ཐུབ་པའི་དགོངས་པའི་རྒྱན།
འཇིགས་མེད་འབྱུང་གནས་སྦས་པ།


DTG109_Page_0146
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྒྱ་གར་སྐད་དུ། མུ་ནི་མ་ཏ་ཨ་ལཾ་ཀཱ་ར། བོད་སྐད་དུ། ཐུབ་པའི་དགོངས་པའི་རྒྱན། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཐུབ་དབང་ལ་འདུད་སྒྲོལ་མ་ཐུགས་བརྩེར་མཛོད། །ཀྭ་ཡེ་འཇམ་དབྱངས་ཡང་དག་དགོངས་སུ་གསོལ། །མ་མ་འོད་ཟེར་ཅན་མ་ཡིད་ཀྱི་ནི། །རང་བཞིན་བཀྲ་ཤིས་གནས་རྣམས་རྒྱས་པར་མཛོད། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་དང་སྙིང་རྗེ་བདུད་རྩིའི་རང་བཞིན་ཨེ་མ་ཐུབ་པ་རྣམས་ཀྱི་སྐུ། །སེམས་བསྐྱེད་མཆོག་ནས་མཆོག་ཏུ་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་རབ་ཏུ་མཐོན་པོར་ཅི་ཡང་སོན་གྱུར་པ། །གང་ཞིག་བར་མེད་ཁམས་གསུམ་དག་ཏུ་ས་ཡི་དབང་ཕྱུག་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ནི་རྒྱུན་དུ་བསྟེན། །ཐེག་པ་གང་ཞིག་ཆེ་བའི་གདེང་ལྡན་མཆོག་ཏུ་འོད་འབར་ཡོན་ཏན་ཕྲེང་བ་རྣམས་ཀྱིས་རོལ། །ཐུབ་ཆེན་རྣམས་ཀྱི་དགོངས་པ་མཆོག་འདི་ཡི། །རང་བཞིན་འཕགས་མཆོག་རྣམས་ཀྱིས་གསལ་མཛད་པ། །འཇིག་རྟེན་མུན་པས་དཀྲུགས་ལས་མི་ཤེས་པས། །དེ་ཕྱིར་དེ་ཡི་སྣང་བ་བརྒྱུད་པ་འདི། །ལམ་བྲལ་རྣམས་དང་ལོག་པའི་ལམ་ཅན་དང༌། །ཤེས་རབ་ལྡན་དང་དད་དང་ལྡན་རྣམས་ཀྱི། །སེམས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དག་པའི་ཆེད་དུ་འདི། །བྱ་བ་བདག་བློའི་དགའ་སྟོན་རང་ཉིད་སྤྲོ། །ཡོན་ཏན་རིན་ཆེན་རང་བཞིན་རྒྱན། །འདི་ལས་ཐུབ་པའི་དགོངས་པ་ནི། །སྣང་བ་བྱས་པས་ཡང་དག་པའི། །ལྟ་བ་ཅི་ཡང་སྟོན་པར་བྱེད། །དམ་པ་ཀུ་ཤའི་རྩེ་འདྲའི་བློ། །ཡོན་ཏན་རིན་ཆེན་ཚོང་འདུས་ཏེ། །དེ་དང་རིན་ཆེན་མི་ལེན་དང༌། །ཐེ་ཚོམ་ཟ་བའང་བསླུས་པ་ཡིན། །འདིར་ངེས་པར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྒྲིབ་པ་གཉིས་སྤོང་བའི་སྐལ་བ་ལས་མ་འདས་པ་ཁོ་ནར་ཡོད་དེ། དེ་རྣམས་ཀྱང་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་བས་རང་བཞིན་མེད་པའི་དངོས་པོ་རྣམས་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ལས། མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ལས་དང་སྐྱེ་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་གསུམ་ལ་ཡང་སྔོན་དང་ཕྱི་མ་དང་བར་མའི་རིམ་པ་མ་རྟོགས་པ་རྣམས་སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་ནས་མནར་མེད་པའི་མཐར་ཐུག་པའི་འཁོར་བའི་ཁྲོན་པ་ཆེན་པོ་དམའ་བར་རང་གི་ངང་ཉིད་ཀྱིས་འོག་ཏུ་


DTG109_Page_0147
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འགྲོ་བར་ཞུགས་པ་རྣམས་རྩོལ་བ་ལས་ཇི་ལྟར་ཡང་ལྡང་བར་བྱ་བ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དང༌། ཡོངས་སུ་འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དག་གིས་ཉིན་དང་ཉིན་དུ་ཡོངས་སུ་སྐྱོ་བར་འགྱུར་བ་རྣམས་སོ། །དེ་རྣམས་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་གཟུགས་བརྙན་བཞིན་ངེས་པར་འཇུག་ཅིང་རབ་ཏུ་གཡོ་བའི་ཆུའི་ནང་གི་ཟླ་བའི་གཟུགས་བརྙན་ལྟར་རྟེན་གྱི་ཡུལ་དང་ལྷན་ཅིག་སྐད་ཅིག་སོ་སོར་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཕོངས་པར་ངེས་པར་ལྟུང་བ་དང༌། རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པར་རྟོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྙིང་རྗེའི་གཞན་གྱི་དབང་ཉིད་ཀྱིས། དེ་རྣམས་ཀྱི་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕོངས་པའི་ཕོངས་པ་ལྟ་བུ་དམ་པའི་ཆོས་བདུད་རྩིའི་བཅུད་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མཐའ་དག་གི་གཉེན་པོའི་མཚན་ཉིད་ཅན་འགྲོ་བ་མ་ལུས་པའི་གཉེན་གྱི་རང་བཞིན་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པར་འདོད་དོ། །དེས་བསྐུལ་བར་གྱུར་པ་བདག་ཉིད་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པ་དེ་ནི་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ཕ་རོལ་ལ་ཕན་པ་དོན་དུ་གཉེར་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་དཀའ་བ་བྱེད་ཅིང་དུས་རིང་པོར་ཡང་ཚོགས་སོགས་པའི་ཡོངས་སུ་ངལ་བ་ལ་འཇུག་གོ །དཀའ་བ་རྣམས་ལ་རབ་ཏུ་ཞུགས་པས་ཀྱང་ཡུན་རིང་པོ་ཉིད་ཀྱིས་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ནས་ངེས་པར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་གོ་འཕང་ཐོབ་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་པ་དེའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རྩ་བ་སྙིང་རྗེ་ཉིད་དང༌། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཉིད་ལས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་གོ་འཕང་བརྙེས་ནས་འགྲོ་བ་མ་ལུས་པའི་དོན་མཛད་ཅིང་བཞུགས་ཞེས་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མི་གནས་པའི་ཡང་རྒྱུ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དེ་ཁོ་ནའོ། །དེ་གསུངས་པ། བརྩེ་ཉིད་ས་བོན་འཕེལ་ལ་ཆུ་བཞིན་དང༌། །ཡུན་རིང་ལོངས་སྤྱོད་གནས་ལ་སྨིན་པ་བཞིན། །ཞེས་པ་དང༌། རྣམ་འགྲེལ་དུའང༌། གང་རྣམས་བརྩེ་བ་ཆེན་པོ་པ། །གཞན་གྱི་ངོར་ནི་བཞུགས་པ་ཉིད། །ཅེས་སོ། །དེ་ཡང་ཁམས་གསུམ་ན་སྤྱོད་པའི་སེམས་ཅན་མ་ལུས་པ་རྣམས་ལ་མང་དུ་གོམས་པར་བྱས་པ་ལས་འཕེལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་དེ་སྙིང་རྗེ་གོམས་པའི་སྟོབས་ལས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་འདོན་པར་དམ་བཅའ་བས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་


DTG109_Page_0148
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སེམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །གང་གི་ཕྱིར་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རིགས་ཅན་གྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཕ་རོལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་སྡུག་བསྔལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱེ་ཀུན་དགའ་བོ་སུ་ཞིག་སངས་རྒྱས་དང་ཆོས་དང་དགེ་འདུན་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་དང༌། བསླབ་པའི་གཞི་ལྔ་རྣམས་ཡང་དག་པར་བཟུང་ནས་ཡོངས་སུ་སྐྱོང་བར་བྱེད་ན་དགེ་བའི་རྩ་བ་དེའི་བསོད་ནམས་གཞལ་དུ་མེད་པ་དང་གྲངས་མེད་པར་ང་སྨྲའོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མཐར་ཐུག་པ་ཇི་སྲིད་པར་གང་གིས་ཚད་གཟུང་བར་མི་ནུས་པར་སྨྲའོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕན་ཡོན་ཐོས་པས་ཡང་དག་པར་དགའ་བ་སྐྱེས་པ། སངས་རྒྱས་ཆོས་དང་ཚོགས་མཆོག་ལ། །བྱང་ཆུབ་བར་དུ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཞེས་པས་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང༌། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་གྱི་སྐྱབས་ལ་བརྟེན་ནས། བདག་ཉིད་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སུ་གྱུར་ཏེ། འཇིག་རྟེན་འདི་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་ལས་བཏོན་ནས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཉིད་ལ་སྦྱར་བར་བྱའོ་ཞེས་དབང་པོ་རབ་ཀྱིས་རབ་མདོར་བསྡུས་པས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སྡོམ་པའི་རང་བཞིན་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །སྡོམ་པ་འདི་ཡང་བླ་མ་སྡོམ་པ་ལ་གནས་པ་ཡང་དག་པར་བླང་བའི་ཆོ་ག་ཤེས་པ་ཉིད་གསར་བུ་དང་ཁྱིམ་པའི་ཆ་ལུགས་འཛིན་པ་ལས་ཀྱང་བླང་བར་བྱའོ། །དེ་མེད་ན་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་མདུན་ན་གནས་པར་ཡིད་ལ་བྱས་ནས་བླང་བར་བྱའོ། །དེ་རྒྱས་པར་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གཟུགས་མདུན་དུ་བྱས་ཏེ། ཀུན་དགའ་བོ་གང་སུ་ཞིག་སེམས་རབ་ཏུ་དང་བས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆེད་དུ་གྲུ་བཞིའམ་ཟླ་བ་ཕྱེད་པའི་རྣམ་པའམ་ཟླུམ་པོའམ་ཤིང་རྟའི་རྣམ་པར་མཎྜལ་བྱེད་པ་དེ་གྲངས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན། བྱང་སྒྲ་མི་སྙན་དང༌། ཤར་ལུས་འཕགས་པོ་དང༌། ནུབ་བ་ལང་སྤྱོད་དང༌། འཛམ་བུའི་གླིང་གི་དབང་ཕྱུག་གི་བདག་པོར་འགྱུར་བར་སྨྲའོ། །ལུས་ཞིག་ནས་ནི་གྲངས་ཇི་ལྟ་བར་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་དང་འཐབ་བྲལ་དང་དགའ་ལྡན་དང་འཕྲུལ་དགའ་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བར་རོ་ཞེས་པ་ཁང་བུ་


DTG109_Page_0149
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བརྩེགས་པའི་མདོ་ལ་སོགས་པའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་པས། མཎྜལ་བྱུགས་ཏེ་མཆོད་པ་ལྔས་ཡང་དག་པར་མཆོད་ནས། ཀུན་དགའ་བོ་གང་སུ་ཞིག་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བྱས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ་ཞེས་ཕྱག་བྱེད་པར་འགྱུར་བའི་སེམས་ཅན་དེ་རྣམས་ངས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བའོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པས། ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་རབ་ཏུ་དང་བ་ཡང་དག་པར་སྐྱེད་ཅིང་ཕྱག་འཚལ་ནས་བླ་མའི་མདུན་དུ་མཎྜལ་ལ་སོགས་པ་བྱས་ཤིང་པུས་མོ་བཙུགས་པའམ་ཙོག་པུར་ཐལ་མོ་སྦྱར་བས་དམའ་བར་འདུག་ནས་ལན་གསུམ་དུ་གསོལ་བ་གདབ་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱི་མདུན་དུ་བདག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པ་ལེན་པར་འདོད་པས། དེ་བླང་བར་འོས་ན་བདག་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བས་བདག་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་སྩལ་དུ་གསོལ་ཞེས་སོ། །དེ་ལ་བླ་མས་འདི་སྐད་ལན་གསུམ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ཁྱོད་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སྨོན་པ་བྱས་སམ་ཞེས་པ་དང༌། བདག་གི་མདུན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པའི་གཞི་རྣམས་ལན་ནམ་ཞེས་པའོ། །དེས་འཛིན་ནོ་ཞེས་དམ་བཅའ་བར་བྱའོ། །བླ་མ་ཡིས་ནི་དེ་འདི་སྐད་བརྗོད་དུ་གཞུག་པར་བྱ་སྟེ། ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ནས་འདུས་པའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་བདག་ལ་དགོངས་སུ་གསོལ། སློབ་དཔོན་དགོངས་སུ་གསོལ། བདག་མིང་འདི་ཞེས་བགྱི་བས་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དང་ཕ་དང་མའམ་དེ་ལས་གཞན་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་བསྒྲུབས་ནས་སྐྱེ་བ་འདིའམ་སྲིད་པ་གཞན་རྣམས་སུ་སྡིག་པ་གང་ཅུང་ཟད་བགྱིས་པ་དང་བགྱིད་དུ་སྩལ་བ་དང་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བཤགས་སོ། །ཤེས་བཞིན་དྲན་པ་མི་འཆབ་པོ། །དེ་ལྟར་ལན་གསུམ་མོ། །བདག་མིང་འདི་ཞེས་བགྱི་བ་ཉི་མ་འདི་ནས་བཟུང་ནས་སྙིང་པོ་བྱང་ཆུབ་ལ་མཆིས་ཀྱི་བར་དུ་རྐང་གཉིས་རྣམས་ཀྱི་མཆོག་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ཅན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཐམས་ཅད་སྟོན་པ་དགྲ་དང་འཇིགས་


DTG109_Page_0150
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པ་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོ་མི་ཕྱེད་པའི་སྐུ་ཅན་བླ་ན་མེད་པའི་སྐུ་ཅན་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆིའོ། །འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་རྣམས་ཀྱི་མཆོག་ཞི་བའི་ཆོས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆིའོ། །ཚོགས་རྣམས་ཀྱི་མཆོག་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆིའོ་འདི་ལྟར་ལན་གསུམ་མོ། །བདག་མིང་འདི་ཞེས་བགྱི་བ་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་མཐའ་ཡས་པ་རྣམས་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལས་བསྒྲལ་བའི་ཆེད་དང༌། གདོན་པའི་ཆེད་དང་ཡོངས་སུ་བསྐྱབ་པའི་ཆེད་དང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་བླ་ན་མེད་པ་ལ་རབ་ཏུ་དགོད་པའི་ཆེད་དུ་ཇི་ལྟར་འདས་པ་དང་ད་ལྟར་བྱུང་བ་དང་མ་བྱོན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་རྣམས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཐུགས་བསྐྱེད་དེ། སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་གཤེགས་པ་དང་གཤེགས་པར་བྱེད་པ་དང༌། གཤེགས་པར་འགྱུར་བ་དང་ཇི་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་གྱིས་མཁྱེན་ཞིང་གཟིགས་པ་དང་ཇི་ལྟར་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་མཁྱེན་ནས་རྗེས་སུ་མཁྱེན་བཞིན་དུ་ཆོ་ག་དེས་བདག་མིང་འདི་ཞེས་བགྱི་བ་སློབ་དཔོན་མིང་འདི་ཞེས་བགྱི་བའི་མདུན་དང༌། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མདུན་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པར་བགྱིའོ། །དེ་ལྟར་ལན་གསུམ་མོ། །བདག་གིས་སྡིག་པ་བཤགས་པ་དང་གསུམ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་དང་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་འདི་ཡང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་སྟེ། སྐྱོབ་པ་མེད་པ་སྐྱབས་མེད་པ་གནས་མེད་པ་དཔུང་གཉེན་མེད་པ་གླིང་མེད་པའི་འཇིག་རྟེན་དུ། སྐྱོབ་པ་དང་སྐྱབས་དང་གནས་དང་དཔུང་གཉེན་དང་གླིང་དུ་འགྱུར་བར་བགྱིའོ། །སེམས་ཅན་སྲིད་པའི་རྒྱ་མཚོ་ལས་མ་རྒལ་བ་རྣམས་ཐམས་ཅད་བསྒྲལ་བར་བགྱིའོ། །སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མ་འདས་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་བགྱིའོ། །དབུགས་མ་ཕྱིན་པ་རྣམས་དབུགས་དབྱུང་བར་བགྱིའོ། །འདི་ལྟར་ལན་གསུམ་མོ། །བདག་མིང་འདི་ཞེས་བགྱི་བ་དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་


DTG109_Page_0151
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསྐྱེད་པས་མཐའ་ཡས་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ལ་ཇི་ལྟར་མ་དང་ཕ་དང་སྲིང་མོ་དང་སྤུན་དང་བུ་དང་བུ་མོ་དང་གཉེན་དང་སྣག་གི་གཉེན་མཚམས་གང་ཡང་རུང་བར་གནས་པ་དེ་ལྟར་སོ་སོར་འཛིན་ནོ། །སོ་སོར་བཟུང་ནས་ཀྱང་ནུས་པ་ཇི་ལྟ་བ་དང༌། སྟོབས་ཇི་ལྟ་བ་དང༌། སྣོད་ཇི་ལྟ་བའི་ཚད་དུ་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྲུན་དུ་གཞུག་གོ །འདི་ནས་བཟུང་ནས་གང་ཅུང་ཟད་སྦྱིན་པ་སྟེར་བར་འགྱུར་བ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྲུང་བར་འགྱུར་བ་དང་བཟོད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པར་འགྱུར་བ་དང་བསམ་གཏན་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པར་འགྱུར་བ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱིས་རྣམ་པར་དཔྱོད་པར་འགྱུར་བ་དང༌། ཐབས་ལ་མཁས་པ་ལའང་སློབ་པར་འགྱུར་བ་དེ་ཐམས་ཅད་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་དང་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་ཆེད་དུའོ། །བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་བརྩམས་ཏེ། ས་ཆེན་པོ་ལ་རབ་ཏུ་བཞུགས་པ་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ་དེ་རྣམས་ཀྱི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དང་མཐུན་པར་རྗེས་སུ་འཇུག་གོ །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བདག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སློབ་པའོ། །འདི་ནས་བཟུང་ནས་བདག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་པར་སློབ་དཔོན་གྱིས་གཟུང་དུ་གསོལ། དེ་ལྟར་ལན་གསུམ་མོ། །དེ་ལྟར་བསོད་ནམས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་སྔོན་མ་ཙན་འགྲོ་བ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང༌། དེ་བསྐྱབ་པའི་ཆེད་དུ་ཚོགས་སོགས་པ་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དང་མཐུན་པར་རྗེས་སུ་འབྲང་བར་བྱེད་དུ་བཅུག་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གཟུགས་དེ་ཉིད་ཀྱི་མདུན་དུ་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས་མཁྱེན་པར་གསོལ་བར་བྱ་སྟེ། བདག་གི་མདུན་དུ། འདིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླང་བ་གཟུང་ངོ་ཞེས་པའོ། །བླ་མ་དེ་འདྲ་བ་མེད་པར་རང་གིས་ལེན་ན། སློབ་དཔོན་དགོངས་སུ་གསོལ་ཞེས་པ་དང༌། སློབ་དཔོན་མིང་འདི་ལྟ་བུའི་མདུན་ལས་ཤེས་པ་བཞག་ནས་ཇི་སྲིད་དུ་འདི་ནས་བཟུང་ནས་བདག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་པར་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་གཟུང་དུ་གསོལ་ཞེས་པའི་བར་དུའོ། །གསོལ་བའི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་


DTG109_Page_0152
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་བསྔགས་ཤིང༌། དགེ་བ་མངོན་པར་འཕེལ་བའི་ཆེད་དུ་འདི་ལ་རྟག་ཏུ་དགོངས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ལ་སོགས་པར་གསུངས་པའི་ཆོ་གས་དབང་པོ་རྣོན་པོས་སྡོམ་པ་བླང་བར་བྱའོ། །དབང་པོ་འབྲིང་པོ་ཡང་ཁ་ཅིག་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་སོགས་པ་དང་ཕྲད་པའི་དབང་ལས་དེ་བཞིན་དུ་ཁ་ཅིག་ཇི་སྲིད་འཚོའི་དགེ་བསྙེན་གྱི་སྡོམ་པ་ལ་སོགས་པ་གང་ཡང་རུང་བ་སྔོན་མ་ཅན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པ་ལེན་པར་བྱེད་དོ། །དབང་པོ་རྟུལ་པོ་ནི་ཇི་སྲིད་འཚོའི་དགེ་བསྙེན་གྱི་སྡོམ་པ་ལ་སོགས་པ་གང་ཡང་རུང་བ་སྔོན་མ་ཅན་ཁོ་ནས་སོ། །འདི་དག་གི་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པ་ཇི་སྲིད་འཚོའི་དགེ་བསྙེན་གྱི་སྡོམ་པ་ལ་སོགས་པ་གང་ཡང་རུང་བ་མེད་པར་ཡང་སྐྱེ་སྟེ། འོན་ཀྱང་དབང་པོའི་བྱེ་བྲག་ལས་དེ་འཛིན་པའི་ཆོ་གའི་དབྱེ་བ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ལྡོག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉིད་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་སྤོང་བ་ཡང་དག་པར་ལེན་པ་ནི་དགེ་བསྙེན་གྱི་སྡོམ་པ་དང༌། དགེ་ཚུལ་གྱི་སྡོམ་པ་དང་དགེ་སློང་གི་སྡོམ་པ་དང༌། བསྙེན་གནས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཞེས་པ་རྣམ་པ་བཞི་གང་ཟག་གི་བྱེ་བྲག་ཉེ་བར་བླངས་ནས་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ནི་གང་ཟག་གང་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ཉིད་ལ་དགའ་བ་དང་བྲལ་བ་འདོད་པ་ལ་ལྷག་པར་ཆགས་པ་ཁྱིམ་གྱི་ནང་ན་གནས་པས་ཀྱང་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་སྐྱབས་སུ་སོང་བ་ལ་བརྟེན་ནས་དང་པོ་རེ་ཞིག་ཇི་སྲིད་འཚོའི་བར་དུ་སྤང་བྱ་ལྔ་སྤོང་བའི་བྱ་བ་ཡང་དག་པར་ལེན་པའི་ངེས་པ་བྱ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བའི་དགེ་བསྙེན་གྱི་སྡོམ་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལས་གཞན་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་ནི་ཇི་སྲིད་འཚོ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཕྱིས་མེད་དེ་རྟེན་ཞིག་པའི་ཕྱིར་དང་རྟེན་གཞན་གྱི་གཞན་དུ་སྦྱོར་བ་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་དང་དྲན་པ་མི་སྲིད་པའི་ཡང་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་འདི་གོམས་པ་རིམ་གྱིས་འདོད་པ་ལས་སེམས་དབེན་པར་འགྱུར་བ་ནི་སྤང་བྱ་ཐམས་ཅད་དང་མི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ལས་ཀྱང་ལྡོག་པར་སྤྲོ་བས་དང་པོར་ལྔ་ཁོ་ན་སྤོང་བ་གཟུང་བར་བྱའོ། །གང་འདོད་པ་ལས་དབེན་པར་སྤྱོད་པ་དེ་ནི་ཁྱིམ་ནས་བྱུང་སྟེ་མི་ཚངས་


DTG109_Page_0153
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་སྤྱོད་པའང་སྤངས་ཤིང་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་བྱའོ། །དེ་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དང་བསྙེན་པར་རྫོགས་པར་གདགས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ། སྐྲ་དང་ཁ་སྤུ་བྲེགས་ནས་གོས་ངུར་སྨྲིག་གོན་ཏེ་ཡང་དག་པ་ཉིད་དུ་དད་པས་ཁྱིམ་ནས་ཁྱིམ་མེད་པར་རབ་ཏུ་འབྱུང་ཞེས་སོ། །འདིས་དགེ་སློང་གི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྣམ་པ་བཞི་ཡོངས་སུ་གཟུང་ངོ༌། །འོན་ཏེ་ཞེས་པའི་བར་གྱིས་ཆ་ལུགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྟེ། ཆ་ལུགས་འདི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱིར་ཁྱིམ་པའི་ཆ་ལུགས་ལས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ།། ཡང་དག་པ་ཉིད་དུ་ཞེས་པ་ནི་ལས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྟེ། གསོལ་བའི་ལས་ལ་སོགས་པས་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་བྱུང་གི་བསྙེན་པར་མ་རྫོགས་པའམ་རང་གིས་རྟགས་གཟུང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དད་པས་ཤེས་པས་བསམ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྟེ། བུ་ལོན་གྱིས་མནར་བས་མ་ཡིན། འཇིགས་པས་མནར་བས་མ་ཡིན་རྒྱལ་པོའི་ཆད་པའི་ཆེད་དུ་མ་ཡིན་ནོ། །ཁྱིམ་ནས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་གནས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྟེ་ཁྱིམ་པའི་གནས་ནི་ཁྱིམ་མོ། །དོག་པོ་དེ་ལས་གནས་འདི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྟེ་ཁྱིམ་མེད་པར་ཤིང་དྲུང་ལ་སོགས་པའོ། །རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ་གསོལ་བའི་ལས་ལ་སོགས་པས་ཡང་དག་པར་བླངས་པས་ཐོབ་པ་དང་རྟོགས་པ་ཡོད་ན་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ཐོབ་པ་དང་སྤྲུལ་པས་ངེས་པར་བསྟན་པ་ཅན་རྣམས་སོ། །བསྙེན་པར་རྫོགས་པ་ནི་རྣམ་པ་བཅུའོ་ཞེས་འདུལ་བར་བྱེ་བྲག་སྨྲ་བའི་འདོད་པ་སྟེ་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །གང་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་དང་འདོད་པ་ལས་དབེན་པ་དང་བྲལ་བ་དེ་ནི་ཉིན་ཞག་ཙམ་དུ་ཡང་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་དང༌། འདོད་པ་ལས་དབེན་པའི་ངོ་བོ་བསྙེན་གནས་ཡང་དག་པར་ལེན་པ་ལ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་འགའ་ཞིག་ཉིན་བར་ཙམ་དུ་འམ་མཚན་མོ་ཙམ་དུ་སྟེ། གཞན་གྱི་བུད་མེད་ལ་རྩེ་བ་དང་ཤན་པ་རྣམས་མཚན་མོ་དང་ཉིན་པར་སྤོང་བར་སྤྲོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་འདི་ལྟ་བུའི་གང་ཟག་རྣམས་ཉིད་རྗེས་སུ་གཟུང་བའི་ཆེད་དུ་ཞི་བ་དང་རྒྱས་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དང་དེ་ལ་བསྙེན་གནས་ལ་གནས་པར་བྱའོ་ཞེས་རྟོག་པའི་ཆོ་གར་གསུངས་པ་འང་བདག་ཉིད་ཀྱིས་འདི་རྣམས་མ་ཡིན་ཏེ་མཐོང་བའི་འབྲས་


DTG109_Page_0154
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བུ་འདོད་པས་ཀྱང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ལ་འཇུག་གོ་ཞེས་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དགེ་བསྙེན་ཡང་འདོད་པ་ལས་དབེན་པ་གོམས་པའི་དོན་དུ་ཚིགས་མཚམས་རྣམས་དང་ཆོ་འཕྲུལ་གྱི་དུས་སུ་འང་རེས་འགའ་བསྙེན་གནས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་ལེན་དུ་གཞུག་གོ །སྤྲོ་བ་དང་ལྡན་པས་ནི་ཟླ་ཕྱེད་དང་ཟླ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ་རིམ་གྱིས་གོམས་པས་ཇི་སྲིད་འཚོ་བའི་བར་དུ་འང་ཞེས་པའོ། །མ་ནིང་ལ་སོགས་པའི་གང་ཟག་རྣམས་ལ་ནི་རང་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་སྡོམ་པ་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་ལ་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ་ཚྭ་སྒོ་ཅན་གྱི་ཞིང་རྣམས་ལ་འབྲུ་དང་རྩྭ་བཞིན་ནོ། །གང་མོའི་དབང་པོ་དང་ལྡན་པ་དེའང་སྐལ་བ་ཅན་ཉིད་དོ། །དོན་དམ་པར་ཕོ་དང་མོ་འདི་དག་གི་སྡོམ་པ་ལ་ཁྱད་པར་ཅུང་ཟད་མེད་མོད་གཞན་དུ་རྟགས་དང་རྟེན་དང་མིང་ཐ་དད་པ་ལས་སོ། །སྤོང་བ་ཡང་དག་པར་ལེན་པ་འདིའང་བླ་མ་སྡོམ་པ་ལེན་པའི་ཆོ་ག་ལ་མཁས་པ་ཡང་དག་པར་ལེན་པར་འདོད་པའི་སྡོམ་པ་ཅན་ལས་བྱ་སྟེ་སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་ནི་ཕ་རོལ་གྱི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ལས་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྐྱེན་ཡོད་ནའང་ཕ་རོལ་ལ་ལྟོས་པས་མི་འདའ་བའི་དོན་དུའོ། །འདི་ལྟར་བླ་མས་གསུངས་པའི་རྗེས་སུ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། བདག་མིང་འདི་ལྟ་བུ་དུས་འདི་ནས་བཟུང་སྟེ་ཇི་སྲིད་འཚོའི་བར་དུ་སངས་རྒྱས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆིའོ། །བདག་མིང་འདི་ལྟ་བུ་དུས་འདི་ནས་བཟུང་སྟེ་ཇི་སྲིད་འཚོའི་བར་དུ་ཆོས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆིའོ། །བདག་མིང་འདི་ལྟ་བུ་དུས་འདི་ནས་བཟུང་སྟེ་ཇི་སྲིད་འཚོའི་བར་དུ་དགེ་འདུན་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆིའོ། །འདི་ལྟར་ལན་གསུམ་ཡང་ངོ༌། །སྐྱབས་གསུམ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་དགེ་བསྙེན་དུ་གཟུང་དུ་གསོལ་ཞེས་པའོ། །དེའི་རྗེས་སུ་བདག་མིང་འདི་ལྟ་བུ་དུས་འདི་ནས་བཟུང་སྟེ་ཇི་སྲིད་འཚོའི་བར་དུ་སྲོག་གཅོད་པ་སྤོང་སྟེ་སྲོག་གཅོད་པ་ལས་སླར་ལྡོག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་དང་འདོད་པ་ལས་ལོག་པར་གཡེམ་པ་དང་བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་དང་འབྲུའི་ཆང་དང་སྦྱར་བའི་ཆང་མྱོས་པར་འགྱུར་བ་བག་མེད་པའི་གནས་ལས་སླར་ལྡོག་གོ །འདི་ལྟར་ལན་གསུམ་ཡང་སྟེ། དེང་ནས་བཟུང་ནས་དགེ་བསྙེན་དུ་གཟུང་དུ་གསོལ་ཞེས་པའོ། །དེ་ལྟར་འདི་ཡན་ལག་གསུམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང༌། ཡན་ལག་


DTG109_Page_0155
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལྔ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་དགེ་བསྙེན་དུ་འགྱུར་ཏེ། སྐྱབས་གསུམ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་དགེ་བསྙེན་དུ་བདག་སློབ་དཔོན་གྱིས་གཟུང་དུ་གསོལ་ཞེས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་གསུམ་ལ་སྐྱབས་སུ་སོང་བ་བསླབ་པའི་གཞི་ལྔ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་དགེ་བསྙེན་དུ་བདག་སློབ་དཔོན་གྱིས་གཟུང་དུ་གསོལ་ཞེས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་འདུལ་བར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུ་བཞིས་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བར་རིག་པར་བྱ་སྟེ་ཡོན་ཏན་ཤེས་པ་དང་ཁྱད་པར་ཤེས་པ་དང་ཁས་བླངས་པ་དང་སྟོན་པ་གཞན་བསྟན་པ་མ་ཡིན་པས་སོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་སྔ་མ་སྔ་མ་ཕྱི་མ་ཕྱི་མའི་རྒྱུ་སྟེ་གང་གི་ཕྱིར་ཡོན་ཏན་དང་ཁྱད་པར་ཤེས་པ་དག་ལས་སྲོག་གིས་ཀྱང་དམ་པའི་ཆོས་ཁས་ལེན་པ་ལ་སངས་རྒྱས་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོའོ། །བསྙེན་གནས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཉིན་ཞག་པ་ནི་རྒྱུན་དུ་བ་མ་ཡིན་པའི་རྒྱན་སྤངས་ཏེ་ཉི་མ་ཤར་བ་ན་སྔར་བཞིན་དུ་གཟུང་བར་བྱའོ། །བདག་མིང་འདི་ལྟ་བུ་དུས་འདི་ནས་བཟུང་ནས་སང་ཉི་མ་མ་ཤར་གྱི་བར་དུ་སྲོག་གཅོད་པ་སྤོང་སྟེ། སྲོག་གཅོད་པ་ལས་སླར་ལྡོག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་དང༌། མི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་དང་བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་དང་འབྲུའི་ཆང་དང་སྦྱར་བའི་ཆང་མྱོས་པར་འགྱུར་བ་བག་མེད་པའི་གནས་དང་ཁྲི་སྟན་མཐོན་པོ་དང་ཁྲི་སྟན་ཆེན་པོ་དང༌། དྲི་དང༌། ཕྲེང་བ་དང༌། བྱུག་པ་དང་ཁ་དོག་འཆང་བ་དང༌། གར་དང་གླུ་དང་རོལ་མོ་དང་རྩེ་འཇོ་དང་དུས་མ་ཡིན་པའི་ཁ་ཟས་ལས་སླར་ལྡོག་གོ །དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོན་ཏན་བརྒྱད་ཀྱིས་བརྒྱན་པར་བདག་བགྱིད་དོ་ཞེས་པའོ། །འདི་ལྟར་ལན་གསུམ་ཡང་ངོ། །དེ་ལྟར་འདི་བསྙེན་གནས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་ཡིས་འཕགས་པ་རྣམས་དང་ཉེ་བར་གནས་སོ་ཞེས་པས་བསྙེན་གནས་སུ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །གསོ་སྦྱོང་ཞེས་ཀྱང་སྟེ། དགེ་བའི་ས་བོན་གསོ་བ་འཛིན་པར་བྱེད་ཅེས་བྱས་ནས་སོ། །གང་གསོ་བའི་དོན་ནི་མདོ་ལས་ཉིན་ཞག་པའི་གསོ་སྦྱོང་གི་སྡོམ་པས་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ལྷ་དྲུག་གང་འདོད་པ་དེར་སྐྱེའོ་ཞེས་སོ། །ཉིན་པར་ཙམ་ཡང་དག་པར་ལེན་ན་ནི་དུས་འདི་ནས་བཟུང་སྟེ་ཇི་སྲིད་ཉི་མ་ནུབ་ཀྱི་བར་དུ་ཞེས་དུས་ཡོངས་སུ་བཅད་པར་བྱའོ། །འདི་ཉིད་ལ་དགོངས་ནས་དུས་འདི་


DTG109_Page_0156
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནས་བཟུང་ནས་མཚན་མོ་བྱུང་གི་བར་དང་ཇི་སྲིད་སང་ཉི་མ་ཤར་གྱི་བར་དུ་ཞེས་གསུངས་སོ། །གསོ་སྦྱོང་གི་སྡོམ་པ་ཁོ་ན་ཇི་སྲིད་འཚོ་བ་པ་ནི་གོ་མིའི་སྡོམ་པའོ་ཞེས་པ་གདམས་ངག་གོ །འདི་ཉིད་གང་མི་བྱ་བར་ངེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་དེ་སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པའོ། །འདི་ལྟར་གང་འདི་ཡང་དག་པར་ལེན་པ་པོ་གཡེངས་པ་དང་སེམས་མེད་པ་ལའང་འཕངས་པའི་དུས་ཇི་སྲིད་པར་དགེ་བ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་རྒྱུན་ཡོངས་སུ་གྱུར་པའི་ཁྱད་པར་སྐྱེ་སྟེ། གང་ལས་འདི་མི་བྱེད་པར་དམ་བཅའ་བ་ཡང་དག་པར་དྲན་ནས་བཀག་པའི་ལས་ལས་ངོ་ཚས་ལུས་ངག་དག་ཡང་དག་པར་སྡོམ་མོ། །གང་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ཐོབ་པ་ལས་ཕྱིས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྣམས་སྐྱེ་བའོ། །རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་ཞེས་དངོས་པོར་གྱུར་པའི་ཆོས་གཞན་འགའ་ཡང་མེད་དེ། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་ནི་ཁས་བླངས་ནས་མི་བྱེད་པ་ཙམ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །མི་བྱེད་པ་ཡང་བྱ་བ་འགེག་པ་སྟེ་འདི་ཡང་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མ་ཡིན་ནོ། །འདས་པའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་རྣམས་རྒྱུར་བྱས་ནས་འདོགས་ནའང་དེ་རྣམས་ཀྱང་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དངོས་པོར་འགྱུར་བ་མེད་དོ། །བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་རྣམས་ནི་གཟུགས་གང་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་བསྡུས་པ་བསྟན་དུ་མེད་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པ་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཙམ་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་སྡོམ་པ་དང་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་དང་བར་མར་གནས་པ་རྣམས་ཀྱི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང་གཉིས་ཀའི་རྒྱུན་གྱིས་ངོ་བོ་དེ་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་གཟུགས་འགའ་ཞིག་སེམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་སྟེ། དཔེར་ན་བསམ་གཏན་དང་ཟག་པ་མེད་པའི་སྡོམ་པའི་རང་བཞིན་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང་ཟག་པ་མེད་པའི་བསམ་གཏན་གྱི་སེམས་ཐོབ་པ་ལས་ཐོབ་ལ་དེའི་སེམས་གཏོང་བས་གཏོང་བ་བཞིན་ནོ། །འགའ་ཞིག་གཞན་གྱི་རིག་བྱེད་ལ་སོགས་པས་ཡང་དག་པར་བྱུང་བ་སྟེ། དཔེར་ན་སོ་སོར་ཐར་པ་སྡོམ་པའི་གཟུགས་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལ་ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ནི་དེ་ལས་དམིགས་པའི་སེམས་པས་བསྐྱེད་པའི་ལུས་ཀྱི་དབྱིབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དེ་ལྟ་དེ་ལྟའོ། །ངག་གི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཀྱང་དེ་ལ་དམིགས་པའི་སེམས་པས་བསྐྱེད་པ་ཚིག་གསལ་པོར་འདོན་པའོ། །


DTG109_Page_0157
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་དང་འདི་གཉིས་ཀ་ཀུན་ནས་སློང་བའི་སེམས་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དོ། །རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དང་འདྲ་བ་ནི་ཆོས་གང་འཕེན་པར་བྱེད་པ་དང་མཚམས་སྦྱོར་བར་བྱེད་པའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་རྣམས་རྒྱུར་བྱས་ནས་རབ་ཏུ་འཇུག་པ་སྟེ། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ལྟར་ཕ་རོལ་ལ་རྣམ་པར་རིག་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པ་མན་ངག་ཙམ་ལས་རྟོགས་པར་བྱ་བ་འབའ་ཞིག་བ་དགེ་སློང་ལ་སོགས་པར་རྣམ་པར་གཞག་པའི་རྒྱུ་འདི་ནི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་རྫས་སུ་ཡོད་པ་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོས་ཡང་དག་པར་བསྡུས་པ་སྟེ་དེ་དང་འདྲ་བ་དགག་པ་བྱས་པའི་ཕྱིར་བྲམ་ཟེ་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་མི་རིགས་སོ་ཞེས་གཞན་དུ་དཔྱད་ཟིན་ཏོ། །ལུང་གི་དོན་ནི་ཁོ་བོ་ཅག་གིས་རྣམ་པ་གཞན་དུ་ཡང་ནུས་པའི་ཕྱིར་སྤྲོས་པས་ཆོག་གོ །འོ་ན་སེམས་ཅན་དང་ཡན་ལག་དང་ཡུལ་དང་དུས་ངེས་པ་དང་བཅས་པས་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་སེམས་ཅན་འདི་ལས་སྤང་ངོ༌། །ཡན་ལག་འདི་དང་ཡུལ་འདི་དང་ཟླ་ཕྱེད་དང་ཟླ་བའམ་ཡུལ་ལ་སོགས་པའི་དུས་ལས་གཞན་དུའོ་ཞེས་པ་དེ་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། ལེགས་པར་སྤྱད་པ་ཙམ་དུ་འགྱུར་ཏེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་སྡིག་པ་སྤོང་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དེའི་རིགས་ཅན་རྣམས་བྱ་བ་ལ་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བ་དང༌། གཞན་རྣམས་དེའི་ལས་དེ་ཁས་བླངས་པ་ལས་མི་དགེ་བ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་རྒྱུན་ཡོངས་སུ་གྱུར་པའི་ཁྱད་པར་བྱ་བར་ངས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་སྐྱེ་ལ། གང་ཞིག་འདི་རྣམས་ལ་རྟག་ཏུ་འཇུག་པ་སྟེ་གང་ལས་ཐོབ་པ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ལས་ཕྱིས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མིན་པ་རྣམས་སྐྱེ་བའོ། །འདི་ལ་དུས་ཡོངས་སུ་བཅད་པ་ཅི་ཡང་མེད་དེ་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་དག་པར་ལེན་པ་ནི་འགའ་ཡང་མེད་ལ་བསམ་པ་ངན་པ་ཅན་ནི་བྱ་བ་དེ་དང་མངོན་པར་འབྲེལ་པ་ལས་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་སོ་སོར་ཐོབ་པོ། །གལ་ཏེ་འགའ་ཞིག་ཡང་དག་པར་བླངས་པར་གྱུར་པ་ཉིད་ན་དེའི་ཚེ་སྡོམ་པ་ལྟར་དུས་ངེས་པའོ་ཞེས་པའོ། །སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་དེ་འདི་རྣམས་ལ་ཡོད་པས་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་ཅན་རྣམས་སོ། །དེ་རྣམས་ཀྱང་ཤན་པ་དང་


DTG109_Page_0158
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱ་གག་པ་དང་ཕག་པ་དང་ཉ་པ་དང་བྱ་དང་རི་དགས་རྔོན་པ་དང༌། རྐུན་པོ་དང་གཤེད་མ་དང་བཙོན་སྲུང་བ་དང་སྤྲུལ་འཆིང་བ་དང་གླང་པོ་ཆེ་འདུལ་བ་དང་ཁྱི་འཚོར་བ་རྣམས་དང་རྒྱས་འཚོར་བ་རྣམས་དང་རྒྱལ་པོའི་ཆད་པ་བ་དང་ཤགས་ཟན་པ་རྣམས་ནི་དོན་གྱི་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་ཅན་ནོ། །དེ་ལས་གཞན་པ་རྣམས་སྡོམ་པ་ཅན་མ་ཡིན་ལ་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་ཅན་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་རྣམས་ཀྱི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་ལས་ནི་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་ལ་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པའང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་ཞིང་དང་བསམ་པ་དང་བྱ་བ་ངེས་པ་དང་དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང་འབད་པས་འཇུག་པ་ལས་སྐྱེ་སྟེ། འདི་རྣམས་སྤངས་པ་ལས་ལྡོག་གོ །དེ་ལ་ཞིང་ལས་ནི་དཔེར་ན་དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་ཆེད་དུ་གཙུག་ལག་ཁང་བཞེངས་པ་ལ་སོགས་པ་རྫས་བྱུང་བའི་བསོད་ནམས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་རྣམས་ལས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཇི་སྲིད་དུ་འདི་རྣམས་རྒྱུན་མི་འཆད་པའི་བར་དུ་ཉེ་བར་སྐྱེ་ལ་ཉེ་བར་སྐྱེས་པ་ཡང་མི་ཟད་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་ཁང་བུ་བརྩེགས་པའི་མདོར་གསུངས་པ། ཀུན་དགའ་བོ་སངས་རྒྱས་ལ་བསྐྲུན་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་འཁོར་བར་མི་ཟད་དེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའང་ཐོབ་པར་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ལ་བསྐྲུན་པ་དང་དགེ་འདུན་ལ་བསྐྲུན་པ་ཡང་ངོ་ཞེས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོམ་རྐུན་པའི་དོན་དུ་སྐྱེད་ཚལ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་བྱེད་པ་ལས་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པའི་ཕུང་པོ་ཇི་སྲིད་དེ་རྣམས་རྒྱུན་མི་འཆད་ཀྱི་བར་དུ་སྟེ་གང་གི་ཕྱིར་ཆོམ་རྐུན་པ་རྣམས་ནི་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་གྲོང་གི་སེམས་ཅན་ལ་སོགས་པ་འཕྲོག་པར་བྱེད་པས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྫོང་གི་ཁང་པ་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་རིག་པར་བྱའོ། །བསམ་པ་ལས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སོགས་པའི་བསོད་ནམས་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་ལས་ཇི་སྲིད་དུ་བསོད་ནམས་རྒྱུན་མི་འཆད་ལ། བཟློག་པས་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་ལྟ་བུའོ། །བྱ་བ་ངེས་པ་ལས་ནི་དཔེར་ན་དམ་པའི་ཆོས་མ་བཀླགས་པར་བཟའ་བར་མི་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་བསོད་ནམས་ཏེ་བྱ་བ་རྣམ་པར་ཆད་པ་ལས་ཀྱང་ལྡོག་པ་དང་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ནི་བྱ་བ་ངེས་པ་ལས་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་སྟེ་ངེས་པ་བཏང་བ་དང་བྱ་བ་ཆད་པ་ལས་


DTG109_Page_0159
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀྱང་ལྡོག་པ་ལྟ་བུའོ། །དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ལས་ནི་དཔེར་ན་འགའ་ཞིག་མཆོད་པའི་ཆེད་དུ་མཆོད་རྟེན་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང༌། ཅིག་ཤོས་ཕ་རོལ་ལ་གནོད་པའི་ཆེད་དུ་རྒྱུ་དང་འཁྲུལ་འཁོར་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ་དེ་དག་གིས་བསོད་ནམས་དང་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་དག་དེ་ཡོངས་སུ་བཏང་བ་ལས་ལྡོག་གོ །འབད་པས་འཇུག་པ་ལ་ནི། དཔེར་ན་འགའ་ཞིག་དད་པའི་ཤུགས་སམ་ཉོན་མོངས་པའི་ཤུགས་ལས་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་ལས་འབད་པས་བྱེད་དེ་དེ་ཇི་སྲིད་ཤུགས་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་དེ་སྲིད་དུ་བསོད་ནམས་དང་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་ཡང་ངོ་ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལྟར་སྡོམ་པ་ཅན་དང་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་ཅན་དག་གིས་བསོད་ནམས་དང་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་སྡོམ་པ་དང་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་དག་འཕངས་པའི་དུས་ལས་ཚུ་རོལ་དུ་གཏོང་བ་མེད་དམ་ཞེ་ན། ཡོད་དེ་སྡོམ་པ་དེ་སྲིད་དུ་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་དང་འགལ་བའི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་སྐྱེས་ན་སྟེ། མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བར་བསླབ་པ་ཕུལ་བ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་མི་མཐུན་པ་མི་གསོད་པ་དང་རྫས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་རྐུ་བ་དང་གཞན་གྱི་བུད་མེད་ལ་བགྲོད་པ་དང༌། རང་གིས་རྟོགས་པའི་བརྫུན་འཕགས་པའི་རྟོགས་པ་དང་ལྡན་པར་གོ་བར་བྱེད་པའི་བདག་ཉིད་ལྟུང་བར་འགྱུར་བའི་ཆོས་སྤྱོད་པ་ལས་དང༌། མཚན་གཉིས་བྱུང་བ་ལས་ཏེ་རྟེན་རྣམ་པར་འཁྲུགས་པས་དབང་པོ་མ་ཡིན་པ་ཐོབ་པའོ། །བསྙེན་གནས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ནི་རྟེན་ཆད་པས་ཤི་བ་ལས་གཏོང་བར་འགྱུར་རོ། །སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་དང་རྟེན་རྣམ་པར་འཁྲུགས་པ་ལས་སོ། །སྡོམ་པ་ཡན་ལག་གསུམ་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་དེ་ལ་གང་གི་ཡན་ལག་འདི་རྣམས་ཡིན་པ་སྡོམ་པ་གཞན་འགའ་ཞིག་ནི་མེད་དོ་འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། འདིའི་ཡན་ལག་གསུམ་རྣམས་ཡིན་པས་ཡན་ལག་གསུམ་ཚོགས་པ་སྡོམ་པ་སྟེ་དེ་ཚོགས་པའི་ཆ་ཤས་རྣམས་ནི་ཡན་ལག་རྣམས་ཏེ་དཔེར་ན་དཔུང་གི་ཚོགས་ཡན་ལག་བཞི་པ་ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྡོམ་པ་ཡན་ལག་ལྔ་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་ངོ༌། །ཡན་ལག་ལྔ་ནི་


DTG109_Page_0160
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྲོག་གཅོད་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སུའང་རིག་པར་བྱའོ། །འདིར་གང་དགེ་བསྙེན་གྱི་སྡོམ་པ་ཡན་ལག་ལྔ་པ་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་དེ་མི་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་རྣམས་ཀྱང་སྤངས་པར་འགྱུར་ཏེ། བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་སྤངས་པས་ནི་ཕྲ་མ་དང་ཚིག་རྩུབ་པ་དང་ངག་འཁྱལ་པ་རྣམས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་འདི་དག་གི་ལེགས་པར་སྤྱོད་པ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །འོ་ན་བརྫུན་དུ་སྨྲས་པ་ཁོ་ན་ལས་ལྡོག་པར་བརྗོད་ཀྱི། ལུས་ཀྱི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་སོ་སོ་བ་ལས་བཞིན་དུ་ངག་གི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་ལས་མ་ཡིན་པ་ཅི་ལྟར་ཞེ་ན། ལུས་ཀྱི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་གསུམ་ནི་སོ་སོར་འཇིག་རྟེན་ན་མཐའ་གཅིག་ཏུ་སྨད་པ་ཡིན་ལ་ངག་གི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་རྣམས་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་རྣམས་ལས་བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་ཉིད་ཤིན་ཏུ་སྨད་པ་དང་ཆེས་རགས་པ་ཡིན་ལ་དེ་ལས་ལོག་པ་ངག་གི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པའི་ལས་ལམ་ལས་བརྒལ་བ་ནི་རང་ཉིད་གཞན་རྣམས་ལས་ལྡོག་པར་སྤྲོ་ལ་མངོན་པར་འདོད་པ་ཡང་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་ལས་ལྡོག་གོ །ཇི་སྐད་དུ་གསུངས་པ། འདིར་རིགས་ཀྱི་བུའམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་སྲོག་གཅོད་པ་དང་མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་དང་འདོད་པས་ལོག་པར་སྤྱོད་པ་དང༌། བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་དང་ཕྲ་མ་དང་ཚིག་རྩུབ་པོ་དང་ངག་འཁྱལ་པ་དང་བརྣབ་སེམས་དང་གནོད་སེམས་དང་ལོག་པར་ལྟ་བའང་སོ་སོར་སྤངས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སོ། །ལུས་དང་ངག་གི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་སྤོང་བ་འདི་ཡང་འདོད་ཆགས་མེད་པ་དང་ཞེ་སྡང་མེད་པ་དང་གཏི་མུག་མེད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀུན་ནས་བསླང་བའོ། །དེ་ལས་བརྣབ་སེམས་ལ་སོགས་པ་ཡིད་ཀྱི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ལས་ལྡོག་པར་གྲུབ་བོ། །བརྣབ་སེམས་དང་གནོད་སེམས་དང་ལོག་པར་ལྟ་བ་རྣམས་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་གི་རང་བཞིན་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འདོད་ཆགས་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཡོད་ན་བརྣབ་སེམས་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་གྲུབ་པོ་ཞེས་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དགོངས་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་དགེ་བ་བཅུ་པོ་འདི་ཡང་ལས་ལམ་གྱིས་བསྡུས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལ་བརྣབ་སེམས་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་ནི་ལས་ཀྱི་ལམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལས་ལམ་སྟེ། བརྣབ་སེམས་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལས་


DTG109_Page_0161
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀྱི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཅན་གྱི་སེམས་པ་དེ་རྣམས་རྒྱུ་བས་རྒྱུ་ལ་དེ་རྣམས་འགྲོ་བས་འགྲོ་སྟེ། དེའི་དབང་གིས་དེ་ལྟར་འདུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྲོག་གཅོད་པ་སྤོང་བ་ལ་སོགས་པ་བདུན་ནི་ལས་ཀྱང་ཡིན་ལ་ལས་ཀྱི་ལམ་ཡང་ཡིན་པས་ལས་ལམ་སྟེ་དེ་ཀུན་ནས་སློང་བའི་སེམས་པ་ནི་དེ་རྣམས་ལ་བརྟེན་ནས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལས་ཀྱི་ལམ་ཡིན་པ་དང་ལས་དང་ལས་ཀྱི་ལམ་ཡང་ཡིན་པས་ན་ལས་ལམ་རྣམས་ཏེ་རང་བཞིན་འདྲ་བས་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ཀྱང་གཅིག་ལྷག་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་རྣམས་བརྣབ་སེམས་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱང་སེམས་པས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ལས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཏེ་ལུས་ངག་གི་ལས་དང་འདྲ་བ་དེ་རྣམས་ཀྱི་ནི་དེ་རྣམས་ལས་ཀྱང་ཡིན་ཏེ་ལུས་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ལས་ཀྱང་ཡིན་ལ་ལམ་ཡང་ཡིན་པས་ལས་ལམ་སྟེ་རང་བཞིན་འདྲ་བ་ཉིད་ཀྱི་གཅིག་ལྷག་གོ །འདི་རྣམས་ལས་གཞན་བཅུ་ནི་མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་ལམ་སྟེ་རང་བཞིན་གྱི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པའོ། །མྱོས་པར་འགྱུར་བ་འཐུང་བ་ནི་བཅས་པའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པ་སྟེ་མྱོས་འགྱུར་འཐུངས་པ་ལས་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་ལས་དང་དྲན་པ་ཉམས་པ་ལས་གཞན་རྣམས་ཀྱང་མི་སྲུང་བར་འགྱུར་བས་གཞན་སྲུང་བའི་དོན་དུ་བཅས་པའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཆང་གཅིག་པུ་ཉིད་ལས་ལྡོག་པར་གསུངས་སོ། །མྱོས་འགྱུར་འཐུང་བ་བཅས་པའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཞེས་པ་འདི་ཅི་ལས་ཤེ་ན། རང་བཞིན་གྱི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རང་བཞིན་གྱི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དེ་ནི་སེམས་ཉོན་མོངས་པ་དང་ལྡན་པ་ཁོ་ནས་ལྷག་པར་སྤྱད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ལ་གང་རང་ཉིད་ལས་མི་འདོད་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པར་འགྱུར་གྱི་དེར་གཞན་ལ་ལྟོས་པ་ཅི་ཡང་མེད་དེ་གསོད་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །ཆང་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ་བཀྲེས་སྐོམ་ལ་སོགས་པ་བསལ་བའི་བསམ་པ་ཁོ་ནས་འདི་བཟའ་བཏུང་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ཉེ་བར་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བཙུན་པ་ལེགས་འོངས་དགྲ་བཅོམ་པས་ཀྱང་རང་གིས་ཆང་འཐུངས་ཏེ་འདི་ཉིད་ལས་བརྩམས་ནས་ཆང་འཐུང་བ་སྤོང་བའི་བསླབ་པའི་གཞི་བཅས་སོ། །ཆང་འཐུང་བ་ནི་


DTG109_Page_0162
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རང་ཉིད་ལས་མི་འདོད་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཆེད་དུ་རྣམ་པར་བརྟག་པ་ཡང་མ་ཡིན་གྱི་ཇི་སྲིད་དུ་འདི་དེ་ལས་དྲན་པ་ཉམས་པས་ཉེས་པར་སྤྱད་པ་ལ་སྤྱོད་པ་དང་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་ལྷག་པར་སྤྱོད་པའི་རྒྱུ་མཚན་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཐལ་ཆེས་པ་ཡོངས་སུ་སྤོང་བའི་དོན་དུ་ཀུ་ཤའི་རྩེ་མོས་ཀྱང་འཐུང་བ་སྤང་བར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་རང་བཞིན་གྱི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མི་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་སྟོན་པ་ན་ལུས་ཀྱི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་རྣམས་སུ་ཆང་འཐུང་བ་མི་སྟོན་པ་ཅི་ལྟར་ཡིན་ཞིང་དགེ་བ་ལྡོག་པའི་བསླབ་པའི་གཞི་རྣམས་སུའང་ཕྱི་ནས་ལོགས་སུ་སྤོང་བ་སྟོན་པ་ཅི་ལྟར་ཡིན། གང་གི་ཕྱིར་འདི་ལུས་ཀྱི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་རགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། རང་བཞིན་གྱི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཡང་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་སྟོན་པ་ན་ལུས་ཀྱི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་དང་སྤོང་བ་འཆད་པ་དག་ཉིད་ལ་བསྟན་པར་རིགས་ཤིང་ལས་ལམ་བཅུ་གཅིག་ཏུ་བསྟན་པར་ཡང་སྟེ་དེ་ལྟར་ནི་མེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་ཆང་འཐུང་བ་ནི་བཅས་པའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཁོ་ནའོ། །མི་དགེ་བ་བཅུ་པོ་འདི་རྣམས་ཀྱི་ཡང་མཚན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །འདིའི་ཡང་ཉེས་པར་བྱས་པའི་བདག་ཉིད་ཁོ་ན་ནི་ལྟུང་བའི་རིགས་སོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ་ལྟུང་བར་འགྱུར་བ་ནི་གང་གིས་འདི་སྡོམ་པ་ཉམས་པར་འགྱུར་བའོ། །བཤགས་པར་བྱ་བ་ནི་གང་གིས་ཕ་རོལ་ལ་བཤགས་པས་འདི་ལས་ལྡང་བའོ། །བསྡམ་བྱ་ནི་གང་རང་ཉིད་ཀྱིས་བསྡམས་པས་ལྡང་བའོ། །དེ་ལ་ལྟུང་བར་འགྱུར་བ་ལས་གཞན་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་ཆང་འཐུང་བའི་བར་དང་ཡན་ལག་མ་ཚང་བའི་ལྟུང་བར་འགྱུར་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་སོ་སོར་བཤགས་པར་བྱ་བ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་དགོངས་སུ་གསོལ་བདག་མིང་འདི་ལྟ་བུ་ལ་ཇི་ལྟར་ཡོངས་སུ་གྲགས་པའི་ལྟུང་བ་བྱུང་བས་དེ་བཤགས་པར་བགྱིའོ་ཞེས་པ་མི་འཆབ་པོ། །སླན་ཆད་ཀྱང་སྡོམ་པར་བགྱིའོ། །འདི་ལྟར་གསུམ་ཞེས་སོ། །ལྟུང་བར་འགྱུར་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་སྡིག་པ་དག་པའི་དོན་ཉིད་དུ་བཤགས་པར་བྱ་སྟེ་ཕུང་པོ་གསུམ་པ་ལ་སོགས་རབ་ཏུ་གདོན་པར་བྱའོ། །གཞན་གང་རྣམས་ཡན་ལག་མ་ཚང་བའི་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་


DTG109_Page_0163
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སོགས་པ་དང་ཕྲ་མ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དང༌། ཆོས་གང་འདོད་པས་ལོག་པར་སྤྱོད་པ་རྣམས་ལ་ཐལ་ཆེས་པ་ཡོངས་སུ་སྤང་བའི་དོན་དུ་གསུངས་པ། དེ་རྣམས་ལ་ལྷག་པར་སྤྱད་པ་ནི་སྤང་བའི་ཆོས་ཏེ་དེ་འདིའི་རང་ཉིད་ཀྱིས་བསྡམ་པར་བྱ་བ་ཁོ་ན་སྟེ་དེ་སླར་བདག་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་མི་བྱེད་པར་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ལྡང་བའོ། །དེ་ལྟར་ལྟུང་བ་སོ་སོར་བཤགས་པ་དང་བསྡམས་ནས་ཀྱང་སྔར་བཞིན་དུ་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླང་བར་བྱ་སྟེ། སླར་ཡང་འདི་ཡང་དག་པར་ལེན་པ་ལ་སྐལ་བ་ཅན་ཡིན་ནོ། དེ་ལྟར་དགེ་བསྙེན་གྱི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་ལེན་པའི་ཆོ་ག་དང་སྤྱོད་པ་བརྗོད་ཟིན་ཏོ། །དགེ་ཚུལ་དང་དགེ་སློང་གི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་ལེན་པའི་ཆོ་ག་དང་སྤྱོད་པ་ནི་ཁོ་བོས་གསལ་བའི་འགྲེལ་བཤད་དང་འདུལ་བ་སྣང་བར་གསལ་བར་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་འདིར་མ་བསྟན་ཏོ། །གང་ཞིག་དགེ་བསྙེན་དང་དགེ་བསྙེན་མ་དང་དགེ་ཚུལ་དང་དགེ་ཚུལ་མ་དང༌། དགེ་སློང་མ་དང༌། དགེ་སློང་དང༌། དགེ་སློང་མའི་དབྱེ་བས་ཇི་སྲིད་འཚོ་བ་པའི་སོ་སོ་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་བདུན་པ་རྣམས་ལས་གང་ཡང་རུང་བའི་སོ་སོ་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་ལ་གནས་པ་ཉིད་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པ་བླང་བར་བྱའི་གཞན་གྱིས་མ་ཡིན་ཏེ། གཞན་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པ་མི་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡོངས་སུ་ངལ་བ་མང་པོ་མ་བྱས་པ་སྟེ། གལ་ཏེ་སོ་སོ་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་མེད་པར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པ་མི་སྐྱེ་ན་ནི། དེའི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ལ་སོགས་པ་དང་དེའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་གཞུང་དུ་འདི་དེའི་རྩ་བར་བཤད་པར་འགྱུར་རོ། །དགོས་པ་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ་དཔེར་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་གསུམ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་ལྟ་བུའོ། །འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཞབས་ཀྱི་དགོངས་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་ཟླ་བ་གྲགས་པས་ཀྱང་སྐྱབས་གསུམ་བདུན་ཅུ་པར། དགེ་བསྙེན་གསུམ་ལ་སྐྱབས་འགྲོ་བ། །དེ་ནི་སྡོམ་བརྒྱད་རྩ་བ་ཡིན། །རྫོགས་སངས་རྒྱས་ཆོས་དགེ་འདུན་ནི། །གྲོལ་བར་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱབས། །ཐུབ་པའི་དབང་པོའི་སྐུ་གཉིས་དང༌། །


DTG109_Page_0164
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མྱ་ངན་འདས་དང་གང་ཟག་བརྒྱད། །དེ་ལ་གུས་པས་སྐྱབས་འགྲོ་གང༌། །གསུམ་ལ་སྐྱབས་སུ་སོང་བ་ཡིན། །ཤར་རིའི་ལུང་ལས་དགྲ་བཅོམ་གྱིས། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕྱག་བྱ་སྟེ། །དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལས་ཕྱི་རོལ་མིན། །སངས་རྒྱས་ནང་དུ་འདུས་པར་དགོངས། །འབྲས་བུ་ལ་གནས་ཞུགས་པ་ཡི། །སློབ་པ་བདུན་པོ་རྣམས་ཀྱིས། །འཕགས་པའི་ལམ་ལས་རབ་བྱུང་རྣམས། །ཆོས་མངོན་པ་རུ་བརྗོད་ཇི་བཞིན། །དེ་ལྟར་རྒྱས་པའི་སྡེ་སྣོད་དུའང༌། །ས་བཅུ་རྣམས་སུ་གསུངས་པ་ཡིས། །འཕགས་པའི་ལམ་གྱི་བདག་ཉིད་ཅན། །དེ་ཀུན་འཕགས་མིན་ཇི་ལྟར་འགྱུར། །རེ་རེའི་ཡོན་ཏན་མཐར་ཐུག་པ། །ནམ་མཁའི་ཚད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་མཆོག །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྟག་ཕྱག་འོས། །བློ་ལྡན་རྣམས་ཀྱིས་སྐྱབས་ཀྱང་ངོ༌། །ཞེས་སོ། །སྐྱབས་ཀྱི་དོན་དང་ཡོངས་སུ་སྐྱོབ་པའི་དོན་ཅི་ཞེ་ན། རྟག་ཏུ་ཉོན་མོངས་ཚོགས་ཀུན་དང༌། །ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་དང༌། །རྒ་དང་འཆི་བ་དག་ལས་ཀྱང༌། །སངས་རྒྱས་ཉིད་ནི་ཡོངས་སུ་སྐྱོབ། །འཚོ་བ་རྣམས་ནི་ཐམས་ཅད་དང༌། །ངན་སོང་དང་ནི་ཐབས་མིན་དང༌། །འཇིག་ཚོགས་ཐེག་པ་དམན་ལས་ཀྱང༌། །དེ་ཕྱིར་སྐྱབས་ཀྱི་དམ་པའོ། །འཚེ་བ་ཐམས་ཅད་ལས་ཡོངས་སུ་སྐྱོབ་པ་ཉིད་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུས་ལོང་བ་རྣམས་ཀྱིས་མིག་ཐོབ་པོ། །འོན་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྣ་བའོ། །སེམས་རྣམ་པར་གཡེངས་པ་རྣམས་ཀྱིས་རང་བཞིན་དུ་གནས་པའི་སེམས་སོ། །ཡམས་ནད་རྣམས་ཞིའོ་ཞེས་པ་འདི་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའོ། །ངན་སོང་ལས་ཡོངས་སུ་སྐྱོབ་པ་ཉིད་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་འོད་ཟེར་གྱིས་དེར་སོང་བ་རྣམས་ཐར་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང་དེར་མི་འགྲོ་བ་ལ་སོ་སོར་གནས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐབས་མ་ཡིན་པ་ལས་ནི་མུ་སྟེགས་ཀྱི་ལྟ་བ་ལས་སློང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་ཚོགས་ལས་ནི་ཐེག་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་བཟླ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཐེག་པ་དམན་པ་ལས་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་བགྲོད་པ་གཅིག་ཏུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ཉིད་སངས་རྒྱས་སོ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཉིད་དེ། དེ་ཉིད་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་གྱི་འབྲས་


DTG109_Page_0165
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བུའོ། །གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་དག་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཉིད་དོ། །ལམ་འཁོར་ལོ་དང་བཅས་པ་ཆོས་དཀོན་མཆོག་གོ །དེའི་རྟེན་གཟུགས་ཀྱི་སྐུའི་ངོ་བོ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚོགས་ནི་དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་གོ །གང་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ནི་ཆོས་དཀོན་མཆོག་ཏུ་རྣམ་པར་གཞག་པ་དེར་ནི་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་དག་ཁོ་ན་སངས་རྒྱས་དཀོན་མཆོག་སྟེ་དེའི་ཚེ་ལམ་ཡང་དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་གོ །སངས་རྒྱས་ཀྱི་མྱུ་གུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྟེ་དངོས་སུ་ན་དེ་ལས་གཞན་པ་མེད་དོ། །འགའ་ཞིག་ཏུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རང་བཞིན་མེད་པའི་ཆ་ནི་ཆོས་དཀོན་མཆོག་གོ །རྟོགས་པའི་ཆ་དང་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་དག་ནི་སངས་རྒྱས་དཀོན་མཆོག་གོ །རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་སྔོན་གྱི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ལམ་ནི་དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་གོ་ཞེས་རྣམ་པར་གཞག་གོ །དོན་དམ་པར་ནི་དཀོན་མཆོག་གསུམ་རྣམས་ལ་ཐ་དད་ཅི་ཡང་མེད་དོ། །ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཙམ་ལ་ལྟོས་པ་དང་བདག་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་ཞེས་པའོ། །འདིར་སངས་རྒྱས་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དོན་དམ་པ་བ་ནི་སྐུ་གསུམ་གྱིས་ཡང་དག་པར་བསྡུས་པའོ། །ཐ་སྙད་པ་ནི་སྐུ་གདུང་གི་མཆོད་རྟེན་དང་སྐུ་གཟུགས་དང་མཆོད་རྟེན་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གཟུགས་ཏེ་འདི་རྣམས་ལ་མཆོད་ན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་མཆོད་པའོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཉམ་པར་སེམས་རབ་ཏུ་དང་བས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མཉམ་པར་གསུངས་སོ། །ཆོས་ཀྱང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་དོན་དམ་པ་བ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །ཐ་སྙད་པ་ནི་ལམ་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་རབ་དང་གླེགས་བམ་རྣམས་ཏེ་འདི་རྣམས་ལ་མཆོད་ན་ཆོས་ལ་མཆོད་པར་ཞལ་གྱིས་འཆེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགེ་འདུན་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དོན་དམ་པ་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་ལ་རབ་ཏུ་ཞུགས་པ་རྣམས་དང་གང་ཟག་བརྒྱད་རྣམས་སོ། །ཐ་སྙད་དུ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱང་སྟེ་སྡེ་པ་བཞི་ལ་སོགས་པ་དང་དགེ་སློང་དང་དགེ་སློང་མ་རྣམས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་འདི་ལྟར་དགེ་འདུན་


DTG109_Page_0166
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གྱིས་བསྡུས་པ་ཡང་སྟེ། དེ་རྣམས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མྱུ་གུ་དང་ཐ་སྙད་པའི་སངས་རྒྱས་ཏེ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་རྒྱུན་གཅིག་པའི་ཕྱིར། །ནྱ་གྲོ་དྷའི་མྱུ་གུ་དང་ནྱ་གྲོ་དྷའི་ལྗོན་ཤིང་གི་རྒྱུན་བཞིན་ནོ། །ང་ཉིད་རྒྱལ་པོ་བྱམས་པའི་སྟོབས་ཞེས་བྱ་བ་དེར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་སྐྱེས་རབས་རྣམས་སུ་གཞན་ཉིད་ཀྱི་མིང་བཀག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསྙེན་པར་མ་རྫོགས་པ་དང་ཁྱིམ་པའི་ཆ་ལུགས་འཛིན་པ་རྣམས་ཀྱང་སྟོན་པར་འདུ་ཤེས་པས་དགེ་སློང་དང་དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཕྱག་བྱའོ། །འདི་ཉིད་ལ་དགོངས་ནས་འདུལ་བར་གསུངས་པ། ཕྱག་གི་འོས་ནི་གཉིས་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དང་དགེ་སློང་རྒན་པོའོ་ཞེས་སོ། །གཞན་དུ་ན་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བཟུང་བ་དོན་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། དགེ་སློང་རྒན་པོ་བཟུང་བས་དེ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །མདོར་གསུངས་པའང༌། རྒྱུ་མཚན་དེ་ལ་ལྕགས་མགར་གྱི་བུ་ཙུན་ད་འགྱོད་པར་གྱུར་པ་མི་རུང་བ་ཁོ་ནའོ། །ཀུན་དགའ་བོ་དེ་ཁྱོད་ཀྱིས་བསལ་བར་བྱའོ། །དེ་ལ་འདི་སྐད་ཀྱང་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། བསོད་སྙོམས་གང་ཡོངས་སུ་གསོལ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་དང༌། བསོད་སྙོམས་གང་ཡོངས་སུ་གསོལ་ནས་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་སུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བསོད་སྙོམས་དེ་ཉིད་གཉིས་ཀ་ཡང་འབྲས་བུ་མཉམ་པ་མེད་པའོ་ཞེས་སོ། །འདིས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཡོན་གནས་མཆོག་ཏུ་ཁྱད་པར་མེད་པར་བསྟན་ཏོ། །བུ་མོ་འོད་བཟང་གིས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོར་ཡང༌། འཕགས་པ་མོད་གལ་གྱི་བུ་ཆེན་པོས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་འདི་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནས་བརྩམས་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱག་བགྱིད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །སྡེ་པའི་གཞུང་དུའང་གསུངས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། དགྲ་བཅོམ་པ་བརྒྱ་ཕྲག་ཕྱེད་དང་བཅུ་


DTG109_Page_0167
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གསུམ་གྱིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་རྒྱལ་ཚབ་ཏུ་དབང་བསྐུར་བ་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ་ཞེས་དགེ་འདུན་ཕལ་ཆེན་པའི་རིག་པ་འཛིན་པའི་སྡེ་སྣོད་དུ་གསུངས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། གང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་སྤྲོས་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་རྣམས་ལ་ཇི་ལྟར་འདྲི་བ་བཞིན་བདག་ཉིད་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །དེ་ནས་ཡང་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་རྫུ་འཕྲུལ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་ལྟ་ཡང་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཡུལ་ཡང་མ་ལགས་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ་ཞེས་ཤར་གྱི་རི་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་དུའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་འཕགས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་ཐུབ་པ་ཆེན་པོ་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ་ཞེས་གངས་རིར་གནས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྐྱེས་པ་རབས་ཀྱི་སྡེ་སྣོད་དུའོ། །གནས་བརྟན་པ་རྣམས་དང་བརྟགས་པ་པ་དང་མང་དུ་ཐོས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཆོ་འཕྲུལ་ཆེན་པོའི་མདོར་ཡང༌། དེ་ནས་ཡང་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་མངོན་པར་བསྟོད་དེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཉེ་བར་བླངས་ནས་དེ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཆེན་པོ་ཡིན་པས་བདག་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སུ་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། བསིལ་བར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ནས་ཡང་ཚེ་དང་ལྡན་པ་གང་པོས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མགོན་པོར་གྱུར་པ་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ་ཞེས་རྒྱལ་བྱེད་ཚལ་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཆོ་འཕྲུལ་ཆེན་པའི་མདོར་རོ། །ཀུན་གྱིས་བཀུར་བ་ཀུ་རུ་ཀུ་ལླ་རུས་སྒྲོགས་རིགས་སུ་གནས་པ་རྣམས་ཀྱིས། ཚ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོས་གསོལ་པ། གང་འདི་དགའ་ལྡན་ནས་སྐུ་གཟི་བརྗིད་དང་ལྡན་པ་དང་ཁ་དོག་དང་མཛེས་པས་གཤེགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་


DTG109_Page_0168
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དཔའ་ཤཱ་ཀྱ་ཐུབ་པ་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀཱ་ལོ་དཱ་ཡིས་ཀྱང་གསོལ་པ། སེམས་ཅན་ཀུན་ལ་ཕན་དོན་དུ། །གང་ཚེ་ཁྱོད་ཀྱི་སྤྱི་གཙུག་ནི། །གཙུག་ནོར་དང་ལྡན་སྔོན་བྱིན་པ། །དེ་ཚེའང་ཕྱག་འོས་ཕྱག་འཚལ་ལོ་།ཞེས་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་བཤད་པར་རོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོས་གསོལ་པ། གང་འདི་དགའ་ལྡན་ནས་ཡུམ་གྱི་ལྷུམས་སུ་ཉེ་བར་ཞུགས་པ་དེ་དང་མངལ་ན་གནས་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ་ཞེས་ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་རྨད་དུ་བྱུང་བར་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་དུ་སྡེ་པ་བཞི་རྣམས་ལ་ཡང་སོ་སོར་དད་པའི་ཕྱག་གི་གཞུང་ཡོད་དེ་མངས་པས་འཇིགས་པའི་ཕྱིར་འདིར་མ་བྲིས་སོ། །འོ་ན་ཅི་གང་ལ་ལ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་རྣམས་ལའང་དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་ཕྱག་བྱ་འམ་ཞེ་ན། དེ་ངེས་པར་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཤེས་པར་བྱེད་པ་མེད་དེ། གང་ས་ལ་རབ་ཏུ་ཞུགས་པ་ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་པ་ཐོས་པ་དེ་རྣམས་ཁོ་ན་ལ་ཕྱག་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་རྒན་པ་རྣམས་ལ་ཕྱག་བྱའི་གཞན་སུ་ལ་འང་མ་ཡིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་གཞུག་པ་ལས་ནི་སེམས་ཅན་གདུལ་བའི་དོན་དུ་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་བྱ་སྟེ། ཇི་སྲེད་མ་དང་ཕ་ལ་སོགས་པའི་བར་རྣམས་ལའང་ཕྱག་བྱ་བར་བསྟན་ལ། དགེ་སློང་རྣམས་ལའང་བཙུན་པ་སྨྲ་བས་བརྗོད་དོ། །འདིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་སྤོང་བ་རྣམས་ཐ་དད་པར་མ་བརྗོད་པ་ཉིད་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་རོ་ཞེས་པ་ཐལ་ཆེས་པས་ཆོག་གོ །འོ་ན་གང་ཟག་གཅིག་པུ་གང་ལ་ཇི་སྲིད་འཚོའི་བར་གྱི་ཡན་ལག་གསུམ་པ་དང་ཡན་ལག་ལྔ་པའི་དགེ་བསྙེན་གྱི་སྡོམ་པ་དག་དང་དེའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་ལས་གཞན་དགེ་བསྙེན་གྱི་སྡོམ་པ་གསུམ་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། འདི་ལ་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྤྱོད་པ་དང་བྲལ་བའང་མཐའ་ཡས་པའི་འཁོར་བའི་བདེ་བ་བསྐྱེད་ལ་སྒྲུབ་པ་དང་བཅས་པ་ནི་


DTG109_Page_0169
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་བདེ་བ་ཡང་ངོ་ཞེས་རྟོགས་ནས། ཅུང་ཟད་ཙམ་བསམས་ནས་མི་སྟེར་བ་ལས་ཡི་དགས་སུ་འགྲོ་ལ་དམ་བཅས་ནས་མི་སྟེར་བ་ལས་ཀྱང་དམྱལ་བར་འགྲོ་ན་འགྲོ་བ་མ་ལུས་པ་ལ་བླ་ན་མེད་པའི་དོན་དམ་བཅས་ནས་སྒྲུབ་པར་མི་བྱེད་བ་ནི་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཞེས་དམ་པའི་ཆོས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའི་མདོར་གསུངས་པས། འགྲོ་བ་མཐའ་དག་ཡོངས་སུ་བསྐྱབ་པའི་ཆེད་དུ་སྙིང་རྗེས་དམ་བཅའ་བ་བྱས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པ་ཅན་གྱིས་བདག་ཉིད་དམ་གཞན་རྣམས་ལ། གཞན་རྣམས་སམ་ནི་བདག་ལ་ཡང༌། །ཕན་པ་དང་ནི་བདེ་བར་བྱ། །སྡུག་བསྔལ་ཡིན་ཡང་གང་ཕན་ཉིད། །བདེ་ཡང་མི་ཕན་ཉིད་མ་ཡིན། །ཕན་པ་ནི་ཕྱིས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་བདེ་བ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡང་ངོ༌། །བདེ་བ་ནི་རྗེས་སུ་འཛིན་པའི་ཚོར་བའོ། །འདིས་འདི་གཉིས་བདག་དང་གཞན་རྣམས་ལ་འང་བྱ་སྟེ་འདི་དག་གིས་རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྡུག་བསྔལ་ནི་ཉེ་བར་འཇོམས་པའི་ཚོར་བ་སྟེ། གང་འདིའི་ཕན་པ་ཕྱིས་བདེ་བར་འགྱུར་བ་འཕྲོད་པའི་ཟས་ལྟར་མི་ཕན་པ་མ་ཡིན་པའོ། །བདེ་ཡང་མི་བྱ་བ་ཉིད་ནི་གང་མི་ཕན་པ་ཕྱིས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་སྡུག་བསྔལ་བར་འགྱུར་བ་མི་འཕྲོད་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཉིད་དང་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་ཕན་པ་མ་ཡིན་པའོ་ཞེས་པ་འདི་རེ་ཞིག་འདིའི་བྱ་བ་མདོར་བསྡུས་པའོ། །ཡང་འདིའི་ལྟུང་བ་ནི་ཅི་ཡིན། རྣམ་པ་དུ་ཞེ་ན། ལྟུང་བ་ནི་ཤིན་ཏུ་འདའ་བའོ། །ལྟུང་བའི་སྡེ་ནི་གཉིས་ཁོ་ན་སྟེ། ཕས་ཕམ་པར་འགྱུར་བའི་ཆོས་རྣམ་པ་བཞི་པོ་གང་ལྷག་པར་སྤྱད་པ་ལས་འདི་སྡོམ་པ་དང་འབྲལ་ཞིང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་བ་དང༌། ལྟུང་བས་ཡང་དག་པར་བསྡུས་པའི་ཉེས་བྱས་གང་གིས་ལྟུང་བ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་བའོ། །འདིར་ཡང་ལྟུང་བ་འགའ་ཞིག་གཞན་ལས་བཤགས་པར་བྱ་བ་སྟེ། ཁ་ཅིག་རང་གིས་བསྡམ་པར་བྱ་བའོ། །ལྟུང་བ་དེ་རྣམས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ལ་སོགས་པར་ཇི་ལྟར་འདའ་བ་


DTG109_Page_0170
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཞིན་རྒྱུ་དང་ལྡན་པར་བཅས་པའོ། །འོ་ན་བསླབ་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་པར་རིགས་ཀྱི་བུ་རྒྱལ་པོ་རྒྱལ་རིགས་སྤྱི་བོ་ནས་དབང་བསྐུར་བའི་རྩ་བའི་ལྟུང་བ་ལྔ་སྟེ་གང་གིས་དེ་སྔར་བྱས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐམས་ཅད་བསྐམས་པར་བྱེད་པ་ཕས་ཕམ་པའི་དངོས་པོ་ལྷ་དང་མིའི་བདེ་བ་ཐམས་ཅད་ལྟུང་བར་བྱེད་པ་ངན་སོང་དུ་ངེས་པར་འགྲོ་བར་བྱེད་པར་འགྱུར་བའོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ལས་དང་པོ་པ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་གནས་པའི་རིགས་ཀྱི་བུ་དང་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་རྣམས་ཀྱི་རྩ་བའི་ལྟུང་བ་ནི་བརྒྱད་རྣམས་ཏེ། གང་གིས་འཁྲུལ་པ་རྣམས་སྔར་བསྐྲུན་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་བསྐམས་པར་བྱེད་པ་ཕས་ཕམ་པ་ལྷ་དང་མི་དང་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་བདེ་བ་ལས་ལྟུང་བར་བྱེད་པའི་དངོས་པོ་ངན་སོང་དུ་འགྲོ་བར་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་རྣམས་སོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཐབས་ལ་མཁས་པའི་མདོར་ཡང་རྩ་བའི་ལྟུང་བ་གསུངས་པ་གང་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྒྱས་པར་གསུངས་ནས་བསྡུས་པ་ནི། དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་དཀོར་འཕྲོགས་པ། །ཕས་ཕམ་པ་ཡི་ལྟུང་བར་འདོད། །དམ་ཆོས་སྤོང་བར་བྱེད་པ་ནི། །གཉིས་པ་ཡིན་པར་ཐུབ་པས་གསུངས། །དགེ་སློང་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་པའི་འང༌། །ངུར་སྨྲིག་འཕྲོག་དང་བརྡེག་པ་དང༌། །བཙོན་རར་འཇུག་པར་བྱེད་པ་དང༌། །རབ་ཏུ་བྱུང་བ་འབེབས་པས་ཀྱང༌། །མཚམས་མེད་ལྔ་པོ་བྱེད་པ་ལས། །ལོག་པར་ལྟ་བ་འཛིན་པས་ཀྱང༌། །གྲངས་ལ་སོགས་པ་འཇིག་པས་ཀྱང༌། །རྩ་བའི་ལྟུང་བར་རྒྱལ་བས་གསུངས། །བློ་མ་སྦྱངས་པའི་སེམས་ཅན་ལ། །སྟོང་པ་ཉིད་ནི་བརྗོད་པ་ལས། །སངས་རྒྱས་ཉིད་ལ་ཞུགས་པ་རྣམས། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་བཟློག་ལས། །སོ་སོར་ཐར་པ་སྤོང་བཅུག་སྟེ། །ཐེག་པ་ཆེ་ལ་སྦྱོར་བ་ལས། །སློབ་མའི་ཐེག་པ་ཆགས་ལ་སོགས། །སྤང་ཕྱིར་མིན་ཞེས་འཛིན་པ་དང༌། །གཞན་རྣམས་འཛིན་དུ་འཇུག་ལས་ཀྱང༌། །བདག་གི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པ་དང༌། །གཞན་རྣམས་སྨོད་པར་བྱེད་ལས་ནི། །བསྙེན་དང་བཀུར་སྟི་གྲགས་པའི་རྒྱུས། །བདག་ནི་ཟབ་མོ་ལ་བཟོད་


DTG109_Page_0171
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཅེས། །བརྫུན་ཉིད་དུ་ནི་སྨྲ་བ་ལས། །དགེ་སྦྱོང་ཆད་པས་གཅོད་འཇུག་དང༌། །སྐྱབས་གསུམ་པོ་ཡི་སྟེར་བ་དང༌། །སྟེར་བ་ལེན་པར་བྱེད་པ་ལས། །ཞི་གནས་གཏོང་དུ་འཇུག་པ་དང༌། །ཡང་དག་འཇོག་གི་ལོངས་སྤྱོད་རྣམས། །ཁ་ཏོན་བྱེད་ལ་སྟེར་ལས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་ནི་ཡོངས་གཏོང་དང༌། །ཆགས་དང་སེར་སྣ་མི་བཟད་པས། །སློང་ལ་སྟེར་བར་མི་བྱེད་ལས། །འབད་པས་དགའ་བར་བྱེད་པ་ཡི། །སེམས་ཅན་ལ་ནི་མི་བཟོད་པར། །ཁྲོས་པས་སེམས་ཅན་ལ་བརྡེག་ལས། །ཉོན་མོངས་པས་གཞན་རྗེས་ཞུགས་ཏེ། །དམ་ཆོས་འདྲར་སྣང་སྟོན་ལས་སོ། །ཞེས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་དུ་ནི་རྩ་བའི་ལྟུང་བ་བཞི་ཁོ་ན་སྟེ། དེ་ལྟར་ཡང་དེ་བསྡུས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པ་ཉི་ཤུ་པར་གསུངས་པས། ཉོན་མོངས་དྲག་པོས་ཀུན་བསླང་བ། །སྡོམ་པ་འཇིག་པར་བྱེད་པ་གང༌། །འདི་ཡིས་ལྟུང་བ་བཞི་པོ་རྣམས། །ཕམ་པ་འདྲ་བར་དགོངས་པ་ཡིན། །རྙེད་དང་བཀུར་སྟི་ཆགས་པ་ཡིས། །བདག་བསྟོད་གཞན་ལ་སྨོད་པ་དང༌། །སྡུག་བསྔལ་ཅན་མགོན་མེད་རྣམས་ལ། །སེར་སྣས་ཆོས་ནོར་མི་སྟེར་དང༌། །གཞན་གྱིས་བཤགས་པ་མི་ལེན་པར། །ཁྲོས་པས་གཞན་ལ་རྡེག་པ་དང༌། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སྤོང་བྱེད་ཅིང༌། །དམ་ཆོས་འདྲར་སྣང་སྟོན་པའོ། །ཞེས་གསུངས་པ་དེ་ཅི་ལྟར་འགལ་བ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ་གང་ཟག་འབྲིང་དང་ཆུང་ངུ་དང་ཆེན་པོའི་བྱེ་བྲག་གིས་ལྔ་དང་བརྒྱད་དང་བཞིའོ་ཞེས་ལྟུང་བའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་བསྟན་ལ། གང་ཟག་གཅིག་གི་ལྟུང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་རྣམས་གཞན་དག་གི་ཡང་ངོ༌། །དེ་ཉིད་དུ་ཇི་སྐད་དུ་གསུངས་པ། གལ་ཏེ་རྒྱལ་རིགས་ལ་སོགས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་ན་དེ་རྣམས་ཀྱི་ལྟུང་བ་དེས་ཤིང་གཞན་རྣམས་ཀྱི་ལྷག་པ་ཅི་ལྟར་ཡིན། ཅི་སྟེ་དེ་རྣམས་སྡོམ་པ་ཅན་མ་ཡིན་ན་ནི་འདི་རྣམས་ཀྱི་ལྟུང་བ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཅི་ལྟར་ཡིན། ཅི་ལྟར་སྡོམ་པ་ཅན་རྣམས་ཀྱང་ཉེས་པ་དེས་ཟིན་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། སྐྱོན་འདི་ནི་མེད་དེ། གང་རྣམས་གང་ལ་མང་དུ་འབྱུང་བ་དེ་རྣམས་དེ་ལ་བསྣན་པ་སྟེ་རང་གི་མིང་གིས་བཟུང་ནས་བསྟན་པ་


DTG109_Page_0172
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལས་འཇིགས་པ་བསྐྱེད་པའི་དོན་དུ་སྟེ། ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཕན་ཚུན་དུ་ལྟུང་བ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་བྱའོ། །རང་བཞིན་གྱི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཆེན་པོ་གང་གིས་ཡང་དག་པར་མ་བླངས་པ་རྣམས་ཀྱང་སྐལ་པ་མེད་པར་འགྱུར་བ་དེས་སྡོམ་པ་ཅན་རྣམས་ཆེས་ཤིན་ཏུའོ་ཞེས་སོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ན་རེ་རེ་ལ་ལྟུང་བ་བཅུ་བདུན་བཅུ་བདུན་རྣམས་སུ་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། སྡེ་སྣོད་དུ་གསུངས་པའི་བཞི་པོ་རྣམས་ཉིད་དུ་གཞན་རྣམས་འདུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ནི་ལྔ་པོ་རྣམས་ཀྱི་གཉིས་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སྤོང་བས་བསྡུས་ཏེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོར་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་དག་ཀྱང་སྟོན་ཏེ་དེ་སྤངས་པ་ལས་དེ་དག་ཀྱང་སྤངས་པའོ། །གསུམ་པ་དང་བཞི་པ་དག་བརྡེག་པས་སོ། །ལོག་པར་ལྟ་བ་འཛིན་པ་ནི། །དམ་ཆོས་འདྲར་སྣང་སྟོན་པ་སྟེ། །རྒྱུ་མེད་པར་སྨྲ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་སྤོང་བ་སྟེ་མི་དགེ་བ་བཅུ་ཡང་དག་པར་བླངས་ནས་འཇུག་ཅིང་སེམས་ཅན་གཞན་རྣམས་ཀྱང་མི་དགེ་བ་བཅུ་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་འཇུག་གོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །གྲོང་ལ་སོགས་པ་འཇིག་པ་ནི་བརྡེག་པས་སོ། །བརྒྱད་པོ་རྣམས་ཀྱི་དང་པོ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སྤང་བས་ཏེ། བློ་མ་སྦྱངས་པ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་སྤོང་བར་བྱེད་དེ། ཇི་སྐད་དུ་གསུངས་པ། གཞན་ཡང་ཤེས་པ་ངན་པའི་ཕྱིར། །རྨོངས་པ་མཁས་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན། །འདི་སྤོང་བདག་ཉིད་ཕུང་བྱས་པ། །འོག་ཏུ་ཁ་ཕྱོགས་མནར་མེད་འགྲོ། །ཞེས་སོ། །དེ་སྤོང་བའི་རྒྱུ་ཉིད་ཀྱིས་ན་སྟོན་པ་པོས་ཀྱང་སྤོང་བར་བྱེད་པའོ། །གཉིས་པ་ནི། །དམ་ཆོས་འདྲར་སྣང་སྟོན་པས་ཏེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་རྣམས་ལ་སྤྱོད་པ་ལས་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་དམ་པའི་ཆོས་ལྟར་སྣང་བའོ། །གསུམ་པ་དང་བཞི་པ་དང་ལྔ་པ་དང་དྲུག་པ་རྣམས་བདག་བསྟོད་གཞན་ལ་སྨོད་པས་ཏེ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རང་གིའོ། །དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་དཀོར་འཕྲོག་པ་དང་ངུར་སྨིག་འཕྲོག་པ་དང་དགེ་འདུན་གྱི་དབྱེན་དང་བདུན་པ་ནི་སེར་སྣ་དང་ཆགས་པ་དག་གིས་ནོར་མི་སྟེར་བས་ཏེ། དེ་ལྟར་ནི་ཤིན་ཏུ་དྲག་པོའི་སེར་སྣ་དང་ཆགས་པ་དག་ནི་གང་ལས་ཕ་རོལ་རྫས་དེ་ལ་ལོངས་


DTG109_Page_0173
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྤྱོད་པའི་དོན་ཅན་ཡང་མི་བཟོད་དེ། ཚུར་འཕྲོག་པར་བྱེད། འབྱེད་པར་བྱེད། སྟེར་དུ་འཇུག་པ་དང༌། བྱིན་པ་ལེན་པ་ཡང་ངོ༌། །ཞི་གནས་གཏོང་དུ་འཇུག་པ་ནི་རྟོགས་པའི་ཆོས་ལ་སེར་སྣ་དྲག་པོས་རང་ཡང་མི་སྟོན་ལ་ཕ་རོལ་ཡང་སོ་སོར་གཏོང་དུ་འཇུག་གོ །བསམ་གཏན་པ་རྣམས་ལ་སྦྱིན་པར་བྱ་བ་ཀློག་པ་པ་རྣམས་ལ་སྟེར་དུ་འཇུག་པ་ནི་ནོར་ལ་སེར་སྣས་ཏེ་འགའ་ཞིག་ནི་གང་ཟག་འགའ་ཞིག་ཉིད་ལ་སེར་སྣར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་གཏོང་བ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སྤོང་བས་ཏེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཉིད་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དང་དེ་གཏོང་བ་ཡང་སྤོང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྟུང་བ་བཞི་པོ་འདི་རྣམས་ནི་བདག་ལ་བསྟོད་པ་དང་གཞན་ལ་སྨོད་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་སོ་སོར་གཉིས་ཉིད་དག་སྟེ་བརྒྱད་རྣམས་སོ། །རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་འདི་ནི་ཇི་ལྟར་རིགས་པར་སྔར་བརྗོད་ཟིན་ཏོ། །དེའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ལས་མང་པོ་ཡོད་དེ་རང་གིས་རྟོགས་པར་བྱའོ། །གཞན་རྣམས་ནི། འོ་ན་ནམ་མཁའི་སྙིང་པོའི་མདོ་སྡེར་ཕས་ཕམ་པའི་ལྟུང་བ་གཞན་མང་པོ་གསུངས་པ་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། གསུངས་པ་ནི་བདེན་མོད། དེ་རྣམས་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླངས་པའི་སྡོམ་པ་འཇིག་པའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་མ་ཡིན་པའི་སྔར་བསྐྲུན་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དང་ལྷ་དང་མིའི་བདེ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡང་དག་པར་གཅོད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་མི་འགལ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་རྣམས་ལ་ཆེས་ལྷག་པར་ཆགས་པས་བདག་ལ་བསྟོད་པ་དང་གཞན་ལ་སྨོད་པ་ཕས་ཕམ་པའི་ལྟུང་བ་འབྱུང་སྟེ། མུ་སྟེགས་པ་རྣམས་ཟིལ་གྱིས་མནན་པར་འདོད་པ་དང༌། བསྟན་པ་གནས་པར་འདོད་པ་དང་ཐབས་དེས་འདུལ་བར་འདོད་པ་དང༌། མི་དགེ་བའི་གནས་ལས་བསླང་ནས་དགེ་བའི་གནས་ལ་དགོད་པར་འདོད་པ་དང། མ་དང་ཕ་རྣམས་དང་བའི་ཆེད་དང་དང་བ་རྣམས་ཕྱིར་ཞིང་འབྱུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དུ་ལྟུང་བ་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་ཡང་ལྟུང་བ་མེད་པའི་རྣམ་པ་འདི་གཉིས་ལ་དགོངས་ནས་གསུངས་པ། སྙིང་བརྩེ་ལྡན་དང་བྱམས་ཉིད་ལས། །སེམས་དགེ་བ་ལ་ལྟུང་བ་མེད། །ཅེས་སོ། །


DTG109_Page_0174
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྦྱིན་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་རྣམས་དང་ཆོས་གཏན་ལ་ཕབ་པ་ཡོད་ནའང་དོན་དུ་གཉེར་བ་ཡང་དག་པར་ལྷགས་པ་རྣམས་ལ་སེར་སྣ་དྲག་པོས་ཟིལ་གྱིས་ནོན་ཏེ་ནོར་རམ་ཆོས་མི་སྟེར་ན་ཕས་ཕམ་པའི་ལྟུང་བ་འབྱུང་སྟེ། ལོངས་སྤྱོད་མེད་ནས་མི་སྟེར་བ་དང་དགེ་འདུན་གྱི་བྱ་བ་བྱེད་པ་ལ་འཇུག་པར་འདོད་ནས་མི་སྟེར་བ་དང་ཐབས་དེས་འདུལ་བར་འདོད་པ་དང༌། མི་དགེ་བའི་གནས་ལས་བསླང་ནས་དགེ་བའི་གནས་ལ་གཞག་པར་འདོད་པ་དང༌། མི་འཕྲོད་པ་དང་རུང་བ་མ་ཡིན་པ་སློང་བ་དང་དེ་རྒྱལ་པོ་ལ་གནོད་པར་གྱུར་ན་ལྟུང་བ་མེད་དོ། །མུ་སྟེགས་པ་གླགས་ལྟ་བར་གྱུར་པའམ་མ་གུས་པ་དང་ཞེ་ས་མེད་པ་དང་སྤྱོད་ལམ་ངན་པས་ཆོས་ནོད་པ་དང་དབང་པོ་རྟུལ་པོར་གྱུར་ཏེ་ཆོས་རྒྱ་ཆེན་པོར་བསྟན་པས་འདི་སྐྲག་ཅིང་ལོག་པར་ལྟ་བ་དང་ལོག་པར་མངོན་པར་ཞེན་པར་འགྱུར་བ་དང༌། བཅོས་མ་དེ་ལ་སོན་པའི་ཆོས་གཞན་སྣོད་མ་ཡིན་པ་རྣམས་འཕོ་བར་འགྱུར་བ་སྲིད་པ་དང༌། རང་མཆོག་ཏུ་ན་བར་གྱུར་པ་ནུས་པ་མེད་པ་དང་དེའང་ཆོས་མ་ཡིན་པས་འཇུག་པ་དང་ཐབས་དེས་འདུལ་བར་འདོད་ན་ལྟུང་བ་མེད་དོ། །ཁྲོ་བ་དྲག་པོས་ཟིལ་གྱིས་ནོན་པས་གཞན་ལ་བརྡེག་ཅིང་ཤད་ཀྱིས་སྦྱངས་ཀྱང་དང་དུ་མི་ལེན་ལ་བཟོད་པར་མི་བྱེད་ན། ཕས་ཕམ་པའི་ལྟུང་བ་འབྱུང་སྟེ་ལྟུང་བ་མེད་པ་ནི་ཐབས་དེས་འདུལ་བར་འདོད་ན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །ལྟ་བ་ཆེན་པོས་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་སྨོད་པ་དང་སྤོང་བར་བྱེད་དེའི་གཟུགས་བརྙན་གྱིས་ཆོས་སྟོན་པར་བྱེད་ན་ཕས་ཕམ་པའི་ལྟུང་བ་འབྱུང་ངོ་ཞེས་པ་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ཆེན་པོ་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཉིད་ཀྱིས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་ཁོ་ན་ཕས་ཕམ་པ་ཅན་དུ་འགྱུར་ལ། ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་གཞན་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་གཏོང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་སྡོམ་པ་བླངས་པ་མ་ཡིན་པ་དང་སྡོམ་པ་ཕུལ་བ་དེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་ཡིན་པས་དེ་ལ་རྣམ་པ་འདི་མེད་དོ། །ཕུལ་བ་ནི་རང་བཞིན་དུ་གནས་པས་སྡོམ་པ་ཡོངས་སུ་གཏོང་བའི་བསམ་པས་སེམས་ཅན་ཕ་རོལ་པོ་གོ་བ་ཡོད་པ་ལ་བསླབ་པ་འབུལ་ལོ། །སངས་རྒྱས་དང་ཆོས་དང་


DTG109_Page_0175
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དགེ་འདུན་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱང་ངོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་མེད་ན་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་མངོན་དུ་བྱས་པ་ལའོ་ཞེས་ཁ་ཅིག་གོ །གང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མ་བཏང་བ་ཕས་ཕམ་པའི་གནས་ཀྱི་ཆོས་ལྷག་པར་སྤྱད་པ་མེད་པ་དྲན་པ་ཉམས་པར་གྱུར་པ་མེད་པ་དེ་ནི་སྡོམ་པ་ཡོངས་སུ་མ་བཏང་ཞིང་ཉམས་པ་མེད་པས་དྲན་པ་ལས་སྐྱེ་བ་བརྗེས་ཀྱང་སྡོམ་པ་དེ་ཉིད་རྗེས་སུ་འབྲང་བར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ལ་ཇི་སྲིད་འཚོའི་བར་དུ་ཞེས་པའི་དུས་ཡོངས་སུ་བཅད་པར་མི་བྱའོ། །དྲན་པ་ཉམས་པ་ནི་སྔོན་གྱི་འཕེན་པའི་དབང་ངམ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་ཕྲད་པའམ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡོན་ཏན་ཐོས་པ་ལས་མངོན་པར་འདོད་པ་ཡང་དག་པར་སྐྱེ་སྟེ། ཡང་དག་པར་མ་བླངས་བ་མེད་པར་རང་བཞིན་དུ་གནས་པ་མེད་དོ། །གཞན་ནི་ཡང་དག་པར་ལེན་པ་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པར་འགྱུར་བའམ་མིན་ཡང་རུང་ངོ༌། །གང་བསླབ་པའི་རྒྱུ་རྣམས་བྱེ་བྲག་ཏུ་མ་རྟོགས་པའམ་མ་དྲན་པའམ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གིས་སམ་མ་གུས་པའམ་ཉོན་མོངས་པས་ཟིལ་གྱིས་མནན་པས་གང་ཡང་རུང་བའི་ཕས་ཕམ་པའི་གནས་ཀྱི་ཆོས་ལ་ལྷག་པར་སྤྱད་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའམ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡང་གལ་ཏེ་གང་ཡང་ཡང་དག་པར་ལན་པར་འདོད་ན་དེས་མཐོང་བའི་ཆོས་ཉིད་ལ་སླར་ཡང་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླང་བར་བྱ་སྟེ། འདི་དགེ་སློང་གི་སྡོམ་པ་ལྟར་དེ་ཡང་དག་པར་བླང་བའི་སྐལ་པ་མེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་གང་རྣམས་ཀྱིས་འདི་སྡོམ་པ་འདོར་བར་བྱེད་པའི་ཆོས་དེ་རྣམས་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་འབྲིང་ལས་སྐྱེས་པར་གྱུར་ན་དེའི་ཚེ་ཟག་པ་འབྲིང་གི་ཉེས་བྱས་ཀྱི་ལྟུང་བ་རྣམས་ཏེ་གང་ཟག་གསུམ་རྣམས་ཀྱི་མདུན་དུ་བཤགས་པས་ལྡང་བར་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་དགོངས་སུ་གསོལ། བདག་མིང་འདི་ལྟ་བུ་ལ་ལྟུང་བ་འདི་བྱུང་བ་དེ་བཤགས་པར་བགྱིའོ། །ཕྱིས་སྡོམ་པར་འཚལ་ལོ་ཞེས་པ་གསུམ་དུའོ། །ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ཆུང་ངུས་བསླང་བ་རྣམས་ཟག་པ་ཆུང་ངུ་སྟེ་གཅིག་གིའང་མདུན་དུ་བཤགས་པར་བྱ་བ་ཉིད་དོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང་ཉོན་


DTG109_Page_0176
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ནི་བཤགས་པར་བྱ་བ་རྣམས་ཀྱང་རང་གི་སེམས་ཀྱིས་བསྡམས་པས་ཀྱང་ལྡང་བར་འགྱུར་རོ། །ཆོས་དང་ལྡན་པའི་གང་ཟག་མེད་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་བྱུང་བའི་བསམ་པས་སླར་མི་བྱེད་པར་སེམས་བསྐྱེད་པར་བྱ་ཞིང་ཕྱིས་ཀྱང་བསྡམ་པར་བྱ་སྟེ་སླར་བདག་གིས་འདི་ལྟར་མི་བྱའོ་ཞེས་པའོ། །དེ་ལ་འདོད་ཆགས་དང་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་དང་ཕྲག་དོག་དང་ང་རྒྱལ་དང་མ་དད་པ་དང་མ་གུས་པ་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་སེམས་པས་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་ལྟུང་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ནོ། །ལེ་ལོ་དང་སྙོམ་ལས་དང་བག་མེད་པ་དང་བརྗེད་ངས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྐྱེད་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པ་སྟེ། དཀོན་མཆོག་གསུམ་མཆོད་པ་ལས་གཞན་དུའོ། །འདིར་སྙོམ་ལས་དང་ལེ་ལོ་ལ་སོགས་པའང་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་འདོད་དོ། །འདིར་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་ནི་འཁྲུག་པ་སྟེ་ཁོང་ཁྲོ་དང་ཞེ་སྡང་ངོ༌། །ལེ་ལོ་ནི་དགེ་བ་ལ་མི་སྤྲོ་བའོ། །སྙོམ་ལས་ནི་ལུས་དང་སེམས་གུས་པར་བྱེད་མི་འདོད་པའོ། །ལྟུང་བ་དེ་རྣམས་དང་ཚུལ་འཆོས་དང་ཁ་གསག་དང་གཞོགས་སློང་དང་ཐོབ་ཀྱིས་འཇལ་བ་དང་རྙེད་པས་རྙེད་པ་ཚོལ་བ་དང་ཆང་དང་མཚོན་དང་དུག་དང་སྲོག་ཆགས་དང་རྒྱ་སྐྱེགས་དང་ཏིལ་མར་ལ་སོགས་པ་འཚོང་བ་དང་ཏིལ་དང་ཡུངས་ཀར་མ་བརྟགས་པར་འཚིར་བ་སྟེ་སྨད་པས་འཚོ་བའི་རྒྱུ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ལོག་པར་འཚོ་བའོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་མཐར་ཐུག་པ་མེད་པ་རྣམས་སྤངས་པར་བསླབ་བོ། །དེའི་མི་མཐུན་པ་མཐར་ཐུག་པ་མེད་པ་རྣམས་ཀྱང་བསླང་བར་བསླབ་བོ། །དེའི་ཕྱིར་བསླབ་པ་མཐའ་ཡས་པ་རྣམས་མདོ་སྡེ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སུ་གསུངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཚད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་གསུངས་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ནི། །ཚད་མེད་པར་ནི་གསུངས་པ་སྟེ། །སེམས་སྦྱོང་བ་ཡི་སྤྱོད་པ་ནི། །ངེས་པར་རེ་ཞིག་སྤྱད་པར་བྱ། །ཞེས་སོ། །འདི་ཙམ་འདི་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པ་སྟེ་འདི་ལྟར་སེམས་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བའོ། །འདི་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང༌།


DTG109_Page_0177
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དཀོན་མཆོག་སྤྲིན་དུ་གསུངས་པ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་སེམས་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་སྟེ་སེམས་ཡོངས་སུ་ཤེས་ན་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །འཇིག་རྟེན་སེམས་ཀྱིས་ཁྲིད་པ་སྟེ། །སེམས་ཀྱིས་སེམས་ནི་མི་མཐོང་ངོ༌། །དགེ་བའམ་འོན་ཏེ་མི་དགེ་བའི། །ལས་ནི་སེམས་ཀྱིས་སོགས་པའོ། །ཞེས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལྟུང་བ་མེད་པ་ནི་གང་ཅུང་ཟད་བྱ་བ་གསུངས་པ་སྟེ་སྒྲུབ་པའི་སྒོ་ནས་སམ་དགག་པའི་སྒོ་ནས་དེ་ལས་མི་འདའ་བའོ་ཞེས་པ་འདི་ནི་དྲང་པོ་ལྟུང་བ་མེད་པའི་རྣམ་པའོ། །ལྟུང་བ་ནི་འདའ་བའི་རང་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་སྙིང་རྗེ་དང་ལྡན་པ་འདའ་བ་ནི་ལྟུང་བ་མེད་པའོ་ཞེས་པ་སྟེ་ང་རྒྱས་པར་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་བཤད་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་ལེན་པའི་ཆོ་ག་སྤྱོད་པ་ཅུང་ཟད་དང་བཅས་པ་བརྗོད་ཟིན་ཏོ། །བླ་ན་མེད་པ་རྡོ་རྗེ་སྨེས་དཔའི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་ལེན་པའི་ཆོ་ག་དང་སྤྱོད་པ་ནི་ཁོ་བོས་མན་ངག་གི་སྙེ་མ་དང་འཇིགས་པ་མེད་པའི་གཞུང་འགྲེལ་དུ་གསལ་བར་བརྗོད་དོ། །འོ་ན་གང་གི་ཚེ་གང་ཟག་གཅིག་འགའ་ཞིག་ཉིད་ཇི་སྲིད་འཚོ་བ་པའི་ཡན་ལག་གསུམ་དང་ཡན་ལག་ལྔ་པ་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་ལས་ཡན་ལག་གསུམ་པ་སྟེ། དགེ་བསྙེན་གྱི་སྡོམ་པ་གསུམ་དང༌། དགེ་ཚུལ་གྱི་སྡོམ་པ་དང༌། དགེ་སློང་གི་སྡོམ་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པ་དང༌། རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པ་རིམ་པས་ཡང་དག་པར་ལེན་པ་དེའི་ཚེ། ཅི་འདི་མེ་དང་ཕྲད་པ་ན་གྲང་བ་ལྟར་སྡོམ་པ་ཕྱི་མ་དང་ཕྲད་པ་ན་སྡོམ་པ་སྔ་མ་ལྡོག་གམ། ཡང་ན་སྤོང་བ་འཕེལ་བ་དང་ལྡན་པ་ལས་ཕྱི་མ་སྔ་མ་དང་ལྷན་ཅིག་གྱུར་ནས་དེའི་མིང་ཐོབ་སྟེ་ཇི་ལྟར་བསླབ་པའི་གཞི་ལྔ་དང་ལྷན་ཅིག་འདྲེས་པར་འགྱུར་ཏེ་གསུམ་ཁོ་ན་བརྒྱད་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་དང་གཉིས་པོའང་བརྒྱད་དང་ལྷན་ཅིག་བཅུ་ཡིན་ནམ། ཡང་ན་དེ་རྣམས་གཞན་ཉིད་སྐྱེ་ཞིང་ཐ་དད་ཉིད་དུ་གནས་པ་རྟེན་གཅིག་ལ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པའི་རྒྱན་ལྟར་ཡིན་ཞེ་ན་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཕྱོགས་དང་པོ་མ་ཡིན་ཏེ། སྡོམ་པ་ཉམས་པའི་རྒྱུ་མཚན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་འགལ་བ་


DTG109_Page_0178
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ་གྲང་བའི་ཁྱད་པར་གཞན་སྐྱེས་པ་ན་གྲང་བ་སྔ་མ་མི་ལྡོག་སྟེ་འགལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསགས་པ་འདི་ཁོ་ན་ལ་ཐ་སྙད་འཇུག་པ་འབའ་ཞིག་སྟེ་སྔ་མ་མ་ཡིན་ལ་གཉིས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སྡོམ་པ་གོང་མ་གོང་མ་མཐའ་དག་ཉིད་སོ་སོར་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་ལས་སྐྱེ་བ་དང་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་དེའི་ཚེ་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་སྤོང་བ་མང་པོ་རྣམས་ལ་ཁྱད་པར་རམ་ཉེ་བར་མཁོ་བ་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་སྤོང་བ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཁྱད་པར་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དེ་རིགས་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་རིགས་མཐུན་པའི་གསེར་གྱི་རྒྱན་དུ་མ་བཞིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་ལྟར་ཐ་དད་ཅེ་ན། རང་གི་མཚན་ཉིད་དང་དང་པོའི་རྒྱུ་ཐ་དད་པ་ལས་ཏེ། ཕྱི་རོལ་གྱི་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པའི་ཁྱད་པར་དང་ནང་གི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་བསགས་པ་དང་སེམས་པའི་ཁྱད་པར་ལས་གོང་མའི་སྤོང་བ་རྣམས་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་བཟོ་བོ་མཁས་པས་བྱས་པའི་རིགས་མཚུངས་པའི་རྒྱན་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ན་སྡོམ་པ་སོ་སོ་གཞན་ཡང་དག་པར་ལེན་པ་ན་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་རྣམས་སོ་སོར་བྱ་སྟེ། འདི་རྣམས་སྡོམ་པ་གཞན་ཡང་དག་པར་ལེན་པའི་སྒོར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན་བྱ་སྟེ་དགག་པ་བྱེད་པ་སུའང་མེད་དོ། །གཞན་ནི་སྐྱབས་སུ་ཁས་ལེན་པ་ཙམ་དོན་དུ་གཉེར་བ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེའང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་ཉིད་དུ་ཁྱད་པར་མེད་ན་ལེན་ཅིག་ཁས་བླངས་པས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་ན་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་ལེན་པ་རྣམས་ལ་འཇུག་པའི་དང་པོར་གྱུར་པ་དང་དེའི་ཚེ་ཁས་བླངས་པ་ལ་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་འདི་ཙམ་ཉིད་ཀྱིས་སྡོམ་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་ལེན་པའི་སྒོའི་དངོས་པོར་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་སླར་ཡང་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་ནི་ཅི་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་དེ་ཉིད་ནི་དོན་གྱིས་སོ་སོ་བཞིན་དུ་ཐ་སྙད་དུ་བྱ་ལ། གང་གིས་སྡོམ་པ་ཕྱི་མ་ཡོངས་སུ་གཏང་བ་ནའང་སྡོམ་པ་སྔ་མ་མི་ལྡོག་སྟེ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དང་སྡོམ་པ་རྣམས་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དུ་ན་སྡོམ་པ་ཕྱི་མ་གཏང་བ་ཉིད་ལས་སྡོམ་པ་ཐམས་ཅད་གཏང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་སྟེ་འདི་ནི་སྤོང་བ་མང་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཉེ་བར་མཁོ་བའོ། །དེ་ལྟར་བརྗོད་པའི་རིམ་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་


DTG109_Page_0179
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱང་ཆུབ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལྡོག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་རང་བཞིན་སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་བརྟན་པོར་བྱས་ནས་འཇུག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དགེ་བའི་ཆོས་སྡུད་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་སེམས་ཅན་དོན་བྱེད་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ཐོས་པ་དང་བསམ་པ་ལ་སོགས་པ་དང་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པ་ལའང་ཚོགས་གཉིས་བསགས་པའི་ཆེད་དུ་སྟོབས་ཇི་ལྟ་བས་ཚོགས་ཀྱི་སར་མི་དམིགས་པར་གོམས་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་དགེ་བ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་འབྲེལ་བ་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པ་དང་སློང་བ་དང་སྐྱེ་བས་ཐོབ་པ་དང་ནོར་དམ་པ་དང། སྦྱོར་བ་དང་ཕན་འདོགས་པ་དང་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང་མདུན་དུ་བྱེད་པ་དང་གཉེན་པོ་དང་ཉེ་བར་ཞི་བ་དང་རྒྱུ་མཐུན་པ་ལས་སོ། །དེ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་ལས་ནི་དད་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང་དྲན་པ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་དང་ངོ་ཚ་དང་ཁྲེལ་ཡོད་པ་དང་འདོད་ཆགས་མེད་པ་དང་ཞེ་སྡང་མེད་པ་དང་དགུ་སྟེ། གཏི་མུག་མེད་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ལ། བག་ཡོད་དང་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང་བཏང་སྙོམས་དང་རྣམ་པར་འཚེ་བ་སེ་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་སོ། །བཏང་སྙོམས་ནི་སེམས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ཉིད་དོ། །འབྲེལ་པ་ལས་དེ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་རྣམས་སོ། །རྗེས་སུ་འབྲེལ་པ་ལས་དེ་རྣམས་ཉིད་ཀྱི་བག་ཆགས་གང་ཡིན་པའོ། །སློང་བ་ལ་དེས་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་ལུས་དང་ངག་གི་ལས་སོ། །སྐྱེ་བས་ཐོབ་པ་ལས་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་འདི་རྣམས་ཉིད་སྔོན་གོམས་པར་བྱས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་དེའི་ངོ་བོ་རྣམ་པར་སྨིན་པར་འགྲུབ་སྟེ་གང་གིས་དེ་རྣམས་ཁོ་ན་ལ་སོ་སོར་མ་བརྟགས་པར་འདོད་པ་ཀུན་དུ་གནས་པའོ། །དོན་དམ་པ་ལས་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ། །སྦྱོར་བ་ལས་ནི་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ལ་བརྟེན་ནས་དམ་པའི་ཆོས་ཉན་པ་དང་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་ཆོས་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་སྒྲུབ་པའོ། །ཕན་འདོགས་པ་ལས་ནི་བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་བཞི་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་རྗེས་སུ་འཛིན་པའི་དགེ་བ་གང་ཡིན་པའོ། །ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ལས་ནི་སྦྱིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་བསོད་ནམས་བྱ་བའི་དངོས་པོས་སམ་ཚུལ་ཁྲིམས་ལས་བྱུང་བས་སམ། བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱུག་པོ་དང་རིགས་མཐོན་པོར་སྐྱེ་བ་ཡོངས་སུ་


DTG109_Page_0180
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འཛིན་པའམ། མཐོ་རིས་སུ་སྐྱེ་བ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའམ་རྣམ་པར་བྱང་བའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའོ། །མདུན་དུ་བྱེད་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའམ་མཆོད་རྟེན་ནམ་སྐུ་གཟུགས་མདུན་དུ་བྱས་པའམ་ཆོས་སམ་ཆོས་ཀྱི་གཞི་གང་ཟག་གམ་གླེགས་བམ་མདུན་དུ་བྱས་ཏེ་མཆོད་པ་བྱེད་པ་ལས་སོ། །གཉེན་པོ་ལས་ནི་གང་རྣམ་པར་སུན་འབྱིན་པ་གཉེན་པོ་དང་རྣམ་པར་གནོན་པ་གཉེན་པོ་དང་ཐག་བསྲིང་བ་གཉེན་པོ་དང་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོའོ། །ཉེ་བར་ཞི་བ་ལས་ནི་གང་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ཆགས་པ་སྤོང་བའོ། །རྒྱུ་མཐུན་པ་ལས་ནི་དེའི་དབང་གིས་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཐུན་མོང་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །འདིར་སྦྱིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་བསོད་ནམས་བྱ་བའི་དངོས་པོས་སམ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་དེ་ལ། རྒྱུ་ལ་མ་ཡཊ་སྟེ། སྦྱིན་པའི་རྒྱུ་ཅན་སྦྱིན་པ་ལས་བྱུང་བ་དང་དེ་བཞིན་དུ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བསྒོམ་པའི་རྒྱུ་ཅན་ཁྲིམས་ལས་བྱུང་བ་དང་བསྒོམ་པ་ལས་བྱུང་བ་སྟེ། ཟས་ལས་བྱུང་བ་སྲོག་ཆགས་རྣམས་རྩྭ་ལས་བྱུང་བ་བ་ལང་རྣམས་ཞེས་པ་ལ་བུའོ། །ཡང་ན་རང་བཞིན་ལ་མ་ཡཊ་སྟེ། སྦྱིན་པའི་རང་གི་ངོ་བོའི་བསོད་ནམས་ནི་སྦྱིན་པའི་རང་བཞིན་དང་དེ་བཞིན་དུ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་བསྒོམ་པའི་རང་བཞིན་ཏེ། འཇིམ་པའི་རང་བཞིན་གྱི་སྣོད་ཅེས་པ་ལྟ་བུའོ། །བསོད་ནམས་ཞེས་པའི་དོན་ཅི་ཞེ་ན། ཡང་དང་ཡང་དགེ་ལེགས་ཀྱི་ཆེད་དུ་འགྱུར་པའི་ཕྱིར་བསོད་ནམས་སོ། །ཡང་ན་སྐྱེས་བུ་དག་ཏུ་འཇུག་པར་བྱེད་དག་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་བསོད་ནམས་སོ། །དེ་ཡང་ལུས་ལ་སོགས་པ་དང་ཡང་དག་པར་ལྡན་པའི་དགེ་བའོ། །སྦྱིན་པ་འདི་ཅི་ཞེ་ན། གང་གིས་སྟེར་བར་བྱེད་པ་དེ་སྦྱིན་པའོ། །འགྲན་པ་དང་གྲགས་པ་འདོད་པ་དང་འཇིགས་པ་དང་རེ་བ་དང་བསྟེན་པའི་དོན་དུ་གང་སྟེར་བ་དེ་ནི་སྦྱིན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན་མཆོད་པ་དང་ཕན་གདགས་པའི་དོན་དུ་སྟེ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་མཆོད་པའི་བསམ་པས་སྟེར་བ་དང་དེ་ལས་གཞན་པ་རྣམས་ལ་ནི་དབང་པོའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་ལ་ཕན་གདགས་


DTG109_Page_0181
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་བྱ་འདོད་པས་ཏེ་གང་གི་དོན་དུ་སྟེར་བར་བཤད་དོ། །ཡང་ཅིས་སྟེར་བར་བྱེད་ཅེ་ན་སེམས་ལ་སོགས་པ་ཚོགས་པས་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་ལུས་དང་ངག་གི་ལས་ཀྱི་སྟེ་འདི་ནི་སྦྱིན་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་སྐད་དུ་གསུངས་པ། གང་ཚེ་སྐྱེས་བུ་རང་ཉིད་རྫས། །དགེ་བའི་ཡིད་ཀྱིས་སྦྱིན་བྱེད་པ། །སྐད་ཅིག་དེ་ལ་དགེ་བ་ཡི། །ཕུང་པོ་སྦྱིན་པ་ཞེས་བརྗོད་བྱ། །ཞེས་སོ། །གཙོ་བོ་ལས་ནི་སེམས་ཉིད་སྦྱིན་པ་སྟེ། །གང་གསུངས་པ། རང་གི་རྫས་ཉིད་ཡོངས་སུ་བཏང་ནས་གཞན་གྱི་རྫས་སུ་བྱེད་པའི་སེམས་ནི་སྦྱིན་པའོ་ཞེས་སོ། །སྦྱིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཅི་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་བསྔོས་པས་ཐར་པའི་འབྲས་བུ་དང་འབྲས་བུས་ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོའོ། །འབྲས་བུ་ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོ་ཉིད་ནི་རྒྱ་ཆེ་བ་དང་གྱ་ནོམ་པ་རྒྱུན་མི་འཆད་པའི་འབྲས་བུ་ཅན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དོན་དང་མཐུན་པའི་མིང་སྟེ། སྟེར་བ་པོ་དང་ལེན་པ་པོ་དག་གི་དབུལ་བའི་གདུང་བ་སེལ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་སྦྱིན་པའོ། །ཁྱད་པར་མེད་པར་སྦྱིན་པའི་འབྲས་བུ་ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོ་ཡིན་ལ་དེའི་ཁྱད་པར་ཡང་རྒྱུ་བརྒྱད་རྣམས་ཀྱིས་ཏེ་ཞིང་ལས་དང་དངོས་པོ་དང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་བསམ་པ་དང། དེ་ལས་གཞན་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང་རྟེན་དང་མང་དུ་བྱེད་པ་དང་སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ལས་ཀྱང་ངོ༌། །དེ་ལ་ཞིང་ནི་འགྲོ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་དང་ཕན་གདགས་པ་ཉིད་དང་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའོ། །འགྲོ་བའི་ཁྱད་པར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཇི་སྐད་དུ་གསུངས་པ། དུད་འགྲོའི་སྐྱེས་གནས་སུ་སོང་བ་ལ་སྦྱིན་པ་བྱིན་ནས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་བརྒྱ་འགྱུར་དུ་རེ་བར་བྱའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་པ་མིར་གྱུར་པ་སྟོང་འགྱུར་དུའོ་ཞེས་སོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཁྱད་པར་ནི་དཔེར་ན་འགའ་ཞིག་གིས་དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་ཆེད་དུའམ། ཕྱོགས་བཞིའི་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་གྱི་ཆེད་དུ་སྐྱེད་མོས་ཚལ་བྱེད་པ་དང་སྐྱེད་མོས་ཚལ་དེར་ཡང་གཙུག་ལག་ཁང་བཞེངས་པ་དང༌། གཙུག་ལག་ཁང་དེར་མལ་ཆ་དང་སྟན་དབུལ་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་སྟོན་མོ་ངེས་པ་འཆའ་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་དེར་འོངས་པ་དང་འགྲོ་བ་རྣམས་ལ་སྟེར་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ནད་པ་དང་ནད་གཡོག་


DTG109_Page_0182
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་རྣམས་ལ་སྟེར་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་གྲང་བ་དང་ཡུལ་འཁྲིགས་པ་དང་རླུང་དང་ཆར་གྱིས་ཉེན་པ་རྣམས་སུ་ཟན་ནམ་སྐྱོ་མའམ་ཐུག་པ་དང་བཏུང་བ་རྣམས་མངོན་པར་བསྒྲུབས་ནས་དགེ་འདུན་ལ་ཕུལ་བ་འདིས་འཕགས་པ་རྣམས་ལུས་མ་བརླན་པ་དང༌། ཆོས་གོས་མ་བངས་པར་ཡོངས་སུ་གསོལ་ནས་བདེ་བ་ལ་རེག་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་པའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱང་གཞི་དེས་དོན་ཉུང་བ་བྱ་བ་ཉུང་བར་ཐོས་པ་ལ་སྦྱོར་བར་བྱེད་བསམ་པ་དང་བསྒོམ་པ་རྣམས་ལ་ཡང་སྟེ། རྫས་ལས་བྱུང་བའི་བསོད་ནམས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་བདུན་པོ་འདི་རྣམས་དང་ཡང་དག་པར་ལྡན་པའི་རིགས་ཀྱི་བུའམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་ནི་རྒྱུ་ཡང་རུང་འདུག་ཀྱང་རུང་གཉིད་ཀྱང་རུང་མི་གཉིད་ཀྱང་རུང་རྟག་པར་རྒྱུན་དུ་བསོད་ནམས་མངོན་པར་འཕེལ་བ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། །སྦྱིན་པ་བྱིན་ནས་ཞེས་པ་དང་སྦྱིན་པར་བྱ་ཞེས་པས་སྦྱིན་པ་དང་སྦྱིན་བྱ་རིག་པར་བྱའོ། །འདིར་ནི་རྐྱེན་གྱི་ཁྱད་པར་ལས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཁྱད་པར་ཏེ་ལེན་པ་པོའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཁྱད་པར་འཇོམས་པ་ལས་སྟེར་བ་པོའི་འབྲས་བུ་ཁྱད་པར་དུ་འགྱུར་རོ། །འདི་ནི་རྫས་ལས་བྱུང་བ་ལས་དཔེར་བརྗོད་པ་སྟེ་ཁ་ཅིག་ཏུ་ཡོན་ཏན་ལྡན་པའི་ཞིང་ལས་ཀྱང་དཔེར་བརྗོད་ལ། དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལས་དཔེར་བརྗོད་དེ་འདིར་ཡང་སྔོན་མའོ། །ཕན་འདོགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལས་ནི་ཇི་ལྟར་མ་དང་ཕ་དག་ཕན་འདོགས་པ་གཞན་རྣམས་ལ་ཡང་ངོ༌། །ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་ལས་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་ལ་བྱིན་པ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་འབུམ་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། གལ་ཏེ་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པའི་ཡོན་གནས་ཞིང་དུ་འགྱུར་བ་དེ་ལ་སྦྱིན་པ་འབྲས་བུ་ཆེན་པོར་འགྱུར་རོ། །ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པའི་ཞིང་དེའང་སངས་རྒྱས་དང་ཆོས་དང་དགེ་འདུན་རྣམས་སམ། གང་ཟག་ཁྱད་པར་ཅན་ནོ། །ཞིང་མཉམ་པོ་ལ་གཉིས་དག་གི་སུའི་སྟོབས་དང་ལྡན་པའི་ལས་སུ་རིག་པར་བྱ་ཞེ་ན། དངོས་པོ་ལས་ཏེ་གང་ནི་ནོར་བུ་དང་དངུལ་དང་གསེར་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་གྱ་ནོམ་པ་དང་མང་བར་གྱུར་པ་དེའི་དངོས་པོའི་ཁྱད་པར་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ལས་སྟོབས་དང་ལྡན་པའི་ལས་བྱུང་སྟེ་ཅིག་ཤོས་ཀྱིས་མ་ཡིན་ནོ། །དངོས་པོའི་ཁྱད་པར་ལས་འབྲས་བུའི་ཁྱད་པར་ནི་ཇི་ལྟར་ཁ་དོག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བྱིན་


DTG109_Page_0183
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ན་གཟུགས་བ་ཟང་བར་འགྱུར་བ་དང་དྲི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བྱིན་ན་དྲི་ལྟར་གྲགས་པ་ཕྱོགས་རྣམས་སུ་རྒྱས་པའི་ཕྱིར་གྲགས་པ་དང་ལྡན་པ་དང༌། རོ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བྱིན་ན་རོ་ཞིམ་པོ་ལྟར་དགའ་བར་འགྱུར་བ་དང་རེག་བྱ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བྱིན་ན་ཤིན་ཏུ་གཞོན་ཤ་ཅན་དུ་འགྱུར་ཞིང་བུད་མེད་རིན་པོ་ཆེའི་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཡན་ལག་རྣམས་སུ་དུས་སུ་རེག་ན་བདེ་བར་འགྱུར་བ་ལྟ་བུའོ། །དངོས་པོ་དང་ཞིང་མཉམ་པོ་ལ་གཉིས་པོ་དག་གིས་སུའི་ལས་སྟོབས་དང་ལྡན་ཞེ་ན། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལས་ཏེ་རྙེད་གང་དང་བ་དྲག་པོ་དང་བཅས་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་སྟེར་བ་དེའིའོ། །དད་པས་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་ལས་ཡོ་བྱད་ཐམས་ཅད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །གུས་པར་བྱིན་པ་ལས་བཀུར་སྟི་དང་རྙེད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །རང་གི་ལག་གིས་བྱིན་པ་ལས་རྙེད་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་རྣམས་ལ་མོས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །དུས་སུ་བྱིན་པ་ལས་ལོངས་སྤྱོད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དུས་སུ་ཐོབ་པའོ། །གནོད་པ་མེད་པར་བྱིན་པ་ལས་ལོངས་སྤྱོད་བར་ཆད་མེད་པར་རྙེད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །གཉིས་དག་གི་འདི་རྣམས་མཉམ་པ་ལ་ཡང་སུའི་ལས་སྟོབས་དང་ལྡན་ཞེ་ན། བསམ་པ་ལས་ཏེ་གང་མྱ་ངན་ལས་འདའ་པའི་བསམ་པ་དང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་བྱས་ནས་རབ་ཏུ་སྟེར་བ་དེའི་བསམ་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ལས་སྟོབས་དང་ལྡན་པའི་ལས་སུ་རིག་པར་བྱ་ལ། ཅིག་ཤོས་ཀྱིས་མ་ཡིན་ཏེ། གང་མཐོ་རིས་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་དུའམ་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་དུ་རབ་ཏུ་སྟེར་བ་ནི་འབྲས་བུའི་རྒྱུ་མཚན་དུ་སྟེར་བས་ཚོང་བཞིན་དུ་སྨད་པ་སྟེ། ལེན་པའི་བསམ་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །འོ་ན་འདི་ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བསམ་པས་རབ་ཏུ་སྟེར་ལ། འདི་ཡང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་བྱས་ནས་ཏེ། སྔར་བརྗོད་པའི་རྣམ་པ་རྣམས་མཉམ་པ་གཉིས་དག་གིས་སུའི་ལས་སྟོབས་དང་ལྡན་པར་རིག་པར་བྱ་ཞེ་ན། དེ་ལས་གཞན་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ལས་དེ་གཞན་པ་སྟེ། སྦྱིན་པ་ལས་གཞན་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡིན་ལ། གང་གི་སྦྱིན་པ་དེ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བར་འགྱུར་བ་དེའིའོ། །འོ་ན་གཞན་གྱི་འང་སྦྱིན་པ་ཚུལ་


DTG109_Page_0184
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཁྲིམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བཟུང་ཞིང་འདིའི་ཡང་སྦྱིན་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བ་ཟུང་བ་འདི་དག་ཀྱང་དེ་མ་ཐག་ཏུ་བརྗོད་པ་རྣམ་པ་རྣམས་མཉམ་ན་གཉིས་དག་གི་སུའི་ལས་སྟོབས་དང་ལྡན་ཞེ་ན། རྟེན་ལས་ཏེ་གལ་ཏེ་བསོད་ནམས་རྣམས་བྱེད་པ་པོ་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་གྱུར་བ་དེའི་བསྒོམ་པ་ལས་བྱུང་བའི་དགེ་བ་ཡོངས་སུ་བསྒོས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རྟེན་ལས་སྟོབས་དང་ལྡན་པའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །འོ་ན་གཉིས་ཀ་དག་ཀྱང་འདོད་པའི་ཁམས་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་ལ་དེ་མ་ཐག་ཏུ་བརྗོད་པའི་རྣམ་པ་རྣམས་ཀྱང་མཉམ་ན་སུའི་ལས་སྟོབས་དང་ལྡན་ཞེ་ན། མང་དུ་བྱེད་པ་ལས་ཏེ་གལ་ཏེ་ཡང་དག་ཡང་དུ་གོམས་པར་གྱུར་པའམ་ཡང་དང་ཡང་དུ་རྗེས་སུ་རྣམ་པར་བརྟག་པ་དེའིའོ། །ཅིག་ཤོས་ཀྱིས་མ་ཡིན་ཏེ་ལན་ཅིག་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་གཉིས་དག་གི་ཞིང་དང་དངོས་པོ་དང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་བསམ་པ་དང་དེ་ལས་གཞན་དུ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང་རྟེན་དང་མང་དུ་བྱེད་པ་རྣམས་མཉམ་ན་སུའི་ལས་སྟོབས་དང་ལྡན་ཞེ་ན། སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ལས་ཏེ་གང་གིས་རང་གིས་ཀྱང་བྱས་ལ་གཞན་རྣམས་ཀྱང་བྱེད་དུ་བཅུག་པ་དེའི་སྟེ་རྒྱུད་དུ་མ་ལ་བསོད་ནམས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར། །སྟོབས་དང་ལྡན་པའི་ལས་སུ་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་པ་ནི་སྦྱིན་པའི་ཁྱད་པར་ཏེ། སྦྱིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་བསོད་ནམས་བརྗོད་ཟིན་ཏོ། །དེ་ནས་ཚུལ་ཁྲིམས་ལས་བྱུང་བ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ་རང་བཞིན་དང་བཅས་པའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ལས་ལྡོག་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་སུ་བརྗོད་དོ། །དེའི་འབྲས་བུ་མཐོ་རིས་ཐོབ་ལ་བརྒྱ་བྱིན་ཉིད་དང་ཚངས་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་བདག་གི་དངོས་པོ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྟེ་འགྲུབ་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །སྦྱིན་པ་འང་མཐོ་རིས་ཀྱི་ཆེད་དུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་བྱེད་དེ་གཙོ་བོ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱང་ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོའི་ཆེད་དུ་སྟེ་གཙོ་བོ་སྟེ་སྦྱིན་པའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱང་ཐོབ་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་ཉིད་ལས་བྲལ་བའི་ཆེད་དུ་སྟེ་གཙོ་བོ་ནི་སྒོམ་པའོ། །ཅི་ལྟར་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་བྱང་གྲོལ་ཡིན་ཞེ་ན། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པས་སྨོན་ལམ་འགྲུབ་སྟེ། དེའང་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པ་ཉིད་ལས་སོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་རྣམ་


DTG109_Page_0185
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་དག་པ་ནི་ཐར་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཚོགས་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་རྣམ་པར་རྟོག་པས་ཉེ་བར་འཇོམས་པའི་གཉེན་པོར་དབང་པོའི་སྒོ་བཟུང་བའོ། །རྟེན་ལས་སུ་མི་རུང་བས་ཉེ་བར་འཇོམས་པའི་གཉེན་པོར་ཟས་ཀྱི་ཚོད་ཤེས་པའོ། །ཚོད་འཛིན་པ་ནི་དམའ་བ་དང་ལྷག་པའི་ཟས་ཡོངས་སུ་སྤོང་བའི་དོན་ཏོ། །ཆུང་བའི་ཟས་ཀྱིས་རྟེན་ཉམ་ཆུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་མངོན་པར་མི་སྤྲོ་བའོ། །ཟས་ཧ་ཅང་ཆེས་ན་གཉིད་ལ་སོགས་པ་སྐྱོན་ལྔ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་ལས་རྟེན་ལས་སུ་མི་རུང་བ་ཉིད་དོ། །དེ་ལྟར་གཉིས་ཀས་རྟེན་ལས་སུ་མི་རུང་བ་ཉིད་དེ་དེ་མེད་ན་དགེ་བའི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའོ། །མི་བརྩོན་པས་ཉེ་བར་འཇོམས་པའི་གཉེན་པོར་ནམ་གྱི་ཆ་སྟོད་དང་ནམ་གྱི་ཆ་སྨད་ལ་མི་གཉིད་པར་རྣལ་འབྱོར་ལ་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བའོ། །འགྱོད་པས་ཉེ་བར་འཇོམས་པའི་གཉེན་པོར་ཤེས་བཞིན་ལ་གནས་པ་ཉིད་ཅེས་པའོ། །བསྒོམ་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡང་མཉམ་པར་གཞག་པའི་དགེ་བ་སྟེ་གང་མཉམ་པར་གཞག་པའི་རང་བཞིན་དང་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་གྱུར་པའི་བསོད་ནམས་དེ་བསྒོམ་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་སེམས་ལ་བསྒོ་བའི་ཕྱིར་ཏེ་དེ་ལྟར་ནི་མཉམ་པར་གཞག་པའི་དགེ་བས་མེ་ཏོག་རྣམས་ཀྱིས་ཏིལ་ལྟར་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ལ་རྟག་ཏུ་ཤིན་ཏུ་བསྒོ་བར་བྱེད་ཅིང་དེའི་རང་བཞིན་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསྒོམ་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡང་མདོར་བསྡུ་ན་འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་མོ། །དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་ནི་བསམ་གཏན་རྣམས་དང་གཟུགས་མེད་པ་རྣམས་སོ། །དེ་རྣམས་དང་འདི་རྣམས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་དང་རྣམ་པར་གཞག་པ་དང་རྣམ་པར་དག་པ་རྣམས་ཀྱིས་རིག་པར་བྱའོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་རྩ་བ་བཞི་སྟེ། སྲེད་པ་དང་ལྟ་བ་དང་ང་རྒྱལ་དང་མ་རིག་པའོ། །སྲེད་པས་ནི་བདེ་བའི་རོ་མྱོང་བས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་ཏེ་ཤིན་ཏུ་སྦྱོང་བའི་བདེ་བ་ལ་རོ་མྱོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལྟ་བས་ནི་ལྟ་བ་ཤས་ཆེ་བའི་བསམ་གཏན་ཉིད་ཀྱིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་ཏེ་བསམ་གཏན་ལ་བརྟེན་ནས་སྔོན་གྱི་མཐར་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པའི་ལྟ་བ་ཀུན་ནས་སློང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ང་རྒྱལ་གྱིས་


DTG109_Page_0186
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ང་རྒྱལ་ཤས་ཆེ་བའི་བསམ་གཏན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་ཏེ་དེའི་ཁྱད་པར་རྟོགས་པས་ཁེངས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །མ་རིག་པ་ནི་ཐེ་ཚོམ་ཤས་ཆེ་བའི་བསམ་གཏན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སྟེ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མ་རྟོགས་པ་ཐར་པ་འདོད་པ་ཁྱད་པར་ཏེ་རྟོགས་པ་ལ་ཐར་པའམ་ཐར་པ་མིན་པ་ཞེས་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་བྱང་བས་ཅི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དག་པའི་བསམ་གཏན་ལ་སོགས་པ་འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་ཀྱང་དགེ་བའི་ཕྱིར་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པའི་དྲི་མ་དང་བྲལ་བས་རྣམ་པར་བྱང་བ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །རྣམ་པར་གཞག་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན་བསམ་གཏན་དང་པོ་ཡན་ལག་ལྔ་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་གཞག་པས་སོ། །རྣམ་པར་དག་པས་ཅི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། རབ་ཀྱི་མཐའ་ཡས་པའི་བསམ་གཏན་དང་པོ་ནས་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་བར་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་པའོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་མོ། །ལམ་གཉིས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡང་སྟེ་བསམ་གཏན་དང་པོ་ནས་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་བར་རོ། །འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་ནི་འཇིག་རྟེན་ཉིད་དེ། ཡོངས་སུ་གསལ་བའི་འདུ་ཤེས་རབ་ཏུ་རྒྱུ་བ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ། ཇི་སྲིད་དུ་འདུ་ཤེས་ཀྱི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དེ་སྲིད་དུ་ཀུན་ཤེས་པ་རྟོགས་སོ་ཞེས་སོ། །འོ་ན་བསོད་ནམས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ཞེས་པའི་དོན་ཅི་ཞེ་ན་གསུམ་པ་འདི་ནི་ཇི་ལྟར་རིགས་པར་བསོད་ནམས་ཀྱང་ཡིན་དངོས་པོའང་ཡིན་པས་བསོད་ནམས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་སྟེ། རེ་ཞིག་སྦྱིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་བསོད་ནམས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ལ་ལུས་ངག་གི་ལས་ནི་འདི་རྣམ་པ་གསུམ་ཆར་དུ་འགྱུར་ཏེ་བསོད་ནམས་ཀྱང་ཡིན་བྱ་བའང་ཡིན་བསོད་ནམས་བྱ་བའི་དངོས་པོའང་ཡིན་ཞེས་པའོ། །དེ་ཀུན་ནས་སློང་བར་བྱེད་པའི་སེམས་པ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱང་ཡིན་བྱ་བའང་ཡིན་ནོ། །དེ་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་ནི་བསོད་ནམས་ཁོ་ནའོ། །ལུས་ངག་གི་ལས་ནི་ཁོ་ན་དངོས་པོའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ལས་བྱུང་བ་ནི་ལུས་ངག་གི་ལས་ཁོ་ན་ཡིན་པས་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འགྱུར་རོ། །བསྒོམ་པ་ལས་


DTG109_Page_0187
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱུང་བ་ལ་བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེ་དག་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱང་ཡིན་ལ་བྱ་བའི་དངོས་པོའང་སྟེ། བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེའི་སྒོ་ནས་དེ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་སེམས་པ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་བསོད་ནམས་བྱེད་པ་ནི་བསོད་ནམས་བྱ་བ་སྟེ་བསོད་ནམས་ལ་སྦྱོར་བའོ། །འདི་རྣམས་ནི་དེའི་དངོས་པོ་སྟེ་འདི་རྣམས་སྒྲུབ་པའི་དོན་དུ་བསོད་ནམས་ལ་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བ་རྩོམ་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པའོ། །དེ་ལྟར་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་རམ་པར་གཞག་པ་འདི་ནི་ཕལ་ཆེར་གང་ཟག་གཞན་དང་ཐུན་མོང་དུ་བསྟན་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ནི་ཁྱད་པར་དུའང་རྒྱས་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་སྦྱིན་པ་ནི་ཟང་ཟིང་དང་མི་འཇིགས་པ་དང་ཆོས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ལས་རམ་པ་གསུམ་མོ། །དེ་ལ་ཟང་ཟིང་གི་སྦྱིན་པ་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་ཡོངས་སུ་གཏོང་བའོ། །ཆང་དང་དུག་དང་མཚོན་ལ་སོགས་པ་རུང་བ་མ་ཡིན་པའི་དངོས་པོ་སྟེར་བ་ནི་བཀག་པའོ། །གང་དྲག་ཤུལ་ཅན་གྱིས་ཞུས་པར་གསུངས་པ། གལ་ཏེ་འདི་རྣམས་ལ་ཆང་གི་ལྟུང་བ་སྟེར་ན། དེ་རྣམས་དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་གཞུག་གོ་ཞེས་པ་ནི་དེར་ཆང་སྦྱིན་པའང་དགག་པ་བྱས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཁོང་ཁྲོ་བ་ཤིན་ཏུ་ལྕི་བ་དང་སེམས་ཅན་ཡང་དག་པར་བསྡུ་བ་ཉམས་པ་སྟེ་དེ་ལས་གཞན་རབ་ཏུ་དང་བའི་ཐབས་མི་སྲིད་ན་ཆང་སྦྱིན་པར་བྱའོ་ཞེས་པ་དགོངས་པའོ། །མི་འཇིགས་པའི་སྦྱིན་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དག་སྟེ། གནོད་པ་མ་སྐྱེས་པ་དང་སྐྱེས་པ་ལ་ཕ་རོལ་རྣམས་གདུང་བ་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་དང༌། བསམ་གཏན་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཏེ། མི་སྐྱོ་བར་བསམ་གཏན་རྣམས་བསྐྱེད་ནས་ཕ་རོལ་པོ་རྣམས་ཀྱི་བསམ་པ་ཤེས་ཏེ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཡང་དག་པའི་དོན་ཇི་ལྟ་བ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ནི་ལན་ཅིག་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པར་རྟོགས་པའི་ནུས་པ་མེད་པ་ལ་དང་པོར་བདག་ལ་སོགས་པ་བསལ་བས་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་ལ་བཀོད་ནས་དེའི་རྗེས་སུ་ཁམས་གསུམ་པ་སེམས་ཙམ་དུ་རྟོགས་པ་ལ་སྦྱར་བ་བྱས་ཏེ། དེའི་རྗེས་སུ་ཡང་དག་པའི་དོན་ལ་བྱ་བ་རྣམས་རུང་བ་དང་མི་རུང་བ་


DTG109_Page_0188
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡང་དག་པ་དང་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་ཀུན་རྫོབ་གཉིས་པོ་མ་བརྟགས་ན་གཅིག་ཏུ་ཉམས་དགའ་བ་རང་གི་རྒྱུ་སྔ་མ་སྔ་མ་ལ་རག་ལས་པར་བསྟན་ནས་ཡང་དག་པའི་ཀུན་རྫབ་ལ་གནས་ཏེ་ཇི་ལྟར་མཐོང་བ་ལྟར་སྒྱུར་མའི་སྐྱེས་བུ་ལྟ་བུས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་སྤྱད་པར་བྱའོ། །དོན་དམ་པར་སྐྱེ་བ་མེད་པ་གཞན་གྱིས་བསྟན་བྱ་མ་ཡིན་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང་སྙིང་རྗེ་དབྱེར་མེད་པ་དོན་དམ་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་པ་འདི་ལྟ་བུའི་རིམ་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་འཇུག་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་ཁྱད་པར་དང་བཅས་པ་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་པ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཀྱང་སྦྱིན་པའོ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །གང་འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་ཀྱིས་གསུངས་པ། ཕར་ཕྱིན་དྲུག་ཀྱང་སྦྱིན་པ་ཡི། །ཟང་ཟིང་མི་འཇིགས་ཆོས་ལས་ཏེ། །གཅིག་དང་གཉིས་དང་གསུམ་གྱིས་ནི། །བསྒྲུབ་བྱ་དེ་ལ་གནས་མི་བྱ། །ཞེས་སོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་བརྗོད་ཟིན་ཞིང་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །བཟོད་པ་ནི་ཆོས་ལ་ངེས་པར་སེམས་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་དང་དུ་ལེན་པ་དང་ཕ་རོལ་གནོད་པ་བྱེད་པ་ལ་ཇི་སྙམ་པའི་བདག་ཉིད་དེ་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །བརྩོན་འགྲུས་ཀྱང་གོ་ཆ་དང་དགེ་བ་དང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་སྦྱོར་བའི་དབྱེ་བ་ལས་དེ་ལྟར་ཉིད་དོ། །བསམ་གཏན་ནི་ཡོན་ཏན་དང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དང་ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོ་དང་བདེ་བ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་སྟེ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །ཡོན་ཏན་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པ་དང་འཕགས་པ་དང་ལྷ་དང་ཚངས་པའི་གནས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སོ། །ཇི་སྐད་དུ་གསུངས་པ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྒོ་ཅན་ཞེས་སོ། །འཕགས་པའི་གནས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཏེ་དེས་རང་དབང་ཉིད་དོ། །ལྷའི་གནས་པ་ནི་བསམ་གཏན་ལ་སོགས་པ་ལ་གནས་པ་སྟེ་དེས་སེམས་དབང་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་དོ། །བདེ་བ་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་འབྲས་བུ་གནོད་པ་མེད་པ་དང་བདེ་བ་ཉེ་བར་སྐྱེ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་རབ་ནི་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་དང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཐའ་དག་ལ་དམིགས་པའི་དབྱེ་བ་ལས་རམ་པ་གསུམ་མོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལ་བརྟེན་པ་ཉིད་ལས་རྟེན་དམ་པ་ཉིད་དོ། །དངོས་པོ་མཐའ་


DTG109_Page_0189
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དག་ལ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་ལས་དངོས་པོ་དམ་པ་ཉིད་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཉིད་ལས་ཆེད་དུ་བྱ་བ་དམ་པ་ཉིད་དང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་ལས་ཐབས་ལ་མཁས་པ་དམ་པ་ཉིད་དང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོས་པ་ཉིད་ལས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་དམ་པ་ཉིད་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པས་བསྒྲིབས་པ་མེད་པ་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་ལས་རྣམ་པར་དག་པ་དམ་པ་ཉིད་དེ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སོ་སོ་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དོ་ཞེས་འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྦྱིན་པས་ལོངས་སྤྱོད་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་མེད་དེ་ལྟོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྦྱིན་པ་པོ་འདི་སྤྱོད་ལ་ལྟ་བ་དང་བྲལ་ཡང་སྦྱིན་པས་ལོངས་སྤྱོད་མཆོག་ཏུ་མང་པོ་དང་བཟང་པོ་ཉེ་བར་གནས་པར་བྱེད་ཅིང་འདི་ནི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་ཏེ་སེམས་རྒྱ་ཆེ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྐད་དུ་གསུངས་པ། བདག་གི་ལུས་ཀྱང་ཇི་ལྟར་འདོད་པར་ལོངས། །འདི་ལ་གཞན་གྱི་བློར་ཡང་མ་བྱེད་ཅིག །གང་ཕྱིར་འདི་ཀུན་མཁྱེན་རྣམས་རང་ཉིད་ཀྱིའོ། །བདག་ལ་འདིར་བདག་མངོན་རློམ་ཅི་ཡང་མེད། །ཅེས་པ་དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཏོང་བ་ཆེན་པོ་ལ་རབ་ཏུ་འཇུག་གོ །དེ་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་ནས་ནི་སྐྱོན་ཀུན་བཏང་བྱས་ནས། །བྱང་ཆུབ་དོན་གཉེར་ཐམས་ཅད་ཚེ་ན་ཀུན་སྟེར་འགྱུར། འཇིག་རྟེན་བསྐྱབ་ལ་གཅིག་ཏུ་པད་མིན་སེམས་གལ། །བྱ་བས་སྐྱེ་ལས་སྤུངས་མེད་འདི་འང་ག་ལ་ཉིད། །ཅེས་སོ། །རྒྱལ་པོའི་རིན་པོ་ཆེའི་ཕྲེང་པར་ཇི་སྐད་དུ་གསུངས་པ། གོམ་པ་བདུན་པའི་དུས་སུ་ཡང༌། །བདོག་པ་ཀུན་གཏོང་སེམས་འཆང་བའི། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཁའ་ལྟ་བུར། །དཔག་མེད་བསོད་ནམས་ཆུ་བོ་བསྐྱེད། །ཅེས་སོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་ཡང་དག་པར་བླངས་པས་བསླབ་པ་རྣམས་ལ་ཤིན་དུ་གུས་པ་ཉིད་དོ། །བཟོད་པ་དང་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་རིམ་པ་བཞིན་སེམས་ཅན་དང་སེམས་ཅན་མ་ཡིན་པས་བྱས་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང་དགེ་བ་ལ་སྦྱོར་བ་གཉིས་ལ་མི་སྐྱོ་བའོ། །བསམ་གཏན་དང་ཤེས་རབ་དག་གིས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་རྣལ་


DTG109_Page_0190
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འབྱོར་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ཡང་དག་པར་བསྡུས་སོ། །འདི་ཙམ་ཡང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་མཐའ་དག་གོ །དེ་ལས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་པོ་གསུམ་ནི་ལྷག་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པའོ། །བསམ་གཏན་ལྷག་པའི་སེམས་སོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་བོ། །བརྩོན་འགྲུས་ན་བསླབ་པ་གསུམ་རྣམས་སུ་ཡང་སྟེ་བརྩོན་འགྲུས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གྲོགས་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུ་གསུམ་གྱིས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་རྣམས་ཀྱི་གོ་རིམས་བསྟན་ཏོ། །སྔ་མ་ལ་བརྟེན་ནས་ཕྱི་མ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་ཏེ་གང་གི་ཕྱིར་ལོངས་སྤྱོད་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡང་དག་པར་ལེན་ནོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་ནི་བཟོད་དོ། །བཟོད་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་མོ། །བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །སེམས་མཉམ་པར་གཞག་པ་ནི་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱེད་དོ། །སྔ་མ་དམན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང་ཕྱི་མ་མཆོག་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཡང་སྟེ་སྦྱིན་པ་དམན་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་མཆོག་ནས་བསམ་གཏན་དམན་ལ་ཤེས་རབ་མཆོག་གི་བར་གྱི་ཕྱིར་རོ། །སྔོན་མ་རགས་ལ་ཕྱི་མ་ཕྲ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཡང་སྟེ། སྦྱིན་པ་ནི་རགས་ཏེ་འཇུག་སླ་བའི་ཕྱིར་དང་བྱ་བླ་བའི་ཕྱིར་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་ཕྲ་བ་སྟེ་བཟློག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་བར་དུའོ། །འདི་རྣམས་ཀྱང་རིམ་པ་བཞིན། ཆོས་སྦྱིན་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་དག་དང༌། །མི་སྐྱེ་བ་ལ་བཟོད་ཉིད་དང༌། །ཐེག་པ་ཆེ་ལ་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ། །མཐའ་ལ་སྙིང་རྗེ་ལྡན་གནས་དང༌། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ཞེས་པ། །བློ་ལྡན་རྣམས་ཀྱི་གཙོ་བོར་འདོད། །མཐའ་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་པའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་རྡོ་རྗེ་གཅོད་པར་གསུངས་པ། རབ་འབྱོར་གང་གའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་ཇི་སྙེད་པ་དེ་སྙེད་ཀྱི་གང་གའི་ཀླུང་རྣམས་སུ་གྱུར་ལ། གང་གའི་ཀླུང་དེ་རྣམས་ཀྱི་བྱེ་མ་ཇི་སྙེད་པ་དེ་སྙེད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམས་སྐྱེས་པའམ་བུད་མེད་ལ་ལ་ཞིག་ཁོ་ནས་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱིས་ཡོངས་སུ་གང་བར་བྱས་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་ཕུལ་ལ། གང་ཡང་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ལས་ཐ་ན་


DTG109_Page_0191
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཚིག་བཞི་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཙམ་ཡང་བཟུང་ནས་གཞན་རྣམས་ལ་སྟོན་པར་བྱེད་ན་འདི་ཉིད་དེ་བས་ཆེས་བསོད་ནམས་མང་དུ་འཕེལ་ལ་ཚད་མེད་ཅིང་གྲངས་མེད་དོ། །གཞན་ཡང་གང་དུ་འདི་ལས་ཚིག་བཞི་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཙམ་ཡང་སྟོན་པའི་ས་ཕྱོགས་དེ་ལྷ་དང་མི་དང༌། ལྷ་མ་ཡིན་དུ་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་མཆོད་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ན་གཟུང་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་ལྟ་ཅི་སྨོས་སོ་ཞེས་སོ། །དཔེར་བརྗོད་པ་གཞན་ཡང་མདོ་ཇི་བཞིན་ནོ། །གྲངས་དྲུག་ཅེས་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་མི་འཕགས་པའི་རྒྱུ་ལོངས་སྤྱོད་དང་ཁྱིམ་ལ་ཞེན་པའི་གཉེན་པོར་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྦྱིན་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། ལྡོག་པའི་རྒྱུ་འཁོར་བའི་སེམས་ཅན་གྱི་ལོག་སྒྲུབ་ལས་སྐྱེས་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང་དུས་རིང་པོར་དཀར་པོའི་ཕྱོགས་ལ་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བས་ཡོངས་སུ་སྐྱོ་བའི་གཉེན་པོར་གྲངས་ཇི་ལྟ་བར་བཟོད་པ་དང་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་མཉམ་པའི་རྒྱུ་རྣམ་པར་གཡེང་བ་དང་ཤེས་རབ་འཆལ་པའི་གཉེན་པོར་དེ་བཞིན་དུ་བསམ་གཏན་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དག་གོ་ཞེས་པ་དེ་ལྟར་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་རྣམ་པར་གཞག་པ་ལས་སོ།། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གཞན་གྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་རྩ་བ་དང་བཅས་པ་སྤོང་བ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཁོ་ན་སྟེ། ཤེས་རབ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་ཉིད་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་དུ་གཉེན་པོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་འཁོར་གསུམ་མི་དམིགས་པ་མེད་པ་ནི་སེར་སྣ་ལ་སོགས་པ་བསྐྱེད་པའི་རྒྱུ་རྟོག་པ་སེལ་བར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་མཐུ་ཉིད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་ཁྱད་པར་རྣམས་ཀྱིས་ཕ་རོལ་ཏུ་འགྲོ་བ་ལ་སྦྱར་བ་གནས་སུ་བཅུག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་བསྟན་པ་ཐོབ་ཀྱིས་ཅིག་ཤོས་ལྟར་ན་མ་ཡིན་ནོ། །སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་གསུམ་དུ་དམིགས་པ་ཡོད་ན་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཞེས་ཉེ་བར་བསྟན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་མི་གཡེང་བའི་རྒྱུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཞི་རྣམས་ཀྱིས་རྣམ་པར་མི་གཡེང་བའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གཅིག་


DTG109_Page_0192
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འགྲུབ་ལ། རྣམ་པར་མི་གཡེང་བ་གང་ལ་བརྟེན་ནས་ཆོས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་རྟོགས་པ་ལས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཡང་དག་པར་འབྱུང་ངོ་ཞེས་དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བའི་གཞིའི་གནས་ཀྱི་ཕྱིར་གྲངས་རྣམ་པར་གཞག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་སྦྱིན་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དག་གི་ཕ་རོལ་གྱི་འབྲས་བུ་གོང་དུ་བརྗོད་ལ་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ཕྱོགས་ཆེན་པོ་དང་འཁོར་ཆེན་པོ་ཉིད་དོ། །བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ལོངས་སྤྱོད་ལ་སོགས་པ་མི་ཆོད་པ་ཉིད་དོ། །བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གནོད་པ་མེད་པའི་ལུས་སྐྱེ་བ་སྟེ་འབྲས་བུ་གཞན་ཡང་གསུངས་སོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དབང་པོ་རྣོ་བ་ཉིད་དང་བདེ་བ་དང་ཡིད་བདེ་བ་མང་པོ་ཉིད་དོ། །སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་ཆེན་པོ་དབང་དུ་འགྱུར་བ་ཡང་ངོ༌། །མཐོང་བའི་ཆོས་ཀྱིས་ནི་འདི་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཞི་རབ་ཏུ་དང་བ་དང་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའོ་ཞེས་འབྲས་བུ་ལས་རྣམ་པར་གཞག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་སེམས་ཅན་རྗེས་སུ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་གནོད་པ་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་གནོད་པ་བཟོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་བྱ་བ་མཆོག་ཏུ་འགྲུབ་པར་བྱེད་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་རུང་བར་བྱས་ནས་སེམས་རྣམ་པར་གཡེང་བ་རྣམས་མཉམ་པར་གཞག་པའི་ཆེད་དུ་བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། སེམས་མཉམ་པར་གཞག་པ་རྣམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཆེད་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་འདོམས་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པས་དེ་ལྟར་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཕྱིར་ཡང་གྲངས་རྣམ་པར་གཞག་གོ །སྙིང་རྔེས་གདུངས་པར་གྱུར་པས་ཐབས་སུ་གྱུར་པ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་རྣམས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་བཟུང་ནས་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་དེའི་ཚེ་ཉིད་བདེ་བ་ཉེ་བར་སྡུད་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་ཕྱི་མར་བདེ་བ་ཉེ་བར་སྡུད་པ་དང༌། སྲན་ཚུགས་པ་དང་སྤྲོ་བ་དང་སེམས་རྩེ་གཅིག་པའི་མཐའ་གཅིག་ཏུ་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་ཉེ་བར་བླངས་ནས་བཟོད་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་


DTG109_Page_0193
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང་བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཀྱིས་མཐའ་གཅིག་ཏུ་བདེ་བ་ཉེ་བར་སྡུད་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་གཏན་དུ་བདེ་བ་ཉེ་བར་སྡུད་པས་བདག་ཉིད་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་གནས་པ་དང་ལྡན་པས་དེ་ལ་ཡང་དག་པར་ལེན་དུ་འཇུག་པ་དང༌། འཛུད་པ་དང་རབ་ཏུ་དགོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཚོགས་གཉིས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་སྦྱིན་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བཟོད་པ་སྟེ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གསུམ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང་བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དག་གི་ཆ་ཤས་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཏེ་གཟུགས་ཀྱི་སྐུའི་རྒྱུའོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང་བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཆ་ཤས་ཏེ་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་རྒྱུའོ། །མདོར་བསྡུ་ན་སྙིང་རྗེས་ལས་ཐམས་ཅད་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ཉིད་ལས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་སོ། །ཤེས་རབ་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་དོན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་སོ། །སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་རྣམས་རེ་རེ་ལ་སྤྱོད་པས་ཀྱང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཉིད་སྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་པ་དེ་ལྟར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་ལྔ་པར་གསུངས་པ། རབ་འབྱོར་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་ཞིང་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་བྱམས་པའི་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་ཉེ་བར་གནས་པར་འགྱུར་ཏེ་འདི་ལྟ་བུ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ལེན་པ་པོ་རྣམས་གཤེ་བ་དང་སྨོད་པ་ལ་སོགས་པ་བཟོད་པས་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། དེ་ཉིད་ཀྱི་སློང་བ་པོ་ཁྲོ་བ་དང་མཚང་འབྲུ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྦྱིན་པ་ལ་སྤྲོ་བ་ཡོངས་སུ་མི་འདོར་བ་ལས་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་སྦྱིན་པ་དེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བས་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་རྣམ་པར་གཡེང་བའི་སེམས་མེད་པས་བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་སྒྱུ་མའི་བློས་ཉེ་བར་གནས་པས་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་ལས་སུ་ལ་ཡང་ཕན་འདོགས་པ་དང་གནོད་པ་མི་མཐོང་བ་ལས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ་ཞེས་སོ། །འཕགས་པ་བློ་གྲོས་རྒྱ་མཚོའི་མདོར་ཡང་གསུངས་པ། བློ་གྲོས་རྒྱ་མཚོ་འདི་ལྟར་ཆོས་


DTG109_Page_0194
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བགྲང་བ་ལ་ཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་གདུངས་པ་བཟོད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ་གང་ལུས་ཡོངས་སུ་འདོར་བ་དང་ལུས་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་དང་ལུས་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པ་འདི་ནི་འདིའི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །གང་ལུས་གཅོད་པ་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བྱམས་པས་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་དང་ཚོར་བ་རྣམས་ཀྱིས་མི་འཕྲོགས་པ་འདི་ནི་འདིའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །གང་འདིའི་ལུས་གཅོད་པར་བྱེད་པ་དེ་རྣམས་ཉིད་ཀྱི་ཐར་པའི་དོན་དུ་བཟོད་པར་བྱེད་ཅིང་སེམས་ཀྱིས་རྨ་མི་འབྱིན་པ་འདི་ནི་འདིའི་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །བརྩོན་འགྲུས་གང་གིས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་འདུན་པ་དེ་མི་གཏོང་ཞིང་སེམས་ཀྱིས་སྟོབས་བསྐྱེད་པའང་རབ་ཏུ་འཛིན་ལ་འཁོར་བའི་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པར་བྱེད་དགེ་བའི་རྩ་བ་བརྩམས་པ་ཉིད་ཀྱང་རྩོམ་པ་འདི་ནི་འདིའི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །གང་ལུས་འཐོར་བ་ན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་རིན་པོ་ཆེ་མི་གཏོང་ཞིང་བྱང་ཆུབ་ཉིད་ལ་ལྟ་བར་བྱེད་ཞི་བ་རབ་ཏུ་ཞི་བ་ཉིད་དུ་སོ་སོར་རྟོག་པ་འདི་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །གང་ལུས་གཅོད་པ་ན་ལུས་སྒྱུ་མའི་ཆོས་ཉིད་དུ་འཇུག་པ་འདི་ནི་འདིའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ་ཞེས་སོ། །འདི་བཞིན་དུ་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྲུང་བ་དང༌། ཤེས་རབ་བསྒོམ་པ་ཇི་སྲིད་པ་སོ་སོར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་ཡང་དག་པར་བསྡུས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འདི་ཉིད་ཀྱང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་གོ་ཆའི་སྒྲུབ་པ་སྟེ་རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པར་སྐད་ཅིག་གཅིག་པ་མཐོང་བའི་ལམ་མོ། །དེ་ལ་རྫས་སུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་མིང་གིས་བཅུར་འགྱུར་ཏེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཁོ་ན་ཁྱད་པར་གྱི་རྣམ་པར་ཞུགས་པ་རྣམས་ཐབས་དང་སྨོན་ལམ་དང་སྟོབས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་མངོན་པར་བརྗོད་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གིས་བསགས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡང་དག་པར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཐབས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ་ཐབས་དེས་དེ་མི་ཟད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྨོན་ལམ་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་སྨོན་ལམ་ཆེན་པོ་བཅུ་ལ་སོགས་པ་གྲངས་མེད་པ་སྟེ།


DTG109_Page_0195
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གང་གིས་སྐྱེ་བ་སོ་སོར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སྤྱོད་པའོ། །སྟོབས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་སྒོམ་པའི་སྟོབས་དང་སོ་སོར་རྟོག་པའི་སྟོབས་ཏེ། གང་གིས་ཉི་མ་སོ་སོ་འམ་སྐད་ཅིག་སོ་སོར་དེ་རྣམས་ལ་སྤྱོད་པའོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དགོངས་པ་ཇི་ལྟ་བ་དང་སྒྲ་ཇི་ལྟ་བར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའོ། །སེང་གེ་བཟང་པོ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བརྗོད་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་བབ་ཆོལ་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་བདག་ཉིད་བཅུ་བཞི་པ་ལ་སོགས་པ་སེམས་བསྐྱེད་པ་བདུན་གྱི་ངོ་བོ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པས་དེར་ཐམས་ཅད་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམས་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་སྲིད་ལ། མཐར་བག་ཆགས་ཀྱང་མ་ལུས་པར་ནུབ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་ལ་ཐོབ་པ་དག་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཤེས་པ་ག་ལ་ཡིན། དག་པ་ཉིད་ཀྱང་ཅི་ཞེ་ན་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་ཡིན་ལ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡི་ན་ཏེ་འདི་ནི་རང་ཉིད་མ་རིག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་དང་གང་ལས་རང་གི་རྣམ་པ་ལ་ཕྱི་རོལ་གྱི་ངོ་བོར་སྒྲོ་བཏགས་ནས་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ། །སྒྲོ་འདོགས་པ་མ་ཡིན་ནའང་ཅི་ལྟར་འདི་རྣམ་པར་རྟག་པ་ཡིན་ཞེས་ཤིང་རྟ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ངེས་པར་དཔྱད་དོ། །གལ་ཏེ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ལ་རང་བཞིན་པའི་བྱ་བ་དང་འབྲས་བུ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཚེ་བྱ་བ་ལ་འཇུག་པ་མེད་དེ་དེ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་འབྲེལ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ་ཤིང་གི་རང་བཞིན་གྱི་སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་ཀྱི་འཁྲུལ་འཁོར་བཞིན་དུ་ཡོད་པ་ཙམ་ལས་དེར་རབ་ཏུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེར་ནི་འཁྲུལ་འཁོར་མཁན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྒྱུ་ཡིན་ལ་འདིར་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཞེས་པར་ཡང་དོགས་པ་མི་བྱ་སྟེ། དེར་ཡང་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱིས་འཕེན་པ་ཡོད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་རང་ཡོད་པ་ཙམ་ལས་ཐ་དད་པའི་བྱ་བ་གཞན་མེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ལ་དེ་ཅིག་ཤོས་ལ་ཡང་ཁྱད་པར་མེད་དོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཤེས་པ་རྒྱུ་ནུབ་པ་


DTG109_Page_0196
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གོམས་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་རང་ཉིད་ཀློག་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱ་བ་ལ་འཇུག་པ་ཡང་མཐོང་ངོ་ཞེས་སོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་ལ་སྤྱོད་པ་འདིའི་ཕན་ཡོན་ཡང་གསུངས་པ། གལ་ཏེ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ན་གནས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་བདུད་དུ་གྱུར་ལ་བདུད་རེ་རེས་ཀྱང་བ་སྤུའི་བུ་ག་རེ་རེ་ནས་བྱུང་བའི་བདུད་ཀྱི་ལུས་ཚད་དེ་སྙེད་མངོན་པར་སྤྲུལ་མོད། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་སྤྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་བར་ཆད་བྱ་བར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་སོ། །འཕགས་པ་ས་བཅུ་པར་ཡང་ཁམས་གསུམ་པའི་བདུད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྟོབས་རབ་ཏུ་འཇོམས་པར་བྱེད་པའི་སྟོབས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་གྱི་རྡོ་རྗེ་ཆེན་པོས་འཇོམས་པར་བྱེད་པ་རྣམས་འདུལ་ལོ་ཞེས་པ་དང་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྡོ་རྗེས་ཀྱང་དེ་རྣམས་རབ་ཏུ་གཞོལ་བར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །བདུད་དང་མུ་སྟེགས་བྱེད་ལ་སོགས་པའི་སྟོབས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྣང་བ་མེད་པར་བྱེད་པ་ནི་རབ་ཏུ་འཛེམས་པའོ། །རིགས་པ་དྲུག་ཅུ་པར་ཡང༌། ཇི་སྲིད་ཡིད་ནི་རྣམ་གཡོ་བ། །དེ་སྲིད་བདུད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན། །ཞེས་སོ། །བདུད་ཀྱིང་རྣམ་པ་བཞིའོ། །དེ་ལ་ཕུང་པོའི་བདུད་ནི་རྟེན་གྱི་བདུད་དེ་གང་ལས་དེ་རྣམས་སུ་འཆི་བའོ། །ཉོན་མོངས་པའི་བདུད་ནི་བྱེད་པའི་བདུད་དེ་གང་གི་ཕྱིར་དེ་རྣམས་ཀྱིས་འཆི་བའོ། །འཆི་བདག་གི་བདུད་ནི་རང་བཞིན་གྱི་བདུད་དེ་དངོས་པོ་ལ་གྷ་ཉའོ། །ལྷའི་བུའི་བདུད་དེ་བདུད་རྣམ་པ་གསུམ་རབ་ཏུ་སྤོང་བ་ལ་སྦྱོར་བ་རྣམས་ཀྱི་བར་དུ་གཅོད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སོ། །དེ་ལ་སྦྱིན་པའི་མཚན་ཉིད་བརྗོད་ཟིན་ཏེ་རྣམ་པ་གསུམ་ཡང་ངོ༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་བདག་དང་གཞན་ལ་ཕན་འདོགས་པར་རབ་ཏུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་ན་འགྱོད་པ་མེད་ཅིང་རབ་ཏུ་དགའ་བའི་སྦྱོར་བས་ཉོན་མོངས་པ་དང་དུ་མི་ལས་སྡིག་པ་མི་འཇུག་པས་སམ་སེམས་ལ་འགྱོད་པའི་མི་ཉེ་བར་ཞི་བས་སེམས་བསིལ་བར་བྱེད་པའོ། །ཡང་ན་བདེ་བའི་རྒྱུ་ཉིད་ཀྱིས་དམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྟེན་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །དེ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ་སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། དགེ་བའི་ཆོས་སྡུད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ་ཞེས་སོ། །དེ་ལ་སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ལྡོག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱང་ངོ༌།


DTG109_Page_0197
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་ཡང་སྤོང་བ་རྣམ་པ་བདུན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཅན་དེ་འདོད་ཆགས་མེད་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་མེད་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་རྣམས་ཏེ་ཆོས་གསུམ་ནི་དེ་རྣམས་ཀུན་ནས་སློང་བར་བྱེད་པའོ་ཞེས་པ་དང༌། ཀུན་ནས་སློང་བར་བྱེད་པ་དང་བཅས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ན་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་རྣམས་སུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་སྟེ་དེ་རྒྱས་པར་བརྗོད་ཟིན་ཏོ། །མ་བརྗོད་པ་གང་རྣམས་ལས་ལྡོག་པ་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ནི་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་སྲོག་ཆགས་ཕ་རོལ་པོ་བསད་པ་ནི་སྲོག་གཅོད་པའི་དངོས་གཞིའི་ལས་ཀྱི་ལམ་ཡིན་ལ་ཡན་ལག་ལྔ་ནི་སྲོག་ཆགས་དང་སྲོག་ཆགས་སུ་འདུ་ཤེས་པ་དང་གསོད་པར་འདོད་པ་དང་སྦྱོར་བ་བྱས་པ་དང་ཤི་བའོ། །གལ་ཏེ་འདི་བསད་དོ་སྙམ་དུ་འདུ་ཤེས་པས་ཕ་རོལ་གསོད་ནའོ། །གང་བསད་པར་འདོད་པ་དེ་ཉིད་བསད་ན་སྟེ་གཞན་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་སྦྱོར་བ་དེས་དེ་མ་ཐག་གམ་ཕྱིས་ཤི་ནའོ། །འོ་ན་གང་དུ་དམག་གིས་གདབ་པ་དང་རི་དགས་ཀྱི་ལིངས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སུ་ཕ་རོལ་པོ་རྣམས་གསོད་པའི་ཆེད་དུ་ཚོགས་པ་མང་པོ་འདུས་པ་དེར་གཅིག་གིས་སྲོག་ཆགས་གསོད་པར་བྱེད་ན་ཅི་དེ་ཉིད་གཅིག་པུ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དེ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རམ་འོ་ན་ཏེ་ཐམས་ཅད་འགྱུར་ཞེ་ན། ཐམས་ཅད་དེ་རྣམས་བྱ་བ་གཅིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་པ་མེད་པ་ལས་གཞན་ལ་སྟེ་གང་ཞིག་ནན་གྱིས་ཁྲིད་པ་ཡང་སྲོག་ཆགས་མི་བསད་དོ་ཞེས་པ་དེ་ལྟར་ངེས་པར་བྱས་ཏེ་འགྲོ་བ་དེ་ལ་བྱ་བ་གཅིག་པ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་བཞིན་དུ་མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་ལ་ཡང་རིག་པར་བྱའོ། །འོ་ན་གང་ཐེ་ཚོམ་གྱིས་གསོད་པར་བྱེད་པ་ཅི་འདི་སྲོག་ཆགས་སམ་འོན་ཏེ་མ་ཡིན་དེ་ཉིད་འདི་འམ་འོན་ཏེ་གཞན་ཞེས་པ་དེའི་འདི་ཅི་ལྟར་ལས་ཀྱི་ལམ་དུ་འགྱུར་ཏེ་ངེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། འགྱུར་ཏེ་གལ་ཏེ་གང་སུ་ཡིན་ཡང་རུང་དེ་ཡིན་ཡང་རུང་སྙམ་དུ་བྱས་ནས་བསྣུན་ཞིང་དེ་ཡང་དེ་ལས་ཤི་ནའོ། །དེ་མ་ཡིན་པ་ལ་དེར་འདུ་ཤེས་པ་ནི་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལ་བསད་པའི་བསམ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང་སྦྱོར་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འགའ་ཞིག་བློ་སྔོན་དུ་མེད་ཀྱང་བསད་པ་ལས་བྱེད་པ་པོ་ལ་ཆོས་མ་ཡིན་


DTG109_Page_0198
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནམ་དཔེར་ན་མེ་དང་རེག་པ་ལས་སྲེག་པ་བཞིན། དེའི་ཕྱིར་འདིར་གསོད་སེམས་ནི་ཅི་དགོས་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་གསོད་པའི་བསམ་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་བསྐྱེད་པའི་བསམ་པ་ལ་མེད་པ་ལའང་བྱ་བ་དང་འབྲེལ་པ་ཙམ་ལས་བྱེད་པ་པོ་ལ་ཆོས་མ་ཡིན་པ་སྐྱེ་བར་འདོད་ན། དེའི་ཚེ་འདིར་སུས་ཀྱང་སུ་ལ་ཡང་ཅི་ཡང་མི་བྱ་སྟེ། ཟ་བ་པོ་གསུད་དེ་ཤི་བ་ན་ཟར་འཇུག་པ་པོ་སྲོག་རྗེས་སུ་གཟུང་བར་འདོད་པ་ལ་ཡང་ཆོས་མ་ཡིན་པར་ཐལ་བའི་ཕྱིར་དང༌། སྨན་པ་ནད་པ་རྣམས་ལ་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་བྱ་བ་རྣམས་ནད་མེད་པ་དང་བདེ་བ་བསྐྱེད་པར་འདོད་པས་སྲེག་པ་དང་བཅས་པ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱི་འང་ཆོས་མ་ཡིན་པར་ཐལ་བའི་ཕྱིར་སུས་ཀྱང་བཟར་གཞུག་པར་མི་བྱ་ལ་སྨན་དཔྱད་ལ་སོགས་པའང་མི་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཅི་ཞིག་ལྟར་ཤི་བར་གྱུར་པ་ལའང་མེས་རང་གི་རྟེན་སྲེག་པ་བཞིན་བདག་ཉིད་ལའང་ཆོས་མ་ཡིན་པར་ཐལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་བསམ་པ་ཅན་བྱེད་དུ་བཅུག་པ་ལས་མི་འགྱུར་ཏེ་ཕ་རོལ་པོ་མེ་ལ་རེག་ཏུ་བཅུག་པ་ལས་ཚ་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དོ་ཞེས་པས་འདི་ནི་གང་ཅི་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཕ་རོལ་པོ་བྱེད་དུ་བཅུག་པ་ལ་ཅི་ལྟར་ལས་ཀྱི་ལམ་དུ་འགྱུར་ཏེ་སྦྱོར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་བཀའ་བསྒོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་འདིའི་སྦྱོར་བ་སྟེ་གང་འདི་ཕ་རོལ་པོ་གསོད་པ་ལ་སྦྱོར་བ་བཀའ་བསྒོས་པ་ཡང་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་དང༌། གང་དེས་བཀའ་བསྒོས་པ་འདི་རབ་ཏུ་སྦྱོར་ལ་དེ་ཉིད་སྦྱོར་བ་པོའི་སྦྱོར་བ་སྟེ་དེའི་བཀའ་ཡིས་འདི་རབ་ཏུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འདི་ལས་ཀྱི་ལམ་དུ་གྲུབ་པོ། །བརྣབ་སེམས་ལ་སོགས་པ་ལས་གཞན་ཏེ་ཕ་རོལ་པོས་སྦྱོར་བ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་པས་ལོག་པར་གཡེམ་པ་ལས་ཀྱང་སྟེ་ཕ་རོལ་པོ་བྱེད་དུ་བཅུག་པ་ལས་འདི་ལ་དེ་འདྲ་བའི་དགའ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་འདི་ལ་རང་ཉིད་རབ་ཏུ་སྦྱོར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བཞིན་པ་ལ་ཡང་ལས་ཀྱི་ལམ་བཅུ་པོ་རྣམས་ཀྱང་འགྱུར་རོ། །དགེ་བའི་ལམ་གྱི་ལམ་ཡང་བྱས་པ་དང་བྱེད་དུ་བཅུག་པ་དང་རྗེས་སུ་ཡི་རང་པ་ལ་འདི་བཞིན་ཁོ་ནར་རྣམ་པར་གཞག་གོ །ལུང་ནི་ཆོས་རྣམས་ཡིད་སྔོན་དུ་འགྲོ་པའི་


DTG109_Page_0199
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞེས་པའོ། །བླ་ན་མེད་པའི་ས་བརྙེས་པ་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་ངང་གིས་འབྱུང་བ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པར་དགེ་བ་ལ་འཇུག་པ་ལའང་སྔོན་གྱི་ཡིད་ཀྱི་བག་ཆགས་སྨིན་པ་དམ་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཡིད་སྔོན་མ་ཅན་ཡོད་པ་ཉིད་དོ། །མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་ནི་རྫས་ཀྱི་བདག་པོའི་མངོན་སུམ་དུ་ཡོད་པ་དེ་ལ་བརྙས་པ་བྱས་ནས་སྟོབས་ཀྱིས་སམ་དེའི་མངོན་སུམ་དུ་མེད་པ་འདབ་བུས་ཀྱང་ཕ་རོལ་གྱི་རྫས་ལེན་པ་སྟེ་ཕ་རོལ་གྱི་རྫས་དང༌། ཕ་རོལ་གྱི་རྫས་སུ་འདུ་ཤེས་པ་དང་རྐུ་བར་འདོད་པ་དང༌། སྦྱོར་བ་བྱས་པ་དང་བརྐུས་པ་ཞེས་པ་ཡན་ལག་ལྔའོ། །གལ་ཏེ་ཕ་རོལ་གྱི་རྫས་འདི་རྐུའོ་ཞེས་འདུ་ཤེས་པས་རྐུ་བ་དང༌། གང་རྐུ་བར་འདོད་པ་དེ་ཉིད་བརྐུས་ན་སྟེ་གཞན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ནོར་འདི་ཕ་རོལ་པོ་བདག་པོ་འམ་བསྲུང་བ་པ་དེ་ཉིད་ལས་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པར་མི་བྱེད་ན་སྟེ། དེའི་ཚེ་ཇི་སྲིད་འདི་བཏང་བའི་བསམ་པས་ལྡོག་པར་བྱེད་པའམ། བརྐུས་ནས་འདི་ཐོབ་པར་དབུགས་ཕྱུང་སྟེ་གནས་ནའོ། །གང་གི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་རྫས་ཐམས་ཅད་བཏང་བ་དེའི་ཚེའང་སེམས་ཅན་བདག་པོར་གྱུར་པའི་ལོངས་སྤྱོད་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་རྗེ་དཔོན་དུ་གྱུར་པ་ཁོ་ནའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་ཡང་དག་པར་བསྲུང་བའོ་ཞེས་པ་ཉེས་པ་མེད་དེ། རྟག་ཏུ་རྗེ་པོའི་ལས་བྱེད་པའི་བྲན་ལ་རང་གི་རྫས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་གང་གིས་འཚོ་བར་བྱེད། མཐའ་གཅིག་ཏུ་རྗེ་བོའི་དོན་མཆོག་ཏུ་བྱེད་པའི་བྲན་ལ་ནི་རྗེ་བོ་ན་བ་ལ་སོགས་པས་བློ་རྣམ་པར་གཡེངས་པས་མ་གནང་བར་ལོངས་སྤྱོད་པ་ལ་འང་ཉེས་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དོ། །འདོད་པས་ལོག་པར་སྤྱོད་པ་ནི་བགྲོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཡན་ལག་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཡུལ་མ་ཡིན་པ་དང༌། དུས་མ་ཡིན་པར་བགྲོད་པ་སྟེ། ཡན་ལག་ལྔ་ནི་གཞན་དང་གཞན་གྱིར་འདུ་ཤེས་པ་དང་མངོན་པར་བགྲོད་པར་འདོད་པ་དང༌། སྦྱོར་བ་བྱས་པ་དང་མངོན་པར་བགྲོད་པའོ། །དེ་ལ་བགྲོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་བ་ལ་བགྲོད་པ་ནི་བགྲོད་མིན་བགྲོད་པའོ། །འདིར་བགྲོད་པར་བྱ་བ་རང་གི་ཆུང་མ་ཁོ་ན་སྟེ་དེའི་དོན་དུ་ངེས་པར་གཟུང་བའི་ཕྱིར་ཆུང་མའང་རུང༌། བསྡུས་པའམ་སྨད་འཚོང་མ་ཡང་རྗེས་སུ་མྱོས་པ་ཕ་རོལ་པོས་བགྲོད་


DTG109_Page_0200
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱ་མ་ཡིན་པའོ། །གཞན་ནི་བགྲོད་བྱ་མིན་པ་སྟེ་དེ་དང་འདྲ་བ་ཉིད་ལ་དགག་སྒྲ་སྟེ་མི་འདྲ་བ་ཡང་དག་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བགྲོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་དེ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རང་བཞིན་གྱིས་དང་ཡང་དག་པར་འབྲེལ་པས་སོ། །དེ་ལ་རང་བཞིན་གྱིས་ནི་མ་དང་སྲིང་མོ་དང་བུ་མོ་དང་མ་དང་ཕའི་འབྲེལ་པ་ཡང་རུང་སྟེ་ངོ་ཚ་བའི་འོས་ཉིད་ཀྱིས་འདི་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རབ་ཏུ་བྱུང་ངམ་ཡང་སྟེ་འདི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ལས་འདས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལས་གཞན་ནི་ཡང་དག་པར་འབྲེལ་པས་བགྲོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་སྟེ་ཕ་རོལ་གྱིས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བས་དེ་དང་ཡང་དག་པར་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ནི་འདོད་པས་ལོག་པར་སྤྱོད་པའི་གཞིའོ། །དུད་འགྲོའི་འགྲོ་བ་རྣམས་དང་རིགས་ཀྱིས་བསྲུངས་པ་རྣམས་ཀྱང་རང་བཞིན་གྱིས་དམན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང་སྤྱད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བགྲོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ཙམ་དུ་ཐལ་ཆེས་པ་ཡོངས་སུ་སྤང་བའི་ཕྱིར་གསུངས་པའོ། །གལ་ཏེ་ཕ་རོལ་པོའི་ལམ་བགྲོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་གཞན་འདི་ལ་བགྲོད་པར་བྱའོ་ཞེས། འདུ་ཤེས་པས་མངོན་པར་བགྲོད་པ་དང་རང་གིར་འདུ་ཤེས་པས་དེ་ཉིད་ལ་བགྲོད་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། གང་རྣམས་གང་ལ་བགྲོད་པར་འདོད་པ་ལ་སྟེ། གཞན་བགྲོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ལ་ཡང་མ་ཡིན་པ། དེའི་ཚེ་འདོད་པས་ལོག་པར་སྤྱོད་པའི་ལས་ཀྱི་ལམ་དུ་འགྱུར་རོ། །ཡན་ལག་མ་ཡིན་པ་བགྲོད་པ་ནི་ཡན་ལག་མིན་བགྲོད་དེ་ཡན་ལག་ནི་མོའི་དབང་པོ་སྟེ་འདིའི་འཁྲིག་པ་ནི་དབང་པོ་གཉིས་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཡན་ལག་མ་ཡིན་པ་ནི་ཡན་ལག་མིན་པ་ཁ་དང་བཤང་བའི་ལམ་དེ་དང་འདྲ་བ་ལས་འདོད་པས་ལོག་པར་སྤྱོད་པའི་གཞིའོ། །རང་གི་ལག་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི་ཐལ་ཆེས་པ་སྤང་བའི་དོན་ཉིད་དུ་གསུངས་པའོ། །རང་གི་ཆུང་མ་ལ་ཡང་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་གཙུག་ལག་ཁང་ངམ་མཆོད་རྟེན་ནམ་སྣང་བ་ལ་བགྲོད་པ་ནི་ཡུལ་མ་ཡིན་པར་བགྲོད་པར་འདོད་པས་ལོག་པར་སྤྱོད་པའོ། །དུས་མ་ཡིན་པ་ནི་མི་རུང་བའི་གནས་སྐབས་མངལ་ལྕི་བས་ནོན་པ་དང་ཡུན་མི་རིང་བ་ན་བཙས་པ་དང་འཁྲིག་པ་སྤོང་བ་སྟེ་འདི་ནི་འདོད་པས་ལོག་པར་སྤྱོད་པའི་གཞིའོ། །མི་འདོད་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་ཡིད་མི་


DTG109_Page_0201
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བདེ་བའི་གནས་སྐབས་དང་ཟླ་མཚན་འཛག་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱང་དུས་མ་ཡིན་པ་ཙམ་སྟེ། རྗེས་སུ་འཇུག་བྱ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང་སྨད་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འདི་རྣམས་ཐལ་ཆེས་བ་སྤང་བའི་དོན་ཉིད་དུ་གསུངས་པའོ། །རང་གི་ཆུང་མ་ལ་ཡང་དུས་མ་ཡིན་པ་མངལ་དང་ལྡན་པ་དང་ནུ་ཞོ་འཐུང་བ་དང་ངེས་པ་དང་བཅས་པ་ལ་བགྲོད་པར་བྱེད་ན་དུས་མ་ཡིན་པར་བགྲོད་ལ་འདོད་པས་ལོག་པར་སྤྱོད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་ལུས་ཀྱི་ལས་ཀྱི་ལམ་གསུམ་མོ། །བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་ནི་གཞན་ལས་རྣམ་པ་གཞན་དུ་འདུ་ཤེས་པས་ངག་གམ་ལུས་ཀྱིས་བརྗོད་པར་འདོད་པའི་དོན་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་སྟེ་ཡན་ལག་ལྔ་ནི་དངོས་པོ་དང་རྣམ་པ་གཞན་དུ་འདུ་ཤེས་པ་དང་གཞན་དུ་བརྗོད་པར་འདོད་པ་དང་སྦྱོར་བ་བྱས་པ་དང་གསལ་པོར་བརྗོད་པའོ། །དེ་ལ་རྣམ་པ་གཞན་དུ་བརྗོད་པར་འདོད་པ་ནི་སླུ་བའི་བསམ་པའོ། །སྦྱོར་བ་ནི་སྨྲ་བར་འདོད་པའོ། །གལ་ཏེ་དོན་གང་རྗོད་པར་བྱེད་པ་དེ་ལ་སླུ་བའི་བསམ་པར་འགྱུར་བ་དང༌། གང་གི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སྨྲས་པ་ངེས་དོན་དེ་དག་དེ་ལས་གོ་ནའོ། །འདི་ལྟ་བུ་འདི་ནི་བརྫུན་དུ་སྨྲ་བའོ། །གཞན་དུན་ཚིག་འཁྱལ་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་བརྗོད་པ་མེད་པར་དོན་རྣམ་པ་གཞན་དུ་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་དེ་བརྫུན་གྱི་དོན་རྟོགས་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་གྱི་བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། བརྗོད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ནི་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དེ། སྨྲ་བའི་སྒྲས་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་ཉེ་བར་མཚོན་པ་སྟེ་དེ་ནི་ལུས་ཀྱིས་ཀྱང་ངོ༌། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཅི་ལྟར་ལས་ཀྱི་ལམ་འདིའི་ནང་དུ་བསྡུ་བར་བྱ། སོ་སོར་ཐར་པའི་མདོ་འདོན་པ་ནའང་ལྟུང་བ་དང་བཅས་བཞིན་དུ་ཅང་མི་སྨྲ་བར་གྱུར་ན་བརྫུན་དུ་སྨྲ་བར་གསུངས་པ་དེ་ཅི་ལྟར་དྲང་བར་བྱ། འདིའི་ངག་གི་དོན་གོ་བ་ཉིད་ནི་ངག་གི་ལས་དང་ཆོས་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་མར་རྨི་ལམ་ནི་བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་སྟེ་ཞེས་པ་འདི་སངས་རྒྱས་ཡེ་ཤེས་ཞབས་ཀྱིས་རྣམ་པར་བཤད་པ་ནི། ཡང་དག་པའི་དོན་ཅན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་དང་འདྲ་བའོ་ཞེས་སོ། །ཕྲ་མ་ནི་ཕ་རོལ་འགྲོགས་པ་རྣམས་སམ་འཁོན་སྐྱེས་པ་རྣམས་དབྱེ་བའི་དོན་ནམ་མི་འདུམ་པའི་དོན་དུ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་


DTG109_Page_0202
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སེམས་ཀྱིས་འདི་དག་དབྱེ་བའམ་མི་འདུམ་པར་བྱའོ་ཞེས་མི་མཐུན་པར་བྱས་པའི་ཚིག་སྟེ། ཡན་ལག་ལྔ་ནི་དབྱེ་བ་དང་དེར་འདུ་ཤེས་པ་དང་དབྱེ་བར་འདོད་པ་དང་སྦྱོར་བ་བྱས་པ་དང་འབྱེད་པར་སྨྲས་པའོ། །གལ་ཏེ་གང་གི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སྨྲས་པ་དེས་དོན་དེ་གོ་ནའོ། །གཞན་དུན་ཚིག་འཁྱལ་པ་ཉིད་དེ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཕན་པའི་བསམ་པ་ཅན་གྱིས་གྲོགས་ངན་པ་དང་དབྱེ་བའི་བསམ་པས་ནི་ཕྲ་མར་མི་འདོད་དེ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་བསམ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚིག་རྩུབ་པོ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་སེམས་ཀྱིས་ཕ་རོལ་པོ་རྣམས་ལ་མི་སྙན་པར་སྨྲ་བ་དང་མཚང་འདྲུ་བའམ་སྐྱོན་འབྱིན་པ་སྟེ། ཡན་ལག་ལྔ་ནི་ཞེར་གདབ་པར་བྱ་བ་དང་དེར་འདུ་ཤེས་པ་ངང་སེམས་ཁྲོས་པ་ཉིད་དང་སྦྱོར་བ་བྱས་པ་དང་མི་སྙན་པར་སྨྲས་པའོ་དེ་གལ་ཏེ་གོ་ནའོ། །གཞན་དུ་ན་ཚིག་འཁྱལ་པ་ཉིད་དེ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཚིག་འཁྱལ་པ་ནི་བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་ལ་སོགས་པའི་ལས་རྣམ་པ་གསུམ་ལས་གཞན་པ་གང་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཚིག་སྟེ། འདོད་པ་དང་བཅས་པའམ་ཆོས་མ་ཡིན་པ་དང་བཅས་པའམ་དོན་མ་ཡིན་པ་དང་བཅས་པའམ་བྱིས་པའི་གཏམ་དང་ཚོགས་ཀྱི་དང་མྱ་ངན་གྱི་དང་གྲོང་པའི་ཉམས་དང་བཅས་པའི་གླུ་རྣམས་དང༌། རྗེས་སུ་ཆགས་པའི་དང་གར་ལ་སོགས་པའི་བརྗོད་པ་དང་བསྟན་བཅོས་ངན་པ་རྣམས་ཀྱང་སྟེ། ངག་གི་ལས་འདི་ཐམས་ཅད་དོ། །ཡན་ལག་ལྔ་ནི་དོན་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་དང་བཅས་པའི་དོན་དང་དེར་འདུ་ཤེས་པ་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་སེམས་ཉིད་དང༌། སྦྱོར་བ་བྱས་པ་དང་འབྲེལ་པ་མེད་པར་བརྗོད་པའོ། །ལས་ཀྱི་ལམ་གསུམ་པོ་འདི་རྣམས་ཀྱང་ལུས་ཀྱིས་ཀྱང་བྱེད་དེ་བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་བཞིན་ནོ་ཞེས་སློབ་དཔོན་ཟླ་བ་གྲགས་པའོ། །དེ་ལྟར་ངག་གི་ལས་ཀྱི་ལམ་བཞི་རྣམས་སོ། །བརྣབ་སེམས་ནི་ཀྱེ་མ་མ་ལ་ཕ་རོལ་པོ་རྣམས་ཀྱི་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་གིར་གྱུར་ན་ཞེས་ཕ་རོལ་གྱི་རྫས་དང་ལོངས་སྤྱོད་རྣམས་སམ་བུད་མེད་རྣམས་ལ་ཆགས་པ་འཛིན་པའི་ངེས་པ་སྟེ། ཡན་ལག་ལྔ་ནི་ཕ་རོལ་གྱི་རྫས་དང་དེར་འདུ་ཤེས་པ་དང་དེར་རྟོག་པ་དང་འཛིན་པ་རབ་ཏུ་འཇུག་པ་དང་འཛིན་པར་ངེས་པའོ། །གནོད་སེམས་ནི་སེམས་ཅན་ཕ་རོལ་པོ་རྣམས་ལ་ཞེ་སྡང་བ་སེམས་ཅན་འདི་རྣམས་ལ་འཚེ་བར་བྱའོ་ཞེས་


DTG109_Page_0203
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གནོད་པའི་རྣམ་པར་ཞུགས་པ་སྟེ་ཡན་ལག་ལྔ་ནི་སྡང་བྱ་དང་དེར་འདུ་ཤེས་པ་དང་སེམས་འཁྲུགས་པ་དང་ཞེ་སྡང་རབ་ཏུ་འཛིན་པ་དང་ཞེ་སྡང་བའོ། །ལོག་པར་ལྟ་བ་ན་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དང་བྱ་བ་དང་ཡོད་པའི་དངོས་པོ་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་ལྟ་བ་སྟེ། ཡན་ལག་ལྔ་ནི་སྐུར་བ་གདབ་བྱ་དང་དེར་འདུ་ཤེས་པ་དང་སྐུར་པ་འདེབས་པར་འདོད་པ་དང་སྐུར་པ་འདེབས་པར་ཡང་དག་པར་འཛིན་པ་དང༌། སྐུར་པ་འདེབས་པར་བྱེད་པའོ། །ལྟ་བ་ནི་འདིར་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཤེས་རབ་སྟེ་གང་གིས་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་ཡང་དག་པར་གཅོད་ཅིང་མི་དགེ་བ་ལ་འཇུག་ལ་དགེ་བ་རྣམས་ལ་མ་ཡིན་པའོ། །གང་དེ་ལས་གཞན་པ་ལོག་པར་ལྟ་བ་ཐེག་པ་གཞན་ལ་སོགས་པར་ལྟ་བའི་མཚན་ཉིད་ཅན་དེ་ཐམས་ཅད་ནི་ལོག་པར་ཀུན་དུ་རྟོག་པ་སྟེ། དེས་དགེ་བའི་རྩ་བ་གཅོད་པར་འགྱུར་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ཡིད་ཀྱི་ལས་ཀྱི་ལམ་གསུམ་མོ། །ཁ་ཅིག་གསུམ་པོ་འདི་རྣམས་བསམ་པ་ཁོ་ནའི་ཁྱད་པར་ལས་རིག་པར་བྱ་ལ་གནོད་སེམས་ནི་དམིགས་པའི་ཁྱད་པར་ལས་ཀྱང་འདོད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །མི་དགེ་བཅུ་པོ་འདི་རྣམས་ལ་སོ་སོར་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་གིས་རབ་ཏུ་སྦྱོར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་སྲོག་གཅོད་པ་གཏི་མུག་ལས་སྐྱེས་པ་ཡོད་དེ་ཆོས་ཀྱི་བློས་མཆོད་སྦྱིན་བྱེད་པ་རྣམས་ཕྱུགས་གསོད་པ་དང་རྒྱལ་པོ་རྣམས་མ་རུངས་པ་གསོད་པ་དང་སོག་པོ་པར་སིག་པ་རྣམས་མ་དང་ཕ་གསོད་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཟས་མེད་པར་འཇོག་པ་དང༌། དགེ་སློང་གསོད་པ་དང༌། འགའ་ཞིག་སྦྲུལ་ལ་སོགས་པ་དང་རི་དག་ས་ལ་སོགས་པ་གསོད་པ་སྟེ། སྦྲུལ་དང་སྡིག་པ་དང་ཏམ་པ་ཀ་ལ་སོགས་པ་མི་རྣམས་ལ་ཉེ་བར་འཚེ་བར་བྱེད་པ་རྣམས་གསོད་པར་བྱའོ། །རི་དགས་དང་ཕྱུགས་དང་བྱ་དང་ཉ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་དོན་དུའོ་ཞེས་ལོག་པར་ལྟ་བས་འཇུག་པ་ཐམས་ཅད་གཏི་མུག་ལས་སྐྱེས་པའི་སྦྱོར་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་ལ་སྟེ་འདིར་གཏི་མུག་ལས་སྐྱེས་པའི་སྦྱོར་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་བློས་རྒྱལ་པོ་རྣམས་མ་རུང་ས་པ་ཚར་གཅད་པའི་དོན་དུ་དང༌། བྲམ་ཟེ་རྣམས་ཀྱང་འདི་ཐམས་ཅད་ཚངས་པ་བྲམ་ཟེ་རྣམས་ལ་བྱིན་པ་ལ་དམངས་རྣམས་སྟོ་བས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱོད་དེ། དེའི་ཕྱིར་བྲམ་ཟེ་ལེན་པ་ནི་རང་གི་ལེན་པའོ་ཞེས་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱི་སྟེ་འདི་རྣམས་ལ་འདིར་ཕ་


DTG109_Page_0204
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རོལ་དང་རང་གི་འདུ་ཤེས་སུ་མི་འགྱུར་བ་ཡང་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་འདོད་པས་ལོག་པར་སྤྱོད་པའི་སྦྱོར་བ་གསུམ་ལས་སྐྱེས་པ་སྟེ། གཏི་མུག་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་བློས་སོག་པོ་པར་སིག་པ་རྣམས་མ་ལ་བགྲོད་པ་དང་བྲམ་ཟེ་རྣམས་ཀྱི་བ་ལང་བྱིན་གྱི་མཆོད་སྦྱིན་ལ་གང་འདི་སྐད་སྨྲ་བ་སྟེ། བྲམ་ཟེས་བ་ལང་བྱིན་གྱི་མཆོད་སྦྱིན་བྱས་ནས་ལོ་གཅིག་གིས་བ་ལང་གི་བརྟུལ་ཞུགས་སུ་འགྱུར་རོ། །ཆོ་ག་ཅན་གྱིས་ཆུ་བཏུང་ངོ་རྩྭ་རྣམས་གཅོད་དོ། །མ་དང་ཉེ་བར་འགྲོའོ། །སྲིང་མོ་དང་ཉེ་བ་དང་རིགས་གཅིག་པ་དང་ཉེ་བར་འགྲོ་སྟེ། དེ་ལྟར་གླང་བུ་འདི་འཇིག་རྟེན་ལས་རྒྱལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྨྲ་བ་དང་འཇིག་རྟེན་རྒྱང་འཕེན་པ་རྣམས་ཀྱང་མ་ལ་བགྲོད་པ་ནི། གཏུན་དང་མེ་ཏོག་དང་འབྲས་བུ་དང་ཟས་ཚོས་པ་དང་འཇུག་དོགས་དང་ལམ་དང་འདྲའོ་ཞེས་ཏེ། འདིར་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དོ་ཞེས་འཇུག་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བརྫུན་དུ་སྨྲ་བའི་སྦྱོར་བ་སྟེ། གཏི་མུག་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་སྐྱོན་མ་མཐོང་བ་ལས་ཏེ། དེ་བཞིན་བྲམ་ཟེ་རྣམས་བུད་མེད་རྣམས་ལ་དང་བག་མ་ལེན་པའི་དུས་དང་སྲོག་དང་ནོར་སྲུང་བའི་དོན་དུ་བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་ནི་ལྟུང་བ་མེད་དོ་ཞེས་སྨྲ་བ་ལྟ་བུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་དངོས་གཞི་དང་འཇུག་ཀྱང་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཞན་རྣམས་ལ་ཡང་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་སྔོན་དུ་སོང་བས་སྦྱོར་བར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཕྲ་མའི་སྦྱོར་བ་གཏི་མུག་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་ཕྲ་མ་བྱས་པ་ལ་ཉེས་བ་ཅི་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་པའོ། །དེ་ལ་བྱེད་པར་འདོད་པའི་རྗེས་སུ་དེ་ལ་བྱ་བ་གང་ཡང་རུང་བ་ཅུང་ཟད་དེ་ནི་སྦྱོར་བའི་གནས་སྐབས་སོ། །སྦྱོར་བ་དེས་དེའི་ཚེའམ་དུས་གཞན་དུ་ལས་དེ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ནི་མཐར་ཐུག་པར་བྱེད་པའི་བདག་ཉིད་དངོས་གཞིའི་ལས་ཀྱི་ལམ་མོ། །དེའི་རྗེས་སུ་གང་རྗེས་སུ་སྒྲོགས་པ་དང་གང་ཡང་དག་པར་དགའ་བ་དང་གང་ཡང་གཞན་དེ་དང་མཐུན་པའི་བྱ་བ་དེ་ནི་རྗེས་སོ། །འོ་ན་ཡིད་ཀྱི་བརྣབ་སེམས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་བསམ་པ་ནི་ཅི་སྦྱོར་བ་ནི་ཅི་སྟེ་བྱེ་བྲག་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། དེའི་གཞི་ལ་དེ་ལྟར་འདུ་ཤེས་པ་དང་དེ་ལྟར་འདོད་པ་ནི་བསམ་པའོ། །དེའི་བྱ་བ་ཡང་དག་པར་འཛིན་པ་ནི་སྦྱོར་བའོ། །དེ་ལྟ་ཉིད་དུ་ངེས་པ་ནི་མཐར་ཐུགས་པར་བྱེད་པའི་ལས་ཀྱི་ལམ་མོ་ཞེས་པ་བྱེ་བྲག་ཡོད་


DTG109_Page_0205
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དོ། །མི་དགེ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་འདི་རྣམས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལྟུང་བ་སྟེ་ལྟུང་བ་ནི་འདའ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་དགེ་བའི་བསམ་པ་ཅན་གྱི་དགེ་བའི་རྐྱེན་གྱི་དབང་འབའ་ཞིག་ལས་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་རྐྱེན་དེ་དང་དེ་ལས། དེ་དང་དེར་ཇི་ལྟར་ཉེ་བར་བསྟན་པ་ལས་འདའ་བ་དང༌། སྙིང་རྗེ་ཅན་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་བྱམས་པ་ལས་ཕན་པར་འདོད་པ་དང༌། རྣམ་པར་དྲང་བར་འདོད་པ་དང་འདུལ་བར་འདོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་འདའ་བ་ནི་ལྟུང་བ་མེད་དོ། །ལས་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་ཀུན་ནས་བསླང་བར་བྱ་བ་དང་ཀུན་ནས་སློང་བ་པོའི་བྱེ་བྲག་གིས་སོ། །དེ་ལ་ལུས་དང་ངག་གི་ལས་ཐམས་ཅད་ཀུན་ནས་བསླང་བར་བྱ་བ་སྟེ་ཡིད་ཀྱི་ནི་ཀུན་ནས་སློང་བ་པོའོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་འདོད་ཆགས་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་དང་དེ་ལས་ཅིག་ཤོས་སོ། །དེ་ལ་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པས་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་ལུས་དང་ངག་གི་ལས་ཐམས་ཅད་མི་དགེ་བའོ། །འདོད་ཆགས་མེད་པ་ལ་སོགས་པས་ཀུན་ནས་བསླང་བ་ཐམས་ཅད་ནི་དགེ་བ་ཁོ་ནའོ། །ཇི་སྐད་དུ་བཞི་བརྒྱ་པར་གསུངས་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཀུན་རྟོག་ལས། །དགེ་བའམ་ཡང་ན་མི་དགེ་བའོ། །གང་ཕྱིར་དེའི་ཡིད་དབང་གྱུར་ན། །ཐམས་ཅད་དགེ་བ་ཉིད་དུ་འགྲོ། །ཞེས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་སློབ་དཔོན་ཙནྡྲ་གོ་མིས་ཀྱང༌། སེམས་དགེ་བ་དང་བྱམས་ཉིད་ལས། །སྙིང་བརྩེ་ལྡན་ལ་ལྟུང་བ་མེད། །ཅེས་པ་དང༌། སྙིང་བརྩེར་བཅས་ན་མི་དགེ་མེད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ལ་འཇུག་པར་ཡང༌། །སྙིང་རྗེ་ལྡན་དང་དོན་མཐོང་ལ། །བཀག་པ་ཡང་ནི་རྗེས་སུ་གནང༌། །ཞེས་སོ། །གཞན་ཡང༌། དགེ་སློང་གིས་ནི་རང་གི་ཕ། །རྒན་པོར་མྱུར་བར་འདོད་དོ་ཞེས། །ཕུལ་བས་བུབ་སྟེ་ཤི་ན་ཡང༌། །འདི་ལ་མཚམས་མེད་འབྱུང་མི་འགྱུར། །དགྲ་བཅོམ་ནང་པ་རང་ཉིད་ཀྱིས། །རང་གི་མགྲིན་པ་ཉེས་མཐོང་བ། །དེ་ནི་ཤི་ན་གཡོག་བྱེད་པའི། །དགེ་སློང་དེ་ནི་སྐྱོན་བརྟེན་མིན། །གཞན་ལ་གཞན་གྱི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས། །བསད་པར་གྱུར་ཀྱང་སྐྱོན་ཡོད་མིན། །ཞེས་པ་འདུལ་བར་གསལ་བར་གསུངས་སོ། །གདུག་སེམས་མེད་ལ་སྐྱོན་མ་ཡིན། །གང་ཕྱིར་གསོ་བའི་བློ་ཡིས་ནི། །མཚམས་མེད་པ་ལ་ཉེ་བྱེད་པ། །མཆོད་རྟེན་རྐོ་བ་སྐྱོན་མ་ཡིན། །


DTG109_Page_0206
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསོད་ནམས་ཕུང་པོ་འབའ་ཞིག་འགྱུར། །དགེ་བའི་བསམ་པས་ཐུབ་དབུ་ལ། །མཆིལ་ལྷམ་ཟུང་ནི་བཞག་པ་དང༌། །དེ་བཞིན་གཞན་གྱིས་བསལ་བ་དག །རྒྱལ་སྲིད་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །དེ་ཕྱིར་བསམ་པའི་རྩ་བས་ནི། །སྡིག་དང་བསོད་ནམས་རྣམ་པར་གཞག །ཅེས་པ་ལུང་དུ་གསུངས་གང་ཕྱི། །སེམས་དགེ་བ་ལ་ལྟུང་བ་མེད། །དེ་ཕྱིར་བརྩེ་བའི་བདག་རྣམས་ཀྱིས། །གཞན་ལ་ཕན་གང་ཐམས་ཅད་བྱེད། །ལས་དེ་ཐམས་ཅད་དགེ་བ་རུ། །རྫོགས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྒྲགས། །དེ་ལྟར་ཡུལ་གྱི་བྱེ་བྲག་གིས། །གང་ཚེ་ལས་ཀྱི་ལམ་ལ་གནས། །དེ་ཚེ་གང་དུའང་མཁས་རྣམས་ལ། །འགལ་བ་ཅུང་ཟད་སྣང་མིན་ཉིད། །དེ་ལྟར་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོམ་རྐུན་པ་སྲོག་ཆགས་དུ་མ་རྣམས་དང་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཟང་ཟིང་ཅུང་ཟད་ཙམ་གྱི་རྒྱུར་གསོད་པ་ལ་འབད་པ་མཚམས་མེད་པ་མང་པོའི་བྱ་བ་ལ་རབ་ཏུ་ཞེན་པ་གཟིགས་ཏེ། གཟིགས་ནས་ཀྱང་ཡང་འདི་ལྟར་སེམས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་དེ། གལ་ཏེ་ཡང་བདག་གིས་འདི་འཚོ་བ་དང་བྲལ་ནས་དམྱལ་བ་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་མོད་བདག་དམྱལ་བ་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བ་ནི་གདོང་བླའི། སེམས་ཅན་འདི་མི་མང་པོ་བསད་ཅིང་མཚམས་མེད་པའི་ལས་བྱས་ནས་དམྱལ་བར་འགྲོ་བར་འགྱུར་ན་མི་རུང་ངོ་ཞེས་པའི་བསམ་པས་སྙིང་རྗེ་དང་ལྡན་པས་འཛེམ་བཞིན་དུ་འཚོ་བ་དང་ཕྲལ་ན་ལྟུང་བར་མི་འགྱུར་ལ་བསོད་ནམས་མང་པོ་ཡང་རབ་ཏུ་སྐྱེའོ། །གང་ཡང་ཆོམ་རྐུན་པ་གཞན་གྱི་རྫས་འཕྲོག་པ་རྣམས་ཀྱིས་དགེ་འདུན་གྱིའམ་མཆོད་རྟེན་གྱི་རྫས་འཕྲོགས་ཏེ་ལོངས་སྤྱོད་པར་འདོད་པ་དེ་རྣམས་ཀྱི་མདུན་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་རྫས་དེ་མ་བླངས་ན་ངེས་པར་འདི་རྫས་ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱོད་པས་དེ་རྣམས་ཡུན་རིང་པོར་དོན་མ་ཡིན་པ་དང་མི་ཕན་པ་དང་མི་བདེ་བར་མ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་པས་བླངས་ནས་དགེ་འདུན་གྱི་དགེ་འདུན་ལ་མཆོད་རྟེན་གྱི་མཆོད་རྟེན་ལ་ཕུལ་ན། འདི་ལྟར་མ་བྱིན་པར་བླངས་པ་ནི་ལྟུང་བར་མི་འགྱུར་ལ་བསོད་ནམས་མང་པོ་ཡང་རབ་ཏུ་སྐྱེའོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྒྱལ་པོའམ་རྒྱལ་པོའི་བློན་པོ་མ་རུངས་པ་ཆེན་པོ་གཞན་ལ་འཁུ་བ་ལ་རབ་ཏུ་ཆགས་པ་དགེ་འདུན་དང་མཆོད་རྟེན་དག་ལ་གནོད་


DTG109_Page_0207
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་བྱེད་པའམ་ཀུན་དགའ་ར་བ་པ་དགེ་འདུན་དང་མཆོད་རྟེན་གྱི་དཀོར་འཕྲོག་པ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱལ་སྲིད་དང་དབང་ཕྱུག་གི་བདག་པོ་ཉིད་ཉམས་པར་བྱས་པ་ལ་རིག་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་གཞན་གྱི་བུད་མེད་ཆགས་པས་བཅིངས་པའི་སེམས་ཀྱིས་འཁྲིག་པ་ཤིན་ཏུ་དོན་དུ་གཉེར་ཏེ། འཇི་སྐད་དུ་བདག་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་ལྟར་བྱེད་པ་ཉིད་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་གདུལ་བར་འགྱུར་ལ་གཞན་དུ་ན་ངེས་པར་བདག་སྲོག་ཀྱང་ཡོངས་སུ་གཏོང་ངོ་ཞེས་པ་ལ། འདི་ལྟར་བདག་ལ་འདི་ངེས་པར་བརྣབ་སེམས་སྐྱེས་ཏེ་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་འཕེལ་བར་གྱུར་པ་མི་རུང་ལ་འདོད་པ་ཐོབ་པ་ནི་ཇི་ལྟར་འདོད་པར་དགེ་བ་ལ་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བ་དང་མི་དགེ་བ་སྤོང་དུ་འཇུག་པ་ལ་དབང་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཐུགས་བརྩེ་བཞིན་པས་དེ་ལ་ལོག་པར་སྤྱོད་པ་སྤྱད་པའང་ལྟུང་བར་ཡང་མི་འགྱུར་ལ་བསོད་ནམས་ཤིན་ཏུ་མང་པོ་ཡང་རབ་ཏུ་སྐྱེའོ། །འདི་ཉིད་ལ་དགོངས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ། གང་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཞེ་སྡང་གིས་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་ལྟུང་བ་སྤང་བར་བྱའི་འདོད་ཆགས་ཀྱིས་ཀུན་ནས་བསླང་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་འདོད་ཆགས་ལས་སྐྱེས་པའི་ལྟུང་བ་ནི་ལྟུང་བ་མ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་སོ། །འདོད་ཆགས་ཀྱི་སྒྲ་ནི་འདིར་བྱམས་པ་བརྗོད་པར་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་ཡང་བྱམས་པ་རིང་དུ་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་སྟེ། གང་འདི་མཐའ་གཅིག་ཏུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཕན་པའི་ཆེད་ཉིད་དུ་འཇུག་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཉེ་བ་འཁོར་གྱིས་ཞུས་པར་ཡང་གསུངས་པ་ཉེ་བ་འཁོར། ཞེ་སྡང་ནི་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་ལ་འཇུག་གོ ། འདོད་ཆགས་ནི་སེམས་ཅན་ཡང་དག་པར་སྡུད་པ་ལའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཉེ་བ་འཁོར་འདོད་ཆགས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ལྟུང་བ་གང་ཅི་ཡིན་པ་དེ་རྣམས་ཐམས་ཅད་ལྟུང་བ་མེད་པ་ཞེས་པ་ཡོང་ངོ་ཞེས་སོ། །འདིར་སེམས་ཅན་ཡང་དག་པར་སྡུད་པ་ལ་ཞེས་པས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ལྷག་པའི་བསམ་པ་དང་སྙིང་རྗེ་དང་ལྡན་པ་ལ་འདི་ཉེ་བར་བསྟན་པའོ་ཞེས་པ་དགོངས་པའོ། །གང་གི་ཕྱིར་དེ་མ་ཐག་ཏུ་གསུངས་པ། ཉེ་བ་འཁོར་དེ་ལ་གང་ཐབས་ལ་མི་མཁས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་རྣམས་འདོད་ཆགས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ལྟུང་བ་རྣམས་ལས་འཇིགས་སོ། །ཐབས་


DTG109_Page_0208
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལ་མཁས་པ་རྣམས་ནི་ཞེ་སྡང་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་རྣམས་ལས་འཇིགས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་རྣམས་ལས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ། །ཐབས་ལ་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱང་སུ་ཞེ་ན། གང་ཤེས་རབ་དང་སྙིང་རྗེ་ཕན་ཚུན་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དག་གིས་སེམས་ཅན་གཏོང་བ་ལས་ཟློག་པར་བྱེད་པ་རྣམས་སོ། །གཉིས་ཀ་ལྟར་ན་སེམས་ཅན་གཏོང་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཏེ་ཤེས་རབ་འབའ་ཞིག་པས་སྡུག་བསྔལ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པ་ལས་དང་སྙིང་རྗེ་འབའ་ཞིག་པས་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པའི་སྟོབས་ལས་རིང་པོ་མ་ལོན་པར་སྙིང་རྗེ་ཉམས་པར་འགྱུར་བས་སོ། །ཐབས་ལ་མཁས་པའི་མདོར་གསུངས་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐབས་ལ་མཁས་པ་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་རྣམས་ཀྱིས་མངོན་པར་དགའ་བར་བྱེད་ཅིང་དེ་རྣམས་ཀྱིས་ཀུན་དུ་འདྲེ་བར་གནས་ལ། གང་གི་ཚེ་འདོད་པར་གྱུར་བ་དེའི་ཚེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་བསྐྱེད་པ་དང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་སེམས་གཅིག་གིས་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ལ་ལོངས་སྤྱད་དེ་ཤི་འཕོས་ནས་ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་དུ་སྐྱེའོ་ཞེས་སོ། །ཞེ་སྡང་ལ་ཡང་འདི་ལྟར་མི་འདོད་པ་ཅི་ཞེ་ན། རང་བཞིན་གྱི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཆེན་པོ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་དང་སྙིང་རྗེ་དང་བྲལ་བ་ལ་ཐབས་ཉིད་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་གང་གཞན་གྱི་དོན་གྲུབ་པ་ནི་རང་གི་དོན་ལས་ཆས་ལྷག་པར་མོས་པ། ཕ་རོལ་ལ་ཁྲོ་བ་འཇུག་པས་ཀྱང་ཕ་རོལ་ལ་རྗེས་སུ་བསྟན་ཏེ་རྗེས་སུ་གདུང་བ་སྔོན་དུ་སོང་བས་དེ་མ་ཐག་པར་ཕྱིས་སྡོམ་པར་བྱེད་པ། དེའི་མི་ཕན་པ་ལས་ཟློག་པར་བྱེད་པ་ན་ཁྲོ་བ་སྐྱོན་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། སྐབས་ཕྱེ་བས་དེའི་བག་ཆགས་ཀྱི་ཉེས་པ་ལས་སྙིང་རྗེ་ཉམས་པའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཆད་ནའང་རྩ་བ་ཆད་པའོ། །གལ་ཏེ་ཡང་སེམས་ཅན་དེ་ལ་ཕན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྙིང་རྗེ་ཉམས་པས། སེམས་ཅན་གྱི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོའི་དོན་རྒྱུན་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །འཕགས་པ་བདེན་པ་གཅིག་པའི་ལེའུར་ཡང༌། བུའི་དཔེ་ནི་སྙིང་རྗེ་ལ་གནས་པ་ཉིད་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གང་ཡང་དེར་ཧ་ཅང་སྙིང་རྗེ་བཀག་པ་དེ་འཇིག་རྟེན་གྱི་དོན་ཁོ་ན་ཐུན་མོང་གི་བདག་པོའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་གསུངས་སོ། །བཟློག་པར་བྱ་བ་ཡང་གལ་ཏེ་ན་ཕན་པར་འདོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཁོང་ཁྲོ་བར་གྱུར་ན། དེ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་


DTG109_Page_0209
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དཔའ་མ་ཡིན་པ་དང་དེར་གཉིས་ཀའི་དོན་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་འདོད་ཆགས་ལ་ཡང་སྐྱོན་མང་པོ་གསུངས་ཏེ། རང་གི་བདེ་བ་ལ་ཆགས་པས་ཕ་རོལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ལ་བཏང་སྙོམས་པ་མཐོང་ངོ་ཞེ་ན། མཐོང་བ་བདེན་ཏེ་གང་གིས་གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དུ་གོམས་པ་མེད་པའོ། །དེ་ལྟ་ན་རབ་ཏུ་སྦས་ཏེ་བདག་པོ་དང་བཅས་པའམ་བདག་པོ་མེད་པ་རྣམས་དང་རིགས་དང་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་མཚན་གྱིས་བསྲུང་བ་རྣམས་ལ་འདོད་པས་ལོག་པར་སྤྱོད་པར་མི་འགྱུར་རམ་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ཡོད་པ་དང་སེམས་ཅན་ལ་ཉེ་བར་གནོད་པ་མེད་ན་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པ་ངེས་པར་བརྟགས་ཏེ་སྐྱོན་མེད་དོ། །ཡང་དག་པར་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་རྣམས་ལ་ནི། དོན་བྱས་པ་ཉིད་ལས་རིང་དུ་སྤང་བ་དང་མཆོད་པར་འོས་པ་ཡིན་ཏེ་མ་དང་སྲིང་མོ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ན་དགེ་སློང་གིས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་སྒྲུབ་པེ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ་དེ་རྣམ་པ་གཞན་ཚངས་པར་སྤྱོད་པས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་དེ་ལས་ཀྱང་ལྷག་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཐོང་ན་བསླབ་པ་ཕུལ་བས་དེ་ལ་སྐྱོན་མི་སྲིད་དོ། །གཞན་ཡང་འཇིག་རྟེན་ན་ཕ་མས་བུ་གསལ་ཤིང་ལ་བསྐྱོན་པ་མཐོང་བ་དག་ཀྱང་རང་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་སྙིང་རྗེའི་དབང་ལས་རང་གི་བདེ་བ་ལ་མི་ཆགས་པ་མཐོང་ན་མི་ཉུང་བའི་བསྐལ་པར་གོམས་པ་དེའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པའི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་ལ་སོགས་པ་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དཔའ་རྣམས་ལ་འདོད་ཆགས་ཀྱིས་བར་ཆད་བྱེད་པ་ནི་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཏེ་འདི་ནི་མི་སྲིད་དོ། །འདི་ལྟར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་ཐབས་གཞན་མེད་ན་འདོད་ཆགས་ལས་སྐྱེས་པའི་ལྟུང་བ་ནི་ལྟུང་བ་མེད་པར་གསུངས་སོ། །ཐབས་ལ་མཁས་པར་ཡང༌། སྨད་འཚོང་མ་བཞིན་དུ་དོན་བྱས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྟོས་པ་མེད་པ་ནི་སེམས་ཅན་དེ་གཏོང་ངོ༌། །ས་མ་ཐོབ་པས་ཀྱང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལེགས་པར་སྤྱོད་པ་དང་ལྡན་པ་འདི་བསམ་པར་བྱ་སྟེ། ཅིག་ཤོས་ཀྱི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ཞར་ལ་འོངས་པ་དེ་ཙམ་སྟེ་གཞག་གོ །དེའི་ཕྱིར་ཞེ་སྡང་གི་སྐབས་སྦྱིན་པར་མི་བྱའོ། །ཉེ་བ་འཁོར་གྱིས་ཞུས་པར་གསུངས་པ། ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཁ་ན་མ་ཐོབ་


DTG109_Page_0210
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆེན་པོ་དང་བཅས་པའི་ལྟུང་བ་ནི་གཉིས་ཏེ། གང་དག་ཅེ་ན་ཞེ་སྡང་དང་ལྡན་པ་དང་གཏི་མུག་དང་ལྡན་པའོ་ཞེས་སོ། །གང་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རང་གི་སྲོག་གི་ཕྱིར་ཡང་ཤེས་བཞིན་དུ་བརྫུན་དུ་མི་སྨྲ་བ་དེ་ཕ་རོལ་པོ་རྣམས་གསོད་པ་དང་འཆིང་བ་ལ་སོགས་པ་གྲོལ་བའི་དོན་དུ་ཟང་ཟིང་ལ་མི་ལྟ་བ་ཐུགས་བརྩེ་བ་ཉིད་ཀྱིས་བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་ནི་ལྟུང་བ་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ་བསོད་ནམས་མང་པོ་ཡང་རབ་ཏུ་སྐྱེའོ། །སྡིག་པའི་གྲོགས་པོ་དང་འབྲེལ་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་དེ་དག་དབྱེ་བའི་ཆེད་དུ་ཕྲ་མོ་སྤྱད་པ་ཡང་ལྟུང་བ་མེད་དེ་བསོད་ནམས་མང་པོ་ཡང་རབ་ཏུ་སྐྱེའོ། །ལམ་ལོག་པ་ལ་སྤྱོད་པ་རྣམས་དེ་ལས་བཟློག་པའི་ཆེད་དུ་ཡང་ཡང་ཚིག་རྩུབ་པོ་སྨྲ་བ་ཡང་ལྟུང་བ་མེད་དེ་བསོད་ནམས་མང་པོ་ཡང་རབ་ཏུ་སྐྱེའོ། གར་དང་གླུ་དང་རོལ་མོ་དང་སྨད་འཚོང་མ་དང་བཟའ་བ་དང་བཏུང་བ་དང་རྒྱལ་པོ་དང་ཆོམ་རྐུན་པ་ལ་སོགས་པའི་གཏམ་ལ་མོས་པ་རྣམས་དེ་རྣམས་ཀྱི་གཏམ་གྱིས་དྲངས་ནས་དགེ་བ་ལ་རབ་ཏུ་ཞུགས་པའི་དོན་དུ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པའི་འབྲེལ་པ་མེད་པའི་གཏམ་བྱས་ཀྱང་ལྟུང་བར་མི་འགྱུར་ལ་བསོད་ནམས་མང་པོ་ཡང་རབ་ཏུ་སྐྱེའོ། །དེ་ལྟར་རང་བཞིན་གྱི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་ལས་རྣམས་བྱས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་མི་དགེ་བ་མེད་ཅིང་བསོད་ནམས་མང་པོ་ཡང་རབ་ཏུ་སྐྱེ་ན་བཅས་པའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་རྣམས་ལྟ་ཅི་སྨོས། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་བྱིས་པ་རྣམས་རྗེས་སུ་བསྲུང་བའི་དོན་དུ་འདི་ལྟ་བུ་ཀུན་དུ་སྤྱད་པར་མི་བྱ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་བྱིས་པ་རང་གིས་དེ་སྲིད་དུ་བག་ལ་ཉལ་མ་སྤངས་པ་རྣམས་ཕ་རོལ་སྙིང་རྗེ་བས་འཇུག་པ་ལ་ལྟུང་བ་མེད་ཅིང་བསོད་ནམས་མང་པོ་ཡང་རབ་ཏུ་སྐྱེའོ་ཞེས་བརྟག་པ་ཕྲ་མོ་ཙམ་བཟུང་ནས་དེ་དང་དེ་སྤྱོད་པ་རྒྱུན་དུ་འབྱུང་བ་རྣམས་ངན་འགྲོར་འགྲོ་བར་འགྱུར་ཞིང༌། བསྟན་པ་འདི་ལ་ཡང་མི་གུས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པའོ། །དེ་ལྟར་ནི་མི་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་རྣམས་བདག་གི་དངོས་པོ་དང་ལོངས་སྤྱོད་དང་ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོ་རྒུད་པའི་རྒྱུ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་གསུངས་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་རྣམས་མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་ལམ་བཅུ་རྣམས་ཆེན་པོར་སྣང་བས་དམྱལ་བ་རྣམས་སུ་སྐྱེའོ། །འབྲིང་གིས་དུད་འགྲོའི་སྐྱེ་གནས་རྣམས་སུའོ། །ཆུང་ངུས་ཡི་དགས་རྣམས་སུ་སྟེ། དེ་ནི་འདི་


DTG109_Page_0211
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུའོ། །དེ་གལ་ཏེ་མི་རྣམས་དང་སྐལ་བ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་འོངས་ན་གོ་རིམས་ཇི་ལྟ་བར་བཅུ་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ཚེ་ཐུང་བ་དང་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱིས་ཕོངས་པ་དང་འགྲན་ཟླ་དང་བཅས་པའི་ཆུང་མ་དང་སྐུར་པ་མང་བ་དང་འདིའི་གྲོགས་པོ་དབྱེ་བར་འགྱུར་བ་དང་ཡིད་དུ་མི་འོང་བའི་སྒྲ་ཐོས་པ་དང་ངག་གཟུང་བར་མི་འོས་པ་དང་འདོད་ཆགས་དྲག་པ་དང་ཞེ་སྡང་དྲག་པ་དང་གཏི་མུག་དྲག་པའོ་ཞེས་པ་འདི་ནི་འདི་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུའོ། །ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོ་རྣམས་མདངས་ཆུང་བར་འགྱུར་བ་དང་ལོ་དགྲ་མང་བ་དང་རྡུལ་གྱིས་གང་བ་དང་དྲི་ང་བ་དང་མཐོན་དམན་ཅན་དང༌། ཚྭ་སྒོ་ཅན་དང་དགོན་དུང་ཅན་དང་ཐ་བ་ཅན་དང་སྡིག་པ་ཅན་གྱི་ས་དང་དུས་ཚིགས་འགྱུར་བ་མི་མཉམ་པ་དང༌། འབྲས་བུ་ཕྲ་བ་དང་འབྲས་བུ་མི་ཞིམ་པ་དང་འབྲས་བུ་ཉུང་བའོ་ཞེས་པ་འདི་ནི་འདི་རྣམས་ཀྱི་བདག་པོའི་འབྲས་བུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་རྣམས་བསྟན་པས་ལྷ་རྣམས་སུ་སྐྱེའོ་ཞེས་པ་འདི་ནི་འདི་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུའོ། །དེ་གལ་ཏེ་མི་རྣམས་དང་སྐལ་བ་མཉམ་པར་འོངས་ན་བཅུ་པོ་རྣམས་ཀྱི་གོ་རིམས་བཞིན་ཚེ་ཐུང་བ་ལ་སོགས་པ་ལས་བཟློག་པ་བཅུར་འགྱུར་བ་འདི་ནི་འདི་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུའོ། །གཟི་མདངས་ཆུང་བ་ལ་སོགས་པ་ལས་བཟློག་པ་བཅུར་ཡང་འགྱུར་བ་འདི་ནི་འདི་རྣམས་ཀྱི་བདག་པོའི་འབྲས་བུའོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་གསུམ་གྱི་རྒྱུ་ཡང་འདི་རྣམས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་གསུངས་པ། ལག་འགྲོའི་བདག་པོ་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་འདི་རྣམས་ནི་ལྷ་དང་མིར་སྐྱེ་བའི་རྟེན་ནོ། །སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པ་ཐོབ་པ་དང་རང་བྱང་ཆུབ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་དང་ཇི་སྲིད་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་བར་གྱི་རྟེན་ནོ་ཞེས་སོ། །འོ་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་རྨི་ལམ་དང་སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་ན། དེའི་ཕྱིར་ལས་དང་དེའི་འབྲས་བུ་ཡོད་དོ་ཞེས་རྣམ་པར་གཞག་པ་ག་ལ་འཐད་ཅེ་ན། དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ཏེ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་རྣམས་རང་བཞིན་སྟོང་པར་མ་ཤེས་ལ་མི་ཤེས་པ་གང་ཟག་དང་ཆོས་སུ་རྟོག་པར་བྱེད་པ་རྣམས་ལེགས་པར་སྤྱོད་པའམ་ཉེས་པར་སྤྱོད་པའི་ལས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་ཅིང༌།


DTG109_Page_0212
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཉེས་པར་སྤྱོད་པས་ངན་སོང་གསུམ་དུ་ལྟུང་ལ་ལེགས་པར་སྤྱོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ལྷ་དང་མི་རྣམས་སུ་སྐྱེའོ། །ཡང་འགའ་ཞིག་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་པ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་ནས་བདེ་འགྲོ་དང་ངན་འགྲོ་སྤངས་ཏེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པས་རིམ་གྱིས་ས་བཅུ་བགྲོད་དེ་སྐད་ཅིག་གཅིག་དང་ལྡན་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་ནས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་དང་འདྲ་བ་ཉིད་ཡིན་ན་མི་དགེ་བ་བཅུ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་མེད་དེ་རྨི་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་བཞིན་དུ་སད་པའི་གནས་སྐབས་ན་ཡང་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ་ཇི་ལྟར་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་དུ་སྨྲ་བའི་ལུགས་ལ་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་ཀྱིས་རྒྱུ་མེད་པར་འཇིག་པ་ཡིན་པ་ན་དང་གྲུབ་པའི་མཐའ་ལས་ཀྱང༌། འཇིག་རྟེན་སྣ་ཚོགས་ལས་ལས་སྐྱེས། །ཞེས་པའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པར་སུས་ཀྱང་སུ་ཡང་བསད་པ་ཡང་མེད་དེ། སུས་ཀྱང་སུའི་ནོར་བླངས་པ་ཡང་མེད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཁས་བླངས་པ་ལ་རྒྱུན་འཇུག་པ་དང་འགལ་བའི་དངོས་པོ་བསྐྱེད་པ་ལ་གསོད་པ་ལ་སོགས་པར་རྟོག་པའི་སྒོ་ནས། ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པ་ལས་མི་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སད་པ་ལ་རྣམ་པར་གཞག་པ་དེ་ལྟར་རྨི་ལམ་ན་ཡང་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་བསགས་པའི་གནས་སྐབས་སུ་ཨེ་མ་བསད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པས་སྦྱོར་བའི་གནས་སྐབས་ལ་སོགས་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡོངས་སུ་གསོས་པས་ཡོངས་སུ་གསོས་པས་ཡོངས་སུ་རྒྱས་པ་འཐོབ་པ་དེའི་ཕྱིར་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་དུ་སྨྲ་བའི་ལུགས་ཀྱིས་ཀྱང་རྨི་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་བཞིན་ཞེས་པའི་དཔེ་མ་གྲུབ་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་དབུ་མ་པའི་ལུགས་ཀྱིས་སད་པའི་གནས་སྐབས་སུ་ཡང༌། དངོས་པོ་རྨི་ལམ་དང་འདུ་བ་དེ་ལས་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་དོན་དངོས་པོ་ལ་སོགས་པའི་མངོན་པར་ཞེན་པས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་འཆིང་བ་མཐའ་དག་མ་ཉམས་པ་རྣམས་ལ་དགེ་བ་ལ་སོགས་པར་རྣམ་པར་གཞག་གོ །འོན་ཀྱང་གཉིད་མ་ཐུག་པོའི་འཁྲུལ་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ཀྱིས་མི་གསལ་བ་དང་འཁྲུག་པར་


DTG109_Page_0213
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསྒྲུབ་པས་རྨི་ལམ་ན་འབྲས་བུ་སྨིན་ལ། སད་པའི་སྐབས་ན་གཉིད་མཐུག་པོ་འཁྲུལ་པའི་རྒྱུ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་གསལ་བ་དང་མ་འཆོལ་བར་སྣང་བ་ཉིད་ཀྱི་འབྲས་བུ་ལྷག་པའོ། །རྨི་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་ནའང་ལས་དང་འབྲས་བུ་ཡོད་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་དགེ་སློང་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་སྐྱོན་བརྗོད་པར་མི་བྱ་སྟེ། བསླབ་པ་བླངས་བཞིན་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཅས་པའི་དབང་ཁོ་ན་ལས་སྡོམ་པ་དང་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་གཉིས་རྣམ་པར་གཞག་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་དུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ལས་མངོན་པར་བྱེད་པར་འདུ་བྱེད་ཅིང༌། དེ་ལས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་ཏེ། །དོན་དམ་པར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་པའི་ཕྱི་རོལ་ལམ་རྣམ་པར་རིག་པའི་དངོས་པོ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་ན་གང་ལ་གནས་ནས་ལས་བྱེད་དེ། དཔེར་ན་རྨི་ལམ་དང་སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་བཞིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་རྣམས་ཀྱི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྤང་བའི་ཆེད་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དེ་ཚོགས་སོགས་པ་ནས་ཇི་སྲིད་དུ་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་ན་སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་གྲོལ་བར་བྱེད་དོ། །འོ་ན་བྱས་ཤིང་བསགས་པའི་ལས་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་ལ་ཅི་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ཡོད་དམ་ཞེ་ན་ཡོད་དོ། །ལས་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་མི་དགེ་བ་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་ཉིད་དང༌། དགེ་བ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཁམས་གསུམ་པའོ། །དེའི་སྟོབས་ནི་བྱེད་པ་པོ་མི་འདོད་ཀྱང་དེའི་འབྲས་བུ་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བའོ། །དེ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ནི་ནུས་པ་མེད་པར་བྱེད་པ་སྟེ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་རྣམས་ཀྱིས་གང་ལས་ཀྱི་ནུས་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དེ་དག་དང་འགལ་བའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལ་སྦྱོར་བ་ལས་དེ་ནུས་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །ལས་རྣམས་ཀྱི་འང་ཀུན་ནས་སློང་བ་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་དང་དམིགས་པ་ནི་ཡུལ་རྣམས་སོ། །ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་འང་རྩ་བ་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །དེ་ལ་དངོས་པོར་འཛིན་པ་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་དུ་རྟོག་པ་སྟེ། དང་པོར་དེ་ལ་ཕྱི་རོལ་དང་ནང་ཞེས་པ་དང་བརྟན་པ་དང་བདེ་བ་དང་ངའི་དང་ངའོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པར་སྒྲོ་འདོགས་པར་བྱ་བ་དང་ལས་ལ་ཡོན་ཏན་མཐོང་བའོ། །དེ་ལྟར་


DTG109_Page_0214
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལས་བྱེད་ཅིང་བྱས་པའི་ལས་ལ་ཡོངས་སུ་དགའ་བ་དང་བསྔགས་པ་རྗེས་སུ་སྒྲོགས་པ་ལ་སོགས་པ་མཇུག་རྫོགས་པ་སྟེ། གང་གིས་ཏེ་ཉེ་བར་བསགས་པར་ཡོད་པ་འབྲས་བུ་འབྱིན་ནུས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་གཅོད་པ་ནི་རྣམ་པ་འདི་ལྟ་བུ་སྟེ་ལས་རྣམ་པར་སུན་འབྱིན་པ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པས་སྟོབས་ཆུང་བར་འགྱུར་རོ། །གང་གི་ཚེ་ལས་དེ་བྱས་ན་དེ་མ་ཐག་ཁོ་ནར་འགྱོད་པ་དང་སྐྱོན་མཐོང་བས་སུན་འབྱིན་པར་བྱེད་པ་དེའི་ཚེའི་མཇུག་བཅོམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྟོབས་ཆུང་བ་སྟེ་ཀུན་ནས་སློང་མི་ནུས་པར་འགྱུར་རོ། །སྡིག་པ་ནི་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྨད་པའི་ཕྱིར་དང་འབྲས་བུ་འདོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྤང་བར་བྱའོ། །དེ་ཡང་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པའི་མདུན་དུ་སོ་སོར་འཆགས་ཤིང་སོ་སོར་སྤོང་ངོ་དེ་ནི་བདག་གིས་མ་ལེགས་པ་བགྱིས་པའོ་ཞེས་སུན་འབྱིན་ནས་སླར་མི་བགྱིད་དོ་ཞེས་དམ་བཅས་པས་སྦྱང་བར་བྱ་བ་སྟེ་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཁབ་ཀྱིས་ཚེར་མ་འདོན་པ་བཞིན་དུ་བསལ་བར་བྱ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པས་ཟིལ་གྱིས་མནན་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་སྟོབས་ཆུང་བའོ། །གཉེན་པོ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་ནི་མི་དགེ་བའི་ལས་དང་དགེ་བ་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཡང་ཟག་པ་མེད་པའི་དགེ་བའི་ལས་ལ་ཤིན་ཏུ་མངོན་པར་སྦྱོར་བའོ། །སླར་ལྡོག་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཀྱང་ཀུན་ནས་མནན་པས་ཡོད་ཀྱང་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །སོ་སོར་ལྡོག་པའི་སྟོབས་ནི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་ལས་མི་བྱེད་པའི་སྡོམ་པ་ཐོབ་པའོ། །སྡོམ་པ་ཡང་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ་དགེ་བསྙེན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་དང་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་སྡོམ་པ་དང་དེ་ཉིད་ཁྱད་པར་དང་བཅས་པ་དབང་བསྐུར་གྱི་སྡོམ་པ་དང་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་བསམ་གཏན་གྱི་སྡོམ་པ་དང༌། དེ་རྣམས་ཉིད་ཟག་པ་དང་བྲལ་བ་ཟག་པ་མེད་པའི་སྡོམ་པའོ། །དེ་ཡང་དག་པར་ལེན་པ་ནི་ཆོ་ག་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་འཛིན་པ་དང་སྙོམས་པར་འཇུག་པའོ། །སྡོམ་པ་དང་པོ་གསུམ་རྣམས་ཀྱིས་དྲན་པའི་སྟོབས་ལས་མི་བྱེད་པའི་སྡོམ་པ་རང་བཞིན་གྱིས་སྡིག་པའི་ལས་མི་བྱེད་པའི་ངེས་པ་ཐོབ་པ་དང་བཞི་པ་ལས་ནི་ཀུན་ནས་སློང་བ་རྣམ་པར་གནོན་པར་བྱེད་པ་དང་ལྔ་པ་ལས་ནི་ཀུན་ནས་སློང་བ་དང་


DTG109_Page_0215
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྲལ་བའོ། །རྟེན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ཀྱང་སྡིག་པ་ལས་ཀྱི་འཇིགས་པ་ལས་བཞིན་དུ་བྱེད་པ་པོ་མི་འདོད་པའི་འབྲས་བུ་འབྱིན་པས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་མི་ནུས་སོ། །རྟེན་གྱི་སྟོབས་ནི་རེ་ཞིག་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་འབའ་ཞིག་ཉིད་དེ། ཇི་སྐད་དུ་ཕག་མོའི་རྟོགས་པ་བརྗོད་པར་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་ལྷའི་བུ་འཆི་བའི་ཆོས་ཅན་དོང་གི་ཕག་མོའི་མངལ་དུ་སྐྱེས་ནས་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་འབྱིན་པ་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པ་མཐོང་ནས་འཇིགས་སྐྲག་པ་ནས་ཇི་སྲིད་བརྒྱ་བྱིན་གྱི་ངག་ལས་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་སྐྱབས་སུ་སོང་བས་ལས་དེ་རྩད་ནས་ཕྱུང་སྟེ་དེ་ནས་ཤི་འཕོས་པ་དགའ་ལྡན་དུ་སྐྱེས་སོ་ཞེས་པའི་བར་དུའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མི་གཏོང་པ་ཡང་རྟེན་གྱི་སྟོབས་སོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་སྨོན་པ་དང་འཇུག་པའི་སེམས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ལས་སོ། །འཇུག་པའི་སེམས་ཀྱང་ཀུན་རྫོབ་པ་དང་དོན་དམ་པའི་བྱེ་བྲག་ལས་རྣམ་པ་གཉིས་སོ་ཞེས་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་སྨན་པའི་སེམས་ལ་བརྟན་ནས་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་རྩད་ནས་འབྱིན་པའི་དཔེར་བརྗོད་པ་ནི། མཛའ་བོའི་བུ་གླིང་གཞན་དུ་འགྲོ་བར་འདོད་པ་མས་བརྩེ་བས་རྐང་པ་དག་ལ་འཇུས་ནས་བཟློག་པ་ནམ་ལ་ཁྲོ་བ་དྲག་པོས་མགོ་བོ་ལ་རྐང་པ་བརྒྱབ་ནས་གཟིངས་ལ་ཞོན་པ་ནས་ཇི་སྲིད་གཟིངས་ཞིག་ནས་རྒྱ་མཚོའི་འགྲོ་མ་ན་ཉི་ཚེ་བའི་དམྱལ་བ་ཡོད་པར། འདིས་མ་ལ་མ་གུས་པ་བྱས་པའི་ལས་ཟད་པས་སྡོད་ཅིག་འཁོར་ལོ་འདི་ཁྱོད་ཀྱི་སྤྱི་བོར་བསྐོར་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པའི་སྒྲ་བར་སྣང་ལས་ཐོས་ནས། གང་སུའང་རུང་བ་འགྲོ་བ་འདི་ན་མ་ལ་མི་གུས་པར་བྱས་པ་རྣམས་དང་བྱེད་པ་རྣམས་དང་བྱེད་པར་འགྱུར་པ་དེ་རྣམས་ཀྱི་ལས་དེ་བདག་ཁོ་ན་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པར་གྱུར་ཅིག །སུ་ཡང་རྣམ་པ་འདི་ལྟ་བུའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྐལ་བ་ཅན་དུ་མ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་ཤུགས་དྲག་པོས་སྨོན་པ་ལ་གནས་པ། འདི་འདྲ་བའི་ལས་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་དེ་ཡང་ཡོངས་སུ་ཟད་དེ་འཁོར་ལོ་ཡང་དེའི་སྟིང་དུ་དེ་ལྟ་ཉིད་དུ་གནས་ཤིང་སླར་འདི་སྐད་ཀྱང་ཐོས་ཏེ་ལོངས་ལ་སོང་ཤིག་ཁྱོད་ཀྱི་ལས་འདི་ནི་སྨོན་པའི་སྟོབས་ཁོ་ན་ལས་མ་ལུས་པར་ཟད་དོ་ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། །འཇུག་པའི་སེམས་བརྡར་


DTG109_Page_0216
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཏགས་པ་ནི་ལྷག་པར་མོས་པ་སྟེ། གང་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ལ་དང་སེམས་ཅན་རྣམས་གདོད་ནས་དག་པ་ཉིད་ཆོས་རྣམས་རང་བཞིན་གྱིས་བདག་མེད་པ་ཉིད་དུ་ལྷག་པར་མོས་ནས་བྱང་ཆུབ་དང་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་ཏེ་སེམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་སེམས་འདི་ནི་དངོས་པོར་འཛིན་པའི་གཉེན་པོ་ཡིན་ལ་དེའི་རྩ་བ་ཅན་གྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཉེན་པོར་འགྱུར་ཏེ་ཡང་དག་པའི་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་སེམས་བསྐྱེད་པ་འདི་ནི་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་སྦྱོང་བར་བྱེད་དེ། ཇི་སྐད་དུ་གསུངས་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་གལ་ཏེ་སྔ་དྲོ་ལྟུང་བ་བྱུང་ན་ཉི་མ་ཕྱེད་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མངོན་དུ་བྱེད་པ་དེའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་མཐའ་མེད་པ་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་རིགས་ཀྱི་བུ་བསྐལ་པའི་མེ་དང་མཉམ་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱིས་སེམས་ནི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་སྲེག་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་འཕགས་པ་བྱམས་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པར་རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ་སྒྲོན་མེ་གཅིག་ཁྱིམ་མམ་གནས་ཁང་ཅི་འདྲ་བ་ཅིག་ཏུ་རབ་ཏུ་བཅུག་ན། དེ་རབ་ཏུ་བཅུག་མ་ཐག་ཏུ་ལོ་སྟོང་དུ་བསགས་པའི་མུན་པ་མུན་ནག་ཀྱང་སེལ་ཞིང་སྣང་བར་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པར་སེམས་བསྐྱེད་པའི་སྒྲོན་མེ་གཅིག་སེམས་ཅན་གྱི་བསམ་པའི་ཐིབས་པོ་མ་རིག་པའི་མུན་པ་དང་ལྡན་པ་ཅི་འདྲ་ཅིག་ཏུ་རབ་ཏུ་ཞུགས་ན་དེ་རབ་ཏུ་ཞུགས་མ་ཐག་ཏུ་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་བསྐལ་པ་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་ཏུ་བསགས་པའི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པའི་མུན་པ་མུན་ནག་ཀྱང་སེལ་ཞིང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་ཡང་དག་པར་བསྐྱེད་དོ། །ཞེས་སོ། །འཕགས་པ་དཀོན་མཆོག་བརྩེབས་པར་ཡང༌། འོད་སྲུངས་འདི་ལྟ་སྟེ་ཕུག་ལ་སོགས་པར་ལོ་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་འདས་པ་དང་སྐྱེས་བུ་འགའ་ཞིག་གིས་ཏིལ་མར་སྒྲོན་མེ་བྱས་ན་དེ་ཅི་མུན་པ་མུན་ནག་དེ་ནི་ལོ་བརྒྱ་སྟོང་དུ་བསགས་པ་སྟེ་འདི་ནས་མི་འགྲོ་ཞེས་པར་འགྱུར་རམ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ལགས་ཏེ་གང་གི་ཕྱིར་ཏིལ་མར་སྒྲོན་མེ་བགྱིས་ན་དེ་ལ་མི་འགྲོ་བའི་ནུས་པ་མ་མཆིས་ཏེ་དེས་གདོན་མི་འཚལ་བ་ཉིད་དུ་འགྲོ་བར་བགྱིའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། འོད་སྲུངས་དེ་བཞིན་ཁོ་ནར་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་དུ་


DTG109_Page_0217
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མར་བསགས་པ་ཡང་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་སོ་སོར་རྟོག་པ་གཅིག་གིས་འགྲོའོ། །ཞེས་སོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལ་ཞུགས་ན་ནི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཐམས་ཅད་འདག་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་མེད་དོ། །ཇི་སྐད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གསང་བའི་མདོར་གསུངས་པ་འོད་སྲུངས་དེ་གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་གཅིག་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཆེན་པོ་མི་དགེ་བ་བཅུ་པོ་འདི་རྣམས་ཡང་དག་པར་ལྡན་པར་གྱུར་ལ་དེ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་བསྟན་པ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལྡན་པ་ལ་ཞུགས་ཏེ་འདིར་བདག་གམ་སེམས་ཅན་ནམ་སྲོག་གམ་གང་བྱེད་པ་པོའམ་གང་ཚོར་བ་པོ་ཅི་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་མ་བྱས་མངོན་པར་འདུ་མ་བྱས་པ་སྒྱུ་མའི་ཆོས་ཉིད་ལ་འཇུག་ནས་སེམས་ཅན་དེ་ངན་འགྲོར་འགྲོ་བར་ང་མི་སྨྲའོ་ཞེས་པའི་བར་དང༌། ཇི་སྲིད་དུ་གང་འདི་ལྟར་ལྷག་པར་མོས་པར་འགྱུར་བ་དེ་ལ་ནི་ལྟུང་བ་དང་ལྟུང་བའི་གནས་ཅི་ཡང་མེད་དོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། གནས་མེད་ཅིང་གོ་སྐབས་མེད་པ་སྟེ་གང་སྒྲིབ་པ་མེད་པ་ལ་ལྟུང་བ་གནས་པ་འདི་ནི་གནས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པའི་བར་དུའོ། །ལྷག་པའི་བསམ་པ་བསྐུལ་བའི་མདོར་ཡང༌། མདོར་བསྡུས་ནས་དོན་མེད་པ་སྤང་བར་གསུངས་ཏེ། བྱམས་པ་དེའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་པས་ལྔ་བརྒྱའི་ཐ་མ་ལ་དམ་པའི་ཆོས་ནུབ་པར་འཇུག་བཞིན་པ་ན་བདེ་བླག་ཏུ་ཡོངས་སུ་གྲོལ་བར་འདོད་པས་འདོད་པ་དང་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་ཟད་པར་བྱེད་འདོད་པས་ཚོགས་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་མེད་པར་འབྱུང་བར་བྱ་ཞིང་དགོན་པ་དང་ནགས་དང་བས་མཐར་གནས་པས་བརྩོན་པའི་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྤངས་པ་བདག་ཉིད་ཀྱི་འཁྲུལ་བ་རྟོག་པ་གཞན་གྱི་འཁྲུལ་པ་མི་ཚོལ་བ་ཅང་མི་སྨྲ་བར་སྒོམ་པ་ལ་དགའ་བས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གནས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བས་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །ཞེས་སོ། །ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་དག་པའི་མདོར་ཡང་གསུངས་པ། འཇམ་དཔལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་དང་སྦྲུལ་པ་ལྟ་བུར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པ་ལ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་སེམས་ནི་ཆོས་རྣམས་ལ་གང་དུ་ཡང་སྒྲིབ་པ་མེད་དོ། །འཇམ་དཔལ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་རང་གི་ཀུན་དུ་རྟོག་པས་དམྱལ་བ་དང་དུད་འགྲོའི་སྐྱེ་གནས་དང་གཤིན་རྗེའི་འཇིག་རྟེན་དུ་ལྟུང་ངོ༌། །མེད་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་ནས་


DTG109_Page_0218
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྡུག་བསྔལ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོ་རྣམས་ཉམས་སུ་མྱོང་ངོ་ངོ་ཞེས་སོ། །གང་ཡང་མདོ་དང་རྒྱུད་དང་གསང་སྔགས་ལ་སོགས་པ་ཟབ་མོ་དེ་རྣམས་དོན་འདི་མངོན་པར་རྗོད་པར་བྱེད་དེ། །དེ་རྣམས་ལེན་པ་དང་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པས་ཀྱང་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་རྣམས་ཟད་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་འདིའི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་དེ་འབྲས་བུ་འབྱིན་མི་ནུས་པར་འགྱུར་ན་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཆོས་ཟབ་མོ་ཉན་པ་དང་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པ་ཉིད་དུ་སོ་སོར་རྟོག་པ་ལས་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པའི་ཡན་ལག་བསྒོམས་པ་འབྱུང་བ་ནི་ཤིན་ཏུའོ། །འདིར་དཔེར་བརྗོད་པ་ནི་དགེ་སློང་དཔའ་བྱིན་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་བསོད་སྙོམས་སྤྱོད་པ་བུད་མེད་མཆོག་གིས་མཐོང་སྟེ་དེ་ཡང་ཆགས་པ་དྲག་པོས་བརྒྱབ་དེས་དབུགས་ཕྱུང་བས་རང་བཞིན་དུ་གནས་པ་གཟུགས་མཛེས་པ་དང་ལྷན་ཅིག་ཀུན་ནས་སྦྱར་ཞིང་མང་དུ་གནས་ལ། དེའི་བདག་པོ་ལ་ཡང་དུག་དང་བཅས་པའི་ཁ་ཟས་བྱིན་ནོ། །དེ་ཡང་ཤི་ཞེས་ཐོས་ནས་འདི་ལྟར་གྱུར་ཏེ། ཀྱེ་མ་བདག་གིས་མི་བཟད་པའི་ལས་བྱས་ཏེ་གང་གི་ཕྱིར་བདག་གིས་འདོད་པ་ཡང་སྤྱད་མི་ཡང་བསད་དོ་ཞེས་པ་དང༌། ཀྱེ་མ་ཀྱི་ཧུད་བདག་དམྱལ་བར་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་དེ་ལུས་དང་སེམས་གདུང་བ་དྲག་པོར་ཡོངས་སུ་གྱུར་ཏེ། སུ་ཡིས་བདག་ཕོངས་པ་འདི་ལས་གྲོལ་བར་བྱེད་ཅེས་རྣམ་པར་རྨོངས་བཞིན་དུ་འཁོར་ཞིང་གཙུག་ལག་ཁང་གི་སྒོར་ས་ལ་འགྱེལ་ལོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ངོ་མཚར་བླ་མས་དགེ་སློང་དེ་ནགས་སུ་ཁྱེར་ཏེ་བར་སྣང་ལ་གནས་ནས་ལུས་ལས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མང་པོ་སྤྲོས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་བསྟན་པས། ལྷའི་བུ་སྟོང་ཕྲག་བཞི་བཅུ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པའི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་དགེ་སློང་གི་ལུས་ལ་བ་སྤུའི་བུ་ག་ཐམས་ཅད་ནས་དམྱལ་བའི་མེ་བྱུང་བ་བྱིན་རླབས་ཀྱིས་ཞིའོ། །དགེ་སློང་དེ་ཡང་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་དང་བྲལ་ཏེ་སེམས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྣམ་པ་དང་ལྡན་པས་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་ལ་རབ་ཏུ་དཔྱད་ནས་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པོ་ཞེས་སོ། །ཡངས་པ་ཅན་དུ་དགེ་སློང་དྲི་མ་མེད་པའི་འོད་ཟེར་བསོད་སྙོམས་ལ་རྒྱུ་བ་ན་སྨད་འཚོང་མ་ཡང་དག་པར་ཆགས་པས་སྔགས་ཀྱིས་བཏབ་པའི་བསོད་སྙོམས་ལྷུང་བཟེད་དུ་བླུགས་པའི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་ཡང་དག་པར་ཆགས་ཏེ་དེ་


DTG109_Page_0219
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་རྩེ་དགའ་ཉམས་སུ་མྱོང་སྟེ་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་འོངས་ནས་འགྱོད་པ་ཆེན་པོ་སྐྱེས་པས་ཡོངས་སུ་གདུངས་པ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ལྷག་པར་མོས་པ་བསྟན་པ་ལས་དགའ་བ་མཆོག་དང་ལྡན་པ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ་ཞེས་སོ། །གང་ཡང་དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་ཀྱང་ཞིང་བརྔས་པས་ན་སོག་རྩ་ལྟར་འགའ་ཞིག་ཏུ་ལུས་ཀྱི་ལྷག་མ་ཅུང་ཟད་ལུས་པ་དང༌། གང་ཡང་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་ངེས་པ་མེད་པའི་ལས་དེའི་རྣམ་པར་སྨིན་པར་མི་ནུས་པ་ཉིད་ནི། དེ་ལ་དབང་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཕྱིས་བསལ་ནས་ཚོགས་ཀྱི་ཡན་ལག་ཉིད་དུ་བསྐྱེད་པས་རྣམ་པར་སྦྱོང་ངོ༌། །དགེ་བའི་ལས་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་དང་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་དང༌། ཡང་དག་པའི་དོན་སོ་སོར་རྟོག་པས་ཟག་པ་མེད་པ་ཉིད་དུ་བསྐྱེད་ནས་ཚོགས་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པར་བྱེད་པས་རྣམ་པར་སྦྱོང་ངོ༌། །དོན་དམ་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱང་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཤེས་རབ་ཟག་པ་མེད་པ་སྟེ། དེས་ནི་ལས་དམིགས་པ་མེད་པ་དང་བྱ་བ་མེད་པ་དང་བྱེད་པ་པོ་མེད་དེ་གང་ཞིག་གང་གིས་རྣམ་པར་སྦྱང་བའོ། དོན་དམ་པ་ལ་གནས་པས་ནི་གང་དུ་ཡང་འཇུག་པའམ་ལྡོག་པ་མེད་དོ་ཞེས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་མི་དམིགས་པ་ཁོ་ནས་ལས་རྣམ་པར་སྦྱོང་ངོ༌། །རྨི་ལམ་དུ་ཡང་སྡིག་པ་ཟད་པའི་མཚན་མ་རྣམས་མཐོང་སྟེ་འདི་ལྟ་སྟེ་ཟས་ངན་པ་ལ་སོགས་པ་སྐྱུགས་པ་དང་ཞོ་དང་འོ་མ་ལ་སོགས་པ་ཟ་བའམ་སྐྱུགས་པ་དང་ཉི་མ་དང༌། ཟླ་བ་མཐོང་བ་དང༌། ནམ་མཁའ་ལ་འགྲོ་བ་དང༌། མེ་འབར་བ་དང་སྐྱེས་བུ་གདུག་པ་དང་བཅས་པ་ནག་པོ་ཕམ་པར་བྱས་པ་དང་དགེ་སློང་དང་དགེ་སློང་མ་མཐོང་བ་དང་འོ་མ་ཅན་གྱི་ཤིང་དང་གླང་པོ་དང༌། ཁྱུ་མཆོག་དང་རི་དང་སེང་གེའི་ཁྲི་དང་ཁང་བཟངས་དང་གྲུ་ལ་འཛེགས་པ་དང་ཆོས་ཉན་པ་ལས་སྡིག་པ་ཟད་པར་ཡང་དག་པར་མཚོན་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་རེ་ཞིག་པའི་ལས་རྣམ་པར་སྦྱོང་བ་བརྗོད་ཟིན་ཏོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་རྣམ་པར་དག་པ་ཡོད་ན། བསྐལ་བ་བྱེ་བ་བརྒྱ་ཡིས་ཀྱང༌། །ལུས་ཅན་ལས་རྣམས་ཆུད་མི་ཟ། །ཚོགས་ཤིང་དུས་ལ་བབ་


DTG109_Page_0220
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

། །པ་དང༌། །འབྲས་བུར་ངེས་པར་སྨིན་པར་འགྱུར། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་གསུང་རབ་ཅི་ལྟར་ཞེ་ན་དེ་ནི་གཉེན་པོ་བསྒོམས་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་ན་ཞེས་ཤེས་པར་བྱའོ། །མ་འོངས་པའི་ལས་ནི་རྐྱེན་རྣམས་མ་ཚང་བ་བསྐྱེད་པས་མི་སྐྱེ་བ་ཉིད་སྦྱོང་བ་སྟེ། མ་སྐྱེས་པ་ནི་ཅིའི་ཡང་གེགས་སུ་འགྱུར་བ་མེད་དོ། །དེ་ལ་ཀུན་ནས་སློང་བའི་རྐྱེན་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཏེ་གང་ཀུན་ནས་གནས་པ་ལས་མི་འདོད་ཅིང་མི་ཤེས་ཀྱང་བློ་མ་སྦྱངས་པ་རྣམས་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་བྱེད་པའོ་བློ་སྦྱངས་པ་རྣམས་ནི་དཔའ་བོ་སྟེ་དེ་རྣམས་ཟིལ་གྱིས་མི་གནོན་ཞིང་སླར་ལ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ནོ། །ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་ཡང་དག་པའི་སོ་སོར་རྟོག་པས་བརྫུན་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པ་སྟེ་འདི་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་གནས་ནི་ཀུན་དུ་རྟོག་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དམིགས་པའི་རྐྱེན་ནི་ཡུལ་རྣམས་ཏེ་གང་གིས་འདི་རྣམས་འབྲོས་པ་རྣམས་བཟློག་པ་པོས་སྐྲ་ནས་འཛིན་པ་བཞིན་དུ་སྟོབས་ཀྱིས་བཀུག་ཅིང་བཀུག་ནས་བཙོན་ཁང་བཞིན་དུ་བདུད་ཀྱི་ཡུལ་ལ་འཇོག་ལ། དོན་དམ་པ་པའི་རྩ་བ་ཉིད་ཐོབ་པའི་བརྟན་པ་རྣམས་ནི་གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་ཀྱི་སའི་མཐར་ཐུག་པའི་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་མི་ཁུགས་ཤིང་ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་ཏེ་སྔ་མ་བཞིན་ཞེས་པས་ལས་རྣམས་སྐྱེ་པ་མེད་དོ་ཞེས་པ་སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཁྱད་པར་བཅས་པ་རྒྱས་པ་དང་བཅས་པ་བརྗོད་ཟིན་ཏོ། །དེ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སེམས་གནས་པའི་ཆེད་དུ་འགྱུར་རོ། །འཇུག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་གཉིས་ཏེ་དགེ་བའི་ཆོས་སྡུད་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་ཆེད་དུའོ་སེམས་ཅན་དོན་བྱེད་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱང་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་ཆེད་དུའོ། །འདི་ཙམ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་དོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པའི་ཆེད་དུ་སེམས་གནས་པ་དང༌། ལུས་དང་སེམས་ངལ་བ་མེད་པའི་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་གཉིས་སོ་ཞེས་པའོ། །འཇུག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་འདིའི་རྟེན་དུ་ལྡོག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཏེ་ཡིད་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་ལྷ་དང་མིར་སྐྱེ་བ་རྣམས་དང་དེ་རྣམས་ཉིད་བདག་གི་དངོས་པོ་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་དང་ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་


DTG109_Page_0221
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གྱི་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་མཚན་ཉིད་རྣམས་ཀྱང་ངོ༌། །དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་ལམ་འདི་རྣམས་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་ཉེ་བར་བྱེད་པ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་མཆོག་ཏུ་བླ་ན་མེད་པ་དང་མཆོག་ཏུ་ཡོངས་སུ་རྒྱས་པར་འགྱུར་ཏེ་གང་གིས་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་བྱེད་དོ། །གཞན་གང་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པ་དགུ་གསུངས་པ་དེ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་འདི་ཉིད་ཀྱི་ནང་དུ་འདུས་པའི་ཕྱིར་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཏེ་དེ་སྐྱོན་མེད་པ་ནི་ཇི་ལྟར་བླངས་པའི་བསླབ་པ་གཅིག་ལས་ཀྱང་མ་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མ་ཉམས་ཤིང་མ་རལ་བ་ནི་བསླབ་པ་མང་པོ་ལས་མ་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདྲེས་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་མི་དགེ་བ་དང་མ་འདྲེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ནོག་ནོག་པོར་མ་གྱུར་པ་ནི་སྲིད་པའི་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་དོན་དུ་ཡོངས་སུ་མ་བསྔོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ཉིད་ཐུན་ཚགས་མ་ཡིན་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཞེས་བརྗོད་དེ་ལྟུང་བ་མེད་པའི་རྣམ་པ་གཞན་གྱིས་ནོག་ནོག་པོར་མ་གྱུར་པའི་རྣམ་པ་གཞན་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་སྐྱོན་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དེ་རང་དབང་ཅན་དེ་སྲིད་པའི་འབངས་ལས་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཚུལ་ཁྲིམས་འདི་བསྔགས་པའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡང་འགྲུབ་པར་བྱེད་པ་སྟེ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་ལས་སེམས་མཉམ་པར་འཇོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་འདི་འདྲ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་བསྟེན་པར་བྱའོ། །དེ་འཕགས་པ་དཔའ་བོས་གསུངས་པ། གང་ཞིག་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་སྡོམ་པ། །འདི་ནི་མདོར་བསྡུས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡིན་གསུངས་ཏེ། །འདི་ལ་གནས་རྣམས་འགྲོ་ལ་ཕན་པའི་དོན། །སེམས་པ་ཁྱད་པར་འབྲས་བུ་དང་བཅས་འགྱུར། །ཞེས་སོ། །བཟོད་པ་ནི་བཟོད་པར་བྱེད་པ་སྟེ། དོན་དམ་པར་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་ཞི་བ། །བཟོད་པའི་དེ་ཉིད་རིག་པས་བཟོད་པར་གསུངས། །དེ་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་རྨི་ལམ་ལྟར་རྟོག་པ། །རྣམ་རྟོག་ཉེ་བར་ཞི་ལ་འབད་པར་བྱ། །བརྩོན་འགྲུས་ནི་དགེ་བའི་ལས་ལ་སྤྲོ་བ་སྟེ། ས་གཞི་མཐའ་དག་མེ་མདག་ཏུ་བྱ་བའམ། །མཚོན་གྱིས་བཀང་བ་རྐང་


DTG109_Page_0222
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པས་མནན་བྱས་ནས། །གང་ཞིག་ཐུབ་དབང་ལྟ་བའམ་ཞི་བའི་ཆོས། །བཅུད་ལེན་བཏུང་ཕྱིར་མཆོག་ཏུ་སྤྲོ་བའོ། །བསམ་གཏན་ནི་གཟུང་བར་བྱ་བ་ལ་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་ཉིད་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་ལུས་དང་སེམས་དབེན་པ་དག་ཁོ་ན་ལས་འགྱུར་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་འཕགས་པ་ཟླ་བ་སྒྲོན་མར་གསུངས་པ། །གང་རྣམས་འདོད་པ་སྤངས་ཤིང་མེ་ལྟ་བུའི། །བུ་དང་ཆུང་མ་རྣམས་ལ་སྲེད་སྤངས་ནས། །ཤིན་ཏུ་སྐྲག་པས་ཁྱིམ་ནས་ངེས་ཐོན་པ། །དེ་རྣམས་བྱང་ཆུབ་མཆོག་འདི་རྙེད་མི་དཀའ། །གང་རྣམས་ཁྱིམ་གྱི་ནང་ན་གནས་བཞིན་དུ། །བྱང་ཆུབ་དམ་པ་མཆོག་འདི་ཐོབ་པ་ཡི། །སངས་རྒྱས་གང་ཡང་སྔོན་ཆད་བྱུང་བ་དང༌། །མ་འོངས་འབྱུང་འགྱུར་གང་ཞིག་བཞུགས་པ་མེད། །རྒྱལ་སྲིད་མཆིལ་མའི་ཐལ་བ་བཞིན་སྤངས་ནས། །དབེན་པ་འདོད་པས་ནགས་ཀྱི་ནང་གནས་ན། །ཉོན་མོངས་རབ་ཏུ་སྤངས་ཤིང་བདུད་བཅོམ་ནས། །རྡུལ་བྲལ་འདུས་མ་བྱས་པའི་བྱང་ཆུབ་རྟོགས། །ཞེས་སོ། །སླར་ཡང༌། གྲོང་དང་གྲོང་ཁྱེར་ལ་དགའ་རྣམས་སྤངས་ནས། །བསེ་རུ་རྟག་ཏུ་གཉིས་པ་མེད་འབྱུང་ལྟར། །ནགས་ཁྲོད་དབེན་པ་རྟག་ཏུ་བསྟེན་བྱས་ནས། །རིང་པོར་མི་ཐོགས་ཏིང་འཛིན་མཆོག་ཐོབ་འགྱུར། །ཞེས་པ་དང༌། སླར་ཡང༌། འཇིག་རྟེན་དགའ་བ་རྟག་ཏུ་བདེ་མིན་པས། །གང་ལ་འདིར་མཛའ་མི་མཛའ་དགའ་མེད་པར། །གང་ཞིག་ནགས་དང་རི་སུལ་མངོན་དགའ་དེས། །ཤིན་ཏུ་བདེ་བ་དྲི་མེད་རྗེས་མྱོང་འགྱུར། །གང་འདིར་བདག་གི་འཛིན་པ་ཅི་ཡང་མེད། །གང་ལ་ཡོངས་འཛིན་ཀུན་དུ་ཡོད་མིན་པར། །འཇིག་རྟེན་འདིར་ནི་བསེ་རུ་བཞིན་སྤྱོད་པ། །དེ་ནི་མཁའ་ལ་རླུང་བཞིན་འགྲོ་བར་འགྱུར། །གང་རྣམས་སླར་ཡང་ལོག་པར་རབ་ཞུགས་ཏེ། །བྱིས་བ་རྟག་ཏུ་འདོད་ཡོན་ལ་དགའ་རྣམས། །ཇི་ལྟར་བྱ་རྒོད་རོ་ལ་ལྷག་མོས་ལྟར། །རྟག་ཏུ་དབང་འགྱུར་གྲོལ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ཞེས་སོ། །འཕགས་པ་ཡུལ་འཁོར་སྐྱོང་གི་མདོར་ཡང༌། མཐའ་ཡས་སྐྱོན་གྱིས་ཐིབས་པོ་ཁྱིམ་ནི་སྤངས་ནས་སེམས་ལྟོས་མེད་པ་དེ་རྣམས་ནི། །ངེས་པ་རྟག་ཏུ་གནས་སུ་དགའ་བ་ཐོབ་ཅིང་ཡོན་ཏན་ལྡན་རྣམས་དབང་པོ་ཞི། །དེ་རྣམས་བུད་མེད་སྐྱེས་པ་རྣམས་དང་འདྲིས་པ་གང་དུའང་ཡོད་མིན་ཞིང༌། །


DTG109_Page_0223
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསམ་པ་དག་པ་དྲི་མ་མེད་རྣམས་བསེ་རུ་ལྟ་བུར་གཅིག་པུར་གནས། །དེ་རྣམས་རྙེད་པས་དགའ་བར་མི་འགྱུར་མ་རྙེད་པས་ཀྱང་ཡིད་མི་ཞུམ། །འདོད་པ་ཆུང་ཞིང་ངན་དོན་རྣམས་ཀྱིས་མངོན་དགའ་རྒྱུ་དང་ཚུལ་འཆོས་སྤངས། །ཞེས་སོ། །སླར་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་པའི་སྤྱོད་པས་དེ་རྣམས་དབུལ་པོའི་རིགས་སུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་རྣམས་རབ་ཏུ་བྱུང་ཞིང་བསྟན་པ་འདི་ལ་རྙེད་པ་ཙམ་གྱིས་ཚིམ་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་རྣམས་སྡིག་པ་འཆགས་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ན་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས། དེ་རྣམས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་སྤངས་ནས་བདག་ནི་དགེ་སྦྱོང་ངོ་ཞེས་བདག་ཉིད་དམ་འཆའ་བར་འགྱུར་རོ། །ཇི་སྲིད་དུ་ལུས་དང་སྲོག་ལ་ལྟོས་པ་དང་བཅས་པ་ནི་ཆོས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བར་ང་མི་སྨྲའོ། །སྐྱེས་བུ་རྨོངས་པ་དེ་རྣམས་ལ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་ལྟར་སྟོན་པ་དྲུག་ལ་མི་སྨོད་དོ། །དེ་རྣམས་ནི་གཞན་དུ་སྨྲ་བ་གཞན་དུ་བྱེད་པ་སླུ་བར་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་རྣམས་ལ་ལྷ་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་བདེ་འགྲོ་ཡང་རིང་ན་བྱང་ཆུབ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཞེས་སོ། །འཕགས་པ་དཀོན་མཆོག་བརྩེགས་པར་འོད་སྲུངས་འདི་ལྟ་སྟེ་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་མི་གཙང་བར་ལྟུང་ན་དོན་མེད་པར་འགྱུར་བ་དང་སྨད་པར་བྱ་བར་འགྱུར་རོ། །འོད་སྲུངས་དེ་བཞིན་དུ་མང་དུ་ཐོས་པ་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟིའི་མི་གཙང་བར་ལྟུང་བ་བལྟ་བར་བྱའོ། །ཅུང་ཞིག་ཀྱང་མེད་པ་ལ་ནི་ལྷ་དང་མི་དགའ་བར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང༌། རང་དོན་ཙམ་ལ་འགྲོ་བ་ཡི། །ཕྱུགས་ཀྱང་འདི་ལྟར་ཉོན་མོངས་ཏེ། །འགྲོ་བའི་དོན་སྒྲུབ་བསོད་ནམས་ཅན། དེ་རྣམས་སྐྱེ་བོ་ཆེན་པོའོ། །གྲང་དང་རླུང་སོགས་སྡུག་བསྔལ་རྣམས། །རང་དོན་སེམས་པས་ཀྱང་བཟོད་ན། །འགྲོ་བའི་དོན་དུ་ཞུགས་པ་རྣམས། །དེ་རྣམས་ཅི་ལྟར་བཟོད་མི་བྱེད། །དམྱལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་རྣམས་ཀྱང་ནི། །སྙིང་རྗེ་ཅན་གྱིས་བཟོད་བྱ་ན། །གྲང་དང་རླུང་སོགས་སྡུག་བསྔལ་རྣམས། །དེ་རྣམས་ད་ལྟ་ཅི་ཕྱིར་སེམས། །ཞེས་པས་འཇིག་རྟེན་ཕན་ལྟ་དང༌། །སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་འགྱུར་འདོད་པས། །རྟག་ཏུ་སྦྱོར་བས་བསམ་གཏན་ནི། །རྩོམ་ལ་ཡང་དག་འབད་པ་བྱེད། །ངལ་བསོས་ངལ་བསོས་བསྲུབས་པ་ཡིས། །མེ་ནི་འབྱུང་


DTG109_Page_0224
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བར་མི་འགྱུར་བ། །དེ་ཉིད་སྦྱོར་དང་སྦྱོར་བ་ལའང༌། །ཁྱད་པར་རྟོགས་པ་མེད་ནའོ། །དེ་བཞིན་དུའང༌། ཤེས་རབ་མི་བརྩོན་བློ་ཅན་གང་ཕྱིར་ལྟ་བ་ནི། །དག་པར་མི་འགྱུར་དེ་མེད་ན་ཡང་ཚུལ་ཁྲིམས་མེད། །དེ་མེད་ན་ནི་ཡང་དག་ཏིང་འཛིན་ཐོབ་མེད་ཅིང༌། །དེ་དང་བྲལ་བས་སྡུག་བསྔལ་ཟད་པ་དེ་བཞིན་ཉིད། །ཇི་སྐད་དུ་འཕགས་པ་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྒྱལ་པོར་གསུངས་པ། གཞན་ཡང་ཏིང་འཛིན་འདི་ན་སྒོམ་མོད་ཀྱང༌། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་འདུ་ཤེས་མི་འཇིག་ན། །དེ་ཡི་ཉོན་མོངས་སླར་ཡང་འཁྲུག་འགྱུར་ཏེ། །ལྷག་སྤྱོད་འདིར་ནི་ཏིང་འཛིན་སྒོམ་པ་བཞིན། །ཞེས་སོ། །མི་འཇིག་པ་ནི་རྣམ་པར་མི་དཔྱོད་པའོ། །དེ་ལྟར་ནི་སྐྱིལ་ཀྲུང་དམ་པོ་བཅས་ནས་དུས་རིང་པོར་ཞི་གནས་དེའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པའི་དྲང་སྲོང་ལྷག་སྤྱོད་ཀྱི་རལ་པའི་བུག་པར་གནས་མི་གཡོ་བའོ་ཞེས་ཏེ་བྱི་བ་བུ་སྐྱེས་པའི་བུ་དང་ཚ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་དུས་རིང་པོར་རལ་པ་དམ་དུམ་དུ་བྱས་ཏེ་ས་ལ་ལྟུང་ལ། དྲང་སྲོང་དེ་ཡང་དུས་རིང་པོ་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལས་ལངས་ནས་རལ་པ་དེ་ལྟ་བུ་མཐོང་སྟེ། མཉམ་པར་གཞག་པས་ཡོངས་སུ་ཤེས་ནས་ཞེ་སྡང་ཞིང་གཏུམ་པར་གྱུར་ནས་དེར་སྨྲས་པ་བདག་གང་ན་བྱི་བ་གསོད་ཅིང་ཟ་བ་དེར་སྐྱེ་བར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་ལོག་པའི་སྨོན་ལམ་གྱི་དབང་གིས་བྱི་ལའི་མངལ་དུ་སྐྱེས་ནས་དེ་ལྟར་བྱེད་པ་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གཟིགས་ཏེ་གསུངས་པ། ཀྱེ་མ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཤིན་ཏུ་དེའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་ཀྱང་ལྷག་མཐོང་མེད་ན་མི་གཡོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བཞིན་དུ་ཉོན་མོངས་པ་རྩ་བ་ནས་འདོན་མི་ནུས་ཏེ། དེ་ལྟར་ནི་ཡུན་རིང་པོར་ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་བསལ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་སླར་འཁྲུགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ལྷག་སྤྱོད་བྱི་ལར་བྱས་སོ། །ཞེས་སོ། །དེ་ཡང་སྟོང་པ་ཉིད་དང་སྙིང་རྗེ་དབྱེར་མེད་པ་རབ་ཏུ་མི་གནས་པའི་སེམས་ཉིད་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །ཕུལ་དུ་བྱུང་ཐོབ་པ་ནི་ཤེས་རབ་སྟེ། དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའང་ཡོད་པས་དེའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ལས་ཤེས་བྱ་དག་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་ཞིང་སོང་བས་ན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །ཡང་ན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ་རྟོགས་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་པའི་ཤེས་རབ་ནི་ཤེས་བྱའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པས་དེ་ལས་


DTG109_Page_0225
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཟློག་པའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མ་ཡིན་པར་བརྗོད་དོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དེ་ཡང་གང་ཟག་དང་ཆོས་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །ཡང་ཐོས་པ་དང་བསམས་པ་དང་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེ་བའི་རིམ་གྱིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཐོབ་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་མཐར་ཕྱིན་པས་ན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ངོ་བོ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་ལ་ཤེས་རབ་ཁོ་ན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་ཡིན་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་དོ། །ལུང་དུ་ཡང་ངོ་བོའི་རྐྱེན་གྱི་མཐའ་ཡིས་ཆོས་ཀྱང་བརྗོད་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཁོ་ན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དཔེར་ན་གཤེར་བ་ཆུའི་ཁམས་སོ་གཤེར་བ་ཉིད་ཆུའི་ཁམས་ཞེས་པ་བཞིན་ནོ། །ཡང་ན་པ་ར་མ་ནི་དོན་དམ་པ་སྟེ། པ་ར་མ་ལས་བྱུང་བ་ནི་པཱ་ར་མི་ཡིན་པས་དོན་དམ་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་དམིགས་ནས་སྐྱེས་པའི་ཤེས་རབ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །ཡང་ན་ཕ་རོལ་གྱི་སྒྲས་དེ་བཞིན་ཉིད་བརྗོད་དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕ་རོལ་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕ་རོལ་དེ་བཞིན་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །རྣམ་པར་བཤད་པའི་རྣམ་པ་འདི་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་བར་མར་བཙལ་བར་བྱའོ། །ཅི་ལྟར་ན་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་མཛད་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་འབྲས་བུ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཁོ་ན་ཁམས་གསུམ་དུ་འཁོར་བ་པ་སེལ་བར་འབྱུང་བའོ། །གང་གི་ཕྱིར་འདི་ནི་རིག་པ་སྟེ་མ་རིག་པའི་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་ཡིན་ལ་མ་རིག་པའི་རྩ་བ་ཅན་ནི་འཁོར་བའོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང་གསུངས་པ། ལས་དང་ཉོན་མོངས་པས་འཕངས་པའི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ནི་འཁོར་བའོ། །ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་ནི་བདེན་པ་གཉིས་མི་ཤེས་པ་ནི་མ་རིག་པའོ། །མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་མི་དགེ་བ་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་ཁོ་ན་དང་དགེ་བ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཁམས་གསུམ་པའི་ལས་ནི་འདུ་བྱེད་དོ། །ལས་དེའི་ས་བོན་གང་ཡིན་པ་དེས་ཡོངས་སུ་བསྒོས་པའི་སེམས་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ་ཞེས་ཟླ་བ་གྲགས་པའོ། །མཛོད་དུ་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་མའི་མངལ་དུ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་སྐད་ཅིག་གི་ཕུང་པོ་ལྔ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བཤད་དོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྐྱེན་


DTG109_Page_0226
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གྱིས་མིང་དང་གཟུགས་ཏེ། དེ་ཡང་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་གནས་སྐབས་སུ་མའི་མངལ་དུ་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཕུང་པོ་བཞི་རྣམས་དང༌། འབྱུང་བ་དང་རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་ཇི་ལྟར་སྲིད་པ་སྟེ་དེ་ཉིད་ནུར་ནུར་པོ་ཞེས་བརྗོད་ཅིང་རིམ་གྱིས་མེར་མེར་པོ་དང་གོར་གོར་པོ་དང་ནར་ནར་པོ་དང་ཡན་ལག་འགྱུས་པ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་ཕུང་པོ་བཞི་པོ་རྣམས་ནི་ཡང་སྲིད་པར་གཞོལ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རམ་ཡུལ་ལ་གཞོལ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཉིད་མིང་ཉིད་དོ། །འབྱུང་བ་དང་རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་ནི་གྲང་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཉིད་དོ། །མིང་དང་གཟུགས་དེ་ཉིད་རིམ་གྱིས་འཕེལ་བར་སོན་པ་ནི་མིག་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་སུ་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་རྐྱེན་དུ་འགྱུར་ཞིང་གནས་སྐབས་དེར་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་རྫོགས་པར་འགྱུར་ལ། སྐྱེ་མཆེད་ཉིད་ནི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་སྐྱེ་བོའི་སྒོའི་དོན་གྱིས་ནའོ། །སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་པོ་དེ་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ལས་དང་ཡུལ་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པར་གྱུར་པ་ལས་དབང་པོ་དང་ཡུལ་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གསུམ་འདུས་པའི་བདག་ཉིད་རེག་པ་སྐྱེའོ། །འདི་ནི་རྟེན་གྱི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་དྲུག་གོ །རེག་པ་བདེ་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་བྱ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་གང་འདྲ་བ་དེ་འདྲ་བའི་ཚོར་བ་སྐྱེའོ། །དེ་བཞིན་དུ་འདུ་བྱེད་ཀྱིས་འཕངས་པའི་ཡན་ལག་སྲེད་པ་དང་ལེན་པས་གསོས་པས་འཆི་བའི་དུས་སུ་སྲིད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལས་ཇི་ལྟར་འཕངས་པའི་རིམ་གྱིས་སྐྱེའོ་རྒས་སོ་འཆིའོ། །དེ་ལ་སྲེད་པ་གང་ཞེ་ན། གང་བདེ་བའི་ཚོར་བ་ལ་མི་འབྲལ་བར་མངོན་པར་འདོད་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ལ་འབྲལ་བར་མངོན་པར་འདོད་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ལ་གཉིས་ཀར་མངོན་པར་འདོད་པ་མེད་པའོ། །ལེན་པ་ནི་གང་འདོད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་འདུན་ཞིང་ཆགས་པའོ། །དེ་དམིགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ་འདོད་པའི་ལེན་པ་དང་ལྟ་བའི་ལེན་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་ཀྱི་ལེན་པ་དང་བདག་གི་དངོས་པོའི་ཉེ་བར་ལེན་པའོ། །འདོད་ཆགས་དེས་འདོད་པ་ལ་སོགས་པ་ཉེ་བར་ལེན་པར་འགྱུར་བས་སོ། །སྲེད་པ་དང་ལེན་པ་དག་ལ་ཁྱད་པར་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། ཁྱད་པར་མེད་པར་ཡང་སྲིད་ལ།


DTG109_Page_0227
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མངོན་པར་དགའ་བ་ནི་སྲེད་པའོ། །ཁྱད་པར་གྱིས་ནི་ལེན་པའོ། །ཡང་ན་རིང་བའི་རྒྱུ་སྲེད་པ་དང་ཉེ་བའི་རྒྱུ་ལེན་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ས་བོན་སྲེད་པ་དང་ལེན་པས་གསོས་པས་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པ་ནི་སྲིད་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །མདོ་ལས་ནི་འདོད་པའི་སྲིད་པ་དང་གཟུགས་ཀྱི་སྲིད་པ་དང་གཟུགས་མེད་པའི་སྲིད་པ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། འོན་ཀྱང་ལས་ཀྱི་སྲིད་པ་ཁོ་ན་ལ་དགོངས་པའོ། །སྲིད་པའི་དེ་མ་ཐག་ཏུའང་འདིར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ་མིང་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རིམ་གྱིས་ཚོར་བ་ཇི་སྲིད་པའོ། །སྐྱེས་པའི་དགའ་བ་དང་འཆི་བ་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་བརྗོད་པའི་རིམ་པས་བདག་མེད་པ་ཅན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོགས་འདི་ཀུན་དུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་འདིར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ནི་མདོར་བསྡུས་ནས་ཡན་ལག་བཞི་རྣམས་སུ་རྣམ་པར་གཞག་པར་བྱས་སོ་ཞེས་རིག་པར་བྱའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་འཕེན་བྱེད་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་འཕངས་པའི་ཡན་ལག་དང་མངོན་པར་འགྲུབ་བྱེད་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་མངོན་པར་གྲུབ་པའི་ཡན་ལག་གོ་ཞེས་པ་སྟེ། གསུམ་དང་བཞི་དང་གསུམ་དང་གཉིས་སོ་ཞེས་པ་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཏེ། ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་པོ་བསྡུས་པ་ལས་ཡན་ལག་བཞི་རྣམས་སུ་བསྒྲགས་པའོ། །གང་འདི་རྣམས་གནས་སྐབས་ཀྱི་བར་ལ་རེག་པ་ལ་སྟེ་གང་བར་སྐབས་ཁོ་ནར་ཤི་བ་ལ་མ་ཡིན་ལ་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ལའང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་རེ་ཞིག་སྐྱེ་བ་གཉིས་ཀྱིས་རྣམ་པར་གཞག་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་དེ་བཞིན་དུ་བརྗོད་ལ་སྐྱེ་བ་གསུམ་དུ་ཡང་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། དེ་ལ་མ་རིག་པ་དང་འདུ་བྱེད་འདས་པའི་སྐྱེ་བའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནས་སྲིད་པའི་བར་ནི་ད་ལྟར་གྱི་སྐྱེ་བའོ། །སྐྱེ་བ་དང་རྒ་ཤི་ནི་མ་འོངས་པའི་སྐྱེ་བའོ། །དེ་ལ་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་ཅན་གྱི་འདུ་བྱེད་འདས་པའི་སྐྱེ་བར་བྱས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་འདིར་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་པོར་བྱས་ནས་ཚོར་བ་ཇི་སྲིད་པར་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །ད་ལྟར་བའི་སྲིད་པ་དང་ལེན་པ་དང་སྲིད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་མ་འོངས་པའི་སྐྱེ་བ་ལ་


DTG109_Page_0228
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སོགས་པ་བསྐྱེད་དོ། །སྐྱེ་བ་གསུམ་གྱི་རྣམ་པར་གཞག་པ་འདིའི་དགོས་པ་དང་སྔོན་དང་ཕྱི་མའི་མཐའ་དང་བར་མ་རྣམས་ལ་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་བཟློག་པའོ། །དེ་ལྟར་གསུངས་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་ཅན་གྱིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་བསྐྱེད་པའི་དུས་ན། སྲེད་པ་དང་ལེན་པ་དང་སྲིད་པ་རྣམས་ཀྱང་ཡོད་ལ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་གང་མ་འོངས་པའི་སྐྱེ་བ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་ཅན་གྱི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་བྱ་བ་སྟེ། མིང་དང་གཟུགས་ལས་གཞན་པའི་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་རྣམས་ཉིད་རྣམ་པ་གཞན་གྱིས་བཤད་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བའི་རྣམ་པར་གཞག་པ་གཉིས་འགལ་བ་མེད་དོ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་འདི་དེ་ཡང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་གསུམ་གྱི་བདག་ཉིད་དང་ལམ་གསུམ་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སྟེ་གང་གི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པའི་དབང་གིས་ལས་དང་སྐྱེ་བ་འཕེན་པར་བྱེད་ལ་བདེན་པ་མཐོང་བ་ལ་ལས་ཡོད་ཀྱང་ཡང་སྲིད་འཕེན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པས་ཡང་སྲིད་པའི་ས་བོན་སྲིད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་སེམས་ཀྱང་ཡང་སྲིད་པར་ཉིང་མཚམས་སྦྱར་བས་འཆིང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཡང་རྒྱུ་མཚན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་མེད་དོ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་སེམས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལས་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་ཡང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སྟེ། དེའི་ཚེ་ཉིད་ན་ལུས་དང་སེམས་དག་ངལ་བའི་རྒྱུ་མཚན་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང་ཕྱིས་ཀྱང་རྣམ་པར་སྨིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེ་བ་ཡང་ཉེ་བར་འཚེ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཞི་རྟེན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའོ། །རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱང་སྟེ། དང་པོ་གཉིས་ནི་རྒྱུའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའོ། །ཕྱི་མ་འབྲས་བུའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའོ། །མ་རིག་པ་དང་སྲེད་པ་དང་ལེན་པ་རྣམས་ཉོན་མོངས་པའི་ལམ་མོ། །འདུ་བྱེད་དང་སྲིད་པ་ལས་ཀྱི་ལམ་མོ། །ཡན་ལག་ལྷག་མ་རྣམས་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ལམ་མོ་ཞེས་པའོ། །དེ་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཞབས་ཀྱིས་གསུངས་པ། འཁོར་བའི་འཁོར་ལོ་རྣམ་གསུམ་པ། །


DTG109_Page_0229
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཐོག་མ་མཐའ་དང་དབུས་མེད་འདི། །མགལ་མེའི་འཁོར་ལོ་བཞིན་དུ་ནི། །ཕན་ཚུན་རྒྱུ་མཚན་འཁོར་བར་བྱེད། །ཅེས་སོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འཁོར་བ་ལ་ཐོག་མ་མེད་དེ་སྔར་མེད་པའི་སེམས་ཅན་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐོག་མ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ན་རྒྱུ་མེད་པ་ཉིད་དུ་ཐལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེ་བ་རྒྱུ་ལ་རག་ལས་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་ཟད་པ་ལས་ཐ་མ་ནི་རིགས་ཏེ་ས་བོན་ཟད་པ་ལས་མྱུ་གུ་བཞིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་བྱུང་བ་སོ་སོར་སེམས་ཅན་གྲངས་མེད་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་བཟླ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གཉེན་པོ་དང་ཕྲད་པ་ན་འབྲི་བའི་ཆོས་ཅན་དེ་རྣམས་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཤིན་ཏུ་འཕེལ་བ་ན་ཤིན་ཏུ་འཛད་པའི་ཆོས་སྲིད་པ་ཡིན་ཏེ་གསེར་གྱི་དྲི་མ་ལ་སོགས་པ་བཞིན། འཁོར་བ་པ་ཡང་བདག་མེད་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པ་ཡོད་ན་འབྲི་བའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་ནོ་ཞེས་པའི་ཚད་མ་ལས་འཁོར་བའི་རྒྱུན་ཆད་པ་ཡོད་དོ། །འགྲོ་བ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་འགྱུར། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ལུང་ལས་ཀྱང་ངོ༌། །ཇི་སྐད་དུ་རིགས་པ་དྲུག་ཅུ་པར་གསུངས་པ། མ་རིག་རྐྱེན་གྱིས་འཇིག་རྟེན་ཞེས། །གང་ཕྱིར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་གསུངས། །དེ་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་འདི་དག་ནི། །རྣམ་པར་རྟོག་པར་ཅིས་མི་འཐད། །མ་རིག་འགགས་པར་གྱུར་པ་ན། །གང་གི་འགོག་པ་སྐྱེ་འགྱུར་བ། །དེ་ཕྱིར་མི་ཤེས་ཀུན་བརྟགས་པར། །ཅི་ཡི་ཕྱིར་ནི་གསལ་མི་འགྱུར། །གནས་མེད་དམིགས་པ་ཡོད་མ་ཡིན། །རྩ་བ་མེད་ཅིང་གནས་པ་མེད། །མ་རིག་ས་བོན་ལས་བྱུང་བ། །ཐོག་མ་དབུས་མཐའ་རྣམ་པར་སྤངས། །ཆུ་ཤིང་དབུས་བཞིན་སྙིང་པོ་མེད། །དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་ལྟ་བུ་སྟེ། །ཀུན་རྨོངས་གྲོང་ཁྱེར་འཇིགས་རུང་བ། །འགྲོ་བ་སྒྱུ་མ་བཞིན་དུ་སྣང༌། །ཚངས་ལ་སོགས་པས་འཇིག་རྟེན་འདི། །གང་ཞིག་བདེན་པར་རབ་བརྗོད་པ། །དེ་ཡང་འཕགས་རྣམས་བརྫུན་ཞེས་གསུངས། །དེ་ལས་ལྷག་མ་གཞན་ཅི་ཞིག །ཅེས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ། དངོས་པོར་ཁས་ལེན་ཡོད་ན་ནི། །ཆགས་སྡང་དྲག་པོ་འབྱུང་འགྱུར་བའི། །ལྟ་བ་མ་རུངས་ཡོངས་སུ་འཛིན། །དེ་ཡིས་བསླངས་པའི་རྩོད་པ་བྱེད། །


DTG109_Page_0230
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་ནི་ལྟ་བ་ཀུན་གྱི་རྒྱུ། །དེ་མེད་ཉོན་མོངས་འབྱུང་མི་འགྱུར། །དེ་ཕྱིར་དེ་ནི་ཡོངས་ཤེས་ན། །ལྟ་དང་ཉོན་མོངས་ཡོངས་སུ་ཟད། །ཅིས་དེ་ཡོངས་ཤེས་འགྱུར་ཞེ་ན། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་མཐོང་བ་ལས། །བརྟེན་ནས་སྐྱེས་པ་མ་སྐྱེས་པར། །དེ་ཉིད་རིག་པའི་མཆོག་གིས་གསུངས། །ལོག་པའི་ཤེས་པས་ཟིལ་མནན་པ། །བདེན་མིན་བདེན་པར་འདུ་ཤེས་རྣམས། །ཡོངས་སུ་འཛིན་དང་རྩོད་སོགས་ཀྱི། །རིམ་པ་ཆགས་ལས་རབ་ཏུ་འཇུག །ཉོན་མོངས་ལག་འགྲོ་གཡོ་ཅན་གྱིས། །འགའ་ཞིག་ཁོ་ནའི་གནས་རྙེད་པས། །འཛིན་པར་འགྱུར་རོ་གང་གི་སེམས། །གནས་མེད་དེ་རྣམས་འཛིན་མི་འགྱུར། །སེམས་ནི་གནས་དང་བཅས་རྣམས་ལ། །དུག་ཅན་སྐྱོན་དུ་ཅིས་མི་འགྱུར། །གང་ཚེ་ཐ་མལ་གནས་པ་ཡང༌། །ཉོན་མོངས་ལག་འགྲོས་ཟ་བར་འགྱུར། །ཇི་ལྟར་བྱིས་པས་གཟུགས་བརྙན་ལ། །བདེན་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་ཞེན་པ། །དེ་བཞིན་ཡུལ་གྱི་དྲ་བ་རུ། །གཏི་མུག་ལས་ནི་འཇིག་རྟེན་འཆིང༌། །དངོས་པོ་གཟུགས་བརྙན་ལྟ་བུར་ནི། །བཟུང་ནས་ཡེ་ཤེས་སྤྱན་རྣམས་ཀྱིས། །ཡུལ་གྱི་མིང་ཅན་འདམ་ལ་ནི། །བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་ཐོགས་པ་མེད། །བྱིས་པ་རྣམས་ནི་གཟུགས་ལ་ཞེན། །བར་མ་རྣམས་ནི་ཆགས་བྲལ་འགྱུར། །བློ་མཆོག་རྣམས་ཀྱིས་གཟུགས་ཀྱི་ནི། །རང་བཞིན་ཤེས་པས་རྣམ་པར་གྲོལ། །གནས་མེད་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་རྣམས། །ཆགས་པ་མེད་ཅིང་ཆགས་བྲལ་མིན། །གནས་ཡོད་ན་ནི་ཆགས་པ་དང༌། །ཆགས་དང་བྲལ་བ་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །སྡུག་ཅེས་པ་ལས་ཆགས་འགྱུར་ལ། །དེ་ལས་བཟློག་ལས་ཆགས་བྲལ་ཏེ། །སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་བཞིན་དབེན་པར། །མཐོང་ནས་མྱ་ངན་འདས་པར་འགྲོ། །ཞེས་སོ། །འཁོར་བ་དེ་ཡང་སྐྱོན་ལྔ་དང་ལྡན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དང་ལོངས་སྤྱོད་ཟད་པ་དང་མཛའ་བ་དང་བྲལ་བ་དང་འཆིང་བ་དང་སྒྲིབ་པས་སོ། །དེ་ནི་ཕོངས་པ་འདི་རྣམས་ཏེ། ནད་མེད་པས་ཕོངས་པ་ནི་རྣམ་པ་མང་པོའི་ནད་དང་སྡུག་བསྔལ་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་དང་ངལ་བས་སོ། །ལོངས་སྤྱོད་ཀྱིས་ཕོངས་པ་ནི་དགའ་བ་ཕུན་སོམ་ཚོགས་པ་ལ་མི་དགའ་བའི་རྒུད་པ་ངེས་པར་འབྲེལ་


DTG109_Page_0231
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །ཉེ་དུ་ཉམས་པ་ནི་དེ་རྒུད་པ་དང་བྲལ་བ་ལས་རྗེས་སུ་མྱ་ངན་བྱེད་པའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་པ་ནི་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་སུ་སྐྱེས་པ་ན་འཆལ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སྤངས་ཀྱང་སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་འགལ་བ་འདོད་པའི་སྲེད་པའི་བག་ལ་ཉལ་གྱི་རྗེས་སུ་འཆིང་བའོ། །ལྟ་བ་ཉམས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པ་རྣམས་དེ་དང་འགལ་བ་མ་རིག་པའི་བག་ལ་ཉལ་གྱི་སྒྲིབ་པ་ལས་སོ། །སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ན་འདི་ཡང་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་སྲིད་པར་བརྗོད་དོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། བར་མདོའི་སྲིད་པ་དང༌། སྐྱེ་བའི་སྲིད་པ་འགྲོ་བ་རྣམས་སུ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་སྐད་ཅིག་མ་དང༌། དེའི་ཕ་རོལ་སྔོན་དུས་ཀྱི་སྲིད་པ་དང༌། སྐད་ཅིག་མ་ཐ་མ་ལ་འཆི་བའི་སྲིད་པའོ། །གང་ལ་ཕ་རོལ་འཆི་བ་དང་སྐྱེ་བའི་སྲིད་པའི་འགྲོ་བ་དག་གི་བར་དུ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་བར་མ་དོའི་སྲིད་པ་སྟེ་ཁམས་གཉིས་སུ་འགྱུར་རོ། །གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ན་གནས་གཞན་ཡོངས་སུ་བཅད་པ་མེད་དེ། གང་ཐོབ་པའི་དོན་དུ་བར་མ་དོའི་སྲིད་པ་འགྲུབ་པའོ། །བར་མ་དོའི་སྲིད་པ་དེ་ཡང་འགྲོ་བ་འཕེན་པར་བྱེད་པའི་ལས་ཉིད་ཀྱིས་འགྲོ་བ་ཐོབ་པའི་ཆེད་དུ་འཕེན་པའི་ཕྱིར་འགྲོ་བ་གང་དུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་བ་དེར་གང་འོང་བར་འགྱུར་བའི་སྔོན་དུས་ཀྱི་སྲིད་པ་དེ་དང་འདྲ་བའི་རྣམ་པ་སྟེ། དབང་པོ་ཀུན་ཚང་བ་ལོ་ལྔ་དྲུག་ལོན་པའི་བྱིས་པའི་ཚད་ཙམ་པ་དབང་པོ་གསལ་བ། ཐོགས་པ་མེད་པ་ཡིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ལུས་ཤིན་ཏུ་དང་བ་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་ཉིད་ན་དྲི་ཟ་བས་དྲི་ཟ་རིགས་མཐུན་པ་དང་ལྷའི་མིག་དག་པས་མཐོང་བ་ལས་ཀྱི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཤུགས་དང་ལྡན་པ་མི་ལྡོག་པ་སྟེ། ཉི་མ་བདུན་ནམ་ཉི་མ་བདུན་པ་བདུན་ནམ་ཇི་སྲིད་སྐྱེ་བའི་ཚོགས་པ་མ་ཐོབ་པའི་དུས་ཀྱི་བར་དུ་སྡོད་པ་ནི་བཞེད་པ་ཐ་དད་ལས་བསྡད་ནས་ཕ་མ་དག་སྦྱོར་བ་མཐོང་སྟེ། ཇི་ལྟར་རིགས་པར་འདོད་ཆགས་སམ་ཞེ་སྡང་སྐྱེས་པས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་ནས་རྩེ་བར་འདོད་པས་ཡུལ་དེར་ཕྱིན་ནས། གནས་སྐབས་དེ་ལ་བདག་ཉིད་ཡང་དག་པར་མོས་ཤིང་མངལ་གྱི་གནས་ཡང་དག་པར་ཐོབ་པ་ལ་དགའ་བ་སྐྱེས་ནས་གནས་སོ། །དེ་ནས་འདི་ཕ་མའི་མི་གཙང་བ་ནུར་ནུར་པོ་གྱུར་པས་ཕུང་


DTG109_Page_0232
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པོ་གོར་གོར་པོར་འགྱུར་རོ། །ཕོ་ནི་མའི་ལྟོ་བ་གཡས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་རྒྱབ་ཏུ་ཁ་ཕྱོགས་ཤིང་ཙོག་ཙོག་པོར་འགྱུར་ལ། འོན་ཏེ་མོར་གྱུར་ན་ནི་གཡོན་པ་ལ་བརྟེན་ཏེ་ལྟོ་བ་ལ་ཁ་བལྟས་པའོ། །མོ་ཡིར་གྱུར་པའམ་ཕོ་ཡིར་གྱུར་པའི་འདོད་ཆགས་ཀྱིས་ཞུགས་ཏེ། གནས་ཇི་ལྟ་བས་ཕྱིས་མ་ནིང་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་སྒོ་ང་ལས་སྐྱེས་པ་དང་མངལ་སྐྱེས་དག་སྐྱེ་གནས་སུ་འགྲོའོ། །དྲོད་གཤེར་ལས་སྐྱེ་བ་ནི་ལས་ཇི་ལྟ་བར་གཙང་དང་མི་གཙང་བའི་དྲི་མ་མངོན་པར་འདོད་པ་ལས་ཏེ། རྫུས་སྐྱེས་ནི་གནས་མངོན་པར་འདོད་པས་སོ། །དམྱལ་བ་པ་རྣམས་སུ་མངོན་པར་འདོད་པ་ནི་བློ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དམྱལ་བའི་བར་དོའི་སྲིད་པ་ནི་སྤྱིའུ་ཚུགས་སོ། །མངལ་དུ་འཇུག་པ་བཞི་རྣམས་ཏེ་རྨོངས་པ་རྣམས་ནི་མངལ་དུ་འཇུག་པ་དང་གནས་པ་དང་འབྱུང་བ་ཤེས་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དེ་གཅིག་གོ །འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་བསོད་ནམས་རྒྱ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་འཇུག་པ་ཁོ་ན་ཤེས་བཞིན་དུའོ། །རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་འཇུག་པ་དང་གནས་པ་དག་གོ །སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་འཇུག་པ་དང་གནས་པ་དང་འབྱུང་བ་ཡང་སྟེ་བཞི་པའོ། །དེ་ལ་སྒོ་ང་ལས་སྐྱེས་པའི་གནས་པ་ནི་སེམས་ཅན་གང་སྒོ་ང་ལས་སྐྱེ་བ་རྣམས་ཏེ། ངང་པ་དང་རྨ་བྱ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལྟ་བུའོ། །མི་འགའ་ཞིག་རྣམས་ཀྱང་སྟེ་དཔེར་ན་ཁྲུང་ཁྲུང་མོ་ལས་སྐྱེས་པའི་བྲག་དང་ཉེ་བྲག་དང་རི་དགས་འཛིན་གྱི་མའི་བུ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་རྒྱལ་པོ་ལྔ་ལེན་གྱི་བུ་ལྔ་བརྒྱ་རྣམས་ལྟ་བུའོ། །མངལ་སྐྱེས་ནི་སེམས་ཅན་གང་མངལ་ནས་སྐྱེས་པ་རྣམས་ཏེ། མི་དང་གླང་པོ་ཆེ་དང་རྟ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུ་དང་ཡི་དགས་ཁ་ཅིག་ཀྱང་ངོ༌། །དྲོད་གཤེར་ལས་སྐྱེ་བ་ནི་གང་འབྱུང་བའི་དྲོད་གཤེར་ལས་སྐྱེས་པ་རྣམས་ཏེ་སྦྲང་བུ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །མི་འགའ་ཞིག་ཀྱང་སྟེ་ང་ལས་ནུ་དང་མཛེས་པ་དང་ཉེ་མཛེས་དང་ཐི་བའི་ཕྲེང་བ་ཅན་མ་དང་ཨ་མྲ་སྐྱོང་མ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །རྫུས་སྐྱེས་ནི་སེམས་ཅན་རྐང་ལག་དང་ཉིད་ལག་ཐམས་ཅད་ལྡན་པ་ལ་ལན་ཅིག་ལ་སྐྱེ་བ་རྣམས་ཏེ། ལྷ་རྣམས་དང་དམྱལ་བ་རྣམས་དང་སྲིད་པ་བར་མ་རྣམས་དང་ཡི་དགས་འགའ་ཞིག་དང༌། ཀླུ་དང་ནམ་མཁའ་ལྡིང་ལ་སོགས་པའི་དུད་འགྲོ་འགའ་ཞིག་དང་བསྐལ་པ་དང་པོ་པའི་མི་རྣམས་


DTG109_Page_0233
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལྟ་བུའོ། །སྐྱེ་གནས་ཐམས་ཅད་ལས་རྫུས་སྐྱེས་མཆོག་གོ །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མངལ་སྐྱེས་ཀྱི་སྐྱེ་གནས་ལ་བརྟེན་པ་ནི། ཉེ་དུའི་འབྲེལ་པས་ཤཱ་ཀྱའི་རིགས་ཆེན་པོ་ཆོས་ལ་གཞུག་པའི་དོན་དང་འདི་ནི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རིགས་སོ་ཞེས་གཞན་རྣམས་རིམ་གྲོ་ཆེར་བསྐྱེད་པའི་དོན་དང་མིར་གྱུར་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་གྲུབ་པ་འདི་ཐོབ་པོ་ཞེས་གདུལ་བྱ་རྣམས་སྤྲོ་བའི་དོན་དུའོ། །གཞན་དུ་ན་རིགས་དང་གདུང་ཡོངས་སུ་མི་ཤེས་པ་ཅི་འདི་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུའམ་ལྷ་འམ་ཤ་ཟ་ཞེས་པ་འདི་ལྟར་ཡོངས་སུ་རྟོག་པར་འགྱུར་རོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་རྫུས་སྐྱེས་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཤི་བ་རྣམས་ཀྱི་ལུས་མི་གནས་ཏེ་མར་མེ་བཞིན་མི་སྣང་བར་འགྱུར་བས་སྐུ་གདུང་རྣམས་གཞག་པའི་དོན་དུའོ་ཞེས་སོ། །དེ་མ་ཡིན་ཏེ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་བྱིན་རླབས་ལས་སྐུ་གདུང་རྣམས་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དངོས་པོ་ལས་ནི་སྐུ་གདུང་རྣམས་མི་འདོད་པ་ཁོ་ན་སྟེ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་ཐུབ་པ་དྲི་མ་མེད་པའི་བློ་ཅན་བཞི་ཅན་གྱི་འགྲོ་བ་འདི་ཡང་ཟས་བཞིས་གནས་པའོ། །དེ་ལ་ཁམ་བཞི་ཅན་གྱི་འགྲོ་བ་འདི་ཡང་ཟས་བཞིས་གནས་པའོ། །དེ་ལ་ཁམ་གྱི་ཟས་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་ནའོ། །གསུམ་འདུས་པ་ལས་སྐྱེས་པ་རེག་པ་དང་ཡིད་ལ་སེམས་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་པ་ཟས་གསུམ་ནི་ཁམས་གསུམ་རྣམས་ནའོ། །དེ་ལ་རེག་པ་ནི་རྒྱ་མཚོའི་འགྲམ་དུ་སྲོག་ཆགས་རྣམས་ཀྱིས་བྱེ་མར་བཞག་པའི་སྒོ་ང་རྣམས་མའི་རེག་པ་དྲན་པ་རྣམས་འདྲུལ་བར་མི་འགྱུར་ལ་གང་དྲན་པ་དེ་རྣམས་འདྲུལ་བ་ལྟ་བུའོ། །ཡིད་ལ་སེམས་པ་ནི་དཔེར་ན་མུ་གེ་ཡོད་ན་ཐལ་བའི་ཐུམ་བུ་ལ་ཕྱིར་བརྟགས་པའི་བུ་དག་ཡུན་རིང་པོར་གནས་པ་བཤིག་པ་ནི་ཡི་ཆད་ནས་ཤི་བ་དང༌། རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོར་གྲུ་ཞིག་པའི་སྐྱེས་བུ་རྣམས་སྒྲུབ་པའི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་ལ་ཐད་དོ་ཞེས་ཏེ་དྲུང་དུ་སོང་སྟེ་ཀུན་དུ་མ་ནམས་ནས་རེ་བ་ཆད་ནས་ཤི་བ་ལྟ་བུའོ།། གལ་ཏེ་གང་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྲིད་པ་རྣམས་གསོ་བར་བྱེད་པས་ཟས་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་གཙོ་བོ་ཡིན་ཏེ་ལུས་རྒྱས་པའི་དོན་དུ་ཁམ་དུ་བྱས་པའི་ཟས་དང་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་རྒྱས་པའི་ཆེད་དུ་རེག་པ་དང་ཡིད་ལ་སེམས་པས་ཡང་སྲིད་འཕེན་པ་དང་


DTG109_Page_0234
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འཕངས་ཟིན་པ་ནི་ལས་ཀྱིས་བསྒོས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ས་བོན་ལས་མངོན་པར་འགྲུབ་པོ། །འགྲོ་བ་གང་ན་ཟས་སུ་ཡོད་ཅེ་ན་ཐམས་ཅད་ན་ཐམས་ཅད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་གནས་རྣམས་ནའོ། །དམྱལ་བ་ན་ཁམ་དུ་བྱས་པའི་ཟས་ཅི་ལྟར་ཞེ་ན། ལྕགས་ཀྱི་ཐོ་ལུམ་འབར་བ་དང་ཟངས་བསྐོལ་བའོ། །ཉམས་པར་བྱེད་པའི་ཟས་ནི་དམྱལ་བ་པ་རྣམས་ན་སྟེ་དེས་ཀྱང་བཀྲེས་པ་དང་སྒོམ་པ་འཇོམས་པར་ནུས་པའོ། །ཉི་ཚེ་བའི་དམྱལ་བ་རྣམས་ན་ཁམ་དུ་བྱས་པའི་ཟས་མི་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་དང་གནས་པ་དང་འཆི་འཕོ་བ་རྣམས་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དེ་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཆད་པ་དང་མཚམས་སྦྱོར་བ་དང་ཁམས་དང་ས་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་དང་འཆི་འཕོ་དང་སྐྱེ་བ་ཞེས་པ་ཆོས་དྲུག་ནི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཁོ་ན་ལ་འདོད་ཀྱི་གཞན་ལ་མ་ཡིན་ནོ། །འདིར་བར་མ་དོའི་སྲིད་པ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་ཡང་སྐྱེ་བའོ། །འཆི་འཕོ་དང་སྐྱེ་བ་དག་ནི་ཚོར་བ་བཏང་སྙོམས་ལའོ། །འོན་ཀྱང་མཉམ་པར་གཞག་པའི་སེམས་དང་སེམས་མེད་པ་ལ་དེ་དག་མེད་དོ། །གང་གི་ཚེ་འདིའི་རྟེན་རྣམ་པར་འགྱུར་བར་རྩོམ་པ་དེའི་ཚེ་ངེས་པར་འདིའི་རྟེན་དེ་དང་འབྲེལ་པ་སྟེ། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་ནི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པའི་རྗེས་སུ་བྱེད་པ་ཙམ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་དེ་མ་ཐག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་དོན་མེད་པའི་ཕྱིར་འགོག་པ་དང་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དག་བཞིན་དུ་སྔར་གྱི་སེམས་ཡུན་རིང་པོ་འགགས་པ་ལས་ཀྱང་སྐྱེས་པར་གྱུར་པའི་སེམས་མངོན་དུ་གྱུར་ནས་ཕྱིས་འཆི་འཕོའི་གཞན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེ་བ་ལས་ནི་སེམས་ཆད་པའི་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པར་མི་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར། འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་སེམས་མེད་པར་རིགས་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་གང་སྣང་བ་མེད་པའི་འགྲོ་བ་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཕྱི་རོལ་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་ཅན་དང་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་མིག་ལམ་དུ་མི་འོང་བ་དེ་རྣམས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཤིང་རྟའི་འཁོར་ལོའི་ཚད་ཙམ་གྱི་ཕྱོགས་ལ་སྣང་བར་འགྱུར་བ་དེ་རྣམས་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་མང་སྟེ། སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་ལྷ་དང་མི་དེ་ཙམ་མེད་དོ། །དེ་


DTG109_Page_0235
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལྟར་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པ་སྣང་བ་དེ་རྣམས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་རིགས་པར་འདུལ་བར་བྱེད་དོ། །དེ་རྣམས་སེམས་ཅན་གཞན་རྣམས་ཀྱིས་ཤེས་པ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་པའོ། །འདུལ་བ་ཡང་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པས་སོ། །དེ་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཞབས་ཀྱིས་གསུངས་པ། ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་འཁོར་ལོ་འདི། །སྲིད་པའི་ལམ་དུ་འཁོར་བར་འགྱུར། །འདི་ལས་གཞན་པའི་སེམས་ཅན་གང༌། །ལམ་འབྲས་སྤྱོད་པ་མེད་པར་འདོད། །མེ་ལོང་ལ་བརྟེན་གང་འདྲ་བར། །བཞིན་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་སྣང་བ་ན། །དེ་ནི་དེར་འཕོས་མ་ཡིན་ལ། །དེ་མེད་ན་ནི་དེ་མི་འབྱུང༌། །དེ་བཞིན་ཕུང་པོ་སྐྱེ་འགྱུར་ཞིང༌། །སྲིད་པ་བར་དོར་མཚམས་སྦྱོར་བ། །མཁས་པས་དེ་འཕོས་མ་ཡིན་པར། །ཐམས་ཅད་ཚེ་ན་ངེས་པར་བྱ། །མདོར་ན་སྟོང་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས། །སྟོང་པའི་ཆོས་རྣམས་སྐྱེད་པར་བྱེད། །ལས་འབྲས་བྱེད་པོ་ཟ་བ་པོ། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནི་རྒྱལ་བས་བསྟན། །ཆོས་རྣམས་རྒྱུ་ལས་སྐྱེ་བ་ལ། །འགལ་བ་ནམ་ཡང་ཡོད་མ་ཡིན། །གང་ཕྱིར་རྒྱུ་ནི་རྒྱུས་སྟོང་བས། །སྐྱེ་བ་མེད་པར་རྟོགས་པར་བྱ། །ཞེས་ཏེ་སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་བརྗོད་ཟིན་ཏོ། །སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། འདིར་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་གྲུབ་པ་ནམ་མཁའ་ལ་གནས་པའི་འོག་ཏུ་རླུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་རྔམས་སུ་དཔག་ཚད་འབུམ་ཕྲག་བཅུ་དྲུག་པ་རྒྱར་གྲངས་མེད་པའོ། །དེར་སྤྲིན་གྱི་ཆར་པ་ལས་ཆུའི་དཀྱིལ་འཁོར་དཔངས་སུ་འབུམ་ཕྲག་བརྒྱད་པའོ། །ཆུ་ལྷག་མ་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་གསེར་གྱི་ས་གཞིའི་དཀྱིལ་འཁོར་དཔངས་སུ་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་ལྷག་པའི་སུམ་འབུམ་པའོ། །འདི་དག་གི་རྒྱའི་ཚད་ནི་སྟོང་ཕྲག་གསུམ་དང་ཕྱེད་དང་ལྔ་བརྒྱ་ལྷག་པའི་འབུམ་ཕྲག་བཅུ་གཉིས་སོ། །འཁོར་ཡུག་ཏུ་ནི་སུམ་འགྱུར་རོ། །དེར་རི་རབ་ལ་བསྐོར་ཏེ་གཉའ་ཤིང་འཛིན་དང་གཤོལ་མདའ་འཛིན་དང་སེང་ལྡེང་ཅན་དང་བལྟ་ན་སྡུག་དང་རྟ་རྣ་དང་རྣམ་འདུད་དང་མུ་ཁྱུད་འཛིན་ཏེ་གསེར་གྱི་རི་བདུན་རྣམས་སོ། །དེ་ལས་ཕྱི་རོལ་ན་གླིང་བཞི་རྣམས་དང༌། དེ་རྣམས་ཀྱི་ཕྱི་རོལ་ན་འཁོར་ཡུག་གི་ལྕགས་རི་སྟེ་བརྒྱད་པའོ། །ལྷུན་པོ་ནི་གསེར་དང་དངུལ་དང་བཻ་ཌཱུཪྻ་དང་ཤེལ་གྱི་


DTG109_Page_0236
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རང་བཞིན་ནོ། །འཛམ་བུའི་གླིང་འདིའི་ལོགས་བཻ་ཌཱུཪྻའི་རང་བཞིན་དུ་སྣང་སྟེ། དེའི་འོད་འདིར་ཕོག་པས་ནམ་མཁའ་བཻ་ཌཱུཪྻའི་ཁ་དོག་ཏུ་སྣང་ངོ་ཞེས་སོ། །རི་འདི་རྣམས་ཀྱང་ཆུ་ལ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་ནུར་ནུབ་ལ། ལྷུན་པོ་ནི་ཆུ་ལས་སྟེང་དུ་ཡང་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུའོ། །བརྒྱད་པོ་ནི་ཕྱེད་ཕྱེད་ཕྲི་བ་སྟེ་དེ་རྣམས་དཔངས་དང་ཞིང་མཉམ་པའོ། །འདི་རྣམས་ཀྱི་བར་རྣམས་ནི་རོལ་མཚོ་བདུན་ཏེ། དྲི་བཟང་བ་དང་རོ་ཞིམ་པ་དང་ཡང་བ་དང༌། དང་བ་དང༌། འཇམ་པ་དང༌། བསིལ་བ་དང༌། མགྲིན་པ་དང་ལྟོ་བ་ལ་མི་གནོད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཡན་ལག་བརྒྱད་དང་ལྡན་པའི་ཆུས་གང་བའོ། །དེ་ལ་རི་རབ་དང་གཉའ་ཤིང་འཛིན་གྱི་བར་ནི་ནང་གི་རྒྱ་མཚོ་དང་པོ་སྟེ་དཔག་ཚད་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུའོ། །ལོགས་ཀྱི་རྒྱར་ནི་གཉའ་ཤིང་འཛིན་གྱི་འགྲམ་ནས་བགྲོད་པར་བྱ་བ་ལས་སུམ་འགྱུར་རོ། །རོལ་མཚོ་གཞན་རྣམས་ཕྱེད་ཕྱེད་དོ་མུ་ཁྱུད་འཛིན་དང་འཁོར་ཡུག་དག་གི་བར་ནི་ཕྱིའི་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་སྟེ་བ་ཚ་ཅན་གྱི་ཆུས་གང་བ་ཞེང་དུ་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་ལྷག་པའི་འབུམ་ཕྲག་གསུམ་པའི་ཚད་ཅན་ནོ། །དེ་ལ་གླིང་བཞི་སྟེ་རི་རབ་ཀྱི་ངོས་བཞི་རྣམས་ནའོ། །དེ་ལ་འཛམ་བུའི་གླིང་ངོས་གསུམ་ལ་སྟོང་ཕྲག་གཉིས་དང་གཅིག་ལ་ནི་དཔག་ཚད་ཕྱེད་དང་བཅས་པའི་དཔག་ཚད་གསུམ་སྟེ་ཤིང་རྟའི་དབྱིབས་ལྟ་བུའོ། །དེའི་དབུས་སུ་གསེར་གྱི་རང་བཞིན་གྱི་ས་གཞི་ལ་རྡོ་རྗེའི་གདན་མངོན་པར་འགྲུབ་སྟེ་གང་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཐམས་ཅད་བཞུགས་ནས་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའོ། །འདིའི་ཤར་ན་ཤར་གྱི་ལུས་འཕགས་ཟླ་ཕྱེད་ལྟ་བུ་ངོས་གསུམ་འདི་དང་འདྲ་བ་གཅིག་ལ་དཔག་ཚད་ཕྱེད་དང་བཞི་བརྒྱ་པའོ། །འདི་ནས་ནུབ་ན་ནུབ་ཀྱི་བ་ལང་སྤྱོད་སྟོང་ཕྲག་ཕྱེད་དང་བརྒྱད་པ་ཟླུམ་པ་ཟླ་བ་གང་བ་ལྟ་བུ་སྟེ་འདིའི་དབུས་ལ་ཕྱེད་དང་གསུམ་མོ། །འདིའི་བྱང་ན་བྱང་སྒྲ་མི་སྙན་གྲུ་བཞི་པ་ངོས་སོ་སོར་སྟོང་ཕྲག་གཉིས་པའོ། །གང་གླིང་རྣམས་ཀྱི་དབྱིབས་འདྲ་བ་དེའི་དབྱིབས་ལྟ་བུ་ཁོ་ནར་དེར་མི་རྣམས་ཀྱི་གདོང་པའོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་མོའི་དབང་པོའི་ཡང་ངོ་ཞེས་སོ། །ལུས་དང་ལུས་འཕགས་སྒྲ་མི་སྙན། །སྒྲ་མི་སྙན་ཟླ་རྔ་ཡབ་གཞན། །གཡོ་ལྡན་དང་ནི་ལམ་མཆོག་འགྲོ། །བརྒྱད་རྣམས་དེ་ཡི་བར་གྱི་གླིང་


DTG109_Page_0237
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཐམས་ཅད་ན་མི་རྣམས་གནས་སོ། །གཞན་རྣམས་ན་རེ་གཅིག་ན་སྲིན་པོ་རྣམས་སོ། །ཞེའོ། །འཛམ་བུའི་གླིང་འདི་ཉིད་ན། བྱང་དུ་རི་ནག་པོ་དགུའི་ཕ་རོལ་ན་གངས་དང་ལྡན་པའི་རིའོ། །དེ་ལས་ཕ་རོལ་སྤོས་ངད་ལྡང་བ་ལས་ཚུ་རོལ་ན་མཚོ་མ་དྲོས་པ་ཞེས་པ་ཡན་ལག་བརྒྱད་དང་ལྡན་པའི་ཆུས་གང་བ་ཆུ་ཞེང་དུ་དཔག་ཚད་ལྔ་བཅུ་པ་གང་ལས་ཆུ་བོ་ཆེན་པོ་གང་གཱ་དང་སིན་དྷུ་དང་སི་ཏཱ་དང་པཀྵུ་རྣམས་འབབ་པའོ། །དེའི་དྲུང་ན་འཛམ་བུ་མངོན་པར་གྲུབ་སྟེ་གང་གི་དབང་གིས་འདི་འཛམ་བུའི་གླིང་ཞེས་བརྗོད་པའོ། །འཛམ་བུའི་གླིང་འདི་ཉིད་ཀྱི་འོག་དཔག་ཚད་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུའོ་འོག་ན་མནར་མེད་པའི་དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་སྟེ་དཔངས་དང་རྒྱའི་ཚད་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་པའོ། །མནར་མེད་པའི་སྟེང་དུ་སྟེང་ནས་སྟེང་དུ་རབ་ཏུ་ཚ་དང་ཚ་བ་དང་ངུ་འབོད་ཆེན་པོ་དང་ངུ་འབོད་དང་བསྡུས་འཇོམས་དང་ཐིག་ནག་དང་ཡང་སོས་ཏ་དམྱལ་བ་བདུན་རྣམས་སོ། །གཞན་རྣམས་ན་རེ་མནར་མེད་པའི་ལོགས་རྣམས་ནའོ་ཞེས་སོ། །བརྒྱད་པོ་དེ་རྣམས་ནི་སོ་སོར་བཅུ་དྲུག་ཉེ་འཁོར་ཏེ་དམྱལ་བར་ལྟུང་བ་རྣམས་འདི་རྣམས་སུ་སླར་ལྟུང་བའོ། །ཅི་དམྱལ་བའི་སྲུང་མ་དེ་རྣམས་སེམས་ཅན་ནམ་འོན་ཏེ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ནོ་བྱ་བ་བྱེད་པ་ཅི་ལྟར་ཞེ་ན་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལས་ཀྱིས་དེ་ལྟར་སྣང་བའོ། །གང་གཤིན་རྗེའི་སྲིན་པོར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞེས་གསུངས་པ་ནི། དེར་གང་གཤིན་རྗེས་བཀའ་བསྒོས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་དམྱལ་བར་ཁྲིད་པར་བྱེད་པ་དེ་རྣམས་གཤིན་རྗེའི་སྲིན་པོ་ཞེས་བརྗོད་ཀྱི་གང་ལས་བྱེད་པ་རྣམས་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སོ། །གཞན་རྣམས་ན་རེ་སེམས་ཅན་ནོ་ཞེའོ། །དེའི་ལས་རྣམས་གང་དུ་རྣམ་པར་སྨིན་ཞེ་ན། དམྱལ་བ་དེ་རྣམས་ཉིད་དུའོ། །ཅི་ལྟར་མེར་གནས་པ་རྣམས་མི་འཚིག་ཅེ་ན། ལས་རྣམས་ཀྱི་མེ་ལས་མཚམས་བྱས་པའི་ཕྱིར་རམ་ཡང་ན་འབྱུང་བའི་ཁྱད་པར་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚ་བའི་དམྱལ་བ་བརྒྱད་པོ་འདི་རྣམས་ལས་གཞན་རྣམས་ནི་གྲང་བའི་དམྱལ་བ་རྣམས་ཏེ་ཆུ་བུར་ཅན་དང་ཆུ་བུར་རྡོལ་བ་དང་སོ་ཐམས་ཐམས་པ་དང་ཨ་ཆུ་ཟེར་བ་དང་ཀྱི་ཧུད་ཟེར་བ་དང་ཨུཏྤལ་ལྟར་གས་པ་དང༌། པདྨ་ལྟར་གས་པ་དང༌། པདྨ་ལྟར་ཆེར་


DTG109_Page_0238
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གས་པ་ཞེས་པ་བརྒྱད་པོ་རྣམས་འཛམ་བུའི་གླིང་འདིའི་འོག་ན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་ལོགས་ལའོ། །འཛམ་བུའི་གླིང་འདིའི་འོག་ན་མནར་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་གོ་སྐབས་ཡང་ཡོད་དེ་གླིང་རྣམས་འབྲུའི་ཕུང་པོ་བཞིན་འོག་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་རིམ་གྱིས་གཞོལ་བའོ་ཞེས་པ་དམྱལ་བ་བཅུ་དྲུག་པོ་འདི་རྣམས་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་གྲུབ་པའོ། །ཉི་ཚེ་བའི་དམྱལ་བ་རྣམས་ནི་རང་རང་གི་ལས་ཀྱང་མང་པོའམ་གཉིས་སམ་གཅིག་ཀྱང་རུང་སྟེ། དེ་རྣམས་ཀྱིས་རྣམ་པའི་བྱེ་བྲག་དུ་མའོ། །གནས་ཀྱང་ངེས་པ་མེད་དེ་ཆུ་བོ་དང་རི་དང་མྱ་ངམ་གྱི་ཕྱོགས་རྣམས་དང་འོག་ནའང་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དུད་འགྲོ་རྣམས་ཀྱང་ཐང་དང་ཆུ་དང་ནམ་མཁའི་སྤྱོད་ཡུལ་པའོ། །ཡི་དགས་རྣམས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ནི་གཤིན་རྗེ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེའི་རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་ནི་འཛམ་བུའི་གླིང་གི་འོག་དཔག་ཚད་ལྔ་བརྒྱས་བར་ཡོངས་སུ་བཅད་ནས་ཏེ། དེ་རྣམས་ཀྱི་རྩ་བའི་གནས་ཡིན་ལ་དེ་ལས་གཞན་དུ་འཕོས་པ་རྣམས་སོ། །འདིའི་སྟེང་གི་བར་སྣང་ལ་འཕྲུལ་བྱེད་ཀྱི་རླུང་རྣམས་འཁོར་བ་དང་འདྲ་བར་ཟླ་བ་དང་ཉི་མ་དང་སྐར་མ་རྣམས་རི་རབ་ལ་ཡོངས་སུ་བསྐོར་བར་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་ཟླ་བ་དང་ཉི་མ་དག་རི་རབ་ཀྱི་ཕྱེད་གཉའ་ཤིང་འཛིན་གྱི་རིའི་སྟེང་ནས་མཉམ་པར་རྒྱུའོ། །ཚད་ནི་ཟླ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་དཔག་ཚད་ལྔ་བཅུ་པའོ། །ཉི་མའི་ལྔ་བཅུ་རྩ་གཅིག་པའོ། །སྐར་མའི་གཞལ་ཡས་ཁང་རྣམས་ཀྱི་གང་ཆུང་བ་དེའི་ཚད་རྒྱང་གྲགས་སོ། །ཉི་མའི་གཞལ་མེད་ཁང་གི་འོག་ཕྱི་རོལ་ནི་མེ་ཤེལ་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཚ་ཞིང་སྣང་བར་བྱེད་པའོ། །ཟླ་བའི་གཞལ་མེད་ཁང་གི་འོག་ནི་ཆུ་ཤེལ་བསིལ་བ་དང་སྣང་བར་བྱེད་པའོ། །གླིང་བཞིར་ཉི་མ་གཅིག་དང་ཟླ་བ་གཅིག་གིས་བྱ་བ་བྱེད་དོ། །གང་གི་ཚེ་བྱང་གི་སྒྲ་མི་སྙན་དུ་ནམ་ཕྱེད་པ་དེའི་ཚེ་ཤར་ལུས་འཕགས་སུ་ཉི་མ་ནུབ་པའོ། །འཛམ་བུའི་གླིང་དུ་ཉི་མ་ཕྱེད་དོ། །བ་ལང་སྤྱོད་དུ་འཆར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཞན་རྣམས་སུ་ཡོང་ངོ༌། །འདི་ཉི་མའི་འགྲོས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས་མཚན་མོ་དང་ཉིན་མོ་རྣམས་འཕེལ་བ་དང་ཐུང་བ་དག་གོ །དཀར་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱི་དང་པོར་ཟླ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཉམས་པར་མཐོང་བའི་རྒྱུ་ཅི་ཞེ་ན། ཉི་མའི་འོད་ཀྱིས་


DTG109_Page_0239
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཏེ་ཟླ་བའི་གཞལ་ཡས་ཁང་གི་ལོགས་གཞན་ལ་གྲིབ་མ་ལྷུང་སྟེ་ཟླ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་མ་རངས་པར་མཐོང་ངོ༌། །སྔོན་གྱི་སློབ་དཔོན་རྣམས་ན་རེ། གང་རེ་འགའ་གཞལ་མེད་ཁང་གི་ཕྱེད་སྣང་བ་དེ་འདྲ་བ་དེ་རྒྱུ་བའི་ཚུལ་ལོ། །ཞེས་སོ། །ཉི་མ་ལ་སོགས་པའི་གཞལ་ཡས་ཁང་འདི་རྣམས་ལ་གནས་པའི་ལྷ་རྣམས་ནི་རྒྱལ་ཆེན་བཞིའི་རིས་པ་གཞལ་མེད་ཁང་ལ་གནས་པ་རྣམས་སོ། །ས་ལ་གནས་པ་ནི་རི་རབ་ཀྱི་བང་རིམ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་གནས་པའོ། །རི་རབ་ཀྱི་བང་རིམ་བཞི་རྣམས་ཏེ། དེ་ལ་གཅིག་ནི་དཔག་ཚད་སྟོང་ཕྲག་བཅུ་གྱེན་དུ་སོན་པ་ནས་ཏེ་བཞི་པའི་བར་དུ་ཡང་དེ་བཞིན་དུའོ། །སྟོང་ཕྲག་བཅུ་དྲུག་དང་བརྒྱད་དང་བཞི་དང་གཉིས་ཐོན་པའོ། །དེ་རྣམས་ལ་ལག་ན་གཞོང་ཐོགས་རྣམས་དང་ཕྲེང་ཐོགས་རྣམས་དང་རྟག་མྱོས་རྣམས་དང་རྒྱལ་ཆེན་རིས་བཞི་པའི་ལྷ་རྣམས་ཏེ། གཉའ་ཤིང་འཛིན་ལ་སོགས་པ་རི་བདུན་པོ་རྣམས་ལ་ཡང་ངོ༌། །བང་རིམ་བཞི་པ་ལ་རྣམ་ཐོས་སྲས་དང་ཡུལ་འཁོར་སྲུང་དང་འཕགས་སྐྱེས་པོ་དང་མིག་མི་བཟང་སྟེ་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བཞི་རྣམས་བྱང་ལ་སོགས་པའི་ཕྱོགས་རྣམས་ལ་གནས་སོ། །ལག་ན་གཞོང་ཐོགས་ལ་སོགས་པ་འདི་རྣམས་ཐམས་ཅད་རྒྱལ་ཆེན་བཞིའི་རིས་ཀྱི་ལྷའོ། །ལྷུན་པོའི་སྟེང་ན་ལེགས་པར་སྤྱད་པ་ལྷན་ཅིག་བྱས་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་དེར་སྐྱེས་པས་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པའོ། །ལྷུན་པོའི་སྟེང་གི་ངོས་སོ་སོར་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུ་སྟེ་ཐུར་དུ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ། །གཞན་རྣམས་ན་རེ་ངོས་སོ་སོར་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གྲྭ་བཞིན་དཔག་ཚད་ལྔ་བརྒྱའི་ཚད་ཀྱིས་བརྩེགས་པ་བཞི་རྣམས་ཏེ། གང་རྣམས་སུ་ལག་ན་རྡོ་རྗེ་ཞེས་པའི་གནོད་སྦྱིན་རྣམས་སོ་སོར་གནས་པའོ། །རི་རབ་ཀྱི་སྟེང་དེའི་དབུས་ན་གྲོང་ཁྱེར་བལྟ་ན་སྡུག་ཅེས་པ་ངོས་རེ་རེ་ལ་དཔག་ཚད་ཕྱེད་དང་སུམ་སྟོང་དུ་རིང་བ་དཔངས་སུ་དཔག་ཚད་ཕྱེད་དང་གཉིས་པ། སའི་མཐིལ་གསེར་གྱི་རང་བཞིན་ལ་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བཀྲ་བ་ཤིང་བལ་ལྟར་རེག་ན་འཇམ་པ་བརྒྱ་བྱིན་གྱི་རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་ངོ༌། །དེའི་དབུས་ན་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་ཞེས་པའི་ཁང་བོ་ཟངས་ངོས་སོ་སོར་དཔག་ཚད་བརྒྱ་ཕྲག་ཕྱེད་དང་གསུམ་དུ་རིང་བ་དཔངས་སུ་ཇི་ལྟར་མཛེས་པའོ། །གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ལོགས་བཞི་རྣམས་


DTG109_Page_0240
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ན་ཤིང་རྟ་སྣ་ཚོགས་དང་རྩུབ་འགྱུར་དང་འདྲེས་ཚལ་དང་དགའ་བའི་ཚལ་ཞེས་པ་སྐྱེད་མོས་ཚལ་རྣམས་སོ། །གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ཕྱི་རོལ་གྱི་ལོགས་གཉིས་ཀྱི་བྱང་ཤར་ན་ཤིང་ཡོངས་འདུས་བརྟོལ་ཏེ། དེའི་རྩ་བ་དཔག་ཚད་ལྔ་ཟུག་གོ །དཔངས་སུ་དཔག་ཚད་བརྒྱ་པའོ། །ཡལ་ག་དང་འདབ་མ་དང་ལོ་མ་དཔག་ཚད་ལྔ་བཅུ་ཁྱབ་སྟེ་གནས་སོ། །དེ་ཐམས་ཅད་མེ་ཏོག་རྒྱས་པའི་དྲི་རྫི་ཕྱོགས་སུ་དཔག་ཚད་བརྒྱར་འགྲོ་ལ་རྫི་ཕྱོགས་མ་ཡིན་པར་དཔག་ཚད་ལྔ་བཅུའོ། །ཅི་རང་གི་འབྱུང་བ་ལ་བརྟེན་པ་ཁོ་ནས་མེ་ཏོག་གི་དྲིའི་རྒྱུན་དེ་འཇུག་གམ། འོན་ཏེ་རླུང་ལ་བསྒོས་ནས་སྐྱེ་ཞེ་ན། འདི་ལ་ངེས་པ་མེད་ལ་སློབ་དཔོན་གྱི་འདོད་པ་གཉིས་ཀ་ལྟར་ཡང་ངོ༌། །ལྷོ་ནུབ་ན་ཆོས་བཟངས་ཏེ་ལྷའི་བདུན་ས་གང་དུ་ལྷ་རྣམས་འཁོད་ནས་བྱ་བ་དང་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་བགྲོ་བར་བྱེད་པའོ། །དེ་པའོ། །དེ་ལྟ་བུ་ནི་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པ་རྣམས་ཀྱི་སྣོད་གནས་པའོ། །སྐབས་གསུམ་པ་རྣམས་ལས་སྟེང་དུ་ལྷ་རྣམས་གཞལ་མེད་ཁང་ལ་གནས་པའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱང་འཐབ་བྲལ་དང་དགའ་ལྡན་དང་འཕྲུལ་དགའ་དང་གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་དེ་འདོད་ཁམས་པ་རྣམས་དང་བསམ་གཏན་བཞི་པའི་ས་བས་སོ། །དེ་ལ་ཚ་བའི་དམྱལ་བ་བརྒྱད་དང་གླིང་བཞི་དང་རྒྱལ་ཆེན་བཞིའི་རིས་ལ་སོགས་པ་ལྷ་དྲུག་དང། དུད་འགྲོ་དང༌། ཡི་དགས་ཀྱི་དབྱེ་བས་འདོད་ཁམས་གནས་རིས་ཉི་ཤུའོ། །དེ་ལ་འདོད་པ་སྐྱེ་བ་གསུམ་རྣམས་ཏེ། འདོད་པ་ཇི་ལྟར་བསྐྱེད་པ་ལོངས་སྤྱོད་པ་ལས་མི་རྣམས་དང་ལྷའི་རིས་བཞི་རྣམས་དང༌། འཕྲུལ་དགའ་བ་རྣམས་རང་གིས་སྤྲུལ་ཞིང་སྤྲུལ་ནས་འདོད་པ་རྣམས་ལོངས་སྤྱོད་པ་དང་གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་པ་རྣམས་གཞན་གྱི་སྤྲུལ་པའི་འདོད་པ་རྣམས་ལ་དབང་ཕྱུག་གི་དབང་བྱེད་པའོ། །འདིར་ས་དང་འབྲེལ་པར་གནས་པ་རྒྱལ་ཆེན་བཞིའི་རིས་དང་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པ་རྣམས་མི་བཞིན་དུ་གཉིས་ཀྱིས་གཉིས་འཁྲིག་ལ། འཐབ་བྲལ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་གྲངས་ཇི་ལྟ་བར་འཁྱུད་པ་དང་ལག་པ་བཅངས་པ་དང་དགོད་པ་དང་ལྟ་བས་སོ། །འོན་ཀྱང་ལྷ་རྣམས་ལ་ཁུ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རླུང་བཏང་བས་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་དང་བྲལ་ལོ། །བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་རྣམས་ན་རེ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་གཉིས་ཀྱིས་གཉིས་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་སྟེ་དུས་ཡོངས་སུ་བཅད་


DTG109_Page_0241
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པས་འཁྱུད་པ་ལ་སོགས་པར་གདགས་པར་གསུངས་སོ་ཞེས་སོ། །ཇི་ཙམ་ཇི་ཙམ་དུ་ཡུལ་ཤས་ཆེ་བ་དེ་ཙམ་དུ་འདོད་ཆགས་ཀྱང་ཤས་ཆེ་བའོ། །ལྷའམ་ལྷ་མོ་གང་གིས་ཕང་པར་གཞོན་ནུ་མ་བྱུང་བ་དེ་ནི་དེ་དག་གི་བུ་བརྒྱུད་དེ་ལྟའི་རིས་རྣམས་སུ་ལོ་ལྔ་དང་དྲུག་དང་བདུན་དང་བརྒྱད་དང་དགུ་པ་དང་བཅུ་པ་ལྟ་བུར་རོ། །གཟུགས་ཁམས་སུ་ནི་ལྷ་རྣམས་ལུས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་ཀྱི་དབང་པོ་དང་བྲལ་བ་གོས་དང་བཅས་པར་སྐྱེའོ། །ལྷ་དེ་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་འཕགས་པའི་སྐད་དུ་སྨྲའོ། །དེ་ལ་བསམ་གཏན་དང་པོ་ནི་ཚངས་རིས་དང༌། ཚངས་པའི་མདུན་ན་འདོན་དང་ཚངས་ཆེན་པོ། །གཉིས་པ་ནི་འོད་ཆུང་དང་ཚད་མེད་འོད་དང་འོད་གསལ་ལོ། །གསུམ་པ་ནི་དགེ་ཆུང་དང་ཚད་མེད་དགེ་དང་དགེ་རྒྱས་ཏེ་འདི་རྣམས་ཀྱང་བདེ་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་བའོ། །བཞི་པ་ནི་རབ་ཀྱི་མཐའ་པ་ནི་བཏང་སྙོམས་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་སྟེ། སྤྲིན་མེད་དང་བསོད་ནམས་སྐྱེས་དང་འབྲས་བུ་ཆེ་དང་མི་ཆེ་བ་དང་མི་གདུང་བ་དང་གྱ་ནོམ་སྣང་དང་ཤིན་ཏུ་མཐོང་བ་འོག་མིན་ནོ། །བསམ་གཏན་བཞི་ནི་ཆུང་དུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོའི་དབྱེ་བས་སོ་སོར་གསུམ་པའོ། །བཞི་པ་ནི་ཆེན་པོ་ཉིད་ལ་ཆུང་ངུའི་ཆུང་དུ་དང༌། ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་དང་ཤིན་ཏུ་ཆེན་པོ་དང་མཆོག་ཏུ་ཆེན་པོའི་བྱེ་བྲག་གིས་གནས་དྲུག་སྟེ་འདི་རྣམས་གནས་བཅུ་བདུན་ནོ། །དེ་ན་གནས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་དང་བཅས་པ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སོ། །འབྲས་བུ་ཆེ་བའི་ཕྱོགས་གཅིག་ན་འདུ་ཤེས་མེད་པ་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་སོ། །ཁ་ཅིག་འདི་རྣམས་ཀྱི་གནས་ལ་སོགས་པ་ཁོ་ནར་འབྲས་བུ་ཆེ་བའི་སྟེང་ནའོ་ཞེས་སོ། །མི་ཆེ་བ་ཞེས་པ་འདིར་ཨ་བཱི་ཧ་ཞེས་པ་དང་མི་འདོད་པ་ཞེས་པའང་མིང་དུ་སེམས་སོ། །མི་ཆེ་བ་ལ་སོགས་པ་འོག་མིན་གྱི་བར་ལྔ་རྣམས་གཙང་མའི་གནས་ཏེ། གཙང་བ་ནི་འཕགས་པ་རྣམས་ཁོ་ན་འདི་རྣམས་སུ་སྐྱེས་ནས་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ན་གནས་མེད་ཅིང་བཏང་སྙོམས་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་བཞི་པ། སྐྱེ་བའི་བྱེ་བྲག་གི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡ་ས་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་


DTG109_Page_0242
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ཅེས་པའོ། །འདི་རྣམས་ཡུལ་གྱིས་བྱས་པའི་སྟེང་དང་འོག་ནི་མེད། ཡུལ་གང་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་དེ་ཐོབ་པ་རྣམས་ཤི་འཕོས་པ་དེ་ཉིད་དུ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སླར་ཡང་དེ་ནས་ཤི་འཕོས་པ་རྣམས་དེ་ཉིད་དུ་སྲིད་པ་བར་མ་འགྲུབ་པའོ། །འདིར་འདི་ལ་གཟུགས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་གཟུགས་མེད་དེ་དེའི་དངོས་པོ་ནི་གཟུགས་མེད་པ་ཉིད་དོ། །གཟུགས་མེད་པ་ཁོ་ན་དང་གཟུགས་མེད་པ་ཉིད་ཅེས་པ་ནི་དམན་པ་ལ་དགག་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ནས་ཤི་འཕོས་པ་རྣམས་ཀྱི་གཟུགས་ནི་གཟུགས་ཁོ་ན་ལས་སྐྱེའོ། །གཞན་རྣམས་ན་རེ་སེམས་ན་རེ་སེམས་ཁོ་ན་ལས་སྐྱེ་སྟེ་ལུས་དེའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་རྒྱུས་ཡོངས་སུ་བསྒོས་པ་ཐོབ་པ་འཇུག་པ་ལས་སོ་ཞེས་སོ། །ཆོས་མངོན་པ་པ་ཁ་ཅིག་ན་རེ་དམན་པའི་དོན་ལ་དགག་སྒྲར་བརྗོད་དེ། གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ན་གཟུགས་ཀྱང་ཡོད། གནས་ཀྱང་ཡོད། དེ་ནས་སྟེང་ནས་སྟེང་དུ་གནས་པའི་གཞལ་མེད་ཁང་རྣམས་ཀྱང་ཡོད་ཅེས་ཟེར་བ་ནས་ས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡང་ཚད་དང་དབྱིབས་ཀྱི་དབྱེ་བའི་བར་དུ་རྒྱས་པར་སྟོན་ནོ། །དེའི་འདོད་པ་འདིར་མ་སྤྲོས་ཏེ་མང་པོའི་འདོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསམ་གཏན་ལ་སོགས་པ་དང་ཕྱོགས་གཅིག་པའི་ཕྱིར་དེས་ཡང་དག་པར་བསྡུས་པའི་ཉེར་བསྡོགས་བརྒྱད་རྣམས་ཏེ། བསམ་གཏན་དང་གཟུགས་མེད་པ་བརྒྱད་རྣམས་ཀྱི་རེ་རེ་རེ་རེའི་སྟེ་གང་གིས་དེ་ལ་འཇུག་པའོ། །བསམ་གཏན་དང་པོའི་ཉེར་བསྡོགས་མི་ལྕོགས་པ་མེད་པ་ཡན་ལག་བཞི་པའོ། །བསམ་གཏན་དང་པོ་ཉིད་རྟོག་པ་དང་མཚུངས་པར་མི་ལྡན་པ་འདོད་པ་རྣམས་ལ་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་ཚོར་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་རྟོག་པ་མེད་ལ་དཔྱོད་པ་དང་བཅས་པ་ནི་བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེའི་འབྲས་བུ་ཚངས་པ་ཆེན་པོའོ་ཞེས་པ་འདོད་པ་དང༌། གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་གཙོ་བོར་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ལྷ་རྣམས་སོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་ཚངས་རིས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ནི་གཙང་མའི་གནས་རྣམས་ཏེ་འཕགས་པ་རྣམས་ཁོ་ན་དེར་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་རྣམས་


DTG109_Page_0243
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀྱང་བག་མེད་པའི་ས་ལ་གནས་པ་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་གདམས་ངག་གི་སྣོད་དོ། །བག་མེད་པའི་ས་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འདོད་པའི་བདེ་བའི་རོ་མྱང་བ་སྟེ་དེ་ཕལ་ཆེར་འདོད་ཁམས་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་སོ། །བསམ་གཏན་གྱི་བདེ་བའི་རོ་མྱང་བ་བསམ་གཏན་དུ་སྐྱེས་པ་རྣམས་སོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱི་རོ་མྱང་བ་ནི་གཙང་མའི་གནས་པ་རྣམས་སོ། །གཟུགས་མེད་པ་རྣམས་ནི་བགྲོད་པ་ལ་སོགས་པ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གདུལ་བྱར་ནི་བྱམས་པ་ཡོངས་སུ་བསྒོམས་ཤིང་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལས་ཏེ་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྣོད་དུ་འགྱུར་བའོ་ཞེས་པའོ། །ཅི་ཁམས་གསུམ་པ་གཅིག་ཁོ་ན་འམ་ཞེ་ན་ཁམས་གསུམ་པ་རྣམས་ཀྱི་མཐའ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ་ནམ་མཁའ་ཇི་སྲིད་དུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམས་སོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམས་ཇི་ལྟ་གནས་ཤེ་ན། ཤར་དང༌། ལྷོ་དང༌། ནུབ་དང༌། བྱང་གི་ཕྱོགས་རྣམས་དང༌། སྟེང་དང་འོག་ན་ཡང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འཇིག་པ་དང་འཆགས་པ་རྣམས་ཀྱི་བར་དང་མཚམས་མེད་དེ། འོག་མིན་གྱི་གོང་ན་ཡང་འདོད་པའི་ཁམས་སོ། །འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་འོག་ན་ཡང་འོག་མིན་ནོ། །གང་ཁམས་གཅིག་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དེ་ཐམས་ཅད་ལས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་ལས་ཀྱང་ངོ༌། །གང་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་བརྟེན་ནས་རྫུ་འཕྲུལ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་དུ་སྐྱེ་བ་དེར་སྐྱེད་པར་བྱེད་ལ། ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་དེ་ཉིད་དུ་ངེས་འགྲོའི་གཞན་དུ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་གནས་ཉི་ཤུ་རྩ་གསུམ་པ་བརྗོད་པ་དེ་རྣམས་ཀྱི་འོག་ནས་སྟེང་དུ་ཅི་ཙམ་རིང་ཞེ་ན། གནས་དང་གནས་ནས་འོག་ཏུ་ཇི་སྲིད་པ་དེ་སྲིད་དེ་དང་དེ་ལས་སྟེང་དུ་སྟེ་ཐམས་ཅད་འཛམ་བུའི་གླིང་མཚམས་སོ། །འོ་ན་འཐབ་བྲལ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་གཞལ་མེད་ཁང་གི་ཚད་ཅི་ཞེ་ན། ཁ་ཅིག་ན་རེ་བཞི་པོ་རྣམས་རི་རབ་ཀྱི་སྟེང་ཅི་ཙམ་པའོ་ཞེས་སོ། །གཞན་རྣམས་ན་རེ་གོང་མ་ཉིས་འགྱུར་རོ་ཞེས་སོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་བསམ་གཏན་དང་པོ་ནི་གླིང་བཞི་པ་ཇི་སྲིད་པའོ། །གཉིས་པ་ནི་སྟོང་སྤྱི་ཕུད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་


DTG109_Page_0244
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཇི་ཙམ་པའོ། །གསུམ་པ་ནི་སྟོང་གཉིས་པ་ཇི་ཙམ་པའོ། །བཞི་པ་ནི་སྟོང་གསུམ་པ་ཇི་ཙམ་པའོ། །གཞན་རྣམས་ན་རེ་དང་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི་སྟོང་ལ་སོགས་པའི་ཚད་ཡིན་ལ་བཞི་པ་ཚད་མེད་པའོ་ཞེས་སོ། །དེ་ལ་གླིང་བཞི་དང་ཟླ་བ་དང་ཉི་མ་དང་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་དྲུག་དང་བསམ་གཏན་དང་པོ་རྣམས་སོ་སོར་སྟོང་ནི། སྟོང་རྣམས་ཀྱི་ཚོགས་པ་སྟེ་སྟོང་སྤྱི་ཕུད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སོ། །སྤྱི་ཕུད་དེ་རྣམས་སྟོང་ནི་སྟོང་གཉིས་པ་བར་མའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སོ། །སྟོང་གཉིས་པ་དེ་རྣམས་སྟོང་ནི་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཏེ་གླིང་བཞི་པ་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱ་རྣམས་སོ། །འདི་ཐམས་ཅད་མཉམ་དུ་འཇིག་ཅིང་མཉམ་དུ་འཆགས་སོ། །འཆགས་པ་ནི་འབྱུང་བའོ། །འདིར་དཔག་ཚད་དང་མིང་དང་ལོ་རྣམས་ཉེ་བར་མཁོ་བའི་ཕྱིར་དང་པོའི་རིམ་གྱིས་བརྩམ་པར་བྱའོ། །གཟུགས་ཀྱི་ངེས་པར་དབྱེ་བའི་མཐའ་ནི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་པོ། །མིང་གི་མཐའ་ནི་ཡི་གེ་སྟེ་དཔེར་ན་འོག་ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། །དུས་ཀྱི་མཐའ་སྐད་ཅིག་མ་སྟེ་སྐད་ཅིག་གི་ཚད་ནི་ཆོས་འགྲོ་བ་སྟེ་ཇི་སྲིད་དུ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ནས་རྡུལ་ཕྲ་རབ་གཞན་དུ་འགྲོ་བའོ། །ཆོས་མངོན་པ་པ་རྣམས་ན་རེ་སྐྱེས་བུ་སྟོབས་དང་ལྡན་པས་སེ་གོལ་གཏོགས་པ་ཙམ་གྱི་སྐད་ཅིག་མ་དྲུག་ཅུ་རྩ་ལྔ་འདའོ་ཞེས་སོ། །དེ་ལ་རྔུལ་ཕྲ་རབ་དང་རྡུལ་ཕྲན་དང་ལྕགས་དང་ཆུ་དང་རི་བོང་དང་ལུག་དང་གླང་དང་ཉི་ཟེར་གྱི་རྡུལ་དང༌། སྲོ་མ་དང་ཤིག་དང་ནས་དང་སོར་མོའི་ཚིགས་ཞེས་པ་བཅུ་གཉིས་ནི་ཕྱི་མ་བདུན་འགྱུར་ཏེ་ཚིགས་གསུམ་སོར་མོའོ། །ལོག་ལ་བྱས་པའི་སོར་མོ་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞི་ཁྲུའོ། །ཁྲུ་བཞི་གཞུའོ། །གཞུ་ལྔ་བརྒྱ་རྣམས་རྒྱང་གྲགས་སོ། །རྒྱང་གྲགས་བརྒྱད་རྣམས་དཔག་ཚད་དོ། །སྐད་ཅིག་བརྒྱ་ཉི་ཤུ་རྣམས་དེའི་སྐད་ཅིག་གོ །དེའི་སྐད་ཅིག་དེ་དྲུག་ཅུ་ཐང་ཅིག་གོ །ཐང་ཅིག་སུམ་ཅུ་ཡུད་ཙམ་མོ། །ཡུད་ཙམ་སུམ་ཅུ་ལ་ཉིན་ཞག་གཅིག་གོ །རྒྱལ་དང་དབོ་དང་ས་ག་དང་ཆུ་སྟོད་དང་ཁྲུམས་དང་སྨིན་དྲུག་རྣམས་ཀྱི་ནག་པོའི་ཕྱོགས་ལ་ཚེས་རེ་རེ་ཆད་པའི་ཕྱིར་ཉིན་ཞག་ཉི་ཤུ་རྩ་དགུ་དང་ཉིན་ཞག་སུམ་ཅུ་ནི་ཟླ་བའོ། །ཟླ་བ་བཅུ་གཉིས་རྣམས་ལོའོ། །དེ་ལ་འཛམ་བུའི་གླིང་གི་མི་རྣམས་ཕལ་ཆེར་ཁྲུ་ཕྱེད་དང་བཞི་པའོ། །འགའ་ཞིག་ཁྲུ་བཞི་པའོ། །ཤར་དང་


DTG109_Page_0245
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བ་ལང་སྤྱོད་དང་བྱང་ཞེས་པ་རྣམས་ནི་ཁྲུ་བརྒྱད་དང་བཅུ་དྲུག་དང་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་པ་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བར་ལུས་ཀྱི་ཚད་དོ། །རྒྱང་གྲགས་ཀྱི་རྐང་པ་གཅིག་དང་གཉིས་དང་གསུམ་དང་བཞི་དང་ལྔ་དང་དྲུག་རྣམས་རྒྱལ་ཆེན་བཞིའི་རིགས་ལ་སོགས་ལྷ་དྲུག་རྣམས་ཀྱིའོ། །ཚངས་རིས་ལ་སོགས་པ་བཅུ་བདུན་པ་རྣམས་ཀྱི་ལུས་ནི་དཔག་ཚད་ཕྱེད་དང་གཅིག་དང་ཕྱེད་དང་གཉིས་དང་གཉིས་དང་བཞི་དང་བརྒྱད་དང་བཅུ་དྲུག་དང་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་དྲུག་ཅུ་རྩ་བཞི་དང་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་ལྷག་པའི་བརྒྱ་དང་ཕྱེད་དང་སུམ་བརྒྱ་དང་ལྔ་བརྒྱ་དང་སྟོང་དང༌། སྟོང་ཕྲག་གཉིས་དང་བཞི་དང་བརྒྱད་དང་བཅུ་དྲུག་རྣམས་སོ། །བྱང་སྒྲ་མི་སྙན་དང་བ་ལང་སྤྱོད་དང་ཤར་ལུས་འཕགས་པོ་རྣམས་སུ་ཚེ་ནི་ལོ་སྟོང་དང་དེའི་ཕྱེད་དོ། །འཛམ་བུའི་གླིང་དུ་བསྐལ་པ་དང་པོའི་མི་རྣམས་ཀྱི་ཚད་མེད་པ་དང་བར་དུ་མ་ངེས་པ་དང་ཐ་མར་ལོ་བཅུའོ། །མི་རྣམས་ཀྱི་ལོ་ལྔ་བཅུ་རྒྱལ་ཆེན་བཞིའི་རིས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཉིན་ཞག་གོ །དེའི་ལོ་ལྔ་བརྒྱ་རྣམས་ཚེའོ། །སྟེང་མ་རྣམས་ཀྱི་ཉིན་ཞག་དང་ཚེ་ཕྱི་མ་ཉིས་འགྱུར་རོ། །གཟུགས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཡང་དཔག་ཚད་ཕྱེད་ལ་སོགས་པ་བཞིན་བསྐལ་པ་ཕྱེད་ལ་སོགས་པ་ཚེའི་ཚད་དོ། །གཟུགས་མེད་ན་བསྐལ་པ་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་དང་བཞི་བཅུ་དང་དྲུག་ཅུ་བརྒྱད་ཅུ་རྣམས་ཚེའོ། །འདིར་བསྐལ་པ་ཆེན་པོའི་ཕྱེད་དེ་བར་གྱི་བསྐལ་པ་བཞི་བཅུ་བསྐལ་པར་བྱས་ནས། བསྐལ་པ་དེའི་ཕྱེད་ལ་སོགས་པ་གཟུགས་ཅན་གསུམ་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཚེའོ། །འོད་ཆུད་ནས་བརྩམས་ནས་ནི་བསྐལ་པ་ཆེན་པོས་ཚེའོ། །ངན་འགྲོ་ནི་གང་རྒྱལ་ཆེན་བཞིའི་རིས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཚེ་ཚད་དེ་ནི་དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་ཡང་སོས་སུ་ཉིན་ཞག་གཅིག་སྟེ་དེའི་ལོ་ལྔ་བརྒྱ་རྣམས་ཚེའོ། །སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཚེ་ནི་ཐིག་ནག་དང་བསྡུས་འཇོམས་དང་ངུ་འབོད་དང༌། ངུ་འབོད་ཆེན་པོ་དང་ཚ་པར་ཉིན་ཞག་གཅིག་སྟེ་དེ་ཡིས་ལོ་སྟོང་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཚེའོ། །རབ་ཏུ་ཚ་བ་ནི་བར་གྱི་བསྐལ་པ་ཕྱེད་ཚེའོ། །མནར་མེད་པའི་བར་གྱི་བསྐལ་པའོ། །དུད་འགྲོ་རྣམས་ཀྱི་ནི་ངེས་པ་མེད་ཅིང་མཆོག་ཏུ་ཚེ་རིང་པའི་དུད་འགྲོ་རྣམས་ཀྱི་བར་གྱི་བསྐལ་པ་སྟེ། དགའ་བོ་དང་ཉེར་དགའ་ལ་སོགས་པ་ཀླུ་རྣམས་ཀྱིའོ། །མིའི་ཟླ་བ་


DTG109_Page_0246
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡི་དགས་རྣམས་ཀྱི་ཉིན་ཞག་སྟེ་དེས་ལོ་ལྔ་བརྒྱ་རྣམས་སོ། །གྲང་བའི་དམྱལ་བ་རྣམས་ཀྱི་ཆུ་བུར་ཅན་གྱི་ཚེ་ནི་གང་མ་ག་དྷཱའི་ཏི་ལ་ཁཱ་རིའི་ཉི་ཤུ་པའི་སྦྱང་སྟེ་སྦྱང་དེ་ལས་ལོ་བརྒྱ་ནས་ཏིལ་རེ་ཕྱུང་བས་ཟད་པའོ། །གཞན་རྣམས་སོ་སོར་ཉི་ཤུ་འགྱུར་དུ་འཕེལ་བའི་ཚེའོ། །བར་དུ་འཆི་བ་ནི་སྒྲ་མི་སྙན་མ་གཏོགས་པ་ཐམས་ཅད་ན་ཡོད་དོ། །མཉམ་དུ་འཇིག་གོ་ཞེས་གང་བརྗོད་པ་དེ་ལ་འཇིག་པ་གཉིས་ཏེ་འགྲོ་བ་འཇིག་པ་དང་ཁམས་འཇིག་པའོ། །ཡང་གཉིས་ཏེ་སེམས་ཅན་འཇིག་པ་དང་སྣོད་འཇིག་པའོ། །གང་དམྱལ་བ་རྣམས་སུ་སེམས་ཅན་འཆི་འཕོ་ཞིང་མི་སྐྱེ་བའི་དུས་དེར་འགྱུར་ཏེ་དེ་འཇིག་པའི་བསྐལ་པ་རྩོམ་པའོ། །རིམ་གྱིས་དམྱལ་བ་རྣམས་སུ་སེམས་ཅན་གཅིག་ཀྱང་མ་ལུས་པར་འགྱུར་ཏེ། གང་དེའི་ཚེ་དམྱལ་བ་མྱོང་བར་ངེས་པའི་ལས་འཛིན་པ་དེ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཞན་གྱི་དམྱལ་བར་འཕན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་དུད་འགྲོ་རྣམས་དང་ཡི་དྭགས་རྣམས་དང་འཛམ་བུའི་གླིང་དང་ཤར་ལུས་འཕགས་དང་བ་ལང་སྤྱོད་དང་སྒྲ་མི་སྙན་པའི་མི་རྣམས་དང་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་དྲུག་དང་བསམ་གཏན་དང་པོ་རྣམས་རིམ་གྱིས་འཇིག་གོ །གང་གི་ཚེ་ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་དུ་སེམས་ཅན་གཅིག་ཀྱང་མ་ལུས་པར་འགྱུར་བ་འདི་ཙམ་འདི་ལྟ་སྟེ་སེམས་ཅན་འཇིག་པས་འཇིག་རྟེན་འཇིག་པའོ། །དེ་ནས་སྣོད་སྟོང་པ་འདི་ཉིད་ནས་ཀུན་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དེ་འཕེན་པའི་ལས་ཡོངས་སུ་ཟད་ནས་ལྷས་ཆར་མ་ཕབ་པ་དང་ཉི་མ་དང་པོ་ཤར་བས་ས་བོན་གྱི་གྲོང་དང་འབྱུང་བའི་གྲོང་དང་ཆུ་མིག་དང་ཆུ་ཕྲན་རྣམས་སྐམ་མོ། །ཉི་མ་གཉིས་ཤར་བས་ཆུ་བོ་ཐམས་ཅད་སྐམ་མོ། །གསུམ་པ་ཆུ་པོ་ཆེན་པོ་བཞི་དང་མ་དྲོས་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚོ་ཕྲན་ཆེན་པོ་རྣམས་སྐམ་མོ། །བཞི་པས་རྒ་མཚོ་ཆེན་པོ་དཔག་ཚད་བརྒྱའི་བར་དུ་སྐམ་མོ། །ལྔ་པས་དཔག་ཚད་ཉིས་བརྒྱ་ལ་སོགས་པའོ། །དྲུག་པས་ཆུའི་ཐིགས་པ་ཤིན་ཏུ་ཆེ་ཆུང་བ་ཡང་མི་ལུས་ཏེ་ས་ཆེན་པོ་དང་རི་རབ་ཀྱང་དུ་བར་འཐུལ་ལོ། །ཉི་མ་བདུན་པ་ཤར་བས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བསྲེགས་ཏེ་ཇི་ལྟར་ཐལ་བར་ཡང་མི་ཤེས་པར་བསྲེགས་ནས་རང་ཉིད་ཀྱང་ཞིའོ་ཞེས་པ་ཉི་མ་བདུན་གྱི་མེས་འཇིག་པས་བསམ་གཏན་དང་བོའི་བར་བསྲེག་གོ །དེ་


DTG109_Page_0247
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཞིན་དུ་ཆར་པའི་ཆུ་བ་ཚྭ་ཅན་གྱིས་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་མྱགས་པར་བྱེད་དོ། །རྣམ་པར་བསྐྱོད་པའི་རླུང་ཆེན་པོའི་རླུང་གིས་འཇིག་པས་བསམ་གཏན་གསུམ་པ་རྣམ་པར་འཐོར་རོ། །བསམ་གཏན་བཞི་པ་ན་འཇིག་པ་མེད་དོ། །འོ་ན་དེ་རྟག་གམ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ་གང་གི་ཕྱིར་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ནི་ས་གཞི་གཅིག་ཏུ་འབྲེལ་པ་མེད་ཀྱི་འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། གནས་གཞན་རྣམ་པར་ཆད་པ་སྟེ་སྐར་མ་བཞིན་ནོ། །དེ་ན་སེམས་ཅན་གང་དང་གང་སྐྱེ་བའམ་འཆི་འཕོ་བ་ནི་གཞལ་མེད་ཁང་དང་བཅས་པར་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འདི་རྟག་པ་ཉིད་མེད་དོ། །འདིར་བར་མ་ཆད་པར་མེ་ཡིས་འཇིག་པ་ལན་བདུན་ནོ། །དེ་ནས་ཆུས་གཅིག་གོ །དེ་ལྟར་ཆུ་ཡིས་བདུན་སོང་བ་ན་ཡང་མེས་བདུན་ནོ། །ཕྱིས་རླུང་གིས་འཇིག་པ་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་ལ། དེ་རྣམས་ནི་མེས་འཇིག་པ་ལྔ་བཅུ་རྩ་དྲུག་དང་ཆུས་བདུན་དང་རླུང་གིས་གཅིག་སྟེ་འདི་རྣམས་སུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་དམྱལ་བར་སེམས་ཅན་རྣམས་འཆི་འཕོ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ་ཇི་སྲིད་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་རྣམས་ཟད་པའི་བར་གྱི་དུས་འདི་འཇིག་པའི་བསྐལ་པ་སྟེ་བར་གྱི་བསྐལ་པ་ཉི་ཤུ་རྣམས་སོ། །དེའི་རྗེས་སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཞིག་པ་འདི་སྟོང་པ་ནམ་མཁའ་ཙམ་དུ་བར་གྱི་བསྐལ་པ་ཉི་ཤུ་གནས་སོ། །དེ་ནས་སླར་ཡང་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་ནམ་མཁའ་ལས་རླུང་དལ་བུ་རྣམས་གཡོའོ། །དེ་ནས་ཇི་སྐད་བརྗོད་པ་རླུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་སྐྱེའོ། །འདི་ཙམ་འདི་ནི་སྣོད་འཆགས་པས་འཇིག་རྟེན་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་སེམས་ཅན་གཞན་ཞིག་འོད་གསལ་བའི་ལྷ་རྣམས་ལས་ཤི་འཕོས་ནས་ཚངས་པའི་གཞལ་མེད་ཁང་སྟོང་པར་སྐྱེའོ། །སེམས་ཅན་གཞན་རྣམས་ཀྱང་དེ་ནས་ཤི་འཕོས་ཏེ་ཚངས་པ་མདུན་ན་འདོན་དུའོ། །དེ་ནས་ཚངས་རིས་དང་གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་རྣམས་སུ་སྟེ་རིམ་གྱིས་བྱང་སྒྲ་མི་སྙན་དང་བ་ལང་སྤྱོད་དང་ཤར་ལུས་འཕགས་དང་འཛམ་བུའི་གླིང་དང་ཡི་དགས་དང་དུད་འགྲོ་དང་དམྱལ་བ་རྣམས་ཀྱི་བར་དུ་སྐྱེའོ། །འདི་ནི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་ཏེ་གང་ཕྱིས་ཞིག་པ་དེ་ལ་མངོན་ལ་འཆགས་པའོ། །གང་གི་ཚེ་དམྱལ་བ་རྣམས་སེམས་ཅན་གཅིག་སྐྱེས་པར་འགྱུར་བ་དེའི་ཚེ། གང་འཇིག་རྟེན་འདི་བར་གྱི་བསྐལ་པ་ཉི་ཤུར་འཆགས་པ་


DTG109_Page_0248
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡིན་ནོ། །ཆགས་ནས་བར་གྱི་བསྐལ་པ་ཉི་ཤུར་གནས་པར་འགྱུར་བ་དེ་ནི་ཉེ་བར་འོང་བར་འགྱུར་རོ། །འདིར་ཡང་བསྐལ་པ་དང་པོའི་མི་རྣམས་ནི་གཟུགས་ན་སྤྱོད་པ་བཞིན་དུ་ཡིད་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་པར་ང་འོད་ཅན་ནམ་མཁའ་ལ་འགྲོ་བ་དགའ་བའི་ཟས་ཅན་རྣམས་ཏེ། དེ་རྣམས་སའི་དྲི་བསྣམས་ནས་རོ་མྱོང་ཤིང་ཟོས་པས། དེ་རྣམས་ཀྱི་ལུས་ལ་རྩུབ་པ་ཉིད་དང་ལྕི་བ་ཉིད་ཞུགས་ཤིང་འོད་ནི་ནུབ་པར་གྱུར་ཏེ། དེ་ནས་མུན་པ་བྱུང་བ་ན་ཉི་མ་དང་ཟླ་བ་དག་བྱུང་ངོ༌། །སའི་རོ་དང་སའི་ཞག་དང་མྱུ་གུའི་ཚལ་རིམ་གྱིས་སྐྱེས་པ་རྣམས་ཆགས་པ་ལས་ནུབ་པར་གྱུར་ཏོ། །མ་རྨོས་མ་བཏབ་པའི་འབྲས་བུ་སྐྱེས་པ་དེ་ཟོས་པ་ན་གཅི་བ་དང་བཤང་བའི་ལམ་ཕོ་དང་མོའི་དབང་པོ་དང་བཅས་པ་བྱུང་ཤིང་དབྱིབས་ཀྱང་ཐ་དད་པ་བྱུང་སྟེ། སྔོན་གོམས་པའི་དབང་ལས་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་རྒྱ་ཆེན་པོ་གང་ལས་ལོག་པར་ཞུགས་པར་གྱུར་པའོ། །ལེ་ལོ་ལས་སོགས་འཇོག་བྱས་ཤིང་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་སྐྱེས་པ་ན་འབྲས་སཱ་ལུ་བརྔས་པ་སླར་མི་སྐྱེ་བར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ན་ཞིང་རྣམས་བགོས་ནས་རང་གི་རྣམས་ལ་ཀུན་ནས་འཛིན་པ་བྱས་ཏེ་ཕ་རོལ་གྱི་ལ་བརྐུས་སོ། །དེ་ནས་བསྲུང་བའི་དོན་དུ་སྐྱེས་བུ་ཁྱད་པར་ཅན་ཅིག་བྱུང་བ་ལ་དྲུག་ཆ་བསྟབས་ཏེ། ཞིང་རྣམས་ཀྱི་བདག་པོ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རྒྱལ་རིགས་ཞེས་དོན་དང་མཐུན་པའི་མིང་ངོ༌། །མང་པོས་བཀུར་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང་སྐྱེ་དགུ་རྣམས་དགའ་བར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མང་པོས་བཀུར་བ་དང་རྒྱལ་པོ་ཞེས་སོ། །ཁྱིམ་རྣམས་ལས་ཡིད་ཕྱིར་ཕྱོགས་པ་རྣམས་ནི་བྲམ་ཟེ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་བྱུང་ངོ། །རྒྱལ་པོ་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་གིས་ཆད་པས་བཅད་པའི་ཆོམ་རྐུན་པ་རྣམས་ན་རེ་བདག་གིས་འདི་ལྟ་བུ་མ་བགྱིས་སོ་ཞེས་བརྫུན་དུ་སྨྲ་བར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ཆགས་བཞིན་པ་རྣམས་མི་རྣམས་ཀྱི་ཚེ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་སྟེ། ལས་ཀྱི་ལམ་རྣམས་འཕེལ་བར་གྱུར་པ་ན་རིམ་གྱིས་ཐུང་བ་ཉིད་དེ། མཐར་ཚེ་ལོ་བཅུ་པ་ཆོས་མ་ཡིན་པ། ཆགས་པ་མི་བཟད་པས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་ལོག་པའི་ཆོས་ཀྱིས་དཀྲིས་པ་རྣམས་ལ། གནོད་སེམས་མཐར་ཐུག་སྟེ་ཤིང་ལ་སོགས་པ་རྣམས་མཚོན་ཆར་འགྱུར་རོ། །དེ་རྣམས་སེམས་ཅན་གཞན་གསོད་པར་


DTG109_Page_0249
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱེད་པའི་ཕྱིར་མཚོན་གྱིས་ཏེ་སྲོག་གཅོད་པ་ཉི་མ་བདུན་འབྱུང་ངོ༌། །སླར་ཡང་སྐྱོན་དེ་རྣམས་ཉིད་ཀྱིས་མི་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ཡམས་ནད་སྤྲོ་བར་བྱེད་པ་གང་ལས་མི་དེ་རྣམས་ནད་ཀྱིས་འཆི་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་ནད་ཟླ་བ་བདུན་དང་ཉི་མ་བདུན་འབྱུང་ངོ༌། །སླར་ཡང་སྐྱོན་དེ་རྣམས་ཉིད་ཀྱིས་ཆར་མི་འབབ་ཅིང་མུ་གེ་འབྱུང་སྟེ། མི་རྣམས་བཀྲེས་པ་དང་ཉམ་ཆུང་བས་གབ་ནས་འཆི་ལ། གཞན་རྣམས་ཀྱང་རུས་གོང་དཀར་པོ་རྣམས་བསྐོལ་ནས་འཐུང་ཞིང༌། ཐུར་མའི་རྩེ་མོས་ཁྱིམ་རྣམས་སུ་ཟང་ཟིང་འགོད་པར་བྱེད་དེ། དེ་རིང་ཁྱིམ་བདག་གསོལ་བའོ་སང་ཁྱིམ་བདག་མོའོ་ཞེས་པའི་འདི་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་དང༌། འབྲུའི་གནས་ཀྱི་བུག་པ་རྣམས་ནས་ཐུར་མས་འབྲུ་བ་དང་འབྲས་བུ་རྣམས་ཆུང་བ་ཆུ་མང་པོ་ལ་བསྐོལ་ནས་འཐུང་ངོ་ཞེས་པ་མུ་གེ་ལོ་དང་ཟླ་བ་དང་ཞག་བདུན་རྣམས་འབྱུང་ངོ༌། །དེའི་ཚེ་ཡང་གླིང་གཉིས་དག་ཏུ་གནོད་སེམས་ལྷག་པ་མ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཞིང་ཁ་དོག་ངན་པ་དང་ཉམ་ཆུང་བ་དག་དང༌། བཀྲེས་པ་དང་སྐོམ་པ་དག་ཀྱང་ངོ་ཞེས་པ་འདི་ནི་ཆགས་པ་རྣམས་གནས་པའི་བར་གྱི་བསྐལ་པ་དང་པོའོ། །ཚེ་ལོ་བཅུ་པ་དེ་རྣམས་ལས་རིམ་གྱིས་འཕེལ་བར་གྱུར་པས་ཚེ་ལོ་བརྒྱད་ཁྲིར་འགྱུར་ཞིང་སླར་ཡང་འགྲིབས་པས་ཚེ་ལོ་བཅུ་པར་གྱུར་པ་འདི་ནི་བར་གྱི་བསྐལ་པ་གཉིས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་བར་དུའོ། །ཉི་ཤུ་པ་ནི་ཡར་སྐྱེ་བ་ཁོ་ན་སྟེ་མར་འབྲི་བ་མེད་ལ་ཚེ་ལོ་བཅུ་པ་ལས་ལོ་བརྒྱད་ཁྲི་ཇི་སྲིད་པར་རོ། །བར་གྱི་བསྐལ་པ་གཞན་རྣམས་ཀྱི་འཕེལ་བ་དང་འགྲིབ་པའི་དུས་ཇི་སྲིད་པ་དེ་སྲིད་པར་གྱི་བསྐལ་པ་དང་པོའི་འགྲིབ་པའི་དུས་དང་ཐ་མའི་འཕེལ་བའི་དུས་ཀྱང་ངོ་ཞེས་པས་ཐམས་ཅད་དུས་མཉམ་པའོ། །དེ་ལ་བར་གྱི་སྐལ་པ་གཅིག་གིས་སྣོད་རྣམས་འཆགས་སོ། །བར་གྱི་བསྐལ་པ་བཅུ་དགུས་སྡོད་པ་པོ་བྱེད་དོ། །འཇིག་རྟེན་ཆགས་པ་བར་གྱི་བསྐལ་པ་ཉི་ཤུར་གནས་སོ། །གཅིག་གིས་སྣོད་རྣམས་འཇིག་གོ་བཅུ་དགུས་སྟོང་པར་འགྱུར་རོ། །འཇིག་རྟེན་ཞིག་པ་ནི་བར་གྱི་བསྐལ་པ་ཉི་ཤུ་གནས་སོ་ཞེས་པ་བརྒྱད་ཅུ་ནི་བསྐལ་པ་ཆེན་པོ་སྟེ། བསྐལ་པ་བཟང་པོ་ལ་སོགས་པ་ཕུང་པོ་ལྔའི་རང་བཞིན་ནོ། །བསྐལ་པ་འགའ་ཞིག་ནི་དེ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་ཏེ། སྨོན་ལམ་དང་དགེ་བའི་


DTG109_Page_0250
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྩ་བའི་དབང་གིས་ཤིན་ཏུ་རིང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དཔེར་ན་བསྐལ་པ་སྐར་མ་ལྟ་བུ་སྟེ་དེའི་འགྲིབ་པའི་དུས་ཉིད་ལས་ཇི་སྐད་བརྗོད་པའི་བར་གྱི་བསྐལ་པའི་ཚད་ཀྱི་བར་གྱི་བསྐལ་པ་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་བཟང་པོ་ལ་སོགས་པ་བསྐལ་པ་ཆེན་པོ་གྲངས་ཀྱི་གནས་གཞན་དྲུག་ཅུར་སོན་པར་ཐོབ་པ་ནི་གྲངས་མེད་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་ནས་བཟླས་ནས་སླར་ཡང་བགྲང་བར་བྱ་སྟེ་དེ་ལྟ་བུ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་ལྟ་བུའི་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་ལ་སངས་རྒྱས་ཉིད་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ལྟར་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་དང་པོས་ཚོགས་ཀྱིས་ནས་བརྩམས་ནས་ས་དང་པོའི་བར་རྫོགས་པར་བྱེད་དོ། །གཉིས་པས་ནི་དྲི་མ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ས་དྲུག་གོ ། །གསུམ་པས་ནི་མི་གཡོ་བའི་ས་ནས་བརྩམས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་བར་རོ་ཞེས་མདོ་ལས་སོ། །གཞན་རྣམས་ན་རེ་གསུམ་དུ་ཆོས་མཐུན་པའི་ཕྱིར་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་ཞེས་བརྗོད་ཀྱི་དོན་དམ་པར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ནི་ཚོགས་ཀྱིས་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་ལ་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གཅིག་འདའོ། །དེའི་དེ་མ་ཐག་པར་མོས་པར་བྱེད་པའི་ས་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་ལ་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གཉིས་སོ། །དེའི་རྗེས་སུ་རབ་ཏུ་དགའ་བའི་ས་ནས་བཟུང་སྟེ་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་གྱི་བར་སོ་སོར་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་གསུམ་རྣམས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་རྫོགས་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཀུན་དུ་འོད་ཐོབ་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་པ་དེ་ལྟར་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་གྱིས་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པོ་ཞེའོ། །སངས་རྒྱས་ནམ་འབྱུང་ཞེ་ན། སྐྱེ་དགུའི་ཚེ་ལོ་བརྒྱད་ཁྲི་པ་འགྲིབ་པ་ནས་བརྩམས་ནས་མི་རྣམས་ཚེ་ལོ་བརྒྱ་པར་འགྱུར་བའི་བར་འདིར་སངས་རྒྱས་རྣམས་འདིར་འབྱུང་ངོ༌། །སྔར་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་སེམས་ཅན་ཡིད་འབྱུང་བ་དཀའ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །འཕྱི་བར་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ་དེའི་ཚེ་དང་བསྐལ་པ་དང་ཉོན་མོངས་པ་དང་ལྟ་བ་དང་སེམས་ཅན་གྱི་སྙིགས་མ་ལྔ་ཤིན་ཏུ་ལྷག་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་ཀྱིས་སྲོག་དང་ཡོ་བྱད་རྒུད་པར་བྱེད་ལ་གཉིས་ཀྱིས་དགེ་བའི་ཕྱོགས་རྒུད་པར་བྱེད་ཅིང་གཅིག་གིས་བདག་གི་དངོས་པོ་རྒུད་པ་སྟེ་གཟུགས་ཚད་དང་ནད་མེད་པ་དང་སྟོབས་དང་བློ་དང་དྲན་པ་དང་བརྩོན་འགྲུས་དང་བརྟན་པ་རྣམས་ཉམས་པའི་


DTG109_Page_0251
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཕྱིར་རོ། །རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་འཕེལ་བ་དང་འགྲིབ་པ་ལའང་འབྱུང་ངོ༌། །འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་རྣམས་ནི་མི་རྣམས་ཀྱི་ཚེ་ལོ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ནས་བརྒྱད་ཁྲི་པའི་བར་ལ་སྟེ། འོག་ཏུ་མ་ཡིན་ལ་སྐྱེ་གནས་སུ་འམ་ཡང་ན་ཆུ་སྐྱེས་ཀྱི་སྙིང་པོར་རྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱང་བར་སྣང་ལ་འོངས་བའི་གསེར་དང་དངུལ་དང་ཟངས་དང་ལྕགས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ཅན་གླིང་བཞི་དང་གསུམ་དང་གཉིས་དང་གཅིག་གི་བདག་པོ། འཁོར་ལོ་དང་གླང་པོ་དང་རྟ་དང་ནོར་བུ་དང་བུད་མེད་དང་ཁྱིམ་བདག་དང་བློན་པོའི་རང་བཞིན་གྱི་རིན་པོ་ཆེ་བདུན་དང་ལྡན་པ། ཕས་བསུ་རང་འགྲོ་གཡུལ་བཤམས་དང༌། །མཚོན་བརྩམས་པས་རྒྱལ་གནོད་པ་མེད་པ་སྟེ། མཚོན་གྱིས་ཀྱང་རྒྱལ་བར་བྱེད་ཅིང་གནོད་པ་མེད་ལ། རྒྱལ་ནས་སེམས་ཅན་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་རྣམས་ལ་འགོད་པར་བྱེད་དོ། །གླིང་བཞི་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཅིག་ཏུ་དུས་གཅིག་ལ་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་གཉིས་འབྱུང་བ་མེད་དེ། འགྲན་ཟླ་མེད་པའི་ལས་བྱས་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་བཞིན་ནོ། །འོ་ན་གཅིག་ཏུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཉིས་དག་ལྷན་ཅིག་ཏུ་མི་འབྱུང་བ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྐུ་དེ་ལྟ་བུ་ཚོགས་པས་གདུལ་བར་བྱ་བའི་སྐྱེ་བོ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གུས་པ་དང་རིངས་པའི་དོན་དུ་ཡང་སྟེ་སངས་རྒྱས་གཅིག་ལ་ཤིན་ཏུ་གུས་པར་འགྱུར་ཏེ་འདི་འདྲ་བ་རྙེད་པར་དཀའོ་ཞེས་སེམས་ཤིང༌། འདི་གཤེགས་པའམ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ན་མགོན་མེད་པར་འགྱུར་དུ་འོང་ཞེས་བསྟན་པ་སྒྲུབ་པ་ལ་ཤིན་ཏུ་རིངས་པར་བྱེད་དོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཞན་རྣམས་ན་ནི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཡོད་པ་ཉིད་དེ། མང་པོ་རྣམས་མཉམ་དུ་ཚོགས་ལ་འཇུག་པ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་དང་གཅིག་ཏུ་མང་པོ་རྣམས་ཅིག་ཅར་འབྱུང་བ་མི་རུང་བ་དེ་འབྱུང་བ་ལ་གེགས་ཅི་ཡང་མེད་པས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཞན་རྣམས་སུ་ངེས་པར་འབྱུང་ངོ༌། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་མང་པོས་གདུལ་བར་བྱ་བ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་སྲིད་ན་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཅིག་ཏུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མང་པོ་རྣམས་ཅིག་ཅར་འབྱུང་བ་འགལ་བ་མེད་དེ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ནུས་པ་ཐོགས་པ་མེད་པ་ཉིད་ནའང་ཅིག་ཅར་ཡང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་སེར་སྣ་དང་ཕྲག་དོག་ལ་སོགས་


DTG109_Page_0252
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་དང་རྒྱུ་མཉམ་པོར་འཇུག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་དུས་གཅིག་ཏུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དུ་མ་མེད་དེ་གཅིག་ཁོ་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ནུས་པའི་ཕྱིར་ཞེའོ། །རྟག་ཏུ་སངས་རྒྱས་གཅིག་ཉིད་དེ་དེ་ཁོ་ནས་སྐུ་ཚེ་མཐའ་ཡས་པར་བྱིན་གྱིས་རློབ་པར་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཅིས་མི་འདོད། རྒྱུའི་སྟོབས་ལས་གཞན་རྣམས་ཀྱང་འབྱུང་ངོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་ན་རྒྱུའི་སྟོབས་ཉིད་ལས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཐའ་ཡས་པ་རྣམས་སུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐའ་ཡས་པ་ཅིག་ཅར་འགྱུར་བས་འགལ་བ་ཅི་ཡོད་རིམ་གྱིས་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཅིག་ཏུ་ཡང་དེ་རྣམས་འབྱུང་བ་གནས་པ་ཁོ་ནའོ། །བྱུང་བ་དེ་རྣམས་ནི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་དང་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་དག་གིས་ཡོད་པ་ཁོ་ནའོ། །བསོད་ནམས་དང་མི་ལྡན་པ་རྣམས་ལ་སྣང་བར་མི་འགྱུར་བ་འབའ་ཞིག་ཡིན་གྱི་བསོད་ནམས་ཆུང་བའམ་ཆེ་བ་ཇི་ལྟ་བར་ཡང་དག་པར་དམིགས་སོ། །འོ་ན་འདིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དག་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཅི་ཙམ་དུ་འདོད་ཅེ་ན་སྟོང་གསུམ་མོ། །གཞན་རྣམས་ན་རེ་གླིང་བཞི་པའོ་ཞེས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འོག་མིན་གྱི་ཁང་པ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་ནི་སྤྲུལ་པའི་སྐུས་སྟོང་གསུམ་གྱི་ནང་དུ་གཏོགས་པའི་གླིང་བཞི་པ་རྣམས་ཐམས་ཅད་དུ་དགའ་ལྡན་དུ་སྐྱེ་བ་དང་འཆི་འཕོ་བ་དང་མི་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཀུན་དུ་སྟོན་ཏོ་སྙམ་དུ་སེམས་སོ། བུད་མེད་ཀྱིས་ནི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་ཉིད་དང་བརྒྱ་བྱིན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཐོབ་པ་མེད་དེ་བདག་པོ་གཞན་གྱི་དབང་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །བུད་མེད་ལ་བུད་མེད་རིན་པོ་ཆེ་ལ་སོགས་པ་ལོངས་སྤྱོད་པའི་ནུས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རང་བྱང་ཆུབ་དང་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱང་རྟོགས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་དེ་བསེ་རུ་ལྟ་བུར་འདྲེ་བ་མེད་པ་དང༌། ས་གསུམ་གྱི་སྟོན་པ་ཉིད་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་སྐྱེ་བོ་གཡོན་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བགྲོད་པར་བྱ་བ་དང༌། ཤེས་རབ་ཆུང་བ་ཉིད་ལས་སློབ་དཔོན་མེད་པར་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པར་མི་རུང་བར་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་གཞན་གྱི་དབང་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །སྔགས་ཀྱི་ཚུལ་དུ་ནི་ཐབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱིས་བུད་མེད་ཀྱིས་ཀྱང་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་རྟོགས་སོ་ཞེས་གསུངས་སོ་ཞེས་ཞར་


DTG109_Page_0253
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལ་འོངས་པ་གཞག་གོ །ཁམས་གསུམ་པ་འདི་ཡང་སེམས་ཅན་དང་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱང་སྟེ་ཕུང་པོ་དང་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཁམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་ཕུང་པོ་རྣམ་ལྔ་སྟེ་གཟུགས་དང་ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་དང་འདུ་བྱེད་རྣམས་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །དེ་ལ་མིག་དང་རྣ་བ་དང་སྣ་དང་ལྕེ་དང་ལུས་ཏེ་དབང་པོ་རྣམས་དང་གཟུགས་དང་སྒྲ་དང་དྲི་དང་རོ་དང་རེག་བྱ་སྟེ། ཡུལ་རྣམས་དང་བཅུ་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོའོ། །གཞན་ན་རེ་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའང་ངོ་ཞེས་སོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་འབྱུང་བ་རྣམས་དང་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་རྣམས་ནི་ས་དང་ཆུ་དང་མེ་དང་རླུང་གི་ཁམས་ཏེ་རེག་བྱའི་ནང་དུ་འདུས་སོ། །ལྷག་མའི་རེག་བྱ་ནི་འཇམ་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའོ། །མིག་ལ་སོགས་པ་བཅུ་རྣམས་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་ཁོ་ན་སྟེ་འབྱུང་བ་རྣམས་ལ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཔེར་ན་རྩྭ་དང་ཤིང་ལ་སོགས་པ་རྒྱུར་བྱས་ནས་ཡོད་པ་ཁྱིམ་དང་བུད་ཤིང་རྒྱུར་བྱས་ནས་མེ་བཞིན་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་འབྱུང་བ་རྣམས་ལ་བརྟེན་ནས་མིག་ལ་སོགས་པ་ཉེ་བར་སྐྱེ་བ་ནི་རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་གང་གི་ཚེ་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་རྣམས་གཟུགས་བརྙན་བཞིན་རང་བཞིན་མེད་པ་དེའི་ཚེ་དེའི་རྒྱུ་ཅན་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་མིག་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་དུ་བདེ་བླག་ཏུ་རྟོགས་སོ། །གཞན་ཡང་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་དབང་པོ་ལས་ཕྱི་རོལ་པ་ནི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྫས་བརྒྱད་པར་སྐྱེའོ། །དེ་ལ་རྫས་བརྒྱད་རྣམས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་དང་གཟུགས་དང་དྲི་དང་རོ་དང་རེག་བྱ་རྣམས་སོ། །ནང་གི་བདག་ཉིད་ལུས་ཀྱི་དབང་པོ་ཅན་ནི་རྫས་དགུ་པའོ། །མིག་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོ་ཅན་ནི་དབང་པོ་གཞན་ལྡན་ཏེ་རྫས་བཅུ་པའོ། །སྒྲ་དང་བཅས་པ་ནི་སླར་ཡང་འདི་རྣམས་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྫས་དགུ་དང་བཅུ་པ་དང་བཅུ་གཅིག་པར་སྐྱེའོ། །དེ་ལ་རྫས་བརྒྱད་པའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ལ་རྫས་བརྒྱད་པོ་དེ་རྣམས་སེ་འབྲུའི་ས་བོན་ལྟར་རང་བཞིན་སོ་སོར་རྣམ་པར་གནས་པ་ནི་མེད་དོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན་བཏུང་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཀོ་ལ་དང་ཀུ་ལད་ཐ་དད་བུ་རམ་དང་བསེ་ཡབ་ལ་སོགས་པའི་ཁུ་བ་བཞིན་འདྲེས་པར་གྱུར་ནས་རྣམ་པར་གནས་སོ། །དེ་ལ་


DTG109_Page_0254
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྡུལ་ཕྲ་རབ་ལ་རེ་རེའང་རྫས་བདུན་བདུན་ལས་ཐ་དད་པར་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རང་བཞིན་གྲུབ་པ་མེད་དེ། ཕན་ཚུན་ལྟོས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ་རེ་རེའང་རྫས་བདུན་བདུན་རྣམས་རྒྱུར་བྱས་ནས་ཉེ་བར་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་པ་འདི་རྫས་བཅུ་དང་བཅུ་གཅིག་གི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་ལ་ཡང་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་དབང་པོ་དང་ཡུལ་རྣམས་གཟུགས་བརྙན་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལས་སྐྱེས་པའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཡང་སྟེ་གཟུགས་བརྙན་དང་འདྲ་བའི་རྟེན་དང་དམིགས་པ་ལས་སྐྱེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་ཇི་ལྟར་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཕན་ཚུན་ལྟོས་ནས་སྐྱེ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རང་བཞིན་གྲུབ་པ་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཡང་སྟེ་ཕན་ཚུན་གྱི་སྟོབས་ལས་བསྐྱེད་པས་གྲུབ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །རང་བཞིན་པ་རྣམས་ནི་གཟུགས་བརྙན་ལྟ་བུ་ཉིད་ལ་ཤིན་ཏུ་མི་འཇུག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་མཚོན་ཆ་དང་མཚན་ཉིད་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ལས་ནི་མཁྲང་བ་ཉིད་དང་མཁྲེགས་པ་ཉིད་དང་སྲ་བ་ཉིད་དེ་འཛིན་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །ཆུའི་ཁམས་ནི་གཤེར་བ་ཉིད་དང་སྣུམ་པ་ཉིད་དེ་སྡུད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །མེ་ནི་དྲོ་བ་ཉིད་དེ་སྨིན་པ་ཉིད་དང་སྐེམས་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །རླུང་ནི་ཡང་ཞིང་གཡོ་བ་ཉིད་དེ་འཕེལ་བ་དང་འགྲོ་བར་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །འདི་ལྟར་འཕེལ་བ་ནི་ཆ་ཤས་ལྷག་པོ་བསྐྱེད་པའོ། །འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་འདི་རྣམས་ཀྱི་ཡང་གཅིག་གང་ན་ཡོད་པ་དེ་ན་ལྷག་མ་རྣམས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་རྡོ་ལ་སོགས་པ་སའི་རྫས་ལ་སྡུད་པ་ལ་སོགས་པའི་ལས་མཐོང་བ་ལས་ཆུ་དང་མེ་དང་རླུང་རྣམས་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་རྗེས་སུ་དཔག་གོ །ཆུ་ལ་གྲུ་འཛིན་པ་དང་དྲོ་བ་དང་འབབ་པ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ས་དང་མེ་དང་རླུང་རྣམས་སོ། །མེ་འབར་བ་ལ་བསྟན་པ་དང་གོང་བུར་འདྲིལ་བ་དང་གཡོ་བ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ས་དང་ཆུ་དང་རླུང་རྣམས་སོ། །རླུང་ལ་འཛིན་པ་དང་གྲང་བ་དང་དྲོ་བའི་རེག་པ་མཐོང་བའི་ལས་ས་དང་ཆུ་དང་མེ་རྣམས་སོ། །ནམ་མཁའ་ནི་ཆེན་པོ་ཉིད་དུ་ཡོད་མོད་འབྱུང་བ་ཉིད་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་འདུས་མ་བྱས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཐུན་མོང་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ལས་ཀྱི་ཁྱད་པར་བསྐྱེད་པ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པས་ནམ་མཁའ་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་མ་ཡིན་ནོ། །མིག་གི་དབང་པོ་ནི་མིག་གི་ཟླུམ་


DTG109_Page_0255
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྐོར་ན་མིག་འབྲས་ཀྱི་ནང་ན་གནས་པ་མི་མཐོང་བ་རྒུན་འབྲུམ་གྱི་འབྲས་བུའི་ཚད་ཙམ་པ་ཟི་རའི་མེ་ཏོག་དང་འདྲ་བར་གནས་པ་ཤིན་ཏུ་དང་བའི་པགས་པས་གཡོགས་པའོ། །རྣ་བའི་དབང་པོ་ནི་གྲོ་ག་གཅུས་པ་ལྟ་བུ་རྣ་བའི་ནང་ན་གནས་པའོ། །སྣའི་དབང་པོ་ནི་དྲིལ་བུའི་ནང་གི་ལྕེ་ལྟ་བུའོ། །ལྕེའི་དབང་པོ་ནི་ཟླ་བ་ཕྱེད་པ་ལྟ་བུའོ། །ལུས་ཀྱི་དབང་པོ་ནི་ལུས་ལྟ་བུར་གནས་སོ། །ལྔ་པོ་འདི་རྣམས་རང་གི་དོན་དམིགས་པ་ལ་དབང་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དབང་པོ་རྣམས་སོ། །གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ནི་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་ཤེས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །ཁ་དོག་ནི་སྔོན་པོ་དང་སེར་པོ་དང་དམར་པོ་དང་དཀར་པོ་དང་སྤྲིན་དང་དུ་བ་དང་རྡུལ་དང་ཁུག་རྣ་དང་གྲིབ་མ་དང་ཉི་འོད་དང་སྣང་བ་དང་ཆུན་པའོ། །དབྱིབས་ནི་རིང་པོ་དང་ཐུང་དུ་དང་ལྷམ་པ་དང་ཟླུམ་པོ་དང་མཐོན་པོ་དང་དམའ་བ་དང༌། དབྱིབས་མཉམ་པ་དང་དབྱིབས་མི་མཉམ་པའོ། །ཉི་འོད་ནི་ཉི་མའི་འོད་དེ། །སྣང་བ་ནི་ཟླ་བ་དང་སྐར་མ་དང་མེ་དང་སྨན་དང་ནོར་བུ་རྣམས་ཀྱི་འོད་དོ། །སྒྲ་ནི་ཟིན་པ་དང་མ་ཟིན་པ་དང་གཉིས་ཀའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོའི་རྒྱུ་ཅན་ནོ། །ཟིན་པ་ནི་སེམས་དང་བཅས་པའོ། །མ་ཟིན་པ་ནི་སེན་མོ་དང་སྐྲ་ལ་སོགས་པ་གང་གཅད་པ་ལ་ནད་མེད་པའོ། །དྲི་ནི་གསལ་ལོ། །རོ་ནི་རྣམ་པ་དྲུག་སྟེ་མངར་བ་དང་སྒྱུར་བ་དང་ལན་ཚྭ་དང་ཚ་བ་དང་ཁ་བ་དང་བསྐ་བའི་བྱེ་བྲག་གིས་སོ། །རེག་བྱ་ནི་བཅུ་གཅིག་གི་བདག་ཉིད་དེ་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་རྣམས་དང༌། འཇམ་པ་ཉིད་དང༌། རྩུབ་པ་ཉིད་དང༌། ལྕི་བ་ཉིད་དང༌། ཡང་བ་ཉིད་དང༌། གྲང་བ་དང༌། བཀྲེས་པ་དང་སྐམ་པའོ། །ལྟོ་བའི་ནང་གི་གང་ལུས་ཀྱི་དབང་པོས་རེག་པར་བྱ་བ་དེ་བཀྲེས་པ་སྟེ་བཟའ་བ་མངོན་པར་འདོད་པར་བྱེད་པ་དང༌། སྐོམ་པ་ནི་བཏུང་བ་མངོན་པར་འདོད་པ་སྟེ་རྒྱུ་ལས་འབྲས་བུ་བཏགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆུ་དང་མེའི་ཁམས་ཤས་ཆེ་བའི་འབྱུང་བ་འདུས་ན་འཇམ་པ་ཉིད་དོ། །ས་དང་རླུང་ཤས་ཆེན་རྩུབ་པ་ཉིད་དོ། །ས་དང་ཆུ་ཤས་ཆེ་ན་ལྕི་བ་ཉིད་དོ། །མེ་དང་རླུང་ཤས་ཆེ་ན་ཡང་བ་ཉིད་དོ། །ཆུ་དང་རླུང་ཤས་ཆེ་ན་གྲང་བའོ། །རླུང་ཤས་ཆེ་ན་བཀྲེས་སོ། །མེ་དང་རླུང་ཤས་ཆེ་ན་སྐོམ་པའོ་ཞེས་པ་དབང་པོ་ལྔའི་ཡུལ་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་མིག་ལ་སོགས་པ་ལྔ་རྣམས་


DTG109_Page_0256
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནི་རང་གི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་རྗེས་སུ་དཔག་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཁོ་ནའོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལྔ་རྣམས་ནི་མིག་ལ་སོགས་པ་ལྔའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའོ། །རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་ནི་དངོས་པོར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྔར་བསྒྲུབས་ཟིན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་བཅུ་པོ་ཉིད་གཟུགས་སུ་རུང༌། གང་རྣམས་གང་དུ་གནོད་པར་བྱ་བ་དང་ཐོགས་པར་བྱ་བའོ་ཞེས་པས་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པའི་གཟུགས་རྣམས་སོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོར་བཤད་དོ། །ཚིམ་པར་བྱ་བ་དང་ཡོངས་སུ་གདུང་བར་བྱེད་པ་དང་དེ་གཉིས་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡུལ་གྱི་རང་གི་ངོ་བོ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བས་ཡུལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་རིག་པ་ནི་ཚོར་བ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་ལ་བྱེ་བྲག་སྨྲ་བ་རྣམས་ན་རེ་སེམས་ནི་གཙོ་བོ་ཡིན་ལ་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་རྣམས་ནི་སེམས་ཀྱི་འདི་རྣམས་སམ་སེམས་ལ་ཡོད་པ་རྣམས་ཡིན་པས་སེམས་ཀྱི་བྱ་བའི་རང་བཞིན་ཏེ་ཐ་དད་དུ་གྲུབ་བོ། །ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་དུས་སུ་ནི་ཤེས་རབ་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཆ་ཤས་ཀྱང་གསལ་ལ། ལ་ལ་ལ་ལར་ཆོས་གཙོ་བོ་སྟེ། དཔེར་ན་མངོན་པར་ཡིད་ཆེས་པའི་དུས་ན་དད་པ་ལ་སོགས་པ་ཟག་པ་མེད་པའི་ཕུང་པོ་ལྔའི་ཚོགས་པ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་སོ། །རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་པ་རྣམས་ན་རེ་སེམས་ཀྱི་བྱ་བའི་རང་བཞིན་སེམས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་སེམས་ལས་བྱུང་བ་སྟེ་སེམས་ལས་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ། །དབུ་མ་པ་རྣམས་ན་རེ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་མ་བརྟགས་ན་ཉམས་དགའ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཇི་ལྟ་བ་དེ་ལྟ་སྟེ་ཁ་ཅིག་ཏུ་དེ་ཉིད་དང་འགའ་ཞིག་ཏུ་གཞན་ཉིད་ལྟ་བུ་ཐ་སྙད་བྱེད་ལ་དོན་དམ་པར་ནི་དེ་ཉིད་དང་གཞན་ཉིད་དུ་ཡང་མི་རིགས་སོ། །ཚོར་བ་དེ་ཡང་ལུས་ཀྱི་དང་སེམས་ཀྱིའོ། །སླར་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ་བདག་དང་སྡུག་བསྔལ་དང་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའོ། །སླར་ཡང་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་དང་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་དབང་པོ་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་གཟུགས་ཅན་གྱི་དབང་པོ་ལ་བརྟེན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང༌།


DTG109_Page_0257
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ན་ཡིད་ཀྱི་ཡང་སྟེ་སིམ་པའི་ཚོར་བ་ནི་བདེ་བའི་དབང་པོའོ། །གཟུགས་ཅན་གྱི་དབང་པོའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་སིམ་པ་མ་ཡིན་པའི་ཚོར་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོའོ། །ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཚིམ་པའི་ཚོར་བ་ནི་བདེ་བའི་དབང་པོའོ། །ཡིད་ཉིད་ཚིམ་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་ཡིད་མི་བདེ་བའི་དབང་པོའོ། །ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཉིད་སིམ་པ་ཡང་མ་ཡིན་སིམ་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཚོར་བ་ནི་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་དབང་པོའོ། །གང་གི་ཕྱིར་སེམས་ཀྱི་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་ཕལ་ཆེར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལས་སྐྱེས་ཤིང་ལུས་ཀྱི་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཡུལ་གྱི་དབང་ལས་དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་ལ་ཡང་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སླར་ཡང་རྣམ་པ་དྲུག་སྟེ་མིག་གི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་བྱུང་བ་ནས་ཡིད་ཀྱི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་བྱུང་བ་ཇི་སྲིད་པའི་བར་རོ་ཞེས་པ་ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་བརྗོད་ཟིན་ཏོ། །འདིར་བུམ་པ་དང་སྣམ་བུ་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་འདུས་བྱས་རྣམས་ལ་འདུས་བྱས་སུ་ཐུན་མོང་བ་ཉིད་ནའང་སོ་སོ་རང་གི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་རྣམས་ལ་ཁྱད་པར་ཡོད་དོ། །དེའི་ཁྱད་པར་ལས་ཀྱང་ལྟོ་ལྡིར་བ་ལ་སོགས་པའི་ཕན་ཚུན་ཁྱད་པར་ཡོད་དོ། །ཁྱད་པར་དེ་ཉིད་མཚན་མ་ཞེས་བརྗོད་དེ་དས་དོན་རྣམས་ཁྱད་པར་དུ་རྗེས་སུ་དཔག་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །བུམ་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་མཚན་མ་དེ་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་གང་གིས་འཛིན་པ་དང་འདུ་ཤེས་པ་དང་ཡོངས་སུ་གཅོད་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་མཚན་མར་འཛིན་པའི་བདག་ཉིད་འདུ་ཤེས་ཞེས་བརྗོད་དོ། །འདི་ལ་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་རྣམས་ན་རེ་མཚུངས་པར་མི་ལྡན་པའི་མིང་དང་ལྷན་ཅིག་དོན་གཅིག་ལ་འཇུག་པའི་འདུ་ཤེས་ནི་མིང་གི་དོན་གསལ་བར་བྱེད་ཅིང་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་ཤེས་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ནི་མིང་དང་མཚན་མ་དང་དོན་གྱི་བརྡས་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱི་གསལ་བ་སྟེ། དེ་རྣམས་དག་ལས་མིང་ངེས་པར་བྱེད་ཅིང་མིང་ལས་ཀྱང་དོན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ངག་མིང་ལ་འཇུག་ཅིང་མིང་གིས་དོན་གསལ་བར་བྱེད་དོ། །བརྡ་ལ་མ་བྱད་བ་ནི་མི་གསལ་བའི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་མིང་གིས་དོན་རྟོགས་པར་མི་བྱེད་ལ། མིང་གིས་དོན་རྟོགས་སུ་འཇུག་པར་ཡང་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ཡང་གཞན་དུ་རྣམ་པར་དཔྱད་ཟིན་ཏོ། །རིགས་པ་ནི། །ཕྱི་རོལ་དུའམ་ཡིད་


DTG109_Page_0258
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལའང་རུང་སྟེ་གང་དུའང་སྒྲ་དང་འདྲེས་མེད་ལ། །སླར་ཡང་ཡི་གེའི་རྣམ་པ་དང་འདྲེས་དོན་གྱི་རྣམ་པ་ཅུང་ཟད་སྤྲོ། །མི་བདེན་བདག་ཉིད་དུ་གནས་གང་ཡང་བློ་ཉིད་ཀྱིས་ཞེན་པ། །དེ་དག་ཕྱི་རོལ་དང་ནི་ངག་ལ་ངེས་པར་འཛིན་ཏེ་དེ་ཕྱིར་རྣམ་པར་རྟོག་པར་གཞག །ཅེས་སོ། །འདུ་ཤེས་དེ་ཡང་རྣམ་པ་དྲུག་སྟེ། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ནས་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་པར་རོ་ཞེས་པ་འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོའོ། །འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ནི་སེམས་བྱུང་སྟེ། དེ་ལས་ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་དག་བྱུང་སྟེ་རྩོད་པའི་རྩ་བ་ཉིད་དང་འཁོར་བའི་རྒྱུ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཕུང་པོ་ལོགས་སུ་བྱས་སོ། །རྩོད་པའི་རྩ་བ་ནི་གཉིས་ཏེ་འདོད་པ་ལ་ལྷག་པར་ཆགས་པ་དང་ལྟ་བ་ལ་ལྷག་པར་ཆགས་པའོ། །དེ་དག་གི་གཙོ་བོའི་རྒྱུ་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་དག་གོ །འཁོར་བའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་ཡང་དེ་དག་སྟེ་ཚོར་བ་ལ་ཆགས་པ་དང་འདུ་ཤེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པར་འཁོར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལས་གཞན་པའི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ནི་སེམས་པ་དང་རེག་པ་དང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་འདུན་པ་དང་མོས་པ་དང་དད་པ་དང་བརྩོན་འགྲུས་དང་དྲན་པ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་དང་རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་དང་བག་ཡོད་པ་དང་བག་མེད་པ་དང༌། ཡིད་འབྱུང་བ་དང༌། དགའ་བ་དང༌། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། རྣམ་པར་འཚོ་བ་དང་རྣམ་པར་མི་འཚོ་བ་དང༌། ངོ་ཚ་དང་ཁྲེལ་ཡོད་པ་དང་བཏང་སྙོམས་དང་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་དང་མི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་དང་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་རྩ་བ་རྣམས་དང༌། ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་རྣམས་དང་འཆིང་བ་རྣམས་དང༌། ཕྲ་རྒྱས་རྣམས་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་དང་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་རྣམས་དང༌། ཟག་པ་རྣམས་དང་ཆུ་བོ་རྣམས་དང་སྦྱོར་བ་རྣམས་དང་ཉེ་བར་ལེན་པ་རྣམས་དང་མདུད་པ་རྣམས་དང་སྒྲིབ་པ་རྣམས་དང་ཤེས་པ་རྣམས་དང་བཟོད་པ་རྣམས་ཏེ་འདུ་བྱེད་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་སེམས་པ་ནི་སེམས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ཡིད་ཀྱི་ལས་ཏེ། སེམས་བྱ་བ་དང་བཅས་པའི་རང་བཞིན་ཐོབ་པས་དེ་དང་དེ་ལ་འཇུག་པར་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་གྱི་རང་བཞིན་ནོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང་


DTG109_Page_0259
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའོ། །ཡང་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པས་དྲུག་གོ །རེག་པ་ནི་ཕ་དང་མ་དང་བུར་གཞག་པ་བྱ་བ་དབང་པོ་དང་ཡུལ་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་འདུས་པ་སྟེ། དབང་པོ་དང་ཡུལ་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་འདུས་པ་ཡོད་པ་ན་བདེ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚོར་བ་བསྐྱེད་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་དབང་པོའི་འགྱུར་བ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པ་གང་ཡིན་པ་འདྲ་བ་ཙམ་གྱིས་བདེ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚོར་བ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རེག་པ་ཞེས་བརྗོད་དེ། །དབང་པོའི་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་ལ་དེ་དང་འདྲ་བ་ལས་རེག་གོ་ཞེས་བྱས་ནས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་དབང་པོའི་བྱེ་བྲག་གིས་མིག་གི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ནས་ཡིད་ཀྱི་འདུས་ཏེ་རེག་པའི་བར་རོ། །ཆོས་མངོན་པར་ཡང་གསུངས་པ། གསུམ་འདུས་པ་ན་དབང་པོའི་འགྱུར་བ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པ་ནི་རེག་པ་སྟེ་ཚོར་བ་སྐྱེད་པའི་བརྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནོ་ཞེས་སོ། །འདུས་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྲས་བུ་དང་རྒྱུའི་དངོས་པོར་གནས་པ་གསུམ་པོ་རྣམས་གང་ཕན་ཚུན་དུ་རེག་པའོ། །ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་སེམས་ཡུལ་ལ་ཕྱོགས་པར་བྱེད་པ་སྟེ། ཡུལ་ལ་བསྟོད་པ་དང་བཅས་པ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་རྣམ་པར་གཡེང་བའི་གཉེན་པོའི་ཆོས་ཏེ་རྒྱུན་མི་དམིགས་པ་གཅིག་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ལ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་ཡུལ་ལས་དེའི་སྐད་ཅིག་སེམས་འཕྲོ་བར་མི་བྱེད་པའོ། །འདུན་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བྱེད་པར་འདོད་པ་ཉིད་དོ། །སྲེད་པ་ལས་འདུན་པ་ཐ་དད་དེ། ཇི་ལྟར་ལ་ཆ་ནི་ཤིང་ཚན་མོ་དག་མི་འབྲལ་བར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་སྲེད་པ་ནི་སེམས་ཡུལ་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པ་ལས་མི་འབྲལ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ལ་འདུན་པ་ནི་བྱ་བའི་བསམ་པ་ཉིད་ཙམ་ཡིན་པས་སོ། །མོས་པ་ནི་སེམས་རང་གི་ཡུལ་ལ་གང་རང་གི་ངོ་བོར་མོས་པས་ཏེ་ཕྱེ་མ་ལེབ་མེ་ལ་བཞིན་དུ་ལྷག་པར་མོས་པ་དང་བཅས་པའོ། །ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་ཡུལ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སྟེ་དེར་ནི་ཡིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ལ་འདིར་ནི་ཡུལ་གྱིའོ། །དད་པ་ནི་བདེན་པ་དང་དཀོན་མཆོག་དང་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྣམས་ལ་ཡོད་པ་ཉིད་དང་ཡོན་ཏན་ཅན་ཉིད་དང་ནུས་པ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་ཡིད་ཅེས་པའོ། །དེ་དབྱེ་ན་ནི་དེ་ཡོད་པ་ཉིད་ལ་མངོན་པར་ཡིད་ཆེས་པའི་རྣམ་པའི་དད་པ་དང་ཡོན་ཏན་ཅན་ཉིད་ལ་


DTG109_Page_0260
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རབ་ཏུ་དང་བའི་རྣམ་པ་དང༌། ནུས་པ་ཉིད་ལ་བདག་གི་ས་ཐོབ་པའང་འགྲུབ་པར་ནུས་སོ་ཞེས་མངོན་པར་འདོད་པའི་རྣམ་པའོ། །བདེན་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་བཞི་པོ་རྣམས་སོ། །རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱང་སྟེ་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་དག་གོ །བརྩོན་འགྲུས་ནི་དགེ་བ་ལ་སྤྲོ་བའོ། །དྲན་པ་ནི་གང་བྱས་པ་དང་བྱེད་བཞིན་པ་དང་བྱ་བའི་ལས་རྣམས་ལ་སེམས་ཀྱི་བརྗེད་པ་མེད་པ་དང་སེམས་མངོན་པར་བརྗོད་པ་དེའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་ཉིད་དེ། རྩེ་གཅིག་ཏུ་དམིགས་པའོ། །ཤེས་རབ་ནི་ཆོས་རྣམས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་སྟེ་ཐེ་ཚོམ་བཟློག་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །གང་དངོས་པོ་ལ་གང་ཟག་དང་ཆོས་ཀྱི་བདག་རང་གི་བློས་ཡན་ལག་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་གང་རང་གི་ངོ་བོ་ཚོལ་བ་སྟེ། གང་ཟག་དང་ཆོས་རྣམས་ལ་རང་གི་ངོ་བོ་བརྟགས་པ་ན་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་དམིགས་སོ། །རྟོག་པ་ནི་གང་དང་ལྡན་པ་ལས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བུམ་པའི་རིང་བ་དང་མཛེས་པ་ཙམ་བཞིན་དུ་རགས་པའི་དམིགས་པ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པ་དེ་ཀུན་དུ་རྟོག་པའི་མིང་ཅན་ནོ། །དཔྱོད་པ་ནི་བུམ་པ་རྙིང་པ་དང་བརྟན་པ་ཞེས་ཕྲ་མོ་ལྟ་བར་ཞུགས་པའི་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་སོ། །བག་མེད་པ་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་མི་སྒོམ་པ་སྟེ་མི་སྒྲུབ་པའོ། །བག་ཡོད་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པའོ། །ཡིད་འབྱུང་བ་ནི་ཆོས་གང་དང་ལྡན་པ་ལས་སེམས་འཁོར་བའི་སྐྱོན་མཐོང་བ་ཉིད་ལས་འཁོར་བ་ལས་ཡིད་འབྱུང་བ་སྟེ་དེ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཡང་དག་པའི་ཤུགས་སོ། །མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་ནི་སེམས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་དང་ཆགས་པ་སྟེ་ཡིད་བདེ་བ་ལས་ཐ་དད་དུ་གྱུར་པའོ། །ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་ནི་ལུས་དང་སེམས་དག་ལས་སུ་རུང་པའོ། །ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་ལུས་དང་སེམས་དག་གི་ལྕི་བ་ཉིད་དང་རྨུགས་པ་དང་གཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་དོ། །རྣམ་པར་འཚེ་བ་ནི་ཆོས་གང་དང་ལྡན་པ་ལས་ཁྲོ་བའི་རྐྱེན་གྱིས་ཐལ་ལྕག་ལ་སོགས་པས་གཞན་ལ་ཐོ་འཚམས་པ་དེའོ། །དེ་དང་འགལ་བའི་ཆོས་ནི་རྣམ་པར་མི་འཚེ་བའོ། །ངོ་ཚ་ན་གང་གི་དབང་གིས་བདག་ཉིད་དང་ཆོས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པས་སྡིག་པ་ལས་བཟློག་པ་སྟེ། དེ་ནི་སྡིག་པ་ལ་མི་འཇུག་པའི་རྒྱུའི་ཆོས་ངོ་ཚ་ཞེས་བྱ་


DTG109_Page_0261
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བའོ། །ཁྲེལ་ཡོད་ནི་གཞན་ལ་ལྟོས་ནས་སྐྱོན་རྣམས་ཀྱིས་ངོ་ཚ་བར་བྱེད་པའོ། །བཏང་སྙོམས་ནི་ཆོས་གང་གིས་དམིགས་པ་ལ་སེམས་མཉམ་དུ་འཇུག་པ་སྟེ་དེ་ནི་སེམས་མཉམ་པ་ཉིད་དོ། །དེས་ནི་སེམས་རྗེས་སུ་ཆགས་པར་མི་བྱེད་ཁོང་ཁྲོ་བར་མི་བྱེད་དོ། །དེ་ཡང་དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱང་ལྡན་པ་སོ་སོར་བརྟགས་པའི་བཏང་སྙོམས་ཏེ། སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱི་ནི་ཡེ་ཤེས་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པ་སོ་སོར་མ་བརྟགས་པའི་བཏང་སྙོམས་སོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་སེམས་དྲི་མ་མེད་པ་ཉིད་དེ་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པ་སྤངས་པ་ཡོད་ན་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བ་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་སྐྱེ་བོ་དེ་ལ་དགེ་ལེགས་ཀྱི་དོན་ནི་དགེ་བའི་དོན་ཏེ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡང་ཉེ་བར་འཚེ་བ་མཐའ་དག་ལས་ལོག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་མེད་པའི་དགེ་བ་སྟེ་ནད་མེད་པ་ཉིད་བཞིན་ནོ། །ལམ་གྱི་བདེན་པ་ནི་དེ་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དགེ་བའོ། །དེ་ལས་གཞན་པའི་བདེན་པ་གཉིས་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་སྟེ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་འདོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་གཟུགས་བརྙན་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་ནི་གསུམ་སྟེ་འདོད་ཆགས་མེད་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་མེད་པ་དང། གཏི་མུག་མེད་པའོ། །དེ་ལ་འདོད་ཆགས་མེད་པ་ནི་སྲེད་པ་དང་འགལ་བའི་ཆོས་ཏེ་དངོས་པོ་རྣམས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཞེ་སྡང་མེད་པ་ནི་ཁོང་ཁྲོ་དང་འགལ་བའི་ཆོས་ཏེ་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་མནར་སེམས་མེད་པ་ཉིད་མཚན་ཉིད་ཅན་ནོ། །གཏི་མུག་མེད་པ་ནི་མ་རིག་པ་དང་འགལ་བའི་ཆོས་ཏེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །འདི་རྣམས་ནི་རང་ཉིད་དགེ་བ་དགེ་བ་གཞན་རྣམས་ཀྱི་རྩ་བར་གྱུར་པ་ཤིང་གི་རྩ་བ་བཞིན་བསྐྱེད་པ་དང་གནས་པ་དང་འཕེལ་བའི་རྒྱུའོ། །འདི་ལས་བཟློག་པས་ན་གསུམ་ནི་མི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་ཏེ་འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་གོ །དེ་ལ་འདོད་པར་གཏོགས་པའི་འདོད་ཆགས་ཐམས་ཅད་ནི་ཆགས་པ་མི་དགེ་བའི་རྩ་བའོ། །ཞེ་སྡང་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ངོ༌། །འཇིག་ཚོགས་དང་མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བ་དང་དེ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་གཏི་མུག་མ་གཏོགས་པ་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་མ་རིག་པ་ཐམས་ཅད་ནི་གཏི་


DTG109_Page_0262
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མུག་མི་དགེ་བའི་རྩ་བའོ། །ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་རྩ་བ་རྣམ་གསུམ་སྟེ་སྲིད་པ་དང་མ་རིག་པ་དང་བློའོ། །དེ་ལ་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་འཇིགས་ཚོགས་དང་མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བ་དང་དེ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་གཏི་མུག་མ་གཏོགས་པར་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་མི་དགེ་བ་སྟེ་མི་འདོད་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཅན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་དང་འདོད་པའི་ཁམས་སུའང་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་སྟེ་འདི་ཐམས་ཅད་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའོ། །དེ་ལ་གང་དང་གང་ཞིག་སྲེད་པ་དང་མ་རིག་པ་དང་ཤེས་རབ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ནི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་རྩ་བ་སྟེ། རང་ཉིད་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང༌། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་གཞན་གྱི་རྩ་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་གཞན་ནི་རྩ་བ་མ་ཡིན་ཏེ་མི་བརྟན་པ་ཉིད་དང་སྟེང་དུ་འཇུག་པ་ཉིད་ལས་རྩ་བ་དང་ཆོས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ཆོས་མངོན་པར་གསུངས་པ། དགེ་བའི་རྩ་བ་གསུམ་རྣམས་དང༌། ངོ་ཚ་དང་ཁྲེལ་ཡོད་པ་རང་བཞིན་གྱིས་དགེ་བ་སྟེ་ཕན་པའི་སྨན་བཞིན་ནོ། །དེ་དག་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པས་ནི་ཆོས་གཞན་དགེ་བ་རྣམས་ཏེ་སྨན་དང་བསྲེས་པའི་ཆུ་བཞིན་ནོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་ཀུན་ནས་བསླང་བས་ནི་སེམས་དང་ངག་གི་ལས་དག་དང་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བའི་འདོད་པས་སེམས་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པ་ཐོབ་པ་ལ་སོགས་པ་དགེ་བ་རྣམས་ཀྱང་སྟེ་སྨན་དང་འདྲེས་པའི་ཆུ་ལས་ཡང་དག་པར་བྱུང་བའི་འོ་མ་བཞིན་ནོ། །ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་རྣམས་ནི་དགུ་སྟེ་འདོད་ཆགས་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། མ་རིག་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་དང་ལྡན་པ་དང་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང་ཕྲག་དོག་དང་སེར་སྣའོ། །སྲིད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བའོ། །དེ་ལ་འདོད་ཆགས་ནི་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང་སྲེད་པ་དང༌། ལྷག་པར་ཞེན་པ་དང་ཞེན་པའོ། །ཁོང་ཁྲོ་ནི་གནོད་སེམས་དང་ཞེ་སྡང་སྟེ་སེམས་ཅན་གྱི་ཡུལ་ལ་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་པའོ། །ང་རྒྱལ་ནི་རྣམ་པ་བདུན་ཏེ་དེ་ལ་ཡང་དག་པའམ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པས་གཞན་ལས་བདག་ཁྱད་པར་འཕགས་པར་རྟོག་ཅིང་སེམས་པ་གང་ཞིག་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་རྣམ་པར་


DTG109_Page_0263
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འགྱུར་བ་ལྟུང་བའི་རྒྱུ་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་འདི་ནི་ང་རྒྱལ་གྱི་སྤྱིའོ། །དེ་ནི་འཇུག་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་ཐ་དད་པ་སྟེ་དེ་ལ་ཐོས་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་རིགས་དང་གཟུགས་དང་དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དམན་པ་ལས་བདག་ཉིད་དམན་པ་དང་འདྲ་བ་དང་ལྷག་པའམ་མཚུངས་པ་དང་མཚུངས་པར་ཉེ་བར་དམིགས་ནས་ཡོངས་སུ་རྟོག་པའི་ཁྱད་པར་ནི་ང་རྒྱལ་ལོ། །ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་རྣམས་དང་བདག་དམན་པ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་མངོན་པ་རང་རྒྱལ་བ་ནི་ལྷག་པའི་ང་རྒྱལ་ལོ། །ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ལས་ཀྱང་བདག་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པར་སེམས་པ་ནི་ང་རྒྱལ་ལས་ཀྱང་ང་རྒྱལ་ལོ། །ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་སྟོང་པ་རྣམས་ལ་ངའོ་ཞེས་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་ནི་ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་ཏེ་བདག་ཏུ་ང་རྒྱལ་བ་ཡང་ངོ༌། །ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་ཉེ་བར་ལེན་པ་སྟེ་བདག་ཏུ་འདོགས་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རམ། ཡང་ན་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ནི་དེ་རྣམས་ལས་སྐྱེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཉེ་བར་ལེན་པ་རྣམས་བཟུང་བྱའི་ཕྱིར་ཉེ་བར་ལེན་པ་རྣམས་ཏེ། དེ་རྣམས་ལས་ཡང་དག་པར་བྱུང་བས་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་སོ། །དེ་རྣམས་ཀྱང་སྟོང་པ་བརྟེན་ནས་གདགས་པར་བྱ་བ་རྣམས་ཏེ་བདག་གི་དངོས་པོ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་དང་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་རྣམས་ལ་རྨོངས་པ་ལས་ངའོ་ཞེས་འཛིན་པ་ནི་ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་ལོ། །བསམ་གཏན་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ལམ་དང་འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པའི་རྟོགས་པ་མཆོག་ཏུ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཐོབ་པ་མེད་པར་བདག་གིས་ཐོབ་པོ་ཞེས་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པས་སེམས་པ་ནི་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ལོ། །ལོག་པའི་ལས་གསོད་པ་དང་རྐུ་བ་ལ་སོགས་པ་སྡིག་པའི་བྱ་བ་ལ་བསྔགས་པ་དང་མཐོ་བར་གྱུར་པ་ནི་ལོག་པའི་ང་རྒྱལ་ལོ། །བདག་ཉིད་ལ་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་སྒྲུབ་པའི་ནུས་པ་མེད་པར་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་དང་བདག་ཉིད་ལ་དམན་པར་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་ནི་ཅུང་ཟད་ཀྱི་ང་རྒྱལ་ལོ། །མ་རིག་པ་ནི་ཆོས་གང་དང་ལྡན་པ་ལས་བདེན་པའི་དོན་མི་མཐོང་བ་དང་དངོས་པོ་རྣམས་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་རང་བཞིན་གང་ཟག་གམ་ཆོས་སུ་སྒྲོ་འདོགས་པ་དེ་སྟེ། རིག་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དཀོན་མཆོག་གསུམ་དང་བདེན་པ་མི་ཤེས་པ་ཙམ་མོ། །


DTG109_Page_0264
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རིག་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་ཡུལ་ཟག་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །ཐེ་ཚོམ་དང་བདེན་པ་དང་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་ཡོད་མེད་གཉིས་ཀའི་རྣམ་པར་ཞུགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཤེས་རབ་དོགས་པའི་བདག་ཉིད་དོ། །ལྟ་བ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། དེ་ལ་ཥདླྀ་འཇིག་པ་ལའོ་ཞེས་པ་འཇིག་གོ །ཉམས་པར་བྱ་བའོ་ཞེས་པ་འཇིག་པའོ། །ཅི་ཉི་སོགས་པ་ལའོ་ཞེས་པ་བསགས་པ་ནི་ཚོགས་སོ། །འཇིག་པ་ཡང་ཡིན་ཚོགས་ཀྱང་ཡིན་པ་སྟེ་རྣམ་པར་འཇིག་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཚོགས་པ་ནི་འཇིག་ཚོགས་སོ། །དེ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ངར་བྱེད་པ་དང༌། ང་ཡིར་བྱེད་པར་ཞུགས་པ་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བའོ། །དེ་ཡང་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་རང་བཞིན་མེད་པ་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་རྟག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་གཟུང་བ་རྣམས་ལ་གང་ཟག་ཏུ་ལྷག་པར་སྒྲོ་འདོགས་པས་རྣམ་པ་ཉི་ཤུར་རབ་ཏུ་འཇུག་གོ །འདི་ལྟ་སྟེ་གཟུགས་དང་གཟུགས་དང་ལྡན་པ་དང་གཟུགས་ལ་བདག་དང་བདག་ལ་གཟུགས་སོ་ཞེས་པ་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པས་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བའི་ཆ་ཤས་བཞི་རྣམས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་ལ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་ལས་སོ་སོར་བཞི་རྣམས་སོ། །ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་རྣམས་ལ་ཀྱེ་མ་བདག་དང་འཇིག་རྟེན་འདི་རྟག་པའམ། ཆད་པ་དང་དེ་བཞིན་དུ་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ཞེས་པ་འདི་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་མཐའ་གཉིས་གཉིས་སུ་རྟོག་པའི་འཇུག་པ་ཤེས་རབ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མཐའ་གཉིས་སུ་འཛིན་ཞིང་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ལྟ་བ་ནི་མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བའོ། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དང་བདེན་པ་དང་དཀོན་མཆོག་གསུམ་དང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པ་མེད་པའི་རྣམ་པར་ཞུགས་པའི་ཤེས་རབ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ནི་ལོག་པར་ལྟ་བའོ། །མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དེ་ལ་དངོས་པོ་དམན་པ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ལ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་ཏེ་འདི་ནི་བདེན་ཏེ་གཞན་གཏི་མུག་གོ་ཞེས་པ་འདི་ལྟ་བུར་མངོན་པར་ཞེན་པ་ནི་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་སྟེ་སོགས་པ་ཕྱིས་པ་ལས་སོ། །རྒྱུ་མ་ཡིན་པ་ལ་རྒྱུར་ལྟ་བ་དང་ལམ་མ་ཡིན་པ་ལ་ལམ་དུ་ལྟ་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་


DTG109_Page_0265
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་སྟེ་འདིར་ཡང་སོགས་ཀྱི་སྒྲ་ཕྱིས་པའོ། །འདི་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་དངོས་པོ་མ་དག་པ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་གྱི་བདག་ཉིད་མ་ཡིན་པ་ཐམས་ཅད་ཉིད་ལ་དག་པ་དང་གྲོལ་བའི་ལམ་ཉིད་དུ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྲག་དོག་ནི་གཞན་གྱི་ཡོན་ཏན་གྱིས་གདུང་བའོ།། སེར་སྣ་ནི་ཆོས་ལ་སོགས་པ་སྦྱིན་པ་ལ་མཁས་པ་དང་འགལ་བའི་སེམས་འཛིན་པའོ། །འཆིང་བ་རྣམས་ནི་གསུམ་སྟེ། འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་གཏི་མུག་གོ །འདི་རྣམས་ཀྱིས་བཅིངས་པ་རྣམས་ཁམས་གསུམ་ལས་མི་འདའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྲ་རྒྱས་རྣམས་ནི་དྲུག་སྟེ་འདོད་ཆགས་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་དང་ང་རྒྱལ་དང་མ་རིག་པ་དང་ཐེ་ཚོམ་དང་ལྟ་བའོ། །འདིར་འདོད་ཆགས་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང༌། གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་འདོད་ཆགས་སོ། །ལྟ་བ་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་ལྔར་ཕྱེ་བས་ཕྲ་རྒྱས་བཅུ་རྣམས་ཏེ་རང་གི་ངོ་བོ་ཡིས་རྣམ་པ་ཐ་དད་པ་དང༌། ཁམས་ཀྱི་རྣམ་པའི་དབྱེ་བ་བཅུ་གཉིས་ཀྱིས་ལྷག་པའི་བརྒྱ་དང་དགུ་བཅུ་རྩ་བརྒྱད་དུ་ཡང་འགྱུར་ཏེ་ཇི་ལྟར་འཆད་པར་འགྱུར་བ་དེ་ཇི་ལྟ་བུའོ། །གནས་པ་དང་སྐྱེ་བའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་དངོས་པོ་རྣམས་ལ། ཇི་ལྟར་སྲིད་པའི་དམིགས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དག་ལ་རྒྱས་པར་འགྱུར་བས་ཕྲ་རྒྱས་སོ། །ཡང་ན་འཇུག་པ་མཚོན་པར་དཀའ་བ་ཉིད་ཀྱིས་སམ་ཕྲ་བས་བདག་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུད་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བའི་ཕྱིར་བག་ལ་ཉལ་ལོ། །འདི་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བའི་རིམ་པ་ཡང་ཇི་ལྟར་གནས་པའི་དངོས་པོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་རྟོགས་པ་ལས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་རང་བཞིན་སྒྲོ་འདོགས་པས་ན་སྔོན་ལ་མ་རིག་པའོ། །དེ་ནས་ཡང་དག་པ་དང་ལོག་པའི་ཕྱོགས་གཉིས་ཐོས་ནས་འདི་བདེན་ནམ་མི་བདེན་ཞེས་ཐེ་ཚོམ་མོ། །དེ་ནས་ལོག་པའི་ཕྱོགས་གོམས་པ་ལས་དངོས་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་གོམས་པས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་ལྟ་བ་ལོག་པར་ལྟ་བའོ། །འདིར་ལོག་པར་ལྟ་བ་ནི་ལྡོག་པར་ངེས་པ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ་བདག་ཉིད་གཟུང་བར་བྱའི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་བདག་ཉིད་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བའོ། །དེ་ནས་མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བའོ། །དེ་ནས་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་སྟེ་གང་ལ་མཐར་འཛིན་པ་དེས་དག་པར་


DTG109_Page_0266
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བརྩི་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནས་ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་སྟེ་གང་གིས་དག་པར་རྟོགས་པ་དེ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནས་རང་གི་ལྟ་བ་ལ་ཆགས་པའོ། །ལྟ་བ་དེས་ཁེངས་པ་ནི་གཞན་ལ་ཞེ་སྡང་ངོ་ཞེས་པའི་རིམ་པའོ། །རྒྱུ་རྣམ་པ་གསུམ་རྣམས་ཀྱིས་རེ་རེ་ཡང་སྐྱེད་པར་བྱེད་དེ་གལ་ཏེ་ཕྲ་རྒྱས་སྤངས་པ་མ་ཡིན་པར་གྱུར་པ་དང་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་ཡུལ་ཉེ་བར་གནས་པར་གྱུར་ནའོ། །དེ་འདི་རྣམས་རྒྱུ་དང་ཡུལ་དང་སྦྱོར་བའི་སྟོབས་རྣམས་སུ་འགྱུར་རོ། །ཕྲ་རྒྱས་དྲུག་པོ་འདི་རྣམས་ཀྱང་ལུས་དང་ངག་དང་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ཉོན་མོངས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སུ་ཡང་བརྗོད་དོ། །གང་ཉོན་མོངས་པ་དེ་རྣམས་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཡང་ངོ༌། །གང་གཞན་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་སྒྱུ་ལ་སོགས་པ་དེ་རྣམས་ནི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཁོ་ན་སྟེ་སེམས་ཉོན་མོངས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་སྒྱུ་ནི་གཞན་སླུ་བ་སྟེ། གང་གིས་རྣམ་པར་རྨོངས་པར་བྱེད་པའམ་གང་ལས་གཞན་རྣམས་ཀྱི་བསམ་པ་མི་ཤེས་པར་འགྱུར་ལ། སྒྱུ་མ་བཞིན་དུ་རང་གི་ངོ་བོ་སྦས་ནས་སེམས་ཇི་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་བདག་ཉིད་དུ་འཇུག་སྟེ། ཆོས་གང་དང་ལྡན་པ་ལས་ཕ་རོལ་རྣམས་སླུ་བར་བྱེད་པ་དེ་སྒྱུའོ། །རྒྱགས་ཤིང་དྲེགས་པ་ནི་རྒྱགས་པ་སྟེ་གང་གི་དབང་ལས་གཞན་རྣམས་ལ་ལུས་དང་སེམས་ཀྱི་རྒྱུན་མི་གུས་པ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་བའོ། །རྣམ་པར་འཚེ་བ་ནི་ཁྲོ་བའི་རྐྱེན་གྱིས་ཐལ་ལྕག་ལ་སོགས་པ་རྡེག་པའི་རྒྱུའི་ཆོས་སོ། །འཚིག་པ་ནི་སྡིག་པ་དང་འགྲོགས་པ་སྟེ་སོ་རྣམས་ཀྱིས་ཟས་འཛིན་པ་བཞིན་དུ་སྡིག་པས་བཙིར་ནས་གནས་པའོ། །འཁོན་དུ་འཛིན་པ་ནི་མི་མཛའ་བ་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པ་སྟེ་སེམས་ལ་ཁྲོ་བར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ལན་མང་དུ་བྱེད་པའོ། །གཡོ་ནི་ཆོས་གང་དང་ལྡན་པ་ལས་ཇི་ལྟར་གནས་པའི་རིགས་པ་དང་མི་རིགས་པ་འཁྱོག་པོ་མི་གསལ་བར་འཇུག་པ་དེ་སྟེ་སེམས་ཀྱི་རྒྱུན་གྱ་གྱུའོ། །དེ་ལ་འདི་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་དང་རྒྱགས་པ་དག་འདོད་ཆགས་ཀྱི་དྲི་མའི་རྒྱུ་མཐུན་པའོ། །འཁོན་དུ་འཛིན་པ་དང་རྣམ་པར་འཚེ་བ་ནི་ཁོང་ཁྲོའིའོ། །འཚིག་པ་ནི་ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པའོ། །གཡོ་ནི་ལོག་པར་ལྟ་བའིའོ། །ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་རྣམ་པ་བཅུ་སྟེ་རྨུགས་པ་དང་གཉིད་དང་རྒོད་པ་དང་འགྱོད་པ་


DTG109_Page_0267
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང་ཕྲག་དོག་དང་སེར་སྣ་དང་ངོ་ཚ་མེད་པ་དང་ཁྲེལ་མེད་པ་ཁྲོ་བ་དང་འཆབ་པའོ། །རྨུགས་པ་ནི་འདི་འདར་བ་ཉིད་དང་ལུས་དང་ངག་དག་ལྕི་བ་ཉིད་དུ་གྱུར་པས་སེམས་དམིགས་པ་རྟོགས་པ་ལ་ལས་སུ་མི་རུང་བའོ། །གཉིད་ནི་གཉིད་དེ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལྔ་འཇུག་པ་དང་འགལ་བའི་ཆོས་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའང་བླུན་པར་འགྱུར་བའི་རྒྱུའོ། །གཉིད་མཐུག་པོའི་གནས་སྐབས་ན་ནི་རིག་པ་མེད་ལ་གཉིད་དང་བྲལ་བ་ན་སྔར་གྱི་ཤེས་པས་འདུས་བྱས་པ་ལས་བློ་དེ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པ་རྣམས་འབྱུང་སྟེ་དེའི་ཕྱིར་ལུས་ནི་སྒྱུ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཀྱང་ཟེར་རོ། །ངོ་ཚ་མེད་པ་ནི་ཆོས་གང་དང་ལྡན་པ་ལས་བདག་ཉིད་ལ་ལྟོས་ནས་འཛེམ་པ་དང་བྲལ་ཞིང་སྡིག་པ་ལ་འཇུག་པ་སྟེ་དེ་རང་བཞིན་གྱིས་ངན་པའི་ཆོས་སོ། །ཁྲེལ་མེད་པ་ནི་དེ་ཉིད་གཞན་ལ་ལྟོས་པས་སོ། །ཁྲོ་བ་ནི་སེམས་ཅན་དང་སེམས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཡུལ་ལ་སེམས་རབ་ཏུ་ཁྲོ་བ་ཙམ་སྟེ་ད་ལྟར་འབྱུང་འགྱུར་གྱིས་སེམས་དེ་ཉིད་དྲག་པོ་ཉིད་དུ་བྱེད་པ་སྟེ་གཏུམ་པའོ། །འཆབ་པ་ནི་སྡིག་པ་སྦེད་པའོ། །ཀུན་ནས་སྦྲེལ་ཏེ་ཀུན་ནས་བཅིངས་ནས་གནས་པས་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་རྣམས་ཏེ་དགེ་བའི་ཕྱོགས་ལ་འཇུག་པ་དང་ཤིན་ཏུ་འགལ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །འདི་རྣམས་ལ་ཡང་རྨུགས་པ་དང་གཉིད་དང་ཁྲེལ་མེད་པ་རྣམས་ནི་མ་རིག་པའི་རྒྱུ་མཐུན་པའོ། །འགྱོད་པ་ནི་ཐེ་ཚོམ་གྱི་རྒྱུ་མཐུན་པའོ། །ངོ་ཚ་མེད་པ་དང་རྒོད་པ་དང་སེར་སྣ་རྣམས་དང་འདོད་ཆགས་ཀྱི་རྒྱུ་མཐུན་པའོ། །ཁྲོ་བ་དང་ཕྲག་དོག་དང་ཁོང་ཁྲོས་ཀུན་བསླང་བའོ། །འཆབ་པ་ནི་སྲེད་པའམ་མ་རིག་པའི་རྒྱུ་མཐུན་ཏེ། འདི་རྣམས་དྲི་མ་བཅུ་རྣམས་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སོ། །ཟག་པ་རྣམ་གསུམ་སྟེ་འདོད་པ་དང་སྲིད་པ་དང་མ་རིག་པའི་ཟག་པའོ། །དེ་ལ་མ་རིག་པ་མ་གཏོགས་པ་གཞན་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་བཅུ་དང་བཅས་པ་རྣམས་ནི་འདོད་པའི་ཟག་པའོ། །མ་རིག་པ་བོར་བའི་ཕྲ་རྒྱས་ཉིད་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཁ་ནང་དུ་བལྟས་ནས་འཇུག་པ་མཉམ་པར་གཞག་པའི་ས་རྣམས་ནི་སྲིད་པའི་ཟག་པའོ། །ཁམས་གསུམ་པའི་མ་རིག་པ་ནི་མ་རིག་པའི་ཟག་པའོ། །འདི་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བར་གྱུར་པ་སྟེ་དེའི་ཕྱིར་ལོགས་སུ་རྣམ་པར་གཞག་གོ །སྲིད་པའི་


DTG109_Page_0268
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྩེ་མོ་ནས་མནར་མེད་པའི་བར་དུ་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་རྨ་ནས་འཛག་པའི་ཕྱིར་རབ་འདི་རྣམས་ཀྱིས་ཟག་པར་བྱེད་པའམ་རྒྱུད་ཡུལ་ལ་གནས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཟག་པའོ། །ཆུ་བོ་རྣམས་ནི་བཞི་སྟེ་དེ་ལ་ལྟ་བ་རྣམས་ལས་གཞན་པ་འདོད་པ་དང་སྲིད་པ་དང་མ་རིག་པའི་ཟག་པ་རྣམས་ཁོ་ན་འདོད་པ་དང་སྲིད་པ་དང་མ་རིག་པའི་ཆུ་བོ་གསུམ་མོ། །ཁམས་གསུམ་པའི་ལྟ་བ་རྣམས་ལྟ་བའི་ཆུ་བོ་སྟེ་བཞི་པའོ། །ཁྱེར་བས་ན་ཆུ་བོ་སྟེ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་དང་ལྡན་པ་ཁྱེར་བས་ཏེ་དེའི་རྗེས་སུ་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྦྱོར་བ་རྣམས་ནི་ཆུ་བོ་བཞི་པོ་ཁོ་ན་སྟེ་སྡུག་བསྔལ་སྣ་ཚོགས་ལ་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བས་ལྡན་པར་བྱེད་པའམ་ཡང་ཡང་དུ་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པ་ཡུལ་རྣམས་ལ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པས་སྦྱོར་བའོ། །ཉེ་བར་ལེན་པ་རྣམས་བཞི་སྟེ་འདོད་པའི་སྦྱོར་བ་ཉིད་མ་རིག་པ་དང་བཅས་པ་འདོད་པའི་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང་ལྟ་བའི་སྦྱོར་བ་ཉིད་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མ་གཏོགས་པའི་ལྟ་བ་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་ཀྱི་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང་སྲིད་པའི་སྦྱོར་བ་ཉིད་མ་རིག་པ་བསྣན་པ་རྨུགས་པ་དང་རྒོད་པ་དང་བཅས་པ་ནི་བདག་ཏུ་སྨྲ་བའི་ཉེ་བར་ལེན་པའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་ཀྱི་ཉེ་བར་ལེན་པ་ལྟ་བ་རྣམས་ལས་ཅིའི་ཕྱིར་ཕྱུང་ཞེ་ན། ལམ་གྱི་དགྲ་ཟླར་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང་ཕྱོགས་གཉི་ག་སླུ་བར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཏེ་གང་གི་ཕྱིར་ཁྱིམ་པ་རྣམས་འདིས་བསླུས་ཏེ་མི་བཟའ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་ལམ་དུ་འདུ་ཤེས་པས་སོ། །རབ་ཏུ་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱང་སྟེ་འདོད་པའི་ཡུལ་ཡོངས་སུ་སྤངས་པས་དག་པར་རྟོགས་པས་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་པ་ལ་སོགས་པ་ཉེ་བར་ལེན་པས་ན་ཉེ་བར་ལེན་པ་རྣམས་སོ། །མདུད་ཡིན་པ་རྣམས་ནི་བཞི་ཡིན་ཞིང་འདོད་པའི་ཁམས་ཁོ་ན་སྟེ། མ་རིག་པ་དང་གནོད་སེམས་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང་འདི་བདེན་པར་མངོན་པར་ཞེན་པའོ། །མ་རིག་པ་ཉིད་ལུས་ཀྱི་མདུད་པ་སྟེ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པའི་འདོད་པ་ཐོབ་པ་རྣམས་ལ་མི་འཆད་པར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལྷག་མ་ལ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །སྒྲིབ་པ་རྣམས་ནི་ལྔ་སྟེ་འདོད་པ་ལ་འདུན་པ་དང་གནོད་སེམས་དང་རྨུགས་པ་དང་གཉིད་དང་རྒོད་འགྱོད་དང་ཐེ་ཚོམ་མོ། །འདོད་པའི་ཁམས་ཁོ་ན་སྒྲིབ་པ་རྣམས་ཏེ་ཤིན་ཏུ་མི་དགེ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དགེ་བའི་ཕྱོགས་ལ་སྒྲིབ་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྒྲིབ་པ་


DTG109_Page_0269
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྣམས་སོ། །གཉིད་དང་རྨུགས་པ་དང་སྒྲིབ་པ་གཅིག་ཏུ་བརྗོད་པ་དང་རྒོད་པ་དང་འགྱོད་པ་གཉིས་དག་ཀྱང་གཅིག་པ་རྒྱུ་ཅི་ཡིན་ཞེ་ན། ཟས་དང་ཟས་མ་ཡིན་པ་དང་བྱ་བ་གཅིག་པའི་ཕྱིར། གཉིད་དང་རྨུགས་པ་དག་ཟས་གཅིག་པ་ནི་ཆོས་ལྔ་སྟེ། རྨྱ་བ་དང་མི་དགའ་བ་དང་གཡལ་བ་དང་ཁ་ཟས་ཀྱི་དོད་མ་ཤེས་པ་དང་སེམས་ཞུམ་པ་ཉིད་དོ། །ཟས་མ་ཡིན་པ་ནི་སྣང་བའི་འདུ་ཤེས་སོ། །བྱ་བ་ཡང་གཅིག་སྟེ་གཉིས་ཀས་ཀྱང་སེམས་ཞུམ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒོད་པ་དང་འགྱོད་པ་དག་གི་ཟས་བཞི་སྟེ་ཉེ་དུའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལྗོངས་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་མི་འཆི་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་སྔོན་དགོད་པ་དང་རྩེས་པ་དང་ཡོངས་སུ་སྤྱད་པ་རྣམས་རྗེས་སུ་དྲན་པར་གྱུར་པའོ་ཞེས་པའོ། །ཟས་མ་ཡིན་པ་ཞི་གནས་སོ། །བྱ་བ་ཡང་གཅིག་སྟེ་གཉི་ག་ཡང་སེམས་ཉེ་བར་མ་ཞི་བ་འཇུག་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཚེ་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྒྲིབ་པ་ཡིན་ན་ཅིའི་ཕྱིར་ལྔ་ཁོ་ན་བཤད་ཅེ་ན་ཕུང་པོ་ལ་གནོད་པ་དང་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་འདོད་པ་ལ་འདུན་པ་དང་གནོད་སེམས་དག་གི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་གནོད་པ་བྱེད་དོ། །གཉིད་དང་རྨུགས་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལའོ། །རྒོད་པ་དང་འགྱོད་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཕུང་པོ་ལའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་དག་མེད་ན་བདེན་པ་རྣམས་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་དེའི་ཕྱིར་ལྔའོ། །ཤེས་པ་རྣམས་ནི་བཅུ་གཉིས་ཏེ་སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་དང་འགོག་པ་དང་ལམ་དང་ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་དང་ཆོས་དང་རྗེས་སུ་དང་གཞན་གྱི་སེམས་དང་ཀུན་རྫོབ་དང་ཡོངས་སུ་འདྲིས་བ་དང་སྒྲ་ཇི་བཞིན་ཤེས་པའོ། །བཟོད་པ་རྣམས་ནི་བརྒྱད་དེ་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་བྱས་པའི་བཟོད་པ་ལ་སོགས་པའོ་ཞེས་པ་སེམས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་བརྗོད་ཟིན་ཏོ། །སེམས་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱང་འགལ་ཞིག་ཁས་ལེན་པར་བྱེད་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། ཐོབ་པ་དང་མ་ཐོབ་པ་དང་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང་འདུ་ཤེས་མེད་པ་དང་སྲོག་གི་དབང་པོ་དང༌། །རིགས་མཐུན་པ་ཉིད་དང་ཡུལ་ལ་དམིགས་པ་དང་ཕུང་པོ་སོ་སོར་ཐོབ་པ་དང་སྐྱེ་མཆེད་ལ་དམིགས་པ་


DTG109_Page_0270
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང་སྐྱེ་བ་དང་རྒ་བ་དང་གནས་པ་དང་མི་རྟག་པ་ཉིད་དང་མིང་གི་ཚོགས་དང་ཚིག་གི་ཚོགས་དང་ཡི་གེའི་ཚོགས་དང་ཚོགས་པ་དང་མ་ཚོགས་པའོ། །དེ་ལ་ཐོབ་པ་ནི་རྙེད་པ་དང་ཡང་དག་པར་ལྡན་པའོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་མ་ཐོབ་པ་དང་ཉམས་པ་རྙེད་པ་དང་ཐོབ་པ་ཡང་དག་པར་ལྡན་པའོ། །བཟློག་པ་ལས་མ་ཐོབ་པའོ། །ཐོབ་པ་དང་མ་ཐོབ་པ་འདི་དག་ཀྱང་རང་གི་རྒྱུད་དུ་གཏོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་དང་དགེ་བའི་ལས་དད་པ་དང་ཐོས་པ་དང་བསམ་པ་ལས་བྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྟེ། སོ་སོར་བརྟགས་པའི་འགོག་པ་དང་སོ་སོར་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་པའི་འགོག་པ་དག་གི་ཡང་ངོ༌། །འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནི་དགེ་རྒྱས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་ལ་གོང་མའི་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བའི་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་འདུ་ཤེས་སྔོན་དུ་བཏང་བའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་འགོག་པ་གང་ཡིན་པའོ། །འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནི་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཞི་བར་གནས་པའི་འདུ་ཤེས་སྔོན་དུ་བཏང་བའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་གང་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་འགོག་པའོ། །འདུ་ཤེས་མེད་པ་པ་ནི་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་འབྲས་བུ་སྟེ། འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་ལྷར་སྐྱེས་པའི་གང་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་འགོག་པའོ། །སྲོག་གི་དབང་པོ་ནི་ཁམས་གསུམ་པའི་ཚེའོ། །རིགས་མཐུན་པ་ཉིད་ནི་སེམས་ཅན་མཚུངས་པ་དང་སེམས་ཅན་འདྲ་བ་ཉིད་དེ་སེམས་ཅན་རྣམས་དོན་གཅིག་པར་མངོན་པར་འདོད་པའི་རྒྱུའོ། །སྐྱེ་བ་ནི་ཕུང་པོ་མངོན་པར་གྲུབ་པའོ། །རྒ་བ་ནི་ཕུང་པོ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའོ། །གནས་པ་ནི་སྐྱེས་པའི་ཆོས་རྣམས་མ་ཞིག་པའོ། །མི་རྟག་པ་ཉིད་ནི་སྐྱེས་པའི་ཆོས་རྣམས་འཇིག་པའོ། །མིང་གི་ཚོགས་ནི་མིང་གི་ཚིག་བླ་དྭགས་འདིའོ། །ཚིག་གི་ཚོགས་ནི་ཡི་གེ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་འདིའོ། །ཡི་གེའི་ཚོགས་ནི་ཡི་གེ་རྣམས་སོ། །མ་ཚོགས་པ་ནི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་རྣམས་མ་ཚང་བའོ། །ཚོགས་པ་ནི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་རྣམས་མ་ཚང་བ་མེད་པའོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་མངོན་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་པར་གསུངས་པ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་གང་ཞེ་ན། འཕགས་པའི་ཆོས་རྣམས་


DTG109_Page_0271
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མ་ཐོབ་པའོ་ཞེས་པ་དེ་མ་ཐོབ་པའི་ནང་དུ་འདུས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་མགྱོགས་པ་གང་ཞེ་ན། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་མྱུར་དུ་འབྱུང་བའོ། །གོ་རིམས་གང་ཞེ་ན། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཅིག་ཅར་མ་ཡིན་པར་འབྱུང་བའོ། །དུས་གང་ཞེ་ན། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་རྒྱུན་དུ་འབྱུང་བ་སྟེ། འདི་ཡོད་ན་དེ་ལ་གང་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་བྱུང་ཟིན་ལ་འགགས་ཟིན་པ་དེ་འདས་པའི་དུས་ཞེས་གདགས་སོ། །གང་མ་བྱུང་བ་དེ་མ་འོངས་པར་རོ། །གང་བྱུང་ལས་འགགས་པ་དེ་ད་ལྟར་བ་ཞེས་པར་རོ། །ཡུལ་གང་ཞེ་ན། ཕྱོགས་བཅུ་རྣམས་ན་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཡོད་པ་སྟེ། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཕྱོགས་བཅུ་ཁྱབ་པ་ལ་ཡུལ་དུ་བཏགས་པའོ། །གྲངས་གང་ཞེ་ན། འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་སོ་སོ་ཐ་དད་པ་སྟེ་བདག་ཉིད་གཅིག་པ་ཐ་དད་པ་མེད་པ་ཉིད་ལ་གཉིས་དང་གསུམ་ལ་སོགས་པའི་གྲངས་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པའོ། །ཐོབ་པ་ལ་སོགས་པས་འདི་རྣམས་ཀྱང་ཁྱད་པར་གཞན་སྤོང་བ་ལས་ལྡོག་པ་ཐ་དད་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་གཞག་གི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དང་ཚད་མ་རྣམ་འགྲེལ་ལ་སོགས་པར་ལེགས་པར་དཔྱད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་ལྡན་པར་ཡིན་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་རྫས་སུ་མེད་པ་ཁོ་ནའོ། །མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ནི་མདོར་ན་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་སྤང་བར་བྱ་བ་དང་བླང་བར་བྱ་བའོ། །དེ་ལ་སྤང་བར་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་བཅུ་རྣམས་སོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་མ་ཡིན་པ་དང་མི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དང་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་དང་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་རྩ་བ་དང་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་དང་འཆིང་བ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་དང་ཟག་པ་དང་ཆུ་བོ་དང་སྦྱོར་བ་དང་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང་མདུད་པ་དང་སྒྲིབ་པ་རྣམས་ཏེ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་ལྟར་བརྗོད་ཟིན་ཏོ། །ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུ་ཅན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་དང་མི་དགེ་བ་དང་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་སེམས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱང་ཇི་ལྟར་སྲིད་པར་སྤང་བར་བྱ་བའོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་དང་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པ་དང༌། ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཤེས་པའང་སྤང་བར་བྱའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འདི་ཐམས་ཅད་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་ན་སྤོང་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་པས་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བར་བྱེད་པ་ཁོ་ན་སོ་སོར་རྟོག་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །སེམས་ལས་བྱུང་བ་ལྷག་མ་རྣམས་ནི་


DTG109_Page_0272
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བླང་བར་བྱའོ་ཞེས་པ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་བརྗོད་ཟིན་ཏོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་གང་ཞེ་ན། གང་དོན་འཛིན་པ་དང་ཡོངས་སུ་གཅོད་པ་རྣམ་པར་རིག་ཅིང་རྟོགས་པའོ། །དཔེར་ན་ནོར་བུ་རྣམས་ནི་ཉེ་བར་གྱུར་པར་གཞག་པའི་ཚོན་གྱི་རྗེས་སུ་བྱེད་པར་འགྱུར་ཏེ་དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡུལ་གྱི་རྣམ་པ་ཅན་དུ་ཉེ་བར་སྐྱེ་བཞིན་པ་ནི་ཡུལ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པར་བྱེད་དོ། །ཡུལ་གྱི་རྣམ་པ་ཙམ་ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡུལ་ཁོ་ནའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་དུ་ཐལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་གྱི་རྣམ་པ་ལས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཕྱི་རོལ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ་དེ་ལ་དོན་གྱི་རྣམ་པ་མེད་པར་ཐལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་གནས་པའི་རྣམ་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་དུ་བཏགས་ལ་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་གྱིས་ཀྱང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བཏགས་སོ་ཞེས་པ་འདི་ལྟར་ཕན་ཚུན་ལྟོས་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་གྲུབ་པོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་རྣམ་པ་དྲུག་སྟེ། མིག་དང༌། རྣ་བ་དང༌། སྣ་དང༌། ལྕེ་དང༌། ལུས་དང༌། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །གལ་ཏེ་ཡང་དབང་པོ་དང་ཡུལ་དང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཚོགས་པ་དང་སྣང་བ་ལའང་ཇི་ལྟར་སྲིད་པ་བཞིན་བརྟེན་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་དེ་ལྟ་ནའང་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རྒྱུ་ཁོ་ནས་ཐ་སྙད་གདགས་ཏེ་རྔའི་སྒྲ་དང་ནས་ཀྱི་མྱུ་གུ་ཞེས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ། །མར་གཞག་པར་བྱ་བའི་དབང་པོ་ཕན་པ་དང་གནོད་པ་དག་གིས་རྣམ་པར་འགྱུར་བར་གྱུར་ན་གསལ་བ་དང༌། ཞེན་པ་ཉིད་དུ་རྗེས་སུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བརྗོད་དོ། དུས་དང་རྒྱུད་དང་རྣམ་པ་དང་འགྲོ་བ་དང་ཡུལ་ཐ་དད་པ་རྣམས་ཀྱི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་བསྡུས་ཤིང་སྡོམ་པ་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་ཕུང་པོ་ལྔ་སྟེ། གཟུགས་རུང་མཚན་ཉིད་ཅན་ནི་གཟུགས། །ཚོར་བ་ཉམས་མྱོང་བདག་ཉིད་དོ། །འདུ་ཤེས་མཚན་མར་འཛིན་པ་སྟེ། །འདུ་བྱེད་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པའོ། །ཡུལ་ན་སོ་སོར་རྣམ་རིག་པ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཞེས་པ་རང་གི་མཚན་ཉིད་རྣམས་གསུངས་སོ། །སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ནི་བཅུ་གཉིས་ཏེ། མིག་དང༌། རྣ་བ་དང༌། སྣ་དང༌། ལྕེ་དང༌། ལུས་དང༌། གཟུགས་དང༌། སྒྲ་དང༌། དྲི་དང༌། རོ་དང༌། རིག་བྱའི་སྐྱེ་མཆེད་སྟེ་བཅུ་རྣམས་བརྗོད་ཟིན་ལ་ཡིད་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དག་བཤད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ནི་དངོས་པོ་བདུན་


DTG109_Page_0273
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པོ་སྟེ་ཡུ་ལ་དྲུག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་དང་ཡིད་ཀྱི་དབང་པོའོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་པོ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་གང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འགགས་མ་ཐག་པ་དེ་ནི། དེ་དང་འདྲ་བའི་འབྲས་བུ་མངོན་པར་གྲུབ་པར་བྱེད་པས་དེ་ལས་ཕྱི་མའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ས་བོན་གྱི་དངོས་པོའི་གནས་སྐབས་ཀྱིས་དྲུག་པའི་རྟེན་རབ་ཏུ་སྒྲུབ་པའི་དོན་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པ་སྟེ་མིག་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོ་ལྟར་ཐ་དད་དུ་གྱུར་པ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་དང་འདུ་བྱེད་དང་ཕུང་པོ་རྣམས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དོ། །རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་དང་ནམ་མཁའ་དང་སོ་སོར་བརྟགས་པའི་འགོག་པ་དང་སོ་སོར་བརྟགས་མིན་གྱི་འགོག་པ་རྣམས་ཀྱང་སྟེ་ཆོས་བདུན་རྣམས་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དོ་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བའོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་ནི་དཔྱད་ཟིན་ཏོ། །ཆོས་གང་ཆོས་གཞན་རྣམས་མི་སྒྲིབ་པའམ་གཞན་རྣམས་ཀྱི་བསྒྲིབ་བྱ་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་མི་སྒྲིབ་ལ་གོ་སྐབས་འབྱེད་པའོ། །འདིའི་བར་དུ་དངོས་པོ་རྣམས་ཤིན་ཏུ་གསལ་བའི་ཕྱིར། བར་གསལ་ཏེ་ནམ་མཁའ་ཡིན་ལ་གཟུགས་སུ་གྱུར་པས་མི་གསལ་ལ་སྤྲོར་མེད་པའོ། །སོ་སོར་བརྟགས་པ་འཕགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཐོབ་པར་བྱ་བ་ནི་སོ་སོར་བརྟགས་པས་འགོག་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་ཏེ་གང་དུ་ཉོན་མོངས་པའི་འཆིང་བ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕུང་པོ་ཙམ་མོ། །གཞན་སོ་སོར་བརྟགས་མིན་གྱི་འགོག་པ་ནི་གང་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་མ་ཚང་བ་སྟེ། འདི་ལྟར་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་ཕུང་པོའི་འཆིང་བ་ཤིན་ཏུ་ཆད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ནོ། །འདི་གསུམ་ཡང་རྫས་སུ་ཡོད་པ་འདུས་མ་བྱས་པའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གཟུགས་ཅན་གྱི་རྫས་མེད་པ་ཙམ་ནི་ནམ་མཁའོ། །ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ཙམ་སོ་སོར་བརྟགས་པས་འགོག་པའོ། །ཕུང་པོ་མེད་པ་ཙམ་སོ་སོར་བརྟགས་མིན་གྱི་འགོག་པ་སྟེ། མར་མེ་ཤི་བ་ལྟར་ཡིན་གྱི་རྫས་སུ་མེད་དོ་ཞེས་མདོ་སྡེ་པ་རྣམས་ཆོས་མ་ཡིན་པར་རྟོག་པ་རྣམས་སོ། །འདིར་ནི་འདུས་མ་བྱས་ཆོས་མ་ཡིན་ལ་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ་འདུས་བྱས་བཞིན་ཁོ་ནའོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱང་འདིར་འདུས་མ་བྱས་སུ་བརྗོད་དེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་གདོད་མ་ནས་མ་སྐྱེས་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་དེ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་


DTG109_Page_0274
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང་སོ་སོར་རིག་བྱ་དང་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ་སོ་སོར་བརྟགས་པའི་འགོག་པ་དང་སོ་སོར་བརྟགས་མིན་གྱི་འགོག་པ་ཞེས་པར་ཡང་བརྗོད་དོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བའི་སྒོའི་དོན་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་རྣམས་སོ། །ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་རྣམ་པ་བདུན་དུ་ཕྱེ་ནས་ཁམས་རྣམ་པ་བཅོ་བརྒྱད་དུ་བརྗོད་དོ། །མིག་གི་ཁམས་དང་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་དང་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ནས་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་དང་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་དང་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ཇི་སྲིད་པའོ་ཞེས་པ་རྟེན་དྲུག་དང་དམིགས་པ་དྲུག་པ་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་གི་བྱེ་བྲག་གིས་བཅོ་བརྒྱད་བཤད་པ་རྣམས་རང་གི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པའི་དོན་གྱིས་ན་ཁམས་རྣམས་སོ། །ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་པོ་འདི་རྣམས་ལས་འདོད་པ་དང་ཡང་དག་པར་ལྡན་པ་རྣམས་དུ་ཞེ་ན་ཐམས་ཅད་དོ། །གཟུགས་དང་ཡང་དག་པར་ལྡན་པ་དུ་ཞེ་ན། བཅུ་བཞི་སྟེ་དྲི་དང་རོ་དང་སྣའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། ལྕེའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་མ་གཏོགས་པའོ། །གཟུགས་མེད་པ་དང་ཡང་དག་པར་ལྡན་པ་རྣམས་དུ་ཞེ་ན། ཕྱི་མ་གསུམ་པོ་གང་ཟག་དང་བཅས་པའོ། །ཡང་དག་པར་མི་ལྡན་པ་རྣམས་དུ་ཞེ་ན། དེ་རྣམས་ཉིད་གང་ཟག་པ་མེད་པ་རྣམས་སོ། །དགེ་བ་རྣམས་དུ། མི་དགེ་བ་རྣམས་དུ། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་རྣམས་དུ་ཞེ་ན། བཅུ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་ཅར་ཏེ། སེམས་ཀྱི་ཁམས་བདུན་དང་གཟུགས་དང༌། སྒྲ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་རྣམས་སོ། །ལྷག་མ་བརྒྱད་རྣམས་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་རྣམས་ནི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའོ། །མ་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ནི་སྤྲུལ་པའི་སེམས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སོ། །བསྒྲིབས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཡང་དག་པར་ལྡན་པའོ། །ནང་གི་བདག་ཉིད་དུ་ཞེ་ན། བཅུ་གཉིས་ཏེ། གཟུགས་དང༌། སྒྲ་དང༌། དྲི་དང༌། རོ་དང༌། རེག་བྱ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཁ་ཅིག་མ་གཏོགས་པའོ། །ཕྱིའི་དུ་ཞེ་ན། དྲུག་སྟེ་གང་མ་གཏོགས་པ་རྣམས་སོ། །དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་དུ་ཞེ་ན། སེམས་ཀྱི་ཁམས་བདུན་རྣམས་དང་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱང་ངོ༌། །ལྷག་མ་བཅུ་རྣམས་དམིགས་པ་མེད་པའོ། །དེ་ལྟར་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་པོ་འདི་རྣམས་ཁོ་ན། ལ་ལར་བསྡུས་ནས་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་སུ་རྣམ་པར་གཞག་ལ་ལ་ལར་ཤིན་ཏུ་བསྡུས་


DTG109_Page_0275
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནས་ཕུང་པོ་ལྔར་རོ། །དེ་རྣམས་ཉིད་བདེན་པ་བཞི་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་དང་འགོག་པ་དང་ལམ་རྣམས་སོ། །རང་བཞིན་གསུམ་ཡང་སྟེ་ཀུན་བརྟགས་དང་གཞན་དབང་ཡོངས་གྲུབ་པོ། །གཉིས་ཀྱང་སྟེ་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པའི་བདེན་པའོ། །གཅིག་ཁོ་ན་ཡང་སྟེ་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་གཉིས་སུ་མེད་པའོ། །དེ་ཡང་སྤྲོས་པ་ལས་འདས་པའོ། །དེ་ཉིད་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དོན་དམ་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སོ། །དེ་ལ་སྤང་བྱའི་ཕྱོགས་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སྟེ་དེའི་འབྲས་བུ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་དང་དེ་ཐོབ་པའི་ཐབས་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པའོ། །བླང་བྱའི་ཕྱོགས་ནི་རྣམ་པར་བྱང་བ་སྟེ་དེའི་འབྲས་བུ་འགོག་པའི་བདེན་པ་དང་དེ་ཐོབ་པའི་ཐབས་ལམ་གྱི་བདེན་པའོ། །དེ་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པའི་ནང་དུ་འདུས་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་དང་ལམ་གྱི་བདེན་པ་རྣམས་སོ། །དོན་དམ་པའི་བདེན་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་ནི་འགོག་པའི་བདེན་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་བདེན་པ་གཉིས་ཁོ་ན་སྟེ། ཡབ་དང་སྲས་མཇལ་བའི་མདོར་ཇི་སྐད་དུ་གསུངས་པ། འཇིག་རྟེན་མཁས་པས་བདེན་པ་འདི་གཉིས་དག །གཞན་ལས་མ་ཐོས་རང་ཉིད་ཀྱིས་གཟིགས་ཏེ། །གང་ཡང་ཀུན་རྫོབ་དེ་བཞིན་དོན་དམ་མོ། །བདེན་པ་གསུམ་པ་ཅི་ཡང་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་འཕགས་པ་ཚངས་པས་ཞུས་པར། སྡུག་བསྔལ་མེད་དོ། །སྡུག་བསྔལ་ཀུན་འབྱུང་བ་མེད་དོ། །འགོག་པ་མེད་དོ། །ལམ་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་བདེན་པ་མེད་དོ། །འོན་ཀྱང་ཚངས་པ་གང་སྡུག་བསྔལ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་འདི་ནི་འཕགས་པའི་བདེན་པའོ། །གང་ཀུན་འབྱུང་བ་ཀུན་དུ་རྒྱུ་བ་མེད་པ་འདི་ནི་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་བདེན་པའོ། །གང་ཤིན་ཏུ་འགགས་པ་རྣམས་ལ་སྐྱེ་བ་མེད་ཅིང་འགག་པ་མེད་པ་འདི་ནི་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་བདེན་པའོ། །གང་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ལ་བརྩེ་བས་ལམ་བསྒོམ་པ་འདི་ནི་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་བདེན་པའོ་ཞེས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པར་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་བདེན་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འཁོར་བ་ལས་ཡིད་འབྱུང་བའི་དོན་དང་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཙམ་ལ་འཇུག་པའི་ཆེད་དུ་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོས་དེ་བསྟན་པ་འབའ་ཞིག་སྟེ། བདག་མེད་པ་གཉིས་ཀ་བསྟན་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ལས་


DTG109_Page_0276
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྟོགས་པར་བྱའོ། །གང་རྣམས་ཀུན་རྫོབ་པའི་རང་བཞིན་ལ་ཡང་སྐུར་པ་འདེབས་པར་བྱེད་པ་དང༌། གང་དམ་པ་ཡིན་པའི་བསྟན་བཅོས་ཉན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པས་བློ་གྲོས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཅན་རྣམས། ཀུན་རྫོབ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་བརྫུན་པ་ཁོ་ན་ལ་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོར་སྒྲོ་འདོགས་ཤིང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཇི་ལྟར་སྣང་བ་ཡང་ཇི་ལྟ་བ་དེ་ལྟར་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་བྱེད་པ་དེ་རྣམས་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་མཐར་ལྷུང་བའི་བློས་མཐའ་གཉིས་དང་བྲལ་བའོ་ཞེས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དོན་དམ་པའི་ཚུལ་གྱི་རྒྱ་མཚོ་ཤིན་ཏུ་ཟབ་མོ་ལ་མི་འཇུག་པས་དེའི་དོན་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགོངས་པ་ངེས་པར་འགྲེལ་པའི་མདོར་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་དོན་དམ་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཉིད་ཁོ་ནར་གསལ་པར་མཛད་ཅིང་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་དགོངས་པ་བསྟན་པས་དབུ་མའི་ལམ་མཐའ་གཉིས་དང་བྲལ་བ་ངེས་པའི་དོན་ཁོ་ནར་གཞུང་འཛུགས་པར་མཛད་དོ། །དེ་ལ་གང་མ་བརྟགས་ན་ཡིད་ཆེས་པ་མཐོང་བ་ཇི་ལྟ་བ་སྒྱུ་མ་བཞིན་དུ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་དངོས་པོ་དེ་གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །དེ་ཡང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སྒྱུ་མ་ལྟར་ཕ་རོལ་རྐྱེན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སྐྱེའི་རང་བཞིན་ཁོ་ན་ནི་མ་ཡིན་པ་ས་སྐྱེ་བ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། གང་ཡང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་དེ་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཁོ་ནའོ། །གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་ཁོ་ན་ལ་གང་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་དོན་དམ་པ་པར་སྒྲོ་འདོགས་པ་དེ་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །དེའི་འདི་ཇི་ལྟར་ཀུན་བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། མཚན་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་གཞག་གོ །ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་འདི་ཡང་དངོས་པོར་ན་གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཁོ་ན་ལ་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ་དེ་ཁོ་ན་ལ་དེའི་མཚན་ཉིད་དུ་བརྟགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་དོན་དམ་པར་རྟག་ཏུ་རང་བཞིན་གྱིས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་གནས་པ་དེ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ། དེ་ནི་རྟག་ཏུ་སྒྲོ་བཏགས་པ་མེད་པ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་དགོངས་པ་ངེས་པར་འགྲེལ་པའི་མདོར་གསུངས་པ་གང་གཞན་དབང་གི་མཚན་ཉིད་དང་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་པ་གཏན་ནས་བྲལ་བ་ཉིད་དེ་དེ་ལ་མི་དམིགས་པ་འདི་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་


DTG109_Page_0277
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀྱི་མཚན་ཉིད་མཐའ་དག་ཅེས་བརྗོད་དོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཡང་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་གཞན་གྱི་དབང་གི་མཚན་ཉིད་ཀུན་རྫོབ་པ་རྣམས་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དང་འཁོར་བར་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་ཉིད་དང་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱི་གེགས་བྱེད་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་དངོས་པོ་བར་སྒྲོ་བཏགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེ་རྣམས་ལ་ཀུན་བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །རྣལ་འབྱོར་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་བྱང་བ་རྣམས་ལ་གང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ངེས་པར་འཇོམས་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོར་དངོས་པོའི་ཆོས་ཉིད་དུ་སྒྲོ་བཏགས་པ་དེ་ནི་དེ་རྣམས་ལ་ཀུན་བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཀུན་བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོའི་ཆོས་འདི་དེ་གཉིས་ཀའང་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་མི་སྲིད་དེ། དོན་དམ་པར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་འདི་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དོན་དམ་པར་སྐྱེ་བ་མེད་པར་རོ་གཅིག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་མི་རིགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་གཉིས་ཀྱི་གཉིས་ཀ་ཡང་སྟོང་ལ་ཡང་དག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་གཉིས་ཀའང་གནས་པའི་ཕྱིར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཕྱོགས་མེད་པའི་ཉེས་པ་ཡང་མེད་དེ། དེ་སྐད་དུའང་འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟོང་ཕྲག་ཕྱེད་དང་གསུམ་པར་གསུངས་པར། རབ་ཀྱི་རྩལ་གྱིས་རྣམ་པར་གནོན་པ་གཟུགས་ནི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཆོས་ཅན་ནམ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཆོས་ཅན་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་རྣམས་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །གང་འདི་རྣམས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ཉིད་དང་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ཉིད་འདི་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ནི་ཞེ་སྡང་གི་ཆོས་ཅན་ནམ་ཞེ་སྡང་མེད་པའི་ཆོས་ཅན་ནམ་གཏི་མུག་གི་ཆོས་ཅན་ནམ་གཏི་མུག་མེད་པའི་ཆོས་ཅན་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་གང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཇི་སྲིད་པའི་གཏི་མུག་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ཉིད་དང་གཏི་མུག་དང་བྲལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་འདི་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་


DTG109_Page_0278
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའོ། །གཟུགས་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའམ་རྣམ་པར་བྱང་བར་འགྱུར་བ་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུའོ། །གང་འདི་རྣམས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མ་ཡིན་རྣམ་པར་བྱང་བ་མ་ཡིན་པ་འདི་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ་ཞེས་སོ། །འོ་ན་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སྐྱེའོ་ཞེས་གསུངས་པ་མ་ཡིན་ནམ། །དེ་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཅེས་པ་འདི་ཅི་ཞེ་ན། རང་བཞིན་མེད་པའི་དངོས་པོ་རྣམས་ལ་ཡང་གང་དངོས་པོར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རྣམ་པར་སྒྲོ་འདོགས་པ་འཁྲུལ་པའི་བློ་དེ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་བརྗོད་དེ། འདི་ལ་བསྒྲིབ་པར་བྱ་བའམ་འདིས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་འགེབས་པ་ལྟར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡང་མདོར་གསུངས་པ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནི་དངོས་རྣམས་སྐྱེ། །དོན་དམ་པར་ནི་རང་བཞིན་མེད། །རང་བཞིན་མེད་པ་གང་འཁྲུལ་པ། །དེ་ནི་ཡང་དག་ཀུན་རྫོབ་འདོད། །ཅེས་སོ། །དེ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་དེས་ཉེ་བར་བསྟན་པའི་དངོས་པོ་བརྫུན་པ་ཐམས་ཅད་ནི་ཀུན་རྫོབ་པར་བརྗོད་དོ། །དེ་ཡང་ཐོག་མ་མེད་པའི་འཁྲུལ་པའི་བག་ཆགས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་དབང་གིས་དངོས་པོ་མེད་པ་ལས་དངོས་པོ་ཡང་དག་པར་ཡོད་པ་ལྟ་བུར་ཉེ་བར་སྟོན་ཅིང་སྲོག་ཆགས་ཐམས་ཅད་ལ་སྐྱེ་སྟེ་གང་ལས་དེའི་བསམ་པའི་དབང་གིས་དངོས་པོ་བརྫུན་པའི་ངོ་བོ་ཐམས་ཅད་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་པར་བརྗོད་དེ། །འདི་རྣམས་ཡང་དག་པར་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ་ཇི་ལྟར་སྣང་བ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རི་བོང་གི་རྭ་བཞིན་དུ་གཏན་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ་མ་བརྟགས་ན་དགའ་བའི་རྣམ་པར་སོ་སོར་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ནི་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་ལ་སོགས་པ་ལ་འཁྲུལ་པའི་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པའི་མི་རྣམས་ཀྱིས་གང་གཞག་པའི་ངོ་བོ་དེ་བཞིན་དུ་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་བརྫུན་པའི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་ཤེས་པས་གང་སྒྲོ་བཏགས་པ་དེ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ཞེས་ཐ་སྙད་དུ་བྱས་སོ། །སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་ལ་སོགས་པ་དེ་ཁོ་ན་ལ་ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མ་བསླད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་གཞག་པའི་ངོ་བོ་དེ་བཞིན་དུ་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་གང་ཡང་དག་པའི་ཚད་མས་ངེས་པའི་ངོ་བོ་དེ་ནི་དོན་དམ་པའི་བདེན་པའོ། །ཇི་ལྟར་ཡང་འཁྲུལ་པ་དང་མ་འཁྲུལ་པའི་ཤེས་པས་རྣམ་པར་གཞག་པའི་ངོ་བོ་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་གཉིས་ལ་བརྟེན་ནས་རབ་རིབ་ཅན་ལ་སོགས་པས་ཉེ་བར་དམིགས་པ་སྐྲ་ཤད་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དང༌། རྣམ་པར་རིག་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་


DTG109_Page_0279
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་རྣམ་པ་གཉིས་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་པ་ཉིད་དང་དོན་དམ་པར་མེད་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པར་རྣམ་པར་གཞག་པ་ལ་ལྟོས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་འགལ་བ་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ལའོ། །དེས་ན་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་ཀུན་རྫོབ་འཁྲུལ་པའི་ངོ་བོ་དངོས་པོར་ན་སྐྱེ་བ་མེད་ཀྱང་གང་ལས་དངོས་རྣམས་སྐྱེ་བ་ལྟར་ཉེ་བར་སྟོན་ཏེ། དེས་ན་དེ་ལ་བརྟེན་པའི་དབང་གིས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དངོས་པོ་སྐྱེའོ་ཞེས་བརྗོད་ལ། དོན་དམ་པར་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་དོ། །ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་དོན་གྱི་ཡུལ་ཅན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཡང་དག་པའི་ཐོས་པ་དང་བསམས་པ་དང་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་ཁོ་ན་ནི་དོན་དམ་པར་བརྗོད་དེ་དམ་པ་འདིའི་དོན་ཡིན་ཞེས་བྱས་ནས་སོ། །དངོས་དང་བརྒྱུད་པས་བྱས་པ་ནི་ཁྱད་པར་ཏེ། དེའི་དབང་ལས་དངོས་པོ་འདི་རྣམས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཁོ་ནར་རྟོགས་སོ། །ཡང་དག་པའི་ཤེས་པས་འདི་རྣམས་སྐྱེ་བ་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་པར་འགྱུར་རོ། །ཡང་ན་རྣམ་པར་མ་དཔྱད་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་སྟེ། དེ་ལྟར་ནི་བསམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ངེས་པར་སེམས་པ་ལ་ཞུགས་པའི་ཚད་མ་ཡང་དག་པའི་སྟོབས་ལས་བྱུང་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡང་སྟེ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་དོན་དངོས་སུ་རྣམ་པར་དབྱེད་བ་ཉིད་ཀྱིས་སམ་དེའི་རྒྱུ་མཐུན་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་དཔྱད་པར་བརྗོད་དོ། །དེ་ཁོ་ནའི་དོན་ལ་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་པ་བརྫུན་པའི་རྣམ་པར་དཔྱད་པར་བརྗོད་དོ། །དེ་ཁོ་ནའི་དོན་ལ་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་པ་བརྫུན་པའི་རྣམ་པ་ཉེ་བར་འཛིན་པའི་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པའི་ཕྱིར་མ་དཔྱད་པ་སྟེ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་མ་ཡིན་ལ་དཔྱོད་པ་མེད་པ་ཙམ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་རབ་ཏུ་གྲགས་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་བརྫུན་པའི་ངོ་བོ་ཐམས་ཅད་ནི་ཀུན་རྫོབ་པ་ཁོ་ནའོ། །ཡང་ན་ཀུན་རྫོབ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་གྲགས་པ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ལ་གྲགས་པའི་དོན་ཐམས་ཅད་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཉིད་དུ་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་ཐམས་ཅད་དབང་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ཁོ་ན་སྟེ་ཁ་ཅིག་གིས་འགའ་ཞིག་ཁོ་ན་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པ་ལས་དང་འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་རྣམ་པ་སོ་སོར་ངེས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཁོ་ན་སྟེ། གཞན་ནི་ཅིག་


DTG109_Page_0280
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཤོས་ཀྱི་ཤེས་པ་ལས་ཀྱང་ངོ༌། །བསྟན་བཅོས་བྱེད་པ་ཁ་ཅིག་གིས་གྲགས་པ་ལས་རྒལ་ཏེ་གང་དངོས་པོ་རྣམས་བརྟགས་པ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོར་ཉེ་བར་བརྟགས་པ་དེ་ནི་ལོག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་པར་བརྗོད་དེ་དེ་གྲགས་པ་ལས་ཀྱང་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཡང་གྲགས་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་ནས་རབ་ཏུ་བརྟགས་པ། དཔེར་ན། འདི་ནི་བདག་གམ་སེམས་ཅན་མེད། །ཆོས་འདི་རྣམས་ནི་རྒྱུ་དང་བཅས། །ཞེས་པ་དེ་ལྟ་བུ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་པར་བརྗོད་དོ། །དེས་ན་དངོས་པོ་གཅིག་ལ་བསྟན་བཅོས་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ངོ་བོ་དུ་མར་སྒྲོ་བཏགས་པ་ཡོད་ནའང་དངོས་པོ་ཕན་ཚུན་འགལ་བའི་རང་བཞིན་དུ་མ་ཉིད་དུ་ཐལ་བ་མེད་དོ། །ཡང་ན་སྒྱུ་མའི་དོན་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་དོན་ཏེ་མི་བདེན་པའི་དོན་ནི་སྒྱུ་མའི་དོན་ནོ། །སྒྱུ་མའི་དོན་འཁྲུལ་པའི་ཤེས་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་ཡང་ཤེས་པ་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་ཐལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་བརྫུན་པའི་རྣམ་པ་ཉེ་བར་འཛིན་པར་སྣང་བའི་ཕྱིར་ལ་བདེན་པ་དང་བརྫུན་པའི་ངོ་བོ་དག་ཀྱང་ཕན་ཚུན་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་བརྫུན་པའི་ངོ་བོ་ཡང་བདེན་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཤེས་པ་འཁྲུལ་པ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་ལ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དུའང་མི་འགྱུར་ཏེ། གཅིག་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་མི་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །མི་བདེན་པའི་ངོ་བོ་ཡང་བརྫུན་པའི་ཕྱིར་འཁྲུལ་པ་ཉིད་ནའང་ཤེས་པ་བདེན་པ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་ནི་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕན་ཚུན་སྣ་ཚོགས་མེད་པའི་ཕྱིར་དང་གཅིག་ལ་ཆ་ཤས་དང་ཆ་ཤས་ཅན་གྱི་དངོས་པོ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཤེས་པའང་བརྫུན་གྱི་ཕྱིར་ཤེས་བྱ་ནང་གི་ཚུལ་ལས་འདི་ཁྱད་པར་ཆེའོ། །ཀུན་རྫོབ་སྒྲ་ཙམ་ཞེས་པ་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པ་སྟེ། བདེ་བར་གཤེགས་པ་པ་ནི་སུའང་ཀུན་རྫོབ་སྒྲ་ཙམ་ཞེས་པར་འདོད་པ་མེད་དོ། །གང་ཡང་མདོ་ལས། འདི་རྣམས་ཐམས་ཅད་མིང་ཙམ་སྟེ། །འདུ་ཤེས་ཙམ་ལ་རབ་ཏུ་གནས། །རྗོད་པར་བྱེད་ལས་ཐ་དད་པའི། །བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པ་དེ་ལའང༌། གང་རྣམས་རྗོད་པར་བྱེད་པ་དངོས་པོར་གྱུར་པ་ཁོ་ན་དང༌། བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡང་དེ་ལས་གཞན་དུ་གྱུར་པར་རྟོག་པར་བྱེད་དེ་དེའི་འདོད་པ་དགག་པའི་ཆེད་དུ་རྗོད་བྱེད་དང་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དག་རྟོག་པ་ལ་གནས་པ་ཉིད་ཁོ་ནར་ཉེ་བར་བསྟན་པའོ། །འདིར་འདུ་ཤེས་ནི་རྟོག་པ་སྟེ་རྟོག་པའི་ངོ་བོ་ཁོ་ན་རྗོད་བྱེད་དུ་མིང་གི་སྒྲས་མངོན་པར་དགོངས་སོ། །རྣ་བའི་ཤེས་པ་ལ་སྣང་བའི་དོན་ནི་མ་


DTG109_Page_0281
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡིན་ཏེ་རྗོད་པར་བྱེད་པ་ཉིད་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཙམ་ཉིད་དུ་ཟད་ན་ཡང་ཐམས་ཅད་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བར་མི་འགྱུར་ལ་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་གཞག་པར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟར་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་མང་པོ་རྣམས་ལ་སྐྱེས་བུ་དང་སྐྱེས་བུ་ཞེས་སྒྲའི་དོན་སྤྱིའི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་ངོ་བོ་བརྟགས་པ་རྣམ་པར་འཇོག་པ་དེ་བཞིན་དུ་དངོས་པོ་དོན་དམ་པར་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་རྣམས་ལའོ། །དོན་དམ་པར་སྒྲོ་བཏགས་པའི་ངོ་བོར་བརྗོད་པར་བྱ་བཞིན་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཁོ་ནར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྐད་དུ་མདོར་གསུངས་པ། ལྷའི་བུ་གལ་ཏེ་དོན་དམ་པར་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་རྣམས་ཀྱི་ཡུལ་གྱི་ངོ་བོར་འགྱུར་ན་ནི་བདེན་པའི་གྲངས་སུ་མི་འགྲོའི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ཁོ་ནར་དེ་འགྱུར་རོ། །འོན་ཀྱང་དོན་དམ་པར་ན་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ནི་ཐ་སྙད་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པའོ་ཞེས་སོ། །ཡང་ན་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་པ་ཉིད་ནི་ཀུན་རྫོབ་པོ། །དངོས་པོ་གཡོ་བའི་བདག་ཉིད་དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གང་སྒྱུ་མ་བཞིན་དུ་རང་བཞིན་གྱིས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་དོན་དམ་པ་སྟེ། དེ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་བྱུང་བ་དང་མ་བྱུང་བ་དག་ཏུའང་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་གནས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རྟག་པའོ། །གལ་ཏེ་ཀུན་རྫོབ་ཚད་མ་ཡིན་ན་ཅི་ལྟར་འདི་ཀུན་རྫོབ་ཡིན། འོན་ཏེ་ཚད་མ་མ་ཡིན་ན་ཅི་ལྟར་འདི་ལས་བདག་མེད་པར་འགྲུབ་ཅེ་ན། འདི་མི་རིགས་ཏེ་དེ་ལྟར་ནི་ཇི་ལྟར་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་ཤེས་པ་སྤྱི་བརྫུན་པ་ཉེ་བར་འཛིན་པར་ཞུགས་པས་ཀུན་རྫོབ་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་ཡང་མངོན་པར་འདོད་པའི་དོན་བྱ་བ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཚད་མར་འདོད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་རྫོབ་འགའ་ཞིག་ཀྱང་རང་གི་ངོ་བོ་བརྫུན་པ་ཡིན་ཡང་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཐོས་པ་དང་བསམ་པ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་བརྒྱུད་པས་འོངས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་དོན་ལ་མི་སླུ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཚད་མའོ་ཞེས་བརྗོད་ལ་དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་ཚད་མ་མ་ཡིན་ནོ། ཚད་མ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་འདི་ཐམས་ཅད་ཐ་སྙད་ཁོ་ན་ལས་སོ་ཞེས་ཚད་མ་རྣམ་འགྲེལ་ལ་སོགས་པར་བསྒྲུབས་པས་འདི་ནི་གྱི་ནའོ། །ཀུན་རྫོབ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་མ་ཡིན་པ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་བསྒྲུབས་ཟིན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་ཤིང་ལ་སོགས་པ་ཀུན་རྫོབ་འདིའི་ཉེ་བར་ལེན་པ་ནི་རང་དང་


DTG109_Page_0282
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཐོག་མ་མེད་པ་དངོས་པོར་མ་གྱུར་པ་ཁོ་ནར་རིགས་སོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་དངོས་པོར་གྱུར་པ་ནི་མེད་དེ་དེ་ནི་དེ་དང་འགལ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་མ་བརྟགས་ན་གྲགས་པ་རྣམས་ལ་གང་སྐྱེ་བ་དང་གནས་པ་དང་འཇིག་པ་ལ་སོགས་པར་སྒྲོ་བཏགས་པ་སྒྱུ་མ་དང་རྨི་ལམ་དང༌། དྲི་ཟའི་གོང་ཁྱེར་དང༌། སྤྲུལ་པ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུ་དེ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པའོ་ཞེས་རྣམ་པར་གཞག་གོ །གང་སྒྲོ་མ་བཏགས་པར་ཡང་དག་པའི་ཚད་མས་ཡོངས་སུ་ངེས་པ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་ནི་དོན་དམ་པའི་བདེན་པའི་བདེན་པའོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང་ཆོས་ཡང་དག་པར་སྡུད་པར་གསུངས་པ། སྐྱེ་བ་མེད་པ་ནི་བདེན་ནོ། །སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་རྣམས་མི་བདེན་ཏེ་བརྫུན་པ་སླུ་བའི་ཆོས་ཅན་ནོ་ཞེས་སོ། །སྐྱེ་བ་མེད་པ་འདི་ཡང་དོན་དམ་པ་དང་མཐུན་པའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པ་ཞེས་བརྗོད་ཀྱི་དངོས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དངོས་སུ་ན་དོན་དམ་པ་ནི་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཁོ་ན་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དེ་དེ་ཡང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་བསྟན་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཡང་ཐ་སྙད་ཀྱི་དབང་གིས་འདུས་བྱས་མ་ལུས་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ན་འདུས་མ་བྱས་པའོ་ཞེས་བསྟན་པའོ། །སྐྱེ་བ་དང་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དག་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་གནས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འདུས་མ་བྱས་པའོ་ཞེས་ཀྱང་བསྟན་གྱི། དེ་གཉིས་ཀའི་ངོ་བོ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ངོ་བོ་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྐད་དུ་རབ་ཏུ་དང་བ་ཆེན་པོ་བསྐྱེད་པའི་མདོར་གསུངས་པ། གཞན་ལས་རྟོགས་མིན་ཞི་བ་སྟེ། །སྤྲོས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མ་སྤྲོས་པ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་སྣ་ཚོགས་མིན། །འདི་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་མཚན་ཉིད། །ཅེས་སོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཁོ་ནར་བྱེ་བྲག་དང་བཅས་པ་སྟེ་དེ་ལྟར་ཡང་བྱེ་བྲག་དང་ཁྱད་པར་དང་ཡོན་ཏན་དང་ཆོས་ཤེས་པ་དོན་གཞན་མ་ཡིན་ལ་བྱེ་བྲག་ཅན་དང་ཁྱད་པར་ཅན་དང་ཡོན་ཏན་དང་ཆོས་ཅན་ཞེས་པ་དོན་གཞན་མ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཚེ་རང་གི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་སྒྲས་ཆོས་ཅན་ལ་བརྗོད་པ་དེའི་ཚེ་ནི་ཆོས་དེ་ཆོས་ཉིད་ཅེས་ཐ་སྙད་བྱ་སྟེ་སྒྲའི་དོན་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་བརྡ་ལས་བྱུང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །སྒྲའི་དོན་ནི་སྒྲུབ་པ་དང་དགག་པའོ། །དེ་དག་ཀྱང་སྒྲུབ་པ་བརྗོད་པའི་སྒྲ་ལས་ཅིག་ཅར་རྟོགས་ཏེ་པད་དཀར་གྱི་སྒྲ་ལས་འདབ་མ་བརྒྱ་པ་དཀར་པོ་མ་གོས་པ་བཞིན་


DTG109_Page_0283
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནོ། །སྒྲ་ལས་བྱང་བའི་ཤེས་པ་ནི་སྒྲོ་བཏགས་པའི་རང་བཞིན་རྣམ་པར་དབེན་པའི་རང་གི་ངོ་བོའི་ཡུལ་ཅན་ཏེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རིགས་ལ་སོགས་པའི་དོན་མེད་པའི་ཡུལ་ཅན་མངོན་པར་འདོད་པའི་དོན་གྱི་དངོས་པོ་མེད་པ་ཁོ་ནའང་གཞན་སེལ་བའོ། །གལ་ཏེ་ཡང་དངོས་པོ་ཡུལ་དུ་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཡུལ་ནི་སེལ་བའི་ཡུལ་ཏེ། དེ་ལ་ནི་དངོས་པོར་ནི་ཡུལ་ཅན་ཀྱང་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ལས་འདིའི་ཡུལ་དུ་དོན་ཉིད་དོ། །དོན་གྱི་ཡུལ་ཅན་ཉིད་ནའང་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མ་ཡིན་གྱི་འོན་ཀྱང་ལྡོག་པ་གཅིག་གི་མཚམས་ཀྱི་ངོ་བོའོ། །གང་ཡང་རིགས་མི་མཐུན་དང་བྲལ་བའི་བདག་ཉིད་དངོས་པོའི་ཆ་དེ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཏེ་དེ་སྒྲའི་དོན་ནོ། །དེ་གསུངས་པ། ངེས་པས་མ་ངེས་ངོ་བོ་གང༌། །དེ་ནི་ཅི་ལྟར་དེ་ཡི་ཡུལ། །ཞེས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་སྒྲ་གཞན་རབ་ཏུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རིགས་མི་མཐུན་རེ་རེ་རྣམ་པར་གཅོད་པའི་བདག་ཉིད་ནི་དངོས་པོའི་ཆ་སྟེ་སྒྲའི་དོན་ནོ། །དེ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དང་དེས་དབེན་པ་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར་དགག་པ་དང་སྒྲུབ་པའི་ཐ་སྙད་ཐམས་ཅད་ནི་དེའི་རྒྱུ་ཅན་ཁོ་ནའོ། །གང་གི་ཕྱིར་མ་ཡིན་པར་དགག་པ་ནི་རྣམ་པར་གཅོད་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་མེད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་ན་དགག་པ་རྟོགས་ལ་སྒྲས་ཀྱང་དེ་རྗོད་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ན་ལྡོག་པ་རྗོད་པར་བྱེད་པ་ཁོ་ནའོ། །ཇི་ལྟར་ཡང་དགག་པ་བྱེད་པའི་སྒྲས་སྒྲོ་འདོགས་པའི་རྣམ་པ་རྣམ་པར་གཅོད་ཅིང་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་བརྗོད་ལ། མེད་དགག་ནི་བདག་ཉིད་ངོ་བོ་ཅི་ཡང་མེད་པ་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་མི་གཏོང་བ་དེ་བཞིན་དུ་སྒྲུབ་པས་ཀྱང་སྒྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་བརྗོད་ཀྱང་གཞན་ལས་ལྡོག་པས་ལྡོག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལས་མི་འདའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཡང་ཉན་པ་པོའི་འདོད་པའི་ངོར་ཁྱད་པར་གཞན་མི་སྤོང་བའི་ཕྱིར་སེམས་རང་བཞིན་མེད་པ་དང་སྟོང་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཐ་སྙད་དང༌། ཁྱད་པར་གཞན་སྤོང་བའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་དང་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཁྱད་པར་གྱི་ཐ་སྙད་དོ། །དོན་དམ་པར་ནི་ཆོས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ནི་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཁྱད་པར་དང་ཁྱད་པར་མེད་པ་དག་མེད་དོ། །དེ་གསུངས་པ། དོན་དམ་རྣམ་པར་དཔྱད་རྣམས་ལ། །དེ་ལྟར་གྱུར་པ་མི་འགྲུབ་པས། །ཀུན་རྫོབ་པ་ཡི་ཚིག་དོན་ལ། །དེ་ཉིད་དང་ནི་གཞན་ཉིད་


DTG109_Page_0284
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འགོག །ཅེས་དང༌། ལྡོག་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཕྱིར། །ཐ་དད་ཐ་དད་བརྟག་པ་མིན། །ཞེས་སོ། །དེས་ན་ཟླ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་དཀར་པོ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ལྟར་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀུན་རྫོབ་དང་ལྷན་ཅིག་གཅིག་ཉིད་དང་གཞན་ཉིད་དག་གི་བརྗོད་པར་བྱར་མེད་པ་ཁོ་ན་ནི་དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དངོས་པོ་ཁོ་ན་ལ་དེ་ཉིད་དང་གཞན་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྲིད་པའི་ཕྱིར་ལ། དོན་དམ་པའི་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ནི་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་དང་གཞན་ཉིད་དུ་བརྗོད་བྱ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཁོ་ནའོ། །དངོས་པོ་ཡོད་ན་ཡང་དེ་ཉིད་དང་གཞན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འབྱུང་གི་དངོས་པོ་རྣམས་རང་བཞིན་མེད་པ་ལ་དེ་དེ་ལྟར་མི་སྲིད་དོ་ཞེས་འགལ་བ་མེད་པ་ཁོ་ནའོ། །དོན་དམ་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱང་ཀུན་རྫོབ་དང་ལྷན་ཅིག་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དོན་དམ་པའི་རྣམ་པར་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་འདོད་པ་ཁོ་ན་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་གསུངས་པ། རབ་འབྱོར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱང་གཞན་ལ། དོན་དམ་པ་ཡང་གཞན་པ་མ་ཡིན་གང་འཇིག་རྟེན་གྱི་དེ་བཞིན་དེ་ཁོ་ན་དོན་དམ་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ་ཞེས་སོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དོན་དམ་པ་ནི་སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པ་དང་ཁྱད་པར་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཡང་དག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང་ཡིན་ལ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྟོགས་པ་དང་མཐུན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དོན་དམ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང་ངོ་ཞེས་པ་ལྟོས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་གཅིག་ལ་གཉིས་ཀའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང་མི་འགལ་ལོ། །དེའི་ཕྱིར་ཆོས་དང་ཆོས་ཅན་ཐ་དད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཐ་སྙད་ཁོ་ནར་རོ་ཞེས་པས་དོན་དམ་པར་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཁྱད་པར་དང་བཅས་པས་མ་ཡིན་ལ་ཁྱད་པར་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །གང་འཕགས་པ་ས་བཅུ་པའི་མདོར་གསུངས་པ། ཀྱེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་རྣམས་འདི་ལྟ་སྟེ། ཁམས་གསུམ་པ་འདི་ནི་སེམས་ཙམ་མོ་ཞེས་པ་དེ་ནི་མདོ་གཞན་རྣམས་སུ་རྒྱས་པ་དང་བཅས་པར་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པ་པ་ཉིད་དུ་མི་གཟུང་གི་སེམས་ཙམ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་དེ་ནི་རིམ་གྱིས་དོན་དམ་པའི་ཚུལ་གྱིས་རྒྱ་མཚོ་ལ་ཞུགས་པའི་ཆེད་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཟད་དོ་ཞེས་ཟུང་ཤིག །དེ་ལྟར་ནི་གང་ལན་གཅིག་ལ་ཆོས་མ་ལུས་པར་རང་བཞིན་མེད་པར་རྟོགས་པར་མི་ནུས་པ་དེ་རེ་ཞིག་སེམས་ཙམ་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་རིམ་གྱིས་ཕྱིའི་དོན་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་ལ་འཇུག་གོ །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་གསུངས་པ། འདི་ལྟར་རྣམ་


DTG109_Page_0285
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་ལྟ་རྣམས་ཀྱི། །གཟུང་དང་འཛིན་པ་འགག་པར་འགྱུར། །ཞེས་སོ། །དེའི་འོག་ཏུ་རིམ་གྱིས་སེམས་ཙམ་གྱི་རང་བཞིན་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པ་ན་དེ་ཡང་བདག་ཉིད་པ་ཉིད་དུ་ཁོང་དུ་ཆུད་ནས་ཟབ་མོའི་ཚུལ་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བཞིན་དུ་ཕྱིའི་དོན་ཡང་གནས་ཏེ། གཞན་དུ་ན་འཕགས་པ་ས་བཅུ་པར། ས་བརྒྱད་པ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སུ་གཏོགས་པའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་གྲངས་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་གསུངས་པ་དེ་དང་འགལ་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་གསུངས་པ། དེ་རྡུལ་ཕྲ་མོ་ཉིད་ཀྱང་རབ་ཏུ་ཤེས་ལ་ཆེན་པོར་གྱུར་པ་དང་ཚད་མེད་པ་ཉིད་དང་རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་ཉིད་ཀྱང་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་ན་སའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་རྣམས་ཀྱང་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆུའི་ཁམས་དང༌། མེའི་ཁམས་དང༌། རླུང་གི་ཁམས་ཀྱང་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་རོ། །གྲགས་པ་དང་ཡང་འགལ་ཏེ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བཞིན་དུ་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་ཡང་གྲགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་པས་དཔྱད་ན་ནི་གཉིས་ཀ་ཡང་བརྟག་མི་བཟོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་དངོས་པོར་མེད་དོ། །ཐ་སྙད་ཀྱི་བདེན་པ་ལ་དངོས་པོ་གཉིས་ཀའང་བ་ལང་རྫི་བོའི་བར་ལ་གྲགས་པ་ཉིད་དོ། །སེམས་ཙམ་དུ་གསུངས་པའི་འབྲས་བུ་ནི་གཞན་གྱིས་ཀུན་བརྟགས་པའི་བྱེད་པ་པོ་དང་ཟ་བ་པོ་དགག་པ་སྟེ་ཐ་སྙད་དུ་ཡང་སེམས་མ་གཏོགས་པ་གཞན་བྱེད་པ་པོ་ལ་སོགས་པ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་སེམས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ལྟོས་ནས་སེམས་གཙོ་བོར་སྒྲུབ་པའི་དོན་དུའོ། །གང་གསུངས་པ། དོན་ཡོད་མ་ཡིན་སེམས་ཉིད་དེ། །ཞེས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ། བག་ཆགས་ཀྱིས་ནི་དཀྲུགས་པའི་སེམས། །དོན་དུ་སྣང་བ་རབ་ཏུ་འབྱུང༌། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་དེར་ཡང་རྣམ་པ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་ཡང་ཡུལ་འཛིན་པ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་གདོན་མི་ཟ་བར་དེ་རྣམ་པ་དང་བཅས་པ་ཁོ་ནར་ཁས་བླང་བར་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་སེམས་ཀྱི་རྣམ་པ་མ་གཏོགས་པ་དོན་གྱི་རྣམ་པ་མི་སྣང་བའི་ཕྱིར་དེ་བཀག་པས་སེམས་རྣམ་པ་དང་བཅས་པ་ཁོ་ན་སྒྲུབ་པ་འབའ་ཞིག་སྟེ། དེ་ལས་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་མེད་པར་རྟོགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་ན་གང་བདག་ཡོད་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་དེ་ལྟ་བུས་འདུལ་བའི་སྐྱེ་བོ་ལ་ལྟོས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བསྟན་པའོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། ལང་ཀར་གཤེགས་པར་གསུངས་པ། ནད་པ་


DTG109_Page_0286
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང་ནི་ནད་པ་ལ། །སྨན་པས་རྫས་བྱིན་ཇི་ལྟ་བར། །དེ་བཞིན་སངས་རྒྱས་སེམས་ཅན་ལ། །སེམས་ཙམ་ཉིད་དུ་གསུངས་པ་ཡིན། །ཞེས་སོ། །གཞན་རྣམས་སླུ་བར་གསུངས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ་དེ་ལྟ་བུས་གདུལ་བའི་སྐྱེ་བོ་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བ་ཐོབ་པར་བྱེད་པས་བསྟན་པ་འབྲས་བུ་ཡོད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཕ་རོལ་ལ་གཅིག་ཏུ་ཕན་པ་ཁོ་ན་བདེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་བརྫུན་གསུང་བ་ཡང་མི་མངའ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཞབས་ཀྱིས་གསུངས་པ། གཞན་ལ་གཅིག་ཏུ་ཕན་པ་བདེན། །མི་ཕན་ཉིད་ཕྱིར་ཅིག་ཤོས་བརྫུན། །ཞེས་སོ། །གཞན་རྣམས་ན་རེ་སེམས་ཙམ་ཁོ་ན་རང་གིས་རབ་ཏུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཅན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་གནས་ལ། ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་མི་གནས་ཏེ། སེམས་ཀྱི་རྣམ་པ་མ་གཏོགས་པ་དེ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་རབ་ཏུ་བསྟན་པའི་ཆེད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དངོས་པོ་རྣམས་སེམས་ཙམ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་གསུང་ངོ༌། །དེ་ལྟར་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་ནམ། རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ཉིད་ཡིན་ཡང་བླ་སྟེ་ཐེ་ཚོམ་མེད་པར་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡང་དག་པ་སྒྲུབ་པ་གང་ཡིད་ཆེས་པ་དེ་ལྟ་བུའི་བཀའ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་རབ་ཀྱི་ཚུལ་ཡང་དག་པ་མ་གཏོགས་པ་བརྫུན་པའི་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་ཉེ་བར་རྟོགས་པ་རྣམས་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་སྐུར་པར་བྱེད་སྨོད་པར་བྱེད་པ་སྟེ་བདག་ཉིད་ཕུང་ལ་གཞན་ཡང་ཕུང་དུ་འཇུག་པའོ། །དངོས་པོར་སྨྲ་བ་དེ་རྣམས་ཐམས་ཅད་ནི་ཆོས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྟར་བཅོས་པ་ཁོ་ན་ཉེ་བར་སྟོན་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་ཁོ་ནའོ། །དེའི་ཕྱིར་བློ་གྲོས་དང་ལྡན་པས། དད་པས་ཆོས་ཟབ་མོ་རྣམས་སྤང་བའི་ལྟ་བ་བོར་ཏེ། དེ་ལ་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཁོ་ན་ཚད་མར་བྱས་ན་བདག་ཉིད་མི་ཤེས་པའི་སྐྱོན་གྱིས་དེ་མ་རྟོགས་པར་བསམས་ཤིང་མདོ་སྡེ་ཟབ་མོ་རྣམས་ལ་ལྷག་པར་མོས་པ་བསྐྱེད་དེ། མཉན་པ་དང་གཟུང་བ་དང་བསྒོམ་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པར་བྱའོ། །གཞན་རྣམས་ཀྱང་ཡང་དག་པར་ལེན་དུ་གཞུག་གོ །བདག་ཉིད་དེ་ལ་མོས་པའི་ཆེད་དུ་སྨོན་ལམ་ཡང་གདབ་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཁོ་ན་མངོན་སུམ་ཚད་མ་འབའ་ཞིག་


DTG109_Page_0287
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གོ །དེ་རྣམས་ཀྱིས་དངོས་པོ་ཡང་དག་པར་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མ་དམིགས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་དུ་གསུངས་པ། ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མཐོང་བ་གང་ཞེ་ན་གང་འདི་མཐོང་བ་མེད་པའོ་ཞེས་སོ། །འཕགས་པ་ཆོས་ཡང་དག་པར་སྡུད་པར་ཡང་གསུངས་པ། ཆོས་ཐམས་ཅད་མཐོང་བ་མེད་པ་ནི་མཐོང་བ་དམ་པའོ་ཞེས་སོ། །འོ་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པ་ཉིད་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱི་མངོན་སུམ་ཇི་ལྟར་ཡིན་ཏེ་དེ་ནི་དངོས་པོར་མེད་ལ་དངོས་པོ་མེད་པར་ཡང་ཇི་ལྟར་ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མི་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། འདི་ནི་མི་རིགས་ཏེ་ཁོ་བོ་ཅག་གིས་རི་བོང་གི་རྭ་ལ་སོགས་པ་དང་འདྲ་བའི་དངོས་པོ་མེད་པ་འབའ་ཞིག་མངོན་སུམ་གྱིས་ཤེས་པ་སོ་སོར་སྐྱེད་པར་བྱེད་པར་ནི་ཁས་མི་ལན་གྱི། འོན་ཀྱང་རྣལ་འབྱོར་པ་ཆེན་པོ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྨིག་རྒྱུ་དང་མིག་ཡོར་ལྟར་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་སྒོམ་པར་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཡང་དག་པའི་དོན་བསྒོམ་པ་རབ་ཀྱི་མཐའ་ལས་བྱུང་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་ལ་མཐུ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རྣལ་འབྱོར་པ་དེ་རྣམས་ལ་ཆོས་མ་ལུས་པ་བདག་མེད་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ཤིན་ཏུ་གསལ་བའི་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་ཉེ་བར་སྐྱེ་སྟེ། དེ་ཉིད་མཐོང་བ་མེད་པར་བརྗོད་ཀྱི་མེད་པར་དགག་པའི་ངོ་བོ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་དང་རྨི་ལམ་ལྟ་བུར་ཉེ་བར་བསྟན་པར་བྱ་སྟེ་མཐོང་བྱ་དང་མཐོང་བྱ་མིན་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་མཐོང་བྱའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ནི་ཐ་སྙད་དུའོ། །མཐོང་བྱ་མིན་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་དོན་དམ་པ་ཁོ་ནར་རོ་ཞེས་པ་མདོའི་དོན་ནོ། །འདི་ཁོ་ན་ལ་དགོངས་ནས་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཞབས་ཀྱིས་གསུངས་པ། སྲིད་པ་དང་ནི་མྱང་འདས་ཉིད། །གཉིས་འདི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། །སྲིད་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་ཁོ་ན། །མྱང་ངན་འདས་པ་ཞེས་པར་བརྗོད། །ཅེས་སོ། །གལ་ཏེ་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་དོན་དམ་པར་སྐྱེ་བ་མེད་པ་རོ་གཅིག་པ་ཉིད་ཀྱིས་མངོན་སུམ་ཡང་དོན་དམ་པར་རང་བཞིན་མེད་མོད། དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ལ་བརྟེན་པ་མངོན་སུམ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཐམས་ཅད་མི་འཁྲུག་གོ །ཐ་སྙད་དུ་རྣལ་འབྱོར་པའི་ཤེས་པའམ་གཞན་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཤེས་པ་ནི་འཕགས་པའི་གང་ཟག་ལ་སོགས་པ་


DTG109_Page_0288
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྣམ་པར་གཞག་པའི་རྒྱུར་མི་འདོད་པ་མ་ཡིན་གྱི། འོན་ཀྱང་གང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚེ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་རྒྱུ་མེད་པ་དེ་ཁོ་ན་ཐ་སྙད་དུ་ཡང་མི་སྐྱེ་བ་ཁོ་ན་སྟེ་རི་བོང་གི་རྭ་ལ་སོགས་པའོ། །གང་ཡོད་པ་དེ་ནི་སྐྱེ་སྟེ་སྒྱུ་མ་དང་གཟུགས་བརྙན་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་སྔགས་དང་སྨན་ལ་སོགས་པ་ཚོགས་པའི་དབང་གིས་གླང་པོ་ལ་སོགས་པ་སྣ་ཚོགས་པའི་སྒྱུ་མ་རབ་ཏུ་འཇུག་པ་དེ་བཞིན་དུ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྒྱུ་མ་དང༌། རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡང་རང་གི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱི་དབང་གིས་རྣལ་འབྱོར་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་སོགས་པའི་སྒྱུ་མ་རབ་ཏུ་འཇུག་པ་ཁོ་ནའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱང་སྒྱུ་མ་མཁན་བཞིན་དུ་སྒྱུ་མ་དེ་རྣམས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་ཅིང་གཞན་གྱི་དོན་དུ་གོ་ཆ་ཡང་གྱོན་ཏེ་ཇི་སྐད་དུ་ཆོས་ཡང་དག་པར་སྡུད་པར་གསུངས་པ། རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མཁས་རྣམས་ཀྱིས། །འགྲོ་བ་དེ་ལྟར་སྔ་ནས་ཤེས། །སྲིད་གསུམ་སྤྲུལ་པ་ལྟར་ཤེས་ཏེ། །འགྲོ་བའི་དོན་དུ་གོ་ཆ་གྱོན། །ཞེས་སོ། །གང་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྒྱུ་མ་དེ་ལ་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་རྟོག་པ་ཅན་ལྟ་བུར་ཇི་ལྟར་མཐོང་བ་བཞིན་བདེན་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་དེ་རྣམས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་ཕྱིར་བྱིས་པ་རྣམས་སུ་བརྗོད་དོ། །འདི་རྣལ་འབྱོར་པའི་མངོན་སུམ་གྱིས་ཡང་དག་པར་རྟོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་པ་དེ་ཡང་རིགས་པ་མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ་དེ་ལྟར་ནི་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས། མངོན་སུམ་རྟོག་བྲལ་མ་འཁྲུལ་པ། །ཞེས་མངོན་སུམ་གྱི་མཚན་ཉིད་བཤད་ལ། གོམས་པའི་སྟོབས་ལས་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་དོན་ལ་ཡང་ཤེས་པ་ཤིན་ཏུ་གསལ་བ་ཁོ་ནར་སྐྱེ་སྟེ། དཔེར་ན་འདོད་པ་དང་མྱ་ངན་དང་འཇིགས་པ་དང་སྨྱོས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཉེ་བར་བསླད་པ་རྣམས་ལ་ཤིན་ཏུ་གོམས་པ་མང་དུ་བྱས་པ་ལས་བུད་མེད་ལ་སོགས་པ་སོ་སོར་སྣང་བའི་ཤེས་པ་ཤིན་ཏུ་གསལ་བ་སྐྱེ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་དེ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་རྣམས་མདུན་ན་ཡོད་པ་ལྟར་མཐོང་ནས་ལུས་ལ་སོགས་པའི་བྱ་བ་བབ་ཆོལ་རྣམ་པ་དུ་མ་རྩོམ་པ་ལྟ་བུའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཇི་སྐད་བཤད་པ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་སྒོམ་པར་བྱེད་པ་ཁ་ཅིག་ཀྱང་དེ་ལ་ཤེས་པ་ཤིན་ཏུ་གསལ་བ་སྐྱེ་བ་ཉིད་དོ་ཞེས་པ་སྲིད་དོ། །གང་གསལ་བར་སྣང་བའི་ཤེས་པ་དེ་ཡང་རྟོག་པ་མེད་པ་ཁོ་ན་སྟེ། རྟོག་པས་འཁྲུགས་པ་ལ་གསལ་བའི་རྣམ་པ་ཉིད་


DTG109_Page_0289
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དུ་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཚད་མ་རྣམ་འགྲེལ་ལ་སོགས་པར་རྒྱས་པར་བྱས་སོ། །མངོན་སུམ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་ཡང་སློབ་དཔོན་རྣམས་ཀྱིས་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ། རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱི་དང༌། ཅིག་ཤོས་རྣམས་ཀྱིའོ། །དེ་ལ་གང་ཅིག་ཤོས་རྣམས་ཀྱི་མངོན་སུམ་དེ་ནི་དོན་དམ་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་མ་འཁྲུལ་པར་མི་བརྗོད་དེ། །གཞན་དུ་ན་ནི་ཐམས་ཅད་རྣལ་འབྱོར་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་གྱི་ཚུ་རོལ་མཐོང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ཐ་སྙད་དུ་རྨི་ལམ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ཇི་ལྟར་གྲགས་པའི་དོན་ལ་མི་སླུ་བ་ཙམ་ལ་དེ་མ་འཁྲུལ་པར་བརྗོད་པ་འབའ་ཞིག་གོ །གང་ཡང་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་པའི་མངོན་སུམ་དེ་ནི་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་ཉིད་ཙམ་མངོན་དུ་བྱེད་པར་ཞུགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། དེ་ལ་མི་སླུ་བ་ཉིད་ཀྱིས་མངོན་སུམ་ཚད་མ་སྟེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གང་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཁོ་ནའི་མངོན་སུམ་དེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དངོས་སུ་ན་དེ་ཁོ་ན་མི་སླུ་བ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་སོ་སོར་མ་འཁྲུལ་བ་སྟེ། དེས་ནས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཚན་ཉིད་མེད་པར་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ཏོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་ཐལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་དུ་འདུས་པས་དེ་རྣམས་ཀྱིས་མཚན་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྐད་དུ་འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འབུམ་པར་གསུངས་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ནི་མངོན་སུམ་གྱི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཏེ། དེ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མཚན་ཉིད་མེད་པ་ཞེས་པར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་སོ་ཞེས་སོ། །དེ་ལ་ཐ་སྙད་པའི་མངོན་སུམ་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་དོན་རྨི་ལམ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་བརྫུན་པར་སྣང་བ་ལ་ཡང་གང་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དངོས་པོ་པ་དོན་དམ་པ་བའི་ངོ་བོ་ལ་སོགས་པར་སྒྲོ་བཏགས་པ་དེ་ལ་རྗེས་སུ་དཔག་པས་གནོད་ལ། དེ་ལ་གནོད་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་དོན་དམ་པར་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་དུ་འགྲུབ་བོ། །དེ་ལ་གནོད་པས་གྲུབ་པའི་དོན་ཡང་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་ཚད་མར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཁོ་ན་སྟེ། ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་མ་དྲོས་པས་ཞུས་པར། གང་ཞིག་རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་


DTG109_Page_0290
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་དེ་མ་སྐྱེ། །དེ་ཡི་སྐྱེ་བ་རང་བཞིན་ལས་ཡོད་མིན། །གང་ཞིག་རྐྱེན་གྱི་དབང་དེ་སྟོང་པར་བརྗོད། །གང་ཞིག་སྟོང་པར་ཤེས་དེ་བག་ཡོད་པའོ། །ཞེས་སོ། །བློ་གྲོས་རྒྱ་མཚོ་ལ་བསྟན་པར་ཡང༌། གང་རྣམས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང༌། །དེ་རྣམས་རང་བཞིན་ཅུང་ཟད་མེད། །གང་རྣམས་རང་བཞིན་ལས་མེད་པ། །དེ་རྣམས་གང་དུའང་མི་འབྱུང་ངོ༌། །ཞེས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ། དཔེར་ན་མེ་ལོང་ཉིད་ལ་ནི། །གཅིག་དང་གཞན་ཉིད་སྤངས་པའི་གཟུགས། །སྣང་ཡང་དེ་ནི་ཡོད་མ་ཡིན། །དེ་བཞིན་དངོས་ལ་རང་བཞིན་ཉིད། །ཅེས་སོ། །འཕགས་པས་ཀྱང་དབུ་མའི་བསྟན་བཅོས་སུ་གསུངས་པ། གང་ཞིག་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་འབྱུང་བ། །དེ་རྣམས་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་སྨྲ། །དེ་ནི་རྟེན་ནས་བཏགས་པའོ། །དེ་ཉིད་དབུ་མའི་ལམ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སོ། །སློབ་དཔོན་གྱིས་ཀྱང་གསུངས་པ། གང་གིས་དངོས་རྣམས་རྣམ་དཔྱད་ན། །དེ་ཉིད་དུ་ནི་དེ་དངོས་མེད། །གང་གི་ཕྱིར་ན་དེ་རྣམས་ལ། གཅིག་དང་དུ་མའི་རང་བཞིན་མེད། །ཅེས་སོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་གཅིག་དང་དུ་མའི་ངོ་བོ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་འདི་དག་གི །གང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་དེ་ནི་དོན་དམ་པར་རང་བཞིན་སྟོང་པ་སྟེ་སྒྱུ་མ་བཞིན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའོ། །གང་དོན་དམ་པར་གཅིག་དང་དུ་མའི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བ་དེ་རང་བཞིན་མེད་དེ་གཟུགས་བརྙན་བཞིན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དོན་དམ་པར་གཅིག་དང་དུ་མའི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བའོ་ཞེས་སོ། །སྦྱོར་བ་གཉིས་ཀྱི་གཞུང་ནི་རྟོག་གེའི་བྱ་བ་མི་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མི་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་མི་ཉན་པར་དོགས་པས་འདིར་རྒྱས་པར་མ་བྱས་སོ། །མདོར་བསྡུས་པ་ནི་ཁོ་བོས་དབུ་མའི་སྙེ་མར་ཕུལ་དུ་བྱུང་བར་རྣམ་པར་བཤད་དོ། །དེ་ལས་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྟོགས་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་ཡང་རྗེས་དཔག་འདི་ཐ་སྙད་དུ་མངོན་སུམ་ཁོ་ན་ལས་འབྲེལ་པ་ཐོབ་ནས་གནས་ཐོབ་པར་གྱུར་མོད་ཤིང་གཉིས་དྲུད་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་མེ་བཞིན་དུ་མངོན་སུམ་དེ་ཉིད་ལ་གནོད་པ་བྱེད་དེ། ངོ་བོ་ཉིད་ལ་གནོད་མོད། ཁོ་བོ་ཅག་ལ་མི་འདོད་པ་ཅི་ཡང་མེད་དོ། །རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མེས་བརྫུན་པའི་ཆོས་ཀྱི་བུད་ཤིང་འདི་ཐམས་ཅད་བསྲེགས་ནས་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་མེ་རབ་ཏུ་ཞི་བས་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མཆོག་རྟོག་པ་ཉེ་བར་ཞི་བའི་མཚན་ཉིད་


DTG109_Page_0291
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཅན་རྟོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་སྐད་དུ་ཡང་རྒྱལ་པོའི་རིན་ཆེན་ཕྲེང་བར། འགྲོ་བའི་ཆོས་ཀུན་རྣམ་ཤེས་ཀྱི། །མ་ཡི་བུད་ཤིང་ཉིད་དུ་འདོད། །དེ་རྣམས་ཇི་བཞིན་རྣམ་དཔྱོད་པའི། །མེ་ཡིས་བསྲེགས་ན་ཉེར་ཞིར་འགྱུར། །ཞེས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེས་ན། གལ་ཏེ་ཡང་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྟོག་པ་ལྡོག་སྟེ་རྟེན་མེད་མོད། དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་མི་འདོད་པ་མེད་དོ་དེའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཕགས་པ་དཀོན་མཆོག་བརྩེགས་པར། ཡང་དག་པར་སོ་སོར་རྟོག་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པ་ཉིད་ཡིན་ན་ཡང་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་བསྐྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་འབྲས་བུ་ཆེན་པོ་ཉིད་དུ་ཤིང་གཉིས་དྲུད་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་མེའི་དཔེས་བསྟན་ཏོ། །གང་ཞིག་གལ་ཏེ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་ཆོས་གཞན་བཞིན་དུ་དོན་དམ་པར་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཡིན་ན། དེའི་ཚེ་དེ་ནི་བརྫུན་པའི་ཕྱིར་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་དེ་ལས་གཞན་པའི་ཆོས་ལྟར་སྤོང་བར་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བྱེད་ན་ཡང་རྣལ་འབྱོར་པ་ཡང་མེད། རྣལ་འབྱོར་པའི་ཤེས་པ་ཡང་མེད། དེས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་སོ་སོར་རིག་པ་ཡང་མེད་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་མེད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱང་མེད་དེ། དེའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཐམས་ཅད་བཤིག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་རྒོལ་བ་དེ་ནི་མི་རིགས་ཏེ། གལ་ཏེ་དེ་བདེན་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤོང་བར་ཐལ་ལོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་ཐལ་བ་མ་ཡིན་ཏེ་དེ་ལྟར་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཏེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཡོངས་སུ་སྤོང་བར་ཐལ་བར་བྱེད་ན་ནི་དེའི་ཚེ་གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པ་ཉིད་དེ་བསྒྲུབ་བྱ་ལས་བཟློག་ན་གནོད་པ་ཅན་གྱི་ཚད་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བརྫུན་ཞེས་ཏེ་དེ་རྣམས་ཐམས་ཅད་དུ་སྤང་བར་བྱའོ་ཞེས་པ་འདི་ལ་རྒྱུ་ཅི་ཡང་མེད་དེ་བརྫུན་པ་གང་ནམ་ཡང་རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་དུ་སྦྱོར་བ་མི་འགྱུར་བ་དེ་རྣམས་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་དོར་བའི་མཚན་ཉིད་དུ་སྤང་བར་བྱའོ། །གང་ཡང་དངོས་དང་བརྒྱུད་པས་རང་དང་གཞན་ལ་ཉེ་བར་མཁོ་བའི་ཡོན་ཏན་དེ་རྣམས་བརྩེ་བ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ཅི་ལྟར་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་སྤང༌། དེའི་ཕྱིར་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་སྤྲུལ་པ་ལ་སོགས་པ་གང་ཅུང་ཟད་དེ་ཐམས་ཅད་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱིས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་


DTG109_Page_0292
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྤངས་པའི་སྒོ་ནས་སྤངས་ཀྱང་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་པར་མི་ལྡོག་པ་ཁོ་ན་སྟེ་དེ་རྣམས་སྒྱུ་མ་མཁན་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་བརྫུན་པ་ཉིད་དུ་ཐུགས་སུ་ཆུད་ཀྱང་གཞན་ལ་ཕན་པའི་ཐབས་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མི་ལྡོག །འདི་རྣམས་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་ཆགས་པ་ཡང་མེད་དེ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དངོས་པོ་ཁོ་ན་ནི་བླང་བའི་རྒྱུ་ཡང་མ་ཡིན་ལ་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་ཡོངས་སུ་དོར་བའི་རྒྱུ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ནི་ཉན་ཐོས་དངོས་པོ་འདུ་ཤེས་ཅན་རྣམས་ཀྱང་བདེན་པ་དང་པོ་གཉིས་སྤོང་ལ་བདེན་པ་གསུམ་པ་དངོས་པོར་མེད་ཀྱང་ལེན་ཏོ། །རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱང་བརྩེ་བས་ནོན་པའི་ཡིད་ཀྱིས་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་ཆེད་དུ་གླང་པོ་ཆེ་ལ་སོགས་པའི་བརྫུན་པའི་འང་སྤྲུལ་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སྒྲུབ་པོ། །དེ་བཞིན་དུ་བརྩེ་བ་ཆེན་པོའི་གཞན་གྱི་དབང་ཉིད་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གཞན་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བ་སྒྲུབ་པའི་ཐབས་མ་ལུས་པ་མཁྱེན་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྣང་བ་ཕུལ་དུ་ཕྱིན་པས་ཀུན་དུ་རྨོངས་པའི་མུན་པ་མ་ལུས་པ་རབ་ཏུ་བསལ་བ་གཞན་ལ་ཕན་པར་བཞེད་པ་རྣམས་ནི། ཕྱིན་ཅི་ལོག་མ་ལུས་པ་སྤངས་ན་ཡང་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱི་དབང་གིས་སེམས་ཅན་གྱི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་དང་ནམ་མཁའི་མཐར་ཐུག་པའི་བར་དུ་བཞུགས་པར་འདོད་པ་ཁོ་ནའོ། །འཛམ་བུའི་གླིང་དུ་ཡང་ཤཱ་ཀྱ་ཐུབ་པའི་གཟུགས་ཀྱིས་གདུལ་བྱ་མི་སྲིད་ན་ཡང་འཁོར་ལོ་སྡོམ་པ་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་ཀྱིས་ད་ལྟ་ཡང་བཞུགས་པ་ཉིད་དེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བསྐལ་པ་མི་ཉུང་བར་དགེ་བའི་ཚོགས་བསགས་པ་དང་ལྡན་པ་ཟབ་མོའི་ཚུལ་ལ་གདུལ་བའི་སྐལ་བ་ཅན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཡུལ་དུ་སྣང་ཞིང་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །མཐའ་མེད་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་འདོན་པ་མི་སྲིད་དོ་ཞེ་ན། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེའི་བསམ་པ་བརྩེ་བའི་རང་བཞིན་མཐའ་མེད་པ་ཁོ་ནར་བཞུགས་པའོ། །གཞན་དུ་ན་དམ་བཅས་པ་དང་མཐུན་པར་གནས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་རྣམས་ཀྱིས་དང་པོ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཁོ་ན་ནས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཤིན་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་བ་ལས་ངེས་པར་གྲོལ་བར་དམ་བཅས་སོ། །དེ་ལ་རྣལ་འབྱོར་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་སོགས་པའི་སྒྱུ་མའི་རྒྱུ་ནི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་རང་ཉིད་ཇི་ལྟ་བའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རྒྱུ་ནི་མདོར་ན་ཐུགས་རྗེ་དང་


DTG109_Page_0293
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཤེས་རབ་དག་སྟེ། དེ་རྣམས་ནི་ཐུགས་རྗེས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ཞི་བར་མཁྱེན་ཡང་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་བཞིན་མངོན་དུ་མི་མཛད་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཀྱང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མ་ལུས་པའི་རྒྱུ་ཀུན་དུ་རྨོངས་པའི་ག་སྐབས་ཐག་བསྲིངས་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་སྲིད་པར་གཏོགས་པའི་སྐྱོན་གྱི་དྲི་མས་མ་གོས་པར་འཁོར་བར་མི་ལྟུང་ངོ་ཞེས་པ་འདི་རྣམས་གཉིས་ཀས་མི་གནས་པར་གྲུབ་པོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་ཟུང་དུ་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ལམ་དུ་བརྗོད་དོ། །ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འཇིག་རྟེན་ཡང་སྣང་བ་དང་བཅས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་གཟིགས་པ་དེ་ཡང་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པའི་རྣམ་པས་ཇི་ལྟར་སྣང་བ་དེ་བཞིན་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་མངོན་སུམ་ཁོ་ནར་དངོས་པོ་སྐྱེས་པ་མ་ལུས་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ལག་མཐིལ་གྱི་སྐྱུ་རུ་རའི་འབྲས་བུ་བཞིན་དུ་གསལ་བར་མཁྱེན་ཏེ་རྣལ་འབྱོར་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ནུས་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཅན་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་སུ་རྣམ་པར་གཞག་གོ །གང་ཡང་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ཆོས་མ་ལུས་པ་སྣང་བ་མེད་པ་ཡང་དག་པའི་དོན་སྒོམ་པ་རབ་ཀྱི་མཐའ་ལས་སྐྱེས་པ་མཆོག་ཏུ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ་དེས་རྣལ་འབྱོར་པ་ཆེན་པོ་རྣམས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྟོགས་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་པའོ། །ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ནི་ལྟ་བ་འདི་ཁོ་ན་ལ་རིགས་ཏེ། སྦྱིན་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་འགའ་ཡང་དོན་དམ་པར་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེར་དམིགས་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཁོ་ན་སྟེ་སྨིག་རྒྱུ་ལ་ཆུར་དམིགས་པ་བཞིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་དེས་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒྲུབ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བདག་དང་བདག་གིར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གིས་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་སྒྱུ་མ་དག་པས་ཀུན་ནས་བསླང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་སྟོབས་ཆུང་ངོ༌། །སྦྱིན་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་ཡང་མི་དམིགས་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་དོན་གྱི་ཡུལ་ཅན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྨིག་རྒྱུ་ལ་ཆུར་མི་དམིགས་པ་བཞིན་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་ངེས་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་འབྲས་བུ་ཆེན་པོར་འགྱུར་རོ། །སྦྱིན་བྱ་ལ་སོགས་པ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ་གང་གིས་སྦྱིན་བྱ་ལ་


DTG109_Page_0294
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སོགས་པ་མི་འཇུག་པས་བསོད་ནམས་མི་འབྱུང་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཐམས་ཅད་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚེ་མི་དམིགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་གནས་སྐབས་མ་ཡིན་པ་ན་སྒྱུ་མ་བཞིན་དུ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཚེ་ནི་མོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་མི་དམིགས་པར་རྣམ་པར་གཞག་གོ །མཉམ་པར་གཞག་པའི་གནས་སྐབས་ན་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་མི་དམིགས་པ་ཁོ་ན་སྟེ། དེའི་ཚེ་དེ་རྣམས་འཇུག་པ་ལ་བརྟེན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་བཏང་སྙོམས་སུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཀྱང་སྦྱོར་བ་དང་མཇུག་གི་གནས་སྐབས་སུ་དེ་རྣམས་ལ་འཇུག་གོ །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ལྷག་པར་མོས་པའི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་པ་ལ་བརྟེན་པ་རྣམས་འབྲས་བུ་ཆེན་པོ་ཉིད་དང་ཡོངས་སུ་དག་པར་འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སུ་གསུངས་པ། རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་རབ་ཏུ་མི་གནས་པར་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པ་དེའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཚད་གཟུང་བར་སླ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་སོ། །འདིར་སྦྱིན་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཆར་ཡིན་ཏེ། སྦྱིན་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་རྣམས་སོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཀོན་མཆོག་འབྱུང་གནས་ཀྱི་མདོར་ཡང་གསུངས་པ། ཞི་བའི་བློ་གྲོས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཆེད་དུ་སྤྱད་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་མེད་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་སྟེ་སྦྱིན་པ་དང་ལེན་པ་པོ་དང་ཡོན་གནས་དང་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་དང་སྦྱིན་པའི་འབྲས་བུ་གང་དུ་ཡོངས་སུ་བསྔོར་འཇུག་པ་དང༌། གང་དུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཅེས་པ་འདི་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པར་རྟོགས་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་མོས་པ་དེ་ནི་བསམ་པ་ཚད་མེད་པ་ལས་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་དག་ཅིང་སྦྱིན་པ་དེས་ཀྱང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མིང་ཐོབ་སྟེ། རྫབ་རྫུབ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་རྒྱས་པར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དབང་དུ་གྱུར་པ་ནི་དེ་ལས་གཞན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོན་ཏན་གྱི་ཚོགས་རྣམས་ཏེ། དེས་དེ་རྣམས་ལོང་བ་བཞིན་དུ་ཁྲིད་ནས་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་ས་ཀུན་དུ་འོད་དུ་གནས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཁོ་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་བདག་ཉིད་ཐེག་པ་གཅིག་ཉིད་དོ། །གང་ཡང་ཐེག་པ་ཐ་དད་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་དེ་ནི་བྱིས་པ་རྣམས་གཞུག་པའི་དོན་དུ་


DTG109_Page_0295
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བསྟན་པ་སྟེ། ངེས་པའི་དོན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། ཇི་སྐད་དུ་ལང་ཀར་གཤེགས་པར་གསུངས་པ། ཐེག་པའི་རྣམ་གཞག་ཡོད་མིན་ཉིད། །ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་ང་སྨྲའོ། །བྱིས་པ་རྣམས་ནི་དྲང་དོན་དུ། །ཐེག་པ་ཐ་དད་ང་སྨྲའོ། །ཞེས་སོ། །ཚོགས་ཆུང་བ་ཉིད་དང་ཚོགས་ཚད་མེད་པ་ཉིད་རྣམ་པར་གཞག་གི །ཐེག་པ་ཐ་དད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དབྱེར་མེད་པའི་ཕྱིར་ལ། འདི་ནི་གཞུག་པའི་སྒོར་བསྟན་པའོ། །གང་འཕགས་པས་གསུངས་པ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་དབྱེར་མེད་ཕྱིར། །གཙོ་བོ་ཐེག་པ་དབྱེར་མ་མཆིས། །ཁྱོད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གཞུག་ཆེད་དུ། །ཐེག་པ་གསུམ་དུ་གསུངས་པའོ། །ཞེས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་གང་ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་བསྟན་པ་ནི་དགོངས་པ་ཅན་ཉིད་དེ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཐེག་པ་མཚུངས་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཅིག་ཉིད་དུ་གསུངས་པར་བརྗོད་པ་དེ་ལ། ཤཱ་རིའི་བུ་ཁྱོད་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་པདྨོའི་འོད་ཅེས་བྱ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་འཕགས་པ་དམ་པའི་ཆོས་པདྨ་དཀར་པོ་ལ་སོགས་པར་མཐའ་གཅིག་ཏུ་གསུངས་པར་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཐེག་པ་གསུམ་བསྟན་པ་ཐབས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཆེད་འབའ་ཞིག་ལ་གདུལ་བྱའི་སྐྱེ་བོ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཐེག་པ་གཅིག་བསྟན་པ་དགོངས་པས་བསྟན་པའོ་ཞེས་འཕགས་པ་ཆོས་བཅུ་པ་ལ་སོགས་པར་གསུངས་ཏེ། ཐེག་པ་གསུམ་དུ་བསྟན་པ་འདི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཐབས་ཏེ་བདེན་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཤེས་པའི་གདུལ་བྱ་རྣམས་ནི་གཞུག་པར་མི་ནུས་པས་སོ། །འདིའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་པ་ལས་འཕགས་པ་བྱམས་པས་མདོ་སྡེ་རྒྱན་དུ་ཡང་ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་བསྟན་པ་དགོངས་པ་ཅན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །ཉན་ཐོས་རྣམས་བག་ལ་ཉལ་ཆད་ན་སྐྱེ་བ་ཡང་ཤིན་ཏུ་ཡང་དག་པར་ཆད་པས་འདི་རྣམས་སྐྱེ་བ་དུ་མ་བརྒྱུད་པས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་ག་ལ་འགྱུར་ཞེས་པ་མི་རིགས་ཏེ། དེ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་ཤིན་ཏུ་ཡང་དག་པར་ཆད་པ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྐད་དུ་དཔལ་ཕྲེང་སེང་གེའི་ང་རོའི་མདོར་གསུངས་པ། དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་ལ་ཡང་འཇིགས་པ་མཆིས་ཏེ། གང་གིས་འཇིགས་པའི་དགྲ་བཅོམ་པ་དང་རང་སངས་རྒྱས་དེ་རྣམས་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆིའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་ཟད་པ་


DTG109_Page_0296
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མ་མཆིས་ཤིང༌། དེ་རྣམས་ལ་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཆོས་མང་པོ་རྣམས་མཆིས་ལ། གང་རྣམས་མ་སྤངས་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་དང་རིང་དུ་འགྱུར་བའོ་ཞེས་སོ། །རྣམ་འགྲེལ་དུ་ཡང༌། དགྲ་བཅོམ་སེམས་ཡིན་པ་དེ་ཡང༌། །ཅི་ཕྱིར་མཚམས་སྦྱོར་མེད་པར་འདོད། །ཅེས་སོ། །གང་དུ་ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་གསུངས་པ་དེ་ཡང་དྲང་བའི་དོན་དུ་མདོ་དེ་ཉིད་ལས་གསུངས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ཡང་དགྲ་བཅོམ་པ་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་མཐར་ཐུག་པ་དེ་རྣམས་དགོངས་པ་ཅན་ཏེ་དྲང་བའི་དོན་ཏོ། །འཆི་འཕོ་ནི་གཉིས་པོ་འདི་དག་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམ་པར་ཆད་པའི་འཆི་འཕོ་ནི་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་དང་བཅས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པར་ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་བའི་འཆི་འཕོ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་དང་རང་སངས་རྒྱས་དང་དབང་ཐོབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིད་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་ལུས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་ལ་ཐུག་པའི་བར་དུ་ལགས་སོ། །རྣམ་པར་ཆད་པའི་འཆི་འཕོ་བའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་དགྲ་བཅོམ་པ་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་བདག་གི་སྐྱེ་བ་ཟད་དོ་སྙམ་པའི་ཤེས་པ་འབྱུང་བ་ལགས་སོ་ཞེས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་དགྲ་བཅོམ་པ་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་ཀྱང་མ་རིག་པའི་བག་ཆགས་མ་སྤངས་ལ་དེ་མ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བག་ཆགས་མི་སྤོང་ལ། དེ་རྣམས་ཀྱང་ཡང་སྲིད་པ་གཞན་གཟུང་བས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་དོ། །ཅི་ལྟར་ཡང་སྲིད་པ་འཛིན་ཞེ་ན། རྒྱུའི་སྟོབས་དང་རྐྱེན་གྱི་སྟོབས་ལས་སོ། །དེ་ལ་གང་འདི་ཉོན་མོངས་པའི་བག་ཆགས་མ་སྤངས་པ་དེ་རྐྱེན་ནོ། །རྒྱུ་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བའི་རྒྱུ་ཅན་ཡང་སྲིད་པ་ལེན་པར་བྱེད་པ་ཟག་པ་མེད་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་ཏེ་གང་གསུངས་པ། བློ་གྲོས་རྒྱ་མཚོ་དེ་རྣམས་འཁོར་བར་འཆིང་བར་བྱེད་པ་དགེ་བའི་རྩ་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཅི་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བས་མི་ངོམས་པ་ཉིད་དང་བསམས་བཞིན་དུ་སྲིད་པར་སྐྱེ་བ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཕྲད་པ་དོན་དུ་གཉེར་བ་དང་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་ཆེད་དུ་ཡོངས་སུ་མི་སྐྱོ་བ་དང་དམ་པའི་ཆོས་འཛིན་པར་འདོད་པ་དང༌།


DTG109_Page_0297
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སེམས་ཅན་གྱི་བྱ་བ་ཅི་ཡོད་པ་ལ་འགྲུས་པ་ཉིད་དང༌། ཆོས་ལ་ཆགས་པའི་བག་ལ་ཉལ་དང་མ་བྲལ་བ་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་རྣམས་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བ་སྟེ། གང་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཉོན་མོངས་པར་བྱེད་པ་ནི་འདི་རྣམས་སོ། །གསོལ་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་དགེ་བའི་རྩ་བ་ལགས་ན་དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཉོན་མོངས་པ་ཞེས་བརྗོད་པར་བགྱི། བཀའ་སྩལ་པ་བློ་གྲོས་རྒྱ་མཚོ་དེ་ལྟར་ནི། འདི་ལྟ་བུའི་རང་བཞིན་འདི་རྣམས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཁམས་གསུམ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ལས་ཡང་དག་པར་བྱུང་པའོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང་དགེ་བའི་རྩ་བའི་སྟོབས་བསྐྱེད་པས་བསམས་བཞིན་དུ་ཁམས་གསུམ་དུ་སྦྱོར་ཏེ་དེས་ན་དགེ་བའི་རྩ་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ་ཞེས་པ་དང༌། ཇི་སྲིད་དུ་ཁམས་གསུམ་དུ་སྦྱོར་བ་སྟེ་སེམས་ཉེ་བར་ཉོན་མོངས་པར་བྱེད་པས་ནི་མ་ཡིན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་རྒྱུད་བླ་མར་ཡང༌། མ་རིག་པའི་བག་ཆགས་ཀྱི་ས་དང༌། མ་རིག་པའི་བག་ཆགས་ཀྱི་སའི་རྐྱེན་ཅན་མཚན་མའི་སྤྲོས་པ་ཕྲ་མོ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པས་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་ཟག་པ་མེད་པའི་ལས་ལ་བརྟེན་ནས་ཡིད་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་ཕུང་པོ་ཡང་དག་པར་སྐྱེའོ། །དེ་ལ་མ་རིག་པའི་བག་ཆགས་ཀྱི་ས་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་བཞིན་ནོ། །ཟག་པ་མེད་པའི་ལས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ནི་ལས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་བཞིན་ནོ། །ཡིད་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་ལུས་རྣམ་པ་གསུམ་མངོན་པར་གྲུབ་པ་ནི་སྐྱེ་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་བཞིན་ནོ། །དེའི་རྐྱེན་ཅན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པར་ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་བའི་འཆི་འཕོ་ནི་སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་གྱིས་རྒ་ཤི་བཞིན་ནོ་ཞེས་སོ། །མ་རིག་པའི་བག་ཆགས་ཀྱི་ས་དང་ཟག་པ་མེད་པའི་ལས་ཀྱི་རྒྱུ་ཅན་དང་སླར་སྐྱེ་བ་འདི་རྣམས་ལ་ཡོང་ངོ་ཞེས་དཔལ་ཕྲེང་སེང་གེའི་ང་རོར་གསུངས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་སྟེ་ཉེ་བར་ལེན་པའི་རྐྱེན་ཅན་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ལས་ཀྱི་རྒྱུ་ཅན་སྲིད་པ་གསུམ་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་ཁོ་ནར་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་རིག་པའི་བག་ཆགས་ཀྱི་སའི་རྐྱེན་ཅན་ཟག་པ་མེད་པའི་ལས་ཀྱི་རྒྱུ་ཅན། དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་དང་དབང་ཐོབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཡིད་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་ལུས་གསུམ་


DTG109_Page_0298
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འབྱུང་ངོ་ཞེས་རྒྱས་པར་རོ། །ས་བརྒྱད་པ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་དབང་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ད་ནི་འདི་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ་ཅི་དེའི་བདག་གི་དངོས་པོ་འཇིག་རྟེན་འདིར་རམ་འོན་ཏེ་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་དུ། ཅི་འདོད་པའི་ཁམས་སམ་གཟུགས་སམ། གཟུགས་མེད་པའམ་ཞེ་ན། འགྲོ་བའམ་སྐྱེ་གནས་སམ་སྲིད་པའམ་འཇིག་རྟེན་གང་དུ་ཡང་བགྲང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་བདག་གི་དངོས་པོ་མངོན་པར་འགྲུབ་པ་ཅི་འདྲ་ཞེ་ན། ཡིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཏེ། ཡིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་སྤྲུལ་པ་དང་འདྲ་བར་ལྟའི་སྤྲུལ་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་སྲིད་པ་ཞེས་པ་ཡང་འཆི་འཕོ་དང་སྐྱེ་བའི་དབང་ལས་བཏགས་ནས་བརྗོད་དེ་གང་གི་ཕྱིར་དབང་ཐོབ་པ་ལས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ཡོད་ན་འགྲོ་བ་དང་སྐྱེ་གནས་དེ་དང་དེར་ཡང་སྣང་ལ་དེ་མེད་ན་མེ་སྣང་ངོ༌། །ལུས་དེ་ཡང་ཟག་པ་མེད་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བའི་རྣམ་པར་སྨིན་པས་འདུས་བྱས་པའི་ཕྱིར་འདུས་བྱས་དང༌། འཁོར་བ་ཞེས་པར་བརྗོད་ལ། ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ལས་དང༌། ཉོན་མོངས་པས་འདུས་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར་འདུས་མ་བྱས་ཞེས་པ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་ཞེས་པར་བརྗོད་དོ། དེ་བཞིན་དུ་ཡང་གསུངས་པ། དེའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་འདུས་བྱས་པའི་འཁོར་བ་ཡང་མཆིས་ལ། འདུས་བྱས་ཀྱང་ཡིན་འདུས་ལ་བྱས་ཀྱང་ཡིན་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མཆིས་སོ་ཞེས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་མར་ཡང་གསུངས་པ། བྱམས་པ་དེའི་སྐྱེ་བ་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཉེ་བར་འགྲོ་བར་མི་འདོགས་ཀྱི་འོན་ཀྱང་དགྲ་བཅོམ་པའི་ཡང་སྐྱེ་བ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་སྤྲུལ་པ་ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་བར་གདགས་སོ། །ཞེས་སོ། །བདག་ལ་ཆགས་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་མངོན་པར་དགའ་བ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཁོ་ནར་སྡུག་བསྔལ་དང་བདེ་བ་དོར་བ་དང་ཐོབ་པར་འདོད་པས་མངལ་གྱི་གནས་ཡོངས་སུ་འཛིན་ནོ་ཞེས་པས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་ནུས་པ་ནི་ཁམས་གསུམ་དུ་སྐྱེ་བར་བརྗོད་ལ་དེ་རྣམས་ལ་སོགས་པས་འབྲས་བུ་ཁམས་གསུམ་པའི་སྐྱེ་བ་ལྡོག་སྟེ་ཟག་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་སུ་སྐྱེ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ལང་ཀར་གཤེགས་པར་ཡང་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་འཁོར་བའི་རྒྱ་མཚོར་བྱིང་ཞིང་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་དབང་གིས་མཐའ་གཅིག་ཏུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་སྟེ། མ་རིག་པའི་བག་ཆགས་ཀྱི་སའི་འཆིང་བ་ལས་མ་གྲོལ་གྱི། ཉོན་མོངས་པ་ཙམ་ལས་


DTG109_Page_0299
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གྲོལ་བ་འབའ་ཞིག་གོ །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མེད་ནའང་མར་མེ་ཤི་བའི་མིང་ཅན་ཟག་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ལྡན་པ་ལས་བསྐལ་པ་ཇི་སྲིད་པར་ཡང་ཡོངས་སུ་དག་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་པདྨའི་སྦུབས་སུ་ཟག་པ་མེད་པའི་ཁམས་ལ་གནས་སོ། །དེ་ནས་སྣང་བ་མཐའ་ཡས་ལ་སོགས་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་འོད་ཟེར་རྣམས་ཀྱིས་སད་པར་བྱས་པ་ལས། ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལས་ལངས་པས་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་འབྱོར་པ་མཐོང་སྟེ། དེ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ནས་སྐྱེ་བ་ལ་དབང་བའི་སྟོབས་ལས་མི་གཡོ་ལ་སོགས་པའི་ས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བཞིན་དུ་སྤྲུལ་པའི་སྐྱེ་བས་གྲོལ་བའི་གནས་སྐབས་ན་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པ་སྤྱོད་པ་ལྟར་འགྲོ་ཞིར་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ཏེ་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཐོབ་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་གསལ་བར་རིག་པར་བྱས་སོ། །ཤས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་ཡང་གསུངས་པ། དེ་གལ་ཏེ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཆེད་དུ་སེམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་ན་བདག་ནི་དེ་རྣམས་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བའི་བར་ཆད་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྒྱལ་པོའི་མདོར་ཡང༌། འགྲོ་བ་འདི་རྣམས་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་འགྱུར། །འདི་ན་སྣོད་ཀྱི་མིན་སེམས་ཅན་འགའ་ཡང་མེད། །ཅེས་སོ། །གང་གི་ཕྱིར་འདི་དྲི་མ་རྣམས་གློ་བུར་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ངང་སེམས་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་འགྲོ་བ་མ་ལུས་པ་ལ་སངས་རྒྱས་ཉིད་རུང་བ་ཡོད་པ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་མངོན་པར་དགོངས་པ་བཤད་པར་རིགས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་རྣམས་སུ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ཅན་ནོ་ཞེས་པ་འདིས་ཐམས་ཅད་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་གོ་འཕང་རྟོགས་པར་རུང་བ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །འཕགས་པ་བྱམས་པས་ཀྱང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་རྒྱུད་བླ་མར། ཐམས་ཅད་ལ་ནི་ཁྱད་མེད་ཀྱང༌། །དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་དག་གྱུར་པ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་ཉིད་དེ་ཡི་ཕྱིར། །འགྲོ་ཀུན་དེ་ཡི་སྙིང་པོ་ཅན། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྒྲས་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་གང་ཟག་དང་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བ་བརྗོད་པར་བཞེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་ཐེག་པ་ཞེས་


DTG109_Page_0300
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱ་བ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་འགྲོ་བའི་ལམ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཡང་བརྗོད་དེ། འདིས་འགྲོ་བ་ཞེས་པ་དང་དེར་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱས་ནས་སོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཤེས་པ་ཁོ་ནས་ཐར་པ་ཐོབ་ཀྱི་གཞན་ལས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དེ་ཡང་གཅིག་ཁོ་ན་སྟེ། ལྟ་བ་ཐ་དད་ན་ཡང་དངོས་པོ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་སྣ་ཚོགས་སུ་དམིགས་པ་མེད་དེ་ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ངོ་བོ་གཅིག་གི་ཡུལ་ཅན་གྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱང་ངོ་བོ་གཅིག་པ་ཁོ་ནའོ། །དེ་ཡང་དངོས་སུ་ན་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཡང་དག་པར་མཁྱེན་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་གང་དེ་ཉིད་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་ཏེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀུན་དུ་རྨོངས་པའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉི་ཚེ་བའི་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་མེད་དེ་ཧ་ཅང་ཐལ་བའི་ཕྱིར་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་ནི་ཐམས་ཅད་ཁོ་ན་ཉིད་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ཉིད་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ལམ་ཡང་དག་པ་སྟེ་གཞན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་དེའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་གཅིག་ཁོ་ནའོ། །དེ་མདོར་བསྡུས་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ནི། འཕགས་པ་ལང་ཀར་གཤེགས་པའི་མདོར་གསུངས་པ། ཆོས་ལྔ་རྣམས་དང་རང་བཞིན་དང། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་བརྒྱད་ཉིད་དང༌། །བདག་མེད་པ་ཉིད་གཉིས་དག་སྟེ། །ཐེག་ཆེན་མཐའ་དག་ཡོངས་སུ་བསྡུས། །ཞེས་སོ། །དེ་ལ་ཆོས་ལྔ་ནི་མིང་དང་རྒྱུ་མཚན་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །དེ་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་རྒྱས་པར་བསྟན་པ་ལས་མིང་དང་རྒྱུ་མཚན་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམས་གསུངས་སོ། །དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་བསྟན་པ་ལས་དངོས་དང་བཏགས་པས་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་དག་བཤད་དོ། །རང་བཞིན་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་ཀུན་བརྟགས་དང་གཞན་དབང་དང་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་བརྒྱད་རྣམས་ནི་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་དང་མིག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་དྲུག་གོ །བདག་མེད་པ་ཉིད་གཉིས་ནི་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་པ་དང་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་དོ། །དེ་ལ་ཀུན་བརྟགས་དང་གཞན་དབང་དག་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བརྒྱད་གསུངས་པ་རྣམས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་བསྟན་པ་


DTG109_Page_0301
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལས་སོ། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་རང་བཞིན་དང་བདག་མེད་པ་གཉིས་གསུངས་པ་ནི་དོན་དམ་པའི་བདེན་པར་བརྗོད་པ་ལས་སོ། །བདེན་པ་གཉིས་ལ་འཇུག་པའི་མདོར་ཡང་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་དངོས་པོར་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དངོས་ཉིད་མེད་པར་སྒོམ་པ་ཁོ་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སྤོང་གི་ལམ་གཞན་གྱིས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏེ། གང་གསུངས་པ་འཇམ་དཔལ་ཅི་ལྟར་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་འདུལ་བར་འགྱུར་ཅི་ལྟར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་འགྱུར། འཇམ་དཔལ་གྱིས་སྨྲས་པ། དོན་དམ་པར་ཤིན་ཏུ་མ་སྐྱེས་ཤིང་མ་བྱུང་ལ་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་གང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྟེ་དེ་ལས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རྟོག་པ་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །དེ་ལས་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ། །དེ་ལས་བདག་ཏུ་སྒྲོ་འདོགས་པའོ། །དེ་ལས་ལྟ་བའི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པའོ། །དེ་ལས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་འབྱུང་ངོ༌། །ལྷའི་བུ་གང་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་དོན་དམ་པར་ཤིན་ཏུ་མ་སྐྱེས་ཤིང་མ་བྱུང་བར་ཤེས་པ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཤེས་པ་དེ་དོན་དམ་པར་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའོ། །དེ་ནི་ཀུན་དུ་མི་རྟོག་པར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་གོ །དེ་ནི་ཚུལ་བཞིན་དུ་སྦྱོར་རོ། །དེ་ནི་དོན་དམ་པར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་སྒྲོ་འདོགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་ལྟ་བའི་ཀུན་ནས་ལྡང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་གནས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་མཐོང་བ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཤིན་ཏུ་འདུལ་བར་བལྟ་བར་བྱའོ། །གང་གི་ཚེ་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སྣང་བ་མེད་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་དོན་དམ་པར་ཤིན་ཏུ་སྟོང་པ་དང་ཤིན་ཏུ་མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། དོན་དམ་པར་དངོས་པོ་རྣམས་ཤིན་ཏུ་མ་སྐྱེས་ཤིང་མ་བྱུང་བར་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་གང་སྦྲུལ་དུག་ཅན་གྱི་རིགས་ཀློག་པ་དེས་དེའི་དུག་ཞིག་པར་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་གང་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་རིགས་ཤེས་པ་དེའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཤིན་ཏུ་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་རབ་ཏུ་ཞི་བར་འགྱུར་རོ། །ལྷའི་བུ་དོན་དམ་པར་ཤིན་ཏུ་མ་སྐྱེས་ཤིང་མ་བྱུང་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་གང་ཀུན་དུ་རྟོག་པ་འདི་ནི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་རིགས་སོ་ཞེས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་དངོས་


DTG109_Page_0302
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པོར་མངོན་པར་ཞེན་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ལས་དང་སྐྱེ་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་དྲ་བ་མཐའ་དག་རབ་ཏུ་སྐྱེ་བའི་རྩ་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེའི་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་ངེས་པར་ལེགས་པའི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་འཇུག་པར་འགྱུར་བ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མིང་ཅན་དངོས་པོ་མ་ལུས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བསྒོམ་པ་འདི་གཅིག་ཏུ་ཁོ་ནར་ཟད་པས་དེའི་ཕྱིར་དེ་དོན་དུ་གཉེར་བ་རྣམས་ཀྱིས་ལམ་ངན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མཐའ་དག་བསྲིངས་ཏེ་སྤངས་ནས་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་གསལ་པའི་རིགས་པ་དང་ལུང་གི་སྒྲོན་མའི་ཚོགས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་སྣང་བ་མཛད་པའི་ཕྱིར་དང་སྐྱེ་བོ་མཁས་པའི་དེད་དཔོན་མ་ལུས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བགྲོད་ཅིང་རྗེས་སུ་བགྲོད་པའི་ཕྱིར་དེ་ཁོ་ན་རྟག་ཏུ་གུས་པས་བདག་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ངེས་པར་བསྟེན་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་བདག་ཉིད་ཐེག་པ་གཅིག་ཁོ་ན་དང་ཆོས་ཐམས་ཅད་དོན་དམ་པར་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པོ། །དེ་ཁོ་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །དེ་ཁོ་ན་སྟོང་པ་དང་སྙིང་རྗེ་དབྱེར་མེད་པ་དོན་དམ་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཞེས་བྱའོ། །ཐུབ་པའི་དགོངས་པའི་རྒྱན་ལས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་སྣང་བའི་ལེའུ་སྟེ་དང་པོའོ།། །།དེ་ལྟར་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་སྒྲིབ་གཉིས་སྤོང་བའི་སྐལ་བ་དང་ལྡན་པའོ་ཞེས་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤང་བའི་ཆེད་དུ་རྟོག་པ་དང་ལྡན་པས་བསྒོམ་པ་ལ་འབད་པར་བྱའོ། །དེ་ཡང་ཐུན་མོང་དང་དེ་ལས་ཅིག་ཤོས་སོ་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་དེའི་བདག་ཉིད་དུ་སྒོམ་པ་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐུན་མོང་སྟེ་གང་གི་ཕྱིར་སྒོམ་པ་ནི་འབྲས་བུ་མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་ཆེད་དུ་ཡིན་ལ་འབྲས་བུ་ཡང་གཙོ་བོར་གཞན་ལ་ཕན་པ་ཐུན་མོང་བའོ། །དེ་ཡང་སེམས་ཅན་གྱི་ཕུང་པོ་མཐའ་དག་སྒྲིབ་པ་གཉིས་སྤངས་པས་ཀུན་དུ་བཟང་པོ་ཉིད་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པའོ། །དེ་ཡང་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཉིད་མེད་ན་མེད་ཅེས་དེ་ཡང་དེའི་དོན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འབྲས་བུའོ། །དེ་ཡང་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་རྒྱུའི་གནས་སྐབས་ངེས་པར་བྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་དང་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་གནས་སྐབས་མེད་ན་མེད་ཅེས་པས་འདི་ཐམས་ཅད་ནི་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་གཉིས་སུ་མེད་པ་སྒོམ་པ་ཁོ་ན་ལས་བསྒྲུབ་


DTG109_Page_0303
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་བྱ་བ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་གསུངས་པ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་ལ་སློབ་པར་འདོད་པས་ཀྱང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ཁོ་ན་མཉན་པར་བྱའོ། །ཇི་སྲིད་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ཁོ་ན་ལ་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་དང་ཇི་སྲིད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་ཡང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་རྒྱ་ཆེར་རོ། །ཤེས་རབ་དང་ཐབས་གཉིས་སུ་མེད་པའི་རྣལ་འབྱོར་དེ་ཡང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་གོམས་པས་འབྲས་བུ་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་འགྲུབ་པོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་བསྟན་པ་ཡང་ཤིན་ཏུ་ངེས་པ་སྟེ་ཤེས་རབ་དང་ཐབས་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལས་མ་གཏོགས་པའི་གཞན་པའི་ཐེག་པ་འདི་ན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་སོ་ཞེས་བསྒྲུབས་ཟིན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བདེན་པ་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བས་བསྒོམ་པ་བསྟན་པ་ནི་གདུལ་བྱའི་སྐྱེ་བོའི་མོས་པ་ཐ་དད་པ་ལས་མིང་ཙམ་ཐ་དད་པ་སྟེ་འདི་ནི་དེ་རྣམས་སུ་འཇུག་པའི་དོན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་མིང་དེ་དང་དེས་མདོ་དང་ཆོས་མངོན་པ་ལ་སོགས་པར་དེ་དང་དེ་ལ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་འཇུག་པ་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་ཆེད་དུ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དེ་ཉིད་ཐ་དད་མེད་ཀྱང་ཐ་དད་བཞིན་དུ་མཛད་ནས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱིས་ཉེ་བར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་རྣམས་ལ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དེ་ཉིད་སྒྲོ་བཏགས་པ་ཅུང་ཟད་བཟློག་པས་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་རྣམས་ཀྱིས་གསུངས་སོ། །དབང་པོ་འབྲིང་པོ་རྣམས་ལ་ནི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པར་སྒྲོ་བཏགས་པ་བཟློག་པས་རང་རིག་པ་ཙམ་དུ་བསྟན་ཏོ། །དབང་པོ་རྣོན་པོ་རྣམས་ལ་སྒྲོ་བཏགས་པ་མ་ལུས་པ་བཟློག་པས་སྟོང་པ་ཉིད་དང་སྤྲོས་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་རྣམས་ཀྱིས་ཉེ་བར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཚད་མ་རྣམ་འགྲེལ་དུ་གསུངས་པ། སྟོང་ཉིད་ལྟ་བས་གྲོལ་འགྱུར་ཏེ། །བསྒོམ་པ་ལྷག་མ་དེའི་དོན་ཡིན། །ཞེས་སོ། །ཤེས་རབ་དང་ཐབས་གཉིས་སུ་མེད་པ་སྒོམ་པའི་གཞན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཁོ་ན་ལས། ཐམས་ཅད་ཀྱི་མངོན་པར་མཐོ་བ་དང་ངེས་པར་ལེགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་འབྲས་བུ་མཐའ་དག་འགྲུབ་པོ་ཞེས་པ་འདི་ནི་གནས་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་བདེན་


DTG109_Page_0304
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསྒོམ་པ་ནི་དེ་ལ་གཞུག་པའི་དོན་ཁོ་ནའོ། །དེ་ལ་རྟག་པ་དང་བདེ་བ་དང་བདག་གིར་སྒྲོ་འདོགས་པ་བཟློག་པས་མི་རྟག་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་སྟོང་པ་དང་བདག་མེད་པའི་རྣམ་པ་རྣམས་ཀྱི་བསྒོམ་པར་བྱ་བའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལས་དང་དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པ་རྒྱུ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྒྱུ་མེད་པ་དང་དུས་ལ་སོགས་པ་སེམས་མེད་པ་དང་རྟག་པའི་དངོས་པོའི་རྒྱུ་ཅན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རྒྱུ་གཅིག་པ་དང་གཙོ་བོ་དང་སྒྲའི་ཚངས་པ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་ཅན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བའི་དངོས་པོའི་རྒྱུ་ཅན་དང་དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་ཅན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བློ་དང་ལྡན་པའི་རྒྱུ་ཅན་ནོ་ཞེས་པ་དེའི་གཉེན་པོར་རྒྱུ་དང་ཀུན་འབྱུང་བ་དང་རབ་ཏུ་སྐྱེ་བ་དང་རྐྱེན་ཞེས་པའི་ལྡོག་པ་བཞི་སྟེ་དེ་རྣམས་ཀྱི་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ནི་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པ་ཞེས་ཐ་སྙད་དུ་བྱའོ། །ཐར་པ་མེད་པ་དང་ཐར་པ་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་བསམ་གཏན་གྱི་བདེ་བ་ཁོ་ན་གྱ་ནོམ་པ་དང་གྲོལ་བ་ཡང་སླར་འཁོར་བར་ལྟུང་ངོ་ཞེས་པའི་གཉེན་པོར་འགོག་པ་དང་ཞི་བ་དང་གྱ་ནོམ་པ་དང་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཞེས་པ་ལྡོག་པ་བཞི་སྟེ་དེ་རྣམས་ཀྱི་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ནི་འགོག་པའི་བདེན་པ་ཞེས་པར་ཐ་སྙད་དུ་བྱ་སྟེ་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་ལས་གཞན་པའི་འགོག་པ་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་བདག་ཡོད་པའི་ཕྱིར་བདག་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་ལམ་མེད་པ་དང་འདི་ལམ་ངན་པ་དང་ལམ་གཞན་ཡང་ཡོད་པ་དང་སླར་ལྡོག་པར་ཡང་ལམ་མོ་ཞེས་པ་དེའི་གཉེན་པོར་ལམ་དང་རིགས་པ་དང་བསྒྲུབ་པ་དང་ངེས་པར་འབྱིན་པ་ཞེས་པའི་ལྡོག་པ་བཞི་སྟེ་དེ་རྣམས་ཀྱི་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ནི་ལམ་གྱི་བདེན་པ་ཞེས་བསྟན་ཏེ། སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་ལས་གཞན་པའི་བདག་མེད་པ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་དབྱེ་བ་མེད་ཀྱང་ལྡོག་པ་ཙམ་གྱིས་བྱས་པའི་དབྱེ་བ་ལས་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་བདེན་པ་ཐ་དད་པར་བསྟན་ལ་སླར་ཡང་ཕྱེ་བས་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་ཏུ་ཡང་ངོ༌། །དེ་ལ་མདོ་ལས། སྐྱེ་བ་སྡུག་བསྔལ་ལོ་རྒ་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་དང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་དང་རྣམ་པར་འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་རྣམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་སྟེ་འབྲས་བུར་གྱུར་པའི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་རྣམས་སོ། །དེ་རྣམས་ཁོ་ན་རྒྱུར་


DTG109_Page_0305
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གྱུར་པ་ནི་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པའོ། །སྲེད་པ་དང་ལས་ཡོངས་སུ་ཟད་པ་ལས་གང་སྡུག་བསྔལ་ཤིན་ཏུ་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་འགོག་པའི་བདེན་པའོ། །དེ་ཐོབ་པའི་ཐབས་ནི་ལམ་གྱི་བདེན་པའོ། །འདི་རྣམས་ཀྱི་རིམ་པ་ཡང་ཇི་ལྟར་མངོན་པར་རྟོགས་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ནི་དང་པོ་རྣམ་པར་དཔྱོད་པའི་གནས་སྐབས་ན་སྡུག་བསྔལ་ལ་རྟོག་གོ །ཕྱི་ནས་འདིའི་རྒྱུ་ཅི་ཞེས་ཀུན་འབྱུང་ལའོ། །འདིའི་འགོག་པ་ཅི་ཞེས་འགོག་པ་ལའོ། །འདིའི་ལམ་ཅི་ཞེས་ལམ་ལ་སྟེ། ནང་མཐོང་ན་དེའི་གཞི་དང་ཟད་པ་དང་སྨན་ཚོལ་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་ཡོན་ཏན་གྱི་ལོ་ཏོག་མཐའ་དག་ཚུལ་ཁྲིམས་ས་དང་འདྲ་བ་ལ་ངེས་པར་བརྟེན་ནོ་ཞེས་རྟོགས་ནས་སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླངས་པས་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་གནས་པར་གྱུར་པ་སྒོམ་པ་ལ་སྦྱོར་བའི་དུས་ན་དམ་པ་མ་ཡིན་པ་དང་འདྲེས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྤོང་ངོ༌། །དེ་ལ་འདོད་ཆགས་ལ་སྤྱོད་པས་དང་པོར་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དོན་དུ་མི་སྡུག་པ་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ། །འདོད་ཆགས་ཀྱང་རྣམ་པ་དགུར་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཆེན་མོར་བསྟན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ་དབྱིབས་ལ་ཆགས་པ་དང་འཁྲིག་པའི་དངོས་པོ་ལ་ཆགས་པ་དང༌། ཙནྡན་ལ་སོགས་པའི་དྲིས་བསྐྱེད་པའི་ལུས་ལ་ཆགས་པ་དང༌། རྒྱན་གྱིས་བསྐྱེད་པའི་ལུས་མཛེས་པ་ལ་ཆགས་པ་དང༌། ལུས་ཀྱི་ཁ་དོག་ལ་ཆགས་པ་དང༌། ཤ་རྒྱས་པ་ལ་ཆགས་པ་དང༌། ཡན་ལག་དང་ཉིང་ལག་གི་སྒེག་པ་ལ་ཆགས་པ་དང༌། སོའི་མཛེས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་ཆགས་པ་དང༌། ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་ལ་ཆགས་པའོ་ཞེས་སོ། །དེའི་གཉེན་པོར་གྲངས་ཇི་ལྟ་བར་མི་སྡུག་པ་རྣམ་པ་དགུ་སྒོམ་པ་སྟེ། དཔེར་ན་སྤོས་པ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་བམ་པའི་འདུ་ཤེས་དང༌། ཡན་ལག་སོ་སོར་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་འབུས་གཞིགས་པའི་འདུ་ཤེས་དང༌། དྲི་ང་ཞིང་རྣག་གི་རང་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་ན་རྣམ་པར་རྣགས་པའི་འདུ་ཤེས་དང༌། པགས་པ་བཤུས་པ་ལྟར་རྣམ་པར་དམར་བའི་འདུ་ཤེས་དང། རྣམ་པར་སྔོས་པའི་འདུ་ཤེས་དང༌། མི་གཙང་བའི་ཕུང་པོའི་འདུ་ཤེས་དང་སོ་སོར་རིང་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་འཐོར་བའི་འདུ་ཤེས་དང༌། རུས་པའི་འདུ་ཤེས་དང༌། རྣམ་པར་ཚིག་པའི་འདུ་ཤེས་སོ་ཞེས་པའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་དཔྱོད་པས་ནི་དབུགས་རྔུབ་པ་དང༌། འབྱུང་བ་རྗེས་སུ་དྲན་


DTG109_Page_0306
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་གོམས་པར་བྱེད་དོ། །དབུགས་རྔུབ་པ་ནི་དབུགས་སྡུད་པ་སྟེ་འཇུག་པའི་རླུང་ངོ༌། །དབུགས་འབྱུང་བ་ནི་དབུགས་སྤྲོ་བ་སྟེ་ཕྱིར་འགྲོ་བའི་རླུང་ངོ༌། །དེ་ལ་དམིགས་པའི་ཤེས་རབ་ནི་དབུགས་རྔུབ་པ་དང་འབྱུང་བ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་སྟེ་དྲན་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དྲན་པར་བརྗོད་དོ། །དེ་ལ་ལུས་དང་སེམས་དག་བརླན་ནས་དབུགས་རྔུབ་པ་དང་འབྱུང་བ་ཙམ་ལ་སེམས་གཏད་དེ་དབུགས་འབྱུང་བ་དང་དབུགས་རྔུབ་པ་དག་སོ་སོར་གཅིག་དང་གཉིས་དང༌། ཇི་སྲིད་བཅུའི་བར་དུ་རྣམ་པར་གཡེང་བ་མེད་པར་བགྲང་བར་བྱེད་དེ། དེ་བཞིན་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་ཀྱི་བར་དུའོ། །འདི་ནི་རླུང་འབའ་ཞིག་ཁོ་ན་མ་ཡིན་གྱི་དེ་རྣམས་ནི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་དང་དེ་ལ་བརྟེན་པའི་ཕུང་པོ་ལས་གྱུར་པ་དང་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱང་ངོ་ཞེས་ཕུང་པོ་ལྔར་ཉེ་བར་རྟོག་པར་བྱེད་དོ། །རླུང་ལ་དམིགས་པའི་བློ་བསྒྱུར་ནས་གོང་ནས་གོང་དུ་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་ལ་ཀུན་དུ་སྦྱོར་རོ། །དེ་ནས་ཞི་གནས་རྫོགས་པ་ནི་ལུས་དང་ཚོར་བ་དང་སེམས་དང་ཆོས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་རྣམས་གཟུགས་ནི་གཟུགས་སུ་རུང་བའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ནོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་དང༌། སྟོང་པ་དང་བདག་མེད་པ་ཉིད་དག་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་དེ་དེས་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རིགས་ཅན་ལུས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་འཇུག་སྟེ་དེ་ཡང་མི་གཙང་བར་འདུ་ཤེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་གཉེན་པོར་རོ། །དེ་ནས་ཚོར་བ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སྟེ་དེ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ལ་བདེ་བར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་གཉེན་པོའོ། །དེ་ནས་ཀྱང་སེམས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སྟེ་དེ་ཡང་མི་རྟག་པ་ལ་རྟག་པར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་གཉེན་པོའོ། །དེའི་ད་མ་ཐག་ཏུ་ཆོས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སྟེ་དེ་ཡང་དད་པ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ཙམ་ལ་དམིགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བདག་མེད་པ་ལ་བདག་ཏུ་འདུ་ཤེས་པའི་གཉེན་པོའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མཛོད་དུ་གསུངས་པ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་གཉེན་པོར་བཞི། །ཞེས་སོ། །གང་གི་ཚེ་རང་གི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པས་ཆོས་ཞེས་བྱས་ནས་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་དམིགས་པ་ཁོ་ན་ཆོས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ཡིན་པ་དེའི་ཚེ་མི་རྟག་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་སྟོང་པ་དང་བདག་མེད་པའི་རྣམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ། །མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་བཞི་ནང་དུ་འདུས་པ་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་དང་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་པའི་རྣམ་


DTG109_Page_0307
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་དག་ཏུ་འམ། གང་ཟག་གི་བདག་མེད་པ་ནང་དུ་འདུས་པའི་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ། །དྲན་པ་ཁོ་ན་ཉེ་བར་འཇོག་པ་ཡིན་པས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའོ། །གང་རྣམས་འདི་དྲན་པ་ཉེ་བར་འཇོག་པས་ན་ཞེས་སྨྲ་བ་དེ་རྣམས་ནི་ཤེས་རབ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པར་འདོད་དོ། །དེའི་རྗེས་སུ་མི་དགེ་བ་དང་དགེ་བ་སྐྱེས་པ་དང་མ་སྐྱེས་པ་དག་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྤོང་བ་དང་མི་སྐྱེ་བ་དང་འཕེལ་བ་དང་བསྐྱེད་པའི་རྒྱུར་བརྩོན་འགྲུས་ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་རྣམས་ཏེ་འདི་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་ཡང་དག་པར་འཇོག་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་འཇོག་བཞི་རྣམས་ཀྱང་ངོ༌། །དེ་ནས་བརྩོན་འགྲུས་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ལས་སུ་རུང་བར་འགྱུར་ཞེས་པས་འདུན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། སེམས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། དཔྱོད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་པ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་གནས་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི་རྣམས་སོ། །དེ་ལྟར་ནི་འདུན་པ་དྲག་པོ་ཁོ་ན་ལེགས་པར་སྦྱོར་བ་ལ་སེམས་རྩེ་གཅིག་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དང་ཡང་དག་པར་སྤོང་བའི་བརྩོན་འགྲུས་རྣམས་ཀྱིས་མི་དགེ་བ་སྤོང་ཞིང་དགེ་བ་བསྐྱེད་པ་ལ་ལེགས་པར་སྦྱོར་བ་དང་ཞི་གནས་དང་རབ་ཏུ་འཛིན་པ་དང་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་སེམས་རྣམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ལས་དང༌། ཅི་བདག་མི་དགེ་བ་ཕྲ་མོ་རྣམས་ཀུན་དུ་སྤྱོད་དམ་བདག་ཡོངས་སུ་བརྟག་པར་བྱའོ་ཞེས་ཡང་དག་པར་ཉེ་བར་འཇོག་པ་ལས་ཏེ་དེ་འདི་རྣམས་ནི་འདུན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་སོ། །འདི་རྣམས་སྐྱེས་པ་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་རྣམས་རིང་དུ་གྱུར་པ་ན། བག་ལ་ཉལ་རྣམས་སྤོང་བའི་ཆེད་དུ་སླར་ཡང་ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་རྣམས་ཀྱིས་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པ་ལ་སྤོང་བ་འདུ་བྱེད་བརྒྱད་རྣམས་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། འདུན་པ་དང་བརྩོན་འགྲུས་དང་དད་པ་དང་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང་དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་དང་སེམས་པ་དང་བཏང་སྙོམས་སོ། །དེ་ལ་ནམ་ཞིག་འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་སྙོམས་འཇུག་རྣམས་ཐོབ་པར་འགྱུར་སྙམ་པ་ནི་འདུན་པའོ། །མི་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་འཇོམས་པའི་ཆེད་དུ་བརྩོན་འགྲུས་སོ། །གོང་མ་དང་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཆོས་ལ་དད་པ་དང་དེ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང་དེ་ལ་ཤས་བཞིན་གྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་དྲན་པ་དང་ལྷག་མཐོང་གི་ཕྱོགས་ཤེས་


DTG109_Page_0308
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཞིན་དང་དེ་ལ་ཡང་སེམས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པའི་སེམས་པ་དང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་བཏང་སྙོམས་སོ། །དེ་ལྟར་འདུན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་སྤོང་བའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་དང་ལྡན་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་ཉོན་མོངས་པས་དབེན་པ། སྲིད་པ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ། སྡུག་བསྔལ་འགོག་པ་ལ་བརྟེན་པ། ཕུང་པོ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་སྤོང་བས་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་སྒོམ་མོ། །དེ་ནས་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་བྱས་པ་ལས་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་བདེན་པ་བཞིའི་ཡུལ་ཅན་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་པ་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམ་པ་བཞིའོ། །འདིར་དྲོད་དང་རྩེ་མོའི་རང་བཞིན་དད་པ་དང་བརྩོན་འགྲུས་དང་དྲན་པ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་སྟེ་ལྔ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་བསྐྱེད་པ་ལ་དབང་བྱེད་པ་ཐོབ་པ་ཡོད་ན་དབང་པོ་རྣམས་སུ་འགྱུར་ཏེ། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་རྣམས་ལ་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བ་ནི་རྟགས་མཐོང་བ་ལས་གོང་མའི་ཁྱད་པར་སྐྱེས་པ་ན་ངེས་པ་སྐྱེས་ཏེ་སྟོན་པ་དང་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་རྟོག་པ་ལ་མངོན་པར་ཡིད་ཆེས་པ་སྐྱེ་སྟེ་དེ་ནི་འདིའི་དད་པའི་དབང་པོའོ། །དད་པ་ལྷག་པར་ལས་བརྩོན་འགྲུས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལྷག་པའོ། །དེ་ནས་དབང་པོ་ལྔ་རྣམས་སྒོམ་བཞིན་པ་ཁོ་ན་དེ་བཞིན་དུ་འཕེལ་ཏེ་ཇི་ལྟ་བར་བདུད་ལ་སོགས་པ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་རྣམས་ཀྱིས་མི་བརྫི་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང་ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྟོབས་ཀྱི་མིང་ཐོབ་སྟེ་སྟོབས་རྣམས་ནི་བཟོད་པ་དང་ཆོས་མཆོག་གི་རང་བཞིན་ནོ། །དེ་ནས་ཆོས་མཆོག་གི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞིའི་ཡུལ་ཅན་བདེན་པ་བཞིའི་བདེན་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཟག་པ་མེད་པ་སྐད་ཅིག་བཅུ་དྲུག་ཡང་དག་པར་སྐྱེ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང་ཆོས་ཤེས་པ་དང་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། རྗེས་སུ་ཤེས་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་འབྱུང་དང་འགོག་པ་དང་ལམ་ལའོ་ཞེས་པ་བདེན་པ་བཞི་ལ་དམིགས་པའི་སྐད་ཅིག་བཅུ་དྲུག་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང་ཆོས་ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་བརྒྱད་རྣམས་ནི་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོའོ། །རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་རྣམས་ནི་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོའོ། །དེ་ལ་བཟོད་པའི་སྐད་ཅིག་ཐམས་ཅད་རྣམས་རྐུན་པོ་འབྱིན་པ་བཞིན་


DTG109_Page_0309
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དུ་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བའི་ཕྱིར། བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་ཤེས་རབ་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་མཐོང་བའི་རང་བཞིན་ཉོན་མོངས་པའི་ཐོབ་པ་རྣམས་གཅོད་པའོ། །ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་མ་རྣམས་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པ་ན་སྒོ་འཕར་གཅོད་པའི་ཚུལ་གྱིས་བྱ་བ་དང་ལྡན་པ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་མཐོང་བ་དེས་པའི་བདག་ཉིད་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཐོབ་པ་རྣམས་དང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་ཞེས་ཁ་ཅིག་གོ ། །གཞན་རྣམས་ནི་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་རྣམས་ཁོ་ན་ངེས་པའི་བདག་ཉིད་དེ་བཅུ་གཉིས་རྣམས་ནི་མངོན་དུ་བྱེད་པའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་དང་འདི་ཡང་དཔྱོད་པར་འགྱུར་རོ། །འདིར་སྐད་ཅིག་བཅོ་ལྔ་རྣམས་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་སྟེ། དེ་ལ་རྣལ་འབྱོར་པ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་ཞུགས་པར་བརྗོད་དོ། །ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་སྟེ། སྐད་ཅིག་མ་དེ་ལ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཁོ་ནའོ། །རྒྱུན་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མཚོར་འབབ་པའི་ལམ་སྟེ་དེ་ལ་ཞུགས་པའོ། །གལ་ཏེ་ཐོགས་ན་མིའི་སྲིད་པ་བདུན་ཁོ་ན་དང༌། བར་མདོའི་སྲིད་པ་བདུན་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ལྷ་རྣམས་སུའོ་ཞེས་པ་སྲིད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་བརྒྱད་དུ་སོ་སོར་མཚམས་སྦྱོར་རོ་ཞེས་ཁ་ཅིག་གོ ། །བདུན་ཁོ་ནར་རོ་ཞེས་གཞན་དག་གོ ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ཐོགས་ན་སྲིད་པ་ལན་བདུན་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་ལ་སྔ་ན་མེད་པ་ཤེས་པར་བྱ་འདོད་པ་ཡོད་ལ་བལྟ་བར་བྱ་བ་ནི་མེད་དོ། །འདིར་ཡང་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རྟོགས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་དང་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སྟེ་དེའི་ཡན་ལག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་རྣམས་སོ་སོར་ཐོབ་སྟེ་དྲན་པ་དང་ཆོས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དང་བརྩོན་འགྲུས་དང་དགའ་བ་དང་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་བཏང་སྙོམས་སོ། །དེ་རྣམས་ནི་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཀྱང་ངོ༌། །དེ་ལ་ཆོས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དང་བརྩོན་འགྲུས་དང་དགའ་བ་ཞེས་པ་གསུམ་རྣམས་ལྷག་མཐོང་གི་ཕྱོགས་སོ། །ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་བཏང་སྙོམས་རྣམས་ཞི་གནས་ཀྱི་ཕྱོགས་སོ། །དྲན་པ་ནི་གཉིས་ཀའི་ཕྱོགས་སོ། །དགའ་བ་ནི་གང་དམིགས་པ་དེ་ཁོ་ན་ལ་ཡིད་བདེ་བའོ། །བཏང་སྙོམས་ནི་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་འབྱུང་བའོ། །དབུས་དང་མཐའ་རྣམ་པར་འབྱེད་པར་ཡང་


DTG109_Page_0310
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གསུངས་པ། རང་བཞིན་ཡན་ལག་གནས་ཡན་ལག །གསུམ་པ་ངེས་འབྱུང་ཡན་ལག་སྟེ། །བཞི་པ་ཕན་ཡོན་ཡན་ལག་གོ ། །རྣམ་གསུམ་ཉོན་མོངས་མེད་ཡན་ལག །འདི་ལ་གཞི་དང་གནས་དང་ནི། །རང་བཞིན་གྱིས་ནི་བསྟན་པར་འདོད། །ཅེས་སོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་གནས་དྲན་པའོ། །རང་བཞིན་ཆོས་རྣམ་པར་འབྱེད་པའོ། །ངེས་པར་འབྱུང་བ་བརྩོན་འགྲུས་སོ། །ཕན་ཡོན་དགའ་བའོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུ་གནས་ངན་ལེན་གྱི་གཉེན་པོ་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་གཞིའོ། །གནས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནོ། །རང་བཞིན་ནི་བཏང་སྙོམས་སོ། །དེ་ལ་སྡུག་བསྔལ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་བཅུ་སྟེ། འདོད་ཆགས་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། མ་རིག་པ་དང་ཐེ་ཚོམ་སྟེ་ལྔ་རྣམས་དང༌། འཇིག་ཚོགས་དང༌། མཐར་འཛིན་པ་དང༌། ལོག་པར་ལྟ་བ་དང༌། ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པའི་ལྟ་བ་རྣམས་ཏེ་ལྔའོ། །དེ་རྣམས་ཁོ་ན་ལས་བདུན་ནི་ཀུན་འབྱུང་དང་འགོག་པ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་སྟེ། འཇིག་ཚོགས་དང༌། མཐར་འཛིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པའི་ལྟ་བ་མ་གཏོགས་པའོ། །ལམ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་བརྒྱད་དེ་དེ་རྣམས་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང་བཅས་པའོ། །བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་བཞི་སྟེ། འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། མ་རིག་པའོ། །གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་དག་ན་ཡང་ཐམས་ཅད་དུ་དེ་རྣམས་ཁོ་ན་ཁོང་ཁྲོ་བོར་བའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དགུ་བཅུ་རྩ་བརྒྱད་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་བདེན་པ་མཐོང་བ་རྣམས་ལ་སླར་འབད་པས་སྒོམ་པ་དེ་ཉིད་ལམ་སྟེ། ཕུང་པོ་གསུམ་པ་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་དེ་སྒོམ་སྟེ། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང་རྟོག་པ་དང་ངག་དང་ལས་ཀྱི་མཐའ་དང་འཚོ་བ་དང་རྩོལ་བ་དང༌། དྲན་པ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཡན་ལག་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང་རྟོག་པ་དང་རྩོལ་བ་རྣམས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕུང་པོའོ། །ཡང་དག་པའི་ངག་དང་ལས་ཀྱི་མཐའ་དང་འཚོ་བ་རྣམས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོའོ། །ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དག་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཕུང་པོའོ། །དེ་ལ་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཤེས་རབ་བོ།།


DTG109_Page_0311
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་ནི་དགེ་བའི་ཀུན་དུ་རྟོག་པའོ། །ཡང་དག་པའི་ངག་ནི་ངག་གི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་ལམ་བཞི་རྣམས་སོ། །ཡང་དག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་ནི་ལུས་ཀྱི་དགེ་བ་གསུམ་རྣམས་ཏེ་སྤོང་བའི་རང་བཞིན་ནོ། །ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ་ནི་ཚུལ་འཆོས་དང་ཁ་གསག་དང་ལོག་པའི་འཚོ་བ་སྤོང་བའོ། །ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་སོ། །ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་ནི་དམིགས་པ་མི་བརྗེད་པའོ། །ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་བསམ་གཏན་བཞིའོ། །དབུས་དང་མཐའ་རྣམ་པར་འབྱེད་པར་ཡང་གསུངས་པ། ཡོངས་སུ་གཅོད་དང་གོ་བྱེད་དང༌། །རྣམ་གསུམ་གཞན་ཡིད་ཆེས་པར་བྱེད། །མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱི་གཉེན་པོར་ཡང། །ལམ་གྱི་ཡན་ལག་དེ་རྣམས་བརྒྱད། །ལྷ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོ་བྱང་བསྙུངས། །གཞན་ལ་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་འདོད། །ཉོན་མོངས་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་དབང༌། །མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱི་གཉེན་པོ་ཉིད། །ཅེས་སོ། །དེ་ལ་མཐོང་བའི་ལམ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བའོ། །གཞན་གོ་བར་བྱེད་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་དག་སྟེ་ཡང་དག་པས་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་ཚིག་གིས་དེ་གོ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡིད་ཆེས་པར་བྱེད་པའི་ཡན་ལག་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་ཡང་དག་པའི་ངག་དང་ལས་ཀྱི་མཐའ་དང་འཚོ་བ་རྣམས་སོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བར་གསུམ་རྣམས་ལ་ཡིད་ཆེས་པར་འགྱུར་ཏེ། བརྗོད་པ་དང་འབྲེལ་བའི་གཏམ་རྣམ་པར་ངེས་པས་ཤེས་རབ་ལའོ། །བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་མི་བྱེད་པ་ལས་ཚུལ་ཁྲིམས་ལའོ། །ཆོས་ཙམ་གྱི་ཚོད་ཟིན་པར་ཆོས་གོས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཚོལ་བ་ལས་ཀྱང་ཡོ་བྱད་བསྙུངས་པ་ལའོ། །མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱི་གཉེན་པོའི་ཡན་ལག་གསུམ་རྣམས་ནི་ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བ་དང་དྲན་པ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ། དེ་རྣམས་ནི་རིམ་པ་བཞིན་དུ་ཉོན་མོངས་པ་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་དང༌། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་བྱིད་རྒོད་དང༌། དབང་གི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡོན་ཏན་ཁྱད་པར་ཅན་མངོན་པར་སྒྲུབ་པའི་གེགས་ཀྱི་གཉེན་པོའོ། །འཕགས་པ་ནི་སློབ་པ་རྣམས་ཏེ་དེ་རྣམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་ལས་གྲོལ་བ་མངོན་དུ་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་ལམ་འདི་བསྐྱེད་དེ། དེའི་ཕྱིར་འདི་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་ཞེས་པས་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་དོ། །ཡན་ལག་འདི་རྣམས་ལངས་པའི་ཡང་སྟེ། ལམ་ལ་མཉམ་པར་གཞག་པ་ལ་ནི་ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་དང༌། ངག་དང༌། ལས་ཀྱི་མཐའ་དང༌། འཚོ་བ་དང་


DTG109_Page_0312
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དྲན་པ་རྣམས་མི་སྲིད་དོ། །འོ་ན་ལམ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་དེའི་ཚེ་ཡན་ལག་བརྒྱད་སྒྲུབ་པའི་ཆོས་སུ་ཅི་ལྟར་འགྱུར་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཐོབ་པས་དེའི་རང་བཞིན་ཟག་པ་མེད་པའི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་ཐོབ་སྟེ། གང་ཐོབ་པས་ལངས་ཀྱང་སླར་ཡང་ལོག་པའི་ངག་ལ་སོགས་ལ་མི་འཇུག་ཅིང་ཡང་དག་པའི་དག་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་ཡང་འཇུག་གོ ། །དེའི་ཕྱིར་རྒྱུ་མཚན་ལ་རྒྱུ་མཚན་ཅན་ཉེ་བར་བཏགས་པ་ལས་ཡན་ལག་བརྒྱད་ཉིད་དེ། གཞན་དུ་ན་ལམ་ལ་མཉམ་པར་གཞག་པ་འགལ་ལོ། །ལམ་འདི་ཡང་ཚངས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཕན་པར་སྤྱོད་པས་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་སྟེ། མདོར་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་གང་ཞེ་ན། འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་དོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པ་སྡེ་བདུན་པོ་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་པོ་འདི་རྣམས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་བསྒོམ་པར་བྱ་སྟེ་ཁྱད་པར་ནི་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་ནི་ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་དག་སྟེ་དེའི་ཕྱོགས་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་རྣམས་སོ་ཞེས་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་རྣམས་སོ། །འདིར་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་འདོད་ཁམས་སུ་འདོད་ཆགས་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། མ་རིག་པ་རྣམས་དང༌། གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་དག་ཏུ་འདོད་ཆགས་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། མ་རིག་པ་རྣམས་སོ་ཞེས་པ་བཅུའོ། །སླར་ཡང་སོ་སོར་རྣམ་པ་དགུ་སྟེ། ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་དང༌། ཆེན་པོ་རྣམས་ལ་སླར་ཡང་སོ་སོར་ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་དང༌། ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །འདོད་པའི་ཁམས་དང་བསམ་གཏན་བཞི་དང་གཟུགས་མེད་བཞིའི་ས་དགུ་རྣམས་སུ་སྟེ། སོ་སོར་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །ཁོང་ཁྲོ་ནི་དགུ་ཁོ་ནའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཡང་ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་དང༌། ཆེན་པོ་སྟེ་སླར་ཡང་སོ་སོར་ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་དང༌། ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་གཅིག་གོ །རྣམ་པ་འདི་རྣམས་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པའི་རྣམ་པ་རེ་རེ་སྤང་བར་བྱ་བ་ལ། སོ་སོར་བར་ཆད་མེད་པ་དང་རྣམ་གྲོལ་གྱི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་འདོད་པར་གཏོགས་པའི་རྣམ་པ་ལྔའི་བར་སྤངས་པ་ཇི་སྲིད་པ་ནི་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་ལ་ཞུགས་པའོ། །དྲུག་པ་སྤངས་ན་ནི་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའོ། །བདུན་པ་དང་བརྒྱད་པའི་རྣམ་པ་སྤངས་པ་ནི་ཕྱིར་མི་འོང་བ་ལ་ཞུགས་པའོ། །འདོད་པས་བསྡུས་པའི་རྣམ་པ་དགུ་སྤངས་


DTG109_Page_0313
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ནི་ཕྱིར་མི་འོང་པའོ། །སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་བར་གྱི་ཆ་བརྒྱད་པ་ཟད་པར་བྱེད་པ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ལ་ཞུགས་པའོ། །དགུ་པ་སྤོང་བའི་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་ནི་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུ་ཞེས་ཐ་སྙད་དུ་བྱའོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་ནི་ཟད་པ་ཤེས་པའོ། །ཟད་པ་ཤེས་པ་སྐྱེས་ནས་ནི་ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་དང། ཆེན་པོའི་བྱེ་བྲག་ཐ་དད་པ་ཐམས་ཅད་ཁམས་གསུམ་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་རྣམས་སུ་འགྱུར་རོ། །འདི་རྣམས་ཀྱིས་ཡང་ས་བཅུ་རྣམས་ཏེ། དཀར་པོ་རྣམ་པར་མཐོང་བའི་ས་ལྷག་མཐོང་འབའ་ཞིག་གི་གནས་སྐབས་ངོས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་ལ་དང་རིགས་ཀྱིས་ཆོས་མཆོག་གི་གནས་སྐབས་དང༌། བརྒྱད་པའི་ས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་ཞུགས་པ་དང༌། མཐོང་བའི་ས་སྐྱེས་པ་བདུན་ལུས་པའི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་དང༌། དེ་ལས་གོང་དུ་འཁོར་བ་དང་འགལ་བ་བདེ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་ལ་ཞུགས་པའི་ས་དང༌། བསྲབས་པའི་ས་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་དང༌། ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་ལ་ཞུགས་པའི་ས་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ས་ནི་ཕྱིར་མི་འོང་བ་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ཀྱི་འབྲས་བུ་ལ་ཞུགས་པའི་ས་དང་བྱས་པ་རྟོགས་པའི་ས་ནི་དགྲ་བཅོམ་པའི་སྟེ་བྱ་བ་བྱས་སོ་ཞེས་ཤེས་པའི་ཕྱིར་བྱ་བ་བྱས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་དེའི་ས་ཞེས་བྱས་ནས་སོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་རྣམ་པ་བཅུ་པོ་དེ་ཁོ་ནའོ། །རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ནི་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའོ། །འགའ་ཞིག་ཏུ་རིགས་དང་བརྒྱད་པ་དང་མཐོང་བ་དང་བསྲབས་པ་དང་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་བྱས་པ་རྟོགས་པའི་ས་རྣམས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་སྟེ་གཞན་གྱི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཐེག་པ་གསུམ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ལ་དགོངས་པས། དྲུག་པོ་རྣམས་ཀྱང་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་ཞེས་གྲུབ་པའི་དོན་དུ་དྲུག་པོ་རྣམས་སུ་མ་འདུས་པ་ཞུགས་པ་གསུམ་གྱིས་ཞེས་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ་དེའི་ཚེ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་རྣམ་པ་བདུན་ནོ། །ཁམས་གསུམ་གྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཡང་འདི་རྣམས་ཀྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་བརྗོད་པ་དེ་འདིར་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ངེས་པར་སོང་ཞེས་བྱས་ནས་སོ། །མྱ་ངན་འདས་དབྱིངས་ཀྱང་སྟེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་ནི་མྱ་ངན་འདས་དབྱིངས་ཏེ། ཟག་པ་ཐམས་ཅད་ཟད་པའི་ཡེ་ཤེས་བདེན་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའོ། །གང་གི་ཕྱིར་དེ་སྐྱེས་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཟད་པའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་གྱི་མེ་སླར་སྐྱེ་བ་མེད་པས་སོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་དང་བཅས་


DTG109_Page_0314
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་དང་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་མེད་པའོ། །དེ་ལ་ཕུང་པོ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་ཉིད་དེ་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་རྣམས་ལྷག་མར་ལུས་པའོ། །གང་དུ་དེ་རྣམས་ཀྱང་ལུས་པ་མེད་པ་དེ་ནི་ལྷག་མ་མེད་པའོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཚེ་ཟད་པ་ལས་བླངས་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་ནུབ་པ་ན། ཁམས་གསུམ་གྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར། ཕྱི་མ་རྣམས་མ་བླངས་ན། གང་ཟག་གི་བདག་མེད་པ་རྟོགས་པ་ལས་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་སོ། །སླར་ཡང་དེའི་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཐེག་པ་གསུམ་ལ་ཅི་རིགས་པ་རྣམ་པ་བཅུ་གསུམ་གྱིས་རིག་པར་བྱ་སྟེ། མཚན་ཉིད་ལས་དང་ཟག་པ་ཉིད་དང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་དོན་དམ་པ་དང་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པ་དང་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང་རྒྱན་མེད་པ་དང་རྒྱན་དང་བཅས་པ་དང༌། ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་དང༌། ལྷག་མ་དང་བཅས་པ་དང༌། ལྷག་མ་མེད་པ་ལས་དང༌། རྣམ་གྲངས་ལས་སོ། །དེ་ལ་མཚན་ཉིད་ནི། གང་གིས་འགོག་ན་ལམ་གྱིས་སོ། །འགོག་པ་གང་ཡིན་ན་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་སྤངས་པ་ན་གཞན་སྐྱེ་བ་མེད་པའོ། །གང་དུ་འགོག་ན་ཟག་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་སུའོ་ཞེས་སོ། །ཟབ་པ་ཉིད་ལས་ནི་འདུ་བྱེད་དེ་རྣམས་ཉེ་བར་ཞི་བ་ལས་འགོག་པ་དེ་བཞིན་དུ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན། །གཞན་མ་ཡིན་པར་མ་ཡིན་པ་སྟེ། གཞན་ཉིད་ན་དེ་དང་འབྲེལ་པ་མེད་པ་དོན་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་རོ། །གཞན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་བདག་ཉིད་དུའོ། །གཉིས་ཀ་ནས་གཉིས་ཀར་རོ་གཉིས་ཀ་མ་ཡིན་པར་སྒྲུབ་པར་མི་ནུས་ཏེ། དེ་ནི་དག་གི་ལམ་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པ་སྤྲོས་པ་མེད་པའོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ལས་ནི་དེའི་ཡན་ལག་གིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ། དེའི་ཡན་ལག་ཉོན་མོངས་པའི་རྣམ་པ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པའི་གནས་སྐབས་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་ས་བོན་ཉམས་སྨད་པའི་འགོག་པ་གང་ཡིན་པའོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་གསུངས་པ་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་དབེན་པ་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་རོ། །དོན་དམ་པ་ལས་ནི་ཤེས་རབ་འདིས་ས་བོན་བཅོམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པ་ལས་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུས་བསྡུས་པ་ནས་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ལ་ཞུགས་པས་བསྡུས་པའི་བར་ཏེ་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་ལྷག་མ་དང་བཅས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ལས་ནི་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུས་བསྡུས་པ་སྟེ་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་


DTG109_Page_0315
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལྷག་མ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱན་མེད་པ་ལས་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་རྣམས་ཀྱིའོ། །རྒྱན་དང་བཅས་པ་ལས་ནི་གཉིས་ཀའི་ཆ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་རྣམས་ཀྱི་སྟེ་ཡོན་ཏན་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་རྒྱན་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་ཀའི་ཆ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་དང་སྙོམས་འཇུག་གི་སྒྲིབ་པའོ། །ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་མ་ཡིན་པ་ལས་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཕྱོགས་གཅིག་ལས་གྲོལ་བས་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱིའོ། །ཁྱད་དུ་འཕགས་པ་ལས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྟེ་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བས་སོ། །ལྷག་མ་དང་བཅས་པ་ནི་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་སོ། །ལྷག་མ་མེད་པ་ནི་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་སོ། །རྣམ་གྲངས་ལས་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཇི་སྐད་གསུངས་པ། མ་ལུས་པར་སྤངས་པ་དང་ངེས་པར་སྤངས་པ་དང་བྱང་བར་གྱུར་པ་དང་ཟད་པ་དང་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང་འགོག་པ་དང་རྣམ་པར་ཞི་བ་དང་ནུབ་པ་དང་འདུས་མ་བྱས་པ་དང་བལྟ་དཀའ་བ་དང་གཡོ་བ་མེད་པ་དང་མི་འདུད་པ་དང་འཆི་བ་མེད་པ་དང་ཟག་པ་མེད་པ་དང་གནས་དང༌། གླིང་དང་སྐྱོབ་པ་དང་སྐྱབས་དང་དཔུང་གཉེན་དང་འཆི་འཕོ་མེད་པ་དང་རིམས་ནད་མེད་པ་དང་བདེ་བ་དང་ཞི་བ་དང་དགེ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། ནད་མེད་པ་དང་མི་གཡོ་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ་ཞེས་སོ། །དེ་ལ་མ་ལུས་པར་སྤངས་པ་ཞེས་པ་ནི་མདོར་བསྟན་པའོ། །ལྷག་མ་རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། །ངེས་པར་སྤངས་པ་ནི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་བྱུང་བ་སྤངས་པའོ། །བྱང་བར་གྱུར་པ་ནི་བག་ལ་ཉལ་མཐར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ་བག་ཆགས་སྤངས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་གསུངས་ལ། རྩ་བ་མེད་ན་གཏན་མི་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་སླར་ཡང་གཉེན་པོ་མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ་ཟད་པ་དང་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཞེས་པའོ། །དེ་ལ་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་བྲལ་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཟད་པ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པའི་ཕུང་པོ་ཆུང་ངུ་ཙམ་ལུས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱིས་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་སྟེ། དེ་ནི་ས་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་རྟོགས་པ་རབ་ཏུ་སྒོམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་གཉིས་ཀྱིས་བྲལ་བར་གྱུར་ན་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཉིད་དུ་བྱས་པའི་ཕྱི་མ་ལ་སྡུག་བསྔལ་འགོག་པ་དང་མཐོང་བའི་


DTG109_Page_0316
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆོས་ལ་ཡིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །མི་བདེ་བ་རྣམ་པར་ཞི་བ་སྟེ་དེ་ཀུན་དུ་མི་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་དེའི་འབྲས་བུར་གྱུར་པ་སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་གཉིས་སྤངས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་གསུངས་པ་འགོག་པ་དང་རྣམ་པར་ཞི་བའོ་ཞེས་སོ། །ཉེ་བར་འཚེ་བ་ལྷག་མ་མཐར་གྱུར་པ་བཟུང་ནས་ནུབ་པ་ཞེས་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་བྱས་ནས་མ་ལུས་པར་སྤངས་པ་རྒྱས་པར་བཤད་པར་རིག་པ་བྱའོ། །འདུས་མ་བྱས་ནི་མཚན་ཉིད་གསུམ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཏེ། འདུས་བྱས་ལས་བཟློག་པས་སོ། །བལྟ་དཀའ་བ་ནི་ཤའི་མིག་དང་ལྷའི་མིག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །གཡོ་བ་མེད་པ་ནི་འགྲོ་བར་འཕོ་བ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །མི་འདུད་པ་ནི་འདོད་པ་དང་གཟུགས་མེད་པའི་སྲིད་པ་གསུམ་མེད་པ་ན་སྲིད་པ་རྣམས་སུ་མི་འདུད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཆི་བ་མེད་པ་ནི་ཕུང་པོའི་བདུད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཏེ་འཆི་བའི་དོན་རྟེན་ཕུང་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཟག་པ་མེད་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་བདུད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གནས་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་དགའ་བ་དེའི་གཞི་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །གླིང་ནི་ཁམས་གསུམ་ལས་ཡོངས་སུ་ཆད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འཁོར་བའི་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ལ་ཐང་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །སྐྱོབ་པ་ནི་ཉེ་བར་འཚེ་བ་ཐམས་ཅད་བཟློག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ཐོབ་ན་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཉེ་བར་འཚེ་བ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །སྐྱབས་ནི་དེར་བསམ་པ་དང་སྦྱོར་བ་འབྲས་བུ་ཡོད་པའི་གཞིའི་གནས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེར་བྱས་པའི་བསམ་པ་དང་སྦྱོར་བ་དག་འབྲས་བུ་ཡོད་པའི་གཞིའི་གནས་ཉིད་ཀྱིས་བརྟེན་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དཔུང་གཉེན་ནི་མཆོག་འཕགས་པ་ཉིད་དུ་འགྲོ་བའི་གཞིའི་གནས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཐོབ་པའི་ཐབས་ཀྱི་དམིགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །འཆི་འཕོ་མེད་པ་ནི་མ་སྐྱེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཉམས་པ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིམས་ནད་མེད་པ་ནི་འདོད་པས་འཇོམས་པའི་གདུང་བ་ཐམས་ཅད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོངས་སུ་གདུང་བ་མེད་པ་ནི་མྱ་ངན་དང་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་དང་འཁྲུགས་པའི་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་ཐམས་ཅད་མེད་པས་ན་བསེལ་བར་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །བདེ་བ་ནི་ན་བ་དང་རྒ་བ་དང་འཆི་བའི་འཇིགས་པ་དང་བྲལ་བ་འཕགས་པའི་གནས་པའི་རྟེན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཞི་བ་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྟེན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །བདེ་གཞི་ཉིད་ནི་འཇིག་


DTG109_Page_0317
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྟེན་ལས་འདས་པའི་བདེ་བའི་གཞི་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དགེ་བར་གྱུར་པ་ནི་སྦྱོར་བ་བདེ་བས་དེ་ཐོབ་པའི་དམིགས་པའི་དངོས་པོའི་ཕྱིར་རོ། །ནད་མེད་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲིབ་པའི་ནད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དཔེར་ན་རྒྱུ་གསུམ་གྱིས་ནད་འབྱུང་སྟེ་ཉེས་པ་བསགས་པས་དང་མི་འཕྲོད་པ་བརྟེན་པས་དང་བཏང་སྙོམས་ཀྱིས་སོ། །དེ་བཞིན་ཁོ་ནར་ཉོན་མོངས་པའི་ནད་དེ་འདིའི་ཉེས་པ་རྣམས་ནི་འདོད་པའི་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལས་གཞན་ཐམས་ཅད་མི་འཕྲོད་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་གུས་པ་དང་བཅས་པས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་གོམས་པ་ལས་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །མི་གཡོ་བ་ནི་ཡུལ་གྱི་སྤྲོས་པའི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་འདུ་ཤེས་ཐམས་ཅད་བྲལ་བ་ཞི་ལ་བདེ་བར་གནས་པའི་དམིགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་བདག་མེད་པ་གཉིས་ཀ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམས་ལ་ཡང་བསྐལ་པའི་མེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཤིང་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་མེད་དོ། །དོན་དམ་པར་ནི་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཁོ་ན་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་དེ་ཁོ་ནར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་མཐའ་དག་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དེ་ནི་གདུལ་བྱ་རྣམས་ཀྱི་དེ་ལྟ་བུའི་བསམ་པའི་དབང་ལས་སོ། །འོ་ན་གང་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་འདི་ཅི་སླར་སྐྱེ་འམ་ཞེ་ན། འདི་ནི་མེད་དེ་གང་གི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་ལས་ཉམས་པ་མི་མཆི་བས་སོ། །འབྲས་བུ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་ནི་སུ་ཡང་དུས་བྱེད་པ་མེད་པ་ཁོ་ན་སྟེ། དགེ་སློང་རྣམས་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ཐོས་པ་དང་ལྡན་པ་དང་དྲན་པ་ཉམས་པ་འབྱུང་ངོ༌། །འོན་ཀྱང་ཡང་མྱུར་བ་ཁོ་ནར་ནུབ་པ་དང་ཡོངས་སུ་ཟད་པ་དང་ཡོངས་སུ་གཏུགས་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་རོ་ཞེས་མདོར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དུ་ན་ཚངས་པར་སྤྱད་པ་ཡིད་བརྟན་དུ་མི་རུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡང་འབྲས་བུ་དེ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་ཀྱང་འབྲས་བུ་ད་དང་འགལ་བའི་བྱ་བ་མི་བྱེད་དེ་དཔའ་བོ་བྲེད་ཀྱང་མི་འགྱེལ་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་གང་ལ་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་རྣམས་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་བདེན་པ་བསྒོམ་པ་


DTG109_Page_0318
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པ་དང་པོ་ཁོ་ནར་བདག་ཉིད་དུལ་བ་དང་ཞི་བ་གཅིག་པུ་མངོན་པར་སེམས་པ་རྣམས་ཏེ་དེ་ལྟར་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་མངོན་དུ་བྱེད་ཅིང་དེ་རྣམས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་ཟག་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་ཁོ་ན་ལ་གནས་སོ། །གང་དབང་པོ་འབྲིང་པོ་རྣམས་ནི་བདེན་པ་སྒོམ་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་ཁོ་ན་གཞན་གྱི་དོན་ལ་ཅུང་ཟད་སྲེད་པ་རྣམས་ཏེ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་བསྐྱེད་ཀྱང་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་མངོན་དུ་མི་བྱེད་པར་དུས་བྱེད་ཅིང༌། དེ་རྣམས་ལུས་ཀྱི་ཆོས་སྟོན་པ་མངོན་པར་འདོད་པའི་དབང་གིས་ལས་དང་ལམ་གྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་དམ་པའི་ཆོས་ནུབ་པར་འགྱུར་བ་ན་གཞན་གྱི་གདམས་ངག་ལ་མི་ལྟོས་པར་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་དོན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དག་རིམ་པ་བཞིན་སྤངས་པ་དང་སྤངས་པ་དག་རྐྱེན་ཉིད་འདི་པ་ཙམ་གྱི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རང་བྱང་ཆུབ་མངོན་དུ་བྱས་ཤིང་རྫུ་འཕྲུལ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པས་སྣོད་དུ་རུང་བར་བྱས་པའི་གདུལ་བྱའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སྒྲ་མེད་ཀྱང་དོན་དེ་སྣང་ངོ་ཞེས་པས། ལུས་ཀྱི་ཆོས་བསྟན་པ་བྱས་ནས་ཟག་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་ཁོ་ན་ལ་གནས་སོ། །དབང་པོ་རྟུལ་པོ་དང་འབྲིང་པོ་འདི་དག་ཀྱང་ཕྱིས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་འོད་ཟེར་གྱིས་བསྐུལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་འཇུག་ཅིང་རིམ་གྱིས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཉིད་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །དབང་པོ་རྣོན་པོ་རྣམས་ནི་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་བདེན་པ་བསྒོམ་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་གཞན་གྱི་དོན་གཅིག་པུ་ལ་སྲེད་པ། ཁམས་གསུམ་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་ཀྱང༌། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་མཐའ་དག་གདོན་པའི་བསམ་པ་ཅན་ཏེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དབང་ཁོ་ནས་དུས་དེའི་ཕྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གོམས་པར་བྱས་ནས་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་ཏེ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སུ་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པོ་དེ་དག་ཀྱང་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་བཞི་མངོན་པར་རྫོགས་ནས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་ཉིད་འབའ་ཞིག་གོ ། །དེའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཐབས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་དང་བྲལ་བ་ལས་མངོན་པར་མཐོ་བའི་འབྲས་བུ་མེད་ལ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པ་ཡང་མེད་དོ། །གང་ཡང་བསྐལ་པའི་ཚོགས་མི་ཉུང་བར་བསྒོམས་པ་བློ་ཡོངས་སུ་དག་


DTG109_Page_0319
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་དེ་རྣམས་ལ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་སྒྲོ་འདོགས་པ་མ་ལུས་པ་བཟློག་པས་སྟོང་པ་ཉིད་དང་སྤྲོས་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་རྣམས་ཀྱིས་ཉེ་བར་བསྟན་ནོ། །དེ་རྣམས་དེ་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པར་བྱས་ནས་དེའི་རང་བཞིན་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་བྱ་བའི་རང་བཞིན་གྱི་ཐབས་གོམས་པ་ལས་སངས་རྒྱས་ཉིད་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ཡང་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་སྐྱེས་པས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དེ་དེ་ཉིད་གོང་ནས་གོང་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤང་བ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཉིད་སྒྲུབ་པའི་དོན་དུ་སྒོམ་མོ། །ཇི་སྐད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་བདུན་པར་གསུངས་པ་འཇམ་དཔལ་མི་གནས་པ་ལ་དེ་རྣམས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒོམ་པ་ཅི་ཡོད། བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ཅི་ལ་ཡང་མི་གནས་པ་དེ་ཉིད་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒོམ་པའོ། །གང་ཆོས་གང་གི་ཡང་གནས་པའམ་མི་གནས་པ་མི་དམིགས་པ་གནས་པ་སྟེ། གང་ཆོས་གང་ཡང་མི་སེམས་ལ་རྣམ་པར་མི་རིག་པའོ། །བཀའ་སྩལ་པ་འཇམ་དཔལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་མི་སེམས་སམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མི་སེམས་ལགས་སོ། །གང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཉིད་དེ་ཁོ་ན་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་སྐྱེ་བ་མ་མཆིས་པ་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་རྒྱུ་བ་མེད་པའི་དབྱིངས་ཤེས་པ་ནི་གཉིས་སུ་མ་མཆིས་གཉིས་སུ་བགྱིར་མ་མཆིས་པའོ། །གང་དེ་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་དེ་དམིགས་སུམ་མཆིས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒོམ་པ་ནི་ཆོས་གང་ཡང་མི་དམིགས་པ་ན་གནས་པ་མ་མཆིས་ཏེ། ཆོས་གང་ལེན་པའམ་འདོར་བའོ། །ཆོས་གང་ཡང་འགྲིབ་པའམ་འཕེལ་བ་མི་དམིགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་སྐྱེ་བ་མ་མཆིས་པ་ལ་ནི་འཕེལ་བའམ་འགྲིབ་པ་ཉིད་མ་མཆིས་སོ། །ཞེས་སོ། །དེའི་ཡང་མཚན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཞབས་ཀྱིས་གསུངས་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི། །བདག་དང་ཕུང་སོགས་རྣམ་རིག་གི །རྟོག་པས་མངོན་པར་མ་བསྒྲིབས་ཤིང༌། །སྟོང་པར་སངས་རྒྱས་རྟག་ཏུ་བཞེད། །བདག་ཏུ་འཛིན་པ་བཟློག་དོན་དུ། །ཕུང་པོ་ཁམས་སོགས་བསྟན་པ་སྟེ། །དེ་ཡང་སེམས་ཙམ་རྣམ་གཞག་པས། །སྐལ་བ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་བཤིག །འདི་དག་ཐམས་ཅད་སེམས་ཙམ་དུ། །རྣམ་རིག་སྨྲ་བ་རྣམས་ལ་གྲུབ། །རྣམ་རིག་རང་བཞིན་ཅི་ཡིན་ལ། །ད་ནི་དེ་འདིར་བརྗོད་པར་བྱ། །འདི་རྣམས་ཐམས་ཅད་སེམས་


DTG109_Page_0320
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཙམ་ཞེས། །ཐུབ་པ་ཡིས་ནི་གང་བསྟན་པ། །བྱིས་རྣམས་སྐྲག་པ་སྤང་དོན་ཏེ། །དེ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་མ་ཡིན། །སྟོང་ཉིད་བདག་ཉིད་ཚུལ་གཅིག་གི ། །སེམས་འདི་ཉིད་ལ་ཀུན་བརྟགས་དང༌། །གཞན་གྱི་དབང་དང་ཡོངས་གྲུབ་པ། །ཉིད་དུ་ཡང་ནི་བརྟགས་པ་ཡིན། །ཐེག་ཆེན་ལ་དགའི་བདག་ཉིད་རྣམས། །ཆོས་ལ་བདག་མེད་དང་མཚུངས་པའོ། །སྟོང་ཉིད་མཁའ་མཉམ་ཡེ་ཤེས་ནི། །བྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་སོན་གྱུར་པ། །དུས་གསུམ་བྱས་པ་ལ་བརྟེན་པའི། །སངས་རྒྱས་བདག་ཉིད་ཀུན་གྱིས་མཁྱེན། །དམིགས་མེད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཡི། །སྟོང་ཉིད་སྲིད་པ་འཇིག་བྱེད་དོ། །ཞི་བ་ཆོས་རྣམས་ཀུན་གྱི་གནས། །འདི་ནི་རྟག་ཏུ་བསྒོམ་པར་བགྱི། །སྐྱེ་བ་མེད་ཅེས་སྟོང་པ་ཞེས། །དམིགས་པ་མེད་ཅེས་སྟོང་པ་ཉིད། །དམན་པའི་བདག་ཉིད་གང་སྒོམ་པ། །འདི་ནི་འདིར་དེ་སྒོམ་པ་མིན། །དགེ་དང་མི་དགེའི་རྣམ་རྟོག་རྣམས། །རྒྱན་གཅོད་པ་ཡི་མཚན་ཉིད་ནི། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་སྟོང་པར་གསུངས། །གཞན་ནི་སྟོང་ཉིད་མིན་པར་བཞེད། །དམིགས་པ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་ནི། །ནམ་མཁའི་མཚན་ཉིད་ལ་གནས་པས། །ནམ་མཁའ་སྒོམ་པ་འདི་ཁོ་ན། །སྟོང་པ་ཉིད་ནི་སྟོང་པར་དགོངས། །གང་ཕྱིར་ཆོས་རྣམས་སྐྱེ་མེད་མིན། །སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་རབ་ཏུ་བསྒྲགས། །མདོར་ན་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་རྣམས། །ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཡིན་ཞེས་བཤད། །ཇི་ལྟའི་དེ་ཉིད་བརྗོད་པ་ན། །ཀུན་རྫོབ་ཆད་པ་ཉིད་མ་ཡིན། །ཀུན་རྫོབ་ལས་ནི་ལོགས་པར་རུ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་དམིགས་པ་མེད། །གང་ཕྱིར་ཀུན་རྫོབ་སྟོང་ཉིད་བརྗོད། །སྟོང་ཉིད་ཁོ་ན་ཀུན་རྫོབ་སྟེ། །མེད་ན་མ་འབྱུང་ངེས་པའི་ཕྱིར། །བྱས་དང་མི་རྟག་པ་དག་བཞིན། །ཀུན་རྫོབ་ཉོན་མོངས་ལས་ལས་བྱུང༌། །ལས་ནི་སེམས་ལས་ཡང་དག་བྱུང༌། །སེམས་ཀྱང་བག་ཆགས་ཀྱིས་ཡིད་ལ། །བག་ཆགས་བྲལ་ལས་བདེ་བའོ། །བདེ་བའི་སེམས་ནི་ཞི་བ་ཉིད། །ཞི་བའི་སེམས་ནི་རྨོངས་མེད་ལ། །རྨོངས་མེད་པས་ནི་དེ་ཉིད་རིག ། །དེ་ཉིད་རིག་པས་གྲོལ་བ་ཐོབ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་མཆོག་དེ་ཉིད་དང༌། །སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བཤད་པ་སྟེ། །དེ་བཞིན་ཉིད་དང་ཡང་དག་མཐའ། །སྡུག་བསྔལ་བདག་མེད་སོགས་དེ་བཞིན། །གཞན་དོན་རོ་གཅིག་བྱང་ཆུབ་ནི། །བྱང་སེམས་མྱུ་གུ་ལས་བྱུང་བ། །སྙིང་རྗེའི་རྩ་བ་བརྟན་པ་ནི། །


DTG109_Page_0321
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྒྱལ་བའི་སྲས་ཀྱིས་སྒོམ་པར་བྱེད། །གང་སྒོམ་པ་ཡིས་བརྟན་པ་རྣམས། །བསམ་གཏན་གྱི་ཡང་བདེ་སྤངས་ནས། །ཕ་རོལ་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་གདུངས་ཏེ། །མནར་མེད་པར་ཡང་འཇུག་འགྱུར་བ། །འདི་ནི་ངོ་མཚར་འདི་བསྔགས་འོས། །འདི་ནི་ཁྲིམས་མཆོག་དམ་པ་སྟེ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་དེ་རྣམས་ཀྱི། །རང་གི་ལུས་དང་དོན་གཏོང་མཚར། །ཆོས་འདི་རྣམས་ནི་སྟོང་ཤེས་ནས། །ལས་དང་འབྲས་བུ་བསྟེན་གང་དེ། །ངོ་མཚར་ལས་ཀྱང་ངོ་མཚར་ཞིང༌། །རྨད་བྱུང་ལས་ཀྱང་རྨད་བྱུང་ངོ༌། །སེམས་ཅན་བསྐྱབ་པའི་བསམ་པ་ཡིས། །སྲིད་པའི་འདམ་དུ་སྐྱེས་ཀྱང་འདི། །དེ་བྱུང་སྐྱོན་གྱིས་མི་གོས་ཏེ། །པདྨའི་འདབ་མ་ཆུ་ཡིས་བཞིན། །འདི་རྣམས་སྟོང་ཉིད་ཡེ་ཤེས་མེས། །ཉོན་མོངས་བུད་ཤིང་རྣམས་བསྲེགས་ཤིང༌། །འོན་ཀྱང་སྙིང་རྗེས་བརླན་པ་ཡིས། །བཟང་པོ་ལ་སོགས་རྒྱལ་སྲས་རྣམས། །ཚངས་དབང་ཉེ་དབང་དྲག་སོགས་ཀྱིས། །གཟུགས་བརྙན་དུ་ནི་རབ་བཞུགས་རྣམས། །འགྲོ་བ་འདུལ་བའི་སྦྱོར་བ་ཡིས། །སྙིང་རྗེ་བསམ་པས་ཟློས་གར་མཛད། །ཅེས་སོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེ་སྒྲུབ་པ་དང་བྲལ་བ་ཡང་འཁོར་བར་འབྲས་བུ་ཆེན་པོར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་འཕགས་པ་རྒྱལ་པོ་ལ་གདམས་པའི་མདོར་གསུངས་པ། དེའི་ཕྱིར་རྒྱལ་པོ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདི་ཉིད་ལ་འདུན་པ་དང་དད་པ་དང་དོན་དུ་གཉེར་བ་དང་སྨོན་ལམ་འདི་ཁོ་ན་འགྲོ་ཡང་རུང་འགྲེང་ཡང་རུང་བགྲོད་ཀྱང་རུང༌། འདུག་ཀྱང་རུང་ཉལ་ཀྱང་རུང༌། གཉིད་མ་ལོག་ཀྱང་རུང་ཟ་ཡང་རུང་འཐུང་ཡང་རུང་རྟག་པར་རྒྱུན་དུ་རྗེས་སུ་དྲན་པར་ཡིད་ལ་གྱིས་ཤིག །བསྒོམས་ཤིང་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དང་སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་དང་བདག་གི་ཡང་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་དང༌། ད་ལྟར་གྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་བསྡམས་ནས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བར་གྱིས་ཤིག །དེ་ནས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་ཐོབ་པར་བྱ་བ་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཆེད་དུ། ཉི་མ་ཉི་མར་དུས་གསུམ་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོས་ཤིག་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ནས་དེ་སླར་ཡང་གསུངས་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཁྱོད་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་


DTG109_Page_0322
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དགེ་བའི་རྩ་བའི་རྣམ་པར་སྨིན་པས་ལན་དུ་མར་ལྷའི་ནང་དུ་སྐྱེས། ལན་དུ་མར་མིའི་ནང་དུ་སྐྱེས་ལ། སླར་ཡང་ལྷ་དང་མི་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བ་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་རྒྱལ་སྲིད་ལ་དབང་བྱེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །ཞེས་སོ། །གང་ཡང་སྒྲུབ་པ་སྙིང་པོར་བྱེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེ་ཤིན་དུ་ཡང་འབྲས་བུ་ཡངས་པ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་གྲུབ་པོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འཕགས་པ་དཔས་བྱིན་གྱིས་ཞུས་པར་གསུངས་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་བསོད་ནམས་གང༌། དེ་ལ་གལ་ཏེ་གཟུགས་མཆིས་ན། །ནམ་མཁའི་ཁམས་ནི་ཀུན་བཀང་སྟེ། །དེ་ནི་སླར་ཡང་ལྷག་པར་འགྱུར། །གང་གཱའི་བྱེ་མའི་གྲངས་སྙེད་ཀྱི། །སངས་རྒྱས་ཞིང་རྣམས་མི་གང་གིས། །རིན་ཆེན་དམ་པས་ཀུན་བཀང་བ། །འཇིག་རྟེན་མགོན་ལ་ཕུལ་བ་བས། །གང་ཞིག་ཐལ་མོ་སྦྱར་གྱུར་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཆེད་དུ་སེམས་བསྐྱེད་ན། །མཆོད་པ་འདི་ནི་ཁྱད་པར་འཕགས། །གང་གིས་མཐའ་ཡང་མ་མཆིས་སོ། །ཞེས་སོ། །འཕགས་པ་སྡོང་པོ་བཀོད་པར་ཡང༌། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ས་བོན་དུ་གྱུར་པའོ་ཞེས་རྒྱས་པར་རོ། །འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཞབས་ཀྱིས་ཀྱང་གསུངས་པ། མི་གང་སྐད་ཅིག་གཅིག་ཙམ་ཡང༌། །བྱང་ཆུབ་སེམས་ནི་རབ་སྒོམ་པ། །དེ་ཡི་བསོད་ནམས་ཕུང་པོ་ནི། །འདི་ཙམ་ཞེས་པ་བགྲང་མི་ནུས། །ཉོན་མོངས་མེད་གྱུར་རིན་ཆེན་སེམས། །འདི་ནི་གཅིག་ཏུ་གྲོལ་བ་སྟེ། །ཉོན་མོངས་བདུད་སོགས་ཆོམ་རྐུན་གྱིས། །གཞོམ་བྱ་མ་ཡིན་དབྲོག་བྱ་མིན། །འདི་ནི་ཐེག་ཆེན་གཙོ་བོ་སྟེ། །འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་མཆོག་ཡིན། །མཉམ་པར་གཞག་རྣམས་བྱང་ཆུབ་སེམས། །འབད་པ་ཡིས་ནི་བསྐྱེད་པར་གྱིས། །འཁོར་བར་བདག་གཞན་དོན་སྒྲུབ་ལ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་ལས་མ་གཏོགས་པ། །གཞན་གང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ནི། །སྔོན་ཆད་ནམ་ཡང་གཟིགས་པ་མེད། །ཅེས་སོ། །བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་འདི་ཡང་དཔེར་ན་ལོང་བས་མར་མེ་གཟུང་བ་གཞན་ལ་ཕན་པར་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ་དོན་མི་ཤེས་པར་ཐོས་པ་འཛིན་པའོ་ཞེས་ཐོས་པའི་དོན་རྟོགས་པར་བྱས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པ་གཟུང་བ་སྔོན་མ་ཅན་ཏེ། དེ་ཇི་ལྟར་གཟུང་བ་ནི་སྔར་བརྗོད་པ་དེ་བཞིན་ནོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི། དཔེར་ན་སོ་སོར་


DTG109_Page_0323
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྟོག་པ་མེད་པའི་མི་ལ་ཚེ་བ་སྒྲ་འདོན་གྱི་ན་གཉིད་མ་ལོག་ཀྱང་ཆོམ་རྐུན་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྐུ་བ་དེ་བཞིན་དུ་སྒྲ་ཙམ་ལ་བརྩོན་པ་ཐོས་པ་མང་ཡང་སོ་སོར་རྟོག་པ་མེད་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོམ་རྐུན་པ་རྣམས་ཀྱིས་འཇོམས་པས་ན་སྒྲུབ་པ་ལ་སྦྱར་རོ། །དེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྒྱལ་པོའི་མདོར་གསུངས་པ། གཞོན་ནུ་སྒྲུབ་པ་སྙིང་པོར་བྱེད་པ་ལ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་རྙེད་པར་དཀའ་བར་འགྱུར་བ་མེད་དོ་ཞེས་སོ། །སྒྲུབ་པ་ཡང་མདོར་བསྡུ་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སྒོམ་པ་དང་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཐབས་སྒྲུབ་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་འདི་ལྟ་བུའི་སྒྲུབ་པ་ཡང་རྙེད་པར་དཀའ་བ་ཉིད་དུ་འཕགས་པ་སྡོང་པོ་བཀོད་པར་གསུངས་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་གྱི་རིས་ན་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་སྨོན་པའི་སེམས་ཅན་དེ་རྣམས་རྙེད་པར་དཀའོ། །དེ་བས་ཀྱང་སེམས་ཅན་གང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་དེ་རྣམས་ཤིན་ཏུ་རྙེད་པར་དཀའོ་ཞེས་སོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེ་ཡང་ཤེས་རབ་དང་ཐབས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཁོ་ན་བསྐྱེད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྤྲོས་པ་མེད་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པ་ནི་ཤེས་རབ་བོ། །སྤྲོས་པ་མེད་པ་ཉིད་འདི་ཅི་ཞེ་ན། མདོར་བསྡུ་ན་ཇི་སྲིད་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང་སྤྲོས་པ་སྟེ་སྤྲོས་པ་མེད་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་སྟོང་པ་ཉིད་ཁོ་ན་སྤྲོས་པའོ་ཞེ་ན། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་སྒྲས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་སྒྲུབ་པ་མེད་དེ་གང་གི་ཕྱིར། སྒྲུབ་པའི་སྒྲའི་དོན་མ་ཡིན་གྱི་འོན་ཀྱང་སྒྲོ་འདོགས་པ་ལས་ལྡོག་པ་ཙམ་མོ། །དེའི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཚིག་གསལ་བ་ནི་སྒྲོ་འདོགས་པ་མཐའ་དག་ལས་ལྡོག་པ་རྟོགས་པར་བྱེད་པས་གདུལ་བྱའི་སྐྱེ་བོའི་རྒྱུད་ལ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་གསལ་བར་བྱེད་ཀྱི་གང་གིས་དེ་ཁོ་ན་སྤྲོས་པ་ཡིན་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཁོ་ནར་སྒྲུབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སྤྲོས་པ་མེད་པ་ཉིད་སྤྲོས་པའོ་ཞེས་ཀྱང་བརྗོད་པར་མི་བྱ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་སྤྲོས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྤྲོས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན་དེ་ཅི་ལྟར་སྤྲོས་པ་ཡིན། དེའི་ཚེ་མེད་པ་ཁོ་ན་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དོ་ཞེས་མི་རིགས་པས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་སྒྲོ་འདོགས་པ་མཐའ་དག་ལས་ལྡོག་པ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ཏེ་གང་གི་ཕྱིར་ལྡོག་པ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡིན་ལ་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡང་ཅི་ལྟར་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཡིན་ཏེ་སྐུར་བ་འདེབས་པའི་མཐའ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་སྒྲོ་འདོགས་


DTG109_Page_0324
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་མཐའ་དག་ལས་ལྡོག་པས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་སྟན་པ་ན། དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚུལ་དུ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མ་ཐོབ་ནས་མངོན་པར་ཞེན་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་རྣམས་ཀྱིས་མངོན་པར་ཞེན་པ་དེ་བསལ་བར་བྱས་པ་ན་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་གསལ་བར་བྱེད་པས་དེ་བརྗེད་བྱར་བཏགས་ནས་བརྗོད་དེ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་རྣམས་ལས་སྒྲོ་འདོགས་པ་མཐའ་དང་བྲལ་བའི་ངོ་བོ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ལྷག་པར་ཞེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཁོ་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྤྲོས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡིན་ལ་སྤྲོས་པ་མེད་པ་རྟོགས་པ་ཡང་ཤེས་རབ་བོ། །ཐབས་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ་དེ་ལ་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དང་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དག་གིས་ཉིན་དང་ཉིན་དུ་ཡོངས་སུ་སྐྱོ་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་དམིགས་ནས་སྐྱེ་བ་གང་ཡིན་པའོ། །ཆོས་ལ་དམིགས་པ་ནི་གང་སྐད་ཅིག་སོ་སོར་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཕོངས་པར་ལྟུང་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་དམིགས་ནས་སྐྱེ་བའོ། །དམིགས་པ་མེད་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པ་ལ་དམིགས་ནས་བསྐྱེད་པའོ། །དེ་ལ་དམིགས་པ་མེད་པའི་སྙིང་རྗེ་སྒོམ་པའི་གནས་སྐབས་ན། ཐབས་དང་ཤེས་རབ་དག་འདི་བདག་ཉིད་དུ་སྒོམ་ལ་སྙིང་རྗེའི་ཅིག་ཤོས་སྒོམ་པའི་གནས་སྐབས་ན་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་དུ་དམིགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྤྲོས་པ་མེད་པ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་བདག་ཉིད་དུ་སྒོམ་པས་ན་ལྷན་ཅིག་སྒོམ་པ་ཁོ་ན་སྟེ་ཤེས་རབ་དང་ཐབས་ཀྱི་ཐ་སྙད་ཐ་དད་པ་ནི་ལྡོག་པ་བྱས་པའོ། །ཇི་སྐད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་མར་གསུངས་པ། རབ་འབྱོར་དངོས་པོ་མེད་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་དངོས་པོར་འདུ་ཤེས་པ་ལ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒོམ་པ་མེད་དེ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ཐམས་ཅད་སྒོམ་པ་རྣམ་པར་མི་སྒོམ་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒོམ་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་དངོས་པོའི་འདུ་ཤེས་ཅན་ལ་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒོམ་པ་མེད་པ་དེ་འདི་ནི་བདག་དང་འདི་ལ་དང་འདི་སྦྱིན་ནོ་ཞེས་དེ་ལྟར་འདུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཇི་སྲིད་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་སྟེ། ཇི་སྲིད་དུ་གང་ཀུན་རྫོབ་དེ་ཁོ་ན་དོན་དམ་པ་སྟེ་གང་གི་ཕྱིར་དེ་དག་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་གཅིག་པ་ཁོ་ནའོ། །འོན་ཀྱང་ཕུང་པོ་རྣམས་ལ་དངོས་པོར་འདུ་ཤེས་


DTG109_Page_0325
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་རྣམས་ལ་དོན་དམ་པ་དེ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའོ་ཞེས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་བསྟན་ལ། དངོས་པོ་མེད་པར་འདུ་ཤེས་པ་རྣམས་ལ་དངོས་པོའོ་ཞེས་ཏེ། དོན་དམ་པར་ནི་དངོས་པོ་དམིགས་སུ་མེད་དེ་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་སོ། །འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཞབས་ཀྱིས་ཀྱང་གསུངས་པ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དངོས་བདག་ཅན། །རང་གི་སེམས་ཀྱིས་བསླུས་གྱུར་ཏེ། །དངོས་དང་དངོས་མེད་ཕྱིན་ཅི་ལོག །ཉེས་པ་ཉོན་མོངས་དབང་དུ་གྱུར། །དངོས་པོ་ལ་མཁས་རྣམས་ཀྱིས་ནི། །དངོས་པོ་མི་རྟག་སླུ་བའི་ཆོས། །གསོག་དང་སྟོད་པ་བདག་མེད་དང༌། །རྣམ་པར་དབེན་པ་ཞེས་པར་མཐོང༌། །ཞེས་སོ། །དེ་ལ་དང་པོར་རེ་ཞིག་རྣལ་འབྱོར་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བཟོད་པ་དང་བརྩོན་འགྲུས་ཏེ་ཞི་གནས་ཀྱི་ཚོགས་རྣམས་ལ་གནས་པས་ཡིད་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ས་ཕྱོགས་སུ་ལུས་དྲང་པོར་གཞག་ནས་སྟན་བདེ་བ་ལ་འདུག་སྟེ། སེམས་རྩེ་གཅིག་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྐྱེད་པར་བྱའོ། །འོ་ན་སེམས་རྩེ་གཅིག་གཞག་པའི་ཆེད་དུ་རྣམ་པར་གཡེང་བ་སྤང་བའི་དོན་དུ་གོམས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ན། དབུ་མ་རྣམས་ནི་གཡོ་བའི་ཆུའི་ནང་གི་ཟླ་བ་ལྟར་འགྲོ་བ་གཡོ་ཞིང་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཞེས་པ་དང་ཀུན་རྫོབ་པ་སྐད་ཅིག་མར་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་རྣམ་པར་གཡེང་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དོན་སོ་སོར་ངེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་རྩེ་གཅིག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། འདི་ནི་འབྲེལ་པ་མེད་དེ། ཉམས་སུ་མྱོང་བས་གྲུབ་པར་སེམས་འགའ་ཞིག་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་ཡང་དག་པར་ཕྱོགས་པ་དང༌། འགའ་ཞིག་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང་གཞན་ནི་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཙམ་ལ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལས་གཞན་དུ་ཕྱོགས་པའི་སེམས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་གཡེང་བ་ཁོ་ནར་བརྗོད་ལ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་གཅིག་ཏུ་གནས་པ་ནི་མཉམ་པར་གཞག་པ་ཞེས་པ་འདི་ཙམ་ཅིས་མི་ཐོབ་གང་གི་ཕྱིར་གདོན་མི་ཟ་བར་གཅིག་སེམས་ཁོ་ན་སྣ་ཚོགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་སྤྱོད་པ་ཉིད་དུ་བཙལ་བར་བྱའོ། །ཅི་སྟེ་ཡང་དེ་ཁོ་ན་མངོན་དུ་བྱེད་པའི་དུས་ཀྱི་སྔ་རོལ་དུ་བདག་གོ་ཞེས་པ་གཅིག་གི་རྣམ་པར་འཛིན་པ་ཡང་དག་པར་འབྱུང་བ་སྲིད་པའི་ཕྱིར་དེ་ཡང་ཐ་སྙད་དུ་ཡོད་དོ། །གང་ལས་བདག་གི་སྐྱོན་ཟད་པར་འགྱུར་ཞེའམ་གོམས་པ་ལ་འཇུག་པ་བགེགས་མེད་པར་འགྱུར་ལ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཀུན་དུ་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་འཇུག་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་གལ་ཏེ་ཡོད་ན་དངོས་པོ་དེ་ལྟར་གྱུར་པ་ལས་ལོག་པར་


DTG109_Page_0326
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡང་འཇུག་པ་ཅིས་འགྲུབ་པར་བྱེད་གང་གིས་དེའི་ཚེ་རྗེས་སུ་དཔག་པས་དེ་ལྟར་ངེས་པ་དེ་ཅི་ལྟར་འཇུག་ཅེ་ན། ངེས་པ་དེའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་མ་རིག་པའི་བག་ཆགས་ཀྱིས་སེམས་དབང་དུ་བྱས་པས་ངེས་པ་ནར་མ་མ་ཡིན་པ་ཁོ་ནའི་ཐ་སྙད་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མཐོང་བའི་ལམ་ཐོབ་ཀྱང་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་ལྟོས་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་ལས་ཚུ་རོལ་གྱི་གོམས་པ་ནི་མ་རིག་པ་ཁོ་ནས་ཡང་དག་པར་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ལ་དང་པོར་རེ་ཞིག་རྒྱས་པར་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པའི་དབྱེ་བས་དངོས་པོ་མཐའ་དག་ལ་རྣམ་པར་དཔྱད་པར་བྱ་སྟེ་འདི་ཙམ་ཁོ་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་དོ་ཞེས་པ་དེ་ལྟར་ངེས་ནས་སླར་ཡང་སེམས་དེ་ཁོ་ན་ལ་རྒྱུན་དུ་གཏད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་མདོར་བསྡུ་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྐྱོན་ནི་དྲུག་ཏུ་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ་ལེ་ལོ་དང་དམིགས་པ་བརྗེད་པ་དང་བྱིང་བ་།འདི་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོ་སྤོང་བའི་འདུ་བྱེད་བརྒྱད་བསྒོམ་པའོ་།འདི་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོ་སྤོང་བའི་འདུ་བྱེད་བརྒྱད་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་དད་པ་དང་འདུན་པ་དང་རྩོལ་བ་དང་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང་དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་དང་སེམས་པ་དང་བཏང་སྙོམས་ཤེས་པའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་བཞིའི་ནི་ལེ་ལོའི་གཉེན་པོ་རྣམས་ཏེ་དེ་ལྟར་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ལ་མངོན་པར་ཡིད་ཆེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་དད་པས་རྣལ་འབྱོར་པ་དེ་ལ་མངོན་པར་འདོད་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལས་རྩོལ་བའོ། །དེ་ལས་ལུས་དང་སེམས་ལས་སུ་རུང་བ་ཉིད་ངོ༌། །དེ་ལས་ལེ་ལོ་རྣམ་པར་ལྡོག་གོ །དྲན་པ་ནི་དམིགས་པ་བརྗེད་པའི་གཉེན་པོའོ། །ཤེས་བཞིན་ནི་བྱིང་བ་དང་རྒོད་པ་དག་གི་སྟེ་དེས་བྱིང་བ་དང་རྒོད་པ་དང་ཉེ་བར་མཚོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱིང་བ་དང་རྒོད་པ་རབ་ཏུ་ཞི་བའི་དུས་ན་ནི་རྩོལ་བ་མེད་པ་སྐྱོན་ཏེ་དེའི་གཉེན་པོར་སེམས་པ་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །བྱིང་བ་དང་རྒོད་པ་ཞི་བར་གྱུར་ནས་གང་གི་ཚེ་སེམས་རང་གི་ངང་གིས་འཇུག་པ་དེའི་ཚེ་རྩོལ་བསྐྱོན་ཏེ། དེའི་གཉེན་པོར་དེའི་ཚེ་བཏང་སྙོམས་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །སྤོང་བ་བརྒྱད་པོ་འདི་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་སུ་རུང་བར་གྱུར་ལ་དེས་རྫུ་འཕྲུལ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མདོ་ལས་གསུངས་པ། སྤོང་བའི་འདུ་བྱེད་བརྒྱད་དང་ལྡན་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་སྒོམ་མོ་ཞེས་སོ། །ཞི་གནས་ཀྱི་རིམ་པ་འདི་ཉིད་བཅོམ་ལྡན་འདས་མར་གསུངས་པ། ཇི་ལྟར་ཡང་བྱད་


DTG109_Page_0327
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ནང་ལ་སེམས་འཇོག་གོ །རྒྱུན་ཏུ་འཇོག་གོ །གླན་ཏེ་འཇོག་གོ །ཉེ་བར་འཇོག་གོ །འདུལ་བར་བྱེད་དོ། །ཞི་བར་བྱེད་དོ། །རྣམ་པར་ཞི་པར་བྱེད་དོ། །རྩེ་གཅིག་ཏུ་བྱེད་དོ། །མཉམ་པར་འཇོག་གོ་ཞེས་སོ། །དེ་ལ་འཇོག་སྟེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དམིགས་པ་ལ་སེམས་གཏོད་དོ། །རྒྱུན་དུ་འཇོག་སྟེ་རྒྱུན་གྱིས་འཇུག་པ་ལ་དེ་བཞིན་ཁོ་ནར་འཇོག་སྟེ་གཞན་དུ་འགྲོ་བ་འགོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །གླན་ཏེ་འཇོག་སྟེ་སེམས་རང་བཞིན་གྱིས་གཡོ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཅི་ཞིག་ལྟར་གཞན་དུ་འགྲོ་བ་ན་དེ་རྟོགས་ནས་མྱུར་དུ་སྡུད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉེ་བར་འཇོག་སྟེ་སེམས་བརྟན་པར་གྱུར་ཀྱང་རང་བཞིན་གྱིས་རགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་གཞན་དུ་ཡང་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ལས་གོང་ནས་གོང་དུ་ཕྲ་བར་བྱེད་པས་དེ་ཁོ་ན་ལ་འཇོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དུལ་བར་བྱེད་དེ་སེམས་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་གཡེང་བ་ལ་དགའ་བ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་དགའ་བར་བྱེད་དེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཕན་ཡོན་མཐོང་བ་ལས་སོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཕན་ཡོན་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བར་གྱི་ཡོན་ཏན་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཐམས་ཅད་དོ། །ཞི་བར་བྱེད་དེ་དེ་ལྟར་ན་ཡང་གལ་ཏེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་དེ་མི་དགའ་བར་གྱུར་བ་དེའི་ཚེ་རྣམ་པར་གཡེང་བ་ལ་དགའ་ལ་དེའི་ཕྱིར་དེ་ཞི་བར་བྱེད་པ་སྟེ། རྣམ་པར་གཡེང་བའི་ཉེས་པ་མཐོང་བ་ལས་སོ། །རྣམ་པར་གཡེང་བའི་སྐྱོན་ཡང་མནར་མེད་པ་ཇི་སྲིད་པའི་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་དོ། །རྣམ་པར་ཞི་བར་བྱེད་དེ་བརྣབ་སེམས་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་སྐྱེས་པ་རྣམས་ཞི་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་མི་དགའ་ང་དང་ལྡན་པའོ། །རྩེ་གཅིག་ཏུ་བྱེད་དེ་དམིགས་པ་གཅིག་ལ་ཤིན་ཏུ་དང་ཆོས་མཐུན་པའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་བ་སྟེ་ཤིན་ཏུ་གཅིག་པ་དེ་ལྟར་བྱེད་ཅིང༌། རྣམ་པ་བདུན་རྣམས་ཀྱིས་སྐྱོན་དང་བྲལ་བའི་སེམས་རྩོལ་བ་ལས་དེ་ལྟ་བུ་ཁོ་ནར་རང་གི་ངང་གིས་འཇུག་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །མཉམ་པར་འཇོག་སྟེ་རང་གི་ངང་གིས་ཞུགས་ནས་རོ་མྱོང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་ཅིང་རང་གི་ངང་གིས་འཇུག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡང་དག་པའི་དམིགས་པ་ལ་སེམས་འཛིན་པར་བྱེད་པའོ། །མདོ་སྡེ་རྒྱན་དུ་གསུངས་པ། དམིགས་པ་ལ་ནི་སེམས་གཏད་ནས། །དེ་རྒྱུན་རྣམ་པར་གཡེང་མི་བྱ། །རྣམ་གཡེང་མྱུར་དུ་རྟོགས་བྱས་ནས། །དེ་ལས་སླར་ཡང་གླན་པར་བྱ། །བློ་ལྡན་གོང་ནས་གོང་དུ་ནི། །སེམས་ནི་ནང་དུ་བསྡུ་བར་བྱ། །དེ་ནས་ཡོན་ཏན་མཐོང་བ་ཡིས། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སེམས་དགའ་བྱ། །རྣམ་གཡེང་ཉེས་པ་


DTG109_Page_0328
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཐོང་བའི་ཕྱིར། །དེ་ལ་མི་དགའ་ཞི་བར་བྱ། །བརྣབ་སེམས་ཡིད་མི་བདེ་ལ་སོགས། །ལངས་པ་དེ་བཞིན་ཞི་བར་བྱ། །དེ་ནས་སྡོམ་བརྩོན་ཅན་གྱིས་ནི། །སེམས་ལ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་བཅས། །རང་གི་ངང་གིས་འབྱུང་བ་ཐོབ། །དེ་གོམས་པ་ལས་འདུ་མི་བྱེད། །ཅེས་སོ། །གཞན་ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་ལུས་དང་སེམས་དག་རྣམ་པར་དབེན་པ་ཁོ་ན་ལས་འབྱུང་ངོ་ཞེས་སྔར་བརྗོད་ཟིན་ཏོ། །དེ་ལྟར་གང་གི་ཚེ་དམིགས་པ་དེ་ལ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པར་རང་གིས་འབྱུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཇི་སྲིད་འདོད་པར་སེམས་འཇུག་པར་འགྱུར་བ་དེའི་ཚེ་ཞི་གནས་རྫོགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་རིང་ངེ་འཛིན་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྐྱེད་ནས་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པ་དང། ཆོས་ལ་དམིགས་པའི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་མངོན་དུ་བྱས་ཤིང་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་དང་རང་གི་དངོས་པོ་དང་གཞན་གྱི་དངོས་པོ་ལ་སོགས་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མེད་པར་བྱས་པས་ཐམས་ཅད་ལས་ཡིད་གླན་ཏེ་ཅི་ཡང་སེམས་པ་མེད་པར་བྱའོ། །དེ་དེ་ལྟར་སེམས་པ་མེད་པ་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་དེ་ཚད་མ་དང་གཞལ་བྱ་དང་འབྲས་བུའི་ཆ་དང་ཡང་དག་པར་བྲལ་བས་ན་རང་གསལ་བའི་རང་བཞིན་ནོ། །དེ་མཐོང་བ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་ནས་དེའི་མཐུས། ཀྱེ་མ་མ་ལ་གཏི་མུག་གི་ནུས་པ་གང་གིས་སེམས་ཅན་འདི་རྣམས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་ཡང་བདག་ཉིད་ཀྱིས་མ་རྟོགས་པས་འདི་རྣམས་ཅི་ལྟར་རྟོགས་པར་བྱ་ཞེས་རྣམ་པར་བསམས་ནས་དེའི་བདག་ཉིད་ཁོ་ནར་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་དམིགས་ཏེ་དམིགས་པ་མེད་པའི་རང་བཞིན་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་བསྐྱེད་ནས་དེའི་བདག་ཉིད་ཁོ་ནར་བདག་དང་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་བདག་ཉིད་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དབྱེར་མེད་པའི་རང་བཞིན་གཉིས་སུ་མེད་པ་རོ་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཐོང་བ་འདི་ནི་གང་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ངེས་པར་བརྟགས་པ་ལས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཐོང་བ་མེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི། གཉིད་ལོག་པ་དང་བརྒྱལ་བ་དག་གི་མིག་བཞིན་དུ་གང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མེད་པ་ལས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་ན་བག་ཆགས་མ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་ལངས་པ་བཞིན་དུ་སླར་ཡང་གཟུགས་ལ་སོགས་པར་མངོན་པར་ཞེན་པའི་རྩ་བ་ཅན་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རྣལ་འབྱོར་པ་གྲོལ་བ་མེད་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་རོ། །ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ཅན་གྱི་མངོན་པར་


DTG109_Page_0329
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞེན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཡོངས་སུ་དོར་བ་ཙམ་ལས་སྤོང་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པས་ཀྱང་སྤང་བར་ཐལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་ལ་ཐེ་ཚོམ་སྤོང་བ་མེད་པར་ནི་དེ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་ཡང་ནུས་པ་མ་ཡིན་ཏེ་མེ་མ་སྤངས་ན་སྲེག་པ་མི་སྤོང་བ་བཞིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ཐེ་ཚོམ་གྱི་ས་བོན་དང་བྲལ་བ་ཁོ་ན་ལས་གཟུགས་ལ་སོགས་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང་བྲལ་བར་བྱའོ་ཞེས་ངེས་སོ། །ཐེ་ཚོམ་གྱི་ས་བོན་དང་བྲལ་བ་ལ་ཡང་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་དག་ཕན་ཚུན་རྗེས་སུ་མཐུན་པའོ། །དེ་ལྟར་ནི་སེམས་རྩེ་གཅིག་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཞི་གནས་ཀྱི་སྣང་བ་ཡོད་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་མིང་གཞན་པ་ལྷག་མཐོང་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་རྣམ་པར་དཔྱད་པ་ལ་རྣལ་འབྱོར་པ་ཐེ་ཚོམ་དང་བྲལ་ལོ། །དེ་དང་བྲལ་ན་གཟུགས་ལ་སོགས་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་བའོ། །དེ་དང་བྲལ་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པར་རྟོགས་སོ། །དེ་ཉིད་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །དེའི་ཚེ་ཞི་གནས་དང་ཤེས་རབ་དག་དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང༌། རྗོད་པའི་རིམ་པས་ཤེས་རབ་དང་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དབྱེར་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཟུང་དུ་འབྲེལ་བའི་ལམ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་རང་བཞིན་མཆོག་ཏུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་རྣལ་འབྱོར་བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་དེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་དེའི་རང་བཞིན་ཡིན་ལ། རྣལ་འབྱོར་དེ་ཡང་གནས་སྐབས་དེར་ཤེས་རབ་དང་ཐབས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཟུང་དུ་འབྲེལ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ངོ་ཉིད་དེ། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་དྲི་མ་དང་རྙོག་པ་མཐའ་དག་དང་བྲལ་བ་ཉིད་དང་དེ་ལས་གཞན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་རྒྱུ་ཉིད་ཀྱིས་མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །ཐ་དད་པ་མཐའ་དག་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་མ་ལུས་པ་དང་བྲལ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །འགྲོ་བ་མ་ལུས་པ་ལ་ཕན་པ་སྒྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བྱ་བ་སྒྲུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་པ་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །དམིགས་པ་ལས་ལྡོག་པས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་དོ། །མཚན་མ་མཐའ་དག་ལས་བཟློག་པས་མཚན་མ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་དོ། །


DTG109_Page_0330
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལོག་པའི་སྨོན་ལམ་ལས་ལྡོག་པས་སྨོན་པ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་དོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་འདུ་བྱེད་ལས་བཟློག་པས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་དོ་ཞེས་རྣམ་པར་ཐར་པ་སྒོ་བཞིའི་རང་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་དེ་ཁོ་ན་མིག་ལ་སོགས་པར་དམིགས་པ་ལས་ལྡོག་པས་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པར་དམིགས་པ་ལས་ལྡོག་པས་ཕྱི་སྟོང་བ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །ཕྱི་ནང་གི་རྟེན་དུ་དམིགས་པ་ལས་ལྡོག་པས་ཕྱི་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་དོ། །དབང་པོ་རྣམས་ཀྱི་རྟེན་ནི་སེམས་ཀྱིས་ཟིན་པའི་ཕྱི་ནང་དང་ཕྱི་རོལ་ཡང་དབང་པོས་བསྡུས་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །སྟོང་པ་ཉིད་དུ་དམིགས་པ་ལས་ལྡོག་པས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་དོ། །སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་དུ་ལྷག་པར་ཞེན་པ་ལས་ལྡོག་པས་ཆེན་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་དོ། །དོན་དམ་པར་དམིགས་པ་ལས་ལྡོག་པས་དོན་དམ་པ་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་དོ། །འདུས་བྱས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་སུ་དམིགས་པ་ལས་ལྡོག་པས་འདུས་བྱས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་དོ། །འདུས་མ་བྱས་སྟོང་པ་ཉིད་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཚོགས་སུ་ཉེ་བར་དམིགས་པ་ལས་ལྡོག་པས་འདུས་མ་བྱས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་དོ། །སྒྲོ་འདོགས་པ་དང་སྐུར་བ་འདེབས་པའི་མཐར་དམིགས་པ་ལས་ལྡོག་པས་མཐའ་ལས་འདས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །ཐོག་མ་དང་ཐ་མའི་མཐའ་དང་འབྲལ་བའི་འཁོར་བར་དམིགས་པ་ལས་ལྡོག་པས་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་དོ། །དགེ་བའི་ཕྱོགས་ཡོངས་སུ་མི་འདོར་བར་དམིགས་པས་དོར་བ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་དོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་དམིགས་པ་ལས་ལྡོག་པས་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མ་མཛད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ནི་རང་བཞིན་ནོ། །སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་ལས་སོགས་པའི་ངོ་བའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུར་དམིགས་པ་ལས་ལྡོག་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་དོ། །རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་དུ་དམིགས་པ་ལས་ལྡོག་པས་རང་གི་མཚན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་དོ། །དམིགས་པ་མེད་པར་དམིགས་པ་ལས་ལྡོག་པས་མི་དམིགས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་དོ། །ཕན་ཚུན་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དམིགས་པ་མེད་པ་ནི་འདིར་དུས་གསུམ་མོ། །དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་དམིགས་པ་ལས་ལྡོག་པས་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་དོ། །


DTG109_Page_0331
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དངོས་པོ་མེད་པ་ཡང་འདི་ཡིན་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང་ཡིན་པས་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་སྦྱོར་བ་ལས་བྱུང་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །དེ་ཅི་ལྟར་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡིན་ཞེ་ན། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དངོས་པོར་དམིགས་པ་ལས་ལྡོག་པས་དངོས་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་དེ། སྐྱེ་བས་ན་དངོས་པོ་སྟེ་ཕུང་པོ་ལྔ་རྣམས་སོ། །དངོས་པོ་མེད་པར་དམིགས་པ་ལས་ལྡོག་པས་དངོས་པོ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་དེ། སྐྱེ་བ་མེད་པས་དངོས་པོ་མེད་པ་སྟེ་ནམ་མཁའོ། །རང་གི་ངོ་བོར་དམིགས་པ་ལས་ལྡོག་པས་རང་གི་ངོ་བོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་དོ། །ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་མ་བཅོས་པ་ནི་རང་གི་ངོ་བོ་སྟེ་སྟོང་པ་ཉིད་ཁོ་ནའོ། །ཕ་རོལ་གྱི་ངོ་བོར་དམིགས་པ་ལས་ལྡོག་པས་ཕ་རོལ་གྱི་ངོ་བོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་དེ། མཆོག་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འདི་ཕ་རོལ་ཡང་ཡིན་ལ་གཞན་རྣམས་ཀྱིས་མ་བྱས་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡང་ངོ་བོ་ཡིན་པས་ཕ་རོལ་གྱི་ངོ་བོ་སྟེ་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ་ཞེས་པས་འདི་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཉི་ཤུ་རྣམས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་སེར་སྣ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་པ་དང་མི་བཟོད་པ་དང་ལེ་ལོ་དང་རྣམ་པར་གཡེང་བ་དང་འཆལ་པའི་ཤེས་རབ་དང་ཐབས་མ་ཡིན་པ་དང་ལོག་པའི་སྨོན་ལམ་དང་སྟོབས་མེད་པ་ཉིད་དང་མི་ཤེས་པ་ལས་ལྡོག་པས་སྦྱིན་པ་དང་ཚུལ་ཁྲམས་དང་བཟོད་པ་དང་བརྩོན་འགྲུས་དང་བསམ་གཏན་དང་ཤེས་རབ་དང་ཐབས་དང་སྨོན་ལམ་དང་སྟོབས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་བདག་ཉིད་དོ། །དཔའ་བར་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རང་བཞིན་ནོ་ཞེས་པས་བསོད་ནམས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དོ། །འདིའི་རང་བཞིན་ཁོ་ནའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལ་བྱ་བ་རྣམས་སོ་སོ་སོ་སོར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དཔའ་བར་འགྲོ་བ་དང་ནམ་མཁའ་མཛོད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་མིང་སྣ་ཚོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བརྗོད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ནི་གང་གི་དབང་གིས་ཡོ་བྱད་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའ་ལས་སྐྱེ་བ་དེ་ནི་ནམ་མཁར་རམ་འདིའི་མཛོད་དོ་ཞེས་པས་ནམ་མཁའ་མཛོད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་བྱ་བ་ཐ་དད་པ་སྟེ་མདོ་ཇི་ལྟ་བར་ཤེས་པར་བྱའོ། །སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་བ་དང་འགོག་པ་དང་ལམ་གྱི་བདེན་པ་རྣམས་རང་བཞིན་མེད་པའི་ཕྱིར་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ངོ་བོའི་རྣམ་པ་རྣམ་པར་གཅོད་པ་ལས་ལྡོག་


DTG109_Page_0332
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་བདག་ཉིད་དེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པའི་བདག་ཉིད་དང་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་སོགས་པ་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱང་ངོ༌། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་གྱི་རང་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་དང་གཉེན་པོའི་ལམ་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་དང་མཚན་མ་མེད་པ་དང་སྨོན་པ་མེད་པ་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་རྣམས་དང༌། སྤྲུལ་པའི་ལམ་ལ་རྣམ་པར་ཐར་པ་གསུམ་དང༌། མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པའི་ལམ་ལ་ཐར་པ་དང་མཐུན་པར་གནས་པའི་རང་བཞིན་ལ་གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་བཞི་དང་ཞི་བར་གནས་པའི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་ལ་འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བ་འགོག་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པའི་ལམ་ལ་བསམ་གཏན་བཞི་དང་གཟུགས་མེད་པ་བཞི་དང་འགོག་པ་དང་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་བཞི་དང་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་ལམ་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ་རྣམས་སོ་ཞེས་པ་རྣམ་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་བཞི་ཉིད་ཀྱིས་དང་སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་དང་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་དང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བཤད་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་དབང་བསྒྱུར་བའི་རང་འབྱུང་དང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་སངས་རྒྱས་ཉིད་དེ་རྣམ་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་དགུ་ཉིད་ཀྱིས་ན་དམིགས་པ་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་དང་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་དང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་འང་རང་བཞིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་དག་ནང་དུ་འདུས་པའི་ཕྱིར་ལམ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བདག་ཉིད་དོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གཟུངས་དང་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་བདག་ཉིད་དོ། །ཚངས་པ་ལ་སོགས་པ་ནས་བ་ལང་རྫིའི་བར་གྱི་སེམས་ཅན་གྱི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་གང་ཅུང་ཟད་ཡེ་ཤེས་སམ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གཞན་ལ་ཕན་པའི་ཐབས་སུ་གྱུར་པ་དེ་ཐམས་ཅད་འདི་ཉིད་དུ་སྟེ། དེ་ནི་ཐབས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཀྱང་མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་འདི་རྣམས་རིམ་གྱིས་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་འདི་སེམས་བསྐྱེད་པ་འགའ་ཞིག་ཁོ་ན་ལ་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་སྒོ་ནས་ལྡོག་པ་


DTG109_Page_0333
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཐ་དད་པས་འགའ་ཞིག་ཁོ་ན་རྣམ་པར་གཞག་གི །ཐམས་ཅད་དུ་ཐམས་ཅད་རྣམས་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་རེ་ཞིག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཉམ་པར་གཞག་པའི་གནས་སྐབས་ན་སྤྲོས་པ་མེད་པའི་ཤེས་རབ་དང་ཐབས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་བདག་ཉིད་ནི་གནས་སྐབས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ཇི་ལྟ་བར་ཐ་དད་པར་ཇི་ལྟར་རིགས་པར་བཤད་པའི་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་མགོན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་རྣམ་པར་གཞག་གོ །དེའི་རྟགས་ནི་ཕལ་ཆེར། མི་སེམས་བཞིན་དུ་སྣང་མེད་དང༌། །གཉིད་ལོག་བཞིན་དུ་མི་འཕྲོ་བར། །ངལ་བ་ངལ་བསོ་བཞིན་དུ་ཡང༌། །སེམས་ནི་བདག་མེད་ལ་དམིགས་ནས། །མིག་དག་རེངས་པར་བྱེད་པ་དང༌། །མགོ་བོ་དུད་པ་ཉིད་དང་ནི། །སེམས་དང་སེམས་བྱུང་མི་གཡོ་དང༌། །སྟོང་ཉིད་མཐོང་བའི་སྟོང་པ་ཉིད། །གང་གི་ཚེ་རྣལ་འབྱོར་དེ་ལས་ལངས་པ་དེའི་ཚེ་ཡང་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་གནས་སྐབས་ན་མོས་པས་དེ་བཞིན་ཉིད་ཁོ་ནར་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །ཇི་སྐད་དུ་གསུངས་པ། གང་རྣམས་རྣམ་པར་དབེན་པ་ཞེས། །ཡིད་ནི་གཡོ་བའང་མི་གཡོ་བ། །དེ་རྣམས་ཉོན་མོངས་སྦྲུལ་འཁྲུགས་པའི། །སྲིད་པའི་རྒྱ་མཚོ་འཇིགས་རུང་བརྒལ། །ཞེས་སོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ལ་འཇུག་པའི་གཟུངས་སུ་ཡང་གསུངས་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་དབྱིངས་ལ་གནས་པས་ནི་ཤེས་བྱ་དང་ཁྱད་པར་མེད་པའི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་དང་མཚུངས་པར་མཐོང་ངོ༌། །དེའི་རྗེས་ལ་ཐོབ་པས་ནི་སྒྱུ་མ་དང་སྨིག་རྒྱུ་དང་རྨི་ལམ་དང་མིག་ཡོར་དང་བྲག་ཅ་དང་གཟུགས་བརྙན་དང་སྤྲུལ་པ་དང་མཚུངས་པར་མཐོང་ངོ༌། །དེ་ནས་བདེ་བ་ཆེན་པོ་ལ་གནས་པའི་སེམས་དང་ཡངས་པ་ཉིད་འཐོབ་པོ། །ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་སེམས་ཆེན་པོ་ཡངས་པ་ཉིད་དང་ཤེས་རབ་ཆེན་པོ་དང་ཡེ་ཤེས་ཡངས་པ་ཉིད་ཀྱང་ངོ་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐབས་བསྟན་པའི་དུས་སུ་ཡང་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཕྱིར། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ལས་སྦྱོར་བ་དང༌། འཇུག་ལ་སྒྱུ་མ་བཞིན་དུ་སྒོམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དངོས་པོའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པའི་ཤེས་རབ་ཡང་དག་པར་འབྱུང་བ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་པ་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་ཟུང་དུ་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་ལམ་འབྱུང་བ་ཁོ་ནའོ། །འདི་ཁོ་ན་རིག་པ་ཆེན་མོ་མཆོག་གི་སྤྱོད་པ་བསླབ་པ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྡུད་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པར་གསུངས་པ།


DTG109_Page_0334
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྒྱལ་བའི་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་འདི་རིག་སྔགས་ཆེ། །སེམས་ཅན་ཁམས་མང་མྱ་ངན་སྡུག་བསྔལ་ཆོས་ཞི་བྱེད། །གང་དག་འདས་དང་གང་ཡང་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་མགོན། །རིག་སྔགས་འདི་བསླབས་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་བླ་མེད་འགྱུར། །གང་ཞིག་འདིར་བརྗོད་སངས་རྒྱས་ཆོས་རྣམས་མི་རྟོག་སྟེ། །སྟོབས་དང་རྫུ་འཕྲུལ་རྐང་པ་བྱང་ཆུབ་ཞི་མི་རྟོག །རྣམ་པར་མི་རྟོག་རྟོག་བྲལ་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་སྤྱོད། །འདི་ནི་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་མཆོག་སྤྱོད་པ་ཡིན། །འཛམ་བུའི་གླིང་འདིར་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་མ་ལུས་པ། །དེ་རྣམས་ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ནས། །ལོ་སྟོང་བྱེ་བ་མང་པོར་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་བྱས་ལ། །ཀུན་ཀྱང་འགྲོ་བའི་དོན་རྒྱུར་བྱང་ཆུབ་ཡོངས་བསྔོ་ཡང༌། །གང་ཞིག་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ལ་མངོན་བརྩོན་པ། །ཐ་ན་ཉི་མ་གཅིག་ཅིག་རྗེས་སུ་མཐུན་བྱེད་ན། །དེ་ལ་སྦྱིན་པའི་ཕུང་པོས་བསོད་ནམས་ཆར་མི་ཕོད། །དེ་ཕྱིར་གཡེལ་མེད་རྟག་ཏུ་ཤེས་རབ་འཇུག་པར་བྱ། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་མཆོག་སྤྱོད་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ། །སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་བསྐྱེད་ཀྱང་སེམས་ཅན་འདུ་ཤེས་མེད། །དེ་ཚེ་མཁས་པ་འགྲོ་བ་ཀུན་གྱི་སྦྱིན་གནས་འགྱུར། །རྟག་ཏུ་ཡུལ་འཁོར་བསོད་སྙོམས་དོན་ཡོད་ཡོངས་སུ་སྤྱོད། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་འདིར་ཡུན་རིང་འབྲེལ་པ་ཡི། །ལྷ་མི་ངན་སོང་གསུམ་གྱི་སེམས་ཅན་དགྲོལ་བའི་ཕྱིར། །ལམ་ཡངས་ཕ་རོལ་སེམས་ཅན་ཁམས་ལ་སྟོན་འདོད་པས། །ཉིན་མཚན་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ལ་བརྩོན་པར་བྱ། །བསླབ་པ་འདི་ནི་འདྲེན་པས་བསླབ་པ་ཡོངས་བརྗོད་པ། །ཇི་སྙེད་ཀུན་གྱི་མཆོག་དང་གོང་ན་མེད་པ་ཡིན། །མཁས་པ་གང་ཞིག་བསླབ་ཀུན་ཕ་རོལ་འགྲོ་འདོད་པས། །སངས་རྒྱས་བསླབ་པ་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་འདིར་སློབ། །དེ་ལྟར་སྤྱོད་མཁས་རྣམས་ལ་ལྷ་ཚོགས་མང་པོ་རྣམས། །ཐལ་མོ་སྦྱར་བར་བྱས་ཤིང་བཏུད་ནས་ཕྱག་འཚལ་བྱེད། །ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་ཁམས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཇི་སྙེད་པའང༌། །ཡོན་ཏན་བསྔགས་པའི་ཕྲེང་བ་ཡོངས་སུ་སྒྲོགས་པར་མཛད། །སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་ཡོན་ཏན་མཆོག་ཏུ་འགྲོ་བ་དང༌། །སངས་རྒྱས་ཡེ་ཤེས་མཆོག་ཏུ་རྨད་བྱུང་མཆོག་རེག་དང༌། །ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་རབ་མཆོག་དམ་པ་སྦྱིན་འདོད་གང༌། །ཕན་མཛད་རྣམས་ཀྱིས་གནས་མཆོག་འདི་ལ་བརྟེན་པར་གྱིས། །ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་འདི་ནི་དབང་པོ་རྣོན་པོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་གནས་སྐབས་ན་ཚོགས་གཉིས་རྫོགས་པ་ལ་རྟག་ཏུ་མངོན་པར་སྦྱོར་བར་


DTG109_Page_0335
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འདོད་པ་ཁོ་ན་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རང་བཞིན་ཁོ་ནའི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཐབས་ལ་འཇུག་གོ །ཐབས་ཀྱང་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ཚད་མེད་པ་དང་བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་ཏེ། དེ་ལྟར་ཁོ་ནར་ཡང་འཕགས་པ་བློ་གྲོས་མི་ཟད་པ་དང་མདོ་སྡེ་དཀོན་མཆོག་སྤྲིན་ལ་སོགས་པའི་མདོ་སྡེ་རྣམས་སུ་གསུངས་སོ། །ཤེས་རབ་ནི་ཐབས་དེ་ཁོ་ན་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་རང་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པའི་རྒྱུའོ། །གང་གི་ཕྱིར་དེས་ཡང་དག་པའི་ཐབས་སུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རང་གཞན་གྱི་དོན་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་སྔགས་ཀྱིས་ཟིན་པའི་དུག་ཟ་བ་བཞིན་དུ་ལོངས་སྤྱད་པས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡང་ག་ཡཱ་མགོའི་མདོ་ལས་གསུངས་པ། ཐབས་ནི་བསྡུ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། །ཤེས་རབ་ཡང་གཅོད་ཡེ་ཤེས་སོ། །ཞེས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་གཉི་ག་དུས་ཐམས་ཅད་ཁོ་ནར་བསྟན་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ནི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཐབས་ཀྱིས་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་འཁོར་བ་ལ་སོགས་པའི་སྐལ་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་མི་གནས་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཀྱང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའི་ཕྱིར་འཁོར་བར་མ་ཡིན་ཏེ། འཁོར་བ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་བདག་ཉིད་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་རེ་ཞིག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དབང་པོ་རྣོན་པོ་གོམས་པར་བྱེད་དོ། །དབང་པོ་འབྲིང་པོ་དང་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་དག་ཀྱང་དེ་ལྟར་གོམས་པར་བྱེད་ལ། འོན་ཀྱང་དབང་པོ་འབྲིང་པོས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཁོ་ནར་དམིགས་ནས་ཞི་གནས་སྐྱེད་པར་བྱེད་ཅིང༌། དབང་པོ་རྟུལ་པོས་ནི་ཕུང་པོ་ལའི་རྣམ་པ་ཁོ་ནར་ཆོས་ཐམས་ཅད་དམིགས་ནས་ཞི་གནས་སྐྱེད་པར་བྱེད་དེ། །དངོས་སུ་ནི་རྒྱ་མཚོའི་ཆུའི་ཐིགས་པ་མྱངས་པ་བཞིན་ནོ། །གང་གིས་དངོས་པོ་གཅིག་ལྟ་བ། །དེ་ཡིས་ཐམས་ཅད་མཐོང་བྱེད་གསུངས། །གཅིག་གིས་སྟོང་ཉིད་གང་ཡིན་པ། །དེ་ཉིད་ཀུན་གྱིས་སྟོང་ཉིད་དོ། །ཞེས་སོ། །གསང་སྔགས་ཀྱི་ཚུལ་ལས་ཀྱང་ཡུངས་ཀར་གྱི་ཚད་ཀྱི་དཀར་པོ་ལ་སོགས་པ་སྣང་བ་ལ་ཡང་དམིགས་ནས་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་དག་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་འདི་རྣམས་ཀྱང་སྤྲོས་པ་མེད་པར་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱ་བ་མངོན་པར་རྫོགས་ཏེ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚོགས་ཉིད་


DTG109_Page_0336
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀྱིས་བྱ་བའི་རང་བཞིན་གྱིས་ཐབས་ལ་གོམས་པ་མཐར་ཕྱིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་རྣམས་མངོན་པར་རྫོགས་ནས་སངས་རྒྱས་ཉིད་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་བའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་གོམས་པ་ཉིད་ནི་རིམ་གྱིས་སེམས་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་རྣམས་སུ་བསྐྱེད་པར་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་དང་ཐབས་ཀྱི་རང་བཞིན་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ངོ་བོ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྒོམ་པ་ཁོ་ན་སྡིག་པ་ཐམས་ཅད་སྦྱོང་བར་བྱེད་པ་བག་ཆགས་དང་བཅས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཡོངས་སུ་འབྱིན་པ་རང་གཞན་ཐམས་ཅད་ལེགས་པར་བྱེད་པའོ་ཞེས་པའོ། །ཐུབ་པའི་དགོངས་པའི་རྒྱན་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སྒོམ་པའི་སྣང་བའི་ལེའུ་སྟེ་གཉིས་པའོ།། །།སེམས་བསྐྱེད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་པོ་དེ་རྣམས་ཁོ་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོའོ། །དེ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པའོ། །དེ་ཁོ་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །དེ་ཁོ་ན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བརྒྱད་རྣམས་སོ། །དེ་ལྟར་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཁོ་ན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དེ། སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་བདག་ཉིད་རྣམ་པ་མ་ལུས་པ་ཉིད་ཀྱིས་དངོས་པོ་མཐའ་དག་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་དང་འབྲེལ་བ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ནི་དངོས་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཡིན་ལ། དེ་ནི་སྐྱེས་བུའི་དོན་གྱི་མཆོག་གོ །དེ་ཁོ་ན་རྒྱས་པ་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བདུན་རྣམས་ཀྱིས་མངོན་པར་རྟོགས་པར་བྱ་ཞིང་ཐོབ་པར་བྱ་བའོ། །དེའི་དོན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེའི་ལམ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་བཏགས་པ་པ་སྟེ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བདུན་གྱི་བདག་ཉིད་དོ། །རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་ཡང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ནང་དུ་འདུས་པའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་དུ་དངོས་དང་བཏགས་པ་པའོ། །ཇི་སྐད་དུ་མདོ་སྡེ་རྒྱན་དུ་གསུངས་པ། སྒྲིབ་པ་ཀུན་གྱི་དྲི་མེད་པ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཉིད་ཐོབ། །རིན་ཆེན་སྣོད་ནི་ཕྱ་བ་ལྟར། །སངས་རྒྱས་ཉིད་ནི་ཡང་དག་བསྟན། །ཞེས་སོ། །སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོས་ཀྱང༌། ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་གཉིས་མེད། །ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས། །བསྒྲུབ་བྱ་དེ་དོན་དུ་སྦྱོར་བས། །གཞུང་ལམ་དག་ལ་དེ་སྒྲས་ཡིན། །ཞེས་སོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འཕགས་པ་བྱམས་


DTG109_Page_0337
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པས་གསུངས་པ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཉིད་ལམ། །སྟོན་པས་འདི་ལ་བཤད་པ་གང༌། །ཞེས་སོ། །འདིས་ནི་འདི་བཙལ་བྱ་བའམ། འདིས་ཆོལ་བ་ཞེས་པས་ལམ་སྟེ། མངོན་པར་རྟོགས་པ་བདུན་ནང་དུ་འདུས་པ་འབྲས་བུ་དང་རྒྱུའི་ངོ་བོ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསལ་བར་བྱས་སོ། །དེ་ཡང་འགྲོ་བར་འདོད་པ་དང་འགྲོ་བ་པོའི་བྱེ་བྲག་བཞིན་དུ་སྨོན་པ་དང་འཇུག་པའི་རང་བཞིན་གྱི་དབྱེ་བ་ལས་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །ཡང་དང་པོ་རྣམ་པ་གསུམ་སྨོན་པའི་སེམས་ཡིན་ལ་བཅུ་དགུ་འཇུག་པ་ཉིད་དེ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དང་སྙིང་རྗེའི་སྙིང་པོ་ཅན་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་རྣམས་སོ། །དེ་རྣམས་ཀྱང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཁྱད་པར་དང་བཅས་ལ་དོན་དམ་པར་ཁྱད་པར་དང་བཅས་པ་མ་ཡིན་ཁྱད་པར་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྒྲུབ་བྱེད་དང་བཅས་པ་སྔར་བརྗོད་ཟིན་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་དེ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ནི་ཐུན་མོང་བའོ། །ཆོས་འགའ་ཞིག་ཀྱང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་སྟེ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་སྐབས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཏེ། སྔར་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཆོས་ཕྱི་མར་རྗེས་སུ་འཇུག་གོ་ཞེས་པ་ནི་རིགས་པའོ། །འགའ་ཞིག་ནི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་སྟེ། ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་ལ་སོགས་པ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་རོ། །གང་གི་ཚེ་གུལ་བྱའི་ངོར་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་ལྡོག་པ་ཐ་དད་པ་ལས་སྟོང་པ་ཉིད་རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་རྣམས་ལ་རྣམ་པར་གཞག་པ་དེའི་ཚེ་དེ་ཡང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ནི་ནང་དང་ཕྱི་དང་ཕྱི་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་པོ་ནས་བརྩམས་ཏེ་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ལའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་ས་དེའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་བར་ཆད་མེད་པ་སྦྱོར་བའི་ལམ་ལའོ། །ཆེན་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་ཀུན་དུ་འགྲོ་བའི་དོན་གྱིས་ས་དང་པོ་ལའོ། །དོན་དམ་པ་སྟོང་པ་ཉིད་མཆོག་གི་དོན་གྱིས་གཉིས་པ་ལའོ། །འདུས་བྱས་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་རྒྱུ་མཐུན་པའི་དོན་གྱིས་གསུམ་པ་ལའོ། །འདུས་མ་བྱས་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་པའི་དོན་གྱིས་བཞི་པ་ལའོ། །མཐའ་ལས་འདས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་རྒྱུ་ཐ་དད་པ་མེད་པའི་དོན་གྱིས་ལྔ་པ་ལའོ། །ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པའི་དོན་གྱིས་དྲུག་པ་ལའོ། །དོར་བ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་སྣ་ཚོགས་པ་ཉིད་མེད་པའི་དོན་གྱིས་བདུན་པ་ལའོ། །རང་


DTG109_Page_0338
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་མི་བརྟན་པའི་ཕྱིར་དང་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་པ་གཉིས་ནི་འགྲིབ་པ་མེད་ཅིང་འཕེལ་བ་མེད་པའི་དོན་གྱིས་དང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་དང་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་ལ་དབང་བ་ཉིད་གཉིས་ཀྱི་རྟེན་ཉིད་ཀྱིས་ནི་འབྲས་བུའི་ས་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སོ་སོར་རྟོག་པ་དང་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་དབྱེ་བས་བརྒྱད་པ་ལའོ། །མཚན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དང་མི་དམིགས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དག་ནི་ཡེ་ཤེས་ལ་དབང་བའི་རྟེན་ཉིད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་ཁོ་ནར་དགུ་པ་ལའོ། །དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དང་དངོས་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་དག་ལས་ལ་དབང་བའི་རྟེན་ཉིད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་ཁོ་ནར་བཅུག་པ་ལ་སྟེ། བཅུ་བཞི་པ་ལ་སོགས་པ་སེམས་བསྐྱེད་པ་བདུན་གྱི་རང་གི་ངོ་བོ་ལའོ། །དངོས་པོ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་རང་གི་ངོ་བོ་སྟོང་པ་ཉིད་དང་ཕ་རོལ་གྱི་ངོ་བོ་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་སྤོང་བའི་རྟེན་ཉིད་ཀྱིས་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་སྤོང་བའི་རྟེན་ཉིད་ཀྱིས་དང་རང་བྱུང་ཉིད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་སྟེ་སེམས་བསྐྱེད་པ་གཉིས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཉིད་ལའོ། །དེ་ལ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་པོ་ནི་ཕྱི་མ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་ཁོ་ནའོ། །ཐ་མ་གཉིས་ནི་སྔ་མ་རྣམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཁོ་ནའོ། །གཉིས་པ་ནི་ཕྱི་མ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་དང་སྔ་མའི་འབྲས་བུ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་བསམ་པ་ལ་སོགས་པ་བཅུ་དགུ་ནི་ཕན་ཚུན་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོའོ། །འདུན་པའི་སྔ་རོལ་གྱི་སེམས་སྲིད་པ་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་བྱུང་བ་ན་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང་ཉེ་བར་བླང་བྱ་ཉིད་ཀྱིས་རྒྱུན་དུ་ཡང་གྱུར་པ་རྣམས་ནི་རྣམ་པ་འདི་ལྟ་བུའི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་མུ་བཞིའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་རིགས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ན་ཡང་དེ་རྣམས་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བས་དེའི་དོན་དུ་ཆེད་དུ་བྱ་བ་དམིགས་པ་དང་བཅས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་བདག་ཉིད་ཁོ་ནའི་ཚོགས་ཐམས་ཅད་སོགས་པར་བྱེད་པ་ལ་འཇུག་གོ །རིགས་འདི་ནི་ཅི། དམིགས་པ་ནི་ཅི། ཆེད་དུ་བྱ་བ་ནི་ཅི་ཞེ་ན། བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཁོ་ན་འཕགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱུ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རང་བཞིན་དུ་གནས་པའི་རིགས་དང་གཞི་དང་སྟོན་པ་དང་རྒྱུ་དང་རྟེན་དང་ཉེ་བར་གནས་པ་དང་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་དང་གནས་དང་ས་བོན་དང་ཁམས་དང་རང་བཞིན་ཞེས་པའི་རྣམ་གྲངས་ཀྱིས་བརྗོད་དོ། །དེ་ལྟར་ནི་གང་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པ་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་རྣམས་ཀྱིས་མི་སྣང་བར་བྱས་པའི་རིགས་དེ་ཉིད་ཕྱིས་དྲི་མ་མ་ལུས་པ་དང་


DTG109_Page_0339
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྲལ་བ་ལས་གསལ་བར་གྱུར་པ་ཉིད་དེ་ནི་རྡོ་རྣམས་ལ་ལྕགས་དང་ཟངས་དང་དངུལ་དང་གསེར་གྱི་རིགས་དང་འདྲའོ། །ཆོས་ཉིད་བདག་ཉིད་ཀྱི་རིགས་འདི་ཁོ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ཞེས་པར་གསུངས་སོ། །རང་བཞིན་གྱི་རིགས་དེ་ཡོད་པ་ཉིད་ན་ཡང་སྲོག་ཆགས་རྣམས་མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པའི་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མས་གཡོགས་པར་གྱུར་པ་ཇི་སྲིད་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་མ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པའི་དྲི་མ་མ་ལུས་པ་དང་བྲལ་བ་ལས་ནི་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་གསལ་བར་གྱུར་པའི་བྱང་ཆུབ་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ནི་རིགས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྒྲ་འཇུག་པའི་རྒྱུ་མཚན་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་པོ་རྣམས་དང་དེའི་ཁྱད་པར་འདུན་པ་ནས་བརྩམས་པའི་གོ་ཆའི་སྒྲུབ་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་གཞིའོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། རྟོགས་པ་ཡི་ནི་ཆོས་དྲུག་དང༌། །གཉེན་པོ་དང་ནི་སྤོང་བ་དང༌། །དེ་དག་ཡོངས་སུ་གཏུགས་པ་དང༌། །ཤེས་རབ་སྙིང་བརྩེར་བཅས་པ་དང༌། །སློབ་མ་ཐུན་མོང་མིན་ཉིད་དང༌། །གཞན་གྱི་དོན་གྱི་གོ་རིམས་དང༌། །ཡེ་ཤེས་རྩོལ་བ་མི་མངའ་བར། །འཇུག་པའི་རྟེན་ལ་རིགས་ཞེས་བྱ། །ཞེས་པ་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་དག་གིས་དང་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་ལྔ་པའི་གཞུང་རྣམ་པར་བཤད་པ་འཕགས་པ་རྣམ་གྲོལ་སྡེའི་ཞབས་ཀྱིས་གསུངས་པ། གང་གི་ཕྱིར་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་རྣམ་པ་བཞི་རྣམས་ལ་དང༌། མཐོང་བའི་ལམ་ལ་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་དེ་དང་དེར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བརྗོད་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་བརྗོད་པར་བགྱི་སྟེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །གཉེན་པོ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །སྤོང་བ་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་རྣམས་ཀྱི་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །གཉེན་པོ་དང་སྤོང་བ་དག་ཡོངས་སུ་གཏུགས་པ་ནི་མཐར་ཐུག་པར་འགྲོ་བ་སྟེ་གཉེན་པོ་མཆོག་ཏུ་བྱུང་བའི་མཐར་ཐུག་པ་ཁོ་ན་དང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཟད་པའི་མཐར་ཐུག་པའོ། །སེང་གེ་བཟང་པོས་ཡོངས་སུ་གཏུགས་པ་ནི་དེ་དག་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་དང་ལྡན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤངས་པའོ་ཞེས་སོ། །འོ་ན་འདི་ནི་རང་བཞིན་དུ་གནས་པའི་རིགས་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་འོངས་པ་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ཐོབ་པའོ། །འདི་ནི་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་ལས་བྱུང་བ་སྔོན་གྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་གོམས་པས་


DTG109_Page_0340
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཐོབ་པའོ། །འདི་ནི་དུས་རེ་ཞིག་ངེས་པ་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་སོ། །འདི་ནི་རྟག་ཏུ་ངེས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རིགས་སོ། །འདི་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རིགས་མ་ངེས་པ་སྟེ་རྐྱེན་གྱིས་འཕྲོགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་རིགས་ཐ་དད་མི་རིགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་གསུངས་པ། འཇམ་དཔལ་གལ་ཏེ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་གཅིག་དང་དེ་བཞིན་ཉིད་གཅིག་དང་ཡང་དག་པའི་མཐའ་གཅིག་པོ་དེ་ཇི་ལྟར་སྣོད་དང་སྣོད་མ་ཡིན་པར་གདགས་ཞེས་སོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་བུ་འདི་ནི་བདེན་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་བརྟེན་པ་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དང་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་རིགས་ཐ་དད་དུ་ཐ་སྙད་དུ་བྱ་སྟེ། དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་ལ་ཐ་དད་པ་མེད་ཀྱང༌། ལམ་ཐ་དད་པ་ལ་ཆག་པའི་ལམ་དང་བྱའི་ལམ་དང་ཉི་མའི་ལམ་ཞེས་པ་བཞིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་གང་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་རྟོགས་པ་སྔོན་མ་ཅན་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་རྟོགས་པ་དེ་རྣམས་རེ་ཞིག་པའི་དུས་ཅན་དུ་བསྟན་པས་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་རིགས་ཅན་དུ་བསྟན་ཏོ། །དང་པོ་ནས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པའི་ས་རྟོགས་ནས་རིམ་གྱིས་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་བསྟེན་པ་རྣམས་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རིགས་ཅན་ནོ་ཞེས་ཐ་སྙད་ལས་རིགས་ཐ་དད་པ་མི་འགལ་ལ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་གསུངས་པ། གང་དུ་འདུ་བྱེད་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་པ་དེ་ནི་འདུས་མ་བྱས་པ་སྟེ་དེ་ནི་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་རིགས་སུ་མཚུངས་ལ་རིགས་དེ་ནི་ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཁྱད་པར་མེད་པའོ། །རིགས་དེ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རོ་གཅིག་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྟག་པ་སྟེ། རིགས་དེ་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚེ་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པས་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ངེས་པའི་ཚིག་ནི་འདི་ལས་ཡོན་ཏན་རྣམས་གོང་དུ་སྒྲོལ་བར་བྱེད་ཀུན་ནས་སྐྱེ་བར་བྱེད་པས་རིགས་སོ། །ཡང་ན་འགྲོ་བས་ན་སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་གོའོ། །དེ་རྣམས་སྐྱོབ་པས་རིགས་སོ། །ཡང་ན་འདིར་ག་མི་ནི་གནས་པ་ལ་འཇུག་པ་སྟེ། དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་ཐམས་ཅད་དུ་སོང་བའོ་ཞེས་པ་བཞིན་ཏེ། འགྲོའོ་གནས་སོ་ཞེས་པ་གོ་སྟེ། རྟེན་པའི་ཆོས་སོ། །དེ་སྐྱོབ་པར་བྱེད་མི་གཡོ་བའི་ཚུལ་གྱིས་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རིགས་ཞེས་པ་སྟེ་རྟེན་ནོ། །འོ་ན་རང་བཞིན་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཅི་ལྟར་སེམས་བསྐྱེད་རྣམས་ཀྱི་རྟེན་ཡིན་ཞེ་ན། དཔེར་ན་རང་བཞིན་མེད་པའི་ནམ་མཁའ་ཟླ་བ་དང་ཉི་མའི་འོད་རྣམས་ཀྱི་དང་མུན་པ་སེལ་བའི་བཞིན་ནོ། །དམིགས་པ་ནི་སྤང་བར་བྱ་བ་ཉིད་དང་བླང་བར་


DTG109_Page_0341
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱ་བ་ཉིད་དག་གིས་དམིགས་པར་བྱ་བའོ་ཞེས་པས་སྒྲུབ་པའི་ཡུལ་ལོ། །ཅི་ཞེ་ན་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་དོ། །དེ་ལ་མི་དགེ་བ་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དང༌། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ལུས་ཀྱི་ལས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི་སྤང་བར་བྱ་བའོ། །འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་དགེ་བ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི་བླང་བར་བྱ་བའོ། །དེ་ལྟར་བྱས་ན་རང་བཞིན་གཙོ་བོ་ཡིན་ལ་རྣམ་འགྱུར་གཙོ་བོ་དམིགས་པ་སྟེ་གཉི་གར་ཡང་གཉི་ག་མ་བགག་གོ་ཞེས་པས་རྟེན་དང་དམིགས་པ་དག་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དབྱེ་བ་དང་དམིགས་པ་དག་པར་འགྲོ་བ་ཡང་འཐད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་གསུངས་པ། རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཆགས་པ་ཉིད་དང་ཡོད་པར་གྱུར་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །ཞེས་སོ། །རང་བཞིན་དང་འབྲེལ་པའི་རྣམ་འགྱུར་དམིགས་པ་སྟེ་རྣམ་འགྱུར་ཙམ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རང་བཞིན་གཙོ་བོ་དགོས་པ་དམིགས་པར་དགོངས་ནས། རབ་འབྱོར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་དམིགས་པ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །འདི་ཡི་དམིགས་པ་དངོས་མེད་དེ། །བདག་པོ་དྲན་པ་ཡིན་པར་བཞེད། །རྣམ་པ་བཞི་ཉིད་ཅེས་ཀྱང་ངོ༌། །འདིར་དངོས་པོ་མེད་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱིའོ། །བདག་པོའི་རྐྱེན་ནི་དྲན་པ་སྟེ་དེ་འདིའི་རྟེན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞི་བ་ཉིད་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་ཞི་བ་སྟེ་དངོས་པོ་ལ་འགག་པའི་ཞི་བ་ཉིད་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཅི་ལྟར་རང་བཞིན་དགོས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་གསལ་པོར་འགྱུར་བ་བསྟེན་པ་སྒོམ་པའི་དོན་དུ་ཉེ་བར་སྦྱོར་བས་སོ། །འོ་ན་རང་བཞིན་མེད་པ་ཞེས་པ་ནི་དངོས་པོ་ཅུང་ཟད་མེད་པ་ཡིན་ལ། དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་ནའང་དམིགས་སུ་མེད་པའོ་ཞེ་ན། བདེན་ཏེ་དངོས་པོ་མེད་པ་ཞེས་པ་ནི་དངོས་པོར་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་དགོངས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དངོས་པོ་མེད་པ་ནི་གཉིས་མེད་དགག་གོ །རབ་འབྱོར་གཉིས་ནི་དངོས་པོའོ། །གཉིས་མེད་པ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དབུ་མར་གསུངས་པ། གང་རྣམས་རང་དངོས་གཞན་དངོས་དང༌། །དངོས་དང་དངོས་མེད་ཉིད་ལྟ་བ། །དེ་རྣམས་སངས་རྒྱས་བསྟན་པ་ལ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཐོང་བ་མིན། །ཞེས་པ་དང༌། དངོས་དང་དངོས་མེད་མཆོག་འཛིན་པ། །ཟད་པ་མྱ་ངན་འདས་པར་བརྗོད། །ཅེས་སོ། །དོན་དམ་པར་ནི་དམིགས་པར་བྱ་བ་དང་དམིགས་པར་བྱེད་པ་དང་


DTG109_Page_0342
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དམིགས་པའི་སྤྲོས་པ་འགའ་ཡང་མེད་དེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་དང་ཐབས་ཀྱི་རང་བཞིན་དམིགས་པ་མེད་པ་ཁོ་ན་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ཟབ་མོར་སྔར་བརྗོད་ཟིན་ཏོ། །འཕགས་པ་བྱམས་པས་ཀྱང་གསུངས་པ། བསྒོམ་པའི་ལམ་ནི་ཟབ་པ་སྟེ། །ཟབ་མོ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས། །ཟབ་པ་དེ་ནི་སྒྲོ་འདོགས་དང། །སྐུར་བའི་མཐའ་ལས་གྲོལ་བ་ཉིད། །ཅེས་སོ། །འཕགས་པ་ཞི་བ་ལྷས་ཀྱང་གསུངས་པ། སྟོང་ཉིད་བག་ཆགས་གོམས་པ་ལས། །དངོས་པོའི་བག་ཆགས་སྤོང་བར་བྱེད། །ཅི་ཡང་མེད་ཅེས་གོམས་པ་ལས། །དེ་ཡང་ཕྱི་ནས་སྤོང་བར་འགྱུར། །གང་ཚེ་དངོས་དང་དངོས་མེད་པ། །བློ་ཡི་མདུན་ན་མི་གནས་པ། །དེ་ཚེ་རྣམ་པ་གཞན་མེད་པས། །དམིགས་པ་མེད་པ་རབ་ཏུ་ཞི། །ཞེས་སོ། །འཕགས་པ་རྣམ་གྲོལ་སྡེས་ཀྱང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཅི་དམིགས་ཤེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་དུའོ། །འོ་ན་དམིགས་པར་བྱ་བ་སྟོང་པ་ཉིད་འདི་ནི་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་བཞིན་དུ་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ་གང་གི་ཕྱིར་གསོད་པ་པོ་བསད་ན་ལྷས་བྱིན་སླར་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་ཅི་ལྟར་དམིགས་པར་བརྗོད་ཅེ་ན། ཀུན་རྫོབ་ཏུའོ། །དེ་ལྟར་ན་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོའི་ཚོགས་རྣམས་སྟོང་པ་ཁོ་ན་སྟེ་གཞན་དང་མ་འདྲེས་པའི་ཁྱད་པར། ཁྱད་པར་གཞན་གསལ་བས་བརྗོད་པར་བྱ་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡང་སྟོང་པ་ཉིད་སྒོམ་པ་ཞེས་པ་ཡང་དངོས་པོའི་ཚོགས་སྟོང་པར་སྒོམ་པ་ཞེས་པ་ཁོ་ནའི་དོན་ཏོ། །འོ་ན་དེ་ལྟར་ན་བསྒོམ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དམིགས་པར་འགྱུར་ལ་དངོས་པོ་མེད་པའི་དམིགས་པའོ་ཞེས་པ་དེ་ཉེས་པའོ། །ཅི་སྟེ་ཆོས་ཉིད་དང་ཐ་དད་པ་མེད་ཀྱང་ཐ་དད་པ་བཞིན་རེ་ཞིག་སྣང་བ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་ལྷག་པར་ཞེན་པ་ལས་ཆོས་སུ་གྱུར་པ་ཁོ་ན་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་པ་ནི་ཉེས་པ་དེ་ལས་མི་གྲོལ་ཏེ་མ་འབྲེལ་པར་གནས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྒོམ་པར་མི་ནུས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡང་དངོས་པོ་སྐྱེས་པ་འདི་རང་བཞིན་མེད་པའོ་ཞེས་པའི་རྣམ་པ་འདི་ཁོ་ན་སྒོམ་པ་ལས་དེ་ཅི་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་སྒོམ་པའི་ཕྱོགས་ལ་ཆོས་ཀྱི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ཡོངས་སུ་སྤོང༌། ཡོངས་སུ་སྤོང་ན་ཡང་ཆོས་གཞན་སྒོམ་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་གྱི་ཆོས་ཉིད་སྒོམ་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། བདེན་ཏེ་གལ་ཏེ་ཡང་ཆོས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྒོམས་པས་ཀྱང་ཆོས་སྤྱིར་འཕངས་པ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཙམ་ལ་ཆེད་དུ་


DTG109_Page_0343
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཏད་ནས་གནས་ཏེ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་སྒོམ་པ་ཁོ་ན་གསལ་བར་གྱུར་པས་འཁོར་བའི་ངན་འགྲོ་འབྱིན་པས་སོ། །གང་གི་ཕྱིར་འདོད་ལྡན་མ་ལུས་མཆོག་ཏུ་བསྒོམས་པས་མངོན་དུ་བྱས་ན་འདོད་ཆགས་ཟུམ་པར་འགྱུར་བའམ་དགྲ་བོའི་ལུས་ཀྱིས་ཞེ་སྡང་འཛུམས་པའམ་གཉིས་ཀར་སེམས་པ་མེད་པས་གཏི་མུག་འབྲི་བ་མེད་དེ་འོན་ཀྱང་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་ཁོ་ནར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་ཁོ་ན་ལ་ཆེད་དུ་གཏད་པས་དེ་ཁོ་ན་གསལ་བ་ཉིད་སྨན་དུ་འགྱུར་གྱི་ཆོས་རྣམས་བསྒོམས་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་དེ་ལ་ཆེད་དུ་གཏད་ན་འང་ཆོས་ཉིད་ཁོ་ན་གསལ་བར་འགྱུར་གྱི་ཆོས་མ་ཡིན་ཞེས་པའི་འཐད་པ་ཅི་སྟེ། བསྒོམས་པས་གཉིས་ཀ་ཡང་དབང་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ་ཆོས་ལ་མ་རེག་པར་ཆོས་ཉིད་ཙམ་གསལ་བར་འགྱུར་བ་ཅི་འདྲ་བ་ཡིན་ཞེ་ན། སྐྱོན་འདི་མེད་དེ། ཆོས་གསལ་བར་འགྱུར་བ་ལ་མ་རེག་པར་ཡང་ཆོས་ཉིད་ཙམ་གསལ་བར་འགྱུར་བ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ཆོས་ཉེ་བ་ལ་མ་ལྟོས་པར་གསལ་བ་དང་གསལ་བྱེད་ཅེས་མི་འགྱུར་བ་འབའ་ཞིག་གོ །གསལ་བར་གྱུར་ཀྱང་དེ་དེའི་ཡུལ་འདུས་པ་ན་རྩོལ་བ་ལ་མ་ལྟོས་པར་ཡུད་ཙམ་གྱིས་དེའི་ཤེས་པ་ལ་དེའི་རྣམ་པ་གསལ་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཆོས་ཉེ་བ་ལ་ལྟོས་པ་ནི་མ་ཉམས་ཏེ། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་ཁོ་ནའི་ཕྱིར་དགའ་བ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ནིམ་པའི་རོ་ལ་སོགས་པ་ལ་དགའ་བ་ཉིད་དུ་གོམས་པ་ནི་གསལ་བར་གྱུར་པ་མཐོང་སྟེ། ནིམ་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཅན་གྱི་དེ་ཆོས་སོ་ཞེས་དེ་བསྒོམས་པས། ནིམ་པ་ལ་སོགས་པ་རང་སྐྱེ་བའི་ཡུལ་ན་གནས་པའམ་ལྕེའི་རྩེ་མོར་སོན་པ་ལ་ཡང་ཇི་སྲིད་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་སྒོམ་པ་ལ་མངོན་པར་སྦྱོར་བ་ཕུལ་བྱུང་མེད་པའི་བར་དུ་གསལ་ཞིང་གསལ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གསལ་བར་གྱུར་པའི་དགའ་བ་ཉིད་ཀྱང་ནིམ་པ་ལ་སོགས་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ལ་མ་ལྟོས་པར་འབྲེལ་མེད་དུ་གནས་པ་ན་མི་དམིགས་ཀྱི། འོན་ཀྱང་གང་དང་གང་གི་ཚེ་ནིམ་པ་ལ་སོགས་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་དེའི་ཚེ་ཡུད་ཀྱིས་དགའ་བ་ཉིད་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་ཡུལ་སྔར་བཞིན་དུ་ཡིད་འབྱུང་བའམ། གཉིས་ཀ་མ་ཡིན་པ་མེད་ནའོ་ཞེས་པ་འདི་ཁོ་ན་ཆོས་ཉིད་གསལ་བར་འགྱུར་པའི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་བཟང་མོ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་གསལ་བར་གྱུར་ན་ཡང་དེའི་ཆོས་ཉིད་གསལ་བར་འགྱུར་བ་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་གཉིས་ཀ་ཕན་ཚུན་མི་འཁྲུལ་ན་ཡང་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྒོམས་པས་ཀྱང་ཆོས་གསལ་བར་འགྱུར་བ་མེད་དོ་ཞེས་པས་སྐྱོན་ཅི་འདྲ་ཞིག་ཡོད། ཇི་ལྟར་ཡང་དགའ་


DTG109_Page_0344
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བ་ཉིད་ཅེས་པ་ནི་བདེ་བར་བྱེད་པ་ཉིད་དེ། དེ་ལ་ཡུལ་གང་ལ་གང་དགའ་བ་ཉིད་དུ་སྒོམ་པ་དེའི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུན་བསྒོམས་པས་འདུས་བྱས་པ་རྒྱུར་བྱས་ནས་ཡུལ་དེ་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་ཅན་གྱི་བདེ་བ་གོམས་པ་ཁོ་ན་ལས་སྐྱེས་པ་དེ་བཞིན་དུ་སྙིང་རྗེ་ལ་སོགས་པའི་ཡིད་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་ཅན་གདོན་ནོ་ཞེས་ཕ་རོལ་སྡུག་བསྔལ་ཅན་གདོན་པར་བསྒོམས་པ་ལས་གསལ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཡུལ་དང་ཉེ་བ་ན་ཡུད་ཙམ་གྱིས་དེའི་ཤེས་པ་དེ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་སྒྲུབ་པ་རབ་ཏུ་བསྐྱེད་པའི་རྒྱུ་སྟེ་འབྲེལ་པ་ཅན་ཁོ་ན་དང་ངམ་ཉེ་བར་ཅིག་ཤོས་དང་ལྷན་ཅིག་གསལ་བ་ཉིད་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་གྲུབ་པར་གསུངས་པ། བརྩེ་བ་ལ་སོགས་རྟོགས་པ་ཕུལ་བྱུང་ཐོབ་པ་རྣམས་ནི་དེ་ཡི་སྤྱོད་ཡུལ་ཉེར་གནས་ན། །འདི་ལྟར་རྩོལ་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པར་དེ་རྣམས་རང་གི་རང་གིས་སོ་སོར་བདག་ཉིད་གསལ། །ཞེས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་གོམས་པ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བར་འགྲོ་ན་ཡང་ཇི་སྲིད་རྣལ་འབྱོར་པས་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་བྱ་བ་དེ་སྲིད་དུ་རང་བཞིན་མེད་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་ནི་སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་ལ་སོགས་པས་མཐོང་བའི་མཚན་ཉིད་དང་བྲལ་བ་ཁོ་ནའོ། །དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་སོགས་པར་འཁྲུལ་པ་ལས་བྱུང་བ་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་དྲི་མས་འདིའི་སེམས་མཚན་མ་མེད་པའོ་ཞེས་པ་འདི་ཙམ་དེའི་གསལ་བར་སྣང་བ་ཉིད་དོ། །འདི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་སྒོམ་པ་མི་སྲིད་དེ། གང་གི་ཕྱིར་རྟོག་པ་སྔོན་དུ་གཏོང་བ་རང་གི་དོན་ནམ་གཞན་གྱི་དོན་དུ་སྒོམ་པ་མངོན་པར་བརྩོན་པ་དེ་དེ་ཙམ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་དོན་བྱས་པར་གྱུར་པས་ངལ་བ་གཞན་ལ་ཅིས་ན་འཇུག་ཅེས་པ་སྟེ། དོན་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང་དོན་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དཔེར་ན་བཟའ་བ་དང་སྨན་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་མངོན་པར་འདོད་པ་དང་སྨིན་པ་ཐོབ་པ་ན་བཞིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཡང་འདིར་སྨིན་པ་གཞན་མངོན་པར་མི་འདོད་པ་སྲིད་ཀྱང༌། དེ་ཙམ་ཁོ་ན་སྨིན་པ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་མཐར་ཐུག་པར་ཐ་སྙད་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་སྐབས་སུ་ཡང་ངོ་ཞེས་པས་སྐྱོན་ཅི་ཡང་མེད་དོ། །གཞན་ཡང༌། འཚེ་བ་མེད་དང་ཡང་དག་དོན། །རང་བཞིན་ལ་ནི་ཕྱིན་ལོག་གིས། །འབད་པ་ལྡན་ཡང་མི་གནོད་དེ། །བློ་ནི་དེ་ཕྱོགས་འཛིན་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་རྣམ་འགྲེལ་དུ་གསུངས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སླར་ཡང་དཔྱོད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་གནས་སྐབས་ན་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པའི་བདེན་


DTG109_Page_0345
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་བདག་ཉིད་ཁོ་ནའི་ཆོས་རྣམས་དམིགས་པའོ། །མཉམ་པར་བཞག་པའི་གནས་སྐབས་ན་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སྤྲོས་པ་མཐའ་དག་ལྡོག་པ་ན་དམིགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཅི་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་གནས་སོ། །ཆེད་དུ་བྱ་བ་ནི་བསྒྲུབ་པ་རྣམས་ཀྱི་ཆེད་དུ་བྱ་བའོ་ཞེས་ལས་སུ་སྒྲུབ་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བག་ཆགས་དང་བཅས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པ་དང༌། སེམས་བསྐྱེད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་རྣམས་ལམ་ཆགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཇི་སྲིད་དུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྟོགས་པའི་བར་ཏེ། གང་བཅོམ་ལྡན་འདས་མའི་རྣམ་པར་བཤད་པ་འཕགས་པས་གསུངས་པ། དེ་ལ་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་བཟུང་སྟེ་ཞེས་པ་བརྡ་ལས་བྱུང་བའོ། །ཆོས་གང་གི་ཡང་སྐྱེ་བའམ་འགག་པ་མེད་ཅེས་པ་ནི་དྲན་གྱི་དུས་སུ་སྔ་མ་དང་ཕྱི་མའི་གནས་སྐབས་དག་ལ་འགག་པ་དང་སྐྱེ་བའི་ཚུལ་གྱིས་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་འཁོར་བ་པ་དང་ཞུགས་པ་དང་འབྲས་བུ་ལ་གནས་པ་ལ་སོགས་པ་སེམས་ཅན་གྱི་ཕུང་པོ་མ་ལུས་པའི་མཆོག་ཉིད་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅེས་པ་གསུམ་མོ། །དེ་བཞིན་དུ་བསྟན་བཅོས་ལས་ཀྱང༌། སེམས་ཅན་ཀུན་མཆོག་ཉིད་སེམས་དང༌། །སྤངས་དང་རྟོགས་པ་གསུམ་པོ་ལ། །ཆེན་པོ་གསུམ་གྱི་རང་འབྱུང་གི །ཆེད་དུ་བྱ་བ་འདི་ཞེས་བྱ། །ཞེས་སོ། །རང་ཉིད་སངས་རྒྱས་སུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིའོ། །དམིགས་པ་དང་ཆེད་དུ་བྱ་བའི་ཁྱད་པར་ནི། མདའ་ལྟོང་སྦྱོར་བ་དང་འབེན་ལ་ཕོག་པ་དང་ཆོས་མཚུངས་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའོ། །དེའི་ཚེ་བདག་ཉིད་ནི་དམིགས་པ་སྟེ། སྒྲུབ་པ་དང་དུས་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེའི་ཡུལ་གྱི་དངོས་པོ་རྣམ་པར་གཞག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆེད་དུ་བྱ་བ་ནི་ཆེ་གེ་མོ་པ་ཐག་རིང་བ་སྟེ་དེ་ནི་འབྱུང་བ་དེའི་འབྲས་བུའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་རིགས་དང་དམིགས་པ་དང་ཆེད་དུ་བྱ་བ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་དེའི་མཚན་ཉིད་ནི་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་ལྔ་པར་གསུངས་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཅི་ནས་ཀྱང་བདག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སངས་རྒྱས་པར་བྱའོ། །གཞན་གྱི་དོན་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ་ཞེས་དེ་ལྟར་དོན་དུ་གཉེར་རོ་ཞེས་སོ། །བསྟན་བཅོས་སུ་ཡང༌། སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་གཞན་དོན་ཕྱིར། །ཡང་དག་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདོད། །ཅེས་སོ། །དེ་ལ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདོད་པ་ཉིད་ནི་


DTG109_Page_0346
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་དོན་དུ་གཉེར་བ་དགེ་བའི་ཆོས་འདུན་པ་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་མོད། དེ་ཡོད་ན་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བས་རྒྱུ་ལ་འབྲས་བུ་བཏགས་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་དོན་དུ་གཉེར་བའི་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་འཕེལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཆེད་དུའོ། །ཡང་དེ་དོན་དུ་གཉེར་བ་དང་ལྷན་ཅིག་སྤྱོད་པ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་དེའི་སྒྲས་བཏགས་པ་སྟེ་དེ་ལྟར་དོན་དུ་གཉེར་བ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་གྱུར་པའི་སེམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་ཤེས་པའི་ཆེད་དུའོ། །ཡང་ན་སེམས་ནི་མངོན་པར་འདོད་པ་སྟེ་དེ་ལྟར་ནི་འགྲོ་བར་འདོད་ཟེར་བ་ནི་བདག་གི་སེམས་འགྲོ་བར་ཞེས་པའོ། །དེ་བསྐྱེད་པ་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པའོ། །མངོན་པར་འདོད་པ་ནི་བསྐྱེད་པ་ལས་མི་འཁྲུལ་པ་ལས་བསྐྱེད་པ་སྨོས་པ་ནི་ཁྱད་པར་ཡོངས་སུ་གཟུང་བའི་དོན་དུའོ། །ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་འདོད་པ་སྟེ་མངོན་པར་འདོད་པ་གང་གི་ཡིན་པ་སྟེ་དེའི་ངོ་བོ་ནི་དེ་ཉིད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་ཆེད་དུ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་དམིགས་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པའོ་ཞེས་པ་འདིའི་མཚན་ཉིད་དོ། །འོ་ན་དོན་དུ་གཉེར་བ་ནི་རྟོག་པ་སྟེ་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་གྱུར་པའི་སེམས་ཅི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཡིན་ཞེ་ན་བདེན་ཏེ་དོན་དུ་གཉེར་བའི་དོན་དུ་གཉེར་བ་པོ་ཉིད་དེ་བྱེད་པ་པོའི་ཆོས་སྔོན་གྱི་སེམས་སོ་སོ་དང༌། དོན་དུ་གཉེར་བྱས་ཟིན་པ་ཉིད་དེ་ལས་ཀྱི་ཆོས་ཕྱི་མའི་སེམས་སོ་སོ་ཡང་ངོ༌། །དེའི་ཕྱིར་དོན་དུ་གཉེར་བས་བྱས་ཟིན་པའི་སེམས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་ཁོ་ན་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྟེ། དེ་ལྟར་མངོན་པར་འདོད་པའོ། །ཡང་ན་ཇི་ལྟར་སྔར་གྱི་སྡུག་བསྔལ་དང་བྲལ་བར་འདོད་པའི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་ཀྱང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྣམ་རྟོག་མེད་པ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ། ཡང་དག་རྫོགས་བྱང་ཆུབ་འདོད་ཉིད། །ཅེས་པ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་དོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་ཡང་དབྱེ་ན་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་སུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་ལྔ་པ་དང་འབུམ་པར་ཡང་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་ཐུན་མོང་དུ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་བརྗོད་ལ། དབྱེ་ན་ནི། རྣམ་ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་ལམ་ཤེས་ཉིད། །དེ་ནས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད། །རྣམ་ཀུན་མངོན་རྫོགས་རྟོགས་པ་དང༌། །རྩེ་མོར་ཕྱིན་དང་མཐར་གྱིས་པ། །སྐད་ཅིག་གཅིག་མངོན་རྫོགས་བྱང་ཆུབ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་དེ་རྣམ་བརྒྱད། །ཅེས་པ་དེ་ཁོ་ན་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བརྒྱད་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་མ་ལུས་


DTG109_Page_0347
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་རྟོགས་པ་ལས་ལྟོས་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་མངོན་པར་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་དེར་བཤད་པའི་ལམ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་དོགས་པ་བསལ་བའི་དོན་དུ་འབྲས་བུའི་གནས་སྐབས་མཐའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་གཉིས་གཞག་པའི་རྒྱུའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཉི་ཤུ་ནི་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་དེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིར་རྣམ་པར་གཞག་གོ །ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་ཅེས་ཀྱང་ངོ༌། །འདིར་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་སྐབས་སུ་རང་གི་མཐར་ཐུག་པར་སོན་པ་བསྒྲུབས་ནས་ཐེག་པ་གཞན་གྱིས་གདུལ་བའི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་མངོན་དུ་མི་བྱེད་པར་རྒྱུ་དང་བཅས་པའི་ལམ་ཉེ་བར་སྟོན་པ་ལ་མཁས་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ལམ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བ་དེའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལྔ་པའི་བར་རོ། །དེ་ལྟར་ནི། ཤེས་པས་སྲིད་ལ་མི་གནས་དང༌། །སྙིང་རྗེས་ཞི་ལ་མི་གནས་པ། །ཞེས་པས་སྲིད་པ་དང་ཞི་བ་ལ་མི་གནས་པའོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་དང་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་མཚན་མ་དང་བཅས་པར་དམིགས་པ་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཏེ། མཚན་མ་མེད་པར་དམིགས་པ་ཆགས་པ་མི་འཇུག་པ་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ནི་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་སོ། །ཆགས་པ་སྤོང་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་དུ་རང་བཞིན་གཅིག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཤེས་པ་དང་ཤེས་བྱ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་གཅིག་པར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་སོ། །མཉམ་པ་ཉིད་ནི་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རང་བཞིན་རྟོགས་པར་དཀའ་བ་ཉིད་དེ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཉིད་ཀྱང་ངོ། །དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པའི་བདག་ཉིད་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་དང་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་དང་མཐོང་བའི་ལམ་ཡང་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་པ་རྗེས་སུ་རྟོགས་པའི་སྒོ་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་དང་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་དང་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་ནང་དུ་འདུས་སོ། །དེ་ལྟར་ནི་ཉན་ཐོས་རྣམས་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་རྣམས་སུ་དམིགས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པ་ཁོ་ནའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སྟོང་པ་ཉིད་དུའོ། །དེ་ལ་གང་གི་ཚེ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་


DTG109_Page_0348
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྣམས་རྟག་པ་མེད་པར་རྟོགས་པ་དེའི་ཚེ་འདི་རྣམས་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ལ་སོགས་པ་རྟོགས་པ་རྣམ་པར་གཞག་གོ །གང་གི་ཚེ་འདི་རྣམས་དེ་ལྟར་གྱུར་པ་འདི་རྣམས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་བསྐྱེད་པ་དེའི་ཚེ་རང་གི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ལ་སོགས་པ་རྟོགས་པར་རོ་ཞེས་པའོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དག་གི་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ནི་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་པ་དང་བྲལ་བའི་སྒོ་ནས་སྲིད་པ་དང་ཞི་བ་ལ་གནས་པ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོའོ། །གང་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་བར་མར་གསུངས་པ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཤེས་པ་དང་མཐོང་བས་བལྟས་ནས་འདའ་པར་འདོད་པ་དང་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འདོད་པ་དང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་འདོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཤེས་སོ། །དེ་ལ་ཤེས་པ་ནི་གང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ས་དང་པོ་ལ་མཐོང་བའི་ལམ་གྱིས་བསྡུས་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མཐོང་བའི་ལམ་ཁོ་ནར་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་རྟོགས་པ་མཐའ་དག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་སོ། །རྗེས་སུ་དཔག་པའི་ཤེས་པ་བསལ་བའི་དོན་དུ་མཐོང་བ་གསུངས་ལ། འཁྲུལ་པའི་མཐོང་བ་བསལ་བའི་དོན་དུ་ཤེས་པ་གསུངས་སོ། །ཤེས་པ་དང་མཐོང་བ་གསུངས་པ་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་དག་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསྒོམ་པའི་ལམ་མེད་པར་ཤེས་པའི་དོན་དུའོ། །འདའ་བ་ནི་ཡང་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ལ་འཇུག་པའོ་ཞེས་འཕགས་པའོ། །སླར་ཡང་འཕགས་པས་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་བཟུང་སྟེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ལ་སྤྱོད་པའི་ཤེས་པ་དང་མཐོང་བ་དག་གིས་དཀར་པོ་རྣམ་པར་མཐོང་བའི་ས་ལ་སོགས་པས་རྣམ་པ་བརྒྱད་ལས་འདའ་བ་ཞེས་སོ། །གང་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་གྱིས་ཐོབ་པར་བྱ་བ་རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དང་གང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་གྱིས་ཐོབ་པར་བྱ་བ་རང་སངས་རྒྱས་ཉིད་དེ་རྣམས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐོབ་པར་མི་བྱེད་དོ། །འོན་ཀྱང་སེམས་ཅན་རྣམས་རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ནས་རང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་ལ་སོ་སོར་འཇོག་གོ །ཇི་ལྟར་རང་གིས་མ་ཐོབ་པའི་ཆོས་གཞན་སོ་སོར་འགོད་པར་བྱེད་ཅེ་ན་འདི་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ། ཤཱ་རིའི་བུ་གང་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་པ་དང་སྤོང་བ་དེ་ནི་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བཟོད་


DTG109_Page_0349
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའོ་ཞེས་སོ། །དེ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པའོ། །དེ་ཅི་ལས་ཤེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་ལམ་གཞན་ལ་ཁྱད་པར་ཡོད་པ་ན་རིགས་དང་དབང་པོ་དང་ཚོགས་ཁྱད་པར་ཅན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བཟོད་པའི་བྱེད་པར་ཅིག་ཤོས་རྣམས་ཀྱིས་རྟོགས་པའི་བྱེད་པ་མ་ལུས་པ་བསྡུས་པས་གང་དེ་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་པ་དང་སྤོང་བ་དེ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཡིན་ཏེ་རྟོགས་པ་དང་སྤངས་པ་འདི་ཙམ་ཉིད་ཀྱིས་མ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར་དེ་རྣམས་ཀྱི་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་རྟོགས་པ་དང་སྤངས་ལྷག་ན་དེ་དག་བཟོད་པ་འདི་ནང་དུ་འདུས་པ་ལས་མིན་གྱི་གཙོ་བོ་ནི་ནང་དུ་འདུས་པ་ལས་སོ། །འོ་ན་དེ་ལྟ་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་མར། མཐོང་བའི་ལམ་ཁོ་ནར་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྟོགས་པ་ལས་འདས་པར་གསུངས་ལ། འཕགས་པ་བྱམས་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་མདོར་ཡང༌། དཔེར་ན་རིགས་ཆེན་པོའི་དབང་གིས་རྒྱལ་པོའི་བུ་སྐྱེས་ནས་རིང་པོ་མ་ལོན་པས་བློན་པོ་རྒན་པོ་རྣམས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དང་སྙིང་རྗེའི་དབང་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོའི་རིགས་སུ་སྐྱེས་པ་ལས་དང་པོ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ནས། རིང་པོ་མ་ལོན་པས་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱ་ཁྱུང་དབང་པོའི་བུ་སྐྱེས་ནས་རིང་པོ་མ་ལོན་བའི་དཔེས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་གང་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་སྟོབས་དང་ཕ་རོལ་གནོན་པ་དང་ལྷག་པའི་བསམ་པའི་མིག་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཡོན་ཏན་ཏེ་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ། །དཀོན་མཆོག་སྤྲིན་གྱི་མདོར་ཡང༌། མོས་པས་སྤྱོད་པའི་སར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་དོན་དམ་པ་མ་ཐོབ་པར་ཡང་འགྱུར་རོ་ཞེས་སོ། །འཕགས་པས་བཅུ་པར་ཡང༌། སེམས་བསྐྱེད་པ་ཙམ་གྱིས་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ལྷག་པའི་བསམ་པའི་བདག་ཉིད་ཆེན་པོས་ཟིལ་གྱིས་ནོན་གྱི་རང་གི་བློའི་རྣམ་པར་དཔྱོད་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་མ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བདུན་པ་འདི་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་རང་གི་ཡུལ་གྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་ལ་གནས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་


DTG109_Page_0350
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བྱ་བ་ལས་འདས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །འདིར་མདོ་དང་པོར་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་གནས་སྐབས་སུ་ཟིལ་གྱིས་མནན་པར་གསུངས་ལ། གཉིས་པར་ནི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་གནས་སྐབས་སུ་སྟེ། གསུམ་པར་ནིས་དང་པོ་དང་བདུན་པ་ལ་ཡང་ངོ༌། །ཞེས་པ་ཅི་ལྟར་མི་འགལ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། དང་པོ་དང་གཉིས་པའི་གནས་སྐབས་དག་ན་རྟོགས་པའི་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་གྱི། འོན་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །རབ་ཏུ་དགའ་བར་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་མཐོང་བ་སྟེ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ལམ་བསྒོམ་པས་ནི་མ་ཡིན་ལ། དེ་མེད་ཀྱང་དེའི་ལམ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རིང་དུ་སོང་བ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྟོགས་པ་ལྷག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡང་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་ས་བཅུ་པའི་འགྲེལ་པར་ས་བདུན་པ་ལ་གསུངས་པ། དེ་ལ་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལས་རྒྱུ་གཉིས་ཀྱིས་འདའ་བར་ཡོངས་སུ་གསལ་བར་བྱས་ཏེ་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་སྒོམ་པའི་སྟོབས་དང་སྙིང་རྗེའི་སྟོབས་ཀྱིས་སོ་ཞེས་པ་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་ལ་གནས་པའི་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བ་མཐར་ཐུག་པར་འགྲོ་བའི་དོན་དང༌། འཇིག་རྟེན་པ་དང༌། དམན་པའི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་ལས་འདས་པའི་དོན་གྱིས་རིང་དུ་སོང་བའོ་ཞེས་སོ། །སློབ་དཔོན་ཟླ་བ་གྲགས་པས་ཀྱང༌། རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཐུབ་དབང་དབྱངས་སྐྱེས་བཅས། །རྫོགས་པའི་བྱང་སེམས་དང་པོ་ལ་གནས་པས། །བསོད་ནམས་དབང་གིས་ཐུལ་ཞིང་རྣམ་པར་འཕེལ། །རིང་དུ་སོང་བར་དེ་ནི་བློས་ཀྱང་ལྷག །ཅེས་སོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ས་བཅུ་པར་གསུངས་པ་ལས། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉི་དུ་ཤེས་པ་ཡོད་དོ་ཞེས་གསལ་བར་ངེས་པར་བྱའོ། །གཞན་དུ་ན་དངོས་པོ་རང་བཞིན་མེད་པར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་རྣམས་བཞིན་དུ་དེ་རྣམས་ཀྱང་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཀྱང་རང་གི་བློའི་རྣམ་པར་དཔྱོད་པས་ཀྱང་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པར་འགྱུར་ལ། ཕྱི་རོལ་པ་བཞིན་ཁོ་ནར་འདི་རྣམས་ཀྱི་ཁམས་གསུམ་ན་སྤྱོད་པའི་བག་ལ་ཉལ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་རང་གི་ངོ་བོར་དམིགས་པས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །བདག་ཉིད་ལ་བདག་


DTG109_Page_0351
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མེད་པ་རྟོགས་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ཏེ། བདག་ཏུ་བཏགས་པའི་ཉེ་བར་ལེན་པ་ཕུང་པོ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྐད་དུ། རྒྱལ་པོའི་རིན་པོ་ཆེའི་ཕྲེང་བར་ཡང༌། ཇི་སྲིད་ཕུང་པོར་འཛིན་བྱེད་པ། །དེ་སྲིད་དེ་ལས་བཞེས་སུའང༌། །ང་རུ་བྱེད་པ་ཡོད་ན་སླར། །དེ་ལས་ལས་དང་སྐྱེ་བ་ཡང༌། །ཞེས་པ་ནས། བདེ་བར་མངོན་པར་ང་རྒྱལ་བ། །སྡུག་བསྔལ་སེལ་དོན་ལ་ཇི་བཞིན། །དེ་བཞིན་སྡུག་བསྔལ་སྔོན་རློམ་པའང༌། །བདེ་བ་འཇོམས་པར་བྱེད་པ་སྐྱེ། །བདེ་བར་ཕྲད་པའི་སྲེད་པ་ཉིད། །རང་བཞིན་མེད་པས་རབ་ཏུ་སྤོང༌། །སྡུག་བསྔལ་བྲལ་བར་སྲེད་པ་ཡང༌། །དེ་ཕྱིར་དེ་ལྟར་མཐོང་བས་གྲོལ། །གང་གིས་མཐོང་བ་ཡིན་ཞེ་ན། །ཐ་སྙད་དུ་ནི་སེམས་བརྗོད་བྱ། །སེམས་བྱུང་མེད་པའི་སེམས་མེད་དེ། །དོན་མེད་ཉིད་ཕྱིར་འབྱུང་མི་འགྱུར། །དེ་ལྟར་འགྲོ་བ་དོན་མེད་པ། །ཇི་བཞིན་རྟོགས་ནས་རྟེན་མེད་དོ། །ཉེར་ལེན་མེད་པས་མྱ་ངན་འདའ། །མེ་ཡི་ཉེར་ལེན་མེད་པ་བཞིན། །ཞེས་པའི་བར་དུའོ། །གལ་ཏེ་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པར་ཤེས་པ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་དེ་རྣམས་ལ་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་སྒོམ་པ་མེད་ལ། ཁམས་གསུམ་ན་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བའི་ཐབས་ཙམ་ནི་ཡོད་དོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་པ་མ་ལུས་པར་སྒོམ་པར་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སུ་རྣམ་པར་གཞག་གོ །གཞན་རྣམས་ན་རེ་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དག་ལ་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་པ་ཤེས་པ་ཁོ་ན་ཡོད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་པ་ཤེས་པ་མེད་པར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སུ་མང་དུ་གསལ་པོར་གསུངས་པའི་ཕྱིར། ས་བཅུ་པར་གསུངས་པ་ནི་རྣམ་པ་གཞན་དུ་ཡང་འཐད་ཅིང༌། སྐད་ཅིག་ཙམ་བདག་མེད་པར་ཤེས་པ་ཡང་འཇིག་རྟེན་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་རྣམས་དང༌། ཕྱི་རོལ་པ་རྣམས་ལས་ཀྱང་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། བག་ལ་ཉལ་སྤོང་བ་ནི་བདག་གི་བདག་མེད་པར་རྟོགས་པས་ཀྱང་འགྱུར་རོ། །རིན་ཆེན་ཕྲེང་བར་གསུངས་པ་རྣམས་ཀྱང་ཁ་ཅིག་སྐད་ཅིག་མའི་བདག་མེད་དུ་སྦྱར་ཏེ་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་རྣམས་ཀྱི་ཐུན་མོང་དུ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཞེས་པ་སྟེ་རེ་ཞིག་གཞག་གོ །དཀྱུས་མ་རྗེས་སུ་སྦྲེལ་བར་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ནང་


DTG109_Page_0352
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དུ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་འདུས་ན་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ལོག་པ་ཉིད་དུ་གསུངས་པ་ཅི་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་ལྡོག་པའི་སྒོ་ནས་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དངོས་པོ་མ་ལུས་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་དོན་དུ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ལེགས་པར་བརྗོད་དོ། །དེ་ལྟར་ནི་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་དང་བྲལ་བའི་སྒོ་ནས་སྲིད་པ་དང་ཞི་བ་ལ་གནས་པ་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་པ་རྟོགས་པ་ཙམ་གྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་བདག་ཉིད་ནི་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་སྟེ་འོན་ཀྱང་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་པ་དང༌། གཟུང་བྱའི་དོན་གྱི་རྟོག་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་པའི་ཕྱོགས་ཀྱང་རྟོགས་པ་ཙམ་གྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་བདག་ཉིད་ནི་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་དེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཤེས་པར་བྱ་བའི་མངོན་དུ་བྱ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འདི་རྣམས་ཀྱི་བསྒོམ་པའི་ལམ་བཅོམ་ལྡན་འདས་མར་མ་བསྟན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་གཞན་གྱི་དོན་དུ་ནི་ཇི་ལྟར་མཐོང་བ་ཁོ་ནའི་དོན་ཡང་དང་ཡང་དུ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པར་བྱ་བ་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་མོ་ཞེས་ཉེ་བར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་མར་གསུངས་པ་ནི་རྟོགས་པར་སླ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ།། རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་བཞིན་དུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དོ། །དེ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་གསུམ་དང༌། ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་དང་མཐོང་བའི་ལམ་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་བརྒྱད་ཅུའི་རྣམ་པ་རྣམས་སོ་ཞེས་པ་བཅུ་གཅིག་ལྷག་པའི་བརྒྱར་སོ་སོར་ཕྱེ་བ་རྣམས་ལས་རང་གི་མཐའ་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་ལས་ལྡོག་པས་ཅིག་ཅར་ཉིད་དུ་མཚོན་པར་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱི་རྣམ་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་གནས་སྐབས་བཅུ་གཅིག་ལྷག་པའི་བརྒྱའི་གྲངས་རྣམས་ལ་ཐར་པ་དང་ངེས་འབྱེད་ཆ་ལ་ཕན་པ་དང་མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་བཅུ་གཅིག་ལྷག་པའི་བརྒྱའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་རྣམ་པར་གཞག་ཅིང༌། བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་མཐའི་རྣམ་པ་གཅིག་ནི་བསྒོམས་པས་བཙལ་བར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ན་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཤིན་དུ་བའི་ངོ་བོ་སེམས་བསྐྱེད་པ་གཉིས་ཀྱི་


DTG109_Page_0353
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བདག་ཉིད་དེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་ནི་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མཉམ་པ་ཉིད་དང༌། ཞིང་དག་པ་བླ་ན་མེད་པར་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བར་རྣམ་པར་གཞག་གོ་ཞེས་པ་བཅུ་གསུམ་ལྷག་པའི་བརྒྱར་རབ་ཏུ་དབྱེའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་བཏགས་པ་པ་ནི་སྦྱོར་བ་སྟེ། དངོས་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ནང་དུ་འདུས་པ་སྲིད་པ་དང་ཞི་བ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་འབྲས་བུ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་མཚན་ཉིད་དེའི་སྦྱོར་བ་དང༌། ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་གཉིས་སུ་རྟོགས་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ནི་འཕགས་པས། སྲིད་དང་ཞི་དང་མཉམ་ཉིད་དང༌།། ཞེས་པའི་འགྲེལ་པར་གསུངས་པ། ང་ནི་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མཉམ་པ་ཉིད་བརྗོད་པར་བྱའོ། །མི་སློབ་པའི་དགེ་འདུན་གྱི་མཚན་ཉིད་གསལ་བར་བྱ་བའི་དོན་དུ་སྟེ། དེ་གཉིས་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པ་ལས་ནི་མི་སློབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སོ། །དགོངས་པ་ངེས་པར་འགྲེལ་པའི་མདོར་ཡང༌། ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཕྲ་མོ་སྤངས་པ་ལས་ཤེས་བྱ་བ་ལ་མ་ཆགས་མ་ཐོགས་པ་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་བཅུ་གཅིག་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་བརྗོད་དོ་ཞེས་སོ། །ཐར་པའི་ཆ་ལ་ཕན་པ་ལ་སོགས་པ་འདི་རྣམས་སུ་ཇི་ལྟར་རིགས་པར་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱི་རྣམ་པ་དང་སྦྱོར་བ་ནི་ཡོན་ཏན་མཐོང་བ་དང་སྐྱོན་སྤོང་བ་དང་མཚན་ཉིད་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་སྔོན་མ་ཅན་གོམས་པར་བྱའོ། །རང་གི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དག་པ་རྫོགས་པ་དང་ཐབས་ལ་མཁས་པས་སྐལ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཕྲིན་ལས་བྱེད་དོ། །དེ་ལ། དངོས་པོ་ཤེས་པའི་བྱེ་བྲག་རྣམས། །རྣམ་པ་ཞེས་པ་མཚན་ཉིད་དོ། །དངོས་པོ་ནི་དམིགས་པ་སྟེ་བདེན་པ་བཞི་ལ་སོགས་པའོ། །དེའི་ཤེས་པ་དང་དེའི་ཆེད་དུ་བྱེ་བྲག་གང་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བར་སྒྲོ་འདོགས་པ་སྟེ། རྟག་པ་ལ་སོགས་པར་འཛིན་པ་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱི་གཉེན་པོའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་དེ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཞེས་པ་ནི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བར་རྣམ་པར་གཞག་གོ །དེ་རྣམས་ཀྱང་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་སྤྲོས་པར་སྒྲོ་འདོགས་པ་མཐའ་དག་ལས་ལོག་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཁོ་ནའི་རང་གི་ངོ་བོ་རྣམས་ཏེ། གདུལ་བྱའི་བསམ་པ་ཐ་དད་པའི་ངོར་དེ་དང་དེ་ལས་ལྡོག་པའི་དབྱེ་བས་ཐ་དད་པ་བཞིན་དུ་


DTG109_Page_0354
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཅོམ་ལྡན་འདས་མར་རྣམ་པར་གཞག་གོ །འདིར་ཡང་གནས་སྐབས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་འགའ་ཞིག་རྣམ་པར་འཇོག་པར་འགྱུར་རོ། །སྦྱོར་བ་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སྒོམ་པ་ཁོ་ནའོ། །རྒྱས་པར་ནི་བསྟན་བཅོས་སུའོ། །སྦྱོར་བའི་ཕན་ཡོན་བདུད་ཀྱི་མཐུ་བཅོམ་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི་ཡོན་ཏན་ཏེ། འདུན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སུ་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །སྐྱོན་རྣམས་ནི་སྦྱོར་བའི་བར་ཆད་དོ། །མཚན་ཉིད་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ་འདིས་མཚོན་པར་བྱ་བ་ཞེས་པ་ལ་སེམས་ཅན་གྱི་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཤེས་པའོ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཁྱད་པར་རོ། །རང་དང་གཞན་ལ་ཕན་པ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པའོ། །དེའང་ཕན་པ་ནི་འགྲོ་བ་ལྔ་ལས་རྣམ་པར་བཀྲོལ་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་སོ་སོར་འགོད་པའོ། །བདེ་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ལས་བཀྲོལ་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་འགོད་པའོ། །སྐྱོབ་པ་ནི་འཁོར་བ་པའི་སྡུག་བསྔལ་རྣམས་སྤང་བའི་ཆེད་དུ་ཆོས་སྟོན་པའོ། །སྐྱབས་ནི་སྐྱེ་བ་དང་རྒ་བ་དང་ན་བ་དང་འཆི་བ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཅན་གྱི་སེམས་ཅན་རྣམས་དེ་ལས་ཡོངས་སུ་གྲོལ་བའོ། །གནས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་འབྲེལ་པ་མེད་པའི་ཆེད་དུ་ཆོས་སྟོན་པའོ། །དཔུང་གཉེན་ནི་མཆོག་ཐོབ་པར་བྱེད་པའོ། །གླིང་ནི་རྒྱ་མཚོ་དང་ཆུ་བོ་དག་ལ་ཆུས་ཡོངས་སུ་བཅད་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་སྔོན་གྱི་མཐའ་འཁོར་བ་དང་ཕྱི་མའི་མཐའ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པས་ཡོངས་སུ་བཅད་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དེ་འདི་ལྟ་སྟེ་དེ་རྣམས་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་དང་མི་དམིགས་པ་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བར་ཡིན་ཞིང་དེ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ནི་གླིང་ངོ༌། །མ་རིག་པའི་སྒོ་ངའི་སྦུབས་སུ་ཡོངས་སུ་བཅིངས་པ་རྣམས་གང་སྣང་བར་བྱེད་པ་དེ་ཡང་གླིང་སྟེ་སྒྲོན་མ་དང་ཆོས་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་ཝ་ཡིག་ཕྱིས་པའོ། །གཞན་ཡང་གླིང་ཐོབ་པར་བྱེད་དུ་འཇུག་པས་ན་གླིང་སྟེ་དེད་དཔོན་ནོ། །དེའི་ལས་ཀྱང་གླིང་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་རིན་པོ་ཆེའི་གླིང་དུ་ཁྲིད་པར་བྱེད་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་གླིང་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །ཡོངས་སུ་འདྲེན་པ་ནི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་བསྐྱེད་དེ་གཟུགས་ནས་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་གྱི་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཆེད་དང་འགག་པ་མེད་པའི་ཆེད་དང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་ཆེད་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པའི་ཆེད་དུ་ཆོས་སྟོན་པའོ། །ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ནི་ལྷུན་གྱིས་མ་གྲུབ་པ་འབད་རྩོལ་དང་གཡོ་འགུལ་


DTG109_Page_0355
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འགྲོ་བ་དང་འོང་བདག་སྟེ་དེ་བཀག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐེག་པ་གསུམ་གྱིས་ངེས་པར་འབྱུང་ཞིང་དེའི་འབྲས་བུ་མངོན་དུ་མི་བྱེད་པའོ། །རྟེན་ནི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པའོ་ཞེས་པ་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་གོ །གང་མཚོན་པར་བྱ་བ་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ་ཞེས་པའོ། །ཡང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་ལས་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པའི་ཁྱད་པར་ཅི་ཞེ་ན། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་ནི་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་རྣམ་པ་སོ་སོར་ངེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པ་སོ་སོར་ངེས་པའི་ཡུལ་ཅན་རྣམས་ཏེ། །རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་ནི་རྣམ་པ་མཐའ་དག་གི་ཡུལ་ཅན་ནོ་ཞེས་པ་འདི་ནི་ཁྱད་པར་རོ། །ཡང་ན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་མཚན་ཉིད་པར་རྣམ་པར་གཞག་པ་སྟེ། རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་ནི་སྦྱོར་བ་པའོ། །ཡང་ན་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་ནི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་རྣམ་པར་གཞག་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་སྟེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ་རང་བཞིན་གྱིས་ཞི་བའི་རྣམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པ་འདི་ནི་ཁྱད་པར་གཞན་ནོ་ཞེས་འཕགས་པས་གསུངས་སོ། །གང་འདོད་པ་ཡང་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་ལ་སོགས་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ལ་ནི་སྒོམ་པ་གོང་ནས་གོང་གི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་གྱིས་བསྡུས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཟག་པ་མེད་པ་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་རིམ་གྱིས་སྐྱེའོ་ཞེས་པས་ལན་ཅིག་ལ་སྐྱེ་བ་དགག་པའི་ཆེད་དུ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་ལ་ཕན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཐ་སྙད་དུ་གསུངས་སོ། །ཞེས་ཁ་ཅིག་གོ་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་འགྲེལ་དུ་སེང་གེ་བཟང་པོས་བཤད་དེ། གནས་སྐབས་གཞན་རྣམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲངས་པ་ལས་འདིའི་ཡང་འདོད་པའོ་ཞེས་མཚོན་ནོ། །དེ་ཡང་འཕགས་པའི་བཞེད་པ་དང་འགལ་ཏེ། དེ་ལྟར་ནི་འཕགས་པས། མཚན་མེད་རབ་ཏུ་སྦྱིན་ལ་སོགས། །ཡང་དག་སྒྲུབ་ལ་མཁས་པ་ནི། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་རྟོགས་འདི་ལ། །ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པར་འདོད། །ཅེས་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་རྣམ་པར་བཤད་པར་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་ལྔ་པའི་གཞུང་བྲིས་པ། སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་བཟུང་སྟེ་ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང་མ་བྲལ་བར་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་ཞིང་མཚན་མར་ཡང་མི་བྱེད་ཅེས་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ་ཇི་སྲིད་དུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་


DTG109_Page_0356
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ཉིད་སྒོམ་ཞིང༌། མཚན་མར་ཡང་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་པའི་བར་དུའོ། །སླར་ཡང་རང་ཉིད་ཀྱིས་དད་པ་དང་བརྩོན་འགྲུས་དང་དྲན་པ་དང་ཏིང་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་རང་བཞིན་རྣམ་པ་ལྔ་པོ་ཐར་པའི་ཆ་ལ་ཕན་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བར་རྣམ་པར་བཤད་ནས། དད་པ་ལ་སོགས་པ་འདི་རྣམས་དབང་པོར་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ་དབང་པོའི་དོན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། འདི་རྣམས་དྲོད་ལ་སོགས་པ་ལ་དབང་པོ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་དགོངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་རྣམས་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་ལ་དབང་པོ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ན་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་དབང་པོ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་ཐལ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། སྔར་གྱི་རྟོགས་པའི་རྣམ་པ་རྣམས་འགལ་བའི་རྐྱེན་ཉེ་བར་གནས་པ་མེད་ན་ཕྱི་མར་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་པ་ནི་རིགས་པའོ། །སླར་ཡང་དད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་གསུངས་ནས། འདི་ཐམས་ཅད་ཐོས་པ་དང་བསམས་པ་ལས་བྱུང་བར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལས་དང་པོར་བསྟན་པ་ལ་འཇུག་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་ཐར་པ་ནི་བྲལ་བའི་ཁྱད་པར་ཏེ་དེའི་ཆ་ལ་ཕན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཐར་པའི་ཆ་ལ་ཕན་པའོ་ཞེས་ཏེ། དེ་མ་ཐག་རྒྱུད་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ནི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་ལ་ཕན་པ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །སླར་ཡང་གསུངས་པ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་སྐབས་སུ་བཤད་པའི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་ལ་ཕན་པ་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཡིན་ལ། འདི་ནི་སྦྱོར་བ་པའོ་ཞེས་སོ། །དེ་ལ་སྦྱོར་བ་ནི་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་ཁོ་ནའོ། །དེའི་འདི་ལྟ་སྟེ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་མཉམ་པ་དང་བྱམས་པའི་སེམས་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་ཅན་ནོ། །དེ་ལྟ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དྲོ་བར་གྱུར་པ་ལ་གནས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་བག་ལ་ཉལ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ལ་ཅི་ལྟར་འཐད་ཅེ་ན། དེའང་འཕགས་པས་གསུངས་ཏེ་བག་ལ་ཉལ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་མེད་པ་མ་རིག་པ་དང་ལྟ་པའི་ཟག་པས་བསྡུས་པའི་བག་ལ་ཉལ་རྣམས་ཡིན་གྱི་འདོད་པ་དང་སྲིད་པའི་ཟག་པས་བསྡུས་པ་རྣམས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསམས་བཞིན་དུ་སྲིད་པ་ལེན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པ་འདིས་ཏེ་འདིར་བག་ལ་ཉལ་གྱི་རྒྱུན་ལ་མངོན་པར་དགོངས་པས་སོ། །དེ་ལྟར་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་སྐབས་སུ། བཟོད་པ་


DTG109_Page_0357
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འབྲིང་ལ་དེའི་འདོད་ཆགས་དང་ལྡན་པའི་སེམས་མི་བསྐྱེད་དོ་ཞེས་ཕ་ལ་སོགས་པ་འཕགས་པས་རྣམ་པར་བཤད་པ། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པའི་སེམས་མི་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ལུས་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཐོབ་པ་དང་ཞེས་སོ། །གང་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་ཞི་བས་ཐམས་ཅད་ཇི་ལྟར་འགྱུར་དེ་ལྟ་བུའི་བག་ལ་ཉལ་ཞེ་སྡང་གི་རྒྱུན་སྤངས་པ་ནི་བག་ལ་ཉལ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའོ་ཞེས་བཤད་པ། དེ་ཡང་བག་ལ་ཉལ་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུངས་ལས་དང༌། འཕགས་པའི་གསུངས་ལས་གཞན་དུའོ་ཞེས་པས་མི་རིགས་སོ། །ཡང་འཕགས་པས་གསུངས་པ་རྩེ་མོར་གྱུར་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་སེམས་གྱ་གྱུ་མེད་པ་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམ་པར་དག་པ་ལས་སེམས་འཁྱོག་པོ་དང་བྲལ་བས་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ས་ལས་འདས་པ་ལས་གོང་ནས་གོང་དུ་ལུས་དང་ངག་དང་སེམས་ཡོངས་སུ་དག་པ་སེམས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ཀྱིས་སོ་ཞེས་སོ། །འདིར་འདས་པ་ནི་མོས་པ་པར་མངོན་པར་དགོངས་ལ། རྟོགས་པ་པ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་ཁོ་ནར་གསུངས་སོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་དུ་དགོངས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་རྒྱས་པར་བཤད་པར། སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པའི་སྐད་ཅིག་ལ་ནི་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་དང་འབྲེལ་པས་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་སར་ལྟུང་བ་སྲིད་དེ། དེ་ནི་ཁམས་གསུམ་པའི་གཉེན་པོར་འབྱུང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །སྡུག་བསྔལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་གནས་སྐབས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཐོབ་པ་ཡོངས་སུ་སྤོང་སྟེ། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པས་སོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ས་གཞན་དུ་ལྟུང་བ་ཡང་ཅི་ལྟར་སྲིད་དེ། ཚུ་རོལ་གྱིས་རྣམས་སུའང་མ་ཡིན་པ་དེ་ཅི་ལྟར་གོང་མ་རྣམས་སུ་འགྱུར། གང་ཡང་རིང་དུ་སོང་བའི་ས་ལ་མཚན་མ་མེད་པར་གཞན་གྱི་དོན་ལ་འཇུག་པ་ནི་འབད་པ་ཡོད་པ་ཁོ་ན་ལས་འབྱུང་གི་ཅིག་ཤོས་ལྟར་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དགོངས་པར་འཕགས་པ་དཔའ་བོས་གསུངས་པ། །ཡིད་ནི་མཆོག་ཏུ་གཡོ་བས་ལོག །དེ་ཕྱིར་དེ་ལ་དབུགས་མ་ཕྱུང༌། །ས་བཞིན་


DTG109_Page_0358
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཡོ་མེད་མ་ཐོབ་པར། །བརྟན་མེད་མི་གཡོའི་ས་རྟོགས་དཀའ། །ཞེས་སོ། །གང་ཡང་འཕགས་པ་ས་བཅུ་པར་ས་བརྒྱད་པ་ལས་གསུངས་པ། གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་རྣམས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པའི་སྒོ་རྣམས་ལ་འཇུག་པར་མི་མཛད་ན་དེའི་ཚེ་ཉིད་འདིའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སོ། །དེ་ལ་ལྡོག་པ་དང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ལྟར། མར་མེ་བཞིན་དུ་མྱ་ངན་འདས། །དེ་ཡི་སེམས་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ། །ཞེས་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སེམས་བསྐྱེད་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཐེག་པ་ལ་སྤྲོ་བའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་རྣམས་རིང་དུ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་མ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཀྱང་འདིར་དམ་པའི་ཆོས་པདྨ་དཀར་པོའི་མདོ་ཚད་མར་བྱས་ནས། ཇི་ལྟར་འཕགས་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་སོགས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ལ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་རྣམ་པར་གཞག་པ་གསུངས་པ་དེ་གཞིན་དུ་དགོངས་པ་ཅན་གྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དུས་རེ་ཞིག་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་རྒྱུན་དུ་ཆད་པ་གཟུགས་ནས་སོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་གསུངས་པ། དེ་ཉིད་འདིའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྱུར་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བྱ་བ་རྒྱུན་འཆད་དོ་ཞེས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་དེར་བརྒྱད་པ་ཀུན་འབྱུང་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་མ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཚད་མེད་པ་རྣམས་དགོས་ཏེ། གཞན་དུ་ན་སྐད་ཅིག་དགུ་པ་ལ་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པས་འགོག་པར་ལྟུང་ངོ་ཞེས་པ་འདིར་ཡང་དུས་རེ་ཞིག་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་རྒྱུན་འཆད་པ་འགོག་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །གང་ཡང་བརྟན་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ནོ་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བར་འཕགས་པས་གསུངས་པ། འདི་ལྟར་གྱུར་པའི་རྟོགས་པའི་གནས་སྐབས་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་ལྟུང་བ་སྤང་བའི་དོན་དུ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ལ་མངོན་པར་ཕྱོགས་པར་བྱེད་པའི་སེམས་པས་ཤེས་པ། དེར་ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་ལྟུང་བ་ནི་དུས་རེ་ཞིག་གཞན་གྱི་དོན་རྒྱུན་འཆད་པ་ཁོ་ནའོ། །སར་ལྟུང་བ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་སར་ལྟུང་བ་ནི་རྟོག་པ་སྟེ་གཞན་གྱི་དོན་ལ་དགའ་བ་དང་བྲལ་བའི་ངོ་བོའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བདག་


DTG109_Page_0359
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཉིད་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འགྱུར་དུ་ཆུག་ན་ཡང་དེའི་ཚེ་ནི་བརྗོད་པ་དང་འཆད་པར་འགྱུར་བའི་རིགས་པ་རྣམས་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འཕགས་པ་བྱམས་པས། དེ་ལྟར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གང་ལགས་ཞེས་ཞུས་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། འདི་རྣམས་ཀྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཟབ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་འདི་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མ་ཡིན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅི་ལྟར་ཞེ་ན། གང་གཞན་གྱི་དོན་ལས་བརྩམས་ཏེ་འཁོར་བ་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བ་ནི་འདི་རྣམས་ཀྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མ་ཡིན་པའོ། །བདག་གི་དོན་ལས་བརྩམས་ཏེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་པ་ནི་འདི་རྣམས་ཀྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །གཅིག་མ་བཏང་ན་ཅིག་ཤོས་གཏོང་བའི་ཕྱིར་གཉིས་ཀ་དག་མི་གཏོང་བ་མི་རིགས་ཤེ་ན། གཉིས་ཀར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་སྟེ་དེར་དེ་དག་གིས་ཡིད་འབྱུང་བ་མེད་པས་དེའི་ཕྱིར་གཉིས་ཀ་མི་གཏོང་བ་རིགས་སོ། །དེའི་ཚེ་དེ་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་ཀྱང་འདའོ་ཞེས་མི་རིགས་སོ་ཞེ་ན་སེམས་ལ་དབང་ཐོབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐབས་ལ་མཁས་པས་གང་འཁོར་བ་ཀུན་དུ་སྟོན་པ་དེ་ནི་འདིའི་འཁོར་བ་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བའོ། །གང་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་ཡིན་ལ་དམིགས་པ་མེད་པ་ལ་གནས་པ་ཡང་ཡིན་པ་དེ་འདིའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བའོ་ཞེས་སོ། །འདི་ལྟ་བུ་ཁོ་ན་ལ་དགོངས་ནས་སློབ་དཔོན་ཟླ་བ་གྲགས་པས། ས་བརྒྱད་པ་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཉི་མ་ཤར་བས་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་མུན་པ་བཞིན་སྤོང་ངོ་ཞེས་ཁམས་གསུམ་པ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་འབྱུང་བར་གསུངས་པ་ནི་དེ་ཉིད་འདིའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་སྟེ། འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བ་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པའི་དོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཁོར་བ་འགགས་ཀྱང་དབང་བཅུ་ཐོབ་པ་ལས་དེ་རྣམས་ཡིད་ཀྱིས་རང་བཞིན་གྱི་ལུས་སྣ་ཚོགས་པས་སྲིད་པའི་འཁོར་བར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་མི་འགལ་ལོ་ཞེས་རྣམ་པར་བཤད་དོ། །འཕགས་པ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྡེས་ཀྱང༌། ས་འདི་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་བསྐུལ་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བྱ་བ་ལྷག་མ་མངོན་


DTG109_Page_0360
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་འདུ་བྱེད་པ་བཟུང་ནས་སོ། །འདའ་བ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་མཐོང་བས་འདའ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་དག་ལ་སྟེ། དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསྒོམ་པའི་ལམ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གནས་པས་འདའ་བ་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་སའི་བསྒོམ་པའི་ལམ་རྒྱུན་ཆགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ངེས་པར་དཔྱད་དོ། །སླར་ཡང་འཕགས་པས། དེ་ནི་རྒྱུན་ཆགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། །ཆུང་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་རྣམས། །ཆུང་ངུའི་ཆུང་སོགས་དབྱེ་བ་ཡིས། །རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་རྣམ་དགུར་འདོད། །ཅེས་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་རྣམ་པར་བཤད་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པས་ནས་དགུ་པ་ལ་དེའི་གཉེན་པོར་ལམ་ཆེན་པོའི་ཆེན་པོའི་རྣམ་པར་འགྱུར་བཞེས་གསུངས་སོ། །ལམ་གྱི་རྣམ་པ་འདི་ནི་ས་བཅུ་པ་སྟེ་འདོད་ཁམས་སུ་ཐ་མ་ཡིན་ན་དེ་འཆད་པར་འགྱུར་བའི་ཚུལ་གྱིས་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་ལ་ཅི་ལྟར་རིགས། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་འདིའི་འགྲེལ་པར་འདོད་པའི་ཁམས་ལ་སོགས་པས་དགུ་རྣམས་སུ་རྣམ་པ་དགུ་རྒྱུན་ཆགས་སུ་འབྱུང་བ་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་མོ་ཞེས་སེང་གེ་བཟང་པོས་བཤད་པ། འཕགས་པའི་དགོངས་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་ན་འཐད་ཀྱི་གཞན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གང་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཤེས་པས་དང་མཐོང་བས་བལྟས་ནས་འདའོ་ཞེས་པའི་འདའ་བ་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་ལས་འདུག་པའོ་ཞེས་གསུངས་པ་དེ་ལ་འདའ་བ་ནི་ས་དང་པོ་ལ་སྟེ། ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དཔྱད་ཟིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཞན་དུ་ཡང་ཤེས་རབ་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་འགལ་བ་ལ་སོགས་པ་རྟོགས་པར་བྱ་སྟེ། ཆེན་པོ་འགའ་ཞིག་ལ་ཡང་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ན་བདག་མེད་པ་ལས་འཁྲུལ་བ་སྲིད་པས་སོ་ཞེས་པས་འདིར་ཅི་བྱ་ཞེས་པ་ཤིན་ཏུ་སྤྲོས་པ་ཆོག་སྟེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཇི་ལྟ་བར་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་འདི་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཉིད་ཤུ་རྩ་གཉིས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཁོ་ནའོ། །ཞེས་གནས་སོ། །དེ་ལ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་པོ་གསུམ་རྣམས་ཐོས་པ་དང་བསམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་དག་གིས་རབ་ཏུ་གྱུར་པའི་གནས་སྐབས་ཐར་པའི་ཆ་ལ་ཕན་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དང་ལས་དང་པོ་བའི་ས་དང་ཚོགས་ཀྱི་ལམ་དང་ཚོགས་ཀྱི་ས་ཡིན་ལ་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བར་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་རྣམས་ནི་ཆེན་


DTG109_Page_0361
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པོ་དང་འབྲིང་དང་ཆུང་ངུའི་གང་ཟག་གི་གདམས་ངག་གི་ཡུལ་རྣམས་ཏེ། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་དང༌། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པའི་རང་བཞིན་གོ་ཆའི་སྒྲུབ་པ་ཞེས་པར་ཡང་རྣམ་པར་གཞག་གོ །ཤེས་རབ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། དེ་ལ་གང་ལ་ལ་གཅིག་པུ་གཅིག་དབེན་པར་སོང་སྟེ་ལུང་གི་དོན་དཔྱད་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བའོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་ལ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་སྟེ་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ལ་སོགས་པའི་སྟོབས་ལས་སྐྱེས་པ་དེ་རིགས་པ་བསམས་པ་ལས་བྱུང་བའོ། །དེ་དག་གིས་ཐེ་ཚོམ་གྱི་རྩ་བ་ཕྱུང་བས་འབད་པ་བྱེད་པ་ལས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པ་ལས་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །བསྒོམ་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་དང་ཞི་གནས་ལྷག་མཐོང་དག་གོ །ཞི་གནས་རྫོགས་ནས་འཇུག་པ་ན་གང་ལྷན་ཅིག་སྤྱོད་པར་འགྱུར་བ་ཤེས་རབ་ལྟ་བ་དང་རིག་པ་དང་བློ་དང་སྣང་བ་དེ་ལྷག་མཐོང་ངོ༌། །དེ་གཉིས་ཀ་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་བོ། །དེའི་ཕྱིར་མཚན་མ་མེད་པ་ཉིད་དུ་དམིགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་རང་གི་རྒྱུད་ལ་འབྱུང་བ་ལས་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པར་བྱ་བས་ཤེས་རབ་དང་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ནི་ཐར་པའི་ཆ་ལ་ཕན་པའོ། །འདིར་ཐར་པ་ནི་བྲལ་བའི་ཁྱད་པར་ཏེ། དེའི་ཆ་ལ་ཕན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཐར་པའི་ཆ་ལ་ཕན་ཞེས་པའོ། །ཐོག་མར་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་བསྟན་པ་ལ་འཇུག་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་ཐོས་པ་དང་བསམས་པ་ལས་བྱུང་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་བརྒྱད་སྟོང་པར་གསུངས་པ། རབ་འབྱོར་དེའི་ཕྱིར་དེའི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམ་པར་བྱ་ཞིང་ཐབས་ལ་མཁས་པས་འབྱུང་བར་བྱའོ་ཞེས་སོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་རབ་ཏུ་གྱུར་པར་སོན་པ་སྟེ། དེ་ལ་འདིའི་སེམས་དཔའ་མངོན་པར་འདོད་པ་རྟོགས་པའོ་ཞེས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཚོག་ཉིད་དུ་བྱ་བའི་དོན་དུ་གང་མངོན་པར་འདོད་པ་དེ་ནི་ཆེན་པོ་སྟེ། ཆེན་པོ་ཉིད་དེ་འདིའི་ཡིན་པས་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའོ། །ཚིག་གཉིས་པོ་འདིས་སེམས་བསྐྱེད་གསུངས་སོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་


DTG109_Page_0362
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཆོས་མ་ལུས་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའོ། །ཐབས་ནི་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་ལ་དད་པ་དང༌། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་བརྩོན་འགྲུས་དང༌། དགེ་བ་འདོད་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་དྲན་པ་དང༌། བྱེད་པ་པོ་དང་ལས་དང་བྱ་བ་མི་དམིགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་དབང་པོའི་དོན་མེད་པའི་ཕྱིར་དབང་པོའི་ངོ་བོ་མ་ཡིན་པའི་དད་པ་དང་བརྩོན་འགྲུས་དང་དྲན་པ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་རང་བཞིན་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསག་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་དང་ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང་བྲལ་བ་ལས་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་ལྟུང་ངོ་ཞེས་པའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་གསུངས་པ། མཚན་མེད་རབ་ཏུ་སྦྱིན་ལ་སོགས། །ཡང་དག་སྒྲུབ་ལ་མཁས་པ་ནི། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་རྟོགས་འདི་ལ། །ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པར་འདོད། །སངས་རྒྱས་སོགས་དམིགས་དད་པ་དང༌། །སྦྱིན་སོགས་སྤྱོད་ཡུལ་བརྩོན་འགྲུས་དང། །བསམ་པ་ཕུན་ཚོགས་དྲན་པ་དང༌། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཏིང་འཛིན་དང༌། །ཆོས་རྣམས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས། །ཤེས་པའི་ཤེས་རབ་ཅེས་རྣམ་ལྔ། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་རྣོན་པོ་ཡིས། །རྟོགས་སླ་རྟུལ་པོས་རྟོགས་དཀར་བཞེད། ཅེས་སོ། །དད་པ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་པ་ཡང་རིགས་པ་སྟེ། དད་པས་ནི་རབ་ཏུ་དགའ་བའི་དངོས་པོ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལས་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་མོ། །བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པས་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གནས་སོ། །དྲན་པ་ཉེ་བར་གནས་པས་ནི་སེམས་མཉམ་པར་འཇོག་གོ །སེམས་མཉམ་པར་གཞག་པས་ནི་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཤེས་སོ། །ཇི་སྐད་དུ་གསུངས་པ། རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལས་དགའ་བ་སྐྱེའོ། །ཡིད་དགའ་བ་ལས་ལུས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པའོ། །ལུས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་ནི་བདེ་བ་མྱོང་བར་བྱེད་དོ། །བདེ་བར་གྱུར་པའི་སེམས་མཉམ་པར་འཇོག་གོ །སེམས་མཉམ་པར་གཞག་པ་ནི་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ་ཞེས་སོ། །འོ་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་བར་མར་གསུངས་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱོད་པ་མེད་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའོ་ཞེས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་འགའ་ལ་ཡང་སྤྱོད་པ་མེད་པ་དེ་ཁོ་ན་སྤྱོད་པ་སྟེ་གོ་ཆ་ལ་སོགས་པ་སྒྲུབ་པ་བཞིའི་ངོ་བོ་ཡིན་ལ། ལས་དང་པོ་པ་དེ་ཅི་


DTG109_Page_0363
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་ཅེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཉིད་དུ་གསུངས་པ་མ་ཡིན་ནམ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་ལྟར་ལས་དང་པོ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཞུས་པའི་མཐར་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་བཟུང་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་ཏེ། འདིས་ནི་གལ་ཏེ་ཡང་ལས་དང་པོ་པ་ལ་དོན་དམ་པའི་སྤྱོད་པ་མེད་མོད་དེའི་དོན་དུ་བསླབ་པར་བྱ་སྟེ། སློབ་པར་བྱེད་པ་ཁོ་ན་སྤྱོད་པའོ་ཞེས་བརྗོད་དོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ་ཞེས་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འདི་འདྲ་བ་ནི་ལས་དང་པོ་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་གོ་ཆའི་སྒྲུབ་པའོ། །དེར་འདིའི་དོན་དུ་གཉེར་བྱའི་དོན་དུ་གཉེར་བྱ་ཉིད་ཉེ་བར་སྟོན་པ་གདམས་པ་དང་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་སྟེ། ཐོབ་པའི་ཡོན་ཏན་ཡོངས་སུ་བསྲུང་བའི་དོན་གྱིས་མི་ཉམས་པར་བྱེད་པ་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་གདམས་པའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་མ་ཐོབ་པའི་ཡོན་ཏན་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་རྗེས་སུ་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །སེང་གེ་བཟང་པོ་ནི་རིམ་པ་བཞིན་དུ་ཉན་པའི་སྐབས་སུ་གཞུང་འཛིན་པའི་ཆེད་དུ་སློབ་པ་དང་སེམས་པའི་གནས་སྐབས་བཟུང་བའི་དོན་མི་བརྗེད་པའི་ཆེད་དང༌། བསྒོམ་པའི་གནས་སྐབས་སུ་སྔར་མེད་པ་བསྐྱེད་པའི་ཆེད་དུ་གསུམ་པོ་འདིའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་བར་མར། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ལ་མཚན་མར་མི་བྱེད་ཅིང་དམིགས་སུ་མེད་པ་ནི་གོ་ཆ་ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱིས་གོ་ཆའི་སྒྲུབ་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །དེ་བསམ་གཏན་རྣམས་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པར་འགྱུར་ཞིང་དེ་རྣམས་ཀྱི་རོ་མྱང་བར་ཡང་མི་བྱེད། དེ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་མི་འཕྲོག་ལ་དེ་རྣམས་ཀྱི་དབང་གིས་ཀྱང་མི་སྐྱེ་སྟེ། བསམ་གཏན་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དང་སྨོན་པ་མེད་པར་མཐོང་བས་གནས་ཀྱང་ཡང་དག་པའི་མཐའ་ཡང་མངོན་དུ་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གོ་ཆ་ཉིད་ཀྱིས་ཐབས་ལ་མཁས་པས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་ཆོས་ཉིད་དོ། །ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བསྔགས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་ཆེན་པོ་ཉིད་


DTG109_Page_0364
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དོ། །དེ་ལ་གོ་ཆ་ནི་ཡ་ལད་དང་སྲུང་བྱེད་དེ་དབུ་མའི་སྒྲུབ་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐམས་ཅད་དུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་ཚད་དུ་བྱ་བ་ལྟར་ཕ་རོལ་གནོན་པའོ། །ཇི་ལྟར་རྒྱལ་པོའི་རིགས་རྒྱལ་སྲིད་འདོད་པ་འགའ་ཞིག་དེ་ལ་ཕན་པའི་འདོད་པའི་སྤྲོ་བས་དང་པོར་གོ་གྱོན་ནོ། །དེ་ནས་འཇུག་སྟེ་གླང་པོ་ཆེ་ལ་སོགས་པའི་ཐེག་པ་ཞོན་ནོ། །དེའི་རྗེས་སུ་དཔུང་གི་ཚོགས་སོག་གོ །དེ་ནས་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ལས་རྒྱལ་ནས་ངེས་པར་བགྲོད་བྱའི་ས་རྣམས་སུ་ངེས་པར་འགྲོ་ཞིང་རྒྱལ་སྲིད་ཐོབ་བོ། །དེའི་རྗེས་སུ་རང་གི་དོན་བྱས་པ་ནི་སྙིང་རྗེ་དང་བཅས་པས་ཇི་ལྟར་རིགས་པར་སྐྱེ་དགུ་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྐྱོང་བ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྒྲུབ་པའི་རྟེན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱིས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཅན་བླང་བར་བྱ་བ་དང་དོར་བར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱིས་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྒྲུབ་པའི་དམིགས་པ་རྣམས་ལ་ཇི་ལྟར་རིགས་པར་དམིགས་ལ། གཞན་གྱི་དོན་དུ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདོད་པ། སྟོང་པ་ཉིད་དང་སྙིང་རྗེའི་སྙིང་པོ་ཅན་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྒྲུབ་པ་ལ་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ལས་མ་འདས་པར་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་འཇུག་པར་བྱའོ་ཞེས་གདམས་པ་ཐོབ་པ། སྒྲུབ་པ་དེའི་དམིགས་པའི་ངོ་བོ་བདེན་པ་ཤེས་པ། རྟེན་དཀོན་མཆོག་གསུམ་རིག་པ། ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བར་བྱེད་པ་མ་ཞེན་པ། མི་ལྡོག་པའི་ཆེད་དུ་ཕྱོགས་བཅུར་ལྟ་ཡང་ཡོངས་སུ་མི་ངལ་བ་ཐོབ་སྟེ། དེ་ལས་འདི་ཐེག་པ་གཞན་གྱིས་མི་འགྲོ་བའི་ཆེད་དུ་ལམ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་ཡང་འགྱུར་ཞིང༌། ཇི་ལྟར་རིགས་པར་སྤྱན་ལྔ་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་དང་མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་དག་ཀྱང་སྟེ་འཕགས་པའི་ས་ཡང་དག་པར་གནོན་ནོ་ཞེས་པ་གདམས་ངག་གི་རིམ་པས་ཐོབ་པའི་ཡོན་ཏན་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་འཕེལ་བའི་ཆེད་དང་མ་ཐོབ་པ་རྣམས་ཐོབ་པའི་ཆེད་དུ་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྤྲོད་བཅུག་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་གོ་ཆའི་སྒྲུབ་པ་རེ་རེ་ལ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་གནས་སུ་བཅུག་པ། སྦྱིན་བྱ་ལ་སོགས་པ་མི་དམིགས་པ་ལ་སོགས་པའི་གོ་ཆ་ཉིད་ཀྱི་གོ་གྱོན་ཏེ། འདི་ལ་བར་དུ་གཅོད་པའི་མདའ་ཐམས་ཅད་ཐོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །


DTG109_Page_0365
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེའི་རྗེས་སུ་གོ་བགོས་པར་བྱས་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་སྒོམ་པ་མངོན་པར་སྦྱོར་བ་ལས་འཇུག་པ་སྟེ། བསམ་གཏན་ལ་སོགས་པ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་མཐའ་དག་ལ་འཛེག་གོ །དེ་ནས་རྒྱུ་མཐར་ཐུག་པར་འགྲོ་བའི་དོན་དུ་ཚོགས་སོག་གོ །དེ་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་བར་བྱ་བ་རྣམས་སུ་ངེས་པར་འབྱུང་ཞིང་འབྲས་བུའི་ས་མནན་པའི་ཆེད་དུ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུ་ཞེས་པའི་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་བག་ཆགས་ཀྱི་རྣམ་པའི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་མ་ལུས་པ་སྤངས་པ་ལས་གནོན་ཞིང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ཡང་དག་པའི་མཐའ་རྟོགས་པ་བག་ཆགས་ཀྱི་མཚམས་སྦྱོར་བ་སྤངས་པ་འབྲས་བུའི་རང་བཞིན་མུར་ཐུག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་སྲིད་ཐོབ་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ལ་ནི་སྒྲུབ་པ་མེད་དོ། དེར་འབྲས་བུ་ཉིད་ཀྱི་བྱ་བ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་ཏེ་བྱ་བ་ནི་སྒྲུབ་པའོ། །དེའི་རྗེས་སུ་དམིགས་པ་མེད་པའི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོས་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱི་འཕེན་པ་ལས་དང༌། གདུལ་བྱ་སེམས་ཅན་གྱི་བསོད་ནམས་ཀྱི་དབང་ལས་ནམ་མཁའི་ཁམས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པར་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དེ། །དེའི་ཕྱིར་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་བརྒྱུད་པས་སྦྱོར་བའི་རང་བཞིན་ཚོགས་ཀྱིས་ནི་གོ་ཆའི་སྒྲུབ་པའོ། །དངོས་སུ་སྦྱོར་བའི་རང་བཞིན་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ནི་འཇུག་པའི་སྒྲུབ་པའོ། །ཆོས་མཆོག་ཆེན་པོ་ནི་བརྩེ་བ་ལ་སོགས་པའི་གཟུངས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པའི་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲུབ་པའོ། །མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་ནི་ས་རབ་ཏུ་དགའ་བའི་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲུབ་པའོ། །ཁྱབ་བྱེད་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་རང་གི་ངོ་བོ་དྲི་མ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་སའི་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲུབ་པའོ། །ཁྱབ་བྱེད་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལ་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ལ་གཞག་པར་བྱ་བའི་མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་དག་གི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ནི་གཉེན་པོའི་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་རྣམ་པ་བརྒྱད་དེ་ཁྱབ་བྱེད་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་ནོ། །ཁྱབ་བྱེད་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་གཞི་ཅན་དུ་གཞག་པར་བྱ་བ་ལམ་དེ་གཉིས་ཀའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན་ངེས་པར་འབྱུང་བར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ཆེད་དུ་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་མཐར་ཕྱིན་པའི་མཐར་ཐུག་པ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཇི་སྲིད་པ་དང་ནི་ངེས་པར་


DTG109_Page_0366
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འབྱུང་བའི་སྒྲུབ་པ་སྟེ་ཁྱབ་བྱེད་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཆེད་དུ་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པ་བདུན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་འབྲས་བུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་གཉིས་ཀྱི་རང་བཞིན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ཐོབ་པའི་ཆེད་དུ། ལམ་གྱི་ཡུལ་ཅན་ངེས་འབྱུང་ངོ༌། །ཞེས་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པར་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡང༌། འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་ཀྱིས། དེ་ལ་གོ་ཆ་དང་འཇུག་པའི་སྒྲུབ་པ་དག་གྲངས་ཇི་ལྟ་བར་བརྒྱུད་པས་དང་དངོས་སུ་སྦྱོར་བའི་རང་བཞིན་ཚོགས་དང་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ས་བསྡུས་པའོ། །ཚོགས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་ནི་བརྩེ་བ་ནས་བརྩམས་ནས་གཟུངས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པ་ནི་དངོས་སུ་སྦྱོར་བའི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་ཆོས་མཆོག་ཆེན་པོས་བསྡུས་པའོ། །ས་དང་པོ་རབ་ཏུ་དགའ་བའི་རང་བཞིན་གྱི་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་བདག་ཉིད་དོ། །ས་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་གཉེན་པོའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་ལམ་གཉིས་ཀའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན་དང་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་སྒྲུབ་པ་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་གཞིས་སོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །གང་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་དང་མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པ་དང་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་རྣམས་གོ་རིམས་བཞིན་སྒྲུབ་པ་བཞི་རྣམས་སོ་ཞེས་རྣམ་པར་གཞག་པ་དེ་ནི་མི་འཐད་དེ། དེ་ལྟ་ན་འཇུག་པའི་སྒྲུབ་པ་མཐོང་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་དུ་འགྱུར་གྱི། འདུན་སོགས་གསུམ་གྱི་དབྱེ་བ་ལས། །སྨོན་པའི་སེམས་ནི་རྣམ་པ་གསུམ། །འཇུག་པ་ཞེས་བྱའི་སེམས་རྣམས་ནི། །བཅུ་དགུ་རྣམས་སུ་འདོད་པ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པའི་དྲོད་ལ་སོགས་པ་འཇུག་པའི་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་མི་འགྱུར་རོ། །སེང་གེ་བཟང་པོས་འགྲེལ་བཤད་དུ་མཇུག་བསྡུ་བ་མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་བདག་ཉིད་ཁོ་ན་སའི་ཚོགས་སོ་ཞེས་ཏེ། གཉེན་པོའི་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་ས་བཅུ་པ་ཇི་སྲིད་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་གྱི་བཤད་པའི་རྣམ་པར་གཞག་པར་བྱ་བ་མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ངེས་པར་འབྱུང་བའི་སྒྲུབ་པ་ཁོ་ན་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདུན་པ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་གསུམ་ཡང་སྒྲུབ་པའི་རང་བཞིན་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་ལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཐར་


DTG109_Page_0367
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་སྒྲུབ་ཏུ་བཅུག་པ་ཉིད་དུའང་གསུངས་ལ་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་བཟུང་སྟེ། ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང་མ་བྲལ་བས་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་ཞིང་མཚན་མར་མི་བྱེད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་སྒྲུབ་པ་ལས། གཞན་པའི་སྒྲུབ་པའམ་གོ་ཆ་གཞན་མེད་དོ། །སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་ཀྱང་གཞུང་འགྲེལ་དུ་གོ་ཆ་ཆེན་པོ་བགོས་པ་ཞེས་པ་ནི་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་བཟུང་ནས་བསམ་པ་རྒྱ་ཆེ་བར་བསྟན་པའོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ནས་བཟུང་ནས་བདུན་པ་ཇི་སྲིད་པ་འབད་པ་དང་བཅས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པར་སྤྱོད་པའི་གནས་སྐབས་བསྟན་པའོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་གནས་པ་ཞེས་པ་ནི་བརྒྱད་པ་ནས་བཟུང་སྟེ་དོན་དམ་པར་སྤྱོད་པ་བསྟན་པའོ། །དེ་ལ་གོ་ཆ་ཆེན་པོ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་ལ་བརྩོན་པའི་ཕྱིར་བསམ་པ་རྒྱ་ཆེ་བ་ལས་དང༌། སྒྲུབ་པ་གཅིག་ཁོ་ནར་སྒྲུབ་པ་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པས་སྒྲུབ་པ་རྒྱ་ཆེ་བ་ནས་ཇི་སྲིད་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་གོ་ཆ་ཞེས་བརྗོད་དོ་ཞེས་པའི་མཐར་ཐུག་པ་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་ས་བཅུ་པའི་རྣམ་པར་བཤད་པར་གསུངས་པ། དེ་ལ་གོ་ཆ་ནི་སྨོན་པའོ་ཞེས་སོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་གང་འཕགས་པས། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་རྣམས་ནི་མཐོང་བ་ལ་སོགས་པའི་ལམ་གྱིས་བསྡུས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ལམ་གྱི་ཚོགས་ཞེས་བརྗོད་དོ་ཞེས་གསུངས་པ་དེ་ནི་འདི་རྣམས་ཀྱི་གནས་སྐབས་དེར་ཕལ་ཆེར་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་རྣམས་ཁོ་ན་བསྡུས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་ནི་ཕལ་ཆེར་ལམ་ལ་འཇུག་པ་ལ་གསུངས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཤེས་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་ཚོགས་ཀྱི་སའི་རྟེན་མ་གསུངས་པ་ཅི་ལྟར་ཞེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཁོ་ན་སྟེ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནས་བརྩམས་ནས་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་རྣམས་སུ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་སོ་ཞེས་པ་སྔར་བརྗོད་ཟིན་ཏོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། རྟོགས་པ་ཡི་ནི་ཆོས་དྲུག་གི །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པར། སེམས་བསྐྱེད་པ་ནས་བརྩམས་ནས་ཞེས་རྟོགས་པར་


DTG109_Page_0368
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱ་སྟེ། མདོའི་དོན་ཐམས་ཅད་ནི་དེའི་རྒྱན་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པས་བསྡུས་པ་མེད་དོ་ཞེས་སོ། །དྲོད་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི་འཇུག་པའི་སེམས་ཉིད་ཀྱི་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པས་བསྡུས་ལ། སྨོན་པའི་སེམས་རྣམས་མ་ཡིན་ཏེ། ཕལ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དྲོད་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ཀྱི་ཤུགས་ཀྱིས་འཐོབ་པས་བསྡུས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པ་རྒྱས་པས་ཆོག་གོ །དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་རྣམས་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དང་སྙིང་རྗེ་དབྱེར་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་ནང་དུ་འདུས་པ་ཁོ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་བསྒོམ་པར་བྱ་སྟེ། ཐུན་མོང་གི་སྒོ་ནས་ནི་སྔར་བཤད་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་པའི་རྣམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྐོར་བ་བསྒོམ་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་ཁོ་ནས་འདི་རྣམས་བྱང་ཆུབ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱོགས་ཏེ་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་རོ། །ཇི་སྐད་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་ལྔ་པར་གསུངས་པ། ཤ་རིའི་བུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་ནས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་རྣམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ནང་དང་ཕྱི་དང་ཕྱི་ནང་གི་ལུས་དང་ཚོར་བ་དང་སེམས་དང་ཆོས་རྣམས་ལ་ལུས་ལ་སོགས་པར་རྗེས་སུ་ལྟ་བས་གནས་ཤིང་ལུས་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་ལ་དེ་ཡང་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སོ་ཞེས་སོ། །འདིར་ནང་གི་ལུས་ནི་རང་གི་མིག་ལ་སོགས་པ་དྲུག་གོ །ཕྱི་ནི་རང་གི་ལུས་ལས་ཕྱི་རོལ་གྱི་འདུས་བྱས་སོ། །གཉིས་ཀ་ནི་ལྷག་མའི་རང་གི་ལུས་སུ་གཏོགས་པ་འབྱུང་བ་དང་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པའོ། །ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་ལུས་རྣམ་པ་གསུམ་ལ་དམིགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་སོ། །ཆོས་ནི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་རྣམས་སོ། །ལུས་ལ་སོགས་པའི་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་ནི་ལུས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཉིད་ལ་ལྟ་བའོ། །ལུས་ལ་སོགས་པའི་འདུ་ཤེས་དང་ལྡན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་འདི་ནི་ལུས་སོ་བདག་གི་ལུས་སོ། །རྟག་པའོ་མི་རྟག་པའོ་བདེ་བའོ་སྡུག་བསྔལ་བའོ་ཞེས་པ་འདི་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་སྟེ་དེ་ཡང་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་སྟེ་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །མི་དམིགས་པ་


DTG109_Page_0369
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང་བྲལ་བའི་སྒོ་ནས་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཐེག་པ་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྒོམ་པར་བྱ་སྟེ་སྔར་ཇི་སྐད་བརྗོད་པ་བཞིན་ནོ། །འོན་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སྒོམ་པ་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དཔུང་གཉེན་ཅན་རྣམས་ཁོ་ན་ལ་རིགས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་གྱིས་ཞུས་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཆོ་འཕྲུལ་བསྟན་པའི་མདོར་གསུངས་པ། འཇམ་དཔལ་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་དགེ་སློང་རྣམས་འབྱུང་སྟེ་དེ་རྣམས་མི་གཙང་བ་ལས་ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པར་སྟོན་པར་འགྱུར་བ་ནས། འདི་ཁོ་ན་དོན་དམ་པའི་བདེན་པའོ་ཞེས་པའི་བར་དུའོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་འདི་མེད་དེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་ཐམས་ཅད་དུ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་དོན་དུ་གཉེར་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་མཆོག་ཏུ་མི་དམིགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པ་སྒྲུབ་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འཁོར་བ་ལ་ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་བཞིན་ཡོན་ཏན་མཐོང་བ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཡང་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པ་སྒྲུབ་པའི་རྟེན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ལས་འཁོར་བ་བཞིན་དུ། མི་མཐུན་པར་མཐོང་བ། ཆོས་ཉིད་ཙམ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དག་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་མཐོང་བ་རྣམས་ཀྱང་དམིགས་པ་མེད་པའི་རང་བཞིན་སོ་སོར་རྟོག་པའི་དོན་ཁོ་ནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་རྣམས་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ། །གང་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་པར་གསུངས་པ། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་མི་དམིགས་པ་ཉིད་བཟུང་ནས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །མདོ་དེ་ཉིད་དུ་ཡང་གསུངས་པ། འཇམ་དཔལ་གང་གིས་ལུས་ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་པར་མཐོང་བ་འདི་ནི་ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའོ། །གང་གིས་ཚོར་བ་དང་སེམས་དང་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་མི་དམིགས་ཞེས་པ་ནས་ཇི་སྲིད་འཇམ་དཔལ་དེ་ལྟར་དོན་དམ་པར་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་རྣམས་བལྟ་བར་བྱའོ་དེ་ནས་ཇི་སྲིད་དུ་གང་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་དང་རང་བཞིན་གྱིས་གཡེང་བ་མེད་པར་ལྟ་བ་འདི་ནི་ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །འཇམ་དཔལ་གང་ལ་ལ་འདི་ལྟ་བུ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་རྣམས་ནས་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་


DTG109_Page_0370
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བརྒྱད་པའི་བར་དུ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་དེ་ནི་རྒལ་བ་ཕ་རོལ་དུ་འགྲོ་བར་པ་སྨྲའོ་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པའི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འདོད་པས་ཆོས་འདི་རྣམས་ལ་མོས་པར་བྱའོ་ཞེས་པའི་བར་དུའོ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡུལ་བསྟན་པའི་མདོར་ཡང༌། འཇམ་དཔལ་དབང་པོ་ལྔ་རྣམས་ཅི་ལྟར་བལྟ་བར་བྱ། སྨྲས་པ། ལྷའི་བུ་གང་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པར་དད་པར་བྱེད་པ་འདི་ནི་དད་པའི་དབང་པོའོ། །གང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་སེམས་འཕྲོ་བར་མི་བྱེད་དེ་རིང་བ་དང་ཉེ་བའི་འདུ་ཤེས་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཏེ་འདི་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་དབང་པོའོ། །གང་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་དམིགས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་དྲན་པ་ཉེ་བར་བྲལ་བ་མེད་པ་འདི་ནི་དྲན་པའི་དབང་པོའོ། །གང་ཆོས་ཐམས་ཅད་སོགས་པ་མེད་པ་ནས་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཇི་སྲིད་པ་འདི་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དབང་པོའོ། །གང་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་དང་བྲལ་བ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་བྲལ་བ་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པར་མཐོང་བ་འདི་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོའོ་ཞེས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྟོབས་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་ལམ་གྱི་ཡན་ལག་དང་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་རྣམས་ལ་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཤེས་ན་འོ་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཕྱི་མ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཅི་དགོས་ཤེ་ན། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ་དེ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་ཀྱི། མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་པ་རྣམས་ནི་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་དམིགས་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་དང་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་འདི་རྣམས་ཀྱི་ཡུལ་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་པས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་ཡང་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་གོམས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་བཅུ་གཉིས་རྣམས་སེམས་བསྐྱེད་པ་གསུམ་རྣམས་ཀྱིས་བསྡུས་པའོ། །དེ་ལྟར་ཚོགས་ཀྱི་སར་དད་པ་ལ་སོགས་པའི་དགེ་བས་སེམས་ཡོངས་སུ་བསྒོས་པ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་དང་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་དགེ་བ་བསགས་པ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཀྱིས་བསོད་


DTG109_Page_0371
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པ་ནི། ཡེ་ཤེས་ཚོགས་ནི་སྒྲུབ་དོན་དུ། །གྲངས་མེད་བསྐལ་པས་ངེས་འབྱུང་ལ། །མངོན་ཤེས་བརྟན་པ་གདམས་པ་ཡིས། །སྤྱོད་པའི་ས་ལ་རབ་ཏུ་འཇུག །ཅེས་པས་སོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་བཞི་པ་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་སྦྱོར་པའི་ལམ་འཇིག་རྟེན་པའི་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བ་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་བསྒོམ་པའི་ལམ་ངེས་པར་བྱེད་པ་བསྟེན་པ་ལ་ཕན་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དབང་པོ་དང་སྟོབས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དེ་འཇུག་པའི་སྒྲུབ་པ་ཡང་རྣམ་པར་གཞག་གོ །དེ་ལ་མོས་པ་ནི་དད་པ་ལ་སོགས་པ་དམིགས་པ་ལྔ་ལ་ཡོན་ཏན་དུ་འཛིན་པ་ཕ་རོལ་གྱི་གདམས་པ་དང་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་དང་འབྲེལ་བ་ཡོངས་སུ་དག་པ་སྟེ་མཐར་ཐུག་པར་སོང་བ་ན་རང་ཉིད་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་མོས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱི་སྦྱོར་བ་བུད་ཤིང་གཞན་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་མེ་བཞིན་དུ་གོང་ནས་གོང་དུ་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བར་བྱེད་པས་རབ་ཏུ་གྱུར་པའི་སྦྱོར་བ་ནི་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བ་སྟེ་བར་ཆད་མེད་ན་མཐོང་བའི་ལམ་ཤིན་ཏུ་ཉེ་བར་བསྐྱེད་པའོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་བསམ་གཏན་དང་གཟུགས་མེད་པ་ལ་བརྟེན་པ་ཉིད་ཀྱིས་བསྒོམ་པའི་ལམ་མོ། །ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་བསྒོམ་པའི་ལམ་ནི་མོས་པ་དང་བསྔོ་བ་དང་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་རྣམས་སོ། །གང་ཟག་པ་མེད་པ་ནི་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་དང་ཤིན་ཏུ་དག་པ་དག་གོ་ཞེས་འཕགས་པའོ། །དགོངས་པ་ངེས་པར་འགྲེལ་པའི་མདོར་ཡང༌། འདིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་དགེ་བ་རྣམས་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་ཞིང་འདི་ཉོན་མོངས་པ་ཡང་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ལ་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོའི་མོས་པ་ལ་འཇུག་པ་ནའོ་ཞེས་སོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པས་འབྱེད་པ་ནི་ངེས་པར་འབྱེད་པ་སྟེ་མཐོང་བའི་ལམ་མོ། །དེ་བསྟེན་པ་ནི་ཆ་སྟེ་ཐོབ་པའོ། །དེ་ལ་ཕན་པ་ནི་ངེས་པར་འབྱེད་པ་བསྟེན་པ་ལ་ཕན་པའོ། །ལ་ལར་གསལ་བའི་དབྱེ་བ་ལས་མང་པོའི་ཚིག་སྟེ། དྲོད་རྣམས་དང་རྩེ་མོ་རྣམས་དང་བཟོད་པ་རྣམས་དང་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་རྣམས་སོ་ཞེས་སོ། །གྱུར་པའི་སྒྲ་ནི་ཁ་ཅིག་ཏུ་སྤྱིར་བརྗོད་པའོ། །གྱུར་པ་དང་རྣམ་པ་དང་བྱེ་བྲག་རྣམས་དོན་གཅིག་གོ་ཞེས་ཆུར་ལྷུང་ངོ༌། །དྲོ་བར་གྱུར་པ་


DTG109_Page_0372
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང་རྩེ་མོར་གྱུར་པ་དང་བཟོད་པར་གྱུར་པ་དང་ཆོས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའོ་ཞེས་སོ། །དེ་རྣམས་ནི། ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་རྣམས་ཀྱང་སྟེ། །ངེས་པར་བྱེད་པ་ནི་ངེས་བྱེད་དེ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ངེས་པའོ། །དེའི་ཡན་ལག་རྣམས་ནི་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་དང་ཆེན་པོའི་ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱིས་ཕྱེ་བ་བཞིའོ། །དྲོད་ནི་གཙུབ་ཤིང་གཙུབས་པ་ན་མེ་བཞིན་དུ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མེའི་སྔ་ལྟས་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །རྩེ་མོ་ནི་གེ་བའི་རྩ་བ་གཡོ་བའི་རྩེ་མོ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །བཟོད་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ལ་བཟོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་མཆོག་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །སླར་ཡང་དྲོད་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སོ་སོར་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱིས་བཅུ་གཉིས་སུ་རབ་ཏུ་དབྱེའོ། །ཇི་ལྟར་བཟོད་པ་ཆེན་པོ་སྐད་ཅིག་གཅིག་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་མཆོག་རྣམས་ཀྱང་ངོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་དེ་ནི་རང་གི་དོན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པས་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་ཡིན་གྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་མ་ཡིན་ཏེ། གཞན་གྱི་དོན་ལ་རིམ་པ་ཉིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་སྲིད་པའི་ཕྱིར་དེ་དང་འདི་མི་འགལ་ལོ། །དྲོད་ལ་སོགས་པ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་གསུམ་ཐོབ་པ་ལ་རྒྱུ་སྟེ། འགའ་ཞིག་གི་རིགས་ལ་སོགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་དམན་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱང་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་པ་དག་གི་དྲོད་ལ་སོགས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ནམ་ཡང་ཐོབ་པར་མི་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་དྲོད་གསུམ་པོ་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བར་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོའི་མོས་པའི་རང་བཞིན་ལ། སླར་ཡང་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་པའི་དབྱེབས་མོས་པ་དགུ་རྣམས་རང་གི་དོན་གྱི་སྟེ། གང་རྣམས་ཀྱིས་རང་དོན་ཁོ་ན་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ཅིང་གཞན་དོན་ཀྱང་ཆེད་དུ་བྱ་བའི་ངོ་བོས་སོ། །རྩེ་མོ་གསུམ་པོ་དེ་ལྟ་བུའི་རང་བཞིན་ལ་དེ་ལྟ་བུའི་མོས་པ་དགུ་རྣམས་རང་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་སྟེ་འདིར་སྦྱོར་བ་ནི་བར་ཆད་དང་བཅས་པའོ། །བཟོད་པ་གསུམ་དེ་དེ་ལྟ་བུའི་རང་བཞིན་ལ་དེ་དེ་ལྟ་བུའི་མོས་པ་དགུ་རྣམས་གཞན་དོན་གྱི་སྟེ་འདིར་སྦྱོར་བ་ནི་བར་ཆད་མེད་པ་ཡིན་ལ། གང་གིས་ན་གང་རྣམས་ཀྱིས་གཞན་ཁོ་ནའི་དོན་དུ་འགྱུར་ཞིང་རང་གི་དོན་འགོག་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། གཞན་གྱི་དོན་དང་འགལ་བ་མེད་པས་དེ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་མོས་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་སྒོམ་པར་བྱེད་པའི་


DTG109_Page_0373
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྲོ་བའི་ཆེད་དུ་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མཛད་པའི་བསྟོད་པ་དང་བཀུར་པ་དང་བསྔགས་པ་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བས་དེ་ལྟ་ཁོ་ནར་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་ནོ། །ཆོས་མཆོག་མོས་པ་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་གྱུར་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ནི་ཆུང་ངུའི་རྣམ་པ་ལ་མོས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མངོན་པར་འདུས་བྱས་པའི་བསོད་ནམས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་བདེན་པ་གཉིས་ལས་མ་འདས་པས་ཡོངས་སུ་བསྔོས་ནས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཏུ་བྱེད་དོ། །འབྲིང་གི་རྣམ་པ་ལ་རང་གིས་ཡོངས་སུ་བསྔོས་པའི་བསོད་ནམས་མངོན་པར་འཕེལ་བའི་དོན་དུ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་དམིགས་ནས་རབ་ཏུ་དགའ་བའི་སེམས་ཀྱིས་དོན་དམ་པར་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཉིད་དུ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བས་རང་དང་གཞན་གྱི་བསོད་ནམས་བྱ་བ་ཉམ་པ་ཉིད་ཐོབ་བོ། །རེས་འགའ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་སྔོན་མ་ཅན་གྱིས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་བསྔོ་ཞེས་པ་འདི་དགལ་རིམ་པ་ངེས་པ་མེད་དོ། །ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་དང༌། རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་འདི་དག་འདུན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ན་ཡང་ཡོད་དེ་འོན་ཀྱང་འདིར་དེ་ལ་ལྟོས་པས་རབ་ཏུ་གྱུར་པ་དག་གོ་ཞེས་རྣམ་པར་གཞག་གོ །ཆེན་པོའི་རྣམ་པ་མོས་པ་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་གྱུར་པ་མཐར་ཐུག་པའི་རང་བཞིན་ནས་བཟུང་ནས་སེམས་རང་དབང་དུ་བྱས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བདག་དང་བདག་གི་བདག་དུ་ཞེན་པ་མེད་པས་སེམས་དུལ་བ་དང༌། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་བདག་དང་བདག་གི་བདག་གིར་མི་འདུད་པས་ང་རྒྱལ་བ་མེད་པ་དང་ལྡན་པ་དང༌། རང་དང་གཞན་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་དང༌། བདུད་ལ་སོགས་པས་བྱས་པའི་ཉེ་བར་འཆེ་བའི་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སྒྲུབ་པར་རུང་བ་དང༌། རང་གི་རྟེན་གྱི་ཡུལ་མཆོད་བྱ་ཉིད་དུ་བྱེད་དོ་ཞེས་པ་བྱེད་པར་རྣམ་པར་གཞག་གོ །སཱནྟི་པས་ནི་སེམས་དུལ་བ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པ་དྲུག་པོ་འདི་རྣམས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱིར་བཤད་དོ། །ངེས་པར་འབྱེད་པ་བསྟེན་པ་ལ་ཕན་པ་འདི་རྣམས་ཀྱང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་ཁོ་ནའོ་ཞེས་པས། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པ་བཞི་བསྟེན་པའོ། །དེ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་གཟུང་


DTG109_Page_0374
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྟེ། གཟུང་བྱར་རྣམ་པར་རྟོག་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལོག་པར་རྟོག་པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྟེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་དང༌། གཉིས་ཀ་ལ་དམིགས་པ་དང་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱི་དངོས་པོ་ལ་དམིགས་པའོ། །དང་པོ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལ་གྲགས་པའི་དངོས་པོ་ལ་དང༌། ཕྱི་མ་ནི་དེའི་གཉིས་པ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ལ་གྲགས་པ་ལ་སྟེ། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་དང་པོ་ནི་དྲོད་རྣམས་ལའོ། །གཉིས་པ་ནི་རྩེ་མོ་རྣམས་ལའོ། །རྣམ་པ་གཉིས་ནི་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྟེ་ཡོད་པ་མིན་པ་ཁོ་ནའི་འཛིན་པ་པོར་རྟོག་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ལ། སྐྱེས་བུ་རྫས་སུ་ཡོད་པ་ལ་དམིགས་པ་དང་སྐྱེས་བུ་བཏགས་པར་ཡོད་པ་ལ་དམིགས་པའོ། །སྒྱུ་མའི་རང་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བཏགས་པ་རྣམས་ཏེ། དེ་དག་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བཟོད་པ་རྣམས་ལ་དང་ཆོས་མཆོག་རྣམས་ལའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞི་པོ་འདི་རྣམས་ཀྱང་ཡུལ་གྱི་དབྱེ་བས་སོ་སོར་དབྱེ་བ་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་དང་པོའི་གཟུང་བྱའི་དངོས་པོ་རྣམས་ནི་མ་རིག་པ་དང་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སོ། །གཉིས་པའི་ཕུང་པོ་དང་སྐྱེ་བའི་སྒོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སོ། །འཛིན་པའི་ཡུལ་དང་པོ་ནི་བདག་རང་དབང་ཅན་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོས་སོ། །གཉིས་པ་ནི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་རྟེན་གྱིས་སོ། །འདི་རྣམས་ཀྱང་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་སྤང་བར་བྱ་བ་སྟེ། གང་འཕགས་པ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྡེས་གསུངས་པ། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞི་པོ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོའི་མཐོང་བའི་ལམ་མོ་ཞེས་སོ། །ཆོས་མངོན་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་པར་ཆོས་ཀྱི་བཟོད་པ་དང་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གཟུང་བར་རྟོགས་སོ། །རྗེས་སུ་རྟོགས་པའི་བཟོད་པ་དང་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱི་འཛིན་པ་རྟོགས་པས་སོ། །བཟོད་པ་དང་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་མཚན་མ་མེད་པར་སྤྱོད་པའི་རྣལ་འབྱོར་ཅན་དུ་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་པ། འདིར་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་དག་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་སོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མཚན་མ་མེད་པར་སྤྱོད་པ་ཉིད་དེ་དེ་དག་ཏུ་སྒྲོ་མ་བཏགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཡང་མདོ་སྡེ་རྒྱན་དུ། དྲོད་དང་རྩེ་མོ་དང་བཟོད་པ་དང་ཆོས་མཆོག་རྣམས་ལ་གོ་རིམས་བཞིན་འདི་རྣམས་སྤོང་བར་གསུངས་ལ་དེ་ནི་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་ལྷག་པར་མོས་པ་བྱས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དྲོད་ལ་སོགས་པ་བཞི་ནི་མོས་པ་བརྟན་


DTG109_Page_0375
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་དང་ཡོན་ཏན་གྱི་སོ་སོར་གནས་སུ་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་སར་བརྗོད་དོ། །དེ་ལྟར་ནི་སེམས་མཉམ་པར་གཞག་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པ་ཉིད་དུ་སྒོམ་པ་པོ་གང་གི་ཚེ་དོན་ཐ་དད་པར་གྱུར་པའི་མངོན་པར་ཞན་པ་མེད་པ་ལས། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་ཅུང་ཟད་གསལ་བས་ཡིད་ཙམ་ཁོ་ནར་ལྟ་བ་དེའི་ཚེ་འདིའི་དྲོ་བར་གྱུར་པའི་གནས་སྐབས་ཏེ་དེ་ཁོ་ན་སྣང་བ་ཐོབ་པ་ཞེས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་བརྗོད་དོ། །དེའི་རྗེས་སུ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་འབྲིང་དུ་གསལ་བ་ནི་རྩེ་མོ་སྟེ་སྣང་བ་མཆེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནོ། །གང་གི་ཚེ་སེམས་ཙམ་ལ་གནས་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་ཤིན་ཏུ་གསལ་བ་སྐྱེ་བ་དེའི་ཚེ་བཟོད་པའི་གནས་སྐབས་ཏེ། གཟུང་བའི་རྣམ་པ་མེད་པར་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་དོན་གྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ལ་ཞུགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནོ། །གང་གི་ཚེ་ཡང་དོན་འཛིན་པར་བྱེད་པའི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་སྣང་བ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་རྫོགས་པར་གྱུར་པར་དེའི་ཚེ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་གི་གནས་སྐབས་ཏེ་དེ་ཁོ་ན་བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །དེའི་དེ་མ་ཐག་པའི་སྐད་ཅིག་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མངོན་དུ་བྱེད་པ་མཐོང་བའི་ལམ་མངོན་སུམ་པའི་གཉེན་པོ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ཁོ་ན་ལ་ཐམས་ཅད་སྤོང་བར་བྱེད་དོ། །གང་འདོད་པ་ཡང༌། སེང་གེ་བཟང་པོས། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞི་རྣམས། རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པས་བསྡུས་པ་མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་དག་ཁོ་ན་ལ་སྤང་བར་བྱ་བའོ་ཞེས་བཤད་པ་དེ་མི་འཐད་དེ། དེའི་ཚིག་དང་སྣང་བ་ཐོབ་པ་ལ་སོགས་པ་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་དང་འགལ་ལོ། །ཅི་སྟེ་གཉེན་པོ་མཐོང་བའི་ལམ་མོ་ཞེས་པས་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཉེ་བར་མཚོན་པ་སྟེ། རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ལ་ཡང་འཕགས་པས་བཞེད་དོ་ཞེ་ན། དེའི་ཚེ་མདོ་སྡེ་རྒྱན་དུ་གསུངས་པའི་རིམ་པ་དང་འགལ་ཏེ། དེར་ནི་དེ་ལྟར་བཤད་ཟིན་པའི་དྲོ་བར་གྱུར་ཕ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའོ། །འདི་ལས་ཕ་རོལ་དུ་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་གཉིས་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུང་འཛིན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་གོ །དྲི་མ་དང་


DTG109_Page_0376
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྲལ་བ་སྟེ་མཐོང་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་འདིའི་གནས་ཡོངས་གྱུར་པ་སྟེ། །ས་ནི་དང་པོ་ཡིན་པར་འདོད། །དེ་འདིའི་བསྐལ་པ་དཔག་མེད་ཀྱིས། །ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གཉེན་པོའི་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲུབ་པའི་སྐབས་སུ་ནི། དང་པོའི་གཟུང་བྱའི་དངོས་པོ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དང་རྨི་ལམ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སོ། །གཉིས་པ་ནི་གཟུང་བྱའི་གཉེན་པོའི་དངོས་པོ་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པ་རྣམས་སོ། །འཛིན་པ་ཡང་སྟེ་ཡུལ་དང་པོ་ནི་གང་ཟག་རྫས་སུ་ཡོད་པ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །གཉིས་པ་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པ་གང་ཟག་བཏགས་པར་ཡོད་པའོ། །མཐོང་ཞེས་བྱ་དང་བསྒོམ་པ་ཞེས། །བྱ་བའི་ལམ་ནི་སོ་སོ་ལ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམ་བཞི་ཡི། །གཉེན་པོ་རྣམ་པ་བཞི་དང་ནི། །ཞེས་མདོར་བསྟན་པ། རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པས་བསྡུས་པའི་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་སྤང་བར་བྱ་བ་འདིའི་ཡང་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོ་ནི་འཇུག་པའི་ཕྱོགས་ལ་བརྟེན་པ་སྟེ། གང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་བླང་བར་བྱ་བ་དེ་འདིའི་འཇུག་པའི་ཕྱོགས་ཏེ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཉིད་དང་རིགས་དང་ལམ་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཟུང་བྱའོ། །གཉིས་པ་ནི་ལྡོག་པའི་ཕྱོགས་ལ་བརྟེན་པ་སྟེ། གང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤང་བར་བྱ་བ་དེ་རྣམས་འདིའི་ལྡོག་པའི་ཕྱོགས་ཁམས་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པའི་ཆོས་དང་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཏེ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཟུང་བྱའོ། །གསུམ་པ་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སེམས་ཅན་རྫས་སུ་ཡོད་པ་ལ་བརྟེན་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱིའོ། །འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་སྤངས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ལ་མཐོང་བས་སྤང་བྱ་རྣམས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འདི་ལྟ་བུའི་ཆོས་རྣམས་ལ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱི་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པ་ཞེས་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་ལྷག་པར་མོས་པ་སྟེ་འདིར་བརྗོད་པར་འདོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འཛིན་པ་རྫས་སུ་ཡོད་པའི་ཆོས་རྣམས་ནི་འཛིན་པ་དང་འདོར་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཏེ། དེ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམས་འཕགས་པ་རྣམས་


DTG109_Page_0377
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀྱིས་སྤངས་པས་སོ། །བཞི་པ་སེམས་ཅན་བཏགས་པར་ཡོད་པ་ལ་བརྟེན་པ་ནི་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིའོ། །དེའི་དབྱེ་བ་ཆེད་དུ་བྱ་བ་ཇི་ལྟ་བར་ངེས་པར་མི་འབྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་མ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ལ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ལ་ནི་དང་པོ་ཡང་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་བདག་དེའི་དུས་ན་རྨ་བྱའི་རྒྱལ་པོ་ཡན་ལག་མ་སྨད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་དེ་ནི་ཐ་སྙད་པ་སྟེ་དོན་དམ་པ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་ནི། དང་པོའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིར་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་རྣམས་ཀྱི་མདོར་བསྡུས་པ་དང༌། རང་གི་མཚན་ཉིད་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱས་པ་ཞེས་པ་མདོར་བསྡུས་པ་དང་རྒྱས་པ་ལ་སོགས་པ་གཟུང་བྱའོ། །གཉིས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མི་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་གཟུང་བྱའོ། །གསུམ་པའི་རྫས་སུ་ཡོད་པའི་འཛིན་པ་པོས་སེམས་ཅན་རྣམས་གདགས་པར་བྱ་བའོ། ཞེས་པས་སེམས་ཅན་བཏགས་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡུལ་ལོ། །བཞི་པའི་གདགས་པར་བྱ་བ་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སོགས་པ་དང་དེའི་རྒྱུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཡུལ་ལོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་འདི་རྣམས་ཀྱང་བློ་དམན་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྟོགས་པའི་དོན་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་མར་སོ་སོར་རྣམ་པ་དགུར་དབྱེ་བར་མཛད་དོ། །ཤེས་རབ་རྣོན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་བརྙས་པ་སྤང་བའི་ཆེད་དུ་ཤིན་ཏུ་ཕྱེ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བཞི་པོ་ཁོ་ནས་རྟོགས་པར་སླའོ་ཞེས་ཁ་ཅིག་ཏུ་རྣམ་པ་དགུར་ཡང་དབྱེ་བ་མ་བྱས་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་ཁོ་བོས་ཀྱང་ངོ༌། །སྤང་བར་བྱ་བ་འདི་རྣམས་ལས་སྣ་ཚོགས་སུ་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དག་རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པར་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་སྦྱོར་བའི་གནས་སྐབས་སུ་སྤང་བར་བྱ་བ་དག་གོ །གཉིས་པ་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དག་དངོས་གཞིའི་གནས་སྐབས་སུ་སྤང་བར་བྱ་བ་དག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱིའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་མར་གསུངས་པ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དེ་གང་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་ན། ཁམས་གསུམ་པ་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སོ། །བར་མར་ཡང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་འདོད་པ་དང་གཟུགས་དང་གཟུགས་


DTG109_Page_0378
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མེད་པའི་ཁམས་སུ་སྐྱེ་བ་མ་ལགས་སོ། །ཤའ་རིའི་བུ་ཁམས་གསུམ་པའི་རང་བཞིན་མི་དམིགས་པས་སོ་ཞེས་སོ། །འཕགས་པས་ཀྱང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འདི་བརྒྱད་ནི་ཁམས་གསུམ་པར་འདོད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །སླར་ཡང་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་བཟོད་པ་འདི་སྐྱེས་པ་ན་འདོད་པ་དང་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ཉོན་མོངས་པ་བརྒྱ་རྩ་བརྒྱད་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞིས་བསྡུས་པ་སྤོང་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་སོ། །འདིར་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞི་རྣམས་ལས་སོ་སོར་རྣམ་པ་དགུར་ཕྱེ་བས་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་སྟེ་ཁམས་གསུམ་དུ་གྲངས་བརྒྱ་རྩ་བརྒྱད་དུ་འགྱུར་རོ། །འོ་ན་འཆད་པར་འགྱུར་བའི་ཚུལ་གྱིས། རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ལམ་གཉིས་ལ། བཅུ་དྲུག་པ་ལ་སོགས་པ་གཉེན་པོའི་རྣམ་པ་བཅོ་ལྔ་རྣམས་ཀྱིས་བཅུ་དྲུག་པ་ལ་སོགས་པས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྣམ་པའི་དབྱེ་བ་བཅོ་ལྔ་རྣམས་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཁོ་ནར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བདུན་ཅུ་རྩ་གཉིས་པོ་འདི་རྣམས་སྤོང་བར་རིགས་ཀྱི། ཅི་ལྟར་འདོད་པ་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་བརྗོད་ཅེ་ན། བདེན་ཏེ། འོན་ཀྱང་ཁམས་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པ་ཉོན་མོངས་པ་བརྒྱ་རྩ་བརྒྱད་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་གྱི་གནས་སྐབས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་གང་དེ་འདིར་སྤོང་བ་སྟེ། ཤུགས་ཀྱིས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བདུན་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཁོ་ནའོ་ཞེས་པ་དོན་གྱིས་མི་འགལ་ལོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་རྟོག་པར་བཞིའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་པོ་ཁམས་གསུམ་དུ་བརྒྱ་དུ་འགྱུར་བ་རྟོགས་པར་སླ་བ་ཉིད་ཀྱིས་མ་བརྗོད་པ་རྣམས་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་དག་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པའི་ཕྱིར་དང་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་སོགས་པར་མངོན་པར་ཞེན་པའི་ངོ་བོ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གིས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་མ་རིག་པའི་ནང་དུ་འདུས་པ་རྣམས། ས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་མ་རིག་པ་སྤངས་པས་སྤོང་པ་དེ་བཞིན་དུ་བརྗོད་པར་འདོད་པ་མེད་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་དབྱེ་བ་རྣམས་དང་བརྗོད་པར་འདོད་པ་མེད་པའི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་དབྱེ་བ་རྣམས་ཀྱང་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་གཉེན་པོ་རྣམ་པ་དགུ་རྣམས་ཀྱིས་མ་རིག་པ་དགུ་སྤངས་པ་ཁོ་ནས་སྤོང་ལ།


DTG109_Page_0379
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སུ་ཡང་གཉེན་པོ་རྣམ་པ་བཅོ་ལྔས་མ་རིག་པ་རྣམ་པ་བཅོ་ལྔ་སྤངས་པ་ཁོ་ནས་སོ། །གཉེན་པོའི་རྣམ་པ་བཅོ་ལྔ་རྣམས་ཀྱིས་མ་རིག་པའི་རྣམ་པ་བཅོ་ལྔ་རྣམས་ནི་སྔར་དང་འདྲ་བར་གདུལ་བྱའི་ངོར་གསུངས་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་གཟུང་བ་དང་རྫས་སུ་ཡོད་པའི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པ་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་བདུན་ཅུ་རྩ་གཉིས་སྤོང་ངོ༌། །མ་རིག་པའི་རྣམ་པ་གཞན་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་དབྱེ་བར་མ་གསུངས་པ་རྣམས་ནི་གཉེན་པོའི་རྣམ་པ་གཞན་རྣམས་ཀྱིས་སྤོང་ངོ༌། །བསམ་གཏན་བཞི་པ་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་སུ་ཡང་གདོན་མི་ཟ་བར་འདི་ལྟར་གདམས་པར་བྱའོ། །གཞན་དུ་ན་འཆད་པར་འགྱུར་བའི་རྣམ་པར་གཞག་པ་དང་ཅི་ལྟར་མི་འགལ། འཕགས་པས་མཛད་པའི་རྣམ་པར་གཞག་པ་རྣམས་ལ་ཕན་ཚུན་འགལ་བ་རྨི་ལམ་ན་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་པ་རྒྱས་པས་ཆོག་གོ །རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རྣམ་པ་འདི་ལྟ་བུ་རྣམས་སྔར་ཉིད་དུ་སྤངས་པ་མ་ཡིན་ནམ། མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར། ཅི་ལྟར་རྟོགས་པ་རབ་ཏུ་གྱུར་པ་མཐར་ཐུག་པའི་གནས་སྐབས་འདི་ལ་སྤང་པར་བསྟན་ཞེན། སྐྱོན་མེད་དེ་གང་གི་ཕྱིར་གསང་བ་ཕྲ་མོ་ལ་འཇུག་པ་དང་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཆེན་པོའི་གེགས་ཀྱིས་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་དག་དང་དེའི་ས་བོན་ཡང་ས་བཅུ་པ་ལ་སྤོང་ངོ་ཞེས་དགོངས་པ་ངེས་པར་འགྲེལ་པ་ལ་སོགས་པའི་མདོར་གསུངས་སོ། །ཡང་དགོངས་པ་ངེས་པར་འགྲེལ་པར། བག་ལ་ཉལ་སྟོབས་ཆུང་བ་ནི་ས་དྲུག་པ་དང་བདུན་པ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་ཕྲ་མོ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་ཉིད་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་སོ། །བག་ལ་ཉལ་ཕྲ་མོ་ནི་ས་བརྒྱད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་དུ་ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་མེད་པས་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་རྟེན་ཙམ་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་སོ་ཞེས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་ཇི་སྐད་བརྗོད་པའི་བག་ཆགས་དང་བཅས་པའི་ཀུན་དུ་རྨོངས་པའི་རྒྱུ་ཆད་པས། རྒྱུ་ཅན་རྣམ་པ་འདི་ལྟ་བུའི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞི་པོ་རྣམས་རྟོགས་པ་རབ་ཏུ་གྱུར་པ་མཐར་ཐུག་པའི་རང་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་ས་བཅུ་པ་དང་འབྲེལ་པའི་རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ལ་ངེས་པར་སྤོང་པར་རྟོགས་པར་བྱ་སྟེ། གཞན་དུ་ནི་རེས་འགའ་བས་སྤོང་ཞེས་སྔོན་གྱི་སློབ་དཔོན་


DTG109_Page_0380
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྣམས་སོ། །འདིར་ནི་མདོར་བསྡུས་པའི་དོན་ཏེ་ཇི་སྐད་བརྗོད་པའི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གིས་ཀུན་ནས་བསླང་བ་ཁོ་ན་སྟེ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དེ་ནི་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ཅན་དངོས་པོ་ལ་སོགས་པར་མངོན་པར་ཞེན་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ལས་བཟློག་པའི་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་ཅན་ཉིད་ཀྱིས་དེ་དང་འགལ་བ་རང་བཞིན་མེ་པའི་ཡེ་ཤེས་ལས་སྤོང་བར་བྱེད་པ་ཁོ་ནའོ། །དེ་སྤངས་ན་དེའི་རྩ་བ་ཅན་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཅི་ལྟར་གནས་པ་ཐོབ་ཅེས་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། མདོ་འགའ་ཞིག་ཏུ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམས་ཀྱི་དབྱེ་བ་རྣམ་པར་གཞག་པ་མ་མཛད་ལ། འགའ་ཞིག་ཏུ་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་བག་ལ་ཉལ་དགུ་རྣམས་ཀྱི་ཡང་སྟེ། དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པར་མངོན་པར་ཞེན་པའི་ངོ་བོ་མ་རིག་པ་སྤངས་པ་ཁོ་ན་ལས་དེའི་རྒྱུ་ཅན་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ངེས་པར་སྤོང་བར་མངོན་པར་དགོངས་པས་སོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། དངོས་སུ་མ་རིག་པ་དང་འགལ་བའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཁོ་ན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ངེས་པར་བསྒོམ་པར་བྱ་བར་ཉན་ཐོས་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་གསང་སྔགས་ཀྱི་ཚུལ་ཐམས་ཅད་དུ་བསྟན་ཏེ། སྐྱེ་མེད་འཇིག་པ་མེད་པ་ཡི། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་འགྲོ་ལ་སྙོམས། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་མདོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སུ་བསྟན་ཏོ། །དྲོད་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དབང་པོ་དང་སྟོབས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དུ་སྔར་བརྗོད་ཟིན་ལ་འཇུག་པའི་སྒྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཡང་ངོ༌། །དེ་ཡང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་འཇུག་པ་དང་དེ་ལ་འཛེག་པའོ། །དེ་ཡང་དོན་གཅིག་པ་ཉིད་ཀྱིས་འཇུག་པ་ནི་ཐེག་པ་ལ་འཛེག་པ་ཡིན་ལ་འཛེག་པ་ཡང་འཇུག་པའོ་ཞེས་མིང་ལ་གཅིག་ཁོ་ནའོ་ཞེས་འཕགས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་མར་ཡང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་འཛེག་པ་ཞེས་སོ། །འདིས་འགྲོ་བ་དང༌། དེར་འགྲོ་བའོ་ཞེས་པས་དང་པོར་འཇུག་པའི་སྒྲུབ་པས་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་ལ་འཇུག་པ་ཡིན་ལ། ཕྱི་ནས་དེ་གོང་ནས་གོང་དུ་ཁྱད་པར་དུ་རྟོགས་པས་ཡང་དག་པར་འཛེག་པའོ། །ཞེས་པ་ཚིག་གཉིས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་


DTG109_Page_0381
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འཇུག་པ་ནི་འགྲོ་བར་རྩོམ་པ་དང་འགྲོ་བ་དང་གནས་ནས་འགྲོ་བ་རྣམས་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བར་མོས་པ་སྤྱོད་པའི་ས་དང༌། རབ་ཏུ་དགའ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ་བདུན་པ་ཇི་སྲིད་པར་དང་མི་གཡོ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལའོ་ཞེས་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་བཞེང་པ་སྟེ་སྔར་བརྗོད་དོ། །དང་པོ་ནི་མོས་པ་ཡིན་ལ་བདུན་རྣམས་སུ་འབད་པས་འགྲོ་བ་ཡིན་ཞིང་བརྒྱད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སུ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་ཐེག་པ་ཁོ་ན་སྟེ། ལེགས་པར་འབྱར་བའི་ཤིང་རྟ་ལ་སོགས་པས་ལྟར་འདིའི་འགྲོ་བ་རབ་ཏུ་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་དང་པོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་ལ་འཇུག་གོ །དེ་ལ་ལམ་གྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་རྣམས་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་བསམ་གཏན་དང་གཟུགས་མེད་པ་དང་རྣམ་པར་ཐར་པ་དང་མཐར་གྱིས་གནས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཟད་པར་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་པ་དང་དབང་པོ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང་ཚད་མེད་པ་དང༌། ནོར་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་སྤྱན་དང་མངོན་པར་ཤེས་པ་དང་གཟུངས་དང་དབང་པོ་དང་སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་དང་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་བསམ་གཏན་རྣམ་བཞི་སྟེ། བསམ་གཏན་དང་པོ་ཉོན་མོངས་པའི་འདོད་པ་དང་མི་ལྡན་པ་དང༌། དངོས་པོ་དང་འདོད་པ་རྣམས་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་དབེན་པ། ཉོན་མོངས་པའི་འདོད་པའི་རྒྱུ་ཅན་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་མི་དགེ་བ་རྣམས་དང་བྲལ་བ་རྟོག་པ་དང་བཅས་དཔྱོད་པ་དང་བཅས་པ་ནི་འདོད་པའི་གཉེན་པོ་རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་དག་དང་ལྡན་པ་ལས་ཏེ་འདོད་པའི་དོན་གྲུབ་པས་དང་ལུས་དང་སེམས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པས་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་དང་ལྡན་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བའོ། །གཉིས་པ་ནི་རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་རྣམས་སེམས་འཁྲུག་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་སྐྱོན་དུ་མཐོང་བའི་ཕྱིར། དེ་རྣམས་ལ་སེམས་བཟློག་སྟེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་པར་བྱེད་པས་དེ་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་ལས་རྟོག་པ་མེད་ལ་དཔྱོད་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནང་རབ་ཏུ་དང་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའོ། །གསུམ་པ་ནི་བཏང་སྙོམས་པ་སྟེ་རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་


DTG109_Page_0382
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་བཞིན་དུ་དགའ་བ་ཡང་རགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་བཏང་སྙོམས་སུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང་དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་དང་ལྡན་པ་སྟེ། དགའ་བའི་གོ་སྐབས་མི་འབྱེད་པའི་ཆེད་དུ་དེ་དག་གི་ཤེས་རབ་མང་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་ལུས་དང་ཡིད་ཀྱི་ལུས་ངག་ཚོར་བ་བདེ་བ་དང་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པའི་བདེ་བ་ལ་སྦྱོར་བ་ལས་བདེ་བ་དང་ལྡན་པའོ། །བཞི་པ་ནི་བདེ་བ་ཡང་མེད་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མེད་པ་སྟེ་སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། ཡིད་བདེ་བ་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་སྔར་སྤངས་པའི་ཕྱིར། བསམ་གཏན་བཞི་པས་ནི་བདེ་བ་ཡང་ངོ༌། །བཏང་སྙོམས་དང༌། དྲན་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་སྟེ། དེ་དག་འདིར་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་བསམ་གཏན་དང་པོའི་ཡན་ལག་རྣམ་ལྔ་སྟེ། རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་དག་གཉེན་པོའི་ཡན་ལག་སྟེ་དེ་དག་གིས་འདོད་པ་དང་གནོད་སེམས་དང་འཚེ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དགའ་བ་དང་བདེ་པ་དག་ཕན་ཡོན་གྱི་ཡན་ལག་གོ །སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་ནི་དེ་གཉིས་ཀའི་རྟེན་གྱི་ཡན་ལག་སྟེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་བརྟེན་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་དགེ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ཡན་ལག་བཞི་རྣམས་ཏེ། ནང་རབ་ཏུ་དང་བ་གཉིས་པོའི་ཡན་ལག་ཡིན་ལ། ཡན་ལག་ལྷག་མ་སྔར་བཞིན་ནོ། །གསུམ་པའི་ཡན་ལག་རྣམ་ལྔ་སྟེ། བཏང་སྙོམས་དང་དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་ནི་གཉེན་པོའི་ཡན་ལག་གོ །བདེ་བ་ནི་ཕན་ཡོན་གྱི་ཡན་ལག་གོ །རྟེན་གྱི་ཡན་ལག་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །བཞི་པའི་ཡན་ལག་བཞི་རྣམས་ཏེ། བཏང་སྙོམས་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། དྲན་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི་གཉེན་པོའི་ཡན་ལག་གོ །སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་པ་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཚོར་བ་ནི་ཕན་ཡོན་གྱི་ཡན་ལག་གོ །རྟེན་གྱི་ཡན་ལག་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལས་བསམ་གཏན་དང་པོ་བསྒོམས་པས་ཚངས་རིས་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་ནས་ཚངས་པ་ཆེན་པོ་ཇི་སྲིད་པར་དང་སྐལ་པ་མཉམ་པར་སྐྱེའོ། །གཉིས་པས་འོད་གསལ་བ་རྣམས་ཇི་སྲིད་པར་དང་ངོ༌། །གསུམ་པས་དགེ་རྒྱས་པ་རྣམས་ཇི་སྲིད་པར་དང་ངོ༌། །བཞི་པས་འབྲས་བུ་ཆེ་བ་ཇི་སྲིད་པར་དང་ངོ༌། །དེའི་སྟེང་དུ་གནས་གཙང་མ་རྣམས་སུ་འཕགས་པ་རྣམས་ཁོ་ན་སྐྱེའོ། །གཟུགས་མེད་པ་བཞི་རྣམས་ཁོ་ན་


DTG109_Page_0383
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནི་གཟུགས་མེད་པ་ཁོ་ན་ཉིད་རྣམས་ཏེ། དེ་ལ་སྔོན་པོ་དང་སེར་པོ་ལ་སོགས་པ་གཟུགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་རྣམས་དང་གྱོང་དང་ར་བ་ལ་སོགས་པ་སྒྲིབ་པའི་འདུ་ཤེས་རྣམས་དང་ཁང་བཟངས་དང་སྐྱེད་མོས་ཚལ་དང་རི་དང་ཆུ་བོ་དང༌། ཟླ་བ་དང་ཉི་མ་ལ་སོགས་པ་སྣ་ཚོགས་ཉིད་ཀྱི་འདུ་ཤེས་རྣམས་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་ནས་ཐམས་ཅད་དུ་ནམ་མཁའི་འདུ་ཤེས་བསྒོམས་པས། དེ་རྣམས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་སྣང་བ་མེད་པ་ལས་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སོ་ཞེས་འདི་ལྟར་འདིར་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ལ་དམིགས་པས་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་རྫོགས་བར་བྱས་ནས་གནས་སོ། །དེ་ཤེས་པ་གང་གིས་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་པར་མོས་པར་བྱས་པ་དེ་ཁོ་ན་མཐའ་ཡས་པར་མོས་ཏེ་ཐམས་ཅད་དུ་ནམ་མཁའི་འདུ་ཤེས་བཟློག་པ་ལས་རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དོ། །རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ལས་གོང་དུ་བསྐྱོད་པས་དམིགས་པ་ཅི་ཡང་མི་མཐོང་བ་ཅི་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་པ་ནི་ཅི་ཡང་མེད་པ་སྟེ། དེ་ཁོ་ན་དམིགས་པར་བྱས་ནས་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ །ཅི་ཡང་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་འདུ་ཤེས་ལ་ཡང་ཆགས་པ་དང་བྲལ་བ་ནི་དེ་ཡང་ཟློག་པར་བྱེད་ལ། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་གང་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབས་པས་ན། ཅི་ཡང་གི་འདུ་ཤེས་ནི་སྔར་ཁོ་ནར་བཟློག་ཟིན་པ་དེའི་ཕྱིར་འདུ་ཤེས་མེད་ཅིང༌། འདུ་ཤེས་ཕྲ་བ་ནི་འཇུག་པ་ཁོ་ན་སྟེ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་མ་ཡིན་པ་སྟེ། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ནས། ཉམས་སུ་མྱོང་བར་བྱེད་དོ། །གཟུགས་མེད་པ་ཉིད་འདི་རྣམས་ལ་ཡན་ལག་རྣམ་པར་གཞག་པ་མེད་དེ། ཞི་གནས་སུ་རོ་གཅིག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་བརྒྱད་པོ་འདི་རྣམས་བསམ་གཏན་དང་གཟུགས་མེད་པ་ཉིད་རྣམས་ཏེ། དེ་རྣམས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉི་མ་སོ་སོར་སྙོམས་པར་འཇུག་ལ། སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་སྔོན་དང་རྗེས་ལ་ཡང་ནམ་མཁའི་རྣམ་པ་དང་རྟགས་དང་མཚན་མ་རྣམས་ཡིད་ལ་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་ཆོས་འདི་རྣམས་ཐམས་ཅད་ལྡན་པ་མ་ཡིན་མི་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པའོ་ཞེས་པ་ནམ་མཁའི་རྣམ་པ་སྟེ། ཐ་དད་དང་ཐ་དད་མེད་པར་ཁས་མི་ལེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་མེད་པ་བསྟན་དུ་མེད་པ་ཐོགས་པ་


DTG109_Page_0384
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མེད་པ་ཞེས་པ་རྣམས་ནམ་མཁའི་རྟགས་ཏེ་དེ་དང་ཆོས་མཐུན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། མཚན་ཉིད་མེད་པར་མཚན་ཉིད་གཅིག་པའོ་ཞེས་པ་ནམ་མཁའི་མཚན་མ་སྟེ་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་མ་སོ་སོར་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་ཐར་པ་བརྒྱད་རྣམས་ལ་ཡང་སྙོམས་པར་འཇུག་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཇི་སྐད་དུ་གསུངས་པ། གཟུགས་ཅན་གཟུགས་རྣམས་བལྟའོ་ཞེས་པ་རྣམ་པར་ཐར་པ་དང་པོའོ། །ནང་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་རྣམས་ལ་བལྟའོ་ཞེས་པ་གཉིས་པའོ། །སྡུག་པའོ་ཞེས་མོས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་གསུམ་པའོ། །འདི་གསུམ་རྣམས་ནི་འདི་རྣམས་ཀྱིས་སྒྲིབ་པ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་བྱེད་པས་སྤྲུལ་པའི་སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཐར་པ་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་དང་པོ་དག་མི་སྡུག་པ་སྟེ་གསུམ་པ་སྡུག་པའོ། །རྣལ་འབྱོར་པ་འགའ་ཞིག་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཁ་དོག་ལ་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པའི་གཉེན་པོར་ནང་གི་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ནས་དེའི་དེ་མ་ཐག་ཁོ་ནར་ཕྱི་རོལ་གྱི་རྣམ་པར་བསྔོས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་ནས་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའམ་བསམ་གཏན་དང་པོའི་ས་པའི་ཁ་དོག་ལ་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པའི་གཉེན་པོར་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ལ་སྟེ་དེ་གཟུགས་ཅན་གཟུགས་རྣམས་ལ་ལྟའོ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ནང་གི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཅན་ཞེས་བརྗོད་ལ། ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་རྣམས་ལ་ལྟའོ་ཞེས་པ་སྟེ། མོས་པས་སྤྲུལ་པ་རྣམས་ཡིད་ཀྱིས་མཐོང་ངོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཁ་ཅིག་ནང་གི་ལམ་དམིགས་པ་ཁོ་ནར་ཕྱི་རོལ་གྱི་རྣམ་པར་བསྔོས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་ནས་བསམ་གཏན་དང་པོའམ་གཉིས་པ་ལ་སྔ་མ་བཞིན་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དེ་ནང་གཟུགས་མེད་པར་འདུ་ཤེས་ལས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་རྣམས་ལ་ལྟའོ་ཞེས་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་མི་སྡུག་པ་བསྒོམས་པས་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ཞུམ་པ་དགའ་བར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་ཅི་བདག་ལ་ཡིད་དུ་འོང་བའི་གཟུགས་རྣམས་སྡུག་པར་ཡིད་ལ་བྱས་ནས་ཁ་དོག་ལ་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བའམ་མ་ཡིན་ཞེས་ཉམས་སད་པས་ཡིད་དུ་འོང་བའི་གཟུགས་རྣམས་ལ་དམིགས་


DTG109_Page_0385
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནས་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་བཞིན་པས་སྡུག་པ་དང་མི་སྡུག་པའི་གཟུགས་རྣམས་སྤྲུལ་ཏེ། དེ་རྣམས་ལ་རོ་གཅིག་པའི་འདུ་ཤེས་ཐོབ་པ་ལས་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བར་འབད་པ་དང་མི་མཐུན་པ་ཉིད་སྤང་བའི་དོན་དུ་སྡུག་པའོ་ཞེས་མོས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་ལྟར་གཟུགས་ཅན་གྱི་རྣམ་པར་ཐར་པ་རྣམས་སོ། །གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པ་ལྔ་རྣམས་ཏེ། ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཐར་པ་ནས་འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བ་དང་འགོག་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་བར་རོ། །དེ་ལ་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པ་གཟུགས་མེད་པ་བཞི་རྣམས་དག་པ་པ་རྣམས་དེའི་རོ་མྱང་བའི་སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཐར་པ་ཡིན་ལ། ཞི་བའི་གནས་པ་རྣམས་སུ་ཡང་བརྗོད་དོ། །འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བ་འགོག་པ་ནི་ཐར་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་གནས་པ་སྟེ། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་བརྟེན་ནས་འདས་ཏེ། གང་ལྡང་བ་ལས་སྔ་རོལ་དུ་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་འགོག་པ་མཆོག་ཏུ་རབ་ཏུ་ཞི་བའི་གནས་པའོ། །དེའི་སྒྲིབ་པ་སྤོང་བའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཐར་པ་རྣམས་སོ། །བསམ་གཏན་བཞི་པ་རྣམས་དང་གཟུགས་མེད་པ་ཉིད་བཞི་པ་རྣམས་དང་འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བ་འགོག་པ་ཞེས་པ་མཐར་གྱིས་གནས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དགུ་རྣམས་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ །དགུ་པོ་དེ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་དུ་སྡུད་པའི་དོན་གྱིས་ཏེ། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནི་དེས་ཐོབ་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འཕགས་པའོ། །ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་བརྒྱད་རྣམས་ལ་ཡང་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ །དམིགས་པ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་ཕྱིར་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ཏེ་སེམས་གནས་པ་རྣམས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ཡིན་ལ། དེ་བརྒྱད་པོ་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་ཐར་པ་དང་པོ་ལས་གཉིས་དག་མངོན་པར་འགྲུབ་ལ། གཉིས་པོ་ལས་ཀྱང་གཉིས་དག་སྟེ། གསུམ་པ་ལས་བཞི་རྣམས་སོ། །དེ་ལྟར་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ། ནང་གཟུགས་སུ་འདུ་ཤེས་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་ཆུང་དུ་རྣམས་ལྟ་ཞིང༌། དེ་རྣམས་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ཤེས་ཤིང་མཐོང་ལ་དེ་ལྟར་འདུ་ཤེས་པར་ཡང་འགྱུར་རོ།


DTG109_Page_0386
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞེས་པ་དང་པོའོ། །དེ་ལྟར་ཆེན་པོ་རྣམས་ཞེས་པ་གཉིས་པའོ། །ནང་གཟུགས་མེད་པར་འདུ་ཤེས་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་ཆུང་དུ་རྣམས་ལྟ་ཞིང་དེ་རྣམས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་པའོ། །དེ་ལྟར་ཆེན་པོ་རྣམས་ཞེས་པ་བཞི་པའོ། །ནང་གཟུགས་མེད་པར་འདུ་ཤེས་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་སྔོན་པོ་རྣམས་ལྟ་ཞིང་དེ་རྣམས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ལྔ་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སེར་པོ་རྣམས་ཞེས་པ་དྲུག་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་དམར་པོ་རྣམས་ཞས་པ་བདུན་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་དཀར་པོ་རྣམས་ཞེས་པ་བརྒྱད་པའོ་ཞེས་སོ། །དེ་ལ་གཟུགས་ཆུང་ངུ་རྣམས་ནི་སེམས་ཅན་དུ་བགྲང་བ་རྣམས་ཏེ་ཚད་ཆུང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཆེན་པོ་རྣམས་ནི་སེམས་ཅན་དུ་བ་གྲང་བ་མ་ཡིན་པ་ཁྱིམ་དང་གཞལ་མེད་ཁང་དང་རི་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཏེ་ཚད་ཆེ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་རྣམས་ཇི་ལྟར་རིགས་པར་རྣམ་པར་ཐར་པ་རྣམས་ཀྱིས་མོས་པ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ཀྱིས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ཏེ་ཡང་དང་ཡང་ནུབ་ཅིང་མི་མཐོང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ཞི་གནས་ཀྱིས་ཤེས་ཤིང་ལྷག་མཐོང་གིས་མཐོང་ལ་དེ་ལྟར་འདུ་ཤེས་པར་འགྱུར་ཏེ་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཟད་པར་བཅུ་རྣམས་ལ་ཡང་སྙོམས་པར་འཇུག་སྟེ། ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ཀྱིས་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་འདི་རྣམས་ཀྱིས་ས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་མཐའ་དག་པར་ཀུན་ནས་རྒྱས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཟད་པར་རྣམས་སུ་བརྗོད་དོ། །རེས་འགའ་དེ་རྣམས་ཁོ་ན་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་སོ་ཞེས་པ་ཟད་པར་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་སུ་བརྗོད་ལ། རེས་འགའ་ནི་ས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་ནས་བསྟན་ཏེ། ཟད་པར་ས་དང་ཟད་པར་ཆུ་དང་ཟད་པར་མེ་དང་ཟད་པར་རླུང་དང་ཟད་པར་སྔོན་པོ་དང་ཟད་པར་སེར་པོ་དང་ཟད་པར་དམར་པོ་དང་ཟད་པར་དཀར་པོ་དང་ཟད་པར་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཟད་པར་རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ཅེས་པའོ། །འདི་རྣམས་ཀྱང་དགོངས་པའི་དོན་དུ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མ་ཡིན་པའི་ངོ་བོ་ཁོ་ནས་སྒོམ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མ་ཡིན་པའི་ངོ་བོ་ཁོ་ནས་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ལ་འདི་རྣམས་སོ་སོར་སྣང་ངོ༌། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གསུམ་རྣམས་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་རང་བཞིན་ཏེ། དེ་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །


DTG109_Page_0387
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་ཤིན་ཏུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེས་དེ་རྣམས་སྟོང་པར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་ཆེད་དུ་སྟོང་པ་ཉིད་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་པ་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་རང་བཞིན་ཏེ་གཟུགས་དང་སྒྲ་དང་དྲི་དང་རོ་དང་རེག་བྱ་དང་སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་དང༌། སྐྱེ་བ་དང༌། རྒ་བ་དང༌། ན་བ་དང༌། འཆི་བ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་མ་རྣམས་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱི་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མཚན་མ་མེད་པའོ། །དེས་ན་དེ་རྣམས་མཚན་མ་མེད་པ་མངོན་དུ་བྱ་བའི་དོན་དུ་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་པ་མཚན་མ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་མཚན་མ་མེད་པའོ། །ཁམས་གསུམ་པ་ནི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གཞན་གྱི་དབང་གི་རང་བཞིན་ཏེ། གང་ཟག་དང་ཆོས་སུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རྩ་བ་ཅན་ཡང་ཉོན་མོངས་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་འདི་ནི་སྤང་བར་བྱ་བ་སྟེ་སྨོན་པར་འོས་པ་མ་ཡིན་ལ། དེས་ན་སྨོན་པ་མིན་པ་དེ་རྣམས་ལ་སྨོན་པར་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་པ་སྨོན་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་སྨོན་པ་མེད་པའོ། །ལ་ལར་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་བཞི་པ་ཡང་གསུངས་པ། ནམ་མཁའ་རང་བཞིན་དུ་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མངོན་པར་འདུས་མ་བྱས་པའོ་ཞེས་སོ། །ཤེས་པ་བཅུ་གཉིས་པོ་སྔར་བརྗོད་པ་རྣམས་ཏེ་དེ་ལ་སྡུག་བསྔལ་ཕྱིས་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་པའི་ཤེས་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཤེས་པའོ། །ཉོན་མོངས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སྤངས་སོ་ཞེས་ཤེས་པ་ནི་ཀུན་འབྱུང་བ་ཤེས་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་འགགས་སོ་ཞེས་ཤེས་པ་ནི་འགོག་པ་ཤེས་པའོ། །ལམ་གང་བསྒོམ་པས་འགོག་པ་མངོན་དུ་བྱེད་པ་དེའི་ཤེས་པ་སྟེ། ལམ་འདིས་སྡུག་བསྔལ་འགགས་སོ་ཞེས་པ་ལམ་ཤེས་པའོ། །འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཟད་པར་ཤེས་པ་ནི་ཟད་པ་ཤེས་པའོ། །འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཤེས་པ་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པའོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་མངོན་དུ་བྱེད་པའི་ཤེས་པ་ནི་ཆོས་ཤེས་པའོ། །མི་རྟག་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པས་དེའི་རྗེས་སུ་རྟོག་པ་ནི་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་སྟེ། སྒོམ་པའི་རང་བཞིན་བསྒོམ་པའི་འབྲས་བུ་བསྒོམས་པས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བ་ཐོབ་པ་དམན་པ་མ་ཡིན་པའོ། །ཤེས་པ་གང་གིས་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་དང་གཟུགས་ན་


DTG109_Page_0388
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྤྱོད་པའི་རྒྱུན་དུ་འཇུག་པ་ཡང་དག་པར་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ཕ་རོལ་པོ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་དང༌། གཅིག་ཏུ་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་ཤེས་པ་འདི་གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པར་བརྗོད་དོ། །ཀུན་རྫོབ་པའི་ཤེས་རབ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པའོ། །ལམ་གོམས་པ་ནི་ཡོངས་སུ་འདྲེས་པ་ཤེས་པའོ་ཞེས་པ་གང་གིས་ལྷ་དང་མི་དང་བྱོལ་སོང་དང་ཡི་དགས་དང་དམྱལ་བ་དང་སེམས་ཅན་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྐད་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་དེ་སྒྲ་ཇི་བཞིན་པ་ཤེས་པའོ། །དབང་པོ་གསུམ་རྣམས་ཏེ་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་ལྷག་པར་དབང་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དབང་པོ་རྣམས་སོ། །མི་ཤེས་པ་ཀུན་ཤེས་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་པའི་དབང་པོ་གང་ཡིན་པ་ཀུན་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་དབང་པོ་དང༌། ཀུན་ཤེས་པའི་དབང་པོ་དང༌། ཤེས་ཟིན་པ་སྐྱོང་བའི་དབང་པོ་ཀུན་ནས་ཤེས་པ་སྲུང་བ་དང་ལྡན་པའི་དབང་པོ་སྟེ་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བར་མཐོང་བ་དང༌། བསྒོམ་པ་དང་མི་སློབ་པའི་ལམ་རྣམས་སུའོ། །གང་གི་ཕྱིར་མཐོང་བའི་ལམ་དུ་ནི་མི་ཤེས་པ་ཀུན་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་ཞུགས་ལ། བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་སྔར་མེད་པའི་ཀུན་དུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་མེད་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཕྲ་རྒྱས་ལྷག་མ་སྤང་བའི་དོན་དུ་ཀུན་དུ་ཤེས་པར་བྱེད་ཅིང་མི་སློབ་པའི་ལམ་དུ་ནི་ཀུན་དུ་ཤེས་ཟིན་ཞེས་རྟོགས་པ་ཀུན་ཤེས་པ་སྲུང་བ་ཡིན་ལ་དེ་འདི་ལ་ཡོད་པས་སྲུང་བ་དང་ལྡན་པའམ། ཡང་ན་ཀུན་ཤེས་པ་སྲུང་བའི་ངང་ཚུལ་འདི་ལ་ཡོད་པ་སྟེ་ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར། བདག་གི་སྡུག་བསྔལ་ཡོངས་སུ་ཤེས་ཏེ་སླར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱར་མེད་དོ་ཞེས་པ་དེ་ལྟར་གྱུར་པའི་དབང་པོ་ནི་ཀུན་ཤེས་པ་སྲུང་བའི་ཚུལ་ཅན་གྱི་དབང་པོའོ། །དབྱེར་མེད་པར་རྣམ་པར་གཞག་པས་ནི་ལམ་འདི་གསུམ་ཁོ་ན་དབང་པོ་གསུམ་མོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གསུམ་རྣམས་ཏེ། རྟོག་པ་དང་བཅས། དཔྱོད་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། རྟོག་པ་མེད་ཅིང་དཔྱོད་པ་ཙམ་དང་རྟོག་པ་མེད་པ་དཔྱོད་པ་མེད་པའོ། །རྗེས་སུ་དྲན་པ་རྣམས་བཅུ་སྟེ་སངས་རྒྱས་དང་ཆོས་དང་དགེ་འདུན་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་གཏོང་བ་དང་ལྷ་དང་སྐྱོ་བ་དང་འཆི་བ་དང་ལུས་སུ་གཏོགས་པ་དང་དབུགས་རྔུབ་པ་དང་འབྱུང་བའོ། །དེ་ལ་དཀོན་མཆོག་གསུམ་རྣམས་རྟེན་ནོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དང་གཏོང་བ་དག་གཞིའོ། །ལྷ་རྣམས་དབང་པོའོ། །སྐྱོ་བ་དང་འཆི་བདག་གིས་དབུགས་མི་འབྱིན་པའོ། །ལུས་སུ་གཏོགས་


DTG109_Page_0389
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་དང་དབུགས་རྔུབ་པ་དང་འབྱུང་བ་དང་དྲན་པ་དག་གིས་ནང་དུ་མི་བརྗེད་པར་བྱེད་པའོ། །ལྷ་ནི་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ལྷའི་རིས་དྲུག་ཏུ་སྐྱེས་པ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་རྣམས་དང་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་མི་འོང་བ་རྣམས་སོ། །གང་མདོ་གཞན་དུ་ལྷའི་རིས་གཉིས་དག་དྲན་པར་བྱ་སྟེ་དགའ་ལྡན་པ་རྣམས་དང་གནས་གཙང་མ་རྣམས་སོ་ཞེས་གསུངས་པ་དེ་ནི་མ་འདྲེས་པའི་གང་ཟག་ལ་དགོངས་པའོ་ཞེས་འཕགས་པའོ། །ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་དྲན་པ་མེད་ཅིང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མེད་པས་དྲན་པའོ། །དེ་ལ་ཉིན་མོ་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ནི་རྒྱུ་བཞི་རྣམས་ཀྱིས་ཏེ། དགེ་བའི་ཕྱོགས་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པས་མཆོད་པ་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབས་པ་དང༌། རྣམ་པ་རྗེས་སུ་དྲན་པས་དང༌། ཕན་འདོགས་པ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ལས་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཉིན་པར་སད་པ་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ལྟར། དེ་གོམས་པས་གཉིད་ལོག་པ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་བཞིན་ཁོ་ནར་རྨི་ལམ་མཐོང་བ་ལས་སོ། །དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ལ་ཡང་ཕན་ཡོན་བདུན་རྣམས་ཏེ། སྐྱེ་བ་དྲན་པར་འགྱུར་བ་དང༌། རབ་ཏུ་དང་བ་མང་བ་དང༌། དམན་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་སེམས་མི་འཇུག་པ་དང༌། གཞན་རྣམས་ལ་ཐོ་མི་འཚམས་པ་དང༌། གཞན་རྣམས་ཀྱང་འདི་ལ་ཐོ་མི་འཚམས་པ་དང་འགྱོད་པ་མེད་པར་དུས་བྱེད་པ་དང༌། ལུས་ཞིག་ནས་ཀྱང་བདེ་འགྲོ་མཐོ་རིས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་དུ་ལྷ་རྣམས་སུ་སྐྱེའོ་ཞེས་པའོ། །འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པ་ཚངས་པའི་གནས་བཞི་རྣམས་སོ། །སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པ་ལ་དམིགས་པ་ནི་ཚད་མེད་པ་བཞི་རྣམས་ཏེ། བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེ་དང་དགའ་བ་དང་བཏང་སྙོམས་སོ། །དེ་ལ་བདེ་བ་དང་ལྡན་པར་འདོད་པ་བྱམས་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་དང་བྲལ་བར་འདོད་པ་སྙིང་རྗེའོ། །བདེ་བ་དང་མི་འབྲལ་བར་འདོད་པ་དགའ་བའོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པར་འདོད་པ་བཏང་སྙོམས་ཏེ། ཀྱེ་མ་མ་ལ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བདེ་བ་དང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །སྡུག་བསྔལ་དང་བྲལ་བར་བྱའོ། །བདེ་བ་དང་མི་འབྲལ་བར་བྱའོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ལས་གྲོལ་བར་བྱའོ་སྙམ་པའི་རྣམ་པ་འདི་རྣམས་ཀྱིས་སོ་ཞེས་པས། བཞི་པོ་རྣམས་ཀྱང་མོས་པ་སྤྱོད་པའི་ས་ལ་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པའོ། །རབ་ཏུ་དགའ་བ་


DTG109_Page_0390
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལ་སོགས་པ་བདུན་རྣམས་སུ་ཆོས་ལ་དམིགས་པའོ། །དེ་ལས་གོང་དུ་དམིགས་པ་མེད་པའོ། །འཕགས་པ་བློ་གྲོས་མི་ཟད་པའི་མདོར་ནི། ཉོན་མོངས་པ་ལ་བཏང་སྙོམས་པ་ནི་རྙེད་པ་དང་མ་རྙེད་པ་ལ་སོགས་པ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་བརྒྱད་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་ལས་སོ། །བདག་དང་གཞན་སྲུང་བ་མེད་པའི་བཏང་སྙོམས་ནི་བཟོད་པ་ལས་སོ། །དུས་དང་དུས་མ་ཡིན་པའི་བཏང་སྙོམས་ནི་སྦྱིན་པའི་དུས་སུ་ཚུལ་ཁྲིམས་བཏང་སྙོམས་པ་ལས་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་དུས་སུ་སྦྱིན་པ་དང༌། བཟོད་པའི་དུས་སུ་བརྩོན་འགྲུས་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་དུས་སུ་བསམ་གཏན་དང༌། བསམ་གཏན་གྱི་དུས་སུ་སྦྱིན་པ་ལ་ཆགས་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་དུས་སུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྔ་རྩོམ་པ་བཏང་སྙོམས་པའོ་ཞེས་བཏང་སྙོམས་རྣམ་པ་གསུམ་གསུངས་སོ། །དད་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ཐོས་པ་དང་གཏོང་བ་དང་ཤེས་རབ་དང་ངོ་ཚ་དང་ཁྲེལ་ཡོད་པ་རྣམས་ནང་གི་ནོར་མཆོག་བདུན་ཏེ། འདིར་དད་པ་དང་ཤེས་རབ་དག་གཙོ་བོའོ། །ཕྱི་རོལ་གྱི་ནོར་ནི་རིན་པོ་ཆེ་དང་མུ་ཏིག་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཕལ་ཆེར་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་བསྐྱེད་པ་དང་ཚིམ་པ་མེད་པ་དང་འཇིགས་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཉེ་བར་འཚེ་བ་དང་བཅས་པ་སྟེ། རྒྱལ་པོ་དང་ཆུ་དང་མེ་དང་ཆོམ་རྐུན་དང་རང་གི་སྐྱེ་བོ་ལས་ཀྱང་ཞེས་པ་ཐུན་མོང་བ་ལྔ་ཉིད་ལས་སོ། །དུས་ཐམས་ཅད་པ་མ་ཡིན་པ་འཛད་པ་ནི་ལོངས་སྤྱད་པ་ལས་ཏེ། ནང་གི་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི་སྐབས་ཇི་ལྟ་བར་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །ཚོགས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་ནི་ཆོས་མཆོག་ཆེན་པོ་ནས་བཟུང་ནས་རྣམ་པར་གཞག་པར་བྱ་ལ། འདིས་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་འཛིན་པས་སམ་ལྗི་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རམ་འགེངས་པ་པོ་ནི་འགེངས་པ་ཡིན་ལ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། མ་ལུས་པ་འགེངས་པ་ཚོགས་སོ། །དེ་ཡང་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་སོ། །གལ་ཏེ་ཡང་སྔོན་དུ་ཡང་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་དག་ཡང་དག་པར་སོགས་མོད། དེ་ལྟ་ན་ཡང་འདི་ནས་བཟུང་ནས་ཁྱད་པར་དུའོ་ཞེས་རྣམ་པར་གཞག་པའོ། །རྒྱས་པར་རྣམ་པ་བཅུ་བདུན་ཏེ། དེ་སྒྲུབ་པར་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་བཞི་པོ་འདི་རྣམས་བརྡ་ལས་བྱུང་བ་དང་ཀུན་རྫོབ་པ་དང་འཇིག་རྟེན་སྤའོ། །དེའི་གོང་མ་རྣམས་དོན་


DTG109_Page_0391
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དམ་པ་པ་དང་འཇིག་རྟེན་པ་ལས་འདས་པ་ཡང་ངོ༌། །དེ་ལ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལྔ་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་དང་དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་འབྱུང་དང་འགོག་པ་དང་ལམ་ལ་ཡང་ཞེས་པ་བདེན་པ་བཞི་ལ་དམིགས་པ་སྐད་ཅིག་བཅུ་དྲུག་གི་བདག་ཉིད་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པར་མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པའི་སྐྱོན་མེད་པ་མངོན་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པ་ལ་འཇུག་པ་རབ་ཏུ་དགའ་བའི་སའོ། །དེ་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་དུ་བསྒོམ་པའི་སྟོབས་རྫོགས་པ་ན། ཆ་ཤས་མེད་པའི་ངོ་བོ་གཅིག །རང་ཉིད་མངོན་སུམ་གྱུར་པ་ལ། །ཚད་མ་རྣམས་ཀྱིས་བརྟག་བྱ་གང༌། །མ་མཐོང་ཆ་གཞན་ཅི་ཞིག་ཡོད། །ཅེས་པའི་རིགས་པ་ལས་རང་གི་ངོ་བོ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་སོ་སོར་རྟོག་པར་བྱེད་པའི་ཤེས་པ་ཟག་པ་མེད་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་སྐྱེ་བའོ། །དེའི་ཕྱིར་སོ་སོར་རྟོག་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ལས་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་ནོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡུལ་རྒྱས་པར་བསྟན་པའི་མདོར་གསུངས་པ་འཇམ་དཔལ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་རྣམས་ཅི་ལྟར་ལགས། ལྷའི་བུ་འདིར་གང་གིས་འདུས་བྱས་རྣམས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པ་དང་མ་སྐྱེས་པར་མཐོང་བ་དེས་སྡུག་བསྔལ་ཡོངས་སུ་ཤེས་སོ། །གང་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཤིན་ཏུ་ཡང་དག་པར་ཆད་པ་མེད་པར་མཐོང་བ་དེས་ཀུན་འབྱུང་ཡང་སྤངས་སོ། །གང་གིས་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་མཐོང་བ་དེས་འགོག་པ་མངོན་དུ་བྱས་སོ། །གང་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་གི་ངོ་བོ་སྐྱེས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་སྟོང་པར་མཐོང་བ་དེས་ལམ་བསྒོམ་པ་བྱས་སོ་ཞེས་སོ། །འདིར་བདེན་པ་བཞིའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་པའི་རང་གི་ངོ་བོའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཁོ་ནར་གསུངས་ལ། དེ་ཡང་མངོན་པར་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ལན་ཅིག་ཁོ་ནར་རིགས་ཀྱི་རིམ་གྱིས་མ་ཡིན་ཏེ་དེ་ལ་ཆ་ཤས་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཞབས་ཀྱིས་ཀྱང་གསུངས་པ། མ་རིག་རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་པ་ལ། །ཡང་


DTG109_Page_0392
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དག་ཤེས་པས་གཟིགས་པ་ན། །སྐྱེ་བའམ་འོན་ཏེ་འགག་པའང་རུང༌། །ཅི་ཡང་དམིགས་སུ་ཡོད་མིན་ཏེ། །མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་མྱ་ངན་འདས། །དེ་ཉིད་བྱ་བ་བྱས་པ་ཡང༌། །ཞེས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་སྒྲ་ནི་འདིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་རྗོད་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་ཡང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་རང་བཞིན་ལས་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ་གསུངས་པ། གང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་མཐོང་བ་དེས་ཆོས་མཐོང་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལས་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པར་འཇུག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱང་མཐོང་ངོ་ཞེས་སོ། །དེ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པའི་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཆོས་ཤེས་པ་སྟེ་ཆོས་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་གྱི་ཤེས་པ་ནི་ཆོས་ཤེས་པའོ། །འདིར་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པའི་རང་བཞིན་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རང་བཞིན་གྱིས་སྐྱེས་པ་མེད་ལ། གང་རང་བཞིན་གྱིས་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དེ་ཁོ་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ། གཉིས་ཀ་དག་ཀྱང་རང་བཞིན་གྱིས་མ་སྐྱེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡང་དབུ་མ་རྩ་བར་གསུངས་པ། མྱ་ངན་ལས་འདས་འཁོར་བ་ལ། །ཁྱད་པར་ཅུང་ཟད་ཡོད་མ་ཡིན། །འཁོར་བ་ལས་ཀྱང་མྱ་ངན་འདས། །ཁྱད་པར་ཅུང་ཟད་ཡོད་མ་ཡིན། །མྱ་ངན་འདས་པའི་མཐའ་གང་ཡིན། །འཁོར་བ་ཡི་ཡང་མཐའ་ཡིན་ཏེ། །དེ་ལ་ཁྱད་པར་ཅུང་ཟད་ནི། །ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བའང་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་སོ། །འདིར་མཐའི་སྒྲ་ནི་རབ་ཏུ་གྱུར་པ་བརྗོད་ལ། རབ་ཏུ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང༌། མཐོང་བར་གནས་པ་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོའི་བློའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་དེའི་རང་བཞིན་ཉིད་དུ་རྟོགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང། གཉིས་ཀ་ཡང་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། རང་བཞིན་སྐྱེ་བ་མེད་པར་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དག་གཅིག་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལྟར་བདེན་པ་བཞི་པོ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ལ། རང་བཞིན་གྱིས་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་འགག་པ་མེད་པར་དམིགས་པའི་ཆོས་གཅིག་ཤེས་པས་མཐོང་བའི་ཕྱིར་མངོན་པར་རྟོགས་པ་གཅིག་ཁོ་ནའོ། །དེ་ལྟར་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ལ་དམིགས་པའི་ཤེས་པས། གང་སྡུག་བསྔལ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་འགག་པ་མེད་པར་ཡོངས་སུ་གཅིག་པ་དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའོ། །གང་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་


DTG109_Page_0393
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དག་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དག་འགག་པ་མེད་པར་ཡོངས་སུ་གཅོད་པ་འདི་ནི་ཀུན་འབྱུང་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའོ། །གང་འདི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་རང་བཞིན་གྱིས་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་འགག་པ་མེད་པ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པ་དེ་འགོག་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའོ། །ལམ་ཡང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། གང་རང་བཞིན་གྱིས་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་འགག་པ་མེད་པར་ཡོངས་སུ་གཅོད་པ་དེ་ལམ་ཤེས་པའོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་ཤེས་པས་སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་མཐོང་བའི་ལམ་འདིའི་མཐོང་བར་བྱ་བ་སྔར་མེད་པ་གཞན་མི་སྲིད་ཀྱི། ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མཐོང་བ་མཚན་ཉིད་གཅིག་པའི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་དོན་ཏེ་ཁོ་ན་རིམ་གྱིས་སོ། །གོམས་པར་བྱས་ནས་མ་རིག་པའི་ལྷག་མ་འགགས་པ་ལས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་རང་བཞིན་ལ་དམིགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་གནས་པ་པོ་ནི་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་ཡང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་བྱ་བ་བྱས་པ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་གཞག་གི་གཞན་དུ་ན་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཐོང་ན་ཅི་ལྟར་མཐོང་བའི་ལམ་སྐད་ཅིག་བཅུ་དྲུག་ཏུ་རྣམ་པར་གཞག་ཅེ་ན། ངོ་བོ་གཅིག་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ཁོ་ན་ལ་ཆ་རྣམས་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་སྐད་ཅིག་བཅུ་དྲུག་རྣམས་སུ་རྣམ་པར་གཞག་པར་བྱ་སྟེ་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུས་གདུལ་བར་བྱ་བའི་སྐྱེ་བོ་ལ་ཉེ་བར་བསྟན་པ་ལས་རྗེས་སུ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་ཅི་ལྟར་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་ཏུ་ལམ་སྒོམ་ཞེ་ན། འདི་ཡང་ཐར་པ་འདོད་པ་རྣམས་རྣམ་པ་གཞན་གྱིས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཤེས་པ་ལ་གཞུག་པའི་དོན་དུ་ཡོངས་སུ་བརྟགས་ནས་རྣམ་པར་གཞག་གི །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ནི་གཅིག་ཁོ་ནའོ། །འོ་ན་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམས་ལྷན་ཅིག་མི་འབྱུང་བའི་རང་བཞིན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གང་གི་ཚེ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྣམ་པ་རྣམས་རྟོག་པ་དེའི་ཚེ་ཀུན་འབྱུང་གི་རྣམ་པ་རྣམས་མ་ཡིན་ལ་ཕྱིས་ཀྱང་ཡུལ་མེད་པའི་རྟོག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། འདི་བདེན་མོད་བདེན་པ་རེ་རེ་ལའང་རྣམ་པ་བཞིར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དུས་གཅིག་པ་ཅན་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟ་བུའི་སྐྱོན་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དེ། གང་གི་ཕྱིར་འཛིན་པ་ཞེས་པའི་ཁྱད་པར་ཁོ་ན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་གསལ་བར་གྱུར་པ་མངོན་དུ་བྱེད་པ་པོ་ཡིན་ལ་གང་ལས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རིགས་མི་མཐུན་པ་དང་མ་འདྲེས་པར་མངོན་


DTG109_Page_0394
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་འདོད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རིམ་གྱིས་གསལ་བར་འབྱུང་སྟེ། དཔེར་ན་སྔོན་པོ་དང་གཡོ་བ་དང་ཁ་བྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ཨུཏྤལ་མཐོང་བའི་སྐྱེ་བོའི་དེའི་ཡུལ་གྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རིམ་པས་གནོད་པ་མེད་པ། དེ་བཞིན་དུ་སྐབས་སུ་ཡང་རྟོགས་པར་བྱའོ། །སྐད་ཅིག་མ་ཕན་ཚུན་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ཁོ་ནར་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་གཞན་དང་གཞན་རྣམས་ཀྱིས་མངོན་དུ་བྱ་བ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཟུང་ཟིན་པ་རྗེས་སུ་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ངོ་བོ་རྣམས་ཀྱང་ཇི་ལྟར་མངོན་པར་འདོད་པ་ལྟར་རབ་ཏུ་འཇུག་གོ །རིགས་པའི་འདྲེན་པས་གང་གསུངས་པ། །བློ་གྲོས་ཆེ་རྣམས་མཐོང་ཉིད་ལས། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ངེས་པར་འབྱེད། །ཅེས་སོ། །འོ་ན་དེ་ལྟར་ན་མཐོང་བའི་ལམ་དུ་བདེན་པའི་རྣམ་པ་གཞན་གྱིས། སྒོམ་པ་གཞན་མ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་གཞག་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། ཉ་ཕྱིས་ལ་དངུལ་དུ་སྒྲོ་འདོགས་པ་བཞིན་དུ་འཁྲུལ་པའི་རྒྱུ་མཚན་འགའ་ཞིག་གིས་རྣམ་པ་གཞན་དུ་སྒྲོ་བཏགས་པ་ཡོད་ལ། དེའི་ཕྱིར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུ་རྩ་བ་ནས་དབྱུང་བའི་ཆེད་དུ་རྣམ་པ་གཞན་གྱིས་སྒོམ་པ་གཞན་སྲིད་པའི་ཕྱིར་བརྒྱད་པ་ལ་སོགས་པར་རྣམ་པར་གཞག་གོ ། དགོངས་པ་འདི་ཁོ་ནས་རིགས་པའི་སྟོབས་ལས་མཐོང་བའི་ལམ་སྐད་ཅིག་གཅིག་གིས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཡིན་ཡང་སྐད་ཅིག་བཅུ་དྲུག་གི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཉིད་དུ་གསུངས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པས་རང་གི་ངོ་བོའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་འཛིན་པ་ཉིད་ན་ཡང༌། ཆ་གང་གོམས་པ་གསལ་བ་ཉིད་ལ་སོགས་པས་སྒྲོ་བཏགས་པའི་རྣམ་པ་སེལ་བར་ནུས་པ་དེ་ཁོ་ན་ལ་དེའི་གེགས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཚད་མ་ཉིད་ཡིན་གྱི་གཞན་ལ་མ་ཡིན་ཏེ་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་འཕགས་པ་རྣམས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ལས་ཁྱད་པར་ཅི་ཡོད་ཅེས་ཀྱང་བརྗོད་པར་མི་བྱ་སྟེ། རྣམ་པ་ཅི་ཙམ་ཞིག་བསལ་བར་བྱས་ན་དེ་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་པ་འཁྲུལ་པའི་རྒྱུ་མཚན་དང་བྲལ་བ་དེ་ཙམ་གྱིས་དེ་རྣམས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་གསུངས་པ། གང་གི་ཚེ་ཆ་ཤས་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རྟོགས་ན་ཡང༌། ངེས་པ་བསྐྱེད་པ་ལ་ལྟོས་


DTG109_Page_0395
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནས། ཀུན་དུ་འགྲོ་བའི་དོན་དུ་རྟོགས་པ་ལས། ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་དུ་མངོན་དུ་བྱེད་པའི་ཤེས་པ་ཤིན་ཏུ་གསལ་བ་སྐྱེས་པ་དེའི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་མཐོང་བའི་ལམ་ཐོབ་པོ་ཞེས་སོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་གང་ས་རབ་ཏུ་དགའ་བར་དང་པོ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་གདོད་མ་ནས་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པའི་ངོ་བོ་ཤེས་རབ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཟུང་དུ་འབྲེལ་པ་བརྗོད་པ་མེད་པ་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པའི་སྐད་ཅིག་ཁོ་ན་ལ་མཐོང་བའི་ལམ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་མོ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དེ་ནི་སོ་སོར་རྟོག་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ལས་སྐད་ཅིག་གཅིག་པོ་མངོན་པར་རྟོགས་པར་བྱ་བས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་མཐོང་བའི་ལམ་སྟེ། མ་རིག་པ་དང་བཅས་པའི་འཁོར་བ་བརྒྱུད་པ་ཐོག་མ་མེད་པ་རྣམས་སུ། མ་མཐོང་བའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཐོང་བའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ན་གཙོ་བོ་ཞེས་རྟོགས་པའི་ཆེད་དུའོ། །འཁྲུལ་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་སྒྲོ་བཏགས་པའི་རྣམ་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལས་བྱུང་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྩད་ནས་འབྱིན་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྐད་ཅིག་བཅོ་ལྔ་པོ་རྣམས་ཀྱང་མཐོང་བའི་ལམ་མོ་ཞེས་པ་ནི་ཐ་སྙད་བྱ་བ་ཁོ་ནའོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་དུ་གསུངས་པས་ཀྱང་འདི་རྣམས་མཐོང་བའི་ལམ་བཏགས་པའོ་ཞེས་གསལ་བར་བྱས་སོ། །གཞན་དུ་ན་ཤིང་རྟ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ཐེག་པ་ཆེན་པོར་མཐོང་བའི་ལམ་སྐད་ཅིག་བཅུ་དྲུག་པོ་ཞེས་མང་དུ་བསྟན་པ་དང་ཅི་ལྟར་མི་འགལ་གང་རྣམས་ཡང་རྒྱུ་མ་ཚང་བ་མེད་པར་སྤང་བར་མི་ནུས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་མཐོང་བས་སྤང་བའི་དུས་སུ་ཀུན་འབྱུང་སྤོང་ངོ༌། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འགོག་པ་མངོན་དུ་བྱས་སོ། །དེ་ཡང་གཞན་དུ་ན་མི་འཐད་པས་ལམ་བསྒོམས་སོ། །ཀུན་འབྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་པས་འབྲས་བུའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ལས་ཐེག་པ་ཆེན་པོར་མཐོང་བའི་ལམ་སྐད་ཅིག་གིས་མངོན་པར་རྟོགས་པར་བལྟ་བར་བྱ་ལ། བདེན་པ་སོ་སོ་ལ་སླར་ཡང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གསལ་བས་སོ་སོར་རྟོག་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ལས་སྐད་ཅིག་བཅུ་དྲུག་ཁོ་ནས་མངོན་པར་རྟོགས་པར་བྱ་སྟེ་དེའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ལས་རྣམ་པར་གཞག་པ་ལེགས་པར་གནས་སོ་ཞེས་ཟེར་


DTG109_Page_0396
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བའི་དེའི་ལུགས་ཀྱིས་སྐད་ཅིག་བཅུ་དྲུག་རྣམས་ཀྱང་གཙོ་བོའི་མཐོང་བའི་ལམ་མོ་ཞེས་གསལ་ལོ། །དེ་ལྟར་ན་བདེན་པ་བཞིའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཐོང་བ་དེ་མཐོང་བའི་ལམ་སྐད་ཅིག་བཅུ་དྲུག་ནི་ས་རབ་ཏུ་དགའ་བའོ། །སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་པོ་དབྱེ་བ་དང་བཅས་པ་རྣམས་སུ་ཡང་ཐ་སྙད་པའི་དུས་ཀྱི་ཁྱད་པར་བྱ་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཤེས་བྱ་ལ་ཤེས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཇི་སྲིད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དཔེར་ན་མི་ཁོམ་པ་བརྒྱད་ལ་སོགས་པའི་ཀྵ་ཎ་བཞིན་ནོ། །དུས་ཀྱི་མཐའ་ཤིན་ཏུ་ཐུང་བའི་དུས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ཕྲ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཐ་སྙད་དུ་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ས་གང་གིས་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བར་གྱུར་པའི་ཆོས་གང་རྣམས་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པ་ཇི་སྲིད་དུས་ཡིན་ལ། ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ནི་ས་གཞན་དུ་རྣམ་པར་གཞག་གོ །དེ་ལ་ཉོན་མོངས་སྤོང་བའི་ཕྱིར་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་མཐོང་བ་བརྒྱད་རྣམས་བཟོད་པ་རྣམས་ཞེས་བརྗོད་ལ། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བ་མངོན་དུ་བྱེད་པ་རྣམས་ནི་ཤེས་པ་བརྒྱད་རྣམས་ཏེ། ཆོས་དང་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་རྣམས་སོ། །དེ་དང་ལྷན་ཅིག་སྤྱོད་པའི་ངེས་པའི་ཤེས་པ་ཡང་བརྒྱད་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པའི་རྟོགས་པ་ངེས་པར་བྱེད་པའི་ཤེས་པ་བཞི་རྣམས་སོ་ཞེས་རྣམ་པར་གཞག་གོ །རྗེས་སུ་རྟོགས་པའི་བཟོད་པའི་རྟོགས་པ་ངེས་པར་བྱེད་པའི་ཤེས་པ་རྣམས་རྗེས་སུ་རྟོགས་པའི་ཤེས་པ་རྣམས་སོ་ཞེས་པའོ། །འོ་ན་སེང་གེ་བཟང་པོའི་དགོངས་པ་ཤེས་པ་གང་གིས་བཟོད་པའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་མངོན་དུ་བྱེད་པ་དེ་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའོ་ཞེས་དང༌། རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་ཞི་བས་ཀྱང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་མངོན་དུ་བྱེད་པའི་ཤེས་པ་ནི་ཆོས་ཤེས་པའོ། །མི་རྟག་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པར་དེའི་རྗེས་སུ་རྟོགས་པ་དེ་ནི་རྗེས་སུ་རྟོགས་པའི་ཤེས་པའོ་ཞེས་ཏེ། ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ངེས་པར་བྱེད་པའི་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱང་ཆོས་ཤེས་པའོ་ཞེས་པ་ནི་མ་ཡིན་ན། དེ་ཅི་ལྟར་མི་འགལ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་གོམས་པ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་མ་ཡིན་པའི་གནས་སྐབས་འདིར་ཤིན་ཏུ་གསལ་བ་མེད་པ་ན་སོ་སོར་སྣང་བ་དང་ལྷག་པར་ཞེན་པ་དག་གིས་བཟོད་


DTG109_Page_0397
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མངོན་དུ་བྱས་སོ་ཞེས་རྣམ་པར་གཞག་གོ །དེའི་ཕྱིར་བཟོད་པའི་རྗེས་ཐོགས་སུ་ཉོན་མོངས་པ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་མངོན་དུ་བྱེད་པའི་ཤེས་པ་དང་ལྷན་ཅིག་སྤྱོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ངེས་པར་བྱེད་པའི་ཤེས་པ་ཡང་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པས་བཤད་ཀྱི། ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དེས་པར་འཛིན་པར་མི་དགོངས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཉེ་བར་མཚོན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཤེས་པ་གང་གིས་རྗེས་སུ་རྟོགས་པ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ངེས་པར་འཛིན་པ་དེ་སྡུག་བསྔལ་རྗེས་སུ་རྟོགས་པ་ཤེས་པའོ་ཞེས་ཆོས་མངོན་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་པར་གསུངས་སོ། །ཅི་སྟེ་དེ་བཞིན་དུ་དེ་དག་གིས་དགོངས་པ་མ་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་རྣམས་ལ་ངེས་པར་འཛིན་པ་ཡོད་དམ། འོན་ཏེ་མེད། གལ་ཏེ་ཡོད་པ་ཉིད་ན་ཆོས་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་མ་ཡིན་པས་གང་གིས་ཡིན་པ་སྟོན་ཅིག །མེད་པ་ཉིད་ནི་མངོན་དུ་བྱས་སོ་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་ཅི་ལྟར་ཡིན། ཤིན་ཏུ་གསལ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བཟོད་པ་དང་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སོ་ཞེ་ན། འོ་ན་རྗེས་སུ་རྟོགས་པའི་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱང་མངོན་དུ་བྱེད་པ་པོར་འགྱུར་གྱི། ངེས་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་རྣམས་སུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་ཤིན་ཏུ་གསལ་བ་ཉིད་དུ་ཁས་ལེན་ན། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བདག་ཉིད་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ད་ལྟར་ཁོ་ན་རྟོགས་པ་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པས་ན་སངས་རྒྱས་ཉིད་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། །ཅི་སྟེ་འདིར་ཤིན་ཏུ་གསལ་བ་ལ་ཡང་ངེས་པ་ཡང་ཡོད་ཅིང༌། དེ་ཡང་བཟོད་པ་དང་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མ་བསྟན་ན་ནི་རྗེས་སུ་རྟོགས་པའི་བཟོད་པ་ངེས་པར་འཛིན་པ་ཡང་རྗེས་སུ་རྟོགས་པའི་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་མ་བསྟན་པས་ན་སྐད་ཅིག་བཅུ་གཉིས་ཉིད་འོངས་པ་ཡིན་ནོ། །དཔེར་ན་མ་མཐོང་བ་མཐོང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཐ་མ་ལམ་ལ་རྗེས་སུ་རྟོགས་པའི་སྐད་ཅིག་ཐ་མ་མཐོང་བའི་ལམ་ཡིན་པས་སྐད་ཅིག་བཅོ་ལྔ་མཐོང་བའི་ལམ་དུ་བརྗོད་པ་ལྟར་སྔར་མེད་པ་མཐོང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་རྟོགས་པ་ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་མ་རྣམས་མཐོང་བའི་ལམ་མ་ཡིན་ཞེས་པས་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་གཉིས་ཉིད་དུ་ཐལ་ལོ། །ཆོས་བསྟན་ན་ཡང་ངེས་པར་འཛིན་པ་གཞན་ཡང་ཆོས་ཤེས་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་ཅིག་ཅེས་པ་གཞན་གྱི་ལུགས་བསམ་པས་ཆོག་གོ །འདི་ནི་འདིར་མན་ངག་སྟེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་གདོད་མ་ནས་


DTG109_Page_0398
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྐྱེ་བ་མེད་པར་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཕྱིར། སྡུག་བསྔལ་བ་ཉིད་སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཚན་ཉིད་མི་དམིགས་པ་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པའི་སྐད་ཅིག་མ་འདི་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱ་ལ། དེ་འདི་ཡང་ཤེས་རབ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཟུང་དུ་འབྲེལ་པ་བརྗོད་པ་མེད་པའི་སྐད་ཅིག་མའོ།། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་དེའི་རྗེས་ལ་ཐོབ་པ་རང་གི་རྟོགས་པ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པའི་ཤེས་རབ་སྐྱེས་པ། གང་གིས་ཆོས་འདི་རྣམས་སྟོང་པ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་དག་པའི་ངོ་བོས་མངོན་པར་བརྗོད་པ་དེ་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་དག་པའི་ངོ་བོ་དེ་དང་འདི་ཡང་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་དག་གིས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའོ་ཞེས་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་ལས་སླར་ཡང་བརྗོད་པ་མེད་པའི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཤེས་རབ་སྐྱེ་བ་དེ་རྗེས་སུ་རྟོགས་པ་ཤེས་པའི་བཟོད་པའོ། །དེའི་ཚེ་ཡང་ཁམས་གསུམ་པའི་ཆོས་རྣམས་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཉིད་དུ་སོ་སོར་རྟོགས་པར་བྱེད་དེ། སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་ལས་ཐོབ་པས་ཤེས་རབ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྔོན་མ་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཤིན་ཏུ་གཅོད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང་ཤེས་རབ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེར་རྟོག་པ་ཁོ་ནའི་ཆོས་རྣམས་བདག་མེད་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པར་བྱེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་དང་མཚུངས་པ་ཉིད་ཀྱིས་དང་དེའི་རྒྱུ་ཅན་ཉིད་ཀྱིས་དང་དེ་ཤེས་པའི་དོན་ཅན་ཉིད་ཀྱིས་ན་དེའི་རྗེས་སུ་རྟོགས་པས་བཟོད་པར་གྱུར་པ་ནི་རྗེས་སུ་རྟོགས་པ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་ནས་དེ་ཁོ་ན་ལྟར་ཤེས་རབ་སྐྱེ་བ་ཆོས་ཐམས་ཅད་བརྗོད་དུ་མེད་པ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ཁོ་ནའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མངོན་པར་བརྗོད་པ་ནི་རྗེས་སུ་རྟོགས་པའི་ཤེས་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །འཕགས་པ་རྡོ་རྗེ་གཅོད་པར་ཡང་གསུངས་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཆོས་སུ་འདུ་ཤེས་པ་མི་འཇུག་ལ། ཆེས་མ་ཡིན་པར་འདུ་ཤེས་པ་མ་ཡིན། འདུ་ཤེས་པ་ལ་མ་ཡིན། འདུ་ཤེས་པ་མེད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཏེ། །གོ་རིམས་ཇི་ལྟ་བར་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་ངོ་བོའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟར་བར་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཉིས་དང་བྲལ་བས་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ངོ་བོས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཉིས་སུ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཡང་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་དག་ཏུ་བརྗོད་


DTG109_Page_0399
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང༌། ཐ་སྙད་ཙམ་གྱིས་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཡང་བརྗོད་པར་བྱ་བར་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་སུ་འདུ་ཤེས་པ་མི་འཇུག་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པས་མཐའ་བཞི་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དབུ་མའི་ལམ་དུ་མངོན་པར་དགོངས་པ་སྟེ། ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་གཟུང་བའི་རྣམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང་གཡོ་བ་ཐམས་ཅད་ནུབ་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་རྣམ་པར་དག་པའི་ངོ་བོའི་དམིགས་པ་ཡོད་དོ་ཞེས་འདོད་པ་དེའི་ལུས་ལ་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤངས་པར་འགྱུར་བ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་པས། མ་མཐོང་བ་ཁོ་ནར་འགྱུར་གྱིས་མཐོང་བའི་ལམ་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་རབ་ཏུ་གསལ་བ་ཙམ་མམ་སྣ་ཚོགས་པའི་རྣམ་པར་རང་རིག་པའི་ངོ་བོ་འདི་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དེ་དེ་ལྟར་རྟོག་པ་ན་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་མ་ཡིན་པ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་ལེགས་པར་གསུངས་ཏེ། འདི་ནི་རྣམ་རིག་ཙམ་ཁོ་ན། །ཞེས་པ་ཉེ་བར་དམིགས་པ་ལས། །ཅུང་ཟད་མདུན་དུ་འཇོག་བྱེད་པ། །དེ་ནི་ཙམ་ལ་མི་གནས་སོ། །ཞེས་སོ། །དེ་ཁོ་ན་མ་ཡིན་དགག་གི་ཚུལ་གྱི་རང་རིག་པར་མཐོང་བ་ནི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་དག་མ་མཐོང་བ་སྟེ། དེ་ཁོ་ན་མཐོང་བའི་ལམ་མོ་ཞེ་ན། འདི་ཡང་ད་ལྟ་མི་རྣམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་སྟེ། དབྱིག་གཉེན་ལ་སོགས་རྣམས་ཀྱི་ནི། དེ་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཁོ་ནར་གསུངས་སོ། །ལོག་པ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནི་རྣམ་པར་མ་དག་པའི་ངོ་བོ་དང༌། གཞན་དུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ངོ་བོ་ཞེས་པ་འདི་ལྟར་སྨྲ་ལ་དེ་ལ་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དག་གི་གོ་སྐབས་མེད་དོ་ཞེས་ཀྱང་ངོ༌། །དེ་ལྟར་གྱུར་དུ་ཆུག་མོད་དེ་དེ་ལྟ་ནའང་ཅི་འདི་ཙམ་གྱིས་འདི་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ཉིད་བསྟན་ནམ། དེ་ལྟར་རོ་ཞེ་ན། དེའི་ཚེ་རིང་སྟེ་ལམ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པའོ། །དེ་ལྟར་བསྒོམ་པ་འདི་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལས་འདའ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བུ་ནི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་རྣམས་སུ་མཐོང་བ་མེད་དོ། །འོ་ན་མཐོང་བའི་དོན་ཅི་ལྟར་ཞེ་ན། ཡུལ་དེ་ལ་ཤེས་པ་མི་སྐྱེ་བའི་དོན་ཏེ་མཐོང་བ་མེད་པ་ཁོ་ནའི་བསྒོམ་པ་ནི་མཐོང་བའོ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་རྣམས་དེའི་རྗེས་སུ་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མཐོང་བའོ། །དེ་ལྟར་ན་དེ་རྣམས་ག་ལས་སྐྱེ་ཞེ་ན། རྣམ་པར་ཤེས་པ་གནས་གྱུར་པ་ལས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རྗོད་པར་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་འབྱུང་དང་འགོག་པ་དང་


DTG109_Page_0400
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལམ་རྣམས་ལ་ཡང་རྟོགས་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་བཟོད་པ་བརྒྱད་རྣམས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བ་ལ་རྐུན་པོ་འབྱིན་པར་བྱེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་བྱ་བ་ཅན་ནོ། །ཤེས་པ་བརྒྱད་པོ་རྣམས་ནི་སྒོ་འཕར་གཅོད་པའི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །དེ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་བཞི་པོ་ལ། འདོད་ཆགས་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་དང༌། མ་རིག་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་དང༌། འཇིག་ཚོགས་དང་མཐར་འཛིན་པ་དང་ལོག་པར་ལྟ་བ་དང་ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་རྣམས་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་སྟེ། སོ་སོར་བཅུའོ་ཞེས་པ་བཞི་བཅུའོ། །རྗེས་སུ་རྟོགས་པའི་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་བཞི་ལ་ནི་དེ་རྣམས་ཁོ་ན་ཁོང་ཁྲོ་བ་པོར་བ་རྣམས་ཏེ། བསམ་གཏན་བཞི་དང་གཟུགས་མེད་པ་བཞི་རྟོགས་པ་བདུན་ཅུ་རྩ་གཉིས་སོ་ཞེས་པ་ཉོན་མོངས་པ་བཅུ་གཉིས་ལྷག་པའི་བརྒྱ་རྣམས་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་སྟེ་རབ་ཏུ་སྤང་བར་བྱ་བས་ནའོ་ཞེས་པའོ། སེམས་བཅུ་དྲུག་པོ་འདི་ནི་བདེན་པ་མངོན་པར་རྟོག་པ་སྟེ། གང་གི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་སྡེ་དེ་དང་དེ་རྣམས་སུ་གང་ཟག་དེ་དང་དེའི་དབང་དུ་མཛད་དེ་གསུང་པ། ཆོས་རྣམས་ལ་ཆོས་ཀྱི་མིག་རྔུལ་མེད་ཅིང་དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་སྐྱེས་སོ་ཞེས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་མཐོང་བ། ཆོས་ཐོབ་པ། ཆོས་རིག་པ། ཆོ་རྟོགས་པ། སོམ་ཉི་ལས་བརྒལ་བ། ཐེ་ཚོམ་ལས་བརྒལ་བ། གཞན་གྱི་དྲིང་ལ་མི་འཇོག་པ། སྟོན་པའི་བསྟན་པ་ལ་གཞན་གྱིས་བཀྲིར་མི་བཏུབ་པ་ཆོས་རྣམས་ལ་མི་འཇིགས་པ་ཐོབ་པའོ་ཞེས་སོ། །ཐོག་མར་བདེན་པ་རྣམས་ལ་འཕགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྤྱན་གྱི་རང་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཆོས་རྣམས་ལ་ཆོས་ཀྱི་མིག་གོ །དེ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྡུལ་དང་བྲལ་ཏེ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པའི་རྡུལ་སྤོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་སྟེ། དེ་རྣམས་དེའི་སྒྲིབ་པ་སྤོང་བའི་གནས་སུ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ལ་བཟོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་མཐོར་བ་སྟེ། དེ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་ཐོབ་པ་སྟེ། དེ་རྣམས་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་མངོན་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྗེས་སུ་རྟོགས་པའི་བཟོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་རིག་པ་སྟེ། དེ་རྣམས་ཀྱིས་འཕགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་འདིའོ་ཞེས་དེ་གཉིས་ཀ་


DTG109_Page_0401
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡང་དག་པར་རིག་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྗེས་སུ་རྟོགས་པའི་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་རྟོགས་ཏེ། དེ་རྣམས་ཀྱིས་ཤེས་བྱ་ཇི་སྙེད་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཟོད་པ་དང་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སོམ་ཉི་ལས་བརྒལ་ཏེ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་གྱི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་གྱུར་པ་ན་ཡུན་རིང་པོ་ནས་འདོད་པར་བྱས་པའི་རང་གི་རྟོག་པ་ལ་སོམ་ཉི་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐམས་ཅད་གཞན་གྱིས་ཐོབ་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ལས་བརྒལ་ཏེ། དེའི་གནས་སྐབས་པ་གཞན་རྣམས་ཀྱི་ཡང་ཁྱད་པར་རྟོགས་པ་ལ་སོ་སོར་ཐེ་ཚོམ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལམ་བསྒོམ་པའི་ཆེད་དུ་གཞན་གྱི་དྲིང་མི་འཇོག་སྟེ། གཞན་གྱིས་ཉེ་བར་བསྟན་པ་མེད་པར་ཡང་རང་ཉིད་མཁས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་གྱིས་བཀྲིར་མི་བཏུབ་པ་ནི་ཤེས་ནས་དད་པ་ཐོབ་པས་སྟོན་པའི་བསྟན་པ་ལས་གཞན་མུ་སྟེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་གཞན་དུ་ཡང་མི་འཕྲོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་རྣམས་ལ་མི་འཇིགས་པ་ཐོབ་པ་ནི་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ལས་བརྩམས་ནས་སོ་སོར་འདྲི་བ་དང་ལུང་དུ་བསྟན་པའི་ཆོས་རྣམས་ལས། སྡིག་པ་འདོད་པ་དང་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་བཞིན་དུ་སེམས་ཞུམ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སླར་ཡང་གསུངས་པ། དོན་ཤེས་ཤིང་ཆོས་ཤེས་ནས་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་ལ་ཞུགས་པར་འགྱུར་ལ། མཐུན་པར་ཞུགས་ཤིང་ཆོས་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་སྤྱོད་པའོ་ཞེས་པའོ། །དེ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་གནས་སྐབས་སུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པས་ཡོངས་སུ་ཤེས་ནས་མདོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་གཟིངས་ལྟ་བུར་ཤེས་པ་ནི་ཐོས་པ་ཙམ་གྱིས་ངོམས་པ་སྤངས་པའི་ཆེད་དུ་སྟེ། དེས་ན་ཆོས་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །ཤེས་པ་དེ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་དོན་དུ་སྒྲུབ་བཞིན་པ་ནི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་ལ་འཇུག་པ་སྟེ། དེ་ལ་རབ་ཏུ་དགའ་བའི་ས་ལ། ས་དེ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དང་མཐུན་པ་སྟེ་མཉམ་པ་ཉིད་ལ་ཞུགས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་དྲི་མ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ས་རྣམས་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་སྤྱོད་པའོ་ཞེས་པའོ། །དེ་ལ་སྐད་ཅིག་མ་བཅོ་ལྔ་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་ཞུགས་པ་བརྒྱད་པ་སྟེ་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །དང་པོ་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་ནི་དད་པས་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་སྟེ། དད་པས་དེའི་ལམ་གྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྐད་དུ་གསུངས་པ།


DTG109_Page_0402
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཤཱ་རིའི་བུ་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་མི་རྣམས་ནས་ཤི་འཕོས་ནས་མི་རྣམས་དང་སྐལ་བ་མཉམ་པར་སྐྱེ་སྟེ། དེ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་མ་གཏོགས་པར་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་རྣམས་སུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །གཉིས་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་དབང་པོ་རྣོན་པོ་ཆོས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་མཐོང་བས་ཐོབ་པ་སྟེ། ཆོས་དང་མཐོང་བ་ནི་ཤེས་རབ་སྟེ། དེས་དེའི་ལམ་གྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གསུངས་པ། ཤཱ་རིའི་བུ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གཞན་རྣམས་དང་དགའ་ལྡན་གྱི་ལྷ་རྣམས་ནས་ཤི་འཕོས་ཏེ་འདིར་སྐྱེ་ཞིང༌། དེའི་དབང་པོ་རྣམས་རྣོ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །སྐད་ཅིག་བཅུ་དྲུག་པ་ལ་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་གནས་པའོ། །འོ་ན་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་ལམ་ཁོ་ནར་སྲིད་པ་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། འཇིགས་ཚོགས་པ་ལ་ལྟ་བ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ལ། གང་གི་ཕྱིར། གཏི་མུག་ཉེས་པའི་རྩ་བ་སྟེ། །དེ་ཡང་སེམས་ཅན་འཛིན་པ་ཡིན། །ཞེས་བཤད་པས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་ལམ་གཞན་དོན་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། བདེན་པ་མཐོང་བ་ཙམ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་ཡིན་ལ་མཐོང་བས་ཀྱང་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ལས་བྱུང་བའི་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་རྩ་བ་མེད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྤོང་ངོ༌། །དེ་ནི་ཉེ་བར་བསྟན་པ་ལས་བྱུང་བའི་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་སྟེ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་ནི་ཐོང་བ་ཙམ་ཁོ་ནས་སྤོང་བའོ། །འཇིག་ཚོགས་སུ་ལྟ་བ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་ནི་ཡུན་རིང་པོ་ནས་ཞུགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་གོམས་པའི་ཕྱིར་གཉེན་པོ་སྒོམ་པའི་ལམ་ཁོ་ནས་སྤོང་ངོ༌། །ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་སེམས་ཅན་དུ་ལྟ་བ་ཐོག་མ་མེད་པའི་བག་ཆགས་ཀྱི་དབང་ལས་བྱུང་བ་ཡང་ངའོ་ཞེས་པའི་བློས་སྒྲུབ་པོ། །དེའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་དུ་ལྟ་བ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ལམ་དང་པོ་ཁོ་ནར་འཁོར་བ་མེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་དུ་ལྟ་བ་མཐའ་དག་མ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པ་ངེས་པའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་ཚད་མ་རྣམ་འགྲེལ་དུ་གསུངས་པ། གལ་ཏེ་འཇིག་ཚོགས་ལྟ་བྲལ་ཕྱིར། །ལམ་དང་པོར་ནི་སྲིད་མེད་འགྱུར། །མ་ཡིན་ལྷན་སྐྱེས་མ་སྤངས་ཕྱིར། །སྤངས་ན་ཡང་སྲིད་ག་ལ་ཡོད། །བདེ་བར་འགྱུར་བ་འམ་སྡུག་བསྔལ་བར། །མ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྲེད་པ་ཡི། །ངའོ་སྙམ་པའི་བློ་གང་སྟེ། །སེམས་ཅན་ལྟ་ཞེས་ལྷན་


DTG109_Page_0403
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཅིག་སྐྱེས། །ང་ཞེས་མཐོང་བ་མེད་པར་ནི། །འགའ་ཡང་བདག་ལ་ཆགས་པ་མིན། །བདག་ལ་ཆགས་པ་མེད་པར་ཡང༌། །བདེ་བར་འདོད་པ་མངོན་རྒྱུག་ཡིན། །ཞེས་སོ། །འོ་ན་བདག་ཞེན་པ་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་མ་རིག་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ལྟ་བའི་སྒོ་ནས་མ་རིག་པ་བརྗོད་དོ་ཞེས་རྟོགས་པར་བྱ་སྟེ། མེད་ན་མི་འབྱུང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ཁོ་ན་མ་རིག་པའོ་ཞེས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ནི་གཏི་མུག་གི་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པ་ཡིན་ལ་གཏི་མུག་ནི་ཉོན་མོངས་པ་མཐའ་དག་གི་རྗེས་སུ་སོང་བ་ཡང་དག་པར་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ནམ་རྣམ་པ་གཞན་ཡང་རུང་སྟེ་དེ་ཅི་ལྟར་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བར་བརྗོད་དེ། ཁྱད་པར་གྱི་སྒྲ་ལ་སྤྱིའི་དོན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་གལ་ཏེ་ལྟ་བ་ཁོ་ན་མ་རིག་པ་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་ལྟ་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་མ་རིག་པའོ་ཞེས་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་དོན་དུ་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་དེ་ཁོ་ན་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ནི་མང་དོ་ཞེ་ན། རྩོད་པ་འདི་ནི་ཡོངས་སུ་སྤོང་བ་རྣམ་འགྲེལ་མཛད་པ་ཉིད་ཀྱིས་གསུངས་པ། འགལ་བ་གང་ཡིན་འདིར་བཤད་བྱ། །སྟོང་ཉིད་ལྟ་དང་དེ་འགལ་ཕྱིར། །དེ་ལས་བྱུང་བའི་ཉེས་ཀུན་དང༌། །འགལ་བར་རབ་ཏུ་གྲུབ་པ་ཡིན། །ཞེས་སོ། །སྤྱི་དང་ཁྱད་པར་གྱི་དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་ས་ནི་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་དོན་ཏོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། པ་ལཱ་ཤ་དང་ལྡན་པའི་ནགས་ཞེས་པ་བཞིན། དོན་དམ་པར་པ་ལཱ་ཤའི་རང་བཞིན་ཉིད་ཁོ་ན་བརྗོད་པར་བྱས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཁྱད་པར་མངོན་པར་བརྗོད་པས་དེའི་རང་བཞིན་མ་རིག་པ་རྒྱུར་གྱུར་པ་གཙོ་བོར་ངེས་པར་བསྟན་ཏོ། །གང་གི་ཕྱིར་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ནི་མ་རིག་པ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་དེའི་རྩ་བ་ཅན་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་བདག་མེད་པ་ཉིད་མཐོང་བས་རྩ་བ་ཆད་པར་བྱེད་ཅིང་རྩ་བ་ཆད་པ་ལས་རྒྱུན་གཅོད་དོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་མཐའ་དག་དང་འགལ་བ་བདག་མེད་པ་ཉིད་མཐོང་བ་སྟེ་དེ་ཡང་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་དང་མི་འབྲལ་ལོ་ཞེས་པས་སླར་ཉོན་མོངས་པ་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་སྐྱོན་དང་ལྡན་པ་ལ་ཡོན་ཏན་སྦྱོར་བ་ཇི་ལྟར་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཡོན་ཏན་ལྡན་པ་ལ་སྐྱོན་སྦྱོར་བས་འཁོར་བ་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་མེད་དོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། སྐྱོན་རྣམས་ལ་


DTG109_Page_0404
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡོན་ཏན་ཡང་དག་པར་འབྱུང་བས་གནོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་བཟློག་པར་མི་འགྱུར་ཞེ་ན། ཡོན་ཏན་རྣམས་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང་སྐྱོན་རྣམས་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་འདི་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བ་སྟེ། གཞན་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་དང་མ་རིག་པས་ཉེ་བར་བསླད་པའི་ཕྱིར་དྲི་མ་རྣམས་ནི་གློ་བུར་བའོ། །ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་གྱུར་པ་སྒྲོ་འདོགས་པ་ནི་རྩ་བ་མེད་པ་ཅན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དོན་དམ་པར་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་འགའ་ཞིག་ན་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་དཔྱད་ན་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དྲི་མ་རྣམས་གློ་བུར་བའོ། །དེ་ཕྱིར་སྔར་ཡང་ནུས་མེད་རྣམས། །དེ་བདག་གྱུར་ལ་ཕྱིས་ནུས་མེད། །དེའི་བདག་ཉིད་དུ་གནས་པ་ལ་སྐྱོན་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ནི། འཚེ་བ་མེད་དང་ཡང་དག་དོན། །རང་བཞིན་ལ་ནི་ཕྱིན་ལོག་གིས། །འབད་པ་ལྡན་ཡང་གནོད་མེད་དེ། །བློ་ནི་དེ་ཕྱོགས་འཛིན་ཕྱིར་རོ། །རང་བཞིན་ནི་འབད་པ་དང་བྲལ་བས་བཟློག་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ཞིང༌། འབད་པ་ཡང་ཡོན་ཏན་རྣམས་ལ་སྐྱོན་མཐོང་བ་དང་སྐྱོན་རྣམས་ལ་ཡོན་ཏན་མཐོང་བ་ལས་འཇུག་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པར་མཐོང་བ་དེའི་ཚེ་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་ལ། སྐྱོན་རྣམས་ལ་ཡོན་ཏན་མཐོང་བ་དང༌། ཡོན་ཏན་རྣམས་ལ་སྐྱོན་མཐོང་བའམ། ཡོན་ཏན་རྣམས་ལ་མི་མཐོང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། བདག་མེད་པ་མཐོང་བ་ལས་ཉེ་བར་འཚེ་བ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཕྱིར་རང་བཞིན་བདག་གྱུར་པ། །ཉེར་འཚེ་མེད་པ་ཁོ་ནའོ། །སེམས་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱིས་དེ། །ཡོངས་བཏང་བྱ་བར་ཅི་ལྟར་ནུས། །དེའི་ཕྱིར་ཡང་ཉེ་བར་འཚེ་བ་དང་བཅས་པ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་དོན་ཅན་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་སྐྱོན་རྣམས་ཀྱིས་དེའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པའི་ལམ། སྐྱོན་རྣམས་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་སྐྱེ་བའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ལ་མི་གནོད་དོ། །ལམ་དེའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་ལ་སྐྱོན་བསྐྱེད་པའི་ཆེད་དུ་འབད་པ་མི་སྲིད་པ་ཁོ་ན་མོད། དེ་ལྟར་ན་ཡང་ཁས་བླངས་ནས་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། སྐྱོན་སྐྱེས་པ་ལས་འབད་པ་ལྡན་དུ་ཟིན་ཀྱང་མི་གནོད་དོ། །སྐྱོན་སྐྱེ་བའི་རྩོལ་བ་བཟློག་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ལམ་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པའི་ཕྱོགས་སུ་ལྟུང་བས་ན་སྐྱོན་ཟད་པར་བྱེད་པ་ཁོ་ན་ལ་འབད་པ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དངོས་པོ་མ་ལུས་པའི་རང་བཞིན་ལ་ཡོངས་སུ་ལྟ་བར་ནུས་པ་ལ་ཡང་སྐྱོན་


DTG109_Page_0405
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྐྱེར་ཆུག་མོད། དེ་ལྟ་ན་ཡང་འདི་ནི་དེད་དཔོན་དམ་པས་སྤངས་པའི་འགྲོན་པོ་ལྟར་ཤུགས་དང་ཡང་དག་པར་ལྡན་པས་ལས་ལམ་ཁོ་ན་ལ་འབད་པས་རྩོམ་སྟེ་ཡོན་ཏན་གྱི་ཕྱོགས་སུ་ལྷུང་བའི་ཕྱིར་ལ་སྐྱོན་ལ་དགའ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར་བརྩེ་བ་དང་ལྡན་པ་ནི། རང་དང་གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་སྤང་བའི་ཆེད་དུ་འབད་པ་འབྱུང་ཞིང༌། རང་གི་སྡུག་བསྔལ་ཟད་པ་མེད་པར་གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་བསལ་བར་མི་ནུས་ལ་དེའི་ཕྱིར་རང་གི་སྡུག་བསྔལ་ཟད་པ་མངོན་དུ་བྱ་བ་དང༌། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པར་བྱའོ། །ཐབས་བྱུང་དེ་རྒྱུ་ལྐོག་གྱུར་པས། །དེ་འཆད་པ་ནི་དཀའ་བ་ཡིན། །གང་མཐོ་རིས་དང་བྱང་གྲོལ་གྱི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་མངོན་དུ་བྱས་པ་མེད་པ་དེས། ཕ་རོལ་པོ་རྣམས་ལ་དེ་འཆད་པ་དཀའ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་དེ་ནི་དེ་ལ་ནུས་པ་མེད་ལ། དེའི་ཕྱིར་ལུས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་སྐྱོན། །ཐམས་ཅད་གོམས་པའི་རྩ་བ་ཅན། །བདག་ཉིད་དབང་གྱུར་གོམས་དེ་ཡང༌། །ཡོན་ཏན་ཉིད་ལས་མཆོག་ཏུ་བྱེད། །ཅེས་པ་ཞར་ལ་བྱུང་བ་རྒྱ་ཆེ་བས་ཆོག་གོ །དཀྱུས་མ་བརྗོད་པར་དཀའ། དྲུག་པ་ལ་སོགས་པ་སེམས་བསྐྱེད་པ་བཅོ་ལྔ་རྣམས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་བསྒོམ་པའི་ལམ་མོ། །གལ་ཏེ་ཡང་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་དག་ངོ་བོ་གཅིག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཕན་ཚུན་ཐ་དད་པར་གདགས་པར་མི་ནུས་པ་བཞིན་དུ་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱིས་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པའི་དངོས་པོ་ལས་ཐ་མི་དད་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར། མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་དག་ཐ་དད་དུ་གྱུར་པ་མེད་དོ་ཞེས་པས་བསྒོམ་པའི་ལམ་མཚན་ཉིད་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་མེད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་དེ་ནི་དེས་སྤང་བར་བྱ་བའི་དངོས་པོའི་གཉེན་པོ་ཉིད་དུ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་མཐོང་བ་ཁོ་ན་རྒྱུན་དུ་ཤེས་པ་སྒོམ་པ་ཡིན་ལ་དེ་ཁོ་ན་ལམ་མོ། །དེ་ལ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་འདོད་ཆགས་དང་ཁོང་ཁྲོ་དང་ང་རྒྱལ་དང་མ་རིག་པ་རྣམས་དང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང་ལོག་པར་ལྟ་བ་དག་སྟེ། ཆོས་མངོན་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་སུ་ནི་མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བ་གསུངས་མོད། འདི་ནི་ལོག་ལྟའི་བྱེ་བྲག་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་འདིར་དངོས་པོ་ལ་ཡང་དག་པ་ཉིད་དུ་སྒྲོ་འདོགས་པས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་ལྟ་བ་ལོག་


DTG109_Page_0406
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལྟར་གཟུང་གི །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཞེས་སྔར་བརྗོད་ཟིན་ཏོ་ཞེས་པ་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་དྲུག་དང༌། གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པ་དེ་རྣམས་ཁོ་ན་ཞེ་སྡང་དོར་བ་བཅུ་རྣམས་སོ་ཞེས་པ་ཉོན་མོངས་བཅུ་དྲུག་རིམ་གྱིས་སྤང་པར་བྱའོ། །བག་ལ་ཉལ་ཡིན་གྱི་མངོན་དུ་རྒྱུ་རབ་ཏུ་གྱུར་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་སྔོན་ཁོ་ནར་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་གཅིག་ལ་ཆེན་པོ་དང་འབྲིང་དང་ཆུང་ངུའི་དབྱེ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ་སླར་ཡང་ཆེན་པོའི་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པར་ཕྱེ་བས་རྣམ་པ་དགུ་དང༌། འདོད་པའི་ཁམས་དང་བསམ་གཏན་བཞི་དང་གཟུགས་མེད་བཞིར་གཏོགས་པ་ཉིད་ཀྱི་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་གཅིག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་དེའི་གཉེན་པོ་སྐྱོན་སྐྱེ་བར་འདོད་པ་འཇོམས་པའི་ཕྱིར་སྐྱོན་དང་འགལ་བ་བཤད་མ་ཐག་པའི་བསྒོམ་པའི་ལམ་སྟེ། བསྒོམས་པས་བཙལ་བར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ན་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཤིན་ཏུ་བ་ཡང་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཐ་མ་གཉིས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དོ། །འོན་ཀྱང་ཆུང་དུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་རྣམས། སླར་ཡང་ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་གཅིག་གོ །འདི་ཁོ་ནའི་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་དུ་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་གཅིག་ཆེན་པོའི་རྣམ་པ་གཅིག་ནི་ཤིན་ཏུ་བའི་བསྒོམ་པའི་ལམ་མོ། །དེ་བཤད་པ། ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་མཐའི་སྐད་ཅིག་ནི་གཉེན་པོ་མཐའ་དག་གིས་ངོ་བོ་ཉིད་དོ་ཞེས་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཤིན་ཏུ་བ་དངོས་སངས་རྒྱས་ཀྱིའོ་ཞེས་པའོ། །གཉེན་པོ་རྟོགས་པའི་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཅུ་པ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་གྱིས་རྐུན་པོ་ཕྱུང་བ་བཞིན་དུ་བག་ཆགས་དང་བཅས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པ་ལས། དེ་མ་ཐག་ཏུ་སྒོ་འཕར་གཅོད་པ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་གཉེན་པོའི་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་གཅིག་པ་སྟེ་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པས་དངོས་པོའི་མཐའ་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་དང་རྟག་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཐོབ་པས་ན་དུས་ཀྱི་མཐའ་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཡིན་ལ། དེ་ལ་ཡོད་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་བའི་རྣམ་པར་དག་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིའོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང་གསུངས་པ། གང་འདི་རྣམས་ནི་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་གཅིག་པོ་འདི་རྣམས་ཏེ། ཉོན་མོངས་པའི་རྣམ་པ་རེ་རེ་སྤང་བར་བྱ་བ་ལ་སོ་སོར་བར་ཆད་


DTG109_Page_0407
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མེད་པ་ཉིད་དང་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་རྣམས་སོ་ཞེས་སོ། །བར་ཆད་མེད་པ་ཉིད་འདིས་བཙལ་བར་བྱ་བས་ན་ལམ་སྟེ། རྟོགས་པའི་རྣམ་པ་གཉིས་པའི་རྒྱུའོ་ཞེས་པ་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་མོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་བའི་སྐད་ཅིག་གིས་ནུས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། མི་སྐྱེ་བར་གྱུར་པ་ན་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་བྱ་བས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡིན་ལ་རྟོགས་པ་སྔ་མས་བཙལ་བར་བྱས་པས་ན་ལམ་ཡང་ངོ་ཞེས་པ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་མོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་གཉེན་པོ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་མི་སྐྱེ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལས་རབ་ཏུ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡང་ཆོས་མངོན་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་པར་གཉེན་པོའི་རྣམ་པ་སྐྱེས་པ་དང་ཉོ་མོངས་པ་བསྐྱེད་པའི་ནུས་པའི་བག་ཆགས་ཤེས་བྱའི་གནས་ངན་ལེན་གྱི་རྣམ་པ་འགག་པ་དུས་མཉམ་སྟེ་སྣང་བ་དང་མུན་པ་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་འགགས་པ་ལས་མ་འོངས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཉིད་དུ་གནས་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་སྤངས་པའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པའི་རྟོགས་པའི་རྣམ་པ་རྣམས་ཀྱང་སོ་སོར་བར་ཆད་མེད་པ་དང་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་གྱི་ངོ་བོའོ། །རྟོགས་པའི་རྣམ་པ་ཐ་མ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་འབྲས་བུའི་རྟོགས་པའི་རྣམ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་མཐོང་བའི་ལམ་ལ། སོ་སོར་དེ་ལྟ་བུའི་ལམ་གཉིས་ཀྱི་ངོ་བོ་སྟེ་སྐད་ཅིག་མ་ཐ་མ་ཡང་བསྒོམ་པའི་ལམ་རྟོགས་པའི་རྣམ་པ་དང་པོའི་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་སྟེ། དང་པོ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་ཡང་ངོ༌། །དེ་སྐད་དུ་ཡང་ཆོས་མངོན་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་པར་འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་མཆོག་ནི་དེ་མ་ཐག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྦྱོར་བའི་ལམ་སྟེ་གང་གིས་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བའོ། །དེའི་དེ་མ་ཐག་པའི་དམིགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་མོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་རྣམ་པ་དང་པོ་དགུ་རྣམས་ནི་སྒྲུབ་པའི་བསྒོམ་ལམ་གྱི་ངོ་བོ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དྲུག་པ་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་དྲི་མ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ས་དགུ་རྣམས་སོ། །ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་རྣམས་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཤིན་ཏུ་བ་རྣམ་པར་དག་པ་ལས་དང༌། རབ་ཏུ་གྱུར་པའི་རྒྱུད་དང་བཅས་པ་ཉིད་ལས་དང་སྒྲུབ་པ་ལ་ལྟོས་ནས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་ལས་བསྒོམ་པའི་


DTG109_Page_0408
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལམ་རྣམ་པར་དག་པ་ཤིན་ཏུ་བར་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ལ་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་དྲི་མ་མེད་པ་དང་དོད་བྱེད་པ་དང་འོད་འཕྲོ་བ་དང་ཤིན་ཏུ་སྦྱང་དཀའ་བའི་སའི་ངོ་བོ་རྣམ་པ་དང་པོ་བཞི་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་ན་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཁོ་ན་སྟེ། མི་དང་ལྷའི་རིགས་སུ་སྐྱེ་བ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི་ཐབས་ལ་མཁས་པས་ནི་རྣམས་སུ་རྒྱལ་རིགས་དང་བྲམ་ཟེ་དང་ཁྱིམ་བདག་ཤིང་སཱ་ལ་ཆེན་པོ་ལྟ་བུའི་རིགས་སུ་སྐྱེད་པའོ། །གཉིས་པ་ནི་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་དྲུག་པོ་རྣམས་སུའོ། །རྣམ་པ་ལྔ་པ་ས་ལ་མངོན་དུ་གྱུར་པའི་ངོ་བོ་ལ་ནི་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུ་ལ་ཞུགས་པའོ། །དྲུག་པ་ས་རིང་དུ་སོང་བའི་རང་བཞིན་ལ་ནི་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའོ། །དེ་ཁོ་ན་གཞན་བར་ཆད་གཅིག་པའོ། །རྣམ་པ་བདུན་པ་མི་གཡོ་བའི་སའི་ངོ་བོ་རྟོགས་པ་ན་དང༌། བརྒྱད་པ་ས་ལེགས་པའི་བློ་གྲོས་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་ལ་ནི་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་ལ་ཞུགས་པའོ། །དགུ་པ་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་གྱི་སའི་རང་བཞིན་ལ་ནི་ཕྱིར་མི་འོང་བ་སྟེ་བར་དོར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བ་རྣམ་པ་དགུའོ་ཞེས་པ་འཕགས་པ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྡེའི་ཞབས་ཀྱིས། འདོད་པའི་རྣམ་པ་དྲུག་པ་དང༌། །དགུ་པའང་ཡང་དག་ཟད་པ་ལས། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་ཕྱིར་མི་འོང༌། །གང་ཟག་དག་ནི་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །སྲིད་རྩེའི་མཐའ་ཟད་དགར་བཅོམ་སྟེ། །དེ་རྣམས་ལམ་ལ་ཡང་དག་གནས། །དེ་ཡི་སྦྱོར་བ་ལ་གནས་བཞི། རྣམས་སུ་བཤད། །དགྲ་བཅོམ་མི་སློབ་པ་ཡིན་ལ། །བདུན་གཞན་ཟད་པར་སློབ་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་རྣམ་པར་གཞག་པའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས་རྣམ་པར་གཞག་པ་མཛད་པ་དང། །མདོ་སྡེ་རྒྱན་དུ། དེ་བཞིན་གཤེགས་རིགས་སྐྱེ་ཐོབ་དང༌། །ལུང་བསྟན་པ་དང་དབང་བསྐུར་དང༌། །བྱང་ཆུབ་རབ་ཏུ་ཐོབ་པ་ཡང༌། །ངོ་མཚར་ཆེ་བ་ཡིན་པར་འདོད། །ཅེས་འདི་བཤད་པ་ནི། འབྲས་བུ་ངོ་མཚར་ཆེ་བ་གསུངས་ཏེ། བཞི་རྣམས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འབྲས་བུ་སྟེ། དང་པོ་དང་བརྒྱད་པ་དང་བཅུ་པ་ལ་སློབ་པའི་འབྲས་བུ་གསུམ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་མི་སློབ་པའི་འབྲས་བུ་བཞི་པ་མཆོག་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་དེ་ནི་བརྒྱད་པ་མི་གཡོ་བའི་ས་ལ་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་མཐར་ཕྱིན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་པའི་འབྲས་བུ་རྗོད་པར་བྱེད་པའི་ཡི་གེའོ་ཞེས་པས་འགལ་བ་


DTG109_Page_0409
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མེད་དོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེས་དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་ལ་གདམས་པའི་རྣམ་པར་བཤད་པར། གང་ཁོ་ན་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་ཞེས་བཤད་པ་དེ་ཁོ་ན་བར་ཆད་གཅིག་པ་སྟེ་གསུངས་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཡོད་དེ་ནས། ཇི་སྲིད་དུ་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་པའི་བར་རོ། །དེ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་རྣམ་པ་བདུན་དང་བརྒྱད་སྤངས་པས་དང༌། དེའི་གཉེན་པོ་ཟག་པ་མེད་པའི་དབང་པོ་ཐོབ་པས་དང་བ་བསྐྱེད་པ་གཅིག་ལྷག་མར་ལུས་པའི་ཕྱིར་ལན་ཅིག་ཅར་ཕྱིར་འོང་བའི་ཁྱད་པར་ཅན་ནོ་ཞེས་བྱས་ནས་སོ། །གང་འདི་ཉོན་མོངས་པའི་རྣམ་པ་དགུ་སྤངས་པ་ལས་ཕྱིར་མི་འོང་བའོ་ཞེས་བཤད་ལ་དེ་ཡང་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ་དེ་ནས་ཇི་སྲིད་དུ་གང་འདི་ཕྱིར་མི་འོང་ཞེས་བཤད་པ་དེ། གལ་ཏེ་སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པ་བརྒྱད་སྤངས་པར་གྱུར་ན་དེ་ལས་འདི་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ཀྱི་འབྲས་བུ་ལ་ཞུགས་པའོ་ཞེས་པའི་མཐར་ཐུག་པས་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་གྱི་ངེས་འབྱུང་གི་རྣམ་པར་བཤད་པར་ཡང༌། ས་དང་པོ་ལ་སེམས་ཅན་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམས་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། །གཉིས་པ་ལ་ལམ་ཆུང་ངུའི་ཆུང་དུས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཆེན་པོའི་ཆེན་པོ་སྤངས་པར་གྱུར་པ་ན་སེམས་ཅན་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དམིགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ས་བཅུ་པ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུའི་གཉེན་པ་ལ་ཆེན་པོ་ནི་ནམ་མཁའ་ལྟར་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་དང་བྲལ་བ་ཙམ་དུ་བསྟན་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པའི་མཐར་ཐུག་པས་ཤིན་ཏུ་ཡང་རྣམ་པར་གཞག་པར་མཛད་དོ། །ཡང་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་གྱི་མཚན་ཉིད་འདི་ནི་རྒྱུན་ཆགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཆུང་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་རྣམས། །སླར་ཡང་ཆུང་སོགས་དབྱེ་བ་ཡིས། །རྣམ་པས་རྣམ་པ་དགུར་འདོང་དོ། །ཞེས་པའི་རྒྱུན་གྱི་རྣམ་པར་བཤད་པ་རྣམ་གྱིས་གསུངས་ཏེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཆུང་ངུའི་ཆུང་དུ་གྲངས་ཡོད་པ་དང་གཞལ་དུ་ཡོད་པ་དང༌། ཚད་ཡོད་པ་རྟོགས་པས་བསྡུས་པ། ཇི་ལྟར་བར་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པས་ས་དགུ་པ་ལ་དེའི་གཉེན་པོར་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཆེན་པོའི་ཆེན་པོར་གྱུར་རོ་ཞེས་སོ། །དེལ་དགུ་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་


DTG109_Page_0410
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྤྲིན་གྱི་སྟེ། སྒོམ་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་དགུ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་རབ་ཏུ་དགའ་བ་དང་བཅས་པས་བཅུ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པ་ཐམས་ཅད་ལེགས་པར་གནས་སོ། །ཆོས་མངོན་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་པར་ཡང༌། བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་རྣམ་པ་དགུ་པ་སྤངས་བ་ལས་བཅུ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་འབྲས་བུ་གཉིས་པ་དང་གསུམ་པ་ལ་ཞུགས་པ་དད་པས་མོས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་གསུངས་པ། ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐབས་ལ་མི་མཁས་པ་གང་རྣམས་བསམ་གཏན་བཞི་རྣམས་རྫོགས་པར་བྱེད་ཅིང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་རྣམས་ལ་སྤྱོད་ལ་བསམ་གཏན་ཐོབ་པ་དེས་ཀྱང་ལྷ་ཚེ་རིང་པོ་རྣམས་སུ་སྐྱེས་ཏེ། དེ་ནས་ཤི་འཕོས་ནས་དེ་གལ་ཏེ་འདོད་པའི་ཁམས་ལྷ་རྣམས་སུ་འམ་མི་རྣམས་སུ་སྐྱེས་ན། དེ་རྣམས་ཀྱི་དབང་པོ་རྣམས་རྟུལ་པོར་འགྱུར་གྱི་རྣོན་པོར་མི་འགྱུར་བ་རྣམས་ཡོད་དོ་ཞེས་སོ། །གསུང་རབ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ན་འཕགས་པས་རྟོགས་པར་བྱས་པ་ལས་མི་གཡོ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཉིད་ན་ཡང་འགའ་ཞིག་ཐབས་ལ་མི་མཁས་པ་ཉིད་དང་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་ཡང་ས་ལེགས་པའི་བློ་གྲོས་ཀྱི་བར་དུ་འགྱུར་ལ། ཐམས་ཅད་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་མཐོང་བས་ཐོབ་པའི་ཞུགས་པ་གཉིས་པོ་དང་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་དང་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་ཡང་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཉིད་དང་དབང་པོ་རྣོན་པོ་ཉིད་དག་མངོན་པར་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་གཉིས་པ་དང་གསུམ་པ་ལ་ཞུགས་པ་མཐོང་བས་ཐོབ་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་གསུངས་པ། ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཡོང་དོ་ནས། ཇི་སྲིད་དུ་ཐབས་ལ་མཁས་པས། གང་ན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་དགྱེས་པར་སྤྱོད་བ་ད་དང་དེར་སྐྱེས་ཏེ་དེ་རྣམས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་མ་བྲལ་བས། བསྐལ་པ་བཟང་པོ་འདི་ཁོ་ནལ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱའོ་ཞེས་པའི་བར་རོ། །འདིར་ཇི་སྲིད་དུ་ས་བཅུའི་དབང་ཕྱུག་བསྐལ་པ་བཟང་པོ་པ་རྣམས་ཀྱི་ལོག་པར་དད་སེལ་དང་གསེར་ཐུབ་དང་འོད་སྲུངས་དང༌། ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་རྣམས་ཀྱིས་དམན་པའི་སྟོང་དུ་གྲངས་ངེས་པ་ནི་མི་མཇེད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སུ་སྟེ། གཞན་དུ་


DTG109_Page_0411
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཐབས་ལ་མཁས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སྒྲུབ་པ་དང་དགག་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཀྱང༌། ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་རྣམས། ཐབས་ལ་མཁས་པས་བསམ་གཏན་དང་གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་རྣམས་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་རྣམས་ཡོད་དོ་ནས། ཇི་སྲིད་དུ་དགའ་ལྡན་གྱི་གནས་སུ་ཚེ་ཇི་སྲིད་པར་གནས་ནས་དེ་ནས་ཤི་འཕོས་ཏེ་འདིར་སྐྱེས་པ་ཡང་དག་པར་བསྟན་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་སྣ་ཚོགས་རྣམས་སུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱའོ་ཞེས་སོ། །དེ་རྣམས་འཇིག་རྟེན་འདིར་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོངས་ནས་གཞན་དུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། ཤཱ་རིའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་བསམ་གཏན་བཞི་རྣམས་ནས་ཇི་སྲིད་དུ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་རྣམས་ཀྱི་བར་དུ་ཐོབ་ཅིང་དེ་རྣམས་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་པ་རྣམས་ཡོད་དེ། དེ་རྣམས་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པར་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེས་སོ། །ས་བཅུ་པ་ནས་བཟུང་སྟེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཉིད་ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང་དབང་པོ་རྣོན་པོ་ཁོ་ན་རྣམས་སུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་གསུངས་པ། ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་ཐོབ་པ་གང་རྣམས་འདོད་པ་དང་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་རྣམས་སུ་མི་སྐྱེ་བ་ཡོད་དེ། འོན་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་འགྲོའོ་སྙམ་ནས་ཇི་སྲིད་དུ་གང་དང་གང་དུ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་འབྱུང་བ་དེ་དང་དེར་སྐྱེའོ་ཞེས་པའི་བར་རོ། །ཕྱིར་མི་འོང་བ་ནི་ནམ་ཡང་སྐྱེ་བའི་སྐྱེ་མཆེད་དེ་ཁོ་ནར་སྐྱེ་བ་གཉིས་པ་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་བྱེད་དེ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པར་འགྲོ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་རྣམ་པ་ལྔ་རྣམས་ཀྱི་དང་པོ་བར་མ་དོར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་སྟེ་དེ་ནི་ཚངས་རིས་པ་རྣམས་ནས་བརྩམས་ནས་འོག་མིན་ཇི་སྲིད་པ་ཞེས་པ་འདིར་བར་མ་དོ་སྟེ། ལྷའི་རིས་གང་ཡང་རུང་བར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་འདིར་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ལ་སོགས་པ་སྟོན་པར་བྱེད་པའོ། །གཉིས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཤིང་དྲུང་དུ་སྐྱིལ་མོ་ཀྲུང་བཅས་


DTG109_Page_0412
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་འཕྲལ་དུ་གང་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་འདིར་སྐྱེས་པ་སྟེ། སྐྱེས་པ་དེ་ཁོ་ནས་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའོ་ཞེས་པ་སྐྱེས་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་སྟེ། གང་གསུངས་པ། ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ཙམ་ཁོ་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་འཚང་རྒྱ་བ་རྣམས་ཡོད་དོ་ནས། དེ་རྣམས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་རྣམས་ཀྱི་དམ་པའི་ཆོས་བསྐལ་པའམ་བསྐལ་པའི་ལྷག་མར་གནས་སོ་ཞེས་པ་ཇི་སྲིད་པའོ། །དེ་ནི་མངོན་པར་བརྩོན་པའི་ལམ་ལས་ཐོབ་པའོ་ཞེས་བྱས་ནས་སོ། །འདིར་བསྐལ་པ་ནི་བར་གྱི་བསྐལ་པ་སྟེ་དེའི་ཕྱོགས་གཅིག་ནི་བསྐལ་པའི་ལྷག་མའོ། །གང་ཆོས་མངོན་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་པར་གསུངས་པ། སྐྱེས་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ནི་གང་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སུ་སྐྱེས་པ་ཁོ་ནས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཐའ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའོ་ཞེས་པ་དེ་ནི་ཉན་ཐོས་ཁོ་ནའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སོ། །གསུམ་པ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དང་བཅས་པས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ནི་གང་གསུངས་པ། ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་རྣམས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སྤྱོད་པ་རྣམས་ཡོད་དེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ནས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སུ་འདོང་ཞིང་དེ་རྣམས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་བྱ་བ་ལ་རྟག་ཏུ་བརྩོན་ནོ་ནས་ཇི་སྲིད་དུ་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་རྣམས་ཀྱིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱའོ་ཞེས་པའི་བར་རོ། །དེ་ནི་མངོན་པར་བརྩོན་པས་ཐོབ་པའི་ལམ་ཅན་ཞེས་བྱས་ནས་སོ། །དེ་རྣམས་ནི་རྟག་ཏུ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བ་ལ་གནས་པ་སྟེ། འཕགས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་དང་སྒྲོལ་མ་དང་འཇམ་པའི་དབྱངས་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །འདིར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་རབ་ཏུ་བརྩོན་པ་ཉིད་ནི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པའོ། །བཞི་པ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ནི་གང་གསུངས་པ། ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་རྣམས་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ཁོ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐྱོན་མེད་པར་འཇུག་པ་རྣམས་ཡོད་དེ་ནས། ཇི་སྲིད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གཞན་དང་གཞན་རྣམས་སུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་


DTG109_Page_0413
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱའོ་ཞེས་པའི་བར་རོ། །དེ་ཡང་མངོན་པར་བརྩོན་པ་མེད་པར་ཐོབ་པའི་ལམ་ཅན་ནོ་ཞེས་བྱས་ནས་སོ། །འདིར་ནི་རིགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལས་ཤིན་ཏུ་མྱུར་བར་རྩོལ་བ་ཆུང་དུས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ནི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའོ། །ལྔ་པ་གོང་དུ་འཕོ་བ་ནི་གོང་དུ་འགྲོ་བའི་གོང་དུ་སྐྱེས་པ་དེ་ཁོ་ནར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དེ་ལ་གཅིག་ནི་འོག་མིན་གྱི་མཐར་ཐུག་པ་སྟེ། གང་གསུངས་པ། ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་རྣམས་ལ་སྤྱོད་ཅིང་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བར་གྱུར་ནས། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་བདེ་བའི་ཡོ་བྱད་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པ་རྣམས་ཡོད་དོ་ནས་ཇི་སྲིད་དུ་དགེ་བ་བཅུ་རྣམས་ལ་སེམས་ཅན་རྣམས་སོ་སོར་བཀོད་ནས་ཚངས་རིས་པ་རྣམས་ནས་འོག་མིན་ཇི་སྲིད་པའི་ལྷ་རྣམས་སུ་སྐྱེ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་སྣ་ཚོགས་སུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱའོ་ཞེས་པའི་བར་རོ། །དེ་འདིའི་འོག་མིན་གྱི་མཐར་ཐུག་པ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འཕར་བ་དང་ཕྱེད་དུ་འཕར་བ་དང་གནས་ཐམས་ཅད་དུ་འཆི་འཕོ་བའོ། །དེ་ལ་འཕར་བ་ནི་གང་བསམ་གཏན་གསུམ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པས་བསམ་གཏན་དང་པོ་བསྒྲུབས་ནས་ཚངས་རིས་པ་རྣམས་སུ་སྐྱེ་སྟེ་སྔོན་གྱི་གོམས་པའི་དབང་ལས་བསམ་གཏན་བཞི་པ་བསྐྱེད་ནས་དེ་ནས་ཤི་འཕོས་ཏེ་འོག་མིན་གྱི་ལྷ་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བའོ། །དེ་ནི་བསམ་གཏན་ལས་ངེས་པར་རྒྱལ་བའི་ཕྱིར་འཕགས་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཕྱེད་དུ་འཕར་བ་ནི་གང་ཚངས་རིས་པ་རྣམས་ནས་ཤི་འཕོས་ཏེ་གནས་གཙང་མ་རྣམས་སུ་སྐྱེས་ནས་བར་གྱི་གནས་གཞན་ཅིག་ཀྱང་བརྒལ་ཏེ་འོག་མིན་དུ་འཇུག་པའོ། །གནས་ཐམས་ཅད་དུ་འཆི་འཕོ་བ་ནི་གང་གནས་གཞན་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་དག་པར་བརྒྱུས་ནས་འོག་མིན་དུ་འཇུག་པའོ། །གང་གསུངས་པ། ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་དགའ་ལྡན་གྱི་གནས་སྦྱངས་ནས་ཚངས་རིས་པ་རྣམས་ནས་འོག་མིན་གྱི་བར་རྣམས་སུ་སྐྱེ་སྟེ་ཐབས་ལ་མཁས་པས་དམྱལ་བ་པ་དུད་འགྲོའི་སྐྱེ་གནས་པ་དང་གཤིན་རྗེའི་འཇིག་རྟེན་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཆོས་སྟོན་པར་བྱེད་ཅིང་ཕྱོགས་བཅུ་


DTG109_Page_0414
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྣམས་སུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་འགྲོ་ཞིང་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་བསྙེན་བཀུར་བྱེད། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད། བླ་ན་མེད་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྣམས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་རྣམས་ཡོད་དོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །གོང་དུ་འཕོ་བ་གཉིས་པ་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་མཐར་ཐུག་པའོ། །གང་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་གཞན་རྣམས་བསྒྲུབས་ཤིང་གནས་གཞན་ཐམས་ཅད་དུ་སྐྱེས་ནས་གནས་གཙང་མར་མ་ཞུགས་པ་ཁོ་ནར་གཟུགས་མེད་པར་རིམ་གྱིས་སྐྱེས་ཤིང་སྲིད་པའི་རྩེ་མོར་སོན་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་སྣ་ཚོགས་རྣམས་སུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱའོ། །གང་ཡང་གཟུགས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་མི་འོང་བ་དེ་ནི་འདི་ནས་ཤི་འཕོས་ཏེ། གཟུགས་མེད་པ་རྣམས་སུ་སྐྱེས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་སྣ་ཚོགས་རྣམས་སུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱའོ། །མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་གང་གསུངས་པ། ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཡོད་དེ་གང་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཀྱིས་བརྒྱན་པའི་ལུས་ཅན་རྣམས་ཏེ་ནས། ཇི་སྲིད་དུ་ཚེ་དཔག་དུ་མེད་པ་དང་ལྡན་ཞིང་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་སྲིད་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་དུ་མ་རྣམས་ཡོངས་སུ་འཛིན་ཏེ། དེ་ལ་གནས་པས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་དུ་མ་རྣམས་བསྙེན་བཀུར་ནས་ཕྱིས་འདི་ཁོ་ནར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱའོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་སྟེ། སྐྱེ་བ་ཐམས་ཅད་དུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་མཐོང་བ་སྟེ་སྦྱིན་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ལ་མངོན་པར་ཡང་དག་པར་བྱང་ཆུབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་མི་འོང་བ་དེ་ནི་ལུས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་ཞེས་བརྗོད་དེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་འདྲ་བའི་ཆོས་ལུས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ལུས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་ཅེ་ན་སེམས་མེད་པ་ལས་ལུས་ལ་བརྟེན་པས་དེ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་འཁོར་ལོའི་མདོར་གསུངས་པ། ལུས་ནི་རྟེན་ཏེ་དེ་གནས་གྱུར་པས་ལུས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་ནི་ལུས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པའོ། །དཔེར་ན་འཕགས་པ་བྱམས་པ་ལྟ་


DTG109_Page_0415
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བུ་སྟེ། སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་དག་པ་མཐར་ཐུག་པས་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བས་སོ། །སེང་གེ་བཟང་པོས་ཀྱང་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ཀྱི་འབྲས་བུ་ལ་ཞུགས་པ་ཕྱིར་མི་འོང་བ་འགོག་པ་ཐོབ་པར་ལུས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ། སངས་རྒྱས་ཉིད་ལ་ཞུགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་འཕགས་པ་བྱམས་པ་ལུས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པར་གསལ་བར་བཤད་དོ། །གང་བཅོམ་ལྡན་འདས་མར་གསུངས་པ། ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་བསམ་གཏན་དང་ཚད་མེད་པ་དང་གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྣམ་པར་རྩེན་པ་རྣམས་ཡོད་དེ། དེ་རྣམས་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ །དེ་ལས་ལངས་ནས་འགོག་པ་ལའོ། །དེ་ལས་ལངས་ནས་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ལ་ནས་ཇི་སྲིད་དུ་ཐབས་ལ་མཁས་པས་ཐོད་རྒལ་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་སྣ་ཚོགས་རྣམས་སུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱའོ་ཞེས་པའི་བར་དུའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་གང་སློབ་དཔོན་ཟླ་བ་གྲགས་པས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་འཁོར་ལོའི་མདོའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ས་ལ་སྐྱེས་པ་མེད་པ་འགག་པ་མེད་པ་ཤེས་པ་དང་ཤེས་བྱ་ལ་སོགས་པའི་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་འགོག་པ་ལས་དེའི་ཡུལ་ཅན་རྣམས་འཇུག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ལུས་ཁོ་ནས་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པར་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རྣམ་པར་གཞག་ལ། ལུས་གང་གིས་ཆོས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་འདི་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་དེ་ཡང་ཞི་བའི་རང་བཞིན་དུ་འདོད་དེ་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་དབུ་མ་ལ་འཇུག་པར་གསུངས་པ་དེ་ནི། བག་ཆགས་དང་བཅས་པའི་སྒྲིབ་པ་གཉིས་ཀྱི་རྟེན་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་སྐད་ཅིག་གིས་ཡོངས་མཐར་གནས་གྱུར་པ་ཙམ་འགོག་པ་སྟེ་མུན་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་འོད་གསལ་བའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སོ། །དེའི་ཚེ་ནི་ལུས་ཀྱང་


DTG109_Page_0416
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་བཞིན་དུ་གནས་གྱུར་པ་འགག་པའོ་ཞེས་པ་ཞི་བའོ། །དེའི་མཐར་ནི་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལས་བཞིན་དུ་འགོག་པ་ལས་ལངས་པ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟུང་དུ་འཇུག་པ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུའི་བདག་ཉིད་དུ་འདི་མངོན་པར་དགོངས་པ་ཁོ་ནའོ། །བག་ཆགས་མཐའ་དག་དང་བྲལ་བ་འཁོར་བའི་བར་དུ་འཇུག་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་མཐར་ཕྱིན་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སེམས་སོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ངེས་པའི་དོན་དུ་མཐའ་དྲུག་གིས་འགྲེལ་བཤད་དུ་མངོན་པར་བརྗོད་པའིའོ། །གང་སྔོན་པོའི་རྣམ་པ་འཛིན་པར་སྐྱེ་བཞིན་པའི་ཤེས་པ་ནི་སྔོན་པོ་ཤེས་སོ་ཞེས་ཐ་སྙད་བྱེད་པ་བཞིན་དུ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བཞིན་པ་ནི་ཁོ་ན་ཉིད་ཤེས་སོ། །ཉེ་བར་བཏགས་པ་ལས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྟོགས་སོ་ཞེས་རྣམ་པར་གཞག་པ་སྟེ། ཆོས་ཉིད་སངས་རྒྱས་བལྟ་བར་བྱ། །འདྲེན་པ་རྣམས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ། །ཆོས་ཉིད་རྣམ་པར་ཤེས་བྱ་མིན། །དེ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་མི་ནུས། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། དངོས་སུ་ན་ཅུང་ཞིག་ཀྱང་གང་གིས་ཀྱང་ཤེས་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ་ཤེས་པ་དང་ཤེས་བྱ་དག་མ་སྐྱེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །འགོག་པ་དེ་ནི་ཟུང་དུ་འཇུག་པ་ཉིད་ཀྱང་ངོ་ཞེས་མངོན་པར་དགོངས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཐུགས་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཐ་མི་དད་པ་ཁོ་ན་སྟེ་ཇི་སྐད་དུ་གསུངས་པ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་གང༌། །སྟོང་པའོ་དེ་ཉིད་ཁྱོད་དགོངས་པ། །ཞེས་སོ། །འདི་ནི་གང་འཕགས་པ་ཞི་བའི་ལྷས་གསུངས་པ། དམིགས་པར་མེད་པ་རབ་ཏུ་ཞི། །ཞེས་པ་དང༌། རང་རིག་པ་ནི་དེ་ཡོད་མིན། །ཞེས་པ་དེ་ཡང་དོན་དམ་པར་འགོག་པ་ལ་དང་ཟུང་འཇུག་ལ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་ཀུན་རྫོབ་པའི་རང་རིག་པ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་རང་བཞིན་མདོ་དང་རྒྱུད་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མང་དུ་གསལ་བར་མཛད་པ་སྦ་བར་དཀའ་བས་སོ་ཞེས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་འགའ་བ་མེད་དོ། །དེ་ལ་ས་བཅུ་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་བཅོ་ལྔ་པ་ལ་སོགས་པ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དྲུག་རྣམས་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་མོ། །འདིར་འཕགས་པས་གསུངས་པ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ལམ་ནི་ཕུལ་དུ་དབྱུང་དུ་


DTG109_Page_0417
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་གཅིག་པུ་ཁོ་ནས་ཏེ། སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་དང་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པའི་དབྱེ་བས་ནི་འདིའི་ཁྱད་པར་ནི་ལམ་གྱི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རྣམ་པའི་དབྱེ་བ་འབའ་ཞིག་གོ་ཞེས་སོ། །གང་བཅོ་ལྔ་པ་ལ་སོགས་པ་སེམས་བསྐྱེད་པ་བརྒྱད་རྣམས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ཁོ་ན་ལའོ་ཞེས་པ་དང༌། གང་ཡང་ངེས་པ་མེད་པ་རྣམས་སོ་ཞེས་འདོད་པ་དེ་ནི་ཤིན་ཏུ་མི་འཐད་པས་བཏང་སྙོམས་སུ་བྱའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ལྔ་རྣམས་ལ་སོ་སོར་སྦྱོར་བ་དང་དངོས་གཞི་དང་མཇུག་ཉིད་ཀྱིས་དང༌། དངོས་གཞི་ལ་ཡང་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་དང་ཆེན་པོའི་དབྱེ་བས་དང༌། སླར་ཡང་ཆུང་དུ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སོ་སོར་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་བཅུ་བཞི་རྣམས་ནི་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་དག་གི་གནས་བདུན་རྣམས་སུ་སོ་སོར་དགུ་དང་བརྒྱད་པར་ནི་བདུན་ནོ་ཞེས་པ་རྣམ་པ་བདུན་ཅུར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་པོ་གཉིས་དང་གསུམ་པའི་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་སྟེ་ཅིག་ཅར་སྐྱེ་བ་དགག་པའི་ཆེད་དུ་བསྟན་པར་བྱ་བས་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་བདག་ཉིད་གསུམ་དང༌། རྟགས་དང་རྣམ་པར་འཕེལ་བ་དང༌། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་རྟོགས་པའི་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་བླ་ན་མེད་པ་བསྟན་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རང་བཞིན་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་རྣམ་པ་བཞི་རྣམས་ཀྱི་སོ་སོར་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོའི་བྱེ་བྲག་གིས་བཅུ་གཉིས་དང༌། སྦྱོར་བའི་གནས་སྐབས་དང་བཅས་པས་ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པས་བསྡུས་པ་མཐོང་བའི་ལམ་སྐད་ཅིག་གཅིག་དང༌། སྦྱོར་བའི་གནས་སྐབས་དང་བཅས་པའི་བསྒོམ་པའི་ལམ་རྣམ་པ་དགུ་ཞེས་པ་རྣམ་པ་སུམ་ཅུའོ། །འདིར་ནི་ལམ་གཉིས་ཀྱི་སྦྱོར་བའི་གནས་སྐབས་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ནི། སྐད་ཅིག་གཅིག་ཀྱང་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་ངོ་བོའོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་གཉིས་དགུ་རྣམས་ནི་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཉེན་པོ་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཉེན་པོར་རོ་ཞེས་གསུངས་པས་ན་གཉེན་པོ་རྣམ་པ་བརྒྱད་རྣམས་སོ། །བསྟན་བཅོས་ཀྱང༌། མཐོང་


DTG109_Page_0418
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང་གོ་མས་པའི་ལམ་དག་ལ། །གཟུང་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་རྟོག་བརྒྱད། །ཉེ་བར་ཞི་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །གཉེན་པོ་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཅེས་བྱ། །ཞེས་སོ། །གལ་ཏེ་ཡང་འདིའི་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་དངོས་སུ་གསུངས་པ་མེད་མོད། དེ་ལྟ་ན་ཡང་མངོན་པར་རྟོགས་པ་སྔ་མ་རྣམས་དང་ཕྱི་མར་ཡང་བསྟན་པའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་བ་ལས་ཤུགས་ཀྱིས་རྟོགས་པར་བྱ་སྟེ། དེ་མེད་པར་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་དགྲ་ཟླའི་རྣམ་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམ་པ་གཉིས་སྤོང་ངོ༌། །རྣམ་པ་ཐ་མ་དང་དེའི་ཕྱི་མའི་རྣམ་པ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་གྱི་བར་ནི་སངས་རྒྱས་ཉིད་རྟོགས་པའི་བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་རྣམ་པར་གཞག་གོ །འགའ་ཞིག་ཏུ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་འདི་ཡང་མཐར་ཕྱིན་པའི་ལམ་དུ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །འགའ་ཞིག་ཏུ་ནི་མཐར་ཕྱིན་པའི་ལམ་ནི་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པའོ་ཞེས་སོ། །སེང་གེ་བཟང་པོས་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པས་བསྡུས་པའོ་ཞེས་སྨྲ་བ་ནི་འཁྲུལ་པ་ཆེ་སྟེ། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་རེ་རེར་ནི། །དེ་རྣམས་ཕན་ཚུན་བསྡུས་པ་གང༌། །སྐད་ཅིག་གཅིག་པའི་བཟོད་པ་ཡིས། །བསྡུས་པ་འདི་འདིར་མཐོང་བའི་ལམ། །ཞེས་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་ནི། །རེ་རེས་དྲུག་པོ་རྣམས་ཀྱང་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པ་དྲུག་པ་རྣམས་ཁོ་ན་མཐོང་བའི་ལམ་མོ་ཞེས་པའི་དོན་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་བར་མར་ཡང་སྟེ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་རྣམས་ལམ་གྱི་བདེན་པས་བསྡུས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པས་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ་མདོར་བསྡུས་པར་གསུངས་པ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ནི་ལམ་མོ་ཞེས་སོ། །འདིར་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པའི་སྐབས་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པའི་རྣམ་པ་རྣམས་སྔར་སྤངས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཁམས་གོང་མའི་ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་རྗེས་སུ་རྟོགས་པའི་ཤེས་པའི་བཟོད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་འཐད་དོ་ཞེས་པ་སྟེ། བདག་ཅག་ཕ་རོལ་གྱི་སྐྱོན་རབ་ཏུ་གསལ་བར་བྱས་པས་ཅི་ཞིག །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་གནས་སྐབས་འདི་ཁོ་ནར་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་མངོན་དུ་གྱུར་པར་བྱེད་པ་ལས། ཡང་དག་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་སྟོབས་


DTG109_Page_0419
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀྱིས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་སེང་གེ་རྣམ་པར་བསྒྱིངས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་འདི་ལྟར་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ །འདི་ལྟ་སྟེ། བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ །ཡང་གཉིས་པ་དང་གསུམ་པ་དང་བཞི་པ་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་དང་པོ་དང་གཉིས་པ་དང་གསུམ་པ་དང་བཞི་པ་དང་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་ཡང་སྟེ། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལས་ལངས་ནས་གཟུགས་མེད་པ་བཞི་པ་དང་གསུམ་པ་དང་གཉིས་པ་དང་དང་པོ་དང་བསམ་གཏན་བཞི་པ་དང་གསུམ་པ་དང་གཉིས་པ་དང་དང་པོ་ལ་ཡང་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ་ཞེས་པའོ། །དེའི་རྗེས་སུ་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་ཅན་འདུ་བྱེད་ནས་ཇི་སྲིད་དུ་སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་ཅན་རྒ་ཤི་དང་མྱ་ངན་དང་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་དང་འཁྲུགས་པའི་བར་རྣམས་འབྱུང་ངོ་ཞེས་ལུགས་འབྱུང་དང༌། མ་རིག་པ་འགགས་པ་ལས་འདུ་བྱེད་འགག་སྟེ། ཇི་སྲིད་དུ་སྐྱེ་པ་འགགས་པ་ལས་རྒ་ཤི་ལ་སོགས་པ་རྣམས་འགག་གོ་ཞེས་ལུགས་ལས་བཟློག་པར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ལ་ལྟའོ། །དེའི་རྗེས་སུ་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་ཐོད་རྒལ་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ །འདི་ལྟ་སྟེ། བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ །གཉིས་པ་དང་གསུམ་པ་དང་བཞི་པ་དང་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་ཡང་སྟེ། འདི་ནི་སོང་བ་གཅིག་གོ །དེ་ལས་ལངས་ནས་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལའོ། །དེ་ལས་འགོག་པ་ལའོ། །དེ་ལས་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ལའོ། །དེ་ལས་འགོག་པ་ལའོ། །དེ་ལས་བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ལའོ། །དེ་ནས་འགོག་པ་ལའོ། །དེ་ལས་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལའོ། །དེ་ནས་འགོག་པ་ལའོ། །དེ་ནས་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ལའོ། །དེ་ནས་འགོག་པ་ལའོ། །དེ་ནས་རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ལའོ། །དེ་ནས་འགོག་པ་ལའོ། །དེ་ནས་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ལའོ། །དེ་ནས་འགོག་པ་ལའོ། །དེ་ནས་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་ལའོ། །དེ་ལས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་ལའོ། །དེ་ནས་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ལའོ། །དེ་ནས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་ལའོ། །དེ་ནས་རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ལའོ། །དེ་ནས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་ལའོ། །


DTG109_Page_0420
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་ནས་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ལའོ། །དེ་ནས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་ལའོ། །དེ་ནས་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལའོ། །དེ་ནས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་ལའོ། །དེ་ནས་གསུམ་པ་ལའོ། །དེ་ནས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་ལའོ། །དེ་ནས་གཉིས་པ་ལའོ། །དེ་ནས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་ལའོ། །དེ་ནས་དང་པོ་ལའོ། །དེ་ནས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་ལའོ། །འོད་བ་འདི་ནི་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་ལས་མཉམ་པར་བཞག་པ་དང༌། མཉམ་པར་གཞག་པ་ལས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་ལ་འཕོ་བར་གྱུར་པ་ནི་རིགས་མི་མཐུན་པར་འགྲོ་བའོ། །དེ་ལ་སོང་བ་དང་པོ་ལ་གནས་དགུ་རྣམས་སོ། །གཉིས་པ་ལ་བཅུ་བདུན་རྣམས་སོ། །འོང་བ་ལ་ནི་བཅོ་བརྒྱད་རྣམས་སོ། །འདི་ལས་རྣམ་པ་གཞན་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་སེང་གེ་བཟང་པོ་ལ་སོགས་པའི་སྟེ། འཕགས་པའི་དགོངས་པ་དང་མི་འགྲིག་གོ །ཐོད་རྒལ་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡིན་ན། དེ་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་སེམས་ལ་ཅི་ལྟར་མི་འགལ་ཞེ་ན། སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལས་འཕོ་བ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་བཏགས་པའོ་ཞེས་པས་འགལ་བ་མེད་པའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་འདིའི་ལས་ནི་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ནི་རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ལ་བསྒོམ་པའི་ལམ་མོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི་ཐབས་ལ་མི་མཁས་པའི་འདི་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་སྟེ་དེས་ཅི་ཞིག །འདི་ལྟ་བུར་གྱུར་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་གིས་འཇུག་པ་དང་སངས་རྒྱས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བའི་རྒྱུ་ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱིས་བསྒོམ་པའི་ལམ་རྒྱུན་ཆགས་པ་ནི་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་གཉིས་པོ་འདི་ལས་ཕྱི་མ་ནས་བཟུང་ནས་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཉི་ཤུ་པའི་བར་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་སྒྲུབ་པ་སྟེ། འདིས་མ་རྒྱལ་བ་རྒྱལ་བ་ཐོབ་ཅིང་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ལས་འབྲས་བུ་མཐར་ཐུག་པ་གནོན་ཏོ་ཞེས་པ་སྟེ་རྒྱས་པར་སྔར་བརྗོད་ཟིན་ཏོ། །གསུམ་པའི་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་རྣམས་དང་སེམས་བསྐྱེད་པ་བཞི་པ་དང་ལྔ་པ་ནི་མཐར་གྱིས་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་སྟེ། ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་གསུམ་དང༌། སྔར་བཞིན་དུ་ངེས་པར་


DTG109_Page_0421
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མ་ཐུན་པའི་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་རྣམས་དང༌། མཐོང་བའི་ལམ་སྐད་ཅིག་བཅུ་དྲུག་དང༌། བསྒོམ་པའི་ལམ་རྣམ་པ་དགུ་ཞེས་པ་རྣམ་པ་བཞི་བཅུའོ། །གང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དང༌། སངས་རྒྱས་དང༌། དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་ཆོས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་དགེ་འདུན་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་གཏོང་བ་དང༌། ལྷ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་རྣམས་དང་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་རྟོགས་པ་སྟེ། རྣམ་པ་བཅུ་གསུམ་གསུངས་པ་དེ་རྣམས་ནི་མཐར་གྱིས་པའི་རྟོགས་པའི་རྣམ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྟོགས་པའི་རྣམ་པ་རེ་རེ་ལ་ཡང༌། བཅུ་གསུམ་པོ་འདི་རྣམས་སྲིད་པས་སོ། །ཇི་སྐད་དུ་གསུངས་པ། གལ་ཏེ་འདི་ལྟར་རྟོགས་པའི་ཆོས་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལགས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ན་མཐར་གྱིས་བགྱི་བ་དང་མཐར་གྱིས་བསླབ་པ་དང་མཐར་གྱིས་སྒྲུབ་པར་ཅི་ལྟར་གདགས་པར་བགྱི་ཞེས་སོ། །འདིར་འཕགས་པས་བགྱི་བ་གཟུང་བས་སེམས་བསྐྱེད་པར་ཤེས་པར་བྱས་སོ། །བསླབ་པ་གཟུང་བས་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའོ། །སྒྲུབ་པ་གཟུང་བས་མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་ངག་གོ །གསུམ་ཀ་གཟུང་བས་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་མཐར་གྱིས་པའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པ་མཐར་གྱིས་པ་རྟོགས་པར་བྱས་པས། ཅིག་ཅར་སྐྱེ་བ་དགག་པའི་ཆེད་དུ་གདགས་པར་བྱ་བཞིན་པའོ། །དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང་ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་དང༌། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་དང་དབང་པོ་དང་སྟོབས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་སྔོན་དུ་སོང་བའི་དེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་གྱི་བདག་ཉིད་མཐོང་བའི་ལམ་དང༌། འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པའི་རང་བཞིན་བསྒོམ་པའི་ལམ་སྟེ་རྣམ་པ་གསུམ་པོའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པ་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་རང་བཞིན་གྱི་སངས་རྒྱས་དོན་དམ་པར་དྲན་པ་མེད་པ་ཁོ་ནར་རྗེས་སངས་རྒྱས་དོན་དམ་པར་དྲན་པ་མེད་པ་ཁོ་ནར་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ནི་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པའོ་ཞེས་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་གསུངས་སོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་ངེས་པར་འབྱེད་བའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་རྣམས་དང༌། དྲན་པ་ཉི་


DTG109_Page_0422
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་མཐོང་བའི་ལམ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བར་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་བསྒོམ་པའི་ལམ་མོ་ཞེས་པ་འདི་ལྟར་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ན་ཡང༌། མཐར་གྱིས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཤེས་པར་བྱེད་པ་ནི་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་བསྒོམ་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་པའོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་དྲུག་པ་ནི་རྣམ་པ་བདུན་ཅུ་རྩ་གཅིག་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་མངོན་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བདུན་པའོ། །བར་དུ་གཅོད་ཅིང་གེགས་བྱེད་པར་ནུས་པ་ནི་བར་ཆད་ཡིན་ལ། བར་ཆད་མེད་པ་ནི་བར་ཆད་མེད་པ་སྟེ། རང་གི་དོན་ལ་ཨན་ཏེ་བར་ཆད་མེད་པ་ཉིད་དོ། །ཐམས་ཅད་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ན། ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་གཅིག་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ན་དུས་གཅིག་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ལས་དང༌། གཉེན་པོ་བསྒོམ་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྨི་ལམ་བཞིན་དུ་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཉིས་ཀྱིས་བག་ཆགས་རྩ་བ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་གཉིས་སུ་མེད་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱིས་ངོ་བོར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་ལྡོག་པ་བཞིའི་བདག་ཉིད་དོ། །འདིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཞིང་གི་བཀོད་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་རྣམས་པ་ཐམས་ཅད་རྫོགས་ནས། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་སྐད་ཅིག་གཅིག་ཁོ་ན་ལ་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ནི་དཔེར་ན་སྐྱེས་བུ་རྡོག་ཐབས་གཅིག་གིས་བསྐུལ་བའི་ཟོ་ཆུན་གྱི་རྒྱུད་ཐམས་ཅད་ལན་ཅིག་འགུལ་བ་དེ་བཞིན་དུ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་གཅིག་རབ་ཏུ་ལྡན་པར་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ན་ཟག་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐམས་ཅད་འགུགས་ཤིང་རྟོགས་པར་བྱེད་དེ་སྔོན་གྱི་བསྒོམ་པའི་འཕེན་པའི་ཤུགས་ལས་སོ། །གང་གསུངས་པ། རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ། གཞན་འཕྲུལ་དབང་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་པའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ཡོ་བྱད་ཐམས་ཅད་ཡིད་ཀྱིས་བསམས་པ་ཁོ་ནས་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡིད་ཀྱིས་བསམས་པ་ཁོ་ནས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ས་བཅུ་པར་ཡང་གསུངས་པ། དེའི་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ་


DTG109_Page_0423
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྣམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་རྒྱས་པར་རོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ཡང་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་ཅན་ཏེ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཆོས་ཉིད་རང་བཞིན་ཏེ། ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་འཇུག་པ་འདིའི་གནས་སྐབས་ཡིན་ཞེས་བྱས་ནས་སོ། །འདིར་ནི་ཟག་པ་མེད་པ་དང་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅིག་ཅར་དེ་ལྟར་ཁོ་ནར་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པའོ། །གནས་སྐབས་དེ་ཡང་ས་བརྒྱད་པ་ནས་བཟུང་སྟེ་འགྱུར་མོད། འདིར་རབ་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པ་ཐོབ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་མར་ཇི་སྐད་དུ་པ། མཚན་མ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་སོ། །མཚན་ཉིད་མེད་པ་ནི་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་གསུངས་པ། རབ་འབྱོར་འདི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྨི་ལམ་ལྟ་བུའི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་རྣམས་ལ་གནས་ནས་སྦྱིན་པ་གཏོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ན་ས་བརྩམས་ཏེ་ཇི་སྲིད་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཚན་ཉིད་མེད་པར་ཤེས་སོ་ཞེས་པའི་བར་དུའོ། །འདིར་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་རྣམས་ལ་སྟེ་རྨི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་རྣམས་ལ་མཚན་ཉིད་མེད་པ་སྟེ་རང་བཞིན་མེད་པར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་གང་ཆོས་མཐུན་པ་ནི་དཔེའི་དོན་ཡིན་ལ། དེ་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་དུས་སུ་བར་དང་བཅས་པ་དང་བར་མེད་པར་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལྷག་པར་སྤྱོད་པ་ལས་ཚོགས་ཉེ་བར་མཁོ་བ་ཉིད་ཉམས་སུ་མྱོང་ནས་རྟོགས་པའི་གནས་སྐབས་སུ་ཆོས་ཉིད་དང༌། རོ་གཅིག་པ་ཉིད་པས། དབྱེར་མེད་པའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་གྱི་དོན་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་གསུངས་པ། སྲིད་མོ་ཕུང་པོ་རྣམས་ནི་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཤིན་ཏུ་མངོན་པར་མ་གྲུབ་པའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱང་རྨི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་ཏེ་ཤིན་ཏུ་མངོན་པར་མ་གྲུབ་བོ། །དེ་ལྟར་མི་དང་གླང་པོ་ཆེ་དང་རྟ་ལ་སོགས་པའི་རྨི་ལམ་དང་དེ་མཐོང་བའི་བདག་ཉིད་ལ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་གཉིས་ཀྱི་ཚུལ་དུ་མི་མཐོང་བ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་གཉིས་སུ་མེད་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་སྐད་ཅིག་གཅིག་ཁོ་ནས་མཐོང་ངོ༌། །ཁ་ཅིག་ནི་རིམ་གྱིས་སྐྱེ་བར་ངེས་པར་སྐད་ཅིག་བཞིའི་ངོ་བོ་ནི་སྐད་ཅིག་གཅིག་གིས་མངོན་པར་རྟོགས་པའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གཞན་རྣམས་ནི་དེ་བསམ་པར་བྱའོ་ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་སེམས་བསྐྱེད་པ་འདི་ནི་ཡང་དག་པའི་དོན་སྒོམ་


DTG109_Page_0424
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་རབ་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པའི་གནས་སྐབས་ཏ་གནས་ངན་ལེན་ཐམས་ཅད་འཇིག་པའི་ཕྱིར་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུ་ཡང་ངོ༌། །གང་རྟོགས་པའི་རྣམ་པ་བདུན་ནི་ཐོས་པ་དང་བསམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པས་སོ་སོར་ཕིགས་པར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་རང་བཞིན་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པར་བ་བ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུར་གསུངས་པ་དང༌། འདི་ནང་དུ་འདུས་ཏེ། འདིར་རྣམ་པ་བདུན་པོ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་རྒྱུད་བླ་མར། སངས་རྒྱས་ཆོས་ཚོགས་ཁམས་དང་བྱང་ཆུབ་དང༌། །ཡོན་ཏན་སངས་རྒྱས་ཕྲིན་ལས་ཐ་མ་སྟེ། །བསྟན་བཅོས་ཀུན་གྱི་ལུས་ནི་མདོར་བསྡུ་ན། །རྡོ་རྗེའི་གནས་ནི་བདུན་པོ་འདི་རྣམས་སོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ནི་འབྲས་བུའོ། །ཁམས་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་རྒྱུའོ། །བྱང་ཆུབ་དང་ཡོན་ཏན་ཕྲིན་ལས་རྣམས་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པའི་རྐྱེན་ནོ། །དཀོན་མཆོག་གསུམ་ཡང་ཕན་ཚུན་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་སྟེ། དེ་ཉིད་དུ་གང་གསུངས་པ། སངས་རྒྱས་དཀོན་མཆོག་ལས་ཆོས་དཀོན་མཆོག་འབྱུང་ཞེས་པ་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་དཀོན་མཆོག་འདི་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚོགས་འབྱུང་ངོ་ཞེས་སོ། །གསུམ་པོ་དེ་ཡང་བཞི་པོ་རྣམས་ཀྱི་འབྲས་བུར་དེ་ཉིད་དུ་གསུངས་པ། དྲི་བཅས་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་དྲི་མ་མེད། །དྲི་བྲལ་སངས་རྒྱས་ཡོན་ཏན་རྒྱལ་བའི་མཛད། །གང་ལས་དཀོན་མཆོག་དགེ་བ་གསུམ་འབྱུང་བ། །དོན་དམ་གཟིགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡུལ་ཉིད་དོ། །སླར་ཡང་གསུངས་པ། དེ་ལ་གནས་བཞི་པོ་འདི་རྣམས་ཀྱི་དང་པོ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཀྱི་ས་བོན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། སོ་སོ་རང་ཉིད་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་བརྟེན་པས་དེ་རྣམ་པར་དག་པ་བཟུང་ནས་དཀོན་མཆོག་གསུམ་འབྱུང་བའི་རྒྱུར་རྟོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་པས་གཅིག་རྒྱུའོ། །ཅི་ལྟར་གསུམ་རྣམས་རྐྱེན་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས། སྟོབས་བཅུ་མི་འཇིགས་པ་བཞི་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཕྲིན་ལས་རྣམ་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་མཛད་པ་ན། གཞན་གྱི་སྒྲ་ལ་བརྟེན་པས་དེ་རྣམ་པར་དག་པ་བཟུང་ནས། དཀོན་མཆོག་གསུམ་འབྱུང་བའི་རྐྱེན་དུ་རྟོགས་པ་བྱའོ་ཞེས་པ་དེ་ལྟར་གསུམ་རྣམས་རྐྱེན་ནོ། །ཁ་


DTG109_Page_0425
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཅིག་ནི། སངས་རྒྱས་ལས་ཆོས་ཆོས་ལས་འཕགས་པའི་ཚོགས། །ཚོགས་ལས་སྙིང་པོ་ཡེ་ཤེས་ཁམས་ཐོབ་མཐའ། །ཡེ་ཤེས་དེ་ཐོབ་བྱང་ཆུབ་མཆོག་སྟོབས་སོགས། །སེམས་ཅན་ཀུན་དོན་བྱེད་ཆོས་རྣམས་ལྡན་པ། །ཞེས་པ་འདིས་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པའི་རྒྱུའོ། །ཁམས་དེ་བཞིན་ཁོ་ནའོ། །བྱང་ཆུབ་དང་ཡོན་ཏན་དང་ཕྲིན་ལས་རྣམས་འབྲས་བུའོ་ཞེས་ཀྱང་རྣམ་པར་གཞག་གོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདིས་ཀྱང་སྔར་བརྗོད་པའི་དོན་ཁོ་ནར་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། དོན་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་འབྱུང་ན་ཡང་སྔར་བརྗོད་པའི་དོན་ཁོ་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་རྒྱུད་བླ་མར་བརྗོད་པར་བཞེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གཞན་རྣམས་སོ། །དེ་ལྟར་དྲི་མ་མེད་པ་བྱང་ཆུབ་ལ་བར་ཆད་མེད་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་འདི་ནི་ཆོས་དང་དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་དག་གི་ནང་དུ་འདུས་སོ། །དེ་ལྟར་སེམས་བསྐྱེད་པ་དྲུག་གིས་རང་བཞིན་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་རྣམ་པ་བདུན་ཅུ་རྩ་གཅིག་རྟོགས་པ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ལ་ཞུགས་པར་རྣམ་པར་གཞག་ལ། སྨོན་ལམ་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཅན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་ལྟ་སྟེ། གང་གསུངས་པ། ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་སངས་རྒྱས་མི་བཞུགས་ཤིང་ཉན་ཐོས་མེད་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམས་སུ་སོ་སོ་གཅིག་པུ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བ་རྣམས་ཡོད་དེ། དེ་རྣམས་ཐབས་ལ་མཁས་པས་སྲོག་ཆགས་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོ་རྣམས་ཐེག་པ་གསུམ་རྣམས་ལ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱས་ནས། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱའོ་ཞེས་སོ། །འདི་ནི་བདག་ཉིད་གཅིག་པུ་རང་ཉིད་སོ་སོར་སངས་རྒྱས་པས་རང་འབྱུང་དང་སྒྲ་མེད་པར་ཆོས་སྟོན་པ་སྟེ་རང་སངས་རྒྱས་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །དེ་དང་ཆོས་མཐུན་པ་ལས་གཅིག་ནི་བདག་དང་གཞན་རྣམས་ལ་ཡང་ཐོས་པ་མེད་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་སྣང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཞན་ནི་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆ་ལུགས་སུ་ཡང་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་ལྟར་ན་ཆོས་སྟོན་པ་དང་ཐ་སྙད་བྱེད་པ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ཞེ་ན། ཆོས་སྟོན་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ནི་ཚིག་སྨྲ་བ་ནི།


DTG109_Page_0426
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྣམ་པར་མ་བརྟགས་ནས་མ་ཡིན། རྣམ་པར་མ་དཔྱད་ནས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པས་བརྗོད་པ་ནི་རྣམ་པར་གཡེང་བའི་ཆེད་དུ་པ་ཡིན་ལ་དེ་ཡང་རྒྱུད་འཁྲུག་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་འདི་ལྟར་སྨོན་ལམ་བཏབ་སྟེ། སངས་རྒྱས་སུ་གྱུར་ནས་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་བཞིན་དུ་བརྗོད་པ་མེད་པར་ཡང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བ་ནུས་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སོ། །དེས་ན་སངས་རྒྱས་ཉིད་དང་འདྲ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ན་ཡང་སྨོན་ལམ་ལ་སོགས་པའི་མཐུ་ཉིད་ཀྱིས་གང་ཞིག་དོན་གང་ལ་ལ་རྣམ་པ་གང་གིས་ཉན་འདོད་པ་དེའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ། རྣམ་པ་དེ་ཁོ་ནས་སྒྲ་མེད་པར་བྱ་བའི་ཆོས་གདུལ་བའི་རྒྱུད་ལ་བསྐྲུན་པ་ནི་སྟོན་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཇི་སྐད་དུ་མདོར་གསུངས་པ། ཡིད་ཀྱིས་བརྒྱ་བྱིན་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་ལན་བཏབ་བོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལྟར་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་ཞུགས་པ་དང༌། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་དང༌། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུ་ལ་ཞུགས་པ་དང༌། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་དང༌། ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་ལ་ཞུགས་པ་དང༌། ཕྱིར་མི་འོང་བ་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ཀྱི་འབྲས་བུ་ལ་ཞུགས་པ་ཞེས་པ་གང་ཟག་བདུན་རྣམས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ལས་བཅུ་དགུ་སྟེ། རང་སངས་རྒྱས་དང་བཅས་པ་ཉི་ཤུ་ནི། སློབ་པ་ཚོགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འཕགས་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་ཏེ། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་ལྷ་དང་བཅས་ཤིང་བདུད་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱིས་དང༌། དམན་པའི་བྱང་ཆུབ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས་དང་མི་དགེ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་དབྱེར་མེད་ཅིང་མི་འཕྲོགས་པའོ། །ལ་ལར་ནི་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་སེམས་ནི་མི་སློབ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མི་སློབ་པར་གསུངས་སོ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ནི་སློབ་པ་ཡིན་ཡང་སློབ་པ་ཉམས་པ་ཡང་ཡིན་ཞེས་པས་སློབ་པར་ཡང་བརྗོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་འདས་པའམ་མ་འོངས་པའམ་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་ཞེ་ན། མ་འོངས་པའི་སེམས་སྐྱེ་བཞིན་པ་མི་སློབ་པ་སྒྲིབ་པ་རྣམས་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་ལོ། །སྐྱེས་པ་སྒྲིབ་པ་སྤོང་བའི་ལམ་ནི་གནས་སྐབས་ཅི་ཡིན་ཞེ་ན། འགག་བཞིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ད་ལྟར་བའོ། །འོ་ན་


DTG109_Page_0427
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བརྒྱད་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་གསུངས་པ་མ་ཡིན་ནམ། ཅི་ནམ། ཅི་ལྟར་ཐམས་ཅད་ཡིན་ཞེ་ན་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དབང་པོ་རྣོན་པོ་ནི་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་བསྒོམ་པས་སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་གནས་སྐབས་ན་མོས་པ་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་སྣོད་དུ་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ངེས་པ་ལས་དང༌། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ་ལས་ཚོགས་གཉིས་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་ལ་རྟག་ཏུ་བརྩོན་ཞིང་འདུན་པ་དང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའོ། །དབང་པོ་འབྲིང་ནི་རབ་ཏུ་དགའ་བར་ཕྱིར་མི་ལྡོག་སྟེ། དེ་ནི་སྔར་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་བསྒོམ་པས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གཉིས་སུ་མེད་པའི་རྣལ་འབྱོར་ཡང་དག་པར་སྐྱེས་ཀྱང་ཇི་སྲིད་དུ་ས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་མ་ཐོབ་ཀྱི་བར་ངེས་པ་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་འདི་ངེས་པ་པའི་རྒྱུ་མཚན་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་མེད་པས་ཚོགས་གཉིས་རྫོགས་པར་བྱ་བ་ལ་ཤིན་ཏུ་མངོན་པར་བརྩོན་པར་འདུན་པ་མ་ཡིན་ན། །དབང་པོ་རྟུལ་པོ་ནི་ས་མི་གཡོ་བ་ལ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་སྟེ། དེ་ནི་སྔོན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ངེས་པ་དང་ལྡན་པ་མེད་པ་དེས་ན། དེའི་རྒྱུ་མཚན་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་མེད་པས། ཚོགས་གཉིས་རྫོགས་པར་བྱ་བ་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པར་འདོད་པ་ཤིན་ཏུ་དམན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མདོ་རྣམས་སུ་ས་བརྒྱད་པ་ལ་ཐམས་ཅད་ངེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་གཞག་གོ །རིང་དུ་སོང་བ་ལ་ཐམས་ཅད་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་ཁ་ཅིག་གོ །འོ་ན་གལ་ཏེ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཉིད་ལ་ཡང་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་དག་གིས་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེ་ན་ཅི་ལྟར་མ་ངེས་པ་ཡིན། ཅི་ལྟར་ཡང་བླ་ན་མེད་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མངོན་དུ་བྱས་ན་ཡང་ངེས་པ་མེད་པ་ཙམ་ལས་ཕྱིར་ལྡོག་པར་དོགས་ཤེ་ན། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མངོན་དུ་མ་བྱས་པ་ནི་འགའ་ཞིག་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་གྱི། དེ་ལས་བཟློག་པའི་ངེས་པ་ཙམ་ལས་འཁོར་བ་བར་མ་བརྗོད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་གིས་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་བསྐྱེད་པ་ན་དེ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཐ་སྙད་དོ། །གལ་ཏེ་ཐམས་ཅད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚེ་ཁོ་ནར་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མངོན་དུ་བྱེད་ན་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་བསྐྱེད་པ་འདི་ཅི་ཞེ་ན། འདི་ནི་གང་དེ་དང་རྗེས་སུ་བཀྱེད་པའི་འདི་ཅི་ཞེ་ན། འདི་ནི་གང་དེ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་པའོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ་བརྟན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་


DTG109_Page_0428
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཕྱིར་ངེས་པ་ནི་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་སེམས་སོ། །དེའི་ཚེ་ཅི་ལྟར་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་ཞེ་ན། དེ་སྲིད་ཙམ་པ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་མོས་པ་ལས་སོ་ཞེས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རིག་པའོ། །གང་ཡང་ཅི་ལྟར་ཕྱིར་ལྡོག་པར་དོགས་སོ་ཞེས་བརྗོད་པ་དེ་ནི་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་སེམས་མེད་པ་ཁོ་ན་ལས་སོ་ཞེས་སྨྲའོ། འདི་ཉིད་ལ་དགོངས་ནས་འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་གནས་སྐབས་དང་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པའི་སའི་གནས་སྐབས་ན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་དང་ལྡན་པར་རྒྱས་པར་བསྟན་ཏོ། །འཕགས་པ་བྱམས་པས་ཀྱང༌། ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་ནས་བཟུང་ནས། །མཐོང་དང་གོམས་པའི་ལམ་དག་ལ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་རྣམས་གནས། །དེ་འདི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཚོགས། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཕྱིར་ལྡོག་པའི་ཆེད་དུ་འབྱུང་བ་ནི་ཕྱིར་ལྡོག་པའོ། །དེ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་པས་ན་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་དང་ཕྱིར་ལྡོག་པར་འོས་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་པ་དོན་གཅིག་གོ །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་རྣམས་ཀྱང་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་སུ་ཡང་བརྗོད་དེ་ཆེན་པོ་ཉིད་རྣམ་པ་དགུ་ཡིས་སོ། །བརྩོན་འགྲུབ་ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་བསྐྱབ་པའི་ཆེད་དུ་ཆེན་པོའི་གནས་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་གནས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའོ། །རྒྱུ་ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཐོས་པ་དང་བསམ་པ་དང༌། བསྒོམ་པ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་གྱིས་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དམིགས་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བདག་དང་གཞན་མཉམ་པ་ཉིད་ཐོབ་པས་བྱམས་པ་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་དང་མཉམ་པ་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དུས་ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་དུས་ཐམས་ཅད་ལ་སྐད་ཅིག་གཅིག་བཞིན་དུ་འཇུག་པས་ན་བསྐལ་པ་དང་བསྐལ་པ་མ་ཡིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་པ་མེད་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་ཉིད་ཀྱིས་བདུད་ཐམས་ཅད་ངེས་པར་འཇོམས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བློ་གྲོས་རྒྱ་མཚོ་གང་གི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཐམས་ཅད་ལ་དོན་དུ་མི་གཉེར་པར་འགྱུར་པ་དེའི་ཚེ་སོ་སོར་དོན་དུ་གཉེར་


DTG109_Page_0429
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་བདུད་བཅོམ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་ཐེག་པ་དམན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་རིང་དུ་གྱུར་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཉེ་བར་སྟོན་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཀྱི་བཅུད་ཀྱི་དགའ་བ་དང་བདེ་བར་ཉེ་བར་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོངས་སུ་དག་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་ལས་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པས། འཇིགས་པ་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ངན་འགྲོ་ལ་སོགས་པའི་འཇིགས་པའི་རྒྱུ་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་བ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇིགས་པ་རྣམས་ནི་ལྔ་པ་སྟེ། འཚོ་བ་མེད་པའི་འཇིགས་པ་དང༌། གྲགས་པ་མ་ཡིན་པའི་འཇིགས་པ་དང༌། འཆི་བའི་འཇིགས་པ་དང༌། ངན་སོང་གི་འཇིགས་པ་དང༌། འཁོར་གྱིས་བག་ཚ་བའི་འཇིགས་པའོ། །རྟོགས་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་ལུང་བསྟན་པའི་ས་བརྒྱད་པ་ཐོབ་པ་ལས་བགྲོད་པ་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པ་སྟེ། དེ་ལས་གཞན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་བགྲོད་པར་བྱས་པའི་ལམ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་ཡང༌། གསེར་ལས་བརྡུངས་བྱས་འདྲ་ཞིང་པདྨ་རྒྱས་པ་བཞིན། །བཀྲེས་པས་ཉན་པ་གཡོས་ལེགས་ཁ་ཟས་བཟང་ཟ་འདྲ། །ཕྲིན་ཡིག་ལེགས་པར་རིག་འདྲ་རིན་ཆེན་སྒྲོ་མ་ཕྱེ་ལྟར། །ཆོས་དེ་འདིར་བཤད་པས་ཀྱང་དགའ་བའི་མཆོག་བསྐྱེད་དོ། །དེ་རྟོགས་པའི་དོན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ཆོས་དེ་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དང་བྱེ་བྲག་ཏུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང༌། བསམ་པར་བྱ་བ་དང༌། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཞེས་པ་རྣམ་པ་ལྔ། དཔེ་ལྔ་རྣམས་ཀྱིས་མདོ་སྡེ་རྒྱན་དུ་རྒྱས་པར་བསྟན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་རིགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་སྐྱེས་པའི་རིམ་གྱིས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཐམས་ཅད་བསལ་ཏེ། དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་ལ་བརྟེན་ནས། སྒྲིབ་པ་སྤངས་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ཡོན་ཏན་འཕགས་པའི་ནོར་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་རྟོགས་ནས་བདུན་པ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་སྒྲུབ་པས། མོས་པས་སྤྱོད་པའི་བར་ལ་སྒྲུབ་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པའི་ངོ་བོའི་ཆོས་ནི་


DTG109_Page_0430
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གསེར་བཞིན་དུ་དགའ་བ་མཆོག་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའོ། །རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལྷག་པའི་བསམ་པ་དག་པའི་ས་ལ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པས་དབེན་པའི་ཁྱད་པར་དུ་སྐྱེས་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ཤིང་བྱེ་བྲག་ཏུ་ཤེས་པར་བྱས་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོའི་ཆོས་ནི་པདྨ་རྒྱས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཁོ་ན་དྲི་མ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་འབད་རྩོལ་དང་བཅས་ཤིང་མཚན་མ་མེད་པར་གནས་པའི་ས་དྲུག་རྣམས་སུ་བསམ་པར་བྱ་བ་ཚོགས་གཉིས་ཀྱིས་མཐུ་དང་ལྡན་པ་ནི་གཡོས་ལེགས་ཁ་ཟས་བཟང་པོ་བཞིན་ནོ། །མི་གཡོ་བ་ལ་སོགས་པ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་ཅིང་མཚན་མ་མེད་པར་གནས་པའི་ས་གསུམ་རྣམས་ལ་སྔོན་གྱི་འདུ་བྱེད་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཕྲིན་ཡིག་ལེགས་པོ་རིག་པ་བཞིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་ཡང་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རང་བཞིན་ཏེ། སྒྲིབ་པ་ཀུན་གྱིས་དྲི་མེད་པའི། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཉིད་ཐོབ། །རིན་ཆེན་སྒྲོམ་ནི་ཕྱེ་བ་ལྟར། །སངས་རྒྱས་ཉིད་ནི་ཡང་དག་བསྟན། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་རྟོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ནི་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པར་ངེས་པར་བསྟན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པ་གཅིག་གོ །འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་བྱེ་བྲག་དང་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་གསུམ་གྱི་ཕྱིར་རྣམ་པ་གསུམ་ཡང་སྟེ། སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་གནས་སྐབས་ན་མ་དག་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོའི་མིང་ཅན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པ་བཅུ་རྣམས་སུ་དག་ཅིང་མ་དག་པ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པའི་རྣམ་པ་ཆེན་པོའི་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཇི་ལྟར་རིགས་པར་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སླར་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་རྣམས་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བདུན་པའི་བར་ནི་འབད་རྩོལ་དང་བཅས་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་མ་དག་པའོ། །མི་གཡོ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དག་ཅིང་མ་དག་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ས་ལ་དག་པའོ། །རྣམ་པ་བཞི་ཡང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་རྒྱུད་བླ་མར་རྟོགས་པའི་སྒོ་ནས་གསུངས་པ། རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །དྲི་མ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་དྲུག་རྣམས་ལ་གོས་པ་མེད་པའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་སྤྱོད་པ་ལ་ཞུགས་པའོ། །མི་


DTG109_Page_0431
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཡོ་བ་ལ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་ལ་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པ་སྟེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་སྐྱེ་བ་ཐ་མ་གཅིག་གིས་བར་དུ་ཆོད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་སྟེ། ཐོག་མར་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཙོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ལོག་པར་གསུངས་ཀྱི་འདིར་སྤྱོད་པ་མི་སྲིད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འཕགས་པ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྡེ་ཡིས། མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ལ་དང་པོར་ཐེག་པ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པའོ། །རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པ་ས་བདུན་རྣམས་ལ་སྤྱོད་པ་ལ་ཞུགས་པའོ། །མི་གཡོ་བ་ལ་སོགས་པའི་ས་གསུམ་ལ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའོ། །ས་བཅུ་པ་ལ་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །འདིར་རྣམ་པ་དང་པོ་དག་ནི་འཇུག་པའི་ས་དང་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་དག་གོ །མདོ་སྡེ་རྒྱན་དུ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ལ་སྤྱོད་པར་མོས་པ་ལས་བྱུང་བའོ། །ས་བདུན་རྣམས་ལ་ལྷག་པའི་བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་པའོ། །བརྒྱད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་སྒྲིབ་པ་མེད་པའོ་ཞེས་རྟོགས་པར་མཛད་དོ། །འཕགས་པ་ལང་ཀར་གཤེགས་པའི་མདོར་ནི། སེམས་ཙམ་སྣང་བ་མེད་པ་དང༌། །གནས་པ་དེ་བཞིན་སངས་རྒྱས་ས། །འདི་རྣམས་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་གསུངས། །གསུངས་དང་སྨྲ་རུ་འཇུག་པ་ཡང༌། །གང་ཕྱིར་སེམས་ནི་ས་བདུན་རྣམས། །སྣང་མེད་འདིར་ནི་བརྒྱད་པའོ། །ས་གཉིས་འདིར་ནི་གནས་པའོ། །ལྷག་མའི་ས་ནི་བདག་ཉིད་ཆེ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ཞེས་པ་ནི་ཇི་སྐད་གསུངས་པ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཅིག་གིས་གསུངས་པའི་ཆོས་གང་དེ་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་གསུངས་པ་མ་ཡིན་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དོ་ཞེས་སོ། །འཕགས་པ་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་ལྔ་པར་ཡང༌། གཞུང་འགྲེལ་གྱི་རྣམ་པ་ལྔར་བཀྲོལ་ཏེ། རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་ལྷག་པའི་བསམ་པ་དག་པའོ། །དེ་ནས་བདུན་པ་ཇི་སྲིད་པར་འབད་པ་དང་བཅས་པར་མཚན་མ་མེད་པར་གནས་པའོ། །བརྒྱད་པ་ལ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་མཚན་མ་མེད་


DTG109_Page_0432
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་གནས་པའོ། །དེ་ནས་བཅུ་པའི་ཐར་ལ་སྤྱོད་པ་ངེས་པ་ལ་ཞུགས་པའོ། །དེ་ནས་གོང་དུ་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ་ཞེས་སོ། །གང་གསུངས་པ། ལྷག་པར་མོས་པ་དང༌། ལྷག་པའི་བསམ་པ་དག་པ་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ས་གཉིས་པ་ནས་བཟུང་ནས་དྲུག་པའི་བར་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་དྲུག་པ་ལ་བར་དང་བཅས་པར་མཚན་མ་མེད་པར་གནས་པ་དང༌། བདུན་པ་ལ་མཚན་མ་མེད་པར་མཐའ་གཅིག་ཏུ་གནས་པ་དང༌། བརྒྱད་པ་ནས་བཟུང་ནས་མཚན་མ་མེད་པར་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་སྟེ། མངོན་པར་འདུ་མི་བྱེད་ཅིང༌། མཚན་མ་མེད་པར་གནས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པ་རྣམ་པ་དྲུག་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་མཚན་མ་ལ་སྤྱོད་པ་ཉིད་ནི་ཞི་གནས་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་མཚན་གསུམ་ལ་མཁས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་མདོ་སྡེའི་རྒྱན་དུ། ལྷག་པའི་བསམ་པ་དག་པ་པ་ཉིད་ན་ཡང་ས་ལྔ་པ་ཇི་སྲིད་བར་འབད་པ་དང་བཅས་པར་གནས་པའོ། །དྲུག་པ་དང་བདུན་པ་དག་མཚན་མ་མེད་པ་ཡང་ངོ་ཞེས་འབད་པ་དང་བཅས་ཤིང་མཚན་མ་མེད་པར་གནས་པ་ཉིད་དུའང་མངོན་པར་དགོངས་པ་ཁོ་ནར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལྔ་རྣམ་པར་གཞག་པ་དང༌། སེམས་བསྐྱེད་པའི་གནས་སྐབས་སུ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་ཉིད་དུ་སྟེ་དྲི་མ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ས་རྣམས་ཀྱང་ལྷག་པའི་བསམ་པ་དག་པ་ཉིད་དུ་སོ་སོར་རྟོགས་པའི་དོན་དུའོ། །འོ་ན་བརྒྱད་པ་ནས་བཟུང་ནས་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པ་ཉིད་དུ་སྔར་གསུངས་ལ། འགའ་ཞིག་ཏུ་ནི་བཅུ་པར་དང་དེའི་སྟེང་དུ་ཡང་ངོ་ཞེས་པ་ཅི་ལྟར་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་སྤྱོད་པ་ལ་འཇུག་པ་ནི་སྔོན་རོལ་དུ་ངེས་པ་མེད་པར་ཡིན་ལ་བརྒྱད་པ་ནས་བཟུང་ནས་ངེས་པ་ཉིད་ན་ཡང་བཅུ་པ་ལ་ངེས་པ་མཐར་ཐུག་པས་ངེས་པ་ཉིད་དུ་གསུངས་པ་དེ་ལྟར་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པ་ནི་བརྒྱད་པ་དང་དགུ་པ་དག་དང་བཅུ་པ་དང་སྟེང་དུ་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བར་ངེས་པ་མེད་པ་དང༌། དེས་པ་དང་ངེས་པ་མཐར་ཐུག་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྣམ་པར་གཞག་གོ །གཞན་ཡང་གདུལ་བྱའི་ངོར་མཉམ་པ་མེད་པའི་སྙིང་རྗེའི་རང་བཞིན་གྱི་སྐུ་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་རྣམ་པར་གཞག་པ་མངོན་པར་དགོངས་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་ཉིད་དེ། དེ་ལ་འགལ་བ་མེད་པ་ཁོ་ན་འབད་པས་བཙལ་བར་བྱའོ། །དེ་ལ་གལ་ཏེ་ཡོད་ན་ཐམས་ཅད་ལེགས་པར་གནས་སོ་ཞེས་པ་འདི་གཞག་སྟེ། དཀྱུས་མ་


DTG109_Page_0433
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྗེས་སུ་སྦྲེལ་བར་བྱའོ། །བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་གྱིས་དེ་མ་ཐག་པ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་རྣམ་པ་བདུན་ཅུ་རྩ་གཉིས་པོ་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་མ་ལུས་པ་སྤངས་པ་ལས་ཤིན་དུ་བའི་རྣམ་པར་དག་པའི་ངོ་བོ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་པ་དང༌། ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་དང་དངོས་གཞི་དང་མཇུག་གཉིས་དག་ནི་ཀུན་དུ་བཟང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་མིང་གཞན་དུ་ཀུན་དུ་འོད་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་དངོས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད། འབྲས་བུའི་གནས་སྐབས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བརྒྱད་པའོ། །དེ་རྟོགས་པ་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ལ་གནས་པ་མི་སློབ་པ་སྟེ་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ཙམ་དུ་བསླབ་པར་བྱ་བ་ནི། གང་འདི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དག་སྤངས་པའི་ཆེད་དུ་ཡིན་ན་དེ་གཉིས་ཀ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པ་ནི་མི་སློབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དེ་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། སྐུ་གསུམ་རྣམས་དང་མཛད་པའོ། །སྐུ་ནི་ལུས་ཏེ་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ལུས་གསུམ་རྣམས་ནི་སྐུ་གསུམ་རྣམས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཆེན་མོ་དག་ཏུ་གསུངས་པ་ནི། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སུ་རིག་པར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་པོ་དེ་རྣམས་ཁོ་ན་རྟོགས་པ་ལས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་རྣམས་དང་དཔེ་བྱད་བརྒྱད་ཅུ་རྣམས་ཀྱིས་བརྒྱན་པའི་སྐུ་ཅན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་དམ་པ། བླ་ན་མེད་པའི་རོལ་པ་དང་དགའ་བ་དང་མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་ལོངས་སྤྱོད་པའི་ཆེད་དུ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །གཞན་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་པོ་དེ་རྣམས་དེ་ཁོ་ན་རྟོགས་པ་ལས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་


DTG109_Page_0434
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནི་ཕྱོགས་བཅུ་མཐའ་ཡས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམས་སུ། དུས་ཐམས་ཅད་དུ་སྤྲུལ་པ་སྣ་ཚོགས་པའི་སྤྲིན་གྱིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་མཛད་དོ་ཞེས་སོ། །མདོ་སྡེ་དེ་དང་དེ་རྣམས་སུ་ཡང་སྐུ་གསུམ་རྣམས་ཁོ་ན་རྒྱས་པར་བསྟན་ཏོ། །མདོ་སྡེ་རྒྱན་དུ་ཡང་གསུངས་པ། སྐུ་གསུམ་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི། །སྐུ་བསྡུས་པར་ནི་ཤེས་བྱ་སྟེ། །སྐུ་གསུམ་རྣམས་ཀྱིས་རང་བཞིན་གྱི། །དོན་འདི་རྟེན་དང་བཅས་པར་བསྟན། །ཞེས་སོ། །འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཞབས་ཀྱིས་ཀྱང༌། གང་ཞིག་གཅིག་མིན་དུ་མའང་མ་ཡིན་རང་དང་གཞན་ལ་ཕན་པ་ཕུན་ཚོགས་ཆེན་པོའི་གཞིར་གྱུར་པ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྐུ་གསུམ་ཁོ་ན་བསྟོད་དོ། །འཕགས་པ་རྣམ་གྲོལ་སྡེའི་ཞབས་ཀྱིས་ཀྱང༌། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ངོ་བོ་ཉིད་དང་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་དང༌། སྤྲུལ་པའོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་རྒྱ་ཆེར་གསལ་བར་མཛད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ངོ་བོ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་སྟེ་བཞི་པའོ་ཞེས་གང་དུ་ཡང་རྣམ་པར་གཞག་པ་མེད་དེ། རྣམ་པར་གཞག་པ་དེ་ནི་སེང་གེ་བཟང་པོའི་རང་དབང་ལས་ཏེ་སྤང་བར་བྱའོ། །འོ་ན་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་སྐུ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ་ཆོས་དང་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་དང་སྤྲུལ་པའོ། །དེ་ལ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་སོ། །དེ་ལ་གང་འདུས་མ་བྱས་པ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་རྣམ་པར་དག་པ་ལས་བྱུང་བ་སྟེ། དེ་ཁོ་ན་དོན་དམ་པར་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་རྟོགས་པར་བྱའོ། །གང་འདུས་བྱས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་སུ་བྱེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཏེ། གང་ཡོངས་སུ་དག་པའི་འོག་མིན་གྱི་གནས་སུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པའོ་ཞེས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཉིད་ཀྱི་ས་ན་སྐུ་བཞི་རྣམས་སུ་རྣམ་པར་གཞག་གོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྐུའི་ནང་དུ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་འདུས་བྱས་པ་བསྡུས་པ་ཁོ་ན་བརྗོད་པར་འདོད་པས་ཚུལ་ཀྱོགས་པ་ཡིན་གྱི་སྐུ་བཞི་པ་ཉིད་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་འཆད་པར་འགྱུར་བ་ལྟར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་གསུམ་ཁོ་ན་མཛད་པའི་འཁོར་དང་བཅས་པས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་རྣམ་


DTG109_Page_0435
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་བཞིར་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་དུ་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི་ངོ་བོའི་རང་བཞིན་ཡིན་ལ། ངོ་བོ་ཁོ་ན་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་བི་ན་ཡ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལས་ཐ་ཀའོ་ཞེས་པ་རང་གི་དོན་ལ་ཐ་ཀའོ། །དེ་ལྟར་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་མ་བཅོས་པ་འདུས་མ་བྱས་པ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་གྱིས་ཐོབ་པར་བྱ་བ་སྤྲོས་པའི་སྒྲོ་འདོགས་པ་མཐའ་དག་ལྡོག་པ་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་སྟེ། ངོ་བོའི་རྐྱེན་ཕྱིས་པས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ཡིན་པས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡང་ངོ༌། །འདིར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ངེས་པར་འདའོ་ཞེས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་རང་གི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། གཟུགས་སྐུ་གཉིས་ཀྱི་རྟེན་ཉིད་ཀྱིས་སྐལ་པ་ཇི་ལྟ་བར་ཕན་པ་སྣ་ཚོགས་པའི་མཛད་པ་རྒྱ་ཆེ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཁྱབ་པའོ། །དེའི་ཚེ་གང་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡིན་པ་གློ་བུར་བའི་དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་ལས་ཟག་པ་མེད་པ། གནས་གྱུར་པས་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ངོ་བོ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་དག་པ་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བར་རྟོགས་པའི་བདག་ཉིད་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་དེ་རྣམས་སྐུ་ཅིས་བསྡུས་ཤེ་ན། ངོ་བོ་ཉིད་ཁོ་ནས་ཏེ། བག་ཆགས་དང་བཅས་པའི་སྒྲིབ་པ་མ་ལུས་པས་དབེན་པས་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་ཆོས་ཉིད་ཙམ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ལ། དེ་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པ་ནི་དེ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བས་ཀུན་རྫོབ་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། གང་ཕྱིར་དབེན་པ་དབེན་གྱུར་ལས། །ཐ་མི་དད་པ་ཉིད་དུ་འདོད། །ཅེས་པ་དང༌། གང་ཞིག་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་འབྱུང་བ། །དེ་ཉིད་ཁྱོད་ནི་སྟོང་པར་བཞེད། །ཅེས་པའི་རིགས་པས་ཆོས་དང་ཆོས་ཉིད་ལ་ཐ་དད་མེད་པའི་ཕྱིར། ཆོས་དེ་རྣམས་ཀྱང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་པ་རྣམས་སོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྒྱུ་མའི་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་ཆོས་དེ་རྣམས་རྟོགས་པས་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཁོ་ནའི་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པར་བྱ་བ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་དབུ་མ་ལ་འཇུག་པར། སྐྱེ་མེད་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ་གང་ཚེ་བློ་ཡང་སྐྱེ་བ་དང་བྲལ་བ་དེའི་ཚེ་དེ་ཡིས་དེ་བཞིན་ཉིད་རྟོགས་བཞིན་ཏེ་དེའི་རྣམ་པར་བསྟེན་པའི་ཕྱིར།


DTG109_Page_0436
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཇི་ལྟར་སེམས་ནི་གང་གི་རྣམ་པར་འབྱུང་བ་དེ་ནི་དེས་ན་ཡུལ། ཡོངས་སུ་ཤེས་ལྟར་དེའི་ཐ་སྙད་ཉེ་བར་བླངས་ནས་རིག་པར་གྱུར་པའོ་ཞེས་སློབ་དཔོན་ཟླ་བ་གྲགས་པས་གསུངས་སོ། །རྒྱལ་པོའི་རིན་པོ་ཆེའི་ཕྲེང་བའི་རྣམ་པར་བཤད་པར་ཡང་ཆོས་ཉིད་ཁོ་ནའི་སྐུ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་སྟེ། དེ་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལུས་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ལས་མ་འདས་པའི་ཕྱིར་དང༌། འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྟེན་ཉིད་ཀྱིས་ན་སྐུའོ། །རྟེན་གྱི་དངོས་པོ་ཡང་དེའི་འཇུག་པ་ཐོབ་པས་བལྟ་བར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་རྟེན་ཆོས་ཉིད་དང་ཆོས་རྣམས་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དེ་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་དང་དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་སོ་ཞེས་པས་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་སྐུ་གང་ཡིན་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའོ་ཞེས་སྐུ་བཞི་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཚུལ་ལ་ངེས་པར་བསྟན་པ་མེད་དོ། །སྔགས་ཀྱི་ཚུལ་ལས་ནི་གདུལ་བྱའི་ཁྱད་པར་གྱི་ངོར་ཆོས་ཉིད་ལོག་པ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པས་ངེས་པར་བསྟན་ཏོ། །དངོས་པོར་ན་དེར་ཡང་ལོག་པར་གྱུར་པ་མེད་དོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འགའ་ཞིག་ཏུ་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་སྒྲས་ངོ་བོ་ཉིད་སྐུས་བརྗོད་པར་བྱ་ལ། འགའ་ཞིག་ཏུ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུའི་སྒྲས་ཆོས་ཀྱི་སྐུའོ། །ཁ་ཅིག་ཏུ་ཡང་སྐུ་གཉིས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཆོས་དང་ཆོས་ཉིད་ཟུང་ནི་དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་དང་སྙིང་རྗེ་དབྱེར་མེད་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་འབྲེལ་པ་ཞེས་ཟུང་འཇུག་དང་ཟུང་འཇུག་གི་སྐུ་དང་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུར་ཡང་ངོ༌། །གཞན་ཡང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཐེག་པར་གསུངས་པའི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ནི་དེར་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་དང་སྤྲུལ་པའི་སྐུར་ཡང་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། སྔོན་གོམས་པའི་ཚོགས་ཀྱི་འཕེན་པས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུས་སྤྲུལ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །འབའ་ཞིག་པའི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ནི་དེར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་ཁོ་ནའོ། །གང་ཡང་འདིར་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་དེ་ནི་དེར་ཡང་ངོ༌། །གང་རྟོགས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་རང་བཞིན་ཡང་ལྡོག་པའི་ཁྱད་པར་ཐ་དད་པ་ལས་ཐ་དད་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་སྐུ་ལྔའི་བདག་ཉིད་ཅན། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྐུ་ལྔ་པ་ཡང་གསུངས་ལ། དེ་ནི་དེ་ལ་མོས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བདག་ཅག་གིས་བྱས་པའི་རྒྱ་ཆེར་འགྲེལ་པ་མན་ངག་སྙེ་མ་དང་འཇིགས་པ་


DTG109_Page_0437
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མེད་པའི་གཞུང་འགྲེལ་དུ་གསལ་བར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། འདིར་བརྩམ་པའི་འབྲེལ་པ་མེད་པས་ཆོག་གོ །དེའི་ཕྱིར་སྐབས་སུ་མ་བབ་ཅིང་མི་འཐད་པ་ཕྱོགས་གཞན་ནས་གསུངས་པའི་སྐུ་བཞི་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་སེང་གེ་བཟང་པོའིའོ་ཞེས་གནས་སོ། །གཉིས་པ་ནི་གང་སྟོན་པ་རང་ཉིད་ཀྱིས་བསྟན་པ་ལས་མཆོག་ཏུ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ལ་རྫོགས་པར་ལོངས་སྤྱོད་པའི་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་ཞིང༌། ཉན་པ་པོ་ས་བཅུའི་དབང་ཕྱུག་རྣམས་ལའང་ཟབ་པ་དང་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཆོས་སྟོན་པའོ། །དེ་དེ་ལྟར་ལོངས་སྤྱོད་དེ། ཡང་དག་པར་ལོངས་སྤྱོད་པ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའམ། ཡང་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་འདུས་ནས་ལོངས་སྤྱོད་པ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའོ། །དེའི་ཆེད་དུ་རབ་ཏུ་འབྱུང་ངོ་ཞེས་པ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་དང་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་ཆེད་དུ་བའི་སྐུ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་པའི་སྐུ་ཡང་སྟེ། མཚན་དང་དཔེ་བྱད་མཆོག་ཏུ་འབར་བ་རང་གི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ། གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མཛད་པ་ཡང་ངོ༌། །ཡང་ན་ཟབ་པ་དང་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཆོས་བསྟན་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལོངས་སྤྱོད་སྟེ་ཡོངས་སུ་སྐྱོང་བར་བྱེད་པའམ་ལོངས་སྤྱོད་དུ་འཇུག་པ་དང༌། དེ་རྣམས་ཀྱིས་འདི་དེ་དང་དེའི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡང་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ལས་ཡང་དག་པར་ལོངས་སྤྱད་པར་བྱའོ་ཞེས་པ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུའོ། །གང་སློབ་དཔོན་ཟླ་བ་གྲགས་པས་གསུངས་པ། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་གཟུགས་སྐུ་ནི། །མཚན་དང་དཔེ་བྱད་རབ་འབར་ཞིང༌། །སྐྱེ་བོ་རྣམས་ལ་སྣ་ཚོགས་གཟུགས། །རང་མོས་དབང་གིས་འཛིན་པར་བྱེད། །བསོད་ནམས་ཚོགས་ནི་དཔག་མེད་ལས། །འབྱུང་བ་དེ་ནི་རྒྱལ་བའི་སྲས། །ས་བཅུ་ལ་ནི་གནས་རྣམས་ཀྱི། །དེ་ལྟ་བུ་ཡི་སྐུར་གཟིགས་སོ། །འདི་དེ་ཆོས་རྫོགས་ལོངས་སྤྱོད་ལས། །རྒྱལ་སྲས་རྣམས་ཀྱིས་སྤྱད་བྱའོ། །ཆོས་རྣམས་རང་བཞིན་ཁོ་ན་ལ། །གནས་པའི་བློ་ལ་སངས་རྒྱས་བརྗོད། །འོག་མིན་གཞལ་ཡས་ཁང་དུ་ནི། །དེ་ཉིད་མངོན་སུམ་བྱ་བར་བཞེད། །རྣམ་པར་རྟོག་མེད་སངས་རྒྱས་ཀྱི། །གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་རྣམས་ཡང་དག་འབྱུང༌། །སྤྲུལ་པའི་སྐུ་རྣམས་བྱང་ཆུབ་པ། །ས་ཡི་སྟེང་དུ་སྟོན་པར་བྱེད། །


DTG109_Page_0438
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཅེས་སོ། །སློབ་དཔོན་ཙནྡྲ་གོ་མིས་ཀྱང་གསུངས་པ། དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་ཆོས་སྐུའོ་འདི། །རྣམ་རྟོག་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་མིན། །སེམས་ཅན་ཀུན་དང་དོན་ཀུན་གྱི། །རང་བཞིན་དེ་ནི་གཉིས་མེད་པའོ། །སྣ་ཚོགས་གཟུགས་ཅན་སྐུ་རྣམས་དང༌། །འགྲོ་རྣམས་དེ་བཞིན་ཉིད་ངོ་བོར། །གང་དུ་རོ་གཅིག་གྱུར་པ་ན། །རྒྱ་མཚོ་རུ་ནི་ཆུ་བོ་བཞིན། །འདི་སྟེ་རྣམ་པ་འདི་ལྟའི་སྐུ། །སྐྱོབ་པ་འདི་ཡིས་ཆོས་སྐུའོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་རྣམ་དག་ཕྱིར། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཁོ་ནའི་ཡུལ། །འཇིག་རྟེན་རྣམས་སུ་ལྷུན་གྲུབ་པར། །རྟག་ཏུ་དེ་ཡིས་ནུས་པ་རྣམས། །ཉི་མའི་འོད་ཟེར་རྣམས་བཞིན་དུ། །མཐའ་ཡས་པ་ཡི་དོན་རྣམས་མཛད། །དམུས་ལོང་ལྟ་བུ་བདག་གཞག་པ། །རང་གི་བསོད་ནམས་ཀྱིས་བསྐྱེད་པའི། །མིག་ཅན་ཀུན་གྱི་གཅིག་པུ་སྟེ། །ཅིག་ཅར་ཉི་མ་བཞིན་དུ་མཐོང༌། །དེའི་ཆོས་བདུད་རྩིའི་བཅུད་ཀྱིས་ལེན། །འོན་པ་ལྟ་བུ་བདག་གཞག་པའི། །སྐལ་པ་ལྡན་རྣམས་བསོད་ནམས་ཀྱིས། །བསྐྱེད་པའི་རྣ་བས་ད་ལྟའང་ཉན། །སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་ཐེག་གསུམ་གྱིས། །ས་བོན་ཇི་ལྟར་བསམ་ཇི་ལྟར། །མཐའ་མེད་ཕྱོགས་སུ་མཐའ་ཡས་པའི། །སེམས་ཅན་འདི་ཡི་ས་སྦྱོང་བར་མཛད། །ཅེས་སོ། །གསུམ་པ་ཡང་སྤྲུལ་པ་ནི་སྤྲུལ་པར་བྱས་པ་ཡིན་ཞིང་དེས་རྫོགས་པར་བྱས་པའི་སྐུ་ནི་སྤྲུལ་པ་པ་སྟེ། ཐམས་ཅད་དུ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚེ་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་པ་དང་ནམ་མཁའ་ཇི་སྲིད་བར་དུས་ཇི་ལྟ་བ་དང་བསམ་པ་ཇི་ལྟ་བར་མངོན་པར་མཐོ་བ་དང་ངེས་པར་ལེགས་པ་མཐའ་དག་སྒྲུབ་པ་ནི་སྤྲུལ་པའི་ཕྲིན་ལས་དང་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་ཅན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མཛད་པའོ། །དེ་ལྟར་ནི་ཐང་དང་ཆུ་དང་བར་སྣང་ལ་སྤྱོད་པའི་བརྟན་པ་དང་གཡོ་བ་རྣམས་ཇི་སྙེད་པར་སྐུ་དང་གསུང་གིས་ཡང་དག་པར་བསྡུས་པའི་ཆོས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྤྲུལ་པ་རྣམས་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་འདུལ་བའི་ཆེད་དུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཐའ་ཡས་པ་རྣམས་སུ་སྟེ། སྤྲུལ་པའི་སྐུའི་མཐའ་ཡས་པ་དེ་རྣམས་ཀྱང་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་བཞིན་དུ་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བས་སྟོང་པའོ། །ཇི་ལྟར་དེ་རྣམས་ཀྱི་སྐུ་དང༌། གསུང་དག་སྤྲུལ་པ་དེ་ལྟར་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱང་མི་


DTG109_Page_0439
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྤྲུལ་པ་ཅི་ཞེ་ན། དེའི་ཉེ་བར་ལེན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྣ་ན་མེད་པ་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་སྤྲུལ་པ་ཡང་འདོད་པ་མ་ཡིན་ནམ། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་སྐུ་དང་གསུང་དང་ཐུགས་ནི་སྤྲུལ་པ་སྟེ་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བའི་ཐབས་ཀྱི་ལས་ཅན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། བདེན་ཏེ་འདོད་མོད། འོན་ཀྱང་ཉེ་བར་ལེན་པ་ཡོད་ན་སྟེ། ལྷའི་བྱིན་རླབས་ཀྱིས་རྨི་ལམ་མཐོང་བ་བཞིན་དང༌། བརྗོད་པས་ངག་གི་དོན་རིག་པ་བཞིན་ནོ། །འོ་ན་གང་སྤྲུལ་པ་དེ་རྣམས་ཅི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྐུ་ཡིན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྤྲུལ་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན་ནི་དེའི་ཚེ་སྒྱུ་མ་མཁན་གྱིས་སྤྲུལ་པ་གླང་པོ་ཆེ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སྒྱུ་མ་མཁན་གྱི་ལུས་སུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། རང་གི་སྐུ་ཉིད་དུ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ནས། དེས་སྤྲུལ་པའི་ཕྱིར་དང༌། རང་གི་སྐུ་བཞིན་དུ་གཤེགས་པ་དང་ཐ་སྙད་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་དཀའ་སྤྱད་རྣམས་ལ། བྱ་བ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དེ་རྣམས་ཀྱང་དེའི་སྐུ་རྣམས་སོ་ཞེས་པ་འདི་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྲུལ་པའི་སྐུའོ། །སྐུ་གསུམ་པོ་དེ་རྣམས་ཀྱང་རྟག་པ་རྣམས་ཏེ། དེ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ནི་རང་བཞིན་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྟག་པ་སྟེ། ཐོས་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ནི་མ་ཉམས་པའི་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་རྟག་པ་སྟེ་ཐོག་མ་ཡོད་ཀྱང་ཐ་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཡང་ངོ༌། །སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ནི་རྒྱུན་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྟག་པ་སྟེ་མི་སྣང་བར་གྱུར་ནས་ཡང་དང་ཡང་དུ་ཡུལ་ཐ་དད་པར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་མཛད་པ་ཡང་རྟག་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་དོན་དམ་པ་པའི་ལུས་སོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང་གསུངས་པ། རབ་འབྱོར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་པ་འདི་ནི་ཡང་དག་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཚིག་བླ་དགོས་སོ་ཞེས་སོ། །འདིར་ཡང་དག་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་རྣམ་པར་དག་པར་བྱུང་བའོ། །འགའ་ཞིག་ཏུ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཅེས་པ་ཡང་སྤྱིར་གསུངས་ཏེ། ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་དག་དོན་དམ་པར་བྱེ་བྲག་མེད་པར་བསྟན་པའི་དོན་དུའོ། །གང་དེ་ལ་རག་ལས་པ་སངས་རྒྱས་སུ་བྱེད་པའི་ཆོས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པ་དང་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་དང་སྤྲུལ་


DTG109_Page_0440
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་སྐུ་ཞེས་གསུམ་པོ་དེ་ནི་ཀུན་རྫོབ་པའི་ལུས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་གྱིས་འདུས་བྱས་པ་སྟེ་དོན་དམ་པར་རང་བཞིན་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་གྲངས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དང་ས་བཅུའི་དབང་ཕྱུག་རྣམས་ལ་ཡང་དང༌། དེ་ལས་གཞན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་ཡང་སོ་སོར་སྣང་བཞིན་པའོ། །འོ་ན་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་རག་ལས་པར་འགྱུར་མོད་དེ། དེའི་དབང་གིས་དེ་དེ་དང་དེར་མཐའ་ཡས་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཡིན་ན། ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་ཅི་ལྟར་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་དེ་ནི་དཔག་ཏུ་མེད་ཅིང་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་བསོད་ནམས་ལས་ངེས་པར་འཁྲུངས་པ་འོག་མིན་གྱི་ས་ལ་ཞུགས་པ་སྟེ། སྐུ་དེ་ཁོ་ན་ལ་བརྟེན་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་ཕྱིར་ཏེ་དེ་དེ་ལ་རག་ལས་པ་ཁོ་ནར་རིགས་སོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ཏེ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཡོད་ན་གཞན་ལ་མི་སྣང་བ་མཆོག་ཏུ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་དེ་འབྱུང་བ་ཁོ་ནའི་ཕྱིར་དང༌། དེའི་དབང་གིས་ཀྱང་བླ་ན་མེད་པའི་ཆོས་བསྟན་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དང་ལྷན་ཅིག་བླ་ན་མེད་པའི་ཆོས་ལ་རྫོགས་པར་ལོངས་སྤྱོད་པའི་དགའ་བ་དེ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་རྫོགས་པར་ལོངས་སྤྱོད་པ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་དེའི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་འདུས་མ་བྱས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཐོབ་པའི་ངོར་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཁོ་ན་གཙོ་བོར་ནུས་པ་ལ་དེའི་ངོར་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ནི་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཙམ་མོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་དེ་ཡང་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་འདིའི་ངོར་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཉིད་དོ། །དོན་དམ་པར་ཡང་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་དང་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་དག་ཆོས་ཀྱི་སྐུར་རོ་གཅིག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཁོ་ན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་སོ་ཞེས་པའོ། །ཇི་སྐད་དུ་འཕགས་པ་རྡོ་རྗེ་གཅོད་པར་གསུངས་པ། གང་དག་ང་ལ་གཟུགས་སུ་མཐོང༌། །གང་རྣམས་ང་ལ་སྒྲར་རྟོགས་པ། །ལོག་པས་བཅོམ་པར་རབ་སྐྱེས་པའི། །སྐྱེ་བོ་དེས་ནི་ང་མི་མཐོང༌། །འདྲེན་པ་རྣམས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ། །ཆོས་ཉིད་སངས་རྒྱས་བལྟ་བར་བྱ། །ཆོས་ཉིད་རྣམ་པར་ཤེས་བྱའང་མིན། །དེ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་མི་ནུས། །ཞེས་སོ། །གང་རྣམས་གཟུགས་


DTG109_Page_0441
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀྱི་སྐུ་མཐོང་བ་ཙམ་མམ་དབྱངས་རྗེས་སུ་ཐོས་པ་ཙམ་གྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བདག་ཅག་གིས་མཐོང་ངོ་ཤེས་སོ་ཞེས་སེམས་པ་དེ་རྣམས་ལོག་པ་སྟེ་སངས་རྒྱས་མཐོང་བ་ལ་གེགས་བྱེད་པའི་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པས་བཅོམ་པར་སྐྱེས་པ་སྟེ་དེ་ཁོ་ན་ལ་གུས་པར་ལྟུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་ན་དེ་རྣམས་ཀྱིས་བདག་མཐོང་བ་མ་ཡིན་པ་ལ་མཐོང་བར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་གྱུར་ན་དེ་ཙམ་གྱིས་སངས་རྒྱས་མཐོང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ནི་དེ་མཐོང་བ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་ཡང་དག་པར་རྟོགས་བཞིན་པ་རྣམས་ཀྱིས་བདག་མཐོང་བར་གྱུར་ཀྱང་གང་གི་ཚེ་མཐོང་བ་ཉིད་ཁོ་ནར་མངོན་པར་ཞེན་པ་དེའི་ཚེ་ཅི་ལྟར་མཐོང་བར་འགྱུར། དེའི་ཆོས་མཐོང་བ་ནི་སངས་རྒྱས་མཐོང་བ་སྟེ་དེ་ནི་དེ་དང་རོ་གཅིག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་དེ་ཡང་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་ཆོས་ཉིད་དེ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་གཟུགས་དང་རྗེས་སུ་ཐོབ་པ་ཙམ་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པར་མི་ནུས་ལ། དོན་དམ་པར་ནི་ཡོངས་སུ་དག་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་སྟེ། ཤེས་པ་དང་ཤེས་པ་དག་ནུབ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་སུ་སངས་རྒྱས་རྣམས་བལྟ་བྱ་ཞེས་པ་འདིར་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཐོང་བ་མེད་པ་ཁོ་ན་སངས་རྒྱས་རྣམས་མཐོང་བའོ་ཞེས་མངོན་པར་དགོངས་པའོ། །གལ་ཏེ་དེ་བཞིན་གཟུགས་སུ་བལྟ་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ན། དེའི་ཚེ་དེ་དང་དེར་གཤེགས་པ་དང་འབྱོན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་མཛད་པ་ཅི་ཞེ་ན། གཤེགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་མེད་དེ། གང་གི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་རྟོགས་པར་བྱ་བ་དེ་ལྟར་རྟོགས་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྟེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གང་ཞིག་ཏུ་འགྲོ་བ་དང༌། འཁོད་པ་འགའ་ཞིག་ནས་བྱོན་པ་མ་ཡིན་པས་ཇི་ལྟར་རྟོགས་པར་བྱ་བ་དེ་ལྟར་གཤེགས་པ་སྟེ། གཤེགས་པར་མཛད་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དག་ཐ་དད་པར་དམིགས་པ་ལ་ནི་དོན་དམ་པར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཡང་དེ་ལྟར་འཁོར་བ་ལས་མ་གཡོས་ཤིང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པ་མེད་པ་སྟེ། ཅི་ལྟར་ཡུལ་འགའ་ཞིག་ཏུ་བཞུད་པར་འགྱུར། སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་ཕྲིན་ལས་མཛད་པས། གཤེགས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི་སྤྲུལ་པ་ལ་སྟེ་དེ་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་


DTG109_Page_0442
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རོ་གཅིག་པ་གཡོ་བ་མེད་པ་རྣམས་ཀྱི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚེ་དེ་ལྟ་བུའོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ཀྱང་འདི་རྣམས་ཀྱི་གཅིག་ཉིད་དང་གཞན་ཉིད་དང་བྲལ་བ་བདག་གཉིས་ཀ་མེད་པར་རབ་ཏུ་མི་གནས་པའོ། །ཆོས་དང་ཟང་ཟིང་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཚིམ་པར་མཛད་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་བདག་གི་སྤྲུལ་པའོ་ཞེས་བདག་ཉིད་གསལ་བར་ཡང་མི་མཛད་དེ། གཞན་དུ་ན་གདུལ་བྱ་རྣམས་མི་གུས་པར་འགྱུར་རོ། །ཇི་སྐད་དུ་རྒྱས་པར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་འཇུག་པའི་ཕྲིན་ལས་རྣམས་གསུངས་པ། ཇི་ལྟར་སྒྱུ་མ་བྱེད་པ་བཟའ་བྱ་དང་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་དངོས་པོ་སྣ་ཚོགས་རྣམས་སྤྲུལ་ནས་དགའ་བར་བྱེད་དེ། དེ་ཡང་འཇིག་རྟེན་གྱིས་འདི་ཐམས་ཅད་རྫས་མ་ཡིན་པའོ་ཞེས་མི་ཤེས་ལ། གང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་དེས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལས་ལོག་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་མཐོང་ཞིང༌། སེམས་ཅན་མེད་ལ་སེམས་ཅན་དུ་གདགས་པ་ཡང་མེད་དེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་སེམས་བསྐྱེད་པ་གཉིས་ཀྱིས་བདག་ཉིད་སྐུ་གསུམ་དུ་སོ་སོར་སྣང་བའོ། །དེ་ལ་དངོས་གཞིའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་ཆོས་དང་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་སྟེ་རྟོགས་པའོ། །མཇུག་ནི་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་སོ་སོར་སྣང་བའོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཁོ་ན་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་དང་སྤྲུལ་པའི་སྐུར་སྣང་བ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་སྒོ་ནས་གཞན་གྱི་དོན་རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་མཛད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་ལྡན་པ་དང་ཞིང་དག་པ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་ངོ༌། །སེམས་བསྐྱེད་པ་འདི་དག་ཀྱང་སོ་སོར་ཡེ་ཤེས་ལྔའི་རང་བཞིན་དག་གོ །དེ་སྐད་དུ་ཡང་འཕགས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་མདོར་གསུངས་པ། རྣམ་པ་ལྔ་པོ་འདི་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་ཚོགས་པ་ཡང་དག་པར་བསྡུས་པ་རིག་པར་བྱའོ། །ལྔ་པོ་ཅི་རྣམས་ཀྱིས་ཤེ་ན། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དང༌། སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། བྱ་བ་གྲུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་སོ། །འདིར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང༌། ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དོ་ཞེས་པ་དོན་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་


DTG109_Page_0443
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དངོས་གཞི་ནི་ལྡོག་པ་གཙོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཡེ་ཤེས་བཞིའི་བདག་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་གཞག་གོ །དེ་ལ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་རྟོགས་པའི་ཐོབ་པའོ། །གང་མདོ་སྡེའི་རྒྱན་དུ་གསུངས་པ། མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སོ་ཞེས་པ་དེ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ་ཞེས་བཤད་སྦྱར་བྱེད་པས་སོ། །དེ་ཉིད་དུ་ཡང་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་དང་སྤྲུལ་པའི་འཁོར་ལོ་མ་ལུས་པ་རབ་ཏུ་འཇུག་པར་གསུངས་སོ། །མཉམ་པ་ཉིད་དང་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་དག་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུའོ། །མཇུག་ནི་གཙོར་ལྡོག་པ་གཅིག་པ་གཙོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བྱ་བ་སྒྲུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །དེ་ལ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་གང་བག་ཆགས་དང་བཅས་པའི་སྒྲིབ་པ་གཉིས་ལས་གྲོལ་བ། སྙིང་རྗེ་དང་ཤེས་རབ་གཉིས་སུ་མེད་པ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་རྫོགས་པ། སྤངས་པ་དང་རྟོགས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡང་དག་པའི་དོན་བསྒོམ་པ་རབ་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པ་ལས་སྐྱེས་པ་གསལ་བར་སྣང་བ་སྟེ། ཡང་དག་པའི་དོན་ཅན་ཉིད་ཀྱིས་ན་མི་སླུ་བའི་ཕྱིར་ཚད་མ་ཡིན་ལ་རྟོག་པ་དང་བྲལ་ཞིང་མ་འཁྲུལ་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་མངོན་སུམ་སྟེ་ཉེ་བར་མཁོ་བའི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ། །མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ནི་གང་ལ་མཐའ་ཡས་པའི་ཁམས་གསུམ་པའི་སེམས་དང་ཅིག་ཤོས་ཀྱི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་རྡུལ་ཕྲ་རབ་སོ་སོ་བ་ཇི་ལྟར་ཐག་རིང་བ་དང་ཅིག་ཤོས་ཀྱིས་ཡུལ་དང་འདས་པ་དང། མ་འོངས་པ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་དུས་བཞིན་གནས་སྐབས་སོ་སོ་བ་མེ་ལོང་ལ་གཟུགས་བརྙན་བཞིན་དུ་གསལ་བར་སོ་སོར་སྣང་བའོ། །མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ནི་གང་གི་དེ་ལྟར་གཟུགས་བརྙན་གྱི་འགྲོ་བ་རྣམས་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་པ་ཉིད་དུ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་ནས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་རྟག་ཏུ་བདག་ཉིད་དང་མཉམ་པའི་སེམས་ཐོབ་པའོ། །སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་གང་གིས་དེ་ལྟར་མཉམ་པར་གཞག་པ་ཁོ་ནའི་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྟོག་པ་མེད་ཀྱང་རང་གི་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་དང་སེམས་ཅན་གྱི་བསོད་ནམས་ཀྱི་དབང་ལས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་དང་སྤྱོད་


DTG109_Page_0444
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་རྣམས་སོ་སོར་རྟོགས་པར་མཛད་པའོ། །བྱ་བ་གྲུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་གང་གིས་དེ་ལྟར་སོ་སོར་རྟོག་པའི་འགྲོ་བའི་བྱ་བ་རྗེས་སུ་སྒྲུབ་པའོ། །ཡེ་ཤེས་བཞི་པོ་འདི་ཡང་རྟོག་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྟེ་དེ་ལྟ་ཁོ་ནར་མངོན་སུམ་དང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་དང་བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ། །ཡེ་ཤེས་ལྔ་རྣམས་ཀྱང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དེ་དེ་ཡང་མངོན་སུམ་མོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང་ཟླ་བ་གྲགས་པས། རྣམ་པ་ཀུན་མཁྱེན་ཡེ་ཤེས་ནི། །མངོན་སུམ་མཚན་ཉིད་ཅན་དུ་འདོད། །གཞན་ནི་ཉི་ཚེ་བ་ཉིད་ཀྱིས། །མངོན་སུམ་ཞེས་ནི་འདོད་མ་ཡིན། །ཞེས་སོ། །འོ་ན་ཡེ་ཤེས་ལྔ་པོ་འདི་རྣམས་ཅིག་ཅར་ཕན་ཚུན་ཐ་དད་པའམ་འོན་ཏེ་མ་ཡིན། དེ་ལས་ཅི་ལྟར་འགྱུར་ན་ཐ་དད་ན་ནི་ཤེས་པའི་རྒྱུན་ལྔ་རྣམས་སུ་འགྱུར་ལ། དེ་ལྟར་གྱུར་ནའང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྒྱུད་ལྔ་རྣམས་ཡོད་ན་སེམས་ཅན་སྔར་གང་གས་པ་རྣམས་སྐུ་སོ་སོ་ལ་ཅིག་ཅར་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ་ལུས་གཞན་གྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྒྱུན་རྣམས་བཞིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ཏེ་ཡེ་ཤེས་ལྔ་པོ་རྣམས་ནི་ཕན་ཚུན་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོས། གཟུགས་དང་རོ་དང་དྲི་དང་རེག་བྱའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྒྱུན་རྣམས་ལ་བུམ་པ་གཅིག་ཏུ་གདགས་པ་བཞིན་དུ་ཚོགས་པ་གཅིག་ལ་རག་ལས་པའི་འབྲེལ་པ་ལས་དབྱེར་མེད་པའི་འཇུག་པ་ཉིད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གཅིག་ཏུ་གདགས་པའི་ཡུལ་ཁོ་ནའོ། །ཚོགས་པ་གཅིག་ལ་རག་ལས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྒྱུན་གཞན་ལུས་ལ་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཚེ་ཡེ་ཤེས་ལྔ་བཞིན་དུ་སྟོབས་དང༌། མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་མཐའ་ཡས་པ་རྣམས་སོ་སོ་རང་རྒྱུད་ཐ་དད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཅིག་ཅར་སེམས་ཀྱི་རྒྱུན་གྲངས་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། འགྱུར་མོད་སྐྱོན་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དེ། སེམས་ཅན་གཅིག་ཏུ་གདགས་པ་གྲུབ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡང༌། མོས་པ་གཅིག་གི་ཡུལ་གྱུར་ཅིང༌། །འབྲས་བུ་གཅིག་ལ་ཉེར་མཁོ་བ། །དབྱེ་བ་མེད་པར་འཇུག་རྣམས་ལ། །བློ་གཅིག་ཀུན་གྱི་ཡུལ་ཅན་གནས། །ཞེས་པ་རིགས་པའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྒྱུན་གཅིག་པའོ་ཞེས་པ་ཅི་ལྟར་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་གཅིག་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་དུས་གཅིག་ལ་མེད་དོ་ཞེས་པ་སྟེ། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྒྱུན་


DTG109_Page_0445
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཅིག་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་མང་པོ་འབྲེལ་པ་རྣམས་ཅིག་ཅར་རྒྱུན་དུ་འཇུག་གོ་ཞེས་པས་འགལ་བ་མེད་དོ། །འོ་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་རེ་རེ་ཡང་རྣམ་པ་དཔག་ཏུ་མེད་ཅིང་རྣམ་པ་ཐ་དད་པས་ཀྱང་དབྱེ་བར་བྱ་ན་ནི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཉིད་ཙམ་ཡང་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ལྷག་མ་མེད་ལ། གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་ཡེ་ཤེས་ལྔ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཕན་ཚུན་ཐ་དད་པ་མེད་པའི་ཕྱོགས་ལ་ཡང་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པའི་དབྱེ་བས་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར། ཡེ་ཤེས་གཅིག་བོ་དེ་ཡང་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མ་ལུས་པ་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་གྱུར་ན། ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ཐ་མི་དད་པ་ཡང་མ་ཡིན་གཉིས་ཀ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ཅི་ཞིག་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཞེ་ན། ཐ་དད་པ་དང་ཐ་མི་དད་པ་ལ་སོགས་པའི་སྤྲོས་པ་མཐའ་དག་གིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཁོ་ནའོ་ཞེས་རྒྱས་པ་དང་བཅས་པ་སྔར་བརྗོད་ཟིན་ཏོ། །གསུངས་པ་ལྟར་ཡང༌། དྲི་མེད་དབྱིངས་ནས་སངས་རྒྱས་རྣམས། །གཅིག་དང་མང་པོ་ཉིད་ཀྱང་མིན། །ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་ལུས་མེད་ཕྱིར། །སྔོན་གྱི་ལུས་རྗེས་འབྲང་བའི་ཕྱིར། །གཉིས་དང་གཉིས་དང་གཅིག་གིས་ནི། །འདིར་ནི་སྐུ་གསུམ་རྣམ་པར་གཞག །ཅེས་སོ། །ཅི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་མེད་པ་ཁོ་ན་འམ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་སྨྲ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣལ་འབྱོར་པའི་དབང་ཕྱུག་དམ་པའི་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་གལ་ཏེ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་འདོད་ན་དེ་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་ཐ་དད་པ་དང་ཐ་མི་དད་པ་ལ་སོགས་པ་བསམ་མོ་ཞེས་ནི་མི་བརྗོད་དེ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་ལྟར་འགྱུར་མོད་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་ལ་ནི་བརྟག་པ་དེ་མེད་ལ། ཡེ་ཤེས་དེ་གཞན་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། གང་འཕགས་པ་ལང་ཀར་གཤེགས་པར་གསུངས་པ། སོ་སོ་རང་རིག་ཡེ་ཤེས་དེ། །རྟོག་གེ་པ་རྣམས་སྤྱོད་ཡུལ་མིན། །ཞེས་སོ། །ཚད་མ་རྣམ་འགྲེལ་དུ་ཡང༌། རྣལ་འབྱོར་རྟོག་པ་བསམ་མི་ཁྱབ། །ཅེས་སོ། །གང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ལྔ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་ལ་ལར་ཐ་དད་པ་དང་ཐ་མི་དད་པར་ཐ་སྙད་བྱེད་པ་དེ་ནི་གདུལ་བྱའི་བསམ་པའི་ངོར་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱི་འཕེན་པའི་ཤུགས་ལས་སོ་ཞེས་པ་ཐམས་ཅད་ལོགས་པར་གནས་སོ། །འོ་ན་ཐམས་ཅད་རིག་པར་བྱེད་པ་ཅི་ལྟར་སྲིད་ཅེ་ན། ཤེས་རབ་


DTG109_Page_0446
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཉིད་གོམས་པ་ལས་ཏེ། བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་དུ་གོམས་པ་གང་ཐོབ་པར་མི་བྱེད་པ་ཡོད་དམ་ཅི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་སྒྲིབ་པ་དང་བྲལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཚེ་དངོས་པོ་རྣམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཐོང་གི །འདི་ལས་འདི་དངོས་པོ་མ་ལུས་པར་རྟོགས་པའི་སྤྲུལ་པ་ལ་མཁས་པར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་སྒྲིབ་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ནི་དྲི་མ་ཉིད་ཡིན་ལ། དྲི་མ་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་རྣམ་པར་རྟོག་པས་སྤྲུལ་པ་ལ་གེགས་བྱེད་པ་པོ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། འདི་ལ་བརྩད་པར་བྱ་སྟེ། ཅི་དངོས་པོ་རྣམས་མཐོང་བ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གེགས་ཉིད་དུ་མ་མཐོང་ངམ། འོན་ཏེ་ཉོན་མོངས་པས་བྱས་པ་མ་ཡིན་ཞེས་པས་སོ། །དེ་གཉིས་ཀ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ་གང་གི་ཕྱིར་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་བཞིན་དུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གང་ན་ཡང་མེད་པས་སོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་དང་བྲལ་བ་ཡང་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པར་མ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཚེ་དགའ་བའི་དངོས་པོ་མཐོང་བ་ན་སྐྱོན་དང་མཐོང་བ་ལ་ཡང་སྐྱོན་མེད་པར་རྟོག་པ་དེའི་ཚེ་འདོད་ཆགས་ནི་གསལ་བར་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཚེ་ཡང་མི་དགའ་བ་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་ཡང་ཡོན་ཏན་མེད་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེའི་ཚེ་ཞེ་སྡང་ངོ༌། །གོམས་པ་མེད་པ་ན་ཐམས་ཅད་ཡོད་པའི་ངོ་བོ་མ་ཡིན་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གཏི་མུག་གིས་བྱས་པ་ཁོ་ན་སྟེ། ལ་བ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་སྒྲིབ་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་གྱི། འོན་ཀྱང་རྒྱུད་མི་མཐུན་པ་སྐྱེས་པས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྒོམས་པས་ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་གཏི་མུག་ལ་སོགས་པ་ལས་ཡོངས་སུ་རྒྱལ་བ་དེ་ལྟར་གང་ཉིད་ཀྱིས་མི་མཐུན་པ་ལྡོག་པས་གང་གི་ཚེ་རེ་ཞིག་བློ་རྣམས་རང་གི་རྣམ་པ་རྣམས་ལ་ངེས་པར་རྟེན་ཅིང་མཐར་ཐུག་པ་ན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དང་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རྟོགས་པ་རྣམས་བསྒོམ་པ་རབ་ཏུ་གྱུར་པ་ན་གསལ་བ་ཉིད་དུ་གདོན་མི་ཟ་བར་འགྱུར་ལ། དེ་ཡང་བསྒོམ་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་སྟོབས་ཁོ་ན་ལས་ཏེ། ལྷའི་དབང་ལས་བདེན་པའི་རྨི་ལམ་བཞིན་ཏེ། དོན་གྱི་རྣམ་པ་ནི། དོན་ཇི་ལྟ་བའི་བདག་ཉིད་མེད་པར་མ་ཡིན་ལ། དེ་ལས་སྐྱེ་བ་ལས་གཞན་དུ་ཡང་ངོ༌། །གང་ཚད་མ་རྣམ་འགྲེལ་དུ། གཟུང་བའི་མཚན་ཉིད་བསམ་པ་འདི། །མ་དག་བློ་ཅན་ལ་


DTG109_Page_0447
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡིན་གྱི། །རྣལ་འབྱོར་རྟོག་པ་བསམ་མི་ཁྱབ། །ཅེས་སོ། །ཕྱི་རོལ་དུ་ནི་སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་འདྲ་བ་ཉིད་དང་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དག་གིས་རིག་བྱར་གནས་ལ་རྣལ་འབྱོར་པའི་འདྲ་བ་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་ངོ༌། །ཐོབ་པར་བྱ་བ་ནི་དོན་འཇུག་ཡུལ་ཉེ་བར་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མི་སླུ་བའོ། །འོ་ན་འབྱུང་འགྱུར་དང་བྱུང་ཟིན་དག་དུས་ཀྱིས་བར་དུ་ཆོད་པས་ན་དེས་ཅི་ལྟར་སྟོན་ཞེ་ན། ཡུལ་གྱིས་བར་དུ་ཆོད་པ་ལ་ཡང་འདིར་ཐལ་ལོ་ཞེས་པས་འཇུག་ཏུ་རུང་བའི་ཡུལ་ལ་ཡང་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཚད་མ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནི་དེ་ཙམ་དུ་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། གཞན་ཡང་འབྱུང་འགྱུར་རམ་འབྱུང་བར་རོ། །གལ་ཏེ་དེའི་དུས་ན་མེད་པས་སོ་ཞེ་ན། དེའི་ཡུལ་ན་ད་ལྟ་བ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་པ་མཚུངས་སོ། །དོན་བྱ་བ་ཡང་དེ་ཇི་ལྟར་དེའི་ཡུལ་ཉེ་པ་ན་ཡིན་པ་དེ་ལྟར་དེའི་དུས་ཉེ་བ་ནའོ་ཞེས་པ་ཁྱད་པར་ཅི་ཡང་མེད་དོ། །ཅི་སྟེ་ཐམས་ཅད་རིག་པར་བྱེད་ན་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་མ་ལུས་པ་མངོན་སུམ་དུ་མཛད་པའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ་གང་གི་ཕྱིར་འདོད་ཆགས་ནི་རང་གི་བག་ཆགས་ཀྱི་ནུས་པ་དང་ལྡན་པ་ལས་འདོད་ཆགས་པ་ཉིད་དུ་བྱེད་ཀྱི་གཞན་གྱི་བག་ཆགས་ཀྱིས་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་ལས་མ་ཡིན་ཏེ། ཉེ་བར་འཇོག་པར་གྲུབ་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེའི་ཡང་དག་པར་རིག་པར་བྱ་བའོ། །འོ་ན་གལ་ཏེ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡེ་ཤེས་སྐད་ཅིག་གཅིག་གིས་ཅིག་ཅར་ཤེས་བྱའི་དཀྱིལ་འཁོར་མ་ལུས་པ་ལ་ཁྱབ་ན་དེའི་ཚེ་དངོས་པོ་རྣམས་འདི་ཙམ་ཞེས་ཡོངས་སུ་བཅད་པའི་ཕྱིར་མཐའ་མེད་པར་ཁས་བླངས་པ་ལ་གནོད་དེ། དེ་ལྟར་ནི་ཡེ་ཤེས་གཅིག་གིས་རྟོགས་པའི་དངོས་པོ་ལས་གཞན་པའི་དངོས་པོ་མེད་དོ་ཞེས་པ་འདི་ལྟར་ཡོངས་སུ་གཅད་པར་བྱ་བ་རྣམས་ཅི་ལྟར་མཐའ་དང་ལྡན་པར་མི་འགྱུར་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་སེམས་ཅན་དང་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ཕྱོགས་དང་ཕྱོགས་བྲལ་རྣམས་ན་མཐའ་ཡས་པ་དེ་ལྟ་ཁོ་ནར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཐུགས་མཐའ་མེད་པས་ཅིག་ཅར་འཛིན་པས་ཏེ། སྔོན་པོ་དང་སེར་པོ་ལ་སོགས་པ་དུ་མ་བཞིན་ནོ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་ཆད་པར་བྱས་ན་ནི་མཐར་ཐུག་པ་ཉིད་ཀྱི་སྐྱོན་ནོ། །གང་གིས་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ན་མཐའ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་བ་དངོས་པོ་རྣམས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡོངས་སུ་བཅད་


DTG109_Page_0448
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་མ་ཡིན་པའི་རང་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་མཐའ་མེད་པར་ཁས་བླངས་པ་མ་ཡིན་གྱི། འོན་ཀྱང་ཡུལ་བཀོད་པ་མཐའ་ཡས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་མཐའ་ཡས་ལ། སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་ནི་གྲངས་མཐའ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་ངོ༌། །དེའི་ཕྱིར་འདི་ནི་འདིར་བསྡུས་པའི་དོན་ཏེ། དཔེར་ན་རྨི་ལམ་བདེན་པ་མཐོང་བའི་ཤེས་པ། དོན་དམ་པར་ཡུལ་མེད་ཀྱང་སོ་སོར་ངེས་པའི་ཡུལ་གྱི་རྣམ་པ་རྟགས་དང་ལུང་ལ་མ་ལྟོས་པར་རྟེན་གྱི་ཁྱད་པར་གྱི་དབང་ལས་སྐྱེ་བས་ཉེ་བར་བསྟན་པས་ཉེ་བར་བསྟན་པའི་དོན་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་མི་སླུ་བར་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམ་སྐྱི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རྣལ་འབྱོར་གོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་བྱུང་བའམ་འབྱུང་བཞིན་པའམ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བའོ་ཞེས་འདས་པ་དང་ད་ལྟར་བྱུང་བ་དང་མ་འོངས་པའི་དངོས་པོར་གཞན་གྱིས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་དེ་ལྟ་ཁོ་ནར་འགལ་བ་དང་མི་འགལ་བ་དང་སྤང་བྱ་དང་བླང་བྱ་ལ་སོགས་པ་ཉེ་བར་སྟོན་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཅན་གྱི་སྤྲོས་པ་རྣམས་ཕྱི་རོལ་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་གསལ་བའི་ངོ་བོ་གསལ་བར་སོ་སོར་སྣང་བ། རྟགས་དང་ལུང་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པ་མི་སླུ་བ་ཉིད་དུ་སྐྱེས་པ་ནི་མངོན་སུམ་ཚད་མར་འདོད་དོ་ཞེས་པའོ། །ཁ་ཅིག་གི་འདོད་པ་ཡང༌། སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་བྱ་བ་གྲུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་ལས་སྐྱེས་པ་རྗེས་ཐོབ། དག་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ངོ་བོ་ཞེས་པའོ། །ཡང་གཞན་རྣམས་ཀྱིས་བྱ་བ་སྒྲུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཁོ་ན་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་སོ། །དེ་དང་འདིའི་འདོད་པ་དང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མི་རིགས་མོད། ཤིང་རྟ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་གཞན་དུ་དཔྱད་ཟིན་ནོ་ཞེས་པ་འདིར་ཞར་འབྱུང་རྒྱ་ཆེ་བས་ཅི་བྱ། དེ་ལྟར་ཡེ་ཤེས་ལྔ་རྣམས་མདོར་བསྡུས་ནས་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། རྒྱས་པ་ལས་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་འགའ་ཞིག་རྣམ་པར་འཇོག་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་མདོར་བསྡུས་ན་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་བདག་ཉིད་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་གཅིག་ཁོ་ནའོ། །ཕྱེ་བས་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་གསུམ་རྣམས་ཏེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་


DTG109_Page_0449
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་དང་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ནི་མངོན་པར་མཚོན་པར་བྱ་བ་རྣམས་ཏེ། འཇུག་པའི་ཡུལ་ཉིད་ཀྱིས་ན་རྒྱུའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་སྟེ། སྤང་བྱ་དང་བླང་བྱའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང་རྩེ་མོར་གྱུར་བ་དང་མཐར་གྱིས་པ་དང་སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་རྣམས་ནི། འདིས་རབ་ཏུ་སྦྱོར་རོ་ཞེས་པ་དེའི་སྦྱོར་བའི་མངོན་པར་རྟོགས་པའོ། །ཕྲིན་ལས་དང་བཅས་པའི་ཆོས་སྐུ་ནི་འབྲས་བུའི་མངོན་པར་རྟོགས་པའོ། །སླར་ཡང་གསུམ་པོ་འདི་རྣམས་རྒྱས་པར་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དྲུག་རྣམས་ཏེ། རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་གྲངས་ཇི་ལྟ་བར་སྦྱོར་བའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང༌། རབ་ཏུ་གྱུར་བའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང་གོ་རིམས་ཀྱི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང་མཐར་ཐུག་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཞེས་དབྱེ་བ་ལས་སོ། །ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་ལས་ནི་རྒྱུའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་སྔར་བཞིན་གསུམ་ཉིད་ཀྱིས་ན་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བརྒྱད་རྣམས་སོ། །གང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་རྣམས་སྦྱོར་བའི་ཡུལ་ཡིན་ལ། དེ་ལས་གཞན་བཞི་རྣམས་སྦྱོར་བ་དང་རྒྱུའོ་ཞེས་འཕགས་པས་རྣམ་པར་གཞག་པར་མཛད་པ་ནི་འདི་དང་དོན་གྱིས་མཐུན་པ་ཁོ་ནའོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་རྣམས་ལ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་འདི་ཐམས་ཅད་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་དགོངས་པ་ཁོ་ན་འདིར་བརྗོད་པའོ། །ཐུབ་པའི་དགོངས་པའི་རྒྱན་དུ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བརྒྱད་ཀྱི་སྣང་བའི་ལེའུ་སྟེ་ཡོངས་སུ་བཅད་པ་གསུམ་པའོ།། །།དེ་ལྟར་འདུན་པ་དང༌། བསམ་པ་དང༌། ལྷག་པའི་བསམ་པ་དང༌། སྦྱོར་བ་དང༌། སྦྱིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། བཟོད་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། བསམ་གཏན་དང༌། ཤེས་རབ་དང༌། ཐབས་དང༌། སྨོན་ལམ་དང༌། སྟོབས་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པ་དང༌། བསོད་ནམས་དང། ཡེ་ཤེས་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་དང༌། སྙིང་རྗེ་དང༌། ལྷག་མཐོང་དང༌། གཟུངས་དང༌། སྤོབས་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྡོམ་དང༌། བགྲོད་པ་གཅིག་པའི་ལམ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། སེམས་བསྐྱེད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་པོ་སོ་སོར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་རྣམས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་


DTG109_Page_0450
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསྡུས་པ་འདི་རྣམས་ལ། དད་པ་དང་ལྡན་པ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་མོས་པས་ཡིད་ཆེས་པ་ཡང་དག་པར་སྐྱེས་པ་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་ཉིད་མོས་པས་རབ་ཏུ་དང་བ་སྐྱེས་པ་ཐོབ་པར་ནུས་པ་ཉིད་དུ་མོས་པས་མངོན་པར་འདོད་པ་ཐོབ་པ་གང་རུང་རུང་འདོད་པའམ་གཞན་གྱིས་བསྐུལ་བས་ནི་མ་ཡིན་པ་བསོད་ནམས་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱིས་མངོན་པར་འདོད་ཅིང་ཡོངས་སུ་བསམས་པའི་དོན་རྣམས་རིང་པོ་མི་ཐོགས་པ་ཉིད་དུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་བྱེད་དོ་ཞེས། བྱང་ཆུབ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལེན་པ་དང་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དགེ་བའི་ཚོགས་ཉེ་བར་སོགས་པར་བྱེད་ཅིང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་དང་པོ་རེ་ཞིག་སྨོན་པའི་སེམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །དེའི་ཡོན་ཏན་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དེ་ལ་མཐོང་བའི་ཆོས་ནི་ད་ལྟར་བའི་སྐྱེ་བའོ། །དེ་ལ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཡོན་ཏན་ནི་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་ཐོབ་པ་དང་བརྒྱུད་པས་ཐོབ་པའོ། །དེ་ལ་གང་ལ་ལ་ཞིག་གིས་ཕྱོགས་བཅུ་རྣམས་སུ་ཞིང་མཐའ་ཡས་པ་རྣམས་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་ལས་བརྒྱན་པར་བྱས་ནས་ལྷ་དང་མིའི་བདེ་བའི་ཡོ་བྱད་དེ་དང་དེ་རྣམས་དང་ལྡན་པ་རྣམས་སྐད་ཅིག་སོ་སོར་སྟེར་བས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་རྡུལ་དང་མཉམ་པ་ཁོ་ནའི་བསྐལ་པར་ཕྱོགས་བཅུ་ན་བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཁོ་ན་ལ་ཕུལ་ལ། གཞན་གང་ཞིག་གིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དོན་དུ་གཉེར་བཞིན་པ་ཁོ་ནས། འདི་ནི་འདི་ལྟ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་མོས་པས་སེམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དེ་འདིས་ནི་སྔར་གྱི་སྦྱིན་པ་པོ་དེ་ལས་བསོད་ནམས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཐོབ་པོ་ཞེས་བསོད་ནམས་ཀྱི་མཆོག་ཉིད་ཐོབ་པ་ནི་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་ཐོབ་པའི་ཕན་ཡོན་ཏེ། མོས་པ་དང༌། བསོད་ནམས་དག་ནི་སྐྱེ་བ་གཅིག་པོ་དེ་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་མོས་པ་འཕེལ་བས་བསགས་བཞིན་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཆུ་བོས་སྡིག་པའི་དྲི་མ་བཀྲུས་ཤིང༌། སྡིག་པ་ལས་བྱུང་བའི་ངན་འགྲོ་གསུམ་རྣམས་དང༌། གཞན་དོན་ལ་འབབ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། བདེ་འགྲོ་དང་ཟག་པ་མེད་པ་དམན་པའི་ཆོས་ཀྱི་བ་སྔགས་པ་སྨྲ་བའི་སྡིག་པའི་གྲོགས་པོ་རྣམས་རིང་དུ་བྱེད་ལ་མུ་སྟེགས་པ་དང་བདུད་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཟིལ་གྱིས་མནན་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་གསུམ་གྱིས་བཀུར་བར་འགྱུར་ཞིང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་མཐོང་བ་དང༌། དེ་རྣམས་ཀྱིས་འདོམས་པར་བྱེད། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་སྐལ་བ་མཉམ་པ་ཉིད་ཐོབ་ལ་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་


DTG109_Page_0451
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་བྱེད། སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱང་རྟོགས་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་པ་མདོར་བསྡུས་པ་ལས་བརྒྱུད་པས་ཐོབ་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཏེ། རྒྱས་པ་ལས་ནི་སྐབས་ཇི་ལྟ་བར་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །འདུན་པ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཉིད་ཤུ་རྩ་གཉིས་པོ་འདི་རྣམས་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཆེན་མོ་དག་ཏུ་གསུངས་ལ། འཕགས་པ་བློ་གྲོས་མི་ཟད་པའི་མདོ་དག་གིས་ནི། དེ་རྣམས་ལ་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བར་མི་ཟད་པ་བརྒྱད་ཅུ་རྣམས་གསུངས་སོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་དང༌། བསམ་པ་དང༌། སྦྱོར་བ་དང༌། ལྷག་པའི་བསམ་པ་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་རྣམས་དང༌། ཚད་མེད་པ་བཞི་རྣམས་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་རྣམས་དང༌། བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་བཞི་རྣམས་དང༌། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བཞི་རྣམས་དང༌། སྟོན་པ་བཞི་རྣམས་དང༌། བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་དག་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་རྣམས་དང༌། ཞི་གནས་དང༌། ལྷག་མཐོང་དག་དང༌། གཟུངས་དང༌། སྤོབས་པ་དག་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྡོམ་བཞི་རྣམས་དང༌། བགྲོད་པ་གཅིག་པའི་ལམ་ཉིད་དང༌། ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཉིད་ཀྱིས་མི་ཟད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་སྦྱོར་བ་དང་ལྷག་པའི་བསམ་པ་དག་རིམ་པ་བཟློག་ནས་བསྟན་པ་ནི་གཉིས་ཀ་ལ་འབྱུང་བར་གསལ་བར་བྱེད་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་ཀྱིས་སྨོན་པ་བརྒྱུད་པས་ནི་སྦྱོར་བར་གསུངས་སོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་བཅོ་ལྔ་པར་ཡང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་བར་མ་འཕགས་པས་ཉེ་བར་བཞག་པས་མངོན་པར་ཤེས་པ་རྣམས་རྟོགས་པར་བྱས་པ་ནི་གསལ་བར་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་བསྟན་པ་ནི་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་སྟེ། མདོ་ལ་ལར་ཆོས་ཁ་ཅིག་གནས་སྐབས་འགའ་ཞིག་ལ་བསྟན་པ་འགལ་བ་མེད་དོ་ཞེས་པ་སྐྱོན་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་རྣམས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རབ་ཏུ་དང་བ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་དཔེར་བརྗོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱས་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་པོ་ནི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་དང་བཅས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་འདུན་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་མི་ཟད་པས་ན་ས་དང་མཚུངས་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་དེའི་ཚོགས་རབ་ཏུ་སྐྱེ་བའི་གཞིར་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དཀོན་མཆོག་བརྩེགས་པའི་མདོར་དོན་གྱིས་གསུངས་


DTG109_Page_0452
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་བཟུང་སྟེ། ཐོག་མ་དང་བར་དང་ཐ་མ་རྣམས་སུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པའི་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན། ཕན་པ་དང་གནོད་པ་བྱེད་པ་ཐམས་ཅད་ལ་མཐར་ཐུག་པ་མེད་པའི་སེམས་དང༌། ས་དང་མཚུངས་པར་ཡང་འགྱུར་གྱི་ཇི་ལྟར་ཡང་བཏང་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ས་ལ་བརྟེན་ནས། སྐྱེས་བུའི་བྱེད་པ་དེས་སེམས་ཅན་རྣམས་དེར་ཉེ་བར་འཚོ་བར་བྱེད་པ་དེ་ལྟ་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །འདི་ནས་བཟུང་སྟེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བརྒྱད་རྣམས་ལ་ཉིན་དང་མཚན་དུ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པར་བྱེད་དོ། །དེ་རྣམས་ཀྱང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་སེལ་ནུས་པར་ནམ་ཞིག་འགྱུར་ཞེས་པ་དང༌། དབུལ་ཞིང་སྐྱོ་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་འབྱོར་པ་ཆེན་པོ་ལ་ངེས་པར་སྦྱོར་བར་ནམ་ཞིག་འགྱུར་སྙམ་པ་དང༌། རང་གི་ལུས་ཤ་ཁྲག་དང་བཅས་པས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་གང་གི་ཚེ་བྱེད་པར་འགྱུར་སྙམ་པ་དང༌། དུས་ཤིན་ཏུ་རིང་བར་དམྱལ་བར་གནས་པས་ཀྱང་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཕན་པ་ཁོ་ན་ནམ་ཞིག་བྱེད་པར་འགྱུར་སྙམ་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་འབྱོར་པས་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡིད་ལ་རེ་བ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པར་ནམ་མཐོང་བར་འགྱུར་སྙམ་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་སུ་གྱུར་ནས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ལས་ནམ་གྱི་ཚེ་འདོན་པར་འགྱུར་ཞེས་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པའི་འབྲས་བུ་མེད་པའི་སྐྱེ་བ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་རབ་ཏུ་སྦྱར་བ་དང་བྲལ་བའི་སེམས་དང་གཞན་གྱི་དོན་ལ་རོ་གཅིག་པ་མ་ཡིན་པའི་བྱ་བ་དང༌། སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་དགའ་བར་མི་བྱེད་པའི་ངག་དང༌། གཞན་གྱི་དོན་དང་བྲལ་བའི་གསོན་པ་དང༌། གཞན་ལ་ཕན་པ་དང་སྟོབས་ཆུང་བའི་ལུས་དང༌། གཞན་ལ་ཕན་པར་བྱེད་པ་ལ་མི་དགའ་བའི་བློ་དང༌། སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པའི་བྱ་བ་མི་བྱེད་པའི་རྫས་ནོར་དང༌། འགྲོ་བའི་དོན་དུ་སྤྱོད་པ་དང་བྲལ་བའི་དབང་ཕྱུག་དང༌། གཞན་འཚོག་པས་དགའ་བ་རྣམས་སྐྱེ་བ་དང༌། སྐྱེ་བར་མ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་པ་དང་སྲོག་ཆགས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྡིག་པའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་བདག་ལ་གྱུར་ཅིག །བདག་གི་ལེགས་པར་སྤྱད་


DTG109_Page_0453
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འབྲས་བུ་སེམས་ཅད་ཐམས་ཅད་ལ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་པ་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བརྒྱད་རྣམས་སོ། །འདིའི་རྗེས་སུ་བསྔགས་པ་ཇི་སྐད་དུ་དཀོན་མཆོག་བརྩེགས་པར། འོད་སྲུངས་འདི་སྟེ། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོའི་བཙུན་མོ་དམ་པའི་མངལ་དུ་གཞོན་ནུ་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་མཚན་དང་ལྡན་པ་ཆགས་ནས་ཞག་བདུན་ལོན་པར་གྱུར་ན། འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་མེར་མེར་པོར་གྱུར་པ་དབང་པོ་ཡོངས་སུ་མ་སྨིན་པ་དེ་ལ་དེར་ལྷ་རྣམས་ཤིན་ཏུ་སྟོབས་དང་ལྡན་པར་དགའ་བ་བསྐྱེད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་མགྱོགས་པ་དང་སྟོབས་དང་ཤུགས་དང་མཐུ་ཐོབ་པ་ཆེར་སྐྱེས་པ་དེ་རྣམས་ལ་ནི་མ་ཡིན་པ་ཁོ་ནའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ད་ནི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རིགས་མི་འཆད་པའི་ཆེད་དུ་གནས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དབང་པོ་ཡོངས་སུ་མ་སྨིན་པ། ཉོན་མོངས་པའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་ནུར་ནུར་པོར་གྱུར་པ། ཐ་མལ་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྒྲུབ་པའི་ཆེད་དུ་འཁོར་བར་འཁོར་མོད། འོན་ཀྱང་དེར་སྔོན་གྱི་སངས་རྒྱས་མཐོང་བའི་ལྷ་རྣམས་ཤིན་ཏུ་སྟོབས་དང་ལྡན་པར་དགའ་བ་བསྐྱེད་ཀྱི། དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམ་པར་ཐར་པ་བརྒྱད་ལ་བསམ་གཏན་པ་དེ་རྣམས་ལ་ནི་མ་ཡིན་པ་ཁོ་ནའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གདུང་མི་འཆད་པའི་ཆེད་དུ་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སོ། །འོད་སྲུངས་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱ་ཀ་ལ་པིང་ཀའི་ཕྲུ་གུ་སྒོ་ངའི་སྤུབས་ན་གནས་པ་མིག་མ་བྱེ་བ་ཡང༌། འདི་ལྟ་སྟེ། ཟབ་ཅིང་སྙན་པའི་སྒྲ་སྐད་བསྒྲགས་པས་བྱའི་ཚོགས་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ཏོ། །འོད་སྲུངས་དེ་བཞིན་དུ་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་རིག་པའི་སྒོ་ངའི་སྦུབས་ན་གནས་པ་ལས་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་མུན་པ་དང་རབ་རིབ་ཀྱི་དྲ་བས་མིག་ཁེབས་པ་ཡང༌། འདི་ལྟ་སྟེ། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་སྦྱོར་བ་དང༌། སྒྲུབ་པའི་སྒྲ་བསྒྲགས་པས། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ཏོ། །འོད་སྲུངས་འདི་ལྟ་སྟེ། རིའི་རྒྱལ་པོ་གངས་རི་ལ་སྨན་གང་ཡོད་པ་དེ་རྣམས་ང་ཡིར་བྱ་བ་མེད། ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་མེད། རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་དེ། ནད་གང་ལ་བཏང་བ་དེ་ཞི་བར་བྱེད་དོ། །འོད་སྲུངས་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཡེ་


DTG109_Page_0454
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཤེས་ཀྱི་སྨན་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པ་དེ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པར་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་ཅིང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སེམས་མཉམ་པས་དེ་རྣམས་གསོ་བ་ལ་ཡང་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བར་བྱེད་དོ། །འོད་སྲུངས་འདི་ལྟ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཟླ་བ་གསར་བ་ལ་ཕྱག་འཚལ་བ་དེ་ལྟར་ཟླ་བ་གང་བ་ལ་མ་ཡིན་ནོ། །འོད་སྲུངས་དེ་བཞིན་དུ་ང་ལ་ཤིན་ཏུ་སྟོབས་དང་ལྡན་པར་དད་པ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་ཕྱག་བྱའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱུང་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཡིན་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལས་བྱུང་བ་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་དོ་ཞེས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སར་ཡང༌། འདི་གཉིས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་བརྟན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པའི་ཕན་ཡོན་དག་སྟེ། སེམས་བསྐྱེད་མ་ཐག་ཏུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡོན་གནས་སུ་གྱུར་པར་འགྱུར་བ་དང༌། བླ་མར་གྱུར་པ་དང་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཞིང་དང་སྐྱེ་དགུ་རྣམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་འདྲ་བ་དང་གནོད་པ་མེད་པའི་བསོད་ནམས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་ལ་ནི་གནོད་པ་མེད་པའི་བསོད་ནམས་ཏེ། གང་གིས་བསྲུངས་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཉིད་ལོག་གམ་མྱོས་པར་གྱུར་པ་ལ་ཡང་སྦྲུལ་ལམ་གནོད་སྦྱིན་ནམ་མི་མ་ཡིན་པ་གཉུག་མར་གནས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཐོ་འཚམས་པར་མི་བྱེད་དོ། །ཚེ་བརྗེས་ནའང་བསོད་ནམས་དེས་གནོད་པ་ཉུང་བ་དང༌། ནད་མེད་པའི་རང་བཞིན་ཅན་དུ་འགྱུར་བ་ནས། དྲན་པ་ཉམས་པ་མེད་པ་དང༌། སེམས་ཉམས་པ་མེད་པའི་བར་དུའོ། །དེ་ལས་གཞན་པའི་ལག་ཏུ་སོང་བ་རྣམས་མ་གྲུབ་པ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཡམས་དང་ཉེ་བར་འཚེ་བ་དང༌། ཟད་འགོ་བ་ཉེ་བར་ཞི་བར་བྱེད་པའི་གསང་སྔགས་ཀྱི་ཚིག་རྣམས་དང༌། རིག་སྔགས་ཀྱི་ཚིག་རྣམས་ཀྱང་དེའི་ལག་ཏུ་སོན་པ་རྣམས་འགྲུབ་ན། གྲུབ་པ་རྣམས་སླར་སྨྲ་ཅི་དགོས། ཞིང་གང་ན་གནས་པ་དེར་འཇིགས་པ་དང་སྐྲག་པ་དང༌། མུ་གེའི་འཇིགས་པ་རྣམས་དང༌། མི་མ་ཡིན་པས་བྱས་པའི་ཉེ་བར་འཚེ་བ་རྣམས་ཀྱང༌། མ་བྱུང་བ་རྣམས་མི་འབྱུང་ལ་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱང་ཞི་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་བརྒྱ་ལ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་རྣམས་སུ་ངན་འགྲོའི་སར་སྐྱེས་ཀྱང་དེ་ཚད་ཆེན་པོས་


DTG109_Page_0455
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཤིན་ཏུ་མྱུར་བར་གྲོལ་ལ། དམྱལ་བ་པ་རྣམས་ལས་ཤིན་ཏུ་ཆུང་བའི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་ཞིང༌། ཆེས་ཤིན་ཏུ་སྐྱོ་བའང་སྐྱེའོ། །སེམས་ཅན་དེ་རྣམས་ལ་ཡང་སྙིང་རྗེའི་སེམས་ཉིད་དོ། །དེ་ལྟར་གནོད་པ་མེད་པའི་བསོད་ནམས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་པོས་དེ་ལྟ་བུའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་ཕན་ཡོན་མང་པོ་རྣམས་ཐོབ་པོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །བསམ་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་གསེར་བཟང་པོ་ལྟ་བུ་སྟེ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གིས་བསྡུས་པའི་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་བསམ་པ་ནི་ཕྱི་མ་དང་དེའི་དུས་དག་ཏུ་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་མི་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་གྱི་བསམ་པ་ནི་བསམ་པའོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མཆོད་པར་འདོད་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པའི་བསམ་པ་དང༌། ཞིང་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་བསམ་པ་དང༌། སེམས་ཅན་བདེ་བའི་བསམ་པའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ཡང་བ་དང་ལྕི་བ་དང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཕྱོགས་བཅུ་རྣམས་སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་གང་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གདུལ་བྱ་ཉེ་བ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་བསྟན་པ། གཞན་རྣམས་ཀྱིས་མི་མཐོང་བའོ་ཞེས་འདས་པ་རྣམས་དང་གང་ཡང་གདུལ་བྱ་ཉེ་བ་རྣམས་ཀྱིས་མཐོང་བཞིན་བ་ཉིད་ཀྱིས་ན་བཞུགས་པ་རྣམས་དང་གང་ཡང་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་དོན་རྫོགས་པར་བྱས་པ། མྱུར་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་པ་ཞེས་པ་མ་བྱོན་པ་རྣམས་ཏེ། དེ་རྣམས་བདག་གིས་བླ་ན་མེད་པའི་མཆོད་པས་མཆོད་པར་བྱའོ་ཞེས་པ་ནི་ཡང་བ་སྟེ། དེ་རྣམས་ཀྱི་ཆེད་དུ་སྐུ་གཟུགས་རྣམས་དང་མཆོད་རྟེན་རྣམས་དང་ནམ་མཁའ་ལ་ཡང་མཆོད་པ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒྲུབ་པ་ནི་སྒྲུབ་པའི་མཆོད་པ་སྟེ། དེ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པའི་བསམ་པ་ནི་ལྕི་བའོ། །གཉིས་པ་ནི་བདག་གིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་མཐོ་དམའ་དང་སྡོང་དུ་མ་དང་ཚེར་མ་དང་གསེག་མ་དང་གྱོ་མོ་དང་བོང་པ་དང་གཅན་གཟན་དང་སྦྲུལ་དང་ཆོམ་རྐུན་དང་མུ་གེ་དང་ཆུ་དང་ནད་ཀྱི་དགོན་པ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རྣམ་པར་དག་ཅིང་ལག་མཐིལ་ལྟར་མཉམ་པ་ཉིད་བལ་ལྟར་འཇམ་པ་ཡངས་པ་དང༌། དཔག་བསམ་གྱི་ཤིང་ལྗོན་པ་ལ་སོགས་


DTG109_Page_0456
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་དང་ལྡན་པ། ངན་འགྲོའི་ས་དང་བྲལ་བ་ཤལ་དང་ཨིནྡྲ་ནཱི་ལ་དང༌། བཻཌཱུཪྻ་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་པའོ། །གསུམ་པ་ནི་ཞིང་དེར་གང་ཁམས་དང་འགྲོ་བ་དང་སྐྱེ་གནས་དང་རིགས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་པ་ཐམས་ཅད་ངན་འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱང་ལྷ་དང་མིའི་བདེ་བ་རབ་ཏུ་གྱུར་པ་ངན་འགྲོ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་བདེ་བས་རྟག་ཏུ་བདེ་བར་གྱུར་ཅིག །ལུས་དང་སེམས་གནོད་པ་དང་བྲལ་བ་དང༌། དེ་རྣམས་ཡོ་བྱད་གང་དང་གང་གིས་བདེ་བ་འདི་དང་འདི་འདྲ་བ་མངོན་པར་འདོད་པའི་ཡོ་བྱད་དེ་དང་དེ་རྣམས་ལ་བདག་གི་དགེ་བའི་ལས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ལས་ཉེ་བར་འབྱུང་བ་དང༌། རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་ཡང་གྱུར་ཅིག །དེ་ལྟར་དེ་རྣམས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་དང༌། ཡིད་ལ་རེ་བ་རྫོགས་པ་དང་བླ་ན་མེད་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་དང་ལྡན་པར་བྱའོ་ཞེས་པའོ། །ལྷག་པའི་བསམ་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་དཀར་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཟླ་བ་གསར་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེས་དགེ་བ་རྣམས་སྐྱེ་ཞིང་འཕེལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཁྱད་པར་རྟོགས་པའི་ཆེད་དུ་བའི་བསམ་པ་ནི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་སྟེ། གང་བཅོམ་ལྡན་འདས་མར་གསུངས་པ། དེས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་ཡང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ནས་ཇི་སྲིད་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་པའི་བར་དུའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྦྱོར་བ་བགོམས་པ་འདི་ཡང་དག་པར་སྐྱེ་བར་བྱེད་འཕེལ་བར་བྱེད་དེ། དཀར་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཟླ་བ་གསར་པ་བཞིན་ནོ། །དཀོན་མཆོག་བརྩེགས་པར་ནི། དོན་གྱིས་ན་ཟླ་བ་དང་མཚུངས་པར་འགྱུར་གྱི་ཡང་ཇི་ལྟར་ཟླ་བ་དཀར་པོའི་ཕྱོགས་ཁོ་ན་སྣང་བར་བྱེད་ཅིང་ནག་པོའི་ཕྱོགས་ལ་མ་ཡིན་པ་དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་ཡིན་ཏེ། སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ནག་པོ་དང་དཀར་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་སྣང་བར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ་ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་འདི་ནི་ལས་དང་པོ་པའི་ངོ་བོའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་གསུམ་ལ་ཚོགས་ཀྱི་སར། བསམ་གཏན་མངོན་ཤེས་བསྒྲུབས་པ་ལས། །སངས་རྒྱས་དཔག་ཏུ་མེད་རྣམས་ལ། །མཆོད་པའི་དོན་དང་མཉན་ཆེད་དུའང༌། །དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་ཁམས་སུ་འགྲོ། །འདི་ཡིས་སངས་རྒྱས་དཔག་མེད་རྣམས། །བསྐལ་པ་དྲངས་མེད་བསྙེན་བཀུར་ནས། །


DTG109_Page_0457
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པ་ལས། །སེམས་ནི་ལས་རུང་ཕྱོགས་ཏུ་གྱུར། །ཆོས་དང་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་གདམས་པ་དང༌། རྗེས་སུ་བསྟན་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བརྩམས་པ་ཉིད་ལས་སུ་རུང་བར་གྱུར་པ་ན་ཆོས་ཀྱི་རྒྱུན་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་སྟེ། གང་ཐོབ་པ་ལས་སྟན་གཅིག་ལ་གནས་པས། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཆོས་བསྟན་པ་ཉན་པ་དང་གཞུང་དང་དོན་དག་འཛིན་པའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ཐོབ་ན་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་དག་མངོན་པར་འཕེལ་བའི་དོན་དུ་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལས་གདམས། །དེ་ཡང་ཕྱོགས་སོ་སོར་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་དང་མཉམ་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ལྟ། དེ་རྣམས་ཆོས་བསྟན་པ་ཡང་ཉན། དགེ་འདུན་ལ་ཡང་བསྙེན་བཀུར་བྱེད། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡང་ལྟ། དེ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་བདག་དང་གཞན་དུ་འདུ་ཤེས་པ་མེད། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ལ་ཡང་སྤྱོད་དོ་ནས། ཇི་སྲིད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་དེ། དེ་ལས་ཀྱང་ཐམས་ཅད་ལ་རློམ་སེམས་མེད་དོ་ཞེས་པ་སྤྱོད་པ་རྣམས་ཀུན་ནས་དང་ཡང་དག་པར་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཕྱིར། ལམ་ཇི་ལྟར་རིགས་པ་ཚོགས་ཀྱི་སར་དང༌། གོང་མ་གོང་མའི་སེམས་ཀྱི་གནས་སྐབས་སུ་ཡང་རིམ་གྱིས་བསྐྱེད་པའི་མཆོག་དང་རབ་མཆོག་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་སྤྱན་ལྔ་རྣམས་སོ་སོར་འཐོབ་ལ། མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་རྣམས་ཀྱང་སྟེ། དེ་རྣམས་ལ་ཡང་རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱེད་ལ། གང་དེ་རྣམས་ཀྱིས་ཤེས་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མི་དམིགས་སོ། །དེ་ལ་ཤའི་མིག་ནི་གང་གཟུགས་རྣམས་མཐོང་བ་སྟེ། དེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་མར་གསུངས་པ། ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤའི་མིག་གིས་དཔག་ཚད་བརྒྱ་མཐོང་བ་ཡོད་དོ་ཞེས་པ་ནས་བརྩམས་ནས། ཇི་སྲིད་དུ་གང་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཐོང་བ་ཡོད་དོ་ཞེས་པའི་བར་དུའོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པ་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་དེའི་ཡུལ་སོ་སོར་ངེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཤའི་མིག་གི་ཁྱད་པར་བག་ཙམ་ནི་སྲོག་ཆགས་ཕལ་ཆེ་བ་ཙམ་ལ་ཡོད་དོ། །ལྷའི་མིག་ནི་གང་གཟུགས་རྣམས་དང་འཆི་འཕོ་དང་སྐྱེ་བ་དག་ཀྱང་མཐོང་


DTG109_Page_0458
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བའོ། །དེ་གསུངས་པ། ཤཱ་རིའི་བུ་རྒྱལ་ཆེན་བཞིའི་རིས་པ་རྣམས་ནས་འོག་མིན་གྱི་བར་གྱི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ལྷའི་མིག་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །གང་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལྷའི་མིག་དེ་ནི་དེ་རྣམས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་མི་ཤེས་སོ་ཞེས་སོ། །ཕྱོགས་བཅུ་རྣམས་སུ་སེམས་ཅན་འཆི་འཕོ་བ་དང་སྐྱེ་བ་ཐམས་ཅད་འདིའི་ཡུལ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་རབ་ཀྱི་སྤྱན་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པ་རྣམ་པར་མ་རྟོག་པ་སྟེ། གང་ཟག་གི་བདག་མེད་པ་མཐོང་བ་ཙམ་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་ཞུགས་པ་རྣམས་ལ་ཡང་ཡོད་དོ། །ཆོས་ཀྱི་སྤྱན་ནི་གང་འཕགས་པའི་རྟོགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན་ཏེ། དེ་གསུངས་པ། འདིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱན་གྱིས་འདི་ལྟར་ཤེས་ཏེ། འདི་ནི་དད་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའོ། །འདི་ནི་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའོ་ནས་ཇི་སྲིད་འདི་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་བའི་བར་དུའོ་ཞེས་པའོ། །འདི་བག་ཙམ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་ཡང་ཡོད་དོ། །གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པ་མཁྱེན་པ་སྤངས་པའི་དགུ་རྣམས་ཆོས་ཀྱི་སྤྱན་ནོ་ཞེས་དབྱིག་གཉེན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་ནི་གང་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པའོ། །འདི་ཁོ་ན་སྟོབས་བཅུའི་ངོ་བོ་ཞེས་ཁ་ཅིག་གོ །མངོན་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ནི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་བྱ་བ་དང་ལྷའི་རྣ་བ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཤེས་པ་དང༌། སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང༌། ལྷའི་མིག་དང་ཟག་པ་ཟད་པ་ཤེས་པ་ཞེས་པ་དྲུག་རྣམས་སོ། །ལྷའི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་འཆི་འཕོ་བ་དང་སྐྱེ་བ་དག་ཤེས་སོ། །འདི་ནི་བསྒོམ་པ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ལས་སྐྱེས་པ་སྟེ། སྔ་མ་ལྷའི་སྤྱན་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་པའོ། །ཅི་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་དང་མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིར་བརྗོད་ཅེ་ན། ས་བརྒྱད་པ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་གཉིས་ཀ་སོ་སོར་འཐོབ་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་ནི་དེ་དག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང་ཡོངས་སུ་དག་པ་མཐར་ཐུག་པར་ཆེད་དུ་།དེ་ལྟར་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཚོགས་ཀྱི་གོ་ཆ་དང་ལྡན་པ་འདི་སེམས་བསྐྱེད་པ་འཇུག་པའི་སྒྲུབ་པ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་


DTG109_Page_0459
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དོ། །དེ་ཡང་སྦྱོར་བ་དང་ལྡན་པ་མེ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེས་ཁྱད་པར་རྟོགས་པ་ནི་རབ་ཏུ་གྱུར་པར་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། བུད་ཤིང་གི་ཁྱད་པར་གྱིས་མེ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཡང་འདི་ལྟ་སྟེ། འདི་ཆོས་རབ་ཏུ་གྱུར་པ་འདོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །དཀོན་མཆོག་བརྩེགས་པར་གསུངས་པ། དོན་གྱིས་ན་མེད་དང་མཚུངས་པར་འགྱུར་གྱི། ཡང་ཇི་ལྟར་མོ་ན་རྣམ་པར་བསྒྲུབས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འཇིག་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡང་དག་པར་རེག་པ་མངོན་པར་སྒྲུབ་ཅིང་རྣམ་པར་གནས་པའི་ཆེད་དུ་ཡང་དག་པའི་གདམས་ངག་ཉེ་བར་སྡུད་པ་འདི་ཀྱིས་སོ་ཞེས་སོ། །འཕགས་པ་དཀོན་མཆོག་སྤྲིན་གྱི་མདོར་ཡང༌། མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་འདི་ཁོ་ན་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་ཡིན་ཀྱང་བྱིས་པའི་རྒུད་པ་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་སྟེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་གཟུངས་དང་རྣམ་པར་ཐར་པ་དང་མངོན་པར་ཤེས་པའི་ཡོན་ཏན་གྲངས་མེད་པ་དང་ལྡན་པར་གསུངས་སོ། །དེ་ནི་བསམ་གཏན་དང་གཟུགས་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཚད་མེད་པ་རྣམས་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་ཉི་ཤུའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དམིགས་སུ་མེད་པར་སྦྱོར་བ་དང༌། སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་བར་ལ་སྦྱིན་པར་བྱ་བ་དང་སྟེར་བ་པོ་དང་ལེན་པ་པོ་རྣམས་ནས་ཇི་སྲིད་དུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཀྱི་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱང་མི་དམིགས་པའི་ངོ་བོ་འཁོར་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ལ་གོམས་པར་བྱེད་དོ། །སྒོམ་པ་པོ་དང༌། བསྒོམ་པར་བྱ་བ་དང༌། སྒོམ་པ་རྣམས་དམིགས་པ་མེད་པའི་ཆེད་དུ་བྱ་བས་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་སྣ་ཚོགས་སུ་འགྲོའོ། །དེར་ཡང་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ལ་མཆོད་པར་བྱེད་དོ། །དེ་རྣམས་ལས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཉན་ཏོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་དོ། །རང་གི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བར་བྱེད་དོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་རྗེས་སུ་ཐོབ་ནས་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་བྱ་ཞེས་སྤྲོ་བར་བྱེད་དོ།།


DTG109_Page_0460
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་གྲངས་མེད་པ་རྣམས་བལྟའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་འདི་ཡོངས་སུ་སྒྲོགས་སོ། །དེ་ལྟར་དགུ་པོ་འདི་རྣམས་ལ་ཤིན་ཏུ་ལེགས་པར་སོ་སོར་འཇུག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་ཡང་བསྟན་བཅོས་ནི། །བསམ་གཏན་གཟུགས་མེད་སྦྱིན་སོགས་དང༌། །ལམ་དང་བྱམས་ལ་སོགས་པ་དང། །དམིགས་མེད་སྦྱོར་བར་སོན་པ་དང༌། །འཁོར་གསུམ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། །ཆེད་དུ་བྱ་དང་མངོན་ཤེས་དྲུག །རྣམ་ཀུན་མཁྱེན་པའི་ཚུལ་ལ་ནི། །འཇུག་པའི་སྒྲུབ་པ་ཐེག་ཆེན་ལ། །ངེས་པར་འཛེག་པར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་སོ། །འདིར་སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་མཆོག་ཉིད་ཀྱི་སེམས་ཆེན་པོ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་ཆེད་དུ་བྱ་བའི་འཇུག་པར་སྨྲས་པས། སེང་གེ་བཟང་པོས་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་ལྔ་པའི་གཞུང་འཕགས་པས་དྲངས་པ་མ་མཐོང་ངོ་ཞེས་མཚོན་ནོ། །དེ་ལྟར་འཇུག་བཞིན་པ་འདི། ལུས་ལ་སྲིན་བུའི་རིགས་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུ་དང་བྲལ་བ་དང༌། བཟོད་པ་ཐོབ་པ་སྟེ། ལས་ཀྱི་དབང་གིས་ངན་སོང་དུ་མི་འགྲོ་སྟེ། ངན་འགྲོའི་རྒྱུ་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་བཟོད་པ་འབྲིང་ལ་གསུངས་པ། དེ་ནམ་ཡང་མངལ་དུ་མི་སྐྱེ་སྟེ། རྟག་ཏུ་རྒྱུན་མ་ཆད་པར་རྫུས་ཏེ་སྐྱེའོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །སྙིང་རྗེ་ནི་གཞན་དོན་དུ་ངན་འགྲོར་འགྲོ་བ་ཁོ་ནའོ། །དེ་བཞིན་དུ་འདི་མི་ཁོམ་བརྒྱད་རྣམས་སུ་མི་སྐྱེའོ། །བུད་མེད་ཀྱི་དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་མི་འཛིན་ནོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ལོག་པར་ལྟ་བ་དང༌། དམྱལ་བ་དང༌། དུད་འགྲོའི་སྐྱེ་གནས་དང༌། གཤིན་རྗེའི་འཇིག་རྟེན་དུ་སྐྱེ་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་མི་ཐོས་པ་དང༌། ཡུལ་མཐའ་འཁོབ་ཏུ་སྐྱེ་བ་དང༌། དབང་པོ་རྣམས་གླེན་ཞིང་ལྐུགས་པ་ཉིད་དང༌། ལྷ་ཚེ་རིང་པོར་སྐྱེ་བའོ་ཞེས་པ་མི་ཁོམ་པ་བརྒྱད་རྣམས་སོ། །འདིར་ཚེ་རིང་པོ་ནི་གཟུགས་མེད་པ་རྣམས་དང་འདུ་ཤེས་མེད་པའོ། །བུད་མེད་ཉིད་བཀག་པ་ནི་གཞན་གྱི་དབང་ཉིད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཉིད་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་རྟོགས་པ་ལ་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བའི་དབང་ཉིད་ཀྱི་སྐབས་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེས་པའི་དངོས་པོ་ཁོ་ན་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཚོགས་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་ཀྱང་རྟག་པར་རབ་ཏུ་དུ་བ་བཞིན་དུ་སོ་སོར་ཐོབ་པའོ། །ཇི་སྐད་དུ་ཆོས་མཆོག་ཆུང་ངུར་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་


DTG109_Page_0461
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ལ་སོགས་པ་ནས། དཔའ་བར་འགྲོ་བ་དང་ནམ་མཁའ་མཛོད་དང་རིན་ཆེན་ཕྱག་རྒྱ་དང༌། སེང་གེ་རྣམ་པར་རྩེན་པ་ལ་སོགས་པའི་བར་མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་པའི་རྒྱུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་ལ་དམིགས་སོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཆོས་མཆོག་ཆེན་པོ་ནས་བཟུང་ནས་ཚོགས་རྣམས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་ནི་སྙིང་རྗེས་ཕྱོགས་བཅུ་རྣམས་སུ་སོ་སོར་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་དང་མཉམ་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་གནས་པ་ནས། དམྱལ་བ་དང༌། བྱོལ་སོང་དང༌། ཡི་དགས་ལ་སོགས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་རང་གི་ལུས་ཀྱི་འོད་ཀྱིས་སྣང་བར་བྱས་ནས་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཞི་བར་བྱས་ཏེ། སངས་རྒྱས་དང་བཅས་པའི་ལྷ་དང་མི་རྣམས་སུ་སྐྱེར་འཇུག་སྟེ། སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་བ་ཐོས་པས་དེ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལས་དེ་རྣམས་ངན་འགྲོ་རྣམས་ལས་འཐོན་ཏེ། རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་སངས་རྒྱས་མཉེས་པར་བྱེད་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་སྐྱེ་བ་ཡོངས་སུ་འཛིན་ཞིང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སོགས་པ་རྣམས་རྒྱུན་དུ་གོང་ནས་གོང་དུ་འཕེལ་བར་བྱེད་དུ་འཇུག་གོ །གཟུངས་རྣམས་ཀྱང་སོ་སོར་འཐོབ་པོ། །དེ་ཡང་དྲན་པ་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་རང་བཞིན་བཞི་རྣམས་ཏེ། བཟོད་པའི་གཟུངས་དང༌། ཆོས་ཀྱི་གཟུངས་དང༌། དོན་གྱི་གཟུངས་དང༌། སྔགས་ཀྱི་གཟུངས་སོ། །དེ་ལ་ཨ་ར་པ་ཙ་ན་ལ་སོགས་པའི་ཡི་གེ་རྣམས་ལ། དེའི་དོན་དེ་བཞིན་དུ་སྒྲོ་བཏགས་ནས་སྒོམ་པར་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱི་བསྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ནི་ཡི་གེ་དེའི་དོན་དམ་པ་ལ་བཟོད་པ་སྐྱེ་བ་དེ་བཟོད་པའི་གཟུངས་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་བཟོད་པ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནས་ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསྟན་པའི་ཕུང་པོ་འཛིན་པའི་རྒྱུ་ནི་ཆོས་ཀྱི་གཟུངས་ཏེ། དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ཐོས་པ་ཙམ་གྱིས། མཐའ་མེད་པའི་དུས་སུ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནས་དེ་བཞིན་དུ་དེའི་དོན་འཛིན་པའི་རྒྱུ་ནི་དོན་གྱི་གཟུངས་སོ། །དེ་ནས་སེམས་ཅན་རྗེས་སུ་འཛིན་པར་བྱེད་པའི་སྔགས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་རྣམས་འཆད་པ་ལ་དབང་བ་ནི་སྔགས་ཀྱི་གཟུངས་སོ། །དེ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཆེན་མོ་དག་ཏུ་གསུངས་པ། ཨ་ཡིག་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒོ་སྟེ། གདོད་མ་ནས་མ་སྐྱེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཏེ། ཨ་ཡིག་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཇི་ལྟ་བུའི་ཡང་དག་


DTG109_Page_0462
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་སོ་སོར་རྟོགས་པའི་སྒོ་སྟེ་ཐབས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གདོད་མ་ནས་མ་སྐྱེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་གདོད་མ་དྲི་མ་དང་བཅས་པའི་གནས་སྐབས་ཁོ་ན་ན་སྐྱེས་པ་མེད་པ་དེའི་ཕྱིར་འདིས་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་དོན་དུ་ཨ་ཡིག་ལ་སྒྲོ་བཏགས་ནས་སྒོམ་པ་གོམས་པའི་སྟོབས་ལས་ཨ་ཡིག་ཙམ་ལེགས་པར་བསྒོམས་པ་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་བཟོད་པ་ཐོབ་པོ་ཞེས་པས་མ་སྐྱེས་པ་ཉིད་ནི་ཨ་ཡིག་གི་དོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་ར་ཡིག་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒོ་སྟེ་རྡུལ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སོ། །ཇི་ལྟར་ནམ་མཁའ་རྡུལ་གྱིས་མི་གོས་པ་དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པའི་རྡུལ་གྱིས་མི་གོས་སོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་པ་ཡིག་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒོ་སྟེ། དོན་དམ་པ་ངེས་པར་ཞུགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སོ། །དོན་དམ་པ་ནི་ངེས་པར་ཞུགས་པའམ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་དེ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་པ་ནི་པ་ཡིག་གི་དོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཙ་ཡིག་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒོ་སྟེ། འཆི་འཕོ་དང་སྐྱེ་བ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་འཆི་བའི་སྲིད་པ་དང་སྐྱེ་བའི་སྲིད་པ་དག་མེད་པ་ཙ་ཡིག་གི་དོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་ན་ཡིག་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒོ་སྟེ། མིང་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཏེ། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་མིང་དུ་གདགས་པ་མི་ལྡན་པ་ནི་ན་ཡིག་གི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ལ་ཡིག་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་དོན་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་དག་ཏུ་རྒྱ་ཆེར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཕྱི་མོའི་ཡི་གེ་རྣམས་ཇི་སྙེད་པ་དེ་སྙེད་ཀྱི་གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་རྣམས་སོ། །རྣམ་གྲངས་གཞན་ནི་གང་བཟོད་པ་སྐྱེ་བའི་ཆེད་དུ་གསུངས་པའི་སྔགས་ཀྱི་ཚིག །ཏད་ཡ་ཐཱ། ཨི་ཊི་མི་ཊི་ཀི་ཊི་ནི་ཀྵན་ཏི་པ་དཱ་ནི་སྦཱ་ཧཱ། ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་རྣམས་དོན་དམ་པར་རང་བཞིན་མེད་པར་སྒོམ་པར་བྱེད་ཅིང་དེའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་ལས་དོན་དམ་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་བཟོད་པའི་ཕྱིར་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་བཟོད་པ་སྐྱེའོ་ཞེས་པའོ། །དེ་ལ་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་སར་བཟོད་པའི་གཟུངས་འཐོབ་ལ། གཞན་གསུམ་རྣམས་ནི་ས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ནས་བཟུང་ནས་སོ། །འདིར་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་དབང་བ་ཉིད་ཀྱིས་སྔགས་ཀྱི་ཡེ་གེ་རྣམས་བྱིན་གྱིས་རློབ་སྟེ། སྔགས་ཀྱི་ཡི་གེ་འདི་རྣམས་ཆོ་ག་འདི་ལྟ་བུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡམས་དང་


DTG109_Page_0463
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཉེ་བར་འཚེ་བ་དང་ནད་འགོ་བ་དང༌། འཁྲུག་པ་ཐམས་ཅད་ཞི་བའི་ཆེད་དུ་དང༌། སྡིག་པ་ཐམས་ཅད་དང་ངན་འགྲོ་ཐམས་ཅད་ཟད་པའི་ཆེད་དུ་གྲུབ་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་དེ་ལྟར་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་དེ་རྣམས་ཆོ་གའི་ཁྱད་པར་དེས་འགྲུབ་པ་ཁོ་ནའོ། །དེ་བྱིན་གྱིས་རློབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་སྔགས་ཀྱི་གཟུངས་སོ། །གཟུངས་དེའི་དམིགས་པའི་དངོས་པོ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཡི་གེ་དེ་རྣམས་ཀྱང་གཟུངས་ཀྱི་སྒྲས་བརྗོད་དོ། །གཞན་ཡང་མ་ན་ཤེས་པ་ལའོ། །ཏྲཻ་ཉ་སྐྱོང་བ་ལའོ་ཞེས་པ་ཡེ་ཤེས་དང་སྙིང་རྗེ་ནི་སྔགས་ཀྱི་སྒྲས་བརྗོད་པར་བྱ་ལ། དེ་དག་གིས་རྒྱུ་མཐུན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཡི་གེ་དེ་རྣམས་ཀྱང་སྔགས་སུ་བརྗོད་དོ། །མ་རིག་པ་སྤོང་བར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང་རིག་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དེ་རྣམས་རིག་སྔགས་སོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བརྟེན་པའི་གནས་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཚིག་རྣམས་ཏེ། དེས་ན་གཟུངས་ཀྱི་གསང་སྔགས་ཀྱི་གནས་རྣམས་དང་རིག་སྔགས་ཀྱི་ཚིག་རྣམས་སོ་ཞེས་པ་ཡང་མིང་ངོ༌། །དེ་ལ་ས་དང་པོ་ལ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་ཞེས་པའི་གཟུངས་འཐོབ་སྟེ། དེའི་དབང་ལས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ་ལ་སོགས་པའི་ས་དགུ་རྣམས་ལ་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བར་གོང་ནས་གོང་དུ་རབ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པས། དྲི་མ་མེད་པ་དང༌། ལེགས་པར་རབ་ཏུ་གནས་པ་དང༌། ཐུབ་པར་དཀའ་བ་དང༌། སེམས་ཀྱི་རྒྱན་དང༌། ཡེ་ཤེས་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་སྒྲོན་མ་དང༌། ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བ་དང༌། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་དང༌། སྒོ་མཐའ་ཡས་པ་དང༌། མི་ཟད་པའི་ཟ་མ་ཏོག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་ཡང་སོ་སོ་ལ་གཟུངས་རེ་རེ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་གཟུངས་སྟོང་ཕྲག་གྲངས་མེད་ཅིང་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དུ་མ་རྣམས་སོ་སོར་འཐོབ་པོ། །གཞན་ཡང་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་དགོངས་པ་ལ་སོགས་པས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བས་ན། བར་ཆད་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་རབ་ཏུ་འབད་པའི་བདུད་ཀྱི་ནུས་པ་འཇོམས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་རྒྱས་པ་དང་བཅས་པས་མདོ་རྣམས་སུ་བརྩོན་འགྲུས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བཤེས་གཉེན་དམ་པས་ལེགས་པར་ཡོངས་སུ་བཟུང་ནས། དགེ་བའི་རྩ་བ་ལེགས་པར་བསགས་པ། ཚོགས་ལེགས་པར་རྫོགས་པ། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ལ་བརྟེན་པ་འདི། འགྲོ་བ་ཐམས་


DTG109_Page_0464
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཅད་ཡོངས་སུ་བསྐྱབ་པའི་ཆེད་དང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་པའི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པའི་ཆེད་དུ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ཆེན་པོ་རབ་ཏུ་བསྐོར་བའི་ཆེད་དུ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱིས་ཀླས་ཤིང་ནམ་མཁའི་ཁམས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པ་ཕྱི་མའི་མཐའི་མུར་ཐུག་པར་སེམས་ལྔ་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་ཡང་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྡན་པ་གཏེར་ཆེན་པོ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཟང་ཟིང་གི་ལོངས་སྤྱོད་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཚིམ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང་མི་ཟད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །གང་སྐྱེས་པ་ཙམ་གྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐྱོན་མེད་པ་ལ་ཞུགས་པར་འགྱུར། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རིགས་སུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར། སྲིད་པ་བར་མ་ལས་ཁུ་བ་ལ་བཞིན་དུ་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་ངེས་པ་ཇི་སྲིད་པར་འགྱུར་རོ། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་དཔུང་གཉེན་ཅན་ནོ་ཞེས་པ་འདིའི་མཐོང་བའི་ལམ་ས་དང་པོའོ། །གང་གི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སྙིང་རྗེ་ལ་སོགས་པས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བའི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཁོ་ན་ཆར་རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་ནི་སའི་མིང་འཐོབ་སྟེ། ཡོན་ཏན་གྱི་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་གོང་ནས་གོང་དུ་ཡོན་ཏན་གྱི་གྲངས་དང་མཐུ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་ཐོབ་ཅིང་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྷག་པ་དང༌། རྣམ་པར་སྨིན་པ་རབ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའི་བྱེ་བྲག་ལས། རབ་ཏུ་དགའ་བ་དང༌། དྲི་མ་མེད་པ་དང༌། འོད་བྱེད་པ་དང༌། འོད་འཕྲོ་བ་དང༌། སྦྱང་དཀའ་བ་དང༌། མངོན་དུ་གྱུར་པ་དང༌། རིང་དུ་སོང་བ་དང༌། མི་གཡོ་བ་དང༌། ལེགས་པའི་བློ་གྲོས་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་དང༌། ཀུན་དུ་འོད་ཅེས་པ་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་ཏུ་རྣམ་པར་གཞག་གི །འདིའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བས་བྱས་པའི་ཐ་དད་པ་བརྗོད་པར་བྱ་བའམ་མཉན་པར་བྱ་བ་མེད་དོ། །ཇི་སྐད་དུ་འཕགས་པ་ས་བཅུ་པར་གསུངས་པ། དེ་ནི་བསམ་དང་སེམས་ཀྱི་ལམ་རྣམས་སྤངས། །ཡེ་ཤེས་མངོན་སྒྲུབ་ཐུབ་པའི་དབང་པོས་མཁྱེན། །ཕུང་པོ་སྐྱེ་མཆེད་ཁམས་ཀྱིས་ཕྱེ་མ་ཡིན། །སེམས་ཀྱིས་རྟོགས་མིན་ཡིད་ཀྱིས་བསམ་མ་ཡིན། །ཇི་ལྟར་བར་སྣང་བྱ་རྗེས་མཁས་རྣམས་ཀྱིས། །སྨྲ་བར་མི་ནུས་མཐོང་བར་ཉེར་འགྲོ་མིན། །དེ་ལྟར་རྒྱལ་བའི་སྲས་ཀྱིས་ས་ཀུན་ཀྱང༌། །བརྗོད་མི་ནུས་ན་མཉན་པར་ག་ལ་ནུས། །ཞེས་སོ། །ནམ་མཁའ་ལ་འགྲོ་


DTG109_Page_0465
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བའི་བྱའི་རྐང་རྗེས་ནི་བརྗོད་པར་མི་ནུས་ཤིང་བལྟ་བར་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ནམ་མཁའི་ཕྱོགས་ནི་དེའི་རྐང་རྗེས་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་བཅད་བྱའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་དེ་རྣམ་པར་འགོད་པར་མི་བྱེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱའི་རྐང་རྗེས་ལྟ་བུའི་མིང་དང་ཚིག་དང་ཡི་གེའི་ཚོགས་རྣམས་ཀྱི་གནས་སུ་གྱུར་པ་འཕགས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་རྣམས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་རྣམས་ཀྱང་སྒྲ་ཇི་བཞིན་པའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བརྗོད་པར་མི་ནུས་ལ་མཉན་པར་ཡང་མ་ཡིན་མོད། །དེ་རྣམས་དེ་ལ་རྣམ་པར་འགོད་པ་དབྱེ་བ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་མི་བྱ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་མངལ་གྱི་གནས་སྐབས་དང་འདྲ་བར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ས་བཅུའི་གནས་སྐབས་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ས་འདི་རྣམས་སྒྲིབ་པ་དང་བཅས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །བཙས་པའི་གནས་སྐབས་དང་འདྲ་བས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ཏེ། འབྲས་བུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་སོ་སོར་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །བཅས་པ་ནི་ལུས་ཀྱི་དབང་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་སོ་སོར་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་མངལ་གྱི་གནས་སྐབས་བཅུ་ནི། །བུ་བའི་ལུས་ཀྱི་གནས་སྐབས་དང༌། ནུར་ནུར་པོའི་ལུས་ཀྱི་གནས་སྐབས་དང༌། ལྟར་ལྟར་པོའི་ལུས་ཀྱི་གནས་སྐབས་དང༌། མཁྲང་བའི་གནས་སྐབས་དང༌། ལུས་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ལུས་ཀྱི་གནས་སྐབས་དང༌། རང་བཞིན་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ལུས་ཀྱི་གནས་སྐབས་དང༌། ལས་དང་བཅས་པའི་ལུས་ཀྱི་གནས་སྐབས་དང༌། ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ལུས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ཀྱང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། དབང་པོ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང༌། མཚན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང༌། ཆུ་ཞེང་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའོ། །དེ་རྣམས་དང་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པའི་ས་རྣམས་ཆོས་མཐུན་པར་ཉེ་བར་མཚོན་པར་བྱའོ། །གང་གི་ཕྱིར་འདིར་དང་པོར་རང་གཞན་གྱི་དོན་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་ཐོབ་པ་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རབ་ཏུ་དགའ་བ་དེའི་ཕྱིར་འདི་རབ་ཏུ་དགའ་བ་སྟེ་དང་པོའོ། །གཞན་ཡང་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཚིམ་པ་དང༌། ཡིད་བདེ་བ་ཉིད་དང༌། རངས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་དགུ་སྟེ། དང་བས་


DTG109_Page_0466
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རབ་ཏུ་དགའ་བ་ཉིད་ནི་དཀོན་མཆོག་རྣམས་ལའོ། །དགའ་བས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ནི་དམིགས་པ་ལ་དགའ་ཞིང་ཚིམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །གོང་དུ་སོན་པས་མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་ནི་བདག་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཁྱད་པར་མཐོང་བར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །མགུ་བས་མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་ནི་རང་གི་ལུས་དང་སེམས་རྗེས་སུ་འཛིན་པ་རྒྱས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །རླབས་ཀྱིས་མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་ནི་རང་གི་ལུས་དང་སེམས་རྗེས་སུ་འཛིན་པས་ཁྱབ་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །སྤྲོ་བས་མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཉེ་བར་མཐོང་བ་ལས་སོ། །མི་འཁྲུགས་པས་མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་ནི་རང་གི་རྒྱུད་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་འབྲེལ་པའི་གཏམ་གཏན་ལ་འབེབས་པའི་དུས་སུ་འཁྲུག་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །རྣམ་པར་འཚེ་བ་མེད་པས་མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་ནི་གཞན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་སེམས་ཅན་སྡུད་པའི་དུས་སུ་སྙིང་རྗེ་དང་དེས་པ་ཉིད་དག་གིས་སོ། །ཁྲོ་བ་མེད་པས་མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་ནི་དེ་ལས་ལོག་པར་ཞུགས་པའི་དུས་སུ་བཟོད་པས་སོ། །རབ་ཏུ་དགའ་བའི་ས་འདི་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ། འཕགས་པས་བཅུ་པར་གསུངས་པའི་སྨོན་ལམ་ཆེན་པོ་བཅུ་རྣམས་དང༌། འབད་པ་ཆེན་པོ་རྣམས་མངོན་པར་སྒྲུབ་བོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ལ་མཆོད་པ་དང་རིམ་གྲོ་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཆོག་ཏུ་ལྡན་པ་མོས་པ་རྒྱ་ཆེན་པོས་རྣམ་པར་དག་པ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལྟར་རྒྱ་ཆེ་བ། ནམ་མཁའི་ཁམས་ཀྱི་མཐས་གཏུགས་པ། ཕྱི་མའི་མཐའི་མུར་ཐུག་པ་བསྐལ་པ་བགྲངས་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་འབྱུང་བ་བགྲངས་བ་ཐམས་ཅད་དུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་མཆོད་པ་ཆེན་པོ་དང་རིམ་གྲོའི་ཆེད་དུ། སྨོན་ལམ་ཆེན་པོ་དང་པོ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་གསུངས་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་ཡང་དག་པར་གཟུང་བའི་ཆེད་དང༌། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཡང་དག་པར་ཡོངས་སུ་གཟུང་བའི་ཆེད་དང༌། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བསྟན་པ་ཡོངས་སུ་བསྲུང་བའི་ཆེད་དུ་གཉིས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རབ་འབྱམས་མ་ལུས་པ་ཐམས་ཅད་དུ། དགའ་ལྡན་གྱི་ཕོ་བྲང་ན་བཞུགས་པ་ཐོག་མར་མཛད་ནས། འཕོ་བ་དང་འཇུག་པ་དང༌། ལྷུམས་ན་བཞུགས་པ་དང༌། བལྟམས་པ་དང༌། གཞོན་ནུ་རོལ་པ་དང༌། ནང་གི་གྲོང་དུ་བཞུགས་པ་དང༌། མངོན་པར་འབྱུང་བ་དང༌། དཀའ་བ་སྤྱོད་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་


DTG109_Page_0467
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྙིང་པོར་ཡང་དག་པར་གཤེགས་པ་དང༌། བདུད་འདུལ་བ་དང༌། མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་དང༌། གསོལ་བ་བཏབ་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ཆེན་པོ་རབ་ཏུ་བསྐོར་བ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོར་འཕོ་བའི་ཆེད་དུ་གསུམ་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་དེ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་ཡང་དག་པར་བསྡུས་པ། ས་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པ་ཡན་ལག་དང་ཉེ་བའི་ཡན་ལག་དང་བཅས་པའི་ལམ་གྱི་གདམས་ངག་དང་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་རབ་ཏུ་སྦྱིན་པས་བསྟན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པའི་ཆེད་དུ་བཞི་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཁམས་དང་འགྲོ་བ་དང༌། སྐྱེ་གནས་དང་རིས་སུ་གཏོགས་པའི་མིང་དང་གཟུགས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་བསྡུས་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་མ་ལུས་པ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཆེད་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ལ་གཟུང་པའི་ཆེད་དང༌། འགྲོ་བ་བགྲངས་པ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་གཅད་པ་དང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་དགོད་པའི་ཆེད་དུ་ལྔ་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཤིན་ཏུ་རྒྱ་ཆེ་བ་དང༌། ཆེན་པོར་སོན་པ་དང༌། ཚད་མེད་པ་དང༌། ཕྲ་བ་དང༌། རགས་པ་དང༌། འཚོལ་བ་དང༌། སྟེང་གཡོགས་མེད་ཅིང་གཞི་ཕྱལ་བ་དང༌། འཇུག་པའི་ཁྱིམ་ཅན་དང༌། རྣམ་པར་དབྱེ་བ་མིག་འཕྲུལ་ལྟ་བུ་དང༌། ཕྱོགས་བཅུ་ཚད་མེད་པ་མ་ལུས་པ་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་སྟེ། ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅིང་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་དྲུག་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཐམས་ཅད་ཞིང་གཅིག་དང༌། ཞིང་གཅིག་ཞིང་ཐམས་ཅད་དུ་མཉམ་པར་རྒྱུ་སོ་སོར་སྦྱོང་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཚད་མེད་པ་རྣམས་འོད་དང་བཀོད་པའི་རྒྱན་གྱིས་སོ་སོར་བརྒྱན་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་བསལ་བས་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ལམ་དང་ལྡན་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཡེ་ཤེས་ཚད་མེད་པའི་འབྱུང་གནས་ཀྱི་ཡོངས་སུ་གང་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡུལ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་གཞོལ་བ་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བསམ་པ་ཇི་ལྟ་བར་ཡང་དག་པར་བསྟན་ཅིང་ཚིམ་པར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་བདུན་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་དང་བསམ་པ་དང༌། སྦྱོར་བ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆེད་དང༌། འགྲན་ཟླ་མེད་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསགས་པའི་ཆེད་དང༌། རྟག་ཏུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་


DTG109_Page_0468
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཅད་དང་འགྲོགས་ཤིང་མི་འབྲལ་བའི་ཆེད་དང༌། སངས་རྒྱས་འབྱུང་བ་ཇི་ལྟར་འདོད་པར་བསྟན་པའི་ཆེད་དང༌། རང་གི་སེམས་བསྐྱེད་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཐུ་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཆེད་དང༌། མ་ཉམས་ཤིང་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་འཐོབ་པའི་ཆེད་དང༌། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་རྣམ་པར་རྒྱུ་བའི་ཆེད་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཐམས་ཅད་དུ་སོ་སོར་སྣང་བ་འཐོབ་པའི་ཆེད་དང༌། སྐྱེ་བ་ཐམས་ཅད་དུ་རང་གི་ལུས་རྗེས་སུ་འགྲོ་བར་བྱ་བའི་ཆེད་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང་ལྡན་པའི་ཆེད་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་རྣམ་པར་མི་སྤྱད་པའི་ཆེད་དུ་བརྒྱད་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་འཁོར་ལོ་ལ་ཡང་དག་པར་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་སྤྱད་པའི་ཆེད་དང༌། ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་དོན་ཡོད་པའི་ཆེད་དང༌། མཐོང་མ་ཐག་ཏུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ངེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆེད་དང༌། སྒྲ་བརྗོད་མ་ཐག་ཏུ་མཐུ་དང་ཡེ་ཤེས་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཆེད་དང༌། མཐོང་མ་ཐག་ཏུ་སེམས་ཅན་རབ་ཏུ་དང་བ་ཐོབ་ཅིང་ཉོན་མོངས་པ་ལྡོག་པར་བྱ་བའི་ཆེད་དང༌། སྨན་གྱི་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ལྟ་བུའི་ལུས་ཐོབ་པའི་ཆེད་དང༌། ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་དང་མཉམ་པའི་ལུས་ཐོབ་པའི་ཆེད་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་སྤྱོད་པ་སྤྱད་པའི་ཆེད་དུ་དགུ་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བའི་ཆེད་དང༌། བྱིས་པའི་ལམ་གཅིག་ལས་མ་འདས་པར་བྱིས་པའི་ལམ་ཐམས་ཅད་དུ་སྐྱེ་བར་འབྱུང་བ་དང༌། གཞོན་ནུ་རོལ་རྩེད་དང༌། ནང་གི་གྲོང་དུ་བཞུགས་པ་དང། མངོན་པར་འབྱུང་བ་དང༌། དཀའ་བ་སྤྱོད་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོར་གཤེགས་པ་དང༌། བདུད་འདུལ་བ་དང༌། མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་དང༌། གསོལ་བ་བཏབ་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ཆེན་པོ་རབ་ཏུ་བསྐོར་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཉེ་བར་བསྟན་པའི་ཆེད་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡུལ་ཆེན་པོ་མཐུ་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་ཆེད་དུ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལྟར་རྒྱ་ཆེ་བ་ནམ་མཁའི་ཁམས་ཀྱི་མཐས་གཏུགས་པ་ཕྱི་མའི་མཐའི་མུར་ཐུག་པ། བསྐལ་པ་བགྲངས་པ་སངས་རྒྱས་འབྱུང་བ་བགྲངས་པ་ཐམས་ཅད་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པའི་ཆེད་དུ་


DTG109_Page_0469
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྨོན་ལམ་ཆེན་པོ་བཅུ་པ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པོ་ཞེས་པ་དེ་ལྟ་བུའི་ངོ་བོ་འདི་རྣམས་སྨོན་ལམ་ཆེན་པོ་དང་དབང་བ་ཆེན་པོ་བཅུ་རྣམས་ཏེ། དེ་ལ་སོགས་པ་སོ་སོ་ལ་སྨོན་ལམ་གྲངས་མེད་པ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་གི་འཁོར་ཅན་ས་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་རྣམས་ཏེ་གང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་སྒྲུབ་པ་རྣམས་སོ་སོར་འཐོབ་པོ་ཞེས་པ་འདི་རྣམས་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལས་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བར་བྱེད་པའི་སྨོན་ལམ་གྱི་ཁྱད་པར་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་སྨོན་ལམ་ཆེན་པོ་དང་པོས་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཆེད་དུའོ། །གཉིས་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱིའོ། །ལྔ་ནི་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་ཆེད་དུ་སྟེ། རྟེན་ཅིང་འདིར་བས་དང༌། སེམས་ཅི་འདྲ་བས་དང༌། སེམས་ཅན་གང་རྣམས་དང་གང་དུ་གནས་པས་དང༌། ཇི་ལྟར་གྱུར་པས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་རྣམས་དེ་རྣམས་སུའོ། །གསུམ་རྣམས་བདག་ཉིད་ཀྱི་སའི་ཁྱད་པར་རྟོགས་པའི་ཆེད་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་མཐར་ཐུག་པར་བགྲོད་པའི་ཆེད་དང༌། ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པར་འགྲོ་བའི་ཆེད་དུའོ། །དེ་ལ་དོན་དུ་གཉེར་བའི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ནི་སྨོན་ལམ་སྟེ་འདུན་པའི་ཁྱད་པར་རོ། །དེ་འགྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཐབས་ནི་འབད་རྩོལ་ལོ། །དེས་འགྲུབ་པར་བྱེད་པ་ནི་མངོན་པར་སྒྲུབ་པའོ། །འདི་གསུམ་ས་འདི་ལ་རིམ་གྱིས་མངོན་པར་སྒྲུབ་པའོ། །སྨོན་ལམ་དང་པོ་ལ་མཆོད་པ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། རྙེད་པའི་མཆོད་པ་ནི་ན་བཟའ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །བཀུར་སྟིའི་མཆོད་པ་ནི་གདུགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །སྒྲུབ་པའི་མཆོད་པ་ནི་དད་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲུབ་པས་སོ། །རིམ་གྲོ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། བསྙེན་བཀུར་དང་ཡང་དག་པར་འཚོལ་བ་དང་སྒྲུབ་པའོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཆོག་དང་ལྡན་པ་ནི། དངོས་པོ་སྣ་ཚོགས་མང་བ་ཉིད་ཀྱིས་དང༌། དངོས་པོ་གྱ་ནོམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །མོས་པ་རྒྱ་ཆེན་པོས་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་རབ་ཏུ་དང་བ་དྲག་པོས་དང་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོས་པ་མོས་པས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལྟར་རྒྱ་ཆེ་བ་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་གཞན་ཐམས་ཅད་པས་མཆོག་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །ནམ་མཁའི་ཁམས་ཀྱི་མཐས་གཏུགས་པ་ནི་འདོད་པའི་འབྲས་བུ་མི་རྟག་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ནི་མི་ཟད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །ཕྱི་མའི་མཐའ་མུར་ཐུག་པ་ནི་རྟག་པ་ནི་རྟག་པའི་འབྲས་བུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །བསྐལ་པ་ཐམས་ཅད་དང་སངས་རྒྱས་


DTG109_Page_0470
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འབྱུང་བ་ཐམས་ཅད་དུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པའོ། །གཉིས་པ་ལ་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་ནི་མོད་ལ་སོགས་པའི་ལུང་རྣམས་བརྒྱུད་པའོ། །ཡང་དག་པར་འཛིན་པ་ནི་རྟོགས་པར་བྱེད་པའི་གདམས་ངག་སྟེར་བའོ། །ལུང་ནོད་པ་དང༌། ཁ་ཏོན་བྱ་བ་སྦྱིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་ནི་ཐོབ་པའི་ཆོས་ཏེ་བྱང་ཆུབ་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །དེ་ཡང་དག་པར་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་ནི་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་གདམས་ངག་སྦྱིན་པས་སོ། །ཡོངས་སུ་བསྲུང་བ་ནི་སྒྲུབ་པ་སྟེ། ཉེ་བར་འཚེ་བ་ལས་སྐྱོབ་པས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་བསྟན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་སོ། །སངས་རྒྱས་དང་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ནི་རྟོགས་པ་དང་ཐུགས་སུ་ཆུད་པ་ཕུན་ཚོགས་པ་སྟེ། ཇི་སྙེད་པ་དང༌། ཇི་ལྟ་བ་མངོན་པར་ཐུགས་སུ་ཆུད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དྲུག་པ་ལ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཐའ་དག་དང༌། དོན་དམ་པ་དང༌། དཔག་ཏུ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམས་ཀྱིས་ཡེ་ཤེས་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅིང་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པར་བྱ་བའི་ཆེད་དུའོ། །དེ་ལ་ཡངས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི་སྟོང་པ་ལ་སོགས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གསུམ་རྣམས་སོ། །ཕྲ་བ་ནི་གང་རྣམས་ནི་ཡིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ལུས་ཅན་རྣམས་སོ། །རགས་པ་ནི་གང་རྣམས་ན་ཡིད་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་མ་ཡིན་པ་རྣམས་སོ། །འཆོལ་བ་ནི་གོ་རིམས་སུ་མི་གནས་པ་རྣམས་སོ། །སྟེང་གཡོགས་མེད་ཅིང་གཞི་ཕྱལ་པ་ནི་ཁྱིམ་གནས་པ་མ་བྱས་པ་རྣམས་སོ། །འཇུག་པའི་ཁྱིམ་ཅན་ནི་ཁྱིམ་གནས་པ་བྱས་པ་རྣམས་ཏེ། འདི་ནི་མཐའ་དག་གི་མཚན་ཉིད་དོ། །མིག་འཕྲུལ་གྱི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ཉིད་དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་དེ། ལས་ཀྱི་སྒྱུ་མ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱོགས་བཅུ་ཚད་མེད་པའི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་མ་ལུས་པ་ལ་འཇུག་པ་ནི་དཔག་ཏུ་མད་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཆེད་དུའོ། །དེ་ལས་གཞན་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་སོ་སོར་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆེད་དུའོ། །བདུན་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ལ། དེ་ཡོངས་སུ་དག་པ་རྣམ་པ་བདུན་ཏེ། ཐུན་མོང་བ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི་ཞིང་ཐམས་ཅད་ཞིང་གཅིག་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །དབང་དུ་གྱུར་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི་ཞིང་ཐམས་ཅད་དུ་མཉམ་པར་རྒྱུ་བ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །རབ་ཏུ་དང་བ་ཉིད་ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཚད་མེད་པ་འོད་དང་བཀོད་པའི་རྒྱན་གྱིས་སོ་སོར་བརྒྱན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། འོད་ཀྱི་རྒྱན་དང་གནས་


DTG109_Page_0471
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་རྒྱན་གྱིས་སོ། །ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་བསལ་བས་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ལམ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །གནས་པ་པོ་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི། སེམས་ཅན་ཡེ་ཤེས་ཚད་མེད་པའི་འབྱུང་གནས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་གང་བ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །རྒྱུ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡུལ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ལ་འཇུག་པ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །འབྲས་བུ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་བསམ་པ་ཇི་ལྟ་བར་ཡང་དག་པར་སྟོན་ཞིང་ཚིམ་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། ཡེ་ཤེས་དང་མཐུ་དག་གིས་སོ། །བརྒྱད་པ་ལ་བསམ་པ་དང༌། སྦྱོར་བ་གཅིག་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་འཇུག་པའི་ཆེད་དུ་སྟེ། ཐེག་པ་གཞན་མི་འདོད་པའི་དོན་གྱིས་སོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡང་ཆེན་པོ་ཉིད་རྣམ་པ་བདུན་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དམིགས་པ་ཆེ་བ་ཉིད་ནི་མདོ་སྡེ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྒྱ་ཆེན་པོ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྒྲུབ་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་ནི་རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོ་ཉིད་ནི་གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་ཉིད་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་ནི་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་དུ་རྟག་ཏུ་དང་གུས་པར་བྱ་བ་ཉིད་དག་གིས་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་ནི་འཁོར་བ་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་ཞིང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་ནི་སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཕྲིན་ལས་ཆེན་པོ་ཉིད་ནི་ཡང་དང་ཡང་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འདི་ལ་རབ་ཏུ་དང་བ་ཙམ་ཡང་འབྲས་བུ་ཆེན་པོར་ཉེ་བར་གསུངས་ཏེ། ཟུང་གི་མདོར། ཀུན་དུ་དཔའ་བོ་གང་ལ་ལ་ཞིག་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་རབ་ཏུ་དང་བ་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་བ་དེ་ནི་བསྐལ་པ་སྟོང་ངན་འགྲོར་འགྲོ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །བསྐལ་པ་སྟོང་ཕྲག་ལྔར་དུད་འགྲོའི་སྐྱེ་གནས་སུ་མི་སྐྱེའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡི་དགས་རྣམས་སུའོ། །བསྐལ་པ་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔར་ལྷའི་འཇིག་རྟེན་དང་ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་དུ་སྐྱེའོ་ཞེས་སོ། །འདིར་དགའ་བ་ཞིག་དགེ་བའི་རྩ་བ་མ་སྐྱེས་པ་སྡིག་པའི་གྲོགས་པོས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པ། མིང་དུ་མོས་པ་མེད་པ་རྣམས་འདི་ལྟ་བུ་ཤིན་ཏུ་གྱ་ནོམ་པ་ལེགས་པར་བཤད་པ་ཐེག་


DTG109_Page_0472
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ལ་ཡང་མཆོག་ཏུ་ཟབ་པ་དང་རྒྱ་ཆེ་བ་ཉིད་དུ་འཇུག་པར་མི་བྱེད། རྟོགས་པར་མི་བྱེད། ལྷག་པར་མོས་པར་མི་བྱེད། སྐྲག་པར་མི་བྱེད། རྣམ་པ་མང་པོར་སྨོད་པར་བྱེད། ཇི་སྲིད་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་སྨྲའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ། ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པ་འདི་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རབ་འབྱོར་ཆོས་འདི་དམན་པ་ལ་མོས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་མཉན་པར་ཡང་མི་ནུས་སོ་ཞེས་སོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཅི་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་མ་ཡིན། མདོ་སྡེ་དང་འདུལ་བ་དང་མངོན་པ་ལས་ཕྱི་རོལ་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །གསུངས་པ། གང་མདོ་སྡེ་ལ་འཇུག །འདུལ་བ་ལ་སྣང༌། ཆོས་ཉིད་དང་ཡང་མི་དགལ་བ་དེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་ངོ་ཞེས་པས་སོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དེ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་པས་སོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་མདོ་སྡེ་དང་འདུལ་བ་རྣམ་པ་དུ་མ་རྣམས་ནི་དེར་ངེས་པར་བསྟན་ལ་ཁྱད་པར་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དོ། །ཅི་སྟེ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་ཡང་ཡིན་ཀྱང་སྡེ་པའི་སྡེ་སྣོད་གསུམ་དུ་འདི་འདི་ལྟར་མ་བསྟན་ཏོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་གྱུར་ན་རྣམ་པ་བཅོ་བརྒྱད་དུ་གྱེས་པའི་སྡེ་སྣོད་གསུམ་པོ་ཕན་ཚུན་གཞུང་དང་དོན་ཤིན་ཏུ་ཐ་དད་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་འདུལ་བ་རྣམ་པར་བཤད་པས་གསུངས་པ། ཐུབ་པའི་དབང་པོ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ལོ་བརྒྱ་ནས་བསྟན་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་དང་པོར་སྡེ་པ་གཉིས་ཏེ་གནས་བརྟན་པ་དང་དགེ་འདུན་ཕལ་ཆེན་པོ་དག་གོ་ཞེས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འོད་སྲུངས་ཀྱིས་ཀྱང་ལུང་བསྟན་ཏེ། རྒྱལ་པོ་ཀྲྀ་ཀཱིའི་མི་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱིས་རས་ཡུག་དྲངས་པའི་རྨི་ལམ་སྟོན་པ་ན། ཤཱཀྱ་ཐུབ་པའི་བསྟན་པ་རྣམ་པ་བཅོ་བརྒྱད་དུ་གྱེས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སོ། །གཞན་ཡང་ཆོས་གང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བསྟན་པ་སྟེ། ཚིག་དང་ཡི་གེ་དེ་རྣམས་ཁོ་ནས་དང༌། གོ་རིམས་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་གཟུང་ཞིང་བསྟན་པ་མི་ཉུང་མ་ལྷག་པ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་དེའི་ཚེ་གཞུང་འདི་བཀའ་མགུར་ནས་གསུངས་པ་དཔལ་གྱི་ཞལ་ནས་གསུངས་པ་ཞེས་བརྗོད་དེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དྲང་སྲོང་ཉིད་ཀྱིས་འདིར་ཞེས་བྱས་ནས་སོ། །གང་གི་ཚེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་


DTG109_Page_0473
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་དོན་ཁོ་ན་ཡི་གེ་གཞན་རྣམས་དང་གོ་རིམས་གཞན་གྱིས་ཉེ་བར་སྦྱར་བ་འམ་ཡང་དག་པར་བསྡུས་པའམ། འཆད་པ་དེའི་གཞུང་འདི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་བཀའ་ཞེས་བཀོད་དོ། །གང་དུ་དོན་ཡང་གཞན་པ་དེ་ནི་བཀའ་ཡང་མ་ཡིན་ལ་རྗེས་སུ་གནང་བའི་བཀའ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་པའི་བསྟན་བཅོས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་བཞིན་ནོ། །ད་ནི་སྡེ་པའི་གཞུང་རྣམས་སྒྲ་ལས་ཀྱང་ཐ་དད་པ་མང་པོར་དོན་ལས་ཀྱང་སྟེ། མདོ་སྡེ་ཡང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་བརྗོད་པ་ཡང་ཀློག་ལ། འདུལ་བ་གཅིག་ཏུ་ཡང་ཁ་ཅིག་གིས་ལྟུང་བར་འགྱུར་བར་སྨྲ་བ། གཞན་རྣམས་ཕྱིར་བཅོས་པ་དང་བཅས་པའོ་ཞེས་སོ། །ཆོས་མངོན་པར་ཡང༌། ཁ་ཅིག་གིས་སྐད་ཅིག་གཅིག་གི་མངོན་པར་རྟོགས་པས་འབྲས་བུ་ཁོང་དུ་ཆུད་པའོ། །ཁ་ཅིག་གིས་ནི་སྐད་ཅིག་བཅུ་གསུམ་གྱི་མངོན་པར་རྟོགས་པས་སོ། །ཁ་ཅིག་གིས་ནི་སྐད་ཅིག་བཅུ་དྲུག་གི་མངོན་པར་རྟོགས་པས་སོ། །གལ་ཏེ་དགོངས་པའི་དབྱེ་བས་སྐད་ཅིག་མའི་དབྱེ་བ་འདི་རྣམས་ཀྱང་སྡུད་པ་པོ་རྣམས་ཀྱིས་བརྗོད་པ་སྲིད་པས་སོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་ཡིན་ན་ཐམས་ཅད་དུ་སྡེ་པ་གཅིག་ལ་སྐད་ཅིག་མའི་དབྱེ་བ་སྲིད་པའི་ཕྱིར་བསྟན་པར་བྱ་བར་འགྱུར་ལ་དེ་ལྟ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ཁ་ཅིག་བདག་མེད་པ་ཉིད་མཐོང་བ་བཏགས་པར་ཡོད་པར་རྣམ་པར་འཇོག་པར་བྱེད་དོ། །ཁ་ཅིག་གང་ཟག་རྫས་སུ་ཡོད་པར་རོ། །སྡེ་པ་གཅིག་ཏུ་ཡང༌། མདོ་སྡེ་པ་རྣམ་པ་གཞན་པའི་ཕྱོགས་ཡོངས་སུ་འཛིན་ལ། ཆོས་མངོན་པ་རྣམས་ཀྱང་གཞན་དུའོ། །ཁ་ཅིག་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་པར་འདོད་པས་ཏེ། ཁ་ཅིག་གཉིས་པར་མི་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁ་ཅིག་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཁོ་ན་སྐད་ཅིག་གཉིས་དག་ཏུ་ཡང་མི་གནས་ཤིང་འབྱུང་བ་དང་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་རྣམས་སྐད་ཅིག་གསུམ་དུ་ཡང་དག་པར་རོ། །ཁ་ཅིག་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཁོ་ན་སྐད་ཅིག་གཉིས་པར་མི་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁ་ཅིག་སེམས་ཅན་རིང་པོར་ཡང་གནས་ཏེ། ས་ནི་བསྐལ་པའི་བར་དུ་གནས་སོ་ཞེས་སོ། །ཁ་ཅིག་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ལས་དང་སྐྱེ་བ་ཟད་པ་ཙམ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ་ཐ་སྙད་ཙམ་དུའོ། །ཁ་ཅིག་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གདགས་པར་ཡོད་པ་སྟེ། གང་དུ་ལྟ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་སྐྱེ་བ་ཟད་པར་འགྱུར་གྱི་སྐྱེ་བ་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཉིད་ཟད་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་


DTG109_Page_0474
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ། །ཁ་ཅིག་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པའི་ཆོས་རྣམས་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་རྫས་སུ་ཡོད་དོ་ཞེས་སོ། །ཁ་ཅིག་མེད་དོ་ཞེས་སོ། །ཁ་ཅིག་ཐོབ་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་རྫས་སུ་ཡོད་དོ་ཞེས་སོ། །ཁ་ཅིག་མེད་དོ་ཞེས་སོ། །ཁ་ཅིག་སྲིད་པ་བར་དོའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོད་དོ་ཞེས་སོ། །ཁ་ཅིག་མེད་དོ་ཞེས་སོ། །ཁ་ཅིག་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ན་གཟུགས་མེད་དོ་ཞེས་སོ། །ཁ་ཅིག་ཡོད་དོ་ཞེས་སོ། །ཁ་ཅིག་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ན་གནས་མེད་དོ་ཞེས་སོ། །ཁ་ཅིག་གནས་དང་བཅས་པའོ་ཞེས་ཏེ་སྔར་ཇི་སྐད་བཤད་བཞིན་དུ་ཇི་སྲིད་ས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཚད་དང་དབྱིབས་ངེས་པར་བསྟན་པ་ཐ་དད་པའི་བར་དུའོ་ཞེས་སོ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་ཕན་ཚུན་འགལ་བའི་དོན་ཤིན་ཏུ་མང་པོ་རྣམས་དེ་དང་དེར་སྨྲ་བ་མཐོང་ན་དེ་རྣམས་ཅི་ལྟར་བཀའ་ཉིད་དུ་རིགས་ཁྱད་པར་དུ་ཡང༌། གང་རྣམས་ཀྱི་རྩ་བའི་བསྡུས་པ་ཉམས་སོ་ཞེས་ཁས་ལེན་པའོ། །འོན་ཏེ་གཞུང་འདི་རྣམས་ཕྱིས་དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་མཛད་པའོ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། དགྲ་བཅོམ་པ་ཟག་པ་ཟད་པ་རྣམས་ནི་འདི་ལྟར་ཕན་ཚུན་དོན་འགལ་བའི་གཞུང་མཛད་པ་མ་ཡིན་པས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་ཡང་གཞུང་འདི་རྣམས་དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་མཛད་པར་མི་རིགས་སོ་ཞེས་པའོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན་སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཁོ་ནས་བྱས་སོ་ཞེས་རིགས་སོ། །དེ་རྣམས་འཛིན་སྟངས་ཐ་དད་པའི་རྒྱུ་མཚན་མ་རིག་པ་དང་ཐེ་ཚོམ་ལ་སོགས་པའི་བག་ལ་ཉལ་རྣམས་མ་སྤངས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་འདི་ལྟ་བུ་ད་ལྟར་བྱས་པའི་གཞུང་རྣམས་སུ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལེགས་པར་གསུངས་པ་བཀའ་ཅི་ལྟར་གཞུག་པར་ནུས་འདི་རྣམས་སུ་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་ཀྱི་གང་ཡང་དེའི་ཚེ་ཡང་དེའི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པའི་གཞུང་མ་ཉམས་པ་སྡུད་པ་པོས་བསྡུས་པ་བཀའ་དེ་རྣམས་སུ་ཡང་སྟེ། བར་ཤིན་དུ་རིང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དམན་པའི་ཐེག་པར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཞུགས་པ་འམ་ནང་དུ་འདུས་པར་གྱུར་ན་ནི་དེའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱང་ཉམས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཅི་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ཁྲོན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སུ་མ་ཞུགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རམ་ནང་དུ་མ་འདུས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཆུའི་རྟེན་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་རམ། དེའི་ཕྱིར་དེ་རྣམས་སུ་མི་འཇུག་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཡོན་ཏན་ཁོ་ནའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་གསུངས་པ། རང་གི་ཉིད་ལ་འཇུག་ཕྱིར་དང༌། །རང་གི་འདུལ་ལ་སྣང་ཕྱིར་ཡང༌། །རྒྱ་ཆེའི་ཕྱིར་


DTG109_Page_0475
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང་ཟབ་པའི་ཕྱིར། །ཆོས་ཉིད་དང་ནི་འགལ་མེད་ཉིད། །ཅེས་སོ། །གལ་ཏེ་ད་ནི་སྡེ་པའི་གཞུང་འདི་རྣམས་བཀར་མི་འདོད་ན་བསྙེན་པར་རྫོགས་པ་ལ་སོགས་པའི་ལས་རྣམས་ཇི་ལྟར་འགྲུབ། དགེ་སློང་ཉིད་མེད་ན་སྐྱོན་མང་པོ་རྣམས་སུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། བསྙེན་པར་རྫོགས་པའི་དངོས་པོ་དེ་ཡང་ཡོད་པའམ་མེད་པ་ཞེས་ཅི་ལྟར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། མངོན་སུམ་ལས་མ་ཡིན་ཞིང་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ལས་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། རྟགས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཀྱང་གཞུང་འདི་རྣམས་བཀའ་ཉིད་དམ་བཀའ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ན་ཡང་བསྙེན་པར་རྫོགས་པ་ལ་སོགས་པའི་ལས་རྣམས་འགྲུབ་པོ། །བསྙེན་པར་རྫོགས་པ་རྣམ་པ་བཅུའོ་ཞེས་འདུལ་བའི་འཛིན་པ་རྣམས་སྨྲ་བ་འདི་ལྟ་སྟེ། རང་འབྱུང་ཉིད་ཀྱིས་ནི་སངས་རྒྱས་རྣམས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིའོ། །སྐྱོན་མེད་པ་ལ་ཞུགས་པས་ཅང་ཤེས་ཀཽཎྜི་ཉ་དང་རྟ་ཐུལ་དང་བཟང་ལྡན་དང་རླངས་པ་དང་མིང་ཆེན་ཏེ་ལྔ་རྣམས་ཀྱིའོ། །དགེ་སློང་ཚུར་ཤོག་གིས་གྲགས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིའོ། །སྟོན་པར་ཁས་བླངས་པ་ལས་འོད་སྲུངས་ཆེན་པོའིའོ། །དྲིས་ཤིང་མཉེས་པས་ལེགས་བྱིན་གྱིའོ། །ལྕི་བའི་ཆོས་ཁས་བླངས་པས་སྐྱེ་དགུའི་བདག་མོ་ཆེན་མོའིའོ། །ཕོ་ཉས་ཆོས་སྦྱིན་མའིའོ། །འདུལ་བ་འཛིན་པ་དང་ལྔ་པས་ཡུལ་མཐའ་འཁོབ་རྣམས་སུའོ། །བཅུའི་ཚོགས་ཀྱི་དབུས་རྣམས་སུའོ། །སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་གསུམ་བརྗོད་པས་བཟང་སྟེའི་ཚོགས་དྲུག་ཅུ་རྣམས་ཀྱིའོ་ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་རྗེས་སུ་གནང་བའི་བཀའ་རྣམས་བཀླགས་པས་ཀྱང་གསོལ་བར་བྱེད་དེ། དོན་གྱིས་དེ་རྣམས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པ་ཉིད་དུ་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་གསུངས་པ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་ནི་དོན་ལ་རྟོན་པ་སྟེ། ཚིག་འབྲུ་ལ་རྟེན་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ། །རྒྱས་པས་ཅི་ཞིག་སྟེ། དཀའ་བ་འདི་ནི་བརྒལ་དཀའ་བ་སྟེ། གང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་ལ་ཞུགས་པ་རྣམས་ཀྱང་ཆོས་འདོད་པ་ལ་བསྒྲིབས་པས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་རྣམས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སྤོང་བའི་ཚུལ་མ་ཡིན་པ་ཆེན་པོ་ལ་འཇུག་པའོ། །ཇི་སྐད་དུ་གསུངས་པ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་གང་ཞིག་ཏུ། །ཐམས་ཅད་སྙིང་རྗེའི་རྩ་བ་ཅན། །རྒྱུ་མཐུན་ཡེ་ཤེས་དྲི་མེད་བཤད། །དེ་ལ་སེམས་ཡོངས་སུ་ཞིག་སྨོད། །སྐྱོན་དང་ཡོན་ཏན་མི་ཤེས་པའམ། །ཡོན་ཏན་སྐྱོན་དུ་ལྟ་བའམ། །ཡོན་ཏན་ལྡན་ལ་སྡང་བ་ཞིག །ཐེག་པ་ཆེ་ལ་


DTG109_Page_0476
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྨོད་བྱེད་པའོ། །ཞེས་སོ། །ཡང་ན་འདི་ལ་མཚར་བ་ཅི་ཡོད་དེ་གང་ལོང་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཉམས་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་སོ། །གང་བཟློག་པར་བྱས་པ་རྣམས་ཀྱང་མི་ཉན་ཞིང༌། བདག་དང་གཞན་རྣམས་གཡང་ས་ཆེན་པོར་ལྟུང་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་རྗེས་སུ་བརྩེ་བར་བྱ་བའོ་ཞེས་པ་ཤིན་ཏུ་འཕྲོས་པས་ཆོག་གོ ། དགུ་པ་ལ་དེ་མ་ཐག་པ་གསུམ་གྱིས་ལུས་ལ་སོགས་པའི་ལས་བསྟན་ཏོ། །རང་བཞིན་གྱིས་དང༌། གེགས་ལས་སྐྱེས་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་གཉེན་པོར་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྨན་ཆེན་པོ་དང་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་དང་མཉམ་པ་ཉིད་དོ། །བཅུ་པ་ལ་ནི་བྱིས་པ་རྣམས་ཏེ་གདུལ་བྱ་རྣམས་ཀྱི་གཙོ་བོར་གདུལ་བའི་གནས་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། བྱིས་པའི་ལམ་གསུངས་པ་ནི་འཛམ་བུའི་གླིང་ངོ༌། །འཛམ་བུའི་གླིང་གཅིག་གི་དུས་སུ་འཛམ་བུའི་གླིང་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་སྟོན་པའོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །མཐུ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཞན་རྣམས་སུ་གདུལ་བྱ་ཐམས་ཅད་ལ་བདེན་པ་བསྟན་པའི་ཆེད་དུའོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ནི་གཅིག་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པས་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པའི་རྣམ་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་མོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལྟར་རྒྱ་ཆེ་བ་ནི་ངག་གཅིག་བརྗོད་པས་གདུལ་བྱ་མོས་པ་སྣ་ཚོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ལ་ཅིག་ཅར་གོ་བར་བྱེད་པས་སོ། །སྨོན་ལམ་འདི་རྣམས་ས་གོང་མ་རྣམས་སུ་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་རོ། །མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ལ་ནི་འདི་ལྟ་འདི་ལྟར་གྱུར་ཞེས་མོས་པ་རྣམས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ས་འདི་ནས་བཟུང་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་དང་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བའི་ཕུང་པོ་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བར་བྱེད་དོ། །འདིར་དང་པོ་གསུམ་ནི་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པའི་བསླབ་པ་གསུམ་མོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕུང་པོ་ནི་མི་སློབ་པའི་ལམ་མོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བའི་ཕུང་པོ་ནི་མི་སློབ་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡང། འདི་སྨོན་ལམ་ལས་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ལ་བློ་རྒྱ་ཆེ་བ་སྤྲོ་བ་ཡང་དག་པར་སྐྱེས་པ། མཉམ་པ་ཉིད་རྟོགས་པ་ལས་རང་གི་དོན་བཞིན་དུ་གཞན་གྱི་དོན་རྣམས་ལ་འཇུག་བཞིན་པ་ནི་སྟོང་པ་ཆེན་པོ་ལ་རབ་ཏུ་འཇུག་སྟེ། གང་གང་གི་དོན་དུ་གཉེར་བ་དེ་དེ་ལ་


DTG109_Page_0477
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྟེར་བར་བྱེད་ཅིང་ཕྱི་རོལ་ལམ་ནང་ཡང་རུང་བ་གང་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བའི་དངོས་པོ་དེ་མེད་དེ། དེ་ལྟར་འདིའི་གཏོང་བ་ཆེན་པོ་འབྱུང་ངོ༌། །ཇི་སྐད་དུ་འཕགས་པ་ས་བཅུ་པར་གསུངས་པ། ས་འདི་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སངས་རྒྱས་མང་པོ་རྣམས་སྣང་བར་འགྱུར་ཏེ། མཐོང་བ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཉིད་དང་སྨོན་ལམ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ནས། ཇི་སྲིད་སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་འབུམ་ཕྲག་མང་པོ་རྣམས་ཀྱི་བར་དང་དེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་རྣམས་མཐོང་ནས་ལྷག་པའི་བསམ་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱིས་བཀུར་སྟེར་བྱེད། བླ་མར་བྱེད། རི་མོར་བྱེད། མཆོད་པར་བྱེད་དོ་ནས་ཇི་སྲིད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བདེ་བར་སྦྱར་བ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པ་དང༌། དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་རྣམས་ཀྱང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་སྔོ་བར་བྱེད་དོ། །དེས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་རྣམས་ལ་མཆོད་པ་ལས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་ཀུན་དུ་སྐྱེས་པ་ཡིན་ཏེ་བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་ཅིང་དེ་ལས་འདིའི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཆོས་ཤིན་ཏུ་ལྷག་པར་འགྱུར་ལ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྷག་མ་རྣམས་ལ་ཡང་དག་པར་མི་སྤྱོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ། །ཡུམ་ཆེན་མོ་དག་ཏུ་ཡང་གསུངས་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་སྲིད་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསམ་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་དང༌། བདག་ཉིད་ཆེན་པོའི་བསམ་པ་ངོ་མཚར་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། གང་འདི་རྣམས་བརྒྱ་བྱིན་ཉིད་དང་འཇིག་རྟེན་སྐྱོང་བ་ཉིད་དང་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྣམས་དོན་དུ་མི་གཉེར་ལ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་དགེ་བ་ཡོངས་སུ་སྔོ་བར་བྱེད་དོ་ནས་ཇི་སྲིད་དུ་འདི་རྣམས་ཆགས་པ་མེད་པ་དང་འཛིན་པ་མེད་པ་ཉིད་དེ། འདི་ནི་འདི་རྣམས་ཀྱི་རྒྱ་ཆེ་བའི་བསམ་པ་ཉིད་དོ། །གང་ཡང་དེའི་ཆགས་པ་མེད་པའི་བདེ་བ་དང་འཛིན་པ་མེད་པའི་བདེ་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བདེ་བ་སྟེ་བདེ་བ་དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་དུ་འདོད་ཅིང༌། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་སྔོ་བར་བྱེད་པ། འཁོར་བ་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། འདི་ནི་འདི་རྣམས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཆེ་བ་ཉིད་ཀྱི་བསམ་པའོ། །གསོལ་ག་བཅོམ་ལྡན་


DTG109_Page_0478
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འདས་ངོ་མཚར་ཞིང་རྨད་དུ་བྱུང་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་རྣམས་ཏེ་དེ་རྣམས་ཐོབ་པར་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པར་བགྱིའོ་ཞེས་སོ། །དེ་ལ་མཐོང་བ་རྒྱ་ཆེ་བ་ཉིད་ནི་གནག་དུ་མཐུའི་ཁྱད་པར་གྱིས་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་མཐོང་བའོ། །སྨོན་ལམ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་གང་ནང་གི་ཡང་དག་པའི་སྨོན་ལམ་ལས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མཐོང་བའོ། །ཐབས་མཁས་པ་ཉིད་ཀྱིས་མང་པོ་ཉིད་དང་རབ་ཏུ་གྱུར་པ་བསྟན་པའི་དོན་དུ་གྲངས་རྣམ་པ་མང་པོའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམ་པ་ནི་བསམ་པ་ལ་བརྟེན་པ་ཡང་སྟེ་དེ་ཡང་རྣམ་པ་དྲུག་སྟེ། མི་ངོམས་པ་དང། རྒྱ་ཆེ་བ་དང༌། དགའ་བ་དང༌། ཕན་པ་དང༌། གོས་པ་མད་པ་དང༌། དགེ་བའི་བསམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །འདིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་གཅིག་ལ་སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་ཡང་གང་གའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་དང་མཉམ་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རིན་པོ་ཆེ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བཀང་པ་རྣམས་སྟེར་ཞིང༌། དེ་དང་མཉམ་པའི་ལུས་རྣམས་ཀྱང་དེ་དང་མཉམ་པའི་བསྐལ་པར་སྐད་ཅིག་སོ་སོ་ལ་སྦྱིན་པར་བྱེད་ལ། སེམས་ཅན་གཅིག་ལ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་ཇི་སྙེད་པ་དེ་ལ་ཡང་ངོ༌། །གཞན་ཡང༌། ལམ་ཀའི་འབྲས་མཆོག་ལྡན་པའི་ལོངས་སྤྱོད་ཤིང་ལས་ཇི་ལྟ་བར། །དོགས་པ་དང་བྲལ་ལུས་ཅན་བསམ་པ་རང་བཞིན་གནས་རྣམས་ཀྱིས། །གང་གི་ནོར་རྫས་རྒྱ་ཆེའང་བླངས་ནས་རང་ཉིད་ལོངས་སྤྱོད་པ། །གཏོང་དགའ་ལོངས་སྤྱོད་ཅན་དེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལས་གཞན་མིན། །ཞེས་སོ། །འདི་ལྟ་བུས་མི་ངོམས་པ་ཁོ་ན་ནི་སྦྱིན་པའི་བསམ་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྦྱིན་པ་བརྒྱུད་པ་དེ་ལྟ་བུའི་ངོ་བོ་སྐད་ཅིག་ཙམ་ཡང་ཉམས་པར་མི་བྱེད་ཅིང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ལ་འདུག་གི་བར་དུ་རྒྱུན་གཅོད་པར་མི་བྱེད་དེ། འདི་ལྟ་བུ་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་རྒྱ་ཆེ་བའི་བསམ་པའོ། །སེམས་ཅན་དེ་རྣམས་དེ་ལྟར་སྦྱིན་པས་རྗེས་སུ་འཛིན་པ་པོ་ཆེས་དགའ་བར་འགྱུར་གྱི། སྦྱིན་པ་དེས་རྗེས་སུ་གཟུང་བར་བྱ་བཞིན་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་འདི་ལྟ་བུའི་ངོ་བོ་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་དགའ་བའི་བསམ་པའོ། །གང་སྦྱིན་པས་ཕན་བཏགས་པའི་སེམས་ཅན་དེ་རྣམས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བདག་ལ་ཆེས་ཕན་འདོགས་པར་


DTG109_Page_0479
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བལྟའི། བདག་ཉིད་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་རྣམས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཉེ་བར་སྟོན་པ་རྒྱུར་བྱས་ནས་སོ། །འདི་ནི་ཕན་པའི་བསམ་པའོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་དེ་ལྟར་སྦྱིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་བསོད་ནམས་རྒྱ་ཆེན་པོ་མངོན་པར་འདུས་བྱས་ནས་ཀྱང་ལན་ནམ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དོན་དུ་གཉེར་བར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་གོས་པ་མེད་པའི་བསམ་པའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་སྦྱིན་པའི་ཕུང་པོ་རྒྱ་ཆེ་བ་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཁོ་ནའི་ཡིན་པར་མངོན་པར་དགའ་བར་བྱེད་ཀྱི། བདག་ཉིད་ལ་མ་ཡིན་ཞིང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་དུ་ཡང་བྱས་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་སྔོ་བར་བྱེད་དེ། འདི་ནི་དགེ་བའི་བསམ་པའོ། །གང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལུས་གང་གའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་དང་མཉམ་པས། ཚེའི་ཚང་དེ་དང་མཉམ་པའི་བསྐལ་པར་རྒྱུན་དུ་ཡོ་བྱད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཕོངས་བཞིན་དུ་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མེས་ཡོངས་སུ་གང་བར་སྤྱོད་ལམ་རྣམ་པ་བཞི་བྱེད་ཅིང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གི་བར་དུ་སྒོམ་པར་བྱེད་པས་མི་ངོམས་པ་ཁོ་ན་ནི་དེའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་བར་སྒོམ་པ་ལ་བསམ་པའོ། །སྒོམ་པ་བརྒྱུད་པ་དེ་ཡང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ལ་འདུག་གི་བར་དུ་རྒྱུན་མི་གཅོད་པ་དེ་འདི་ནི་རྒྱ་ཆེ་བའི་བསམ་པའོ། །སྒོམ་པ་དེས་ཆེས་དགའ་བར་འགྱུར་གྱི། ཕན་གདགས་པར་བྱ་བཞིན་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་མ་ཡིན་པ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་པ་འདི་ནི་དགའ་བའི་བསམ་པའོ། །གང་རྣམས་ལ་ཕན་བཏགས་པའི་སེམས་ཅན་དེ་རྣམས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤིན་ཏུ་ཕན་འདོགས་པ་པོར་བལྟའི་བདག་ཉིད་ནི་དེ་རྣམས་ལ་མ་ཡིན་ཏེ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཉེ་བར་སྟོན་པ་རྒྱུར་བྱས་ནས་སོ་ཞེས་པ་འདི་ནི་ཕན་པར་བྱེད་པའི་བསམ་པའོ། །དེ་ལྟར་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་བྱུང་བ་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་བར་གྱི་བསོད་ནམས་རྒྱ་ཆེན་པོ་མངོན་པར་འདུས་བྱས་ནས་ཀྱང༌། ལན་ནམ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དོན་དུ་གཉེར་བར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་འདི་ནི་གོས་པ་མེད་པའི་བསམ་པའོ། །གང་དེ་ལྟ་བུའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་རྣམ་


DTG109_Page_0480
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་སྨིན་པ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཁོ་ནའི་ཡིན་པར་དགའ་བར་བྱེད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ལམ་ཡིན་ཞིང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་དུ་བྱས་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་སྔོ་བར་ཡང་བྱེད་དོ་ཞེས་པ་འདི་ནི་དགེ་བའི་བསམ་པའོ། །སླར་ཡང་གསུངས་པ་སྐད་ཅིག་གཅིག་གིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་བརྒྱ་སོ་སོར་ཐོབ་ཅིང་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ །སངས་རྒྱས་བརྒྱ་མཐོང་ངོ༌། །དེ་རྣམས་ཀྱི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱང་ཤེས་སོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བརྒྱ་གཡོ་བར་བྱེད་ཅིང་སྣང་བར་ཡང་བྱེད་དོ། །ཞིང་བརྒྱར་འགྲོ་བ་དང་སེམས་ཅན་བརྒྱ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་དོ། །བསྐལ་པ་བརྒྱར་གནས་ཤིང༌། སྔོན་དང་ཕྱི་མའི་མཐར་འཇུག་གོ །ཆོས་ཀྱི་བསྒོ་བརྒྱ་རྣམ་པར་འབྱེད་དོ། །ལུས་བརྒྱ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །ལུས་དང་ལུས་ལ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འཁོར་བརྒྱ་དང་ལྡན་པར་སྟོན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་སོ། །འདིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ལས་ནི་སངས་རྒྱས་མཐོང་བ་ལ་སོགས་པའོ། །གཡོ་བར་བྱེད་པ་ནི་གདུལ་བྱ་རྣམས་འདུལ་བར་བྱེད་དོ། །འགྲོ་བ་དང་སྣང་བར་བྱེད་པ་དག་གིས་སོང་སྟེ་མཐོང་ནས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་དོ། །འཇུག་པ་ནི་སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་ཕྱི་མའི་མཐའ་ལས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྡིག་པ་དང་བྲལ་བའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་ལས་ཀྱི་འགྲོ་བ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །རྣམ་པར་འབྱེད་དེ་རང་གི་བློ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ། ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་རྣམས་ཀྱི་དོན་སེམས་སོ། །ཐམས་ཅད་དུ་བརྒྱ་སྨོས་པ་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་གྲངས་ངེས་པ་མེད་པ་ལས་གྲངས་ངེས་པ་ཡང་ངོ༌། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འདིར་མོས་པ་སྤྱོད་པའི་ས་ལ་ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྲངས་མེད་པ་རྣམས་ཐོབ་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་མཐོང་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་གསུངས་སོ། །སངས་རྒྱ་གྲངས་མེད་པ་མཐོང་བ་ནི་ཚོགས་ཀྱི་སར་ཡང་སྟེ་འཕགས་པ་རྟག་པར་རབ་ཏུ་དུ་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་དགའ་བའི་ས་ལ་ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམ་གྲངས་མེད་པ་ཉིད་ན་ཡང་རྨི་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་བཞིན་དུས་དེ་སྲིད་པར་སྣང་པའོ་ཞེས་པའི་ཆ་ནི་སེང་གེ་བཟང་པོའི་ཆ་ཡིན་ལ་གང་ཡང་རྟོགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་བརྟན་པར་སོ་སོར་སྣང་བ་ཉིད་ན་དེ་རྣམས་ཀྱིས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་གྱིས་ཐོབ་པར་བྱ་བ་སངས་རྒྱས་


DTG109_Page_0481
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཉིད་དུ་དེའི་ཚེ་ཁོ་ནར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་ནི་འགལ་བའི་ཕྱིར་བསམ་པ་དེ་ནི་ལེགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཐབས་ལ་མཁས་པས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་སོ་སོར་སྣང་བར་འགྱུར་མོད་དེ་ལྟ་ན་ཡང་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱིས་སྤང་བར་བྱ་བའི་དྲི་མ་རྣམས་ཀྱིས་ན་ཆེར་གསལ་བ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང། ཤིན་དུ་རིང་བར་ཁྱབ་པ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེའི་ཚེ་ཁོ་ན་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་ཐལ་བ་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་གཏེར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ནི་ཕལ་ཆེར་འཛམ་བུའི་གླིང་གི་དབང་ཕྱུག་ཏུ་འགྱུར་ཞིང༌། དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོ་དབང་རབ་ཏུ་ཐོབ་ལ། ཆོས་རྗེས་སུ་བསྲུང་ཞིང་གཏོང་བ་ཆེན་པོ་རྩོམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཚིམ་པ་མེད་པའོ། །ལས་གང་ཅུང་ཟད་རྩོམ་པ་དེ་སྦྱིན་པའམ་སྙན་པར་སྨྲ་བའམ། དོན་སྤྱོད་པའམ་དོན་མཐུན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ་སྐྱེ་བ་ཐམས་ཅད་དུའོ། །དེ་ལ་སྦྱིན་པ་ནི་ཕྱི་དང་ནང་གི་ཟང་ཟིང་སྦྱིན་པ་སྟེ། དེས་གདུལ་བྱ་རྣམས་ཆོས་སྒྲུབ་པར་རུང་བར་བསྐྱེད་པའི་སྣོད་དུ་འགྱུར་རོ། །འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ནི་སྙན་པར་སྨྲ་བའོ། །དོན་སྤྱོད་པ་ནི་ཆོས་ལ་ཡང་དག་པར་འགོད་པའོ། །དོན་མཐུན་པ་ནི་གང་ལ་ཕ་རོལ་ཡང་དག་པར་བཀོད་པ་དེ་ལ་རང་ཡང་རྗེས་སུ་འཇུག་པའོ་ཞེས་པ་བཞི་སེམས་ཅན་བསྡུ་བའི་ཐབས་རྣམས་སོ། །བསྡུ་བ་དེ་ཡང་མོས་པ་སྤྱོད་པའི་སར་ཕལ་ཆེར་དོན་མེད་པའོ། །ས་བདུན་རྣམས་ལ་ཕལ་ཆེར་དོན་ཡོད་པའོ། །བརྒྱད་པ་ལ་སོགས་པའི་ས་རྣམས་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་དོན་ཡོད་པ་སྟེ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་གདོན་མི་ཟ་བར་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་ནི་མོས་པ་སྤྱོད་པའི་ས་ལ་གནས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྟེ། ལས་ཀྱི་དབང་གིས་མངོན་པར་འདོད་པའི་གནས་སུ་སྐྱེ་བའོ། །སྨོན་ལམ་གྱི་དབང་གིས་ནི་ས་ལ་བཞུགས་པ་རྣམས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་སྐྱེ་བ་ལ་དབང་པ་ཉིད་ཀྱིས་དུད་འགྲོ་ལ་སོགས་པ་དམན་པའི་གནས་སུ་སྐྱེ་བ་གང་ཡིན་པའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དབང་གིས་ནི་བསམ་གཏན་རྣམས་བཟློག་ནས་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་སྐྱེ་བ་གང་ཡིན་པའོ། །དབང་འབྱོར་པའི་དབང་གིས་ནི་སྤྲུལ་པ་རྣམས་ཀྱིས་དགའ་ལྡན་གྱི་གནས་ལ་སོགས་པར་སྐྱེ་བ་ཀུན་དུ་སྟོན་པ་གང་ཡིན་པའོ་


DTG109_Page_0482
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞེས་པའོ། །གཞན་ཡང་གསུངས་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྙིང་རྗེ་ནི། །སྲིད་པར་གནས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། །དེ་ནི་གནས་པ་བྱེད་ཀྱང་བློ། །ཞེན་པ་རྗེས་སུ་སེམས་མ་ཡིན། །ཞེས་སོ། །དེར་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་སྲིད་ལ་ཆགས་པ་མེད་པར་སྤྱོད་ཅིང༌། འདོད་པ་ལ་ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱོད་པ་རྣམ་པ་མང་པོར་སྟོན་པར་བྱེད་ཀྱང་དེ་ལ་ཆགས་པ་མེད་དོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཡོ་བྱད་ཐམས་ཅད་སོགས་པར་བྱེད་ཅིང་དེ་ལ་ཡང་ཞེན་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །བདག་དང་བདག་གི་བར་འཛིན་པ་སྔོན་མ་ཅན་ཉིད་ཀྱིས་ན་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ཁོ་ནར་འགྱུར་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་ལྟར་བསྒོམ་པས་ནི་སེམས་ཅན་གདུལ་བ་རྒྱུར་བྱས་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ལ་དབང་བ་ཉིད་ཐོབ་པས་བསམ་པའི་ཁྱད་པར་ལས་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་བཞིན་དུ་འདོད་པ་ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱོད་པ། རྒྱལ་བའི་སྲས་པོ་རྣམས་ལ་སྐྱོན་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པས་སོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སུ་གསུངས་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁྱིམ་པ་རྣམས། །རྟག་ཏུ་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བར་ནི། །འགྱུར་ཞིང་སྐྱེ་བ་ཐམས་ཅད་དུ། །སེམས་ཅན་དོན་ནི་རབ་ཏུ་བྱེད། །ཐབས་ཆེན་ལྡན་པ་རྣམས་ལ་ནི། །ཉོན་མོངས་བྱང་ཆུབ་ཡན་ལག་འགྱུར། །འཁོར་བའང་ཞི་བའི་བདག་ཉིད་དུའོ། །དེ་ཕྱིར་རྒྱལ་སྲས་བསམ་མི་ཁྱབ། །ཅེས་སོ། །ཡང་ན་འདི་འདོད་ན་ཁྱིམ་དང་ཆུང་མ་དང་ལོངས་སྤྱོད་ཐམས་ཅད་དང༌། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་སྲིད་ཀྱང་སྤངས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་ལ་རབ་ཏུ་འབྱུང་ངོ༌། །ཇི་ལྟར་ཡང་འདི་འདི་ལ་འདི་ལྟར་རབ་ཏུ་འབྱུང་བ་དེ་བཞིན་དུ་ས་གོང་མ་རྣམས་ལ་ཡང་ངོ༌། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རབ་ཏུ་འབྱུང་བ་ཡང་ཐོག་མ་ཁོ་ནར། མ་དང་ཕ་དང་བུ་དང་ཆུང་མ་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་སྐྱོན་དེ་སྙེད་པས་ཡོངས་སུ་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ། །ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་དེའི་དོན་དུ་ཞིང་ལས་དང་ཉོ་ཚོང་དང་རྒྱལ་པོའི་སྐྱེས་བུ་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པས་ས་ཡོངས་སུ་དཀྲུགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལས་ཀྱང་ངོ༌། །མཐའ་གཅིག་ཏུ་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ལུ་གུ་རྒྱུད་དུ་སྤྱོད་པར་ནུས་སོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་ཤེས་པ་མྱུར་བར་འགྱུར་ཏེ། དགེ་བ་གང་དང་གང་ཁོ་ན་རྩོམ་པ་དེ་དང་


DTG109_Page_0483
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་མཐར་ཕྱིན་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་རོ། །བརྟུལ་ཞུགས་ངེས་པ་ལ་གནས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་དུ་ཚིག་གཟུང་བར་འོས་པར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཁྱིམ་པ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་དེ་ལྟ་བུ་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས་ཁྱིམ་པ་དང་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དག་གི་ཁྱད་པར་རོ་ཞེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སར་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟ་བུ་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པ་འདིའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་སོ། །སྔར་གྱི་སེམས་བསྐྱེད་པའི་ཡོན་ཏན་ཅན་དང་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི་འདི་ལ་ཆེར་འབར་བ་དང་རིང་དུ་ཁྱབ་པའོ། །དེའི་གོང་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ནི་འཚམ་པ་མེད་པ་རྣམས་སོ། །ཇི་སྐད་དུ། འཕགས་པ་ས་བཅུ་པར་གསུངས་པ། དེ་ཡན་ཆད་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྨོན་ལམ་གྱི་སྟོབས་ཅན་རྣམས་སྨོན་ལམ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱིས་རྣམ་པར་འཕྲུལ་ཏེ། གཞན་ཡང་ལུས་སམ་འོད་དམ་རྫུ་འཕྲུལ་ལམ་སྤྱན་ནམ་སྤྱོད་ཡུལ་ལམ་དབྱངས་སམ་སྤྱོད་པའམ་བཀོད་པའམ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའམ་མོས་པའམ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱང་བསྐལ་པ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་ཕྲག་སྟོང་རྣམས་ཇི་སྙེད་པ་དེ་སྙེད་དུ་ཡང་བགྲང་བར་སླ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ས་སོ་སོ་ལ་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་གྱི་བར་ལ་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་སྤྱན་ནི་རྣམ་པ་ལྔའོ། །དབྱངས་ནི་སྤྲུལ་པའི་གསུང་ངོ༌། །བཀོད་པ་ནི་སྤྲུལ་པའོ། །བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་ནི་གང་གིས་ཕ་རོལ་བྱིན་གྱིས་རློབ་པའོ། །དེ་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྒོ་ལ་བརྟེན་ནས་མོས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཐུའི་བྱ་བའི་དོན་སྒྲུབ་པའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་སྤྱན་གྱིས་བསྡུས་པའི་གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་ལ་བརྟེན་ནས་ཆོས་སྟོན་པ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་རྣམས་སོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་དེའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་བག་ཙམ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དྲུག་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་རོ་ཧན་ལ་སོགས་པའི་རིན་པོ་ཆེའི་འབྱུང་གནས་ལྟ་བུ་སྟེ། ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་ཐམས་ཅད་དེ་ལས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དྲི་མ་མེད་པའི་ས་ཡང་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་འདི་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་པའི་དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་དེའི་ཕྱིར་དྲི་མ་མེད་པའོ། །དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་རྣམས་ཀྱང་འདིའི་ལྷག་ཅིང་ཤིན་དུ་དག་པར་འགྱུར་ཏེ། སེམས་བསྐྱེད་པ་ལྔ་པས་རྩེན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དེ་བཞིན་མ་ཡིན་ནོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ་རྣམས་ལས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཆེས་ཤས་ཆེ་བར་


DTG109_Page_0484
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འགྱུར་རོ། །ས་འདི་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕལ་ཆེས་གླིང་བཞི་ལ་དབང་བའི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོའི་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་དང་ལྡན་པ་སྟོབས་བཅུ་རུ་འགྱུར་རོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་པའི་དྲི་མ་བཟློག་པའི་ཆེད་དང༌། དགེ་བ་ལ་བརྟེན་པ་རྣམས་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་རྣམས་ལ་དགོད་པའི་ཆེད་དུའོ། །སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་མང་པོ་རྣམས་ཀྱང་འདི་ལ་སྣང་བར་འགྱུར་ཏེ། རྒྱ་ཆེན་པོ་མཐོང་བས་དང༌། སྨོན་ལམ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སོ། །ཐབས་ལ་མཁས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ན་སོ་སོར་སྣང་བ་འདི་ཡང་ངེས་པ་མེད་པ་སྟེ་གནས་སྐབས་སྔ་མ་རྣམས་ལ་བཞིན་ནོ། །ངེས་པ་ལས་ནི་སྐད་ཅིག་གཅིག་གིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྟོང་ཐོབ་པོ། །སངས་རྒྱས་སྟོང་མཐོང་ངོ༌། །དེ་རྣམས་ཀྱི་བྱིན་རླབས་ཀྱང་ཤེས་སོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྟོང་གཡོ་བར་བྱེད་དོ། །སྣང་བར་བྱེད་དོ། །ཞིང་སྟོང་དུ་ཡང་བྱེད་དོ། །ཞིང་སྟོང་དུ་ཡང་འགྲོའོ། །སེམས་ཅན་སྟོང་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་དོ། །བསྐལ་པ་སྟོང་དུ་གནས་ཤིང༌། སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་ཕྱི་མའི་མཐར་འཇུག་གོ །ཆོས་ཀྱི་སྒོ་སྟོང་རྣམ་པར་འབྱེད་པའོ། །ལུས་སྟོང་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །ལུས་རེ་རེ་ལ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འཁོར་སྟོང་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །སྣང་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་གྲངས་མ་ངེས་པ་དང་ངེས་པ་འདི་དག་ཀྱང་སེམས་བསྐྱེད་པ་གོང་མ་གོང་མ་རྣམས་ལ་ཡང་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྤྱན་དང་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་སེམས་བསྐྱེད་པ་སྔ་མའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་འདི་དང་ཕྱི་མར་ཡང་ཐམས་ཅད་དུ་རྗེས་སུ་འཇུག་ཅིང་རབ་ཏུ་གྱུར་པ་ཤིན་དུ་དང་ཆེས་ལ་སོགས་པ་ཐ་དད་པ་ཡང་ངོ༌། །སེམས་བསྐྱེད་པ་བདུན་པ་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ལྟ་བུ་སྟེ། མི་འདོད་པ་ཐོག་ཏུ་བབ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་འཁྲུགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ས་འོད་བྱེད་པ་ཡང་སྟེ་གང་གི་ཕྱིར་འདི་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་མ་ཉམས་པ་ལ་བརྟེན་པ་ཆོས་ཀྱི་སྣང་བ་ཆེན་པོ་བྱེད་པས་སོ། །འདིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤིན་ཏུ་སོ་སོར་རྟོགས་པའི་ཤེས་པ་ཅན་ཏེ་ཕྱིར་ཡང་ཚད་མེད་པ་དམ་པའི་ཆོས་ཚོལ་བ་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པར་གནས་ཤིང༌། ཉིན་དང་མཚན་དུ་ཆོས་ཉན་པ་དོན་དུ་གཉེར་བ་དང༌། ཆོས་སྨྲ་བ་ལ་དཀའ་བ་བྱེད་པའི་འདུ་ཤེས་སུ་འགྱུར་རོ། །ཕྱིའམ་ནང་


DTG109_Page_0485
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གི་དངོས་པོ་གང་དེ་ལ་མི་སྦྱིན་པ་དེ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་པ་དང༌། བླ་མ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱ་བ་གང་ཉམས་སུ་མི་ལེན་པ་དེ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་པ་དང༌། ལུས་ཀྱི་གནོད་པ་གང་མི་ལེན་པ་དེ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དོ། །རྟག་པར་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བའི་རྒྱུ་ནི་ཆོས་ལ་གུས་པ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའོ། །དེ་ནི་ནོར་དང་རྒྱལ་སྲིད་དང་བདེ་འགྲོར་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་རྟེན་པའི་རྣམ་པར་དག་པ་དང་བདག་ཉིད་ཀྱི་ལུས་པས་ཀྱང་ཆོས་ཤིན་དུ་གཅེས་པར་བྱེད་དེ། དེ་ནི་ཆོས་ཀྱིས་ཤིན་དུ་དགའ་བར་འགྱུར་གྱི། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་སྲིད་དང༌། བརྒྱ་བྱིན་དང༌། ཚངས་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ལ་ཆོས་ཀྱི་ཚིག་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བསྟན་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་གཅིག་གི་དོན་དུ་ཡང་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མེས་གང་བར་ཡང་ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་བར་ནས་ཀྱང་བདག་ཉིད་འདོར་བར་སྤྲོ་ན་མེའི་འོབས་ཐ་མལ་པར་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཏེ་འོན་ཀྱང་བདག་གིས་དམྱལ་བ་དང་ངན་འགྲོའི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་རྒྱུན་དུ་གནས་པས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་བཙལ་བར་བྱ་ན་མིའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཀུན་དུ་གནས་པས་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཞེས་བརྩོན་འགྲུས་དྲག་པོ་རྩོམ་པས་ཇི་སྐད་ཐོས་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཚུལ་བཞིན་དུ་སོ་སོར་རྟོག་པའི་རང་བཞིན་ཅན་དུ་འགྱུར་ཏེ་ཆོས་དེ་རྣམས་ཐོས་ན་གཅིག་ཏུ་དབེན་པར་སོང་བས་འདི་ལྟར་དཔྱོད་དེ། ཆོས་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་བསྒྲུབས་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་འདི་རྣམས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའི། ངག་གི་ལས་ཡོངས་སུ་དག་པ་འབའ་ཞིག་གིས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འཕགས་པ་ས་བཅུ་པར་གསུངས་སོ། །འདིར་ཆོས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཆོས་སོ། །དེ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་ནི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་ཏེ། ཆོས་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་སྒྲུབ་པའི་སྟོབས་དག་གིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་རིག་ནས་བསམ་གཏན་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང་ཚད་མེན་པ་དང་མངོན་པར་ཤེས་པ་རྣམས་སྦྱོར་བ་ལས་ཐོབ་ཀྱི། མངོན་པར་དགའ་བ་ལ་གནས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་བསམ་གཏན་རྣམས་ལ་ནི་བདེ་བར་མངོན་པར་ང་རྒྱལ་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །


DTG109_Page_0486
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཟུགས་མེད་པ་རྣམས་ནི་ཐར་པར་མངོན་པར་ང་རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱིའོ། །བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེ་དག་སྡུག་བསྔལ་ཅན་རྣམས་ཀྱིའོ། །དགའ་བ་དང་བཏང་སྙོམས་དག་གྲོལ་བ་རྣམས་ཀྱིའོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ནི་སྐྱབས་ངན་པ་ལ་ཞུགས་པ་རྣམས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཏེ། མཐུ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱིས་གཞུག་པའི་དོན་དུའོ། །མ་ཉམས་པའི་བསམ་གཏན་ལ་སོགས་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ས་འདི་ནི་དེ་རྣམས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །ས་སྔ་མ་དག་ན་ཡང་དེ་རྣམས་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་མེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འདིར་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་རྣམས་ཏེ། དེ་སྐད་དུ་ཡང་མདོར། དེ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་བྱ་བ་རྣམ་པ་དུ་མ་སོ་སོར་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་བྱེད་དེ་ས་ཡང་གཡོ་བར་བྱེད་དོ། །གཅིག་ཏུ་གྱུར་ནས་མང་པོར་འགྱུར་རོ། །མང་པོར་གྱུར་ནས་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །སྣང་བར་གྱུར་ཅིང་མི་སྣང་བར་གྱུར་ཏོ། །རྩིག་པ་ལ་ཡང་ཐད་ཀ་དང་ར་བ་ལ་ཡང་ཐད་ཀ་དང༌། རི་ལ་ཡང་ཐད་ཀར་མི་ཐོགས་པར་འགྲོའོ། །ནམ་མཁའ་ལ་ཡང་འགྲོ་བ་དང༌། ས་ལ་ཡང་སྟེང་དུ་འབྱུང་བ་དང་བྱིའུ་ཟུལ་བྱེད་དོ། །ཆུ་ལ་འང་ས་ལ་བཞིན་དུ་འགྲོའོ། །དུ་བ་འཐུལ་བར་ཡང་བྱེད། འབར་བར་ཡང་བྱེད་དོ། །སྤྲིན་ཆེན་པོ་བཞིན་དུ་ལུས་ལས་ཆུ་འབྱིན་ཏེ། ཆུ་གང་གིས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀུན་དུ་འབར་བ་ཡང་ཞི་བར་བྱེད་པའོ། །ཉི་མ་དང་ཟླ་བ་དག་ཀྱང་ལག་པས་ཡོངས་སུ་ཉུག་པར་བྱེད་དོ། །ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་བར་དུ་ཡང་ལུས་ཀྱིས་དབང་བསྒྱུར་རོ། །སོ་སོར་སྣང་བ་དང༌། བདེ་བ་ཡང་སྟེར་རོ། །འོད་ཟེར་ཡང་རབ་ཏུ་འགྱེད་དོ། །དེ་ལྷའི་རྣ་བའི་ཁམས་མིའི་ལས་འདས་པས་ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་སྒྲ་རྣམས་ཐོས་སོ། །དམྱལ་བ་དང་བྱོལ་སོང་དང་ཡི་དགས་རྣམས་ཀྱི་དང༌། ཐ་ན་ཤ་སྦྲང་དང་སྦྲང་བུ་མཆུ་རིངས་དང༌། སྲིན་བུ་དང་བྱ་དང་བུང་བ་རྣམས་ཀྱི་ཡང་སྡུག་བསྔལ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཉེན་པའི་སྒྲ་ཐོས་ནས་སྡུག་བསྔལ་དེ་བསལ་བའི་ཆེད་དུ་འབད་ཅིང༌། འདི་ཉིད་དུ་གནས་ནས་ཞིང་སྣ་ཚོགས་པ་རྣམས་ན་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཆོས་སྟོན་པ་ཉན་ནོ། །དེས་སེམས་ཅན་ཕ་རོལ་དང་གང་ཟག་ཕ་རོལ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ཀྱང་སེམས་ཀྱིས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བར་རབ་ཏུ་ཤེས་ཏེ། འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པའི་སེམས་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པའོ་ཞེས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌།


DTG109_Page_0487
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞེ་སྡང་དང་བཅས་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་དང་བྲལ་བ་དང༌། གཏི་མུག་དང་བཅས་པ་དང༌། གཏི་མུག་དང་བྲལ་བའི་སེམས་ནས་ཇི་སྲིད་བླ་ན་མེད་པའི་སེམས་ལ་བླ་ན་མེད་པའི་སེམས་སོ་ཞེས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །སྐྱེ་བ་གཅིག་ཀྱང་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང་གཉིས་དང་གསུམ་ནས་ཇི་སྲིད་སྐྱེ་བ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་གི་བར་ཡང་རྗེས་སུ་དྲན་ནོ། །ཉི་མ་གཅིག་དང་གཉིས་དང་གསུམ་རྣམས་ནས་ཇི་སྲིད་དུ་བསྐལ་པ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་གི་བར་རྣམས་ཀྱང་རྗེས་སུ་དྲན་ནོ། །ཆེ་གེ་མོ་ཞིག་ཏུ་བདག་མིང་འདི་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར། རུས་འདི་ལྟ་བུ། རིགས་འདི་ལྟ་བུ། ཁ་ཟས་འདི་ལྟ་བུ། ཡུན་འདི་ལྟ་བུར་གནས། ཚེའི་མཐའ་ནི་འདི་ལྟ་བུ་ཐུབ། བདག་དེ་ནས་ཤི་འཕོས་ནས་ཆེ་གེ་མོ་ཞིག་ཏུ་སྐྱེས་པ་ན་ཇི་སྲིད་དེ་ནས་ཤི་འཕོས་ནས་འདིར་སྐྱེས་སོ་ཞེས་པ་ནས། ཇི་སྲིད་ཡན་ལག་དང་བཅས། རྣམ་པ་དང་བཅས། ཆེད་དུ་བྱ་བ་དང་བཅས། རྒྱུ་མཚན་དང་བཅས་པའི་སྔོན་གྱི་གནས་རྣམ་པ་དུ་མ་རྗེས་སུ་དྲན་ནོ། །ཕ་རོལ་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཡང་སྔོན་གྱི་སྲིད་པ་དེ་རྣམས་ཁོ་ནས་དྲན་དུ་འཇུག་གོ །དེས་ལྷའི་མིག་རྣམ་པར་དག་པ་མིའི་ལས་འདས་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་མཐོང་སྟེ། འཆི་བཞིན་པ་དང་སྐྱེ་བཞིན་པ་དང༌། སྐྱེས་པ་རྣམས་དང༌། ཁ་དོག་བཟང་བ་དང༌། ཁ་དོག་ངན་པ་དང། དམན་པ་དང༌། གྱ་ནོམ་པ་རྣམས་དང༌། བདེ་འགྲོ་དང༌། ངན་འགྲོ་ལས་ཇི་ལྟ་བར་ཉེ་བར་འགྲོ་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་རབ་ཏུ་ཤེས་ཏེ། སེམས་ཅན་འདི་རྣམས་ལུས་ཀྱིས་ལེགས་པར་སྤྱོད་པ་དང༌། ངག་གིས་ལེགས་པར་སྤྱོད་པ་དང༌། ཡིད་ཀྱིས་ལེགས་པར་སྤྱོད་པ་དང་ལྡན་པ་འཕགས་པ་རྣམས་ལ་སྐུར་པ་མི་འདེབས་པ་ཡང་དག་པར་ལྟ་བ་ཅན་རྣམས་ཏེ། ལེགས་པར་སྤྱོད་པའི་རྒྱུ་དེས། ལུས་ཞིག་ནས་བདེ་འགྲོ་མཐོ་རིས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་དུ་ལྷ་རྣམས་སུ་སྐྱེའོ། །སེམས་ཅན་འདི་རྣམས་ནི་ལུས་ཀྱིས་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་དང༌། ངག་གིས་ཉེས་པར་སྤྱད་པ་དང༌། ཡིད་ཀྱིས་ཉེས་པར་སྤྱད་པ་དང་ལྡན་པ་འཕགས་པ་རྣམས་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པ་ལོག་པར་ལྟ་བ་ཅན་རྣམས་ཏེ། ལོག་པར་ལྟ་བ་ཡང་དག་པར་བླངས་པའི་རྒྱུ་ལས། ལུས་ཞིག་ནས་ཤི་བའི་འོག་ཏུ་ངན་སོང་ངན་འགྲོ་ལོག་པར་ལྟུང་བ་དམྱལ་བ་རྣམས་སུ་སྐྱེའོ་ཞེས། ལྷའི་མིག་གིས་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་དུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་


DTG109_Page_0488
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཐམས་ཅད་དུ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱིས་ཀླས་པ་ནམ་མཁའི་ཁམས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པར་འགྲོ་བ་དྲུག་གི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སོ། །དེ་ཡང་ཕལ་ཆེར་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་བདག་པོ་ལྷའི་།འདིར་མངོན་པར་ཤེས་པ་གཅིག་གིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཉེ་བར་གནོན་ནོ་ཞེས་པས་ཁྱབ་བདག་ཉིད་ཐོབ་པོ། །གཉིས་ཀྱིས་ཆོས་སྟོན་པ་སྒྲ་དང་དོན་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ལས་ཏེ། སེམས་ཤེས་ནས་སྐད་གཞན་རྣམས་ཀྱི་དོན་ཤེས་པར་བྱེད་པས་སོ། །གཉིས་དག་གིས་འོང་བ་དང་འགྲོ་བ་ཤེས་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་ཕྱི་མའི་མཐའི་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ཤེས་སོ། །རྣམ་པར་དག་པ་ནི་གསལ་བར་ཐོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མིའི་ལས་འདས་པ་ནི་ཐག་རིང་པོ་ཐོས་པ་སྟེ། མིའི་སྒྲ་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་ནས་འོག་ཏུ་ཇི་སྲིད་མནར་མེད་པའི་བར་གྱི་སྒྲ་ཐོས་པར་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་ནི་འདི་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཐ་དད་པའོ། །ཆེད་དུ་བྱ་བ་ནི་མིང་ངོ༌། །རྒྱུ་མཚན་ནི་རིགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཏེ། གང་གིས་སྐྱེས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནོ། །འདི་ལ་སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོ་རྣམས་སྣང་བར་འགྱུར་ཏེ། མཐོང་བ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཉིད་དང་སྨོན་ལམ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སོ། །དེ་ཡང་ཕལ་ཆེར་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་བདག་པོ་ལྷའི་རྒྱལ་པོའི་དབང་པོར་འགྱུར་ལ་སེམས་ཅན་གྱི་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་བཟློག་པའི་ཐབས་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་མཁས་པ་སྟེ། སེམས་ཅན་རྣམས་འདོད་པའི་འདམ་ལས་གདོན་པའི་དོན་དུའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ་རྣམས་ལས་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཤིན་ཏུ་ཤས་ཆེ་བར་འགྱུར་ཞིང་བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་རྣམས་ལས་དོན་སྤྱོད་པའོ། །སྐད་ཅིག་གཅིག་གིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་བརྒྱ་ཕྲག་སྟོང་ཐོབ་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་འབུམ་མཐོང་བ་དང༌། དེ་རྣམས་ཀྱི་བྱིན་རླབས་ཀྱང་ཤེས་སོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་གཡོ་ཞིང་སྣང་བར་བྱེད་པ་དང༌། ཞིང་བརྒྱ་ཕྲག་སྟོང་དུ་འགྲོ་བ་དང༌། སེམས་ཅན་འབུམ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། བསྐལ་པ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱར་གནས་པ་དང༌། སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་ཕྱི་མའི་མཐའ་ལ་འཇུག་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྒོ་འབུམ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དང༌། ལུས་འབུམ་སྟོན་པ་དང༌། ལུས་སོ་སོ་ལ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འཁོར་འབུམ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་ཐོབ་པའི་ཡོན་ཏན་འཕེལ་བ་ལ་སྤྲོ་བ་དང་ལྡན་པ་ནི་


DTG109_Page_0489
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྟོགས་པ་དང་མ་རྟོགས་པ་འཕེལ་བ་དང་རྟོགས་པ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་བརྩོན་འགྲུས་ཁོ་ནའོ་ཞེས་སེམས་བསྐྱེད་པ་བརྒྱད་པ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ཡང་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྡན་པ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཡིད་ཆེས་པ་བརྟན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་མི་ཕྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ས་འོད་འཕྲོ་བ་ཡང་སྟེ་གང་གི་ཕྱིར་འདིར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་རྣམས་ཀྱིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་བུད་ཤིང་བསྲེགས་ལ། དེ་ལས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མེའི་འོད་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་འོད་འཕྲོ་བའོ། །འདིར་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་སྟོང་ཕྲག་མང་པོ་རྣམས་སྣང་བར་འགྱུར་ལ་སྐད་ཅིག་གཅིག་གིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་བྱེ་བ་བརྒྱ་སོ་སོར་ཐོབ་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་བརྒྱ་མཐོང་བ་དང༌། དེ་རྣམས་ཀྱི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱང་ཤེས་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བྱེ་བ་བརྒྱ་གཡོ་བར་བྱེད་ཅིང་སྣང་བར་ཡང་བྱེད་པ་དང༌། ཞིང་བྱེ་བ་བརྒྱར་འགྲོ་བ་དང་སེམས་ཅན་བྱེ་བ་བརྒྱ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། བསྐལ་པ་བྱེ་བ་བརྒྱར་གནས་ཤིང་སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་ཕྱི་མའི་མཐར་འཇུག་པ་དང་ཆོས་ཀྱི་སྒོ་བྱེ་བ་བརྒྱ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དང༌། ལུས་བྱེ་བ་བརྒྱ་སྟོན་པ་དང༌། ལུས་དང་ལུས་ལ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱེ་བ་བརྒྱའི་འཁོར་དང་ལྡན་པར་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །ཕལ་ཆེར་ལྷའི་དབང་པོ་རབ་འཐབ་བྲལ་དུ་འགྱུར་ལ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ཡང་དག་པར་འཇོམས་པ་ལ་མཁས་པ་དང་གཙོ་བོ་སྟེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ལ་དགོད་པའི་ཆེད་དུ་མཁས་པའོ། །དེའི་བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་རྣམས་ལས་དོན་མཐུན་པ་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ལས་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཤིན་ཏུ་ཤས་ཆེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་སེམས་བསྐྱེད་པ་དགུ་པ་བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྡན་པའི་རི་བོ་ལྟ་བུ་སྟེ། དམིགས་པའི་རྣམ་པར་གཡེང་བས་མི་བསྐྱོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ས་སྦྱང་དཀའ་བ་ཡང་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་འདི་ལ་འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་དག་གི་རིགས་པ་དང་བདེན་པ་ཤེས་པ་དག་ཕན་ཚུན་འགལ་བ་ལས་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་བྱ་བ་དཀའ་བ་དེའི་ཕྱིར་ཤིན་དུ་སྦྱང་དཀའ་བའོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ན་གནས་པའི་བདུད་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདིར་ཐུབ་པར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་


DTG109_Page_0490
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པས་ཤིན་ཏུ་རྒྱལ་བར་དཀའ་བ་ཡང་ངོ༌། །དེ་ནི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པ་ཆེན་པོ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པའི་སྣ་ཚོགས་པའི་ཐབས་དང་བྱ་བ་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་དེ་ལྟར་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་ལ་མངོན་པར་སྦྱོར་བས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་སོང་བའི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུན་དང་ལྡན་ཞིང་དགེ་བའི་རྩ་བ་ལ་སྦྱོར་བ་ལ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་སྟེ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ཆོས་ཚོལ་བ་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པས། སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པ་གང་འཇིག་རྟེན་ན་རབ་ཏུ་སྤྱོད་པ་ན། ཡི་གེ་དང་བསྟན་བཅོས་དང་རྒྱ་དང་གྲངས་དང་རྩིས་དང་ཤོད་ཐབས་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཁམས་ཀྱི་རྒྱུད་དང་གསོ་བའི་རྒྱུད་དབུལ་བ་དང་བརྗེད་བྱེད་དང་འབྱུང་པོའི་གདོན་སེལ་བ་རྣམས་དང་དགུ་དང་རོ་ལོངས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་འཇོམས་པར་བྱེད་པ་རྣམས་དང༌། སྙན་དངགས་དང་གར་ཐབས་དང་གཏམ་རྒྱུད་དང༌། རོལ་མོ་དང་སྔོན་བྱུང་བས་རབ་ཏུ་དགའ་བར་བྱེད་པ་རྣམས་དང༌། གྲོང་དང་གྲོང་ཁྱེར་དང་སྐྱེད་མོས་ཚལ་དང་འབབ་ཆུ་དང་མཚོ་དང་མཚེའུ་དང་རྫིང་བུ་དང་མེ་ཏོག་དང་འབྲས་བུ་དང་སྨན་དང་ནགས་ཚལ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་རྣམས་དང༌། གསེར་དང་དངུལ་དང་ནོར་བུ་དང་མུ་ཏིག་དང་བཻ་ཌཱུཪྻ་དང་དུང་དང་མེན་ཤེལ་དང་བྱི་རུ་དང་རིན་པོ་ཆེའི་འབྱུང་ཁུངས་བསྟན་པ་རྣམས་དང༌། ཟླ་བ་དང་ཉི་མ་དང་གཟའ་དང་རྒྱུ་སྐར་དང་འོད་དང་ས་གཡོ་བ་དང་གཅན་གཟན་གྱི་ལང་ངེ་དང་རྨི་ལམ་གྱི་ལྟས་སྟོན་པ་ལ་འཇུག་པ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་ཡན་ལག་དང་ཉིང་ལག་གི་མཚན་ཉིད་སྤྱོད་པ་དང་རྗེས་སུ་སྤྱོད་པའི་སྦྱོར་བའི་ལྟས་རྣམས་དང༌། སྡོམ་པའི་ཆོ་ག་དང༌། བསམ་གཏན་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པ་དང༌། ཚད་མེད་པ་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་གནས་རྣམས་དང༌། གཞན་ཡང་གང་རྣམ་པར་ཐོ་འཚམས་པ་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་མི་འཚེ་བ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བར་འགྱུར་བ་དེ་རྣམས་ཀྱང་སྙིང་རྗེ་དང་ལྡན་པས་མཐར་གྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ལ་འགོད་པའི་ཆེད་དུ་མངོན་པར་སྒྲུབ་བོ་ཞེས་འཕགས་པ་ས་བཅུ་པར་གསུངས་སོ། །འདི་ལ་ཡང་སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་མང་པོ་རྣམས་སྣང་བར་འགྱུར་རོ། །སྐད་ཅིག་གཅིག་གིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་བྱེ་བ་སྟོང་ཐོབ་པོ། །སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་སྟོང་མཐོང་ངོ༌། །དེ་རྣམས་ཀྱི་བྱིན་རླབས་ཀྱང་ཤེས་སོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་


DTG109_Page_0491
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཁམས་བྱེ་བ་སྟོང་གཡོ་བར་བྱེད་སྣང་བར་ཡང་བྱེད་དོ། །ཞིང་བྱེ་བ་སྟོང་དུ་ཡང་འགྲོའོ། །སེམས་ཅན་བྱེ་བ་སྟོང་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་དོ། །བསྐལ་པ་བྱེ་བ་སྟོང་དུ་གནས་ཤིང༌། སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་ཕྱི་མའི་མཐར་འཇུག་གོ །ཆོས་ཀྱི་སྒོ་བྱེ་བ་སྟོང་རྣམ་པར་འབྱེད་དོ། །ལུས་བྱེ་བ་སྟོང་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །ལུས་དང་ལུས་ལ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འཁོར་བྱེ་བ་སྟོང་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །ཕལ་ཆེར་ལྷའི་རྒྱལ་པོ་ཡོངས་སུ་དགའ་ལྡན་དུ་འགྱུར་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་མུ་སྟེགས་པའི་གནས་ཐམས་ཅད་ལས་རྣམ་པར་བཟློག་པ་ལ་བྱང་བ་དང་གཙོ་བོ་ཡིན་ཞིང་སེམས་ཅན་རྣམས་བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱིས་བདེན་པ་ལ་འགོད་པ་ལ་མཁས་པ་ཡིན་ནོ། །བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ལ་ཤིན་ཏུ་ཤས་ཆེ་བར་འགྱུར་རོ། །བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཐོབ་པ་དེ་ལས་འདིའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་བཅུ་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྡན་པ་སྨན་ཆེན་པོ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་ནད་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ས་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ཡང་སྟེ་གང་གི་ཕྱིར་འདི་ལ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལས་ཆགས་པ་མེད་པའི་སྒོ་ཞེས་བྱ་བ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གནས་པ་མངོན་དུ་འགྱུར་ཏེ་དེའི་ཕྱིར་མངོན་དུ་གྱུར་པའོ། །འདི་ལ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་ཕྲག་སྟོང་མང་པོ་རྣམས་སྣང་བར་འགྱུར་རོ། །སྐད་ཅིག་གཅིག་གིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་བྱེ་བ་འབུམ་སོ་སོར་ཐོབ་པོ། །སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་འབུམ་མཐོང་ངོ༌། །དེ་རྣམས་ཀྱི་བྱིན་རླབས་ཀྱང་ཤེས་སོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བྱེ་བ་བརྒྱ་ཕྲག་སྟོང་གཡོ་བར་བྱེད་སྣང་བར་ཡང་བྱེད་དོ། །ཞེང་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱར་འགྲོའོ། །སེམས་ཅན་བྱེ་བ་འབུམ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་དོ། །བསྐལ་པ་བྱེ་བ་འབུམ་དུ་གནས་ཤིང་སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་ཕྱི་མའི་མཐར་ཡང་འཇུག་གོ །ཆོས་ཀྱི་སྒོ་བྱེ་བ་འབུམ་རྣམ་པར་འབྱེད་པར་བྱེད་དོ། །ལུས་བྱེ་བ་འབུམ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །ལུས་དང་ལུས་ལ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འཁོར་བྱེ་བ་འབུམ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །ཕལ་ཆེར་ལྷའི་རྒྱལ་པོ་རབ་འཕྲུལ་དགར་འགྱུར་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་རྒྱུན་


DTG109_Page_0492
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཅོད་པ་ལ་བྱ་བ་དང་གཙོ་བོ་ཡིན་ཞིང་སེམས་ཅན་རྣམས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ལ་འཛུད་མཁས་པ་ཡིན་ནོ། །འདིའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཆེས་ཤས་ཆེ་བར་ཡང་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར། བློ་ཡི་འོད་ཟེར་གསལ་པོར་སྣང་བ་ཅན། །རང་གི་ལག་མཐིལ་སོན་པའི་སྐྱུ་རུ་ར་ཇི་བཞིན། །སྲིད་གསུམ་མ་ལུས་འདི་ནི་གདོད་ནས་མ་སྐྱེས་པར། །རྟོགས་ཏེ་ཐ་སྙད་བདེན་པའི་སྟོབས་ལས་འགོག་པ་རྟོགས། །འགོག་པ་ཐོབ་པས་འགྲོ་བ་ཡོངས་སུ་སྐྱོབ་པའི་བསམ་པ་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། འཁོར་བར་སོན་པའི་སྦྱོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་སོན་པའི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ནི། འདིའི་འགྲོ་བ་མགོན་མེད་པ་ལ་སྙིང་རྗེ་ཤིན་དུ་ཆེས་འཕེལ་བར་བྱེད་པས་སོ། །དེ་ནས་སེམས་བསྐྱེད་པ་བཅུ་གཅིག་པ་ཐབས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྡན་པ་བཤེས་གཉེན་ལྟ་བུ་སྟེ། བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེ་དང་དགའ་བ་དང་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅན་མི་ཟད་པའི་ཚད་མེད་པ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཀྱིས་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྐད་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་བར་མར་གསུངས་པ། དགེ་བའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་གཅིག་ཀྱང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་བསྔོས་པས་མི་ཟད་པར་བྱེད་འདོད་པ་དང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་གྱི་ཆེད་དུ་དམྱལ་བ་དང་བྱོལ་སོང་གི་སྐྱེ་གནས་དང་གཤིན་རྗེའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་རྣམས་ལ་སྤྲོ་བར་འདོང་པ་དང༌། བསྐལ་པ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱར་བསགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱང་སེམས་ཅན་ལ་ལྟོས་ནས་གཏོང་བར་འདོད་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་སུ་སྐྱེ་བར་འདོད་པ་དང༌། དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུ་དང༌། སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་རྫོགས་པར་བྱེད་འདོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་སོ། །འདིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་སུ་སྐྱེ་བ་ནི་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་ཤིང་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་མཚན་མ་མེད་པར་གནས་པའི་ས་མི་གཡོ་བ་ཐོབ་པའོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་འདི་ཡངས་རིང་དུ་སོང་བ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་འདིར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་བདེན་པ་དང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ལ་དམིགས་པ་མཚན་མ་མེད་པའི་གནས་པ་འབད་པས་འཇུག་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་རིང་དུ་སོང་བའོ། །འདིར་ཡང་བྱང་ཆུབ་


DTG109_Page_0493
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པའི་དོན་དུ་བསམ་གཏན་དང་རྣམ་པར་ཐར་པ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་རྣམས་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་སྟེ། མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་རྣམས་ལ་ཡང་ངོ༌། །དེ་ལ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་བྱ་བ་ཤེས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་བ་པ་དང༌། སྤྲུལ་པ་པའོ། །དང་པོ་ནི་གཡོ་བར་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་སྔར་ཇི་སྐད་བཤད་པའོ། །སྤྲུལ་པ་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། སྐུ་དང་གསུང་དང་ཡུལ་གྱི་སྤྲུལ་པ་ལས་སོ། །དེ་ལྟར་ནི་ཕྱོགས་བཅུར་གྲངས་མེད་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམས་སུ་གྲངས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་ཡང་འགྲོ་བ་དྲུག་གི་སེམས་ཅན་གྱི་གཟུགས་ཁ་དོག་སྣ་ཚོགས་པ་སྤྲུལ་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་བྱེད་དོ། །ལྷ་ལ་སོགས་པ་དང་ཉན་ཐོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འཁོར་དང་ཇི་སྲིད་ཕྱོགས་བཅུ་རྣམས་སུ་གྲངས་མེད་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམས་དབྱངས་ཀྱིས་སྤྲུལ་པ་གོ་བར་བྱེད་དོ། །དབྱངས་དེ་ལས་ཀྱང་རྣམ་པ་དུ་མར་ཆོས་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །ཡང་ན་གཞན་སྤྲུལ་པ་རྣམས་ཀྱིས་བྱེད་དུ་འཇུག་གོ །ནམ་མཁའ་ལ་ཡང་ཆོས་སྟོན་པའི་སྒྲ་འབྱུང་བར་བྱེད་དོ། །ཡུལ་རྣམས་ཏེ། བཟའ་བ་དང༌། བཏུང་བ་དང༌། བཞོན་པ་དང། གོས་དང༌། རིན་པོ་ཆེ་ལ་སོགས་པ་སྣ་ཚོགས་པ་རྣམས་ཀྱང་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུ་སྤྲུལ་པར་བྱེད་དོ། །ཟག་པ་ཟད་པ་ཤེས་པས་བདག་གམ་ཕ་རོལ་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་ཟད་པ་ཇི་ལྟར་གྱུར་པ་བཞིན་ཤེས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཆེན་མོ་དག་ཏུ་ཡང་གསུངས་པ། དེ་འདི་ལྟར་རྟོགས་པར་བྱ་སྟེ། གང་ཕྱོགས་བཅུ་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་རྣམས་དང་གང་ཡང་དེ་རྣམས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་རྣམས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་མིང་འབའ་ཞིག་པ་སྔར་བརྟགས་པའོ་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྟོང་ངོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་སྟེ། ད་དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ལ་གནས་ནས་མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་རྣམས་མངོན་པར་སྒྲུབ་པོ། །གང་རྣམས་ལ་གནས་ནས་ཕྱོགས་བཅུ་རྣམས་སུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དྲུང་དུ་འགྲོ་ཞིང་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་དེ། དེ་རྣམས་ལས་ཆོས་ཀྱང་ཉན་ཏོ། །དེ་རྣམས་ལ་དགེ་བའི་རྩ་


DTG109_Page_0494
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བ་རྣམས་སྐྲུན་པར་བྱེད་ཅིང་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་དེ། སྟོང་པ་ཉིད་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པས་སོ། །དེ་ལྷའི་མིག་གིས་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམས་སུ་སེམས་ཅན་རྣམས་མཐོང་ནས། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་མངོན་པར་ཤེས་པས་དེར་སོང་སྟེ་དེ་རྣམས་ལ་ཆོས་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །ལྷའི་རྣ་བའི་ཁམས་ཀྱིས་ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ལས་ཆོས་མཉན་ཏེ་བཟུང་ནས་དེ་རྣམས་ལ་སྟོན་ཏོ། །སེམས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཤེས་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སེམས་རྣམས་རིག་ནས་བསམ་པ་ཇི་ལྟ་བར་དེ་རྣམས་ལ་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །དེས་བདག་དང་གཞན་གྱི་སྔོན་གྱི་གནས་རྣམ་པ་དུ་མ་རྗེས་སུ་དྲན་ཞིང༌། སྔོན་གྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་རྗེས་སུ་དྲན་ནས་ཆོས་དེས་འདུལ་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །དེ་ཟག་པ་ཟད་པ་ཤེས་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །དེ་མངོན་པར་ཤེས་པ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་དོན་གྱི་ཆེད་དུ་ལུས་གང་དང་གང་འཛིན་པར་འདོད་པ་དེ་དང་དེ་ཁོ་ན་སོ་སོར་འཛིན་གྱི་དེ་ལ་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་དང་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང་ཁོང་ཁྲོ་བ་རྣམས་ཀྱིས་གོས་པ་མེད་དོ་ཞེས་སོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རྩོད་པ་འདི་འཇུག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ཁོ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ངེས་པར་འགྱུར་ཏེ། ངེས་པ་ཡང་ཅི་ལྟར་ངན་འགྲོ་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བ་ཡིན་ཞེས་པའོ། །གང་གི་ཕྱིར་གང་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ནས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དང་ཚད་མེད་པ་བཞི་ལ་སྤྱོད་ཅིང་མི་དགེ་བའི་ཆོས་བཅུ་སྤངས་ནས་གནས་པ་དེའི་མི་ཁོམ་པ་བརྒྱད་རྣམས་མི་སྲིད་ན་ངན་འགྲོར་སྐྱེ་བ་ལྟ་ཅི་སྨོས། འོ་ན་བྱོལ་སོང་གི་སྐྱེ་གནས་ཀྱི་སྐྱེས་རབས་རྣམས་ཅི་ལྟར་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་རྣམས་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང་ཟག་པ་མེད་པའི་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་གྱི་ཆེད་དུ་དབང་ཐོབ་པ་ཉིད་ཀྱིས་བསམ་པ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བ་རྣམས་ཏེ། བྱོལ་སོང་གི་སྡུག་བསྔལ་རྣམས་མྱོང་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དབང་གི་མཆོག་ཐོབ་པ་ལ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་ཅིག་ཅར་མཐའ་ཡས་པའི་སྐུ་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་ཆེད་དུ་སྤྲུལ་པ་བཞིན་ནོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་པོ་འདི་རྣམས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་


DTG109_Page_0495
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལ་སྐྱེ་བ་ནས་སྐྱེ་བར་འབྱུང་སྟེ། བྱོལ་སོང་གི་སྐྱེ་གནས་ལ་སོགས་པར་ཡང་མི་ཉམས་སོ། །དེ་ལྟར་མངོན་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་གཟུང་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་བྱམས་པས་དེའི་གདམས་ངག་དང་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་ལ་ཁྲོ་བར་མི་བྱེད་དོ། །གདུག་པ་ཅན་དང་ང་རྒྱལ་ཅན་དང་མུ་སྟེགས་གང་དེའི་ཚིག་ལ་གནས་པར་མི་འདོད་པ་དེ་རྣམས་མགོ་དགས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྐུལ་ཞིང་གསལ་བར་བྱས་ནས་བསྡིགས་པས་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཚིག་འཛིན་དུ་འཇུག་སྟེ། གང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མངོན་པར་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཚིག་ལ་ཁྲོ་བའི་སེམས་ཅན་དེ་ནི་འགའ་ཞིག་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁོ་ནས་དུས་དང་དུས་མ་ཡིན་པ་གཟིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཟང་ཟིང་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་འདི་ཆོས་སྟོན་པར་བྱེད་དེ། སྙིང་རྗེས་ཡང་དག་པར་བསྐུལ་བ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་སྦྱངས་པའི་ཡིད་ཅན་རྣམས་སེམས་ཅན་རྗེས་སུ་འཛིན་པའི་ཆེད་ཁོ་ནར་ཆོས་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ས་གོང་མ་གསོལ་བ་རྣམས་མ་གཏོགས་པར་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སུ་སློབ་དཔོན་དུ་འོས་པར་འགྱུར་རོ། །འཕགས་པ་ས་བཅུ་པར་གསུངས་པའི་རིམ་པས་ས་སྦྱོང་བར་བྱེད་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འབུམ་ཕྲག་བཅུ་རྣམས་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་སྟེ་དེ་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་སོ་སོར་ཐོབ་པ་ལས་དང༌། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་བ་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་རྣམ་པར་དཔྱད་པས་ས་བརྒྱད་པ་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པར་ཡང་འགྱུར་བ་དང༌། འདིའི་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་མཚན་མ་དང་བྲལ་བ་ཚད་མེད་པར་ཡང་འཇུག་གོ །འོ་ན་ས་དང་པོ་ཁོ་ནར་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་སྤྱོད་པ་ལས་འདས་པ་མ་ཡིན་ནམ། སླར་ཡང་འདིར་ཅི་ཞེ་ན། དེར་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ལ་ལྷག་པར་དམིགས་པའི་བདག་ཉིད་ཆེ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། རང་གི་བློའི་རྣམ་པར་དཔྱད་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ། འཕགས་པ་ས་བཅུ་པར་གསུངས་པ། ཀྱེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་རྒྱལ་པོའི་རིགས་སུ་སྐྱེས་པའི་རྒྱལ་པོའི་བུ་རྒྱལ་པོའི་མཚན་མ་དང་ལྡན་པ་ནི་རྒྱལ་པོའི་བྱིན་གྱིས་བློན་པོའི་ཚོགས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་གྱི།


DTG109_Page_0496
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རང་གི་བློའི་སྟོབས་ཀྱིས་རྣམ་པར་དཔྱོད་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནར་སོན་པ་ན་རང་གི་བློའི་སྟོབས་བསྐྱེད་པས་ཀྱང་ངོ༌། །ཀྱེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་བསྐྱེད་མ་ཐག་ཏུ་ལྷག་པའི་བསམ་པའི་བདག་ཉིད་ཆེ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་གནོན་གྱི། རང་གི་བློའི་རྣམ་པར་དཔྱོད་པས་མ་ཡིན་ནོ། །ས་བདུན་པ་འདི་ལ་གནས་པ་ནི་རང་གི་ཡུལ་ཤེས་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་ལ་གནས་པ་ཉིད་ལས་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བྱ་བ་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པ་ཡིན་ནོ། །ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་ཟབ་ཅིང་དབེན་ལ་རྒྱུ་བ་མེད་པ་ཐོབ་པ་ཡིན་ཏེ་གོང་དུ་ཁྱད་པར་འཚོལ་བའི་བརྩོན་པ་ཡང་མི་གཏོང་ངོ་ཞེས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལས་ནི་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་བརྟེན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་མཚན་མ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཡང་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ལས་ནི་མཚན་མ་དང་བྲལ་བར་འཇུག་ཀྱང་ཚད་མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་བྱ་བའི་དབང་དུ་བྱ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིའི་ལས་ནི་སྦྱོར་བའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་ལེགས་པར་སྦྱངས་པ་དང༌། མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་སྣང་བ་རྟོགས་པའོ། །རིང་དུ་སོང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཟབ་པའོ། །དེའི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་དབེན་པའོ། །དེ་ལས་གཞན་པའི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་དང་འཇིག་རྟེན་པའི་ས་ལ་མི་རྒྱུ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རྒྱུ་བ་མེད་པའོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ལས་དེ་ནི་མཚན་མ་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ཡང་འདི་འདྲ་བ་མ་ཡིན་ལ། དེ་ཙམ་ལ་གནས་པ་སྟེ། གོང་མ་ཡོངས་སུ་མི་ཚོལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གནས་པ་ཁྱད་པར་ཅན་ཡང་སྟེ་འདི་ཡང་དག་པའི་མཐའི་གནས་པས་གནས་པའི་ཕྱིར་དང༌། འགོག་པ་མངོན་དུ་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྐད་དུ་འཕགས་པ་ས་བཅུ་པར་གསུངས་པ། ཀྱེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་ས་དྲུག་པ་ནས་བཟུང་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ །ས་བདུན་པ་ལ་ནི་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་ནས་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་ལ་འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅིང་ལྡང་སྟེ། འགོག་པ་མངོན་དུ་བྱས་པར་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་འདི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བརྗོད་ནས་ཇི་སྲིད་དུ་རྟག་པར་རྒྱུན་དུ་དབེན་པའི་


DTG109_Page_0497
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སེམས་འཐོབ་པ་ཡང་ཡིན། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་དོན་དུ་སྨོན་ལམ་གྱི་དབང་གིས་ཁམས་གསུམ་པར་སྐྱེ་བ་ཡང་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཉེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་མི་གོས་སོ་ཞེས་པའི་བར་དུའོ། །འདིར་ཡང་དག་པའི་མཐའ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནི་འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་འགོག་པ་ཞེས་བརྗོད་པ་ལས་ཏེ། འདིར་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་འགོག་གོ་ཞེས་བྱས་ནས་སོ། །འདི་ལ་སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་མང་པོ་རྣམས་ཀྱང་སྣང་བར་འགྱུར་ལ་སྐད་ཅིག་གཅིག་གིས་ཀྱང་ཏིང་ངེ་འཛིན་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་འབུམ་སོ་སོར་འཐོབ་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་འབུམ་མཐོང་བ་དང༌། དེ་རྣམས་ཀྱི་བྱིན་རླབས་ཀྱང་ཤེས་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་འབུམ་གཡོ་ཞིང་སྣང་བར་ཡང་བྱེད་པ་དང༌། ཞིང་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་འབུམ་དུ་འགྲོ་བ་དང། སེམས་ཅན་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་འབུམ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། བསྐལ་པ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་དུ་གནས་ཤིང་སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་ཕྱི་མའི་མཐར་རབ་ཏུ་འཇུག་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྒོ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་འབུམ་རྣམ་པར་འབྱེད་པར་བྱེད་པ་དང༌། ལུས་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་འབུམ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་དང༌། ལུས་དང་ལུས་ལ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འཁོར་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་འབུམ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །ཕལ་ཆེར་ནི་ལྷའི་བདག་པོ་གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་དུ་འགྱུར་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་སྒྲུབ་པ་ལ་བྱང་བ་དང་གཙོ་བོ་ཡིན་ཞིང༌། སེམས་ཅན་རྣམས་སྐྱོན་མེད་པ་ལ་འཛུད་མཁས་པའོ། །འདིའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཤིན་ཏུ་ཤས་ཆེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་ས་བདུན་རྣམས་དང་འབད་པ་དང་བཅས་པས་མཚན་མ་མེད་པར་སྤྱོད་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་རྟོགས་པ་ལས་སེམས་བསྐྱེད་པ་བཅུ་གཉིས་པ་སྨོན་ལམ་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་དང་འདྲ་བ་སྟེ། སྨོན་ལམ་ཇི་ལྟ་བར་འབྲས་བུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་མི་ཟད་པར་ཡང་སྟེ། མངོན་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་


DTG109_Page_0498
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རོ། །ས་མི་གཡོ་བ་ཡང་སྟེ་གང་གི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་བདེན་པ་དང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ལ་དམིགས་པའི་མཚེན་མ་མེད་པར་གནས་པ་རང་གི་ངང་གིས་འབྱུང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་གཡོ་བ་མེད་དེ་དེའི་ཕྱིར་མི་གཡོ་བའོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་ཞེས་བརྗོད་དེ། ཡེ་ཤེས་མི་ལྡོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཤེས་པར་དཀའ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྒྲུབ་པར་དཀའ་བའི་སའོ། །ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་གཞོན་ནུའི་སའོ། །བསམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དབང་བསྒྱུར་བའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བའི་སའོ། །ཡང་བྱ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་སའོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ཤིན་ཏུ་བྱས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་མཐར་ཐུག་པའི་སའོ། །སྔོན་གྱི་མཐའ་རྣམས་སུ་སྨོན་ལམ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྤྲུལ་པའི་སའོ། །གཞན་གྱིས་མི་འཁྲུགས་པའི་ཕྱིར་བྱིན་རླབས་ཀྱི་སའོ། །སྔོན་གྱི་མཐའ་རྣམས་སུ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་སའོ། །དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ཁོ་ནས་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་བདག་ཉིད་དུ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་སྨིན་པའོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལས་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ལུང་བསྟན་པའི་སའོ། །ལུང་བསྟན་པ་ཡང་གང་ཟག་གི་བྱེ་བྲག་གིས་རིགས་ལ་གནས་པ་སེམས་བསྐྱེད་པ་མངོན་སུམ་དང་མངོན་སུམ་མ་ཡིན་པར་གནས་པའི་གང་ཟག་ལུང་སྟོན་པ་ལས་སོ། །ལུང་བསྟན་པ་ཆེན་པོ་ནི་ས་བརྒྱད་པ་ལ་སྟེ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ས་འདིར་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་ལ་འཇུག་ཅིང༌། སེམས་དང་ཡིད་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་འདུ་ཤེས་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་ཞིང་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ཐོབ་པ་ལས་འདིའི་གང་བདེ་འགྲོ་དང་ངན་འགྲོར་རྣམ་པར་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་དེ་རྣམས་ཡང་དག་པར་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །གཞན་དུ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་མ་འོངས་པའི་སྐྱེ་བོ་ལ་རྗེས་སུ་བརྩེ་བས་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གནས་པ་ཟབ་མོ་ཤེས་པར་དཀའ་བ་དབྱེར་མེད་པར་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་རྗེས་སུ་ཐོབ་པ་ནས། རྣམ་པར་སྨིན་


DTG109_Page_0499
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་ཆོས་ཉིད་ལ་གནས་པ་ཡང་ངོ༌། །དེ་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་གཉིས་ལ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པའམ་མཚན་མ་ལ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་སྣང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་འདས་རྣམས་ཁོ་ནས་འགོག་པ་དེ་ལས་སློང་བར་མཛད་དེ། ཇི་སྐད་དུ་འཕགས་པ་ས་བཅུ་པར་གསུངས་པ། དེ་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱི་སྟོབས་བསྐྱེད་པ་དང་ཆོས་ཀྱི་སྒོའི་རྒྱུན་དེ་ལ་གནས་པ། དེ་ལ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པ་མཛད་དེ། དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་ཀྱང་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྗེས་སུ་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ལ་འདི་ནི་དོན་དམ་པའི་བཟོད་པ་སྟེ། འོན་ཀྱང་རིགས་ཀྱི་བུ་གང་ངེད་རྣམས་ཀྱི་སྟོབས་བཅུ་དང་མི་འཇིགས་པ་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དེ་ཁྱོད་ལ་མེད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དེ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ལ་མངོན་པར་སྦྱོར་བར་གྱིས་ཤིག །བརྩོན་འགྲུས་རྩོམས་ཤིག །བཟོད་པའི་སྒོ་འདི་ཉིད་ཀྱང་མ་འདོར་ཅིག །གཞན་ཡང་ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་ལྟར་ཞི་བའི་རྣམ་པར་ཐར་པས་གནས་པ་ཐོབ་ཀྱང་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་མ་ཞི་བ་འདི་རྣམས་ལ་སོམས་ཤིག །ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་དང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ཐོབ་པར་བྱ་བ་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྒོ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་རྗེས་སུ་དྲན་པར་གྱིས་ཤིག་སྟེ་གང་འདི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དང་ཆོས་ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པའོ་ནས། ཇི་སྲིད་དུ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་རྣམས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལ་དེ་ལྟར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་མངོན་པར་སྒྲུབ་པའི་སྒོ་རྣམས་སུ་གཞུག་པ་མཛད་པ་མ་ཡིན་ཏེ་དེ་ཁོ་ནར་འདིའི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྱུར་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བྱ་བ་རྒྱུན་འཆད་པའོ་ཞེས་སོ། །འདི་ཡང་གང་ཡུད་ཙམ་ཅིག་གིས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཉིད་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་གནོན་པ་ད་ནི་སྔར་གྱི་རྩོལ་བ་དང་བཅས་པའི་ལས་ཅན་གྱིས་བསྐལ་པ་འབུམ་གྱིས་ཀྱང་དེ་སྙེད་དུ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་རྗེས་སུ་ཐོབ་པར་མི་ནུས་སོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམས་དང་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སོ་སོར་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་ཇི་སྙེད་པ་དེ་སྙེད་རྣམས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གཅིག་ལས་ཀྱང་མི་གཡོ་


DTG109_Page_0500
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་བརྗོད་དུ་མེད་པ་རྣམས་སུ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་རྣམས་ན་ཡང་སོ་སོར་སྣང་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལུས་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ཁ་དོག་དང་རྟགས་དང་དབྱིབས་དང་ཆུ་ཞེང་རྣམས་དང༌། མོས་པ་དང་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཅི་འདྲ་བར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེ་རྣམས་སུ་དང༌། འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་རྣམས་སུ་ཡང་དེ་དང་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་རང་གི་ལུས་ཀུན་དུ་སྟོན་ཏེ། དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེ་དང་རྒྱལ་རིགས་དང་ཁྱིམ་བདག་དང་རྒྱལ་ཆེན་བཞིའི་རིས་དང་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་དང་འཐབ་བྲལ་དང་དགའ་ལྡན་དང་འཕྲུལ་དགའ་དང་གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་དང་ཚངས་པ་རྣམས་ཀྱི་གཟུགས་རང་རང་གི་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་རྣམས་སུ་སྟོན་པ་ནས་ཇི་སྲིད་དུ་འོག་མིན་གྱི་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་རྣམས་སུ་འོག་མིན་གྱི་གཟུགས་སྟོན་པའི་བར་དང༌། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གཟུགས་སུ་སྟོན་ཏེ་དེ་དང་དེའི་གཟུགས་ཀྱིས་གདུལ་བ་རྣམས་ཀྱི་དོན་གྱི་ཆེད་དུའོ། །དེ་ལྟར་གདུལ་བྱའི་ལུས་དང་སེམས་དང་སྐལ་བ་མཐུན་པར་བདག་ཉིད་ཀྱི་ལུས་དང་སེམས་དག་སྟོན་ཏེ། འདི་ཡང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་འཕགས་པ་ས་བཅུ་པར་གསུངས་པ། དེ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སེམས་དང་བསམ་པ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ཀུན་དུ་ཤེས་ནས་ཇི་ལྟར་གདུལ་བྱ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་སེམས་མི་འདའ་བར་འདོད་ན་སེམས་ཅན་གྱི་ལུས་རང་གི་ལུས་སུ་བྱིན་གྱིས་རློབ་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་ལུས་དང༌། ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ལུས་དང༌། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལུས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལུས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལུས་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་དང༌། ཤེས་པའི་ལུས་དང་ཆོས་ཀྱི་ལུས་དང་ནམ་མཁའི་ལུས་བྱིན་གྱིས་རློབ་བོ། །རང་གི་ལུས་སེམས་ཅན་གྱི་ལུས་སུ་བྱིན་གྱིས་རློབ་བོ། །དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་ལུས་ལ་སོགས་པ་ནམ་མཁའི་ལུས་ཀྱི་བར་དུ་རང་གི་ལུས་བྱིན་གྱིས་རློབ་བོ་ཞེས་སོ། །འདིར་དོན་དམ་པ་དང་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ངག་གིས་ཡེ་ཤེས་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ལ་དབང་བའི་སྦྱོར་བར་རིག་པར་བྱ་སྟེ་དེ་ལ་དོན་དམ་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ལུས་སུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་དང༌། ལུས་མཉམ་པ་ཉིད་ཐོབ་པས་བསྟན་ཏོ། །རང་དང་གཞན་གྱི་རྒྱུད་ཡོངས་སུ་མི་གཅོད་པས་སོ། །འདིས་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཐུན་མོང་མ་


DTG109_Page_0501
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡིན་པའི་དོན་དམ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་གསལ་བར་བྱས་པར་འགྱུར་རོ། །ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་ལུས་ལ་སོགས་པ་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་སྟེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་དང༌། གཉིས་ཀ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱོགས་རབ་ཏུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་སེམས་ཅན་དང་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་དག་དང་དེའི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ལས་ཀྱིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱོགས་རིག་པར་བྱའོ། །ཐེག་པ་གསུམ་གྱིས་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཕྱོགས་ཏེ་དེ་ཡང་ཡེ་ཤེས་གང་གིས་དང་ཆོས་གང་གིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའོ། །ནམ་མཁའི་ལུས་ཀྱིས་གཉིས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱོགས་སོ། །རང་གི་ལུས་སུ་བྱིན་གྱིས་རློབ་པས་ནི་དབང་དེ་དང་དེ་ལ་བྱ་བ་མཚུངས་པའི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་སྦྱོར་བ་ཉིད་ཡོངས་སུ་གསལ་བར་བྱེད་དོ། །དབང་བཅུ་རྣམས་ཀྱང་ས་འདི་ལ་སོ་སོར་ཐོབ་སྟེ། གང་རྣམས་ཐོབ་པ་ལས་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ནི་གནས་པ་ཉིད་ཀྱིས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཞིང༌། རྟག་པར་རྒྱུན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་ཡིན། བརྒྱ་བྱིན་དང་ཚངས་པ་དང་འཇིག་རྟེན་སྐྱོང་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསུ་བ་ཡིན། ལག་ན་རྡོ་རྗེ་རྣམས་རྟག་པར་ཕྱིར་འབྲང་བ་ཡིན། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་མ་བཏང་བ་ཡིན། ལུས་རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་ཚད་མེད་པ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ཡིན། ལུས་ཀྱི་སྤྱོད་པའི་སྟོབས་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པ་ཡིན། མངོན་པར་ཤེས་པ་ཆེན་པོའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཡིན། ཏིང་ངེ་འཛིན་མཐའ་ཡས་བ་ལ་དབང་བྱེད་པ་ཡིན། ལུང་བསྟན་པ་ཚད་མེད་པ་ཡང་དག་པར་ཚོལ་བ་ཡིན། འགྲོ་བ་ཇི་ལྟར་སྨིན་པ་ལྟར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་སྟོན་པ་ཡིན། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་ཞུགས་པ་ཡིན། བསྐལ་པ་རེ་རེ་དང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རབ་འབྱམས་རེ་རེར་སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་འབུམ་ཕྲག་དུ་མ་རྣམས་ལ་བསྟི་སྟང་བྱེད་བཙུན་པར་བྱེད་དོ། །ཆོས་ཀྱི་སྣང་བ་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པ་ཡང་ཚོལ་ལོ། །འདི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་རྣམས་ཀྱང་རྒྱ་ཆེན་པོར་འགྱུར། ཚིམ་པར་བྱེད་ཡོངས་སུ་དག་པར་འགྱུར། འོད་གསལ་བར་འགྱུར་རོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་འཇུག་པ་ཡང་རྣམ་པ་དགུ་སྟེ། དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་དོན་ནི་མི་ཕྱེད་པའི་དོན་ཏོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ཡེ་ཤེས་མི་ཕྱེད་པ་དང༌། བཤད་པ་མི་ཕྱེད་པ་དང༌། བཤད་ཕ་མི་ཕྱེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་མི་ཕྱེད་པ་དང༌། ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་དབྱེར་མེད་པ་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་འཇུག་


DTG109_Page_0502
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་དབྱེར་མེད་པ་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པ་མི་ཕྱེད་པ་དང༌། དྲིས་པ་ལུང་སྟོན་པར་ནུས་པ་དབྱེར་མེད་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ལ་འདུག་པ་མི་ཕྱེད་པ་དང༌། མངོན་པར་རྫོགས་པ་བྱང་ཆུབ་པ་དབྱེར་མེད་པའོ། །འདིས་དང་པོ་སེམས་བསྐྱེད་པར་གྱུར་པས་ཀྱང་སྨོན་ལམ་ཆེན་པོ་བཅུ་ལ་སོགས་པ་གང་སྨོན་ལམ་གྲངས་མེད་པ་བརྒྱ་མངོན་པར་བསྒྲུབས་པས་དེ་རྣམས་འདིའི་ཡོངས་སུ་དག་པར་འགྱུར་བས་ན་སྨོན་ལམ་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདིའི་ཤིན་ཏུ་ཤས་ཆེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་འདི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འབུམ་ཕྲག་བཅུའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་དང་མཉམ་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམས་བྱམས་པ་ཆེན་པོའི་སྣང་བ་སྤྲོས་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པའི་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་རིམ་གྱིས་ཞི་བར་བྱེད་ཅིང་རྟེན་རྣམས་ཀྱང་ཚིམ་པར་བྱེད་ཅིང་རྟེན་རྣམས་ཀྱང་རྟེན་པར་བྱེད་དོ། །ས་འདི་ལ་ཡང་ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་པས་འདོད་པ་ལྔ་ལ་ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱོད་པ་མི་སྲིད་པ་ཁོ་ན་སྟེ། དེ་ལྟ་ན་ཡང་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་རྒྱུར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་རྣམས་ཉེ་བར་ལེན་ཏེ། དེ་ལྟར་ནི་བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་ལ་མཁས་པ་བདག་ཅག་གི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དོན་མཐུན་པ་ཉིད་ཀྱིས་བསྡུ་བའི་དོན་དུ་གྲགས་འཛིན་མ་དང་ས་སྐྱོང་མ་ལ་སོགས་པ་བུད་མེད་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞི་རྣམས་ལ་སོ་སོར་སྐུ་མངོན་པར་སྤྲུལ་ནས་དེ་རྣམས་ཐམས་ཅད་དང་རོལ་ཏོ། །གལ་ཏེ་འདོད་པ་ལ་སྦྱང་པ་བདེན་པ་མ་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་སྒྲ་གཅན་འཛིན་སྲས་ཡིན་པ་ཡང་བདེན་པ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། མི་བདེན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྲས་རྣམས་ནི་འདོད་པ་ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱོད་པའི་རྒྱུ་ལས་མངལ་དུ་གནས་ཤིང་སྐྱེ་བ་ཁོ་ན་མ་ཡིན་གྱི། རྫུས་ཏེ་སྐྱེས་པ་རྣམས་ཀྱང་འབྱུང་ངོ༌། །སྒྲ་གཅན་འཛིན་བཟང་པོ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྟེ། དགོས་པའི་དབང་ཁོ་ནར་མང་ལ་དུ་གནས་པའི་རྣམ་པར་བསྟན་པའོ། །འཕགས་པ་ཆོས་འཕགས་ས་བཅུའི་དབང་ཕྱུག་བུད་མེད་སྟོང་ཕྲག་དྲུག་ཅུ་རྩ་བརྒྱད་དང་ལྷན་ཅིག་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་རྣམས་ཀྱིས་རྩེན་པ་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྦྱོར་བ་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་དགའ་བ་ལ་དབང་བའི་རྟེན་ཉིད་ཀྱིས་ན་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་དོན་དུ་སེམས་ཅན་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྒྱས་པར་བྱེད་པ་ལས་ཏེ། བུད་མེད་ཀྱི་དངོས་པོ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཅན་


DTG109_Page_0503
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་རྣམ་པར་དག་པའི་ཆེད་དུ་དེའི་འཁོར་གྱི་དངོས་པོ་དོན་དུ་གཉེར་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཕགས་པ་དཀོན་མཆོག་བརྩེགས་པར་ཡང་གསུངས་པ། འོད་སྲུངས་འདི་ལྟ་སྟེ། སྔགས་དང་སྨན་གྱིས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བའི་དུག་གིས་ལྟུང་བར་བྱེད་མི་ནུས་སོ། །འོད་སྲུངས་དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་རབ་དང་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་སྨན་གྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་དུག་གིས་ལྟུང་བར་བྱེད་མི་ནུས་སོ་ཞེས་དང༌། འོད་སྲུངས་འདི་ལྟ་སྟེ། གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོའི་ལྗན་ལྗིན་གང་དེ། བུ་རམ་ཤིང་གི་ཞིང་རྣམས་དང་རྒུན་འབྲུམ་གྱི་ཞིང་རྣམས་ལ་ཉེ་བར་མཁོ་བར་གྱུར་པར་འགྱུར་རོ། །འོད་སྲུང་དེ་བཞིན་དུ་གང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཉོན་མོངས་པའི་ལྗན་ལྗིན་དེ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་ཉེ་བར་མཁོ་བར་གྱུར་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སོ། །ས་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕལ་ཆེར་སྟོང་གི་བདག་པོ་ཚངས་པ་ཆེན་པོར་འགྱུར་ཏེ། ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་ཟིལ་གྱིས་མི་གནོན་པ་དང། དབང་ཉིད་ཐོབ་པ་གཙོ་བོ་སྟེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པའི་ཆེད་དུ་ལས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱིས་རྩོམ་མོ། །སྐད་ཅིག་གཅིག་གིས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འབུམ་ཕྲག་བཅུའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་ཇི་སྙེད་པ་དེ་སྙེད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་སོ་སོར་ཐོབ་པོ། །དེ་སྙེད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་མཐོང་ངོ༌། །དེ་རྣམས་ཀྱི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱང་ཤེས་སོ། །དེ་སྙེད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཡོ་བར་བྱེད་སྣང་བར་ཡང་བྱེད་དོ། །དེ་སྙེད་ཀྱི་ཞིང་རྣམས་སུ་ཡང་འགྲོའོ། །དེ་སྙེད་ཀྱི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་སྙེད་ཀྱི་བསྐལ་པར་གནས་ཤིང་སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་ཕྱི་མའི་མཐར་འཇུག་གོ །དེ་སྙེད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྒོ་རྣམ་པར་འབྱེད་དོ། །དེ་སྙེད་ཀྱི་ལུས་སྟོན་ཏོ། །ལུས་སོ་སོ་ལ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འཁོར་དེ་སྙེད་དོ། །དེ་ལྟར་ས་བརྒྱད་པ་ལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ལས་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་རྫོགས་པར་བྱས་ནས་དགུ་པ་ལ་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་རྫོགས་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ཡང་འདིའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་བཅུ་གསུམ་པ་སྟོབས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྡན་པ་ཉི་མ་ལྟ་བུ་སྟེ། མི་ཟད་པའི་བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱིས་གདུལ་བྱའི་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ས་ལེགས་པའི་


DTG109_Page_0504
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བློ་གྲོས་ཀྱང་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་འདིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་འཆད་པ་པོ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ལེགས་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ལེགས་པའི་བློ་གྲོས་སོ། །དེ་ནི་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བཞི་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་སྨྲ་བ་པོ་ཆེན་པོའོ། །དེ་ལྟར་སྤོབས་པ་མི་ཆོད་པ་ཅན་དེའི་སྔོན་བསགས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་བདག་ཉིད་ཡོངས་སུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་པར་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དང་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་རྫོགས་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ས་དགུ་པའི་སྤྱོད་པ་འདི་ངེས་པའི་སྤྱོད་པ་ཞེས་བརྗོད་དེ། སྨོན་ལམ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་མངོན་པར་གྲུབ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །སྤྱོད་པ་འདིས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཐེག་པ་གསུམ་ལ་ངེས་པར་འགྱུར་རོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དོན་ཡོད་པའི་སྤྱོད་པ་འཇུག་གོ །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ངེས་པའི་སྤྱོད་པ་ལ་ཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཉི་མ་གཅིག་ལ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་གྱི་བྱ་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱས་པ་ལ་སྔ་མའི་སྤྱོད་པ་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱའི་ཆར་ཡང་ཉེ་བར་མི་འགྲོའོ། །འདི་ཡང་གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་ཚད་མེད་པ་གྲངས་མེད་པ་འབུམ་ཐོབ་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཕྱོགས་བཅུ་རྣམས་སུ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཚད་མེད་པ་གྲངས་མེད་པ་རྣམས་ཀྱི་མདུན་དུ་ཆོས་ཉན་ཅིང་ཐོས་ནས་ཀྱང་མི་བརྗེད་དོ། །ཇི་སྐད་དུ་ཐོས་པ་ཡང་གྲངས་མེད་པ་འབུམ་ཕྲག་བཅུ་དང་ལྡན་པའི་དབྱངས་ཀྱི་ཡན་ལག་ལ་མཁས་པས་དེ་སྙེད་དུ་ཚད་མེད་པ་དང་ལྡན་པའི་སྤོབས་པ་རྣམ་པར་ཕྱེ་བའི་སྒོས་སྟོང་གསུམ་གྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམས་ཐམས་ཅད་དུ་རྒྱས་པར་བཀང་ནས་བསམ་པ་དང་མོས་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཆོས་སྟོན་ཏེ། འཁོར་མཐའ་ཡས་པ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་མི་འཇིགས་པ་དང་ལྡན་ཞིང་ཆོས་ཀྱི་སྟན་ལ་འདུག་པས། འདོད་ན་སྒྲ་སྐད་བརྗོད་པས་འཁོར་ཐམས་ཅད་ལ་སྒྲ་སྐད་སྣ་ཚོགས་པ་ཚད་མེད་པས་ཆོས་ཀྱི་སྒོ་རྣམས་གོ་བར་བྱེད་དོ། །སྒྲ་སྣ་ཚོགས་དང་དབྱངས་ཀྱི་ཡན་ལག་ཐ་དད་པ་རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཡང་ནའོ། །འདོད་ན་ཡི་གེ་གཅིག་གི་སྒྲ་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་སྒྲ་འབྱུང་བར་བྱེད་དོ། །བ་སྤུའི་ཁུང་བུ་ལས་དང༌། འོད་ཟེར་རྣམས་ལས་དང༌། ནམ་མཁའ་ལས་དང༌། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་པར་སོན་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་


DTG109_Page_0505
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་སྣང་བ་རྣམས་ལས་ཀྱང་སྟེ། འདི་ནི་མདོར་བསྡུས་པ་ལས་འདིའི་སྟོན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་ཡོངས་སུ་རྟོགས་པར་བྱ་སྟེ། ཡེ་ཤེས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། གསུང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། སྨྲ་བ་པོ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་སོ། །དེ་ལ་ཡེ་ཤེས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་གང་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་དབྱེ་བས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྣོད་ཉིད་ལ་སོགས་པ་སྟོན་པའོ། །གང་ཡང་རིགས་དང་དབང་པོའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་དབང་དུ་བྱ་བ་ནི་དེའི་ཡུལ་ལོ། །གསུང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པས་མངོན་པར་བསྒྲུབས་པའི་ཆོས་སྟོན་པའོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་སྟོན་པ་དང༌། དེའི་བཤད་པ་སྟོན་པ་དང༌། གང་གི་བསམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་དེའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་སྟོན་པ་དང༌། གང་རྣམ་གྲངས་ཇི་སྙེད་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྟོགས་པར་བྱ་བ་དེ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་སྟོན་པའོ། །གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་རྣམས་ནི་མདོ་དང༌། དབྱངས་ཀྱིས་བསྙད་པ་དང༌། ལུང་བསྟན་པ་དང༌། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དང༌། ཆེད་དུ་བརྗོད་པ་དང༌། གླེང་གཞི་དང༌། རྟོགས་པ་བརྗོད་པ་དང༌། དེ་ལྟ་བུ་བྱུང་བ་དང༌། སྐྱེས་པའི་རབས་དང༌། ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་དང༌། ཆོས་རྨད་དུ་བྱུང་བ་དང༌། གཏན་ལ་ཕབ་པ་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་མདོ་སྡེ་ནི་གང་རྐྱང་པ་རྣམས་ཀྱིས་དོན་གསལ་བར་བྱེད་པའོ། །དབྱངས་ཀྱིས་བསྙད་པ་ནི་གང་མདོ་ཁོ་ན་དབུས་དང་མཐའ་མར་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་དབྱངས་སུ་བསྙད་པའོ། །གང་དྲང་བའི་དོན་གྱི་མདོ་དེ་ཡང་དབྱངས་ཀྱིས་བསྙད་པ་སྟེ། རྟོགས་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ལུང་བསྟན་པ་ནི་གང་དུ་ཉན་ཐོས་འདས་ཏེ་དུས་བྱས་པ་དང་འབྱུང་བ་ལུང་སྟོན་པའོ། །གང་ངེས་པའི་དོན་གྱི་མདོར་ཡང་སྟེ། དེས་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་དགོངས་པ་འཆད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ནི་གང་ཚིགས་བཅད་དུ་གསུངས་པ་སྟེ། དེ་ནི་རྐང་པ་གཉིས་པ་དང༌། རྐང་པ་གསུམ་པ་དང༌། རྐང་པ་བཞི་པ་དང༌། རྐང་པ་ལྔ་པ་དང༌། རྐང་པ་དྲུག་པའོ། །ཆེད་དུ་བརྗོད་པ་ནི་གང་ཡིད་རངས་པས་བརྗོད་པའོ། །གླེང་གཞི་ནི་གང་ཆེད་དུ་བྱས་ནས་གསུངས་པའམ་བྱུང་བ་དང་ལྡན་པའི་བསླབ་པ་བཅས་པ་གསུངས་པའོ། །རྟོགས་པ་བརྗོད་པ་ནི་དཔེ་དང་བཅས་པར་གསུངས་པའོ། །དེ་ལྟ་བུ་བྱུང་བ་ནི་གང་སྔོན་གྱི་སྦྱོར་བ་དང་ལྡན་པའོ། །སྐྱེས་པའི་རབས་ནི་གང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་


DTG109_Page_0506
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྤྱོད་པ་དང་ལྡན་པའོ། །ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་ནི་གང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་དང་ལྡན་པ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་གནས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྨད་དུ་བྱུང་བའི་ཆོས་ནི་གང་དུ་ཉན་ཐོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ངོ་མཚར་རྨད་དུ་བྱུང་བའི་ཆོས་སྟོན་པའོ། །གཏན་ལ་ཕབ་པ་ནི་གང་དུ་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་སྟོན་པའོ། །སྨྲ་བ་པོ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། གཟུངས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། རབ་ཏུ་གསལ་བར་བྱེད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། དྲིས་པ་ལུང་སྟོན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། འཛིན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །དེ་ལ་གཟུངས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་གཟུངས་རྣམ་པ་བཅུ་སྟེ། དོན་གྱི་གཟུངས་དང༌། གཞུང་གི་གཟུངས་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པའི་གཟུངས་དང༌། འོད་ཟེར་རབ་ཏུ་འགྱེད་པའི་གཟུངས་དང༌། ཕས་ཀྱི་རྒོལ་བ་ཚར་གཅད་པའི་གཟུངས་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཆོད་པ་དང་སེམས་ཅན་བཀྲེན་པ་རྗེས་སུ་འཛིན་པ་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པའི་གཟུངས་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཞུགས་པའི་སེམས་ཅན་ཡང་དག་པར་གཟེངས་བསྟོད་པའི་གཟུངས་དང༌། ཆགས་པ་མེད་པའི་སྨོན་ལམ་གྱི་གཟུངས་དང༌། སྤོབས་པ་མི་ཟད་པའི་གཟུངས་དང༌། དོན་སྣ་ཚོགས་ལ་སྤོབས་པའི་གཟུངས་སོ། །འདི་ནི་བསྐལ་པ་བྱེ་བ་མཐའ་ཡས་པ་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ལ་མཁས་པ་ཡང་སྟེ། དེ་ལྟར་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐོབ་པ་ལས་བྱ་དཀའ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་བྱ་དཀའ་བའི་འདུ་ཤེས་མི་སྐྱེའོ། །དེའི་བརྩོན་འགྲུས་ཤིན་ཏུ་ཆེན་པོ་རྩོམ་པས་སྒྲུབ་པའི་བསྐལ་པ་མང་པོ་རྣམས་བསྙིལ་བར་འགྱུར་ཏེ། དཔེར་ན་བདག་ཅག་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤའྐྱ་ཐུབ་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་གྱུར་པའི། སངས་རྒྱས་ཉེར་རྒྱལ་མཉེས་པར་བྱས་པས་བསྐལ་པ་དགུ་བསྙིལ་བ་ལྟ་བུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བའི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་སྒྲུབ་བཞིན་པའི་བསྐལ་པ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་འབུམ་ཕྲག་མང་པོ་རྣམས་ཀྱང་བསྙིལ་བར་འགྱུར་རོ། །གང་ཡང་དེ་ལྟར་ཐམས་ཅད་ཁས་བླངས་ནས་སུ་ཞིག་གི་ཡང་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་བསྙིལ་བར་མི་འགྱུར་བ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་པའི་འདོད་པ་དེ་འཕགས་པས་ཁྱད་དུ་བསད་པ་ནི། འབྲས་བུ་གཉིས་པ་ལ་ཞུགས་པ་མཐོང་བས་ཐོབ་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཡོད་དོ་


DTG109_Page_0507
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནས་ཇི་སྲིད་དུ་བསྐལ་པ་བཟང་པོ་འདི་ཉིད་ལ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱའོ་ཞེས་པའི་བཤད་པས། གང་གི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་གཉིས་པ་ལ་ཞུགས་པ་ནི་ས་དྲུག་པ་ལ་གནས་པ་སྟེ་སྔར་བརྗོད་པའི་རིམ་པས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གཉིས་པ་དང་འབྲེལ་པའི་བསྐལ་པ་བཟང་པོ་ཉིད་ལ་གནས་པ། དེ་ལ་ཡང་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་བ་ནི། ཅི་ལྟར་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་པ་བསྙིལ་བ་མ་ཡིན། ཅི་སྟེ་བསྐལ་པ་བཟང་པོ་ལ་འཕགས་པ་བྱམས་པ་ལ་སོགས་པས་བཅུ་གསོལ་བ་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་པ་ལ་གནས་པ་རྣམས་ཀྱང་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་པའོ་ཞེན་འདི་ལས་ཅི་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་མཐོང་བས་ཐོས་པས་དྲུག་པ་གསོལ་བ་རྣམས་བསྐལ་པ་བཟང་པོ་ལ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པས་ན་བསྐལ་བ་གྲངས་མེད་པ་བསྙིལ་བ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་གནས་སོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཕུལ་དུ་དབྱུང་དུ་མེད་པའི་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བའི་བརྩོན་འགྲུས་དང་ཐབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱིས་སྒྲུབ་བཞིན་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གཉིས་ཀྱང་བསྙིལ་བར་འགྱུར་བ་ནས་ཇི་སྲིད་བསྐལ་པ་གཅིག་ལ་དང༌། སྐྱེ་བ་ཉུང་ངུའི་ས་དང༌། ཇི་སྲིད་དུ་སྐྱེ་བ་འདི་ཁོ་ན་ལ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའོ་ཞེས་སྔགས་ཀྱི་ཚུལ་ལས་གསུངས་སོ། །ཤས་ཆེར་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་འདི་ལྟ་བུ་འཛིན་པར་རྩོམ་སྟེ། དེ་གལ་ཏེ་སྐྲའི་རྩེ་མོའི་གོ་རེ་རེ་ལ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་པའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་དང་མཉམ་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་དེ་སྙེད་ཀྱི་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་རྣམས་ལ་ཆོས་སྟོན་ཞིང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རེ་རེས་ཀྱང་དེ་སྙེད་ཀྱི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་དོན་ཐ་དད་པ་ཅན་གྱི་ཆོས་སྟོན་ཏེ། སེམས་ཅན་སོ་སོ་ལའང་དེ་སྙེད་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་དང༌། སྐྲའི་རྩེ་མོ་གཅིག་ལ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཐམས་ཅད་ན་སྟེ། དེར་བདག་གིས་ཇི་ལྟར་སྐད་ཅིག་གཅིག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྣང་བ་སོ་སོར་ནོད་པ་དེ་ལྟ་བུའི་དྲན་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་ཞིང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་སྣང་བ་རྣམ་པར་ངེས་པའི་སྤོབས་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་ནས་སྐད་ཅིག་གཅིག་གིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་སྙེད་རྣམས་སུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཚིམ་པར་བྱའོ་ཞེས་པའོ། །བསྐལ་པ་གཅིག་ལ་ཡང་སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་འབུམ་ཕྲག་དུ་མ་རྣམས་མཐོང་ངོ༌། །


DTG109_Page_0508
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསྙེན་བཀུར་བཀུར་བྱེད་དོ། །བླ་མར་བྱེད་དོ། །ཕལ་ཆེར་སྟོང་གཉིས་ཀྱི་བདག་པོ་ཚངས་པ་ཆེན་པོར་འགྱུར་ཏེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐམས་ཅད་སྟོན་པ་ལ་གཙོ་བོ་ཡིན་ཞིང༌། འདོད་ན་ཚུལ་དེ་ལྟ་བུའི་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་སྟེ། གང་སྐད་ཅིག་གཅིག་གིས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་པ་འབུམ་ཕྲག་བཅུའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཇི་སྙེད་པའི་གྲངས་དེ་སྙེད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་སོ་སོར་ཐོབ་པོ། །དེ་སྙེད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་རྣམས་མཐོང་ངོ༌། །དེ་རྣམས་ཀྱི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱང་ཤེས་སོ། །དེ་སྙེད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམས་གཡོ་ཞིང་སྣང་བར་ཡང་འགྱུར་རོ། །དེ་སྙེད་ཀྱི་ཞིང་རྣམས་སུ་འགྲོའོ། །དེ་སྙེད་ཀྱི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་སྙེད་ཀྱི་བསྐལ་པར་གནས་ཤིང་སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་ཕྱི་མའི་མཐར་ཡང་འཇུག་གོ །དེ་སྙེད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྒོ་རྣམས་རྣམ་པར་འབྱེད་དོ། །དེ་སྙེད་ཀྱི་ལུས་རྣམས་སྟོན་ཏེ། ལུས་སོ་སོ་ལ་ཡང་དེ་སྙེད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འཁོར་ལོ་འདིའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཤིན་ཏུ་ཤས་ཆེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་བསམ་པའི་སྟོབས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷག་པའི་བསམ་པའི་སྟོབས་ནི་སའི་ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །གཟུངས་ཀྱི་སྟོབས་ནི་ཆོས་མི་བརྗེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་ནི་རྟག་ཏུ་རྣམ་པར་གཡེང་བ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དག་པའི་འབྱོར་པའི་སྟོབས་ནི་མཐའ་ཡས་ཤིང་མུར་ཐུག་པ་མེད་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ལ་མཁས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དབང་གི་སྟོབས་ནི་ཡིད་ལ་རེ་བ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་འཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྤོབས་པའི་སྟོབས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ལ་མཁས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །སྨོན་ལམ་གྱི་སྟོབས་ནི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ལ་སྦྱོར་བ་མི་གཏོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྟོབས་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པའི་སྤྱོད་པ་མི་གཏོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །བྱམས་པ་ཆེན་པོའི་སྟོབས་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བསྐྱབ་པ་ལ་མཆོག་ཏུ་སྦྱོར་བ་མི་གཏོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་སྟོབས་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་སེལ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྟོབས་ནི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཉིད་མངོན་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བྱིན་གྱིས་བརླབས་


DTG109_Page_0509
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་སྟོབས་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པར་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པ་མདོ་སྡེར་བསྟན་པ་ནི་སྟོབས་རྣམས་སོ། །དེ་ལྟར་ས་དགུ་པ་ལ་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་དག་བྱས་ནས། ས་བཅུ་པ་ལ་ཤེས་བྱ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་སྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་པས་སེམས་བསྐྱེད་པ་བཅུ་བཞི་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་དྲི་ཟའི་གླུ་སྙན་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། མི་ཟད་པའི་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བཞི་རྣམས་ཀྱིས་གདུལ་བྱ་འདུན་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་བསྟན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ས་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་ཡང་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་ས་འདིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་ལ་རྒྱལ་ཚབ་ཉིད་དུ་དབང་བསྐུར་བར་བྱ་བ་དེའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་ནོ། །མི་ཧ་བྲན་པ་ལ་སྟེ་གྷ་ཉའོ། །མིང་ལ་གྷ་ཉིད་དོ། །སྤྲིན་ཆེན་པོ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་པའི་དགེ་བའི་ལོ་ཏོག་མངོན་པར་འཕེལ་བའི་དོན་དུ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆར་པ་འབེབས་སོ་ཞེས་པས་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་ནོ། །སྤྲིན་དང་ཆོས་མཐུན་པ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་ལས་ནི་ས་འདིར་ཐོབ་པའི་ཆོས་ཀྱི་ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་རྟེན་ལ་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྡུལ་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱེད་པ་ལས་ནི་ཆོས་དེས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པའི་རྡུལ་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །འཕེལ་བར་བྱེད་པ་ལས་ནི་དགའ་ལྡན་གྱི་གནས་ན་བཞུགས་པ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་གྱིས་སེམས་ཅན་གོང་དུ་སྒྲོལ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སྤྲིན་གྱི་ཆར་པས་ལོ་ཏོག་འཕེལ་བར་བྱེད་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ནི་འཕགས་པ་ས་བཅུ་པ་ལ་སོགས་པའི་མདོ་སྡེར་བསྟན་པའི་རིམ་པས་དེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྲངས་མེད་པ་འབུམ་ཕྲག་བཅུ་ཇི་སྙེད་པའི་མཐར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་སུ་མངོན་པར་དབང་བསྐུར་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་འགྱུར་ཏེ། གང་མངོན་དུ་གྱུར་མ་ཐག་ལ་སྟོང་གསུམ་གྱི་མཐར་ཐུག་པ་འབུམ་ཕྲག་བཅུ་ཚང་བའི་ཚད་ཀྱི་རིན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོའི་པདྨ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཆོག་དང་ལྡན་པའི་རིན་པོ་ཆེ་ལས་བསྐྲུན་པ་སྟོང་གསུམ་འབུམ་ཕྲག་བཅུ་ཚང་བའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་ཇི་སྙེད་པ་དང་ལྡན་པའི་རིན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོའི་པདྨའི་འཁོར་ཅན་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེའི་ལུས་ཀྱང་དེ་དང་འཚམ་པར་གནས་སོ། །དེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ཐོབ་པ་ལས་པདྨ་དེ་ལ་འདུག་པར་ཀུན་དུ་སྣང་ངོ༌། །ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་


DTG109_Page_0510
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྟེན་གྱི་ཁམས་ནས་འདུས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལ་བསྐོར་ནས་བལྟ་ཞིང་པདྨའི་འཁོར་དེ་རྣམས་ལ་གནས་སོ། །དེའི་ཚེ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་གཡོ་བར་གྱུར་ཏོ། །ངན་སོང་ཐམས་ཅད་རྒྱུན་ཆད་པ་དང༌། སྤྱོད་པ་མཐུན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་འདུ་བ་དང༌། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལྷ་དང་མིའི་སིལ་སྙན་དང་གླུ་དང་རོལ་མོའི་སྒྲ་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བདེ་བ་སྐྱེ་བ་དང༌། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ལ་མཆོད་པ་དང་རིམ་གྲོ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་འཇུག་པ་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱིས་ཀྱང་རྣམ་པར་རིག་པར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེའི་ཞབས་ཀྱི་མཐིལ་དག་ལས་འོད་ཟེར་གྲངས་མེད་པ་འབུམ་ཕྲག་བཅུ་བྱུང་ནས་ཕྱོགས་བཅུ་རྣམས་སུ་མནར་མེད་པའི་མཐར་ཐུག་པའི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་པ་རྣམས་སྣང་བ་སྔོན་མ་ཅན་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཞི་བར་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་པུས་མོ་གཉིས་ནས་དུད་འགྲོ་རྣམས་སོ། །ལྟེ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་ནས་ཡི་དགས་རྣམས་སོ། །རྩི་བ་ལོགས་དག་ནས་མི་རྣམས་སོ། །ཕྱག་དག་ནས་ལྷ་དང་ལྷ་མ་ཡིན་རྣམས་སོ། །ཕྲག་པ་དག་ནས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་རྣམས་ཏེ། ཆོས་སྣང་བའི་སྒོ་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པའོ། །རྒྱབ་དང་མགྲིན་པ་ལས་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཏེ་ཞི་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྒོའི་ཚུལ་ལོ། །ཞལ་གྱི་སྒོ་ནས་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་བཟུང་སྟེ་ཇི་སྲིད་ས་དགུ་པ་རྗེས་སུ་ཐོབ་པའི་བར་གྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཏེ། ཤེས་རབ་དང་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་ཚུལ་ཡང་ངོ༌། །སྨིན་མཚམས་ཀྱི་མཛོད་སྤུ་ནས་བདུད་ཀྱི་གནས་ཐམས་ཅད་མོག་མོག་པོར་བྱས་ནས་དབང་བསྐུར་བའི་ས་ཐོབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ལུས་ལ་ནུབ་པར་འགྲོའོ། །སྟེང་དུ་ཡན་ལག་དམ་པ་ལས་སྟོང་གསུམ་གྲངས་མེད་པ་འབུམ་ཕྲག་བཅུ་ཚང་བའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་དང་མཉམ་པའི་འོད་ཟེར་རྣམས་ཀྱིས་ཕྱོགས་བཅུ་རྣམས་སུ་ནམ་མཁའི་ཁམས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་རྣམས་སྣང་བར་བྱེད་དོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ལ་ལན་བཅུར་བསྐོར་བ་བྱས་ནས། སྟེང་གི་བར་སྣང་ལ་འོད་ཟེར་གྱི་དྲ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཆེན་པོ་རྣམས་བྱས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་མཆོད་པ་དང་རིམ་གྲོར་བྱ་བ་འཇུག་པར་བྱེད་དོ། །


DTG109_Page_0511
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཕྱོགས་བཅུ་རྣམས་ན་མ་ལུས་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ནང་དུ་གཏོགས་པའི་མེ་ཏོག་ལ་སོགས་བ་དང༌། གདུགས་དང་ན་བཟའ་དང་རིན་པོ་ཆེའི་རྒྱན་ལ་སོགས་པར་གདགས་པ་ཇི་སྙེད་པ་དེ་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པ་བཀོད་པ་སྣ་ཚོགས་པ་རིན་པོ་ཆེ་ལ་སོགས་པའི་ཆར་རྣམས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རེ་རེའི་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་སྤྲིན་ཆེན་པོ་རྣམས་བཞིན་དུ་ཆར་འབབ་པོ། །མཆོད་པ་དེ་རྣམས་སེམས་ཅན་གང་རྣམས་ཀྱིས་ཤེས་པ་དེ་རྣམས་ཐམས་ཅད་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ངེས་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་རྗེས་སུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་རྣམས་ཀྱི་ཞབས་ཀྱི་འོག་གི་མཐིལ་རྣམས་སུ་ནུབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཕྱོགས་བཅུ་མཐའ་ཡས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རབ་འབྱམས་དེ་རྣམས་ནས་ཀྱང་ས་དགུ་པ་ཇི་སྲིད་པ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གྲངས་མེད་པ་རྣམས་ལྷགས་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལ་ཡང་དག་པར་མཆོད་པ་དེ་བལྟ་ཞིང་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྟོང་ཕྲག་བཅུ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེའི་ཡང་ཐུགས་ཀ་ན་གནས་པའི་མཚན་དཔལ་གྱི་བེ་འུ་དང་རྡོ་རྗེ་དང་བཀྲ་ཤིས་ལས། བདུད་ཀྱི་དགྲ་ཐམས་ཅད་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་འོད་ཟེར་ཆེན་པོ་འོད་ཟེར་གྲངས་མེད་པ་འབུམ་ཕྲག་བཅུའི་འཁོར་ཅན་སྤྲོས་ནས་ཕྱོགས་བཅུ་རྣམས་སྣང་བར་བྱས་ཤིང་ཆོ་འཕྲུལ་མུ་མེད་པ་རྣམས་ཡང་དག་པར་བསྟན་ཏེ། སླར་ལོག་ནས་དཔལ་གྱི་བེའུ་དང་རྡོ་རྗེ་དང་བཀྲ་ཤིས་ཁོ་ན་ལ་ནུབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེའི་མཐུ་སྟོང་འགྱུར་ལས་ལྷག་པར་མངོན་པར་འཕེལ་ལོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་རྣམས་ཀྱི་སྨིན་མཚམས་ཀྱི་མཛོད་སྤུ་རྣམས་ནས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་མངོན་པར་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་འོད་ཟེར་གྲངས་མེད་པའི་འཁོར་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རབ་འབྱམས་མཐའ་མེད་པ་རྣམས་སྣང་བར་བྱས་ནས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པ་རྣམས་ཡང་དག་པར་བསྟན་ཞིང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གྲངས་མེད་པ་རྣམས་བསྐུལ་ཏེ། ཕྱིར་ལོག་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེའི་ཡན་ལག་མཆོག་ལ་ནུབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་འཁོར་གྱི་འོད་ཟེར་རྣམས་ནི་འཁོར་གྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱི་བོར་ནུབ་པར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ཡང་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡུལ་ལ། ཡེ་


DTG109_Page_0512
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཤེས་ཆེན་པོའི་དབང་གིས་དབང་བསྐུར་བཞེས་བརྗོད་དོ། །རྣམ་པར་ཐར་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་འཐོབ་པོ། །རང་གི་སྨོན་ལམ་གྱི་སྟོབས་བསྐྱེད་པས་ཀྱང་ལུས་སྣ་ཚོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་ཕྱོགས་བཅུ་རྣམས་སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་པ་རྣམས་ན་རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་ཇི་སྙེད་པ་དེ་སྙེད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བཀང་ནས། དགེ་བ་བདུད་རྩིའི་རྒྱུན་གྱི་ཆར་གྱིས་བསམ་པ་ཇི་ལྟ་བར་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ཅན་གྱི་མི་ཤེས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་རྡུལ་དང་མེ་ལྕེ་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་ས་འདི་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་སྙེད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམས་སུ་ཡང་དགའ་ལྡན་གྱི་ཕོ་བྲང་དུ་བཞུགས་པ་ནས་བཟུང་ནས་ཇི་སྲིད་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་བར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཛད་པ་ཐམས་ཅད་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་བསམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་དང་གདུལ་བྱ་ཇི་ལྟ་བ་རྣམས་ལ་བྱིན་གྱིས་རློབ་པོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དབང་དེ་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་ཞིང་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཆེན་པོ་ཅན་དེ་འདོད་ན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ནི་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཉིད་དུ་བྱིན་གྱིས་རློབ་པོ། །ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཉིད་དུའོ། །དོག་པ་ནི་ཡངས་པ་ཉིད་དུའོ། །ཡངས་པ་ནི་དོག་པ་ཉིད་དུ་ཡང་ངོ༌། །རྡུལ་ཕྲ་རབ་གཅིག་ཏུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་པ་རྣམས་བྱིན་གྱིས་རློབ་སྟེ། རྡུལ་ཕྲ་རབ་དེ་ཡང་འཕེལ་བ་མེད་ལ་བྱ་བ་དེ་རྣམས་ཀྱང་ཀུན་དུ་སྟོན་ཏོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཅིག་ཏུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་པའི་བཀོད་པ་དང༌། དེ་ན་གང་སེམས་ཅན་ཡོད་པ་རྣམས་ཀྱང་ཀུན་དུ་སྟོན་ཏོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཅིག་གི་བཀོད་པ་དང་དེར་སེམས་ཅན་གང་ཡོད་པ་རྣམས་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་པ་རྣམས་སུའོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་པར་གནས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་སྐྲའི་ཁྱོན་གཅིག་ཏུ་སྟེ། དེ་རྣམས་ལ་གནོད་པ་ཡང་མེད་དོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡུལ་གྱི་བཀོད་པ་གྲངས་མེད་པ་ཡང་སྐྲའི་ཁྱོན་གཅིག་ཏུའོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་པ་རྣམས་ན་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཇི་སྙེད་པ་དེ་སྙེད་ཀྱི་ལུས་རྣམས་སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་སྤྲུལ་པར་བྱེད་དོ། །ལུས་རེ་རེ་ལ་ཡང་དེ་སྙེད་ཀྱི་ལག་པ་རྣམས་དང་དེ་སྙེད་ཀྱི་མགོ་བོ་སོ་སོ་ལ་དེ་སྙེད་ཀྱི་ལྕེ་རྣམས་ཀྱང་སྟོན་པར་


DTG109_Page_0513
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱེད་དོ། །ལག་པ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཕྱོགས་བཅུ་རྣམས་སུ་བདེ་བ་ཅན་དང་པདྨ་ཅན་དང་འོད་ཟེར་ཅན་ལ་སོགས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དཔག་ཏུ་མེད་པ་རྣམས་སུ་སངས་རྒྱས་མཆོད་པ་ལ་རབ་ཏུ་སྦྱོར་རོ། །ལག་པ་རེ་རེས་ཀྱང་གངྒཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་དང་མཉམ་པ་ཉིད་མེ་ཏོག་གི་ཕུར་མ་རྣམས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་རྣམས་ལ་འཐོར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་དྲི་ལ་སོགས་པ་ནས་ཇི་སྲིད་ན་བཟའ་དང་གདུགས་དང་རིན་པོ་ཆེ་ལ་སོགས་པའི་བཀོད་པའི་བར་དུ་ཡང་ངོ༌། །ལྕེ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་དེ་རྣམས་ཀྱི་བསྔགས་པ་བརྗོད་པ་དང་གསོལ་བ་འདེབས་པ་ཡང་བྱེད་དེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཇི་ལྟར་འོས་པར་ཆོས་བསྟན་དུ་གསོལ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། གང་ཡང་སེམས་ཅན་གྱི་བྱ་བ་རྫོགས་པ་ལྟ་བུ། ཐབས་ཀྱིས་གདུལ་བྱ་རྣམས་བརྩོན་པར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟོན་པར་བཞེད་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་བབ་པ་མེད་པ་དེ་རྣམས་ལ། འགྲོ་བ་མ་ལུས་པ་ལ་དགེ་བ་བསྐྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཕན་པའི་ཆེད་དང་མངོན་པར་མཐོ་བ་དང་ངེས་པར་ལེགས་པའི་འབྲས་བུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་བདེ་བའི་ཆེད་དུ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་དང་མཉམ་པའི་བསྐལ་པར་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་བཞུགས་སུ་གསོལ་ཞེས་བསྙེན་བཀུར་བྱས་ཤིང་ཕྱག་འཚལ་ནས་གསོལ་བ་འདེབས་པར་བྱེད་དོ། །སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་ཕྱོགས་བཅུ་ཁྱབ་པར་འགྲོ་སྟེ་མངོན་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་པར་བཀོད་པ་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་བཀོད་པ་ཇི་སྲིད་པ་རྣམས་བྱིན་གྱིས་རློབ་པོ། །དུས་གསུམ་གྱི་ལུས་ཚད་མེད་པ་ཉིད་དང༌། རང་གི་ལུས་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཚད་མེད་པ་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་བཀོད་པ་གྲངས་མེད་པ་རྣམས་དང༌། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འཇིག་པ་དང་ཆགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ངོ༌། །རླུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བ་སྤུའི་ཁུང་བུ་གཅིག་ནས་འབྱིན་ཏེ་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་གནོད་པ་ཡང་མེད་དོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པའི་ཆུའི་ཕུང་པོ་གཅིག་ཏུ་བྱིན་གྱིས་རློབ་པ་དང༌། དེར་ཡང་པདྨ་ཆེན་པོ་དང་པདྨ་དེའི་འོད་ཀྱི་བཀོད་པས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཐའ་ཡས་པར་ཁྱབ་པར་བྱེད་དོ། །དེར་ཡང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཤིང་ཆེན་པོ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཆོག་དང་ལྡན་པའི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་ཡང་ངོ༌། །རང་གི་ལུས་


DTG109_Page_0514
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལ་ཡང་ཕྱོགས་བཅུ་རྣམས་ཀྱི་ནོར་བུ་དང་གླེག་དང་ཟླ་བའི་འོད་ནས་ཇི་སྲིད་འོད་དང་སྣང་བའི་བཀོད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བར་དུ་བྱིན་གྱིས་རློབ་པོ། །ཁའི་དབུགས་ཀྱིས་ཕྱོགས་རེ་རེ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཐའ་ཡས་པ་གཡོ་པར་བྱེད་དེ། སེམས་ཅན་རྣམས་སྐྲག་པར་ཡང་མི་བྱེད་དོ། །ཕྱོགས་བཅུའི་རླུང་གིས་འཇིག་པ་དང་ཆུས་འཇིག་པ་དང་མེས་འཇིག་པར་ཡང་བྱིན་གྱིས་རློབ་པོ། །རང་གི་ལུས་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུར་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ལ་རང་གི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུའོ་ཞེས་པ་འདི་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་མཐའ་ཡས་པ་ཚད་མེད་པ་གྲངས་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་རྫུ་འཕྲུལ་དང་མངོན་པར་ཤེས་པའི་རྣམ་པར་རོལ་པ་རྣམས་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །འདིའི་ཡང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཇི་སྲིད་དུ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བར་ལ་གཞུག་པའི་ཆེད་དུ་གནས་པ་ནི། ས་དགུ་པ་ཇི་སྲིད་པ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་དེ་ལས་གཞན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་རྣམས་ཀྱིས་མི་འཕྲོགས་སོ། །གང་གི་ཕྱིར་འདིའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཤས་ཆེ་བས་སོ། །དེ་ཡང་ཕལ་ཆེར་གནས་གཙང་མའི་ལྷའི་རྒྱལ་པོར་འགྱུར་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟོན་པ་ལ་བྱད་བ་དང་གཙོ་བོ་ཡིན་ཞིང་འདོད་ན་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་སྟེ། གང་ལས་སྐད་ཅིག་གཅིག་གིས་ཕྱོགས་བཅུའི་གྲངས་མེད་པ་ལས་འདས་པའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཇི་སྙེད་པ་དེ་སྙེད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་འཐོབ་པོ། །དེ་སྙེད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་རྣམས་མཐོང་ངོ༌། །དེ་རྣམས་ཀྱི་བྱིན་རླབས་ཀྱང་ཤེས་སོ། །དེ་སྙེད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཡོ་ཞིང་སྣང་བར་བྱེད་དོ། །དེ་སྙེད་ཀྱི་ལུས་སྟོན་ཞིང༌། ཞིང་རྣམས་སུ་འགྲོའོ། །དེ་སྙེད་ཀྱི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་སྙེད་ཀྱི་བསྐལ་པར་གནས་ཤིང་སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་ཕྱི་མའི་མཐར་འཇུག་གོ །དེ་སྙེད་ཀྱི་ཆོས་སྒོ་རྣམས་རྣམ་པར་འབྱེད་དོ། །དེ་སྙེད་ཀྱི་ལུས་སྟོན་ཞིང༌། ལུས་དང་ལུས་ལ་ཡང་དེ་སྙེད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འཁོར་རོ། །ལུས་ཀྱི་བ་སྤུའི་བུ་ག་རེ་རེར་ཡང་གྲངས་ལས་འདས་པའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རེ་རེ་ལ་འཁོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཚད་མེད་པ་ཅན་རྣམས་སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་ལ་རྣམ་པ་གཞན་


DTG109_Page_0515
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང་གཞན་ཡང་སྟོན་པར་བྱེད་དེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་དཔྱོད་པ་མེད་པ་ཁོ་ནར་རོ། །དེ་ལས་གཞན་ལྷ་དང་མི་ལ་སོགས་པ་འགྲོ་བ་ལྔའི་དབྱེ་བ་ཐ་དད་པ་ཡང་འཁོར་བར་ཐ་དད་པ་མེད་པར་ཏེ། བརྒྱ་བྱིན་དང་ཚངས་པ་དང་འཇིག་རྟེན་སྐྱོད་བ་ལ་སོགས་པ་དང་ཉན་ཐོས་ངང་རང་སངས་རྒྱས་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་འདུལ་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་འབད་པ་མེད་པ་ཁོ་ནར། བརྒྱ་བྱིན་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་སུ་བྱས་ནས་ཆོས་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ལ་མོས་པ་ནི་ཇི་སྐད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་བར་མར་མཐར་ཐུག་པར་འགྲོ་བའི་ས་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡོན་ཏན་ངེས་པར་བསྟན་པར་གསུངས་པ། སྒྱུ་མ་དང་སྨིག་རྒྱུ་དང་ཆུ་ཟླ་དང་རྨི་ལམ་དང་མིག་ཡོར་དང་སྒྲ་བརྙན་དང་གཟུགས་བརྙན་དང་སྦྲུལ་པ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ལ་ལྷག་པར་མོས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཤེས་སོ། །འདིར་དཔེ་བརྒྱད་ཀྱིས་མཚན་ཉིད་བརྒྱད་རྣམས་གསལ་བར་བྱས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ་སྟོང་པ་ཉིད་དང་མཚན་མ་མེད་པ་དང་སྨོན་པ་མེད་པ་དང་རང་བཞིན་མེད་པ་དང་སྣང་བརྙན་དང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་དང་ཀུན་བརྟགས་དང༌། གཞན་གྱི་དབང་གི་མཚན་ཉིད་རྣམས་སོ། །དེ་ལྟར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་དར་གྱི་ཡོལ་བས་བར་དུ་ཆོད་པ་ཙམ་དུ་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པའི་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་འདིའི་ཡོངས་སུ་དག་པ་རྣམས་ཏེ། ཅིག་ཅར་གདུལ་བྱ་རྣམས་ཀྱི་བསམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རང་གི་ལུས་ཡང་དག་པར་སྟོན་པ་དང༌། སྐྱིལ་ཀྲུང་གཅིག་གིས་ཞིང་ཐམས་ཅད་ཁྱབ་པ་དང༌། རང་གི་ལུས་ཀྱི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་རེ་རེ་ལ་ཡང་ཞིང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་དང་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པ་དང་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་འཇིག་པ་དང་འཆགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་དག་པར་སྟོན་ཞིང༌། རྡུལ་ཕྲ་རབ་དེ་རྣམས་ཆེར་སོང་བ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་དེ་རྣམས་ཆུང་བ་ཉིད་དམ་འདྲེས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་རྣམས་དང་དེར་དེ་ལྟར་ཕན་ཚུན་དོག་པ་མེད་པ་ཁོ་ནར་བཞུགས་པ་ནི་གཞན་དུ་ཞིང་ཡངས་པ་རྣམས་སུ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྐུའི་ལས་རྣམས་དང༌། གསུང་གཅིག་གིས་གདུལ་བྱ་རྣམས་ཀྱི་བསམ་པ་ཇི་ལྟ་བར་ཆོས་བསྟན་པ་ཐོས་པར་བྱེད་པ་དང༌། དབྱངས་གཅིག་གིས་ཞིང་ཁམས་ཐམས་ཅད་ཁྱབ་པ་དང༌།


DTG109_Page_0516
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དབྱངས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་རེ་རེར་དབྱངས་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བའོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ངག་གི་ལས་རྣམས་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་གཅིག་གིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཚད་མེད་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཞེས་པ་འདི་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་ཡིད་ཀྱི་ཕྲིན་ལས་རྣམས་དང་མདོར་བསྡུ་ན། གོམ་པ་འདེགས་པ་དང་འཇོག་པའི་ལས་རྣམས་ཀྱང་ཇི་སྲིད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་དམ་པ་ཐོབ་པ་ས་ལེགས་པའི་བློ་གྲོས་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཤེས་པར་སླ་བ་མ་ཡིན་ན་གཞན་རྣམས་ཀྱིས་ལྟ་ཅི་སྨོས། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བར་མར་གསུངས་པ། རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བཅུ་པ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཁོ་ན་ཞེས་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ་ཤེས་སོ། །འཕགས་པ་བློ་གྲོས་རྒྱ་མཚོའི་མདོར་ཡང༌། ས་བཅུ་པ་ལས་ཕ་རོལ་གྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཁོ་ནར་བརྗོད་པར་བྱའོ་ཞེས་སོ། །དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཛད་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སོ་སོར་ཉེ་བར་གནས་ཀྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྟོགས་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འཕགས་པ་བྱམས་པས་ཀྱང་གསུངས་པ། སྔོན་གྱི་འཕེན་པའི་དབང་ལས་དང༌། །རྣམ་རྟོག་ཐམས་ཅད་བྲལ་པའི་ཕྱིར། །དེ་ནི་ལུས་ཅན་སྨིན་ཆེད་དུ། །སླར་ཡང་འབད་པ་བྱེད་མ་ཡིན། །སྟོན་དང་གཟུགས་སྐུ་དག་དང་ནི། །སྤྱོད་དང་སྤྱོད་ལམ་གྱིས་ཀྱང་རུང༌། །གང་ཞིག་གང་གིས་ཇི་ལྟར་འདུལ། །དེ་འདིས་དེ་ལྟར་ཁོ་ནར་ཤེས། །དེ་ལྟར་ནམ་མཁའི་མཐའ་ཀླས་ཀྱི། །འགྲོ་ལ་རྟག་ཏུ་ལྷུན་གྲུབ་པར། །ཐོགས་མེད་བློ་ལྡན་དེ་ཡིས་ནི། །སེམས་ཅན་དོན་ནི་ཡང་དག་འཇུག །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྟོགས་པ་འདི། །ཐོབ་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་རྣམས་དང༌། །སེམས་ཅན་ཡང་དག་སྒྲོལ་བ་ལ། །འཇིག་རྟེན་རྣམས་ན་མཉམ་པ་ཉིད། །འོན་ཀྱང་ས་གཞི་རྡུལ་ཕྲན་དང༌། །རྒྱ་མཚོ་བ་ལང་རྨིག་རྗེས་ཀྱི། །ཁྱད་པར་གང་ཡིན་སངས་རྒྱས་དང༌།། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཁྱད་དེ་ཡིན། །ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་འདིའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་མདོར་བསྡུས་པ་བསྟན་པ་སྟེ། རྒྱས་པར་ནི་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་འབུམ་ཕྲག་དུ་མས་ཀྱང་མཐར་ཐུག་པ་མེད་པའི་རྣམ་པས་བལྟ་བར་བྱའོ། །ཇི་སྐད་དུ་གསུངས་པ། ཀྱེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་དེ་ལྟར་རེ་ཞིག་ས་ཆོས་


DTG109_Page_0517
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀྱི་སྤྲིན་འདི་ཁོ་ན་བསྐལ་པ་ཚད་མེད་པར་བསྟན་ཀྱང་ཕྱོགས་ཙམ་ཞིག་བསྟན་པར་ཟད་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ས་ལྟ་ཅི་སྨོས། ཀྱེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་དེ་གལ་ཏེ་ཕྱོགས་བཅུ་རྣམས་སུ་ཕྱོགས་རེ་རེར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མུ་མེད་པའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་དང་མཉམ་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྣམས་འདི་ལྟ་བུ་ཐོབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་གང་བར་གྱུར་ཀྱང༌། དེ་རྣམས་ཀྱིས་བསྐལ་པ་མཐའ་ཡས་པར་བསྒྲུབས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་མངོན་པར་བསྒྲུབས་པས་ནི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་སྐད་ཅིག་གཅིག་ལས་བྱུང་བའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡུལ་གྱི་ཡང་ཇི་སྐད་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲི་འབུམ་གྱི་ཆ་དང་གྲངས་དང༌། རྒྱུའི་བར་དུ་ཡང་མི་བཟོད་དོ་ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་ས་བཅུ་པ་འདི་ཁོ་ནའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་བཅོ་ལྔ་པ་ལ་སོགས་པ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དྲུག་རྣམས་མངོན་པར་སྒྲུབ་པོ། །དེ་ལ་སེམས་བསྐྱེད་པ་བཅོ་ལྔ་པ་མངོན་པར་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ལྟ་བུ་སྟེ། མཐུ་ཐོགས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཞན་གྱི་དོན་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྐད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་མར་གསུངས་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་བསྐྱེད་པ་གཅིག་གིས་ཕྱོགས་བཅུ་རྣམས་སུ་མཐའ་ཡས་ཤིང་མུ་མེད་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམས་སུ་འགྲོའོ། །སྟོང་གསུམ་གྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཆུའི་ཕུང་པོ་གང་དེ་ཐམས་ཅད་སྐྲའི་རྩེ་མོའི་མཐའ་བརྒྱར་གཤགས་པའི་ཆས་འཕེན་པར་བྱེད་ལ་དེ་ལ་བརྟེན་པའི་སྲོག་ཆགས་རྣམས་ལ་གནོད་པ་མེད་དོ། །སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བསྐལ་པར་བསྲེགས་པའི་མེ་འབར་བ་ཁའི་དབུགས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱེད་དོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ཁྱབ་པའི་རླུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་རྣམ་པར་བསྐྱོད་པ་ཆེན་པོ་སོར་མོའི་ཚིགས་ཀྱི་རྩེ་མོ་གཅིག་གིས་གནོན་པར་བྱེད་དོ། །ནམ་མཁའི་ཁམས་སྐྱིལ་མོ་ཀྲུང་གཅིག་གིས་ཁྱབ་པར་བྱེད་དོ། །རི་རབ་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པའི་རི་བོ་རྣམས་སྐྲ་ཉག་མ་གཅིག་གིས་བཅིངས་ཏེ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དཔག་ཏུ་མེད་པར་འཕེན་པར་བྱེད་དོ། །ཕྱོགས་བཅུ་རྣམས་སུ་སོ་སོར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཐམས་ཅད་དུ་


DTG109_Page_0518
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ལྷའི་མིག་གིས་བལྟའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་བསྟན་པ་ཡང་ལྷའི་རྣ་བས་ཉན་ནོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སེམས་དང་སྤྱོད་པ་རྣམས་ཤེས་སོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་ཡང་སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་ནོ། །ཟག་པ་ཟད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མངོན་པར་ཤེས་པ་མངོན་པར་སྒྲུབ་ལ། ཡང་དག་པའི་མཐའ་སྔོན་དུ་བྱེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ། །རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པ་ལ་སོགས་པའི་མཐུ་འདི་འདྲ་བ་ཡང་དད་པར་དཀའ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། བསམ་གཏན་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡང་དག་པར་སྟོན་པ་ཁྱབ་བདག་ཉིད་འདི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་འདི་ནི་སྟོན་པ་མི་ཟད་པ་ཡང་ངོ༌། །དེ་ལ་དོན་ལ་རྟོན་གྱི་ལེགས་པར་སྦྱར་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་འབྲུ་ལ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཆོས་ནི་རིགས་པ་སྟེ། དེ་ལ་རྟོན་གྱི་གནས་བརྟན་ལ་སོགས་པའི་གང་ཟག་ལ་མ་ཡིན་པ་དང༌། བསྒོམ་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། དེ་ལ་རྟོན་གྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཐོས་པ་དང་བསམ་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་དག་ལ་མ་ཡིན་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་ཚད་མ་མཆོག་སྟེ། དེས་ན་ངེས་པའི་དོན་གྱི་མདོ་སྡེ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་རྟོན་གྱི་དྲང་བའི་དོན་ལ་མ་ཡིན་པའོ་ཞེས་པ་རྟོན་པ་བཞི་རྣམས་སོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་བཅུ་དྲུག་ལ་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་དང་ལྡན་པ་ནི་བང་མཛོད་ལྟ་བུ་སྟེ། བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་མང་པོའི་མཛོད་དེ་གནས་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་བཅུ་བདུན་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་དང་ལྡན་པ་ནི་ལམ་པོ་ཆེ་ལྟ་བུ་སྟེ་འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཐམས་ཅད་གཤེགས་ཤིང་རྗེས་སུ་གཤེགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་བཅོ་བརྒྱད་པ་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་དང་ལྡན་པ་ནི་བཞོན་པ་ལྟ་བུ་སྟེ་དེ་ཟུང་དུ་འབྲེལ་པར་འགྲོ་བ་ཉིད་ཀྱིས་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གང་ཡང་རུང་བར་མི་ལྟུང་བར་བདེ་བླག་ཏུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་བཅུ་དགུ་པ་གཟུངས་དང་སྤོབས་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་བཀོད་མའི་ཆུ་ལྟ་བུ་སྟེ་ཆུ་འཛིན་ཞིང་མི་ཟད་པར་འབྱིན་པ་དང་ཆོས་མཐུན་པར་ཐོས་པ་དང་མ་ཐོས་པའི་ཆོས་དང་དོན་འཛིན་ཞིང་མི་ཟད་པར་སྟོན་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་ཉི་ཤུ་པ་ཆོས་ཀྱི་སྡོམ་དང་ལྡན་པ་ནི་ཀུན་དགའི་


DTG109_Page_0519
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྒྲ་ལྟ་བུ་སྟེ་ཐར་པ་འདོད་པའི་གདུལ་བྱ་རྣམས་ལ་སྙན་པར་སྒྲོགས་པའི་ཕྱིར། །ཇི་སྐད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་མར་གསུངས་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕྱོགས་བཅུ་སོ་སོར་དུས་རིང་པོར་མུན་པས་འཐོམས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་བར་རྣམས་ལུས་ཀྱི་འོད་ཀྱིས་སྣང་བར་བྱས་ནས་དེར་སྐྱེས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྒྲ་དང་ཆོས་ཀྱི་སྒྲ་དང་དགེ་འདུན་གྱི་སྒྲ་སྒྲོགས་པར་བྱེད་ཅིང༌། དེ་རྣམས་ཀྱང་ཡང་དག་པར་ལྟ་བ་ལ་སོ་སོར་བགྲོད་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་སོ། །དེ་ལ་ཆོས་ཀྱི་སྡོམ་རྣམས་ནི་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པ་དང༌། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་རྣམས་སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞི་བའོ་ཞེས་པ་སོ་སོར་རྟོགས་པ་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་མི་རྟག་པ་ནི་རྟག་ཏུ་མེད་པ་སྟེ། མེད་པའི་དོན་ནི་མི་རྟག་པའི་དོན་ཏོ། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སྐད་ཅིག་གིས་འཇིག་པའི་དོན་ཡང་མི་རྟག་པའི་དོན་ནོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ཞི་བ་ནི་ཞི་བའོ་ཞེས་པ་མདོར་བསྡུས་ཏེ་སའི་ཡོན་ཏན་རྣམ་པར་གཞག་པ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་གསུངས་པ། ཀྱེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་འདི་རྣམས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་བཅུ་རྣམས་ཏེ། མདོར་བསྡུས་ནས་བསྟན་པས་བསྟན་གྱི་རྒྱས་པར་ནི་བསྐལ་པ་མཐའ་ཡས་པར་སྟོན་པར་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་ལས་རྗེས་སུ་རྟོགས་པར་བྱའོ། །གང་འདས་པ་དང་མ་བྱོན་པ་དང་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱིས་གསུངས་པ་དང་གསུང་བར་འགྱུར་བ་དང་གསུངས་པ་དེ་རྣམས་ཀྱང་ཀྱེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་བཅུ་པོ་རྣམས་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་སོང་བ་རྣམས་སུ་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། རིམ་གྱིས་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སོ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ཡང་སྐད་ཅིག་གཅིག་ཁོ་ན་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྟོགས་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་ཐ་དད་ན་ཡང༌། མི་སྒྲིབ་པ་ཉིད་དུ་མཚུངས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། དེར་སོན་པའི་ནམ་མཁའ་ཐ་མི་དད་པ་དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་དང་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་ཐ་དང་ན་ཡང་དེར་སོན་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་གཅིག་ཁོ་ནར་ཤེས་པར་བྱ་ཞིང༌། དེ་ཡང་ཤེས་པའི་


DTG109_Page_0520
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྐད་ཅིག་གཅིག་ཁོ་ནས་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ཡང་སེམས་བསྐྱེད་པ་གཉིས་ཏེ་ཡེ་ཤེས་ལྔའི་བདག་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་པ་བགྲོད་པ་གཅིག་པའི་ལམ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། བླ་ན་མེད་པའི་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པས་ན་ས་དེ་པ་རྣམས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོའི་སེམས་དེའི་བདག་ཉིད་དུ་སྦྱོར་བ་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་དང་བྱ་བ་དང་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་བགྲོད་པ་གཅིག་པའི་ལམ་མོ། །དེ་དང་ལྡན་པ་ནི་ཆུའི་རྒྱུན་ལྟ་བུ་སྟེ་རང་གི་ངང་གིས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །བགྲོད་པ་གཅིག་པའི་ལམ་ནི་འདྲེས་པ་དང་ཉེ་བར་འདྲེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་མི་གཡོ་བ་ནས་བཟུང་ནས་ཏེ་འོན་ཀྱང་འདི་ནི་བླ་ན་མེད་པའོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་པ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་ལྡན་པའི་སྤྲིན་ལྟ་བུ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་བྱ་བ་རྣམས་དེ་ལས་འཇུག་པའི་ཕྱིར། སྤྲིན་ལས་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྣམས་བཞིན་དུའོ། །ཐབས་ལ་མཁས་པ་མི་ཟད་པ་ཡང་དགའ་ལྡན་གྱི་གནས་ན་བཞུགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཀུན་དུ་སྟོན་པ་ནི་ཐབས་ལ་མཁས་པའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་བསྟན་བཅོས་ཀྱང༌། །རྣམ་ཀུན་མངོན་རྫོགས་རྟོགས་པ་སྟེ། །འདི་ནི་ཐབས་མཁས་བཅས་པ་ཡིན། །ཞེས་སོ། །སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་ཀྱང་གསུངས་པ། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་རབ་ཏུ་བསྐོར་བའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པ་དང་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་ཕྲིན་ལས་ཅན་ཏེ། འཛམ་བུའི་གླིང་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱར་ཅིག་ཅར་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་རབ་ཏུ་བསྐོར་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སོ། །ཐབས་ལ་མཁས་པ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དང་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དག་གམ། དེ་ལས་སྐྱེས་པའི་ལས་ལ་མཁས་པའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དགའ་ལྡན་དུ་བཞུགས་པ་ཀུན་དུ་སྟོན་གྱི་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་རྣམས་སུ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། མི་ཁོམ་པ་ནས་འདིར་འོངས་པ་བདག་ཅག་གི་རྒྱུ་མཚན་དུ་ནི་མ་ཡིན་པ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་རིམ་གྲོ་མང་དུ་མི་བྱེད་པ་ཡོངས་སུ་སྤོང་བའི་དོན་དུའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་དུ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། ནུས་པ་ཡོད་ཀྱང་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་སྐྱེ་བ་སྤངས་ནས་སེམས་ཅན་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བས་དགའ་ལྡན་དུ་སྐྱེས་སོ་ཞེས་རིམ་གྲོ་མང་དུ་ལྷག་པར་བསྐྱེད་པའི་དོན་དུའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་


DTG109_Page_0521
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མི་རྣམས་སུ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། ལྷའི་བདེ་བ་སྤངས་ནས་བདག་ཅག་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བས་མིར་བྱོན་ནོ་ཞེས་རིམ་གྲོ་མང་དུ་ལྷག་པར་བསྐྱེད་པའི་དོན་དུའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་མངལ་དུ་གནས་པ་སྟོན་ཞེ་ན། རིགས་མཐུན་པ་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་པའི་དོན་དུའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་རང་ཉིད་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་བསྟན་གྱི། སངས་རྒྱས་གཞན་གྱི་ཉེ་བར་བསྟན་པ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། །སྐྱེས་བུའི་བྱེད་པ་ལ་སྦྱོར་བའི་དོན་དུ་སྟེ། གཞན་ལ་རག་ལས་པས་མི་འགྲུབ་ཅེས་པའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་གནས་པས་གནས་ཤེ་ན། དེ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པར་གསལ་བར་བྱ་བའི་དོན་དུའོ། །ཅིའི་དོན་དུ་གཞན་གྱི་དོན་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་ཉི་མ་བདུན་དུ་འདས་པར་མཛད་ཅེ་ན། བདག་ཉིད་ཆོས་ཀྱི་ཀུན་དགའ་དགྱེས་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་གསལ་བར་བྱ་བའི་དོན་དུའོ། །དེ་ཡང་ཅིའི་དོན་དུ་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་རྣམས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགའ་བ་དང་གུས་པ་ཡང་དག་པར་འཕེལ་བའི་དོན་དུ་སྟེ། ད་ལྟར་གྱུར་ཀྱང་དེ་འདྲ་བའི་དགྱེས་པ་སྤངས་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བས་ཆོས་སྟོན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་པའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཅང་མི་གསུང་བར་གྱུར་ཅེ་ན། ཡོངས་སུ་སྐོམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་གསོལ་བ་བཏབ་པས་ཆོས་ལ་གུས་པར་བྱ་བའི་དོན་དུའོ། །དེ་ལས་ཚངས་པ་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གསོལ་བ་བཏབ་པའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་འགའ་ཞིག་ཏུ་གསོལ་བ་མ་བཏབ་པ་ཁོ་ནར་སྟོན་པར་རྩོམ་ཞེ་ན། གཞན་དུ་ན་ཅི་སྟོན་པར་བཞེད་པའམ་ཞེས་འདིའི་སྟོན་པར་བཞེད་པ་ཉིད་མི་ཤེས་པས་སོ། །ཅིས་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་བསྟན་པའི་ཆེད་དུ་བྱིན་གྱིས་རློབ་པར་བྱེད་ཅེ་ན། དེའི་རིགས་རྣམས་སྤྲོ་བ་ཡང་དག་པར་འཕེལ་བའི་དོན་དུའོ། །བྱིན་གྱིས་རློབ་པ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། སྐུའི་ཕྱག་གིས་རེག་པ་ལས་སོགས་པའོ། །ཁ་ཅིག་ཏུ་ནི་གསུང་གིས་སོ། །ཁ་ཅིག་ཏུ་ནི་ཐུགས་ཀྱིས་སོ། །ཁ་ཅིག་ཏུ་ནི་གསུམ་ཀས་ཀྱང་ངོ༌། །ཅིའི་དོན་དུ་འོད་ཟེར་དང་བཅས་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་དང་གསོལ་བ་འདེབས་པ་སྟོན་པར་བྱེད་ཅེ་ན། ལས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱི་དོན་དུ་སྟེ། འོད་ཟེར་དེ་ནི་ལས་བརྒྱད་དང་ལུས་


DTG109_Page_0522
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཉིས་ཅན་ནོ། །དེ་ལ་ཡང་དག་པར་སད་པར་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ནི། གང་དེས་རེག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་བདག་ཉིད་ཀྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པས་སྐྱེས་པའི་སྟོབས་སྣང་བར་བྱེད་པའོ། །སྡུད་པ་དང་འགྱེད་པའི་ལས་ནི་གྲངས་མེད་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སུ་བཀྱེ་ནས་འོད་འདོམ་གང་ཙམ་དུ་བསྡུས་པའོ། །རྒྱུ་ཉིད་ཀྱི་ལས་ནི་གྲངས་མེད་པའི་འོད་ཟེར་གྱི་འཁོར་གྱི་རྒྱུ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །སྟོན་པར་བྱེད་པའི་ལས་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དང་དེར་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཀུན་དུ་སྟོན་པའོ། །རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱེད་པའི་ལས་ནི་ངན་སོང་གི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་ལས་ཅན་ནི་བདུད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཐུ་དམན་པར་བྱེད་པ་སྟེ་སྐྲག་ཅིང་བརྟབས་པས་གདུལ་བྱ་རྣམས་ལ་བགེགས་བྱེད་པ་ལ་མི་འཇུག་པའོ། །འདུན་པར་བྱེད་པའི་ལས་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཕྲིན་ལས་དང་མཐུ་གསལ་བར་བྱེད་པ་ལས་སོ། །གསོལ་བ་འདེབས་པའི་ལས་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་སྒྲ་འབྱིན་པ་ལས་སོ། །ལུས་གཉིས་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། སྐར་མདའ་ལྟ་བུའི་ལུས་ནི་གང་གི་ཚེ་ཁམས་གཞན་དུ་འགྱེད་པའོ། །ཉི་མ་ལྟ་བུའི་ལུས་ནི་གང་གི་ཚེ་སྤྲིན་གྱི་དྲ་བ་མཐུག་པོའི་ཁང་པ་བརྩེགས་པ་བྱས་ནས་ཐམས་ཅད་གནས་ཏེ་གཅིག་གི་མཐུས་སོ་སོར་སྣང་ངོ༌། །དེ་ལྟར་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དེ་རྣམས་སུ་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པ་བཞིན་དུ་ཕན་ཚུན་མཐོང་བས་བསྟན་པ་ཡང་སླ་བར་འགྱུར་ལ་ཉན་པ་ཡང་ངོ༌། །གཞན་ཡང་གང་གི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་པའི་ལུང་སྟོན་པར་བཞེད་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་འོད་ཟེར་རྣམས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་རྒྱབ་ཏུ་ནུབ་པར་འགྱུར་རོ། །འོན་ཏེ་མ་འོངས་པ་མ་ཡིན་ན་མདུན་དུའོ། །དམྱལ་བར་སྐྱེ་བ་ནི་ཞབས་ཀྱི་མཐིལ་དུའོ། །བྱོལ་སོང་དུ་སྐྱེ་བ་ནི་ཞབས་ཀྱི་རྟིང་པར་རོ། །ཡི་དགས་སུ་སྐྱེ་བ་ནི་ཞབས་ཀྱི་མཐེ་བོང་ལའོ། །མིར་སྐྱེ་བ་ནི་པུས་མོ་དག་ལའོ། །སྟོབས་ཀྱི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་ནི་ཕྱག་གཡོན་པའི་མཐིལ་དུའོ། །འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་ནི་ཕྱག་གཡས་པའི་མཐིལ་དུའོ། །ལྷར་སྐྱེ་བ་ནི་ལྟེ་བར་རོ།།


DTG109_Page_0523
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཉན་ཐོས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ནི་ཞལ་དུའོ། །རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ནི་སྨིན་མཚམས་སུའོ། །བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ནི་གཙུག་ཏོར་དུའོ་ཞེས་སོ། །ཅིའི་དོན་དུ་སྤྱོད་ལམ་བཞི་དང༌། སྟོན་པ་དང༌། སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། ནང་དུ་ཡང་དག་པར་འཇོག་པས་གནས་པ་སྟེ། སྐུ་དང་གསུང་དང༌། ཐུགས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་དང༌། བྱ་བ་དང་བྲལ་བའི་མཚན་ཉིད་བཞི་རྣམས་ཀྱིས་གནས་ཤེ་ན། གནས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་འཕགས་པ་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཕན་འདོགས་པ་ཆེན་པོ་རབ་ཏུ་འཇུག་པ་ལས་སོ། །གཞན་ཡང་འཇིག་རྟེན་པའི་བསམ་པའི་དབང་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ནང་དུ་ཡང་དག་པར་འཇོག་པ་ཡིན་གྱི་རང་གི་ངོ་བོ་ལས་མ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ལན་གསུམ་དུ་བཟླས་ཏེ། རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་སུ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་ཞེ་ན། འདི་ཙམ་གྱིས་འགྲོ་བའི་དོན་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཆོས་ནི་བསྟན་པའོ། །དེ་ཉིད་འཁོར་ལོ་སྟེ་གདུལ་བྱའི་རྒྱུད་རྣམས་ལ་འཁོར་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་སྟེ། བདེན་པ་བཞིའོ། །དེ་གསུམ་དུ་བཟླས་པ་ནི། འདི་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །འདི་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཀུན་འབྱུང་བའོ། །འདི་ནི་སྡུག་བསྔལ་འགོག་པའོ། །འདི་ནི་སྡུག་བསྔལ་འགོག་པར་འགྲོ་བའི་ལམ་མོ་ཞེས་བདེན་པ་བཞིའི་རང་བཞིན་ཡོངས་སུ་གཅད་པ་ནི་ལམ་དང་པོའོ། །དེ་ཁོ་ན་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང༌། རབ་ཏུ་སྤང་བར་བྱ་བ་དང༌། མངོན་དུ་བྱ་བ་དང༌། བསྒོམ་པར་བྱ་བ་འདི་ཙམ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་གཅད་པ་ནི་ལན་གཉིས་པའོ།། དེ་ཁོ་ནའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་སྤངས་པ་དང་མངོན་དུ་བྱས་པ་དང་བསྒོམས་ཟིན་པ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་གཅད་པ་ནི་གསུམ་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ནི་ལན་གསུམ་དུ་བསྐོར་བའོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རང་བཞིན་དང༌། ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཉིད་དང་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཉིད་ཅེས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པའི་དེའི་རང་བཞིན་དང་སྤོང་བར་བྱ་བ་ཉིད་དང་སྤངས་པ་ཉིད་ཅེས་པ་གསུམ་དང༌། འགོག་པའི་བདེན་པའི་དེའི་རང་བཞིན་དང་མངོན་དུ་བྱ་བ་ཉིད་དང་མངོན་དུ་བྱས་པ་ཉིད་ཅེས་པ་གསུམ་དང༌། ལམ་གྱི་བདེན་པའི་


DTG109_Page_0524
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེའི་རང་བཞིན་དང་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་དང་བསྒོམ་པ་ཉིད་ཅེས་པ་གསུམ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ནི་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་སོ། །ཡང་ན་འདི་ནི་སྡུག་བསྔལ་བའོ། །ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཡོངས་སུ་ཤེས་སོ་ཞེས་པ་ལན་གསུམ་དུ་བསྐོར་བའོ། །སོ་སོ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་དང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་ཡང་དག་པའི་དོན་ཅན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རིག་པ་དང་མི་སློབ་པའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བློ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་རྣམས་སོ། །དེ་ལྟར་བདེན་པ་སོ་སོ་ལ་སྟེ་གསུམ་དང་བཅུ་གཉིས་སུ་ཆོས་མཐུན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ལམ་གསུམ་དང་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་སུ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་བཞི་བསྟན་པ་ལས་སོ། །འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ལ་སྤྱོད་པ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་བཞི་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་རེ་རེའི་གཉེན་པོ་གཞུང་ཇི་སྙེད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དེ་སྙེད་ཀྱི་གཞུང་གི་ཕུང་པོ་ནི་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོའོ་ཞེས་པ་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་སྟོང་ཕྲག་རྣམས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་གཤེགས་ཤེ་ན། ལེ་ལོ་ཅན་རྣམས་མྱུར་བའི་དོན་དུའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤཱ་ཀྱ་ཐུབ་པའི་དམ་པའི་ཆོས་ཡུན་ཇི་སྲིད་དུ་གནས་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། ལྔ་བརྒྱ་པ་ཐ་མ་ཇི་སྲིད་པར་རོ། །བརྒྱ་ཕྲག་ལྔ་རྣམས་འདུས་པ་ནི་ལྔ་བརྒྱ་པའོ། །ཐ་མ་ནི་ལྔ་བརྒྱ་པ་ལྔ་པ་སྟེ། ལྔ་བརྒྱ་པ་ལྔར་དམ་པའི་ཆོས་གནས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པའི་གསུང་ལས་ཏེ་དམ་པའི་ཆོས་སྒྲུབ་པ་ཉམས་པའོ་ཞེས་ཁ་ཅིག་གོ །གཞན་རྣམས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དམ་པའི་ཆོས་གནས་པའི་དུས་ནི་ལོ་སྟོང་ཕྲག་ལྔ་རྣམས་ཏེ། དེ་རྣམས་བརྒྱ་ཕྲག་ལྔ་ལྔ་རྣམས་ཀྱིས་ཕྱེད་མར་བྱས་པ་ནི་ལྔ་བརྒྱ་པ་བཅུ་རྣམས་སུ་འགྱུར་རོ། །དུས་བཅུ་རྣམས་ཏེ། སྔོན་ལ་རེ་ཞིག་རྟོགས་པའི་དུས་དང་སྒྲུབ་པའི་དུས་དང་ལུང་གི་དུས་ཞེས་པ་གསུམ་མོ། །སླར་ཡང་སོ་སོར་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། དགྲ་བཅོམ་པ་དང་ཕྱིར་མི་འོང་བ་དང་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་དང༌། ལྷག་མཐོང་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ཆོས་མངོན་པ་དང༌། མདོ་སྡེ་དང་འདུལ་བའི་སྡེ་སྣོད་ཀྱི་དུས་ཏེ། དགུ་པོ་རྣམ་གྲངས་ཇི་ལྟ་བར་ལྔ་བརྒྱ་པ་དགུ་རྣམས་ལའོ། །བཅུ་པའི་དུས་ནི་རྟགས་ཙམ་སྟེ། འདི་ཉིད་ལྔ་བརྒྱ་པ་ཐ་


DTG109_Page_0525
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མའོ་ཞེས་སྨྲའོ། །སྤྲོས་པས་ཆོག་གོ །ཡེ་ཤེས་ལྔ་པོ་རྣམས་ཀྱང་སྔར་ནི་མདོར་བསྡུས་པས་རྣམ་པར་གཞག་ལ། འདིར་ནི་རྒྱས་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་དང་བདག་ཉིད་གཅིག་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །དེ་ཡང་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་མཐའ་དག་ཐོས་པའི་བག་ཆགས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ལས། ས་མ་ལུས་པ་སྒོམ་པའི་རྒྱུ་ཅན་རྟག་ཏུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བ་བསྐྱེད་པའི་ཆེད་དུ་ཉེ་བར་གནས་པ་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་དང་ཚད་མེད་པའི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་སོང་བ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་ལས་གྲོལ་བ་ནི། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་རང་བཞིན་དང༌། འཕགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བསྐྱེད་པའི་རྒྱུ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བདག་ཉིད་དོ། །གལ་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་ལ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡིན་ཞིང༌། དེ་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ན། ཆོས་ཀྱང་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་རྣམས་ཏེ་སོ་སོ་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར། དེའི་རྗེས་སུ་སོན་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཅི་ལྟར་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཐ་དད་པ་དེའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐ་དད་པར་གྱུར་ན་ཡང་ཇི་ལྟར་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ཞེ་ན། དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་དངོས་པོ་མེད་པ་བུམ་པ་དང་སྣམ་བུ་ལ་སོགས་པ་ཐ་དད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྗེས་སུ་སོན་ཀྱང་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པར་རྟོགས་པར་བྱ་སྟེ། བུམ་པའི་ནམ་མཁའ་དང་སྣམ་བུའི་ནམ་མཁའ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཐ་སྙད་ཙམ་མོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཉིད་དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཐ་དད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྗེས་སུ་སོན་ཡང་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྤྲོས་པ་མ་ལུས་པ་ལས་ལྡོག་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ནས་ཇི་སྲིད་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཁྱད་པར་གཞན་སྤངས་པས་ཐ་སྙད་ཙམ་མོ། །ཁྱད་པར་གཞན་མི་སྤོང་བ་ནི་རབ་འབྱོར་གཟུགས་སྟོང་པའོ་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྟོང་པའོ་ཞེས་པའི་བར་ཀྱང་ངོ༌། །གང་ཞིག་རྟེན་ཅིང་


DTG109_Page_0526
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འབྲེལ་པར་འབྱུང༌། །དེ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བརྗོད། །དེ་ནི་བརྟེན་ནས་བརྟགས་པའོ། །དབུ་མ་ཡི་ནི་ལམ་ཉིད་དོ། །ཞེས་པ་དང༌། གང་ཕྱིར་དབེན་པ་དབེན་གྱུར་ལས། །ཐ་མི་དད་པ་ཉིད་དུ་འདོད། །ཅེས་པའི་རིགས་པ་ལས་སོ། །དོན་དམ་པར་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་འདིར་རང་གི་ངོ་བོ་སྤོང་བའམ་ངོ་བོ་གཞན་ཉེ་བར་ལེན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་གསུངས་པ། ལྡོག་པ་རང་བཞིན་མེད་ཉིད་ཕྱིར། །ཐ་དད་ཐ་དད་མེད་རྟག་མིན། །ཞེས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་གསུངས་པ། ནམ་མཁའ་ནམ་མཁའ་ཞེས་བརྗོད་དེ། ནམ་མཁའ་ནི་བརྗོད་དུ་མེད་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྟོང་པ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བརྗོད་དེ་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་བརྗོད་དུ་མེད་པའོ་ཞེས་སོ། །ཆོས་བསྟན་པ་དོན་མེད་པར་ཐལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་རྟོགས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཏེ། བརྒྱུད་པར་ཕྲིན་གྱི་ཡི་གེ་མཐོང་བས་དོན་རྟོགས་པ་དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོའི་རྒྱུ་མཐུན་པ་གང་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་དོན་བརྗོད་པས་གསལ་བར་བྱེད་པ་དེ་འདི་ནམ་མཁའ་ལ་ཚོན་གྱི་རི་མོ་འགོད་པ་བཞིན་དུ་ཤིན་ཏུ་ངོ་མཚར་བའོ། །ཇི་སྐད་དུ་གསུངས་པ། བློ་གྲོས་རྒྱ་མཚོ་འདི་ལྟ་སྟེ་སྐྱེས་བུ་འགའ་ཞིག་ཁོ་ན་ནམ་མཁའ་གཟུགས་མེད་པ་བསྟན་དུ་མེད་པ་ཐོགས་པ་མེད་པ་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་འདི་ཚོན་སྣ་ཚོགས་པས་བཀྲ་བར་བྱེད་དོ། །ཇི་སྲིད་དུ་བློ་གྲོས་རྒྱ་མཚོ་དེ་བས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཤིན་ཏུ་དཀའ་བ་མཛད་པ་སྟེ། གང་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ཆོས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་ནས་བརྗོད་པས་སེམས་ཅན་ཕ་རོལ་རྣམས་ལ་རྣམ་པར་རིག་པར་བྱེད་པའོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་བར་དུའོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཡོངས་སུ་དག་པ་འདི་ཡང་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སེམས་མཉམ་པ་ཉིད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་ཐམས་ཅད་དུ་དབྱེར་མེད་པར་འཇུག་སྟེ། ཇི་ལྟར་རང་གི་སེམས་རྣམ་པར་དག་པར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་ཅིང་རྟག་ཏུ་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་ཡོངས་སུ་དག་པ་དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་ཡོངས་སུ་འཇུག་པ་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །འོན་ཀྱང་གློ་བུར་བའི་དྲི་མ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་གཞག་པར་མི་བྱའོ། །དེའི་ཚེ་ཡང་སྐྱོན་རྣམས་ཀྱིས་


DTG109_Page_0527
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གོས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ནི་སྐྱོན་རྣམས་ཏེ་སུན་དབྱུང་བར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང་སེམས་དྲི་མ་ཅན་དུ་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་རྣམས་ཀྱང་གློ་བུར་བ་སྟེ་བརྟགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་དེའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་རྣམས་སྤང་བར་བྱ་བ་སྟེ་རང་བཞིན་ནི་སྤང་བར་མི་ནུས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་གསུངས་པ། སེམས་འདི་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བའོ་ཞེས་སོ། །ཇི་ལྟར་ནམ་མཁའ་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་དག་ཀྱང་མིག་མ་དག་པ་རྣམས་ལ་རབ་རིབ་ལ་སོགས་པས་ཉེ་བར་བཅོམ་པ་ལས་རྣམ་པར་མ་དག་པར་སྣང་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་ཀྱང་རང་གི་རྟོག་པས་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ལས་ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་མ་རིག་པའི་རབ་རིབ་ཀྱིས་ཉེ་བར་བཅོམ་པ་རྣམས་ལ་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་སྣང་ངོ༌། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྤྱན་ཅན་རྣམས་ནི་དེ་ལྟར་མི་དགོངས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པ་དེ་ཡང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི། ཁྱད་པར་མེད་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་བསྟན་པར་བྱ་བའོ། །དེ་ཁོ་ན་དོན་དམ་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་བརྗོད་དོ། །དུས་ཐམས་ཅད་དུ་དེ་བཞིན་ཁོ་ནར་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་རྣམས་ལ་ཡང་ཡོད་པའི་ཕྱིར། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ཅན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཐམས་ཅད་ལ་གནས་ཀྱང་དེ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་སྒྲིབ་པའི་སྟོབས་བསྐྱེད་པ་ལས་དམུས་ལོང་གིས་ཉི་མ་བཞིན་དུ་མི་མཐོང་ངོ༌། །ཇི་སྐད་དུ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པར་གསུངས་པ། སྣོད་ཆག་པ་ཡི་ཟླ་བ་བཞིན། །སེམས་ཅན་སྐྱོན་ཅན་ལ་སྣང་མིན། །ཞེས་སོ། །གལ་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་ན་དེ་ནི་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཚུལ་ཅན་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འབད་རྩོལ་མེད་པས་ཅི་ལྟར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་པའི་རྒྱུ་ཅན་གྱི་ཡེ་ཤེས་རྣམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་ཅེ་ན། ནམ་མཁའ་


DTG109_Page_0528
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཞིན་ཏེ། དཔེར་ན། ནམ་མཁའ་ནི་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་རྣམས་སྐྱེ་བ་ལ་གེགས་མི་བྱེད་པའི་ངོ་བོས་སྐབས་སྟེར་བར་བྱེད་ཅིང་རྣམ་པར་རྟོག་པར་ཡང་མི་བྱེད་པ་དང༌། དཔེར་ན་ཟླ་བ་དང་ཉི་མ་དང་སྒྲོན་མ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་འོད་ཟེར་རྣམས་དེ་ལ་འབད་རྩོལ་མེད་པར་སྐྱེས་ནས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་རབ་ཏུ་གསལ་བར་བྱེད་པ་དང༌། ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་རྣམས་ཀྱང་འབད་རྩོལ་དང་བྲལ་བར་སེམས་ཅན་གྱི་བསམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་གནས་པ་ནི་འབད་པ་མེད་པར་དོན་ཐམས་ཅད་མཛད་པར་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ལྔ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་བསྐྱེད་པ་ལ་རྒྱུ་མཚན་གྱི་དངོས་པོར་འགྱུར་བའམ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྲུལ་པ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་དང་སྤྲུལ་པའི་སྐུའི་བདག་ཉིད་སེམས་ཅན་གྱི་བྱ་བ་སྒྲུབ་པའི་རྒྱུ་མཚན་རྣམས་ཐམས་ཅད་ལ་ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་གོ་སྐབས་འབྱིན་པར་བྱེད་དོ། །མི་ཟད་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྒྱ་ཆེ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་ལས་ཀྱང་སྔོན་གྱི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པའི་དབང་ལས་དེའི་བདག་ཉིད་རྐྱེན་གྱིས་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ཁོ་ན་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ངོ་བོ་སྟེ། གང་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བརྒྱན་པ་རྣམས་འཁོར་བའི་མཐའི་བར་གྱི་བསྐལ་པར་བྱིན་གྱིས་རློབ་པ་དང་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱི་སྟོབས་བསྐྱེད་པས་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་གནས་སྐབས་ལས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་ཡང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང༌། སྤྲུལ་པ་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་པའོ། །གལ་ཏེ་ཡང་དེའི་ཚེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ལ་འདི་ནི་བྱ་བའོ། །འདི་ནི་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་མོད། དེ་ལྟ་ན་ཡང་སྔོན་གྱི་འཕེན་པའི་དབང་ལས་རབ་ཏུ་ངེས་པར་བཟུང་ནས། གཉིད་སད་པ་བཞིན་དང་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལས་ལྡང་བ་བཞིན་དུ། ཇི་སྐད་བརྗོད་པའི་བྱ་བ་རྣམས་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་འཕགས་པ་བློ་གྲོས་རྒྱ་མཚོས་ངེས་པར་བསྟན་པར་གསུངས་པ། འདི་ལྟ་སྟེ། དགེ་སློང་གཎྜཱི་


DTG109_Page_0529
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱིན་གྱིས་བརླབས་ནས། འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པར་འགྱུར་གྱི། གཎྜཱིའི་སྒྲ་དེའི་རྣ་བར་ཉེ་བར་ལྟུང་བ་ཡང་མ་ཡིན་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པར་བྱེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། འོན་ཀྱང་ལྡང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པ་དེ་ཡང་ཡེ་ཤེས་དང་སྤྲུལ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་བྱ་བ་སྒྲུབ་པ་ལ་དབྱེར་མེད་པར་འཇུག་གི །སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་དག་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཁོ་ན་མངོན་པར་དགོངས་ནས་གསུངས་པ། འཇམ་དཔལ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་འགག་པ་མེད་པ་ཞེས་པ་འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཚིག་བླ་དགས་སོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ལྷའི་བུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ནི་སངས་རྒྱས་འབྱུང་བ་སྟེ། དེ་ལྟ་ན་ཐོབ་པ་མེད་དོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པ་མེད་དོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དོན་དམ་པར་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཅན་རྣམས་ལ་ཡང་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནི་རྣམ་པར་གཞག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་ཡེ་ཤེས་དང་སྤྲུལ་པ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ངོ༌། །གལ་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་ན། དེ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བ་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པའི་ཆེད་དུ་གསུངས་པ་དང་བཞུད་པ་དང་འབྱོན་པར་བྱེད་པས། དེ་དང་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱང་སྨྲ་བ་དང་འགྲོ་བ་དང་འོང་བར་ཐལ་བས་ཅིག་ཤོས་དང་འདྲ་བར་རྣམ་པར་དག་པ་མེད་པ་དང་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པར་ཐལ་ལོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་དོན་དམ་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྟེ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུད་ཀྱི་རྗེས་སུ་སོན་པའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱང་རང་གི་ས་བོན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་དབང་ལས་དང་དེའི་བདག་པོ་ཉིད་ལས་དེའི་ངོ་བོའི་བྱ་བ་སོ་སོར་སྣང་བའི་རྣམ་པར་རིག་པ་ཉེ་བར་སྐྱེས་པས་ན་དེ་ལྟར་རབ་ཏུ་འཇུག་སྟེ། གང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྟེ། ཆོས་བསྟན་པ་དང་བཞུད་པ་ལ་སོགས་པ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་གྱི་བྱ་བ་མཛད་དོ་ཞེས་ཐ་སྙད་འདོགས་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་བདག་པོ་ཉིད་ཙམ་མ་གཏོགས་པའི་བྱ་བ་གཞན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གང་ལས་དེའི་ངོ་བོའི་བྱ་བར་འགྱུར་བའོ། །ཇི་སྐད་དུ་འཕགས་པས་གསུངས་པ། ཁྱོད་ཀྱིས་ཡི་གེ་གཅིག་ཀྱང་


DTG109_Page_0530
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནི། །ཅུང་ཟད་བཤད་པ་མེད་པར་ནི། །གཙོ་བོས་གདུལ་བྱའི་སྐྱེ་བོ་ཀུན། །ཆོས་ཀྱི་ཆར་པས་ཚིམ་པར་མཛད། །ཅེས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་བར་མར་ཡང༌། རིགས་ཀྱི་བུ་ངེས་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་གང་དུ་ཡང་བཞུད་པ་འམ་བྱོན་པ་མེད་དེ། གང་གི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་གཡོ་བ་མེད་པའོ་ནས། ཇི་སྲིད་དུ་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ལ་མངོན་པར་དགོངས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཤེགས་སོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ་འགལ་བ་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་ན་ཅི་ལྟར་ཁྱེད་དང་བདག་གི་དོན་ཉིད་དུ་འབད་རྩོལ་མེད་པར་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཐ་དད་ཅེ་ན། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཐ་དད་པ་མེད་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སྤྲོས་པ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཅན་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱི་དབང་ལས་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་དང་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ཐ་དད་པ་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཡང་རང་གི་འདུས་བྱས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་བྱུང་བ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་རྣམས་ཉེ་བར་དམིགས་ལ། སྣ་ཚོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དང་བཀོད་པ་སྣ་ཚོགས་པ་རྣམས་ཀྱང་ངོ༌། །མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ནི་བདག་དང་བདག་གིར་འཛིན་པ་དང༌། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་རྟོག་གིས་དབེན་པ་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་ཡོངས་སུ་མ་ཆད་པ། ཉོན་མོངས་པའི་དྲི་མ་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མཐའ་དག་སྤངས་པ། གཡོ་བ་མེད་པ། ཡེ་ཤེས་མ་ལུས་པའི་རྟེན་གྱི་རང་བཞིན་དམིགས་པ་མ་ལུས་པ་ལ་བརྗེད་ངས་མེད་པ། ཡུལ་དང་དབང་པོ་དང་ཤེས་པའི་གཟུགས་བརྙན་འཆར་བའི་རྒྱུ་མཚན་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྟེན་དུ་གྱུར་པ། དེ་བཞིན་ཉིད་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་དམིགས་པའོ། །དེ་ཡང་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པར་བྱས་ནས་འབྱུང་བ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། དེས་རང་རིག་པའི་རྣམ་པས་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་སོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པ་གཟུགས་བརྙན་དང་འདྲ་བར་སོ་སོར་སྣང་བ་རྣམས་དེའི་རྣམ་པ་ཉེ་བར་འཛིན་པའི་ཕྱིར་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ཏོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་བརྗེད་ངས་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་ཅན་དུ་ཡང་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རིག་སྟེ།


DTG109_Page_0531
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཤེས་བྱ་མཐའ་དག་ལ་བརྗེད་ངས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དུ་ན་མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་མེད་ན་ཅི་ལྟར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ཤེས་བྱའི་ཕུང་པོ་མཐའ་དག་རང་གི་ངོ་བོ་བཞིན་དུ་དེ་ལ་རབ་ཏུ་གསལ་བས་སོ། །དུས་གསུམ་པའི་སྲོག་ཆགས་སུ་གྱུར་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཤེས་པ་ཡང་དེས་ཡང་དག་པར་མི་རིག་པ་འབྱུང་བ་མེད་དེ། ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ཁོ་ནའོ། །ཡང་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མེ་ལོང་གི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ལ་བརྟེན་ནས། རྒྱུད་གཞན་རྣམས་ལ་ཡང་སྐྱེ་མཆེད་དང་དེའི་ཡུལ་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་གཟུགས་བརྙན་རྣམས་འཇིག་རྟེན་གྱིས་ཤེས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་མེད་ན་དེ་རྣམས་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ལ། འབྱུང་བའི་དུས་ཉིད་ན་ཡང་ཡང་དག་པར་རིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་འདི་གསུངས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ལ་བརྟེན་ནས། སྐྱེ་མཆེད་དང་དེའི་ཡུལ་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་གཟུགས་བརྙན་རྣམས་རྣམ་པར་རིག་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་སོ། །དེའི་དབང་གིས་དེ་རྣམས་འབྱུང་བའོ་ཞེས་དགོངས་པ་སྟེ། ས་བོན་ཡོད་ནའང་ས་གཞི་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་ལས་མྱུ་གུ་མི་སྐྱེ་བ་བཞིན་དང༌། གཟུགས་ཡོད་ཀྱང་མེ་ལོང་མེད་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་བརྙན་མི་འཆར་བ་བཞིན་ནོ། །འདི་ཡང་མི་གཡོ་བ་བསྐྱོད་བྱ་མ་ཡིན་པ་སྟེ། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཡོངས་སུ་གཡོ་བ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང༌། རྒྱུན་གྱིས་རྟག་ཏུ་རྗེས་སུ་སོན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ལ་སོགས་པ་གསུམ་རྣམས་ནི་གཡོ་བ་ཡང་སྟེ་རེས་འགའ་བ་ཉིད་དུ་ཐ་སྙད་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་འདི་ཤེས་པ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རྒྱུ་མཚན་ཡིན་ན་དེའི་ཕྱིར་དེའི་དབང་གིས་འབྱུང་བ་སྲོག་ཆགས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཤེས་པའི་གཟུགས་བརྙན་རྣམས་ཅིག་ཅར་རམ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚེ་འཆར་བར་ཐལ་བར་ཅི་ལྟར་མི་འགྱུར་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་མེ་ལོང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་ནི་གཟུགས་བརྙན་སྣ་ཚོགས་འཆར་བའི་རྒྱུ་མཚན་དུ་འགྱུར་ཞིང་རྟག་ཏུ་གཟུགས་བརྙན་འཆར་བར་བྱེད་པའང་མ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་བརྙན་གྱི་རྐྱེན་ལ་ལྟོས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་མེ་ལོང་གི་ཡེ་ཤེས་ནི་སེམས་ཅན་དང༌། དུས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱི་ཁྱད་པར་ལ་ལྟོས་པ་སྟེ། མུ་སྟེགས་པ་ལ་


DTG109_Page_0532
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སོགས་པ་ཁ་ཅིག་ནི་མི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་ཕྲད་པ་ལས་དམ་པ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ཉན་པས་བསྒྲིབས། ཁ་ཅིག་ནི་དམ་པའི་ཆོས་སྤོང་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱིས་ཕོངས་པར་གྱུར་པའི་ལས་བྱེད། ཁ་ཅིག་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པས་བསྒྲིབས། ཁ་ཅིག་ནི་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་དྲག་པོས་བསྒྲིབས། ཁ་ཅིག་ནི་ངན་སོང་གསུམ་དང་བྱང་གི་སྒྲ་མི་སྙན་པའི་མི་དང་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་ངོ་བོ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་སྒྲིབ་པས་བསྒྲིབས། ཁ་ཅིག་ནི་མི་ཁོམ་པར་ལྟུང༌། ཁ་ཅིག་ནི་ཐེག་པ་དམན་པའི་རིགས་ཅན་རྣམས་ཏེ། འདི་རྣམས་ཐམས་ཅད་དུས་རེ་ཞིག་པའི་སྣོད་མ་ཡིན་པ་རྣམས་སོ། །ཇི་སྐད་དུ་མདོ་སྡེ་རྒྱན་དུ་གསུངས་པ། ཇི་ལྟར་ཆུ་ཡི་སྣོད་ཆག་ན། །ཟླ་བའི་གཟུགས་ནི་མི་སྣང་བ། །དེ་བཞིན་སེམས་ཅན་ངན་པ་ལ། །སངས་རྒྱས་གཟུགས་ནི་མི་སྣང་ངོ༌། །ཇི་ལྟར་མེ་ནི་གཞན་དུ་འབར། །སླར་ཡང་གཞན་དུ་ཞི་བ་ལྟར། །དེ་བཞིན་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་ཡང༌། །སྣང་དང་མི་སྣང་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གདུལ་བར་བྱ་བ་རྣམས་ཡོད་པ་ན། སངས་རྒྱས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་དེ་སྣང་གི་རྣམ་པར་བརྟུལ་ཟིན་པ་ན། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་དེ་མི་སྣང་ངོ༌། །གསུངས་པ། སྐྱེ་བོའི་བསོད་ནམས་ཀྱིས་དང་སྨོན་ལམ་ཁྱད་པར་ལས། །འཕངས་ཕྱིར་འདི་ཡི་འཇུག་པ་ཤིན་ཏུ་བསམ་མི་ཁྱབ། །ཅེས་སོ། །སྙིང་རྗེ་ཆན་པོའི་རང་བཞིན་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་རྟག་པ་སྟེ། རྒྱུ་ནི་ཡོངས་སུ་སྨིན་གྱུར་ན། །གང་དང་གང་ལ་གང་ཚེ་དང༌། །གང་ཚེ་བྱ་བ་ཕན་འགྱུར་བ། །དེ་དང་དེ་ལ་དེ་སྣང་ངོ༌། །ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚེ་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་ལྟར་གནས་ཀྱང་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་ལས་ཀྱི་ཉེས་པས་བསྐྱེད་པས་རྒྱུ་མ་ཚང་བ་ལས་འབྲས་བུ་སྟེར་བར་སྣང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་ལྷའི་རྒྱལ་པོས་ཆར་ཕ་བ་ཏུ་ཟིན་ཀྱང་རུལ་བར་གྱུར་པ་ལ་སོགས་པས་ས་བོན་དུ་མི་རུང་བར་གྱུར་པའི་ཤཱ་ལི་ལ་སོགས་པའི་ས་བོན་ནི་མྱུ་གུ་སྐྱེད་པར་མི་བྱེད་པ་བཞིན་ནོ། །མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ནི་གང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་མཐོང་བའི་ལམ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་དུས་སུ་བདག་དང་གཞན་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་ལ། དེ་ཉིད་ལ་དམིགས་པ་དེ་ཁོ་ནས་གོང་ནས་གོང་དུ་སྒོམ་པ་རབ་ཏུ་གྱུར་


DTG109_Page_0533
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་རྣལ་འབྱོར་གྱིས་བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཞུགས་པ། དབྱིབས་དང་ཁ་དོག་གི་བདག་གི་དངོས་པོ་སྐུ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་སྟོན་པའི་ཐབས་སུ་རྣམ་པར་གཞག་གོ །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ལས་ཁྱད་པར་རོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་དངོས་པོ་ཙམ་དང་དེའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་གྱི་མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ལ་དམིགས་པའོ། །ཇི་སྐད་དུ་གསུངས་པ། ཚངས་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་རྣམས་སོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སྟེ། ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་གཟིགས་པ་སྟེ་འདྲ་བ་ཁོ་ན་ནི་ཚངས་པ་ཆོས་དེ་རྣམས་སོ། ཞེས་དང༌། སླར་ཡང་གསུངས་པ། གང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་མ་གཏོགས་པའི་ཆོས་དེ་རྡུལ་ཙམ་ཡང་མ་མཐོང་ངོ་ཞེས་སོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་ཆོས་ཉིད་ལ་རྟེན་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་སྒྲ་ཡང་ཡང་དག་པར་འཇུག་པ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་དགོངས་ནས་གསུངས་པ། གང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་མཐོང་བ་དེ་ནི་ཆོས་མཐོང་བའོ། །གང་ཆོས་མཐོང་བ་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་མཐོང་བའོ་ཞེས་སོ། །དོན་དམ་པའི་ཆོས་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང་དོན་དམ་པའི་སངས་རྒྱས་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་ཐ་དད་པ་མེད་དོ། །ཚད་མེད་པ་རྣམས་ཀྱང་མི་གཡོ་བ་ནས་བཟུང་ནས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང༌། མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པར་འབྱུང་བ་དང༌། མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དམིགས་པ་མེད་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་རྣམས་ཉིད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ཤིང་རྟག་ཏུ་རྗེས་སུ་སོན་པ་སྟེ། བྱ་བ་རྒྱུན་མི་འཆད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་མཉམ་པ་ཉིད་དེ། ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱད་པར་མེད་པར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རམ་ཡང་ན་དེ་རྣམས་ཁོ་ན་མཉམ་པ་ཉིད་དེ་མཉམ་པ་ཉིད་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དག་དང་ལམ་དང་འབྲས་བུ་དག་ཀྱང་མཉམ་པ་ཉིད་དེ་རང་བཞིན་གྱིས་ཉེ་བར་ཞི་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །རྙེད་


DTG109_Page_0534
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་དང་མ་རྙེད་པ་ལ་སོགས་པ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་བརྒྱད་རྣམས་ཐམས་ཅད་དུ་རོ་གཅིག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། གཅིག་ཏུ་མཉམ་པ་ཉིད་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པ་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཀྱང་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་ན་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སོ། །སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་གཟུངས་དང་བསམ་གཏན་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང་སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡང་དག་པར་འཛིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྐྱེ་བའི་སྒོ། ཤེས་བྱའི་རྣམ་པ་ཐ་དད་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པར་འཇུག་པ་བཻ་ཌཱུཪྻ་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་སྐུ་ཡང་དག་པར་སྟོན་པའི་ཐབས། ཐེ་ཚོམ་ཐམས་ཅད་གཅོད་པའི་རྒྱུའི་ཆོས་རབ་ཏུ་གསལ་བར་བྱེད་པའོ། །རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཡུལ་ཅན། རྣམ་པ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་ཕྱེད་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཆོས་དེ་རྣམས་མངོན་པར་ཐ་དད་པའི་རྣམ་པས་ཕྱེད་པ་ཡིན་པ་དེ་ལྟ་ཁོ་ནར་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་རྒྱུ་སྟེ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ཡིས་འབྱོར་པ་སྣ་ཚོགས་པ་བསྟན་པ་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དང་དམ་པའི་ཆོས་རྫོགས་པར་ལོངས་སྤྱོད་པ་སོ་སོར་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཁམས་དང་འགྲོ་བ་དང་སྐྱེ་གནས་གཞན་གྱི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུས་བསྡུས་པའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་སོ་སོར་སྣང་བ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་དེའི་བདག་རྐྱེན་ལས་རྟོགས་པ་པོ་རྣམས་དེ་ལྟར་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཉེ་བར་འདོགས་པས་སོ། །དགའ་བའི་རྒྱུ་ཡང་སྟེ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་སྣ་ཚོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དགའ་བར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱིས་དགའ་བ་ངེས་པར་འབྲེལ་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དགའ་བས་སོ། །བྱ་བ་སྒྲུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་གདུལ་བྱ་ཇི་ལྟ་བར་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་ཚད་མེད་ཅིང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཐབས་སྣ་ཚོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཕ་རོལ་ལ་ཕན་པ་བྱེད་པའི་རྒྱུད་གཅིག་པ་ཅན་ཏེ་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་ནོ། །དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤྲུལ་པ་སྣ་ཚོགས་པའི་རྟེན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྤྲུལ་པའི་སྐུའོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། སྐུའི་


DTG109_Page_0535
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྤྲུལ་པ་དང༌། གསུང་གི་སྤྲུལ་པ་དང༌། ཐུགས་ཀྱི་སྤྲུལ་པའོ། །དེ་ལ་སྐུའི་སྤྲུལ་པ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། རྫུ་འཕྲུལ་ཀུན་དུ་སྟོན་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་ཀུན་དུ་སྟོན་པ་དང༌། ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཀུན་དུ་སྟོན་པའོ། །དེ་རྣམས་ནི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཆོ་འཕྲུལ་གྱིས་འདུན་པར་མཛད་དེ། དང་པོར་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པ་བསྐྱེད་པ་ལས་རབ་ཏུ་དང་བ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དཔེར་ན། ལྟེང་རྒྱས་འོང་སྲུངས་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །ཀུན་བརྗོད་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་གྱིས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་མཛད་དེ། ལས་སུ་རུང་བ་ཉིད་དུ་བསྐྱེད་པ་ལས་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྒྱས་པར་མཛད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །རྗེས་སུ་བསྟན་པའི་ཆོས་འཕྲུལ་གྱིས་ཁམས་གསུམ་པ་ངང་ངན་འགྲོ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་མཛད་དེ། དེའི་ཉེ་བར་བསྟན་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་འཕགས་པའི་ལམ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། འོད་ཟེར་འགྱེད་པ་ལ་སོགས་པས་སྡུག་བསྔལ་ཉེ་བར་ཞི་བར་བྱས་ཤིང་སྔོན་གྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དྲན་པར་བྱས་ནས་བདེ་འགྲོ་ལ་རབ་ཏུ་དགོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོ་འཕྲུལ་གསུམ་རྣམས་ཀྱང་གནས་པ་བཞིན་རྣམས་ཀྱིས་བྱེད་དེ། དེ་ལ་སྤྱོད་ལམ་གྱིས་གནས་པ་ནི་སྐུའི་ལས་ཐམས་ཅད་དོ། །སྟོན་པས་གནས་པ་ནི་གསུང་གི་ལས་ཐམས་ཅད་དོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་གནས་པ་ནི་གང་རང་བཞིན་གྱིས་མཉམ་པར་གཞག་པ་དང༌། གང་ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ཡང་དག་པར་ཕྱོགས་པར་བྱེད་པས་ཏེ་དེ་གཉིས་ཡིད་ཀྱི་ལས་སོ། །སྙོམས་པར་འཇུག་པས་གནས་པ་ནི་གང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་གྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་གཟིགས་པ་དང་ལྷ་ལ་སོགས་པ་ནས་འཕོ་བ་ན་ཡང་སྟེ། དེ་གཉིས་ཀ་ཡིད་ཀྱི་ལས་སོ། །སྐྱེ་བ་ཀུན་དུ་སྟོན་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཅིག་ཅར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་སྐྱེ་བའི་སྐྱེ་མཆེད་ཐམས་ཅད་དུ་སྐྱེ་བ་ཉེ་བར་སྟོན་པའོ། །ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཀུན་དུ་སྟོན་པ་ནི་ལས་ཀྱི་འགྲོ་བ་ཡང་དག་པར་སྟོན་པ་སྟེ། འདོད་པ་དང་མི་འདོད་པའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ལ་ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་པ་ཡང་དག་པར་སྟོན་པའི་ཕྱིར། །གང་གི་ཕྱིར་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་ལུས་ཀྱིས་མྱོང་བ་སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ལས་ཀྱི་ལུས་ཀྱི་རྟེན་ཅན་སྐྱེ་ལ། སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱིས་སྤྲུལ་པའི་ལུས་ནི་ལས་ཀྱི་ལུས་སོ། །བྱ་བ་སྒྲུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཁོ་ན་སྐུ་སྤྲུལ་པ་པོ་ལས་ཀྱི་སྐུ་སྟེ་སོ་


DTG109_Page_0536
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སོར་སྣང་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བསྐྱེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུ་བྱུང་བ་དང་སྤྱོད་ཚུལ་གྱི་མཐའ་སྟོན་པ་དང་སྐྱེས་པའི་རབས་ཐམས་ཅད་སྒྲོལ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྤྲུལ་པའི་སྐུར་སྟོན་པ་སྟེ། དཔེར་ན་མཐེ་བོའི་རྩེ་མོ་སྣད་པ་ལ་སོགས་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ནི་རྡོ་རྗེའི་སྙིང་པོའི་སྐུ་ཅན་ཉེ་བར་འཕོ་བ་མེད་པའི་ཆོས་ཅན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཡང་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་འབྱུང་པོ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་འབུམ་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུའི་འཁོར་ཅན་གྱིས་འབད་པ་དྲག་པོས། མཚོན་ཆའི་ཁྱད་པར་དེ་དང་དེ་རྣམས་ཀྱིས་ཉེ་བར་བསྣུན་པའི་ཁྱད་པར་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང༌། བ་སྤུ་གཅིག་ལངས་པའི་ཉམས་པའང་སྐྱེས་པ་མེད་ན་རྣམ་པ་གཞན་དུ་ལྟ་ཅི་གཞིག །དེ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་ལ་ཡང་ལྷས་བྱིན་མིང་ཙམ་ཉིད་ཀྱིས་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་བྱས་སོ་ཞེས་པ་འདི་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་འདི་ཐམས་ཅད་ནི་སྲོག་ཆགས་རྣམས་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་བྱ་བ་ལ་རབ་ཏུ་འཇུག་པ་དང་ལྡོག་པའི་དོན་དུ་དེ་དང་སྐལ་བ་མཉམ་པ་ཉིད་བསྟན་པས་གདུལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དཀའ་བ་སྤྱོད་པ་སྟོན་པ་ནི་དེ་ལྟར་བསྟན་པས་གདུལ་བར་བྱ་བ་རྣམས་གདུལ་བྱའི་དོན་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་ཙམ་གྱིས་དག་པར་མི་འགྱུར་གྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་དག་པའོ་ཞེས་རབ་ཏུ་བསྟན་པའི་དོན་དུ་ཡང་ངོ༌། །བྱང་ཆུབ་ནི་མཆོག་ཏུ་རྙེད་པར་དཀའ་བ་ཡིན་པས་དགེ་སྦྱོང་མགོ་རེག་ལ་བྱང་ཆུབ་ག་ལ་ཡོད་ཅེས་པ་འདིའི་འབྲས་བུའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ནི་ངག་གི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ལས་བཟློག་པའི་དོན་དུའོ། །སྐུའི་སྤྲུལ་པ་དང་གསུང་གི་སྤྲུལ་པ་དེ་ཡང་རང་དང་གཞན་གྱི་ལུས་དང་འབྲེལ་པ་དང་མ་འབྲེལ་པ་ཡང་ངོ༌། །ཐུགས་ཀྱི་སྤྲུལ་པ་ནི་རང་དང་གཞན་དང་འབྲེལ་པ་ཁོ་ནའོ། །དེ་ལ་སྐུའི་སྤྲུལ་པ་རང་གི་ལུས་དང་འབྲེལ་པ་ནི་བདག་ཉིད་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་སུ་སྟོན་པ་སྟེ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང་ལྡན་པས་ན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དང་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱིས་སྐུ་དང་གསུང་གི་འཇུག་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་རྗེས་སུ་གཞུག་པ་ལས་ཀྱང་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་མཉན་ཡོད་དུ་རྒྱལ་པོ་ཀ་པི་ན་


DTG109_Page_0537
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གདུལ་བའི་དོན་དུ་བདག་ཅག་གི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་གཟུགས་འཛིན་པས་རྒྱན་རྣམས་ཀྱང་བཟུང་ཞིང་གཞུ་ཡང་བཟུང་ལ། འཁོར་དེ་ཉིད་དུ་ཉན་ཐོས་ཆེན་པོ་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་རྒྱལ་ཕྲན་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ལ་བཀག་པའི་རྒྱན་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་བཟུང་བ་ནས། ཇི་སྲིད་ཀ་པི་ན་དང་བློན་པོ་ལ་སོགས་པའི་འཁོར་སྟོང་ཕྲག་བཅོ་བརྒྱད་བསྙེན་པར་རྫོགས་ཏེ། དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ལ་རབ་ཏུ་བཀོད་པ་དང༌། མཉན་ཡོད་དེ་ཉིད་དུ་བྲམ་ཟེའི་ཁྱེའུ་འདུལ་བའི་དུས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཚངས་པའི་གཟུགས་གདོང་བཞི་པ་རལ་པའི་ཅོད་པན་འཆང་བར་གསུངས་པ་དང༌། རྒྱལ་པོའི་ཁབ་དྲུག་ཅུ་མཐོ་རིས་ཀྱི་འབྲས་བུ་དང་བྱང་ཆུབ་ལ་རབ་ཏུ་བཀོད་མཐོ་རིས་ཀྱི་འབྲས་བུ་དང་བྱང་ཆུབ་ལ་རབ་ཏུ་བཀོད་པ་དང༌། དྲང་སྲོང་གནས་འཇོག་གི་རིགས་ཅན་གྱི་བྲམ་ཟེ་མོ་འདུལ་བ་ན། མཉན་ཡོད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བུད་མེད་ཀྱི་རོ་བཟུང་ཞིང་འདི་ནི་བདག་གི་ཆུང་མའོ་ཞེས་ཀྱང་གསུངས་པ་དང༌། ཀོ་ས་ལའི་གར་མཁན་འདུལ་བའི་དོན་དུ་དུ་ཡུལ་མ་ཀར་ཀོཊྚ་བལླི་རུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་གར་མཁན་གྱི་ལུགས་འཛིན་པར་གསུངས་པ་དང༌། དྲི་ཟ་ཟུར་ཕུད་ལྔ་པ་གདུལ་བའི་ཆེད་དུ་དྲི་ཟ་ཐ་མལ་པའི་གཟུགས་ཅན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་པི་ཝང་བསྣམས་ཤིང་གླུ་བླངས་ལ་པི་ཝང་གི་རྒྱུད་སྟོང་པོ་བཅད་པ་ན་སྒྲ་སྟོང་ཕྲག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ནམ་མཁའ་ལས་བྱུང་བ་ལྟ་བུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དང་འགལ་བ་འདུལ་བ་ལ་བཀག་པ་གཞན་རྣམས་ཀྱང་ཁྱིམ་པ་ཐ་མལ་པའི་གཟུགས་ཀྱིས་སྤྱོད་པར་གསུངས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་བསྟོད་པ་མཛད་པས་གསུངས་པ། མཆོག་ཏུ་ཞི་བ་ལ་གནས་ཀྱང༌། །ཐུགས་རྗེའི་དབང་དུ་གྱུར་ཉིད་ཀྱིས། །རོལ་མོ་མཁན་གྱི་སྒྱུ་རྩལ་ལའང༌། །ཁྱོད་ཀྱི་ཞབས་ནི་བཀོད་པ་མཛད། །ཅེས་སོ། །རོལ་མོ་མཁན་ནི་རོལ་རྩེད་མཁན་རྣམས་སོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་སྒྱུ་རྩལ་ནི་བཟོ་སྟེ་བི་ཝང་སྒྲོགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ངོ༌། །དེ་ཡང་མཛད་པའི་ཆེད་དུ་གཤེགས་པའོ། །སྡེ་པའི་ལུང་རྣམས་སུ་ཡང་གསུངས་པ། མར་མེ་མཛད་པ་ནས་བཟུང་ནས། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཆགས་བྲལ་ཏེ། །སྒྲ་ཅན་འཛིན་སྲས་ཞེས་པ། །འདི་ནི་འཇིག་རྟེན་རྗེས་རྗེས་གཞུག་


DTG109_Page_0538
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའོ། །ཞེས་ཏེ། ཆོ་འཕྲུལ་སྣ་ཚོགས་པ་རྣམས་སྟོན་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱག་ལ་སོགས་པའི་ལས་མཐུན་པ་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ཀྱང་སྟོན་པ་ནས་དམན་པ་བྲན་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་ཡང་ངོ༌། །དེའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དང་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ནི་འདི་འདྲ་བའོ་ཞེས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་སྟེ། དེ་ལ་ཐར་པ་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་དད་པ་ཁོ་ན་བྱའོ། །གཞན་ཡང་ཁ་ཅིག་ཏུ་གདུལ་བྱ་དང་འཚམ་པའི་ཡུལ་དུ་གཤེགས་པས་དང༌། ཁ་ཅིག་ཏུ་གདུལ་བྱ་རྣམས་རང་གི་ཡུལ་དུ་བཀུག་པས་དང༌། ཁ་ཅིག་ཏུ་གནས་པའི་སྐུ་ལས། ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་དུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཚད་མེད་པ་རྣམས་སུ་སྐུ་ལ་སོགས་པ་ཡང་དག་པར་བསྟན་པས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་དབང་ཐམས་ཅད་སོ་སོར་རྟོགས་པའི་དབང་ཉིད་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་སྐུ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་བར་ལ་འཇུག་པ་དང༌། མོས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་རྟོག་པས་དབེན་པར་མཛད་དེ། དཔེར་ན་སེར་སྐྱའི་གཞིའི་ནགས་སུ་སེང་གེ་དང་འཕྲོག་བྱེད་དང་དབྱིག་གི་སྙིང་པོ་དང་བརྒྱ་བྱིན་དང་དཔལ་མོ་དང་རི་སྐྱེས་དང་གཞོན་ནུ་ལ་སོགས་པ་ལྷ་དང་ཀླུ་དང་གནོད་སྦྱིན་དང་སྲིན་པོ་དང་དྲི་ཟ་དང་ལྷ་མ་ཡིན་དང་ནམ་མཁའ་ལྡིང་དང་མི་འམ་ཅི་བརྒྱ་ཕྲག་སྟོང་དུ་མ་རྣམས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་ལྡན་པའི་བསྟན་པ་ས་བཏུལ་ལོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུ་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བར་དཔེར་བརྗོད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བག་མེད་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱང་བག་ཡོད་པའི་གནས་ལ་བཀོད་པས། དེ་དང་དེའི་སྡུག་བསྔལ་ཞི་བར་མཛད་དེ། དཔེར་ན་བདག་ཅག་གི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགའ་བོ་དང་སོར་ཕྲེང་དང་མཐོང་ལྡན་དང་བདེ་བྱེད་ལ་སོགས་པ་རྣམས་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ནི་དགའ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་ཤཱཀྱའི་གཞོན་ནུ་ཆགས་པ་དྲག་པོ་ཅན་ཐམས་ཅད་དུ་རང་གི་ཆུང་མ་ལ་ཤིན་ཏུ་ལྷག་པར་ཆགས་པ་དེ་མེད་པར་ཡུད་ཙམ་ཡང་མི་སྡོད་པ་དེ་འདྲ་བ་དེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཁྱིམ་ནས་བཀུག་ནས་རབ་ཏུ་བྱུང་དུ་བཅུག་ཅིང་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་ཀྱང་བུད་མེད་དེ་ཉིད་ཉིན་དང་མཚན་དུ་སེམས་པར་བྱེད་ཀྱི་ཆོས་མ་


DTG109_Page_0539
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡིན་པ་བྱེད་པ། དེ་ལྟ་ན་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཇི་ལྟར་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་མཛད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྲམ་ཟེ་རྨོངས་པ་སོར་ཕྲེང་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་དེས་བླ་མའི་བཀའི་བྱ་བ་ཆེད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་མི་སྟོང་དུ་གཅིག་གིས་མ་ཚང་བ་འཚོ་བ་དང་བྲལ་བར་བྱས་པ་དེ་ཡང་ཕྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་རབ་ཏུ་ཕྱུང་ཞིང་ཁམས་གསུམ་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་མཛད་དོ། ཞེས་པ་དང༌། མཐོང་ལྡན་ནི་མ་སྐྱེས་དགྲ་ཡིན་ལ། དེའང་ཞེ་སྡང་ཅན་ཏེ། དེ་ལྟར་ནི་དེས་མི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་འགྲོགས་པ་དང༌། སྔོན་གྱི་འཁོན་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པ་ལས་པ་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་རྒྱལ་པོ་སྲོག་དང་ཕྲལ་ལ། དེ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཁོ་ནའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བརྟེན་ནས་དམྱལ་བའི་མེའི་བུད་ཤིང་ལས་ཐར་རོ་ཞེས་པ་དང༌། རིགས་ཀྱི་བུ་ལ་དེ་བྱེད་ཀྱང་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་དབང་ལས། ཕ་རོལ་གྱི་བུད་མེད་དང་འགྲོགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས། མ་འཚོ་བ་དང་ཕྲལ་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་ཁོ་ན་ལ་བརྟེན་ནས་ཕོ་ལོང་བརྡབས་པ་དང་འདྲ་བས་དམྱལ་བ་ལས་འདས་ཏེ་མཐོ་རིས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་བདེ་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་ངོ་ཞེས་ཐོས་སོ། །སྐུའི་སྤྲུལ་པ་གཞན་གྱི་ལུས་དང་ལུས་འབྲེལ་པ་ནི་བདུད་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་སུ་སྟོན་པའོ། །མ་འབྲེལ་པ་ནི་ས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་སུ་སྟོན་པའོ། །གང་ཡང་ཚད་མེད་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་སྟོན་པ་དང༌། གང་ཡང་འོད་ཟེར་བཀྱེ་ནས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྣང་བར་བྱེད་པ་དང༌། གང་ཡང་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟོན་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གསུང་གི་སྤྲུལ་པ་བདག་གི་ལུས་དང་འབྲེལ་པ་ནི་ཚངས་པའི་དབྱངས་ཀྱིས་མཐའ་ཡས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སུ་གོ་བར་མཛད་པའོ། །གཞན་གྱི་ལུས་དང་འབྲེལ་པ་ནི་གང་གིས་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ཆོས་མ་གཏོགས་པ་རྣམས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དབྱངས་ཀྱིས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་སྟོན་པ་སྟེ། དཔེར་ན་འཕགས་པ་རབ་འབྱོར་ལ་སོགས་པ་རྣམས་བཞིན་ནོ། །མ་འབྲེལ་པ་ནི་རོལ་མོའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དང༌། གཟུགས་


DTG109_Page_0540
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྣང་བ་ཐམས་ཅད་དང༌། ནམ་མཁའ་ལས་ཀྱང་ཆོས་སྟོན་པའི་སྒྲ་འབྱུང་བར་མཛད་པའོ། །ཐུགས་ཀྱི་སྤྲུལ་པ་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཐུགས་སུ་ཆུད་པའོ། །གཞན་གྱིའང་དེ་ལྟར་སེམས་ངེས་པར་འཛིན་པ་སྟེ། གང་གིས་ཤེས་རབ་དམན་པས་ཀྱང་ཆོས་ཕྲ་མོ་ཡང་སོ་སོར་རྟོགས་པར་མཛད་པ་དང༌། དྲན་པ་ཉམས་པ་རྣམས་ཀྱང་དྲན་པ་ཐེབ་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྲུལ་པ་དེ་ཡང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་རྟག་པར་རྗེས་སུ་སོན་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། མཛད་པ་བྱ་བ་དང་གྲངས་དང་ཞིང་གི་བྱེ་བྲག་ལས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་གྱི་བྱ་བ་ལ་མི་ལྡོག་པར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་ཡེ་ཤེས་ལྔ་པོ་འདི་རྣམས་ཀྱི་གོ་རིམས་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དང་དེའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ལས་སོ། །དེ་ལ་རྒྱུ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའོ། །འབྲས་བུ་ནི་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། དེ་ལ་དམིགས་པར་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེའི་ལྡོག་པའི་དབྱེ་བ་རྣམ་པ་ལྔའོ། །ཇི་ལྟར་སྐྱེ་བ་ལས་སོ་ཞེས་པ་གཞན་རྣམས་སོ། །ཡང་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རང་བཞིན་དང་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་རིམ་པ་སྟེ། གང་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རང་བཞིན་དེ་བཞིན་ཉིད་རྣམ་པར་དག་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་དང༌། དེ་ལ་དམིགས་པའི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་གཉིས་རབ་ཏུ་གྱུར་པའོ། །རྒྱུ་ནི་ཚད་མེད་པ་དང་ལྡན་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཕུལ་དུ་བྱུང་བའོ། །འབྲས་བུ་ནི་གཞན་གྱི་དོན་བྱད་པ་སྟེ། དེ་ཡང་སྐལ་བ་དང་ལྡན་པ་དང་སྐལ་པ་མེད་པའི་སེམས་ཅན་སོ་སོར་རྟོག་པ་ལས་དང་ངེ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་བྱ་བསྒྲུབ་པ་ལས་སོ། །ཡང་ན་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་གཞག་པའི་རིམ་པ་སྟེ། ངོ་བོ་ཉིད་དང་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་དང་བྱ་བ་སྒྲུབ་པའི་སངས་རྒྱས་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པའི་རང་བཞིན་གཉིས་དག་དང༌། གཉིས་དག་དང་གཅིག་གིས་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཏེ། སྔར་ཇི་སྐད་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཡང་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དེ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་གནས་གྱུར་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཉིད་ཀྱི་


DTG109_Page_0541
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཕྱིར་མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ལ་དམིགས་པ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ཁོ་ནས་བསྡུས་ཏེ། མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ནི་མི་གཡོ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཆོས་ཀྱི་སྐུས་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སློབ་དཔོན་ཙནྡྲ་གོ་མིས་གསུངས་པ། འགའ་ཞིག་དེ་བཞིན་ཉིད་དམིགས་པ། །མེ་ལོང་ཡེ་ཤེས་སུ་ནི་འདོད། །གཞན་རྣམས་དོན་ཀུན་རྣམ་པ་ཅན། །དོན་ཀུན་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན་དུ་འདོད། །མཉམ་ཉིད་ཡེ་ཤེས་གང་ཡིན་པ། །དེ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དམིགས། །བྱ་བ་སྒྲུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི། །དགོས་དོན་རྣམ་པ་ཅན་དུ་འདོད། །རྣམ་པ་ཀུན་དུ་ཐམས་ཅད་ཉིད།། འདི་ཡི་རྣམ་ཤེས་ནུས་ཀུན་ལྡན། །ཞེས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་མཉམ་པ་ཉིད་དང་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་དག་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཆོས་ལ་ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་པའི་རྟེན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་འབྲས་བུའི་གནས་སྐབས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ཀུན་དུ་བཟང་པོ་ཞེས་བྱའོ། །འབྲས་བུ་དེ་ཡང་ཡེ་ཤེས་དང་སྤངས་པའི་བདག་ཉིད་དོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པ་རྟོགས་པའོ། །ཡེ་ཤེས་དེ་ཡང་རྣམ་པ་ལྔའོ། །འདི་ཙམ་ཁོ་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་སྟེ། མཐའ་དག་པར་དེར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་ལུས་པ་བསྡུས་པར་རྣམ་པར་གཞག་པའི་ཕྱིར་རོ།། དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་གནས་པ་ལས་བྱ་བ་གཅིག་ཏུ་བྱ་བ་རྣམས་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་བསྡུས་སོ། །དེ་ལ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་རྣམས་ནི་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་སྟེ་ལུས་ལ་སོགས་པ་ལས་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་བཞི་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཏེ། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་འདོར་བ་མེད་ཅིང་གཞག་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཏེ། མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སོ། །ཚད་མེད་པ་བཞི་དང་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི་རྣམས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རང་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྒོ་ཅན་རྣམས་ཀྱི་གནས་སུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་པའི་གསུང་ལས་སོ། །གང་ཡང་གཞན་བསམ་གཏན་དང་རྣམ་པར་ཐར་པ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་སོགས་པ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་དང༌། ཟག་པ་ཟད་པ་མཁྱེན་པ་དང༌། རྫུ་


DTG109_Page_0542
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འཕྲུལ་གྱི་མངོན་པར་ཤེས་པ་དག་ཁོ་ན་ལས་གཞན་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་རྣམས་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང་སྨོན་ནས་ཤེས་པ་དང་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང་མི་འཇིགས་པ་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་དང༌། ལམ་ཤེས་པ་རྣམས་དང་ཀུན་དུ་འགྲོ་བའི་ལམ་དང་ཟག་པ་ཟད་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དག་ལས་གཞན་པའི་སྟོབས་རྣམས་ནི་མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དོ། །ཁ་ཅིག་ནི་མི་འཇིགས་པ་རྣམས་དང་དད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་མངོན་པར་ཤེས་པ་ནི་བྱ་བ་སྒྲུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་སོ། །ཟག་པ་ཟད་པ་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་མངོན་པར་ཤེས་པ་དང་ཟག་པ་ཟད་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ནི་ཟག་པ་ཟད་པའི་རྒྱུད་ལ་བརྗོད་པར་འདོད་པ་ན། རྒྱུ་གང་གིས་ཟག་པ་རྣམས་ཟད་པའོ་ཞེས་ཡེ་ཤེས་ལྔ་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །ཡང་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་ཟག་པ་རྣམས་ཟད་པའོ་ཞེས་པ་སྟེ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་དང་མེ་ལོང་ལྟ་བུ་དང་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །ཀུན་དུ་འགྲོ་བའི་ལམ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ནི་མེ་ལོང་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་བཞི་རྣམས་སོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོ་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ནི་མེ་ལོང་ལྟ་བུ་དང་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དག་གིས་སོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་ལམ་གྱི་ཡན་ལག་རྣམས་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་སོ། །སྡུག་བསྔལ་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཤེས་པ་བཅུ་གཉིས་རྣམས་མེ་ལོང་ལྟ་བུ་དང༌། མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དག་གིས་སོ། །བསྙེལ་བ་མི་མངའ་བའི་ཆོས་ཉིད་ནི་མེ་ལོང་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་སོ། །བག་ཆགས་ཀྱི་མཚམས་སྦྱར་བ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པ་དང་མེ་ལོང་ཡེ་ཤེས་དག་གིས་སོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཀྱང་ངོ༌། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་རྣམས་ནི་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་སུ་སོ་སོར་རྟོག་པ་དང་བྱ་བ་སྒྲུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་དག་གིས་སོ། །མཚན་དང་དཔེ་བྱད་རྣམས་ནི་བྱ་བ་སྒྲུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་བསྡུས་སོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཉེ་བར་མཚོན་པའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཚོགས་སྨོས་པའི་ཕྱིར། དེ་ལས་གཞན་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་མེ་ལོང་ཡེ་ཤེས་


DTG109_Page_0543
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང་དེའི་རྟེན་ཅན་གྱི་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་པ་གཉིས་པོ་ཚུལ་གཅིག་པ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་དམིགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལས་གཞན་པའི་ཡེ་ཤེས་གཉིས་ཀྱང་རོ་གཅིག་པ་སྟེ། གཞན་ལ་ཕན་པར་བྱེད་པ་རྒྱུན་གཅིག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དམིགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་ཅན་གཉིས་དང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་རང་གི་ངོ་བོ་ཐ་དད་པ་མེད་པ་སྟེ། དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྐད་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་མདོར་གསུངས་པ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པ་ན་འདྲེས་པ་དང་ཉེ་བར་འདྲེས་པ་བྱ་བ་རོ་གཅིག་པ་ཅན་གྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྫོགས་པར་ལོངས་སྤྱོད་པའོ་ཞེས་སོ། །གསུང་དེ་ཉིད་ལས་སེམས་བསྐྱེད་པ་སྔ་མ་རྣམས་སུ་རོ་གཅིག་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྟོགས་པར་བྱའོ། །འདྲེས་པ་ནི་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པའོ། །གཅིག་ཏུ་གྱུར་པ་ཡང་རེས་འགའ་ཐ་དད་པར་བྱེད་ལ། དེ་ནི་ནམ་ཡང་ཐ་དད་པར་བྱ་བ་མེད་པའོ་ཞེས་པ་ཉེ་བར་འདྲེས་པ་ཤིན་ཏུ་དབྱེར་མེད་པས་མཉམ་པར་དམིགས་པར་བྱ་བ་དང་དམིགས་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དུ་ཉེ་བར་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱ་བ་རོ་གཅིག་པ་སྟེ་རོ་ནི་སྙིང་པོ་སྟེ་རང་བཞིན་ནོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་རྫོགས་པར་ལོངས་སྤྱོད་པ་ནི་ཡུལ་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཡང་དག་པར་ལོངས་སྤྱད་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་རྫོགས་པར་ལོངས་སྤྱོད་པ་གང་གིས་དགོངས་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་དམིགས་ནས་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ་གཅིག་པ་ཡིན་པ་ཞེས་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་རོ། །ཡང་ན་ཡང་དག་པར་ལོངས་སྤྱོད་པ་ནི་རྫོགས་པར་ལོངས་སྤྱོད་པ་མྱོང་བྱེད་དེ། ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་ལོངས་སྤྱོད་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ན། འདི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་རྫོགས་པར་ལོངས་སྤྱོད་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་བདེ་བ་སྟེ་རྟེན་གཅིག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་གཅིག་པ་སྟེ། དེ་ལ་སྡུག་བསྔལ་དང་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་དབྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འབྲས་བུ་ཡང་སྟེ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱིའོ། །ཡང་ན་ཡེ་ཤེས་ཁོ་ན་རྫོགས་པར་ལོངས་སྤྱོད་པ་སྟེ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རང་རིག་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པས་ཡང་དག་པར་ལོངས་སྤྱད་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་རོ་གཅིག་པ་སྟེ་བདག་དང་གཞན་ལ་སོགས་པ་


DTG109_Page_0544
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཉིས་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འབྲས་བུ་ཡང་སྟེ། རྒྱུ་ལས་གཉིས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་དབེན་པར་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །མདོའི་ངག་གི་དོན་འདི་ཡང༌། འདིར་ཐམས་ཅད་རིག་པ་ཁོ་ནའོ། །ཡེ་ཤེས་ལྔ་པོ་འདི་རྣམས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་རྣམས་ཀྱང་བསྡུས་ཏེ། འོན་ཀྱང་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དང་བཅས་པ་འབྱུང་བའི་ལམ་ལ་གནས་པ་རྣམས་ལ་འབྲས་བུ་རོ་གཅིག་པ་ཡེ་ཤེས་རྫོགས་པར་ལོངས་སྤྱོད་པ་ནི་མི་འབྱུང་ངོ༌། །ས་བརྒྱད་པ་ནས་བཟུང་ནས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཉིས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་དང་བྲལ་བའོ། །གཉིས་ནི་བདག་དང་བདག་གི་བ་དང་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་དང་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་དང༌། བྱུང་བ་དང་མ་བྱུང་བ་དང༌། སྐྱེས་པ་དང་མ་སྐྱེས་པ་དང༌། བདག་དང་གཞན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེའི་གཉེན་པོར་ཐམས་ཅད་དུ་སེམས་མཉམ་པ་ཉིད་ཐོབ་པོ། །དེ་ནས་བཟུང་ནས་གཉིས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་དང་བྲལ་བ་ལས། འབད་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ཟག་པ་མེད་པ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་འབྱུང་བ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་རོ་གཅིག་པ་ཡེ་ཤེས་རྫོགས་པར་ལོངས་སྤྱོད་པའོ། །འོན་ཀྱང་སྒྲིབ་པའི་ལྷག་མ་དང་བཅས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཡོངས་སུ་མ་དག་པའོ། །ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱི་ལ་མངོན་པར་དགོངས་ནས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་འགལ་བ་མེད་དོ། །མི་གཡོ་བ་ལ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་གདོད་མ་ནས་མ་སྐྱེས་པའོ་ཞེས་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པས་སོ། །གལ་ཏེ་ཡང་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་བདག་དང་གཞན་མཉམ་པ་ཉིད་ཐོབ་པ་ཡོད་པ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་འབད་པ་དང་བཅས་པར་འབྱུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཡོངས་སུ་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རྣམ་པར་མ་བཞག་གོ །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྒྱ་མཚོར་ཆུ་བོ་ཆེན་པོ་རྣམས་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་ཞུགས་པ་རྟེན་ཐ་དད་མེད་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡོངས་སུ་དག་པ་རྟེན་ཐ་མི་དད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡང་འབྲས་བུ་རོ་གཅིག་པ་ཅན་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་རྫོགས་པར་ལོངས་སྤྱོད་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཡང་ཟག་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་ལ་སངས་རྒྱས་རྣམས་དུ་མར་རྣམ་པར་མ་བཞག་


DTG109_Page_0545
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གོ །གང་ཁོ་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ངོ་བོ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་ནི་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ལམ་ཐོབ་པ་ལས་སྒྲིབ་པ་གཉིས་ཀྱི་ས་བོན་ཤིན་ཏུ་བྲལ་བར་གྱུར་པ་ན་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དེ་བཞིན་ཉིད་གནས་གྱུར་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཟག་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་ཀྱང་ངོ༌། །དེ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། སོ་སོར་རང་གིས་རིག་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ལ་དམིགས་པས་ན་མཐའ་མེད་པའི་དུས་སུ་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དེ་དང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་དམིགས་པ་སྟེ། རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ལ་དམིགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཁོ་ན་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བདག་ཉིད་གནས་ངན་ལེན་མཐའ་དག་གི་རྟེན་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ། གཉེན་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་གནས་ངན་ལེན་གྱི་དྲི་མ་མ་ལུས་པ་དང་བྲལ་བ་ལས་གནས་གྱུར་པ་དེ་ཁོ་ན་མེ་ལོང་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱའོ། །གང་སློབ་དཔོན་ཙནྡྲ་གོ་མིས་གསུངས་པ། གང་ཡང་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས། །མེ་ལོང་ཡེ་ཤེས་ཉིད་གྱུར་པ། །དེ་ཡང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ནི། །ངོ་བོ་ཉིད་དུ་འགའ་ཞིག་འདོད། །ཅེས་སོ། །ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འདི་ཅི་ཞེ་ན། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཁོ་ན་སྟེ། ཇི་ལྟར་དེ་ཁོ་ན་བདག་དང་བདག་གི་བར་སྒྲོ་འདོགས་པས་རབ་ཏུ་འཇུག་པ་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་དུ་ཐ་དད་པར་རྣམ་པར་གཞག་པ་དེ་བཞིན་དུ་དེ་ཁོ་ན་གནས་ངན་ལེན་ལ་སོགས་པ་མཐའ་དག་གི་རྟེན་ཉིད་ཀྱིས་དང༌། ཆད་པ་དང་མཚམས་སྦྱོར་བ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང་ཉམས་པ་དང་འཆི་འཕོ་བ་དང་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྟེན་ཉིད་ཀྱིས་ན་གནས་ངན་ལེན་ལ་སོགས་པ་རྣམས་འདིར་གཞི་འཆའོ་ཞེས་པས་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་ངོ༌། །དེ་ཉིད་ཀྱང་དེ་ལས་གཞན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་གྱུར་པའི་ཆོས་གཞན་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དེ་དང་དེ་རྣམས་ཀྱིས་བསྒོ་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་རིགས་པར་ས་བོན་རྒྱས་པས་རྒྱུ་བྱས་པ་གང་ལས་རྒྱུད་ཡོངས་སུ་གྱུར་པའི་ཁྱད་པར་རྒྱུར་བླངས་པ་ལས་སྟོབས་ཇི་ལྟ་བར་དགོད་པར་བྱེད་པའི་འཇུག་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་པ་ན། ཕྱིས་དེའི་འབྲས་བུ་འདོད་པའམ་མི་འདོད་པ་


DTG109_Page_0546
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མངོན་པར་འགྲུབ་སྟེ། དཔེར་ན་རྒྱ་སྐྱེགས་ཀྱི་ཁུ་བས་ཡོངས་སུ་བསྒོས་པའི་རས་བལ་གྱི་ས་བོན་ལ་མེ་ཏོག་དང་འབྲས་བུ་ཡང་དམར་པོ་ཉེ་བར་སྐྱེ་བ་བཞིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ་གསུངས་པ། གང་ཕྱིར་རྒྱུད་གང་ཁོ་ན་ལ། །ལས་ཀྱི་བག་ཆགས་བསྒོས་གྱུར་པ། །དེ་ཁོ་ན་ལ་འབྲས་བུ་འབྲེལ། །རས་བལ་ལ་ནི་དམར་ཉིད་བཞིན། །ཞེས་སོ། །དེ་ཁོ་ན་ཡང་དགོངས་པ་ངེས་པར་འགྲེལ་པའི་མདོར་གདུལ་བྱའི་ཁྱད་པར་གྱི་ངོར་གསུངས་པ། ལེན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཟབ་ཅིང་ཕྲ། །ས་བོན་ཐམས་ཅད་ཆུ་བོའི་རྒྱུན་བཞིན་འབབ། །བདག་ཏུ་རྟོག་པར་གྱུར་ན་མི་རུང་ཞེས། །འདི་ནི་བྱིས་པ་རྣམས་ལ་ངས་མ་བསྟན། །ཞེས་སོ། །དེ་ནི་ཡང་སྲིད་པར་ཉིད་མཚམས་སྦྱོར་བ་རྣམས་སུ་ལུས་ལེན་པའི་ཕྱིར་ལེན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ས་བོན་རྣམས་ཀྱི་གཞི་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །སྐྱེ་བ་སྔ་མའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །གང་འདི་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འདི་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཅན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་དབང་པོ་ལྔའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ལས་གཞན་པ་ཁོ་ན་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ་ཞེས་སེམས་པ་དེའི་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་ཅི་ཡིན། དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་ཡོངས་སུ་མ་ཆད་པའོ་ཞེ་ན། ཅི་ལྟར་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་ཡིན་ལ་འདི་འདྲ་བ་ཡང་ཡིན། དེ་ལྟར་ནི་རང་གསལ་ལ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ་ཞེས་པ་མཚན་ཉིད་དོ། །བརྗོད་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམ་པ་བརྒྱད་མ་གཏོགས་པ་གཞན་ནི་འདིར་ཅུང་ཟད་ཀྱང་སོ་སོར་རང་གི་རྣམ་པ་དང་བཅས་པར་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་མེད་དོ། །མི་གསལ་བར་ཡོད་དོ་ཞེས་འདོད་པ་ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པར་སྨ་བ་རྣམས་ཀྱི་མ་ཡིན་ཏེ། བདག་ལ་སོགས་པ་ཕྱི་རོལ་དུ་གྱུར་པ་ཡང་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་ཐལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་མེད་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་རྨི་ལམ་དུ་ཡང་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་མེད་དོ་ཞེས་གཞན་དུ་ལེགས་པར་དཔྱད་ཟིན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་རྟའི་རྭ་བཞིན་དུ་དེ་ལ་མངོན་སུམ་མེད་ལ་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཡང་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་ཡང་གལ་ཏེ་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡོངས་སུ་རྟོག་ན་བདག་ཀྱང་ཡོངས་སུ་རྟོག་ཅིང་དེ་ཁོ་ན་ཡང་བདག་


DTG109_Page_0547
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གི་རང་གི་ངོ་བོའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འདི་ལ་ཡང་མངོན་པར་དགོངས་ནས་བདག་ཏུ་ཡོངས་སུ་རྟོག་པར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་སོ། །གང་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བའི་ཁྱད་པར་རྣམས་ནི་ལེགས་པའོ། །སེམས་དུལ་གྱུར་ལས་བདེ་བ་འབྱུང༌། །ཞེས་པ་དང༌། གང་ཕྱིར་བདག་ཉིད་བདག་གི་མགོན། །ཕ་རོལ་མགོན་དུ་སུ་ཞིག་འགྱུར། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་ན་དགོངས་པ་མི་ཤེས་པ་རྣམས་སེམས་ཁོ་ན་བདག་གོ་ཞེས་མངོན་པར་རློམ་སྟེ། དེ་རྣམས་ཀྱིས་གལ་ཏེ་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྟོན་པའི་གསུང་རབ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ཐོས་པར་གྱུར་ན། དེའི་ཚེ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་བདག་གོ་ཞེས་ཤིན་ཏུ་བརྟན་པར་རློམ་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་འདི་ལྟར་ཡང་མངོན་པར་དགོངས་ནས་གསུངས་པ། བྱིས་པ་རྣམས་ལ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །གང་རིག་པའི་མཚན་ཉིད་དང་བྲལ་ཡང་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྟོག་པ་དེ་ནི་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱང་བག་མེད་པ་ལས། རིགས་མེད་པ་དང་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ངེས་པར་ཁས་ལེན་པ་བཞིན་དང༌། དོན་དམ་པར་གྲུབ་པའི་ཤེས་པ་ཙམ་ཁས་ལེན་པ་བཞིན་དུ་འཁྲུལ་པའོ་ཞེས་པ་སྟེ། འདིར་སྐྱེས་བུ་ཚད་མས་ཅི་ཞིག །འདིར་བརྗོད་པའི་རིགས་པས་སེམས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དག་དང་འདུ་ཤེས་མེད་པ་ལ་ཡང་སེམས་ཡོད་དོ་ཞེས་འདོད་པ་ནི་ཡང་དག་པར་རྟོགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་རྒྱས་པས་ཅི་བྱ་སྟེ། སྐབས་སུ་བབ་པ་གཞག་པར་བྱའོ། །ཡེ་ཤེས་གཞན་གསུམ་ཡང་གནས་གྱུར་པ་སྟེ། གང་སློབ་དཔོན་ཙནྡྲ་གོ་མིས་གསུངས་པ། ཉོན་མོངས་ཅན་ཡིད་གནས་གྱུར་པ། །མཉམ་ཉིད་ཡེ་ཤེས་བརྗོད་པར་བྱ། །སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི། །ཡིད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་ཉིད་དེའོ། །དེ་དག་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་སྐུ་ཉིད། །ཆོས་ལ་རྫོགས་ལོངས་སྤྱོད་སྟོན་ཕྱིར། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས། །ཆོས་ལ་རྫོགས་ལོངས་སྤྱོད་ཕྱིར་ཡང༌། །ཁ་ཅིག་མེ་ལོང་ཡེ་ཤེས་ཀྱང༌། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་རུ་རྟོགས། །དེ་ཡང་དེ་ལ་རྒྱུ་ཉིད་ཕྱིར། །ཉེ་བར་བཏགས་ལས་དེ་བཞིན་གཞན། །དབང་པོ་ལྔ་ཡི་རྣམ་ཤེས་གང༌། །དེ་ནི་དོན་ཀུན་ཡོངས་སུ་འཛིན། །སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་དོན་དུ་ནི། །བྱ་


DTG109_Page_0548
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསྒྲུབ་པ་ཙམ་ཉིད་ཐོབ། །དེ་ཡང་རྟག་པར་ཐམས་ཅད་དུ། །དུས་ཇི་བཞིན་དང་བསམ་ཇི་བཞིན། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་སྤྲུལ་སྐུ་སྟེ། །སྤྲུལ་པ་ཀུན་གྱི་རྒྱུ་ཉིད་ཕྱིར། །ཁ་ཅིག་ཡིད་ཀྱི་ཁོ་ན་ལ། །སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ཉིད་དུ་ནི་རྟོག །དབང་པོ་ལྔ་ཡི་རྣམ་ཤེས་གང༌། །དེ་ཡི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་སྐུར་རོ། །ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་ཡེ་ཤེས་ལྔ་པོ་འདི་རྣམས་ནི་ཡོངས་སུ་དག་པའི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་མཆོག་ཏུ་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལས་ཉེ་བར་སྐྱེས་པ་སྟེ་དེའི་རང་བཞིན་རྣམས་སོ། །ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དེ་ཡང་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་སྟེ། ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་གང་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པའི་ཆོས་དེ་ཐམས་ཅད་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཆེན་མོ་དག་ཏུ་གསུངས་ལ། དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་ནི། བྱང་ཆུབ་ཕྱོགས་མཐུན་ཚད་མེད་དང༌། །རྣམ་པར་ཐར་དང་མཐར་གྱིས་ནི། །སྙོམས་འཇུག་དགུ་ཡི་བདག་ཉིད་དང༌། །ཟད་པར་བཅུ་ཡི་བདག་ཉིད་དང། །ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ནི། །རབ་ཏུ་དབྱེ་བས་རྣམ་བརྒྱད་དང༌། །ཉོན་མོངས་མེད་དང་སྨོན་མཁྱེན་དང༌། །མངོན་ཤེས་སོ་སོ་ཡང་དག་རིག །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དག་བཞི་དང༌། །དབང་བཅུ་དང་ནི་སྟོབས་བཅུ་དང༌། །མི་འཇིགས་པ་ནི་བཞི་རྣམས་དང༌། །བསྲུང་བ་མེད་པ་རྣམ་གསུམ་དང༌། །དྲན་པ་ཉེར་གཞག་རྣམ་གསུམ་དང༌། །བསྙེལ་པ་མི་མངའི་ཆོས་ཉིད་དང༌། །བག་ཆགས་ཡང་དག་བཅོམ་པ་དང༌། །སྐྱེ་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་དང༌། །ཐུབ་པ་ཁོ་ནའི་མ་འདྲེས་ཆོས། །བཅོ་བརྒྱད་བཤད་པ་གང་ཡིན་དང༌། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཞེས་པའང༌། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་རུ་མངོན་པར་བརྗོད། །ཅེས་སོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་རྣམས་དང་ཚད་མེད་པ་རྣམས་དང་ཞེས་ཟླས་དབྱེའོ། །མཐར་གྱིས་ནི་སྔ་མའི་རྗེས་སུ་ཕྱི་མས་འབྲེལ་པའོ། །བསྲུང་བ་མེད་པ་ནི་བསྲུང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་སྟེ་མི་བསྲུང་བའོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་པ་ནི་ཟག་པ་མེད་པ་སྟེ། འདིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་ཚོགས་སོ། །དེ་ལ་སྐབས་ཇི་ལྟ་བར་བདག་གིས་མང་པོ་རྣམས་གསལ་བར་བྱས་ལ། ལྷག་མ་རྣམས་འདིར་གསལ་བར་བྱའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ནི་ཀུ་ཅོ་དང་འཐབ་རྩོད་ལ་སོགས་པ་སྟེ། འདིར་ནི་འཐབ་


DTG109_Page_0549
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་རྒྱུ་ཉོན་མོངས་པ་ནི་འཐབ་པའོ། །བདག་ལ་དམིགས་ནས་འདི་རྣམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་བར་མ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་སྟེ། སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱི་སྟོབས་ལས་གང་ལས་ལོངས་ནས་གྲོང་ཁྱེར་ལ་སོགས་པར་ཞུགས་པ་དེ་ལ་དམིགས་ནས་དེར་དེ་རྣམས་ཀྱི་འཐབ་པ་མི་སྐྱེ་བ་དེ་ནི་འཐབ་པ་མེད་པའོ། །དེ་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་ཡང་འགྱུར་ཞིང་སངས་རྒྱས་ལ་ཡང་སྟེ། དེ་དག་གི་བྱེད་པ་ལ་ཁྱད་པར་རོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ནི་གྲོད་ལ་སོགས་པར་སེམས་ཅན་གང་རྣམས་ཀྱིས་མཐོང་བར་གྱུར་པ་ན་དེ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་མི་སྐྱེ་བ་སྟེ། དེ་རྣམས་ཀྱི་མཐོང་བ་ཉིད་རྣམ་པར་སྤོང་བའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ནི་མཐོང་བར་གྱུར་པ་ན་ཡང་དེ་རྣམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་རྒྱུན་གཅོད་པ་ཉིད་ཡིན་གྱི། མཐོང་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ཉོན་མོངས་པ་འཐབ་པ་དང་འགོག་པའོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་མེད་པ་ནི་མཐོང་བས་མི་རྣམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་བ་རྣམ་པར་སྤོང་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡི་ནི་གཞན་རྣམས་ཀྱི་ཡང་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུན་ནོ་ཞེས་པ་གཞན་ནོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་འཐབ་པའོ། །དེ་རྣམས་མེད་པ་ལས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནི་འཐབ་པ་མེད་པའོ། །འདི་ཤེས་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྨོན་ནས། བསམ་གཏན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་བྱུང་བའི་མཐའ་ལ་སོགས་པ་ལ་གང་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་དེ་ནི་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་སྨོན་ནས་ཤེས་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྨོན་ནས་མཁྱེན་པ་ནི་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་སྟེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་ནས་ཆགས་པ་མེད་པ་སྟེ་ལྟོས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཐོགས་པ་མེད་པ་སྟེ། ཐམས་ཅད་དུ་གེགས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །རྟག་ཏུ་གནས་པ་སྟེ། རྟག་ཏུ་ཐུགས་མཉམ་པར་གཞག་པ་ལ་གནས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། དྲི་བ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་ལན་འདེབས་པར་བྱེད་དོ། ཡོངས་སུ་དག་པ་རྣམ་པ་བཞི་རྣམས་ནི་རྟེན་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་དམིགས་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་ཐུགས་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །དེ་ལ་ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བག་ཆགས་གནས་ངན་ལེན་རྣམས་རྟེན་ནས་ཤིན་ཏུ་བྲལ་བར་བྱས་ཏེ་རང་གི་བདག་ཉིད་ཀྱི་


DTG109_Page_0550
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དངོས་པོ་ལ་ཡང་ལེན་པ་དང་གནས་དང་འཕོ་བ་རྣམས་ལ་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་དུ་དབང་བསྒྱུར་བ་ཉིད་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་རྟེན་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །དམིགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྲུལ་པ་དང་ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་བ་དང༌། གྲངས་རྣམས་ལ་དབང་བསྒྱུར་བ་ཉིད་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་དམིགས་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །སྔ་མ་བཞིན་དུ་སེམས་གནས་ངན་ལེན་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་དང་སེམས་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་བསགས་པ་ཡང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཐུགས་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །སྔར་བཞིན་དུ་མ་རིག་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་དང་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ལ་དབང་བསྒྱུར་བ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །དབང་བཅུ་ནི་འཆི་བ་དང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་བཀྲེན་པ་དང༌། ཉེས་པ་སྤྱོད་པ་དང་ངན་འགྲོ་དང་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བས་ངལ་བ་དང༌། ཆོས་ཀྱིས་ཕོངས་པར་གྱུར་པའི་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་དང༌། འདོད་པས་བར་དུ་གཅོད་པ་དང་འཇིགས་པ་དང༌། ཅི་ལྟར་སྨྲ་བར་བྱ་ཞེས་པ་ཉེ་བར་འཚེ་པ་བཅུའི་གཉེན་པོ་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་ཚེ་ལ་དབང་བ་ནི་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་དུ་ཚེ་གནས་པའི་ཕྱིར་དང་གཏོད་བའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ་བརྗོད་དུ་མེད་པའོ། །བརྗོད་དུ་མེད་པའི་བསྐལ་པར་ཚེའི་ཚད་བྱིན་གྱིས་རློབ་པ་ལ་སོགས་པ་ནའོ། །སེམས་ལ་དབང་བ་ནི་ཇི་ལྟར་འདོད་པར་བསམ་གཏན་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་དང་ལྡང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོ་བྱད་ལ་དབང་བ་ནི་ཇི་ལྟར་འདོད་པར་ཕན་པར་བྱེད་པ་སོ་སོར་ཉེ་བར་གནས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་བཀོད་པ་དུ་མའི་རྒྱན་གྱིས་སོ་སོར་བརྒྱན་པར་བྱིན་གྱིས་རློབ་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་དག་པར་སྟོན་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །ལས་ལ་དབང་བ་ནི་ཇི་ལྟར་འདོད་པར་སྐུ་དང་གསུང་གི་ཕྲིན་ལས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་དང་དུས་ཇི་ལྟ་བར་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་བྱིན་གྱིས་རློབ་པ་ཡང་དག་པར་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེ་བ་ལ་དབང་བ་ཉིད་ནི་སྐྱེ་བའི་སྐྱེ་མཆེད་ཐམས་ཅད་དུ་ཇི་ལྟར་འདོད་པར་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྫུ་འཕྲུལ་ལ་དབང་བ་ནི་ཇི་ལྟར་འདོད་པར་མངོན་པར་ཤེས་པ་རྣམས་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཐམས་ཅད་དུ་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པ་ཀུན་དུ་སྟོན་པ་ལ་སོགས་པའོ། །སྨོན་ལམ་ལ་དབང་བ་ཉིད་ནི་སྨོན་ལམ་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །མོས་


DTG109_Page_0551
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ལ་དབང་བ་ཉིད་ནི་གང་ཇི་ལྟར་མོས་པ་དེ་དེ་བཞིན་ཁོ་ནར་འགྱུར་བ་སྟེ། དཔེར་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་གང་བ་ཡང་དག་པར་སྟོན་པ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཡེ་ཤེས་ལ་དབང་བ་ནི་གང་ཁོ་ན་ཤེས་པར་འདོད་པ་དེ་ཁོ་ན་ཤེས་པ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་དང༌། མཚན་དང་དཔེ་བྱད་དང༌། མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཡང་དག་པར་སྟོན་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཆོས་ལ་དབང་བ་ཉིད་ནི་མདོ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམ་པར་གཞག་པ་རྣམས་ལ་མཁས་པའོ། །བསྲུང་བ་མེད་པ་གསུམ་རྣམས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་སྐུའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་ལ་སྐུའི་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་གཞན་གྱིས་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་འཆབ་པར་བྱ་བར་དགོངས་པ་ཅུང་ཟད་མི་མངའ་བ་འདི་ནི་བསྲུང་བ་མེད་པ་དང་པོའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གསུང་གི་ལས་ནི་གཉིས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡིད་ཀྱི་ལས་ནི་གསུམ་པའོ། །དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་གསུམ་ནི། ཇི་སྐད་དུ་གསུངས་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཆོས་སྟོན་པ་ནི་ཁ་ཅིག་གུས་པར་ཉན་འདོད་རྣ་གཏོད་པར་བྱེད་ཀུན་ཤེས་པའི་སེམས་ཉེ་བར་འཇོག་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་དེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྱེས་པར་མི་འགྱུར་ཡིད་བདེ་བར་མི་འགྱུར་ཐུགས་མཐོན་པོ་ཡང་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་བ་དང་གཞན་རྣམས་གུས་པར་མི་ཉན་རྣ་མི་གཏོང་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཁོང་ཁྲོ་བ་མ་ཡིན་མི་བཟོད་པ་མ་ཡིན་ཐུགས་མི་ཆེས་པ་མ་ཡིན་ཐུགས་མི་མཉེས་པ་མ་ཡིན་པ་དང། ཁ་ཅིག་གུས་པར་ཉན་འདོད་པ་ངད་གུས་པར་ཉན་མི་འདོད་པ་དེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཉིས་སུ་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་དགྱེས་པ་དང་ཁོང་ཁྲོ་བར་ཏེ། ཐམས་ཅད་དུ་བཏང་སྙོམས་པར་གནས་པ་དྲན་པ་དང་ལྡན་པའི་ཤེས་བཞིན་ཅན་ནོ་ཞེས་པའོ། །བསྙེལ་བ་མི་མངའ་བའི་ཆོས་ཉིད་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བའི་དུས་ལས་མི་འདའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བག་ཆགས་ཡང་དག་བཅོམ་པ་ནི། ཉོན་མོངས་པ་སངས་ཀྱང་གང་ཉོན་མོངས་པ་མ་སྤངས་པ་དང་འདྲ་བར་སྤྱོད་པ་དེ་ཉོན་མོངས་པའི་བག་ཆགས་ཏེ་ཏིལ་གྱི་མི་ཏོག་ལ་སོགས་པ་བསལ་ཡང་བུམ་པ་དང་སྣམ་བུ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་དེས་ཡང་དག་


DTG109_Page_0552
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་བསྒོས་པའི་དྲི་ཕྲ་མོ་ལྷག་པར་གནས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་མ་རིག་པའི་བག་ཆགས་ནི་ཤེས་བྱ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པའི་གེགས་སུ་གྱུར་པའོ། །འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་བག་ཆགས་ནི་ལུས་དང་ངག་གི་སྤྱོད་ཚུལ་གྱི་ཁྱད་པར་གྱི་རྒྱུ་ཡང་སྟེ། ཇི་ལྟར་དགྲ་བཅོམ་པའི་སྔོན་དུ་སྤྲེ་འུར་གྱུར་པས་མཆོངས་ནས་གཤེགས་པ་དང༌། སྔོན་བྲམ་ཟེར་གྱུར་པའི་རྨོངས་མོ་ཞེས་བརྗོད་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ཐམས་ཅད་ཉིད་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ནུབ་པར་གྱུར་པའོ་ཞེས་པ་ཉོན་མོངས་པའི་བག་ཆགས་ཡང་དག་པར་བཅོམ་པ་དེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་སུ་བརྗོད་དོ། །ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ནི་ཕན་པའི་བསམ་པ་ཉིད་དེ་གང་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ལན་དྲུག་ཏུ་སུ་ནི་འགྲིབ་སུ་ནི་འཕེལ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པར་འཇིག་རྟེན་ལ་གཟིགས་པའོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་ཁྱད་པར་དང་མཚན་ཉིད་དང་དབྱེ་བ་མཐར་ཐུག་པ་ཤེས་པའོ། །སྟོབས་བཅུ་རྣམས་ནི་གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང༌། ཁམས་སྣ་ཚོགས་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང༌། མོས་པ་སྣ་ཚོགས་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང༌། དབང་པོ་མཆོག་དང་མཆོག་མ་ཡིན་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང༌། ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བའི་ལམ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང༌། བསམ་གཏན་དང་རྣམ་པར་ཐར་པ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་དང་ལྡང་བ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང༌། སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང༌། འཆི་འཕོ་དང་སྐྱེ་བ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང༌། ཟག་པ་ཟད་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་སོ། །འདི་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་མདོ་ལས་ཇི་སྐད་དུ་གསུངས་པ་བཞིན་ཏེ། དེ་ལ་སྲིད་པ་དང་མི་སྲིད་པ་ནི་གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པ་དག་སྟ། རྒྱུ་ཡང་གནས་སོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། གནས་ཀྱང་གནས་སུ། གནས་མ་ཡིན་པ་ཡང་གནས་མ་ཡིན་པར་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ཏོ་ཞེས་སོ། །ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མི་འདོད་པ་ནི་གནས་སོ། །འདོད་པ་ནི་གནས་མ་ཡིན་པའོ། །ལེགས་པར་སྤྱད་པ་རྣམས་ཀྱི་འདོད་པ་ནི་གནས་སོ། །མི་འདོད་པ་ནི་གནས་མ་ཡིན་པའོ། །སེར་སྣས་དབུལ་བ་ཉིད་ནི་གནས་སོ། །ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོ་ཉིད་ནི་གནས་མ་ཡིན་པའོ། །


DTG109_Page_0553
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྦྱིན་པས་ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོ་ཉིད་ནི་གནས་སོ། །དབུལ་བ་ཉིད་ནི་གནས་མ་ཡིན་པའོ། །མ་དང་ཕ་དང་དགྲ་བཅོམ་པ་གསོད་པ་དང་དགེ་འདུན་གྱི་དབྱེན་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ངན་སེམས་ཀྱིས་ཁྲག་འབྱིན་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་མཚམས་མེད་པ་ལྔ་བྱེད་པའི་ངང་ཅན་དང༌། མ་དང་དགྲ་བཅོམ་མ་ལ་མི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པས་སུན་འབྱིན་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ངེས་པ་ལ་གནས་པ་བཀྲོངས་པ་དང༌། སློབ་པ་ཡང་དང༌། དགེ་འདུན་འདུ་བའི་སྒོ་ཕྲོགས་པ་དང༌། མཆོད་རྟེན་འཇིག་པ་ཞེས་པ་མཚམས་མེད་པ་དང་ཉེ་བ་ལྔ་བྱེད་པའི་སེམས་གནས་པ་ནི་གནས་མ་ཡིན་པའོ། །འགྱོད་པས་གནས་པའི་སེམས་རབ་ཏུ་སྦྱངས་པ་ནི་གནས་མ་ཡིན་པའོ། །བུད་མེད་ཀྱི་ལུས་དེ་ཉིད་ཀྱིས་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་དང་ཚངས་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ནི་གནས་མ་ཡིན་པའོ། །བཟློག་པ་ཐམས་ཅད་གནས་སོ། །འདི་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའི་གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པ་མཁྱེན་ཏེ། དག་པ་ཆགས་པ་མེད་པ་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་སོ། །ངག་པ་ནི་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་སྟེ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའོ། །གང་དང་གང་གྱུར་པའོ་ཞེས་འདོད་པས་ཆགས་པ་མེད་པའོ། །རྣམ་པ་གང་དང་གང་གིས་གྱུར་པ་ཞེས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཕྱིར་ཐོགས་པ་མེད་པའོ། །མཁྱེན་པ་དེ་ཉིད་སྟོབས་ཏེ་ཤིན་ཏུ་ཡང་གཞན་རྣམས་ཀྱིས་བརྫི་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང༌། གཞན་རྣམས་ཤིན་ཏུ་ཡང་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལས་ནི་བསོད་ནམས་དང་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་དང༌། མི་གཡོ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་བསོད་ནམས་ནི་མི་གཡོ་བའོ། །ཁ་ཅིག་ཏུ་ཁམས་གསུམ་ཀ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་དགེ་བ་ཡང་བསོད་ནམས་སུ་རྣམ་པར་གཞག་གོ །རྣམ་པར་སྨིན་པ་ནི་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའོ། །ཁམས་སྣ་ཚོགས་པ་ནི་བསོད་ནམས་དང་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་དང་མི་གཡོ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྐྱེད་པའི་བསམ་གཏན་ནོ། །མོས་པ་སྣ་ཚོགས་པ་ལ་འདིར་མོས་པ་ནི་འདོད་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་འདོད་ཆགས་ལ་གནས་པའི་ཡང་ཞེ་སྡང་ལ་འདོད་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་ལ་གནས་པའི་འདོད་ཆགས་ལ་འདོད་པ་དང༌། སྦྱོར་བ་དམན་པའི་སྦྱོར་བ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ལ་དང༌། སྦྱོར་བ་རྒྱ་ཆེན་པོའི་སྦྱོར་བ་དམན་པ་ལའོ། །དབང་པོ་རྣམས་ནི་དད་པ་དང་བརྩོན་འགྲུས་དང་


DTG109_Page_0554
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དྲན་པ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་བོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་མཆོག་དང་མཆོག་མ་ཡིན་པ་ཐ་མ་དང་འབྲིང་དང་མཆོག་སྟེ། འདི་ནི་དབང་པོ་ཐ་མའོ། །འདི་ནི་དབང་པོ་འབྲིང་ངོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བའི་ལམ་སྟེ་འདིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཡང་དག་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པ་དང་མ་ངེས་པ་ཡང་ཤེས་ཤིང་དེ་དག་གི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ལམ་ཡང་ཤེས་ལ་སྟོན་པར་ཡང་བྱེད་དོ། །ལོག་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པ་རྣམ་མཁྱེན་ནས། དེ་རྣམས་ལ་བཏང་སྙོམས་ཁོ་ན་རྗེས་སུ་མཐུན་ནོ་ཞེས་རེ་ཞིག་གི་དུས་སུ་བཏང་སྙོམས་སུ་བྱེད་པ་དང་འདི་ནི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་གཉེན་པོར་གྱུར་པའི་ལམ་མོ། འདི་ནི་ཞེ་སྡང་གིའོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །བསམ་གཏན་བཞི་རྣམས་དང༌། རྣམ་པར་ཐར་པ་བརྒྱད་རྣམས་དང༌། རྟོག་པ་དང་བཅས་ཤིང་དཔྱོད་པ་དང་བཅས་པ་ལ་སོགས་པ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གསུམ་རྣམས་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་བཞི་རྣམས་དང༌། མཐར་གྱིས་གནས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དགུ་རྣམས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ནི་རོ་མྱོང་བ་ལ་སོགས་པས་སོ། །རྣམ་པར་བྱང་བ་ནི་དམིགས་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ལྡང་བ་ནི་སེང་གེ་རྣམ་པར་བསྒྱིངས་པས་སམ་ཐོད་རྒལ་གྱིས་སོ། །སྔོན་གྱི་གནས་ནི་སྐྱེ་བ་སྔ་མའོ། །དེའི་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ནི་དྲན་པའོ། །འཆི་འཕོས་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་དག་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་འཆི་བ་དང་སྐྱེ་བ་དག་གོ །དེ་འཕགས་པ་གཟུངས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་རྒྱལ་པོས་མདོར་གསུངས་པ། དེ་ལ་འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ལྷའི་སྤྱན་ཏེ། གང་གིས་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་ནམ་མཁའི་ཁམས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པར་ཞིང་དུ་སྣང་བ་གང་འགའ་ཞིག་བསྲེག་བཞིན་པ་དེ་རྣམས་གཟིགས་པ་དང༌། འཇིག་བཞིན་པ་རྣམས་དང༌། འཆགས་བཞིན་པ་རྣམས་དང༌། གང་དུ་སེམས་ཅན་དུ་སྣང་བ་དེ་རྣམས་འཆི་བཞིན་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་རྣམས་ཐམས་ཅད་དང༌། གང་ཡང་སྣང་བ་མེད་པའི་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་པ་དེ་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ལྷའི་སྤྱན་ལ་སྣང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སོ། །གལ་ཏེ་ཡང་དབང་པོ་རྣམས་གནས་དན་ལེན་གྱི་རང་བཞིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། མི་ཤེས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་དབང་པོ་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་ན་སྤངས་པ་ན་ཡིད་ཀྱི་བློ་བཞིན་དུ་དབང་པོའི་བློ་ལ་སོགས་


DTG109_Page_0555
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་རྣམས་ཀྱིས་ཡུལ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་གཅོད་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་ཡུལ་ཐམས་ཅད་པར་འདོད་དེ། ཇི་སྐད་དུ་དཔལ་འཁོར་ལོ་སྡོམ་པའི་རྒྱུད་དུ་གསུངས་པ། ཐམས་ཅད་དུ་ནི་ཕྱག་ཞབས་མཐའ། །ཀུན་དུ་ཅན་དང་དབུ་དང་ཞལ། །ཀུན་ནས་ཐོས་ལྡན་འཇིག་རྟེན་དུ། །ཐམས་ཅད་ཁྱབ་པར་བྱས་ཏེ་གནས། །ཞེས་སོ། །འཕགས་པ་དད་པའི་སྟོབས་བསྐྱེད་པའི་མདོར་ཡང་གསུངས་པ། འཇམ་དཔལ་དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གཙུག་ཏོར་གྱིས་ཀྱང་གཟིགས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་མཛོད་སྤུས་ཀྱང་གཟིགས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་དུས་ཅིག་ཅར་ཕྱོགས་བཅུ་རྣམས་སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རབ་འབྱམས་ཐམས་ཅད་དུ་གཟིགས་སོ་ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་ཡང་དབང་པོའི་བློར་སྔོན་གྱི་རྗེས་སུ་འབྲངས་པས་རྣམ་པར་གཞག་གོ་ཞེས་པས་ལྷའི་མིག་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཟག་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་ཟད་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། ལམ་གང་གིས་ཟད་པ་དེ་གཉིས་ཀ་ཡང་ཟག་པ་ཟང་པ་སྟེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིའོ། །སེང་གེ་བཞིན་དུ་བསྙེམས་པ་ཤིན་ཏུ་མི་མངའ་བར་རིགས་པར་གསུངས་བ་ནི་མི་འཇིགས་པ་སྟེ་དེའི་དངོས་པོའམ་ལས་ནི་མི་འཇིགས་པ་ཉིད་དོ། །མི་འཇིགས་པ་ཉིད་བཞི་རྣམས་ཏེ། མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ལ་མི་འཇིགས་པ་ཉིད་དང༌། ཟག་པ་ཟད་པ་ལ་མི་འཇིགས་པ་ཉིད་དང༌། བར་དུ་གཅོད་པའི་ཆོས་ལ་མི་འཇིགས་པ་ཉིད་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ཆོས་ལ་མི་འཇིགས་པ་ཉིད་དོ། །མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །ཟག་པ་ཟད་པ་ནི་སྤངས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །དེ་གཉིས་ནི་རང་དོན་ནོ། །བར་དུ་གཅོད་པའི་ཆོས་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གེགས་སོ། །ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ཆོས་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའོ། །འདི་གཉིས་ནི་གཞན་གྱི་དོན་ཏེ་ཕ་རོལ་པོ་རྣམས་ལ་དེ་འཆད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་རྣམས་ལ་མི་འཇིགས་པ་ཉིད་དེ། །དེ་དམ་བཅའ་བ་སོ་སོར་འགོད་པ་རྣམས་ལའོ། །དེ་བྱེད་པ་པོ་མགོན་མེད་པ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཏེ། དེ་རྣམས་ཀྱི་མགོན་དང་སྐྱབས་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ནི་ཆོས་སོ། །དེའི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མཐའ་དག་ནི་དོན་


DTG109_Page_0556
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནོ། །དེ་རྣམས་ཁོ་ནའི་མིང་གི་ཕྱོགས་གཅིག་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པ་མང་པོར་ངེས་པར་བཤད་པ་ནི་ངེས་པའི་ཚིག་གོ །ཡང་ན་རྒྱུའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ཆོས་སོ། །འབྲས་བུའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་དོན་ནོ། །འགྲོ་བ་དྲུག་ཏུ་གཏོགས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྐད་ཐམས་ཅད་ཁོ་ན་ནི་ངེས་པའི་ཚིག་གོ །དེ་རྣམས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ནི་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བར་ཆོས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང༌། དོན་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང༌། ངེས་པའི་ཚིག་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང༌། ཆོས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཕ་རོལ་པོ་རྣམས་ལ་བསྟན་པའི་ཆེད་དུ་ཆོས་ལ་སོགས་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ནི་སྤོབས་པའོ། །དེ་ཡང་འདི་ཡིན་ལ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ཡང་ངོ་ཞེས་པ་སྤོབས་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའོ། །མ་འདྲེས་པར་སྤྱོད་པ་ཞེས་པ་ནི་མ་འདྲེས་པའི་ཆོས་ཏེ། གཞན་རྣམས་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཞེས་པའི་དོན་ནོ། །དེ་རྣམས་ཀྱང་ཇི་སྐད་དུ་འཁྲུལ་པ་དང༌། ཅ་ཅོ་དང་དྲན་པ་ཉམས་པ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། ཐུགས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་དང༌། ཐ་དད་པ་ཉིད་ཀྱི་འདུ་ཤེས་དང༌། སོ་སོར་མ་བརྟགས་པའི་བཏང་སྙོམས་མེད་པ་ཉིད་དང་འདུན་པ་དང་བརྩོན་འགྲུས་དང་དྲན་པ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་དང་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་རྣམས་ཉམས་པ་ཉིད་དང༌། སྐུ་དང་གསུང་དང་ཐུགས་ཀྱི་ཕྲིན་ལས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སྔོན་དུ་འགྲོ་ཞིང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དང་དུས་གསུམ་རྣམས་ལ་ཐམས་ཅད་དུ་མ་ཆགས་མ་ཐོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་རབ་ཏུ་འཇུག་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ་ཞེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་དོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི་སྐུའི་འཕྲིན་ལ་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །གཉིས་པ་ནི་གསུང་གི་ཕྲིན་ལས་སོ། །དེ་ནས་བཞི་པ་ནི་ཐུགས་ཀྱི་ཕྲིན་ལས་སོ། །དེ་ནས་དྲུག་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དབང་པོ་རྟེན་དང་བཅས་པ་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པ་རྣམས་མ་ཐོབ་པའི་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་མེད་པ་ལས་ཏེ། དེ་ལ་རྟེན་ནི་འདུན་པའོ། །འབྲས་བུ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ། །དབང་པོ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སོ། །དེ་ནས་གསུམ་ནི་སྐུ་ལ་སོགས་པའི་ཕྲིན་ལས་རྣམས་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་རྣམས་ཏེ། ཡེ་ཤེས་རྒྱུ་ཉིད་ཀྱིས་དང༌། ཡེ་ཤེས་དང་ལྷན་ཅིག་སྤྱོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནའོ། །དེ་ནས་གསུམ་ནི་དུས་གསུམ་རྣམས་ལ་མ་ཆགས་མ་ཐོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་རྣམས་


DTG109_Page_0557
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སོ། །འདིར་མདོ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་འཁྲུལ་པ་མེད་དོ་ཞེས་པའོ། །ཇི་ལྟར་དགྲ་བཅོམ་པ་གྲོང་ལ་སོགས་པར་བསོད་སྙོམས་ཀྱི་ཆེད་དུ་རྒྱུ་བ་རྣམས་གླང་པོ་ཆེ་དང་རྟ་གཏུམ་པོ་དང་བ་ལང་དང་ཁྱི་དང་ཚེར་མ་དང་སྦྲུལ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གནོད་པ་སྐྱེལ་བ་དང༌། འབྲོག་དགོན་པར་ཆོམ་རྐུན་དང་སྟག་ལ་སོགས་པས་འཇིགས་པ་སྟེ། འདི་འདྲ་བའི་འཁྲུལ་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་དུ་མི་མངའོ། །འཕགས་པ་གཟུངས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་རྒྱལ་པོའི་མདོར་ཡང་གསུངས་པ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ནི་སྐུའི་ཕྲིན་ལས་འཁྲུལ་པ་མི་མངའ་བ། རབ་ཏུ་དང་བ་བསྐྱེད་པའི་སྤྱོད་ལམ་ཅན། སྤྱོད་ལམ་བཞིས་གྲོང་དང་གྲོང་ཁྱེར་དུ་འཇུག་པ་དང་འབྱུང་བ་ན་ཞབས་ཀྱི་མཐིལ་གཉིས་ས་ལ་མི་རེག་ཅིང༌། ས་ཆེན་པོ་ལ་འཁོར་ལོ་རྩིབས་སྟོང་ཕྲག་ཅན་རྣམས་འབྱུང་བ་དང༌། དྲི་ཡིད་དུ་འོང་བ་ཅན་གྱི་པདྨ་རྣམས་འབྱུང་ངོ༌། །གང་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཞབས་དག་བཞག་པ་དེར་གང་བྱོལ་སོང་གི་སྐྱེ་གནས་སུ་གཏོགས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཞབས་ཀྱི་འོད་ཀྱིས་རེག་པ་དེ་རྣམས་ཞག་བདུན་དུ་མཆོག་ཏུ་བདེ་བ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་བ་དང༌། ཤི་འཕོས་ནས་ཀྱང་ལྷ་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ལ་ན་བཟའ་སོར་བཞིའི་བར་གྱིས་མི་རེག་པར་གནས་ལ་རྩོམ་ཆེན་གྱི་རླུང་གིས་ཀྱང་གཡོ་བར་བྱེད་མ་ནུས་སོ། །སྐུའི་འོད་ཀྱིས་མནར་མེད་པའི་མཐར་ཐུག་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་བདེ་བར་བྱེད་དོ། །དེས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སྐུ་འཁྲུལ་པ་མེད་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ་ཞེས་ཏེ། རྟག་པ་ཁོ་ནར་ཡང་དག་པར་གཟིགས་ནས་མཛད་པའི་ངང་ཅན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཅ་ཅོ་མི་མངའོ་ཞེས་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་འབྲོག་དགོན་པར་ལམ་ནོར་བས་སྒྲ་མཐོན་པོ་འདོན་པར་འགྱུར་བའམ། བག་ཆགས་ཀྱི་དབང་ལས་གད་མོ་ཆེར་གོད་པ་དེ་ལྟ་བུ་སངས་རྒྱས་ལ་མི་མངའ་སྟེ་རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་གཞག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དྲན་པ་ཉམས་པ་མི་མངའོ་ཞེས་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་དགྲ་བཅོམ་པ་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་ལས་དྲན་པ་ཉམས་པས་བྱ་བ་མི་བྱེད་པ་དང༌། དུས་ལས་ཀྱང་འདའ་བ་དེ་ལྟ་བུ་སངས་རྒྱས་ལ་མི་མངའ་སྟེ། ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཐུགས་མཉམ་པར་མ་


DTG109_Page_0558
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཞག་པ་མི་མངའོ་ཞེས་པ་སྟེ་ཇི་ལྟར་དགྲ་བཅོམ་པ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་ཁོ་ན་མཉམ་པར་བཞག་པ་ཡིན་གྱི་གཞན་མཉམ་པར་གཞག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཐ་དད་པ་ཉིད་ཀྱི་འདུ་གཞག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཐ་དད་པ་ཉིད་ཀྱི་འདུ་ཤེས་མི་མངའོ་ཞེས་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་དགྲ་བཅོམ་པ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ཕུང་པོ་རྣམས་ལ་མི་མཐུན་པའི་འདུ་ཤེས་ཅན་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཞི་བའི་འདུ་ཤེས་ཅན་ཡིན་པ་དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་མ་ཡིན་ཏེ། རང་བཞིན་གྱིས་བདག་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་གཉིས་ཀ་ལ་རྣམ་གཉིས་ཀ་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱར་རོ། །སོ་སོར་མ་སྙོམས་མི་མངའོ་ཞེས་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་དགྲ་བཅོམ་པ་སོ་སོར་མ་བརྟགས་པར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བ་བཏང་སྙོམས་སུ་བྱེད་པ་དེ་ལྟ་བུ་སངས་རྒྱས་ལ་མངའ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་དུས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སོ་སོར་བརྟགས་པ་རྣམས་ཁོ་ནས་བར་མར་གནས་པར་འགྱུར་གྱི་རྣམ་པ་གཞན་དུ་ནི་མ་ཡོན་ནོ། །འདུན་པ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་མི་མངའོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་མཛད་པ་ལ་འདུན་པ་ལ་སོགས་པ་མི་འབྱུང་ངོ༌། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ལ་འདུན་པ་ལ་སོགས་པ་མི་འབྱུང་ངོ༌། །དེའི་ཕྱིར་ངེ་རྣམས་དེ་རྣམས་ལས་མ་ཐོབ་པའི་ཡོངས་སུ་ཉམས་པས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་རྣམས་སོ། །དེ་ལྟ་བུ་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་རྣམས་ཀྱིས་མ་ཐོབ་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་ཆོས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་འདུན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་གཟུངས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་རྒྱལ་པོའི་མདོར་སོ་སོར་རྟོག་པར་མཛད་པ་ནི་བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེ་དང་ཆོས་སྟོན་པ་དང་སེམས་ཅན་གདུལ་བ་དང་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། རབ་ཏུ་དབེན་པ་དང་བྱང་ཆུབ་ཡང་དག་པར་ལེན་དུ་འཇུག་པ་ནི་འདུན་པའོ། །བརྩོན་འགྲུས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། གདུལ་བྱ་འགུགས་པར་བྱེད་པའི་བརྩོན་འགྲུས་དང༌། ཆོས་ཉན་པ་རྣམས་ལ་མི་སྒྲུབ་པ་མེད་པའི་བརྩོན་འགྲུས་ཏེ། གལ་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་གང་བསྐལ་པར་མི་སྐྱོ་བར་ཉན་པ་དེ་ལྟ་བུའི་ངོ་བོའི་ཆོས་ཉན་པ་པོ་རྙེད་ན་བསྐལ་པར་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཆོས་སྟོན་བཞིན་པ་མི་བཞེངས་ཏེ། བཟའ་བ་དང་བྲལ་བའི་རྒྱུད་ཀྱིས་དང་སེམས་ཅན་ལ་ལྟོས་པས་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གང་གའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་དང་མཉམ་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྣམས་འདས་


DTG109_Page_0559
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་མཛད་ནས་གང་དུ་ཐ་ན་སེམས་ཅན་གཅིག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གདུལ་བྱར་འགྱུར་བར་ཡང་གཤེགས་སོ། །དྲན་པ་ཉམས་པ་མི་མངའ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དྲན་ནས་སམ་བསམ་པར་མཛད་ནས་སམ། རྟོགས་པར་མཛད་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཆོས་སྟོན་པ་མ་ཡིན་པའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་མཉམ་པ་ཉིད་དེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མི་མཉམ་པ་མེད་པ་ཉིད་དང་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཉིད་དོ། །གང་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པ་ཉིད་དེ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་མཉམ་པ་ཉིད་དོ། །གང་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་མཉམ་པ་དེ་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་མཉམ་པ་ནས། ཇི་སྲིད་དུ་ཁམས་གསུམ་ལ་ཡང་བརྟེན་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཉམས་པ་མེད་ཅིང་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་མེད་པ་སྟེ། དེས་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཉམས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཤེས་རབ་མཉམ་པ་ཉིད་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་གཞན་གྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྟོགས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། སེམས་ཅན་ཕ་རོལ་རྣམས་ལ་ཆོས་རབ་ཏུ་གསལ་བར་བྱེད་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་མི་ཟད་པ་ལ་མཁས་པས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། ཚིག་གཅིག་རབ་ཏུ་འཇུག་པས་བསྐལ་པ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱར་ལྷག་པར་གནས་པ་སྟོན་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། ཇི་ལྟར་བྲིས་པའི་དོན་གསུངས་པས་ཐེ་ཚོམ་གཅོད་པ་དང་ཐེག་པའི་རྣམ་པར་གཞག་པ་སྟོན་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་རྣམས་མཁྱེན་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་རྣམས་ཇི་ལྟར་སོ་སོར་འོས་པའི་ཆོས་སྟོན་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ་ཞེས་པ་འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཐའ་ཡས་པ། མུར་ཐུག་པ་མེད་པ་མི་ཟད་པ་ཚད་མེད་པ་སྟོན་པའི་ཤེས་རབ་བོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་ཆགས་པ་དང་འཛིན་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ། སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་མ་བཅིངས་པ། ཕྱི་མའི་མཐར་མི་འཕོ་བ། ད་ལྟར་བྱུང་བ་ལ་མི་གནས་པ་སེམས་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བ་དེ་བཞིན་ཁོ་ནར་ཤེས་པ་སྟེ་དེའི་ཕྱིར་སྐད་ཅིག་གཅིག་དང་ཡང་དག་པར་ལྡན་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་སོ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །སྐུའི་ཕྲིན་ལས་ཐམས་ཅད་ཡེ་ཤེས་སྔོན་དུ་འགྲོ་ཞིང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་སྟེ། སྐུའི་ཕྲིན་ལས་གང་དང་ཡང་དག་


DTG109_Page_0560
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་ལྡན་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལྟ་བས་ཀྱང་སེམས་ཅན་རྣམས་འདུལ་བར་མཛད་དོ། །གསུང་བཞིན་པའམ་རུང༌། ཅང་མི་གསུང་བར་གྱུར་པའང་རུང་གསོལ་བས་ཀྱང་རུང་སྤྱོད་ལམ་གྱིས་ཀྱང་རུང༌། མཚན་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་རོ། །གསུང་གི་ཕྲིན་ལས་ཐམས་ཅད་ཡེ་ཤེས་སྔོན་དུ་འགྲོ་ཞིང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་འབྲས་བུ་དང་ལྡན་པའི་ཆོས་སྟོན་པར་མཛད་དོ། །གསུང་དེ་ཡང་དབྱངས་ཀྱི་ཡན་ལག་དྲུག་ཅུ་དང་ལྡན་པའོ། །ཐུགས་ཀྱི་ཕྲིན་ལས་ཐམས་ཅད་ཡེ་ཤེས་སྔོན་དུ་འགྲོ་ཞིང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ཡང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་སོན་པ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ངེས་པར་རྟོགས་པ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐམས་ཅད་ལ་གཞན་གྱི་རྐྱེན་གྱི་མ་ཡིན་པ། དམིགས་པ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་རྟོགས་པ། སྲིད་པ་གསུམ་གྱི་འགྲོ་བ་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་བདུད་ཀྱི་ལས་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་སྟེ། ཇི་སྲིད་དུ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང༌། དབྱེར་མེད་པའི་བར་དུ་ཡང་ངོ༌། །འདས་པའི་དུས་ལ་མ་ཆགས་མ་ཐོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་གཟིགས་པ་འཇུག་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཇི་སྙེད་པ་དང༌། དེ་རྣམས་ན་རྩྭ་དང་འཁྲི་ཤིང་ལ་སོགས་པ་ཇི་སྙེད་པ་རྣམས་དང་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་སྙེད་པ་རྣམས་དང༌། ཆོས་སྟོན་པ་ཇི་སྙེད་པ་རྣམས་དང༌། རང་དང་གཞན་རྣམས་ཀྱི་སེམས་གང་གིས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་སེམས་གང་སྐྱེས་པ་དེ་ཐམས་ཅད་བགྲང་བའི་སྦྱོར་བས་མཁྱེན་ཏོ། །དེ་ཡང་མངོན་སུམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཏེ། རྗེས་སུ་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །མ་འོངས་པའི་དུས་ལ་མ་ཆགས་མ་ཐོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་གཟིགས་པ་འཇུག་སྟེ། ཞིང་ངམ་སེམས་ཅན་གང་ཅི་ཡང་རུང་བ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་རྣམས་དང་སེམས་གང་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་དེ་ཐམས་ཅད་བགྲང་བས་མཁྱེན་ཏོ་ཞེས་རྒྱས་པར་རོ། །ད་ལྟར་བྱུང་བའི་དུས་ལ་མ་ཆགས་མ་ཐོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་གཟིགས་པ་འཇུག་སྟེ། གང་ད་ལྟར་བྱུང་བ་ཕྱོགས་བཅུ་རྣམས་སུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྣམས་དང་ཆོས་རྣམས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ནས་ཇི་སྲིད་དུ་རིགས་ཐམས་ཅད་དང་ས་ལ་སོགས་པའི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དང༌། རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་ཆར་བཅས་པ་དང༌། ཇི་སྲིད་དུ་སྐྲའི་རྩེ་


DTG109_Page_0561
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མོའི་མཐས་བླངས་པའི་བར་དང༌། ཇི་སྲིད་དུ་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པའི་འགྲོ་བར་སྐྱེས་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་བར་ཡང་མཁྱེན་ཏོ་ཞེས་རྒྱས་པར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་གཉིས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ཤེས་པ་མེད་དེ། གཉིས་སུ་མེད་པ་ལ་འཇུག་པའི་ཆེད་དུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཆོས་སྟོན་པར་ཡང་མཛད་དོ། །འོ་ན་གླ་ཏེ་དོན་དམ་པར་མཐའ་དག་སྟོང་པ་ཉིད་ཁོ་ན་ཡིན་ཞིང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱང་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་གཟིགས་པ་ཡིན་ན། དེ་ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དག་སྟོན་པར་མཛད་དེ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་གཟིགས་པ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མ་ཡིན་པ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་མེད་ལ། སྟོན་ན་ཡང་ཅི་ལྟར་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཐོང་བའོ་ཞེས་རྟོགས་པར་བྱ་ཞེ་ན། འདིར་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་དང་རྣམ་པར་རིག་པ་དག་སྒྲུབ་པའི་དོན་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་སྟོན་པ་མ་ཡིན་གྱི། འོན་ཀྱང་རྗེས་སུ་བརྗོད་པའི་དོན་དུ་སྟེ། ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་ཁོ་ན་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཙམ་ཁོ་ན་ཡོད་ཀྱི་བདག་ནི་མེད་དོ་ཞེས་བདག་བཀག་པ་དེ་རྗེས་སུ་བརྗོད་པས་འཆད་པར་བཞེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྗེས་སུ་བརྗོད་པ་ཡང་ཅི་ལྟར་ན་སྟོང་པ་ཉིད་གཟིགས་པ་ལ་ཡིན་ཏེ། དེ་སོ་སོར་སྣང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ་འཇིག་རྟེན་པའི་བློ་ཁོ་ནས་རྗེས་སུ་བརྗོད་པ་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་བློ་ནི་དེ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཐོག་མ་མེད་པའི་མ་རིག་པ་གོམས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་གལ་ཏེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འཇིག་རྟེན་པའི་བློ་ཡིན་ན་ཇི་ལྟར་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་གཟིགས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ་སྔོན་གྱི་འཕེན་པས་སྟོན་པ་སྲིད་པའི་ཕྱིར་ཏེ་འཁོར་ལོ་འཁོར་བ་བཞིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་དུ་མར་སྟོན་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་གཞུག་པའི་ཆེད་དུ་འགལ་བ་མེད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ལྡེམ་པོར་དགོངས་པ་རྣམ་པ་བཞིས་སྟོན་པའོ། །དེ་ལ་གཞུག་པ་ལ་ལྡེམ་པོར་དགོངས་པ་ནི་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། བསྟན་པ་ལ་གཞུག་པའི་དོན་དུ་མི་སྐྲག་པའི་ཆེད་དུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཚན་ཉིད་ལ་ལྡེམ་པོར་དགོངས་པ་ནི་དོན་གཞན་ལ་དགོངས་པས་ན་ཀུན་བརྟགས་ལ་སོགས་པ་ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་རྣམས་ལ་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་དང༌། མ་སྐྱེས་པ་ལ་སོགས་པར་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉེན་པོ་ལ་ལྡེམ་པོར་དགོངས་པ་ནི་ཉེས་པ་རྣམས་འདུལ་བ་ལ་བལྟ་


DTG109_Page_0562
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བར་བྱ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་སངས་རྒྱས་ལ་བརྙས་པའི་སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོར་གསུངས་པ་ནི། ང་ཉིད་དེའི་དུས་ན་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམ་པར་གཟིགས་པ་དེར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་པའོ། །མཉམ་པ་ཉིད་ལ་འདིར་ལྡེམ་པོར་དགོངས་པ་སྟེ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཁྱད་པར་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ལ་བརྙས་པའི་སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོར་གསུངས་པ་ནི། གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་དང་མཉམ་པའི་སངས་རྒྱས་འདི་སྙེད་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་ནས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་པའོ། །ལེ་ལོའི་སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོར་གསུངས་པ་ནི། གང་རྣམས་བདེ་བ་ཅན་དུ་སྨོན་ལམ་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་དེ་རྣམས་དེར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་དང་སངས་རྒྱས་དྲི་མེད་ཟླ་འོད་ཀྱི་མཚན་གཟུང་བ་འདི་ཙམ་གྱིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ངེས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་སྟེ། དུས་གཞན་དུ་ཞེས་པ་དགོངས་པའོ། །ཅུང་ཟད་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པའི་གཉེན་པོར་གསུངས་པ་ནི་འགའ་ཞིག་ལ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་དགེ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་བསྔགས་པར་མཛད་ལ་འགའ་ཞིག་ལ་སྨོད་པ་སྟེ། ཅུང་ཟད་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པའི་གང་ཟག་གི་བསམ་པ་ལ་དགོངས་པས་སོ། །འདོད་ཆགས་ལ་སྤྱོད་པའི་སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོར་གསུངས་པ་ནི་གང་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་འབྱོར་པ་བསྔགས་པར་མཛད་པའོ། །ང་རྒྱལ་ལ་སྤྱོད་པའི་སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོར་གསུངས་པ་ནི། གང་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་འགའ་ཞིག་གི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལྷག་པར་བསྔགས་པར་མཛད་པའོ། །འགྱོད་པའི་སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོར་གསུངས་པ་ནི། གང་རྣམས་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་གནོད་པ་བྱེད་པ་དེ་རྣམས་ཐམས་ཅད་མཐོ་རིས་སུ་ཉེ་བར་འགྲོ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པའོ། །རེ་ཞིག་ཙམ་མ་ངེས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལས་འབྱེད་པའི་སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོར་གསུངས་པ་ནི་ཉན་ཐོས་ཆེན་པོ་རྣམས་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་སྟོན་པ་དང༌། ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་སྟོན་པ་ཡང་ངོ༌། །བསྒྱུར་བ་ལ་ལྡེམ་པོར་དགོངས་པ་ནི་རྗོད་བྱེད་ཟབ་པ་ཉིད་ལ་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སྙིང་པོ་མེད་ལ་སྙིང་པོར་ཤེས། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལ་ཤིན་ཏུ་གནས། །ཉོན་མོངས་ཀྱིས་ཀྱང་རབ་ཉོན་མོངས། །བྱང་ཆུབ་དམ་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་པ་


DTG109_Page_0563
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྟེ། འདི་ནི་འདིར་ལྡེམ་པོར་དགོངས་པ་སྟེ། སྙིང་པོ་མེད་པ་རྣམ་པར་གཡེང་བ་མེད་པ་ལ་གང་རྣམས་ཀྱི་སྙིང་པོའི་བློ་ཅན་དང༌། རྟག་པ་དང་བདེ་བ་དང་གཙང་བ་དང་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་ལས་བཟློག་པས་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལ་ཤིན་ཏུ་གནས་པ་ཡོངས་སུ་མ་ཉམས་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་སྟེ་དཀའ་བ་སྤྱོད་པའི་རྩོལ་བའི་ངལ་བས་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་ཉོན་མོངས་པའོ་ཞེས་པའོ། །དབྱངས་ཀྱི་ཡན་ལག་དྲུག་ཅུ་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསང་བའི་མདོར་ཇི་སྐད་དུ་གསུངས་པ་རྣམས་ཏེ། དེ་ལ་གསུང་གི་གཉེན་པོ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇམ་པ་ནི་མཐོང་བའི་ཆོས་ཁོ་ན་ལ་བདེ་བ་ལ་རེག་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཡིད་དུ་འོང་བ་ནི་དོན་བཟང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཡིད་དུ་འཐད་པ་ནི་ཡི་གེ་བཟང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དག་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་བླ་ན་མེད་པའི་རྗེས་ལ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དྲི་མ་མེད་པ་ཉིད་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་བག་ལ་ཉལ་དང་བག་ཆགས་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །གསལ་བ་ནི་ཚིག་དང་ཡི་གེ་སོ་སོར་གྲགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །སྙན་ཅིང་འཇེབས་པ་ནི་མུ་སྟེགས་ཅན་བློ་གྲོས་ངན་པ་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལྟ་བ་འཇོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཉན་པར་འོས་པ་ནི་སྒྲུབ་པས་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །མི་ཚུགས་པ་ནི་ཕ་རོལ་གྱི་སྨྲ་བ་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་གཅད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །སྙན་པ་ནི་དགའ་བར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དུལ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་གཉེན་པོ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །མི་རྩུབ་པ་ནི་བསླབ་པ་བཅའ་བའི་བདེ་བའི་ཐབས་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །མི་བརླང་བ་ནི་དེ་ལས་འདས་པ་ན་ཡང་དག་པར་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཉེ་བར་སྟོན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །རབ་ཏུ་དུལ་བ་ནི་ཐེག་པ་གསུམ་གྱིས་འདུལ་བ་ཉེ་བར་སྟོན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །རྣ་བར་སྙན་པ་ནི་རྣམ་པར་གཡེང་བའི་གཉེན་པོ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ལུས་ཚིམ་པར་བྱེད་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཚིམ་པར་བྱེད་པ་ནི་ལྷག་མཐོང་གི་རབ་ཏུ་དགའ་བ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །སྙིང་དགའ་བར་བྱེད་པ་ནི་ཐེ་ཚོམ་གཅོད་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དགའ་བ་དང་བདེ་བ་བསྐྱེད་པ་ནི་


DTG109_Page_0564
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལོག་པར་ངེས་པ་སེལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོངས་སུ་གདུང་བ་མེད་པ་ནི་སྒྲུབ་པ་པོ་འགྱོད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་དུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་ནི་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་རྟེན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་རིག་པར་བྱ་བ་ནི་བསམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་རྟེན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་གསལ་བ་ནི་སློབ་དཔོན་གྱིས་དཔེ་མཁྱུད་མེད་པར་ཆོས་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགའ་བར་བྱ་བ་ནི་རང་གི་དོན་རྗེས་སུ་ཐོབ་པ་རྣམས་དགའ་བར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །མངོན་པར་དགའ་བར་འོས་པ་ནི་རང་གི་དོན་རྗེས་སུ་ཐོབ་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྤྲོ་བར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་ཤེས་པར་བྱ་བར་གཞུག་ཏུ་འོས་པ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཆོས་ཡང་དག་པར་སྟོན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་རིག་པར་བྱར་གཞུག་ཏུ་འོས་པ་ནི་བསམ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཡང་དག་པར་སྟོན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་པ་ནི་ཚད་མ་དང་མི་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འབྲེལ་པ་ནི་ཇི་ལྟར་འོས་པར་གདུལ་བྱ་ལ་སྟོན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཟློས་པའི་སྐྱོན་མེད་པ་ནི་འབྲས་བུ་མེད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེང་གེའི་སྒྲའི་ཤུགས་ནི་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་ཚོགས་ཐམས་ཅད་སྐྲག་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གླང་པོ་ཆེའི་སྒྲ་སྐད་ནི་རྒྱ་ཆེ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །འབྲུག་གི་སྒྲ་དབྱངས་ནི་ཟབ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཀླུའི་དབང་པོའི་སྒྲ་དབྱངས་ནི་གཟུང་བར་འོས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དྲི་ཟའི་གླུ་དབྱངས་ནི་སྙན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཀ་ལ་པིང་ཀའི་སྒྲ་དབྱངས་ནི་རྣོ་བ་དང་འཇེབས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚངས་པའི་སྒྲ་དབྱངས་བསྒྲགས་པ་ནི་ཐག་རིང་པོར་གྲགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཤང་ཤང་ཏེའུའི་སྒྲ་དབྱངས་སུ་གྲགས་པ་ནི་གྲུབ་པ་ཐམས་ཅད་ལ་བཀྲ་ཤིས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་སྒྲ་བཟུང་བ་ནི་དོན་རྟོགས་པར་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་སྒྲ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་དོན་དུའོ། །དབྱངས་བཟུང་བ་ནི་ཐག་རིང་པོར་དེ་དང་དེའི་བརྡ་རྟོགས་པར་བྱེད་པའི་དོན་ནོ། །གྲགས་པ་བཟུང་བ་ནི་དེ་དང་དེའི་དབྱངས་ཀྱིས་བརྡ་རྗེས་སུ་སྟོན་པ་རྟོགས་པར་བྱེད་པའི་དོན་ཏོ། །ལྷའི་དབང་པོའི་དབྱངས་ལྟར་སྙན་པ་ནི་འདའ་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྡའི་སྒྲ་ནི་བདུད་དང་གླགས་ཚོལ་བ་ཐམས་ཅད་ལས་རྒྱལ་བའི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །མ་ཁེངས་པ་ནི་བསྟོད་པས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་


DTG109_Page_0565
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་དམའ་བ་ནི་སྨད་པས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །སྒྲ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྗེས་སུ་ཞུགས་པ་ནི་ལུང་སྟོན་པ་ཐམས་ཅད་ལ་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ལ་རྗེས་སུ་ཞུགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །སྒྲ་ཟུར་ཆག་པ་མེད་པ་ནི་དྲན་པ་ཉམས་པས་མི་གསུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །མ་ཚང་བ་མེད་པ་ནི་གདུལ་བྱའི་བྱ་བ་རྣམས་ལ་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཉེ་བར་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མ་ཞུམ་པ་ནི་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་མི་བརྟེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །མ་ཞེན་པ་ནི་འཇིགས་པ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །རབ་ཏུ་དགའ་བ་ནི་མི་སྐྱོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཁྱབ་པ་ནི་རིག་པའི་གནས་ཐམས་ཅད་མཁས་པ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཆུབ་པ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དེའི་དོན་ཐམས་ཅད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུན་ཆགས་པ་ནི་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །འབྲེལ་བ་ནི་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་ཉེ་བར་གནས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །སྒྲ་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་ནི་སྒྲ་གཅིག་ལས་སྒྲའི་རྣམ་པར་རིག་པ་དུ་མ་ཉེ་བར་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དབང་པོ་ཐམས་ཅད་ཚིམ་པར་བྱེད་པ་ནི་གཅིག་ལས་དོན་དུ་མའི་རྣམ་པར་རིག་པ་ཉེ་བར་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མ་སྨད་པ་ནི་དམ་བཅའ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་འགྱུར་བ་ནི་དུས་ལ་བབ་པར་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་རོ། །མ་བརྟབས་པ་ནི་རྟབ་རྟབ་པོར་མི་གསུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འཁོར་ཀུན་དུ་གྲག་པ་ནི་རིང་བ་དང་ཉེ་བའི་འཁོར་དུ་མཚུངས་པར་ཐོས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཆོག་དང་ལྡན་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་དོན་ཐམས་ཅད་དཔེའི་ཆོས་སུ་བསྒྱུར་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡོན་ཏན་གཞན་རྣམས་ཀྱང་མདོ་སྣ་ཚོགས་རྣམས་སུ་རྒྱས་པར་བསྟན་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། སྤྱོད་པ་སྣ་ཚོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་འཇུག་པའི་ཡོན་ཏན་ནི་གདུལ་བྱ་ཇི་ལྟ་བར་བདག་ཉིད་ཀྱི་ལུས་ཡང་དག་པར་ཕྱེ་བ་ཀུན་དུ་སྟོན་པས་འཇུག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དགེ་བའི་ཆོས་སྐྱེ་བ་མཁྱེན་པའི་ཡོན་ཏན་ནི། དཔེར་ན་སོར་མོའི་ཕྲེང་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་བཞིན་ཏེ། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་ལས་འདས་པ་དགེ་བའི་རྩ་བའི་ས་བོན་ཕྲ་མོ་ཡང་རྡོའི་གསེབ་ཏུ་སོན་པའི་གསེར་གྱི་ས་བོན་བཞིན་དུ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་རྣམ་པར་མཁྱེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་མོས་པ་བཞིན་དུ་སྟོན་པའི་ཡོན་ཏན་ནི་


DTG109_Page_0566
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པར་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དབང་དང༌། རང་གི་མོས་པའི་དབང་ལས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གསེར་གྱི་ཁ་དོག་ལ་སོགས་པའི་སྐུ་ཅན་དུ་མཐོང་བ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྟོག་པར་མི་མཛད་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པར་མཛད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་མདོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ། །ཚད་མེད་པའི་རྟེན་གྱིས་སེམས་ཅན་འདུལ་བ་ལ་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བའི་ཡོན་ཏན་ནི་ཚད་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྟེན་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་འདུལ་བའི་ཆེད་དུ་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བ་སྟེ། དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དབང་གིས་དམ་པའི་ཆོས་ཉན་པ་དང་སེམས་པ་དང༌། སྒོམ་པའི་རིམ་གྱིས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཐོབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་རྗེས་སུ་འཛིན་པ་དང་ཡོངས་སུ་གཏང་བ་དག་གིས་ཡོངས་སུ་ཆད་པ་མེད་པར་བརྒྱུད་པས་རབ་ཏུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མཉམ་པར་རྫོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཅན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་མཚུངས་པར་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདྲེས་པ་མེད་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཇི་ལྟར་མོས་པ་བཞིན་ཡང་དག་པར་སྟོན་པའི་ཡོན་ཏན་ནི། སེམས་ཅན་གྱི་མོས་པ་ལ་ལྟོས་པས་འདྲེས་པ་མེད་ཅིང་མ་འདྲེས་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གསེར་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པར་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་གསུམ་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཡང་ཡུལ་ཡོངས་སུ་ཆད་པ་མེད་པའི་ཡོན་ཏན་ནི་ཐོག་མ་དང་བར་མ་དང་ཐ་མ་སྤངས་པའི་སངས་རྒྱས་སྐུ་གསུམ་གྱི་བདག་ཉིད་རྣམས་ཀྱི་ས་རྣམས་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྣམས་སུ་ཐམས་ཅད་དུ་ཡུལ་ཡོངས་སུ་གཅད་པ་མེད་པས་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འཁོར་བའི་མཐའི་བར་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བ་ཉེ་བར་གནས་པའི་ཡོན་ཏན་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་འཁོར་བའི་བར་དུ་གནས་པ་ལས་དེའི་རྒྱུ་མཐུན་པ་མདོ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་གདུལ་བྱ་རྣམས་ཀྱི་དུས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཕྱི་མའི་མཐར་དང་དེའི་ཚེ་ཉིད་ན་ཡང་སོ་སོར་ཉེ་བར་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་ཟད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་རྣམ་པར་བཀོད་པ་རྣམས་ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་མཐར་ཐུག་པ་


DTG109_Page_0567
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མེད་པ་ལས་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་པར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལས་འགྲོ་བ་མཐའ་དག་གི་དོན་བྱ་བ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཡོན་ཏན་མི་ཟད་པ་ཉིད་དོ། །མཛེས་པ་དང་སླར་མ་ལྡོག་པ་དང་མ་ལུས་པ་རྟོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཏེ། འདིས་ཀྱང་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བར་ཕྱི་རོལ་པ་དང་སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པ་རྣམས་རྣམ་པར་གཅོད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་གྱིས་ཐོབ་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་མཛེས་པར་རྟོགས་པ་ཡིན་ལ་དེ་བཞིན་དུ་ཕྱི་རོལ་པ་རྣམས་ཀྱི་མ་ཡིན་ཏེ། མཚམས་དང་བཅས་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེའི་ཐར་པ་ནི་ཐར་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ལྡོག་པའོ་ཞེས་བརྗོད་པ་ན་སྐྱེ་བ་དང་སྐྱོན་ཀུན་དུ་འབྱུང་བ་སྟེ། དེ་དག་ཀྱང་སློབ་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡིན་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་མི་སློབ་པའོ། །ལུས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་ཅིང་ནད་མེད་ལ་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ལས་སུ་མི་རུང་བའམ་ལམ་འཆད་པ་ལ་མི་གསལ་བའོ། །དེ་ཐེག་པ་དམན་པའི་མི་སློབ་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་ལ་ཡང་ཇི་ལྟར་སྲིད་པ་བཞིན་ཡོད་ལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རིག་པ་དང་ཞབས་སུ་ལྡན་པའི་ཡོན་ཏན་ཏེ། དེ་ལ་རིག་པ་ནི་ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པའོ། །ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པ་ནི་ཞབས་སོ། །རིགས་པ་སྔོན་མ་ཅན་དེ་དག་ཞབས་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་རིག་པ་མིག་དང་འདྲ་བས་བལྟས་པས་ཅིག་ཤོས་ཞབས་དང་འདྲ་བ་དག་གིས་དེ་ལྟར་འགྲོ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དབང་ཕྱུག་དང་གཟུགས་དང་གྲགས་པ་དང་དཔལ་དང་ཡེ་ཤེས་དང་བརྩོན་འགྲུས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཏེ། དེ་ལ་དབང་ཕྱུག་ནི་གཞན་གྱི་དབང་མ་ཡིན་པ་ཡིན་ལ། དེ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྟེ། བག་ཆགས་དང་བཅས་པའི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཡང་ངོ༌། །གང་གི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་སྒྲིབ་པ་མེད་པ་ནི་བདེ་བ་ཆེན་པོའི་བདུད་རྩིས་མངོན་པར་བྲན་ཞིང་བླ་ན་མེད་ལ་སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་སྐུ་དང་གསུང་དང་ཐུགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྟོགས་པར་མཛད་པས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་མར་གསུངས་པ། གང་ཡང་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ནི་བདེ་བའོ་ཞེས་སོ། །ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཁོ་ན་བདེ་བ་སྟེ།


DTG109_Page_0568
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྡུག་བསྔལ་མ་ལུས་པ་ཉེ་བར་ཞི་བའི་བདེ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །གསུངས་པ་ཡང༌། རབ་ཏུ་ཞི་བ་མི་གཡོ་མཆོག །དབང་བསྒྱུར་མཉམ་དང་མི་མཉམ་པ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་བདེ་དེའི་ཕྱིར། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྟོགས་པར་བྱེད། །ཅེས་སོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཚུལ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ་ཞེས་འདོད་པ་ནི་མི་འཐད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གཟུགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རྣམ་པར་གསལ་བའི་སྐུ་ཅན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །གྲགས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་ཕྱོགས་དང་ཕྱོགས་མཚམས་རྣམས་སུ་སྒྲ་གྲག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་གང་གིས་ན་མང་པོ་རྣམས་ཀྱིས་བསྟན་པར་བྱ་བ་དེ་ནི་དཔལ་ཏེ། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་བླ་ན་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ནོ། །དེ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྟན་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཡེ་ཤེས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་དག་པ་དང་ཆགས་པ་མེད་པ་དང་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཅན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །བརྩོན་འགྲུས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་གསུང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྟེ། ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པས་ཆགས་པ་མེད་ཅིང་མི་ལྡོག་ལ་འབད་པ་མེད་པར་འབྱུང་བ་དང་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་བསམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཚིམ་པར་བྱེད་པ་དང༌། དབྱངས་ཀྱི་ཡན་ལག་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པ་དང༌། འགྲོ་བ་གྲོལ་བར་བྱེད་པའི་གསུང་སྟེ། གཞན་གྱི་དོན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་དང་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་དག་གིས་རྟག་ཏུ་མི་ལྡོག་པའི་བྱ་བ་ཅན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཡེ་ཤེས་ཞབས་ཀྱིས་ནི། རང་བཞིན་ལེགས་པར་རྣམ་པར་གནས་པ་མེ་ལོང་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་དབང་ཕྱུག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་བཞིན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ལུས་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་ལྡན་པས་ན་ཆོ་འཕྲུལ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བའི་མཐའ་ཡས་པའི་གདུལ་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤོང་བའི་ཕྱིར་གྲགས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་


DTG109_Page_0569
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཅད་དུ་མོས་པ་ཇི་ལྟ་བར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཐའ་ཡས་པའི་བསོད་ནམས་དང་བྱ་བ་གྲུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བྱིན་གྱི་རླབས་ལས་མི་ཟད་པའི་རིན་པོ་ཆེའི་རང་བཞིན་གྱི་རྟེན་ལ་སོགས་པ་སྟོན་པས་ཚིམ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དཔལ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཡེ་ཤེས་ལ་དབང་ཉིད་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ཡེ་ཤེས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །དེ་ལྟར་གྱུར་པའི་ཤིན་ཏུ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་མཆོག་ཏུ་སྦྱོར་བ་ན་མཆོག་ཏུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མཉམ་པ་ཉིད་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་བརྩོན་འགྲུས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ་ཞེས་རྣམ་གཞག་མཛད་དོ། །དེ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ནི་རང་གི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་སྐྱེ་སྟེ། ནམ་མཁའ་གནས་པ་ཇི་སྲིད་པར་བཞུགས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ཉིད་དེར་གཙོ་བོར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་ཅིང་རབ་ཏུ་འཇིག་པས་ན་འཇིག་རྟེན་ཏེ། སྐྱེ་དགུ་དང་དེའི་སྣོད་དོ། །དེས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་དང་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ནོ། །དེ་ལ་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་དུ་ས་གཞི་ལག་མཐིལ་ལྟར་མཉམ་པ་ཁང་བཟངས་སྐྱེད་མོས་ཚལ་དང་འབབ་སྟེགས་དང་དཔག་བསམ་གྱི་ཤིང་ལ་སོགས་པས་བསྐོར་བའི་སེམས་ཅན་གྱི་གནས་མཆོག་ཏུ་འབར་བ་གསེར་དང་དངུལ་དང་བཻ་ཌཱུཪྻ་དང་མུ་ས་ར་གར་བྷ་དང་རྡོའི་སྙིང་པོ་དང་མུ་ཏིག་དམར་པོ་དང་ཀར་ཀེ་ཏ་ན་སྟེ། རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་རང་བཞིན་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཞན་དུ་འགྲོ་བའི་འོད་ཟེར་ཆེན་པོ་འགྱེད་པ། སྟེང་དུ་ཡང་ནམ་མཁའ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་སྣང་བའོ། །དེར་སེམས་ཅན་གང་སུ་དག་སྐྱེས་པ་དེ་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་འཕགས་པའི་ས་ཐོབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཏེ། སླར་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སྨིན་པར་བྱའོ། །སེམས་ཅན་དེ་རྣམས་ཀྱང་ས་དང་ཆུ་དང་མེ་དང་རླུང་དང་ནམ་མཁའ་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱིས་ནི་ཁམས་དྲུག་པ་ཅན་ཏེ། དགེ་སློང་སྐྱེས་བུ་འདི་ནི་ཁམས་དྲུག་པའོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་ལུས་ཀྱང་མཛེས་པ་དང་ལྡན་པ་འོད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཅན་ཏེ། ས་གཞི་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་ཅན་ནོ། །དེ་ན་སེམས་


DTG109_Page_0570
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་ལ་ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱོད་པ་ཡང་ལྷའི་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ལས་སོ་སོར་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་སྟེ། གང་རྣམས་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་ནི་མཐའ་གཅིག་ཏུ་དགེ་བ་བདེ་བ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་དབང་བསྒྱུར་བའོ། །འདི་འདྲ་བ་ནི་ཁམས་དྲུག་ཡོངས་སུ་དག་པ་སྟེ། མཐའ་ཡས་པ་ཉིད་དང༌། མཚམས་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང༌། ཤིན་ཏུ་རོལ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེར་སྐྱེས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱང་མཐའ་ཡས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སུ་སོང་ནས་དེར་སེམས་ཅན་དེ་རྣམས་ཀྱི་མི་དགེ་བ་བསགས་པ་སྤང་བར་བྱ་བ་དང༌། དེའི་གཉེན་པོ་དགེ་བ་སོགས་པ་རྣམས་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ནས་དགེ་བའི་ཆོས་བསྐྱེད་པའི་ཆེད་དུ་ཆོས་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་ཡང་ཡོན་ཏན་འདི་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཡོད་ལ་མཆོག་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པར་སོན་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་མཚམས་མེད་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་གཏེར་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་མཐའ་ཡས་པའི་རིན་པོ་ཆེའི་རང་བཞིན་གཞལ་མེད་ཁང་གི་འཁོར་གྱི་ནང་ན། སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་མཆོག་ཏུ་འབར་བས་སྐུ་རྣམ་པར་གསལ་བ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུའོ། །དེ་ལ་གཟུགས་ཚད་མར་བྱེད་པའི་གང་ཟག་རྣམས་ཀྱི་ངོར་དད་པ་མངོན་པར་འཕེལ་བའི་ཆེད་དུ་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་རྣམས་དང་དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུ་རྣམས་རྣམ་པར་གཞག་གི་འདི་རྣམས་ཀྱི་གྲངས་འདི་ཙམ་དུ་བྱ་བར་ནུས་པར་བྱ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་མཚན་རྣམས་ནི་ཕྱག་དང་ཞབས་འཁོར་ལོས་མཚན་པ་ཉིད་དང༌། རུས་སྦལ་བཞིན་ཞབས་ཤིན་ཏུ་གནས་པ་ཉིད་དང༌། ཕྱག་དང་ཞབས་ཀྱི་སོར་མོ་ངང་པའི་རྒྱལ་པོ་ལྟར་དྲ་བས་འབྲེལ་བ་ཉིད་དང༌། ཕྱག་དང་ཞབས་འཇམ་ཞིང་གཞོན་ཤ་ཆགས་པ་ཉིད་དང༌། བདུན་མཐོ་བ་ཉིད་དང༌། སོར་མོ་རིང་བ་ཉིད་དང༌། རྟིང་པ་ཡངས་པ་ཉིད་དང༌། སྐུ་ཆེ་ཞིང་དྲང་བ་ཉིད་དང༌། ཞབས་འབུར་མི་མངོན་པ་ཉིད་དང༌། སྐུའི་སྤུ་གྱེན་དུ་ཕྱོགས་པ་ཉིད་དང༌། བྱིན་པ་རི་དགས་ཨེ་ནེ་ཡ་ལྟ་བུ་དང༌། དཔུང་པ་རིང་ཞིང་མཛེས་པ་ཉིད་དང༌། མདོམས་ཀྱི་སྦ་བ་སྦུབས་སུ་ནུབ་པ་ཉིད་དང༌། མདོག་གསེར་འདྲ་བ་ཉིད་དང༌།།


DTG109_Page_0571
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པགས་པ་འཇམ་པ་ཉིད་དང༌། སྤུ་རེ་རེ་ནས་གཡས་སུ་འཁྱིལ་བ་ཉིད་དང༌། ཞལ་མཛོད་སྤུས་མཚན་པ་ཉིད་དང༌། རོ་སྟོད་སེང་གེའི་འདྲ་བ་ཉིད་དང༌། སྤུང་མགོ་ཤིན་ཏུ་ཟླུམ་པ་ཉིད་དང༌། ཐལ་གང་རྒྱས་པ་ཉིད་དང༌། རོ་བྲོ་བའི་མཆོག་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང༌། ཉ་གྲོ་དྷ་ལྟར་ཆུ་ཞེང་གབ་པ་ཉིད་དང༌། དབུ་གཙུག་ཏོར་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དང༌། ལྗགས་སྲབ་ཅིང་རིང་བ་ཉིད་དང༌། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་ཅན་གྱིས་དམ་པའི་ཆོས་གོ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཚངས་པའི་དབྱངས་ཉིད་དང༌། འགྲམ་པ་སེང་གེའི་འདྲ་བ་ཉིད་དང༌། ཚེམས་ཤིན་ཏུ་དཀར་བ་ཉིད་དང༌། ཚེམས་མཉམ་པ་ཉིད་དང༌། ཚེམས་ཐགས་བཟང་བ་ཉིད་དང༌། ཚེམས་བཞི་བཅུ་ཚང་བ་ཉིད་དང༌། སྤྱན་མཐོན་མཐིང་ཉིད་དང༌། སྤྱན་རྫིམ་བའི་ལྟ་བུ་ཉིད་དོ། །ཞབས་ཤིན་ཏུ་གནས་པ་ཉིད་ནི་ས་ལ་མཉམ་པར་རེག་པ་སྟེ། ས་ཆེན་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་དམའ་བ་དང་མཐོ་བ་དང༌། གསེག་མ་དང་རྡོ་བ་དང་ཆུ་དང་འདམ་དང༌། ཚེར་མ་དང་བུ་ག་ལ་སོགས་པ་མེད་པར་མཉམ་པོར་གནས་ལ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་དུ་མའི་བར་གྱི་དབང་གིས་རིང་བ་ཡང་ཉེ་བར་འགྱུར་རོ། །སོར་མོའི་ཚིགས་དང་པོ་ནས་བརྩམས་པའི་སོར་མོའི་བར་ལ་སེང་སེང་པོ་མེད་ན་ཡང་སོར་གདུབ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱན་གཞུག་ཏུ་རུང་བའི་སོར་མོ་ཅན་ནོ། །འཇམ་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་གཞོན་པ་ཉིད་དོ། །གཞོན་ཤ་ཆགས་པ་ནི་ཁ་དོག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །བདུན་ནི་ཕྱག་དང་ཞབས་ཀྱི་རྒྱབ་གཉིས་དང༌། ཕྲག་གང་གཉིས་དང་ལྟག་པ་སྟེ་ཤས་ཁེངས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཞབས་ཀྱི་མཐིལ་ཐམས་ཅད་ཆ་བཞིར་བྱས་ནས་ཆ་གསུམ་རྣམས་ལ་ཞབས་དང༌། ཆ་གཅིག་ལ་རྟིང་པ་སྟེ་ཚད་དང་ལྡན་པའོ། །ཞབས་འབུར་མི་མངོན་པ་ཞེས་འདིར་མདོ་ནི་ཤིན་ཏུ་པུས་མོ་དང་ལོང་བུ་མི་མངོན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞབས་འབུར་མི་མངོན་པའོ་ཞེས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་ཡང་སྦས་པའི་དོན་ཅན་ཨུད་སྒྲའོ། །པུས་མོ་དང་ལོང་མོའི་རུས་པ་རྗོད་པར་བྱེད་པ་ནི་ཤམ་ཁའི་སྒྲའོ། །བརླའི་རྩ་བ་ལས་འོག་ཐམས་ཅད་ལ་ཞབས་ཞེས་རྟོགས་པར་བྱའོ། །ཨེ་ནེ་ཡའི་ཡན་ལག་ནི་ཨེ་ནེ་ཡ་སྟེ། བྱིན་པ་དང་འདྲ་བ་ནི་བྱིན་པ་སྟེ། ཤ་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་དད་རིམ་གྱིས་ཕྲ་


DTG109_Page_0572
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བ་དང༌། མཉམ་པར་གནས་པ་དང༌། ཤིན་ཏུ་འདྲིལ་ཞིང་ཡོངས་སུ་ཟླུམ་པ་སྟེ་སོར་བརྒྱད་ཀྱི་ཕྱོགས་སུ་འགྱུར་རོ། །ཕྱག་དག་མཛེས་པ་ཉིད་ནི་རྒྱས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །རིང་བ་ཉིད་ནི་རིང་བ་སྟེ། མ་བཏུད་པར་པུས་མོར་སླེབ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །མདོམས་ཀྱི་སྦ་བ་སྦུབས་སུ་ནུབ་པ་ནི་གང་གིས་མདོམས་ཀྱི་སྦ་བ་མི་མངོན་པའོ། །མདོག་གསེར་འདྲ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ན་སྐུ་མཁྲེགས་ཤིང་སྣུམ་ལ་འོད་གསལ་བའི་ཁ་དོག་ཅན་ཉིད་དུ་བསྟན་པའོ། །སྤུ་གཡས་སུ་འཁྱིལ་བ་ཉིད་ནི་གཡས་ཕྱོགས་སུ་འཁོར་བས་སོ། །མཛོད་སྤུ་ནི་སྨིན་མཚམས་ཀྱི་བར་ན་ཐིག་ལེའི་གནས་ན་འཇམ་པ་དཀར་བ་མཉེན་པ་དྲངས་ན་ཁྲུ་གང་དང་ཁྲུ་གཉིས་དང་ཁྲུ་གསུམ་ལ་སོགས་པའི་ཚད་འབྱུང་ལ། བཏང་ན་གཡས་སུ་འཁྱིལ་པ། རྩེ་མོ་གྱེན་དུ་ཕྱོགས་པ་སྐྱུ་རུ་རའི་འབྲས་བུའི་ཚད་ཙམ་པ་དངུལ་འབུར་གྱི་རྣམ་པའོ། །རོ་སྟོད་སེང་གེའི་འདྲ་བ་ཉིད་ནི་རྒྱས་པ་ཡངས་པ་ཤ་རྒྱས་པའི་བྲང་ཅན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང༌། མཛེས་པ་ཉིད་དང་རྒྱ་ཆེ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཤིན་ཏུ་ཟླུམ་པ་རྩའི་དྲ་བ་མི་མངོན་པ་ནི་གང་གི་དཔུང་མགོ་སྟེ། གསེར་གྱི་བུམ་པའི་མགྲིན་པ་ཡོངས་སུ་ཟླུམ་པའི་མགྲིན་པ་ལེགས་པར་འབྲེལ་པ་ཅན་ནོ། །དཔུང་མགོ་དག་གི་བར་དང་བར་ནི་ཐལ་གོང་སྟེ་འདིའི་དེ་ཉེ་བར་རྒྱས་པའོ་ཞེས་པ་ཐལ་གོང་རྒྱས་པའོ། །རོ་དྲུག་པོ་རྣམས་ཀྱི་བྲོ་བ་མཁྱེན་ཞིང་ཚིམ་པར་བྱེད་པ་སྟེ་རོ་བྲོ་བའི་མཆོག་ཉིད་ཀྱི་ཞལ་ཟས་ཅན་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ་ཞེས་ཁ་ཅིག་ཏུ་བརྗོད་དོ། །ཡན་ལག་དང་ཉིང་ལག་རྣམས་སུ་རོ་རྣམས་བྲོ་བར་བྱེད་གསོལ་བར་བྱེད་ཅེས་པ་རོ་བྲོ་བ་སྟེ་རྩ་རྣམས་སོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་མཆོག་ཉིད་ནི་རླུང་དང་མཁྲིས་པ་དང་བད་ཀན་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མ་དཀྲུགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་མཉམ་པར་གནས་པ་སྟེ། འདིའི་རླུང་ལ་སོགས་པས་མ་དཀྲུགས་པ་རྣམས་ནི་མཐོ་བར་མི་འགྱུར་འདུས་ཁོངས་སུ་མ་ཡིན། འཁྱིལ་བར་བྱས་པ་མ་ཡིན། ཁ་དོག་ངན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། མི་མངོན་པར་རྩ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་རྣམ་འགྱུར་མ་བྱས་པའི་སྐུ་ནི་གསེར་གྱི་གཏན་པ་བཞིན་དུ་ཡིད་དུ་འོང་བར་འགྱུར་རོ། །རླུང་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མ་དཀྲུགས་པ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཡང་དག་པར་གསོལ་བའོ། །དེ་གསུངས་པ། སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་མ་གྲི་ན་པ་རོ་གསོལ་བར་བྱེད་པ་སྟོང་ཕྲག་བདུན་པོ་གྱེན་དུ་ཁ་ཕྱོགས་པ་རྣམས་འཇུག་གོ་ཞེས་སོ། །རོ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཞལ་དུ་བཅུག་པས་བདུད་རྩིའི་རོ་དང་


DTG109_Page_0573
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཉམ་པ་འགྱུར་རོ། །ཡང་ན་རོ་བྲོ་བར་བྱའོ་ཞེས་པ་རོ་སྟེ་དྲུག་རྣམས་སོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་བྲོ་བ་སྟེ། ཞིམ་པའི་མཆོག་ཉིད་དོ། །དེ་དང་ལྡན་པའི་ཞལ་ཟས་གང་ལ་ཡོད་པ་ནི་དེ་སྐད་དོ་ཞེས་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་དོ། །ནྱག་ནི་དམའ་བ་སྟེ་སྐུ་སྨད་དོ། རོ་དྷ་ནི་སྐུ་སྟོད་དོ། །ཡོངས་སུ་གབ་བ་ནི་མཉམ་པ་སྟེ་ལྟེ་བ་ནས་བཟུང་ནས་སྐུ་སྨད་དང་སྐུ་སྟོད་ཚད་མཉམ་པའོ། །ཡང་ན་འདོམ་ནི་ཉ་གྲོ་དྷ་སྟེ་སྐུ་བཞེངས་པར་གྱུར་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཕྱག་གཉིས་འདོམ་དུ་བྱས་པ་ན་སྐུ་མཐའ་དག་ཆུ་དང་ཞེས་དག་མཉམ་པའོ། །ཉ་གྲོ་དྷ་ནི་ཤིང་ཁ་ཁ་ཏ་སྟེ་དེ་དང་འདྲ་བར་ཆུ་དང་ཞེང་མཉམ་པའོ་ཞེས་ཁ་ཅིག་གོ །གཙུག་ཏོར་ནི་དབུ་དཀྲིས་པའི་རྣམ་པར་ཟླུམ་ཞིང་ལེགས་པར་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའོ། །ལྗགས་ཆེ་བ་ཉིད་ནི་རིང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཏེ། སྙན་གྱི་བུག་པའི་བར་དང་དཔྲལ་བའི་སྐྲ་མཚམས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པར་ལྗགས་ཀྱིས་རེག་པའོ། །ཤིན་ཏུ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པ་མ་ཡིན་པ་ཆོས་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ཟླ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་དང་འདྲ་བ་ལེགས་པར་འབྲེལ་པ་དང་འགྲམ་པའི་མཐའ་ཟླུམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། འགྲམ་པ་སེང་གེའི་ལྟ་བུ་ཉིད་དོ། །ཚེམས་བཞི་བཅུ་ཚད་བ་ནི་གཞན་རྣམས་ཀྱི་བཞིན་དུ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་སམ་ཉི་ཤུ་རྩ་བརྒྱ་མ་ཡིན་པའོ། །སྤྱན་ནི་ཟླུམ་པའི་དབུས་སྣུམ་ཞིང་གནས་པ་དང་ནག་པོ་ཟླུམ་པོའི་ལོགས་གཉིས་དཀར་བ་དང༌། རྫི་མ་གནས་པའི་གོ་སྐབས་སྣུམ་ལ་མཐིང་གར་འདུག་པ་དང༌། མཐའ་གཉིས་ཤིང་པི་པྤ་ལའི་ཤུན་པ་ལྟར་དམར་བ་དང༌། རྫི་མ་དང་སྤྱན་གྱི་བར་གསེར་གྱི་ཁ་དོག་གོ་ཞེས་པ་འདི་ལྟ་བུ་དང་བ་ལྔ་རྣམས་དང་ལྡན་ཀྱང་སྤྱན་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་གཙོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྤྱན་མཐོན་མཐིང་ངོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །བེའུ་གཞོན་ནུའི་བཞིན་དུ་བླ་འོག་ཤིན་ཏུ་སྣུམ་ཞིང་འོད་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང༌། མ་འཛིངས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྤྱན་རྫི་མ་པའི་ལྟ་བུ་ཉིད་དོ། །མཚན་འདི་རྣམས་རྗེས་སུ་གསལ་པར་བྱེད་པའམ་མཚན་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་གསལ་བར་བྱེད་པའམ། སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོར་རབ་ཏུ་གསལ་བར་བྱེད་ཅེས་པའམ། རྗེས་སུ་མཐུན་པར་མཛེས་པར་བྱེད་ཅེས་པ་དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུ་རྣམས་ཏེ། སེན་མོ་ཟངས་ཀྱི་མདོག་ལྟ་བུ་ཉིད་དང༌། སེན་མོ་སྣུམ་པ་ཉིད་དང༌། སེན་མོ་


DTG109_Page_0574
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཐོ་བ་ཉིད་དང༌། སོར་མོ་ཟླུམ་པ་ཉིད་དང༌། སོར་མོ་རྒྱས་པ་ཉིད་དང༌། སོར་མོ་བྱིན་གྱིས་ཕྲ་བ་ཉིད་དང༌། རྩ་མི་མངོན་པ་ཉིད་དང༌། རྩམ་དུད་པ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། ལོང་བུ་མི་མངོན་པ་ཉིད་དང༌། ཞབས་མི་མཉམ་པ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། སེང་གེའི་སྟབས་སུ་གཤེགས་པ་ཉིད་དང༌། གླང་པོ་ཆེའི་སྟབས་སུ་གཤེགས་པ་ཉིད་དང༌། ངང་པའི་སྟབས་སུ་གཤེགས་པ་ཉིད་དང༌། ཁྱུ་མཆོག་གི་སྟབས་སུ་གཤེགས་པ་ཉིད་དང༌། གཡས་ཕྱོགས་སུ་བསྐོར་བས་གཤེགས་པ་ཉིད་དང༌། མཛེས་པར་གཤེགས་པ་ཉིད་དང༌། མི་གཡོ་བར་གཤེགས་པ་ཉིད་དང༌། སྐུ་འཁྲིལ་བག་ཆགས་པ་ཉིད་དང༌། སྐུ་བྱི་དོར་བྱས་པ་ལྟ་བུ་ཉིད་དོ། །སྐུ་རིམ་པར་འཚམ་པ་ཉིད་དང་སྐུ་གཙང་བ་ཉིད་དང༌། སྐུ་འཇམ་པ་ཉིད་དང༌། སྐུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཉིད་དང༌། མཚན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཉིད་དང༌། སྐུ་ཁོ་ལག་ཡངས་ཤིང་བཟང་བ་ཉིད་དང༌། གོམ་པ་སྙོམས་པ་ཉིད་དང༌། སྤྱན་རྣམ་པར་དག་པ་ཉིད་དང༌། སྐུ་ཤིན་ཏུ་གཞོན་ཤ་ཅན་ཉིད་དང༌། སྐུ་ཞུམ་པ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། སྐུ་རྒྱས་པ་ཉི་དང༌། སྐུ་ཤིན་ཏུ་གྲིམས་པ་ཉིད་དང༌། ཡན་ལག་དང་ཉིད་ལག་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེས་པ་ཉིད་དང༌། གཟེགས་པ་རབ་རིབ་མེད་ཅིང་དག་པ་ཉིད་དང༌། དཀུ་ཟླུམ་པ་ཉིད་དང༌། དཀུ་སྐབས་ཕྱིན་པ་ཉིད་དང༌། དཀུ་མ་རྙོངས་པ་ཉིད་དང༌། ཕྱལ་ཕྱང་ངེ་བ་ཉིད་དང༌། ལྟ་བ་ཟབ་པ་ཉིད་དང༌། ལྟེ་བ་གཡས་ཕྱོགས་སུ་འཁྱིལ་བ་ཉིད་དང༌། ཀུན་ནས་མཛེས་པ་ཉིད་དང༌། ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་གཙང་བ་ཉིད་དང༌། སྐུ་ལ་སྨེ་བ་དང་གནག་བག་མེད་པ་ཉིད་དང༌། ཕྱག་མཐིལ་ཤིང་བལ་ལྟར་ཤིན་ཏུ་འཇམ་པ་ཉིད་དང༌། ཕྱག་གི་རི་མོ་མདངས་ཡོད་པ་ཉིད་དང༌། ཕྱག་གི་རི་མོ་ཟབ་པ་ཉིད་དང༌། ཕྱག་གི་རི་མོ་རིང་བ་ཉིད་དང༌། ཞལ་ཧ་ཅང་མི་རིང་བ་ཉིད་དང༌། ཤིན་ཏུ་དང་ཞིང་འོད་འབར་བ་ཉིད་ལས་ཞལ་ལ་གཟུགས་བརྙན་འཆར་བའི་ཕྱིར། ཞལ་ལ་གཟུགས་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་སྣང་བ་ཉིད་དང༌། ལྗགས་མཉེན་པ་ཉིད་དང༌། ལྗགས་སྲབ་པ་ཉིད་དང༌། ལྗགས་དམར་བ་ཉིད་དང༌། གླང་པོ་ཆེའི་ང་རོ་དང་འབྲུག་གི་སྒྲ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དང༌། གསུང་སྙན་ཞིང་མཉེན་ལ་འཇམ་པ་ཉིད་དང༌། མཆེ་བཟླུམ་པ་ཉིད་དང༌། མཆེ་བ་རྣོ་བ་ཉིད་དང༌། མཆེ་བ་དཀར་བ་ཉིད་དང༌། མཆེ་བ་


DTG109_Page_0575
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཉམ་པ་ཉིད་དང༌། མཆེ་བ་བྱིན་གྱིས་ཕྲ་བ་ཉིད་དང༌། ཤངས་མཐོ་བ་ཉིད་དང༌། ཤངས་གཙང་བ་ཉིད་དང༌། སྤྱན་ཡངས་པ་ཉིད་དང༌། །རྫི་མ་སྟུགས་པ་ཉིད་དང༌། སྤྱན་དཀར་ནག་འབྱེས་ཤིང་པདྨའི་འདབ་མ་རངས་པ་ལྟ་བུ་ཉིད་དང༌། སྨིན་ཚུགས་རིང་བ་ཉིད་དང༌། སྨིན་མ་འཇམ་པ་ཉིད་དང། སྨིན་མ་སྣུམ་པ་ཉིད་དང༌། སྨིན་མའི་སྤུ་མཉམ་པ་ཉིད་དང༌། ཕྱག་རིང་ཞིང་རྒྱས་པ་ཉིད་དང༌། སྙན་མཉམ་པ་ཉིད་དང༌། སྙན་མ་ཉམས་པ་ཉིད་དང༌། དཔྲལ་བ་ལེགས་པར་འབྱེས་པ་ཉིད་དང༌། དཔྲལ་བ་དབྱེས་ཆེ་བ་ཉིད་དང༌། དབུ་རྒྱས་པ་ཉིད་དང༌། དབུ་སྐྲ་བུང་བ་ལྟར་གནག་པ་ཉིད་དང། དབུ་སྐྲ་སྟུག་པ་ཉིད་དང༌། དབུ་སྐྲ་འཇམ་པ་ཉིད་དང༌། དབུ་སྐྲ་མ་འཛིངས་པ་ཉིད་དང༌། དབུ་སྐྲ་མི་བཤོར་པ་ཉིད་དང༌། དབུ་སྐྲ་དྲི་ཞིམ་པ་ཉིད་དང༌། དཔལ་གྱི་བེའུ་དང་བཀྲ་ཤིས་དང་གཡུང་དྲུང་འཁྱིལ་པས་ཐུགས་ཁ་དང་ཕྱག་དང༌། ཞབས་བརྒྱན་པ་ཉིད་ཅེས་པའོ། །ཐུགས་ཀར་ཡང་དཔལ་བེའུ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བ་སྟེ། ཐུགས་ཀ་ན་གནས་པའི་དཔལ་བེ་འུ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལས་འོད་ཟེར་རྣམས་འབྱུང་ངོ་ཞེས་པ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མདོ་གཞན་དུ་ཕྱག་དང་ཞབས་ལ་སྡོད་རིས་དང་བུམ་པ་གང་བ་དང་ཉ་དང་གཉའ་ཤིང་དང་རྒྱལ་མཚན་དང༌། དུང་དང་ཁྲི་བཟང་པོ་དང་གདུགས་དཀར་པོ་དང༌། རྔ་ཡབ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱང་གསུངས་སོ། །མཚན་དང་དཔེ་བྱད་འདི་རྣམས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་དང་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་རྣམས་ལ་ཡང་འབྱུང་སྟེ། འོན་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡུལ་ན་གནས་པ་དང༌། གསལ་བ་དང་རྫོགས་པ་ཉིད་རྣམས་ཀྱིས་བླ་ན་མེད་པར་ཕུལ་དུ་འབྱུང་བའོ། །ཕལ་ཆེར་ནི་འདི་རྣམས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་སྟེ། གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་གང་ལ་གནས་ནས་དེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངོན་དུ་མཛད་པའི་སྐུ་དེ་བསམ་གྱིས་མི་བྱ་བ་ཅིང་སྣ་ཚོགས་གཟུགས་ཅན་ཏེ། གཟུགས་ཅན་དེ་དང་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཆོས་ལ་རྫོགས་པར་ལོངས་སྤྱོད་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བར་མཛད་དོ། །དེ་


DTG109_Page_0576
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལས་སྒྲ་གང་བྱུང་བ་དེ་ལས་འཇིག་རྟེན་ཡང་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་བསྟན་པའི་སྣོད་དུ་འགྱུར་ཞིང་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་འདིས་སྔོན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་གྱུར་པས་སྨོན་ལམ་བསྐྱེད་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདི་རྣམས་དུས་འདིར་འདི་ལྟར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པར་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ་དང་དཔག་བསམ་གྱི་ཤིང་དང་འདྲ་བར་ཇི་ལྟར་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་སྒྲུབ་པ་རྫོགས་པར་མཛད་མོད་ཀྱང་སྐད་ཅིག་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལས་མི་གཡོ་བ་དང༌། སེམས་ཅན་གདུལ་བའི་དུས་ལས་མི་འདའ་བ་དེ་བཞིན་དུ་བདག་ཀྱང་འགྱུར་བར་བྱའོ། །ནམ་མཁའ་ཇི་སྲིད་པ་དང་སེམས་ཅན་ཇི་སྲིད་པ་དང་ཇི་སྲིད་དུ་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ལས་རྣམས་རབ་ཏུ་གདགས་པ་དེ་སྲིད་དུ་བདག་སྲོག་ཆགས་གཅིག་གི་ཡང་བྱ་བ་ལ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱ་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ཀྱང༌། གནས་བར་བྱ་ཞིང་པན་བ་རྣམས་བྱའོ་ཞེས་པ་འདིའི་སྨོན་ལམ་གྱི་འཕེན་པའི་དབང་ལས་དང༌། གདུལ་བྱ་རྣམས་ཀྱི་ཡང་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཉན་པ་འཇུག་པའི་ལས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ལས། དེ་འདྲ་བའི་བྱ་བའི་ཁྱད་པར་རྣམས་རབ་ཏུ་གདགས་ཏེ། གང་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པར་གྱུར་ཀྱང་མཐའ་མེད་པའི་དུས་སུ་ནམ་མཁའ་ཇི་སྲིད་པར་ཇི་ལྟར་གདུལ་བྱ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་བྱ་བ་འཇུག་པས་མཐའ་ཡས་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་དོན་མཛད་དོ། །སྐུ་འདི་ཡང་ས་བཅུའི་དབང་ཕྱུག་ཁོ་ནའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རང་གི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཉེ་བར་བསགས་པས་དྲི་མ་མེད་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་མེ་ལོང་ཅན་རྣམས་ལ་སོ་སོར་སྣང་གི་ས་འོག་མ་རྣམས་ལ་མ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་འདུལ་བའི་རྒྱུ་མཐུན་དུ་ཇི་སྐད་བརྗོད་པའི་སྐུ་ལས། གཞན་རྒྱུ་མཚན་པའི་སྐུ་འཇུག་པ་རྣམས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་མཐུ་ལས་ཡང་དག་པར་བྱུང་བའམ། གཟུགས་ཀྱི་སྐུའི་མ་ཐུ་ལས་ཡང་དག་པར་བྱུང་བ་ཡང་རུང་སྟེ། དེ་རྣམས་ཀྱི་ཡང་མཐུ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པོ། །དེ་ལྟར་ནི་གང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ལས་གང་སྔོན་ཐོག་མ་མེད་པ་དང་


DTG109_Page_0577
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལྡན་པའི་འཁོར་བར་རང་གི་སྐྱེ་བའི་གནས་སྐབས་འགག་པ་སྤྱོད་པའི་མཐའ་སྣ་ཚོགས་པ་དུ་མ་དེ་རྣམས་གསལ་བ་སྟེ། ལུས་པ་མེད་པའི་སྤྱོད་པའི་མཐའ་བསྟན་པ་ལས་ཕན་ཚུན་འདྲེས་པ་མེད་པ་དེ་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་མེ་ལོང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་ལ་གདོང་གི་གཟུགས་བརྙན་བཞིན་དུ་ཅིག་ཅར་ཉིད་དུ་རྒྱུ་མཐུན་པའི་སྐུ་གཅིག་ཁོ་ན་ལ། འབད་པ་མེད་པ་ཁོ་ནར་ཀུན་ནས་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྔོན་སྤྱད་པ་རྣམས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པ་རྣམས། གང་འདྲ་བའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་བཻ་ཌཱུ་ཪྻ་དང༌། པདྨ་རཱ་ག་དང༌། ཨིནྡྲ་ནཱི་ལ་དང༌། ཤེལ་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་རིན་པོ་ཆེའི་ལྗོན་ཤིང་ལ་སོགས་པས་མཛེས་པར་བྱས་པ། ཞེ་དང་ཆུ་དང་ཟླུམ་སྐོར་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དང་བཅས་པ་དེ་ལ་བརྟེན་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱིས་ཉེ་བར་མཛེས་པར། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་བལྟམས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟོན་པར་བཤད་པ་དེ་མ་ལུས་པ་སྐུ་གཅིག་ལ་སྟོན་པར་མཛད་དོ། །སངས་རྒྱས་དེ་རྣམས་ཀྱི་ཡང་སྐུ་དང་སྤྱོད་པ་དག་གི་མཐུ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་དང༌། ཇི་སྙེད་དུ་དེ་རྣམས་ཀྱི་དགེ་འདུན་འདུས་པར་གྱུར་པའམ། ཆོས་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་སྒྲུབ་པའི་རྣམ་པ་གང་གིས་ཉན་ཐོས་དང་བཅས་པའི་དགེ་འདུན་དུ་གྱུར་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་དེ་རྣམས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་གང་འདྲ་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་རྣམས་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་ཀྱིས་རྣམ་པར་བཀྲ་བའི་སྐུ་ཅན་དབྱིབས་དང་ལྡན་པ་ཞལ་ཟས་དང་ཆོས་གོས་དང་གནས་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་བྱུང་བ་དང༌། ཐེག་པ་གཅིག་དང་ཐེག་པ་གསུམ་ལ་བརྟེན་པའི་པའི་ཆོས་ཉེ་བར་བསྟན་པ་གང་འདྲ་བ་དང༌། བདག་ཉིད་བྲམ་ཟེ་ལ་སོགས་པའི་རིགས་སུ་རབ་ཏུ་སྐྱེས་པ་གང་འདྲ་བ་དང༌། གཟུགས་དང་བློ་དང་ལྡན་པ་དང༌། ཁྱིམ་པ་དང་རབ་ཏུ་བྱུང་བར་གྱུར་པ་དང༌། ཆོས་མཉན་ནས་སྤྱོད་པ་གང་ལ་སྤྱོད་པ་དང༌། ལྷག་མ་དང་བཅས་པ་དང་ལྷག་མ་མེད་པའི་བསླབ་པ་ཁས་བླངས་པ་དང༌།


DTG109_Page_0578
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སངས་རྒྱས་དེ་རྣམས་དང་ཉན་ཐོས་དང་བཅས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་རྣམས་ལ་བཟའ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་ཆོས་གོས་དང༌། རིན་པོ་ཆེའི་རྒྱན་ལ་སོགས་པ་དུས་ཇི་སྲིད་དུ་ཚད་གང་ཕུལ་བ་དང༌། ཇི་ལྟར་ཡང་འདི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་སྤྱོད་ཚུལ་གྱི་མཐའ་སྟོན་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། བཟོད་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་ལ་སྤྱོད་པ་ཡང་གང་སྔོན་གྱི་གནས་སྐབས་མ་ཚང་བ་མེད་པ་དེ་རྣམས་མ་ལུས་པར་སྐུ་གཅིག་ལ་སྟོན་པར་མཛད་དོ། །དེ་ལྟ་བུ་ལྟ་ཞོག །གཞན་ཡང་བ་སྤུའི་ཁུང་བུ་ར་ཡང་བདག་ཉིད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་གསལ་བར་སྟོན་པར་མཛད་དོ། །གཞན་ཡང་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཐུགས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་བཟུང་ནས་ཇི་སྲིད་བྱང་ཆུབ་སྙིང་པོའི་བར་གྱི་སྤྱོད་པ་གང་རྣམས་དང། དུས་གསུམ་གྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་དང༌། ཉན་ཐོས་རྣམས་དང༌། སྐྱེ་བོ་མ་ལུས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡང་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་བ་སྤུའི་ཁུང་བུ་རེ་རེར་ཅི་ཅར་སྟོན་པར་མཛད་དོ། །ནམ་མཁའི་མཐའ་ཀླས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱང་བཞེད་ན་རྡུལ་ཕྲ་རབ་གཅིག་གི་ནང་དུ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་ཕྲ་རབ་གྱུར་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཆེ་བར་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། རྡུལ་ཕྲ་རབ་གཅིག་གིས་ཀྱང་མཐའ་མེད་པའི་ཡུལ་ལ་ཁྱབ་པ་དང་འཇིག་རྟེན་མ་ལུས་པ་བརྟེན་པ་སྟོན་པར་མཛད་དོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མ་ལུས་པ་རྣམས་ན་ཇི་སྙེད་པའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་དེ་སྙེད་ལས་ལྷག་པའི་སྤྱོད་པ་རྣམ་པར་བཀྲ་བ་རྣམས་སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པར་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་ཀྱི་བར་དུ་སྟོན་པར་མཛད་དོ། །དེ་ལྟར་འགྲོ་བའི་དབང་ཕྱུག་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཡོན་ཏན་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་མིག་འཕྲུལ་གྱི་ངོ་བོ་ལས་མ་འདས་པའི་རང་བཞིན་མངོན་སུམ་པ་ཡང་དག་པར་སྟོན་པར་ནུས་པའོ་ཞེས་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མོས་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཁམས་གསུམ་


DTG109_Page_0579
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལས་འདས་པ་ཡང༌། སྤྲུལ་པའི་སྐུ་རྣམས་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་རྗེས་སུ་གཞུག་པས་ཡུམ་དང་ཡབ་དང་སྲས་ལ་སོགས་པའི་འབྲེལ་པ་ཡང་དག་པར་སྟོན་ཞིང་ཁམས་གསུམ་པར་བཞུགས་ནས་ཇི་ལྟར་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་སྟོན་པ་ཡང་དག་པར་འཇུག་པས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་སྤྱོད་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ། གྲགས་པ་དང་ལན་དུ་ཕན་འདོགས་པ་ལ་སོགས་པ་འདོད་པས་མ་ཡིན་པར་ཐུགས་རྗེས་འགྲོ་བ་རབ་ཏུ་ཞི་བ་ལ་སོགས་པའི་ཕྲིན་ལས་རྣམས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་འགོད་པར་མཛད་དོ། །དེ་ལྟར་ནི། འགྲོ་རྣམ་ཞི་བའི་ལས་དང་ནི། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཇི་སྲིད་དུ། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡི་ཕྲིན་ལས་འདི། །རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་བདུན་དུ་འདོད། །ཅེས་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་ནོ། །ཕྲིན་ལས་དེ་རྣམས་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་སྐུ་དེ་རྣམས་སུ་སྤྲུལ་པ་སྟེ། གང་དམྱལ་བ་པ་རྣམས་ཀྱི་དམྱལ་བའི་མེ་ཤི་བར་བྱས་པས་དང༌། ཆོས་སྟོན་པས་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་བྱོལ་སོང་རྣམས་ལ་ཡང་རང་གི་ཤ་དང་ཁྲག་ལ་སོགས་པ་སྟེར་བས་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཡི་དགས་རྣམས་ལ་བཟའ་བ་དང་བཏུང་བ་ལ་སོགས་པ་བྱིན་པ་དང༌། ཆོས་སྟོན་པས་ཀྱང་སེམས་མངོན་པར་དང་བར་བྱས་ནས། མངོན་པར་དང་བས་དེ་བས་ཀྱང་རང་གི་འགྲོ་བ་རྣམས་ནས་ཤི་འཕོས་ནས་ལྷ་དང་མི་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བར་བྱེད་པ་དང༌། ལྷ་ཐེག་པ་དམན་པ་ལ་མོ་ས་པ་རྣམས་ཀྱང་ཆོས་བསྟན་པས་མངོན་པར་དང་བར་བྱས་ནས་དམིགས་སུ་སྐྱེ་བ་ནས་ཇི་སྲིད་དུ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ལ་འགོད་དོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་མདོ་ཇི་ལྟ་བར། བདག་གིས་གོང་དུ་གནས་སྐབས་ཇི་ལྟར་བརྗོད་ཟིན་ཏོ། །གཞན་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ཇི་ལྟར་རང་ཉིད་ཐུགས་དང་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་བསྐྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་སེམས་དེ་དང་དེ་བསྐྱེད་པའི་ཆེད་དུ་གདུལ་བྱ་རྣམས་ལ་ཆོས་སྟོན་པར་མཛད་དོ་ཞེས་མདོར་བསྡུས་ནས་འདིའི་ཕྲིན་ལས་བསྟན་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཇི་སྐད་བརྗོད་པ་འདི་རྣམས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ཀུན་དུ་འདོ་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་དག་པར་འགྱུར་རོ། །གང་རྣམས་ཀྱིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་


DTG109_Page_0580
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་དེ་ལས་གཞན་པའི་ཡོན་ཏན་མཐའ་དག་ལྡན་པའི་བདེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལས་ཐ་དད་པ་མེད་པར་འཇུག་པ་ནམ་མཁའ་གཅིག་པུ་དཔེ་དང་དཔེར་བྱ་བའི་ཡོན་ཏན་རེ་རེར་ཡོན་ཏན་མ་ལུས་པ་རྒྱས་པ་རྣམས་ནི། ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ན་གནས་པའི་འགྲོ་བ་མ་མགོན་མེད་པ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྣོད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྒྱུན་ཆད་པ་མེད་པར་ནམ་མཁའ་འཇུག་པ་ཇི་སྲིད་པར་མགོན་དུ་འགྱུར་རོ། །ཅི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཉམ་པར་འགྱུར་རམ་ཞེ་ན། རྒྱུ་གསུམ་རྣམས་ཀྱིས་མཉམ་པ་ཉིད་དེ། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་དང༌། སྤྲུལ་པའི་སྐུ་དག་གིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་དོན་སྤྱོད་པའོ། །སྐུ་ཚེ་དང་རིགས་དང་ཚད་ཀྱིས་བྱས་པའི་ཐ་དད་པར་ནི་འགྱུར་ཏེ། ཤིན་ཏུ་རིང་བ་དང་ཐུང་བར་འཚོ་བའི་ཕྱིར་དང་བྲམ་ཟེ་དང་རྒྱལ་རིགས་སུ་རིགས་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་དང༌། འོད་སྲུངས་དང་གཽ་ཏ་མ་ལ་སོགས་པ་རུས་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཆུང་བ་དང་ཆེ་བའི་བོང་ཚོད་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དུས་ཇི་ལྟ་བའོ། །ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་འདི་ཉིད་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་མཁས་པས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་དྲུང་དུ་ཤིན་ཏུ་དགའ་བ་དང་གུས་པ་བསྐྱེད་པར་བྱ་ནུས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ་རྒྱུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། འབྲས་བུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་ཕན་པ་བྱེད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །དེ་ལ་རྒྱུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཐམས་ཅད་ལ་གོམས་པར་བྱེད་པ་དང༌། དུས་རིང་པོར་གོམས་པར་བྱེད་པ་དང༌། རྒྱུན་དུ་གོམས་པར་བྱེད་པ་དང༌། བཀུར་སྟིར་བྱས་ཏེ་གོམས་པར་བྱེད་པའོ། །འབྲས་བུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ཡེ་ཤེས་དང༌། སྤངས་པ་དང༌། མཐུ་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །ཕན་པར་བྱེད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ངན་སོང་གསུམ་དང༌། འཁོར་བའི་སྡུག་


DTG109_Page_0581
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསྔལ་ལས་ཤིན་ཏུ་ངེས་པར་འགྲོལ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། ཐེག་པ་གསུམ་དང་བདེ་འགྲོ་ལ་འགོད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །ཡེ་ཤེས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ཉེ་བར་མ་བསྟན་པར་མཁྱེན་པ་དང༌། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མཁྱེན་པ་དང༌། འབད་པ་མེད་པར་མཁྱེན་པའོ། །སྤངས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་དང༌། ཤིན་ཏུ་སྤངས་པ་དང༌། བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་སྤངས་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐམས་ཅད་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པའོ། །མཐུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ཕྱི་རོལ་གྱི་ཡུལ་རྣམ་ས་སྤྲུལ་ཞིང་ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་བ་དང་བྱིན་གྱིས་རློབ་པ་ལ་དབང་བ་ཉིད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། སྐུ་ཚེ་གཏོང་བ་དང་བྱིན་གྱིས་རློབ་པ་ལ་དབང་བ་ཉིད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། བསྒྲིབས་པ་དང་ནམ་མཁར་དང་རིང་བ་ལ་མྱུར་བར་གཤེགས་པ་དང༌། ཕྲ་བ་མང་པོར་འཇུག་པ་ལ་དབང་བ་ཉིད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། སྐུའི་འོད་ཀྱིས་མཐའ་ཡས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྣང་བར་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པའི་གཉུག་མའི་ངོ་མཚར་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། མཚན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། དཔེ་བྱད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། སྟོབས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། རྡོ་རྗེའི་སྙིང་པོའི་རུས་པའི་ལུས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུའི་ཡང་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཐ་དད་པ་དང་ཞིང་ཐ་དད་པ་སྟེ། ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་འགའ་ཞིག་གི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ནི་ཤེལ་གྱི་རང་བཞིན། འགའ་ཞིག་གི་ནི་བཻ་ཌཱུཪྻའི་རང་བཞིན་ཏེ། དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའོ། །མིང་ཐ་དད་པ་ནི་འོད་དཔག་མེད་དང༌། རྣམ་པར་སྣང་མཛད་ཅེས་པ་འདི་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའོ། །སྐུ་ཐ་དད་པ་ནི་འགའ་ཞིག་གིས་རྣམ་པ་འགའ་ཞིག་ཏུ་མཐོང་བ་སྟེ། ཤེལ་གྱི་རང་བཞིན་ལ་སོགས་པ་ཐ་དད་པའམ། སྐུ་ཆུང་བ་དང་སྐུ་ཆེ་བ་ཐ་དད་པས་སོ། །ཆོས་ལ་རྫོགས་པར་ལོངས་སྤྱོད་པ་ཐ་དད་པ་ནི་ས་བཅུ་པ་དང་བློ་


DTG109_Page_0582
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གྲོས་མི་ཟད་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཐ་དད་པས་སོ། །འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཐ་དད་པ་ནི་དེར་འདུས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ལྟོས་པ་སྟེ། བསྐོར་བ་ཐ་དད་པ་ཡང་ངོ༌། །ཇི་ལྟར་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་པོ་འདི་རྣམས་འཁོར་དང་བཅས་པ་འདིར་ངེས་པར་བསྟན་པ་དེ་ལྟར་ཁོ་ནར་རྟོགས་པར་བྱ་སྟེ། གནས་གང་དེ་རྣམས་བསམས་ན་བྱིས་པ་ནུས་པ་ཟད་པ་ལས་སྐྱོ་ཞིང་སྨྱོ་ལ་བརྒྱལ་བ་དང་འཆི་བར་འགྱུར་བའི་གནས་དེ་རྣམས་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་རྣམས་ཏེ། རྟོག་གེའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་རྣམས་ཀྱང་ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣལ་འབྱོར་ཅན་གྱི་དབང་ཕྱུག་གི་གཙོ་བོས་གཟིགས་ཤིང་བསྟན་པ་དེ་ཁོ་ན་ལྟར་བདག་གིས་འདིར་གདམས་ངག་ཇི་ལྟ་བར་ངེས་པར་བཤད་པའོ། །དེ་ལྟར་འདི་ནི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་ཉིད་མདོར་བསྡུས་པ་སྟེ། ཕྱེ་བར་བྱ་ན་ནི་དབྱེ་བ་མཐའ་ཡས་པར་འགྱུར་རོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཁོ་ནས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་བ་སྤུའི་ཁུང་བུ་རེ་རེར་དང་དཔེ་བྱད་དང་སྐྱེས་བུའི་མཚན་དང༌། སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་དེ་རྣམས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་གཅོད་པར་ནུས་ལ། མངོན་པར་བརྗོད་པར་ཡང་ནུས་མོད། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པར་སྐུ་ཚེའི་ཚད་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པར་གྱུར་ཅིང༌། མྱུར་ཞིང་མྱུར་བར་ལས་གཞན་མེད་པར་གྱུར་ནས་གལ་ཏེ་བརྗོད་པར་གྱུར་པ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་ཡོན་ཏན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་མི་འགྱུར་བ་ཉིད་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ལྟ་ཅི་སྨོས་ལ་རང་སངས་རྒྱས་སམ་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱིས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་གྱི་མཐའ་ཤེས་པའམ་བརྗོད་པར་མི་ནུས་པར་སྔར་ཁོ་ནའོ། །གཤོག་པའི་རྒྱ་ཤིན་ཏུ་ཡངས་པའི་རླུང་གི་ཤུགས་རློབ་ཅིང་ཕ་རོལ་གནོན་པའི་ནམ་མཁའ་ལྡིང་ཡང༌། ནམ་མཁའ་ཡོངས་སུ་ཟད་དོ་སྙམ་ནས་ནམ་མཁའ་ལས་འབབ་པ་མ་ཡིན་གྱི། འོན་ཀྱང་རང་གི་སྟོབས་དང་ཕ་རོལ་གནོན་པ་ཉམས་པས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་གང་ས་བཅུ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་རྣམས་ཀྱང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་རྣམ་


DTG109_Page_0583
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་ཐོབ་པ་སྟེ། དེ་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡོན་ཏན་དེ་སྙེད་མངོན་པར་བརྗོད་པ་ནུས་པ་ལས། ཡོན་ཏན་ཡོངས་སུ་ཟད་པས་ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་མཐའ་མེད་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ལས་ལྡོག་པ་མ་ཡིན་གྱི། རང་གི་བློའི་སྟོབས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པས་ནི་ལོག་ནས་གནས་ན། རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་དང་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱིས་ཡོན་ཏན་གྱིས་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་ལྟ་ཅི་སྨོས། གང་གི་ཚེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའམ་མངོན་པར་བརྗོད་པ་ལ་འདི་ལྟ་བུའི་གཏམ་འདི་ལྟ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་བདག་ལྟ་བུའི་མ་རིག་པའི་རབ་རིབ་ཀྱིས་ལོང་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་གྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཤིན་ཏུ་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པ་ཅན་རྣམས་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པའི་སྐབས་ག་ལ་ཡོད། གལ་ཏེ་ཡང་དེ་ལྟ་སྟེ། དེ་ལྟ་ན་ཡང་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་དང༌། འཕགས་པ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྡེ་ལ་སོགས་པ་ལ་བརྟེན་བ་ལས། ཐེ་ཚོམ་མེད་པར་བདག་གིས་ཡོན་ཏན་ཕྱོགས་གཅིག་གི་ཆ་ཙམ་བརྗོད་དོ། །དེ་ལྟར་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ནི་མཐའ་ཡས་ཤིང་རྨད་དུ་བྱུང་བའི་ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོའི་འབྱུང་གནས་ཡིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་སླར་ཡང་བྱིས་པ་རང་ཡོན་ཏན་གྱིས་བཀྲེན་པས་མོས་པ་དང་བྲལ་བ་རྣམས་ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དེ་འདྲ་བ་ཐོས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་དེའི་ཆོས་ལ་གུས་པར་མི་བྱེད་ལ། མཁས་པ་རྣམས་ནི་རྐང་གི་ཁོང་ནས་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དང་དེའི་ཆོས་ལའང་མངོན་པར་རབ་ཏུ་དང་བར་བྱེད་དོ། །དེ་རྣམས་དེ་ལ་དད་པ་ཙམ་གྱིས་ཀྱར་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པ་རྣམས། རྣམ་པར་སྨིན་པ་མ་ངེས་པའི་སྡིག་པ་རྣམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་རྣམས་ཟིལ་གྱིས་མནན་ཏེ། ལྷ་དང་མིའི་དཔལ་ཉམས་སུ་མྱོང་ཞིང༌། རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་བླ་ན་མེད་པ་མཆོག་ཏུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པའོ། །ཐུབ་པའི་དགོངས་པའི་རྒྱན་ལས་ཡོན་ཏན་གྱི་སྣང་པའི་ལེ་འུ་སྟེ་ཡོངས་སུ་བཅད་བ་བཞི་པའོ།། །།ཞེས་པ་ཐུབ་དགོངས་དཔག་བསམ་ལྗོན་ཤིང་རྟོག་པའི་རླུང་གིས་ནི། །གཡོས་ཤིང་ལྟ་ངན་ཆུ་ཡིས་རྒྱུན་དུ་རབ་ཞིར་མཐར་ཞུགས་པ། །མི་མཐུན་ཕྱོགས་རྣམས་ཉེ་བར་གྱུར་ལས་འབྲས་བུ་བཟང་རྣམས་བསྡུས། །ཀྱེ་སྙིང་སླར་ཡང་སྐྱེ་བ་དག་པ་འབྱུང་བ་ག་ལ་ཞིག །སྣང་བ་འདི་ལས་ཕན་དང་


DTG109_Page_0584
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མི་ཕན་པ་ཡང་རྣམ་བལྟས་ནས། །གང་ལས་མཐོ་བས་ཡོན་ཏན་རང་བཞིན་ཐེག་པ་འདི་ཞོན་ཏེ། །བདག་ནང་སྟོབས་ལྡན་དགྲ་བོའི་རིགས་ཀྱི་རྩ་བ་མྱུར་ཆོད་ལ། །སྲིད་གསུམ་རྣམ་རྒྱལ་ཕུན་ཚོགས་བྱང་ཆུབ་གནས་ཀྱིས་ཕུན་ཚོགས་བྱོན། །ཚུལ་གསུམ་རྣམས་ལ་བདེན་པ་ཟུང་གི་སྲོག །མདོར་བསྡུས་བདག་གིས་འདི་རུ་ཉེ་བར་བཀོད། །གལ་ཏེ་ཉེས་པར་ཟིན་ན་དེ་བཟོད་མཛོད། །བདེན་པ་གཉིས་ལ་ས་བརྙེས་ཚད་མ་ཡིན། །གཞུང་ལུགས་སྨད་མེད་བཤད་པའི་ལེགས་བྱས་འདོད་བྱ་ཟླ་བ་ནི། །རབ་རིབ་འཇོམས་བྱེད་གཉིད་བྲལ་དེ་ཡིས་སྐྱེ་བོ་ཚིམ་བྱེད་ཤོག་བདག་ཀྱང་སོ་སོའི་སྐུ་འཛིན་བསམ་མི་ཁྱབ་སྐུ་ཕུན་ཚོགས་ཀྱིས། །རྩོད་པ་དང་བྲལ་བསྐལ་པར་རོལ་པའི་ཆེད་དུ་འདུ་བར་ཤོག །ཡོན་ཏན་དམ་པ་བསྒྲིགས་པའི་རྒྱན། །བརྟེན་པ་འོད་འབར་དྲི་མེད་པ། །སྣང་བ་འདི་ནི་སྐྱོ་བོ་ཡི། །མགྲིན་པ་རྣམས་ལ་གདགས་པར་མཛོད།། སྣང་བ་དང་བཅས་རྒྱན་འདི་ལྟར། །སེམས་ཅན་སེམས་ལ་སྡོང་བུ་བཞིན། །ཐུབ་པ་ནང་འོད་འཇུག་ཆེད་དུ། །ནམ་མཁའ་ཇི་སྲིད་གནས་པར་ཤོག །ཐུབ་པ་དགོངས་པའི་རྒྱན་སློབ་དཔོན་མཁས་པ་ཆེན་པོ་འཇིགས་མེད་འབྱུང་གནས་སྦས་པའི་ཞབས་ཀྱིས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།རྣམ་གནོན་ཚུལ་མཁས་འཇི་གས་མེད་ཀྱི། །གནས་ལ་རེག་པའི་ཚུལ་འདི་ནི། །དཔལ་ལྡན་དགའ་སྐྱོང་རྒྱལ་སྲིད་ཀྱི། །སུམ་ཅུའི་ལོ་ལ་བྱས་པ་ཡིན། །ཕྱེད་དང་བཅས་པའི་སྟོང་ཕྲག་ལྔ། །མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྡོམ་པའི་ཚད། །བསྔགས་འོས་བརྒྱན་པའི་ཆེད་དུ་འདིའི། །ཚད་བཞིན་སྙིང་ལ་དངོས་པོ་རྣམས། །ཞེས་པའོ། །བདེ་གཤེགས་བསྟན་པ་བསམ་འཕེལ་ནོར་བུ་སྐྱེ་བོ་ཀུན་གྱི་རང་གི་མི་ཤེས་མུན་པས་བསྒྲིབས་ནས་དོན་མེད་འགྱུར། །དེ་རྟོགས་དོན་དུ་ཤེས་རབ་སྒྲོན་མ་འདེགས་པར་བྱེད་པའི་དབང་གྱུར་ཤིང་རྟ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱང་ནུབ་གྱུར་ཏེ། །འགྲོ་བ་ཀུན་ལ་ཤིན་ཏུ་དོན་མེད་ལྟ་བུར་མི་འཇིགས་སེང་གེའི་ཐུགས་རྗེའི་སྤྱན་གྱིས་རབ་གཟིགས་ནས། །ཡོན་ཏན་རང་བཞིན་ཐུབ་ཆེན་དགོངས་པའི་སྒྲོན་མ་འདི་ནི་མི་ཤེས་མུན་པ་བསལ་ཕྱིར་མཛད། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་འཕགས་པའི་སྐད་ཀྱིས་དབེན་པའི་སྐྱེ་བོ་དག་ལ་དོན་མེད་ལྟ་བུར་ཁོ་བོས་རབ་རྟོགས་ནས། །དེ་དག་


DTG109_Page_0585
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀུན་གྱིས་ཡིད་ཀྱི་མུན་པ་ཤིན་ཏུ་སྟུག་པོ་རྣམ་པར་བསལ་ཕྱིར་བདག་གིས་ལེགས་པར་འདི་བསྒྱུར་ནས། །བྱུང་བའི་བསོད་ནམས་ཆུ་འཛིན་འོད་ཟེར་ལྟ་བུར་ཤིན་ཏུ་གསལ་ཞིང་དགའ་བ་སྐྱེད་པ་གང་ཡིན་དེས། །འདི་རུ་སྐྱེ་བོ་ཀུན་གྱི་ཡིད་ཀྱི་མུན་པ་ཤིན་ཏུ་སྟུག་པོ་རྣམ་པར་བསལ་ནས་ཟབ་མོའི་ལམ་རྟོགས་ཤོག ། །།མཁས་པ་རྣམས་ཀྱི་གཙུག་གི་ནོར་བུ་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་བཀའ་རབ་འབྱམས་ལ་ཤེས་པའི་སྣང་བ་སྐྱེས་པའི་མཁས་པ་ཆེན་པོ་དེ་ཉིད་ལས་མཉན་ནས། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཞལ་སྔར་ཤཱ་ཀྱའི་དགེ་སློང་དཔང་ཞོ་གསལ་བ་གྲགས་ཞེས་བྱ་བས། ཡུལ་དབུས་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་མཁས་པའི་འབྱུང་གནས་དཔལ་ནཱ་ལེནྡྲར་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པའོ།། །།དུས་ཕྱིས་ལུང་དང་རིགས་པའི་དབང་ཕྱུག་སྟག་སྡེ་པ་ཆེན་པོ་སེང་གེ་རྒྱལ་མཚན་གྱི་བཀའ་དྲིན་དང༌། དེ་ཉིད་ཀྱི་སྲས་ཀྱི་ཐུ་བོ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་བློ་གྲོས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་མཐའ་ཡས་པའི་ཤེས་བྱའི་ཆོས་ལ་དབང་བསྒྱུར་བ་ཤོང་སྟོན་ལོ་ཙཱ་བ་རྡོ་རྗེ་རྒྱལ་མཚན་གྱིས་ལེགས་པར་བཤད་པའི་སྲོལ་ལ་སོགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས། ཕྱི་དང་ནང་གི་གཞུང་ལུགས་དུ་མ་རྣམས་ལ་བློའི་སྣང་བ་ཆེར་རྒྱས་པ། ཞུ་ཆེན་གྱི་ལོ་ཙཱ་བ་དཔང་དགེ་སློང་དཔལ་ལྡན་བློ་གྲོས་བརྟན་པས། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དོག་ཤིང་དབོན་པོ་དང༌། བདེ་བ་ཆོས་ཀྱི་བཟང་པོ་ལ་སོགས་པས། མཐུན་རྐྱེན་བསྒྲུབས་པ་ལ་བརྟེན་ནས། ལེགས་པར་བཅོས་ནས་དག་པར་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པའོ།། །། སླར་ཡང་དཔལ་ལྡན་བློ་གྲོས་བརྟན་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་གཞུང་འདིའི་སྐབས་དང་གཞུང་ལུགས་གཞན་གྱི་སྐབས་མཐུན་པ་ཇི་སྙེད་རྙེད་པ་རྣམས་སྦྱར་ཞིང་རྒྱ་དཔེ་དང་གཏུགས་ཏེ་ལེགས་པར་བརྟགས་ཤིང་དཔྱད་ནས་ཞུས་ཆེན་བགྱིས་ལ། དོན་ལ་ཡང་ལེགས་པར་དཔྱད་པས་ཤིན་ཏུ་དག་པར་བགྱིས་པའོ། །སྒྲ་དོན་སྣང་བ་ཉིན་བྱེད་འོད། །བརྩོན་པས་ཡང་ཡང་བརྟེན་པ་ཡིས། །གཞུང་མཆོག་ཟབ་ཡངས་འདབ་བརྒྱའི་ཚལ། །དགོངས་དོན་གེ་སར་རབ་གསལ་གྱུར། །འགྲོ་བ་མང་པོ་ལ་ཕན་གྱུར་ཅིག །།