སྟོང་པ་ཉིད་བདུན་ཅུ་པའི་འགྲེལ་པ།
འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ།
― DTG096_Page_0219 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཤཱུཉ་ཏཱ་སྱ་ས་པྟ་ཏི་བྲྀ་ཏྟི། བོད་སྐད་དུ། སྟོང་པ་ཉིད་བདུན་ཅུ་པའི་འགྲེལ་པ། འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་ཡེ་ཤེས་སེམས་དཔའ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གནས་པའམ་སྐྱེ་འཇིག་ཡོད་མེད་དམ། །དམན་པའམ་མཉམ་པའམ་ཁྱད་པར་ཅན། །སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་སྙན་དབང་གིས། །གསུང་གི་ཡང་དག་དབང་གིས་མིན། །གནས་པའམ་སྐྱེ་བའམ་འཇིག་པའམ། །ཡོད་པའམ་མེད་པའམ་དམན་པའམ། །མཉམ་པའམ་ཁྱད་པར་ཅན་ཡང་རུང་སྟེ། དེ་ཐམས་ཅད་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་ཀྱི་དབང་གིས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུང་གི་དེ་ཁོ་ནའི་དབང་གིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འདིར་སྨྲས་པ། བདག་ཅེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའི་མངོན་པར་བརྗོད་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་ཅི་ནས་མེད་པ་ཞིག་ཡིན་ནམ་བདག་མེད་དོ་སྙམ་པའི་བློ་དག་ཀྱང་འཇུག་པས་བདག་ནི་གདོན་མི་ཟ་བ་ཁོ་ནར་ཡོད་དོ། །འདིར་བཤད་པ། བདག་མེད་བདག་མེད་མིན་བདག་དང༌། བདག་མེད་མིན་པས་བརྗོད་འགའ་འང་མེད། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བརྗོད་པར་བྱ་བའི་ཆོས་རྣམས་
― DTG096_Page_0219 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀུན། །མྱ་ངན་འདས་མཚུངས་རང་བཞིན་སྟོང༌། །འདིར་སྨྲས་པ། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་སྟོང༌། །ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཅི་ལྟར་རྒྱལ་པོའི་བཀའ་ཚིག་གམ། འོན་ཏེ་གང་གིས་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བའི་རིགས་པ་འབའ་ཞིག་ཡོད། འདིར་བཤད་པ། གང་ཕྱིར་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །རང་བཞིན་རྒྱུ་རྐྱེན་ཚོགས་པའམ། །སོ་སོ་རྣམས་ལའམ་ཐམས་ཅད་ལ། །ཡོད་མིན་དེ་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཡིན། །གང་གི་ཕྱིར་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་རྒྱུའི་རྐྱེན་རྣམས་སམ། རྒྱུ་རྐྱེན་ཚོགས་པའམ། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་རུང་སྟེ། ཐམས་ཅད་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་ངོ་ཞེས་སྨྲའོ། །གཞན་ཡང༌། ཡོད་པ་ཡོད་ཕྱིར་སྐྱེ་མ་ཡིན། །མེད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་མ་ཡིན། །ཆོས་མི་མཐུན་ཕྱིར་ཡོད་མེད་མིན། །སྐྱེ་བ་མེད་ཕྱིར་གནས་འགག་མེད། །དངོས་པོ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་ལས་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཡོད་པ་ནི་ཡོད་བཞིན་པ་ཞེས་བཤད་པས་སོ། །མེད་པ་ནི་མེད་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་ལས་སྐྱེ་བ་མེད་དོ། །ཡོད་མེད་ནི་མི་འདྲ་བའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་ཏེ་ཕན་ཚུན་འགལ་ལོ། །འདི་ལྟར་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་དག་ནི་ཕན་ཚུན་འགལ་བའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པས་ཆོས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱིར་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་གལ་སྤྱི། སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་གནས་པ་དང་འགག་པ་ཡང་མེད་དོ། །འདིར་སྨྲས་པ། འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གསུམ་པོ་སྐྱེ་བ་དང༌། གནས་པ་དང༌། འཇིག་པ་དང་ལྡན་པར་གསུངས་ལ། སྐྱེ་བའི་ཚེ་སྐྱེ་བ་ཡང་སྟོན་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་འགའ་ཞིག་ལས་འདུས་བྱས་སྐྱེ་བ་ཡོད་དོ། །འདིར་བཤད་པ། སྐྱེས་པ་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་མིན། །མ་སྐྱེས་པ་ཡང་བསྐྱེད་བྱ་མིན། །སྐྱེ་བའི་ཚེ་ཡང་བསྐྱེད་བྱ་མིན། །སྐྱེ་དང་མ་སྐྱེས་པ་ཡི་ཕྱིར། །རེ་ཞིག་སྐྱེས་པ་ནི་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྐྱེས་ཟིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སྐྱེས་ཟིན་པ་ནི་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །མ་སྐྱེས་པ་ཡང་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་མ་སྐྱེས་པ་དེ་ནི་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། བྱ་བ་དང་བྲལ་བ་དང༌།
― DTG096_Page_0220 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཐུ་མེད་པ་དང༌། ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེ་བའི་ཚེ་ཡང་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ནི་སྐྱེད་བ་དང་མ་སྐྱེས་བར་ཟད་ལ། །སྐྱེས་པ་དང་མ་སྐྱེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་སྔར་བཤད་པའི་རིམ་པ་ཁོ་ནས་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་རེ་ཞིག་སྐྱེས་པ་ནི་སྐྱེས་ཟིན་པའི་ཕྱིར་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །མ་སྐྱེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྐྱེ་བའི་བྱ་བ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་དང༌། མཐུ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། མེད་པའི་ཕྱིར་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་གང་གི་ཕྱིར་སྐྱེས་པ་དང་མ་སྐྱེས་པ་ལས་མ་གཏོགས་པ་གཞན་གསུམ་པ་སྐྱེ་བའི་ཚེ་དེ་ནི་ཅི་ཡང་མེད་པ་དེའི་ཕྱིར་ཡང་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང༌། རྒྱུ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་ཡང་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འབྲས་ཡོད་འབྲས་དང་ལྡན་པའི་རྒྱུ། །དེ་མེད་ན་ནི་རྒྱུ་མིན་མཚུངས། །ཡོད་མིན་མེད་པ་ཡིན་ན་འགལ། །དུས་གསུམ་རྣམས་སུ་འཐད་མ་ཡིན། །འབྲས་བུ་ཡོད་ན་འབྲས་བུ་དང་ལྡན་པ་དེ་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །འབྲས་བུ་དེ་མེད་ན་ནི་རྒྱུ་མ་ཡིན་པ་དང་མཚུངས་པར་འགྱུར་རོ། །འབྲས་བུ་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ནི་འགལ་ཏེ། །མེད་པ་དང་ཡོད་པ་དུས་གཅིག་ཁོ་ན་ནི་ཡོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང༌། དུས་གསུམ་དུ་ཡང་རྒྱུར་འཐད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། རེ་ཞིག་གལ་ཏེ་རྒྱུ་སྔ་བར་བརྟགས་ན་ནི་གང་གི་རྒྱུ་ཡིན། འོན་ཏེ་ཕྱི་མར་བརྟགས་ན་ནི་གྲུབ་ཟིན་པ་ལ་རྒྱུ་ཅི་དགོས། འོན་ཏེ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཅིག་ཅར་ཡིན་པར་བརྟགས་ན་ནི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཅིག་ཅར་སྐྱེས་པ་གཉིས་གང་གི་རྒྱུ་གང་ཡིན། གང་གི་འབྲས་བུ་གང་ཡིན། དེ་ལྟར་དུས་གསུམ་ཅར་དུ་ཡང་རྒྱུར་མི་འཐད་དོ། །འདིར་སྨྲས་པ། གྲངས་འཐད་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གཅིག་དང་གཉིས་དང་མང་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་གྲངས་གང་དག་ཡིན་པ་འདི་ནི་ཡོད་དོ། །གྲངས་ཀྱང་དངོས་པོ་རྣམས་ཡོད་ན་འཐད་པས་དེའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འདིར་བཤད་པ། གཅིག་མེད་པར་ནི་མང་པོ་དང༌། །མང་
― DTG096_Page_0221 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པོ་མེད་པར་གཅིག་མི་འཇུག །དེ་ཕྱིར་བརྟེན་ནས་དངོས་པོ་རྣམས། །འབྱུང་བ་མཚན་མ་མེད་པ་ཡིན། །གང་གི་ཕྱིར་གཅིག་མེད་ན་མང་པོ་མི་འཇུག་ལ་མང་པོ་མེད་ན་ཡང་གཅིག་མི་འཇུག་པ་དེའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་རྣམས་ནི་བརྟེན་ནས་འབྱུང་བ་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མཚན་མ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །འདིར་སྨྲས་པ། མདོ་སྡེ་ལས། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་འབྲས་བུ་ཅན་ཡང་རྒྱས་པར་བསྟན་ཅིང་ལུང་འབོགས་པར་བྱེད་པའི་སློབ་དཔོན་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་སེམས་གཅིག་དང་སེམས་ཐ་དད་པ་ལ་བསྟན་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འདིར་བཤད་པ། རྟེན་འབྱུང་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་གང༌། །སྡུག་བསྔལ་འབྲས་ཅན་དེ་མ་སྐྱེས། །སེམས་གཅིག་ལ་ཡང་མི་འཐད་ལ། །དུ་མ་ལ་ཡང་མི་འཐད་དོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ལ་སྡུག་བསྔལ་འབྲས་བུ་ཅན་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མ་སྐྱེས་པའོ། །དེ་ནི་སེམས་གཅིག་ལ་ཡང་མི་འཐད་ལ། མང་པོ་ལ་ཡང་མི་འཐད་དེ། གང་གི་ལྟར་ན་སེམས་གཅིག་ཡིན་པ་དེའི་ལྟར་ན་འབྲས་བུ་རྒྱུ་དང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པར་འགྱུར་རོ། །གང་གི་ལྟར་ན་སེམས་ཐ་དད་པ་ཡིན་པ་དེའི་ལྟར་ན་ཡང་ཡན་ལག་སྔ་མ་སྔ་མ་ཞིག་པ་ཕྱི་མ་ཕྱི་མའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་གཉི་ག་ལྟར་ཡང་མི་འཐད་པ་དེའི་ཕྱིར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ནི་མ་སྐྱེས་པ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་མི་སྐྱེ་ཞེ་ན། འདི་ལ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ནི་མ་རིག་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བར་བརྟགས་ལ། མ་རིག་པ་དེ་ཡང་རྐྱེན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པར་སྟོན་ཏེ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་དེ་དག་ཀྱང་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མི་རྟག་རྟག་མིན་བདག་མེད་པ། །བདག་མིན་མི་གཙང་གཙང་མ་ཡིན། །སྡུག་བསྔལ་བདེ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། །དེ་ཕྱིར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་རྣམས་མེད། །མི་རྟག་པ་ནི་རྟག་པ་མེད་པའོ། །རྟག་པ་མེད་ན་དེའི་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་མི་རྟག་པ་ཡང་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལྷག་མ་རྣམས་ལ་ཡང་སྦྱོར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་རྣམས་མེད་དོ། །དེ་མེད་ན་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག །བཞི་ལས་སྐྱེས་པའི་མ་རིག་མེད། །དེ་མེད་ན་ནི་འདུ་བྱེད་རྣམས། །མི་འབྱུང་ལྷག་མའང་དེ་བཞིན་
― DTG096_Page_0222 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་དེ་དག་མེད་ན་དེ་ལས་སྐྱེས་པའི་མ་རིག་པ་མེད་ལ། མ་རིག་པ་མེད་ན་འདུ་བྱེད་རྣམས་མི་འབྱུང་སྟེ། ལྷག་མ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །གཞན་ཡང༌། མ་རིག་འདུ་བྱེད་མེད་མིན་འབྱུང༌། །དེ་མེད་འདུ་བྱེད་མི་འབྱུང་བས། །དེ་གཉིས་ཕན་ཚུན་རྒྱུ་ཕྱིར་ཡང༌། །རང་བཞིན་གྱིས་ནི་མ་གྲུབ་མིན། །གང་ཞིག་བདག་ཉིད་རང་བཞིན་གྱིས། །མ་གྲུབ་དེ་བཞིན་ཇི་ལྟར་བསྐྱེད། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཕ་རོལ་པོ། །མ་གྲུབ་རྐྱེན་གཞན་སྐྱེད་པ་མིན། །རེ་ཞིག་མ་རིག་པ་ནི་འདུ་བྱེད་མེད་ན་མི་འབྱུང་ངོ༌། །མ་རིག་པ་དེ་མེད་པར་ཡང་འདུ་བྱེད་རྣམས་མི་འབྱུང་སྟེ། དེ་གཉིས་ནི་ཕན་ཚུན་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡང་རང་བཞིན་གྱིས་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ཞིག་བདག་ཉིད་རང་བཞིན་གྱིས་མ་གྲུབ་པ་དེས་གཞན་ཇི་ལྟར་བསྐྱེད། དེ་ལྟ་བས་ན་ཕ་རོལ་མ་གྲུབ་པའི་རྐྱེན་རྣམས་ནི་གཞན་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དག་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང༌། ཕ་བུ་མ་ཡིན་བུ་ཕ་མིན། །དེ་གཉིས་ཕན་ཚུན་མེད་མིན་ལ། །དེ་གཉིས་ཅིག་ཅར་ཡང་མིན་ལྟར། །ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་དེ་བཞིན་ནོ། །རེ་ཞིག་ཕ་ཡང་བུ་མ་ཡིན་ལ་བུ་ཡང་ཕ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་གཉིས་ཕན་ཚུན་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། དེ་གཉིས་ཅིག་ཅར་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་རིམ་པ་འདིས་ཕ་དང་བུ་དག་མ་གྲུབ་པ་ལྟར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲའོ། །གཞན་ཡང༌། རྨི་ལམ་ཡུལ་བརྟེན་བདེ་སྡུག་དང༌། །ཡུལ་དེའང་མེད་ལྟར་བརྟེན་ནས་གང༌། །འབྱུང་བ་དེ་ཡང་དེ་བཞིན་མེད། །བརྟེན་ནས་གང་ཡིན་དེ་ཡང་མེད། །དཔེར་ན་རྨི་ལམ་ན་ཡུལ་ལ་བརྟེན་པའི་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་མེད་པ་དང༌། ཇི་ལྟར་ཡུལ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་ལྟར་བརྟེན་ནས་བྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་དང༌། བརྟེན་ནས་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་མེད་དོ། །འདིར་སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་དངོས་རྣམས་རང་བཞིན་གྱིས། །མེད་ན་དམན་མཉམ་ཁྱད་འཕགས་ཉིད། །ཡོད་མིན་སྣ་ཚོགས་ཉིད་མི་འགྲུབ། །རྒྱུ་ལས་མངོན་པར་གྲུབ་པ་མེད། །དེ་ལྟ་བས་ན་དངོས་པོ་རྣམས་རང་བཞིན་གྱིས་མེད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་མི་རུང་ངོ༌། །འདིར་བཤད་པ། རང་བཞིན་
― DTG096_Page_0223 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྲུབ་བརྟེན་དངོས་མིན་འགྱུར། །མ་བརྟེན་པར་ཡང་ག་ལ་ཡོད། །རང་བཞིན་མེད་ཉིད་མི་འགྱུར་ཞིང༌། །རང་བཞིན་ཡོད་པ་མི་འཇིག་གོ །གལ་ཏེ་དངོས་པོ་རྣམས་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོད་པར་གྱུར་ན་བརྟེན་ནས་དངོས་པོར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་འདི་སྙམ་དུ་མ་བརྟེན་པར་ཡང་དངོས་པོ་ཡིན་དུ་ཟད་མོད་སྙམ་དུ་སེམས་ན། འདིར་བཤད་པ། མ་བརྟེན་པར་ཡང་ག་ལ་ཡོད། །མ་བརྟེན་པར་ཡང་དངོས་པོར་མི་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་མ་བརྟེན་པར་ཡང་དངོས་པོ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་ན་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་ཞིང༌། རང་བཞིན་ཡོད་པར་ནི་འཇིག་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ཏེ། མེད་པར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །འདིར་སྨྲས་པ། རང་གི་དངོས་པོ་དང༌། གཞན་གྱི་དངོས་པོ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བློ་འདི་རྟེན་མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་དངོས་པོ་རྣམས་སྟོང་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འདིར་བཤད་པ། མེད་ལ་རང་གི་དངོས་པོའམ།། གཞན་དངོས་འཇིག་པར་ག་ལ་འགྱུར། །དེ་ཕྱིར་གཞན་དངོས་དངོས་མེད་དང༌། །དངོས་དང་རང་དངོས་ལོག་པ་ཡིན། །མེད་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ཏེ། མེད་པ་དེ་ལ་རང་གི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བའམ། གཞན་གྱི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བའམ། འཇིག་པ་ཞེས་བྱ་བར་ལྟ་ག་ལ་འགྱུར། །དེའི་ཕྱིར་རང་གི་དངོས་པོ་དང༌། །གཞན་གྱི་དངོས་པོ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པ་དང༌། དངོས་པོ་དང་རང་གི་དངོས་པོ་ནི་ལོག་པ་ཡིན་ནོ། །འདིར་སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་དངོས་པོ་སྟོང་ཡིན་ན། །འགག་པར་མི་འགྱུར་སྐྱེ་མི་འགྱུར། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ལ། །གང་ལ་འགག་ཅིང་གང་ལ་སྐྱེ། །གལ་ཏེ་དངོས་པོ་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཡིན་དུ་ཟིན་ན་འགག་པར་མི་འགྱུར་ཞིང༌། སྐྱེ་བར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །ཅི་སྟེ་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ལ་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པར་འདོད་ན་ནི། འདིར་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ལ་གང་ལ་འགག་ཅིང་གང་ལ་སྐྱེ་ཞེས་སྨྲའོ། །འདིར་བཤད་པ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་སྟོང་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དངོས་དང་དངོས་མེད་ཅིག་ཅར་མེད། །དངོས་མེད་མེད་པར་དངོས་པོ་མེད། །རྟག་ཏུ་དངོས་དང་དངོས་མེད་འགྱུར། །དངོས་མེད་དངོས་པོ་མེད་མི་འབྱུང༌། །དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་
― DTG096_Page_0224 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དག་ཅིག་ཅར་བ་ཡང་མེད་དོ། །ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པ་ཡིན་ཞེ་ན། དངོས་པོ་དག་དངོས་པོ་མེད་པ་གཉིས་དུས་གཅིག་ན་མི་སྲིད་དོ་ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་འདི་སྙམ་དུ་དངོས་པོ་གཅིག་པུ་ཡིན་དུ་ཟད་མོད་སྙམ་དུ་སེམས་ན་འདིར་བཤད་པ། དངོས་མེད་མེད་པར་དངོས་པོ་མེད། །གང་གི་ཕྱིར་དངོས་པོ་མེད་པར་དངོས་པོ་མི་འཐད་དོ། །མི་རྟག་པ་ཉིད་མེད་པར་དེ་མེད་དོ། །གཞན་ཡང༌། རྟག་ཏུ་དངོས་དང་དངོས་མེད་འགྱུར། །རྟག་ཏུ་དངོས་པོ་དང་མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་འདི་སྙམ་དུ་དེ་འདི་ལྟར་ཡིན་ཏེ། རྟག་ཏུ་དངོས་པོ་མི་རྟག་པ་ཉིད་ནི་རྟག་ཏུ་དངོས་པོའི་རྗེས་སུ་འབྲེལ་ལ། སྐྱེ་བའི་ཚེ་འམ་གནས་པའི་ཚེ་ནི་ལས་མི་བྱེད་ཀྱི་དངོས་པོ་འཇིག་པའི་དངོས་པོ་འཇིག་པར་བྱེད་དོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། འདིར་བཤད་པ། དངོས་མེད་དངོས་པོ་མེད་མི་འབྱུང༌། །དངོས་པོ་མེད་པར་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར་འཇིག་པ་མེད་ན་འཇིག་པའི་མཚན་ཉིད་མི་རྟག་པ་ཉིད་མི་རུང་སྟེ། མི་འཇིག་ན་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་མི་འཐད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རྟག་ཏུ་དངོས་པོ་མེད་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་རོ། །འདིར་སྨྲས་པ། དངོས་པོ་མེད་པ་གཅིག་པུ་ཡིན་དུ་ཟད་མོད། འདིར་བཤད་པ། དངོས་པོ་མེད་པར་དངོས་མེད་མེད། །བདག་ལས་མ་ཡིན་གཞན་ལས་མིན། །དེ་ལྟ་བས་ན་དངོས་པོ་མེད། །དེ་མེད་ན་ནི་དངོས་མེད་མེད། །དངོས་པོ་མེད་པར་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་མེད་ལ། དངོས་པོ་དེ་ཡང་བདག་ལས་མ་ཡིན་གཞན་ལས་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་གང་གི་ཕྱིར་རིགས་པ་འདིས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་མེད་པ་ནི་མ་སྐྱེས་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་མེད་ན་ནི་དངོས་པོ་མེད། །དངོས་པོ་དེ་མེད་ན་དངོས་པོ་དེ་མེད་པ་ཡང་མེད་དོ། །དེའི་དངོས་པོ་མེད་པའང་མི་སྲིད་དོ་ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང༌། དངོས་པོ་ཡོད་པ་ཉིད་ན་རྟག །མེད་ན་ངེས་པར་ཆད་པ་ཡིན། །དངོས་པོ་ཡོད་ན་དེ་གཉིས་མིན། །དེ་ཕྱིར་དངོས་པོ་ཁས་བླངས་མིན། །གང་གི་ཕྱིར་དངོས་པོ་ཡོད་པ་ཉིད་ཡོད་ན་རྟག་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །མེད་པ་ཉིད་ན་ནི་ངོས་པར་ཆད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ། དངོས་པོ་ཡོད་ན་དེ་
― DTG096_Page_0225 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཉིས་སུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བས་དེའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་ཁས་བླང་བར་མི་བྱའོ། །འདིར་སྨྲས་པ། རྒྱུན་གྱི་ཕྱིར་ན་དེ་མེད་དེ། །རྒྱུ་བྱིན་ནས་ནི་དངོས་པོ་དགག །སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པའི་རྒྱུན་གྱི་ཕྱིར་རྟག་པ་དང་ཆད་པ་འདི་གཉི་གར་མི་འགྱུར་ཏེ། རྒྱུ་བྱིན་ནས་དངོས་པོ་འགག་པར་འགྱུར་རོ། །འདིར་བཤད་པ། སྔ་མ་བཞིན་དུ་འདི་མ་གྲུབ། །རྒྱུན་ཆད་པ་ཡི་ཉེས་པའང་ཡོད། །ཁོ་བོ་ཅག་ནི་སྔར་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་གཉིས་ཅིག་ཅར་དུ་མི་སྲིད་དོ། །ཞེས་བརྟགས་ཟིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་རྒྱུན་ཞེས་ཁས་ལེན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་སྔ་མ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང༌། རྒྱུན་ཆད་པའི་ཉེས་པའང་ཡོད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །འདིར་སྨྲས་པ། སྐྱེ་འཇིག་གཟིགས་པས་མྱ་ངན་འདས། །ལམ་བསྟན་སྟོང་ཉིད་ཕྱིར་མ་ཡིན། །སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་གཟིགས་ནས། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ལམ་བསྟན་གྱི། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འདིར་བཤད་པ། འདི་དག་ཕན་ཚུན་བཟློག་ཕྱིར་དང༌། །ལོག་པའི་ཕྱིར་ན་མཐོང་བ་ཡིན། །རེ་ཞིག་བཤད་པ་འདི་ནི་གང་མ་སྐྱེས་པ་ཤེས་པ་དེའི་མ་ཡིན་གྱི། གང་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་མཐོང་གི་སྐྱེ་བ་དེ་ཡང་འཇིག་པ་ལས་བཟློག་པར་མཐོང༌། འཇིག་པ་ལས་སྐྱེ་བ་ལས་བཟློག་པར་མཐོང་བ་དེའི་སྐྱེ་བ་དང༌། འཇིག་པ་འདི་གཉིས་ཕན་ཚུན་བཟློག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཤེས་པ་ཡང་བཟློག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པར་མཐོང་བ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་འཇིག་པ་དང༌། འཇིག་པ་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེ་བ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་ཡང་སྟོང་པ་ཉིད་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །འདིར་སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་སྐྱེ་དང་འགག་མེད་ན། །གང་ཞིག་འགག་ཕྱིར་མྱ་ངན་འདས། །གལ་ཏེ་སྐྱེ་བ་ཡང་མེད་འགག་པ་ཡང་མེད་ན་གང་ཞིག་འགག་པའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྱུར། འདིར་བཤད་པ། གང་ཞིག་རང་བཞིན་སྐྱེ་མེད་ཅིང༌། །འགག་མེད་དེ་ཐར་མ་ཡིན་ནམ། །གང་རང་བཞིན་གྱིས་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཡང་འགག་པ་མེད་པ་དེ་ཐར་པ་མ་ཡིན་ནམ། གཞན་ཡང༌། གལ་ཏེ་མྱང་འདས་འགོག་ཆ་དང༌། །གལ་ཏེ་ཅིག་ཤོས་ལྟར་བརྟག་པ། །དེ་ཕྱིར་དངོས་དང་དངོས་མེད་མིན། །
― DTG096_Page_0226 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྐྱེ་མེད་འགག་པའང་མེད་པ་ཡིན། །གལ་ཏེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་འགོག་པ་ཡིན་ན་ཆད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟར་འགོག་པ་མ་ཡིན་ན་ནི་རྟག་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་མ་ཡིན་གྱི། སྐྱེ་བ་མེད་ཅིང་འགག་པ་མེད་པ་དེ་ལྟ་བུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ནོ། །འདིར་སྨྲས་པ། འགོག་པ་ནི་ཡོད་དེ་དེ་ཡང་རྟག་ཏུ་གནས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། འདིར་བཤད་པ། གལ་ཏེ་འགོག་པ་འགའ་གནས་ཡོད། །དངོས་མེད་པར་ཡང་དེར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་འགོག་པ་འགའ་ཞིག་གནས་པར་འགྱུར་ན་དེའི་ཚེ་དངོས་པོ་མེད་པར་ཡང་འགྱུར་ཏེ། མ་བརྟེན་པར་ཡང་འགྱུར་རོ་ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། །དངོས་མེད་པར་ཡང་དེ་མེད་དེ། །དངོས་མེད་མེད་པར་ཡང་དེ་མེད། །དངོས་པོ་མེད་པ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་གཉི་ག་ལྟར་ཡང་འགོག་པ་དེ་མེད་དོ། །ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པ་ཡིན་ཞེ་ན། མཚན་གཞི་ལས་མཚན་གྲུབ་མཚན་ལས། །མཚན་གཞི་གྲུབ་སྟེ་རང་མ་གྲུབ། །གཅིག་ལས་གཅིག་ཀྱང་མ་གྲུབ་སྟེ། །མ་གྲུབ་མ་གྲུབ་སྒྲུབ་བྱེད་མིན། །མཚན་ཉིད་ཀྱང་མཚན་གཞི་ལས་གྲུབ་ལ། མཚན་གཞི་ཡང་མཚན་ཉིད་ལས་གྲུབ་པ་ལས་རང་གི་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གཅིག་ལས་གཅིག་ཀྱང་མ་གྲུབ་སྟེ། །ཕན་ཚུན་དུ་ཡང་མ་གྲུབ་བོ། །ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར་རིམ་པ་འདིས་མཚན་གཞི་དང་མཚན་ཉིད་གཉིས་གྲུབ་པ་མེད་པ་དེའི་ཕྱིར་མཚན་གཞི་དང་མཚན་ཉིད་མ་གྲུབ་སྟེ། དངོས་པོ་འདི་དག་གྲུབ་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འདིས་ནི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དང༌། །ཚོར་བཅས་ཚོར་བ་པོ་སོགས་དང༌། །ལྟ་པོ་བལྟ་བྱ་སོགས་ཅིའང་རུང༌། །དེ་ཀུན་མ་ལུས་བཤད་པ་ཡིན། །འདིར་སྨྲས་པ། དུས་རིག་པ་དག་དུས་གསུམ་པ་དུ་མར་སེམས་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་དུས་ནི་ཡོད་དོ། །འདིར་བཤད་པ། མི་གནས་ཕན་ཚུན་གྲུབ་ཕྱིར་དང༌། །འཚོལ་ཕྱིར་བདག་ཉིད་མ་གྲུབ་ཕྱིར། །དངོས་པོ་མེད་ཕྱིར་དུས་གསུམ་ནི། །ཡོད་པ་མ་ཡིན་རྟོག་པ་ཙམ། །དུས་ནི་མ་གྲུབ་པོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མི་གནས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དུས་ནི་མི་གནས་པ་ཡིན་པ་ཡིན་པར་
― DTG096_Page_0227 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསམ་པའོ། །གང་མི་གནས་པ་དེ་ནི་གཟུང་བར་མི་ནུས་སོ། །གང་གཟུང་དུ་མེད་པ་དེ་ཇི་ལྟར་གདགས་པར་འགྱུར། དེ་ལྟ་བས་ནམ་གྲུབ་བོ། །གཞན་ཡང༌། ཕན་ཚུན་གྲུབ་ཕྱིར་ཕན་ཚུན་ལས་གྲུབ་པར་བརྟག་པ་སྟེ། འདས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ད་ལྟར་དང་མ་འོངས་པ་སྒྲུབ་པར་བྱེད། ད་ལྟར་ལ་བརྟེན་ནས་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་སྒྲུབ་པར་བྱེད། མ་འོངས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ད་ལྟར་དང་འདས་པ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པས་གང་གི་ཕྱིར་བརྟེན་ནས་གྲུབ་པ་ཡིན་པར་བརྟག་པ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་དུས་མ་གྲུབ་བོ། །དེ་ཉིད་ད་ལྟར་ལ་བརྟགས་ནས་ད་ལྟར་ཞེས་བྱ། དེ་ཉིད་མ་འོངས་པ་ལ་བརྟགས་ནས་འདས་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་འདས་པ་ལ་བརྟགས་ནས་མ་འོངས་པ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་འཚོལ་བ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་མ་གྲུབ་པའོ། །གཞན་ཡང༌། བདག་ཉིད་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་དུས་འདི་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་མ་གྲུབ་པས་དེ་ལྟ་བས་ན་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང༌། དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དངོས་པོ་གྲུབ་ན་ནི་དུས་ཀྱང་གྲུབ་པར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། དངོས་པོ་དེ་ནི་བཙལ་ནས་རང་གི་ངོ་བོར་གྲུབ་པ་མེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་དུས་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་གྲུབ་པ་མེད་པ་ཁོ་ན་སྟེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཙམ་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཟད་དོ། །འདིར་སྨྲས་པ། འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་ནི་མཚན་ཉིད་གསུམ་པོ་སྐྱེ་བ་དང༌། གནས་པ་དང༌། འཇིག་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ལ། དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་འདུས་མ་བྱས་ཡིན་པར་གསུངས་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་ནི་ཡོད་དོ། །འདིར་བཤད་པ། གང་ཕྱིར་སྐྱེ་དང་གནས་དང་འཇིག །འདུས་བྱས་མཚན་ཉིད་འདི་གསུམ་མེད། །དེ་ཕྱིར་འདུས་བྱས་འདུས་མ་བྱས། །ཅི་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེ་བ་དང་གནས་པ་དང་འཇིག་པ་གང་དག་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དུ་གསུངས་པ་དེ་དག་དཔྱད་ན་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་མེད་དོ། །གང་གི་ཕྱིར་དེ་མེད་པ་དེའི་ཕྱིར་འདུས་བྱས་སམ། འདུས་མ་བྱས་པ་ཅི་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང༌། འདུས་བྱས་ཁས་བླངས་སུ་ཟིན་ཀྱང་གང་གི་ཕྱིར་དཔྱད་ན་མི་འཐད་པ་དེའི་ཕྱིར་མེད་དོ། །ཞེས་སྨྲའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མ་ཞིག་མི་འཇིག་ཞིག་པའང་མིན། །གནས་པ་གནས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། །མི་
― DTG096_Page_0228 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གནས་པ་ཡང་གནས་མ་ཡིན། །སྐྱེས་བ་མི་སྐྱེ་མ་སྐྱེས་མིན། །འདི་ལ་སྐྱེས་པ་ཞིག་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རམ། མ་སྐྱེས་པ་ཞིག་སྐྱེ་བར་འགྱུར་གྲང་ན། དེ་ལ་རེ་ཞིག་སྐྱེས་པ་ནི་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྐྱེས་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མ་སྐྱེས་པའང་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེས་པ་དེ་ཉིད་གནས་པ་ཞིག་གནས་པའང༌། མི་གནས་པ་ཞིག་གནས་པར་འགྱུར་གྲང་ན། འདི་ལ་ཡང་གནས་པ་ནི་གནས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། །གནས་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་གནས་པ་ཡང་གནས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གནས་པར་མ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །ད་ནི་ཞིག་པ་ཞིག་འཇིག་པར་འགྱུར་བའམ། མ་ཞིག་འཇིག་པར་འགྱུར་གྲང་ན། །གཉིས་ཀ་ལྟར་ཡང་མི་འཐད་དོ། །གང་གི་ཕྱིར་འདུས་བྱས་ཁས་བླངས་སུ་ཟིན་ཡང་རིམ་པ་འདི་གསུམ་གྱིས་བཙལ་ན་མི་འཐད་པ་དེའི་འདུས་བྱས་མེད་དོ། །འདུས་བྱས་མེད་པའི་ཕྱིར་འདུས་མ་བྱས་ཀྱང་མི་སྲིད་དོ། །གཞན་ཡང༌། འདུས་བྱས་དང་ནི་འདུས་མ་བྱས། །དུ་མ་མ་ཡིན་གཅིག་མ་ཡིན། །ཡོད་མིན་མེད་མིན་ཡོད་མེད་མིན། །མཚམས་འདིར་རྣམ་པ་འདི་ཀུན་འདུས། །དཔྱད་ན་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་འདི་ནི་དུ་མ་ཡང་མ་ཡིན། གཅིག་ཀྱང་མ་ཡིན། ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན། མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན། ཡོད་མེད་ཀྱང་མ་ཡིན་ནོ། །མཚམས་འདིར་ཏེ་ངེས་པར་གཟུང་བ་འདིར་ནི་འདི་ཀུན་འདུས་ཏེ་མ་ལུས་པ་ཐམས་ཅད་འདུ་བ་ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །ཐམས་ཅད་ནི་མཐའ་དག་གོ །འདི་གཉིས་ཀྱི་རྣམ་པ་རྣམས་བསྡུས་ཟིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འདིར་སྨྲས་པ། ལས་གནས་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་གསུངས། །བླ་མ་ལས་བདག་འབྲས་བུ་དང༌། །སེམས་ཅན་ལས་བདག་བྱ་བ་དང༌། །ལས་རྣམས་ཆུད་ཟ་མིན་པར་གསུངས། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་སྡེ་དག་ལས། ལས་དང་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཡང་རྣམ་པ་དུ་མར་ཡོངས་སུ་བསྟན། ལས་རྣམས་འབྲས་བུ་མེད་པ་མ་ཡིན་པར་ཡང་གསུངས། ལས་རྣམས་ཆུད་མི་ཟ་བ་དང༌། །སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་ལས་བདག་གིར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་ཀྱང་གསུངས། དེ་ལྟ་བས་ན་ལས་དང་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཡོད་དོ། །
― DTG096_Page_0229 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདིར་བཤད་པ། གང་ཕྱིར་རང་བཞིན་མེད་བསྟན་པ། །དེ་ཕྱིར་དེ་མ་སྐྱེས་པ་ལས། །མི་འཇིག་བདག་འཛིན་དེ་ལས་སྐྱེ། །དེ་སྐྱེད་འཛིན་དེའང་རྣམ་རྟོག་ལས། །གང་གི་ཕྱིར་ལས་རང་བཞིན་མེད་པར་བསྟན་ཟིན་པ་དེའི་ཕྱིར། དེ་མ་སྐྱེས་པས་ནི་དེ་འཇིག་པ་མེད་དོ། །གཞན་ཡང༌། བདག་འཛིན་དེ་ལས་སྐྱེས། །དེའི་ཕྱིར་ལས་ནི་བདག་ཏུ་འཛིན་པས་སྐྱེད་ལ། དེ་ཡང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལས་བྱུང་ངོ༌། །གཞན་ཡང༌། གལ་ཏེ་ལས་ནི་རང་བཞིན་འགྱུར། །དེ་ལས་སྐྱེས་ལུས་རྟག་པར་འགྱུར། །གལ་ཏེ་ལས་རང་བཞིན་ཅན་དུ་འགྱུར་ན། དེ་ལྟ་ཡིན་ན་ནི་ལས་དེ་ལས་སྐྱེས་པའི་ལུས་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་དག་པར་འགྱུར་ཏེ་ཐེར་ཟུག་གི་རང་བཞིན་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང༌། སྡུག་བསྔལ་རྣམ་སྨིན་ཅན་མི་འགྱུར། །ལས་དེ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཅན་དུ་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང༌། དེ་ཕྱིར་ལས་ཀྱང་བདག་ཏུ་འགྱུར། །གང་གི་ཕྱིར་ལས་དེ་རྟག་པ་དེའི་ཕྱིར་བདག་ཏུ་འགྱུར་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་མི་རྟག་པ་དེ་སྡུག་བསྔལ་བ་གང་སྡུག་བསྔལ་བ་དེ་ནི་བདག་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ལས་རང་བཞིན་མེད་པའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་མེད་དོ། །མི་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་ཆུད་མི་ཟའོ། །གཞན་ཡང༌། ལས་ནི་རྐྱེན་སྐྱེས་ཅི་ཡང་མེད། །རྐྱེན་མིན་སྐྱེ་བའང་ཡོད་མིན་ཏེ། །ལས་ནི་རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་པའང་མེད་ལ། །རྐྱེན་མ་ཡིན་པ་ལས་སྐྱེས་པ་ཅི་ཡང་མེད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདུ་རྣམས་ནི་སྒྱུ་མ་དང༌། །དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་སྨིག་རྒྱུ་འདྲ། །གང་གི་ཕྱིར་འདུ་བྱེད་རྣམས་ནི་དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་དང༌། སྒྱུ་མ་དང༌། སྨིག་རྒྱུ་དག་དང་འདྲ་བ་དེའི་ཕྱིར་ལས་རང་བཞིན་གྱིས་མེད་དོ། །གཞན་ཡང༌། ལས་ནི་ཉོན་མོངས་རྒྱུ་མཚན་ཅན། །འདུ་བྱེད་ཉོན་མོངས་ལས་བདག་ཉིད། །ལུས་ནི་ལས་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་ཅན། །གསུམ་ཀའང་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང༌། གང་གི་ཕྱིར་ལས་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་པ་དང༌། གང་གི་ཕྱིར་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལས་དང་ཉོན་མོངས་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་པ་དང༌། གང་གི་ཕྱིར་ལུས་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་དེའི་ཕྱིར་དེ་གསུམ་ཅར་ཡང་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་ངོ༌། །དེ་ལྟར་ཡིན་ན། ལས་མེད་ན་ནི་བྱེད་པ་མེད། །
― DTG096_Page_0230 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་གཉིས་མེད་པར་འབྲས་བུ་མེད། །དེ་མེད་ཕྱིར་ན་ཟ་བ་པོ། །མེད་པ་ཡིན་པས་དཔེན་བ་ནི། །དེ་ལྟར་རིགས་པས་ཀྱང་དཔྱད་ན་འབྲས་བུ་རང་བཞིན་གྱིས་མེད་ན་ལས་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །ལས་མེད་ན་བྱེད་པ་པོ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །ལས་དང་བྱེད་པ་པོ་མེད་ན་འབྲས་བུ་མེད་དོ། །དེ་མེད་ན་ཟ་བ་པོ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དབེན་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང༌། ཡང་དག་མཐོང་ཕྱིར་ལས་སྟོང་པར། །ལེགས་པར་རྣམ་པར་ཤེས་ན་ནི། །ལས་མི་འབྱུང་སྟེ་ལས་མེད་ན། །ལས་ལས་གང་བྱུང་མི་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ཁོ་ན་མཐོང་བའི་རྒྱུ་ལས་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ལེགས་པར་རྣམ་པར་ཤེས་ན་ལས་ནི་མི་འབྱུང་ངོ༌། །ལས་དེ་མེད་ན་ལས་དེ་ལས་བྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་མི་འབྱུང་ངོ༌། །འདིར་སྨྲས་པ། ད་ཅི་མེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་འགའ་ཞིག་ཡོད། འདིར་བཤད་པ་ཡོད་དོ། །གལ་ཏེ་ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་དེ་བཞིན་གཤེགས། །དེ་ནི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་སྤྲུལ་པ། །སྤྲུལ་པ་མཛད་ལ་སྤྲུལ་དེས་ཀྱང༌། །སྤྲུལ་པ་གཞན་ཞིག་སྤྲུལ་པར་བྱེད། །དེ་ལས་དེ་བཞིན་གཤེགས་སྤྲུལ་སྟོང༌། །སྤྲུལ་པས་སྤྲུལ་པ་སྨོས་ཅི་དགོས། །རྟོག་པ་ཙམ་གང་ཅི་ཡང་རུང༌། །དེ་དག་གཉི་ག་ཡོད་པ་ཡིན། །དེ་བཞིན་བྱེད་པོ་སྤྲུལ་པར་མཚུངས། །ལས་ནི་སྤྲུལ་པས་སྤྲུལ་དང་མཚུངས། །རང་བཞིན་གྱིས་ནི་སྟོང་པ་ཡིན། །རྟོག་ཙམ་གང་ཅིའང་རུང་བར་ཡོད། །ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་སྤྲུལ་པ་མཛད་ལ། སྤྲུལ་པ་དེས་ཀྱང་སྤྲུལ་པ་གཞན་ཞིག་སྤྲུལ་པར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ལས་ཀྱང་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སྤྲུལ་པ་ཡང་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་ན། སྤྲུལ་པས་སྤྲུལ་པ་གཞན་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། ཇི་ལྟར་རྟོག་པ་ཙམ་གང་ཅི་ཡང་རུང་བ་གཉི་ག་ལ་ཡང་ཡོད་པ་ལྟར་ལས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲའོ། །གཞན་ཡང༌། གལ་ཏེ་རང་བཞིན་གྱིས་ལས་ཡོད། །མྱ་ངན་འདས་ལས་བྱེད་པོ་མེད། །གལ་ཏེ་མེད་ན་ལས་སྐྱེད་པའི། །འབྲས་བུ་སྡུག་དང་མི་སྡུག་མེད། །གལ་ཏེ་ལས་རང་བཞིན་ཡོད་ན་ལས་རང་བཞིན་གྱིས་གྲུབ་པ་ཕན་ཆད་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མེད་དོ། །གཞན་ཡང༌།
― DTG096_Page_0231 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལས་ཀྱི་བྱེད་པ་པོ་ཡང་མེད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱེད་པ་པོ་ཡང་མེད་པར་ཡང་ལས་རབ་ཏུ་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་རང་བཞིན་གྱིས་མེད་ན་ནི་ལས་ཀྱིས་སྐྱེད་པའི་འབྲས་བུ་སྡུག་དང་མི་སྡུག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་མེད་དོ། །འདིར་སྨྲས་པ། མདོ་སྡེ་ལས་ཡོད་དོ་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་ན་དེ་ཇི་ལྟར་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར། འདིར་བཤད་པ། ཡོད་ཅེས་པ་ཡོད་མེད་ཅེས་པའང༌། །ཡོད་དེ་ཡོད་མེད་ཅེས་དེའང་ཡོད། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་དགོངས་ན་ནི། །གསུངས་པ་རྟོགས་པར་སླ་མ་ཡིན། །ཡོད་དོ་ཞེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་བརྟག་པར་ཡོད་དོ། །མེད་དོ་ཞེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་བརྟག་པར་ཡོད་དོ། །ཡོད་མེད་ཅེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་བརྟག་པ་ཁོ་ནར་ཟད་དོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་དགོངས་ཏེ་གསུངས་པ་རྣམས་ནི། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་རྟོགས་པར་སླ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །འདིར་སྨྲས་པ། འདི་ལ་གཟུགས་ནི་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་ཡིན་པར་འདོད་དེ་ཡོད་ལ། ལྷག་མ་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་ཅི་རིགས་པར་ཡོད་དོ། །འདིར་བཤད་པ། གལ་ཏེ་གཟུགས་འབྱུང་ལས་བྱུང་ན། །ཡང་དག་མིན་ལས་གཟུགས་འབྱུང་འགྱུར། །རང་གི་ངོ་བོ་ལས་མ་ཡིན། །དེ་མེད་ཕྱིར་ན་གཞན་ལས་མིན། །གལ་ཏེ་གཟུགས་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་ཡིན་པར་འདོད་ན། དེ་ལྟ་ན་ནི་གཟུགས་ཡང་དག་པར་ཡིན་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་མ་ཡིན་པ་ལས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་གཟུགས་ནི་རང་གི་ངོ་བོ་ལས་མ་ཡིན་པའོ། །འདིར་སྨྲས་པ། དེ་དེ་བཞིན་ཏེ་རང་གི་ངོ་བོ་ལས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། གཞན་ལས་ཡིན་ཏེ་འབྱུང་བ་རྣམས་ནི་དེ་བཞིན་ནོ། །འདིར་བཤད་པ། དེ་མེད་ཕྱིར་ན་གཞན་ལས་མིན། །གཟུགས་དེ་གཞན་ལས་མ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་གཞན་དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་གཞན་དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་གཞན་ལས་ཤེས་བྱ་བ་མི་འཐད་དེ། མེད་པ་ནི་དེའི་གཞན་ལས་ཤེས་བྱ་བ་མི་འཐད། མེད་པ་དེའི་གཞན་ཞེས་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང༌། འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་དེ་དག་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལ་མཚན་ཉིད་ལས་བྱུང་བ་
― DTG096_Page_0232 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམས་འགྲུབ་པར་འདོད་ན་མཚན་ཉིད་དེ་ཡང་འབྱུང་བ་རྣམས་སྔོན་རོལ་དུ་འགྲུབ་པ་མི་འཐད་དོ། །དེ་མ་གྲུབ་པའི་མཚན་གཞི་འབྱུང་བ་རྣམས་ཀྱང་མ་གྲུབ་བོ། །གཅིག་པའང་བཞི་ནི་ཡོད་མིན་ཞིང༌། །བཞི་ལའང་གཅིག་ནི་ཡོད་མིན་ན། །འབྱུང་བ་ཆེ་བཞི་མེད་བརྟེན་ནས། །གཟུགས་ནི་ཇི་ལྟར་འགྲུབ་པར་འགྱུར། །དེ་ལྟ་བས་ན། བཞི་ལའང་གཅིག་ཉིད་མེད་ལ། །གཅིག་པའང་བཞི་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར། །འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་མེད་པ་ལ་བརྟེན་ནས། །གཟུགས་ཇི་ལྟར་འགྲུབ་པར་འགྱུར། །མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང༌། ཤིན་ཏུ་མི་འཛིན་ཕྱིར་གལ་ཏེ། །རྟགས་ལས་ཤེ་ན་རྟགས་དེ་མེད། །རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་བྱེད་ཕྱིར་རོ། །ཡོད་ནའང་རྟགས་མེད་རིགས་མ་ཡིན། །ཤིན་ཏུ་མི་འཛིན་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤིན་ཏུ་མི་འཛིན་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ནི་ཤིན་ཏུ་མི་འཛིན་པ་ཉིད་དེ། གང་ལ་འཛིན་པ་མི་སྲིད་པ་དེ་ཇི་ལྟར་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར། །འདི་ལ་འདི་སྙམ་དུ་རྟགས་ལས་ཏེ། གལ་ཏེ་འདིའི་རྟགས་གཟུགས་སོ་སྙམ་པའི་བློ་གཟུགས་ཅན་གྱི་བློ་ཡོད་ན་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་དོན་མེད་པ་ལ་བློ་མི་འཇུག་པ་དེའི་ཕྱིར་རྟགས་བློ་ལ་གཟུགས་ཡོད་དོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། འདིར་བཤད་པ། གལ་ཏེ། རྟགས་ལས་ཤེ་ན་རྟགས་དེ་མེད། །རྟགས་དེ་ནི་མེད་དེ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་རྟགས་བློ་དེ་ནི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་རྣམས་ལས་སྐྱེས་པ་དེའི་ཕྱིར་དེ་མེད་དོ། །གཞན་ཡང༌། ཡོད་ནའང་རྟགས་མེད་རིགས་མ་ཡིན། །གལ་ཏེ་གཟུགས་དེ་ཡོད་དུ་ཟིན་ན། ཡང་དེ་ལྟ་ན་ཡང༌། གཟུགས་ཡོད་པའི་རྟགས་མེད་པའི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྟགས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་མི་རིགས་སོ། །གཞན་ཡང༌། གལ་ཏེ་གཟུགས་ནི་འཛིན་འགྱུར་ན། །བདག་གི་རང་བཞིན་ཉིད་འཛིན་འགྱུར། །མེད་ལས་རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་པའི་བློས། །གཟུགས་མེད་ཇི་ལྟར་འཛིན་པར་འགྱུར། །གལ་ཏེ་གཟུགས་འཛིན་པར་གྱུར་ཏེ། །
― DTG096_Page_0233 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ལྟ་ཡིན་ན་ནི་བདག་གི་རང་བཞིན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བར་འགྱུར་ཏེ། རང་གི་བདག་ཉིད་ལ་འཛིན་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་མ་མཐོང་སྟེ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ལ་འཛིན་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་དེའི་ཕྱིར་མེད་པ་རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་པའི་བློ་དེས་གཟུགས་མེད་པ་ཇི་ལྟར་འཛིན་པར་འགྱུར། །འདིར་སྨྲས་པ། མདོ་སྡེ་ལས་གཟུགས་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པའི་གཟུགས་འཛིན་པ་མང་དུ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་གཟུགས་འཛིན་པ་ནི་ཡོད་དོ། །འདིར་བཤད་པ། གང་ཚེ་བློ་འབྱུང་སྐད་ཅིག་པས། །གཟུགས་སྐྱེས་སྐད་ཅིག་མི་འཛིན་ན། །དེ་ཡིས་འདས་དང་མ་འོངས་པའི། །གཟུགས་ནི་ཇི་ལྟར་རྟོགས་པར་འགྱུར། །འདི་ལ་གཟུགས་དང་བློ་འདི་གཉི་ག་ཡང་སྐད་ཅིག་ཡིན་པར་བསམས་ཏེ། གང་གི་ཚེ་བློ་བྱུང་བ་སྐད་ཅིག་ཡིན་པས་གཟུགས་སྐྱེས་པ་སྐད་ཅིག་མི་འཛིན་ན་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པའི་གཟུགས་ཇི་ལྟར་རྟོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རྟོགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསལ་བའི་དོན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་པ་འདི་ནི་གཟུགས་ཤིན་ཏུ་མི་འཛིན་ནོ། །གཞན་ཡང་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་ཁས་བླངས་སུ་ཟིན་ཡང་གཟུགས་འཛིན་པར་མི་འཐད་པ་ཉིད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གང་ཚེ་ནམ་ཡང་ཁ་དོག་དབྱིབས། །ཐ་དད་ཉིད་ནི་ཡོད་མ་ཡིན། །ཐ་དད་གཅིག་ཏུ་འཛིན་པ་མེད། །དེ་གཉིས་གཟུགས་སུ་གྲགས་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་གཉིས་ཐ་དད་ཉིད་དུ་གྱུར་ན་ནི། དེའི་ཕྱིར་དེ་གཉིས་ཐ་དད་དུ་འཛིན་པ་འཐད་པར་འགྱུར། གང་གི་ཚེ་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་དེ་དག་གཟུགས་ཡིན་པར་འདོད་པ་དེའི་ཚེ་འཐད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང༌། མིག་བློ་མིག་ལ་ཡོད་མིན་ཏེ། །གཟུགས་ལ་ཡོད་མིན་བར་ནའང་མེད། །མིག་དང་གཟུགས་ལ་བརྟེན་ནས་དེ། །ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་ལོག་པ་ཡིན། །དེ་ནི་བརྟགས་ན་མིག་གི་བློ་ནི་མིག་ལ་ཡང་མེད། གཟུགས་ལ་ཡང་མེད། དེ་གཉི་གའི་བར་ན་ཡང་མེད་ན། དེ་ནི་མིག་དང་གཟུགས་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེ་བར་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་དེ་ནི་ལོག་པ་ཡིན་ནོ། །འདིར་སྨྲས་པ། མིག་ལ་སོགས་པའི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ནི་
― DTG096_Page_0234 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡོད། དེ་དག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་བལྟ་བར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་མིག་ནི་གཟུགས་ལ་ལྟ་ལ། རྣ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཅི་རིགས་པར་དེ་དང་འདྲའོ། །འདིར་བཤད་པ། གལ་ཏེ་མིག་བདག་མི་མཐོང་ན། །དེ་གཟུགས་མཐོང་བར་ཇི་ལྟར་འགྱུར།། དེ་ཕྱིར་མིག་དང་གཟུགས་བདག་མེད། །སྐྱེ་མཆེད་ལྷག་མའང་དེ་དང་འདྲ། །མིག་དེ་རང་བདག་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང༌། །དེ་ནི་གཞན་བདག་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང༌། །གཟུགས་ཀྱང་དེ་བཞིན་སྟོང་བ་སྟེ། །སྐྱེ་མཆེད་ལྷག་མའང་དེ་བཞིན་སྟོང༌། །དེ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། །ཇི་ལྟར་གཟུགས་རང་གི་བདག་ཉིད་དང་གཞན་གྱི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་དེ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་མཆེད་ལྷག་མ་ཡང་རང་གི་བདག་ཉིད་དང་གཞན་གྱི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་ངོ༌། །ཞེས་མཐུན་པར་བསྟན་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་གཟུགས་ནི་རང་གི་བདག་ཉིད་དང་གཞན་གྱི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང༌། བརྟེན་ནས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་ཡང་སྟོང་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལ་གཟུགས་ཉིད་ཀྱིས་འབྱུང་བ་རྣམས་རྒྱུར་བྱས་ནས་གྲུབ་པ་དེ་ནི་བརྟེན་ནས་གྲུབ་པ་ཡིན་ལ། གང་ལ་བརྟེན་ནས་གྲུབ་པ་དེ་ནི་རང་གི་ངོ་བོ་མ་གྲུབ་སྟེ། དེ་ལྟ་བས་ན་གཟུགས་ནི་རང་གི་ངོ་བོས་སྟོང་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་གྱི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་སྟོང་པ་ཡིན་ཏེ་།དེའི་གཞན་ནི་མིག་དང་བློ་ཡིན་ནོ། །བློ་དང་བཅས་པའི་མིག་དེ་ནི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་ལ། གཟུགས་ནི་ཡུལ་ཏེ་ཡུལ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཡུལ་ཅན་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་གཞན་གྱི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་སྟོང་ངོ༌། །རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན་བློ་ནི་ནང་ཡིན་ལ་གཟུགས་ནི་སྤྱད་པར་བྱ་བ་དང་ཕྱི་རོལ་ཏེ། ནང་གི་མ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་གཞན་གྱི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་སྟོང་ངོ༌། །གང་ལས་ཤེ་ན། བློ་ཉིད་བརྟེན་ནས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ་ཇི་ལྟར་བརྟེན་གྲུབ་ཡིན་ཞེ་ན། བློ་ཉིད་ནི་རྟོགས་བྱས་ལ་སོགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ།། གང་བརྟེན་ནས་གྲུབ་པ་དེ་ནི་རང་གི་བདག་ཉིད་དེ། དེ་ལྟ་བས་ན་བློ་དེ་ནི་རང་གི་བདག་ཉིད་མེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་བློ་ནི་དོན་ཕྲ་མོ་ལ་སོགས་པ་འཛིན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་མི་རུང་ངོ༌། །གཟུགས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དང་མཚུངས་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་མིག་རང་གི་བདག་
― DTG096_Page_0235 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད་དང༌། གཞན་གྱི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ཀྱང་རང་གི་བདག་ཉིད་དང་གཞན་གྱི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་ངོ༌། །གཟུགས་ཇི་ལྟར་རང་གི་བདག་ཉིད་དང་གཞན་གྱི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་ངོ་ཞེ་ན། གང་ཕྱིར་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །རང་བཞིན་ཀུན་ལ་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་སྔར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །བརྟགས་ན་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཉིད་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ ། །སྟོང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མིག་ནི་བརྟེན་ནས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་སྟོང་སྟེ་མིག་ཉིད་ནི་བརྟེན་ནས་འགྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །གང་བརྟེན་ནས་འགྲུབ་པ་དེ་ནི་རང་གི་བདག་ཉིད་དུ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟ་བས་ན་མིག་ནི་རང་གི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་ངོ༌། །ཇི་སྟེ་གཞན་གྱི་བདག་ཉིད་དུ་ཡོད་པར་འདོད་ན་དེ་ཡང་མི་རུང་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གང་ལ་རང་གི་བདག་ཉིད་མེད་པ་དེ་ལ་གཞན་གྱི་དངོས་པོ་གལ་ཡོད་དེ་གཞན་གྱི་དངོས་པོ་ཡང་མེད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་གཞན་གྱི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་ངོ༌། །རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན་གཞན་གྱི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་སྟོང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ཡང་དེའི་གཞན་གྱི་བློ་ཡིན་ཏེ། མིག་ནི་བློས་ཀྱང་སྟོང་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མིག་ནི་ཤེས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ཤེས་པ་མེད་པ་ནི་ཤེས་པ་ཡོད་པའི་བདག་ཉིད་དུ་འགྱུར་བར་འོས་པ་མ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་གཞན་གྱི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་སྟོང་ངོ༌། །གཞན་ཡང་བློ་ཉིད་སྟོང་པ་ཡིན་ནོ། །འདིར་སྨྲས་པ། མིག་ནི་བདག་ཉིད་མཐོང་གི །བློ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བློ་ནི་འཛིན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་བློ་ནི་དོན་ཕྲ་མོ་ལ་སོགས་པ་འཛིན་པར་བྱེད་པ་དེའི་ཕྱིར་བློ་ཡིན་ལ། མིག་གིས་ནི་བདག་ཉིད་མཐོང་ངོ༌། །འདི་ལྟ་སྟེ། མིག་ནི་འབྱུང་བ་དང་བའི་བདག་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་མིག་གི་རང་བཞིན་ཡིན་ནོ། །དེ་འཛིན་པར་བྱེད་པའི་བློ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གཟུགས་རྣམས་འཛིན་པར་བྱེད་པ་ཡང་བློ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན། གལ་ཏེ་མིག་བདག་མི་མཐོང་ན། །དེ་གཟུགས་མཐོང་བར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། །ཞེས་ཁྱོད་ཀྱིས་གང་
― DTG096_Page_0236 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྨྲས་པ་དེ་མི་འཐད་དོ། །འདིར་བཤད་པ། དེ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མིག་དེ་རང་བདག་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང༌། །དེ་ནི་གཞན་བདག་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང༌། །དེ་བཞིན་གཟུགས་ཀྱིས་སྟོང་པ་སྟེ། །སྐྱེ་མཆེད་ལྷག་མའང་དེ་བཞིན་སྟོང༌། །འདི་ལ་མིག་ནི་རང་གི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་ངོ༌། །རང་གི་བདག་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རང་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་མིག་གི་བདག་ཉིད་མི་མཐོང་ན་དེས་གཟུགས་མཐོང་བར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། །གང་གི་ཕྱིར་བདག་ཉིད་ཀྱང་མི་མཐོང་ན་གཟུགས་ཀྱང་མི་མཐོང་བ་དེའི་ཕྱིར་མིག་ནི་བདག་མེད་དེ་རང་བཞིན་མེད་དོ། །ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་གཟུགས་ནི་བདག་མེད་དོ། །མི་སྣང་བ་ནི་གཟུགས་མ་ཡིན་པ་ལྟར་སྐྱེ་མཆེད་ལྷག་མ་དེ་དང་འདྲ། རིམ་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་སྐྱེ་མཆེད་ལྷག་མ་རྣམས་བདག་ཉིད་མེད་དེ་རང་བཞིན་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང༌། གལ་ཏེ་གཅིག་རེག་ལྷན་ཅིག་འགྱུར།། དེ་ཚེ་གཞན་རྣམས་སྟོང་པ་ཡིན། །སྟོང་པའང་མི་སྟོང་མི་སྟོན་ཏེ། །མི་སྟོང་པ་ཡང་སྟོང་པ་མིན། །གང་གི་ཚེ་སྐྱེ་མཆེད་གཅིག་རེག་པ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་གྱུར་པའི་ཚེ་གཞན་རྣམས་སྟོང་པ་ཡིན་ཏེ། སྟོང་པ་ཡིན་པའང་མི་སྟོང་བ་མི་བརྟེན་ལ། མི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་སྟོང་པ་ཉིད་མི་བརྟེན་ཏོ། །གཞན་ཡང༌། གསུམ་པོ་ཡོད་མིན་མི་གནས་པའི། །རང་བཞིན་འདུ་བ་ཡོད་མིན་པས། །དེ་བདག་ཉིད་ཀྱིས་རེག་པ་མེད། །དེ་ཕྱིར་ཚོར་བ་ཡོད་མ་ཡིན། །གསུམ་པོ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་མེད་པ་མི་གནས་པའི་རང་བཞིན་རྣམས་ལ་འདུ་བ་མེད་དོ། །འདུ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་རེག་པ་མེད་དེ་དེ་ལས་བྱུང་བའི་རེག་པ་མེད་ཅེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །རེག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཚོར་བ་མེད་དོ། །གཞན་ཡང༌། ནང་དང་ཕྱི་ཡི་སྐྱེ་མཆེད་ལ། །བརྟེན་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང༌། །དེ་ལྟ་བས་ན་རྣམ་ཤེས་མེད། །སྨིག་རྒྱུ་སྒྱུ་མ་བཞིན་དུ་སྟོང༌། །གང་གི་ཕྱིར་ཕྱི་དང་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་བརྟེན་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ཡང་མེད་དེ། སྨིག་རྒྱུ་སྒྱུ་མ་བཞིན་དུ་སྟོང་ངོ༌། །དེ་ལ་འདི་སྙམ་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བྱེད་པར་ཡོད་དོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན་དེ་ཡང་མི་འཐད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྣམ་ཤེས་རྣམ་ཤེས་
― DTG096_Page_0237 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱ་བརྟེན་ནས། །འབྱུང་བས་ཡོད་མིན་ཤེས་པ་དང༌། །རྣམ་ཤེས་བྱ་མེད་ཕྱིར་དེའི་ཕྱིར། །རྣམ་ཤེས་བྱེད་པ་མེད་པ་ཉིད། །གང་གི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བར་བརྟེན་ནས་འབྱུང་བ་དེའི་ཕྱིར་མེད་དོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་མེད་པ་ཉིད་དོ། །འདིར་སྨྲས་པ། ཐམས་ཅད་མི་རྟག་གོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པར་བསྟན་པས་མི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་བསྟན་པ་མཛད་པ་ཡིན་ནོ། །འདིར་བཤད་པ། ཐམས་ཅད་མི་རྟག་མི་རྟག་པའམ། །ཡང་ན་རྟག་པ་ཅི་ཡང་མེད། །དངོས་ཡོད་རྟག་དང་མི་རྟག་ཉིད། །ཡིན་ན་དེ་ལྟར་ག་ལ་ཡོད། །ཐམས་ཅད་མི་རྟག་ཅེས་གསུངས་པ་ནི་འདིར་བརྗོད་པར་བཞེད་པ་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་མི་རྟག་པའམ་རྟག་པ་ནི་ཅི་ཡང་མེད་དོ། །དངོས་པོ་ཡོད་ན་རྟག་པའམ་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཡིན་ན། དངོས་པོ་དེ་དག་ག་ལ་ཡོད་དོ། མེད་དོ་ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །འདིར་སྨྲས་པ། འདི་ལྟར་མདོ་སྡེ་ལས་རྒྱས་པར་བསྟན་པས་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་རྣམས་ནི་ཡོད་དོ། །འདིར་བཤད་པ། སྡུག་དང་མི་སྡུག་ཕྱིན་ཅི་ལོག །རྐྱེན་སྐྱེས་ཆགས་སྡང་གཏི་མུག་རྣམས། །འབྱུང་སྟེ་དེ་ཕྱིར་རང་བཞིན་གྱིས། འདོད་ཆགས་ཞེ་སྡང་གཏི་མུག་མེད། །གང་གི་ཕྱིར་སྡུག་པའི་རྐྱེན་དང༌། མི་སྡུག་པའི་རྐྱེན་དང༌། ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རྐྱེན་ལས་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་རྣམས་བྱུང་བ་དེའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་གྱིས་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་རྣམས་མེད་དོ། །གཞན་ཡང༌། གང་ཕྱིར་དེར་ཆགས་དེར་སྔར་དེར། །རྨོངས་པ་དེ་ཕྱིར་དེ་དག་ནི། །རྣམ་རྟོག་གིས་བསྐྱེད་རྣམ་རྟོག་ཀྱང༌། །ཡང་དག་ཉིད་དུ་ཡོད་མ་ཡིན། །གང་གི་ཕྱིར་གཅིག་པོ་དེ་ཉིད་ལ་ཆགས། དེ་ཉིད་ལ་སྡང༌། དེ་ཉིད་ལ་རྨོངས་པ་དེའི་ཕྱིར་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་རྣམས་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པས་བསྐྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དག་ཀྱང་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་གང་དག་གིས་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་རྣམ་པར་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དེ་དག་ཀྱང་ཡང་དག་པར་མེད་དོ། །ཇི་ལྟར་མེད་ཅེ་ན། དེ་བཤད་པ།
― DTG096_Page_0238 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམ་བརྟག་བྱ་གང་དེ་ཡོད་མིན། །བརྟག་བྱ་མེད་རྟོག་ག་ལ་ཡོད། །དེ་ཕྱིར་རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར། །བརྟག་བྱ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྟོང༌། །རྣམ་པར་བརྟག་པར་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མེད་དོ། །རྣམ་པར་བརྟག་པར་བྱ་བ་མེད་ན་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡོད་པར་ག་ལ། འགྱུར་ཏེ། རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་བརྟག་པར་བྱ་བ་ཡང་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་ལ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡང་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་ངོ༌། །གཞན་ཡང༌། ཡང་དག་མཐོང་ཕྱིར་ཕྱིན་ཅི་ལོག །བཞི་ལས་སྐྱེས་བའི་མ་རིག་མེད། །དེ་མེད་ཕྱིར་ན་འདུ་བྱེད་རྣམས། །མི་འབྱུང་ལྷག་མ་འང་དེ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་དག་པར་རྟོགས་པས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཞི་ལས་སྐྱེས་པའི་མ་རིག་པ་མི་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་ན་མ་རིག་པ་དེ་མེད་པས་འདུ་བྱེད་རྣམས་མི་འབྱུང་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་ལྷག་མ་མི་འབྱུང་ངོ༌། །གཞན་ཡང༌། གང་བརྟེན་གང་སྐྱེས་དེ་དེ་ལས། །སྐྱེས་དེ་དེ་མེད་མི་འབྱུང་ངོ༌། །དངོས་དང་དངོས་མེད་འདུས་བྱས་དང༌། །འདུས་མ་བྱས་ཤིང་མྱ་ངན་འདས། །གང་ལ་བརྟེན་ནས་གང་སྐྱེས་པ་དེ་ནི་དེ་ལས་སྐྱེས་པ་ཡིན་ཏེ་དེ་མེད་ན་མི་འབྱུང་ངོ༌། །དངོས་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་ཞི་བ་དང༌། འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་ཞི་བ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང༌། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་དངོས་རྣམས། །ཡང་དག་པར་ནི་རྟོག་པ་གང༌། །བརྟེན་པའི་དངོས་པོར་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང་ལྟ་བ་དང་རྟོག་པ་དང་འཛིན་པ་དང༌། དེ་ནི་སྟོན་པས་མ་རིག་གསུངས། །དེ་ལས་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་འབྱུང༌། །གཞན་ཡང། ཡང་དག་མཐོང་ཕྱིར་དངོས་སྟོང་པར། །ལེགས་ཤེས་མ་རིག་མི་འབྱུང་བ། །དེ་ནི་མ་རིག་འགོག་པ་ཡིན། །དེ་ཕྱིར་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་འགག །དངོས་པོ་དེ་དག་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ལེགས་པར་ཤེས་ན་མ་རིག་པ་ནི་འབྱུང་བ་དེ་ནི་མ་རིག་པ་འགོག་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ཡན་ལ་བཅུ་གཉིས་འགོག་གོ །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདུ་བྱེད་དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་དང༌། །སྒྱུ་མ་སྨིག་རྒྱུ་ཆུ་བུར་དང༌། །ཆུ་ཡི་དབུ་བ་མཚུངས་པ་སྟེ། །རྨི་ལམ་མགལ་མེའི་འཁོར་ལོ་འདྲ། །གང་གི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་བརྟགས་ནས་འདུ་བྱེད་རྣམས་སྒྱུ་མ་
― DTG096_Page_0239 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང། སྨིག་རྒྱུ་དང༌། དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་དང་འདྲ་བ་དེའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པར་དེ་དག་ལེགས་པར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མ་རིག་པ་མི་འབྱུང་བ་དེ་ཉིད་མ་རིག་པ་འགོག་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་འགག་པར་འགྱུར་རོ། །རང་བཞིན་གྱིས་ནི་དངོས་འགག་མེད། །འདི་ལ་དངོས་པོ་མེད་པའང་མེད། །རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་པ་ཡི། །དངོས་དང་དངོས་མེད་སྟོང་པ་ཡིན། །བཙལ་ན་དོན་དམ་པར་རང་བཞིན་གྱིས་དངོས་པོ་འགའ་ཡང་མེད་ལ། འདི་ལ་དངོས་པོ་མེད་པ་འགའ་ཡང་མེད་དེ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་པའི་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་ནི་སྟོང་པ་ཡིན་ནོ། །དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས། །སྟོང་པ་ཡིན་པས་དངོས་རྣམས་ཀྱིས། །རྟེན་འབྱུང་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས། །མཚུངས་པ་མེད་པར་ཉེ་བར་བསྟན། །དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཡིན་པས། དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་བརྟེན་ནས་འབྱུང་བ་འདི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཉེ་བར་བསྟན་ཏོ། །དམ་པའི་དོན་ནི་དེར་ཟད་དོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ནི། །འཇིག་རྟེན་ཐ་སྙད་བརྟེན་ནས་སུ། །སྣ་ཚོགས་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་འཕགས། །དོན་དམ་པར་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་ངོ༌། །ཞེས་བྱ་བ་དེར་ཟད་དོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་ཐ་སྙད་ལ་བརྟེན་ནས། སྣ་ཚོགས་མ་ལུས་པ་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་བརྟག་པར་ཟད་དོ། །འཇིག་རྟེན་པ་ཡི་བསྟན་མི་འཇིག །ཡང་དག་ཆོས་བསྟན་ཅི་ཡང་མེད། །དེ་བཞིན་གཤེགས་བཤད་མ་རྟོགས་ནས། དེ་ཕྱིར་སྒྲུབ་རྟོག་མེད་འདིར་སྐྲག །འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་མི་འཇིག་ལ། ཡང་དག་པར་ན་ནམ་ཡང་ཆོས་བསྟན་པར་མཛད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་བརྟེན་པའི་དོན་དམ་པར་མི་ཤེས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བཤད་པ་མ་རྟོགས་ནས་དེའི་ཕྱིར་རྨོངས་པ་རྣམས་སྒྲུབ་པ་རྟོག་པ་མེད་པ། མཚན་ཉིད་མེད་པ་འདི་ལ་སྐྲག་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་བརྟེན་འདི་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འཇིག་རྟེན་སྒྲུབ་འདི་འགོག་མི་མཛད། །རྟེན་འབྱུང་གང་དེ་རང་བཞིན་མེད། །ཇི་ལྟར་དེ་
― DTG096_Page_0240 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡོད་ཡང་དག་ངེས། །འདི་ལ་བརྟེན་ནས་འདི་འབྱུང་ངོ༌། །ཞེས་བྱ་བའི་འཇིག་རྟེན་པའི་སྒྲུབ་པ་འདི་ནི་མི་འགོག་གོ །བརྟེན་ནས་སྐྱེས་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་མེད་ན། གང་མེད་པ་དེ་ནི་ཇི་ལྟར་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་འདི་ནི་དེའི་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །དད་ལྡན་ཡང་དག་ཚོལ་ལྷུར་ལེན། །ཆོས་བསྟན་གང་ལའང་མི་བརྟེན་གང༌། །སྒྲུབ་འདིར་རིགས་པས་རྗེས་གཉེར་ཏེ། །དངོས་དང་དངོས་མེད་སྤངས་ནས་ཞི། །དད་པ་དང་ལྡན་པ་ཡང་དག་ཚོལ་བ་ལྷུར་ལེན་པ། ཆོས་བསྟན་པ་གང་ལ་ཡང་མི་བརྟེན་པ་འགག་ཞིག་བསྒྲུབ་པ་འདི་རིགས་པས་རྗེས་སུ་གཉེར་ཞིག །རྗེས་སུ་འདོད་པ་ནི་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་སྤངས་ནས་ཞི་བར་འགྱུར་རོ། །རྐྱེན་ཉིད་འདི་པ་འདི་ཤེས་ནས། །ལྟ་ངན་དྲ་བའི་རྟོག་པ་ལྡོག །ཆགས་རྨོངས་ཁོང་ཐོ་སྤང་ཕྱིར་ཏེ། །མ་གོས་མྱ་ངན་འདས་ཉེར་འགྲོ། །སྟོང་པ་ཉིད་བདུན་ཅུ་པའི་བཤད་པ། སློབ་དཔོན་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་ཛི་ན་མི་ཏྲ་དང༌། ཞུ་ཆེན་གྱི་ལོ་ཙཱ་བ་བནྡེ་ཡེ་ཤེས་སྡེ་ལ་སོགས་པས་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པའོ།།
| 
