སྐབས་བརྒྱད་པ། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་བརྗོད་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མངོན་པར་རྟོགས་པ་བརྒྱད་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའོ། །དེའི་དངོས་པོ་ཡང་བཞི་སྟེ། སྐུ་གསུམ་དང་མཛད་པའོ། །དེ་ལྟར་སྔར། ངོ་བོ་ཉིད་ལོངས་རྫོགས་བཅས་དང༌། །དེ་བཞིན་གཞན་ནི་སྤྲུལ་བ་དང༌། །ཆོས་སྐུ་མཛད་པར་བཅས་པ་སྟེ། །རྣམ་པ་བཞིར་ནི་ཡང་དག་བརྗོད། །ཅེས་གང་གསུངས་པའོ། །ཆོས་ནི་ལམ་སྟེ། དེ་ཡང་འདིར་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར། སྐབས་ཀྱི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བདུན་གྱི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་ན་ཆོས་ཀྱིས་ཐོབ་པའི་སྐུ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་སྟེ། སྐུ་ནི་ལུས་སོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ལུས་གསུམ་ནི་སྐུ་གསུམ་མོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡུམ་ཆེན་མོ་ལས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཡོངས་སུ་དག་པ། ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སུ་རིག་པར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་ཆོས་དེ་དག་ཉིད་རྟོགས་པས། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པའི་ཕྱིར། མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང༌། དཔེ་བྱད་བཟང་པོས་བརྒྱན་པའི་སྐུ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་ཐེག་པའི་མཆོག་གི་ཆོས་བླ་ན་མེད་པའི་དགའ་བ་དང༌། བདེ་བ་དང༌། རབ་ཏུ་དགའ་བའི་བདེ་བ་ལ་ལོངས་སྤྱད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །གཞན་ཡང་ཆོས་དེ་དག་ཉིད་རྟོགས་པས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྲུལ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་སྤྲིན་གྱིས་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཐའ་ཡས་མུ་མེད་པ་དག་ཏུ་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་མཛད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས། སྐུ་གསུམ་དག་གིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི། །སྐུ་བསྡུས་པར་ནི་ཤེས་བྱ་སྟེ། །སྐུ་གསུང་དག་གིས་རང་གཞན་གྱི། །དོན་འདི་རྟེན་དང་བཅས་པར་བསྟན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་བས་ན་སྐུ་གསུམ་དང༌། མཛད་པའི་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་བཞི་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་རང་བཞིན་ཏེ་ངོ་བོ་ཉིད་ཁོ་ན་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །ཡང་ན་དེ་ཉིད་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའི་རྣམ་པར་དག་པ་རབ་ཀྱི་མཐར་ཕྱིན་པ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུའོ། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་དོན་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན་པས།  ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་བཅས་སོ། །སྤྲུལ་པ ་ནི་སྤྲུལ་པའོ། །དེར་གྲུབ་པའི་སྐུ་ནི་སྤྲུལ་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། བསྟན་བཅོས་ལས། །ཐུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྐུ་ནི། །ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་སྐུན་དུ། །རྣམ་པར་དག་གྱུར་གང་དག་ཡིན། །དེ་དག་རང་བཞིན་མཚན་ཉིད་ཅན། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དེ་དག་གི་རང་བཞིན་ནི་ཆོས་ཉིད་དེ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཤིན་ཏུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པ་ཡིན་ཏེ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེ་ལྟར་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ནི་རྣམ་པ་ལྔས་བསྡུས་ཏེ། ལྔ་གང་ཞེ་ན། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དང༌། སོ་སོར་ཀུན་དུ་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། བྱ་བ་ནན་ཏན་གྱི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ་ཞེ་ན། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཐ་དད་པ་གང་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་མདོ་ལས་ཉི་མའི་འོད་ཟེར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་མུ་མེད་པར་སྣང་བའི་ཕྱིར། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མུ་མེད་པར་རྗེས་སུ་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྐྲག་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་སྐྱོན་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་ནི་ཤེལ་དག་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལ་ཟླ་བ་དང༌། ཉི་མ་དག་ལས་གཞན་པ་ནི་ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྐུའི་དཔེའོ། །ཟླ་བ་དང༌། ཉི་མ་ཤེལ་སྒོང་དག་པ་ལྟ་བུ་དེ་དག་པས་འདི་ལྷག་པ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ཕྱོགས་བཅུར་འོད་ཟེར་གྱི་དྲ་བ་སྤྲོས་པ་དེས་ཤེས་བྱའི་ཡུལ་མཐའ་ཡས་པ་དག་ལ་ཤེས་པ་མཐའ་ཡས་པ་སྐྱེད་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྐུའི་དཔེའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་ཀྱང་བརྗོད་དེ། གང་གི་ཕྱིར་ཆོས་མཐའ་ཡས་པ་བརྟེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་འདིར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པ་ལས་སྐྱེས་བའི་ཡེ་ཤེས་མཐའ་ཡས་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །ཉི་མའི་འོད་ཟེར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་སྣང་བའི་དཔེས་དེ་ནི་ཤེས་བྱ་མུ་མེད་པ་ལ་སྣང་བར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དག་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཏེ། ཉི་མ་དང་འདྲའོ། །དེ་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡིན་ཏེ། ཉི་མའི་འོད་ཟེར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དང་འདྲའོ། །གང་དེས་མུ་མེད་པར་སྣང་བ་དེ་ལ་འོད་ཟེར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་མུ་མེད་པར་སྣང་བ་དང་འདྲའོ། །དེ་ལ་འདིས་ནི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུའོ། །དེ་ཡང་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ལ་ཤེས་པ་དབང་དུ་བྱ་བ་དང༌། དེ་ཉིད་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དབང་དུ་བྱེད་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དང༌། ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་དང༌། རྟག་པ་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས། བསྟན་བཅོས་ལས། རྒྱུ་ནི་ཡོངས་སུ་སྨིན་གྱུར་ནས། །གང་དང་གང་ལ་གང་དང་ནི། །གང་ཚེ་བྱ་བ་ཕན་འགྱུར་བ། །དེ་དང་དེ་ལ་དེ་སྣང་དེ། །ལྷ་ཡི་རྒྱལ་པོས་ཆར་ཕབ་ཀྱང༌། །ས་བོན་མི་རུང་མི་འཁྲུངས་ལྟར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་བྱོན་གྱུར་ཀྱང༌། །སྐལ་བ་མེད་པས་བཟང་མི་མྱོང༌། །དེ་ལྟར་མཛད་པ་རྒྱ་ཆེའི་ཕྱིར། །སངས་རྒྱས་ཁྱབ་པར་ངེས་པར་བརྗོད། །དེ་ཉིད་ཟད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། །རྟག་པ་ཞེས་ཀྱང་བརྗོད་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུའོ། །སྣང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྲུལ་པ་སྟེ་བསོད་ནམས་ལས་སོ། །གང་དང་གང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དང་དེ་དག་ཅེས་བྱ་བར་རྟོགས་པར་བྱ་བའོ། །དེ་དང་དེ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཕན་པར་བྱེད་པ་ཞེས་དོན་གྱིས་རྟོགས་པར་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དེ་དང་དེ་ལ་ཞེས་གསུངས་ཤེ་ན། ལྷའི་རྒྱལ་པོས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །མཛད་པ་རྒྱ་ཆེ་བ་ནི་སྐལ་བ་དང་ལྡན་པ་ཐམས་ཅད་ལ་མཛད་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་མཛད་པ་སྟེ། འདི་ཉིད་ནི་ཉིད་ཀྱི་སྐུའོ། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ལ་ནི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མང་དུ་ཡོད་དེ་དེ་ལ་ ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། སྒྲ་ཐམས་ཅད་མུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ ་མུ་མེད་པར་རྗེས་སུ་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། སྟོན་པས་བསྟན་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་མཉན་ཏེ། ཐེག་པ་མཆོག་གི་ཆོས་ཡང་དག་པར་རྟོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འདིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །དེ་ཉིད་ ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ ་སྟེ།  ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཡང་མཁས་པ ་རྣམས་ཀྱི་ཡིད་བདེ་བའི་མཚན་ཉིད་ཆུང་དུ་དང༌། འབྲིང་དང༌། ཆེན་པོ་སྟེ། དགའ་བ་དང༌། བདེ་བ་དང༌། རབ་ཏུ་དགའ་བའི་བདེ་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་བྱེད་ པ་དེ་ནི་དངོས་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས ་པའོ། །དེའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་མུ་མེད་པར་རྗེས་སུ་རིག་པར་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། སྒྲ་ཐམས་ཅད་མུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཏན་ཚིགས་གསུམ་པའོ། །གང་གི་ཕྱིར་ ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ ་དེ་གཉིས་དང་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་མུ་མེད་པར་སྟོན་པའི་སྒྲ་དང༌།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་དང༌། སྐྱེད་པར་བྱེད་པར་སྦྱར་རོ། །ཐམས་ཅད་ཅེས་ཅིའི་ཕྱིར་སྨེས་ཤེ་ན་གདུལ་བྱ་རྣམས་སྣ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་མུ་མེད་པ་ཡིན་ཞེ་ན། མཐའ་མ་མེད་པར་སྐུ་དེས་སྟོན་པ་ལ་དུས་ཚད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡང་དག་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱང་མུ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབ་པ་མུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མུ་མེད་པར་རྗེས་སུ་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཇི་སྐད་དུ་སྟོན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མཆོག་ཡང་དག་པར་རྟགས་པ་ནི་འདིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་གསུངས་སོ། །དེའི་མུ་མེད་པ་ནི་དེའི་རྒྱུ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པ་མུ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཆོས་དེ་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡུམ་ཆེན་མོ་ལས་གསུངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་དང༌། རྣམ་པར་ཐར་པ་བརྒྱད་དང༌། །མཐར་གྱིས་གནས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དགུ་དང༌། ཟད་པར་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་དང༌། ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་བརྒྱད་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། སྨོན་ནས་ཤེས་པ་དང༌། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བཞི་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་དག་པ་བཞི་དང༌། དབང་བཅུ་དང༌། སྟོབས་བཅུ་དང་མི་འཇིགས་པ་བཞི་དང༌། བསྲུང་བ་མེད་པ་གསུམ་དང༌། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་གསུམ་དང༌། བསྙེལ་བ་མི་མངའ་བའི་ཆོས་ཉིད་དང༌། བག་ཆགས་ཡང་དག་པར་བཅོམ་པ་དང༌། ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་ལས། བྱང་ཆུབ་ཕྱོགས་མཐུན་ཚད་མེད་དང༌། །རྣམ་པར་ཐར་དང་མཐར་གྱིས་ནི། །སྙོམས་འཇུག་དགུ་ཡི་བདག་ཉིད་དང༌། །ཟད་པར་བཅུ་ཡི་བདག་ཉིད་དང༌། །ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ནི། །རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་རྣམ་བརྒྱད་དང༌། །ཉོན་མོངས་མེད་པར་སྨོན་མཁྱེན་དང༌། །མངོན་ཤེས་སོ་སོར་ཡང་དག་རིག །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དག་བཞི་དང༌། །དབང་བཅུ་དང་ནི་སྟོབས་བཅུ་དང༌། །མི་འཇིགས་པ་ནི་བཞི་དག་དང༌། །བསྲུང་བ་མེད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་རྣམ་གསུམ་དང༌། །དྲན་པ་ཉེར་གཞག་རྣམ་གསུམ་དང༌། །བསྙེལ་བ་མི་མངའ་ཆོས་ཉིད་དང༌། །བག་ཆགས་ཡང་དག་བཅོམ་པ་དང༌། །སྐྱེ་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་དང༌། །ཐུབ་པ་ཁོ་ནའི་མ་འདྲེས་ཆོས། །བཅོ་བརྒྱད་བཤད་པ་གང་ཡིན་དང༌། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཉིད་དང༌། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་བརྗོད་པ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་ཚད་མེད་པ་ཞེས་ཟླས་དབྱེ་བར་བྱའོ། །མཐར་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འོག་མ་དང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །བསྲུང་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ལས་བསྲུང་བའི་ཕྱིར། བསྲུང་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཚོགས་སོ། །སྐབས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བདག་གིས་མང་དུ་བཤད་དེ་ལྷག་མ་ཡང་བདག་གིས་བཤད་པར་བྱའོ། །རྣམ་པར་ཐར་པ་བརྒྱད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ཅན་གཟུགས་རྣམས་ལ་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁ་དོག་བཟང་བ་དང༌། ཁ་དོག་ངན་པ་དང༌། སྔོན་པོ་དང༌། སེར་པོ་དང༌། དམར་པོ་དང༌། དཀར་པོ་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པ་དང་པོའོ། །ནང་གཟུགས་མེད་པར་འདུ་ཤེས་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་རྣམས་ལ་ལྟ་བ་འདི་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ཏེ་འདི་ནི་གཉིས་པའོ། །སྡུག་པའི་རྣམ་པར་ཐར་བ་ལུས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ཤིང་རྫོགས་པར་བྱས་ནས་གནས་པ་འདི་ནི་གསུམ་པའོ། །ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པ་བཞི་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། ཚོར་བ་འགོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང་བརྒྱད་དེ། འདི་དག་གིས་སྒྲིབ་པ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བས་ན་རྣམ་པར་ཐར་པའོ། །དེ་ལ་གསུམ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་སྒྲིབ་པ་ལས་རྣམ་པར་ཐར་པའོ། །ལྷག་མ་ནི་ཞི་བར་གནས་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་སྒྲིབ་པ་ལས་རྣམ་པར་ཐར་པའོ། །ཡང་གསུམ་ནི་གཟུགས་ཅན་ནོ། །ལྔ་ནི་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པའོ། །བརྒྱད་པ་ནི་སྒྲིབ་པ་རབ་ཏུ་ཞི་པའོ། །གཟུགས་ཅན་ནི་བདག་ལ་གཟུགས་སུ་འདུ་ཤེས་པའོ། །ལྟ་བ་ནི་ཡིད་ཀྱིས་མོས་ཤིང་སྤྲུལ་ནས་ལྟ་བའོ། །སྡུག་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་ནི་སྡུག་པ་དང༌། མི་སྡུག་པའི་གཟུགས་དེ་དག་སྤྲུལ་ནས་མི་བྱེད་པའི་འདུ་ཤེས་ཐོབ་པས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་མཐུན་པ་དང༌། མི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མཐུན་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདུ་ཤེས་དང༌། ཚོར་བ་འགོག་པ་ནི་བརྒྱད་པ་སྟེ། སེམས་དང་སེམས་ལས་འབྱུང་བ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་ཀྱིས་བསྡུས་པ་སྔར་ཀུན་ནས་ལྡང་བ་ལས་དེ་འགོག་པའོ། །དམིགས་པའི་སྒོམ་པ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་སེམས་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དེ། དེ་དག་ནི་བརྒྱད་དོ། །དེ་ལ་དང་པོའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་ལས་ནི་གཉིས་སྒྲུབ་པོ། །གཉིས་པ་ལས་ཀྱང་གཉིས་སོ། །གསུམ་པ་ལས་ནི་བཞིའོ། །ནང་གཟུགས་སུ་འདུ་ཤེས་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་ཆུང་ངུ་ལ་ཁ་དོག་ངན་པ་དང༌། ཁ་དོག་བཟང་པོ་དང༌། དམན་པ་དང༌། གྱ་ནོམ་པར་ལྟ་བའོ། །གཟུགས་དེ་དག་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ཤེས་ཤིང༌། དེ་ལྟར་འདུ་ཤེས་པར་འགྱུར་བ་འདི་ནི་དང་པོའོ། །ནང་གཟུགས་སུ་འདུ་ཤེས་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་ཆེན་པོ་ལ་ཁ་དོག་བཟང་པོ་དང་ཁ་དོག་ངན་པར་ལྟ་ཞིང་དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་འགྱུར་པ་འདི་ནི་གཉིས་པའོ། །ནང་གཟུགས་མེད་པར་འདུ་ཤེས་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་པར་ལྟ་བ་ནི་གསུམ་པའོ། །ནང་གཟུགས་མེད་པར་འདུ་ཤེས་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་ལ་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པར་ལྟ་བུ་ནི་བཞི་པའོ། །རྣམ་པར་ཐར་པ་གསུམ་པ་ལས་ནི་བཞི་མངོན་པར་སྒྲུབ་པོ། །ནང་གཟུགས་སུ་འདུ་ཤེས་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་རྣམས་ལ་ལྟ་བ་ནི་སྔོན་པོ། །ཁ་དོག་སྔོན་པོ། །སྔོན་པོར་སྟོན་པ། སྔོན་པ་སྣང་བ། དཔེར་ན་ཟར་མའི་མེ་ཏོག་གམ། །ཡུལ་བཱ་རཱ་ཎ་སཱིའི་རས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྔོན་པོ། །ཁ་དོག་སྔོན་པོ། སྔོན་པོར་སྟོན་པ། སྔོན་པོར་སྣང་བ་དེ་བཞིན་དུ། གཟུགས་དེ་དག་ཀྱང་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས། དེ་ལྟར་འདུ་ཤེས་པར་འགྱུར་ཞིང་ལྟ་བ་འདི་ནི་ལྔ་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སེར་པོ་ལ་སོགས་པ་ནི་དཔེར་ན་དོང་ཀའི་མི་ཏོག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་དྲུག་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་དམར་པོ་ལ་སོགས་པ་ནི་དཔེར་ན་པན་དུ་ཛི་བ་ཀའི་མེ་ཏོག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བདུན་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་དཀར་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི། དཔེར་ན་སྐར་མ་པ་བ་སངས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་བརྒྱད་པའོ། །དེ་ལ་ཆུང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་གྲངས་སུ་སྟོན་པ་ཡིན་ཏེ། ཚད་ཆུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁ་དོག་བཟང་པོ་དང༌། ངན་པ་ནི་སྡུག་བ་དང༌། མི་སྡུག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དམན་པ་དང༌། གྱ་ནོམ་པ་ནི་ལྷ་ལ་ཡོད་པ་དང༌། མི་ལ་ཡོད་པའོ། །རྣམ་པར་ཐར་པ་དེ་དག་ལ་མོས་པར་བྱས་ནས། ཟིལ་གྱིས་མནན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱིས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པར་བྱེད་དོ། །ཡང་དང་ཡང་དུ་མི་མཐོང་ཞིང་མི་སྣང་བར་བྱས་པའི་ཕྱིར་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའོ། །ཤེས་པ་ནི་ཞི་གནས་ཀྱིས་སོ། །མཐོང་བ་ནི་ལྷག་མཐོང་གིས་སོ། །དེ་ལྟར་འདུ་ཤེས་པར་འགྱུར་བ་ནི་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཆེན་པོ་ནི་སེམས་ཅན་མ་ཡིན་པར་སྟོན་པ་སྟེ། དེ་དག་ནི་ཁྱིམ་དང་གཞལ་མེད་ཁང་དང༌། རི་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཚད་ཆེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྔོན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་པའོ། །ལྷག་མ་ནི་བཤད་པའོ། །ཁ་དོག་སྔོན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་ཁ་དོག་གོ །སྔོན་པོར་སྟོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱོར་བ་ལས་བྱུང་བའི་ཁ་དོག་གོ །སྔོན་པོར་སྣང་བ་ནི་གཉི་གའི་ཁ་དོག་ཏུ་སྣང་བའོ། །ཨོམ་མ་ཀ་ནི་ཟར་མའོ། །ཀར་མ་ཀ་ནི་དོང་ཀའོ། །བན་དུ་ཛི་བ་ཀ་ནི་པན་དུ་ཀའོ། །པ་བ་སངས་ནི་ཐོར་ས་ཤར་བའི་སྐར་མའོ། །ཟད་པར་བཅུའི་བདག་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི། ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱིས་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས། ས་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀུན་དུ་ཁྱབ་བར་བྱས་པའི་ཕྱིར་ཟད་པར་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཅེས་བརྗོད་དོ། །ཁ་ཅིག་ནི་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དེ་ནི་ཟད་པར་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་དུ་བརྗོད་དོ། །ཁ་ཅིག་ནི་ས་ལ་སོགས་པ་དག་གིས་ཁྱད་པར་དུ་སྟོན་ཏེ། ཟད་པར་ས་དང༌། ཟད་པར་ས་དང༌། ཟད་པར་མེ་དང༌། ཟད་པར་རླུང་དང༌། ཟད་པར་སྔོན་པོ་དང༌། ཟད་པར་སེར་པོ་དང༌། ཟད་པར་དམར་པོ་དང༌། ཟད་པར་དཀར་པོ་དང༌། ཟད་པར་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཟད་པར་རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དག་པ་བཞི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟེན་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། དམིགས་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། ཐུགས་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །དེ་ལ་བག་ཆགས་དང་བཅས་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཕྱོགས་རྣམས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་རྟེན་ལས་གཏན་དུ་བྲལ་ཞིང་རང་གི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བ་དང༌། གནག་དུ་གནས་པ་དང་འཆི་འཕོ་ལ་དབང་བསྒྱུར་བའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་དག་པའི་རྟེན་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །སྤྲུལ་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་བ་དང༌། དམིགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་དབང་བསྒྱུར་བ་ནི་དམིགས་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །སྔ་མ་བཞིན་དུ་སེམས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བས། སེམས་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་དགེ་བའི་རྩ་བ་འཕེལ་བ་ནི། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཐུགས་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །སྔ་མ་བཞིན་དུ་མ་རིག་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་པས་ཤེས་པ་དང་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ལ་དབང་བསྒྱུར་བ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །དབང་བཅུ་ནི་བཅུ་ལ་དབང་བ་སྟེ། ཚེ་ལ་དབང་བ་ནི་ཇི་ལྟར་འདོད་པར་ཚེ་ལ་གནས་པ་དང་སྤང་བ་ལའོ། །སེམས་ལ་དབང་བ་ནི་ཇི་ལྟར་འདོད་པར་བསམ་གཏན་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོ་བྱད་ལ་དབང་བ་ནི་ཇི་ལྟར་འདོད་བར་འཚོག་ཆས་ཉེ་བར་གནས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལས་ལ་དབང་བ་ནི་ཇི་ལྟར་འདོད་པར་ལུས་དང་ངག་གི་ལས་གྲུབ་པའོ། །སྐྱེ་བ་ལ་དབང་བ་ནི་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་རྣམས་སུ་སྐྱེ་པར་བྱེད་པའོ། །རྫུ་འཕྲུལ་ལ་དབང་བ་ནི་ཇི་ལྟར་འདོད་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པའོ། །སྨོན་ལམ་ལ་དབང་བ་ནི་སྨོན་ལམ་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་འབྱོར་པའོ། །མོས་པ་ལ་དབང་བ་ནི་གང་ཇི་ལྟར་མོས་པ་དེ་བཞིན་དུ་འགྱུར་བའོ། །ཡེ་ཤེས་ལ་དབང་བ་ནི་གང་ཁོ་ན་ཤེས་པར་འདོད་པ་དེ་ཉིད་ཤེས་པའོ། །ཆོས་ལ་དབང་བ་ནི་མདོ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་རྣམ་པར་འཇིག་པ་ལ་མཁས་པའོ། །བསྲུང་བ་མེད་པ་གསུམ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་སྐུའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་སྟེ། དེ་ལ་ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་ནི་སྐུའི་སྤྱོད་པ་མི་མངའ་བས། གཞན་ལ་ལས་ཤེས་སུ་འོང་ངོ་ཞེས་བཅས་པའི་དགོངས་པ་གང་ཡང་མི་མངའ་བ་འདི་ནི་བསྲུང་བ་མེད་པ་དང་པོའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གསུང་གི་ཕྲིན་ལས་ནི་གཉིས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཐུགས་ཀྱི་ཕྲིན་ལས་ནི་གསུམ་པའོ། །དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་གསུམ་ནི་ཇི་ལྟར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མདོ་ལས་གསུངས་པ་བཞིན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོས་བསྟན་པ་ན། གཅིག་ཏུ་གུས་པར་ཉན་ཅིང་བརྟུན་ཏེ། བཀའ་སེམས་ལ་ཉེ་བར་འཇོག་ཅིང༌། ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ཆོས་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པ་ན། དེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྱེས་པར་མི་འགྱུར་ཐུགས་ཡེང་ཡེང་པོར་མི་འགྱུར་བ་དང༌། གཞན་དག་གུས་པར་མི་ཉེན་ཅིང༌། རྣ་བའི་འདུད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་དེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐུགས་ཁོང་ཁྲོ་བར་མི་འགྱུར། མི་བཟོད་པར་མི་འགྱུར། ཐུགས་མི་མཉེས་པར་མི་འགྱུར་བ་དང༌། གཅིག་ཏུ་གུས་པར་ཉན་པ་དང་གཅིག་ཏུ་གུས་པར་མི་ཉན་པ་དེ་དག་ལ་དེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་དག་དགྱེས་པའམ། ཁོང་ཁྲོ་བ་གཉིས་སུ་མི་འགྱུར་བར་ཐམས་ཅད་དུ་དྲན་པ་དང༌། ཤེས་བཞིན་དུ་ལྡན་པས་བཏང་སྙོམས་སུ་བཞུགས་པའོ། །བསྙེལ་བ་མི་མངའ་བའི་ཆོས་ཉིད་ནི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་པ་ལ་དུས་ལས་མི་འདའ་བ་སྟེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འདི་ནི་བྱ་བའི་མཛད་པ་གཞན་མི་མངའ་བར་རིག་པ་ཡིན་ནོ། །བག་ཆགས་ཡང་དག་པར་བཅོམ་པ་ནི་གང་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་ཀྱང་མ་སྤངས་པ་ལྟར་སྤྱོད་པ་དེ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་བག་ཆགས་སོ། །དེ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མི་མངའ་སྟེ། དེ་བས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་བག་ཆགས་ཡང་དག་པར་བཅོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཕན་པའི་དགོངས་པས་འཇིག་རྟེན་ལ་ལན་དྲུག་ཏུ་གཟིགས་པ་སྟེ་སུ་ནི་ཉམས། སུ་ནི་འཕེལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། ཁྱད་པར་གྱི་དབྱེ་བ་མཐའ་ཡས་པ་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཉོན་མོངས་པ་ནི་འཐབ་པ་དང༌། རྩོད་པ་ལ་སོགས་པའོ། །འདིར་ནི་རྩོད་པའི་རྒྱུའི་ཉོན་མོངས་པ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་འདི་དག་གིས་བདག་ལ་དམིགས་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་བར། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་གཞན་དག་གི་གྲོང་ལ་སོགས་པར་འཇུག་པ་ན་བདག་ལ་དམིགས་ནས་དེ་དག་གི་ཉོན་མོངས་པ་མི་སྐྱེ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་ཡང་ཡོད། སངས་རྒྱས་ལ་ཡང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡོད། དེ་ནི་ཐུན་མོང་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་གི་མཛད་པའི་ཁྱད་པར་དེའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་དབང་དུ་བྱས་ནས། བསྟན་བཅོས་ལས། ཉན་ཐོས་ཉོན་མོངས་མེད་པའི་ལྷ། །མི་ཡི་ཉོན་མོངས་སྤོང་ཉིད་དང༌། །རྒྱལ་བའི་གྲོང་སོགས་དེ་དག་གི །ཉོན་མོངས་རྒྱུན་གཅོད་ཉོན་མོངས་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུ་མཐོང་བ་སྤོང་བར་བྱེད་དེ། ཉོན་མོངས་པ་མངོན་སུམ་དུ་སྤོང་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པས་ནི་སྔར་བཤད་པའི་ཉོན་མོངས་པས་རྒྱུན་བཅད་པའི་ཕྱིར་ཡིན་གྱི་མཐོང་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་སྤྱོད་པ་ལ་སོགས་པ་འདི་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེས་སྨོས་པ་བྱས་ནས་སྙོམས་པར་ཞུགས་ཏེ་ཤེས་པ་བསྐྱེད་པ་དེ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་སྨོན་ནས་ཤེས་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བསྟན་བཅོས་ལས། སངས་རྒྱས་སྨོན་ནས་མཁྱེན་པ་ནི། །ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་དང་ཆགས་སྤངས་དང༌། །ཐོགས་པ་མེད་དང་རྟག་གནས་དང༌། །འདྲི་བ་ཀུན་ལེན་འདེབས་པར་བཞེད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐོགས་པ་མེད་པ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། རྟག་གནས་ནི་རྟག་ཏུ་སེམས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདྲི་བ་ཀུན་ལན་འདེབས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲིས་ པ་ཐམས་ཅད་སེལ་བའོ། །དེ་ཡང་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས ་པའི་སྐུས་རང་གི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་སྐྱེས་ཏེ། ཇི་སྲིད་ནམ་མཁའ་གནས་ཀྱི་བར་དུ་བཞུགས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། གཙོར་ནི་དེ་ཉིད་དེར་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་པ་དང་རབ་ཏུ་འཇིག་པས་ན་འཇིག་རྟེན་ཏེ། སྐྱེ་དགུ་དང་དེའི་སྣོད་དོ། །དེ་བས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ནི་གཉིས་ཏེ། སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་དང༌། སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ནོ། །དེ་ལ་སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་ཡོངས་སུ་དག་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་བསོད་ནམས་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་མུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མུ་མེད་པར་རྗེས་སུ་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་ཡོངས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སུ་སྨིན་པར་བྱས་པའི་སེམས་ཅན་ཇི་སྲིད་ནམ་མཁའ་གནས་ཀྱི་བར་དུ་དེར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། སྐྱེས་ནས་ཀྱང་གང་གི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་དོན་དུ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་འདིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་མུ་མེད་པར་རྗེས་སུ་རིག་པར་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་གསུངས་ཏེ། གང་སུ་དག་དེར་སྐྱེས་པའི་སེམས་ཅན་དེ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་རྣམས་ཐོབ་བ་དག་གོ །དེ་ཐམས་ཅད་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཏེ་སེམས་ཅན་གྱི་ཚོགས་སོ། །དེའི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་དག་ནི་མུ་མེད་པས་སོ། །སའི་ཁམས་མུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མུ་མེད་པར་རྗེས་སུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆུའི་ཁམས་དང༌། མེའི་ཁམས་དང༌། རླུང་གི་ཁམས་དང༌། ནམ་མཁའི་ཁམས་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་མུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མུ་མེད་པར་རྗེས་སུ་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལ། དེ་བཞིན་དུ་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ནི་ས་གཞི་ལག་མཐིལ་ལྟར་མཉམ་པ། ཁང་བཟངས་དང༌། སྐྱེད་མོས་ཚལ་དང༌། དཔག་བསམ་གྱི་ཤིང་ལ་སོགས་པ་ཡོ་བྱད་དང་གནས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་མཆོག་ཏུ་འབར་བའི་རང་བཞིན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཞན་དུ་མ་དག་ཏུ་ཡང་འོད་ཟེར་ཆེན་པོ་རབ་ཏུ་འཕྲོ་བར་བྱེད་ལ། སྟེང་གི་ནམ་མཁའ་ལ་ཡང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་སྣང་བ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་ཡང་ཁམས་དྲུག་པ་སྟེ། དགེ་སློང་དག་སྐྱེས་བུ་འདི་དག་ནི་ཁམས་དྲུག་པ་ཅན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གིས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་གི་ལུས་ཀྱང་གཟི་བརྗིད་དང་ལྡན་པ་དང༌། འོད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ས་གཞི་དང༌། རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཁ་དོག་དང༌། དབྱིབས་དང་དེ་ན་གནས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་དང༌། ཀུན་སྤྱོད་པ་ཡང་ལྟ་ཐམས་ཅད་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཡིན་ཏེ་གང་དག་གི་ལོངས་སྤྱོད་གཅིག་ཏུ་བཟང་བ་དང༌། གཅིག་ཏུ་བདེ་བ་དང༌། གཅིག་ཏུ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་དང༌། གཅིག་ཏུ་དབང་བསྒྱུར་བའོ། །འདི་ལྟ་བུའི་ཁམས་དྲུག་ཡོངས་སུ་དག་པ་མུ་མེད་པ་ནི་མཚམས་ཆད་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང༌། མངོན་པར་སྤངས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེ་མུ་མེད་པས་དེའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་རྗེས་སུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེར་སྐྱེས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཐའ་ཡས་པར་སོང་ནས། དེ་ན་གནས་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་མི་དགེ་བ་བསགས་པ་དང༌། དེའི་གཉེན་པོ་དགེ་བ་བསགས་པ་ཡང་རབ་ཏུ་ཤེས་ཏེ། དེ་དག་ཚད་མེད་པས་དེ་དག་ཡོངས་སུ་གཅོད་པར་བྱེད་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱང་ཚད་མེད་པར་རྗེས་སུ་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཉིད་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་ཆོས་བསགས་པ་ཚད་མེད་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཚད་མེད་པར་རྗེས་སུ་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་ལ་དགེ་བའི་ཆོས་ཇི་སྙེད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་སྟོན་པར་བྱེད་དེ། དེ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བསགས་པ་སྟེ། དེ་ཚད་མེད་པས་དེ་དག་འཇོག་པར་བྱེད་པའི་ཤེས་རབ་དེ་དག་ཀྱང་ཚད་མེད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བསགས་པ་ཚད་མེད་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཚད་མེད་པར་རྗེས་སུ་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མུ་མེད་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མུ་མེད་པར་རྗེས་སུ་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་པ་ལ། ཆོས་ནི་གཟུངས་རྣམས་སོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་སེམས་གནས་པའོ། །ཆོས་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་ཆོས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ། དེ་དག་མུ་མེད་པའོ། །དེ་ཐོབ་པ་ནི་དེ་རྙེད་པའོ། །གང་དེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཐོབ་བས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་མུ་མེད་པར་རྗེས་སུ་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མུ་མེད་པར་རྗེས་སུ་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་ པ་ལ། དེ་ལ་སངས་རྒྱས་ནི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས ་པའི་སྐུའོ། །དེའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དེ། སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང༌། དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུའོ། །དེ་དག་མུ་མེད་པ་ནི་ཡོངས་སུ་བཅད་དུ་མེད་པའོ། །གང་གིས་ཡོངས་སུ་བཅད་དུ་མེད་ཅེ་ན་མཉམ་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལས་གཞན་པ་དེ་ལྟ་བུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་ལྟ་བུ་ཉིད་ཀྱང་མུ་མེད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། གང་གིས་དེ་དག་གི་རྒྱུ་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་གྲུབ་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་ལས། མཚན་ནི་སུམ་ཅུ་ཙ་གཉིས་དང༌། །དཔེ་བྱད་བརྒྱད་ཅུའི་བདག་ཉིད་འདི། །ཐེག་ཆེན་ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་ཕྱིར། །ཐུབ་པའི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་སྐུར་བཞེད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཐེག་ཆེན་ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གིས་ནི། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་དང་པོའི་ལྔ་ནི་དབང་པོའི་རྡོ་རྗེའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཕྱག་ཞབས་འཁོར་ལོའི་མཚན་དང་རུས་སྦལ་ཞབས། །ཕྱག་དང་ཞབས་སོར་དྲ་བས་འབྲེལ་བ་དང༌། །ཕྱག་ནི་ཞབས་བཅས་འཇམ་ཞིང་གཞོན་ཤ་ཅན། །འདི་ཡི་སྐུ་ནི་བདུན་དག་མཐོ་བ་དང༌། །སོར་མོ་རིང་དང་རྟིང་ཡངས་སྐུ་ཆེ་དྲང༌། །ཞབས་ལོང་མི་མངོན་སྤུ་ནི་གྱེན་དུ་ཕྱོགས། །བྱིན་པ་ཨེ་ན་ཡའི་འདྲ་ཕྱག་རིང་མཛེས། །མདོམས་ཀྱི་སྦ་བ་སྦུབས་སུ་ནུབ་པའི་མཆོག །པགས་པ་གསེར་མདོག་པགས་པ་སྲབ་པ་དང༌། །སྤུ་ནི་རེ་རེ་ནས་གཡས་ལེགས་འཁྲུངས་དང༌། །ཞལ་མཛོད་སྤུས་བརྒྱན་རོ་སྟོད་སེང་གེའི་འདྲ། །འདི་ཡི་དཔུང་བའི་མགོ་ཟླུམ་ཐལ་གོང་རྒྱས། །འདི་ལ་རོ་མི་ཞིམ་པ་རོ་མཆོག་སྣང༌། །སྐུ་ནི་ཉ་གྲོ་དྷ་ལྟར་ཆུ་ཞེང་གབ། །གཙུག་ཏོར་ཡར་འཕགས་ལྗགས་རིང་མཛེས་པ་དང༌། །ཚངས་དབྱངས་འགྲམ་པ་སེང་གེའི་འདྲ་དང་ཚེམས། །ཤིན་ཏུ་དཀར་དང་ཚད་མཉམ་ཐགས་བཟངས་དང༌། །གྲངས་ནི་བཞི་བཅུ་ཐམ་པར་ཚང་བ་དང༌། །སྤྱན་ནི་མཐོན་མཐིང་སྤྱན་རྫི་བ་མཆོག་གི །འདྲ་བ་འདི་དག་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་མཚན། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཞབས་ནི་རྐང་པའོ། །འདི་ལ་འཁོར་ལོས་མཚན་པའི་ཕྱག་དང༌། ཞབས་ཡོ་པས་ན་ཕྱག་དང་ཞབས་འཁོར་ལོའི་མཚན་ནོ། །འདི་ཞབས་རུ་སྦལ་ལྟར་ཤིན་ཏུ་གནས་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རུས་སྦལ་ཞབས་སོ། །དེ་དག་ནི་ལས་འཛིན་པའི་བསྡུ་བའོ། །འདི་ལ་ཕྱག་དང་ཞབས་ཀྱི་སོར་མོ་དྲ་བར་འབྲེལ་བ་ཡོད་པས་ན། ཕྱག་དང་ཞབས་ཀྱི་སོར་མོ་དྲ་བས་འབྲེལ་བའོ། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཕྱག་ནི་ཞབས་བཅས་འཇམ་ཞིང་གཞོན་ཤ་ཅན། །འདི་ཞེས་བྱ་བ་འོག་མ་དང་སྦྱར་རོ། །འདེ་ཡི་སྐུ་ནི་བདུན་དག་མཐོ་བ་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚོན་པའི་གསུམ་པའོ། །སྐུ་ནི་རྟེན་ནོ། །བདུན་མཐོ་བས་མཚོན་པའི་སྐུ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདི་དག་གིས་ནི་མཚན་ལྔ་བསྟན་ཏེ་ཕྱག་དང་ཞབས་འཁོར་ལོས་མཚན་པ་དང་ཞབས་ཤིན་ཏུ་གནས་པ་དང༌། ཕྱག་དང་ཞབས་དྲ་བར་འབྲེལ་བ་དང༌། ཕྱག་དང་ཞབས་འཇམ་ཞིང་གཞོན་ཤ་ཆགས་པ་དང༌། བདུན་མཐོ་བའོ། །སོར་མོ་རིང་དང་རྟིང་ཡངས་སྐུ་ཆེ་དྲང༌། །ཞབས་ལོང་མི་མངོན་སྤུ་ནི་གྱེན་དུ་ཕྱོགས། །བྱིན་པ་ཨེ་ན་ཡའི་འདྲ་ཕྱག་རིང་མཛེས། །མདོམས་ཀྱི་སྦ་བ་སྦུབས་སུ་ནུབ་པའི་མཆོག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོར་མོ་རིང་བ་དང༌། རྟིང་པ་ཡངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཅིག་ཏུ་བསྡུ་བའི་ཟླས་དབྱེའོ། །སྐུ་དྲང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐུ་ཆེ་བ་དང་དྲང་བའོ། །ཞབས་ལོང་བུ་མི་མངོན་པ་ཡང་ཡིན་ལ། སྤུ་གྱེན་དུ་ཕྱོགས་པ་ཡིན་པས། ཞབས་ལོང་མི་མངོན་གྱེན་དུ་ཕྱོགས་པ་སྟེ། ལོང་བུ་དང་པུས་མོའི་ལྷ་ང་མཛེས་པར་མི་མངོན་པ་ནི་མི་མངོན་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཨུང་གི་སྒྲ་ནི་ཁྱད་པར་དང་མི་མངོན་པའི་དོན་ཏོ། །དུང་གི་སྒྲ་ནི་པུས་མོའི་ལྷ་ང་དང༌། ལོང་བུའི་རུས་པའི་དོན་ཏེ། བརླའི་རྩ་བ་མན་ཆད་ཀུན་ལ་ཞབས་ཞེས་རྟོགས་པར་བྱའོ། །འདི་ལ་མདོམས་ཀྱི་སྦ་བ་མཆོག་ཏུ་ནུབ་པ་ཡོད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །འདིས་མཚན་བརྒྱད་བསྟན་ཏེ། སོར་མོ་རིང་བ་དང༌། རྟིང་བ་ཡངས་པ་དང༌། སྐུ་ཆེ་ཞིང་དྲང་བ་དང༌། ཞབས་ཀྱི་ལོང་བུ་མི་མངོན་པ་དང༌། སྦུ་གྱེན་དུ་ཕྱོགས་པ་དང༌། །བྱིན་པ་རི་དགས་ཨེ་ན་ཡའི་ལྟ་བུ་དང༌། ཕྱག་དང་བརླ་ཞིང་གྲིམས་པ་དང༌། མདོམས་ཀྱི་སྦ་བ་སྦུབས་སུ་ནུབ་པའོ། །པགས་པ་གསེར་མདོག་པགས་པ་སྲབ་པ་དང༌། །སྤུ་ནི་རེ་རེ་ནས་གྱས་ལེགས་འཁྲུངས་དང༌། །ཞལ་མཛོད་སྤུས་བརྒྱན་རོ་སྟོད་སེང་གེའི་འདྲ། །འདི་ལ་དཔུང་པ་མགོ་ཟླུམ་ཐལ་གོང་རྒྱས། །འདི་ལ་རོ་སྟོད་སེང་གེ་འདྲ་བ་ནི་རོ་སྟོད་སེང་གེ་དང་འདྲ་བའོ། །མགོ་ཟླུམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་ཟླུམ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། མགུར་མ་བྱང་ཞིང་ཀུན་ནས་ཟླུམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཐལ་གོང་དག་གི་བར་ནི་དབུས་ཏེ་བྲང་ངོ༌། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེ་རྒྱས་པ་འདི་ལ་ཡོད་པས་ཐལ་གོང་རྒྱས་པའོ། །འདིར་ནི་མཚན་སུམ་ཅུ་བསྟན་ཏེ། པགས་པ་མདོག་གསེར་ལྟ་བུ་དང༌། པགས་པ་སྲབ་པ་དང༌། སྤུ་རེ་རེ་ནས་གཡས་སུ་ལེགས་པར་འཁྲུངས་པ་དང༌། ཞལ་མཛོད་སྤུས་བརྒྱན་པ་དང༌། རོ་སྟོད་སེང་གེའི་འདྲ་བ་དང༌། དཔུང་མགོ་ཟླུམ་པ་དང༌། ཐལ་གོང་རྒྱས་པའོ། །འདི་ལ་རོ་མི་ཞིམ་པ་རོ་མཆོག་སྣང༌། །སྐུ་ནི་ནྱ་གྲོ་དྷ་ལྟར་ཆུ་ཞེང་གབ། །གཙུག་ཏོར་ཡར་འཕགས་ལྗགས་རིང་མཛེས་པ་དང༌། །ཚངས་དབྱངས་འགྲམ་པ་སེང་གེའི་འདྲ་དང་ཚེམས། །ཤིན་ཏུ་དཀར་དང་ཚད་མཉམ་ཐགས་བཟངས་དང༌། །གྲངས་ནི་བཞི་བཅུ་ཐམ་པ་ཚང་བ་དང༌། །སྤྱན་ནི་མཐོན་མཐིང་སྤྱན་རྫི་བ་མཆོག་གི །འདྲ་བ་འདི་མཆོག་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་མཚན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་པོ་འདིས་ནི་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་བསྟན་ཏེ། རོ་བྲོ་བའི་མཆོག་ཉིད་དང༌། ནྱ་གྲོ་དྷ་ལྟར་ཆུ་ཞེང་གབ་པ་ཉིད་དང༌། གཙུག་ཏོར་གྱེན་དུ་འཕགས་པ་ཉིད་དང༌། ལྗགས་རིང་ཞིང་མཛེས་པ་ཉིད་དང༌། ཚངས་པའི་དབྱངས་ཉིད་དང༌། འགྲམ་པ་སེང་གེའི་འདྲ་བ་ཉིད་དང༌། ཐེམས་ཤིན་ཏུ་དཀར་བ་ཉིད་དང༌། ཚེམས་མཉམ་པ་ཉིད་དང༌། ཚེམས་ཐགས་བཟང་བ་ཉིད་དང༌། ཚེམས་བཞི་བཅུ་ཚང་བ་ཉིད་དང༌། སྤྱན་མཐོན་མཐོང་ཉིད་དང༌། སྤྱན་གྱི་རྫི་མ་བའི་ལྟ་བུ་ཉིད་དང༌། བ་མཆོག་ནི་བེའུ་གཞོན་ནུའོ། །ཡང་ན་བ་མཆོག་ནི་ཁྱུ་མཆོག་གོ །འདི་ཐམས་ཅད་གཅིག་ཏུ་བྱས་པས་ནི་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་བསྟན་ཏོ། །འདི་དག་གིས་བཤད་པ་དང༌། རྒྱུ་དང༌། སྔ་ལྟས་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ནི་མདོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཏེ། འདི་ལ་མཚན་ཉིད་གང་གང་གི །སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་གང་ཡིན། །དེ་དང་དེ་ནི་རབ་རྫོགས་པས། །མཚན་ནི་འདི་དག་ཡང་དག་འགྲུབ། །འདིར་གང་གི་མཚན་གང་གི་རྒྱུ་གང་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་དེ་དང༌། དེ་ནི་རབ་ཏུ་རྫོགས་པས་ཐོབ་པའི་མཚན་ཉིད་དེ། འདི་ནི་ ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུའོ། །ཡང་གང་གི་རྒྱུ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། བླ་མ་སྐྱེལ་ལ་སོགས་པ ་དང༌། །ཡང་དག་བླངས་ལ་བརྟན་པ་དང༌། །བསྡུ་བརྟེན་དང་གྱ་ནོམ་པའི།།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དངོས་པོ་སྦྱིན་དང་གསད་བྱ་བ། །ཐར་བར་བྱེད་དང་དགེ་བ་ནི། །ཡང་དག་བླངས་པ་སྤེལ་ལ་སོགས། །སྒྲུབ་བྱེད་རྒྱུ་ཡི་མཚན་ཉིད་དེ། །མདོ་ལས་ཇི་སྐད་འབྱུང་བ་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་བླ་མ་ལ་བསྐྱལ་བ་དང༌། བསུ་བ་དག་དང༌། ཆོས་མཉན་པ་དང༌། མཆོད་རྟེན་ལ་མེ་ཏོག་གིས་མཆོད་པ་དང༌། བསྐོར་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། གྱོག་འཁོར་ཕུལ་བས་ནི་ཕྱག་དང་ཞབས་འཁོར་ལོའི་མཚན་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་རྣམས་ཀུན་ཏུ་བསྟེན་པས་ནི་ཕྱག་དང་ཞབས་དྲ་བས་འབྲེལ་བ་ཡིན་ནོ། །བཟའ་བ་དང་བཏུང་བ་ལ་སོགས་པ་གྱ་ནོམ་པ་བྱིན་པས་ནི་ཕྱག་དང་ཞབས་གཞོན་ཤ་ཅན་དང་བདུན་མཐོ་བ་ཉིད་དོ། །གསད་པར་བྱ་བ་ཐར་བྱེད་དང༌། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་ནི་སོགས་པའི་དོན་ཏོ། །གསད་པ་ཐར་བར་བྱས་པ་དང༌། སྲོག་རྗེས་སུ་གཟུང་བ་བྱས་པ་དང༌། སྲོག་གཅོད་པ་ལས་ལྡོག་པ་ཀུན་དུ་བསྟེན་པས། སོང་མོ་རིང་བ་ཉིད་དང༌། རྟིང་པ་ཡངས་པ་ཉིད་དང༌། སྐུ་ཆེ་ཞིང་དྲང་བ་ཉིད་དོ། །དགེ་བའི་ཆོས་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་སྤེལ་བས་ན་ཞབས་ཀྱི་ལོང་བུ་མི་མངོན་པ་ཉིད་དང༌། སྤུ་གྱེན་དུ་ཕྱོགས་པ་ཉིད་དོ། །སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལ་སོགས་པའོ། །མདོ་ལས་འདི་སྐད་འབྱུང་བ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་སྐད་འཆད་པར་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་བྱེད་པ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོ་སྟེ། དེ་དག་གསལ་བར་བྱེད་པ་ནི་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་ཏེ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་སོ། །དེ་དག་མཛེས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུ་སྟེ། དེ་དག་གི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ནི་བཅུ་གཉིས་ཏེ། ཐུབ་པའི་སེན་མོ་ཟངས་མདོག་དང༌། །མདོག་སྣུམ་མཐོ་དང་སོར་མོ་རྣམས། །ཟླུམ་རྒྱས་བྱིན་གྱིས་ཕྲ་བ་དང༌། །རྩ་མི་མངོན་དང་མདུད་པ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་དཔེ་བྱེད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུ་བསྟན་ཏེ། སེན་མོ་ཟངས་ཀྱི་མདོག་ཉིད་དང༌། སེན་མོ་སྣུམ་པ་ཉིད་དང༌། སེན་མོ་མཐོ་བ་ཉིད་དང༌། སོར་མོ་ཟླུམ་པ་ཉིད་དང༌། སོར་མོ་རྒྱས་པ་ཉིད་དང༌། སོར་མོ་བྱིན་གྱིས་ཕྲ་བ་དང༌། རྩ་མི་མངོན་པ་ཉིད་དང༌། མདུད་པ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །ལོང་བུ་མི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མངོན་ཞབས་མཉམ་དང༌། །སེང་གེ་གླང་ཆེན་བྱ་དང་ནི། །ཁྱུ་མཆོག་སྟབས་གཤེགས་གཡས་ཕྱོགས་དང༌། །མཛེས་གཤེགས་དྲང་དང་འཁྲིལ་བག་ཆགས། །བྱི་དོར་བྱས་འདྲ་རིམ་པར་འཚམ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་རྐང་གཅིག་ལྷག་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་ནི་བཅུ་གཉིས་ཏེ། ལོང་བུ་མི་མངོན་པ་ཉིད་དང༌། ཞབས་མི་མཉམ་པ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། སེང་གེའི་སྟབས་སུ་གཤེགས་པ་ཉིད་དང༌། གླང་པོའི་སྟབས་སུ་གཤེགས་པ་ཉིད་དང༌། ངང་པའི་སྟབས་སུ་གཤེགས་པ་ཉིད་དང༌། ཁྱུ་མཆོག་གི་སྟབས་སུ་གཤེགས་པ་ཉིད་དང༌། གཡས་ཕྱོགས་སུ་ལྡོག་ཅིང་གཤེགས་པ་ཉིད་དང༌། མཛེས་པར་གཤེགས་པ་ཉིད་དང༌། སྐུ་དྲང་བ་ཉིད་དང༌། སྐུ་འཁྲིལ་བག་ཆགས་པ་ཉིད་དང༌། སྐུ་བྱི་དོར་བྱས་པ་ཉིད་དང༌། སྐུ་རིམ་པར་འཚམས་པར་ཉིད་དང༌། གཙང་དང་འཇམ་དང་དག་པའི་སྐུ། །མཚན་ནི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང༌། །སྐུ་ཡི་ཁོ་ལག་ཡངས་ཤིང་བཟང༌། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་རྐང་གསུམ་གྱིས་ནི་དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་ལྔ་ཉིད་དེ། སྐུ་གཙང་བ་ཉིད་དང༌། སྐུ་འཇམ་པ་ཉིད་དང༌། སྐུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཉིད་དང༌། ཚན་རྫོགས་པ་ཉིད་དང༌། སྐུ་ཁོ་ལག་ཡངས་ཤིང་མཛེས་པ་ཉིད་དོ། །གོམ་སྙོམས་སྤྱན་ནི་དག་པ་དང༌། །ཤིན་ཏུ་གཞོན་མདོག་ཅན་ཉིད་དང༌། །སྐུ་ཞུམ་མེད་དེ་རྒྱས་པ་དང༌། །ཤིན་ཏུ་གྲིམས་པའི་སྐུ་ཉིད་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་དྲུག་སྟེ། གོམ་པ་སྙོམས་པ་ཉིད་དང༌། སྤྱན་རྣམ་པར་དག་པ་ཉིད་དང༌། སྐུ་གཞོན་ཤ་ཅན་ཉིད་དང༌། སྐུ་ཞུམ་པ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། སྐུ་རྒྱས་པ་ཉིད་དང༌། སྐུ་ཤིན་ཏུ་གྲིམས་པ་ཉིད་དོ། །ཡན་ལག་ཤིན་ཏུ་རྣམ་འབྱེས་དང༌། །གཟིགས་པ་རབ་རིབ་དག་པ་དང༌། །དཀུ་ཟླུམ་སྐབས་ཕྱིན་མ་རྙོངས་དང༌། །ཕྱང་ངེ་བ་དང་ལྟེ་བ་ནི། །ཟབ་དང་གཡས་ཕྱོགས་འཁྱིལ་བ་དང༌། ཀུན་ནས་བལྟ་ན་སྡུག་པ་དང༌། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཕྱེད་དང་གཉིས་པོ་འདིས་ནི་དགུ་སྟེ། ཡན་ལག་དང་ཉིང་ལག་རྣམ་པར་ཤིན་ཏུ་འབྱེས་པ་ཉིད་དང༌། གཟིགས་པ་རབ་རིབ་མེད་ཅིང་དག་པ་ཉིད་དང༌། དཀུ་ཟླུམ་པ་ཉིད་དང༌། དཀུ་སྐབས་ཕྱིན་པ་ཉིད་དང༌། དཀུ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མ་རྙོངས་པ་ཉིད་དང༌། ཕྱལ་ཕྱང་ངེ་བ་ཉིད་དང༌། ལྟེ་བ་ཟབ་པ་ཉིད་དང༌། ལྟེ་བ་གཡས་ཕྱོགས་སུ་འཁྱིལ་པ་ཉིད་དང༌། ཀུན་ནས་མཛེས་པ་ཉིད་དོ། །ཀུན་སྤྱོད་གཙང་དང་སྐུ་ལ་ནི། །སྨེ་བ་གནག་བག་མེད་པ་དང༌། །ཕྱག་ནི་ཤིང་བལ་ལྟར་འཇམ་དང༌། །ཕྱག་རིས་མདངས་ཡོད་ཟབ་རིང་དང༌། །ཞལ་ནི་ཧ་ཅང་མི་རིང་དང༌། །ཞལ་གཟུགས་གཟུགས་བརྙན་འབྱུང་བ་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཞལ་འདི་ལ་གཟུགས་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་འབྱུང་བ་ཡོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །ཞལ་ནི་ཞལ་གདོང་སྟེ། ཞལ་གདོང་ལ་གཟུགས་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་འབྱུང་བའོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཕྱེད་དང་གཉིས་པ་འདིས་ནི་བརྒྱད་དེ། ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་གཙང་བ་ཉད་དང༌། སྐུ་ལ་སྨེ་བ་གནག་བག་མེད་པ་ཉིད་དང༌། ཕྱག་ཤིང་བལ་ལྟར་འཇམ་པ་ཉིད་དང༌། ཕྱག་གི་སེར་མོ་མདངས་ཡོད་པ་ཉིད་དང༌། ཕྱག་གི་རི་མོ་ཟབ་པ་ཉིད་དང༌། ཕྱག་གི་རི་མོ་རིང་བ་ཉིད་དང༌། ཞལ་གདོང་ལ་གཟུགས་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་སྣང་བ་ཉིད་དོ། །ལྗགས་མཉེན་པ་དང་སྲབ་པ་དང༌། དམར་དང་འབྲུག་གི་སྒྲ་ཉིད་དང༌། །གསུང་མཉེན་འཇམ་དང་མཆེ་བ་ཟླུམ། །རྣོ་དང་དཀར་དང་མཉམ་པ་དང༌། །བྱིན་གྱིས་ཕྲ་དང་ཤངས་མཐོ་དང༌། །མཆོག་ཏུ་དག་པ་དག་དང་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། མཆོག་ནི་དམ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཕྱེད་དང་གཉིས་པོ་འདིས་ནི་བཅུ་གཉིས་ཏེ། ལྗགས་མཉེལ་པ་ཉིད་དང༌། ལྗགས་སྲབ་པ་ཉིད་དང༌། ལྗགས་དམར་བ་ཉིད་དང༌། གླང་པོའི་ང་རོ་དང༌། འབྲུག་གི་སྒྲ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དང༌། གསུང་སྙན་ཅིང་མཉེན་ལ་འཇམ་པ་ཉིད་དང༌། མཆེ་བ་ཟླུམ་པ་ཉིད་དང༌། མཆེ་བ་རྣོ་བ་ཉིད་དང༌། མཆེ་བ་དཀར་བ་ཉིད་དང༌། མཆེ་བ་མཉམ་པ་ཉིད་དང༌། མཆེ་བ་བྱིན་གྱིས་ཕྲ་བ་ཉིད་དང༌། ཤངས་མཐོ་བ་ཉིད་དང༌། ཤངས་གཙང་བ་ཉིད་དོ། །སྤྱན་ཡངས་པ་དང་རྫི་མ་སྟུག །པདྨའི་འདབ་མ་འདྲ་བ་དང༌། སྨིན་ཚུགས་རིང་དང་འཇམ་པ་དང༌། །སྣུམ་དང་སྤུ་ནི་མཉམ་པ་དང༌། །ཕྱག་རིང་རྒྱས་དང་སྙན་མཉམ་དང༌། །ཉམས་པ་རྣམ་པར་སྤངས་པ་དང༌། འཕྲལ་བ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལེགས་པར་འབྱེས་པ་དང༌། །དབྱེས་ཆེ་བ་དང་དབུ་རྒྱས་དང༌། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚིགས་བཅད་གཉིས་པོ་འདིས་ནི་བཅུ་གསུམ་མོ། །སྤྱན་ཡངས་པ་ཉིད་དང༌། རྫི་མ་སྟུག་པ་ཉིད་དང༌། སྤྱན་དཀར་ནག་འབྱེས་ཤིང་པདྨའི་འདབ་མ་ལྟ་བུ་ཉིད་དང༌། སྨིན་ཚུགས་རིང་བ་ཉིད་དང༌། སྨིན་མ་སྣུམ་པ་ཉིད་དང༌། སྨིན་མའི་སྤུ་མཉམ་པ་ཉིད་དང༌། ཕྱག་རིང་ཞིང་རྒྱས་པ་ཉིད་དང༌། སྙན་མཉམ་པ་ཉིད་དང༌། འཕྲལ་བ་ལེགས་པར་འབྱེས་པ་ཉིད་དང༌། འཕྲལ་བ་དབྱེས་ཆེ་བ་ཉིད་དང༌། དབུ་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་ཉིད་དང༌། དབུ་སྐྲ་བུང་བ་ལྟར་གནག་དང༌། །སྟུག་འཇམ་མ་འཛིངས་ངོ་བོ་དང༌། །དབུ་སྐྲ་མི་གཤོར་ཉིད་དང་ནི། །དབུ་སྐྲ་སྐྱེས་བུ་ཡིད་འཕྲོག་དང༌། །དཔལ་གྱི་བེའུ་དང་བཀྲི་ཤིས་ནི། །གཡུང་དྲུང་འཁྱིལ་པས་བརྒྱན་པ་སྟེ། །སངས་རྒྱས་དཔེ་བྱད་བཟང་པོར་བཞེད། །ཅེས་བྱ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་ཕྱེད་དང་གཉིས་པོ་འདིས་ནི་བདུན་ཏེ། དབུ་སྐྲ་བུང་བ་ལྟར་གནག་པ་ཉིད་དང༌། དབུ་སྐྲ་སྟུག་པ་ཉིད་དང༌། དབུ་སྐྲ་འཇམ་པ་ཉིད་དང༌། དབུ་སྐྲ་མ་འཛིངས་པ་ཉིད་དང༌། དབུ་སྐྲ་མི་གཤོར་བ་ཉིད་དང༌། དབུ་སྐྲ་དྲི་ཞིམ་པ་ཉིད་དང༌། ཕྱག་དང་ཞབས་ཀྱི་མཐིལ་བཀྲ་ཤིས་དང་གཡུང་དྲུང་འཁྱིལ་པས་བརྒྱན་པ་ཉིད་དོ། །ཐམས་ཅད་གཅིག་ཏུ་བྱས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུའོ། །འདི་ནི་ལོང་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུའོ། །སྤྲུལ་པའི་སྐུའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བསྟན་བཅོས་ལས། གང་གི་སྲིད་པ་མི་སྲིད་པར། །འགྲོ་ལ་ཕན་པ་སྣ་ཚོགས་དག །མཉམ་པ་མཛད་པའི་སྐུ་དེ་ནི། །ཐུབ་པའི་སྤྲུལ་སྐུ་རྒྱུན་མི་འཆད། །དེ་བཞིན་དེ་ལས་འཁོར་བའི་བར། །རྒྱུན་མི་འཆད་བར་བཞེད་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་མདོ་ལས། ཆོས་ཐམས་ཅད་མུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མུ་མེད་པ་རྗེས་སུ་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཇི་སྲིད་ས་ལ་སྤྱོད་པ་དང༌། བར་སྣང་ལ་སྤྱོད་པའི་འགྲོ་བ་དང༌། གནས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལུས་དང༌། རག་གི་བསྡུས་པ་ནི་ཆོས་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་གདུལ་བའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མཐའ་ཡས་པ་དག་ཏུ་སྤྲུལ་པ་དེ་དག་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དེ། དེ་དག་མུ་མེད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་གང་ཞེ་ན། གང་གི་སྤྲུལ་པ་དེ་དག་གོ །སྟོང་པ་ཉིད་མུ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མུ་མེད་པར་རྗེས་སུ་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཇི་ལྟར་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་དེ་དག་མུ་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་དེ་དག་གི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་མུ་མེད་དོ། །གང་གིས་སྟོང་ཞེ་ན། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་ང་ལ་རག་ལས་པ་སྟེ། སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་བཞིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ཡང་མུ་མེད་པས་མུ་མེད་པ་སྟེ། སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ཡང་དེ་དག་ལུས་དང་ངག་གི་སྤྲུལ་པ་དེ་བཞིན་དུ་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་མི་སྤྲུལ་ཞེ་ན། དེ་ལ་ཉེ་བར་ལེན་པའི་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྔོན་མེད་པའི་སེམས་ཅན་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་སྤྲུལ་པ་ནི། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ལ་ཡང་འདོད་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཀྱི་སྤྲུལ་པ་ནི། །སྦྱོར་བའི་ཐབས་ཀྱི་ལས་ཅན་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་ལས་སོ། །འོན་ཀྱང་ཉེ་བར་ལེན་པ་ཡོད་ན་ཡོད་པར་འགྱུར་ཏེ། ལྷས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ནས་རྨི་ལམ་དུ་བསྟན་པ་ལྟ་བུ་འམ། ཚིག་ལས་ཚིག་གི་དོན་གོ་བ་བཞིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་མུ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མུ་མེད་པར་རྗེས་སུ་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྣ་ཚོགས་པ་དག་ཏུ་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་མུ་མེད་པའི་སྤྱོད་པ་མུ་མེད་པ་ལ་རྣམ་པར་གཟིགས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྤྲུལ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་ཆོས་སྟོན་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་མུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མུ་མེད་པར་རྗེས་སུ་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །སེམས་ཅན་དེ་དག་གིས་ཀྱང་ཇི་ལྟར་བསྟན་པའི་ཆོས་ལ་དམིགས་ནས་གཉེན་པོའི་དགེ་བའི་ཆོས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེས་ཀྱང་དེ་དག་གི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་སྤོང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་ཆོས་གཞལ་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གཞལ་དུ་མེད་པར་རྗེས་སུ་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཇི་སྟེ་གང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྤྲུལ་པ་དེ་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྐུ་ཡིན། གལ་ཏེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྤྲུལ་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་ན་ནི་སྒྱུ་མ་མཁན་གྱིས་སྤྲུལ་པའི་གླང་པོ་ལ་སོགས་པ་ཡང་སྒྱུ་མ་མཁན་གྱི་ལུས་སུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། རང་གི་སྐུར་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་དེར་སྤྲུལ་པའི་ཕྱིར་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་བཞིན་དུ་གཤེགས་པ་དང༌། དཀའ་བ་སྤྱོད་པ་དང༌། བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་མཛད་པ་དེ་ཡང་དེའི་སྐུ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་འདི་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་བསྟན་ཏེ། དེ་དག་ནི་སྐུ་གསུམ་མོ། །ད་ནི་མཛད་པ་མདོར་བསྡུས་ནས་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་སེང་གེའི་སྒྲ་སྒྲོགས་པའི་ཕྱིར། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྗེས་སུ་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། རི་དགས་རྣམས་ཀྱི་མཆོག་ནི་སེང་གེའོ། །དེ་དང་ཆོས་མཐུན་པའི་ཕྱིར་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ནི་སྐྱེས་བུ་སེང་གེ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །འདི་ནི་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པ་སྟེ། ལྷ་དང་མི་རྣམས་ལ་སོགས་པ་སྐྱེས་བུ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དམ་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྟེ། དེ་ལ་སེང་གེ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེའི་ཆོས་ནི་བསམ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་དང༌། གཞན་ཕ་རོལ་རྒོལ་བའི་རི་དགས་ཐམས་ཅད་འཇིགས་པར་མཛད་པས་སེང་གེའི་སྒྲ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །སེང་གེའི་རྒྱལ་མཚན་བཞིན་ནོ། །དེ་སྒྲོག་པ་ནི་སྟོན་པའོ། །དེའི་དངོས་པོ་ནི་དེ་ཉིད་དེ། དེའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཤེས་རབ་ནི། བགྲོད་པར་བྱ་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཡང་སེང་གེའི་སྒྲ་སྟེ། མཛད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་སྟོན་པ་སྟེ། དེ་ནི་རྒྱས་པར་ཡུམ་ཆེན་མོ་དག་ལས་བལྟ་བར་བྱའོ། །དེའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བསྟན་བཅོས་ལས། འགྲོ་རྣམས་ཞི་བའི་ལས་དང་ནི། །བསྡུ་རྣམས་བཞི་ལ་དགོད་པ་དང༌། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་བཅས་པ་ཡི། །རྣམ་པར་བྱང་བ་རྟོགས་པ་དང༌། །སེམས་ཅན་རྣམས་དོན་ཇི་བཞིན་གྱི། །དོན་དང་ཕ་རོལ་ཕྱིན་དྲུག་དང༌། །སངས་རྒྱས་ལམ་དང་རང་བཞིན་གྱིས། །སྟོང་པ་ཉིད་གཉིས་མི་ཟད་དང༌། །བརྡ་དང་དམིགས་པ་མེད་པ་དང༌། །ལུས་ཅན་རྣམས་ནི་ཡོངས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྨིན་དང༌། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་དང་ནི། །མངོན་པར་ཞེན་པ་བཟློག་པ་དང༌། །བྱང་ཆུབ་ཐོབ་དང་སངས་རྒྱས་ཞིང༌། །རྣམ་པར་དག་དང་ངེས་པ་དང༌། །སེམས་ཅན་དོན་ནི་ཚད་མེད་དང༌། །སངས་རྒྱས་རྟེན་སོགས་ཡོན་ཏན་དང༌། །བྱང་ཆུབ་ཡན་ལག་ལས་རྣམས་ནི། །ཆུད་མི་ཟ་དང་བདེན་མཐོང་དང༌། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་ནི་སྤང་པ་དང༌། །དེ་གཞི་མེད་པའི་ཚུལ་དང་ནི། །རྣམ་པར་བྱང་དང་ཚོགས་དང་ནི། །འདུས་བྱས་འདུས་མ་བྱས་པ་ལ། །ཐ་དད་ཡོངས་སུ་མི་ཤེས་དང༌། །མྱ་ངན་འདས་ལ་དགོད་པ་སྟེ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡི་ཕྲིན་ལས་འདི། །རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་བདུན་དུ་བཞེད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་གང་གིས་དམྱལ་བ་རྣམས་ཀྱི་དམྱལ་བའི་མེ་ཞི་བར་འགྱུར་བ་འདི་ལྟར་ཆོས་སྟོན་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་དུད་འགྲོ་དག་ལ་ཡང་རང་གི་ཁྲག་ལ་སོགས་པའི་སྦྱིན་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཡི་དགས་རྣམས་ལ་ཡང་བཟའ་བ་དང༌། བཏུང་བ་ལ་སོགས་པ་བྱིན་ནས་ཆོས་བསྟན་ཏེ། སེམས་དད་པར་འཛིན་པ་དང༌། མངོན་པར་དད་པ་དེས་རང་གི་འགྲོ་བ་ལས་ཤི་འཕོས་ཏེ། ལྷ་དང་མི་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བར་མཛད་དེ། ལྷ་རྣམས་ལ་ཡང་ཐེག་པ་དམན་པ་ལ་མོས་ཤིང་དང་བར་འགྱུར་བའི་ཆོས་བསྟན་ཏེ། མི་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བར་བྱས་ནས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་ལ་གནས་པར་བྱེད་པ་འདི་ནི་འགྲོ་བ་རྣམས་ཞི་བའི་ཕྲིན་ལས་སོ། །ཡང་གང་དག་མི་རྣམས་ཀྱི་ཕྱི་ནང་གི་ཟང་ཟིང་གི་སྦྱིན་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་དང༌། ཚིག་སྙན་པ་དང༌། དོན་སྤྱོད་པ་དང༌། དོན་མཐུན་པ་ལ་སློབ་པར་བྱེད་པ་འདི་ནི་བསྡུ་པའི་དངོས་པོ་ལ་དགོད་པའི་ཕྲིན་ལས་སོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་དང༌། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའོ། །དེ་གཉིས་ནུབ་པ་ནི་རྣམ་པར་བྱང་བའོ། །དེ་ཡང་གང་ཟག་དང༌། ཆོས་ལ་བདག་མེད་པར་ཤེས་པའི་ཕྱིར་འདི་ནི་ཀུན་རྫོབ་བོ། །དོན་དམ་པར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལས་གཞན་མེད་དེ། འདི་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་ཤེས་པ་ལ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དགོད་པའི་ཕྲིན་ལས་སོ། །ཇི་ལྟར་སྒྱུ་མ་མཁན་གྱིས་བཟའ་བ་དང༌། བཅའ་བ་ལ་སོགས་པའི་བར་གྱི་དངོས་པོ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་དགའ་བར་བྱེད་དེ། དེ་ཡང་འཇིག་རྟེན་གྱི་དངོས་པོ་འདི་ཐམས་ཅད་མེད་པར་ཤེས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་མ་གཏོགས་པར་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མཐོང་བ་མེད་དེ། སེམས་ཅན་ཡང་མ་ཡིན། སེམས་ཅན་དུ་བཏགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་རྣམས་ཀྱང་བདག་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་གྱི་བདག་ཉིད་ལ་དགོད་པའི་ཕྲིན་ལས་སོ། །དེ་བདག་ཉིད་ཀྱང་སྦྱིན་པར་བྱེད། གཞན་ཡང་སྦྱིན་པ་ལ་སྦྱོར་བར་བྱེད། སྦྱིན་པའི་བསྔགས་པ་རྗོད་པར་བྱེད། གང་གཞན་དག་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དེ་དག་གི་བསྔགས་པ་བརྗོད་ཅིང་མཐུན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་བདག་ཉིད་ཀྱང་ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་བར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་དགོད་པའི་ཕྲིན་ལས་སོ། །བདག་ཉིད་ཀྱང་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་ཡང་དག་པར་བླངས་ནས་འཇུག་པར་བྱེད་པ་དང༌། བདག་ཉིད་ཀྱང་བསླབ་པའི་གཞི་ལྔ་ནས། སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང༌། དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུ་རྫོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ཏེ། འདི་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་ལ་དགོད་པའི་ཕྲིན་ལས་སོ། །འདིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་རྫོགས་པའི་ཆོས་སྟོན་པ་ན། དེ་དག་གི་འཁོར་གསུམ་དག་པའི་འབྲས་བུ་ཡང་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པར་སྟོན་པར་བྱེད་དེ། དེ་དག་དེ་བཞིན་དུ་བསྒོམས་པས་ལྷག་པར་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་སྟེ། དེས་ན་དེ་དག་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་ལན་མང་དུ་སྒོམ་པར་བྱེད་པས། བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་ཁྱད་པར་འགྲོ་བར་བྱེད་དེ། འདི་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་དགོད་པའི་ཕྲིན་ལས་སོ། །རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དེ། རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཡང་གཞན་མ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་གཞན་མ་ཡིན་ཏེ། འོན་ཀྱང་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཆོས་སོ། །དེ་ཉིད་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་དེ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འདི་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཆོས་ལ་དགོད་པའི་ཕྲིན་ལས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པའི་ཆོས་ནི་གང་ཡང་མེད་དེ། གང་ཡང་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས། ཕུང་པོ་དང་ཁམས་ལ་སོགས་པ་ནས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་ཆོས་སྟོན་པ་དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་བརྡར་བཏགས་པ་ཤེས་པས་དགོད་པའི་ཕྲིན་ལས་སོ། །གལ་ཏེ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་བསླབས་པ་དེ་ལྟ་ན་ཡང༌། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་མི་ནུས་ལ་གལ་ཏེ་ཡང་དེ་དག་ལ་ཡང་སྤྱོད་ཅིང༌། འཁོར་གསུམ་གྱི་འབྲས་བུ་དེ་དག་ལ་ཡང་མི་དམིགས་པ་དེའི་ཚེ་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་ནུས་ཏེ། །འདི་ནི་དམིགས་པ་མེད་པ་ལ་དགོད་པའི་ཕྲིན་ལས་སོ། །གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ན། སེམས་ཅན་དང་སེམས་ཅན་དུ་བརྟགས་པ་ཡང་མི་དམིགས་ཏེ། འོན་ཀྱང་དེ་ཀུན་རྫོབ་མཐོང་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་དངོས་པོར་དམིགས་པས། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་གྱུར་པ་ན། དེས་དེ་དག་གི་དེ་རྣམས་སྤང་པའི་ཕྱིར། ཐེག་པ་གསུམ་ལ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་དེ། འདི་ནི་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་ལ་དགོད་པའི་ཕྲིན་ལས་སོ། །དེ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རེ་རེ་ལ་སོགས་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི། སེམས་ཅན་རྣམས་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སློབ་པར་བྱེད་དེ། འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་ལ་དགོད་པའི་ཕྲིན་ལས་སོ། །དེ་དེ་ལྟར་ཉེ་བར་རྟོག་པ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དེ། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ཡང་མངོན་པར་ཞེན་པར་མི་བྱེད་དོ། །དེ་བས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པར་བསྒོམ་པར་བྱ་ཞིང༌། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་སྤྱད་པར་བྱ་སྟེ། འཁོར་གསུམ་པོ་དེ་དག་ལ་ཡང་རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱའོ། །འདི་ནི་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་ལ་དགོད་པའི་ཕྲིན་ལས་སོ། །ལམ་གྱིས་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པ་ལ་ཡང་མ་ཡིན། ལམ་མ་ཡིན་པས་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཉིད་ལམ་མོ། །ལམ་ཉིད་བྱང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཆུབ་བོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉིད་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། གང་གི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱས་ཤིང༌། རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་ནས། སྐད་ཅིག་གཅིག་དང་ལྡན་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པ་དེའི་ཚེ། དེ་ཉིད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྟེ། ཐམས་ཅད་གཟིགས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའོ་ཞེས་སྟོན་ཏེ། འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པ་ལ་དགོད་པའི་ཕྲིན་ལས་སོ། །དེ་བདག་དང་གཞན་དག་གི་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་པ་ལ་མི་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་གྱིས་ཡང་དག་པར་བསྡུས་པ་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང༌། ཐེག་པ་དམན་པའི་འབྲས་བུ་ལྔ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་ཅིང་རེག་པ་དག་གི་སྐབས་མི་འབྱེད་ཅིང་ཕུང་པོ་དང༌། ཁམས་ལ་སོགས་པ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་བསལ་ནས། རང་ཡང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་གནས་པར་བྱེད་ལ། གཞན་ཡང་དེ་དག་ལ་འགོད་པར་བྱེད་ཅིང༌། བདག་གི་དགེ་པའི་རྩ་བ་དེ་དག་ཀྱང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་དུ་བྱས་ཏེ། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་དང༌། རང་གི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་ཡོངས་སུ་སྔོ་བར་བྱེད་ཅིང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྨོན་ལམ་ཡང་མདོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འདེབས་པར་བྱེད་དེ། འདི་ནི་སང་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་དགོད་པའི་ཕྲིན་ལས་སོ། །གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་པོ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཉིད་ནས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ངེས་པར་འགྱུར་པ་ཡིན་ཞིང༌། ངེས་པ་ཇི་ལྟར་ན་ངན་སོང་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞེ་ན། གང་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དང་ཚད་མེད་པ་བཞི་ལ་སྤྱོད་ཅིང་མི་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་སྤང་བའི་ཕྱིར་གནས་པ་དེ་དག་ལ་མི་ཁོམ་པ་བརྒྱད་ཀྱང་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་ན། ངན་སོང་དུ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྐྱེ་བ་ལྟ་སྨས་ཀྱང་ཅི་དགོས་དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་དེ་དག་དུད་འགྲོའི་སྐྱེ་གནས་སུ་སྐྱེས་པ་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པས། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་གྱི་དབང་གིས་བསམས་བཞིན་དུ་སྐྱེའོ། །དུད་འགྲོའི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཆོག་ཏུ་དབང་ཐོབ་པས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་བདག་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་མཐའ་ཡས་པ་གཞན་གྱི་དོན་དུ་ཅིག་ཅར་སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུའོ། །འདི་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ངེས་པ་ལ་དགོད་པའི་ཕྲིན་ལས་སོ། །དེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་ནས། ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་དག་ཏུ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་ཀྱང་སྐྱོན་གྱིས་མི་གོས་ཏེ། འདི་ལྟར་གང་རེག་པ་དང༌། གང་གིས་རེག་པ་དང་། གང་ལ་རེག་པའི་ཆོས་གསུམ་པོ་དེ་དག་འདི་ལ་མི་དམིགས་ཤིང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་དམིགས་ན། དཀར་པོའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་གནས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་དག་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྟོང་སྟེ། དེས་ན་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་འདུས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ཚད་མེད་པ་ལ་དགོད་པའི་ཕྲིན་ལས་སོ། །དེ་འདི་ལྟར་དཔྱོད་པར་བྱེད་དེ། གང་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་དག་ན་བཞུགས་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་སྟེ། མིང་དང་བརྡ་ཙམ་ཁོ་ནས་བརྟགས་པ་ཡིན་ལ། བཏགས་པ་དེ་ཡང་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་ངོ༌། །གལ་ཏེ་ཡང་འགའ་ཞིག་ཡོད་དེ། མི་སྟོང་པར་གྱུར་ན་གང་གི་ཕྱིར་ཉི་ཚེ་བ་མ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཁོ་ན་སྟེ། དེ་ཉིད་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་ནས་མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་བསྒྲུབས་ཏེ། གང་དག་ལ་གནས་ནས་ཕྱོགས་བཅུའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དྲུང་དུ་འགྲོ་ཞིང་བསྙེན་བཀུར་བྱས་ཏེ། དེ་དག་ལ་ཆོས་མཉན་པ་དེ་དག་ལས་ཀྱང་མངོན་པར་ཞིན་པ་མེད་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་ཅིང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་དོ། །དེས་ལྷའི་མིག་གིས་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་བལྟས་ནས་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་མངོན་པར་ཤེས་པས་དེར་སོང་སྟེ། དེ་དག་ལ་ཆོས་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །ལྷའི་རྣ་བས་ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་སྟོན་པ་ཐོས་ནས་དེ་དག་ལ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཤེས་པར་བྱས་ནས། སེམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དེ་དག་ལ་ཆོས་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །དེས་བདག་དང་གཞན་གྱི་སྔོན་གྱི་རྣམ་པ་དུ་མ་རྗེས་སུ་དྲན་ཏེ། སྔོན་གྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བསྟན་པའི་ཆོས་རྗེས་སུ་དྲན་ནས། གདུལ་བར་བྱ་བའི་སེམས་གང་ཡིན་པ་དག་ལ་དེ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །དེས་ཟག་པ་ཟད་པ་ཤེས་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །དེས་མངོན་པར་ཤེས་པ་དག་གིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུ་བདག་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་གང་དང་གང་གཟུང་བར་འདོད་པ་དེ་དང༌། དེ་ཉིད་སོ་སོར་ལེན་པར་བྱེད་པར་འདོད་དོ། །དེར་ཡང་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་བས་མི་གོས་སོ། །འདི་ནི་ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་བསྟན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་དགོད་པའི་ཕྲིན་ལས་སོ། །ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གང་ཞེ་ན། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དང༌། །བསམ་གཏན་བཞི་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་ཏེ། དེ་དག་ལ་སྤྱོད་ན་འཁོར་གསུམ་དག་པས་དེ་དག་ལ་ཡང་མི་དམིགས་ཤིང༌། བདག་ཉིད་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་གི་དོན་དུ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་སྔོ་བར་བྱེད་དོ། །གལ་ཏེ་འདི་རྣམས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་ཡིན་ན། དེ་ལྟ་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་གང་ཡིན་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་འདི་དག་གིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ཏེ། བག་ཆགས་ཀྱི་མཚམས་སྦྱོར་བ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པར་འགྱུར་ཞིང་སྐད་ཅིག་གཅིག་དང་ལྡན་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་འདི་ཉིད་དེ། དེ་ལྟ་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དཔའི་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ལ་དགོད་པའི་ཕྲིན་ལས་སོ། །ཇི་ལྟར་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པ་དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་ལས་ཀྱང་ཡོད། དེ་དག་གི་འབྲས་བུ་ཡང་ཡོད་དེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པའི་ཆོས་རྣམས་མི་ཤེས་སོ། །མི་ཤེས་པས་ཆོས་དང་གང་ཟག་ཏུ་བཏགས་ནས་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་ལས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་ཅིང་ཉེ་བར་སྤྱོད་པས་ངན་སོང་གསུམ་དུ་འགྲོ་བར་བྱེད་ལ་ལེགས་པར་སྤྱོད་པས་ལྷ་དང་མིར་སྐྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཁ་ཅིག་ནི་གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པར་ཡོངས་སུ་ཤེས་ནས། བདེ་འགྲོ་དང་ངན་འགྲོ་ཡོངས་སུ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་དོ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དགེ་བའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱས་ནས། རིམ་གྱིས་ས་བཅུ་ཐོབ་པར་བྱས་ཏེ། སྐད་ཅིག་གཅིག་དང་ལྡན་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ཏེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སུ་འགྱུར་ཏེ། འདི་ནི་ལས་དང་འབྲས་བུར་འབྲེལ་པ་ཆུད་མི་ཞ་བ་ལ་དགོད་པའི་ཕྲིན་ལས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བདེན་པ་དང༌། བདེན་པ་མཐོང་བས་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་སྟེ། དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་བདེན་པ་བཞི་མཉམ་པ་ཉིད་དེ། གང་དེ་དག་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་མཉམ་ཞིང་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པས་དེས་ཆོས་གང་ཡང་དམིགས་པ་མེད་ཅིང་བདེན་པའི་རྣམ་གྲངས་ཀྱིས་རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱེད་ལ། དེའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་མཐོང་ནས། སྐྱོན་མེད་པ་ལ་ཞུགས་ཏེ་རིགས་ཀྱི་ས་ལ་གནས་པར་འགྱུར་ཞིང༌། བསམ་གཏན་དང༌། ཚད་མེད་པ་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་བསྐྱེད་དེ། དེས་འདིར་ཞི་གནས་ཀྱི་ས་ལ་གནས་པར་བྱས་ནས། སྡུག་བསྔལ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱེད། ཀུན་འབྱུང་སྤོང་བར་བྱེད། འགོག་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད། ལམ་སྒོམ་པར་བྱེད་ཀྱང༌། བདེན་པ་ལ་དམིགས་པའི་སེམས་སྐྱེད་པར་མི་བྱེད། བྱང་ཆུབ་ལ་གཞོལ་བའི་སེམས་ཁོ་ནས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཐོང་ངོ༌། །དེས་ལྷག་མཐོང་གི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་མཐོང་ནས། ཐབས་ལ་མཁས་པས་ཀྱང་ཆོས་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །འདི་ནི་བདེན་པ་བཞི་མཐོང་བ་ལ་དགོད་པའི་ཕྲིན་ལས་སོ། །བྱམས་པས་གསལ་བ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མ་མཆིས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལགས་ན། ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཟུགས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་བར་ལ་བསླབ་པར་བགྱི་བ་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མིང་ཙམ་ཉིད་དོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང༌། གསོལ་པ། འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མའི་དངོས་པོ་དངོས་པོ་མེད་པའི་མིང་ནི་མིང་ཙམ་མོ། །འདུ་བྱེད་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །དེའི་མཚན་མ་ནི་ཡུལ་ཏེ། གང་ལ་འདི་ལྟར་འདི་ནི་གཟུགས་སོ། །འདི་ནི་ཚོར་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་འདི་དག་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་དགོངས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། མིང་ཙམ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་གློ་བུར་དུ་བཏགས་པ་སྟེ། འདི་ནི་གཟུགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་མིང་ཐ་དད་པས་མིང་གི་དོན་དུ་རྟོགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་སྒྲའི་དོན་ནི་བརྫུན་ཏེ། ཐ་སྙད་ཙམ་ཡིན་གྱི། དངོས་པོ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གསོལ་པ། གཟུགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཐ་སྙད་ཙམ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། དེ་ལ་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་མེད་དེ། དེ་བས་ན་དེ་རང་གི་ངོ་བོ་མེད་དོ། །གསོལ་པ་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་རང་གི་མཚན་ཉིད་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བར་དུ་ཡོད་པ་ལགས་སམ་ཞེས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། འཇིག་རྟེན་གྱི་བརྡ་དང་ཐ་སྙད་དུ་ཡོད་ཀྱི་དོན་དམ་པར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པའི་དོན་བདག་གིས་འཚལ་བ་ལྟར་ན། དོན་དམ་བརྗོད་དུ་མ་མཆིས་པའི་དབྱིངས་ཉིད་དེ། གལ་ཏེ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མའི་དངོས་པོ་བརྗོད་དུ་མ་མཆིས་པའི་དབྱིངས་ལགས་ཏེ་ཐ་སྙད་ཀྱང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འདི་ཉིད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ནམ་ཁྱོད་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་དབྱིངས་ལ་ཤེས་རབ་སྤྱོད་པར་འགྱུར་ཞིང༌། དམིགས་པ་འདི་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ནི་མཚན་མའི་དངོས་པོའོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། འདི་ལྟར་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་གཞན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་གཞན་ཡིན་པར་གྱུར་ན་ནི་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་འཇིག་པར་མི་འགྱུར་ཇི་སྟེ་གཞན་མ་ཡིན་ན་ནི་ཅིའི་ཕྱིར་མི་དམིགས། གཞན་ཡང་གལ་ཏེ་འདི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མ་ལས་གཞན་ཡིན་པར་གྱུར་ན་ནི་དེ་ལྟ་ན་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་ཞིང༌། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་རོ། །ཇི་སྟེ་གཞན་མ་ཡིན་པར་གྱུར་ན་ཡང༌། དེ་ལྟར་ན་མཚན་མ་དེ་ཡང་དམིགས་སུ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །གསོལ་པ། བརྗོད་དུ་མེད་པའི་དབྱིངས་དང༌། ཉེ་བར་འབྲེལ་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ལ་གནས་པ་ན། འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མའི་དངོས་པོ་གང་ལ་དམིགས་སུ་མ་མཆིས་ན། དེ་ཅི་ལགས་མཆིས་པ་ལས་དམིགས་སུ་མ་མཆིས་སམ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། གང་གི་ཚེ་རྣམ་པར་རྟོག་པས་གཟུང་ཞིང་རྟོགས་པའམ། མ་རྟོགས་པ་དེའི་ཚེ་ནི་དེ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཙམ་མོ། །དེ་ལ་འདི་ནི་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་པའོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམ་པ་དུས་ཆོས་ཡོངས་སུ་གདགས་པར་བགྱི། བྱམས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་ཏེ། འདི་ལྟར་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་གཟུགས་དང༌། རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་གཟུགས་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་བར་དུ་ཀུན་དུ་བརྟགས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་སོ། །དེ་ལ་གང་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མའི་དངོས་པོ་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་དང་གདགས་པ་དང་ཐ་སྙད་དུ་བྱ་བ་ལ་བརྟེན་ནས། གཟུགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་གཟུགས་སོ། །འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མའི་དངོས་པོ་དེ་དང་དེ་དག་ལ་གནས་པ་དེ་ནི་རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་གཟུགས་སོ། །ཀུན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དུ་བརྟགས་པའི་གཟུགས་གང་ཡིན་པ་དེས་རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་གཟུགས་དེ་ལ། དུས་རྟག་ཏུ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཅིང་བདག་མེད་པ་དང་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། ཡང་དག་པའི་མཐའ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་གཟུགས་ནས། །རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་གཟུགས་དང་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ཀྱི་བར་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་དང་སྦྱར་རོ། །དེ་ལ་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་གཟུགས་ནི་རྫས་སུ་མེད་དོ། །རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་གཟུགས་ནི་རྫས་སུ་ཡོད་དེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྫས་སུ་ཡོད་པར་བལྟའི་རང་དབང་དུ་འཇུག་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ནི་རྫས་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན། རྫས་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་བར་དུའོ། །གསོལ་པ། གང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། གང་འདི་ལྟར་གཟུགས་གཉིས་སུ་མ་མཆིས་པར་བགྲང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་དེ་ཇི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། གང་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་གཟུགས་དེ་ནི་གཟུགས་མ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཐ་སྙད་དུ་ཡང་གཟུགས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་གཟུགས་དེ་ནི་གཟུགས་མ་ཡིན་ཏེ། རང་དབང་དུ་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་མ་ཡིན་པ་རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་གཟུགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་དེ་ནི་གཟུགས་མ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་ཀྱིས་དབེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་མ་ཡིན་པ་ཡང་དོན་དམ་པའི་གཟུགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་འདི་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་གྲངས་སུ་བགྲངས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་བར་དུ་སྦྱར་རོ། །གསོལ་པ། དེ་ལྟར་མཐའ་གཉིས་སྤངས་ནས་དབུ་མའི་ལམ་ལ་ཞུགས་པས། གཟུགས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་བར་དག་ཇི་ལྟར་མཚན་ཉིད་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། མཚན་ཉིད་སྤངས་པ་དང༌། མཚན་ཉིད་མངོན་དུ་བགྱི་བ་དང༌། ཇི་ལྟར་མཚན་ཉིད་བསྒོམ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། གང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཟུགས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཡང་མ་ཡིན། ཡོངས་སུ་མི་ཤེས་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་དེའི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བསྒོམ་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་བསྒོམ་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྦྱར་རོ། །གསོལ་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལྟར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གང་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་ཟབ་བོ། །གང་གི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དེ་ཇི་ལྟར་ཟབ་ཅེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་གཞན་གྱི་དོན་ལས་བརྩམས་ནས་འཁོར་བ་ཡོངས་སུ་གཏོང་པ་འདི་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །བདག་གི་དོན་ལས་བརྩམས་ཏེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡོངས་སུ་མ་གཏང་བའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །གཅིག་མ་བཏང་ན་ཅིག་ཤོས་བཏང་བ་ནི་རིགས་ཀྱི། གཉི་ག་མ་བཏང་ན་ནི་མི་རིགས་སོ་ཞེ་ན། གཉི་ག་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པས། གཉི་ག་ལ་ཡང་མི་སྐྱོ་སྟེ། དེ་བས་ན་གཉི་ག་ཡོངས་སུ་མ་བཏང་བ་ཡང་རིགས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་དེ་ནི་འཁོར་བར་ཡང་འགྱུར། མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་ཡང་འགྱུར་བར་ཡང་མི་རིགས་སོ་ཞེ་ན། གང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ལ་དབང་ཐོབ་ཅིང་ཐབས་ལ་མཁས་པས་འཁོར་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་འཁོར་བ་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་ངོ༌། །གང་སྟོང་པ་ཉིད་དམིགས་སུ་མེད་པ་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་འདིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་མི་གཏོང་ངོ༌། །གསོལ་པ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་མཚན་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཇི་ལྟར་བལྟ་བར་བགྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། གང་ཡང་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང༌། དེ་དག་གི་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། གང་ཡང་དེ་དག་གི་དངོས་པོ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པ་གཉིས་སུ་མེད་པ་དང༌། གང་ཡང་སྤྲོས་པ་མེད་པ་འདི་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་ལགས། ཉན་ཐོས་ཐམས་ཅད་ཕྱོགས་གཅིག་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། འཇིག་རྟེན་དག་ནི་ཁམས་སྣ་ཚོགས་པ། སེམས་ཅན་གྱི་རིགས་དང༌། རང་བཞིན་རབ་ཏུ་མང་པོ་ཡོད་དེ། རིགས་དང༌།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རུས་དང་པོ་ནས། བཟང་པོའི་ཁྱད་པར་འདོད་ཅིང་དེ་དག་ཐོབ་པ་ཡང་ཡོད་དོ། །ཁྱད་པར་ངན་པ་འདོད་ཅིང་དེ་ཉིད་ཐོབ་པས། དེ་ཉིད་ཀྱིས་མགུ་བར་འགྱུར་བ་ཡང་ཡོད་དེ། །ཉན་ཐོས་དགྲ་བཅོམ་པ་ཕྱིས་བཟང་པོའི་ཁྱད་པར་འདོད་ཅིང་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོས་ནས། ཡུན་རིང་པོ་ནས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་ན། ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་དབང་གིས་སྐྱེ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་དགྲ་བཅོམ་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་སྐྱེ་བར་གདགས་ཏེ། གང་དེ་ལ་དང་པོ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་རིགས་དང་རུས་སོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསམ་པ་རྒྱ་ཆེ་བ་དང༌། བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་བསམ་པ་ནི་ངོ་མཚར་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། གང་འདི་བརྒྱ་བྱིན་ཉིད་དང༌། འཇིག་རྟེན་སྐྱོང་བ་ཉིད་དང༌། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་ལ་སོགས་པ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མི་འདོད་ཅིང་གང་ཡང་དེ་དག་ལ་ཆགས་པ་མེད་ཅིང་འཛིན་པ་མེད་པར་དགེ་བའི་རྩ་བ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་འདི་ནི་རྒྱ་ཆེ་བའི་བསམ་པའོ། །གང་ཡང་དེ་ཆགས་པ་མེད་པའི་བདེ་བ་དང་འཛིན་པ་མེད་པའི་བདེ་བ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བདེ་བ་ཐམས་ཅད་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་དུ་བྱ་བར་འདོད་པས། དགེ་བའི་རྩ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་སྔོ་བར་བྱེད་ཅིང་འཁོར་བ་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བས། འདི་ནི་དེ་དག་གི་བདག་ཉིད་ཆེན་པོའི་བསམ་པ་ཡིན་ནོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ངོ་མཚར་རྨད་དུ་བྱུང་བའི་ཆོས་སོ། །དེ་ཐོབ་པར་འདོད་པས་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པར་བགྱིའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལགས་ན། ཇི་ལྟར་ལས་དང་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་གཞག་ཅེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཤེས་སམ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལས་ཡང་དག་པར་བྱུང་བའི་རྣམ་པར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྟོག་པ་ལས་བྱས་ནས། ལས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ནི་བཞི་སྟེ། གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་དང༌། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང༌། དངོས་པོ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང༌། ཆོས་ལ་བདག་མེད་པའོ། །འདིར་བྱམས་པས་ཞུས་པའི་ལན་གྱིས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་མང་པོ་ཡང་བསལ་ཅིང་རབ་འབྱོར་གྱིས་ཞུས་པའི་ལན་གྱིས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་མང་པོ་ཡང་བསལ་ནས། རབ་འབྱོར་གྱིས་ཞུས་པའི་ལན་ཅུང་ཟད་ཀྱང་བསལ་བ་འདི་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྤོང་བ་ལ་དགོད་པའི་ཕྲིན་ལས་སོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་རྣམས་ལས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་དེ། དེ་ལས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་བ་དེ་ཡང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་དུ་ཡིན་གྱི། དོན་དམ་པར་ནི་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གང་དུ་གནས་པའི་ལས་ཀྱི་བྱ་བའི་དངོས་པོ་སྐྲའི་རྩེ་མོའི་ཚད་ཙམ་གཞག་པ་ཅི་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་རྨི་ལམ་དང་སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །འདི་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཞི་མེད་པར་ཤེས་པ་ལ་དགོད་པའི་ཕྲིན་ལས་སོ། །གང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཉམ་པ་ཉིད་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། ཡང་དག་པའི་མཐའ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དེ་ཡང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་དུ་ཡིན་གྱི་དོན་དམ་པར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་རྣམ་པར་བྱང་བ་ལ་དགོད་པའི་ཕྲིན་ལས་སོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་གཞི་མེད་ཅིང་རྨི་ལམ་དང༌། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི། དེ་མ་ཤེས་པས་སེམས་ཅན་མངོན་པར་ཞེན་ཅིང་ལས་བྱས་ནས་བདེ་འགྲོ་དང༌། ངན་འགྲོར་འགྱུར་ཏེ། དེས་ན་དེ་དག་གི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྤང་བའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་པ་ཆེན་པོས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དེ། ཚོགས་རྣམས་ལ་སྤྱོད་ཅིང༌། མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་ནས། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་མཛད་པའི་བར་འདི་ནི་ཚོགས་ལ་དགོད་པའི་ཕྲིན་ལས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། གཉིས་ཀྱིས་ཀྱང་མངོན་པར་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་མེད། གཉིས་མེད་པས་ཀྱང་མངོན་པར་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་མེད་པ་འདི་ཉིད་ནི་གང་ལ་གཉིས་མེད་པ་དང༌། གཉིས་མེད་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པའོ།།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གང་འདི་མངོན་པར་རྟོགས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྲོས་པ་སྟེ། ཆོས་མཉམ་པ་ཉིད་ལ་སྤྲོས་པ་མེད་དེ། སྤྲོས་པ་མེད་པ་ནི་མཉམ་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ཉིད་ཆོས་ཐམས་ཅད་དོ། །དེ་ཉིད་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་དང༌། འཕགས་པའི་གང་ཟག་གོ །དེ་ཉིད་སངས་རྒྱས་དཀོན་མཆོག་དང༌། ཆོས་དཀོན་མཆོག་དང༌། དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་གོ །མཉམ་པ་ཉིད་ནི་ཆོས་ཉིད་དེ། ཆོས་ཉིད་ལ་ཡང་ཐ་དད་པ་ནི་མེད་དོ། །རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། ཅི་ཆོས་ཉིད་འདུས་བགྱིས་པ་ལགས་སམ། འདུས་མ་བགྱིས་པ་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། འདུས་བྱས་ཀྱང་མ་ཡིན། འདུས་མ་བྱས་ཀྱང་མ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཁམས་དང༌། གང་ཡང་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཁམས་འདི་གཉི་ག་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན། མི་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་མེད་པ་བསྟན་དུ་མེད་པ་ཐོགས་པ་མེད་པ་མཚན་ཉིད་གཅིག་པ་སྟེ་འདི་ལྟར་མཚན་ཉིད་མེད་པའོ། །འདི་ནི་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐ་དད་པ་མེད་པར་ཤེས་པ་ལ་དགོད་པའི་ཕྲིན་ལས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རབ་འབྱོར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་སྟེ། དེ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱིས་མ་བྱས། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མ་བྱས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་མ་བྱས། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མ་བྱས་ཏེ། གང་ཡང་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །འདི་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་དགོད་པའི་ཕྲིན་ལས་སོ། །མཛད་པའི་ཁྱད་པར་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་འཁྲུག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འཁྲུག་པ་མེད་པར་རྗེས་སུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། །མཛད་པ་ནི་སྤྱོད་པའོ། །སྤྱོད་པ་ནི་ཆོས་ཏེ། རིག་པ་དང༌། རྣམ་པར་མི་འཚེ་བ་དང༌། དཔེ་དང༌། ངོ་བོ་དང༌། ཆོས་ཤེས་པའི་ཚིག་གིས་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཛད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་པོ་དག་གོ །དེ་འཁྲུག་པ་མེད་པ་ནི་གནོད་པ་མེད་པ་ཉིད་དེ། ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དག་ན་གནས་པའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་གནོད་པ་ཇི་ལྟ་བ་ཞིན་དུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་ནམ་མཁའ་སྙེད་དུ་འཇུག་པའོ། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་འཁྲུག་པ་མེད་པར་རྗེས་སུ་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ཕྲིན་ལས་སོ། །རྒྱ་མཚོ་མུ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཆོས་ཐམས་ཅད་འཁྲུག་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཁྱད་པར་གང་དག་གསུངས་ནས། དེ་དག་དོན་དམ་པར་ཤེས་པ་རིམ་བཞིན་དུ་བསྟན་པར་འདོད་ནས། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བས་དྲིས་ཏེ། སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་འབྲེལ་པའི་རྟོག་པའི་ཚིག་གང་གསུངས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་ནི་གང་སྟེ། རྒྱུ་གང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རབ་འབྱོར་གཟུགས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ལེན་ཏེ། འདིར་རྒྱ་མཚོ་མུ་མེད་པ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཙམ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ཡང་ཚད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ཡང་རྒྱ་མཚོ་དང་མཚུངས་སོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་གང་ཡང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དང༌། གང་ཡང་དེ་དག་གིས་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། གང་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ཐམས་ཅད་ནི་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན། གཟུགས་མེད་པ་དང༌། བསྟན་དུ་མེད་པ་དང༌། མཚན་ཉིད་གཅིག་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་མཚན་ཉིད་མེད་པའོ་ཞེས་དགོངས་སོ། །གཟུགས་ནི་ནམ་མཁའ་དང་མཚུངས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་མི་དམིགས་པའི་བར་དུའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །མི་དམིགས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་མི་ཤེས་པའོ། །རབ་འབྱོར་དེ་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཇི་ལྟར་ན་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བརྒྱད་ལེའུ་དང་བཅས་པར་བསྟན་པ་དེ་ལྟར་རྗེས་སུ་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། རྗེས་སུ་རིག་པར་བྱའོ། །ཅི་ཞིག་བྱ་བ་ཡིན་ཞེ་ན། རབ་འབྱོར་གང་གི་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། རྗེས་སུ་རིག་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡི་གེའི་ཚོགས་ཀྱིས་ཉན་པར་བྱེད་པའོ། །རྣམ་པར་དཔྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་གྱི་ངོ་བོས་སོ། །འཇུག་པ་དང་རྟོག་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་རབ་ཏུ་ཤེས་པར་བྱེད་པས་སོ། །རིགས་པ་རྣམ་པ་བཞི་དང་ལྡན་པས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འདི་ལྟ་བུ་ཉིད་ཡིན་གྱི་གཞན་དུ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སེམས་པ་ནི་སེམས་པའོ། །ཡང་བྱིས་པ་ནུས་པ་ཟད་པས་སྐྱོ་པ་དང༌། སྨྱོས་པ་དང༌། བརྒྱལ་བའམ། འཆི་བར་འགྱུར་བའི་གནས་དེ་དག་མི་བསམ་པར་གང་ཡང་གནས་ལ་སེམས་པ་དེ་དག་ནི་འཇལ་བར་བྱེད་པའོ། །ཇི་ལྟར་འདི་དག་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣལ་འབྱོར་གྱི་དབང་ཕྱུག་དམ་པས་གཟིགས་པ་སྟེ། བདག་གིས་ནི་འདི་དག་བསམ་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། རྟོག་པ་ཅན་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་ཉེ་བར་རྟོག་པར་འགྱུར་བའོ། །འདི་ལྟ་བུའི་ཐེ་ཚོམ་ཐམས་ཅད་ཆད་པའི་ཕྱིར་འདི་ནི་ཡིན་ནོ་ཞེས་ངེས་པར་འཛིན་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་ལྟར་ཐེ་ཚོམ་ཐམས་ཅད་ཤིན་ཏུ་ཆད་ན། སྒོམ་པ་ལ་དབང་དུ་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་སྒོམ་པར་འགྱུར་བ་ཞེས་གསུངས་སོ། །སྒོམ་པ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་ཏེ། ཞི་གནས་དང༌། ལྷག་མཐོང་དང༌། དེ་གཉི་ག་དང༌། ཞི་གནས་དང༌། ལྷག་མཐོང་ལ་མངོན་པར་དགའ་བའོ། །ཇི་ལྟ་བུར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཡིན་ཞེ་ན། སྒྱུ་དང་གཡོ་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལ། བདག་ཅེས་བྱ་བ་དང༌། བདག་གི་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཚོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ། མངོན་པར་ཞེན་པ་ཐམས་ཅད་ནི་རློམ་སེམས་ཐམས་ཅད་དོ། །ཕས་ཀྱི་རྒོལ་བ་ཐམས་ཅད་དང༌། བདུད་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་གང་བསྐྱོད་པ་ནི་ཐམས་ཅད་བསྐུལ་བའོ། །དེའི་ཚེ་དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡོན་ཏན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོན་ཏན་ནོ། །ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགྱུར་པ་སྟེ། ལྷག་མ་ནི་རྟོགས་པར་སླའོ། །མདོའི་དོན་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བརྒྱད་དེ། བསྟན་བཅོས་ཀྱི་དང་པོར་བསྟན་ནས། དེ་རྒྱས་པར་བཤད་དོ། །ཡང་བསྟན་བཅོས་ལས། མཚན་ཉིད་དེ་ཡི་སྦྱོར་བ་དང༌། །དེ་རབ་དེ་ཡི་གོ་རིམས་དང༌། །དེ་མཐའ་དེ་ཡི་རྣམ་སྨིན་ནི། །དོན་བསྡུས་གཞན་ཏེ་རྣམ་པ་དྲུག །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཡང་ན་མདོའི་དོན་ནི་དྲུག་སྟེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང༌། ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་དང༌། ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གསུམ་པོ་འདི་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མཚན་ཉིད་དེ། གང་གི་ཕྱིར་དེ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །བཞི་པ་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་སྟེ། འདི་ནི་དེ་ལ་སྦྱོར་བའོ། །ལྔ་པ་རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་འདི་ནི་སྦྱོར་བའི་རབ་པོ། །དྲུག་པ་མཐར་གྱིས་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་འདི་ནི་སྦྱོར་བའི་གོ་རིམས་ཏེ། མཐར་གྱིས་སྦྱོར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བདུན་པ་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་འདི་ནི་སྦྱོར་བའི་མཐར་ཕྱིན་པའོ། །བརྒྱད་པ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་འདི་ནི་དེའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་སྟེ་འབྲས་བུའི་གཙོ་བོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡང་བསྟན་བཅོས་ལས། ཡུལ་གྱི་རྒྱུ་ནི་གསུམ་དག་དང༌། །སྦྱོར་བ་བཞི་ཡི་བདག་ཉིད་དང༌། །ཆོས་སྐུ་ཕྲིན་ལས་འབྲས་བུ་ནི། །དོན་བསྡུས་གཞན་ཏེ་རྣམ་པ་གསུམ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཡང་ན་མདོའི་དོན་ནི་གསུམ་སྟེ། རྒྱུ་དང༌། སྦྱོར་བ་དང༌། འབྲས་བུའོ། །དེ་ལ་སྦྱོར་བའི་ཡུལ་ནི་རྒྱུ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང༌། ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་དང༌། ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་དོ། །ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བཞི་ནི་སྦྱོར་བའི་དོན་ཏེ། རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་དང༌། རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང༌། མཐར་གྱིས་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང༌། སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་འབྲས་བུའོ། །ཕྲིན་ལས་དང་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་མེད་ཀྱང་གང་གི་དོན་དུ་རྟོགས་པར་བྱའོ། །དོན་བསྡུས་ནི་མདོའི་དོན་རྣམས་བསྡུས་པ་སྟེ། དེ་ལ་དང་པོ་ནི་བརྒྱད་དོ། །གཉིས་པ་ནི་དྲུག་གོ །གསུམ་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །རྗེས་སུ་རིག་པར་བྱེད་པའི་ཚིག་གི་ལེའུ་ནི་རྗེས་སུ་རིག་པའི་ལེའུའོ། །འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བརྒྱད་སྟོང་པའི་དཀའ་འགྲེལ་སློབ་དཔོན་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་ཞི་བས་རྣམ་པར་སྦྱར་བ་སྙིང་པོ་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་ལས་ལེའུ་ཉི་ཤུ་རྩ་དགུ་པའོ།། །།བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བསྟན་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བརྒྱད་པོ་དེ་ཇི་ལྟར་བཙལ་བར་བྱ་བ་དེ་མ་གསུངས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་འཆད་པར་བཞེད་ནས། གཞན་ཡང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཡོངས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སུ་བཙལ་བར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་པའི་སྦྱོར་བའོ། །ལུས་ངལ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དགག་པ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ལྷག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་ལ་ཡང་སེམས་སྨོན་པར་མ་བྱེད་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་དགག་པའོ། །སྨོན་པར་མ་བྱེད་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཞེན་པར་མ་བྱེད་ཅིག་པའོ། །གང་ལ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་པའོ། །ནང་དང་ཕྱི་རོལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཤད་པའོ། །བདག་གིས་དབང་དུ་བྱས་པའི་དོན་ནི་ནང་སྟེ། རྣམ་པར་དབྱེ་བ་བདུན་པའི་ཟད་པར་མི་འགྱུར་པའི་བསྡུ་བའོ། །ཕྱི་རོལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱིའོ། །མ་བྱེད་ཅིག་པ་ནི་སོང་ཞིག་པ་དང་སྦྱར་རོ། །གཡོན་དང་གྱས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལོགས་ཞེས་དགོངས་སོ། །ཤར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཕྱོགས་བསྟན་ཏོ། །ཕྱོགས་མཚམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚམས་སོ། །ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚམས་དང་མཚམས་ཞེས་བྱ་བར་ཟློས་པའི་དོན་ཏོ། །ཕྱོགས་མཚམས་ལ་ཡང་ཟད་པར་མི་འགྱུར་བའི་བསྡུ་བ་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཅི་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མ་ཡིན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དགག་པའོ། །བདག་ལས་མ་ཡིན་འཇིག་ཚོགས་ལས་ཀྱང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འཇིག་པས་ནི་འཇིག་པའོ། །ལུས་ཡིན་པས་ན་ཚོགས་ཏེ་མི་རྟག་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་འཇིག་ཚོགས་ཞེས་བརྗོད་དོ། །འཇིག་ཚོགས་ལ་གང་ཟག་ཏུ་འདོགས་སོ། །དེས་ན་བདག་ལས་མ་ཡིན། འཇིག་ཚོགས་ལས་ཀྱང་མ་གྱོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཟག་རྫས་སུ་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་བཏགས་པར་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། གཉི་གཡང་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཅི་ནས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་དགོངས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་གཡོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་དག་གིས་གྱོས་པའོ། །འདི་དག་ལ་སྒྲོ་འདོགས་པ་ནི་རྣམ་པར་ཉམས་པར་འགྱུར་ཏེ། ལྡོག་པའོ། །ལྷག་མ་ནི་རྟོགས་སླའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་དེ་བཞིན་དུ་ངེས་པར་གཟུང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྣང་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐར་པའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལམ་སྟོན་པའོ། །སྒྲུབ་པར་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ཉིད་ལ་ཡང་དག་པར་སྐྱེས་པར་འདོད་པའོ། །མོས་པ་བསྐྱེད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་དུ་འདི་ངེས་པར་གཟུང་བ་གང་ལས་ཤེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལའོ། །ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པ་དག་ལ་སྟེ། ཇི་ལྟར་སྣང་བ་དོན་མེད་པའི་སྟོང་པ་དག་ལའོ། །དེ་ཡང་འཁྲུལ་པ་སྣང་བའི་མཚན་མ་རང་བཞིན་གྱིས་འགག་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཚན་མ་མེད་པ་དེ་དག་ལའོ། །དེས་ན་འཁྲུལ་པ་ཙམ་དུ་མཐོང་བའི་ཁམས་གསུམ་པ་དག་ལ་སྨོན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྨོན་པ་མེད་པ་དག་ལའོ། །ཁ་ཅིག་ཏུ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་སྒྲ་འདོན་ཏེ། དེར་ནི་རང་གི་དོན་ལ་དངོས་པོའི་རྐྱེན་བྱའོ། །མཚན་མ་ཡོངས་སུ་སྤངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་པའོ། །འཁྲུལ་པའི་མཚན་མ་ཅན་གྱིས་དངོས་པོ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དེ་ནི་འདིར་མཚན་མ་སྟེ། དེ་ཡོངས་སུ་སྤངས་པས་སོ། །དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་སྤངས་པ་དང༌། སེམས་ཅན་དུ་ལྟ་བ་ཡོངས་སུ་སྤངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཤད་པའོ། །དངོས་པོ་ནི་ཆོས་སུ་ལྟ་བའོ། །སེམས་ཅན་དུ་ལྟ་བ་ནི་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་སྟེ། དེ་དག་ཡོངས་སུ་སྤངས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་གང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་སྟོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དངོས་པོ་མེད་པ་ནི་མ་བྱུང་བ་དང༌། མ་སྐྱེས་པ་དང༌། མ་འགགས་པའོ། །གང་མ་བྱུང་བ་དང༌། མ་སྐྱེས་པ་དང༌། མ་འགགས་པ་དེ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་སྟེ། དེ་བས་ན་མ་བྱུང་བ་དང༌། མ་སྐྱེས་པ་དང༌། མ་འགགས་པ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་སོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་སྟོན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཡིན་ཏེ། དེ་ལས་བཟློག་པའི་ཆོས་སྟོན་པ་ནི་སྡིག་པའི་གྲོགས་པོར་དོན་གྱིས་རྟོག་པར་བྱའོ། །བསྒྲུབས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གནས་ནའོ། །བྱས་པ་གཟོ་པ་ནི་ཐོས་པ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱས་པ་ཚོར་བ་ནི་ཐོས་པའི་འབྲས་བུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོངས་སུ་རྟོགས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་པས་སོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཟང་ཟིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཟའ་བ་དང༌། བཏུང་བ་དང༌།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གོས་ལ་སོགས་པའོ། །ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་མངོན་པར་འདོད་པར་བྱ་བའོ། །འབྲང་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བར་བྱ་བའོ། །ཡོད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ཡོད་པའོ། །བསྙེན་པ་ལ་སོགས་ཚིག་གསུམ་གྱིས་ནི་ཀུན་ནས་བསྟེན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉེས་པ་མེད་པར་བྱས་པས་སོ། །སེམས་ཅན་གདུལ་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སེམས་བསྲུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །རབ་ཏུ་གཟུང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་གཟུང་བའི་དོན་ཏོ། །ཆགས་པ་ནི་སྲེད་པའོ། །སྒྲིབ་པ་ནི་དམིགས་པའོ། །ཡང་དག་པའི་ཚུལ་ནི་དོན་དམ་པའི་བྱེ་བྲག་གོ །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པས་ན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པས་ན། རྣམ་པར་བྱང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་སེམས་ཅན་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གིས་ནི་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་གསུངས་སོ། །སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གིས་ནི་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་གསུངས་སོ། །ཕྱིར་བསྔོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལན་གྱི་ཚིག་གོ །ཡིད་མི་སྐྱོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་སྐྱོ་བའོ། །བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉེ་བར་བསྟན་པའོ། །དུ་ཞིང་ནི་མཆི་མ་འབྱིན་པས་སོ། །ཆོས་དེ་ནི་དམན་པའི་སྒྲས་སོ། །མྱ་ངན་ནི་འདོད་པའི་ཡིད་དོ། །སྨྲ་བ་ནི་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སྨྲ་བའོ། །རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ནི་ལྡན་པས་སོ། །བསྐོར་བ་ནི་ཡོངས་སུ་བསྐོར་བའོ། །འོ་བས་ནི་འོ་བས་སོ། །འབྱོར་པ་ནི་ནོར་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །རྒྱས་པ་ནི་ཤིང་དང་སྐྱེད་མོས་ཚལ་ལ་སོགས་པས་སོ། །བདེ་བ་ནི་འཚེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལོ་ལེགས་པ་ནི་བཟའ་བ་དང༌། བཏུང་བ་རྙེད་སླ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གང་བ་ནི་རྒྱ་ཆེ་བའོ། །མང་པོ་ནི་སྐྱེ་བོ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སོ། །གང་དག་ལ་འཁོར་དེ་ལྟ་བུ་ཡོད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །གང་ན་མི་དེ་ལྟ་བུ་ཡོད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །བར་ནི་ནང་ངོ༌། །སྲང་ནི་ཉོ་ཚོང་གི་གནས་ཏེ། དེ་ནི་སྲང་ལྔ་བརྒྱ་དག་གིས་ངེས་པར་གཏམས་པ་ནི་མ་ལུས་པར་གཏམས་པ་སྟེ། ལམ་སྲང་ར་བའི་མཐར་ཐུག་པར་རི་མོར་བྲིས་པ་ལྟ་བུར་གཏམས་པའོ། །རི་མོ་ཡང་ཡིན་ལ་བྲིས་པ་ཡང་ཡིན་པས་རི་མོར་བྲིས་པའོ། །བྲིས་པ་ནི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ངོ་མཚར་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྲོང་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་རོ། །དེས་ཉམ་མི་ང་བ་ན་མཉམ་ཞིང་གསལ་བའོ། །སྐྱེ་བོ་དང༌། ཁྲི་དང་བཞོན་པ་རྣམས་འདུས་ནས་འགྲོ་བའི་གནས་ནི་ཡང་དག་པར་འདུས་ནས་འགྲོ་བའི་གནས་ཏེ། ལམ་སྲང་རྒྱ་ཆེ་བའོ། །དེ་དག་གཞག་པ་ནི་གནས་པའོ། །ལེགས་པར་བསྒྲུབས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལེགས་པར་བརྒྱན་པའོ། །དེ་ལ་སྐྱེ་བོ་ལ་སོགས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་ནོ། །ཁྲི་ནི་ཁྱོགས་སོ། །བཞོན་པ་ནི་ཤིང་རྟའོ། །གོང་ན་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཕན་ཚུན་མཉམ་པའི་ཕྱིར་མཉམ་ཞིང་མཚུངས་པའོ། །མདའ་ཡབ་རྣམས་ནི་ཀ་ཞུ་ལ་སོགས་པའོ། །མཐོ་བ་ནི་ར་བ་ལས་ཤིན་ཏུ་རྒྱ་ཆེ་བ་ཅུང་ཟད་མཐོ་ཞིང་ཕྱིར་འདོར་བའོ། །ཚད་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡངས་ཤིང་མཐོ་བའོ། །རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་དང་གཞན་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པའོ། །མདའ་ཡབ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཤིང་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མདའ་ཡབ་གཉིས་པའི་ཤིང་གཞན་དང་ཇི་ལྟར་ཡོད་པ་དེ་བཞིན་དུ་འབྲེལ་པའོ། །ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལ་ཐམས་ཅད་ཡོད་པས་ན་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པའོ། །གཡེར་ཀའི་དྲ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ར་བའི་ངོས་བཞིའི་མདའ་ཡབ་དང་འབྲེལ་པའི་ཤིང་ནོར་བུའི་སྐུད་པ་བཞིས་སྦྲེལ་བ་ལ་ནོར་བུའི་སྐུད་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་འཕྱང་བའོ། །འཇམ་པ་ནི་རྣར་སྙན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡིད་དུ་འོང་བ་ནི་སེམས་བདེ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །སྙན་པ་ནི་ཡིད་འཕྲོག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཡན་ལག་ལྔ་པ་ནི་པི་ཝང་དང་གླིང་བུ་ལ་སོགས་པའོ། །མཁས་པ་ནི་གླུ་མཁན་སྣ་ཚོགས་སོ། །རྩེ་བ་ནི་རྣ་བས་སོ། །དགའ་བ་ནི་སེམས་ཀྱིས་སོ། །རབ་ཏུ་རྒྱུ་པ་ནི་ལུས་དང་ངག་གི་ཀུན་དུ་གཡོ་བའོ། །འོབས་ནི་འོབས་སོ། །ཆུ་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་འབབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རླུང་ལ་སོགས་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆུའི་རྒྱུན་དང་ལྡན་པའོ། །པདྨ་ནི་པདྨ་དམར་པོའོ། །པུ་ཎྜ་རཱི་ཀ་ནི་པདྨ་དཀར་པོའོ། །རིགས་ཆེ་ཞིང་ཆེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྱ་ནོམ་པ་བས་གྱ་ནོམ་པའོ། །དྲི་ཞིམ་པོའི་སྒྲ་ནི་དྲི་ཞིམ་པོའི་རྣམ་གྲངས་སོ། །རྫིང་བུ་དེ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེད་མོས་ཚལ་གྱི་རྫིང་བུའོ། །ཁོར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡུག་གི་ཚད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དུའོ། །རྒྱང་གྲགས་རྒྱང་གྲགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཟླས་པའོ། །མཐིང་ག་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་ནི་སྔ་མ་བཤད་པའོ། །སྒྲ་འབྱིན་པ་ནི་སྒྲ་སྒྲོགས་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཚུལ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །དེ་ལ་གུས་པར་བྱེད་པ་ནི་མཆོག་ཏུ་དང་བ་སྟེ། དེས་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའོ། །གང་དག་ལ་བདེ་བར་གཤེགས་པ་དག་ལས་ཐོས་པ་བསམས་པ་དག་ལ་སྟེ། དེ་ལྟར་དེ་རྣམས་ཀྱིའོ། །གྲོང་ཁྱེར་གྱི་དབུས་ན་བཞི་མདོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །ཁོར་ཡུག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ངོས་སོ་སོར་རོ། །ཁང་བའི་ལོངས་སྤྱོད་ནི་བསྐོར་བའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱོད་པའོ། །ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་པ་ནི་འབྲས་བུ་དང༌། མེ་ཏོག་ལ་སོགས་པའོ། །ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱོད་པ་ནི་མ་ལུས་པ་སྟེ། འཆག་སར་འཆག་པ་ལ་སོགས་པའོ། །བར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚམས་ཏེ། ཕྱི་ནང་གི་སྐབས་སོ། །ལྡན་པ་ནི་འབྱོར་པའོ། །འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་པོ་དེ་དག་གིས་དབང་པོ་ཐམས་ཅད་རྗེས་སུ་འཛིན་པས་ན་དབང་ངོ༌། །དེ་དང་ལྡན་པ་ནི་དབང་དུ་གྱུར་པའོ། །རྩེ་བ་ནི་དག་གིས་སོ། །དགའ་བ་ནི་ཡིད་ཀྱིས་སོ། །ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་ནི་ལུས་ཀྱིས་སོ། །དུས་རེ་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དུས་ཐུང་བའོ། །དེ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྩེ་བ་ལ་སོགས་པའི་དུས་ཀྱི་འོག་ཏུའོ། །དུས་གསུམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔ་དྲོ་དང༌། ཉི་མ་ཕྱེད་དང༌། ཕྱི་དྲོ་དག་ཏུའོ། །ཁྲིའི་ཁྱད་པར་ནི་གསེར་གྱི་རྐང་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་འཕང་དུ་རྒྱང་གྲགས་ཕྱེད་ཡོད་པ་བཤམ་པར་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་སོ། །ཤིང་བལ་བཏིང་བའམ། གོ་ཎི་ཀའི་སྟན་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གོ་ཎི་ཀ་ནི་རྒྱའི་གོས་ཀྱི་སྟན་ནོ། །འདི་ལ་སྟེང་ན་ཡོད་པས་ནི་སྟེང་སྙིང་པོ་ཅན་དུ་བྱས་པའོ། །ཀ་ཤི་ཀའི་གོས་བཏིང་བ་ནི་ཀ་ཤི་ཀའི་གོས་སམ་ལྷའི་གོས་སོ། །འདི་ལ་དེ་ལྟ་བུ་ཡོད་པས་ན་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །མཉམ་པ་ནི་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་འཛིན་པར་བྱེད་པས་ན་ཀ་བ་ཚད་དང་ལྡན་པའོ། །ལྷན་ཅིག་པ་ནི་མ་ལུས་པའོ། །ཉམས་དགའ་བ་ནི་རྩེ་གཅིག་ཏུའོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། ཇི་འདི་ལེགས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པར་གནས་པའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ལེགས་པར་ཡང་དག་པར་སྨྲས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །མུ་ཏིག་གི་ཕྲེང་བས་བརྒྱན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐའ་མ་དག་ཏུ་དྲ་བ་དང༌། དྲ་ཕྱེད་འཕྱང་བ་དང༌། དབུས་སུ་མུ་ཏིག་འབྲུམ་བུའི་རིགས་གང་ལ་ཡོད་པའོ། །མངོན་པར་གཏོར་བ་ནི་མདུན་ནས་སོ། །རབ་ཏུ་གཏོར་བ་ནི་ལོགས་གསུམ་ནས་སོ། །ཡང་དག་པར་གཏོར་བ་ནི་ཡང་སྒོ་བཞིའི་ངོས་ནས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ལ་གང་དེ་དག་དད་པ་དང་འདུན་པ་དག་པའོ། །ཆོས་ལ་གུས་པ་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསྟེན་པ་ནི་ཡང་དག་པར་བསྟེན་པ་ཉིད་དོ། །དད་པར་འོས་པ་ལ་དད་པ་དང་ལྡན་པའོ། །ལོག་པར་ལྟུང་བ་ནི་ངན་འགྲོར་འགྲོ་བའོ། །གནས་པ་ནི་རྒྱུན་ཆད་པར་རོ། །དགའ་བ་ནི་མགུ་པས་སོ། །མགུ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མགུ་བ་དེས་རོ་སྟོད་མཐོ་བར་གྱུར་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་ཉིད་ལ་གཅིག་ཏུ་སེམས་པའི་ཕྱིར་ཡི་རངས་པའོ། །དགའ་བ་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་བ་ནི་རབ་ཏུ་མགུ་བའོ། །དགའ་བ་དང་ལྡན་པའི་དང་བ་ནི་དགའ་བ་དང་ཡིད་བདེ་བའོ། །སྐྱེས་པ་འདི་ལ་ཡོད་པ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱ་བ་སྟེ་ཐོས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་གནས་པའི་འདུ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་བདག་ཆོས་འཕགས་ཆོས་སྟོན་པར་སྣང་བ་དང༌། ཉེ་བར་མི་དམིགས་པ་དེ་བཞིན་དུ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་ངེས་པར་མི་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་འདུ་ཤེས་ཤིན་ཏུ་མཉམ་པར་གཞག་པའོ། །འདུ་ཤེས་འདིའི་མཐུ་ཞིག་འབྱུང་ཞེ་ན། དེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཉིད་སྒོ་སྟེ་ཐབས་ཆེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་མཚན་ཉིད་ཐམས་ཅད་དོ། །དེ་དག་ལ་ལྟ་བ་ནི་རྣམ་པར་ལྟ་བའོ། །དེ་མི་དམིགས་པ་ནི་མེད་པར་ངེས་པའོ། །དེ་དག་གི་ཤེས་པ་ལ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ནི་གཏན་དུ་མེད་པར་ངེས་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཐ་དད་པ་མེད་པ་ནི་མཉམ་པ་ཉིད་དེ་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལ་དམིགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །མཉམ་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཉིད་དེ་ཡང་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ། །དེས་ཆོས་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བ་མེད་པར་མཐོང་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་ཐམས་ཅད་འགྱུར་བ་མེད་པར་མཐོང་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་མཐོང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བར་སུ་རིག་བར་བྱའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་དག་ལ་གནས་པ་ཞེས་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་རིམ་གྱིས་གནས་པའོ། །འདི་ལ་ཕྱོགས་བཅུ་ཡོད་པས་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ། དེང་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གྲངས་མེད་ཚད་མེད་པ་དག་མཐོང་བའོ། །གལ་ཏེ་དུས་གཅིག་ཏུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དུ་མ་ཡིན་ཏེ། གཅིག་ཁོ་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་མཛད་པར་སྤྱོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། རྟག་ཏུ་སངས་རྒྱས་གཅིག་ཁོ་ནས་སྐུ་ཚེ་མཐའ་ཡས་པར་བྱིན་གྱིས་རློབ་པ་ཡོད་ན། ཅིའི་ཕྱིར་མི་འདོད། གལ་ཏེ་རྒྱུའི་སྟོབས་ཀྱིས་གཞན་ཡང་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་ན་ནི་རྒྱུའི་སྟོབས་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཐའ་ཡས་པ་དག་ཏུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐའ་ཡས་པ་དག་ཅིག་ཅར་འབྱུང་བ་ལ་འགལ་བ་ཅི་ཡོད། དཔེར་ན་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་གཉིས་གླིང་བཞི་པ་གཅིག་ཏུ་ཅིག་ཅར་མི་སྐྱེ་སྟེ། ཐེ་ཚོམ་མེད་པར་གཅིག་གི་ལས་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྟོང་གསུམ་གྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཅིག་ཏུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཅིག་འབྱུང་བར་ཤིང་རྟ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་བརྟགས་ནས་གཞག་གོ །རྟོགས་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྟོགས་པ་ནི་ཐོགས་པ་མེད་པར་དེ་ཁོང་དུ་ཆུད་པའོ། །བསླབས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསླབ་པར་བྱས་པའོ། །ཇི་སྐད་བསྒོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེས་སྔར་ཁྱོད་ལ་གང་བྱས་པ་བཞིན་དུ་ཟུང་ཤིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ལ་བརྗེད་པ་མེད་པར་བྱའོ། །མགོའི་གོས་ནི་གོས་སོ། །དེའི་ཐོད་ནི་མགོའི་གོས་ཀྱི་ཐོད་དོ། །རབ་ཏུ་གདུང་བ་ནི་མྱ་ངན་ནོ། །མི་དགའ་བར་འགྱུར་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་བར་གནས་པའོ། །མཐར་ཕྱིན་པའི་དགའ་བ་ནི་རངས་པའོ། །ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པས་སེམས་རྙོག་པ་མེད་པ་ནི་དང་བའོ། །དེའི་ཡོན་ཏན་ལ་ངོ་མཚར་དུ་གྱུར་པ་ནི་རི་མོ་བྱེད་པའོ། །གུས་པ་ནི་མཆོད་པའོ། །སྒྲ་ཇི་ལྟ་བུས་ཤེ་ན། །མི་སུ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འདོད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སོ། །བར་ཆད་བྱའོ་སྙམ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟ་བུར་ཡོངས་སུ་བསྒྲིབས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཡེང་བར་བྱས་པའོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཅི་ནས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སེམས་བདེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགའ་བ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་སེམས་ལས་སུ་རུང་བའོ། །དེ་ལས་ཉིས་འགྱུར་དུ་གྱུར་པའི་དགའ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སེམས་བར་ཏུ་དགའ་བའོ། །ཡོན་ཏན་གྱིས་རྣམ་པ་མི་རྣམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་གྱི་སྤྱིའོ། །ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་ནི་མིའི་ལས་འདས་པའོ། །བཟོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་ཉིད་བྱེད་པར་ཡང་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡུལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བུས་པའོ། །བསམ་པ་རིག་པར་བྱས་ནས་བརྩོན་པ་ཆུང་བར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །བརྩོན་པ་ཆུང་བ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཆུང་བའོ། །གང་སྐད་ཅིག་དེ་ཉིད་དང་ཐང་ཅིག་དེ་ཉིད་དང༌། ཡུལ་ཙམ་ཉིད་ལ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉན་པ་རྣམས་ཀྱི་དད་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་གསུམ་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །སྤོབས་པ་མེད་པར་གྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྟག་ཏུ་ངུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བཤད་པའོ། །ལན་གླན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུ་མཚན་གྱི་བདུན་པའོ། །སྤོབས་པ་མ་སྐྱེས་པ་ནི་སྤོབས་པ་མེད་པའོ། །མང་པོ་ནི་རྣམ་པ་མང་པོའོ། །རྒྱ་ཆེ་བ་ནི་རྣམ་པ་མང་པོ་མཐའ་ཡས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལོངས་སྤྱོད་ནི་ནོར་རོ། །འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའོ། །སྤྱི་བོའི་སྟེང་ནི་དབུའི་སྟེང་ངོ༌། །གྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གནས་པའི་དོན་ཏོ། །ནམ་མཁའ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བར་སྣང་ལའོ། །མདུན་དུ་བྱས་པའི་ཐལ་མོ་ནི་ཐལ་མོའོ། །ཁྱབ་པ་ནི་ཐོབ་པའོ། །མཐོང་མ་ཐག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མཐོང་བའི་རྒྱུས་མཐོང་བ་དང༌། ལྷན་ཅིག་གཅིག་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྟག་ཏུ་དེས་མཚོན་པའི་ལེའུ་ནི་དེའི་ལེའུའོ། །འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བརྒྱད་སྟོང་པའི་དཀའ་འགྲེལ་སློབ་དཔོན་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་ཞི་བས་རྣམ་པར་སྦྱར་བ་སྙིང་པོ་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་ལས་ལེའུ་སུམ་ཅུ་པའོ།། །།དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་དམ་བཅའ་བའོ། །དེ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བཞིན་ཉིད་ལས་མ་གཡོས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཏན་ཚིགས་སོ། །གལ་ཏེ་ཅི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་བྱོན་པ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་དུ་འོག་མའི་གཏན་ཚིགས་དག་ཀྱང་འཐད་པ་དང་བཅས་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། གཏན་ཚིགས་འདི་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་མཚན་མའི་དབྱེ་བས་ཕྱེ་བའོ། །ནམ་མཁའི་ཁམས་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ། ནམ་མཁའ་དང་ཆོས་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང༌། དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུས་རྣམ་པར་བརྒྱན་པའི་སྐུ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡིན་པས་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་ཆོས་དེ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་བཞིན་ཉིད་ཁོ་ན་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའོ་ཞེས་དགོངས་ཏེ། དེ་ནི་དེ་དག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་རིགས་པའོ། །དེ་ལྟར་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དག་ཐ་ནི་དད་པ་བསྟན་ནས། ཤིན་ཏུ་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རིགས་ཀྱི་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཆོས་འདི་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོས་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་ལ་སོགས་པ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་གཅིག་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བཤད་པའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་གཏན་ཚིགས་གསུངས་ཏེ། །རྫས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡིན་གྱི། མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དགོངས་སོ། །ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བྱོན་པ་དང༌། བཞུད་པ་མེད་པར་ནི་ཇི་ལྟར་བཏགས་པ་ལྟར་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དངོས་པོར་རྟོགས་པ་ཡང་འདུ་ཤེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་ལ་སོགས་པའི་དཔེས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཉི་མ་གུང་གི་དུས་ལ་བབ་པའི་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདི་ནི་ཉི་མ་གུང་ཡང་ཡིན་ལ་དུས་ཀྱང་ཡིན་པས་ཉི་མ་གུང་གི་དུས་སོ། །དེ་ལ་བབ་པ་འོང་བ་ན་འཇུག་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་གཟུགས་སུ་མངོན་པར་ཆགས་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྐུའོ། །གླང་པོ་ཆེའི་ཚིགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཚིགས་ནི་འདུས་པའོ། །གྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ནི་བརྫུན་པ་དང་ཆོས་མཐུན་པའི་ཕྱིར་སླུ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཡང་དགེ་བ་མ་ཡིན་ཞེས་གསུངས་སོ། །དོན་ཡོད་པ་ནི་སྦྱིན་པ་པོའི་འབྲས་བུ་ཆེན་པོའི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྦྱིན་གནས་སོ། །རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ནི་དམིགས་པའོ། །སྐུ་མངོན་པར་འགྲུབ་པ་ནི་སྲིད་པ་ཐ་མ་འཛིན་པའོ། །གང་དུ་འགྲོ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་པའི་དུས་ན་སྟེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྲོ་བའི་གནས་ནི་གང་ན་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པ་ནི་རྒྱུའོ། །རྐྱེན་ནི་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པའོ། །དེ་ལ་སྒྲའི་ཉེ་བར་ལེན་པ་ནི་སྒྲའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་བོ་ཞེས་ཁ་ཅིག་ཟེར་རོ། །གཞན་དག་ནི་རླུང་གི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་པོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལ་ཤིང་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུད་དཀྲི་བའི་ཤིང་བུའོ། །རྒྱུད་རྟེན་ནི་རྒྱུད་ཀྱི་གཙོ་བོའོ། །དང་པོ་དང་ཐ་མ་ལས་སྒྲ་མ་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གིས་ནི་བར་མ་དག་ཏུ་འང་སྦྱར་བའི་དོན་ཏོ། །ཡང་དག་པར་དཀྲོགས་པ་ནི་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་བསྐྱོད་པའོ། །སྔ་བཀོང་བ་ནི་གཟི་བྱིན་ཉམས་པར་བྱས་བའོ། །འཐོར་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཐོར་བར་བྱེད་པའོ། །བར་སྣང་ནི་ནམ་མཁའོ། །བདག་གི་ལུས་ཀྱིས་ཆོས་འཕགས་མངོན་པར་བཀབ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་མདུན་དུ་ལུས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ས་ལ་ཕབ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེའི་དུས་ཇི་ཙམ་གྱི་བར་དུ་ཞེ་ན། ལོ་བདུན་གྱི་བར་དུ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དུས་འདའ་བར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྙོམས་པར་ཞུགས་པས་སོ། །གང་བདག་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཚེ་བདག་ཀྱང་ངོ༌། །རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྗེས་སུ་བྱེད་པའོ། །ལྷའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནམ་མཁའ་ལས་བྱུང་བའོ། །སེམས་གཞན་ཉིད་དུ་ཞེས་བྱ་བའི་ས་ཕྱོགས་ཆག་ཆག་གདབ་པ་ལ་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་པའོ། །དེ་ལྟར་བསམས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟར་ངེས་པར་བརྟགས་ནས་སོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཞེས་བྱ་བ་ནི་བུ་མོ་ལྔ་བརྒྱ་པོ་དག་གོ །དེ་དང་དེ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མཚོན་གྱི་ཁྱད་པར་རོ། །གླགས་ནི་སྐབས་སོ། །བྱིན་གྱིས་བརླབས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱས་པའོ། །འདིར་དྲིས་ཁྱབ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱིན་གྱི་རླབས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །ཡོངས་སུ་ཚོལ་པ་ནི་ཀུན་དུ་ཚོལ་བའོ། །འཕགས་པ་ཆོས་འཕགས་ཆོས་ཇི་ལྟ་བུ་སྟོན་པ་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། རྟོགས་སླའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འདི་ལྟ་སྟེའི་སྒྲས་ནི་སྤྱིར་བསྟན་པ་ཁྱད་པར་དུ་བསལ་བར་བྱེད། སུམ་ཅུ་པོ་འདི་དག་རྣམ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འདི་ལ་ཐོབ་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སྐྱེས་པ་སུམ་ཅུ་པའོ། །རྣམ་པ་འདི་དག་ཉིད་ཀྱིས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྟག་ཏུ་ངུ་ལ་སྐྱེས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྟན་ཏོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མཉམ་པ་ཉིད་དེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་པས་ཏེ། དེ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་དམིགས་པ་མེད་པས་དེ་ཡང་མཉམ་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དབེན་པ་ཉིད་དེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་བེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣག་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་དབེན་པ་དེའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་ནམ་ཞིག་ན་རང་གི་མཚན་ཉིད་སྣང་བ་འདི་ལས་གཡོས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གཡོ་བ་མེད་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་པ་གསུངས་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་གཡོ་བ་མེད་པ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་དབེན་པས་ན་གཡོ་བ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །དེ་བས་ན་དེ་ཡང་རྣམ་པར་དབེན་པ་ལས་མི་གཡོ་བ་ཉིད་དོ། །གལ་ཏེ་སློམ་སེམས་ཀྱིས་གཡོས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རློམ་སེམས་མེད་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་རློམ་སེམས་མེད་པ་ཉིད་ལས་སོ། །རློམ་སེམས་མེད་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དེ། དེ་དག་ལ་ནི་རློམ་སེམས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དེ། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་དེ་ལ་ཡང་རློམ་སེམས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མེད་དོ། །གལ་ཏེ་ཡང་འདི་ཅི་ཞིག་གིས་ཁེངས་པར་བྱས་པས་གཡོ་བ་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཁེངས་པ་མེད་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཁེངས་པ་མེད་པས་སོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་དབེན་པ་ལས་གཡོ་བ་མེད་དེ། གང་གིས་ཀྱང་ཁེངས་པ་མེད་དོ། །འོན་ཀྱང་རང་བཞིན་ཁོ་ནས་དབེན་པར་གནས་པ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དབེན་པར་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །དང་པོར་མཉམ་པ་ཉིད་ཙམ་བསྟན་གྱི། རོ་གཅིག་པ་ཉིད་མ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་ཏོ་གཅིག་པ་ཉིད་དེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་རོ་གཅིག་པ་ཉིད་པས་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་རོ་གཅིག་པ་ཡིན་ཏེ། རང་གི་མཚན་ཉིད་རྣམས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་ཡོད་སྟེ། རང་གི་མཚན་ཉིད་མི་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མུ་མེད་པ་ཉིད་དེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་མུ་མེད་པ་ཉིད་པས་ཏེ། འདི་ལྟར་མུ་ནི་གཉིས་ཏེ། སྔོན་གྱི་མུ་དང༌། ཕྱི་མའི་མུའོ། །དེ་དག་མེད་དེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འདས་པ་དང༌། །མ་འོང་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་མུ་མེད་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་ངོ༌། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཉིད་དེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཉིད་པས་ཏེ། དེ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་མེད་དེ་རི་བོང་གི་རྭ་བཞིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་མེད་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་ངོ༌། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འགག་པ་མེད་པ་ཉིད་དང་མུ་མེད་པ་ཉིད་དེ། དཔེ་གང་གིས་ཤེ་ན་ནམ་མཁའ་མུ་མེད་པས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་ཕྱོགས་བཅུ་འམ་དུས་གསུམ་དུ་ནམ་མཁའ་ལ་མུ་མེད་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་ཕྱོགས་བཅུ་དུས་གསུམ་གྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཙམ་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ནམ་མཁའ་མུ་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ། ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཁམས་ཀྱང་མུ་མེད་ན། ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་རྒྱ་མཚོ་མུ་མེད་པ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། དེ་བས་ན་རྒྱ་མཚོ་མུ་མེད་པ་ཡང་གྲུབ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་ཡང་སྟེ། འདི་ལྟར་གང་རྒྱ་མཚོ་དེ་དག་གི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། གང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། གང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་འདི་ནི་གཅིག་སྟེ། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དམིགས་པ་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་རྒྱ་མཚོ་མུ་མེད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མུ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བར་གྲུབ་པོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་ཡིན་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུ་ཡིན་ན། དེ་སྔར་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་སངས་བ་དང༌། ཇི་ལྟར་དོན་གཅིག་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་རི་རབ་སྣ་ཚོགས་ཉིད་ཡིན་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྣ་ཚོགས་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཇི་ལྟར་ནམ་མཁའ་རོ་གཅིག་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་རི་རབ་ཀྱི་ངོས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་མུ་མེད་ཀྱང་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་རོ་གཅིག་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ལས་དམིགས་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །གང་ཡང་སྨི་ལམ་ལ་སོགས་པར་སྣང་བའི་ཤེས་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བ་དེ་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ལ་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་རྨི་ལ་དང༌། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་སྟེ། སྣང་བ་མེད་པ་དོན་དམ་པའི་ཤེས་པ་ལ་སེམས་ཅན་གཟུང་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་སྣང་བ་མེད་པའི་རྗེས་ལས་བྱུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གང་མྱོང་བ་ངེས་པར་བྱ་བའི་དོན་དུའོ། །དེའི་ཕྱིར་འདོད་པའི་དོན་གྲུབ་སྟེ། རི་རབ་སྣ་ཚོགས་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྣ་ཚོགས་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །སྣང་བ་མེད་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་ཉིད་རང་གིས་མྱོང་བ་ན་དོན་དམ་པར་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཇི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལྟར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་ནམ་མཁའ་རྟོག་པ་མེད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྟོག་པ་མེད་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་རྟོག་པ་མེད་པས་དེ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དེ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དཔེར་ན་བླུན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་ནམ་མཁའ་ལ་དངོས་པོར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡིན་ན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་བླུན་པ་མ་ཡིན་ན་ཇི་ལྟར་རྟོག་པར་མི་བྱེད་ཅན། འདིར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་འཁྲུལ་པ་ཡིན་ལ། དེ་ནི་འཁྲུལ་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །གཟུགས་སུ་མེད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མུ་མེད་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདི་ལྟར་ནམ་མཁའ་མུ་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཡང་ངོ༌། །གང་ཡང་གཟུགས་ལས་གཞན་མེད་པ་དེ་ལ་ངེས་པར་སྣང་བ་དང་མུན་པ་ཡང་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་དེའི་དེ་བཞིན་ཉིད་སྣང་བ་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མུ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །ཇི་ལྟར་བདག་གིས་རྒྱ་མཚོ་མུ་མེད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མུ་མེད་པར་བཤད་པ་དེ་བཞིན་དུ་གཞན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚོར་བ་མུ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། འདུ་ཤེས་མུ་མེད་པ་ཉིད་དང་འདུ་བྱེད་མུ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་མུ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། སའི་ཁམས་མུ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། ཆུའི་ཁམས་མུ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། མེའི་ཁམས་མུ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། རླུང་གི་ཁམས་མུ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། ནམ་མཁའི་ཁམས་མུ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་མུ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱང་བཤད་པར་བྱའོ། །ཇི་སྟེ་གང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་མུ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་མུ་མེད་པ་དེ་དག་ལ་ཁྱད་པར་ཅི་ཡོད་ཅི་ན། ཕུང་པོ་དང་ཁམས་ཀྱི་སྒྲ་དག་གིས་བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །རྡོ་རྗེ་སྟ་བུའི་ཆོས་མཉམ་པ་ཉིད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མཉམ་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སེམས་འཛིན་པས་ན་ཆོས་ཏེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ནི་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །དེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མཉམ་པ་ཉིད་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་འདིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མཉམ་པ་ཉིད་དོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་འདྲེས་པ་ཉིད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མ་འདྲེས་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མ་འདྲེས་པ་ཉིད་ནི་མ་འདྲེས་པ་སྟེ། འབྱེད་པར་བྱེད་པའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་རྣམས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་མ་མུ་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཡང་ངོ༌། །གང་ཡང་གཟུགས་ལས་གཞན་མེད་པ་དེ་ལ་ངེས་པར་སྣང་བ་དང་མུན་པ་ཡང་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་དེའི་དེ་བཞིན་ཉིད་སྣང་བ་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མུ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །ཇི་ལྟར་བདག་གིས་རྒྱ་མཚོ་མུ་མེད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མུ་མེད་པར་བཤད་པ་དེ་བཞིན་དུ་གཞན་སེམས་ཤིང་འཛིན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་དམིགས་པར་བྱ་བ་དང༌། དམིགས་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་དང་དེ་མི་དམིགས་སོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་འཇིག་པ་མཉམ་པ་ཉིད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པར་འཇིག་པ་མཉམ་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་རྣམ་པར་འཇིག་པ་ནི་གཞན་དག་ལ་ཚིག་གིས་སྟོན་པ་དེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མེད་དེ། དེའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་འཇིག་པ་མེད་པས་དེ་དག་མཉམ་པ་ཉིད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་དམིགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་རྣམ་པར་འཇིག་པ་མེད་པ་ནི་མཉམ་པ་ཉིད་དོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་བྱེད་པ་ཉིད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བྱེད་པ་མེད་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བྱེད་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱེད་པ་ནི་འདིར་བྱ་བ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་བྱ་བ་མེད་པའོ། །དེ་ལྟར་གང་ཞིག་ཇི་ལྟར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞེ་ན། འདི་ཡོད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདི་ཡོད་ན་ནི་འདི་འབྱུང་ལ་འདི་མེད་ན་ནི་འདི་མི་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཙམ་གྱིས་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོའོ། །དེའི་ཕྱིར་འདི་རྣམས་ནི་བྱེད་པ་མེད་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་ངོ༌། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཆོས་ཐམས་ཅད་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཉིད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཇི་ལྟར་ཆོས་ནི་གཞན་དག་ལ་བསྟན་དུ་མེད་དེ། ཚིག་གི་ཡུལ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་རང་གིས་ཀྱང་བསམ་དུ་མེད་ཅིང་བརྟག་ཏུ་མེད་པ་སྟེ། དེ་དག་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་དོན་གཅིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའོ། །རིགས་པར་བྱའོ་ཞེས་གང་མཐར་བརྗོད་པ་དེ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་དག་ལ་སྦྱར་ཏེ། མེད་ན་མི་འབྱུང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་ལས་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལ། དེ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའོ། །དེ་ལྟར་འདུག་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐོས་པའི་སྟན་ལས་མ་ལངས་པ་རོ། །དེ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བསྟན་པའོ། །དེའི་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བཤད་པའོ། །དེའི་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིམ་པ་གང་དང་རྣམ་པ་གང་ཉིད་ཀྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་པའི་རིམ་པ་དེ་ཉིད་དང་རྣམ་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་སུ་ཅུ་སྐྱེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྡུས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་ཡང་བསྟན་ན། ཇི་ལྟར་འདི་དག་རྣམ་པ་ཡིན་ཞེ་ན། རྣམ་པ་འདི་དག་གིས་ཏེ། བཞི་དང་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པ་ཡི། །རྣམ་པ་ཞེས་བྱ་མཚན་ཉིད་དེ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་རང་རང་གི་དམིགས་པ་ནི་དེ་ཉིད་ཀྱི་གཞི་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ། །ཡང་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཉིད་དམིགས་པ་སྟེ། དེའི་དམིགས་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེའི་དམིགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་ཅེས་བརྗོད་དོ། །གཞི་ལ་གནས་པ་མཚན་མ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་རང་རང་གི་ཇི་ལྟ་བའི་རྣམ་པའོ། །དེ་དག་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སུམ་ཅུ་ལ་སོགས་པའོ། །ཇི་ལྟར་དེ་དག་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། འདི་དག་ཉིད་ཀྱིས་ལྷག་མ་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བརྒྱ་ཕྲག་སྟོང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུམ་མོ། །ཆོས་འཕགས་ཀྱིས་མཚོན་པའི་ལེའུ་ནི་དེའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལེའུའོ། །འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བརྒྱད་སྟོང་པའི་དཀའ་འགྲེལ་སློབ་དཔོན་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་ཞི་བས་རྣམ་པར་སྦྱར་བ་སྙིང་པོ་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་ལས་ལེའུ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཅིག་པའོ།། །།ཐོབ་མ་ཐག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་འདིས་ཐོས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་ཀྱི་ཕན་ཡོན་དེའི་དུས་སུ་སྐྱེས་པ་ནི་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་མ་ཐག་པའི་སྒྲས་ནི་དུས་མཉམ་དུ་ཐོབ་པོ་ཞེས་བརྗོད་དེ། ཐོབ་པ་ཡོད་ནའོ། །ཚུལ་འདི་ལྟ་བུ་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བརྒྱད་ཀྱི་དངོས་པོས་སོ། །མིང་འདི་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པས་སོ། །གར་སྐྱེས་པ་ཐམས་ཅད་དུ་སངས་རྒྱས་དང་མི་འབྲལ་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་པའོ། །འདི་ནི་འོག་ཏུ་བསྟན་པའི་གཞུང་ལས་འབྲལ་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་བཤད་པའོ། །དེས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཡོངས་སུ་གཏད་པའི་གླེང་བསླང་བའོ། །དེས་རྣམ་གྲངས་འདིས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟག་ཏུ་ངུའི་ཇི་ལྟར་བྱུང་པས་ཀྱང་ངོ༌། །ཀུན་དགའ་བོ་དེ་ལྟ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནས། འདི་ནི་ངའི་གདམས་ངག་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་གཏད་པ་དང་པོའོ། །འདིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དོན་ཆེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡུམ་ལ་བར་དུ་གཅོད་པ་ནི་མང་དུ་ཡོད་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱིན་གྱི་རླབས་མེད་པར་བྲི་བར་ཡང་མི་ནུས་སོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །འདི་ནི་ངའི་གདམས་ངག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་འདི་ནི་ངའི་གཏད་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་འདི་ཉན་པ་ལ་སོགས་པས་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་དེ་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱིས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ཡོངས་སུ་གཏད་པ་ལ་དགོས་པ་ཅི་ཡོད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཏད་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཉིས་པའི་གླེང་བའོ། །གནས་པ་འདི་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐུ་འདི་ལའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགའ་བ་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་གོ །གླེང་བསླང་བ་འདི་དག་བྱས་ནས་ཡོངས་སུ་གཏད་པའི་ཕྱིར་ཀུན་དགའ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ལན་གཉིས་ལན་གསུམ་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཡོངས་སུ་གཏད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པར་གཏད་པའོ། །རྗེས་སུ་ཡོངས་སུ་གཏད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐུན་པར་ཡོངས་སུ་གཏད་པའོ། །ཇི་ལྟར་ཡོངས་སུ་གཏད་པ་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་ཅི་ནས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །སྐྱེས་བུ་ཐ་མ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་གུས་པའོ། །གང་གི་ཕྱིར་འདི་ལ་དགའ་བ་དང་གུས་པར་བྱ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་དུ་དགའ་བོ་གང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དྲུང་ནི་སྤྱོད་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡུམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྡུད་པ་པོས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་སྐད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མདོའོ། །བཀའ་སྩལ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསུངས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་སྟོན་པའོ། །གཞན་གྱི་དོན་ལ་དགྱེས་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའོ། །གཟན་གྱི་དོན་མཆོག་ཏུ་མཛད་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བསྟན་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཡི་རངས་ཏེ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། བླ་ན་མེད་པའི་ཆོས་བསྟན་པས་དགའ་པར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཉན་པ་པོས་ཅི་ཞིག་བྱས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་བསྟོད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །བསྟོད་པའི་སྔོན་རོལ་དུ་མངོན་པར་འབྲེལ་པ་ནི་ལས་དང་བཅས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ལ་ལར་ནི་འདོད་པ་ལ་འཇུག་ལ། ལ་ལར་ནི་དགའ་བ་ལ་འཇུག་པ་སྟེ། དེ་ལ་དམིགས་པ་ཉིད་ནི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འདིར་ལས་ཡིན་ཏེ་ལས་དེ་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་བསྟན་པ་འདི་ཉིད་དོ། །ཉན་པ་པོ་དག་ཀྱང་གང་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །འཇིག་རྟེན་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་ཚོགས་སོ། །ཉན་པ་པོ་དག་ཀྱང་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་སྐབས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མིའི་ཚོགས་སོ། །འདི་འབའ་ཞིག་གིས་རྟོག་པ་རྣམ་པར་བཅད་པའི་ཕྱིར་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པ་ནི་ལྷ་དང༌། མི་དང་ལྷ་མ་ཡིན་དང༌། དྲི་ཟར་བཅས་པ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ལྷ་ལ་སོགས་པའི་འཇིག་རྟེན་ཞེས་བསྡུས་སོ། །ཡོངས་སུ་གཏད་པ་བརྗོད་པའི་ལེའུ་ནི་ཡོངས་སུ་གཏད་པའི་ལེའུའོ། །འཁྲུལ་པའི་དྲི་མ་སྣ་ཚོགས་རྣམ་བྲལ་གཟུང་དང་འཛིན་པ་རྣམ་པར་སྤངས། །འགྲོ་བ་གང་དག་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་རོ་གཅིག་དེ་ནི་རྣམ་པར་མཛེས། །རྣམ་རྟོག་ལས་སྒྲོལ་ཤེས་རབ་པ་རོལ་ཕྱིན་དེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བློ། །དེ་ཉིད་རྣམ་པར་དག་པའི་ཐར་ཕྱིན་དཔའ་པོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་ཞེས་བརྗོད། །གང་ཞིག་མངོན་རྟོགས་བརྒྱད་དང་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་དུ་བསྟན་པ་ཡི། །རྒྱུ་དང་མདོ་ནི་བདག་གིས་རྣམ་ཕྱེས་ཐོབ་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི། །ཕུང་པོའི་འབྲས་བུ་དེས་ནི་སྐྱེད་ཅི་རིགས་གྲོལ་གྱུར་ཅིག །བདག་ཀྱང་སྣ་ཚོགས་བྱ་བ་རྒྱུན་མི་འཆད་པའི་དབང་ཐོབ་ཤོག །ཇི་སྲིད་འདིར་ནི་མར་མེའི་སྙིང་པོ་ཆེན་པོ་རྫོགས་ཡོད་གྱུར། །སྐྱེ་ཁོ་རྣམས་ཀྱི་ཡིད་ཀྱི་ནང་དེར་སྣང་བ་འབྱུང་འགྱུར་ཏེ། །ཡོན་ཏན་དཔེ་མེད་སྟོན་ཅིང་མ་ལུས་དྲི་མེད་བསྔགས་པ་ཡིན་།གཽ་ཏ་མའི་གསུང་དེས་སྲིད་པའི་མུན་པ་སེལ་གྱུར་ཅིག །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་བསྡུས་པ། །བརྒྱ་ཕྲག་བཅུ་པ་བརྒྱད་དག་གི །དཀའ་འགྲེལ་སྙིང་པོ་མཆོག་ཅེས་པ། །ཚིག་གསལ་འདི་ནི་བདག་གིས་བྱས། །འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བརྒྱད་སྟོང་པའི་དཀའ་འགྲེལ་ལ་སྙིང་པོ་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་རྒྱལ་པོའི་སློབ་དབོན་མཁས་པ་ཆེན་པོ་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་ཞི་བའི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱིས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།པཎྜི་ཏ་སུ་བྷཱུ་ཏི་ཤཱན་ཏི་དང༌། ལོ་ཙཱ་བ་ཤཱ་ཀྱ་བློ་གྲོས་ཀྱིས་བསྒྱུར་བའོ།། །།