འཕགས་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་མཉམ་པ་ཉིད་རྣམ་པར་སྤྲོས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོའི་འགྲེལ་པ་གྲགས་པའི་ཕྲེང་བ་ཞེས་བྱ་བ།
འཇམ་དཔལ་གྲགས་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཨཱཪྻ་སརྦ་དྷརྨ་སྭ་བྷཱ་བ་ས་མ་ཏཱ་པི་པཉྩི་ཏ་ས་མཱ་དྷི་རཱ་ཛ་ནཱ་མ་མ་ཧཱ་ཡཱ་ན་སཱུ་ཏྲ་ཊཱི་ཀ་ཀཱི་ར་ཏི་མཱ་ལ་ནཱ་མ། བོད་སྐད་དུ། འཕགས་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་མཉམ་པ་ཉིད་རྣམ་པར་སྤྲོས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོའི་འགྲེལ་པ་གྲགས་པའི་ཕྲེང་བ་ཞེས་བྱ་བ་འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སངས་རྒྱས་ཐུགས་དང་འཇམ་དབྱངས་ལ་སོགས་རྒྱལ་སྲས་རབ་མཆོག་རྣམས་ཀྱིས་ཇི་ལྟ་བར། །མཁྱེན་པའི་དེ་ཉིད་ཆོས་ལམ་ལེགས་པར་བློ་མ་སྦྱངས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མ་ཤེས་པ། །ཤིན་ཏུ་སྦྱོར་བ་གོམས་པར་བྱས་ན་བློ་ཆུང་རྣམས་ལའང་དེ་བློ་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །དེས་ན་བདག་ལ་རྟག་ཏུ་ཆོས་ཀྱི་དེ་ཉིད་རྟོགས་པ་མངོན་པར་འབྱུང་བར་ཤོག །མདོ་སྡེའི་དབང་པོ་ཏིང་འཛིན་རྒྱལ་པོ་ཡི། །འདིར་ནི་འགྲེལ་པ་བྱེད་པར་འབད་པ་དེ། །བློ་ཡངས་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ནས། །ཐུབ་པ་སྐྱེས་མཆོག་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན། །འདི་སྐད་བདག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་འབྲེལ་པ་དང་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དང༌། དགོས་པ་དང༌། དགོས་པའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དགོས་པ་རྣམས་ཉན་པའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་དང་པོར་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ནས་སྡུད་པར་བྱེད་པས་འདི་སྐད་བདག་གིས་ཞེས་སྨྲས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་མཉམ་པ་ཉིད་རྣམ་པར་སྤྲོས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱལ་པོ་ནི་བརྗོད་པར་བྱ་བའོ། །དེ་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་གཞུང་གི་ཚོགས་ཀྱང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྒྱུ་ལ་འབྲས་བུར་བཏགས་ནས་སོ། །རྗོད་པ་དང་བརྗོད་བྱ་དེ་དག་ཐབས་ལས་བྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་ནི་འབྲེལ་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དགོས་པ་ནི་ཐོས་པ་དང་བསམས་པ་དང་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་མཉམ་པ་ཉིད་རྣམ་པར་སྤྲོས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱལ་པོ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པའོ། །དེ་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་མངོན་སུམ་དུ་མཛད་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པས་སེམས་ཅན་མ་ལུས་པའི་དོན་མཛད་པ་ནི་དགོས་པའི་དགོས་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་འདོད་པའི་འབྲས་བུ་མཐར་ཐུག་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་འདོད་པར་བྱ་བ་གཞན་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགོས་པ་མཐར་ཐུག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་བས་ནི་མདོའི་དོན་མ་ལུས་པ་བསྡུས་པ་བསྟན་ཏོ། །བདག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་སུམ་དུ་ཐོས་པའོ། །ཐོས་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པ་མེད་པར་སྡུད་པ་པོས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སྡུད་པ་པོ་ནི་ཀུན་དགའ་བོ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་དགའ་བོ་ཁྱོད་ཀྱིས་འདི་ཟུང་ཤིག་ཅེས་བྱ་བའི་ཚིག་གིས་སོ། །ཕྱག་ན་རྡོ་རྗེ་ཡང་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་གཞན་དུ་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །ད་ནི་གང་གི་ཚེ་གང་ལས་གང་དུ་གང་དག་དང་ལྷན་ཅིག་མདོ་སྡེ་རིན་པོ་ཆེ་དཔེ་མེད་པ་འདི་ལྟ་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཐོས་ཞེས་འདྲི་བའི་ལན་གདབ་པའི་ཕྱིར་དང༌། རང་ཉིད་ཚད་མར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སྡུད་པར་བྱེད་པས་ཡུལ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་ནི་ཐོས་པའི་དུས་གཅིག་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་དུས་གཅིག་ན། འདི་ལྟ་བུའི་མདོ་སྡེ་རིན་པོ་ཆེ་འདི་ཐོས་ཀྱི་གཞན་གྱི་ཚེ་ནི་གཞན་ཐོས་སོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་སྨན་པའི་རྒྱལ་པོ་སྙིང་རྗེ་ཅན་བཞིན་དུ་བདག་ཉིད་མང་དུ་ཐོས་པ་ཡིན་པར་སྡུད་པ་པོས་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་བུའི་མདོ་སྡེ་རིན་པོ་ཆེ་ཐམས་ཅད་དུ་ཐོས་པ་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བསམ་པས་སོ། །ཡང་ན་དུས་གཅིག་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་རྨི་ལམ་དུ་ལྷ་ལ་སོགས་པའི་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ཀྱིས་དུས་ཐུང་དུ་ལ་ལོ་བརྒྱ་ལ་སོགས་པ་དམིགས་པ་ལྟ་བུར་ཆོས་ཀྱི་རྒྱུན་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དང་པོའི་དབང་གིས་སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་ཐོས་པ་མི་བརྗེད་པ་ཡིན་པ་ལ་འགལ་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྡུས་པའི་དོན་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཉོན་མོངས་ལས་དང་དེ་བཞིན་སྐྱེ། །ཉོན་མོངས་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་དེ་བཞིན། །གང་ཡང་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཆོས་རྣམས། །བཅོམ་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བརྗོད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་གསུང་རབ་ཀྱི་ཚིག་ཡིན་ནོ། །ངེས་པའི་ཚིག་གི་ཚུལ་གྱིས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པ་བཅོམ་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སམ། དབང་ཕྱུག་དང་ནི་གཟུགས་བཟང་དང༌། དཔལ་དང་གྲགས་དང་ཡེ་ཤེས་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྟེ། །དྲུག་པོ་དག་ལ་ལྡན་ཞེས་གྲུབ། །ཅེས་བྱ་བ་དེ་དག་འདི་ལ་ཡོད་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཏེ། དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པ་ཀུན་དང་ལྡན་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ། །རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ན་བཞུགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བཞུགས་པ་ནི་བཞི་སྟེ། སྤྱོད་ལམ་གྱིས་བཞུགས་པ་དང༌། སྟོན་པས་བཞུགས་པ་དང༌། མཉམ་པར་བཞག་པས་བཞུགས་པ་དང༌། ནང་དུ་ཡང་དག་འཇོག་གིས་བཞུགས་པ་སྟེ། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གང་ཅུང་ཟད་སྐུའི་ཕྲིན་ལས་སུ་བགྲང་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་སྤྱོད་ལམ་གྱིས་བཞུགས་པའོ། །གང་དག་གསུང་གི་ཕྲིན་ལས་རྣམས་ནི་སྟོན་པས་བཞུགས་པའོ། །གང་དག་ཐུགས་ཀྱི་ཕྲིན་ལས་རྣམས་ནི་འདི་དག་ལས་གཞན་པའི་བཞུགས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་པོ་ཡིན་ཏེ། རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་གཞག་པ་ཉིད་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་ནི་མཉམ་པར་བཞག་པས་བཞུགས་པའོ། །ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོས་འཇིག་རྟེན་ལ་རྣམ་པར་གཟིགས་པ་དང༌། ལྷ་ལ་སོགས་པ་ཉེ་བར་འདུ་བ་ནི་ནང་དུ་ཡང་དག་འཇོག་གིས་བཞུགས་པའོ། །རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ན་བྱ་རྒོད་ཀྱི་ཕུང་པོའི་རི་ཞེས་བྱ་བས་གནས་གཉིས་བསྟན་པ་ནི་ཁྱིམ་པ་དང་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་ཕྱོགས་གཉིས་བསྡུ་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དང་ལྡན་པའི་མིང་ངོ༌། །བྱ་རྒོད་ཀྱི་ཕུང་པོའི་རི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་སྤུངས་པའི་རིན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོའི་རིའི་རྒྱལ་པོ་སྟེ། བདེ་བར་གཤེགས་པ་སྲས་དང་བཅས་པའི་རྒྱལ་བ་བསྐྱེད་མ་སྟོན་པའི་གནས་ཏེ། དཔག་ཏུ་མེད་པའི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ལས་ངེས་པར་བྱུང་བའི་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་གནས་རྡོ་རྗེའི་གདན་བཞིན་དུ་མངོན་པར་མི་གཡོ་བ་ཡིན་ནོ། །འཁོར་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ཆེན་པོ་དང་ཐབས་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ཆེན་པོ་ནི། ཉོན་མོངས་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པ་ཉིད། །བདུད་རྣམས་ཀུན་གྱིས་མི་ཕྱེད་པས། །ཉན་ཐོས་དགེ་འདུན་དགེ་འདུན་ཉིད། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་དང༌། བྲལ་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་བཅོམ་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་བསྟན་པས་བསམ་པ་གཅིག་པ་ཉིད་ཀྱིས་མི་ཕྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཚོགས་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དགེ་འདུན་ཞེས་བྱའོ། །དགེ་སློང་དགེ་འདུན་རྟག་གནས་པས། །སྔོན་ཉིད་དུ་ནི་བསྟན་པར་བྱས། །ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཕྱིས་བསྟན་པ་ནི་མདོ་སྡེ་རིན་པོ་ཆེ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཉན་པའི་དོན་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་བཞིན་དུ་གཞན་གྱི་དོན་བྱེད་པ་ལ་ཞུགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་དུ་དྲུང་ན་གནས་པ་མེད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐབས་ཅིག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷན་ཅིག་ཏུའོ། །ཡོན་ཏན་གྱིས་ཕྱེ་བའི་ཆེ་བ་བསྟན་ནས། ད་ནི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གྲངས་ཀྱི་ཆེ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དགེ་སློང་འབུམ་དུ་ཚང་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གྲངས་འབུམ་དུ་ཚང་བ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམ་པར་བཅད་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་འདུས་པར་གྱུར་ན་ཡང་རབ་ཏུ་གྲགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉེ་བར་མཚོན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཁྲག་ཁྲིག་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚིག་སྨོས་སོ། །ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བར་མ་ཆོད་པ་ཉིད་དུ་སངས་རྒྱས་ཉིད་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པ་རྣམས་དང་ཐབས་ཅིག་གོ་ཞེས་བྱ་བར་འབྲེལ་ཏོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་རབ་ཏུ་གྲགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཟུངས་དང་མདོ་སྡེ་རྟོགས་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ཞེས་བྱ་བ་བ་ནི་སྔགས་ཀྱི་གཟུངས་དང༌། ཆོས་ཀྱི་གཟུངས་དང༌། དོན་གྱི་གཟུངས་དང༌། མངོན་པར་རྟོགས་པའི་གཟུངས་སོ། །དེ་ལ་ནི་སྔགས་ཀྱི་གཟུངས་གང་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་བྱིན་གྱིས་བརླབས་དང་བཅས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་དབང་པས་བྱུང་བ་དེ་ནི་སྔགས་ཀྱི་གཟུངས་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་དབང་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་གདོན་དང་འཚེ་བ་ཞི་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྔགས་ཀྱི་ཚིག་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་དབང་ཐོབ་པ་ལས་བྱུང་བ་འམ། སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་བྱུང་བ་ཡང་རུང་བས་མངོན་པར་བྱིན་གྱིས་རློབ་ཏེ། སྔགས་ཀྱི་ཚིག་འདི་དག་གིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་གདོན་དང༌། འཚེ་བ་དང༌། ཉེ་བར་འཚེ་བ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ཞི་བར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བརྗོད་པས་དེས་དེ་དག་ལ་སྔགས་ཀྱི་ཚིག་དེ་དག་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་གོང་མ་གོང་མའི་ས་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཡང་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་དེ་དང་དེ་ལ་དམིགས་ནས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་ཡང་དག་པར་འཕེལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དེ་ལྟར་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དབང་གིས་བྱུང་བའི་སྔགས་འཛིན་པས་སྔགས་ཀྱི་གཟུངས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཆོས་ཀྱི་གཟུངས་གང་ཞེ་ན། འདིར་ས་ལ་བཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་དཔའ་རྣམས་ལས་ཆོས་ཉན་པ་ན་སྔོན་གོམས་པར་མ་བྱས་པ་དང༌། སྔོན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མཐོས་པའི་མིང་གི་ཚོགས་དང༌། ཚིག་གི་ཚོགས་དང༌། ཡི་གེའི་ཚོགས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ཚད་མེད་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ཆོས་དེ་དག་རྣམས་ཀྱང་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བསྐལ་པ་རབ་ཏུ་མང་པོར་ཡང་མི་བརྗེད་པར་དྲན་པ་དང་ཤེས་རབ་ཀྱིས་འཛིན་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་གཟུངས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་དོན་གྱི་གཟུངས་གང་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ལྟར་གཟུང་བའི་ཆོས་གང་ཡང་ཚད་མེད་པ་གྲངས་མེད་པའི་དོན་དེ་རྣམས་དུས་ཚད་མེད་པར་མི་བརྗེད་པར་དྲན་པ་དང་ཤེས་རབ་ཀྱིས་གཅིག་ཏུ་བྱས་ནས་འཛིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དོན་གྱི་གཟུངས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་གཟུངས་གང་ཞེ་ན། ཇི་སྐད་གསུངས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་དོན་བསྒོམས་པས་བསྟན་པར་གྱུར་པ་དེ་ཉིད་ལ་མངོན་པར་འདོད་ཅིང་མངོན་པར་མི་གཡོ་བའི་ཆོས་ཉིད་ལ་བཟོད་པའི་བཟོད་པ་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་གཟུངས་ཞེས་བྱའོ། །ས་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་གཟུངས་སོ་སོར་ཐོབ་པ་ནི་ཡོད་དོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་དང་པོ་ལ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པར་བྱིན་གྱིས་རློབ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་གཟུངས་རབ་ཏུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ་ལ་ནི་དྲི་མ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །གསུམ་པ་ལ་ནི་ཤིན་ཏུ་རབ་ཏུ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །བཞི་པ་ལ་ནི་གཟུང་བར་དཀའ་བ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ལྔ་པ་ལ་ནི་ཡོན་ཏན་གྱིས་སེམས་བརྒྱན་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དྲུག་པ་ལ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་སྒྲོན་མ་ཞེས་བྱ་བའོ། །བདུན་པ་ལ་ནི་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བའོ། །བརྒྱད་པ་ལ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དགུ་པ་ལ་ནི་སྒོ་མཐའ་ཡས་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །བཅུ་པ་ལ་ནི་མི་ཟད་པའི་ཟ་མ་ཏོག་ཅེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་ས་དང་ས་ལ་གཟུངས་སོ་སོར་ཐོབ་ཅིང་གཟུངས་རྟོགས་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པའོ། །མདོ་སྡེ་རྟོགས་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ངེས་པ་དང་དྲང་བའི་དོན་གྱི་མདོ་སྡེ་རྣམས་རྟོགས་པ་ནི་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པའོ། །དེའི་རབ་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པ་ཐོབ་པ་ནི་གཟུངས་དང་མདོ་སྡེ་རྟོགས་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པའོ། །དེ་དག་དང་ཐབས་ཅིག་ཏུ་བཞུགས་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །ཉོན་མོངས་པ་མེད་པས་མདོ་སྡེ་ལ་སོགས་པ་སྦྱིན་ཞིང་རབ་ཏུ་བསྟན་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཚིམ་པར་བྱེད་པའོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་ཆེན་པོ་ནི་མི་ཉམས་ཤིང་སྒྲིབ་པ་མེད་པར་ཡུལ་ཐམས་ཅད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འཛིན་པའི་ཤེས་རབ་བོ། །དེ་ཉིད་རྒྱུར་གྱུར་པས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཐའ་ཡས་པ་རབ་འབྱམས་རྣམས་སུ་ཁྱབ་པའི་ངག་བརྗོད་པ་ལ་མཁས་པའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐམས་ཅད་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་དམ་པའི་ཕ་རོལ་ཏེ་རབ་ཀྱི་མཐར་ཕྱིན་པ་ཐོབ་པས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐམས་ཅད་ནི་དཔའ་བར་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་འཇུག་པའོ། །འབད་པ་དང་བཅས་པས་ཐོད་རྒལ་ལ་སོགས་པ་ལ་འཇུག་ཅིང་དེ་དག་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང་ལྡང་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པ་གང་གིས་ཤེས་པ་དེ་ནི་མཉམ་པར་གཞག་པ་དང་ལྡང་པ་ཤེས་པའོ། །དེ་ལ་མཁས་པ་ནི་དེས་གསལ་བའོ། །སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསྟོད་ཅིང་བསྔགས་ཏེ་རབ་ཏུ་བཀུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསྟོད་པ་ནི་ཡོན་ཏན་དམ་པ་རྣམས་བརྗོད་པའོ། །བསྔགས་པ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པའི་སྦྱོར་བའི་ཁྱད་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་བཀུར་བ་སྟེ་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་རབ་ཏུ་བསྔགས་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཐམས་ཅད་དུ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་འགྲོ་བ་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཡིད་ཀྱི་ཤུགས་ཀྱི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་དུས་གཅིག་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཐམས་ཅད་དུ་བདག་གི་ལུས་ཡང་དག་པར་སྟོན་ཅིང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་གསུངས་པའི་ཆོས་ཉན་པའི་ཕྱིར་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པའི་ཕྱིར་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུ་ལ་མཁས་པའོ། །བདུད་ཐམས་ཅད་སྐྲག་པར་བྱ་བའི་ཤེས་པ་ལ་མཁས་ པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཤེས་རབ་དང༌། ཐབས་དང༌། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་ཡེ་ཤེས་མཁས་པས་ཁམས་གསུམ ་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཁྲོ་བོ་ཆེན་པོ་སྤྲུལ་པར་བྱེད་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་འདུས་བྱས་དང༌། འདུས་མ་བྱས་སོ། །དེ་དག་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོར་རྣམ་པར་རིག་པ་ནི་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པའོ། །དེ་ལ་མཁས་པ་ནི་གསལ་བའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དད་པ་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོ་ཆུང་དུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོའི་དབྱེ་བ་རྣམ་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཐ་དད་པ་སྐྱེ་བ་མཆོག་དང་མཆོག་མ་ཡིན་པ་དང་འབྲེལ་པ་དེ་རྣམས་ཤེས་ནས་དེ་དག་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་སྟོན་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་མཁས་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ལ་མཆོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཆོད་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། །སྒྲུབ་པའི་མཆོད་པ་ནི་ཇི་སྐད་གསུངས་པའི་བསླབ་པའི་གནས་རྣམས་ལས་མི་འདའ་བར་བསྲུངས་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཇི་ལྟར་གནས་པ་བཞིན་དུ་སྒྲུབ་ཅིང་རྫོགས་པར་བྱེད་པའོ། །མེ་ཏོག་དང་སྤོས་ལ་སོགས་པ་ནི་ཕྱིའི་མཆོད་པ་སྟེ། དེ་དག་གཉིས་ཀ་མཆོད་པའི་ལས་ཀྱི་བྱ་བའོ། །དེ་དག་གི་སྒྲུབ་པ་ཤེས་པ་ལ་མཁས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། རྙེད་པ་དང་མ་རྙེད་པ་དང༌། བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། བསྟོད་པ་དང་སྨད་པ་དང༌། གྲགས་པ་དང་མ་གྲགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དག་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་བརྒྱད་དེ་འདི་དག་གིས་མ་གོས་པའོ། །ལུས་དང་ངག་དང་སེམས་ཡང་དག་པར་བརྒྱན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྲོག་ཆགས་གསོད་པ་དང༌། མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་དང༌། མི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་མི་དགེ་བའི་ལམ་སྤངས་པས་ལུས་བརྒྱན་པ་དང༌། བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་དང༌། ཕྲ་མ་དང༌། ཚིག་འཁྱལ་བ་དང༌། ངག་རྩུབ་པོ་མེད་པས་ངག་བརྒྱན་པ་དང༌། བརྣབ་སེམས་དང་གནོད་སེམས་དང་ལོག་པར་ལྟ་བ་ཡོངས་སུ་སྤངས་པས་སེམས་བརྒྱན་པའོ། །ཡང་ན་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང༌། དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུ་ནི་ལུས་ཀྱི་རྒྱན་ཡིན་ནོ། །ཡན་ལག་དྲུག་ཅུ་དང་ལྡན་པའི་གསུང་གིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཐའ་ཡས་པ་ཁྱབ་པ་ཚངས་པའི་དབྱངས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཆོས་སྟོན་པ་ནི་ངག་གི་རྒྱན་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཤེས་པས་སེམས་ཅན་གྱི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུན་གྱི་བྱེ་བྲག་རྟོགས་ནས་འདོད་ཆགས་ལ་སྤྱོད་པ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་འདུལ་བ་ནི་སེམས་ཀྱི་རྒྱན་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ལུས་དང་ངག་དང་སེམས་ཡང་དག་པར་བརྒྱན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཚངས་པའི་གནས་བཞིས་གནས་པའི་དབྱེ་བ་མེད་པའི་ཡོན་ཏན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བྱམས་པ་ཆེན་པོ་དང༌། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་གོ་ཆ་བགོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྨོས་པ་ནི་དགའ་བ་དང་བཏང་སྙོམས་མཚོན་པའི་དོན་ཏོ། །བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རབ་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པར་ཡིད་མི་སྐྱོ་བའི་བརྩོན་འགྲུས་ཆེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་མང་པོར་གོམས་པ་བདག་གིར་བྱས་པ་ཉིད་ཀྱིས་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཆེན་པོས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པར་ཡིད་མི་སྐྱོ་བར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པས་སོ། །འཁོར་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་ཡོན་ཏན་ལ་སྦྱོར་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སེང་གེའི་སྒྲ་ཆེན་པོ་སྒྲོགས་པ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། སེང་གེའི་སྒྲ་ཆེན་པོ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པའི་སྒྲ་སྟེ། ཇི་ལྟར་སེང་གེའི་སྒྲས་ཝ་རྣམས་སྐྲག་པར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་བདག་མེད་པའི་སེང་གེའི་སྒྲས་མུ་སྟེགས་ཐམས་ཅད་སྐྲག་པར་བྱེད་དེ། སེང་གེའི་སྒྲ་ཆེན་པོ་སྒྲོགས་པའི་ངང་ཚུལ་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །བདུད་དང་མུ་སྟེགས་ལ་སོགས་པ་ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་པའི་ཡོན་ཏན་དེ་དག་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། །ཕྱིར་རྒོལ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། །སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བཞི་རབ་ཏུ་བརྙེས་ནས་རྒྱུན་མི་འཆད་པའི་སྤོབས་པ་དང་ལྡན་པས་དེ་དག་གིས་ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་པ་ཡིན་ནོ། །བསྟན་མ་ཐག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཕྱག་རྒྱས་བཏབ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་དབང་བསྐུར་བ་ཐོབ་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་བཅུ་པ་ལའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ས་བཅུ་པའི་དབང་ཕྱུག་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཇི་ལྟར་གྲངས་ཡོངས་སུ་བསྟན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་མིང་རབ་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ལྷུན་པོ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སྔོན་གོམས་པར་བྱས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ངོ་བོ་དེ་དང་དེས་ཐ་སྙད་ཀྱི་དོན་དུ་མིང་རབ་ཏུ་བསྒྲགས་པ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གང་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དང་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པ་ཡོད་པ་དེ་ལ་བྱང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ནི་གཅིག་ཏུ་གཞན་གྱི་དོན་ལ་ཞུགས་པས་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བཞི་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཚངས་རིས་ཀྱི་ལྷའི་བུ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དང༌། དེ་ལས་གཞན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་བསྐོར་ཅིང་སྟེ། ཀུན་ནས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་བ་ནི་ཡོངས་སུ་བསྐོར་བའོ། །མདུན་གྱིས་བལྟས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་མདུན་གྱིས་བལྟ་བ་བྱས་པ་སྟེ། མདུན་དུ་བྱས་པ་ལ་ཆོས་སྟོན་པའོ། །ཁྱད་པར་ཇི་ལྟ་བུ་ཅན་ཞེ་ན། ཐོག་མར་དགེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཐོག་མར་དགེ་བ་སྟེ། ཐོག་མར་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལ་ཞུགས་པ་རྣམས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའོ། །བར་དུ་དགེ་བ་ནི་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལ་ཞུགས་པ་རྣམས་ཀྱང་མཐར་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའོ། །ཐ་མར་དགེ་བ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཞུགས་པ་རྣམས་ནི་དྲང་པོའི་རིམ་གྱིས་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའོ། །ཡང་ན་ཐོས་པ་དང་བསམ་པ་དང་བསྒོམ་པའི་དུས་སུ་ཡང་ཚད་མ་ལས་བྱུང་བའི་དོན་གྱིས་མི་སླུ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་བཟང་པོ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པར་རབ་ཏུ་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚིག་འབྲུ་བཟང་པོ་ནི་འདོད་པའི་དོན་མ་ཚང་བ་མེད་པར་བདེ་བར་རྟོགས་ཤིང་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་སྐད་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་སྟོན་པའོ། །མ་འདྲེས་པ་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་གསལ་བའོ། །ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ནི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཐབས་སྟོན་པའོ། །ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་འདམ་གྱིས་མ་གོས་པའོ། །ཡོངས་སུ་བྱང་བ་ནི་གཅིག་ཏུ་དག་པའི་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ཆོས་སྟོན་པའོ། །ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཚངས་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །དེའི་ཆེད་དུ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པའོ། །ཡང་དག་པ་ནི་རབ་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པའོ། །རབ་ཏུ་སྟོན་པ་ནི་གསལ་བར་བྱེད་པའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེའི་ཚེ་འཁོར་ཚོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། མདོ་སྡེ་འདིར་ཟླ་འོད་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ཉིད་གཙོ་བོར་གྱུར་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འཁོར་ཚོགས་པ་དེ་ཉིད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འཁོར་ཚོགས་པའི་ནང་ནས་ཉེ་བའི་ཡུལ་དུ་འོངས་ནས་སོ། །འདུག་པར་གྱུར་པ་ནི་ཇི་ལྟར་རིགས་པའི་སྟན་ལ་འདུག་ནས་སོ། །སྔོན་གྱི་རྒྱལ་བ་ལ་བྱ་བ་བྱས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔོན་གྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ལ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པས་བསྙེན་བཀུར་བྱས་ཤིང༌། བྱ་བ་བྱས་པའི་མཚན་ཉིད་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ནི་སྔོན་གྱི་རྒྱལ་བ་ལ་བྱ་བ་བྱས་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པའོ། །སྐྱེ་བ་དྲན་པ་ནི་སྔོན་གྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་ཤིང་བསྐྱེད་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དྲན་པར་གྱུར་པའོ། །སྤོབས་པ་ཐོབ་པ་ནི་མི་བརྗེད་པའི་གཟུངས་ཀྱི་སྤོབས་པ་ཐོབ་པའོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ནི། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཉིད་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ཉིད་དོ། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ལ་བརྩོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགྲོ་བ་མ་ལུས་པ་གདོན་པར་འདོད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་བརྩེ་བ་ཆེན་པོ་ལ་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གུས་པ་དང་བཅས་པས་ཕྱག་འཚལ་བ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་ཡོངས་སུ་ཞུ་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཞུ་བར་བགྱིད་དོ་ཞེས་སྦྱར་ཏེ། ཕྱོགས་འགའ་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱོགས་མ་ལུས་པ་དུས་གཅིག་ཏུ་ཞུ་བ་ནི་མི་སྲིད་པ་དང༌། རང་གི་ཐེ་ཚོམ་སྤང་པའི་དོན་དུ་བདག་ཅུང་ཟད་ཅིག་འདྲི་བར་བགྱིད་དོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལྟར་ན་ཡང་སྐབས་ཕྱེ་བ་མཛད་ན་ཞུ་བར་བྱ་བ་ཡིན་པས་གལ་ཏེ་ཞུས་ནས་ཞུ་བ་ལུང་བསྟན་པའི་སླད་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བདག་ལ་སྐབས་ཕྱེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་གཞག་པ་ཡིན་པས་སེམས་ཅན་གྱི་སྤྱོད་པ་དང༌། བསམ་པ་མཁྱེན་པས་རྟག་ཏུ་སྐབས་ཕྱེ་བ་ཡིན་ན་ཡང་ཟླ་འོད་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ཁོ་ན་གུས་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར། ཅི་འདོད་པ་དྲིས་ཤིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གཞོན་ནུ་ང་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བདག་ཉིད་ལ་བསྟོད་པ་གཙོ་བོར་བྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི། འོན་ཀྱང་ཉེ་བ་ན་གནས་པའི་གདུལ་བྱའི་སྐྱེ་བོའི་འཁྲུལ་པ་བཟློག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བཤད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་ནི་ཐམས་ཅད་གཟིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། གང་ལ་ཐམས་ཅད་གཟིགས་པའི་ངང་ཚུལ་ཡོད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དངོས་པོའི་དོན་ཇི་ལྟར་གནས་པ་བཞིན་གཟིགས་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ངེས་པར་རྟོགས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་བཅུ་དང། མི་འཇིགས་པ་སྟེ་འཇིགས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བས་དེ་དག་གི་ཁྱུ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ནི་གཙོ་བོར་གྱུར་པའོ། །རྗེས་སུ་ཐོབ་པ་ནི་ཐམས་ཅད་གཟིགས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་བརྙེས་པ་དང་ལྡན་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེས་ན་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ལ་སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །དེ་དང་ལྡན་པ་ནི་དེ་དང་བཅས་པའོ། །མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་མ་རྒྱས་པ་ཅི་ཡང་མེད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །གཞོན་ནུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཆོད་པའི་ཚིག་གོ །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཐའ་ཡས་མུ་མེད་པའི་ཤེས་བྱའི་ནང་ན་གང་ཅུང་ཟད་མི་མཁྱེན་པ་ཅི་ཡང་མི་མངའ་སྟེ། དེས་ན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ། འདིས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །ཐམས་ཅད་གཟིགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བཤད་པ་ནི་མི་གཟིགས་པ་འམ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་སྟོབས་དང༌། མི་འཇིགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བཤད་པ་ནི་མི་གསན་པའམ། ཐུགས་སུ་མ་ཆུད་པ་འམ་ཞེས་བྱ་བའོ། །སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བཤད་པ་ནི་མངོན་སུམ་དུ་མ་མཛད་པའམ། མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་མ་རྒྱས་པ་ཅི་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཚིག་གི་བཤད་པར་གྱུར་པ་ཚིག་ལྷག་མ་རྣམས་ཡིན་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དྲིས་ཤིག་ཅེས་བྱ་བའོ། །དྲི་བ་དྲིས་པ་དེ་དང་དེ་ལུང་བསྟན་པས་ངས་ཁྱོད་ཀྱི་སེམས་རངས་པར་བྱའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགའ་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། ཚིགས་སུ་པ་བཅད་པའི་དབྱངས་ཀྱིས་འདུལ་བའི་སེམས་ཅན་མགུ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། བདེ་བླག་ཏུ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་གསོལ་པ་ཞེས་རང་གི་སེམས་ལ་རྣམ་པར་གནས་པ་འདས་པ་སྨྲ་བར་འདོད་པ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་ཐེ་ཚོམ་ཐམས་ཅད་གཅད་པའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཕྱིར། འོད་མཛད་ཇི་ལྟར་སྤྱད་པ་ཡིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་གང་གིས་སོ། །སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཇི་ལྟར་ཞུགས་པར་གྱུར་པས། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་ཡེ་ཤེས་འཐོབ། །ཅེས་བྱ་བ་སྦྱར་རོ། །འཇིག་རྟེན་མགོན་པོ་རྫོགས་སངས་རྒྱས། །འོད་མཛད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བོད་པའོ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་ཡེ་ཤེས་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། གཞན་གྱིས་བསམ་པར་བྱ་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལུང་ཡང་བསྟན་དུ་གསོལ། ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་འཐོབ་པར་འགྱུར་བ་བསྟན་དུ་གསོལ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མགོན་པོ་གསུང་མཆོག་ཞུས་པ་ལུང་བསྟན་གསོལ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུང་གི་ཚིག་ཡིན་ཏེ། ཨི་ཨ་དྷིས་ཁ་བསྐང་ནས་ལུང་བསྟན་གསོལ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མི་དང་ལྷས་མཆོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་རིང་པོར་སྦྱོར་བས་བོད་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ལྷས་བྱིན་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །བདག་ལ་གཡོ་ནི་མ་མཆིས་ཏེ། ལྷག་པའི་བསམ་པས་ཞུ་བ་ལགས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་འགའ་ཞིག་སླུ་བའི་བསམ་བས་ཀྱང་འདྲི་བ་སྲིད་དོ་སྙམ་པའི་སོམ་ཉི་བསལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། བདག་གི་དཔང་ནི་གཞན་མ་མཆིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བསམ་པ་ཡོངས་སུ་མཁྱེན་ཅིང་མངོན་སུམ་དུ་གཟིགས་པའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཁོ་ན་དཔང་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་དོན་གཟུང་བའི་ཕྱིར། འདུན་དང་སྨོན་ལམ་རྒྱ་ཆེར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའི་སྨོན་ལམ་དང་འདུན་པ་དང་སྤྱོད་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་བདག་ལ་མཆིས་པ་དེང་ཁྱོད་ཀྱིས་མཁྱེན་པའོ། །ཤཱཀྱ་སེང་གེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཤཱ་ཀྱའི་རིགས་སུ་སྐྱེ་བ་གཟུང་བ་དང༌། མི་མཁྱེན་པའི་འཇིགས་པ་མི་མངའ་བས་ཤཱཀྱ་སེང་གེ་སྟེ། བདག་ལ་བཤད་དུ་གསོལ་ཞེས་བྱ་བའོ། །བདག་ནི་ཚིག་ལ་གཙོ་བོར་འཛིན་པ་མ་ལགས་ཀྱིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་བདག་ནི་ཚིག་ཙམ་གཙོ་བོར་འཛིན་པ་ཡང་མ་ལགས་ལ། སྒྲ་ཙམ་ལ་ལྷག་པར་ཆགས་པ་ཡང་མ་ལགས་ཀྱི། གཞན་དུ་ན་སྒྲུབ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་བགྱིད་པས་དེའི་ཕྱིར།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མི་དབང་བསྒྲུབ་པ་བདག་ལ་མྱུར་དུ་གསུངས། །ཞེས་བྱ་བ་བསྟན་པ་འབྲས་བུ་མེད་པ་མ་ལགས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་མངོན་པར་འདོད་པ་ཉིད་ཞུས་པ་ནི། ཡོངས་སུ་སྡུད་པའི་ཆོས་རྣམས་གང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གང་བདག་གིས་ཆོས་རྣམས་བསྡུས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའོ། །གཅེས་སྤྲས་བགྱིད་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་མ་ལུས་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ན་གཅེས་སྤྲས་བགྱིད་པའོ། །དེ་དག་གང་ལགས་ལུང་བསྟན་དུ་གསོལ་ཞེས་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཆོས་རྣམས་ཀུན་གྱི་མཐར་ཕྱིན་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཆོས་རྣམས་ཀུན་གྱི་མཐར་ཐུག་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཕྱིར་བདག་ཞུའོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་འབྲེལ་ཏོ། །ཕན་པར་བགྱིད་པའི་ཆོས་རྣམས་བདག་ལ་གསུངས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཕན་པར་བྱེད་པར་གྱུར་པ་ཉེ་བར་མཁོ་བ་ཉིད་བདག་ལ་གསུངས་ཞེས་བྱ་བ་བསྟན་དུ་གསོལ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཅི་ནས་མིས་བསྟེན་ཏེ་ངེས་པར་བསྟེན་པའི་མིའོ། །འགྱུར་ཞིང་ཞེས་པ་ནི་ཤེས་རབ་རྣོ་བར་འགྱུར་བའོ། །འདི་སྐད་བསྟན་པར་འགྱུར་ཏེ། ཆོས་གང་ལ་བསྟེན་པས་ཤེས་རབ་རྣོ་བར་འགྱུར་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་འཛིན་པར་ནུས་པའི་ཤེས་རབ་མི་དེ་ལ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བའོ། །མི་བཟད་འཇིགས་དང་བྲལ་ཏེ་མི་སྐྲག་པས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། རྒྱལ་པོ་དང་ཆོམ་རྐུན་དང་མེ་དང་མུ་གེ་ལ་སོགས་པའི་འཇིགས་པས་མི་སྐྲག་པས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཇི་ལྟ་ན་ཡང་གཏོང་བར་མི་བགྱིད་པའོ། །ཇི་ལྟར་ན་གྲགས་པ་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་དང་ཆགས་པ་དང་བྲལ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པས་ཉེས་པ་ཀུན་ཞི་ཞིང་གྲོལ་བར་འགྱུར་བའོ། །དགེ་སློང་ངམ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པའི་སྡོམ་པ། ཇི་ལྟར་ཚུལ་ཁྲིམས་མི་གཏོང་ཞིང༌། །ཇི་ལྟར་བསམ་གཏན་འདོར་མི་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བས་ནི་མི་གཏོང་བའི་རྒྱུ་ཞུས་པ་ཡིན་ནོ། །དགོན་པ་ལ་ནི་ཇི་ལྟར་བསྟན། །ཞེས་པས་ནི་སེམས་དབེན་པའི་མཚན་ཉིད་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །བདག་གི་ཤེས་རབ་ཇི་ལྟར་འཕེལ། །ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཤེས་རབ་ལྷག་པར་འཕེལ་བར་འགྱུར་བའོ། །ཇི་ལྟར་མཆོག་གི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་མངོན་པར་དགའ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བར་འགྱུར། ཇི་ལྟར་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་སྐྱོན་མེད་འགྱུར། ཇི་ལྟར་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་འཇལ་བར་འགྱུར། ཇི་ལྟར་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་དག་པར་འགྱུར། ཇི་ལྟར་ན་ལུས་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་རྣམས་དག་པར་འགྱུར། དེ་དག་ཐམས་ཅད་བདག་ལ་བསྟན་དུ་གསོལ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྡུས་པའི་དོན་ཡིན་ནོ། །དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཟླ་འོད་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཟླ་འོད་གཞོན་ནུར་གྱུར་པས་གང་ཞུས་པ་དེ་བསྟན་པར་བྱ་བ་རྣམས་ཉེ་བར་དམིགས་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་པའོ། །ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ཞུས་པ་རྣམས་ཀྱི་ལན་གདབ་པའི་ཕྱིར། ཆོས་གཅིག་དང་ལྡན་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཡོན་ཏན་འདི་དག་འཐོབ་པར་འགྱུར་ཞིང་མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་རོ། ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོར་ན་དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མྱུར་དུ་མངོན་པར་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཆོས་གཅིག་པོ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་དུ་མ་ཡོད་པས་གང་ཡིན་མི་ཤེས་སོ་ཞེས་ཞུས་པའོ། །གཞོན་ནུ་འདི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གསལ་པོར་སྟོན་པར་མཛད་པའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སེམས་སྙོམས་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོས་བུ་གཅིག་པ་ལ་བརྩེ་བ་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པའོ། །ཕན་པའི་སེམས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་ཕན་པར་འགྱུར་བའི་ཆོས་ལ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁོང་ཁྲོ་བ་མེད་པའི་སེམས་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཁོང་ཁྲོ་བ་མེད་པའོ། །མི་མཉམ་པ་མེད་པའི་སེམས་ནི་ཆོས་ཉིད་དང་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་ཞུགས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཁྱད་པར་རྣམ་ པ་གསུམ ་གྱིས་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་གྱུར་པ་ནི་གཅིག་ཉིད་ཡིན་པས་འདི་དང་ལྡན་ན་ཡོན་ཏན་འདི་དག་ཐམས་ཅད་འཐོབ་པར་འགྱུར་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་པ་དང༌། འཆད་པར་འགྱུར་བ་རྣམས་མྱུར་དུ་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པར་འགྱུར་བའི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དོན་དེ་དག་ཉིད་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྒྱས་པར་ཟླ་འོད་གཞོན་ནུ་ལ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གསུངས་ཏེ། དེ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་མ་ཐག་ཏུའོ། །ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་གི་རྒྱན་ནོ། །དེའི་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟོན་པའི་སྐབས་ལ་བབ་པའི་ཚེའོ། །ཟླ་འོད་གཞོན་ནུར་གྱུར་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཟླ་བའི་འོད་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་མ་ལུས་པའི་གདུང་བ་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱེད་ཅིང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེའི་སྨན་གྱི་ནུས་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་འོད་དེ་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱ་བའོ། །སྐྱོན་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བས་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལ་གཏད་ནས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུངས་པ། ཆོས་གཅིག་ཡང་དག་བླངས་ནས་ནི། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་གནས་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །མཉམ་པའི་སེམས་ལ་བརྟེན་པ་ཡིས། རྣམ་པར་སྨིན་པ་མཉམ་པར་བསྟན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། སེམས་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་ཞུགས་པ་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་ཡོན་ཏན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བསྟན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཞབས་ཀྱི་མཐིལ་ཡང་མཉམ་པར་འགྱུར་བའོ། །ཆོ་ག་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ལུས་པ་མཉམ་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །མཉམ་པའི་སེམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་བསྟན་ནས། མི་མཉམ་པ་མ་ཡིན་པའི་གསུངས་པ། མཉམ་ཞིང་མི་མཉམ་མ་ཡིན་སེམས་བསྒོམས་ནས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཐ་བའི་སྐྱོན་བྲལ་ནིམ་ནུར་རབ་སྤངས་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཐ་བ་དང་འདྲ་བར་ཡོན་ཏན་གྱི་ལོ་ཏོག་སྐྱེ་བ་དང་བྲལ་བའི་སྐྱོན་ཏེ། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་བ་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱ་ཞིང༌། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་ནེམ་ནུར་རབ་ཏུ་སྤངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དེའི་རྐང་ལག་མཐིལ་ཡང་མཉམ་པ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །མཆོག་ཏུ་འོད་གསལ་དག་པ་ནི་གསེར་གྱི་མདོག་ཉིད་དོ། །བལྟ་ན་སྡུག་པ་ནི་ཀུན་ནས་སོ། །ཕྱོགས་བཅུར་ལྷང་དེར་སྣང་བ་ནི་ཕྱོགས་བཅུ་རྣམས་སུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྷང་ངེར་སྣང་བའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་མཐའ་ཡས་པར་འོད་འཕྲོ་ཞིང་ཁྱབ་པར་བྱེད་དེ། གཟི་བརྗིད་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་གདུལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ནམ་དེས་ཞི་བའི་ས་ནི་ཐོབ་པའི་ཚེ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཞི་བའི་ས་ཞེས་བྱ་སྟེ། ས་དེ་ཐོབ་པ་ནི་བརྙེས་པའོ། །སངས་རྒྱས་མཁྱེན་ལ་སེམས་ཅན་མང་པོ་དགོང༌། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་བྱ་བ་ཐ་དད་པ་རྣམས་སངས་རྒྱས་མཁྱེན་པ་སྟེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ལའོ། །དགོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རབ་ཏུ་དགོད་པར་བྱ་བ་སྟེ། དེའི་ཚེ་ནུས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཞོན་ནུ་དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་སྔར་གསུངས་པའི་རྗེས་སུ་བསྟན་པས་འབྲས་བུ་གསུང་པ་སྟེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་མཉམ་པ་ཉིད་རྣམ་པར་སྤྲོས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་སོ། །ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང་ཟག་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་འདི་དག་གི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཡིན་ལ་ཆོས་ཀྱང་ཡིན་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་དོ། །དེ་དག་གི་ངོ་བོ་རང་གི་ངོ་བོ་སྟེ། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ནི་མཉམ་པ་ཉིད་དོ། །རྣམ་པར་སྤྲོས་པ་ནི་ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་བཤད་པའོ། །དེ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་མཉམ་པ་ཉིད་རྣམ་པར་སྤྲོས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ། །ཡང་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་མཉམ་པ་ཉིད་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དེ་ནི་སྤྲོས་པ་དང༌། གཞན་དུ་བྱ་བ་དན། ཐ་དད་དུ་དབྱེ་བ་དང༌། དུམ་བུར་བྱ་བར་མི་ནུས་པ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་དབྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་མཉམ་པ་ཉིད་རྣམ་པར་སྤྲོས་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བཤད་པར་བྱའོ། །དང་པོའི་བཤད་པ་ཉིད་དང་སྦྱར་བའི་ཕྱིར། གཞོན་ནུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་མཉམ་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལ་འདི་ལྟ་སྟེ་ལུས་ཀྱི་སྔོམ་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་ པ་བརྒྱ་ཕྲག་གསུམ ་གྱིས་ནི་མདོར་བསྟན་པ་ཡིན་ལ། རྒྱས་པར་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་ཀྱིས་འོག་ནས་ངེས་པར་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་ཡང་ཅུང་ཟད་ཙམ་དགྲོལ་བར་བྱའོ། །དེ་ལ་ལུས་ཀྱི་སྔོམ་པ་ནི་སྲོག་གཅོད་པ་དང༌། མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་དང༌། འདོད་པ་ལ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལོག་པར་སྤྱོད་ པ་སྤངས་པའི་འཁོར་གསུམ ་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །ངག་གི་སྡོམ་པ་ནི་བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་དང༌། ཕྲ་མ་དང༌། ཚིག་རྩུབ་པོ་དང༌། ངག་འཁྱལ་བ་སྤངས་པའོ། །ཡིད་ཀྱི་སྔོམ་པ་ནི། བརྣབ་སེམས་དང༌། གནོད་སེམས་དང༌། ལོག་པར་ལྟ་བ་སྤངས་པའི་འཁོར་ གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །ལས་ཡོངས་སུ་དག་པ ་ནི་རྨི་ལམ་ལྟ་བུའི་ཆོས་རྣམས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པར་ཐམས་ཅད་དུ་འཇུག་པའོ། །དམིགས་པ་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཙམ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་རྟོགས་པས་ཕྱི་དང་ནང་གི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་རྗེས་སུ་མི་དམིགས་པའོ། །ཕུང་པོ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ནི་གཟུགས་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་དབུ་བ་གོང་བུ་དང༌། ཆུ་བུར་དང༌། སྨིག་རྒྱུ་དང༌། ཆུ་ཤིང་གི་སྡོང་པོ་དང༌། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའོ། །ཁམས་མཉམ་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི། ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་པོ་རྣམས་སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུར་མཉམ་པ་ཉིད་དོ། །སྐྱེ་མཆེད་སེལ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་པོ་རྣམས་གཟུགས་བརྙན་དང་འདྲ་བས་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་དུ་ཁོང་དུ་ཆུད་པའོ། །སྲིད་པ་སྤོང་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་དམིགས་པ་ནི་རྗེས་སུ་མི་དམིགས་པའོ། །མི་སྐྱེ་བ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་དང་གཞན་དང་གཉི་ག་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མ་སྐྱེས་པས་གདོད་ནས་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཁོང་དུ་ཆུད་པའོ། །བྱེད་པ་ལ་འཇུག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པར་རྟོགས་ཀྱང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བ་མི་སྤོང་བར་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པས་འཇུག་པའོ། །རྒྱུ་གསལ་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྒྲ་བརྙན་ལྟ་བུར་རིག་ནས་བྲག་ཅ་ལྟ་བུའི་སྒྲས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དང་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་སྟོན་པའོ། །ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཆུད་མི་གསོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྨི་ལམ་དང་འདྲ་བའི་ལས་རྣམས་ལས་འབྲས་བུ་ཡང་རྨི་ལམ་དང་འདྲ་བ་སོ་སོར་ངེས་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་མཐོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་རྣམས་མཐོང་བ་མེད་པ་ཉིད་ནི་དོན་དམ་པར་ཆོས་ཉིད་མཐོང་བ་ཡིན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པས་ཆོས་མཐོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །ལམ་བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པའི་ངོ་བོ་མི་དམིགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པར་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་དང་སྒོམ་པ་པོ་དང་བསྒོམ་པ་རྗེས་སུ་མི་དམིགས་པར་སྒོམ་པ་ནི་ལམ་བསྒོམ་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བརྟེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་གསུངས་པའི་བསླབ་པ་ཡོངས་སུ་སྐྱོང་བ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ལ་ནན་ཏན་བྱས་པས་སངས་རྒྱས་ལ་བརྟེན་པར་འགྱུར་རོ། །ཤེས་རབ་རྣོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་ཟབ་མོ་ལ་བཟོད་པ་སོ་སོར་རྟོག་པས་སངས་རྒྱས་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པའི་ཤེས་རབ་ནི་རྣོ་བ་ཉིད་དོ། །སེམས་ཅན་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བསམ་པ་དང་བག་ལ་ཉལ་བ་དང་དབང་པོ་མཆོག་དང་མཆོག་མ་ཡིན་པ་ལ་འཇུག་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །ཆོས་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ངོ་བོར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་རྗེས་སུ་མི་དམིགས་པའི་སྦྱོར་བས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཐོང་བ་ནི་ཆོས་མཐོང་བའོ། །སོ་སོར་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ལ་འཇུག་པ་ཤེས་པ་ནི་ཆོས་དང་དོན་དང་ངེས་པའི་ཚིག་དང་སྤོབས་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་རྣམས་ལ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ནན་ཏན་བྱེད་ཅིང་འཛུད་པ་དང༌། བདག་ཉིད་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་ནན་ཏན་གྱིས་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པ་ནི་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ལ་འཇུག་པ་ཤེས་པའོ། །ཡི་གེ་དང་ཚིག་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཨ་ལ་སོགས་པའི་ཡི་གེ་རྣམས་གདོད་ནས་མ་སྐྱེས་པ་ལ་སོགས་པར་རབ་ཏུ་འབྱེད་པ་ནི་ཡི་གེའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའོ། །ཚིག་རབ་ཏུ་འབྱེད་པ་ནི་སུ་བ་དང་དན་ཏའི་དབྱེ་བས་མིང་གི་ཚོགས་དང་ཚིག་གི་ཚོགས་དང༌། ཡི་གེའི་ཚོགས། ཕོ་དང་མོ་དང་མ་ནིང་ལ་སོགས་པ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་ཀྱི་དབྱེ་བས་ཐ་དད་པའི་རྣམ་གྲངས་དུ་མར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའོ། །ཆོས་ཉིད་མི་འགྱུར་ཞིང་མི་ཟད་པ་དེ་ནི་ཚིག་རབ་ཏུ་གནས་པར་གྱུར་བའོ། །དེ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རབ་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པར་འབྱེད་པས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །དངོས་པོ་རྣམས་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མུ་སྟེགས་ལ་སོགས་པས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་རྫས་དང་ཡོན་ཏན་དང་ལས་དང་སྤྱི་དང་བདག་ལ་སོགས་པའི་རྫས་མ་ལུས་པ་སྒྲོ་བཏགས་པ་ཙམ་དུ་ཤེས་ནས་མི་ཞེན་པར་ཡོངས་སུ་གཏང་བ་ནི་དངོས་པོ་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བའོ། །སྒྲ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྲག་ཅ་ལྟ་བུ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་མ་གྲུབ་པར་ཤེས་པ་ནི་སྒྲ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའོ། །དགའ་བ་རབ་ཏུ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་ཇི་ལྟ་བ་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་དགའ་བ་དང་ཡིད་བདེ་བས་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ནི་དགའ་བ་རབ་ཏུ་ཐོབ་ཅེས་བྱའོ། །ཆོས་ཀྱི་དགའ་བ་རྗེས་སུ་མྱོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོར་ཕན་ཡོན་མཐོང་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་བསླབས་ཤིང་ནན་ཏན་བྱས་པའི་དགའ་བས་ཐམས་ཅད་དུ་ཆོས་ཀྱི་དགའ་བ་དང་མི་འབྲལ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དགའ་བ་རྗེས་སུ་མྱོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །དྲང་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ལམ་གྱི་བདེ་བ་རབ་ཏུ་རྟོགས་ནས་ཆོས་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ཡིན་གྱི། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ལམ་གྱིས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པར་བྱ་བ་ལ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ལམ་ནི་དྲང་པོ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་དྲང་པོ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ནི་དྲང་པོའོ། །ཤུགས་དྲང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་དང་ངག་དང་སེམས་ལ་གཡོ་བ་མེད་པས་རྟོག་པ་མེད་པའི་སྤྱོད་ལམ་ཉིད་ལས་སྤྱོད་ལམ་ལ་འཁྱོགས་པ་མེད་པ་ནི་ཤུགས་དྲང་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཁྲོ་གཉེར་དང་བྲལ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་རབ་ཏུ་སྤངས་པས། ཞེ་སྡང་གི་ཆ་ལ་གདགས་པའི་ཁྲོ་བ་ལས་ཀུན་ཏུ་བྱུང་བའི་སྨིན་མའི་བར་ན་རི་མོ་ཡོན་པོ་མེད་པ་ནི་ཁྲོ་གཉེར་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ངེས་པ་ཉིད་ནི་ངེས་པ་སྟེ་བཤེས་གཉེན་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཞེ་སྡང་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་འགྲོགས་ན་བདེ་བ་ནི་ངེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །འཇམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངར་བ་དང༌། གྱ་ནོམ་པ་དང༌། ཞིམ་པ་དང༌། གཞན་ལ་ཕན་པའི་དངོས་པོ་དང༌། སེམས་མཉམ་པ་ཉིད་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བརྩེ་བ་ཉིད་ནི་འཇམ་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །བཞིན་འཛུམ་པ་དང་གསོང་པོར་སྨྲ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གདོང་གི་པདྨ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྒྱས་པར་བྱས་ཤིང་མཛེས་པས་དང་པོ་ཉིད་དུ་ཚུར་སྤྱོན། བདེ་བར་བྱོན་ནམ་ཞེས་ཕེབས་པར་སྨྲ་བ་ནི་བཞིན་འཛུམ་པ་དང༌། གསོང་པོར་སྨྲ་བ་ཞེས་བྱའོ། །བླ་མ་ལ་གུས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བླ་མ་དང་ཉེ་བ་ན་འཇིགས་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། གུས་པ་དང་བཅས་པས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ནི་བླ་མ་ལ་གུས་པ་ཞེས་བྱའོ། །བླ་མ་ལ་སྲི་ཞུ་ཆེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམ་པའི་ཆོས་ཉན་པར་འདོད་པས་བླ་མ་དང་ཉེ་བར་ཕྱིན་ནས་ཉེ་བར་བལྟ་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པ་ལ་ལེ་ལོ་མེད་པར་ཐམས་ཅད་དུ་འཇུག་པ་ནི་བླ་མ་ལ་སྲི་ཞུ་ཆེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །སྐྱེ་བས་ཆོག་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་རྣམ་པར་རིག་པའི་ཕྱིར་མངོན་པར་མ་ཞེན་ཅིང༌། དོན་དུ་མི་གཉེར་ལ་རོ་མི་མྱང་བ་ཉིད་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ཆེད་དུ་བྱེད་པས་འདོར་བར་ཡང་མི་བྱེད་པ་ནི་སྐྱེ་བས་ཆོག་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་དཀར་པོས་མི་ངོམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ཉན་པ་དང༌། སེམས་པ་དང་སྒོམ་པས་ཡོངས་སུ་མི་སྐྱོ་བ་དང༌། དཀར་པོའི་ཆོས་རྣམས་གོང་ནས་གོང་དུ་བསྟེན་པ་དང༌། དགེ་བ་གང་ཡིན་ཞེས་ཚོལ་བ་ནི་ཆོས་དཀར་པོས་མི་ངོམས་པ་ཞེས་བྱའོ། །འཚོ་བ་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིགས་པས་རྙེད་པས་ཆོག་ཤེས་ཤིང༌། རྙེད་པའི་ཆེད་དུ་སྤྱོད་ལམ་བསྲུངས་ནས་སྙན་པར་སྨྲ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་སྤོང་བའི་ལོག་པའི་འཚོ་བ་ཡོངས་སུ་སྤངས་པ་ནི་འཚོ་བ་རྣམ་པར་དག་པའོ། །དགོན་པ་ལ་གནས་པ་མི་གཏོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སེམས་དང་བྲལ་བའི་སེམས་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བ་དང༌། ཡི་དམ་དུ་བླངས་པ་མི་སྤོང་བ་དང༌། ཆོས་དབེན་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་དང༌། བསམ་གཏན་ལ་རྩེ་གཅིག་པ་ནི་དགོན་པ་ལ་གནས་པ་མི་གཏོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །ས་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱིས་དཀར་པོ་རྣམ་པར་མཐོང་བ་ལ་སོགས་པ་བརྒྱད། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་དང་དགུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ནས་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་གྱི་བར་དུ་བཅུའོ། །དེ་དག་གི་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་ས་གང་དག་ལ་དུས་ཇི་སྲིད་དུ་གནས་ནས་ཡོན་ཏན་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པས་རྣམ་པ་ཐམས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཅད་ཤེས་པ་ནི་ས་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དྲན་པ་ཆུད་མི་གསོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་མི་རྟག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། སྟོང་པ་དང་བདག་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་མི་མཉམ་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པ་དང༌། རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བ་རྣམས་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་དྲན་པ་མི་ཉམས་པའོ། །ཕུང་པོ་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕུང་པོ་དང༌། ཁམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པ་དང༌། ངོ་བོ་མེད་པར་རྟོགས་པ་ལ་མཁས་པ་ནི་ཕུང་པོ་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱའོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་ལ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་བ་བཞི་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ནས་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་ངེས་པར་སྒྲུབ་པའོ། །དེ་ལས་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཆོ་འཕྲུལ་ཡང་དག་པར་བསྟན་པས་སེམས་ཅན་དབང་དུ་བྱས་པ་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་ལ་འཇུག་པའོ། །ཉོན་མོངས་པ་སེལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་གི་རྒྱུན་ཆགས་པ་དང༌། སྡང་བ་དང་རྟག་པར་ལྟ་བ་བྱུང་བའི་གཉེན་པོ་སྒོམ་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་སེལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །བག་ཆགས་ཀྱིས་མཚམས་སྦྱོར་བ་ཡང་དག་པར་འཇོམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔོན་གྱི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་དང༌། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་བག་ཆགས་རྩ་བ་ནས་སྤངས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོར་སྨོན་ལམ་བཏབ་པ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་སྒོམ་པ་ནི་བག་ཆགས་ཀྱིས་མཚམས་སྦྱོར་བ་ཡང་དག་པར་འཇོམས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྟོབས་དང༌། མི་འཇིགས་པ་དང༌། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་རྣམས་ངེས་པར་སྒྲུབ་པ་ནི་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱའོ། །བསྒོམས་པའི་རྒྱུ་མཐུན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་བསྒོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང་ཁོང་ཁྲོ་བ་སྤངས་པ་ནི་བསྒོམས་པའི་རྒྱུ་མཐུན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཉེས་པ་ལས་འབྱུང་བ་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སོ་སོར་ཐར་པའི་འདུལ་བ་ལས་བསྟན་པའི་བསླབ་པའི་གནས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ལས་འདས་པ་རྣམས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལས་ལྡང་བར་བྱ་བ་ལ་མཁས་པ་ནི་ཉེས་པ་ལས་འབྱུང་བ་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཀུན་ནས་ལྡང་བ་གནོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་དགེ་བ་སྔོན་བྱས་པའི་ཉེས་པ་འཆགས་ཤིང་ཡང་མི་བྱེད་པའི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་ལེན་པ་དང༌། གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་སྒོམ་པ་ནི་ཀུན་ནས་ལྡང་བ་གནོན་པ་ཞེས་བྱའོ། །བག་ལ་ཉལ་སྤོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁམས་ གསུམ་གྱི་སྐྱེ་བ་ལ་སྲེད་ཅིང་དགའ་བའི་འཁྲི་ཤིང་རྒྱས་པ ་རྩ་བ་ནས་གཅོད་ཅིང་སེལ་བ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་སྲེད་པ་རབ་ཏུ་སྤངས་པ་ནི་བག་ལ་ཉལ་སྤངས་པའོ། །སྲིད་པ་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲིད་པའི་རྒྱུ་མ་རིག་པ་དང་སྲིད་པ་ཡང་དག་པར་སྤངས་ པ་དང༌། ཁམས་གསུམ ་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་ནི་སྲིད་པ་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བ་ཞེས་བྱའོ། །སྐྱེ་བ་དྲན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་བརྒྱུད་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་མངོན་པར་དྲན་པ་ནི་སྐྱེ་བ་དྲན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་ནེམ་ནུར་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟག་པ་དང་ཆད་པའི་མཐའ་གཉིས་དང་བྲལ་བའི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་ཆོས་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་ལས་དང་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་མེད་པ་ནི་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་ནེམ་ནུར་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་སེམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཉིད་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། ཡང་དག་པའི་མཐའ་རྣམས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བྱུང་ཡང་རུང་མ་བྱུང་ཡང་རུང་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་འདི་ནི་དེ་བཞིན་དུ་གནས་པ་ཡིན་པས་ཆོས་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་ཆོས་ཉིད་བསྟན་ལ། དེ་ལ་སེམས་པ་དང་སྒོམ་པ་དང་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རབ་ཏུ་རྟོག་པ་ནི་ཆོས་སེམས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཐོས་པ་ཚོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡོན་ཏན་རྒྱ་ཆེར་སྟོན་པའི་ཁྱད་པར་རྟོགས་ པ་ཚོལ་ཞིང༌། སྡེ་སྣོད་གསུམ ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་དང༌། ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་རྨད་གཅད་ཉན་ཞིང་དོན་གྱི་ཁྱད་པར་ཚོལ་བ་ནི་ཐོས་པ་ཚོལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཡེ་ཤེས་རྣོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་དང༌། རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་དང༌། རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་རྣོ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཡེ་ཤེས་ལ་སྲེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གོང་མ་གོང་མའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ས་བའི་ཆོས་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཚོལ་བ་ནི་ཡེ་ཤེས་ལ་སྲེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡེ་ཤེས་རྗེས་སུ་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་དུ་མཛད་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། དེ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་ལམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་རྟོགས་པས་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་ཡེ་ཤེས་རྟོགས་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་རྗེས་སུ་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཅང་ཤེས་ཀྱི་ས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཅང་ཤེས་ནི་ལྔ་སྟེ། གླང་པོ་ཆེ་དང༌། རྟ་དང༌། གླང་དང༌། སེང་གེ་དང༌། ཉན་ཐོས་རྣམས་ཏེ། འཇིགས་པ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་དང༌། དུལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་ཅང་ཤེས་ཆེན་པོ་སྟེ། ལམ་དྲང་པོ་ནས་འགྲོ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང༌། འཇིགས་པ་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་སྤངས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་གི་ས་ནི་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོག་པ་ས་བཅུའོ། །དེ་དག་ལ་བསླབས་པས་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་དེས་པར་སྐྱེད་པར་བྱེད་པས་ས་སྟེ། ཅང་ཤེས་ཀྱིས་ས་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་རི་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བདུད་དང་མུ་སྟེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མི་བསྐྱོད་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོར་སེམས་བརྟན་པ་རིའི་རྒྱལ་པོ་རི་རབ་ལྟར་མི་གཡོ་བར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ལ་བཞུགས་ནས་ཀྱང་ལྷའི་བུའི་བདུད་ལ་སོགས་པ་བདུད་བཞིས་མངོན་པར་མི་གཡོ་བའི་ཐུགས་དེའི་ངོ་བོ་ནི་སེམས་རི་རབ་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱའོ། །མི་བསྒུལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་རླུང་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་མི་འཕྲོགས་པས་མི་བསྒུལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །མི་གཡོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཕྱི་དང་ནང་གི་མཚན་མ་རྣམས་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པས། རྗེས་སུ་མི་དམིགས་པ་ནི་མི་གཡོ་བའོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གང་གིས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་མཚོན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དང་མ་བྲལ་བ་ཉིད་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་མཐོང་བ་དང༌། བསྙེན་བཀུར་བྱས་པ་དང༌། དེས་གསུངས་པའི་ཆོས་ཐོས་པ་དང༌། བསྒོམ་པ་དང་མི་འབྲལ་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །དཀར་པོའི་ཆོས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འབྱོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་དཀར་པོའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དང་ཉེ་བར་གྱུར་ཅིང༌། དཀར་པོའི་ཆོས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འབྱོར་བ་ཞེས་བྱའོ། །སྡིག་པའི་ཆོས་ལ་སྨོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡིག་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་པར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྨིན་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་དང་པོ་ནས་ཀྱང་སྡིག་པའི་ལས་མི་བྱེད་ལ། བྱས་པ་རྣམས་ཀྱང་འཆགས་ཤིང་ཕྱིན་ཆད་ཀྱང་མི་བྱེད་པར་ཡང་དག་པར་སྡོམ་པ་ནི་སྡིག་པའི་ཆོས་ལ་སྨོད་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་མ་རིག་པ་དང་སྲེད་པ་དང་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་རྣམས་མི་སྐྱེད་པ་དང༌། ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །བསླབ་པ་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལས་དང་འབྲས་བུ་ངེས་པར་འབྲེལ་བར་རྟོགས་པས་བདེན་པ་དང་དཀོན་མཆོག་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་བསྟན་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་གུས་པ་ནི་བསླབ་པ་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་རྣམ་པར་འཇོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་སྐྱེ་ཞིང་འགག་པའི་ངོ་བོ་ལ་རྟོགས་པ་ལ་མཁས་པ་དང་མ་ཚང་བ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་ལ་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་རྣམ་པར་འཇོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་བསམ་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམན་པ་དང་འབྲིང་དང་མཆོག་གི་དབང་པོའི་དབྱེ་བ་ཐ་དད་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་བསམ་པ་ཤེས་ནས་དེ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དབང་པོ་མཆོག་དང་མཆོག་མ་ཡིན་པ་མཁྱེན་པ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་བསམ་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྐྱེ་བའི་ཁྱད་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགྲོ་བ་རིགས་ལྔ་རྣམས་ཀྱི་འཁོར་བར་གང་དུ་སྐྱེས་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུ་འགྱུར་བ་དེར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་བསམས་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བ་ལེན་པའི་ཤེས་པ་ནི་སྐྱེ་བའི་ཁྱད་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཤེས་པ་མཐའ་ཡས་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལས་ཀྱི་གནས་དང༌། བཟོའི་གནས་ཤེས་པ་དེའི་ཁྱད་པར་ཉིད་དབྱེ་བ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཤེས་པ་ནི་ཤེས་པ་མཐའ་ཡས་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཚིག་གི་དགོངས་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སེམས་ཅན་གྱི་བསམ་པ་ལ་དགོངས་པ་དང༌། བསྟན་པ་ལ་དགོངས་པ་དང༌། དོན་གཞན་ལ་དགོངས་པ་དང༌། དུས་གཞན་ལ་དགོངས་པའོ། །དེ་དང་དེ་ལ་དགོངས་ནས་བསྟན་པའི་དགོངས་པ་ཅན་གྱི་ཚིག་དེ་དང་དེ་རྟོགས་པའི་ཤེས་པ་ནི་ཚིག་གི་དགོངས་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཁྱིམ་ན་གནས་པ་ཡོངས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སུ་གཏང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ལུས་དང་ངག་དང་སེམས་དབེན་པ་དང༌། ཆགས་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྤངས་ནས་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་སེམས་ནི་ཁྱིམ་ན་གནས་ པ་ཡོངས་སུ་གཏང་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཁམས་གསུམ ་ལ་མངོན་པར་མི་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཁམས་ གསུམ་གྱི་རང་གི་ངོ་བོ་རྟོག་པས་མངོན་པར་ཞེན་པ ་མེད་ པ་དང༌། མི་དམིགས་པའི་སྦྱོར་བས་ཁམས་གསུམ ་ལ་མངོན་པར་མི་དགའ་བ་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་ཞུམ་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་བསགས་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མི་གཏོང་བ་དང༌། རྟག་ཏུ་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་མི་གཏོང་བའི་སེམས་ནི་སེམས་ཞུམ་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་མཐོང་བས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པར་འཇུག་པ་ནི་ཆོས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དམ་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་རྣམས་མི་གཏོང་བའི་སེམས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་ལེན་པ་ནི་དམ་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་སྲུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དམ་པའི་ཆོས་སུན་འབྱིན་པ་རྣམས་དང༌། གཞན་གྱི་ཕྱོགས་ངན་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་རིགས་པས་ཚར་བཅད་ནས་རང་གི་ཕྱོགས་སུ་འཇོག་པ་ནི་ཆོས་སྲུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་དང་གཞན་ལ་ངོ་ཚ་བས་སྡིག་པའི་ལས་སྤོང་ཞིང་མི་དགེ་བས་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པར་འགྲོ་བ་ཡིད་ཆེས་ཤིང༌། དགེ་བས་ལྷ་དང་མིར་སྐྱེ་བར་ཡིད་ཆེས་པས་དེའི་ཕྱིར་རྟག་ཏུ་ཆོས་ཚོལ་བ་ལ་མངོན་པར་སྦྱོར་བ་ནི་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདུལ་བ་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མི་འབྱུང་བ་དང༌། ལྟུང་བའི་ཁྱད་པར་དགེ་འདུན་གྱི་ལྷག་མ་ལ་སོགས་པ་སྦོམ་པོའི་གནས་རྟོགས་པ་ནི་འདུལ་བ་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྩོད་པའི་གཞི་ཞི་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚོགས་ཀྱི་ནང་ན་གནས་ན་ནི་ངེས་པར་རྩོད་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ནི་རྩོད་པའི་གཞི་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཚོགས་དང་འདུ་འཛི་རྣམ་པར་སྤངས་པ་ནི་རྩོད་པའི་གཞི་ཞི་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །འགྱེད་པ་མེད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འཇིག་རྟེན་པའི་འགྱེད་པའི་གཞི་ལས་བྱུང་བའི་རྣམ་པར་སྤྲོས་པ་སྤོང་ཞིང་འགྱེད་པ་མེད་པ་ནི་མི་རྩོད་པ་སྟེ་དགེ་སྦྱོང་གི་ཆོས་འགྱེད་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །བཟོད་པའི་ས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་དང་སེམས་ལ་གནོད་པ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་བཟོད་པ་ནི་བཟོད་པའི་ས་ཞེས་བྱའོ། །བཟོད་པ་ཡང་དག་པར་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་དང་དུ་ལེན་པ་དང༌། གཞན་གནོད་པ་བྱེད་པ་ལ་ཇི་མི་སྙམ་པ་དང་ཆོས་ལ་ངེས་པར་རྟོགས་པའི་བཟོད་པ་བླངས་ནས་རྟག་ཏུ་གོམས་པར་བྱེད་པ་དང༌། གཞན་ངན་དུ་སྨྲ་བ་དང༌། རིང་ནས་འོངས་པའི་ཚིག་གི་ལམ་རྣམས་བཏང་སྙོམས་སུ་བྱས་ནས་བཟོད་པ་མ་རལ་བར་བྱེད་པ་ནི་བཟོད་པ་ཡང་དག་པར་འཛིན་པའོ། །ཆོས་རབ་ཏུ་འབྱེད་པ་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བས་མི་དམིགས་པ་ཉིད་ནི་ཆོས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཆོས་གཏན་ལ་དབབ་པ་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བརྗོད་དུ་མེད་པ་དང༌། གདོད་ནས་མ་སྐྱེས་པའི་རང་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ངེས་པའི་ཤེས་པ་ནི་ཆོས་གཏན་ལ་དབབ་པ་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་ཀྱི་ཚིག་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕུང་པོ་དང༌། ཁམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་དང༌། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་རྣམས་དང༌། དབང་པོ་དང༌། སྟོབས་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཤེས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་ཚིག་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་ཀྱི་ཚིག་ངེས་པར་དགོད་པ་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཚིག་རབ་ཏུ་གནས་པ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་སྟེ། སྟོང་པ་ཉིད་བཅུ་དྲུག་ལ་སོགས་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བས་རབ་ཏུ་སྟོན་པའི་ཤེས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་ཚིག་ངེས་པར་དགོད་པ་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དོན་དང་དོན་མ་ཡིན་པའི་ཚིག་གི་དབྱེ་བ་དགོད་པ་ལ་མཁས་པའི་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་དོན་ནི་ཆོས་སོ། །དོན་མ་ཡིན་པ་ནི་ཆོས་མ་ཡིན་པའོ། །དོན་དང་དོན་མ་ཡིན་པ་དེ་དག་གཉིས་ཀ་ལ་བསྣན་པ་མེད་ཅིང་དབྲི་བ་མེད་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་མཉམ་པ་ཉིད་ལ་སོ་སོར་བསྣན་དུ་མེད་པ་ཉིད་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་སྟེ། དབྱེ་བ་མེད་པའི་གནས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་གཉིས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སུ་མེད་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་མཁས་པ་ནི་གསལ་བ་སྟེ། བླང་བ་དང་དོར་བའི་ཆ་ཤེས་པ་ནི་དོན་དང་དོན་མ་ཡིན་པ་ལ་མཁས་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྔོན་གྱི་མཐའ་ཤེས་པ་ནི་སྔོན་གྱི་མཐའ་སྟེ་རྒྱུ་དང་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཕྱི་མའི་མཐའ་ནི་བྱ་བ་སྟེ་འབྲས་བུ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རྒྱུ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་བྱེད་པའོ། །འབྲས་བུ་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དང་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཉིད་དོ། །དེའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཇི་ལྟ་བ་རིག་པ་ནི་སྔོན་གྱི་མཐའ་ཤེས་པའོ། །ཕྱི་མའི་མཐའ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ལ་སྔོན་གྱི་མཐའི་རང་བཞིན་མེད་ཅིང་ཕྱི་མའི་མཐའི་རང་བཞིན་མེད་པར་ཤེས་པ་ནི་ཕྱི་མའི་མཐའ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དུས་ གསུམ་མཉམ་པ ་ཉིད་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་དང་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་དངོས་པོ་རྣམས་མི་དམིགས་པར་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཚན་ཉིད་གཅིག་པ་ཉིད་ནི་དུས་ གསུམ་མཉམ་པ ་ཉིད་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །འཁོར་ གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པ ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལས་དང་བྱེད་པ་པོ་དང་བྱ་བ་རྣམས་རྗེས་སུ་མི་དམིགས་པ་འམ། འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་དང་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་ པ་ནི་འཁོར་གསུམ ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་གནས་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམིགས་པ་དང༌། དམིགས་བྱེད་ངོ་བོ་མེད་པ་ནི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་རང་གི་ངོ་བོ་མཐར་ཐུག་པ་ཉིད་ནི་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་རྗེས་སུ་མི་དམིགས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་གནས་སྐབས་ཏེ། སེམས་གནས་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ལུས་གནས་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྡུལ་ཕྲ་རབས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱིས་སམ། བདག་དང་བདག་གི་རང་བཞིན་གྱིས་ཐམས་ཅད་དུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་གཟུགས་བརྙན་དང་འདྲ་བ་ཉིད་ནི་ལུས་གནས་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྤྱོད་ལམ་སྲུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཁྲུལ་བ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་ལུས་དང་ངག་དང་སེམས་ཀྱིས་བསྡམས་པ་མི་འཁྲུལ་བ་ཉིད་དོ། །སྤྱོད་ལམ་མི་འཁྲུགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་གཞག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ལངས་པ་དང་འཆག་པ་དང་འདུག་པ་དང་ཉལ་བ་ལ་སོགས་པ་ན་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་མེད་པ་ཉིད་ནི་སྤྱོད་ལམ་མི་འཁྲུགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྤྱོད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལམ་མི་འཆོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་བཟང་བས་སྡིག་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡང་མེད་པ་དང༌། ཆོས་མཉམ་པ་ཉིད་མཐོང་བས་མ་བཅོས་པའི་སྤྱོད་ལམ་ཉིད་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་སྤྱོད་ལམ་མི་འཆོས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དབང་པོ་མཛེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་མཐོང་བས་རིགས་པ་དང་མི་རིགས་པའི་དོན་རབ་ཏུ་སྟོན་པ་དང༌། བསམ་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་སྟོན་པའི་དུས་ན་དབང་པོ་རབ་ཏུ་མཛེས་པ་ནི་དབང་པོ་མཛེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་བསམ་པའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་འཇུག་པ་དང༌། ལྡོག་པའི་བྱེ་བྲག་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བར་ཆོས་སྟོན་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ལྷུག་པར་གཏོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སློང་བ་ལ་སེམས་ཞུམ་པ་མེད་པས་ཐམས་ཅད་གཏོང་བ་ཉིད་དང༌། བདོག་པ་རྣམས་མི་སྦེད་པ་དང༌། སེར་སྣ་མེད་པ་ཉིད་ནི་ལྷུག་པར་གཏོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །ལག་བརྐྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟག་ཏུ་རབ་ཏུ་སྦྱིན་པའི་ཕྱིར་ལག་པ་བརྐྱང་པ་དང༌། ཆོས་དང་ཟང་ཟིང་གི་བགོ་བཤའ་བྱེད་པའི་དང་ཚུལ་ཅན་ནི་ལག་བརྐྱང་པ་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་ཀྱིས་འཛིན་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པར་གཟུང་བར་བྱ་བའི་ཡུལ་མི་དམིགས་པ་ལ་གཅིག་ཏུ་དད་པའི་ཕྱིར་དང༌། སེམས་དྲི་མ་མེད་པ་ནི་སེམས་འཛིན་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ངོ་ཚ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་གི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ངོ་ཚ་བས་སྡིག་པའི་ལས་ལ་མི་འཇུག་པ་དང་གཞན་གྱི་སེམས་བསྲུང་བའི་ཕྱིར་ཚིག་འཁྱལ་བ་མི་སྨྲ་བ་ནི་ངོ་ཚ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཁྲེལ་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་གྱིས་དབང་དུ་བྱས་ནས་ངོ་ཚ་བ་སྟེ། དཔྱས་མེད་པའི་ལས་རྣམས་ལ་འཇུག་པ་དང༌། ཆོས་གཙོར་བྱེད་པ་ནི་ཁྲེལ་ཡོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །མི་དགེ་བའི་སེམས་ལ་སྨོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་དགེ་བའི་ཆོས་ལ་འཇུག་པའི་བྱིས་པ་སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་རྣམ་པར་སྤངས་པས་དེ་དག་ལ་ཡིད་མི་གཏོད་པ་དང༌། རྟག་ཏུ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་ཉེ་བར་བརྟེན་པ་ནི་མི་དགེ་བའི་སེམས་ལ་སྨོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་མི་གཏོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་ཉམས་པར་མི་བྱེད་པ་ཉིད་དང༌། ཡི་དམ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལ་བརྟན་པ་ཉིད་ནི་སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་མི་གཏོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །སྤྱོད་པ་ཡང་དག་པར་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ཉིད་ལ་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་སྤྱོད་པ་ལ་ཕ་རོལ་གནོན་པས་ཡང་དག་པར་འཛིན་པ་ནི་སྤྱོད་ལ་ཡང་དག་པར་འཛིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དགའ་བར་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་དགའ་བ་དང༌། བསམ་གཏན་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་དགའ་བས་ཐམས་ཅད་དུ་དགའ་བ་ནི་དགའ་བར་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །བླ་མ་རྣམས་ལ་ལྡང་ཞིང་སྟན་འདིངས་པ་ཞེས་བྱ་པ་ལ་རྨུགས་པ་དང་གཉིད་དང་སྙོམ་ལས་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་བས་རྟག་ཏུ་བླ་མ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བ་ལ་ཞུགས་པའི་ཚེ། ངོ་ཚ་དང་ང་རྒྱལ་སྤངས་པས་བླ་མ་ལ་སོགས་པའི་གཡོག་བྱ་བ་ལ་ངལ་བ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་བླ་མ་ལ་ལྡང་ཞིང་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པ་ལ་མཁས་པར་གྱུར་པའོ། ང་རྒྱལ་ཚར་གཅོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་གྱིས་བརྟགས་པའི་བདག་ཉེ་བར་མི་དམིགས་པ་དང༌། ཕུང་པོར་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པས་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་རྗེས་སུ་མི་དམིགས་པས་ང་རྒྱལ་གྱི་རྒྱུ་རྗེས་སུ་མ་དམིགས་པ་ནི་ང་རྒྱལ་ཚར་གཅོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་ཡང་དག་པར་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱི་རོལ་གྱི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་རབ་ཏུ་སྤངས་ནས་ཆོས་བདག་མེད་པ་ལ་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། བསྐྱེད་པ་དང་མ་བསྐྱེད་པའི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་རྣམ་པར་མི་ཉམས་པའི་ཤེས་པ་ནི་སེམས་ཡང་དག་པར་འཛིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་ཀྱི་སྤྲོ་བ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་བ་ལ་འཇུག་པའི་སེམས་གོང་ནས་གོང་དུ་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམ་པ་ལ་སྦྱོར་བ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་འབྲས་བུ་མངོན་པར་མི་མཉམ་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་སེམས་ཀྱི་སྤྲོ་བ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དོན་རྟོགས་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དམ་པ་དང་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་ལྡན་པའི་དངོས་པོ་རྣམས་བདེན་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རབ་ཏུ་རྟོགས་པའི་ཤེས་པ་ནི་དོན་རྟོགས་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡེ་ཤེས་རྗེས་སུ་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡེ་ཤེས་ཙམ་དུ་རྟོགས་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུང་བའི་དོན་རང་བཞིན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མེད་པར་རྟོགས་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་རྗེས་སུ་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །མི་ཤེས་པ་མེད་པར་གྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་རིག་པ་དང་བྲལ་བས་ཇི་ལྟར་གནས་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་སྒྲོ་བཏགས་པ་དང་བྲལ་བ་ནི་མི་ཤེས་པ་མེད་པར་གྱུར་བ་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་ལ་འཇུག་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་རབ་ཏུ་རྟོགས་པས་འཕེལ་བ་དང་འགྲིབ་པ་ཤེས་པ་ནི་སེམས་ལ་འཇུག་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྤང་བ་དང་ངེས་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་མཁས་པའི་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྤང་བ་ནི་འདོད་པ་སྟེ་ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་ཏུ་སྤོང་བའོ། །ངེས་པར་སྒྲུབ་པ་ནི་དཀར་པོའི་ཆོས་རྣམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་ལ་སྤང་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་ལ་མཁས་ཤིང་གསལ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཤིན་ཏུ་བསྒོམས་པ་རབ་ཏུ་གོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་རྣོན་པོ་ཉིད་ནི་སྤང་བ་དང་ངེས་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་མཁས་པའི་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྒྲ་སྐད་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངེས་པའི་ཚིག་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྐད་ཀྱིས་དེ་དག་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་སྟོན་པའི་ཤེས་པ་ནི་སྒྲ་སྐད་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྣམ་པར་གཞག་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དང༌། མུ་སྟེགས་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོའི་བྱེ་བྲག་རྣམ་པར་གཞག་པ་དང༌། རྗེས་སུ་མཐུན་པར་ཆོས་སྟོན་པར་མཛད་པར་བྱེད་པའི་ཤེས་པ་ནི་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དོན་གཏན་ལ་དབབ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དོན་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོའོ། །དེའི་གཏན་ལ་དབབ་པ་ནི། འདུ་བྱེད་རྣམས་ཉིད་མི་རྟག་པ། །སྐྱེ་ཞིང་འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་ཡིན། །སྐྱེས་ནས་འཇིག་པར་འགྱུར་བ་པས། །དེ་དག་ཉེ་བར་ཞི་བ་བདེ། །ཞེས་བྱ་བས་འདུ་བྱེད་ཉེ་བར་དཔྱད་པ་དེ་ནི་གཏན་ལ་དབབ་པ་སྟེ། དོན་གཏན་ལ་དབབ་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །གནོད་པ་རྣམ་པར་སྤངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་གནོད་པ་ནི་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱི་འཁོར་བའོ། །འཁོར་བ་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཤེས་ནས་གཞན་རྣམས་ཀྱང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་སྤང་དུ་བཅུག་ནས་དེ་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བར་བྱེད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་ནི་གནོད་པ་རྣམ་པར་སྤངས་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྐྱེས་བུ་དམ་པ་དང་འགྲོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ནི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སོ། །དེ་དག་དང་འགྲོགས་པ་ནི་དེ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་ཞིང༌། དེ་དག་གིས་གསུངས་པའི་ཆོས་ཉན་པ་དང་མི་འབྲལ་བ་ཉིད་ནི་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་དང་འགྲོགས་པའོ། །སྐྱེས་བུ་དམ་པ་དང་བསྟེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དང༌། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དང་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་བསམ་པས་མི་འབྲལ་བ་ཉིད་དུ་རྟག་ཏུ་བསྟེན་པ་ནི་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་དང་བསྟེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྐྱེས་བུ་ངན་པ་རྣམ་པར་སྤོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྐྱེས་བུ་ངན་པ་ནི་གང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་ལ་མངོན་པར་མ་དད་པ་དང༌། ངན་དུ་བརྗོད་པའི་བསམ་པ་ཅན། རྒྱུད་ཞེ་སྡང་གིས་བསྲེགས་པ། སྙོམ་ལས་ཅན་ཆོས་ཉམས་སུ་ལེན་པ་ལ་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་པ་དེ་དག་ནི་སྣོད་དུ་གྱུར་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་དེ་རྣམ་པར་སྤོང་བ་ཉིད་ནི་སྐྱེས་བུ་ངན་པ་རྣམ་པར་སྤོང་བའོ། །བསམ་གཏན་རྣམས་སྒྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་མཐའ་ཡས་པ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་འདོད་པ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་བའི་བསམ་གཏན་གྱི་བདེ་བ་དང༌། ཡིད་མི་བདེ་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ནི་བསམ་གཏན་རྣམས་སྒྲུབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །བསམ་གཏན་ལ་རོ་མྱོང་བར་མི་བྱེད་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་དབང་གིས་ཁམས་ གསུམ་དུ་སྐྱེ་བ་དོན་དུ་གཉེར་བ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་དེ། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བའི་བསམ་པ ་དང༌། གོང་མ་གོང་མའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ངེས་པར་སྒྲུབ་པའི་བསམ་པས་བསམ་གཏན་དང་བསམ་གཏན་གྱི་བདེ་བ་ལ་རོ་མྱང་བ་མེད་པའོ། །མངོན་པར་ཤེས་པས་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟག་ཏུ་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་ནས། ཤིན་ཏུ་ཤེས་པར་དཀའ་བའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་དབང་པོ་མཆོག་དང་མཆོག་མ་ཡིན་པའི་ཤེས་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་བསམ་པ་ཤེས་ནས་གཞན་དག་ལ་སྟོན་ཅིང་རབ་ཏུ་འབྱེད་པ་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པས་རྣམ་པར་འཕྲུལ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་ཞེས་བྱའོ། །མིང་དང་བརྡ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། །མིང་ནི་མིང་གིས་སྟོང་པ་སྟེ། །མིང་ལ་མིང་ནི་ཡོད་མ་ཡིན། །ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་མིང་མེད་པ། །མིང་གིས་ཀྱང་ནི་རབ་ཏུ་བསྒྲགས། །ཞེས་བྱ་བས་གདོད་ནས་མ་སྐྱེས་པའི་བརྡ་ཙམ་གྱིས་ཐ་སྙད་ཀྱི་དོན་དུ་ཁས་བླངས་པ་ནི་མིང་དང་བརྡ་ཞེས་བྱའོ། །གདགས་པའི་ཐ་སྙད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱིས་བཏགས་པའི་སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་ལ་སོགས་པའི་མིང་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་ཐ་སྙད་དུ་འཇུག་པར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་བྱ་བས་གདགས་པ་དང་ཐ་སྙད་དུ་དབྱེ་བ་བྱས་ནས་ཁས་བླངས་པ་ཡིན་ནོ། །བཏགས་པ་ཡང་དག་པར་འཇོམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་ཉམས་སུ་མྱོང་བས་ཆོས་ཐམས་ཅད་བརྗོད་དུ་མེད་པའོ་ཞེས་བརྗོད་དུ་མེད་པར་ཤེས་པ་ནི་བཏགས་པ་ཡང་དག་པར་འཇོམས་པ་ཞེས་བྱའོ། །འཁོར་བ་ལས་ལྡོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འཁོར་བ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ལས་མི་བྱེད་པ་སྟེ། ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འབྱུང་གནས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཤེས་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་སེམས་བཟློག་པ་ནི་འཁོར་བ་ལས་ལྡོག་པ་ཞེས་བྱའི། སྤོང་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རྙེད་པ་དོན་དུ་མི་གཉེར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྲེད་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་རྙེད་པའི་དོན་ཆུང་ངུ་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པ་ནི་འདོད་པ་ཆུང་བ་སྟེ། རྙེད་པ་དོན་དུ་མི་གཉེར་བ་ནི་རང་གི་དོན་ལ་ལྟོས་ནས་སོ། །གཞན་གྱི་དོན་ལ་ཞུགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི་སྲེད་པས་བྱས་པ་མེད་པས་འདོད་པ་ཆུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་དང་དུ་མི་ལེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སེམས་ཀྱིས་ཀྱང་མི་འདོད་ཅིང་མི་སེམས་པས་སྡིག་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་རྙེད་པ་དང་དུ་མི་ལེན་པ་ནི་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་དང་དུ་མི་ལེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །མི་སྙན་པ་བརྗོད་པས་ཞུམ་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་དང་ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་དང་འདུ་བྱེད་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པས་མི་སྙན་པ་སྟེ་སྐྱོན་སྒྲོགས་པ་ལ་ཞུམ་པ་མེད་ཅིང་སྤྲོ་ཤི་བ་མེད་པ་ནི་མི་སྙན་པ་བརྗོད་པས་ཞུམ་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །བསྔགས་པ་ཡང་དག་པ་ལ་མ་ཆགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆགས་པ་ནི་དང་དུ་ལེན་པ་སྟེ། ཡང་དག་པའི་ཡོན་ཏན་གྱིས་བསྔགས་པ་བརྗོད་ཀྱང་རྙེད་པ་དང་བཀུར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྟི་ལ་དོན་དུ་གཉེར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་དགའ་བར་མི་འགྱུར་ལ། རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ནི་དགེ་བའི་བར་ཆད་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། དགེ་བའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་མ་ཡིན་པས་བསྔགས་པ་བརྗོད་པས་དགའ་བར་མི་འགྱུར་བས་བསྔགས་པ་ལ་མ་ཆགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །བཀུར་སྟི་བྱེད་པ་ལ་བཏང་སྙོམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་སོ་སོར་ངེས་པ་རྟོགས་པ་དང༌། དུས་དང་དུས་མ་ཡིན་པ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཁ་ཅིག་ནི་བདག་གིར་བྱེད་ལ། ཁ་ཅིག་ལ་བཏང་སྙོམས་སུ་བྱེད་པ་ནི་བཀུར་སྟི་བྱེད་པ་ལ་བཏང་སྙོམས་པ་ཞེས་བྱའོ། །བཀུར་སྟི་མི་བྱེད་པ་ལ་ཞུམ་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བདག་ལ་བཀུར་སྟི་མ་བྱས་སོ་ཞེས་སེམས་སྤྲོ་ཤི་བར་མི་འགྱུར་བའོ། །རྟག་པ་ཉིད་དུ་ཡང་རྣལ་འབྱོར་གོམས་པར་བྱེད་པ་མི་འདོར་བས་དེས་ནི་བ་ཀུར་སྟི་མི་བྱེད་པ་ལ་ཞུམ་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྨོད་པ་ལ་ཁྲོ་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྨོས་པ་དང༌། སྨད་པར་བྱ་བ་རྗེས་སུ་མི་དམིགས་པར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་སོ་སོར་བརྟགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སྨོད་པ་ལ་ཁྲོ་བ་མེད་དོ། །ཁྲོ་བའི་སེམས་མི་བསྐྱེད་ཅེས་བྱ་བའོ། །བསྟོད་པ་ལ་བཏང་སྙོམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཅིག་ཏུ་དགེ་བའི་ཆོས་ལ་ཞུགས་པས་བསྟོད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པར་མི་འགྱུར་ཞིང་ཆོས་ཚོལ་བ་ལ་སེམས་བརྟན་པའི་ཕྱིར་བསྟོད་པ་ལ་སོགས་པ་བདེན་པ་ཡིན་ན་ཡང་བསྟོད་པ་ལ་བཏང་སྙོམས་སུ་བྱེད་པའོ། །མ་རྙེད་པས་ཞུམ་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྔོན་བྱས་པའི་ལས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་ཕྱིར། འདི་ནི་སྦྱིན་པ་མ་བྱས་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་ཤེས་ནས་མ་རྙེད་པས་ཞུམ་པ་མེད་པ་ནི་མ་རྙེད་པས་སེམས་ཞུམ་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཁྱིམ་པ་དང་མི་བསྟེན་པ་ནི་རྙེད་པའི་དོན་དུ་ཉེ་བར་འགྲོ་བ་སྤངས་པའོ། །རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དག་དང་མི་བསྟེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དང་བྲེ་མོའི་གཏམ་བྱེད་པས་བསམ་གཏན་དང་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་མི་སྦྱོར་བ་སྤངས་ནས་མཉམ་པར་གཞག་པ་ཚོལ་བ་ནི་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དག་མི་བསྟེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་སྤང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་ལ་སོགས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུ་རྣམས་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་ཡུལ་དུ་མི་བྱེད་པ་སྟེ། ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་མི་མཐུན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་རྣམ་པར་སྤོང་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྤྱོད་ཡུལ་དུ་རྒྱུ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་སྐད་གསུངས་པའི་ལམ་སྒོམ་ཞིང༌། གཞན་དག་ཀྱང་དེ་ལ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་ནི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་རྒྱུ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ལམ་མ་འཁྲུགས་པས་གཞན་གྱི་སེམས་མགུ་བར་བྱས་ནས། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ལ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་ནི། ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྤྱོད་པ་མ་ཡིན་པ་རྣམ་པས་སྤོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱང་དཀར་པོའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྗེས་སུ་སྲུང་ཞིང་གཞན་དག་ཀྱང་དེ་ཉིད་ལ་རབ་ཏུ་འགོད་པ་ནི་སྤྱོད་པ་མ་ཡིན་པ་རྣམ་པར་སྤོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་སུན་པར་མི་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམ་བཅས་པའི་དོན་ངེས་པར་ཉམས་སུ་ལེན་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རིགས་སུན་པར་མི་བྱེད་པ་སྟེ། གཞན་དུ་དམ་བཅས་ནས་གཞན་ཉམས་སུ་ལེན་པ་ནི་རིགས་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་མ་ཡིན་པས་རིགས་སུན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་སུན་པར་མི་བྱ་བའི་ཕྱིར། བདག་དང་གཞན་ཇི་སྐད་གསུངས་པའི་སྒྲུབ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་རབ་ཏུ་འགོད་པའོ། །བསྟན་པ་བསྲུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མི་གཏོང་བ་དང༌། རྟག་ཏུ་ཟབ་མོའི་ཆོས་ཚོལ་ཞིང་ངེས་པ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་དང་ཆོས་དང་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་བསྲུང་བ་ཡིན་ནོ། །སྨྲ་བ་ཉུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་རབ་ཏུ་དམིགས་པས་རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་གཞག་པའི་ཕྱིར། སྨྲ་བ་ལ་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་པ་དང༌། དགོས་པ་ཙམ་སྒྲུབ་པ་ནི་སྨྲ་བ་ཉུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །མཉེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་རྒྱུས་བཞུས་ཕས་བེམས་པོ་ཤིང་འདྲ་བ་མེད་པ་ཉིད་ནི་མཉེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཚིག་གི་ལན་གླན་པ་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིགས་པ་དང་གྲོལ་བའི་སྤོབས་པ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལན་སྨྲ་བའི་ནུས་པ་ཡོད་པས་རྒོལ་བ་དང་ཕྱིར་རྒོལ་བའི་ལན་ལ་མཁས་པ་ཡིན་ནོ། །ཕྱིར་རྒོལ་བ་ཚར་གཅོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚད་མ་དང་ལྡན་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དོན་རབ་ཏུ་བསྒྲུབས་པས་རང་གི་ཕྱོགས་གཞག་པ་དང༌། གཞན་གྱི་ཕྱོགས་ཚད་མས་གནོད་པས་སུན་ཕྱུང་བའི་དོན་རབ་ཏུ་བསྒྲུབས་པ་ནི་ཕྱིར་རྒོལ་བ་ཚར་གཅོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དུས་སུ་འགྲོ་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དུས་ཤེས་པའི་ཕྱིར་ཕན་གདགས་པ་དང༌། ཚར་གཅད་པའི་དུས་ནི་འདི་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྗེས་སུ་མ་ཐུན་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་མ་ཡིན་པའི་དུས་ཀྱི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་དུས་སུ་འགྲོ་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ལ་ཡིད་མི་རྟོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྒྱུས་བྱིས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐྱོན་མཐོང་བས་ཡིད་བརྟན་པའི་གནས་མ་ཡིན་པར་ཤེས་ནས་སྤོང་བ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ལ་ཡིད་མི་རྟོན་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྡུག་བསྔལ་བ་རྣམས་ལ་ཁྱད་དུ་མི་གསོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སེམས་མཉམ་པའི་ཕྱིར། དམན་པ་དང་ལྷག་པའི་ངོ་བོ་མེད་པས་བརྙས་པར་མི་བྱེད་པའོ། །གཞན་དུ་ན་ཁྱད་དུ་བསད་པས་འདུལ་བའི་དོན་ནི་མ་གཏོགས་སོ། །དེ་དག་ལ་ནོར་སྦྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཟང་ཟིང་རབ་ཏུ་སྦྱིན་པས་རྗེས་སུ་བཟུང་ནས་ཆོས་ཀྱི་ལམ་ལ་རབ་ཏུ་འཇོག་པར་བྱེད་པ་ནི་དེ་དག་ལ་སྦྱིན་པའོ། །དབུལ་པོ་རྣམས་ལ་བརྙས་པར་མི་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོས་སེམས་ཅན་འདི་དག་ནི་སྔོན་གྱི་ཚེ་རབས་སུ་རང་གིས་སྦྱིན་པ་མ་བཏང་པས་སྡུག་བསྔལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསམས་ནས། དབུལ་པོ་རྣམས་ལ་བརྙས་པར་མི་རིགས་སོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་བ་ལ་སྙིང་བརྩེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ལྟུང་བ་བྱུང་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ལྟུང་བ་ལས་ལྡང་བའི་ཆོས་བསྟན་ནས་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་རབ་ཏུ་འགོད་པར་བྱེད་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་བ་ལ་སྙིང་བརྩེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཕན་པའི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་རྣམས་མ་འོངས་པའི་དུས་སུ་ཕན་པའི་ཆོས་ཀྱི་ལམ་ལ་ངེས་པར་སྦྱོར་བས་ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་པ་ནི་ཕན་པའི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱའོ། །སྙིང་བརྩེ་བའི་བློ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མ་འདོས་པའི་སྡུག་བསྔལ་བསལ་བར་སྤྲོ་བའི་བློ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྙིང་བརྩེ་བའི་བློ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་ཀྱིས་ཕན་འདོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་བསྟན་པས་ཆོས་ཀྱི་ལམ་ལ་འཛུད་པ་ནི་ཆོས་ཀྱིས་ཕན་འདོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཟང་ཟིང་ཡོངས་སུ་གཏོང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་དང༌། ཟང་ཟིང་གི་སྦྱིན་པས་གཞན་རྗེས་སུ་སྡུད་པ་ནི་ཟང་ཟིང་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་ཞེས་བྱ་བའོ། །མི་སྩོགས་པར་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསགས་པའི་ཉེས་པ་མཐོང་བས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་དང༌། སེར་སྣའི་སེམས་རྣམ་པར་སྤོང་བ་ནི་མི་སྩོགས་པར་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་བསྟོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ལ་ཡིད་ཆེས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པའོ། །འཆལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སྨོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་བ་རྣམས་ནི་དམྱལ་བ་དང་བྱོལ་སོང་དང་ཡི་དགས་རྣམས་སུ་ངེས་པར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཤེས་ནས་འཆལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སྤོང་བ་ནི་འཆལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སྨོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་ལ་གཡོ་མེད་པས་བསྟེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པ་ནི་འདོད་པར་བྱ་བའི་འབྲས་བུ་མཐོ་རིས་དང་ཐར་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཤེས་ནས་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་ནི་རྙེད་དཀའ་བའི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་བསོད་ནམས་མངོན་པར་འཕེལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གཡོ་མེད་པར་བསྟེན་པའོ། །བདོག་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱི་དང་ནང་གི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱིས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བའི་རྫས་རྣམས་མི་འཛིན་པ་དང༌། བསམ་པ་བཟང་པོས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་རྗེས་སུ་གཟུང་བའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་སྦྱིན་པ་ནི་བདོག་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །ལྷག་པའི་བསམ་པས་མགྲོན་དུ་གཉེར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་པའི་བསམ་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བདེ་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་བྱ་བའི་དོན་དུ་མགྲོན་དུ་གཉེར་བ་ནི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་མགྲོན་དུ་གཉེར་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་སྐད་སྨྲས་པ་བཞིན་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འགྲོ་ལ་ཕན་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་འགྲུབ་པར་ཤོག །ཅེས་སྨོན་ལམ་བཏབ་ནས་སྨོན་ལམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་མ་བྱས་པར་བར་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་ཇི་སྐད་སྨྲས་པ་བཞིན་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་ཇི་སྐད་སྨྲས་པ་བཞིན་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྒྱུན་མི་འཆད་པར་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ང་རྒྱལ་མེད་པས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱི་དྲུང་དུ་རྟག་ཏུ་གནས་པ་དང༌། དམ་པའི་ཆོས་མཉན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཐེ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཚོམ་སྤང་བའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་ཡང་དང་ཡང་འདྲི་བ་ནི་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །གུས་པར་བྱས་ཏེ་དགའ་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུང་ཤེས་ནས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་དེ་ཉིད་རྟོགས་པའི་དགའ་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་ནས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པས་ལྷག་པར་དགའ་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་བའོ། །དཔེ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔོན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གནས་སྐབས་ན་འདི་ལྟར་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་མངོན་པར་སྦྱར་བས་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་ལྟར་ལས་དང་པོ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་འཇུག་པར་བྱའོ། །ཞེས་འདྲ་བའི་དཔེ་ཤེས་པ་དང༌། མི་འདྲ་བའི་དཔེ་དེ་ལས་བཟློག་པའི་ཤེས་པས་ནི་སངས་རྒྱས་ཉིད་མི་འཐོབ་པོ་ཞེས་གཞན་གྱི་རྒོལ་བ་ཚར་བཅད་ནས་ཆོས་མཐུན་པ་དང་མི་མཐུན་པའི་དཔེ་དག་གིས་བསྒྲུབ་བྱ་བསྒྲུབས་ནས་གཞན་གྱི་ཕྱོགས་སུན་ཕྱུང་ཞིང་རང་གི་ཕྱོགས་འཇོག་པ་ནི་དཔེ་ཤེས་པའི་དགོས་པ་ཡིན་ནོ། །སྔོན་བྱུང་བ་ལ་མཁས་པའི་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ཤེས་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་དགེ་བ་ཉིད་ལ་འཇུག་པ་དང༌། གཞན་དག་ཀྱང་དེ་ཉིད་ལ་ངེས་པར་སྦྱོར་བ་དང༌། རྟག་ཏུ་མང་དུ་ཐོས་པ་གོམས་པར་བྱེད་པ་ནི་སྔོན་བྱུང་བ་ལ་མཁས་པའི་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་ཀྱི་ལས་དང༌། ངག་གི་ལས་འགའ་ཞིག་མ་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པས་ཀུན་ནས་བསླང་བ་རྣམས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་ཞིང༌། གཞན་དག་ཀྱང་དགེ་བ་ལ་བསྐུལ་ཞིང་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཉིད་དོ། །ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡིག་པ་བཤགས་པ་དང༌། བསོད་ནམས་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་གསོལ་བ་གདབ་པ་དང། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ལ་སོགས་པ་ཆུང་དུ་ཡང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་དཔག་ཏུ་མེད་པར་འགྱུར་བ་ནི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱའོ། །མཚན་མ་སྤོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་རྟོགས་ནས་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་མེད་པས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྫས་སུ་གྱུར་པའི་མཚན་མ་མི་དམིགས་པ་ནི་མཚན་མ་སྤོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །འདུ་ཤེས་ཟློག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཟློག་པ་ནི་གཏང་བ་སྟེ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྤོང་བ་ནི་འདུ་ཤེས་ཟློག་པ་སྟེ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རྩ་བ་ལས་བྱུང་བའི་བདག་ལ་སོགས་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཟློག་པའོ། །དངོས་པོའི་མཚན་ཉིད་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ཐམས་ཅད་བྱ་བའི་ཁྱད་པར་གྱིས་མཚོན་པ་ཡིན་ལ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ནམ་མཁའི་རང་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བས་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་དངོས་པོའི་མཚན་ཉིད་ཤེས་པའོ། །མདོ་སྡེ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པའི་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དྲང་བའི་དོན་དང༌། ངེས་པའི་དོན་གྱི་མདོ་སྡེ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་ཆོས་ཇི་ལྟར་འབྱུང་བ་རྣམས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་བསམ་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་པ་དང༌། དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྣམ་པར་དབྱེ་བས། དཔེ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་འཇལ་བར་ཉེ་བར་དགོངས་པའི་ཚིག་ཡང་དག་པར་སྟོན་པ་ནི་མདོ་སྡེ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པའི་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །བདེན་པ་གཏན་ལ་འབེབས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་སྟེ། དེའི་གཏན་ལ་འབེབས་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འགགས་ཤིང༌། མིང་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མ་སྐྱེས་པ་དང་བག་ཆགས་དང་བཅས་པའི་རྒྱུན་སྤངས་ཀྱང་འཁོར་བ་ཡོངས་སུ་མི་སྤོང་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བདེན་པ་གཏན་ལ་འབེབས་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་མ་ལུས་པ་དང་བྲལ་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ངོ་བོ་མི་དམིགས་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཚིག་མགོ་གཅིག་ཏུ་སྨྲ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མུ་སྟེགས་ཀྱི་གཞུང་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བརྟགས་པའི་ལྟ་བ་བསལ་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པར་རབ་ཏུ་སྒྲུབ་པ་ནི་ཚིག་མགོ་གཅིག་ཏུ་སྨྲ་བ་ཞེས་བྱ་བའོ། །མི་འཇིགས་པ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཟབ་མོ་ཐོས་པ་ལ་མི་འཇིགས་པ་དང༌། སྒྲུབ་པ་ལ་མི་འཇིགས་པ་དང༌། གཞན་རྒོལ་བ་ལ་མི་འཇིགས་པ་དང༌། མི་འཇིགས་པ་ཐོབ་པའི་འབྲས་བུ་ཉིད་ཡིན་པས་མི་འཇིགས་པ་ཐོབ་པ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་ངོ་བོ་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་དང༌། སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་བླངས་པ་དང༌། མི་དགེ་བ་མ་ལུས་པ་ལས་ལྡོག་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ངོ་བོའི་རྐྱེན་ཡིན་ན་ཡང་ཐམས་ཅད་དང་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཆོས་གཞན་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་གཞོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁམས་ གསུམ་མ་ལུས་པ ་ལ་མངོན་པར་མི་དགའ་ཞིང་བདེན་པ་ལ་དགའ་བ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་དགའ་བ་དང༌། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་མངོན་པར་འདོད་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་རབ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཕ་རོལ་སྨྲ་བ་མ་ལུས་པའི་ལྟ་བ་སུན་འདོན་ནུས་པའི་ཤེས་པ་ཐོབ་པ་དང༌། དམིགས་པ་ཐམས་ཅད་སྣང་བ་མེད་པའི་ཤེས་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཅིག་པུར་དགའ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུ་འཛི་ཐམས་ཅད་སྤངས་ནས་དཀར་པོའི་ཆོས་མདོར་བྱས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒོམ་པ་ནི་གཅིག་པུ་དགའ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཤེས་ཀྱི་ཁེ་ཆུང་དུས་ཆོག་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཉུང་དུ་ཙམ་ཤེས་པའི་ཤེས་པ་ཉིད་ནི་ཤེས་པ་སྟེ། དེའི་ངོ་བོ་ནི་ཤེས་པ་ཡིན་གྱི། ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་རང་གི་སྐྱེ་བོ་ལ་ནི་མི་བྱ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་ཅུང་ཞིག་ཙམ་གྱིས་ཆོག་ཤེས་པའོ་ཞེས་ཕྱིས་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །སེམས་ལ་རྙོག་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཉོན་མོངས་པ་དང་མི་འགྲོགས་པ་དང༌། རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་དམིགས་པས་འཛིན་པ་མེད་པར་སྦྱོར་བའི་སེམས་ནི་རྙོག་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ལྟ་བས་བྱས་པ་རྣམ་པར་སྤོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ལྟ་བ་དྲུག་ཅུ་རྩ་གཉིས་ནི་རྩ་བར་གྱུར་པའི་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་རྣམ་པར་སྤངས་པས་སྤངས་པར་འགྱུར་རོ། །གཟུངས་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་སྐད་གསུངས་པའི་གཟུངས་རྣམ་པ་བཞི་ཐོབ་པས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་སྟོན་པ་ནི་གཟུངས་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡེ་ཤེས་ལ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་རྣམས་ཕན་ཚུན་རྗེས་སུ་ཞུགས་པ་ཉིད་དུ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་ལ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱའོ། །གནས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ཀྱི་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་དང༌། རྩ་བར་གྱུར་པ་ནི་གནས་ཞེས་བྱའོ། །གནས་སྐབས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་སེམས་ཀྱིས་བྲིས་པའོ་ཞེས་བྱ་བས་སེམས་ཉིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་ལས་གཞན་པའི་གནས་ནི་མེད་པས་སོ། །རབ་ཏུ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དད་པ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་གནས་པ་ཡིན་ཏེ། དད་པ་མེད་པའི་མི་རྣམས་ལ། །དཀར་པོའི་ཆོས་རྣམས་མི་སྐྱེ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་གིས་སོ། །སྒྲུབ་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བསྒྲུབ་པར་བྱ་བས་ན་སྒྲུབ་པ་སྟེ། ལམ་གོམས་པར་བྱས་པས་བསྒྲུབ་བྱ་རྫོགས་པར་བྱེད་པའོ། །རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མ་རིག་པ་ནི་རྒྱུ་སྟེ་འདུ་བྱེད་རྣམས་དང༌། མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱིའོ། །རིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐར་པ་དང་ཐར་པར་འདྲེན་པར་བྱེད་པའི་དགེ་བ་རྣམས་སོ། །ཚུལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚུལ་དང་ལམ་གང་མ་རིག་པ་དང་སྲེད་པ་དག་དང་འབྲེལ་བའི་ལུགས་དང་ལྡན་ཞིང་དོན་ཤེས་པས་ཐར་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་ཚུལ་ཞེས་བྱའོ། །སྒོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐར་པའི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་འཇུག་པའི་སྒོ་ན་ཐབས་ལ་མཁས་པ་སྟེ། སྐྱོན་ཐམས་ཅད་སྤངས་ནས་ལམ་གྱི་སྒོ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་ལ་འཇུག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མི་རྟག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང། བདག་མེད་པ་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་ཤེས་པ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པར་རྟོགས་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་འཇུག་པའི་ལམ་ཡིན་ནོ། །ས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པའི་ས་བཅུ་འབད་པ་མེད་པར་ཐོབ་པའི་གནས་སྐབས་ལ་གནས་པའི་རྟེན་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲས་བརྗོད་དོ། །སྐྱེད་པ་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཁོར་བ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ལས་དང་བྲལ་བས་ལས་ཀྱིས་བསྐྱེད་པའི་སྐྱེ་བ་ཀུན་ཏུ་བཅད་པའོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ལ་སོགས་པར་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང་བྲལ་བས་ཆོས་བདག་མེད་པ་ལ་འཇུག་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ས་ཞེས་བྱའོ། །མི་ཤེས་པ་སྤོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ལ་སོགས་པར་རྨོངས་པའི་མ་རིག་པ་ནི་མི་ཤེས་པའོ། །དེ་དང་འགལ་བའི་བདག་མེད་པ་མཐོང་བས་འདིས་རབ་ཏུ་སྤོང་བས་ན་སྤོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཤེས་པ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམིགས་པར་བྱ་བ་རྫས་མེད་པས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དམིགས་པ་མེད་པ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པ་ནི་ཤེས་པ་དེ་རང་བཞིན་མཐར་ཐུག་པ་ལ་གནས་ཏེ་ཤེས་པ་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བསམ་གཏན་དང༌། རྣམ་པར་ཐར་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་སོགས་བསྒོམ་པ་ནི་རྣལ་འབྱོར་རོ། །ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་གི་ལམ་གང་ལ་གནས་ནས་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་ཅིང་གོམས་པར་བྱེད་པ་དེ་ལ་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ཞེས་བརྗོད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྱོད་ཡུལ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡུལ་ཏེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དང༌། ས་ཐམས་ཅད་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་རྣམས་སོ། །སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ལ་བརྟེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་མ་ཉེས་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དང༌། དེ་དག་དང་མི་འབྲལ་བའི་སེམས་སོ། །སྐྱེས་བུ་དམ་པ་མ་ཡིན་པ་སྤོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མུ་སྟེགས་ཅན་དམིགས་པའི་ལྟ་བ་ཅན་རྣམས་དང༌། དམ་པ་མ་ཡིན་པའི་ལམ་དུ་ཞུགས་པ་རྣམས་ནི་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་རྣམས་འདུལ་བའི་དུས་ལ་བབ་པ་མ་ཡིན་པར་ཤེས་ནས་མི་བརྟེན་པ་ནི་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་མ་ཡིན་པ་སྤོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བདེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་མས་ཏེ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཉམས་སུ་བསྟར་ནས་ཐར་པ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མིང་གིས་བསྟན་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་ཐོབ་པའི་ས་ཀུན་དུ་འོད་ནི་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱིས་ཡིན་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ཞེས་བྱའོ། །མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་མས་ཏེ། འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་དང་ད་ལྟར་བྱུར་བའི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དང༌། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ་ཞེས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའོ། །བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྤངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤིན་ཏུ་རྟོགས་པར་དཀའ་བའི་གོམས་པར་མ་བྱས་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དོ། །ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདི་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྤོང་བར་བྱེད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ཤེས་པར་དཀའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཉིད་ལ་གོམས་པར་མ་བྱས་པའི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཤེས་པར་དཀའ་བའོ། །མུ་སྟེགས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མ་ཡིན་པ་ནི་བདག་དང་བདག་གིར་མངོན་པར་ཞེན་པའི་བརྫུན་པའི་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་གྱིས་ཐར་པ་འདོད་པ་རྣམས་བདག་ཉིད་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོར་སྒོམ་པར་བྱེད་པ་དེ་དག་གིས་མ་ཡིན་པ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་དོན་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ནི་དེ་དག་གི་ཡུལ་མ་ཡིན་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྙེད་པར་དཀའ་བའི་ལམ་ཆེན་པོ་ལ་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེའི་འདུ་ཤེས་དང༌། ནད་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱེད་པའི་སྨན་གྱི་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོའི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་མི་གཏོང་བའི་སེམས་ཀྱིས་ཆོས་ཉིད་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའོ། །སྟོབས་བཅུ་དག་གིས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་ལུས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་སྦྱོར་བས་སྟོབས་བཅུའི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་རྗེས་སུ་སྟེ། ཕྱི་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མཁྱེན་པའོ། །ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་མཆོད་པར་བྱ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དཔག་ཏུ་མེད་ཅིང་རྒྱུན་མི་འཆད་པའི་བདེ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་འདི་ལ་མཆོད་པ་བྱས་པ་ཉིད་ལས་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཤེས་ནས། དེ་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་མཆོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཚངས་པས་ཕྱག་བྱ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐར་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་ཐར་པའི་འདུ་ཤེས་ཅན་དེ་དག་ཡང་དག་པའི་ཐར་པ་འབྱུང་བ་ནི་འདི་ཉིད་ཡིན་གྱི། གཞན་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཐར་པ་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཕྱག་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཀླུ་རྣམས་ཀྱིས་ཕྱག་བྱ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དུད་འགྲོའི་སྐྱེ་གནས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ལམ་གྱི་བག་ཆགས་ཀྱི་རྒྱུན་ཀུན་ཏུ་བཅད་པའི་ཕྱིར་ཕྱག་འཚལ་བའོ། །གནོད་སྦྱིན་གྱིས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེ་མེད་པའི་ལོངས་སྤྱོད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐོབ་ན་ཡང༌། ངན་འགྲོའི་ལམ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་བཅད་པའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་དགའ་བའི་སེམས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའོ། །མི་འམ་ཅི་རྣམས་ཀྱིས་བསྟོད་པར་བྱ་བ་ནི་ཐར་པར་འདོད་པའི་རབ་ཏུ་དགའ་བ་དང༌། རབ་ཏུ་མགུ་བས་ཆོས་བརྗོད་པའི་དབྱངས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྙན་པས་མི་འམ་ཅིའི་རྒྱལ་པོ་ལྗོན་པ་བཞིན་དུ་སྟོད་པར་བྱེད་པའོ། །ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་བསྔགས་པར་བྱ་བ་ཞེས་པ་ནི་དྲག་པོ་ཆེན་པོའི་སེམས་ཀྱིས་རྒྱུན་འཇུག་པ་ཉེ་བར་བཅད་པའི་ཆེད་དུའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་ནི་བསྒོམ་པའི་ལ་མ་ཐོབ་པས་ཡིན་གྱི། ཚིག་ཙམ་གྱིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྟོགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བས་སོ། །མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀུན་ཆུབ་པར་བྱ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིག་པར་བྱ་བ་རིག་པ་ནི་མཁས་པའོ། །དེས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་སངས་རྒྱས་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་ཀུན་ཆུབ་པར་བྱེད་པའོ། །བླ་ན་མེད་པའི་ནོར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱ་བ་དང་འབྲེལ་ཏེ། ལྷ་དང་མིར་བཅས་པའི་སྐྱེ་དགུ་རྣམས་ཀྱི་བདེ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུར་གྱུར་པ་དང༌། ཐར་པའི་བདེ་བའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་ནོར་ཞེས་བྱའོ། །ཟང་ཟིང་མེད་པའི་སྦྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྦྱིན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་ན་ཟང་ཟིང་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཆོས་སྤྱིན་པ་ནི་མི་ཤེས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་གཅོད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ཉིད་ནི་སྦྱིན་པའི་མཆོག་གོ །ནད་པ་རྣམས་ཀྱི་སྨན་དུ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་ནི་འདན་ནྭ་ན་ཏ་རི་ལ་སོགས་པས་ཀྱང་དེ་དག་གི་རྒྱུ་མ་ཤེས་ཤིང་གསོ་བ་ཡང་མི་ཤེས་པས་རྟག་ཏུ་ན་བདེ་དག་གི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ནད་རྣམས་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱ་བའི་གོས་བའི་སྨན་ནི་འདི་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མཛོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཐམས་ཅད་སྡུད་པར་བྱེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱལ་པོ་སྒོམ་པ་ལ་མངོན་པར་སྦྱོར་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་མི་ཟད་པའི་མཛོད་ཡིན་པས་སོ། །སྤོབས་པ་མི་ཟད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་གནས་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་དེ་ཉིད་རྟོགས་པ་དང༌། མི་ཟད་པའི་སྤོབས་པ་ནི་སྤོབས་པ་མི་ཟད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་སོ། །མྱ་ངན་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་དག་ཐམས་ཅད་དོན་མེད་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདག་ཉིད་ཅན་ནོ་ཞེས་ཤེས་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པ་བསྒོམས་པས་མྱ་ངན་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་རོ། །ཁམས་ གསུམ་པ ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁམས་ གསུམ་པ ་འདི་དག་ནི་རྨི་ལམ་དང་འདྲ་ཞེས་བྱ་བར་ཤེས་ནས་དེ་ལྟ་བུའི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་སེམས་ཅན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཐར་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བ་ནི་ཁམས་ གསུམ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ ་ཞེས་བྱའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་འགྲོ་བ་དག་ལ་གཟིངས་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་པའི་བསམ་པས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་འདོད་པ་རྣམས་ལ་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་བཤད་པ་དང༌། ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པའོ། །ཆུ་བོའི་ནང་དུ་ཞུགས་པ་དག་ལ་གྲུ་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཁོར་བའི་ཆུ་ཀླུང་དུ་ལྷུང་ཞིང་རྒྱ་མཚོ་བཞིར་ནུབ་པ་རྣམས་སྒྲོལ་བའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་གྲུ་བོ་ཆེ་ནི་མི་ཕྱེད་པའི་གྲུ་ཡིན་ནོ། །གྲགས་པ་འདོད་པ་དག་གི་གྲགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉན་པ་དང་བསམས་པ་དང་བསྒོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་གྱིས་ཁམས་མཐའ་ཡས་པ་ན་བཞུགས་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ས་རྣམས་ལ་མཆོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུ་རབ་ཏུ་སྤྲོས་པས་ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱབ་པ་ནི་གྲགས་པ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་བསྟོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བརྙེས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་མཐའ་མེད་པ་དེ་དག་གིས་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་མ་ལུས་པ་བསྐྱབ་པའི་ཕྱིར་བླ་ན་མེད་པའི་ཆོས་ཆེན་པོའི་སྦྱིན་བདག་མཛད་པ་ལ་དྲི་མ་མེད་པའི་ཡོན་ཏན་གྱིས་བསྟོད་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྔགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཀའ་བ་བརྒྱ་ཕྲག་དུ་མས་བསྒྲུབས་པའི་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་ནས་ཀྱང་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པས་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་དང་ཐར་པའི་བདེ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྦྱིན་བདག་ཉིད་ནི་བསྔགས་པའོ། །སྟོབས་བཅུ་རྣམས་ཀྱིས་བསྟོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྙེད་པར་དཀའ་ཞིང་རིན་ཆེན་བའི་ཆོས་རིན་པོ་ཆེའི་སྦྱིན་བདག་ཉིད་ནི་གཞན་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟོབས་བཅུ་རྣམས་ཀྱིས་བསྟོད་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་རྟོགས་ཤིང་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་ཐེག་པ་གཞན་ལ་འདོད་པ་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའོ། །སྙིང་རྗེ་ཅན་དག་གི་བཏང་སྙོམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཅིག་ཏུ་གཞན་གྱི་དོན་ལ་ཞུགས་པ་རྣམས་ལ་བཏང་སྙོམས་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། བཏང་སྙོམས་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་སྙོམས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་བུ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛད་པ་མཛད་ཟིན་ནས་དེའི་ཚེ་གདུལ་བྱ་མེད་པ་ནི་བཏང་སྙོམས་སུ་རིགས་ཀྱི། །གཞན་དུ་མ་ཡིན་ནོ། །ཉེས་པ་ཞི་བར་འདོད་པ་དག་གི་བྱམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཉེས་པ་ནི་ཞེ་སྡང་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་དག་པར་མཐོང་བ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོའི་ངོ་བོར་ངེས་པར་སྦྱར་བའི་བྱམས་པ་ཆེན་པོའི་བདག་ཉིད་དུ་བྱས་པའི་རྒྱུད་ཀྱི་མཚོ་ལ་ཞེ་སྡང་གི་མེ་ཆུང་དུ་ཙམ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བས་ཉེས་པ་ཞི་བར་འདོད་པ་དག་གི་བྱམས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་པ་དག་གི་དབུགས་འབྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཚེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་སྣང་བ་ཐོབ་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ། ངེས་པར་བསམ་པ་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་དབུགས་འབྱིན་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །སེང་གེའི་སྒྲ་སྒྲོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ནན་ཏན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནན་ཏན་གྱིས་ཐམས་ཅད་ཡི་མཆོག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མངོན་སུམ་དུ་མཛད་ནས་བདག་མེད་པའི་སེང་གེའི་སྒྲའི་སྒྲ་བསྒྲགས་པའི་ངང་ཚུལ་གྱིས་ནན་ཏན་བྱེད་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ལམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དགེ་བའི་ཆོས་ཀྱི་ལམ་ཐམས་ཅད་ནི་ལམ་སྟེ། རྗེས་སུ་མི་དམིགས་པའི་སྦྱོར་བས་སངས་རྒྱས་ཉིད་འཐོབ་ཀྱི་གཞན་གྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གདོད་ནས་ཞི་ཞིང་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱག་རྒྱས་བཏབ་པ་ཉིད་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དོ་ཞེས་བྱ་བས་ཕ་རོལ་དང་ཕ་རོལ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱས་བཏབ་པའོ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་མི་འཕྲོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མི་དགེ་བའི་བག་ཆགས་རྣམས་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་དང། དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་བདུད་དང་མུ་སྟེགས་ཅན་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་གཡོ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཉིད་ནི་མི་འཕྲོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེད་མོས་ཚལ་དུ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དགའ་བ་དང་རབ་ཏུ་དགའ་བའི་བདེ་བ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བསྔོས་པའི་རྩེ་མོའི་ས་ནི་སྐྱེད་མོས་ཚལ་ཏེ། མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའི་ཐེག་པ་དང་དམ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །བདུད་ཀྱི་སྡེ་རྣམས་སྐྲག་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བག་ཆགས་དང་བཅས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་རྣམས་པར་བསལ་བ་དང༌། རྣམ་རྟོག་བསལ་བ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ནི་བདུད་ཀྱི་སྡེ་རྣམས་སྐྲག་པར་བྱེད་པའོ། །བདེ་བར་འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་རིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་རིག་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ། ལམ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནོད་པ་རྣམ་པར་སེལ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་གྲུབ་པ་རྣམས་ཀྱི་དོན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་འགྲོ་བ་མ་ལུས་པའི་དོན་མཛད་པའི་ཕྱིར་དོན་ཏེ་དགོས་པའོ་དགྲའི་ནང་དུ་སོང་བ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱབས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚད་མ་དང་ལྡན་པའི་ཆོས་ཉིད་རབ་ཏུ་བསྟན་པས་དམིགས་པར་ལྟ་བ་ཅན་ཐམས་ཅད་དང༌། ལྟ་བ་ལོག་པ་ཅན་ཐམས་ཅད་དུ་སུན་དབྱུང་བས་ཡོངས་སུ་སྐྱོབ་པ་ཡིན་གྱི། གཞན་དུ་ན་དེ་དག་ལྟ་བ་ལོག་པར་ལྟུང་བར་འགྱུར་རོ། །ཕྱིར་རྒོལ་བ་རྣམས་ཆོས་དང་མཐུན་པར་ཚར་གཅོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མུ་སྟེགས་ཀྱིས་ཁས་བླངས་པའི་ཆོས་ཅན་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་དང་བཅས་པ་ལ་སྐྱོན་འདི་ལྟ་བུ་ཡོད་དོ་ཞེས་བརྗོད་པས་ཚར་གཅོད་པའོ། །མི་འཇིགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བདེན་པའི་རྣམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འཇིགས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་བརྟན་པར་བྱས་ཤིང་རབ་ཏུ་བརྟན་པར་བྱས་པས་མཉམ་པ་ཉིད་མཐོང་བར་ནུས་པ་ཉིད་ནི་དོན་དམ་པར་ན་མི་འཇིགས་པ་རྣམས་ཀྱི་བདེན་པའི་རྣམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྟོབས་རྣམས་ཡང་དག་པར་ཚོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ལམ་ལ་འཇུག་པ་ལ་རྨོངས་པ་ཟློག་པའི་དོན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་སྔ་ལྟས་སུ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་གཙོར་བྱས་པའི་དཀར་པོའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བྱེད་པོར་འགྱུར་པའི་ཡོན་ཏན་ནི་སྔ་ལྟས་སུ་གྱུར་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་རྒྱན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་བརྒྱན་པའི་སྐུ་སྟེ། དེས་དེ་མངོན་སུམ་དུ་མཛད་པས་སོ། །ཐར་པ་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱི་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐོག་མ་དང་བར་དང་ཐ་མར་དགེ་བའི་ཆོས་ཉམས་སུ་མྱོང་བས་བླ་ན་མེད་པའི་ཆོས་ལ་དགའ་བ་ནི་ཐར་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །སྲས་ཐུ་བོ་རྣམས་ཀྱི་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡབ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་གྱི་ནོར་ཐོབ་པས་བདེ་བ་དང་ཡིད་བདེ་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་བས་དགའ་བའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་མ་ཐོབ་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཐོབ་པར་བྱ་བ་དང༌། ཐོབ་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་པ་ཉིད་དུ་ཉེ་བར་འཛིན་ཅིང་བསྲུང་བའོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམན་པ་ལ་མོས་པའི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཐོས་པ་ན་འཇིགས་ཤིང་སྐྲག་ནས་མ་རྟོགས་པས་ས་མ་ཡིན་པ་སྟེ་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པའི་དྲི་མ་རྣམས་རབ་ཏུ་སྤངས་པས་རྟོག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་དང༌། དེ་རྟོགས་པས་སེམས་རྣམ་པར་དག་པའོ། །ལུས་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནད་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྨན་གྱི་བདུད་རྩི་འཐུངས་པས་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་སྐུ་ཐོབ་པ་ནི་ལུས་རྣམ་པར་དག་པའོ། །རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་རྣམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དང། སྨོན་པ་མེད་པ་དང༌། རང་བཞིན་གྱིས་ཞི་བའི་ཆོས་ཉིད་བསྒོམ་པའི་སྦྱོར་བས་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་ནི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་ཆགས་པས་རྗེས་སུ་ཆགས་ནས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་དབྲལ་བར་སྤྲོ་ཞིང་ཞུགས་པ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་ཆགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཞེ་སྡང་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་རང་བཞིན་གྱི་སེམས་ཀྱིས་འགྲོ་བ་ལ་ཕན་པ་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པ་ནི་ཞེ་སྡང་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །གཏི་མུག་གིས་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ལ་རྣམ་པར་ལྟ་བའི་ཆོས་ཀྱི་སྣང་བ་ཤར་བ་ལ་རྨོངས་པའི་མུན་པའི་སྐབས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡེ་ཤེས་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་བཟོ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་མཁས་པ་དང་ལེ་ལོ་མེད་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །རིག་པ་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བའི་དམ་པའི་ཆོས་ཐོས་པ་དང༌། ནང་དུ་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་རིག་པ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ཞེས་བྱའོ། །མ་རིག་པ་སྤོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་དམིགས་པའི་སྦྱོར་བས་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སྤོང་བ་དང༌། ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཉིད་བསྒོམ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་ནི་མ་རིག་པ་སྤང་བ་ཞེས་བྱའོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་སྙིང་པོར་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱི་ཚིམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པའི་ཆོས་འཐོབ་པའི་བདག་ཉིད་ཆེ་བ་དང་མ་བྲལ་བའི་དགའ་བ་རྗེས་སུ་འཛིན་ཅིང་མི་གཏོང་བའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་སྙིང་པོར་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱི་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བདེ་བ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་དུ་བྱས་ནས་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་དང་མི་འབྲལ་བ་ཉིད་ཀྱི་དགའ་བའོ། །བལྟ་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱི་མིག་ཏུ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་གྱིས་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ཉིད་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་མཐོང་བའི་མིག་གིས་བལྟ་བར་འདོད་པ་ཡིན་གྱི། ཕྱི་རོལ་གྱི་ཤའི་མིག་གིས་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དེས་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་འཕྲུལ་པར་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱི་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྫུ་འཕྲུལ་དང་ཆོ་འཕྲུལ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་རྩེ་ཞིང་འབད་པ་མེད་པར་མི་དམིགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་དབང་ཐོབ་པས་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་རང་གི་དང་གིས་འཇུག་པར་འགྱུར་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱི་རྫུ་འཕྲུལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡེ་ཤེས་རྟོག་པ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། སྒྲིབ་པ་དང་བྲལ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཡེ་ཤེས་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པས་མངོན་པར་བསྒྲུབས་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་འཕྲོག་པར་ནུས་པའོ། །ཐོབ་པར་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱི་གཟུངས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔར་བསྟན་པའི་གཟུངས་བཞི་པོ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་མཉམ་པ་འཛིན་པས་ན་གཟུངས་ཞེས་བྱའོ། །དྲན་པ་མི་བརྗེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཁོར་བར་གཏོགས་པའི་སྦྱོར་བ་ཉིད་ཀྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་དམིགས་པས་རང་བཞིན་གྱིས་ཞི་བ་ཉིད་ཀྱིས་དྲན་པ་མི་བརྗེད་པའོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་ཀྱི་སྐུས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་ཁྱབ་པ་མི་འཕྲོགས་པའི་སྦྱོར་བས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་ཡིན་ནོ། །འདྲེན་པ་རྣམས་ཀྱི་ཐབས་མཁས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདེ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཞི་བར་འགྲོ་བ་ནི་དེ་ནས་བཟུང་ནས་ཉེ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །ཕྲ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་དམིགས་པར་ལྟ་བ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཤེས་པར་དགའ་བ་དང༌། དམིགས་པ་ཤེས་པར་དགའ་བ་དང༌། དམིགས་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། ཤེས་པར་དཀའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་རང་གི་ངོ་བོ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཡུལ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པའི་ཕྱིར་ཤེས་པར་དཀའ་བའོ། །དཀའ་བས་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ཀྱང་མི་ཤེས་པ་སྟེ། སྔར་ཉམས་སུ་མ་མྱོང་བ་དང་མ་ཤེས་པ་དང་མངོན་པར་མ་སྦྱར་བས་སྔར་མ་སྐྱེས་པ་བསྐྱེད་པའི་ནུས་པ་མེད་པས་ཤེས་པར་དཀའ་བ་ཉིད་ནི་ཤེས་པར་དཀའ་བའོ། །ཡི་གེ་རྣམས་ལྡོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངག་གི་ལམ་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པར་ཡི་གེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངེས་པའི་ཚིག་གིས་སྟོན་པ་ནི་ཡི་གེ་རྣམས་ལྡོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྒྲས་ཤེས་པར་དཀའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པར་བྱ་བའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ནི་ཚིག་ཙམ་གྱིས་རྙེད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། །ཚིག་གིས་མཚོན་པའི་དོན་ངེས་པར་རྟོགས་ནས་བསྒོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྒྲས་ཤེས་པར་དཀའ་བ་ཞེས་བྱའོ། །རྟོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀུན་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་རིན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོའི་འདུ་ཤེས་ཉིད་དང༌། འགྲོ་བ་མ་ལུས་པའི་དོན་སྒྲུབ་པས་ཤེས་པ་ནི་མཁས་པའོ། །ངེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འགྲོ་བ་མ་ལུས་པའི་དོན་བྱེད་པ་དང་ཆོས་ཉིད་ལ་དགའ་བའོ། །ངེས་ཤེས་པ་ནི་བཀུར་སྟི་དང་གུས་པས་ཤེས་པའོ། །འདོད་པ་ཆུང་བ་རྣམས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཏེ། ཆོས་ཉིད་རྟོགས་པ་ཙམ་གྱིས་རང་གི་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་རབ་ཏུ་རིག་པ་ལ་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གཟུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཞུགས་པ་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཉེ་བར་འཛིན་པའོ། །དྲན་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱིས་བཅངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་བྱས་པ་ཆུད་མི་གསོན་པ་ནི་བཅངས་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་ཟད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་རབ་ཏུ་སྤངས་པས་དེའི་ངོ་བོ་མེད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཟད་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་མེད་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་སེམས་ཀྱི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པ་ཡིན་ལ། དེ་འགགས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་འགགས་པས་རང་བཞིན་གྱིས་ཞི་བ་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་མ་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དམིགས་སུ་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིའི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་བསྟན་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཞོན་ནུ་འདི་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་མཉམ་པ་ཉིད་རྣམ་པར་སྦྲོས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་རྣམ་པར་སྤྲོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་མའོ། །ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཤད་པ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྟན་པའི་མཐོང་བའི་ཆོས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་བསྟན་ཏེ། ཁྲག་ཁྲིག་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུས་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བར་འབྲེལ་ཏོ། །གལ་ཏེ་ས་བརྒྱད་པ་ལ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནམ། ཐོས་པ་ཙམ་གྱིས་ཅི་ལྟར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་བུའི་ནེམ་ནུར་བསལ་བའི་ཕྱིར། སྔོན་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་བྱས་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་དང་བྲལ་བས་སྔོན་ནི་ཐོབ་པར་མ་གྱུར་ལ། ད་ལྟར་ནི་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཁྲག་ཁྲིག་ཕྲག་དགུ་བཅུ་རྩ་དྲུག་གིས་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་བཟོད་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྟོགས་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་བཟོད་པ་ནི་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྒྲའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ནི་ཐོས་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའོ། །ལེན་པ་མེད་པར་ཟག་པ་ལས་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་གྱུར་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཆ་ཙམ་ཡང་མེད་པའོ། །ཆོས་རྣམས་ལ་ཆོས་ཀྱི་མིག་རྡུལ་མེད་ཅིང་དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་རྣམ་པར་དག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་མཐོང་བས་རྣམ་པར་དག་པ་སྐྱེས་པའོ། །དགེ་སློང་མ་རྣམས་ཀྱང་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཐོབ་བོ། །དགེ་བསྙེན་རྣམས་ཀྱིས་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །དགེ་བསྙེན་མ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏེ། སྔོན་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་བའི་ཁྱད་པར་ཉིད་དང་བསམ་ པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་འབྲས་བུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །སྟོང་གསུམ ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་ཡང་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་གཡོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱ་བའི་བྱེ་བྲག་གོ །དེ་ལ་རྣམ་པ་དྲུག་ནི་ཤར་ཕྱོགས་དམའ་ན་ནུབ་ཕྱོགས་མཐོ་བ་ནི་གཅིག་གོ །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་གཉིས་པའོ། །བྱང་ཕྱོགས་དམའ་ན་ལྷོ་ཕྱོགས་མཐོ་བ་ནི་ གསུམ་པའོ། །དེ་དག་ལས་བཟློག་པ ་ནི་བཞི་པའོ། །མཐའ་དམའ་ན་དབུས་མཐོ་བ་ནི་ལྔ་པའོ། །དེ་དག་ལས་བཟློག་པ་ནི་དྲུག་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་དྲུག་གོ །གཡོ་བ་ལ་སོགས་པ་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོའི་བྱེ་བྲག་གིས་མཚན་མ་བཅོ་བརྒྱད་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་ཚིག་གི་བྱེ་བྲག་གིས་ནི་ཤིན་ཏུ་གུས་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་མཐུ་ཆེན་པོ་ཡང་དག་པར་བསྟན་ནས་འཆད་པ་ནི་གླེང་གཞིའི་ལེའུ་ཞེས་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་ཆོས་རྣམས་གླེང་གཞི་ནི། །བྱང་ཆུབ་སེམས་ལ་ངེས་པར་བརྗོད། །ས་དང་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་ལ། །དེ་ཉིད་ཡང་དང་ཡང་འབྱུང་ཕྱིར། །དེ་ནི་གླེང་གཞིའི་ལེའུ་ལས། །བདེ་གཤེགས་དམ་པས་བཀའ་སྩལ་ཏེ། །གླེང་གཞི་དེ་ལས་ཐམས་ཅད་ཀྱང༌། །བློ་དང་ལྡན་པས་ཤེས་པར་བྱ། །གླེང་གཞིའི་ལེའུའི་བཤད་པ་རྫོགས་སོ།། །།སཱ་ལའི་དབང་པོའི་རྒྱལ་པོའི་ལེའུ་བཤད་པར་འདོད་ནས། དེའི་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཟླ་འོད་གཞོན་ནུ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་གསོལ་བ་འདེབས་པ་ལ་དབང་བས། དེའི་ཕྱིར་དེ་ལ་བོས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གྲངས་མེད་པ་རྣམས་ལ་ངས་བཀུར་སྟིར་བྱས་ཞེས་བྱ་བར་འབྲེལ་ཏོ། །སྔོན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ན་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོར་གྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལས། རྒྱལ་སྲིད་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་དང་ལྡན་པའི་རང་གི་བདེ་བ་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འདོད་ཅིང་སྟེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་ནས་མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱ་རྒོད་ཕུང་པོའི་རི་འདི་ཉིད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་ཤེས་པས་བསྐལ་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་སྐྱེ་བ་དྲན་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དྲན་པའི་རྒྱུ་སྟོན་པའོ། །བཀུར་སྟིར་བྱས་པ་ནི་བཀུར་བར་འོས་པ་ལ་མཆོད་པའོ། །བླ་མར་བྱས་པ་ནི་བླ་མ་ལ་གུས་པས་བསྟེན་པའོ། །རི་མོར་བྱས་པ་ནི་ཆེན་པོར་བརྩིས་པའོ། །མཆོད་པར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བྱས་པ་ནི་མེ་ཏོག་ལ་སོགས་པས་སོ། །རྗེད་པར་བྱས་པ་ནི་ཡོན་ཆབ་དང་ཞབས་བསིལ་ལ་སོགས་པས་སོ། །གསོལ་བར་བྱས་པ་ནི་དེ་ལས་གཞན་པའི་མཆོད་པའི་རྣམ་པས་སོ། །དེ་དག་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རིན་པོ་ཆེ་ཐམས་ཅད་དང༌། མེ་ཏོག་དང༌། སྤོས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གཙུག་ལག་ཁང་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་རྣམ་པར་བཀྲ་བ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་དུ་མའི་བཀོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟེན་གྱི་ཁྱད་པར་ཉེ་བར་མཁོ་བ་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པས་བསྙེན་བཀུར་བྱས་ཤིང་དགྱེས་པར་བྱས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དྲུང་ནས་སོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་མཉམ་པ་ཉིད་རྣམ་པར་སྤྲོས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་རྒྱས་པར་ཐོས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མང་དུ་མང་པོ་དང་ལྷན་ཅིག་ངེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མཉན་པར་བྱས་པའོ། །ཐོས་ནས་ཀྱང་གཞན་དག་ལ་རབ་ཏུ་བསྟན་པར་བྱས་སོ། །བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་སྒོམ་པས་བསྒོམས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་དང་གཞན་གྱི་རྒྱུད་ལ་རྡུལ་དང་འདྲ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་གང་བསྒོམས་པས་མི་སྐྱེ་བའི་བྱམས་པ་ཆེན་པོའི་རང་བཞིན་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་སྒོམ་པ་སྟེ། བསྒོམ་པ་དེ་གཞན་དག་ལ་ཡང་རབ་ཏུ་སྟོན་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐ་མ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སཱ་ལའི་དབང་པོའི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ཞིག་བྱུང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སྔར་བསྟན་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རོ་མྱང་བའི་ཕྱིར་བསྟེན་པས་མ་ངོམས་ནས་ཕྱི་ནས་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བརྟེན་པ། གཞོན་ནུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སཱ་ལའི་དབང་པོའི་རྒྱལ་པོ་དེའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཉེན་ཐོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་གི་དགེ་འདུན་བྱུང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་མང་པོ་དང་ལྷན་ཅིག་བདག་གིས་ཐོས་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་འཁོར་ཡང་མཐའ་ཡས་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་ལ་ལོ་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་བཅོ་བརྒྱད་དུ་མཆོད་པ་དང་བསྙེན་བཀུར་ཆེན་པོ་བྱས་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱལ་པོ་མཉན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཚེའི་ཚད་ནི་ལོ་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་བདུན་ཅུ་རྩ་དྲུག་ཏུ་གྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་སྲིད་སྐུ་ཚེའི་མཐར་ཐུག་པར་མ་གྱུར་གྱི་བར་དུ་མཉན་པ་དང་གཟུང་བ་དང་བཅང་བར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འདོད་པས་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བའི་སྦྱོར་བས་བླ་མ་དང་ནམ་ཡང་བྲལ་བར་མ་གྱུར་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་དྲུང་དུ་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་མ་ལུས་པ་སྤངས་པས་ཐོས་པའོ། །མཉན་ཅིང་གཟུང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་སྐྱོ་བ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་ང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་མཆོད་པ་དང་རིམ་གྲོ་དང་གཡོག་བྱ་བ་དང་ལྡན་པ་བཞིན་དུ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཀྱང་བྱའོ་ཞེས་རབ་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གཞོན་ནུ་དེ་ལྟ་བས་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འདོད་ཅིང་མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འདོད་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་ཀྱང་ད་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་མཆོད་པ་དང༌། རིམ་གྲོ་དང༌། གཡོག་བྱ་བ་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ལ་མཆོད་པ་དང་གཡོག་བྱས་པས་ཇི་ལྟར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་ཅེས་བྱ་བའི་སོམ་ཉི་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་འདྲི་བའི་ལན་གདབ་པའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་མཆོད་པ་དང༌། རིམ་གྲོ་དང༌། གཡོག་བྱ་བའི་རྒྱུ་མཐུན་པས་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མཆོད་པ་དང༌། གཡོག་བྱས་པའི་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པའི་རྒྱུ་མཐུན་པ་ཉིད་དང༌། མཉམ་པ་དང་བསམ་པའི་རྒྱུ་མཐུན་པའི་མཚུངས་པའི་འབྲས་བུས་ནི་དེ་བས་ན་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱང་རྙེད་དཀའ་བ་མ་ཡིན་པས་དེ་ལ་མངོན་པར་སྦྱར་བར་རིགས་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལྟར་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་བསྒོམས་ན་ངེས་པར་བདེ་བ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །གཞོན་ནུ་དེ་ལྟ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཉེ་བར་སྡུད་པར་བྱེད་དོ། །ལྷུག་པར་བསྟན་པའི་དོན་དེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་སླར་ཡང་གསུངས་པ་ནི་བདེ་བར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། སྟོན་པ་ལ་དབང་ཐོབ་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྔོན་བྱུང་བའི་ལེའུ་འདི་ཉིད་རྒྱ་ཆེར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏེ། སྔར་བསྟན་པ་ལས་ལྷག་པར་འཇུག་པ་ནི་རྒྱ་ཆེར་ཞེས་བྱའོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དབྱངས་ཀྱིས་ཏེ། ཡིད་དུ་འོངས་པའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དབྱངས་ཀྱིས་རྒྱ་ཆེར་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་བསྟན་པའོ། །བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདས་པའི་དུས་སྟོན་པའོ། །དྲན་པ་སྟོབས་བཅུ་བྱེ་བ་དྲུག་ཅུ་དག །སྔོན་ཚེ་བྱ་རྒོད་ཕུང་པོའི་རི་ལ་བཞུགས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དྲན་པ་ནི་སྔོན་གྱི་དུས་སུ་སྟོབས་བཅུ་དང་ལྡན་པ་བྱེ་བ་དྲུག་ཅུ་བྱ་རྒོད་ཀྱི་ཕུང་པོའི་རི་འདི་ལ་བཞུགས་པ་དྲན་པར་གྱུར་པའོ། །དེ་དག་གིས་ང་སྔོན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པའི་ཚེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་བཤད་པར་མཛད་པའོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐ་མར་གྱུར་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སཱ་ལའི་དབང་པོའི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལངས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་དྲིས་སོ། །ང་ཡང་རྒྱལ་རིགས་ཉིད་གྱུར་ཏེ། །རྒྱལ་པོས་བདག་གཙོ་བོ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་མིའི་བདག་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་ན་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་གཙོ་བོར་གྱུར་པའོ། །ང་ཡི་བུ་ཡང་ལྔ་བརྒྱ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་ལ་ངེས་པར་བུ་ལྔ་བརྒྱ་ལས་མི་ཉུང་བ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །སངས་རྒྱས་དེ་ཡི་གཙུག་ལག་ཁང༌། །བྱེ་བ་སྙད་ནི་ངས་བྱས་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མཆོད་པ་དང༌། གཡོག་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཉེ་བར་མཁོ་བ་ཐམས་ཅད་མ་བྲལ་བ། ཙན་དན་ཤིང་དང་རིན་པོ་ཆེའི་ཀ་བ་ལ་སོགས་པས་མཛེས་པར་བརྒྱན་པ་རྣམས་བྱས་སོ། །རྒྱལ་པོ་དེའི་སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ལ་དགའ་ཞིང་ཡིད་དུ་འོང་བ་སྟེ་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འདོད་པའོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་བླ་མ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་མཆོད་པ་དམ་པ་དག་ལོ་སྟོང་ཕྲག་བྱེ་བ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་བར་དུ་བྱས་སོ། །རྐང་གཉིས་གཙོ་བོ་རྒྱལ་བ་མ་སྨད་པ། །ལོ་ནི་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་བདུན་ཅུ་དྲུག །དེ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་འདུན་དང་བཅས་པ་ལ་མཆོད་པ་རྣམ་པ་མང་པོ་ངས་བྱས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་དྲུང་དུང་བཙུན་མོ་དང་སྲས་དང་བཅས་པར་རབ་ཏུ་ཕྱུང་ནས། ལོ་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་བཅུ་བཞིར་ངས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཡོངས་སུ་ཞུས་ཏེ། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཁྲག་ཁྲིག་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུ་དང༌། དཀྲིགས་ཕྲག་བྱེ་བ་བརྒྱ་རྣམས་ངས་གཟུང་ངོ༌། །གཞུང་དེ་དག་ཀྱང་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདིའི་ལེའུ་གཅིག་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ཀྱང་ངས་མཉན་ཅིང་བཟུང་ནས་གཞན་དག་ལ་ཡང་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ལེའུ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱའི་གཞུང་གྲངས་མེད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཚད་མེད་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོབ་པར་འདོད་པས་ངས་བདོག་པའི་དངོས་པོ་མ་བཏང་བ་ཅི་ཡང་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐའ་ཡས་པ་བྱ་རྒོད་ཕུང་པོའི་རི་འདི་ལ་བཞུགས་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་རྒྱ་ཆེར་གཞན་དག་ལ་བསྟན་ཏོ། །དེ་དག་གི་དྲུང་དུ་ངས་ཀྱང་ཇི་ལྟར་ཐོས་པ་བཞིན་དུ་བསྒོམས་ཤིང་ནན་ཏན་དུ་བྱས་པས་བསྒྲུབས་པ་སྟེ། ནན་ཏན་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པས་བསྟན་ཏོ། །ཡོན་ཏན་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པ་དང༌། རོ་ལམ་ཞེན་ཅིང་མི་བརྐམ་པ་དང༌། སེར་སྣ་དང་ཕྲག་དོག་ལ་སོགས་བའི་སྐྱོན་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་དང༌། ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བརྒྱན་པ་ལ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་རྙེད་པར་དཀའ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། མདོར་ན་མི་གང་ཏིང་ངེ་འཛིན་པ་དེས་ནི་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུས་བརྒྱན་པའི་སྐུ་དང་ཆོས་ཐམས་ཅད་འཛིན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གང་དག་ཏིང་ངེ་འཛིན་པར་བྱེད་པ་དེའི་ཡོན་ཏན་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པས་ཞལ་གྱི་པདྨ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ནས་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ལྗགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱིས། གསུང་གི་ཡན་ལག་ཐ་དད་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པས་བསྐལ་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པར་བརྗོད་ཀྱང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་ཙམ་བརྗོད་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཆ་ཙམ་ཡང་བསྒྲགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་དང་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཉིད་ལ་ལེགས་པར་བསླབས་པས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཛིན་པའི་ཡོན་ཏན་ནི་དཔག་ཏུ་མེད་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །སྔོན་གྱི་སྦྱོར་བའི་སྐབས་ཀྱིས་ནི། །ཤིན་ཏུ་མཉེས་པར་བྱ་བ་གསུངས། །སངས་རྒྱས་འབྲས་བུ་འདོད་པ་ཡིས། །དེ་བཞིན་འཇུག་པར་བྱ་བ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ།། །།སཱ་ལའི་དབང་པོའི་རྒྱལ་པོའི་ལེའུ་སྟེ་གཉིས་པའི་འགྲེལ་བའོ། །དེ་ནི་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་བསྒོམ་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མངོན་པར་ཕྱོགས་པར་འགྱུར་བས། སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་ལེའུ་དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གསུངས་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཡང་དག་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པ་ཡང་དག་པར་བསྟན་པར་འདོད་པ་དང༌། དོན་དང་འབྲུ་མི་ཟད་པར་བྱ་བ་སྟེ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་བར་འདོད་པ་དེས་ཀྱང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་གཟུང་བར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཡང་དག་པ་དེ་དག་གང་ཡིན་ཞེ་ན་ཞེས་ཡོན་ཏན་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་བདེན་པའི་རང་བཞིན་ངེས་པར་བྱེད་པ་ཞུས་པ་དང༌། དགོན་པ་ན་འདུག་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཐམས་ཅད་དུ་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་བསྒོམ་པ་དང་མི་འབྲལ་བར་གོམས་པར་བྱའོ་ཞེ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་ཡང་དག་པའི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། འདི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདུད་བཞི་བཅོམ་པ་དང༌། དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པའོ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཇི་ལྟར་གནས་པ་དེ་དག་དེ་བཞིན་དུ་རྟོགས་ཤིང་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པའམ་དེ་བཞིན་སྟོན་པར་མཛད་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་བཅོམ་པས་མཆོད་པར་འོས་པ་འམ། དགྲ་བཅོམ་པ་དང་ལྡན་པས་དགྲ་བཅོམ་པའོ། །ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཡང་དག་པ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའོ། །རྫོགས་པ་ནི་ཡོངས་སུ་གང་བ་སྟེ། བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་མ་ཚང་བ་མེད་པ་བརྙེས་པའོ། །རིག་པ་དང་ཞབས་སུ་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལ་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ནི་རིག་པའོ། །ཡན་ལག་ལྷག་མ་བདུན་ནི་ཞབས་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་རིག་པ་དང་ཞབས་སུ་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །བདེ་བར་གཤེགས་ པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་གསུམ ་གཟུང་བར་བྱ་སྟེ། རབ་ཏུ་གྲུབ་པས་ན་བདེ་བར་གཤེགས་པ་སྟེ། བུ་མོ་གཟུགས་བཟང་མོ་བཞིན་ནོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་གཤེགས་པས་ན་ཡང་བདེ་བར་གཤེགས་པ་སྟེ། རིམས་ནད་ལེགས་པར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བྱང་བ་ལྟ་བུའོ། །མ་ལུས་པར་གང་བས་ན་བདེ་བར་གཤེགས་པ་སྟེ། བུམ་པ་གང་བ་བཞིན་ཏེ། དེས་ན་བདེ་བར་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དབང་པོ་དང་བསམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་སྣོད་དང་སྣོད་མ་ཡིན་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་འགྲོ་བ་དྲུག་ཏུ་སྐྱེས་པའི་འཇིག་རྟེན་རྣམས་ཀྱི་དོན་སྐལ་བ་བཞིན་རིག་པས་ན་འཇིག་རྟེན་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྐྱེས་བུ་འདུལ་བའི་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྐྱེས་བུ་གདུག་པ་ཅན་གྱི་དྲེགས་པ་བསལ་ནས་རང་གི་ལམ་ལ་འཇོག་པར་བྱེད་པས་ན་སྐྱེས་བུ་འདུལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་རྣམས་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ་ནི་གཙོ་བོར་གྱུར་བའོ། །བླ་ན་མེད་པ་ནི་ལྷག་པའི་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་པ་སྟེ། དེས་ན་སྐྱེས་བུ་འདུལ་བའི་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལས་གཞན་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་སྟོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞི་བ་དང༌། དྲག་པོ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་བསྟན་པས་འདུལ་བར་མཛད་པས་སྟོན་པའོ། །ལྷ་ནི་ལྷ་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པའོ། །མི་རྣམས་ནི་སོར་མོའི་ཕྲེང་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཡང་དག་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་དེ་སུ་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་ནི་བསོད་ནམས་དག་གི་རྒྱུ་མཐུན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྒྱུ་དང་འདྲ་བའི་འབྲས་བུ་ནི་རྒྱུ་མཐུན་པ་སྟེ། སྔོན་གྱི་བསོད་ནམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ནི་རྒྱུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་སྟེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་ཆུད་མི་ཟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བའི་རང་བཞིན་སྔོན་གྱི་དུས་སུ་བསྐྱེད་པ་རྣམས་མངོན་པར་མི་ཉམས་པའི་འབྲས་བུ་མ་ཚང་བ་མེད་པའི་སྐུ་མཐོང་བ་ལས་རྗེས་སུ་དཔག་པར་བྱ་སྟེ། དགེ་བའི་རྩ་བ་མ་ཚང་བ་མེད་པ་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་པར་གྱུར་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ། །བཟོད་པས་བརྒྱན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱན་མ་ལུས་པ་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་ངོ་བོ་ནི་བཟོད་པ་ཡིན་ནོ། །བརྒྱན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྫོགས་པར་ཐོབ་པ་སྟེ་ཤིན་ཏུ་རྫོགས་པར་བྱས་པའོ། །བསོད་ནམས་ཀྱི་གཏེར་རྣམས་ཀྱི་གཞི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསོད་ནམས་ཉིད་གཏེར་ཡིན་ཏེ། ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མ་ལུས་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་གི་གཞི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ནི་སྐལ་བ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ལ་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡིན་པས་བསོད་ནམས་ཀྱི་གཞི་ཞེས་བྱའོ། །དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་བརྒྱན་པ་ནི་སྤྲས་ནས་མཛེས་པར་བྱས་པའོ། །མཚན་གྱི་མེ་ཏོག་རྒྱས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་མེ་ཏོག་ལས་སྐྱེས་པའི་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཀྱིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་བྱ་བ་ལ་ཉེ་བའི་ཚེ་བརྒྱན་པའོ། །སྤྱོད་ཡུལ་རན་པར་མཐུན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རན་པར་མཐུན་པ་ནི་འདྲ་བའོ། །དེ་མེད་པ་ནི་རན་པར་མཐུན་པའོ། །སྤྱོད་ཡུལ་ནི་ཡུལ་ལོ། །ཡང་ན་སྤྱོད་ལམ་གྱི་ཁྱད་པར་ཡིད་དུ་འོང་བས་ཐམས་ཅད་དུ་དེ་དང་འདྲ་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མཐོང་ན་མི་མཐུན་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཤིན་ཏུ་གདུག་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་མཐོང་བའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་གྱུར་ན་མཐོང་བས་ཡིད་འཕྲོག་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། ནམ་ཡང་མི་མཐུན་པའི་སེམས་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་བའོ། །དད་པས་མོས་པ་རྣམས་མངོན་པར་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཞིག་དད་པ་ཙམ་གྱིས་མོས་པར་གྱུར་པ་དེ་དག་ཀྱང་དད་པ་རྒྱུན་ཆད་པའི་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་ལ་མངོན་པར་དགའ་བར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་དད་པས་མོས་པ་རྣམས་མངོན་པར་དགའ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཤེས་རབ་ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདུད་དང༌། མུ་སྟེགས་དང༌། ཀུན་ཏུ་རྒྱུ་དང༌། ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཤེས་རབ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྟོབས་རྣམས་ལ་བརྫི་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་བཅུ་ལས་ལྷག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། བདུད་ལ་སོགས་པ་སྟོབས་ཆུང་བ་རྣམས་ཀྱིས་བརྫི་བར་མི་ནུས་པའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྟོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྐལ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཆོས་སྟོན་པས་རྗེས་སུ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་སྟོན་པ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཡབ་ཅེས་བྱ་བ་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པས་བསྐྱེད་པའམ་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡབ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་མ། །ཕ་ནི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་གསུང་བས་སོ། །འཕགས་པའི་གང་ཟག་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྣམས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བཅས་པའི་བསླབ་པ་བསྲུངས་ཤིང་བསླབས་པས་དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་ཅིང་དེའི་བཀའ་ལས་འདའ་བར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། ལས་དང་པོ་པ་རྣམས་ཀྱི་དེད་དཔོན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དགེ་བའི་རྩ་བ་བཅུའི་ལམ་བརྒྱགས་བྱིན་ནས་བགྲོད་དཀའ་བའི་ལམ་ལས་གྲོལ་བ་ནི་དེད་དཔོན་གྱི་ལས་ཡིན་པས་དེ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའོ། །ཡེ་ཤེས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཤེས་པས་ཚད་གཟུང་བར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་དཔག་ཏུ་མེད་པ་འམ་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་ལྡན་པས་སོ། །སྤོབས་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་རྒོལ་བའི་ལན་གདབ་པའི་སྤོབས་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །གསུང་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡན་ལག་དྲུག་ཅུ་དང་ལྡན་པའི་གསུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་རྣམས་རྣམ་པར་དག་པ་ཉིད་དོ། །དབྱངས་སྙན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དབྱངས་སྙན་པ་ངེས་པར་བསྒྲགས་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དགའ་བ་བསྐྱེད་ནས་ངོམས་པ་མེད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དབྱངས་སྙན་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྐུ་བྱད་ལྟ་བས་ཆོག་མི་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དང་པོར་མཐོང་བ་གང་དུ་བབས་པས་དེ་ལས་གཞན་དུ་བལྟ་བར་མི་འདོད་དེ། བལྟས་ཤིང་བལྟས་ཤིང་དགའ་བ་ནི། །སར་པ་སར་པ་ཡང་ཡང་སྐྱེ། །ཞེས་བསྟན་པ་ལྟ་བུའོ། །སྐུ་མཚུངས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡན་ལག་མ་ལུས་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པས་དེའི་ཕྱིར་ཐུབ་པ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ནི་མཚུངས་པ་མེད་པ་སྟེ། འདྲ་བ་ཡང་མེད་པའི་སྐུ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདོད་པ་དག་གིས་མ་གོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདོད་པའི་ཁམས་ན་གནས་ན་ཡང་འདོད་པའི་ཁམས་དང་འབྲེལ་བའི་སྐྱོན་གྱིས་མ་གོས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་དང་འབྲེལ་བས་མ་གོས་པ་ཡང་ངོ༌། །ཕུང་པོ་དག་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡུག་པ་དང་བྲལ་བ་ལ་སོགས་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ལས་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་ལས་ཀྱང་གྲོལ་བ་ཉིད་དོ། །ཁམས་རྣམས་དང་མི་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བ་ནི་ས་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་པོ་རྣམས་དང་བྲལ་ཞིང་མ་གོས་པའོ། །སྐྱེད་མཆེད་རྣམས་བསྡམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་རྣམས་རང་བཞིན་གྱིས་མེད་པས་མངོན་པར་ཞེན་པ་རབ་འབྱམས་བསྡུས་པ་སྟེ། རང་གི་ངོ་བོ་མཐར་ཐུག་པར་གྱུར་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མདུད་པ་རྣམས་ཤིན་ཏུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདོད་པ་དང༌། མ་རིག་པ་དང༌། ལྟ་བའི་མདུད་པའི་འཆིང་བ་རྣམས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཉམས་སུ་མྱོང་བས་ནན་གྱིས་བཅད་པ་སྟེ། གང་ཞེ་ན་རྣམ་པར་འཆིང་བ་སྟེ། ཐ་དད་པར་བྱས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡོངས་སུ་གདུང་བ་རྣམས་ལས་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ནི་སྲེག་པར་བྱེད་པས་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་དགེ་བའི་རྒྱུན་རྣམས་སྲེག་པར་བྱེད་པས་སོ། །དེ་དག་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་སྤངས་པའོ། །སྲེད་པ་ལས་ཡོངས་སུ་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་ནི་ཀུན་ནས་སོ། །གྲོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཁོར་བ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་སྲེད་པས་སོ། །ཆུ་བོ་ལས་རྒལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆུ་བོ་ནི་བཞི་སྟེ། འདོད་པ་དང༌། སྲིད་པ་དང༌། མ་རིག་པ་དང༌། ལྟ་བའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ནོ། །དེ་དག་ལས་རྒལ་བ་ནི་ཕ་རོལ་གྱི་འགྲམ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ། །ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་མཛད་པ་ལས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་མཁྱེན་པ་ནི་གཞན་ལ་མེད་པས་སོ། །འདས་པ་དང༌། མ་བྱོན་པ་དང༌། ད་ལྟར་གྱི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་དང་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་མི་གནས་པའི་ཚུལ་གྱིས་རབ་ཏུ་གནས་པའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མི་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མངོན་པར་མི་ཞེན་ལ་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་དམིགས་པས་གཅིག་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །ཡང་དག་པ་ཉིད་ཀྱི་མཐའ་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་དང་དེ་བཞིན་ཉིད་རྟེན་དང་བརྟེན་པའི་ངོ་བོར་མེད་པས་དེའི་བདག་ཉིད་དུ་གནས་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ནི་གནས་མེད་པ་ཉིད་གནས་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱས་ནས་སོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་གཟིགས་པའི་ས་ལ་བཞུགས་པ་སྟེ། ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་རྟོགས་པར་འདོད་པ་རྣམས་རབ་ཏུ་ཞེན་པའི་སེམས་གྱིས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ས་ལ་བལྟ་བ་སྟེ། མངོན་པར་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །གཞོན་དུ་འདི་དག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཡང་དག་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཤད་མ་ཐག་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དེ་དག་དང་ལྡན་པ་ནི་སྤོབས་པ་རྒྱུན་མི་འཆད་པས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་བསྔགས་པ་ཡང་དག་པར་བསྟན་པ་ན་དོན་དང་ཚིག་ཡོངས་སུ་ཟད་པར་མི་འགྱུར་བ་ནི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་མི་འགྱུར་བ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་གྱི་མཐུ་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་གསུང་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཉིད་ཀྱིས་བརྒྱན་པར་གསུང་བར་འགྱུར་ཏེ། ཆོས་ཉིད་རབ་ཏུ་སྒྲུབ་པ་ལ་ཆེད་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷུག་པས་བསྟན་པའི་དོན་དེ་དག་ཉིད་བདེ་བར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དབྱངས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་བསྟན་པ་ནི་ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་རྣམས་ལ་ཕན་པ་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་སྟོན་པར་མཛད་པས། བསྐལ་པ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོར་རབ་བཤད་ཀྱང༌། །རྒྱལ་བའི་བསྔགས་པ་ཐམས་ཅད་བརྗོད་མི་ལང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། རྒྱལ་བ་སྟེ་བདུད་རྣམས་ལས་རྒྱལ་བའོ། །ཡོན་ཏན་གྱི་བསྔགས་པ་ཐམས་ཅད་བརྗོད་པ་ནི་བསྐལ་བ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོར་ཡང་མི་ནུས་པའོ། །དེ་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་དག་གིས་ཡོན་ཏན་བསྐྱེད་པ་དེ་ནི་བརྗོད་པར་མི་ནུས་པའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཡོན་ཏན་བསྐྱེད་པའི་དབྱེ་བ་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། བུ་མོ་གཟུགས་བཟང་ཤིན་ཏུ་བལྟ་ན་སྡུག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། རྒྱན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བརྒྱན་པ་མཚན་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པ་ཡང་སྔོན་བཏང་ངོ༌། དེ་བཞིན་དུ་ནོར་དང༌། འབྲུ་དང༌། བྲན་ཕོ་དང༌། བྲན་མོ་དང༌། ནོར་བུ་དང༌། མུ་ཏིག་དང༌། བྱི་རུ་ལ་སོགས་པ་ཡང་བྱིན་ནོ། །གོས་ནི་བགོ་བར་བྱའོ། །དྲི་མཆོག་དྲི་ལྡན་ནི་དབྱར་གྱི་མེ་ཏོག་ཉིད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེ་མ་ལི་ཀའོ། །ཕུལ་བ་ནི་སྦྱིན་པའོ། །མཆོད་རྟེན་ནི་མཆོད་རྟེན་ནོ། །བླ་ན་མེད་པའི་སེམས་ནི་དྲི་མ་མེད་པའི་སེམས་བསྐྱེད་ནས་མཆོད་པར་བྱས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ནི་ཟང་ཟིང་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་བྱིན་པས་ང་གྲགས་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་པ་དེ་འདྲ་བའི་སེམས་ནམ་ཡང་མ་སྐྱེས་སོ། །སྡུག་པའི་མཆོག་བྱིན་པ་ལ་བདག་ཉིད་ཀྱིས་སྤྱད་པར་བྱའོ་སྙམ་པའི་སེམས་ཀྱང་ང་ལ་མེད་དེ། འོན་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་དག་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཆེད་དུའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཕྲག་དོག་དང་སེར་སྣ་དང་བྲལ་བའི་སྦྱིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། བཟོད་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། བསམ་གཏན་དང་ཤེས་རབ་ལ་བརྟན་ཏོ། །གངྒཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེས་བཀང་ནས་སྦྱིན་པ་བྱིན་པའི་བསོད་ནམས་ལས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་ཚིག་བཞི་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཙམ་བཟུང་ན་སངས་རྒྱས་ཉིད་དང་ཉེ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བསོད་ནམས་མང་དུ་བསྐྱེད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གངྒཱའི་ཀླུང་གི་བྱེད་མ་སྙེད་ཀྱི་བསྐལ་པར་ཕན་ཡོན་ཡོངས་སུ་བསྒྲགས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱང་མཐར་ཐུག་པར་བརྗོད་པར་མི་སྤྱོད་དོ། །དེ་བས་ནི་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་འདོད་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱལ་པོའི་མདོ་སྡེའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཙམ་གཟུང་བ་ལ་ཡང་བློ་དང་ལྡན་པས་རྟག་ཏུ་འབད་པར་བྱའོ། །སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ལ་འཇུག་པའི་མདོ་སྡེ་ནན་ཏན་གྱིས་མཉན་པར་བྱའི། ཚིག་ཙམ་གྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོར་བསྡུས་པའོ། །ཇི་ལྟར་འདས་པ་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པར་མཁྱེན་པ་བཞིན་དུ་མ་འོངས་པ་ལ་ཡང་ཐོགས་པ་མེད་པར་མཁྱེན་པ་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར། འཇིག་རྟེན་འདྲེན་པ་མྱ་ངན་འདས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་འདྲེན་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ཕྱི་མའི་དུས་ན་དགེ་སློང་སྡོམ་པ་མེད་པ་མང་པོ་དག་མང་དུ་ཐོས་པ་མི་འདོད་པ་དེ་དག་སྒྲ་ཙམ་གྱིས་སྦྱིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། བཟོད་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། བསམ་གཏན་དང༌། ཤེས་རབ་ལ་སོགས་པའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བསྔགས་པ་རྗོད་པར་བྱེད་ཀྱང་དེ་དག་འདོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེ་གསུངས་པ། ཇི་ལྟར་སྐྱེས་བུ་ལ་ལ་དག །ཙན་དན་དག་ནི་འདི་འདྲ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བའི་དཔེས་ནི་སྒྲ་ཙམ་པ་འདུག་པར་གསུངས་སོ། །འཚོ་བ་ཙམ་གྱི་ཆེད་དུ་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་ལ་བསྔགས་པ་རྗོད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་གྱི། རང་གི་ངོ་བོ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར། །ཇི་ལྟར་སྐྱེས་བུ་དབུལ་པོ་ལ་ལ་ཞིག །སྐྱེ་བོ་མང་པོས་ཡོངས་བརྙས་གྱུར་བ་སྟེ། །བརྙས་པ་ནི་སྨད་པར་གྱུར་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་ཉམས་པ་ལ་ཡང་བལྟ་བར་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཕྱིས་ནོར་གྱི་གཏེར་ཆེན་པོ་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་ཆེན་པོས་འདོད་པར་བྱའི་གཏེར་ཆེན་པོའི་བདག་པོར་གྱུར་ན་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་ཆེན་པོས་རིམ་གྲོ་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་གང་གི་ཚེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོབ་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་ལྷ་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཆོད་པར་འགྱུར་རོ། །སངས་རྒྱས་སུ་དག་ཕྱོགས་སུ་མྱ་ངན་འདས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་གསུངས་སོ། །ཟླ་འོད་གཞོན་ནུ་སེམས་དགའ་ནས་ཞུས་པ། སྐྱེས་བུ་དམ་པ་མྱ་ངན་ཡོངས་འདས་ནས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། །མ་རུངས་དུས་ན་བདག་གིས་མདོ་འདི་གཟུང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། མ་རུངས་པའི་དུས་ངན་པ་ལ་བབ་པའི་ཚེ་བདག་གིས་མདོ་འདི་གཟུང་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱའོ། །ཟླ་འོད་གཞོན་ནུ་ཇི་ལྟ་བར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྔ་བརྒྱ་མདོ་སྡེ་འཛིན་པ་ལ་རབ་ཏུ་ཞུགས་པར་གྱུར་རོ། །སངས་རྒྱས་རྗེས་དྲན་ངེས་གྲུབ་པས། །ཡེ་ཤེས་དབང་ཕྱུག་ཆེར་གྱུར་ནས། །སངས་རྒྱས་སྲས་པོ་བརྒྱས་བསྐོར་བ། །འཇིག་རྟེན་ལ་གྲགས་ཀུན་མཁྱེན་གྱུར། །སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་ གསུམ་པ ་རྫོགས་སོ།། །།དེ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ལེའུ་བསྟན་པར་འདོད་ནས། དེ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བདེར་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་ནས་འདི་སྐད་གསོལ་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བདག་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཕྱོགས་འགའ་ཞིག་ཞུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡུལ་ཐམས་ཅད་དུས་གཅིག་ཏུ་ཞུ་བར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བདག་ལ་སྐབས་ཕྱེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞུ་བའི་སྐབས་ཕྱེ་ནས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སོ། །ཞུ་བ་ལུང་བསྟན་པའི་སླད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལན་སྩོལ་ན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྟག་ཏུ་སྐབས་ཕྱེ་ཡིས་ཅི་དང་ཅི་འདོད་པ་དྲིས་ཤིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་གཞག་པའི་ཕྱིར་ནམ་ཡང་སྐབས་མེད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཅི་ལགས་ཞེས་རང་གི་འདོད་པ་ཞུས་པའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རང་གི་ངོ་བོ་གསུངས་པ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་ངེས་པར་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སེམས་ངེས་པར་རྟོགས་པ་ནི་ངེས་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བའི་རང་རང་གི་ངོ་བོ་མཐར་ཐུག་པ་མཉམ་པར་མཐོང་བའི་མཉམ་པ་ཉིད་དང་བློ་མཉམ་པར་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པ་དེ་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱ་སྟེ། གཞན་དག་གོ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡིན་གྱི། དོན་དམ་པ་ཉིད་དུ་ནི་ངག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པ། མ་སྐྱེས་པ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་དང་མ་འདྲེས་པ། ཕྱི་དང་ནང་གི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང་བྲལ་བ། འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་བཞིན་དུ་སྒྲུབ་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་སྟེ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུན་གཡོ་བ་མེད་པ་ཡང་མེ་རླུང་མེད་པ་ལ་འབར་བའི་རྩེ་མོའི་རྒྱུན་བཞིན་དུ་འཇུག་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་རྣམ་པར་སྤྲོས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རང་གི་ངོ་བོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་སྤྲོས་པ་ནི་སྔར་བསྟན་ཏོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོབ་ན་ཕུང་པོ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་དང༌། དམ་བཅས་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཁུར་རྣམས་བོར་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཁྱུ་མཆོག་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་དོ། །འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་རབ་ཏུ་སྤངས་པ་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་འདི་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདིའི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་འདི་དག་དང༌། །རིགས་པར་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིགས་པ་སྟེ་ཚད་མ་དང་ལྡན་པའི་རྣལ་འབྱོར་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ནི་རིགས་པར་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེའི་ངོ་བོ་ནི་རིགས་པར་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱེད་པའོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་མི་རིགས་པ་རྣམ་པར་སྤང་བའོ། །དགེ་བའི་ཆོས་ལ་འདུན་པ་ནི་མངོན་པར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཞེན་པའོ། །འཁོར་བ་ལས་ཐར་བར་འདོད་པ་ནི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་སྟེ། ནམ་གྱི་ཆ་སྟོང་དང༌། ནམ་གྱི་ཆ་སྨད་ལ་མི་ཉལ་བར་དཀར་པོའི་ཆོས་ལ་སྤྲོ་བའོ། །སྐྱེ་བོ་རྣམས་ལ་ཡིད་མི་རྟོན་པ་ནི་འཁོར་བ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་མི་བྱེད་པའོ། །ཕྱི་དང་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་དང༌། བདག་ལ་མི་སྟོད་གཞན་ལ་མི་སྨོད་པ་དང༌། ཁྱིམ་ལ་ཆགས་པ་སྤོང་བ་དང༌། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ལ་ཡིད་རྟོན་པ་སྤོང་བ་དང༌། གཞན་གྱི་རྐྱེན་གྱིས་མི་འགྲོ་བ་ནས་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་བཟོད་པའི་བར་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དབྱངས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ངས་ནི་བདུད་རྩིའི་སྒོ་ཡང་རབ་ཏུ་ཕྱེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ངས་ནི་ཞེས་པ་ནི་བདག་གིས་སོ། །བདུད་རྩི་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ་ཐར་པའོ། །དེ་ལས་གཞན་བའི་མཚན་ཉིད་ནི་འཆི་བ་སྟེ་དེ་མེད་པའོ། །དེའི་སྒོ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཡིན་ནོ། །ཕྱེ་བ་ནི་མ་བསྒྲིབས་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཅི་འདྲ་དེ་བཞིན་བཤད། །ཆོས་རྣམས་ངོ་བོ་ཇི་ལྟར་གནས་པ་བཞིན་དུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་ངས་བཤད་དོ། །སྐྱེ་བ་དག་ཀྱང་ཅི་འདྲ་སྟེ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་དང༌། གཟུགས་བརྙན་ལྟ་བུར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱའོ། །མྱ་ངན་འདས་པ་ཕན་ཡོན་བཅས་པར་བཤད་དེ། ཕན་ཡོན་དང་བཅས་པར་བསྟན་པའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ངས་གང་བསྟན་པའི་ལམ་ནས་འགྲོ་བར་བྱ་སྟེ། སྡིག་པའི་གྲོགས་བོ་སྤངས་པ་དང༌། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་བསྟེན་པ་དང༌། དབེན་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བྱམས་པ་ཆེན་པོ་བསྒོམ་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྲུང་བར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འཐོབ་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལ་ཡང་དག་པར་འཛུད་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་བླ་ན་མེད་པ་ལ་རབ་ཏུ་བཀོད་ནས་མྱུར་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པས་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་བྱད་ཁྱད་པར་ཅན་རྗེས་སུ་དྲན་པ་བསྒོམ་པ་སྔར་བསྟན་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡིན་ནོ། །རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་གཞག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་གྱི་སྤྱོད་ལམ་གྱིས་དེ་ལ་གཏད་པའི་ཡིད་དང་བ་བསྒོམས་ན། དེའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་སྣང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་གིས་དེ་ལ་དགོངས་པར་ཡང་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དགོངས་པས་དེ་ནམ་ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་བྲལ་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཤེས་ནས་ཡོན་ཏན་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཡོན་ཏན་ཐོབ་པར་འདོད་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །མི་དེའི་སེམས་ནི་ཤིན་ཏུ་མྱོས་བར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་མ་ཡིན་པས་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡོན་ཏན་མཐའ་ཡས་པ་ཤེས་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་པས་མྱོས་བར་འགྱུར་བ་སྟེ། སེམས་རྣམ་པར་གཡེང་བ་ཉིད་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཕྱོགས་བཅུ་དག་ན་སེམས་ཅན་སུ་ཡང་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཡོན་ཏན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཉིད་རྗོད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཡོན་ཏན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་ལྡན་པའི་སངས་རྒྱས་ཉིད་འདོད་པས་ཇི་སྐད་གསུངས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བསྒོམ་བར་བྱའོ། །འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་ནས་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བས་མཚན་མ་མེད་པའི་རྣལ་འབྱོར་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ། །ཡང་དེ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་ཡང་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །གང་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་གནས་པ་དེ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཤེས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཟུགས་ཀྱི་སྐུར་མཐོང་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་ཆོས་ཉིད་བལྟ། །འདྲེན་པ་རྣམས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ། །ཞེས་གསུངས་པས་སོ། །ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་མང་དུ་མིས་བརྟགས་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྐུའི་རྣམ་པས་ཀྱང་རུང༌། དེ་ལས་ལྡོག་པས་ཀྱང་རུང། རྣམ་པར་རྟོག་པས་ཡོངས་སུ་བསྒྲུབས་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་མཐར་ཐུག་བར་འགྱུར་ཞིང་དེ་ལ་གཞོལ་བར་འགྱུར་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྐུ་བྱད་དེ་རྣམ་པས་སམ་ཡེ་ཤེས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་སྟེ་ཆོས་ཀྱི་སྐུས་ཀྱང་རུང༌། ལངས་པ་དང༌། འགྲོ་བ་དང༌། འདུག་པ་དང༌། ཉལ་བ་ལ་སོགས་པའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྤྱོད་ལམ་ཐམས་ཅད་དུ་སེམས་རྣམ་པར་གཡེང་བ་མེད་པས་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་སྒོམ་པར་བྱེད་པ་དེ་དག་གིས་ཀྱང་སྨོན་ལམ་དང་འབད་པའི་སྟོབས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་གནས་པ་ནི་མཚན་མ་དང་འབད་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་ན་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོན་ཏན་གྱིས་བརྒྱན་པ་ཐམས་ཅད་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །བདག་དང་གཞན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བས་ང་རྒྱལ་ཡང་མི་སྐྱེའོ། །ནམ་ཞིག་དེ་ནི་ན་ཞིང་མི་བདེ་ནས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གང་གི་ཚེ་ནད་ཆེན་པོས་ན་ཞིང་གནོད་པར་གྱུར་པས་དེ་ལ་ནི་འཆི་བ་ལ་ཐུག་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བས་ལུས་ལ་ཁྱབ་པར་གྱུར་པ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་རྣམ་པར་མི་ཉམས་ཏེ། རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་གཞག་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སོ་སོར་རྟོགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དང་ཕན་ཡོན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཐོས་ནས་སངས་རྒྱས་ཉིད་ལ་འབད་པ་བརྟན་པོས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ངེས་པར་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་འབད་པར་བྱའོ། །ངས་ནི་རབ་ཏུ་བཟང་བའི་ཆོས་བཤད་ཀྱང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྟོན་པ་ཙམ། །ཁྱོད་ཉིད་ཀྱིས་ནི་མངོན་དུ་བྱས། །ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་པའོ། །ནད་པ་སྨན་གྱི་རྐྱལ་པ་ཐོགས་པ་དག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཐོས་པ་ཙམ་གྱིས་ཉོན་མོངས་པ་མ་ལུས་པ་སྤངས་པའི་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པར་འདོད་པས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པ་ལ་རྟག་ཏུ་འབད་པར་བྱའོ་ཞེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བསླབ་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཏིང་འཛིན་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །སྤྲོས་མེད་བདག་ཉིད་བསྒོམ་པ་ཡིན། །མཉམ་པ་གང་དུ་བློ་མཉམ་པ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡི་ངོ་བོ་ཉིད། །ཅེས་བྱའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ལེའུ་སྟེ་བཞི་པ་རྫོགས་སོ།། །།དེ་ནས་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་དབྱངས་བྱིན་གྱི་ལེའུ་བསྟན་པས་ཐམས་ཅད་གཏང་བར་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། མགོ་དང་གོས་ལ་མེ་འབར་བ་ལྟ་བུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། མགོ་དང་གོས་ལ་མེ་འབར་བ་གསོད་པ་ལ་བརྩོན་པའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྐྱེས་བུ་བཞིན་དུ་ཉེ་དུའི་ཚོགས་ལ་སོགས་པ་སྤང་ཞིང༌། རྒྱལ་སྲིད་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་དང་དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པ་ཡང་སྤངས་ལ་ཁྱིམ་གྱི་གནས་ནས་ཉེ་བར་འབྱུང་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་བཏང་ལ་རབ་ཏུ་འབྱུང་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཞོན་ནུ་སྔོན་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དབྱངས་བྱིན་དཔེར་བྱས་ནས་དེ་དག་ཉིད་གསལ་པོར་སྟོན་ཏེ། རིག་པ་དང་ཞབས་སུ་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྔར་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེའི་ཉན་ཐོས་འདུས་པ་དང་པོ་ནི་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུ་བྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཟག་པ་ཟད་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཟད་པའོ། །ཁུར་བོར་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཕུང་པོ་དང༌། དམ་བཅའ་བ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཁུར་རྣམས་དང་བྲལ་བའོ། །རང་གི་དོན་རྗེས་སུ་ཐོབ་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བསྟན་པའི་ལམ་བསྒོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་རང་གི་དོན་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཐོབ་པའོ། །སྲིད་པར་སྦྱོར་བ་ཡོངས་སུ་ཟད་པ་ནི་མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་སྲིད་པར་སྦྱོར་བ་དགུ་ཡོངས་སུ་ཟད་པ་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །ཡང་དག་པའི་བཀས་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་གང་གི་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང༌། ཤེས་རབ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ། །ཡང་དག་པའི་ལམ་བསྒོམས་བས་གང་ལ་སེམས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡོད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །སེམས་ཐམས་ཅད་ལ་དབང་ཐོབ་པ་ནི་གང་དག་གིས་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་ཞི་བས་རང་གི་སེམས་ལ་དབང་ཐོབ་པས་འདུས་པར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་འདུས་པ་གཉིས་པ་ལ་ནི་བྱེ་བ་ཕྲག་བདུན་ཅུའོ། །འདུས་པ་ གསུམ་པ ་ལ་ནི་བྱེ་བ་ཕྲག་དྲུག་ཅུའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་གྲངས་མེད་པ་འདུས་པར་གྱུར་ཏེ། དམ་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་འཁོར་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་ཚེའི་ཚད་ནི་ལོ་བཞི་ཁྲིར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དུས་ཆེན་པོར་བསྟན་པའོ། །འཛམ་བུའི་གླིང་འདིར་འབྱོར་པ་ནི་ནོར་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །རྒྱས་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་རྒྱ་ཆེ་བས་སོ། །བདེ་བ་ནི་ནད་ལ་སོགས་པ་མེད་པའོ། །ལོ་ལེགས་པ་ནི་ལོ་ཏོག་ཐམས་ཅད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡིད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལ་དགའ་བ་ནི་དགའ་བར་བྱ་བའོ། །ཉམས་དགའ་བ་ནི་བདུད་ལ་སོགས་པས་གནོད་པ་མེད་པའོ། །སྐྱེ་བོ་ངང་མི་མང་བོས་གང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གནོད་པ་ཅི་ཡང་མེད་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཚེ་འཛམ་བུའི་གླིང་འདིར་རྒྱལ་པོ་གཉིས་བྱུང་བར་གྱུར་ཏེ། སྟོབས་བརྟན་དང༌། སྟོབས་ཆེན་ཞེས་བྱ་བས་ཕྱེད་ཕྱེད་ལ་དབང་བྱེད་བར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ལ་སྟོབས་ཆེན་དབང་བྱེད་པའི་ཕྱོགས་དེར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དབྱངས་བྱིན་བྱུང་བར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དབྱངས་བྱིན་ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་འདུན་དང་བཅས་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་དང་བཅས་པ། ཉེ་བར་མཁོ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་རྒྱལ་པོ་འཁོར་དང་བཅས་པ་དེས་བསོད་སྙོམས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཇི་ལྟར་བདེ་བར་ལོངས་སྤྱད་པའི་ཕྱིར་སྤྱན་དྲངས་སོ། །དེ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ངེས་རྒྱལ་པོ་དེ་འཁོར་དང་བཅས་པ་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། གོས་སྦྱོང་ལ་སོགས་པའི་རམ་གྱིས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་མཐར་ཐུག་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་རབ་ཏུ་དགོད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོར་བསྡུས་པའི་དོན་ཡིན་ནོ། །འདི་དག་ཉིད་ཀྱི་དོན་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དབྱངས་ཀྱིས་བསྟན་པ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །སྦྱིན་པར་བ་སྦྱིན་གཅིག་ལ་གཅིག་བརྟེན་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་ཕྱིར་སྦྱིན་པ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མ་བསྔགས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བསྒྲུབ་པའི་མཆོད་པ་གཙོར་བྱེད་པས་གང་དག་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཆོས་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ཉིད་ནི་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་གཙོ་བོ་ཡིན་ནོ། །ཟང་ཟིང་མེད་པའི་ཆོས་ལ་བརྟེན་པ་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དོན་ཆེན་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་ཆེན་པོ་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཟང་ཟིང་མེད་བའི་ཕྱིར་སེམས་ཀྱིས་ཆོས་སྦྱིན་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་བསྐྱེད་བ་ནི་མྱུར་བ་ཉིད་དུ་སངས་རྒྱས་ཉིད་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་འདྲ་དེ་དག་མྱུར་དུ་སངས་རྒྱས་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བའོ། །བཟློག་པའི་སྒོ་ནས་དབེན་པ་བསྟེན་པ་གཙོར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདོད་པ་དག་ལ་རབ་ཏུ་བརྟེན་བྱེད་ཅིང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བུ་དང་བུ་མོ་ཆུང་མ་དང་ཉེ་དུ་ལ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སོགས་པའི་སྲེད་པ་དང་ལྡན་བས་འདོད་པ་ལ་རབ་ཏུ་བརྟེན་བས་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ནི་གནས་མེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་འདྲའི་སངས་རྒྱས་གང་ཡང་སྔོན་མ་བྱུང༌། ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔོན་གྱི་སངས་རྒྱས་གང་ཡང་ཁྱིམ་པ་ཉིད་དུ་གྱུར་ནས་བུ་དང་བུ་མོ་དང་ལྡན་བཞིན་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པའམ། མ་འོངས་པ་དང༌། ད་ལྟར་ཡང་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་གནས་སྐབས་ནི་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་པའོ། །རྒྱལ་སྲིད་ལ་སོགས་པ་སྤངས་ཤིང་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རབ་ཏུ་སྤངས་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་བདུད་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ལས་ངེས་པར་རྒྱལ་ཏེ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་འདུས་མ་བྱས་པ་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་བཟའ་བ་དང་བཏུང་བ་ལ་སོགས་པ་ཉེ་བར་མཁོ་བའི་མཆོད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཉེས་པར་མི་འགྱུར་གྱིས་ཇི་ལྟར་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་བསྲུང་བ་ལ་མངོན་པར་སྦྱོར་བས་རྟག་པ་ཉིད་དུ་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་ལ་རབ་ཏུ་རྟོག་པ་ལ་གཅིག་ཏུ་གཞོལ་བས་དགོན་པར་ཕྱོགས་ཏེ་གོམ་པ་བདུན་བོར་ན་སྔ་མ་དེ་བས་བསོད་ནམས་འདི་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་སོ་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ལྟ་བུའི་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་བསྔགས་བ་བརྗོད་པའི་གཏམ་རྒྱ་ཆེར་ཐོས་པ་དང༌། གང་གི་ཕྱིར་བདག་ཀྱང་སྐྲ་དང་ཁ་སྤུ་བྲེགས་ཏེ་གོས་དུར་སྨྲིག་བགོས་ནས་དད་པས་ཁྱིམ་ནས་ཁྱིམ་མེད་པར་རབ་ཏུ་འབྱུང་བར་བྱའོ་ཞེས་བསམས་ནས། འཁོར་དང་བཅས་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དྲུང་དུ་སོང་སྟེ་ཕྱིན་ནས་རབ་ཏུ་བྱུང་བར་གྱུར་ཏོ། །དེ་དེ་ལྟར་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་བཟུང་སྟེ་དེ་དགེ་བའི་རྩ་བ་དེས་ངན་འགྲོ་ཐམས་ཅད་དུ་ལོག་པར་ལྟུང་བ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བར་གྱུར་ཏོ། །སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ཕྲག་ཉི་ཤུ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་སོ། །དེ་དག་ལས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོས་སོ། །བཟུང་ངོ༌། བསྒོམས་སོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ཏེ་ཡེ་ཤེས་དཔའ་བ་ཞེས་བྱ་བར་གྱུར་ཏོ། །དེས་སེམས་ཅན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་རྣམས་ཀྱི་དོན་བྱས་ཏེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འདུལ་བའི་སྐྱེ་བོ་གདུལ་བའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་སོ། །རྒྱལ་པོ་སྟོབས་ཆེན་དང་ལྷན་ཅིག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དབྱངས་བྱིན་གྱི་དྲུང་དུ་འོངས་པའི་འཁོར་དེ་དག་གིས་ཀྱང་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོས་ནས་དེ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་བྱུང་བར་གྱུར་ཏོ། །རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་ཀྱང་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་རྒྱ་ཆེར་ཐོས་ཤིང་ཀུན་ཆུབ་པར་བྱས་ནས་བསྐལ་པ་འབུམ་ཚང་བ་དང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དཔའ་བརྟན་ཞེས་བྱ་བ་ཤ་སྟག་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱས་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དག་གིས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ནི་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་དགོས་པ་བསྟན་ཏོ། །ཁྱིམ་དང་ཆུང་མ་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་ཡང་འདིའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་དེའི་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་བས་ནི་སྔོན་གྱི་སྦྱོར་བའི་ལེའུ་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱའོ། །དགོས་པ་ནི་སྔར་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་གཟུང་བར་བྱའོ། །ངས་དྲན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་བསྐལ་པ་ན། །འདས་པའི་དུས་ན་མི་ཡི་གཙོ་བོ་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་སྔོན་གྱི་དུས་ན་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་བསྟན་ཏོ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་བསྐལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྲངས་ལས་འདས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བསམ་པར་མི་ནུས་པའོ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་བསྐལ་པ་འདས་པའི་དུས་དེའི་ཚེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དབྱངས་ཀྱིས་བྱིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ལྷག་པའི་གཞུང་གི་དོན་བསྟན་པ་ཉིད་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་སྟོན་པ་ཡིན་པས་རྟོགས་སླ་བའི་ཕྱིར་མ་བཤད་དོ། །སྔོན་གྱི་སྦྱོར་བའི་ལེའུའི་གཞུང་ན་དོན་གྱིས་རྣམ་བརྒྱན་པ། །ཐུབ་པའི་དབང་པོའི་འགྲོ་བ་རྟོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་བསྟན། །བསྒོམ་པའི་དོན་དུ་སེམས་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་གཟུང་བྱས་ནས། །དེའི་ཕྱིར་མ་ལུས་སེམས་ཀྱིས་དེ་བཞིན་བཟུང་ལ་བསྒོམ། །ཞེས་བྱ་བའོ། །དབྱངས་བྱིན་གྱི་ལེའུ་སྟེ་ལྔ་པའི་འགྲེལ་པ་རྫོགས་སོ།། །།ཇི་སྐད་གསུངས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ངེས་པར་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་ལས། དེ་ནས་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་ཏིང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ངེ་འཛིན་ཡོངས་སུ་སྦྱོར་བ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ལ་རྨོངས་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར་དྲིས་པའོ། །གཞོན་ནུ་འདི་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་སྟོན་པར་རྩོམ་པ་ཡིན་ནོ། །སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ལས་ཞུགས་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བས་ནི་གཞན་གྱི་དོན་ལ་ཞུགས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བཞུགས་པ་འམ། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་རྣམས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་བསམ་པས་རབ་ཏུ་བསྒྱུར་བས་མཆོད་པ་དེ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་པའོ། །མཆོད་པ་བྱ་བ་ལ་བརྩོན་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདི་ལྟ་སྟེ་ཆོས་གོས་དང༌། བསོད་སྙོམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། མཆོད་པ་དང་བསྙེན་བཀུར་ལས་བྱུང་བའི་རྩ་བ་དེ་དག་ཀྱང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པར་ཡོངས་སུ་བསྔོའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་ན་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱང་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་དགོངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་འདོད་པ་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པའམ། མཐོ་རིས་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ཅུང་ཟད་ཙམ་འདོད་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མཆོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་སེམས་པར་འགྱུར་གྱི་གཞན་སེམས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་འདོད་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཆོས་ཀྱི་སྐུར་ཡང་མི་དམིགས་པ་སྟེ། མངོན་པར་ཞེན་པའི་གནས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དེ་གཟུགས་ཀྱི་སྐུར་ལྟག་ལ་ཞིག་དམིགས་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཉིད་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་ནི་དོན་དམ་པའི་མཆོད་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མི་མཐོང་བ་དང༌། བདག་ཉིད་མི་དམིགས་པ་དང༌། རྣམ་པར་སྨིན་པ་གཞན་ལ་མི་རེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་འཁོར་ གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཆོད་པའོ། །མཆོད་པ ་འདིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཆོད་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་རབ་ཏུ་ཐོབ་ཅིང་མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་སྟེ། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་ནི་ངེས་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་དགོངས་པ་ཡིན་ནོ། །དོན་འདི་དག་ཉིད་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་གསུངས་པ་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དབྱངས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །ཡེ་ཤེས་མཐའ་ཡས་པ་ལ་སྤོས་བུལ་བས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡེ་ཤེས་མཐའ་ཡས་པ་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་ལ་དྲིས་ཕུལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་བླ་ན་མེད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་དྲི་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །འཁོར་ གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་དྲིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ ་ལ་མཆོད་པ་བྱེད་པ་དེས་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་བཞིན་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་བཟོད་པ་ཆུང་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །བཟོད་པ་ཆེན་པོ་བསྟེན་པའི་མི་དེ་ལ་ནི་མིའི་ཁམ་ཚད་ཙམ་དུ་བཅད་གཏུབས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁམ་ཚད་ཙམ་དུ་བཅད་ཅིང་གཏུབས་ནས་ལུས་དུམ་བུར་བྱས་ཀྱང་བསྐལ་པ་གངྒཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་དུ་ཡང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་དེའི་སེམས་ལྡོག་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། གཅད་བྱ་དང་གཅོད་པ་པོ་ལ་སོགས་པ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ན་བཟོད་པའི་མིང་དུ་གདགས་ཞེས་བྱ་བས་ནི་བཟོད་པ་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་གང་གི་བཟོད་པ་ཞེས་བྱེ་ཞེས་དྲིས་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་རྗེས་སུ་མཐུན་བ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། །གང་གི་རྒྱུས་ན་ཕྱིར་མི་ལྡོག་ཅེས་བྱ། །ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་ཀྱང་བརྗོད། །ཅེས་འདྲི་ན། ཆོས་བདག་མེད་པ་ལ་སེམས་ཀྱིས་འདོད་ཅིང་བཟོད་པའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་བཟོད་པ་སྟེ། ཐེ་ཚོམ་ཐམས་ཅད་སྤངས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྟོགས་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཕན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་བཟོད་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་ལྟ་བུའི་བཟོད་པ་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དྲུང་དུ་བདུད་སྡིག་ཅན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆ་བྱད་ཀྱིས་འོངས་ནས་དེ་ཕྱིར་ཟློག་པའི་ཕྱིར་ཚིག་འདི་སྐད་སྨྲའོ། །བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ནི་ཤིན་ཏུ་རྙེད་པར་དཀའ་ཡིས་དེའི་ཕྱིར་ཉན་ཐོས་ཉིད་དུ་འབྱུང་བར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་སྨྲ་ཡང་དེ་ཕྱིར་ལྡོག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར། སེམས་ཅན་མི་མཐུན་ལྟ་ལས་རྟོགས་བྱེད་ཅིང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་སྔོན་དུ་སོང་བའི་ལྟ་བ་དྲུག་ཅུ་རྩ་གཉིས་ནི་ལམ་ངན་པ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་མི་མཐུན་པའི་ལྟ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལས་བཟློག་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པའི་ལམ་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པ་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བས་སེམས་ཅན་རྣམས་རྟོགས་པར་བྱེད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒྲུབ་ཏུ་འཇུག་པའོ། །མི་འཆི་ཐོབ་པའི་ལམ་ནི་འདི་མིན་ཞེས། །ཞེས་བྱ་ལ། དེ་ལྟ་བུའི་ལྟ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བ་ལོག་པར་ལྟུང་བའི་ལམ་ལས་བཟློག་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་བདུད་རྩི་འཐོབ་པའི་ལམ་ལ་འཇོག་པར་བྱེད་པས་དེའི་ཕྱག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་བཟོད་པ་དང་ལྡན་པའི་ལམ་ལ་རབ་ཏུ་ཞུགས་པ་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་བདག་མེད་པར་རྟོགས་པ་ལས་སེམས་ཅན་དང་སྲོག་ལ་སོགས་པར་ལྟ་བ་རྨི་ལམ་གྱི་ནང་དུ་ཡང་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །བདུད་རྣམས་བྱེ་བ་གངྒཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གཟུགས་སུ་དེ་དག་གི་དྲུང་དུ་འོངས་ནས་སེམས་ཅན་དང་སྲོག་ལ་སོགས་པ་ནི་ཡོད་དོ་ཞེས་སྨྲ་ན་ཡང་དེ་དག་ལ་གཡོ་བ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་ལན་འདི་སྐད་འདེབས་པར་བྱེད་དོ། །ཚད་མ་དང་ལྡན་པའི་ཤེས་པས་བདག་མེད་པ་རྟོགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་དང་སྲོག་ལ་སོགས་པ་མེད་པར་ཡང་དག་པར་རྟོགས་སོ་ཞེས་སྨྲའོ། །ཁྱོད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། ལམ་ལོག་པར་སྟོན་པའི་ཕྱིར་སེར་སྐྱ་ལ་སོགས་པ་མུ་སྟེགས་པ་བཞིན་ནོ། །བདུད་ཉིད་ངའི་སེམས་སླུ་བའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གཟུགས་སུ་འོངས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ནི་ཕུང་པོ་སྟོང་པར་ཤེས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བདག་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕུང་པོ་ལྔ་སྟོང་པར་ཤེས་སོ། །ཤེས་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་དང་མེ་འགྲོགས་ན་ཅི་ལྟར་ན་འཇིག་རྟེན་པ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་གྲགས་ཤེ་ན། ཐ་སྙད་ཙམ་གྱིས་རྣམ་པར་དཔྱོད་བྱེད་ཅིང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཐ་སྙད་ཙམ་ཡིན་པས་དོན་གྱིས་སྟོང་ངོ༌། །ཐ་སྙད་འདི་དོན་དམ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་ན་ཡང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་དད་དུ་མྱ་ངན་ལས་མ་འདས་པ་བཞིན་དུ་ཐ་སྙད་དུ་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་དཔེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་སྐྱེས་བུ་དག་གི་བུ་སྐྱེས་ནས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཇི་ལྟར་སྐྱེས་བུ་འགའ་ཞིག་ལ་བུ་ཞིག་སྐྱེས་པ་ལ་ལྷ་སྦྱིན་ལ་སོགས་པར་མིང་བཏགས་པའི་མིང་དེ་ནི་གང་ནས་ཀྱང་འོངས་པ་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་མིང་བཏགས་པ་དེ་ཡང་གང་ནས་ཀྱང་མ་འོངས་ཏེ་སྒྲོ་བཏགས་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཟད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་གང༌། ངོ་བོ་ལ་ངེས་པར་བརྟགས་ཤིང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་དང་སྲོག་ལ་སོགས་པ་ལ་བརྟགས་པ་ན་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཉིད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་གྱི། གཞན་མ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡིན་ནོ། །རྒྱ་མཚོའི་དབུས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོའི་དབུས་སུ་མེ་འབར་བ་འབྱུང་བ་ནི་སྲིད་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ནམ་ཡང་འཛིན་ཚོགས་ལ་ལྟ་བའམ། སྲོག་ལ་སོགས་པར་ལྟ་བ་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལ་གང་ཡང་སེམས་ཅན་ནམ། སྐྱེ་བའམ། འཆི་བའམ། རང་བཞིན་གྱིས་གྲུབ་པ་ནི་མེད་དོ་ཞེས་བསམས་ནས། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པའོ་ཞེས་གང་གིས་རྟོགས་པ་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས་རང་བཞིན་རྟོགས་པ་ནི་གཞན་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། མུ་སྟེགས་ཅན་གྱིས་རྣམ་པར་རིག་མི་ནུས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འཇིག་ཚོགས་ཀྱི་ལྟ་བ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་མུ་སྟེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཤེས་པར་མི་ནུས་པའོ། །མུ་སྟེགས་པ་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ལས་ཀྱང་ཁ་ཟས་ལ་སོགས་པ་ལ། ཤིན་ཏུ་བརྐམ་པ་དང༌། ཆགས་པ་ཆེ་བ་དང། ལྷུང་བཟེད་དང་ཆོས་གོས་ལ་སྲེད་པ་དང༌། མི་བརྟན་པ་དང༌། ཁེངས་སེམས་ཅན་དང༌། སྙོམ་ལས་དང༌། གཉིད་ཀྱིས་ཟིལ་གྱིས་མནན་པ་དང༌། ལེ་ལོ་ལ་སོགས་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང༌། འགལ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ལ་སྤྱོད་ཡུལ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་རྟོགས་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་རྒྱུ་བསྟན་ཏེ། དྲན་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནོ། །གཞག་པ་ནི་སེམས་རྣམ་པར་མི་གཡོ་བའོ། །དགའ་བ་ནི་རབ་ཏུ་དགའ་བ་སྟ་མ་ལའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་གོས་ཀྱིས་གཡོགས་པ་དང༌། ཟས་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་བདུད་རྩིའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པའི་དྲིས་རྗེས་སུ་བྱུགས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་མེ་ཏོག་གི་ཕྲེང་བའི་རྒྱན་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་བདག་མེད་ཡོན་ཏན་ཆུ་བོའི་གཏེར་གྱུར་པ། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱིས་བརྒྱན་ཅིང་སྟོང་པས་ཁྱབ། །དོན་གྱི་སྙིང་པོ་རྟོག་པ་ནས་བློ་གྲོས་མཐའ་ཡས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས། །བསམ་གཏན་ཏིང་འཛིན་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་རྒྱུ་ཡང་གསུངས། །ཏིང་འཛིན་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་བྱ་བའི་ལེའུའི་བཤད་པ་སྟེ་དྲུག་པ་རྫོགས་སོ།། །།ད་ནི་སྡུག་བསྔལ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དང་དུ་ལེན་པ་དང་གཞན་གནོད་པར་བྱ་བ་ལ་ཇི་མི་སྙམ་པ་དང་ཆོས་ལ་ངེས་པར་རྟོགས་པའི་དབྱེ་བས་བཟོད་པ་རྣམ་ པ་གསུམ ་གྱི་ལེའུ། བཟོད་ པ་གསུམ ་གྱི་ཡེ་ཤེས་ལ་མཁས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེས་བཟོད་པ་དང་པོ་དང༌། གཉིས་པ་དང༌།  གསུམ་པ ་རབ་ཏུ་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱད་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའོ། །གཞོན་ནུ་དེ་ལྟ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་བསད་ པ་གསུམ ་གྱི་ལེའུ་ལ་འཇུག་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་གཟུང་བ་ལ་འབད་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བཟོད་ པ་གསུམ ་གྱི་རང་གི་ངོ་བོ་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དབྱངས་ཀྱིས་བསྟན་པ་ནི། སུ་དག་དང་ཡང་རྩོད་པར་མི་བྱེད་ཅིང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གང་དང་ཡང་རྩོད་པར་མི་བྱེད་ཅེ་བྱ་བ་ནི་འཐབ་ཅིང་རྩོད་པ་སྤངས་ནས་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བས་ནི་ཐམས་ཅད་བཟོད་པའོ། །འདི་དག་བཟོད་པ་དང་པོར་བསྟན་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བཟོད་པ་དང་པོའི་རང་གི་ངོ་བོ་རྟོགས་པ་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བཟོད་པ་དང་པོའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་ཁྱད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་འདྲར་ཤེས་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་བཟོད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་བཟོད་པ་མཚན་མ་སྤངས་པ་དེ་ནི་མདོ་སྡེའི་ཚུལ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་མཁས་ཤིང་ལེགས་པར་བསླབས་པས་ཐེ་ཚོམ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བས་བདེ་གཤེགས་པས་ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཆོས་ཉིད་ལ་དེ་མོས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་ངེས་པའི་དོན་དང་དྲང་བའི་དོན་གྱི་མདོ་སྡེའི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ཤེས་པར་འགྱུར་ཏེ། གང་སྟོང་པ་ཉིད་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་ངེས་པའི་དོན་དེ་བཤད་པ་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པའོ། །གང་ཡང་གང་ཟག་ལ་སོགས་པ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ནི་དྲང་བའི་དོན་ཏེ་བཤད་དུ་ཡོད་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་མཉམ་པ་ཉིད་མཐོང་བ་རྣམས་ནི་མུ་སྟེགས་པ་དེ་དག་ལ་ཡང་སེམས་སྡང་བ་མི་སྐྱེ་ལ། ཡང་དག་པ་ལ་ཞུགས་པ་རྣམས་ལ་ཡང་རྗེས་སུ་མི་ཆགས་སོ། །དེ་ནས་གཟུངས་རྣམ་པ་བཞིའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྣང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བདེན་པའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་པའི་ཚིག་སྨྲ་བར་འགྱུར་རོ། །ས་ལ་སོགས་པའི་འབྱུང་བ་རྣམས་གཞན་དུ་འགྱུར་ཡང་སྲིད་ཀྱི། འདི་ལྟ་བུའི་བཟོད་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་ལྡོག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་བཟོད་པ་དང་པོའི་ཁྱད་པར་བསྟན་ནས། ཞི་གནས་སྟོབས་ཀྱིས་བསྐྱོད་པར་མི་འགྱུར་ཞིང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་བཟོད་པ་གཉིས་པའི་ཁྱད་པར་བསྟན་ཏེ། གང་གི་ཚེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སེམས་གཡོ་བ་མེད་པར་གྱུར་ཅིང་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སེམས་འཁྲུག་པ་མེད་པར་གྱུར་པ་ན་དེའི་ཚེ་བཟོད་པ་གཉིས་པའི་ཁྱད་པར་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །སེམས་ཅན་ཀུན་གྱིས་འཁྲུགས་པར་མི་ནུས་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་གནོད་པ་བྱེད་པ་ལ་ཇི་མི་སྙམ་པའི་བཟོད་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་དུ་གྱུར་པ་དང༌། རང་དང་གཞན་དུ་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་སྤྱོད་ལམ་རྣམ་པ་བཞི་ཆར་ལ་ཡང་སེམས་གཡོ་བ་མེད་པར་གྱུར་པ་ན་མཉམ་པར་གཞག་པ་ཉིད་ཀྱིས་འགྲེང་ངམ་འདུག་གམ་འགྲོ་འམ་མཉམ་ཡང་རུང༌། སྨྲ་ཡང་རུང་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐོབ་པས་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་བསྒྲུབས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་མཐའ་ཡས་པ་ན་གནས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་འདུལ་བའི་ཕྱིར་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་འགྲོ་ཞིང་དེས་ང་རྒྱལ་ཡང་མི་བྱེད་ལ། དེ་ལས་ཉམས་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ཏེ། མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མེད་པར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ནས། སྒོ་སྣ་ཚོགས་ནས་ཆོས་སྟོན་པར་གྱུར་ཀྱང་དེས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་དུ་འཛིན་ཅིང་གཞན་དག་ལ་ཡང་བསམ་པའི་ཁྱད་པར་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཆོས་བསྟན་པར་འདུ་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཟོད་པ་གཉིས་པའི་ཁྱད་པར་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཡོན་ཏན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བཟོད་ པ་གསུམ ་པའི་ཁྱད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཤར་དང་ལྷོ་དང་ནུབ་དང་བྱང་ཕྱོགས་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཤར་དང་ལྷོ་དང་ནུབ་དང་བྱང་དང༌། སྟེང་དང༌། འོག་དང༌། ཕྱོགས་མཚམས་རྣམས་ཀྱི་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་རྣམ་པར་བཞུགས་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་མཐོང་བར་འགྱུར་ཞིང་དེ་དག་ལ་ཆོས་ཀྱང་ཉན་ཏོ། །རང་ཉིད་ལས་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་སྤྲུལ་ནས་གདུལ་བྱའི་སེམས་ཅན་རྣམས་གཟུད་པའི་ཕྱིར་ཆེས་སྟོན་པར་ཡང་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་མཐོང་ཞིང་སེམས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བསམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའི་སྤྱོད་ལམ་ལ་ལེགས་པར་སློབ་པའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་དུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །དེ་དག་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འཇིག་རྟེན་ཁམས་འདིའི་སེམས་ཅན་ཅི་ཡོད་པས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡོན་ཏན་བསྔགས་པ་བརྗོད་ཅིང་བསྟོད་པ་བྱེད་པ་ན་དེས་དེ་དགའ་བའམ་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་སྐྱེ་བར་གྱུར་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསླབ་པ་ལ་ལེགས་པར་བསླབས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །བསྔགས་པ་མ་ཡིན་པ་བསྒྲགས་པར་གྱུར་པ་ན་གལ་ཏེ་སེམས་ཞུམ་པར་གྱུར་ན་དེ་ལྟ་ན་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ལ་སློབ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་བ་དང་བཅས་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་སློབ་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱས་ནས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྙེད་པ་དང་མ་རྙེད་པ་ལ་སོགས་པ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་བརྒྱད་ཀྱིས་རིའི་རྒྱལ་པོ་བཞིན་དུ་སེམས་མི་བསྐྱོད་ཅིང་ཀུན་དུ་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རླུང་གིས་མི་གཡོ་བ་ནི་བཟོད་ པ་གསུམ ་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་བཟོད་ པ་གསུམ ་གྱི་རྣམ་པས་དབྱེ་བས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྒྲ་ཡི་རྗེས་འགྲོ་བཟོད་པ་འདི་བསྟན་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ངན་པར་སྨྲ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གི་ལམ་ལ་བཟོད་པས་ན་སྒྲའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་བཟོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། བསམས་པ་ལས་བྱུང་བ་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ལ་ཕན་པའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཞེས་བྱའོ། །བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བ་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་སྟེ། མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་ངོ་བོ་ཡང་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །བཟོད་ པ་གསུམ ་པོ་འདི་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་རང་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་ཚེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་ནས་བདག་ཅག་ཀྱང་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་བར་བྱའོ། །ཞེས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འགྱུར་རོ། །དེ་མ་ཐག་ཏུ་ས་ཆེན་པོ་ཡང་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་རབ་ཏུ་གཡོས་སོ། །རབ་ཏུ་དགའ་བའི་སེམས་ཀྱི་ས་ལྷ་ལ་སོགས་པ་ཡང་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཆར་ཡང་རབ་ཏུ་འབེབས་སོ། །སེམས་ཅན་དག་གིས་སྤྱོས་པ་བསྡིགས་བརྡེགས་ན་ཡང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་བཤད་ཟིན་བས་ཡང་བརྗོད་པར་མི་བྱའོ། །གང་ཡང་སེམས་ཅན་རྣམས་མཚོན་ཐོགས་ནས་དེའི་ལུས་དང་ཡན་ལག་དུམ་བུ་དུམ་བུ་མང་དུ་གཏུབས་ཀྱང་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་བྱམས་པ་ཆེན་པོ་བསྒོམས་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་ལ་ཁྲོ་བའི་སེམས་སམ། སྡང་བའི་སེམས་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་གྱི། །བཟློག་ནས་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་དག་ཉིད་གཟུང་བའི་ཕྱིར་འབད་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་མཆོག་རབ་བླ་ན་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འདོད་པས་ཇི་སྐད་དུ་གསུངས་པའི་བཟོད་པ་དག་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གང་ཚེ་ཆོས་ལ་བཟོད་པས་སྐྱོན་སྤངས་ནས། །རྣམ་རྟོག་མ་ལུས་ཞི་བ་ལེགས་བསྒོམས་ན། །བདུད་ཀྱི་དགྲ་ཡི་ཚོགས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ཞི། །བཟོད་མེད་དྲག་ཚིག་མཚོན་རྣོན་བཟོད་པར་གྱིས། །བཟོད་ པ་གསུམ ་གྱི་ལེའུ་བསྟན་པ་སྟེ་བདུན་པའི་བཤད་པ་རྫོགས་སོ།། །། ད་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་ལས་བྱུང་བའི་ལེའུ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ལ་མཁས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གཞོན་ནུ་ཇི་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་རང་གི་ངོ་བོ་དྲིས་པའོ། །གཞོན་ནུ་འདི་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ལན་གྱི་ཚིག་གསུངས་པའོ། །དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གང་གིས་དངོས་པོ་རྣམས་ལ་གཅིག་དང་དུ་མའི་རང་བཞིན་གྱིས་ངེས་པར་བརྟགས་པ་ན་ངོ་བོ་ཉིད་ཉེ་བར་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །མཚན་མ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མཚན་མ་ནི་དངོས་པོའི་རྟགས་ཏེ། མཚན་མ་དང༌། རྟགས་དང༌། རྒྱུ་གང་དག་གིས་དེ་འཛིན་པ་ཉིད་དོ། །མོ་གཤམ་གྱི་བུ་བཞིན་དུ་མ་སྐྱེས་པ་ཉིད་ལ་ནི་མཚན་མའི་ངོ་བོ་མེད་པས་མཚན་མ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །མཚན་ཉིད་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱ་བའི་ཁྱད་པར་གྱི་ཕུང་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ལ། བྱ་བ་དེ་ཡང་གཅིག་པའམ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཐ་དད་པའམ། གཉི་གའི་ངོ་བོ་ཡང་མེད་བས་མཚན་ཉིད་དང་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་ཡོངས་སུ་མ་གྲུབ་པས་དེའི་ཕྱིར་མཚན་ཉིད་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །མ་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་དང༌། གཞན་དང༌། གཉི་ག་དང༌། རྒྱུ་མེད་པ་ལས་ཀྱང་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྒྱ་ཆེར་སྐྱེ་བ་བཀག་པའི་ཕྱིར་མ་སྐྱེས་པའོ། །མ་འགགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་འགགས་པ་ཡང་མེད་དོ། །སྐྱེས་པ་ནི་འགག་པར་འགྱུར་གྱིས་མ་སྐྱེས་པའི་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་ལ་འཆི་བ་མེད་པ་བཞིན་ནོ། །ཡི་གེ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་འགྱུར་བ་བརྗོད་དུ་མེད་པ་སྟེ། ཡི་གེའི་ངོ་བོ་མ་ཡིན་པས་སྒྲའི་ཚངས་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བ་ཉིད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་ཡི་གེ་མེད་པའོ། །སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་མ་ཐག་པའི་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མ་སྤྲོས་པ་བདག་དང་བདག་གི་རང་གི་ངོ་བོ་དང་བྲལ་བ་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །གཟོད་མ་ནས་ཞི་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བ་སྔོན་དུ་སོང་བའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་གྱི་གཟོད་མ་ཉིད་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དག་པར་བྱ་བ་དང༌། དག་པར་བྱེད་པ་དང༌། དག་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་དང་བྲལ་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་དག་པའོ། །ཅི་ཐམས་ཅད་དུ་ངོ་བོ་མེད་པས་དེ་སྐད་བརྗོད་པར་བྱའམ་ཞེ་ན། དེ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་མངོན་པར་ཞེན་པ་ནི་འཆིང་བའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འཁོར་བ་ལས་གྲོལ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །སངས་རྒྱས་དོན་དུ་གཉེར་བ་རྣམས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་མའོ། །དེའི་ཕྱིར་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་དེ་ལྟ་བུར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གཟུགས་དང༌། སྒྲ་དང༌། དྲི་དང༌། རོ་དང༌། རེག་བྱ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་འདོད་ཆགས་པར་མི་བྱེད། ཞེ་སྡང་བར་མི་བྱེད། གཏི་མུག་པར་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཤེས་པའི་དགོས་པའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་ཡོད་བཞིན་དུ་འདོད་ཆགས་པར་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྒྱུ་གང་གི་ཕྱིར་ཞེས་བསམ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའོ། །ལན་གདབ་པའི་ཕྱིར། དེས་ཆོས་དེ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱི་དང་ནང་གི་དངོས་པོ་རྣམས་རྗེས་སུ་དཔག་པས་སོ། །མ་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་སུམ་གྱིས་སོ། །དེ་ལྟར་མ་དམིགས་ཤིང་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་བས་ཁམས་ གསུམ་ཐམས་ཅད་ལ་ཆགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཐམས་ཅད་ལ་མ་ཆགས་པ ་ཉིད་ནི་མྱུར་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་བསྒྲུབས་ནས་མི་དམིགས་པའི་སྦྱོར་བས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པར་འགྱུར་རོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པས་བཤད་པ། དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བཤད་པར་བྱར་མེད་དོ། །གཞོན་ནུ་སྔོན་བྱུང་བ་འདས་པའི་དུས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་སངས་རྒྱས་ངེས་པར་འཐོབ་པར་བྱེད་པ་ཉིད་གསུངས་པའོ། །དངོས་པོ་མེད་པ་ལས་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གཞོན་ནུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་སྟེང་གི་ནམ་མཁའ་ལ་ཏ་ལ་བདུད་ཙམ་དུ་འཕགས་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པ་ལས་བྱུང་བའོ་ཞེས་ཚིག་ཏུ་གསུངས་ཏེ། སྒྲ་དེས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པ་ལས་བྱུང་བའོ་ཞེས་གོ་བར་བྱས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འདི་དངོས་པོ་མེད་པ་ལས་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེའི་གསུང་རབ་ལ་རྒྱལ་བུ་གཞོན་ནུ་སྙིང་རྗེ་ཆེར་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ཞིག་བྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟོགས་པ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་པས་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་བསྟན་ཏོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོས་ནས་རབ་ཏུ་དད་པའི་སེམས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་བྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། དེ་དགེ་བའི་རྩ་བ་དེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དོན་ལེགས་པར་བསམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འདི་དག་གི་དོན་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་བསྟན་པ་ནི་བསྟན་ཟིན་པ་ལས་དོན་ལྷག་པ་ཅི་ཡང་མེད་པས་བཤད་དོ། །དངོས་མེད་ལས་བྱུང་ངོ་བོ་ཉིད། །དངོས་པོའི་ངོ་བོ་རྣམ་བསྒོམས་པས། །བསྒོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་བྱུང་གྱུར་པ། །སངས་རྒྱས་དངོས་མེད་ལས་བྱུང་དངོས། །དངོས་པོ་མེད་པ་ལས་བྱུང་བའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལེའུ་སྟེ་བརྒྱད་པའི་བཤད་པ་རྫོགས་སོ།། །།ད་ནི་ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་བཟོད་པའི་ལེའུ། དེ་ནས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གཞོན་ནུ་དེ་ལྟ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འདི་ལས་བྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་མཉམ་པ་ཉིད་རྣམ་པར་སྤྲོས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ནི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་བསྐྱེད་པར་མཛད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཁྱབ་པ་ཉིད་དུ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གང་དག་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པར་འདོད་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་མདོ་སྡེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསྟོད་པ་འདི་གཟུང་བར་བྱ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་གཟུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཆོས་ཟབ་མོ་བཟོད་པ་ལ་མཁས་པར་བྱའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་རང་གི་ངོ་བོ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ལ་མཁས་པར་བྱའོ། །གཞོན་ནུ་ཇི་ལྟར་ན་ཆོས་ཟབ་མོ་བཟོད་པ་ལ་མཁས་པ་ཡིན་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་ཉིད་ཀྱིས་དྲི་བ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་གོ་བར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ། །གཞོན་ནུ་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སྒྱུ་མ་ནི་སྔགས་དང་སྨན་ལ་སོགས་པའི་དབང་གིས་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་དོན་སྣང་བས་སེམས་ཅན་རྣམས་རྨོངས་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའོ། །རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་ནི་དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བ་ལ་སོགས་པའི་བག་ཆགས་ཙམ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་བསྒོས་པས་སྣང་བ་ཙམ་ཉིད་དོ། །སྨིག་རྒྱུ་ལྟ་བུ་ནི་དོན་བྱ་བ་བྱེད་པས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་ངོམས་པ་བསྐྱེད་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དོ། །བྲག་ཅ་ལྟ་བུ་ནི་བྱེད་པ་པོ་མེད་པའི་སྒྲ་ཙམ་ཐོས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་དོ། །མིག་ཡོར་ལྟ་བུ་ནི་ཕྱི་དང་ནང་གི་དོན་གྱིས་སྟོང་པ་སྐྲ་ཤད་ལ་སོགས་པ་སྣང་བ་དང་འདྲ་བ་ཉིད་དོ། །ཆུ་ཟླ་ལྟ་བུ་ནི་སྐྱེས་པ་ཉིད་ན་མི་དམིགས་པ་གནས་པ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུ་ནི་རང་གི་བག་ཆགས་ཀྱིས་སྦྲུལ་པའི་འཁྱུད་པ་དང༌། འཁྱུད་བྱ་ལ་སོགས་པ་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་བརྙན་ལྟ་བུ་ནི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་དག་གི་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡིན་གྱི། དོན་དམ་པར་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུར་རབ་ཏུ་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དང་བྲལ་བའི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་ཡེ་ཤེས་ལ་ནི་ཤེས་པ་པོ་དང༌། ཤེས་བྱ་དང༌། ཤེས་པའི་རང་བཞིན་མི་དམིགས་པ་ཉིད་དོ། །གཞོན་ནུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་ཐམས་ཅད་དེ་ལྟར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པ་དེའི་ཚེ་འདི་ཆོས་ཟབ་མོ་བཟོད་པ་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པའི་ཆོས་ཉིད་ལ་བཟོད་པ་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ནི་ཆགས་པར་འགྱུར་བ་ལ་མི་ཆགས། དེ་བཞིན་དུ་མི་སྡངས་མི་རྨོངས་པས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཆགས་པར་འགྱུར་བ་ལ་མི་ཆགས་པར་ཡོད་པའི་དངོས་པོ་ལ་གློ་བུར་དུ་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེས་ཆོས་དེ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང༌། ཆོས་དེ་མི་དམིགས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གང་ཆགས་པར་འགྱུར་བའི་བདག་ལ་སོགས་པ་དང༌། གང་ལ་ཆགས་པར་འགྱུར་བའི་བུད་མེད་ཀྱི་ལུས་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཆགས་པ་གང་ཡིན་པ་འདོད་ཆགས་ཀྱི་སེམས་ཏེ། བྱེད་པ་པོ་དང༌། ལས་དང། བྱ་བའི་རང་གི་ངོ་བོ་མི་དམིགས་པ་ཉིད་དོ། །རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྗེས་སུ་དཔག་པས་སོ། །མི་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་སུམ་གྱིས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་འདོད་ཆགས་པ་མེད་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་བ་མེད་པ་དང༌། གཏི་མུག་པ་མེད་པ་དང༌། སེམས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་དེ་ནི་མཉམ་པར་གཞག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དམིགས་པའི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་མ་ལུས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྤྲོས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ཞི་བར་ཆོས་ཉིད་ངེས་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒལ་བ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པ་འཁོར་བའི་རྒྱ་མཚོའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐམ་སར་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཆུ་བོ་བཞིའི་འཇིགས་པ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་སྐམ་སར་ཕྱིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདེ་བར་སོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ལམ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་འཇིགས་པ་ཐོབ་པ་ནི་ཡང་འཁོར་བར་ལྟུང་བའི་འཇིགས་པ་དང་བྲལ་བའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངན་འགྲོ་ཐམས་ཅད་ལས་བཟློག་པའི་བསིལ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་བརྒྱན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡེ་ཤེས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཤེས་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་ཡེ་ཤེས་ལ་སྦྱོར་བའོ། །ཤེས་རབ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཆོས་ཉིད་རབ་ཏུ་རྟོགས་པའི་ངོ་བོ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཤེས་རབ་འདི་ལ་ཡོད་པས་ཞེས་བྱས་ནས་སོ། །བསོད་ནམས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་དང་ལྡན་པས་སོ། །རྫུ་འཕྲུལ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔས་རྩེ་ཞིང་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཆོ་འཕྲུལ་ཡང་དག་པར་སྟོན་པའོ། །དྲན་བ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང་ལྡན་པའོ། །བློ་གྲོས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིགས་པ་དང་གྲོལ་བའི་སྤོབས་པ་དང་ལྡན་པའོ། །རྟོགས་པ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་པ་ཅི་ལྟ་བའི་དབང་གིས་བསྒྲུབ་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་རྟོགས་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དོ། །ངོ་ཚ་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་དང་གཞན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སྡིག་པའི་ལས་མི་བྱེད་པའོ། །བྲམ་ཟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡིག་པའི་ཆོས་སྤངས་པས་གང་གི་སྡིག་པ་མ་ལུས་པའི་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་སུ་གྱུར་པ་བཟོད་པའི་ངོ་བོ་ངེས་པར་རྟོགས་པ་ལ་བྲམ་ཟེ་ཞེས་བྱའོ། །ཁྲུས་བྱས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་མ་ལུས་པའི་དྲི་མ་འཁྲུད་པར་བྱེད་པའི་བཟོད་པའི་ཆུའི་ནང་དུ་རྟག་ཏུ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕ་རོལ་དུ་སོང་བཞེས་བྱ་བ་ནི་རིག་བྱེད་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་སོང་བས་སོ། །རིག་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་སྐད་གསུངས་པའི་རང་བཞིན་རིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཙང་སྦྲ་ཅན་ནི་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་དང་ལྡན་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྲས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རིགས་སྐྱོང་བར་བཟོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤཱཀྱའི་སྲས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤཱཀྱའི་རིགས་སུ་འཁྲུངས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ལས་ཉེ་བར་གདགས་པར་འོས་པའོ། །ཚེར་མ་དཀྲུགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདུད་ལ་སོགས་པ་དང་ཉོན་མོངས་པའི་ཚེར་མ་སྣང་བ་མེད་པར་བྱས་པའོ། །འོབས་དྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁོར་བ་ལ་སོགས་པའི་མཚམས་བཅད་པ་ཐག་རིང་དུ་བསལ་བ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོབས་ལས་བརྒལ་བཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ས་མཚམས་ལས་རྒལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཟུག་རྔུ་ཕྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཕྱུང་བ་ནི་ཀུན་ནས་སོ། །ཉོན་མོངས་པའི་བག་ཆགས་ནི་ཟུག་རྔུའོ། །ཕྱུང་བ་ནི་ཕྱུང་ནས་བསྐྱུར་བའོ། །ནད་མེད་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་གདུག་པའི་རིམས་ནད་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའོ། །ཉོན་མོངས་པ་དང་ཐ་དད་དུ་གྱུར་པས་ན་དགེ་སློང་ངོ༌། ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མེད་པ་ནི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་དང་བྲལ་བའོ། །སྐྱེས་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐབས་ཉེ་བར་བསྟན་ནས་སྐྱེ་བུ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་བྱེད་པས་སོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཙོ་བོར་གྱུར་པས་ན་སྐྱེས་བུ་མཆོག་ཅེས་བྱའོ། །འཇིགས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་ཞིང་བདག་མེད་པའི་སེང་གེའི་སྒྲ་སྒྲོགས་པས་ན་སྐྱེས་བུ་སེང་གེའོ། །ཐམས་ཅད་དུ་མཉམ་པར་བཞག་པས་ན་སྐྱེས་བུ་གླང་པོ་ཆེ་སྟེ་གླང་པོ་ལངས་ཀྱང་མཉམ་པར་བཞག་ཅེས་བྱ་བའི་ཚིག་གིས་སོ། །ཤིན་ཏུ་དུལ་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་གཡུལ་དུ་འཇིགས་པ་དང་བྲལ་བས་སྐྱེས་བུ་ཅང་ཤེས་ཞེས་བྱའོ། །ཁུར་ཁྱེར་བ་ནི་ལྕིད་ཁྱེར་བ་སྟེ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དང་ངེས་པར་ལྡན་པ་ལ་སྐྱེས་བུ་ལྕིད་ཁྱེར་བ་ཞེས་བྱའོ། །བདུད་བཞི་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བའི་ཕྱིར་དཔའ་བ་ནི་སྐྱེས་བུ་དཔའ་བའོ། །གྲོགས་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པར་བདུད་ལ་སོགས་པའི་སྟོབས་འཇོམས་པར་བྱེད་པས་སྐྱེས་བུ་རྩལ་པོ་ཆེའོ། །ཤིན་ཏུ་དྲི་ཞིམ་ཞིང་ཡིད་དུ་འོང་བའི་མེ་ཏོག་བཞིན་དུ་ཡོན་ཏན་མེ་ཏོག་གི་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་པ་ནི་སྐྱེས་བུ་མེ་ཏོག་ཅེས་བྱའོ། །པདྨ་བཞིན་དུ་འཁོར་བའི་འདམ་གྱི་སྐྱོན་གྱིས་མ་གོས་པའི་ཕྱིར་སྐྱེས་བུ་པདྨ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཉིད་དཀར་པོའི་ཆོས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་གང་བས་པདྨ་ཁ་བྱེ་བས་སྐྱེས་བུ་པདྨ་དཀར་པོ་ཞེས་བྱའོ། །ཤིན་ཏུ་གདུག་པ་ཅན་གྱི་སེམས་ཅན་རྣམས་འདུལ་བ་མཁྱེན་པའི་ཕྱིར་སྐྱེས་བུ་འདུལ་བ་ཞེས་བྱ་བའོ། །སེམས་ཅན་མ་ལུས་པའི་ཡིད་དུ་འོང་བ་དང་བདུད་རྩིའི་འོད་འཕྲོ་བར་བྱེད་པས་སྐྱེས་བུ་ཟླ་བ་ཞེས་བྱ་བའོ། །མ་སྨད་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་བས་སྐྱེས་བུ་ཕལ་བ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་དྲི་མས་གོས་པ་མེད་པས་མི་གོས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་བཟོད་པའི་དགེ་བ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ་ཞེས་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་སྔར་བསྟན་པའི་དོན་ཉིད་ཡང་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་གསུངས་པ་ནི། ནམ་ཞིག་འཇིག་རྟེན་ཁམས་འདི་འབྱུང་བ་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གང་གི་ཚེ་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་ཆགས་པར་འགྱུར་བའི་ཚེ་ནམ་མཁའི་སྟེང་དུ་རླུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་ནས་བརྩམས་ནས་ཇི་སྲིད་དུ་ཆུ་དང་གསེར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་བར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དུ་འཆགས་པར་འགྱུར་རོ། །ནམ་ཞིག་རིམ་གྱིས་འཇིག་པ་ན་གཞན་མེད་ཁང་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའི་མཐར་ཐུག་པར་གྱུར་པས་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁར་གྱུར་པའི་ཚེ་ཞེས་གསུངས་པས་འཇིག་རྟེན་འདི་ནམ་མཁར་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟར་སྔོན་བཞིན་ཕྱིས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ཏེ། ཞེས་བྱ་བ་ལ། ནམ་མཁའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཙམ་ལ་ནི་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་མེད་ལ། ནམ་མཁའ་ཡང་རང་བཞིན་མེད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་ལྟར་རྟགས་པར་བྱའོ། །ཚིགས་བཅད་གཉིས་པས་ཀྱང་དོན་འདི་ཉིད་བསྟན་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་བར་སྣང་ཅུང་ཟད་སྤྲིན་མེད་ལས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་རང་བཞིན་མེད་པར་སྣང་བ་སྐད་ཅིག་མར་མཐོང་བ་ལས། སྐད་ཅིག་ཏུ་ན་སྤྲིན་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་སྣང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གང་ནས་ཀྱང་འོང་བ་མེད་ཅིང་གར་ཡང་འགྲོ་བ་མེད་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ད་ལྟར་བཞུགས་པ་མ་ཡིན་ན་ཡང་གཟུགས་བརྙན་ནམ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གཟུགས་ཡིད་ལ་བྱས་ན་སྔོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཕྱིས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་མཐོང་བ་དེའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་གཟུགས་བརྙན་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་དབུ་བ་མང་པོ་རྡོས་པ་དག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་སྙིང་པོ་མེད་པར་སྟོན་ཏོ། །ཆུ་བོས་ཁྱེར་བ་སྐྱེས་བུས་ངེས་མཐོང་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཅི་འདི་ལ་སྙིང་པོ་ཡོད་དམ་ཞེས་བརྟགས་ན། དེ་ལ་བརྟགས་ན་སྙིང་པོ་ཡོད་མི་སྣང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྐྱེས་བུ་དེས་དབུ་བའི་གོང་བུ་དེ་ལ་སྙིང་པོ་ཅི་ཡང་མི་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྙིང་པོ་ཅི་ཡང་མི་མཐོང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ། གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ནི་དབུ་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་སྙིང་པོ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་ཆར་པ་ཐིགས་ཆེན་བབས་པ་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཚོར་བའི་ཕུང་པོས་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་ཉིད་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །ཆུ་ཡི་ཆུ་བུར་དག་ནི་ཐ་དད་འབྱུང༌། །ཞེས་བྱ་བས་ནི། ཆར་གྱི་རྒྱུན་བབས་ན་ཆུ་བུར་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡང་མི་བརྟན་ཞིང་སྙིང་པོ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་བཞིན་དུ་ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་རྣམ་ པ་གསུམ ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་འགག་ཅིང་ཉམས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའི་རང་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །བརྡ་ཙམ་གྱི་ཐ་སྙད་ལ་འཇུག་པར་བྱེད་དོ། །ཞེས་བྱ་བས་འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་རྫས་སུ་མེད་པར་སྟོན་པའོ། །ཇི་ལྟར་འཕྲིན་ཡིག་གྲོང་གཞན་བསྐུར་བ་ལས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གྲོང་གཞན་གནས་པ་དག་གིས་འཕྲིན་ཡིག་མཐོང་བ་ལས་ཇི་ལྟར་བྲིས་པའི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་མཐོང་ཡང་དེ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་སྒྲ་གཞི་དེར་འཕོས་པ་ཡང་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་འཕོ་བ་མེད་བཞིན་དུ་བརྡ་ཙམ་གྱིས་མ་བརྟགས་ན་ཉམས་དགའ་བའི་བྱ་བ་རྣམས་རང་གི་བློའི་རྣམ་པར་འཁྲུལ་པས་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཐམས་ཅད་ཀྱང་རང་གི་སེམས་རྣམ་པར་འཁྲུལ་པ་ཙམ་ཡིན་གྱི། ཡང་ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར། ཇི་ལྟར་མི་དག་ཆང་གིས་མྱོས་ནས་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཆང་གིས་སེམས་མྱོས་པར་གྱུར་པ་ནི་ཆང་གི་ནུས་པས་བདག་ཉིད་དང་ས་ཡང་འཁོར་བ་འདྲ་བར་མཐོང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་དུ་མི་བདེན་པ་ལ་སྒྲོ་བཏགས་པའི་ཆང་གི་དབང་གིས་འཁོར་བའི་འཁོར་ལོར་འགྲོ་བ་དྲུག་པོ་འཁོར་བར་འགྱུར་ཏེ། ཟོ་ཆུན་གྱི་འཁྲུལ་འཁོར་བཞིན་དུ་འགྲོ་ཞིང་འོངས་པས་འཁོར་བར་སེམས་ཀྱང་དོན་དམ་པ་གང་ཡང་འཁོར་བར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ས་གཡོ་བ་དང་འཁོར་བར་ཤེས་པ་དང་འདྲའོ། །འདོད་ཆགས་ཀྱང་མི་བདེན་པ་ལ་སྒྲོ་བཏགས་པའི་དབང་གིས་མེད་བཞིན་དུ་སྣང་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། མེ་ལོང་ངོས་དང་འབྲུ་མར་སྣོད་རྣམས་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། མེ་ལོང་ངམ། འབྲུ་མར་གྱི་སྣོད་དུ་རང་གི་གདོང་ལ་བལྟས་པ་ན་ཐིག་ལེ་དང་སྐྲ་འཁྱིལ་བས་བརྒྱན་པའི་གཟུགས་བརྙན་དེ་ལ་བདེན་པའི་གདོང་དུ་སྒྲོ་བཏགས་ནས་འདོད་ཆགས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་བུད་མེད་དུ་དམིགས་ནས་འདོད་པ་ལ་ཞེན་པའི་བྱིས་པ་རྒྱུག་པར་བྱེད་ན་ཡང་གདོང་གཟུགས་བརྙན་དུ་འཕོས་པ་ཡང་མེད་ལ་གཟུགས་བརྙན་གདོང་དུ་འཕོས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་བརྙན་དང་འདྲ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་རང་དང་གཞན་དུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་ཞིང་བལྟས་ནས་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན་ཡང་འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀུན་དུ་འབྱུང་ངོ༌། །སྒྱུ་མ་དང༌། སྨིག་རྒྱུ་དང༌། དྲི་ཟའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གྲོང་ཁྱེར་དང༌། གཟུགས་བརྙན་དང་འདྲ་བ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པའོ་ཞེས་ངེས་པར་རྟོག་པར་བྱེད་ན་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ཡིད་དུ་འོང་བའི་གླུ་དང་སིལ་སྙན་ལ་སོགས་པ་ཡང་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་མི་དག་ནགས་རིའི་ཁྲོད་འདུག་ནས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཇི་ལྟར་རིའི་གཅོང་རོང་དུ་ཞུགས་པའི་སྐྱེས་བུ་བ་གད་པ་དང༌། དུས་པ་དང༌། གླུ་བླངས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་བསྒྲགས་པ་ན་དེ་བཞིན་དུ་ཕ་རོལ་གྱི་རི་ལས་ཀྱང་བྲག་ཅའི་སྒྲ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་དང་བྲག་ཅའི་སྒྲས་སྒྲ་བྱས་པ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བྲག་ཅ་དང་འདྲ་བར་རིག་པར་བྱས་ལ་དེ་དག་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པར་མི་བྱའོ། །རྨི་ལམ་གྱི་ནང་དུ་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་ཉམས་སུ་མྱོང་ལ། སད་པ་ན་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་བྱིས་པའི་བློ་ཅན་རྣམས་རྨི་ལམ་དུ་དམིགས་པ་དེ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པར་འགྱུར་རོ། །བྱིས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་དང་འདྲའོ། །ལྷའི་དབང་པོ་དང་རྒྱལ་སྲིད་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་མངོན་པར་ཞེན་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྒྱུ་མ་བྱེད་པ་དག་གིས་གཟུགས་སྦྲུལ་ཏེ། །རྟ་དང་གླང་པོ་ཤིང་རྟ་སྣ་ཚོགས་བྱས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་བཞིན་དུ་བུ་དང་ཆུང་མ་ལ་སོགས་པ་བརྫུན་པས་སྒྲོ་བཏགས་པ་ཉིད་དུ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་བུ་མོ་གཞོན་ནུའི་རྨི་ལམ་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཆགས་པའི་བདེ་བ་ནམ་ཡང་མ་མྱོང་བའི་གཞོན་ནུ་མ་དེའི་རྨི་ལམ་གྱི་མཐར་མཚན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བརྒྱན་པ་གཟུགས་བཟང་བའི་བུ་ཞིག་སྐྱེས་པར་མཐོང་ལ། དེ་ཡང་ཡོན་ཏན་གྱི་ཚོགས་མ་ལུས་པས་བརྒྱན་པའི་ལང་ཚོ་ལ་བབ་པའི་སྐབས་སུ་གྱུར་ལ། དེའི་རྗེས་སུ་ཤི་བར་མཐོང་བས་བུ་སྐྱེས་པས་ནི་དགའ་ཞིང་ཤི་ནས་མ་མཐོང་བས་ནི་མྱ་ངན་དུ་གྱུར་ཀྱང་སྐྱེས་པ་ཡང་མེད་ལ་ཤི་བ་ཡང་མེད་དོ། །སྔོན་དང་ཕྱི་མའི་མཐར་རང་བཞིན་མ་རིག་པའི་འཇིག་རྟེན་རྣམས་ཀྱི་དགའ་བ་དང་མྱ་ངན་ཡང་གཞོན་ནུ་མས་རྨི་ལམ་དུ་བུ་སྐྱེས་པ་དང་ཤི་བ་མཐོང་བ་དང་འདྲ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་མཚན་མོའི་ཆུ་ཡི་ཟླ་བ་དག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ཡང་རྟོགས་སླའོ། །ཇི་ལྟར་སོ་གའི་ཉི་མ་ཕྱེད་དུས་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སོ་གའི་ཟླ་བ་ཕྱི་མའི་ཉི་མ་ཕྱེད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཀྱི་དུས་ལ་བབ་པ་ན་དྲག་ཅིང་ཚ་བར་འཇུག་པའི་ཉི་མའི་འོད་ཟེར་ཚ་སྒོ་ཅན་གྱི་སའི་ཆ་ལས་བབ་པའི་སྨིག་རྒྱུ་གཡོ་བ་ལ་ཆུའི་ཕུང་པོར་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །སྐོམ་པས་སེམས་ལ་གནོད་ཅིང་གདུང་བས་ཆུ་བཏུང་བར་འདོད་པས་འདི་ན་ཆུ་མཐོང་ངོ་ཞེས་རབ་ཏུ་རྒྱུག་པར་བྱེད་ཅིང་དེ་ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་བརྒྱུག་པ་བཞིན་དུ་སྨིག་རྒྱུ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་རིང་དུ་འགྲོ་བ་ལྟར་སྣང་བ་ན་དེ་ངལ་བ་དང་སྐོམ་པ་དང་ཚ་བས་གདུངས་པ་མ་ཡིན་པ་ཆུའི་ཐིགས་པ་ཙམ་ཡང་མི་རྙེད་དེ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཆུ་དེ་ལ་བཏུང་བར་ལྟ་ག་ལ་ནུས། མ་རིག་པ་དང་སྲེད་པས་རྨོངས་པའི་འཇིག་རྟེན་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་རྒྱུག་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་རང་བཞིན་མེད་པར་བསྒྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་རང་བཞིན་མེད་པ་དང་སྙིང་པོ་མེད་པར་བརྗོད་པའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་ཆུ་ཤིང་རློན་པའི་སྡོང་པོ་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལ། ཆུ་ཤིང་གི་སྡོང་པོ་ལ་སྙིང་པོ་བརྟག་པར་འདོད་པས་ཤུན་པ་རྣམས་སོ་སོར་བསལ་ནས་ནང་ངམ་ཕྱི་རོལ་གང་ནས་ཀྱང་སྙིང་པོར་གྱུར་པ་ཅི་ཡང་མི་མཐོང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་དུ་འདུ་བྱེད་དུ་རྟོག་པ་རྣམས་ཕྲ་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་བརྟགས་པ་ན་སྙིང་པོ་གྱུར་པའི་ལྷག་མ་ཅི་ཡང་ལུས་པ་མེད་དེ། འདིར་སྙིང་པོར་གྱུར་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་བསྒོམས་པས་གྲོལ་བར་འགྱུར་གྱི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་བསྒོམས་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། མིག་དང་རྣ་བ་སྣ་ཡང་ཚད་མ་མིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། མིག་དང་རྣ་བ་དང༌། སྣ་དང༌། ལྕེ་དང། ལུས་དང༌། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རང་རང་གི་ཡུལ་གཟུགས་དང༌། སྒྲ་དང༌། དྲི་དང༌། རོ་དང༌། རེག་བྱ་དང༌། ཆོས་རྣམས་འཛིན་པའི་དབང་པོ་དེ་དག་གིས་ཡུལ་ལ་དེ་དག་དམིགས་པ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོར་གལ་ཏེ་གྱུར་ན་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་འབད་པ་མེད་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བྱིས་པས་དེ་ཉིད་རིག་གྱུར་ན། །དེ་ཉིད་ཤེས་པས་ཅི་ཞིག་བྱ། །ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དབང་པོ་དང་དབང་པོའི་དོན་རྣམས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་བེམས་པོའོ། །དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་སྟེར་བར་མི་ནུས་པར་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཏེ། དོན་དམ་པར་དགེ་བ་ནི་ཐར་བའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གིས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་གང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དོན་དུ་གཉེར་བ་རྣམས་ཀྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་འཕགས་པའི་ལམ་སྒོམ་པས་རང་གི་དགོས་པ་གྱིས་ཤིག །གཞན་དུ་ན་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་ལ་མངོན་བར་ཞེན་པ་རྣམས་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དོན་དེ་དག་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ལུས་ལ་སྔོན་གྱི་མཐའ་མ་རབ་བརྟགས་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གཟོད་མ་ནས་ཞི་བའི་ཕྱིར་སྔོན་གྱི་མཐའ་ཡང་མེད་ལ། སྐྱེ་བ་ཡང་མེད་པ་ལ་ཉམས་པ་ཡང་མེད་པས་ཕྱི་མའི་མཐའ་ཡང་མེད་དོ། །དེ་དག་གཉི་ག་མེད་པས་དབུས་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་དེ་ནི་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་རིགས་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་བསྒོམ་པ་ནི་འཕགས་པའི་གང་ཟག་གོ་ཞེས་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། མྱ་ངན་འདས་པའི་ཆོས་ལ་ཆོས་མེད་དེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་རྣམས་ངེས་པར་གྲུབ་པ་སྟེ་ཆོས་རྣམས་ཉིད་ཡེ་ནས་མེད་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡོད་པར་ག་ལ་འགྱུར། ཡོད་དང་མེད་ཅེས་བྱ་བར་རྟོགས་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ནམ་ཡང་ཞི་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་སྤྱོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཞི་མི་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལྟར་སྤྱོད་པར་བྱེད་ན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ། རྒྱུ་མ་ཚང་བ་མེད་པའི་འབྲས་བུ་ཉམས་པར་མི་རིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །ཡོད་ཅེས་པ་ནི་མཐའ་གཅིག་མེད་པ་གཉིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཡོད་པ་སྔོན་འགྲོ་མེད་པ་སྟེ། །མེད་པ་འང་ཡོད་པ་སྔོན་འགྲོ་ཡིན། །དེ་ཕྱིར་མེད་ཅེས་མི་བརྗོད་ཅིང༌། ཡོད་པ་ཉིད་དུ་འང་བརྟག་མི་བྱ། །ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ། གཙང་དང་མི་གཙང་འདི་ཡང་མཐའ་ཡིན་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཡོད་པ་དང༌། མེད་པ་དང༌། གཙང་བ་དང༌། མི་གཙང་བ་ལ་སོགས་པར་རྩོད་པར་ཐོབ་པར་གྱུར་པས་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་རྣམ་པར་འཕེལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཕྱིར་གཉི་གའི་མཐའ་ནི་རྣམ་སྤངས་ནས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། རྩོད་པའི་གཞིར་གྱུར་པའི་མཐའ་གཉིས་རྣམ་པར་སྤངས་ནས་དབུས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡང་སྤངས་ཏེ། ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་བཟོད་པ་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བསྡུས་པའི་དོན་ཡིན་ནོ། །དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའི་གཏམ་བྱས་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའི་གཏམ་བྱས་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལུས་ཀྱི་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་བསམ་གཏན་གྱི་གཏམ་དང༌། བདེན་པའི་གཏམ་བྱས་པ་ཙམ་གྱིས་བསམ་གཏན་དང་བདེན་པ་མཐོང་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཐམས་ཅད་དུ་དྲེགས་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་སྐྱོན་རྣམས་བཀྲུ་བར་བྱའོ་ཞེས་སློབ་པར་མཛད་པའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་བསྲུང་ཞིང་དེ་ཡིས་སྙེམས་མི་བྱ། །ཆོས་རྣམས་མཉན་ཅིང་དེས་ནི་མི་བསྙེམས་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། བདག་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པའོ། །བདག་ནི་མང་དུ་ཐོས་པའོ་ཞེས་ཁེངས་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །དྲེགས་པ་སྡུག་བསྔལ་རྩ་བ་ཡིན་པར་བསྟན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། བསྙེམས་ཤིང་ང་རྒྱལ་བྱེད་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་སྟེ་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །རྒྱགས་པར་དྲེགས་པས་སྡུག་བསྔལ་རབ་ཏུ་འཕེལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྒྱགས་པས་དྲེགས་ཤིང་ཁེངས་པར་གྱུར་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་འཕེལ་བར་འགྱུར་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཟློག་ནས་རྒྱགས་པ་དང་བྲལ་བར་གྱུར་ན་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་འགག་པར་འགྱུར་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་དང་འགལ་བའི་བདེ་བའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྙེད་ཆོས་མང་ཡོངས་སུ་ཆུབ་བྱས་ནས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གལ་ཏེ་མང་དུ་ཐོས་པ་ཡིན་ན་ཡང་ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་བར་མི་བྱེད་ཅིང༌། བདག་ནི་མང་དུ་ཐོས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ང་རྒྱལ་བྱེད་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་པས་དེ་ངན་འགྲོར་འགྲོ་བ་ལ་ཐོས་པ་མང་པོས་སྐྱོབ་པར་མི་ནུས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཙམ་གྱིས་མགུ་ཞིང་ཐོས་པ་མང་པོ་ཚོལ་བར་མི་བྱེད་ན་དེ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཉམས་སུ་མྱོང་ནས་དེ་ཟད་བ་དང་ཡང་ངན་འགྲོར་ལྟུང་ནས་སྡུག་བསྔལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་དམིགས་པ་དང་བཅས་པའི་སྒོམ་པས་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པ་ཟད་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བར། འཇིག་རྟེན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྒོམ་བྱེད་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བདག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་འཇིག་རྟེན་པའི་སྒོམ་པས་ཀྱང༌། དེ་ཉིད་ཉོན་མོངས་ཕྱིར་ཡང་རབ་ཏུ་ལྡང༌། །བདག་ཏུ་འདུ་ཤེས་ཅན་ལ། བདག་ཡོད་ན་ནི་གཞན་དུ་འདུ་ཤེས་ཤིང༌། །བདག་གཞན་ཆ་ལས་ཡོངས་སུ་འཛིན་དང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལྡང། །དེ་ཉིད་དང་ནི་ཀུན་ཏུ་འབྲེལ་པ་ལས། །ཉོན་མོངས་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །ཞེས་བསྟན་པས་སོ། །དཔེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ལྷག་སྤྱོད་ཀྱིས་ནི་ཏིང་འཛིན་འདིར་བསྒོམས་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ལྷག་སྤྱོད་ནི་ཕྱོགས་ཀྱི་གོས་ཅན་ནོ། །དེ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་ནམ་མཁའ་ལ་འགྲོ་བ་མཐོང་ནས་དེ་ལྟ་བུ་འདོད་པའི་བཅོས་མའི་སེམས་ཀྱིས་བསྟན་པ་འདི་ལ་ཞུགས་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་རྫུ་འཕྲུལ་མངོན་དུ་བྱས་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་རྫུ་འཕྲུལ་ཐོབ་ནས་ཕྱོགས་ཀྱི་གོས་ཅན་གྱི་བསྟན་པ་ལ་ཡང་འདི་ལྟ་བུའི་རྫུ་འཕྲུལ་ཡོད་དོ་ཞེས་ཡང་ཕྱོགས་ཀྱི་འོས་ཅན་དུ་གྱུར་ནས་ནམ་མཁའ་ལ་སོང་ངོ༌། །དེ་ལ་དུས་གཞན་ཞིག་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་བསྒོམས་པ་འདི་ནི་ལམ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྩད་པ་དང༌། རྫུ་འཕྲུལ་ལས་ཉམས་ནས་ས་ལ་ལྷུང་སྟེ་དམྱལ་བར་སོང་བར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་བདག་མེད་པ་བསྒོམས་པ་ལས་གཞན་གྱིས་གྲོལ་བར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་བདག་མེད་ཆོས་ལ་རབ་རྟོག་ཅིང༌། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་པ་ལ་གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པར་སྔར་ཅི་སྐད་གསུངས་པ་བཞིན་རྣམ་གྲངས་ཀྱིས་ངེས་པར་བརྟགས་ནས་དམིགས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་ཏེ། བསྒོམས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པར་སྒོམ་པ་ཁོ་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་འཐོབ་པའི་རྒྱུ་ཡིན་གྱི། རྒྱུ་གཞན་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་རྐང་པ་དང་བྲལ་བས་འཁོར་བ་ལས་འབྲོས་པར་འདོད་ན་ཡང་འགྲོ་བ་ནི་མེད་དོ་ཞེས་ཆོམ་རྐུན་གྱི་དཔེ་བསྟན་པའི་ཚེ། མི་ཞིག་ཆོམ་རྐུན་ཚོགས་ཀྱིས་རབ་གཙེས་ནས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཆོམ་རྐུན་གྱིས་ཤིན་ཏུ་གཙེས་པས་རང་གི་སྲོག་ཡོངས་སུ་སྐྱོབ་པར་འདོད་པ་དག་འབྲོས་པར་འདོད་པ་ལས་འཇིགས་པས་བྲེད་ཅིང་བརྒྱལ་བའི་རྐང་པས་འབྲོས་པའི་ནུས་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་པ་རྨོངས་པའི་མི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་དཔེ་བསྟན་པ་ལ་སྦྱོར་བར་བྱེད་དོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་པ་དེས་འབྲོས་པར་མི་ནུས་པ་སྟེ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་རྐང་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་འཁོར་བའི་ཁམས་ལས་བདག་ཉིད་འབྲོས་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རྒས་པ་དང་འཆི་བ་དང་ནད་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་དགྲས་ངན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འགྲོ་ གསུམ་དུ་ལྷུང་བར་བྱེད་དོ། །ཡང་བདག་མེད་པ ་ལེགས་པར་བསྒོམས་པར་གྱུར་པ་ཁྲོས་སམ་གཤེས་ཀྱང་བདག་དང་གཞན་གྱི་ཆའི་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཁྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྟོང་པར་ཤེས་པ་དེ་ལ་འཁྲུག་པ་མེད། །ཅེས་བྱ་བའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་མི་ཤེས་པ་དེ་ལ་ཁྲོས་པ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འགྲོ་མང་ཕུང་པོ་སྟོང་པར་སྟོན་མོད་གྱི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཚིག་གིས་སྒྲོ་བཏགས་པ་ཙམ་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་རྟོགས་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་ཤེས་དེ་དག་གཞན་གྱིས་བརྒལ་ན་ཡང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གཞན་གྱིས་བརྒལ་བ་ན་ཁྲོ་བས་ཟིལ་གྱིས་ནོན་ནས་དྲག་ཅིང་རྩུབ་པའི་ཚིག་གི་མཚོན་ཆས་གཞན་ལ་གནོད་པ་བྱེད་པ་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་གྱིས། ཇི་སྐད་གསུངས་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་དྲན་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་ཉིད་དེ་མ་ཐག་པའི་དཔེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། མི་དག་ན་ཞིང་ལུས་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལྟར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཡུན་རིང་པོའི་དུས་སུ་ནད་ཀྱིས་གནོད་ཅིང་ཉམ་ཐག་བར་གྱུར་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ཟིལ་གྱིས་མནན་པ་དག་ནད་གསོ་བའི་ཕྱིར་སྨན་པ་ལ་བསྟེན་པར་འདོད་ནས་བཙལ་བན་ནད་ཀྱི་རྒྱུ་དང་གསོ་བ་ལ་མཁས་པ་གཞན་ལ་ཕན་པ་བྱེད་པ་ལ་བརྩོན་པ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པའི་སྨན་པ་ཡང་དག་པར་རྙེད་ནས་དེས་ཀྱང་ནད་ཐམས་ཅད་ཞི་བར་བྱེད་པའི་ནུས་པའི་སྨན་ནད་པ་དེ་ལ་བྱིན་ན་ནད་པ་དེ་ནད་བསལ་བའི་ཕྱིར་བསྟེན་པར་མི་བྱེད་ན་གང་གིས་ཉེས་ཞེས་བྱ་བར། སྨན་པས་མ་ལན་སྨན་གྱིས་མ་ཉེས་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཇི་ལྟར་རིགས་པའི་སྨན་བསྟེན་ན་ནད་སེལ་བར་ནུས་ཀྱི་མ་བསྟེན་པར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་ནད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཉེས་པ་ཡིན་ཏེ། སྨན་མི་བསྟེན་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱིའོ་ཞེས་བྱ་བས་སྐབས་ལ་བབ་པ་དང་སྦྱར་བའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་བསྟན་པ་འདི་ལ་རབ་བྱུང་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་འདི་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་སྟོབས་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་བསམ་གཏན་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཐོབ་ནས་སྨན་བསྟེན་པའི་གནས་ལྟ་བུའི་སྒོམ་པ་གང་ཡིན་པ་ལ་སྦྱོར་བར་མི་བྱེད་པ་ནི་སྒོམ་པ་ལ་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བ་དང་བྲལ་བའི་མཚན་ཉིད་ཅན་མྱ་ངན་ལས་འདས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའི་ནད་མེད་པ་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དངོས་པོ་མེད་པ་སྟོང་བའོ་ཞེས་དོན་དམ་པ་སྒོམ་པ་ལ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྲས་སུ་འགྱུར་གྱི་མུ་སྟེགས་པས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་ཕྱོགས་གཅིག་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་ཡོངས་སུ་སྤོང་བར་བྱེད་དེ། འཁོར་བ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བར། སྲིད་པ་ཐམས་ཅད་ཡོང་ཡེ་སྟོང་པ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནད་ཐམས་ཅད་རྗེས་སུ་འཛིན་པའི་བརྩེ་བ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་ན་ཡང་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་སྤང་བར་བྱ་བའི་རྒྱུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། མཁས་པ་བྱིས་པ་དག་དང་རྩོད་མི་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་མཁས་པ་ནི་བློ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་གསུངས་པའི་གསུང་རབ་ལ་མཁས་པའོ། །བྱིས་པ་ནི་མི་ཤེས་པ་སྟེ། དེ་དང་རྩོད་པར་མི་བྱེད་དེ། བཟློག་ནས་རི་མོར་བྱས་ནས་སྤོང་བ་ནི་བདག་ལ་བརྟེན་ནས་སེམས་གདུག་པ་བསྐྱེད་པས་ངན་འགྲོར་འགྲོ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསམ་པའོ། །བྱིས་པའི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་རིག་པས་གྲོགས་པོར་ཡང་མི་བྱེད་དོ། །གྲོགས་པོའི་གྲོགས་པོ་ཉིད་ཀྱང་དེས་མི་ཤེས་ཏེ་དགྲ་དང་འདྲ་བར་འགྱུར། །ཞེས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་གྲོགས་ལ་མཁས་པ་རྣམས་ཡིད་རྟོན་པར་མི་བྱེད་དོ། །བྱིས་པ་དང་ནི་བྱིས་པར་མཐུན་སྦྱོར་བ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འདོད་པ་མཐུན་པའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་མི་གཙང་བ་དང་མི་གཙང་བཞིན། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། མི་གཙང་བ་དང་མི་གཙང་བ་ཆེན་པོར་འདྲ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མཁས་པ་དག་ནི་མཁས་པའི་སྐྱེ་བོ་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་གྲོགས་པོ་ཞེས་བྱ་བར། མཐུན་བཞིན་འབྱོར་པ་མར་དང་ཉིད་ཁུ་བཞིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འཁོར་བའི་སྐྱོན་མ་མཐོང་བ་དང༌། ལས་དང་རྣམ་པར་སྨིན་པ་སྟོན་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བཀའ་ལ་མ་དད་པའི་ཕྱིར་སློབ་པ་ཉམས་པ་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བར། རབ་ཏུ་རྙེད་དཀའ་མི་ཉིད་ཐོབ་ནས་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་བསླབ་པ་ལ་མི་གུས་པའི་རྒྱུ་བསྟན་ཏོ། །བཟོ་ཡི་གནས་དག་ལ་ནི་མཁས་མི་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཚོ་བའི་དོན་གྱི་བཟོའི་གནས་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་མཁས་པའི་ཕྱིར་དབུལ་པོར་གྱུར་ལ། འཚོ་བ་མེད་པས་འཚོ་བའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ནས་དེ་ལྷུང་བཟེད་དང་ཆོས་གོས་ལ་ཆགས་པར་འགྱུར་ཞིང་སྡིག་པའི་གྲོགས་པོའི་ལག་ཏུ་སོང་བས་བསླབ་པའི་གནས་ལ་གུས་པར་མི་བྱེད་ཀྱི། བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ལ་སྦྱོར་བ་ལུས་དང་ངག་དང་སེམས་མ་བསྡམས་པས་བརྫུན་པའི་ཚིག་སྨྲ་ཞིང་གཞན་གྱི་སྐྱོན་སྨྲ་བ་ལ་ཞུགས་པ་ཟས་ལ་ལྷག་པར་ཆགས་པ་ཟས་ལ་ཚོད་ཟིན་པ་མེད་པ་དེ་དག །སངས་རྒྱས་བསོད་ནམས་ཀྱིས་ནི་ཟས་རྙེད་ཀྱང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱིན་གྱིས་རླབས་ཀྱིས་དེ་ལྟར་གྱུར་པའི་ཟས་རྙེད་ནས་ཡང་བྱས་པ་མི་ཤེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱིན་གྱིས་རླབས་ཀྱིས་བདག་ཅག་གིས་ཟས་ལ་སོགས་པ་ཐོབ་བོ་སྙམ་དུ་མི་སེམས་སོ། །དེ་དག་ཁ་ཟས་ཤིན་ཏུ་ཞིམ་པ་དྲི་དང་རོ་དང་ལྡན་པ་དག་མི་རིགས་པའི་སྦྱོར་བ་ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱོད་པ། དེ་དག་ལ་ནི་ཟས་ཏེ་དུག་ཏུ་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་གྱ་ནོམ་པ་ཡིན་ན་ཡང་དུག་དང་འདྲེས་པའི་ཞོས་བསྲེས་པའི་ཟས་ཟ་བ་དང་འདྲ་བར་དགེ་བའི་སྲོག་གི་བར་ཆད་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་དུག་གི་དོན་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བསྟན་པར་གླང་པོ་ཆེ་ཕྲུ་གུའི་དཔེས། བ་ལང་ཕྲུ་གུས་རྩ་བ་མ་བཀྲུས་བཞིན། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཇི་ལྟར་གླང་པོ་ཆེ་ཕྲུ་གུས་རྩ་བ་མ་བཀྲུས་པ་སྟེ། པདྨའི་རྩ་བ་འདམ་དང་བཅས་པ་ཟོས་ན་འཆི་བའི་རྒྱུར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་བདག་ལ་ཕན་པ་འདོད་པས་སྡིག་པའི་གྲོགས་པོ་སྤངས་པ་དང་མཐའ་གཅིག་ཏུ་གཞོལ་བ་དང༌། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང་འདུ་འཛི་སྤངས་ནས་རྣལ་འབྱོར་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་དགོན་པར་གནས་པར་བྱས་ལ། བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེ་དང་དགའ་བ་དང་བཏང་སྙོམས་དང་ལྡན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ནས་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་ཐབས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་བཟོད་པ་ཡང་སྟོན་ཏོ། །དེ་དག་གིས་ཀྱང་དེ་ལས་ཐོས་ནས་དེ་བཞིན་དུ་བསྒྲུབ་པ་ལ། འཕགས་པའི་ཟང་ཟིང་མེད་པའི་བཟོད་པ་འཐོབ། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། འཕགས་པ་ནི་ཆོས་ཟབ་མོ་མངོན་པར་རྟོགས་པའོ། །ཟང་ཟིང་མེད་པ་ནི་ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའོ། །ཐོབ་པ་ནི་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཟབ་མོའི་ཆོས་ཚུལ་རྟོགས་པས་རྣམ་པར་དག་པའི་བློ། །སྙིང་རྗེས་འགྲོ་བའི་དོན་བྱེད་བཟོད་པ་རྣམས་བསྒོམ་བྱ། །ཤེས་རབ་སྙིང་རྗེའི་ཡོན་ཏན་རང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བཞིན་དམ་པ་འཇམ་པའི་མགོན། །དེ་ཉིད་ཀུན་ལ་བློ་རྒྱས་བློ་ཡིས་སངས་རྒྱས་འགྱུར་བར་གྱིས། །ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་བཟོད་པའི་ལེའུ་སྟེ་དགུ་པའི་བཤད་པ་རྫོགས་སོ།། །།ད་ནི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་གཤེགས་པའི་ལེའུ་ལེའུ་སྔ་མ་རྣམས་མཚམས་སྦྱོར་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་བསྟན་པར་བཞེད་ནས། དེ་ནས་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ནན་ཏན་སྙིང་པོར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་ལྟར་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཉིད་དོ། །ནན་ཏན་ནི་ཉམས་སུ་ལེན་པ་སྟེ། སྒྲུབ་པ་གཙོ་བོར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །བསླབ་བར་བྱ་བ་ནི་སློབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གང་གི་ཕྱིར་ནན་ཏན་ཉེ་བར་སྟོན་ཞེ་ནའོ། །ནན་ཏན་སྙིང་པོར་བྱེད་པ་ལ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱང་རྙེད་པར་དཀའ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་ཤིན་ཏུ་རྙེད་པར་དཀའ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །དེ་ནས་ཟླ་འོད་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་སྟན་ལས་ལངས་ཏེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བྱས་ནས་ནན་ཏན་གྱིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་འཇུག་པ་ལེགས་པར་བཤད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། བདག་ཀྱང་ནན་ཏན་སྙིང་པོར་བགྱིད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྟེ། ལུས་དང་སྲོག་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པར་བྱས་ནས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་དུ་ནན་ཏན་གྱིས་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྡུས་པའི་དོན་ཏོ། །ནམ་མཁའ་འདྲ་ཞིང་རྡུལ་བྲལ་གཟུགས་བཟང་འཆང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ནམ་མཁའ་འདྲ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་སྟེ། སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་མི་མངའ་བས་སོ། །རྡུལ་བྲལ་ནི་ཕྱི་དང་ནང་གི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་རྡུལ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་བཟང་འཆང་བ་ནི་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཀྱིས་བརྒྱན་པའི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་འཆང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལུས་མི་མངའ་ནི་ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཚན་མི་མངའ་ནི་མཚན་མའི་མཚན་ཉིད་མེད་པ་སྟེ། གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཀྱི་སྐུའི་མཚན་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་དོ། །ཤེས་རབ་སྲས་པོ་ནི་གཟུགས་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམས་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བས་ན་རྡུལ་དང་བྲལ་ལོ། །རྡུལ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དང་བྲལ་བ་ནི་གཟུགས་བཟང་འཆང་བ་སྟེ། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ལ་གཟུགས་ཞེས་བྱས་ནས་སོ། །གང་གི་ཕྱིར་གཟུགས་དང་མཚན་མི་མངའ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ངོ་བོ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་གཉིས་མེད། །ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས། །ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གོམས་པར་བྱེད་པའི་དུས་ལ་ལྟོས་ནས་དེའི་སྲས་པོ་ཉིད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཐམས་ཅད་དུ་དམན་པ་ལ་མོས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གཏིང་དཔག་པར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཤིན་ཏུ་ཟབ་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཀྱི་རྟེན་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར། ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོ་རབ་ཟབ་ཅེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལྟར་ན་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བ་ཇི་ལྟར་ངེས་པར་འགྲུབ་ཅེས་བྱ་ན། ཐུགས་རྗེ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དམིགས་པ་མེད་པའི་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོའི་སྐུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྔོན་སྦྱངས་པའི་ནུས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པ་ཡང་ངེས་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་བསྟོད་ནས་རང་གི་འདོད་པའི་དོན་ལ་གསོལ་བ་འདེབས་པ་ནི། མཚུངས་མེད་ཕྱག་ནི་བདག་གི་སྤྱི་བོར་ཞོག །ཅེས་པ་སྟེ། ཕྱག་ཞོག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གསོལ་ཅིག་ཅེས་པའོ། །བདག་གི་མགོར་ཏེ་སྤྱི་བོར་རོ། །མཚུངས་མེད་ནི་འདྲ་བ་མེད་པའི་དོན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་ཇི་ལྟར་གསོལ་བ་བཏབ་པའི་དོན་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབ་བོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཕྱག་གཡས་པ་ཟླ་འོད་གཞོན་ནུར་གྱུར་པའི་སྤྱི་བོར་བཞག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཕྱག་གཡས་པ་བཞག་མ་ཐག་ཏུ་སྐད་ཅིག་དེ་ཉིད་ལ་ཟླ་འོད་གཞོན་ནུར་གྱུར་བ་ལ་གཟུགས་ཐམས་ཅད་ངེས་པར་སྟོན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཟུགས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྣང་བ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའོ། །ཡིད་ལྟར་མགྱོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་ཡིད་ཀྱི་བསམ་པ་ཙམ་གྱིས་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་ཞིང་འོང་བའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ངོ་བོའོ། །ནམ་མཁའ་མཛོད་ནི་འདོད་པ་ཙམ་གྱིས་འདོད་པའི་དོན་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའ་ལས་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པའོ། །རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུ་ནི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་ཕྱེད་པ་ཉིད་དོ། །དཔའ་བར་འགྲོ་བ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡུལ་ནོན་པའོ། །སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་མཐའ་ནི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཐར་འགྲོ་བའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་སྟོན་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཐའ་ཡས་པ་ན་བཞུགས་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དབང་བསྐུར་བ་ཐོབ་པ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པའི་ཤེས་རབ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དབང་བསྐུར་བས་དབང་བསྐུར་བའོ། །དེ་དག་ལ་སོགས་པ་སྟེ་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྒོ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་མངོན་སུམ་དུ་འགྱུར་རོ། །གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་དང༌། དགའ་བ་དང༌། བདེ་བ་གང་ལྷ་ཡུལ་གྱི་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་ཐོབ་པོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཕྱག་གི་མཐིལ་གྱིས་རེག་པའི་མཐུ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་དོན་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་སོ་སོར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དྲ་བས་མཛེས་འབྲེལ་བུམ་པ་ལྕགས་ཀྱུའི་མཚན་མངའ་ཞིང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བུམ་པ་དང༌། ལྕགས་ཀྱུ་དང༌། དཔལ་བེ་འུ་དང༌། འཁོར་ལོ་དང༌། རྒྱལ་མཚན་དང༌། ཉ་དང༌། བ་དན་ལ་སོགས་པའི་མཚན་གྱིས་བརྒྱན་པ། བསྐལ་པ་མི་ཉུང་བ་དཔག་ཏུ་མེད་པར་སྦྱིན་པའི་ཆར་འབེབས་པ་ལ་མཁས་པའི་ཕྱག་གཡས་པ་གསེར་གྱི་ཁ་དོག་ཅན་ཟླ་འོད་ཀྱི་མགོ་ལ་བཞག་པར་གྱུར་བས་ཟླ་འོད་གཞོན་ནུ་ལ་དཔེ་མེད་པའི་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་བས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་བ་དེར་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་ནས་ཚུལ་དང་མཐུན་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་བསྟོད་པ། བླ་མེད་མི་འཇིགས་སྦྱིན་པ་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་མི་འཇིགས་པ་སྩོལ་བས་མི་འཇིགས་པ་སྦྱིན་པའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བུ་གཅིག་པ་སྡུག་པ་བཞིན་དུ་བརྩེ་བས་སྦྱིན་པས་ན་སེམས་ཅན་གཉེན་རྩའོ། །རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་འཇུག་པས་ན་བདེན་པའི་རྩལ་མངའ་བའོ། །མཉམ་པ་མེད་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་དང་མཉམ་པས་མི་མཉམ་མཉམ་པའོ། །དམིགས་པ་མེད་པའི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་རང་བཞིན་གྱི་སྐུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་ཐུགས་རྗེ་ཅན་ནོ། །དཔའ་བོ་དགྲ་བཞི་རྣམ་པར་བཏུལ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགྲ་བཞི་རྣམ་པར་བཏུལ་བ་སྟེ། བདུད་བཞིའི་དགྲ་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་ཉིད་དོ། །བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དོན་དམ་པ་སངས་རྒྱས་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་མཛད་པས་ན་བརྩོན་པའོ། །ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྐུའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྐུ་མཆོག་གོ །ཤིན་ཏུ་ཡངས་བ་ནི་ཤེས་རབ་སྟེ་ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་འཁོར་ལས་ཤར་བ་སྙིང་རྗེ་བྱམས་པའི་འོད་ཟེར་སྟོང་དང་ལྡན་པའི་རྒྱལ་བའི་ཉི་མ་མི་ཤེས་པའི་མུན་པ་སེལ་བའོ། །སྐྱབས་སུ་མཆི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ནས་བདག་ལ་སྐྱབས་གཞན་མ་མཆིས་པས་སྐྱབས་སུ་མཆིའོ། །ཞེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གསོལ་བ་འདེབས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བའི་སླད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཐུགས་ཀྱིས་དགོངས་ལ། སང་བདག་གི་སྡུམ་པར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་དང༌། ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་འདུན་དང་བཅས་པར་བཤོས་གསོལ་བ་གནང་བར་མཛད་དུ་གསོལ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིགས་བཅད་ཀྱིས་ཀྱང་དོན་དེ་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །ཐུགས་བརྩེ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐུགས་ཀྱིས་སོ། །གནང་བ་ནི་བདག་གིར་མཛད་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་གསུངས་པ་ཅང་མི་གསུང་བར་གྱུར་བས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ནས་ཟླ་འོད་ཀྱིས་ཅང་མི་གསུང་བས་གནང་བར་རིག་ནས་སྟན་ལས་ལངས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་སོང་ནས་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ནས་བྱ་རྒོད་ཀྱི་ཕུང་པོའི་བར་གྱི་ལམ་ཐམས་ཅད་མཉམ་པར་བྱས་ནས་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་དང༌། སྤོས་དང༌། ན་བཟའ་དང༌། རྒྱལ་མཚན་དང༌། བ་དན་དང༌། རྣམ་པར་རྒྱལ་བའི་བ་དན་དང༌། གར་དང༌། ཟློས་གར་ལ་སོགས་པ་དང༌། རོལ་མོ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་བརྒྱ་སྟོང་དུ་མ་དང་ལྡན་པས། སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་རྣམས་ཀྱང་ཡང་དག་པར་བརྒྱན་ཏོ། །ལམ་གྱི་ངོས་གཉིས་སུ་ཡང་འཛམ་བུ་ཆུ་ཀླུང་གི་གསེར་ལས་བྱས་པ་ལྷ་རྫས་ཀྱི་ཏ་ལའི་ཕྲེང་བརྒྱན་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བརྒྱན་པ་རྣམས་བཀོད། ནམ་མཁའ་ལ་ཡང་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་ལས་བྱས་པའི་ཤིང་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་མར་མེ་བཞིན་དུ་གསལ་བར་བྱེད་པ་རྣམས་བཙུགས་སོ། །སྔར་བསྟན་པའི་དོན་རྣམས་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་རྟོགས་པར་སླ་བའི་ཕྱིར་གསུངས་པ་ནི། ལམ་ནི་སྣ་ཚོགས་ཤིན་ཏུ་ལེགས་པར་བརྒྱན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ལྷུག་པའི་གཞུང་བཤད་པ་ཡིན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའི་ཕྱིར་ཡང་བཤད་པར་མི་བྱའོ། །དེ་ལྟར་རིན་པོ་ཆེ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ལ་སོགས་པ་ལམ་བརྒྱན་པས་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་གང་ཡིན་པ་དང༌། རང་གི་ཁྱིམ་གང་ཡིན་པར་སོང་ནས་རང་གི་ཁྱིམ་དུ་ཞུགས་ནས་དེའི་ནུབ་མོ་མང་ཞིང་བཟང་བ་གྱ་ནོམ་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་བཟའ་བ་དང་བཅའ་བ་དང་མྱང་བར་བྱ་བ་རྣམས་མངོན་པར་བསྒྲུབས་ཤིང་ལྷའི་ཞལ་ཟས་རོ་བརྒྱ་དང་ལྡན་པ་ཡང་ཚོགས་པར་བྱས་ནས་ནང་པར་སྔ་རབ་ཀྱི་དུས་སུ་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་བརྒྱན་ནས་དེ་ལ་རང་གི་ཁྱིམ་ཡང་རྒྱན་སྣ་ཚོགས་པ་དུ་མས་བརྒྱན་ཅིང་རིན་པོ་ཆེའི་སྟན་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་དུ་མ་ཡང་བ་ཏིང་ངོ༌། །དེའི་དབུས་སུ་ལྷ་རྫས་ཀྱི་སེང་གེའི་ཁྲི་ལྷ་དང་མི་ལས་འདས་པ་བཤམས་སོ། །ཨ་ག་རུ་ནག་པོའི་དུད་པས་ནི་བདུགས། མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བརྒྱན་ཅིང་རང་གི་ཁྱིམ་སྤྲས་སོ། །དོན་འདི་དག་ཉིད་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་བསྟན་པར་འདོད་ནས། ཟླ་འོད་ཀྱིས་ནི་ཁྱིམ་མཆོག་ཡངས་པ་ཡང། །རྒྱ་ཆེར་ཐམས་ཅད་ཤིན་ཏུ་བརྒྱན་པར་བྱས། །ཞེས་བྱ་བ་སོགས་པ་ལ། རབ་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པར་བརྒྱན་པར་བྱས་པའོ། །ཁྱིམ་མཆོག་ནི་ཁྱིམ་གྱི་གཙོའོ། །ཟླ་འོད་ཀྱིས་གུས་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་མའོ། །ལྷ་རྫས་སེང་གེའི་ཁྲི་ནི་དབུས་སུ་བཙུགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དབུས་སུ་བཀོད་པའོ། །གང་ལ་འཇིག་རྟེན་སྒྲོན་མ་བཞུགས་པ་ཡི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟན་བྱ་བ་སྟོང་ཕྲག་མཐའ་ཡས་པ་བཏིང་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་དང༌། ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་འདུན་གྱི་གདན་ཡང་བཤམས་སོ། །ཕྱོགས་དང་ཕྱོགས་མཚམས་ཐམས་ཅད་དུ་དྲིས་ཁྱབ་པར་བྱེད་པའི་ཨ་ག་རུའི་བདུག་པའི་སྣོད་ཀྱང་བཞག་གོ །མེ་ཏོག་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱང་བཀྲམ་མོ། །གར་བྱེད་གླུ་ལེན་སིལ་སྙན་སྒྲ་དག་གིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདུས་བྱས་པའི་སྒྲའི་སྦྱོར་བས་ནི་མཐོ་རིས་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དོན་ལ་བརྟན་པར་བྱའི་ཡི་གེ་ལ་བརྟན་པར་ནི་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དོན་དང་སྒྲ་ལ་འབྲེལ་པ་གྲུབ་པ་ཅི་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་གང་སུ་ཡང་རུང་བ་སྒྲ་དེ་དག་གིས་སམ་ལག་པ་ལ་སོགས་པའི་བརྡ་ཡང་རུང་བས་རབ་ཏུ་བསྒྲུབས་པའི་དོན་གྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བར་བྱའོ་ཞེས་རྟོགས་པར་བྱའི་རྨོངས་པ་སྒྲ་ལ་ཞེན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཡོངས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སུ་བརྟགས་པའི་འདུས་བྱས་པའི་སྒྲ་ལ་འབད་པ་བསྐྱེད་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གར་དང་གླུ་དང་བརྡུངས་པའི་སྒྲས་ཉེ་བར་མཛེས་པར་བྱས་པའི་ཁང་པའི་མཆོག་ནི་ལྷ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་ཀྱང་ངོ་མཚར་དུ་འཛིན་ཅིང་ལྷའི་གཞལ་མེད་ཁང་ཡང་ཟིལ་གྱིས་མནན་པའི་རྣམ་པར་རྒྱལ་བའི་གནས་པས་ལྷག་པར་ཟླ་འོད་ཀྱི་ཁང་པ་རྣམས་མཐོང་ངོ༌། །དེ་ནས་ཟླ་འོད་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་སོང་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །ནད་བར་ཤིན་ཏུ་སྔ་བའི་དུས་སུ་གླུ་དང་བརྡུང་བ་ལ་སོགས་པ་དང་བཅས་པར་རང་གི་འཁོར་གྱིས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་བའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ལྷའི་མེ་ཏོག་མནད་ར་བས་སྙིམ་པ་བཀང་བའོ། །དེ་དག་ལས་ལ་ལ་ནི་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པ་ནི་ངེས་པར་སྐྱེ་བ་གཅིག་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བ་ཞེས་བྱ་བའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་དུས་ན་ཉེ་བར་གནས་པའི་གྲངས་ངེས་པ་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འཕགས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོ་ནས་བྱམས་པའི་བར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བཅུ་གཉིས་ནི་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པའོ། །དེ་དག་ལ་སོགས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་འཁོར་གྱིས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་ཅིང་མདུན་དུ་བདར་ཏེ། རྟ་དང་བ་གླང་དང་ཤིང་རྟ་དུ་མ་ཤིན་ཏུ་བརྒྱན་ཅིང་མ་ཞོན་པར་ཁྲིད་པ་མང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མཆོད་པ་དང། བསྙེན་བཀུར་གྱི་ཕྱིར་ཞོན་པ་མེད་པའི་གཞོན་པའི་ཚོགས་དེ་དག་དང་འདྲེས་ནས་ཚད་མེད་པའི་འཁོར་གྱི་ཚོགས་ཆེན་པོས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་ཏེ། རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོའི་ཆུ་དྲོན་ཅན་གྱི་སྒོ་ནས་ཕྱིར་བྱུང་སྟེ། རིའི་རྒྱལ་པོ་བྱ་རྒོད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ག་ལ་བ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ་ཕྱིན་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དཀའ་ཐུབ་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ཡངས་ཤིང་རྒྱ་ཆེ་བའི་སྒོ་དེ་ནི་ཆུ་དྲོན་ཅན་གྱི་སྒོའོ། །ཡང་ཏ་པོ་ཏ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱ་རྒོད་ཕུང་པོའི་རིའོ། །དེ་ལ་མངོན་པར་ཕྱོགས་པའི་སྒོ་ནི་ཆུ་དྲོན་ཅན་གྱི་སྒོ་ཞེས་བྱ་བ་འམ། ཡང་ན་ལྷོ་ཕྱོགས་ཀྱི་སྒོ་ལ་མིང་དུ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བཏགས་པའོ། །ཕྱིན་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ལན་གསུམ་བསྐོར་བ་བྱས་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་པའོ། །དེ་ནས་སྟན་ལས་ལངས་ཏེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་དེ། དུས་ལ་བབ་པར་གསོལ་བའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་གདུགས་ཚོད་ལ་བབ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱི་ཟས་ཀྱི་དུས་ནི་སྔ་དྲོའི་དུས་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དུས་ནི་དུས་ཚོད་དོ། །སྦྱར་ལགས་པ་ནི་ངེས་པར་ཀུན་ཟིན་པའོ། །གཙང་བ་ནི་གུས་པར་བཤམས་པའོ། །ད་དེའི་དུས་ལ་བབ་པོ་སྙམ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་ལྟར་དུས་ལ་བབ་པ་མཁྱེན་ཏེ། ཐུགས་ལ་དགོངས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་དང་བཅས་པར་བདག་གི་སྡུམ་པར་གདུགས་ཚོད་གསོལ་བའི་དུས་ལ་བབ་པོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་བསྟན་པར་འདོད་ནས། བདག་གིས་གྲོང་ཁྱེར་མཆོག་ཀུན་རྣམ་པར་བརྒྱན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གྲོང་ཁྱེར་དང་བདག་གི་ཁྱིམ་ཡང་ལེགས་པར་བརྒྱན། ཞལ་ཟས་རོ་བརྒྱ་དང་ལྡན་པ་ཡང་ཚོགས་པར་བཤམས་ཤིང་ལེགས་པར་སྦྱར་ཏེ། གསོལ་བའི་དུས་ལ་བབ་ཀྱི་བཅོམ་ལྡན་འདས་སྲས་དང་བཅས་པ་གྲོང་ཁྱེར་དུ་གཤེགས་སུ་གསོལ། སྣང་བྱེད་ཉི་མ་མུན་པའི་ཚོགས་སེལ་མཐོར་འཕགས་པས་གདུགས་ཚོད་ཀྱི་དུས་ལ་བབ་ཅིང་ཉེ་བར་གྱུར་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར། སྲས་དང་ཐབས་ཅིག་བདག་གི་སྡུམ་པར་གཤེགས་སུ་གསོལ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་གྱིས་བསྐུལ་བའོ། །དེར་སེམས་ཅན་མང་པོའི་དོན་ཆེན་པོར་གྱུར་ཏོ། །ཇི་ལྟར་མར་མེ་མཛད་ཀྱིས་ཁྱོད་ལ་ལུང་བསྟན་པ། །དེ་བཞིན་བདག་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་མངོན་སུམ་ལུང་སྟོན་ཅིག །བདག་འདིར་ལུང་བསྟན་འཇིག་རྟེན་ཐོས་ནས་ནི། །བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འགྲོ་བ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་འགྱུར་ཞེས་སེམས་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་ཞིང༌། རིམ་གྱིས་སེམས་ཅན་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་སྨོན་ལམ་གྱི་གོ་གྱོན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ནི་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འདི་ན་སྣོད་མིན་སེམས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཅན་གང་ཡང་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་གཡོ་བ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བཞེངས་ཤིག་བཞེངས་ཤིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཤིན་ཏུ་རིངས་པས་ལན་གཉིས་ཞུས་པའོ། །ཁྱིམ་དུ་གཤེགས་པའི་དགོངས་པ། ཇི་ལྟར་བདག་གི་སྡུམ་པར་ཁྱོད་གཤེགས་པ། །དེ་བཞིན་བྱང་ཆུབ་ཤིང་དབང་དྲུང་བདག་མཆི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཇི་ལྟར་བདག་གི་སྡུམ་བར་ཁྱོད་གཤེགས་པ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཤིང་དྲུང་དུ་བདག་མཆི་བར་བགྱིའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཤིང་དྲུང་དེར་བདག་མཆིས་ལ་རྡོ་རྗེ་སྐྱིལ་མོ་ཀྲུང་བཅིངས་ནས་རྡོ་རྗེའི་གདན་མི་ཕྱེད་ཅིང་མི་གཡོ་བ་ལ་གནས་ནས་བདུད་བཞི་ལས་ངེས་པར་རྒྱལ་ཏེ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཐོབ་པ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་བགྱིའོ། །ལོངས་ཤིག་ཟླ་འདོད་རྒྱལ་བའི་སྲས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཁྱོད་ཀྱིས་མངོན་པར་འདོད་པ་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱའོ། །ཟན་ལ་དེ་ནི་ཁྱིམ་དུ་འདོང། །ཞེས་བྱ་ནི་དེ་སྐད་གསུངས་ནས་དུས་ལ་བབ་སྟེ་གདན་ལས་བཞེངས་ནས་ཤམ་ཐབས་གསོལ། ཆོས་གོས་བགོས། ལྷུང་བཟེད་བསྣམས་ནས་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ཆེན་པོ་དང་ཐབས་ཅིག་ཏུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆུ་དྲོན་ཅན་གྱི་སྒོ་ནས་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོར་གདུགས་ཚོད་ཀྱི་ཕྱིར་གཤེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་འབྲེལ་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་ལྷ་ལ་སོགས་པས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་ཏེ་མི་དང་མི་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་མཆོད་ཅིང་སྟོད་པར་བྱེད་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུ་ཆེན་པོ་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱིན་རླབས་ཆེན་པོ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྫུ་འཕྲུལ་ཆེན་པོ་དང༌། ཆོ་འཕྲུལ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་དང་ལྡན་པས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་སྤྱོད་ལམ་གྱི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་ཆོ་འཕྲུལ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོད་ཟེར་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་ནི་རབ་ཏུ་གཏོང་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། སྐུ་ལུས་ཀྱི་ཆ་ཤས་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་མའོ། །སིལ་སྙན་སྣ་ཚོགས་དང༌། གདུགས་སྣ་ཚོགས་དང༌། བ་དན་ལ་སོགས་པའི་མཆོད་པའི་ཁྱད་པར་དང༌། ངང་པ་དང༌། ཁྲུང་ཁྲུང་དང༌། ངུར་བ་ལ་སོགས་པའི་བྱའི་ཚོགས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་སྙན་ཅིང་ཡིད་དུ་འོང་བའི་སྒྲ་སྐད་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་སྒྲོགས་ཤིང་ནམ་མཁའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དཀྱིལ་ནས་འཁོར་ཞིང་བསྟོད་པའི་དབྱངས་སྒྲོགས་པར་བྱེད་དོ། །གནོད་སྦྱིན་གྱི་དབང་པོ་གཟུགས་བཟང་དང༌། དབང་པོའི་ཏོག་ལ་སོགས་པ་གནོད་སྦྱིན་གྱི་དབང་པོ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་དུ་མ་དག་གིས་ལག་པ་གཉིས་གཏུན་ཤིང་འཛིན་ཅིང་གདུག་པ་ཅན་རྣམས་སྐྲོད་པར་བྱེད་དོ། །ཕྱོགས་སྣ་ཚོགས་ནས་ལྷགས་པའི་རྒྱལ་པོ་དབང་ཆེ་བ། དབང་ཆེ་བར་གྲགས་པ་རྣམས་རྟ་དང་བ་ལང་དང་ཤིང་རྟ་དང་རྐང་ཐང་རྒྱན་གྱིས་ཤིན་ཏུ་བརྒྱན་པ་རྣམས་མ་ཞོན་པར་ཁྲིད་པས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་བ་དང༌། ཚངས་པ་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གཡས་ཕྱོགས་ན་མཆོད་པ་དང༌། རིམ་གྲོ་དང༌། བསྙེན་བཀུར་བྱེད་ཅིང་འགྲོའོ། །གཡོན་ནས་ནི་ལྷའི་དབང་པོ་འགྲོའོ། །ནམ་མཁའི་ངོས་ཐམས་ཅད་བར་མཚམས་མེད་པར་གང་བའི་ལྷའི་བུ་མཆོད་པ་སྣ་ཚོགས་ཐོགས་པས་ལག་པ་སྤྲེལ་བས། ནམ་མཁའ་གང་བར་གྱུར་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་མཆོད་པའི་ལས་ཀྱི་ཕྱིར་འཁོད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྐོར་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆུ་དྲོན་ཅན་གྱི་སྒོ་ནས་གཤེགས་སོ། །དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་སྔར་བསྟན་པ་ཉིད་གསལ་བོར་བྱ་བའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དུས་མཁྱེན་ནས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལ། དུས་མཁྱེན་ནས་འོད་ཟེར་གྱི་ཆོ་འཕྲུལ་སྣ་ཚོགས་སྟོན་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དཔག་ཏུ་མེད་པ་སྣང་བར་མཛད་ཅིང་གཤེགས་པར་གྱུར་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་གཡོན་ཕྱོགས་ནས་ནི་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་དང༌། མཐུ་ཆེན་ཐོབ་དང༌། མཐོང་བ་དོན་ཡོད་དང༌། སྤོས་ཀྱི་གླང་པོ་དང༌། ལག་ན་རིན་ཆེན་དང༌། ལག་བཟངས་དང༌། རིན་ཆེན་ཏོག་དང༌། འབྱུང་བར་དཀའ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སོ། །གཡས་ཕྱོགས་ནས་ནི་བྱམས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་བསྐལ་པ་བཟང་པོ་པ་རྣམས་སོ། །ཟླ་འོད་ནི་མདུན་ནས་འགྲོ་བར་བྱེད་དོ། །འཇམ་དཔལ་ནི་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚོགས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་ནས་གཡོན་ཕྱོགས་དེ་ཉིད་ནས་སོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཤེས་རབ་དང་བྱམས་པ་དག་གིས་མངོན་པར་འདོད་པའི་གནས་ཐོབ་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཡིན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་དང༌། བྱམས་པ་དག་གཡོན་དང་གཡས་ཕྱོགས་སུ་གནས་པར་བསྟན་ནས་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པའི་རྗེས་ཐོགས་སུ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་འདུན་ནོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་འདུན་གྱི་རྗེས་ཐོགས་སུ་གཽ་ཏ་མ་ལ་སོགས་པའི་དྲང་སྲོང་ཆེན་པོ་རྣམས་ཏེ། བསྟན་མ་ཐག་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་བ་ནི་ནམ་མཁའ་དྲི་མ་མེད་པའི་དབུས་ན་ཟླ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ལ་སྐར་མའི་ཚོགས་རྣམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་བ་ལྟར་ཉེ་བར་མཛེས་པར་གྱུར་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གྲོང་ཁྱེར་དུ་གཤེགས་ནས་ང་གང་གི་ཚེ་དབང་པོའི་ཕུར་བུའི་སྒོ་ཐེམ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་གཞག་པ་དེའི་ཚེས་ཆེན་པོ་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་གཡོས་པར་གྱུར་ཏེ། དེ་དག་ཀྱང་སྔར་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དོན་དེ་ཉིད་ཡང་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གྲོང་ཁྱེར་མཆོག་དེར་འདྲེན་པ་གཤེགས་པ་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སེམས་ཅན་རྣམས་རབ་ཏུ་དགའ་བར་གྱུར་ཏོ། །བཀྲེས་པ་དང་སྐོམ་པ་དང་བྲལ་ལོ། །དབང་པོ་མ་ཚང་བ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་དབང་པོ་ཚང་བ་ཐོབ་བར་གྱུར་ཏོ། །ཡི་དགས་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་འོད་ཟེར་གྱིས་རེག་པས་བདེ་བ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །ས་ཡང་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་རབ་ཏུ་གཡོས་སོ། །འོན་ཀྱང་སེམས་ཅན་འགའ་ལ་ཡང་གནོད་པར་གྱུར་བ་མེད་པ་སྟེ། འཚེ་བ་མེད་པའོ། །ནམ་མཁའ་ལ་འགྲོ་བའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱང་གདུགས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་འཛིན་པར་བྱེད་དོ། སིལ་སྙན་བྱེ་བ་བརྒྱ་སྟོང་དུ་མ་དག་ཀྱང་མ་བརྡུངས་པར་ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་ནས་རང་སྒྲ་སྙན་བ་སྒྲོགས་སོ། །ལྗོན་ཤིང་སྡོང་པོ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་ཡང་དེའི་ཚེ་མེ་ཏོག་རྒྱས་པར་གྱུར་ཅིང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདུད་བར་གྱུར་ཏོ། །རྟ་དང༌། གློང་པོ་ཆེ་དང༌། ཁྱུ་མཆོག་དང༌། རི་དགས་ཀྱི་བདག་པོ་རྣམས་ཀྱང་རབ་ཏུ་དགའ་བའི་སེམས་ཀྱིས་སྙན་ཅིང་ཡིད་དུ་འོང་བའི་སྒྲ་སྒྲོགས་སོ། །ཕྱོགས་སྣ་ཚོགས་ནས་འོངས་པའི་ས་བདག་རྒྱལ་པོ་རྣམས་ཀྱང་སྤྱི་བོ་ས་ལ་བཙུགས་ནས་ཕྱག་འཚལ་ཞིང་འདུད་དོ། །ཁ་ཅིག་ནི་མུ་ཏིག་གི་ཕྲེང་བ་དང༌། དཔུང་རྒྱན་དང༌། རྐང་གདུབ་དང༌། ཅོད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་ན་དང༌། གདུ་བུ་དང༌། རྣ་ཆ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱན་གྱི་ཁྱད་པར་རྣམས་འཐོར་བར་བྱེད་དོ། །གང་ཡང་མཆོག་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་བར་གྱུར་པའི་སེམས་ཅན་གནོད་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་ཉམ་ཐག་ཅིང་མྱ་ངན་གྱི་ཟུག་རྔུས་ཟུག་པ་དེ་དག་ནི་སྐད་ཅིག་དེ་ཉིད་ལ་བདེ་བ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ཏོ། །ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་ནས་འགྲོ་བའི་བྱའི་ཚོགས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་རྣམས་ཀྱང་སྙན་ཅིང་ཡིད་དུ་འོང་བའི་སྒྲ་སྒྲོགས་སོ། །གང་དག་གིས་སྒྲ་སྐད་དེ་ཐོས་པ་དེ་དག་ཀྱང་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་ཞི་བར་གྱུར་ཏེ། ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་བཟོད་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་དག་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ལུང་སྟོན་ཏོ། །དེའི་དུས་ན་ཉོན་མོངས་མི་འབྱུང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་ནས་རབ་ཏུ་དང་བའི་སེམས་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །བ་སྤུའི་ཁུང་བུ་རེ་རེ་ནས་ཀྱང་འོད་ཟེར་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་སྟོང་དུམ་བྱུང་བའི་འོད་ཀྱིས་ཟིལ་གྱིས་མནན་པས་ཉི་མ་ལ་སོགས་པའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་འོད་ཤེས་པ་མེད་དོ། །མི་གཙང་བ་དང༌། དྲི་མ་དང༌། ནག་ནོག་སྣང་བ་མེད་པར་གྱུར་ཏེ་ཉོན་མོངས་པའི་དབང་གིས་མི་གཙང་བ་ལ་སོགས་པ་སྣང་བར་འགྱུར་གྱི། གཞན་དུ་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་བག་ཆགས་དང་བཅས་བར་སྤངས་པ་ལ་མི་གཙང་བ་ལ་སོགས་པ་སྣང་བའི་སྐབས་ལྟ་ག་ལ་ཡོད། ཟླ་འོད་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་པའི་ཡང་ཕྱིར་རོ། །ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་གཏོར་བའི་མེ་ཏོག་དེ་དག་ནི་སའི་སྟེང་དུ་མེ་ཏོག་བཀྲམ་པར་གྱུར་ཏོ། །མི་རྣམས་ཀྱིས་གཏོར་བ་རྣམས་ནི་ནམ་མཁའ་ལ་མེ་ཏོག་གི་གདུགས་སུ་གྱུར་ཏོ། །གང་གི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་སྲང་གི་དབུས་ནས་གཤེགས་པའི་ཚེ་སྤྲུལ་པ་སྤྲོས་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །འོག་མིན་གྱི་མཐར་ཐུག་བའི་ལྷ་རྣམས་མཆོད་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་ལག་པ་འབྲེལ་བ་ཡང་འོངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་གནོད་སྦྱིན་དང༌། དྲི་ཟ་དང༌། མི་འམ་ཅི་དང༌། ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོ་དང༌། དྲང་སྲོང་རྣམས་ཚར་གཅད་པ་དང༌། ཕན་འདོགས་པ་རྣམས་ཀྱང་འདུས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཞབས་ལ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཕྱག་འཚལ་བར་བྱེད་དོ། །གྲོང་དང་གྲོང་ཁྱེར་དང༌། རོ་དང་ནགས་ན་གནས་པ་དང༌། ཆུ་ཀླུང་གི་ལྷ་རྣམས་ཀྱང་ལྷགས་སོ། །དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཆོ་འཕྲུལ་གྱི་ཁྱད་པར་དཔག་ཏུ་མེད་པ་བསྐལ་པ་བྱེ་བ་བརྒྱ་སྟོང་དུ་ཡང་ཤེས་པར་དཀའ་བ་ཞེས་བྱ་བའོ། །གཙོ་བོའི་ཡོན་ཏན་དྲི་མ་མེད་པར་འཇུག་པའི་མཐུ་རྣམས་ནི། །ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་དཔག་མེད་འཇམ་དབྱངས་བློ་ཡི་ཡུལ་གྱུར་པ། །གྲོང་མཆོག་གཤེགས་པའི་སྒོ་ཐེམ་ཞབས་གཞག་ཚེ་ན་བསྟན། །བདག་གི་བློ་ཡིས་དེ་ལ་འཇུག་པར་ཇི་ལྟར་ནུས། །སྐྱེ་དང་འཆི་བ་དང་ལྡན་བེམས་པོ་ཤིན་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་བས། །སྐྱེ་བ་ཀུན་དུ་བདག་ནི་འདི་འདྲ་དང་འབྲེལ་པར། །བདག་གིས་བསོད་ནམས་ས་བོན་འདི་དང་ལྡན་པར་མ་གྱུར་ཅེས། །བཀྲལ་བ་ཡིན་གྱིས་འཇིག་རྟེན་ངོ་མཚར་གྱུར་པ་ཅི་ཡང་མེད། །གྲོང་ཁྱེར་དུ་གཤེགས་པའི་ལེའུ་སྟེ་བཅུ་པའི་བཤད་པ་རྫོགས་སོ།། །། ད་ནི་མདོ་སྡེ་འཛིན་པའི་ལེའུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཟླ་འོད་གཞོན་ནུའི་ཁྱིམ་དུ་གཤེགས་སོ། །གཤེགས་ནས་ཀྱང་གདན་བཤམས་པ་ལ་བཞུགས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་དང༌། དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ཡང་སོ་སོར་གར་འོས་པའི་སྟན་ལ་འཁོད་དོ། །དེ་ནས་ཟླ་འོད་གཞོན་ནུར་གྱུར་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་དང་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་བཞུགས་པར་རིག་ནས་རང་ཉིད་ཀྱིས་སྔར་འདུས་བྱས་པའི་ཞལ་ཟས་རོ་བརྒྱ་དང་ལྡན་པས་ཚིམ་པར་བྱས་ནས། བདར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཅི་བཞེད་པ་རྣམས་ཇི་ལྟར་བདེ་བར་བྱས་ནས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བཤོས་གསོལ་ནས་ལྷུང་བཟེད་བཞག་སྟེ་ཕྱག་བཅབས་པར་རིག་ནས་ཆོས་སྟོན་གྱི་ཡོན་དུ་རས་བཅོས་བུ་ཟུང་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་རི་བ་ཕུལ་ལོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་ནི་རས་ཟུང་རེ་རེའོ། །དགེ་སློང་རྣམས་ལ་ནི་ཆོས་གོས་གསུམ་གསུམ་ཕུལ་ལོ། །དེ་ནས་ལངས་ཏེ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚུལ་དང་མཐུན་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་བསྟོད་པ། སྐྱེས་པ་མེད་ཅིང་འགག་པ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སྐུ་ལུས་མི་མངའ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་སྐུ་མེད་པར་བསྟན་ཏོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྐྱེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་འགག་པ་མེད་དོ། །བསམ་པའི་ཡུལ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པའི་ཕྱིར། བསམ་མི་ཁྱབ་ཅེས་བྱ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་སྒོ་ནས་བསྟོད་པའོ། །གཟུགས་དང་མཚན་ནི་ཕུན་སུམ་ཚོགས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུའི་སྒོ་ནས་སོ། །ཤེས་རབ་ཀྱིས་སྐྱེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམས་པ་ལས་ངེས་པར་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཐབས་དང་སྟོབས་ཀྱི་རྩལ་ཀྱང་མངའ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམིགས་པ་མེད་པའི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་ཐབས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་མ་ལུས་པའི་དོན་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། དོན་དམ་པར་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བའི་ཐུགས་མངའ་བའོ། །ཡེ་ཤེས་རྒྱ་མཚོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་རྟེན་ལ་ཕྱག་འཚལ་བའོ། །དེ་ལྟར་ན་གཙུག་ལག་ཁང་དང༌། ཞལ་ཟས་དང༌། བཏུང་བ་དང༌། ཆོས་སྟོན་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱ་བ་རྣམས་ལ་ཇི་ལྟར་འཇུག་ཅེ་ན། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞུགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གང་ལ་དྲན་བ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ཡོད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །གཟིམས་མལ་ནི་དགའ་བ་དང་བདེ་བའོ། །བཏུང་བ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནོ། །བཤོས་ནི་བསམ་གཏན་ནོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ནི་དགོན་པ་སྟེ། ཐམས་ཅད་དུ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་དགོན་པ་ལ་བརྟེན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བུའི་རང་བཞིན་ཡིན་ན་ཡང་གཟུགས་ཀྱི་སྐུར་ཡང་སྟོན་པའི་ཕྱིར། རྒྱལ་བ་ཐུགས་རྗེ་བསྙེན་བས་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཐུགས་རྗེའི་གཞན་དབང་དུ་གྱུར་པས་བཤོས་གསོལ་བ་དང༌། བཏུང་བ་འཐུང་བ་ལ་སོགས་པར་ཡང་སྟོན་ཏེ། །ཨེ་མ་སངས་རྒྱས་བསམ་མི་ཁྱབ། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་མཆོད་པ་ཙམ་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་གྱུར་པ་ངོ་མཚར་ཆེ་བར་བསྟན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་འཁོར་དང་བཅས་པར་བཤོས་གསོལ་བའི། །བསོད་ནམས་བདག་གིས་གང་གི་བསགས་པ་དེས། །ཇི་ལྟར་ཁྱོད་བཞིན་བདག་ཀྱང་སངས་རྒྱས་སུ་གྱུར་ཅིག །ཅེས་སྨོན་ལམ་བཏབ་བོ། །ཡིད་ཀྱིས་ཞུ་བ་ཞུས་བ་ནི་ངག་གི་བྱ་བ་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པར་ཡང་ཚིག་འཇུག་པ་ཡོད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཁས་པས་ཅི་སྤྱད་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཇི་ལྟར་ཞུགས་ན་ཆོས་རྣམས་ཇི་ལྟ་བ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་པར་འགྱུར། ཇི་ལྟར་ན་འཇུག་པའི་མཚན་ཉིད་བྱ་བ་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར། སྐྱེ་བ་དྲན་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། འཁོར་རྣམས་མི་ཕྱེད་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། ཇི་ལྟར་སྤོབས་པ་མཐའ་ཡས་པར་འགྱུར། ཞེས་བྱ་བ་སོགས་པའི་ཞུ་བ་རྣམས་ཀྱི་ལན་གདབ་པའི་ཕྱིར། བླ་འོད་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐུགས་ཀྱིས་མཁྱེན་ནས་ཟླ་འོད་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་བོས་ནས་བཀའ་སྩལ་པ། ཆོས་གཅིག་དང་ལྡན་ན་ཡོན་ཏན་འདི་དག་རབ་ཏུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཤད་མ་ཐག་པའོ། །ཆོས་གཅིག་པོ་གང་ཞེ་ན། ཞེས་ཐེ་ཚོམ་བསལ་བའི་ཕྱིར་དྲིས་པ་དང༌། གཞོན་ནུ་འདི་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལན་འདེབས་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་མིང་དང་བྲལ་བར་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིང་དང་སྐད་དང་ཡི་གེ་དང་བྲལ་བས་སྐྱེ་བ་དང་བྲལ་བ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་དང་མཚན་ཉིད་མི་མཐུན་པ་སྒྲོ་བཏགས་པ་ཐམས་ཅད་ལས་དབེན་པ་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པ་དང༌། རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བའི་མཚན་ཉིད་ཅན་སེམས་དང༌། ཡིད་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་བྲལ་བ། གཟུང་བ་དང༌། འཛིན་པ་མེད་བར་ཆོས་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །དོན་འདི་དག་ཉིད་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་གསལ་བར་མཛད་པའི་ཕྱིར། ཆོས་རྣམས་བསྟན་པ་གཅིག་པོ་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་མཚན་ཉིད་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་ངེས་པར་བསྟན་པ་གཅིག་གོ །གང་གིས་ཆོས་གཅིག་རབ་ཏུ་བསྟན་པ་འདི་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་དེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཕྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་ཡང་དག་པའི་མཐའ་རབ་ཏུ་ཤེས་པར་འགྱུར་ཏེ། འདིར་གང་གིས་ཅི་ཡང་བརྗོད་དུ་མེད་པའོ། །གཅིག་གིས་ཀྱང་ནི་ཐམས་ཅད་ཤེས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཡང་དག་པའི་མཐའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་གང་གིས་ཤེས་པའོ། །ཤེས་ནས་མིང་དང་རྒྱུ་མཚན་ལ་སོགས་པ་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་ཕྱི་མའི་མཐའ་མེད་པས་མ་སྐྱེས་པར་ཤེས་སོ། སྐྱེ་བ་དྲན་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ལན་ནི་གང་གི་ཚེ་སྐྱེ་བ་དྲན་པ་དེའི་ཚེ་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལ་རྨོངས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་རྨོངས་པ་མེད་ན་ཡང་དག་པའི་མཐའ་ཡོངས་སུ་ཤེས་སོ། །ཡང་དག་བའི་མཐའ་ཡོངས་སུ་ཤེས་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འཁོར་རྣམས་མི་ཕྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོངས་སུ་མི་ཤེས་པའི་བྱིས་པ་རྣམས་ནི་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །ཆོས་རྣམས་ལ་མི་རྟོག་པ་ནི་རང་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པས་བཟོས་སྤྲུལ་པའི་སྒྱུ་མའི་དྲ་བའི་རང་བཞིན་ལ་མཁས་པ་རྨོངས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར། སྟོང་པ་རྙོག་པ་མེད་པའི་ཆོས། །འདི་ནི་མཁས་པའི་ས་ཡིན་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རྒྱན་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བསྟན་པ་སྟེ། རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་ཉོན་མོངས་པ་མ་ལུས་པ་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་རབ་ཏུ་སྤོང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉོན་མོངས་པ་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་རབ་ཏུ་སྤངས་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་གཟུགས་དང༌། སྒྲ་དང༌། དྲི་དང༌། རོ་དང༌། རེག་བྱ་དང༌། ཆོས་རྣམས་ལ་ཞེན་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་མི་གནས་པའི་སྦྱོར་བས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ལ་གནས་ནས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བརྟེན་ཏེ། སྦྱིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། བཟོད་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། བསམ་གཏན་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་ལྷ་ཀླུ་རྟག་ཏུ་བཀུར་སྟི་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཆོས་ལ་གུས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་ཉིད་ལ་རབ་ཏུ་ཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཐམས་ཅད་མཆོད་པ་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱང་རབ་ཏུ་དགྱེས་པའི་ཐུགས་ཀྱིས་ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཆོས་རྣམས་རབ་ཏུ་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །གང་གིས་སྟོང་ཉིད་ཤེས་དེ་བྱང་ཆུབ་སེམས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་འདུལ་བའི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་དང་རབ་ཏུ་ལྡན་པའི་ཆོས་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཐོས་ནས་བླ་ན་མེད་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །དེས་ཀྱང་དེ་དག་ལ་ཆོས་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །ཆོས་ཀུན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་ཤེས་པར་གྱིས། །ཇི་ལྟར་བར་སྣང་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ལྟར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཟོད་མ་ནས་མ་སྐྱེས་པའི་ནམ་མཁའ་ནི་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པའི་དངོས་པོའི་དོན་བྱེད་པ་ཙམ་གྱི་ཕྱིར་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པའོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པར་ཤེས་ནས་ཞེན་པ་མེད་པས་ཐམས་ཅད་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་གི་ཡང་རང་བཞིན་དེ་འདྲར་ཤེས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཤེས་པས་གདུལ་བྱའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ལ་མངོན་པར་བལྟས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་མཐའ་ཡས་པའི་སེམས་ཅན་གདུལ་བྱ་རྣམས་གདུལ་བའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྲུལ་པ་རྣམས་སྤྲོས་ཏེ། དེ་དག་ཏུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛད་པ་མཛད་དེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ཀྱང་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་ཅི་ཡང་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་ཀུན་ལ་ཡང་རབ་བརྟགས་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གདུང་རྒྱུད་མི་གཅད་པའི་ཕྱིར་ཞུགས་ནས་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང༌། དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུས་བརྒྱན་པའི་སྐུ་ཆེན་པོར་གྱུར་ནས། བདུད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་གཡོ་བའི་ཡིད་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བུ་གཅིག་པ་ལྟར་བརྩེ་བའི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་དང༌། གསོལ་བ་འདེབས་པ་མེད་བཞིན་རྟག་ཏུ་ཉེ་བར་གནས་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཞེས་བྱའོ། །སྤོབས་པ་མི་ཟད་པས་མདོ་སྡེ་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་དོན་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བ་རབ་ཏུ་སྟོན་པ་ལ་མཁས་པས་ངེས་པའི་ཚིགས་སོ་སོར་ཡང་དག་པར་རིག་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་གདུལ་བ་ལ་མཁས་པའོ། །མ་ཚང་བ་མེད་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཤུགས་འཆང་ཞིང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བའི་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་མཚང་བ་མེད་པའི་སྟོབས་ཏེ། སྟོབས་བཅུ་ཐོབ་བར་འགྱུར་རོ། །ལྷ་དང་མི་དང་ལྷ་མ་ཡིན་དུ་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་རྣམས་ལ་ཡང་ཡིད་དུ་འོང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་མཐོང་བའི་ཆོས་ཀྱི་ཕན་ཡོན་དང་ཡོན་ཏན་གྱི་ཚོགས་སྟོན་ཏེ་གོ་སླའོ། །བསྐལ་པ་སྟོང་མང་དེ་ཡི་བསོད་ནམས་སྟོབས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། མདོ་སྡེ་འཛིན་པའི་བསོད་ནམས་ནི་མཐའ་ཡས་ཤིང་སྨྲ་བར་མི་ནུས་ཏེ། དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ཕྱིར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རོ། །མདོ་སྡེ་འཛིན་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་བརྗོད་པའི་ཕྱིར། སྐྱེས་བུ་ལ་ལ་བསོད་ནམས་འདོད་པས་འདིར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཇི་ལྟར་སྐྱེས་བུ་བསོད་ནམས་འདོད་པ་འགའ་ཞིག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ལ་བསྐལ་པ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་དཔག་ཏུ་མེད་པར་བསྙེན་བཀུར་དང་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པས་བསྙེན་བཀུར་བྱས་ལ། གཞན་བསོད་ནམས་འདོད་པ་ཞིག་གིས་ཆོས་ཟབ་མོའི་ཚུལ་འདི་ལས་སེམས་ཤིན་ཏུ་དང་བས་ཚིགས་སུ་བཅས་པ་གཅིག་ཅིག་ཕྱི་མི་འདུས་ཏེ་དམ་པའི་ཆོས་འཇིག་པའི་དུས་སུ་འཛིན་ན། དེ་ལ་སྔ་མའི་བསོད་ནམས་ཆར་མི་ཕོད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། སྔར་བསྟན་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མཆོད་པ་དང་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཆར་ཡང་མི་ཕོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ། གཙོ་བོ་ཉིད་དུ་གྱུར་པའོ། །དེ་ཕྱིར་བྱེ་བྲག་འདི་འཕགས་དེ་འདྲ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཉེ་བར་སྡུད་པའོ། །བསོད་ནམས་དཔག་མེད་དཔེ་ལས་འདས་གྱུར་བ། །ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་འདིར་ནི་ཐོབ་གྱུར་པས། །ཚིག་གི་བདག་པོ་འཇོམ་མཆོག་འདྲ་གྱུར་པ། །དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་རྒྱལ་སྲས། །མདོ་སྡེ་འཛིན་པའི་ལེའུ་སྟེ་བཅུ་གཅིག་པའི་བཤད་པ་རྫོགས་སོ།། །།ད་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྗེས་སུ་བསླབ་པའི་ལེའུ། གཞོན་ནུ་དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏ། མདོ་སྡེ་འཛིན་པའི་ལེའུར་ཕན་ཡོན་བསྟན་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ཚིག་གིས། གཞོན་ནུ་སེམས་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ། གཟུགས་མེད་པ། བསྟན་དུ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་མེད་པའོ། །གཟུགས་མེད་པའི་ཕྱིར་འདི་ནི་འདིའོ་འདི་ནི་འདིའོ་ཞེས་ངེས་པར་བསྟན་པར་མི་ནུས་སོ། །སེམས་ཅི་ལྟ་བ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཡང་དེ་ལྟ་བུའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་དེ་ལྟ་བུའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་ལྟ་བུའོ། །ཞེས་བྱ་བར་རབ་ཏུ་ཤེས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ངེས་པར་བརྟགས་ པ་ལ་མཁས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནི་ཁམས་གསུམ ་ལས་བྱུང་བ་ལ་མཁས་པའོ། །ཇི་སྐད་སྨྲས་ པ་དེ་བཞིན་བྱེད་པའོ། །ཁམས་གསུམ ་ལ་མ་ཆགས་པའོ། །ཁམས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

 གསུམ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པའོ། །འདོད་པ ་དང༌། གཟུགས་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་དང༌། སྒྲ་དང་ཡི་གེ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང་བྲལ་བ་དེ་ནི་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་ལ་མཁས་སོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚུལ་རྣམ་པར་དགོད་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་མཁས་པའི་བློ་དང་ཡང་དག་པར་ལྡན་པའི་ཕྱིར་གཞན་གྱིས་ཟིལ་གྱིས་ནོན་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་བཤད་པའི་ཚེ། ལྷ་དང་མིའི་སྐྱེ་དགུ་སྔོན་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་བྱས་པ་ཁྲག་ཁྲིག་ཕྲག་དགུ་བཅུ་རྩ་བརྒྱད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱང་བ་བྱས་པ་བྱེ་བ་བརྒྱ་སྟོང་ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་བཟོད་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །གཟུངས་ནི་ཤེས་རབ་བོ། །སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་བཟོད་པ་སོ་སོར་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་དག་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལུང་བསྟན་པ་ནི་སངས་རྒྱས་སུ་དེ་བསམ་པ་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་ནི་དོན་དེ་ཉིད་སླར་ཡང་བསྟན་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བློ་ལྡན་གང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འདོད་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཆོས་ཉིད་དུ་མཚན་ཉིད་གཅིག་པར་ཤེས་པའི་ཕྱིར་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་དང་བྲལ་བའི་སེམས་བརྟེན་པོས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་མཉམ་པ་ཉིད་རྣམ་པར་སྤྲོས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་བསླབ་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡིན་གྱི་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། སྒྲོ་བཏགས་པའི་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མཐོང་བ་ནི་སངས་རྒྱས་མཐོང་བའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་མཐོང་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ་ཞེས་རྣམ་པར་རིག་ནས་ཁམས་ གསུམ་ལ་མི་བརྟེན་པའི་སེམས་ནི་བདུད་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་བསྐྱོད་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བདེ་བ་ལ་གནས་པའོ། །སྐྱེ་བ་མེད་ཅིང་འགག་པ་མེད་པར་ཆོས་རྣམས་རང་བཞིན་རྟོགས་ན་ཡང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གནས་རྣམས་མ་ཉམས་པས་གང་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཐོང་བ་དེར་སྨོན་ལམ་གྱི་དབང་གིས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པའི་སྨོན་ལམ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཟོད་པ་སྒོམ་པར་བྱེད། བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པར་བྱེད། བསམ་གཏན་ལས་མི་ཉམས། ཆོས་རབ་ཏུ་འབྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཀྱི་ཤེས་རབ་ལ་སློབ་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་རྗེས་སུ་སློབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཏིང་འཛིན་སེམས་ལ་ངེས་རྟོག་པ། །ཀུན་དུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཉིད། །དེ་ལ་ཡང་དག་རྗེས་སློབ་པ། །བསྒྲུབ་པ་ཞེས་འདིར་བཤད་པ་ཡིན། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་རྗེས་སུ་སློབ་པའི་ལེའུ་སྟེ་བཅུ་གཉིས་པའི་བཤད་པ་རྫོགས་སོ།། །།ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སློབ་པའི་རྗེས་སུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རང་གི་ངོ་བོ་ཉེ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཏིང་ངེ་འཛིན་ངེས་པར་བསྟན་པ་ལ་མཁས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཉིད་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་བཞིན་ནོ། །དེ་ནི་མི་རྟོག་པ་ལོག་པར་མཐོང་བ་མ་ཡིན་པ་གང་གིས་ཀྱང་ཉེ་བར་མ་བསྐྱེད་པ་སྟེ། སྐྱེ་བ་མེད་ཅིང་འགག་པ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དང༌། ཆོས་དང་ཆོས་ཅན་དང༌། ལས་དང་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་རྒྱུན་ཆད་པ། ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་རྗེས་སུ་མི་དམིགས་པ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དྲན་པ་དང༌། བློ་གྲོས་དང༌། རྟོག་པ་དང༌། ཁྲེལ་ཡོད་པ་དང༌། བརྟན་པ་དང༌། ཆོ་ག་དང༌། སྤྱོད་ཡུལ་དང༌། ནན་ཏན་གྱི་གནས་སུ་གྱུར་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སློབ་པ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་རབ་ཏུ་བྱུང་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་གྱི་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་ལ་དེ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ངེས་པར་བསྟན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ངེས་པར་བསྟན་པ་འདི་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་བྲལ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དང་མངོན་པར་མི་འབྲལ་ཏེ། སེམས་འཁྲུལ་པ་མེད་པ་ཡིན། ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ཡིན། སེམས་ཅན་མ་ལུས་པའི་དོན་བྱེད་པར་ནུས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རང་གི་ངོ་བོ་གསུངས་ཏེ། ཏིང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འཛིན་མཉམ་པ་མེད་པའི་ས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། མཉམ་པ་མེད་པ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །ཞི་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་ཞི་བའོ། །ཕྲ་བ་ནི་རགས་པ་ལ་དམིགས་པའི་བློས་རྟོགས་པར་མི་ནུས་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མཐོང་དཀའོ། །གང་གི་ཕྱིར་འདུ་ཤེས་ཐམས་ཅད་བཅོམ་པ་སྟེ་དེའི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ནི་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱའོ། །དེ་དག་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྟོག་པ་མེད་ཅིང་རྣམ་རྟོག་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམ་པར་སྤངས་པ་ནི་གཞི་མེད་པས་བསྟན་དུ་མེད་པའོ། །སེམས་ཀྱང་དམིགས་པ་མེད་པ་སྟེ། །དེ་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མཉམ་པར་གཞག་པར་གྱུར་ཀྱང་རློམ་སེམས་མེད་པ་ནི། རློམ་སེམས་མེད་པ་ཇི་བཞིན་པ་དེ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བསྒྲགས་སོ། །ཆོས་ནི་རྡུལ་ཙམ་ཡང་ཡོད་མེད་པས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་དམིགས་པར་ག་ལ་འགྱུར། ཆོས་རྣམས་དམིགས་སུ་མེད་པ་སྟེ། །དེ་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། སེམས་ཀྱིས་དམིགས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཡང་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །ཆོས་དེ་རྣམ་པར་མ་བརྟགས་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་ཞེས་བྱས་ནས་སོ། །སྒྲ་ཡིས་དོན་རྣམས་རབ་བསྟན་ཏེ། །སྒྲ་དེ་ཉིད་ཀྱང་དངོས་པོ་མེད། །མི་བདེན་པ་ཡི་སྒྲ་དེ་ཡིས། །གང་དུ་ཅི་ཞིག་སྟོན་པར་བྱེད། །སྒྲ་ནི་བྲག་ཅ་ལྟ་བུ་སྟེ། །འཁྲུལ་པ་འབའ་ཞིག་ཙམ་ཉིད་དོ། །ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་འདི་རྣམས་ནི་མི་གནས་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གནས་དང༌། གནས་པ་དང༌། གནས་པ་པོ་རྣམས་མི་དམིགས་པ་ནི་གནས་པ་མེད་པ་ཉིད་གནས་པ་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་བརྗོད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ། འགྲོ་ཞིང་འཆི་འཕོར་བརྗོད་པ་ཡི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འཆི་འཕོ་དང་འགྲོ་བ་དང་བྲལ་བ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །མཉམ་པར་བཞག་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། མཉམ་པར་མ་བཞག་པའོ་སྙམ་པའི་རློམ་སེམས་ཏེ། རློམ་སེམས་མ་ལུས་པ་དང་བྲལ་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཤིན་ཏུ་མཉམ་པར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཞག་པ་ཉིད་ཀྱིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའོ། །ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་འཇུག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པ་དང་མངོན་པར་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཡི་གེ་དག་གིས་འཇུག་པར་མི་ནུས་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་ཉིད་ལ་ཞུགས་པ་ལ་ཡི་གེའི་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། །ཡི་གེ་དང་སྐད་དང་སྒྲ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་བསྒོམ་པ་ཙམ་གྱིས་རྟོགས་པར་བྱ་བའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞིག་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བས་སེམས་གཞན་མ་ཡིན་པ་ནི་ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་པའི་སེམས་སོ། །གལ་ཏེ་ཞིང་འདི་བསྐལ་པས་ཚིག་གྱུར་ཀྱང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ནུས་པ་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདི་བསྐལ་པ་སྲེག་པའི་མེས་བསྲེགས་པས་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ཐལ་བ་བཞིན་དུ་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པར་གྱུར་ཀྱང་རིའི་མཆོག་གི་དབུས་སུ་ཞུགས་པ་དེ་མེས་མི་ཚིག་གོ །ཅིའི་ཕྱིར་བསྲེག་བྱའི་དངོས་པོ་ཡིན་ན་མི་འཚིག་ཅེ་ན། ནམ་མཁའ་སྔོན་ཆད་ནམ་ཡང་མི་འཚིག་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བསྐལ་པ་མི་ཉུང་བར་འཇིག་པའི་བསྐལ་པའི་མེས་འཇིག་རྟེན་གྱིས་ཁམས་འདི་བསྲེགས་ཀྱང་ནམ་མཁའ་ནི་ཚིག་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་ཡང་ནམ་མཁའ་བཞིན་དམིགས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ལ་ཡང་བསྲེགས་པར་བྱ་བའི་ངོ་བོ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དེ་ཚིག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཞིང་འདི་འབར་གྱུར་ཀྱང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདི་བསྐལ་བའི་མེས་སྲེག་པར་བྱེད་པ་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་པས་བསྐལ་པའི་མེ་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡིད་ཀྱིས་སམ་ཚིག་གིས་ཀྱང་རུང༌། བསྐལ་པ་བསྲེག་པའི་མེ་རབ་ཏུ་ཞི་བར་གྱུར་ཅིག །ཅེས་བྱ་བ་བརྗོད་པ་ན་སྐད་ཅིག་དེ་ཉིད་ལ་མ་ལུས་པར་རབ་ཏུ་ཞི་བར་འགྱུར་གྱི་གཞན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སྔགས་ལ་སོགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་ནི་གཞན་དུ་འགྱུར་ཡང་སྲིད་དེ། དེའི་གཉེན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པོའི་ཕྱོགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ནི་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་མེད་པའི་ཕྱིར། གཞན་དུ་འགྱུར་བ་མེད་དོ། །དེ་ཡི་རྫུ་འཕྲུལ་སྟོབས་ཀྱང་མཐའ་ཡས་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མཐུས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དཔག་ཏུ་མེད་པར་འགྲོ་བ་དང་འོང་བ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་རྫུ་འཕྲུལ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་མངོན་སུམ་དུ་ཕྱོགས་པར་འགྱུར་རོ། །སྤོབས་པ་མཐའ་ཡས་པས་ཆོས་མཐའ་ཡས་པ་ཉན་པ་དང༌། སྤྲུལ་པ་མཐའ་ཡས་པ་སྤྲོ་བར་བྱེད་པ་དང༌། ཡོན་ཏན་གྱི་ཚོགས་མཐའ་ཡས་པ་ངེས་པར་བསྒྲུབས་པའི་ཕྱིར། དེ་ཚེ་རྫུ་འཕྲུལ་ཁྱད་པར་ཐོབ། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ནམ་ཞིག་ཉོན་མོངས་མེད་གྱུར་པ། །དེ་ཚེ་རྫུ་འཕྲུལ་ཐོབ་འགྱུར་ཏེ། །གང་གི་ཚེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སུ་གྱུར་པ་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པར་སྤངས་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་རྫུ་འཕྲུལ་ལ་དབང་ཐོབ་པར་གྱུར་པ་ན་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཆོ་འཕྲུལ་སྟོན་པར་འགྱུར་བས་བརྟགས་པའི་དྲི་མ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པར་གྱུར་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ། །འཇིག་པའི་དུས་ཀྱི་མེས་བཅོམ་ཕྱིར་བྱས་ཀྱང༌། ནམ་མཁའ་བཅོམ་ཞིང་ཕྱེ་མར་བྱེད་མི་ནུས། །དེ་བཞིན་ཏིང་འཛིན་བརྟན་ཐོབ་རྣལ་འབྱོར་པ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ངེས་པར་བསྟན་པའི་ལེའུ་སྟེ་བཅུ་ གསུམ་པའི་བཤད་པ ་རྫོགས་སོ།། །།ད་ནི་ལུང་བསྟན་པའི་མཚན་མ་འཛུམ་པ་ཡང་དག་པར་བསྟན་པའི་ལེའུ་རབ་ཏུ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། དེ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལ། དེ་ནས་ཟླ་འོད་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྐབས་ཕྱེ་བ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་བསྟོད་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་འཛུམ་པ་མཛད་པ་ཡོངས་སུ་ཞུ་བའི་ཕྱིར། སྡུག་བསྔལ་གཙེས་པའི་སེམས་ཅན་གཟིགས་ནས་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་རྣམས་ཀྱིས་ཀུན་ནས་དཀྲུགས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་གཟིགས་ནས་དེ་དག་ཉེ་བར་གཟུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཐུགས་བསྐྱེད་པར་མཛད་དེ། སངས་རྒྱས་སུ་གྱུར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ནས་སེམས་ཅན་མ་ལུས་པ་རབ་ཏུ་དགྲོལ་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱའོ། །དཔའ་བོས་བསྐལ་པ་བྱེ་བ་མང་སྤྱད་དེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྦྱིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། བཟོད་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། བསམ་གཏན་དང༌། ཤེས་རབ་རྣམས་བསྐལ་པ་མི་ཉུང་བར་གོམས་པར་མཛད་པའི་སྦྱིན་པ་རེ་ཞིག་གསུངས་པ། གླང་པོ་དང༌། མགྱོགས་འགྲོ་དང༌། ཤིང་རྟའི་མཆོག་དང༌། གྲོང་ཁྱེར་གྱི་མཆོག་དང༌། རྒྱལ་སྲིད་ཀྱིས་མཆོག་དང༌། ཁྱིམ་དང༌། ཆུང་མ་དང༌། བུ་དང༌། ལག་པ་དང༌། རྐང་པ་དང༌། ཡན་ལག་གི་མཆོག་ལ་སོགས་པ་ཡང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱིར་སྦྱིན་པ་བཏང་ངོ༌། །ཁྱེད་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་དྲི་མེད་རྣམ་དག་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་པའི་དྲི་མ་སྤངས་པས། བདག་ཉིད་གཏོང་ཞིང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་མི་ཉམས། །ཞེས་པ་ནི་སྐྱེས་པའི་རབས་བཞིན་ནོ། །ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱང་རབ་ཏུ་བསྡམས། །བདེ་གཤེགས་སེམས་དུལ་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །བཟོད་ལ་དགྱེས་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། །སྡུག་བསྔལ་དང་དུ་ལེན་པ་དང༌། གཞན་གནོད་པ་བྱེད་པ་ལ་ཇི་མི་སྙམ་པ་དང༌། ཆོས་ལ་ངེས་པའི་བཟོད་པ་རྣམས་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པའི་ཕྱིར་ལུས་དུ་མ་བུར་བྱས་ཀྱང་ཁྲོ་བ་མི་འབྱུང་སྟེ། བདག་ཏུ་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོས་ཡོངས་སུ་བསྒོས་པའི་རྒྱུད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བཅད་ཅིང་བཅད་པ་ནས་འོ་མའི་རྒྱུན་འཛག་པར་གྱུར་པའི་ངོ་མཚར་ཆེ་བ་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །སྟོབས་བཅུ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པར་རྟོགས་ན་ཡང་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོས་བསྐུལ་བའི་ཕྱིར། སེམས་ཅན་འདི་དག་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་ཞུགས་པའོ་ཞེས་རྗེས་སུ་བརྩེ་བའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་བདག་དང་བདག་གི་བ་དང་བྲལ་བས་སྟོང་པའོ་ཞེས་རབ་ཏུ་ཤེས་ན་ཡང་འཇིག་རྟེན་རྣམས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་ལམ་ལས་ཉམས་པར་གཟིགས་ནས་དེ་དག་གི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་རྣམས་རང་བཞིན་གྱིས་བདག་མེད་པའི་ལམ་རབ་ཏུ་བསྟན་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ལ་རབ་ཏུ་འགོད་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་པ་ནི་སྙིང་རྗེའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཞེས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གསུངས་སོ། །ཟླ་བ་སྐར་མར་བཅས་པའི་མཁའ་ལྟུང་ཞིང༌། །ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་གསུངས་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏེ། གལ་ཏེ་ནམ་མཁའ་ལྟུང་བ་འམ་ས་ལ་སོགས་པའི་འབྱུང་བ་རྣམས་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་ནི་སྲིད་ཀྱི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བཀའ་ནི་གཞན་དུ་གསུང་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེའི་རྒྱུ་རྨོངས་པ་མི་མངའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དམིགས་པའི་ལྟ་བ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་སེམས་ཅན་གཟིགས་ནས་དེ་དག་གི་རྨོངས་པའི་མུན་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར་ཟབ་མོ་རང་བཞིན་གྱིས་ཞི་བ་སྟོང་པ་ཉིད་སྟོན་པར་མཛད་དེ། དམིགས་པ་མེད་པའི་བསླབ་པ་ལ་ལེགས་པར་བསླབས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁྱོད་ལ་འཁྲུལ་པ་ཡོད་མི་མངའ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་སྟོན་པའི་འཁྲུལ་པ་མི་མངའ་བར་གསུངས་པ་ནི། བདག་ཏུ་འདུ་ཤེས་གང་གནས་པ། །དེ་དག་འཁྲུལ་པར་འགྱུར་ཏེ། མི་མཁས་པ་ཞེས་པ་རྨོངས་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བདག་མེད་པ་ཤེས་པ་རྣམས་ནི་བདག་མེད་པ་ཉིད་སྟོན་པར་མཛད་དེ། དེའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པ་གསུངས་པ། ཡང་དག་པའི་ཆོས་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པ་ཡང་དག་པར་བདེན་པ་ལ་གནས་པ། ཡང་དག་པར་སྤྱོད་པ། ཡང་དག་པར་སྨོན་པ། ཡང་དག་པའི་རྒྱུ་མཐུན་པ། ཡང་དག་པའི་ཚིག་སྨྲ་བ། ཡང་དག་སྤྱོད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས། །ཡང་དག་མཐའ་ལ་ཤིན་ཏུ་བསླབས། །ཡང་དག་བསམ་པ་ཡང་དག་སྤྱོད། །ཡང་དག་མཁྱེན་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་བྱ་བས་ཡང་དག་པ་གསུངས་པར་བསྟོད་ནས་ཡེ་ཤེས་གསུངས་པ་ཉིད་དུ་བསྟོད་པའི་ཕྱིར། ཁྱོད་ཀྱི་ཤེས་རབ་མཉམ་པ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གསུང་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན། ཡེ་ཤེས་གསུང་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །བྱམས་པ་གཙོ་བོར་གྱུར་བ་ཉིད་དུ་བསྟོད་བ། །སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་བཤེས་གཉེན་ཁྱོད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དམིགས་པ་མེད་པའི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་རང་བཞིན་ཤིན་ཏུ་གོམས་པར་བྱས་པས་འགྲོ་བ་མ་ལུས་པའི་དོན་བྱ་བའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་གནས་པའི་རི་རབ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བཞིན་དུ་མི་གཡོ་བ། འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་བདག་མེད་པའི་སེང་གེའི་སྒྲ་ངེས་པར་བསྒྲགས་པས་མུ་སྟེགས་པ་རྣམས་སེང་གེས་ཝ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གདུག་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པ་གདུལ་དཀའ་བ་དྲག་པོ་ཆེན་པོ་ཡང་ཐབས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ཁྱོད་ཀྱིས་འདུལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །སྔར་བསྟན་པའི་དོན་ཉིད་སྡུད་པར་བྱེད་པས་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། འཁྲུལ་བ་མེད་པའི་ཆོས་ཚིག་ཁྱོད་སྟོན་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་སྟོབས་བཅུ་བདེན་པ་གསུང་ལ་བསྟོད་ནས་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སྟོབས་བཅུ་དང་ལྡན་པ་ལ་བདག་གིས་བསྟོད་པ་བགྱིད་པའི་བསོད་ནམས་ཉེ་བར་བསགས་པ་དེས་ཤཱཀྱ་སེང་གེ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བདག་ཀྱང་སངས་རྒྱས་སུ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་ཟླ་འོད་ཀྱིས་སྨོན་ལམ་བཏབ་པའོ། །དེ་ནས་ཟླ་འོད་ཀྱི་བསམ་པ་མཁྱེན་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་འཛུམ་པ་མཛད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སྟོབས་བཅུའི་སྲས་ཀྱི་ཐུ་བོ་བྱམས་པས་དེ་ཞུས་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱམས་པས་འཛུམ་པ་མཛད་པའི་རྒྱུ་ཞུས་པ་ནི། འདྲེན་པས་གང་གི་སླད་དུ་འདི་ལྟར་འཇུམ་པ་མཛད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། འཛུམ་པ་མཛད་མ་ཐག་ཏུ་ས་ཆེན་པོ་ཡང་གཡོས་སོ། །ལྷ་ལ་སོགས་པ་ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་འཁོར་ན་གནས་པ་རྣམས་ཀྱང་དགའ་བའི་སེམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བལྟ་ཞིང་གནས་སོ། །བདེ་གཤེགས་ཟིལ་གྱིས་མ་ནོན་དེ་ལུང་བསྟན་དུ་གསོལ། །ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཞུས་པའོ། །བསྐལ་པ་མི་ཉུང་བར་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གོམས་པར་བྱས་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་མཁྱེན་པ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐོགས་པ་མེད་པར་འཇུག་པས་དེའི་ཕྱིར་ལུང་བསྟན་དུ་གསོལ། མི་ཡི་གཙོ་བོ་ལ་ནི་གང་གིས་མཆོད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བསོད་ནམས་ཉེ་བར་བསགས་པའི་ཕྱིར་ཞུས་པའོ། །པདྨ་བྱེ་བ་འདབ་མ་བྱེ་བར་ལྡན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གདན་ཏེ། དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་སྨྲ་བ་མང་པོ་མཆིས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པས་མགོན་པོ་ལ་དེའི་སླད་དུ་ཞུའོ། །གང་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་རབ་ཏུ་མཆོད་ན་སུ་ཞིག་གིས་མཆོད་པར་བགྱིས་བས། སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་ཇི་ལྟར་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་དང༌། གང་གིས་ཕྲ་ཞིང་ཤིན་ཏུ་བལྟ་དཀའི་ཆོས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་གང་ཆོས་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བ་སྟོང་པ་ཞི་བའོ་ཞེས་རིག་ནས་བསྒོམ་པ་དེ་དག་གི་སླད་དུ་བདག་ཞུའོ། །འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་དང༌། ད་ལྟར་གྱི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ལ་འཁྲུལ་པའམ་བསྙེལ་བ་ཁྱོད་ལ་མི་མངའ་བས་འཛུམ་པ་མཛད་པ་ཅིའི་ཕྱིར་གསུངས་ཤིག་པའོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྣ་ཚོགས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་གུས་པ་དང་བཅས་པར་འོངས་པ་ལ་སྤོས་ཀྱི་གླང་པོ་ནི་སངས་རྒྱས་མི་བསྐྱོད་པའི་ཞིང་ནས་སོ། །བདེ་བ་ཅན་ནས་ནི་མཐུ་ཆེན་ཐོབ་དང་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་གོ །རྗེ་བཙུན་འཇམ་དཔལ་ལ་ནི་ཡུལ་ངེས་པ་བསྟན་པ་མེད་དེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱན་སྔ་ན་ཆོས་ཉན་པའི་ཕྱིར་བདག་ཉིད་ཀྱི་ལུས་རབ་ཏུ་སྟོན་པས་སོ་ཞེས་བྱ་བས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་ཅན་རྣམས་འདིར་འདུས་པ་ལ་སྣོད་མ་ཡིན་པ་ནི་གང་ཡང་མ་མཆིས་པས་རྒྱུ་མ་མཆིས་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཛུམ་པ་མི་མཛད་ན་འཛུམ་པ་མཛད་པའི་དགོས་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་བཤད་དུ་གསོལ། བྱམས་པ་བསྐྱེད་ཅིང་དགའ་བ་འཕེལ་བར་བགྱིད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བཀའ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཞི་བར་བྱེད་པ་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པའི་གསུང་གི་དབྱངས་ཀྱིས་ཐུགས་རྗེ་ཅན་གྱིས་སེང་གེའི་སྒྲ་བསྒྲག་ཏུ་གསོལ། འཇིག་རྟེན་ཕན་པ་ཁྱོད་ཀྱི་གསུང་གཅིག་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གཅིག་ཅིག་བསྟན་པའི་སྒྲ་ལས་མོས་པ་སྣ་ཚོགས་ཅན་རྣམས་ལ་སྐད་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བདག་ལ་སྟོན་ཏོ་སྙམ་དུ་རང་རང་གི་བསམ་པས་རྟོགས་སོ། །དེ་ལྟ་བུས་ན་གང་གིས་འཛུམ་པ་མཛད་པ་ཁྱོད་ཀྱིས་གསུངས་པའོ། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱེད་པའི་གསུང་ནི་དགའ་བ་སྐྱེད་པར་བྱེད་ཀྱི་འདོད་ཆགས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །བྱམས་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་ཀྱི་ཞེ་སྡང་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་རབ་སྐྱེད་པར་བྱེད་ཀྱི་གཏི་མུག་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་ནི་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ལས་ཕྱི་རོལ་དུ་མི་འདའ་ཞིང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐེ་ཚོམ་གཅོད་པའོ། །ས་འདི་གས་པར་འགྱུར་ཡང་སྲིད། རྒྱ་མཚོ་སྐེམས་པར་འགྱུར་ཡང་སྲིད། ཟླ་བ་དང་ཉི་མ་ནི་ལྟུང་ཡང་སྲིད་ཀྱི་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསུང་ནི་གཞན་དུ་འགྱུར་ཞིང་གསུང་པ་མ་ཡིན་ནོ། །བསྐལ་པ་བྱེ་བ་བརྒྱ་སྟོང་དཔག་ཏུ་མེད་པར་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་ཀྱང་མཐར་ཐུག་པར་མི་འགྱུར་ན། གང་གི་དོན་དུ་འཛུམ་པ་མཛད་པར་གྱུར། །ཅེས་བྱ་བའོ། །འཛུམ་པས་ཕྱེ་བའི་ཞལ་མཛེས་རྒྱས་པ་དོན་གྱི་དགོངས་པ་ཅན། །ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་མི་གཡོ་སྟོང་པ་གཅིག་ཏུ་ཞི་བ་ཉིད། །སུ་ཡི་སེམས་ཀྱིས་རྣམ་བསྒོམས་ཐུབ་པའི་དབང་པོས་བསྟན་དུ་གསོལ། །སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་སྟོང་ཁྱོད་ནི་སྣ་ཚོགས་ཉིད་དུ་མཐོང་བར་འགྱུར། །འཛུམ་པ་མཛད་པ་བསྟན་པའི་ལེའུ་སྟེ་བཅུ་བཞི་པའི་བཤད་པ་རྫོགས་སོ།། །། འཛུམ་པའི་རྒྱུ་ཟླ་འོད་ལུང་སྟོན་པ་གསོལ་བ་ནི་དེ་ནས་དེའི་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཟླ་འོད་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་འདི་ཉིད་ཀྱིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཟླ་འོད་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་འདི་ནི་དྲི་མ་མེད་པའི་འདོད་ཅེས་བྱ་བའི་རྒྱལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ་ཡང་དག་པའི་ཡོན་ཏན་གྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཡང་དག་པར་བསྟོད་པས་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རབ་ཏུ་བསྔགས་པར་འགྱུར་རོ། །བྱ་རྒོད་ཀྱི་ཕུང་པོའི་རི་འདི་ཉིད་དུ་སྔོན་སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་བརྒྱ་སྟོང་མང་པོ་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ངོ་བོ་རབ་ཏུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བསྙེན་བཀུར་བྱས་སོ། །དེ་ནི་ཕྱི་མའི་དུས་ན། ཏིང་འཛིན་འདི་ནི་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་བྱེད་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདི་ནི་ཞེས་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཉིད་དོ། །རྒྱས་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི། རྒྱས་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་བའོ། །སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་མང་པོས་ཡོངས་བཟུང་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྗེས་སུ་བཟུང་བས་ཉེ་བར་བསགས་པའི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །འདྲེན་པ་རྣམས་ལ་མཆོད་པ་མཆོག་བྱེད་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། མཆོད་པ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་བྱེད་བར་འགྱུར་བའོ། །ལག་མཐིལ་སྒྱུ་རུ་འབྲུ་ལྔ་བཞག་པ་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། ལག་མཐིལ་ན་འདུག་པའི་སྐྱུ་རུ་རའི་འབྲུས་བུ་བཞག་པ་དང་འདྲ་བར་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་དང་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་ཤེས་བྱའི་དཀྱིལ་འཁོར་ལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ལྟ་བར་བྱེད་དོ། །ཟླ་འོད་གཞོན་ནུས་མ་འོངས་པ་ན་སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ཕྲག་སྟོང་དང༌། དེའི་ཕྱི་ནས་གངྒཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་བདེ་བར་གཤེགས་པ་རྣམས་ལ་མཆོད་པ་བྱས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཆོད་པ་བྱས་ནས་བླ་ན་མེད་པའི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་ནས། དྲི་མ་མེད་པའི་འོད་ཅེས་བྱ་བའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །བདག་ཉིད་ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་ནས། ཤིང་ཏ་ལ་བདུན་ཙམ་དུ་འཕགས་ནས་ནམ་མཁའ་ལ་འདུག་སྟེ། ཆེད་དུ་བརྗོད་པ་འདི་ཆེད་དུ་བརྗོད་དོ། །ཨེ་མ་རྒྱལ་བ་ཆོས་མཆོག་སྟོན་མཛད་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཆོས་སྟོན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཡེ་ཤེས་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་དང། ཉོན་མོངས་པའི་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། བདུད་ཀྱི་ཕྱོགས་ལས་རྒྱལ་བའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བསྟོད་པས་བདག་ཉིད་རབ་ཏུ་དགའ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གསུངས་པ། གཏེར་མཆོག་དམ་པ་བདག་གིས་དེང་ཐོབ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཏེར་གྱི་མཆོག་ནི་ཆོས་ཀྱི་གཏེར་ཏེ་མི་ཟད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གཏེར་རོ། །དེ་བདག་གིས་རྙེད་པས་ངན་འགྲོ་ལོག་པར་ལྟུང་བ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའོ། །ཐེ་ཙོམ་གྱི་ཡིད་བདག་ལ་མ་མཆིས་སོ། །སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་རམ་མི་འགྱུར་སྙམ་པ་ཡང་མ་མཆིས་ཀྱི། ངེས་པར་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའོ། །གསེར་གྱི་ཁ་དོག་ལྟར་མཛེས་ཤིང་མཚན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བརྒྱན་པའི་ཕྱག་བདག་གི་སྤྱི་བོར་རབ་ཏུ་བཞག་ནས་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་བདག་དབང་བསྐུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །གང་ལ་རི་བོང་འཛིན་འདྲའི་དྲི་མ་མེད་པའི་མདངས་མངའ་བ། །གཅིག་ཏུ་དྲི་མ་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱེད་པས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མཛེས་གྱུར་ཅིང༌། །ཆོས་ལ་བདག་མེད་རྟོགས་པའི་བློ་ནི་དྲི་མ་མེད་ཞུགས་ཕྱིར། །དེ་ཉིད་མ་ལུས་རིག་པ་སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན། །འཛུམ་པ་ལུང་བསྟན་པའི་ལེའུ་སྟེ་བཅོ་ལྔ་པའི་འགྲེལ་བ་རྫོགས་སོ།། །།འཁོར་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་ནང་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱ་བ་ཉིད་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་བླ་ན་མེད་པའི་སྨན་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་སྔོན་བྱུང་བའི་ལེའུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ནས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྲིད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ལས་ཐར་བར་བྱ་བར་འདོད་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་མཉམ་པ་ཉིད་རྣམ་པར་སྤྲོས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱལ་པོ་འདི་མཉན་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། གཞན་དག་ལ་ཡང་རྒྱ་ཆེར་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་བསྟན་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྦྱར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པས་སྲིད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལས་གྲོལ་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་སོམ་ཉི་བསལ་བ། གཞོན་ནུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ནི་ངན་སོང་ཐམས་ཅད་ལས་འདའ་བར་བྱེད་པ། ནད་ཐམས་ཅད་ལས་རབ་ཏུ་ཐར་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལན་ནོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དབྱངས་ཀྱིས་སྔོན་བྱུང་བའི་གཏམ་བསྟན་པ་འདི་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔོན་བྱུང་བའི་གཏམ་གསུངས་པ་སྟེ། སྔོན་ཆད་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་དྲན་པ་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྔོན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་དེ་ཉིད་དྲན་པའོ། །དེ་དག་ཉིད་བསྟན་པ། སེང་གེ་རྒྱལ་མཚན་ཞེས་བྱ་བའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་ལ། ཚངས་པས་བྱིན་ཞེས་བྱ་བའི་དགེ་སློང་མཁས་པ་ཆོས་སྨྲ་བ་ཆེན་པོ་བྱུང་ངོ༌། །ང་ནི་དེའི་ཚེ་བློ་གྲོས་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་རྒྱལ་པོའི་བུར་གྱུར་པ་ལ་གསོ་བར་དཀའ་བའི་ནད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་སྡུག་བསྔལ་བར་གྱུར་པ་སྟེ། སྨན་པ་ལྔ་བརྒྱ་ཀུན་ཀྱང་ནད་དང་རྒྱུ་དང་གསོ་བ་ལ་མཁས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དེའི་ནད་གསོ་བའི་ཕྱིར་བརྩོན་པའི་ཡིད་ཀྱིས་གསོ་བར་བྱེད་ཀྱང་གསོ་བར་མ་ནུས་སོ། །དེ་ནས་ཆོས་སྨྲ་བའི་དགེ་སློང་དེས་ང་ནད་ཆེན་པོས་ཉམ་ཐག་པ་ཐོས་ནས་ནད་འདྲི་བའི་ཕྱིར་ངའི་དྲུང་དུ་འོངས་པ་དང༌། ནད་འདི་ནི་ཤིན་ཏུ་མི་བཟད་པ་སྟེ་སྨན་གྱིས་གསོ་བར་མི་ནུས་སོ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྙམ་དུ་རིག་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདིང་ལ་བཤད་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོས་པ་དང་ང་ཆོས་སྨྲ་བ་དང༌། ཆོས་ལ་དགའ་བ་སྐྱེས་པར་གྱུར་པས་ནམ་མཁའ་དྲི་མ་མེད་པ་ལྟ་བུ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་རྟོགས་ནས། སྤྲིན་དང་ཁུག་སྣ་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་བ་ལྟར་ནད་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱའོ། །དེའི་ཚེ་ཚེས་སྨྲ་བར་གྱུར་པ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་མར་མེ་མཛད་ཡིན་ནོ། །རྒྱལ་པོའི་བུ་བློ་གྲོས་རྒྱལ་པོར་གྱུར་པ་དེ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་མཐུ་གསུངས་པ། དེ་བས་གཞོན་ནུ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཕྱི་དུས་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། མ་འོངས་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་སྤྱོད་པ་རབ་ཏུ་མཐོང་ནས་བག་ཡོད་པའི་གནས་པས་གནས་པར་བྱའོ་ཞེས་སློབ་པར་བྱེད་དོ། །ཕྱི་མའི་དུས་ན་དགེ་སློང་མང་པོ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལ། དགེ་སློང་འདོད་པ་ཅན། གདུག་པ་ཅན། མ་བསྡམས་པ། སྡིག་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པ་མང་པོ་དག་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་རབ་ཏུ་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཕྲག་དོག་ཅན་གཞན་གྱི་རྙེད་པ་མི་བཟོད་པ། དབང་པོ་གཡོ་བ། དབང་པོ་མ་བསྡམས་པའི་རང་བཞིན་ཅན། ཁྱིམ་གཞན་ལ་ཆགས་པ། རྟག་ཏུ་རྙེད་པའི་ཆེད་དུ་ཁ་གསག་དང༌། ཚུལ་འཆོས་པ་ཆེད་དུ་བྱེད་པ་དེ་དག་གིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་རབ་ཏུ་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཐམས་ཅད་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ལག་པ་དང་ནི་རྐང་པ་རྣམ་པར་རྡོབ། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ལ་ཤིན་ཏུ་ཞུགས་པ་རྣམས་ཏིང་ངེ་འཛིན་རབ་ཏུ་སྤོང་བ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །གཅིག་ལ་གཅིག་ནི་མགུལ་འཁྱུད་ལག་པ་སྤྲེལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདི་དག་གིས་ནི་སྤྱོད་ལམ་མི་འདྲ་བས་འཇུག་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །གྲོང་དུ་སྤྱོད་ལམ་གཞན་དུ་སྒྱུར་བར་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་དང༌། མི་རིགས་སྦྱོར་བའི་མཚན་ཉིད་འདི་དག་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། མི་རིགས་པར་སྦྱོར་བའི་མཚན་ཉིད་ནི་འདི་དག་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཤེས་པར་བྱས་ལ་སྤང་བར་བྱའོ། །གང་དག་ཚུལ་ཁྲིམས་གནས་ཤིང་ཡོན་ཏན་ལྡན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གང་དག་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བརྒྱན་པ་དེ་ལ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡོངས་སུ་བརྙས་པར་འགྱུར་རོ། །གང་ཡང་གདུག་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པ་དེ་དག་ལ་ནི་མཆོད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་གཞོན་ནུ་ཁྱོད་ཀྱིས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ལ་ཡིད་བརྟེན་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ང་ནི་ཡོན་ཏན་དག་གི་བསྔགས་བརྗོད་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དགེ་སློང་དག་ནི་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ཡོན་ཏན་དག་ལ་མི་སྤྱོད་དེ། བྱང་ཆུབ་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ཙམ་གྱིས་ནན་ཏན་སྙིང་པོར་བྱེད་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་མི་འཐོབ་ཀྱི། ནན་ཏན་སྙིང་པོར་བྱེད་པ་ལ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་དཀའ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བས་ཐམས་ཅད་དུ་ནན་ཏན་སྙིང་པོར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཏིང་འཛིན་ཡེ་ཤེས་རྡོ་རྗེ་ཡིས། །འདོད་ཆགས་ཞེ་སྡང་རྨོངས་ཆེན་གྱི། །ནད་རྣམས་ཕྱེ་མར་བཏག་བྱ་བ། །འདི་ལ་བརྟག་པར་བྱ་བ་མེད། །སྔོན་བྱུང་བའི་གཏམ་གྱི་ལེའུ་སྟེ་བཅུ་དྲུག་པའི་འགྲེལ་བ་རྫོགས་སོ།། །།སངས་རྒྱས་མང་པོ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའི་སྒོའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཉེ་བར་བསྟན་པར་བཞེད་ནས། དེ་ནས་གཏམ་འདི་མཐར་ཕྱིན་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སྔོན་གྱི་གཏམ་གྱི་སྦྱོར་བ་མཐར་ཕྱིན་པ་དང༌། བྱམས་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཡིད་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་ཞུ་བ་ཞུས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱ་རྒོད་ཀྱི་ཕུང་པོར་མཆི་བར་གནང་བ་གསོལ་བའི་ཕྱིར། རྟག་ཏུ་སངས་རྒྱས་གནས་པར་བདེ་གཤེགས་མཆི། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཆོད་པའི་སླད་དུའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་ཐུགས་ཀྱིས་ལན་འདེབས་པ་ནི། མ་ཕམ་བདུད་རྣམས་ཕམ་བྱས་ཁྱོད་སོང་ཤིག །ཅེས་བྱ་བ་ལ། མ་ཕམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱམས་པའི་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་སོ། །དེར་སོང་ན་འགྲོ་བ་མ་ལུས་པའི་དོན་ཆེན་པོར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱམས་པ་ལ་བསྐུལ་བའོ། །ཡིད་ཀྱིས་བསྐོར་བ་བྱས་ནས་བྱ་རྒོད་ཕུང་པོ་ག་ལ་བདེར་ཉེ་བར་སོང་སྟེ། ཉེ་བར་སོང་ནས་སྔོན་བཞིན་དུ་ཉེ་བར་མཁོ་བའི་མཆོད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བརྒྱན་ཅིང་སྤྲུལ་ནས། སྐད་ཅིག་དེ་ལ་ཟླ་འོད་ཀྱི་ཁྱིམ་དུ་ཞུགས་པར་གྱུར་ཏོ། །ཞུགས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཡིད་ཀྱིས་བསྐོར་བ་བྱས་ནས་རང་གི་སྟན་ལ་ཉེ་བར་འདུག་ནས་རིག་པར་བྱེད་པ་ནི། རི་ཡང་ལྷ་རྫས་ཡངས་ཤིང་རྒྱ་ཆེ་བ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བདག་བརྫངས་པའི་དོན་དེ་ཐམས་ཅད་བདག་གིས་བསྒྲུབས་ལགས་སོ་ཞེས་གསོལ་ཏོ། །རི་ཡང་རིན་ཆེན་སྣ་ཚོགས་རྣམ་པར་བཀྲམ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་གིས་རི་བརྒྱན་པ་ཡང་བགྱིས་སོ། །དབུས་སུ་རིན་ཆེན་སེང་གེའི་ཁྲི་ཡང་བཙུགས། །ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་བསྟན་པའི་གཏམ་གྱིས་ཡང་དག་པར་བསྟན། ཡང་དག་པར་གཟེངས་བསྟོད། ཡང་དག་པར་སྦྱར་ནས་གདན་ལས་བཞེངས་ཏེ་རྫུ་འཕྲུལ་གང་གིས་གཤེགས་པ་དེ་ལྟ་བུའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ནས་བྱུང་སྟེ། ཆུ་དྲོན་ཅན་གྱི་སྒོ་ནས་བྱ་རྒོད་ཀྱི་ཕུང་པོའི་རི་ག་ལ་བདེར་གཤེགས་ནས་བྱམས་པས་སྤྲུལ་པའི་སེང་གེའི་ཁྲི་ལ་བཞུགས་ནས་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་གྱིས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་ཏེ་འཁོར་རྒྱ་མཚོ་ལྟ་བུ་ལ་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །དེ་ནས་ཟླ་འོད་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། གལ་ཏེ་ཞུས་ནས་ཞུ་བ་ལུང་བསྟན་པའི་སླད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གཞོན་ནུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཁྱོད་ལ་རྟག་ཏུ་སྐབས་ཕྱེ་ཡིས་ཅི་དང་ཅི་འདོད་པ་དྲིས་ཤིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྐབས་སྦྱིན་པའི་ཚིག་གོ །བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་དུ་དང་ལྡན་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཆོས་མང་པོ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་བཟློག་པའི་ཕྱིར་ཞུས་སོ། །གཞོན་ནུ་ཆོས་བཞི་དང་ལྡན་ན་ཞེས་བྱ་བས་ནི་གྲངས་ངེས་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་མ་ཤེས་ནས། བཞི་གང་ཞེ་ན་ཞེས་ཞུས་པའོ། །གཞོན་ནུ་འདི་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ལན་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་ཤིན་ཏུ་དགའ་བས་ཞེས་བྱས་ནས་སོ། །འགྲོགས་ན་བདེ་བ་ནི་བདེ་བ་ཉིད་དོ། །དུལ་ཞིང་དུལ་བའི་ས་ཐོབ་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕ་རོལ་གྱིས་སྤྱོས་སམ་སྤྱོས་པའི་ཚིག་ཉེས་པར་སྨྲ་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་བཟོད་པའོ། །རང་གི་ལས་ལ་ལྟ་བ་ང་རྒྱལ་བཅོམ་པས་ཆོས་འདོད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམས་བསྡོམས་ནས་ཆོས་གཅིག་ཅེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཆོས་གཉིས་པ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །ཚུལ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་སྤྱིར་བསྟན་པ་ཡིན་ལ། དབྱེ་བ་ཁྱད་པར་དུ་བསྟན་པ་ནི། ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་དག་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་མི་མཐུན་པ་མེད་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །བླངས་པའི་བསླབ་པའི་གནས་རྣམས་མ་ཉམས་པས། ཚུལ་ཁྲིམས་མ་ཞིག་པའོ། །ལྟུང་བ་ཕྲ་མོ་ཡང་མི་འབྱུང་བས་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སྐྱོན་མེད་པའོ། །དམིགས་པའི་ལྟ་བ་དང་བྲལ་བ་དང་ཁམས་ གསུམ་ལ་རྟེན་པ ་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་གནས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཞེས་བྱའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་མཆོག་ཏུ་མི་འཛིན་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །འཁོར་ གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པ ་ཉིད་ཡིན་པས། ཚུལ་ཁྲིམས་མི་དམིགས་པའོ། །དེ་ལྟར་གཞོན་ནུར་གྱུར་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི། འཕགས་པས་བསྟོད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། མཁས་པས་བསྟོད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཆོས་གཉིས་པོ་འདི་དང་ལྡན་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །གསུམ་པ་ནི་གཞན་ཡང་གཞོན་ནུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གསུངས་ཏེ། ཁམས་ གསུམ་ལ་སེམས་སྐྲག་པ ་དང་སེམས་དངངས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལ་ཞེན་པ་བཟློག་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་སྐྱོ་བ་ནི་དེའི་ཕྱིར་དོན་དུ་མི་གཉེར་རོ། །དོན་དུ་མི་གཉེར་བས་མངོན་པར་མི་དགའོ། །མངོན་པར་མི་དགའ་བས་མ་ཆགས་མ་ཞེན་པའོ། །མ་ཆགས་མ་ཞེན་པས་ཁམས་གསུམ་ལ་ཡིད་སྐྱོ་ན་ཡང་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་བཟུང་བས་ཁམས་གསུམ་གྱི་སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་ཅན་རྣམས་དགྲོལ་བར་བྱའོ་ཞེས་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་དེ། ངན་འགྲོར་འགྲོ་བ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །བཞི་པ་ནི་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཏེ། དད་པ་ཅན་དུ་འགྱུར་ཏེ། བདེན་པ་དང་དཀོན་མཆོག་ལ་སེམས་རབ་ཏུ་དད་པའོ། །དད་པ་དང་ལྡན་པས་ཆོས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བས་མི་ངོམས་པ་ཡིན་ཏེ། དད་ལྡན་ཡིན་ཕྱིར་ཆོས་ལ་བརྟེན། །ཞེས་པས་མང་དུ་ཐོས་པར་འགྱུར་རོ། །ཤེས་རབ་ལྡན་ཕྱིར་དེ་ཉིད་རིག །ཅེས་བྱ་བས་ཅི་ལྟར་ཐོས་པའི་ཆོས་རྣམས་གཞན་དག་ལ་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་ཏོ། །སེམས་ཅན་འདི་དག་གིས་ཆོས་འདི་ཐོས་ན་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་གྱུར་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་བཞི་པོ་འདི་དག་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དང་ཉེ་བར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་གསུངས་སོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མང་པོས་བཤད་པ་སྟེ། ངས་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མང་པོའི་ཐད་ནས་ཐོས་ནས་གཞན་ལ་རྒྱ་ཆེར་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་མང་པོ་ངེས་པར་བརྗོད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྔོན་བྱུང་བའི་གཏམ་བསྟན་པ་འདི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་ཉིད་ཀྱིས་མཉེས་པར་བྱས་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་བསྟོད་པ་ནི། དྲན་པ་བསྐལ་པ་གཞལ་མེད་དཔག་ཡས་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འདས་པའི་དུས་ཀྱི་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་འདས་པ་ན། དབྱངས་ཀྱི་ཡན་ལག་སྒྲ་ཞེས་བྱ་བའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བྱུང་སྟེ། དེའི་སྐུ་ཚེའི་ཚད་བརྒྱ་ཕྲག་དྲུག་ཅུར་གྱུར་ཏོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྲངས་ངེས་པར་བསྟན་ཏེ། སྐྱོ་བ་མེད་པར་བསྟན་པའི་དུས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཞན་དག་གིས་ཀྱང་གྲངས་ངེས་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །དབྱངས་ཀྱི་ཡན་ལག་སྒྲ་དང་པོར་བྱས་པ་ནས། ཚངས་པའི་སྙན་པ་བསྐལ་པ་གཅིག་ལ་སངས་རྒྱས་ཉིས་བརྒྱ་བྱུང་ངོ༌། །ཡང་མཐའ་ཡས་དབྱངས་ནས་བརྩམས་ནས་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་འཕགས་ཀྱི་བར་དུ་སངས་རྒྱས་བརྒྱ་རྩ་བརྒྱད་བྱུང་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྐུ་ཚེའི་ཚད་མ་བསྟན་ཡང༌། ཚོགས་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་ནི། །འགྲོ་བའི་དོན་ནི་སྤྱོད་པ་ཡིས། །སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་སྟེ། །སྐུ་ཚེ་རིགས་དང་ཚད་ཀྱིས་མིན། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གིས་ཡོན་ཏན་དམན་པར་ཐེ་ཚོམ་མི་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་ཕྱིར་ནི་འདི་དག་ངས་མཆོད་དེ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བླ་མ་བསྟེན་པ་དང༌། ཆོས་ཉན་པ་ལ་ལྷོད་པ་མེད་པའི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །དགོས་པ་གཞན་ཡང་བསྟན་མ་ཐག་པའི་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་སངས་རྒྱས་འཕགས་ཀྱི་མཚན་གང་ཉན་པ་དེ་ནི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མྱུར་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་ནི་མཚན་པ་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་གཞན་རྣམས་ཀྱི་མཚན་བསྒྲགས་པ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་འགྱུར་རོ། །སངས་རྒྱས་འདི་དག་གི་ཡང་ཕ་རོལ་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། མི་དབང་དབྱངས་ཞེས་བྱ་བའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བྱུང་སྟེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་ པ་དེའི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་འདུན་ནི་བྱེ་བ་བརྒྱ་ཕྲག་གསུམ ་མོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་ནི། བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུ་ཡོན་ཏན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་ལྡན་པ་བྱུང་ངོ༌། །ཉན་ཐོས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། ལྷ་ལ་སོགས་པའི་འཁོར་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མི་དབང་དབྱངས་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །དེའི་ཆོས་བསྟན་པ་ཐོས་པ་རྣམས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་གནས་པར་གྱུར་ཏོ། །དེར་རྒྱལ་པོ་དཔལ་གྱི་སྟོབས་ཞེས་བྱ་བ་བྱུང་སྟེ། དེ་ལ་བུ་ནི་ལྔ་བརྒྱའོ། །བཙུན་མོའི་འཁོར་ནི་བྱེ་བ་བརྒྱ་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུའོ། །བུ་མོ་ནི་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་བཅུ་བཞིའོ། །རྒྱལ་པོ་དེ་སྟོན་ཟླ་ཐ་ཆུངས་ཀྱི་ཉ་ལ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པའི་གསོ་སྦྱོང་དང་ལྡན་པས་བུ་དང་བཙུན་མོ་དང་བུ་མོ་དང༌། དེ་ལས་གཞན་པའི་འཁོར་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བཅུ་དང་བཅས་པར་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ན་བ་དེར་ཉེ་བར་སོང་ངོ༌། །ཉེ་བར་ཕྱིན་པ་དང་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བྱས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་མདུན་དུ་འདུག་པ་དང༌། དེའི་བསམ་པ་མཁྱེན་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་སྟོན་པར་མཛད་དོ། །རྒྱལ་པོ་དེས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོས་པ་དང་རྒྱལ་སྲིད་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་སྤངས་ནས་ཇི་ལྟར་འོངས་པའི་འཁོར་རྣམས་དང་བཅས་པར་རབ་ཏུ་བྱུང་བར་གྱུར་ཏོ། །དེ་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་ཀྱང་ལོ་བརྒྱད་ཀྱི་བར་དུ་འཆག་པ་ལ་མངོན་པར་བརྟེན་ནས། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སོགས་པའི་སེམས་དང་མཉམ་བར་གཞག་པ་ཉིད་ཀྱིས་དུས་བྱས་པར་གྱུར་ཏོ། །རྒྱལ་པོ་དེའི་རིགས་སུ་བྱུང་བ་རྫུས་ཏེ་སྐྱེས་པ་བཞིན་དུ་མངལ་གྱི་དྲི་མས་མགོས་པ་གཅིག་སྐྱེས་ཏེ། དེའི་ཕ་ནི་བརྟན་པའི་སྟོབས་ཞེས་བྱའོ། །མ་ནི་བློ་གྲོས་ཆེན་མོ་ཞེས་བྱའོ། །རྒྱལ་བུ་གཞོན་ནུ་དེ་སྐྱེས་བ་ཙམ་ཉིད་ན་ཚིག་འདི་སྐད་ཅེས་རྒྱལ་བ་དེ་ཆོས་འཆད་དམ་ཅི་བཞུགས་སམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟར་འཚོ་འམ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་རབ་ཏུ་འཆད་དམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དེ་དག་གི་བསམ་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མཁྱེན་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འཆད་དམ་ཞེས་པའོ། །རྐྱེན་རྣམས་མེད་པ་ནི་རྐྱེན་རྣམས་དང་བྲལ་བ་སྟེ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བས་ནི་རྐྱེན་དང་བྲལ་བའོ། །ཆོས་རྣམས་ཀུན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་མཉམ་པ་ཉིད་རྣམ་པར་སྤྲོས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཕྱག་རྒྱས་བཏབ་པ་ཉིད་དེ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མི་གཡོ་བར་བྱས་པའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་རྒྱལ་བས་འཆད་དམ་ཅི་ཞེས་ཐམས་ཅད་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ནོར་བླ་ན་མེད་པའོ། །ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་དང་ལྟ་བ་རྣམ་པར་དག་པའོ། །དམིགས་པ་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བའོ། །སྐྱེ་བ་མེད་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་ལ་འཇུག་པའོ། །སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ལ་འཇུག་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ལ་མཁས་པའོ། །ཡི་གེ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཤེས་པའོ། །རྫས་སུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བའོ། །དགའ་བ་དང་རབ་ཏུ་དགའ་བ་འཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་གཞན་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡོན་ཏན་མང་ངོ༌། །ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མཁྱེན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མཐུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །གཞོན་ནུ་དེའི་ཚིགས་བཅད་དེ་ཐོས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གཞོན་ནུ་དེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡང་དག་པའི་ཡོན་ཏན་ཇི་ལྟ་བ་བརྗོད་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཐོས་ནས་ཁྲག་ཁྲིག་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་ཀྱིས་ནི་སྒྲའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་བཟོད་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་སྟོབས་བརྟན་གྱིས་གཞོན་ནུ་དེ་ལ་སྨྲས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་ད་ལྟར་ཡང་བཞུགས་སོ། །འོན་ཀྱང་ཁྱོད་ལ་དྲི་བར་བྱའོ། །སུ་ལས་ཁྱོད་ཀྱིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཞོན་ནུས་གང་ལས་ཐོས་པ་གཞོན་ནུས་སྨྲས་པ། རྒྱལ་པོ་གསན་དུ་གསོལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བསྐལ་པ་གཅིག་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་མཐོང་སྟེ་དེ་དག་ལ་བདག་གིས་བསྙེན་བཀུར་བྱས་ཤིང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོངས་སུ་བསྒོམ་པའི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རང་གི་ངོ་བོ་ཡོངས་སུ་ཞུས་སོ། །དེ་ནས་བཟུང་ནས་བསྐལ་པ་བྱེ་བ་བརྒྱ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྟོང་དུ་ཡང་སྐྱེས་སོ་ཅོག་ཏུ་སྐྱེ་བ་དྲན་ཞིང་མངལ་གྱི་དྲི་མས་མགོས་པར་རྫུས་ཏེ་སྐྱ་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་མ་རྨོངས་ཤིང་དྲན་པ་འདུས་བྱས་པའི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པ་དང་ནམ་ཡང་མ་བྲལ་ལོ། །ཆོས་དང་ཆོས་སྨྲ་བ་ལ་གུས་པ་དང་བཅས་པ་དང་རི་མོ་དང་བཅས་པར་བྱས་སོ། །གུས་པ་དང་བཅས་པ་དང་རི་མོ་དང་བཅས་པས་གུས་པ་དང་རི་མོར་བརྒྱས་པས་བདག་གི་སྙན་པ་དང༌། གྲགས་པ་དང༌། ཡོན་ཏན་འཕེལ་བར་འགྱུར་རོ། །འཐབ་པ་དང༌། རྩོད་པ་དང༌། མི་མཐུན་པ་ལ་ཡང་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་བསྒོས་པར་གྱུར་པས་ཁྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་ནས་སྦྱིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། བཟོད་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། བསམ་གཏན་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་མ་བྲལ་བ་ཉིད་དུ་བཟོད་པ་རབ་ཏུ་གནས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྒྲའི་ཡན་ལག་དབྱངས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་བདག་གིས་བཟོད་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་རྟག་ཏུ་གནས་པར་བགྱིའོ་ཞེས་དམ་བཅས་སོ། །རྟག་ཏུ་ནི་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་བཟོད་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་གནས་པར་བགྱིའོ་ཞེས་པའོ། །བདག་བཟོད་པའི་སྟོབས་ད་ལ་གནས་པ་ན་བདུད་ཀྱིས་བདག་ལ་གཙེ་བ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་བྱས་ན་ཡང་བདག་གི་སེམས་འཁྲུགས་བར་མ་གྱུར་ཏོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཡོན་ཏན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་བསྒྲགས་པ་ཡང་བྱང་ཆུབ་འདོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལྟར་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྔོན་གྱི་བསྐལ་པ་དུ་མར་འདི་བས་ཆེས་མང་བའི་དཀའ་བ་སྤྱད་པ་ངས་དྲན་ཏེ། དེ་དང་དེ་བརྗོད་པར་མི་ནུས་སོ། །ད་ནི་བདག་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་དྲུང་དུ་མཆིའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་དེས་དུས་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཚེ་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་བསྒྲུབས་ནས་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཐད་དུ་སོང་སྟེ། ཕྱིན་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་བྱས་ནས་མདུན་དུ་འདུག་པར་གྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ང་ནི་རྒྱལ་པོ་དཔལ་གྱི་སྟོབས་སུ་གྱུར། ངའི་བུ་རྣམས་ནི་ཆོས་སྐྱོང་བར་གྱུར་པ་དེ་དག་གོ །བུ་མོ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་སོ། །རྒྱལ་པོ་སྟོབས་བརྟན་ནི་ཟས་གཙང་མའོ། །སྐྱེད་པའི་མ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ལྷ་མོ་སྒྱུ་མའོ། །དེ་ལྟར་སྨོན་ལམ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་དེ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དང་དེར་སྐྱེ་བ་བཟུང་ངོ༌། །ངས་དེ་ལྟར་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒྲུབས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་བརྩོན་འགྲུབ་བརྩམས་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཉེར་བསྟེན་ནས། །ཏིང་འཛིན་རྒྱལ་པོ་ང་ཡིས་བདེ་བར་ཐོབ། །མ་བསླབས་པ་དག་བསླབ་ཕྱིར་རབ་བསྟན་ཏེ། །དེ་ནས་ང་ནི་བདེ་གཤེགས་ཐུབ་དབང་གྱུར། །སངས་རྒྱས་མང་པོ་ལས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྒོ་ངེས་པར་བསྒྲུབས་པའི་ལེའུ་སྟེ་བཅུ་བདུན་པའི་འགྲེལ་པ་རྫོགས་སོ།། །། ཏིང་ངེ་འཛིན་རྗེས་སུ་ཡོངས་སུ་གཏང་པའི་ལེའུ་བསྟན་པར་བཞེད་ནས། དེ་ནས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཛིན་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། གཞན་དག་ལ་ཡང་རྒྱ་ཆེར་རབ་ཏུ་སྟོན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ན་གནས་པ། དེ་ལ་ཡོན་ཏན་གྱི་ཕན་ཡོན་བཞིར་རིག་པར་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བསོད་ནམས་ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁམས་གསུམ་ན་སྤྱོད་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་བསོད་ནམས་པས་བསོད་ནམས་ལྷག་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདུད་དང་མུ་སྟེགས་ལ་སོགས་པ་ཕས་ཀྱི་རྒོལ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་རྫི་བའི་ཡེ་ཤེས་ཀུན་ཏུ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཡེ་ཤེས་དཔག་ཏུ་མེད་པར་འགྱུར། སྤོབས་པ་མཐའ་ཡས་པར་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པས་ཕན་ཡོན་རྒྱས་པར་བསྟན་པ་བཤད་པའི་ཕྱིར་གསུངས་པ་ནི། བསྐལ་པ་བྱེ་བ་མཐའ་ཡས་དཔག་ཏུ་མེད། །སྟོབས་བཅུས་དེ་ཡི་ཕན་ཡོན་བརྗོད་ན་ཡང༌། །ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པར་སྤྱོད་ཀྱི། ཕན་ཡོན་མཐར་ཐུག་པར་བརྗོད་པ་ལྟ་ཞོག་ཆ་ཙམ་བགྲང་བར་ཡང་མི་ནུས་ཏེ། ཇི་ལྟར་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ལས་ཆུ་ཐིགས་པ་གཅིག་བླངས་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཟླ་འོད་ཀྱིས་ཕན་ཡོན་ཤིན་ཏུ་རྒྱ་ཆེ་བ་ཐོབ་པས་སེམས་ཤིན་ཏུ་དགའ་ནས་ཐོས་པ་ཡང་ཤིན་ཏུ་རྙེད་པར་དཀའོ་སྙམ་དུ་བསམས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཞུས་པ་ནི། །ཕྱི་མའི་དུས་ན་སུ་དག་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བཅོམ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། གཞོན་ནུ་བཤད་ཀྱིས་མཉན་པར་གྱིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གང་དག་ཆོས་ཉིད་ལ་ནན་ཏན་གྱིས་ཞུགས་པ་དེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མཆོད་པ་ཡིན། བྱམས་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པ་ཡིན། བསླབ་པ་ལ་གུས་པ་ཡིན་ཏེ་མདོ་འདི་ཉིད་ཉན་པར་འགྱུར་རོ། །གང་དག་སྔོན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མཆོད་པ་བྱས་པ་དེ་དག་ཉན་པར་འགྱུར་རོ། །གང་ཡང་སྔོན་གྱི་ཚེ་རབས་སུ་མུ་སྟེགས་ཅན་དུ་གྱུར་པ་དེ་དག་མ་དད་ནས་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། །ངའི་བསྟན་པ་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་འདོད་པ་དེ་དག་ཀྱང་རབ་ཏུ་སྤོང་བར་བྱེད་དོ། །གང་གིས་འཛམ་བུའི་གླིང་གི་མཆོད་རྟེན་ཐམས་ཅད་བཤིག་པ་བས་ཡང་གཞན་ཞིག་གིས་མདོ་སྡེ་འདི་སྤངས་ན། འདིའི་སྡིག་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་ཤིང་ཆེའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གང་གིས་གངྒཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་དགྲ་བཅོམ་པ་བསད་པ་བས་གང་མདོ་སྡེ་འདི་སྤོང་བར་བྱེད་པ་དེའི་སྡིག་པ་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བ་ཡིན་ནོ། །ཁྱེད་ལ་སུ་དག་སྤྲོ་བ་ཡོད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། ཕྱི་མའི་དུས་མི་བཟད་པ་ན་དམ་པའི་ཆོས་འཇིག་པའི་ཚེ་མདོ་སྡེ་འདི་འཆད་པར་སྤྲོ་བ་ཁྱེད་ལས་སུ་ཡོད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་བ་དང༌། ཟླ་འོད་ཀྱིས་ཞུས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་བདག་གི་ལུས་དང་སྲོག་ལ་ཡང་ལྟོས་པ་མེད་པར་གཅིག་ཏུ་ཆོས་ལ་དགའ་བས། མདོ་སྡེ་འདི་རྒྱ་ཆེར་རྒྱས་པར་བགྱིའོ་ཞེས་ཞུས་སོ། །གཞན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་སྨྲ་བ་བརྒྱད་བརྒྱ་ཡང་སྟན་ལས་ལངས་ཏེ་བདག་ཅག་གིས་ཀྱང་ཕྱི་མའི་དུས་ན་མདོ་སྡེ་རིན་པོ་ཆེ་འདི་གཟུང་བར་བགྱིའོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ལྷ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཐལ་མོ་སྦྱར་ནས་བདག་ཅག་གིས་ཀྱང་ཆོས་འཛིན་པ་བསྲུང་བར་བགྱིའོ་ཞེས་གསོལ་ཏོ། །མདོ་སྡེ་འདི་རབ་ཏུ་བཤད་པ་ན་གངྒཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་གྲངས་དང་མཉམ་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རབ་ཏུ་གཡོས་པར་གྱུར་ཏོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེ་དག་ནས་འོངས་པ་དེ་དག་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་ཆོས་འདི་ལྟ་བུ་ཐོས་ནས་སེམས་ཅན་བྱེ་བ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པར་གྱུར་ཏོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདི་ན་གནས་པ་མང་པོ་ཡང་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མཆོད་པ་བྱས་ནས་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལུང་བསྟན་པ་ངེས་པར་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་དགེ་སློང་དང༌། དགེ་སློང་མ་དང༌། དགེ་བསྙེན་དང༌། དགེ་བསྙེན་མ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་མདོ་སྡེ་རིན་པོ་ཆེ་འདི་ཐོས་ནས་ངེས་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གང་སུ་དག་ཕྱི་མའི་དུས་ན་མདོ་སྡེ་འདི་ཉན་པ་དེ་དག་ཀྱང་ངེས་པར་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཏིང་འཛིན་རྒྱལ་པོ་མ་ལུས་དོན་ལྡན་པ། །བྱང་ཆུབ་མཆོག་གཙོའི་རྒྱུར་གྱུར་བ་བརྟན་པས། །རྒྱལ་བ་ཀུན་གྱིས་རྗེས་གདམས་རབ་གཏད་དེ། །འགྲོ་བ་ཀུན་གྱི་དངོས་གྲུབ་ཆེར་འབྱུང་ཤོག ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོངས་སུ་གཏད་པའི་ལེའུ་སྟེ་བཅོ་བརྒྱད་པའི་བཤད་པ་རྫོགས་སོ།། །།སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ངེས་པར་བསྟན་པ་བཤད་པར་བཞེད་ནས། དེ་ནས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གཞོན་ནུ་དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་མཉམ་པ་ཉིད་རྣམ་པར་སྤྲོས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཡོན་ཏན་གྱི་རྗེས་སུ་བསྔགས་པ་ཐོས་ནས་མི་སྐྲག་པར་འདོད་པས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་མཁས་པར་བྱའོ།། གཞན་དུ་ན་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པའི་ཆོས་ཐོས་ན་ཀུན་དུ་རྨོངས་པར་འགྱུར་རོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཐོས་ན་མི་སྐྲག །མི་དངང༌། དངང་བར་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་དང་ཆེན་པོའི་དབྱེ་བས་མི་སྐྲག་ པ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གསུམ ་གྱི་དོན་བལྟ་བར་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ལ་མཁས་པར་འགྱུར་བ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཟླ་འོད་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཞུས་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་མཉམ་པ་ཉིད་རྣམ་པར་སྤྲོས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཉན་ཅིང་ཐོས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས་གཞན་དག་ལ་ཡང་རྒྱ་ཆེར་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་ན་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །གཞོན་ནུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ངེས་པར་བསྟན་པ་ལ་མཁས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་ངོ་བོ་ཆོས་ཐམས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཅད་ཀྱ་རང་བཞིན་མཉམ་པ་ཉིད་རྣམ་པར་སྤྲོས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལྟ་བུའི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའི་ཕན་ཡོན་ཟླ་འོད་ཀྱིས་ཐོས་པས། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱལ་པོ་འདི་རབ་ཏུ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གཞན་རབ་ཏུ་མང་པོས་ཀྱང་མངོན་པར་ཤེས་པའི་ཤེས་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདིའི་མཐུ་ལྷག་པར་གྱུར་པའི་དབང་གིས་ས་གཡོ་བ་དང༌། ལྷ་ལ་སོགས་པས་མེ་ཏོག་གི་ཆར་འབེབས་པ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་མཚར་ནི་སེམས་ཅན་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་དོན་བྱེད་པར་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ནས་དེ་ཉིད་དུ་དྲི་ཟའི་བུ་གཙུག་ཕུད་ལྔ་པ་ཞེས་བྱ་བ་སིལ་སྙན་ལྔ་བརྒྱ་དང་བཅས་པར་ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་ནས་བབས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་འདུག་པར་གྱུར་ཏེ་བསྙེན་བཀུར་དང་གཡོག་བྱེད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྫུ་འཕྲུལ་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་བསྟན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཟླ་འོད་ཀྱི་སེམས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ལ་གཅིག་ཏུ་གཞོལ་བར་ངེས་པར་བསྟན་པ་ལ་མཁས་པ་ཐོབ་བར་བྱ་བ་དང་གཙུག་ཕུད་ལྔ་པ་ཅན་ཡང་རྒྱུད་ལ་མཁས་པ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནས་པི་ཝང་དང་སིལ་སྙན་རྣམས་ལས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་འདི་ལ་ངེས་པར་གཞོལ་བར་འགྱུར་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་སྒྲ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་བྱུང་བར་གྱུར་ཏེ། སྐྲ་གཅིག་ཁྱོན་ལ་སངས་རྒྱས་མང་པོ་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་རྨི་ལམ་གྱི་ནང་དུ་ལྷ་ལ་སོགས་པའི་བདེ་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་དང༌། བཞོན་པ་སྣ་ཚོགས་དང༌། གཞལ་ཡས་ཁང་ལ་སོགས་པ་མཐོང་ཡང་ཁྱིམ་དེར་དེ་དག་ཞུགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་དེ་ནས་ཕྱིར་བྱུང་བ་ཡང་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་རང་གི་སེམས་ཙམ་ལས་ཐ་མི་དད་པའི་དངོས་པོ་དོན་གྱིས་སྟོང་པ་དམིགས་སུ་མེད་པ། རྨི་ལམ་དུ་སྣང་བ་ལྟར་མ་རིག་པའི་བག་ཆགས་ཀྱིས་བསྒོས་པའི་སེམས་ཉིད་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པར་རབ་ཏུ་སྣང་ངོ༌། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་བག་ཆགས་ཀྱིས་བསྒོས་པའི་སེམས་ལ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སོགས་པར་སྣང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱའོ། །སྐྲ་གཅིག་ཁྱོན་ལ་སྟེ། སྤུའི་ཁུང་བུར་སངས་རྒྱས་མང་པོ་གངྒཱའི་ཀླུང་གི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བྱེ་མའི་གྲངས་དང་མཉམ་པར་རབ་ཏུ་སྣང་ངོ༌། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡང་དེ་སྙེད་ཉིད་དེ་ཕན་ཚུན་ལྟོས་པ་མེད་པ་ཉིད་དུ་གནས་སོ། །འགྲོ་བ་ལྔར་སྐྱེས་པར་གྱུར་པའི་དམྱལ་བ་དང༌། དུད་འགྲོ་དང༌། ཡི་དགས་དང༌། ལྷ་དང༌། མི་རྣམས་ཀྱང་ངོ༌། །འདྲེས་པ་མེད་ཅིང་གནོད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདྲེས་ཤིང་འདུས་པ་ཡང་མེད། གཅིག་ལ་གཅིག་གནོད་པ་ཡང་མེད་དེ། རང་རང་གི་དབང་དུ་སྣང་བ་ཙམ་གྱིས་མཐར་ཐུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །རི་དང༌། ཆུ་ཀླུང་དང༌། ནགས་ཚང་ཚིང་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱང་གཅིག་ལ་གཅིག་དོགས་པ་མེད་པར་ཤེས་སོ། །འགྲོ་བ་ལྔར་སྣང་བ་སྤྱིར་བསྟན་ནས་རྒྱས་པར་སོ་སོར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ཡི་གནས་སུ་རི་བོ་དུ་མ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཁོར་ཡུག་དང༌། ཁོར་ཡུག་ཆེན་པོ་དང༌། རི་དང༌། རི་རབ་དང༌། བཏང་བཟུང་དང༌། བཏང་བཟུང་ཆེན་པོ་དང༌། འབིགས་བྱེད་དང། བྱ་རྒོད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་རི་རྣམས་ཀྱང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་དུ་དམྱལ་བ་ཚ་བ་དང༌། རབ་ཏུ་ཚ་བ་དང༌། ཐིག་ནག་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དང༌། དེར་སྐྱེས་པ་རྣམས་ལ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྣམ་པ་རབ་ཏུ་སྣང་ཞིང་སྡུག་བསྔལ་ཉམས་སུ་མྱོང་ངོ༌། །དེ་ཡི་གནས་ན་ལྷ་ཡི་གཞལ་མེད་ཁང། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ལྷ་རྣམས་གཞལ་མེད་ཁང་ན་གནས་ཤིང་བདེ་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་ངོ༌། །དེ་ཡི་གནས་སུ་སངས་རྒྱས་རྣམས་སྐྱེ་ཞིང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། སངས་རྒྱས་རྣམས་སྐྱེ་ཞིང་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཡེ་ཤེས་བྲལ་བདག་གིས་དེ་མི་མཐོང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་མཐོང་བའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དང་བྲལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །དེའི་གནས་ཉིད་ན་དམ་པའི་ཆོས་ནུབ་ཅིང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་ཡང་ཐོས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ། འདྲེན་པ་བཞུགས་ཏེ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་ལ་ཁ་ཅིག་ནི་དཔག་ཏུ་མེད་པར་ཆེ་འདུ་བྱེད་པའོ། །ཁ་ཅིག་ནི་ཐུང་བ་ཉིད་དུའོ། །གནས་དེར་ལ་ལ་འདི་སྙམ་དུ་འདུ་ཤེས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཁ་ཅིག་ནི་འདི་སྙམ་དུ་བདག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཆོད་པ་བྱས་སོ་ཞེས་འདུ་ཤེས་ཤིང༌། འདུ་ཤེས་སུ་འཛིན་པས་དགའ་བའི་འདུ་ཤེས་འཇུག་པར་གྱུར་ཀྱང་མ་སྐྱེས་པ་ལ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མཆོད་བར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །མཐོང་བ་ལ་སོགས་པའི་ཐ་སྙད་རྣམས་ཇི་ལྟར་ཡིན་ཞེ་ན། རྨི་ལམ་གྱི་དཔེས་ཐམས་ཅད་གྲུབ་བོ་ཞེས་བྱ་བར། མི་དག་བདག་གི་ཁྱིམ་ན་རྨི་ལམ་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། རང་གི་ཁྱིམ་ན་ཉལ་བ་ཞིག་གིས་རྨི་ལམ་དུ་ལྷ་ལ་སོགས་པའི་བདེ་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་ཞིང་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔས་ངོམས་པ་མེད་པ་ཉིད་ལས་སད་པར་གྱུར་ན་འདོང་བའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་མཐོང་བ་མེད་དོ། །རྨི་ལམ་དུ་མཐོང་བ་དེ་ཉིད་མ་སྐྱེས་པ་མི་བདེན་པའོ་ཞེས་ཤེས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་མཐོང་བ་དང༌། ཉམས་སུ་མྱོང་བ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཐ་སྙད་རྣམས་ཀྱང་བརྫུན་པའི་བག་ཆགས་ཀྱིས་སྤྲུལ་པ་ཡིན་གྱི་དོན་དམ་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ངོ་བོ་ངེས་པར་རྟོགས་ནས་ཆོས་ཉིད་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་གཡོ་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཡུལ་རྣམས་ལ་སྡུག་པ་དང་མི་སྡུག་པའི་ཆར་འབྱེད་པ་དང་བྲལ་བ་དེ་ནི་འཛིན་པ་དང༌། དོར་བ་མེད་པས་བསེ་རུ་བཞིན་དུ་ཐེ་ཚོམ་མེད་པར་ལམ་གང་ཡིན་པ་དེ་རྣམ་པར་སྒོམ་པར་བྱེད་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པའོ་ཞེས་ཡེ་ཤེས་ངེས་པར་བསྒྲུབ་པ། དེ་ཡི་སྤོབས་པ་དག་ནི་མཐའ་ཡས་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བའོ། །སྡུག་པ་དང་མི་སྡུག་པར་ཀུན་དུ་ཆགས་པ་མེད་པ་དེ་ལ་ནི་སྡུག་པ་དང་བྲལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་དང་མི་སྡུག་པ་དང་ཕྲད་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཐར་བྱས་འདི་གཉིས་རབ་ཏུ་སྤངས་ནས་ནི་ཆོས་ཉིད་གཅིག་པུ་ལ་བརྟེན་པར་བྱའོ། །གང་ཞིག་ཆོས་འདི་ཐོས་ནས་ཆགས་བྱེད་ཅིང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཐོས་ན་རྗེས་སུ་ཆགས་པའི་དབང་གིས་མངོན་པར་ཞེན་ནོ། །ཆོས་མ་ཡིན་པ་ནི་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཁོང་ཁྲོ་བ་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་མ་རྟོགས་པས་ང་རྒྱལ་དང་རྒྱགས་པའི་དབང་གིས་སྡུག་བསྔལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱའོ། །མཉམ་པ་ཉིད་ལ་གནས་པ་རྣམས་ནི་སྡུག་པ་དང་མི་སྡུག་པ་ལས་གྲོལ་བ་ཉིད་དུ་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། བཟོད་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། བསམ་གཏན་དང༌། ཤེས་རབ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ། །གང་དག་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ལམ་ལ་ཞུགས་པ་དེ་དག་ནི་བདུད་ཀྱི་ཞགས་པས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བཟུང་བ་ཞེས་བ་ལྟ་བར་བྱའོ། །ཟླ་འོད་གཞོན་ནུས་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་བས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཟབ་མོ་རྣམས་ལ་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་ངེས་པར་བརྟེན་པ་ལ་མཁས་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །དྲི་ཟའི་བུ་གཙུག་ཕུད་ལྔ་པ་ཅན་གྱིས་ཀྱང་སྒྲའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་བཟོད་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་ཆོས་ཉིད་རབ་ཏུ་རྟོགས་པར་གྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རི་བོང་འཛིན་པའི་འོད་ལྟར་དཀར་བའི་དཀའ་འགྲེལ་གྲགས་པའི་མདངས་ལྡན་པ། །འཇམ་དཔལ་དབྱངས་ཀྱི་ཞབས་ཀྱི་པདྨ་ལ་གུས་ཙམ་གྱིས་རབ་བསྒྲུབས་ལ། མདོ་སྡེའི་དབང་པོའི་རྒྱལ་པོ་ལས་སྐྱེས་སྐྱེ་བོ་མ་ལུས་ཕན་དོན་དུ། །གལ་ཏེ་ལེགས་པར་མཐོང་ན་ཡེ་ཤེས་པ་ལ་བརྟེན་པའི་དོན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ངེས་པར་བསྟན་པའི་ལེའུ་སྟེ་བཅུ་དགུ་པའི་འགྲེལ་པ་རྫོགས་སོ།། །།དབང་པོ་ཏོག་གི་རྒྱལ་མཚན་རྒྱལ་པོའི་ལེའུ་ངེས་པར་བསྟན་པར་བཞེད་ནས། དེ་ནས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དགེ་བའི་རྩ་བ་དང༌། བསླབ་པ་དང༌། ཡོན་ཏན་གྱི་ཆོས་གདོན་མི་ཟ་ཞིང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་རབ་ཏུ་གནས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་མཆོག་ཏུ་མཐར་ཐུག་པར་ངེས་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདུ་འཛི་མེད་པ་མང་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དབེན་པ་ལ་དགའ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་རོ། །སྡིག་པའི་གྲོགས་པོ་ཡོངས་སུ་སྤངས་པ་དང༌། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བརྟེན་པ་དང༌། དམ་པའི་ཆོས་ཉན་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང༌། འཆང་བ་དང༌། མངོན་པར་དགའ་བས་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ངེས་པར་གཟུང་བའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཡན་ལག་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་ཤིང་ལུས་དང་སྲོག་ལ་མི་ལྟ་བས་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་དགེ་བའི་བ་ཤེས་གཉེན་བཙལ་བར་བྱའོ། །གཡོ་མེད་པ་ནི་བཅོས་མ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མ་ཡིན་པའི་སེམས་ཀྱིས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལས་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ལ་འཇུག་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་མཉན་པར་བྱ། གཟུང་བར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། གཞན་དག་ལ་ཡང་རྒྱ་ཆེར་ཡང་དག་པར་བསྟན་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གང་གི་ཚེ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཚོལ་བ་དང༌། སྲི་ཞུ་བྱ་བ་དང༌། གཡོག་བྱ་བ་ལ་ཡིད་མི་སྐྱོ་བར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་བདེ་བར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་ཏེ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱང་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་རག་ལས་པ་ཉིད་ཡིན་ན་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ལ་འདུག་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཞེས་བྱ་བའོ། །སྔོན་བྱུང་བ་བསྟན་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དབྱངས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་བསྟན་ཞེས་བཤད་པ་ནི། འདས་པའི་བསྐལ་བ་བྱེ་བ་མང་པོ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འདས་པའི་བསྐལ་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དབང་པོ་ཏོག་གི་རྒྱལ་མཚན་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ངེས་ཏིང་ངེ་འཛིན་བཤད་དེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་དང༌། སྲོག་དང༌། གང་ཟག་དང༌། ཤེད་ལས་སྐྱེས་དང༌། ཤད་བུ་ལ་སོགས་པའི་བྱེད་པ་པོས་སྟོང་པ་སྒྱུ་མ་དང༌། སྨིག་རྒྱུ་དང༌། གཟུགས་བརྙན་དང༌། ཆུའི་ཟླ་བ་དང་འདྲ་བ་ལ་འཆི་བའི་དུས་བྱེད་པ་ན་སེམས་ཅན་དང་སྲོག་ལ་སོགས་པ་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་དུ་འགྲོ་བ་ཡང་མེད་ལ་ལས་དང་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་ཉམས་པ་ཡང་མེད་དེ། ཇི་ལྟར་མེ་ལོང་གི་དཀྱིལ་དུ་བཞིན་གྱི་ཁ་དོག་ནག་པོ་དང༌། དཀར་པོ་དང། ཐིག་ལེ་དང༌། འདབ་རིས་ལ་སོགས་པ་མཐོང་བ་དང་འདྲ་བས་ལས་དང་འབྲས་བུའི་སྣང་བ་ཡང་སེམས་གྱི་རྒྱུད་ལ་དེ་དང་འདྲའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །རིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྒོ་སྟེ་ཁྱབ་བྱེད་དུ་ཁས་བླངས་པས་སྐྱེ་བ་དང༌། འཆི་བ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་དུ་འགོ་བ་དང། བྱེད་པ་པོ་དང༌། སྤྱོད་པ་པོ་ལ་སོགས་པ་མི་རིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། གང་ལ་ཡི་གེའི་ཚིག་ཀྱང་མི་དམིགས་པས་སྟོང་པ་ཉིད་གྱི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་ཉིད་ན་བཅོམ་ལྡན་མཁྱེན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འཛིན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཤད་པའོ། །དེ་ནས་བདག་གིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོས་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ནད་མ་ལུས་པ་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱེད་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་བསྒྲུབས་པའི་ནོར་ཡིན་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་བསྟན་པས་འབྲས་བུའི་ཁྱད་པར་འདོད་པ་རྣམས་འཇུག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ན་དགེ་སློང་ཆོས་སྨྲ་འདུག་པ་དག །ཅེས་བྱ་བ་ལ། དེར་ཆོས་འཆད་པའི་ཚེ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་ཆོས་འདི་ཐོས་ནས་སངས་རྒྱས་ཉིད་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པར་གྱུར་ཏོ། །དེའི་བསམ་པ་མཁྱེན་ནས་ཁྱོད་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དེ། རིམ་གྱིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱས་ནས་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་ངེས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཆོས་སྨྲ་བའི་དགེ་སློང་ལུང་བསྟན་པ་དེ་ནི་གཞན་མ་ཡིན་གྱི་ད་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་བཙལ་བ་དང༌། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་གཅིག་ཏུ་བརྟེན་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །གུས་པས་ཏིང་འཛིན་ཐོས་ནས་རྣམ་པར་བསྒོམས། །སངས་རྒྱས་གྱུར་ནས་འགྲོ་བའི་དོན་བྱ་ཞེས། །དེ་ལྟར་བ་སེམས་ནས་བདག་གཞན་དོན་གྱི་བློས། །དེ་ཡི་དགའ་འགྲེལ་དོན་བྱེད་གྲགས་པས་བྱས། །དབང་པོ་ཏོག་གི་རྒྱལ་མཚན་གྱི་རྒྱལ་པོའི་ལེའུ་སྟེ་ཉི་ཤུ་པའི་འགྲེལ་པ་རྫོགས་སོ།། །།དམིགས་པའི་ལྟ་བ་ཅན་གྱི་སྡིག་པའི་གྲོགས་པོ་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་སྔོན་བྱུང་བ་ཉེ་བར་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར།། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གཞོན་ནུ་དེ་ལྟ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ་སྔར་བསྟན་པའི་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བར། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེའི་ཚེ་སྔོན་བྱུང་བའི་གཏམ་གྱི་རྒྱུད་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དབྱངས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་དག་ཉིད་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། སྔོན་བྱུང་འཛམ་བུའི་གླིང་ཞེས་བྱ་བ་འདིར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སྔོན་བྱུང་བ་འཛམ་བུའི་གླིང་འདིར་ཚོང་དཔོན་གྱི་ཁྱེའུ་གཉིས་བྱུང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཚོང་དཔོན་གྱི་ཁྱེའུ་གཉིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་བར་གྱུར་ཏོ། །རབ་ཏུ་བྱུང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ནས་ཀྱང་འཛིན་པ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་སྤངས་ནས་བསེ་རུ་ལྟར་བསམ་གཏན་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ནགས་སུ་གནས་ནས་བསམ་གཏན་གྱི་དགའ་བ་དང༌། བདེ་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་ནས་རྫུ་འཕྲུལ་དང་ལྡན་ཞིང་བསམ་གཏན་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དབང་པོ་དང་བསམ་བ་རྣམ་པར་ཤེས་ནས་ཕན་ཚུན་ཆོས་ཀྱི་འབྲེལ་པའི་གཏམ་བྱེད་ཅིང་གནས་སོ། །དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་སྟོབས་དང་བཅས་པ་རི་དགས་ཤོར་དུ་སོང་བ་ལས། དེ་དག་དང་ཉེ་བའི་དགོན་པར་སོང་ངོ༌། །མིའི་བདག་པོས་དེ་དག་མཐོང་ནས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་སྐྱེས་སོ། །མངོན་པར་ཕྱག་འཚལ་ནས་མདུན་དུ་འདུག་པ་དང༌། དེའི་བསམ་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་གཏམ་རྒྱལ་པོ་དེ་ལ་སྨྲས་པ་རྒྱལ་རིགས་ཉོན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སངས་རྒྱས་འབྱུང་བ་མཆོག་ཏུ་རྙེད་པར་དཀའི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། སངས་རྒྱས་འབྱུང་བ་ནི་ཤིན་ཏུ་དཀོན་པ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་བག་ཡོད་པར་གྱུར་པས་ཆོས་བསྲུང་བ་ལ་འབད་པར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་བྱ་བའོ། །ཚེ་འདི་རིའི་ཆུ་བོ་བཞིན་དུ་མྱུར་དུ་འགྲོ་ཞིང་མི་གནས་པ་བཞིན་དུ་ན་བ་དང༌། རྒ་བ་དང༌། འཆི་བ་དང༌། མྱ་ངན་དང༌། སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། ཡིད་མི་བདེ་བས་ཉེ་བར་གཙེས་པ་དེའི་ཚེ་ཆོས་མ་གཏོགས་པའི་སྐྱབས་གཞན་མེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་ཆོས་སྐྱོང་བར་གྱུར་པས་ཕྱི་མའི་དུས་ཤིན་དུ་འཇིགས་སུ་རུང་བ་དེའི་ཚེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་འཇིག་པ་ན། ཇི་ལྟར་འཇིག་པར་མི་འགྱུར་བ་དེ་ལྟར་མཛོད་ཅིག །ཅེས་དེ་དག་གི་རྣམ་པ་མང་པོས་མིའི་བདག་པོ་ལ་གདམས་སོ། །དེ་ནས་གདམས་ངག་ཐོས་པས་དགའ་བ་དང་ཡིད་བདེ་བ་སྐྱེས་ནས་དེ་དག་གི་རྐང་པ་ལ་མངོན་པར་ཕྱག་འཚལ་ནས། རང་གི་ཕོ་བྲང་དུ་སོང་ངོ༌། །གཞན་དམིགས་བའི་ལྟ་བས་ཤིན་ཏུ་གཡེན་སྤྱོ་བའི་དགེ་སློང་མང་པོ། །རྙེད་པ་དང༌། བཀུར་སྟི་འདོད་པ་རྣམས། དེའི་ཁབ་ཏུ་ཞུགས་པ་དང། དེ་དག་གི་དབང་པོ་མ་བསྡམས་པར་མཐོང་ནས། མིའི་བདག་པོ་དེས་དེ་དག་ལ་གུས་པར་མ་བྱས་སོ། །དེ་ནས་དགེ་སློང་མང་པོ་བརྐམ་ཞིང་ཆགས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཤིན་ཏུ་བརྐམ་པ་ཆགས་པ་ཅན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་ལས་ཉམས་པ་དེ་དག་གིས་མིའི་བདག་པོ་དེ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་འཛིན་དུ་འཇུག་གོ །ཆོས་སྨྲ་བ་གཉིས་པོ་འདི་ནི་ཆད་པར་ལྟ་བ་ཡིན་ཏེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ལམ་སྟོན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། ཕུང་པོ་དང༌། ཁམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་སྟོན་པར་འདོད་པས། དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱང་མེད་ལ། དེ་མེད་པས། མཐོ་རིས་དང༌། ངན་སོང་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་ཉིད་ཀྱང་རིང་བ་ཉིད་དུ་སྤངས་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་མ་བསད་ན་ཡང་ཡུལ་གཞན་དུ་སྤངས་ཤིག །དེ་ལྟར་གྱུར་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་རིང་དུ་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་དག་གི་ཚིག་གིས་མིའི་བདག་པོ་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེས་ཤིང་བསད་པའི་བསམ་པ་ཡང་བྱུང་བ་དང་མིའི་བདག་པོ་དེ་ལ་རྟག་ཏུ་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བའི་ལྷ་ཞིག་ཡོད་པས་མིའི་བདག་པོ་འདི་ལྟ་བུའི་སེམས་མ་སྐྱེད་ཅིག །སྡིག་པའི་གྲོགས་པོའི་ཚིག་གིས་སྡིག་པའི་སེམས་མ་སྐྱེད་ཅིང༌། །ཅེས་བསྐུལ་བ་དང༌། རྒྱལ་པོ་དེ་ལྷའི་ཚིག་གིས་བསྐུལ་བས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་ལས་མི་གཡོ་བའི་དྲན་པ་ཡང་བྱུང་ངོ༌། །དེའི་སྤུན་ཟླ་དགེ་སློང་དེ་དག་གིས་ལོག་པར་འཛིན་དུ་བཅུག་པས་བསད་པར་བྱའོ་སྙམ་ནས་དེ་སྟོབས་དང་བཞོན་པ་དང་བཅས་པར་གང་ན་ཆོས་སྨྲ་བ་གཉིས་གནས་པ་དེར་ཕྱིན་པ་དང༌། ནགས་དེ་ན་རྟག་ཏུ་གནས་པའི་ལྷ་དང་གནོད་སྦྱིན་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སོ་ཕག་གི་ཆར་ཕབ་པས་སོ་ཕག་གི་ཆར་གྱིས་ཕྱེ་མར་བྱས་ནས་མནར་མེད་པར་སོང་བར་གྱུར་ཏོ། །དགེ་སློང་མང་པོ་དེ་དག་ཀྱང་དམྱལ་བར་སོང་བར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཆོས་ཟབ་མོ་སྤང་བར་མི་བྱ་སྟེ། དམྱལ་བར་འགྲོ་བས་འཇིགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གཞོན་ནུ་ཁྱེའུ་མཆོག་གཉིས་པོ་བྱུང་བ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་འདི་ཉིད་སྟོན་ཏོ། །ཆོས་སྨྲ་བ་གཉིས་པོ་དེ་གཞན་ཡིན་པར་མི་བ་ལྟ་སྟེ། འོན་ཀྱང་གཅིག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མར་མེ་མཛད་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ནི་ང་ཡིན་ནོ། །རྒྱལ་པོ་དེ་ནི་བྱམས་པ་ཡིན་ནོ། །ལྷ་མོ་དེ་ནི་ཟླ་འོད་ཡིན་ནོ། །དེའི་ནུ་བོ་དེ་ནི་ལྷ་སྦྱིན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །རྨོངས་པའི་དྲ་བ་མ་ལུས་ཉེས་པའི་གཞི། །བདག་མེད་རྡོ་རྗེས་རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་ཕྱིར། །འཇིག་རྟེན་བདེ་གཤེགས་སྲས་སུ་འགྲོ་གྱིས་ལ། །དེ་ནས་ཉེས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བྲལ་ཐུབ་པའི་དབང་པོར་གྱུར། །སྔོན་བྱུང་བའི་ལེའུ་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་པའི་འགྲེལ་པ་རྫོགས་སོ།། །།དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའོ་ཞེས་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། དེ་ནས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བྱིས་བ་རྣམས་ནི་རྟག་ཏུ་ཆགས་བྱེད་དེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཕྱི་དང་ནང་རང་གི་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་ལུས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པར་བྱས་ནས་བྱིས་པ་རྣམས་ཕན་པ་དང༌། མི་ཕན་པ་ལ་ཡོངས་སུ་རྟོག་པར་མི་བཟོད་པ་གཡོ་བའི་སྲོག་དང་བདེ་བ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པས་སྡིག་པ་བྱས་ནས་དམྱལ་བར་ངེས་པར་འགྲོ་བར་འགྱུར་རོ། །གང་ཡང་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང་བྲལ་བ་དེ་དག་ནི་བདུད་དག་ལས་རྒྱལ་ནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཤིང་ཆེན་པོའི་རྩ་བར། རབ་ཏུ་སད་པས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་གཟུགས་ཀྱི་སྐུར་མི་བལྟའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གཟུགས་ཀྱི་སྐུས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་ཡིན་ལ། དེའི་ཕྱིར་སྐུ་གང་གིས་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་པ་དེ་ཉིད་སྐུར་བལྟ་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐེ་ཚོམ་ཡོངས་སུ་སྤོང་བར་བྱེད་པ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་སྐུས་བསྒོས་པ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ཡིན་ལ། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་སྐུས་བསྒོས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་བྱུང་ཡང་རུང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་མ་བྱུང་ཡང་རུང༌། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ནི་དེ་བཞིན་དུ་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བས་སོ། །གཞོན་དུ་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ལ་སྨོན་པར་འདོད་པ་དང་ཤེས་པར་འདོད་པས། ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཉིད་གཟུང་བར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ནི་བསོད་ནམས་བརྒྱས་བསྒྲུབས་པའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ཞལ་གྱིས་བཞེས་ནས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར། བསོད་ནམས་བརྒྱ་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་བློ་དང་དོན་གཅིག་ཏུ་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། བསོད་ནམས་བརྒྱ་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུས་བསྐྱེད་པས་ན་བསོད་ནམས་བརྒྱས་བསྒྲུབས་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དོན་དམ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་ནི་མཚན་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་མཚན་ཉིད་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ཉིད་དོ། །ཟབ་པ་ནི་དམིགས་པའི་ལྟ་བ་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་རྟོགས་པར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཚད་མེད་པ་ནི་མངོན་སུམ་དང༌། རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང༌། ལུང་གི་ཚད་མས་རྟོགས་པར་བྱར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། མཚན་མ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་རང་གི་མཚན་མ་ཡང་མེད་པ་ཉིད་དོ། །མཚན་མ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་བསྒོམ་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་བསྒོམ་པ་ཉིད་དོ། །མི་གཡོ་བ་ནི་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་དུ་ངེས་པར་གནས་པ་ཉིད་དང༌། ཤིན་ཏུ་ནམ་མཁའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །མིག་ལྔའི་ཡུལ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་ནི་མཐོང་བ་མེད་པའོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། ཡང་དག་པའི་མཐའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུར་རབ་ཏུ་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པའི་རྣལ་འབྱོར་གྱིས་སོ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ནི་སེམས་ཀྱི་ས་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྣམ་པར་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་ངེས་པར་བྲལ་བའི་ཕྱིར་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པས་མངོན་པར་མི་གཡོ་བའོ། །གནས་མེད་པ་ནི་གཟུང་བའི་གནས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ལ་སྨོན་པར་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱི་སྒྲ་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་ཤེས་རབ་ལ་ཞེན་པར་མི་བྱ་སྟེ། སོ་སོར་རང་གི་རིག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྙིང་པོ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་དྲི་མའི་ངོ་བོ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་དོ། །དབྱེར་མི་ཕྱེད་པ་ནི་ཞེ་སྡང་གི་མཚོན་ཆས་སོ། །བརྟན་པ་ནི་གཏི་མུག་གི་རླུང་གི་ས་མི་བསྐྱོད་པ་ཉིད་དོ། །འོ་ན་ཇི་ལྟར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་ཞེ་ན། སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པས་ངེས་པར་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་སྒྲས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །མ་སྐྱེས་པས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་མེད་པས་སྐྱེ་བ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་ཡིན་ནོ། །རྟག་པ་ནི་ཐ་སྙད་ཙམ་དུ་མི་འགྱུར་བའི་རྟག་པ་ཉིད་དོ། །བྱེ་བྲག་མེད་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་སྒྲའི་སྦྱོར་བ་འབྱུང་བ་སྟེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་སངས་རྒྱས་དང་ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བྱེ་བྲག་མེད་པ་ཉིད་དོ། །སྒྲས་མྱ་ངན་ལས་འདས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་ནི་སྒྲས་བརྗོད་དུ་མེད་པའོ། །དབྱངས་ཀྱིས་ཞི་བ་ནི་བྲག་ཅའི་སྒྲ་དང་དྲ་བར་བརྗོད་པ་དང༌། བརྗོད་བྱའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཞི་བས་ཞི་བའོ། །ཐ་མལ་པའི་སྒྲས་ནི་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་དང༌། གཉི་ག་ཡང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཙམ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བརྡ་སྟེ། བརྡ་དེ་བརྡ་ཙམ་གྱིས་ཐམས་ཅད་དུ་ཐ་སྙད་དུ་བྱེད་པའོ། །དོན་དམ་པ་ནི་ཇི་ལྟ་བའི་ཚིག་གིས་བསྟན་པར་བྱ་སྟེ། ཡང་དག་པ་དང༌། བདེན་པ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། དོན་དམ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་གྲངས་སོ། །བསིལ་བ་དང་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ཚ་བའི་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྨད་དུ་མེད་པ་ནི་གང་གིས་ཀྱང་སྨད་དུ་མེད་པ་དེའི་ཕྱིར་སྨད་དུ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཁ་དོག་བསྟན་པས་མུ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པ་ལ་མཐའ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞོན་ནུ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། མ་བཅོས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྐུ་འདི་ཉིད་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དབྱངས་ཀྱིས་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །འདི་འདྲའི་འཇིག་རྟེན་མགོན་པོའི་སྐུ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པར་བདེན་པའི་སྐུ་ཤེས་པར་འདོད་པ་དེས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་བསྒོམ་པར་བྱ་སྟེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་སྐུ་ཡིན་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ངོ་བོ་གང་གིས་མཐོང་བ་དེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ལས་ངེས་པར་བྱུང་བ་མཐོང་བ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་སྐུ་ནི་དག་པ་སྟེ། །འོན་ཀྱང་གསལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བ་ཉིད་དེ། རྨོངས་པའི་མུན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བར་སྣང་མཚུངས་པ་ནི་སྤྲོས་པ་མེད་པས་སོ། །གལ་ཏེ་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་ལྡན་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་སྐུ་མངའ་ན་ཇི་ལྟར་བར་སྣང་བ་མཚུངས་པའི་སྐུ་ཡིན་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་ཅི་འདྲ་བ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཅི་ལྟར་སྐུ་གཟོད་མ་ནས་ཞི་བ་ཡིན་པ་དེ་ལྟར་མཚན་རྣམས་ཀྱང་ཡིན་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྣམས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲའོ། །སྟོབས་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱང་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་འདི་ལྟར་མཚན་ཉིད་མེད་པར་མཚན་ཉིད་གཅིག་པ་ཞེས་བྱའོ། །སུས་ཀྱང་ཤ་ཡི་མིག་གིས་ནི། །ནམ་ཡང་མཐོང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བར་མི་ནུས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། མིག་གི་ཡུལ་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མང་པོ་དག་ནི་འདི་སྐད་སྨྲ། །ངས་ནི་འཇིག་རྟེན་འདྲེན་པ་མཐོང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐུ་ཡང་གསེར་གྱི་ཁ་དོག་ལ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་ངོ་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་དག་གི་བྱིན་རླབས་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་དབང་གིས་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཀྱིས་བརྒྱན་པའི་སྐུ་མཐོང་བར་གྱུར་ན་ཡང་ཚད་དང་ཆུ་དང་ཞིང་འདི་ཙམ་མོ་ཞེས་སུས་ཀྱང་གཞལ་བར་མི་ནུས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །གལ་ཏེ་ཚད་ཀྱང་རྙེད་གྱུར་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་སོ་སོར་ངེས་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་ན་ལྷ་དང་མི་ལ་སོགས་པ་དང་ཁྱད་པར་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །མཉམ་པར་གཞག་པའི་སེམས་ཀྱི་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་དང་ཉེ་བར་བྲལ་བའི་སེམས་ནི་མཉམ་པར་གཞག་པའོ། །དེའི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་སེམས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་བ་སྟེ། དཀར་པོའི་ཆོས་མང་པོས་ངེས་པར་བསྒྲུབས་པ་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ཤིང་བསྡོམས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྒྱ་ཆེ་བ་ངའི་སྐུ་ནི་མི་སྣང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཞན་གྱིས་མི་མཐོང་ངོ༌། །གང་གི་སེམས་ནི་ཅི་འདྲ་བ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གང་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པའི་སེམས་དོན་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པའོ། །མིང་དང་གཟུགས་ཀྱང་དེ་འདྲ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ཕུང་པོ་ལྔའི་རང་གི་རང་བཞིན་ཡང་རྣམ་པར་དག་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པས་མིང་དང་གཟུགས་ཀྱང་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །སྡིག་པའི་འདུ་ཤེས་གསུམ ་པོ་དག །ཅེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་གི་བདག་ཉིད་ཅན་དང༌། མིང་དང༌། རྒྱུ་མཚན་དང༌། ཀུན་དུ་རྟོག་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་བདག་དང༌། བདག་གི་དང༌། གཉི་གའི་འདུ་ཤེས་རབ་ཏུ་སྤངས་པས་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལས་གདུལ་བྱའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ལ་སྐལ་པ་ཅི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དོན་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའོ། །དཔའ་བོ་ཆེན་པོ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཡིན་པ་འམ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བྱའོ། །གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྲུལ་པའི་སྐུས་འགྲོ་བ་མ་ལུས་པའི་དོན་བྱེད་པ་ལྟ་བུའོ། །སྤྲུལ་པ་ཡང་སྤྲུལ་པའི་སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱ་བས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པ་ཡིན་ན་ཡང་སྐུ་ གསུམ་རྣམ་པར་གཞག་པ ་དང་མི་འགལ་བར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ངེས་པ་ཡིན་པར་རྟོགས་པར་བྱའོ། །ལྷག་མ་ནི་གོ་སླའོ། །རབ་འབྱམ་རྒྱ་ཆེན་དཔག་མེད་ན། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡི་བྱིན་རླབས་ལས། །སངས་རྒྱས་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ་ལྟར། །འབྱུང་སྟེ་ནམ་མཁའ་དག་དང་འདྲ། །མི་ཤེས་རབ་རིབ་ཀྱིས་བསྒྲིབས་པ། །རབ་རིབ་དྲེགས་པ་སེལ་བྱེད་པ། །དྲི་མེད་མིག་སྨན་དཀའ་འགྲེལ་འདི། །འཇམ་དཔལ་གྲགས་པས་བྱས་པ་ཡིན། །ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ལེའུ་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་པའི་འགྲེལ་པ་རྫོགས་སོ།། །།ད་ནི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ཡང་ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གཞོན་ནུ་དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ནི་མཚན་མ་དང་ལས་ཀྱིས་ཀྱང་ཤེས་པར་སླ་བ་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔོན་པོ་དང༌། སེར་པོ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་མའི་བྱ་བས་ཀྱང་ཤེས་པར་སླ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སྔོན་པོ་འམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་རང་བཞིན་གྱིས་སྔོན་པོ་ནི་སྔོན་པོའོ། །ཁ་དོག་སྔོན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱོར་བ་ལས་བྱུང་བའི་སྔོན་པོར་སྣང་བའི་སྔོན་པའོ། །སྔོན་པོ་ལྟ་བུར་སྟོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེའི་ངོ་བོས་བསྟན་པར་མི་ནུས་པའོ། །སྔོན་པོ་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འོད་སྔོན་པོར་སྣང་བས་སོ། །ཐམས་ཅད་དུ་འམ་གྱི་སྒྲ་ནི་ཕན་ཚུན་གྱི་ཁྱད་པར་ཡང་དག་པར་བསྟན་པ་འམ་རྣམ་པར་རྟོག་པར་བལྟ་བར་བྱའི་བསྡུ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་སེར་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཚངས་པ་འམ་ལ་ཐ་འམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངེས་པར་གཟུང་བར་མི་ནུས་པའོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་ཁ་དོག་དེ་དང་དེས་འདུལ་བའི་གདུལ་བྱའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ལ་དེ་དང་དེར་སྣང་བ་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ནི་དག་པ་སྟེ། མཚན་མ་དག་གིས་བསམ་པར་མི་ནུས་པ་དང༌། མཚན་མ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བསྟན་ཏོ། །གཟུགས་ཀྱི་སྐུའི་ངེས་པ་ཡང་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་དང༌། ཚད་གཟུང་བར་ནི་ལྷ་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱིས་ཀྱང་སླ་བ་མ་ཡིན་ན་ཡང་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། དོན་དེ་དག་ཉིད་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་གསལ་པོར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འཇིག་རྟེན་ཁམས་ཀྱི་རྡུལ་ཕྲན་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ནི་བགྲང་བར་ནུས་ཀྱང་སྲིད། སྐྲའི་རྩེ་མོ་བརྒྱར་གཤགས་པས་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོའི་ཆུའི་ཐིགས་པ་བགྲང་བར་ནུས་ཀྱང་སྲིད་ཀྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡང་དག་པའི་ཡོན་ཏན་བསྔགས་པ་བརྗོད་པར་ནི་མི་ནུས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མ་ལུས་པའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་ལྔའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་ངེ་བས་ཀྱང་སེམས་ཅན་གཅིག་གི་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་མང་བར་མཐོང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པའི་ཁྱད་པར་དེ་དག་ཀྱང་ངའི་ཡང་དག་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་བསྔགས་པའི་དཔེར་བཟོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་མཚན་མ་དང་ལས་ཀྱིས་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་འདི་ལྟ་བུའོ་ཞེས་ཤེས་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་མཚན་མ་བྲལ་བ་སྟེ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ། །ཟབ་ཅིང་དཔག་ཏུ་མེད་པ་སྟེ། །དེ་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་བསམ་མི་ཁྱབ། །ཅེས་བྱ་བ་དང༌། ཆོས་རྣམས་དེ་དག་དཔག་ཏུ་མེད། །བསྐལ་པ་བྱེ་བར་བསྙེན་པས་ན། །དེ་ཕྱིར་ང་ཡི་ལུས་ཀྱང་ནི། །འོད་གསལ་བསམ་དུ་མེད་པ་གྲུབ། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་བརྟགས་པ་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པ་ཡིན་ན་ཡང་གདུལ་བྱ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་འདི་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བརྟགས་སོ། །ཆོས་དང་ལོངས་སྤྱོད་སྤྲུལ་སྐུ་ཡང༌། །ཐ་སྙད་དུ་ནི་ཉེར་བརྟགས་ནས། །དབྱེ་བ་བྱས་ཀྱི་ཆོས་སྐུ་ཡི། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་དབྱེ་བ་མེད། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ངེས་པར་བསྟན་པའི་ལེའུ་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་ གསུམ་པའི་འགྲེལ་པ ་རྫོགས་སོ།། །།སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པས་བསྒོས་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་ཡང་དག་པར་བསྒོས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་པོ་ཞེས་རབ་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ནས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གཞོན་ནུ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེ་ལྟ་བས་ན་བདག་གིས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བཞི་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བར་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། །གཞོན་ནུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་གཟུང་བར་བྱ་ཞེས་བྱ་བར་འབྲེལ་ཏོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཉེ་བར་བསྟན་པར་བྱ་བ་ཉིད་ནི་དོན་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང༌། ཆོས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང༌། སྤོབས་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང༌། ངེས་པའི་ཚིག་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའོ། །གཞོན་ནུ་དེ་ལ་ཆོས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་གང་ཞེ་ན། མདོར་ཇི་ལྟར་བསྟན་པ་དེ་བཞིན་དུ་མ་བཤད་ཀྱི་ཆོས་ལ་དོན་ནན་ཏན་གྱིས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྲིད་གཟུགས་ཀྱི་ཐ་སྙད་ཡོད་པ་དེ་སྲིད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྔགས་པ་བརྗོད་པ་ཡང་དེ་སྙེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་མིང་དང༌། གདགས་པ་དང༌། ཐ་སྙད་དང༌། སྒྲ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་བྱེ་བྲག་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་རྣམས་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཚོར་བ་ལ་སོགས་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྔགས་པ་བརྗོད་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ནི་ངག་གི་བརྗོད་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལས་འདས་པའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གཞོན་ནུ་དེ་ལྟར་འདུས་བྱས་ལ་ཡང་ཉེས་པ་གྲངས་མེད། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཡང་ཕན་ཡོན་གྲངས་མེད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྔགས་པ་བརྗོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་གི་ཕྱིར་འདུ་བྱེད་བརྗོད་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སེམས་ཅན་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་བསམ་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་འདུས་བྱས་པའི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་བརྗོད་པ་ཉིད་དོ། །དབྱངས་བརྗོད་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ནི་ཡན་ལག་དྲུག་ཅུ་དང་ལྡན་པའི་གསུང་ནི་བསམ་དུ་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱས་ནས་སོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་བསྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་སྦྱོར་བ་ལས་བྱུང་བའི་སྒྲ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཉིད་དོ། །རྣམ་པར་བྱང་བ་བརྗོད་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུ་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་བཤད་པ་ཡང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། ཐབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལ་འཇུག་པའོ་ཞེས་བརྗོད་པས་རྣམ་པར་བྱང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའི་དགོངས་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་རབ་ཏུ་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །གཞོན་ནུ་དེ་དག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྔགས་པ་བརྗོད་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་བརྗོད་པ་བཞིའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོན་ཏན་སྟོན་པའི་རྣམ་པ་གྲངས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པར་བསྟན་པ་སྟེ། ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་ཉིད་བཞི་པ་སྒྲུབ་པ་ལྔ་བཅུ་རྩ་བདུན་གྱིས་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ད་ནི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གཞོན་ནུ་འདི་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཚུལ་བཞི་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཚུལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ནི་འདུ་བྱེད་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་སེམས་ཅན་རྣམས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འཁྲིད་པར་བྱེད་པས་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཚུལ་གྱི་ལམ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལས་གཞན་གྱིས་བསམ་པར་མི་ནུས་པས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའོ། །འདུ་བྱེད་ཡོངས་སུ་བཤད་པའི་ཚུལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་ཅེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་བསྟན་པའི་ཚུལ་ནི་ཡོངས་སུ་བཤད་པའི་ཚུལ་ཏེ། འདུ་བྱེད་ཇི་ལྟར་གནས་པ་བཞིན་ཡོངས་སུ་བསྟན་པས་ཁྱད་པར་གྱིས་རྣམ་པར་གཞག་པའི་ཕྱིར་ཆོས་སྟོན་པ་ནི་ཡོངས་སུ་བཤད་པའི་ཚུལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཚུལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ལས་དང་སྐྱེ་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཅི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྤོང་བར་བྱེད་པ་དེ་རབ་ཏུ་སྟོན་པའི་ཐབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱི་ཚུལ་ལོ། །རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཚུལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཚུལ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པ་ཉིད་དུ་མཉམ་པར་རྟོགས་པ་ཉིད་ནི་གྲོལ་བའོ། །དེར་ཐབས་དུ་མས་འདྲེན་ཅིང་ཁྱེར་བར་བྱེད་པས་ན་ཚུལ་ཞེས་བྱའོ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །རིགས་པ་བཞི་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རིགས་པ་ནི་རྗེས་སུ་དཔག་བ་སྟེ་འདུས་བྱས་ཀྱི་དངོས་པོ་ལ་རིགས་པ་འཇུག་གི །འདུས་མ་བྱས་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བའི་བསམ་པ་དང་ཡོངས་སུ་བཤད་པ་འཇུག་སྟེ། རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང༌།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མངོན་སུམ་དང༌། ལུང་ལ་སོགས་པའི་བསམ་པ་འཇུག་གི་འདུས་མ་བྱས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཐམས་ཅད་དུ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དང༌། སྐྱོན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་རབ་ཏུ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རྒོལ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་ནས་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་སྒོར་འཇུག་པའི་ཐབས་ནི་རྣམ་པ་བཞིའོ། །ངེས་པར་བསྟན་པ་ནི་བཤད་པའི་བྱེ་བྲག་ཡིན་ཏེ། འདུ་བྱེད་དང༌། ཡོངས་སུ་བཤད་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་དང་བཞི་པོ་ཐམས་ཅད་དུ་བཤད་པར་བྱའོ། །སྒྲ་ནི་བརྗོད་པའོ། །ཚིག་གི་ལམ་ནི་དགོངས་པ་ཅན་གྱི་ཚིག་གོ །དགོངས་ཏེ་བཤད་པ་བཞི་ནི་སེམས་ཅན་ལ་དགོངས་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ལ་དགོངས་པ་དང༌། བསྟན་པ་ལ་དགོངས་པ་དང༌། དུས་ལ་དགོངས་པའོ། །ལྷ་ལ་ངེས་པར་རྟོག་པ་བཞི་ལ་ནི། རྣམ་པར་དག་པའི་ལྷ་ལ་རྟོག་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པའི་ལྷ་ལ་རྟོག་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལྷ་ལ་རྟོག་པའོ། །ངེས་པར་བསམས་ནས་རྟོག་པ་ནི་ངེས་པར་རྟོག་པའོ། །མིའི་ལུས་ཐོབ་པ་ལ་དམིགས་ནས་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་དགེ་བའི་ལས་ལ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་ནི་མི་ལ་རྟོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་མིང་ཙམ་མོ་ཞེས་རྟོག་པ་ནི་མིང་ལ་ངེས་པར་རྟོག་པའོ། །རྟོག་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་འཇུག་པར་བྱ་བ་ལ་ཞུགས་པས་གོང་ནས་གོང་དུ་ཤིན་ཏུ་འདས་པའི་ཁྱད་པར་རོ། །རྡོ་རྗེའི་ཚིག་ནི་མི་ཕྱེད་པའི་གནས་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པས་ན་རྡོ་རྗེའི་ཚིག་གོ །ཡི་གེ་ཨོཾ་དང་སྭཱ་ཧཱ་ལ་སོགས་པ་གང་དག་གིས་གྲོས་སུ་བྱེད་ཅིང་རབ་ཏུ་སད་པར་བྱེད་པས་ལྷ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པར་བྱེད་པས་སྔགས་ཀྱི་ཚིག་ཅེས་བྱའོ། །སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྡུད་པ་སྒྲུབ་པའོ། །སྡིག་པ་ནི་སྤོང་སྟེ་རིམས་ནད་བྱང་བ་བཞིན་ནོ། །མདོར་བསྟན་པས་ན་མདོ་སྡེ་སྟེ། བསྡུས་ཏེ་བཤད་པས་དོན་རྒྱས་པར་སྟོན་པའོ། །མདོ་སྡེའི་མཐའ་ནི་མདོ་སྡེ་མ་ལུས་པའི་མཐར་ཐུག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མདོ་སྡེ་མཐར་ཐུག་པའི་གནས་ནི་ཐབས་ཟབ་མོ་ཟབ་མོའི་གནས་སུ་གྱུར་པའམ་དོན་ཡང་རུང་བའོ། །གདགས་པར་བྱ་བ་ལ་བཏགས་པ་ནི་ཐ་སྙད་ཀྱིས་ངེས་པར་རྣམ་པར་གཞག་པ་བྱས་པའོ། །སྣང་བ་རབ་ཏུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཚིག་ནི་སྣང་བའི་ཚིག་ཅེས་བྱའོ། །ཡེ་ཤེས་གསལ་བར་བྱེད་པས་ནི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གསལ་བའི་ཚིག་ཅེས་བྱའོ། །སྤྱོད་པའི་ཁྱད་པར་རབ་ཏུ་བསྒྲུབ་པའི་ཚིག་ནི་སྤྱོད་པའི་ཚིག་ཅེས་བྱའོ། །སྤྱོད་པ་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་འཇུག་པའོ། །དེ་རབ་ཏུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ནི་ངག་གི་རང་བཞིན་ནོ། །ཡི་གེའི་ཚོགས་ནི་ཚིག་གོ །ཚིག་གི་ཚོགས་ནི་ངག་གོ་ཞེས་བྱ་བས་སོ། །བསམ་པ་སྣ་ཚོགས་པའི་ཚིག་རྣམས་ཤེས་པར་དཀའ་བས་ན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཚིག་ཅེས་བྱའོ། །སྔོན་གྱི་མཐའི་དང་ཕྱི་མའི་མཐའ་དང༌། དབུས་མེད་པར་རབ་ཏུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཚིག་ནི་མཐའ་ཡས་པའི་ཚིག་གོ །སུ་ཡང་གང་ནས་ཀྱང་འགྲོ་བ་དང༌། འོང་བ་དང༌། རྒྱུ་བ་མེད་པ་ནི་རྒྱུ་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡོངས་སུ་ནི་ཀུན་དུའོ། །དེ་ནི་མཐའ་སྟེ། རྟག་པ་དང་ཆད་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །གང་ལ་དེ་དག་མེད་པ་དེ་ནི་མཐའོ། །དེ་རྗོད་པར་བྱེད་པའི་ཚིག་དེ་དག་ནི་མུ་མེད་པའི་ཚིག་ཅེས་བྱའོ། །འདྲ་བར་གྱུར་པའི་ཆོས་མེད་པས་ན་ཡོན་ཏན་ལ་སོགས་པ་གཞལ་བར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་གཞལ་དུ་མེད་པའི་ཚིག་ཅེས་བྱའོ། །བགྲང་བར་བྱ་བ་མེད་པས་གྲངས་ཀྱང་མེད་དེ་ཡུལ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེས་ན་གྲངས་མེད་པའི་ཚིག་ཅེས་བྱའོ། །ཚད་མས་ཡོངས་སུ་གཅད་པར་བྱ་བ་ནི་གཞལ་བྱ་ཡིན་ན་ཚད་མའི་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཚད་མེད་པའི་ཚིག་ཅེས་བྱའོ། །ཤེས་པའི་དམིགས་པ་ནི་ཤེས་པའི་ཚིག་སྟེ། དམིགས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་སྟེ་ཡུལ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་པ་བསགས་པ་ནི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀུན་ནས་བསྡུས་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནས་བརྩམས་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་ཡང་དག་པར་བསགས་པས་ན་བསགས་པའོ། །ཤེས་པའི་རིགས་པ་ནི་ཤེས་པ་སྐྱེ་བའི་གནས་ཏེ་ཐོས་པ་དང༌། བསམ་པ་དང༌། བསྒོམ་པའི་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པའོ། །སྔོན་ཡོངས་སུ་མྱོང་བའི་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་དོན་རྣམས་བསགས་པ་སྣང་བ་ནི་སྤོབས་པ་བསགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །མདོ་སྡེ་མ་ལུས་པ་བསྡུས་ཤིང་བསགས་པ་ནི་མདོ་སྡེའོ། །འཇིག་རྟེན་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་དང༌། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཡང་དྲང་བའི་དོན་གྱི་མདོ་སྡེ་དང་ངེས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའི་དོན་གྱི་མདོ་སྡེས་བསྡུས་པ་དང༌། བྱ་བ་དང༌། སྤྱོད་པ་དང༌། རྣལ་འབྱོར་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བས་ཐ་དད་པའི་གསང་སྔགས་ཐོས་པ་ནི་མང་དུ་ཐོས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ཐོས་པ་དང༌། ཤེས་རབ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་ནི་ནོར་བཞི་ཞེས་བྱའོ། །བསླབ་པ་ནི་བཞི་སྟེ། ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་དང༌། ལྷག་པའི་སེམས་དང༌། མི་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའི་སྡོམ་པའི་བསླབ་པའོ། །སྤྱོད་ཡུལ་བཞི་ནི་ས་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཡུལ་ཞེས་བྱའོ། །ལས་བཞི་ནི། ལུས་ཀྱི་ལས་དང༌། ངག་གི་ལས་དང༌། ཡིད་ཀྱི་ལས་དང༌། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པའི་ལས་དང་བཞིའོ། །སྤོབས་བ་བཞི་ནི། མྱུར་བའི་སྤོབས་པ་དང༌། ཤིན་ཏུ་མྱུར་བའི་སྤོབས་པ་དང༌། རྒྱུན་མི་འཆད་པའི་སྤོབས་པ་དང༌། རྗེས་སུ་མ་བསྟན་པའི་སྤོབས་པའོ། །ལམ་བསྒོམ་པ་ནི་བཞི་སྟེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་བསྒོམ་པ་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་བསྒོམ་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་བསྒོམ་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་བསྒོམ་པའོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཤེས་པ་བཞི་ནི་ལས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཤེས་པ་དང༌། སྐྱེ་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཤེས་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཤེས་པ་དང༌། འགྲོ་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཤེས་པའོ། །འབྲས་བུ་ཡོད་པའི་ཤེས་པ་བཞི་ནི། འཆད་པ་འབྲས་བུ་ཡོད་པའི་ཤེས་པ་དང༌། ལུང་བསྟན་པ་འབྲས་བུ་ཡོད་པའི་ཤེས་པ་དང༌། བག་ལ་ཉལ་འཇོམས་པ་འབྲས་བུ་ཡོད་པའི་ཤེས་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་རྟོགས་པ་འབྲས་བུ་ཡོད་པའི་ཤེས་པའོ། །མ་རིག་པ་ཤེས་པ་བཞི་ནི། མ་རིག་པ་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་དང། མ་རིག་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཤེས་པ་དང༌། མ་རིག་པའི་འཇུག་པ་ཤེས་པ་དང༌། མ་རིག་པ་འགག་པ་ཤེས་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་ཤེས་པ་བཞི་ནི། སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཤེས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཤེས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཤེས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་དང། འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཤེས་པ་དང༌། འཁོར་བའི་ཕུང་པོ་ལྔའི་སྡུག་བསྔལ་ཤེས་པའོ། །ཡིད་མི་བདེ་བ་ཤེས་པ་བཞི་ནི། རྙེད་པ་མེད་པའི་ཡིད་མི་བདེ་བ་ཤེས་པ་དང༌། མི་བསྔགས་པའི་ཡིད་མི་བདེ་བ་ཤེས་པ་དང༌། མི་ཤེས་པའི་ཡིད་མི་བདེ་བ་ཤེས་པ་དང༌། མངོན་པར་རྟོགས་པ་མ་ཐོབ་པའི་ཡིད་མི་བདེ་བ་ཤེས་པའོ། །དབུལ་པོ་ཤེས་པ་བཞི་ནི། ཤེས་པས་དབུལ་བ་ཤེས་པ་དང༌། ཚིག་གིས་དབུལ་བ་ཤེས་པ་དང༌། སྒྲུབ་པས་དབུལ་བ་ཤེས་པ་དང༌། ཐབས་ཀྱིས་དབུལ་བ་ཤེས་པའོ། །སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་བཞི་ནི། བསམས་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་དང༌། ལས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་དང༌། མངལ་ནས་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་དང༌། མངལ་མ་ཡིན་པ་ནས་སྐྱེ་བ་ཤེས་པའོ། །ནང་ཤེས་པ་བཞི་ནི། ཕུང་པོ་ཤེས་པ་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་ཤེས་པ་དང༌། ཁམས་ཤེས་པ་དང༌། བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་ཤེས་པའོ། །ཕྱི་རོལ་ཤེས་པ་བཞི་ནི། ཕྱི་རོལ་ཉིད་ལྟ་བུར་དེ་དག་ཉིད་སྒྲོ་བཏགས་ནས་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་བཞི་པོ་ཤེས་པའི་ཤེས་པའོ། །ངོ་ཚ་ཤེས་པའི་ཤེས་པ་བཞི་ནི་བདག་ལ་ལྟོས་ནས་འཛེམ་པ་ནི་ངོ་ཚ་ཤེས་པའོ། །དེས་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་མི་བྱེད་པའི་ཤེས་པ་དང༌། བྱ་བར་འོས་པ་རྣམས་མི་འདོར་བའི་ཤེས་པ་དང༌། དམ་བཅས་པ་དེས་བསྒྲུབ་པའི་ཤེས་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་མི་སླུ་བའི་ཤེས་པའོ། །བདེན་པ་ཤེས་པ་བཞི་ནི། བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་མི་འདོར་བའི་བདེན་པ་ཤེས་པ་དང༌། ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པའི་བདེན་པ་ཤེས་པ་དང༌། སེམས་ཅན་མི་སླུ་བའི་བདེན་པ་ཤེས་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའི་བདེན་པ་ཤེས་པའོ། །སྲིད་པ་ཤེས་པ་བཞི་ནི། འདོད་པའི་སྲིད་པ་ཤེས་པ་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་སྲིད་པ་ཤེས་པ་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་སྲིད་པ་ཤེས་པ་དང༌། མ་རིག་པའི་ལྟ་བའི་སྲིད་པ་ཤེས་པའོ། །དངོས་པོ་ཤེས་པ་བཞི་ནི། འདུས་བྱས་ཀྱི་དངོས་པོ་ཤེས་པ་དང༌། འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་དངོས་པོ་ཤེས་པ་དང༌། ལུང་དུ་བསྟན་པའི་དངོས་པོ་ཤེས་པ་དང༌། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་དངོས་པོ་ཤེས་པའོ། །གང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཟག་ཤེས་པ་བཞི་ནི། ཕུང་པོ་གང་ཟག་ཏུ་ཤེས་པ་དང༌། བརྗོད་དུ་མེད་པའི་གང་ཟག་ཤེས་པ་དང༌། ལས་འཛིན་པའི་གང་ཟག་ཤེས་པ་དང༌། གང་ཟག་འབའ་ཞིག་པ་ཤེས་པའོ། །དམིགས་པ་ཤེས་པ་བཞི་ནི། བདག་གི་དམིགས་པ་ཤེས་པ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དམིགས་པ་ཤེས་པ་དང། སྲེད་པའི་དམིགས་པ་ཤེས་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དམིགས་པ་ཤེས་པའོ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཡེ་ཤེས་འདི་དག་གིས་བསྟན་པ་ཡང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པས་མཐར་ཕྱིན་པར་བསྟན་པར་སླ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །གཟུངས་བཞི་ནི། འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་མཐའ་ཡས་པར་བཤད་པ་བརྗོད་པ་དེ་ལ་གང་ཤེས་པ་འདི་ནི་གཟུངས་དང་པོའོ། །དབྱངས་མཐའ་ཡས་པར་བརྗོད་པ་དེ་ལ་གང་ཤེས་པ་འདི་ནི་གཟུངས་གཉིས་པའོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མཐའ་ཡས་པར་བཤད་པ་བརྗོད་པ་དེ་ལ་གང་ཤེས་ པ་འདི་ནི་གཟུངས་གསུམ ་པའོ། །རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཕན་ཡོན་མཐའ་ཡས་པར་བརྗོད་པ་དེ་ལ་གང་ཤེས་པ་འདིར་གཟུངས་བཞི་པ་སྟེ། ཚིག་གི་གཟུངས་དང༌། དོན་གྱི་གཟུངས་དང༌། སྔགས་ཀྱི་གཟུངས་དང༌། མངོན་པར་རྟོགས་པའི་གཟུངས་སོ། །ཤེས་རབ་དང་དྲན་པ་གཉིས་ནི་གཟུངས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཟུངས་ཞེས་བྱའོ། །ཚུལ་བཞི་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ནས་གཟུངས་འདི་དག་ལ་ཐུག་གི་བར་དུ་འདུ་བྱེད་དང༌། ཡོངས་སུ་བཤད་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་ཞེས་བྱ་བ་དག་གིས་ཐམས་ཅད་དུ་བསྟན་པ་འདི་དག་ནི་འདུ་བྱེད་ཁོ་ན་ལ་བརྟེན་པར་ངེས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔར་བསྟན་པ་རྣམས་སོ། །གཟུངས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཤེས་པའོ། །ཤེས་པ་ནི་ཆོས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་ཤེས་པས་ནན་གྱིས་ཡང་དག་པར་རིག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཆོས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའོ། །དོན་གང་ཞིག་ཆོས་ཤེས་པས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ངེས་པར་བྱས་པ་ནི་དོན་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་ཤེས་པས་ངེས་པར་བྱས་པའི་དོན་གང་ཡིན་པ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དགའ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྐད་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་ངེས་པའི་ཚིག་གིས་ཆོས་སྟོན་པས་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེད་པ་ནི་ངེས་པའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཚིག་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་ཤེས་པས་ཐ་སྙད་ཀྱིས་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་དུས་སུ་རིགས་པ་དང་གྲོལ་བའི་སྤོབས་པ་ཉིད་དང༌། ཚིག་འདྲེས་པ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། ཚིག་ཞུམ་པ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། སྤོབས་པ་མཐའ་ཡས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ནི་སྤོབས་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བཞི་རྒྱས་པར་བསྟན་ནས་བདེ་བར་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཡེ་ཤེས་ཇི་སྙེད་པ། །གཟུགས་སུ་བཏགས་པ་འང་དེ་སྙེད་དེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་སྔར་བསྟན་ཟིན་པས་ཡང་བརྗོད་པར་མི་བྱའོ། །ངོ་མཚར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་ཆོས། །སོ་སོ་ཡང་དག་རིག་དབྱེ་བས། །འགྲོ་བའི་མགོན་པོ་རྫོགས་སངས་རྒྱས། །རྐང་གཉིས་མཆོག་གིས་རབ་ཏུ་བསྟན། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་བསྟན་པའི་ལེའུ་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞི་པའི་འགྲེལ་པ་རྫོགས་སོ།། །།སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ལ་འཇུག་པའི་སྐབས་དབྱེ་བས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གཞོན་ནུ་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཇི་ལྟར་ཆོས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ལ་སྤྱོད་ན་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོའི་ངོ་བོས་སམ། དེ་ལས་གཞན་པས་སམ། དེ་དག་གི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྤྱོད་ན་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ལགས། ཞེས་ཞུས་པའི་ལན་དུ་གཞོན་ནུ་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་རྣམས་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བས་གཟུགས་ལས་གཞན་དུ་བྱང་ཆུབ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མ་སྐྱེས་པའི་གཟུགས་ལ་གཟུགས་ཀྱི་ངོ་བོ་མེད་པས་བརྟགས་པའི་གཟུགས་ལ་འམ། གཟུགས་ཀྱིས་སམ། གཟུགས་ལས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་སྟེ། བརྟགས་པའི་གཟུགས་ནི་སྒྱུ་མ་དང་སྤྲུལ་པའི་གཟུགས་དང་འདྲ་བས་བྱང་ཆུབ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ༌། །ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ལས་གཞན་དུ་ཡང་བྱང་ཆུབ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་སྟེ། སྒྲོ་བཏགས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ནི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཟུགས་མེད་པ་ཉིད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཉིད་བྱང་ཆུབ་བྱང་ཆུབ་ཉིད་གཟུགས་སོ་ཞེས་བྱ་བས་གཉིས་སུ་མེད་ཅིང་གཉིས་སུ་བྱར་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་གཟུགས་སོ། །གཟུགས་ཉིད་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཟུགས་ཀྱི་ངོ་བོ་གང་ཡིན་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་གཉིས་སུ་མེད་དེ། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ལ་དབྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་ལྟར་ལྟ་ན་ཆོས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ལ་སྤྱོད་དོ། །དོན་དེ་དག་ཉིད་ཚིག་སུ་བཅད་པས་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གཟུགས་ཀྱིས་ཀྱང་ནི་བྱང་ཆུབ་བསྟན། །བྱང་ཆུབ་ཀྱིས་ཀྱང་གཟུགས་བསྟན་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཟུགས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ནི་བྱང་ཆུབ་བོ། བྱང་ཆུབ་ཉིད་ཀྱང་གཟུགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །མི་མཚུངས་པ་ཡི་སྒྲ་རྣམས་ཀྱིས། །ཆོས་ཀྱི་བླ་མ་རབ་ཏུ་བསྟན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཟུགས་ཉིད་བྱང་ཆུབ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་མི་འདྲ་བའི་སྒྲས་བསྟན་ན་ཡང་གཟུགས་ལ་བྱང་ཆུབ་མེད་དེ། སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཀྱི་བླ་མ་རབ་ཏུ་བསྟན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་སྐྱེས་པའི་ཆོས་ནི་བསྟན་པར་བྱ་བ་དང༌། སྟོན་པ་དང༌། བསྟན་པ་དང༌། བྲལ་བ་ཡིན་ན་ཡང་གདུལ་བྱའོ་བསམ་པའི་དབང་གིས་སྟོན་པར་བྱེད་དེ་ཞེས་རྗོད་པར་བྱེད་དོ། །གཟུགས་དང་བྱང་ཆུབ་མཉམ་པ་སྟེ། །ཐ་དད་བྱ་བ་དེར་མི་རྙེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། སྣ་ཚོགས་སུ་ཆར་དབྱེ་བ་བཏགས་པ། དམིགས་པ་རྙེད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །མྱ་ངན་འདས་པ་ཟབ་པར་ཡང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་དམིགས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པས་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་སྒྲ་ཡིས་རབ་ཏུ་སྟོན་པར་བྱེད་ལ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་སྒྲ་ཡང་མི་དམིགས་ཏེ། སྒྲ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་འདི་དག་གཉིས་སུ་མེད་ཅིང་ཐ་མི་དད་དོ། །དེ་བཞིན་སྟོང་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ། །མྱ་ངན་འདས་པ་རབ་ཏུ་བསྟན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་དུ་ན་ཕ་རོལ་ལ་རྟོགས་པ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས། །མྱ་ངན་འདས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དང་མཚུངས་མཉམ་པས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཟོད་ནས་ཞི་ཞིང་མ་སྐྱེས་པ། །རང་བཞིན་གྱིས་ནི་མྱ་ངན་འདས། །ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ནི་སྐུ་མཐོང་ནས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་མཐོང་བ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་མཐོང་ངོ་ཞེས་སྨྲ་ན་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཟུགས་ཀྱི་སྐུར་མཐོང་བར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་སྐུར་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་གཟུགས་ཀྱི་སྐུར་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཇི་ལྟར་ཡིན་ཞེ་ན། གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅི་འདྲ་བར། གཟུགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཤེས་ཏེ། །རང་བཞིན་མེད་ཅིང་མ་སྐྱེས་པ། །སྒྱུ་མ་སྤྲུལ་པའི་གཟུགས་བཞིན་ནོ། །གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་མ་ཤེས་པས། །བདག་གིས་ལུས་ཞེས་བདག་ཏུ་མཐོང༌། །དེ་བཞིན་དུ་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་རྣམས་ལ། བདག་གིས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མཚན་ཉིད་མེད་པར་མཚན་ཉིད་གཅིག་པར་ཤེས་པ་ནི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཞེས་ཤེས་ནས། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་ནས་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་མི་བརྟེན་པར་དེ་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ཞི་བའི་རང་བཞིན་ཉིད་ཡིན་པས་ཆོས་ཉིད་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཚིག་གིས་བརྗོད་པར་མི་སྤྱོད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་འདི་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཟབ་མོའི་ངོ་བོ་མི་ཤེས་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྒྲ་ཐོས་པས་བདག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་ངོ་ཞེས་ཚིག་ཙམ་དུ་སྨྲ་ཡང་སྒྲ་ཙམ་གྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཙམ་གྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་ན་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྒྲ་ཐོས་པས་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་ན་དེ་ལྟ་བུ་ནི་མེད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཆོས་ཀྱི་སྐུར་མཐོང་བ་དེས་སངས་རྒྱས་མཐོང་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། གཟུགས་ཐམས་ཅད་དུ་མཚན་ཉིད་གཅིག་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན། གང་གིས་གཟུགས་རྣམས་རབ་ཤེས་པ། །དེས་ནི་སྟོང་ཉིད་རབ་ཏུ་ཤེས། །གང་གིས་སྟོང་ཉིད་རབ་ཤེས་པ། །དེས་ནི་འདྲེས་པ་རབ་ཏུ་ཤེས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། རྣམ་པ་འདི་ནི་མི་ཤེས་པས། །དམིགས་པ་ཅན་རྣམས་རབ་ཏུ་བརླག །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཅེས་བྱའོ། །བདག་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་དངོས་པོར་འདུ་ཤེས་པ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དོན་དམ་པར་ཡོད་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ལ་མེད་པར་འདུ་ཤེས་པ་དོན་མ་ཡིན་པ་ལ་དོན་དུ་མངོན་པར་ཞེན་ལ། ཤེས་ཀྱི་ཁེ་ཡིས་བསླུས་པ་དག །འབྲས་བུ་མེད་པ་ལ་འབྲས་བུར་མངོན་པར་ཞེན་པ་དག་ངའི་བསྟན་པ་ལས་ཤིན་ཏུ་འཁྱམས་ནས་དགེ་སྦྱོང་གི་ནོར་དང་བྲལ་བ་དོན་དམ་པས་དབུལ་བས། ལེ་ལོ་ཅན་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་པས་རྣམ་པར་གནས་པ་དག་འདི་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སྨྲ་བར་བྱེད་དོ། །ལ་ལ་དག་ནི་འདི་སྐད་དུ། །བདག་ཅག་བྱང་ཆུབ་ཞུགས་ཞེས་ཟེར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྒྲ་ཙམ་གྱིས་དགའ་བ་ཡིན་གྱི་ཡང་འདིའི་ཆོས་ཉིད་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རྙེད་པ་ལ་དགའ་བར་འགྱུར་གྱི་ཆོས་འདོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཁེངས་པ་དང་བག་མེད་པས་ཟིལ་གྱིས་མནན་པས་མཆོད་རྟེན་དང་གཙུག་ལག་ཁང་ལ་སོགས་པ་བྱེད་ཅིང༌། གྲགས་པ་འདོད་པ། དམིགས་པའི་ལྟ་བ་ཅན་ལྟ་བ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ། གཞན་གྱི་བུད་མེད་ལ་ཆགས་ཤིང་བརྒྱལ་བ། རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་བསམ་པ་ཙམ་ཡང་རྙེད་པར་དཀའ་བ་དེ་དག་ཁྱིམ་པ་རྣམས་ལ་འདོད་པ་རྣམས་ནི་མེ་ལྕེ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་སྟོན་པར་བྱེད་ཅིང་དེ་དག་གི་བུ་མོ་དང་ཆུང་མ་དག་ལ་མངོན་པར་ཆགས་ཤིང་རིགས་སུན་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་དག་རྔ་དང༌། དུང་དང༌། རྫ་རྔ་ལ་སོགས་པས་ང་ལ་མཆོད་པར་བྱེད་ཅིང་བསྒྲུབ་པའི་མཆོད་པ་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བསྒྲུབ་པའི་མཆོད་པས་མཆོད་ན་མཆོད་པར་འགྱུར་རོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། སྤྱོད་པ་དང༌། སྤྱོད་ཡུལ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མཐོང་ན་བདག་ཅག་ཇི་ལྟ་བ་འདི་དག་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་བ་ཡིན་ནོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱང་དེ་ལྟ་བུ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསྔགས་པ་བརྗོད་པ་ཐོས་ན་འདི་དག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ངོ་ཚ་དང་བྲལ་བས་སྤོང་བར་བྱེད་དོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་དང་དེའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་ཆོས་སྤངས་པས་མནར་མེད་པར་མཆོག་ཏུ་གཞོལ་བར་འགྱུར་ཏེ། དམྱལ་བ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་གང་ཡིན་པ་དེ་སངས་རྒྱས་ཉིད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་བདག་བྱང་ཆུབ་ལ་གནས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་ཙམ་གྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་གྱུར་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་དག་ཁྱེད་བསྟན་པར་ཡང་མི་བྱའོ། །གལ་ཏེ་ཕྲད་པར་གྱུར་ན་སྨྲ་བ་དང༌། གཏམ་དང་རིམ་གྲོ་གྱིས་ལ་དེ་དག་གི་སེམས་བསྲུང་བའི་ཕྱིར་ལོ་གྲངས་དུ་ལོན་པ་དྲིས་ལ་དེ་དག་རྒན་པར་གྱུར་ན་རྐང་པ་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྙེན་བཀུར་བྱ་ཞིང་ཁོང་ཁྲོ་བ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་སྐྱེད་དེ། བྱམས་པའི་སེམས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་དེ་དག་གི་འཁྲུལ་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པར་སྣང་བར་གྱུར་ན་ཡང་དེ་ལྟ་ན་ཡང་བརྗོད་པར་མི་བྱ་སྟེ། གང་གིས་ལས་གང་ཇི་ལྟར་སྤྱད་པ་དེའི་འབྲས་བུ་དེ་དང་མཐུན་པར་འབྱུང་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཤེས་ནས། བཞིན་གྱི་ཟླ་བ་འཛུམ་བཞིན་དུ། །རྒན་རབས་དང་ནི་གསར་བུ་ལ། །རྟག་ཏུ་གསོང་པོར་སྨྲ་བ་དང༌། །དེས་ཤིང་ང་རྒྱལ་བཅོམ་པར་བྱ། །རབ་ཏུ་དང་བའི་སེམས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་རྗེས་སུ་གཟུང་བར་ཞུགས་པས་ཆོས་གོས་དང་བསོད་སྙོམས་ལ་སོགས་པས་རྗེས་སུ་གཟུང་བར་འཚོ་པ་རྣམས་ཀྱིས་གྱིས་ཤིག་ཅེས་སློབ་པར་བྱེད་དོ། །ཁྱོད་ལ་ཆོས་མཉན་པའི་ཕྱིར་འགའ་ཞིག་གིས་གསོལ་བ་བཏབ་ན། དེ་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་པར་བྱ་སྟེ་ཁྱོད་ཉིད་མཁས་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་ན་ཁྱོད་ཀྱི་དྲུང་དུ་བདག་གིས་ཇི་ལྟར་སྨྲ་བར་ནུས་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་དེ་དག་གི་ནང་ནས་འགའ་ཞིག་སྣོད་དུ་གྱུར་པ་ཡོད་ན་བདག་ཉིད་ཀྱིས་བཤད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་པ་མང་དུ་གནས་པར་གྱུར་ན་དེར་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་གཏམ་མི་བྱའོ། །སྦྱིན་པའི་གཏམ་བྱའོ། །གང་གིས་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་སྤྱོད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མང་དུ་གནས་པར་གྱུར་ན་དེའི་ཚེ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་གཏམ་བྱའོ། །གལ་ཏེ་འཁོར་ཡོངས་སུ་དག་པར་གྱུར་ན་སྦྱིན་པ་དང༌། །ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། བཟོད་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། བསམ་གཏན་དང༌། ཤེས་རབ་ལ་སོགས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པའི་གཏམ་བྱའོ། །སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་འབའ་ཞིག་གིས་མགུ་བར་མི་འགྱུར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ན་བྱང་ཆུབ་ནི་བསམ་གཏན་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ་ཞེས་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པ་ལ་མངོན་པར་སྦྱོར་བར་བསླབ་པར་བྱའོ། །བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཉེ་བར་མཁོ་བའི་མཆོད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ལ་མཆོད་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་ཡང་དག་པར་བསྐྱེད་ནས་ནན་ཏན་སྙིང་པོར་བྱེད་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ངེས་པར་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་མདོ་སྡེ་འདི་དོན་དང་གཞུང་དང་བཅས་པར་གཟུང་བར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འདིའི་ཕན་ཡོན་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་པ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་དཔག་མེད་འབྱུང་བའི་ཆོས་ཉིད་ཉིད། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བསྔགས་ཏིང་འཛིན་རྒྱལ་པོ་འདིར། །གྲགས་པ་ཅུང་ཞིག་ཙམ་ཞིག་བདག་གིས་བསྟན། །ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བ་བདག་འདྲ་སུས་རྟོགས་ནུས། །སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ལ་འཇུག་པའི་ལེའུ་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་པའི་འགྲེལ་པ་རྫོགས་སོ།། །།ད་ནི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་བསྟན་པར་བཞེད་ནས་དེ་ནས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གཞོན་ནུ་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཡིན་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བའི་ལན་གདབ་པའི་ཕྱིར་གཞོན་ནུ་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཉེ་དུའི་སེམས་ཉེ་བར་བཞག་ནས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཅི་ཡོད་པ་སེམས་ཀྱིས་མངོན་པར་བརྟགས་ནས་ཤིན་ཏུ་ལེགས་སོ་བྱ་བས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བར་བྱ་སྟེ་ཉིན་ལན་གསུམ། མཚན་ལན་གསུམ་དུ་ཉིན་རེ་བཞིན་དུ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་འདིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པར་གྱུར་ཅིག །བདག་ཀྱང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྒྲོལ་བར་ནུས་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱའོ། །ཐབས་མཁས་པ་འདི་དང་ཡང་དག་པར་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཏིང་ངེ་འཛིན་རབ་ཏུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཞིང་མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ནོ། །དོན་འདི་དག་ཉིད་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། སེམས་ཅན་འདི་དག་ཐམས་ཅད་བདག་གི་གཉེན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བུ་གཅིག་པ་སྡུག་པ་ལ་བརྩེ་བས་ཡངས་སུ་འཛིན་པ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་འདི་དག་ནི་བདག་གི་གཉེན་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ལ། གཉེན་རྣམས་ལ་བརྩེ་བ་བཏང་ནས་ཇི་ལྟར་ཉན་ཐོས་བཞིན་དུ་འཁོར་བས་འཇིགས་ཤིང་སྐྲག་ནས་བདག་ཉིད་གཅིག་པུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་བྱ་ཞེས་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོས་དེ་དག་ལ་དམིགས་ནས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བཞིན་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་ལ་བརྟེན་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་ཡང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་དེ་བཞིན་དུ་ངེས་པར་བསྔོ་བར་བྱའོ། །བདག་ཉིད་ཀྱང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བསྒྲལ་བར་དམ་བཅས་པའི་ཕྱིར་ལུས་དང་སྲོག་གི་ཕྱིར་ཡང་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་ཞིང་མོས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་སངས་རྒྱས་དང༌། ཆོས་དང༌། དགེ་འདུན་ལ་མངོན་པར་རབ་ཏུ་དང་བ་དང༌། བྱང་ཆུབ་འདོད་པས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ནས་དཀོན་མཆོག་ གསུམ་ལ་མཆོད་པ ་ལ་བརྩོན་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་རྗེས་སུ་གཟུང་བའི་ཕྱིར་ནོར་དང༌། འབྲུ་དང༌། རིན་པོ་ཆེ་དང༌། རྒྱལ་སྲིད་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་གཏོང་བར་བྱེད་ཅིང་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ཤེས་རབ་ཡོངས་སུ་བསྒོམས་པར་གྱུར་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་ཐོས་པ་ན་སེམས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་དང། སེམས་ཅན་བསྡུ་བ་ལ་མཁས་པ་དང༌། ལེགས་པར་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དང༌། ལེགས་པར་བསྙེན་པར་རྫོགས་པ་དང༌། དཔེན་པ་དང༌། དབེན་པ་ལ་དགའ་བ་དང༌། བསེ་རུ་ལྟར་གཉིས་སུ་མེད་པར་སྤྱོད་པ་དང༌། བག་ཡོད་པས་ནི་གཏེར་རྣམ་པ་བཞི་རྙེད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པའི་གཏེར་རབ་ཏུ་རྙེད་པ་དང༌། རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ཐོབ་པ་དང༌། མི་ཕྱེད་པའི་དད་པ་ཐོབ་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པ་ནི་གཏེར་བཞི་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཐོས་པའི་གཏེར་དང༌། སྤོབས་པ་མཐའ་ཡས་པའི་གཏེར་དང༌། དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་བག་ཡོད་པའི་གཏེར་རོ། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཆོས་དང་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་ལ། །རབ་དགའ་འགྲོ་ལ་ཕན་གདགས་ཕྱིར་ནི་རབ་ཞུགས་དང༌། །རྫོགས་བྱང་ཆུབ་དང་སེམས་ཅན་གྱི་ལ་ཡི་རང་བཞིན། །བདེ་གཤེགས་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་དེ་དག་ལ་ཡི་རང་ངོ༌། །རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའི་ལེའུ་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་དྲུག་པའི་འགྲེལ་པ་རྫོགས་སོ།། །། བག་ཡོད་པའི་སྤྱོད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པའོ་ཞེས་རབ་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གཞོན་ནུ་དེ་ལྟ་བས་ན་བག་ཡོད་པར་བྱའོ་ཞེས་གཞོན་ནུ་ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་ལྟར་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ངེས་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་གཞག་ནས་བག་ཡོད་པ་ལ་ནན་ཏན་དུ་བྱ་བ་གང་གི་ཕྱིར་བསྟན་ཞེ་ན། གཞོན་ནུ་བག་ཡོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱང་རྙེད་པར་མི་དཀའ་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཏེ། ཤིན་ཏུ་རྙེད་པར་དཀའ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་ན་བག་ཡོད་པ་ཡིན་ཞེས་དྲིས་པ་དང༌། རྒྱུ་གསུངས་པ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བག་མེད་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་དག་པར་མི་འགྱུར་བས་ཇི་ལྟར་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་དག་པའི་རིམ་པ་དྲིས་པའོ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་སེམས་དང་མ་བྲལ་བས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་གཞག་པ་ནི་བག་ཡོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ནི་སྦྱིན་པའི་གཏེར་ལས་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་པོར་སྦྱིན་པའི་ཕན་ཡོན་གསུངས་པ། གཞོན་ནུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྦྱིན་པ་ལ་མོས་པའི་ཕན་ཡོན་ནི་བཅུ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བཅུ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་ཐེ་ཚོམ་བསལ་བའི་ཕྱིར་དྲིས་པ་དང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། དེའི་སེར་སྣའི་ཉོན་མོངས་པ་ཚར་བཅད་པ་ཡིན། དེའི་སེམས་རྟག་ཏུ་གཏོང་བའི་རྗེས་སུ་སྤེལ་བ་ཡིན། རྒྱལ་པོ་དང༌། མེ་དང༌། ཆོམ་རྐུན་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཐུན་མོང་པའི་ལོངས་སྤྱོད་ལས་སྙིང་པོ་ལེན་པ་ཡིན། སྦྱིན་པས་ལོངས་སྤྱོད་ཆེ་བའི་རིགས་སུ་སྐྱེ་སྟེ། ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོ་འགྲུབ་པ་ཕངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་འདི་ལ་སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་གཏོང་བའི་སེམས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མངོན་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། སྔོན་གོམས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཏོང་བ་པོ་དང༌། སྦྱིན་བདག་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕངས་ཤིང་སྡུག་པ་ཡིན་ནོ། །འཇིགས་པ་མེད་ཅིང་ཞུམ་པ་མེད་པ་སྟེ། འཁོར་གྱི་ནང་དུ་འགྲོ་བ་ན་སྦྱིན་པའི་བདག་ཉིད་ཆེ་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་མནན་པའོ། །ཕྱོགས་དང་ཕྱོགས་མཚམས་སུ་དེའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་སྒྲ་རྒྱ་ཆེར་བརྗོད་པའི་གྲགས་པ་མངོན་པར་འབྱུང་སྟེ། ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་ནས་འོངས་པའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཐུན་མོང་དུ་སྦྱིན་པས་རབ་ཏུ་བསྒྲགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྐང་ལག་འཇམ་ཞིང་གཞོན་ཤ་ཅན་ཡིན་ཏེ། སྦྱིན་པའི་རྒྱུ་མཐུན་པས་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་གྱིས་སྤྲས་པའི་ལག་པ་དང༌། རྐང་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། རྐང་མཐིལ་མཉམ་ཞིང་རབ་ཏུ་གནས་པ་ཡིན་ཏེ། སྦྱིན་པ་ལ་ཡིད་དམ་བཅས་པ་བརྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་མི་འབྲལ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ལ་མཆིས་ཀྱི་བར་དུ་མི་འབྲལ་བའི་ལེགས་པ་ནི་འདི་བཅུའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདས་པ་རྣམས་སོ། །དོན་དེ་དག་ཉིད་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་བསྟན་པ་ནི་དོན་ལྷག་པ་མེད་པས་མ་བཤད་དོ། །སྦྱིན་པ་རྣམ་པ་བཞི་ལས་འདི་བསྟན་པ། །མ་ལུས་བསྡུས་པར་འགྱུར་བའི་ངོ་བོ་གཅིག །སྦྱིན་པ་རྣམས་ཀྱི་གཙོ་བོར་འདི་མཐོང་གི །གཞན་དོན་ཞུགས་པ་རྣམས་ལ་ཀུན་ཀྱང་གཙོ། །སྦྱིན་པའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པའི་ལེའུ་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་པའི་འགྲེལ་པ་རྫོགས་སོ།། །།སྦྱིན་པའི་རྗེས་སུ་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྟན་པར་བཞེད་ནས། གཞོན་ནུ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཕན་ཡོན་ནི་བཅུ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་བསྐོར་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཡེ་ཤེས་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པས་ཡོངས་སུ་འཕེལ་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་ནི། དཀར་པོའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་སློབ་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསླབ་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་རྣམས་འཕེལ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཁས་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྣམས་ཀྱིས་མ་སྨད་པ་ནི་སྨད་པའི་ལས་མི་བྱེད་པའོ། །དམ་བཅས་པ་ལས་མི་གཡོ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མི་གཏོང་བ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་མ་ཉམས་པའོ། །ནན་ཏན་ལ་གནས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་ནན་ཏན་གྱིས་སྒྲུབ་པའོ། །འཁོར་བ་ལས་གྲོལ་བ་ནི་འཁོར་བ་ལ་མངོན་པར་མི་ཞེན་པ་ཙམ་ཡིན་གྱི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མཐར་ཐུག་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པའོ། །ཀུན་ནས་ལྡང་བ་མེད་པར་གནས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་ནས་ལྡང་བ་མེད་པའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་རབ་ཏུ་འཐོབ་པ་ནི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་མེད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དབུལ་པོ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་བ་ནི་ཆོག་ཤེས་པའི་ནོར་གྱི་དབང་ཕྱུག་གོ །ཞེས་བྱ་བས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ནོར་བསགས་པས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་རབ་ཏུ་གནས་པའི་ཕན་ཡོན་ནི་བཅུ་པོ་འདི་དག་གོ ། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྣམས་ནི་དོན་ལྷག་པ་མེད་པས་མ་བཤད་དོ། །སངས་རྒྱས་ཡོན་ཏན་ལུས་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་རྒྱུས་བྱུང་བས། །ངེས་པར་སངས་རྒྱས་ཉིད་ནི་ཐོབ་འགྱུར་བ། །ཚུལ་ཁྲིམས་མཆོག་ཅེས་སངས་རྒྱས་ཡང་དག་གསུངས། །བརྩན་འགྲུས་བརྩམས་ལ་རྟག་ཏུ་ལེགས་པར་སྲུངས། །ཚུལ་ཁྲིམས་ངེས་པར་བསྟན་པའི་ལེའུ་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་བརྒྱད་པའི་འགྲེལ་པ་རྫོགས་སོ།། །།ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་བཟོད་པའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གཞོན་ནུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། མེས་མི་འཚིག །མཚོན་གྱིས་མི་འཆི། དུག་གིས་མི་ཚུགས། ཆུས་མི་འཆི། ཉམ་ང་བ་མ་སྤངས་པར་འཆི་བའི་དུས་བྱེད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ལྷ་རྣམས་དེ་ལ་སྲུང་བར་བྱེད་དེ། བཟོད་པ་དང་ལྡན་པ་དེ་ལ་རྟག་ཏུ་སྲུང་བའོ། །ལུས་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་ཀྱིས་བརྒྱན་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། མཚན་རྫོགས་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ངན་འགྲོའི་སྒོ་ཐམས་ཅད་བཅད་པར་འགྱུར་ཏེ། བཟོད་ཐོབ་ངན་སོང་ལྟུང་མི་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གིས་སོ། །དེ་ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་དུ་སྐྱེ་བ་རྙེད་པར་དཀའ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། བཟོད་པ་ནི་ཚངས་པའི་གནས་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རོ། །དེ་བདེ་བར་ཉིན་མཚན་འདའ་བར་འགྱུར་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་དང་ཕྲད་པར་བྱས་པའི་གནོད་པ་ཐམས་ཅད་བཟོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ལུས་ལ་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་མི་འདོར་བར་འགྱུར་ཏེ། བཟོད་པ་ནི་བདེ་བའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅུ་པོ་འདི་དག་ནི་བཟོད་པ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པའི་ཕན་ཡོན་ཡིན་ནོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྣམས་ཀྱི་དོན་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །རྫོགས་སངས་རྐང་གཉིས་མཆོག་གྱུར་པས། །བཟོད་པ་རྣམ་ པ་གསུམ ་གསུངས་པས། །སྟོང་ཉིད་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ལས། །གཞན་དག་བཟོད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ལེའུ་ནས་བརྩམས་ནས་ལེའུའི་གྲངས་མེད་དེ་མཐར་ཕན་ཡོན་བཅུ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བའི་ལེའུའི་བར་དུའོ། །བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གསུངས་པ། གཞོན་ནུ་ཕན་ཡོན་ནི་འདི་བཅུ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། བསྙེན་པར་དཀའ་བར་འགྱུར་བ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཤིན་ཏུ་མཐར་ཐུག་པར་འགྲོ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཟིལ་གྱིས་མནན་པར་སླ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་ཐོབ་པ་ནི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་དགོངས་པའོ། །ལྷས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བར་འགྱུར་བ་ནི་སྒྲིབ་པ་ལས་སྲུང་ཞིང་སྦེད་པར་བྱེད་པའོ། །དེས་ཐོས་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་པ་ནི་དེ་རྟག་ཏུ་འདོན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྔོན་མ་ཐོས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཐོས་པ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་སྔོན་མ་ཐོས་པའི་ཆོས་ཐོས་པའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རིགས་འཐོབ་པ་ནི་ཆོས་གཞན་དག་ཀྱང་ཐམས་ཅད་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རིགས་འཐོབ་པ་སྟེ། མངོན་དུ་ཕྱོགས་པར་འགྱུར་བའོ། །ནད་ཉུང་བར་འགྱུར་བ་ནི་ནད་ཀྱི་གཉེན་པོའི་ཆོས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཟས་རྣམས་ཀྱང་བདེ་བར་འཇུ་བར་འགྱུར་བ་ནི་ཁམས་མི་བདེ་བ་མེད་པའི་རྒྱུ་ཆོས་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །པདྨ་ལྟ་བུར་འགྱུར་ཞིང་མངའ་སྟེ་ཀ་མ་ལྟ་བུར་མི་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིམ་གྱིས་དཀར་པོའི་ཆོས་རྣམས་འཕེལ་པར་འགྱུར་ཞིང་འཁོར་བའི་ཉེས་པའི་འདམ་གྱིས་མ་གོས་པ་ཡིན་གྱི་ལྕགས་མདའ་སྟེ་ཀ་ལྟར་རིམ་གྱིས་ཟད་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བསྐྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་དག་ནི་བརྩོན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འགྲུས་བརྩམས་པའི་ཕན་ཡོན་ཞེས་བྱའོ། །དོན་དེ་དག་ཉིད་བདེ་བར་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡང་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་གསུངས་པ། བསྙེན་དཀའ་བར་ཡང་རྟག་ཏུ་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱང་བསྐལ་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པར་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་པོ་ཞེས་བརྩོན་འགྲུས་བརྩོམས་ལ་རྣལ་འབྱོར་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ། །བདག་གཞན་དོན་ལྡན་བྱང་ཆུབ་སེམས་མཆོག་གི །བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་ནི་བཟང་པོ་ཀུན་འཐོབ་ཅིང། །འཇིག་རྟེན་འདས་པའི་སངས་རྒྱས་ཡོན་ཏན་ཀུན། །བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པའི་སྦྱོར་བས་ཡང་དག་འགྲུབ། །ད་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་ཕན་ཡོན་རབ་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། །གཞོན་ནུ་བསམ་གཏན་ལ་མོས་པའི་ཕན་ཡོན་ནི་བཅུ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སྤྱོད་པ་ལ་གནས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ལས་ཀུན་དུ་མི་འདའ་བའོ། །སྤྱོད་ཡུལ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་ས་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ཉིད་དོ། །ཡོངས་སུ་གདུང་བ་མེད་པར་གནས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་ཉེ་བར་ཞི་བས་བསམ་གཏན་གྱི་བདེ་བ་ལ་གནས་པ་ཉིད་དོ། །དབང་པོ་སྦས་པར་འགྱུར་བ་ནི་རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་གཞག་པས་སྦས་པ་སྟེ་དབང་པོ་རྣམས་ཡུལ་ལས་ལོག་པར་འགྱུར་བའོ། །དགའ་བ་མྱོང་བ་ནི་བསམ་གཏན་ལས་སྐྱེས་པ་ཡིན་གྱི་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་ལས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འདོད་པ་ལས་དབེན་པ་ནི་འདོད་པའི་སྲེད་པ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་དོ། །བསམ་གཏན་གྱིས་ཚིམ་པ་མེད་པ་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་བདེ་བས་ངོམས་པ་མེད་པའོ། །བདུད་ཀྱི་ཡུལ་ལས་ཐར་པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རྣམ་པར་གཡེང་བའི་བདུད་ཀྱིས་མ་གཡོས་པ་ཉིད་དོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡུལ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པ་ནི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བའི་བསམ་གཏན་བསྒོམ་པ་ཉིད་དོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་རབ་ཏུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་ཡོངས་སུ་གསོ་བའོ། །བཅུ་པོ་འདི་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བསམ་གཏན་ལ་མོས་པའི་ཕན་ཡོན་ནོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྣམས་ནི་དོན་ཐ་དད་པ་མེད་བསམ་བཤད་དོ། །ས་འདིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསམ་གཏན་མངོན་ལྡན་པ། །དུས་རྣམས་ཀུན་དུ་དགའ་བ་མཆོག་ནི་ཉམས་སུ་མྱོང༌། །དཔག་མེད་ཡོན་ཏན་ཡང་དག་ལྡན་པ་ཡིན། །རྣམ་མང་སངས་རྒྱས་ས་འདིར་མྱུར་དུ་འགྱུར། །ཤེས་རབ་ལ་རྣམ་པར་གནས་པའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པར་བཞེད་ནས། གཞོན་ནུ་ཤེས་རབ་སྤྱོད་པའི་ཕན་ཡོན་ནི་བཅུ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བདོག་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་ནི་ཕྱི་དང་ནང་གི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་གཏོང་བའོ། །སྦྱིན་པས་དག་པར་རློམ་སེམས་མི་བྱེད་པ་ནི་ཤེས་རབ་དང་བྲལ་བའི་སྦྱིན་པའི་འབྲས་བུ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་ཙམ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་མ་རལ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་མི་གནས་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་གནས་མེད་པར་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཉིད་དོ། །བཟོད་པའི་སྟོབས་ལ་གནས་པ་ནི་ཆོས་ཟ་བོ་བཟོད་པ་ལ་གནས་པ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་འདུ་ཤེས་དང་བྲལ་བས་སེམས་ཅན་གྱི་འདུ་ཤེས་ལ་མི་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པ་ནི་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་བརྩོན་འགྲུས་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མི་དམིགས་པ་ལ་ལེགས་པར་གནས་པའོ། །བསམ་གཏན་ལ་བསམ་གཏན་དུ་བྱེད་པ་ནི་ཐམས་ཅད་ལ་མི་གནས་པའི་རྣལ་འབྱོར་པའོ། །བདུད་རྣམས་ཀྱིས་ཐུབ་པར་དཀའ་བ་ནི་བདུད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་འཇིག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ཉིད་དོ། །ཕ་རོལ་རྒོལ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རབ་ཏུ་མི་བསྒུལ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཕ་རོལ་རྒོལ་བ་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པར་བྱས་ནས་ལེགས་པར་གནས་པ་ཉིད་དོ། །སྣང་བ་འཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུ་བྱེད་འཇུག་པ་ཐམས་ཅད་མི་ཤེས་པའི་མུན་པ་རྣམས་པར་སེལ་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྣང་བ་ཤར་བ་ཉིད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བའི་ཤེས་རབ་ཐམས་ཅད་དུ་འཇུག་གི །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ལ་འདོད་པར་མི་འགྱུར་བས་དམན་པ་ལ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མོས་པའི་སེམས་མི་བསྐྱེད་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསམ་གཏན་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་རབ་ཏུ་འཇུག་པ་ནི་དེ་ལ་མངོན་པར་མོས་པས་རབ་ཏུ་འཇུག་པའོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དོན་ནི་ཐ་དད་མེད་པས་མ་བཀྲོལ་ལོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བག་ཡོད་ལེགས་པའི་ཤེས་རབ་སྣང་བ་གསལ། །ཡེ་ཤེས་སྣང་བ་ལས་འཕྲོས་སྙིང་རྗེས་སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་གཉེན། །དངོས་དང་དངོས་མེད་འབྱུང་དང་འགོག་པ་མ་ལུས་འཁྲུལ་པ་ཙམ། །ཡོངས་སུ་རྟོགས་ནས་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་འགྱུར། །ད་ནི་མང་དུ་ཐོས་པའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གཞོན་ནུ་ཕན་ཡོན་ནི་འདི་བཅུ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གང་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་ཉེ་བར་བསྟན་པའི་ཚིག་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཕྱོགས་ཤེས་པར་བྱས་ནས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱོགས་སྤོང་བ་སྟེ། མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་ལམ་བཅུ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཤེས་ནས་སྤོང་བར་བྱེད་པའོ། །ཐེ་ཚོམ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་བསྟན་པས་ངེས་པར་བསྐྱེད་ནས་ཐེ་ཚོམ་སེལ་བར་བྱེད་པའོ། །ལྟ་བ་དྲང་པོར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྟ་བ་ངན་པ་དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པ་རྒྱུར་ལྟ་བ་དང༌། མི་མཉམ་པའི་རྒྱུ་གཙོ་བོ་ལ་སོགས་པའི་ལྟ་བ་ལས་བཟློག་ནས་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ལ་རབ་ཏུ་འཇོག་པ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུའི་ཚུལ་གྱིས་ལྟ་བ་དྲང་པོར་བྱེད་དོ། །ལམ་ལོག་པ་སྤོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཏི་མུག་ལས་སྐྱེས་པའི་མཆོད་སྦྱིན་ལ་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་སྤོང་དུ་འཇུག་ཅིང་བདག་ཉིད་ཀྱང་མུ་སྟེགས་ལ་སོགས་པའི་ལམ་ལས་ལྡོག་པར་འགྱུར་བའོ། །ལམ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པས་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་ལམ་མོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སྣང་བར་གྱུར་པ་ནི་རྨོངས་པའི་མུན་པ་ཉེ་བར་སླེ་བར་ནུས་པའི་བསྟན་བཅོས་ཐམས་ཅད་ཐོས་པས་གསལ་བར་གྱུར་པའོ། །ངན་འགྲོ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་འཇིགས་པ་ནི་ངན་འགྲོར་འགྲོ་བར་བྱེད་པའི་ལས་མི་བྱེད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅུ་པོ་འདི་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མང་དུ་ཐོས་པའི་ཕན་ཡོན་ཡིན་ནོ། །མ་ལུས་དོན་རྣམས་མཛད་པ་ཐུབ་པའི་དབང་པོ་བཞིན། །མང་དུ་ཐོས་ཤིང་ཆོས་རྣམས་རྣམ་འབྱེད་ལ་མཁས་ཤིང༌། །མ་ལུས་བསྟན་བཅོས་དོན་རྣམས་འབྱེད་པར་བཟོད་པ་ཡིས། །ཤིན་ཏུ་དྲི་མ་མེད་པ་སེམས་ཅན་དོན་དུ་བྱས། །ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པའི་ཕན་ཡོན་ནི་གཞོན་ནུ་ཆོས་སྦྱིན་པའི་ཕན་ཡོན་ནི་འདི་བཅུ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལ། བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་སྤོང་བ་ནི་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱ་བ་ལ་འཇུག་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་ལམ་རབ་ཏུ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེས་བུ་དམ་པའི་ཆོས་ལ་འགོད་པ་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱང་དེ་ལྟ་བུར་གནས་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ནི་སེམས་རྣམ་པར་དག་པས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ནི་བྱང་ཆུབ་དམ་པ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་སྐུའོ། །ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ནི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའོ། །དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པར་རྟོགས་པས་དངོས་པོར་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡོངས་སུ་འདོར་བའོ། །གཞན་དུ་ན་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་གཏོང་བ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཚར་གཅོད་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ནུས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བར་བྱེད་པས་ཚར་གཅོད་པར་བྱེད་ཀྱི་བཅིང་བ་དང་དགག་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སྐལ་བའི་ཤས་སྦྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་མ་གོད་པར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་དུ་བྱས་ནས་ལྷག་པའི་བསམ་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བསྔོ་བའོ། །དེ་ལ་དམིགས་པའི་བྱམས་པ་བསྒོམ་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ངེས་པར་གཟུང་བའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པ་དང༌། ཆོས་ལ་དམིགས་པ་དང༌། དམིགས་པ་མེད་པའི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་སྒོམ་པར་བྱེད་ཅིང་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་ནི་བདེ་བ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ལ། ཆོས་སྦྱིན་པ་དང་དུས་མཉམ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་ཉིད་དུ་ནི་དགའ་བ་དང་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་བཅུ་པོ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པའི་ཕ་ཡོན་ནོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དོན་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །བདེ་བ་དཔག་མེད་འབྱུང་བའི་རྒྱུར་གྱུར་པ། །དམ་ཆོས་སྦྱིན་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་རབ་བསྔགས། །ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ལས་ལྷག་གཞན་མེད་པས། །དེ་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་རབ་ཏུ་སྦྱིན་པར་བྱ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་པའི་ཕ་ཉོན་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། གཞོན་ནུ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་པའི་ཕན་ཡོན་ནི་འདི་བཅུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་གནས་པ་ལ་གནས་པ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་པ་ཉིད་དེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་གནས་པའོ་ཞེས་བྱས་ནས་སོ། །མི་གནས་པར་བསམ་གཏན་བྱེད་པ་ནི་གནས་ལ་དམིགས་པ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །སྐྱེ་བ་ལ་མི་སྨོན་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པའི་ཕྱིར་ཁམས་ གསུམ་དུ་སྐྱེ་བ་དམིགས་སུ་མེད་པ ་ཉིད་དོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་མཆོག་ཏུ་མི་འཛིན་པ་ནི་བདག་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་འདིའི་དོན་དུ་ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་ངོ་ཞེས་ གསུམ་ལ་མཆོག་ཏུ་ལྟ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་དོ། །འཕགས་པ་ལ་མི་སྐུར་བ་ནི་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྟོགས་པ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་ཡང་མངོན་པར་མི་ཉམས་པར་མཐོང་བས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་ན་ཡང༌། ཅི་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་སྐུར་པ་མི་འདེབས་པའོ། །མི་འགལ་བར་གནས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་ཆོས་འགལ་བ་མ་དམིགས་པ་ཉིད་དོ། །དངོས་པོ་མི་དམིགས་པ་ནི་ཕྱི་དང་ནང་གི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་དངོས་པོ་རྣམས་རང་གི་ངོ་བོར་ཡོངས་སུ་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་དོ། །འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་སྟོང་པའོ་ཞེས་ངེས་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དབེན་པར་འགྱུར་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དབེན་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་ལ་སྐུར་པ་མི་འདེབས་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ནི་དམིགས་པ་མེད་པའི་ལྟ་བ་ཡིན་གྱི་གང་གཞན་དག་ཏུ་གང་ཟག་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་ནི་དགོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་གྱི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བདེན་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པར་བྱེད་ན་དེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པ་ཡིན་ནོ། །དམ་པའི་ཆོས་འཛིན་པ་ནི་ཀློག་པ་དང་ཁ་ཏོན་ལ་སོགས་པས་ལུང་གི་ཆོས་འཛིན་པར་བྱེད་དོ། །རྟོགས་པའི་ཆོས་ནི་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པས་འཛིན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་སྒོམ་པ་ཁོ་ན་དམ་པའི་ཆོས་འཛིན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་པའི་ཕན་ཡོན་ཡིན་ནོ། །མ་ལུས་སྟོང་པར་རྣལ་འབྱོར་པས་ཤེས་ཀྱང༌། །ལུས་རྣམས་ཐམས་ཅད་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་བྱེད། །དཔའ་བོ་ཁམས་གསུམ་དག་ན་མི་འཇིགས་པས། །འདིར་ནི་བྱང་ཆུབ་རང་བཞིན་སངས་རྒྱས་འགྱུར། །ད་ནི་ནང་དུ་ཡང་དག་འཇོག་གི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པར་འདོད་ནས། །གཞོན་ནུ་ནང་དུ་ཡང་དག་འཇོག་གི་ཕན་ཡོན་ནི་འདི་བཅུ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སེམས་རྙོག་པ་མེད་པ་ནི་སེམས་ཉོན་མོངས་པའི་འདམ་གྱིས་མ་གོས་པ་ཉིད་དོ། །བག་ཡོད་པར་གནས་པ་ནི་རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་གཞག་པའི་ཕྱིར་བག་མེད་པའི་གནས་སྤངས་པ་ཉིད་དོ། །སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ནི་ནང་དུ་ཡང་དག་འཇོག་གི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡུལ་མངོན་པར་དྲན་པ་ཉིད་དོ། །ཆོས་ལ་དད་པ་ཉིད་ནི་ལུང་དང་རྟོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་དག་ལ་ཐམས་ཅད་དུ་སླུ་བ་མེད་པ་ཉིད་དུ་དད་པའོ། །ཡེ་ཤེས་ལ་ནེམ་ནུར་མེད་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡོད་དམ་མེད་དམ་པ་དག་གིས་ཐོབ་བམ་མི་འཐོབ་ཅེས་ཐེག་ཚོམ་ཟ་བ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །སངས་རྒྱས་ལ་བྱས་པ་གཟོ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བསྟན་པའི་ཆོས་རྣམས་ཐོས་པ་དང་བསམས་པ་དང་བསྒོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཡོན་ཏན་འདི་དག་འབྱུང་ངོ་ཞེས་ཤེས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བལྟ་བ་དང༌། ཕྱག་བྱ་བ་དང༌། མཆོད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་རྟག་ཏུ་འཇུག་པ་ཉིད་དོ། །ཆོས་མི་སྤོང་བ་ནི་ཆོས་བསྟན་པ་ཐོས་ན་སངས་རྒྱས་མཐོང་བ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ཆོས་སྤང་བར་མི་བྱའོ། །དེ་སྤངས་པས་དཀོན་མཆོག་ གསུམ་སྤངས་པ ་ཡིན་པས་དེ་ལ་ངན་འགྲོའི་འགྲོ་བ་ལས་འགྲོ་བ་གཞན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཤེས་ནས་སྤོང་བར་མི་བྱེད་པའོ། །ཤིན་ཏུ་བསྡམས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པར་གནས་པ་ནི་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་སྡོམ་པ་བླངས་པ་མ་ཉམས་པ་ཉིད་དོ། །དུལ་པའི་ས་རྗེས་སུ་འཐོབ་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ནང་དུ་ཡང་དག་འཇོག་པ་བརྟེན་པར་འགྱུར་བའོ། །སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བཞི་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་ནི་ཇི་སྐད་གསུངས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམས་པ་ཉིད་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནང་དུ་ཡང་དག་འཇོག་ལ་མངོན་པར་སྦྱོར་བའི་ཕན་ཡོན་ནི་བཅུ་པོ་འདི་དག་གོ །ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དོན་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པའི་སྲས་ཀྱི་སོ་སོ་རང་རིག་པ། །རྒྱལ་བ་ཀུན་གྱིས་རབ་ཏུ་བསྔགས་པའི་བསམ་གཏན་གྱིས། །རྟག་ཏུ་དེ་ཉིད་ལ་ནི་ཐིམ་པར་གྱུར་དེ་འདིར། །དེས་ན་དེ་ལ་ནང་དུ་ཡང་དག་འཇོག་ཅེས་བྱ། །དགོན་པ་ན་གནས་པའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གཞོན་ནུ་བཅུ་པོ་འདི་དག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བྱ་བ་ཉུང་བར་གནས་པ་ནི་ཁྱིམ་གྱི་བྱ་བ་མང་པོ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདུ་འཛི་རིང་དུ་སྤོང་བ་ན་མང་པོ་ཚོགས་ནས་བྲེ་མོའི་གཏམ་བྱེད་པ་དབེན་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སུ་བྱས་ནས་སྤོང་བའོ། །དེ་ལ་རྩོད་པ་མེད་པར་འགྱུར་བ་ནི་ནགས་ན་རྩོད་པའི་ཟླ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གནོད་པ་མེད་པར་གནས་པ་ནི་གང་ལ་ཡང་མི་བཟོད་པའི་སེམས་ཀྱིས་གནོད་པའི་སེམས་མ་སྐྱེས་པས་གཞན་དུ་ཡང་གནོད་པའི་བསམ་པ་བསྐྱེད་པར་མི་བྱ་བའོ། །ཡང་ན་ནད་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ནད་ཀྱི་རྗེས་སུ་གནོད་པ་མེད་པར་འགྱུར་བའོ། །ཟག་པ་འཕེལ་བར་མི་བྱེད་པ་ནི་འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་གི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུ་མི་བྱེད་པའོ། །རྩོད་པའི་གཞིར་མི་བྱེད་པ་ནི་ལྟུང་བའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་རྩོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགོན་པ་དེ་ན་འདུལ་བ་འཛིན་པ་དང༌། མ་མོ་འཛིན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་མེད་པའོ། །ཤིན་ཏུ་ཞི་བར་སྤྱོད་པ་ནི་ལུས་དང༌། ངག་དང༌། ཡིད་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་ཉེ་བར་ཞི་བའི་ཕྱིར་དགོན་པ་ན་ཉེ་བར་ཞི་བར་སྤྱོད་པའོ། །ཤིན་ཏུ་བསྡམས་པར་གནས་པ་ནི་སྡོམ་ པ་གསུམ ་གྱི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པའི་སྡོམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསྡམས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཐར་པ་དང་མཐུན་པའི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་དུ་འགྱུར་བ་ནི་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཞེན་པའི་སེམས་ཀྱིས་གནས་པ་ཉིད་དོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་ལ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱའོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དོན་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །སྟོང་ཉིད་དགོན་པའི་དབུས་གནས་པའི། །རྣལ་འབྱོར་མཆོག་གཞོལ་རྣལ་འབྱོར་པ། །རྒ་ཤི་མེད་པའི་སངས་རྒྱས་ཉིད། །རྟག་པའི་གནས་ནི་ཐོབ་པར་འགྱུར། །བསོད་སྙོམས་པར་དམ་བཅའ་བའི་སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གཞོན་ནུ་ཕན་ཡོན་འདི་བཅུ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་ཤེས་ཀྱི་ཁེ་འདོད་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་གཉེན་བ་ཤེས་ལ་ཆགས་པ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་དོ། །སྙན་པ་འདོད་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་གྲགས་པའི་ཆེད་དུ་བསོད་སྙོམས་པར་ཡི་དམ་དུ་ལེན་ཅིང་སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་ལེན་པ་མ་ཡིན་པའོ། །རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་འདོད་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་གཞན་གྱི་ཁྱིམ་སྤངས་ནས་བསོད་སྙོམས་ཀྱིས་ཆོག་ཤེས་པའོ། །འཕགས་པའི་རིགས་བཞི་ལ་གནས་པ་ནི་བདེན་པ་བཞི་བསྒོམ་པ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དོ། །ཚུལ་འཆོས་པ་དང་ཁ་གསག་མེད་པར་འགྱུར་བ་ནི་རྙེད་པའི་དོན་དུ་དབང་པོ་ཡང་དག་པར་བསྡམས་པ་དང༌། ཚིག་སྙན་པ་བརྗོད་པ་དང་བྲལ་བའོ། །བདག་ལ་མི་སྟོང་པ་ནི་བདག་ནི་བསོད་སྙོམས་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་ལ་གཞན་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་བ་མེད་པའོ། །གཞན་ལ་མི་སྨོད་པ་ནི་གཞན་གྱི་སྐྱོན་མི་སྨྲ་བའོ། །རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་བ་སྤངས་པས་གཞན་གྱི་ཁྱིམ་དུ་སྤྱོད་པ་ནི་རུང་བ་དང་གྱ་ནོམ་པའི་བསོད་སྙོམས་སྟེར་བའི་ཁྱིམ་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤངས་ནས་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་རྗེས་སུ་འཇུག་པའོ། །ཟང་ཟིང་མེད་པར་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་ནི་ནོར་ལ་ཞེན་པ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་ཡོ་བྱད་པ་སྙུངས་པ་ལ་གནས་ཤིང་ཆོས་བསྟན་པ་གཟུང་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་མགུ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཕན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡོན་ནི་བཅུ་པོ་འདིའོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དོན་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །གཞོན་ནུ་དེ་ལྟ་བུའི་སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་ལ་གནས་པའི་བཤད་མ་ཐག་པའི་དགོན་པ་ལ་གནས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གཏེར་རྙེད་པར་འགྱུར། ཆོས་ཀྱི་གཏེར་རྙེད་པར་འགྱུར། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གཏེར་རྙེད་པར་འགྱུར། དུས་གསུམ་གྱི་ཤེས་པའི་གཏེར་རྙེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གཏེར་རྙེད་པར་འགྱུར་ཞེ་ན་ཞེས་དོན་ངེས་པར་དྲིས་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་བ། དབེན་པ་ལ་སྤྱོད་ཅིང་དགོན་པ་ལ་གནས་ནས་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་འཐོབ་སྟེ། ལྷའི་མིག་དང༌། ལྷའི་རྣ་བ་དང༌། ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་དང༌། སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང༌། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཡུལ་ཏེ་དེ་མི་ལས་འདས་པ་ལྷའི་མིག་རྣམ་པར་དག་པས་ཕྱོགས་བཅུ་རྣམས་སུ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་རྣམས་མཐོང་ངོ༌། །དེ་སངས་རྒྱས་མཐོང་བ་དང་མི་འབྲལ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་གཏེར་རྙེད་པ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་ཕྱོགས་བཅུ་ན་ཆོས་གང་ཅི་སྟོན་པ་དེ་ཡང་ལྷའི་རྣ་བས་ཐོས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ཆོས་ཉན་པ་དང་མི་འབྲལ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་ཆོས་ཀྱི་གཏེར་རྙེད་པ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡེ་ཤེས་གང་དང་ལྡན་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་འཛིན་ཏེ། ཀུན་བཟུང་ནས་མི་བརྗེད་ཅིང་བསམ་པ་དང་བག་ལ་ཉལ་ཤེས་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཆོས་སྟོན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གཏེར་རྙེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་མངོན་པར་ཤེས་པས་འདས་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་དང་སྤྱོད་པ་ཤེས་པ་ལ་འཇུག་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་སྔོན་གྱི་མཐའ་དང༌། ཕྱི་མའི་མཐའ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བ་ཤེས་པའི་གཏེར་རྙེད་པ་ཡིན་ནོ། །མདོར་བསྡུས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་རབ་ཏུ་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་མ་ལུས་པ། །ཚིག་གིས་བརྗོད་པ་མི་ནུས་བསམ་པར་དཀའ། །གུས་པས་ཞུགས་པར་གྱུར་ཀྱང་བརྗོད་མི་ནུས། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཞན་གྱི་དོན་དུ་ཞུགས་པས་མི་ལེགས་མིན། །ཕན་ཡོན་བཅུ་པའི་ལེའུ་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་དགུ་པའི་འགྲེལ་བ་རྫོགས་སོ།། །།ད་ནི་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ནི་ལེགས་པར་རྟོགས་པའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་རབ་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གཟི་བརྗིད་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱི་རྒྱལ་པོའི་ལེའུ། དེ་ནས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གཞོན་ནུ་དེ་ལྟ་བས་ན་ལྷའི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་སྲིད་ཀྱི་བདེ་བ་ཡང་སྤངས་ཏེ་རབ་ཏུ་བྱུང་ཞེས་ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་ལྟར་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་གཞོན་ནུ་བདག་ཉིད་ཡོངས་སུ་གཏོང་བས་ཀྱང་སེམས་ཅན་དེ་དག་གི་དོན་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱི་གཞུང་གི་དོན་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྔོན་བྱུང་བའི་ལེའུ་འདི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དབྱངས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བར་འབྲེལ་ཏོ། །འདས་པའི་བསྐལ་པ་བརྒྱ་མང་རབ་དྲན་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་སྔོན་བྱུང་བའི་གཏམ་གསུངས་ཏེ། འདས་པའི་བསྐལ་པ་བརྒྱ་ཕྲག་མང་པོ་ངས་དྲན་ཏེ། དུས་དེའི་ཚེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཟི་བརྗིད་ཚོགས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་དེའི་བསྟན་པ་ལ་མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་དང་ལྡན་པའི་དགེ་སློང་བྱེ་བ་ཕྲག་བཅུ་བྱུང་སྟེ། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ཐོབ་པ། སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་གྱིས་ཡང་དག་པར་བརྒྱན་པ། སེམས་ཞི་བའི་དགེ་འདུན་བྱུང་བར་གྱུར་ཏོ། དེར་གྲོང་ཁྱེར་ནི་བྱེ་བ་བརྒྱ་ཕྲག་བདུན་ཅུ་རྩ་དྲུག་བྱུང་ངོ༌། །གྲོང་ཁྱེར་རེ་རེ་ལ་ཡང་དཔག་ཚད་ལྔ་བརྒྱ་ཡོད་པ་ལ་མེ་ཏོག་དང༌། འབྲས་བུ་སྣ་ཚོགས་དང་ལྡན་པའི་ལྗོན་ཤིང་མཆོག་གིས་བརྒྱན་ཅིང་ཁྱབ་པ། བྱ་སྣ་ཚོགས་སྐད་སྙན་པ་འབྱིན་པས་གང་པའི་སྐྱེད་མོས་ཚལ་བརྒྱས་བརྒྱན་པ་ན་ཡང་རྫིང་བུ་པདྨ་དང༌། ཨུཏྤལ་དང༌། དྲི་ཞི་མ་པ་དང༌། དྲི་ཞིམ་ལྡན་པ་ལ་སོགས་པས་བརྒྱན་པའི་ཆུ་ཡན་ལག་བརྒྱད་དང་ལྡན་པས་ཡོངས་སུ་གང་བ་ཡིད་དུ་འོང་བ་ལ་བྱའི་ཚོགས་ཀྱིས་བརྒྱན་པས་སྐྱེད་མོས་ཚལ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་སྙེད་དང་མཉམ་པའོ། །དེའི་ཚེ་འཛམ་བུའི་གླིང་འདིར་སའི་བདག་པོ་བརྟེན་པས་བྱིན་ཞེས་བྱ་བ་བུ་ལྔ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བརྒྱས་བརྒྱན་པ་ཡིད་རབ་ཏུ་དགའ་བ། ཕས་ཀྱི་རྒོལ་བ་དང༌། མུ་གེ་དང༌།། བདུད་ལ་སོགས་པའི་གནོད་པ་དང་བྲལ་བས་འཛམ་བུའི་གླིང་དང༌། ལྷའི་གནས་ལ་ཁྱད་པར་མེད་པའི་རྒྱལ་སྲིད་ཀྱི་བདེ་བ་ཁ་ན་མ་ཐོབ་མེད་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་གྱུར་ཏོ། །ཡང་དེའི་ཚེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཟི་བརྗིད་ཚོགས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ཁྱད་པར་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱལ་པོའི་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ངེས་པར་སྟོན་ཅིང་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །དོན་དམ་པའི་རང་བཞིན་གསལ་བར་བྱེ་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པར་རབ་ཏུ་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། སྲིད་པའི་འགྲོ་བ་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འགྲོ་བ་དྲུག་གི་འཁོར་བར་འབྱུང་བས་ན་སྲིད་པའོ། །དེར་སྐྱེས་པ་ནི་འགྲོ་བའོ། །དེ་དག་ནི་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཇི་ལྟར་རྨི་ལམ་ནི་འགྲོ་བ་སྣ་ཚོགས་སུ་ལྟུང་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་སྐྱེ་བ་དང༌། འགག་པ་དང༌། བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་སོ་སོར་རང་རིག་པ་ཉེ་བར་དམིགས་ན་ཡང་རྨི་ལམ་གྱི་དངོས་པོ་གྲུབ་པ་མེད་པས་སྐྱེ་བ་དང་འཆི་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་བདེན་པར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལ་སུ་ཡང་མི་སྐྱེ་འཆི་བ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བ་ཡང་མེད་དོ། །མོ་གཤམ་གྱི་བུ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མ་སྐྱེས་པ་ལ་འཆི་བ་ཡང་མེད་པ་ཉིད་དོ། །སེམས་ཅན་མིང་དང་སྲོག་ཀྱང་མི་རྙེད་དེ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྲངས་ཅན་དག་ནི་སེམས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ཡོན་ཏན་ གསུམ་གྱི་བདག་ཉིད་ཅན་གཙོ་བོ་ཞེས་བརྗོད་པའོ། །དེ་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ ་ན་འགྲོ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །མི་རྙེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཚེད་མས་ངེས་པར་བརྟགས་ན་ཉེ་བར་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་བ་སྟེ། ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་མི་རིགས་པ་ཉིད་དོ། །རྟག་ན་ནི་རང་གི་ངོ་བོ་གཞན་དུ་མི་འགྱུར་བ་ཡིན་པས་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་ན་ཡང་སྐད་ཅིག་གཉིས་པར་གནས་པའི་སྐབས་མེད་པས་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་མེད་ཅེས་བྱའོ། །སྲོག་ནི་ཕྱོགས་ཀྱི་གོས་ཅན་གྱིས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་བདག་སྟེ། དེ་ཡང་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་ལས་གཞན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དུ་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །མིང་ནི་རིག་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པས་བརྟགས་པའི་སྐྱེས་བུ་སྟེ་སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ཡང་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཆོས་འདི་རྣམས་ནི་དབུ་བ་ཆུ་ཤིང་འདྲ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དབུ་བའི་གོང་བུ་ནི་སྣང་བ་ཙམ་སྟེ་ངེས་པར་བརྟགས་ན་ཅི་ཡང་མེད་པའོ། །ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་ཡང་དབུ་བའི་གོང་བུ་བཞིན་དུ་བདག་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །ཆུ་ཤིང་སོ་སོར་ཕྱེ་ན་སྙིང་པོ་ཅི་ཡང་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པའི་སྙིང་པོ་ཡོང་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ། ནམ་མཁའ་ལྟར་རང་བཞིན་མེད་པ། ཉམས་སུ་མྱོང་བ་རྣམས་ནི་སྤྲིན་ལྟ་བུ། གློག་ལྟ་བུ། ཆུའི་ཟླ་བ་ལྟ་བུ། སྨིག་རྒྱུ་ལྟར་མཐོང་བ་ཉིད་ན་མི་དམིགས་པའི་ངོ་བོ་སྐད་ཅིག་མའི་ངོ་བོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དཔེ་འདི་དག་ནི་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པར་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་བསྟན་ཏེ། འགའ་ཞིག་ལ་གྲགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཡིན་ནོ། །བདག་མེད་པ་གཉི་ག་བསྲེས་ནས་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྲིད་ པ་གསུམ ་པོ་རྨི་ལམ་བཞིན་དུ་སྟོང༌། མྱུར་དུ་འཇིག་ཅིང་མི་རྟག་སྒྱུ་འདྲ་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། རབ་ཏུ་སྣང་ཞིང་གསལ་བ་ཡང་རྨི་ལམ་ཉིད་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་དང༌། སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་དང༌། སྙིང་པོ་མེད་པ་ཉིད་དུ་རབ་ཏུ་རྟོགས་སོ། །འདིར་གང་ནས་ཀྱང་མ་འོངས་ཤིང༌། འདི་ནས་ཀྱང་གར་ཡང་འགྲོ་བ་མེད་པ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མཚན་མ་མེད་པར་གྱུར་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་མི་དག་འཇིག་རྟེན་འདིར་ཡང་ཤི་ནས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མི་དག་འཇིག་རྟེན་འདི་ནས་ཤི་བར་གྱུར་པ་ཡང་མེད་ལ། འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་དུ་འགྲོ་བ་ཡང་མེད་དོ། །འགྲོ་བ་དང་འོད་བ་མེད་པས་རྟག་ཏུ་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་ཡིན་པས་ཀྱང་སྐྱེ་བའི་ཡུལ་དེ་ཉིད་དུ་འཆི་བར་འགྱུར་བས་འགྲོ་བ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་མ་བྱས་པ་དང་ཕྲད་པ་དང༌། བྱས་པ་ཆུད་ཟོས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐེ་ཚོམ་བཟློག་པའི་ཕྱིར། ལས་བྱས་རྣམས་ནི་ནམ་ཡང་མེད་མི་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དགེ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བ་དང་མི་དགེ་བའི་ལས་བྱས་པའི་སྐྱེས་བུ་གཉིད་ཀྱིས་ལོག་པའི་ཚེ་མཐོ་རིས་དང་ངན་སོང་ལ་སོགས་པའི་བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་གྱུར་པ་མཐོང་ཡང་དེ་དག་ཏུ་སོང་བའི་བྱ་བ་མེད་པ་དང༌། འདིར་ཤི་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་ནི་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་ཡང་མི་འགྱུར་ཏེ། འགྲོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་དུ་འགྲོ་བའི་སྐྱེས་བུ་ལ་སོགས་པ་མེད་ཀྱང་ལས་དང་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་ཉམས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་པར། འཁོར་བ་ན་ཡང་དཀར་ནག་འབྲས་བུ་སྟེར། །ཞེས་བྱ་བས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རྟག་པ་མ་ཡིན་ཆད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གལ་ཏེ་རྟག་པ་ཡིན་ན་ངོ་བོ་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པས་ལས་དང་འབྲས་བུ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཆད་པར་གྱུར་ན་ཡང༌། ཐམས་ཅད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས། །ལས་དང་འབྲས་བུ་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བས་ཁོ་བོ་ཅག་གི་འདོད་པ་ལྟར་ན་ནི་ལས་དང་འབྲས་བུར་འབྲེལ་བ་གྲུབ་པ་ཡིན་གྱི་གཞན་དག་གིས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་སྐྱེས་བུ་རྟག་པ་དང༌། ཆད་པར་ལྟ་བ་ངན་པའི་ལམ་དུ་ཞུགས་པ་རྣམས་ལ་ནི་མེད་དོ། །ལས་བསགས་མེད་ཅིང་གནས་པ་དག་ཀྱང་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། སྔོན་དང་ཕྱི་མ་ཕྲད་པ་མེད་པས་བསགས་པ་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །སྐད་ཅིག་མ་སོ་སོ་རང་གི་ངོ་བོ་སོ་སོར་འབྱུང་བ་ན་དེ་ཉིད་དུ་གནས་པ་མེད་ན་ཇི་ལྟར་ལས་དང་འབྲས་བུ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ཡང་བྱས་ནས་རེག་པར་མི་འགྱུར་མིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གང་གིས་ལས་བྱས་པ་དེས་རེག་པར་མི་འགྱུར་བ་མིན་ཏེ། ཉམས་སུ་མྱོང་བར་མི་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་གྱིས་བྱས་པ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའང་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། གཞན་གྱིས་བྱས་པ་གཞན་གྱིས་མྱོང་བ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། ལས་གཞན་ཞིག་བྱས་ནས་འབྲས་བུ་གཞན་ཞིག་མྱོང་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། སྲོག་གཅོད་པའི་ལས་བྱས་ནས་སྦྱིན་པའི་འབྲས་བུ་ལོངས་སྤྱོད་ཉམས་སུ་མྱོང་ན་ནི་སོ་སོར་ངེས་པའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཉམས་པར་ཐལ་བར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འགྱུར་རོ། །འཕོ་བ་མེད་ཅིང་ཕྱིར་ཡང་འོང་བ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་འདི་ནས་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་དུ་རྟག་པའི་བདག་འགའ་ཡང་འཕོ་བ་ཡང་མེད་དེ་བདག་ལ་སོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་ལ་སོགས་པ་ནས་འགའ་ཞིག་འདིར་འོང་པ་ཡང་མེད་དེ་འཕོ་བར་སྨྲ་བ་ཚད་མས་གནོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སུན་ཕྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཐམས་ཅད་ཡོད་པའང་མ་ཡིན་ཏེ། གཞན་གྱིས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་རི་བོང་གི་རྭ་བཞིན་དུ་མི་བདེན་པའི་ཕྱིར། མེད་པའང་མ་ཡིན་ཏེ། སྒྱུ་མ་དང་འདྲ་བའི་སོ་སོར་སྣང་བ་ལ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་འདོགས་པས་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ལྟ་བའི་གནས་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོའི་ངོ་བོར་ཡོངས་སུ་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་དོ། །དག་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། སྔོན་མ་དག་པ་ལས་ཕྱིས་དག་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་པ་ནི་སེམས་ཅན་གཅིག་ལ་དག་པ་དང༌། མ་དག་པ་ནི་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་ཙམ་ཡིན་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་སྤྱོད་པ་འཇུག་པ་ཙམ་ཡང་མེད་དེ། ཐམས་ཅད་དུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་འཇུག་པ་དང༌། འཇུག་པ་མེད་པ་ཞི་བ་ནི་འཇུག་པའོ། །གཟོད་ནས་ཞི་བ་ནི་འཇུག་པའི་ངོ་བོ་མེད་པའམ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའོ། །སྐྱེ་མེད་ཞི་བ་མཚན་མ་མེད་པའི་གནས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྐྱེ་བ་མེད་པ་ནི་ཞི་བའི་གོ་འཕང་ངོ༌། །སྐྱེ་བ་ནི་ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་ཡིན་པ་ཉིད་དང༌། རབ་ཏུ་མ་ཞི་བ་ཉིད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་གནས་ཡིན་ནོ། །བདེ་གཤེགས་སྤྱོད་ཡུལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བུའི་རབ་ཏུ་ཞི་བ་དང་སྟོང་པ་ཉིད་ངེས་པར་རྟོགས་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དྲི་མ་མེད་པ་བསྙེངས་པ་མེད་པའི་སྟོབས་བཅུ་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ་དང༌། ཡེ་ཤེས་བཅུ་ལ་སོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་རྣམ་པར་དག་པ་རྣམས་འབད་པ་མེད་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །མངོན་པར་ཤེས་པས་རྣམ་པར་རྩེ་ཞིང་ཆོ་འཕྲུལ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཡང་འབད་པ་མེད་པ་ཉིད་དུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱའོ། །འགྲོ་དང་འཇུག་མེད་མཁས་པའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཆོས་ཀྱི་འགྲོས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་གར་ཡང་འགྲོ་བ་མེད་པས་མི་འགྲོ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་འགྲོ་བ་དང༌། འོང་བ་མད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་འདྲའི་འགྲོ་བ་འགྲོ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་འགྲོས་ནི་མཁས་པས་ནན་ཏན་གྱིས་རྟོགས་པར་བྱ་བ་སྟེ། སངས་རྒྱས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་རྟོགས་པར་བྱ་བའོ། །དེ་དག་ཉིད་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་གར་ཡང་མི་འགྲོ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། ཡང་དག་པའི་མཐའ་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་སྒྲ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཞི་བར་ཞི་ཉེ་བར་ཞི་བའི་འགྲོས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞི་བ་ནི་གཟོད་མ་ནས་ཞི་བ་ཉིད་དོ། །རབ་བཞི་ནི་ཐ་མའི་མཐའ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཉེ་བར་ཞི་བ་ནི་དབུས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟག་ཏུ་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་རྗེས་སུ་སོང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་གཡོ་བ་ཤིན་ཏུ་མཐོང་བར་དཀའ་བའི་གནས་ཏེ། བདེ་བར་གཤེགས་པའི་གོ་འཕང་ངོ༌། །དེ་ལྟ་བུའི་གནས་དེ་ནི་ཚིག་གིས་བརྗོད་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དབྱངས་ཀྱིས་བཤད་ཀྱང་དབྱངས་ཀྱི་འཇུག་པ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། དབྱངས་ནི་སྒྲའི་ངོ་བོས་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པས་གང་ནས་ཀྱང་མི་འོངས་གར་ཡང་མི་འགྲོ། །གར་ཡང་གནས་པ་མེད་པ་སྟེ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཉིད་ཀྱི་འགྲོས་ཏེ་འགྲོ་བ་ཁོ་ན་དབྱངས་ཀྱིས་འགྲོ་བ་ཡིན་ནོ། །འགྲོས་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་ཀྱང་འགྲོ་བ་བསྟན་པར་མི་ནུས་ཏེ། སྒྲུབ་པ་པོ་དང་བསྒྲུབ་བྱའི་རང་བཞིན་མེད་པའི་རང་བཞིན་གཅིག་པ་ཉིད་དེ་སྔོན་གྱི་མཐའ་དང༌། ཕྱི་མའི་མཐའ་དང༌། དབུས་ཀྱི་ངོ་བོ་དང་བྲལ་བ་ངེས་པར་རྟོགས་པ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་འགྲོས་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཉམ་པ་ཡིན་ནོ། །རྡུལ་བྲལ་རྣམ་པར་དག་པ་དོན་དམ་གནས། །སངས་རྒྱས་དེ་ཉིད་ཡོད་ཅེས་མི་གསུང་བ། །དེ་ཉིད་རིག་པ་དེ་ཉིད་མེད་མི་སྨྲ། །ལོང་བར་གྱུར་པའི་མུ་སྟེགས་རྩོད་པར་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། རྡུལ་བྲལ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་རྡུལ་དང་བྲལ་བའོ། །རྣམ་པར་དག་པ་ནི་དྲི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མའི་བག་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཞི་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །རྟོག་དང་རློམ་སེམས་མེད་པ་རབ་ཞི་གནས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་གཟུགས་རབ་ཏུ་ཞི་བདེ་ལ་བརྟག་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པས་ཀྱང་བརྟག་པར་མི་ནུས་པའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཟབ་མོ་རྒྱལ་བ་སྟེ། བདུད་ལས་རྒྱལ་བས་སྟོན་པར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལ་ཡི་གེ་སྤྱོད་པ་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་པས་སྟོན་པ་མེད་ན་ཡང་བསྟན་པའི་རྣམ་པའི་སྣང་བ་ཡང་དུལ་བྱའི་རྒྱུད་ལ་སྣང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ། རིན་ཆེན་ཆོས་རྣམས་རྡུལ་བྲལ་དོན་དམ་སྟོང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྤྲོས་པ་མ་ལུས་པ་དང་བྲལ་བའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ནི་དོན་དམ་པའོ་ཞེས་སངས་རྒྱས་རྣམས་སྟོན་པར་མཛད་དོ། །རྒྱལ་པོ་བརྟན་བྱིན་གྱིས་ནི་དེ་ཚེ་ཐོས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། རང་གི་ཕོ་བྲང་ན་གནས་བཞིན་དུ་ཆོས་བསྟན་པ་དེ་ཐོས་སོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཐོས་པ་དང་ལྡན་པའོ། །དེ་ནས་དགའ་བ་དང༌། རབ་ཏུ་དགའ་བ་ཐོབ་ནས་འཁོར་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱད་ཅུ་དང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ་ཕྱིན་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ནས་ལག་པ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བྱས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་འདུག་གོ །མིའི་བདག་པོའི་བསམ་པ་མཁྱེན་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་མཉམ་པ་ཉིད་རྣམ་པར་སྤྲོས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དམ་པ་འདི་བཤད་དོ། །རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་འདི་ཐོས་ནས་མིའི་བདག་པོ་དེ་ལ་དགའ་བ་མཚུངས་པ་མེད་པ་སྐྱེས་པར་གྱུར་ཏོ། །འཕགས་པའི་དགའ་བ་ནི་ཟང་ཟིང་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་དགའ་བའོ། །དེ་དགའ་བ་དང་རབ་ཏུ་དགའ་བ་སྐྱེས་པས་གླིང་བཞི་ལ་དབང་པའི་རྒྱལ་སྲིད་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་རྩྭ་བཞིན་དུ་སྤངས་ནས་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་བྱུང་བར་གྱུར་གྱི་འདོད་པའི་རྒྱུས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། བསམ་པ་མི་གཡོ་བྱང་ཆུབ་རབ་ངེས་པས། །རྟག་ཏུ་སྟོང་པའི་ཆོས་ལ་རབ་གནས་ཏེ། །སངས་རྒྱས་ས་ཡི་མཐར་ཐུག་རྟོགས་འགྱུར་ཞེས། །བསམ་པ་དག་པས་མི་དབང་རབ་ཏུ་བྱུང༌། །འཛམ་བུ་གླིང་པའི་མི་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེའི་རྗེས་སུ་རབ་ཏུ་བྱུང་བར་གྱུར་ཏོ། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེ་ཚེ་སྟོབས་བཅུའི་ཡོན་ཏན་རྒྱ་ཆེ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གང་གི་ཚེ་མིའི་བདག་པོ་དང་ལྷན་ཅིག་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་བྱུང་བར་གྱུར་པས་དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དགེ་སློང་དང་དགེ་སློང་མའི་འཁོར་གྱིས་བསྐོར་བར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ལྟ་ན་ཆོས་གོས་དང་བསོད་སྙོམས་ལ་སོགས་པ་ཇི་ལྟར་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ཞེས་ཐེ་ཚོམ་ཟབ་བསལ་བའི་ཕྱིར། །དེ་ཚེ་མ་རྨོས་མ་བཏབ་རྩི་འཁྲུངས་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། མ་རྨོས་ཤིང་མ་བཏབ་པ་ཉིད་དུ་རྩི་ཐམས་ཅད་ལྷའི་བདུད་རྩི་དང་འདྲ་བ་བསོད་ནམས་ལས་བྱུང་བར་གྱུར་ཏོ། །བྱིན་ལེན་བྱེད་པ་དང་གཡོག་དང་བསྙེན་བཀུར་བ་ཡང་ལྷ་ལ་སོགས་ པ་རྣམས་རྟག་ཏུ་ཉེ་བར་གནས་པར་གྱུར་ཏོ། །ཆོས་གོས་གསུམ ་ཡང་ལེགས་པར་ཁ་དོག་བསྒྱུར་བ། ལེགས་པར་དྲུབས་པ། ལེགས་པར་བཅགས་པ་རྣམས་ཀྱང་བསོད་ནམས་ལས་བྱུང་ཞིང་གྲུབ་པར་གྱུར་ཏོ། །ཟད་པའི་དུས་ན་སེམས་ཅན་མང་པོ་དག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཕྱི་མའི་དུས་ན་མི་མང་པོ་དག་ལོངས་སྤྱོད་ཆུང་ཞིང་དབུལ་བཞིན་དུ་ཁྱིམ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དག་རབ་ཏུ་འབྱུང་བར་མི་ནུས་ལ་དེ་དག་ལ་རྒྱལ་པོའི་ཆད་པས་ཁྲོ་བ་དང༌། བརྡེག་པ་དང༌། བསྡིགས་པ་དང༌། བཅིང་བ་དང༌། གནོད་པ་རྣམ་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་འཁོར་བས་སྐྱོ་བར་མི་འགྱུར་ཞིང་བཟའ་བ་ཙམ་ཡང་རྙེད་པར་མི་འགྱུར་ན་ནོར་བསག་ཅིང་འབྱོར་པར་འགྱུར་བ་ལྟ་ག་ལ་ཡོད། ནོར་བསགས་པའི་རྒྱུ་བཟོའི་གནས་ཀྱི་ཆ་ལ་མཁས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །འདོད་ཆགས་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་དང༌། འདོད་པས་ཟིལ་གྱིས་མནན་པར་གྱུར་ན་ཡང་བདག་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྨྲ་བར་བྱེད་ཅིང་མི་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པའི་བཙུན་པ་བྱང་ཆུབ་སྤྱོད་པ་སྟོན་ཅེས་སྨྲ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་སྐད་དུ་བཙུན་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྤྱོད་པ་བདག་ལ་བསྟན་དུ་གསོལ། བདག་ཉན་པར་འཚལ་ལོ་ཞེས་སྨྲ་བར་བྱེད་ཀྱང་ཆོས་ཐོས་པའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། གང་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ཐོས་པ་དེ་ལ་ཡང་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱི་འདུ་ཤེས་ཀྱང་མི་སྐྱེད་དོ། །དེ་དག་ཉིད་ལ་སླར་ཡང་ཁོང་ཁྲོ་རབ་ཏུ་བསྐྱེད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ནས་འཁྲུལ་པ་ཚོལ་བར་བྱེད་ཅིང་གཅིག་ཏུ་སྐྱོན་སྨྲ་བ་ལ་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །གཞོན་ནུ་ང་ཡི་ཚིག་འདི་ཐོས་ནས་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ངའི་གསུང་འདི་ཐོས་ནས། དེ་དག་དང་ནི་སྟོན་པར་མ་བྱེད་ཅིག །བྱང་ཆུབ་འདོད་པ་རྣམས་ལ་སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་བསྔགས་པ་རྗོད་པར་བྱེད་ཀྱང་བདག་ཉིད་ནན་ཏན་ཉམས་སུ་ལེན་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཞུགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམས་པར་དག་ཅིང་རྒྱགས་པ་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། སེར་སྣ་ལ་སོགས་པ་དང༌། བྲལ་བ་ནན་ཏན་སྙིང་པོར་བྱེད་པ་རྣམས་ལ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱང་རྙེད་པར་དཀའ་བ་མ་ཡིན་ན། ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཞེས་བྱ་བའོ། །མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང༌། དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུ་ལ་སོགས་པ་ཡོན་ཏན་གྱི་སྒོ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡིད་ལ་བྱ་བའོ་ཞེས་བྱ་བར། འཆག་ཅིང་འདུག་དང་འགྲེང་ཞིང་ཉལ་བ་ན། །མི་གང་ཐུབ་པའི་ཟླ་བ་དྲན་བྱེད་པ། །དེ་ཡི་མདུན་ན་རྟག་ཏུ་སྟོན་པ་བཞུགས། །དེ་ནི་རྒྱ་ཆེར་མྱ་ངན་འདས་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྤྱོད་ལམ་བཞི་པོ་ཐམས་ཅད་དུ་རྗེས་སུ་དྲན་པར་བྱེད་པ་ནི་ངེས་པ་ཁོ་ན་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་པས་དེའི་ཕྱིར་ཕྱི་དང་ནང་གི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་མཆོད་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་མཆོག་ཏུ་གུས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མཆོད་པར་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་སྐུ་གཟུགས་ཤིན་ཏུ་མཛེས་པ་དག །ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱི་རོལ་གྱི་སྐུ་གཟུགས་ལ་ཕྱག་བྱ་བ་དང༌། བལྟ་བ་དང༌། མཆོད་པས་བསོད་ནམས་བསག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འབྱོར་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གསེར་དང༌། དངུལ་དང༌། ཟངས་དང༌། ས་ལས་བྱས་པ་ཡང་རུང༌། མཛེས་པ་མཚན་གྱིས་ལེགས་པར་བརྒྱན་པ། བཟོ་ལེགས་པར་བྱས་པ་མདུན་དུ་བཞུགས་སུ་གསོལ་བ་ལ་གདུགས་དང༌། རྒྱལ་མཚན་དང༌། བ་དན་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཞལ་ཟས་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་བཤོས་གཙང་གི་བྱེ་བྲག་གིས་མཆོད་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་རས་རིས་ལ་སོགས་པར་གཏོགས་པའི་རི་མོ་ལ་ཡང་མཆོད་པར་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་བསྒོམ་ཞིང་དབེན་པར་གནས་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའི་ཕྱིར་རྟག་ཏུ་ནགས་ཁྲོད་དབེན་པ་བསྟེན་པར་གྱིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གྲོང་དང་གྲོང་ཁྱེར་ལ་སོགས་པ་ལ་ཞེན་པ་སྤངས་ནས་ནགས་དང༌། རིའི་ཕུག་དང༌། སྨན་ལྗོངས་ལ་སོགས་པར་གཅིག་པུ་གཉིས་སུ་མེད་པར་བསེ་རུ་ལྟར་གནས་ལ། ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བས་རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་གཞག་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་མངོན་སུམ་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ང་ནི་ཆོས་རྗེ་ཁྱོད་ནི་ང་ཡི་བུ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་ང་ནི་ཆོས་ཀྱི་རྗེ་ཡིན་ཁྱེད་རྣམས་ནི་ངའི་སྲས་ཆོས་ལས་སྐྱེས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་ངེས་པར་སྒྲུབ་པར་འདོད་པས་ངའི་རྗེས་སུ་བསླབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞུམ་པ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་འབད་པར་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་མིའི་བདག་པོ་བརྟན་པས་བྱིན་གྱིས་རྒྱལ་སྲིད་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་སྤངས་ནས་རབ་ཏུ་བྱུང་སྟེ། རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་ཀྱང་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པ་ལ་མངོན་པར་སྦྱོར་བར་གྱུར་པ་བཞིན་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གང་མིའི་བདག་པོ་བརྟན་པས་བྱིན་ཞེས་བྱ་བ་བྱུང་བ་ཐོས་པ་དེ་གཞན་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཉིད་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་མིའི་བདག་པོ་བརྟན་པས་བྱིན་ཞེས་པར་གྱུར་ཏོ། །ངས་སངས་རྒྱས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ལ་མཆོད་པ་བྱས་སོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་བསྲུངས་སོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་མཆོག་འདི་རྗེས་སུ་ཚོལ་བའི་ཚེ། བུ་དང༌། བུ་མོ་དང༌། ཆུང་མ་དང༌། རྒྱལ་སྲིད་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་དང༌། ལག་པ་དང༌། རྐང་པ་དང༌། མིག་དང༌། ཡན་ལག་གི་མཆོག་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདིའི་རྒྱུར་ཞུམ་པ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་སྦྱིན་པར་བཏང་ངོ༌། །འབྲུ་དང༌། ནོར་དང༌། རིན་པོ་ཆེ་དང༌། བྲན་ཕོ་དང༌། བྲན་མོ་དང༌། ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པའི་གཡོག་རྣམས་ཀྱང་གསོལ་བ་འདེབས་པ་རྣམས་ལ་བྱིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྒྱན་གྱི་བྱེ་བྲག་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་ལས་བྱས་པ་དང༌། གོས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བ་སྲིན་བལ་གྱི་འདབ་མ་ལྟར་རེག་ན་འཇམ་ཞིང་བདེ་བ་རྣམས་ཀྱང་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བཏང་ངོ༌། །ང་ཡིས་རྟ་དང་བ་གླང་ཤིང་རྟ་ཚོགས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ང་ཡིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །བཏང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱིན་ནོ་ཞེས་ཐམས་ཅད་དུ་བལྟ་བར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བྱའོ། །སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་གང་དག་ངས་མཐོང་བ་དེ་དག་ངས་ནོར་གྱིས་བདེ་བར་བྱས་སོ། །ངས་སྔོན་སྐྱེད་མོས་ཚལ་ནི་མང་པོ་དང༌། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཉེ་བར་མཁོ་བ་སྦྱིན་པར་གསུངས་ཏེ། མེ་ཏོག་དང་འབྲས་བུ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བརྒྱན་པའི་སྐྱེད་མོས་ཚལ་དགའ་བའི་ཚལ་དང་འདྲ་བ་བརྒྱ་སྟོང་དག་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་མ་ལུས་པ་བསྡུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བཏང་ངོ༌། །གྲོང་དང་གྲོང་ཁྱེར་ཡུལ་འཁོར་གྲོང་འདབ་ཀྱང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་དབང་ཕྱུག་གི་ལོངས་སྤྱོད་བདག་གིར་བྱས་པའི་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་དངོས་པོ་རྣམས་ཡོངས་སུ་གཏོང་བའི་སྦྱིན་པ་གསུངས་ཏེ། གྲོང་དང༌། གྲོང་ཁྱེར་དང༌། ཚོང་འདུས་དང༌། ཡུལ་འཁོར་དང༌། རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་ཉེ་བར་མཁོ་བ་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པ་འབྱོར་པ་ཡང་དག་པས་བརྒྱན་པ་རྣམས་བྱིན་པས་དེའི་ཚེ་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་དཔེ་མེད་པ་རྗེས་སུ་མྱོང་ངོ༌། །རི་རབ་ཚད་ཙམ་རིན་ཆེན་སྣ་ཚོགས་རིན་ཐང་མེད་པའི་ས་ཡི་གཏིང་ན་གནས་པ་དང༌། རྒྱལ་བའི་ཡོན་ཏན་བཞིན་དུ་འབད་པས་བསགས་པའི་རིན་ཆེན་ཕུང་པོ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང༌། །རབ་ཏུ་གྲགས་པའི་ནོར་བུའི་ཅོད་པན་རབ་ཏུ་མཛེས་པ་རྣམ་པ་གཞན་དག་ཀྱང༌། །སངས་རྒྱས་ཐོབ་ཕྱིར་འགྲོ་བ་མ་ལུས་ཡིད་འཕྲོག་རབ་ཏུ་གྲགས་པའི་སྦྱིན་པར་བྱིན། །རིན་ཆེན་ཕུང་པོ་རི་རབ་མཉམ་པ་ཡང༌། །ཆོས་དང་ཏིང་འཛིན་ཐོབ་ཕྱིར་ང་ཡིས་བྱིན། །རྙེད་པར་དཀའ་ཞིང་བཏང་བར་དཀའ་བ་ཡང༌། །བྱང་ཆུབ་ཆེད་དུ་སྔོན་ཆད་ང་ཡིས་བཏང༌། །ཤིན་ཏུ་དབུལ་བ་ངས་ནི་ཕྱུག་པོར་བྱས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དབུལ་པོ་གང་དག་ཕོངས་པར་གྱུར་པ་དེ་དག་ནི་ངས་ཕོངས་པ་མེད་ཅིང་ལོངས་སྤྱོད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་བདེ་བ་དང་ལྡན་པར་བྱས་སོ། །གང་གི་ཚེ་ང་སའི་བདག་པོར་གྱུར་ཅིང་ལོངས་སྤྱོད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་པས་སྡུག་བསྔལ་མགོན་མེད་པ་མཐོང་བར་གྱུར་པ་ནི་ཅིའི་ཕྱིར་འདི་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་བར་གྱུར་ཅེས་འདྲི་བར་བྱེད་དོ། །ནོར་མེད་པས་སོ་ཞེས་ཟེར་ན་དེ་དག་ལ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་སེམས་ཉེ་བར་བཞག་ནས་དེ་དག་ལ་རྒྱལ་སྲིད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྦྱིན་པར་བྱེད་དོ། །གཞོན་ནུ་ངས་ནི་ངོ་མཚར་བྱས་པ་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གང་ཡང་ང་ཡིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་སྡུག་བསྔལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་དེ་དག་བསྐལ་པ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་ཏུ་བགྲང་བའི་སྦྱོར་བས་བགྲང་བར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱོད་པ་ལ་དད་པ་མ་ཐོབ་པ་རྣམས་ཀྱིས་མཐར་ཐུག་པ་མ་རྙེད་ནས་ཐོས་པས་སེམས་མྱོས་ཤིང་མྱོས་པར་འགྱུར་རོ། །གཞོན་ནུ་ཁྱོད་ལ་ཤིན་ཏུ་བསྒོ་བར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐུགས་རྗེ་ཅན་ནི་གཞན་མ་ཡིན་པར་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ངས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཚོལ་བ་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བདེ་བ་ལ་དགོད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཚོལ་བ་ན་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཁྱད་པར་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་ངོ༌། །གང་གི་ཚེ་ངས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོབ་པར་གྱུར་པ་ན་ང་ལ་སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེད་པར་གྱུར་ཏོ། །ཡེ་ཤེས་དེས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྣ་ཚོགས་ན་བཞུགས་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་མཐོང་ངོ༌། །ཆོ་འཕྲུལ་གྱི་མངོན་པར་ཤེས་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཁྱད་པར་གྱིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྣ་ཚོགས་ན་བཞུགས་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཐད་དུ་ཉེ་བར་སེང་ནས་སྤྱི་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། གུས་པ་དང་བཅས་པས་གསོལ་བ་གདབ་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་གལ་ཏེ་བདག་ལ་སྐབས་ཕྱེ་ན་སོམ་ཉི་དཔག་ཏུ་མེད་པ་མཆིས་པས་ཐེ་ཚོམ་འགའ་ཞིག་ཞུའོ། །དྲན་པ་བརྗེད་པ་མེད་པས་ཇི་ལྟར་ཐོས་པ་བཞིན་དུ་བཟུང་ནས་དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་བདག་གིས་བསྟན་པར་བགྱིའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཉིད་ལ་བདག་གིས་གཡོ་བ་མེད་པའི་བློས་འདི་ཉིད་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པར་གྱུར་པ་དེ་ལྟར་རབ་ཏུ་གཞག་པར་བགྱིའོ། །གང་གིས་སྔོན་གྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གང་དག་སྔོན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མ་མཐོང་བ་དང༌། མ་ཐོས་པ་དེ་དག་གིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཇི་ལྟར་ཐབ་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཐད་ནས་ཆོས་བསྟན་པ་མ་ཐོས་པ་བསོད་ནམས་མ་བྱས་པ་དེ་དག་གིས་ཏིང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ངེ་འཛིན་འདི་ལ་རབ་ཏུ་དང་བའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང༌། དད་པར་བྱ་བ་དང༌། མཉན་པ་དང་མོས་པར་བྱ་བ་སླ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་གང་དག་སྔོན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཐད་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོས་པ་དེ་དག་ནི་ཆོས་ཟབ་མོ་འདི་ཐོས་པ་ན་མི་སྐྲག་མི་དངང། དངང་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་འཇིགས་པ་ཆུང་དུ་དང༌། འབྲིང་དང༌། ཆེན་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ནི་སྲས་ཐུགས་ལས་སྐྱེས་པ་ཉིད་དེ་དག་གི་དོན་དུ་ངས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་བྱ་དཀའ་བ་བརྒྱ་སྟོང་གིས་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་གང་གིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱལ་པོ་འདི་ལན་ཅིག་ཐོས་པ་དེ་ཡང་ངན་སོང་དུ་ལྟུང་བའི་འཇིགས་པ་ནམ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །མི་ཁོམ་པ་བརྒྱད་སྤངས་པའི་དལ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་འཐོབ་ཅིང་ཐམས་ཅད་དུ་སངས་རྒྱས་མཐོང་ཞིང་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པ་དང༌། ཆོས་ཐོས་པ་དང་མི་འབྲེལ་པའི་སེམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཁྲག་ཁྲིག་ཤིན་ཏུ་མང་པོ་མཐོང་བ་སྟེ། གང་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཛིན་པ་དེས་མངོན་སུམ་དུ་སངས་རྒྱས་རྣམས་མཐོང་བའོ། །རྒྱལ་བ་བྱམས་པ་གྲགས་པ་མཐའ་ཡས་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཕགས་པ་བྱམས་པ་ངའི་རྗེས་ཐོགས་ཉིད་དུ་ངེས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་སེམས་ཅན་མང་པོའི་དོན་གྱིས་ཤིག་ཅེས་ལུང་བསྟན་པ་བཞིན་དུ། བློ་གྲོས་མཐའ་ཡས་དེས་ནི་ང་ལུང་བསྟན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གང་གི་ལག་ཏུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོབ་པ་དེ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་རྒྱལ་བ་ཉིད་དུ་གྱུར་ནས་སེམས་ཅན་མ་ལུས་པའི་དོན་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དྲན་པ་དང༌། བློ་གྲོས་དང༌། རྟོགས་པ་དང༌། སྤོབས་པ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། མི་གང་ཏིང་འཛིན་མཆོག་འདི་འཛིན་པ་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཛིན་པ་དེ་ལ་ཡོན་ཏན་འདི་དག་འཛིན་པར་འགྱུར་ཞིང༌། ཡོན་ཏན་གཞན་ཡང། ལྷ་དང༌། ཀླུ་དང༌། ལྷ་མ་ཡིན་དང༌། མི་འམ་ཅི་དང༌། ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོ་དང༌། མི་དང་མི་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་མཆོད་པར་འགྱུར། སྲུང་བར་འགྱུར་རོ། །དུག་དང་མེ་དང་མཚོན་དང་ཆུ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཉམ་ང་བ་མ་སྤངས་པར་འཆི་བའི་དུས་བྱེད་པར་མི་འགྱུར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རོ། །ནགས་ཁྲོད་དང་རི་དང༌། སྨན་ལྗོངས་དང༌། བྲག་ཕུག་དག་ཏུ་གཅིག་པུ་གཉིས་སུ་མེད་པར་འདུག་ན་ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མཐུས་ལྷ་དང༌། ཀླུ་དང༌། གནོད་སྦྱིན་དང༌། དྲི་ཟ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཡེ་ཤེས་དྲི་མ་མེད་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ། ཐོགས་པ་མེད་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཡོངས་སུ་སྒྲོགས་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཐོགས་པ་མེད་ཅིང་ཉམས་པ་མེད་པས་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ཐོས་པ་འཛིན་པའི་གཟུངས་རབ་ཏུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྒྲོན་མ་འཛིན་ཅིང་འཇིག་རྟེན་མ་ལུས་པའི་མི་ཤེས་པའི་ལིང་ཏོག་གི་རབ་རིབ་སེལ་བ་ལ་མཁས་པར་འགྱུར་རོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཛིན་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་འཇམ་པ་དང༌། ཡིད་དུ་འོང་བ་དང༌། རྣར་སྙན་པའི་ཚིག་གིས་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་མ་ལུས་པ་ཡོངས་སུ་དགའ་བ་བསྐྱེད་པར་ནུས་པ་ལྟར་བདུད་དང་མུ་སྟེགས་པ་རྣམས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སེང་གེའི་སྒྲ་སྒྲོགས་པར་བྱེད་དོ། །མི་གང་ཏིང་འཛིན་མཆོག་འདི་འཛིན་པ་ནི། །ཞེས་ཐམས་ཅད་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་དག་སྨན་པ་དཔྱད་མཁན་འདྲ་བར་ཡང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། ནད་མ་ལུས་པ་གསོལ་བ་ལ་མཁས་པའི་སྨན་པ་དཔྱད་མཁན་ཏེ། སྨན་སྟེང་བའི་དུས་ཚོད་བརྩི་བའི་སྐྱེས་བུའི་གནས་ལྟ་བུའི་དུས་ངེས་པར་བྱེད་པའི་སྨན་པའི་མཆོག་ཏུ་འགྱུར་བའོ། །མང་པོའི་རྟེན་དང་དཔུང་གཉེན་སྐྱབས་སུ་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ལམ་ཉེ་བར་བརྟེན་པ་ནི་འགྲོ་བའོ། །སྐྱོན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནོད་པ་དང་བྲལ་བའི་གནས་སུ་གྱུར་པ་ནི་རྟེན་ནོ། །འཁོར་བས་འཇིགས་ཤིང་སྐྲག་པའི་འཇིགས་པ་སེལ་བས་དཔུང་གཉེན་དང༌། སྐྱབས་སུ་འགྱུར་རོ། །སྣང་བར་གྱུར་པ་ནི་མི་ཤེས་པའི་མུན་པ་སེལ་བའོ། །ཐམས་ཅད་དུ་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་གཞག་པར་འགྱུར་རོ། །ཐ་མལ་བ་མ་ཡིན་པའི་མིག་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཡན་ལག་བརྒྱད་ཅུ་དང་ལྡན་པའི་གསུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱིས་བརྒྱན་པའི་ཚངས་པའི་དབྱངས་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཟས་ལ་ཡིད་ཀྱང་ཆགས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བསམ་གཏན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལ་མངོན་པར་དགའ་བའི་ཕྱིར་ཟས་ལ་ཞེན་པ་ཆེ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ལྷུང་བཟེད་དང་ཆོས་གོས་ལ་སོགས་པའི་ཡོ་བྱད་ལ་སེམས་ཆགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །བདག་ཉིད་ལ་བསྟོད་པ་དང༌། གཞན་ལ་མི་སྙན་པར་བརྗོད་པས་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་བ་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་རོ། །རྟག་ཏུ་བསམ་གཏན་ལ་དགའ་ཕྲ་བའི་སེམས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟག་ཏུ་བསམ་གཏན་ལ་མངོན་པར་དགའ་བའི་སེམས་ཕྲ་མོ་ཉིད་རྟག་ཏུ་འགྱུར་བའོ། །གཞན་གྱིས་འཁྲུལ་པ་ཚོལ་བར་ཡང་མི་བྱེད་ཅིང་དེ་ལ་ལྟ་བར་ཡང་མི་བྱེད་དེ། བདག་ཉིད་ཀྱིས་ལེགས་པར་བྱས་པ་དང་ཉེས་པར་བྱས་པ་ལ་ངེས་པར་རྟོགས་པ་ལ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྤྱོད་པ་ཡོངས་དག་སེམས་ལ་ཉོན་མོངས་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམས་པས་བསྒོས་པའི་ཕྱིར་ལུས་དང༌། ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་སྒྱུ་དང་གཡོ་སྤངས་པ་ཡིན། ཐར་པ་བསྒོམ་པ་དང་མངོན་པར་དགའ་བ་ཡིན། སེར་སྣ་དང་བྲལ་ཞིང་སྦྱིན་པ་ལ་དགའ་བ་ཡིན། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ཡང་དག་པར་ལྡན་པ་ཡིན། བྱད་བཞིན་བཟང་ཞིང་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཀྱིས་བརྒྱན་པར་འགྱུར་རོ། །ཡན་ལག་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མཛེས་པས་སྐུ་ལྟ་བས་མི་ངོམས་པར་འགྱུར་རོ། །ཚངས་པ་དང༌། དབང་པོ་དང༌། དྲག་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱང་གཡོག་བཞིན་དུ་བཀའ་ཉན་ཞིང་རྗེས་སུ་རྟག་ཏུ་འབྲང་བར་འགྱུར་རོ། །ངན་འགྲོར་ལྟུང་བའི་འཇིགས་པ་མ་ལུས་པ་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ནོ། ཟབ་མོའི་ཆོས་ཐོས་ཤིང་གོམས་པར་བྱས་པའི་བློ་གྲོས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་སོམ་ཉི་མེད་པ་ཡིན་ཞེས་བྱའོ། །གཟུངས་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཚེ་འཆི་བའི་དུས་བྱེད་པ་དེའི་ཚེ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འོད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་དགེ་འདུན་གྱི་འཁོར་དུ་མས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་བ་མཐོང་བར་འགྱུར་བའོ། །རབ་ཏུ་དགའ་བ་དང༌། དྲི་མ་མེད་པ་དང༌། འོད་བྱེད་པ་དང༌། འོད་འཕྲོ་བ་དང༌། སྦྱང་དཀའ་བ་དང༌། མངོན་དུ་གྱུར་པ་དང༌། རིང་དུ་འགྲོ་བ་དང༌། མི་གཡོ་བ་དང༌། ལེགས་པའི་བློ་གྲོས་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་ཞེས་བྱ་བ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་བཅུ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོབ་ན་འབད་པ་མེད་པར་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་དབང་བཅུ་པོ་ཚེ་ལ་དབང་བ་དང༌། ལས་ལ་དབང་བ་དང༌། ཡོ་བྱད་ལ་དབང་བ་དང༌། མོས་པ་ལ་དབང་བ་དང༌། སྨོན་ལམ་ལ་དབང་བ་དང༌། རྫུ་འཕྲུལ་ལ་དབང་བ་དང༌། སྐྱེ་བ་ལ་དབང་བ་དང༌། ཆོས་ལ་དབང་བ་དང༌། སེམས་ལ་དབང་པ་དང༌། ཡེ་ཤེས་ལ་དབང་བ་རབ་ཏུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །མི་གང་ཞིག་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཛིན་པ་ཞེས་ཐམས་ཅད་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བཅོམ་ལྡན་སྙིང་རྗེ་ཅན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐུགས་རྗེ་ཅན་དུ་གྱུར་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་དག་ལ་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་ལ་ལ་ཞིག་གིས་བསྐལ་པ་གངྒཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་དུ་གུས་པར་བྱས། བསྙེན་བཀུར་དུ་བྱས། ཉེ་བར་མཁོ་བའི་ཡོ་བྱད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཆོད་པར་བྱས་ལ། དད་པ་ཅན་གང་ཞིག་གིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་ཞེས་ཚིག་ཏུ་རྗོད་པར་བྱེད་ན་རིགས་ཀྱི་བུ་སྔ་མ་དེའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་བས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་ལས་བྱུང་བའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་རབ་ཏུ་མང་བར་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་དེ་ཉིད་ཚད་མ་ཡིན་གྱི། གཞན་ནི་ཚད་མའི་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་བདག་ཉིད་ལས་བྱུང་ཡེ་ཤེས་མེའི། །འོད་ཟེར་དམར་སེར་སྟེང་དུ་འཕྲོས་པར་གྱུར་པ་ཡིས། །སྲིད་ པ་གསུམ ་པོ་སྐད་ཅིག་ཙམ་གྱིས་ཐལ་བར་བྱས། །གཟི་བརྗིད་ཚོགས་ཀྱི་འོད་ཅེས་སངས་རྒྱས་གསུངས། །གཟི་བརྗིད་ཚོགས་ཀྱི་རྒྱལ་པོའི་ལེའུ་སྟེ་སུམ་ཅུ་པའི་འགྲེལ་པ་རྫོགས་སོ།། །།ཕན་ཡོན་གྱི་ལེའུ་རབ་ཏུ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དེ་ནས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གཞོན་ནུ་དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཅི་ནས་བདག་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒྲ་དང་སྐད་ཤེས་པས་ཆོས་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། མཉམ་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་པར་འདོད་པས་སོ། །ཅི་ནས་ཀྱང་བདག་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒྲ་སྟེ་ཐ་མལ་པའི་བརྡའོ། །སྐད་ནི་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཁྱད་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཚིག་གོ །དབང་པོ་མཆོག་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དང་མཆོག་མ་ཡིན་པ་རྟོགས་ཤིང་བརྡ་དེ་དང་ངེས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཐ་སྙད་དུ་བྱེད་དེ། ཆུང་དུ་དང་འབྲིང་དང༌། མཆོག་གི་དབང་བ་དང༌། བསམ་པའི་ཁྱད་པར་རིག་ནས་གང་དང་གང་འདོད་པ་དེ་ལ་ཆོས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་མཉམ་བ་ཉིད་རྣམ་པར་སྤྲོས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་མཉན་པར་བྱ། གཟུང་བར་བྱ། ཀུན་ཆུབ་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། གཞན་དག་ལ་ཡང་རྒྱ་ཆེར་ཡང་དག་པར་བསྟན་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡོན་ཏན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པས་ཕན་ཡོན་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེས་ནི་འདས་པའི་འདྲེན་པ་ཚད་མེད་ནམས་ཀྱང་མཐོང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་དག་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོས་པ་མེད་པས་འདས་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དེ་དག་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཐམས་ཅད་གཅད་པའི་ཕྱིར། མཐོང་བ་དང་དྲིས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རབ་མཆོག་རབ་ཏུ་གནས་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་མོས་ཤིང་འདོད་ན་གཟུང་བར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། གཞན་དག་ལ་ཡང་རྒྱ་ཆེར་ཡང་དག་པར་བསྟན་པར་བྱ་བའི་བར་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །ལྷ་དང་མི་ཡི་བདེ་བ་གྱ་ནོམ་རྙེད་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་མཐུས་ལྷ་དང་མིའི་བདེ་བ་གྱ་ནོམ་པ་ཉོན་མོངས་པས་མ་གོས་པས་མཆོད་པར་ཡང་འགྱུར་རོ། །ལྷ་རྣམས་ཀྱི་དབང་པོ་དང༌། མིའི་རྒྱལ་པོ་ཡང་རབ་ཏུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །མི་ཟད་པའི་བསམ་གཏན་གྱི་བདེ་བ་ཡང་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །བསྔགས་པ་རྒྱ་ཆེར་ཐོས་ཀྱང་དེ་ནི་དགའ་མི་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་བརྒྱད་ཀྱིས་རྗེས་སུ་མགོས་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། དགེ་ཞིང་སྙན་པར་སྨྲ་ལ་འཇམ་པའི་ཚིག་དང་ལྡན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་འཇམ་པའི་ཚིག་དང་ལྡན་པ་དང༌། ཁྲོ་གཉེར་མེད་པ་དང༌། བཞིན་འཛུམ་པ་དང་ལྡན་པ་དང༌། འགྲོགས་ན་བདེ་བ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ལེགས་པར་བསྡམས་པ་ཉིད་དོ། །མཛའ་བའི་སེམས་སུ་འགྱུར་བ་ནི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་བརྩེ་བས་བསྒོས་པའི་རྒྱུད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཐབ་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དང། རྩོད་པ་མེད་པའི་གཏམ་བྱེད་པས་ན་སྤྲོས་པ་སྤངས་པ་དང༌། བསམ་གཏན་གྱི་བདེ་བས་གནས་པ་དང༌། རབ་ཏུ་དགའ་བའི་སེམས་དང༌། དེས་ཤིང་མཉེན་པའི་སེམས་སུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པ་དང༌། རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་གཞག་པར་འགྱུར། ལྷ་དང༌། ཀླུ་དང༌། གནོད་སྦྱིན་དང༌། སྲིན་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་རྟག་ཏུ་གུས་པས་རྗེས་སུ་འབྲང་ཞིང་སྲུང་བ་དང༌། སྤེད་པར་བྱེད་དོ། །འགྲོ་བ་མ་ལུས་པའི་ཡིད་འཕྲོག་ཅིང་ཡིད་དུ་འོང་བའི་དབྱངས་དང་ཚངས་པའི་དབྱངས་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །ཐར་པ་འདོད་པ་ཏིང་འཛིན་རྡུལ་བྲལ་འདི་འཛིན་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ས་བཅུ་དང༌། དབང་དང༌། སྟོབས་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ལ་སོགས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་བརྗོད་པར་འགྱུར་ཞིང་མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱང་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །མ་ལུས་མདོ་སྡེའི་ཡོན་ཏན་ཕན་ཡོན་རྣམས། །ཏིང་འཛིན་རྒྱལ་པོའི་རྗེས་སུ་རབ་ཞུགས་པར། །སྔོན་གྱི་རྒྱལ་བ་ཀུན་གྱིས་དབྱངས་སུ་བསྒྲགས། །གཅིག་དང་དུ་མའི་རྣམ་རྟོག་སྣ་ཚོགས་སྤངས། །ཡོན་ཏན་དང་ཕན་ཡོན་བསྟན་པའི་ལེའུ་སྟེ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཅིག་པའི་འགྲེལ་པ་རྫོགས་སོ།། །།ད་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་ངེས་པར་བསྟན་པའི་ལེའུ་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གཞོན་ནུ་དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཤེས་པར་བྱ་སྙམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་འདོད་པས་མདོར་བསྡུས་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་མཉམ་པ་ཉིད་རྣམ་པར་སྤྲོས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་མཉན་པར་བྱ། གཟུང་བར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། གཞན་དག་ལ་ཡང་རྒྱ་ཆེར་ཡང་དག་པར་བསྟན་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ལ། སྟོང་པ་ཉིད་ནི་ཕྱི་དང་ནང་གི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དང་མཉམ་པ་སྟེ། གཟོད་པ་ནས་ཞི་བ་མ་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །སྤྲོས་པ་མེད་པ་ཉིད་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལ་བརྟགས་པས་རྣམ་པར་མ་སྤྲོས་པས་ན་སྤྲོས་པའོ། །མ་སྤྲོས་པ་ནི་ལྷག་པ་མེད་པ་སྟེ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱ་ལ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པས་ཡོན་ཏན་གྱི་སྒོ་ནས་རང་བཞིན་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དེ་ལ་འདོད་ཆགས་ལྡང་བ་མེད་ཅིང་ཞེ་སྡང་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་བསྒོམས་པ་དང་ལྡན་པ་དེ་ལ། འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། སེར་སྣ་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་དང། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་དྲན་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་གནོད་པ་མེད་དོ། །དེ་ནི་བདེ་གཤེགས་ཐུགས་སྲས་བསླབ་པ་ཡོང་མི་འདོར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ནི་ཤིན་ཏུ་བཟང་པོའི་སྤྱོད་པ་དང་ལྡན་པ་བསྒོམ་པ་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་བསླབ་པ་ཡོད་མི་འདོར་ཞེས་བྱ་བ་ནམ་ཡང་འདོར་བར་མི་བྱེད་དེ། ཅི་ནས་ཀྱང་འདོར་བར་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བུད་མེད་དབང་དུ་ནམ་ཡང་མི་འགྲོ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་ལ་དགའ་བ་དང༌། རབ་ཏུ་དགའ་བ་ཐོབ་པར་ཡང་འགྱུར་རོ། །ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཚུལ་གྱིས་རིགས་པ་གང་ཤེས་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་གང་གིས་ཤེས་པ་དེས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཆོ་ག་ཤེས་པ་སྟེ་མཁས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དང་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་མཐའ་ཡས་མུ་མེད་མཐོང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་དག་གིས་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པ་དེས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ན་བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལྷའི་མིག་གིས་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །གཟུངས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱང་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །རིང་པོར་མི་ཐོགས་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་ཡང་འགྱུར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། བྱང་ཆུབ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ངོ་བོ་དབྱེར་མེད་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དང་དེ་ནི་སྨན་པ་དཔྱད་ཤེས་བདེ་བ་སྦྱིན་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཤེས་པ་དེ་ནི་སྨན་པའི་རྒྱལ་པོ་བླ་ན་མེད་པ་སྨན་པའི་མཆོག་ཏུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བྱ་སྟེ་མ་རིག་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ནད་གསོ་བར་བྱེད་པའོ། །འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བའི་ཟུག་རྡུ་འབྱིན་པར་བྱེད་པའོ། །ཉོན་མོངས་པའི་ཆ་བས་གདུངས་པའི་སེམས་ཅན་མཐོང་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྨན་ཆེན་པོའི་བཏུང་བ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་བ་རྣམས་བདེ་བར་བྱེད་པའོ། །སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་གོ་ཆ་བ་གོས་ནས་སྨོན་ལམ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་འཕངས་པས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒོ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཚུལ་ལ་ལེགས་པར་བསླབས་ཤིང་ཐམས་ཅད་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་དགྲོལ་བར་བྱ་བའི་ཆོ་ག་ལ་མཁས་པའི་བསམ་པ་དང༌། ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་ཆོས་སྟོན་པས་བཏུལ་ནས་སངས་རྒྱས་ཉིད་ལ་རབ་ཏུ་འཇུག་གོ །ཐམས་ཅད་ལ་ཆགས་པ་མེད་དོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ངོ་བོ་ལ་མཁས་པའོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱིས་ཐ་སྙད་དུ་བྱེད་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ཀྱིས་ཀྱང་མི་གོས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཤེས་པ་དེ་བཟོད་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་འཕགས་པ་སྟེ། བརྡེག་པ་དང༌། བསྡིགས་པ་དང༌། ཁུ་ཚུར་དང༌། ཐལ་ལྕག་དང༌། མཚོན་བརྒྱབ་ཀྱང་སེམས་ཁྲོ་བ་དང་བྲལ་བ་ཡིན། ཡན་ལག་དང་ཉིད་ལག་བཅད་ཀྱང་བཞིན་འགྱུར་བ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། བཟོད་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་ངེས་པར་བརྟགས་པ་ན་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པར་རིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་དང་གཞན་དུ་འདུ་ཤེས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རྟག་ཏུ་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་རབ་ཏུ་ཞི་བས་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་དང་དེ་དག་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་དམ་པ་སྟོན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དང་དེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཤེས་ནས་རྟོགས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་སྟོན་པར་བྱེད་ཅིང་སེམས་ཅན་སླུ་བར་མི་བྱེད་དོ། །ཤེས་རབ་དང་སྙིང་རྗེ་དག་གིས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་མངོན་པར་རྟོགས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་སྨོན་ལམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ནས་སེམས་ཅན་མ་ལུས་པ་ཉེ་བར་འཛིན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་དེ་རིང་པོར་མི་ཐོགས་བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་རེག །ཅེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དཔའ་གང་དག་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་མཉམ་པ་ཉིད་རྣམ་པར་སྤྲོས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པའི་བསྒོམ་པ་ལ་མངོན་པར་སྦྱོར་བ་དེ་དང་དེ་བྱང་ཆུབ་ལ་རེག་པར་འགྱུར་ཏེ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལ་སེམས་རབ་ཏུ་དང་བས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་འམ། ཆུང་བ་ཡང་རུང་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་དོ། །སྦྱིན་པ་དེའི་འབྲས་བུ་ཡང་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པར་འགྱུར་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་མདོ་སྡེ་བྱེ་བ་མཐའ་ཡས་འཆད་པར་བྱེད། །ཅེས་བྱ་ནི་སྤོབས་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང༌། ཡེ་ཤེས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་ཏེ། དེས་འཆད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཞི་བ་གང་ཤེས་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། བསྐལ་པ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་ཏུ་ཡེ་ཤེས་མངོན་པར་འཕགས་པས་རི་རབ་ལྟར་མི་གཡོ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཕས་ཀྱི་རྒོལ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཆོས་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་དེ་དག་ལས་རྐང་པ་ཙམ་ཡང་བརྗོད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཆོས་དང༌། མི་འཇིགས་པ་དང༌། ཟང་ཟིང་དང༌། བྱམས་པའི་སྦྱིན་བདག་ཏུ་གྱུར་ནས་སེམས་ཅད་ཐམས་ཅད་ལ་བདེ་བ་སྟེར་བར་བྱེད་དེ། བཟའ་བ་དང༌། བཏུང་བ་དང༌། གོས་དང༌། རིན་པོ་ཆེ་དང༌། རྒྱན་དང༌། མཛོད་དང༌། བང་མཛོད་ལ་སོགས་པ་ཕྱི་དང་ནང་གི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་དངོས་པོ་རྣམས་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་གཏོང་བར་བྱེད་ཅིང་བསམས་བཞིན་དུ་འཛམ་བུའི་གླིང་གི་དབང་ཕྱུག་གི་རྒྱལ་པོར་གྱུར་ནས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྦྱིན་པས་བསྡུས་ནས་ཆོས་ལ་སྦྱོར་བར་བྱེད་དོ། །བྱམས་པ་ཆེན་པོ་དང༌། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང༌། དགའ་བ་ཆེན་པོ་དང༌། བཏང་སྙོམས་ཆེན་པོ་སྟེ། ཚངས་པའི་གནས་བཞི་རྟག་ཏུ་རྗེས་སུ་གོམས་པར་བྱས་པས་མཚན་མ་མེད་ཅིང་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་གྱུར་བས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་གང་ཡིན་པ་ཡང་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །དཔའ་བོ་བུ་དང་བུ་མོ་བྲང་དག་གཏོང་བར་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཡིད་དུ་འོང་བའི་བུ་སྡུག་པ་དང༌། བུ་མོ་རྒྱན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བརྒྱན་པ་དང༌། བྲན་ཕོ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཡོག་གི་ལས་ཐམས་ཅད་ལ་མཁས་པ་དང༌། བྲན་མོ་སྒེག་པ་དང༌། སྒྲིན་པ་བྱ་བ་རྣམས་ལ་མཁས་ཤིང་ཡིད་དུ་འོང་བ་དང༌། ལག་པ་དང༌། རྐང་པ་དང༌། མིག་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཡན་ལག་གི་མཆོག་དང༌། བདག་ཉིད་ལྟོས་པ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་བྱིན་ནོ། །གང་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པར་བསྒོམས་པའི་བློ་ཅན་དེས་ཐམས་ཅད་སྟོང་སྟེ། ཕྱི་དང་ནང་གི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་གཏོང་ངོ༌། དེས་ནི་འདྲེན་པ་རྐང་གཉིས་གཙོ་བོར་མཆོད་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་གང་དག་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པར་རྟོགས་ནས་སྒྲུབ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་བྱེད་པ་དེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་སྒྲུབ་པའི་མཆོད་པས་མཆོད་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་སྟོང་པའི་ཚུལ་དུ་གང་རིག་པ། །དེ་ནི་མཁས་པ་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་མཛོད་འཆད་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་ནི་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་མཛོད་འཆང་བ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་རྣམ་པ་བཞི་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པ་ནི་རིང་པོར་མི་ཐོགས་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་འགྱུར་རོ། །གང་དག་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱལ་པོའི་མདོ་སྡེ་འདི་ཟད་པའི་དུས་ཏེ། དམ་པའི་ཆོས་རྣམ་པར་འཇིག་པའི་དུས་སུ་འཛིན་པ་དེ་དབང་པོ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །མི་ཁོམ་པ་བརྒྱད་ཀྱི་ནང་དུ་ཡང་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་ནས་ཆོས་ཐོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། བདེ་འགྲོ་ལྷ་དང་མིར་སྐྱེས་ནས་གཟུགས་བཟང་ཞིང་མཛེས་པ་ལུས་མཚན་གྱིས་བརྒྱན་ཅིང་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔས་རྩེ་ལ། སངས་རྒྱས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་སྤྲུལ་པར་བྱེད་ཅིང༌། །སྤྲུལ་པའི་སངས་རྒྱས་དེ་དག་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་སྣ་ཚོགས་སུ་སོང་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛད་པ་མཛད་ནས། ཡང་ཕྱིར་འོང་བར་བྱེད་དོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུར་རྟོགས་ནས་དེ་ལྟ་བུ་ཉིད་དུ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །དྲན་པ་དང༌། བློ་གྲོས་དང༌། རྟོགས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་དག་པའི་བློས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་དབང་ཐོབ་ཅིང་ཚངས་པའི་གནས་བཞི་ལ་གནས་ནས་ས་བཅུ་དང༌། དབང་བཅུ་དང༌། སྟོབས་དང༌། མི་འཇིགས་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱས་ནས་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་ཏེ། ཏིང་ངེ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འཛིན་བསྒོམས་པའི་སྟོབས་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བས་སོ། །ང་སྔོན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་གྱུར་པ་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་བསྒོམས་སོ། །མང་དུ་བྱས་སོ། །བརྩོན་འགྲུས་ཉམས་པ་མེད་པ་དང་ལྡན་པའི་ཚེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མར་མེ་མཛད་ཀྱིས་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་ཁྱོད་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་ལུང་བསྟན་ཏོ། །མདོ་སྡེ་འདི་ལ་ཁྱེད་ཀྱང་ངའི་རྗེས་སུ་སློབས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ལ་མི་དམིགས་པའི་སྦྱོར་བས་ངས་ཇི་ལྟར་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་བསླབས་ནས་སེམས་ཅན་མ་ལུས་པའི་དོན་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་བཞིན་དུ་ཁྱེད་ཀྱིས་ཀྱང་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །མདོ་སྡེ་རིན་པོ་ཆེ་འདི་ལ་མི་སློབ་པར་སྤངས་ནས་རྨོངས་པ་རྣམས་མནར་མེད་པར་གཞོལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་བྱེད་པ་ལ་མཁས་པའི་བློ་གྲོས་ཅན་གྱིས་བག་ཡོད་པར་བྱས་ལ་དམ་པའི་ཆོས་སྤོང་བའི་སེམས་རྨི་ལམ་དུ་ཡང་བསྐྱེད་པར་མི་བྱའོ། །ཕྱི་མའི་དུས་ན་གང་དག་མདོ་སྡེ་རིན་པོ་ཆེ་འདི་འཛིན་པ་དེ་དག་ནི་ངེས་པར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་འགྱུར་རོ། །སེམས་ནི་དང་པོར་བྱང་ཆུབ་ལ་ནི་ངེས་བྱས་ནས། །སྟོང་པ་རྩོལ་བྲལ་དོན་དམ་ཡང་དག་ལྡན་པ་ཡི། །ངོ་བོ་ཉིད་ནི་ཡང་དག་རྟོགས་པར་བྱས་ནས་ཀྱང༌། །སྐྱོ་བ་མེད་པས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་སྤྱོད་པ་སྤྱད། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་ངེས་པར་བསྟན་པའི་ལེའུ་སྟེ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་པའི་འགྲེལ་པ་རྫོགས་སོ།། །།མདོ་སྡེ་འཛིན་པའི་ཕན་ཡོན་གྱི་ལེའུ་བསྟན་པར་བཞེད་ནས་དེ་ནས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གཞོན་ནུ་དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཆེན་པོའི་བྱི་དོར་བྱ་བ་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བར་འདོད་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་མཉན་པར་བྱ། གཟུང་བར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་གཞན་དག་ལ་ཡང་རྒྱ་ཆེར་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་བསྟན་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཆེན་པོའི་བྱི་དོར་བྱ་བ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནར་ང་ཉིད་ཀྱིས་གཞན་གྱི་བསམ་པ་རབ་ཏུ་བསྟན་ནས་ངེས་པར་བསྐྱེད་པའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཕྱིར་དྲིས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉེ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་པ་ནི་གཟུང་བར་བྱ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཆོག་ཏུ་མི་འཛིན་པ་ན་འཛིན་པ་པོར་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་གཟུང་བ་དང༌། འཛིན་པ་དང་བྲལ་བས་མི་བདེན་པ་ཉིད་དུ་བསྒྲུབས་ནས་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་དུ་ཀུན་དུ་རིག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོར་མི་འཛིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདི་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །བདག་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པའོ། །འདིའི་དོན་དུ་ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་ པ་དང་བྲལ་བ་ནི་འཁོར་གསུམ ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྒྱུ་བ་མེད་པར་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཕུང་པོ་སྟེ་འགྲོ་བ་དང་འོད་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྟོང་པ་ཉིད་མཐོང་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕུང་པོ་སྟེ་བདག་མེད་པར་མཐོང་བའོ། །བདེན་པ་མཐོང་བ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕུང་པོ་སྟེ་དེ་བཞིན་ཉིད་མཐོང་བའོ། །ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཐོང་བ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བའི་ཕུང་པོ་སྟེ། ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པར་མཐོང་བའི་སྦྱོར་བ་དང༌། སོ་སོར་བརྟགས་པའི་འགོག་པས་གཉིས་ཀྱི་ངོ་བོ་དང་བྲལ་བར་མཐོང་བའོ་ཞེས་བྱའོ། དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣག་བཞིན་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དེ་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པ་སྟེ། གང་དག་མངོན་པར་ཤེས་པ་དེ་དག་དང་ཡང་དག་པར་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐམས་ཅད་ལ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཆོ་འཕྲུལ་གྱིས་རྣམ་པར་རྩེ་ཞིང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བསམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཆོས་སྟོན་ན་ཡང་གང་ལ་ཡང་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་དེ་ལ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཆེན་པོས་བྱི་དོར་བྱས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པས་རྒྱ་ཆེར་རབ་ཏུ་བསྟན་པ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །མངོན་ཤེས་ཆེན་པོ་ཡོངས་སྦྱངས་པ། །རྩོད་པ་མེད་པར་བསྟན་པ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རྩོད་པར་བྱེད་པ་མེད་པས་རྩོད་པ་མེད་པའོ། །མངོན་ཤེས་དེའི་སྟེ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པའི་ཤེས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བ་ནི་ཤེས་རབ་སྟེ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་བསམ་པ་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པའོ། །འཛིན་པ་ལ་ནི་གང་གནས་པ། །དེ་ལ་ཡེ་ཤེས་ཡོད་མི་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། དངོས་པོར་འཛིན་པའི་འཇུག་པ་དེ་ལ་ཐམས་ཅད་དུ་མི་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་དག་སྒྲ་ཡིས་བསྟན་པ་ཡི། །ཆོས་རྣམས་མང་པོ་བསམ་མི་ཁྱབ། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་བསམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་རྣམས་ལ་དགོས་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་སྒྲ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྟོན་པའོ། །སྒྲ་དེ་ལ་ཡང་གང་ཆགས་པ། །དགོངས་པའི་བཤད་པ་མི་ཤེས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སྒྲ་ཙམ་ཐོས་ནས། །ཅི་ལ་དགོངས་ཏེ་བཤད་པ་ཡི། །དགོངས་པ་དག་ནི་མི་ཤེས་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་ནུས་པ་མེད་བཞིན་དུ་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ནི་ཆོས་སུ་བཤད། ཆོས་ནི་ཆོས་མ་ཡིན་པར་བཤད་པར་བྱེད་དེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པའི་གསུང་རབ་མངོན་པར་ཤེས་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལམ་བསྟེན་པ་ཉིད་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསུང་རབ་ལ་མ་བསླབས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་རྟེན་ཁམས་ནི་སྟོང་དག་ཏུ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་ངས་གདུལ་བྱ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་བསམ་པའི་དབང་གིས་སྐད་སྣ་ཚོགས་དང༌། ཚིག་དང༌། ཡི་གེ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་ཐེག་ པ་གསུམ ་ལ་གཞུག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མདོ་སྡེ་གང་དག་རབ་ཏུ་བཤད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་དོན་གཅིག་པ་སྟེ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་ཏོ། །ཀུན་ཀྱང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་གཞོལ་བའི་དོན་དཔག་ཏུ་མེད་ཅིང་མཐའ་མེད་པ་ཐམས་ཅད་བརྗོད་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡོངས་སུ་བརྗོད་པ་དང༌། མཉན་པ་དང༌། བསམ་པ་དང༌། བསྒོམ་པའི་འབད་པ་རབ་ཏུ་མང་པོ་ལ་འཇུག་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཆུང་བས་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་ཚིག་གཅིག་རྣམ་པར་བསྒོམ་ན་ནི། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་བསྒོམས་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གང་གིས་ཀུན་ཏུ་དངོས་པོ་གཅིག་ཉིད་མཐོང༌། །དངོས་ཀུན་ངོ་བོ་དེ་ཡིས་ཀུན་ཏུ་མཐོང༌། །གཅིག་གི་སྟོང་ཉིད་གང་ཡིན་པ། །དེ་ནི་ཀུན་གྱི་སྟོང་པ་ཉིད། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སུ་མ་གཏོགས་པའི། །འདི་ལྟར་ཆོས་ཡོད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མ་ཡིན་པས། །ཞེས་བྱ་བས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ངོ་བོར་བསྒོམས་ན་དེས་ཐམས་ཅད་བསྒོམས་ཤིང་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། །སངས་རྒྱས་ཇི་སྙེད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཆོས་མང་པོ་རབ་ཏུ་བསྟན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་ནི་བདག་མེད་པ་ཉིད་དོ། །བདག་དང༌། སེམས་ཅན་དང༌། སྲོག་ལ་སོགས་པ་ནི་དོན་མ་ཡིན་པ་ཞེས་གང་གིས་ཤས་ནས་གང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ལ་ཞུགས་པ་དེ་ནི་དོན་ལ་མཁས་པ་སྟེ་དོན་ལ་གསལ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པའི་ཚིག་འདི་བསླབས་པར་གྱུར་པ་ལ། སངས་རྒྱས་ཆོས་རྣམས་དཀོན་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདི་ནི་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་རྙེད་པར་དཀའ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་གྱིས་ནི་རབ་ཏུ་རྙེད་པར་དཀའ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །ཆོས་ཀུན་སངས་རྒྱས་ཆོས་ཡིན་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཡོངས་སུ་ཤེས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངོ་བོ་ལས་མི་འདའ་བའོ་ཞེས་གང་ཆོས་ཉིད་འདི་ལས་མི་འདའ་བར་སློབ་པ་དེ་ཆོས་ཉིད་དང་འགལ་བར་ཡང་མི་བྱེད་དེ། གང་གི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་གང་དང་ཡང་འགལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཚིག་ཀུན་ཀྱང་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཚིག་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཚིག་བྱང་ཆུབ་དང་རབ་ཏུ་ལྡན་པ་སྟེ་འདུ་བྱེད་རྫས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱོགས་བཅུ་དག་ཏུ་བཙལ་ན་ཡང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཕྱོགས་བཅུ་པོ་ཐམས་ཅད་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཚིག་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མེད་པས་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་དངོས་པོའི་དོན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་ནི་སྔར་ཉིད་དུ་རབ་ཏུ་བསྒྲུབས་ཟིན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །བླ་ན་མེད་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཚིག་འདི་ནི་མ་རྙེད་དོ། །མི་རྙེད་དོ། །རྙེད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་ནི་དུས་གསུམ་དུ་ཡང་འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་ཚིག་ནི་བླ་ན་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི། གང་ན་ལྷག་པར་གྱུར་པ་མེད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་ནི་བླ་ན་མེད་པའོ། །ཕྲ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་བླ་ན་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གིས་རབ་ཏུ་བསྟན་ཏོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་རྙེད་པ་མེད་པ་ནི་ཐོབ་པ་མེད་པ་སྟེ་རྗེས་སུ་མ་རྙེད་པའོ། །རྙེད་པ་ལ་ཡང་རྙེད་པ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་གཞན་དུ་རྟེན་དང་བརྟེན་པའི་ངོ་བོར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་རྣམས་གང་ཤེས་པ། །བྱང་ཆུབ་དམ་པ་རྟོགས་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་པ། མ་འགགས་པ། རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པར་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་སྟེ། དེ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་བར་འགྱུར་རོ། །མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་འགྱུར་ཏེ། སངས་རྒྱས་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་ལྟ་བུའི་རང་བཞིན་ནོ་ཞེས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རབ་ཏུ་བསྟན་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་རྟོགས་པར་བྱེད་ཅིང་གནས་ངན་ལེན་གྱི་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་བླ་ན་མེད་པ་འཐོབ་བོ། །དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ངེས་པར་རྟོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་སྟེ། དོན་དམ་པར་རྟོགས་པ་དང༌། རྟོགས་བྱ་དང༌། རྟོགས་པ་པོ་མི་དམིགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་བྱང་ཆུབ་དང༌། སངས་རྒྱས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དངོས་པོ་མེད་པ་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པ་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་སྟེ་ཐབས་དང་སྒོ་ཞེས་བརྗོད་དེ། སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་འཇུག་པ་ལ་ཐབས་གཞན་ནི་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྟན་པའི་ལམ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱའོ། །མིག་དང་རྣ་བ་སྣ་དག་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་ཤེས་ནས། རྩོད་པ་མེད་པའི་གནས་ལ་གནས་ཏེ། བློ་གྲོས་ངན་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་དང༌། ཡིད་གཉིས་དང་བྲལ་བའི་བྱང་ཆུབ་ལ་སེམས་ཅན་རྣམས་འདུལ་བར་བྱེད་དོ། །ཚིག་དང་ཡི་གེ་སྣ་ཚོགས་ལ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་སྒྲས་ནི་གང་བྱས་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྒྲ་གང་ཡིན་པ་དེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྒྲ་ཡིན་ལ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྒྲ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྒྲ་ཞེས་བྱ་བ་གཉི་གའི་སྒྲ་མཚན་ཉིད་གཅིག་པ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མ་སྐྱེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྒྲ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྒྲ་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་ཀྱི། ཇི་སྲིད་སྒྲས་བསྡུས་པ་དམན་པ་དང༌། འབྲིང་དང༌། མཆོག་གིས་བསྡུས་པའི་དབྱེ་བས་ཐ་དད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྒྲ་དང་མཉམ་མོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་མཉམ་ཞེ་ན། གསུངས་པ། ཡུལ་ན་མི་གནས། མཚམས་ན་མི་གནས། སྐྱེ་བ་མེད་པ། འགག་པ་མེད་པ། སྣ་ཚོགས་མ་ཡིན་པ། ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པ། འདས་པ་མ་ཡིན་པ། ད་ལྟར་བྱུང་བ་མ་ཡིན་པ། སྔོན་པོ་དང༌། སེར་པོ་དང༌། དམར་པོ་དང༌། དཀར་པོའི་ཁ་དོག་མ་ཡིན་པ། ཆོས་ཐམས་ཅད་གཟུང་དུ་མེད་པ། བརྗོད་དུ་མེད་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་ཡང་སྒྲས་བསྟན་ཏོ། །སྒྲ་ཡང་མེད། སྒྲས་བསྟན་པ་ཡང་མེད། སྒྲ་སྟོན་པ་པོ་ཡང་མེད་དོ། །སྒྲ་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྒྲ་དང་མཉམ་ཞེས་བྱའོ། །དབྱངས་ཀྱིས་བསྟན་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་གྱིས་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་རྣམས་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་སུ་རབ་ཏུ་འགོད་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །སེམས་ཅན་གང་ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་བཀོད་པ་ཡང་མེད་དེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ཉི་མ་ཟླ་བ་དག ། ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཇི་ལྟར་ཆུ་དངས་པའི་སྣོད་དུ་ཉི་མ་འམ་ཟླ་བའི་གཟུགས་བརྙན་གང་ཡང་རུང་བ་མཐོང་བར་འགྱུར་ལ། དེ་དག་འདིར་འོངས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། གཟུགས་བརྙན་མི་སྣང་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་གདུལ་བྱའི་རྒྱུད་ཀྱི་ཆུ་དངས་པ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཟླ་བའི་གཟུགས་བརྙན་སྣང་བར་འགྱུར་ལ། སངས་རྒྱས་དེ་གང་ནས་ཀྱང་བྱོན་པ་མེད་ལ། གར་ཡང་བཞུད་པ་ཡང་མེད། གར་ཡང་གནས་པ་ཡང་མེད་ལ། གདུལ་བྱའི་རྒྱུད་ལ་མི་སྣང་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་རྣམས་གཟུགས་བརྙན་དང་འདྲ་བས་རང་བཞིན་མེད་པར་གང་གིས་ཤེས་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ལུས་དང་ལྡན་པར་མཐོང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །གང་གིས་ལུས་མེད་པ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་དུ་གང་གིས་མཐོང་བ་དེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་བ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར། རྫོགས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ། །ཆོས་དབྱིངས་མཉམ་དང་མི་མཉམ་པ། །ཤེས་དང་ཤེས་བྱ་ལས་གྲོལ་བའོ། །འདྲེན་པ་དེ་ཡིས་མཐོང་བ་ཡིན། །དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་མཐོང་བར་འགྱུར། །གཞན་དུ་སངས་རྒྱས་མཐོང་མ་ཡིན། །གང་གིས་སངས་རྒྱས་མ་མཐོང་བ། །དེ་ཡིས་ཆོས་ཉིད་མཐོང་མ་ཡིན། །རྟེན་ཅིང་སོ་སོར་བསྟན་པ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འདི་ལ་བརྟེན་ནས་འདི་འབྱུང་ངོ་ཞེས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་དོན་སྟོན་པ་ཡིན་ཞེས་བྱའོ། །དགེ་སྦྱོང་ཉིད་ནི་སུ་འདོད་པ། །འཇུག་པ་འདི་ནི་རིག་པར་གྱིས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ལས་བདག་གིས་དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུ་འཐོབ་པོ་སྙམ་དུ་ང་རྒྱལ་ཡོད་པ་དེས་ཅི་ཡང་ཐོབ་པ་མེད་དེ། མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་ལ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྟོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གིས་ཐོབ་པར་བྱ་བ་དང༌། ཐོབ་པ་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུ་མ་ཐོབ་པ་དེ་དག་སྦྱོང་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་ལྟར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་དོན་རྟོགས་པ་དེ་ནི་དགེ་སྦྱོང་དུ་འགྱུར་ཞིང་དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུ་ཐོབ་ཅེས་བྱའོ། །སུ་དག་བསླབས་པར་མ་གྱུར་པ། །ཟབ་མོའི་ཆོས་འདི་དག་ལ་སྨྲ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཇི་ལྟར་ན་འདི་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཟབ་མོ་འདི་དག་ལ་སྨྲ་སྟེ། ཚིག་གིས་ཇི་ལྟར་སྒྲུབ་པར་ནུས། གང་དེ་སྐད་སྨྲ་བས་དེས་བསླབས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ཟབ་མོའི་སྒྲས་ཆོས་དེ་ཉིད་ནི་སྒྲུབ་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་དངོས་མེད་དེ། །མེད་པ་ལས་ནི་འདི་དག་བྱུང༌། །ཞེས་པ་སྟེ། འདི་ལ་སྦྱིན་པ་པོ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་ཀུན་ནས་སློང་བ་པོ་དེ་ནི་མི་བདེན་པར་ཡོངས་སུ་བརྟག་པའོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པར་བརྟགས་པ་ན་ནམ་མཁའི་པདྨ་དང་འདྲ་བ་བརྗོད་དུ་མེད་པའོ། །ཕུང་པོ་ལྔའི་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་དེ་ལྟ་བུ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མཚན་ཉིད་མེད་པར་མཚན་ཉིད་གཅིག་པ་སྟེ། ནམ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མཁའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ནམ་མཁའི་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞེ་ན། སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་ཕྱི་མའི་མཐའ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ནམ་མཁའ་ལ་ནི་སྔོན་གྱི་མཐའ་དང༌། ཕྱི་མའི་མཐའ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བ་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་ཞིང༌། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་རི་བོང་གི་རྭ་བཞིན་ནོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རང་བཞིན་དུ་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་འདི་ཉིད་ཡིན། །གཟུང་བ་མེད་པ་ནམ་མཁའ་འདྲ། །ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བུར་ནི་ཆོས་བསྟན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་བྱ་དང༌། སྟོན་པ་པོ་དང༌། བསྟན་པ་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ན་ཡང་གདུལ་བྱའི་བསམ་པའི་དབང་གིས་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱད་དོ། །སུ་དག་ཆོས་ནི་མི་མཐོང་བ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གང་གིས་བལྟ་བྱ་དང༌། ལྟ་བ་པོ་དང༌། ལྟ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྗེས་སུ་མི་དམིགས་པའི་སྦྱོར་བས་སྲིད་པ་རང་བཞིན་མེད་པར་བསྒོམས་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་དབང་ཕྱུག་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་གྱི་གཞན་གྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟ་བུར་ནི་སུ་ཤེས་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གང་གིས་འདི་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་མི་དམིགས་པར་ཤེས་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་ནི་ཆོས་རྣམས་ལ་མི་ཆགས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་མངོན་པར་ཞན་པར་མི་འགྱུར་རོ། །མ་ཆགས་པར་གྱུར་པས་ཆོས་རྣམས་མིང་ཙམ་དུ་རྟོགས་སོ། །ཆོས་རྣམས་མིང་ཙམ་དུ་ཤེས་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་རློམ་སེམས་མི་བྱེད་དོ། །རློམ་སེམས་མེད་པས་སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་ཕྱི་མའི་མཐའ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། །སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་ཕྱི་མའི་མཐའ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པས་སྐྱོ་བ་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་མ་ལུས་པ་བླ་ན་མེད་པའི་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པར་བྱེད་དོ། །ནམ་མཁའ་ལ་ནི་བྱ་རྗེས་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཇི་ལྟར་ནམ་མཁའ་ལ་བྱའི་རྗེས་བལྟ་བར་མི་ནུས་པ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་དམིགས་པ་དང་བྲལ་བ་གནས་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ནམ་མཁའ་དང་བྱ་རྗེས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དང། སྤྱོད་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་རང་བཞིན་མེད་པའོ། །རང་བཞིན་མེད་པས་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་ནས་སྤྲུལ་པའི་སྐུའི་གཟུགས་སྣ་ཚོགས་བསྟན་ནས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་སེམས་ཅན་རྣམས་དགའ་བར་བྱེད་དེ། ཇི་ལྟར་སྒྱུ་མ་མཁན་གྱིས་སྔགས་དང་རྫས་ལ་སོགས་པའི་སྦྱོར་བས་གཟུགས་སྣ་ཚོགས་བསྟོན་པར་བྱེད་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་བཞིན་དུ་སེམས་ཀྱི་སྒྱུ་མ་ལ་ལེགས་པར་བསླབས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །སྒྱུ་མ་ལ་ཡང་སེམས་མེད་ལ་སེམས་ལ་ཡང་སྒྱུ་མ་མེད་དེ། གཉི་ག་ཡང་ཡོངས་སུ་མ་གྲུབ་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་ཆོས་རྣམས་སྟོང་པ་ལ། །བྱིས་པའི་བློ་ཡིས་རྣམ་བརྟགས་ནས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱིས་པའི་བློ་ཅན་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པས་བརྟགས་པའི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་ཞགས་པའི་གཞན་དབང་དུ་གྱུར་པའི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་གང་ཡིན་པ་རྣམས་ལ་སྐྱེ་བ་དང༌། རྒ་བ་དང༌། འཆི་བ་དང༌། མྱ་ངན་དང༌། སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། ཡིད་མི་བདེ་བས་ཉེ་བར་རྒྱས་པའི་འཁོར་བས་འཁོར་བར་འགྱུར་གྱིས་ཡོངས་སུ་གྲོལ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །མི་སྦྱོར་བ་དང་རབ་སྦྱོར་དང༌། །ལས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་གང་གནས་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སྦྱོར་བ་དང་མི་ལྡན་པས་མི་སྦྱོར་བ་སྟེ། ཡང་དག་པར་མ་ཞུགས་པའོ། །ལས་ཀྱི་ལམ་ཙམ་ལ་གཅིག་ཏུ་གཞོལ་པས་ལས་ཀྱི་རྒྱ་མཚོར་ནུབ་ཅིང་ཁྱེར་བ་དེ་དག་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་ལས་མ་ཟད་ཀྱི་བར་དུ་ཡང་དང་ཡང་དེ་དག་ན་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞིང་འཆི་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་ན་བདུད་ཀྱི་ཕྱོགས་སུ་གནས་པ། བདུད་ཀྱིས་ཟིལ་གྱིས་མནན་པའོ། །ཤེས་རབ་ཆུང་བ་དེ་དག་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ལས་ཀྱི་བློས་བསྒོས་པའི་ལས་སྣ་ཚོགས་བྱས་ནས་ལས་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་སྡུག་བསྔལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དེ་དག་ནི་ལོང་པར་གྱུར་པ་སྟེ། ལམ་མཐོང་བའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྨོངས་པས་ཟིལ་གྱིས་མནན་ཅིང་ཁྲོ་བས་ཟིལ་གྱིས་མནན་པས་ཕན་ཚུན་རྡེག་པར་བྱེད་དོ། །ངའི་བུ་ངའི་ནོར་སྙམ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བདག་དང་བདག་གིར་སྒྲོ་བཏགས་ནས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་བརྟགས་པས་འཁོར་བ་འཕེལ་བར་བྱེད་པའི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དེ་དག་འཁོར་བ་ན་འཁོར་རོ། །ལས་ཀྱི་དབང་གིས་སོ་སོ་སོ་སོར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བས་ན་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་རྣམས་མང་པོ་རབ་ཏུ་འཆད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ལྟ་བ་སྣ་ཚོགས་ལ་བརྟེན་ནས་ཆོས་སྣ་ཚོགས་རབ་ཏུ་འཆད་ཀྱང་ཆོས་སྟོན་པ་དེ་ཆོས་མ་ཡིན་ལ། དེ་དག་ཆོས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་འཇུག་པར་འགྱུར་ཞིང་འཁོར་བ་ན་འཁོར་བར་འགྱུར་གྱིས་ནམ་ཡང་གྲོལ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། གྲོལ་བའི་རྒྱུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་ལ་མ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་པའི་ཕྱིར་ནི་བྱིས་པ་རྣམས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བུད་མེད་ནི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་ཡང་དེ་ལ་ཉེ་བར་བརྟགས་པ་ནི་ནང་ནི་རུལ་ལ་ཕྱི་རོལ་ནས་པགས་པས་གཡོགས་པ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ཆེན་བོ་སྟེ། རུལ་བར་གྱུར་པ་ལ་འདོད་བསྟེན་པར་བྱེད་པ་དེ་དག་ནི་འགྲོ་བ་རུལ་བར་འགྲོ་བར་འགྱུར་རོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་འདོད་པ་དང༌། །བུད་མེད་བསྟེན་པ་འང་མ་བསྔགས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བུད་མེད་ལ་རབ་ཏུ་ཆགས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་བསྒོམ་པ་ལ་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། བུད་མེད་ཀྱི་ཞགས་པ་མི་བཟད་པ་ནི་སྡིག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྤྲུལ་གདུག་པ་བཞིན་དུ་རིང་དུ་སྤོང་བར་བྱེད་ཅིང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་སྒོམ་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ནི་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྒྱུ་མ་ཚང་བ་མེད་པ་ལ་ནན་ཏན་བྱས་ན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་རིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་པའོ། །བླ་ན་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ལེགས་པར་བསྒོམས་པ་དག་ནི། བླ་མེད་སངས་རྒྱས་འགྲུབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བའོ། །གསོ་སྦྱོང་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་ནས་གཞན་དག་ཀྱང་དེ་ལ་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བར་བྱེད་ཅིང་དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་དོན་ལ་རབ་ཏུ་ཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ནི། བདུད་རྩིའི་རྔ་ཡང་རབ་ཏུ་བརྡུང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་བདུད་རྩི་སྦྱིན་པའི་རྔ་པོ་ཆེས་སེམས་ཅན་མ་ལུས་པ་ལ་ཐུན་མོང་དུ་ཆོས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྔའི་སྒྲས་སྐུལ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བར་བྱེད་པའོ། །བདུད་ཀྱི་གནས་ཀྱང་གཡོ་བ་དང༌། སྐྲག་པ་དང༌། འཇིགས་པ་ཡང་དག་པར་བསྟན་ནས་དབང་དུ་བྱས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ལ་རབ་ཏུ་འཇོག་པར་བྱེད་པའོ། །གཞན་མུ་སྟེགས་བྱེད་རྣམས་ཀྱང་རྩོད་པས་ཕམ་པར་བྱས་ཤིང་ཟིལ་གྱིས་མནན་ཏེ་རང་གི་ལྟ་བ་འདོར་དུ་བཅུག་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་ལ་འཛུད་པར་བྱེད། ས་ཡང་རབ་ཏུ་གཡོ་བར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟོན་པ་ལ། མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་ངེས་པར་བསྒྲུབས་ནས་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་རྣམ་པར་རྩེ་ཞིང་འབར་བ་དང༌། ཆར་འབེབས་པ་དང༌། སྣང་བར་བྱས་ནས་ཞིང་ཁམས་བྱེ་བ་གཡོ་བར་བྱེད་པ་དང༌། བདུད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་པ་རྣམས་སྐྲག་པ་ལ་སོགས་པ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྤྲུལ་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་འདུལ་བར་བྱེད་དེ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །དེ་དག་ཞིང་རྣམས་སྤྲུལ་བྱེད་དེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། རིན་པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་ལྗོན་ཤིང་རྣམས་མེ་ཏོག་དང་འབྲས་བུ་དྲི་ཞིམ་ཞིང་མཛེས་པས་རྣམ་པར་བརྒྱན་པ་རྣམས་དང་སེམས་ཅན་མ་ལུས་པའི་ཡོངས་སུ་སྤྱད་པའི་ཕྱིར་ཕོ་བྲང་དང༌། ཁང་པ་བརྩེགས་པ་དང༌། མདའ་ཡབ་དང༌། གཙང་ཁང་བྱུང་བུ་དང༌། གནས་དང༌། བཞོན་པ་དང། ཁང་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཉེ་བར་མཁོ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་གང་བ་སྤྲུལ་ནས་སེམས་ཅན་མ་ལུས་པས་ལོངས་སྤྱད་པའི་ཕྱིར་སྦྱིན་པར་བྱེད་དོ། །རྫིང་བུ་ཡིད་དུ་འོང་བ་དག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཆུ་ཡན་ལག་བརྒྱད་དང་ལྡན་པས་ཡོངས་སུ་གང་བ། སྲེད་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་གདུང་བ་ཞི་བར་བྱེད་པ་ཤིན་ཏུ་ཡིད་དུ་འོང་ཞིང་ཉམས་དགའ་བ། གང་དག་གིས་ཆུ་དེ་ལས་འཐུངས་པ་དེ་དག་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་འགྱུར་ཞིང་ངེས་པར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་བྱང་ཆུབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་བླ་ན་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་ངེས་པར་རྟོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ནི་བླ་ན་མེད་པར་ཞུགས་པ། ཞི་བར་ཞུགས་པ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱའོ། །འཇུག་པ་འདི་ནི་མི་ཤེས་པས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཆོས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མི་ཤེས་པ་དམིགས་པའི་ལྟ་བ་ཅན་བདག་ཉིད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཉམས་ཤིང་གཞན་དག་ཀྱང་ཕུང་བར་བྱེད་པ་དེ་དག་ནི་ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་སྐུར་བ་བཏབ་ནས་མནར་མེད་པའི་བར་དུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་ཞིང༌། དེར་ཡང་ཚོར་བ་དྲག་པོ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །ངས་ནི་དེ་དག་རབ་ཏུ་ཤེས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། བཀོད་པ་དག་ནི་སྤྲུལ་བར་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཆོ་འཕྲུལ་གྱི་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཇི་སྙེད་པ་རྣམས་སུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གཅིག་ཏུ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །ཆོས་ཆེན་གྱིས་ནི་གོ་བགོས་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྐྱོབ་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ནི་ཆོས་ཆེན་པོའོ། །སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་གོ་ཆ་དེ་བགོས་ནས་རྡོ་རྗེའི་སྐུ་དཔའ་པོ་ཆེན་པོ་སྟོབས་པོ་ཆེ་ཁམས་ གསུམ་གྱི་བདུད་ཀྱི་སྟོབས་རབ་ཏུ་འཇོམས་པར་བྱེད་པའི་ཆེན་པོ་སྟོང་པ ་ཉིད་ཀྱི་རྡོ་རྗེའི་སྟོབས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་འདེབས་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཆེན་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྡོ་རྗེས་བདུད་དང་མུ་སྟེགས་ལ་སོགས་པའི་སྟོབས་རྣམས་སྣང་བ་མེད་པར་བྱས་པས་ཇི་ལྟར་ཕྱིས་ལྡང་བར་མི་འགྱུར་བ་དེ་ལྟར་བྱེད་དོ། །འོད་ཟེར་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་དག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སྐུ་ལས་འཕྲོས་པའི་འོད་ཟེར་གྱིས་བདུད་ཀྱི་གནས་མ་ལུས་པ་སྣང་བ་མེད་པར་བྱེད་པའོ། འདོད་ཆགས་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་བ་རྣམ་པར་སྤངས་པ་འདུ་ཤེས་དང་ཀུན་དུ་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་བག་ཆགས་ཀྱིས་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཉེས་པ་རྣམས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཀུན་ནས་བཅོམ་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་དག་ལ་ནི་སྡིག་ཅན་བདུད། །བར་ཆད་བྱེད་པར་ག་ལ་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་པ་ལ་བདུད་སྡིག་ཅན་གྱིས་ཀྱང་བར་ཆད་བྱ་བར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་དག་ལྟ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པ། འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་དང༌། དྲེགས་པ་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། སེར་སྣ་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་དབང་དུ་གྱུར་པ་དེ་དག་ཉིད་བདུད་དང་བདུད་ཀྱིས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཕྱོགས་སུ་ལྷུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་དག་ལ་བར་ཆད་བྱ་བའི་ཕྱིར་བདུད་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ལམ་དམ་པ་ནས་ཞུགས་པ་རྣམས་ལ་བདུད་བར་ཆད་བྱ་བའི་ཕྱིར་འཇུག་པར་འགྱུར་བས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྡོ་རྗེས་དེ་དག་ལ་རབ་ཏུ་དགག་པར་བྱའོ་ཞེས་སྔ་མ་དང་སྦྱར་རོ། །རྣམ་རིག་ཚིག་དང་བརྡ་རྣམས་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཚིག་དང་བརྡའི་ཐ་སྙད་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་སྒྱུ་མ་དང་སྤྲུལ་པ་བཞིན་དུ་བརྡ་ལ་ཡང་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པར་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་བྱེད་དོ། །འདུ་ཤེས་འདི་ནི་སྤང་སྙམ་དུ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདུ་ཤེས་ཀྱི་སྤྲོས་པ་ལ་སྤྱོད་པ་དེ་དག་འདུ་ཤེས་གྲོལ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །གང་དག་སུའི་འདུ་ཤེས་ཡིན། སུས་ནི་འདུ་ཤེས་སྐྱེད། སུས་ནི་འདུ་ཤེས་ལ་རེག །སུས་ནི་འདུ་ཤེས་འབྱུང༌། གང་གིས་ནི་འདུ་ཤེས་བཀག །ཅེས་བྱ་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པའོ་ཞེས་གང་གིས་ཤེས་པ་དེའི་འདུ་ཤེས་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་སྤོང་པར་འགྱུར་རོ། །འདུ་ཤེས་ཀུན་ལས་རྣམ་གྲོལ་བ། །རྒྱལ་བའི་ཆོས་འདི་སྟོན་པའོ། །སྟོང་ཉིད་དེ་ཉིད་བསྒོམས་པ་ཡིས། །ཆོས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ཀྱང་ཡོད་མིན། །གང་ཚེ་རྣམ་པར་ཐར་རེག་པ་ན། །བསམ་པ་ཐམས་ཅད་བསམ་པ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་གང་གི་ཚེ་བསམ་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་བས་རྣམ་པར་ཐར་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པ་དེའི་ཚེ་ལས་དང་པོ་པའི་བསམ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་བསམ་དུ་མེད་པ་ནི་བསམ་པ་བསམ་དུ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རང་བཞིན་མེད་པའོ། །དེའི་ཚེ་བསམ་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་སངས་རྒྱས་ནི་བསམ་དུ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དཀར་པོའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བསམ་པ་སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་བསམ་པ་དང་བྲལ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཅིག་ཏུ་དབེན་པར་གནས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བསམ་པ་ཡོད་ན་དེ་ཇི་ལྟར་བསམ་པ་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ཞེ་ན། བསམ་པ་དག་ནི་མི་སེམས་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སངས་རྒྱས་ནི་བསམ་པ་ཐམས་ཅད་བྲལ་བའོ་ཞེས་བསམ་པར་བྱ་བ་སེམས་ན་ཡང་འདས་པའི་བསམ་པ་ཉིད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འཕེལ་བར་འགྱུར་གྱི། བསམ་པ་སེམས་པ་དེས་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཤི་འཕོས་དུས་བྱས་ཤི་བའི་ཚེ། །གང་གི་བསམ་པ་རབ་འཇུག་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། འཕོས་པ་ནི་འདས་པའོ། །ཤི་བ་ནི་སེམས་ཉམས་པའོ། །དུས་བྱས་པ་ནི་མ་འོངས་པར་རོ། །གང་གི་བསམ་པ་རབ་ཏུ་འཇུག་པ་ནི། བསམ་པའི་རྗེས་སུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྟག་ཏུ་འཇུག་པ་སྟེ། བསམ་ལས་དེ་ནི་མི་ཐར་རོ། །བསམ་པ་དེ་ནི་བསམ་པ་ཆེ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཆོས་ཉིད་སེམས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་བསམ་པ་བླ་ན་མེད་པ་སྟེ། མ་སྐྱེས་ཤིང་མ་འགགས་པ། མཚན་མ་མེད་ཅིང་མཚན་ཉིད་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དམ་པའོ། །བསྐལ་པ་བྱེ་བར་བཤད་ཀྱང་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། །བསྐལ་པ་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་དུ་མར་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་རབ་ཏུ་བཤད་ཀྱང་ངོ་བོ་ཉིད་རྣམ་པར་གཞག་པ་བྱས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྫས་ཀྱི་རང་བཞིན་མད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཚན་མ་མེད་པར་བཤད་པ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་མཉམ་པ་ཉིད་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའི་སྒྲས་བསྟན་གྱི། དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་ནི་བསྟན་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དངོས་པོ་ཀུན་གྱི་དངོས་པོ་ནི་རང་བཞིན་ཏེ། དངོས་པོ་མེད་ཅེས་དེ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་དངོས་པོ་རྣམས་རིག་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་དེ་ལྟར་རིག་པར་བྱས་ནས་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་དངོས་པོ་ཉིད་དངོས་པོ་ཞེས་རབ་ཏུ་བསྟན་ཏེ། དངོས་པོ་ཉིད་དུ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་མཚོན་པར་བྱེད་པའོ། །འཇིག་རྟེན་སངས་རྒྱས་བདག་འགྱུར་སྙམ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བདག་སངས་རྒྱས་སུ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བས་ནི་བདག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། བདག་གིར་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་མ་བཏང་བས་དེས་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་ཇི་ལྟར་བྱས་ན་དེ་འཐོབ་ཅེ་ན། ཆོས་ནི་གང་ལ་འང་སྨོན་མི་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་ཆོས་ཅུང་ཟད་ལ་ཡང་སྨོན་པར་མི་བྱེད་དེ། ཆོས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྟོགས་པས་རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་གཞག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་ཡང་མེད་ཅིང་དམིགས་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མེད། །དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་བརྗོད་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་ངེས་པར་གྲུབ་པས་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་ཅི་ཡང་མེད་པའོ། །དམིགས་པ་དང་དམིགས་བྱ་དང་བྲལ་བ་ནི་དམིགས་པ་མེད་པའོ། །ཆོས་ཉིད་དང་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་དེ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སྟེ། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་དོན་རྟོགས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བའི་སྒྲས་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་ཏུ་ནི་ངེས་ཞུགས་ཞེས། །མང་དུ་དེ་སྐད་སྨྲ་མོད་ཀྱི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཆོས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་མངོན་པར་མི་ཤེས་བཞིན་དུ་སྒྲ་ཙམ་ཉིད་འབའ་ཞིག་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་ཟེར་བ་དེའི་སྒྲའི་རང་བཞིན་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པས་རྟོགས་པར་དཀའ་བའོ། །དེའི་ཕྱིར་སྒྲ་ཙམ་འབའ་ཞིག་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །མངོན་ཤེས་ཆེ་ལ་མདོ་སྡེ་འདི། །ངེས་པར་བསྟན་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཆེན་པོ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མདོ་སྡེ་འདི་རབ་ཏུ་བསྟན་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་དང་ལྡན་པས་འབད་པ་མེད་པར་འཇུག་པའི་སྨོན་ལམ་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་ལ་དབང་ཐོབ་པས་ཇི་ལྟར་འདོད་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་བལྟ་བར་འགྲོ་བ་དང༌། འོང་བ་དང། འཆི་འཕོ་བ་དང༌། སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་རབ་ཏུ་སྟོན་པ་ཡང་སེམས་ཙམ་གྱིས་འཇུག་པར་བྱེད་ཅིང་སྟོན་ཏོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཆོ་འཕྲུལ་གང་ཡིན་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་འཇུག་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཆ་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ཤེས་པར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་དེ་དག་གི །བསམ་པ་ཤེས་པར་མི་ནུས་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་དང༌། འཇིག་རྟེན་པའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་དེའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཕྲ་བར་འཇུག་པ་རྣམས་ཤེས་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ན། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཆོ་ག་ཤེས་པ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་དག་སྤྱི་ཅེར་མི་འགྱུར་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཚེ་ལ་དབང་ཐོབ་པར་གྱུར་པས་རྒ་བ་དང་འཆི་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མདོ་སྡེ་བྱེ་བ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བརྒྱ་རྣམས་ནི། །ཉིན་དང་མཚན་དུ་དེ་དག་ཚོལ་ཏེ། ཟབ་ཅིང་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་མདོ་སྡེ་རྣམས་མཉན་པ་དང༌། གཟུང་བ་དང༌། བཅང་བ་དང༌། གཞན་དག་ལ་ཡང་རབ་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཇི་ལྟར་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བྱེ་བ་བརྒྱ་སྟོང་ཡང་སྟོན་ཏོ། །རྒོལ་བ་བརྒྱ་སྟོང་ལ་ཡང་ལན་འདེབས་སོ། །ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྤོང་ངོ༌། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སེམས་མཉམ་པ་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། རྗེས་སུ་མི་དམིགས་པའི་སྤྱོད་པ་དང༌། ཆོས་ཡང་དག་པར་བརྗོད་པ་ལ། དེ་ཡི་ཚིག་ཀྱང་དོན་མེད་མིན། །ཆོས་བསྟན་པ་ཡང་འབྲས་བུ་ཡོད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་རྟོགས་སླའོ། །གང་གིས་རིན་ཆེན་མདོ་འདི་ལས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་དག་མདོ་སྡེ་རིན་པོ་ཆེ་འདི་ལས་ཚིག་བཞི་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཙམ་འཛིན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་ཞེས་བྱའོ། །མྱུར་དུ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་བློ་གྲོས་ངན་པ་དང་ཐེ་ཚོམ་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེས་བྱ་རྒོད་ཀྱི་ཕུང་པོའི་རི་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཆོས་སྟོན་པ་མཐོང་ཞིང་གུས་པས་རྒྱལ་བ་ལ་མཆོད་པ་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་དག་གིས་མདོ་སྡེ་རིན་པོ་ཆེ་འདི་རྣ་བའི་ལམ་དུ་ཐོས་པར་གྱུར་པ་དེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བྱམས་པ་མཐོང་བར་འགྱུར་ཞིང༌། མཐོང་ནས་ཆོས་ཟབ་མོ་ཐོས་ནས་ངེས་པར་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་ལུང་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །མདོ་སྡེ་འདི་ནི་རབ་སྟོན་ན། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་མཛོད་བསྲུངས་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་མཛོད་བསྲུངས་པར་འགྱུར་རོ། །མདོ་སྡེ་འཛིན་པ་དང་ལེན་པ་དང༌། བསྲུང་བ་འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བླ་ན་མེད་པའི་མཆོད་པའོ། །དེ་དག་སྒྲ་ཡང་སྒྲོགས་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དཔག་ཏུ་མེད་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་འདུས་ནས་སྤོབས་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་ལྡན་པས་དྲི་བ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དྲིས་ནས་སོམ་ཉི་མེད་པས་ཇི་ལྟར་ཐོས་པ་བཞིན་བཟུང་ཞིང་བླངས་ནས་དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཆོས་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ལུང་བསྟན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལ། མདོ་སྡེ་གང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་རྒྱུ་འདི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་བསྲུངས་པ་དེ་ནི་ལུང་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་དག་གཟུགས་ནི་ཕུན་སུམ་ཚོགས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་བརྒྱན་པའི་ལུས་ཡན་ལག་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་མཛེས་པ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་དགའ་བར་བྱེད་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་སྣ་ཚོགས་ན་བཞུགས་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ལ་མཆོད་པའི་ཕྱིར་ཆུ་ལས་སྐྱེས་པ་དང༌། ཐང་ལས་སྐྱེས་པའི་མེ་ཏོག་ཡིད་དུ་འོང་བ་ཁ་དོག་དང་དྲི་དང་ཡང་དག་པར་ལྡན་པ་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་རང་བཞིན་སྤྲུལ་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་སིལ་སྙན་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཡིད་ལས་བྱུང་བ་གྲངས་མེད་པ་སྤྲུལ་ནས་མཆོད་པར་བྱེད་དོ། །ཡོན་ཏན་ཕན་ཡོན་འདི་དག་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བསྟན་མ་ཐག་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ཕན་ཡོན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་རྣམས་དང༌། འཆད་པར་འགྱུར་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱལ་པོའི་མདོ་འདི་འཛིན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །བུད་མེད་ཀྱིས་ཀྱང་མདོ་སྡེ་འདི། །ཐོས་ནས་ཚིགས་བཅད་གཅིག་བཟུང་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། མདོ་སྡེ་མ་ལུས་པའམ། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་ཙམ་ཡང་འཛིན་པར་བྱེད་ན། དེ་བུད་མེད་ཀྱི་ལུས་སྤངས་ནས་སྐྱེས་པའི་ལུས་བསྒྲུབས་ཏེ་ཆོས་སྨྲ་བར་འགྱུར་རོ། །རབ་ཏུ་མཛེས་ཤིང་མཚན་གྱིས་ཡང་དག་པར་བརྒྱན་པའི་ལུས་སུ་འགྱུར་རོ། །མདོ་སྡེ་མཆོག་རབ་འདི་ཡི་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། མཆོག་རབ་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཡང་མཆོག་རབ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །ས་བདག་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བར་དེ་འགྱུར་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོར་གྱུར་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་ལ་རབ་ཏུ་དང་བའི་སེམས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བརྒྱ་སྟོང་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བསྟོད་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་ངོ༌། །རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་ཀྱང་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་སྤྱོད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་རྣམ་པར་དག་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒྲུབས་ཏེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་འཇུག་པ་དང༌།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པ་དང༌། རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བ་དང༌། གཟོད་མ་ནས་ཞི་བའི་ཆོས་རབ་ཏུ་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །སྣང་བར་གྱུར་བས་མི་ཤེས་པའི་མུན་པ་སེལ་བར་བྱེད་པ་ལ་མཁས་པར་འགྱུར་རོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཛིན་པར་བྱེད་པ་ནི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པས་གཙང་བར་འགྱུར་ཞིང་ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་བཀྲུས་པས་དག་པར་འགྱུར་བའི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ཀྱིས་གཞན་དག་ཀྱང་རྣམ་པར་དག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་རབ་ཏུ་འགོད་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཤེས་རབ་རབ་ཏུ་རྣོ་བར་འགྱུར་རོ། །བསྟན་བཅོས་མ་ལུས་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་ཐོས་པའི་རྒྱ་མཚོར་འགྱུར་རོ། །དགེ་བའི་ཆོས་རབ་ཏུ་སྟོན་པས་དགེ་བའི་གཏམ་གྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་འདུལ་བ་ལ་མཁས་པར་འགྱུར་རོ། །གང་ཡང་འཇིག་རྟེན་ལ་གྲགས་པའི་ལས་ཀྱི་གནས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དང༌། བཟོའི་གནས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དང༌། གསོ་བ་དང༌། སྨན་རྣམས་ཀྱི་རོ་དང༌། ནུས་པ་དང༌། སྨན་པའི་གནས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དེ་དག་ལ་རབ་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པར་ཐོབ་པ་དང༌། སྙན་དང་གས་དང༌། བསྟན་བཅོས་དང༌། གླུ་དང༌། རྡུང་བ་དང༌། གར་གྱི་བསྟན་བཅོས་ལ་སོགས་པ་སྣ་ཚོགས་ལ་སློབ་དཔོན་དུ་བཀུར་བར་འགྱུར་རོ། །འཁོར་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང༌། འཁོར་མི་ཕྱེད་པར་འགྱུར། གང་ཅུང་ཟད་སེམས་ལ་གནོད་པ་བྱེད་པ་དང༌། ལུས་ལ་གནོད་པ་བྱེད་པའི་ནད་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་དེ་དག་དེ་ལ་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམས་པའི་སེམས་དང་དེ་འགལ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བར་སྣང་མཁའ་ལ་གོས་པ་མེད་པ་ལྟར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཇི་ལྟར་ནམ་མཁའ་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། ཚད་མེད་པ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམས་པར་གྱུར་བའི་སེམས་ཀྱང་ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བ་དང་ཆད་མེད་པ་སྟེ། ཚད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་དཔྱད་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཟླ་བའི་འོད་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཇི་ལྟར་ཟླ་བ་དང་ཉི་མའི་འོད་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཀྱང་མི་ཤེས་པའི་མུན་པ་མ་ལུས་པ་རྣམ་པར་བསལ་ན་རང་བཞིན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གྱིས་འོད་གསལ་བར་འགྱུར་རོ། །རྡུལ་དང་བྲལ་བའི་ཏིང་འཛིན་ཞི་བ་འདི་བཟུང་ན། །ཞེས་ཐམས་ཅད་དུ་བསྟན་པར་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ཚོན་རྩི་ཐོགས་ནས་བར་སྣང་ནམ་མཁའ་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཚོན་རྩི་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཆོ་གས་རས་དང༌། རྩིག་ངོས་ལ་སོགས་པ་ལ་འདྲི་བ་བཞིན་དུ་ནམ་མཁའ་ལ་བྲི་བར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ལ་ཡང་གཉིས་སུ་མེད་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མ་གཏོགས་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཚོན་སྦྱར་བས་བྲི་བར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རླུང་ནི་ཇི་ལྟར་ཕྱོགས་བཞི་དག་ནས་ལངས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། རླུང་ནི་ཕྱོགས་བཞི་ནས་རྒྱས་བསྐོར་ཞིང་ཞགས་པས་བཅིང་དུ་རུང་ཡང་སྲིད་ཀྱི། དེའི་སེམས་ནི་ཤེས་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ཞིང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཤེས་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་སྣོད་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཆུའི་ནང་དུ་བྱུང་བའི་ཆུའི་ཟླ་བ་ནི་གཟུང་བར་ནུས་ཀྱང་སྲིད། གློག་འགྱུ་བ་ལགས་པས་བཅང་བར་ནུས་ཀྱང་སྲིད། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒྲ་དང་སྐད་གཅིག་ཏུ་བྱས་ནས་གཟུང་བར་ནུས་ཀྱང་སྲིད་ཀྱི། དེའི་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཤེས་པར་མི་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པའི་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་རབ་ཏུ་བསྟན་ པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ཐོས་ནས་ཡང་ངན་སོང་གསུམ ་དུ་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་ལྟུང་བར་མི་འགྱུར་གྱི། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་བསམས་བཞིན་དུ་སྲིད་པར་སྐྱེ་བར་ནི་འགྱུར་རོ། །འདོད་པ་དག་ལ་མི་སྲེད་གཟུགས་ལ་མི་སྲེད་དེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འདོད་པ་དང༌། གཟུགས་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་ལ་སྲེད་པ་དང་བྲལ་བས་འདོད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་སྲེད་པའོ། །ཆུང་མ་དང༌། བུ་དང༌། བུ་མོ་དང༌། གཉེན་བཤེས་དང༌། འཁོར་དང༌། ནོར་དང༌། འབྲུ་དང༌། རིན་པོ་ཆེ་དང༌། མུ་ཏིག་ལ་སོགས་པ་ལ་སྲེད་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །སྲེད་པ་ནི་ཚོར་པ་དང༌། དོན་དུ་གཉེར་བ་སྟེ། ཤིན་ཏུ་འདོད་པས་དེ་དང་དེར་ཚོལ་བས་ངོམས་པ་མེད་པའི་སེམས་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་མཐོ་རིས་ཀྱི་ཕྱིར་མ་ཡིན། ལྷའི་དབང་པོ་དང་རྒྱལ་སྲིད་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་གི་ཕྱིར་མ་ཡིན་གྱི།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཞན་དུ་ན་འགྲོ་ལ་ཕན་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་འགྲུབ་པར་ཤོག་ཅེས་བྱ་བས་སེམས་ཅན་མ་ལུས་པ་བསྒྲལ་བར་དམ་བཅས་པའི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ། །གླུ་ལའང་མི་སྲེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གླུ་དང༌། གར་དང༌། སིལ་སྙན་དང༌། རྗེས་སུ་མཐུན་པ་དྲི་དང༌། མེ་ཏོག་དང༌། སྤོས་དང༌། ཕྱེ་མ་དང༌། གོས་དང༌། བཟའ་བ་དང༌། བཏུང་བ་དང༌། མལ་ཆ་དང༌། སྟོན་ཚོལ་བ་ཆེད་དུ་བྱེད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པའི་ཡོན་ཏན་འདི་དག་སྟེ། རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སྤྱོར་བ་ཡོངས་སུ་སྤོང་བ་ལ་མཁས་པར་བལྟ་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །མིག་ལ་མི་སྲེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཕུང་པོ་དང༌། ཁམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་ལ་མངོན་པར་མ་ཞེན་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཁྱིམ་ལ་མི་སྲེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཉེ་བར་མཁོ་བ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡོངས་སུ་སྤངས་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པ་ལ་མངོན་པར་སྦྱར་བར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །སྦྱིན་པ་ལ་མི་སྲེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་བསྒོམ་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པ་ན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །སངས་རྒྱས་དག་ལ་མི་སྲེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་སངས་རྒྱས་དང༌། ཆོས་དང༌། དགེ་འདུན་ལ་ཡང་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡོད་ལ་མི་སྲེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཡོད་པ་ཉིད་དང༌། མེད་པ་ཉིད་དང༌། མཐའ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དང༌། མཐའ་དང་མི་ལྡན་པ་ཉིད་དང༌། དབུས་ཉིད་ལ་ཞེན་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལ་འདོད་ཆགས་ནམ་ཡང་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་གིས་བྱས་པའི་སེམས་རྣམ་པར་རྨོངས་པར་བྱེད་པའི་གནོད་པ་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པས་གནོད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་བཏང་བ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་སྟོབས་དང༌། མཐུ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཐམས་ཅད་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །གང་ཚེ་འཇིག་རྟེན་དུ་ཡང་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་ཡི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། །དེ་བསམས་བཞིན་དུ་གླིང་བཞིའི་དབང་ཕྱུག་གི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོངས་སུ་སྒོམ་པར་བྱེད་པ་དང༌། རྟག་ཏུ་སེམས་མཉམ་པར་གཞག་པ་དང༌། དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་ལ་འགོད་པར་བྱེད་པ་དང༌། འགྲོ་བའི་དོན་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །སུ་དག་གཙོ་བོར་གྱུར་ཅིང་རིགས་ཆེ་རིན་ཆེན་མཆོག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གང་ཡང་འཛམ་བུའི་གླིང་ན་རིགས་རིན་པོ་ཆེར་བརྩིས་པ་ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོ་དེར་སྐྱེས་ནས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པའི་དོན་གཏོང་བས་སེམས་ཅན་རྣམས་རྗེས་སུ་བཟུང་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ལ་ངེས་པར་འགོད་པར་བྱེད་དོ། །དེ་དག་རིམ་གྱིས་སངས་རྒྱས་རྒྱལ་བ་མཆོག་ཏུ་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཚངས་སྤྱོད་མཚུངས་མེད་ཚུལ་ཁྲིམས་རབ་ཏུ་སྲུང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སྦྱིན་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། བཟོད་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། བསམ་གཏན་དང༌། ཤེས་རབ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་གྱིས་བརྒྱན་ནས་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་རྣམས་གོམས་པ་མཐར་ཐུག་པར་གྱུར་ནས་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་མོས་པ་སྣ་ཚོགས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་བསམ་པ་དང༌། ལྷག་པའི་བསམ་པ་དང༌། རྗེས་སུ་མཐུན་པར་ཆོས་བསྟན་པས་དབང་དུ་བྱས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ལ་འགོད་པར་བྱེད་དོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་དང་ཡང་དག་པར་ལྡན་པས་འཆི་འཕོ་དང༌། སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ནས་ལས་དང་འབྲས་བུ་སོ་སོར་ངེས་པ་ལ་སོགས་པ་རབ་ཏུ་བསྟན་པས་བཏུལ་ནས་བླ་ན་མེད་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་རབ་ཏུ་འགོད་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་འཕྱ་བར་བྱེད་པ་ན། །སེམས་ཅན་འདུ་ཤེས་མི་འཇུག་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལ་གང་དགའ་ཕྱ་བར་བྱེད་པ་ན་སེམས་ཅན་གྱི་འདུ་ཤེས་དང༌། སྲོག་གི་འདུ་ཤེས་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། བདག་དང་གཞན་དུ་འདུ་ཤེས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ལ་རྣམ་པར་གནས་ནས་བདུད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་རྣམ་པར་འཐག་པར་བྱེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོའི་སྙིང་པོ་ལ་ཞུགས་ནས་བདུད་བཞི་ཕམ་པར་བྱེད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་ཞེས་བྱ་བས་འདུ་ཤེས་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པར་འགྱུར་རོ། །མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་དུས་སུ་ས་མ་ལུས་པ་གཡོ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཁྱད་པར་ཡང་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བའོ། །རྟེན་ཅིང་ཆོས་རྣམས་འབྱུང་བར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་དངོས་པོ་གང་དག་རྟེན་ཅིང་འབྱུང་བ་དེ་རྣམས་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་འགྲོ་བས་འགྲོ་བའོ། །དེའི་འགྲོ་བ་ནི་འགྲོ་བའང་མེད་པ་སྟེ་འགྲོ་བ་པོ་དང༌། བགྲོད་བྱ་དང༌། འགྲོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་འགྲོ་བ་དེར་འགྲོ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཆོས་ཉིད་རྟོགས་པ་ལ་འགྲོ་བ་མེད་པས་རྟོགས་པ་མེད་པ་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་ནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ལས་བཞེངས་ནས་གདུལ་བྱའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་གདུལ་བར་མཛད་ཅིང་སེམས་ཅན་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་ཡང་སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུར་ཆོས་རྣམས་རིག་ནས་སྤྲུལ་པས་སྤྲུལ་པའི་སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུར་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་བྱེད་དོ། །སྤྲུལ་པ་དེ་དག་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་བླ་ན་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་དག་ཀྱང༌། །ཞིང་རྣམས་སྟོང་ནས་ལྷགས་པ་རྣམས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་མཆོད་པའི་ཁྱད་པར་སྟོན་པ་ནི་གོ་སླའོ། །པདྨ་བྱེ་བ་བསམ་མི་ཁྱབ། །འདབ་མ་དག་ནི་གསེར་ལས་བྱས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཙན་དན་སྤྲུལ་གྱི་སྙིང་པོ་ཅན་གྱི་ཟེ་བ་ཅན་བཻ་ཌཱུཪྻའི་སྡོང་པོ་དང༌། རིན་པོ་ཆེའི་ཤེལ་གྱི་འདབ་མ་དང༌། རིན་པོ་ཆེ་དཔལ་གྱི་སྙིང་པོའི་གེ་སར་ཅན་གྱི་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་པདྨ་སྤྲུལ་ནས་ཡིད་དུ་འོང་བའི་དྲི་དང་རྡུལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དཔག་ཏུ་མེད་པར་ཁྱབ་པ་སྤྲོས་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་འཛོམས་པའི་ངོ་བོ་སངས་རྒྱས་དང༌། ཆོས་དང༌། དགེ་འདུན་དང། སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་རྣམས་སྤྲུལ་པའི་པདྨ་དེ་དག་ལས་བྱུང་ནས་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་སེམས་ཅན་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ལ་འགོད་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། བྱ་རྣམས་ཀྱང་སྤྲུལ་པར་བྱེད་དོ། །སྐད་སྙན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པས་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་སྟོན་པར་བྱེད་པ་དང༌། རིན་པོ་ཆེའི་ཤིང་སྣ་ཚོགས་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མཆོད་པའི་ཕྱིར་སྤྲུལ་པར་བྱད་དོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །གོང་མ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟ་བུའི་མཆོད་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དབྱངས་ཀྱི་ཡན་ལག་རྣམས་འབྱིན་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་བས་དབྱངས་ཀྱང་བསམ་ཡས་ཏེ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རློམ་སེམས་མེད། །རློམ་སེམས་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམ་པར་འབྱམས། །མངོན་ཤེས་ལྔ་པོ་ཤེས་རབ་ཆེ། །ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་སྐོར་བ་པོ། །མདོ་སྡེ་རིན་ཆེན་འདི་ཡི་བསྔགས་པ་རྣམས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། མདོ་སྡེ་འཛིན་པའི་ཕན་ཡོན་རྒྱ་ཆེར་ཐོས་ནས་རབ་ཏུ་དགའ་བའི་སེམས་བསྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དེ་དག་ནི་བདེ་བ་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཟད་དུས་མི་བཟད་པ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང༌། །བདེ་བར་གཤེགས་པས་བསྟན་པའི་ཆོས་མཆོག་འདི་སྲུང་བ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཕྱི་མའི་དུས་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱལ་པོ་ཀློག་པ་དང༌། འདོན་པ་ལ་སོགས་པས་གང་དག་སྲུང་བར་བྱེད་པ་དེ་དག་པའི་བུ་ཆོས་ལས་སྐྱེས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡིན་ནོ། །སྣ་ཚོགས་ཆོས་ཀྱི་དེ་ཉིད་ཡངས་པ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་མཁས་པའི་གྲངས་པ་དང་ལྡན་པ། །སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ལས་སྤྲོས་སེམས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཉིད་འཕགས་སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་གཉེན་གཅིག་པ། །ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེའི་སྐུ་མངའ་འཇམ་དཔལ་དབྱངས་ཀྱི་ཞབས་ལ་གུས་པས་རབ་འདུད་བག་ཡོད་པ། །དེ་ཡིས་རྒྱལ་བ་མཆོག་གིས་གསུངས་པའི་མདོ་སྡེ་ཟླ་བའི་སྒྲོན་མ་འདི་ནི་བཤད་པར་བྱ། །མདོ་སྡེ་འཛིན་པའི་ཕན་ཡོན་གྱི་ལེའུ་སྟེ་སུམ་ཅུ་རྩ་ གསུམ་པའི་འགྲེལ་པ ་རྫོགས་སོ།། །།བརྩོན་འགྲུས་རབ་ཏུ་འབར་བས་རང་གི་ལུས་དང་སྲོག་ལ་ཡང་ལྟོས་པ་མེད་པར་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ལ་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ནས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཟླ་འོད་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། གཞོན་ནུ་དེ་ལྟ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། མཆོད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་རྒྱ་ཆེར་བྱ་བ་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་དོན་གོ་བར་ཟད་དོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་མཉམ་པ་ཉིད་རྣམ་པར་སྤྲོས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཡིད་དུ་འོང་བའི་དབྱངས་དང༌། ཚིག་དང༌། ཡི་གེ་རྒྱུན་ཆགས་པས་གཞན་ལ་རྒྱ་ཆེར་རབ་ཏུ་བསྟན་པར་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་གོམས་པར་བྱས་ན་སངས་རྒྱས་ཉིད་འཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ན་གང་གི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་གཅིག་པུ་རབ་ཏུ་བསྟན་པར་བྱ་ཞེས་སོ་མ་ཉི་ཟ་བར་འགྱུར། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་དང་གཞི་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་མཉམ་པ་ཉིད་རྣམ་པར་སྤྲས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གང་གི་ཚེ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་ཐབས་ཀྱིས་བརྟན་པའི་བརྩོན་འགྲུས་དང་ལྡན་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའམ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཆོད་རྟེན་ལ་མཆོད་པ་རྒྱ་ཆེར་བྱ་བ་ལ་བརྩོན་པར་གྱུར་ཅིང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱལ་པོ་འདི་གཞན་དག་ལ་རྒྱ་ཆེར་རབ་ཏུ་སྟོན་པའི་ཚེ་དེ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་རྣམས་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་ཆོས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ངོ་བོ་ངེས་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དམིགས་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ངེས་པར་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་བདག་དང་གཞན་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྨོན་ལམ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་ཅིང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པར་བྱས་ནས་མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱའོ། །གཞོན་ནུ་སྔོན་བྱུང་བ་འདས་པའི་དུས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་འདས་པའི་དུས་ཀྱི་གཏམ་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དབྱངས་སྦྱིན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མཆོད་པའི་ཕྱིར་མིའི་བདག་པོ་དཔལ་དབྱངས་ཞེས་བྱ་བས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རིང་བསྲེལ་གྱི་སྙིང་པོ་ཅན་གྱི་མཆོད་རྟེན་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་བྱས་ཏེ། བྱས་ནས་དེ་དག་ལ་མཆོད་པ་རྒྱ་ཆེར་བྱས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལ་ཡང་ཆོས་མཉན་པའི་ཕྱིར་བདེ་བའི་ཡོ་བྱད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཆོད་པ་ལ་བརྩོན་པར་གྱུར་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཆོས་སྨྲ་བ་ཆེན་པོས་ལེགས་པའི་བློ་གྲོས་ལ་ལེགས་པར་གནས་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྤོབས་པ་རྒྱུན་མི་འཆད་པ། ཆགས་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། གཟུངས་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པ། ཡོངས་སུ་དག་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དཔག་ཏུ་མེད་པས་བརྒྱན་པ། ཆོས་ཟབ་མོ་བསྟན་པ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་དབང་ཐོབ་པ་ཤ་སྟག་གོ །འཁོར་དེ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བདེ་བས་བྱིན་ཞེས་བྱ་བ་གཟུགས་དང་ལང་ཚོ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་ཞིག་ཀྱང་གནས་སོ། །དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོ་དཔལ་དབྱངས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་ཆེན་པོ་དེ་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཡང་དག་པར་བརྗོད་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ཡང་དག་པར་བརྗོད་པ་དང༌། གཞུང་དང༌། དོན་དང༌། ཆོས་དང༌། སྔགས་ཀྱི་གཟུངས་ཆེན་པོ་རང་བཞིན་ཅན་དེ་དག་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གསོལ་བ་གདབ་པ་བྱས་སོ། །གསོལ་བ་བཏབ་པ་དང༌། ཐབས་མཁས་པ་ནི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ལ་འཇུག་པའི་ཐབས་སུ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དབང་ནི་དབང་བཅུ་སྟེ། བྱེ་བྲག་ཏུ་བསྟན་ན་མདོ་སྡེ་དང༌། མངོན་པའི་ཆོས་དང༌། འདུལ་བ་དང་རྣམ་པར་འབྱེད་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་ནས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་དག་ལ་གསོལ་བ་བཏབ་ནས་དེའི་ནུབ་མོ་སྟེ་སྲེད་ཀྱི་དུས་ཏེ་ཉལ་བའི་དུས་སོ། །དེའི་ཚེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རིང་བསྲེལ་གྱི་སྙིང་པོ་ཅན་གྱི་མཆོད་རྟེན་གྱི་མདུན་དུ་མར་མེའི་ཡོན་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་དག་རབ་ཏུ་འབར་བར་བྱས་ཏེ། ཅི་ལྟར་བཀའ་ཉན་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱལ་པོའི་རྗེས་སུ་སྤྱོད་པས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྣམས་དང༌། རྒྱལ་པོ་དཔལ་དབྱངས་ཀྱི་བཙུན་མོའི་འཁོར་གྱི་སྐྱེ་བོ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་མཆོད་པའི་ཁྱད་པར་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་མཆོད་པ་བྱས་ནས་ཡང་བཙུན་མོའི་འཁོར་དང་བཅས་ཏེ་ཁང་ཐོག་ཏུ་སོང་ངོ༌། །སོང་ནས་ལྷ་ལ་སོགས་པའི་འཁོར་དང་བཅས་པར་འདུག་གོ །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བདེ་བས་བྱིན་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། བདག་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཞུགས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བདག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མཆོད་པ་ལྷ་དང་ལྷ་མ་ཡིན་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ངོ་མཚར་དུ་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་བུས་མཆོད་པས་མཆོད་ཀྱི་སྣང་བ་ཐོབ་པར་བྱ་བ་དང༌། རྒྱལ་པོ་དཔལ་དབྱངས་ཀྱི་མཆོད་པ་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་མནན་པས་ངོ་མཚར་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྣང་བའི་མཆོད་པ་བྱའོ་སྙམ་དུ་ངེས་པར་བསམས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རིང་བསྲེལ་གྱི་སྙིང་པོ་ཅན་གྱི་མཆོད་རྟེན་གྱི་མདུན་དུ་འདུག་ནས་ལག་པ་གཡས་པ་རས་ཀྱིས་དཀྲིས་ནས་འབྲུ་མར་གྱི་ནང་དུ་བཅུག་སྟེ་འབར་བར་བྱས་སོ། །བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་དང་ཆོས་ཉིད་རབ་ཏུ་རྟོགས་པས་ལག་པ་དེ་ལྟར་འབར་ཡང་སེམས་དང༌། བཞིན་ཀྱི་མདོག་འགྱུར་བ་མེད་པས་ཚོར་བ་མེད་པར་མཚོན་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ལ་དགའ་བས་བཞིན་གྱི་མདངས་པདྨ་རབ་ཏུ་རྒྱས་པ་ལྟ་བུར་གྱུར་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ཤིན་ཏུ་ངོ་མཚར་ཆེ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ས་ཆེན་པོ་འདི་ཡང་གཡོས་པར་གྱུར་ཏོ། །ལག་པ་གཡས་པ་འབར་བར་བྱས་པའི་འོད་དེས་མར་མེའི་འོད་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་དུ་མ་རྣམས་མོག་མོག་པོར་བྱས་ནས་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་དུ་སྣང་བར་གྱུར་ཏོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་མཉམ་པ་ཉིད་རྣམ་པར་སྤྲོས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མཐུ་ཤིན་ཏུ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པས། སུམ་ཅུ་རྩ་ གསུམ་གྱི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་བར་ལ་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །དེ་དག་གིས་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་དགའ་བས་མཆོད་པ ་ཆེན་པོ་བྱས་སོ། །རྒྱལ་པོ་དཔལ་དབྱངས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བདེ་བས་བྱིན་གྱི་ལག་པ་འབར་བར་བྱས་པའི་འོད་ཀྱིས་གཞན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འོད་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་འབར་བར་གྱུར་པ་མཐོང་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འདི་ན་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་ནས་རྒྱལ་པོ་དཔལ་དབྱངས་གུས་པ་དང་བཅས་པས་བཙུན་མོའི་འཁོར་བརྒྱད་ཅུ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཁང་པའི་སྟེང་ནས་བདག་ཉིད་མཆོངས་ཀྱང་བདེ་བས་བྱིན་མཐོང་བས་སེམས་རབ་ཏུ་དགའ་བའི་ཁྱད་པར་གྱིས་ལྷ་ལ་སོགས་པས་ལེགས་པར་བསྲུངས་པ་དང༌། བསོད་ནམས་ལྷག་པར་སྤྱོད་པའི་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཁྲུ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་ཚང་བའི་ཁང་པའི་སྟེང་ནས་མཆོངས་ན་ཡང་དེ་དག་གི་ལུས་དང་སེམས་ལ་གནོད་པ་ཅི་ཡང་མ་བྱུང་ངོ༌། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བདེ་བས་བྱིན་གྱི་གམ་དུ་སོང་བ་དང༌། བདེ་བས་བྱིན་ལག་པ་འབར་བར་གྱུར་པ་མཐོང་ནས་དད་པའི་ཤུགས་ཀྱིས་ཆོ་ངེས་བཏབ་པོ། །དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་དཔལ་དབྱངས་དུ་ཞིང་མཆི་མ་ཕྱུང་ནས་བདེ་བས་བྱིན་གྱི་མདུན་ན་འདུག་པ་མཐོང་ནས་བདེ་བས་བྱིན་གྱིས་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཅིའི་ཕྱིར་བདག་གི་མདུན་ན་བཤུམས་ཤིང་བཞུགས་དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་པ་དང༌། རྒྱལ་པོ་དཔལ་དབྱངས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དབྱངས་ཀྱིས་སྨྲས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལན་གདབ་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་དག་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཤེས་རབ་ཆེན་པོ་བདེ་བས་བྱིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཆོས་སྨྲ་བ་ཆེན་པོ་བདེ་བས་བྱིན་མཁས་པ་ཆེན་པོའི་ཡ་མཚན་པ་མཐོང་ནས་སྐྱེ་བོ་མ་ལུས་པ་ཡིད་མི་བདེ་ཞིང་དུ་བར་གྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དཔེ་མེད་ཡོན་ཏན་བང་མཛོད་ཡེ་ཤེས་ཕུང་པོ་མཆོག་གྱུར་པ། །རིའི་དབང་ལྟ་བུ་དག་པའི་ཟླ་བ་ཉི་མ་བས་ལྷག་ཅིང། །མ་ལུས་འབྱུང་པོ་ཀུན་ལ་སེམས་སྙོམས་པ་ཡི་འོད་ཟེར་གྱིས། །ཉིད་སྐུ་མཛེས་པའི་མདངས་ཀྱིས་ཅི་ནས་གསལ་མཛད་པའི། །ལག་པ་ཉམས་པར་ཤེས་ནས་བདག་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །ཞེས་བྱ་བས་ནི་དུ་བའི་རྒྱུ་བསྟན་ཏོ། །ཁྱོད་ཀྱི་ལག་པ་འབར་བྱས་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་འོད་ཀྱི་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པ་ཉེ་བར་བསྟན་ཏེ། ཕྱོགས་མ་ལུས་པ་སྣང་བར་བྱེད་པར་མཁས་པ་ཁྱོད་ལས་བྱུང་བའི་སྣང་བས་མར་མེ་ལ་སོགས་པ་གཞན་གྱི་འོད་མི་གསལ་བར་བྱས་པ་དང༌། །ངོ་མཚར་བསྐྱེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ས་འདི་རབ་ཏུ་གཡོས་གྱུར་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཁྱོད་ཀྱི་སེམས་ཞུམ་པ་མེད་པར་མཐོང་ནས་སྐྱེས་བུ་འདི་ནི་ཐ་མ་ལ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ངེས་པར་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་བསམས་ནས་བདག་བཙུན་མོའི་འཁོར་དང་བཅས་པ་ཁང་པའི་སྟེང་ནས་མཆོངས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་གོ་བར་བྱས་ནས་ལེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་བྱིན་པ་ནི་ཆེ་བའི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཆེ་བ་དང་སེམས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཆེ་བ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཆེ་བ་དང༌། འགྱུར་བ་མེད་པའི་བསམ་པས་ཆོས་སྟོན་པའི་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་བསྟན་པའོ། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བདག་ཀྱང་དེ་བཞིན་མཁས་པ་ཡི། །སྨོན་ལམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བགྱི། །ཞེས་བྱ་བས་གཞན་དག་ཀྱང་སློབ་ཏུ་འཇུག་པའོ། །འདི་ལྟར་ཡན་ལག་མ་ཚང་བ། །དེས་ནི་རབ་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བདེ་བས་བྱིན་ཡན་ལག་མ་ཚང་བ་མ་ཡིན་པར་སྟོན་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཞན་གསུངས་པ་ནི། གང་ལ་ལག་པ་མེད་པ་ཡང༌། །དེ་ནི་ཡན་ལག་མ་ཚང་མིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་དགེ་བའི་ཡན་ལག་ལ་ཡན་ལག་ཅེས་བྱ་བའི་སྒྲས་བརྗོད་པས་ལུས་ཀྱི་ཡན་ལག་མ་ཚང་བར་གྱུར་ཀྱང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཡན་ལག་མ་ཉམས་པ་ནི་ཡན་ལག་མ་ཚང་བ་མེད་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །སུ་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་མེད་པ་དག །དེ་ནི་ཡན་ལག་མ་ཚང་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཟློག་པའི་སྒོ་ནས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རུལ་བའི་ལུས་འདིས་རུལ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་ པ་ཐམས་ཅད་ལ་མཆོད་པར་བྱའོ། །སྟོང་གསུམ ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་རྒྱན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བརྒྱན་ཅིང་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱིས་ཡོངས་སུ་བཀང་ནས་གང་དག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ལ་ཕུལ་བར་གྱུར་པ་དང༌། ཡང་གཞན་ཞིག་གིས་ཆོས་ཉིད་སྟོང་པ་ཤེས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ལ་ཡན་ལག་དང་ཉིང་ལག་ལ་སོགས་པ་ཕུལ་ན་སྔ་མ་དེ་བས་ལུས་ཀྱི་ཡན་ལག་སྟོང་པ་འདི་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་རབ་ཏུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །འཇིག་རྟེན་རྗེས་སུ་གཟུང་བའི་ཕྱིར་བདེན་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་བྱེད་པར་རྩོམ་པ་ནི་བདེན་པའི་ཚིག་ནི་བརྗོད་པར་བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བདེན་པ་གང་གིས་སངས་རྒྱས་སུ་བདག་འགྱུར་ན་སྟེ། འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ལ་སྣང་བ་བྱེད་པ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་རབ་ཏུ་དགྲོལ་བར་བྱེད་པར་གྱུར་ན་བདེན་པ་དང་བདེན་པའི་ཚིག་དེས་ས་ཆེན་པོ་འདི་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་གཡོས་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བརྗོད་པ་དང༌། བདེན་པའི་ཚིག་དེ་བརྗོད་མ་ཐག་ཏུ་ས་ཆེན་པོ་འདི་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་གཡོས་སོ། །ངོ་མཚར་རྨད་དུ་བྱུང་བའི་ལྟས་དེ་མཐོང་བས་ལྷ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དགའ་བའི་སེམས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ནས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པར་གྱུར་ཏོ། །ཡང་སྟོང་པ་ཉིད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཀྱི་བདག་ཉིད་ཆེ་བ་བསྟན་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བྱིན་གྱི་རླབས་བྱེད་པ་ནི། བདེན་པ་གང་གིས་ཆོས་དེ་ནི། །ལག་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་མེད་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དོན་དམ་པར་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་བདེན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་ཕྱིར་རོ། །བདེན་པ་དེ་ཡིས་སྔོན་ལྟར་ཡང༌། །ལག་པ་མྱུར་དུ་འབྱུང་བར་ཤོག །ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་སྔོན་མ་ཉམས་པའི་དུས་ཀྱི་གཟུགས་བཞིན་དུ་གྱུར་ཅིག་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བདེ་པས་བྱིན་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་གིས་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་སྒྲ་དེ་ཡང་སྟོང་པའོ། །བདེན་པ་དང་བདེན་པའི་ཚིག་དེས་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཚིག་པར་མ་གྱུར་ཅིག །ཅེས་གལ་ཏེ་བདེན་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་བྱས་ནས་ཡང་ཐམས་ཅད་ཚིག་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་མཉམ་པར་གཞག་པར་ཤོག་ཤིག །ངེས་པར་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ཕན་པའི་བསམ་པས་བརྗོད་མ་ཐག་པ་ཉིད་དུ་མཚན་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་ལྷ་དང༌། ཀླུ་དང༌། གནོད་སྦྱིན་དང༌། དྲི་ཟ་དང༌། ལྷ་མ་ཡིན་དང༌། མི་འམ་ཅི་དང༌། མི་དང་མི་མ་ཡིན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཆོད་པ་བླ་ན་མེད་པ་བྱས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མཐོང་ཞིང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེ་དག་ཏུ་ཆེ་བའི་ཡོན་ཏན་ཡང་འཁོར་རྣམ་པ་བཞི་ལ་བསྟན་པས་སེམས་དང་བསྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷ་ལ་སོགས་པ་ཡང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་འགྱུར་རོ། །སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་སེང་གེ་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ང་ཉིད་དེའི་ཚེ་བདེ་བས་བྱིན་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །དཔལ་དབྱངས་ནི་བྱམས་པ་མ་ཕམ་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ལྷག་མ་ནི་གོ་སླའོ། །ཉེས་པ་ཀུན་ལས་རྣམ་གྲོལ་བ། །བདེ་བ་མྱ་ངན་འདས་པར་འདོད། །སེམས་ཅན་ཀུན་ལ་བདེ་སྦྱིན་པའི། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཉིད་ཐོབ་པའི་ཕྱིར། །ཐབས་ཆེན་མན་ངག་སྟོན་མཛད་པའི། །ཐུབ་པ་གཙོ་བོ་བདེ་བས་བྱིན། །འཇིག་རྟེན་བསམ་པའི་བྱེ་བྲག་གིས། །དེ་ཉིད་གཅིག་པུ་རྣམ་པར་བསྒྱུར། །བདེ་བས་བྱིན་གྱི་ལེའུ་སྟེ་སུམ་ཅུ་རྩ་བཞི་པའི་འགྲེལ་པ་རྫོགས་སོ།། །།མདོ་སྡེ་འཆད་པའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཆོས་སྨྲ་བ་ལ་རང་གི་ཤ་དང་ཁྲག་གིས་ཀྱང་ཉེ་བར་སྤྱད་པས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་ལ་ནད་གསོ་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བར། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གཞོན་ནུ་དེ་ལྟ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་འམ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་མངོན་པར་བརྩོན་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི་རྟོགས་སླ་བའི་ཕྱིར་མ་བཀྲོལ་ལོ། །སྦྱིན་པ་དེ་ཡང་བསྔོ་བ་བཞིས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་ཁྱད་པར་ལས་འབྲས་བུའི་ཁྱད་པར་དུ་འགྱུར་བས་དེའི་ཕྱིར་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་འབྲས་བུ་འདོད་པས་དེ་བཞིན་དུ་བསྔོ་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །བཞི་པོ་གང་དག་ཡིན་ཞེས་དྲིས་པ་དང༌། འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བས་ཉེ་བར་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །ཐབས་ལ་མཁས་པ་གང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཐབས་ལ་མཁས་པ་གང་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་རྣམས་མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་འགྲོ་བ་མ་ལུས་པའི་དོན་མཛད་པར་གྱུར་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་ཁྱད་པར་ལ་དམིགས་ནས་སྦྱིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྔོ་བ་དང་པོའོ། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གང་ལས་ཐབས་ལ་མཁས་པ་འདི་ཐོས་ནས་གང་གིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དེ་དག་དང་བདག་རྟག་ཏུ་འགྲོགས་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་དེ་ལྟར་སྦྱིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་གཉིས་པའོ། །ལོངས་སྤྱོད་ཐོབ་པ་གང་དག་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་འཚོ་བར་འགྱུར་བ་དེ་དག་དང༌། བདག་ཕྲད་བར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྦྱིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་ པ་ནི་གསུམ ་པའོ། །བདག་གི་ལུས་གྲུབ་པ་གང་གིས་ཆོས་དང་ཟང་ཟིང་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་རྗེས་སུ་འཛིན་པ་དེ་ལྟ་བུ་དང་མཐུན་པའི་བདག་གི་ལུས་གྲུབ་པར་གྱུར་ཅིག །ཅེས་སྦྱིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པ་ནི་བཞི་པའོ། །དེ་ལྟ་བུར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་སྦྱིན་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཉིད་སྒྲུབ་པར་འགྱུར་པའོ། །གཞན་ཡང་གཞོན་ནུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་དག་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་རབ་ཏུ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གནས་པ་དེ་དག་ལ་གཡོ་མེད་པས་བསྟེན་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཛིན་པའི་དགེ་སློང་ནད་ཤིན་ཏུ་མི་བཟད་པས་བཏབ་ནས་ན་བར་གྱུར་ན་རང་གི་ཤ་དང་ཁྲག་གིས་ཀྱང་ན་བདེ་ལས་བསླང་བ་དེ་ལ་སྤྲོ་བར་བྱ་སྟེ། ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཉིད་འདོད་པས་གཡོ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་རང་གི་ཤ་དང་ཁྲག་ཀྱང་ཡོངས་སུ་བཏང་ལ་ཆོས་སྨྲ་བའི་དགེ་སློང་ནད་མི་བཟད་པ་དེ་ལས་བསླང་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །སྔོན་བྱུང་བའི་གཏམ་གྱིས་ལྷག་པའི་བསམ་པ་གཡོ་མེད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གཞོན་ནུ་སྔོན་བྱུང་པ་འདས་པའི་དུས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སྔོན་བྱུང་བ་ནི་སྔར་གྲུབ་པ་ལ་སྔོན་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། འདས་པའི་སྒྲས་བསྟན་པས་ཆོག་ན་གྲངས་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཅི་དགོས་ཤེ་ན། གྲངས་ཀྱི་ངེས་པ་བསྟན་པ་ནི་འདས་པའི་ཤིན་ཏུ་རིང་པོར་གྱུར་པ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་བསྟན་ཏོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྨོན་ལམ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྨོན་ལམ་གྱི་ཁྱད་པར་གྱིས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་བྱེ་བ་བརྒྱ་སྟོང་དུ་མས་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ། །སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་དང༌། གྲོལ་བར་བྱ་བའི་མཚན་ཉིད་ཅན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛད་པ་རྣམས་ཉི་མ་གཅིག་པོ་དེ་ཉིད་ལ་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབ་པར་གྱུར་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཐེག་ པ་གསུམ ་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་བཀོད་དེ། བདག་ཉིད་ཀྱང་ཉི་མ་དེ་ཉིད་ཀྱི་མཐའ་ལ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་དམ་པའི་ཆོས་ནི་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པར་གྱུར་ཏོ། །ལྔ་བརྒྱ་ཐ་མར་གྱུར་པ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བརྒྱ་ཕྲག་ལྔ་བསྡུས་པ་ནི་ལྔ་བརྒྱ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དམ་པའི་ཆོས་གནས་པའི་དུས་ལོ་ལྔ་སྟོང་གནས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ལོ་ལྔ་སྟོང་ལ་ལྔ་བརྒྱ་ལྔ་བརྒྱ་ཐ་དད་དུ་བྱས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ལྔ་བརྒྱ་ཕྲག་བཅུར་འགྱུར་བས་དུས་བཅུར་འགྱུར་ཏེ། རེ་ཞིག་དང་པོར་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་དུས་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་བསྒྲུབ་པའི་དུས་སོ། །དེ་ནས་ལུང་གི་དུས་ཞེས་བྱ་བས་དུས་གསུམ་མོ། །དེ་ལ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་དུས་ཀྱང་གསུམ་དུ་འགྱུར་ཏེ། དགྲ་བཅོམ་པའི་དུས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དང། ཕྱིར་མི་འོང་བའི་དུས་དང༌། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་དུས་སོ། །བསྒྲུབ་པའི་དུས་ཀྱང་རྣམ་ པ་གསུམ ་དུ་འགྱུར་ཏེ། ལྷག་མཐོང་གི་དུས་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དུས་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་དུས་སོ། །ལུང་གི་དུས་ཀྱང་གསུམ་དུ་འགྱུར་ཏེ། ཆོས་མངོན་པའི་སྡེ་སྣོད་ཀྱི་དུས་དང༌། མདོ་སྡེའི་སྡེ་སྣོད་ཀྱི་དུས་དང༌། འདུལ་བའི་སྡེ་སྣོད་ཀྱི་དུས་སོ། །དེ་ལྟར་དུས་དགུ་དང༌། རྟགས་ཙམ་འཛིན་པའི་དུས་དང་བཅུར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་དུས་རེ་རེ་ལ་ཡང་ལོ་ལྔ་བརྒྱ་ལྔ་བརྒྱར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་དུས་བཅུ་ལ་ལྔ་བརྒྱ་ཕྲག་བཅུ་ཡིན་པས་ལོ་ལྔ་སྟོང་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་ལྔ་བརྒྱ་ཕྲག་དང་པོ་ལ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པའོ། །གཉིས་པ་ལ་ནི་ཕྱིར་མི་འོང་བའོ། །གསུམ་པ་ལ་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའོ། །བཞི་པ་ལ་ནི་ལྷག་མཐོང་ངོ༌། །ལྔ་པ་ལ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནོ། །དྲུག་པ་ལ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །བདུན་པ་ལ་ནི་ཆོས་མངོན་པའོ། །བརྒྱད་པ་ལ་ནི་མདོ་སྡེའོ། །དགུ་པ་ལ་ནི་འདུལ་བའོ། །ལྔ་བརྒྱ་ཕྲག་བཅུ་པ་ལ་ནི་རྟགས་ཙམ་མོ། །དེ་ལྟ་བུ་ལ་ལྔ་བརྒྱ་ཐ་མ་ཞེས་བྱའོ། །ལྔ་བརྒྱ་ཞེས་བྱ་བ་ཁ་ཅིག་གཞན་དུ་འདོན་ཏེ། ལྔ་བརྒྱ་ཞེས་བྱ་བའི་རིང་པོ་བོར་བའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གཞན་དག་ནི་འདི་སྐད་སྨྲ་སྟེ། མི་རྣམས་ནི་ཚེ་ཚད་ལོ་བརྒྱ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དང་པོའི་ལོ་ལྔ་བཅུ་ལ་ནི་ཁ་དོག་དང༌། གཟུགས་དང༌། སྟོབས་དང༌། ཤེས་རབ་ལ་སོགས་པ་འཕེལ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །ཕྱེད་ཕྱི་མའི་ལྔ་བཅུ་ལ་ནི་དེ་དག་རིམ་གྱིས་འགྲིབ་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དུས་ཀྱི་ཐ་མ་ལ་བབ་པའི་ཚེ་ཕྱེད་ཕྱི་མའི་ལྔ་བཅུའི་ཐ་མ་ལ་བབ་པ་འདྲ་བར་ཐ་མར་གྱུར་པ་དམ་པའི་ཆོས་ནུབ་པར་འགྱུར་བའི་དུས་ཀྱི་ཆོ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ནུབ་པར་འགྱུར་བའི་དུས་ན་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ལུང་གི་ཆོས་ཀྱང་འདྲི་བ་དང༌། འདྲིར་འཇུག་པ་དང༌། ཀློག་པ་དང༌། འདོན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། གྲོགས་ངན་པ་ལ་སོགས་པས་ཀུན་ནས་དཀྲུགས་པས་འཇིག་རྟེན་རྣམས་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་ཅིང་ནུབ་པའི་ཚེ་དགེ་སློང་དམིགས་པར་ལྟ་བ་མང་པོ་འབྱུང་སྟེ། ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པར་ལྟ་བ་ནི་དམིགས་པར་ལྟ་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་དག་འདི་ལྟ་བུའི་མདོ་སྡེ་ལ་འདོད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ་ལྟ་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །མོས་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ཏེ་ཟབ་མོའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཆོས་ལ་གོམས་པར་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མོས་པ་མེད་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་ཀྱི་སྤོང་ཞིང་སྐྱོན་འདོགས་པར་བྱེད་ཅིང་སྐུར་བ་འདེབས་སོ། །མདོ་སྡེ་འདི་ལྟ་བུ་ཟབ་མོའི་དོན་སྟོན་ཅིང་འཇུག་པ་དང་ལྡན་པའི། མདོ་སྡེ་འཛིན་པའི་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་གནོད་པ་བྱེད་ཅིང་སྲོག་ཀྱང་གཅོད་པར་བྱེད་དོ། །རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་ཆགས་པར་འགྱུར་བ་མང་པོ་འབྱུང་ངོ༌། །དེའི་དུས་ན་རྒྱལ་པོ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་ཞེས་བྱ་བ་འཛམ་བུའི་གླིང་གི་དབང་ཕྱུག་སྟོབས་ཀྱི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་དམ་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་འབྱུང་ངོ༌། །ཡང་འདིར་དགེ་སློང་ཡང་དག་བློ་གྲོས་ཞེས་བྱ་བ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཛིན་པ་ཆོས་སྨྲ་བ་རྒྱལ་པོ་དེའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དུ་གྱུར་པ་རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་དུ་འགྲོ་ཞིང་ཕན་པར་འདོད་པ་དེ་ལ་རྒྱལ་པོ་དེ་ཡང་བལྟ་བ་དང༌། ཆོས་མཉན་པ་དང༌། བསྙེན་བཀུར་བྱ་བ་ལ་མཁས་པར་གྱུར་ཏོ། །དགེ་སློང་ཆོས་སྨྲ་བ་དེ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཆོས་སྨྲ་བའི་ཡོན་ཏན་རྗོད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ལམ་དང༌། སྤྱོད་པ་དང༌། མོས་པ་དང༌། ཁམས་དང༌། བག་ཆགས་ལ་མཁས་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་ལ་སྤྱོད་ལམ་ནི་སྤྱོད་ལམ་ལ་ཞུགས་པའོ། །སྤྱོད་པ་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཞུགས་པའོ། །མོས་པ་ནི་ཉན་ཐོས་དང། རང་སངས་རྒྱས་དང༌། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ལམ་བསྒོམ་པའི་རྟོགས་པའི་སེམས་སོ། །ཁམས་ནི་བག་ཆགས་སོ། །བག་ཆགས་ནི་རང་བཞིན་ནོ། །དེ་དག་ལ་མཁས་པ་ནི་ངེས་པར་རིག་པར་གྱུར་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དབང་པོ་ནི་དད་པ་ལ་སོགས་པའོ། །སྟོབས་ཀྱང་དད་པ་ལ་སོགས་པ་ལྔ་པོ་དེ་དག་ཉིད་དོ། །བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་རིམ་པ་ནི་ཆུང་དུ་དང༌། འབྲིང་དང༌། ཆེན་པོའི་རྣམ་ པ་གསུམ ་མོ། །ཁམས་དང་བག་ཆགས་ཤེས་པ་ནི་ཤེས་པ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་ཤེས་པ་དང༌། རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་བག་ཆགས་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་དག་ལ་མཁས་པ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །བདེན་པའི་མཚམས་སྦྱོར་བ་ནི་དགོངས་པའི་མཚམས་སྦྱར་བའོ། །མཚམས་བྲལ་བ་ནི་རྣམ་པར་མི་སྦྱོར་བའོ། །དགོངས་པ་དང་དགོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཚིག་གི་ལན་གདབ་པ་ལ་མཁས་པ་ནི་ངེས་པའི་དོན་དང་དྲང་པོའི་དོན་གྱི་དབྱེ་བ་ལ་ངེས་པར་མཁས་པའོ། །སྤོབས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་ཟབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཐེག་པ་དམན་པ་ལ་ཞུགས་པ་རྣམས་བཟློག་པའི་ཐབས་ཀྱིས་ཟབ་མོའི་ཆོས་སྟོན་པས་འདུལ་བ་ལ་མཁས་པའོ། །གསོང་པོར་སྨྲ་ཞིང་བཞིན་ལ་ཁྲོ་གཉེར་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་དང་པོར་བསྡུ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཆེན་པོར་གྱུར་པ་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱ་ཆེན་པོ་ལ་མོས་པའི་སྨོན་ལམ་དང་མ་བྲལ་བའི་སེམས་སོ། །སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ལ་བརྩོན་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སྙོམས་པའོ། །ཕ་རོལ་གྱི་རྒོལ་བ་དན་པའི་ཚོགས་ཀྱི་དཔོན་པོ་ཐམས་ཅད་ཚར་གཅོད་པའི་ཤེས་རབ་ཅན་ཡིན་པས་ཕས་ཀྱི་རྒོལ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་བའི་ཆོས་སྨྲ་བ་ནི་ཆོས་སྟོན་པ་ལ་དབང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བས་ཆོས་སྨྲ་བའི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པའི་སྒོ་ནས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོ་ཡེ་ཤེས་སྟོབས་ཀྱི་བུ་མོ་བྱུང་བར་གྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒན་པ་ལ་ཡང་སྒྲ་འཇུག་པས་གཞོན་ནུ་ཞེས་བྱ་བ་གཟུང་ངོ༌། །དེའི་ཕྱིར་ངེས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ལོ་བཅུ་དྲུག་ལོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །མཚན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བརྒྱན་པ་ཡེ་ཤེས་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་བྱུང་སྟེ། དེའི་སློབ་དཔོན་ནི་དགེ་སློང་ཡང་དག་བློ་གྲོས་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཡིན་ཏེ། དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཡང་དག་པར་སྟོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེའི་ཚེ་ཆོས་སྨྲ་བ་དེ་ལ་བརླ་གཉིས་སུ་འབྲུམ་བུ་མེ་དབལ་ནག་པོ་ཆེན་པོ་གསོ་དགའ་ཞིང་སྨན་དཀོན་པ་ཞིག་བྱུང་སྟེ། སྨན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་འདི་ནི་གསོ་བར་མི་ནུས་སོ་སྙམ་ནས་པོར་རོ། །དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་ཡེ་ཤེས་སྟོབས་ཀྱི་བཙུན་མོའི་འཁོར་དང་བཅས་པ་དགེ་སློང་དེ་ན་བར་མཐོང་ནས་འདི་འཆི་བར་འགྱུར་སྙམ་ནས་རབ་ཏུ་དུ་ཞིང་མཆི་མ་ཕྱུང་ངོ༌། །དེའི་དུས་ན་རྒྱལ་པོ་ཡེ་ཤེས་སྟོབས་ལ་ལྷ་མོ་སྔོན་སྣག་གི་གཉེན་མཚམས་སུ་གྱུར་པ་ཞིག་ཡོད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྣག་གི་འབྲེལ་པ་ཉེ་དུ་བརྩེ་བ་ཅན་རྟག་ཏུ་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ཞིག་ཡོད་པ་དེས་རྒྱལ་པོ་དེ་ལ་རྨི་ལམ་གྱི་ནང་དུ་བསྟན་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་གལ་ཏེ་དགེ་སློང་འདི་ལ་མིའི་ཤ་དང་ཁྲག་སར་པ་མ་རུལ་བ་གནོད་པ་མེད་པ། འབྲུམ་བུ་མེ་དབལ་ནག་པོ་འདི་ལ་བྱུགས་ཏེ། མི་ཤ་སར་པ་མ་རུལ་བ་ལས་རོ་སྣ་ཚོགས་སུ་གཡོས་བྱས་ཏེ་བྱིན་ན་དགེ་སློང༌། འདི་ནད་ལས་སོས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲོག་དང་བཅས་པ་ལ་ཁྲག་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡོད་ཀྱི་གཞན་ལ་མེད་པས་སོ། །གནོད་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་གཞན་ལ་གནོད་པ་མ་བྱས་པར་བསྟན་ཏེ། ཁྲག་ནི་བསྐུ་བའོ། །ཤ་ནི་ཟས་སུ་བྱ་བའོ། །རྙེད་པར་ནི་དཀའོ་སྙམ་པས་བཙུན་མོའི་འཁོར་དང་རང་གི་འཁོར་རྣམས་ལ་བཟླས་ནས་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་པ་ན་སུ་ཡང་སྤྲོ་བ་མ་བྱུང་ངོ། །རྒྱལ་པོའི་བུ་མོ་ཡེ་ཤེས་ལྡན་ཡང་རྨི་ལམ་དེ་ལྟ་བུ་ཞིག་མཐོང་ནས་མ་ལ་སོགས་པའི་འཁོར་རྣམས་ལ་དེ་བཞིན་དུ་བཟླས་པ་དང༌། སུ་ཡང་དེ་ལ་སྨན་དེ་སྟེར་བར་སྤྲོ་བ་མ་བྱུང་སྟེ། དེ་ལྟ་བུའི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ན་རྒྱལ་པོའི་སྲས་མོ་ཡེ་ཤེས་ལྡན་དེ་དགའ་ཞིང་མགུ་ལ་ཡི་རངས་ཤིང་དགའ་བ་དང༌། རབ་ཏུ་དགའ་བ་དང༌། ཡིད་བདེ་བ་སྐྱེས་ནས་འདི་ལྟར་སུ་ཡང་དོན་འདི་ལ་སྤྲོ་བ་མེད་པ་ནི་བདག་གི་སྐལ་བ་ཡིན་ནོ་སྙམ་མོ། །དགའ་བ་ནི་ཤིན་ཏུ་དགའ་བའོ། །མགུ་བ་ནི་བདེ་བར་ཆེས་དགའ་བ་རྩེ་གཅིག་པའོ། །ཡི་རངས་པ་ནི་མངོན་བར་འདོད་པའི་དོན་རྫོགས་པར་འགྱུར་བ་ལ་ཡིད་བདེ་བ་སྐྱེས་པའོ། །རབ་ཏུ་དགའ་བ་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་རབ་ཏུ་དགའ་བའོ། །དགའ་བ་དང་ཡིད་བདེ་བ་སྐྱེས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤ་དང་ཁྲག་སྟེར་བ་ལ་ངེས་པར་བྱས་པའི་དགའ་བ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཡིད་བདེ་བའོ། །འདི་ལྟར་བདག་གིས་རྩི་འདི་བདག་གི་ལུས་ལས་བཅད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཆད་བར་འགྱུར་བའི་ཤ་དང་ཁྲག་སྦྱིན་པར་དམ་བཅས་པའོ། །བདག་གིས་རྩི་འདི་བདག་གི་ལུས་ལས་བཅད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་ཏེ། ཇི་སྐད་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་ཁྲག་སར་པ་དང་ཤ་སར་པ་གནོད་པ་མེད་པ་སྦྱིན་པར་བྱའོ། །རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་འདི་ན་བདག་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་ན་གཞོན་ཅིང་ཆུང་སྟེ་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་ཀྱི་མཐའ་ཉོན་མོངས་པ་མེད་བས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་བཙལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཕྱི་དང་ནང་གི་དངོས་པོ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མེད་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །འདི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་དོན་དུ་བདག་ཐམས་ཅད་དུ་ཐམས་ཅད་ལ་ཞུགས་པ་འདི་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཆོས་སྨྲ་བ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་བ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཟང་ཟིང་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཆོས་སྟོན་པ་ལ། རང་གི་ལུས་ལས་ཁྲག་དང་ཤ་ཉེ་བར་ཕུལ་ཏེ་དགེ་སློང་འདི་ནད་འདི་ལས་གསོ་བར་བྱའོ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཞེས་ངེས་པར་བྱས་ནས་རང་གི་གནས་སུ་སོང་ནས་མཚོན་རྣོན་པོ་ཐོགས་ཏེ། ཆོས་ལ་ཞུགས་པའི་ཡིད་ཀྱིས་བདག་གི་བྲལ་ལས་ཤ་བཅད་ནས་རོ་སྣ་ཚོགས་དང་ལྡན་པའི་གྱ་ནོམ་པར་གཡོས་བྱས་ནས་ཁྲག་ཀྱང་སྣོད་དུ་བཟུང་ནས་སློབ་དཔོན་དེའི་དྲུང་དུ་སོང་སྟེ། རྒྱལ་པོ་ཡེ་ཤེས་སྟོབས་ཀྱི་མདུན་དུ་འདུག་ནས། ཁྲག་གིས་འབྲུམ་བུ་མེ་དཔལ་ནག་པོ་དེ་ལ་བྱུགས་སོ། །གཡོས་ལེགས་པར་བྱས་པའི་ཟས་དེ་དག་དགེ་སློང་དེ་ཟར་བཅུག་སྟེ་ཚིམ་པར་བྱས་ཤིང་ལེགས་པར་བསྟབས་སོ། །ཇི་ལྟར་བདེ་བར་བྱས་ཏེ། ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་དུ་གཟུང་བར་བྱས་སོ། །དེ་ནས་དགེ་སློང་དེ་མི་ཤེས་མ་རིག་མི་དོགས་པས་ཟས་དེ་ཟོས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱལ་པོའི་སྲས་མོའི་ཤ་ཆེན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཡིད་གཉིས་དང་རྟོག་པ་མེད་པའོ། །ཟས་དེ་ཟོས་མ་ཐག་ཏུ་དགེ་སློང་དེའི་ན་ཚ་ཐམས་ཅད་མེད་པར་གྱུར་ཏེ། ནད་དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སོས་སོ། །དེ་ནས་ནད་དང་གནོད་པ་དེ་དང་བྲལ་ནས་དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་བསྟན་ཏེ། བཙུན་མོའི་འཁོར་དེ་དང་གྲོང་ཁྱེར་པའི་སྐྱེ་བོ་འདུས་པ་དེ་དག་ལས་སྲོག་ཆགས་ཁྲི་ཉིས་སྟོང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་ཡེ་ཤེས་སྟོབས་ཀྱིས་བདག་གི་བུ་མོ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་གིས་དྲིས་སོ། །བུ་མོ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཁྲག་འདི་གང་ནས་རྙེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བུ་མོ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཁྲག་འདི་གང་ནས་རྙེད་དེ་བསད་པ་ཡིན་ནམ། རང་ཤི་བ་ཡིན་ནམ། རང་ཤིན་ཡང་ཁྲག་ཀྱང་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་ལ། ཤ་སར་པར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །རྨི་ལམ་དུ་ཡང་གནོད་པ་མེད་པའི་ཁྲག་དང་ཤས་བསྐུས་ཤིང་ཟོས་ན་སོས་པར་འགྱུར་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བློས་དྲིས་པའོ། །ཡབ་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པའི་རྔེས་ཐོགས་སུ། བདག་ནི་ཅི་མཆི་ཡང་ཁྱོད་གསན་དུ་གསོལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། རང་གིས་མཐོང་བའི་རྨི་ལམ་ཟློས་པ་ལ་སོགས་པས་ཡབ་ལ་གོ་བར་བྱེད་པ་བདག་ཉིད་ཀྱི་རྩོལ་བས་རང་གི་ལུས་ཀྱི་ཁྲག་དང་ཤ་སྦྱིན་པ་སྨྲ་བར་བྱེད་དོ། །བདག་ཉིད་ཀྱི་བརླ་ལས་ཤ་བཅད་ནས་གཡོས་སུ་བྱས་ཏེ་ཆོས་སྨྲ་བ་ལ་བྱིན་ནོ། །བདག་ཉིད་ཀྱི་ཁྲག་གིས་ཀྱང་འབྲུམ་བུའི་ནད་ལ་རང་ཏུ་བསྐུ་བ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བྱས་ནས་ཆོས་སྨྲ་བའི་དགེ་སློང་ནད་ལས་ཐར་བར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །རྒྱལ་པོས་རང་གི་སྲས་མོ་ལ་བརྩེ་བས་ཁྱོད་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཤ་བཅད་བ་ན་སྡུག་བསྔལ་ཇི་ལྟ་བུ་མྱོང་བར་གྱུར་ཞེས་དྲིས་པ་དང༌། བུ་མོ་ཡེ་ཤེས་ལྡན་གྱིས་ཡབ་ལ་སྨྲས་པ། ས་བདག་མིའི་རྒྱལ་པོ་གསོན་ལ་ཚུལ་བཞིན་དུ་སྒྲུབ་པ་མཛོད་ཅིག་ཅེས་བྱ་བར། ལས་ཀྱི་རྣམ་སྨིན་བསམ་ཡས་དེ་འདྲ་བས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སྡིག་པའི་ལས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་དམྱལ་བར་ལྟུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེར་ཤ་མེད་པར་གྱུར་ནས་ཡང་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་ཤ་དེ་སླར་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཡང་དེ་དགེ་བའི་ལས་ཀྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཅི་སྟེ་ལྷག་བའི་བསམ་པས་བླ་ན་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ལུས་བཅད་ཅིང་བྱིན་ཡང་བདག་ལ་ཚོར་བ་མི་བདེ་བ་མེད་དོ། །བདག་ཆོས་ཀྱི་དགའ་བ་ལ་གནས་པས་སྒྲོ་བཏགས་པས་བྱས་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་རིང་དུ་སྤངས་པར་གྱུར་ཏོ། །ཤ་བཅད་བདག་ལ་ན་ཚ་མ་མཆིས་ཏེ། །ཁྲག་བྱུང་བདག་ལ་གཡོ་བ་ཡོད་མ་མཆིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བདག་ལས་ཁྲག་ཕྱུང་བ་ན་སེམས་གཡོ་ཞིང་འགྱུར་བའི་མཚན་མ་བདག་ལ་མེད་དོ། །བདག་གིས་ཆོས་ཉིད་ཇི་ལྟར་ཐོས་པ་དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་རྨ་ཡང་མེད་ལ། བཅད་པ་ཡང་མེད། ཤ་ཡང་མེད། ཁྲག་ཀྱང་མེད་པ་དེ་ལྟ་བུ་གལ་ཏེ་རིག་པར་གྱུར་ན་ལུས་ཐམས་ཅད་བཅད་ཅིང་དུམ་བུར་བྱས་པ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་ཆོས་ལ་དགའ་བས་དེ་དག་བགྲང་བ་ཙམ་དུ་ཡང་མི་ཤེས་སོ། །བདག་གི་ཤ་དང་ཁྲག་ཆོས་སྨྲ་བ་ལ་བྱིན་པ་ལ་བདག་གི་ལུས་ལ་རྨ་ཡང་མེད་ལ་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མེད་དེ། སྐད་ཅིག་དེ་ལ་ཆོས་ཉིད་ལ་མོས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས། བདག་གི་སྔོན་གྱི་ལུས་ཇི་ལྟ་བ་དེ་ལྟ་བུའི་ལུས་སུ་གྱུར་ཏོ། །ཡབ་གཅིག་ཨུ་དུམ་ཝཱ་རའི་མེ་ཏོག་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས། ཆོས་སྨྲ་བ་རྙེད་དཀའ་བར་བསྟན་ཏོ། །འཇིག་རྟེན་དུ་ཨུ་དུམ་ཝཱ་རའི་མེ་ཏོག་བརྒྱ་ལམ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་འཛམ་བུའི་གླིང་འདིར་ཡང་ཆོས་སྨྲ་བ་ཆོས་ཆེན་པོ་ཡང་རྙེད་པར་དཀའ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྙིགས་མ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་འཛམ་བུ་ཆུ་བོའི་གསེར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འབར་བ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཇི་ལྟར་འཛམ་བུའི་ཆུ་ཀླུང་གི་གསེར་མཐོང་ཡང་ངོམས་པ་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་སྨྲ་བའི་དགེ་སློང་མཐོང་བས་ཀྱང་ངོམས་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་གཟུགས་དང་ལང་ཚོ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྟན་ཏོ། །སྐྱེ་བོ་སྐོམ་པ་དང་པའི་ཆུ་འཐུངས་ནས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཇི་ལྟར་ཆུ་གཙང་ཞིང་དང་ལ་གྲང་བ་སྐོམ་གྱིས་གདུངས་པས་འཐུངས་ན་སྐོམ་པའི་གདུང་བ་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་སྨྲ་བའི་དགེ་སློང་ལས་ཆོས་ཀྱི་བདུད་རྩི་འཁོར་བའི་སེམས་ཅན་སྒོམ་གྱིས་གདུངས་པས་འཐུངས་ན་འཁོར་བའི་སྲེད་པའི་གདུང་བ་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་སྨྲ་བ་ཡོན་ཏན་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ཕུང་པོར་གྱུར་པ་ལ། ཤ་དང་ཁྲག་ལ་སོགས་པ་གང་བྱིན་པ་ནི། བདག་གིས་ཤ་དང་ཁྲག་བཏང་པ་ལེགས་པར་བཏང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བས་བདག་གིས་ཤ་དང་ཁྲག་བཏང་བ་ནི་གནས་སུ་བཏང་བ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་སྨྲ་བའི་ནད་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱེད་པའི་སྨན་སྦྱིན་པ་བྱས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་བཞིན་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྦྱིན་པ་དེ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཉེ་བར་རྩོམ་པར་བྱེད་དོ། །མང་དུ་ཐོས་ཤིང་སྤྱོད་དང་ལྡན་པ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཐོས་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། གཏོང་བ་ལ་སོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་ལྡན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཛིན་པའི་ནད་གསོ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བདག་གི་ཤ་དང༌། ཁྲག་བཏང་བའི་བསོད་ནམས་ཀྱིས་འདི་ལྟར་ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཆོས་ཇི་སྙེད་མངའ་བ་བདག་གིས་ཀྱང་ཐོབ་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བའོ། །ཇི་ལྟར་ཙན་དན་ལ་སོགས་པའི་དྲི་ཀུན་དུ་ལྡང་བ་ལྟར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡིད་འཕྲོག་པའི་དྲི་ལྡང་བ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རིང་བསྲེལ་གྱི་སྙིང་པོ་ཅན་གྱི་མཆོད་རྟེན་འཇིག་པ་བཅོས་པའི་བསོད་ནམས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་འཐོབ་བ་བཞིན་དུ་འགྲོ་བའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་མཆོད་རྟེན་འཇིག་པ་ཡང་དག་པར་བསྲུངས་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱང་དཔག་ཏུ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །བདག་ལ་ཕྱིར་ཡང་ལོག་ལྟུང་འཇིགས་མ་མཆིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ངན་འགྲོར་འགྲོ་བ་དང༌། མི་ཁོམ་པར་སྐྱེ་བ་དང༌། བུད་མེད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཀྱི་དངོས་པོར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དབྱངས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ནི་གོ་བར་ཟད་དོ། །གང་གིས་གངྒཱའི་བྱེ་སྙེད་སངས་རྒྱས་ཞིང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གང་གིས་གངྒཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྣམས་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བཀང་བ་བྱས་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ལ་ཕུལ་ལ་གཞན་ཞིག་གིས་སོར་མོའི་རྩེ་མོ་ཙམ་ཞིག་ཆོས་ཀྱི་ཕྱིར་བཏང་ན་འདི་ནི་དེ་བས་ཆེས་བསོད་ནམས་མང་དུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །བུ་མོ་དེ་ནི་འདི་ནས་ཤི་འཕོས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཆི་བའི་དུས་བྱས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་སྐྱེས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་མཐོང་བར་འགྱུར་ཞིང་དེ་དག་ལས་ཆོས་ཀྱང་ཐོས་ལ་ཐམས་ཅད་དུ་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་ཚངས་པར་སྤྱོད་པར་འགྱུར་རོ། །མར་མེ་མཛད་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མར་མེ་མཛད་ཀྱི་དྲུང་དུ་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་སྤྱད་དེ་བུད་མེད་ཀྱི་དངོས་པོ་སྤངས་ནས་ཆོས་སྨྲ་བ་ཆེན་པོར་གྱུར་ཏོ། །དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོ་ཡེ་ཤེས་སྟོབས་ནི་བྱམས་པ་ཡིན་ནོ། །དགེ་སློང་ཆོས་སྨྲ་བ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མར་མེ་མཛད་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོའི་དུ་མོ་ཡེ་ཤེས་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ང་ཡིན་ནོ། །རྨི་ལམ་སྟོན་པའི་ལྷ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མི་བསྐྱོད་པར་གྱུར་ཏོ། །གང་དག་དགེ་སློང་ཆོས་སྨྲ་བ་ན་བ་མཐོང་ནས་མཆི་མ་ཕྱུང་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་དག་རྟག་ཏུ་མིག་ཀྱང་ན་བ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་གོ་སླའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཛོད་ཀྱང་གཟུང་ནས་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཛིན་པའི་ཡོན་ཏན་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་སྟོད་དག་མཐོང་བར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་ལྟ་བས་ན་ཡོན་ཏན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཐོབ་པར་འདོད་པས་ཆོས་སྨྲ་བའི་དགེ་སློང་ན་བ་ལ་ཉེ་བར་སྤྱོད་པས་བསྙེན་བཀུར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །རང་གི་ཤ་ནི་ཁྲག་དང་བཅས་པ་དང༌། །སངས་རྒྱས་ཐོབ་ཕྱིར་སྙིང་རྗེས་བཏང་བྱས་པས། །ཆོས་སྨྲའི་དགེ་སློང་ནད་ལས་ཐར་བྱས་པའི། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡེ་ཤེས་ལྡན་དེ་བཅོམ་ལྡན་ཐུབ་དབང་ཡིན། །ཡེ་ཤེས་ལྡན་གྱི་ལེའུ་སྟེ་སུམ་ཅུ་རྩ་ལྔ་པའི་འགྲེལ་པ་རྫོགས་སོ།། །།མེ་ཏོག་ཟླ་མཛེས་ཀྱི་སྤྱོད་པའི་གཏམ་རྒྱུད་སྐབས་ཀྱི་དང་པོའི་རྩོམ་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་སྟན་ལས་ལངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། རྒྱུ་གང་ལགས། རྐྱེན་གང་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཉེ་བར་ལེན་པའི་རྒྱུ་ནི་ཅི་ལགས། ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་རྒྱུ་ནི་གང་ལགས་ཞེས་ཞུས་པ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འགའ་ཞིག་ལག་པ་དང༌། རྐང་པ་དང༌། རྣ་བ་དང༌། སྣ་དང༌། མིག་དབྱུང་བ་དང༌། མགོ་བཅད་པ་དང༌། ཡན་ལག་དང་ཉིང་ལག་བཅད་པ་ལ་སོགས་པ་མྱོང་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་གཞན་དང་གཞན་དག་ཀྱང་ཉམས་སུ་མྱོང་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བས་སྐྱོ་བར་ཡང་མི་འགྱུར་ཞིང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་ཀྱང་མི་ཉམས་པ་ལགས་ཞེས་ཀུན་དགའ་བོས་ཞུས་པའི་ལན་བཀའ་སྩལ་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་དགའ་བོ་དེས་སྔོན་སྡུག་བསྔལ་ཇི་སྙེད་མྱོང་བར་གྱུར་པ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཤེས་ཤིང་དེ་དག་དྲན་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདི་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པ་ན་ངས་སྡུག་བསྔལ་གང་དག་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་དེ་དག་ཁྱོད་ཉིད་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཤེས་བཞིན་དུ་དེ་དག་ཁྱོད་ཀྱིས་མི་དྲན་ནམ་ཅིའི་ཕྱིར་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་དེ་དག་འདྲི་བར་སེམས། ཁྱོད་ཀྱིས་ལན་གདབ་པར་འོས་སོ་ཞེས་དགོངས་པའོ། །ཀུན་དགའ་བོས་ལན་བཏབ་པར་གྱུར་ན་གདུལ་བྱ་རྣམས་གུས་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལན་གདབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཀུན་དགའ་བོ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལ། འདི་ལ་སྐྱེས་བུ་ལ་ལ་ཞིག་རྐང་པ་ནས་སྤྱི་བོའི་བར་དུ་འབར་བར་གྱུར་ཏེ། མེ་ལྕེ་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པ་དེ་ལ་སྐྱེས་བུ་ལ་ལ་ཞིག་དར་ཉེ་བར་འོངས་ཏེ། འདི་སྐད་དུ། ཀྱེ་སྐྱེས་བུ་ཚུར་ཤོག །ལུས་ལས་མེ་འབར་བ་མ་ཞི་བར་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་དང་ཕྲད་ཅིང་ལྡན་པར་རྩེས་ཤིག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཀུན་དགའ་བོ་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། སྐྱེས་བུ་དེ་ལུས་ལས་མེ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འབར་བ་དེ་མ་ཞི་བར་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་དང་ཕྲད་ཅིང་ལྡན་པར་གྱུར་ཏེ། རྩེ་བ་དང༌། དགའ་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པར་བྱེད་དམ། དེ་ལྟ་བུ་ནི་འབྱུང་ཡང་སྲིད་ཀྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྔོན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་ པ་ན་སེམས་ཅན་ངན་སོང་གསུམ ་གྱིས་སྡུག་བསྔལ་བར་གྱུར་ཅིང༌། མི་ཡིན་ཡང་དབུལ་བ་དག་མཐོང་ནས་ཡིད་བདེ་བ་འམ་སེམས་དགའ་བ་དག་མ་བྱུང་ངོ༌། །ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་དག་སྔོན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་མ་ཉམས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་ལ། ཚུལ་ཁྲིམས་མ་ཉམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟེན་པའི་ཚིག་ཡིན་ཏེ། ཉོན་མོངས་པས་རལ་བ་མེད་པས་ཚུལ་ཁྲིམས་མ་རལ་བའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་མ་ཞིག་པ་ནི་དྲི་མ་ཕྲ་མོས་དྲི་མ་ཅན་དུ་བྱས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་འདྲེན་མ་མ་ཡིན་པ་ནི་བར་བར་དུ་ཚུལ་ཁྲིམས་མེད་པས་འདྲེས་པ་མ་ཡིན་པའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་མ་གཡོས་པ་ནི་ལྟ་བ་གཞན་ལ་འཇུག་པའི་བསམ་པ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་མ་བརླངས་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཡན་ལག་ཐམས་ཅད་ཉམས་པ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་མ་འཁྲུགས་པ་ནི་བདུད་ལ་སོགས་པ་གཞན་ཕ་རོལ་པོ་གཞན་དག་གིས་འཁྲུགས་པ་སྟེ་གཞན་དུ་བསྒྱུར་དུ་མི་ནུས་པ་ཉིད་དོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་མི་ཡང་བ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་གོམས་པར་བྱས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཟབ་མོའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཡོངས་སུ་བསྒོམས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་གཞན་ལ་མི་སྟོན་པ་ནི་བདག་དང་བདག་གིར་མངོན་པར་ཞེན་པའི་གཉེན་པོའི་བདག་མེད་པ་བསྒོམས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་མི་སླུ་བ་ནི་འབྲས་བུ་སླུ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ལྷ་དང་མི་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་སླུ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དྲང་བ་ནི་བསམ་པ་ལ་གཡོ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དམ་བཅས་པ་བཞིན་དུ་བྱེད་པ་ནི་དམ་པའི་དོན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྫོགས་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཕན་འདོགས་པ་ནི་གཞན་གྱི་དོན་བྱེད་པའི་ངོ་བོ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུའི་རང་བཞིན་གྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པར་གྱུར་པ་ནི་དེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་བ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ་ལག་པ་དང༌། རྐང་པ་ལ་སོགས་པ་བཅད་པར་བགྲང་བ་མེད་དེ། ཆོས་ཉིད་ལ་སོ་སོར་རྟོགས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པའི་ལས་ཀྱང་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཆོས་ཟབ་མོ་བསྒོམ་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་གནས་པར་བྱ་བ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བ་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ་ཡོངས་སུ་གཏང་བར་མི་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །སྔོན་བྱུང་བ་འདས་པའི་དུས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་དག་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར་འདས་པའི་དུས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རིན་པོ་ཆེའི་པདྨའི་ཟླ་བ་རྣམ་པར་དག་པ་མངོན་པར་འཕགས་པའི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བསྐལ་པ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་ཕྲག་དགུ་བཅུ་རྩད་གུར་ཇི་སྐད་གསུངས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་བྱས་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་གྱུར་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དམ་པའི་ཆོས་རབ་ཏུ་འཇིག་པར་གྱུར་པའི་དུས་ཀྱི་ཚེ་རྒྱལ་པོ་དཔའ་བས་བྱིན་ཞེས་བྱ་བ་ཞིག་བྱུང་ངོ༌། །དེའི་ཕོ་བྲང་འཁོར་རིན་ཆེན་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་ཡངས་ཤིང་རྒྱ་ཆེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་ལྟ་བུའི་འཇིགས་པ་ཆེན་པོའི་དུས་ཀྱི་ཚེ་ལོག་པར་ལྟ་བ་མུ་སྟེགས་ཀྱི་གསང་སྔགས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བས་རྣམ་པར་གཡེངས་པས་མུན་པར་གྱུར་པའི་ཚེ་དེ་ལྟར་གྱུར་པས་འདི་ལྟ་བུའི་མདོ་སྡེ་སྐྱེ་བོ་མང་པོས་སྤངས་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ལྟར་གྱུར་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བདུན་སྟོང་ཟབ་མོའི་ཆོས་རབ་ཏུ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་རྣམས་གྲོང་དང༌། གྲོང་ཁྱེར་དང༌། གྲོང་རྡལ་དང༌། ཡུལ་འཁོར་དང། རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་འཁོར་དང༌། ལྗོངས་ནས་བསྐྲད་ནས་དེ་དག་ཆོས་སྨྲ་བ་མེ་ཏོག་ཟླ་མཛེས་དང་ལྷན་ཅིག་ཀུན་དུ་བཟང་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་ནགས་ཁྲོད་དེར་བརྟེན་ཅིང་གནས་ཏེ། དགེ་སློང་དེ་དག་ལ་གཟུངས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་སྟོན་ཏོ། །ནགས་ཁྲོད་དེ་ཡང་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་སྣང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བའི་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་དང༌། འབྲས་བུས་བརྒྱན་པ་ཡིད་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ། ཤིང་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་གང་ཞིང་ཁ་དོག་སྣ་ཚོགས་པ་དང༌། སྔོན་པོ་དང༌། སེར་པོ་དང༌། རེག་ན་བདེ་བའི་རྩྭ་སྣ་ཚོགས་དང་མྱུ་གུས་བརྒྱན་པ་སའི་ནང་ནས་འཐོན་ཏེ། བྲག་དང་རྡོ་བ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཕུག་ཡངས་ཤིང་མཐོ་ལ་རིན་པོ་ཆེའི་རི་དག་གིས་མཛེས་པར་བརྒྱན་པ་ཤིན་ཏུ་ཡིད་དུ་འོང་ཞིང་ཆུ་ལས་སྐྱེས་པའི་མེ་ཏོག་པདྨ་དང༌། ཨུཏྤ་ལ་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པས་ཆུ་དྲི་མ་མེད་པས་བརྒྱན་པ། སངས་རྒྱས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་བཞུགས་པ། དྲང་སྲོང་གི་ཚོགས་དང། གྲུབ་པ་དང༌། རིག་པ་འཛིན་པ་དང༌། དྲི་ཟ་དང༌། མི་འམ་ཅི་གནས་པ། བསམ་གཏན་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཀ་ལ་པིངྐ་དང༌། ཁུ་བྱུག་དང༌། རྨ་བྱ་དང༌། ནེ་ཙོ་དང༌། ཤ་རི་ཀ་དང༌། ངང་ པ་རྣམས་ཀྱི་སྒྲས་རབ་ཏུ་གང་བ། སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ ་གྱི་དགའ་བའི་ཚལ་བཞིན་དུ་ཤིན་ཏུ་ཡིད་དུ་འོང་བ། རྣལ་འབྱོར་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་གནས་ནགས་ཁྲོད་ཆེན་པོ་ཀུན་དུ་བཟང་པོ་དེ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་སྤྱོད་ལམ་རྣམ་པ་བཞིས་རྣལ་འབྱོར་ལ་རྗེས་སུ་བརྩོན་པས་གནས་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་ཆོས་སྨྲ་བ་མེ་ཏོག་ཟླ་མཛེས་དེ་གཅིག་པུ་དབེན་པར་སོང་ནས་ནང་དུ་ཡང་དག་འཇོག་ལ་ཞུགས་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་ལས་བྱུང་བའི་ལྷའི་མིག་གིས་བལྟས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་མང་པོ་སྔོན་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པ་རྣམས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྣ་ཚོགས་ནས་འདིར་སྐྱེས་སོ། །གལ་ཏེ་དེ་དག་གིས་གཟུངས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་མཉམ་པ་རྙེད་ན་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་འགྱུར་ལ། གལ་ཏེ་མཉན་པ་མ་རྙེད་ན་ནི་ཕྱིར་ལྡོག་པར་འགྱུར་བ་དག་མཐོང་ངོ༌། །དེ་ནས་ཆོས་སྨྲ་བ་མེ་ཏོག་ཟླ་མཛེས་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལས་ལངས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་ཆེན་པོ་དེ་དགག་ན་བར་སོང་སྟེ། ཕྱིན་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དག་ཁོ་བོ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སེམས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་མཐོང་བའི་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་ལ་བསམས་ཏེའོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འདུན་ཆེན་པོ་དེ་དག་གིས་དེའི་བསམ་པ་མི་ཤེས་པས་བཟློག་པར་བྱ་བ་ལ་འབད་པའི་ཕྱིར། ཁྱོད་རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་འཁོར་དུ་འགྲོ་བ་ནི་ཁོ་བོ་ཅག་འདོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དེའི་རྒྱུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པ་དང༌། ལྷག་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་མང་པོ་དག་བྱུང་གིས་དེ་དག་ཚེ་དང་ལྡན་པའི་སྲོག་གཅོད་པར་གྱུར་ན་མ་ལེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཁྱོད་ནི་ཤིན་ཏུ་མཛེས་ཤིང་བྱད་བཞིན་བཟང་ལ་བལྟ་ན་སྡུག་ཏེ། མཚན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་བརྒྱན་པ། མིག་དང་ཡིད་འཕྲོག་པ་ཡིན་པས་རྒྱལ་པོ་འམ་གཞན་དག་ཕྲག་དོག་དང་སེར་སྣའི་དབང་གིས་ཁྱོད་ཀྱི་སྲོག་བཅད་པར་གྱུར་ན་མ་ལེགས་སོ་ཞེས་སྨྲས་སོ། །དེ་སྐད་སྨྲས་པ་དང༌། དེ་ནས་ཆོས་སྨྲ་བ་མེ་ཏོག་ཟླ་མཛེས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་ཆེན་པོ་དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །གལ་ཏེ་ཁོ་བོས་བདག་ཉིད་བསྲུང་བ་བྱས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བདག་ཉིད་མངོན་པར་བསྲུང་བ་དེས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་བསྲུང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དོན་དེ་དག་ཉིད་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དབྱངས་ཀྱིས་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། བདག་ཏུ་འདུ་ཤེས་འདི་ལ་གནས་ནས་སུ། །བསྟན་པ་འདི་ནི་བསྲུང་བར་ཡོང་མི་ནུས། །ཞེས་བྱ་ལ་སོགས་པ་ལ། བདག་འདུ་ཤེས་པ་ལ་གནས་པས་ནི་བསྟན་པ་འདི་བསྲུང་བར་ནུས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དམ་པའི་ཆོས་བསྟན་པ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཆེན་པོས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། བདག་ལ་སོགས་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ལ་ཆགས་པ་སྤངས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྲུང་བར་ནུས་སོ། །དམ་པའི་ཆོས་འཇིག་པར་འགྱུར་བའི་ཚེ་གར་དག་བཏང་སྙོམས་སྒོམ་པར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བཀུར་སྟི་བྱས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཁྱེད་པ་དེ་རང་གི་དོན་གྱིས་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བདག་ཉིད་བསྲུང་བ་ལ་འབད་པ་གྱིས་ལ་ཁྱེད་རྣམས་བདེ་བར་གནས་པར་གྱིས་ཤིག །དེ་ལྟ་ན་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རབ་ཏུ་བསྔགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྲུངས་ན་ནི་བདག་ཉིད་ལེགས་པར་བསྲུངས་པར་འགྱུར་རོ། །ཆོས་མཆོག་རིན་ཆེན་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་གྱིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་རྗེས་སུ་འདོམས་པར་བྱེད་དོ། །ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ནུས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྦྱིན་པ་གྱིས་ཤིག །རྟག་ཏུ་བཟོད་པ་བསྒོམ་པར་གྱིས་ཤིག །དགོན་པ་ན་གནས་པ་གཏོང་བར་མི་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱོད་པ་རྟག་ཏུ་བརྩོན་འགྲུས་བརྟན་པོས་རྗེས་སུ་སྤྱད་པར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་རྗེས་སུ་གདམས་ནས། བདག་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱང་བསྐྱབ་པའི་ཕྱིར། །གྲོང་དང་རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་འགྲོ་བར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །བློ་གྲོས་ཆེ་འཆང་སེམས་ཅན་དམ་པ་མཆོག །དྲང་སྲོང་དེ་ནི་འགྲོ་བར་བྱས་པ་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། །དེ་ནས་ཆོས་སྨྲ་བ་དེས་ངེས་པར་ཆས་པར་བྱས་པ་དང༌། ཁ་ཅིག་ནི་དུ་ཞིང་མཆི་མ་འབྱིན་པར་བྱེད། ལ་ལ་སྙིང་རྗེ་རྗེ་ལྟར་དུ་བར་བྱེད། ཁ་ཅིག་ནི་རྐང་པ་ལ་འཇུ་ཞིང་འགྲོ་བ་འགོག་པར་བྱེད་དོ། །མཁས་པ་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་མ་བཞུད་པར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སྔོན་གྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཀྱང་ཁྱིམ་གྱི་གནས་སྤངས་པ་ཏེ་ནགས་ཚལ་དང་བྲག་དང་རིའི་རྩེ་མོར་གཤེགས་ནས་དགོན་པ་ལ་བརྟེན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས། ཁྱོད་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་སློབས་ལ་ལམ་དེའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་བྱ་བས་ནགས་སུ་གནས་པར་སྤྲོ་བ་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །ལུས་ནི་ཤིན་ཏུ་མཛེས་པའི་རྒྱན་གྱིས་བརྒྱན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཕྲག་དོག་གི་གཞན་དབང་དུ་གྱུར་པར་སྡིག་པའི་བློ་དང་ལྡན་པ་དག་གནས་མ་ཡིན་པ་ལ་ཁྲོ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཁ་ཅིག་སྨྲའོ། །ཆོས་སྨྲ་བ་མེ་ཏོག་ཟླ་མཛེས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚོགས་ཆེན་པོ་དེ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་ཀུན་ནས་བསྡུས་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་ལན་བཏབ་པ། ཇི་སྙེད་སྔོན་གྱི་བདེ་གཤེགས་བྱུང་བ་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བདེ་བར་གཤེགས་པ་གང་དག་སྔོན་བྱུང་བར་གྱུར་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་རྣམས་ཀྱི་དོན་བྱས་སོ་ཞེས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་པ་དང་ལྡན་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཅིག་ཏུ་གཞོལ་བས་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་ནས་ཡང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ཉིད་ལ་འཇུག་པར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་བདག་ཀྱང་ངེས་པར་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་བྱའོ་ཞེས་བློས་ངེས་པར་བྱས་ནས་ལྷུང་བཟེད་དང༌། ཆོས་གོས་བླངས་ནས་ལམ་དུ་ཞུགས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །སྤྱད་པའི་དམ་པ་བྱང་ཆུབ་རྒྱུ་སྤྱད་དེ། །དེ་དག་བསོད་ནམས་ཡེ་ཤེས་མཆོག་དང་ལྡན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱང་ཆུབ་རྒྱུར་སྤྱད་དེ། །ཞེས་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུར་སྤྱོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་བསགས་པ་ཉིད་ལས་བྱུང་བའི་སྐུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཁྲག་ཁྲིག་དེའི་རྗེས་སུ་བསླབས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྐྱབས་བྱེད་པར་འདོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཆོས་སྨྲ་བ་དེ་ལ་བསྐོར་བ་བྱས་ནས་དུ་ཞིང་སྐད་ཆེན་པོ་བཏོན་ཏེ་འདུག་གོ །གཞན་ཁ་ཅིག་ནི་ཤིང་སཱ་ལ་རྩ་བ་ནས་བཅད་པ་བཞིན་དུ་འགྱེལ་ནས་བརྒྱལ་ལོ། །ལ་ལ་ནི་དྲན་པ་མེད་བཞིན་དུ་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པར་བྱེད་ཀྱང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་འདོད་པའི་དྲང་སྲོང་དེ་ལོག་པར་མ་གྱུར་ཏོ། །དྲང་སྲོང་ཆོས་གོས་ལྷུང་བཟེད་ཐོགས་ནས་ཆས། །ཇི་ལྟར་སེང་གེ་རལ་བ་ཅན་བཞིན་དུ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཐེ་ཚོམ་ཐམས་ཅད་བྲལ་ཞིང་སྐྱོན་དང་ཡོན་ཏན་ལ་ངེས་པར་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བས་གཅིག་ཏུ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་བསྒོམས་པའི་བློ་ཅན་ནི་བདག་ཉིད་གཅིག་པུ་ནགས་ན་གནས་ཤིང་རང་གི་དོན་ལ་ཆེད་དུ་བྱེད་པར་མ་གྱུར་ལ། སེམས་ཅན་རྣམས་ངན་འགྲོར་ལྷུང་བར་གྱུར་ན་མི་རུང་ངོ་ཞེས་ཤེས་ནས་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་མཆོག་ཏུ་སོང་བར་གྱུར་ཏོ། །དེར་དེ་འོངས་ནས་སྔ་དྲོ་དང་པོ་ལ་སྲོག་ཆགས་ཁྲི་ཕྲག་དགུ་བཅུ་རྩ་དགུ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ལ་བཀོད་དོ། །ད་དུང་རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་དེར་མ་ཕྱིན་ནས་དེ་མཐར་གྱིས་རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་འཁོར་རིན་ཆེན་ལྡན་པ་དེར་ཉེ་བར་སོང་སྟེ་ཤིང་པླཀྴ་དང་སཱ་ལའི་དྲུང་དུ་འདུག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གནས་ལ་ཞེན་པ་མེད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ནུབ་མོ་འདས་པ་དང་རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་འཁོར་རིན་ཆེན་ལྡན་དུ་ཞུགས་པར་གྱུར་ཏེ། ཞུགས་ནས་སྲོག་ཆགས་བྱེ་བ་ཕྲག་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ལ་བཀོད་ཀྱང་གཅིག་ཏུ་སེམས་ཅང་ཡི་དོན་ལ་བློ་ཞུགས་པ་དེས་ད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དུང་ཟས་ཀྱི་བྱ་བ་མ་བྱས་སོ། །དེ་ཟས་བཅད་པ་དེ་ཅིར་ཡང་མ་བརྩིས་པར་རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་འཁོར་རིན་ཆེན་ལྡན་ནས་བྱུང་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སེན་མོའི་མཆོད་རྟེན་གང་ན་ཡོད་པ་དེར་སོང་སྟེ། འགྲེང་བཞིན་དུ་ཉིན་མཚན་འདས་པར་བྱས་སོ། །སྔོན་གྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སེན་མོའི་སྐུ་གདུང་གི་ཟ་མ་ཏོག་བཅུག་པའི་མཆོད་རྟེན་སེམས་ཅན་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་བསོད་ནམས་ཉེ་བར་བསགས་པའི་ཕྱིར་བཞེངས་པའི་མཆོད་རྟེན་ནི་སེན་མོའི་མཆོད་རྟེན་ཞེས་བྱའོ། །འགྲེང་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་བསྒྲུབས་པའི་སྤྱོད་ལམ་གྱིས་བཞུགས་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཉི་མ་ལྔ་པའི་བར་དུ་རྒྱལ་པོའི་བཙུན་མོའི་འཁོར་གྱི་ནང་དུ་སོང་ནས་བུད་མེད་བརྒྱད་ཁྲི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ལ་བཀོད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་དེ་ཉི་མ་ལྔ་པ་ལ་ཡང་ཟས་བཅད་ནས་རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་དུ་ཞུགས་ཏེ། རྒྱལ་པོའི་བུ་སྟོང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ལ་བཀོད་དོ། །བུད་མེད་དང་རྒྱལ་པོའི་བུ་གྲངས་བསྟན་པ་ནི་ཕྲག་དོག་གི་གནས་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྔ་དྲོ་བདུན་པ་ལ་རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་འཁོར་རིན་ཆེན་ལྡན་དུ་ཞུགས་པ་དང་རྒྱལ་པོ་དཔའ་བས་བྱིན་སྐྱེད་མོས་ཚལ་དུ་འགྲོ་བར་མཐོང་སྟེ། གསེར་གྱི་ཤིང་རྟ་ལ་ངོས་ནི་དངུལ། མདའ་ནི་སྦྲུལ་གྱི་སྙིང་པོའི་ཙན་དན། འཁོར་ལོ་ནི་བཻ་ཌཱུཪྻ། གདུགས་དང་རྒྱལ་མཚན་དང༌། བ་དན་བསྒྲེང་བ་ཡིད་ལ་འདོད་པ་བཞིན་དུ་འགྲོ་བའི་རྟའི་གཉའ་བར་གཉའ་ཤིང་བཀལ་བ་དེ་བུ་མོ་གཞོན་ནུ་བརྒྱད་བརྒྱས་རིན་པོ་ཆེའི་ཐི་གུས་བཏགས་ཤིང་འདྲེན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་དེ་འདྲེན་པ་དེ་དག་ཀྱང་ཁ་ཐུར་གཉིས་ནས་བཏགས་པའི་རིན་པོ་ཆེ་ཐི་གུའི་སྣ་ནས་སོར་གདུབ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱན་གྱིས་བརྒྱན་པའི་ལག་པའི་སོར་མོའི་རྩེ་མོ་ཙམ་དུ་འདྲེན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་དག་ཀྱང༌། གཞོན་ནུ་མ་རྣམས་མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་འདོད་ལྷའི་མདའ་ཡིས་ཕོག་པ་བཞིན། །སྲིད་པའི་འཁོར་ལོ་མ་ལུས་འདོད་པའི་འཁོར་ལོར་ཞུགས་པར་གྱུར་པ་ན། །འདོད་པས་མྱོས་ཤིང་མདའ་རྣམས་མྱུར་བ་ཉིད་དུ་ཕྱེ་མར་རློག་བྱེད་པ། །སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་བསྐྱེད་ནས་ཤིང་རྟ་མཆོག་ལ་བཞོན་པར་བྱེད། །རྒྱལ་རིགས་ཤིང་སཱ་ལ་ཆེན་པོ་ལྟ་བུ་ཞེས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། རྒྱལ་པོའི་བུ་མོ་ལྔ་བརྒྱ་ཡང་རིན་པོ་ཆེའི་ཤིང་རྟའི་ནང་དུ་ཞུགས་ནས་མདུན་ཐོག་ཐག་ཏུ་འགྲོ་སྟེ། དེ་དག་གིས་དགེ་སློང་དེ་མཐོང་མ་ཐག་ཏུ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་གྱུར་ཏོ། །བཙུན་མོའི་འཁོར་བརྒྱ་སྟོང་དྲུག་ཅུ་རྩ་བརྒྱད་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་གྱུར་ཏོ། །རྒྱལ་པོ་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་འོངས་པའི་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་ཆེན་པོ་དེ་དག་ཀྱང་ཚུལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ་ཕྱག་འཚལ་ཞིང་འཁོད་པར་གྱུར་ཏོ། །བུ་མོ་དེ་དག་ཀྱང་སྔོན་གྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དག་གིས་བསྐུལ་བས་ཁྱོགས་དེ་དག་ལ་བབས་ནས་ནོར་བུ་དང་གདུ་བུ་རྣམས་བཀྲོལ་ཏེ། ཚུལ་དང་མཐུན་པར་ཕྱག་འཚལ་ནས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་སྨྲས་ཏེ། འདི་དག་རབ་ཏུ་སྣང་བར་བགྱིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འཆར་ཀའི་ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་འོད་དང་འདྲ་བར་དགེ་སློང་དེ་དེར་བྱོན་པ་ཙམ་གྱིས་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་ཆེན་པོ་མ་ལུས་པ་དེ་དག་ཆོས་ཀྱི་སྣང་བས་སྣང་བར་བྱས་སོ། །བྱིན་གྱིས་བརླབས་སོ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མཐུས་འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། རྒྱགས་པ་དང༌། ཕྲག་དོག་དང༌། སེར་སྣ་དང༌། སྲིད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གནོད་པར་མ་གྱུར་ཏོ། །དགེ་སློང་དེ་བོར་ནས་རྒྱལ་པོ་དཔའ་པས་བྱིན་པ་གང་ཡང་ལྟ་བར་མི་བྱེད་དོ། །ཇི་ལྟར་ཟླ་བ་ཉ་བ་སྐར་མའི་ཚོགས་ཀྱིས་བསྐོར་བ་བཞིན་དུ་དགེ་སློང་དེ་ལ་རྒྱལ་པོའི་བུ་ལ་སོགས་པ་མ་ལུས་པས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་བར་གྱུར་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་གསེར་གྱི་གཟུགས་ཀྱི་དཔེ་དང༌། སཱ་ལའི་རྒྱལ་པོའི་དཔེ་དང༌། བརྒྱ་བྱིན་དང༌། ཚངས་པ་དང༌། རབ་འཕྲུལ་དང༌། འཐབ་བྲལ་གྱི་ལྷའི་བུའི་དཔེས་འཇིག་རྟེན་མ་ལུས་པ་ཟིལ་གྱིས་ནོན་པའི་གཟུགས་ཤིན་ཏུ་མཛེས་པ་བསྟན་ཏོ། །སྦྱིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། བཟོད་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། བསམ་གཏན་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་སྣང་བས་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་སྣང་བར་བྱས་པས་ཉི་མ་སྟོང་པས་ལྷག་པའི་མདངས་དང་ལྡན་པར་གནས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་དབང་བརྙེས་རྣམས་ཀྱི་སྲས་དེ་ལགས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐུགས་ལས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྐྱེས་པའི་སྲས། ཆོས་ཀྱི་སྲས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཛད་པ་བྱེད་པ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །དགེ་སློང་ཁྱོད་ནི་མི་རྟག་ནམ་ཡང་མ་གྱུར་ཅིག །ཅེས་བྱ་བ་ནི་མ་འོངས་པའི་དོན་མཚོན་པར་བྱེད་དོ། །ཆོས་འདི་ཇི་ལྟར་ཁྱོད་བདག་ཉིད་ཀྱིས་རབ་རྟོགས་ཤིང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྨོན་ལམ་འདེབས་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཁྱོད་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་སྣང་བའི་སྤྱོད་པ་སྤྱད་པ་བཞིན་དུ་བདག་ཅག་ཀྱང་ཁྱོད་བཞིན་དུ་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་རྗེས་སུ་འཛིན་པར་ནུས་པའི་བུད་མེད་ཀྱི་དངོས་པོ་ཀུན་སྤངས་ཏེ་སྐྱེས་པའི་ལུས་ཐོབ་ནས་རབ་ཏུ་བྱུང་ཞིང་བསྙེན་པར་རྫོགས་པར་གྱུར་ནས་དགེ་སློང་དུ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྨོན་ལམ་འདེབས་ཤིང་ཐལ་མོ་སྦྱར་ནས་གོས་དང༌། ཕྲེང་བ་དང༌། རྒྱན་དང༌། གདུ་བུ་འཕྲ་ཅན་དང༌། དཔུང་རྒྱན་དང༌། སྐ་རགས་དང༌། རྐང་གདུབ་ལ་སོགས་པ་བཀྲོལ་ནས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་སྐྱེས་པས་མཆོད་པའི་དོན་དུ་ཕུལ་ལོ། །དབང་པོ་ཞི་ཞིང་སྟོབས་བཅུ་ལྡན་པ་ཡི། །སངས་རྒྱས་དེས་པ་ཀུན་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སངས་རྒྱས་ཡོན་ཏན་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ཕུང་པོ་དང་ལྡན་པ་དང། ལྷ་དང༌། མི་དང༌། ལྷ་མ་ཡིན་དུ་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱིས་མ་བསྐོར་བའི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་མཛད་པ་དེའི་སྲས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གང་གི་ཐུགས་སྲས་འདི་འདྲ་མངའ་བ་ཡི། །སྨན་རྒྱལ་མཚུངས་མེད་རྒྱལ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ནས་མཆོད་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པས་མཆོད་པ་བྱས་ནས་རྟོགས་པ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་དགའ་བའི་སེམས་ཀྱིས་གནས་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་དཔའ་བས་བྱིན་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཕྲག་དོག་གིས་ཀུན་ནས་བསླངས་པའི་སེམས་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བསྟེན་པ་ཡིན་ཏེ། ཀྱེ་མ་བཙུན་མོའི་འཁོར་འདི་དག་ནི་ལོག་པར་ཞུགས་ཏེ་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་ཀྱང་ལོག་པར་གྱུར་ཏོ་སྙམ་ནས། དེ་རྒྱལ་པོའི་སྲིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་དངངས་པར་གྱུར་ཏོ། །བློན་པོ་དང་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་མི་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ང་བོར་ནས་དགེ་སློང་འདིའི་ཕྱོགས་སུ་སོང་ནས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གནས་སོ་ཞེས་བསམས་ནས་ཤིན་ཏུ་ཡང་འཁྲུགས་པར་གྱུར་ཏོ། །དགེ་སློང་རྒྱལ་པོའི་ལམ་ན་འདུག་པའི་མིག་དུ་རྡུལ་སོང་བ་དང༌། རྒྱལ་པོ་དེ་ཡང་བརྟག་པ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་དགེ་སློང་འདིས་ཆགས་པའི་སེམས་ཀྱིས་ངའི་བཙུན་མོའི་འཁོར་ལ་བལྟས་ཏེ་མིག་གིས་ཀྱང་བརྡ་བྱས་སོ་སྙམ་མོ། །ཅུང་ཞིག་འཛུམ་པའི་མིག་དང་ཆགས་སེམས་ཀྱིས། །ང་ཡི་བཙུན་མོའི་འཁོར་ནི་འདི་དག་ལ། །བལྟས་པ་ཙམ་གྱིས་འདོད་ལྷའི་མདའ་ཡིས་བརྒྱབ། །གསད་བྱ་མིན་ཡང་འདི་ནི་གསད་པར་བྱ། །མི་དབང་དེ་ནི་རང་གི་བུ་རྣམས་བསྒོ། །ང་ཡི་བུ་ཉིད་བདག་ཡོད་བཀའ་བཞིན་སྒྲུབས། །གདུག་པ་ཅན་གྱིས་དགེ་སློང་འདི་སོད་ལ། །ང་ཡི་ཡིད་བཞིན་འདོད་པའི་དོན་རྣམས་སྒྲུབས། །དེ་ནས་གཞོན་ནུ་དེ་རྒྱལ་པོ་དཔའ་བས་བྱིན་པ་སླར་ལྡོག་གོ །དགེ་སློང་དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། ཡབ་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཐམས་ཅད་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ན་ཡང་དེ་དག་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེའི་བཀའ་ལས་འདའ་བར་བྱེད་དོ། །དེ་ནས་རྒྱལ་བོ་དཔའ་བས་བྱིན་ལ་གསོད་པའི་གཤེད་མ་དགའ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་གཏུམ་པོ་སྟེ་རབ་ཏུ་དྲག་པའི་ལས་བྱེད་པ། བསམ་པ་མེད་པ་ནི་དྲག་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ལས་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་མིང་ངོ༌། །དེ་རྒྱལ་པོ་དཔའ་བས་བྱིན་དང་ཧ་ཅང་ཡང་མི་རིང་བ་ཞིག་ན་འདུག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་དཔའ་བས་བྱིན་གྱིས་དགའ་བྱེད་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཁྱོད་ལ་བྱ་དགའ་ཆེར་བྱིན་ན་དགེ་སློང་འདི་སྲོག་དང་བྲལ་བར་བྱེད་ནུས་སམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དགའ་བྱེད་ཀྱིས་སྨྲས་པ། ལྷ་ཤིན་ཏུ་རྡོ་ཐོགས་སོ། །རྒྱལ་པོས་སྨྲས་པ། འོ་ན་ད་རུང་ཅིའི་ཕྱིར་མཚོན་རྣོན་པོ་ཐོགས་ལ་དགེ་སློང་འདིའི་ལག་པ་དང་རྐང་པ་ཆོད་ཅིག །རྣ་བ་དང་སྣ་ཡང་ཆོད་ཅིག ། མིག་ཀྱང་སྐོམ་པས་ཕྱུང་ཤིག །དགའ་བྱེད་ཀྱིས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་བསྒྲུབ་སོ། །དེ་ནས་དགེ་སློང་དེའི་མགོ་དང༌། རྣ་བ་དང༌། རྐང་ལག་བཅད་པར་གྱུར་པ་ལས་ཀྱང་འོད་ཟེར་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་དུ་མ་ཡང་བྱུང༌། འོ་མའི་རྒྱུན་ཡང་བྱུང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་ལ། བསྐལ་པ་མི་ཉུང་བར་གོམས་པར་བྱས་པའི་བསོད་ནམས་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱིས་བསྒྲུབས་པའི་ལུས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བཅད་ཅིང་གཏུབས་པའི་འཕྲོ་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་འདུལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འཁོར་ལོ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་སྣང་བ་དང༌། འོ་མའི་རྒྱུན་བྱུང་བར་གྱུར་ཏོ། །དེས་ན་འདི་ལྟ་བུའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གཞན་གྱིས་གནོད་པ་བྱས་པས་ཇི་ལྟར་འཆི་བར་འགྱུར་ཞེས་གཞན་གྱིས་བཅད་དུ་མེད་དེ་ལུས་དང་སྲོག་ལ་ཡང་ལྟོས་པ་མེད་པར་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་བྱའོ་ཞེས་རབ་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་ལྟ་བུས་འདུལ་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་རྗེས་སུ་གཟུང་བའི་ཕྱིར་གཞན་གྱི་དགེ་བ་ཟིལ་གྱིས་མནན་པའི་འཆི་བར་བསྟན་པ་ལ་འགལ་བ་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་ཆེན་པོ་དེས་དགེ་སློང་དེ་ལམ་ན་བཅད་གཏུབས་ཤིང་འདུག་པ་མཐོང་ནས་དེ་དག་སྡུག་བསྔལ་ཞིང་ཡིད་མི་བདེ་སྟེ། ངོ་མཚར་དུ་གྱུར་ནས་དུ་ཞིང་ཆོ་ངེས་བཏབ་སྟེ་སྨྲེ་སྔགས་བཏོན་ནས་ཕྱིར་ཡང་རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་རིན་ཆེན་ལྡན་དུ་སོང་ངོ༌། །དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་དཔའ་བས་བྱིན་ཞག་བདུན་འདས་པ་དང་སྐྱེད་མོས་ཚལ་མཆོག་ན་འདུག་པ་མི་དགའ་མི་བརྩེ་ཡོངས་སུ་མི་སྤྱོད་དེ། དེ་ཞག་བདུན་འདས་ནས་སྐྱེད་མོས་ཚལ་ནས་ལོག་ནས་རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་རིན་ཆེན་ལྡན་དུ་ཞུགས་པ་དང༌། དེས་དགེ་སློང་དེ་རྒྱལ་པོའི་ལམ་དུ་བོར་བ་ཤི་ནས་ཞག་བདུན་ལོན་ཡང་ལུས་ཀྱི་མདོག་མ་འགྱུར་བ་ཤིན་ཏུ་ཡིད་དུ་འོང་བ་མཐོང་ནས་དེ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། དགེ་སློང་འདི་ནི་ཐེ་ཚོམ་མེད་པར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་ནས། བདག་གིས་ཤིན་ཏུ་མི་ཟད་སྡིག་པའི་ལས་བྱས་པས། །བདག་ནི་མྱུར་དུ་དམྱལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཚོར་བ་དག །སྟག་ལྟོགས་ཤ་མཐོང་རྒྱུགས་པ་ཇི་བཞིན་དུ། །འགྲོ་ལས་འདིར་ནི་སྐྱོབ་པ་འགའ་མ་མཆིས། །ཞེས་བསམས་པ་དང༌། སྟེང་གི་བར་སྣང་ལས་ལྷའི་བུ་བརྒྱད་ཁྲིས་སྒྲ་སྐད་མཐུན་པར་དབྱངས་གཅིག་ཏུ་སྨྲས་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་འདི་ནི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེ་བཞིན་ཏེ། ཁྱོད་ཇི་ལྟར་སེམས་པ་ལྟར་དགེ་སློང་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །བར་སྣང་ལས་ལྷ་དག་གི་སྒྲ་ཐོས་ནས་དེ་ཤིན་ཏུ་འཇིགས་ཤིང་སྐྲག་ནས་བག་ཚ་ཞིང་སྤུ་ཟིང་ཞེས་བྱེད་དེ་འགྱོད་ཅིང་སྐྱབས་མེད་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་དཔའ་བས་བྱིན་སྡུག་བསྔལ་ཞིང་ཡིད་མི་བདེ་སྟེ་འགྱོད་པར་གྱུར་པས་དེའི་ཚེ་ཆོ་ངེས་བཏབ་ནས་ཚིག་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །རྒྱལ་པོའི་སྲིད་དང་རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་དང༌། །ནོར་བུ་རིན་ཆེན་མུ་ཏིག་གསེར་དབྱིག་སྤངས། །རྟ་དང༌། གླང་པོ་ཆེ་དང༌། ཤིང་རྟ་དང༌། ནོར་བུ་དང༌། འབྲུ་དང༌། མཛོད་དང༌། བང་མཛོད་རྣམས་སྤངས་ལ། རང་ཉིད་དུམ་བུ་དུམ་བུར་བྱས་ལ་འཆི་བར་བྱའོ་ཞེས་ཟེར་ཞིང་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་མཆོག་ནས་འབྱུང་བའི་དུས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་གསལ་བར་བྱེད་ཅིང་དགེ་སློང་མེ་ཏོག་ཟླ་མཛེས་འདིར་བྱུང་བར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ལུས་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཀྱིས་བརྒྱན་པས་འགྲོ་བ་མ་ལུས་པ་ངེས་པར་སྣང་བར་བྱེད་པ་སྟོན་གྱི་ཟླ་བ་དྲི་མ་མེད་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་ལྟར་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ཤིང་མཛེས་པ་གཤེགས་པའི་ཚེ། །འདོད་པའི་ལོངས་སྤྱོད་ངན་བས་བདག་དཀྲུགས་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདོད་པའི་འདམ་ནི་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་པས་ངན་པའོ། །དཀྲུགས་པ་ནི་འདོད་པའི་འདམ་གྱིས་གོས་པ་སྟེ། བུད་མེད་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ན་ཤིང་རྟའི་མཆོག་ལ་ཞོན་ཏེ་རྒྱལ་རིགས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་ཅིང་འགྲོ་བའི་ཚེ། དགེ་སློང་དྲི་མཆོག་མིག་བཟངས་འདི་ཉིད་དོ། །དྲི་མཆོག་མིག་བཟང་ནི་བའི་རྫི་མ་ལྟ་བུའི་མིག་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདིར་བྱོན་དགེ་སློང་དེ་ཡང་མཐོང་ནས་སུ། །བུད་མེད་ཚོགས་རྣམས་རབ་ཏུ་དགར་གྱུར་ཅིག །ཅེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་སློང་མཐོང་བས་བུད་མེད་ཀྱི་ཚོགས་རྣམས་རབ་ཏུ་དགའ་བར་གྱུར་པའོ། །མོས་བ་སྐྱེས་ནས་གསེར་གྱི་ཕྲེང་བ་འཐོར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསེར་གྱི་ཕྲེང་བ་རྣམས་མགོ་ལས་ཕུད་ནས་ལག་པ་གཉིས་ཀྱིས་བཟུང་སྟེ་སོར་མོ་བཅུའི་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བྱས་ནས་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དབྱངས་ཀྱིས་གུས་པ་དང་བཅས་པས་བསྟོད་པས་སྟོད་པར་བྱེད་པའོ། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྒྱལ་པོ་དེའི་གླུ་དང་རོལ་མོ་ལ་སོགས་པའི་ཅ་ཅོའི་སྒྲ་རྣམས་ཀྱང་རབ་ཏུ་ཞི་བར་གྱུར་ནས་རང་རང་གི་བྱ་བ་རྣམས་བོར་ཏེ་དགེ་སློང་མཐོང་བས་མི་ངོམས་པའི་སེམས་སུ་གྱུར་ཏོ། །ཐམས་ཅད་རང་རང་ཤིང་རྟ་ལ་ཞོན་ནས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །ཤིན་ཏུ་གཏུམ་པའི་སེམས་ཀྱིས་གསོད་དུ་བཏང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཤིན་ཏུ་གཏུམ་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་མི་བཟད་པ་སྟེ། དེ་ལ་གཅིག་ཞེན་ཅིང་གཞོལ་བར་གྱུར་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཕྱི་དུས་བདག་ནི་ལྷུང་ནས་མནར་མེད་བསྲེག །ཅེས་བྱ་བ་ནི་ལས་དེས་བདག་མནར་མེད་པར་ཚ་བ་ཆེན་པོས་གདུངས་པར་འགྱུར་ཞིང་ལྷུང་བར་གྱུར་པ་ལ་ཅི་ཞིག་བྱར་ཡོད་ཅེས་བྱ་བའོ། །དགའ་བྱེད་དེ་ནི་རྒྱལ་པོའི་ལམ་འདིར་གནས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །བདག་གིས་བཀའ་བཞིན་དེ་འདྲ་དེས་བགྱིས་ཏེ། །མེ་ཏོག་ཕྲེང་བརྒྱུས་འདྲ་བའི་དགེ་སློང་གཏུབས། །ཞེས་བྱ་ལ་བཀའ་ནི་བཀའ་སྩལ་པ་བཞིན་དུ་བྱེད་པའོ། །དེ་བྱས་པས་བདག་འདི་ལྟ་བུར་གྱུར་ཏེ་དྲི་མི་ཞིམ་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་དུ་བདག་བྱས་སོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །ཡང་ན་གསོད་པ་ལ་དགའ་བས་བདག་སྡིག་པའི་ལས་ཅན་དུ་བྱས་པས་ན་དགའ་བྱེད་དོ། །རིན་པོ་ཆེའི་ཕྲེང་བ་ལྟ་བུའི་དྲན་པ་ལ་གནས་པ་བཅད་པས་ན་སྨད་པའི་ལས་ལ་དགའ་བས་ན་དགའ་བྱེད་དོ། །རྒྱལ་པོ་འདི་འདྲ་བཀའ་བཞིན་བགྱིར་མི་རུང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཀའ་སྩལ་པ་བཞིན་དུ་མི་བགྱིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །ཡང་ན་དགའ་བྱེད་རྒྱལ་པོའི་ལམ་ན་འདུག་པ་ལ་སོད་ཅིག་ཅེས་གསོད་བྱེད་དུ་ངས་མིང་དུ་བཏགས་པ་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །ངས་བྱས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངས་བྱས་པ་སྟེ། དེས་མེ་ཏོག་ཕྲེང་བརྒྱུས་འདྲ་བའི་དགེ་སློང་གཏུབས་པ་སྟེ། མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་བརྒྱུས་པའི་སྐུད་པའི་ཕྲེང་བ་གཏུབས་པ་ནི་བཅད་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་མཚན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མེ་ཏོག་གི་ཕྲེང་བ་ཆོས་སྨྲ་བ་ཡོན་ཏན་ཆེན་པོ་ཅན་སྐྱོན་མེད་པ་དུམ་བུ་དུམ་བུར་བྱས་སོ་ཞེས་བྱའོ། །ནགས་མཆོག་ཀུན་དུ་བཟང་པོ་དགའ་བ་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཁྱོད་ནི་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་གྱི་མ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་ཡིན་པས་ཁྱོད་མི་བཞུགས་ན་དེ་དག་མ་དང་བྲལ་བའི་བུ་ཆུང་དུ་བཞིན་དུ་སྡུག་བསྔལ་བར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་དགེ་སློང་ཁྱོད་བཞེངས་ལ་ནགས་སུ་གནས་པར་མཛོད་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱོད་ལ་འཆི་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་པའོ། །གང་གི་དོན་དུ་བྱོན་པ་དེ་ཁྱོད་ཀྱིས་བསྒྲུབས་ལགས་ཀྱིས་པའོ། །དགེ་སློང་ཤིན་ཏུ་སྙིང་རྗེས་དུ་ཞིང་ཚོལ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་དུ་བཟང་པོའི་ནགས་ན་གནས་པའི་དགེ་སློང་རྣམས་འོང་བར་འཆི་བས་ཇི་སྲིད་མ་མཆིས་ཀྱི་བར་དུ་ཁྱོད་བཞེངས་ཤིག་ཅེས་བྱ་བའོ། །ལག་པ་གཡས་པས་མེ་ཏོག་རྒྱལ་མཚན་ཐོགས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གཡོན་པ་དང་གཡས་ཀྱི་ཕྱོགས་ནས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པའི་གདུགས་དང། རྒྱལ་མཚན་དང༌། བ་དན་དང༌། རྣམ་པར་རྒྱལ་བའི་བ་དན་དང༌། གོས་དང༌། རྒྱན་ལ་སོགས་པས་ལམ་ཡང་ལེགས་པར་བརྒྱན་ནས་མཆིས་པས་ཆོས་བསྟན་པའི་དོན་དུ་བྱོན་པ་ལགས་པས་བཞེངས་ལ་རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་དུ་གཤེགས་ནས་ཆོས་བསྟན་པ་མཛོད་ཅིག་ཅེས་གསོལ་བ་འདེབས་པའོ། །ཇི་ལྟར་སྐྱེས་བུ་མཐུ་ཆེན་ལ་ལ་དག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཇི་ལྟར་རབ་ཏུ་གྲགས་པ་འགའ་ཞིག་སའི་སྟེང་དུ་ལྷུང་བར་གྱུར་ཀྱང༌། ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྐྱོན་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ཁྱོད་བསད་པར་གྱུར་པས་ས་ལ་ལྟུང་བར་གྱུར་ཅིང་དུམ་བུ་དུམ་བུར་བཅད་པར་གྱུར་ཀྱང་མཛེས་པར་གནས་སོ། །དགེ་སློང་རབ་ཏུ་སྙིང་རྗེས་དུ་ཞིང་ཚོལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་ཤི་བ་མཐོང་ན་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་བཅོམ་པར་འགྱུར་ལ། ཐོས་པས་ཀྱང་མྱ་ངན་གྱི་ཟུག་རྔུས་ཟུག་པར་འགྱུར་རོ། །ཤིན་ཏུ་ངོ་མཚན་ཆེ་བར་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །མེ་ཏོག་ཟླ་མཛེས་རི་ཡི་རྒྱལ་པོ་ལྟར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། །མཚན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ལེགས་པར་བརྒྱན་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཕྲེང་བ་ཡང་བུད་མེད་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱིས་མེ་ཏོག་གི་ཕྲེང་བ་གཏུབས་པ་བཞིན་དུ་བདག་གིས་དུམ་བུ་དུམ་བུར་བྱས་སོ། །བདག་ནི་སངས་རྒྱས་རྣམས་དང་རིང་བས་རིང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ནི་སྐྱབས་འདོད་པ་ལགས་ན་བུ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་སྐྱབས་བྱེད་པར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །འདས་པ་དང༌། མ་བྱོན་པ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་དེ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བཞིན་གཤེགས་པ་རྡོ་རྗེ་ལྟར་སྲ་ཞིང་བསྟན་པའི་སྐུ་མངའ་བ་དེ་དག་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆིའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྡོ་རྗེ་ལྟར་མི་ཕྱེད་པའི་སྐུ་མངའ་བ་དེ་དག་ལའོ། །དེར་ནི་དགེ་སློང་དུམ་བུར་བྱས་པ་མཐོང་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་དགེ་སློང་དེ་དུམ་བུ་དུམ་བུར་བཅད་པ་མཐོང་ནས་སྙིང་རྗེ་ལྟར་དུ་ཞིང་ཀུན་དུ་བཟང་པོའི་ནགས་ཚལ་དུ་སོང་ནས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་གོ་བར་བྱེད་པ་ནི། མེ་ཏོག་ཟླ་མཛེས་རྒྱལ་པོའི་ཁ་བ་འདིར་བསད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སྦྱིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། བཟོད་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། བསམ་གཏན་དང༌། ཤེས་རབ་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ཡོན་ཏན་གྱི་བསྔགས་པ་བརྗོད་ཅིང་དུ་བའི་སྒྲས་ལྷ་དེ་དག་གིས་གོ་བར་བྱས་པ་དང༌། ལྷ་ཡི་ཆོ་དེའི་སྙིང་རྗེ་ཐོས་ནས་ནི། །དགེ་སློང་དེ་ཀུན་ཤིན་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་གནས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དུ་བའི་སྒྲ་ཐོས་ནས་དགེ་སློང་དེ་ཐམས་ཅད་མཆོག་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་བར་གྱུར་ནས་མེ་ཏོག་ཟླ་མཛེས་ལྟ་བའི་ཕྱིར་རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་དུ་ཞུགས་སོ། །ཞུགས་པ་དང་དེ་དུམ་བུ་དུམ་བུར་བྱས་པ་མཐོང་ནས་སྐད་ཆེན་པོ་བཏོན་ནས་ཆོ་ངེས་བཏབ་སྟེ་དུས་ནས་བརྒྱལ་ཏེ་ས་ལ་འགྱེལ་ཏོ། །དགེ་སློང་དགེ་འདུན་རྒྱལ་པོ་དེ་ལ་སྨྲ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ལྷ་དགེ་སློང་འདིས་ཉེས་བ་ཅི་ཞིག་བྱས་ཞེས་ཉེས་པའི་རྒྱུ་ཅི་ཞིག་ཡོད་དམ་སྙམ་དུ་དོགས་ནས་དྲིས་པའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་སྐྱོན་མེད་ཤིན་ཏུ་བསྡམས་པ་ཡི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ལུས་དང༌། ངག་དང༌། ཡིད་ཀྱི་ལས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་མེད་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་ཤེས་པའི་བདག་དང་གཞན་གྱིས་སྤྱོད་པ་ཤེས་པ་བརྗེད་པ་མེད་པ་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་ཐར་པ་རྣམས་ལ་ཡང་དངོས་པོར་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན་ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོ་རྣམས་ལ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བུ་གཅིག་པ་ལྟར་ལྟ་བའི་བྱམས་པ་དང་ལྡན་ཡང་ཆགས་པས་ལྟ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འདོད་པའི་ཉེས་དམིགས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདོད་པ་ངན་ཅིང་བཙོག་ལ་སྡུག་བསྔལ་སྐྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། མཐོ་རིས་ཀྱི་བགེགས་སུ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གྱུར་པ་དང༌། དབང་ཕྱུག་ཐམས་ཅད་ཉམས་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཕ་མ་གསོད་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་མ་ཉམས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དུམ་བུ་དུམ་བུར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ནི་འདོད་པ་ཡིན་ཞེས་པའོ། །འདོད་པས་ལྡོངས་པར་གྱུར་ཅིང་འདོད་པའི་དབང་གྱུར་སྐྱེ་བོས་སྡིག་པའི་ལམ་རྣམས་བྱེད། །འདོད་པ་བསྟེན་པས་རབ་ཏུ་ཉམས་ཤིང་མྱོས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་བྱིས་པ་འདུ་འཛིར་གནས། །འཇིགས་ཤིང་ཤིན་ཏུ་འཇིགས་པར་འཇུག་པའི་དུ་འབོད་དག་དང་དུ་འབོད་ཆེན་པོར་འགྲོ། །དེའི་ཕྱིར་ཉེས་པ་མཐའ་ཡས་ཡུལ་གྱུར་འདོད་པ་སྤངས་ལ་དགེ་ལ་འཇུག་པར་གྱིས། །ལུས་ནི་སྒྱུ་མ་གསོག་དང་འདྲ་བ་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ལུས་ཀྱང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་རིག་ཅིང༌། ལག་པ་དང༌། རྐང་པ་དང༌། མིག་དང༌། ཡན་ལག་གི་མཆོག་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལྟོས་པ་མེད་པར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱང་ཆུབ་འདོད་པས་ཡོངས་སུ་གཏང་བར་བྱ་ཞིང༌། སྤྱིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། བཟོད་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། བསམ་གཏན་དང༌། ཤེས་རབ་རབ་ཏུ་བསྒོམས་པའི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ་འགྲོ་བ་མ་ལུས་པའི་དོན་བྱེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་གླང་པོ་ཆེ་དང༌། རྟ་དང༌། ཤིང་རྟ་དང༌། གྲོང་ཁྱེར་གྱི་མཆོག་དང༌། ཁང་བཟངས་དང༌། ཁང་པ་བརྩེགས་མ་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་རིན་པོ་ཆེའི་རྒྱན་གྱིས་བརྒྱན་པ། ཤིན་ཏུ་ཡིད་དུ་འོང་པའི་ཕྲེང་བས་རྣམ་པར་བརྒྱན་པ། གཞོན་ནུ་མས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་བ། དཔེ་མེད་ཅིང་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ཆུང་མ་དང༌། བུ་དང༌། བུ་མོ་རྣམས་ཀྱང་གཏོང་བར་བྱེད་དོ། །དགའ་ནས་མཆོད་པ་མཚུངས་པ་མེད་པ་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི། ཐམས་ཅད་གཏོང་བ་འབའ་ཞིག་མ་ཟད་ཀྱི། །མཆོད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་མཆོད་པར་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བའོ། །འདོད་པའི་ཁམས་རྣམས་དང་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས། །གཟུགས་མེད་ཁམས་ལ་དེ་དག་མི་གནས་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གཟུགས་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ནི་ཁམས་ གསུམ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ ་དང༌། བདག་དང་སེམས་ཅན་དང་སྲོག་དང་གང་ཟག་ལ་སོགས་པའི་འདུ་ཤེས་དང་བྲལ་བ་དངོས་པོ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པ་དང༌། བདེ་བ་དང༌། མི་བདེ་བ་དང༌། མཐའ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དང། མཐའ་མེད་པ་དང༌། ཡོད་པ་དང༌། མེད་པ་དང༌། བུད་མེད་དང༌། སྐྱེས་པ་ལ་སོགས་པའི་འདུ་ཤེས་དང་བྲལ་བའོ། །འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་དང༌། རྒྱགས་པ་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང། གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་དང་བྲལ་བའོ། །སུ་དག་གཞན་ལས་ཆོས་མཆོག་ཐོས་ནས་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ངོ་མཚར་དུ་གྱུར་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་སྤྱོད་པ་ཐོས་ནས་བློ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །འབྲུ་མར་གང་བའི་སྣོད་བཞིན་དང་ཞིང་དག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཇི་ལྟར་ཏིལ་མར་གྱི་སྣོད་ཀྱི་ནང་དུ་ཉེ་བ་ན་གནས་པའི་གཟུགས་བརྙན་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་དང༌། གཅད་པ་དང༌། དབུག་པའི་རང་བཞིན་ངེས་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་མ་ལུས་པའི་དོན་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པར་བྱེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །མཛའ་བ་བྱས་ན་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་སྐྱེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་རྣམ་པར་སྤངས་པ། ཕྱི་དང་ནང་གི་དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ། སྤྱིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པའི་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་ཡོན་ཏན་མ་ལུས་པར་འཛིན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་གྱུར་པ། སྐྱོན་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མེ་ཏོག་ཟླ་མཛེས་ཁྱོད་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་བསད་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་དཔའ་བས་བྱིན་གྱིས་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ལས་མེ་ཏོག་ཟླ་མཛེས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་གྱི་བྱེ་བྲག་རྒྱ་ཆེན་པོར་གྱུར་པ་ཐོས་ནས་ལས་ངན་པ་བྱས་པས་འཇིགས་ཤིང་སྐྲག་ནས་སྡུག་བསྔལ་བར་གྱུར་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དབྱངས་ཀྱིས་ལན་བཏབ་པ། ནགས་ཁྲོད་ཆེན་པོ་ཀུན་དུ་བཟང་པོ་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ནགས་ཁྲོད་སྟུག་པོ་ཀུན་དུ་བཟང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔར་བཤད་ཟིན་པས་ཡང་བརྗོད་པར་མི་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐུགས་རྗེའི་སྟོབས་ལྡན་དག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། མགོན་མེད་པའི་སེམས་ཅན་བསྒྲལ་བར་དམ་བཅས་པ་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོའི་གཞན་དབང་དུ་གྱུར་པ་ཁྱེད་ཀྱིས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཤིན་ཏུ་དྲག་པའི་སྡིག་བགྱིས་པ་བདག་ལ་སྐྱབས་མཛོད་ཅིག་ཅེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཀུན་དགའ་བོ་ལུས་དང་སྲོག་ལ་ཡང་མ་ཆགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མ་འོངས་པའི་སྐྱེ་བོ་ལ་ཕན་པའི་དོན་དུ་འཇུག་པའི་རིམ་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་དང། སྲོག་ལམ་ཆགས་པར་བྱ་བ་དང༌། ཆགས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་སྐྱོན་ཤེས་ནས་བླང་པ་དང་བཏང་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཞུས་པ་དང༌། དབྱེ་བ་གསུངས་པ། ལུས་དང་སྲོག་ལ་ཆགས་པ་ནི་མི་དགེ་བའི་ལས་རྣམས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །ལུས་དང་སྲོག་ལ་མ་ཆགས་པ་ནི་དགེ་བའི་ལས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱལ་པོ་ལ་དགོངས་ནས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་དེ་དག་ཉིད་གསལ་བར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་གང་དག་ཆགས་པ་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གང་དག་སྙིང་པོ་མེད་པའི་ལུས་རྨ་བཞིན་དུ་རྟག་ཏུ་རྣག་འཛག་པ་དང༌། སྲོག་ཀྱང་ངེས་པར་གཡོ་བ་ལ་ཆགས་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་བྲག་པའི་ལས་བྱས་ནས་འཇིགས་པ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པའི་དམྱལ་བ་ཐར་པར་དཀའ་བ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཡང་གང་དག་དབུ་བའི་གོང་བུ་ལྟ་བུའི་ལུས་དང་ཤིན་ཏུ་མྱུར་བར་འགྲོ་བའི་སྲོག་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་དེ་དག་ནི་རྟག་ཏུ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་བསོད་ནམས་ལ་ཞུགས་པ་དེ་དག་དམ་པའི་འགྲོ་བས་འགྲོ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་སེམས་ཉེ་བར་བཞག་ནས་དབེན་པ་ན་བདེ་བར་གནས་པ་དང༌། དགོན་པ་དང་ནགས་ཁྲོད་ཀྱི་བདེ་བ་སྤངས་ཏེ། གྲོང་ལ་སོགས་པར་གནས་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་འགྱུར་བར་དེ་ལྟར་ཆོས་བསྟན་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སྔོན་བྱུང་བའི་གཏམ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། །ངས་སྔོན་སྤྱད་པ་དག་ནི་སྤྱོད་པ་ན། །དེ་ཚེ་རྒྱལ་པོ་དཔའ་བས་བྱིན་དུ་གྱུར། །འདོད་པའི་རྒྱུ་ཡིས་དགེ་སློང་མེ་ཏོག་ཟླ་མཛེས་ང་ཡིས་བསད། །ཅེས་བྱ་བར་འགྲེལ་ཏོ། །རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་རིན་ཆེན་ལྡན་ཞེས་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་ནས་འབྱུང་བའི་དུས་སུ་འཁོར་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཐོང་བར་གྱུར་ནས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཞེས་བྱ་བ་མཚོན་པ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཚེ་རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་ནས་བྱུང་ནས་ཤིང་རྟ་ལ་ཞོན་པའི་ཚེ་ཤིན་ཏུ་མཛེས་པའི་དགེ་སློང་མཐོང་ནས་འདིས་ནི་བདག་གིས་རྒྱལ་སྲིད་ཁྱེར་བའི་དོགས་པ་ཡོད་སྙམ་དུ་ཕྲག་དོག་དང་སེར་སྣའི་དབང་གིས་འཇིགས་པའི་བློ་བདག་ལ་སྐྱེས་ཏེ། བུ་དང་བུ་མོ་དང་འཁོར་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་བསྐོར་བར་མཐོང་ནས་བདག་གིས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་ཕྲོག་པར་གྱུར་ཏོ་སྙམ་ནས་ཕྲག་དོག་དང༌། སེར་སྣ་དང༌། ཁྲོ་བས་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་དབང་ཕྱུག་རྒྱགས་པས་བུ་ལ་འདི་སྐད་བྱས། མདུན་ན་འདུག་པའི་དགེ་སློང་བསད་པར་གྱིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གཞོན་ནུ་དེ་དག་གིས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །བསོད་ནམས་བསགས་པའི་རྟེན་དུ་གྱུར་པའི་དགེ་སློང་འདི་མི་གསོད་དོ་ཞེས་སྨྲས་པ་དང༌། བུ་རྣམས་ཀྱི་ཚིག་ཐོས་ནས་ཤིན་ཏུ་ཁྲོས་པའི་བཞིན་གྱིས་གསོད་པའི་གཤེད་མ་དག་འབྱེད་ལ་སྨྲས་པ། མྱུར་བ་མྱུར་བར་དགེ་སློང་འདི་སོད་ཅིག །ཅེས་བསྒོ་བ་དང་ཤིན་ཏུ་དྲག་པོའི་ལས་ཅན་གསོད་པའི་གཤེད་མ་དགའ་བྱེད་ཀྱིས་དགེ་སློང་དེ་དུམ་བུ་དུམ་བུར་གཏུབས་སོ། །བཅད་པའི་འཕྲོ་ནས་ཀྱང་འོ་མའི་རྒྱུན་འབབ་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །བདག་སྐྱེད་མོས་ཚལ་ནས་ཕྱིར་ལོག་ནས་ཕྱོགས་དེར་ཕྱིན་པ་དང༌། ལུས་དུམ་བུ་དུམ་བུར་བྱས་ཀྱང་འགྱུར་བ་མེད་པ་དེ་མཐོང་ནས་རྒྱུ་ཅི་ཞིག་གིས་འགྱུར་བ་མེད་པར་འདུག་སྙམ་ནས་བདག་ངོ་མཚར་སྐྱེད་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་པར་སྣང་ལས་ལྷ་རྣམས་དུ་ཞིང་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པའི་སྒྲ་ཐོས་ཏེ། ཁྱོད་ཀྱིས་སྡིག་པའི་ལས་ཤིན་ཏུ་མི་ཟད་པ་བྱས་ཏེ། སྡིག་པའི་ལས་དེས་ཁྱོད་ངེས་པར་མནར་མེད་པར་འགྲོ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་བ་ཐོས་པས་རྒྱལ་པོ་དེ་ལྷས་བསྐུལ་བས། སྡུག་བསྔལ་ཞིང་ཡིད་མི་བདེ་བ་ཤིན་ཏུ་སྐྲག་པའི་སེམས་ཀྱིས་མནར་མེད་པར་འགྲོ་བའི་སྒྲ་ཐོས་པས། བདག་གིས་ཤིན་ཏུ་མི་ཟད་པའི་སྡིག་པའི་ལས་བྱས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མེ་ཏོག་ཟླ་མཛེས་བདག་གིས་བཀྲོངས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཛོད་འཛིན་པ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྒྲོན་མར་གྱུར་པ། མི་ཤེས་པའི་མུན་པ་སེལ་བ་ལ་མཁས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ། ཆོས་བདུད་རྩིའི་སྨན་སྦྱིན་པར་བྱེད་པའི་སྨན་པའི་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོར་གྱུར་པ་བདག་གིས་བཀྲོངས་སོ་ཞེས་སྨྲ་སྔགས་འདོན་པར་བྱེད་དོ། །ཆོས་རྣམས་སྐྱེ་དགུ་དག་ལ་གང་འཆད་ཅིང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། མང་དུ་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་ཅིང༌། འདས་པ་དང༌། མ་བྱོན་པ་དང༌། ད་ལྟར་གྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བར་བྱ་བ་ལས་སྐྱབས་གཞན་མེད་དོ་སྙམ་མོ། །དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་དཔའ་བས་བྱིན་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཡོན་ཏན་སྙིང་རྗེ་དང་བཅས་པ་རྒྱ་ཆེར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཡང་དག་པར་བརྗོད་པ། ཀུན་དུ་བཟང་པོར་འཕགས་པའི་དགེ་འདུན་གྱིས། །ཁྱོད་ལ་རྣམ་པ་མང་པོར་བསྒོ་བ་བགྱིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཀུན་དུ་བཟང་པོའི་ནགས་ཁྲོད་ན་གནས་པའི་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་གྱིས་རྣམ་པ་མང་པོར་བསྒོ་བ་བགྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་རིན་ཆེན་ལྡན་དུ་མ་བཞུད་ཅིག་ཅེས་ཡོངས་སུ་བསྒོ་བ་བྱས་པའོ། །ཁྱོད་ཀྱི་སྲོག་གི་བར་ཆད་བྱུང་ང་རེ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་པ། ཁྱོད་ཀྱི་དགེ་སློང་དགེ་འདུན་ཚིག་མ་བཟུང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་གྱི་བཀའ་བཅག་ནས་གང་གི་དོན་དུ་གྲོང་ཁྱེར་དུ་གཤེགས་པའི་དོན་དེ་ད་བཞེངས་ལ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པར་མཛོད་ཅིག་པའོ། །ལྷ་རྫས་མྱུ་གུ་སྣ་ཚོགས་བརྒྱན་པའི་ས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཀུན་དུ་བཟང་པོའི་ནགས་ཚལ་དམ་པ་བོར་ནས། གང་གི་དོན་དུ་ཁྱོད་འདིར་བྱོན་པའི་དོན་དེ་བདག་ལ་འདིར་གསུངས་ཤིག་དེ་ཐོས་པ་དང་ཁྱོད་ཀྱི་བཀའ་བཞིན་དུ་བགྱིའོ། །སངས་རྒྱས་སྲས་པོ་བཞེངས་ལ་བཀའ་སྩོལ་ཅིག །བདག་ནི་མགོན་མེད་ཁྱོད་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམྱལ་བ་མནར་མེད་པར་འཆི་བ་ལས་གཟུང་དུ་གསོལ་ཞེས་བྱ་བའོ། །གཅིག་པུ་རི་དགས་རྒྱལ་པོ་སེང་གེ་ལྟར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་གོ་བར་ཟད་དོ། །བདག་གིས་དཔའ་བོ་དུམ་བུ་དུམ་བུར་བཅད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བདག་སྟེ་བདག་གི་ཇི་སྲིད་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་འདིར་མ་བྱོན་གྱི་བར་དུ་ཁྱོད་བཞེངས་ལ་བདག་གིས་གསོལ་བ་བཏབ་པ་བཞིན་དུ་མཛད་བར་འོས་སོ། །མེ་ཏོག་ཟླ་མཛེས་མི་འཇིགས་བདག་སྩོལ་ལ། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བཞེངས་ལ་བདག་འཇིགས་པ་ཆེན་པོ་ལས་བསྒྲལ་བའི་ཕྱིར་ཟླ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ལྟ་བུའི་ཁྱོད་ཀྱི་ལུས་མཚན་དང་ཆ་ཤས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡང་བཞེངས་ལ་བདག་ལ་མི་འཇིགས་པ་སྩོལ་ཅིག་ཅེས་བྱ་བའོ། །སེམས་ཅན་མ་ལུས་པ་ལ་མི་འཇིགས་པ་སྩོལ་བར་མཛད་པའི་ལྷ་ཁྱོད་ནི་ཉེས་པ་ལས་རབ་ཏུ་གྲོལ་བ་ཆོས་སྨྲ་བ་ཆེན་པོ་ཁྱོད་ཀྱིས་བདེ་བར་གཤེགས་པས་བསྟན་པའི་ཆོས་བཤད་དུ་གསོལ་ཞེས་པའོ། །དེ་རིང་བདག་ལ་སྣ་གཅིག་སྣང་བར་མཛོད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བདག་གི་བློའི་མི་ཤེས་པའི་མུན་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར་ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོའི་ཉི་མ་ཤར་བར་མཛོད་ལ། བཞེངས་སུ་གསོལ་ཏེ་ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོའི་ཉི་མའི་སྣང་བར་འཇིགས་པ་ཆེན་པོ་དམྱལ་བར་འགྲོ་བའི་མུན་པ་ཆེན་པོ་བསལ་དུ་གསོལ་ཞེས་གསོལ་བ་འདེབས་པའོ། །ཉོན་མོངས་བྱེད་པའི་སྡིག་སེམས་ཅི་རུ་རུང༌། །རྒྱགས་པས་ཁེངས་པའི་རྒྱལ་སྲིད་ཅི་རུ་རུང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཐམས་ཅད་དུ་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པར་འཁྲིད་པར་བྱེད་པའི་སྡིག་པའི་ལས་བྱེད་པའི་སེམས་དེ་ལྟ་བུ་ཅི་རུ་རུང༌། རྒྱལ་སྲིད་ནི་རྒྱལ་པོའི་དབང་ཕྱུག་ཉིད་དེ། དེས་ཀྱང་ཅི་རུ་རུང་ཞེས་བྱ་བ་སྡིག་པ་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐམས་ཅད་སྤངས་ཏེ་གཅིག་པུ་འགྲོ་བར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། བུ་དང་བུ་མོ་མ་ཡིན་ཆུང་མ་འཁོར་རྣམས་མིན། །གྲོང་ཁྱེར་ཡུལ་འཁོར་ཆེན་པོ་རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་མིན། །དེ་དག་ནང་ནས་གཅིག་ཀྱང་བདག་དང་འགྲོ་མི་འགྱུར། །འདི་ནས་བདག་གིས་སྙིང་པོ་ཅི་མ་བླངས། །དམྱལ་བའི་རྗེས་མཐུན་སྡིག་པ་འཇིགས་རུང་བ། །ངོགས་གཉིས་རིང་དུ་བྱེད་པ་རབ་ཏུ་དྲག་པ་དེས། །བདག་ཉིད་གཅིག་པུ་མནར་མེད་ཁྲིད་པར་འགྱུར། །བདག་གི་སྐྱེ་བ་ཐམས་ཅད་དོན་མེད་བྱས། །ཧ་ཧ་བཟོད་དང་དཀའ་ཐུབ་བརྟུལ་ཞུགས་བཟང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། བཟོད་པ་དང༌། ངེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཕུང་པོ་ཁྱོད་སྐྱབས་མ་མཆིས་པ་བདག་པོར་ནས་གང་དུ་གཤེགས་ཞེས་བྱ་བའོ། །འཕགས་པ་ཁྱོད་གྱི་ལུས་དང་ཡན་ལག་བཅད་པ་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཁྱོད་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་ཉིང་ལག་བཅད་པར་གྱུར་པ་ན་འོད་ཟེར་སྣ་ཚོགས་འབྱུང་པར་གྱུར་ཅིང་འོ་མའི་རྒྱུན་བྱུང་བར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གྱུར་པས་སྐྱེ་བོ་མ་ལུས་པ་ངོ་མཚར་བསྐྱེད་པར་མཛད་པས། ཁྱོད་བཞེངས་ཤིག་ཅེས་གསོལ་བ་འདེབས་པའོ། །བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་རང་བཞིན་ཅན། ཆོས་ཟབ་མོ་རབ་ཏུ་སྟོན་པའོ། །ས་བཅུ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པའི་བདག་ཉིད་ཅན། དབང་བཅུའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐོབ་པས་དབང་བཅུ་ལ་དབང་དུ་གྱུར་པ་ཁྱོད་གང་དུ་གཤེགས་ད་མྱུར་དུ་བཞེངས་ཤིག་ཅེས་བྱ་བའོ། །དམིགས་པ་མེད་པའི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དེ་ཡང་གང་དུ་ཐལ་ནས་ཐུགས་རྗེའི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་བདག་ལ་ཅི་སྟེ་མི་གཟིགས། ཁྱོད་ཀྱིས་བཟོད་པའི་རང་བཞིན་དུ་མཛད་ན། བདག་ལྟ་བུ་ཤིན་ཏུ་རྨོངས་པ་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་ཁྲོ་བར་དགོངས། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཆོས་སྨྲ་བ་ཆེན་པོ་ཁྱོད་ཅིའི་སླད་དུ་ཅང་མི་གསུངས་བར་ཡུན་རིང་དུ་བཞུགས། དུས་རིང་པོར་ཆོས་མི་སྟོན་པར་བཞུགས་པ་མཛེས་པ་མ་ལགས་སོ། །ཁྱོད་བཞེངས་ལ་བདག་གི་ཁབ་ཏུ་གཤེགས་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པའི་སྤོབས་པས་བུད་མེད་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱི་ནང་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཆོས་བསྟན་དུ་གསོལ། ལྷ་ཁྱོད་ལྷ་ཡི་ལུས་འདི་མི་ཤིགས་ཀྱིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རང་བཞིན་རྡོ་རྗེ་ལྟར་མི་ཕྱེད་པའི་སྐུ་ནི་ལྷ་ལ་སོགས་པས་ཀྱང་བཤིག་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་པས་དུམ་བུ་ལྟར་སྣང་བའི་སེམས་ཅན་རྨོངས་པར་མཛད་པའི་སྒྱུ་མ་མི་མཛེས་པས་བཞེངས་ཤིག །ཡང་དོན་དམ་པར་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་ལ་དབྱེ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དུམ་བུ་དུམ་བུར་སྣང་བ་འདི་ནི་སྒྱུ་མ་ཅམ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྒྱུ་མ་མཛད་པ་མི་མཛེས་སོ། །སྒྱུ་མའི་རྣམ་པར་སྤྲོས་པ་ཐོང་མཛོད་ལ་བཞེངས་ནས་བླ་ན་མེད་པའི་ཆོས་བསྟན་ཅིང་བཤད་དུ་གསོལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པའི་བྱེ་བྲག་གོ །སྒྱུ་མའི་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པའི་ལུས་ཙམ་སྟེ། །ཤ་དང་རུས་པ་ཁྲག་དང་བྲལ་ཞིང་དྲི་མ་རྣམ་པར་དག །མཚོན་དང་མེ་དང་རྡོ་རྗེའི་ཚོགས་ཀྱིས་ཀྱང་ནི་མི་ཕྱེད་པའི། །ཁྱོད་ཀྱི་སྐུ་ནི་ཇི་ལྟར་གཤིག་པར་ནུས་པ་ཡིན། །རང་བཞིན་རྣམ་པར་དག་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུར་གྱུར་ནས། །སྐྱེ་བོ་མ་ལུས་ཕན་ཕྱིར་ཐུབ་དབང་གཟུགས་གྱི་སྐུས། །འགྲོ་བ་རྣམས་ལ་ཆོས་ཉིད་སྟོང་པའི་རང་བཞིན་དེ་ཉིད་སྟོན། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་དེ་ཉིད་རྡོ་རྗེ་དེ་ནི་སུ་ཡིས་ཤིགས། །ཧ་ཧ་འཕགས་པ་མེ་ཏོག་ཟླ་མཛེས་ཚུར། །ཞེས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བྱ་བ་ལ་སོགས་ པ་ལ། ཁམས་གསུམ ་གྱིས་འདོད་ཅིང་ཆགས་པར་བྱ་བ་ལ་མ་ཆགས་པས་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕ་མར་གྱུར་པ་ཁྱོད་ཀྱིས་བདག་ཇི་ལྟར་ངན་སོང་དུ་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་བ་དེ་ལྟར་ངན་སོང་གི་སྒོ་བཅད་དུ་གསོལ། དེས་ན་ཐར་པའི་ལམ་རྣམས་ནི་དབྱེ་བར་མཛོད་ཅིག་པའོ། །མགོན་པོ་ཁྱོད་ནི་དགུང་བདུན་བཤོས་མ་གསོལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཆོས་སྟོན་པ་ལ་ཞེན་པས་དུས་ཡོལ་བར་གྱུར་ཏེ། ཁྱོད་ཀྱིས་དགུང་བདུན་དུ་བཤོས་མ་གསོལ་གྱིས་བདག་གི་སྡུམ་པར་རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་རིན་ཆེན་ལྡན་དུ་གཤེགས་ལ་བཤོས་གསོལ། ཆོས་བསྟན་དུ་གསོལ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་མཉམ་པའི་སེམས་ཉིད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རབ་ཏུ་བསྟན་པ་དེ་ལྟ་ན་སྨོན་ལམ་བཏབ་པའི་དོན་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ། །ཁྱོད་ཉིད་ཀྱིས་མགོན་དང་བཅས་པའི་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་དེ་ཡང་ཁྱོད་མེད་ན་མགོན་མེད་པར་གྱུར་བས། སེམས་ཅན་སྙིང་པོ་ཁྱོད་ནི་མྱུར་བཞེངས་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བཞེངས་ལ་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་དབུགས་འཐོན་མཛོད་ཅིག །ཁྱོད་ནི་འཇིག་རྟེན་ཁམས་ གསུམ་གྱི་སྒྲོན་མར་གྱུར་པ ་ལགས་པས་ཁྱོད་མི་བཞུགས་ན་འཇིག་རྟེན་གསུམ་པོ་ལོང་བལྟ་བུར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཁྱོད་བཞེངས་ལ་ཀུན་དུ་བཟང་པོའི་ནགས་ཚལ་དུ་གཤེགས་ནས་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ལ་བདག་ཉིད་སྟོན་ཅིག་པའོ། །ཀྱེ་མ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྟབ་པའི་དོན་ཏོ། །ཀྱེ་ཀྱེ་ཞེས་བྱ་ནི་མི་གཡེངས་པར་བྱ་བའོ། །ཀྱེ་ཀྱེ་ཆོས་འཛིན་ཡོན་ཏན་རྨད་བྱུང་ཆེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ལུང་དང་རྟོགས་པའི་ཆོས་འཛིན་པ་ཁྱོད་ལྟ་བུ་འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུ་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ཨ་ཤྭཏྛའི་མེ་ཏོག་ལྟ་བུ་ཁྱོད་ཀྱི་ཤེས་རབ་དང༌། །སྙིང་རྗེའི་སྤྱན་གྱིས་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ལ་རྣམ་པར་གཟིགས་ལ་ངག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པའི་དོན་དམ་པའི་གཟུངས་བཤད་དུ་གསོལ་ཞེས་བྱ་བའོ། །བདག་རྗེས་སུ་གཟུང་བའི་ཕྱིར་བཞེངས་ལ་ཁྲོ་བ་མེད་པ་བསྟན་དུ་གསོལ། གང་གི་ཕྱིར་བཟོད་པ་དང་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཁྱོད་ལ་ཁྲོ་བ་ག་ལ་མངའ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་རིང་ཁྱོད་བཞེངས་ཤིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བཞེངས་ལ་ཆོས་སྟོན་ཅིག་ཅེས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཐམས་ཅད་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པའི་དོན་དུ་ཞུགས་པས་མེ་ཏོག་ཟླ་མཛེས་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པའི་གདུང་བ་ཞི་བར་བྱེད་པས་དཔེ་མེད་པའི་ཟླ་བ་བཞེངས་ཤིག །ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། བསླབ་པ་དང༌། བརྟུལ་ཞུགས་དང༌། ཐོས་པ་དང༌། བློ་གྲོས་དང༌། རྟོགས་པས་རབ་ཏུ་རྟོགས་པར་མཛད་པ། ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོའི་ཚོན་གྱིས་ཁ་དོག་བསྒྱུར་བའི་དུར་སྨྲིག་འཆང་བ། ངེས་པར་འབྱུང་བ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བའི་བསམ་པ་ཅན། ལུས་དང༌། ངག་དང༌། སེམས་རབ་ཏུ་ཐུལ་བ། མ་ཐུལ་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་འདུལ་བར་མཛད་པ་དང། གཉིད་ལོག་པ་དང༌། རབ་ཏུ་ལོག་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས། ཆོས་ཀྱི་སྒྲས་སད་པར་མཛད་ནས། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་རབ་ཏུ་འཇོག་པར་མཛད་པའོ། །ཀྱེ་ཀྱེ་སྦྱིན་པ་ཡི་ནི་སྤང་ལེབ་ལ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཐ་གུས་འབྲེལ་བའི་གྲུ་སྦྱོར་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་གྲུའི་དེད་དཔོན་དུ་བསྟན་ཏོ། །སྦྱིན་པའི་སྤང་ལེབ་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཐ་གུས་བཅིངས་ཤིང་བཟོད་པའི་ཡོན་ཏན་གྱིས་བཅིངས་པ། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་རླུང་གཡོར་བཙུགས་པ། མངོན་པར་འདོད་པའི་ཡུལ་དུ་འགྲོ་བའི་བསམ་གཏན་གྱི་མཐུན་པའི་རླུང་གིས་ཕུལ་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྐྱེ་བ་འཛིན་པས་ལེགས་པས་བཟུང་ནས་ཤིན་ཏུ་བརྟན་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་གྲུར་ཞུགས་ནས་འཁོར་བའི་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོར་མ་རིག་པ་དང༌། སྲེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རླབས་ཀྱིས་མ་ལུས་པ་ཁྱབ་པར་གཡེངས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་སྒྲོལ་བར་བྱེད་དགོས་ན། ཅིའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་གཉིད་ལོག་པ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་བཏང་སྙོམས་སུ་མཛད་ཅེས་བྱ་བའོ། །བླ་ན་མེད་པའི་སྨན་པའི་རྒྱལ་པོར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གསུངས་པ། ཀྱེ་ཀྱེ་སྨན་པའི་དམ་པ་བརྟུལ་ཞུགས་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ནད་ཀྱི་རྒྱུ་དང༌། གསོ་བ་ཤིན་ཏུ་མཁས་པའི་སྨན་པའི་རྒྱལ་པོ་ཁྱོད་བཞེངས་ལ། འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་གི་ནད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་མནར་བར་གྱུར་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་རྣམ་པར་གཟིགས་ཏེ། ཉེས་པའི་ནད་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་བདུད་རྩིའི་སྨན་སྦྱིན་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཉོན་མོངས་པའི་ནད་ཐམས་ཅད་ལས་རྣམ་པར་ཐར་བར་བྱས་ནས་བདུད་རྩིའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དབྱིངས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་དགོད་པར་བྱའོ། །ཀྱེ་ཀྱེ་མཁས་པ་ཡེ་ཤེས་རྒྱ་ཆེར་བསླབས། །ཆོས་ཀྱི་རྔ་དག་ཤིན་ཏུ་རྡུང་བ་མཛོད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཐུན་མོང་དུ་ཆོས་བསྟན་པའི་རྒྱུ་མཚན་རབ་ཏུ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རྔ་དག་ཤིན་ཏུ་རྡུང་བ་སྟེ་ཆོས་ཀྱི་རྔའོ། །རྡུང་པ་ནི་ཆོས་དང༌། དོན་དང༌། ངེས་པའི་ཚིག་དང༌། སྤོབས་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ཐོབ་པས་ཆོས་སྨྲ་བ་ཆེན་པོར་གྱུར་པས་སེམས་ཅན་མོས་པ་སྣ་ཚོགས་པ་རྣམས་ལ་བསམ་པ་དང༌། ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་སྟོན་པས་ཡང་དག་པའི་ལམ་ལ་དགོད་པར་མཛད་པའི་ནུས་པ་མངའ་བཞིན་དུ་ཅིའི་ཕྱིར་བཏང་སྙོམས་སུ་མཛད་ཅེས་བྱ་བའོ། །མེ་ཏོག་ཟླ་བ་མཚན་མཆོག་བརྒྱན་པ་ཀྱེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བསགས་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་ལ་གཞན་གྱིས་ཉེ་བར་བཅོམ་པའི་འཆིང་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་བས། ཀྱེ་མེ་ཏོག་ཟླ་བ་ཁྱོད་བཞེངས་ལ་འཁོར་བའི་བཙོན་རར་བསྡོམས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་དགྲོལ་དུ་གསོལ་ཞེས་གསོལ་བ་གདབ་པའི་ཕྱིར། །མེ་ཏོག་ཟླ་བ་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ཀྱེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བདག་གིས་གསོལ་བ་གདབ་པའི་ཚིག་གསོན་ལ་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་བསམ་གཏན་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ནགས་ཁྲོད་དུ་བཞུགས་ལ་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལ་བསམ་གཏན་པ་དང་རྟག་ཏུ་སེམས་ནང་དུ་བསྡུ་བ་དང༌། མཛའ་བ་དང་མཛའ་བ་མ་ཡིན་པ་ལ་མཉམ་པའི་སེམས་ཀྱིས་རི་རབ་བཞིན་མི་གཡོ་བའི་ཐུགས་མངའ་བ་ཁྱོད་བཞེངས་ལ་ཚུར་སྤྱོན། སངས་རྒྱས་དང༌། སངས་རྒྱས་མ་ཡིན་པའི་སེམས་ཅན་ལ་རབ་ཏུ་མཉམ་པར་བཞུགས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ལ་ངེས་པར་བཞུགས་ནས་བདུད་བཞི་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་ཏེ། མངོན་པར་སངས་རྒྱས་ནས་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་ལེགས་པར་བསྒོམས་པས་དེ་དག་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་མངའ་བས་ཁྱོད་ཀྱིས་མི་མཁྱེན་པ་ཅི་ཡང་མི་མངའ་ཡིས་བདག་གི་བསམ་པ་ཕྱིར་ཞིང་གདུང་བར་གྱུར་པའི་མེ་འདི་ཞི་བར་མཛད་དུ་གསོལ། བདག་གིས་གསོལ་བ་བཏབ་པ་དོན་ཡོད་པར་མཛད་དུ་གསོལ། ཁྱོད་ཀྱི་བཞེད་པ་ཐམས་ཅད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བདག་གིས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བསྒྲུབ་ཀྱིས་བཞེངས་སུ་གསོལ། ཁྱོད་དུམ་བུ་དུམ་བུར་མ་བཞུགས་ཤིག་གྲོང་ཁྱེར་དང༌། གྲོང་དང༌། ཆོད་དུས་དང༌། སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་དང༌། བློན་པོ་དང༌། བུ་དང་བུ་མོ་ལ་སོགས་པའི་འཁོར་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་བ། ཨ་ག་རུ་དང༌། ཙན་དན་དང༌། གུར་ཀུམ་དང༌། ག་པུར་དང༌། གླ་རྩི་ལ་སོགས་པའི་དྲི་ཞིམ་པོ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་དང་མེ་ཏོག་དྲི་ཞིམ་པོས་ཡོངས་སུ་བཀང་བའི་སྒྲོམ་བུ་མྱུར་དུ་གྱིས་ལ་གང་དུ་ཆོས་སྨྲ་བའི་པུར་སྲེག་པ་དེར་ཁྱེར་ཅིག་ཅེས་བསྒོ་ནས། འབྲུ་མར་དྲི་ཞིམ་པོ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བསྒོས་པའི་ཨ་ག་རུ་དང་ཙན་དན་དང༌། ལྷ་ཤིང་རྣམས་ལས་མེ་སྦར་ནས་སྒྲོམ་དུ་དེའི་བུར་བཅུག་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བའི་དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་མེ་སྤར་ནས་སྲེག་པའི་ཆོ་ག་བྱས་སོ། སྲེག་པའི་ཆོ་ག་ནི་ཤིང་ཕྲན་བཅུག་ནས་མེ་སྦར་བའོ། །དེ་ནས་ཆོས་སྨྲ་བ་དེའི་ལུས་ལས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་བཞིན་དུ་སྐུ་གདུང་གི་ཕུང་པོ་བྱུང་བར་གྱུར་ཏོ། །རྒྱལ་པོ་དེས་ནི་མཆོད་རྟེན་བྱས་ནས་སུ། །འདི་ལ་ངས་ནི་མཆོད་པ་བྱ་ཞེས་ཟེར། །ཞེས་པ་ལ། ངས་འདིའི་མཆོད་རྟེན་སྐུ་གདུང་གི་སྙིང་པོ་ཅན་བྱས་ལ་ལས་ངན་པ་བྱས་པ་ཟད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མཆོད་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་མེ་ཏོག་དང༌། ཕྲེང་བ་དང༌། བྱུག་པ་དང༌། ཕྱེ་མ་དང༌། གདུགས་དང༌། རྒྱལ་མཚན་དང༌། བ་དན་དང༌། རྣམ་པར་རྒྱལ་བའི་བ་དན་དང༌། སིལ་སྙལ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་དུ་མ་དང་བཅས་པས་དུས་ གསུམ་དུ་སོང་ནས་མཆོད་པ ་བྱེད་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་མཆོད་རྟེན་གྱི་མདུན་དུ་འདུག་ནས་དུས་ གསུམ་དུ་མི་ཤེས་པས་བྱས་པའི་སྡིག་པ ་རྣམས་བཤགས་པར་བྱེད་དོ། །སླན་ཆད་ཀྱང་མི་བགྱིད་པར་སྡོམ་པར་བྱེད་པ་དེ་ལྟ་བུས། ལོ་སྟོང་བྱེ་བ་ཕྲག་ནི་དགུ་བཅུ་ལྔར། །ཉེས་པ་བྱས་པ་དག་ཀྱང་རབ་བཤགས་ཤིང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལོ་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་དགུ་བཅུ་རྩ་ལྔར་ཉེས་པ་བྱས་པའི་ལས་རྣམས་ཟད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་མ་ཉམས་པ་དང༌། མ་རལ་བ་དང༌། མ་འདྲེས་པ་དང། དྲི་མ་མེད་པ་བསྲུངས་བར་གྱུར་ཏོ། །གསོ་སྦྱོང་དག་ཀྱང་དེ་ཚེ་རབ་གསོས་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདི་ལ་གསོ་བ་ཡོད་པས་ན་གསོ་སྦྱོང་སྟེ། གསོ་སྦྱོང་ལ་ལོ་སྟོང་ཕྲག་དགུ་བཅུ་རྩ་ལྔར་གནས་སོ། །དེ་ལྟར་བྱས་ཀྱང་ལུས་ཞི་གནས་དེ་མནར་མེད་པར་ལྷུང་བར་གྱུར་ཏེ། འདོད་པའི་ཕྱིར་སྙིང་རྗེ་མེད་པའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལས་བྱས་པས། སྡུག་བསྔལ་མང་པོ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་གྱུར་ཏོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱང་བདག་གིས་མཉེས་པར་མ་བྱས་སོ། །ལོ་བྱེ་བ་ཕྲག་དགུ་བཅུ་རྩ་ལྔར་ང་ལོང་བར་ཡང་གྱུར་ཏོ། །བསྐལ་པ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་དྲུག་ཅུ་རྩ་གཉིས་སུ་ངའི་མིག་བཅར་བར་གྱུར་ཏོ། །ལག་པ་དང། རྐང་པ་དང༌། རྣ་བ་དང༌། སྣ་དང༌། མགོ་ཡང་བཅད་དོ། །མིའི་འགྲོ་བར་སྐྱེས་ཀྱང་རུང༌། འགྲོ་བ་གཞན་དུ་སྐྱེས་ཀྱང་རུང་སྟེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ནོན་པར་གྱུར་ཅིང་སྐྱབས་མེད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་འདོད་པའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་མི་ཟད་པའི་ལས་བྱེད་པ་སྤང་བར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ལག་པ་དང༌། རྐང་པ་དང༌། མགོ་དང༌། བུ་དང༌། བུ་མོ་དང༌། ཆུང་མ་ཤིན་ཏུ་ཡིད་དུ་འོང་ཞིང་ཡིད་འཕྲོག་པ་རྣམས་དགའ་བའི་སེམས་ཀྱིས་བྱིན་པར་གྱུར་ཀྱང་སྔོན་གྱི་ལས་ཟད་པར་མ་གྱུར་ཏེ། ལས་ཤིན་ཏུ་དྲག་པོ་བྱས་པ་ནི་ཟད་པར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་དགའ་དེ་ལྟར་བསྐལ་པ་མཐའ་ཡས་སྤྱོད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་ཚེ་སྡུག་བསྔལ་འདི་དག་སྔོན་མྱོང་གྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ན་དེ་དང་དེར་དེ་ལྟ་བུའི་སྡུག་བསྔལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་གྱུར་ཏོ། །ཡང་གང་དག་གཟུངས་ལ་རབ་ཏུ་གནས་ཤིང༌། བྱམས་པ་ལ་གནས་པ་དང། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པ་ལ་གཞོལ་བ་དེ་ལྟ་བུ་དག་ནི་ནམ་ཡང་ངན་སོང་དུ་འགྲོ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་འདོད་པས་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་རབ་ཏུ་གནས་ནས་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ང་ནི་དེ་ཚེ་རྒྱལ་པོ་དཔའ་བྱིན་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ང་ཉིད་དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོ་དཔའ་བས་བྱིན་ཞེས་བྱ་བར་གྱུར་གྱི་གཞན་མ་ཡིན་ནོ། །སྡིག་པ་ཟད་པར་བྱ་བ་དང༌། བསོད་ནམས་འཕེལ་པར་འགྱུར་བའི་ལས་དེ་ལྟ་བུ་བྱས་པས་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ང་ཡི་བུ་རྣམས་ཕྱི་དུས་ཆོས་སྐྱོང་བ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ངའི་བུར་གྱུར་པ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་སྤྱད་ནས་ཆོས་སྐྱོང་བའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་གྱུར་ཏོ། །མེ་ཏོག་ཟླ་མཛེས་ཀྱང་པདྨའི་བླ་མ་ཞེས་བྱ་བའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་གྱུར་ཏོ། །གཤེད་མ་དགའ་བྱེད་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞི་བའི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བར་གྱུར་ཏོ། །སྐྱེས་པ་དང༌། བུད་མེད་དང༌། རྒྱལ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རིགས་དང༌། ཁྱིམ་བདག་དང༌། གྲོང་ཁྱེར་གྱི་དཔོན་དང༌། ཚོང་དཔོན་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་མཛད་དེ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་དུ་བཟང་པོ་སྟོང་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད། །སྟོང་ཉིད་བདག་མེད་ཕྱིར་ནི་དེ་ཉིད་གནས། །ཕ་རོལ་ཕྱིན་བཅུའི་བདག་ཉིད་ཀུན་རྫོགས་པ། །ཀུན་དུ་བཟང་པོའི་ནགས་ཚལ་ཞེས་དེ་བརྗོད། །ཟླ་བ་ཐུབ་དབང་ཚོགས་ཀྱིས་རབ་གསུངས་ཏིང་ངེ་འཛིན། །བྱང་ཆུབ་ཡན་ལག་ཚོགས་ནི་མེ་ཏོག་ཚུལ་ཁྲིམས་དྲི། །སངས་རྒྱས་སྲས་པོ་སངས་རྒྱས་ཡོན་ཏན་གཅིག་ལ་གཞོལ། །མེ་ཏོག་ཟླ་མཛེས་སྲིད་ པ་གསུམ ་ན་སྙིང་པོ་གཅིག །དྲི་མེད་ཆོས་ཀྱི་བདག་ཉིད་གྲགས་པ་གཙོར་གྱུར་པ། །འགྲོ་བའི་དོན་གྲུབ་བྱེད་པ་སངས་རྒྱས་ཐོབ་བྱའི་ཕྱིར། །སེར་སྣའི་ཉེས་པ་རབ་སྤངས་ནས་ནི་འབད་པ་ཡིས། །འདོད་པའི་ལྷ་ཡི་གནས་འབྱེད་པ་ཡིས་བཤད་པ་བྱས། །མེ་ཏོག་ཟླ་མཛེས་ཀྱི་ལེའུ་སྟེ་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་པའི་འགྲེལ་པ་རྫོགས་སོ།། །།ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཡོན་ཏན་དང༌། གཟུངས་ཀྱི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དེ་ནས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཟླ་འོད་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་ལྟ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ནས། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་ཡང་རབ་ཏུ་གནས་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱི་དོན་ནི་གོ་བར་ཟད་དོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་གཟུངས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དང༌། ཕན་ཡོན་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་རྒྱ་ཆེར་རབ་ཏུ་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གསུངས་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞིག་ཚུལ་ཁྲིམས་ཚོགས་གནས་ཤིང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞིག་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པ་བདག་ལ་ཕན་པར་འདོད་པ་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་དེ་དག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མི་བསྐྱོད་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་མངོན་པར་དགའ་བར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞིང་ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་སྟེ། རིམ་གྱིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་གནོད་སེམས་མེད་ཅིང་ཀུན་མཐུན་གྱིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཀུན་མཐུན་ཞེས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བྱ་བ་ནི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་བའོ། །འདོད་ཆགས་ཞེ་སྡང་གཏི་མུག་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པ་ཀུན་དང་བྲལ་བའི་སེམས་ཀྱིས། གཞན་ལ་ཕན་པ་བྱེད་པ་ལ་གཅིག་ཏུ་གཞོལ་བས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་ནས་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ཕྱིར་ཕན་ཡོན་མཆོག་འདི་ཐོས་ནས་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པའི་དགེ་སློང་མཐོང་ནས་གུས་པ་དང་བཅས་པས་དེ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱའོ། །ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་དང༌། པདྨ་རཱ་ག་དང༌། ཨིནྡྲ་ནཱི་ལ་དང༌། མར་ཀ་ཏ་དང༌། པུ་ཤ་ར་ག་དང༌། ཀ་རྐེ་ཏ་དང༌། མུ་ས་ལ་གལ་པ་ལ་སོགས་པའི་རིན་པོ་ཆེའི་ཁྱད་པར་གྱིས་ཡོངས་སུ་བཀང་བའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གངྒཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཡོད་པར་གྱུར་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྦྱིན་པ་ལ་མོས་པ་གང་ཞིག་གིས་རིན་པོ་ཆེ་དེ་དག་བླངས་ནས་བསྐལ་པ་གངྒཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་དུ་སྦྱིན་པ་བཏང་བ་བས། གང་གཞན་དག་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་མཉམ་པ་ཉིད་རྣམ་པར་སྤྲོས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱལ་པོ་འདི་འཛིན་པར་བྱེད་ན་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་སྦྱིན་པ་ལས་བྱུང་བ་དེ་བས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་འདི་ཉིད་མང་དུ་འཕེལ་བར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། སྦྱིན་པའི་འབྲས་བུ་ནི་གཏོང་བ་དང་ལོངས་སྤྱོད་པ་ཡིན་ལ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་འབྲས་བུ་ནི་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་རྫོགས་ནས་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཐོབ་པར་གྱུར་ན་ཆོས་ཆེན་པོ་མི་ཟད་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཛོད་དུ་འགྱུར་རོ། །ཐོས་པའི་རྒྱ་མཚོ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཆོས་ཀྱི་མཆོག་རྣམས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པས། །ཤིན་ཏུ་རྒྱས་བྱས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་བརྗོད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་མཆོག་དང༌། རབ་མཆོག་དང༌། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང༌། དཔེ་མེད་པ་དང༌། ལེགས་པར་བསྡམས་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །གང་གིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་སྒོམ་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསོད་ནམས་མ་གཏོགས་པ་བསོད་ནམས་གཞན་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པར་འགྱུར་རོ། །བསོད་ནམས་དང༌། ཡེ་ཤེས་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། སྟོབས་ཀྱིས་དེ་བས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལྷག་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ལ། མཉམ་པ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། གཞོན་ནུ་ཅི་སྟེ་ཆོས་དེ་གཟུགས་ཡོད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེས་བསྐྱེད་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་གལ་ཏེ་ཆོས་གཟུགས་ཅན་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་གང་བར་འགྱུར་ཞིང་ནམ་མཁའི་ཁམས་སུ་ཡང་ཤོང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་འདོད་པ་དང༌། འདས་པ་དང༌། མ་བྱོན་པ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ལ་མཆོད་པ་དང༌། བསྙེན་བཀུར་ཡོངས་སུ་སྤྱད་པ་དང༌། སེམས་ཀྱིས་མཉེས་བར་བྱེད་པར་འདོད་པས་ཀྱང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱལ་པོ་འདི་གཟུང་བར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་འདི་ཉིད་ལ་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱའོ། །གཞོན་ནུ་ང་ཡི་ཚིག་ལ་དད་པར་གྱིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་གསུང་གིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ངོ་བོ་ངེས་པར་རྟོགས་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བཀའ་ནི་གཞན་དུ་མི་འགྱུར་བའོ་ཞེས་བྱ་བར་ཤེས་པར་བྱས་ལ། དད་པར་གྱིས་ཤིག་པ་དེ་ལ་དད་པ་དང་ལྡན་པར་གྱིས་ཤིག་པའོ། །ངས་ནི་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་འདིར་སྦྱངས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བྱང་ཆུབ་སྤྱད་པ་མཆོག་འདི་སྤྱོད་པར་བྱེད་པ་ན་བདག་དང་བདག་གིར་ལྟ་བ་རྣམ་པར་སྤངས་ནས་ངས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་བཙལ་བའི་ཚེ་གཡེང་བ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་བཙལ་བར་གྱུར་པ་ན་རྙེད་པར་གྱུར་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་པ་ཡིན་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཉིད་བྱང་ཆུབ་པོ་ཞེས་བྱས་ནས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་མདོ་སྡེ་འདི་མཉན་པར་བྱའོ། །འདི་ལས་མདོ་སྡེ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་འབྱུང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་གྱི་ལུང་དུ་གྱུར་པ་སྟེ། མདོ་སྡེ་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་གཟུགས་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ནི་མདོ་སྡེ་ཀུན་གྱི་དམ་པའི་མདོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རབ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་ཆོས་དེ་རྣམས་ལ་མཐའ་ཐུག་པ་རྙེད་པར་མི་འགྱུར་བ་དེ་དག་གིའོ། །སྟོང་ཆེན་དག་ནི་བཅད་ཅིང་བཤིག་ནས་སུ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པར་བགྲང་བར་ནུས་ཀྱང་སྲིད་ཀྱི། གང་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོབ་པ་དག་མདོ་སྡེ་གང་དག་སྟོན་ པ་དེ་དག་ནི་བགྲང་བར་མི་ནུས་སོ། །སྟོང་གསུམ ་གྱི་སྟོང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དབུགས་དབྱུང་བ་དང་འཇུག་པ་བགྲང་བར་མི་ནུས་ཀྱང་སྲིད་ཀྱི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པའི་མདོ་སྡེ་སྟོན་པ་ནི་ཤེས་པར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་སྤོབས་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གངྒཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཅིག་སེམས་ཅན་དེ་དག་བགྲང་པར་ནུས་ཀྱང་སྲིད། དེ་བཞིན་དུ་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོའི་བྱེ་མ་ནི་ཚད་གཞལ་བར་ནུས་ཀྱང་སྲིད། དེ་བཞིན་དུ་སྐྲའི་ཚལ་པ་བརྒྱར་བཤགས་པའི་དུམ་བུའི་རྩེ་མོས་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ཆུ་བླངས་པ་བགྲང་པར་ནུས་ཀྱང་སྲིད་ཀྱི། ཆོས་སྨྲ་བ་དེའི་དབྱངས་ཀྱི་ཡན་ལག་ནི་ཤེས་པར་མི་ནུས་སོ། །འདས་པའི་སེམས་ཅན་གང་དག་ཇི་སྙེད་པ་དེ་ནི་བགྲང་བར་ནུས་ཀྱང་སྲིད་ཀྱི། དེས་ཤེས་པའི་མདོ་སྡེ་ནི་ཤེས་པར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒྲ་དང་སྐད་ཀྱི་ཚད་ནི་ཤེས་པར་ནུས་ཀྱི། གང་མདོ་སྡེ་འདི་འཆད་པ་དེའི་སྐད་དང༌། སྒྲའི་མཐར་ཐུག་པ་ནི་ཤེས་པར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པ་ནི་ངེས་པའི་ཚིག་དང༌། བསྟན་པའི་དོན་མ་ལུས་པ་ལ་མཁས་ཤིང་གཏན་ལ་དབབ་པ་ལ་མཁས་པ་དང༌། རྣམ་པར་དག་པའི་བློ་གྲོས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང༌། ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བའི་དོན་ལ་ཡང་འཇུག་ཅིང་ཤེས་པ་དང༌། གཟོད་མ་ནས་མ་སྐྱེས་པའི་ངོ་བོར་སྒྲ་རྣམས་རྣམ་པར་རིག་པས་དེ་ལ་ཡང་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པར་ཆོས་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །ཐོགས་མེད་དེ་ནི་ཆོས་སྨྲར་བརྗོད་པ་སྟེ། །འགྲོ་བ་ཀུན་ལ་སྟོན་ཀྱང་ཆགས་མི་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྐད་ཐམས་ཅད་ལེགས་པར་ངེས་པའི་བློ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་ལ་མ་ཆགས་ཤིང་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པར་ཆོས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དང་མ་བྲལ་བས་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ཆོས་ཉིད་ལས་མི་གཡོའོ། །ཀུན་རྫོབ་ལ་ཞེན་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཡང་དེ་དང་དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་སྟོན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དྲི་བ་ངེས་པར་སྟོན་པ་བརྒྱ་ལ་མཁས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སེམས་ཅན་དཔག་ཏུ་མེད་པས་རྒོལ་པ་ཡང་དཔག་ཏུ་མེད་པ་འབྱུང་ལ། དེ་དག་ལ་ལན་འདེབས་པ་ལ་མཁས་པ་ནི་མཁས་པ་ཉིད་དོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོངས་སུ་རྟོགས་པས་ཆགས་པ་མེད་པ་སྟེ་ཀུན་དུ་མ་ཞེན་པའོ། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མདོ་སྡེ་གཅིག་གི་ཕྱོགས་ཀྱང་བྱེ་བ་སྙེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གདུལ་བྱའི་སེམས་ཅན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ལ་དགོད་པའི་ཕྱིར་སྤོབས་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པས་བསྐལ་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པར་མདོ་སྡེ་གཅིག་གི་ཕྱོགས་གཅིག་ཙམ་ཞིག་བསྟན་པས་དགའ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ཆོས་བསྟན་ཀྱང་ཡི་གེའམ། སེམས་ཅན་ནམ། སྟོན་པ་ལ་ཡང་རུང༌། ཆགས་པ་མེད་པས་དེས་སྟོན་ཆགས་པ་མེད་དོ། །འཁོར་གྱི་ནང་དུ་ཆགས་པ་མེད་པར་སྟོན་པས་ན་ཆགས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དམིགས་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཏིང་འཛིན་འདི་ལ་ལེགས་པར་གང་གནས་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ལེགས་པར་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་བྲག་གི་རང་བཞིན་གྱི་རི་རབ་བཞིན་དུ་ཕས་ཀྱི་རྒོལ་བའི་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་གཡོས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །རྒོལ་བ་མ་ལུས་པ་ལ་དུས་གཅིག་ཏུ་ལན་བཏབ་པས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་མི་སྨྲ་བར་སྡོད་པར་གྱུར་ནས་རང་གི་ཕྱོགས་ལ་འཇོག་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །སུ་དག་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་རྟག་བརྩོན་པ། །སངས་རྒྱས་གནས་སུ་ངེས་པ་དེ་ཡིན་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སངས་རྒྱས་རྣམས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་པའོ། །གང་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་དེ་ནི་ཕ་རོལ་གྱི་རྒོལ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསྐྱོད་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་མི་འཁྲུགས་པ་དང༌། མི་བསྐྱོད་པ་དང༌། ཟིལ་གྱིས་ནི་མི་ནོན་པར་འགྱུར་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམས་པའི་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་མཐུ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པའི་རང་བཞིན་ཅན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ཡིས་སྟོང་ཉིད་རྟོགས་པར་ཁོང་དུ་ཆུད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྟོང་པ་ཉིད་རྟོགས་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ནེམ་ནུར་དང༌། ཐེ་ཚོམ་དང༌། ཡིད་གཉིས་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་བཅུ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་དང༌། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བཞི་དང༌། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་ན་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །སྟོབས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སྔར་བཤད་ཟིན་པས་ཡང་བཤད་པར་མི་བྱའོ། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་མཐོང་བ་དང་རྟག་ཏུ་མི་འབྲལ་བ་དང༌། ཆོས་ཉན་པ་ལ་གཅིག་ཏུ་ཞེན་པའི་ཡེ་ཤེས་བླ་ན་མེད་པ་དང་ཡང་དག་པར་ལྡན་པ་དང་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་དབང་ཐོབ་པ་དང༌། དཔེ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ཆོ་ག་ཤེས་པ་ལ་མཁས་པ་དེའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་མཐའ་ནི་ཤེས་པར་སླ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ནོར་བུ་རིན་ཆེན་དག་གིས་གང་གྱུར་ཀྱང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་ པ་ལ། སྟོང་གསུམ ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འོག་གིས་གཞི་ནས་བཟུང་ནས་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་བར་དུ་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བཀང་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ལ་བསྐལ་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། གང་ཆོས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཅན་ཞིག་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་དགའ་བས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་བར་བྱེད་ན་སྔ་མའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེས་བྱེ་བའི་ཆར་ཡང་མི་ཕོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཤིན་ཏུ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ལ་འཇུག་པའི་རྒྱུ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ངེས་པར་སྒྲུབ་པར་གྱུར་པའོ། །བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་ནི་འདིའི་བརྒྱའི་ཆར་ཡང་ཉེ་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་བྲལ་བའི་སྦྱིན་པས་ནི་མྱུར་དུ་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ཉན་པ་དང༌། སེམས་པ་དང༌། བསྒོམ་པ་ཡང་དག་པར་ལྡན་པས་ནི་མྱུར་དུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །གང་གིས་འདི་ལྟ་བུ་ཡི་གཏེར་རྙེད་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཁྱབ་པར་ནོར་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་གང་བའི་གཏེར་རྙེད་པ་ན་ཡང་དེ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་མཛོད་ཆེན་པོ་ཅན་ཞེས་མི་བྱའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པ་དེ་ནི་ཕུལ་དུ་གྱུར་པའི་མཛོད་ཐུལ་བར་དཀའ་བ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །རྒྱལ་སྲིད་ཐོབ་པས་ཀྱང་དགའ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། ངོམས་པ་སྐྱེད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པར་གྱུར་ན་ནི་ཤིན་ཏུ་ཚིམ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་དང་དེ་དག་སངས་རྒྱས་ཀུན་མཁྱེན་གྱི། །ཆོས་རྣམས་རྟག་ཏུ་འཛིན་པར་བྱེད་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གང་ཆོས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་ངོ་བོ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྒྲོན་མ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱལ་པོ་སྒྲུབ་པས་འཛིན་པ་དེ་དེ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཛོད་འཛིན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དགའ་བར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་གླུའི་དབྱངས་སྙན་པས་ཆོས་སྟོན་པ་ལ་མཁས་པ་ཡིན། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ནོར་ཅན་ཡིན། བསླབ་པས་ཕྱུག་པ་ཡིན། དོན་དམ་པའི་ཆོས་ལ་མངོན་པར་དགའ་བས་དུར་སྨྲིག་དམར་པོའི་ཆོས་གོས་འཆང་བ་ཡིན། ཁམས་ གསུམ་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་བསམ་པ ་ཅན་ཡིན། རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་གཞག་པ། ཤིན་ཏུ་དུལ་བ། གདུལ་དཀའ་བའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་འདུལ་པར་བྱེད་པའོ། །ཤིན་ཏུ་བག་མེད་པ་རབ་ཏུ་གཉིད་ཀྱིས་ལོག་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་རྣམས་ཆོས་བསྟན་པའི་སྒྲས་རབ་ཏུ་སད་པར་མཛད་པའོ། །ཟབ་མོའི་སྒྲས་རབ་ཏུ་སད་པར་བྱས་ནས་ཐེག་ པ་གསུམ ་ལ་རབ་ཏུ་འགོད་པར་བྱེད་པའོ། །སེར་སྣ་མེད་པའི་སྦྱིན་བདག་ཆེན་པོའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བདེ་བ་དང༌། ཡིད་བདེ་བསྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་ལོངས་སྤྱོད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་རྔའི་སྒྲས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བསྡུས་ནས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐེ་ཚོམ་གྱི་འཁྲི་ཤིང་རྒྱས་པར་གྱུར་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རལ་གྲིས་གཅོད་པ་ལ་མཁས་པས་ཐེ་ཚོམ་ཐམས་ཅད་བཅད་ནས་ཐེ་ཚོམ་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་རབ་ཏུ་དགོད་པའི་ཕྱིར་ངེས་བར་འབྱུང་བའི་ཆོས་སྟོན་པར་བྱེད་པའོ། །ཆོས་ལ་གུས་པ་ཆོས་ལ་དགའ་བས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལ་ཞུགས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་འཁོར་བའི་འདམ་དུ་ཞུགས་པར་མཐོང་ནས་དེ་དག་ལ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་སེམས་བསྐྱེད་ནས་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་ཉེ་བར་སྟོན་པར་བྱེད་པའོ། །འཁོར་བའི་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོར་འཁྱམས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་བསྒྲལ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་གྲུ་ལེགས་པར་སྦྱར་ནས་ཟག་གླན་བྱས་ཏེ། མདོ་སྡེ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་སྐུད་པས་ཡང་དག་པར་བཅིངས་ནས། ཤེས་རབ་སྐྱ་བ་འཛིན་པས་ལེགས་པར་བཟུང་བ། སྦྱིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། བཟོད་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་རླུང་གིས་བསྐྱོད་ནས་དེད་དཔོན་ཆེན་པོའི་མགོན་དང་བཅས་པས་མངོན་པར་འདོད་པའི་ཕ་རོལ་གྱི་འགྲམ་ལྟ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་དང༌། ལམ་གྱི་མཆོག་ལ་ཡང་དག་པར་ཞོན་ནས་མགོན་མེད་པའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་གྲུ་དེར་བཅུག་ནས་གནོད་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འབྱུང་གནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གྲོང་ཁྱེར་ཕ་རོལ་གྱི་འགྲམ་དུ་ཕྱིན་པར་བྱེད་དེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་མ་ཉམ་པ་ཉིད་རྣམ་པར་སྤྲོས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱལ་པོ་ཐོས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ཉིད་སྨན་པའི་རྒྱལ་པོ་བླ་ན་མེད་པའི་དབང་པོ་ཆོས་ཀྱི་སྨན་བྱིན་པས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནད་གསོ་བར་བྱེད་པ་དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་རིག་པས་རྒོལ་བ་རྣམས་ཕ་རོལ་ཏུ་སོང་བ། ཕས་ཀྱི་རྒོལ་བ་ཐམས་ཅད་འཇོམས་པར་བྱེད་པ། རྒོལ་བའི་དབང་པོ། རྒོལ་བའི་དབང་ཕྱུག །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཤེས་པས་དཔའ་བ། བདུད་ཀྱི་སྒྲའི་སྟོབས་འཇོམས་པའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྐྱབས་དང༌། དཔུང་གཉེན་དང༌། མགོན་དང༌། གླིང་དང༌། སྣང་བར་གྱུར་པའོ། །དམ་པའི་ཆོས་ཉན་པ་དང༌། སེམས་པ་དང༌། སྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་སྐྱོ་བ་མེད་པའི་བརྩོན་འགྲུས་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་དགའ་བར་བྱེད་པའི་སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་ཆོས་སྟོན་པར་བསམ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཤེས་པ་ལ་མཁས་པའོ། །བདུད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཐམས་ཅད་འཇོམས་ཤིང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོར་ཉེ་བར་འགྲོ་བ་དང་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་ལ་སོགས་པས་རྫུ་འཕྲུལ་སྣ་ཚོགས་ཡང་དག་པར་སྟོན་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་འདུལ་བར་བྱེད་ཀྱང་སེམས་ཅན་གྱི་འདུ་ཤེས་ཀྱང་བསྐྱེད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཡོངས་སུ་བརྟག་པ་ཉེ་བར་བཟུང་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་སུ་གྱུར་ལ། བསྐལ་པ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་དུ་མར་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཡོན་ཏན་མ་ལུས་པ་བརྗོད་པར་བརྩམས་པ་དེ་དང་ལྡན་ཡང་ཡོན་གྱི་མཐའ་ཤེས་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཡོན་ཏན་ནི་དཔག་ཏུ་མེད་པའོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་རྒྱལ་པོ་ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོ་ཡི། །ཡོན་ཏན་མ་ལུས་རབ་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པ། །དཔག་མེད་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཀྱང་བརྗོད་མི་སྤྱོད། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་བློ་བཞིན་མཐའ་མི་ཤེས། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཡོན་ཏན་དང་གཟུངས་ཀྱི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པའི་ལེའུ་སྟེ་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་པའི་འགྲེལ་པ་རྫོགས་སོ།། །།དེ་ནས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཞེས་བྱ་བ་ནས། གཞན་དག་ལ་ཡང་རྒྱ་ཆེར་རབ་ཏུ་བསྟན་པར་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དེས་བཟོད་པའི་སྟོབས་བསྒོམ་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་འཆད་པར་འགྱུར་བ་མཚོན་པ་ཡིན་ནོ། །བསྟན་པར་བྱ་བ་ནི་རྟག་ཏུ་གོམས་པའི་སྦྱོར་བས་སོ། །མང་དུ་བྱ་བ་ནི་བསྟན་པར་བྱ་བའོ། །ཆོས་དོན་དུ་གཉེར་བ་ངང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཆོས་ལ་དོན་དུ་གཉེར་བ་ནི་ཆོས་ཉན་པའི་ཕྱིར་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བརྟན་པའོ། །ཆོས་འདོད་པ་ནི་བསྒོམ་པ་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པར་གྱུར་པའོ། །ཆོས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ནི་ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པའོ། །ཆོས་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་ལ་ཞུགས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་མཆོད་པ་ལ་བརྩོན་ པ་དང་ལྡན་པའོ། །དེ་ལྟར་རབ་ཏུ་ཞུགས་པས་གནས་གསུམ ་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ། །གསུམ་གང་ཞེ་ན་འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉེ་བར་བསྟན་པའི་ཚིག་ཡིན་ནོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཟད་པ་ནི་བྱས་པ་དང་མ་བྱས་པའི་སྡིག་པ་རྣམས་སྤོང་ཞིང་ཟད་པར་བྱེད་པའོ། །བསོད་ནམས་ཀྱི་དབང་དུ་གྱུར་པ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་སྟོབས་བདག་པོར་གྱུར་པས་འཇུག་པར་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་འདོད་པས་མ་ཆགས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་བསྐྱེད་པར་བྱ་བའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་བདེ་བ་ལ་རེག་པར་མི་བྱའོ། །དོན་དེ་དག་གསལ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྔོན་གྱི་སྦྱོར་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དབྱངས་ཀྱིས་གདུལ་བའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་འདུན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། བསྐལ་བ་སྟོང་དུ་ཇི་ལྟར་ངས་སྤྱད་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། མཉན་པར་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣ་གཏོད་དུ་གཞུག་པའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཚོལ་བའི་ཚེ་ངས་སྔོན་བསྐལ་བ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོར་སངས་རྒྱས་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོ་ལ་མཆོད་པ་བྱས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་རྡུལ་གྱི་ཚོགས་པས་མང་བའི་བསྐལ་བ་ཡང་འདས་པ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཚོགས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་ཅེས་བྱ་བ་བྱུང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེའི་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ནི་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་དྲུག་ཅུ་བྱུང་ངོ༌། །དེའི་ཚེ་ས་ཆེན་པོ་འདི་ཡང་བདེ་ཞིང་ལོ་ལེགས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པར་གྱུར་རོ། །དེ་ལ་གནས་པའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བདེ་བ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་རོ། །དེས་ཤིང་བརྟུལ་ཞུགས་བཟང་ལ་ཉོན་མོངས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཆུང། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདེ་བ་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་དུ་ཟིན་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བདག་པོའི་དབང་གིས་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བར་གྱུར་ཅིང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་གྱིས་བརྒྱན་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ཡི་དུས་ནས་བདག་བྱུང་བ་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་དེའི་དུས་ནས་ཆེན་པོའི་བདག་པོའི་རྒྱལ་པོའི་སྲས་མེ་ཏོག་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་བྱུང་ངོ༌། །དེའི་བུ་ཡང་ལྔ་བརྒྱ་ཡོད་དེ། གཟུགས་བཟང་ཞིང་ལྟ་ན་སྡུག་པ་སྐྱེས་བུའི་མཚན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བརྒྱན་པའོ། །དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་དེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་ལ་མེ་ཏོག་དང་འབྲས་བུ་སྣ་ཚོགས་དང་ལྡན་པའི་སྐྱེད་མོས་ཚལ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་སྙེད་ལོངས་སྤྱོད་དང་ཡོངས་སུ་སྤྱད་པའི་ཕྱིར་ཕུལ་ལོ། །འཆག་པ་ལ་སོགས་པའི་སར་ཡང་གོས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་བཏིང་ངོ༌། །རྒྱལ་པོའི་བུ་དེ་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་དང་ཡང་དག་པར་ལྡན་པས་མེ་ཏོག་དང༌། སྤོས་དང༌། མར་མེ་དང༌། དྲི་དང༌། བྱུག་པ་དང༌། ཕྱེ་མ་དང༌། ཆོས་གོས་དང༌། གདུགས་དང༌། རྒྱལ་མཚན་དང༌། བ་དན་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་དང༌། སིལ་སྙན་གྱི་ཁྱད་པར་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་མཆོད་པ་བྱས་ཏེ། ཐལ་མོ་སྦྱར་ནས་མདུན་དུ་འདུག་པར་གྱུར་རོ། །དེ་ནས་དགེ་སློང་རྣམས་དང༌། ལྷ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཅི་ཞིག་སྟོན་པར་འགྱུར་སྙམ་པ་ལ། ཟབ་མོའི་ཆོས་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་ནས་དགའ་བར་གྱུར་ཏོ། །སའི་བདག་པོ་དེའི་བླ་ན་མེད་པའི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་མཁྱེན་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་མཉམ་པ་ཉིད་རྣམ་པར་སྤྲོས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་སྟོན་པར་མཛད་དོ། །ཆོས་བསྟན་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་ས་ཆེན་པོ་འདི་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་གཡོས་པར་གྱུར་ཏོ། །ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་ནས་ཡང་ཡིད་དུ་འོད་བའི་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཆར་བབ་པར་གྱུར་ཏོ། །ས་ཆེན་པོ་འདི་ལས་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་རང་བཞིན་པདྨའི་ཁྱད་པར་མང་པོ་བྱུང་བར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་དེའི་བསམ་པ་ལྷག་པར་བཟང་བའི་ངོ་བོ་ཐུགས་སུ་ཆུད་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཡང་བཤད་དོ། །དོན་དེའི་ཚིག་རྣམས་ཏེ་དོན་དང་ཚིག་གི་དབྱེ་བ་རྣམས་ཕྱེ་ནས། དེ་ཡི་དོན་ཚིག་རྣམས་ཀྱང་མཉན་པར་གྱིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དོན་ནི་དོན་དམ་པའོ། །ཚིག་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ནི་རབ་ཏུ་གནས་པ་སྟེ། མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ་ཞེས་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། སྲིད་པ་ཐམས་ཅད་སྲིད་པ་མེད་པ་སྟེ། །ཀུན་བརྟགས་སྲོག་དང་སྨིག་རྒྱུ་འདྲ་བ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། སྲིད་པ་ཐམས་ཅད་དེ། འབྱུང་བར་འགྱུར་བས་ན་སྲིད་པའོ། །དེ་དག་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ཏེ་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར། རང་དང་གཞན་དང་གཉི་ག་དང་རྒྱུ་མེད་པ་ལས་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་བརྟགས་པའི་ངོ་བོས་མ་སྐྱེས་པའི། །བརྟགས་པ་ཡང་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་པའོ། །གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོས་ནི་དོན་དམ་པའི་སྐྱེ་བ་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་དང༌། མདོ་སྡེ་པ་དང༌། རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་བ་རྣམས་ཟེར་རོ། །དོན་འདི་ཤེས་པར་བྱེད་འདོད་པ་ནི། ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཡིས། །ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་པ། །གཞན་གྱི་དབང་ལ་བརྟེན་ནས་ནི། །མི་རྣམས་ཀྱི་ནི་རྣམ་རྟོག་སྐྱེ། །ཞེས་གསུངས་སོ་ཞེས་ཟེར་ན། དེ་ནི་མི་རིགས་ཏེ། གཞན་གྱི་དབང་ཡང་སྐྱེ་བ་མེད་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་མདོ་སྡེ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་འཕགས་པ་དགོངས་པ་ངེས་པར་འགྲེལ་བའི་མདོ་ལས། མཚན་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་དང༌། དོན་དམ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ལ་དགོངས་ནས་ངས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པ་དང༌། མ་སྐྱེས་པ་དང༌། མ་འགགས་པ་དང༌། གཟོད་མ་ནས་ཞི་བ། ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་གང་ཞེ་ན། གང་ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་མིང་དང་བརྡས་རྣམ་པར་གཞག་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ། ཕུང་པོ་དང༌། ཁམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པ་འདུས་བྱས་དང༌། འདུས་མ་བྱས་དང༌། རང་གི་མཚན་ཉིད་དང༌། སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་མཚན་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་ལ་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་གཞན་གྱི་དབང་གི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་དེ་ནི་གཞན་གྱི་རྐྱེན་གྱིས་འབྱུང་བར་འགྱུར་གྱི། རང་གི་ངོ་བོས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རང་གི་ངོ་པོར་མེད་པ་དེ་ནི་མ་སྐྱེས་པའོ། །མ་སྐྱེས་པ་ནི་རང་གི་ངོ་བོར་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བས་སྐྱེ་བ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཞེས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བརྗོད་དོ། །དོན་དམ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་དེ། དེ་ཉིད་ལ་དོན་དམ་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེན། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་བདག་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དོན་དམ་པའོ། །དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དོན་དམ་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་ཇི་ལྟ་བུ་ནི་མཚན་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའོ། །སྒྱུ་མ་བྱས་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ནི་སྐྱེ་བ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་དོ། །ཇི་ལྟར་ནམ་མཁའ་གཟུགས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཙམ་དང༌། ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་དོན་དམ་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་བལྟ་སྟེ། ཆོས་བདག་མེད་པས་རབ་ཏུ་བསྒོས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའོ། །ལུང་འབའ་ཞིག་ཙམ་གྱིས་དེ་སྐད་སྨྲ་བ་མ་ཡིན་གྱི་རིགས་པས་ཀྱང་ཇི་ལྟར་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཡིན་པ་དེ་ལྟར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་ཡིས། །རྣ་བ་གཏོད་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་རྣམས་ཉོན་ཅིག །འབྲས་བུ་འབྱུང་བ་ན་རྒྱུའི་ངོ་བོ་འབྱུང་ངམ། གཞན་ཞིག་འབྱུང་ངམ། རང་དང་གཞན་གཉིས་ལས་འབྱུང་ངན། རྒྱུའི་བྱ་བ་ལ་མ་ལྟོས་པར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རམ། ཡོད་པ་འམ། མེད་པ་འམ། གཉི་གའི་ངོ་བོ་འམ། རྒྱུ་དུ་མ་ལས་འབྲས་བུ་གཅིག་གམ། དུ་མ་ཞིག་སྐྱེད་པ་འམ། ཡང་ན་དུ་མས་དུ་མ་སྐྱེད་པར་བྱེད། ཡང་ན་གཅིག་གིས་གཅིག་སྐྱེད་ལ། དུ་མ་ཡང་སྐྱེད་དམ། རྒྱུ་ཞིག་པ་ལས་འབྲས་བུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རམ། ཡང་རྒྱུ་མ་ཞིག་པ་ལས་འབྲས་བུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ན་དེ་ལྟ་བུའི་ཕྱོགས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རང་གི་ཕྱོགས་ལ་གཅིག་ཏུ་ཆགས་པས་བསྒོས་པའི་རྟོགས་པས་སྙིང་པོ་མེད་པ་ལ་སྙིང་པོར་བརྟགས་པར་ཡང་དག་པར་མཚོན་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་འབྲས་བུ་རྒྱུའི་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་ན་འབྲས་བུ་ཡང་རྒྱུ་བཞིན་དུ་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་དེ་སྐྱེས་པ་མ་ཡིན་ཏེ་རྒྱུའི་རང་གི་ངོ་བོ་བཞིན་ནོ། །སྐྱེས་པ་དང་བྲལ་བར་ཁྱོད་རང་འདོད་པས་འབྲས་བུའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པའི་གཙོ་བོ་ནི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བས་སོ། །དེ་ཡང་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་བོང་བུའི་རྭ་བཞིན་དུ་རྒྱུ་ཉིད་དུ་མི་རིགས་སོ། །རང་དངོས་བཞིན་དུ་དེ་གཞན་མིན། །རྒྱུ་ནི་རྒྱུ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར། །མ་སྐྱེས་ཉིད་ཕྱིར་གང་གི་ཅི། །རྒྱུ་མ་ཡིན་པ་གང་རྒྱུར་འགྱུར། །ཞེས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གཞན་དག་ཀྱང་གཉིས་པ་ལ་ལྟོས་པས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན། གཉིས་པ་དང་འབྲས་བུའི་རྫས་ཡིན་ན་དེ་ཡང་རྒྱུ་ཡོད་པའི་དུས་ན་དེ་མེད་ལ། དེ་ཡོད་པའི་དུས་ན་ནི་རྒྱུ་མེད་པ་དེ་ཅི་ལ་ལྟོས་ནས་གཞན་ཉིད་ཡང་དག་པར་ཁས་ལེན་པར་བྱེད། བ་ལང་གི་རྭ་ལ་ལྟོས་ནས་རྟའི་རྭ་གཞན་ཞེས་བརྗོད་པར་ནི་མི་ནུས་སོ། །མངོན་པར་འདོད་པའི་རྒྱུས་མངོན་པར་འདོད་པའི་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཡང་གཞན་ཉིད་ཡིན་ཏེ། མི་མཐུན་པའི་དངོས་པོའི་དོན་ཡིན་ནོ། །འདོད་པའི་འབྲས་བུ་ཡང་འདོད་པའི་རྒྱུ་ལས་མ་ཡིན་ཏེ། གཞན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ལས་གཞན་པ་བཞིན་ནོ། །སྨྲས་པ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་དངོས་མེད་ན། །གང་ཕྱིར་གང་ལ་གཞན་ཞེས་བརྗོད། །བ་ལང་རྭ་དང་མི་ཡི་རྭ། །རྟ་རུ་གཞན་ཞེས་བརྗོད་མི་ནུས། །གང་ཡང་མིག་ལ་སོགས་པའི་རྐྱེན། །མིག་གི་རྣམ་ཤེས་སྐྱེད་པ་ལ། །གཞན་དག་ཡང་དག་སྐྱེད་མིན་ཏེ། །གཞན་ཕྱིར་རེ་ལྡེ་ལ་སོགས་བཞིན། །འདོད་པའི་མིག་གི་བློ་ཡི་རྒྱུ། །མིག་བློར་མི་འདོད་གཞན་ཉིད་བཞིན། །སྔ་ནས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་བཞིན། །ཇི་ལྟར་བུམ་པ་གོས་སོགས་བཞིན། །གཉི་ག་ལས་སྐྱེ་བར་ཡང་མི་རིགས་ཏེ། །ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་ངོ་བོ་དག་ནི་ཕན་ཚུན་སྤངས་ཏེ་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཡིན་པས་ལྷན་ཅིག་མཉམ་དུ་གནས་པ་མི་སྲིད་དོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ཕྱོགས་ཀྱང་འཐད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བརྟགས་པ་མ་ཡིན་པའི་རང་བཞིན་ལ་ཐ་དད་པ་དང༌། ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མ་སྤངས་པ་དང༌། གང་ཡང་འདི་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བར་གྱུར་པ་ནི་དེ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་བས་གཅིག་སྤངས་པར་འགྱུར་བ་དེ་ནི་ཐ་དད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་སྤངས་པས་ནི་ཐ་མི་དང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་གནས་པ་གཞན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་གནང་ན་ཡོད་པ་ཡིན། གང་རྒྱུ་མེད་པ་ལས་སྐྱེ་བ་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་མེད་གཞན་ལ་མི་ལྟོས་ཕྱིར། །རྟག་ཏུ་ཡོད་པ་འམ་མེད་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དེ་ལྟ་བས་ན། བདག་ལས་མ་ཡིན་གཞན་ལས་མིན། །གཉི་ག་ལས་མིན་རྒྱུ་མེད་མིན། །དངོས་པོ་གང་དག་གང་ན་ཡང༌། །སྐྱེ་བ་ནམ་ཡང་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་བདག་ལས་སྐྱེ་བར་ནི་གྲངས་ཅན་འདོད་དོ། །གཞན་ལས་སྐྱེ་བར་ནི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བདེ་བར་གཤེགས་པ་ཁ་ཅིག་དང་བྱེ་བྲག་པ་ལ་སོགས་པའོ། །གཉི་ག་ལས་སྐྱེ་བར་ནི་སྤྱོད་པ་པ་དང༌། ཕྱོགས་ཀྱི་གོས་ཅན་པ་དག་འདོད་དོ། །རྒྱུ་མེད་པ་ལས་སྐྱེ་བར་རང་བཞིན་རྒྱུར་སྨྲ་བ་འདོད་དོ། །ད་ནི་འབྲས་བུ་རང་གི་ངོ་བོ་སྤྱད་པར་བྱའོ། །ཡོད་པ་སྐྱེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡང་སྐྱེ་བའི་དོན་དགོས་པ་མ་ཡིན་ཏེ་ངེས་པར་གྲུབ་ཟིན་པའི་ངོ་བོ་བཞིན་ནོ། །གཞན་དུ་ཡོད་པ་དེ་ཡང་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ན་ནི་སྐྱེས་ཟིན་པ་ཉིད་ཡང་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །མེད་པ་ལས་སྐྱེ་བར་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ངེས་པར་བརྟགས་པ་ན་བོང་བུའི་རྭ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བ་འཇུག་པའི་གནས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དུ་ན་མེད་པ་ཐམས་ཅད་གང་ཅི་ཡང་རུང་བ་ལས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བས་དེས་ན་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ངེས་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །སོ་སོར་ངེས་པའི་ནུས་པ་ཡོད་བས་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན་དེ་ནི་བདེན་ན་དངོས་པོའི་ནུས་པ་སོ་སོར་ངེས་པ་དེ་དག་ཀྱང་འགའ་ཞིག་ལས་འགའ་ཞིག་འབྱུང་བར་འགྱུར་གྱི། ཐམས་ཅད་ནི་མ་ཡིན་པས་མེད་པ་དང་ཁྱད་པར་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་རྒྱུ་ནི་ཡོད་པ་ལས། །འབྱུང་ཕྱིར་མེད་ལས་འབྱུང་མ་ཡིན། །ཞེས་པའོ། །གང་ཡང་མེད་པའི་འབྲས་བུ་དང་རྒྱུ་རྐྱེན་ཕྲད་ཅིང་རེག་པ་མེད་པས་དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་ལས་སོ་སོར་ངེས་པའི་འབྲས་བུ་དང་འབྲེལ་པ་མེད་པས་འབྲས་བུ་གང་ལ་ནུས་པ་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའོ། །དུས་དང་མཚམས་ངེས་པའི་ནུས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བས་ཐམས་ཅད་ལས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་ནི་བཟློག་པར་དཀའ་བ་ཡིན་ནོ། །ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་ཕྱོགས་གཉི་ག་ལ་བརྗོད་པའི་སྐྱོན་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་བས་གཉི་ག་ལས་སྐྱེ་བ་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གཅིག་ལ་རང་བཞིན་གཉིས་ཡོད་པ་ནི་མི་སྲིད་པས་གཉི་ག་དང་གཅིག་ནི་ཕན་ཚུལ་འགལ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང༌། ཡོད་ལས་མ་ཡིན་མེད་ལས་མིན། །རྐྱེན་ནི་དོན་ལ་མི་རིགས་ཏེ། །མེད་ནའང་རྐྱེན་གྱིས་ཅི་ཞིག་བྱ། །ཡོད་ན་འདུ་རྐྱེན་གྱིས་ཅི་ཞིག་བྱ། །ཡོད་མིན་མེད་མིན་གཉི་ག་ཡང༌། །གང་ཚེ་ཆོས་ནི་འབྱུང་མེད་པ། །སྐྱེད་བྱེད་རྒྱུ་ནི་དེ་ལྟན། །ཇི་ལྟ་བུར་ན་རིགས་པ་ཡིན། །བསྡུས་པ་དང་ནི་སོ་སོ་ཡི། །རྐྱེན་ལ་དེ་འབྲས་ཡོད་མ་ཡིན། །རྐྱེན་དག་ལ་ཡང་དེ་ཅི་ལྟར། །གང་ཡང་རྐྱེན་ལ་དེ་ཡོད་མིན། །ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་རྒྱུ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མང་པོས་འབྲས་བུ་གཅིག་སྐྱེད་པར་བྱེད་ན་ཡང༌། དེ་ལྟ་ནི་ངོ་བོ་ཐ་དད་པའི་རང་བཞིན་ཅན་རྒྱུ་རྣམས་ལས་འབྲས་བུའི་རང་བཞིན་གཅིག་པུ་ཞིག་འབྱུང་བ་ན་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པའི་རྒྱུས་འབྲས་བུ་གཅིག་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ན་རྒྱུའི་དབྱེ་བས་འབྲས་བུའི་དབྱེ་བ་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དབྱེ་བ་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། རྒྱུ་ལ་དབྱེ་བ་ཡོད་ན་ཡང་འབྲས་བུའི་དབྱེ་བ་འཐོབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གང་ཡང་དབྱེ་བ་ཡོད་པ་ལས་དབྱེ་བ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ན་ནི་དབྱེ་བ་མེད་པ་ལས་ཀྱང་དབྱེ་བ་མེད་པར་འབྱུང་བར་རིགས་ཏེ། མེད་ན་མི་འབྱུང་བར་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་ནི་དེ་ལྟར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཐ་དད་པ་དང་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པའི་སྣ་ཚོགས་པ་རྣམས་རྒྱུ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་མ་ཡིན་པའི་དངོས་པོ་གཞན་ནི་གང་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བས་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་རང་དབང་དུ་འབྱུང་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །ཡང་གལ་ཏེ་རྒྱུའི་རང་བཞིན་ཐ་དད་པ་དག་ལས་འབྲས་བུའི་རང་བཞིན་ཐ་དད་བདག་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། རྒྱུའི་བྱ་བས་མ་དྲིས་པ་བསྒྲུབས་པའི་འབྲས་བུའི་ངོ་བོའི་ཁྱད་པར་དེ་ལྟ་བུར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཡུལ་དང༌། དབང་པོ་དང༌། ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་ཚོགས་པ་ལས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་བ་ན་ཡུལ་གྱིས་ནི་རྣམ་པ་སྐྱེད་པར་མི་བྱེད་ཀྱི་དབང་པོས་ཀྱང་མ་ཡིན་ཡིད་ལ་བྱེད་བས་ཀྱང་མ་ཡིན་ནོ། །དབང་པོས་ནི་ཡུལ་སོ་སོར་ངེས་པར་འཛིན་ཏེ། གཞན་གྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་དེ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ནི་རྟོགས་པའི་ངོ་བོར་འགྱུར་གྱིས་གཞན་གྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུའི་བྱེད་པའི་ཁྱད་པར་ཐ་དད་དུ་ཟིན་ཀྱང་འབྲས་བུའི་ངོ་བོ་ཐ་དད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དབྱེ་བ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་གང་གི་ཚེ་མིའི་གཞུང་ཁས་བླངས་ནས་གནས་པ་རྣམས་དང་འདྲ་བས་ཇི་ལྟར་ན་འབྲས་བུའི་ངོ་བོ་གཅིག་པུ་ཐ་མི་དད་པ་ཁྱད་པར་སྣ་ཚོགས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན། སྣ་ཚོགས་པ་དང༌། གཅིག་ཉིད་ནི་ཕན་ཚུན་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡུལ་གྱི་རྣམ་པར་སྣང་བ་ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་ཐ་མི་དད་པས་ཡུལ་ལ་སོགས་པས་ཇི་ལྟར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་དེ་ལས་ཐ་མི་དད་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་བས་ཀྱང་ད་དག་དང་འདྲ་བར་དེ་དང་ཐ་མི་དད་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་རྟོགས་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །དེ་དག་ཀྱང་མ་འདྲེས་པར་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་སྐྱོན་འདི་ཡོད་ན་མི་རུང་ངོ་ཞེས་འབྲས་བུ་ལས་ཐ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དད་པའི་བྱེ་བྲག་རྣམས་སུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་ན་ཡང་རྒྱུའི་བྱ་བའི་ཁྱད་པར་གྱི་སྦྱོར་བ་དང་ལྡན་པས་དེའི་འབྲས་བུ་རྒྱུ་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འབྲས་བུ་ལས་ནི་ཡིན་པ་ཡིས། །ཁྱོད་ནི་ཁྱད་པར་འདོད་པར་བྱེད། །དབྱེ་བ་དེ་ནི་གཞན་མིན་ཏེ། །དེས་ན་དབང་ཕྱུག་ཅི་ཞིག་བྱེད། །རྟོགས་པའི་དངོས་ལས་གཞན་མིན་ཕྱིར། །གཟུགས་ལས་དེ་ནི་བྱུང་མ་ཡིན། །རྣམ་པ་ལས་གཞན་མ་ཡིན་ན། །ཡང་དེའི་གཟུགས་ལས་འབྱུང་བར་འགྱུར། །འབྱུང་དང་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་དང༌། །སྐྱེད་དང་སྐྱེད་པ་མ་ཡིན་ཉིད། །གཅིག་ཉིད་ལས་ནི་དུས་གཅིག་ཏུ། །འབྱུང་བ་མི་འགལ་ཁྱོད་ཀྱིས་སྨྲོས། །འོན་ཏེ་འདི་དག་གཞན་མིན་ཉིད། །རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ཇི་ལྟར་རིགས། །སྨྲས་པའི་སྐྱོན་དུ་ཐལ་འགྱུར་བས། །གླང་ཆེན་གྱི་ནི་ཁྲུས་དང་འདྲ། །ཞེས་བྱ་བའོ། །གང་ཡང་རྒྱུ་གཅིག་གིས་འབྲས་བུ་གཅིག་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་ཟེར་ན། དེ་ལྟར་ན་ནི་ཐམས་ཅད་ལོང་བ་དང་འོན་པའི་སྐྱོན་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ། མིག་ལ་སོགས་པ་རང་གི་རིགས་མཐུན་པར་སྐྱེད་པའི་སྐད་ཅིག་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ལ། གང་གི་ཚེ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེད་པས་སྐད་ཅིག་ལ་རང་གི་རིགས་མཐུན་པ་མི་སྐྱེད་པས་སྐད་ཅིག་གཉིས་པ་ལ་མིག་ལ་སོགས་པ་མེད་པས་དེ་ལོང་བ་ལ་སོགས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་བཟློག་པར་དཀའོ། །དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པའི་རྒྱུ་གཅིག་གིས་འབྲས་བུ་དུ་མ་ཉིད་སྐྱེད་པར་འདོད་པ་དེ་ཡང་ཚད་མ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་གནོད་པ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་ཚོགས་པའི་རིམ་གྱིས་འབྲས་བུ་འབྱུང་བར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་རྒྱུ་ཞིག་པའི་རྗེས་ལ་འབྲས་བུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་ན་ནི་རྒྱུ་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ་ཞིག་པ་ནི་ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་དང་འདྲ་བ་ཡིན་པས་རྒྱུར་རུང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །མ་ཞིག་པ་ལས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་ན་ཡང་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དུས་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་འབྱུང་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །བ་ལང་གི་རྭ་གཡས་གཡོན་བཞིན་དུ་དུས་གཅིག་ཏུ་བྱུང་བ་ལ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་ངོ་བོ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །མེད་པའི་སྔོན་དུ་ནུས་མེད་ལ། །ནུས་པའི་དུས་སུ་འབྲས་བུའང་ཡོད། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དུས་གཅིག་ཏུ། །འབྱུང་བ་གསལ་པོར་འགལ་བ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་སྐྱེས་པར་གྱུར་པའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྫས་ལ་ཕྱིས་འབྲས་བུ་དང་དུས་མཉམ་དུ་ཡང་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འདོད་པས་དུས་མཉམ་པར་གནས་པ་མི་འགའ་ལོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་ན་ནི། འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་མ། །ཞེས་གསུངས་པས་སྐད་ཅིག་མ་གནོད་པས་ཤིན་ཏུ་ཡང་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཏེ་རྒྱུ་འགག་པར་འགྱུར་བའི་དུས་སུ་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་ལ་སྐྱོན་འདི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དམ་འཆའ་བར་བྱེད་ན་དེ་ལ་ཡང་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། རྒྱུའི་འཇིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན། ཅིའི་རྒྱུའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ནམ། སྐད་ཅིག་ལས་མི་གནས་པའི་ཆོས་ཞིག་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནམ། ཡང་ན་རྒྱུ་ཐམས་ཅད་དུ་དམིགས་པར་མ་གྱུར་པ་ཡིན་ནམ། དེ་ལྟ་ན་ཅི་ཉེས་ཤེ་ན། རྒྱུའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ན་ནི་དེ་ལྟ་ན་ཡང་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དུས་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །འོན་ཏེ་རྒྱུ་ཞིག་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། འབྲས་བུ་དང་དུས་མཉམ་པ་ཉིད་ག་ལ་ཡོད། ཡང་དངོས་པོ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་རེས་འགའ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ་རེས་འགའ་བ་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་ནི་རྒྱུ་དང་བཅས་པ་ཉིད་དང༌། རྫས་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བཞིན་ནོ། །ཡང་སྨྲས་པ། རེ་ཞིག་ཉམས་པའི་རྒྱུ་ལས་ཀྱང༌། །འབྲས་བུ་འབྱུང་བར་མི་རིགས་ལ། །མ་ཉམས་ལས་མིན་རྨི་ལམ་དང༌། །འདྲ་བར་ཁྱོད་ཀྱིས་འབྱུང་བར་འདོད། །མ་ཞིག་པ་ལས་འབྲས་སྐྱེ་ན། །དེ་ཚེ་འབྲས་བུ་ཅི་སྟེ་མེད། །ཞིག་པར་གྱུར་ལས་འབྲས་སྐྱེ་ན། །དེ་ཚེ་འང་འབྲས་དེ་གང་ལས་བྱུང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དངོས་པོའི་དོན་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་བརྟགས་པ་ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་དཔྱད་པ་བྱས་པ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་རིགས་པ་བཟོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་རྒྱུ་དང་བཅས་པའི་སྲིད་པ་རྣམས་སྙིང་པོ་མེད་པ་དངོས་པོ་མེད་པ། མ་སྐྱེས་པ་ཡིན་ན་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཐ་སྙད་ཇི་ལྟར་རུང་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། ཀུན་བརྟགས་ཏེ་མི་བདེན་པའི་ཀུན་དུ་བརྟགས་པ་ཙམ། དངོས་པོ་རྣམས་བརྟགས་པ་ཙམ་དུ་བྱུང་བའོ། །དེའི་ཕྱིར། གསོག་དང་སྨིག་རྒྱུ་འདྲ་བ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། གསོག་ནི་སྨིག་རྒྱུ་ལ་ཆུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་དང་འདྲ་བའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །སྒྱུ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མ་སྟེ་སྤྲུལ་པ་དང༌། ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་གི་དྲི་དང་འདྲ་བ་ཡིན་ནོ། །གློག་དང་སྤྲིན་འདྲ་སྟེ་གཡོ་བ་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་དེ། དེ་དག་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བརྟགས་པ་ན་ཡང་གཡོ་བ་དང༌། གློག་ལྟར་སྐད་ཅིག་མའི་རང་བཞིན་དང༌། སྤྲིན་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་མ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྟོང་བའོ། །གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པར་བསྟན་པའི་སྒོ་ནས་སྐྱེ་བ་མེད་པར་བསྒྲུབས་པས་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་ཡང་བསྒྲུབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། བདག་དང་སེམས་ཅན་སྲོག་ཀུན་མེད། ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པ་དང༌། སེམས་ཅན་མེད་པ་དང༌། སྲོག་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་བདག་ལ་སོགས་པ་རྫས་སུ་གྱུར་པ་རྣམས་ཡོད་དེ། རིགས་པ་པ་དང༌། བྱེ་བྲག་པ་དང༌། སྤྱོད་པ་པ་དང༌། གྲངས་ཅན་ལ་སོགས་པའི་བར་དང༌། ཕྱོགས་ཀྱི་གོས་ཅན་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་བདག་ལ་སོགས་པ་ཁས་བླངས་ནས་དེ་བསྒྲུབས་པའི་ཕྱིར་རིགས་པ་སྨྲ་བ་བཅོམ་པར་བྱེད་དོ། །དེ་དག་ལས་རིགས་པ་སྨྲ་བ་པས་སྨྲས་པ། གང་ཡང་བདག་མེད་ན་ལས་དང་འབྲས་བུ་དག་དང༌། བྱེད་པ་པོ་དང༌། སྤྱོད་པའི་རྣམ་པར་གཞག་པ་རྙེད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། བྱེད་པ་པོ་གཅིག་ཉིད་མེད་ན་བྱས་པ་ཆུད་ཟོས་པ་དང༌། མ་བྱས་པ་དང་ཕྲད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་གི་ཡོད་པ་ཉིད་དང༌། རྟག་པ་ཉིད་དང༌། ཁྱབ་པ་ཉིད་དང༌། བྱེད་པ་པོ་ཉིད་དང༌། སྤྱོད་པ་པོ་ཉིད་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མ་རྗོད་པར་བྱེད་དོ། །ཡོད་པ་ཉིད་ནི་རེ་ཞིག་ལེགས་ལྡན་བྱེད་ཚད་མ་འགོད་པ་ནི་ཡོད་པ་ལ་སོགས་པ་དྲུག་པོའི་ཁྱད་པར་ཡུལ་དུ་གྱུར་བ་དང༌། ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་མ་ཡིན་པ་མངོན་སུམ་དང༌། རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང༌། ཉེ་བར་འཇལ་བ་དང༌། སྒྲ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། དྲན་པ་དང༌། སོ་སོ་ཤེས་པ་དང༌། གྲུབ་པའི་ལྟ་བ་དང༌། གྲུབ་པའི་ཤེས་པ་དང༌། ཡིད་གཉིས་དང༌། ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང༌། སོ་སོར་མ་བརྟགས་པ་དང༌། རྨི་ལམ་གྱི་རྨི་ལམ་སྟེ་བདག་གི་ཤེས་པའི་ཁྱད་པར་རྣམས་ཀྱིས་ལུས་ལས་ཐ་དད་པའི་རིག་པར་བྱ་བ་རིག་པར་འགྱུར་ཏེ། རང་གི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་སྐྱེ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སྐྱེས་བུ་གཞན་གྱི་ཤེས་པ་བཞིན་ནོ། །ཆོས་མི་མཐུན་པ་ནི་ཞིག་པའི་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་ཡོད་པ་ལ་སོགས་པ་ཁྱད་པར་དྲུག་སྟེ། ཡོད་པ་དང༌། མི་རྟག་པ་དང༌།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྫས་དང་ལྡན་པ་དང༌། འབྲས་བུ་དང༌། རྒྱུ་དང༌། སྤྱིའི་ཁྱད་པར་ཞེས་བྱ་བ་ལས་དྲུག་པོ་དེ་དག་གི་ཡུལ་ལ་རྫས་དང༌། ཡོན་ཏན་དང༌། ལས་རྣམས་ནི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའོ། །ཡུལ་དུ་མ་གྱུར་བ་ནི་སྤྱི་དང༌། ཁྱད་པར་དང༌། འདུ་བའོ། །འདི་དག་གཉི་ག་ཡང་ཤེས་བྱ་སྟེ་ཡུལ་ལོ། །གང་དག་མངོན་སུམ་ལ་སོགས་པ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །གྲུབ་པའི་ལྟ་བ་ནི་རྩིས་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་དང་འབྲེལ་པ་སྟེ། གྲུབ་པ་རྣམས་ཀྱི་ལྟ་བ་ཡིན་པ་འམ། གྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ལྟ་བ་ཡིན་པས་གྲུབ་པའི་ལྟ་བ་ཞེས་བྱའོ། །སྤོབས་པའི་ཤེས་པ་ནི་གྲུབ་པའི་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། སང་ངའི་ཕུ་བོ་འོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །ཡང་ན་ནི་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་པ་ཡིན་པས་གྲུབ་པའི་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡིད་གཉིས་ནི་ཐེ་ཚོམ་མོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་པའོ། །རྨི་ལམ་ནི་དང་པོའི་རྨི་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱི་རྨི་ལམ་མོ། །རྨི་ལམ་གྱི་རྨི་ལམ་ནི་རྨི་ལམ་གྱི་ནང་དུ་རྨི་ལམ་གཞན་བྱུང་བའོ། །འདི་དག་བུད་མེད་རྣམས་དང་དམངས་རིགས་རྣམས་ངོ་མཚར་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་ཕུག་པས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སྣང་བར་བྱེད་པ་བས་ཚད་མ་འགོད་པ་ནི་ལྷས་བྱིན་ངས་ཡིད་ཆེས་པས་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བར་བྱེད་དེ། གཟུགས་དང༌། རོ་དང༌། དྲི་དང༌། རེག་པའི་རྐྱེན་གཅིག་པ་དང༌། དུ་མའི་མཚན་མ་ཅན་ཡུལ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་རྐྱེན་དེ་དག་ཉིད་ལ་མཚན་མ་གཅིག་དང་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བའི་མཚན་མ་གཅིག་པུ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བདག་ཅེས་བྱའོ། །བདག་ཅེས་བྱ་བའི་ཚིག་ནི་ལུས་དང༌། དབང་པོ་དང༌། ཡིད་དང༌། བློ་དང་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་བསྡུས་པ་ལས་ཐ་དད་གྱུར་པའི་ཡུལ་ཏེ། སྒྲ་གཅིག་པའི་ཕྱིར་བུམ་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་འཚོ་བ་དང་བཅས་པའི་ལུས་འདི་ནི་བདག་མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྲོག་ལ་སོགས་བ་དང་བྲལ་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་བུམ་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལྟར་ཡོད་པར་སྨྲ་བའི་ཚད་མ་བརྗོད་ནས། རྣམ་ཕུག་པས་རྟག་པ་ཉིད་དང་ཁྱབ་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཆད་མ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་སྨྲས་པ། ངས་དང་པོ་མའི་མངལ་ནས་བྱུང་མ་ཐག་པའི་ཡུལ་རིག་པའི་ཤེས་པ་དེ་ཉིད་ཕྱི་མའི་དུས་ཐ་མའི་ཡུལ་རིག་པའི་ཤེས་པ་ཡང་དེ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། རང་གི་ཤེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་པོའི་རང་གི་ཤེས་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཁྱབ་པའི་ཚད་མ་ཡང་དེ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ས་དང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཆུ་དང། མེ་དང༌། རླུང་དང༌། ཡིད་ཅེས་བྱ་བ་རྣམས་ནི་རྩོད་པའི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། རིང་དུ་གྱུར་པ་ན་གནས་ན་ཡང་ང་ཡི་བདག་དང་འབྲེལ་བ་ཡིན་ཏེ། ཐོགས་བ་དང་བཅས་པ་ཉིད་དང༌། ཤུགས་དང་བཅས་པ་ཉིད་དང༌། གཞན་ཉིད་དང༌། གཞན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དང། ཕན་ཚུན་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བའི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བདག་ཉིད་ཀྱི་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་དག་གིས་ནི་ཡོད་པ་ཉིད་དང༌། རྟག་པ་ཉིད་དང༌། ཁྱབ་པ་ཉིད་དུ་བསྒྲུབས་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་རྟག་པ་ཉིད་དང༌། ཁྱབ་པ་ཉིད་ཡིན་ན་ཡང་བྱེད་པ་པོ་ཉིད་དང༌། སྤྱོད་པ་པོ་ཉིད་དང༌། སྐྱེ་བ་དང༌། རྒ་བ་དང༌། འཆི་བ་དང༌། སྲོག་དང༌། གསོད་པ་ལ་སོགས་པ་འགལ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་ཡང་ཤེས་པ་དང༌། བྱེད་པར་འདོད་པ་དང༌། འབད་པ་རྣམས་བདག་མེད་ལ་མཉམ་དུ་ཚོགས་པ་ནི་བྱེད་པ་པོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་མཉམ་དུ་ཚོགས་པ་ནི་སྤྱོད་པ་པོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཡང་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྐྱེན་ནི་ལོངས་སྤྱོད་དོ། །དེ་བདག་ཉིད་ལ་མཉམ་དུ་ཚོགས་པ་ནི་སྤྱོད་པ་པོ་ཉིད་དོ། །སྐྱེ་བ་ནི་ལུས་དང་དབང་པོ་དང་བློ་དང་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་རིགས་རྣམ་པར་དག་པ་རྣམས་སུ་སྔོན་མ་ཐོབ་པར་མངོན་པར་སྦྱོར་བའོ། །སྔོན་གྱི་དེ་དང་བྲལ་བ་ནི་འཆི་བའོ། །ལུས་དང་བཅས་པའི་བདག་དང༌། ཡིད་སྦྱོར་བ་ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ལ་ལྟོས་པ་ནི་སྲོག་ཅེས་བྱ་བའོ། །དགོས་པའི་རྟེན་དང་བྱེད་པའི་རྒྱུན་ལ་གནོད་པ་བྱེད་པ་ནི་གསོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཅན་འཆི་བ་མེད་པའི་ཆོས་ཅན་ལ་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་དག་པར་མྱོང་བའི་ཚོར་བ་འབྲས་བུའི་རྟེན་ལུས་དང༌། ཡུལ་ཉེ་བར་དམིགས་པའི་བྱེད་པ་པོ་དབང་པོ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུན་གཅོད་པ་ལ་གསོད་པ་ཞེས་རྣམ་པར་འཇོག་པར་བྱེད་དོ། །དེ་དག་ལ་ལན་གདབ་པར་བྱའོ། །གང་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་སྦྱོར་བས་ཚིག་གི་དོན་དྲུག་གིས་ཡུལ་ཉིད་ལ་མངོན་སུམ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་དེ་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། མངོན་སུམ་གྱི་རྫས་དང༌། ཡོན་ཏན་དང༌། ལས་དང༌། སྤྱི་དང༌། ཁྱད་པར་དང༌། འདུ་བ་རྣམས་མི་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་འཛིན་པ་ཡང་མིག་ལ་སོགས་པ་ནི་ཡུལ་སོ་སོར་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་མིག་གིས་གཟུགས་ཉིད་འཛིན་གྱི་རོ་ལ་སོགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དབང་པོ་ལྷག་མ་རྣམས་དོན་མེད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྣ་བས་སྒྲ་ཉིད་འཛིན་གྱིས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱང་རང་རང་གི་ཡུལ་འཛིན་པར་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་གིས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ལ་ཐ་དད་པའི་རྫས་ལ་སོགས་པ་གཟུང་བར་འགྱུར། །གལ་ཏེ་རྗེས་སུ་དཔག་པས་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ་ཞེས་ཟེར་ན། དེ་ལྟ་ན་ཡང་མངོན་སུམ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཡིན་པས་དེ་མེད་པར་ཇི་ལྟར་དེ་ལ་འཇུག་པ་སྤྲོ་བར་བྱེད། བདག་གི་ཤེས་པའི་ཁྱད་པར་རྣམས་ཀྱིས་ལུས་ལས་ཐ་དད་པའི་རིག་པར་བྱ་བ་རིག་པར་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྲུབ་པ་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། ཁྱོད་ཀྱི་ཡུལ་ལས་ཐ་དད་པའི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་རྣལ་འབྱོར་པས་རིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཡང་སྐྱེས་བུ་གཞན་གྱི་ཤེས་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཆོས་མཐུན་པའི་དཔེར་བསྟན་པ་དེ་ཡང་བསྒྲུབ་བྱས་སྟོང་པ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་རང་རིག་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་ཉིད་དོ། །ཤེས་པ་གཞན་གྱིས་རིག་པར་འདོད་པའི་ཕྱོགས་ལྟར་ན་ཐུག་པ་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་བསྒྲུབ་པ་མེད་པའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་རོ། །གང་དག་མ་ལུས་པ་འདི་དག་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་དོ། །རང་རིག་པའི་མཐར་ཐུག་པའི་ཕྱིར་དེ་ལས་གཞན་དག་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ལྟ་བ་ལྟར་ན་ནི་གསལ་པོ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པ་སྒྲུབ་པའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཞན་དག་ལ་ཡང་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་གཞན་དབང་དུ་གྱུར་བའི་སྐྱེ་བ་དང་ལྡན་པ་ལ་གྲུབ་པ་སྒྲུབ་པའི་སྐྱོན་བརྗོད་པར་བྱའོ། །གང་ཡང་སྣང་བར་བྱེད་པས་སྨྲས་པའི་ལྷས་བྱིན་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དང་སོ་སོར་སྦྱོར་བའི་ཤེས་པས་བདག་གིས་མཐོང་ངོ༌། །བདག་གིས་ཐོས་སོ་ཞེས་བྱ་བས་བྱེད་པ་པོ་གཅིག་ཉིད་གོ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་པས་གང་དང་སོ་སོར་སྦྱོར་བ་དེ་ཉིད་བདག་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་ནི་རིག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྟག་པ་དང༌། ཐམས་ཅད་དུ་རྟོག་པ་དང༌། གཅིག་པུ་ཉིད་དེ་ལྟ་བུ་དང་སོ་སོར་སྦྱོར་བ་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་མི་སྲིད་པ་ཉིད་དོ། །རྟག་པ་དང༌། ཐམས་ཅད་དུ་རྟོག་པ་དང༌། བྱེད་པ་པོ་དང༌། སྤྱོད་པ་པོ་དང༌། རྗེས་སུ་སྦྱོར་བ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་མེད་ན་མི་འབྱུང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར། མོ་གཤམ་གྱི་བུ་བཞིན་དུ་བརྟགས་པ་ཙམ་མོ། །དེ་ལྟ་ན་གང་དང་སོ་སོར་སྦྱོར་བར་བྱེད་ཅེ་ན། སེམས་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་ལ་ཐོག་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མ་མེད་པའི་དུས་ཀྱི་མ་རིག་པས་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་སྒྲོ་བཏགས་ནས་སོ་སོར་སྦྱར་བའི་རྣམ་པར་འཁྲུལ་པས་དངོས་པོ་དང་མ་རེག་པ་ནི་དངོས་པོའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དང་སོ་སོར་མི་སྦྱོར་བར་བྱེད་ཅེ་ན། དེ་ལྟ་བས་ན་བདག་ཡོད་པར་རྟོག་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་སྡིག་པ་ཅན་ཡིན་ནོ། །ཚིག་གཅིག་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བའི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡང་བདག་གི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། ཚིག་གི་བརྗོད་བྱ་ནི་སྤྱི་ཡིན་ལ། བདག་ནི་སྤྱི་མ་ཡིན་པས་སོ། །གཞན་སེལ་བའི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཚིག་གི་ཡུལ་ནི་མེད་པའོ། །དེས་ནི་བདག་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྒྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །གང་ཡང་སྲོག་དང་བཅས་པའི་ལུས་འདི་ནི་བདག་མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྲོག་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་ལྟར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་ཡང་འབྲེལ་པ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། སྲོག་ལ་སོགས་པ་དང་བདག་ལ་འབྲེལ་པ་གྲུབ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་འབྲེལ་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་ཐ་དད་ཀྱི་དབྱེ་བ་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལས་བྱུང་བའི་འབྲེལ་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ་རྟག་པ་ནི་རིམ་དང་ཅིག་ཅར། དོན་བྱ་བ་བྱེད་པ་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་རིམ་གྱིས་སྐྱེས་པའང་མི་རིགས་ཏེ། སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དང༌། སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པའི་རང་བཞིན་གཉིས་དུས་གཅིག་ཏུ་གཅིག་ལ་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་སྟོང་གིས་ཀྱང་འགྱུར་བ་མེད་པ་ལ་ལྷག་པར་ཕན་གདགས་པར་ནུས་པ་མི་སྲིད་པས་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་ལ་ལྟོས་པས་རྟགས་ལ་ཅི་ཞིག་དགོས། ཅིག་ཅར་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ན་ཡང་སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་ཐམས་ཅད་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བས་སྐད་ཅིག་གཉིས་པ་ལ་བྱ་བ་མེད་པས་དབུགས་དབྱུང་འཇུག་རྒྱུན་ཆད་པའི་འཆི་བའམ། ཡང་ན་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པའི་གྲོལ་བ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཡང་མེད་ན་མི་འབྱུང་བའོ་ཞེས་རྟོག་ན་ཡང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་རྟག་པ་ཉིད་དང༌། ཁྱབ་པ་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་གཏན་ཚིགས་གཉིས་ཉེ་བར་བཀོད་པ་དེ་དག་ཀྱང་ཤིང་ཏུ་འབྲེལ་པ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཅན་མེད་པ་ཉིད་དེ་བདག་ནི་ཆོས་ཅན་དུ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཏེ་ལུས་ཕྱོགས་སུ་བྱས་ནས་དང་པོའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་དུས་ཕྱི་མར་བྱུང་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་ཡང་རིག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས་འདི་ཡང་སྐྱེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཚད་མ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་མངོན་སུམ་ནི་སྔོན་དང་ཕྱི་མའི་དངོས་པོ་ལ་འཇུག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཡང་མངོན་སུམ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཉིད་ཡིན་པས་དེ་མེད་ན་དེ་འཇུག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཉིད་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཡང་ཐུག་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །སྦྱོར་བ་གཉིས་པ་གཟུགས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་བདག་གི་ལུས་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དཔེ་ཉིད་བདག་དང་འབྲེལ་པར་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ན་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བ་དང་ཁྱབ་པ་ཉིད་ལྟ་ག་ལ་ཡིན། བྱིས་པའི་ཚིག་བཞིན་འབྲེལ་བ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །བྱིས་པས་སྨྲས་པ་སུན་འདོན་པའི་ཕྱིར་རྒལ་བའི་ལན་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། གང་ལ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དེ་ལ་འགག་པ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ་སེམས་ཅན་ཡང་མེད་དེ་རི་བོང་གི་རྭ་བཞིན་ནོ། །གཞན་གྱིས་འདོད་པའི་བདག་ལ་ནི་སྐྱེ་བ་ཡང་མེད། འགག་པ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་མི་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་གང་རིམ་གྱིས་སམ། ཅིག་ཅར་ཡང་རུང༌། དོན་བྱ་བ་བྱེད་པ་དེ་ནི་རྟག་པ་ཡང་མ་ཡིན། ཁྱབ་པ་ཡང་མ་ཡིན། མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མར་མེ་དང༌། ས་བོན་དང༌། མྱུ་གུ་དང༌། འཁྲི་ཤིང་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །རིམ་གྱིས་སམ། ཅིག་ཅར་ཡང་རུང༌། དོན་བྱ་བ་བྱེད་པ་ལས་ལོག་པ་དེ་ནི་རྟག་པ་ཉིད་དང༌། ཁྱབ་པ་ཉིད་མེད་པ་མ་ཡིན་པ་ལས་ལོག་པའི་ཕྱིར་མེད་པ་མ་ཡིན་པ་དང་འགལ་བའི་ཡོད་པ་ཉེ་བར་དམིགས་པས་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་འགལ་བ་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་གང་རིམ་གྱིས་སམ། ཅིག་ཅར་ཡང་རུང་བས་དོན་བྱ་བ་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རི་བོང་གི་རྭ་དང༌། རུས་སྦལ་གྱི་སྤུ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །རིམ་གྱིས་ཀྱང་རུང༌། ཅིག་ཅར་ཡང་རུང་བས་དོན་བྱ་བ་བྱེད་པ་བདག་རྟག་པ་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རིམ་གྱིས་སམ། ཅིག་ཅར་གྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་དོན་བྱ་བ་བྱེད་པ་རྟག་པ་ལས་ལོག་པས་ཁྱབ་པར་བྱ་བ་སེམས་ཅན་ཡང་ལྡོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་མི་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ། ཡང་ན་གང་ཡང་རྫས་ཉིད་དང༌། ཡོད་པ་ཉིད་དང༌། བྱེད་པ་པོ་ཉིད་དང༌། སྐྱེ་བ་དང༌། ལྡན་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པའི་ཕྱིར་ཕྱི་རོལ་གྱི་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །རྫས་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་ནང་གི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་སྲོག་དང་བཅས་པའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལུས་དང༌། ཡིད་དང༌། བློ་དང༌། བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་སོ། །རིམ་པ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་སྤྱོད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་མངོན་སུམ་ལ་སོགས་པའི་ཚད་མས་གནོད་པས་བདག་ལ་སོགས་པ་ཁས་ལེན་པའི་རྒོལ་བ་རྣམས་ཀྱང་སུན་ཕྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་ཆུང་ཟད་ཙམ་བསྟན་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་སྤྱོད་པ་པ་ནི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པའི་རང་བཞིན་གྱིས་སེམས་པ་བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོར་རྗེས་སུ་སོང་བ་བདག་གི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཁས་ལེན་པར་བྱེད་དེ་གཅིག་ཏུ་མེད་པར་གྱུར་ན་ནི་བྱས་པ་ཆུད་ཟོས་པ་དང༌། མ་བྱས་པ་དང་ཕྲད་པར་འགྱུར་རོ། །གཅིག་ཏུ་སྐྱེས་བུ་རྟག་པར་གྱུར་ན་ནི་བྱེད་པ་པོའི་རང་གི་ངོ་བོ་མ་བཏང་བས་སྤྱོད་པ་པོ་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ཡང་གཞོན་ནུ་མ་ལེན་གྱིས། དེའི་ཕྱིར་གཉི་ག་སྤངས་ནས་ནི། །ལྡོག་དང་རྗེས་འགྲོའི་བདག་ཉིད་ཀྱི། །སྐྱེས་བུ་ཁས་བླང་བྱ་བ་སྟེ། །བསྐྱིལ་ལ་སོགས་པའི་སྤྲུལ་དང་འདྲ། །ཞེས་སྨྲས་པ་ཡིན་ནོ། །བྱེད་པ་པོ་དང༌། སྤྱོད་པ་པོ་ཉིད་ནི་བདག་ལ་བརྟེན་པ་ཡིན་གྱི། གནས་སྐབས་ལ་བརྟེན་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ནི་བྱེད་པ་པོ་དང༌། སྤྱོད་པ་པོ་ཉིད་དུ་ཤེས་པ་སྟོབས་ཀྱིས་རྣམ་པར་འཇོག་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ནི་བདག་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པ་ན་རྟག་པ་འདས་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་རྣམ་པ་བདག་གི་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བདག་ཤེས་པ་དང་ལྡན་ནོ། །བདག་གིས་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །བདག་གིས་ཤེས་སོ་ཞེས་ཡུལ་གཅིག་གཉིས་སུ་ངེས་པར་བྱེད་དོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་བུ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཚད་མ་ལ་མཁས་པའི་བྲམ་ཟེ་རྣམས་ལ་སྲིད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་མངོན་སུམ་ནི་གཉིས་ཀའི་བདག་ཉིད་ཅན་འདས་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་ལ་སོགས་པའི་དུས་ལ་ཁྱབ་པའི་དངོས་པོར་རབ་ཏུ་ཤེས་པའོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་འདི་སྐད་བསྟན་པར་འགྱུར་ཏེ། འདས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉམས་པའོ། །མ་འོངས་པ་ནི་ད་དུང་མ་བྱུང་བའོ། །དེ་དག་མངོན་སུམ་གྱིས་རབ་ཏུ་རིག་གོ་ཞེས་སྨྲས་པས་ཡོད་པ་དང་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བའི་མདོའི་རྩ་བས་གནོད་པར་འགྱུར་བ་ནི། མ་འོངས་པ་ནི་མ་མཐོང་བས། །མངོན་སུམ་གྱུར་པ་ཅི་ཡང་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་འདས་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་ལ་སྦྱོར་བས་འཇུག་པ་ལ་རྩོད་པའི་སྐྱེས་བུས་བྱས་པ་མ་ཡིན་པས་བསྒྲུབས་པའི་འབད་པ་འབྲས་བུ་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་མངོན་སུམ་ནི་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་ཡུལ་ཙམ་འཛིན་པར་ངེས་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་སྔོན་དང་ཕྱི་མ་དང་བྲལ་བའི་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་ངོ་བོ་ཙམ་གྱིས་བདག་རང་རིག་པར་བྱ་བར་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་དང༌། སྔོན་དང་ཕྱི་མའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་བྲལ་བ་སྐད་ཅིག་མ་རང་རིག་པར་བྱ་བའི་བདག་ཉིད་ཁས་བླངས་པ་ནི་བདག་ཅེས་མིང་གི་རྣམ་པ་གཞན་བརྟགས་པར་ཟད་དོ། །གལ་ཏེ་རྗེས་སུ་དཔག་པས་བདག་རྟག་པ་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་ན་ཡང་མངོན་སུམ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་འམ། རྗེས་སུ་དཔག་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ན་རྗེས་སུ་དཔག་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཡིན་ན་ནི་ཐུག་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །མངོན་སུམ་ལ་འཇུག་པ་སྔོན་དུ་མ་སོང་བར་ཡང་ཇི་ལྟར་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ལ་འཇུག་པར་ནུས་པར་འགྱུར། གཞན་ཡང་བདག་ཏུ་ང་རྒྱལ་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་བདག་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ན་ཡང་ལུས་ལ་དམིགས་ནས་བདག་རིད་དོ། །ཚོའོ། །དམར་སེར་རོ་ཞེས་སྤྱིའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སྨྲ་ཡི། བདག་ནི་བདག་གི་སྤྱིའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་འདི་སྐད་སྨྲས་པར་འགྱུར་ཏེ། མིག་ལ་སོགས་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་ལུས་ཙམ་ལ་དམིགས་ནས་བདག་ཅེས་བྱ་བར་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་འགལ་བ་མེད་དེ། མིང་ཙམ་དུ་བྱས་ནས་བྱེད་པ་པོ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐད་ཅིག་མའི་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་ངོ་བོ་ལས་གཞན་ནི་མེད་དོ། །བྱས་པ་ཆུང་ཟོས་པ་དང། མ་བྱས་པ་དང་ཕྲད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་རྩོད་པ་དེ་ཡང་རྩོད་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་སྤྱོད་པ་པས་བརྟགས་པའི་བདག་ནི་བཏགས་པ་འབའ་ཞིག་ཁོ་ནའོ། །ཕྱོགས་ཀྱི་གོས་ཅན་བ་ནི་མངོན་སུམ་ཉིད་ཀྱིས་འཇུག་པ་དང༌། ལྡོག་པའི་ངོ་བོ་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་བདག་ཉེ་བར་དམིགས་སོ་ཞེས་སྨྲས་པ་དེ་ལྟར་ན་ཡང་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་དབྱེ་བས་ཕྱེ་བ་ཡོད་ཀྱང་གང་ཡང་གནས་སྐབས་ཅན་ནི་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ་རྟོགས་པའི་ངོ་བོར་ཉེ་བར་དམིགས་ཏེ། དེ་ཡང་རྫས་སུ་ཡོད་པའོ། །རྣམ་གྲངས་ཀྱང་རིམ་གྱིས་གོམས་པ་ལས་བདེ་བ་དང༌།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྡུག་བསྔལ་གྱི་གནས་སྐབས་དབྱེ་བ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་མངོན་སུམ་གྱིས་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་ཡུལ་དང་དུས་དང་ངོ་བོ་ཉིད་དབྱེ་བ་མེད་པ་ཆོས་དང་ཆོས་ཅན་གྱི་དབྱེ་བ་མེད་དོ། །གྲངས་དང༌། མིང་དང༌། མཚན་ཉིད་དང༌། འབྲས་བུའི་དབྱེ་བས་ནི་དབྱེ་བ་ཡོད་དེ། དཔེར་ན་བུམ་པ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བས་བུམ་པ་དང༌། དེའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཡུལ་ལ་སོགས་པ་དབྱེ་བ་ཡོད་དོ། །གང་ཡང་ཡུལ་བུམ་པའི་ཡུལ་དང༌། དུས་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའོ། །གྲངས་ལ་སོགས་པས་ནི་བུམ་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་དབྱེ་བ་ཡོད་དོ། །དེ་ཡང་བུམ་པ་ནི་གཅིག་གོ །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནི་མང་པོའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྲངས་ཀྱི་དབྱེ་བའོ། །གདུ་བུ་དང༌། རྣ་ཆ་དང༌། རྐང་གདུབ་དང༌། ཁམ་ཕོར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིང་གི་དབྱེ་བའོ། །རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་རྫས་སོ། །ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དབྱེ་བའོ། །བུམ་པའི་དགོས་པ་ནི་ཆུ་ལེན་པའི་དགོས་པ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ནི་རང་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་བསྒྱུར་བའི་འབྲས་བུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྲས་བུའི་དབྱེ་བའོ་ཞེས་ཟེར་ན་དེ་ལ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །གང་ཡང་རྟོགས་པའི་ངོ་བོའི་བདག་ཉིད་རྫས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་དང་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་ན་ཅི་སྔར་གྱི་རང་གི་ངོ་བོ་དང་སྦྱོར་བར་བྱེད་དམ། ཡང་ན་སྔར་གྱི་ངོ་བོ་ཡོངས་སུ་གཏོང་བར་བྱེད་ཅེས་རྣམ་པར་རྟོག་པར་བྱེད་ན། དེ་ལ་རྟོག་པ་དང་པོ་ལྟར་སྔོན་དང་ཕྱི་མའི་གནས་སྐབས་སུ་ཁྱད་པར་མེད་པས་རྟོགས་པ་དེ་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ཇི་ལྟ་བུ་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔོན་གྱི་གནས་སྐབས་ཡོངས་སུ་བཏང་ནས་གཞན་ཞིག་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་ལ་བརྗོད་དོ། །དེ་ལ་མི་འགྱུར་བའི་རང་བཞིན་མེད་པས་ཚིག་ཙམ་གྱིས་ཡོངས་སུ་གྱུར་པར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སྦྱོར་བ་ནི་གང་ལ་སྔོན་དང༌། ཕྱི་མའི་གནས་སྐབས་སུ་ཁྱད་པར་མེད་པ་དེ་ནི་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ཏེ་ནམ་མཁའ་བཞིན་ནོ། །རྟོགས་པ་ལ་ཡང་སྔོན་དང་ཕྱི་མའི་གནས་སྐབས་ཁྱད་པར་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་མི་དམིགས་པའོ། །གལ་ཏེ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པ་ལྟར་ན་ཡང་སྔར་གྱི་རང་གི་ངོ་བོ་ཡོངས་སུ་བཏང་ནས་གཞན་གྱི་ངོ་བོར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཐག་པ་ལས་རས་ཡུག་བྱུང་བ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བས་ཇི་ལྟར་དེ་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་ཡིན། སྦྱོར་བ་ནི་གང་གི་ཚེ་མི་འགྱུར་བའི་ངོ་བོར་གནས་པ་མ་ཡིན་པར་གང་གྱུར་པ་དེ་ནི་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་མ་ཡིན་ཏེ། མི་འགྱུར་བའི་རང་བཞིན་གྱི་བུམ་པ་ཡོད་བཞིན་དུ་རས་ཡུག་བྱུང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བར་གྱུར་པ་བཞིན་ནོ། །སྔར་གྱི་རང་གི་ངོ་བོ་ཡོངས་སུ་བོར་བས་ངོ་བོ་གཞན་ཞིག་ཏུ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱབ་པར་བྱེད་པའི་འགལ་བ་དམིགས་པའོ། །གང་ཡང་གཉི་གའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པས་གཅིག་ཏུ་རྫས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ལ་དབྱེ་བ་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན། དབྱེ་བ་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་ཐ་དད་པ་དང། ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པ་དང་གཉི་ག་ཡང་རུང་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་སྐྱོན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་ན་ཡང་མཛེས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་རྫས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་དབྱེ་བ་མེད་པར་ཁས་ལེན་པར་བྱེད་ན། དེ་ལྟར་ན་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དབྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་ལས་ཟློག་པའི་དབྱེ་བ་ཡོད་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། གཅིག་ལ་དུས་གཅིག་ཏུ་དགག་པ་དང་སྒྲུབ་པ་ཕན་ཚུན་འགལ་བ་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སྦྱོར་བ་ནི་གང་དབྱེ་བ་མེད་པ་དེར་དེ་དང་འགལ་བའི་དབྱེ་བ་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཇི་ལྟར་དེའི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་རྫས་རྣམས་ལ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་སོ་སོར་ངེས་པ་བདག་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་དེའི་རང་བཞིན་ནི་དབྱེ་བ་མེད་ལ། དབྱེ་བ་མེད་པའི་རྫས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ངེས་པར་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགལ་བ་དམིགས་པའོ། །ཡང་ན་ལྡོག་པ་དང་ལྡན་པ་རང་གི་ངོ་བོ་ལས་ཐ་མི་དད་པ་དེ་ནི་ལྡོག་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་ལས་ལྡོག་པ་དང་ལྡན་པའི་རང་བཞིན་ལས་ཐ་མི་དད་པའི་རྫས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་གཏན་ཚིགས་སོ། །ཡང་ན་གང་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་གཟུགས་ལས་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་དེ་ནི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་བདག་ཉིད་ཁོ་ན་སྟེ། རྫས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་ངོ་བོ་ལས་ཐ་མི་དད་པའི་རང་བཞིན་གྱི་བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་སོ། །གཞན་དུ་ཆོས་འགལ་བའི་གནོད་པ་ཡོད་པར་གྱུར་ན་ཡང་དབྱེ་བ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། དབྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་དབྱེ་བ་ཡང་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དབྱེ་བ་དང་དབྱེ་བ་མེད་པའི་ཐ་སྙད་དུ་རྒྱུན་ཆད་པས་འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱང་འཇུག་པ་དང་ལྡོག་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྡོག་ན་གནོད་པ་ཅན་གྱི་ཚད་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པའི་ངོ་བོ་དང་བྲལ་བ་སྔོན་དང་ཕྱི་མའི་རང་བཞིན་གྱིས་དབེན་པ། ད་ལྟར་བྱུང་བ་ཙམ་གྱི་དངོས་པོ་ཉེ་བར་འཛིན་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རང་རིག་པའི་བདག་ཉིད་ནི་མངོན་སུམ་ཞེས་བྱ་བས་བདག་མེད་པ་མངོན་སུམ་དུ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །མངོན་སུམ་གྱིས་གྲུབ་ཀྱང་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཉེ་བར་འགོད་པ་ནི་བདག་མེད་པ་རྣམས་ལ་ཕ་རོལ་པོ་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་བྱ་བས་རྒོལ་བ་རྣམས་བཟློག་པའི་ཕྱིར་ཡིན་པས་འདི་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པར་མི་བྱའོ་སྙམ་དུ་དགོངས་པའོ། །བདག་ཏུ་ལྟ་བ་མཐུག་པོ་འཛིངས་པའི་ནང་དུ་ཞུགས་པའི་མུ་སྟེགས་ཚད་མ་ངན་པའི་རླུང་གིས་ཤིང་བ་ལ་བཞིན་བདས་ལ། ཞི་ཤེས་བྲག་རི་ཕྱེ་མར་རློག་པའི་ཐོག་ལྷུང་བས། །བྱེ་མར་བརླག་པས་ཕྱིས་འབྱུང་བར་ནི་ག་ལ་འགྱུར། །དེ་ལྟར་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པ། སེམས་ཅན་མེད་པ། སྲོག་མེད་པའོ་ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །གཟོད་མ་ནས་ནི་སྟོང་ཞིང་མ་འོངས་ཆོས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གལ་ཏེ་ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོའི་དོན་མེད་པ་དང༌། བདག་མེད་པས་བདག་མེད་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡིན་ན་ཡང༌། དེ་ལྟར་ན་ཡང་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་ཡིན་གྱི། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་བདག་མེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཆོས་སུན་མ་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐེ་ཚོམ་དང་བྲལ་བའི་གཟོད་མ་ནས་ནི་སྟོང་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་གཟོད་མ་ནས་ཞི་བ་དང་མ་སྐྱེས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། གཟུགས་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་རྣམས་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་མ་སྐྱེས་པས་ན་གཟོད་མ་ནས་ཞི་བའོ། །ཇི་ལྟར་ཕྱི་རོལ་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་གཟོད་མ་ནས་ཞི་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཕུང་པོ་ལྔ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བསྒྲུབས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བསྒྲུབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེས་ན་གང་ནས་ཀྱང་འོངས་པ་མེད། གར་ཡང་སོང་བ་མེད། གང་དུ་ཡང་གནས་པ་མེད་པ་སྟེ། རང་བཞིན་གྱིས་གནས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྒྱུ་མའི་རང་བཞིན་རྟག་ཏུ་སྙིང་པོ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། སྙིང་པོ་མེད་པ་སྟེ། ཐམས་ཅད་དུ་ཕྱི་དང༌། ནང་གི་དངོས་པོ་རྣམས་ལ་བདག་ལ་སོགས་པའི་སྙིང་པོར་གྱུར་པའི་རྫས་ཅི་ཡང་མེད་པའོ། །སྒྱུ་མའི་རང་བཞིན་ཏེ། གཟུགས་བརྙན་ཙམ་གྱི་བྱིས་པ་རྣམས་རྣམ་པར་རྨོངས་པར་བྱེད་དོ། །དོན་དམ་པར་ནི། ཐམས་ཅད་དག་ཅིང་རྣམ་དག་ནམ་མཁའ་བཞིན། །ཞེས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བྱ་བ་ནི་དག་པ་སྟེ་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་སྤྲིན་དང༌། ཁུག་རྣ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུ་དང་བྲལ་བས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་དག་ནམ་མཁའ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བའོ། །མི་སྔོ་མི་སེར་དཀར་པོ་མ་ཡིན་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སྔོན་པོ་དང༌། སེར་པོ་དང༌། དཀར་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཁ་དོག་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ནི་རྫས་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་རྫས་ཀྱི་རང་བཞིན་མེད་ན་དེ་ལ་བརྟེན་པ་རྣམས་ཤིན་ཏུ་ཡང་རིང་ཐུང་མེད་པ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་བྱ་བས་མིང་འབའ་ཞིག་ཙམ་མོ། །དེ་ཡང་ནང་ན་ཡང་མེད། ཕྱི་རོལ་ན་ཡང་མེད། གཉི་གའི་བར་ན་ཡང་མི་དམིགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སུན་ཕྱུང་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་སེམས་ནི་དབེན་ཞིང་སྟེ། སེམས་ཀྱིས་བསམ་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའོ། །ཐམས་ཅད་སྒྲ་དང་བྲལ་བ་ནི་བརྗོད་དུ་མེད་པའོ། །སྐད་ཅིག་སྟེ་བརྡར་བྱ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་ཕྱི་དང་ནང་གི་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་སྒྲ་དང་བྲལ་བའོ། །བཤད་པ་ན་ཡང་ཡི་གེ་འཕོ་བ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་བཤད་ཀྱང་རུང༌། མ་བཤད་ཀྱང་རུང༌། ཡི་གེ་རྣམས་ལ་འཕོ་བ་མེད་པ་སྟེ། གཞན་དུ་འགྲོ་བ་ཡང་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བས་ཡུལ་གཞན་དུ་འགྲོ་ཡང་རུང༌། མི་འགྲོ་ཡང་རུང༌། བཤད་ཀྱང་རུང༌། མ་བཤད་ཀྱང་རུང་བར་ཡི་གེའི་ངོ་བོ་ནི་མི་ཟད་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་གང་གིས་ཡི་གེའི་རང་བཞིན་མི་ཟད་པ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་དེ་ནི་མི་ཟད་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་འགྱུར་རོ། །སངས་རྒྱས་བརྒྱ་སྟོང་དག་ནི་གང་འདས་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གང་སངས་རྒྱས་བརྒྱ་སྟོང་གྲངས་མེད་པ་འདས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོ་རབ་ཏུ་བསྟན་ཀྱང་ཆོས་དང་ཡི་གེ་ལ་ཟད་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེས་པ་མེད་པ་ལ་འགགས་པ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ནི་སྔར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །མདོ་སྡེ་བརྒྱ་སྟོང་དག་ནི་བཤད་བྱས་ཀྱང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། མདོ་སྡེ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་གདུལ་བྱ་རྣམས་དང་མཐུན་པར་བཤད་ཀྱང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡི་གེ་མེད་པར་ཡང་ཤེས་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པས་དེ་ལ་ཆགས་པར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །བདག་མེད་པ་དང༌། སེམས་ཅན་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་བསྟན་ཀྱང་ཟད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པར་མི་འགྱུར་ཏེ་ཉམས་པ་མེད་པའོ། །མཁས་པ་དེ་ནི་ཚིག་ཀུན་སྨྲ་བྱེད་ཀྱང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྐད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ངེས་པའི་ཚིག་བསྒྲུབས་པས་ཆོས་སྟོན་ཀྱང་དེའི་སེམས་འཕྲོག་པར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་གནས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚིག་རྣམས་ཐམས་ཅད་རི་ཡི་བྲག་ཅ་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སྒྲ་ཐམས་ཅད་ནི་རིའི་གཅོད་རོང་དང་ཕུག་གི་ནང་གི་བྲག་ཆ་དང་འདྲ་བས་རང་བཞིན་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བར་ཤེས་ནས་དེ་དང་དེ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མི་འབྱུང་ཞིང་ཆགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཚིག་དེས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲ་གང་དག་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་བསྒྲགས་ཀྱང་དེའི་སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བརྟན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་སྒྲ་སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་ཞིང་མི་བརྟེན་པ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་བརྟན་པ་ཉིད་དོ། །མཚན་མེད་ནི་མཚན་ཉིད་དང་མཚོན་བར་བྱ་བ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་དོ། །དབེན་པ་ནི་དབེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རྣམ་པར་དག་པའོ། །རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་སྟོང་པའོ་ཞེས་བསྟན་པར་འོས་པ་ཡིན་ནོ། །འདུས་བྱས་དང༌། འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་དབྱེ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དྲང་སྲོང་དེ་དག་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ལ་མེད་པའོ། །དེ་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་དུ་སྐྱེས་པར་གྱུར་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་འདུལ་བ་ལ་མཁས་པ་ཡིན་ནོ། །འདུས་མ་བྱས་པའི་འགྲོ་བའི་འགྲོ་བར་གྱུར་པས་ལྟ་བས་བྱས་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་འདམ་ཐམས་ཅད་ལས་བརྒལ་བའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་དབང་བར་གྱུར་པས་འབད་པ་མེད་པ་ཉིད་དུ་འགྲོ་བའི་དོན་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཚིག་གི་རང་བཞིན་ཤེས་པའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་ངེས་པར་བསྒྲུབས་ནས་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ལ་འཇུག་ཅིང་མངོན་པར་བསྒྲུབས་ནས་ངེས་པའི་ཚིག་གིས་ངག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་བ་ཞི་བ་རབ་ཏུ་ཞི་བ་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །བཏགས་པ་ཙམ་དུ་བཏགས་ནས་བརྗོད་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཁམས་ གསུམ་པ ་ཐམས་ཅད་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བས་བརྟགས་པ་ཡིན་པས་བརྟགས་པ་ཙམ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་ནི་བརྟགས་པ་ཙམ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྫས་ནི་ཕྲ་མོ་ཙམ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་གྱི་དབང་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་ནི་མཐའ་མེད་དེ། སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་ཕྱི་མའི་མཐའ་སྟོང་པའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པའི་ངོ་བོས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དབུས་ཀྱང་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བས། འཁོར་བ་ལ་ནི་མཐའ་མ་མི་རྙེད་དེ། །ཞེས་བྱ་བ་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཡང༌། གང་དག་སྔོན་བྱུང་མཐའ་ནི་མཚན་ཉིད་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་སྔོན་གྱི་མཐའ་ནི་རྒྱུ་སྟེ། སྐྱེ་བའི་མཐའ་ཉིད་མེད་པས་མཚན་ཉིད་མེད་པའོ། །དེ་ལ་ལྟོས་ནས་མ་འོངས་པ་དང༌། ད་ལྟར་གྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་མེད་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཀུན་བརྟགས་པ་དང། གཞན་གྱི་དབང་དང༌། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྨྲ་བ་སུན་ཕྱུང་ནས་དབུ་མ་ཉིད་དུ་བསྒྲུབ་པ་ནི་ཆོས་རྣམས་སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བའི་ལས་དང༌། དེའི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཇི་ལྟར་གྲུབ་ཅེ་ན། བརྗོད་པར་བྱའོ། །དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བའི་ལས་དང་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་རྨི་ལམ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ལ། ལས་དང་བྱ་བས་དེ་ལྟར་ཞུགས་གྱུར་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམན་པ་དང༌། རབ་དང༌། བར་མའི་དབྱེ་བས་འབྲས་བུ་མྱང་བར་འགྱུར་བའི་དབྱེ་བ་ཡང་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །ཆོས་རྣམས་རྟག་ཏུ་དབེན་ཞིང་རང་བཞིན་སྟོང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བདག་ལ་སོགས་པས་སྟོང་པ་ཇི་ལྟར་ས་བོན་དང༌། མྱུ་གུ་དང༌། འཁྲི་ཤིང་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཡང་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དང་འདྲ་བར་ནང་གི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ལུས་ཀྱི་མིག་ལ་སོགས་པ་ཡང་བལྟའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་གཏན་ཚིགས་སོ། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནི་རྒྱལ་བས་ཆོས་བཤད་དེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འདུས་བྱས་དང༌། འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཅེས་བྱ་བའི་སྒྲས་བརྗོད་དོ། །དོན་དམ་པར་ནི་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །འགྲོ་བ་ཀུན་གྱི་མཚན་ཉིད་དེ་འདྲའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་ལས་མ་གཏོགས་པའི་ཆོས་གཞན་མེད་པས་མཚན་ཉིད་འདི་ཉིད་དོ། །ལས་དཀར་ནག་གི་འབྲས་བུ་བདག་ཉིད་ཀྱིས་བྱས་པ་རྣམས་རྒྱུད་གཅིག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པས་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་བས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འབྲས་བུ་རྒྱུ་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ལས་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྲིད་པ་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་དབང་མེད་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོར་བརྟགས་པའི་སོ་སོར་ངེས་པར་སྣང་བའི་རྒྱུ་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་དང༌། སྨིག་རྒྱུ་དང་འདྲ་བ་བརྫུན་པ་སྟོང་པའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དངོས་པོ་རྣམས་འདི་ལྟ་བུ་ཤེས་པ་དེའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་ཏེ། ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པར་བཟོད་པའི་སྟོབས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཅུང་ཟད་ཙམ་ལ་ཡང་རྟོགས་པར་མི་བྱེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དབའ་རྟག་ཏུ་སེམས་མཉམ་པར་གཞག་པ་ནི་མཉམ་པར་གཞག་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྒྱལ་པོ་དེས་ནི་ཇི་ཙམ་ཆོས་རིག་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོས་ཇི་སྙེད་ཅིག་གསུངས་པ་དེ་ཐམས་ཅད་དེས་དོན་དང༌། ཚིག་དང་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་འཛིན་པར་ནུས་ཤིང་བརྗོད་པར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ངེས་པར་རྟོགས་པས་རྒྱལ་པོ་དེ་འཁོར་དང་བཅས་པ་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་ཚུལ་ཁྲིམས་མ་ཉམས་པར་བསྲུངས་སོ། །རྒྱལ་པོའི་བུ་རྣམས་ཀྱང་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོས་ནས་ལེགས་པར་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་ནས་ཡིད་རབ་ཏུ་མགུ་བས་བདེ་བར་གཤེགས་པ་སྲས་དང་བཅས་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་རབ་ཏུ་རྟོགས་པས་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་སོ་སོར་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེར་ཡང་སྲོག་ཆགས་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུ་དག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེར་ཆོས་བསྟན་པས་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་སོ་སོར་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བར་འབྲེལ་ཏོ། །ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་བཟང་པོ་འདི་ཐོས་ནས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཟབ་མོ་འདི་ཐོས་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡང་དག་པ་འདི་དོན་དམ་པ་སྟེ། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་བདེན་པ་འདི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ངེས་པར་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཇི་ལྟ་བུའི་མི་སྐྱེ་བ་ཞིག་ཅེ་ན། སྐྱེས་བུ་ལ་ནི་སྐྱེ་དང་འགག་པ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སྐྱེས་བུ་སྟེ་བདག་ལ་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་མེད་པའོ། །དེ་བཞིན་ཆོས་འདི་སྟེ་གཞན་དག་ཀྱང་རྟག་ཏུ་སྔ་ནས་ཏེ་ཐམས་ཅད་དུ་གཟོད་མ་ནས་དབེན་པ་དང་ཞི་བ་ནི་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་ངེས་པར་རྟོགས་ནས་རྒྱལ་པོས་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་པས་རྒྱལ་སྲིད་ཡོངས་སུ་སྤངས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་བར་གྱུར་ཏོ། །བུ་དང་བཅས་པའི་འཁོར་གཞན་དེའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་རྣམས་ཀྱང་ཆོས་འདོད་པས་དེའི་རྗེས་སུ་རབ་ཏུ་བྱུང་བར་གྱུར་ཏོ། །ལོ་ནི་བརྒྱ་ཕྲག་ཉི་ཤུ་ཡོངས་སུ་ཚང་བར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཆོས་རབ་ཏུ་བསྟན་པ་དང༌། ཐོས་པའི་དུས་ངེས་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་དུས་ཀྱང་གཞན་དུ་གྱུར་པའི་ཚེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདས། ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱང་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་དེའི་ཆོས་ཉམ་ཆུང་བར་གྱུར། ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཡང་ཉུང་བར་གྱུར་པ་ན་རྒྱལ་པོ་དེའི་བུ་རྒྱལ་ཚ་བ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་ལ་རབ་ཏུ་དང་པར་གྱུར་པ་ཅིག་བྱུང་བ་དེའི་ཁབ་ཏུ་རྟག་ཏུ་འོང་བའི་དགེ་སློང་ཞིག་ཡོད་པ་དེས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་རབ་ཏུ་བསྟན་ཏོ། །ཡང་དག་པར་བཤད་དོ། །དེ་ཡང་ཡིད་དུ་འོང་བ་ཤིན་ཏུ་འཇམ་པ་སྙན་པར་སྨྲ་བའོ། །སྔོན་གྱི་འབྲེལ་པར་གྱུར་པའི་ལྷ་ཞིག་རྟག་ཏུ་དེའི་བསྔག་པ་རྗོད་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ཡང་དྲན་པ་དང༌། བློ་གྲོས་དང་རྟོགས་པ་དང༌། བསྟན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དགའ་བར་བྱེད་པའི་ཚིག་གིས་ཕུང་པོ་དང༌། ཁམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་སྟོན་པ་ལ་མཁས་པས་ཆོས་གོས་དང༌། ལྷུང་བཟེད་དང༌། ན་བའི་གསོས་སྨན་དང༌། ཡོ་བྱད་རྣམས་མང་དུ་རྙེད་པ་དང་ལྡན་པས་གྲགས་པ་དང་ལྡན་པའི་འོད་ཀྱིས་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱབ་པའི་འོད་འདི་ལ་ཡོད་པས་དགེ་སློང་དེའི་མིང་སྙན་པའི་འོད་ཅེས་བྱའོ། །གཞན་དགེ་སློང་མང་པོས་དེའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་སྟོབས་མ་བཟོད་ནས་དམིགས་པའི་ལྟ་བ་ཅན་དེ་དག་ལ་ཕྲག་དོག་གི་མཚོན་རྣོན་པོ་སྙིང་ལ་ཕོག་པར་གྱུར་པས་དེ་མ་དང་པའི་སེམས་སྐྱེས་པར་གྱུར་ཏོ། །དགེ་སློང་དེ་ཡང་བསོད་ནམས་དང༌། ཡེ་ཤེས་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ལས་འཕགས་པར་གྱུར་ཅིང༌། འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མིག་འཕྲོག་པར་བྱེད་པ་མཆོད་པར་བྱེད་པའི་དགེ་སློང་ཆོས་སྨྲ་བ་དེ་ལ་དགེ་སློང་གཞན་དག་གདུག་པའི་སེམས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྐྱེས་པར་རིག་ནས་ཆོས་སྨྲ་བ་དེ་བསྲུང་བའི་ཕྱིར་གོ་ཆ་དང༌། ཡ་ལད་ལེགས་པར་བགོས་ལ། ལག་ན་མཚོན་སྣ་ཚོགས་ཐོགས་པ་སྐྱེས་བུ་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པས་དེ་བསྐོར་ནས་དོགས་པ་དང༌། བག་ཚ་བ་དང་བྲལ་བས་སྟོང་པ་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། དོན་དམ་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་རབ་ཏུ་སྟོན་པའི་ཆོས་རབ་ཏུ་སྟོན་ཏོ། །དམིགས་པའི་ལྟ་བ་ཅན་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་བསྟན་པ་ལ་སྤྲོ་བ་མེད་དོ། །དགེ་སློང་དག་ནི་ལག་ན་མཚོན་ཐོགས་འོངས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། རང་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་སྟོན་པར་བྱེད་པ་དགྲ་འདི་གསད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ལག་ན་མཚོན་ཆ་སྣ་ཚོགས་ཐོགས་པས་འབྲེལ་བའི་ལག་པ་དང་བཅས་པས་ལངས། དགེ་སློང་འདི་ནི་ཆོས་མིན་རབ་སྟོན་གྱིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དགེ་སློང་འདི་ནི་བདག་ཅག་གི་འདོད་པ་དང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ཆོས་སྟོན་གྱིས་འདི་བསད་ན་བསོད་ནམས་ཉིད་མང་དུ་འཕེལ་བར་འགྱུར་གྱིས། བདག་ཅག་ལ་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པར་ནི་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་ངེས་པར་བསམས་ནས་བརྡེག་པར་བརྩམས་པ་དང༌། མཐོང་ནས་དགེ་སློང་མཚོན་གྱིས་མི་འཇིགས་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། མཚོན་ཆ་སྣ་ཚོགས་རྡེག་པར་བྱེད་པ་དེ་དག་མཐོང་བ་ཡང་འཆི་བའི་འཇིགས་པ་མེད་པས་བག་ཚ་བ་ཅི་ཡང་མེད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་རྗེས་སུ་དྲན་ཞིང༌། གང་བསད་པ་དང༌། གང་གིས་གསོད་པ་དང༌། ཅིས་གསོད་པ་དེ་དག་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་བསད་དུ་མེད་དེ། འཆི་བར་འགྱུར་བ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་སུ་ཞིག་འཆི་བར་འགྱུར་ཞེས་ངེས་པར་སེམས་པའི་བློས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས་བདེན་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་རྩོམ་པར་བྱེད་དོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་བདེན་པ་དང༌། བདེན་པའི་ཚིག་འདིས་མཚོན་ཆ་འདི་དག་མནྡཱ་ར་བའི་མེ་ཏོག་ཏུ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བརྗོད་མ་ཐག་ཏུ་ངོ་མཚར་རྨད་དུ་བྱུང་བའི་ལྟས་བྱུང་བར་གྱུར་ཏེ། མཚོན་ཆ་དེ་དག་ཀྱང་མེ་ཏོག་མནྡཱ་ར་བར་གྱུར། རི་དང་ནགས་ཚལ་དང་བཅས་པའི་ས་ཆེན་པོ་ཡང་གཡོ་བར་གྱུར་ཏོ། །མཚོན་ཆ་འཛིན་པའི་དགེ་སློང་དེ་དག་ཀྱང་འཇིགས་ཤིང་སྐྲག་པའི་ཡིད་ཀྱིས་ཡང་དེ་དང་ཉེ་བར་འགྲོ་བར་མ་ནུས་སོ། །སུ་དག་ཐུབ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དབང་ལ་ནི་དད་མོས་ཤིང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སེམས་ཅན་གང་དག་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་མོས་པ་དེ་དག་ནི་ཐུབ་པའི་དབང་པོ་དེ་ལ་དད་ཅིང་མོས་པར་གྱུར་ཏེ། དེ་དག་ཨ་ལ་ལ་སྟོང་བརྗོད་ནས་སུ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཨ་ལ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡིག་པ་ཅན་ལ་སྨད་པས་དགེ་སློང་སྡིག་པ་ཅན་གྱི་སྤྱོད་པ་སྨད་པ་དང༌། ཆོས་སྨྲ་བ་ལ་སེམས་དང་བ་བསྐྱེད་པས་ལན་སྟོང་སྙེད་བརྗོད་པའོ། །རས་བཅོས་བརྒྱ་ཡིས་དགེ་སློང་མངོན་པར་གཡོགས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་སྨྲ་བའི་དགེ་སློང་དེ་རང་བཞིན་གྱིས་བཟང་བ་ཉིད་དང༌། བདག་ཉིད་ཀྱིས་བྱམས་པ་ཆེན་པོའི་བདག་ཉིད་ཅན་དུ་གསལ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མདུན་དུ་ཚིག་འདི་སྐད་ཅེས་རྗོད་པར་བྱེད་དོ། །སེམས་ཅན་སུ་དག་ང་ལ་སྡང་བྱེད་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གང་དག་བདག་གསད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྡང་བའི་སེམས་ཀྱིས་ཞུགས་པ་དེ་དག་ངེས་པར་མནར་མེད་པར་འགྲོ་བར་འགྱུར་བས་དེ་དག་གཟུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བདག་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ཉམས་སུ་བླང་བར་བྱའི། གཞན་གྱིས་ནི་གཟུང་བར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲས་ནས། དགེ་སློང་དེས་ལོ་བརྒྱད་ཅུར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཛོད་བཤད་དོ། །དགེ་སློང་གང་དག་སྡང་བར་གྱུར་པ་དེ་དག་ནི་ཕམ་པར་གྱུར་ཅིང་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྨད་ཅིང་བརྙས་པར་གྱུར་ཏོ། །དགེ་སློང་དེ་ནི་གཞན་དག་གཤེ་བའི་ཚིག་དྲག་པོ་མཚོན་ཆ་དང་འདྲ་བས་སྣད་ཅིང་ཞེར་འདེབས་པར་བྱེད་ཀྱང་དགེ་སློང་སྡིག་པ་ཅན་གྱི་ཡུལ་དེ་དག་ལ་ཡང་བཟོད་པ་ལ་གོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་བཞིན་གྱི་པདྨའི་མདངས་གཞན་དུ་གྱུར་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་དགེ་སློང་དེ་ལ་རྒྱལ་པོའི་བུ་བསོད་ནམས་བློ་གྲོས་ཀྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །བདག་གིས་སློབ་དཔོན་དེ་ལ་གང་སུ་དག་གིས་ཡིད་མི་བདེ་བའི་རྒྱུ་སེམས་ལ་གནོད་པ་ཅི་ཞིག་མ་བྱས་སམ་ཞེས་སྨྲས་པ་དང༌། བཟོད་པ་ལ་གོམས་པར་བྱས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སེམས་ལ་བྱམས་པ་ཆེན་པོ་ཤིན་ཏུ་བརྟན་པ་རིང་དུ་གོམས་པར་གྱུར་པས་ཁྲོ་བ་དང་འཁྲུག་པས་བསྐྱེད་པའི་གནོད་པ་མ་མཆིས་སོ་ཞེས་སོ། །གང་གིས་བསྐལ་པ་བརྒྱ་སྟོང་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་པའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པའི་ཚེ་བཟོད་པ་ལེགས་པར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བསྒོམས་པའི་བདག་ཉིད་དུ་བྱས་པའི་དགེ་སློང་སྙན་པའི་འོད་ཅེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཡིན་ནོ། །གང་གིས་ཆོས་སྨྲ་བའི་དགེ་སློང་སྙན་པའི་འོད་སྲུང་བར་བྱེད་པའི་རྒྱལ་པོའི་བུ་བསོད་ནམས་བློ་གྲོས་གང་ཡིན་པ་བྱམས་པ་འདི་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ལུང་བསྟན་ཏོ། །གང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཚོགས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་ལ་མཆོད་པ་བྱས་པའི་རྒྱལ་པོ་མེ་ཏོག་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་པད་མའི་མཆོག་ཅེས་བྱ་བར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་ལུང་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟ་བུར་བསྐལ་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པས་ཆོས་མཉན་པ་དང༌། བསམ་པ་དང༌། བསྒོམ་པས་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་བཟོད་པ་རྣམ་ པ་གསུམ ་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་སོ། །དེ་ལྟར་ངས་སྔོན་བཟོད་པའི་སྟོབས་བསྒྲུབས་པ་བཞིན་དུ་གཞོན་ནུ་ཁྱོད་ཀྱང་རྗེས་སུ་སློབས་ཤིག་ཅེས་ཟླ་འདོ་གཞོན་ནུ་ལ་གདམས་པའོ། །ང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་གྱུར་ནས་དམ་པའི་ཆོས་རྣམ་པར་འཇིག་པར་གྱུར་པའི་ཚེ་མུ་སྟེགས་ཀྱི་གཞུང་ལ་བརྩོན་ཞིང་ཞེན་པའི་དགེ་སློང་མང་པོ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་ངའི་དམ་པའི་ཆོས་སྟོང་པ་ཉིད་ལྟ་བ་ངན་པ་ཐམས་ཅད་འཇིག་པར་བྱེད་པ་འདི་སློང་བར་བྱེད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་ནི་རྨོངས་པའི་མུན་ནག་མཐུག་པོར་ཞུགས་པས་བདག་ཉིད་ཕུང་པར་བྱས་ནས་གཞན་དག་ཀྱང་ཕུང་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བས་དེའི་བག་ཡོད་པར་བྱའོ། །གང་ཡང་ནད་ཐམས་ཅད་ཞི་པར་བྱེད་པའི་བདུད་རྩི་འཐུང་བ་བཞིན་དུ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་མོས་པ་དེ་ནི་ངའི་བསྟན་པ་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །དགེ་སློང་གི་དངོས་པོར་བསྙེན་པར་རྫོགས་ཏེ། གསོ་སྦྱོང་གི་ལས་ལ་སོགས་པ་ཡང་རུང་བ་ཁོ་ནའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ལུས་དང་སྲོག་ལའང་ལྟོས་པ་མེད་པར་བྱས་ལ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་མཉམ་པ་ཉིད་རྣམ་པར་སྤྲོས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་མཆོད་པ་དང་བསྙེན་བཀུར་གྱི་ཕྱིར་ངལ་བ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་དང༌། ས་རྣམས་ངེས་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །མཆོད་པ་ཐམས་ཅད་དང༌། ལུགས་སྐུ་ལ་སོགས་པ་ཡང་འདི་དག་ཉིད་ཀྱི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཁོངས་སུ་གཏོགས་པས་མ་སྤྲོས་སོ། །གང་གི་ཚེ་སྟོང་པ་ཉིད་བསྒོམ་པས་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་བསལ་བར་མི་ནུས་པ་དེའི་ཚེ་འདོད་ཆགས་ལ་མི་སྡུག་པ་དང་ཞེ་སྡང་ལ་བྱམས་པ་དང༌། གཏི་མུག་ལ་ཤེས་རབ་ནི་གཉེན་པོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བས་མི་སྡུག་པ་ལ་སོགས་པ་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་མན་ངག་གོ་ཞེས་ཐམས་ཅད་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་བརྒྱད་རྣམ་པར་སྤངས་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་དེ་ཉིད་ཁོ་ན་ཉིད་རྗེས་སུ་ཚོལ་བ་ལ་གཅིག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པས་ཚུལ་བཞིན་དུ་བསྒོམས་ན་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་འགྱུར་གྱི་ཚིག་ཙམ་གྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་སྲས་པོ་བདེ་གཤེགས་འོད་ཀྱི་ཕྲེང་པས་ཕྲེང་བརྒྱུས་པའི། །མ་ལུས་འཁོར་ལོར་དེ་ཡི་སྙན་པའི་འོད་ཀྱིས་ཁྱབ་པར་གྱུར། བསོད་ནམས་ཡེ་ཤེས་དག་གིས་དེ་ཉིད་མ་ལུས་གསལ་བྱས་ནས། །དེ་ནི་ཡང་འདིར་ཤཱཀྱའི་མགོན་པོ་ཤིན་ཏུ་མགོན་པོར་གྱུར། །སྙན་པའི་འོད་ནི་དེ་ཉིད་ཤེས་པའི་མཆོག །ཏིང་འཛིན་རྒྱལ་པོ་ཡོན་ཏན་ལྡན་པར་གྲགས། །སྙན་པའི་འོད་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་གསལ་བར་བྱས། །སྙན་པའི་འོད་འདིར་ཐུབ་པའི་དབང་པོར་གྱུར། །སྙན་པའི་འོད་ཀྱི་ལེའུ་སྟེ་སུམ་ཅུ་རྩ་བརྒྱད་པའི་འགྲེལ་པ་རྫོགས་སོ།། །།ད་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལུས་དང༌། ངག་དང༌། ཡིད་ཀྱི་སྡོམ་པས་བསྡོམས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་སྡོམ་ པ་གསུམ ་ལས་ངེས་པར་བྱུང་བ་ཡིན་པས་ངེས་པར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པར་འགྱུར་བས་དེ་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཉེ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དོན་དམ་པ་བ་དང༌། ཀུན་རྫོབ་པའོ། །དོན་དམ་པ་པའི་ལུས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའོ། །དེ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་དང༌། སྲུང་བའི་ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་དག་པའི་མཆོག་དང༌། གཙོ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡོམ་པ་སྟེ། ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པའོ། །འདི་ཉིད་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་གང་དང་ལྡན་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཆགས་པ་མེད་པར་འགྱུར་བ་དེ་ནི་ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཉིད་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཆགས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་སུ་གྱུར་པ་ནི་དེ་ཐོབ་པའོ། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ཡང་དོན་དམ་པ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར། ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་གང་དང་ལྡན་པས་དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུའི་བར་ཐོབ་པར་འགྱུར་བདེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཏེ། ངོ་བོ་ཉིད་ལོངས་རྫོགས་པ་དང༌། །དེ་བཞིན་གཞན་ནི་སྤྲུལ་པ་དང༌། །ཆོས་སྐུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་སྐུ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་གང་དང་ལྡན་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་བཅུ་འཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལ་དང་པོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྟོབས་བཅུ་ནི་ལྷག་པར་མོས་པའི་སྟོབས་དང༌། སོ་སོར་བརྟགས་པའི་སྟོབས་དང༌། བསྒོམས་པའི་སྟོབས་དང༌། བཟོད་པའི་སྟོབས་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་དང༌། སྤོང་བའི་སྟོབས་དང༌། སྤོབས་པའི་སྟོབས་དང༌། ཐོས་པའི་སྟོབས་དང༌། བསོད་ནམས་ཀྱི་སྟོབས་དང༌། སྒྲུབ་པའི་སྟོབས་ཏེ། འདི་དག་གི་བཤད་པ་རྒྱས་པ་ནི་མཚན་ཡང་དག་པར་བརྗོད་པའི་འགྲེལ་པ་ནས་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་བཅུ་ནི་གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང༌། ལས་དང་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང༌། ཁམས་སྣ་ཚོགས་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང༌། མོས་པ་སྣ་ཚོགས་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང། དབང་པོ་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང༌། ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བའི་ལམ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང༌། བསམ་གཏན་དང་རྣམ་པར་ཐར་པ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང༌། སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང༌། འཆི་འཕོ་བ་དང་སྐྱེ་བ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང༌། ཟག་པ་ཟད་བ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་སོ། །འདི་དག་གི་བཤད་པ་ཡང༌། དེ་ཉིད་ནས་ཤེས་པར་བྱའོ། །མི་འཇིགས་པ་བཞི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བཞི་གང་ཞེ་ན། ཀྱེ་མ་བདག་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སོ་ཞེས་དམ་བཅས་པ་ན་ཆོས་འདི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་མ་རྒྱས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་བདག་ལ་གང་གིས་ཀྱང་ཆོས་དང་ལྡན་པར་རྒོལ་བར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེའི་ནང་ནས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་སྟེ། རྒྱུ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་བས་བདག་བདེ་བ་ཐོབ་པ་དང༌། བག་ཚ་བ་མེད་པ་ཐོབ་པ་དང༌། འཇིགས་པ་མེད་པ་ཐོབ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་འདི་ནི་དང་པོའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བདག་ཟག་པ་ཟད་དོ་ཞེས་དམ་བཅས་པ་ན་ཟག་པ་འདི་རྣམས་ཟད་པར་མ་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་བདག་གིས་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ལམ་བསྟན་པ་ན་འདི་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཟད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་ཟེར་བའི་གནས་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། གང་ཡང་བདག་གིས་བར་དུ་གཅོད་པར་འགྱུར་བའི་ཆོས་བཤད་པ་ནི་འདི་ནི་བར་དུ་གཅོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཆོས་དང་ལྡན་པར་རྒོལ་བ་དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེའི་ནང་ནས་ཞེས་བྱ་བ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ནུབ་མོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་ནས་ཉེ་བར་བཟུང་ནས། གང་གི་ནུབ་མོ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བར་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་འཁྲུལ་པ་མི་མངའོ། །ཅ་མོ་མི་མངའོ། །དགོངས་པ་ཉམས་པ་མི་མངའོ། །ཐུགས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་མི་མངའོ། །འདུ་ཤེས་སྣ་ཚོགས་མི་མངའོ། །ཀུན་ཏུ་མ་བརྟགས་པའི་བཏང་སྙོམས་མི་མངའོ། །འདུན་པ་ཉམས་པ་མི་མངའོ། །བརྩོན་འགྲུས་ཉམས་པ་མི་མངའོ། །དྲན་པ་ཉམས་པ་མི་མངའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ཉམས་པ་མི་མངའོ། །ཤེས་རབ་ཉམས་པ་མི་མངའོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཉམས་པ་མི་མངའོ། །སྐུའི་ཕྲིན་ལས་ཐམས་ཅད་ཡེ་ཤེས་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའོ། །གསུང་གི་ཕྲིན་ལས་ཐམས་ཅད་ཡེ་ཤེས་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའོ། །ཐུགས་ཀྱི་ཕྲིན་ལས་ཐམས་ཅད་ཡེ་ཤེས་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའོ། །འདས་པའི་དུས་ལམ་ཐོགས་མ་ཆགས་པའི་ཡེ་ཤེས་གཟིགས་པ་འཇུག་པ་དང། མ་འོངས་པའི་དུས་ལ་མ་ཐོགས་མ་ཆགས་པའི་ཡེ་ཤེས་གཟིགས་པ་འཇུག་པ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་དུས་ལ་མ་ཐོགས་མ་ཆགས་པའི་ཡེ་ཤེས་གཟིགས་པ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། འདི་ནི་གཞོན་ནུ་ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཐམས་ཅད་དུ་ཆོས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་སྐུ་ནི་ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཞེས་གཟུང་བར་བྱའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་ གསུམ་ནི་ལུས་ཀྱི་སྔོམ་པའོ། །བྱམས་པ ་ཆེན་པོ་དང༌། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང༌། དགའ་བ་ཆེན་པོ་དང༌། བཏང་སྙོམས་ཆེན་པོ་ནི་ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པའོ། །ཆོས་དང༌། དོན་དང༌།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ངེས་པའི་ཚིག་དང༌། སྤོབས་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བཞི་ནི་ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པའོ། །དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་སྟེ། ལུས་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། སེམས་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང་བཞིའོ། །ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་བཞི་ནི་སྡིག་པ་བྱས་པ་རྣམས་སྤངས་པ་དང། མ་བྱས་པ་རྣམས་མི་བྱེད་པ་དང༌། དགེ་བ་བྱས་པ་རྣམས་སྤེལ་བར་བྱེད་པ་དང༌། མ་བྱས་པ་རྣམས་བྱེད་པ་ལ་འདུན་པ་བསྐྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །འདུན་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། སེམས་དང༌། དཔྱོད་པ་སྟེ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི་དང༌། དད་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། དྲན་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། ཤེས་རབ་ཅེས་བྱ་བ་དབང་པོ་ལྔ་དང༌། གཞན་དེ་དག་ཉིད་སྟོབས་དང་ལྡན་པར་གྱུར་པའི་སྟོབས་ལྔ་པོ་དང༌། དྲན་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང༌། ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང༌། དགའ་བ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང༌། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང༌། བཏང་སྙོམས་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་སྟེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་དང༌། འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་ནི། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང༌། ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་ངག་དང༌། ཡང་དག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་དང༌། ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ་དང༌། ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བ་དང༌། ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པའོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་དོན་དམ་པའི་ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་བསྟན་ཏོ། །ད་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་གང་དང་ལྡན་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྲོག་གཅོད་པ་སྤོང་བར་འགྱུར་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་སྲུང་བ་དང༌། མི་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་རྣམ་པར་སྤོང་བ་ནི་ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པའོ། །གཞན་ཡང་མི་དགེ་བའི་བྱེ་བྲག་རྣམས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སྲང་ལ་གཡོ་བྱེད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྲང་ལ་གཡོ་བྱེད་པ་ནི་སྲང་མཐོ་དམན་དུ་བྱེད་པའོ། །ཚད་ལ་གཡོ་བྱེད་པ་ནི་བྲེ་ཕུལ་མཐོ་དམན་དུ་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ནོར་ལ་གཡོ་བྱེད་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ནི་བཅོས་མའི་གསེར་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པའོ། །ཆགས་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་གིས་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་སེམས་ཀྱིས་བཅིངས་པ་ནི་ལྕགས་སྒྲོག་ལ་སོགས་པས་བསྡམས་པའོ། །གཟུང་བ་ནི་བཅིང་བའི་གནས་སུ་བཅུག་ནས་འཛིན་པའོ། །རྡེག་པ་ནི་དབྱིག་པ་ལ་སོགས་པས་སོ། །བསྡིགས་པ་ནི་འདི་བཞིན་གྱིས་ཤིག །མི་བྱེད་ན་ཁྱོད་གཉེན་དང་བཅས་པ་འཆི་བར་བྱའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་འབྲོས་པར་རྩོམ་པའོ། །གཅད་པ་ནི་ལག་པ་དང༌། རྐང་པ་དང༌། རྣ་བ་དང༌། སྣ་ལ་སོགས་པ་ལ་གཅོད་པའོ། །དབུག་པ་ནི་མདུང་ལ་བསྐྱོན་པའོ། །ཞེ་ལ་གནོན་པས་ནི་གཞན་གནོད་པ་བྱེད་པ་ལ་མི་བཟོད་པའོ། །དེ་དག་ལས་ལྡོག་པ་ནི་ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པའོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ལག་པ་རྒོད་པ་དང་རྐང་པ་རྒོད་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཀྱང་དོན་འདི་ཉིད་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བཤད་པ་རྣམ་པ་གཉི་ག་ཡང་ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་སྟེ། སྔོན་གྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གཞོན་ནུ་སྔོན་བྱུང་བ་འདས་པའི་དུས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྒོར་འཇུག་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དབྱངས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཇི་ལྟར་བར་སྣང་ནམ་མཁའ་རྣམ་དག་སྟེ། །ཆོས་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་སྐུ་ནི་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པའོ། །དེ་ནི་སྒྲས་བསྟན་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཚིག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་དབེན་ཞིང་སྟོང་པ་ཡིན་པ་ལྟར་ལུས་ཀྱང་སྟོང་པ་སྟེ། ལུས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་ནམ་མཁའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལུས་དང་སྡོམ་པ་དག་མཚན་ཉིད་གཅིག་པའི་ཕྱིར་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནམ་མཁའ་ཞེས་གདགས་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱིས་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལུས་དང༌། སྡོམ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་གདགས་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱང་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །སྡོམ་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་འདྲར་སུས་ཤེས་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སྡོམ་པའི་མཚན་ཉིད་འདི་ལྟ་བུ་སུས་ཤེས་པ་དེ་ལ་སྡོམ་པ་ནམ་ཡང་མེད་མི་འགྱུར་ཏེ། ནམ་ཡང་སྡོམ་པ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་རྗེས་སུ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་མཉམ་པ་ཉིད་ཐོབ་པའི་ཟག་པ་མེད་པ་ལ་ཉོན་མོངས་པའི་འཇུག་པ་འབྱུང་བར་ག་ལ་འགྱུར། འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་གི་དབང་དུ་གྱུར་པས་ནི་ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་འདི་མངོན་དུ་ཤེས་པར་མི་ནུས་ཏེ། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་དང་འགལ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལྷན་ཅིག་གནས་པ་འགལ་བ་བཟློག་པར་དཀའ་བ་ཡིན་ནོ། །ཟག་པ་མེད་པའི་ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་གང་གིས་ཤེས་པ་དེ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་དབང་གིས་འཁོར་བར་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བར་གྱུར་ཀྱང་སྨོན་ལམ་གྱི་དབང་དང༌། བསམས་བཞིན་དུ་སྲིད་པར་སྐྱེ་བ་ལེན་པ་ལ་ནི་འགལ་བ་མེད་དོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་ཡི་ཆོས་ནི་དེ་འདྲ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཇི་ལྟར་དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་དབང་གིས་ལེན་པར་མི་འགྱུར་བ་བཞིན་དུ་གང་དག་ཁམས་ གསུམ་ལ་ཆགས་པ ་མེད་པ་དེ་དག་ཀྱང་དེ་བཞིན་ཏེ། དེས་ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་འདི་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དོན་ནི་དོན་དམ་པ་སྟེ་ཆོས་ཀྱི་སྐུའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཡང་དག་པ་གང་ཡིན་པ་ནི་ཡོངས་སུ་གང་བའི་ཕྱིར་རབ་ནི་མཆོག་སྟེ་སྡོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དོན་དམ་པར་ནི་ཚིག་གིས་བརྗོད་དུ་མེད་པས་ཇི་ལྟར་བཤད་པར་ནུས་ནས། ཇི་ལྟར་ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། གསུངས་པ། དོན་ལ་ཞུགས་ལ་ངས་ནི་དོན་བསྟན་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཀུན་རྫོབ་ཀྱང་རང་གི་ངོ་བོ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་དོན་དམ་པ་ལ་ཞུགས་པ་རྣམས་ལ་ངས་བསྟན་ཏེ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་དབང་གིས་སྐལ་བ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ལ་བཤད་པའི་རྣམ་པའི་སྣང་བ་ཡང་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱའོ། །དོན་མེད་རྣམ་སྤངས་དོན་ལ་གནས་པ་རྣམས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། །གང་དོན་དང་མངོན་པར་ལྡན་པ་དེ་དོན་མ་ཡིན་པ་སྤངས་ནས་ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ལ་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །རྒྱལ་བའི་བསྟན་ལ་དོན་དུ་གང་བརྗོད་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བློ་དམན་པ་རྣམས་ཀྱི་ཐེ་ཚོམ་བསལ་བའི་ཕྱིར་དྲིས་པ། དོན་ནི་གང་ཞིག་ཡིན་ཇི་ལྟར་ནི་ཤེས་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བ་ཞེས་བྱ་བས་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་དོན་ནི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་ཤེས་པར་འགྱུར་ཞེ་ན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དོན་ཚུལ་རང་བཞིན་གང་གིས་ཤེས་པ་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་གང་གི་དོན་གྱི་ཚུལ་གྱིས་རང་བཞིན་ཤེས་པ་དེ་ནི་ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་གིས་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་ནས་བདག་མེད་པ་དང་གསོག་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། དེས་ནི་ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་མེད་པ་གང་རིག་པར་གྱུར་པ་དེ་ནི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་ཆགས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ་མངོན་པར་ཞེན་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པས་མཚན་མ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རབ་ཏུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་རབ་ཏུ་ཐོབ་པས་ལུས་དང༌། ངག་དང༌། ཡིད་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པའི་མཚན་ཉིད་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །གཟུགས་དང༌། སྒྲ་དང༌། དྲི་དང༌། རོ་དང༌། རེག་བྱ་རྣམས་ལ་མཚན་མར་འཛིན་པས་བཟུང་ནས་མངོན་པར་ཞེན་པས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྒྲོ་བཏགས་པས་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་འཁོར་བའི་རྒྱུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །གྲོག་མ་ཀུན་གྱིས་གཡོས་ཤིང་འགུལ་མི་ནུས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་དག་པའི་ཚུལ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པ་རི་རབ་ལྟར་མི་གཡོ་བའི་རང་བཞིན་ཅན་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་གྲོག་མས་རི་རབ་ལྟར་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པས་གཡོ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །མི་སྲིད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་ཉེ་བར་བཟུང་ནས། ནམ་མཁའ་ལ་རི་མོ་བྲི་བར་ནུས་ཤིང༌། ལག་པས་ནམ་མཁའ་ལ་བཟུང་བར་ནུས་པར་འགྱུར་སྲིད་ཀྱང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་པ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པས་བསྐྱོད་པར་མི་ནུས་སོ། གང་ཡང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒྲ་ཐམས་ཅད་སྒྲོམ་དུ་བཅུག་ནས་བཅིངས་པར་ནུས་ཀྱང་སྲིད། དེ་བཞིན་དུ་ཉི་མའི་འོད་དང༌། གློག་དང༌། རླུང་རྣམས་རྒྱའི་ནང་དུ་བཟུང་ནས་བཅིངས་པར་ནུས་ཀྱང་སྲིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་མི་སྲིད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སྤྱོད་ཡུལ་གང་གནས་ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་དག་ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ལ་གནས་པ་དེ་ལ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དུག་དང་མཚོན་ལ་སོགས་པས་ཀྱང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གནོད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་པས་འཇིགས་པ་དང་སྐྲག་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་ཡིན། འགྲོ་བ་མ་ལུས་པའི་དོན་བྱེད་པ་ཡིན། ཞི་བ་དང་རབ་ཏུ་ཞི་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་དབང་རབ་ཏུ་ཐོབ་པ་ནི་འཇིགས་པ་དང༌། སྐྲག་པ་དང་ཀུན་ནས་འཁྲུགས་པ་དང། ཕྲག་དོག་དང༌། སེར་སྣ་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར་ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ལ་ལེགས་པ་བསླབས་པ་ནི་བདག་དང་བདག་གི་འདུ་ཤེས་དང་བྲལ་ཞིང༌། འཇིགས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བས་བདུད་བྱེ་བ་བརྒྱ་སྟོང་གིས་ཀྱང་བསྐྱོད་པར་མི་ནུས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་ཕན་པའི་ཕྱིར་སྡོམ་པ་གང་བརྗོད་པ་ནི་གཞུང་གི་སྒོ་ནས་སོ། །བཤད་པ་ནི་བསྒོམ་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་མན་ངག་བསྟན་པའོ། །རབ་ཏུ་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདུད་དང་མུ་སྟེགས་ལ་སོགས་པ་ཕ་རོལ་རྒོལ་བ་མ་ལུས་པས་རབ་ཏུ་སྦྱར་བའི་ཚད་མ་ངན་པ་སུན་དབྱུང་བའི་ཕྱིར་བདེ་བར་གཤེགས་པ་བའི་གཞུང་གི་འདོད་པ་ལ་སྦྱོར་བའི་ཚད་མ་དང་ལྡན་པའི་ཆོས་བདག་མེད་པར་རབ་ཏུ་བསྒྲུབས་ནས་གཞུང་དང༌། དོན་རབ་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཆོས་རྣམས་ཀུན་ལ་ཡེ་ཤེས་ཐོགས་པ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཐོགས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་ནས་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང༌། དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱ་ཅུས་བརྒྱན་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ངེས་པར་སྒྲུབ་པར་འདོད་པས་ཇི་སྐད་གསུངས་པའི་ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་དང་ཡང་དག་པར་ལྡན་པ་ལ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱང་རྙེད་དཀའ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དྲང་སྲོང་ཆེན་པོའི་ཆོས་འདི་གང་འདོད་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གང་དག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་རྟོགས་པར་འདོད་པ་དེས་ཀྱང་ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ལ་བསླབས་ན། སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོད་རྟེན་དུ་གྱུར་པས་ཕྱག་བྱ་བའི་གནས་སུ་འགྱུར་རོ། །སྟོབས་བཅུ་ལ་སོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ནི་བཤད་ཟིན་པས་ཡང་བཤད་པར་མི་བྱའོ། །འདི་འདྲའི་ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཐོས་ནས་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྒྱལ་པོ་ཁྱད་པར་སེམས་དེས་ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཐོས་ནས་དགའ་བ་དང༌། རབ་ཏུ་དགའ་བ་ཐོབ་ནས་རབ་ཏུ་བྱུང་ངོ༌། །རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་ཀྱང་ལོ་བྱེ་བ་ཕྲག་བཅུ་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་སྤྱད་དོ། །ཚངས་པའི་གནས་བཞི་ཡང་བསྒོམས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་སོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པ་སྐྱོན་མེད་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། གཞོན་ནུ་གཞན་ཞིག་ཡིན་ནམ་སེམས་གྱུར་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ཁྱད་པར་སེམས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཞན་ཞིག་ཡིན་སྙམ་ན་དེ་ལྟར་མི་ལྟ་སྟེ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ང་ཉིད་དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོ་ཁྱད་པར་སེམས་ཞེས་བྱ་བར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ནི་ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དེ་ནས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་ལྟ་བས་ན་ལུས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱའོ་ཞེས། གཞོན་ནུ་ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་ལྟར་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་འོངས་པའི་སྐྱེ་བོ་ལ་ལྟོས་ནས་སློབས་ཤིག་ཅེས་བསྟན་པའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུ་གང་གི་ཕྱིར་ལུས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ལ་ཀུན་དུ་སྤྱད་པར་བྱ་ཞེས་སོམ་ཉི་ཟ་པའི་ཕྱིར་ལུས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དག་ལ་མི་འཇིགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དམྱལ་བ་དང༌། ཡི་དགས་དང༌། དུད་འགྲོའི་སྐྱེ་གནས་སུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དུག་དང༌། མེ་དང༌། ཆུ་དང༌། མཚོན་དང༌། སེང་གེ་དང༌། གླང་དང༌། སྟག་དང༌། གནོད་སྦྱིན་དག་གིས་ཀྱང་འཇིགས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། འཇིགས་པའི་རྒྱུ་མི་དགེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཅིག་ཏུ་དགེ་བའི་རང་བཞིན་གྱིས་ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ལ་མི་དགེ་བ་ཕྲ་མོ་ཙམ་གྱི་གནས་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ལུས་ཀྱི་སྤྱོད་ པ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི། སྟོང་གསུམ ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་ལག་མཐིལ་ཏུ་བཞག་སྟེ། ཏ་ལ་གཅིག་ཙམ་མམ། ཏ་ལ་བདུན་ཙམ་གྱི་བར་དུ་སྟེང་དུ་འཕེན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་སྟོབས་རྣམས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པ་ཐོབ་པའི་བར་ཡང་ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ལེགས་པར་བསྡམས་པ་ལ་རྙེད་དཀའ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །རྫུ་འཕྲུལ་དང་ཆོ་འཕྲུལ་མཆོག་གི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡིན་ཏེ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཞེས་བྱ་བས་ནི་ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ནི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྟེན་ཉིད་དུ་བརྟེན་པ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་ཚོགས་པས་ན་རྫུ་འཕྲུལ་ལོ། །ཆོ་འཕྲུལ་ནི་ཡང་རྫུ་འཕྲུལ་གང་དང་ཡང་དག་པར་ལྡན་པས་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཡུལ་སྣ་ཚོགས་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་དེ་གཅིག་ཏུ་གྱུར་ཅིང་མང་པོར་ཡང་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་སྟེ། གཟུགས་བསྟན་པས་འདུས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་འདུན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། གཅིག་ཏུ་གྱུར་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མདོར་བསྡུས་པའི་གཟུགས་བསྟན་པས་འདུལ་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་གདུལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྣང་བར་གྱུར་པ་ནི་གཟུགས་གསལ་བ་ཉིད་དོ། །མི་སྣང་བར་གྱུར་པ་ནི་གཟུགས་མཐོང་བ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །རྩིག་པ་ལ་ཡང་ཐད་ཀར་འགྲོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། རྩིག་པ་དང༌། ར་བ་དང༌། བྲག་ལ་སོགས་པ་ལ་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པའི་རྫས་རྣམས་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པར་འགྲོ་བའོ། །དེས་ན་ཐམས་ཅད་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པར་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ནམ་མཁའ་ལ་ཡང་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་དུ་འགྲོ་བར་བྱེད་ལ། ས་ལ་ཡང་སྟེང་དུ་འབྱུང་བར་བྱེད། བྱིའུ་ཟུལ་ཡང་བྱེད་དེ། དཔེར་ན་ཆུ་ལ་བྱ་བ་བཞིན་ནོ། །ཆུ་ལ་ཡང་ས་ལ་བྱ་བ་བཞིན་མི་འབྱིང་བར་འགྲོ་བའོ། །ཆོ་འཕྲུལ་ཟུང་སྟོན་ཅིང་འབར་བ་དང༌། ཆར་འབེབས་པའི་མཚན་ཉིད་སྟོན་ཏེ། བསྐལ་བ་སྲེག་པའི་མེ་ལྟ་བུའི་མེའི་ཕུང་པོ་ལུས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ནས་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །འཇིག་པའི་དུས་ཀྱི་སྤྲིན་གྱི་ཆར་གྱི་རྒྱུན་བཞིན་དུ་ལུས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ནས་ཆུའི་ཕུང་པོ་འབེབས་པར་བྱེད་དོ། །བསྐལ་པ་སྲེག་པའི་མེའི་ཕུང་པོ་གང་ཡིན་པ་ཡང་ཁའི་དབུགས་གཅིག་གིས་ཞི་བར་བྱེད་དོ། །ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་བར་དུ་ལུས་ཀྱི་སྐྱིལ་མོ་ཀྲུང་གཅིག་གིས་དབང་སྒྱུར་རོ། །དོན་འདི་དག་ཉིད་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དབྱངས་ཀྱིས་བསྟན་པ་ནི་མ་བཤད་དོ། །རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཆོག་བསྟན་ནས་ད་ནི་ལྷའི་རྣ་བ་ལ་སོགས་པ་བཤད་པར་འདོད་པས། གཞོན་ནུ་དེ་ལྟ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ལུས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ལྷའི་རྣ་བའི་ཁམས་མིའི་ལས་འདས་པས་ལྷའི་དང༌། གཞན་དག་གི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒྲ་ཐམས་ཅད་ཐོས་ཏེ། གང་ཐག་རིང་བ་དང་གཞན་དག་ཀྱང་རུང༌། ཕྲ་བ་དང་རྒྱ་ཆེ་བ་ཡང་ཐོས་སོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལྷའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྣའི་དབང་པོ། མིའི་ལས་འདས་པས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དྲིའི་ཁྱད་པར་ཡིད་དུ་འོང་བ་དགའ་བ་དང༌། བདེ་བ་དང༌། ཡིད་བདེ་བའི་རྒྱུ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཚོར་རོ། །མིག་དང༌། རྣ་བ་དང༌། ཡིད་ཀྱི་དབང་པོ་རྣམས་ནི་མངའ་ཐོབ་པའི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་ལ། གསུམ་ནི་གཞན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གིས་བསྟན་ན་ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་དྲི་རྣམས་སྣའི་དབང་པོས་འཛིན་པར་ནུས་ཞེས་ཟེར་ན། དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་མ་གཏོགས་པ་གཞན་རྣམས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་དབང་པོ་རྣམས་ནི་ཡུལ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་ཏེ། དོན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྤྱོད་ཡུལ་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གིས་སོ། །སེམས་ཙམ་སོ་སོར་སྣང་བ་ལ་བར་ཆད་ལ་སོགས་པ་ནི་ཀུན་དུ་རྟོག་པའི་བཟོས་བསྒྲུབས་པ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི་དོན་དམ་པར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སྣའི་དབང་པོ་དང༌། རོའི་དབང་པོ་དང༌། རེག་པའི་དབང་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་གལ་ཏེ་རྣམ་པར་འཇོག་པར་བྱེད་ན་མི་གཙང་བ་ལ་སོགས་པའི་རོ་ལ་སོགས་པ་ཡང་མྱོང་བ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་རྒོལ་བའི་ལན་གདབ་པར་དཀའོ་ཞེ་ན། རྒོལ་བ་འདི་ནི་ལན་གདབ་པར་འོས་པར་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། གཞོན་ནུ་མ་ལན་གྱི་ཚིག་མི་ཤེས་པས་ཀུན་ནས་བསྐྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་སྒྱུ་མས་སྤྲུལ་པའི་དངོས་པོ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་བཞིན་དུ་ཕན་ཚུན་སེམས་རྣམ་པར་འཁྲུལ་པ་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི། གང་དུ་ཅུང་ཞིག་ཀྱང་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ནི་མེད་དེ། རྫས་སུ་གྲུབ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་གྱི་རྣམ་པར་རྨོངས་པ་བཟློག་པ་ཙམ་དེའི་དགོངས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་དེ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་གཟུང་བར་བྱའི། དོན་དམ་པར་ནི་གཟོད་མ་ནས་ཞི་བ་སྐྱེ་བ་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བར་གནས་སོ། །སེམས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཤེས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གསུངས་པ། སེམས་ཅན་ཕ་རོལ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སེམས་ཅན་ཕ་རོལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་སྤྱི་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ཟག་ཕ་རོལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སོ་སོར་ངེས་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་ཁྱད་པར་རོ། །སེམས་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་ཡང་དག་པར་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་ཏེ་ཞེས་བྱ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། ཞེ་སྡང་དང་བཅས་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་དང་བྲལ་བ་དང༌། གཏི་མུག་དང་བཅས་པ་དང༌། གཏི་མུག་དང་བྲལ་བ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱང་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་གསུངས་པ། དེས་སྔོན་གྱི་གནས་རྣམ་པ་དུ་མ་རྗེས་སུ་དྲན་ཏེ། སྐྱེ་བ་གཅིག་ཀྱང་རྗེས་སུ་དྲན་པས་བསྐལ་པ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་དུ་མའི་སྐྱེ་བའི་བར་དུ་ཡང་རྗེས་སུ་དྲན་ནོ། །འཇིག་པའི་བསྐལ་བ་དང༌། འཆགས་པའི་བསྐལ་པ་གཅིག་ནས་འཇིག་པ་དང༌། འཆགས་པའི་བསྐལ་པ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་དུ་མའི་བར་དུ་ཡང་རྗེས་སུ་དྲན་ཏེ། བདག་སྔོན་གནས་ཆེ་གེ་མོ་ཞིག་ཏུ་སྐྱེས་ཏེ་མིང་ནི་འདི་ཞེས་བྱ། རུས་ནི་འདི་ཞེས་བྱ། རིགས་ནི་འདི་ཞེས་བྱ། ཁ་དོག་ནི་འདི་འདྲ་བ་ཞིག །ཟས་ནི་འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཟ་ཟ། བདག་གི་འཚོ་བ་ནི་འདི་འདྲ། ཚེའི་ཚད་ནི་འདི་ཙམ་ཞིག་ཐུབ། ཡུན་ནི་འདི་སྲིད་གཅིག་ཏུ་གནས་གནས། བདེ་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་ནི་འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་མྱོང་མྱོང༌། དེ་ནས་ཤི་འཕོས་ནས་ནི་ཚེ་གོ་མོ་ཞིག་ཏུ་སྐྱེས། དེ་ནས་ཤི་འཕོས་ནས་ནི་འདིར་སྐྱེས་སོ་ཞེས་རྣམ་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཡུལ་ཕྱོགས་དང་བཅས་པ་དང༌། གཞི་ཅི་ལས་གྱུར་པ་དང་བཅས་པར་སྔོན་གྱི་གནས་རྣམ་པ་དུ་མ་རྗེས་སུ་དྲན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟོགས་སླ་བའི་ཕྱིར་མ་བཤད་དོ། །ལྷའི་མིག་གི་མངོན་པར་ཤེས་པ་གསུངས་པ། དེ་ལྷའི་མིག་རྣམ་པར་དག་པ་མིའི་ལས་འདས་པས་སེམས་ཅན་འཆི་འཕོ་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་ཡང་འཆི་འཕོ་དང་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་མཐོང་ངོ༌། །ཁ་དོག་བཟང་བ་དང༌། ཁ་དོག་ངན་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །སེམས་ཅན་འདི་རྣམས་ནི་ལུས་ཀྱི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་དང་ལྡན་པ། ངག་གི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་དང་ལྡན་པ། ཡིད་ཀྱི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་དང་ལྡན་པའོ། །ལུས་ཀྱི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ཡང་རྣམ་ པ་གསུམ ་མོ། །ངག་གི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ནི་རྣམ་པ་བཞིའོ། །ཡིད་ཀྱི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ནི་རྣམ་ པ་གསུམ ་སྟེ། མི་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་དང་ཡང་དག་པར་ལྡན་པ་སྟེ་བཅས་པའོ། །འཕགས་པ་ལ་སྐུར་པ་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་སུ་ན་འབྱིན་པར་བྱེད་པའོ། །ལོག་པར་ལྟ་བ་ནི་ལས་དང་འབྲས་བུ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མེད་པར་ལྟ་བ་ལ་ཞུགས་པའོ། །ལོག་པར་ལྟ་བའི་ཆོས་ཀྱི་ལས་ཡང་དག་པར་འཛིན་པའི་རྒྱུས་ལུས་ཞིག་ནས་ཤི་བའི་འོག་ཏུ་ངན་སོང་ངན་འགྲོ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་རྣམས་སུ་སྐྱེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ལས་བཟློག་པའི་ལམ་ལན་ན་ཏན་བྱས་པས་ནི་བདེ་འགྲོ་མཐོ་རིས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ལྷ་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔའི་འགོ་རིམས་འཆོལ་བ་ནི། འདིར་མདོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བཤད་པ་ཡིན་པས་བརྟག་པར་བྱ་བ་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་རིམ་གྱིས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ངེས་པར་བསྟན་ནས་སྐད་ཅིག་གཅིག་གིས་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། །གཞོན་ནུ་ལུས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་སྐད་ཅིག་གཅིག་དང་ལྡན་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་གང་ཅུང་ཟད་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང༌། བལྟ་བར་བྱ་བ་དང༌། མཉན་པར་བྱ་བ་དང༌། མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པར་བྱ་བ་དང༌། རྣམ་པར་འཕྲུལ་པར་བྱ་བ་དེ་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །ཐོས་སོ། །མཐོང་ངོ༌། །མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་སོ། །དོན་དེ་དག་ཉིད་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་གསུངས་པ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྐྱོབ་པ་ཡི། །མངོན་པར་ཤེས་པའི་རིམ་པ་བསྟན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། མངོན་པར་ཤེས་པའི་རིམ་པ་ངེས་པར་བསྟན་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྟོགས་པ་ལ་མཁས་པ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་པས་ན། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འབའ་ཞིག་ལ་གནས་པས་ཀྱང་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ན་ཡང་གང་ཡང་རྣ་བས་ཀྱང་རྣམ་པར་སྦྱང་བའི་ཕྱིར། དེ་དག་རྣ་བ་རྣམ་སྦྱངས་ཏེ། །ལྷ་ཡི་རྣ་བ་བསམ་མི་ཁྱབ། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་ པ་ལ། དེ་ལྷའི་རྣ་བས་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་གསུངས་པའི་ཆོས་ཉན་ཏོ། །དེ་སྟོང་གསུམ ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་དྲིའི་ཁྱད་པར་རྣམས་ཇི་ལྟར་འདི་ན་འདུག་པ་བཞིན་དུ་ལྷའི་སྣས་སྣོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་དང༌། སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་ཡེ་ཤེས་པ་རྣམས་སྐད་ཅིག་གཅིག་དན་ལྡན་པའི་ཤེས་པ་ས་ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་གནས་ནས་ངེས་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །མ་ལུས་རྣམ་དག་ནམ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མཁའ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཀྱི་ལུས། །བདག་ཉིད་རྫོགས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་རུ་གསུངས། །དེ་ཡི་སྡོམ་པ་བྱང་ཆུབ་མཆོག་གཙོ་རྟོགས་གྱུར་པ། །སངས་རྒྱས་ཞེས་བསྟན་དེ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས། །ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པའི་ལེའུ་སྟེ་སུམ་ཅུ་རྩ་དགུ་པའི་འགྲེལ་པ་རྫོགས་སོ། །ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པའི་རྗེས་ལ་ངག་གི་སྡོམ་པར་བཏུ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གཞོན་ནུ་དེ་ལ་ངག་གི་སྡོམ་པ་གང་ཞེ་ན། ངག་གི་སྡོམ་པ་གང་དང་ལྡན་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམ་པ་དྲུག་ཅུ་དང་ལྡན་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་དབྱངས་ཐོགས་པ་མེད་པ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱད་པ་རབ་ཏུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །རྣམ་པ་དྲུག་ཅུ་ནི་མཉེན་པ་དང༌། འཇམ་པ་དང༌། ཡིད་དུ་འོང་བ་དང༌། ཡིད་འཐད་པ་དང༌། དག་པ་དང༌། དྲི་མ་མེད་པ་དང༌། གསལ་བ་དང༌། སྙན་ཅིང་འཇེབས་པ་དང༌། མཉན་པར་འོས་པ་དང༌། མི་ཚུགས་པ་དང། སྙན་པ་དང༌། དུལ་བ་དང༌། མི་རྩུབ་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་དང༌། མི་བརླང་བ་དང༌། རབ་ཏུ་དུལ་བ་དང༌། རྣར་སྙན་པ་དང༌། ལུས་ཚིམ་པར་བྱེད་པ་དང༌། སེམས་ཚིམ་པར་བྱེད་པ་དང༌། སྙིང་དགའ་བར་བྱེད་པ་དང༌། དགའ་བ་དང་བདེ་བསྐྱེད་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་གདུང་བ་མེད་པ་དང༌། ཀུན་དུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང༌། རྣམ་པར་རིག་པར་བྱ་བ་དང༌། རྣམ་པར་གསལ་བ་དང༌། དགའ་བར་བྱེད་པ་དང༌། མངོན་པར་དགའ་བར་བྱེད་པ་དང༌། ཀུན་ཤེས་པར་བྱེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་རིག་པར་བྱེད་པ་དང༌། རིག་པ་དང་འབྲེལ་བ་དང༌། ཟློས་པའི་སྐྱོན་མེད་པ་དང༌། སེང་གེའི་སྒྲའི་ཤུགས་དང༌། གླང་པོ་ཆེའི་སྒྲའི་སྐད་དང༌། འབྲུག་གི་དབྱངས་དང༌། ཀླུའི་དབང་པོའི་སྒྲ་དང༌། དྲི་ཟའི་གླུ་དབྱངས་དང༌། ཀ་ལ་པིངྐའི་སྒྲ་དབྱངས་དང༌། ཚངས་པའི་སྒྲ་དབྱངས་དང༌། ཤང་ཤང་ཏེའུའི་སྒྲ་དབྱངས་སུ་གྲགས་པ་དང༌། ལྷའི་དབང་པོའི་སྒྲ་དབྱངས་ལྟར་སྙན་པ་དང༌། རྔའི་སྒྲ་དང། མ་ཁེངས་པ་དང༌། མི་དམའ་བ་དང༌། སྒྲ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྗེས་སུ་ཞུགས་པ་དང༌། ཚིག་ཟུར་ཆག་པ་མེད་པ་དང༌། མ་ཚང་བ་མེད་པ་དང༌། མ་ཞུམ་པ་དང༌། མི་ཞན་པ་དང༌། རབ་ཏུ་དགའ་བ་དང༌། ཁྱབ་པ་དང༌། ཐ་བ་དང་བཅས་པའི་ཆེད་དང༌། རྒྱུ་ཆགས་པ་དང༌། འབྲེལ་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དང། སྒྲ་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་དང༌། དབང་པོ་ཐམས་ཅད་ཚིམ་པར་བྱེད་པ་དང༌། མ་སྨད་པ་དང༌། མི་འགྱུར་བ་དང༌། མ་བརྟབས་པ་དང༌། འཁོར་ཀུན་དུ་གྲགས་པ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམས་ནི་གཞོན་ནུ་ངག་གི་སྡོམ་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ངག་གི་སྡོམ་པ་གང་དང་ལྡན་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཚིག་བཙུན་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་དང༌། སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང༌། དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་བཅུ་དང༌། མི་འཇིག་ས་པ་བཞི་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་རབ་ཏུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་དེ་ནི་ངག་གི་སྡོམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ངེས་པར་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མཉམ་པར་གཞག་པའི་ཚིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་འདི་དག་ནི་ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པའི་སྐབས་སུ་རྒྱས་པ་བཤད་པས་ཡང་བཤད་པ་མ་བྱས་སོ། །གཞན་ཡང་ངག་གི་སྡོམ་པ་གང་དང་ལྡན་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྲོག་གཅོད་པ་སྤོང་བར་འགྱུར་བ་དང༌། མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་དང༌། མི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་དང༌། བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་དང༌། ཕྲ་མའི་ཚིག་དང༌། ཚིག་རྩུབ་པོ་དང༌། འཁྱལ་པར་སྨྲ་བ་སྤངས་པར་གྱུར་པ་དང༌། ཕ་མ་དང་སློབ་དཔོན་གང་སྨྲ་བར་བྱ་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཚིག་མི་སྨྲ་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་དང༌། ཆོས་དང༌། དགེ་འདུན་ལ་མི་སྨོད་པ་དང༌། ཚིག་གཞན་གང་ཉེས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཚིག་དེ་དག་སྤངས་པ་ཡིན་ཏེ་ཚིག་དེ་དག་ལ་ཡང་མི་དམིགས་ཏེ་མི་རྟོག །རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱེད། མི་ལྟ། མངོན་པར་ཆགས་པར་མི་བྱེད་དེ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་བྲག་ཅ་ལྟ་བུ་དང༌། སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུ་དང། སྨིག་རྒྱུ་ལྟ་བུ་དང༌། མིག་ཡོར་ལྟ་བུ་དང༌། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་ཤེས་ནས་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཉེ་བར་དེ་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །མི་རྟོག་པས་ན་མངོན་པར་མི་ཞེན་པས་དེ་དག་གི་སྡོམ་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དག་གི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ངན་སོང་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་འཇིགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དོན་འདི་དག་ཉིད་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དབྱངས་ཀྱིས་བསྟན་པ་ནི་གོ་སླ་བསམ་བཀྲོལ་ལོ། །ཆོས་ཀྱི་ངེས་ཚིག་རྟོག་པ་ངག་གི་སྡོམ་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་གསུང་རྣམས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་དག །ཏིང་འཛིན་རང་བཞིན་ཏིང་ངེ་འཛིན་དངོས་པོར་གསུངས། །གང་ཕྱིར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཚིག་གིས་བསྟན་པས་རྣམ་པར་སྤྲོས། །ངག་གི་སྡོམ་པའི་ལེའུ་སྟེ་བཞི་བཅུ་པའི་འགྲེལ་པ་རྫོགས་སོ།། །།ངག་གི་སྡོམ་པའི་རྗེས་ལ་ཡིད་ཀྱི་སྡོམ་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གསུངས་པ། གཞོན་ནུ་དེ་ལྟ་བས་ན་ཡིད་ཀྱི་སྡོམ་པས་བསྡམ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཡིད་ཀྱི་སྡོམ་པ་གང་དང་ལྡན་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་མི་འཇིགས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིགས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །ཆོས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་ཆོས་སོ། །འཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ནི་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པའོ། །མི་འཁྲུགས་པའི་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་རབ་ཏུ་ཐོབ་པར་གྱུར་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། བདུད་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པས་བསྐྱོད་པར་མི་ནུས་པས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་མཐར་ཐུག་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་པ་ལ་ཡིད་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་ལ་གནས་པས་བདུད་ལ་སོགས་པས་མི་ཕྱེད་ཅིང་མི་བསྐྱོད་པ་སྟེ། སེམས་ལས་མ་གཏོགས་པའི་བདུད་ཀྱི་ངོ་བོ་མེད་པ་འདི་ལྟ་བུར་རྟོགས་ཤིང་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་རྟོགས་པ་ནི་ཡིད་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །འབར་བའི་བྱེ་བྲག་དང་འདྲ་བ། །ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབར་བ་ནི་སྤྲུལ་པའི་འོད་ཟེར་གྱི་ཚོགས་སོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་ལས་ཐ་དད་པ་ལྟ་བུར་སྣང་བའི་འབར་བའི་ཚོགས་འཕྲོ་བ་དེ་ལྟ་བུ་འཐོབ་པའོ། །གཞུང་ལ་ལ་ལས་ནི་འོད་ཟེར་འཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱུས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཉིད་འོད་ཟེར་གྱི་སྒྲས་ཉེ་བར་བཏགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡན་ལག་དྲུག་ཅུ་དང་ལྡན་པའི་གསུང་དབྱངས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །ཡིད་ཀྱི་སྡོམ་པ་གང་དང་ལྡན་པར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཚིག་བཙུན་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་གཟུང་བར་འོས་པར་འགྱུར་བའོ། །ཡིད་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་པ་ཐམས་ཅད་དུ་སྦྱར་རོ། །མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ནས་ཇི་སྲིད་དུ་ཕན་པར་འདོད་པ་དང༌། སྤྱོད་ལམ་དང་སྤྱོད་པ་ལ་འཇུག་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་སྡར་བཤད་ཟིན་པས་ཡང་བཤད་པར་མི་བྱའོ། །གཞན་ཡང་གཞོན་ནུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པས་ནི་ཡིད་ཀྱི་སྡོམ་པ་རྣམ་པ་གཞན་བཤད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ལོག་པར་ལྟ་བ་སྤང་བའི་ཕྱིར་ལོག་པར་ལྟ་བ་དང་འགྲོགས་པར་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ལོག་པར་ལྟ་བའི་བག་ཆགས་སྤང་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་བ་རྣབ་སེམས་སྤང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བརྣབ་སེམས་ནི་གཞན་གྱི་རྫས་ལ་མི་རིགས་པའི་འདོད་པ་ས་བདག་གིར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་འདོད་པའོ། །གནོད་སེམས་ནི་སེམས་ཅན་ལ་སྡང་བའོ། །གནོད་སེམས་སྤང་བའི་ཕྱིར་གནོད་སེམས་དང་འགྲོགས་པར་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །ལེ་ལོ་སྤང་བའི་ཕྱིར་ལེ་ལོའི་སེམས་དང་འགྲོགས་པར་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ། ལེ་ལོ་ནི་སྙོམས་པའོ། །བླ་མ་རྣམས་ལ་གཡོའི་སེམས་མི་བསྐྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སླུ་བའི་སེམས་མི་བསྐྱེད་པ་སྟེ། དགེ་བའི་ཕྱོགས་ཀྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཕ་དང༌། མ་དང༌། སློབ་དཔོན་རྣམས་ལ་གཡོའི་སེམས་མི་བསྐྱེད་པའོ། །འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་གི་སེམས་མི་བསྐྱེད་པ་སྟེ་ཆགས་པར་མི་བྱེད་དོ། །འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་དང་མི་འགྲོགས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་གཏང་བར་མི་བྱ་བ་དང༌། ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱང་འཁྲུགས་པར་མི་བྱེད་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་སྒྲོ་བཏགས་པས་མི་གཡོ་བའོ། །ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་དང་ཡང་དག་པར་ལྡན་པའི་ཀུན་དུ་རྟོག་པ་སྤང་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ཡིད་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡིད་དེ་ཡང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་འཇུག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་རྣམ་པར་རྨོངས་པའི་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་བྱིས་པ་རྣམས་རང་གི་རང་བཞིན་འཛིན་པའི་ཤེས་རབ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་དེ་ལྟ་བུའི་བྱིས་པ་རྣམས་ཁམས་ གསུམ་པ ་འདི་དག་ནི་སེམས་ཙམ་མོ་ཞེས་བློ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཇི་ལྟ་བ་མ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ནི་ཇི་ལྟར་སྒྱུ་མའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་མ་སྐྱེས་པའོ། །གང་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མ་སྐྱེས་པ་དེ་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་འགག་པ་མེད་པ་སྟེ་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའོ། །གང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་དེ་རང་བཞིན་མེད་པའོ། །རང་བཞིན་མེད་པའི་ཕྱིར་དམིགས་སུ་མེད་དེ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བའམ། རྣམ་པར་ཤེས་བཞེས་བྱ་བ་འམ། མི་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བའམ། ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་འམ། མེད་ཅེས་བྱ་བར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མི་འབྱུང་ངོ༌། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཐ་སྙད་གཞག་པ་ཇི་ལྟ་བུར་འགྱུར་ཞེ་ན། ཐ་སྙད་ལ་བརྟགས་པས་དགོས་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད། །གལ་ཏེར་ཐ་སྙད་རྣམ་པར་གཞག་པ་མེད་པར་གནས་པར་མི་ནུས་སོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟན་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་ནི་རྨི་ལམ་ལྟ་བུའོ། །ཆུ་ལྟར་སྣང་བ་ནི་སྨིག་རྒྱུ་ལྟ་བུའོ། །བུ་དང་བུ་མོ་ལ་སོགས་པའི་ཐ་སྙད་ནི་སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་གནང་ནས་ཀྱང་འོངས་པ་མེད། གར་ཡང་འགྲོ་བ་མེད་ལ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་གཞི་མེད་བཞིན་དུ་ཐ་སྙད་ཉིད་ཞུགས་པར་གྱུར་ཅིང་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱང་ཁྱད་པར་མེད་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །ཡིད་ཀྱི་སྡོམ་པས་ཡང་དག་པར་བསྡམས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡིད་དེ་ཡང་མི་དམིགས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་མི་རྟོག་གོ །དེའི་ཕྱིར་རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱེད་དོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ཅུང་ཟད་ཙམ་ཡང་མི་མཐོན་ངོ༌། །དེས་ན་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་མི་ཞེན་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ངོ་བོ་ལས་མི་གཡོ་བ་ནི་ཡིད་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐ་སྙད་དུ་བརྗོད་པའོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྣམས་ལ་ནི་ལྷག་པ་མེད་པས་མ་བཤད་དོ། །སངས་རྒྱས་ཡོན་ཏན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་སྡོམ་པ་ལ་ཞུགས་ཤིང༌། །རྫོགས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གཟུགས་ལྡན་རྟོགས་པ་འདི་ནི་རབ་འདོད་ཅིང༌། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཉི་མའི་འོད་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱི་དཀྱིལ་ཞུགས་ན། །སྒྲིབ་པ་མ་ལུས་རྣམ་པར་བསལ་ནས་རབ་ཏུ་སད་པའི་སེམས། །ཡིད་སྡོམ་པ་ཞེས་དེ་བཤད་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ལེགས་བསྡུས་བས། །ཆོས་ཉིད་ལས་གཞན་མིན་གཟུགས་ཕྱིར་ནི་སྡོམ་པ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ། །ཡིད་ཀྱི་སྡོམ་པའི་ལེའུ་སྟེ་བཞི་བཅུ་རྩ་གཅིག་པའི་འགྲེལ་པ་རྫོགས་སོ།། །།ཚིག་སུམ་བརྒྱ་པོ་འདི་དག་ནི་གླེང་གཞིའི་ལེའུར་བཤད་པས་ཡང་བརྗོད་པར་མི་བྱའོ། །རྒྱ་ཆེ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡངས་པར་གྱུར་པའོ། །སྟེ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་ཏེ་གང་གི་ཕྱིར་རྒྱ་ཆེ་བ་དེའི་ཕྱིར་བསྟན་པ་ཡང་རྒྱ་ཆེ་བ་སྟེ་ཚུལ་སྣ་ཚོགས་དང༌། སྒོ་སྣ་ཚོགས་ནས་བསྟན་པས་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་ལ་རབ་ཏུ་བཀོད་ནས་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་འཐོབ་པར་འགྱུར་བས་འདི་ནི་ནམ་མཁའ་བཞིན་རྒྱ་ཆེ་བའོ། །རིན་ཆེན་འོད་ཟེར་རྒྱ་ཆེ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གང། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་དཀོན་མཆོག་དང༌། ཆོས་དཀོན་མཆོག་དང༌། དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་རྣམས་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་སྤྱོད་པ་རྒྱ་ཆེ་བ་དང༌། བསྟན་པ་རྒྱ་ཆེ་བ་ནི་རྒྱ་ཆེ་བ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་མཉམ་པ་ཉིད་རྣམ་པར་སྤྲོས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ངེས་པར་བསྟན་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཤད་པ་ན་སྐལ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཁ་ཅིག་ནི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དོ། །ཁ་ཅིག་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཉིད་དུའོ། །གཞན་དག་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དོ། །ཡང་གཞན་དག་ནི་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་བསྟན་པ་ནི་འབྲས་བུ་དང་བཅས་ པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །སྟོང་གསུམ ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་ཡང་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་གཡོས་ཤིང་ལྟས་ཆེན་པོ་བཅོ་བརྒྱད་དུ་གཡོས་པ་ནི། གཡོས་སོ། །རབ་ཏུ་གཡོས་སོ། །ཀུན་དུ་གཡོས་སོ། །འགུལ་ཏོ། །རབ་ཏུ་འགུལ་ཏོ། །ཀུན་དུ་རབ་ཏུ་འགུལ་ཏོ། །ལྡེག་གོ །རབ་ཏུ་ལྡེག་གོ །ཀུན་དུ་རབ་ཏུ་ལྡེག་གོ །འུར་འུར། རབ་ཏུ་འུར་འུར། ཀུན་དུ་རབ་ཏུ་འུར་འུར་རོ། །ཆེམ་ཆེམ། རབ་ཏུ་ཆེམ་ཆེམ། ཀུན་དུ་རབ་ཏུ་ཆེམ་ཆེམ་མོ། །ཤིག་ཤིག །རབ་ཏུ་ཤིག་ཤིག །ཀུན་དུ་རབ་ཏུ་ཤིག་ཤིག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལ་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་གཡོས་པ་ནི་གཡོ་བ་དང༌། མཐོ་བ་དང༌། དམའ་བ་དང༌། སྟེང་དུ་འགྲོ་བ་དང༌། འོག་ཏུ་འགྲོ་བ་དང༌། སྒྲ་རྗེས་སུ་སྒྲོགས་པའོ། །ལྟས་ཆེན་པོ་བཅོ་བརྒྱད་ནི་དྲུག་པོ་དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་རྣམས་ཀྱིས་གཡོ་བ་ལ་སོགས་པ་ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་དང༌། ཆེན་པོའི་དབྱེ་བས་གོ་རི་མས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རིགས་པར་བྱའོ། །སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། །འདུས་བྱས་པ་དང༌། འདུས་མ་བྱས་པའོ། །སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སེམས་ཅན་མི་དགེ་བ་ལ་སྤྱོད་པ་དང༌། ལྷ་ཚོགས་ལ་མོས་པ་དང༌། ང་རྒྱལ་ཅན་དང་རིག་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་དང༌། ཆེན་པོའི་དབྱེ་བས་གཡོ་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཀུན་དུ་ཤིག་ཤིག་ཅེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ཚིག་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱིས་དོན་བསྟན་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཡང་ན་གཞན་དུ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བཤད་པར་བྱ་སྟེ། རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་གཡོས་པ་དང༌། ལྟས་ཆེན་པོ་བཅོ་བརྒྱད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གཡོས་པ་དང༌། འགུལ་བ་དང༌། ལྡེག་པ་དང༌། ཆེམ་ཆེམ་པ་དང༌། འུར་འུར་བ་དང༌། ཤིག་ཤིག་པ་ནི་རྣམ་པ་དྲུག་གོ །དེ་དག་ཉིད་སོ་སོར་ཆུང་དུ་དང༌། འབྲིང་དང༌། ཆེན་པོའི་དབྱེ་བས་ཕྱེ་ན་ལྟས་ཆེན་པོ་བཅོ་བརྒྱད་དུ་འགྱུར་རོ། །ཕྱོགས་དྲུག་ལ་མཐོ་བ་དང༌། དམའ་བའི་དབྱེ་བས་ཕྱོགས་ཀྱི་འགྱུར་བ་བཅུ་གཉིས་སུ་འགྱུར་ལ། དེ་དག་ཀྱང་སྔར་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །དེ་ལ་རྒྱུ་གཉིས་ཀྱིས་གཡོ་བ་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། མཐུ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་དམ་པའི་ཆོས་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་དགའ་བ་རབ་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པར་གྱུར་པ་ལས་བྱུང་བས་ཀུན་དུ་འཁོར་བར་གྱུར་པ་ལས་འཁྲུགས་པའོ། །བརྟན་པའི་འཇིག་རྟེན་ཡང་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་དབང་པོར་གྱུར་བ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་དང། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་མཐུས་ཆོས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཆེ་བ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཕྱོགས་གཅིག་པར་བར་དུ་འགུལ་བ་ནི་གཡོ་བའོ། །ཤིང་རྣམས་བཞིན་དུ་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་གཡོ་བ་ནི་འགུལ་བའོ། །མགལ་མེའི་འཁོར་ལོ་བཞིན་དུ་འཁོར་བ་ནི་ལྡེག་པའོ། །ཆེམ་ཆེམ་པ་ནི་སྒྲ་རྒྱུན་ཆགས་སུ་འབྱུང་བའོ། །འུར་འུར་ནི་འཁྲུགས་པའོ། །ཤིག་ཤིག་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པའི་སྒྲའོ། །ཡང་ན་གཡོ་བ་ནི་སའོ། །འགུལ་བ་ནི་ཤིང་ཐམས་ཅད་དོ། །ལྡེག་པ་ནི་རི་ཐམས་ཅད་དོ། །ཆེམ་ཆེམ་པ་ནི་ལྷའི་རྔའི་སྒྲ་ལ་སོགས་པའོ། །འུར་འུར་བ་ནི་རྒྱ་མཚོ་ལ་སོགས་པའོ། །ཤིག་ཤིག་པ་ནི་འབྲུག་གི་སྒྲ་ལྟར་སྒྲོགས་པའོ། །དེ་དག་ཀྱང་དང་པོའི་གནས་སྐབས་ཙམ་པའི་དུས་ན་ནི་ཆུང་བར་འབྱུང་ལ། བར་དུ་ནི་འབྲིང་དུ་འབྱུང༌། ཐ་མར་ནི་ཆེ་བར་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བས་བཅོ་བརྒྱད་དུ་འགྱུར་རོ། །ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་མཐོ་བ་དང༌། དམའ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་མཉམ་དུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ན་ནི་བཅད་ནས་གཏོར་བ་བཞིན་དུ་ཤིན་ཏུ་འཁྲུགས་པར་འགྱུར་ན་རིམ་གྱིས་མཐོ་བ་དང༌། དམའ་བ་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་གང་གི་ཚེ་ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་ས་ཆེན་པོ་རི་དང་ཤིང་དུ་བཅས་པ་ཤིན་ཏུ་འཁྲུགས་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་ཤར་ཕྱོགས་མཐོ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བ་ལྟ་བུར་སྣང་བ་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཚེ་ནུབ་ཕྱོགས་རང་གི་རང་བཞིན་དུ་གནས་ཀྱང་དམའ་བ་ལྟ་བུར་སྣང་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཤར་ཕྱོགས་མཐོ་ན་ནུབ་ཕྱོགས་དམའ་བ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཚེ་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱིས་ཆེན་པོ་རི་དང་ཤིང་དུ་བཅས་པ་ཤིན་ཏུ་འཁྲུགས་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ། ནུབ་ཕྱོགས་མཐོ་བ་ལྟར་སྣང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཐམས་ཅད་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཆོ་འཕྲུལ་དང་བཅས་པར་བསྟན་པ་ཡང་ཆོ་འཕྲུལ་བསྟན་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་འདུལ་བ་ནི་དགོས་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཆེ་བ་ཉིད་ཀྱིས་གཡོ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཤེས་ནས་ཆོས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་གོམས་པར་བྱ་བ་ལ་རྟག་ཏུ་ནན་ཏན་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་ལྷའི་མེ་ཏོག་ལ་སོགས་པའི་ཆར་འབབ་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱང་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྟོབས་སུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །ཀུན་དགའ་བོ་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཁྱོད་ཀྱིས་ཟུང་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཡང་དག་པར་གཏོད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདིའི་མིང་ཅི་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིང་གཟུང་བ་ཙམ་གྱིས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་གཟུང་བར་བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐ་སྙད་དུ་བྱེད་པའི་དུས་སུ་ཐེ་ཚོམ་མེད་པར་ཐ་སྙད་དུ་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་བ། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ལ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བར་ཟུང་ཤིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འདིས་དམིགས་པ་མེད་པའི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་ངོ་བོ་ངེས་པར་བྱས་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་མཉམ་པ་ཉིད་རྣམ་པར་སྤྲོས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་ཟུང་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བཀའ་ནི་ཤིན་ཏུ་འདའ་བར་དཀའོ་ཞེས་བྱའོ། །ཀུན་དགའ་བོས་གསོལ་བ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་བདག་གིས་བཟུང་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པ་ཀུན་དགའ་བོས་ཁས་བླངས་པར་གྱུར་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེ་འདི་གསུངས་པར་གྱུར་པ་ནའོ། །ཡི་རངས་པ་ནི་གདུལ་བྱ་རྣམས་ཀྱི་བསམ་པ་དང༌། ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་གྱུར་པས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཤིན་ཏུ་ཡང་བཟུང་བས་ཡི་རངས་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱང་ཐུགས་རངས་པའོ། །ཟླ་འོད་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ཡང་ཡི་རངས་པའོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་ཡང་ཡི་རངས་པའོ། །འཁོར་བཞི་པོ་དེ་དག་ཀྱང་ཡི་རངས་པའོ། །གནས་གཙང་མའི་ལྷའི་བུ་དུ་མ་ཡང་ཡི་རངས་པའོ། །ལྷ་དང་མི་དང་ལྷ་མ་ཡིན་དང་དྲི་ཟར་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་རྣམས་ཀྱང་ཡི་རངས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཐུགས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་མཉེས་པར་བྱས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཐམས་ཅད་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་བསྟོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ་ལེགས་པར་གསུངས་སོ་ཞེས་བྱ་བས་མངོན་པར་དགའ་བ་དང་ལྡན་པའོ། །ཤིན་ཏུ་ཡིད་འོང་ཤིན་ཏུ་སྙན་པའི་ཚིག་གི་ཚོགས་ཀྱི་འོད་ཟེར་དང༌། །འཇམ་པའི་དབྱངས་ཀྱི་ཞབས་ཀྱི་པདྨ་རྣམ་བསྙེན་འགྲོ་བ་ཡི། །སྲིད་པར་གཏོགས་པའི་རབ་རིབ་ཚོགས་རྣམས་མ་ལུས་སེལ་བྱེད་པ། །བདེ་བར་གཤེགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་གནས་གྱུར་རྣམ་པར་འགྲེལ་ལ་རབ་མཁས་ཤིང༌། བདེ་བར་གཤེགས་པའི་ཆོས་རྣམས་བསྒོམ་བྱ་མ་ལུས་བསྒོམས་གྱུར་གང་ཡིན་པས། ཚུལ་རྣམས་སྣ་ཚོགས་བརྙེས་པའི་གཉེན་དང་མ་ཆགས་པ་དག་གིས། །བདེ་བར་གཤེགས་པའི་གསུངས་གི་སྙིང་པོར་གྱུར་པ་རབ་གནས་པ། །མ་བཀྲོལ་བཞག་པ་བདག་ལ་སྐལ་བ་ཅུང་ཟད་ཙམ་ཞིག་ཡོད་པ་ཡིན། །སེམས་ཅན་དོན་ལ་བརྩོན་པའི་སེམས་ལྡན་སྙིང་རྗེ་རྣམ་པར་འཕྲོ་བ་སེམས་ཅན་གཉེན་གཅིག་པ། །ས་སྟེངས་རིགས་མང་ལྡན་པར་གྲགས་པ་འཇམ་དཔལ་གྲགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྟུལ་ཞུགས་ཅན། །དེས་ནི་མདོ་སྡེ་རིན་པོ་ཆེ་འདིའི་འགྲེལ་པ་གྲགས་པའི་ཕྲེང་བ་ཞེས་བྱ་བྱས། །དེ་ནི་བསྒོམ་བྱ་བསྒོམས་ན་བདེ་གཤེགས་ཀྱིས་གསུངས་དེ་ཉིད་གཅིག་ཏུ་ཞི་བ་སྣང་བར་འགྱུར། །ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་མཉམ་ཉིད་རྣམ་སྤྲོས་པ། །ཏིང་འཛིན་རྒྱལ་པོ་དེ་ཉིད་འཇམ་དབྱངས་མཆོག །ཆོས་རྣམས་ཀུན་གྱི་ལུགས་ལ་མཁས་གྱུར་བ། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་དག་པའི་ཆོས་སྐུ་མཆོག །རྒྱལ་བའི་ཡོན་ཏན་ཀུན་གྱིས་བརྒྱན་པའི་མདོ་སྡེའི་རྒྱལ་པོའི་འགྲེལ་བ་ཇི་བཞིན་བྱས་པ་ལས། །བསོད་ནམས་མཁའ་ལྟར་མཐའ་མེད་སྟོན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཀའི་སྐར་མའི་བདག་པོའི་མ་དངས་འདྲ་བདག་གིས་གང་ཐོབ་པ། །དེ་དག་གིས་ནི་འཁྲུལ་བ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་གཅིག་ཏུ་གཞན་ཕན་སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་དོན་བྱས་ནས། །འཇམ་པའི་དཔལ་གྱི་གྲགས་ལྡན་རྒྱལ་པའི་སྲས་མཆོག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དང་སངས་རྒྱས་གྱུར་པར་ཤོག །འཇམ་པའི་དབྱངས་ཀྱི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་གྲགས་པའི་གྲགས་པ་ཤིན་ཏུ་རབ་རྒྱས་ནས། །ནམ་མཁའ་དྲི་མེད་སྟེང་ནས་འགྲོ་བའི་ཉི་མའི་འོད་ཀྱིས་མུན་པ་སེལ་ཞིང་རབ་རྒྱས་པ། །སངས་རྒྱས་གདུང་ལ་གཅིག་ཏུ་ཞེན་པས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་རྟེན་གྱི་སར་གྱུར་འདི་ཡི་འགྲེལ་བྱས་པས། །བཤད་པ་དཔག་མེད་བྱེད་པས་ཡུལ་དང་དུས་ཀྱི་མཐར་གནས་ཤོག །ཏིང་ངེ་འཛིན་རྒྱལ་པོའི་འགྲེལ་པ་གྲགས་པའི་ཕྲེང་བ་ཞེས་བྱ་བ་སློབ་དཔོན་འཇམ་དཔལ་གྲགས་པས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།དཔལ་ལྷ་བཙུན་པ་བྱང་ཆུབ་འོད་ཀྱི་བཀའ་ལུང་གིས་རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་ཞི་བ་བཟང་པོའི་ཞལ་སྔ་ནས་དང༌། ལོ་ཙཱ་བ་དགེ་སློང་ཚུལ་ཁྲིམས་རྒྱལ་བས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས། ཡོངས་ཀྱི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཆེན་པོ་ཁུ་བརྩོན་འགྲུས་གཡུང་དྲུང་གི་སྐུའི་བསོད་ནམས་སུ་བསྒྱུར།།