རིགས་པའི་ཐིགས་པའི་རྒྱ་ཆེར་འགྲེལ་པ།
འདུལ་བའི་ལྷ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ན་ཡ་བིནྡུ་ཊཱི་ཀ །བོད་སྐད་དུ། །རིགས་པའི་ཐིགས་པའི་རྒྱ་ཆེར་འགྲེལ་པ། བམ་པོ་དང་པོ། འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གང་ཞིག་རིགས་ལམ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། །རིགས་མི་ཐུས་བསྒྲུབ་བྱ་དག་པ་མཆོག་གསུང་བ། །ཐུབ་པ་སྨྲ་མཆོག་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །རིགས་ཐིགས་ཚིག་རེ་ནས་ནི་རྣམ་པར་དབྱེ། །ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་ནི་སྐྱེས་བུའི་དོན་ཐམས་ཅད་འགྲུབ་པའི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་ཡིན་པས་ན། དེ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་དང་པོ་འདིས་ནི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་འདིའི་འགྲེལ་པ་དང༌། དགོས་པ་དང༌། བརྗོད་པར་བྱ་བ་དང་དགོས་པའི་ཡང་དགོས་པ་བསྟན་ཏོ། །འདི་ལྟར་འབྲེལ་པ་མེད་པ་དང༌། དགོས་པ་མེད་པ་དང༌། བརྗོད་པར་བྱ་བ་མེད་པའི་བསྟན་བཅོས་སམ་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ནི་རྟོག་པ་སྔོན་དུ་གཏོང་བ་རྣམས་ཁས་མི་ལེན་ཏེ། འདི་ལྟར་འདིར་བཤད་པར་བྱ་བ་ནི་ཅི་ཞིག་ཡིན་སྙམ་པའི་རྨོངས་པ་དེ་བསལ་བའི་ཕྱིར་བརྗོད་པར་བྱ་བ་བསྙད་དོ། །འབྲས་བུ་མེད་དུ་དགོས་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར་དགོས་པ་བརྗོད་དོ། །ཐབས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མ་ཡིན་དུ་དོགས་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར་འབྲེལ་པ་བསྙད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་ཉན་པ་པོ་སྤྲོ་བ་སྐྱེད་པའི་དོན་དུ་འབྲེལ་པ་ལ་ སོགས་པ ་བརྗོད་དོ། །དེ་ལ་དེ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དང༌། དགོས་པ་སྔོན་དུ་བསྟན་ཏོ། །འབྲེལ་པ་ནི་ཤུགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་ཤུགས་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རབ་ཏུ་བྱེད་པ་རྩོམ་པས། དོན་གྱིས་ན་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ནི་ཐབས་ཉིད་དུ་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ན་ཐབས་མ་ཡིན་པ་ལ་ཇི་ལྟར་འཇུག་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་འབྲེལ་པ་ནི་དོན་གྱིས་བསྟན་ཏོ། །འདིར་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་བསྟན་པ་ནི་དགོས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་བསྟན་པ་དེ་ནི་ཁོང་དུ་ཆུང་བར་བྱེད་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་ལ། རབ་ཏུ་བྱེད་པ་འདིས་བྱེད་པས་ན་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་འདི་ནི་དགོས་པ་དེའི་ཐབས་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་དང༌། དགོས་པར་ཐབས་དང་ཐབས་ཀྱིས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་འབྲེལ་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་འདི་ཐོས་པ་ལས་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་མ་ནོར་བར་ཤེས་པར་འགྱུར་བས། དེའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ནི་ཐབས་ཡིན་ལ། ཡང་དག་པའི་ཤེས་པའི་ཡོངས་སུ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཤེས་པ་ནི་ཐབས་ཀྱིས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་པར་གནས་སོ། །དེ་ཉིད་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དང༌། བསྒྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་དང་བྱ་བ་དང་བྱེད་པའི་ངོ་བོའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་འབྲེལ་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་བསྒྲུབ་པ་ནི་རབ་ཏུ་བྱེད་པའོ། །བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ནི་འབྲས་བུའོ། །བྱེད་པ་ནི་རབ་ཏུ་བྱེད་པའོ། །བྱ་བ་ནི་འབྲས་བུ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་འདི་ཙམ་མོ་ཞེས་བྱ་བར་གནས་སོ། །དེ་ལྟར་གནས་སུ་ཟིན་ཀྱང་ཅི་སྟེ་ལ་ལ་ཞིག་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་ཅི་ཞིག་བྱ་སྟེ་དེ་ནི་གང་དུ་ཡང་མཁོ་བ་མེད་ངོ༌། །དེའི་བྱིར་དེ་ནི་བྱ་རོག་གི་སོ་བརྟག་པ་བཞིན་དུ་གནས་པ་མ་ཡིན་བར་ཁྱོད་ཡོངས་སུ་ངལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་འདྲི་བར་འགྱུར་པ་དེའི་ཕྱིར་སྐྱེས་བུའི་དོན་ཐམས་ཅད་འགྲུབ་པ་ནི་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་ཡིན་ཞེས་པ་འདི་སྨོས་ཏེ་དེས་ནི་དགོས་པའི་ཡང་དགོས་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་བས་ན་ཚིག་གི་དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་སྐྱེས་བུའི་དོན་ཐམས་ཅད་འགྲུབ་པ་ལས་མཁོ་བར་གྱུར་པ་ལས་དེའི་ཕྱིར་བསྒྲིམས་ཏེ་དེ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ནི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ལས་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་བས་ན་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་མཁོ་བར་གྱུར་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་འདི་བརྩམ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ནི་རེ་ཞིག་བསྡུ་བའི་དོན་ཡིན་ནོ། །ཡན་ལག་གི་དོན་ནི་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་ཡིན་པས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་འདིར་མི་སླུ་བའི་ཤེས་བ་ནི་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་སྟེ། གང་དོན་བྱེད་པ་ལ་སླུ་བར་མི་བྱེད་པ་ཡིན་གྱི་མ་ནོར་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ན་ནི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ལུགས་སེལ་བར་བྱེད་པར་འགྱུར་ཏེ། རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ནི་མདོ་སྡེ་པ་དང༌། རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ལུགས་ཀྱི་རྗེས་སུ་སྙེགས་པར་འཇུག་པར་འདོད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་གཉི་གའི་ལུགས་བསྡུ་བའི་ཕྱིར། །མི་སླུ་བའི་ཤེས་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་ཡིན་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །གང་ལ་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཡིན་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་ནོ། །སྔོན་གྱི་སྒྲས་ནི་འདི་རྒྱུ་ཡིན་པར་བརྗོད་དེ་གང་གི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་བས་རྒྱུ་སྭ་བ་དེའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཕྱིར་དེ་སྔོན་དུ་ཞེས་བརྗོད་དེ་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པའི་རྒྱུ་ཅན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སྐྱེས་བུའི་དོན་ཐམས་ཅད་འགྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེས་བུའི་དོན་ཡིན་པས་ན་སྐྱེས་བུའི་དོན་ཏོ། །དོན་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་ནི་དགོས་པ་ཡིན་པར་བརྗོད་དེ་སྐྱེས་བུའི་དགོས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཡིན་པ་སྐྱེས་བུའི་དོན་ཡང་ཡིན་པས་སྐྱེས་བུའི་དོན་ཐམས་ཅད་དེ་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཐག་ཉེ་བ་དང༌། རྒྱང་རིང་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་འཇིག་རྟེན་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་དོར་བར་བྱ་བ་དང༌། བླང་བར་བྱ་བ་དང། བཏད་སྙོམས་སུ་བྱ་བའོ། །དེ་ལ་ཐག་ཉེ་བ་ནི་གང་ཡུལ་ཐག་ཉེ་བ་ན་ཡོད་པའོ། །རྒྱང་རིང་བ་ནི་གང་ཐག་རིང་པོ་ན་ཡོད་པའོ། །འཇིག་རྟེན་བ་ནི་གང་འཁོར་བའི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པའོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དོར་བར་བྱ་བ་ནི་མི་འདོད་པ་སྟེ་སྦྲུལ་དང༌། ཚེར་མ་དང༌། དུག་དང༌། མཚོན་ཆ་ལ་ སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །བླང་བར་བྱ་བ་ནི་འདོད་པ ་སྟེ། མེ་ཏོག་ཕྲེང་དང༌། ཙན་དན་དང༌། གོས་དང༌། བཟའ་བ་དང༌། བཏུང་བ་དང༌། མལ་ཆ་དང༌། སྟན་གྱི་མཚན་ཉིད་དོ། །འདོད་པ་དང་མི་འདོད་པ་གཉི་ག་ལས་བཟློག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བཏང་སྙོམས་སུ་བྱ་བའོ། །སྐྱེས་བུའི་དོན་དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཤེས་ པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་མངོན་སུམ་ལ་སོགས ་པའི་ཤེས་པས་དམིགས་ནས་མཚོན་ཆ་དང༌། དུག་དང༌། ཚེར་མ་ལ་ སོགས་པ ་ནི་ཡོངས་སུ་སྤོང་ངོ༌། །མེ་ཏོག་ཕྲེང་ལ་ སོགས་པ ་ནི་ལེན་ཏོ། །དེ་མ་ཡིན་པ་གཞན་དག་ལ་ནི་བཏང་སྙོམས་སུ་བྱེད་དོ། །སྐྱེས་བུའི་དོན་ཐམས་ཅད་གྲུབ་པ་ནི་སྐྱེས་བུའི་དོན་ཐམས་ཅད་འགྲུབ་པར་བྱེད་པའོ། །འགྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་འདིར་གྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བར་བརྗོད་དོ། །དེས་ནི་འདི་སྐད་དུ་སྐྱེས་བུའི་དོན་གྲུབ་པར་ངེས་པ་དང་ལྡན་པ་གང་ཅི་སྙེད་བ་དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །ཡིན་པས་ན་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་དེའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཡིན་ལ་གང་དེ་ནི་རྟག་ཏུ་འབྲེལ་ཏེ། དེས་ན་འདི་སྐད་དུ་གང་གི་ཕྱིར་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་ནི་སྐྱེས་བུའི་དོན་ཐམས་ཅད་འགྲུབ་པའི་སྔོན་དུ་བཏང་བ་ཅན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་དེ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བར་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་དང་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། མ་ནིང་གི་རྟགས་ཀྱིས་བསྟན་པ་དང་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདས་མ་ཐག་པ་ཡིན་ཡང་སྐྱེས་བུའི་དོན་ཐམས་ཅད་འགྲུབ་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དངོས་སུ་ན་གཙོ་བོ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་དེ་ནི་ལོག་པར་རྟོག་པ་རྣམ་པ་བཞི་བསལ་བས་ནོར་བར་ཤེས་བར་བྱེད་དོ། །ལོག་པར་རྟོག་པ་རྣམ་པ་བཞི་ནི་གྲངས་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པ་དང༌། རང་གི་ངོ་བོ་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པ་དང༌། སྤྱོད་ཡུལ་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པ་དང༌། འབྲས་བུ་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པའོ། །དེ་ལ་གྲངས་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པ་ནི་ཁ་ཅིག་གི་ནི་གཅིག་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཕུར་བུ་པ་རྣམས་ཀྱི་ལྟ་བུའོ། །ཁ་ཅིག་གི་ནི་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། གྲངས་ཅན་པ་རྣམས་ཀྱི་ལྟ་བུའོ། །རིགས་པ་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ནི་བཞིའོ། །སྤྱོད་པ་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ནི་དྲུག་གོ །རང་གི་ངོ་བོ་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཁ་ཅིག་ནི་མངོན་སུམ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པ། ཁ་ཅིག་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་ལྟ་བུའོ། །ཡུལ་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཁ་ཅིག་གིས་ནི་མངོན་སུམ་གྱི་ཡུལ་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཁོ་ནའོ། །རྗེས་སུ་དཔག་པའི་ཡུལ་ནི་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཁོ་ནའོ་ཞེས་བརྗོད་ལ། གཞན་དག་གིས་གཞན་དུ་བརྗོད་པ་ལྟ་བུའོ། །འབྲས་བུ་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཁ་ཅིག་ནི་ཚད་མ་ལས་འབྲས་བུ་ཐ་དད་པར་ཁས་ལེན་ལ། ཁ་ཅིག་ནི་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པར་ཁས་ལེན་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དེ་ལྟ་བུའི་ལོག་པར་རྟོག་པ་རྣམ་པ་བཞི་བསལ་བས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མ་ནོར་བར་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་དང་པོ་ཁོ་ནར་གྲངས་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར། ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །འདི་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་པས་ན་འདི་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །གྲངས་ཀྱི་ཚིག་སྨོས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཁོ་ནའོ་ཞེས་རྣམ་པར་མངོན་ཏེ། དེས་ན་རྣམ་པ་གཅིག་དང༌། རྣམ་པ་གསུམ་ལ་ སོགས་པ ་བསལ་བ་ཡིན་ནོ། །གྲངས་ཙམ་གྱིས་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བསྟན་གྱི། རྣམ་པ་གཉིས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པོ་གང་གིས་ཡིན་པ་ནི་མི་ཤེས་པས་དེའི་ཕྱིར་མངོན་སུམ་དང་རྗེས་སུ་དཔག་པའོ་ཞེས་བྱེ་བྲག་གིས་བསྟན་ཏོ། །དབང་པོ་ལ་བརྟན་པ་ནི་མངོན་སུམ་སྟེ། ངེས་པའི་ཚིག་འདི་ནི་ཡུལ་ལས་ཤེས་པས་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་ཉིད་མཚོན་པར་བྱེད་པ་སྟེ། དཔེར་ན་འགྲོ་བས་ན་བ་ལང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལ་འགྲོ་བས་ནི་བ་ལང་ཉིད་ཉེ་བར་མཚོན་པར་བྱེད་དེ། དེ་བས་ན་བ་ལང་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་རིལ་པོ་ལ་བ་ལང་གི་སྒྲར་རྗོད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པར་སྟོན་པར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་འདིར་ཡང་དབང་པོ་ལ་བརྟེན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཡུལ་ལ་ཤེས་པས་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་ཉིད་མཚོན་ནས་རྣམ་པ་བཞི་ཆར་ཡང་མངོན་སུམ་དུ་བརྗོད་པར་སྟོན་ཏོ། །འདིས་དཔོག་པས་ན་དཔག་པ་སྟེ། ཡོངས་སུ་གཅོད་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རྗེས་སུ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་ཕྱིས་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དོན་ཏེ། ཕྱིས་དཔོག་པ་ནི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་སྟེ། ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་འཛིན་པ་དང༌། འབྲེལ་པ་དྲན་བ་སྔོན་དུ་བཏང་པ་ཅན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མངོན་སུམ་དང་རྗེས་སུ་དཔག་པའོ་ཞེས་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ཐ་དད་པར་བསྟན་པ་ནི། དོན་གྱིས་ན་ཡུལ་ཐ་དད་པར་སྟོན་ཏེ། ཇི་ལྟར་དེ་གཉིས་ཀྱི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ཐ་དད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཡུལ་ཡང་ཐ་དད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དང་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་བསྡུ་བའི་དོན་ཏེ། རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང་མངོན་སུམ་སྟོབས་མཚུངས་པ་ཉིད་དུ་སྡུད་དོ། །ཇི་ལྟར་མངོན་སུམ་དོན་གྱིས་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པས་མི་སླུ་བ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ཚད་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཡང་དེའི་བདག་ཉིད་དང༌། དེ་ལས་བྱུང་བ་གཉིས་ཀྱིས་དོན་དང་འབྲེལ་པས་མི་སླུ་བ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ཚད་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡིན་ན་གང་ལ་ལ་དག་ཚད་མ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཙོ་བོ་ནི་མངོན་སུམ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་པ་དེ་བསལ་བ་ཡིན་ཏེ། གཉིས་ཀ་ཡང་མི་སླུ་བ་ཁོ་ནར་ནི་འདྲ་ན། མངོན་སུམ་གཙོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་སུ་ཉིད་ཀྱིས་བྱས། རང་གི་ངོ་བོ་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པ་བསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དེ་ལ་མངོན་སུམ་ནི་རྟོག་པ་དང་བྲལ་ཞིང་མ་འཁྲུལ་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་དགར་བའི་དོན་ཏེ། ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་གཉིས་ལས་འོག་ནས་འབྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དཔག་པར་བྱེད་དོ། །མངོན་སུམ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་གཞི་བསྟན་ཏོ། །རྟོག་པ་དང་བྲལ་ཞིང་མ་འཁྲུལ་པའོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་མཚན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཉིད་བསྟན་ཏེ། དེས་ན་འདི་སྐད་དུ་རྟོག་པ་དང་བྲལ་ཞིང་མ་འཁྲུལ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མངོན་སུམ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་རེ་ཞིག་བསྡུས་པའི་དོན་ཡིན་ནོ། །ཡན་ལག་གི་དོན་ནི་རྟོག་པ་རྣམས་དང་བྲལ་བ་ནི་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བ་སྟེ། རྟོག་པ་དང་བྱེ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཡང་ན་རྟོག་པས་འབྲས་བ་ནི་རྟོག་པ་དང་བྲལ་པ་སྟེ། རྟོག་པས་སྤང་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གོ །འཁྲུལ་པ་མེད་བ་ནི་མ་འཁྲུལ་པ་སྟེ། ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཡུལ་ལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཅིའི་ཕྱིར་བྱེ་བྲག་གཉིས་སྨྲས་ཤེ་ན། སྨྲས་པ་མ་འཁྲུལ་པ་སྨོས་པ་ནི་རེ་ཞིག་རབ་རིབ་ཅན་གྱི་ཤེས་པ་འཁྲུལ་པ་རྣམ་པར་གཅད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྟོག་པ་དང་བྲལ་བ་སྨོས་པ་ནི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་བསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་མ་འཁྲུལ་པ་ཉིད་ནི་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཡུལ་ལ་ཁས་བླང་བར་བྱའི། དམིགས་པའི་ཡུལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དམིགས་པའི་ཡུལ་ལ་མ་འཁྲུལ་པ་ཉིད་ཁས་ལེན་ན། དེས་ནི་འདིར་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ལུགས་གསལ་བར་བྱས་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ནི་དམིགས་པའི་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་འཁྲུལ་པ་ཡིན་པར་འདོད་དེ། དེ་བས་ན་དེའི་ལུགས་སེལ་བར་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ནི་རྩོམ་པར་འགྱུར་ཏེ། རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ནི་མདོ་སྡེ་པ་དང༌། རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་རྗེས་སུ་སྙེགས་པར་རྩོམ་པར་འདོད་ལ། གཉི་ག་ཡང་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཡུལ་ལ་མི་སླུ་བའི་མཚན་ཉིད་ལ་ནི་མ་འཁྲུལ་བ་ཡིན་པར་ཁས་ལན་ཏོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་ན་གོ་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཡང་མངོན་སུམ་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཡང་མི་སླུ་བ་ཉིད་དུ་མ་འཁྲུལ་པར་འདོད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་དཔག་པ་བསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་བས་ན་བྱེ་བྲག་གཉི་ག་སྨོས་དགོས་སོ། །གྲུབ་པའི་མཐའ་ལ་གྲགས་པའི་རྟོག་པ་བསལ་ཞིང༌། འཇིག་རྟེན་པའི་རྟོག་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རྟོག་པ་ནི་ཤེས་པ་ལ་བརྗོད་པ་དང༌། འདྲེར་རུང་བ་སྣང་བ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །འདིས་རྗོད་པར་བྱེད་པས་ན་བརྗོད་པ་སྟེ་སྨྲ་བར་བྱེད་པས་ནི་སྒྲའི་སྤྱིའི་ངོ་བོ་ཡིན་ནོ། །བརྗོད་པ་དང་འདྲེ་བ་ནི་བརྗོད་པ་དང་འདྲེ་བ་སྟེ་འདྲེ་བ་ནི་འབྲེལ་པ་ལ་བྱའོ། །བརྗོད་པ་དང་འདྲེར་རུང་བ་ནི་བརྗོད་པ་དང་འདྲེར་རུང་བ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྟེ་དོན་གྱི་ཕྱི་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཁྱབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བརྗོད་པར་ནུས་ཀྱི། དོན་གྱི་བྱེ་བྲག་རང་གི་ངོ་བོའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ནི་བརྗོད་པར་མི་ནུས་ཏེ་དེ་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་པ་གང་ལ་བརྗོད་པ་དང་འདྲེར་རུང་བ་དང་སྣང་བ་དེ་ནི་བརྗོད་པ་དང་འདྲེར་རུང་བ་སྣང་བ་ཡིན་ཏེ། དོན་གྱི་སྤྱིའི་དོན་གྱི་རྣམ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གཞན་ཡང་དེ་ནི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་རྗོད་པ་སྟེ། བསྙད་པར་བྱ་བ་དོན་གྱི་སྤྱི་གང་ཡིན་པའོ། །བརྗོད་པ་དང་འདྲེ་བ་ནི་བརྗོད་པ་དང་འདྲེ་བའོ། །བརྗོད་པ་དང་འདྲེར་རུང་བ་ནི་བརྗོད་པ་དང་འདྲེར་རུང་བ་སྟེ་སྒྲའི་སྤྱིའི་ཡིན་ནོ། །དེས་ནི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པ་འཐད་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་བརྗོད་པར་ནུས་ཀྱི། སྒྲའི་བྱེ་བྲག་གིས་ནི་མི་ནུས་ཏེ་དེ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་པ་གང་ལ་བརྗོད་པ་དང་འདྲེར་རུང་བ་སྣང་བ་དེ་ནི་བརྗོད་པ་དང་འདྲེར་རུང་བ་སྣང་བ་ཡིན་ཏེ། སྒྲའི་སྤྱིའི་རྣམ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ་ཞེས་བྱ་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམ་པ་དེ་གཉི་ག་ཡང་བརྗོད་པ་དང་འདྲེར་རུང་བ་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་ཟུར་གཉིས་སུ་བཤད་པ་འདིས་བསྟན་པར་ཡང་རིག་པར་བྱའོ། །ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིག་པ་སྟེ་བློ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་དང་བྲལ་བའོ་ཞེས་བ་ནི་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བ་སྟེ། རྟོག་པའི་འདམ་རྫ་བ་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེས་ནི་འདི་སྐད་དུ་སྒྲ་དང་དོན་གྱི་སྤྱིའི་རྣམ་པ་མ་ཡིན་པའི་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །རབ་རིབ་དང༌། མྱུར་དུ་བསྐོར་བ་དང༌། གྲུར་ཞུགས་པ་དང༌། འཁྲུལ་ པ་ལ་སོགས ་པས་འཁྲུལ་པ་མ་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་རབ་རིབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མིག་གི་གནོད་པའོ། །མྱུར་དུ་བསྐོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མགལ་མེ་བསྐོར་བ་ལ་ སོགས་པའོ། །གྲུར་ཞུགས་པ ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྲུས་འགྲོ་བའོ། །འཁྲུལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རླུང་དང་མ་ཁྲིས་པ་འཁྲུགས་པས་ཁམས་མ་སྙོམས་པའོ། །རབ་རིབ་དང་མྱུར་དུ་བསྐོར་བ་དང༌། གྲུར་ཞུགས་པ་དང༌། འཁྲུལ་པ་ནི་རབ་རིབ་དང༌། མྱུར་དུ་བསྐོར་བ་དང༌། གྲུར་ཞུགས་པ་དང་འཁྲུལ་པའོ། །དེ་བཤད་ལ་ སོགས་པ ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་རབ་རིབ་དང༌། མྱུར་དུ་བསྐོར་བ་དང༌། གྲུར་ཞུགས་པ་དང༌། འཁྲུལ་པ་ལ་ སོགས་པ ་སྟེ།  སོགས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའི་སྒྲས་ནི་མིག་སྔོན་པོར་གྱུར་པ ་དང༌། སེར་བོར་མཐོང་བ་ལ་ སོགས་པ ་བསྡུའོ། །གང་ལ་འཁྲུལ་བ་སྐྱེད་པ་ཡོད་པ་དེ་ནི་འཁྲུལ་པ་སྐྱེད་པའོ། །འཁྲུལ་པ་སྐྱེད་པ་མེད་པ་དེ་ནི་འཁྲུལ་པ་མི་སྐྱེ་བ་སྟེ། རབ་རིབ་དང་མྱུར་དུ་བསྐོར་བ་དང༌། གྲུར་ཞུགས་པ་དང༌། འཁྲུལ་པ་དག་གིས་འཁྲུལ་པ་མི་སྐྱེད་པ་ནི་རབ་རིབ་དང༌། མྱུར་དུ་བསྐོར་པ་དང༌། གྲུར་ཞུགས་པ་དང༌། འཁྲུལ་པ་དག་འཁྲུག་པ་དག་གིས་མི་སྐྱེད་པའོ། །འདི་ལྟར་རབ་རིབ་ཀྱི་གནོད་པ་ནི་ཟླ་བ་ལ་གཉིས་སུ་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །མྱུར་དུ་བསྐོར་བ་ནི་མགལ་མེ་ལ་འཁོར་ལོའོ་འབྱུང་ངོ༌། །གྲུར་ཞུགས་སྟེ་འགྲོ་བས་ནི་ཆུ་དོགས་ཀྱི་ཤིང་འགྲོ་བར་མཐོང་ངོ༌། །རླུང་དང་མཁྲིས་བ་ལ་ སོགས་པ ་འཁྲུགས་པས་ནི་དངོས་པོ་འབར་བ་ལ་ སོགས་པར་མཐོང་ངོ༌། །ཤེས་པ ་ནི་མངོན་སུམ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་མདོ་ལས་ཤེས་པ་མ་སྨོས་པར་ཇི་ལྟར་རྙེད་ཅེ་ན། རྟོག་པ་ནི་ཤེས་པ་ཁོ་ན་དང་འབྲེལ་ལ་འཁྲུལ་བ་ཡང་ཤེས་པའི་ཆོས་ཡིན་པས་མ་མཐོང་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་རྟོག་པ་དང་འབྲེལ་བ་དང་མ་འཁྲུལ་པ་ནི་ཤེས་པ་ཁོ་ན་ལ་བྱའོ། །དཔེར་ན་བེའུ་མེད་པའི་དུས་མ་ཁྲིད་དེ་ཤོག་ཅིག་ཅེས་བྱས་ན། རྟ་རྒོད་མ་ཁྲིད་དེ་མི་འོང་གི་དྲུས་མ་ཁྲིད་དེ་འོང་བས་འདི་ལྟར་དེ་ཉིད་བེའུ་དང་འབྲེལ་བར་མཐོང་བ་དེ་བཞིན་དུ། འདིར་ཡང་རྟོག་པ་དང་འཁྲུལ་པ་ནི་ཤེས་པ་ཁོ་ན་དང་འབྲེལ་པར་མཐོང་གི་གཞན་དག་ནི་མ་ཡིན་པས་ཤེས་པ་ཁོ་ན་མངོན་སུམ་དུ་འདོད་དོ། །དེ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་སུམ་ཞེས་བསྙད་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་ནི་དབང་པོ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། ཡིད་དང༌། རང་རིག་པ་དང༌། རྣལ་འབྱོར་པའི་ཤེས་པ་དང་རྣམ་པ་བཞིར་རིག་པར་བྱའོ། །ལོག་པར་རྟོག་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་འདི་བསྟན་ཏེ། ཁ་ཅིག་ནི་དབང་པོ་ཉིད་མཐོང་བ་པོ་ཡིན་པར་འདོད་པས་དེ་བསལ་བའི་ཕྱིར་ནི་དང་པོ་སྟེ། དབང་པོ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པ་མངོན་སུམ་ཡིན་གྱི་དབང་པོ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཁ་ཅིག་ནི་ཡིད་ཀྱིས་མངོན་སུམ་ལ་སྐྱོན་འདོགས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་སྐྱོན་དེ་ཡོངས་སུ་སྤང་བའི་ཆེད་དུ་གཉིས་པའོ། །ཁ་ཅིག་ནི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱིས་རང་རིག་པ་ཁས་མི་ལེན་ཏེ། དེ་བསལ་བའི་ཕྱིར་གསུམ་པའོ། །ཁ་ཅིག་ནི་རྣལ་འབྱོར་བ་རྣམས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་ཁས་མི་ལེན་ཏེ། དེ་བསལ་བའི་ཕྱིར་མངོན་སུམ་བཞི་པ་སྨོས་སོ། །དབང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པོའི་ཤེས་ པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིག་ལ་སོགས ་པའི་དབང་པོ་ལྔ་རྣམས་ལ་དབང་པོར་འདོད་ཀྱི་དབང་པོ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཡིད་ཀྱི་མངོན་སུམ་ནི་ལོགས་ཤིག་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་མིག་ལ་ སོགས་པའི་དབང་པོ་ལ་བརྟེན་པའི་ཤེས་པ ་ནི་དབང་པོ་ལས་བྱུང་བའི་མངོན་སུམ་ཡིན་ནོ། །རང་གི་ཡུལ་གྱིས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་ཡུལ་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་ཅན་དབང་པོའི་ཤེས་པ་མཚུངས་པ་དེ་མ་ཐག་པ་སྟེ། རྐྱེན་གྱིས་བསྐྱེད་པ་ཡིན་གྱི། རྣམ་པར་ཤེས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེར་རང་གི་ཡང་ཡིན་ལ་ཡུལ་ཡང་ཡིན་པས་རང་གི་ཡུལ་ཏེ། བདག་གི་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རང་ཡུལ་གྱི་དེ་མ་ཐག་བ་ནི་རང་གི་ཡུལ་གྱི་དེ་མ་ཐག་པ་སྟེ། སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་པ་ལས་བྱུང་བ་ཉིད་དང་འདྲ་བ་ལ་ནི་དེ་མ་ཐག་པའི་སྒྲར་བརྗོད་དོ། །དེ་ནི་རང་གི་ཡུལ་གྱི་དེ་མ་ཐག་པ་ཡང་ཡིན་ལ་ཡུལ་ཡང་ཡིན་པས་རང་གི་ཡུལ་གྱི་དེ་མ་ཐག་པ་ཡུལ་ལོ། །དབང་པོའི་ཤེས་པ་གང་ལ་དེ་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་ཡོད་པ་དེ་ནི་རང་གི་ཡུལ་གྱི་དེ་མ་ཐག་པ་ཡུལ་གྱི་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་ཅན་དབང་པོའི་ཤེས་པ་སྟེ། དབང་པོའི་ཤེས་པ་མཚུངས་པ་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་དུ་གྱུར་པ་དེས་སྐྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཡིད་ཙམ་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་ཡིད་ཀྱི་མངོན་སུམ་ཞེས་བྱའོ། །འདིར་རང་གི་ཡུལ་གྱི་དེ་མ་ཐག་པ་ཡུལ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་ནི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རྟོག་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པའི་སྐྱོན་དང༌། རིགས་མི་མཐུན་པའི་ཡུལ་ལ་འཛིན་པའི་སྐྱོན་ཡང་ཡོངས་སུ་སྤངས་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་ཡིད་ཀྱི་མངོན་སུམ་དེ་ནི་དབང་པོའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཡུལ་གྱི་དེ་མ་ཐག་པ་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་པ་ལ་སྐྱེ་བ་གང་ཡིན་པ་དེའི་ཡུལ་དེ་ཡིན་པར་འདོད་དོ། །དེ་བས་ན་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་མེད་པར་ཐལ་བའི་ཉེས་པ་ཡང་ཡོངས་སུ་ལྟ་ག་ལ་འགྱུར་རོ། །གང་གི་ཚེ་དེ་མ་ཐག་པའི་སྒྲ་རིགས་མཐུན་པ་ལ་ཡང་བྱ་བ་དེའི་ཆ་རིགས་མི་མཐུན་པའི་ཡུལ་ལ་འཛིན་པར་ཡང་ཐལ་བར་ག་ལ་འགྱུར། དབང་པོའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མཚུངས་པ་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱ་པའི་ཐ་ཚིག་དེས་ནི་ལོང་བ་དང་འོན་པ་ལ་ སོགས་པ ་མེད་པར་ཐལ་བའི་ཉེས་པ་ཡང་ཡོངས་སུ་སྤངས་པ་ཡིན་ཏེ། ལོང་བ་དང་འོན་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ནི་མཚུངས་བ་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་དབང་པོའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མེད་དོ། །དེ་བས་ན་གང་ལ་ལ་དག་ན་རེ་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་ཕྱི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རོལ་གྱི་ཡུལ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པར་ཁས་ལེན་ན། འདི་ལྟར་ལོང་བ་དང་འོན་པ་ལ་ སོགས་པ ་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྨྲས་པ་དེ་ཡོངས་སུ་སྤངས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཐམས་ཅད་རང་རིག་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཡིན་ལ་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཡང་ཡིན་པས་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཐམས་ཅད་དོ། །ཐམས་ཅད་ཅེས་སྨོས་པ་ནི་ནོར་བའི་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་བསྡུས་ཏེ། དེ་དག་གིས་རང་གི་ངོ་བོ་རབ་ཏུ་གསལ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རང་གི་རིག་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཐམས་ཅད་ནི་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་རང་བཞིན་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རང་གི་ངོ་བོ་རིག་པར་བྱེད་བཞིན་དུ་སྐྱེ་སྟེ། དཔེར་ན་མར་མེ་ནི་རབ་ཏུ་གསལ་བའི་རང་བཞིན་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བདག་ཉིད་རབ་ཏུ་གསལ་བར་བྱེད་པ་བཞིན་དུ་སྐྱེའི། རང་གི་ངོ་བོ་རབ་ཏུ་གསལ་བར་བྱ་བ་ལ་མར་མེ་གཞན་ལ་མི་ལྟོས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱང་རང་གི་ངོ་བོ་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ལ་ཤེས་པ་གཞན་ལ་མི་ལྟོས་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་རང་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་རྣམས་ནི་བདག་ཉིད་ལ་མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དག་པའི་དོན་བསྒོམ་པའི་རབ་ཀྱི་མཐའ་ལས་བྱུང་བ་རྣལ་འབྱོར་བའི་ཤེས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཡང་དག་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་དོན་ཏེ། འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་པོ་དག་གོ །དེ་བསྒོམ་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་དོན་བསྒོམ་པ་སྟེ། བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གོམས་པའོ། །དེའི་རབ་ནི་ཡང་དག་པའི་དོན་བསྒོམ་པའི་རབ་ཀྱི་མཐའ་ལས་བྱུང་བའི་རྣལ་འབྱོར་བའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཡང་དག་པ་སྟེ། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང༌། དྲོ་བར་གྱུར་པ་དང༌། རྩེ་མོ་དང༌། བཟོད་བའི་གནས་སྐབས་སོ། །དེའི་མཐའ་ནི་ཡང་དག་པའི་དོན་བསྒོམ་པའི་རབ་ཀྱི་མཐའ་སྟེ། མཐའ་ནི་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ཆོས་སོ། །དེ་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་དོན་བསྒོམ་པའི་རབ་ཀྱི་མཐའ་ལས་བྱུང་བའོ། །རྣལ་འབྱོར་ནི་རིང་ངེ་འཛིན་ལ་བྱའོ། །དེ་གང་དག་ལ་ཡོད་པ་དེ་དག་ནི་རྣལ་འབྱོར་བ་རྣམས་སོ། །དེ་དག་གི་ཤེས་པ་ནི་རྣལ་འབྱོར་བའི་ཤེས་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་དེ་བསྒོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་འབྱུང་བ་ནི་བྱུང་བ་དང༌། འབྱུང་བ་དང༌། འབྱུང་བར་འགྱུར་བའི་དངོས་པོ་རྣམས་གསལ་བར་སྣང་བ་དང༌། མ་ནོར་བའི་རྣམ་པ་དང་ལྡན་པར་འབྱུང་སྟེ། དཔེར་ན་ལྷ་ལ་ སོགས་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་ཤེས་པ ་འབྱུང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བ་དང༌། འབྱུང་བར་འགྱུར་བའི་དངོས་པོའི་རྣམ་པ་ཅན་མ་ནོར་བར་འབྱུང་བ་དེ་བཞིན་དུ། རྣལ་འབྱོར་གྱི་མཐུས་བསམ་གཏན་བ་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་པས་འདས་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་དང༌། ཐག་རིང་བ་དང༌། བར་དུ་ཆོད་པ་དང༌། ཕྲ་མོའི་དངོས་པོ་ཡུལ་གསལ་བར་སྣང་ཞིང་མ་ནོར་བའི་རྣམ་པ་དང་ལྡན་པ་འབྱུང་སྟེ། དེ་ལྟ་བས་ན་མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མར་འདོད་དོ། །འདིར་སྦྱོར་བ་ནི་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་ལྷག་བ་མེད་པ་ཐོབ་པ་རྣལ་འབྱོར་བའི་དབང་ཕྱུག་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་པས་དངོས་པོ་བྱུང་བ་དང༌། འབྱུང་བར་འགྱུར་བའི་ཡུལ་དང་ལྡན་པ་ནི་བྱུང་བ་དང་འབྱུང་བར་འགྱུར་བའི་དངོས་པོ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་མ་ནོར་བར་སྟོན་པའི་རྒྱུ་ཡིན་བའི་ཕྱིར་ཚད་མ་ཡིན་ཏེ་འབྱུང་པོ་དང་གདོན་ཁྱད་པར་ཅན་བབས་པའི་ཤེས་པ་བཞིན་ནོ། །གང་དག་ཚད་མར་མི་རུང་བ་བཞིན་བྱུང་བ་དང༌། འབྱུང་བར་འགྱུར་བའི་དངོས་པོ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་མ་ནོར་བར་སྟོན་པའི་རྒྱུར་ཡང་མི་འགྱུར་ཏེ། དཔེར་ན་སྨྱོན་པའི་ཤེས་པ་བཞིན་ནོ། །ཐོབ་པར་བྱེད་པ་མེད་ན་བྱུང་བ་དང་འབྱུང་བར་འགྱུར་བའི་དངོས་པོ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་མ་ནོར་བར་སྟོན་པའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་མི་འཐད་པ་ནི་གནོད་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མའི་དོན་ཡིན་ནོ། །འདོད་རྒྱལ་གྱིས་ནི་བདག་ཏུ་མེད་པ་མ་ནོར་བར་སྟོན་མི་སྲིད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་རྣམ་བར་བཤད་པ་ནི། དཔེར་ན་འབྱུང་པོ་དང༌། གདོན་ཁྱད་པར་ཅན་བབས་ན་བྱུང་བ་དང༌། འབྱུང་བར་འགྱུར་བའི་དངོས་པོ་རྣམས་ལུང་སྟོན་བར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་རྣལ་འབྱོར་བ་རྣམས་ལ་ཡང་བྱུང་བ་དང༌། འབྱུང་བར་འགྱུར་བའི་དངོས་པོ་མ་ནོར་བར་ལུང་སྟོན་པར་དམིགས་སོ། །དཔེར་ན་ཨ་རུ་ར་ལ་ སོགས་པ ་མ་འོངས་པའི་ནད་བཟློག་བ་ལ་ནུས་པ་དང༌། སྨིན་ པ་ལ་སོགས ་པར་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱིས་མ་ནོར་བར་ལུང་བསྟན་པ་དམིགས་པ་བཞིན་ནོ། །ཡང་དཔེར་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པའི་བསྟན་པ་ལ་མ་འོངས་པའི་ལྟས་བཅུ་ལུང་བསྟན་པ་བདེན་པར་དམིགས་པ་དང༌། མ་ལ་ སོགས་ལུང་བསྟན་པ ་དང༌། དུས་འགྲིབ་པར་ལུང་བསྟན་པ་དང༌། རྒྱལ་པོ་མྱ་ངན་མེད་ལ་ སོགས་པ ་ལུང་བསྟན་ པ་དང༌། རེ་བའི་ཚལ་དང༌། ཁ་ཆེ་ལ་སོགས ་པའི་ཡུལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ལུང་བསྟན་པ་དམ་བཅས་པ་དམིགས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཡུལ་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར། དེའི་ཡུལ་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། མངོན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སུམ་གྱི་ཚད་མ་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་དེའི་ཡུལ་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཁོ་ན་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱ་བའི་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ན་མ་ཡིན་ཏེ། སྤྱིའི་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡིན་པ་དང༌། མངོན་སུམ་ནི་དངོས་པོའི་རང་གི་ངོ་བོ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་སྤྱི་དོན་གང་ཉེ་བ་དང༌། མི་ཉེ་བ་དག་ལས་ཤེས་པ་ལ་སྣང་བ་ཐ་དད་པ་དེ་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །ཉེ་བ་ནི་ཡུལ་རུང་བ་ན་འདུག་པའོ། །མི་ཉེ་བ་ནི་ཡུལ་རུང་བ་མ་ཡིན་པ་ན་འདུག་པ་དང༌། ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་པའོ། །ཉེ་བ་དང་ཉེ་བ་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཉེ་བ་དང་མི་ཉེ་བའོ།། དེ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་ཤེས་པ་ལ་རྣམ་པར་གསལ་བ་དང༌། མི་གསལ་བར་བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱེད་དེ་ཉེ་ན་ནི་གསལ་བར་སྣང་བའི་ཤེས་པ་འབྱུང་ངོ༌། །ཉེ་བ་མ་ཡིན་ན་ནི་གསལ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཤེས་པ་འབྱུང་ངོ༌། །དོན་གང་ཤེས་པ་ལ་སྣང་བ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱེད་པ་དེ་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དངོས་པོ་དོན་དམ་པར་ཡོད་པ་མངོན་སུམ་གྱི་ཡུལ་མ་ཡི་ནམ་ཇི་ལྟར་ན་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཡུལ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་དོན་དམ་པར་ཡོད་པ་སྟ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་ནི་དོན་ཡང་ཡིན་ལ་དམ་པ་ཡང་ཡིན་པས་དོན་དམ་པའོ། །དམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅོས་མ་མ་ཡིན་པ་སྟེ་བཏགས་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དོན་དམ་པར་ཡོད་པ་ནི་དོན་དམ་པར་ཡོད་པ་སྟེ། རང་གི་མཚན་ཉིད་དོན་དམ་པར་ཡོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བས་ཇི་སྐད་བརྗོད་བའི་སྐྱོན་དུ་མི་འགྱུར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་རང་གི་མཚན་ཉིད་དོན་དམ་པར་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་ནི་དོན་བྱེད་ནུས་པའི་མཚན་ཉིད་ཁོ་ན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །དོན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགོས་པའོ། །བྱེད་པ་ནི་བྱ་བའོ། །དོན་བྱེད་པ་ནི་དོན་བྱེད་པ་སྟེ། དགོས་པ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེར་ནུས་པ་ནི་དོན་བྱེད་ནུས་པ་སྟེ། དངོས་པོ་གང་དོན་བྱེད་ནུས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པ་དེ་ནི་དོན་བྱེད་ནུས་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེའི་ངོ་བོ་ནི་དོན་བྱེད་ནུས་པའི་མཚན་ཉིད་ཁོ་ནའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དོན་བྱེད་ནུས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འདི་སྐད་དུ་གང་དོན་བྱེད་ནུས་པ་དེ་ནི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་ལ། རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་དོན་བྱེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་རང་གི་མཚན་ཉིད་དོན་དམ་པར་ཡོད་པའོ། །གཞན་ནི་སྤྱིའི་མཚན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཉིད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་བཤད་པ་ལས་གཞན་པའི་གཞལ་བྱ་གང་ཡིན་པ་དོན་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་དེ། དོན་གང་ཉེ་བར་ཡང་རུང་མི་ཉེ་བར་ཡང་རུང་མི་ཉེ་བར་ཡང་རུང་ཤེས་པ་རྣམ་པ་གཅིག་ཁོ་ནར་འགྱུར་བའོ། །དེ་ནི་རྗེས་སུ་དཔོག་པའི་ཡུལ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་ཡུལ་ཁོ་ནའོ། །རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ནི་སྐབས་མ་ཡིན་ཡང་ཚིག་མང་པོར་འགྱུར་དུ་དོགས་པས་མ་བཤད་དོ། །འདི་ལྟར་འདིར་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་བརྗོད་པའི་སྐབས་སུ་བབ་པས་མཚན་ཉིད་དེ་ལས་བཟློག་ན་རྟོག་པར་སླ་བས་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་སྨོས་ཏེ། འདི་ནི་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་ཡུལ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཚིག་ཉུང་དུར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བཀོད་དོ། །གཞན་དུ་ན་ནི་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་ཡུལ་སྟོན་པར་ཚིག་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ཡང་བཟླས་དགོས་པ་འགྱུར་རོ། །འབྲས་བུ་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པ་གསལ་བའི་ཕྱིར། མངོན་སུམ་གྱི་ཤེས་པ་དེ་ཉིད་ཚད་མའི་འབྲས་བུ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །དེའི་འབྲེལ་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་མངོན་སུམ་ཚད་མར་འདོད་ན། དེའི་ཚེ་གཞལ་བྱ་གཟུགས་ལ་ སོགས་པ ་ལ་ཡོངས་སུ་དཔྱོད་པའི་མཚན་ཉིད་ཚད་མའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པར་འགྱུར་ཏེ། དཔེར་ན་སྟ་རེས་ཤིང་ལ་ སོགས་པ ་གཅད་པར་བྱ་བ་ལ་དུམ་བུ་གཉིས་སུ་འགྱུར་བ་འབྲས་བུ་མཐོང་བ་བཞིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་མངོན་སུམ་གྱི་ཤེས་པ་དེ་ཉིད་ཚད་མའི་འབྲས་བུ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། མངོན་སུམ་གྱི་ཤེས་པ་དེ་ཉིད་ཚད་མའི་འབྲས་བུ་ཡིན་གྱི་མངོན་སུམ་ལས་གུད་ན་འབྲས་བུ་མེད་དོ། །མངོན་སུམ་གྱི་འབྲས་བུའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་སྙམ་པ་ལ། དེའི་ཕྱིར་དོན་རྟོག་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རྟོགས་པ་ནི་གཏན་ལ་ཕེབས་པའོ། །དངོས་བཞིན་དེ་དང་ལྡན་པའི་མངོན་སུམ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དོན་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་ངོ་བོའོ། །དེའི་དངོས་པོ་ནི་དོན་རྟོགས་པའི་ངོ་བོ་ཁོ་ན་སྟེ་དེའི་ཕྱིར་དོན་རྟོགས་བའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་འདི་སྐད་དུ་ཚད་མ་དང་གཞལ་བྱར་ཐ་སྙད་བཏགས་པ་ལ་དོན་གཏན་ལ་འབེབས་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་འབྲས་བུ་ཡིན་པར་འགྱུར་ཏེ། ཤེས་པ་ནི་དོན་གཏན་ལ་འབེབས་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་ལ། མངོན་སུམ་ཡང་ཤེས་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པར་འདོད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་མངོན་སུམ་ནི་དོན་གཏན་ལ་འབེབས་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བའི་ཕྱིར་མངོན་སུམ་ཉིད་འབྲས་བུའི་རང་བཞིན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་ལུང་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་མངོན་སུམ་ཉིད་འབྲས་བུའི་རང་བཞིན་ཡིན་ན་འོ་ན་ཚད་མ་གང་ཞིག་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྙམ་པ་ལ། དེའི་ཕྱིར་དོན་དང་འདྲ་བ་འདིའི་ཚད་མ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འདྲ་བ་ནི་མཐུན་བ་ལ་བྱའོ། །འདིའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་སུམ་གྱི་སྟེ་དོན་གྱི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་མངོན་སུམ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཚད་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དོན་དང་འདྲ་བ་ཚད་མ་ཡིན་པར་ཅི་མངོན་སྙམ་པ་ལ། དེའི་ཕྱིར་དེའི་དབང་གིས་དོན་རྟོགས་པར་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་དོན་དམ་འདྲ་བའི་དབང་གིས་གཏན་ལ་འབེབས་པ་དེའི་ཕྱིར་འདྲ་བ་དེ་ཉིད་ཚད་མ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་འདི་ནི་སྔོན་པོར་རྟོགས་པ་ཡིན་གྱི། སེར་པོ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་རྣམ་པར་གཞག་པ་དེའི་རྒྱུ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཚད་མ་ཡིན་པར་འདོད་དོ། །དབང་པོ་ནི་རྣམ་པར་གཞག་པ་འདི་བྱེད་པ་མི་ནུས་ཏེ། འདི་ལྟར་དབང་པོ་དེ་ནི་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐུན་མོང་གི་རྒྱུ་ཡིན་པས། དེའི་ཕྱིར་སོ་སོར་ངེས་པའི་ས་རྣམ་པར་གཞག་པ་བྱེད་པ་ནུས་པ་ཡིན་ན་ཇི་ལྟར་འགྱུར་གལ་ཏེ་དབང་པོ་དེ་སྔོན་པོར་ཤེས་པ་ཁོ་ནར་སྐྱེད་པར་བྱེད་ལ། སེར་པོ་ལ་ སོགས་པར་ཤེས་པ ་ནི་མ་སྐྱེས་པ་ནི། དེའི་ཚེ་རྣམ་པར་གཞག་པ་བྱེད་པ་ནུས་པར་འགྱུར་རོ། །ཉེ་བ་ཡང་ཐུན་མོང་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དབང་པོ་བཞིན་ཏེ། རྣམ་པར་གཞག་པའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་ནོ། །འབྲས་བུ་ནི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སོ་སོར་ངེས་པའི་རྣམ་པར་གཞག་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་སྔོན་པོའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སྔོན་པོའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་སེར་པོ་ལ་ སོགས་པར་ཤེས་པ ་ལ་མེད་པར་རྣམ་པར་གཞག་པ་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །གང་གི་ཚེ་སྔོན་པོའི་རྣམ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འདི་ནི་སྔོན་པོར་རྟོགས་པ་ཡིན་གྱི། སེར་པོ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་པ་དེའི་ཕྱིར་དོན་དང་འདྲ་བ་ཉིད་ཚད་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་པའི་ཐིག་པའི་རྒྱ་ཆེར་འགྲེལ་པ་སློབ་མ་ལ་ཕན་པ་ལས་ལེའུ་དང་པོའོ།། །།མངོན་སུམ་དང་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བསྟན་པ་དེ་ལ་མངོན་སུམ་ནི་སྤྲོས་པ་དང་བཅས་ཏེ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །རྗེས་སུ་དཔག་པ་བཤད་པར་བཞེད་ནས། རྗེས་སུ་དཔག་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རྗེས་སུ་དཔག་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་རྟོགས་པར་བྱའོ། །ཤེས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་དང་བརྗོད་པའི་ངོ་བོ་ཁོ་ནས་རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་གཉིས་ཤིན་ཏུ་ཧ་དད་པའི་ཕྱིར་ཐ་མི་དད་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་ན། གང་གིས་ནི་སྔར་མཚན་ཉིད་བརྗོད་པར་བྱ། རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་བྱས་ན་སོ་སོར་ངེས་པའི་མཚན་ཉིད་བདེ་བླག་ཏུ་བརྗོད་པར་ནུས་པས་དེའི་ཕྱིར་སྔར་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་བསྟན་ཏོ། །རང་གི་དོན་དང༌། གཞན་གྱི་དོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པར་གཉིས་ཁོ་ནར་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །འདིའོ་དོན་ཅེས་བ་ནི་དགོས་བ་བྱ་བ་སྟེ། རང་གི་དགོས་པ་དང༌། གཞན་གྱི་དོན་དགོས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གང་གིས་བདག་ཉིད་ཀྱིས་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་དེ་ནི་རང་གི་དོན་ཡིན་ལ་གང་གིས་གཞན་ལ་གོ་བར་བྱེད་པ་དེ་ནི་གཞན་གྱི་དོན་ཡིན་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་རང་གི་དོན་ནི་རྗེས་སུ་དཔག་པར་བྱ་བ་ལ་ཚུལ་གསུམ་པའི་རྟགས་ལས་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ཚུལ་གསུམ་པ་ཅན་ཡིན་པས་ན་འདི་ནི་ཚུལ་གསུམ་པའོ། །འདིས་དོན་མཚོན་པར་བྱེད་པས་ན་རྟགས་སོ། །དེ་ནི་རྗེས་སུ་དཔག་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་རྗེས་སུ་དཔག་པར་བྱའོ། །རྗེས་སུ་དཔག་པར་བྱ་བ་ལ་མཚན་ཉིད་གསུམ་པའི་རྒྱུ་ལས་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རང་གི་དོན་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །རྟག་པ་ལྟར་སྣང་བ་ལས་ཤེས་པ་བསྐྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཉིད་ཡིན་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར་ཚུལ་གསུམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །རྟགས་ཤེས་པ་དངོས་པོ་རྗེས་སུ་དཔག་པ་གཉིས་ཡིན་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་དཔག་པར་བྱ་བ་སྨོས་སོ།།ཤེས་པ་སྨོས་པ་ནི་རྟགས་རྗེས་སུ་དཔ་པ་དངོས་སུ་འགྱུར་བ་བསལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་རྗེས་སུ་དཔག་བར་བྱ་བའི་ཡུལ་ཤེས་པ་ཚད་མ་ཡིན་པར་འདོད་ན་འོ་ན་འབྲས་བུ་གང་ཞིག་ཡིན་སྙམ་པ་ལ་དེའི་ཕྱིར། འདིར་ཡང་ཚད་མའི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་མངོན་སུམ་དང་འདྲའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འདི་ལྟར་མངོན་སུམ་ལ་ཤེས་པ་དེ་ཉིད་མཚན་མའི་འབྲས་བུར་བཤད་པ་དེ་བཞིན་དུ་འདིར་ཡང་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་ཤེས་པ་ཉིད་ཚད་མའི་འབྲས་བུ་ཡིན་ཏེ། དོན་གཏན་ལ་འབེབས་པའི་རང་བཞིན་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་མངོན་སུམ་གྱི་དོན་དང་འདྲ་བ་ཚད་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་དོན་དང་འདྲ་བ་ཉིད་ཚད་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་དབང་གིས་དོན་གཏན་ལ་འབེབས་པ་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚུལ་གསུམ་པའི་རྟགས་ལས་ཞེས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བཤད་པ། ཚུལ་གསུམ་པོ་དེ་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ་དེའི་ཕྱིར། ཚུལ་གསུམ་པ་ཉིད་ཀྱི་རྟགས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཚུལ་གསུམ་པའི་དངོས་པོ་ནི་ཚུལ་གསུམ་པ་ཉིད་དོ། །རྗེས་སུ་དཔག་བར་བྱ་བ་ལ་ཡོད་པ་ཉིད་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འོག་ནས་འབྱུང་བའི་རྗེས་སུ་དཔག་པར་བྱ་བའི་མཚན་ཉིད་ལ་ཡོད་པ་ཉིད་ནི་ཚུལ་གཅིག་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་ཡོད་པ་ཞེས་སྨོས་བས་ནི་མིག་གིས་གཟུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ སོགས་པ ་དག་གོ །བསྟན་པ་སྨོས་པས་ནི། ཕྱོགས་ལ་གཅིག་མ་གྲུབ་པ་ལ་ སོགས་པ ་བསལ་ཏེ། མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཉིད་ལ་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིགས་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་ཡོད་པ་ཉིད་ཚུལ་གཉིས་པ་ཡིན་ཏེ། འདིར་ཡོད་པ་ཞེས་སྨོས་པས་ནི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་མ་ངེས་པ་བསལ་ཏོ། །བས་ཏན་པ་སྨོས་པས་ནི་ཐུན་མོང་ལ་ངེས་པ་བསལ་ཏོ། །གཉི་ག་སྨོས་པས་ནི་འགལ་བ་བསལ་ཏོ། །མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་མེད་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི། རིགས་མི་མཐུན་པ་ལ་གཅིག་ཏུ་མེད་པ་ཉིད་ནི་ཚུལ་གསུམ་པ་ཡིན་ཏེ། འདིར་མེད་པ་ཞེས་སྨོས་པས་ནི་ཐུན་མོང་ལ་མ་ངེས་པ་དང་འགལ་བ་བསལ་ཏོ། །བསྟན་པ་སྨོས་པས་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ལ་ཡོད་པ་ཡོངས་སུ་སྤངས་སོ། །ངེས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐ་མར་སྨོས་བའི་ཕྱིར་རོ། །གསུམ་ཆར་ལ་སྤངས་པ་ཉིད་ཀྱིས་གསུམ་ཆར་ལ་ཡང་དེས་རིག་པར་བྱའོ། །ཚུལ་གསུམ་པོ་དེ་དག་ནི་བདག་ཉིད་ནི་ཚད་མ་ཇི་ལྟ་བུ་དག་གིས་ངེས་པ་ཡིན་པར་གཟུང་བར་བྱའོ། །གཞན་དུ་ན་ནི་རྗེས་སུ་དཔག་པར་བྱ་བ་ལ་ཡིད་ཆེས་པར་བྱ་བར་མི་ནུས་པ་ཉིད་དོ། །རྗེས་སུ་དཔག་པར་བྱ་བ་ཡང་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ་དེའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་དཔག་པར་བྱ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདིར་ཤེས་པར་འདོད་པའི་བྱེ་བྲག་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འདིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལའོ། །ཤེས་པར་འདོད་པ་ནི་རྟོགས་པར་འདོད་པའོ། །བྱེ་བྲག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱད་པར་ལ་བྱའོ། །གང་ལ་ཤེས་པར་འདོད་པའི་བྱེ་བྲག་ཡོད་པའི་དེ་ནི་ཤེས་པར་འདོད་པའི་བྱེ་བྲག་དང་ལྡན་པའོ། །ཆོས་རྣམས་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ནི་ཆོས་ཅན་ཏེ། དེས་ནི་འདི་སྐད་དུ་ཆོས་ཅན་གང་གི་བྱེ་བྲག་འགའ་ཞིག་རྟོགས་པར་འདོད་པའི་ཆོས་ཅན་དེ་ནི་རྗེས་སུ་དཔག་པར་བྱ་བ་ཡིན་ལ། དེ་ནི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྐབས་སུ་ཡིན་པར་ཁོང་དུ་ཆད་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཞན་དུ་ནི་ཆོས་ཀྱིས་ཁྱད་པར་བྱས་པའི་ཆོས་ཅན་ནི་རྗེས་སུ་དཔག་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་པ་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ནི་བསྒྲུབ་བར་བྱ་བའི་ཆོས་སྤྱི་དང་དོན་མཐུན་པའི་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། མཐུན་པར་དཔག་པ་ནི་མཐུན་པའོ། །ཤེས་པ་འདྲ་བས་ཡོངས་སུ་གཅད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། འདྲ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། དོན་འདྲ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་གང་གིས་མཐུན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་འདི་སྐད་དུ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཀྱི་སྤྱི་དང་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡང་ཡིན་ལ་ཆོས་ཀྱང་ཡིན་པས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཏེ། དེའི་སྤྱི་ནི་བསྒྲུབ་བར་བྱ་བའི་ཆོས་ཀྱི་སྤྱིའོ། །བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ནི་དོན་སོ་སོར་ངེས་བའི་ཕྱིར། དེ་དང་ནི་མི་འགལ་ཡང་མཐུན་པ་མ་ཡིན་པས། བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཀྱི་སྤྱི་དང་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱང་གང་ཡིན་སྙམ་བ་ལ། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ནི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་མ་ཡིན་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གང་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་མ་ཡིན་བ་དེ་ཐམས་ཅད་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལས་གཞན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལས་གཞན་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དཔེར་ན་ཚ་བའི་རེང་བ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ལྟ་བ་ཡང་མ་ཡིན་གྲང་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་དངོས་པོ་ལྟ་བུའོ། །དེ་དང་འགལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དེ་དང་འགལ་བ་སྟ། དཔེར་ན་ཚ་བའི་རེག་པ་ཁོ་ན་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ལས་གྲང་བའི་དངོས་པོ་ལྟ་བུའོ། །དེ་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་མེད་བ་སྟེ། དཔེར་ན་མདོ་སྡེ་བའི་མི་རྟག་པ་ཉིས་གྲུབ་པར་བྱེད་པ་ལ་མི་རྟག་པ་ཉིད་མེད་པ་ཙམ་ཞིག་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། ནམ་མཁའ་ལ་ སོགས་པ ་ལ་རྟག་པར་དེ་གང་ཡིན་པས་མི་ལེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་རྣམ་པ་གསུམ་པར་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་མ་ཡིན་པས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཞེས་བྱ་སྟེ། མེད་པ་ནི་དངོས་སུ་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་པ་དང་འགལ་བ་གཉིས་ནི་བརྒྱུད་པས་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་མེད་པ་ཉིད་དོ། །ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་གཏན་ཚིགས་ནི་དི་ཞིག་སྙམ་པ་ལ་དེའི་ཕྱིར་རོ། །ཚུལ་གསུམ་པོ་དག་ནི་ལྷག་མ་གསུམ་ཁོ་ན་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ཚུལ་གསུམ་ནི་གསུམ་ཁོ་ན་ལ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྲིད་དེ་ལྷག་པ་ནི་མེད་དོ། །ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པའི་དོན་ཏེ། རྟགས་གསུམ་ཆར་ལ་ཡང་ཚུལ་གསུམ་པོ་དག་བལྟ་བར་བྱའི། ཚུལ་རེ་རེའམ། ཚུལ་གཉིས་གཉིས་པར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རྟགས་གསུམ་ཡང་གང་དག་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། མ་དམིགས་པ་དང༌། རང་བཞིན་དང་འབྲས་བུའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རང་རང་གི་མིང་གིས་རྟགས་གསུམ་སྟོན་བར་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་མི་དམིགས་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རེ་ཞིག་མི་དམིགས་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉེ་བར་མཚོན་པའི་ཚིག་གོ །ཕྱོགས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་འགའ་ཞིག་ན་བུམ་པ་མེ་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱོགས་ཉེ་བར་གཞག་པའི་ཚིག་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་འགྲེལ་པ་ནི་འདི་ལྟར་བྱ་སྟེ། ཕྱོགས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་བ་འབའ་ཞིག་ན་བུམ་མེད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འགའ་ཞིག་ན་ཞེས་བྱ་བ་དེས་ནི་ཆོས་ཅན་བསྟན་ཏོ། །ཕྱོགས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ཅེས་བྱ་བས་ནི་དེ་ཉིད་བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱས་པ་སྟེ་རྒོལ་བ་འདོད་པའི་ཕྱོགས་ན་བུམ་པ་མེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་གྱི། ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་ན་བུམ་པ་མེད་པར་སྒྲུབ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་ན་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དམིགས་པའི་རིག་བྱར་གྱུར་བ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ངེས་ནི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་བསྟན་ཏོ། །དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཤེས་པ་ཡིན་པར་སྟོན་ཏོ། །དེ་ནི་རིག་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་རིག་བྱ་སྟེ་ཡུལ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དམིགས་པའི་རིག་བྱ་ནི་དམིགས་པའི་རིག་བྱའོ། །དེར་གྱུར་པ་ནི་དམིགས་པའི་རིག་བྱར་གྱུར་པ་སྟེ། དམིགས་པའི་ཡུལ་ཉིད་དུ་རུང་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སྡོད་པའི་ས་གཞི་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདི་སྐད་དུ་ཕྱོགས་ལ་ སོགས་པ ་ནི་སྣང་བ་མཚུངས་པར་རུང་བའི་ངོ་བོ་བུམ་པ་ལ་ སོགས་པ ་ནི་མི་སྣང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། བུམ་པས་སྟོད་པས་ས་གཞི་སྟོང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འོན་ན་དམིགས་པའི་རིག་བྱར་གྱུར་པ་དེ་ཡང་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ་དེའི་ཕྱིར། དམིགས་པའི་རིག་བྱར་གྱུར་པ་ནི་དམིགས་པའི་རྐྱེན་གཞན་ཚང་བ་ཉིད་དང༌། རང་བཞིན་ཁྱད་པར་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་པའོ། །རྐྱེན་གཞན་ཉིད་དམིགས་པའི་རྐྱེན་གཞན་དག་གོ །དམིགས་པའི་རྐྱེན་ནི་དེར་བུམ་པ་ཉིད་དོ། དེ་ལས་གཞག་པ་དག་ནི་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་ལ་ སོགས་པ ་དག་གོ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེ་དག་ཚང་བ་ནི་དམིགས་པའི་རྐྱེན་གཞན་ཚང་བ་ཉིད་དོ། །ཚོགས་པ་ནི་ཚང་བའི་སྒྲར་བརྗོད་དོ། །ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་རང་བཞིན་ནི་རང་བཞིན་ཁྱད་པར་ཅན་ཏེ། དེ་གཉིས་ནི་དམིགས་པའི་རིག་བྱར་གྱུར་པའི་སྒྲར་བརྗོད་དོ། །འོ་ན་རང་བཞིན་ཁྱད་པར་ཅན་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། རང་བཞིན་གང་ཡོད་ལ་དམིགས་པའི་རྐྱེན་གཞན་དག་ཀྱང་ཡོད་ན་མངོན་སུམ་ཁོ་ནར་འགྱུར་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དངོས་པོ་གང་ཞིག་ཡོད་ཅིང་མིག་ལ་ སོགས་པ ་ཉེ་བར་གྱུར་ལ་བསྐལ་པ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་མ་བསྐལ་ནི་མཐོང་བར་ནུས་པ་འདི་ནི་འདིར་རང་བཞིན་ཁྱད་བར་ཅན་དུ་བཞེད་དེ། དེས་ན་འདི་སྐད་དུ་མིག་ལ་ སོགས་པའི་ཚོགས་ཀྱང་ལྟར་རུང་བ་བུམ་པ ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར། འདིར་ནི་བུམ་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རང་བཞིན་ནི་རང་ཡོད་པ་ཙམ་དུ་གྱུར་པ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཡོད་པ་ཙམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒྲུབ་པ་ཡོད་པ་ཙམ་ལ་བྱ་བའོ། །ཡོད་པ་ཙམ་དུ་གྱུར་པའི་ངང་ཚུལ་ཅན་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཡོད་པ་ཙམ་དུ་གྱུར་པའོ། །ཡོད་པ་ཙམ་དུ་གྱུར་པ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་དེ་ལ་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་ཡིན་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །དཔེར་ན་ཤིང་ཤ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འདི་ནི་ཤིང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤིང་ཤ་བ་ཙམ་དང་འབྲེལ་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་དེས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །འབྲས་བུ་ནི་དཔེར་ན་དུ་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དེ་ན་མེ་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྲས་བུའི་གཏན་ཚིགས་སྟོན་པར་བྱེད་དེ། མེ་ལ་རག་ལུས་ཏེ་སྐྱེ་བའི་དུ་ན་གང་ན་ཡོད་པ་དེ་ན་མེ་ཡོད་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱེད་དོ། །འོ་ན་ཅིའི་ཕྱིར་རྟགས་གསུམ་དུ་རྣམ་པར་གཞག་སྙམ་པ་དེའི་ཕྱིར་འདི་གཉིས་ནི་དངོས་པོ་སྒྲུབ་པའོ། །གཅིག་ནི་དགག་པའི་གཏན་ཚིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་དངོས་པོ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོས་རྗེས་སུ་དཔག་པར་བྱ་བ་རྣམ་པ་གཉིས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དངོས་པོ་བསྒྲུབ་པ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པ་སྒྲུབ་པའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱང་གཉིས་སོ། །རྗེས་སུ་དཔག་པར་བྱ་བ་ལ་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དངོས་པོ་དང་ཐ་དད་པ་དང༌། ཐ་མི་དད་པའོ། །རྗེས་སུ་དཔག་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་པས་དངོས་པོ་བསྒྱུར་པ་ཡང་རྣམ་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཉིས་སུ་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་དངོས་པོ་དང་ཐ་དད་པས་ཀྱང་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཐ་མི་དད་པ་བསྒྲུབ་པར་མི་ནུས་ལ། བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་ཐ་དད་པས་ཀྱང་བསྒྲུབ་པར་མི་ནུས་ཏེ། དེ་ལ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དང༌། སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཐ་མི་དད་པ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་ཡིན་ནོ། །བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དང༌། སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཐ་དད་པ་ནི་འབྲས་བུའི་གཏན་ཚིགས་ཡིན་ནོ། །མི་དམིགས་པ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའི་གཏན་ཚིགས་ཡིན་ནོ། །དེས་བས་ན་གང་གི་ཕྱིར་གཉིས་པ་དངོས་པོ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ལ། གཅིག་ནི་དགག་པ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རྟགས་གསུམ་སྟེ། གཉིས་ནི་དངོས་པོ་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ལ། གཅིག་ནི་དགག་པའི་གཏན་ཚིགས་ཁོ་ན་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །འོ་ན་ཅིའི་ཕྱིར། དངོས་པོ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་གཉིས་ཁོ་ན་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། དེའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་འབྲེལ་བ་ཡོད་ན། དོན་གྱིས་དོ་ངོ་བར་བྱེད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རང་བཞིན་དང་འབྲེལ་པ་དང། །རང་བཞིན་གྱི་ངོ་བོས་འབྲེལ་པ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་འབྲེལ་བ་སྟེ། དེ་ཡོད་ན་རྟགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དོན་གྱི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དོ་ཉིད་ཆེས་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཅིའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་འབྲེལ་པ་ཁོ་ན་ཡོད་ན་དོན་གྱིས་དོན་གོ་བར་བྱེད་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར་དེ་དང་མ་འབྲེལ་ན་དེར་མི་འཁྲུལ་པར་ངེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་གང་ཞིག་གང་དང་མ་འབྲེལ་པ་དེ་ནི་དེར་མི་འཁྲུལ་པར་གདོན་མི་ཟ་བ་མ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར། འབྲེལ་པར་ཡོད་ན་གོ་བར་བྱེད་པ་དང༌། གོ་བར་བྱ་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའི། གཞན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་གང་ཞིག་གང་དང་འབྲེལ་པ་དང༌། ངོ་བོས་འབྲེལ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་དོན་ལ་རྟོག་པར་འབྲེལ་པ་དེ་ཡང་དངོས་སུན་འགྲུབ་པར་བྱེད་པའི་དོན་གྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །གང་གི་ཕྱིར་དོན་དམ་པར་ན། རྟགས་འགའ་ཞིག་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་དོན་གྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་དེ་ནི་དེ་དང་འབྲེལ་པ་ཡིན་ནོ། །བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་དོན་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་རྟགས་འགའ་ཞིག་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་དོན་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ནི་དེ་དང་འབྲེལ་པ་མེད་པ། ཅིའི་ཕྱིར་ན། བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་དོན་གྱི་རང་བཞིན་དང༌། བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དོན་ལས་བྱུང་བའི་ཁོ་ན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྟགས་ཀྱི་འབྲེལ་པ་ཉིད་དུ་བརྗོད་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར། དེའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པ་དང༌། དེ་ལས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེ་དང་འབྲེལ་པ་མེད་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གང་ཞིག་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་རང་བཞིན་གཅིག་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། གང་ཡང་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་དོན་ལས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེ་དང་རྣམ་པ་གང་གིས་འབྲེལ་པར་བརྗོད་པ་། མ་འབྲེལ་པ་ནི་རྟགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དེའི་བདག་ཉིད་དང༌། དེ་ལས་བྱུང་བ་གཉིས་ཁོ་ནས་འབྲེལ་པ་ཉིད་དུ་བརྗོད་པར་བྱའི། གཞན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་དེ་ལས་ཅི་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་ཞེ་ན། དེའི་བདག་ཉིད་དང༌། དེ་ལས་བྱུང་བ་དེ་གཉིས་ཀ་རང་བཞིན་དང་འབྲས་བུ་ཁོ་ན་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེའི་བདག་ཉིད་ནི་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་འབྲེལ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལས་བྱུང་བ་ནི་འབྲས་བུའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་འབྲེལ་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར། དེ་གཉིས་ཁོ་ནས་དངོས་པོ་འགྲུབ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །གང་གི་ཕྱིར་དེའི་བདག་ཉིད་དང༌། དེ་ལས་བྱུང་བ་གཉིས་རང་བཞིན་དང་འབྲས་བུ་ཁོ་ན་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར། དེ་གཉིས་ཁོ་ནས་དངོས་པོ་སྒྲུབ་པར་ནུས་ཀྱི། འབྲེལ་པ་མེད་པ་གཞན་གྱིས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་དངོས་པོ་སྒྲུབ་པ་ནི་གཉིས་ཁོ་ནའོ་ཞེས་བྱ་བར་གནས་སོ། །གཅིག་ནི་དགག་པའི་གཏན་ཚིགས་སོ་ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་པ་དེ་གང་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། དགག་པ་སྒྲུབ་པ་ཡང་མི་དམིགས་པ་ཇི་སྐད་སྨོས་པ་ཁོ་ནས་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དམིགས་པའི་རིག་བྱར་གྱུར་བ་ལས་མི་དམིགས་པའི་ཤེས་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ་གཅིག་པོ་དེ་ཉིད་དགག་པའི་གཏན་ཚིགས་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་དེའི་ཕྱིར། དངོས་པོ་ཡོད་ན་ནི་དེ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འདི་ལྟར་དངོས་པོ་ཡོད་པའི་འགྱུར་བ་ནི་མི་སྲིད་པ་ཉིད་དོ། །མི་དམིགས་པ་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པ་ཉིད་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཐ་སྙད་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་གང་ལས་ཤེ་ན། གཞན་དུ་ན་ནི་ཡུལ་དང་དུས་དང་རང་བཞིན་གྱིས་བསྐལ་པའི་དོན་དམིགས་པའི་རེག་བྱར་མ་གྱུར་པ་རྣམས་ལ་རང་གི་མངོན་སུམ་ལོག་ཀྱང་དངོས་པོ་མེད་པ་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་ཇི་ལྟར་སྨོས་པའི་ཁྱབ་པར་མི་བརྟེན་པ། དེའི་ཚེ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དམིགས་པའི་རིག་བྱར་གྱུར་པ་མ་ཡིན་པ་ཡུལ་དང༌། དུས་དང༌། རང་བཞིན་གྱིས་བསྐལ་པ་དག་གིས་བསྐལ་པའི་དོན་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ལ་སྒྲུབ་པ་པོའི་མངོན་སུམ་ལོག་པ་གང་ཡིན་པ་དེས་དངོས་པོ་མེད་པར་ངེས་པར་བྱེད་མི་ནུས་སོ། །ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཡིན་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །ཡུལ་དང་དུས་དང་རང་བཞིན་རྣམས་ནི་ཡུལ་དང་དུས་དང་རང་བཞིན་དག་སྟེ། དེ་དག་གིས་བསྐལ་པ་ལ་ནི་དེ་སྐད་ཅེས་བརྗོད་དོ། །དེ་ལ་ཡུལ་དཔག་ཏུ་མེད་པས་བར་དུ་ཆོད་པ་ནི་ཡུལ་གྱིས་བསྐལ་པ་རྣམས་སོ། །བསྐལ་པ་མི་ཉུང་བ་ཞིག་གིས་བར་དུ་ཆོད་པར་དག་ནི་དུས་ཀྱིས་བསྐལ་ པ་རྣམས་སོ། །དབང་པོས་མི་སོགས ་པའི་དངོས་པོ་རྣམས་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་བསྐལ་པ་དག་ནི་ཡིན་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་འདི་དམིགས་པའི་རིག་བྱར་མ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེས་I་དམིགས་པའི་རྐྱེན་ཚང་པ་མེད་པར་སྟོན་ཏོ། །ཡུལ་དང་དུས་དང་རང་བཞིན་གྱིས་བསྐལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེས་ནི་རང་བཞིན་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་དངོས་པོ་མེད་པར་སྟོན་པར་བྱེད་དེ། དེ་ལྟ་བས་ནི་མི་དམིགས་པ་ཇི་སྐད་བཤད་པ་ཉིད་དགག་པ་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་གནས་སོ། །དེ་ལྟར་རེ་ཞིག་དུས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ཁས་མི་བླང་བར་ཇི་སྐད་སྨོས་པའི་མི་དམིགས་པ་ནི་དགག་པ་སྒྲུབ་པ་ཉིད་ཡིན་པར་བརྗོད་དོ། །ད་ནི་དུས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ཡོངས་སུ་སྨོས་པས་དེ་བསྒྲུབ་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། མི་རྨོངས་པར་དྲན་པའི་འདུ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དྲན་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་འདུ་བྱེད་ཡིན་ཏེ། དྲན་པའི་ས་བོན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མི་རྨོངས་པ་དྲན་པའི་འདུ་བྱེད་བུམ་པ་ལ་ སོགས་པ ་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བརྗོད་དོ། །སྒྲུབ་པ་པོའི་མངོན་སུམ་འདས་པ་དང་ལྟར་གྱི་ལོག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འདས་པ་དང༌། ད་ལྟར་གྱི་དུས་ནི་སྟོང་པའི་ངོ་བོའི་ཕྱོགས་ལ་ སོགས་པ ་དམིགས་པ་གང་ཡིན་པའི་ཕྱོགས་ལ་ སོགས་པ ་དེ་དང་མཐུན་པར་རུང་བའི་ངོ་བོ་བུམ་པ་ལ་ སོགས་པ ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འདས་པ་དང༌། ད་ལྟར་གྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པར་རུང་བའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འདས་པ་དང་ད་ལྟར་དུ་བསྟན་ཏོ། །གཞན་དུ་ན་ནི་ཕྱོགས་ལ་ སོགས་པ ་ན་བུམ་པ་ལ་ སོགས་པ ་མེད་ན། འདས་པ་ཉིད་དུ་འམ། དེ་ལྟར་ཉིད་དུ་ལྷག་ལ་འགྱུར། སྒྲུབ་ པ་པོ་ནི་ལྷ་སྦྱིན་ལ་སོགས ་པའོ། །དེའི་མངོན་སུམ་གྱི་ལོངས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སུ་གཅད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། བུམ་པ་ལ་ སོགས་པ ་ནི་མངོན་སུམ་ཡིན་ནོ། །འདིར་ཡང་མངོན་སུམ་གྱི་ཡོངས་སུ་གཅད་པར་བྱ་བ་ཕྱོགས་ལ་ སོགས་པ ་དང་མཐུན་པར་རུང་བའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། བུམ་པ་ལ་ སོགས་པ ་མངོན་སུམ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏོ། །དོན་དམ་པར་ན་དེ་ན་བུམ་པ་ལ་ སོགས་པ ་མེད་ན་ཇི་ལྟར་མངོན་སུམ་དུ་འགྱུར། དེ་སྐད་དུ་བཤད་པའི་ཚུལ་གྱིས་ནི་སྒྲུབ་པ་པོའི་མངོན་སུམ་འདས་པ་དང༌། ད་ལྟར་གྱི་ལོག་པ་ནི་མ་ཡིན་པ་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར། གཞན་གྱི་དངོ་པོའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཡིན་ཏེ། བུམ་ པ་ལ་སོགས ་པས་སྟོང་པའི་ས་གཞིའི་རང་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་པའི་ཐ་ཚིག་གོ །དངོས་པོ་མེད་པའི་ཐ་སྙད་འཇུག་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཐ་སྙད་ནི་འདི་ན་བུམ་པ་མེད་དོ་སྙམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། ངོ་བོ་དེ་བརྗོད་པ་དང་དོགས་པ་མེད་པས་ཕྱོགས་ལ་ སོགས་པ ་དེར་འགྲོ་བའི་མཚན་ཉིད་འཇུག་པའོ། །ཤེས་པ་དང་བརྗོད་པ་དང༌། འཇུག་པའི་མཚན་ཉིད་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཐ་སྙད་དེ་ནི་དེས་འཇུག་པར་བྱེད་པས་ན། དངོས་པོ་མེད་པའི་ཐ་སྙད་འཇུག་གོ །དེ་ནི་འདི་སྐད་དུ་འདས་པ་དང༌། ད་ལར་འབྱུང་བའི་ཡུལ་མི་དམིགས་པ་ཁོ་ནའོ། །དངོས་པོ་མེད་པའི་ཐ་སྙད་སྒྲུབ་པ་ཡིན་གྱི་མ་འོངས་པའི་ཡུལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་ལྟར་མ་འོངས་པའི་དུས་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་ཆོས་ཅན་ནི་མངོན་སུམ་མ་ཡིན་ཏེ། སྟོང་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ངོ་བོ་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་དམིགས་པར་མི་འགྲུབ་པོ། །འདས་པའི་དུས་ལ་ནི་ཆོས་ཅན་ཡང་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་ལ། བུམ་པས་སྟོང་པའི་ངོ་བོའི་ཕྱོགས་ཀྱང་དྲན་པས། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མི་རྨོངས་པར་དྲན་པའི་འདུ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །དེ་བས་ན་ཁར་ཙང་ལ་སོགས་པའི་ཉི་མ་དག་ལ་བུམ་ པ་ལ་སོགས ་པས་སྟོང་པའི་ངོ་བོའི་ཕྱོགས་ལ་ སོགས་པ ་དྲན་པ་ལ་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཐ་སྙད་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ། །ད་ལྟར་གྱི་དུས་ལ་ནི་ཆོས་ཅན་བུམ་ པ་ལ་སོགས ་པས་དབེན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱང་མངོན་སུམ་དུ་འགྲུབ་སྟེ། དེ་ལྟ་བས་ན་དེར་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཐ་དད་གདགས་པར་ཡང་བླའོ། །མི་རྨོངས་པར་དྲན་པའི་འདུ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་པས་ནི། གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པ་ཡོངས་སུ་བསལ་བ་ཡིན་ཏེ། གཞན་དུ་ན་ནི་སྟོང་པའི་ངོ་བོའི་ཕྱོགས་ལ་ སོགས་པ ་མི་དྲན་ན། མི་དམིགས་པ་ཉིད་འགྲུབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འདས་པ་དང༌། ད་ལྟར་ཞེས་བྱ་བས་ནི་དུས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ཡོངས་སུ་སྨོས་པར་བསྟན་ནོ། །སྒྲུབ་པ་པོའི་མངོན་སུམ་ཞེས་སྨོས་པས་ཀྱང་སྒྲུབ་པ་པོ་མ་ལུས་པའི་མངོན་སུམ་གསལ་བ་ཡིན་ནོ། །སྒྲུབ་པ་པོ་མ་ལུས་པའི་མངོན་སུམ་སྨོས་པས་ནི་གཏན་ཚིགས་འགྲུབ་པར་མི་འགྱུར་པ་ཉིད་དེ། སྒྲུབ་པ་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མངོན་སུམ་ལོག་པ་ནི་ཕྱིར་རྒོལ་བ་ལ་མི་འགྲུབ་པོ། །བཤད་མ་ཐག་པའི་མི་དམིགས་པ་ཉིད་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཐ་སྙད་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་གང་ལས་ཤེ་ན། དེ་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་མེད་པར་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དྲན་པ་མཉམས་པའི་ས་བོན་སྒྲུབ་པ་པོའི་མངོན་སུམ་འདས་པ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་ཡུལ་གྱི་དངོས་པོ་ལོག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་དངོས་པོ་མེད་པ་ངེས་པར་བྱེད་ནུས་ཀྱི། གཞན་མ་འོངས་པའི་ཡུལ་གྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་རེ་ཞིག་སྔར་བཤད་པའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་མི་དམིགས་པའི་ངོ་བོ་དང༌། དུས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ད་ནི་སྦྱོར་པའི་བྱེ་བྲག་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ནི་སྦྱོར་བའི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །སྦྱོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། མཚན་ཉིད་གསུམ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཚིག་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་བྱེ་བྲག་གིས་མི་དམིགས་པ་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །རྣམ་པའི་བྱེ་བྲག་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་མི་དམིགས་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རང་བཞིན་གྱི་དངོས་པོ་རང་གི་ངོ་བོ་མི་དམིགས་པའོ། །དཔེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་འདི་དུ་བ་མེད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེའི་ཚིག་ཡིན་ཏེ་འདི་ཐམས་ཅད་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །འདི་ནི་བྱ་བས་ནི་ཆོས་ཅན་བསྟན་ཏོ། །དུ་བ་མེད་དེ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་བསྟན་ཏོ། །དམིགས་པའི་རིག་བྱར་གྱུར་པ་ལས་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམིགས་པའི་རྐྱེན་གཞན་དག་ནི་ཡོད་ན་བལྟར་རུང་བའི་རུང་བཞིན་དུ་བ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འབྲས་བུ་མི་དམིགས་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྲས་བུ་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་རོ། །དཔེ་ནི་དཔེར་ན་འདི་ན་དུ་བའི་རྒྱུ་ནུས་པ་ཐོགས་པ་མེད་པ་དག་མེད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ནུས་པ་ཐོགས་པ་མེད་པ་མེ་དང་བུད་ཤིང་ལ་ སོགས་པ ་དུ་བའི་རྒྱུ་གང་དག་ལ་ཡོད་པ་དེ་དག་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །འདི་ནི་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཆོས་ཅན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བསྟན་ཏེ། དུ་བའི་རྒྱུ་ནུས་པ་ཐོགས་པ་མེད་པ་དག་མེད་ཅེས་བྱ་བས་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་བསྟན་ཏོ། །དུ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་འདི་ནི་དུ་བ་མེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། གལ་ཏེ་འདི་ན་དུ་བའི་རྒྱུ་ནུས་པ་ཐོགས་པ་མེད་པ་དག་ཡོད་ན་ནི་དུ་བ་འབྱུང་བ་ཁོ་ནར་འགྱུར་རོ།། །།བམ་པོ་གཉིས་པ། ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་མི་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱབ་པར་བྱེད་པས་ན་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་མི་དམིགས་པ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དཔེར་ན་འདི་ན་ཤིང་མེད་པའི་ཕྱིར་ཤིང་ཤ་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་དཔེ་སྟོན་ཏོ། །ཤིང་ནི་ཤིང་ཤ་པ་ལ་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྡོག་པ་ན་དེ་ཡང་ལྡོག་པར་བྱེད་དོ། །འདི་ནི་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཆོས་ཅན་བསྟན་ཏོ། །ཤིང་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བས་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བས་ནི་གཏན་ཚིགས་བསྟན་ཏོ། །ཤིང་ཤ་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །རང་བཞིན་འགལ་བ་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་འགལ་བ་ནི་རང་བཞིན་འགལ་བ་སྟེ། དེ་དམིགས་པ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དཔེ་ནི་དཔེར་ན་འདི་ན་མེ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་གྲང་བའི་རེག་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་པའོ། །འདི་ན་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཆོས་ཅན་བསྟན་ཏོ། །མེ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བས་ནི་གཏན་ཚིགས་བསྙད་དོ། །གྲང་བའི་རེག་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་བསྟན་ཏེ། འདི་ལྟར་མེ་ནི་གྲང་བའི་རེག་པ་དང་ལྷན་ཅིག་པར་འགལ་བས་དེ་ཡོད་ནག་རང་བའི་རེག་པ་ཟློག་པར་བྱེད་དོ། །འགལ་བའི་འབྲས་བུ་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགལ་བའི་འབྲས་བུ་ནི་འགལ་བའི་འབྲས་བུ་སྟེ། དེ་དམིགས་པ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དཔེར་ན་འདི་ན་དུ་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་གྲང་བའི་རེག་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་དཔེ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཅན་ཡིན་ནོ། །དུ་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགལ་བའི་གཏན་ཚིགས་ཡིན་ནོ། །གྲང་བའི་རེག་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཡིན་ནོ། །གྲང་བའི་རེག་པ་དང་འགལ་བ་ནི་མེ་ཡིན་ལ། དེའི་འབྲས་བུ་ནི་དུ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་གང་ན་དུ་བ་ཡོད་པ་དེ་ན་མེ་ཡོད་པ་ཡིན་ལ། གང་ལ་མེ་ཡོད་པ་དེ་ན་གྲང་བའི་རེག་པ་ག་ལ་ཡོད། འགལ་བ་ཁྱབ་པ་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགལ་བས་ཁྱབ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་ནི་འགལ་ཁྱབ་སྟེ། དེ་དམིགས་པ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དཔེ་ནི་དཔེར་ན་དངོས་པོ་འབྱུང་པོ་ལ་ཡང་འཇིག་པར་ངེས་པར་འགྱུར་བ་མེད་དོ་ཞེས་སྨོས་སོ། །ངེས་པར་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དངོས་པོ་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོ་སྐྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དངོས་པོ་བྱུང་བ་འཇིག་པ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཆོས་ཅན་བསྟན་ཏོ། །ངེས་པར་འགྱུར་བ་མེད་དེ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་བསྟན་ཏོ། །དེས་ནི་འདི་སྐད་དུ་དངོས་པོ་སྐྱེས་པ་གང་གདོན་མི་ཟ་བར་འཇིག་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་གང་ལས་ཤེ་ན། རྒྱུ་གཞན་ལ་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འདི་ལྟར་འཇིག་པ་རྒྱུ་གཞན་ལ་ལྟོས་པར་ཁས་ལེན་ཏོ། །རྒྱུ་གཞན་ལ་ལྟོས་པ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་གདོན་མི་ཟ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དཔེར་ན་རས་ལ་ཚོན་ལྟ་བུའོ། །འདིར་ཡང་ངེས་པར་འགྱུར་བ་ཉིད་ནི་ངེས་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་ལྷན་ཅིག་བར་འགལ་བ། དེས་ནི་རྒྱུ་གཞན་ལྟོས་པ་ལ་ཁྱབ་པས། དེ་བས་ན་གང་ན་རྒྱུ་གཞན་ན་ལྟོས་པ་ཉིད་ཡོད་པ་དེ་ན་ངེས་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དོ། །གང་ན་ངེས་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཡོད་པ་དེ་ན་ངེས་པ་འགྱུར་བ་ཉིད་ལྟ་ག་ལ་ཡོད། འབྲས་བུ་འགལ་བ་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྲས་བུ་དང་འགལ་བ་ནི་འབྲས་བུ་དང་འགལ་བ་སྟེ། དམིགས་པ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དཔེ་ནི་འདི་ན་མེ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་གྲང་བའི་རྒྱུ་ནུས་པ་ཐོགས་པ་མེད་པ་དག་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་པའོ་།འདི་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཅན་ཡིན་ནོ། །མེ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཏན་ཚིགས་བསྟན་པའོ། །གྲང་བ་ནི་རྒྱུའི་ནུས་པ་ཐོགས་པ་མེད་པ་དག་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་བསྟན་པའོ། །འདིར་ཡང་གྲང་བའི་རྒྱུ་རྣམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ནི་གྲང་བ་ཡིན་ལ། གྲང་བ་ནི་མེར་ལྷན་ཅིག་བར་འགལ་ཏེ། གང་ན་མེ་ཡོད་པ་དེ་ན་གྲང་བའི་རིག་པ་ག་ལ་ཡོད། གང་ན་གྲང་བའི་རེག་པ་མེད་པ་དེར་ནི་གྲང་བའི་རྒྱུའི་ནུས་པ་ཐོགས་པ་མེད་པ་གང་དག་ཀྱང་ཡོད་རེ་སྐན། གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པ་དག་ཡོད་ན་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་གྲང་བར་ཡང་འགྱུར་རོ། །ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་འགལ་བ་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་དང་འགལ་བ་ནི་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་འགལ་བ་སྟེ། དེ་དམིགས་པ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །གང་དཔེར་ན་འདི་ན་མེ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བ་མོའི་རེག་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །འདི་ན་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཆོས་ཅན་བསྟན་ཏོ། །མེ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བས་ནི་གཏན་ཚིགས་བསྟན་ཏོ། །བ་མོའི་རེག་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཚིག་བསྟན་ཏོ། །བ་མོའི་རེག་པ་ནི་ཁ་བའི་རེག་པའོ། །དེ་ལ་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་ནི་གྲང་བའི་རེག་པའོ། །དེ་དང་ལྷན་ཅིག་པར་འགལ་བ་ནི་མེ་སྟེ། དེ་བས་ན་གང་ལ་མེ་ཡོད་པ་དེ་ནི་གྲང་བའི་རེག་པ་ག་ལ་ཡོད། གང་ན་གྲང་བའི་རེག་པ་མེད་པ་དེར་ནི་བ་མོའི་རེག་པ་ཡང་ཡོད་རེ་སྐན། རྒྱུ་མི་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་བ་ནི་རྒྱུའི་མི་དམིགས་པ་ནི་རྒྱུའི་མི་དམིགས་པའོ་ཞེས་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་རོ། །དཔེར་ན་འདི་ནི་མེ་མེད་པའི་ཕྱིར་དུ་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདི་ན་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཆོས་ཅན་བསྟན་ཏོ། །མེ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བས་ནི་གཏན་ཚིགས་ཡང་དག་པར་བསྒྲགས་སོ། །དུ་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་བརྗོད་དོ། །འདིར་ཡང་མེའི་འབྲས་བུ་ནི་དུ་བ་ཡིན་པས། གང་ན་མེ་མེད་པ་དེ་ན་དུ་བ་ཡོད་རེ་སྐན། རྒྱུ་འགལ་བ་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུ་འགལ་བ་ནི་རྒྱུ་འགལ་བ་སྟེ། དེ་དམིགས་པ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དཔེ་ནི། དཔེར་ན་འདི་ནི་སྤུ་ལོང་ཞེས་བྱེད་ པ་ལ་སོགས ་པའི་བྱེ་བྲག་མེད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། འདི་ནི་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཆོས་ཅན་བསྟན་ཏོ། །སྤུ་ལོང་ཞེས་བྱེད་པ་ལ་ སོགས་པ ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུ་དང་འགལ་བར་བྱ་བའི་ཆོས་བསྟན་པའོ། །སྤུ་ལོང་ཞེས་བྱེད་པ་ནི་སྤུ་གྱེན་དུ་ལངས་པའོ། །དེ་ལ་ སོགས་པ ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་སྤུ་ལོང་ཞེས་བྱེད་པ་ལ་ སོགས་པ ་སྟེ།  སོགས་པ ་སྨོས་པ་ནི། སོ་ཐམ་ཐམ་བྱེད་པ་དང༌། ལུས་འདར་བ་ལ་ སོགས་པ ་ཡོངས་སུ་བསྡུ་བའོ། །དེ་དག་ནི་སྤུ་ལོང་ཞེས་བྱེད་པ་ལ་ སོགས་པ ་ཡང་ཡོད་ལ་བྱེ་བྲག་ཀྱང་ཡིན་པས། སྤུ་ལོང་ཞེས་བྱེད་ པ་ལ་སོགས ་པའི་བྱེ་བྲག་དག་སྟེ། སྐྲག་པ་དང་འགལ་བ་ལ་ སོགས་པ ་དག་ཀྱང་སྤུ་ལོང་ཞེས་བྱེད་ པ་ལ་སོགས ་པར་འགྱུར་བས། དེ་བསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བྱེ་བྲག་ཅེས་སྨོས་ཏེ། འདི་ལ་ནི་གང་དག་ལྷགས་པས་ཉེན་པ་དེ་དག་ཡོད་པར་རྟོགས་པར་བྱའོ། །གདུང་བར་བྱེད་པའི་བྱེ་བྲག་ཉེ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་གདུང་བར་བྱེད་པའི་བྱེ་བྲག་ནི་མེའི་བྱེ་བྲག་གོ །ཉེ་བའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐག་ཉེ་བ་སྟེ། དེ་ནི་གདུང་བར་བྱེད་པའི་བྱེ་བྲག་ཀྱང་ཡིན་ལ་ཉེ་བ་ཡང་ཡིན་པས་གདུང་བར་བྱེད་པའི་བྱེ་བྲག་ཉེ་སྟེ། དེའི་དངོས་པོ་ནི་དེ་ཉིད་དོ། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེ་བས་ན་གདུང་བར་བྱེད་པའི་བྱེ་བྲག་ཉེ་བའི་ཕྱིར་མེའི་རྣམ་པ་ཇི་ལྟ་བུས་གྲང་བ་ཟློག་པར་བྱེད་ནུས་པ་དེ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བྱེ་བྲག་ཅེས་སྨོས་སོ། །དེ་བས་ན་འདིར་སྤུ་ལོང་ཞེས་བྱེད་ པ་ལ་སོགས ་པའི་བྱེ་བྲག་གི་རྒྱུ་ནི་གྲང་བའི་རེག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དང་འགལ་བ་ནི་མ་ཡིན་ལ། མེ་ཉེ་ན་གྲང་བའི་རེག་པ་ཟློག་པར་བྱེད་དོ། །གྲང་བ་ལོག་ན་སྤུ་ལོང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་ལྟ་ཡོད་རེ་སྐན། རྒྱུ་འགལ་བའི་འབྲས་བུ་དམིགས་པ ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུ་དང་འགལ་བ་ཡིན་ལ། དེའི་འབྲས་བུ་ནི་རྒྱུ་འགལ་བའི་འབྲས་བུ་སྟེ། དེ་དམིགས་པ་ནི་རྒྱུ་འགལ་བའི་འབྲས་བུ་དམིགས་པའོ། །དཔེ་ནི་དཔེར་ན་ཕྱོགས་འདི་ན་དུ་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། སྤུ་ལོང་ཞེས་བྱེད་ པ་ལ་སོགས ་པའི་བྱེ་བྲག་དང་ལྡན་པའི་མི་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་པའོ། །ཕྱོགས་འདི་ན་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཆོས་ཅན་བསྟན་ཏོ། །དུ་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བས་ནི་གཏན་ཚིགས་བསྟན་ཏོ། །སྤུ་ལོང་ཞེས་བྱེད་ པ་ལ་སོགས ་པའི་བྱེ་བྲག་དང་ལྡན་པའི་མི་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བར་བྱ་བའི་ཆོས་བསྟན་ཏོ། །སྤུ་ལོང་ཞེས་བྱེད་ པ་ལ་སོགས ་པའི་བྱེ་བྲག་དང་ལྡན་པ་ནི། སྤུ་ལོང་ཞེས་བྱེད་ པ་ལ་སོགས ་པའི་ཕྱིར་བྱེ་བྲག་དང་ལྡན་པ་སྟེ། འདི་ནི་སྤུ་ལོང་ཞེས་བྱེད་ པ་ལ་སོགས ་པའི་བྱེ་བྲག་དང་ལྡན་པ་ཡང་ཡིན་ལ་མི་ཡང་ཡིན་པས་སྤུ་ལོང་ཞེས་བྱེད་ པ་ལ་སོགས ་པའི་བྱེ་བྲག་དང་ལྡན་པའི་མི་སྟེ། དེ་ཕྱོགས་གང་ན་ཡོད་པའི་དེ་ནི་སྤུ་ལོང་ཞེས་བྱེད་ པ་ལ་སོགས ་པའི་བྱེ་བྲག་དང་ལྡན་པའི་མི་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདིར་སྤུ་ལོང་ཞེས་བྱེད་ པ་ལ་སོགས ་པའི་བྱེ་བྲག་གི་རྒྱུ་ནི་གྲང་བའི་རེག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དང་འགལ་བ་ནི་མེ་ཡིན་ལ། མེའི་འབྲས་བུ་ནི་དུ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་གང་ན་དུ་བ་ཡོད་པ་དེ་ན་མེ་ཡོད་ལ། གང་ན་མེ་ཡོད་པ་དེ་ན་གྲང་བའི་རེག་པ་མེད་དོ། །གང་ན་གྲང་བའི་རེག་པ་མེད་པ་དེ་ན་གྲང་བའི་འབྲས་བུ་སྤུ་ལོང་ཞེས་བྱེད་པ་ལ་ སོགས་པ ་དག་ལྟ་ཡོད་པར་ག་ལ་འགྱུར། སྔར་ནི་མི་དམིགས་པའི་རིག་བྱར་གྱུར་པ་ལས་མི་དམིགས་པ་གཅིག་པོ་དགག་པའི་གཏན་ཚིགས་སུ་བཤད་པ་མ་ཡིན་ནམ། འོ་ན་ཇི་ལྟར་འབྲས་བུ་མི་དམིགས་པ་ལ་ སོགས་པ ་དང༌། རང་བཞིན་འགལ་བ་དམིགས་པ་ལ་ སོགས་པ ་དག་གིས་དགག་པར་བྱེད་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་མི་དམིགས་ པ་ལ་སོགས ་པའི་སྦྱོར་བ་བཅུ་པོ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ནི་རང་བཞིན་མི་དམིགས་པའི་ནང་དུ་བསྡུ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བཤད་མ་ཐག་པ་རྣམས་སོ། །ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གྲངས་བཅུར་ཡོངས་སུ་ཆུད་པ་རྣམས་མ་ལུས་པ་སྟེ། མི་དམིགས་པའི་སྦྱོར་བ་རྣམས་ནི་རང་བཞིན་མི་དམིགས་པའི་ནང་དུ་འདུ་བར་འགྱུར་རོ། །རང་བཞིན་མི་དམིགས་པའི་སྦྱོར་བ་ཡང་གཞན་ལ། འབྲས་བུ་མི་དམིགས་པ་ལ་ སོགས་པ ་ཡང་གཞན་ཏེ། འདི་ལྟར་འབྲས་བུ་མི་དམིགས་པ་ལ་ སོགས་པ ་དག་ལ་ནི་དོན་གཞན་དགག་པ་ཡིན་ལ། རང་བཞིན་འགལ་བ་དམིགས་པ་ལ་ སོགས་པ ་ལ་ནི་དོན་གཞན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནམ། འོ་ན་ཇི་ལྟར་ན་དེའི་ནང་དུ་འདུ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་དོན་གཞན་ཡོད་བ་དང༌། དགག་པ་དག་གི་སྦྱོར་བ་ཐ་དད་ཀྱང་བརྒྱུད་པའི་སྒོ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་དོན་གཞན་ཡོད་པ་དང༌། དགག་པ་དག་གི་སྦྱོར་བ་ཐ་དད་དུ་གྱུར་ཀྱང༌། བརྒྱུད་པས་འདིའི་ནང་དུ་འདུ་བར་དགོངས་ཀྱི། དངོས་སུ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་རེ་ཞིག་འབྲས་བུ་མི་དམིགས་པ་དག་ལ་ནི་དུ་བ་མེད་པས་ན། དུ་བའི་རྒྱུ་ནུས་པ་ཐོགས་པ་མེད་པར་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། །གང་ན་དུ་བ་མེད་པ་དེ་ན་དེའི་རྒྱུ་དམིགས་པའི་རེག་བྱར་གྱུར་པ་ཁོ་ན་དག་མི་དམིགས་པས། རང་བཞིན་མི་དམིགས་པར་འདུས་སོ། །སྒྲུབ་པ་པོ་རྣམས་ཀྱི་བསམ་པ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལ་ལ་ནི་འབྲས་བུ་མེད་པའི་སྒོ་ནས་རྒྱུ་མེད་པར་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། །ལ་ལ་ནི་རང་བཞིན་མེད་པའི་སྒོ་ནས་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་ཁྱད་པར་བྱེད་པ་མེ་མི་དམིགས་པ་དང༌། རྒྱུ་མི་དམིགས་པར་བརྒྱུད་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །རང་བཞིན་འགལ་བ་དམིགས་པ་ལ་ཡང་མེ་ཡོད་པར་གྲང་བ་མེད་པར་རྟོགས་པར་བྱེད་ལ། གང་ན་མེ་ཡོད་པ་དེ་ན་དམིགས་པའི་རེག་བྱར་གྱུར་པ་གྲང་བའི་རེག་པ་མི་དམིགས་པས་རང་བཞིན་མི་དམིགས་པའི་ནང་དུ་འདུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་འགལ་བའི་འབྲས་བུ་དམིགས་པ་ལ་ཡང་དུ་བས་མེ་བསྒྲུབས་ནས་གྲང་བ་མེད་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱེད་དོ། །དེར་ཡང་དམིགས་པའི་རིག་བྱར་གྱུར་པ་གྲང་བ་མི་དམིགས་པས་ན། རང་བཞིན་མི་དམིགས་པའི་ནང་དུ་འདུ་བ་ཉིད་དོ། །འགལ་བ་ཁྱབ་པ་མི་དམིགས་པ་ལ་ཡང་རྒྱུ་གཞན་ལ་ལྟོས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ངེས་པར་འགྱུར་བ་མེད་པ་ཉིད་བསྒྲུབས་ནས། ངེས་པར་འགྱུར་བ་ཉིད་སེལ་བར་བྱེད་དེ། དེ་ཡང་དེར་དམིགས་པའི་རིག་བྱར་གྱུར་པ་ཁོ་ན་མི་དམིགས་པ་ཞེས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྔ་མ་བཞིན་དུ་འདུ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནི་དཔེའི་སྒོ་ནས་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་གོས་ཀྱི་ཚོན་ཐམས་ཅད་དུ་སྣང་དུ་རུང་བའི་རང་བཞིན་ཡིན་ཡང་མི་དམིགས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྒྱ་འགལ་བའི་འབྲས་བུ་དམིགས་པའི་བར་ལ་ཡང་དུ་བས་མེ་བསྒྲུབས་ཏེ། གྲང་བ་ཟློག་བར་བྱེད་ལ། དེད་ལོག་ན་གང་ན་ཡང་སྤུ་ལོང་ཞེས་བྱེད་ པ་ལ་སོགས ་པའི་བྱེ་བྲག་དང་ལྡན་པའི་མེ་མེད་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དེ། དེ་ཡང་དེར་དམིགས་པའི་རིག་བྱར་གྱུར་བའི་མེ་དེ་ལྷ་བུ་ཁོ་ནས་མི་དམིགས་པས་རང་བཞིན་མི་དམིགས་པའི་ནང་དུ་འདུ་བ་ཉིད་དོ། །གང་དག་འབྲས་བུ་དང་རྒྱུ་གཉིས་བྱ་བ་དང་ཐ་མི་དད་པ་དག་གིས་བྱེ་བྲག་མེད་པར་ཉེ་བར་བརྟགས་ནས། རང་བཞིན་མི་དམིགས་པའི་ནང་དུ་འདུའོ་ཞེས་བརྗོད་པ་དེ་དག་གི་དེ་ནི་བཏགས་པས་འདུ་བ་ཡིན་གྱི་དོན་དམ་པར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དམ་བཅའ་བའི་ཕྱོགས་གཅིག་ཀྱང་གཏན་ཚིགས་ལྟར་སྣང་བར་འགྱུར་ལ། བརྒྱུད་པའི་དོན་ཡང་མི་འཐད་དོ། །རང་བཞིན་འགལ་བ་དམིགས་པ་ལ་ སོགས་པ ་དག་ལ་ཡང་མི་མཐུན་པ་ཅན་གྱི་ཚད་མས་བཟློག་པར་བརྗོད་པས་འདུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གང་ཞིག་གང་དང་མཐུན་པར་འགྱུར། རང་གི་དོན་གྱི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ལ་ནི་སྦྱོར་བ་མི་སྲིད་པ་ཡིན་ནམ། དེར་མི་དམིགས་པར་སྦྱོར་བའི་བྱེ་བྲག་ལས་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ག་ལས་ཤེ་ན་ཡང་དེའི་ཕྱིར་སྦྱོར་བ་མཐོང་བ་གོམས་པ་ལས་བདག་ཉིད་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་བཅད་པ་རྟོགས་པར་འགྱུར་བས། བདག་གི་དོན་གྱི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ལ་ཡང་བྱེ་བྲག་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སྦྱོར་བ་རྣམས་མཐོང་བ་ནི་རྟོགས་པའོ། །དེ་ཡང་ཐ་དད་དུ་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ནི་གོམས་པའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་སྦྱོར་བ་རྣམས་ལ་ཤིན་ཏུ་གོམས་པའི་ཕྱིར། བདག་ཉིད་ཀྱང་གང་གི་ཚེ་འགའ་ཞིག་རྣམ་པར་དཔྱད་པ་རྟོག་པར་བྱེད་པ་དེའི་ཚེ། སྦྱོར་བའི་ཚུལ་ཁོ་ནས་རྟོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་བདག་གི་དོན་གྱི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ལ་ཡང་མི་དམིགས་པའི་སྦྱོར་བའི་བྱེ་བྲག་བསྟན་ཏོ། །རྣམ་པར་དཔྱད་པ་རྟོག་པ་ནི་དགག་པ་ཡིད་ཆེས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཡང་ན་རྣམས་པར་དཔྱད་པར་རྟོགས་པ་སྟེ་བྱེ་བྲག་ཏུ་རྟོགས་ཞེས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རང་བཞིན་མི་དམིགས་པ་ལ་བྱེ་བྲག་སྨོས་ཀྱི། འབྲས་བུ་མི་དམིགས་པ་ལ་ནི་དེ་མེད་པས་དེའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་ན་དེ་དག་མི་འཁྲུལ་པ་ཉིད་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་མེད་པའི་ཐ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྙད་སྒྲུབ་པའི་མི་དམིགས་པའི་དེ་ཐམས་ཅད་ལ་རང་བཞིན་འགལ་བ་ལ་ སོགས་པ ་དམིགས་ པ་དང༌། རྒྱུ་ལ་སོགས ་པའི་མི་དམིགས་པའི་དགག་པ་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ་གང་བ་དེ་དག་ནི་དམིགས་པའི་རིག་བྱར་གྱུར་བ་ཁོ་ན་དག་ལས་དམིགས་པ་དང༌། མི་དམིགས་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བྱེ་བྲག་དེ་ནི་མེད་པའི་ཐ་སྙད་སྒྲུབ་པ་མི་དམིགས་པ་རྣམ་པ་མང་པོ་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཐམས་ཅད་དུ་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། གལ་ཏེ་རྒྱུ་ལ་ སོགས་པ ་དམིགས་པའི་རིག་བྱར་གྱུར་པ་ལས་མི་དམིགས་བ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི། དེའི་ཚེ་འབྲས་བུ་ལ་ སོགས་པ ་དགག་པ་སྒྲུབ་ནུས་ཀྱི་གཞན་དུ་ན་མ་ཡིན་ནོ། །རང་བཞིན་འགལ་བ་ལ་ སོགས་པ ་ཡང་གལ་ཏེ་དམིགས་པའི་རིག་བྱར་གྱུར་བ་ཞིག་ཡིན་ན། དེ་ཚེ་མི་མཐུན་པ་ཅན་དགག་པར་ནུས་པ་གཞན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། གཞན་དག་ལ་ནི་འགལ་བ་དང༌། རྒྱུ་དང༌། འབྲས་བུ་ཡོད་པ་དང༌། མེད་པ་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འགལ་བ་དང༌། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཡོད་པ་དང༌། མེད་པ་ནི་འགལ་བ་དང༌། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་དག་སྟེ། དེ་དག་མི་འགྲུབ་པ་ལ་ནི་དེ་སྐད་ཅེས་བརྗོད་དོ། །དེ་ནི་འདི་སྐད་དུ་གང་དག་དམིགས་པའི་རིག་བྱར་གྱུར་བ་མ་ཡིན་པ་དེ་དག་ལ་ནི་འགལ་བ་ཡང་མི་འགྲུབ་ལ། འགལ་བ་མེད་པ་ཡང་མི་འགྲུབ་པོ། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཡོད་པར་ཡང་མི་འགྲུབ་ལ། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཉིད་མེད་པར་ཡང་མི་འགྲུབ་བོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་དམིགས་པའི་རིག་བྱར་གྱུར་པ་རྒྱུན་ཆགས་སུ་འཇུག་པ་གང་དག་མཐོང་བ་རྣམས་ལ་ནི་འགའ་ཞིག་ཉེ་བས་མི་སྣང་ན་ནི་དེ་དང་འགལ་པར་ཡིད་ཆེས་པར་ཡང་ནུས་ལ། གང་དག་འགའ་ཞིག་ཉེ་ན་ཡང་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་འདུག་སྟེ། དམིགས་པ་དེ་ལ་ནི་འགལ་བ་མེད་དོ་ཞེས་ངེས་པར་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་དམིགས་པའི་རིག་བྱར་གྱུར་པ་གང་ཡོད་ན། དམིགས་པའི་རིག་བྱར་གྱུར་པ་སྔོན་མ་མཐོང་བ་གང་ཞིག་དམིགས་བ་ལ། དེ་ནི་དེ་མེད་པར་ནི་མི་དམིགས་ན། དེ་ནི་དེ་ལས་བྱུང་ངོ་ཞེས་དེ་གཉིས་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོར་ངེས་པར་བྱེད་ལ། གང་མེད་ཀྱང་གང་ཞིག་དམིགས་པ་དེ་གཉིས་ནི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཉིད་དུ་མེད་པར་རྟོག་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལར་རེ་ཞིག་མེད་པའི་ཐ་སྙད་སྒྲུབ་བ་དམིགས་བའི་རིག་བྱར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གྱུར་པ་ལས་མི་དམིགས་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །འོ་ན་དེ་ལས་གཞན་པས་ཅི་ཞིག་བསྒྲུབ་ཅེ་ན། བསྐལ་པའི་ཡུལ་མི་དམིགས་པ་མངོན་སུམ་དང༌། རྗེས་སུ་དཔག་པ་ལོག་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་ཐེ་ཚོམ་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ་བསྐལ་བའི་ཡུལ་མངོན་སུམ་དང༌། རྗེས་སུ་དཔག་པ་ལོག་པའི་རང་བཞིན་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཐེ་ཚོམ་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་གྱི། དངོས་པོ་མེད་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཚད་མ་ལོག་ཀྱང་དོན་མེད་པར་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཚད་མ་ལོག་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་བསྐལ་བའི་ཡུལ་མི་དམིགས་པ་སྟེ། ཚད་མ་ལོག་ཀྱང་དོན་མད་པར་གྲུབ་བོ། །ཚད་མ་ནི་དོན་གྱི་འབྲས་བུ་ཡིན་པས་ཚད་མ་ལོག་པས་རྒྱུ་ཙམ་ལྡོག་པར་མི་འགྲུབ་བོ། །རིགས་པའི་ཐིགས་པའི་རྒྱ་ཆེར་འབྲེལ་བ་སློབ་མ་ལ་ཕན་པ་ལས་ལེའུ་གཉིས་པའོ།། །།ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་བསྟན་པའི་ཞར་ལ་རང་གི་དོན་དང༌། གཞན་གྱི་བྱེ་བྲག་གིས་རྗེས་སུ་དཔག་པ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་ཁས་བླངས་པ་དེ་ལས་རང་གི་དོན་ནི་སྤྲོས་པ་དང་བཅས་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །གཞན་གྱི་དོན་གྱི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་བཤད་པར་བཞེད་ནས། འདི་སྐད་དུ། གཞན་གྱི་དོན་གྱི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ནི་ཚུལ་གསུམ་པའི་རྟགས་བརྗོད་པ་སྟེ་ཞེས་སྨོས་སོ། འདིས་རྗོད་པར་བྱེད་པས་ན་བརྗོད་པ་སྟེ་ཚིག་ཅེས་བྱའོ། །འདི་ཚུལ་གསུམ་པ་ཅན་ཡིན་པས་ན་འདི་ནི་ཚུལ་གསུམ་པའོ། །འདི་ནི་ཚུལ་གསུམ་པ་ཡང་ཡིན་ལ་རྟགས་ཀྱང་ཡིན་པས་ཚུལ་གསུམ་བའི་རྟགས་ཏེ། བརྗོད་པ་ལ་ནི་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །རྗེས་སུ་དཔག་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་ན། ཇི་ལྟར་ན་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་ཚིག་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། རྒྱུ་ལ་འབྲས་བུ་བཏགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རྒྱུ་ནི་ཚིག་ཡིན་ལ། འབྲས་བུ་ནི་རྗེས་སུ་དཔག་བ་དེར་སྒྲོ་བཏགས་པས། ཚིག་དེ་ཉིད་ལ་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཤད་དེ། རྗེས་སུ་དཔག་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ།། དེ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང་སྦྱར་རོ། །ཚུལ་གསུམ་པའི་རྟགས་བརྗོད་པ་ཡིན་ན། ཇི་ལྟར་རྣམ་པ་གཉིས་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། སྦྱོར་བའི་བྱེ་བྲག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །སྦྱོར་བ་ནི་ཚིག་ཏུ་འགོད་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་གཉིས་ཉིད་དོ། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

༄༅། རྣམ་པ་གཉིས་པོ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། ཆོས་མཐུན་པ་ཉིད་ཅན་དང༌། ཆོས་མི་མཐུན་པ་ཉིད་ཅན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །འདི་ནི་ཆོས་མཐུན་པ་ཡིན་པས་འདི་ནི་ཆོས་མཐུན་པའོ། །ཆོས་དེའི་དངོས་པོ་ཆོས་མཐུན་པ་ཉིད་དོ། །དེ་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ནི་ཆོས་མཐུན་པ་ཉིད་ཅན་ཞེས་བྱ་བའོ། འདི་ཆོས་མི་མཐུན་པ་ཡིན་པས་ཆོས་མི་མཐུན་པའོ། །ཆོས་མི་མཐུན་པའི་དངོས་པོ་ནི་ཆོས་མི་མཐུན་པ་ཉིད་དོ། །དེ་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ནི་ཆོས་མི་མཐུན་པ་ཉིད་ཅན་ཏེ། རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡན་པ་དང༌། ལྡོག་བ་དང་ལྡན་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གལ་ཏེ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡན་པ་ནི་ཆོས་མཐུན་པ་ཉིད་ཀྱི་སྦྱོར་བ་ཡིན་ལ། ལྡོག་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་ཆོས་མི་མཐུན་པ་ཉིད་ཀྱི་སྦྱོར་བ་ཡིན་ན། དོན་དུ་ཡང་བྱེ་བྲག་ཡོད་ན། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་སྦྱོར་བའི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་ཞེས་བརྗོད་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར་འདི་གཉིས་དོན་དུ་ནི་བྱེ་བྲག་ཅི་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཆོས་མཐུན་པ་ཉིད་ཅན་ཡང་ཚུལ་གསུམ་ལ་ལྟོས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ལ། ཆོས་མི་མཐུན་པ་ཉིད་ཅན་ཡང་ཚུལ་གསུམ་ལ་ལྟོས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་ཐམས་ཅད་ལ་ཚུལ་གསུམ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་ལ་ནི་བྱེ་བྲག་ཕྲ་མོ་མང་མེད་དོ། །སྦྱོར་བའི་བྱེ་བྲག་མ་གཏོགས་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདིར་སྦྱོར་བའི་བྱེ་བ་ཁོ་ནར་ཟད་ཀྱི། དོན་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་གཅིག་ལ་ནི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དངོས་པོ་རྗོད་པར་བྱེད་ལ། ལྡོག་པ་ནི་ཤུགས་ཀྱིས་གོ་བར་བྱེད་དོ། །གཉིས་པ་ལ་ཡང་ལྡོག་པ་ནི་དངོས་སུ་རྗོད་པར་བྱེད་ལ། རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ནི་དོན་གྱིས་ཤེས་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་ཆོས་མཐུན་པ་ཉིད་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རེ་ཞིག་དང་དངོས་པོར་ཉེ་བར་འགོད་པའོ། །དམིགས་པའི་རིག་བྱར་གྱུར་པ་གང་མི་དམིགས་པ་དེ་ནི་མེད་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཡུལ་དུ་གྲུབ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་དམིགས་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་བསྙད་པ་ཡིན་ནོ། །དཔེར་ན་རི་བོང་གི་རྭ་ལ་ སོགས་པ ་གཞན་འགའ་ཞིག་མཐོང་བ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མེད་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཡུལ་དུ་མཐོང་བ་འདི་ནི་དཔེར་ན་རི་བོང་གི་རྭ་ལ་ སོགས་པ ་ལྟ་བུའོ། །མཐོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྲུབ་པ་སྟེ་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེས་ནི་དཔེ་བསྟན་ཏོ། །ཕྱོགས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གང་ན་དམིགས་པའི་རིག་བྱར་འགྱུར་བ་བུམ་པ་མི་དམིགས་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་བསྟན་ཏོ། །རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཀྱི་སྦྱོར་བ་ནི་གཏན་ཚིགས་གཉིས་པའི་སྦྱོར་བ་ཆོས་མཐུན་པ་ཉིད་ཅན་སྟོན་པའོ། །གང་ཡོད་པར་དེ་ཐམས་ཅད་ནི་མི་རྟག་པ་སྟེ། དཔེར་ན་བུམ་པ་ལ་ སོགས་པ ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གང་ཞེས་བྱ་ནི་དངོས་པོ་ཅི་ཡང་རུང་བ་ཡོད་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ནི་རིལ་གྱིས་མི་རྟག་པ་སྟེ། དེས་ནི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཙམ་བསྟན་ཏོ། །རང་བཞིན་དག་པའི་སྦྱོར་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་བྱེ་བྲག་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གང་སྐྱེ་བ་དང་ལྡན་པ་དེ་ནི་མི་རྟག་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདི་ནི་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་གཉིས་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཡིན་ནོ། །རང་བཞིན་དུ་གྱུར་པའི་ཆོས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས་རང་བཞིན་གྱི་སྦྱོར་བའོ་ཞེས་བྱེ་བྲག་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པའི་ཆོས་ཁོ་ནས་བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱས་ནས། རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་སྦྱོར་བར་བྱས་བ་སྟེ། འདི་ལྟར་སྐྱེ་བ་ནི་དངོས་སུ་སྐྱེ་བ་དང་ལྡན་པ་དང་ཐ་མི་དད་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་གང་ལ་སྐྱེ་བ་ཡོད་པ་དེ་སྐྱེ་བ་དང་ལྡན་པའོ་ཞེས་བྱེ་བྲག་ཏུ་བསྟན་ཏོ། །གང་བྱས་པ་དེ་ནི་མི་རྟག་པའོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་གསུམ་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་བསྟན་ཏོ། །ཁྱད་པར་གྱི་བྱེ་བྲག་གིས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཁྱད་པར་ནི་བྱེ་བྲག་སྟེ། རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་བྱེ་བྲག་མི་མངོན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཇི་ལྟར་ན་བྱེ་བྲག་མི་མངོན་ཞེ་ན། རང་གི་ངོ་བོ་གྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་གྱི་བྱེད་པ་ལ་ལྟོས་པའི་དོ་བོ་ནི་བྱས་པ་ཞེས་བྱ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གང་ཞིག་ཕ་རོལ་གྱི་བྱེད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ལྟོས་བ་ཞེས་བྱ་བར་ཚིགས་རྣམ་པར་སྦྱར་ཏེ། དངོས་པོ་གང་ཞིག་གིས་རང་གི་ངོ་བོ་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་རྣམས་ཀྱི་བྱེད་པ་ལ་ལྟོས་པ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་བྱས་པ་ཞེས་བརྗོད་པ་དེའི་ཕྱིར་བྱེ་བྲག་མི་མངོན་བ་སྟེ། རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་གཞན་ཡིན་ནོ། །བཙམ་མ་ཐག་ཏུ་འབྱུང་བ་དང༌། རྐྱེན་གྱི་བྱེ་བྲག་གིས་ཐ་དད་པ་ཅན་ཉིད་ལ་ སོགས་པ ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་དེ་དག་ཀྱང་ཁྱད་པར་གྱི་བྱེ་བྲག་ལ་ལྟོས་པ་ཁོ་ནས་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་བརྩལ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱུའི་བྱེད་པ་ལ་ལྟོས་ཏེ་གྲུབ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བརྩལ་མ་ཐག་ཏུ་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་བརྩལ་མ་ཐག་ཏུ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་མི་རྟག་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཡང་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་བྱེ་བྲག་མི་མངོན་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡིན་ནོ། །རྐྱེན་གྱི་བྱེ་བྲག་ནི་རྐྱེན་གྱི་བྱེ་བྲག་གོ །འདི་རྐྱེན་གྱི་བྱེ་བྲག་ལས་ཐ་དད་བའི་དད་ཚུལ་ཅན་ཡིན་བས་འདི་ནི་རྐྱེན་གྱི་བྱེ་བྲག་གིས་ཐ་དད་པ་ཅན་ནོ། །དེའི་དངོས་པོ་ནི་རྐྱེན་གྱི་བྱེ་བྲག་གིས་ཐ་དད་པ་ཅན་ཉིད་དེ། རྒྱུའི་བྱེ་བྲག་གིས་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཅན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདི་ལྟར་འཇིམ་པའི་གོང་བུ་ཆུང་ངུ་ལས་ནི་བུམ་པ་ཆུང་ངུར་འགྱུར་ལ། ཆེན་པོ་ལས་ནི་ཆེན་པོར་འགྱུར་བ་དང༌། རྫ་མཁན་མཁས་པས་བྱེད་ན་ནི་སྡུ་གུར་འགྱུར་ལ། མི་མཁས་པས་བྱེད་ན་ནི་མི་སྡུག་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་རྐྱེན་གྱི་བྱེ་བྲག་གིས་ཐ་དད་པ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མི་རྟག་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཡང་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་བྱེ་བྲག་མི་མངོན་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །ཡོད་པའམ་སྐྱེ་བ་དང་ལྡན་པའམ། བྱས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་ཉེ་བར་སྟོན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སྔར་ནི་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་གསུམ་ཆར་གྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཙམ་བསྟན་ཏོ། །ད་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་བསྟན་པ་སྟེ། འམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོད་པའི་སྒྲ་དང་སྐྱེ་བ་དང་ལྡན་པའི་སྒྲ་དང༌། བྱས་པའི་སྒྲ་སྦྱོར་བ་ཐ་དད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཙམ་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བ་ཅན་གྱི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ལ་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་སོ་ཞེས་སྔར་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དང་སྦྱར་བའི་ཕྱིར། བསྒྲུབ་པའི་ཆོས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །སྔར་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་རྣམ་པ་གསུམ་ཆར་གྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་བསྟན་པ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི། རང་གི་བསྒྲུབ་པ་ཇི་ལྟ་བུ་དག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། གང་གི་བདག་གི་ཚད་མ་གང་ཡིན་པས་རང་གི་ཚད་མ་དེ་དག་གིས་སྒྲུབ་པའི་ཆོས་ཙམ་དང༌། སྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་སུ་འབྲེལ་པར་གྲུབ་པ་ཁོ་ན་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་སྟེ། སྒྲུབ་པའི་ཆོས་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་ནི་སྒྲུབ་པའི་ཆོས་ཙམ་མོ། །སྒྲུབ་པའི་ཆོས་ཙམ་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པ་ནི་སྒྲུབ་པའི་ཆོས་ཙམ་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པའོ། །རྗེས་སུ་འབྲེལ་པ་ནི་མཐུན་པར་འབྲེལ་པ་སྟེ། རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་གང་ལ་སྒྲུབ་པའི་ཆོས་ཙམ་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པར་གྲུབ་པ་ཡོད་པ་དེ་ལ། བདག་ཉིད་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་ཇི་ལྟ་བུ་དག་གིས་སྒྲུབ་པའི་ཆོས་ཙམ་དང་རྗེས་སུ་བྲེལ་པའི་སྒྲུབ་པར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བྱ་བའི་ཆོས་ཁོ་ན་ལ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་དེ་དག་གཏན་ཚིགས་ཉིད་དུ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་བསྒྲུབ་བར་བྱ་བའི་ཆོས་དེ་སྒྲུབ་པའི་ཆོས་ཙམ་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར་དངོས་སུ་ན་དེ་ཉིད་དེའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འདི་ལྟར་དོན་དམ་པར་ནི་མི་རྟག་པའི་རང་བཞིན་ཉིད་བྱས་པ་ཡིན་གྱི། བྱས་པ་ཡང་གཞན་ལ་མི་རྟག་པ་ཡང་གཞན་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། རྒྱུ་དང་རྐྱན་རྣམས་ཀྱིས་བྱས་པ་གང་ཡིན་བ་དེ་ཉིད་འཇིག་པའི་ངང་ཚུལ་ཅན་གྱི་རང་བཞིན་ཡིན་ནོ། །རང་བཞིན་ཡང་གཏན་ཚིགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འདིར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་རང་བཞིན་ཉིད་གཏན་ཚིགས་ཁོ་ནར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དང་རྗེས་སུ་མ་འབྲེལ་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་དེ་ཙམ་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པ་ལ་རང་བཞིན་ཞེས་བྱའོ། །ཅེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་གྲུབ་ལ་དེ་མ་གྲུབ་ན། དེའི་རང་བཞིན་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་སྒྲུབ་པའི་ཆོས་བྱས་པ་ཅན་ཉིད་ལ་ སོགས་པ ་ནི་སྒྲུབ་པ་དེའི་ཚེ་བྱས་པ་ཉིད་དང༌། མི་རྟག་པ་ཉིད་གཉིས་དོན་དམ་པར་ན་རང་བཞིན་གཅིག་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ། །འཁྲུལ་པ་ཡང་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གལ་ཏེ་བྱས་པ་ཉིད་གྲུབ་ཟིན་པ་ལ་ཕྱིས་དབྱིབས་ལ་ སོགས་པ ་རྒྱུ་གཞན་གྱིས་མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་བྱེད་ན། དེའི་ཚལ་འཁྲུལ་པ་སྲིད་ན། དབྱིབས་ལ་ སོགས་པ ་ཡང་རང་གི་རྐྱེན་ལ་རག་པས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་དེ་ལ་གདོན་མི་ཟ་བར་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་པས་འགའ་ཞིག་མི་འཇིག་ཀྱང་སྲིད་སོ། །འབྲས་བུའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་ནི་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཆོས་མཐུན་པ་ཉིད་ཅན་གྱིས་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཁོ་ནའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །གང་ན་དུ་བ་ཡོད་པ་དེ་ན་མེ་ཡོད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་གང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱོགས་གང་ན་དུ་བ་ཡོད་པ་དེ་ཐམས་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ན་མེ་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དཔེར་ན་ཚང་བ་ལ་ སོགས་པ ་བཞིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེ་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ན་ཡང་དུ་བ་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་པའི་ཡུལ་དུ་དུ་བ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ན་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །འདིར་ཡང་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོར་གྲུབ་བ་ཁོ་ནལ་རྒྱུ་བསྒྲུབ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པར་བྱ་བར་འབྲས་བུ་གཏན་ཚིགས་སུ་བརྗོད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འབྲས་བུའི་གཏན་ཚིགས་ལ་ཡང་སྔར་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་ངོ་བོ་བསྒྲུབ་བར་བྱའོ། །ཕྱིས་ནི་རྒྱུ་གྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་གཏན་ཚིགས་ཉིད་དུ་བརྗོད་བར་བྱའོ། །འདི་ལྟར་རང་གི་ངོ་བོ་རྟགས་སུ་ངེས་ན་གོ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་གྱི་མ་ངེས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། ཆོས་མི་མཐུན་པ་ཉིད་ཅན་གྱི་སྦྱོར་བ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཆོས་མི་མཐུན་པ་ཉིད་ཅན་གྱི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། གང་ཡོད་ལ་དམིགས་པའི་རིག་བྱར་གྱུར་བ་དེ་ནི་དམིགས་པ་ཁོ་ནར་གྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཞིག་ཡོད་པ་ལ་གལ་ཏེ་དེ། དམིགས་པའི་རིག་བྱར་དམིགས་པ་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་གདོན་མི་ཟ་བར་དམིགས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེས་ན་ལྡོག་ པ་བསྟན་ཏོ། །དཔེར་ན་སྔོན་པོ་ལ་སོགས ་པའི་བྱེ་བྲག་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་མི་མཐུན་པ་ཉིད་ཀྱི་དཔེ་ཡིན་ནོ། །འདི་ན་ནི་དམིགས་པའི་རིག་བྱར་གྱུར་པ་བུམ་པ་དེ་ལྟར་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཇི་ལྟར་དམིགས་པའི་རིག་བྱར་གྱུར་ པ་སྔོན་པོ་ལ་སོགས ་པའི་བྱེ་བྲག་དམིགས་པ་ལྟར་འདི་ན་བུམ་པ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ཞེས་བྱ་བས་ནི་འདོད་པའི་ཕྱོགས་བསྟན་ཏོ། །མི་དམིགས་པའི་སྦྱོར་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་མི་དམིགས་པའི་ཆོས་མི་མཐུན་པ་ཉིད་ཅན་གྱི་སྦྱོར་བ་ཡིན་ནོ། །རྟག་པ་ཉིད་མེད་ན་ཡོད་པའམ་སྐྱེད་པ་དང་ལྡན་པའམ། བྱས་པ་ཉིད་མེད་པ་ཡིན་ན་ཞེས་བྱ་བས་ནི་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་གསུམ་མཚར་གྱི་ཡང་ལྡོག་པ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །སྒྲ་ནི་ཡོད་པའམ་སྐྱེ་བ་དང་ལྡན་པའམ་བྱས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་བསྟན་ཏོ། །རང་བཞིན་གྱི་སྦྱོར་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་དག་ནི་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་ཆོས་མི་མཐུན་པ་ཉིད་ཅན་དག་ཡིན་ནོ། །མེ་མེད་ན་དུ་བ་མི་འབྱུང་བ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བས་ནི་ལྡོག་པ་བསྟན་ཏོ། །འདི་ན་ནི་ཡོད་ཅེས་པས་ནི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་བསྟན་ཏོ། །འབྲས་བུའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་སྦྱོར་བའོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་འབྲས་བུའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་ཆོས་མི་མཐུན་པ་ཉིད་ཅན་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །ཆོས་མཐུན་པ་ཅན་གྱི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ལས་ཡང་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་དང༌། ཚུལ་གཉིས་སུ་མངོན་པ་མ་ཡིན་ནམ། ཇི་ལྟར་ན་གཞན་དོན་རྗེས་སུ་དཔག་བ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཚུལ་གསུམ་པའི་རྟགས་བརྗོད་པ་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་དོན་གྱིས་ན་ཆོས་མཐུན་པས་ཀྱང་སྦྱོར་བ་ལ་ཆོས་མི་མཐུན་པ་ཉིད་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །གང་གི་ཕྱིར་ནུས་པའི་སྒོ་ཆོས་མཐུན་པ་ཉིད་ཅན་གྱི་སྦྱོར་བ་ལ་ཆོས་མི་མཐུན་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་དེའི་ཕྱིར། ཇི་སྐད་དུ་སྨྲས་པའི་སྐྱོན་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་མེད་དོ། །ནུས་པ་ཡང་ཅི་ཞིག་ཅེ་ན། དེ་མེད་ན་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བས་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་ལྡོག་པ་མེད་ན་དེའི་ཕྱིར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བས་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་རྗེ་སུ་འགྲོ་བ་མི་འགྱུར་བ་ཉིད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་མི་མཐུན་པས་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་རྟོགས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བས་ནི། །ཆོས་མི་མཐུན་པ་ཉིད་ཅན་གྱི་སྦྱོར་བ་ལ་ཡང་ནུས་པས་རྗེས་སུ་འགྲོ་བས་རྟོགས་འགྱུར་རོ། །འོ་ན་ནུས་པ་དེ་ཡང་ཅི་ཞིག་ཅེ་ན། དེ་མེད་ན་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་མེད་ན་གཏན་ཚིགས་མེད་པར་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བས་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཚེ་བསྒྲུབ་བར་བྱ་བ་མེད་པར་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་ཡོད་པར་མི་འགྱུར། རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་ན་ལྡོག་པ་མི་འགྲུབ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ག་ལས་ཤེ་ན། རང་བཞིན་འབྲེལ་པ་མེད་ན་གཅིག་ལོག་བས་གཞན་ངེས་པར་ལྡོག་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་རང་བཞིན་དང་འབྲེལ་པ་དང༌། རང་བཞིན་གྱི་ངོ་བོས་འབྲེལ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཚེ་གཅིག་ལོག་ཀྱང་གཞན་ལྡོག་པར་ངེས་པ་མེད་དེ། འགའ་ཞིག་ལ་རྟ་མེད་ཅེས་ཏེ་བ་ལང་དག་ཀྱང་མེད་པ་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཡང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འབྲེལ་པ་ཅི་ཡང་རུང་ཅི་སྙེད་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་ནང་དུ་འདུས་ཏེ། དེའི་བདག་ཉིད་དང་དེ་ལས་བྱུང་བ་ཞེས་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་དེའི་བདག་ཉིད་ནི་དེའི་བདག་གོ །དེའི་བདག་གི་དངོས་པོ་ནི་དེའི་བདག་ཉིད་དོ། །འདི་དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པས་འདི་ནི་འདིའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་དེ་ལས་བྱུང་བའོ། །འདི་ནི་དེ་ལས་བྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པས་ཞེས་བྱ་བར་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་ཏེ་འདི་ནི་སྔར་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དེས་ན་ལྡོག་པ་བརྗོད་པས་འབྲེལ་པར་བསྟན་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་འབྲེལ་པ་ཡོད་ན་གཅིག་ལོག་པས་གཞན་ལྡོག་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པར་འགྱུར་གྱི། མེད་ན་མ་ཡིན་པའི་གཏན་ཚིགས་དེས་གང་འགའ་ཞིག་ལྡོག་པས་གཞན་ལྡོག་པར་བརྗོད་དེ། དེས་ནི་བཟློག་པར་བྱ་བ་དང་ཟློག་པར་བྱེད་པ་དེ་གཉིས་འབྲེལ་པར་བརྗོད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ལྡོག་བའི་ཚིག་གིས་ནི་འབྲེལ་པ་བསྡུས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྡོག་པའི་ཚིག་ཁོ་ནས་འབྲེལ་བ་སྡུད་པར་བྱེད་དོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་དེས་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། འབྲེལ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འབྲེལ་པ་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་སྒོ་ཡད་རུང་ལྡོག་པའི་སྒོ་ཡང་རུང་སྟེ། ཚིག་གཅིག་བརྗོད་པས་ཀྱང་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་རྟགས་ཡོད་པ་དང་མེད་བ་བསྟན་པར་འགྱུར་བས་ཞེས་བྱ་བས་ནི་གལ་ཏེ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་སྒོ་ནས་སྦྱོར་བར་བྱེད་དམ། འོན་ཏེ་ལྡོག་པའི་སྒོ་ནས་སྦྱོར་བར་བྱེད་ཀྱང་རུང་སྟེ། འོན་ཀྱང་བཤད་པའི་ཚུལ་གྱིས་ན་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་གཉིས་ལ་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་བཤད་པ་ནི་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་རབ་ཏུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་ཀས་ཀྱང་རྟགས་ནི་སོ་སོར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་ཚིག་གཉིས་སྦྱོར་བ་ངེས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དེའི་ཕྱིར་སྦྱོར་བ་གཅིག་ལ་ཆོས་མཐུན་པ་ཉིད་ཅན་དང་ཆོས་མི་མཐུན་པ་ཉིད་ཅན་གྱི་ཚིག་གཉིས་སྦྱོར་བ་ངེས་པ་མེད་དོ། །རེ་ཞིག་དེ་ལྟར་འབྲས་བུ་དང་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པ་གཉིས་གཅིག་གིས་གཅིག་སྡུད་པ་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །གཏན་ཚིགས་གསུམ་པའི་ཕྱིར། མི་དམིགས་པ་ལ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འབྲས་བུ་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གང་ཡོད་ལ་དམིགས་པའི་རིག་བྱར་གྱུར་པ་དེ་ནི་དམིགས་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་པར་མི་དམིགས་ན། དེ་ལྟ་བུ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་གྲུབ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཚེ་དམིགས་པའི་རིག་བྱར་གྱུར་པ་ཡོད་ན་གདོན་མི་ཟ་བར་དམིགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ལྡོག་པ་བརྗོད་པ་དེའི་ཚེ། དམིགས་པའི་རིག་བྱར་གྱུར་པ་མི་དམིགས་པའི་ཤུགས་ཀྱིས་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་རྟོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་གྲུབ་པ་བསྡུས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་སྡུད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་ཡིན་ནོ། །མི་དམིགས་པ་ལ་ལྡོག་པ་སྡུད་པ་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་བརྟག་པར་བྱའོ། །ཆོས་མཐུན་པ་དང་ཆོས་མི་མཐུན་པ་ཅན་གྱི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་གཉིས་ལ་ཡང་ཕྱོགས་མ་བསྟན་པ་མ་ཡིན་ནམ། ཇི་ལྟར་ན་ཕྱོགས་བསྟན་པ་མེད་པར་དེ་རྟོགས་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་སྦྱོར་བ་འདི་གཉིས་ཀ་ལ་ཡང་ཕྱོགས་བསྟན་པར་ངེས་པ་མེད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གདོན་མི་ཟ་བར་ཕྱོགས་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ངེས་པ་གང་ཡིན་པའི་ངེས་པའི་འདི་ནི་མེད་དོ། །འདི་ལྟར་ཆོས་མཐུན་པ་ཉིད་ཅན་གྱི་སྦྱོར་བ་ལས་ཡང་དམིགས་པའི་རིག་བྱར་གྱུར་པ་གང་མི་དམིགས་པ་དེ་ནི་མེད་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཡུལ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམིགས་པའི་རིག་བྱར་གྱུར་པ་མི་དམིགས་པ་གང་ཇི་སྙེད་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མེད་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཡུལ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དངོས་པོ་མ་ལུས་པ་བསྡུས་པས་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་བྱས་ན་འདི་ན་ཡང་དམིགས་པའི་རིག་བྱར་གྱུར་པ་བུམ་པ་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་བསྟན་པར་ཤུགས་ཀྱིས་འདི་ན་བུམ་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོ་མ་ལུས་པ་བསྡུས་པས་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་གང་དང་གང་ན་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་བསྟན་པ་དེ་དང་དེ་ན་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་སྟོབས་ཀྱིས་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ན་ཕྱོགས་བསྟན་ཅི་དགོས་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་མི་མཐུན་པ་ཉིད་ཅན་གྱི་སྦྱོར་བ་ལ་ཡང་ཡོད་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཡལ་གང་ཡོད་ལ་དམིགས་པའི་རིག་བྱར་གྱུར་པ་དེ་ནི། དམིགས་པ་ཁོ་ནར་ང་གྱུར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོད་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཡུལ་དངོས་པོ་གང་ཇི་སྙེད་པ་དེ་ཐམས་ཅད་དམིགས་པའི་རིག་བྱར་གྱུར་ན། གདོན་མི་ཟ་བར་དམིགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ལྡོག་པ་བརྗོད་ན། འདི་ན་ནི་དེ་འདྲ་བའི་བུམ་པ་དེ་ལྟར་མི་དམིགས་ཞེས་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་བསྟན་པ་ཤུགས་ཉིད་ཀྱིས་འདིར་ཡོད་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཡུལ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོ་མ་ལུས་པ་བསྡུས་པས་ལྡོག་པ་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དང༌། ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་ཞེས་བྱ་བའི་དེ་གཉི་གའི་སྟོབས་ཀྱིས་དམ་བཅས་པ་རྟོགས་པས་དམ་བཅས་པ་མ་བསྟན་ཏེ། གཞན་དུ་ན་གང་རྟོགས་པ་མེད་པ་དེ་བསྟན་ཏོ། །གལ་ཏེ་ཤུགས་ཀྱིས་དམ་བཅའ་བའི་དོན་རྟོགས་པར་འགྱུར་ན། དེའི་ཚེ་དམ་བཅས་པའི་ཚིག་ལ་ངོ་མི་ཆོད་པ་ཅི་ཡོད། འདི་ལྟར་སྐབས་ཀྱི་ཤུགས་ཀྱིས་ལོག་པར་རྟོག་པའི་ཡུལ་གྱི་དོན་ངེས་པར་ཤེས་པ་དང༌། ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་དང་ཁྱད་པར་བསྟན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའི་སྟོབས་ཀྱིས་དམ་བཅས་པའི་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་དེ་ལ་ཕྱོགས་བསྟན་པས་ཅི་ཞིག་བྱ། དེ་ནི་རྣམ་པར་ངེས་པའི་ཚིག་བརྗོད་པ་ལ་བལྟ་བར་བྱའི། སྤྱོད་པ་བརྗོད་པར་ནི་ཕྱོགས་བསྟན་ཀྱང་ཉེས་པ་འགའ་ཡང་མེད་དོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ངེས་པ་མེད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲོས་སོ། །ཅི་སྟེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཕྱོགས་བསྟན་པ་དགག་པར་དོགས་པ་ཁོ་ན་ཞེས་འབའ་ཞིག་ཡིན་པར་གྱུར་ན་ནི། དེའི་ཚེ་འདི་སྐད་དུ་གདོན་མི་ཟ་བར་བསྟན་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་བཤད་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་རྣམ་པར་ངེས་པའི་ཚིག་བརྗོད་པར་ཕྱོགས་མི་བསྟན་པར་ཆུག་ན། སྤྱོད་པ་བརྗོད་པ་གང་དུ་བསྟན་པ་དེར་ནི་ཕྱོགས་ཅི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཅེས་བསྟན་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་ལ། མཚན་ཉིད་ཅི་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱོགས་ཤིག་བསྟན་པར་བྱ་ཞེ་ན། རང་གི་ངོ་བོ་ཁོ་ན་དང༌། བདག་ཉིད་དང༌། འདོད་པ་དང༌། མ་བརྩལ་བས་བསྟན་པར་བྱ་བ་ནི་ཕྱོགས་སོ་ཞེས་བསྟན་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དོན་གང་ཞིག་རྒོལ་བའི་འདོད་པས་ཡུལ་དུ་བྱས་ནས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ངོ་བོ་ཁོ་ནར་སྟོན་ཅིང༌། མངོན་སུམ་ལ་ སོགས་པས་སེལ་བར་མི་བྱེད་པ ་དེ་ལྟ་བུའི་དོན་ནི་ཕྱོགས་སོ་ཞེས་བསྟན་ཏེ། དེ་ནི་རེ་ཞིག་བསྡུས་པའི་དོན་ཡིན་ནོ། །ཡན་ལག་གི་དོན་ནི། རང་གི་ངོ་བོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཁོ་ནར་འདོད་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱོགས་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ངོ་བོ་མ་གཏོགས་པ་ངོ་བོ་གཞན་དུ་འོས་པ་མ་ཡིན་པས། དེའི་ཕྱིར་རང་གི་ངོ་བོས་ཞེས་བཤད་མོད་ཀྱི། བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཁོ་ན་ཡིན་པར་ཁོང་དུ་ཆུང་པར་བྱའོ། །རང་གི་ངོ་བོ་ཁོ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཁོ་ནར་འདོད་པ་ཡིན་གྱི། སྒྲུབ་པ་ཉིད་ཡིན་ཡང་རུང་ན་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་བསྣན་པས་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ངོ་བོ་ཁོ་ན་འབའ་ཞིག་ཏུ་བསྟན་པར་བྱ་བ་ལ་ཕྱོགས་ཁོ་ནར་བརྗོད་ཀྱི། ངོ་བོ་གཞན་སྤང་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ངོ་བོ་གཞན་དང་ཡང་ལྡན་པར་བསྟན་པ་གང་ཞེ་ན། དཔེར་ན་སྒྲ་མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ལ་གཏན་ཚིགས་མིག་གིས་གཟུང་བ་ཉིད་ནི་སྒྲ་ལ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་ན་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གང་ཞིག་སྒྲ་ནི་མི་རྟག་པ་སྟེ། མིག་གིས་གཟུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སྨྲ་བར་བྱེད་པ་དེའི་མིག་གིས་གཟུང་བ་དེ་ནི་སྒྲལ་མ་གྲུབ་པས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་བསྣན་པ་མེད་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མིག་གིས་གཟུང་བ་བསྟན་པ་ཡང་ཕྱོགས་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ངོ་བོ་ཡོད་པ་ཅིའི་ཕྱིར་ཕྱོགས་མ་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་འདིར་ནི་སྒྲུབ་པ་ཁོ་ནར་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཁོ་ནར་མི་འདོད་ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། མིག་གིས་གཟུང་བ་ཉིད་ལ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡོད་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་གཏན་ཚིགས་ཉིད་དུ་སྟོན་པ་ན་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཁོ་ན་འབའ་ཞིག་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། བསྒྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཡང་སྒྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ལྷག་པར་ཡོད་པའི་ཕྱིར་བསྣན་པའི་ཚིག་གིས་ཕྱོགས་ཉིད་ཡིན་པ་ཟློག་གོ །བདག་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་ཚེ། རྒོལ་བས་སྒྲུབ་པ་སྨྲས་པ་གང་ཡིན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲུབ་པ་སྨྲས་པས། བདག་ཉིད་ཀྱིས་བསྟན་པར་བྱ་བའི་དོན་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཕྱོགས་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི། བསྟན་བཅོས་བྱེད་པས་བསྟན་པར་བྱ་བའི་དོན་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒོལ་བས་བསྟན་པར་བྱ་བ་ལ་ཕྱོགས་ཁོ་ནས་བརྗོད་པས་སོ། །གལ་ཏེ་བསྟན་བཅོས་འགའ་ཞིག་ལ་བརྟེན་ཏེ་སྒྲུབ་པ་སྨྲ་ན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རེ་ཞིག་བསྟན་བཅོས་འགའ་ཞིག་ལ་བརྟེན་ཏེ། ཕྱོགས་སུ་བྱ་བའི་ངེས་པ་ཡིན་པ་དེ་ནི་ངེས་པ་མེད་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་གལ་ཏེ་བསྟན་བཅོས་ཁས་བླངས་ཏེ། ཚད་མར་བྱེད་ན་ཡང་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། བསྟན་བཅོས་དེ་བྱེད་པས་བསྟན་བཅོས་སྒྲུབ་པ་མང་ཞིག་ཁས་ལེན་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒོལ་བ་བསྟན་བཅོས་གང་ལ་བརྟེན་ཏེ་སྒྲུབ་པ་སྨྲ་བའི་བསྟན་བཅོས་དེ་གང་གིས་བྱས་པའི་བསྟན་བཅོས་དེ་བྱེད་པ་དེས་ལོག་པར་རྟོག་པའི་ཡུལ་ཆོས་ཅན་ལ་གལ་ཏེ་ཆོས་མང་ཞིག་ཁས་བླངས་པར་གྱུར་ཀྱང་འོན་ཀྱང༌། དེའི་ཚེ་རྒོལ་བ་དེས་ཆོས་གང་བསྒྲུབ་པར་འདོད་པ་དེ་ཉིད་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་གྱི། ཅིག་ཤོས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒོལ་བ་ཁོ་ནས་ཆོས་གང་བསྒྲུབ་པར་འདོད་པ་ཉིད་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་གྱི། བསྟན་བཅོས་བྱེད་པའི་འདོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་སྐད་དུ་གང་གི་ཚེ་རྒོལ་བས་བསྟན་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཕྱོགས་ཉིད་ཁས་ལེན་པ་དེའི་ཚེ། རྒོལ་བ་བསྟན་བཅོས་ཁས་ལེན་པའི་སྒོ་ནས་སྨྲ་ན་ཡང་བདག་ཉིད་འདོད་པའི་ཆོས་ཁོ་ན་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་གྱི། བསྟན་བཅོས་བྱེད་པས་ཁས་བླངས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་གང་ལ་རྩོད་པར་སྒྲུབ་པར་འདོད་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲའི་དོན་འཆད་དེ། དངོས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པོ་གང་རྩོད་པ་བྱུང་བའི་རྩོད་པའི་གཞིའི་དངོས་པོ་ཉིད་གྲུབ་བར་འདོད་བས་བསྒྲུབ་བ་བཀོད་པའི་དོན་དེ་ནི་འདོད་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ནི་ཚིག་ཏུ་མ་སྨྲས་ཀྱང་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་ལོག་པར་རྟོག་པའི་ཡུལ་དོན་དེ་ཚིག་གིས་མ་བརྗོད་ཀྱང༌། འོན་ཀྱང་དེ་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ནི་རྩོད་པའི་གཞི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ཁོ་ནར་རྩོད་པ་གང་གི་ཕྱིར་རྩོད་པ་དེ་ཇི་ལྟར་ན། བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཁོ་ན་མ་ཡིན། རྩོད་པའི་གཞི་གང་ལ་དེ་ཚིག་ཏུ་མ་བརྗོད་ཀྱང་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བར་འདོད་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་འདུས་པ་ཡིན་བའི་ཕྱིར་མིག་ལ་ སོགས་པ ་ནི་གཞན་གྱི་དོན་ཡིན་ཏེ། མལ་ཆ་དད་སྟན་ལ་སོགས་པའི་ཡན་ལག་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དཔེར་ན་མལ་ཆ་དང་སྟན་ལ་སོགས་པའི་ཡན་ལག་རྣམས་འདུས་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པས། གཞན་གྱི་དོན་དུ་མཐོང་བ་ལྟར་དེ་བཞིན་དུ་མིག་ལ་ སོགས་པ ་ཡང་འདུས་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཞན་གྱི་དོན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱོར་བའི་དོན་ཡིན་ནོ། །འདིར་བདག་གི་དོན་ཞེས་མ་བརྗོད་ཀྱང་བདག་གི་དོན་ཉིད་དུ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱོར་བ་འདིར་གལ་ཏེ་དམིགས་ལ་ སོགས་པ ་ནི་བདག་གི་དོན་ཏེ་ཞེས་མ་བརྗོད་ཀྱང་བདག་གི་དོན་ཁོ་ནར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་གཞན་གྱི་དོན་ཙམ་ཞིག་ཡིན་ན། གྲུབ་པ་སྒྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །བདག་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པས་སྒྲུབ་པ་འབའ་ཞིག་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་སྨྲས་པ་ཙམ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཕྱིར། དེ་སྐད་དུ་མ་སྨྲས་ཀྱང་འདོད་པས་ཡུལ་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བར་འདོད་པ་དེའི་ཕྱིར་སྨྲས་པ་ཁོ་ན་འབའ་ཞིག་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་གྱི། ཅི་ལྟ་ཞེ་ན། འདོད་པས་ཡུལ་དུ་བྱས་པ་ཡང་བསྒྲུབ་པར་བྱས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །མ་བསལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚན་ཉིད་དེ་དང་ལྡན་དུ་ཟིན་ཀྱང་བསྒྲུབ་པར་འདོད་པའི་དོན་མངོན་སུམ་དང་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང༌། གྲགས་པ་དང༌། རང་གི་ཚིག་རྣམས་ཀྱིས་སེལ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཕྱོགས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཇི་སྐད་སྨོས་པའི་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་དོན་བསྒྲུབ་པའི་སྐབས་ཡིན་ཡང༌། གལ་མངོན་སུམ་དང་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང༌། གྲགས་པ་དང༌། རང་གི་ཚིག་གིས་སེལ་བར་བྱེད་ན། དེའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཚེ་དོན་དེ་ཕྱོགས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་མ་བསལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །དེ་ལ་མངོན་སུམ་གྱིས་གསལ་བ་ནི་དཔེར་ན་སྒྲ་ནི་མཉན་དུ་མི་རུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཐོགས་པ་ནི་ཉན་པ་སྟེ། སྣའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཉན་པ་ལ་གྲགས་པའམ། ཉན་པས་གཟུང་བར་བྱ་བ་ནི་མཉན་དུ་རུང་བའོ། །མཉན་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ནི་མཉན་དུ་མི་རུང་བ་སྟེ། རྣ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་གྲགས་པར་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལྟ་བས་ན་འདིར་སྒྲ་ནི་ཆོས་ཅན་ཡིན་ནོ། །མཉན་དུ་མི་རུང་བ་ཉིད་ནི་བསྒྲུབ་པར་བའི་ཆོས་ཡིན་ནོ། །སྒྲ་ནི་མཉན་དུ་མི་རུང་བ་ཉིད་དོ་ཞེས་དམ་འཆའ་ན། དེ་ནི་མངོན་སུམ་གྱིས་སེལ་བར་བྱེད་དོ། །འདི་ལྟར་རྣ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྒྲའི་རྣམ་པར་སྣང་བ་ནི་སྲོག་ཆགས་སོ་ཅོག་གིས་རང་གིས་རང་རིག་སྟེ། དེས་ན་མཉན་པར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་རང་གིས་རིག་པའི་གྲགས་པས་མཉན་དུ་མི་རུང་བ་ཉིད་སེལ་བར་བྱེད་དོ། །རྗེས་སུ་དཔག་པས་བསལ་བ་ནི་དཔེར་ན་བུམ་པ་ནི་རྟག་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བུམ་པ་རྟག་པ་ཉིད་དུ་དམ་འཆའ་ན། བྱས་ པ་ལ་སོགས ་པའི་རྗེས་སུ་དཔག་པས་སེལ་བར་བྱེད་དེ། འདི་ལྟར་བྱས་པ་ནི་མི་རྟག་པར་མཐོང་ལ། བུམ་པ་ཡང་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་རྟག་པ་ཉིད་དུ་ག་ལ་འགྱུར། གྲགས་པས་བསལ་བ་ནི་དཔེར་ན་རི་བོང་ཅན་ནི་ཟླ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ལ་ལ་ཞིག་རི་བོང་ཅན་ནི་ཟླ་བའི་སྒྲར་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དམ་འཆའ་བར་བྱེད་ན། དེ་ནི་རི་བོང་ཅན་ཟླ་བའི་སྒྲར་བརྗོད་པ་ཉིད་དུ་གནག་རྫི་མོ་ཡན་ཆད་ལ་གྲགས་པས་སེལ་བར་བྱེད་དོ། །ཡང་ན་དོན་ཐམས་ཅད་ལ་སྒྲ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བརྗོད་པར་བྱར་རུང་བས་སེལ་བར་བྱེད་དེ། སྒྲ་དང་དོན་དུ་འབྲེལ་བ་ནི་བརྡར་བཏགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་བུམ་པ་ལ་ཡང་ཟླ་བའི་སྒྲར་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་རུང་ངོ༌། །རང་གི་ཚིག་གིས་སེལ་བ་ནི་དཔེར་ན་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ནི་ཚད་མ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། གང་ཞིག་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ནི་ཚད་མ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་ན་ཡང༌། དེ་ནི་རང་གི་ཚིག་དང་འགལ་ཏོ། རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཚད་མ་ཉིད་མ་ཡིན་ན་ཚིག་དེ་ཉིད་ཀྱང་བརྗོད་པར་བྱ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་ཚིག་ནི་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་ཁོངས་སུ་འདུས་ལ། རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཡང་ཚད་མ་མ་ཡིན་ན་ཚིག་ཀྱང་ཚད་མར་ག་ལ་འགྱུར།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཚིག་དེ་ཚད་མ་མ་ཡིན་ན་ཅིའི་ཕྱིར་བརྗོད་ཅེས་རང་གི་ཚིག་དང་འགལ་ལོ། །ཕྱོགས་ལྟར་སྣང་བ་བཞིན་བསལ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ལུང་དང་འགལ་བ་ནི་རང་གི་ཚིག་དང་འགལ་བའི་ཁོངས་སུ་འདུས་པར་མཁྱེན་ནས། ཕྱོགས་ལྟར་སྣང་བ་བཞིན་ཞེས་བཤད་དོ། །ཡང་ན་ལུང་ནི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དངོས་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཞུགས་པ་ལ་བརྟེན་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་མི་འགལ་བའི་ཕྱིར་ན་ཡང་བཞི་ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཤད་པའི་ཚུལ་གྱིས་ནའོ། །གྲུབ་པ་དང་མ་གྲུབ་ཀྱང་སྒྲུབ་པ་ཉིད་དུ་འདོད་པ་དང༌། དེའི་ཚེ་རྒོལ་བ་བདག་ཉིད་ཀྱིས་སྒྲུབ་པར་མི་འདོད་པ་དང༌། སྨྲས་པ་ཙམ་དང་བསལ་བ་ལས་བཟློག་པ་ལ་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདིར་བཟློག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རེ་རེ་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། དེས་ན་འདི་སྐད་དུ་གྲུབ་པ་ལས་བཟློག་པ་དང༌། མ་གྲུབ་ཀྱང་སྒྲུབ་པ་ཉིད་འདོད་པ་ལས་བཟློག་པ་དང༌། དེའི་ཚེ་རྒོལ་བ་བདག་ཉིད་ཀྱིས་བསྒྲུབ་པར་མི་འདོད་པ་ལས་བཟློག་པ་དང༌། སྨྲས་པ་ཙམ་ལས་བཟློག་པ་དང༌། བསམས་པ་ཙམ་ལས་བཟློག་པ་ནི་ཕྱོགས་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་རེ་ཞིག་དེ་ནི་བཟློག་པའི་སྒོ་ནས་ཕྱོགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་བསྒྲུབ་པའི་ངོ་བོར་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཁོ་ནར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རྒོལ་བའི་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་བཅོས་བྱེད་པའི་འདོད་པ་སེལ་བའོ། །འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྨྲས་པ་ཙམ་ཉིད་མ་ཡིན་པའོ། །མ་བསལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་དང་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཕྱོགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒྲུབ་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལྟར་ན་ཕྱོགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་སྐྱོན་མེད་པར་བསྟན་ལ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དེ་ལྟར་ཕྱོགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཉེས་པ་དང་བཤད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་རེ་ཞིག་ཡང་དག་པའི་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །རྗེས་སུ་དཔག་པ་ལྟར་སྣང་བ་བཤད་པར་བཞེད་ནས། གཞན་གྱི་དོན་གྱི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ནི་ཚུལ་གསུམ་པའི་རྟགས་བརྗོད་པ་སྟེ་ཞེས་སྨྲས་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སྨྲས་པ་ཞེས་སྨོས་པས་ནི་གཏན་ཚིགས་ལྟར་སྣང་བ་དང་འབྲེལ་པར་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལ་ཚུལ་གསུམ་པས་ཚུལ་གཅིག་མ་སྨྲས་ན་ཡང་སྒྲུབ་པ་ལྟར་སྣང་བ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ནི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་དང༌། རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པ་ཞེས་བརྗོད་པ་སྟེ། ཚུལ་གསུམ་ལས་གལ་ཏེ་གཅིག་ཉིད་མ་བརྗོད་ན་ཡང་དེའི་ཚེ་མ་ཚང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲུབ་པའི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་སྨྲས་ཀྱང་གོ་བར་བྱ་བ་དང་གོ་བར་བྱེད་པ་གཉིས་ལ་མ་གྲུབ་བམ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་ན་ཡང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚུལ་གསུམ་ལས་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་སྨྲས་ཀྱང༌། གལ་ཏེ་རྒོལ་བ་དང་ཕྱིར་རྒོལ་བ་གཉིས་ལ་མ་གྲུབ་བམ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བར་འགྱུར་ན། འོན་ཀྱང་བསྒྲུབ་པ་ལྟར་སྣང་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་རེ་ཞིག་བསྒྲུབ་པ་ལྟར་སྣང་བ་སྤྱིར་བསྟན་ཏོ། །བྱེ་བྲག་ཏུ་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་ཅན་དང་འབྲེལ་པའི་ཚུལ་གཅིག་མ་གྲུབ་བམ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་ན་མ་གྲུབ་པའི་གཏན་ཚིགས་ལྟར་སྣང་བ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཆོས་ཅན་དང་འབྲེལ་པ་ནི་ཆོས་ཅན་དང་འབྲེལ་པ་སྟེ། ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་མ་གྲུབ་བམ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་ནི་མ་གྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་ལྟར་སྣང་བ་ཡིན་ནོ། །དཔེ་བསྟན་བའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་སྒྲ་མི་རྟག་པར་བསྒྲུབ་པ་ལ་མིག་གིས་གཟུང་བ་ཉིད་ནི་གཉི་ག་ལ་མ་གྲུབ་པ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སྒྲ་མིག་གིས་གཟུང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པར་ནི་རྒོལ་བ་དང་ཕྱིར་རྒོལ་བ་གཉིས་ག་ཡང་ཁས་མི་ལེན་ཏོ། །ཤིང་རྣམས་ལ་སེམས་པ་ཡོད་པར་བསྒྲུབ་པ་ལ་ཤུན་པ་ཐམས་ཅད་བཤུས་ནས་འཆི་བ་ནི་ཕྱིར་རྒོལ་བ་ལས་མ་གྲུབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཚེ་ཕྱོགས་ཀྱི་གོས་ཅན་ན་རེ་ཤིང་རྣམས་ལ་སེམས་པ་ཡོད་དེ། ཤུན་པ་ཐམས་ཅད་བཤུས་ན་འཆི་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སངས་རྒྱས་པ་ལ་ཚད་མར་བྱེད་པ་དེའི་ཚེ། ཤིང་དག་ལ་ཤུན་པ་ཐམས་ཅད་བཤུས་པས་འཆི་བར་སངས་རྒྱས་པ་ལ་མ་གྲུབ་བོ། །ཅིའི་ཕྱིར་མ་གྲུབ་ཞེ་ན། དེ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། དབང་པོ་དང༌། ཚེ་འགག་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་འཆི་བ་ཡིན་པར་ཁས་ལེན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། དབང་པོ་རྣམས་དང༌། ཚེ་ཞེས་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་རོ། །དེ་དག་འགག་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། དབང་པོ་དང༌། ཚེ་འགག་པའོ། །མཚན་ཉིད་དེ་འཆི་བ་གང་ལ་འཆི་བ་དེ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། དབང་པོ་དང༌། ཚེ་འགག་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་འཆི་བ་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་པ་དག་ནི་དེ་ལྟ་བུའི་འཆི་བ་ཁས་ལེན་གྱི་སྐམ་པ་ཙམ་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་ཤིང་དག་ལ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་འདྲ་བའི་འཆི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བ་ཤིང་དག་ལ་མི་སྲིད་པའོ། །བདེ་བ་ལ་ སོགས་པ ་སེམས་པ་མེད་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་སྐྱེ་བ་ཅན་ནམ་མི་རྟག་པ་ཉིད་ནི་གྲངས་ཅན་རྒོལ་བ་བདག་ཉིད་ལ་མ་གྲུབ་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་གང་གི་ཚེ། གྲངས་ཅན་ན་རེ་བདེ་བ་ཅན་ལ་ སོགས་པ ་ནི་སེམས་པ་མེད་པ་སྟེ། སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རམ་མི་རྟག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སངས་རྒྱས་པ་ལ་ཚད་མར་བྱེད་པ་དེའི་ཚེ། བདེ་བ་ལ་ སོགས་པ ་དག་ལ་སྐྱེ་བ་འམ་མི་རྟག་པར་ནི་གྲངས་ཅན་བདག་ཉིད་ལ་མ་གྲུབ་སྟེ། དེའི་ནི་ཅི་ཡང་སྐྱེ་བ་མེད་ཅིང་འཇིག་པ་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་དེའི་བདག་ཉིད་དམ། དེའི་གཞི་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་ན་མ་གྲུབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཚེ། གཏན་ཚིག་བདག་ཉིད་དམ། དེའི་གཞི་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བར་གྱུར་ན། དེའི་ཚེ་གྲུབ་པའི་གཏན་ཚིགས་ལྟར་སྣང་བ་ཡིན་ནོ། །འདིར་དཔེ་ནི། དཔེར་ན་མེ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ལ་རླངས་ པ་ལ་སོགས ་པའི་དངོས་པོར་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བའི་འབྱུང་བ་འདུས་པ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། རླངས་པ་ལ་ སོགས་པ ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་རླངས་ པ་ལ་སོགས ་པའོ། །དེ་དག་གི་དངོས་པོ་ནི་རླངས་ པ་ལ་སོགས ་པའི་དངོས་པོ་སྟེ། རླངས་ པ་ལ་སོགས ་པའི་ངོ་བོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འབྱུང་བ་རྣམས་འདུས་པ་ནི་འབྱུང་བ་འདུས་པ་སྟེ། མེ་གྲུབ་པར་བྱ་བ་ལ་དེ་གཏན་ཚིགས་སུ་བྱེད་ན་གང་གི་ཚེ་འདི་ཅི་རླངས་པའམ། རྡུལ་ལམ། དུ་བ་འམ། ཁུག་རྣ་ཡིན་ཞེས་རླངས་ པ་ལ་སོགས ་པའི་དངོས་པོར་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བའི་མ་གྲུབ་པའི་གཏན་ཚིགས་ལྟར་སྣང་བ་ཡིན་ནོ། །དེའི་གཞི་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་རྨ་བྱའི་སྒྲ་གྲགས་པའི་ཕྱིར། རི་སུལ་འདི་ན་རྨ་བྱ་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རྨ་བྱའི་སྒྲ་འབྱིན་པ་ནི་རྨ་བྱའི་སྒྲའོ། །རི་སུལ་ནི་རིའི་ཕྱོགས་གཅིག་གོ །གལ་ཏེ་ལ་ལ་ཞིག་འདི་སྐད་དུ་རྨ་བྱའི་སྒྲ་གྲགས་པའི་ཕྱིར། རིས་སུལ་འདི་ན་རྨ་བྱ་ཡོད་དོ་ཞེས་ཚད་མར་བྱེད་ན། དེ་ན་རྨ་བྱའི་སྒྲ་གྲགས་པ་ནི་དེས་ན་འདོད་པ་དང་འབྲེལ་པའི་རི་སུལ་ནི་ཐེ་ཚོམ་ཟའོ། །ཇི་ལྟར་ཐེ་ཚོམ་ཟ་ཞེ་ན། སྒྲ་གྲགས་པའི་ཡུལ་མི་རྟོགས་པ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རྨ་བྱའི་སྒྲ་དེ་གྲགས་པའི་ཡུལ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་སྟེ། རྨ་བྱའི་སྒྲ་འདི་རི་སུལ་གང་ན་གྲགས་ཞེས་དེ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཅན་མ་གྲུབ་ན་ཡང་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་བདག་ཐམས་ཅད་ན་གནས་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཐམས་ཅད་ལ་དམིགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཉིད་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཀུན་ན་གནས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་ན་གནས་པ་སྟེ། ཐམས་ཅད་ན་ཡོད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཐམས་ཅད་ན་དམིགས་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་གང་ལ་ཡོད་པ་ཞེས་ཚིག་རྣམ་བར་སྦྱར་རོ། །དེའི་དངོས་པོ་ནི་ཐམས་ཅད་དམིགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཉིད་དོ། །སུ་ཞིག་ཐམས་ཅད་ན་དམིགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཉིད་ཀྱིས་བདག་ཐམས་ཅད་ན་གནས་པ་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་དེ་ལ་གཞི་མ་གྲུབ་པའི་གཏན་ཚིགས་སུ་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་གང་ན་ཐམས་ཅད་ན་དམིགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཡོད་པར་བརྗོད་པའི་བདག་དེ་ཉིད་མ་གྲུབ་བོ། ཕ་རོལ་པོའི་ལོ་རྒྱུས་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། བདེ་བ་ལ་ སོགས་པ ་ནི་བདག་གི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཡིན་ཞེས་གྲགས་ལ་དེ་དག་ཀྱང་ཡུལ་ཐམས་ཅད་ན་ངས་པའི་ལྷ་སྦྱིན་ལ་དམིགས་སོ། །བྱ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་བདག་ལ་ནི་འགྲོ་བ་དང་འོང་བ་མེད་དེ། གང་གི་ཕྱིར་དེའི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ནི་དམིགས་པ་དེའི་ཕྱིར། བདག་ནི་ཐམས་ཅད་ན་གནས་པར་ངེས་སོ་ཞེའོ།། །།བམ་པོ་གསུམ་པ། དེ་བཞིན་དུ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་མེད་པའི་ཚུལ་གཅིག་མ་གྲུབ་ན་ཡང་མ་ངེས་པའི་གཏན་ཚིགས་ལྟར་སྣང་བ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྡོག་བ་ལ་མ་གྲུབ་ན་མ་ངེས་པའི་གཏན་ཚིགས་ལྟར་སྣང་བ་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །དེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་སྒྲ་རྟག་ པ་ཉིད་ལ་སོགས ་པའི་ཆོས་སུ་བསྒྲུབ་ པ་ལ་གཞལ་བྱ་ཉིད་ལ་སོགས ་པའི་ཆོས་ནི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང༌། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་ལ་འམ། ཕྱོགས་གཅིག་ལ་ཡོད་བའི་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟག་ པ་ཉིད་ལ་སོགས ་པའི་ཆོས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྟག་ པ་ཉིད་ལ་སོགས ་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཞལ་བྱ་ཉིད་ལ་ སོགས་པའི་ཆོས་གང་ཡིན་པ ་དེ་ནི་གཞལ་བྱ་ཉིད་ལ་ སོགས་པ ་སྟེ། གཞལ་བྱ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྒྲ་ནི་རྟག་གོ་ཞེས་སྒྲུབ་པ་ལ་གཞལ་བྱ་ཉིད་ནི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང༌། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོད་དོ། །མི་རྟག་པའི་ཕྱིར་སྒྲ་ནི་བརྩལ་མ་ཐག་ཏུ་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྒྲུབ་པ་ལ་མི་རྟག་པ་ཉིད་ནི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ལ་ཡོད་ལ། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོད་དོ། །མི་རྟག་པའི་ཕྱིར་སྒྲ་ནི་བརྩལ་མ་ཐག་ཏུ་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྒྲུབ་བ་ལ་མི་རྟག་པ་ཉིད་ནི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལ། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ལ་ཡོད་དོ། །རེག་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྒྲ་ནི་རྟག་གོ་ཞེས་སྒྲུབ་པ་ལ་རེག་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ནི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་གཉིས་ཀའི་ཕྱོགས་གཅིག་ལ་ཡོད་དོ། །དེས་ནི་མཐུན་མོང་གི་མ་ངེས་པ་རྣམ་པ་བཞི་བསྟན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཚུལ་དེ་ཉིད་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་ན་ཡང་མ་ངེས་པ་ཁོ་ན་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་མེད་པ་ཉིད་ལ། གང་གི་ཚེ་ཐེ་ཚོམ་དུ་གྱུར་པ་དེའི་ཚོ་ཡང་མ་ངེས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །དཔེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་བརྗོད་པར་འདོད་པའི་མི་ལ་ལ་ཞིག་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་མ་ཡིན་པའམ། འདོད་ཆགས་ལ་ སོགས་པ ་དང་ལྡན་པར་བསྒྲུབ་ པ་ལ་སྨྲ་བ་ལ་སོགས ་པའི་ཆོས་ལྟ་བུ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གང་ཞིག་བརྗོད་པར་འདོད་པའི་མི་ལ་ལ་ཞིག་སྨྲ་བའི་ཕྱིར། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་བར་བྱེད་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་སྨྲ་བ་ཁོ་ནའི་ཕྱིར་འདོད་ཆགས་ལ་ སོགས་པ ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་ན། དེའི་སྨྲ་བ་ཉིད་ལ་ སོགས་པའི་ཆོས་ནི་མ་ངེས་པ ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །མ་ངེས་པ་དེ་མིང་ཅི་ཞིག་བྱ་ཞེ་ན། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལས་ལྡོག་པ་དེ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འདི་ལ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལས་ལྡོག་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་ཡོད་པས་འདི་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་ཡིན་ཏེ་ལྡོག་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ལ་ཞིག་སྨྲ་བར་མ་མཐོང་བ་ལ། མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ན་ལྡོག་པ་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ནམ། ཅི་ལྟར་ན་འདི་མ་ངེས་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་སྨྲ་བ་མ་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་མི་དམིགས་པའི་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་ནི་ཡུལ་བལྟར་མི་སྣང་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཐེ་ཚོམ་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་སྨྲ་བར་མ་མཐོང་དུ་ཟིན་ཀྱང་མི་དམིགས་པ་འདི་ནི་ཡུལ་བལྟར་མི་སྣང་བའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡང་ཐེ་ཚོམ་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་གྱི། ལྡོག་པ་བསྒྲུབ་བར་བཟོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་མ་ཡིན་པ་ལས་བཟློག་པ་ལ་སྨྲ་བ་ལ་ སོགས་པ ་ལྡོག་པ་ནི་ཐེ་ཚོམ་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡུལ་བལྟར་མི་སྣང་བའི་མི་དམིགས་པ་ནི་ཐེ་ཚོམ་གྱི་རྒྱུ་ཁོ་ན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་མ་ཡིན་པ་ལས་བཟློག་པའི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལས་སྨྲ་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལོག་པའི་ཐེ་ཚོམ་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །མི་དམིགས་པ་ནི་ཡུལ་བལྟར་མི་སྣང་བའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལྡོག་པ་བསྒྲུབ་པ་མ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང༌། རང་བཞིན་འགལ་བ་དམིགས་པས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་སྨྲ་བ་ཉིད་དང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་འགལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སྨྲ་བ་ཉིད་དང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ནི་འགལ་བ་མེད་དེ། དེ་བས་ན་མ་མཐོང་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྨྲ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ལྡོག་པ་ནི་མི་འགྲུབ་སྟེ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་སྨྲ་བར་མཐོང་དུ་ཟིན་ཀྱང་སྨྲ་བ་ཉིད་དང༌། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཉིད་འགལ་བ་མེད་པས་སྨྲས་པ་ཉིད་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལས་ལྡོག་པར་མི་འགྲུབ་སྟེ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་གཉིས་ཅི་ལྟར་འགལ་བ་མེད་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་འགལ་བ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ་གང་ལ་འགལ་བ་གང་ཅི་སྙེད་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ནི་རྣམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ནང་དུ་འདུས་ཏེ། གཅིག་ནི་དངོས་པོ་ལས་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ནི་མཚན་ཉིད་ལས་གྱུར་པའི་འགལ་པའོ། །དངོས་པོ་ལས་གྱུར་པའི་འགལ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་མ་ཚང་བ་མེད་པར་འབྱུང་བ་ལ་གཞན་ཡོད་ན་མེད་པའི་ཕྱིར་འགལ་བ་སྟེ། གྲང་བ་དང་ཚ་བའི་རེག་པ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གང་གི་ཚེ་དངོས་པོའི་རྒྱུའི་ཚིག་མ་ཉམས་པར་རྒྱུ་ཆགས་སུ་འཇུག་པ་ན། དངོས་པོ་གཞན་ཞིག་ཉེ་བར་གྱུར་ན་ལྡོག་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་འགལ་བར་རྟོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། དཔེར་ན་གྲང་བ་དང་ཚ་བའི་རེག་པ་གཉིས་ལ་གྲང་བའི་རྒྱུ་མ་ཚང་བ་མེད་པར་འབྱུང་བ་ན། གང་གི་ཚེ་ཚ་བ་ཉེ་བར་གྱུར་བ་དེའི་ཚེ་གྲང་བ་ལྡོག་པར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་གཉིས་ནི་འཇིག་རྟན་ན་འགལ་བར་རྟོགས་སོ། །གཅིག་གིས་གཅིག་སྤོང་བ་སྟེ་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་ཁོ་ནས་ཏེ། ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཞིག་གཅིག་གིས་གཅིག་སྤངས་ཏེ་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་དག་ནི་གཅིག་གིས་གཅིག་སྤངས་ཏེ་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་དག་གོ །དེའི་དངོས་པོ་ནི་གཅིག་གིས་གཅིག་སྤངས་ཏེ་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་ཁོ་ན་སྟེ་དེས་འགལ་བའོ། །དཔེར་ན་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་གཉིས་ལ་ཡོད་པ་ནི་མེད་པ་སྤངས་པས་རྣམ་པར་གཞག་གོ །མེད་པ་ནི་ཡོད་པ་སྤངས་པས་རྣམ་པར་གཞག་གོ །འགལ་བ་རྣམ་པ་དེ་གཉིས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡང་སྨྲ་བ་ཉིད་དང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་མི་སྲིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འགལ་བ་རྣམས་པ་དེ་གཉིས་གང་ཡང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང༌། སྨྲ་བ་ཉིད་དུ་ལྡན་པ་ལ་མི་སྲིད་དེ། སྨྲ་བ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་མ་ཚང་བ་མེད་པར་འབྱུང་བ་ལ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཉེ་བར་གྱུར་ན་ལྡོག་པ་ཡང་མ་མཐོང་ངོ༌། །སྨྲ་བ་ཉིད་སྤངས་པས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་སྤངས་པས་སྨྲ་བ་ཉིད་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །འགལ་བ་མེད་དུ་ཟིན་ཀྱང་འགལ་བ་མེད་བཞིན་དུ་སྨྲ་བ་ཉིད་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཟློག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། མི་འགལ་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། མི་དམིགས་ཀྱང་མེད་པ་རྟོགས་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གང་དུ་འགལ་བར་མི་བརྗོད་པར་དེར་དངོས་པོ་གཉིས་པ་མི་དམིགས་པ་མེད་པར་ཡིད་ཆེས་པར་མི་ནུས་སོ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་མ་ཡིན་པར་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། སྨྲ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ལྡོག་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་ནི་རེ་ཞིག་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །འདོད་ཆགས་ལ་ སོགས་པ ་དང་ལྡན་པར་སྟོན་པ་ལ་ཡང་ལྡོག་པར་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདོད་ཆགས་ལ་ སོགས་པ ་དང༌། ཚིག་ལ་ སོགས་པ ་ལ་ཡང་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོར་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འདོད་ཆགས་ལ་ སོགས་པ ་ནི་ཚིག་གི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་མ་གྲུབ་པོ། །འདོད་ཆགས་ལ་ སོགས་པ ་དང་ཚིག་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོར་མ་གྲུབ་ན་དེ་ལ་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། དོན་གཞན་རྒྱུ་མ་ཡིན་པ་ལྡོག་པས་ཚིག་ལ་ སོགས་པ ་ལྡོག་པ་ནི་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །དོན་གཞན་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་ སོགས་པ ་སྟེ། རྒྱུར་མ་གྱུར་པ་དེ་ལས་ལོག་པས་ཅིའི་ཕྱིར་ཚིག་ལ་ སོགས་པ ་ལྡོག་པར་འགྱུར། དེ་ལྟར་ན་ཚིག་ལ་ སོགས་པ ་ལྡོག་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་དང་ལྡན་པའི་མ་ངེས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་སྨྲ་བ་ཉིད་དང༌། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་འགལ་བ་ཅི་ཡང་མེད་ལ། འདོད་ཆགས་ལ་ སོགས་པ ་དང་ཚིག་ཀྱང་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་མ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་མ་ཡིན་པ་ལོག་པ་དང་འདོད་ཆགས་ལ་ སོགས་པ ་ལོག་པས་ཚིག་ལྡོག་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ལྡོག་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཚུལ་གཉིས་ཀྱི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྟོགས་པ་ནི་འགལ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཚེ་ཚུལ་གཉིས་ཀྱི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྲུབ་པ་དེའི་ཚེ་འགལ་བའི་གཏན་ཚིགས་ལྟར་སྣང་བ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པོ་གང་དག་གི་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚུལ་གཉིས་པོ་གང་དག་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་རྟོགས་པ་ནི་གཏན་ཚིགས་འགལ་བ་སྟོན་པར་བྱེད་པའོ། །མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་ཡོད་པ་དང༌། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། །དེ་ནི་རེ་ཞིག་འགལ་བའི་མཚན་ཉིད་སྤྱིར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བྱེ་བྲག་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། བྱས་པ་ཉིད་དང་བརྩལ་མ་ཐག་ཏུ་འབྱུང་བ་ཉིད་ནི་རྟག་པ་ཉིད་སྒྲུབ་པ་ལ་འགལ་བའི་གཏན་ཚིགས་ལྟར་སྣང་བ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། གང་གིས་བྱས་པ་གང་ཉིད་དམ། བསམས་མ་ཐག་ཏུ་བྱུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་རྟག་པ་ཉིད་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་དེའི་ཚེ་འགལ་བའི་གཏན་ཚིགས་ལྟར་སྣང་བ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་འདིར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྲུབ་པ་ཡིན་ཞེ་ན། འདི་གཉིས་ཀྱིས་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་མེད་པ་དང༌། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་ཡོད་པས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྲུབ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རྟག་པ་ཉིད་དུ་བསྒྲུབ་པ་ལ་ནམ་མཁའ་ལ་ སོགས་པ ་ནི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ནི་བྱས་པ་ཉིད་དང༌། བརྩལ་མ་ཐག་ཏུ་འབྱུང་བ་གཉི་ག་མི་སྲིད་དོ། །མི་རྟག་པ་བུམ་པ་ལ་ སོགས་པ ་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ནི་དེ་གཉི་ག་ཡོད་པ་ཉིད་དེ། །དེ་ལྟར་ན་དེ་གཉིས་ཀྱིས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་གཉིས་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་འགལ་བ་དག་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་ཚུལ་དེ་གཉིས་ཀྱིས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྲུབ་པ་དེའི་ཕྱིར། བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་སྒྲུབ་པ་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཡང་འགལ་བའི་གཏན་ཚིགས་ལྟར་སྣང་བ་ཡིན་ནོ། །འདོད་པ་ལ་གནོད་པ་བྱེད་པ་འགལ་བ་གསུམ་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་པ་ལ་གནོད་པ་བྱེད་པས་ན་འདོད་པ་ལ་གནོད་པ་བྱེད་པ་སྟེ། འགལ་བ་གསུམ་པ་ན་བསྟན་བཅོས་མཛད་པས་བསྟན་ཏོ། །དཔེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་འདུས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མིག་ལ་ སོགས་པ ་ནི་གཞན་གྱི་དོན་བྱེད་དོ། །མལ་ཆ་དང་སྟན་ལ་སོགས་པའི་ཡན་ལག་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེའི་དོན་ནི་རྣམ་པར་བཤད་ཟིན་ཏོ། །འགལ་བ་འདི་ཡང་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཅེ་ན། དེ་ནི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འདུས་པ་མ་ཡིན་པ་གཞན་གྱི་དོན་བྱེད་པ་ཉིད་དུ་འདོད་དོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་འགལ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གཞན་དག་གི་དོན་བྱེད་པ་ནི་གཞན་གྱི་དོན་བྱེད་པའོ། །དེའི་དངོས་པོ་ནི་གཞན་གྱི་དོན་བྱེད་པ་ཉིད་དོ། །འདུས་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་གཞན་གྱི་དོན་བྱེད་པ་ནི་འདུས་པ་མ་ཡིན་པ་གཞན་གྱི་དོན་བྱེད་པའོ། །དེ་ནི་དེའི་འདོད་པ་ཡང་ཡིན་ལ་འདུས་པ་མ་ཡིན་པ་གཞན་གྱི་དོན་བྱེད་པ་ཡང་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་རོ། །དེ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་ནི་འདུས་པ་མ་ཡིན་པ་གཞན་གྱི་དོན་བྱེད་པར་དེའི་འདོད་པ་དང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་སྟེ། དེ་སྒྲུབ་པ་ལ་ནི་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དེའི་འདུས་པ་མ་ཡིན་པ་གཞན་གྱི་དོན་བྱེད་པ་ནི་འདོད་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་དེ་འགལ་བ་ཉིད་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་མ་སྨྲས་ཤེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་བཅོས་བྱེད་པས་ཁས་བླངས་པ་ཡང་ཡིན་ལ། འགལ་བའི་མཚན་ཉིད་དང་ཡང་ལྡན་ཡང་ཞེས་བསམས་པའོ།། འདི་ཉིད་ཁོ་ནའི་ནང་དུ་འདུས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགལ་བ་འདི་གཉིས་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ནང་དུ་འདུས་པས་ལོགས་ཤིག་ཏུ་མ་བརྗོད་དོ། །ནང་དུ་འདུས་པ་དེ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ལོག་པར་བསྒྲུབ་པས་འདི་གཉིས་དང་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བྱས་པ་ཉིད་དང་བརྩལ་མ་ཐག་ཏུ་འབྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་གཏན་ཚིགས་དག་ནི་རྟག་པ་ཉིད་སྒྲུབ་པ་ལ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་འགལ་བ་དག་ཏུ་བཤད་ལ། འདི་ཡང་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་སྒྲུབ་པས་དེ་གཉིས་དང་འགལ་བ་ཉིད་དུ་འདྲའོ། །སྔ་མ་དེ་ལ་ནི་ཚིག་ཏུ་སྨོས་པའི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་སྒྲུབ་ལ། འདིར་ནི་འདོད་པའི་དོན་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་སྒྲུབ་པ་མ་ཡིན་ནམ། དེའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་དེ་གཉིས་དང་འདི་འདྲ་ཞེ་ན་དེའི་ཕྱིར། འདོད་པ་དང་སྨྲས་པ་གཉིས་ལ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་ནི་བྱེ་བྲག་ཅི་ཡང་མེད་ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འདོད་པ་གང་ཡིན་པ་དང་སྨྲས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་གཉིས་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ལ་བྱེ་བྲག་ཅི་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་དེ་ནི་སྔར་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །ཚུལ་གཉིས་ལས་གཅིག་ནི་མ་གྲུབ་ལ་ཅིག་ཤོས་ནི་ཐེ་ཚོམ་ཟ་ན་ཡང་མ་ངེས་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པ་ཁོ་ན་ལ་གཅིག་ནི་མ་གྲུབ་ལ། ཅིག་ཤོས་ལ་ནི་ཐེ་ཚོམ་ཟ་ན་གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པ་ཉིད་ཡིན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ནོ། །དཔེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་སྨྲ་བའི་ཕྱིར་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའམ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེའི་དོན་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །འདི་ལ་ལྡོག་པ་ནི་མ་གྲུབ་ལ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ལ་ནི་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱོར་བ་འདི་ལ་ལྡོག་པ་ནི་མེད་པར་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ལ་ནི་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་བསྒྲུབ་པ་ལ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་མ་ཡིན་པ་ཡིན་ན། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་མ་ཡིན་པ་དག་ལས་ཀྱང་ཚིག་ནི་ལོག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ལས་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་དང་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དག་ནི་བསྐལ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ་ཚིག་ལ་ སོགས་པ ་ཡོད་དམ་མེད་པར་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ནི་དབང་པོའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར། ཅི་དེ་ལ་ཚིག་ཡོད་དམ་མེད་ཅེས་ཐེ་ཚོམ་ཟ་སྟེ། འདི་ལྟར་དཔེ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་མི་གང་ཡིན་པ་དེ་ཅི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཞིག་ཡིན་ཏེ། སྨྲའམ། འོན་ཏེ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་མ་ཡིན་ལ་སྨྲ་སྙམ་པ་སྟེ། དེ་ལ་ངེས་པ་མེད་དོ། །ཚུལ་དེ་གཉིས་ཉིད་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་ན་མ་ངེས་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཚེ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའམ། ལྡོག་པ་གཉི་ག་ལ་ཡང་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བར་འགྱུར་བ་དེའི་ཚེ། ཡང་མ་ངེས་པ་ཁོ་ནའི་གཏན་ཚིགས་ལྟར་སྣང་བ་ཡིན་ནོ། །དཔེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་སྲོག་ལ་ སོགས་པ ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། གསོན་པོའི་ལུས་ནི་བདག་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །སྲོག་ལ་ སོགས་པ ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་སྲོག་ལ་ སོགས་པ ་སྟེ།  སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་འབྱེད་པ ་དང༌། འཛུམ་པ་དང༌། བརྐྱང་བ་དང༌། བསྐུམ་པ་ལ་ སོགས་པ ་ཡོངས་སུ་བསྡུའོ། །བདག་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བདག་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་རྟེན་ཉིད་དུ་གནས་པའོ། །གསོན་པོའི་ལུས་ཞེས་བྱ་བ་དེས་ནི་ཤི་བའི་ལུས་བསལ་ཏོ། །འདི་རེ་རེ་ཤིང་ལྡོག་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བདག་དང་བཅས་པ་དང༌། བདག་མེད་པ་ལས་གང་ལ་སྲོག་ལ་ སོགས་པ ་གནས་པར་འགྱུར་བའི་གནས་ཕུང་པོ་གཞན་ནི་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཕུང་པོ་ནི་གཉིས་ཏེ། བདག་དང་བཅས་པ་དང་བདག་མེད་པ་སྟེ། དེ་ལ་མ་གཏོགས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་གཞན་ནི་མེད་དོ། །སྲོག་ལ་ སོགས་པ ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ནི་དངོས་པོའི་ཆོས་ཡིན་ན། དེ་བདག་དང་བཅས་པ་དང༌། བདག་མེད་པ་གཉིས་ལས་ལོག་སྟེ། གཞན་གང་དུ་གནས་པར་འགྱུར། ཅིའི་ཕྱིར་ཕུང་པོ་གསུམ་པ་མི་སྲིད་ཅེ་ན། བདག་གནས་པ་དང༌། རྣམ་པར་གཅོད་པ་དག་གིས་ཐམས་ཅད་བསྲུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གནས་པ་དང་རྣམ་པར་གཅོད་པ་ནི་གནས་པ་དང་རྣམ་པར་གཅོད་པ་དག་སྟེ། གནས་པ་ནི་ཡོད་པའོ། །རྣམ་པར་གཅོད་པ་ནི་མེད་པའོ། །བདག་གི་གནས་པ་དང་རྣམ་པར་གཅོད་པ་ནི་བདག་ཉིད་གནས་པ་དང་རྣམ་པར་གཅོད་པ་དག་གོ ། དེ་གཉིས་ནི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་བསྡུས་ཏེ། འདི་ལྟར་གང་ལ་བདག་མེད་གནས་པ་དེ་ནི་བདག་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་མ་གཏོགས་པ་གཞན་ཐམས་ཅད་ནི་བདག་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ཕུང་པོ་གསུམ་པ་ལྟ་ག་ལ་སྲིད་དེ། དེ་ལྟར་རེ་ཞིག་སྲོག་ལ་ སོགས་པ ་དང་བཅས་པ་དང༌། བདག་མེད་པ་དག་ལ་ལྡོག་པར་མ་གྲུབ་པོ། །གལ་ཏེ་དེ་གཉིས་ལས་ལྡོག་པ་མ་གྲུབ་ན་དེ་ལ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་འདི་གཉིས་ལས་གཅིག་ལ་གནས་པར་ཡང་ངེས་པ་མེད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སྲོག་ལ་ སོགས་པ ་དང་ལྡན་པ་ནི་བདག་དང་བཅས་པའམ། བདག་མེད་པ་ལ་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ངེས་པར་བྱ་མི་ནུས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བདག་དང་བཅས་པ་འམ། བདག་མེད་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་སྲོག་ལ་ སོགས་པ ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བདག་དང་བཅས་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པའི་དངོས་པོའམ། བདག་མེད་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པའི་དངོས་པོ་ལ་སྲོག་ལ་ སོགས་པ ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ནི་མ་མཐོང་ངོ༌། །དེའི་ཕྱིར་གནས་པར་ངེས་བ་ལྟ་ག་ལ་ཡོད། །དེ་བས་ན་གསོན་པོའི་ལུས་དང་འབྲེལ་པ་ཅན་གྱི་སྲོག་ལ་ སོགས་པ ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇུག་སྡུད་པར་བྱེད་པ་ན་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སྟོན་པར་བྱེད་པ་སྟེ། གསོན་པོའི་ལུས་དང་འབྲེལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་རོ། །དེ་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ཉིད་ནི་གསོན་པོའི་ལུས་དང་འབྲེལ་པ་ཅན་ཏེ། ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བདག་དང་བཅས་པ་དང༌། བདག་མེད་པ་ཐམས་ཅད་ལས་ལྡོག་པ་ཉིད་དུ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་དེ་གཉིས་དང་མ་བྲལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་མཇུག་བསྡུས་ཏེ། ལྡོག་པ་མེད་པར་སྟོན་ཏོ། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བདག་གཅིག་པུ་ལ་ཡང་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་མཇུག་པ་སྡུད་ནས་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པར་སྟོན་ཏེ། དེ་ལྟར་རེ་ཞིག་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པ་གཉིས་ལྡོག་པར་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་དེ་ལ་དེ་གཉིས་མེད་པར་ངེས་པ་ཡང་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་བདག་དང་བཅས་པ་དང༌། བདག་མེད་པ་ལས་དེའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པ་གཉིས་མེད་པར་ངེས་པ་མེད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཇི་ལྟར་བདག་དང་བཅས་པ་ལ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པ་གཉིས་ཡོད་པར་མ་ངེས་པ་དེ་ལྟར་མེད་པར་ཡང་མ་ངེས་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་བདག་མེད་པ་ལ་ཡང་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཡོད་པར་མ་ངེས་པ་མེད་དུ་ཟིན་ཀྱང་མེད་པར་ངེས་པར་གོ་ཅིའི་ཕྱིར་མི་འགྱུར་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པ་གཉིས་ནི་ཕན་ཚུན་རྣམ་པར་གཅོད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པ་དག་ནི་གཅིག་ལ་གཅིག་མེད་པའི་ངོ་བོར་གནས་པ་དག་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་གང་ན་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པར་དེ་ན་ལྡོག་པ་ཡོད་པའམ། གང་ན་ལྡོག་པ་མེད་ན་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཡོད་པའོ། །དེ་གཉིས་ཕན་ཚུན་དུ་རྣམ་པར་གཅོད་པའི་ངོ་བོར་གནས་པ་ཡིན་དུ་ཆུག་ན། དེས་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། གཅིག་མེད་པར་ངེས་ན་ཅིག་ཤོས་ཡོད་པར་གདོན་མི་ཟ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གང་གི་ཚེ་དེ་གཉིས་གཅིག་ལ་གཅིག་མེད་པའི་ངོ་བོར་གནས་པ་དེའི་ཚེ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པར་ངེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེས། ལྡོག་པ་ཡོད་པར་ངེས་པར་གདོན་མི་ཟ་བར་འགྱུར་རོ།། དེ་བཞིན་དུ་ལྡོག་པ་མེད་པར་ངེས་པས་ཀྱང་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཡོད་པར་ངེས་པར་གདོན་མི་ཟ་བར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་གང་དུ་སྲོག་ལ་ སོགས་པ ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཡོད་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་ངེས་པ་མེད་པར་ངེས་པ་ཡིན་ལ། གང་དུ་མེད་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་ངེས་པ་དེར་ཡང་ཡོད་པར་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པ་གཉིས་ལ་གཅིག་མེད་པར་ངེས་ན། ཅིག་ཤོས་ཡོད་པར་ངེས་པར་གདོན་མི་ཟ་བ་དེའི་ཕྱིར་བདག་དང་བཅས་པ་དང༌། བདག་མེད་པ་གཉིས་ལ་སྲོག་ལ་ སོགས་པ ་དང་ལྡན་པ་མེད་པར་ངེས་པ་ཡང་མེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པ་གཉིས་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བའི་མ་ངེས་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་རྗེས་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པ་དག་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཉིད་མ་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པ་དག་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བར་ཟིན་ཀྱང་མ་ངེས་པར་འགྲོ། ཅིའི་ཕྱིར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དང་ཅིག་ཤེས་ལ་ངེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དང༌། སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་སྲོག་ལ་ སོགས་པ ་དང་ལྡན་པ་ངེས་པ་མེད་པ་དེའི་ཕྱིར་མ་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །ཚུལ་གསུམ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་དང་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམས་སོ། །དེ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གཏན་ཚིགས་ལྟར་སྣང་བ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །ཚུལ་རེ་རེའམ། གཉིས་གཉིས་ལ་ལར་མ་གྲུབ་པའམ། ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ལ་ལར་ནི་ཚུལ་གཅིག་མ་གྲུབ་པའམ། ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་ཡིན་ནོ། །ལ་ལར་པར་འགྱུར་བའི་འཁྲུལ་པ་ཅན་གྱི་ཕྱིར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དང་ཅིག་ཤེས་གཏན་ཚིགས་གཞན་ནི་མེད་དོ། །སྦྱར་རོ། །གཏན་ཚིགས་ལྟར་སྣང་བ་གསུམ་པོ་མ་གྲུབ་པ་དང༌། འགལ་བ་དང༌། མ་ངེས་པ་དག་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། མ་གྲུབ་པ་དག་དང༌། འགལ་བ་དག་དང༌། མ་ངེས་པ་རྣམས་ཞེས་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་རོ། །འགལ་བ་མི་འཁྲུལ་པ་ཅན་ཡང་ཐེ་ཚོམ་གྱི་རྒྱུར་བཤད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འགལ་བ་མི་འཁྲུལ་པ་མེད་པ་ནི་འགལ་བ་མི་འཁྲུལ་པའོ། །དེ་འདི་ལ་ཡོད་པས་འགལ་བ་མི་འཁྲུལ་པ་ཅན་ནོ། །ཡང་ན་འདི་འགལ་བ་མི་འཁྲུལ་པའི་ངང་ཚུལ་ཅན་ཡིན་པས་འདི་ནི་འགལ་བ་མི་འཁྲུལ་པ་ཅན་ཏེ། དེ་ནི་བསྟན་བཅོས་བྱེད་པས་མ་ངེས་པར་བཤད་དོ། །དེ་འདིར་ནི་མ་སྨོས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་གིས་མ་བསྟན་པའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྗེས་སུ་འགལ་བའི་ཡུལ་ལ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འདི་ལྟར་དངོས་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཞུགས་པའི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ལ་མི་སྲིད་དོ། །ཇི་ལྟར་མི་སྲིད་ཅེ་ན། འབྲས་བུའམ། རང་བཞིན་ནམ། མི་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་སྨོས་པ་ལ་འགལ་བ་མི་སྲིད་ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རྒྱུ་ཡོད་ན་འབྲས་བུ་ཡོད་པ་ཉིད་ནི་འབྲས་བུའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཡིན། དེ་ཙམ་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པའི་གཏན་ཚིགས་ཉིད་ནི་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཡིན། དམིགས་པའི་རིག་བྱར་གྱུར་པ་ལས་མི་དམིགས་པ་ནི་མི་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ན། འགལ་བ་དག་ནི་མཚན་ཉིད་སྨོས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་དང་ལྡན་པ་དེ་དག་ལ་མི་སྲིད་དོ། །འདི་ལྟར་ཤིང་ཤ་པས་ཤིང་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པ་ལ་མི་མཐུན་པ་གང་ཤིང་མེད་པ་ལ་གྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཇི་སྐད་སྨོས་པའི་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པ་གཉིས་པ་ནི་མི་སྲིད་དོ། །གལ་ཏེ་མཚན་ཉིད་སྨོས་པ་དང་ལྡན་པ་གསུམ་ཅར་ལ་མི་སྲིད་དུ་ཟིན་ན། འོ་ན་གཞན་ལ་སྲིད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་མི་འཁྲུལ་བ་ཅན་གཏན་ནི་མེད་ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གཏན་ཚིགས་གསུམ་ལ་མ་གཏགས་པ་གང་ལ་འགལ་བ་མི་འཁྲུལ་བ་ཅན་སྲིད་པར་འགྱུར་བའི་འཁྲུལ་བ་ཅན་གྱི་གཏན་ཚིགས་གཞན་ནི་མེད་དོ། །གང་གི་ཕྱིར་གསུམ་པོ་དེ་དག་ལ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་མ་མཐོང་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཞུགས་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ལ་འབྲེལ་བའི་ཚད་མས་གཏན་ལ་ཕབ་པ་མེད་པ་དེ་ནི་དངོས་པོ་མ་མཐོང་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ལུང་ལ་བརྟེན་པའི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ལ་བརྟེན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འདི་ལ་ལུང་ལ་བརྟེན་པའི་ཡོད་པས་འདི་ནི་ལུང་ལ་བརྟེན་པ་སྟེ། གང་དུ་ལུང་གི་སྒོ་སྒོ་ནས་ཆོས་ཅན་དང༌། ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་ལ་ སོགས་པ ་གཏན་ལ་འབེབས་པ་དེ་ནི་ཕུང་ལ་བརྟེན་པའི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་དོན་དཔྱད་པ་དག་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུང་གི་དོན་དཔྱད་པ་དག་ལའོ། །འགལ་བ་མི་འཁྲུལ་བ་ཅན་ནི་བསྒྲུབ་པའི་སྐྱོན་དུ་བཤད་ཅེས་བྱ་བ་དེ་ནི་གོ་སླའོ། །གལ་ཏེ་འདི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་ལུང་ལ་བརྟེན་པའི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ལ་ཡང་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་སྲིད་ཅེ་ན། བསྟན་བཅོས་བྱེད་པ་རྣམས་ནི་དོན་རྣམས་ལ་འཁྲུལ་བས་རང་བཞིན་ལོག་པར་སྟོན་པ་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །བསྟན་བཅོས་བྱེད་པ་ཐམས་ཅད་ནི་དེ་ཁོ་ན་མཐོང་བ་བྱུང་བ་མ་ཡིན་པས་དེ་རྣམས་ནི་དོན་ཁ་ཅིག་དག་ལ་རང་བཞིན་ལོག་པར་སྨྲ་བ་ཡང་འགྱུར་བས་དེའི་ཕྱིར་འགལ་བ་མི་འཁྲུལ་བ་ཅན་གྱི་སྐབས་སུ་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ལུང་དང་འབྲེལ་བའི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ལ་དེ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་འདོད་ནའོ། །འོ་ན་ལྟ་དངོས་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཞུགས་པ་ལ་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་མི་འདོད་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར། དངོས་པོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གནས་པར་འདུག་པ་བདག་དང་འབྲས་བུ་དང་མི་དམིགས་པ་དག་ལ་ནི་དེ་མི་སྲིད་ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དངོས་པོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གནས་པར་འདུག་པ་དང་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་དངོས་པོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གནས་པར་འདུག་པ་རྣམས་ཏེ། འདུག་པ་ནི་རྣམ་པར་གནས་པའོ། །བདག་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དང་འབྲས་བུ་དང་མི་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བར་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་ཏེ། བདག་ནི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ཡང་དག་བའི་དོན་དུ་དངོས་པོ་རྣམ་པར་གནས་པ་དེ་ལྟར་རང་བཞིན་དང་འབྲས་བུ་དང་མི་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་རྣམས་རྣམ་པར་འཇོག་པ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ལ་འགལ་བ་མི་འཁྲུལ་པ་ཅན་ལྟ་གལ་སྲིད། འདིར་དཔེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུང་ལ་བརྟེན་ནས་ཚད་མ་སྟོན་པར་བྱེད་པའོ། །གང་ཞིག་ཡུལ་ཐམས་ཅད་ན་གནས་པ་རང་དང་འབྲེལ་པ་ཅན་དང༌། ཅིག་ཅར་དུ་མངོན་པར་འབྲེལ་པ་དེ་ནི་ཐམས་ཅད་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཡུལ་ཐམས་ཅད་དུ་གནས་པ་དག་ནི་ཡུལ་ཐམས་ཅད་ནི་གནས་པ་རྣམས་སོ། །དེ་དག་ནི་རང་དང་ཡང་ཡིན་ལ་འབྲེལ་པ་ཅན་དག་དང༌། དངོས་པོ་གང་ཞིག་ཡུལ་ཐམས་ཅད་ན་གནས་པ་རང་དང་འབྲེལ་པ་ཅན་རྣམས་དང༌། ཅིག་ཅར་དུ་མངོན་པར་འབྲེལ་བ་དེ་ནི་ཐམས་ཅད་ན་གནས་ཡིན་པར་མཐོང་སྟེ། དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ནམ་མཁའི་ནི་ཡུལ་ཐམས་ཅད་ན་རྣམ་པར་གནས་པ་རང་དང་འབྲེལ་པ་ཅན་བུམ་པ་ལ་ སོགས་པ ་ཞེས་བྱ་བ་དག་དང་མངོན་པར་འབྲེལ་ཏེ། དེ་ནི་ཐམས་ཅད་ན་གནས་པ་ཡིན་པར་འདོད་དོ། །ཚིག་དེས་ནི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་བསྟན་ཏོ། །སྤྱི་ཡང་ཡུལ་ཐམས་ཅད་ན་གནས་པ་རང་དང་འབྲེལ་པ་ཅན་དག་དང་ཅིག་ཅར་དུ་འབྲེལ་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྱི་དང་འབྲེལ་པ་ཅན་གསལ་བའི་བྱེ་བྲག་ཡུལ་ཐམས་ཅད་ན་ཡོད་པ་དེ་དག་དང་སྤྱི་ནི་ཅིག་ཅར་དུ་འབྲེལ་ཏེ། དེས་ནི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་བསྟན་ཏོ། །རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྦྱོར་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་དང་འབྲེལ་པ་ཅན་གྱི་རང་བཞིན་ཅན་ཙམ་གྱི་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་དང་ཅན་དེའི་ཡུལ་ན་འདུག་པའི་རང་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་དང་འབྲེལ་པ་ཅན་རྣམས་ནི་དེ་དང་འབྲེལ་པ་ཅན་དག་གོ །དེ་དང་འབྲེལ་པ་ཅན་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཙམ་གྱི་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་དང་ཚུལ་ཅན་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེ་དང་འབྲེལ་པ་ཅན་གྱི་རང་བཞིན་ཙམ་གྱི་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་དང་ཅན་ནོ། །འབྲེལ་པ་ཅན་དེ་དག་གི་ཡུལ་ནི་དེའི་ཡུལ་ལོ། །དེའི་ཡུལ་ན་འདུག་པ་ནི་དེའི་ཡུལ་ན་འདུག་པའོ། །དེ་ནི་དེའི་ཡུལ་ན་འདུག་པ་ཡང་ཡིན་ལ་རང་བཞིན་ཡང་ཡིན་པས་དེའི་ཡུལ་ན་འདུག་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །དེའི་དངོས་པོ་ནི་དེའི་ཡུལ་ན་འདུག་པའི་རང་བཞིན་ཉིད་དེ། འབྲེལ་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཅན་གྱི་ཡུལ་ན་ཉེ་བར་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཐམས་ཅད་དུ་སོང་བ་ཁོ་ནས་འབྲེལ་པ་ཅན་རྣམས་ཁྱབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ག་ལས་ཤེ་ན། གང་ན་གང་མེད་པ་དེ་ནི་དེའི་ཡུལ་ལ་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གང་ན་གང་མེད་པ་དེས་ནི་དེའི་ཡུལ་ཁྱབ་པར་བྱ་བ་ཇི་ལྟར་ནུས། དེའི་ཡུལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡུལ་དེ་གང་གི་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེའི་ཡུལ་ལོ། །ཡུལ་གང་ན་དེ་མེད་ན་ཡུལ་དེ་འབྲེལ་པ་ཅན་གང་ཡིན་པ་དེ་ཁྱབ་པར་བྱ་བ་མི་ནུས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་གོ་སླའོ། །ད་རེ་ཞིག་དེ་ལྟར་གཟེགས་ཟན་པ་ཁ་ཅིག་གིས་སྤྱི་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་ན་གནས་པ་མ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །གཟེགས་ཟན་པ་གཞན་དག་ནི་རྟེན་ཙམ་ལ་སྤྱི་ཐམས་ཅད་གནས་པ་ཉིད་ཡིན་པ་ཁོ་ནར་འདོད་དེ། དེའི་ལུགས་རབ་ཏུ་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། སྦྱོར་བ་གཉིས་པ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་ནི་གོ་སླའོ། །དམིགས་པའི་རིག་བྱར་གྱུར་པ་གང་ཞིག་གང་ན་མི་དམིགས་པ་དེ་ནི་མེད་དེ་དཔེར་ན་འགའ་ཞིག་ན་བུམ་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་དམིགས་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་བསྙད་པའོ། །གསལ་བའི་བར་རྣམས་ནི་ཡང་དམིགས་པའི་རིག་བྱར་གྱུར་སྤྱི་མི་དམིགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསལ་བ་གཞན་རྣམས་དང༌། གསལ་བའི་བར་རྣམས་ནི་གསལ་བའི་བར་རྣམས་ཏེ། དེ་དག་ནི་དམིགས་པའི་རིག་བྱར་གྱུར་པ་སྤྱི་ནི་མི་དམིགས་སོ། །དེས་ནི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་བསྟན་ཏོ། །རྒོལ་བ་དེས་ཀྱང་རྟེན་ཙམ་ལ་ཐམས་ཅད་ན་གནས་པ་ཉིད་དུ་བརྟེན་ཏོ། །མི་དམིགས་པ་འདི་དང་རང་བཞིན་དེ་ནི་ཕན་ཚུན་འགལ་བའི་དོན་སྒྲུབ་པ་ཡིན་པས་གཅིག་ལ་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེད་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་བཤད་མ་ཐག་པའི་མི་དམིགས་པས་ནི་རྟེན་ཙམ་ལ་སྤྱི་ཐམས་ཅད་ན་གནས་པ་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ལ། སྔ་མ་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་ན་གནས་པ་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པས་ཕན་ཚུན་འགལ་བའི་དོན་སྒྲུབ་པ་དེ་གཉིས་ནི་གཅིག་སེལ་བའི་བར་རྣམས་ནི་སྤྱི་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རང་གི་རྟེན་ཙམ་ལ་ཐམས་ཅད་ན་གནས་པ་ཉིད་གཅིག་ཡིན་ནམ། འོ་ན་ཏེ་ཡུལ་ཐམས་ཅད་ན་རྣམ་པར་གནས་པ་རང་དང་འབྲེལ་པ་ཅན་གྱི་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར། ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་ནི་གནས་པ་ཞིག་ཡིན་སྙམ་ན་སྤྱི་གཅིག་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བར་བྱེད་དོ། །རེ་ཞིག་དེ་ལྟར་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་འདྲ་བ་དང་བཅས་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཅི་སྟེ་ཅིའི་ཕྱིར་དཔེའི་མཚན་ཉིད་མ་བསྟན་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར། གཏན་ཚིགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གསུམ་སྨོས་པ་དེ་ཙམ་གྱིས་རྟོགས་པས། དཔེ་ཞེས་བྱ་བ་སྒྲུབ་པའི་ལན་ལག་ནི་ལོགས་ཤིག་ན་ཅི་ཡང་མེད་དེ། དེས་ན་དེའི་མཚན་ཉིད་ལོགས་ཤིག་ཏུ་མ་བརྗོད་པས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །སྔར་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གསུམ་སྨོས་པ་གང་ཡིན་པའི་ཚུལ་གསུམ་པོ་དེ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་དོན་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་དཔེ་ཞེས་བྱ་བསྒྲུབ་པའི་ཡན་ལག་ལོགས་ཤིག་ན་མེད་དེ། དེའི་ཕྱིར་དེའི་མཚན་ཉིད་ལོགས་ཤིག་ཏུ་མ་བརྗོད་དོ། །དོན་གོ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་དཔེའི་དོན་ཡང་གོ་བར་འགྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ཞེས། གཏན་ཚིགས་ནི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཉིད་ལ་ཡོད་པ་དང༌། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཉིད་ལས་ལོག་པའི་ཚུལ་དུ་བྱེ་བྲག་མེད་པར་བཤད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རེ་ཞིག་སྤྱིར་ན་འདི་ནི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཉིད་ལ་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚུལ་དང༌། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཉིད་ལས་ལོག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚུལ་ལོ། །ཡང་བྱེ་བྲག་ནི་འབྲས་བུ་དང་རང་བཞིན་གཉིས་ན་སྐྱེ་བ་དང༌། དེ་ཙམ་གྱི་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ཡིན་པར་བསྟན་པར་བཤད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་འབྲས་བུའི་གཏན་ཚིགས་ནི་སྐྱེ་བའི་ཡིན་པར་རབ་ཏུ་བསྟན་པར་བྱའོ་ཞེས་བཤད་དོ། །རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་ནི་དེ་ཙམ་གྱི་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ཡིན་པར་བསྙད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་ཡང་སྟོན་པར་བྱེད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་དམ། བྱེ་བྲག་གི་མཚན་ཉིད་སྟོན་པར་བྱེད་པས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གང་ན་དུ་པ་ཡོད་པ་དེ་ན་མེ་ཡོད་ལ། མེ་མེད་ན་དུ་པ་གང་ན་ཡང་མེད་དེ། དཔེར་ན་ཚད་བང་དང་གཞན་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། རེ་ཞིག་འབྲས་བུའི་གཏན་ཚིགས་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་རུང༌། རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་རུང༌། འདི་སྐད་དུ་རབ་ཏུ་བསྟན་པར་བྱའོ་ཞེས་སྟོན་པར་བྱེད་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་འདི་ལ་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་ཡོད་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་པར་བྱེད་པས་གདོན་མི་ཟ་བར་ཚང་བང་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །གཞན་དུ་ན་མཐུན་པའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཕྱོགས་ལ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པར་མི་ནུས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལས་ལྡོག་པར་བརྗོད་པས་ཀྱང་གདོན་མི་ཟ་བར་ཆུ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །གཞན་དུ་ན་ལྡོག་པ་ཉིད་མ་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །སྐྱེ་བ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་མེ་ཡོད་ན་དུ་བ་ཡོད་པ་ནི་དེའི་འབྲས་བུ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེ་ཉིད་རྗོད་པར་བྱེད་པས་ན་གང་དང་གང་ན་དུ་བ་ཡོད་པ་དེ་དང་དེ་ན་གདོན་མི་ཟ་བར་མེ་ཡོད་དེ། དཔེར་ན་ཚང་བང་ལ་ སོགས་པ ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །གང་ན་བྱས་པ་ཉིད་ཡོད་པ་དེ་ནི་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཡོད་ལ། མི་རྟག་པ་ཉིད་མེད་ན་བྱས་པ་ཡང་མི་སྲིད་དེ། དཔེར་ན་བུམ་པ་དང་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བསྟན་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་སྤྱི་དང་བྱེ་བྲག་གི་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བར་བསྟན་པར་བྱ་བར་དེ་ལྟར་སྟོན་པར་བྱེད་དེ། འདིར་ཡང་གལ་ཏེ་བུམ་པ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་མ་བརྗོད་ན་དེའི་ཚེ་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཉིད་ལ་ཡོད་པར་བསྟན་པར་མི་ནུས་སོ། །གལ་ཏེ་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་མ་བརྗོད་ན། དེའི་ཚེ་ལྡོག་པ་ཡང་བསྟན་པར་མི་ནུས་སོ། །དེ་ཙམ་གྱི་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་བསྟན་པར་ནུས་ཏེ། འདི་ལྟར་གལ་ཏེ་གང་དང་གང་ན་བྱས་པ་ཉིད་ཡོད་པ་དེ་དག་དེ་ན་གདོན་མི་ཟ་བར་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཡོད་དེ། དཔེར་ན་བུམ་པ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་སྟོན་པར་བྱེད་པ་དེའི་ཚེ། དེ་ཙམ་གྱི་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་དུ་ན་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཉིད་ལ་ཡོད་པ་དང༌། མེད་པར་ཇི་སྐད་དུ་སྨོས་པའི་རྣམ་པ་དག་བསྟན་པར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་ཡོད་པ་སྟོན་པར་བྱེད་པས། གལ་ཏེ་ཚང་བང་ལྟ་བུའོ། །བུམ་པ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་མ་བརྗོད་ན། དེའི་ཚེ་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཉིད་ལ་ཡོད་པ་མ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཡང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་མེད་པར་སྟོན་པར་བྱེད་པས་ཆུ་ལྟ་བུའོ། །ནམ་མཁའ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་མ་བརྗོད་ན། དེའི་ཚེ་ལྡོག་པ་མ་བསྟན་པ་ཁོ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་རེ་ཞིག་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པར་མི་ནུས་པར་བཤད་དོ། །བྱེ་བྲག་གི་མཚན་ཉིད་མི་ནུས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འབྲས་བུའི་རྟགས་ནི་དེའི་འབྲས་བུ་ཉིད་དུ་ངེས་པའམ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེའི་འབྲས་བུ་ནི་དེའི་འབྲས་བུ་ཉིད་དོ། །དེའི་དངོས་པོ་ནི་དེའི་འབྲས་བུ་ཉིད་དུ་ངེས་པ་སྟེ། རྒྱུ་ཡོད་ན་འབྲས་བུ་ཡོད་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་ངེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེའི་འབྲས་བུ་ཉིད་དུ་ངེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །རང་བཞིན་གྱི་རྟགས་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཁྱབ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་ཁྱབ་པ་སྟེ། དེ་ཙམ་གྱི་རྗེས་སུ་འཇུག་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་གཉི་ག་ཡང་དཔེ་བསྟན་པ་མེད་པར་བསྟན་པར་མི་ནུས་ལ། གང་གི་ཚེ་ཇི་སྐད་སྨོས་པའི་རིག་པའི་ཆོས་ཅན་འགའ་ཞིག་ལ་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་དམ། བྱེ་བྲག་གི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་དཔེ་ཡང་བསྟན་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་དེའི་ཚུལ་ནི་དེ་ཙམ་དུ་ཟད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འདི་ལྟར་དེའི་ཚུལ་ནི་དེ་ཁོ་ནར་ཟད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། གང་དུ་འགའ་ཞིག་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བས་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བར་སྟོན་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་ཆོས་མཐུན་པའི་དཔེ་ཡིན་ནོ། །གང་ན་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་མེད་ན་གཏན་ཚིགས་མེད་པར་སྟོན་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་ཆོས་མི་མཐུན་པའི་དཔེ་ཡིན་ནོ། །འདིས་ནི་དཔེའི་ཉེས་པ་རྣམས་ཀྱང་བསལ་བ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཚེ། གང་དུ་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་དམ། བྱེ་བྲག་གི་མཚན་ཉིད་སྟོན་པར་བྱེད་པ་དེ་ཡང་དག་པའི་དཔེ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་པ་དེའི་ཚེ། གང་གི་མཚན་ཉིད་དེ་གཉིས་སྟོན་པར་མི་ནུས་པ་དེ་ནི་དཔེ་ལྟར་སྣང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་པར་འགྱུར་རོ། །དཔེ་རྣམས་བསྟན་པ་དཔེར་ན་སྒྲ་ནི་རྟག་པ་སྟེ། ལུས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ལས་དང་རྡུལ་ཕྲ་རབ་དང་བུམ་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དང༌། སྒྲུབ་པའི་ཆོས་དང༌། གཉི་ག་མེད་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའོ། །སྒྲ་ནི་རྟག་པ་སྟེ་ལུས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལས་གཞན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །རྡུལ་ཕྲ་རབ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲུབ་པའི་ཆོས་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །བུམ་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་གཉི་ག་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་ལ་ སོགས་པ ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འདི་ལ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་ཡོད་པས་ཞེས་བྱ་བར་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་ཏེ། བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་ལ་ སོགས་པ ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བརྗོད་དོ། །དཔེ་རྣམས་བསྟན་པ། དཔེར་ན་སྨྲ་བའི་ཕྱིར་འདོད་ཆགས་ལ་ སོགས་པ ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། ལམ་བོ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཆེའི་མི་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་ཡོད་པའོ། །མི་འདི་ནི་འདོད་ཆགས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་འཆི་བའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་ཏེ། ལམ་པོ་ཆེའི་མི་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་བསྒྲུབ་པའི་ཆོས་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་མོད་པའོ། །འདོད་ཆགས་ལ་ སོགས་པ ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ལམ་པོ་ཆེའི་མི་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་བསྒྲུབ་པའི་ཆོས་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་ཡོད་པའོ། །རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ལ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་རབ་ཏུ་མ་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ལ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཡོད་ཀྱང་རབ་ཏུ་མ་བསྟན་པའོ། །དཔེ་བསྟན་པ་དཔེར་ན་གང་སྨྲ་བ་དེ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་ སོགས་པ ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། འདོད་པའི་མི་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལ་ནི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་དེ། གང་གིས་དེ་ལ་ཚིག་དང་འདོད་ཆགས་ལ་ སོགས་པ ་རྣམས་ཁྱབ་པར་བྱ་བ་དང༌། ཁྱབ་པར་བྱེད་པའི་དངོས་པོ་འམ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོར་འགྱུར་བ་ནི་མེད་དོ། །སྒྲ་ནི་བྱས་པའི་ཕྱིར་མི་རྟག་སྟེ་བུམ་པ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་ནི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཡོད་ཀྱང་རབ་ཏུ་མ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེ་དངོས་པོ་འམ་རྒྱུ་འགྲོ་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཡོད་པ་ཞེས་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་རོ། །དཔེ་བསྟན་པ་གང་མི་རྟག་པ་དེ་ནི་བྱས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། འདི་ལ་ནི་གང་ནི་བྱས་པ་དེ་ནི་མི་རྟག་པའོ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ན། གང་མི་རྟག་པ་དེ་ནི་བྱས་པའོ་ཞེས་ལོག་པར་སྨྲས་སོ། །ཆོས་མཐུན་པས་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་ཆོས་མཐུན་པའི་དཔེ་ལྟར་སྣང་བ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་མི་མཐུན་པས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་མི་མཐུན་པའི་དཔེ་ལྟར་སྣང་བ་སྟོན་པར་བྱེད་པའོ། །རྡུལ་ཕྲ་རབ་དང་ལས་དང་ནམ་མཁའ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ལ་ སོགས་པ ་ལས་མི་ལྡོག་པ་ཅན་དག་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ལ་ སོགས་པ ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ལ་ སོགས་པའོ། །དེ་དག་ལས་མི་ལྡོག་པ ་རྣམས་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ལ་ སོགས་པ ་ལས་མི་ལྡོག་པ་རྣམས་ཏེ། དེ་དག་གང་དག་ལ་ཡོད་པ་དེ་རྣམས་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ལ་ སོགས་པ ་ལས་མི་ལྡོག་པ་ཅན་དག་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ལས་ལོག་པ་ཅན་ཡིན་ཏེ། རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ནི་རྟག་པའི་ཕྱིར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ལས་ལོག་བ་ཅན་མ་ཡིན་ཏེ། ལས་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་བསྒྲུབ་པ་ལས་མི་ལྡོག་པ་ཅན་ཡིན་ཏེ། ལས་རྣམས་ནི་ལུས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བསྒྲུབ་པ་ལས་ལོག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ནམ་མཁའ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉི་ག་ལས་མི་ལྡོག་པ་ཅན་ཡིན་ཏེ། ནམ་མཁའ་ལས་གཉི་ག་མ་ལོག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ལས་ལྡོག་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་ལ་ སོགས་པ ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གང་ལ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ལས་ལྡོག་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་ཡོད་པ་ཞེས་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་ཞིང༌། བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ལས་ལྡོག་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་ལ་ སོགས་པ ་གང་དག། ཡིན་པ་ཞེས་བསྡུའོ། །དཔེ་རྣམས་བསྟན་པ་དཔེར་ན་སེར་སྐྱ་ལ་ སོགས་པ ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའམ། ཡིད་ཆེས་པ་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམ་བཅའ་བ་གཉིས་བཀོད་པ་ཡིན་ནོ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་དང་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་རྟགས་སུ་འགྱུར་བ་ཚད་མའི་ཕུལ་དུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་པ་ལ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཉིད་དག་གོ །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱི་རྟགས་སུ་གྱུར་པ། ཚད་མའི་ཕུལ་དུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་པ་ལ་མེད་པ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱི་རྟགས་སུ་འགྱུར་བ་ཚད་མའི་ཕུལ་དུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་པ་ལ་མེད་པ་རྣམས་སོ། །དེའི་དངོས་པོ་ནི་དེ་ཉིད་དེ། དེ་ལྟ་བས་ན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱི་རྟགས་སུ་འགྱུར་བ་ཚད་མའི་ཕུལ་དུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་ཆོས་མི་མཐུན་པའི་དཔེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྡར་སྤྲད་པར་སླའོ། །གང་ཞིག་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའམ། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དེས་ནི་སྐར་མ་ཤེས་པ་ལ་ སོགས་པ ་བསྟན་ཏེ། དཔེར་ན་ཁྱུ་མཆོག་དང་སྡོང་རིས་ལ་ སོགས་པ ་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྐར་མ་ཤེས་པ་ནི་སྐར་མའི་དཔྱད་ཞེས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་ཏེ། བུ་ལཱུ་ཀཱ་མཱ་ཥ་ལ་ སོགས་པ ་ལ་བྱའོ། །དེ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཉིད་དག་གིས་རྟགས་སུ་གྱུར་ པ་ཡིན་པའི་ཁྱུ་མཆོག་དང་སྡོང་རིས་ལ་སོགས ་པས་བསྟན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའམ། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཡིན་པར་ཡིད་ཆེས་པར་ནུས་སོ་ཞེའོ། །ཆོས་ཀྱི་མི་མཐུན་པའི་དཔེ་ལས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་ཡིད་ཆེས་པ་མ་ཡིན་པ་གཉིས་ལྡོག་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འདིར་ཁྱུ་མཆོག་དང་སྡོང་རིས་ལ་ སོགས་པ ་ཆོས་མི་མཐུན་པའི་དཔེ་ཉིད་དུ་བསྟན་ན། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་མ་ཡིན་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཉིད་མ་ཡིན་པ་ནི་དེ་དག་ལས་ལོག་པར་ངེས་པ་མེད་དོ། །བསྒྲུབ་པ་ལས་ལྡོག་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་དོན་ནི་གོ་བར་ཟད་དོ། །དཔེ་ནི་དཔེར་ན་གསུམ་རིག་པའི་བྲམ་ཟེ་ནི་མི་འགའ་ཞིག་གི་བརྗོད་པར་འདོད་པའི་ཚིག་གཟུང་བར་མི་བྱ་སྟེ། འདོད་ཆགས་ལ་ སོགས་པ ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ངེས་བརྗོད་ཀྱི་རིག་བྱེད་དང༌། མཆོད་སྦྱིན་གྱི་རིག་བྱེད་དང་སྙན་དངགས་ཀྱི་རིག་བྱེད་དང་རིག་བྱེད་གསུམ་པོ་དེ་དག་ལ་ནི་གསུམ་གྱི་སྒྲ་བརྗོད་དོ། །གསུམ་རིག་པས་གསུམ་རིག་པའོ། །འདི་ལ་གཟུང་བར་བྱ་བའི་ཚིག་ཡོད་པས་འདི་ནི་གཟུང་བར་བྱ་བའི་ཚིག་སྟེ། ཚད་མར་བྱས་པའི་ཚིག་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེས་ནི་འདི་སྐད་དུ་གསུམ་རིག་པའི་བྲམ་ཟེ་གང་ཡིན་པ་དེས་ནི་བརྗོད་པར་འདོད་པའི་མིའི་ཚིག་རྟག་ཏུ་ཚད་མར་མི་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །འདིར་ཆོས་མི་མཐུན་པའི་དཔེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་དེའི་དོན་ནི་གོ་བར་ཟད་དོ། །ཚིག་གཟུང་བར་བྱ་བ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་ སོགས་པ ་དང་མི་ལྡན་ཏེ། དཔེར་ན་གཽ་ཏ་མ་ལ་ སོགས་པ ་ཆོས་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་རྣམས་བྱེད་པ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཽ་ཏ་མ་དང༌། དྲང་སྲོང་རྒྱས་པ་ལ་ སོགས་པ ་དག་གིས་ཆོས་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་རྣམས་བྱས་པ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི། གསུམ་རིགས་པའི་བྲམ་ཟེ་རྣམས་ཀྱི་ཚིག་ཚད་མར་བྱས་ པ་ཡིན་ནོ། །གཽ་ཏ་མ་ལ་སོགས ་པའི་ལས་སྒྲུབ་པའི་ཆོས་འདོད་ཆགས་ལ་ སོགས་པ ་དང་ལྡན་པ་ལྡོག་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འདོད་ཆགས་ལ་ སོགས་པ ་དང་ལྡན་པ་ནི་དེ་དག་ལས་ལོག་པར་ངེས་པ་མེད་དོ། །གཉི་ལས་ལྡོག་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ལ་གཉི་ག་ལས་ལྡོག་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་ཡོད་པ་ཞེས་བསྡུའོ། །དཔེ་ནི་དཔེར་ན་སེར་སྐྱ་ལ་ སོགས་པ ་ནི་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང༌། ཀུན་དུ་འཛིན་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཡོངས་སུ་འཛིན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ནི་རྫས་བདག་གིར་བྱས་བའོ། །ཀུན་དུ་འཛིན་པ་ནི་བདག་གིར་བྱས་པའི་འོག་ཏུ་ཞེན་པའོ། །ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང་ཀུན་དུ་འཛིན་པ་ནི་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང་ཀུན་དུ་འཛིན་པ་དག་སྟེ། དེ་དག་དང་ལྡན་པ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །འདིར་ཆོས་མི་མཐུན་པའི་དཔེ་ནི་གང་ཞིག་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དེ་ལ་ནི་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང་ཀུན་དུ་འཛིན་པ་མེད་དོ། །དཔེར་ན་ཁྱུ་མཆོག་ལ་ སོགས་པ ་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཁྱུ་མཆོག་ལ་ སོགས་པ ་ནི་བྱིན་པ་ན་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་ལེན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་ལ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་དེ། ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཀུན་དུ་འཛིན་པ་མེད་དེ། དེ་དག་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ནོ། །བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དང༌། སྒྲུབ་པའི་ཆོས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དང༌། ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང༌། འཛིན་པ་ལ་ལྡན་པ་དག་ཁྱུ་མཆོག་ལ་ སོགས་པ ་ལས་ལྡོག་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ནི་འདོད་ཆགས་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཡང་སེམས་ཀྱིས་བདག་གིར་བྱེད་པའོ། །ཀུན་དུ་འཛིན་པ་ཡང་སྲེད་པ་སྟེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་སེམས་ལ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དབང་པོའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ཁྱུ་མཆོག་ལ་ སོགས་པ ་ལས་ལོག་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་བྱ་མི་ནུས་སོ། །ལྡོག་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལ་ལྡོག་པ་མེད་པས་ན་ཞེས་བྱ་བར་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་རོ། །དཔེར་ན་སྨྲ་བའི་ཕྱིར་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་དོན་གོ་བར་ཟད་དོ། །གང་ལ་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བ་ཉིད་མེད་པ་དེ་ནི་སྨྲ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་རྡོའི་དུམ་བུ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་ཆོས་མི་མཐུན་པའི་དཔེ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་རྡོའི་དུམ་བུ་ལས་གཉི་ག་ལོག་པ་ཡིན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཐམས་ཅད་སྨྲ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་ལྡོག་པ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྡོག་པ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་རྡོའི་དུམ་བུ་ལ་སེམས་མེད་པའི་ཕྱིར། འདོད་ཆགས་ཅན་ལ་ སོགས་པ ་དང་ལྡན་པ་དང༌། སྨྲ་བ་མ་ཡིན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཐམས་ཅད་སྨྲ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་ཁྱབ་པར་མི་སྒྲུབ་སྟེ། འདོད་ཆགས་ཅན་ཉིད་དང༌། སྨྲ་བ་གཉིས་འབྲེལ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། འདོད་ཆགས་ཅན་ཉིད་ལྡོག་པ་ན་སྨྲ་བ་ངེས་པར་ཟློག་པར་བྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ནོ། །དེའི་ཕྱིར་དངོས་སུ་ན་འདི་ལ་ལྡོག་པ་མེད་དོ། །ལྡོག་པ་རབ་ཏུ་མ་བསྟན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གང་ལ་ལྡོག་པ་ཡོད་བཞིན་དུ་མ་བསྟན་པའོ། །དཔེ་བསྟན་པ། ཆོས་མི་མཐུན་པར་དཔེར་ན་སྒྲ་ནི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རྟག་པ་སྟེ། ནམ་མཁའ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། གང་ཞིག་ཆོས་མི་མཐུན་པའི་དཔེར་སྒྲ་ནི་མ་བྱས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྟག་པ་སྟེ། ནམ་མཁའ་བཞིན་ནོ་ཞེས་རྗོད་པར་བྱེད་ན། དེས་ནི་ལྡོག་པ་ཡོད་བཞིན་དུ་མ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་གལ་ཏེ་དངོས་པོ་མ་ལུས་པར་སྡུད་པ་གང་དག་རྟག་པ་དེ་དག་ནི་མ་བྱས་པ་ལོ་ཞེས་བརྗོད་ན། དེའི་ཚེ་ལྡོག་པ་བསྟན་པ་ཡིན་གྱི། དཔེ་ཙམ་གྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ལྡོག་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཅེས་བྱ་བ་ནི། འདི་ལ་ལྡོག་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཡོད་ཅེས་བྱ་བར་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་རོ། །དཔེ་བསྟན་པ། དཔེར་ན་གང་མ་བྱས་པ་དེ་ནི་རྟག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། འདི་ལ་ནི་གང་རྟག་པ་དེ་ནི་མ་བྱས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་བར་བྱ་བ་ལས་ལྡོག་པར་སྨྲས་སོ། །དཔེ་ལྟར་སྣང་བ་དེ་དག་གིས་ནི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཉིད་ལ་ཡོད་པ་དང༌། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་ལ་མེད་པ་ཉིད་དམ། བྱེ་བྲག་གི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པར་མི་ནུས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དཔེ་ལྟར་སྣང་བ་དེ་དག་གིས་ནི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དང༌། བྱེ་བྲག་གི་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དག་བསྟན་པར་མི་ནུས་ཏེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་དག་དཔེ་ལྟར་སྣང་བ་ཞེས་བྱའོ། །དཔེ་དང་འདྲ་བར་སྣང་བས་ན་དཔེ་ལྟར་སྣང་བ་རྣམས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་དོན་གྱི་དབང་གིས་དེ་དག་བསལ་བར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གང་གི་ཕྱིར་རྣམ་པ་དེ་དག་གཉི་གས་ཀྱང་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་སྟོན་པར་མི་ནུས་པ་དེའི་ཕྱིར། དོན་གྱི་དབང་གིས་ན་དེ་དག་བསལ་བར་བལྟ་བར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་རེ་ཞིག་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་འདྲ་བ་དང་བཅས་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དེ་ནི་དེའི་གཉེན་པོ་བཤད་པར་བཞེད་དེ། མ་ཚང་བ་ཉིད་ལ་ སོགས་པར་སྨྲས་པ ་སུན་འབྱིན་པ་དག་ཡིན་ན་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །མ་ཚང་བ་ཉིད་ལ་ སོགས་པ ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་མ་ཚང་བ་ཉིད་ལ་ སོགས་པའོ། །དེ་དག་སྨྲས་པ ་ནི་མ་ཚང་བ་ཉིད་ལ་ སོགས་པར་སྨྲས་པ ་སྟེ། དེ་རེ་རེ་ལ་སུན་འབྱིན་པ་རྣམས་ཡིན་ནོ། །སྔར་བསྒྲུབས་པའི་སྐྱོན་མ་ཚང་བ་ཉིད་ལ་ སོགས་པ ་སྨོས་པ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བརྗོད་པ་ནི་སུན་འབྱིན་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདིར་ སོགས་པ ་ཞེས་སྨོས་པས་ནི་མ་གྲུབ་བ་དང༌། འགལ་བ་དང༌། མ་ངེས་པ་དང༌། དེའི་སྐྱོན་རྣམས་ཡོངས་སུ་བསྡུའོ། །འདིས་རྗོད་པར་བྱེད་པས་ན་བརྗོད་པ་ནི་ཚིག་སྟེ། ཚིག་གང་གིས་སྐྱོན་རྣམས་སྒྲོགས་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་སུན་འབྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་དེས་ཕ་རོལ་པོའི་འདོད་པའི་དོན་གྲུབ་པ་ལ་གེགས་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ཚིག་དེས་ཕྱོགས་སྔ་མ་པས་སྒྲུབ་པར་འདོད་པའི་དོན་འགྲུབ་པ་ལ་གེགས་བྱེད་པ་དེའི་ཕྱིར། དེ་ནི་སུན་འབྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །རེ་ཞིག་དེ་དག་ནི་ཡང་དག་པའི་སུན་འབྱིན་པ་ཡིན་ནོ། །སུན་འབྱིན་པ་ལྟར་སྣང་བ་དག་ནི་ལྟག་ཆོད་རྣམས་ཏེ། ལྟག་ཆོད་རྣམས་ནི་སུན་འབྱིན་པ་ལྟར་སྣང་བ་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །ཡང་ལྟག་ཆོད་དེ་དག་ཀྱང་གང་ཞེ་ན། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་སྐྱོན་རྗོད་པ་དག་ནི་ལྟག་ཆོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་དག་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་ཡིན་ལ། སྐྱོན་ཡང་ཡིན་པས་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་སྐྱོན་རྣམས་སོ། །ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་བདེན་པའོ། །དེ་དག་བརྗོད་པ་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་སྐྱོན་རྣམས་བརྗོད་པ་སྟེ། ཚིག་གང་གིས་སྒྲུབ་པའི་སྐྱོན་མེད་བཞིན་དུ་བརྗོད་པ་དེ་དག་ནི་ལྟག་ཆོད་པ་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་བསྟན་པའི་སྐབས་ཡིན་ན། ཅིའི་ཕྱིར་སུན་འབྱིན་པ་དག་དེ་ལྟར་སྣང་བ་སྟོན་ཅེ་ན། ལན་བཏབ་པ་དག་དང༌། སུན་འབྱིན་པ་ལྟར་སྣང་བ་དག་བསྟན་ན། ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་དེ་དག་གཉེན་པོ་དང་བཅས་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་འདི་དག་ནི་འདི་ལ་སུན་འབྱིན་པ་ཡིན་པས་དེ་དག་ཡོངས་སུ་སྤངས་ཏེ་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ། །གང་གི་ཚེ་འདི་དག་ནི་སུན་འབྱིན་པ་ལྟར་སྣང་བ་ཡིན་པས་དེ་དག་གིས་མི་འཇིགས་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་པ་དེའི་ཚེ་ཡང་དག་བའི་ཤེས་པ་ཉིད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་བསྟན་པར་འགྱུར་བས། དེའི་ཕྱིར་ཇི་སྐད་སྨྲས་པའི་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་མེད་དོ། །རིགས་པའི་ཐིགས་པ་ཚིག་རེ་རྣམས་ཕྱེ་བས། །དག་བ་རྒྱ་ཆེན་དེ་ཐོབ་གང་ཡིན་དེས། །འགྲོ་ཀུན་རིགས་པའི་བདུད་རྩི་ཐོབ་གྱུར་ནས། །སྲིད་པའི་རྒྱ་མཚོ་ཟད་པར་བྱེད་པར་ཤོག །རིགས་པ་ཇི་བཞིན་རིགས་པ་ཡི། །རྒྱལ་པོ་འདོད་ནས་རིགས་ཐོགས་ཀྱི། །རྒྱ་ཆེར་འགྲེལ་པ་དུལ་བའི་ལྷས། །སློབ་མ་ལ་ཕན་བསྐྱེད་ཕྱིར་བྱས། །རིགས་པའི་ཐིགས་པ་རྒྱ་ཆེར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འགྲེལ་པ་སློབ་མ་ལ་ཕན་པ་ལས་ལེའུ་གསུམ་པའོ།། །།རྒྱ་ཆེར་འགྲེལ་པའི་གཞུང་ཚད་ནི། ཤློ་ཀ་ཆིག་སྟོང་དག་དང་ནི། །དེ་བཞིན་ཤློ་ཀ་སུམ་ཅུར་ནི། །ཡོངས་སུ་བསྡོམས་ཏེ་མངོན་པར་བརྗོད། །རིགས་པའི་ཐིགས་པ་རྒྱ་ཆེར་འགྲེལ་པ་སློབ་མ་ལ་ཕན་པ་ཞེས་བྱ་བ་སློབ་དཔོན་དུལ་བའི་ལྷས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་ཛི་ན་མི་ཏྲ་དང༌། ཞུ་ཆེན་གྱི་ལོ་ཙཱ་བ་བནྡེ་ཡེ་ཤེས་སྡེ་ལ་སོགས་པས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པ།།