༄༅། །དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱི་གསུང་རྩོམ། །

བོད་ཆེན་པོའ་ིསྲིད་ལུགས་འབྲེལ་བའི་རྒྱལ་རབས་དེབ་ཐེར་དཀར་པོ། བོད་ཆེན་པོའ་ིསྲིད་ལུགས་འབྲེལ་བའི་རྒྱལ་རབས་དེབ་ཐེར་དཀར་པོ།

བོད་ཆེན་པོའ་ིསྲིད་ལུགས་འབྲེལ་བའི་རྒྱལ་རབས་

དེབ་ཐེར་དཀར་པོ།

༄༅།།ན་མ་སྟྲེེ་ལོ་ཀྱ་ནཱ་ཐཱ་ཡ།

འདྲེན་པ་འགྲོ་བའི་ལེགས་བྱས་འོ་མའི་མཚོར།།

དགྱེས་པའི་རྦ་རླབས་འཁྱིལ་བའི་ཞལ་སྒོ་ནས།།

ཟླ་བའི་མདངས་ལྡན་ཐགས་བཟང་བཞི་བཅུའི་ཚེམས།།

འཛུམ་པའི་འོད་ཀྱིས་ཁྱེད་ལ་སྲུང་གྱུར་ཅིག།

རིགས་ཀྱི་མུ་ཏིག་ཆེ་བའི་འོད་ལྡན་འོད་གསལ་ལྷ་ཡི་གདུང་རྒྱུད་འཛིན།།

སྡེ་བཞིའི་ལྷུན་ཆགས་སྲིད་ཀྱི་གངས་རི་གངས་ཅན་དབུས་ན་མཐོ་བར་བྱས།།

བཀའ་ཡིས་བསྐྱངས་པའི་འབངས་ཀྱི་བདེ་སྐྱིད་བདེ་ལྡན་ཞིང་གི་རྗེས་འགྲོར་མཛད།།

ཀུན་རིག་འཕྲུལ་མངའ་སྲིད་པའི་མེས་པོ་མེས་དབོན་རྣམ་གསུམ་རྒྱལ་གྱུར་ཅིག།

ལྷ་གཅིག་ཕྱག་ན་པདྨོ་མི་རྗེའི་ཚུལ།།

ལུགས་གཉིས་འཁོར་ལོ་བསྒྱུར་བའི་དབང་ཕྱུག་ཆེ།།

སྲིད་གསུམ་ཟིལ་གནོན་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོ་ཡིས།།

མཐའ་བཞིའི་རྒྱལ་ཁམས་དབང་དུ་བསྡུས་པའི་ཚུལ།།

མཁས་དབང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱི་གསུང་རྩོམ་ཕྱོགས་བསྡུས།

ངེས་པའི་སྒྲོས་དང་གསལ་བའི་ལོ་ཚིགས་སུ།།

བཀོད་པའི་ཡིག་རྙིང་ཇི་སྙེད་བསྒྲིགས་པ་ལས།།

བོད་ཁམས་དང་པོའ་ིསྲིད་དང་དབང་གི་ཚད།།

ཅུང་ཟད་འཇལ་བའི་སྤོབས་པ་བདག་ལ་སྐྱེས།།

སྙིང་སྟོབས་དགུ་འགྱུར་སྲོག་གི་དབྱུག་པ་ལ།།

རྟ་མཆོག་ཁྲོས་པའི་བཀའ་ཡི་རྒྱས་བཏབ་པའི།།

སྲིན་པོ་གདོང་དམར་བོད་ཀྱི་དམག་དཔུང་གིས།།

སུམ་ཉིས་ས་ཡི་དཀྱིལ་འཁོར་བཟུང་ཞེས་གྲགས།།

མཐོ་རིས་འོད་གསལ་ལྷ་ཡི་རྒྱུད་དུ་འཁྲུངས་ཤིང་། ལུགས་ཟུང་ཐབས་

ཤེས་གསེར་གྱི་འཁོར་ལོས་ཡངས་པའི་ས་ཆེན་གྱི་ཁྱོན་ལ་དབང་བསྒྱུར་

བའི་༧གོང་མ་འཕྲུལ་གྱི་ལྷ་བཙན་པོ་དེ་དག་ནི། ངེས་པའི་དོན་དུ་འཕགས་

མཆོག་རིགས་གསུམ་མགོན་པོ་མིའི་རྣམ་པར་བྱོན་པ་ཙམ་དུ་མ་ཟད་ཀྱི།

ཐུན་མོང་སྐྱེ་བོའ་ིསྣང་ངོར་ཡང་། རྒྱ་གར་གྱི་རྒྱལ་པོ་ཤྲཱིཧཪྵ། རྒྱ་ནག་ཐང་

གུར་གྱི་གོང་མ་ཐེ་ཙུང་། ཏ་ཟིག་གི་རྒྱལ་པོ་ཨེེཥྚགེརྡ་སོགས་ལས། ཆབ་

སྲིད་མངའ་ཐང་དཔུང་སྟོབས་ལ་སོགས་པའི་ཆ་གང་ཐད་ནས་ཀྱང་དམན་པ་

མ་ཡིན་པས། རང་རེ་རྣམས་ལ་ཡང་སྔོན་གྱི་དུས་སུ། རྒྱལ་བློན་དེ་དག་གིས་

ལོ་དང་ཟླ་བ་རེ་བཞིན་ཅི་མཛད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་རྒྱལ་རབས་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་ཡོད་

བོད་ཆེན་པོའ་ིསྲིད་ལུགས་འབྲེལ་བའི་རྒྱལ་རབས་དེབ་ཐེར་དཀར་པོ།

པར་གོར་མ་ཆག་ལ། འོན་ཀྱང་ལྷ་སྲས་དར་མའི་རྗེས་སུ་འབངས་གྱེན་ལོག་

བྱུང་བ་ནས་བཟུང་བོད་ཁམས་སིལ་བུར་འཐོར་ཏེ། རྒྱལ་རྒྱུད་རྣམས་ཀྱི་

བཞུགས་ས་ཡུལ་དུ་མར་སྤོས་པ་དང་། སྟོད་སྨད་ཀྱི་ཧོར་དམག་གི་འཇིགས་

པ་ལན་གཉིས་སམ་གསུམ་དུ་བྱུང་བ་སོགས། ཁམས་ཀྱི་དར་རྒུད་སྣ་ཚོགས་

བྱུང་བའི་བར་ལ་རྒྱལ་རབས་རྣམས་ཀྱང་རྩ་མེད་དུ་ཡལ་ཏེ། དུས་ཕྱིས་ཙ་

ན་ཆོས་དང་འབྲེལ་བའི་མཛད་འཕྲིན་ཅི་གནང་གི་ལོ་རྒྱུས་ཙམ་ལས་ལྷག་

མར་མ་ལུས་པ་འདི་ལྟར་གྱུར་ཅིང་། དེའི་ཕྱིར་ཆེས་མངོན་ཅན་གྱི་བྱུང་བ་

དཔེར་ན། བོད་དམག་རྒྱ་གར་དུ་སླེབས་ཏེ། རྒྱ་གར་ཡུལ་དབུས་ཀྱི་རྒྱལ་ས་

ཀཱནྱཀུབྫ་བཟུང་ཞིང་། རྒྱལ་པོ་སྲིད་སྒྲུབ་བཙོན་དུ་བཅུག་སྟེ། གྲོང་ཆེ་ཆུང་

བརྒྱ་དང་བརྒྱད་ཅུ་ཙམ་བོད་ཀྱི་འབངས་སུ་ཆུད་པ་དང་། བལ་ཡུལ་ནི་དེའི་

གོང་སྔ་མོ་ཞིག་ནས་བོད་ཀྱི་ཆབ་འོག་ཏུ་ཆུག་སྟེ་མི་རབས་གཅིག་ལྷག་ཙམ་

དེ་མུས་སུ་བསྡད་པ་དང་། རྒྱ་ནག་རི་བོ་རྩེ་ལྔ་ལས་ཀྱང་བརྒལ་ནས་བོད་

ཀྱི་དཔུང་ཆེན་སླེབས་ཏེ། གོང་མ་རང་ཡང་ལན་གཅིག་ཁྲི་ལས་ཕབ་པ་དང།

དེ་མཚུངས་གྲུ་གུ་དང་ལི་ཡུལ་དང་ཡུན་ནན་སོགས་ཀྱང་བོད་ཀྱི་འོག་ཏུ་ལོ་

བརྒྱ་ཕྲག་ལྷག་པར་གནས་པ་སོགས། བདེན་པ་ར་སྤྲོད་གཏོང་ནུས་པའི་

རྒྱལ་རབས་ཀྱི་ཆ་ཤས་བརྗེད་དུ་འཕང་བ་འདི་འདྲ་དག་ཀྱང་། ཐ་ན་ཕྱི་རྒྱའི་

མཁས་པ་ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བ་དག་གི་ཁྲོད་ན་ཡང་ཁྱབ་བརྡལ་དུ་གྲགས་མོད་ཀྱི།

རང་ཡུལ་གྱི་མི་རྣམས་ལ་ནི་ཕལ་ཆེར་རྒྱུས་ཡོད་མེད་ཀྱི་ས་མཚམས་སུ་

སླེབས་ལ། རྒྱ་གར་དུ་དམག་དྲངས་པའི་ལོ་རྒྱུས་ནི་རྦ་བཞེད་དུ་ཡང་རྒྱས་

མཁས་དབང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱི་གསུང་རྩོམ་ཕྱོགས་བསྡུས།

ཙམ་བྱུང་ཞིང་། གོང་མ་རྒྱལ་ས་ནས་བྲོས་ཚུལ་སོགས་རྩེ་ཞོལ་གྱི་རྡོ་རིང་ལྷོ་

ངོས་སུ་ཡང་གསལ་བར་ཡོད་དེ་འོག་ཏུ་འགོད་པར་བྱའོ།།

དེས་ན་འདིར་གང་ཞིག་ཆེད་དུ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ནི། བཙན་པོ་ཡབ་

སྲས་དེ་དག་གིས། འཇིག་རྟེན་སྲིད་ལུགས་དང་འབྲེལ་བའི་མཛད་སྒོ་ཅི་དང་

ཅི་གནང་གི་ལོ་རྒྱུས་དང་། དྲག་པོ་གཡུལ་གྱི་སྒོ་ནས་ཆབ་སྲིད་དང་རྒྱལ་

ཁམས་ཀྱི་རྒྱ་ཁྱོན་ཇི་ཙམ་དུ་བསྐྱེད་པའི་མཛད་ཚུལ་ཙམ་ཞིག་གཙོ་བོར་

བཏོན་ཏེ་འཆད་པ་ལགས་པས། རྒྱལ་པོ་ཡབ་ཡུམ་གྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་

པའི་ངེས་དོན་གྱི་རྣམ་ཐར་དག་དང་། དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཕྱོགས་སུ་ཕྱག་རྗེས་

ཇི་ལྟར་བཞག་པའི་ཚུལ་རྣམས་ནི། ཆེས་ཡོངས་སུ་གྲགས་པ་ལགས་པས་

འདིར་ཅུང་ཟད་ཙམ་ཡང་ཟློས་པའི་ངང་བ་མ་བྱས་སོ།།

མངའ་བདག་ལྷ་ཡི་མཛད་པའི་དབང་ཐང་དང་།།

རྒྱལ་རབས་བརྒྱུད་ཀྱི་ལོ་ཁམས་གུང་བསྒྲིགས་ཏེ།།

ཚུལ་གསུམ་རྩིས་ལ་བབས་པའི་བུ་མོ་འདི།།

གཟུར་གནས་མཁས་པའི་བུ་ལ་བག་མར་བྱིན།།

ཅེས་བྱ་བ་ནི་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའོ།།

འདིར་འོག་གི་རྒྱལ་རབས་རྟོགས་པའི་ཡན་ལག་ཏུ་གྱུར་པའི་གཞི་

འགའ་ཞིག་ཐོག་མར་དཔྱད་པ་ལ། རེ་ཞིག་ཡུལ་གྱི་མིང་དང་རྒྱལ་བློན་གྱི་ཐ་

སྙད་བཏགས་ཚུལ་སོགས་ལ་བསམ་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་རང་རེའི་ཡུལ་འདི་

ལ་ཆེས་སྔ་མོ་ཞིག་ནས། རང་སྐད་དུ་བོད་ཀྱི་ཡུལ་ཞེས་བྱ་བར་གྲགས། རྒྱ་

བོད་ཆེན་པོའ་ིསྲིད་ལུགས་འབྲེལ་བའི་རྒྱལ་རབས་དེབ་ཐེར་དཀར་པོ།

གར་པ་རྣམས་རང་རེ་ལ་བྷོ་ཊ་བྱ་བར་འབོད། དེ་ནི་གནའ་དུས་ཀྱི་ཀློགས་

ལ་བོད་ཅེས་བརྗོད་ཚེ་བོ་དང་ད་སྒྲ་གཉིས་ཀ་གསལ་བར་འཐོན་པའི་དབང་

གིས། བོད། བྷོད། བྷོ་ཊ། ཞེས་རིམ་གྱིས་འགྱུར་ནས། དོན་ལ་བོད་བྱ་བའི་

ཚིག་འདི་ག་རང་རྒྱ་སྐད་དུ་ཕར་ལ་ཟུར་ཆག་པ་ཡིན་གྱི། རྒྱ་གར་བས་ཚུར་

བཏགས་པ་ཞིག་ནི་མིན་པར་སེམས། དེ་མིན་ཁ་བའི་ལྗོངས་དང་གངས་ཅན་

སོགས་ནི་ཧི་མཱ་ལ་ཡ་དང་ཧི་མ་བནྟ་སོགས་ཀྱི་དོན་བསྒྱུར་བ་ཡིན་པས༑

འཕགས་ཡུལ་གྱི་བསྟན་བཅོས་ལ་གྲགས་པའི་ཐ་སྙད་ཙམ་ཡིན་ཞིང་། བརྡ་

དེ་ཡང་སྔ་དུས་སུ་བོད་ཀྱི་ལྷོ་ཕྱོགས་ན་ཡོད་པའི་གངས་རིའི་རྒྱུད་གཅིག་

པུའི་མིང་ཡིན་ལ། རིམ་གྱིས་བོད་ཡུལ་སྤྱིའི་མིང་དུ་ཆགས་པ་སྟེ། འདི་འདྲ་

བ་གཞན་ཡང་དཔེར་ན། དིང་སང་རྒྱ་གར་ལ་ཧིན་དུ་སྠན་དུ་གྲགས་པ་འདི་

ཡང་པར་སིག་གི་ཐ་སྙད་ཡིན་ཞིང་། དེ་དག་གི་སྐད་ལ་སིནངྷུ་ལ་ཧིན་དུ་

དང། སབྷལཧཔྷ་(བདུན་ཕྲག་གཅིག་གི་མིང་)སོགས་སུ་འབོད་པས། ཧིན་

དུ་བྱ་བ་ཡང་ཐོག་མར་རྒྱ་གར་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་སིནྔྷའུ ི་ཡུལ་གཅིག་པུའི་མིང་

ཡིན་ལ། རིམ་གྱིས་རྒྱ་གར་སྤྱིའི་མིང་དུ་འཇགས་པ་བཞིན་ནོ། །ད་ལྟ་རྒྱ་ནག་

མ་གཏོགས་པའི་ཡུལ་ཆེན་ཀུན་ཏུ་བོད་ཀྱི་མིང་ལ་ཏི་བྷད་བྱ་བར་གྲགས།

འདི་ནི་རྒྱ་ནག་པ་རྣམས་སྔོན་དུས་སུ་བོད་ཀྱི་མིང་ལ་ཏུའུ་ཕན་དུ་འབོད་པ་

དང་། དེ་མཚུངས་སོག་པོའ་ིསྐད་དུ་ཐུ་བྷད་ཅེས་འབོད་པ་འདི་རང་ཟུར་ཆག་

པར་མངོན་ལ། འོན་ཀྱང་འགའ་ཞིག་ན་རེ། བརྡ་དེ་ཐོག་མར་ཁ་ཆེའི་ཡུལ་

དུ་གྲགས་ཤིང་། དེ་ཡང་ཁོང་རྣམས་བླ་དྭགས་ཕྱོགས་དང་འབྲེལ་ཆེ་བས།

མཁས་དབང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱི་གསུང་རྩོམ་ཕྱོགས་བསྡུས།

ཡུལ་དེ་བ་རྣམས་ལ་ནི་སྟོད་བོད་དམ་སྟོད་པ་ཞེས་འབོད་པ་ལས་བརྡ་དེ་ཉིད་

ཟུར་ཆག་གོ་ཞེས་ཟེར། འོ་ན་བོད་ཅེས་བྱ་བའི་ཚིག་དེའི་དོན་གང་ཡིན་ཟེར་

ན། རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན་དོན་ཅི་ཡང་བཤད་དུ་མེད་པའི་འདོད་རྒྱལ་ཙམ་ཡིན་

པའང་སྲིད། ཡང་ན་ནི་རྗེ་གཉའ་ཁྲི་སོགས་ལ་བོད་དེ་དང་སྤུར་རྒྱལ་ཞེས་

འབོད་པ་དེ་ཡང་༑ ཡོངས་གྲགས་ཀྱི་བསམ་འཁྱེར་ལྟར་ན། ཡུལ་གྱི་མིང་རྗེ་

ལ་ཐོགས་པ་ལྟར་སྣང་མོད་ཀྱི། དོན་ལ་རྒྱལ་པོའ་ིམཚན་ཡུལ་ལ་ཐོགས་པ་

སོགས་ཀྱང་སྲིད་དོ། །དཔེར་ན། ཅིན་གྱི་རྒྱལ་རྒྱུད་ཀྱིས་བཟུང་བའི་རྒྱ་ནག་

གི་ཡུལ་ཀུན་ལ་ཅི་ན་བྱ་བ་དང་། རྒྱལ་པོ་བྷ་ར་ཏས་བཟུང་བའི་རྒྱ་གར་ཡུལ་

ཀུན་ལ་བྷཱ་ར་ཏ་ཞེས་གྲགས་པ་བཞིན་ནོ།།

གཡུང་དྲུང་བོན་རྣམས་ཀྱི་ལྟར་ན། ཐོག་མར་བོན་གྱི་ཡུལ་ཞེས་

གྲགས་པ་ལ་རྗེས་སུ་བོད་ཀྱི་ཡུལ་ཞེས་ཟུར་ཆག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་

རོ། །བོད་དང་བོན་གཉིས་དོན་གཅིག་གོ་བྱ་བ་འདི་ངེས་པར་བཞད་གད་

སློང་བའི་གཏམ་དུ་སྣང་མོད་ཀྱི། ཅུང་ཟད་ཅིག་བསམ་དགོས་པ་ཡང་ཡིན་

ཏེ། དེ་ཡང་རྗེ་གནམ་རི་སྲོང་བཙན་ཡན་ཆོད་ལ། འདི་ཡུལ་གང་པོ་ན་གཡུང་

དྲུང་བོན་གྱི་ཆོས་ལུགས་འབའ་ཞིག་དར་བས། མིང་དེ་སྐད་གྲགས་ཀྱང་ཡ་

མཚན་རྒྱུ་ཆེར་མེད་ལ། རྒྱ་ནག་པ་རྣམས་སྔོན་དུས་སུ་བོད་ཡུལ་ལ་ཕོན་གྱི་

ཡུལ་ཞེས་འབོད་པ་ཡང་བོན་ཅེས་བྱ་བའི་སྒྲ་དང་ཉེ་བས་སོ། །དེར་མ་ཟད་

གནའི་ཐ་སྙད་ལ་རྗེས་འཇུག་གི་ད་ན་གཉིས་ཕན་ཚུན་བརྗེས་པ་ཡང་ཤིན་ཏུ་

མང་སྟེ། དཔེར་ན། བཙན་པོ་དང་བཙད་པོ། ཆུན་པོ་དང་ཆུད་པོ་སོགས་རེས་

བོད་ཆེན་པོའ་ིསྲིད་ལུགས་འབྲེལ་བའི་རྒྱལ་རབས་དེབ་ཐེར་དཀར་པོ།

མོས་སུ་བྲིས་པ་བཞིན་བོན་དང་བོད་གཉིས་ཀ་ཡང་ཕན་ཚུན་བརྗེ་སྲིད་པས་

སོ། །སོག་ཡུལ་འགར་ཡང་བོན་ལུགས་བྱེད་པ་དག་ལ་བོད་དམ་བོ་ཞེས་ཐ་

སྙད་ཆགས་པར་འདུག འོན་ཀྱང་ཁ་ཆེའི་ཡུལ་དུ་དར་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཨི་ས་ལེམ་

གྱི་ཆོས་ལུགས་ལ་ཁ་ཆེའི་ཆོས་ཞེས་གྲགས་པ་བཞིན་དུ་བོད་ཀྱི་ཡུལ་ན་

གཤེན་རབས་ཀྱི་ཆོས་དར་བའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་ཡུལ་གྱི་མིང་ཆོས་ལ་ཕར་

ཐོགས་པ་ཡིན་ནམ། ཆོས་ཀྱི་མིང་ཡུལ་ལ་ཚུར་བཏགས་པ་ཡིན་སོགས་ནི་

ལོ་ཉིས་སྟོང་ལོན་པའི་རྒན་པོ་འདྲ་ཡོད་ན་དྲི་བར་ཟད་མོད་གཞན་སུ་ཞིག་

གིས་ཤེས་པར་ནུས། ནང་གསེས་ཀྱི་ཡུལ་རྣམས་ལས། དབུས་དང་ གཙང ་

ཞེས་བྱ་བའི་དབུས་ནི་ཡུལ་གྱི་དཀྱིལ་དང་། ཆུ་ཀླུང་ཆེན་པོ་ལ་ གཙང ་པོར་

འབོད་པ་ལས། དེའི་རྒྱུད་ན་ཆགས་པའི་ཡུལ་སྡེ་རྣམས་ལ་ གཙང ་པ་ཞེས་ཐ་

སྙད་ཐོགས་ཤིང་། སྤྱིར་ གཙང ་ནི་ཡུལ་གྱི་ཕུ་དང་གཙོ་བོ་སོགས་ལ་བྱ་སྟེ།

ལུང་པའི་ཕུ་མདོ་བྱ་བ་ལ། གཙང ་མདའ་བྱ་བ་དང་། ལྷ་ཁང་སྦུག་མ་ལ་ གཙང ་

ཁང་དུ་འབོད་པ་དང་། མགྲོན་གྱི་གཙོ་བོར་འབུལ་བའི་བླ་སྡེར་ལ་ གཙང ་སྡེར་

དུ་གྲགས་པ་ལྟ་བུའོ། །མངའ་རིས་སྐོར་གསུམ་བྱ་བའི་མངའ་རིས་ནི་རྒྱལ་

པོའ་ིཆབ་འབངས་ཀྱི་མིང་སྟེ། རྒྱལ་པོ་ལ་མངའ་བདག་དང་འབངས་ལ་མངའ་

རིས་སུ་གྲགས་ཤིང་། དེ་ཡང་དུས་ཕྱིས་ཆོས་རྒྱལ་གྱི་གདུང་རྒྱུད་མགོན་

གསུམ་སོགས་ཀྱིས་ཡུལ་དེ་ཙམ་ཞིག་ལ་དབང་མཛད་པ་ན། ཆབ་འབངས་

ཀྱི་ཡུལ་དེ་ཁོ་ན་ལ་མངའ་རིས་ཞེས་ཟུར་དུ་མིང་བཏགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་

ཕྱིར་བོད་དང་བོད་ཆེན་པོ་བྱ་བ་ཡང་། རྒྱལ་པོའ་ིའབངས་སུ་ཡོད་པའི་མངའ་

མཁས་དབང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱི་གསུང་རྩོམ་ཕྱོགས་བསྡུས།

རིས་ཙམ་ལ་བོད་དང་ན༑ དེའི་ལྷག་མའི་ཡུལ་རྣམས་བོད་ཆེན་པོར་འབོད་པ་

སྟེ། འགའ་ཞིག་གིས་བོད་བྱ་བ་དབུས་ གཙང ་དང་༑ བོད་ཆེན་པོ་བྱ་བ་མདོ་

ཁམས་ལ་བྱེད་ཟེར་བ་ཡང་མི་བདེན་ཏེ། འབྲོམ་གྱིས་ཇོ་བོ་ལ་བོད་ཆེན་པོ་ན་

བསམ་ཡས་གཙུག་ལག་ཁང་དང་དགེ་འདུན་གྲངས་མེད་པ་བཞུགས་པས་

དེར་གཤེགས་པར་ཞུས་ཚུལ་རྣམ་ཐར་དུ་གསལ་བ་བཞིན་ནོ།།

ཁམས་དང་ཨ་མདོ་བསྡོམས་པའི་ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་ཡུལ་བྱིངས་ལ་

ཁམས་ཞེས་གྲགས་ཤིང་། ཁམས་ནི་ས་མཐའ་ལ་བྱས་པ་སྟེ། མཐའི་རྒྱལ་

ཕྲན་ལ་ཁམས་ཀྱི་རྒྱལ་ཕྲན་དུ་འབོད་པ་ལྟ་བུའོ༑།ཨ་མདོ་བྱ་བ་ནི་མདོ་བྱ་བའི་

ཚིག་འདིའི་སྔོན་འཇུག་དག་པར་ཀློགས་པའི་དབང་གིས་ཨ་སྒྲ་ཞིག་སྔོན་ལ་

རང་བཞིན་གྱིས་བྱུང་བ་ཙམ་ཡིན་ལ། ཨ་མདོའ་ིཡུལ་སྤྱི་ལ་སྔ་མོའ་ིདུས་ན་

བཙོང་ཁ་བདེ་ཁམས་སུ་གྲགས་ཤིང་། དེ་ལ་ཡང་ད་ལྟའི་ཟི་ལིང་ཕྱོགས་ཀྱི་

ཡུལ་ཆ་འདི་ལ་བཙོང་ཁ་དང་། དེའི་ལྷག་མའི་ཡུལ་ལ་བཙོང་ཁ་ཆེན་པོར་

འབོད་དེ། རྩེ་ཞོལ་གྱི་རྡོ་རིང་ལ་ཡང་མིང་བྱུང་། ལི་ཡུལ་ནས་རྙེད་པའི་རྒྱལ་

རབས་དེར་ཡང་། ཁྱིའུ་ལོ་ལ་བབས་ཏེ། བཙན་པོ་བྱང་རོལ་དུ་གཤེགས།

དགུན་བློན་ཆེན་པོ་ཁྲི་འབྲིངས་ཀྱིས་བཙོང་ཀ་ཆེ་ཆུང་དུ་དམག་དྲངས༑ རྒྱའི་

དམག་དཔོན་ཐུག་པུ་ཤི་བཟུང་སོགས་བྱུང་། དེ་ལྟར་རྒྱལ་པོ་གཅིག་གིས་

མངའ་མཛད་པའི་མཐའ་དབུས་ཀྱི་ཡུལ་གྲུ་སྤྱིའི་མིང་ལ་རྒྱལ་ཁམས་དང།

ནང་གསེས་ཀྱི་ཆོལ་ཁ་སོ་སོའམ། བློན་ཆེན་གཅིག་གིས་དབང་བའི་ས་

རྣམས་ལ་བློན་ཁམས་བྱ་བའི་ཐ་སྙད་ཀྱང་རྒྱལ་རབས་རྙིང་པ་འགར་སྣང།

བོད་ཆེན་པོའ་ིསྲིད་ལུགས་འབྲེལ་བའི་རྒྱལ་རབས་དེབ་ཐེར་དཀར་པོ།

རྒྱ་དང་དམག་འཐབ་པའི་གཡུལ་གྱི་ཞིང་ཕལ་མོ་ཆེ་ནི་ཨ་མདོའ་ིཡུལ་ཆ་

འདི་དག་ཡིན་ལ། རྨ་ཀླུང་བྱང་རྒྱུད་ཀྱི་ཕྱོགས་རྣམས་ན་རྒྱ་ཁྲག་ཐང་དང་རྒྱ་

དུར་ཐང་ལ་སོགས་པའི་མིང་ཆགས་པའི་ས་མིང་མང་པོ་ཡོད་ཅིང་། དེ་དག་

ཏུ་རྒྱ་དང་འཐབ་མོ་བཀྱེ་བའི་གཏམ་རྒྱུད་ཀྱང་གནས་སོ། །

དེར་མ་ཟད་ཨ་མདོའི་རིགས་དེ་ཕལ་ཆེར་ནི་སྔོན་གྱི་དམག་མི་

ཕྱོགས་དེར་སླེབས་པ་དག་ལས་མཆེད་པར་མངོན་ཅིང་། གནའ་དུས་ཀྱི་

དབུས་ གཙང ་གི་རུས་རྙིང་སྐྱི་དང་ཉང་དང་ཁྱུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་མིང་ཅན་

གྱི་མི་སྡེ་ཡང་མང་། ཅོ་ནེ་པ་རྣམས་སྲོང་བཙན་གྱི་དམག་ཡིན་སོགས་ངག་

སྒྲོས་ཀྱང་སྣང་། ལྷག་པར་ཡང་སྔོན་གྱི་སྲོལ་ལུགས་མ་འགྱུར་བར་གནས་པ་

ནི་འབྲོག་སྡེ་ཁག་རྣམས་ཡིན་ཅིང། ཁོང་རྣམས་འབྲོག་དུད་སྐོར་རེ་མཉམ་དུ་

སྡོད་པ་ལ་ཡང་རུ་བ་དང་། སྒར་ས་ཕན་ཚུན་སྤོ་བ་ན་ཡང་རུ་འགྲོ་བ་སོགས་

ཀྱིས་ཐ་སྙད་བྱེད་དེ། རུ་ནི་བརྡ་རྙིང་ལ་དམག་གི་མིང་ཡིན་ཞིང་། དམག་

དཔོན་ལ་རུ་དཔོན་དང་། མདུང་ལ་རུ་མཚོན་སོགས་ཀྱི་ཐ་སྙད་ནི་ད་ལྟའི་

བར་ཡོད། སྔོན་བོད་ཀྱི་དམག་རྣམས་སྦྲ་ནག་ཕུབ་ནས་འགྲོ་བ་ཡང་། ཐང་

ཡིག་ཏུ། གྲུ་གུ་ཡུལ་གྱི་ཨོང་དུ་མན་ཆད་དུ། །བོད་ཀྱི་དམག་དཔུང་སྦྲ་ནག་

ཕབ་ནས་ནི། །སོགས་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་ཡིན། འདིས་མཚོན་ནས་བོད་ཡུལ་

སྟོད་སྨད་ཀུན་ཏུ་ཡང་གཡས་རུ་དང་གཡོན་རུ། གུང་རུ་དང་དབུ་རུ་སོགས་

ཀྱི་ཐ་སྙད་ཡོད་པ་དག་ཀྱང་། སྔོན་གྱི་ཚེ་བཙན་པོའ་ིགཡས་གཡོན་མདུན་

རྒྱབ་ཏུ་འགྲོ་བའི་དམག་གི་སྐོར་ཚོ་བཞི་དང་། དེ་དག་གི་ཐོག་མ་འདྲེན་པའི་

མཁས་དབང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱི་གསུང་རྩོམ་ཕྱོགས་བསྡུས།

རུ་འདྲེན་སྡེ་བཞི་སོགས་ཡོད་པ་དེའི་ཐ་སྙད་ཡིན་ནོ།།མདོ་སྨད་དང་འབྲེལ་

བའི་ཤར་ངོས་ཀྱི་ཡུལ་རྣམས་ལ་ཡང་། ཀ་ཆུ། ཐོ་ཆུ། སི་ཆུ་ལ་སོགས་པའི་

མིང་ཡོད་པ་དག་ལ། འགའ་ཞིག་གིས་ཀ་ཇི་སོའུ་ཅུ་སོགས་རྒྱ་སྐད་ཡིན་

ཚུལ་དུ་བྲིས་ཀྱང་གདོན་མི་ཟ་བར་གཞུང་ཆུ་ལས་ཡུལ་གྱི་མིང་བཏགས་པ།

དཔེར་ན་ཀླུ་ཆུ་དང་༑ རྫ་ཆུ་ལྟ་བུའི་བོད་ཀྱི་ཐ་སྙད་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་ཆུ་ཆེན་

ཕལ་ཆེར་གྱི་ཆུ་མགོ་བོད་ན་ཡོད་པས། ཆུ་མགོ་ནས་ཆུ་མཇུག་བར་བོད་ཀྱི་

དཔུང་གིས་བཟུང་བ་ན་ཆུ་དེ་གའི་མིང་ཡུལ་ལ་བཏགས་པར་མངོན། ཆེས་

ཡ་མཚན་པ་ཐང་ཡིག་ཏུ། རྒྱ་ནག་གོང་མ་ལ་ཡང་བེ་ཆུའི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྲིས་

ཏེ། དེ་ཡང་བེ་ཧེ་བྱ་བའི་ཆུ་ཆེན་སན་ཤིའི་ཡུལ་དུ་འབབ་ཅིང་། སྔོན་གྱི་གོང་

མའི་རྒྱལ་ས་ཡང་ཕྱོགས་དེར་ཡོད་འདུག དེར་མ་ཟད་རྒྱ་ཡུལ་གྱི་དཀྱིལ་

དག་ན་ཡང་། མཛོ་མོའ་ིམཁར་དང་། མཁར་སྔོན་ལ་སོགས་པ་བོད་ཀྱི་ཐ་

སྙད་ཡོད་པའི་གྲོང་ཁྱེར་མང་པོ་ཞིག་སྣང་བ་འདི་ཀུན་ཀྱང་། སྔར་ཐང་དུས་སུ་

བོད་ཀྱི་ལག་ཏུ་ཤོར་བའི་གྲོང་ཁྱེར་དེ་དག་གི་གྲས་ཡིན་པར་སེམས།

ད་ནི་རྗེ་བློན་སོགས་ཀྱི་ཐ་སྙད་ལ་ཅུང་ཟད་དཔྱད་ན། དེ་ཡང་བཙན་

པོ་དང་། རྗེ་དང་། རྒྱལ་པོ་དང་། མངའ་བདག་དང་། བླ་སོགས་ནི་སྔོན་གྱི་

བརྡ་ཡིན་ཅིང་། ས་སྐྱོང་དང་མི་དབང་སོགས་ནི་ལེགས་སྦྱར་སྐད་ཀྱི་བྷཱུ་བཱ་

ལ་དང་ན་རེནྡྲ་སོགས་བསྒྱུར་བར་འདུག་པས་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་ཐ་སྙད་ཙམ་

ཡིན་ནོ། །དེ་མཚུངས་སྡེ་པ་བྱ་བ་ཡང་ཕྱིས་ཀྱི་ཐ་སྙད་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་རྒྱ་

གར་པ་རྣམས་རྒྱལ་པོ་ལ་དེ་བ་སྟེ་ལྷ་ཞེས་འབོད་པ་དེ་ཟུར་ཆག་ནས། ཁ་

བོད་ཆེན་པོའ་ིསྲིད་ལུགས་འབྲེལ་བའི་རྒྱལ་རབས་དེབ་ཐེར་དཀར་པོ།

ཆེ་བ་རྣམས་ཀྱི་སྐད་ལ་བདེ་ཝང་དུ་འབོད་པའི་ཐ་སྙད་དེ་ག་ཐོག་མར་མངའ་

རིས་ཆོས་རྒྱལ་རྣམས་ལ་ཆོ་ལོར་སྦྱར་ཞིང་། ཕྱིས་རིན་སྤུངས་སྣེའུ་གདོང་

གཙང ་པ་སོགས་ལ་ཡང་སྦྱར་རོ། །ཡིག་རྙིང་དུ་བཙན་པོ་དང་བཙུན་མོ་བྱ་བ་

ལ། བཙན་ཕོ་དང་བཙན་མོ་ཞེས་བྲིས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཕོ་བྲང་བྱ་བ་ཡང་བཙན་

ཕོ་བཞུགས་པའི་བྲང་ས་དང་། དེ་བཞིན་བླ་བྲང་བྱ་བ་བླ་མ་བཞུགས་པའི་བྲང་

སའམ་དབུ་གུར་སོགས་ལ་བྱེད་དེ། དམག་སྒར་བཏབ་པ་ལ་དམག་གི་བྲང་

བཏབ་པ་སོགས་འདུལ་བ་ལ་ཡང་སྣང་བ་བཞིན་ནོ། །བཙན་མོ་བྱ་བ་དེ་ཡང་

རྒྱལ་པོའ་ིལྕམ་གཅིག་པུ་ལ་མིན་པར་རྒྱལ་རིགས་ཀྱི་བུད་མེད་སྤྱི་ལ་སྦྱར་

བ་འོག་གི་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་ཞར་ལ་ཡང་གསལ། ཨ་མདོ་རེབ་ཀོང་ཡུལ་དུ་

རྒྱལ་པོ་བློན་ཆེ་བཙན་མོ་བྱ་བའི་སྡེ་གསུམ་ཁད་ཉེ་བར་ཡོད་པ་ཡང་། སྔོན་

གྱི་བརྡ་ལ་སྦྱར་ན་རྒྱལ་པོ་བློན་ཆེན་བཙུན་མོ་གསུམ་གྱི་མིང་དེ་ཁོ་ན་ལྟར་

འདུག་པས། དེ་ཡང་དེ་གསུམ་གྱི་མཚན་ལས་དྲས་པར་གོར་མ་ཆག

བློན་ཆེན་དང་ཕྱི་བློན་ནང་བློན་བྱ་བ་དག་ཀྱང་སྔོན་གྱི་ཐ་སྙད་ཡིན་

ཞིང་། མདུན་ན་འདོན་ནི་པུ་རོཧིཏ་བྱ་བའི་རྒྱ་སྐད་བསྒྱུར་བ་སྟེ། རྒྱ་གར་གྱི་

རྒྱལ་པོའ་ིལས་ཚན་ཙམ་ཡིན་ཞིང་༑ དེ་ཡང་རྒྱལ་པོའ་ིམདུན་དུ་སྐར་བཅོས་

དང་རིག་བྱེད་སོགས་འདོན་པའི་བྲམ་ཟེ་བླ་མཆོད་རེ་ཡོད་པ་དེའི་མིང་ཡིན་

མོད་ཀྱི། ཕྱིས་ཀྱི་མཁས་པ་རྣམས་དེ་བཀའ་བློན་ལྟ་བུ་ཞིག་གི་མིང་དུ་འཁྲུལ་

ནས་སྣང་། དེས་ན་སྔོན་དུས་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ལ་སྐུ་བོན་བྱ་བ་ཞིག་འདུག་པ་

དེ་མདུན་ན་འདོན་གྱི་ཚོད་ཙམ་ཡིན། དེ་བཞིན་དུ་ཞང་བློན་སྣ་བོ་ཆེ། བཙན་

མཁས་དབང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱི་གསུང་རྩོམ་ཕྱོགས་བསྡུས།

ཁ་བོ་ཆེ། ཨ་ཞ་མགོ་བོ་ཆེ་བྱ་བ་ལྟ་བུ་དག་ཀྱང་། དིང་སང་གི་ལས་སྣེ་ཆེན་

མོ། ཞལ་ངོ་ཆེན་མོ། དབུ་མཛད་ཆེན་མོ་སོགས་དང་དོན་འདྲ་བ་བ། འགའ་

ཞིག་གིས་དེ་མ་གོ་བར་ཆེན་པོའ་ིརིགས་སུ་འཁྲུངས་པའི་སྔོན་དུས་ཀྱི་བླ་མ་

འགའ་རེའི་མཚན་ལ་ཁ་ཆེ་དང་སྣ་བོ་ཆེ་སོགས་སུ་གྲགས་པར་བརྟེན་དོན་

མེད་པའི་མཚར་གཏམ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྨྲས་ནས་སྣང་། གཞན་ཡང་སྔོན་གྱི་

དུས་སུ་མཚམས་ལ་མེལ་ཚེ་དང་སོ་བྱེད་པའི་བློན་པོ་དག་འཇོག་ཅིང་། དེ་

ཡང་ཕྱིའི་དགྲ་ལ་སོ་བྱེད་པའི་ཕྱི་སོ་བྱ་བ་ཞིག་དང་། བོད་སྡེ་རང་གི་ནང་དུ་

སོ་བྱེད་པའི་ནང་སོ་བྱ་བ་གཉིས་ཡོད་པའི་ཕྱི་མ་ནི་ད་དུང་ཡང་གོ་གནས་ཀྱི་

མིང་དུ་ཡོད་ལ། དེ་དག་ལས་སོ་བློན་བྱ་བའི་ཐ་སྙད་ཀྱང་རྡོ་རིང་སོགས་ལ་

གསལ་ལོ།།

འོ་ན་སྔོན་གྱི་རྒྱལ་པོ་དང་། བློན་འབངས་དེ་དག་གི་ཆས་དང་བཞུགས་

གནས་ལ་སོགས་པ་ཅི་འདྲར་ཡོད་སྙམ་ན། དེ་ཡང་རྒྱལ་པོའ་ིཆ་བྱད་ཀྱི་རྣམ་

པ་རགས་ཙམ་ཞིག་ནི། རྒྱ་ནག་གི་ཕོ་ཉས་མངའ་བདག་རལ་པ་ཅན་མཇལ་

ཚུལ་འོག་ཏུ་འགོད་པར་འགྱུར་བ་དེ་ལས་ཀྱང་ཤེས་པར་ནུས་ལ། དེ་མིན་

སྔོན་དུས་ཀྱི་ཡིན་ངེས་པའི་སྐུ་བརྙན་བྲིས་འབུར་ཅི་རིགས་ཞིག་མཇལ་རྒྱུ་

བྱུང་ན་ཡང་རྣམ་པ་གསལ་བར་འཆར་ནུས་མོད་ཀྱི་དེ་འདྲ་ཡང་རྩད་ཆོད་

པར་དཀའ། དེ་དུས་ཕྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཁྲོད་ན་བོད་དང་མཛའ་འབྲེལ་ཆེ་བ་ནི་

ཏ་ཟིག་པ་རྣམས་ཡིན་ལ། ཏ་ཟིག་ཡུལ་དུ་ནི་སྐབས་དེར་ནང་པའི་བསྟན་པ་

དར་བར་མ་ཟད། ཤེས་རིག་ཡོན་ཏན་གྱི་ཆ་ལ་ཡང་ཁོང་རྣམས་འགྲན་ཟླ་དང་

བོད་ཆེན་པོའ་ིསྲིད་ལུགས་འབྲེལ་བའི་རྒྱལ་རབས་དེབ་ཐེར་དཀར་པོ།

བྲལ་གཤིས། བོད་ཀྱི་རྗེ་བློན་རྣམས་ཀྱང་ཕལ་ཆེར་ཏ་ཟིག་པའི་སྲོལ་ལུགས་

གནང་བ་ཡིན་ནམ་སྙམ་སྟེ། སྲོང་བཙན་གྱིས་དར་དམར་པོའ་ིཐོད་བཞེས་པ་

སོགས་ཀྱང་བཤད་ལ། ཟ་འོག་གི་བེར་དང་། ཕྱགས་ལྷམ་སྣེ་འཁྱིལ་གྱོན་པ་

སོགས་ཀྱང་ཏ་ཟིག་གི་སྲོལ་དང་འདྲ། ལར་ཟ་འོག་ནི་སྔོན་དུས་སུ་རྒྱ་དཀར་

ནག་གཉིས་ཀར་ཡང་གྱོན་སྲོལ་མེད་པར་འདུག རྗེས་སུ་དཔོག་པའི་ཐབས་

གཞན་ཞིག་ནི་འདི་ལྟར། རྒྱལ་ཁམས་སོ་སོའ་ིཡུལ་ལྷ་རྣམས་ནི་ཡུལ་དེ་

དང་དེའི་སྔོན་གྱི་མི་གཙོ་བོ་དག་གི་ཆ་ལུགས་སུ་ཡོད་པ་ཡིན་ལ། དེས་ན་

རང་རེ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་བཙན་དང་རྒྱལ་པོ་ཞང་བློན་སོགས་སུ་འབོད་པའི་

ཡུལ་ལྷ་འདི་དག་ལ་བལྟས་ནས། སྔོན་གྱི་བཙན་པོ་དང་རྒྱལ་པོ་རྣམས་དྲག་

པོ་གཡུལ་གྱི་ཆ་ལུགས་ཇི་ལྟར་མཛད་པའི་རྣམ་པ་རགས་ཙམ་ཞིག་དཔྱད་

ན་མི་འཚམ་པ་ཆེར་མེད་པར་སེམས་ཏེ། མངའ་རིས་བླ་དྭགས་སུ་ཆོས་

རྒྱལ་གྱི་གདུང་རྒྱུད་དུ་གྲགས་པ་ད་ལྟའི་བར་ཡོད་པ་རྣམས་ནས༑ ལོ་གསར་

སོགས་ཀྱི་ཚེ་སྔོན་གྱི་ཆས་ཡིན་ཟེར་ནས་ཞྭ་དམར་བཙན་ཞྭའི་དབྱིབས་

ཅན་རྩེ་མོ་མཐོ་ཞིང་ཕྲ་བའི་ཡས་ཟུར་དུ་ཚེ་དཔག་མེད་ཀྱི་སྐུ་བརྙན་ཞིག་

དར་དམར་གྱིས་བཅིངས་པའི་ལྷག་མ་མདུན་ནས་བསྣོལ་བསྒྲིགས་ཏེ་གྱོན་

པ་སོགས་ཡིན་འདུག དེར་མ་ཟད་བཙན་དང་རྒྱལ་པོའ་ིའཁོར་གྱི་རུ་འདྲེན་

སྡེ་བཞི་བྱ་བ་དེ་ཡང་ཕལ་ཆེར་སྔོན་གྱི་སྲོལ་ལ་འདྲ་སྟེ༑ རྒྱལ་པོའ་ིཐང་ཡིག་

ཏུ། མུ་ཏིག་བཙན་པོས་བྱང་དུ་དམག་དྲངས་ཚུལ་བཤད་པ་ན། མདུན་གྱི་

བཤུལ་སེལ་གྱད་མི་རྟ་ཞོན་བརྒྱ། །གཡས་ཀྱི་རུ་འདྲེན་དཔའ་བོ་སྟག་ཆས་

མཁས་དབང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱི་གསུང་རྩོམ་ཕྱོགས་བསྡུས།

བརྒྱ། །གཡོན་གྱི་རུ་འདྲེན་སྔགས་མཁན་ཕུར་ཐོགས་བརྒྱ། །སླད་ཀྱི་རྗེས་

ཉུལ་ཞུབ་ཆེན་མདུང་ཐོགས་བརྒྱ། །སོགས་བཤད་པས་སོ། །དེ་བཞིན་རྡོ་

རྗེ་ལེགས་པ་དང་རྒྱལ་པོ་སོགས་ཐང་ཞུ་གྱོན་པའི་གཟུགས་སུ་ཡང་བྱས་ལ།

ཐང་ཞུ་འདི་ཡང་བོད་རང་གི་སྲོལ་ལས་ཡུལ་གཞན་གང་ལ་ཡང་མི་འདུག་

ཅིང་། རྒྱ་གར་ཤར་ངོས་ཀྱི་བྷར་མ་པ་རྣམས་ནི་བོད་རིགས་ལས་མཆེད་པར་

ཁོང་ཅག་གི་རྒྱལ་རབས་སུ་ཡང་གསལ་བ་བཞིན་ལ། དེ་དག་གི་སྔ་མའི་

རྒྱལ་པོ་རྣམས་ཀྱང་ཐང་ཞུ་གྱོན་པ་ཡིན་འདུག་པས། འོ་ན་རང་རེའི་བཙན་

པོས་ཀྱང་སྐབས་འགར་ཐང་ཞུ་ཡང་གསོལ་བ་ཡིན་ནམ་སྙམ། དེ་མཚུངས་

དམར་པོ་རི་ལ་ཁྲི་བཙུན་གྱིས་བཞེངས་པའི་ཕོ་བྲང་དམར་པོ་རྩེ་མོ་མདའ་

མདུང་གིས་བརྒྱན་པ་དེ་ལ་དཔེ་བྱས་ནས། འབངས་རྣམས་ཀྱང་བཙན་གྱི་

བཞུགས་ས་ལ། མདའ་དང་མདུང་གིས་སྤྲས་པའི་སྐུ་མཁར་དམར་པོ་དང་ལ་

རྩེ་ལ་སོགས་པ་བརྩིགས་པར་སེམས། མདོར་ན་བཙན་དང་བཙན་པོ་གཉིས་

ཀའི་ཆས་དང་། སྐུ་མཁར༑ ལ་ཐོད། རུ་དར་ལ་སོགས་པ་དམར་ཟིང་ངེ་བ་

ཞིག་ཡོད་པ་ཡིན་ནམ་སྙམ།

དམར་པོ་རིའི་ཕོ་བྲང་གི་དབྱིབས་བཀོད་ཞིབ་ཙམ་ཞིག་རྒྱལ་པོའ་ི

བཀའ་འབུམ་དུ་ཡང་གསལ་ལ། ད་ལྟ་སྔོན་གྱི་ཕོ་བྲང་དེའི་དཔེ་རིས་ཁུངས་

དག་ཅིག་རྙེད་པ་ནི། རྩེ་ཕོ་བྲང་ཤར་ཁྱམས་ཀྱི་ལྡེབས་རིས་འདི་ཡིན་ཏེ་གོང་

ས་ལྔ་པའི་ལྷ་ལྡན་དཀར་ཆག་ཏུ་གཙུག་ལག་ཁང་ན་དཔེ་རིས་རྙིང་པ་དེ་ཡོད་

པར་གསུངས་པ་དིང་སང་དུད་དྲེག་ཆགས་པས་མི་གསལ་མོད། དེ་དུས་

བོད་ཆེན་པོའ་ིསྲིད་ལུགས་འབྲེལ་བའི་རྒྱལ་རབས་དེབ་ཐེར་དཀར་པོ།

མཐོང་ནས་དེ་ལ་ཕྱི་མོ་བྱས་པར་ངེས་པས་སོ། །ཕོ་བྲང་དེ་རྒྱ་དམག་གིས་

མེ་ལ་བསྲེགས་ཞེས་ལོ་རྒྱུས་འགར་བྲིས་ཀྱང་། རྒྱ་དམག་དབུས་སུ་སླེབས་

པའི་གཏམ་ནི་རྒྱའི་རྒྱལ་རབས་གང་ན་ཡང་མེད་པ་ཡིན་འདུག་ལ། རྭ་ལོ་

སོགས་དང་དུས་མཉམ་པའི་ཁྱུང་པོའ་ིམཁས་པ་གྲགས་སེ་བྱ་བ་དེ་པོ་ཏ་

ལར་བཞུགས་ནས་ཚད་མའི་འཆད་ཉན་གནང་བའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱང་འདུག་པས།

དུས་ཕྱིས་ཙ་ན་དགོན་གནས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཡོད་པ་ཡིན་ནམ་སྙམ། ཆོས་

རྒྱལ་དུས་ཀྱི་གཟིམ་ཁང་དཀར་པོ་ཐོག་སོ་བཅུ་གཅིག་ཅན་ཞེས་སྔོན་གྱི་

གནས་ཡིག་འགར་ཡང་འདུག ད་ལྟའི་ཕོ་བྲང་མ་བཞེངས་པའི་ལོ་ཉི་ཤུ་ཙམ་

གྱི་གོང་རོལ་དུ་དབུས་སུ་སླེབས་པའི་མཐར་མི་འཇོན་གུར་བེར་བྱ་བ་ཞིག་

གིས། རང་ཉིད་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་མཐོང་བའི་པོ་ཏ་ལའི་དཔེ་རིས་ཤིག་འདུག་པར་

ཡང་། ཁང་བརྩེགས་མང་པོ་དང་ལྕགས་རི་ལ་སོགས་པ་ཡང་སྣང་། གཞན་

ཡང་ཕོ་བྲང་རླུང་འཚུབ་མ་རུ་ཏ་དང་། འཕང་ཐང་གི་ཁང་མོ་ཆེ་དང་། བྲག་

དམར་མགྲིན་བཟང་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་དག་གི་བཀོད་པ་ཅི་འདྲ་ཞིག་ཡིན་

པ་དཔྱད་པའི་གཞི་མེད། འོན་ཀྱང་བཙན་པོ་རྗེ་བློན་རྣམས་ཤས་ཆེར་གུར་གྱི་

ནང་དུ་བཞུགས་པར་མངོན།

བློན་ཆེན་རྣམས་ཀྱང་ཕལ་ཆེར་རྒྱལ་པོའ་ིཆས་འདྲ་བ་དང་། དམག་

དཔོན་རྣམས་སྟག་ལྤགས་གྱོན་པ་སོགས་འོག་གི་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་ཞར་ལ་

གསལ། གཟིམ་འགག་ཚོས་འཁྱེར་བའི་འབོག་ལྕག་གམ། སྟག་གི་ཐོག་བུ་བྱ་

བ་འདི་ཡང་ཁྲི་སྲོང་གི་དུས་སུ་དཔའ་བོ་རྣམས་ལ་སྩལ་བའི་ཆས་སུ་གྲགས།

མཁས་དབང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱི་གསུང་རྩོམ་ཕྱོགས་བསྡུས།

འབངས་བྱིངས་ནི་འབྲོག་སྡེའི་རྣམ་པར་ཡོད་ལ། ཁྱིམ་རེ་རེ་བཞིན་གྱི་སྒོ་

སྟེང་དུ་དར་མདུང་རེ་སློང་བ་འདི་ཡང་བོད་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་སྲོལ་ལྟ་

བུ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་ཐོག་མར་དམག་གི་རྟགས་སུ་མངོན་ལ། རྗེས་སོར་ཆོས་

ཀྱི་ལས་སུ་སོང་བས། སྟོད་ན་རྒྱ་གར་དང་འདྲེས་པའི་བོད་རིགས་རྣམས་

ནས། སྨད་ན་རྒྱ་ནག་གི་གྲོང་དཀྱིལ་དུ་ཡོད་པའི་བོད་ཀྱི་མི་ཁྱིམ་གཅིག་

ཡིན་ཡང་རུང་། སྒོ་སྟེང་དུ་དར་ལྕོག་སློང་བའི་སྲོལ་དེ་ད་ལྟའི་བར་དུ་ཡོད༑

ཡུལ་མིའི་ཆས་དང་སྲོལ་ལུགས་གཞན་ནི་བྱང་མཐའ་དང་ལྷོ་མཐའི་ལུང་

ཁུག་འགོལ་བོ་དག་ན། ད་ལྟ་ཡང་སྔོན་གྱི་མིའི་སྐུ་བརྙན་གསོན་པོ་མང་དུ་

བཞུགས་འདུག་པ་དེ་དག་ལ་ དངོས་སུ་མཇལ་བས་ཤེས། ཡུལ་གྱི་ལྷ་དང་

སྔོན་གྱི་མི་གཉིས་དཔེ་སྦྱར་ནས་དཔྱད་པ་བྱས་པ་འདི་འདྲ་ལ། མང་པོ་དག་

བྱིས་པའི་རིགས་པ་ལྟ་བུར་སེམས་ངེས་མོད་ཀྱི། རྒྱ་གར་གྱི་གངྒཱའི་ལྷ་མོས་

རྐང་གདུབ་གྱོན་པ་ནས། ཨ་མདོའ་ིརྨ་རྒྱལ་སྤོམ་རྭས་ཕྱིང་ཞྭ། རྒྱ་ནག་གི་

ཀོན་ཡིན་ཕུ་སཱས་བེར་སྔོན་གྱོན་པའི་བར་ཞིབ་ཏུ་ལྟོས་དང་། ཡུལ་མིའི་ཆ་

ལུགས་སུ་བྱས་མ་བྱས་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །

དུས་གསུམ་རྗེན་པར་གཟིགས་པའི་མངོན་ཤེས་དང་། །

རློམ་པའི་འོལ་ཚོད་སྨྲ་བའི་སྤོབས་པ་གཉིས། །

གང་ལ་མེད་པའི་ཉམ་ཆུང་ང་འདྲ་དག །

ལྐོག་གྱུར་ཡུལ་ལ་དཔྱད་ཚུལ་འདི་ཙམ་ཉིད། །ཅེས་སྨྲས་སོ། །

ལི་ཡུལ་བོད་ཀྱི་འབངས་སུ་ཚུད་དོ་བྱ་བའི་ལི་ཡུལ་དེ་ཕྱོགས་གར་

བོད་ཆེན་པོའ་ིསྲིད་ལུགས་འབྲེལ་བའི་རྒྱལ་རབས་དེབ་ཐེར་དཀར་པོ།

ཡོད་སོགས་ཀྱང་བར་སྐབས་སུ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བརྗེད་པ་ལྟར་གྱུར་ཏེ། ལོ་

ངོ་བརྒྱ་ཕྲག་དུ་མ་སོང་ཞིང་། དེའི་བར་ལ་འགའ་ཞིག་གིས་འོལ་ཚོད་བྱས་ཏེ།

བལ་ཡུལ་དང་ལི་ཡུལ་དོན་གཅིག་པར་བྱས་ནས། གླང་རུ་ལུང་བསྟན་གྱི་

གནས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་ཕྱོགས་སུ་ངོས་འཛིན་པ་སོགས་བྱས་སོ། །དེས་

ན་ལོ་ཙཱ་བ་ཤམྦྷ་ལ་པའི་ཞལ་ནས། དེང་སང་བོད་ན་ལི་ཡུལ་ངོས་ཟིན་མཁན་

རེད་མདའ་བ་དང་ངེད་གཉིས་ལས་མེད་ཅེས་གསུངས་པར་གྲགས་པ་ཡང་

ཕལ་ཆེར་དོན་ལ་གནས་པ་ཡིན་ལ། བལ་ཡུལ་དང་ལི་ཡུལ་མི་གཅིག་པ་ནི་

གྲོ་ལུང་པས། རྒྱ་གར་ཤར་ནུབ་ལི་དང་བལ་པོའ་ིཡུལ༑ །ཞེས་དེ་གཉིས་ཡུལ་

སོ་སོར་གསུངས་པས་ཀྱང་ཤེས་ལ། བཅོམ་ལྡན་རིག་རལ་གྱིས་ཀྱང་༑ ས་

ནུས་བཟུང་བའི་ལི་ཡུལ་དེ། །རྒྱ་བོད་མཚམས་ཀྱི་བལ་པོ་མིན། །ཞེས་ཤིན་

ཏུ་གསལ་བར་གསུངས་སོ། །དེས་ན་ལི་ཡུལ་དེ་ནི་བོད་ཀྱི་བྱང་རྒྱབ་དང།

ཨུ་རུ་སུའི་ལྷོ་མཐར་ཆགས་པའི་ཡུལ། རྒྱ་གར་སྐད་དུ་ཀཾ་ས་དེ་ཤ་ཡུལ་

གཞན་དུ་ཏུར་ཀི་བྠནཱ ་དང་། རྒྱ་ནག་པས་སིན་ཇང་དུ་འབོད་པ་འདི་ཡིན་ཏེ།

འདིའི་ཤར་མཐའ་མཚོ་སྔོན་པོའ་ིབྱང་རྒྱབ་དང་འབྲེལ་ཞིང་། ནུབ་ཀྱི་མཐའ་

ནི་མངའ་རིས་བླ་དྭགས་ཕྱོགས་དང་ཚོང་འགྲུལ་ཡོད་པའི་ཡར་ཀན་བྱ་བ་དེ་

ཡིན་ལ། སྔར་ཕྱོགས་འདིར་བསྟན་པ་རྒྱ་ཆེར་དར་བ་ལས། སྲོང་བཙན་གྱི་

སྐུ་དུས་ཙམ་ན་ཆོས་བསྣུབས་ཏེ། དགེ་སློང་རྣམས་བོད་དང་རྒྱ་གར་དུ་བྲོས།

དེ་ནས་བཟུང་ཀླ་ཀློའ་ིརྒྱལ་ཁམས་ཀྱི་ལྟེ་བ་ལྟ་བུར་གྱུར་ཏེ་ཡོད་ཅིང་། ད་དུང་

ཡང་གོ་ཤྲངྒོ་གླང་རུའི་གཙུག་ལག་ཁང་གི་ཤུལ་དང་། གཞན་ཡང་མཆོད་

མཁས་དབང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱི་གསུང་རྩོམ་ཕྱོགས་བསྡུས།

རྟེན་ཞིག་པོ་དང་སྔོན་གྱི་དགོན་རོ་ཤིན་ཏུ་མང་བ་ཡོད་འདུག ཡུལ་འདིའི་

མི་རིགས་རྣམས་སོག་རྒྱུད་ཡིན་པས། ཀུན་མཁྱེན་ཀློང་ཆེན་པས། ལྕང་རྭ་

སྨུག་པོ་ལ་སོགས་པའི་སོག་ཡུལ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན། ཡུལ་འདི་ལ་མདོ་

སྨད་པ་རྣམས་ཡུལ་ལི་ཞེས་འབོད་པ་ཡང་། དོན་ལ་ལི་ཡུལ་བྱ་བའི་ཚིག་

མགོ་མཇུག་ལྡོག་པའམ། ཡང་ན་རྒྱ་གར་ཡུལ་བྱ་བ་ལ་སྐབས་འགར་ཡུལ་

རྒྱ་གར་ཞེས་བརྗོད་པ་དང་འདྲ། ཡུལ་འདི་ནི་བོད་ལས་ཤིན་ཏུ་ཁད་རིང་བའི་

རྒྱུ་མཚན་གྱིས། སྔར་བོད་འབངས་སུ་འདུས་སོ་བྱ་བ་ཡང་ཡིད་ཆེས་དཀའ་

བ་ཙམ་ཡིན་མོད། དགྲ་བཅོམ་དགེ་འདུན་འཕེལ་གྱི་ལི་ཡུལ་ལུང་བསྟན་དུ་

ཡང་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་མང་པོ་ཞིག་ནི་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་པོས་འཛིན་པར་འགྱུར་

རོ། །ཞེས་དང་། གླང་རུ་ལུང་བསྟན་གྱི་མདོ་ལས་ཀྱང་། མ་འོངས་པ་ན་ལས་

ཀྱི་དབང་གིས་ཡུལ་འདིར་བོད་དང་སུམ་བྷའི་དམག་རྣམས་ཀྱང་འོང་བར་

འགྱུར་ཏེ། སོགས་གསུངས་སོ།།སུམ་བྷ་དེ་སྔར་བོད་ཁོངས་ཀྱི་རྒྱལ་ཕྲན་

ཞིག་གི་ས་ཡིན་པ་ལ། ཁོང་ཚོའི་རིགས་དེ་དེང་སང་ཨ་མདོའ་ིཁྲོད་དུ་འདྲེས་

ནས་ཡོད།

གཞན་ཡང་སྔ་རྟགས་འཁྲུལ་མེད་ལྟ་བུར། ཉེ་དུས་འདིར་ཡུལ་དེའི་

བྱེ་མའི་གསེབ་ནས་བོད་ཀྱི་རྫོང་གོག་མང་པོའ་ིཤུལ་གསར་དུ་རྙེད་པ་ལས།

སྔ་མོའ་ིབོད་ཀྱི་ཡོ་བྱད་སྣ་ཚོགས་དང་། ཡུལ་མི་ལས་ཁྲལ་བསྡུས་པའི་བྱང་

བུ་ཆེ་ཆུང་དུ་མ། དམག་དཔོན་སོགས་ཀྱིས་ཕན་ཚུན་བཏང་བའི་ཡི་གེ་ལ་

སོགས་པ་ཆེས་མང་པོ་ཞིག་འཐོན་ནས། རྒྱལ་ཁབ་དུ་མར་འཁྱེར་ཏེ་སྔོན་གྱི་

བོད་ཆེན་པོའ་ིསྲིད་ལུགས་འབྲེལ་བའི་རྒྱལ་རབས་དེབ་ཐེར་དཀར་པོ།

ལོ་རྒྱུས་དཔྱོད་པའི་མཁས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཡིད་ཆེས་པ་ཡིན་ནོ། །འོག་

ཏུ་བཀོད་པའི་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་དུམ་བུ་དང་པོ་གཉིས་ཀྱང་ཕྱོགས་དེ་ནས་རྙེད་

པའི་ཡིག་རིགས་ཀྱི་གྲས་ཡིན་ལ། སྔ་མོའ་ིལྷ་ཁང་ཞིག་གི་འདག་ཞལ་གྱི་

ལྡེབས་རིས་ཡོངས་རྫོགས་བཀོག་སྟེ། རྒྱ་གར་དུ་འཁྱེར་ནས་ད་ལྟ་རྒྱལ་ས་

ངྷི་ལི་ན་ཡོད་ཅིང་། དེ་ནས་རྙེད་པའི་དངོས་ཆས་གཞན་མང་པོ་ཞིག་ཀྱང་དེར་

ཡོད། རུས་དུམ་དང་བྱང་བུ་སོགས་ལ་ཁྲལ་བསྡུས་པའི་ཐོ་བཀོད་པ་དེ་དག་

ཀྱང་ཆེས་གནའ་དུས་ཀྱི་བརྡ་རྙིང་འབའ་ཞིག་ཏུ་བྲིས་པ་དཔེར་ན། རྩང་ནན་

ཡམ་གསུམ་དང་རན་ཁུར་གཅིག (ཆང་བྲེ་གསུམ་དང་རྩྭ་ཁུར་གཅིག་)བྱ་བ་སོགས་

སྣང་། བློན་ཆེན་དང་དམག་དཔོན་ལ་སྙན་འབུལ་གྱི་བཀའ་ལན་གཉིས་ཙམ་

ཞིག་ཀྱང་འདིར་དཔེར་མཚོན་དུ་བཀོད་ན། ༼ཨང༽ ཕོ་བྲང་ལྷན་ཀར་ནས།

འབྲུག་གྀ་ལོའྀ་དགུན་ཟླ་འབྲིང་པོའ་ིངོ་ལ། བཀྱེའི་ཕྱག་རྒྱ་ཕོག་སྟེ། ཤ་ཅུའི་རྩེ་

རྗེ་ལ་མཆིད་སྩལ་པའ། རྒྱ་ཤ་ཅུ་བའི་འབངས་རྣམས་ཀྱིས་གསོ་པའ༑ ཕོ་བྲང་

དང་ཁྲོམ་ཆེན་པོར། ལོ་ཐང་དུ་ཤ་ཅུ་ནས། སྤྱན་གཟིགས་ཏོང་ལྀ། དགུང་ལོ་

རེ་རེ་ཞིང་། ལན་རེ་ཙམ་ཞིག་རྫོང་བའ། བླའྀ་ལྡུམ་ར་ཁ་དུ་མ་ཞིག་མངའ་བའི་

ཐོག་གིས་ལྷག་པར་ཡང་འཚལ་ཏེ། རྗེ་བློན་འཕྲུལ་གྱྀ་བཀའ་དྲིན་ལ། བདག་

ཅག་ལྷོ་བལ་མགོ་མཐོ་མཐོས་ཀྱང་། སྒོ་སྒོར་ལྡུམ་ར་རེ་རེ་ཙམ་བསྐྲུན་པའི་

ཐོག ལོ་ཐང་བླ་སྐྱེས་ཡེ་མ་བྱུང་བར་རྩེ་རྗེ་དག་གིས་རྟག་ཏུ་ར་མར་གནོན་

ཅིང་ཕྲོགས་པ་སྙམས་ལས་འཆད་ཅིང་མཆིས་ན། སླན་ཆད་འབངས་ཀྱི་ལྡུམ་

ར་འཕྲོག་ཅིང་འཚེར་མྱི་གནང་བར། ནོན་ཐུར་གྱྀ་ཕྱག་རྒྱ་ཅི་གནང་ཞེས་

མཁས་དབང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱི་གསུང་རྩོམ་ཕྱོགས་བསྡུས།

གསོལ་བ་ལས། འདི་བཞིན་དུ་ཕྱག་རྒྱ་སྩོལ་ཅིག་ཅེས། ཞང་བློན་ཆེན་པོའ་ི

མཆིད། བློན་ཁྲོམ་བཞེར་དང་། བློན་ལྷ་བཟང་གསལ་མཐོང་གི་སུག་རྒྱ་འོག་

ནས་གཏད་ཀྱིས། ཕྱག་རྒྱ་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་འཚོལ་ཅིག་ཅེས་པའོ།།དེ་

ལ་ཕོ་བྲང་ལྷན་ཀར་ནི། སྟོང་ཐང་ལྡན་དཀར་བྱ་བའི་ཕོ་བྲང་བཀའ་འགྱུར་གྱི་

དཀར་ཆག་ཐོག་མར་བྲིས་ས་དེ་ཡིན་པར་སེམས། ཤ་ཅུ་ནི་ལི་ཡུལ་མཐོང་

ཁྱབ་ཀྱི་ནང་ཚན་སྡེ་གཅིག་གི་མིང་དུ་སྣང་། རྩེ་རྗེ་ནི་ཡུལ་དེའི་བློན་ནམ་རྫོང་

དཔོན་དུ་འདུག ཁྲོམ་ཆེན་པོ་ནི་དམག་དཔོན་དང་། ལོ་ཐང་བླ་སྐྱེས་ནི་ལོ་

དུས་ཀྱི་ཁྲལ་དང་གོང་དུ་འབུལ་རྒྱུའི་སྐྱེས་ཏེ་འདུལ་བ་ན་ཐ་སྙད་ཡོད་པ་དེ་

ཡིན། ཏོང་ལི་ནི་ཤིང་འབྲས་ཤིག་གི་མིང་ཡིན་ནམ་སྙམ། རྗེ་བློན་འཕྲུལ་ནི་

འཕྲུལ་གྱི་རྗེ་བློན་ཏེ་སྤྲུལ་པའི་རྒྱལ་བློན་བྱ་བ་དང་དོན་གཅིག བདག་ཅག་ལྷོ་

བལ་བྱ་བ་འདི། ལི་ཡུལ་མཐོང་ཁྱབ་ཏུ་བལ་པོའ་ིརིགས་ཀྱི་སྡེ་ཞིག་ཡོད་དམ་

སྙམ་སྟེ། སྔར་བོད་ཀྱིས་བླངས་པའི་ཡུལ་འགའ་ཞིག་གི་མི་རྣམས་ས་གཞན་

དུ་སྤོར་བཅུག་པར་འདུག་ཅིང་། བྱང་གི་གྲུ་གུ་རྣམས་ཕམ་ཚེ། གྲུ་གུའི་མི་

རྣམས་ལྷོ་མོན་གྱི་ཡུལ་དུ་སྤོར་བཅུག་པ་ཐང་ཡིག་ཏུ་ཡང་གསལ་བ་བཞིན།

བལ་པོ་མང་པོ་ཞིག་ཀྱང་ལི་ཡུལ་དུ་སྤོར་བཅུག་པ་ཡིན་ནམ་སྙམ།

དེས་ན་གོང་གི་བཀའ་གཙིགས་དེའི་དོན་ཅུང་ཟད་གསལ་བར་བསྒྱུར་

ན་འདི་ལྟར། ཕོ་བྲང་ལྡན་དཀར་ནས། འབྲུག་ལོའ་ིདགུན་ཟླ་འབྲིང་པོར་གནང་

བའི་བཀའ་རྒྱ་ཕབ་སྟེ། ཤ་ཅུའི་རྩེ་རྗེ་ལ་བཀའ་སྩལ་བ་ནི། ཤ་ཅུའི་འབངས་

རྣམས་ཀྱིས་ཞུས་པར། ཕོ་བྲང་དང་དམག་དཔོན་ཆེན་པོ་ལ། ལོ་རེ་རེ་བཞིན།

བོད་ཆེན་པོའ་ིསྲིད་ལུགས་འབྲེལ་བའི་རྒྱལ་རབས་དེབ་ཐེར་དཀར་པོ།

སྤྱན་གཟིགས་ཀྱི་ཏོང་ལི་ལན་རེ་འབུལ་སྲོལ་ཡོད་པར། རྒྱལ་པོའ་ིལྡུམ་ར་

ཁ་མང་པོ་ཡོད་པའི་འབབ་ཀྱི་སྟེང་ནས་འབུལ་རྒྱུ་འདང་བར་མ་ཟད་ལྷག་

པར་ཡང་གྱུར་ལ། སྤྲུལ་བའི་རྒྱལ་བློན་གྱི་སྐུ་དྲིན་ལས། བདག་ཅག་ལྷོ་བལ་

ཉམ་དྲག་པ་ཚོས་ཀྱང་ཁྱིམ་རེ་བཞིན་ལྡུམ་རྭ་རེ་རེ་བསྐྱིལ་བར། ལོ་དུས་ཀྱི་

ཁྲལ་མ་བྱུང་བར་བརྟེན། ཤ་ཅུའི་རྩེ་རྗེ་དག་ནས་རྟག་ཏུ་དབང་གནོན་བྱེད་

ཅིང་འཕྲོག་སྙམ་ནས་བརྗོད་ཀྱིན་འདུག་པས། ཕྱིན་ཆད་འབངས་ཀྱི་ལྡུམ་ར་

འཕྲོག་ཅིང་གནོད་འཚེ་མི་བྱས་པར། ནན་ཏན་ཅན་གྱི་བཀའ་རྒྱ་ཞིག་གནང་

བར་ཞུས་པ་དེ་བཞིན་དུ་བཀའ་རྒྱ་སྩོལ་ཅིག་ཅེས། ཞང་བློན་ཆེན་པོའ་ི

བཀའ། བློན་ཁྲོམ་བཞེར་དང་ལྷ་བཟང་གསལ་མཐོང་གི་སུག་རྒྱས་མནན་ཏེ་

བཏང་བས། བཀའ་རྒྱ་ལས་ཅི་ལྟར་འབྱུང་བ་བཞིན་གྱིས་ཤིག། བྱ་བའོ།།

༼ཨཱང༽ བློན་ཆེན་པོས། འདུན་ས་ལོང་ཅུ་ནས། ཕག་གོ་ལོའ་ིདཔྱིད་

བཀྱེའི་ཕྱག་རྒྱ་ཕོག་སྟེ། རྒྱ་སྡེ་གཉིས་ཀྱི་དཔོན་སྣས་གསོལད་པ། རྒྱ་ཤ་ཆུ་

བའི་བུ་སྲིང་ལས། སྔོན་ཆད། བོད་སུམ་དང་། ཞང་བློན་ཡ་ཡ་ནས། མཆིས་

དྲང་དུ་འཚལ་བ་སྐད་དུ། བསྙད་བཏགས་ནས་འཚལད་ཏེ། བྲན་དུ་བགྱིས་

པ་ཡང་མང་། རྒྱལ་འབངས་ལས་བླ་ཐབས་ཀྱིས་གསོལད་ཏེ། འདི་འདྲ་བར་

འཕྲོག་པ་ཙམ་ཞིག མཐོང་ཁྱབ་ཀྱི་བུ་སྲིང་ལྟ་བུ། གཞན་དུ་གཉེན་མཚལ་དུ་

མྱི་གནང་བ་དང་སྦྱར་ཞིང་། ཁྲི་སྡེའི་ནང་དུ་དགའ་གཉེན་འཚལ་བར། གཏད་

དུ་ཅི་གནང་ཞེས་གསོལ་ལོ། །བུ་བཟངས་ལྟ་བུར་ཕྱག་རྒྱ་དང་གཏད་ཐོགས་

ཏེ། སྤུས་འཛིན་དུ་ནི་མྱི་གནང་། དགའ་གཉེན་འཚལ་བར་གནང་སྟེ། ཕྱག་

མཁས་དབང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱི་གསུང་རྩོམ་ཕྱོགས་བསྡུས།

རྒྱ་འཆང་དུ་སྩལད་བའ། །ཞེས་པའོ། །དེ་ལ་བུ་སྲིང་ནི་བུ་མོ་སྲིང་མོ་བྱ་བ་སྟེ།

མཚོ་སྔོན་པོའ་ིཕལ་སྐད་དུ་བུད་མེད་སྤྱིའི་མིང་ལ་བུ་སྲིང་མར་འབོད༑ བུ་

བཟངས་བྱ་བ་ནི། ཡ་མེད་དམ་ཁྲེལ་མེད་ལ་ཟེར། གཏད་ནི་བཀའ་གཏད་བྱ་

བ་སྟེ་བཀའ་ཤོག་གནང་བའི་དོན་ནོ། །

དེས་ན་དོན་འདི་ལྟར། ༈ མདུན་ས་ལོང་ཅུ་ནས། བློན་ཆེན་པོས་ཕག་

ལོའ་ིདཔྱིད་ལ་གནང་བའི་བཀའ་རྒྱ་ཕབ་པ། རྒྱ་སྡེ་གཉིས་ཀྱིས་དཔོན་སྣ་དག་

གིས་ཞུ་འབུལ་དུ། སྔར་བོད་སུམ་དང་། ཞང་བློན་ཡ་ཡ་གཉིས་ནས། རྒྱ་ཤ་

ཅུ་པའི་བུ་མོ་རྣམས། ཆུང་མར་ལེན་སྐད་དུ་བྱས་ནས་སྙད་བཏགས་ཏེ་འཁྱེར་

ཞིང་། དོན་ལ་གཡོག་མིར་བྱས་པ་ཡང་མང་དུ་བྱུང་། རྒྱལ་པོའ་ིའབངས་ལས་

བཙན་ཐབས་ཀྱིས་འཁྱེར་ཏེ། འདི་ལྟར་འཕྲོག་པ་ནི་སྲོལ་མེད་པ་ཙམ་ལགས་

ན། ད་ཕན་ཆད་མཐོང་ཁྱབ་ཀྱི་བུ་སྲིང་མ་འདྲ་ཡིན་ཕྱིན། གཞན་ལ་བག་མར་

མི་གཏོང་བའི་ཁྲིམས་སྦྱར་ཞིང་། མཐོང་ཁྱབ་ཁྲི་སྡེའི་ནང་དུ་རང་མོས་བཞིན་

དགའ་གཉེན་བྱས་ཆོག་པའི་བཀའ་གཏད་གནང་བར་ཞུས་པ་བཞིན། གོང་

གི་བཀའ་རྒྱ་དང་བཀའ་ཤོག་བཟུང་སྟེ། ཁྲེལ་མེད་ལྟར་བྱས་ནས། བུད་མེད་

འདམ་དེ་འཛིན་མི་ཆོག་པ་དང་། དགའ་གཉེན་བྱས་ཆོག་པའི་བཀའ་རྒྱ་

འཛིན་དུ་གནང་ངོ་། །ཞེས་པའོ། །རྒྱལ་པོའ་ིབཀའ་རྒྱ་ཐོགས་ནས་ཁྲེལ་མེད་

དུ་བྱས་བྱ་བ། ཞང་བློན་ཡ་ཡ་སོགས་ཀྱིས་བྱེད་ཚུལ་ལྟར་མི་ཆོག་པའི་དོན་

ནོ། །དེ་ལྟར་ལི་ཡུལ་དེ་ཁྲི་སྲོང་གི་དུས་སུ་འབངས་རྣལ་མར་བཀུག་ཅིང་།

མཐོང་ཁྱབ་ཁྲི་སྡེ་ལྔ་བྱ་བ་བཙུགས་ཏེ། བློན་ཁམས་གཅིག་གི་ས་གསར་དུ་

བོད་ཆེན་པོའ་ིསྲིད་ལུགས་འབྲེལ་བའི་རྒྱལ་རབས་དེབ་ཐེར་དཀར་པོ།

བསྐྱེད་དོ་ཞེས་འོག་གི་རྒྱལ་རབས་ལ་ཡང་གསལ་ལོ།།

བལ་ཡུལ་ནི་སྲོང་བཙན་གྱི་སྐུ་ཚེའི་སྨད་ལ་དབང་དུ་ཆུག་ཅིང་། དེ་

ནས་བཟུང་ཡུན་ཇི་སྲིད་གཅིག་གི་བར་དུ་བོད་འབངས་སུ་གནས་པའི་ལོ་

གྲངས་སོགས་ལ་ཕྱི་རྒྱའི་མཁས་པ་རྣམས་ཁ་མི་མཐུན་ཏེ། འགའ་ཞིག་གིས་

འདུས་སྲོང་མང་པོ་རྗེའི་སྐུ་ཚེ་སྨད་ལ་བལ་པོ་ངོ་ལོག་ཅེས་ཟེར། འགའ་ཞིག་

གིས་དེའི་ཡང་གོང་ནས་ཡིན་ཟེར། འོན་ཀྱང་ལི་ཡུལ་ནས་འཐོན་པའི་རྒྱལ་

རབས་དེར། ཁྲི་ལྡེ་གཙུག་བཙན་གྱི་ཁྲི་ལོ་འདྲེན་པའི་སྐབས་སུ་ཡང་། རྟའི་

ལོ་ལ་བཙན་ཕོ་བལ་བོ་ན་བཞུགས་སོགས་ལན་དུ་མར་བྱུང་བས། ཕལ་ཆེར་

ཁྲི་སྲོང་གི་གོང་རོལ་བར་བོད་འབངས་སུ་ཡོད་དམ་སྙམ། ཡུལ་འདི་བོད་ཀྱི་

ཆབ་འོག་ཏུ་ཆུད་པའི་སྔ་རྟགས་ལྟ་བུར་ཡང་། ཁོང་ཚོའི་ཁྲོད་ན་ཙང་( གཙང ་

ཡིན་ནམ་སྙམ་)དང་། བླ་མ་དང་། རཱ་ཡེ། རྟ་མང་(རྟ་དམག་བྱ་བ་ཟུར་ཆག་སྙམ་པ་)

ལ་སོགས་པའི་མིང་ཅན་གྱི་དཔའ་རྩལ་ལྡན་པའི་མི་སྡེ་མང་དུ་ཡོད་པ་འདི་

ཀུན། ཆོས་ལུགས་ཀྱང་བོན་དང་འདྲེས་པའི་ནང་པ་བྱེད། སྐད་ཀྱང་བོད་སྐད་

བརྡ་རྙིང་འབའ་ཞིག་སྨྲ། རིགས་རྒྱུད་ཀྱང་བོད་ནས་མཆེད་པར་ཁོང་ཅག་

རང་ལ་གྲགས། དེར་མ་ཟད་བལ་ཡུལ་མཐིལ་དུ་ཡང་། ཕམ་ཐང་དང་བོད་ཐང་

ལ་སོགས་པ་བོད་ཀྱི་ཐ་སྙད་ཆགས་པའི་ས་མིག་མང་པོ་ཡོད། ཆེས་གསལ་

བའི་རྟགས་གཞན་ཡང་བོད་རྗེ་འདུས་སྲོང་སོགས་དང་དུས་མཉམ་པའི་བལ་

རྒྱལ་ནརེནྡྲདེབམི་དབང་ལྷའི་སྲས། ཤཱིལདེབ་ཚུལ་ཁྲིམས་ལྷའི་རྡོ་རིང་ལ་

ཡང་། བྷོཊབིཥྚིཧེཏོཿཔྲཏིབཪྵརིཀཛནཱཿཔཉྩབྱབསཱཡིབྷིརྒྲཧཱིཏབྱཿ། (བོད་ལ་ཁྲལ་

མཁས་དབང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱི་གསུང་རྩོམ་ཕྱོགས་བསྡུས།

འཇལ་བའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་ལོ་ལྟར་ཁུར་ཙ་པ་རྣམས་ལས་བྱེད་ལྔ་པོས་བཟུང་བར་བྱ་སྟེ།)སོགས་

བྲིས་པ་ཡོད། གཞན་ཡང་བལ་པོ་རྣམས་ཀྱིས་རང་སྐད་དུ་ཡང་། མིག་ལ་

མི་ག སྣ་ལ་སྣེ་པོ། ལག་པ་ལག་སོགས་བོད་སྐད་ཟུར་ཆག་ཤིན་ཏུ་མང་པོ་

འདྲེས་པ་ཞིབ་ཏུ་བརྟག་པས་ཤེས་སོ། །

༈ རྒྱ་གར་ཏིརཧིཏ་བོད་ཀྱིས་བཟུང་བ་ཡང་ཐོག་མར་སྲོང་བཙན་གྱི་

དུས་ལ་ཡིན་པ་འོག་ཏུ་གསལ་ཞིང་། ཏིརཧིཏ་ནི་གངྒཱའི་བྱང་ནས་རི་ནག་

པོ་རྒྱུད་ལ་ཐུག་གི་བར་ཡུལ་སྤྱི་ལ་ཟེར་ཞིང་ད་ལྟ་ཡང་མིང་དེ་ཀར་གནས།

ཡུལ་དེའི་ཁོངས་སུ། གྱད་དང་། ཤཱཀྱ་དང་། ལི་ཙ་བི། བྲི་ཛི། ཀནྱཀུབྫ་ལ་

སོགས་པའི་ཡུལ་མིང་ཆེན་དུ་མ་ཡང་འདུས། འོན་ཀྱང་ཕྱོགས་དེ་ཚ་བའི་

ཡུལ་དུ་སོང་གཤིས་བོད་དམག་རྒྱུན་སྡོད་བྱེད་པ་སོགས་ཡུན་རིང་དུ་མ་

བྱུང་བར་མངོན་ལ། སླར་ཡང་ཁྲི་སྲོང་གི་དུས་སུ་བསམ་ཡས་མཆོད་རྟེན་

དཀར་པོའ་ི ནང་རྫོངས་སུ་རིང་བསྲེལ་སྤྱན་འདྲེན་པ་སོགས་ཀྱི་ཆེད་དུ་

མགངྷ་ལ་བོད་དམག་དྲངས་ཚུལ་རྦ་བཞེད་དུ་གསུངས་ཏེ། རྒྱལ་པོས་བོད་

ཀྱི་རྟ་རྔོག་ཆགས་སྒས་མནན་པ་གཅིག་ཀྱང་མ་ལུས་པར་ཆད་ལ་བསྔོས་ཏེ།

འགོས་ཀྱིས་ཕག་རིར་དུས་བཏབ། རྟ་པའི་དམག་རྣམས་དཔལ་མོ་དཔལ་

ཐང་དུ་གྲངས་ལ་བཏབ། རྒྱ་གར་ཐང་དུ་བརྟོལ་བ་དང་། ཡུལ་དེའི་རྒྱལ་པོ་

བྲེད་ནས། མཐའ་འཁོབ་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་དེའི་རྟ་པ་འདི་འདྲ་ན། དཔུང་བུ་ཆུང་

དང། ཤིང་རྟ་དང་། གླང་པོ་ཆེའི་ཚོགས་ཇི་འདྲ་ན་ཞེས། ཕོ་བྲང་གི་ཡ་ལད་

ལ་བཙན་པོའ་ིལྷམ་བཏགས་ཏེ། དེའི་འོག་ན་ཕར་འཁོར་དང་བཅས་པ་འཛུལ་

བོད་ཆེན་པོའ་ིསྲིད་ལུགས་འབྲེལ་བའི་རྒྱལ་རབས་དེབ་ཐེར་དཀར་པོ།

ནས། ངའི་རྒྱལ་ཁམས་འདི་བཙན་པོ་ཁྱོད་ཀྱི་ཞབས་འོག་ཏུ་འཛུལ་བས།

ཁྱོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་བྱེད་དེ། བཅའ་དང་སྐྱེས་ལོ་ཐང་དུ་འཇལ་ལོ་ཞེས་ཁས་

བླངས་ནས་མངའ་འོག་ཏུ་འདུས། དེ་ནས་གངྒཱ་བརྒལ་ནས་མགངྷར་དམག་

དྲངས་པ་དང་། མགངྷ་རྣམས་ཀྱིས་ནོར་ཐམས་ཅད་ཨོཏནཏཔུ་རིར་(མ་ཀ་ངྷའི་

ཡུལ་གྱི་དཀྱིལ་ན་ཨོ་ཏན་ཏ་པུ་ཞིང་ཤུལ་ཡོད།)བསྐྱལ་ནས། མི་ཐམས་ཅད་རྒྱ་གར་ཤར་

ཕྱོགས་སུ་བྲོས་པས་གཡུལ་སྤྲོད་མ་དགོས་པར་བྱང་ཆུབ་ཤིང་ལ་མཆོད་པ་

ཕུལ། ཞེས་སོགས་ནས། གངྒཱའི་འགྲམ་དུ་བོད་ཀྱི་མི་བསྐོས་ནས། འདི་ཚུན་

ཆད་བོད་ཀྱི་ས་བཅད་ཡིན་པས་རྡོ་རིང་གྱིས་ཤིག་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་བཞིན་

བྱེ་ཁུང་དུ་ལྕགས་ཀྱི་ཀ་བ་བཙུགས་ཏེ། ཕྱིས་བྲུ་ཤའི་དམག་གིས་དེ་བཤིག་

པས། མ་ཞིག་པར་མེ་ལ་བཞུས་པའི་འཕྲོ་ཡོད་དོ། །དེའི་ལུང་ཁུག་ན་ཀ་བ་

བསྲུང་བའི་མིའི་རིགས་ལས་མཆེད་པ་འབོ་ཊ་ཐང་གུ་རའི་རིགས་ཞེས་བྱ་

བའི་གྲོང་ཁྱེར་གཅིག་ཀྱང་ཡོད་དོ། །སོགས་གསུངས་སོ། །འདིར་རྒྱ་གར་

གྱི་རྒྱལ་པོ་སུ་ཡིན་གསལ་བར་མ་སྨོས་ཀྱང་། དུས་བསྒྲིགས་ན་ཟ་ཧོར་གྱི་

རྒྱལ་པོ་གོ་པཱ་ལ་ཡིན་ནམ་སྙམ། ཐ་གུ་ར་བྱ་བ་སྤྱིར་ལྷ་དང་རྒྱལ་རིགས་ཀྱི་

མིང་ཡིན་ཞིང་། དེ་འདྲའི་གྲོང་ཁྱེར་ཡོད་པ་ནི་མ་ཐོས་མོད། ཐ་གུ་ར་བྱ་བའི་

རིགས་ནི་རྒྱ་གར་བའི་ཁྲོད་ན་མང་དུ་ཡོད་ལ། དེ་དག་གི་ཐོག་མའི་རུས་

ཁུངས་ཀྱང་ཀླ་ཀློ་དང་བྲམ་ཟེ་གཉིས་འདུས་པ་ཞིག་ཡིན་ནོ་ཞེས་གྲགས་པས་

ངེས་པར་དཔྱད་དགོས་པ་ཞིག་འདུག དུས་འདི་ཙམ་ན་བཙུགས་པའི་ལྕགས་

ཀྱི་ཀ་བ་ཞིག་ཀྱང་ད་ལྟ་ངྷི་ལིའི་ཕྱོགས་ན་ཡོད་ཅིང་། སྟེང་གི་ཡི་གེ་རྣམས་

མཁས་དབང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱི་གསུང་རྩོམ་ཕྱོགས་བསྡུས།

ནི་རྒྱལ་པོ་ཙནྡྲ་ཟླ་བ་བྱ་བ་ཞིག་གིས་བཀོད་པ་ཡིན་འདུག་ལ། འོན་ཀྱང་རྒྱ་

གར་ན་མྱ་ངན་མེད་ཀྱི་རྡོ་རིང་འགའ་ཞིག་གི་སྟེང་ན། ཕྱིས་ཀྱི་ཀླ་ཀློའ་ིརྒྱལ་

པོས་ཡི་གེ་བཀོད་པ་སོགས་ཀྱང་འདུག་པས། འདི་འདྲ་བསམ་ཚེ་ལྕགས་ཀྱི་

ཀ་བ་དེ་ཡང་ངོ་བོ་སྔར་བོད་ཀྱིས་བཙུགས་པ་དེ་ཡིན་སྲིད་དམ་སྙམ་སྟེ། འོན་

ཀྱང་གཏམ་འདི་འདྲ་ཁྱབ་བརྡལ་དུ་སྒྲོག་པའི་འོས་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་འོག་ཏུ་

སླར་ཡང་མུ་ཏིག་བཙན་པོས་སྲིད་འཕྲོ་འཛིན་པའི་སྐབས། རྒྱ་གར་གྱི་རྒྱལ་

པོ་ངྷརྨཔཱལ་བོད་དུ་འཁྲིད་དེ། བཟང་བཙོན་གྱི་ཚུལ་དུ་བཞག་ལ། དེས་ཕོ་

ཡོང་བཟའ་བྱ་བའི་ཇོ་མོ་ཞིག་བཞེས་པ་ལས་འཕྱོངས་རྒྱས་ཟ་ཧོར་མའི་རིཊ་

དེ་མཆེད་དོ་ཞེས་ལྔ་པ་ཆེན་པོས་གསུངས། དེ་ལྟར་རྒྱ་གར་ཏིརཧིཏདེ་བོད་

ཀྱི་འབངས་སུ་རེས་ཡོད་རེས་མེད་ཀྱི་ཚུལ་དུ་གནས་ཏེ་རྒྱལ་ཐོག་འགའ་

ཞིག་སོང་བར་མངོན་ལ། ཕྱོགས་དེ་བོད་ཀྱི་ས་ཁོངས་སུ་བརྩི་བ་གོམས་པའི་

དབང་གིས། དུས་ཕྱིས་ཙ་ན་ཡང་། ཆག་ལོ་ཆོས་རྗེ་དཔལ་གྱི་ལམ་ཡིག་ཏུ།

དེ་ནས་གངྒཱ་བརྒལ་ཏེ་ཕྱི་ཉིན་རྒྱ་གར་དུ་སླེབས༑ ཞེས་གངྒཱའི་ཚུར་ཕྱོགས་

རྣམས་རྒྱ་གར་མིན་པ་འདྲ་བ་ཞིག་གསུངས་སོ། །གཞན་ཡང་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་

པོའ་ིདམག་ཀཽཤམྦྷི་བར་དུ་སླེབས་པར་འགྱུར་བ་སོགས་ལི་ཡུལ་ལུང་བསྟན་

དུ་ཡང་གསལ་བར་ཡོད་དོ།།

ཤར་ཕྱོགས་སུ་རྒྱའི་ཡུལ་ཁམས་ཇི་ཙམ་བཟུང་བ་སོགས་ནི། འོག་

གི་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་ཞར་ལ་གསལ་ཞིང་། མདོར་ན་དེ་དུས་གླིང་ཆེན་ཡོངས་

རྫོགས་འདི་ན་བོད་དང་མཉམ་པའི་རྒྱལ་ཁབ་སྟོབས་ཆེ་བ་སུ་ཡང་མེད་པར་

བོད་ཆེན་པོའ་ིསྲིད་ལུགས་འབྲེལ་བའི་རྒྱལ་རབས་དེབ་ཐེར་དཀར་པོ།

ཡོངས་སུ་གྲགས་ལ། ལྷག་པར་ཡང་རྗེ་ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་གྱི་སྐུ་དུས་ཙ་ན།

མངའ་ཐང་དར་བའི་རྩེ་མོར་སོན་ཏེ། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ས་ཁྱོན་ཡང་ཕལ་ཆེར་

གླིང་ཧྲིལ་པོའ་ིསྟེང་དུ་རྒྱ་བསྐྱེད་ཅིང་། བོད་འབངས་མིན་པའི་ཕྱོགས་རྣམས་

ན་ཡང་། བླ་སྐྱེས་འབུལ་ཞིང་བཙན་པོའ་ིབཀའ་ལུང་ལེན་པོའ་ིརྒྱལ་ཕྲན་མང་

དུ་ཡོད་པ་ཡིན་འདུག་པས། རིག་འཛིན་འཇིགས་མེད་གླིང་པས། འཛམ་

གླིང་རྒྱལ་པོ་ཁྲི་སྲོང་ལྡེའུ་བཙན། ཞེས་བསྔགས་པ་ཡང་དོན་ལ་གནས་པའི་

གསུང་ཡིན་ནོ། །ཚལ་པའི་དེབ་དམར་དུ་རྒྱའི་རྒྱལ་རབས་དྲངས་པ་ལས་

ཀྱང་། དེ་དུས་བོད་ཀྱི་མཐའ་བཞི་ནི། ཤར་དུ་ལྕེའུ། མུ་ཅིའུ། སུ་ཅིའུ་གསུམ་

ཡིན། ལྷོར་བྲམ་ཟེའི་ཡུལ་དང་། བྱང་དུ་ཧོར་གྱི་ཡུལ་ཏེ། དེ་རྣམས་བསྐོར་བ་

ལ་དཔག་ཚད་སྟོང་ཕྲག་མང་པོ་ཡོད་པས། བོད་ལས་དཔའ་བ་དང་། བརྟུལ་

ཕོད་པ། རྒྱའི་གོང་མ་ཧཱན་དང་། གཡུ་དང་༑ ལྕིའུ་ལ་སོགས་པའི་དུས་སུ་ཡང་

མ་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་པ་ལྟར་རོ།།

ལྷན་གཅིག་སྐྱེས་པའི་གངས་ཀྱི་མུ་ཁྱུད་ལ།།

ལུགས་གཉིས་ཐབས་ཤེས་དུང་གི་མཁར་བསྐྱིལ་པའི།།

རིགས་གསུམ་མགོན་པོས་སྤྲུལ་པའི་རྒྱལ་ཁམས་འདིའི།།

ཕྱོགས་བཞིའི་རྒྱ་ཁྱོན་སུ་ཡིས་འཇལ་བར་ནུས།།

ཞེས་བྱ་བ་ནི་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའོ།།

ཡིད་བརྟན་འཕེར་བའི་རྒྱལ་རབས་སྨྲ་བ་ལ། སྔ་ཕྱིའི་དུས་ཚིགས་

ཤེས་པ་མེད་དུ་མི་རུང་བ་ཡིན་པས། འདིར་ལོ་ཚིགས་ཀྱི་རིམ་པ་གང་ལ་

མཁས་དབང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱི་གསུང་རྩོམ་ཕྱོགས་བསྡུས།

སྦྱོར་བའི་གཞི་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་འོག་ཏུ་བཀོད་པའི་བྱུང་བ་འདི་

རྣམས་རབ་བྱུང་དང་པོ་སོགས་ཀྱི་ཁོངས་སུ་མི་འདུ་བ་ཡིན་ལ༑ དེའི་ཡན་གྱི་

ལོ་རྣམས་བསྣན་པའི་ལུགས་སུ་བརྩི་བ་ཡང་སྟབས་མི་བདེ་ཞིང་། རྒྱ་གར་

པ་ལ་གྲགས་པའི་བིཀྲམའི་ལོ་ཚིགས་སོགས་ཀྱང་ཕྱོགས་འདིར་རྒྱུས་མེད་

པས་མགོ་འཁྲུག་པའི་རྐྱེན་དུ་འགྱུར་ལ། གཞན་ཕྱི་ལོར་གྲགས་པ་དེ་ཡང་ཡེ་

ཤུ་གྲོངས་པའི་ལོ་ནས་བརྩི་བར་འདུག་པས་རང་ཅག་ལ་འོས་འགབ་མི་ཆེ་

བར་མཐོང་ནས། འདིར་རྒྱལ་རབས་རྣམས་སངས་རྒྱས་མྱ་ངན་ལས་འདས་

ནས་དུ་སོང་ལ་སྦྱོར་བར་བྱས་སོ། །སྟོན་པ་འདས་པའི་ལོ་གང་ཡིན་ལ་ཡང་

མཁས་པ་རྣམས་ཤིན་ཏུ་མི་མཐུན་མོད་ཀྱི། འདིར་བཀོད་པ་ནི་ལྷོ་ཕྱོགས་

སིངྒྷལཔའི་གནས་བརྟན་པ་དག་གི་ལུགས་དེ་ཡིན་ཅིང་། བརྩི་ཚུལ་ཀུན་

གྱི་ནང་ན་འདི་ཉིད་ཁོ་ན་རྒྱུ་མཚན་ཆེ་བར་མཐོང་སྟེ། དེ་ཡང་སངས་རྒྱས་

འདས་ནས་ཉིས་སྟོང་སུམ་བརྒྱ་ལས་མི་ཉུང་བ་ནི། ཆོས་རྒྱལ་མྱ་ངན་མེད་

ཀྱི་ཡབ་མཽརྱའི་རྒྱལ་པོ་ཙནྡྲ་གུཔྟ་(ཟླ་བ་སྦས་པ་པའི་)སྐབས་སུ། ཡཱབནའི་བློན་པོ་

མེགྷསྠཱན་རྒྱ་གར་དབུས་སུ་སླེབས་ཤིང་། སྐྱ་ནར་བུའི་གྲོང་དུ་ཡུན་རིང་བསྡད་

པ་དེའི་ལམ་ཡིག་ཏུ། ཡུལ་དབུས་ན་སངས་རྒྱས་པའི་རབ་བྱུང་བཞུགས་པ་

མཐོང་ཚུལ་སོགས་བྲིས་པ་འདིས་ཤེས་ལ། བློན་པོ་དེ་དང་ཟླ་བ་སྦས་པའི་

དུས་ན་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མ་ནོར་བར་བརྩི་ནུས། སྟོན་པ་འདས་ནས་ཉིས་སྟོང་

ལྔ་བརྒྱ་ལས་མི་མང་བ་ནི། སྙིང་རྗེ་པད་དཀར་དང་། ལྷ་ལས་ཕུལ་བྱུང་གི་

འགྲེལ་པར་སྟོན་པ་འདས་ནས་ལོ་བརྒྱ་ན་མྱ་ངན་མེད་འབྱུང་བར་གསུངས་

བོད་ཆེན་པོའ་ིསྲིད་ལུགས་འབྲེལ་བའི་རྒྱལ་རབས་དེབ་ཐེར་དཀར་པོ།

ཤིང་། རྟོག་གེ་འབར་བ་དང་། བྷབྱའི་སྡེ་པ་ཐ་དད་དུ་འབྱེད་པ་ལས། བརྒྱ་དང་

དྲུག་ཅུ་ན་ཡིན་ཞེས་བཤད། ཀུན་མཁྱེན་བུས་བརྒྱ་དང་བཅུ་པ་ལ་མྱ་ངན་

མེད་ཀྱིས་སྦྱིན་བདག་བྱས་ནས། བཀའ་བསྡུ་གཉིས་པ་བྱས་པར་གསུངས།

སིངྒྷ་ལའི་གནས་བརྟན་མིང་ཆེན་གྱིས་མཛད་པའི་མ་ཧཱ་བངྴར་ཉིས་བརྒྱ་རེ་

གཅིག་པར་མྱ་ངན་མེད་ཁྲི་ལ་འཁོད་དེ། ལོ་བཞི་བཅུར་སྲིད་བསྐྱངས་ནས་

གྲོངས་ཞེས་བྲིས་པ་དང་། འགོས་ལོས་གཏད་རབས་ཤོག་འཁྱར་ཞིག་བསྒྱུར་

བ་ལས། བར་སྐབས་དེར་སངས་རྒྱས་འདས་ནས་ལོ་སུམ་བརྒྱ་ལོན་ཏེ། མྱ་

ངན་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་རྒྱལ་པོ་དེ་ཤི་ནས། ཞེས་གསུངས་པ་གཉིས་ལོ་གཅིག་

གིས་ཀྱང་ཆད་ལྷག་མེད་པར་སྙན་གྱིས་མཐུན་ནོ། །

དེས་ན་ཇི་ཙམ་ཕྱིས་ཀྱང་སྟོན་པ་འདས་ནས་ལོ་ཉིས་བརྒྱ་ལྔ་བཅུའི་

ནང་རོལ་དུ། མྱ་ངན་མེད་འཁྲུངས་ནས་ཡོད་ངེས་པས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་ཉན་

ཐོས་སྡེ་པའི་བསྟན་རྩིས་འདི་ཁོ་ན་རྒྱུ་མཚན་ཅི་བས་ཀྱང་ཆེ་བ་ཡིན་ཞིང།

གལ་ཏེ་ནོར་ན་ཡང་ལོ་བཅུ་སྐོར་འགའ་ཞིག་གིས་ཆད་ལྷག་འབྱུང་སྲིད་པ་

ཙམ་ཡིན་གྱི། སྟོང་གྲངས་ཕར་ཟད་བརྒྱ་གྲངས་ལ་ཡང་ནོར་བའི་གནས་མེད་

དོ། །སྔར་རྒྱ་བལ་ཁ་ཆེ་ཀུན་ཏུ་ཡང་མཁས་པ་རྣམས་བརྩི་ཚུལ་འདི་ཉིད་ལ་

ཆ་འཇོག་པར་འདུག་ལ། སྤྱིར་སྔ་མོའ་ིདུས་སུ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགོན་པ་རྣམས་

ན། སངས་རྒྱས་འདས་ནས་ལོ་ཟླ་ཞག་གྲངས་ཇི་སོང་གི་ཐོ་ཉི་མ་རེ་བཞིན་

འདེབས་སྲོལ་ཡོད་འདུག་པས་འདི་འདྲ་ཁུངས་སུ་མི་ཆེ་ན་གཞན་ཅི་ཞིག་ལ་

རྟོན། བོད་ཀྱི་མཁས་པ་འགའ་ཞིག་གིས། ཉན་ཐོས་བེེན་ངྷ་པ་(འདི་ལ་སེན་ངྷ་

མཁས་དབང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱི་གསུང་རྩོམ་ཕྱོགས་བསྡུས།

པ་ཞེས་ཡིག་ནོར་རྒྱུན་འབྱམས་སུ་སོང་ཡང་། བེེཎྚ་པ་སྟེ་བསོད་སྙོམས་པ་བྱའོ།།)རྣམས་ཀྱིས་

སངས་རྒྱས་འཁྲུངས་པ་དང་། རྡོ་རྗེ་གདན་གྱི་སྐུ་བརྙན་བཞེངས་པ་གཉིས་

ནོར་ནས་བརྩིས་པས་ཡིད་བརྟན་མེད་ཅེས་བརྙས་པར་མཛད་ཅིང། རང་

ལུགས་ལ་དེའི་སྟེང་དུ་ལོ་སྟོང་ཙམ་བསྣན་མོད། རྡོ་རྗེ་གདན་གྱི་སྐུ་བརྙན་

བཞེངས་པའི་ཚེ། སངས་རྒྱས་མཇལ་མྱོང་བའི་རྒན་མོ་ལོ་བརྒྱ་ལྷག་ལོན་

པ་ཞིག་ཀྱང་ཡོད་ཅེས་བཤད། སྐུ་དེ་ལ་ཀུན་དགའ་བོའ་ིསློབ་མ་ཤ་ནའི་

གོས་ཅན་གྱིས་སྤྱན་འབྲས་ཕུལ་ཚུལ་སོགས་ཀྱང་འབྱུང་། དེས་ན་སྐུ་བརྙན་

བཞེངས་པ་དང་སངས་རྒྱས་འཁྲུངས་པ་གཉིས་ནོར་བའི་དབང་དུ་བྱས་ན་

ཡང་། ལོ་བརྒྱ་སྐོར་ཅིག་ནོར་སྲིད་མོད། སྟོང་ཕྲག་ཙམ་ནོར་བའི་དོན་ཅི་ལ་

ཡོད། དེར་མ་ཟད་མ་བྱོན་སངས་རྒྱས་གསུམ་པ་ཁ་ཆེ་བསོད་སྙོམས་པ་

ཆེན་པོ་བོད་དུ་བྱོན་པའི་ཕྱི་ལོའ་ིཤིང་བྱི་དེ། གནས་བསྟན་པའི་ལུགས་ཀྱིས་

སྟོན་པ་འདས་ནས་ཆིག་སྟོང་བདུན་བརྒྱ་ཞེ་བརྒྱད་པ་ཡིན་ལ། དེ་དུས་ཁོང་

གིས་སོལ་ནག་ཐང་པོ་ཆེར་བརྩིས་པ་ན། སངས་རྒྱས་འདས་ནས་ཆིག་སྟོང་

བདུན་བརྒྱ་ལྔ་བཅུ་སོང་གསུངས་པ་ཡང་། རྩིས་ཀྱི་དབང་གིས་ལོ་གཉིས་

མི་མཐུན་པ་ཙམ་ལས། དོན་ལ་པཎ་ཆེན་རང་ཉིད་ཀྱང་གནས་བརྟན་པའི་

ལུགས་དེ་ལ་རྩ་བ་བརྟེན་པར་སྣང་ངོ་། །

དེས་ན་སྒོ་དུ་མ་ནས་བསམ་ཚེ་གནས་བརྟན་པའི་བསྟན་རྩིས་དེ་ཁོ་

ན་ཁུངས་བཙན་པར་མཐོང་ནས། ཁོ་བོས་ཀྱང་འདིར་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་གཞི་

རྣམས་དེ་ལ་བརྟེན་ཏེ་བརྩིས་སོ། །དེ་ཡང་བརྩི་ཚུལ་འདིའི་དབང་དུ་བྱས་ཚེ།

བོད་ཆེན་པོའ་ིསྲིད་ལུགས་འབྲེལ་བའི་རྒྱལ་རབས་དེབ་ཐེར་དཀར་པོ།

ད་ལྟའི་རབ་བྱུང་བཅུ་དྲུག་པའི་མེ་ཁྱི་འདི་སངས་རྒྱས་འདས་ནས་ཉིས་སྟོང་

དང་བཞི་བརྒྱ་དགུ་བཅུ་པ་ཡིན་ལ། མེ་མཁའ་རྒྱ་མཚོ་བསྲེས་པའི་འདས་

ལོའ་ིཐོག་མ་མེ་ཡོས་དེ་ཆིག་སྟོང་ལྔ་བརྒྱ་དོན་གཅིག་པ་ཡིན། ཀོང་ཇོ་བོད་

དུ་བྱོན་པའི་ལོ་དེ་ཆིག་སྟོང་བརྒྱ་དང་གྱ་བརྒྱད་པ་ཡིན་པ་སོགས་ཤེས་པར་

བྱའོ།།

ཤིན་ཏུ་ཡིད་འཕྲོག་བདེན་པའི་བཞིན་རས་ལ།།

མི་གསལ་རྩིས་ཀྱི་སེང་རས་གཡོགས་པ་འདི།།

དཔྱད་གསུམ་སོར་མོས་དུམ་བུར་རལ་བ་ཡི།།

མི་བསྲུན་མཁས་པའི་ཐོ་ཅོ་ཁོ་བོས་བྱས།།

ཞེས་བྱ་བ་ནི་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་སྟེ་ཐོག་མའི་ཡན་

ལག་རྣམས་རྫོགས་སོ།།

ད་ནི་རྒྱལ་རབས་དངོས་ལ་འཇུག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་འོག་ཏུ་བཀོད་

པའི་ཤོག་དྲིལ་ཚན་པ་གསུམ་ལས་╚ཀ╗དང་╚ཁ╗འི་རྟགས་བཏབ་

པ་གཉིས་ནི། གོང་སྨོས་བཞིན་ད་ལྟའི་ལོ་སུམ་ཅུ་ལྷག་གི་སྔ་རོལ་དུ། ལི་

ཡུལ་གྱི་བར་མཐའ་ཏོང་ཧང་བྱ་བའི་གནས་སུ། སྔོན་གྱི་ལྷ་ཁང་ཞིག་རལ་དུ་

གྱུར་པ་གཅིག་གི་རྩིག་པའི་གསེབ་ནས། བོད་དང་ཡུ་གུར་གྱི་ཡིག་རྙིང་ཤོག་

དྲིལ་འཕོན་ཆེན་ཞིག་འཐོན་པའི་གྲས་ཡིན་ལ། ཡིག་རིགས་དེ་རྣམས་རྒྱལ་

ཁབ་དུ་མས་བགོ་བཤའ་བྱས་ཤིང་། རྒྱ་གར་དང་ཕྱི་རྒྱའི་མཁས་པ་རྟོག་ཞིབ་

བྱེད་པ་མང་པོ་ཞིག་གི་ལག་ཏུ་བཏང་བ་ལས། ཕྱི་མོ་དངོས་ཀྱི་ཆ་ཤས་དང།

མཁས་དབང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱི་གསུང་རྩོམ་ཕྱོགས་བསྡུས།

དཔར་བཏབ་པ་དང་། ངོ་བཤུས་བྱས་པ་སོགས་སྣ་ཚོགས་ཤིག་ཕྲན་གྱིས་

མཐོང་བ་རྣམས་ཕན་ཚུན་ཞིབ་བསྡུར་བྱས་ཏེ་ཡིད་བརྟན་རུང་བར་བཀོད་

ལ། ད་ལྟ་འདིའི་ཕྱི་མོའ་ིབྱིངས་རྣམས་ཕ་རན་སི་དང་དབྱིན་གཞུང་གཉིས་

ནས་བདག་སྤྲོད་བྱས་ཏེ་ཡོད་འདུག་ཅིང་། ཆ་ཤས་མང་ཙམ་ཞིག་པེ་ཅིང་དུ་

ཡང་འཁྱེར་ཞེས་ཟེར།╚ག╗རྟགས་ཅན་རྣམས་ནི་ཤོག་དྲིལ་དེའི་གྲས་

གཞན་རྣམས་ལས་མཁོ་བའི་ཆ་འགའ་ཞིག་དྲངས་པ་ཡིན། ╚ང╗རྟགས་

ཅན་དེ་ནི། ལོ་ཙཱ་ཝན་མང་མུ་དང་ཐང་ཞིས་བྱ་བའི་རྒྱའི་རྒྱལ་རབས་ནས་

ཕུད་པ་ཡིན་ཞིང་། སྦུ་རེ་ཚལ་དུས་སུ་རྒྱའི་ལོ་ཙཱ་བ་གྱང་དྲུ་དང་། གུ་ཤྲཱི་རིན་

ཆེན་གྲགས་པ་གཉིས་ཀྱིས་མདོར་བསྡུས་ཤིག་བསྒྱུར་ཏེ། ལྡེབ་ལྔ་དྲུག་ཙམ་

ཞིག་ཚལ་པའི་དེབ་དམར་དུ་བཀོད་ཅིང་། དེ་བས་ཀྱང་ཆེར་བསྡུས་པ་ཞིག་

དེབ་སྔོན་དུ་ཡང་བཀོད་འདུག་པ་དེ་གཉིས་འབྱུང་ཁུངས་གཅིག་པར་སྣང་ལ།

ཚལ་པ་དང་འགོས་གཉིས་ཀས་ཀྱང་། བོད་ཀྱི་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་རྩ་བ་དེ་ཁོ་ན་

ལ་བརྟེན་ཏེ་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །

ཐང་གུར་གྱི་རྒྱལ་རབས་དེ་དག་སྔར་གོང་མའི་དུས་སུ་ཀློགས་སྤེལ་

བྱེད་པ་སོགས་ལ་བཀག་སྡོམ་ཙམ་ཡོད་ཅིང་། ཉེ་དུས་འདི་རྣམས་རྒྱལ་ཁབ་

དུ་མའི་སྐད་རིགས་སུ་བསྒྱུར་བས། འཛམ་བུ་གླིང་གི་ངག་སྒྲོས་སུ་གྱུར་ཅིང།

སྐད་གཉིས་བྱང་བའི་མཁས་པ་དུ་མའི་གྲོགས་ཏན་དང་བཅས། བསྒྱུར་བ་

ནང་ཕན་ཚུན་དང་ལྟེ་བའི་ཕྱི་མོ་ལ་སོགས་པ་གང་རྙེད་བསྡུར་ཏེ་ཁུངས་དག་

པར་བྱས་ལ། ད་དུང་ཡང་རྒྱའི་མཁས་པ་གཟུར་གནས་འདྲ་བྱུང་ན། འདིར་

བོད་ཆེན་པོའ་ིསྲིད་ལུགས་འབྲེལ་བའི་རྒྱལ་རབས་དེབ་ཐེར་དཀར་པོ།

གསལ་བའི་ཡུལ་དང་དམག་དཔོན་གྱི་མིང་སོགས་ལ་དག་ཐེར་གང་ཞིབ་

གནང་བར་འཚལ།

ལྷག་པར་ཡང་རང་ཅག་གིས་གཅེས་སྤྲས་སུ་བྱ་འོས་པ་ནི། རྒྱལ་

རབས་ཀ་པའི་དུམ་བུ་འདི་ཡིན་ཏེ། འདི་ལ་སྲོང་བཙན་གྱི་ཁྲི་ལོ་དྲུག་མང་

སློན་མང་བཙན་གྱི་ཁྲི་ལོ་ཉེར་གསུམ། འདུས་སྲོང་གི་ཁྲི་ལོ་ཉེར་དགུ། ཁྲི་

ལྡེ་གཙུག་བཙན་གྱི་ཁྲི་ལོ་ཞེ་བཞིའི་བར་གྱི་བྱུང་རབས་རགས་པ་ཞིག་ཡོད་

ཅིང་། ཚིག་སྣ་བསྡུས་དྲགས་པས། གཏམ་རྒྱུད་མཚར་ལ་རིང་བ་དགོས་

མཁན་ཚོ་ལ། ཚིམ་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་བསྐྱེད་མོད་ཀྱི། རྒྱལ་རབས་དངོས་ལ་

དཔྱོད་ན། གནད་དོན་ཆེ་ལ་གཞི་རྩ་བརྟན་པ་གསེར་གྱི་ས་གཞི་དང་མཚུངས་

པ་ཞིག་ཡིན་ཅིང་། རྒྱལ་པོའ་ིདུས་ཀྱི་བོད་མི་རང་གིས་བྲིས་ཏེ། བཅོས་

བསྒྱུར་མཁན་གྱི་སྨྱུ་གུའི་རྩེ་མོས་མ་རེག་པར། ལོ་ཆིག་སྟོང་ཉེ་བའི་ཡུན་ལ་

རྡོ་དང་བྱེ་མའི་འོག་ཏུ་གཟིམས་པའི་ཡིག་རྙིང་རྒན་པོ་ཀུན་ལ་ངོམ་དུ་རི་བ་

དེ་འདྲར་མ་ཟད། རང་ཅག་གི་སྔོན་གྱི་རྒྱལ་རབས་རྣམས་ཚིག་སྦྱོར་གྱི་རྣམ་

པ་ཡང་འདི་འདྲར་ཡོད་སྙམ་སྟེ། དཔེར་ན་སྒྲ་སྦྱོར་བམ་གཉིས་སུ། རྟའི་ལོ་

ལ་བཙན་པོ་ཁྲི་ལྡེ་སྲོང་བཙན་ཕོ་བྲང་འོན་ཅང་རྡོ་ན་བཞུགས། སྟོད་སྨད་ཀྱི་

རྐུན་ཆེན་བཏུལ། གར་ལོག་གི་ཕོ་ཉས་ཕྱག་འཚལ། རྔ་རྟ་ཕལ་པོ་ཆེ་ཕྱག་ཏུ་

ཕུལ། སོགས་བྲིས་པ་དང་། འདིར། སྤྲེའུའི་ལོ་ལ། བཙན་པོ་དུངས་ཀྱི་སྟག་

ཚལ་ན་བཞུགས། འབུག་ཅོང་གི་ཕོ་ཉས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། དབྱར་འདུན་དུངས་

ཀྱི་ཁ་བུར། ཞང་བཙན་ཏོ་རེ་དང་། བློན་ཁྲི་གསུམ་རྗེས་བསྡུས། སོགས་བྱུང་

མཁས་དབང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱི་གསུང་རྩོམ་ཕྱོགས་བསྡུས།

བ་རྣམས་ཚིག་སྦྱོར་གྱི་འཇུག་པ་ཡང་ཤིན་ཏུ་འདྲ་བ་བཞིན་ནོ། །འགའ་ཞིག་

གིས་འདི་དག་ནི་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པའི་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་དུམ་བུ་རེ་ཡིན་

པས། ཁུངས་སུ་མི་འོས་སྙམ་ན་ཡང་མི་རིགས་ཏེ། ལར་སྔོན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་རྙིང་

མ་ཡོད་རིགས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་འདི་འདྲའི་དུམ་བུ་རེ་ཡིན་པ་རྦ་བཞེད་དང།

ཐང་ཡིག་ལྟ་བུ་ཡིན་ལ། འགོས་ལོས་ཀྱང་གཏད་རབས་ཤོག་འཁྱར་ཞིག་རྙེད་

པ་ལ་རྩིས་སུ་མཛད་དེ། དེབ་སྔོན་དུ་བཅུག་པ་དེ་འདྲ་ལགས་ཤིང། དེར་མ་

ཟད་ད་ལྟ་རང་རེའི་བཀའ་འགྱུར་ན་བཞུགས་པའི་མྱ་ངན་འདས་ཆེན་དང།

ཕལ་པོ་ཆེ་ལ་སོགས་པའི་མདོ་དང་། ཀྱེེ་རྡོར་དང་གསང་འདུས་ལ་སོགས་

པའི་རྒྱུད་སྡེ་འདི་དག་ཀྱང་། མདོ་རྒྱུད་དེ་དང་དེའི་དུམ་བུ་ཙམ་རེ་ཡིན་པར་

མཁས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བཞེད་པ་ཡིན་ནོ། །དཀྱུས་རྟགས་བཏབ་པ་རྣམས་

ནི། རྒྱལ་རབས་ཀྱི་དུམ་བུ་དེ་རྣམས་གུང་བསྒྲིགས་ཏེ་རང་ཉིད་ཀྱིས་དཔྱད་

པའི་ལུགས་སུ་བྱས་ཤིང་། ཐ་ན་བོན་གྱི་ངག་སྒྲོས་ཚུན་ཆད་ནས་ཀྱང་བླངས་

ཏེ། ཐོས་པ་ཆུང་བས་འོལ་ཚོད་དང་། ཕྱོགས་ལྷུང་གི་གཅམ་བུ་ལ་སོགས་

པའི་དྲི་མས་མ་གོས་པར་བྲིས་པའི་འཁུལ་དུ་ལགས་པས། གཟུར་གནས་

དཔྱོད་ལྡན་འདྲ་ཡོད་ན་དགྱེས་པའི་མཆོད་ཡོན་དུ་ཡང་ཆེའོ་སྙམ་སྟེ། གང་གི་

ཕྱིར་ཞེ་ན།

ཟོལ་གྱིས་བཅོས་པའི་སྨིན་མ་མི་གཡོ་ཞིང་།།

ཕྱོགས་སུ་ལྷུང་བའི་ཟུར་མིག་མི་བལྟ་བ།།

རང་བཞིན་གཤིས་ཀྱིས་འཛུམ་པའི་མེ་ཏོག་འདིས།།

བོད་ཆེན་པོའ་ིསྲིད་ལུགས་འབྲེལ་བའི་རྒྱལ་རབས་དེབ་ཐེར་དཀར་པོ།

དཔྱོད་ལྡན་སྐྱེ་བོའ་ིཡིད་དབང་ཅིས་མི་འཕྲོག། །སྙམ་དུ་བསམས་སོ།།

བོད་ཀྱི་གནའ་སྲོལ་དང་རུས་ཁུངས་སོགས་ཀྱི་སྐོར། ཤོག་དྲིལ་

╚ང╗་བོད་ཀྱི་ཡུལ་དེ་རྒྱའི་རྒྱལ་ས་ཅང་ངན་ནས་ལེ་བར་སྟོང་བརྒྱད་

ཀྱི་ས་ན་ཡོད། ཡུལ་དེ་ལ་སྔོན་ཧཱན་གྱི་གོང་མ་དག་གི་དུས་སུ་ནུབ་ཀྱི་འཇང་

ཞེས་འབོད། བོད་མི་རྣམས་ཀྱི་རུས་ཐོག་མའི་འབྱུང་ཁུངས་ལེགས་པར་མ་

ཤེས། འོན་ཀྱང་འགའ་ཞིག་ན་རེ། བོད་རྣམས་རྒྱལ་པོ་འཕན་མྱིའི་རྒྱུད་པ་

ཡིན་ཟེར། སངས་རྒྱས་འདས་རྗེས་ཀྱི་ལོ་དགུ་བརྒྱ་ལྔ་བཅུ་ང་དགུ་པ་ལ།

རང་གི་ཁུ་བོ་དགྲས་བསད་པས། འཕན་མྱི་གཉེན་དང་བཅས་པ་ནུབ་ཕྱོགས་

སུ་བྲོས། རྨ་ཆུ་བརྒལ་ནས་རི་བོ་ཙུ་ཞིའི་རྒྱབ་ཏུ་སླེབས་ཏེ། འཇང་རྣམས་

ཀྱི་ཁྲོད་དུ་ས་བཟུང་སྟེ་བསྡད། འཕན་མྱི་དེ་རང་བཞིན་བཟང་ཞིང་། སྦྱིན་པ་

ལ་དགའ་བར་གྲགས་ཆེ་བས། འཇང་ཐམས་ཅད་ཁོའ་ིདྲུང་དུ་འདུས་ཏེ་རྒྱལ་

པོར་བཀུར། དེའི་རྒྱུད་རྣམས་ཤིན་ཏུ་འཕེལ་ཏེ་གྲགས་ཆེ་བར་གྱུར། མི་རྒྱུད་

དེ་རྣམས་དཔའ་རྩལ་ཆེ་ཞིང་། རྒྱུན་མི་ཆད་གཡུལ་གྱི་ལས་ཁོ་ན་ལ་བརྩོན་

པས། རིམ་གྱིས་ཡུལ་མང་པོ་བཟུང་སྟེ། རང་གི་རྒྱལ་ཁམས་རྒྱ་བསྐྱེད། འོན་

ཀྱང་ལོ་ཉིས་བརྒྱའི་བར་དུ་རྒྱ་ནག་དང་འབྲེལ་ཅི་ཡང་མེད། བོད་རྣམས་མི་

སྟོབས་ཤུགས་ཅན་ལ་རྒྱལ་དུ་འབོད་ཅིང་། སྐྱེས་པའི་མིང་ལ་ཕོ་ཟེར་བས།

རྗེ་ལ་རྒྱལ་ཕོར་འབོད། བཙུན་མོ་ལ་མོ་སྨན་དུ་འབོད། ནང་བློན་སོགས་ལ་

བློན་ཆེ་ཆུང་དུ་འབོད། བོད་རྣམས་ཁང་པ་དང་སྦྲ་ནག་ཏུ་སྡོད། བཙན་པོ་

དང་མི་དྲག་རིགས་གུར་གྱི་ནང་དུ་བཞུགས། གུར་ཆེན་པོའ་ིནང་དུ་མི་བརྒྱ་

མཁས་དབང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱི་གསུང་རྩོམ་ཕྱོགས་བསྡུས།

ཕྲག་འགའ་ཙམ་ཤོངས། བཙན་པོའ་ིདབུ་གུར་གྱི་མཐར་དར་མདུང་མང་པོ་

བཙུགས་ཤིང་། དམག་མི་རྣམས་ཀྱིས་བྱ་ར་བྱེད། བོད་མི་རྣམས་ཚེ་རིང་ཞིང་

འགའ་རེས་ལོ་བརྒྱ་ལོན་པ་ཡང་ཡོད། བོད་མི་རྣམས་པགས་པའི་གོས་གྱོན་

ཞིང་། བུད་མེད་རྣམས་ཀྱི་གདོང་ལ་ཚོན་དམར་བྱུགས། ཤིང་གི་སྣོད་མཐིལ་

ཀོ་བས་གཡོགས་པ་ཞིག་ཏུ་ཟས་ཟ། སྡེར་མའི་དོད་དུ་ཕྱིང་པ་ས་ལ་བཏིང་

ནས་བྱེད། (ད་ལྟ་ཡང་གཞུང་གི་མཛད་ཆེན་ཁག་ལ་གདན་ཤ་ཞེས་གོས་གདན་གྱི་སྟེང་ལ་གསོལ་

ཚིགས་འབུལ་སྲོལ་ཡོད་འདུག)དཀར་ཡོལ་གྱི་དོད་དུ་བག་ཕྱེ་ལས་སྐྱོ་ར་ཞིག་ནས་

སྒམ་སྟེ། ནང་དུ་འོ་མ་སོགས་བཏུང་ཞིང་། མཐར་དཀར་ཡོལ་དེ་ཡང་ཟ། (དེ་

ཡང་གོ་ར་ཞེས་པ་བག་ལེབ་ཕོར་བའི་དབྱིབས་ཅན་ཆབ་ཞུགས་སོགས་ཀྱི་མཛད་སྒོའ་ིརིགས་ལ་གོང་

ས་མཆོག་གི་གསོལ་ཐབ་ནས་སྩོལ་མུས་)ཆང་འཁྱོར་བའི་ནང་དུ་བླུགས་ནས་བཏུང།

གསེར་དངུལ་གྱི་རྒྱན་ལ་གཅེས་སྤྲས་ཆེ། རིགས་མཐོ་དམན་གྱི་ཁྱད་པར་

མི་སོ་སོའ་ིདཔུང་སྟེང་ན་མཚན་མ་བཏབ་ནས་སྣང་། ཁང་པ་ཐོག་ཚད་མང་

པོ་ཅན་སྟེང་ལེབ་མོར་ཡོད་པ་བྱེད། སྟོན་ཐོག་གྲོ་ནས་སྲན་གསུམ་འདེབས།

སྒོ་ཕྱུགས་སུ་གཡག་ལུག་ཕག་དང་། རྟ་བཟང་པོ་དང་། མ་མོ་རྒྱུགས་འགྲོས་

ཅན་སོགས་ཡོད། ས་གཞི་ནས་གསེར་དངུལ་ཟངས་དང་ཞ་ཉེ་རྣམས་

འཐོན། མི་ཤི་བའི་རོ་ས་ལ་སྦ། ཡི་གེ་ནི་མེད། རྩིས་བྱེད་ཚེ་ཤིང་བུ་ལ་

རྟགས་འདེབས་པ་དང་། སྐུད་པ་ལ་མདུད་པ་བོར་ཏེ་བྱེད། ལེ་བར་བརྒྱ་རེའི་

མཚམས་ན་ཁྲིམས་ཁང་རེ་ཡོད། ཁྲིམས་ཡིག་མེད་ཀྱང་། ཁྲིམས་ཐག་རྣམས་

དཔོན་རང་གིས་གཅོད། ཉེས་པ་ཆུང་ངུ་ལ་ཡང་གདུག་ཅིང་རྩུབ་པའི་ཁྲིམས་

བོད་ཆེན་པོའ་ིསྲིད་ལུགས་འབྲེལ་བའི་རྒྱལ་རབས་དེབ་ཐེར་དཀར་པོ།

གཏོང་། ཉེས་ཆེན་རྣམས་ལ་མིག་འདོན་པ་དང་། སྣ་དང་རྐང་ལག་གཅོད་པ་

སོགས་བྱེད། (ཁྲི་སྲོང་གི་དུས་སུ། ཕོ་མིག་མི་འདོན་པ་དང་། མོ་སྣ་མི་གཅོད་པའི་དམ་བཅའ་བྱས་

ཏེ་རྒྱལ་པོ་དང་བློན་ཆེན་མིན་པ་གཞན་ཀུན་གྱིས་མནའ་བོར་ཚུལ་རྦ་བཞེད་དུ་གསལ།)མགྲོན་

སླེབས་ཚེ་གཡག་གཅིག་འཁྲིད་ནས་འོངས་པར། མགྲོན་པོ་རང་གིས་མདའ་

བརྒྱབ་ནས་བསད་དེ་ཤ་འགྱེད་གཏོང་། དཔའ་བོ་རྣམས་ལ་གུས་པ་བྱེད་

ཅིང། བུས་ཕ་ལ་གུས་པ་བྱེད། མས་བུ་ལ་གུས་པ་བྱེད། ཕོ་རྣམས་གར་འགྲོ་

ལ་གྲི་དང་མདའ་གཞུ་མ་བྲལ་བ་བྱེད། ལམ་དུ་འགྲོ་ཚེ་མི་གཞོན་པ་རྣམས་

སྔོན་དང་། རྒན་པོ་རྣམས་རྗེས་སུ་འགྲོ། སྤྱིར་རྒན་པ་ལས་གཞོན་པ་ལ་གུས་

པ་ཆེ། རང་བཞིན་གྱིས་ཤི་བ་ལ་ངན་པར་བྱེད་ཅིང་། གཡུལ་དུ་བསད་པ་ལ་

བཟང་པོར་བརྩི། ཁྱིམ་གཅིག་ཏུ་མི་མང་པོ་གཡུལ་དུ་ཤི་ན། ཁྱིམ་གྱི་སྒོར་

ཁྲབ་ཅིག་འཕྱང་སྟེ་ངོ་སོ་ཆེ་བར་བྱེད། དམག་བསྡུ་ཚེ་གསེར་གྱི་མདའ་ཞིག་

སྔོན་དུ་རྫོངས།(དེང་སང་ཡང་དཔོན་ཁག་གཞུང་དོན་དུ་ཕྱོགས་ཐོན་སྐབས་མདའ་ཡིག་གཏོང་

མུས།)དམག་ཁྲིམས་བཙན་ཞིང་གོ་མཚོན་ཤིན་ཏུ་བཟང་། དམག་མདུན་མ་

ཕམ་ཚེ་རྗེས་མ་རྣམས་དགྲ་ལ་རྒྱུགས་པས་གཡུལ་ངོ་བཟློག་དཀའ་བ་ཡིན།

སྡར་མ་རྣམས་ཀྱི་མགོ་ལ་ཝ་མོའ་ིམཇུག་མ་བཏགས་ཏེ་དམའ་འབེབས་བྱེད།

དགྲ་སླེབས་ཚེ་མེ་སྦར་ནས་ཕན་ཚུན་བརྡ་གཏོང་། དམག་ཕོགས་མེད་ཀྱང་

ཡུལ་བཅོམ་ནས་དམག་རྒྱགས་སྒྲུབ་པ་ཡིན། བཙན་པོ་རྗེ་བློན་རྣམས་ལོ་

ལྟར་མནའ་སྐྱེལ་ཞིང་། དེ་དུས་ལུག་ཁྱི་སྤྲེའུ་གསུམ་དམར་མཆོད་དུ་འབུལ།

ལོ་གསུམ་རེ་ན་མནའ་ཆེ་སྐྱེལ་ཞིང་། མཚན་གྱི་དགུང་ལ་རྟ་ཕྱུགས་བོང་བུ་

མཁས་དབང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱི་གསུང་རྩོམ་ཕྱོགས་བསྡུས།

རྣམས་དམར་མཆོད་བྱེད། སྲོག་ཆགས་རྣམས་ཀྱི་རྐང་ལག་བཅད་ཅིང་དོན་

སྣོད་མདུན་དུ་སྤུངས་ཏེ། བན་ངྷེ་ཞིག་གིས་ཆོ་ག་གཏོང་། གནམ་ས་རི་དང་

ཉི་ཟླ་སྐར་མ་རྣམས་དཔང་དུ་བཙུགས་ཏེ། ཁྱེད་ཅག་སུས་ཀྱང་རང་ཡུལ་མི་

སྲུང་ཞིང་། བསམ་ངན་དང་སེམས་མ་དྲང་བ་བྱེད་ན། གནམ་སའི་ལྷ་རྣམས་

ཀྱིས་ཁྱེད་ཅག་གི་བསམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པས། ད་ལྟ་བསད་པའི་དུད་

འགྲོ་འདི་རྣམས་བཞིན་དུ་དུམ་བུར་བྱས་ལ་སོད་ཅིག་ཅེས་མནའ་འདོར།(ལྷ་

སའི་རྡོ་རིང་ལ་ཡང་དཔང་པོ་ཉི་ཟླ་གཟའ་སྐར་ལ་སོགས་པའི་དེ་རྣམས་སྨོས་ཤིང་། སྲོག་ཆགས་བསད་

དེ་མནའ་ཡང་བོར་སོགས་འབྱུང་།) སྐབས་འགར་རྒྱལ་པོ་དང་མི་ཆེན་རྣམས། མཉམ་

འཆི་མཉམ་གསོན་བྱེད་པའི་མནའ་འདོར། དེ་འདྲ་བ་རྣམས་རྒྱལ་པོ་གྲོངས་

ཚེ་རང་ཉིད་ཀྱང་ལྕེབས་ཤིང་། དུར་ཁུང་གཅིག་ཏུ་སྦ་བ་ཡིན༑ བཙན་པོའ་ིརྟ་

དང་། གོ་ཁྲབ་གཅེས་ནོར་རྣམས་ཀྱང་དུར་དུ་འཇུག དུར་སྟེང་དུ་རི་དེའུ་འདྲ་

བ་ཞིག་བརྩིགས། དེར་ཤིང་སྡོང་འཛུགས་ཤིང་། ལོ་རེ་བཞིན་དུ་མཆོད་པ་

ཡིན་ནོ།།

╚དཀྱུས་╗བང་སོའ་ིསྐོར་ཡ་མཚན་ཅན་ཞིག་རྒྱལ་པོ་བཀའ་ཐང་

དུ་གྲགས་པར་འདུག་པ་བསྡུས་ན་འདི་ལྟར། བང་སོའ་ིནང་གི་རེའུ་མིག་

དགུའི་དབུས་སུ་བཙན་པོའ་ིསྐུ་སྤུར་གསེར་གྱིས་བྱུགས་ནས་འཇོག་ཅིང།

དཀོར་ནོར་གྱིས་བཀང་། ནང་བློན་གང་ཡིན་དེ་དུར་སྲུང་དུ་འཇོགཁོང་རང་

འཁོར་བཅས་གཤིན་པོའ་ིརྟགས་བཏབ་སྟེ། རྒྱལ་རྒྱུད་གསོན་པ་རྣམས་

དང་འཕྲད་མི་ཆོག་པ་ཡིན། བ་ཕྱུགས་སོགས་བང་སོའ་ིཉེ་འཁོར་དུ་འཁྱར་

བོད་ཆེན་པོའ་ིསྲིད་ལུགས་འབྲེལ་བའི་རྒྱལ་རབས་དེབ་ཐེར་དཀར་པོ།

ན། ཁོང་རྣམས་ཀྱིས་བཟུང་སྟེ་གཤིན་པོའ་ིརྟགས་བཏབ་ནས་སླར་བདག་

པོ་ལ་མི་སྤྲོད། ལོ་དུས་ཀྱི་མཆོད་པའི་སྐབས་སུ་དུང་བཏང་བ་དང་མཉམ་དུ།

ཁོང་རྣམས་ལུང་བ་ཞིག་ཏུ་བྲོས་ནས་ཡིབ་སྟེ་སྡོད། དེ་ནས་བཙན་པོ་འཁོར་

བཅས་ཀྱིས་མཆོད་པ་ཕུལ་བའི་རྗེས་སུ་སླར་འཁོར་ནས་མཆོད་པ་རྣམས་

བསྡུས་ནས་ལོངས་སྤྱོད་སོགས་བཤད།

༈ ཡང་རྒྱ་ནག་གི་སྒྲོས་ལས་མཆེད་པའི་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྐད་རིགས་

གཞན་དུ་བྲིས་པ་ཞིག་སྣང་བར། བོད་ཀྱི་རྒྱལ་མོ་མཚན་མི་གསལ་བ་ཞིག་

གི་སྐོར་བྲིས་ཏེ། རྒྱལ་མོ་དེས་སྟོད་ཐུང་སྔོ་ནག་ཕུ་ཐུང་གི་ཁ་ས་ལ་རེག་པ་

ཙམ་དུ་རིང་བ་ཞིག་གྱོན། སྨད་ལ་དར་ནག་པོའ་ིཤམ་ཐབས་གྱོན། སྐྲ་ལ་

ལྷས་མ་ཆུང་ངུ་མང་དུ་བྱས་ཤིང་། རྣ་བ་ལ་ཨ་ལོང་བཏགས། ལྷམ་ཟོ་ཡི་བྱ་

བ་གྱོན། དགུན་དུས་སུ་པགས་པའི་གྱོན་པ་ཕྱི་ལ་ཚེམ་དྲབ་སྣ་ཚོགས་ཡོད་

པ་ཞིག་གྱོན། སོགས་བྲིས་ཏེ། གྲོངས་པའི་ཚེ་ཤ་རུས་རྣམས་གསེར་ཕྱེ་དང་

མཉམ་དུ་བསྲེས་ནས། ལྕགས་སྣོད་དུ་བཅུག་སྟེ་ས་ལ་སྦ། སོགས་སྣང་། རྦ་

བཞེད་དུ་ཡང་། གསལ་སྣང་གི་བུ་མོ་ཤི་བའི་རོ་རྫའི་ནང་དུ་བཅུག་ནས། མའི་

མལ་འོག་ཏུ་སྦས་ཚུལ་སོགས་ཀྱི་སྒྲོས་བྱུང་བས། དེ་འདྲའི་སྲོལ་ཞིག་ཀྱང་

ཡོད་པར་མངོན།

གཞན་ཡང་ཏ་ཟིག་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཧུ་དུལ་ཨལ་ལཾ་བྱ་བར་ཡང་། བོད་ཀྱི་

ཡུལ་གྲུ་སོ་སོའ་ིབཤད་པ་རྒྱས་ཙམ་བྱུང་མོད། སའི་མིང་རྣམས་བརྡ་འཕྲོད་

དཀའ་བར་སྣང་ཞིང་། བོད་ཡུལ་ན་གསེར་མང་བས། གསེར་ལུག་མགོ་ཙམ་

མཁས་དབང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱི་གསུང་རྩོམ་ཕྱོགས་བསྡུས།

རེ་ཡང་ས་ནས་འཐོན་ཚུལ་སོགས་དང་། ཡུལ་གྱི་ངོ་མཚར་གཅིག་ནི། མི་

སུ་ཡང་ཡུལ་དེར་སླེབས་ན། རྒྱུ་མཚན་མེད་པར་སེམས་དགའ་ཡལ་ལེ་བ་

དང། གདོང་འཛུམ་མོལ་ལེ་བ་ཞིག་འོངས་སོགས་བྲིས། ལར་སྔོན་དུས་ཀྱི་

སྲོལ་ལུགས་སོགས་ཇི་འདྲ་ཡིན་བསམ་པའི་ཚེ། རྒྱལ་ཁམས་གཞན་གྱི་ཡི་

གེ་བྲིས་པའི་ལོ་རྒྱུས་སོགས་ལ་བལྟ་བ་ཙམ་ལས། རང་གི་མིས་རང་ཡུལ་

གྱི་སྲོལ་ལུགས་འདི་འདྲའོ་ཞེས་ཞིབ་ཏུ་བྲིས་པ་ཞིག་ཤིན་ཏུ་རྙེད་དཀའ་བ་

འདི་ཡུལ་ཀུན་ལ་འདྲ་བ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་ད་ལྟ་བོད་ཀྱི་མིས་བྲིས་པའི་ལོ་

རྒྱུས་ཀུན་ལ་བལྟས་ཀྱང་། ལྷ་སའི་གྲོང་ན། བུད་མེད་རྣམས་པང་གདན་ཁྲ་བོ་

དང་། སྤ་དྲུག་ཟུར་གསུམ་ཞིག་གྱོན། སྐྱེས་པ་རྣམས་པགས་ཞྭ་རྣ་ལེབ་བཞི་

ཡོད་པ་ཞིག་གྱོན་སོགས་བྲིས་པ་སྲིད་མཐའ་ཙམ་ཡིན་ལ། ད་ནས་ལོ་ལྔ་

བརྒྱ་ལྷག་སོང་ཚེ། ད་ལྟའི་སྲོལ་ལུགས་འདི་ཀུན་ཀྱང་མི་རྒྱུད་རྣམས་ལ་ཤིན་

ཏུ་ལྐོག་གྱུར་ཏུ་སོང་སྟེ། ཡུལ་ཁམས་གཞན་གྱི་མིའི་ངག་སྒྲོས་རྙེད་པ་རྣམས་

བསགས་ནས་རགས་ཙམ་ཞིག་ལས་དཔྱོད་མི་ཐུབ་པ་སོགས་ཡིན་ནོ། །

དུས་གསུམ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་འཁོར་བ་ན། །

བྱུང་ནས་ཡལ་བའི་སྔོན་གྱི་གཟུགས་བརྙན་རྣམས། །

སྟོང་བའི་མཁའ་ལ་སེམས་ཀྱིས་བྲིས་པ་འདི། །

ཤིན་ཏུ་ངོ་མཚར་སྒྱུ་མའི་རྒྱལ་རབས་ཉིད། །ཅེས་ཀྱང་སྨྲས་སོ། །

དེ་ལ་རྗེ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོ་ཡན་ཆོད་དུ་བོད་ན་ཡི་གེ་མེད་པར་

གྲགས་པས། དེ་ཡན་གྱི་རྒྱལ་རབས་རྣམས་ཀྱང་ངག་རྒྱུན་ཙམ་ཞིག་ཏུ་

བོད་ཆེན་པོའ་ིསྲིད་ལུགས་འབྲེལ་བའི་རྒྱལ་རབས་དེབ་ཐེར་དཀར་པོ།

གནས་པ་ལས། ལོ་ཚིགས་སོགས་བསྒྲིགས་ཏེ་དཀྱུས་མའི་ལུགས་སུ་གཏན་

ལ་འབེབས་པའི་སྐབས་མེད་ལ། འོན་ཀྱང་རྗེ་གནམ་རིའི་ལོ་རྒྱུས་ནི། སྲས་

ཀྱི་དུས་སུ་བྲིས་པར་མངོན་པ་ཞིག་འོག་ཏུ་བཀོད་པ་འདི་ཡིན་ཞིང་། དེ་ཡང་

གནའ་ལུགས་ཀྱི་གཏམ་རྒྱུད་ཉོག་ལ་འཛིངས་པ་ལྟ་བུ་ཞིག་འདུག་པས། དོན་

དྲིལ་ན་འདི་ལྟར་སྣང་སྟེ། དེ་དུས་ཙ་ན་ད་ལྟའི་འཕན་ཡུལ་གྱི་ཕྱོགས་འདིར།

བོད་རྗེའི་གཉེན་ཚན་དུ་གཏོགས་པའི་རྒྱལ་ཕྲན་ཟིང་བོ་རྗེ་བྱ་བ་ཞིག་ཡོད་པ་

དེ། སྤྱོད་པ་ངན་པས་ཡུལ་མི་རྣམས་ཞེ་ལོག་ཅིང་། ཁོའ་ིཡུལ་གྱི་མི་དྲག་དབྱི་

ཚབ་སོགས་ངོ་ལོག་སྟེ། བོད་རྗེ་སྟག་སྙ་གཟིགས་ཀྱི་དྲུང་དུ་བྲོས། བཙན་པོ་

དང་ལྷན་དུ་མནའ་བཅད། འོན་ཀྱང་ཟིང་བོ་རྗེ་ལ་དགྲ་ལན་མ་ལོན་པའི་བར་

དེར་བཙན་པོ་གྲོངས། དེ་ནས་དེའི་སྲས་གནམ་རི་སྲོང་བཙན་གྱིས་དམག་

དྲངས་ཏེ། འཕན་ཡུལ་དབང་དུ་བཅུག དེའི་རྗེས་སུ་ གཙང ་ཕྱོགས་ཀྱང་

འབངས་སུ་འདུས། དྭགས་པོ་ངོ་ལོག་པ་ལ་ཡང་སེང་གོ་མི་ཆེན་གྱིས་ཕབ།

དེ་ནས་ཡུན་རིང་སོང་སྟེ། དབྱི་ཚབ་རྒས་པའི་དུས་ཤིག་ན། སྲོང་བཙན་སྒམ་

པོ་དང་མཇལ་ནས། ཡབ་ཀྱི་དུས་བཞིན་སླར་ཡང་རྗེ་བློན་རྣམས་ཀྱིས་བྲོ་

བོར་བ་སོགས་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་རྗེ་གནམ་རི་སྲོང་བཙན་ནི། ཐོག་མར་ཡར་

ཀླུངས་དང་དྭགས་པོ་སོགས་ལྷོ་ཁ་ཕྱོགས་འདི་ཙམ་ཞིག་ལ་དབང་མཛད་

པར་མངོན་ཞིང་། དེའི་ཡན་གྱི་གདུང་རྒྱུད་རྣམས་ནི་ཕལ་ཆེར་ཡར་ཀླུངས་

ཕྱོགས་ཆ་ཙམ་ཞིག་གི་བདག་པོ་ཡིན་པར་སེམས། འོན་ཀྱང་རྗེ་གཉའ་ཁྲི་

བཙན་པོ་བོད་ཁམས་སྤྱིའི་རྒྱལ་པོ་ཡིན་སོགས་ཀྱི་ཐ་སྙད་ཙམ་ལ་རྨོངས་

མཁས་དབང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱི་གསུང་རྩོམ་ཕྱོགས་བསྡུས།

པར་མི་བྱ་སྟེ། ཡུལ་གྱི་རྒྱ་ཁྱོན་དང་། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ས་མཚམས་བྱ་བ་དེ།

དངོས་པོའ་ིགནས་ཚོད་ལ་རི་མོར་བྲིས་པ་ཞིག་མེད་ཀྱི། འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། རྒྱལ་

པོའ་ིདབང་ཤུགས་ཀྱིས་ཇི་ཙམ་དུ་ཁྱབ་པའི་ཕྱོགས་དེ་ཙམ་ཞིག་ལ་ཡུལ་

དེའི་ཐ་སྙད་འདོགས་པ་ཡིན་པས། དེ་དུས་ཀྱི་བོད་ཁམས་བྱ་བ་དེ་ཡང་ཡུལ་

ཉི་ཚེ་ཞིག་གི་མིང་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ།།

གནམ་རི་སྲོང་བཙན་གྱི་སྐོར་ཤོག་དྲིལ་ཁ་པའི་ཚིག་སྣ་ཅུང་ཟད་

བསྡུས་ཏེ་བཀོད་པ། ཁར་ཕྱིང་བ་སྟག་རྩེ་ན་ནི་རྒྱལ་སྟག་བུ་སྙ་གཟིགས་(སྟག་

བུ་གཉན་གཟིགས་ཏེ་གནམ་རིའི་ཡབ།) བཞུགས། སྤུར་བའི་ཡུ་སྣ་ན། ཟིང་པོ་རྗེའི་(མི་

འབངས།)ཁྲི་པངས་གསུམ་མཆིས། ཉེན་ཀར་རྟིང་བ་ན་ཟིང་པོ་རྗེ་སྟག་སྐྱ་བོ་

མཆིས། ཟིང་པོ་རྗེ་ནི་བྱ་བ་ཅི་ལ་ཡང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་ཤ་སྟག་བྱེད། ལེགས་

པ་ཉེས་པར་བཅུག ཉེས་པ་ལེགས་པར་བཅུག་མཛངས་ཤིང་སྙིང་ཉེ་བ་ལ་ནི་

བློ་གྲོས་བསྟན་ཀྱང་མི་ཉན། མྱི་གཅམ་བུ་ངོ་སྲུང་གི་ཚིག་སྨྲ་བ་དག་ལ་ཆེད་

དུ་མཉན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ཟིང་བོ་རྗེ་ཆོས་ལོག་ཅིང་། སྲིད་སྒྱུར་བས། རྗེ་བོ་ཉེས་

དགུ་བྱེད་པ་ལ། མི་གཅིག་གིས་མཐོང་ཡང་གལ་ཏེ་སྨྲས་ན་མི་འོས་པའི་ཆད་

པ་ནན་ཆེ་བས། ཇི་ག་སུས་ཀྱང་ཁོ་ལ་གྲོས་སྟོན་མ་ཕོད་དོ༑ །དེ་ལྟར་རྗེ་བོ་

ནི་བླ་ནས་སྨྱོས། འཁོལ་པོ་ནི་འོག་ན་བཀྲམ་མོ་(ཁ་འཐོར་བའི་དོན་ནོ།)གཅིག་ལ་

གཅིག་སྙིང་མི་བརྟན་ཏེ། ཡུལ་གྱི་སྲིད་ཀྱང་དམས་སོ། །མི་ཡོངས་ཀྱང་ཟིང་

བོ་རྗེ་ལ་འཁང་ངོ་(ཁྲོས་སོ།)དེ་ནས་ཟིང་བོ་རྗེའི་བློན་པོ། གཉན་འཛི་ཟུང་ནག་

པོས། རྗེ་བོ་ལ་གསོལ་བ། རྗེ་བོ་ནི་ཅི་ལ་ཡང་ལོག་པ་ཤ་སྟག་མཛད་པས།

བོད་ཆེན་པོའ་ིསྲིད་ལུགས་འབྲེལ་བའི་རྒྱལ་རབས་དེབ་ཐེར་དཀར་པོ།

འོ་སྐོལ་གྱི་སྲིད་ནི་སྲིད་དུ་མ་རུང་། ཆོས་ནི་ཆོས་སུ་མ་རུང་སྟེ། ཡུལ་གྱི་མི་

དབུལ། སྲིད་ཀྱི་ཉམ་དམའ་སྟེ། ན་མོ་བརླག་ཟིན་ན་ཇི་ནོངས་ཤེས་གསོལ་

བས་(ན་མོ་ནི་ཕལ་ཆེར་བྱ་བའི་དོན་ནོ།)ཟིང་བོ་རྗེས་མཉན་དུ་མ་གཏུབ་སྟེ། འདི་སྐད་

ཟེར་བ་ཉེས་སོ་ཞེས་འཛི་ཟུང་ལ་ཆད་པ་ཕབ་བོ། །དེར་འཛི་ཟུང་མ་རངས་

ཏེ། ཁོ་རང་ཡང་རྗེ་བོའ་ིཟླ་ལ་ངན་སྤྱོད་བྱེད་པར་ཞུགས་ཏེ། ནག་པོ་བསྐུས་

ཏེ་དཀར་པོ་བསད། དྲེའུ་རྒལ་ཏེ་(ཞོན་ཏེ་)བསེ་སྒ་བཅག་གོ །དེ་ལ་ཟིང་བོ་

རྗེ་མགུ་ནས།༡ སྟག་སྐྱ་བོའ་ིཡུལ། ༢ ཡུལ་ཡེལ་རབ་སྡེ་བཞི། ༣ ཀླུམ་

ཡ་གསུམ་རྣམས། ཟིང་བོ་རྗེའི་ཁྲི་པངས་གསུམ་གྱི་ནང་དུ་འདུས་པ་ལས།

མཁར་སྤུར་བས་བཅད་དེ། ཀླུམ་ཡ་གསུམ་གྱི་སྨད། གཉན་འཛི་ཟུང་གི་བྲན་

དུ་བྱིན་ཏོ། །བྲན་རིས་ཀྱི་ནང་དུ༑ མྱང་ཙེང་སྐུ་ཡང་འཛི་ཟུང་གི་བྲན་དུ་བྱིན་

ཏོ། །འཛི་ཟུང་གི་ཆུང་མ་པ་ཚབ་གཟས། མྱང་ཙེང་སྐུ་བྲན་བྱེད་པ་ལ་དྲེག་ཆེ་

སྟེ། བརྙས་བཅོས་མང་པོ་བྱས་པས། ཙེང་སྐུ་མ་རངས་ཏེ། ཟིང་བོ་རྗེ་ལ་འཛི་

ཟུང་གི་བྲན་བྱེད་མི་ཕོད་ཅེས་འཁང་སྟེ་གསོལ་ཏོ། །ཟིང་བོ་རྗེ་ན་རེ། གཉན་

འཛི་ཟུང་ལས་ང་ལ་སྙིང་ཉེ་བ་མེད་པས། དེའི་བྲན་དུ་ཁྱོད་བཀོལ་མ་རུང་བ་

མེད། རྗེ་མོས་བརྙས་བཅོས་བྱས་ཀྱང་རྗེ་མོ་ལ་དབང་ཡོད་པས་ཉེས་པ་མེད་

དོ། །སྨྲས་པས། ཙེང་སྐུ་མ་རངས་ཏེ་ཡི་ཆད་དོ། །དེ་ཙ་ན། དབའ་ཏོ་རེ་ཁྲུ་གུ་

དང་། གཤེན་ཁྲི་གཞེར་འདོན་ཀོང་གཉིས། འཕྲེན་པའི་རྫིང་ཁར་འཐབ་ནས།

གཤེན་གྱིས་དབའ་བསད་པ་ལ། དབའ་ཡི་ཕུ་བོ་ཕངས་ཏོ་རེ་དབྱི་ཚབ་ཀྱིས།

ནུ་བོ་གཤེན་གྱིས་བསད་པ་ལ་སྟོང་གནང་བར་འཚལ་ཞེས་རྗེ་བོ་ལ་གསོལ་

མཁས་དབང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱི་གསུང་རྩོམ་ཕྱོགས་བསྡུས།

བར༑ ཟིང་བོ་རྗེས། གཤེན་ཁྲི་གཞེར་ནང་བློན་བྱེད་པའི་ངོ་མ་ཆོད་དོ། །དགེ་

བས་མི་དགེ་བ་བསད་ན་བསད་དུ་ཟད་དོ་ཞེས་སྨྲས་པས། དབྱི་ཚབ་ཀྱང་མ་

རངས་ཏེ་ཡི་ཆད་དོ།།

དེ་ནས་མྱང་ཙེང་སྐུ་དང་། དབའ་གཉིས་ཀ་ཡི་ཆད་དེ། འགྲོགས་ནས་

ཁྱིམ་དུ་དོང་བ་ལས༑ དབྱི་ཚབ་སྔོན་དུ་དང་། ཙེང་སྐུ་ཕྱི་ན་འགྲོ་བ་ལས། ཙེང་

སྐུས་ཆིག་ལབ་སྨྲས་ཏེ། ཆབ་ཆབ་ནི་ཕ་རོལ་ན། ཡར་ཆབ་ནི་ཕ་རོལ་ན།

མྱིའི་བུ་ནི་མྱིའི་བུ་སྟེ། ལྷ་ཡི་ནི་སྲས་པོ་བཞུགས། རྗེ་བདེན་གྱིས་ནི་བཀོལ་

དུ་དགའ། སྒ་བདེན་གྱིས་ནི་བསྟད་དུ་དགའ།(དོན་ནི། ཆུ་བོ་ཆུ་བོའ་ིཕར་འགྲམ་ན།།

ཡར་ཆབ་ གཙང ་པོའ་ིཕར་འགྲམ་ན། །མི་ནི་མི་ཡི་བུ་ཡིན་ཡང་། །དོན་ལ་ལྷ་ཡི་སྲས་པོ་བཞུགས།།

བདེན་པའི་རྒྱལ་པོས་གཡོག་ཏུ་བཀོལ་ན་དགའ།།བདེན་པའི་སྒ་ནི་རྒྱབ་ཏུ་བསྟད་ན་དགའ།།ཞེས་

པའོ།)ཞེས་སྙིང་ལ་ཤར་བ་ཁ་ནས་ཤོར་བ་ལ། དབྱི་ཚབ་མདུན་ན་འགྲོ་བའི་

རྣ་བར་ལྷང་ངེར་ཐོས་ཏེ། ཚིག་དེ་ཏོག་གེ་བླངས་ནས། ཙེང་སྐུ་ཁྱོད་ལས་

བདེན་པ་མེད། ཁོ་བོ་ཡང་ཁྱོད་ཀྱི་སེམས་དང་མི་འདྲ་རི་ཞེས་མནའ་བོར་

རོ། །དེར་མྱང་དང་དབའ་གཉིས་ཀ་ཟིང་རྗེ་ལ་སེམས་ལོག་སྟེ། མཁར་ཕྱིང་

བ་སྟག་རྩེར་བཙན་པོ་སྤུ་རྒྱལ་སྟག་བུ་སྙ་གཟིགས་ལ་གློ་བ་ཉེ་བར་བྱས་ཏེ།

མནའ་ཐོ་ཡང་ཆེར་བཅད་དོ།།(གློ་བ་ཉེ་བ་ནི་སྙིང་ཉེ་བ་སྟེ་ཤ་ཚ་ཆེ་བའི་དོན་ནོ།)དེའི་འོག་

ཏུ་དབའ་དབྱི་ཚབ་ཀྱིས་ཞང་བོ་མནོན་བཟང་ཏོ་རེ་སྲོན་བློ་ལ་བཏགས་ཏེ།

(སྙིང་གྲོགས་སུ་བྱས་པའི་དོན།)མནའ་ཐོ་བཅད་པ་ལས། བཟང་ཏོ་རེ་ཤི་ནས། དེའི་

བུ་པང་སུམ་མགྲོན་པོ་ཟིང་བོ་རྗེའི་ནང་འཁོར་བྱེད་པ་ལས་བློ་ལ་བཏགས་

བོད་ཆེན་པོའ་ིསྲིད་ལུགས་འབྲེལ་བའི་རྒྱལ་རབས་དེབ་ཐེར་དཀར་པོ།

ཏེ་མནའ་བོར་རོ། །མྱང་སྨོན་ཏོ་རེས་ནི་(འདི་དང་ཙེང་སྐུ་གཉིས་མི་གཅིག་གི་མིང་དུ་

སྣང་།) ཆེས་པོ་ནགས་སེང་བློ་ལ་བཏགས་ཏེ་མནའ་བཅད་དོ། །དེ་ནས་ཁོང་

རྣམས་ཀྱིས། ཆེས་པོ་ནགས་སེང་ལ་འཕྲིན་བགྱིས་ཏེ། སྤུ་རྒྱལ་སྟག་བུའི་

སྙན་དུ་དོན་དེ་གསོལ་བར། བཙན་པོའ་ིཞལ་སྔ་ནས། ངའི་སྲིང་མོ་ཞིག་ཀྱང་

ཟིང་བོ་རྗེའི་གདན་དུ་འདུག་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་ཁྱེད་ཟེར་བ་བཞིན་བྱའོ་ཞེས་

བཀའ་སྩལ་ནས། པང་གསུམ་འགྲོན་པོ་དང་། མྱང་དང་། དབའ་གསུམ་པོ་

བྲོ་ལེན་དུ། མཁར་ཕྱིང་བར་མཆིས་ནས། ཉིན་མོ་ཕག་ཚལ་གྱི་ཤིང་ཁུང་ན་

སྦས་ཏེ་སྒུགས་ནས་སྡོད་ཅིང་། མཚན་རེ་ཞིང་ཕྱིང་བར་མཆིས་ཏེ། བཙན་

པོ་དང་དབུ་སྙུང་བྲོ་མནའ་གཅོད་པའི་ཚེ། འབངས་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ལྟར་འགྲོ་

བ་མཐོང་ནས་གླུ་བླངས་པ། མི་བཟང་ནི་རྟ་བཟང་ཞིག ཉིན་ཞིང་ནི་ཕག་ཚལ་

ན། མཚན་ཞིང་ནི་ཕྱིང་བར་མཆིས།དགྲ་འམ་ནི་ཟིན་ཅི་ཨང་། (དོན་ནི། མི་མཛེས་

ལ་རྟ་ཡང་བཟང་བ་ཞིག །ཉིན་རེ་བཞིན་ཕག་ཚལ་ནགས་ན་སྡོད། །མཚན་རེ་བཞིན་ཕྱིང་བའི་མཁར་དུ་

འགྲོ།།དགྲ་དང་གྲོགས་གང་ཡིན་ཆ་མ་འཚལ།།)ཞེས་བླངས་སོ།།

འོན་ཀྱང་མི་རིང་བར། ཟིང་བོ་རྗེ་ལ་ངག་ལན་མ་བླན་པར་རྒྱལ་སྟག་

བུ་དགུང་དུ་གཤེགས་སོ། །སྔར་རྒྱལ་སྟག་བུའི་སྙན་དུ་འཕྲིན་ཆེས་པོ་ནགས་

སེང་གིས་བགྱིས་པ་ལས། དེ་ཚུན་ཆད་ནགས་སེང་གི་བྲན། སྦུག་གྱིམ་བཏང་

རྨང་བུས་བགྱིས་སོ། །གྱིམ་བཏང་རྨང་བུས། གཉིད་ལོག་པ་ན་ཁོང་ཅག་གི་

གྲོས་གཏམ་གཉིད་གཏམ་དུ་བརྡོལ་གྱིས་དོགས་ནས། ཁྱོ་མོ་དང་མི་ཉལ་བར་

རི་ལ་ཉལ་ཞིང་། ནུབ་རེ་ལ་ཉལ་ས་འཕོའ།ོ །ཁྱོ་མོ་ལ། ང་ལ་མཚར་གྱི་ཡི་

མཁས་དབང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱི་གསུང་རྩོམ་ཕྱོགས་བསྡུས།

དྭགས་ཞིག་ཞུགས་འདུག་པས། སུ་ལ་ཡང་མ་སྨྲ་ཞིག་སྨྲས་སོ། །ཇི་ཞིག་ན་

ཆུང་མ་དང་ཁོ་གཉིས་འཐབ་པར། ཆུང་མས། ཁྱོད་ལྟོ་བོ་ཆེ་ལ། ཡི་དྭགས་མ་

བབས་ཀྱི། ལྟོ་སྦྱོར་དུ་ངེས་སོ།།(ལྟོ་ནི་སྒྱུ་དང་ཁྲམ་གྱི་མིང་ངོ་།།)སྨྲས་པས། ཁོ་ཁྲོས་

ཏེ། དེའི་ནུབ་མོ་ནས་མོ་ལ་མཛའ་བར་བྱས་ཏེ། ཞག་གཉིས་གསུམ་ལྷན་ཅིག་

ཉལ་བ་ལྟར་བྱས་ནས། ཁྱོ་མོའ་ིལྕེ་ལ་སོ་བཏབ་སྟེ། དམུར་དམུར་ཏེ་བཅད་

ནས་ཁྱོ་མོ་ཡང་ཤིའོ། །འོན་ཀྱང་ཁོང་རྣམས་ད་དུང་ཟིང་བོ་རྗེ་ལ་དགྲ་བྱེད་མ་

ནུས་པར་ཡོད་སྐབས། གྱིམ་བཏང་རྨང་བུ་ནད་ཀྱིས་བཏབ་སྟེ་རབས་ཆད་

ནས་ཤིའོ། །དེར་རྒྱལ་སྟག་བུ་སྙ་གཟིཀས་ཀྱི་སྲས། བཙན་པོ་སློན་བཙན་

དང་། (འདི་གནམ་རི་ཡིན།)སློན་ཀོལ་མཆེད་གཉིས་ཀྱིས། མྱང་ཙེང་སྐུ་དང་།

དབའ་དབྱི་ཚབ། དབའ་མྱེས་སྣང་། དབའ་བུ་ཚབ། མནོན་འགྲོན་པོ། ཆེས་པོ་

ནགས་སེང་དྲུག་ལ་བྲོ་སྩལ་བའི་ཚིག་ནི། དེང་ཕན་ཆད་ཟིང་བོ་རྗེ་རྒྱབ་དུ་མི་

འདོར་རི། སྤུ་རྒྱལ་པང་དུ་མི་ལེན་རི། སོམ་ཉི་མི་བགྱིད་རི། བརྟུལ་ཕོད་པར་

མི་འཚལ་རི། སྲོག་སྤོངས་མི་འཚལ་རི། བཙན་པོ་སློན་བཙན་གྱིས་བཀའ་ཇི་

སྩལ་བ་བཞིན་མི་མཉན་རི། གཞན་སུས་བསླུས་ཀྱང་མཉན་རི། ཞེས་བྲོ་སྩལ་

ཏེ། མྱང་ཙེང་སྐུ་སོགས་མི་དྲུག་པོ་དེ་བྲོ་ལ་བཏགས་སོ།།

དེ་ནས་དུས་ཆད་བྱས་ནས་སླར་མཆིས་ཏེ། གཅུང་སློན་ཀོལ་དང་།

ཡུམ་སྟོང་བཙུན་གཉིས་ལ་ཡུལ་གྱི་གཉེར་ཁ་བཅོལ་ནས། བཙན་པོ་ཁྲི་སློན་

བཙན་རང་ཉིད་ཞབས་ཀྱིས་བཙུགས་ཏེ། དམག་ཁྲི་དང་བཅས་ཏེ་གཤེགས་

སོ། །མྱང་ཙེང་སྐུ་དང་། མནོན་མགྲོན་པོ་གཉིས་ནི། སྟག་པ་ཤ་རུ་ལ་ཚུན་

བོད་ཆེན་པོའ་ིསྲིད་ལུགས་འབྲེལ་བའི་རྒྱལ་རབས་དེབ་ཐེར་དཀར་པོ།

ཆད་ལ། བྱ་གཅོད་ཅིང་ཉན་རྣར་བཀྱེས་སོ། །(བྱ་གཅོད་པ་བྱ་ར་བྱེད་པའི་དོན་ནོ། །)

དབྱི་ཚབ་དང་ནགས་སེང་གཉིས་ཀྱིས། བཙན་པོ་སྤྱན་དྲངས་ཏེ། ཆུ་བོ་ནི་

རབ་ཏུ་བཏོད་དོ། །དྲ་ལ་ནི་དབྱི་རུ་བཏང་ངོ་། །མཁར་ཡུ་སྣ་ནི་ཕབ། དགུ་གྲི་

ཟིང་པོ་རྗེ་ནི་བཀུམ་མོ། །མང་པོ་རྗེ་སུམ་བུ་ནི་གྲུ་གུའི་ཡུལ་དུ་བྲོས་སོ། །ཕག་

གི་ཡུང་བ་མན་ཆད། རྒོད་བྲོ་སྣ་ཡན་ཆད་བཙན་པོའ་ིཕྱག་ཏུ་སོན་ཏོ། །བཙན་

པོ་ཁྲི་སློན་བཙན་གྱིས་བཀའ་སྩལ་ཏེ། ཡུལ་ངས་པོ་བྱ་བ་ལས། འཕན་ཡུལ་

དུ་མིང་སྤོས་སོ། །དེ་ནས་ངས་པོའ་ིའབངས། དབའ་དབྱི་ཚབ་ལ་སོགས་

པས། བཙན་པོའ་ིམཚན་གསོལ་བ། ཆབ་སྲིད་ནི་གནམ་ལས་མཐོ། དབུ་

རྨོག་ནི་རི་བས་བཙན་ཏེ། གནམ་རི་སློན་བཙན་དུ་བཏགས་སོ། །དེ་ལྟར་མྱང་

དབའ་མནོན་དང་གསུམ་གྱིས་ཟིང་བོ་རྗེའི་སྲིད། བཙན་པོ་སྤུ་རྒྱལ་གྱི་ཕྱག་

ཏུ་དངར་ཏོ། །(དངར་དང་བསྟར་བྱ་བ་དོན་གཅིག་གོ །)དེ་ནས་གནམ་རི་སློན་བཙན་

གྱིས་ཕྱག་ལྕག་གིས་དྲས་ཏེ། དབའ་དབྱི་ཚབ་ཀྱི་བྱ་དགར། ཟ་གང་གཤེན་

གྱི་ཡུལ་ས་དང་། མལ་དྲོ་ཕྱོགས་ནས། བྲན་ཁྱིམ་སྟོང་ལྔ་བརྒྱ་སྩལ་ཏོ། །མྱང་

ཙེང་སྐུའི་བྱ་དགར། གཉན་འཛི་ཟུང་གི་མཁར་སྦུབ་དང་། བྲན་ཁྱིམ་སྟོང་ལྔ་

བརྒྱ་སྩལ་ཏོ། །ཆེས་པོ་ནགས་སེང་གི་བྱ་དགར། འོན་གྱི་སྨོན་མཁར་གྱི་

བྲན་ཁྱིམ་སུམ་བརྒྱ། མནོན་འགྲོན་པོའ་ིབྱ་དགར། ཁོ་ནའི་ཕུ་ནུ་པོ་གནོན་ལ་

སོགས་བྲན་ཁྱིམ་སྟོང་ལྔ་བརྒྱ་སྩལ་ཏོ། །མྱང་དབའ་མནོན་དང་གསུམ། ཆེས་

པོ་དང་བཞི། བཙན་པོའ་ིབློན་པོར་བཅུག་སྟེ། བྲན་ཁྱིམ་མང་པོ་དང་༑ ཡུལ་

ཆེན་པོ་སྩལ་ཏོ།།

མཁས་དབང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱི་གསུང་རྩོམ་ཕྱོགས་བསྡུས།

རྒྱལ་པོ་འདིའི་རིང་ལ། ཁྱུང་པོ་སྤུང་སད་ཟུ་ཙེས་ གཙང ་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་

པོ་མར་མུན་མགོ་བཅད་དེ། གཙང ་བོད་ཁྱིམ་ཉི་ཁྲི་བཙན་པོའ་ིཕྱག་ཏུ་ཕུལ་

བར། བཙན་པོ་དགྱེས་ནས་ གཙང ་ཁྱིམ་ཉི་ཁྲི་ཟུ་ཙེ་ལ་བྱ་དགར་སྩལ་ཏོ། །(ཟུ་

ཙེ་འདི་སྲོང་བཙན་གྱི་བློན་ཡང་བྱས་པ་འོག་ཏུ་གསལ།)དེའི་འོག་ཏུ། བཙན་པོ་མཆེད་

གཉིས་ལ། མོང་སྔོན་པོ་གློ་བ་རིངས་པར། ཟུ་ཙེས་ཁོས་(བཙན་པོ་བཀྲོང་བའི་)

གྲབ་ཤོམས་བྱེད་པ་ཚོར་སྟེ། བཙན་པོ་མཆེད་གཉིས་ལ་སྐུ་ལ་བསྡོ་མ་ནུས་

པར་མོང་སྔོན་པོ་བཀུམ་མོ།།

དེའི་རྗེས་སུ་དྭགས་པོ་འབངས་སུ་མངའ་བ་ལས་ངོ་ལོག་པ་ལ། རྗེ་

བློན་རྣམས་འདུས་ཏེ། དྭགས་པོ་ཕབ་པར་སུས་རྔོ་ཐོགས་པ་དམག་དཔོན་

བགྱིད་དགོས་ཞེས་བཀའ་བགྲོས་པ་ན། སེང་གོ་མྱི་ཆེན་གྱིས། ཁོ་བོས་རྔོ་

ཐོག་ཅེས་ཁས་བླངས་སོ། །དེ་ལ་ཁྱུང་པོ་ཟུ་ཙེ་ན་རེ། ཁྱོད་ལྟ་བུས་དམག་

དཔོན་འོང་ངམ། མི་མཛངས་པ་བྱ་བ་དེ། སྒྱེའུ་ནང་དུ་སྨྱུངས་བུ་བཅུག་པ་

དང་མཚུངས་པར་རྩེ་མོ་ཕྱིར་འཐོན་པ་ཞིག་དགོས་ཞེས་སྨྲས། ཁྱོད་བཙན་

པོའ་ིསྣམ་ཕྱི་(བ་སྟེ་ཞབས་འབྲིང་།)བར་བཀའ་སྩལ་ནས་ལོ་དུ་མ་ཞིག་ལོན་ན།

སེང་གོ་མྱི་ཆེན་མཛངས་ལ་རྔོ་ཐོག་གོ་ཞེས་མི་གཅིག་གིས་ཀྱང་བསྟོད་པ་ཁོ་

བོས་མ་ཐོས་པས། མི་འོངས་བཞིན་དུ་ཁས་ལེན་ནམ་སྨྲས་པས། མྱི་ཆེན་ན་

རེ། མི་ཡོངས་ཀྱིས་ཁོ་བོ་ལ་སྙན་པར་མི་བརྗོད་པ་ཡང་བདེན་ནོ། །ཁོ་བོ་སྔོན་

སྒྱེའུའི་ནང་དུ་ཞུགས་ཀྱང་མ་ཞུགས། རྩེ་མོ་ཕྱིར་མ་ཕྱུངས་པ་ཡང་བདེན།

གལ་ཏེ་ཁོ་བོ་སྔོན་ཆད་སྒྱེའུའི་ནང་དུ་ཞུགས་ཟིན་ན། རྩེ་མོ་བས་ཡུ་བ་ཡན་

བོད་ཆེན་པོའ་ིསྲིད་ལུགས་འབྲེལ་བའི་རྒྱལ་རབས་དེབ་ཐེར་དཀར་པོ།

ཆད་ཕྱུང་སྟེ་སོང་ཟིན། དེའི་ཕྱིར་དེང་ཁོ་བོས་གསོལ་བ་ཡང་། སྔོན་ཆད་

ཅིའི་ནང་དུ་ཡང་མ་ཞུགས་པས། གདོད་འཇུག་པར་གསོལ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་

སྨྲས་པས། བཙན་པོས་ཀྱང་མྱི་ཆེན་ལ་གསོལ་བ་བཞིན་གནང་སྟེ། དྭགས་པོ་

འབངས་སུ་དགུག་པའི་དམག་དཔོན་དུ་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །དེ་ནས་སེང་གོ་མྱི་

ཆེན་གྱིས་དྭཊ་པོ་ལྷ་དེ་ལ་བརྒལ་ཏེ། ཐམས་ཅད་འབངས་སུ་བཀུག་གོ། །མྱི་

ཆེན་གྱི་བྱ་དགར། གསེར་ཁུང་རེའུ་རྒལ་གྱི་མི་དང་འབྲོག་དུ་བཅས་ཏེ་སྩལ་

ཏོ། །མི་ཀུན་གྱི་ཁ་ན། སེང་གོ་མྱི་ཆེན་གྱིས། མདུང་མོ་ཐེབས་གཅིག་གིས།

འབྲོག་མོ་ཐང་གང་འཐོབ། ཟེར་བ་བྱུང་། ཉིན་གཅིག་ལ་ཁོང་གིས་དྭགས་པོ་

མི་བརྒྱ་བསད་སྐད་(སེང་གོ་མི་ཆེན་གྱི་མིང་དང་ལོ་རྒྱུས་ཙམ་ད་དུང་ཡང་དྭགས་པོ་རྣམས་ལ་

གླེང་རྒྱུ་ཡོད་འདུག)

དེའི་རྗེས་སུ་མང་སྨོན་ཏོ་རེ་ཙེང་སྐུའི་བུ། ཞང་སྣང་བྱ་བ་བཙན་པོའ་ི

ཞབས་འབྲིང་ནང་མ་འཚལ་ཞིང་གནས་སོ། །(འདི་མང་པོ་རྗེ་ཞང་སྣང་བྱ་བ་སྲོང་བཙན་

གྱི་དུས་སུ་ཡང་བློན་པོ་ཡིན།)དེའི་ཚེ་ན་བཙན་པོ་རྗེ་འབངས་དགྱེས་སྐྱེམས་སྟོན་

མོ་གསོལ་བའི་ཚེ། ཁྱུང་པོ་ཟུ་ཙེས་གླུ་བླངས་ཏེ། གཙང ་བཙན་པོའ་ིའབངས་

སུ་ཕུལ་ཚུལ་སོགས་ངོམས་སོ་བྱས་པར། ཞང་སྣང་གིས་ཤགས་ལན་བཏབ་

པས་བཙན་པོ་ཐུགས་མཉེས་ཏེ། ཞང་སྣང་བློན་པོར་བཅུག་ནས། བློན་པོའ་ི

མཚན་མར་དངུལ་གྱི་སུག་བུ་ཆུང་སྩལ་ཏོ།།

༈ དེའི་རྗེས་སུ་དབའ་དབྱི་ཚབ་རྒས་ཏེ། ཉི་མ་འདེ་ཞིང་མཆིས་སྐབས།

བཙན་པོ་ཁྲི་སྲོང་བཙན་(སྒམ་པོ་སྟེ་འདི་དུས་སྲོང་བཙན་དགུང་ལོ་གཞོན་པའི་སྐབས་སུ་

མཁས་དབང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱི་གསུང་རྩོམ་ཕྱོགས་བསྡུས།

ངེས།)ཉེན་ཀར་ནས། སྐྱི་ལུང་དུ་གཤེགས་ཁར། སྙ་ཏོ་རེ་གཙུག་བློན་ལས་

(བརྒྱུད་ནས་)འཕྲིན་གསོལ་ཏེ། གནའ་དུས་སུ། ཟིང་བོ་རྗེ་རྒྱབ་ཏུ་བོར། སྤུ་

རྒྱལ་པང་དུ་བླངས་ཏེ། ཆབ་སྲིད་ཆུར་ནི་བསྲིངས། ཞེང་དུ་བསྐྱེད་བསྐྱེད་ན༑

མྱང་གིས་སྲིད་མ་ཐུབ་སྟེ་བཀྱོན་ཕབ་ནས། (མྱང་ནི་ཙེང་སྐུའི་བུ་ཞང་སྣང་སྟེ་བཀྱོན་

ཕབ་པ་ནི་ཁྲིམས་ཕོག་པའོ།)བདག་ཅག་ཕ་ཚན། བླར་གློ་བ་མ་རིངས་པར་མཆིས་

ན། བདག་རྒན་པོ་ཙམ་ཞིག་མ་གུམ་བར་དུ། དབུ་སྙུང་(མནའ་)ཁུད་པ་ཞིག་

བདག་གི་བུ་ཚ་རྣམས་ལ་སྩོལ་བར་ཅི་གནང་། བཙན་པོ་ཡབ་ནི་བདག་གི་

མཆིས་བྲང་དུ་གདན་གཏིང་བ་ཡང་གནང་ན། (ཡབ་ནི་གནམ་རི་སྲོང་བཙན་ཡིན་ཞིང་

མཆིས་བྲང་ནི་ཁྱིམ་གྱི་མིང་སྟེ། ཆུང་མ་ལ་ཡང་བརྡ་ཚིག་གི་ཚུལ་དུ་སྦྱར་རོ།།དེས་ན་འདི་ནི་ཡབ་རྒྱལ་

པོ་བདག་གི་ཁྱིམ་དུ་ཕེབས་མྱོང་བའི་དོན་ནོ། །)ད་ནི་ཤུལ་དུ། ལ་མོ་ཆག་པ་ཕྲུམ་(འཕན་

ཡུལ་གྱི་ཆག་ལ་ཡིན་ནམ་སྙམ།)དུ་ཕྱག་ཐབ་ཙམ་ཞིག་གསོལ་དུ་ཅི་གནང་། ཞེས་

གསོལ་བར། བཙན་པོའ་ིཞལ་སྔ་ནས། དྲིན་ཅན་མི་ཡི་ཡིད་མ་བཅད། །ལྷ་ཡི་

རྟ་ལ་རྒལ་མི་དབྱུང་། །སྔོན་ཆད་ངའི་ཡབ་ཀྱི་རིང་ལ། དབའ་ཏོ་རེ་དབྱི་ཚབ་

དང་ཁྱེད་གཉིས། ཆབ་ཕ་རོལ་ཚུ་རོལ་གྱི་དགུང་བློན་དུ་བགྱིད་པར་བསམ་

བསམ་པ་ལས། ཏོ་རེ་ནི་ཤི། ཁྱོད་ནི་རྒས་ཏེ་ཉི་མ་འདེར་གནང་སྟེ་བཞག(ཙེང་

སྐུའི་བུ)མྱང་ཞང་སྣང་ནི་བློན་ཆེན་པོར་བསྐོས་ཏེ་བཞག་ན། ཡབ་ནོངས་ནས།

ཁོ་ཡང་གློ་བ་རིངས་ཏེ་བཀྱོན་ཕབ་པ་ཡིན་ནོ། །(དེ་ཡང་ཞང་སྣང་དང་རྗེ་སྲོང་བཙན་

གྱི་བར་དུ་ཟུ་ཙེས་ཕྲ་མ་བཅུག་སྟེ་ཞང་ལ་ཁྲིམས་ཕོག་ཚུལ་འོག་ཏུ་གསལ།)ད་ཁྱེད་དབའ་ཕ་

ཚན་ནི། གློ་བ་མ་རིངས་པར་བསྡད་པས། ལ་མོ་ཆག་པ་ཕྲུམ་དུ་ཕྱག་ཐབ་

བོད་ཆེན་པོའ་ིསྲིད་ལུགས་འབྲེལ་བའི་རྒྱལ་རབས་དེབ་ཐེར་དཀར་པོ།

ཀྱང་གསོལ་ཅིག དབུ་སྙུང་ཡང་གནང་བར་བྱའོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །དེར་

ལ་མོ་ཆག་པ་ཕྲུམ་དུ་ཕྱག་ཐབ་གསོལ་ཏེ། སྐུ་རྟེན་དུ། ཁྲབ་བསེ་སྣ་བཅུ་དང།

ལྡོང་སྲོམ་གྱི་རལ་གྲི་མདོར་གཅོད་བཅས་ཕུལ་ཏེ། བཙན་པོས་དབུ་སྙུང་

ཡང་གནང་ངོ་། །དབའ་དབྱི་ཚབ་ཕ་ཚན་བདུན་ཀྱང་བྲོ་བོར་རོ། །བཙན་པོས་

བཀའ་སྩལ་བ་ནི། དབྱི་ཚབ་གློ་བ་ཉེ་བས། གུམ་ན་དུར་ཁུང་བཙན་པོ་རང་

གིས་ཕྱག་བདར་ཏེ་རྩིགས་པར་གནང་། བུ་ཚ་གང་རུང་གཅིག་ལ་གསེར་

ཡིག་མི་ཆད་པར་སྩོལ་བར་གནང་སྟེ། ད་ནས་ནི་ཕན་ཆད་དུ། ཁྱོད་ཀྱིས་ནི་

ང་མ་བཏང་། ང་ཡིས་ནི་ཁྱོད་མི་བཏང་། སོགས་མགུར་ཡང་བཞེངས་སོ། །

དབའ་དབྱི་ཚབ་ཀྱིས་ཀྱང་གླུ་ལན་ཕུལ་ཏེ། དེར་ཕ་ཚན་བདུན་གྱིས་གཏང་

རག་ཆེན་པོ་བཏང་ངོ་། །དབུ་སྙུང་གནང་བའི་གོར་མ་དེ། རྒྱལ་འབྲིང་ལན་

ཏོན་གྱིས་བླངས་ནས་ཕྱག་ཏུ་ཕུལ་ཅིང་། རྗེས་སོར་གོར་མ་དཀར་པོ་དེ་དབྱི་

ཚབ་ཀྱི་མཆད་པའི་རྨིང་དུ་བརྩིགས་སོ། །(འཆད་པ་ནི་དུར་ཁུང་དང་། གོར་མ་ནི་རྡོ་སྟེ་

མནའ་བསྐྱེལ་ཚེ་རྡོ་བ་རེ་ལག་ཏུ་ལེན་སྲོལ་དེ་ཁམས་དང་འབྲས་ལྗོངས་སོགས་ན་ཉེ་དུས་བར་དུ་ཡོད་

པར་སྣང་)དེ་དུས་དབུ་སྙུང་གནང་བའི་ཚིག་ནི། ད་ཕྱིན་ཆད་ཁྱེད་ཕ་ཚན་གྱིས།

བཙན་པོ་སྤུ་རྒྱལ་གྱི་ཞལ་སྔར་གློ་བ་མ་རིངས་ན། ནམ་ནམ་ནམ་ནམ་ཞ་ཞ་

ཞ་ཞར་ཡང་། དབྱི་ཚབ་ཀྱི་བུ་ལ་མཉེས་པར་བཀྱོན་ཕབ་རི། (ནམ་ནམ་ཞ་ཞར་བྱ་

བ་ནམ་ཡང་བྱ་བ་དང་དོན་གཅིག་སྟེ། ཤེས་རབ་བརྒྱ་པར། དེ་ངག་ནམ་ནམ་ཞ་ཞར་འཕུང་། ཞེས་པ་ལྟ་

བུ་ཡིན། འབྲུག་པའི་ཕལ་སྐད་ལ་ཡང་འདུག)ཕྲ་མ་ཞིག་གསན་ན་ཡང་། ཤགས་བྱས་ཏེ་

ཡུས་བཀྲོལ་ནས། བཀས་མི་བཅད་རི། དབྱི་ཚབ་ཀྱི་བུ་གཅིག་ལ་གསེར་གྱི་

མཁས་དབང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱི་གསུང་རྩོམ་ཕྱོགས་བསྡུས།

ཡི་གེ་ལས་སྨད་རི། སྙིང་མ་རིངས་པར་རབས་ཆད་ན། འཁོར་ཡུལ་བཞེས་

རི། (སོགས་མནའ་ཚིག་བཅུ་གཉིས་སྣང་ཞིང་། ཁྲི་སྲོང་གི་ཀླུ་གོང་ལ་བཞེས་པའི་དབུ་སྙུང་རྣམས་རྩེ་

ཞོལ་རྡོ་རིང་བྱང་ངོས་སུ་བཀོད་འདུག་པ་དེ་དག་དང་ཚིག་འགྲོས་ཤིན་ཏུ་མཐུན་པ་ཞིག་འདུག)དབྱི་

ཚབ་ཕ་སྦད་ཀྱི་བྲོ་བོར་བའི་ཚིག་ནི། བཙན་པོ་སྤུ་རྒྱལ་ཁྲི་སྲོང་བཙན་ཡབ་

སྲས་དང་གདུང་རྒྱུད་ལ། གློ་བ་རིངས་རི་(སོགས་ནས།)བཙན་པོས་བཀའ་ཇི་

སྩལ་བ་གཟུགས་སུ་མི་འཛིན་རི།(ཞེས་པའི་བར་བྲོ་ཚིག་བཅུ་གཉིས་སོ།།)

╚དཀྱུས╗་དེ་ལྟར་གནམ་རི་སྲོང་བཙན་དུས་ཀྱི་བྱུང་བ་རགས་པ་

ཙམ་ཞིག་འདི་དག་གིས་ཤེས་པར་ནུས་ལ། སྤྱིར་གནམ་རིའི་ལོ་རྒྱུས་རྒྱས་

པ་ཞིག་རང་ཅག་གི་རྒྱལ་རབས་གང་དུ་ཡང་མེད་སྟབས། འདིར་ཤོག་དྲིལ་

ལ་གང་ཡོད་ཕལ་ཆེར་ཆ་ཚང་བར་དྲངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་རྒྱལ་པོ་འདིའི་

རིང་ལ་དམག་ཆེན་གཡོ་བའི་མགོ་བརྩམས་པ་ཡིན་ཅེས་ཐང་ཡིག་དུ་གསལ་

ལ། འདིས་ཁྲི་བཟུང་བའི་ལོ་དང་སྐུ་ཚེའི་ཚད་སོགས་ཞིབ་ཏུ་ཤེས་དཀའ་

མོད། འཕན་ཡུལ་དུ་དམག་དྲངས་ཚེ་ཡུམ་ད་དུང་བཞུགས་ཚུལ་དང་། དབྱི་

ཚབ་རྒས་པའི་ཚེ་སྲོང་བཙན་རྒྱལ་པོར་བཞུགས་ཚུལ་སོགས་ལ་དཔྱད་ན་

སྐུ་ཚེ་ཆེས་རིང་དུ་ནི་མ་ཐུབ་པར་མངོན། མཐར་མོན་དུག་གིས་བཀྲོངས་

ཚུལ་འོག་ཏུ་གསལ། དེས་ན་དཀྱུས་མའི་རྒྱལ་རབས་ཤིག་འཆད་ཚེ། འཇིག་

རྟེན་མི་ལུགས་ཀྱི་བྱུང་བ་རྣམས་གཙོ་བོར་བཏོན་དགོས་པ་ཡིན་པས། འདི་

འདྲ་དག་གི་སྐབས་སུ་རྒྱལ་པོའ་ིཆེ་བ་འདོན་པའི་འཁུལ་དུ་བྱས་ནས། ངོ་

མཚར་བའི་སྣོན་མ་སྣ་ཚོགས་འདེབས་དགོས་པའི་དོན་ཅི་ཡང་མེད་དོ། །

བོད་ཆེན་པོའ་ིསྲིད་ལུགས་འབྲེལ་བའི་རྒྱལ་རབས་དེབ་ཐེར་དཀར་པོ།

འདི་ནི་རང་བྱུང་བདེན་པའི་ཟླ་བ་སྟེ། །

སྐྱོན་མེད་དུང་གི་ཁ་དོག་གསལ་བ་ལ། །

ཕྱོགས་ལྷུང་ལར་རྒྱའི་རྣ་བ་རིང་བ་ཡི། །

མི་སྡུག་རི་བོང་གཟུགས་ཏེ་ཅི་ལ་བྲི། །

ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱལ་པོ་གནམ་རི་སྲོང་བཙན་གྱི་སྐབས་སོ། །

དེའི་སྲས་ནི་སྤུར་རྒྱལ་བོད་ཀྱི་ལྗོངས་འདིར། ལེགས་པའི་སྒོ་རྒྱ་

འབྱེད་པའི་ལུགས་གཉིས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་རྩ་བ་ཐོག་མར་འཛུགས་པའི་མེས་པོ་

ལྟ་བུར་གྱུར་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོ་ཡིན་ཞིང་། རྒྱལ་པོ་འདི་

ནི། ངེས་པའི་དོན་དུ་འཕགས་པ་འཇིག་རྟེན་དབང་ཕྱུག་མི་ཡི་ཟོལ་དུ་བྱོན་

པའི་རྩོད་མེད་སྤྲུལ་པའི་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོར་གྲུབ་པས། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་

ངེས་དོན་གྱི་རྣམ་པར་ཐར་པ་དག་ཀྱང་གཞན་དུ་གྲགས་པ་ལྟར་ལ། འདིར་

ནི་བཙན་པོ་ཉིད་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་སྲིད་ལུགས་དང་འབྲེལ་བའི་མཛད་ཕྲིན་

ཅི་ཞིག་གནང་བའི་ཚུལ་རྣམས། དུས་མཉམ་པའི་སྐྱེ་རྒུ་ཐ་མལ་པ་རྣམས་

ཀྱིས་མཐོང་ཚུལ་ལྟར་བཀོད་པའི་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་དུམ་བུ་གསུམ་ན་ཅུང་ཟད་

གསལ་བ་རྣམས་ལྷན་ཅིག་ཏུ་བསྡུས་ཏེ་བཤད་པར་བྱའོ། །(རྒྱ་མའི་ཡུལ་ཕོ་བྲང་

མི་འགྱུར་བྱམས་གླིང་དུ་བཙན་པོ་སྐུ་བལྟམས་ཚུལ་སོགས་ཡོངས་གྲགས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་གཞན་ནས་

བསྐང་བར་བྱ་ཞིང་།)(འདིར་ཤོག་དྲིལ་ཀ་པའི་དབུ་ཆ་རལ་སྐྱོན་དུ་གྱུར་པའི་གཤམ་ནས་མར་ལ།)

བཙན་མོ་མུན་ཆང་ཀོང་ཀེ་ཅོ། མགར་སྟོང་རྩན་ཡུལ་བཟུང་གིས་སྤྱན་དྲངས་

ཏེ་བོད་ཡུལ་དུ་གཤེགས་སོ། །བལ་པོ་ཡུ་སྣ་ཀུག་ཏྀ་བཀུམ། ན་རྀ་ད་བ་རྒྱལ་

མཁས་དབང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱི་གསུང་རྩོམ་ཕྱོགས་བསྡུས།

ཕོར་བཅུག གནག་ནད་ཆེན་པོ་བྱུང་༑ དེ་ནས་ལོ་གསུམ་ན། བཙན་པོ་ཁྲི་

སྲོང་རྩན་གྱི་རིང་ལའ། ལྀག་སྙ་ཤུབ་བརླག་སྟེ་ཞང་ཞུང་ཐམས་ཅད་འབངས་

སུ་བཀུག་སྟེ་མངའོ། དེ་ནས་ལོ་དྲུག་ནའ། བཙན་པོ་ཁྲི་སྲོང་རྩན་དགུང་དུ་

གཤེགས་སོ། །བཙན་མོ་མུན་ཅང་ཀོང་ཅོ་དང་དགུང་ལོ་གསུམ་བཤོས་སོ།།

(སངས་རྒྱས་འདས་རྗེས་ཀྱི་ལོ་ཆིག་སྟོང་གཅིག་བརྒྱ་དགུ་བཅུ་གོ་བཞི་པ་ལྕགས་ཕོ་)ཁྱིའི་ལོ་ལ་

བབས་ཏེ། བཙན་པོ་མྱེས་ཁྲི་སྲོང་རྩན་གྱི་སྤུར་(ཕོ་བྲང་)ཕྱིང་བའི་རིང་ཁང་ན་

མཁྱུད་ཅིང་བཞུགས་ཏེ། བཙན་པོ་དབོན་ཁྲི་མང་སློན་མང་རྩན་མེར་ཀེ་ན་

བཞུགས་པར་ལོ་གཅིག (འདས་རྗེས་ཀྱི་ལོ་ཆིག་སྟོང་གཅིག་བརྒྱ་དགུ་བཅུ་གོ་ལྔ་ལྕགས་

མོ)ཕག་གི་ལོ་ལ་བབས་ཏེ། བཙན་པོ་(མང་སྲོང་མང་བཙན་)ཉེན་ཀར་ན་བཞུགས་

ཤིང་། (ཕོ་བྲང་)ཕྱིང་བར་བཙན་ཕོ་མྱེས་ཁྲི་སྲོང་རྩན་གྱི་མདང་བཏང་བར་ལོ་

གཅིག(ཅེས་བྱུང་།)╚དཀྱུས╗འདིར་ཀོང་ཅོ་བོད་ཡུལ་དུགཤེགས། བྱ་

བ་དེ་རྒྱ་ནག་ནས་ལམ་དུ་ཞུགས་པའི་དོན་དུ་སྣང་གི་བོད་དུ་སླེབས་པ་ལ་མི་

བརྩི་བར་འདུག ཀོང་ཇོ་བོད་དུ་ཕེབས་པའི་ལོ་དེ་རྒྱལ་རབས་╚ང╗པ་

ལ་གསལ་བར་འདས་རྗེས་ཀྱི་ལོ་ཆིག་སྟོང་གཅིག་བརྒྱ་བརྒྱད་ཅུ་གྱ་ལྔ་པ་

ལྕགས་གླང་ཡིན། གླང་དེ་ནས་བརྩིས་པའི་ལོ་དགུ་པ་ལ་སྲོང་བཙན་འདས།

ལོ་གསུམ་ཀོང་ཇོ་དང་ལྷན་དུ་བཤོས་སོ། །ཞེས་བྲིས་པས་ཀོང་ཇོ་ལམ་དུ་

ཞུགས་ནས་རྒྱལ་པོ་དང་མ་མཇལ་བར་ལོ་དྲུག་སོང་བར་སྣང་། དེས་ན་

ཡོངས་གྲགས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སུ། མགར་གྱིས་གཡོ་བྱས་ནས། ཀོང་ཇོ་རྗེ་ལ་

མཇལ་དུ་མ་བཅུག་པར་ཡུན་རིང་འགོར་ཚུལ་བྲིས་པ་དེ་ཡང་རྒྱུ་མཚན་

བོད་ཆེན་པོའ་ིསྲིད་ལུགས་འབྲེལ་བའི་རྒྱལ་རབས་དེབ་ཐེར་དཀར་པོ།

ཅན་དུ་འདུག་སྙམ། ཕྱིང་བ་བྱ་བ་ནི་གནམ་རིའི་སྐབས་སུ་སྨོས་པའི་མཁར་

ཕྱིང་བ་སྟག་རྩེ་དེ་ཡིན་པར་འདུགམཁྱུད་པ་ནི་སྦས་པའི་དོན་ཏེ། ཁྱི་ལོ་ལ་

མེས་པོའ་ིསྐུ་སྤུར་གསང་རྒྱ་བྱས་ནས་བཞག་ཅིང་། ལོ་དེའི་རྗེས་མར་མདང་

བཏང་བའོ། །ཀོང་ཇོ་བརྫངས་ནས་ལོ་དགུ་ན་བཙན་པོ་འདས་ཚུལ་དང་འདི་

གཉིས་སྦྱར་ཚེ། དོན་ལ་བྱ་ལོར་འདས་ཤིང་ཁྱི་ལོའ་ིམཇུག་ཏུ་གསང་བརྟོལ་

བར་བརྟེན། རྒྱའི་རྒྱལ་རབས་ལ་ལྕགས་ཁྱི་ལོར་གྲོངས་ཞེས་བྲིས་སོ་སྙམ་

སྟེ་དཔྱད་པར་འཚལ། མདང་བྱ་བ་ནི་འདས་མཆོད་དེ་གནའ་ལུགས་ཤིག་

ཡིན་ཞིང། འབྲོམ་ཁམས་ནས་བྱོན་ཚེ་འཕྲང་ཁ་བེར་ཆུང་ཕའི་མདང་གཏོང་

སར་སླེབས་སོགས་སྔོན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་འགའ་རེ་ན་ཡང་སྣང་། རྩིས་ཐང་ཆེ་བ་

ལ་མདང་ཆེ་བ་ཞེས་ཡུལ་འགའ་ཞིག་གི་ཕལ་སྐད་ལ་ཡང་ཟེར༑ མདང་གི་

མཆོད་པ་དེ་ཅི་འདྲ་ཞིག་ཡོད་ཚུལ་མི་ཤེས་ཀྱང་། རྙིང་མའི་ཆོ་ག་འགའ་རེ་

ན་མདང་སྐང་བྱ་བ་ཞིག་འདུག་པ་དེ་ལ། མར་མེ་དང་། ཁྲག་དང་གཏོར་མ་

རྣམས་རིམ་གྱིས་འབུལ་བར་འདུག་པས། ཕལ་ཆེར་དེ་འདྲ་ཞིག་མིན་ནམ་

སྙམ། བལ་པོ་ཡུ་སྣ་ཀུག་ཏི་བཀུམ། ན་རི་ད་བ་རྒྱལ་ཕོར་བཅུག བྱ་བའི་ཚིག་

འདི་གཉིས་ཡ་མཚན་ཆེ་སྟེ། ཛིཥྞུ་ཀཱིརྟི་བཀུམ། ན་ར་དེ་བ་རྒྱལ་པོར་བཅུག་

བྱ་བ་ཟུར་ཆག་གམ་སྙམ་སྟེ། ཛ་དང་ཡ་གཉིས་ནི་རྒྱ་སྐད་ལ་སྒྲ་ཤིན་འདྲ་

བས། ཡ་མཱ་རི་ལ་ཛ་མཱུ་རི་དང་། ཡོ་གི་ལ་ཛོ་གི་སོགས་སུ་འབོད་པ་ལྟ་བུ་

ཡིན། དེ་ཡང་འཇམ་དཔལ་རྩ་རྒྱུད་ཀྱི་རྒྱ་དཔེར། བལ་པོའ་ིརྒྱལ་པོ་རྣམས་

ཀྱི་མིང་མཐར་ཆགས་སུ་དྲངས་པའི་མཇུག་ཏུ། ཛིཥྞུཧྱནྟ།ཤསྟསམྦཱཏབིངྷྭསྟྭ

མཁས་དབང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱི་གསུང་རྩོམ་ཕྱོགས་བསྡུས།

ནེཔལཱངྷིཔཏིསྟ་དཱ་ཞེས། ཛིཥྞུ་ཉིད་ནི་མཐའ་མ་སྟེ། །དེ་དུས་བལ་ཡུལ་བདག་

པོ་ནི། །མཚོན་ཆ་འབབ་པས་རྣམ་པར་འཇོམ། །ཞེས་རྒྱལ་པོ་མཐའ་མ་ཛིཥྞུ་

ཡིན་ཚུལ་དང་། དེ་མཚོན་གྱིས་གསོད་པར་གསུངས་པས་སོ། །དེས་ན་ཀོང་

ཇོ་བོད་བརྫངས་པའི་ལོ་དེ་རང་ལ་བལ་ཡུལ་འབངས་སུ་བཅུག་གམ་སྙམ་སྟེ།

དེ་ནས་བགྲང་བའི་ལོ་བརྒྱད་ཀྱི་རྗེས་སུ། གོང་མའི་ཕོ་ཉ་ཝང་ཞོན་ཙེ་རྒྱ་གར་

དུ་སླེབས་དུས། བལ་ཡུལ་བོད་ཀྱིའོག་ཏུ་ཡོད་ཚུལ་རྒྱལ་རབས་╚ང╗པ་

ལ་གསལ་བ་བཞིན་ནོ། །འདིར་ལོ་གཅིག་ཅེས་བྲིས་རྣམས་ནི། བྱུང་བ་དེ་

དག་གི་ཡུན་ལ་ལོ་གཅིག་སོང་བྱ་བའི་དོན་ནོ།།

ཤོག་དྲིལ་╚ཁ╗བཙན་པོ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོའ་ིརིང་ལ། ཡབ་

འབངས་ཀྱིས་ནི་འཁུས་ཡུམ་འབངས་ནི་ངོ་ལོག གཉེན་ཞང་ཞུང་། མཛོ་

སུམ་པ། ཉ་གཉི་དྭགས་པོ། ཀོང་པོ། མྱང་པོ་ཀུན་ཀྱང་ངོ་ལོག ཡབ་གནམ་རི་

སློན་བཙན་ལ་དུག་བོར་ཏེ་བཀྲོངས་སོ། །སྲས་སྲོང་བཙན་སྐུ་གཞོན་ནུ་ལས་

གཟོད་སྐྱེས་ཏེ། ཐོག་མར་དུག་ལས་བྱེད་མཁན་གྱི་དུག་པ་རྣམས་རབས་

བཅད་དོ། །དེའི་འོག་ཏུ་(རྩེང་སྐུའི་བུ)མྱང་མང་པོ་རྗེ་ཞང་སྣང་གིས། སུམ་པ་

མཐའ་དག་དམག་བྱེད་མ་དགོས་པར་སྒྱུའི་སྒོ་ནས། ཁྱིམ་གྲངས་མ་ཤོར་བར་

འབངས་རྣལ་མར་བཀུག་གོ། །དེའི་འོག་ཏུ་བཙན་པོ་ཞབས་ཀྱིས་བཙུགས་ཏེ།

དམག་མ་བྱུང་མ་དྲངས་པར། རྒྱ་དང་འ་ཞ་དཔྱའ་བཅད་དོ། །(འ་ཞ་དེསོག་རིགས་

དིང་སང་ཨུ་རུ་སིའི་ཁོངས་སུ་ཡོད།)ཐོག་མ་དེ་ནས་བཟུང་འ་ཞ་འབངས་སུ་མངའ་

འོ། །དེའི་འོག་ཏུ། བཙན་པོ་སྲོང་བཙན་དང་། མང་པོ་རྗེ་ཞང་སྣང་གི་བར་དུ།

བོད་ཆེན་པོའ་ིསྲིད་ལུགས་འབྲེལ་བའི་རྒྱལ་རབས་དེབ་ཐེར་དཀར་པོ།

ཁྱུང་པོ་སྤུང་སད་ཟུ་ཙེས་ཕྲ་མ་བཅུག་སྟེ། བཙན་པོའ་ིཞལ་སྔར། ཞང་སྣང་གློ་

བ་མི་རིངས་པ་ལ། རིངས་ཞེས་གསོལ་ཏོ། །ཞང་སྣང་ལ་ཡང་། བཙན་པོ་མི་

བཀྱོན་པ་ལ། བཀྱོན་ཞེས་སྨྲས་སོ། །ཞང་སྣང་གི་སེམས་ལ། ཁྱུང་པོ་སྤུང་སད་

བདག་གི་སྙིང་གྲོགས་ཡིན་པས། ཟེར་བ་བདེན་སྙམ་ནས། བཙན་པོའ་ིབཀའ་

བྱུང་ཡང་། མིན་ཞེས་མདུན་དུ་མ་ཕྱིན་པར། མཁར་སྤུར་བ་ལ་བསྡད་པས།

བཙན་པོའ་ིཐུགས་ལ། ཞང་སྣང་གློ་བ་རིངས་པ་བདེན་ཡང་དག་གོ་དགོངས་

ནས། ཞང་སྣང་གི་བྲན་ལ་བཅོལ་ཏེ། ཞང་སྣང་བསླུས་ནས་བརླག་གོ། མཁར་

སྤུར་བ་ཡང་བཤིག་གོ །དེ་ནས་ཁྱུང་པོ་སྤུང་སད་ཟུ་ཙེས་བཙན་པོ་ལ་གློ་བ་

ཉེ་བར་བྱས་ཏེ། ལར་བཙན་པོའ་ིབློན་པོའ་ིནང་ན་ཟུ་ཙེ་ལས་གློ་བ་ཉེ་བ་སྔོན་

ཆད་མ་བྱུང་ངོ་། །ཟུ་ཙེ་མཛངས་ཞེ་ན་མཛངས། དཔའ་ཞེ་ན་དཔའ་འོ། །མྱི་

གཅིག་ཚོགས། དགུ་ཚོགས་ན། སྤུང་སད་ཟུ་ཙེ་ཞེས་སྨྲའོ༑ །(འདིར་ཤོག་དྲིལ་

ག་ལས་དྲངས་ན་)སྤུང་སད་ཟུ་ཙེའི་མཛངས་ཀྱི་ཚད་ནི། རྩིས་གྲྭ་གསུམ། ཞལ་

ལྕེ་གྲྭ་བཞི་ཡང་རྣ་བས་མཉན་ཞིང་གཅོད། མིག་མང་གྲྭ་གཅིག་ཀྱང་དེའི་ཞར་

ལ་རྩེ་ན་རྒྱལ༑ བྱ་ཕུག་རོན་ཁྱུ་གཅིག་འཕུར་བ་མཐོང་ནས། གཅིག་གཉིས་

གསུམ་བཞི་ལྔ་དྲུག་ཅེས་བགྲང་། བྱ་ཁྱུ་དེ་སླར་འཕུར་ཚེ་ཡང་བགྲང་བར། བྱ་

གཅིག་མ་ཚང་འདུག་པས། ཁྲས་བསད་པ་འདྲ་ལྟོས་ཤིག་སྨྲས་པར། བལྟས་

པ་ན་བྱ་གཅིག་ཁྲས་བཀུམ་འདུག་སྐད། སྤུང་སད་ཟུ་ཙེ། ཚོར་ཆེ་ལ་དཀུ་ཆེ།

(གཡོ་ཆེབའི་དོན།)སྙིང་མཛངས། མྱི་གཅིག་ཚོགས་དགུ་ཚོགས་ན། ཟུ་ཙེ་ལྟ་བུ་

ག་ལ་ཡང་མེད་དོ།།

མཁས་དབང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱི་གསུང་རྩོམ་ཕྱོགས་བསྡུས།

╚ཁ╗(གོང་གི་འཕྲོས)དེའི་འོག་ཏུ་ཁྱུང་པོ་སྤུང་སད་ཟུ་ཙེ་རྒས་ཏེ། ཉི་

མ་འདེར་གནང་བའི་སྐབས་ཤིག ཟུ་ཙེས་བཙན་པོའ་ིསྤྱན་སྔར་གསོལ་བ།

སྔོན་བཙན་པོ་ཡབ་གནམ་རིའི་རིང་ལ། བདག་གིས་ གཙང ་བོད་འབངས་

སུ་བཀུག་ལ། འོན་ཀྱང་ གཙང ་ཡུལ་འདི། ཡབ་ཀྱིས་སྤྱན་གྱིས་མ་གཟིགས།

ཞབས་ཀྱིས་མ་བཅགས་ན། བཙན་པོ་སྲས་ཀྱིས་སྤྱན་གྱིས་གཟིགས། ཞབས་

ཀྱིས་བཅགས་ཏེ། བདག་གི་སྡུམ་པ་ཁྲི་བོམས་སུ་དགྱེས་སྐྱེམས་སྟོན་མོ་

གསོལ་བར་ཅི་གནང་། ཞེས་གསོལ་བར། བཙན་པོས་ཀྱང་ཟུ་ཙེས་གསོལ་

བ་བཞིན་གནང་སྟེ། བློན་པོ་མགར་ཡུལ་བཟུང་ཕོ་བྲང་ཁྲི་བོམས་སུ་སྔོན་དུ་

བཏང་བར། མགར་གྱིས་བརྟགས་པས། (བཙན་པོ་བཀྲོངས་པའི་)སྒྱུ་བཤམས་

པར་ཤེས་ནས། ཡུལ་བཟུང་སླར་བྲོས་ཏེ་བཙན་པོའ་ིསྙན་དུ་གསོལ་ཏོ། །

ཡུལ་བཟུང་གིས་ཚོར་ཏེ་སླར་བྲོས་པ། ཟུ་ཙེས་ཚོར་ནས། བུ་ངག་རེ་ཁྱུང་

ལ། བདག་གི་མགོ་བཙན་པོ་ལ་ཕུལ་ཞིག་ཅེས་སྨྲས་ནས། རང་ཉིད་ལྕེབས་

ཏེ་བཀུམ་མོ། །དེ་ནས་ངག་རེ་ཁྱུང་གིས། ཕའི་མགོ་བཅད་ནས་འཁྱེར་ཏེ།

བཙན་པོའ་ིཕྱག་ཏུ་ཕུལ་ནས། བདག་གི་ཕ་རྒན་པོས་རྗེ་ལ་གློ་བ་རིངས་ཏེ་སྒྱུ་

བཤམས་པ། ཡུལ་བཟུང་གིས་ཀྱང་ཚོར་ནས་བཙན་པོའ་ིཞལ་སྔར་གསོལ་

དུ་བྲོས། བདག་རང་གིས་ཕ་བཀུམ་ནས་མགོ་བཅད་དེ་འདིར་མཆིས་ན། སྲིད་

བརླག་པར་མི་མཛད་པར་ཇི་གནང་ཞེས་གསོལ་བས། བཙན་པོས་ཀྱང་ངག་

རེ་ཁྱུང་གིས་གསོལ་བ་བཞིན་གནང་སྟེ། ཁོའ་ིབྲན་གྱི་ཡུལ་དག་སྔོན་བཞིན་

དུ་བཞག་གོ། །རྒྱལ་པོ་འདིའི་རིང་ལ། ཞང་ཞུང་ལྟ་བུ་གཉེན་མཛད་ནས་ཀྱང་

བོད་ཆེན་པོའ་ིསྲིད་ལུགས་འབྲེལ་བའི་རྒྱལ་རབས་དེབ་ཐེར་དཀར་པོ།

བཏུལ་ལོ། །ཐབས་ཀྱིས་ཀྱང་རྒྱལ་ཏེ། ཞང་ཞུང་བདག་མཛད་དུ།(རྒྱལ་པོའ་ི

སྲིང་མོ་)བཙན་མོ་སད་མ་ཀར་ལྀག་མི་རྒྱ་ལ་ཆབ་སྲིད་ལ་གཤེགས་སོ། །(འདི་

བག་མར་བཏང་བ་ཡིན་འདུག་ཅིང་ལྀག་མི་རྒྱ་ནི་ཞང་ཞུང་གི་རྒྱལ་པོར་མངོན།)བཙན་མོ་ནི་

ལྀག་མི་རྒྱའི་སོ་ནམ་དང་བུ་སྲིད་མི་མཛད་ཅིང་ལོགས་ཤིག་ན་བཞུགས་

པར། བཙན་པོ་དྲལ་གྱི་སྙན་དུ་གསན་ཏེ། (དྲལ་ནི་མིང་པོ་ལ་ཟེར།)བཙན་མོ་དེ་

ལྟར་ལོག་པར་མཛད་ན། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་བཀྲུགས་མར་འགྱུར་བས། དེ་ལྟར་མ་

མཛད་པར། ལྀག་མི་རྒྱའི་སོ་ནམ་དང་བུ་སྲིད་བཟུང་ཞིག་ཅེས། སྤུག་གྱིམ་

བཙན་རྨང་ཆུང་ལ་བཀའ་སྩལ་ཏེ། (ཕོ་ཉར་བཏང་སྟེ། རྨང་ཆུང་།)མཁར་ཁྱུང་ལུང་དུ་

མཆིས་ན། བཙན་མོ་མི་བཞུགས་ཏེ། ཆབ་ཉ་ལ་རོལ་ཞིང་། (རོལ་བ་ནི་རྩེད་མོ་རྩེ་

བའི་དོན་ནོ།)མཚོ་མ་པང་དུ་གཤེགས་འདུག་ནས། རྨང་ཆུང་མ་པང་དུ་སོང་སྟེ།

བཙན་མོའ་ིཞལ་སྔར་ཕྱག་བགྱིས་ཚེ། བཙན་མོའ་ིཞལ་ནས། བཙན་པོ་དྲལ་

གྱི་ཐུགས་བདེའམ་མི་བདེ། ཞེས་དྲི་བ་མཛད་པར། ཐུགས་བདེ་ཞེས་གསོལ་

ཏོ།།(ཐུགས་བདེ་བྱ་བ་འདི་ཡི་གེ་རྙིང་བ་མང་པོ་ན་འདུག་སྟེ་སྐུ་ཁམས་བཟང་བྱ་བའི་དོན་དུ་སྣང།)

རྨང་ཆུང་གློ་བ་བདེའམ་མི་བདེ་ཞེས་སྨྲས་ན། གློ་བ་བདེ་ཞེས་གསོལ་ཏོ། །

དེར་བཙན་མོས། རྨང་ཆུང་(ཁྱོད་ནི)བཙན་པོ་དྲལ་གྱི་ཞལ་སྔ་ནས་དང་འདྲ་

བས། མགྲོན་གྱི་ཕྱག་ལན་ལོངས་ཤིག་ཅེས། ཕྱག་ལན་སྩལ་ནས། བཙན་

མོས་མགུར་བླངས་པ། ཡུལ་གྱི་ནི་སྐལ་ཕོག་པ། ཁྱུང་ལུང་ནི་རྡུལ་མཁར་

ཞིག་(སོགས་སོ། །)མགུར་བླངས་པའི་རྗེས་སུ། རྨང་ཆུང་མཆི་ཕྱག་བགྱིས་པ་

ལས། བཙན་མོའ་ིཞལ་ནས། བཙན་པོ་དྲལ་ལ། བཀའ་ལན་ཡི་གེར་གསོལ་བ་

མཁས་དབང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱི་གསུང་རྩོམ་ཕྱོགས་བསྡུས།

ཅང་མ་མཆིས་སོ། །བཙན་པོ་ཞལ་སྔ་ནས་ཐུགས་བདེ་ཞིང་བཞུགས་པ་ལ་

གློ་བ་དགའ་འོ། །བཙན་པོས་བཀའ་སྩལ་བ་ནི། རྔོ་ཅི་ཐོག་གིས་འཚལ་ཞིང་

མཆིས་སོ།།(ཅི་ནུས་སུ་བགྱིད་ལགས་སོ་བྱ་བའི་དོན་ནོ།།)བཙན་པོའ་ིཕྱག་ཏུ་འདི་ཕུལ་

ཅིག་ཅེས་ཞུ་གཡག་(ཞུ་རྟེན་)གཅིག་ཕྱག་རྒྱས་བཏབ་ནས་བསྐུར་རོ། །རྨང་

ཆུང་སླར་བཙན་པོའ་ིསྤྱན་སྔར་མཆིས་ནས། བཙན་མོས་བཀའ་ལན་ཡི་

གེར་གསོལ་བ་ནི་ཅང་མ་མཆིས། མགུར་བླངས་པའི་ཚིག་ནི་འདི་ཞེས་མཆི།

ཕྱག་རྒྱས་བཏབ་སྟེ་བསྐུར་བ་ནི་འདི་ལགས་ཞེས་གསོལ་བ་ལས། བཙན་

པོས་རྒྱ་ཕྱེས་ནས་གཟིགས་ན། གཡུ་རྙིང་བཟང་པོ་སུམ་ཅུ་ཙམ་ཞིག་བྱུང་

སྟེ། བཙན་པོས་དགོངས་དགོངས་ནས། ཡུ་བུས་ལྀག་མི་རྒྱ་ལ་རྒོལ་ཕོད་ན་

ནི་གཡུ་ཐོགས་ཤིག་རྒོལ་མ་ཕོད་ན་ནི་བུད་མེད་དང་འདྲ་བས་ཞུ་གྱོན་ཟེར་བ་

ལྟ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ནས། རྗེ་བློན་ཀུན་བློང་བློང་དེ།(བྲེལ་བ་བྱེད་པའི་དོན།)ལྀག་

མི་རྒྱའི་སྲིད་བརླག་གོ །རྒྱལ་པོ་འདིའི་རིང་ལ། ཞང་ཞུང་གི་རྒྱལ་པོ་ལྀག་མི་

རྒྱའི་སྲིད་བརླག་སྟེ། ཞང་ཞུང་ཐམས་ཅད་འབངས་སུ་བཀུག་གོ།།

དེའི་རྗེ་འབངས་རྣམས་ཀྱིས་དགྱེས་སྐྱེམས་སྟོན་མོ་གསོལ་བའི་ཚེ།

བཙན་པོ་ཁྲི་སྲོང་བཙན་གྱིས་མགུར་བླངས་པ། ཀྱེ། རྗེ་ཡི་ནི་མཚན་ལ་འདྲི།།

ཁྲི་ཡི་ནི་སྲོང་བཙན་ཞིག། བློན་གྱི་ནི་མྱིང་པ་འདི།།སྟོང་བཙན་ནི་ཡུལ་བཟུང་

ཞིག(ཅེས་པ་ནས་)།ཡུ་བུ་ནི་རྗེ་དང་བློན། །ཡར་མོ་ནི་ཆུ་ཐུང་གི། །མདོ་ནས་ནི་

རྩང་དུ་སྲིང་། །ཡར་མོ་ནི་ཞེང་ཆུང་གི །ལྷོ་ནས་ནི་བྱང་དུ་བསྐྱེད། །ཡུ་བུ་ནི་

རྗེ་དང་བློན། །རྗེ་ཡིས་ནི་འབངས་མ་བཏང་། །འབངས་ཀྱིས་ནི་རྗེ་མ་བཏང་

བོད་ཆེན་པོའ་ིསྲིད་ལུགས་འབྲེལ་བའི་རྒྱལ་རབས་དེབ་ཐེར་དཀར་པོ།

(སོགས་སོ།། མཚན་ལ་འདྲི་བྱ་བ་ནི། །མཚན་གང་ཞེ་ན་བྱ་བའོ། །ཚིག་ཕྱི་མའི་དོན་ནི། སྔོན་ཡུལ་

ཡར་མོ་ཙམ་ལས་མེད་པ་ལ། ད་ནི་རྒྱལ་ཁམས་འདི་ཙམ་དུ་རྒྱ་བསྐྱེད་བྱ་བའི་དོན་ནོ།།)དེའི་ལན་

དུ་མགར་གྱིས། དོན་དེ་དང་མཚུངས་པའི་གླུ་བླངས་སོ། །བླ་ན་རྗེ་སྒམ་པ་

ཁྲི་སྲོང་བཙན། འོག་ན་བློན་མཛངས་པ་སྟོང་བཙན་ཡུལ་བཟུང་སྟེ། མངའ་

ཐང་ཆེན་པོའ་ིརྐྱེན་དུ། ཇི་དང་ཇིར་ལྡན་ཏེ། ཕྱིའི་ཆབ་སྲིད་ནི་ཕྱོགས་བཞིར་

བསྐྱེད། ནང་གི་ཁ་བསོ་ནི་མི་ཉམས་པར་ལྷུན་སྡུག་འབངས་མགོ་ནག་པོ་ཡང་

མཐོ་དམན་ནི་སྙམས། དཔྱའ་སྒྱུ་ནི་བསྐྱུངས། དལ་དུ་ནི་མཆིས། སྟོན་དཔྱིད་

ནི་བསྐྱལ། མཛངས་པ་ནི་བསྟོད། དཔའ་བོ་ནི་བཀུར། ཆོས་བཟང་སྲིད་མཐོ་

སྟེ། མི་ཡོངས་ཀྱིས་སྐྱིད་དོ། །བོད་ལ་སྔ་ན་ཡི་གེ་མེད་པ་ལ། བཙན་པོ་འདིའི་

ཚེ་བྱུང་ནས། བོད་ཀྱི་གཙུག་ལག་བཀའ་ཁྲིམས་ཆེན་པོ་དང་། བློན་པོའ་ིརིམ་

པ་དང་། ཆེ་ཆུང་གཉིས་ཀྱི་དབང་ཐང་དང་། ལེགས་པའི་བྱ་དགའ། ཉེས་པའི་

ཆད་པ། ཞིང་འབྲོག་གི་ཐུལ་ཀ་དང་དོར་ཀ བྲེ་ཕུལ་དང་སྲང་ལ་སོགས་པ།

བོད་ཀྱི་ཆོས་གཞུང་བཟང་པོ་ཀུན། བཙན་པོ་ཁྲི་སྲོང་བཙན་གྱི་རིང་ལ་བྱུང་

ངོ་། །མི་ཡོངས་ཀྱིས་བཀའ་དྲིན་ཚོར་བས། སྲོང་བཙན་སྒམ་པོ་ཞེས་མཚན་

གསོལ་ཏོ། །(ཞེསཔའོ། །) ╚དཀྱུས╗ དེ་ལྟར་བྱུང་བ་ཆེན་པོའ་ིམཛད་སྒོ་

རེའི་སྐབས་སུ་རྗེ་བློན་རྣམས་མགུར་རེ་བཞེངས་པའི་ལུགས་སྲོལ་ཡོད་པ་

འདི་ལ་བསམ་ན། རྗེའི་མགུར་ལྷ་བྱ་བ་སོགས་ཀྱང་༑ བཙན་པོའ་ིམགུར་

བཞེས་པ་ལ་མཐུན་འགྱུར་མཛད་པའི་ལྷ་དག་ལ་ཟེར་རམ་སྙམ། དེས་ན་གོང་

གི་འདི་ནི་སྐུ་ཚེའི་སྟོད་ཀྱི་རྣམ་ཐར་དུམ་བུ་ཞིག་ཏུ་སྣང་ལ། ལར་རྒྱལ་པོ་

མཁས་དབང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱི་གསུང་རྩོམ་ཕྱོགས་བསྡུས།

འདིའི་ཕྱག་རྗེས་གཙོ་བོ་གསུམ་ནི། བོད་ཀྱི་ཡུལ་གྲུ་རྒྱལ་ཁབ་ཆེན་པོའ་ིས་

ཁྱོན་དུ་བསྐྱེད་པ་དང་། སྔོན་ཆད་མེད་པའི་ཡི་གེའི་སྲོལ་ཕྱེས་པ་དང། ཐུབ་

པའི་བསྟན་པ་རིན་པོ་ཆེ་ཐོག་མར་སྤེལ་བ་འདི་རྣམས་ཡིན་ནོ།།

འདིར་བོད་ཡིག་བྱུང་ཚུལ་གྱི་རྒྱལ་རབས་དང་འགྲེལ་བར་ཅུང་ཟད་

དཔྱད་ན། དེ་ཡང་རྗེ་བུ་སྟོན་སོགས་ཀྱིས། ནཱ་ག་རའི་ཡི་གེ་ལ་དཔེ་བྱས་ནས་

ཐུ་མིས་མཛད་པར་བཞེད། (རཉྫ་མདོག་ལྡན་བྱ་བ་ཟུར་ཆག་པའི་)ལཉྫ་དང་ཝརྟུ་

(འཁྱིལ་བ་)གཉིས་ལ་དཔེ་མཛད་ནས་དབུ་ཅན་དང་དབུ་མེད་མཛད་དོ་ཞེས་

མཁས་པ་གཞན་དག་གིས་གསུངས། བོན་རྣམས་ཀྱི་ལྟར་ན། སྲོང་བཙན་

གྱི་གོང་དུ་བོན་ཆོས་དེ་ཙམ་དར་བས་ཡི་གེ་མེད་ཟེར་བ་མི་བདེན་ཞིང་། དེ་

ཡང་སྟག་གཟིག་གི་སྤུངས་ཡིག་བྱ་བ་ཞང་ཞུང་གི་ཡིག་རྒན་དུ་བསྒྱུར། དེ་

སྨན་བྲག་ཏུ་འགྱུར། དེ་རིམ་གྱིས་དབུ་ཅན་དང་འབྲུ་མར་འགྱུར་སོགས་ཟེར།

གང་ལྟར་ཡང་ཐུ་མི་དེ་རྒྱ་གར་ན་གུཔྟའི་རྒྱལ་བརྒྱུད་དག་གིས་སྲིད་སྐྱོང་

པའི་སྐབས་སུ་བྱོན་པ་ཡིན་ཞིང་། ཤིན་ཏུ་ངོ་མཚར་བ་ནི། ཐུ་མི་དང་དུས་

མཉམ་པའི་རྒྱ་གར་གྱི་རྒྱལ་པོ་ཧཪྵ་དང་། ཀུ་མཱ་ར་གུཔྷ་(གཞོན་ནུ་སྦས་པ་དང་།)

སུརྱ་ཝརྨན་(ཉི་མའི་གོ་ཆ།)སོགས་ཀྱི་དུས་སུ་བྱུང་བའི་ཟངས་ཀྱི་གླེགས་བུ་ལ་

སོགས་པ་ད་ལྟའི་བར་རྒྱ་གར་གྱི་ཡུལ་སོ་སོར་ཡོད་པ་དག་ལ། ཡི་གེ་བཀོད་

པ་རྣམས་བོད་ཡིག་དང་ཧ་ཅང་འདྲ་ཆེ་ཞིང་། ཅུང་ཟད་རྒྱང་ནས་བལྟས་ཚེ་

ལག་མི་མཁས་པ་ཞིག་གིས་བོད་ཡིག་བྲིས་སམ་སྙམ་པ་འཆར༑ ཡིག་འབྲུ་

ཕལ་ཆེར་མ་བསླབ་ཀྱང་ཐོར་རེ་བ་ཞིག་ཀློག་ཐུབ་པར་འདུག དཔེ་མཚོན་

བོད་ཆེན་པོའ་ིསྲིད་ལུགས་འབྲེལ་བའི་རྒྱལ་རབས་དེབ་ཐེར་དཀར་པོ།

ཙམ་བཀོད་ན། གཞོན་ནུ་སྦས་པའི་ཟངས་ཀྱི་གླེགས་བུ་ལ་འདི་ལྟར་སྣང་། ལྷ་

ཆེན་པོ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །དཔལ་ཟླ་བ་སྦས་པའི་རྣམ་པར་རྒྱལ་པའི་རྒྱལ་

སྲིད་ཀྱི་ལོ་བཅུ་པའི་སྨིན་དྲུག་གི་ཟླ་བ་ལ།

དེས་ན་བོད་ཡིག་གང་ལ་དཔེར་བཅད་པའི་ཕྱི་མོ་དེ་ཡང་གུཔྟའི་ཡི་གེ་

འདི་ཡིན་ནམ་སྙམ། དེར་མ་ཟད་རྙིང་མའི་གཏེར་ཡིག་གི་གྲས་ཀྱི་བརྡ་ཡིག་

དེ་དག་ཀྱང་གུཔྟའི་ཡི་གེ་ལ་ཤིན་ཏུ་འདྲ་བ་མང་། གཞན་ཡང་ཞིབ་ཏུ་བརྟག་

ཚེ། དབུ་ཅན་དབུ་མེད་གཉིས་ཀྱང་ཐོག་མ་ཞིག་ནས་མཉམ་དུ་མཛད་པ་མིན་

པར། དབུ་ཅན་འདི་ཀ་རང་མགྱོགས་པར་བྲིས་པ་ལས་དབུ་མེད་རང་་བཞིན་

གྱིས་བྱུང་བ་ལྟར་མངོན་ཏེ། སྔོན་གྱི་ཡིག་རྙིང་མང་པོ་དང་། ད་ལྟ་ཡང་འབྲུག་

ཡུལ་ན་དར་སྲོལ་ཆེ་བའི་ལྷོ་ཡིག་ཏུ་གྲགས་པའི་གཟུགས་རྣམས་ལ་བལྟས་

ན། དབུ་ཅན་དབུ་མེད་དུ་འགྱུར་ཚུལ་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བ་ལྟར་འདུག་སྟེ།

དཔེར་ན།

འདི་འདྲར་འདུག་ཅིང་། ཡི་གེ་གཞན་རྣམས་ནི་འགྱུར་ཚུལ་གོ་སླ། དེ་

ཡང་སྔ་མོའ་ིཡི་གེ་ཕལ་ཆེར་ལ། བརྩེགས་མ་རྣམས་སྟེང་འོག་ཐད་ཀར་མེད་

ཅིང་། ཅུང་ཟད་སྔ་ཕྱིའི་ཚུལ་དུ་ཡོད་པ་རྒྱ་གར་གྱི་ཡི་གརེ་བཞིན་དུ་སྣང་

ཞིང། དབུ་མེད་ལ་ནི་ད་དུང་ཡང་ས་དང་ར་གཉིས་མདུན་དུ་བྲི་སྲོལ་ཡོད་པ་

དེ་ཡིན་ལ། དེའི་ཕྱིར་ས་དང་པ་གཉིས་མཉམ་དུ་སྦྲེལ་བ་ལས། དབུ་མེད་ཀྱི་

སྤ་ཡིག་ཡ་ཡིག་འདྲ་བ་ཞིག་བྱུང་དོན་ཡང་དེར་འདུག་ཅིང་། དོན་ལ་ཡིག་

འདིའི་ཕྱེད་སྔ་མ་ཡིག་དང་ཕྱེད་ཕྱི་མ་ཡིག་ཏུ་སྣང་།

མཁས་དབང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱི་གསུང་རྩོམ་ཕྱོགས་བསྡུས།

གཞན་ཡང་ཡིག་མགོའ་ི དང་ཀྱོག་འདི་ཡང་ཨོཾ་ཡིག་གི་གཟུགས་

རིམ་གྱིས་འགྱུར་བར་ཤེས་ཏེ། རྒྱ་དཔེརྣམས་ཀྱི་ལྡེབ་དང་པོ་ལ་ཨོཾ་ཡིག་

རེ་བྲི་སྲོལ་འདུག་ཅིང་། རྒྱ་ཡིག་གི་ཨོཾ་གྱི་གཟུགས་ནི་ད་ལྟའི་བར་འདི་

འདྲར་སྣང་ལ། རང་རེའི་དཔེ་རྙིང་འགའ་རེའི་དབུ་ལ་ཡང་དང་ཀྱོག་འདི་འདྲ་

འདུག རྙིང་མའི་གཏེར་ཆོས་དག་གི་དབུ་ལ་འདི་བྱུང་བ་དེ་ཡང་ཨོཾ་དུ་འདུག་

སྙམ། གཏེར་ཚེག་བྱ་བ་དེ་ལ་ཡང་། འབྲི་གུང་དཔལ་འཛིན་གྱིས། སྒྲ་མདོ་

དང་འགལ་ཞེས་དགག་པ་མཛད་མོད། དེ་སྒྲ་མདོའ་ིརྣམ་བཅད་དུ་མི་འདུག་

གི་བོད་ཡིག་རྙིང་པ་རིགས་ལ་རྐང་པའི་མཐར་ཚེག་དྲག་གཉིས་རེ་དང་།

འགའ་རེ་ལ་ཚིག་རེ་རེ་བཞིན་ཚེག་དྲག་གཉིས་རེའི་བར་དུ་བཙུད་པ་སོགས་

ལྷ་སའི་རྡོ་རིང་ལ་ཡང་འདུག་པས། དོན་ལ་བོད་ཡིག་རྙིང་པའི་སྲོལ་དུ་སྣང་

ལ། ཚེག་སྟེང་འོག་གཉིས་མཉམ་དུ་སྦྲེལ་བ་ལས་དབུ་མེད་ཀྱི་བར་ཚེག་ནར་

མོ་དེ་བྱུང་བར་འདུག དེས་ན་བོད་ཡིག་གི་སྲོལ་གསར་དུ་ཕྱེས་ནས་བཟུང།

ད་བར་ལོ་ཆིག་སྟོང་སུམ་བརྒྱ་ཙམ་སོང་ཟིན་མོད། དེའི་བར་ལ་བོད་ཀྱི་བརྡ་

དང་ཡིག་གཟུགས་གཉིས་ཀ་ཆེས་མི་འདྲ་བ་ཞིག་ནི་མ་འགྱུར་བས། ད་ལྟ་

ཡང་རྒྱལ་པོའ་ིདུས་ཀྱི་རྡོ་རིང་སོགས་ལ་བལྟས་ཚེ་ཚིག་དོན་རགས་རིམ་

ཙམ་རེ་གོ་ཐུབ་པ་ནི། བོད་མི་ཡི་གེ་བྱང་བ་ཀུན་ལ་ཡོད། རྒྱ་གར་ན་ལོ་

ཆིག་སྟོང་གི་སྔོན་གྱི་གུཔྟའི་ཡི་གེ་དང་། དིང་སང་གི་ཡི་གེ་གཉིས་ཤིན་ཏུ་མི་

འདྲ་བར་འགྱུར་ནས་སྣང་། ལྷག་པར་ཡང་རྗེ་རིན་པོ་ཆེའི་སྐུ་དུས་ཙམ་ནས་

བཟུང་དཔེ་རྣམས་དཔར་འདེབས་བྱེད་པའི་སྲོལ་དེ་དར་ཁྱབ་ཆེ་བར་་གྱུར་

བོད་ཆེན་པོའ་ིསྲིད་ལུགས་འབྲེལ་བའི་རྒྱལ་རབས་དེབ་ཐེར་དཀར་པོ།

ཅིང་། དིང་སང་ཤིང་དཔར་འབོར་ཆེན་བོད་ཡུལ་ན་ཡོད་པ་འདི་ཙམ་ས་སྟེང་

གཞན་གང་དུ་ཡང་མེད་པར་གྲགས། དཔར་ལས་བྱེད་པའི་མགོ་ཚུགས་པ་དེ་

ནས་བཟུང་ཡིག་གཟུགས་དང་དག་ཆ་སོགས་ཀྱང་ཕལ་ཆེར་སྲོལ་ལུགས་

གཅིག་ལས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མ་འགྱུར་བར་གནས་པ་ཙམ་བྱུང་། དེས་ན་ད་

དུང་ཡང་རང་རེ་རྣམས་ཇི་སྲིད་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་ཐ་སྙད་དང་ཆོས་སྐད་ལ་ཆ་

འཇོག་བྱེད་པ་དེ་སྲིད་དུ་བོད་ཡུལ་ཡོངས་རྫོགས་ཀྱི་སྐད་རིགས་ཀྱང་གཅིག་

ཏུ་གནས་པ་ཡིན་ཞིང་། དཔེར་ན་ཆོས་སྐད་དུ་བྲིས་པའི་གླེགས་བམ་ཞིག་

མངའ་རིས་ནས་ཨ་མདོའ་ིབར་དུ་འཁྱེར་ཡང་། ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ལྷོགས་ཤིང་

གོ་ཐུབ་པ་ཡིན།

དེ་མིན་དིང་སང་མཐའ་མི་འགའ་ཞིག་གིས། དབུས་ཀྱི་ཕལ་སྐད། བླ་

དྭགས་ཀྱི་ཕལ་སྐད་སོགས་སྣང་བར་གང་དྲན་གྱི་སྐད་མཛོད་དང་གླེགས་

བམ་སྡེབ་པ་འདི་རིགས། བརྒྱ་ལ་དར་སྲོལ་ཆེ་རུ་སོང་ན། ཡུལ་སོ་སོའ་ི

ཕལ་སྐད་མི་འདྲ་བའི་རྐྱེན་གྱིས། བོད་ཀྱི་སྐད་སྤྱི་ཡང་དུམ་བུར་ཆད་དེ། ནམ་

ཞིག་ན་ཡུལ་སོ་སོའ་ིསྐད་དང་ཡི་གེ་ཕན་ཚུན་བརྡ་མི་འཕྲོད་པ་ཞིག་འོང་ངེས་

ལ། སྐད་ཡིག་སོ་སོར་གྱེས་པས། བསམ་འཁྱེར་དང་སྤྱོད་ལམ་སོགས་ཀྱང་

ཐ་དད་དུ་སོང་སྟེ༑ མཐར་བོད་ཀྱི་རིགས་དང་རྒྱལ་ཁམས་རྩ་བ་ཉིད་ནས་

སིལ་བུར་འཐོར་བའི་རྐྱེན་དུ་འགྲོ་བ་ལགས། གལ་ཏེ་ཕལ་སྐད་གསར་པ་

དེ་འདྲ་ཞིག་བོད་ཡུལ་ཀུན་ཏུ་དར་བའི་དབང་དུ་བྱས་ན་ཡང་། རང་ཅག་གི་

ཆོས་སྐད་དུ་བྲིས་པའི་མདོ་རྒྱུད་རིག་གནས་ཀྱི་གཙུག་ལག་རྒྱ་མཚོ་ལྟ་བུ་

མཁས་དབང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱི་གསུང་རྩོམ་ཕྱོགས་བསྡུས།

འདི་ཀུན་རིམ་གྱིས་སུས་ཀྱང་མི་གོ་བའི་གླེགས་བམ་གྱི་ཕུང་པོ་ཙམ་དུ་འགྲོ་

ངེས་པས། སྲོལ་ངན་འདི་འདྲའི་ཕྱོགས་ལ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བག་ཟོན་དགོས་

པ་ལགས།

དེ་ལྟར་བོད་ཀྱི་ཡི་གེ་ནི་གུཔྟའི་ཡི་གེ་ལ་དཔེ་བཅད་ནས། ཐུ་མིས་

གསར་བཟོ་མཛད་པར་སྣང་ལ། ལར་ཆོས་དང་འབྲེལ་བའི་བོད་ཀྱི་སྲོལ་

ལུགས་གང་ཡིན་དག་ལ། རྒྱ་གར་ན་དེ་དང་དེའི་ཐོག་མའི་ཕྱི་མོ་འདི་ཡིན་ནོ་

སྙམ་པ་རེ་རྙེད་རྒྱུ་ཡོད་ཅིང་། དཔེར་ན་ལྷ་སའི་གཙུག་ལག་ཁང་བཞེངས་ཚེ་

ཡང་། ཟུར་བཞི་གཡུང་དྲུང་གི་རིས་དང་། ཀ་བ་རྣམས་ཕུར་བུའི་དབྱིབས་

སུ་མཛད་ཅེས་གྲགས་པ་ལྟར་ཡིན་ལ། རྒྱ་གར་ན་སྔོན་གྱི་དགོན་གནས་

ཞིག་རལ་དུ་སོང་བ་དག་མཇལ་བའི་ཚེ་ཡང་། ཟུར་བཞི་གཡུང་དྲུང་གི་རིས་

དང་ཀ་བ་ཕུར་བུའི་དབྱིབས་སུ་བྱས་པ་སོགས་རྒྱན་དང་བཀོད་པ་ཐམས་

ཅད་འདྲ་བར་མ་ཟད། ཐ་ན་ཀ་བ་དེ་དག་གི་ཆེ་ཆུང་གི་ཚད་ཀྱང་། རང་རེའི་

ཇོ་ཁང་གི་ཀ་བ་འདི་རྣམས་དང་ཕན་ཚུན་གཅིག་གི་ཤུལ་དུ་གཅིག་འཛུགས་

ནུས་པ་ཙམ་དུ་འདྲ་བར་སྣང་། དེས་ན་ལྷ་སའི་གཙུག་ལག་ཁང་འདི་ཡང་

བིཀྲམཤིལའི་ལྷ་ཁང་ལ་དཔེ་བྱས་ནས་བཞེངས་སོ་ཞེས། དཔའ་བོ་གཙུག་

ཕྲེང་སོགས་ཀྱིས་གསུངས་པ་དེ་བདེན་པར་སེམས། མདོར་ན་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་

པོ་ཆེན་པོ་འདིས་ནི།

ཚེ་གཅིག་ཡུན་ལ་ཕན་པའི་མི་ཆོས་དང་། །

དོན་གཤིས་འབྲས་བུ་སྩོལ་བའི་ལྷ་ཆོས་ཏེ། །

བོད་ཆེན་པོའ་ིསྲིད་ལུགས་འབྲེལ་བའི་རྒྱལ་རབས་དེབ་ཐེར་དཀར་པོ།

དུས་གསུམ་ཀུན་ཏུ་བདེ་དགའི་དཔལ་སྦྱིན་པའི། །

སྡེ་བཞིའི་ནོར་གྱིས་བོད་ཁམས་ཕྱུག་པར་མཛད། །ཅེས་ཀྱང་སྨྲའོ།།

(ཤོག་དྲིལ་) ╚ང╗བོད་ཀྱི་བཙན་པོའ་ིམཚན་ལ་(ཡོན་བཙན་)སྲོང་

བཙན་ཞེས་ཟེར། ལྷ་བྱ་བར་ཡང་འབོད། བཙན་པོ་དེ་མཁྱེན་རྒྱ་ཆེ་ཞིང་། སྐུ་

རྩལ་ཆེ། སྐབས་འགར་རྟ་ལ་བཅིབ་སྟེ། གཡག་རྒོད་དང་རྐྱང་སོགས་ལ་རྔོན་

བྱེད་དུ་ཡང་གཤེགས། རྒྱལ་ཁམས་མང་པོ་ཆབ་འོག་ཏུ་བཅུག གོང་མ་ཐེ་

ཙུང་གི་དུས། ཅེང་ཀྭན་གྱི་ལོ་བརྒྱད་པ་(སངས་རྒྱས་འདས་ནས་ལོ་ཆིག་སྟོང་བརྒྱ་དང་

བདུན་ཅུ་དོན་བརྒྱད་)ལ་བོད་ཀྱི་ཕོ་ཉའི་ཐོག་མ་གོང་མའི་ཕོ་བྲང་དུ་སླེབས། གོང་

ནས་ཀྱང་བཙན་པོའ་ིམདུན་དུ་གསེར་ཡིག་པ་ཞིག་བཏང་། དེ་ནས་གོང་མའི་

སྲས་མོ་ཞིག་གྲུ་གུའི་རྒྱལ་པོ་ལ་བག་མར་གནང་བ་སྲོང་བཙན་གྱིས་གསན་

ཏེ། ཕོ་ཉ་ཞིག་སྐྱེས་དང་བཅས་བཏང་ནས། སྲས་མོ་བག་མར་བསླང་བ་གོང་

མས་མ་གནང་། དེ་ལ་སྲོང་བཙན་ཐུགས་ཁྲོས་ནས་བོད་དམག་དྲངས་ཏེ། གྲུ་

གུའི་ཡུལ་བཅོམ་པར། གྲུ་གུ་རྣམས་བྲོས་ནས་མཚོ་སྔོན་བྱང་ཕྱོགས་སུ་ས་

སྤོས། གྲུ་གུའི་ནོར་ཕྱུགས་དང་། ཡོ་བྱད་ཐམས་ཅད་བོད་ཀྱི་ལག་ཏུ་ཤོར།

དེའི་རྗེས་སུ་དང་སྱང་དང་། བ་ཡི་ལང་དང། འཇང་རིགས་རྣམས་ཀྱང་བོད་

ཀྱི་ཆབ་འོག་ཏུ་ཤོར། དེ་ནས་བོད་ཀྱི་བཙན་པོས་དམག་འབུམ་ཕྲག་གཉིས་

འཁྲིད་དེ་རྒྱ་ནག་ཏུ་སླེབས། རྒྱའི་ཞིང་ཆེན་ཟོང་ཅོ་བཅོམ༑ དེའི་འོག་ཏུ་གོང་

མ་ལ་ཕོ་ཉ་ཞིག་གི་ལག་ཏུ་ཡི་གེ་བསྲིང་ཞིང་། གསེར་གྱི་ཁྲབ་ཅིག་ཀྱང་སྐྱེས་

སུ་ཕུལ་བས། གལ་ཏེ་སྲས་མོ་མི་སྟེར་ན་དམག་བྱེད་པ་ཡིན་ཟེར། གོང་མས་

མཁས་དབང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱི་གསུང་རྩོམ་ཕྱོགས་བསྡུས།

མ་གསན་པར། རྒྱའི་དམག་དཔོན་ཧན་བེ་བྱ་བ་དམག་ཉུང་ཙམ་འཁྲིད་ནས་

བོད་ལ་འཐབ་ཏུ་བཏང་བས། བོད་རྣམས་ཀྱིས་ཁོ་ཕམ་པར་བྱས། དེ་ཙ་ན་རྒྱའི་

འབངས་སུ་ཡོད་པའི་འཇང་རིགས་རྣམས་རྒྱ་ལ་ངོ་ལོག་སྟེ། བོད་ཀྱི་ཁོངས་

སུ་འདྲེས། གོང་མས་དམག་དཔོན་ནིའུ་ཅི་ད་བྱ་བ་ལ་བཀའ་ཕབ་སྟེ། དམག་

ལྔ་ཁྲི་དང་བཅས་བོད་ཀྱི་སྟེང་དུ་བཏང་། རྒྱ་དམག་རྣམས་མཚན་གཅིག་ལ།

ཟོང་ཅོ་ན་ཡོད་པའི་བོད་ཀྱི་དམག་སྒར་སྟེང་དུ་རྒྱུགས་ཏེ། བོད་མི་སྟོང་ཕྲག་

གཅིག་ཙམ་བསད་པས། བོད་རྣམས་འཇིགས་ནས་ཕྱིར་བྲོས། སླར་ཡང་རྒྱ་

ནག་ཏུ་ཕོ་ཉ་བཏང་སྟེ་བཟོད་གསོལ་བྱས་ཤིང་སྲས་མོ་སློང་བར་གོང་མས་

ཀྱང་གནང་། དེ་དུས་སྲོང་བཙན་གྱིས། བློན་ཆེན་རུ་སྟོང་བཙན་ལ་གསེར་

ཕྱེ་བྲེ་ལྔ་སྟོང་དང་། རིན་པོ་ཆེ་རྒྱན་སྣ་ཚོགས་སྐྱེས་སུ་བསྐུར་བས་གོང་མ་

ཡང་མཉེས་ཏེ། སྟོང་བཙན་རང་ལ་ཡང་། རྒྱའི་སྲས་མོ་ཞིག་ཆུང་མར་སྩལ་

བར། ཁོ་ན་རེ། ང་ལ་རང་ཡུལ་ན་ཆུང་མ་ཡོད་པས་དེ་དང་ཁ་འབྲལ་དུ་ཡང་

མི་རུང་༑ ལར་ངེད་ཀྱི་བཙན་པོས་བཙུན་མོ་མ་བསུས་པའི་སྔོན་དུ་ངས་ཆུང་

མ་ལེན་པ་ཡང་མི་རུང་ཞེས་བུ་མོ་ལེན་དུ་མ་འདོད་པས། གོང་མ་ཡང་ལྷག་

པར་ཐུགས་མཉེས། ཅེང་ཀྭན་གྱི་ལོ་(འདས་རྗེས་ཀྱི་ལོ་ཆིག་སྟོང་བརྒྱ་དང་བརྒྱད་ཅུ་གྱ་ལྔ་

ལ་)གོང་མས་འུན་ཅང་ཀོང་ཇོ་བོད་དུ་བརྫངས། རྒྱ་དཔོན་ལི་ཏ་ཙོང་བྱ་བས་

བསྐྱལ། ས་མཚམས་སུ་སླེབས་ཚེ། སྲོང་བཙན་རང་ཉིད་དམག་དང་བཅས་

པས་བསུ་བ་བྱས། པོ་ཧེ་བྱ་བའི་སར་དམག་སྒར་བཏབ། རྒྱ་དཔོན་རྣམས་

དར་ཟབ་ཀྱི་གོས་བཀྲག་མདངས་ཅན་གྱོན་པ་མཐོང་ནས། བོད་རྣམས་ཆས་

བོད་ཆེན་པོའ་ིསྲིད་ལུགས་འབྲེལ་བའི་རྒྱལ་རབས་དེབ་ཐེར་དཀར་པོ།

ངན་པས་ངོ་ཚ་བ་བྱུང་། སྲོང་བཙན་བར་དུ་བོད་ཀྱི་བཙན་པོ་སུས་ཀྱང་གོང་

མའི་སྲས་མོ་ཆུང་མར་བླངས་པ་མེད། དེའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་བཙན་པོ་རང་

ཡུལ་དུ་སླེབས་ནས། སྲས་མོའ་ིཆེད་དུ་ཕོ་བྲང་དང་གྲོང་ལ་སོགས་པ་ཡང་

རྩིགས། གོང་མའི་སྲས་མོ་བོད་ཀྱི་མི་ཆེན་རྣམས་ཀྱི་གདོང་ལ་ཚོན་དམར་

པོ་བྱུགས་པའི་སྲོལ་དེ་ལ་མ་དགའ་ནས། སྲོང་བཙན་གྱིས་ཀྱང་སྲོལ་དེ་ཕྱིན་

ཆད་བྱེད་མི་ཆོག་པར་མཛད༑ བཙན་པོ་རང་ཉིད་ཀྱང་དར་ཟབ་ཀྱི་གོས་གྱོན།

མི་ཆེན་གྱི་བུ་རྣམས་རྒྱ་ནག་ཏུ་ཡོན་ཏན་སློབ་ཏུ་བཏང། གོང་མ་ལ་ཞུས་ངོར་

རྒྱ་མི་ཡི་གེ་མཁས་པ་འགའ་ཙམ་བོད་དུ་མངགས། གོང་མ་ཀོའུ་ལིའི་ཡུལ་

(ཉེ་དུས་བར་རི་པིན་གྱི་འོག་ཏུ་ཡོད་པ་དེ་)ནས་སླར་བྱོན་ཚེ། བོད་ཀྱི་བཙན་པོས་བློན་

ཆེན་སྟོང་བཙན་རྒྱ་ཡུལ་དུ་བརྫངས་ཏེ་ཡི་གེ་ཕུལ་བར། གོང་མ་ཁྱེད་ཕྱོགས་

ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་ཏེ། ཉི་ཟླའི་འོག་ན་གང་ཡོད་རང་དབང་དུ་འདུས་ཀྱང་།

ཀོ་ལི་རྣམས་ཡུལ་ཐག་རིང་སྟབས་བཀའ་ལ་མ་བརྩིས། དེར་གནམ་གྱི་སྲས་

རང་ཉིད་དཔུང་དང་བཅས་པར་བསྐྱོད་དེ་ཆུ་ཆེན་ལེ་བོ་བར་དུ་ཕེབས་ཤིང་།

གྲོང་ཁྱེར་དང་དམག་རྣམས་ཆམས་ལ་ཕབ་སྟེ། རྒྱལ་ཁ་དང་བཅས་ཕྱིར་བྱོན་

པར་ཐོས། ཁྱིམ་གྱི་ངང་པ་ནི། རིའི་ངང་པ་ལྟ་བུའི་གཤོག་རྩལ་མི་ལྡན་ཡང།

ངང་པའི་རིགས་སུ་མཐུན་པས་ན། འདིར་གསེར་གྱི་ངང་བ་ཞིག་སྐྱེས་སུ་

ཕུལ་བ་ལགས། བྱ་བའོ། (ཚལ་པའི་དེབ་དམར་དུ་དྲངས་པར། གསེར་བྱ་ཆག་ཤིང་བདུན་གྱི་

ཚད། ནང་དུ་ཆང་གིས་གང་བ་ཞེས་བྲིས།)

རྒྱ་གར་གྱི་རྒྱལ་པོ་ཧཪྵ་གསོན་པའི་སྐབས་བྲམ་ཟེ་ཞིག་རྒྱའི་གོང་མ་

མཁས་དབང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱི་གསུང་རྩོམ་ཕྱོགས་བསྡུས།

ལ་སྐྱེས་འབུལ་དུ་བརྫངས། (ཧཪྵ་འདི་བསྟན་འགྱུར་ན་བཞུགས་པའི་ཀླུ་ཀུན་ཏུ་དགའ་བའི་

ཟློས་གར་རྩོམ་པ་པོ་དེ་ཡིན་ཅིང་། རྒྱལ་པོ་འདིའི་རྟོགས་བརྗོད་ཚིགས་བཅད་མ་ལེགས་སྦྱར་སྐད་དུ་

བྲིས་པ། སློབ་དཔོན་པཱནབྷཊྚ་ནགས་ཀྱི་དཔའ་བོས་མཛད་ཟེར་བ་ཞིག་ཀྱང་རྒྱ་གར་ན་སྣང་།)ཅེང་

ཀྭན་གྱི་ལོ་ཉེར་གཉིས་པ་༡༡༩༢ལ། གོང་ནས་གསེར་ཡིག་པ་ཝང་ཧེན་ཙེ་བྱ་

བ་རྟ་པ་སུམ་ཅུ་དང་བཅས་རྒྱ་གར་དུ་བཏང་། དེ་དུས་ཧཪྵ་གྲོངས་ཟིན་ཅིང།

རྒྱལ་ཁམས་མི་བདེ་བའི་སྐབས་དང་འཕྲད། ཧཪྵ་ལ་སྲས་མེད་པའི་རྐྱེན་

གྱིས། བློན་པོ་ཨརྫུ་ན་(སྲིད་སྒྲུབ་)བྱ་བ་ཞིག་ཁྲི་ལ་བསྡད་ཅིང་། ནང་པ་རྣམས་

ལ་ཤིན་ཏུ་འཚེ་བར་བྱས། རྒྱའི་གསེར་ཡིག་པ་བཅོམ་སྟེ། དངོས་ཆས་

རྣམས་འཕྲོག་ཅིང་འཁོར་ཕལ་ཆེར་བསད། ཝང་ཧེན་ཙེ་རང་ཉིད་ཟླ་བོ་འགའ་

དང་བཅས་མཚན་ལ་བྲོས་ཏེ། བོད་ཀྱི་ཆབ་འབངས་སུ་ཡོད་པའི་བལ་ཡུལ་

དུ་སླེབས་ནས། སྲོང་བཙན་ལ་སྐྱབས་བཙལ་བས། བོད་ཀྱི་བཙན་པོས་བོད་

དམག་གོ་ཧྲག་ཆིག་སྟོང་ཉིས་བརྒྱ་དང་། བལ་དམག་རྟ་པ་བདུན་སྟོང་དང་

བཅས་པ་རྒྱ་གར་དུ་བཏང་། གསེར་ཡིག་པ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཧི་ར་ཧི་ཏ་ལ་

སླེབས། དེ་དུས་ཉིན་གསུམ་ཙམ་ལས་འཐབ་མ་དགོས་པར་རྒྱལ་ས་གཙོ་བོ་

བཟུང་། རྒྱ་གར་པ་སུམ་སྟོང་ཙམ་སྐེ་བྲེགས་ཤིང་། སྟོང་གཅིག་ཙམ་ཉེ་འཁོར་

ན་ཆུ་ཀླུང་ཡོད་པའི་ནང་དུ་བསྐྱུར། རྒྱལ་པོ་ཨརྫུ་ན་བྲོས་ཏེ་ཤོར་བ་སླར་ཡང་

དམག་གསར་པ་དག་ཁྲིད་ནས་འཛིང་དུ་བྱུང་ཡང་། མཐར་བོད་རྣམས་ཀྱིས་

ཁོ་ཕམ་སྟེ། གཉེན་ཚན་དང་བཅས་པ་གསོན་པོར་བཟུང་ནས་རྒྱའི་གོང་མའི་

དྲུང་དུ་བརྫངས། གོང་མ་ཤིན་ཏུ་མཉེས་ནས། ཐང་ཐེ་ཙུང་གྲོངས་པའི་སྐབས་

བོད་ཆེན་པོའ་ིསྲིད་ལུགས་འབྲེལ་བའི་རྒྱལ་རབས་དེབ་ཐེར་དཀར་པོ།

སུ་ཡང་། བང་སོའ་ིམདུན་ན་བོད་ཀྱི་བཙན་པོའ་ིའདྲ་བརྙན་ཞིག་ཀྱང་བྱས་

པ་དྲན་ཆེད་དུ་བཞེངས། བོད་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱ་གར་བ་བསད་པ་དང་བཟུང་

པའི་གྲངས་བསྡོམས་ཆིག་ཁྲི་སུམ་སྟོང་ཙམ་ལོངས་པ་བྱུང་། བ་ཕྱུགས་སུམ་

ཁྲི་ལས་མང་བ་ཙམ་འཁྱེར། ལྕགས་རི་ཅན་གྱི་གྲོང་ཁྱེར་བརྒྱ་དང་བརྒྱད་

ཅུ་ཙམ་བོད་འབངས་སུ་བཅུག དེ་ཐོས་ནས་རྒྱལ་པོ་ཨརྫུ་ནའི་དགྲ་ཟླ་ཀཱ་

མ་རཱུ་པའི་རྒྱལ་པོ་ཀུ་མཱ་ར་ཞེས་བྱ་བ་མགུ་ནས། རྟ་ཕྱུགས་དང་དངོས་ཆས་

ཤིན་ཏུ་མང་པོ་བོད་ལ་བརྫངས། ཡོའུ་ཧེའི་ལོ་དང་པོ་༡༡༩༣ལ། གོང་ནས་

སྲོང་བཙན་ལ་མག་པའི་ཆོ་ལོ་དང་། དེ་ནས་མཚོ་སྔོན་གྱི་རྒྱལ་པོའ་ིགོ་ས་

ཕུལ།(ཡུལ་གཞན་གྱི་རྒྱལ་པོ་རྣམས་ལ་རྒྱའི་ཆོ་ལོ་ཕུལ་ནས། རིམ་གྱིས་དབང་དུ་འཇུག་པ་འདི་

གནའ་དུས་རྒྱའི་སྲིད་ཐབས་ཡིན་པར་གྲགས།)

དེ་དུས་སྲོང་བཙན་གྱིས། རྒྱ་དཔོན་ཆན་སུན་བརྒྱུད་ནས་གོང་དུ་ཡི་

གེ་བཏང་བར། གནམ་གྱི་སྲས་ཁྲི་ལ་གསར་དུ་བཞུགས་པ་ལགས། གལ་ཏེ་

གོང་མའི་ཆབ་འབངས་ངོ་ལོག་པ་བྱུང་ན། ཁོ་བོས་དམག་དྲངས་ཏེ་གྲོགས་

ཏན་བྱས་པས་ཆོག འདིར་གསེར་གྱི་ཡོ་བྱད་རྣམ་གྲངས་བཅོ་ལྔ་གོང་མའི་

མདུན་དུ་ཕུལ། བྱ་བའོ། །དེའི་རྗེས་སུ་གོང་མ་གསར་པས་བཙན་པོ་ལ་རྒྱལ་

པོའ་ིཆོ་ལོ་ཕུལ་ཞིང་། རྒྱ་ལུགས་ཀྱི་སྟོན་ཆེན་བཏེགས། བོད་ཀྱི་ཞུས་ངོར།

དར་གྱི་འབུ་དང་། ཤེལ་དང་། ཆང་དང་། རང་འཐག་བཟོ་མི་རྣམས་བོད་ལ་

བཏང་། ཆི་ཀོའུའི་ལོ་དང་པོ་༡༡༩༤ལ། སྲོང་བཙན་སྐུ་འདས། གོང་མའི་ཕོ་

ཉ་བོད་དུ་སེམས་གསོ་ལ་བཏང་ཞིང་། གདུང་ལ་མཆོད་འབུལ་བྱས། སྲོང་

མཁས་དབང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱི་གསུང་རྩོམ་ཕྱོགས་བསྡུས།

བཙན་ལ་སྲས་མེད་པས། ཚ་བོ་ཞིག་ཁྲི་ལ་འཁོད། དེ་ན་ཆུང་སྟབས་རྒྱལ་

སྲིད་ཀྱི་བྱ་བ་རྣམས་མགར་སྟོང་བཙན་གྱིས་བསྐྱངས་སོ།།(ཞེས་པའོ།)

╚དཀྱུས╗ དེ་ལ་ཚ་བོ་འདི་སྲས་མང་སྲོང་མང་བཙན་སྔར་ནས་

གྲོངས་པ་དེའི་སྲས་ཡིན་ཅེས་རྒྱལ་རབས་ཡོངས་གྲགས་རྣམས་སུ་བྱུང།

སྤྱིར་སྲོང་བཙན་ལ་སྐུའི་གཉེན་ཚན་དུ་གྱུར་པ་ནི། སྐུ་སྲིང་སརྦ་མ་ཀར་བྱ་

བ་དང་། ཡང་ཤོག་དྲིལ་ཀ་པའི་དབུ་ཤོག་རལ་བ་དེའི་ཐད་ན། སྲོང་བཙན་གྱི་

གཅུང་བཙན་སྲོང་དང་སྐུ་མཆེད་གཉིས་མ་འཆམ་པའི་མཐར། བཙན་སྲོང་

གཉལ་གྱི་ཡུལ་དུ་བཞུགས་སུ་བཅུག་ཅེས་བྲིས་འདུག་པས། གཅུང་བཙན་

སྲོང་བྱ་བ་ཞིག་ཀྱང་འདུག་པ། དེ་དག་གི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱང་རྩད་བཅད་པར་བྱའོ།།

དེ་ལྟར་ཀོང་ཇོ་བྱོན་པའི་ལོ་དང་། སྲོང་བཙན་འདས་པའི་ལོ་གཉིས་ནི་རིམ་པ་

བཞིན། ལྕགས་གླང་དང་ལྕགས་ཁྱི་ཡིན་པར་ལོ་རྒྱུས་ཐམས་ཅད་ཁ་མཐུན་

ཞིང་། གོང་འོག་གི་རྒྱལ་རབས་འདི་གཉིས་ཀྱང་མཐུན་པས། དོགས་དཔྱོད་

ཅི་ཡང་མ་དགོས། འོན་ཀྱང་འཁྲུངས་པའི་ལོ་ནི་གླང་ཡིན་པར་ལོ་རྒྱུས་མང་

པོར་བཤད་ཀྱང་། གླང་དེའི་དབང་ཐང་དང་། དེ་ལོ་སྐོར་གང་གི་ཡིན་པ་ལ་

མཁས་པ་རྣམས་མི་མཐུན། ལྔ་པ་ཆེན་པོ་དང་འགོས་ནི་ས་གླང་དུ་བཞེད། བུ་

སྟོན་སོགས་ཀྱིས་མེ་གླང་དུ་གསུངས། ལྷག་པར་འགོས་ཀྱིས་གླང་དེ་དྲུག་ཅུ་

སྐོར་སྔ་མའི་ས་གླང་དུ་བྱས་ནས། སྲོང་བཙན་དགུང་ལོ་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་གཉིས་

བཞུགས་པར་གསུངས། སྤྱིར་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་རྙིང་པའི་རིགས་ལ། གླང་

སྟག་སོགས་ཀྱི་ལོ་ཙམ་ལས། ལོ་ཁམས་བཤད་པ་ཡེ་མེད་པས། རབ་བྱུང་

བོད་ཆེན་པོའ་ིསྲིད་ལུགས་འབྲེལ་བའི་རྒྱལ་རབས་དེབ་ཐེར་དཀར་པོ།

དང་པོ་ཡན་ཆད་ཀྱི་ལོ་ཚིགས་རྣམས་གཏན་ལ་འབེབས་ཚེ། ལོ་རྒྱུས་ཤིན་ཏུ་

མང་པོ་བསྡུར་ནས་དཔྱད་དགོས་པས། ཡང་དག་པར་ནི་འགོས་ལོ་ལྟ་བུའི་

མཁས་པ་མ་གཏོགས་སུས་ཀྱང་མི་ནུས། འོན་ཀྱང་འགོས་ཀྱི་བཞེད་པ་ལ་

ཡང་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་ལོང་བས་གླང་མཇུག་གི་ཚུལ་དུ་བྱས་ན་མི་རུང་བ་ཡང་

རེ་གཉིས་ཡོད་དམ་སྙམ། དེས་ན་འགོས་ཀྱི་བཞེད་པ་གསལ་བར་བཤད་ན་

འདི་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་ཀོའུ་ཙུང་གིས་ས་སྟག་ལ་ཁྲི་བཟུང་དུས་སྲོང་བཙན་

དགུང་ལོ་ལྔ་བཅུ་ལ་ཕེབས། ཀོའུ་ཙུང་ལོ་དགུ་བསྡད། དེ་ནས་ཐེ་ཙུང་ཁྲི་ལ་

འཁོད་དུས་སྲོང་བཙན་ང་དགུ་ལ་ཕེབས། ཐེ་ཙུང་གི་ལོ་དགུ་པ་ནས་རྒྱ་བོད་

ཀྱི་འབྲེལ་བྱུང་། དེ་ནས་ལྕགས་གླང་ལ་ཀོང་ཇོ་བག་མར་བརྫངས། དེ་དུས་

སྲོང་བཙན་དོན་གཉིས་ལ་ཕེབས། དེ་ནས་ད་དུང་ལོ་དྲུག་འགོར་བ་བདེན་ན།

སྲོང་བཙན་དོན་དགུ་ལ་ཕེབས་ཚེ་ཀོང་ཇོ་དང་བཤོས། བཙན་པོ་གྲོངས་ནས་

ཀོང་ཇོ་བོད་དུ་ལོ་སོ་གཅིག་བཞུགས་པ་བསྡོམས་པས་ཀོང་ཇོ་བོད་དུ་ལོ་ཞེ་

གཉིས་བཞུགས་པ་སོགས་ཡིན་ཏེ། དེབ་སྔོན་རང་ལ་ཞིབ་ཏུ་གཟིགས་པར་

འཚལ། དེ་ལ་སྲོང་བཙན་འདས་པའི་ལོ་ནི་འགོས་རང་ཉིད་ཀྱང་རྒྱའི་ལོ་རྒྱུས་

ལ་བརྟེན་པར་གསལ་མོད། འཁྲུངས་ལོ་དེ་རྒྱུ་མཚན་ཅི་འདྲ་ཞིག་ལ་བརྟེན་པ་

ནམ་ཡང་གསལ་བར་མ་གསུངས། ཡོངས་སུ་གྲགས་པའི་ལོ་རྒྱུས་རྣམས་ན།

སྲོང་བཙན་དགུང་ལོ་བཅུ་གསུམ་པར་ཁྲི་ལ་བཞུགས་ནས་རྒྱ་བཟའ་བསུ་

བའི་གྲོས་མཛད་ཅེས་བཤད་པ་འདི་བདེན་ན། འགོས་ཀྱི་བཞེད་པའི་ལྕགས་

གླང་དེའི་སྐབས། ཀོང་ཇོ་བགྲེས་མོ་ལོ་དྲུག་ཅུ་ལྷག་བཞེས་པ་ཞིག་བག་མར་

མཁས་དབང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱི་གསུང་རྩོམ་ཕྱོགས་བསྡུས།

འབྱོན་དགོས། དེས་ན་འགོས་ཀྱིས་གདོན་མི་ཟ་བར་ལོ་དྲུག་ཅུ་སྐོར་སྔ་མའི་

ས་གླང་དང་། ཕྱི་མའི་ས་གླང་ནོར་བར་ཟད་དེ། རྩ་བ་འདི་ནས་ནོར་བའི་དབང་

གིས། དར་མས་ཆོས་སྣུབས་པའི་ལྕགས་བྱ་ནས་ལོ་དུ་སོང་བརྩིས་པ་ན་

ཡང་། རེས་དྲུག་ཅུ་སྐོར་གཅིག་ལྷག རེས་དྲུག་ཅུ་སྐོར་གཅིག་ཆད་པ་གཉིས་

དེབ་སྔོན་གྱི་མགོ་མཇུག་ཀུན་ཏུ་ཡོད་པ། ཞིབ་ཏུ་རྩིས་དང་ཤེས། སྤྱིར་སྲོང་

བཙན་བརྒྱད་ཅུ་ལྷག་བཞུགས་ཟེར་མཁན་རྣམས་ཀྱིས། རྒྱལ་པོ་དགུང་ལོ་

དོན་དགུའི་སྐབས་རྒྱ་བཟའ་བག་མར་བཞེས་སོ་བྱ་བ་འདི་འཛུམ་བག་ཅུང་

ཟད་དང་བཅས་ཁས་ལེན་དགོས་པ་བཟློག་ཏུ་མེད་ལ། ཁོང་རྣམས་བརྒྱད་ཅུ་

བཞུགས་ཟེར་བ་དེ་ཡང་། དོན་ལ་རྒྱུད་ཀྱི་ལུང་བསྟན་ཞིག་ལ་བརྟེན་པ་ཙམ་

ཡིན་ལ། རྒྱུད་ཚིག་དེའི་དོན་ཡང་ཆེས་གཞན་ཞིག་ཡིན་མོད་ཀྱི། སྐབས་སུ་

མ་བབས་པས་འདིར་མ་སྤྲོས་སོ།།

དེས་ན་ཀུན་མཁྱེན་བུའི་བཞེད་པ་བཞིན་བྱས་ཏེ། སྲོང་བཙན་མེ་གླང་

ལ་འཁྲུངས་། ས་གླང་དེ་ཁྲི་ལ་ཕེབས་པའི་ལོར་བྱས། ལྷག་མའི་ལོ་ཚིགས་

རྣམས་རྒྱའི་ལོ་རྒྱུས་སོར་བཞག་བྱས་ནས༑ དེ་ཐམས་ཅད་དྲུག་ཅུ་སྐོར་

གཅིག་གི་ནང་དུ་རྐྱང་རྩིས་སུ་བྱས་ན་རྒྱུ་མཚན་ཤིན་ཏུ་ཆེ་སྙམ་ཞིང་། དེ་

ལྟར་བྱས་ཚེ། སངས་རྒྱས་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ལོ་ཆིག་སྟོང་བརྒྱ་དང་རེ་

གཅིག་པའི་མེ་གླང་ལ་སྲོང་བཙན་འཁྲུངས། རང་ལོ་བཅུ་གསུམ་བཞེས་ཚེ་ཁྲི་

ཕེབས། བརྒྱད་བཞེས་ཚེ་རྒྱ་བོད་ཀྱི་འབྲེལ་ཐོག་མར་བྱུང་། ཉེར་ལྔ་བཞེས་

ཚེ་ཀོང་ཇོ་བག་མར་བྱིན། དེས་ན་དེབ་སྔོན་དུ་བོད་རྣམས་ལོ་ངོ་བརྒྱད་ཙམ་

བོད་ཆེན་པོའ་ིསྲིད་ལུགས་འབྲེལ་བའི་རྒྱལ་རབས་དེབ་ཐེར་དཀར་པོ།

དུ་རྒྱ་ལ་འཐབ་མོ་བྱས་གསུངས་པ་ཡང་། སྲོང་བཙན་གྱི་བཅོ་བརྒྱད་ནས།

ཉེར་ལྔའི་བར་གྱི་ལོ་འདི་རྣམས་ཡིན་པར་སེམས། དེ་ནས་རང་ལོ་སོ་བཞི་

པ་ལྕགས་ཁྱི་ལ་གྲོངས། དེའི་ཤུལ་དུ་ཀོང་ཇོ་ལོ་སོ་གཅིག་བཞུགས་ནས།

འདུས་སྲོང་མང་པོ་རྗེའི་ཁྲི་ལོ་བཞི་པ་ལྕགས་འབྲུག་ལ་འདས། དེས་ན་འོག་

ཏུ་བཀོད་པའི་རྒྱལ་རབས་╚ཀ╗པ་ལས། མང་སྲོང་གི་ཁྲི་ལོ་ཉེར་དྲུག་

ཚར་ནས། རྒྱལ་པོ་འདུས་སྲོང་གི་ཁྲི་ལོ་བདུན་གྱི་བར་དུ་བརྩིས་པའི་ལུག་

གི་ལོ་ལ། བཙན་མོ་མུན་ཅང་ཀོང་ཇོའ་ིམདངས་བཏང་། ཞེས་བྲིས་པ་ཡང་

ཀོང་ཇོ་གྲོངས་ནས་ལོ་གསུམ་ན་མདང་མཆོད་བཏང་བར་འདུག འདི་ལྟར་

བྱས་ཚེ་བོན་གྱི་བྱམས་མ་བྱ་བའི་ལོ་རྒྱུས་སུ་ཡང་། སྲོང་བཙན་བོན་ལ་སྡང་

བས་དགུང་ལོ་ཡང་སོ་དྲུག་ལས་མ་ཐུབ་ཅེས་བྲིས་པ་དེ་ཡང་། གྲོངས་ནས་

ལོ་གཉིས་ཙམ་གསང་རྒྱ་བྱས་ཚུལ་རྒྱལ་རབས་ཀ་པར་གསལ་བ་དེ་དང་

འགྲིག་འདུག་པས། སྐྱེས་བུ་མང་དུ་སྨྲ་བ་ལ། །བདེན་པའི་དོན་གཅིག་མེད་

པ་མིན། །གསུངས་པ་ལྟར་སྣང་ངོ་། །ལར་བརྒྱད་ཅུར་བཞུགས་དང་། སོ་

བཞི་ལས་ལྷག་མ་བཞུགས་པ་དང་། ཡབ་ཡུམ་གསུམ་མཉམ་དུ་གྲོངས་པ་

དང་ཡང་ཚད་པའི་བསྙུན་གྱིས་རིམ་ཅན་དུ་འདས་པ་དང་། ཀོང་ཇོ་ཤུལ་དུ་

ཡུན་རིང་བཞུགས་པ་སོགས་མི་འདྲ་བ་འདི་ཀུན། སྤྲུལ་པའི་རྒྱལ་པོའ་ིརྣམ་

པར་ཐར་པ་གཅིག་ཉིད། བློ་གྲོས་རྩིང་ཞིབ་ཀྱི་གདུལ་བྱ་སོ་སོའ་ིདོན་མི་

འདྲ་བར་སྣང་བ་ཙམ་ཡིན་ལ། རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན། རྒྱལ་པོ་ཡུབ་ཡུམ་སྤྲུལ་

པའི་སེམས་དཔར་སྙིང་ནས་ཡིད་ཆེས་པ་དག་ལ་ནི། སངས་རྒྱས་ཕར་ཟད།

མཁས་དབང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱི་གསུང་རྩོམ་ཕྱོགས་བསྡུས།

ས་ཐོབ་འཕགས་པ་གཅིག་གིས་ཀྱང་། དུས་གཅིག་ལ་མཛད་པ་མི་འདྲ་བ་

གསུམ་དུ་མ་ཟད། མི་འདྲ་བ་བརྒྱ་ཕྲག་སྟོན་པ་ལ་ཡང་། འགལ་བ་ཅུང་ཟད་

ཀྱང་འོངས་པའི་དོན་མེད་ལ། དེ་མིན་སེམས་ཀྱི་གཏིང་ན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་

མཛད་པ་ལ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཚད་ཐིག་འདེབས་པའི་བག་ཆགས་ཤིན་ཏུ་འཐུག་

པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། གཅིག་འདོད་ན་གཞན་འདོད་དགོས་པ་འོས་མེད་ལགས་

པས། རང་རང་གིས་ཇི་ལྟར་མོས་པ་བཞིན་བྱ་བར་ཟད་དོ།།

དེ་ལྟར་ཞིབ་མོའ་ིལོ་ཚིགས་ནི་གོང་དུ་སྨོས་པ་དེ་ཡིན་ལ། རགས་པའི་

དུས་བསྒྲིགས་ན། བོད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོ་དང་། རྒྱ་གར་གྱི་རྒྱལ་

པོ་ཤཱིཧཪྵ་དང་། སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོ་དང་། ནག་མོའ་ིའཁོལ་

དང་། དབྱུག་པ་ཅན་དང་། ཐང་གུར་གྱི་གོང་མ་ཐེ་ཙུང་དང་། ཏ་ཟིག་གི་གོང་

མ་ཡིཥྚིགེརྡ་རྣམས་དུས་མཉམ་ཞིང་། ཁ་ཆེ་རྣམས་ཀྱི་སྟོན་པ་སྦྲང་རྩིའི་བློ་

གྲོས་ཀྱང་འདི་དག་དང་དུས་མཚུངས་སོ།།(སྟོན་པ་འདི་ལ་ཁ་ཆེའི་རང་སྐད་དུ་མོ་ཧ་མ་

ཏ་ཞེས་འབོད་པ་རྒྱ་སྐད་དུ་ཟུར་ཆག་ནས་མ་ངྷུ་མ་ཏི་ཞེས་བྲིས་པ་དེ་སྦྲང་རྩིའི་བློ་གྲོས་ཞེས་བསྒྱུར་

བར་འདུག)དགུང་ལོ་བཅུ་གསུམ་པར་ཁྲི་ལ་ཕེབས་ཚེ། དབུས་ གཙང ་གཉིས་

ཙམ་གྱི་བདག་པོ་ཡིན་པ་ལ། ལོ་ཉུང་ངུ་དེ་ཙམ་ཞིག་གི་ཡུན་ལ། ཞང་ཞུང་།

བལ་ཡུལ། རྒྱ་གར་བྱང་ནས་བཟུང་སྟེ། ཤར་དུ་རྒྱའི་ཟོང་ཅོ་ལ་ཐུག་གི་བར་

དབང་དུ་བསྡུས་པ་ཅང་སྲིད་དམ་སྙམ་དུ་ཡང་བསམ་པར་མི་བྱ་སྟེ། གནའ་

དུས་ཀྱི་གྷི་རིག་གི་དཔའ་བོར་གྲགས་པ། དམག་དཔོན་ཨེ་ལེག་ཟན་ཊར་

གྱིས་ཀྱང། ཏ་ཟིག ཨར་བྷི། རྒྱ་གར་སོགས་ཀྱི་ས་དེ་སྙེད་བཟུང་སྟེ། སླར་

བོད་ཆེན་པོའ་ིསྲིད་ལུགས་འབྲེལ་བའི་རྒྱལ་རབས་དེབ་ཐེར་དཀར་པོ།

རང་ཡུལ་དུ་འཁོར་ནས་ཤི་བ་ན། ད་དུང་ལོ་སུམ་ཅུ་སོ་གཉིས་ལས་མ་ལོན་

ཟེར་ན། དྲག་པོ་རྟ་མཆོག་རོལ་པ་མི་གཟུགས་ཀྱི་གོ་ཁྲབ་གྱོན་པའི་རྒྱལ་པོ་

འདི་ལྟ་བུ་ནི་ལྟ་ཅི་སྨོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །

དེས་ན་རྒྱལ་པོ་འདིའི་རྣམ་པར་རྒྱལ་བའི་དཔལ་ནི། བསམ་ན་ངེས་

པར་ངོ་མཚར་བའི་གནས་ཡིན་ཏེ། སྤྱིར་ཁྲི་སྲོང་ལྟ་བུ་མངའ་ཐང་འདི་དུས་

ལས་རྒྱ་ཆེ་ཡང་གདུང་རྒྱུད་གོང་མ་རྣམས་ཀྱིས་དབང་བའི་ཆབ་སྲིད་ཆེན་

པོ་སྔར་ཡོད་ཀྱི་སྟེང་དུ། དཔུང་སྟོབས་ལྷག་པར་དར་བ་ཙམ་ཡིན་ལ། རྒྱལ་

པོ་འདི་ནི་ཐོག་མར་ཡུལ་ཕྲན་འགའ་ཞིག་གི་བདག་པོ་ཙམ་དུ་བཞུགས་པ་

ལས། ཡུན་ཐུང་ངུ་དེ་ཙམ་ཞིག་གི་རིང་ལ། ལེ་བར་ཁྲི་ཕྲག་དུ་མས་འཁྱུད་

པའི་སའི་ཁྱོན་ལ་མངའ་མཛད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐེ་ཙུང་ནི་ཐང་གུར་གྱི་གོང་

མའི་ཁྲོད་ན་སྟོབས་ཤུགས་ཀྱི་གྲགས་སྙན་ཅན་ཡིན་མོད་ཀྱི། དེ་ཡང་དོན་ལ་

བོད་ཀྱི་དཔུང་གི་རྔམས་ཟིལ་མ་བཟོད་པའི་ཁར། སྔར་སྲས་མོ་མི་སྟེར་བའི་

ཁ་ཆད་བྱས་པ་ལ་བརྩིས་ཏེ། རེ་ཞིག་འཐབ་པའི་ཁུལ་དུ་བྱས་ཤིང་། བོད་

དམག་ལ་ཉམ་ཉེས་པ་ཅུང་ཟད་བྱུང་བའི་མཇུག་ཏུ། ཀོང་ཇོ་ཡང་དེ་མ་ཐག་

གནང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་མཁས་པ་འགའ་ཞིག་གིས་ཟེར་ཏེ། ཤིན་ཏུ་བདེན་པར་

འཁུམས་ཤིང་། ཐེ་ཙུང་ནས་བཟུང་རྒྱའི་མཁར་མིག་སུམ་བརྒྱ་ཙམ་བོད་ཀྱི་

ལག་ཏུ་ཤོར་ཞེས་ཟེར་རོ།།

གཡོ་མེད་སྙིང་རྗེའི་དབང་ཕྱུག་སྤྱན་རས་གཟིགས། །

ཡུད་ཙམ་ཁྲོས་པའི་སྤྱན་གྱི་སྡང་མིག་གིས། །

མཁས་དབང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱི་གསུང་རྩོམ་ཕྱོགས་བསྡུས།

གསེར་འབྲུག་སྡེར་ལྔའི་ཁྲི་ལ་འགྱིངས་པ་ཡི། །

མཐུ་ལྡན་གནམ་གྱི་བུ་ཡང་འདར་བར་བྱས། །

ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱལ་པོ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོའ་ིསྐབས་སོ།།

སྲོང་བཙན་གྱི་རྗེས་སུ། བཙན་པོ་མང་སྲོང་མང་བཙན་བོད་ཀྱི་ཁྲི་ལ་

བཞུགས་པ་ཡིན་ཅིང་། མང་སྲོང་འདི་སྔར་བཤད་པ་ལྟར་སྲོང་བཙན་གྱི་སྐུའི་

ཚ་བོ་ཡིན། འདི་ཁྲི་ལ་འཁོད་དུས་སྐུ་ན་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བས། དོན་ལ་བློན་ཆེན་པོ་

མགར་སྟོང་བཙན་གྱིས་སྲིད་ཀྱི་གཉེར་ཁ་ཐམས་ཅད་བཟུང་སྟེ་ཁྲི་ལོ་བཅོ་

ལྔའི་བར་ཆབ་སྲིད་བསྐྱངས། འདིའི་ཁྲི་ལོ་ལྔ་པའི་ཤིང་སྟག་ལོ་ནས་བཟུང་

འདུན་མ་བསྡུས་བྱ་བའི་སྒྲོས་བྱུང་ཞིང་། དེ་ཡང་རྗེ་བློན་ཐམས་ཅད་འཛོམས་

ཏེ་ལོ་རེ་བཞིན་གྱི་ཆབ་སྲིད་སྐོར་ལ་བཀའ་མོལ་གནང་བའི་ཚོགས་འདུ་ཆེན་

པོ་རེ་ཡོད་པར་སྣང་ལ། ཁྲི་ལོ་ཉེར་གསུམ་པའི་དུས་ནས་དབྱར་འདུན་དང་

དགུན་འདུན་གྱི་ཚོགས་འདུ་གཉིས་དང་། ཡང་མདོ་སྨད་ཀྱི་འདུན་མ་བྱ་བའི་

ཚོགས་འདུ་ཞིག་མདོ་སྨད་རང་དུ་ཚོགས་རྒྱུ་ཡོད་པ་སོགས་ཀྱང་འོག་གི་

སྒྲོས་ལ་གསལ་ལོ།།

╚ཀ╗གོང་དུ་དྲངས་པའི་འཕྲོས། (སངས་རྒྱས་འདས་རྗེས་ཀྱི་༡༡༩༤ལྕགས་

ཕོ།)ཁྱིའི་ལོ་ལ་བབས་ཏེ། བཙན་པོ་མྱེས་ཁྲི་སྲོང་བཙན་གྱི་སྤུར་ཕྱིང་བའི་རིང་

ཁང་ན་མཁྱུད་ཅིང་བཞུགས་ཏེ། བཙན་པོ་དབོན་ཁྲི་མང་བཙན་མེར་ཀེ་ན་

བཞུགས་པར་ལོ་གཅིག (སངས་རྒྱས་འདས་རྗེས་ཀྱི་༡༡༩༥ལྕགས་མོ།)ཕག་གི་ལོ་ལ་

བབས་ཏེ། བཙན་པེ་ཉེན་ཀར་ན་བཞུགས་ཤིང་། ཕྱིང་བར་བཙན་ཕོ་མྱེས་ཁྲི་

བོད་ཆེན་པོའ་ིསྲིད་ལུགས་འབྲེལ་བའི་རྒྱལ་རབས་དེབ་ཐེར་དཀར་པོ།

སྲོང་བཙན་གྱི་མདང་བཏང་བར་ལོ་གཅིག (སངས་རྒྱས་འདས་རྗེས་ཀྱི་༡༡༩༦ཆུ་ཕོ་)

བྱི་བའི་ལོ་ལ་བབས་ཏེ། བཙན་པོ་(མང་སྲོང་མང་བཙན་ཕོ་བྲང་།)ཉེན་ཀར་

ན་བཞུགས་ཤིང་༑ བློན་ཆེན་(མགར་)སྟོང་བཙན་གྱིས། གློ་བོ་དང་རྩང་རྒྱའ་

(འབངས་སུ་)བཀུག་པར་ལོ་གཅིག(འདས་རྗེས་ཀྱི་༡༡༩༧པ་ཆུ་མོ་གླང་གི་ལོ་

ལ་བབས་ཏེ)བཙན་པོ་ཉེན་ཀར་ན་བཞུགས་ཤིང་བློན་ཆེན་སྟོང་བཙན་གྱིས།

གཡུག་ཏུ་གནག་ལིངས་(ཏེ་ཤ་ཁྲལ་ཆེན་པོ་)བཏབ། ང་རྒྱལ་མང་པོ་རྗེས་ཞིང་

གི་ཕྱིང་རིལ་(ཏེ་ཡུལ་མིའི་སོ་ནམ་གྱི་གཉེར་ཁ་)བགྱིས། ར་སང་རྗེ་བློན་རིས་སྟག་

རྒྱ་དང་ཞིང་གི་ཚོང་ཆེན་སྦྱར། (འདི་ནི་སྟག་རྒྱ་བྱ་བའི་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་དང་བོད་གཉིས་ཚོང་

འབྲེལ་བྱས་སམ་སྙམ།)ཞང་ཞུང་ཡུལ་གྱི་མངན་(སྟེ་རྫོང་དཔོན) དུ་སྦུག་གྱིམ་བཙན་

རྨང་ཆུང་བཅུག(པ་སྟེ་བསྐོས། རྨང་ཆུང་འདི་སྔར་སྲོང་བཙན་གྱི་སྐབས་བང་ཆེན་དུ་བྱས་ཏེ་

ཞང་ཞུང་ཡུལ་དུ་བཏང་བ་དེ་ཡིན་ནམ་སྙམ།)མདོ་སྨད་དུ། ཀ་མ་ཁྲི་བཟང་བྱེ་མདའ།

ཐོང་མྱིས་བཀུམ་སྟེ་ཤ་གཉེརད་བ་(སྟེ་དགྲ་ཤ་གླན་)པར་ལོ་གཅིག(འདས་རྗེས་ཀྱི་

༡༡༩༨ཤིང་ཕོ)སྟག་གི་ལོ་ལ་བབས་ཏེ། བཙན་ཕོ་མེར་ཀེ་ནའ་བཞུགས་ཤིང།

བློན་སྟོང་བཙན་གྱིས་(ཡུལ་)མོང་ཕུ་སྲས་འཛོད་དུའ་(འདུན་མ་)བསྡུས་ཏེ།

རྒོད་གཡུང་(སྟེ་ཕོ་རྒོད་དང་ཕལ་བའི་ཁྱད་པར་)དབྱེ་ཞིང་། མཁོ་ཤམ་(སྟེ་གྲབས་ཤོམ་)

ཆེན་པོ་བགྱི་བའི་རྩིས་མགོ་བགྱིས་པར་ལོ་གཅིག (འདས་རྗེས་ཀྱི༡༡༩༩ཤིང་མོ)

ཡོས་བུའི་ལོ་ལ་བབས་ཏེ། བཙན་པོ་མེར་ཁེ་ན་བཞུགས་ཤིང་། བློན་ཆེན་

སྟོང་བཙན་གྱིས་(ཡུལ)འགོར་ཏིང་བཀའ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཡི་གེ་བྲིས་པར་ལོ་

གཅིག (འདས་རྗེས་ཀྱི༡༢༠༠མེ་ཕོ)འབྲུག་གི་ལོ་ལ་བབས་ཏེ། བཙན་པོ་མེར་ཀེ་ན་

མཁས་དབང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱི་གསུང་རྩོམ་ཕྱོགས་བསྡུས།

བཞུགས་ཤིང་། བློན་ཆེན་སྟོང་བཙན་གྱིས་ གཙང ་གི་ཡུལ་མར་དུ་ཤ་ལིངས་

(ཏེ་ཤ་ཁྲལ)ཆེན་པ་བཏབ་པར་ལོ་གཅིག (འདས་རྗེས་ཀྱི༡༢༠༡མེ་མོ)སྦྲུལ་གྱི་ལོ་ལ།

བཙན་པོ་མེར་ཀེ་ན་བཞུགས་ཤིང་། བློན་ཆེན་སྟོང་བཙན། དབྱར་སྙིང་དྲུང་

གི་གཡོ་ཐལ་བ་གོང་ན་མཆིས་པར་ལོ་གཅིག (འདས་རྗེས་ཀྱི་༡༢༠༢ས་ཕོ)རྟའི་ལོ་

ལ་བཙན་པོ་མེར་ཀེ་ན་བཞུགས་ཤིང་། བློན་ཆེན་སྟོང་བཙན་དབྱར་སྙིང་དྲུང་

གི་སྣ་རིངས་ན་མཆིས་པར་ལོ་གཅིག (ལོ་འདི་མགར་སྟོང་བཙན་རྒྱ་ནག་ཏུ་སླེབས་པའི་

ལོ་ཡིན་པ་རྒྱལ་རབས╚ང╗པར་གསལ་བས། སྙིང་དྲུང་བྱ་བའི་ཡུལ་དེ་ཡང་མདོ་སྨད་ཀྱི་ཡུལ་

ཞིག་ཡིན་ནམ་སྙམ་ལ། མཚོ་སྔོན་ལྷོ་ངོས་སུ་བློན་པོ་གསེར་ཆེན་བྱ་བའི་རི་ཡོད་པ་དེར་མགར་ཡུན་

རིང་བཞུགས་ཚུལ་ཨ་མདོ་རྣམས་ལ་ངག་སྒྲོས་ཀྱང་སྣང་། དེས་ན་ལོ་རྗེས་མར་རྒྱ་ནག་ནས་སླར་

འཁོར་ཏེ་འ་ཞ་ཡུལ་དུ་ཕེབས་པ་ཡིན་ནམ་སྙམ)(འདས་རྗེས་ཀྱི་༡༢༠༣ས་མོ)ལུག་གི་ལོ་ལ་

བབས་ཏེ། བཙན་པོ་སྦྲགས་ཀྱི་ཤར་ན་བཞུགས་ཤིང་། བློན་ཆེན་སྟོང་བཙན་

འ་ཞ་ཡུལ་ན་མཆིས་ཏེ། ང་རྒྱལ་མང་པོ་རྗེས། མཆེ་ནག་སྟོང་རུར། རྒྱ་སེའུ་

དེན་སང་དང་། ནོལ་ཐབས(ཏེགཡུལ་ཐབས)བགྱིས་ཏེ། ང་རྒྱལ་ཀྱང་གུམ་ཞིང་

བརྒྱད་ཁྲི་སྟོང་ལ་རྡུགས་པར་ལོ་གཅིག (ཨ་མདོ་རྡོ་བིས་བྱ་བའི་ཡུལ་དུ་སྟོང་རུའི་མཚོ་

ནག་ཏུ་གྲགས་པ་ཡོད་པས་ཡུལ་དེ་ཕྱོགས་སུ་དམག་འཐབ་པར་མངོན། རྒྱ་དམག་ཁྲི་ཕྲག་བརྒྱད་

ཀྱིས་བོད་དམག་ཆིག་སྟོང་མ་ཐུབ་པར་ཐབས་རྡུག་པ་བྱ་བའི་དོན་ནོ)(འདས་རྗེས་ཀྱི༡༢༠༤ལྕགས་

ཕོ)སྤྲེའུའི་ལོ་ལ། བཙན་པོ་མལ་དྲོའ་ིསྐེ་བྱེ་ན་བཞུགས་ཤིང་། བློན་ཆེན་

སྟོང་བཙན་འ་ཞ་ཡུལ་ན་མཆིས་པར་ལོ་གཅིག (༡༢༠༥ལྕགས་མོ)བྱ་གག་གི་

ལོ་ལ། བཙན་པོ་མེར་ཀེ་ན་བཞུགས་ཤིང་། བློན་ཆེན་སྟོང་བཙན་འ་ཞ་ཡུལ་

བོད་ཆེན་པོའ་ིསྲིད་ལུགས་འབྲེལ་བའི་རྒྱལ་རབས་དེབ་ཐེར་དཀར་པོ།

ན་མཆིས་པར་ལོ་གཅིག(༡༢༠༦ཆུ་ཕོ)ཁྱིའི་ལོ་ལ། བཙན་པོ་རྐོང་གཡུག་ཏུ་

འགོརད་མཛད་ཅིང་། བློན་ཆེན་སྟོང་བཙན་གྱིས། དུ་གུལ་དུ་ཞང་ཞུང་གི་

འཁོས་(ཏེ་གཉེར་ཁ)གྱིས་པར་ལོ་གཅིག་(ལོ་འདི་མགར་གྱིས་གྲུ་གུ་ལ་དམག་རྒྱབ་པའི་ལོ་

ཡིན་པས་དུ་གུལ་བྱ་བ་ཡང་གྲུ་གུ་ལ་ཟེར་རམ་སྙམ) (༡༢༠༧ཆུ་མོ)ཕག་གི་ལོ་ལ། བཙན་

པོ་སྣམ་སྟོང་ན་བཞུགས་ཤིང་། བློན་ཆེན་སྟོང་བཙན་འ་ཞ་ཡུལ་ན་མཆིས་

པར་ལོ་གཅིག(༡༢༠༨ཤིང་ཕོ)བྱི་བའི་ལོ་ལ་བཙན་པོ་བྱང་རོལ་དུ་བཤེགས་

ཤིང་། བློན་ཆེན་སྟོང་བཙན་འ་ཞ་ཡུལ་ན་མཆིས་པར་ལོ་གཅིག (༡༢༠༩ཤིང་

མོ)གླང་གི་ལོ་ལ། བཙན་པོ་ཟྲིང་གི་ལྡུ་ནག་ན་བཞུགས་ཤིང་། བློན་ཆེན་སྟོང་

བཙན་འ་ཞ་ཡུལ་ན་མཆིས་པར་ལོ་གཅིག (༡༢༡༠མེ་ཕོ)སྟག་གི་ལོ་ལ་བབས་

ཏེ། བཙན་པོ་ཟྲིང་གི་ལྡུ་ནག་སླད་མ་ན་བཞུགས་ཤིང་། བློན་ཆེན་སྟོང་བཙན་

འ་ཞ་ཡུལ་ནས་སླར་འཁོརད་ཏེ་(ཡུལ)ཟྲིང་མདར། ཐོང་མྱིག (འབྲས་ཀྱི་ནད་

ཚ)བྱུང་བར་ལོ་གཅིག (༡༢༡༡མེ་མོ)ཡོས་བུའི་ལོ་ལ་བཙན་པོ་འོར་མང་དུ་

གཤེགས་ཏེ། བློན་ཆེན་སྟོང་བཙན་རིས་པུར་གུམ་པར་ལོ་གཅིག་(ལོ་འདིར་

མགར་གྲོངས་པ་ཡིན་ཞིང་། དེ་ཡང་དེབ་ཐེར་དམར་པོ་དང་སྔོན་པོར་རྒྱའི་རྒྱལ་རབས་དྲངས་པ་ལས།

མགར་གྱིས་གྲོགས་བྱས་ནས་ལོ་བཅོ་ལྔ་རྒྱལ་སྲིད་བསྐྱངས་ཞེས་བྱུང་ལ། འདིར་ཡང་བྱི་བ་ནས་

སྟག་གི་བར་གྱི་ལོ་བཅོ་ལྔ་ལ་མགར་གྱི་བྱ་བ་རྣམས་བྲིས་ནས། ལོ་དེའི་རྗེས་མར་མགར་གྲོངས་ཞེས་

བྲིས་པ་རྣམས་གུང་འགྲིགས་པར་སྣང)(༡༢༡༢ས་ཕོ)འབྲུག་གི་ལོ་ལ་བཙན་པོ་སྒྲགས་ཀྱི་

ཤར་ན་བཞུགས་ཤིང་། དྲི་མ་ཁོལ་དུ་དགྲ་བཞི་(སྟེ་དམག་སྒར)བརྩིགས་པར་ལོ་

གཅིག (༡༢༡༣ས་མོ)སྦྲུལ་གྱི་ལོ་ལ་བཙན་པོ་ཟྲོང་གི་ལྡུ་ནག་ན་བཞུགས་ཤིང་།

མཁས་དབང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱི་གསུང་རྩོམ་ཕྱོགས་བསྡུས།

འ་ཞ་མང་པོ་ཕྱག་བཙལ་ཏེ་གཏེའུ་བསྡུས་པར་(ཏེ་འབངས་སུ་སྡོད་པའི་གན་རྒྱ་ཕུལ་

བར)ལོ་གཅིག་(༡༢༡༤ལྕགས་ཕོ)རྟའི་ལོ་ལ། བཙན་པོ་འོ་དང་ན་བཞུགས་ཤིང་།

ཇི་མ་ཁོལ་དུ་རྒྱ་མང་པོ་བཏུངས་པར་(སྟེ་བསད་པར)ལོ་གཅིག་(འདིའི་འོ་དང་བྱ་བ་

ལྷ་ས་ལ་ཟེར་བར་མངོན། དེབ་སྔོན་དུ་མང་སྲོང་གི་ཁྲི་ལོ་ཉེར་གཅིག་པ་རྟའི་ལོ་ལ་བོད་དམག་གིས་ཐང་

གི་རྒྱལ་ཁམས་རྒྱབ། ཡུ་གུར་གྱི་ཡུལ་ཐུད་བླངས་བྱ་བའི་ལོ་འདི་ཡིན་པར་འདུག)(༡༢༡༥ལྕགས་

མོ)ལུག་གི་ལོ་ལ་བབས་ཏེ། བཙན་པོ་དབྱརད་ལྟམ་གྱི་ར་སྔོན་ན་བཞུགས་

ཏེ། དགུན་ཉི་མངས་ཚལ་དུ་གཤེགས་ཤིང་། བཙན་མོ་སྙ་མོ་སྟེང་(ཡུལ)སྙ་

ཤུར། སྤུངས་རྒྱ་རྒྱུག་ལ་བག་མར་གཤེགས་པར་ལོ་གཅིག (འདི་རྒྱལ་པོའ་ིསྐུ་

མཆེད་ཅིག་ཡིན་པར་སྣང)(༡༢༡༦ཆུ་ཕོ)སྤྲེའུའི་ལོ་ལ་བབས་ཏེ། བཙན་པོ་དབྱརད་

ཤངས་ཀྱི་སུམ་ཆུ་བོ་ན་བཞུགས་ཤིང་། དགུན་ན་བ་གླིང་དུ་གཤེགས་ཏེ༑

ནད་འབྲུམ་བུས་བསྙེངས་པར་(ཏེ་སྙུངས་པར)ལོ་གཅིག (ཡོས་ལོ་ལ་མགར་གྲོངས་

ནས། སྤྲེལ་ལོའ་ིབར་གྱི་ལོ་དྲུག་པོ་འདི་ལ། མགར་གྱི་ཚ་བོ་ཞང་བློན་པྲ་མོ་དང། འབངས་ཀྱི་དཔྱའ་

གཅོད་མཁན། དབའ་སུམ་སྣང་གིས་བྱས། དེ་ནས་མགར་སྙན་བློ་ཆེན་དུ་བསྐོས་པ་ཤོག་དྲིལ་ག་པར་

གསལ)(༡༢༡༧ཆུ་མོ)བྱ་གག་གི་ལོ་ལ་བཙན་པོ་དབྱར་སྟོད། ཕོ་དམ་མདོ་ན་

བཞུགས་ཤིང་། དབྱར་སྨད་སུམ་ཅུ་པོར་སྤོས་ཏེ། འདུན་མ་(སྟེ་དབྱར་གྱི་ཚོགས་

འདུ)འདོང་ཀའི་ནེ་ཙོ་ལུང་དུ་(མགར་གྱི་བུ་ཆེ་བ)མགར་བཙན་སྙ་ལྡོམ་བུ་དང་།

(བུ་འབྲིང་པོ)ཁྲི་འབྲིང་བཙན་བྲོད་གཉིས་ཀྱིས་བསྡུས་ཏེ། འབྲོག་མཁོས་ཆེན་

པོ་བགྱིས། དགུན་(བཙན་པོ)ཕོ་བྲང་ཤངས་ཀྱི་རབ་ཀ་ཚལ་དུ་གཤེགས་ཤིང་

། (དགུན་གྱི)འདུན་མ་དུངས་དུངས་ཀྱི་སྟག་ཚལ་དུ་བསྡུས་ཏེ། མུན་མིག་རྐང་

བོད་ཆེན་པོའ་ིསྲིད་ལུགས་འབྲེལ་བའི་རྒྱལ་རབས་དེབ་ཐེར་དཀར་པོ།

ཏོན་བགྱིས། ཕ་ལོས་(འབངས་སུ)བཀུག་པར་ལོ་གཅིག (༡༢༡༨ཤིང་ཕོ)ཁྱིའི་ལོ་

ལ་བབས་ཏེ། བཙན་པོ་དབྱར་ཟྲིང་ན་བཞུགས་ཤིང་། ལྕོག་ལ་(ངོ)ལོག་པ་

དང་། དགུན་ཚང་བང་སྣར་གཤེགས་ཏེ། འདུན་མ་གླག་གི་པུ་ཆུང་དུ་འདུས་

ཏེ། ཞུགས་ལོང་དམར་པོ་རྩིས་པར་ལོ་གཅིག (ཞུགས་ལོངས་དམར་པོ་བྱ་བ་དམག་

རུ་ཞིག་གི་མིང་ཡིན་ནམ་སྙམ) (༡༢༡༩ཤིང་མོ)ཕག་གི་ལོ་ལ་བབས་ཏེ། དཔྱིད་ཞེ་

ཤིང་དུ་གཤེགས་ཏེ། བཙན་མོ་ཁྲི་མ་ལོད་ཀྱིས། སྟོན་མོ་ཆེན་མོ་གསོལད།

(འདི་ལ་ཕྱི་ཁྲི་མ་ལོད་ཅེས་འབྱུང་བས། སྲོང་བཙན་གྱི་བཙུན་མོ། ཁྲི་བཙུན་ཡིན་སྲིད་དམ་དཔྱད་

ལ། རྒྱལ་མོ་འདི་དབང་ཤུགས་ཆེན་པོ་བྱུང་ཡོད་ཚོད་འདུག)འབོན་ང་རྒྱལ་ཁྲི་ཟུང་གིས།

གསེར་ཟངས་ཆེན་པོ་གསོལ་པ་དང་། དབྱརད་བལ་པོ་ན་བཞུགས་ཤིང།

བློན་བཙན་སྙས། ཤིམས་ཀྱི་གུ་རན་དུ་ཞང་ཞུང་གི་མཁོས་བགྱིས་ཏེ། གྲུ་

གུ་ཡུལ་དུ་ལྟང་ཡོར་མཆིས། དགུན་བཙན་པོ་འོན་གྱི་སྣ་བོ་ནར་བཞུགས་

པར་ལོ་གཅིག (༡༢༢༠མེ་ཕོ)བྱི་བའི་ལོ་ལ་བབས་ཏེ། དབྱརད་བཙན་པོ་སྤྲགས་

ཀྱི་ཤར་ན་བཞུགས་ཤིང་། དགུན་ཚང་བང་སྣ་ནས་ཁྲི་མང་སློན་(ཏེ་མང་སྲོང་

མང་བཙན)དགུང་དུ་གཤེགས། བཙན་ཕོ་སྲས་ཁྲི་འདུས་སྲོང་། སྒེགས་ཀྱི་ལྷ་

ལུང་དུ་བལྟམ་(པ་སྟེ་སྐུ་འཁྲུངས) བློན་བཙན་སྙས་གྲུ་གུ་ཡུལ་དུ(དམག)དྲངས་

ཏེ། ལྡུམ་བུ་ཁྲི་བཤོས་ཁྲོམ་འཚལ་པར་ལོ་གཅིག (༡༢༢༡མེ་མོ)གླང་གི་ལོ་ལ།

བཙན་པོ་ཡབ་ཀྱི་སྤུར(ཏེ་སྐུ་གདུང)བ་ལམ་ན་མཁྱུད་ཅིང(སྟེ་སྦས་ཤིང)བཞུགས་

ཏེ། རྒྱེ་ཤིན་ཁུ་བུལ་བུ་དང་། ལྕོག་ལ་རིང་ཙུག་སྐོར་གཉིས། གློ་བ་རིངས་ཏེ།

ཞང་ཞུང་ངོ་ལོག་ཅིང་། བཙན་པོ་ཁྲི་འདུས་སྲོང་ཉེན་ཀར་ན་བཞུགས་པར་

མཁས་དབང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱི་གསུང་རྩོམ་ཕྱོགས་བསྡུས།

ལོ་གཅིག (༡༢༢༢ས་ཕོ)སྟག་གི་ལོ་ལ་བབས་ཏེ། བཙན་པོ་ཡབ་ཀྱི་རིང(སྟེ་སྐུ་

གདུང)བ་ལམ་མཁྱུད་ཅིང(སྟེ་སྦས་ཤིང)བཞུགས་ཏེ་དགུན་སྟོད་འདུན་མ་གླིག་

རྒྱུ་བྱེར་འདུས། དགུན་སྨད་མངན་དུ་འདུས་ཏེ། ར་སང་རྗེ་སྤུངས་རྒྱེ་རྒྱུག་

དང་། ཁུ་ཁྲི་སྙ་དགྲུ་ཟུང་ལ་བཀྱོན་ཕབས་ཏེ། བཙན་པོ་ཉེན་ཀར་ན་བཞུགས་

ཤིང་ཡབ(གྲོངས་པའི་གསང)བཏོལ་བར་ལོ་གཅིག (༡༢༢༣ས་མོ)ཡོས་ཀྱི་ལོ་

ལ། བཙན་པོ་ཉེན་ཀར་ན་བཞུགས་ཤིང་། (ཕོ་བྲང)ཕྱིང་བར་བཙན་པོ་ཡབ་ཀྱི་

མདང(སྡེ་གདུང་མཆོད)བཏང་བར་ལོ་གཅིག

╚དཀྱུས╗འདིར་རྒྱལ་རབས་ཕན་ཚུན་ར་འཕྲོད་ལུགས་ངོ་མཚར་

བ་འདི་ལྟར་སྣང་སྟེ༑ དེ་ཡང་མང་སྲོང་འདི་དོན་ལ་མེ་བྱིའི་ལོ་ལ་སྐུ་འདས་པ་

ཡིན་མོད། དེབ་སྔོན་དུ་རྒྱའི་རྒྱལ་རབས་དྲངས་པར་ས་མོ་ཡོས་ལ་འདས་

ཞེས་བཤད། རྒྱལ་རབས་╚ཀ╗པ་འདིར་གླང་དང་སྟག་གི་ལོ་ལ་ཡབ་ཀྱི་

སྐུ་གདུང་སྦས་ནས་བཞག་ཅེས་བཤད། དེས་ན་ལོ་གསུམ་གྱི་རིང་ལ་བཙན་

པོ་གྲོངས་པ་གསང་རྒྱ་བྱས་ནས་བཞག་སྟེ། ས་མོ་ཡོས་ཀྱི་ལོར་གདུང་

མཆོད་བཏང་ནས་བཙན་པོ་འདས་སོ་ཞེས་ཀུན་ལ་གོ་བར་བྱས་པས། རྒྱ་

ནག་ཏུ་ལོ་དེ་རང་ལ་བཙན་པོ་གྲོངས་པ་ལ་ཆ་བཞག་ནས། རྒྱའི་རྒྱལ་རབས་

སུ་ཡང་། མང་སྲོང་ས་མོ་ཡོས་ལ་འདས་ཞེས་ཐོ་བཀོད་པར་གསལ་ལོ།

།གསང་རྒྱ་བྱེད་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་། མང་སྲོང་གྲོངས་པའི་ལོ་ནར་

བཞུགས་པར་ལོ་གཅིག (༡༢༢༠མེ་ཕོ)བྱི་བའི་ལོ་ལ་བབས་ཏེ། དབྱརད་བཙན་

པོ་སྤྲགས་ཀྱི་ཤར་ན་བཞུགས་ཤིང་། དགུན་ཚང་བང་སྣ་ནས་ཁྲི་མང་སློན་(ཏེ་

བོད་ཆེན་པོའ་ིསྲིད་ལུགས་འབྲེལ་བའི་རྒྱལ་རབས་དེབ་ཐེར་དཀར་པོ།

མང་སྲོང་མང་བཙན)དགུང་དུ་གཤེགས། བཙན་ཕོ་སྲས་ཁྲི་འདུས་སྲོང་། སྒེགས་ཀྱི་ལྷ་ལུང་དུ་བལྟམ་

(པ་སྟེ་སྐུ་འཁྲུངས) བློན་བཙན་སྙས་གྲུ་གུ་ཡུལ་དུ(དམག)དྲངས་ཏེ། ལྡུམ་བུ་ཁྲི་

བཤོས་ཁྲོམ་འཚལ་པར་ལོ་གཅིག (༡༢༢༡མེ་མོ)གླང་གི་ལོ་ལ། བཙན་པོ་ཡབ་

ཀྱི་སྤུར(ཏེ་སྐུ་གདུང)བ་ལམ་ན་མཁྱུད་ཅིང(སྟེ་སྦས་ཤིང)བཞུགས་ཏེ། རྒྱེ་ཤིན་

ཁུ་བུལ་བུ་དང་། ལྕོག་ལ་རིང་ཙུག་སྐོར་གཉིས། གློ་བ་རིངས་ཏེ། ཞང་ཞུང་

ངོ་ལོག་ཅིང་། བཙན་པོ་ཁྲི་འདུས་སྲོང་ཉེན་ཀར་ན་བཞུགས་པར་ལོ་གཅིག

(༡༢༢༢ས་ཕོ)སྟག་གི་ལོ་ལ་བབས་ཏེ། བཙན་པོ་ཡབ་ཀྱི་རིང(སྟེ་སྐུ་གདུང)བ་ལམ་

མཁྱུད་ཅིང(སྟེ་སྦས་ཤིང)བཞུགས་ཏེ་དགུན་སྟོད་འདུན་མ་གླིག་རྒྱུ་བྱེར་འདུས།

དགུན་སྨད་མངན་དུ་འདུས་ཏེ། ར་སང་རྗེ་སྤུངས་རྒྱེ་རྒྱུག་དང་། ཁུ་ཁྲི་སྙ་དགྲུ་

ཟུང་ལ་བཀྱོན་ཕབས་ཏེ། བཙན་པོ་ཉེན་ཀར་ན་བཞུགས་ཤིང་ཡབ(གྲོངས་པའི་

གསང)བཏོལ་བར་ལོ་གཅིག (༡༢༢༣ས་མོ)ཡོས་ཀྱི་ལོ་ལ། བཙན་པོ་ཉེན་ཀར་

ན་བཞུགས་ཤིང་། (ཕོ་བྲང)ཕྱིང་བར་བཙན་པོ་ཡབ་ཀྱི་མདང(སྡེ་གདུང་མཆོད)

བཏང་བར་ལོ་གཅིག

╚དཀྱུས╗འདིར་རྒྱལ་རབས་ཕན་ཚུན་ར་འཕྲོད་ལུགས་ངོ་མཚར་

བ་འདི་ལྟར་སྣང་སྟེ༑ དེ་ཡང་མང་སྲོང་འདི་དོན་ལ་མེ་བྱིའི་ལོ་ལ་སྐུ་འདས་པ་

ཡིན་མོད། དེབ་སྔོན་དུ་རྒྱའི་རྒྱལ་རབས་དྲངས་པར་ས་མོ་ཡོས་ལ་འདས་

ཞེས་བཤད། རྒྱལ་རབས་╚ཀ╗པ་འདིར་གླང་དང་སྟག་གི་ལོ་ལ་ཡབ་

ཀྱི་སྐུ་གདུང་སྦས་ནས་བཞག་ཅེས་བཤད། དེས་ན་ལོ་གསུམ་གྱི་རིང་ལ་

བཙན་པོ་གྲོངས་པ་གསང་རྒྱ་བྱས་ནས་བཞག་སྟེ། ས་མོ་ཡོས་ཀྱི་ལོར་

གདུང་མཆོད་བཏང་ནས་བཙན་པོ་འདས་སོ་ཞེས་ཀུན་ལ་གོ་བར་བྱས་པས།

མཁས་དབང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱི་གསུང་རྩོམ་ཕྱོགས་བསྡུས།

རྒྱ་ནག་ཏུ་ལོ་དེ་རང་ལ་བཙན་པོ་གྲོངས་པ་ལ་ཆ་བཞག་ནས། རྒྱའི་རྒྱལ་

རབས་སུ་ཡང་། མང་སྲོང་ས་མོ་ཡོས་ལ་འདས་ཞེས་ཐོ་བཀོད་པར་གསལ་

ལོ། །གསང་རྒྱ་བྱེད་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་། མང་སྲོང་གྲོངས་པའི་ལོ་

དེ་རང་ལ། འདུས་སྲོང་སྐུ་འཁྲུངས་པས། ལོ་གསུམ་ཙམ་མ་ལོན་པར་རྒྱལ་

སར་འགོད་མི་ནུས་སྙམ་པས་ཡིན་ངེས། ལོ་ཚིགས་གཞན་རྣམས་ཀྱང་རྒྱལ་

རབས་╚ང╗པ་དང་བསྡུར་ནས་ཞིབ་ཏུ་དཔྱད་པར་འཚལ། དེ་ལྟར་རྒྱའི་

རྒྱལ་རབས་སུ་བོད་ཀྱི་བཙན་པོ་རྣམས་ཁྲི་ལ་འཁོད་པ་དང་། འདས་པའི་

ལོ་བྲིས་པ་ཕལ་ཆེར་ཞིག་རྒྱ་ནག་ཏུ་གནས་ཚུལ་དེ་འབྱོར་བ་ན། བྲིས་པར་

གསལ་བས་ཞིབ་ཏུ་ཤེས་པར་བྱ་ལ། བཙན་པོ་མང་སྲོང་རང་ལོ་བཅུ་གསུམ་

པར་ཁྲི་ལ་འཁོད་ཅེས་དེབ་སྔོན་དུ་བྲིས་པ་དེ་ཡང་རྒྱའི་རྒྱལ་རབས་ལ་བརྟེན་

པར་གསལ་མོད། གལ་ཏེ་མང་སྲོང་འདི་སྲོང་བཙན་གྱི་སྲས་ཀྱི་སྲས་ཡིན་

པ་བདེན་ན་ཁྲི་ལ་བཞུགས་དུས་དགུང་ལོ་བཅུ་གསུམ་ལོན་སྟངས་མེད་པས།

འདི་ཡང་སྔར་བཤད་པ་ལྟར་འདས་རྗེས་ཀྱི་༡༢༠༢པ་ས་ཕོ་རྟའི་ལོ་ལ་མགར་

རྒྱ་ཡུལ་དུ་སླེབས་ཚེ། བཙན་པོ་དགུང་ལོ་བཅུ་གསུམ་ལོན་ཚུལ་དང་། ཁྲི་ལ་

བཞུགས་ཡོད་ཚུལ་སོགས་རྒྱ་ནག་པས་གསར་དུ་ཐོས་པ་ལ་བརྟེན། ལོ་བཅུ་

གསུམ་ལོན་ཚེ་ཁྲི་ལ་བཞུགས་ཞེས་རྒྱའི་རྒྱལ་རབས་སུ་བྲིས་པར་གདོན་

མི་ཟ་ལ། འགོས་ཀྱིས་དེ་ཀུན་དབྱེ་བསལ་མ་མཛད་པར་རང་ལོ་བཞི་བཅུ་རྩ་

གཉིས་པ་ས་མོ་ཡོས་ལ་གྲོངས་སོགས་གསུངས་པར་སྣང་༑ དེས་ན་མང་སྲོང་

རང་ལོ་བཞི་བའི་སྐབས་ཁྲི་ལ་འཁོད་ནས་དགུང་ལོ་ཉེར་བདུན་པ་མེ་བྱིའི་ལོ་

བོད་ཆེན་པོའ་ིསྲིད་ལུགས་འབྲེལ་བའི་རྒྱལ་རབས་དེབ་ཐེར་དཀར་པོ།

ལ་འདས་པ་ཡིན་ནམ་སྙམ་སྟེ། གཟུར་གནས་དག་གིས་དཔྱད་པར་འཚལ།

ཤོག་དྲིལ། ╚ཁ╗པར་མང་སྲོང་མང་བཙན་གྱི་སྐོར་མ་བྱུང་

བས། འདིར་╚ང╗པ་ལས་དྲངས་ན། ╚ང╗སྲོང་བཙན་གྱི་རྗེས་སུ།

མཚན་མི་གསལ་བའི་བཙན་པོ་ཞིག་བོད་ཀྱི་ཁྲི་ལ་བཞུགས༑ ཞན་ཙིང་གི་

ལོ་གསུམ་པ། (སངས་རྒྱས་འདས་རྗེས་༡༢༠༢)ལ་མགར་སྟོང་བཙན་སླར་ཡང་

རྒྱ་ནག་ཏུ་སླེབས། གོང་མ་ལ་གསེར་གཞོང་ཆེན་པོ་ཞིག་ཕུལ། བཙན་པོ་

གསར་པའི་བཙུན་མོར། ཀོང་ཇོ་ཞིག་ཀྱང་གནང་བར་ཞུས། དེ་ནས་ལོ་ལྔ་

སོང་བ་ན། གྲུ་གུ་རྣམས་རྒྱ་ལ་ཤོར་བ་མགར་གྱིས་ཐོས་ཏེ། དམག་བཟང་པོ་

རྣམས་འཁྲིད་ནས་གྲུ་གུའི་ཐོག་ཏུ་སོང་། དེའི་ཚེ་གྲུ་གུའི་དཔོན་བྱ་བ་བོད་ཀྱི་

ཕྱོགས་སུ་བྲོས་ཏེ། རང་ཡུལ་གྱི་ནང་རྣམས་ཐམས་ཅད་སྦྲན། དེར་བོད་དང་

གྲུ་གུ་གཉིས་ཀ་གཡུལ་བཀྱེས། ཕྱོགས་གཉིས་ཀ་ནས་གོང་དུ་ཡི་གེ་ཕུལ་

ཏེ། གྲོགས་དན་བྱེད་པར་ཞུས་ཀྱང་། གོང་ནས་སུའི་ཕྱོགས་ཀྱང་མ་གནང་།

མཐར་བོད་དམག་གིས་གྲུ་གུ་ཕམ་སྟེ། གྲུ་གུའི་རྒྱལ་པོ་མུ་ཡུན་ནོ་ཧེ་པོ་དང་།

རྒྱལ་མོ་ཝཾ་ཕཱ་གཉིས་འཁོར་དང་བཅས་པ། རང་ཡུལ་བོར་ཏེ་ལན་ཇོ་ཕྱོགས་

སུ་བྲོས། བོད་དམག་གིས་གྲུ་གུའི་རྒྱལ་པོའ་ིརྗེས་སྙེགས་པ་འགོག་པའི་ཆེད་

དུ། གོང་ནས་དམག་དཔོན་འཛེན་ཞེན་ཐེ་དང་། ཐུའུ་གུ་ཙེང་ཡུན་གཉིས།

ལན་ཇོ་དང། ཧྲན་ཇོར་བཏང་། པུ་དྀན་ཁན་ལ་དམག་དཔོན་ཆེན་པོའ་ིལས་

ཀ་བསྩལ། དེའི་རྗེས་སུ་བོད་ཀྱི་བློན་ཆེན་འཇིན་འཇིན་བྱ་བ་གྲུ་གུའི་མགོ་ལ་

ནག་བསྐྱེད་པའི་ཆེད་དུ་སླེབས་ཀྱང་། གོང་ནས་མཇལ་འཕྲད་ཀྱང་མ་གནང་

མཁས་དབང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱི་གསུང་རྩོམ་ཕྱོགས་བསྡུས།

བར། བློན་པོ་ལ་བཀའ་བཀྱོན་པས༑ ཁོང་རང་སླར་ལོག་དགོས་པ་བྱུང་། དེའི་

འོག་ཏུ་སླར་ཡང་བོད་ཀྱི་ཕོ་ཉ་ཞིག་བཏང་སྟེ། གྲུ་གུ་དང་བོད་གཉིས་འདུམ་

བྱེད་དགོས་ན། རྒྱ་ནག་གི་ཞིང་ཆེན་ཆེ་ཤུའི་བྱ་བ་དེ་བོད་ལ་སྤྲོད་དགོས་

ཚུལ་གོང་མ་ལ་ཞུས་ཀྱང་། གོང་ནས་གསན་དུ་མ་བཞེད། དེ་དུས་ཙ་ན་བོད་

ཀྱི་བློན་ཆེན་མགར་སྟོང་བཙན་དེ་གྲོངས། མགར་འདི་ཡི་གེ་མི་ཤེས་ཀྱང་།

རང་བཞིན་གྱིས་བློ་རྣོ་ཞིང་། ངང་ཚུལ་བརྟན་ལ། དམག་ཐབས་མཁས། བོད་

དུ་ཁོང་ལ་མཐོང་ཆེ་ཞིང་། ཁོང་ལ་བརྟེན་ནས་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ཁམས་སྟོབས་

ཤུགས་ཆེར་སོང་བ་ཡིན། ཁོང་པ་རྒྱའི་ཕོ་བྲང་དུ་ཡང་སླེབས་ཏེ། ཐེ་ཙུང་གི་

སྐབས། གོང་ནས་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་སྐུ་སྲུང་དམག་དཔོན་བྱ་བའི་གོ་གནས་

ཀྱང་སྩལ། (ཚལ་བའི་དེབ་དམར་དུ་དྲངས་པར། ཡཱང་ཡིའུ་ཡུའི་ཐ་མི་ཚུན་ཀུན་བྱ་བའི་གོ་གནས་

མགར་ལ་གནང་ཞེས་བྲིས་)གོང་མ་ཡང་ཁོས་སྨྲས་པའི་གཏམ་རྣམས་ལ་ཐུགས་

ཤིན་ཏུ་མཉེས་པ་ཡིན། གོང་མའི་ཚ་མོ་ཞིག་ཀྱང་ཆུང་མར་གནང་།

མགར་ལ་བུ་བཞི་སྟེ། མགར་བཙན་སྙ་ལྡོམ་བུ། (ལོན་ཙིན་ལིན།)མགར་

ཁྲི་འབྲིང་བཙན་བྲོད། (ལོན་ཙན་སུ།)བློན་ཟི་མདོ་ཡེ། བློན་འབལ་ལོན་རྣམས་

ལས། བཙན་སྙ་ལྡོམ་བུས་ཕའི་གོ་ས་བཟུང་། བུ་གཞན་གསུམ་དམག་

དཔོན་དུ་བྱས་ཏེ། ལོ་དེ་རང་ལ་རྒྱའི་ས་མཚམས་སུ་དམག་དྲངས། འཇང་

གི་རིགས་ཀྱི་ཞིང་ཆེན་བཅུ་གཉིས་བཅོམ། གོང་མའི་མདུན་གྲོས་པ་རྣམས་

ནས། གྲུ་གུ་རྣམས་ལན་ཇོའ་ིལྷོ་སྒོ་ཕྱོགས་སུ་འཇོག་རྩིས་བྱས། གོང་མ་རང་

ཉིད་ནས་ཐོག་མར་བོད་ལ་གཡུལ་འགྱེད་པར་དགོངས་ཏེ། བློན་ཛན་ཅོ་དང་།

བོད་ཆེན་པོའ་ིསྲིད་ལུགས་འབྲེལ་བའི་རྒྱལ་རབས་དེབ་ཐེར་དཀར་པོ།

ཡན་མོ་འབེན། དམག་དཔོན་ཅི་བྷི་ཧེ་ལི་རྣམས་མདུན་དུ་བོས་ཏེ་བཀའ་གྲོས་

མཛད་པར། ཡན་མོ་འབེན་གྱིས་གོང་མ་ལ། ད་ལྟ་རང་ཡུལ་དུ་མུ་གེ་ཆེ་བས།

དམག་བྱེད་པ་མི་འོང་བྱ་བ་ཞུས། ཅི་བྷི་ཧེ་ལི་ན་རེ། བོད་རྣམས་ནུབ་ཕྱོགས་

ཀྱི་ས་ཐག་རིང་པོ་ན་སྡོད་ཅིང་། རང་རེའི་དམག་གིས་དེར་སླེབས་ཚེ་ཁོང་

རྣམས་རི་ལ་འབྲོས་པར་ངེས། རི་ལ་རྗེས་དེད་པས་རྗེས་མི་ཟིན། སླར་དཔྱིད་

ཀ་ཤར་བ་དང་མཉམ་དུ། ཁོང་རྣམས་ཕྱིར་འོངས་ཏེ་སླར་ཡང་གྲུ་གུ་བཅོམ་

པར་ངེས། དེས་ན་རེ་ཞིག་གྲུ་གུ་རྣམས་ལ་གྲོགས་ཏན་བྱེད་རྒྱུ་བཞག་ན་

ལེགས། དེ་ནས་བོད་རྣམས་ཀྱིས་རང་རེ་ལ་དམག་བྱེད་པའི་སྟོབས་ཤུགས་

མི་འདུག་སྙམ་ནས། དྲེགས་པ་སྐྱེས་ཤིང་སོས་དལ་དུ་སྡོད་པའི་སྐབས། གློ་

བུར་དུ་དམག་དྲངས་ན་རྒྱལ་ཁ་ལོན་པར་ངེས་ཟེར། བློན་ཛན་ཅོ་ན་རེ། ད་

ལྟ་གྲུ་གུ་རྣམས་ཉམ་ཐག་པའི་སྐབས་སུ་གྲོགས་མ་བྱས་ན། ཡུལ་དེ་རྩ་བ་

ཉིད་འཇིག་པར་ངེས། དེ་བས་ད་ལྟ་རང་དམག་དྲངས་དེ་གྲུ་གུ་བོད་ཀྱི་ལག་

ཏུ་མ་ཤོར་ཙམ་བྱུང་ན། རྗེས་སོར་ཐབས་ཅི་ཡང་བྱེད་དུ་བཏུབ་ཟེར། དེ་ལྟར་

གྲོས་ལ་མ་མཐུན་པས་དོན་ཐག་མ་ཆོད་པར་ལུས་ཤིང་། གྲུ་གུ་རྣམས་ཡུལ་

སྤོ་བའི་ཐབས་ཀྱང་མ་འགྲིག (འདས་རྗེས་ཀྱི་༡༢༠༦པའི་ལོ་ལ་)བོད་དམག་སླེབས་

ཏེ། ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་གྲུ་གུ་ཚོ་ཆེན་བཅུ་ཆབ་འོག་ཏུ་བསྡུས། ཞེང་ཕེན་གྱི་ལོ་

དང་པོ་(༡༢༡༤པའི་ལོ་)ལ་སླར་ཡང་བོད་དམག་སླེབས་ཏེ། རྒྱའི་ཞིང་ཆེན་བཅོ་

བརྒྱད་ཙམ་བཅོམ། བོད་དང་ལི་ཡུལ་པ་གཉིས་གྲོགས་སུ་བསྡེབས་ནས་གུ་

ཅིའི་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ལྕགས་རི་ཡང་བཤིག དེ་ནས་རྒྱའི་ཞིང་ཆེན་བཞི་བོད་ཀྱི་

མཁས་དབང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱི་གསུང་རྩོམ་ཕྱོགས་བསྡུས།

ལག་ཏུ་ཤོར། གོང་ནས་དམག་དཔོན། ཟེ་ཞིང་ཀེ་དང་གོ་ཞི་ཕཱན་གཉིས་ལ་

བཀའ་ཕབ་སྟེ། དམག་འབུམ་ཕྲག་གཅིག་ཙམ་འཁྲིད་ནས། ཏཱ་ཚོན་ཡུལ་དུ་

སླེབས། དེར་བུའུ་ཧེའི་ཕྱོགས་སུ་འགྲོ་གྲབས་བྱས་པ་ན། དམག་དཔོན་ཟེ་

ཞིན་ཀེ་ན་རེ༑ ཡུལ་དེ་ཐག་རིང་བས། དམག་གི་ཁལ་རྟ་དང་བཅས་བགྲོད་

པར་དཀའ། དེ་བས་ཁལ་རྟ་རྣམས་རྟ་ཕཱི་ལིན་དུ་ཤིང་གི་ར་བས་བསྐོར་ཏེ་

བཞག་ནས། དམག་རྐྱང་པ་གང་མགྱོགས་སུ་སོང་སྟེ། བོད་ཀྱི་སྟེང་དུ་གློ་

བུར་དུ་འཛིང་ན་རྒྱལ་ཁ་ལོན་པར་ངེས་ཟེར། འོན་ཀྱང་གོ་ཞི་ཕཱིན་ཡང་ཁོ་

རང་དང་གོ་གནས་མཉམ་པའི་དམག་དཔོན་དུ་སོང་གཤིས། ཁོས་ངག་ལ་མ་

བརྩིས་པར༑ དམག་མི་ཁལ་རྟ་དང་བཅས་པ་བོད་ཀྱི་དཔུང་དང་ཉེ་བར་འཁྲིད་

དེ་འཐབ་པས། རྒྱ་དམག་རྣམས་ཤིན་ཏུ་འཚབས་ཆེ་བར་ཕམ་སྟེ། ཁལ་རྟ་

རྣམས་ཀྱང་བསྐྱུར་ནས་སླར་བྲོས། ཟེ་ཞིན་ཀེ་དམག་དང་བཅས་པ་ཏཱ་ཚོན་

བར་དུ་སླེབས། འོན་ཀྱང་དེར་ཡང་བོད་དམག་གིས་རྗེས་དེད་ནས་སླེབས་ཏེ།

རྒྱ་རྣམས་འཚབས་ཆེ་བར་ཕམ། དམག་ཕལ་ཆེར་བསད་ཅིང་རྨས། མཐར་

བོད་ཀྱི་བློན་ཆེན་མགར་བཙན་སྙ་དང་། ཟེ་ཞིན་ཀེ་གཉིས་ཀྱིས་བར་དུ་འདུམ་

བྱས་ཏེ་དམག་དཔོན་སླར་རྒྱ་ཡུལ་དུ་ལོག དེ་ལྟར་བོད་ཀྱི་དམག་གིས་གྲུ་

གུ་ཕམ་སྟེ། གྲུ་གུའི་ས་ཐམས་ཅད་ཆབ་འོག་ཏུ་བྱས། གོང་ནས་སླར་ཡང་

དམག་དཔོན་ཛན་ཅོ་དམག་གསར་པ་དང་བཅས། བོད་ལ་འཐབ་ཏུ་བཏང་

ཡང་། དམག་དཔོན་ལམ་དུ་ཤི་སྟེ་དམག་རྣམས་ཕྱིར་ལོག་(འདས་རྗེས་ཀྱི་ལོ་

༡༢༡༦)ལོ་ལ་བོད་ཀྱི་བློན་པོ་འཇིན་འཇིན་རྒྱ་ནག་ཏུ་བཏང་། བློན་པོ་དེ་གཞོན་

བོད་ཆེན་པོའ་ིསྲིད་ལུགས་འབྲེལ་བའི་རྒྱལ་རབས་དེབ་ཐེར་དཀར་པོ།

དུས་སུ་རྒྱ་ནག་གྱི་ཡིག་གྲྭར་ཡོན་ཏན་སྦྱངས་པའི་མཁས་པ་ཡིན། གོང་ནས་

ཁོ་མདུན་དུ་བོས་ཏེ། བོད་ཡུལ་དང་བཙན་པོའ་ིསྐོར་རྣམས་འདྲི་རྟོག་མཛད་

པར། བོད་བློན་ན་རེ། ངེད་ཅག་གི་བཙན་པོ་ནི་སྟོབས་ཤུགས་དང་མཁྱེན་

རྒྱ་རྗེ་སྔ་མ་ལས་ཀྱང་ལྷག་པ་ཙམ་བཞུགས༑ རྒྱལ་སྲིད་ལ་དོ་དམ་ཆེ་ཞིང་།

བློན་རྣམས་ཀྱིས་དབུ་བསྐོར་དུ་མི་བཏུབ་པ་ཞིག་ཡིན༑ བོད་འབངས་རྣམས་

གྲང་བའི་ཡུལ་དུ་སྡོད་པས། སྟོན་ཐོག་ཉུང་ཞིང་ནོར་ཕྱུགས་སྐྱོང་། བུའུ་ཧེ་

ཙེའི་བྱང་དུ་དབྱར་ཁ་ཡང་གངས་མི་བཞུ། མི་རྣམས་དབྱར་དུས་སུ་་བལ་

གྱི་ཕྱིང་པ་དང་། དགུན་ནི་སློག་པ་གྱོན་ཏེ་ལུང་ཁུག་ཏུ་བབས་ནས་སྦྲ་ནག་

དང་སྤྱིལ་བོ་ཕུབ་སྟེ་སྡོད། གཞན་རྩྭ་ཆུ་གར་བཟང་ལ་བལྟས་ནས། གནས་

འཕོ་སྐྱེལ་བྱེད། ཚོང་ཟོང་ནི་རྒྱའི་ཡུལ་ལས་ཤིན་ཏུ་དཀོན། འོན་ཀྱང་དབུལ་

ཕྱུག་ཐམས་ཅད་སེམས་གཅིག་ཏུ་མཐུན་ཞིང་། གཅིག་གྲོགས་གཅིག་གིས་

བྱེད་པས་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་སྟོབས་ཤུགས་ཆེ་བའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་དེ་ཡིན་

ཞེས་ཞུས། དེར་གོང་མས། འོ་ན་ཁྱོད་བོད་དང་གྲུ་གུའི་རྒྱལ་རིགས་གཉིས་

གཉེན་ཚན་དུ་གཏོགས་པས་མཐུན་འགྲིག་བཟང་པོ་དགོས་རྒྱུ་ལ། གྲུ་གུའི་

དཔོན་པོ་ཟོ་ཧོ་ཀེ་རང་ཡུལ་ལ་ངོ་ལོག་སྟེ་བོད་དུ་བྲོས་པར། བོད་ཀྱི་བཙན་

པོས་ཁོ་ལ་གོ་གནས་སྤྲད། དེ་ནས་བོད་དམག་དྲངས་ཏེ་གྲུ་གུ་བཅོམ། ངེད་

ཀྱིས་དམག་དཔོན་ཟེ་ཞིན་ཀེ་འདུམ་བྱེད་དུ་བཏང་བར་བོད་དམག་གིས་ད་

དུང་། མུ་ཡོན་བཅོམ་ཞིང་། ངེད་ཅག་གི་ལན་ཇོ་ཡང་བཅོམ་པ་དེ་ཅི་ཡིན་

གསུངས་པར། བོད་ཀྱི་བློན་པོ་ཡར་ལངས་ཏེ་གོང་མ་ལ་ཕྱག་ཕུལ་ནས། ཁོ་

མཁས་དབང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱི་གསུང་རྩོམ་ཕྱོགས་བསྡུས།

བོ་ནི་རྗེ་བཙན་པོས་གོང་མ་ལ་སྐྱེས་འབུལ་དུ་བཏང་བ་ལས། གཞན་ལས་སུ་

བྱ་བ་གང་ཡང་མེད་ཅེས་ལན་མ་ཞུས་པས་གོང་མ་ཡང་མཉེས། (འདིར་ཟེ་ཞིན་

ཀེ་དམག་བྱེད་དུ་བཏང་བ་ལ། འདུམ་བྱེད་དུ་བཏང་ཞེས་མཛེས་མོས་ཀྱིས་གསུང་བྱོན་པར་སྣང་།)

ཞང་ཡོན་གྱི་ལོ་གསུམ་པ། ༡༢༡༩བའི་ལོ་ལ། བོད་ཀྱི་བློན་པོ་ཏོ་རེ་

འཕན་བུ་བྱ་བ་རྒྱ་ལ་སླེབས་ཏེ། བོད་དང་འདུམ་བྱེད་པར་ཞུས་ཀྱང་གོང་

ནས་མ་གསན། ལོ་དེའི་རྗེས་མར། བོད་དམག་གིས། ཤ་ཇོ། ཀོ་ཇོ། ཧེ་

ཇོ། ཕཱིན་ཇོ་རྣམས་བཅོམ། དཔོན་པོ་དང་འབངས་རྣམས་བསད་ཅིང་༑ ནོར་

ཕྱུགས་རྣམས་འཕྲོག་སྟེ་འཁྱེར། དེར་གོང་ནས་བཀའ་ཕབ་སྟེ། དམག་སྒར་

གཉིས་ལས་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཡོད་པའི་དཔུང་ཞིག དཔོན་གུང་ལི་ཞན་

ལ་འཁྲིད་དུ་བཅུག་ནས། ཏ་ཇོའ་ིཕྱོགས་སུ་བཏང་། དཔུང་ཡན་ལག་གཉིས་

ཡོད་པ་ཞིག་དམག་དཔོན་ལི་ལོན་གྱིས་འཁྲིད་དེ་ལན་ཇོ་ལ་འགྲོ་རྒྱུ་བྱས་

ཀྱང་དམག་དཔོན་གཉིས་རྒྱལ་ས་ནས་མ་སོང་བར་བསྡད་ཡོད་པའི་བར་ལ།

སླར་ཡང་བོད་དམག་སླེབས་ཏེ། ཐེ་ཇོ་བཅོམ་ཞིང་། གྲོང་ཁྱེར་མི་གོང་དང།

ཏིན་ལང་གཉིས་ཀ་བཟུང་། ཕྲུ་ཇོ་ཡང་བཅོམ་སྟེ། དེར་ཡོད་པའི་རྒྱ་དམག་

རྣམས་ཕམ་པར་བྱས། དེའི་དོན་དུ་དམག་དཔོན་ལི་ཞིན་ཀེ་ལ་གོང་ནས་

བཀའ་ཕེབས་ཏེ། ཏོ་ཧེའི་ཡུལ་དུ་བཏང་ཡང་། ཁོས་བོད་དང་དམག་མ་འཐབ་

པར་རང་དགར་བསྡད། དེ་དུས་བོད་རྣམས་གྲུ་གུ་དང་བསྡེབས་ནས། ཀན་

ཟིའི་བྱང་ཕྱོགས་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཨན་ཤི་བཅོམ། གོང་ནས་ལི་ཞིན་ཀེའི་ཚབ་

ཏུ། རྒྱལ་སྲིད་ཀྱི་ཡིག་མཁན། ལི་ཟིང་ཞོན་དམག་དཔོན་དུ་བསྐོས་ཏེ་ཏོ་ཧེ་

བོད་ཆེན་པོའ་ིསྲིད་ལུགས་འབྲེལ་བའི་རྒྱལ་རབས་དེབ་ཐེར་དཀར་པོ།

ལ་བཏང་། དེ་ཡང་ཁོ་དམག་དཔོན་ཆེན་པོ་ཟ་ཞིན་ཀེ་དང་སེམས་མི་མཐུན་

པས། དམག་དཔོན་གྱི་བཀའ་ལ་མ་བརྩིས་སྟབས། དཔོན་ཆེན་ཀྱང་མ་དགའ་

སྟེ། ཁོ་ལ་དམག་དཔོན་གྱི་ཤེས་རྒྱ་མེད་པར་རིག་ནས། བསམ་ངན་བྱས་

ཏེ་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་དམག་དཔོན་དུ་བཙན་ཐབས་ཀྱིས་བསྐོས་པ་ཡིན། དེའི་

ཕྱིར་ལི་ཟིང་ཞོན་གྱིས་གོང་དུ་དགོངས་པ་ཞུས་ཀྱང་མ་གནང་། དེར་ཁོ་རང་

དབང་མེད་པར་བོད་ལ་དམག་འཐབ་ཏུ་འགྲོ་དགོས་པ་བྱུང་། ལི་ཟིང་ཞོན་

བོད་ཀྱི་སྟེང་དུ་དམག་ལ་ཆས་པ་ན། གོང་མ་རང་གིས་ཀྱང་སྐྱེལ་ཐུང་མཛད།

ད་དུང་གྱན་ནན་དང་། ཁྲན་ནན་ཡུལ་གཉིས་ནས་ཀྱང་དམག་གཏོང་དགོས་

པའི་བཀའ་ཕབ། དམག་དེ་རྣམས་ལོང་ཇི་ལ་སླེབས་ནས་བོད་དང་འཐབ་

པས་བོད་རྣམས་ཕམ། དེར་ལི་ཟིང་ཞོན་གྱིས་དམག་ཆིག་འབུམ་ལྔ་ཁྲི་འཁྲིད་

དེ། བོད་ཀྱི་དམག་དཔོན་ཆེན་པོ་མགར་བཙན་སྙ་དང་ཐུག་ནས། མཚོ་སྔོན་

པོའ་ིའགྲམ་དུ་དམག་ཆེན་འཐབ་པས། ལི་ཟིང་ཞོན་གྱི་གྲོགས་ལི་ཞོན་ལི་བྱ་

བ་དམོག་ནང་དུ་འགྲོ་ཐལ་ཆེ་ནས་གཡུལ་དུ་བསད། ལི་ཟིང་ཞོན་གྱིས་དེ་ལ་

རྒྱབ་གནོན་ཅི་ཡང་བྱེད་མ་ནུས་པར། དམག་རྣམས་གོ་རིམ་མེད་པར་འཁྲིད་

ནས་ཅིན་ཕྱུན་ལང་དུ་བྲོས། འོན་ཀྱང་ཡུལ་དེ་ས་རོང་དོག་པས། བོད་དམག་

རྣམས་དེར་སྔོན་ལ་སླེབས་ཏེ་དམག་སྒར་བཏབ་ནས་རྒྱ་དམག་གི་ལམ་

བཀག་པར། དམག་དཔོན་ཧེ་ཅི་ཆན་ཟེར་བ་ཞིག་གིས། དམག་སྟོབས་རྩལ་

ཅན་ལྔ་སྟོང་འཁྲིད་ནས། མཚན་མོ་ཞིག་ལ་བོད་ཀྱི་སྒར་ཐོག་ཏུ་རྒྱུགས་པས།

བོད་རྣམས་འཇིགས་དྲགས་ཏེ། གཅིག་སྟེང་དུ་གཅིག་འགྱེལ་བཞིན་ཕྱིར་

མཁས་དབང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱི་གསུང་རྩོམ་ཕྱོགས་བསྡུས།

བྲོས་ནས་ལམ་ཕྱེས། དེར་ལི་ཟིང་ཞོན་གྱིས་རྒྱ་དམག་ལྷག་མ་འཁྲིད་ནས་

ཤ་ཇོ་ལ་ལོག དེ་ལྟར་རྒྱའི་དཔུང་ཤིན་ཏུ་འཚབས་ཆེ་བར་ཕམ་པ་ལ༑ གོང་

མ་ཡང་ཐུགས་འཁྲུགས་ཏེ། བློན་པོ་རྣམས་བསྡུས་ནས་བོད་དམག་འགོག་

ཐབས་ཀྱི་གྲོས་མཛད། དེར་གོང་མའི་ཞལ་ནས། ཁོ་བོ་ནི་ཁྲབ་གྱོན་མ་མྱོང་

ཞིང་དམག་ལ་འགྲོ་མ་མྱོང་སྟེ། འོན་ཀྱང་སྔར་རང་རེས་ཀོ་ལི་རྣམས་ཕབ། དེ་

ནས་ལོ་ཤས་བར་ལ་དམག་འཐབ་བྱས། སླར་རྒྱ་ཡུལ་དུ་ནང་འཁྲུག་བྱུང་། ད་

ལྟ་བོད་ཀྱི་དམག་སླེབས་པས་སེམས་ཁྲལ་ཤིན་ཏུ་ཆེ། ངེད་ཀྱི་དམག་དཔོན་

ལི་ཙི་གྲོངས་ནས་བཟུང་། དམག་དཔོན་བཟང་པོ་གཅིག་ཀྱང་མ་བྱུང་། ད་

ལན་ཀྱང་ཧེ་ཏེ་ཕྱོགས་སུ་སྡོད་པའི་དམག་རྣམས་ཀྱིས་དགྲ་ཁེགས་པར་ངེས་

ཀྱང་། དམག་དཔོན་རྣམས་ངེད་ཀྱི་བཀའ་ལ་མ་བརྩིས་པས་ཕམ། ད་ཅི་བྱེད་

ཀྱི་གྲོས་སྟོན་ཅིག་གསུངས་པར། བློན་ཁ་ཅིག་གིས། བོད་དང་འདུམ་བྱེད་པ་

འཐད་ཟེར། ཁ་ཅིག་གིས། རེ་ཞིག་བསྒུགས་ནས་དམག་རྗེས་སོར་བྱེད་པ་

འགབ་སོགས་ཞུས།

ཅའོ་ལུན་ཀྱི་ལོ་དང་པོ་(འདས་རྗེས་ཀྱི་༡༢༢༣)ལ། བོད་ཀྱི་བཙན་པོ་སྐུ་

འདས་ཤིང་། སྲས་ཁྲི་འདུས་སྲོང་དགུང་ལོ་བརྒྱད་ལ་ལོན་པ་ཞིག་ཁྲི་ལ་

འཁོད་དོ།།

བོད་ཆེན་པོའ་ིསྲིད་ལུགས་འབྲེལ་བའི་རྒྱལ་རབས་དེབ་ཐེར་དཀར་པོ།

མི་བཟད་དགུན་གྱི་རླུང་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ།།

མི་སྡུག་ཁ་བའི་ཡུལ་ནས་ཕྱིར་འཐོན་པའི།།

མི་ཐུབ་སེང་གེ་དཀར་མོའ་ིདམག་དཔུང་ལ།།

མི་ཡི་དབང་པོ་འཇིགས་པ་ཅིས་མི་བདེན།།

ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཙན་པོ་མང་སྲོང་མང་བཙན་གྱི་སྐབས་སོ།།

རང་སྡེའི་རིགས་ལ་ཞེན་པ་དཀར་པོའ་ིམདངས།།

རང་བྱུང་སྙིང་གི་དབུས་ན་གནས་པ་འདིས།།

རང་ཡུལ་ཁ་བ་ཅན་གི་རྗེ་འབངས་ལ།།

རང་གི་ནུས་པས་སྲི་ཞུ་ཅུང་ཟད་སྒྲུབ།།

མདོ་སྨད་པ་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱིས་མཛད་པའོ། །ཞེས་རྒྱལ་

རབས་རྩོམ་འཕྲོ་ཅན་ཏེ་རེ་ཞིག་རྫོགས་སོ།། །།

གང་དེས་མཇུག་རྩོམ་འདི་ཉིད་ཀྱང་མཛད་ཅིང་། ལྷག་པར་ཆོས་ཀྱི་

རྒྱལ་པོ་སྲོང་བཙན་ནས། ད་ལྟའི་བར་གྱི་དེབ་ཐེར་ཞིག་སྒྲིག་དགོངས་ཡོད་

ཀྱང་། རྐྱེན་མང་གིས་བར་གཅོད་དུ་གྱུར་ཏེ་འཕྲོ་ཅན་དུ་ལུས་པ་འདི་ཉིད་

པར་དུ་བསྐྲུན་ཆེད་ཞལ་འདེབས་གནང་བ་རྣམས་དམ་པ་གང་གིས་སྤྱན་གྱི་

འབྲས་བུ་ལྟར་བསྐྱངས་པ་ཕྲན་ཧོར་ཁང་སྲས་བསོད་ནམས་དཔལ་འབར་

ནས་དོ་དམ་གྱིས་བསྐྲུན་ཏེ།

མཁས་དབང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱི་གསུང་རྩོམ་ཕྱོགས་བསྡུས།

སྨྲས་པ།

འཇིག་རྟེན་མེས་པོའ་ིདཔལ་ལ་འགྲན་བཟོད་པའི།།

མཁྱེན་ལྡན་གཟུར་གནས་འགའ་ཡིས་མཐུན་རྐྱེན་གྱིས།།

སྦྱར་བའི་ཕྱག་རྫས་མེས་པོའ་ིརལ་པའི་ཀླུང་།།

སྔོན་མེད་དེབ་དཀར་ལྗོན་པའི་རྩ་བར་སིམ།།

འདི་ལས་བྱུང་བའི་དགེ་བའི་འབྲས།།

རོ་མངར་གཡུར་དུ་ཟ་བའི་བཅུད།།

བོད་རིགས་སྤྱི་ཡི་དཔལ་ཐོབ་ནས།།

མངའ་བདག་རྒྱལ་པོས་རྗེས་བཟུང་ཤོག།

དགེ་ལེགས་འཕེལ།།

དབུ་མའི་ཟབ་གནད་སྙིང་པོར་དྲིལ་བའི་ལེགས་བཤད་ཀླུ་སྒྲུབ་དགོངས་རྒྱན།