ཀླད་ཀྱི་གཏམ།
ས་སྒང་འདིར་སྐྱེས་ཤིང་སླར་ཤ་རུས་འཐོར་བའི་རྐང་གཉིས་སུ་ཞིག་ཡིན་རུང་། སོ་སོའི་དགའ་ཁ་འཁྱེར་ཕྱོགས་ཀྱི་ཐད་ལ་ཆ་མ་ཆོ་རིགས་ཡོདཔ་ནི་སྨོས་མེད་ཡིན། དེའི་ནང་། ང་ཚོ་བོད་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་པར་མཚོན་ན། དེང་གི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད། ཡ་གའི་མཁས་པ་དེ་རྫིག་རབས་དང་། མ་གའི་བསམ་བློ་བ་དེ་ཐུ་རབས། བར་གྱི་རྩོམ་པ་པོ་དེ་ཨང་དང་བོ་ཡིན་རབས་སོགས། སྐད་ཆ་ཤོམ་པོ་རེའི་འདྲི་ཚིག་རྟག་པར་གོ་ཐོས་སུ་གྱུར་ཡང་། ངེས་དོན་དུ་བཤད་ན། རང་རང་ལ་ཐུན་མིན་གྱི་ཁྱད་ཆོས་རེ་མངའ་བ་དེས། སོ་སོར་ལག་རྗེས་འཇོག་པ་ལས། ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་རུབ་ཀྱིས་འདུས་ནས་མི་གཅིག་གི་སེམས་ཁོང་དུ་སྤུངས་པ་ཉིན་དཀར་གྱི་སྐར་མ་ལས་ཀྱང་དཀོན། འོན་ཀྱང་། སྔ་མའི་ལས་དབང་དང་ད་ལྟའི་ཤེས་འཇོན་གྱིས། ཁ་ལོར་བསྒྱུར་ཏེ། དེ་ལ་དེ་འཇོན་གྱིས་ལས་ཀ་ཕྲན་ཚེགས་རེ་སྒྲུབ་ཐུབ་པ་ཀུན་ལ་ཆོས་ཉིད་ལྟ་བུར་ཆགས་ཡོད། དེ་བས། མིའུ་བདག་ནི། ལོ་ན་ཆུང་དུས་ནས་ཤེས་རིག་གི་རྨུ་ཐག་ལ་འཇུས་ཏེ། རྒྱ་ཇ་ནག་ཕོར་གྱི་ཤེལ་དམ་གཏན་གྲོགས་སུ་བསུས་ནས། ཤོག་ཧྲུལ་འགའ་རེ་ཕར་སློག་ཚུར་སློག་གི་ཀློང་ནས་མི་ཚེ་ཟད་དགོས་པ་ཐོད་པའི་ཁ་ཡིག་ལ་བརྐོས་ཟིན་པས། ང་དང་ང་འདྲ་བ་མང་བོ་ཞིག ཁ་རྗེ་དབང་ཐང་ཞན་ཡང་། རི་བོང་གནམ་རྡིབས་ཀྱི་སེམས་ཁུར་བཞིན། སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་གྲུ་ཟུར་ཐམས་ཅད་ལ་བསམ་གཞིགས་གཏོང་རྒྱུར་གོམས་པས། དེ་དག་གབ་པ་མངོན་བྱུང་གི་གཟིགས་མོའི་ཆེད། སྨྱུག་རྩེ་དང་ཕབ་གཞོང་གི་འཐབ་ར་ནས། ལང་ཚོ་དེ་ཤེས་མེད་ཚོར་མེད་དུ་རྒས་ཀྱིན་ཡོད་ནའང་ནོངས་འགྱོད་དང་བློ་ཕམ་སྐྱེས་མི་སྲིད། ཁ་ཅིག མི་རྒྱུ་ཡོད་ལ་སྨྱོ། ཟོག་རྩྭ་ཡོད་ལ་སྨྱོ། ཟེར་བའི་དཔེ་ལྟར། མཁས་མིང་གི་གོ་སར་འགྱིང་སྟབས་ཀྱིས་ལས་གཞིའི་རྣམ་གྲངས་ལ་རྩོད་ལེན་དང་ལག་སྙོབ་བྱས་ཏེ། གྲུང་མི་གཙོ། མང་གཙོ་བའི་དུས་རབས་ཤིག་གིས་རྦབ་རྡོས་དེད་དེ། ཤོག་གྲངས་མང་ཉུང་དང་། དངུལ་ལོའི་སྲབ་མཐུག་གི་ཁེ་ལས་གཉེར་བར་དག རྐང་མཐིལ་ནས་སྤྱི་གཙུག་བར་དུ་རིག་གཞུང་ལ་འགན་འཁུར་བའི་ཟུངས་ཁྲག་དེ་མེད་རྐྱེན། ལྟོས་འཇོག་གིས་བསམ་བློ་རེ་བཏང་ན། གྲྭ་རྐྱང་ང་དང་ང་འདྲ་བའི་རིགས་མཐུན་གྱི་སྤུན་ཟླ་མང་བོ་ཞིག་གིས། རྩམ་ཁུག་གི་མཐོ་དམའ་རྩོད་པའི་དུས་རབས་ཀྱི་ཁུགས་སོ་འདིར། རྩམ་ཁུག་རླུང་ལ་སྤུར་ཏེ། ཤེས་ན་བཟང་བོའི་ཁ་དང་། མ་ཤེས་ངན་པའི་ཚིག་ཏུ་འགྱུར་རུང་། དབུགས་ཀྱི་རྒྱུ་བ་ཚུན་ཆད་ཀྱང་རིག་གཞུང་ཞིག་ལ་བསྟིམ་པ་ནི། ལྔ་བདོའི་དུས་མཐའ་འདིར་རླུང་འཚུབ་ནང་གི་མར་མེར་བགྲང་ཆོག་ཆོག་ལགས། ཅིའི་ཕྱིར་ན། ངའི་ཁ་ཚིག་རྩུབ་ཀྱང་བསམ་པ་དཀར། བྱ་ཕོ་རོག་ནག་ཀྱང་མཆིན་པ་དཀར། ཞེས་པའི་རང་བཞིན་ལས་མ་འདས་སོ། །ཡང་ཁ་ཅིག་དེ་ལས་ལྡོག་སྟེ། སྔོན་བྱོན་དམ་པ་རེ་འགའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་རློམ་གྱིས། གྲུབ་མཐའ་དང་གྲུབ་མཐའི་བར། མི་སྡེ་དང་ཕྱོགས་ཁ་བར་རྩོད་ཡིག་གི་ཁ་ངན་དུག་ཆུ་གཏོར་ནས། བླུན་རྨོངས་མང་དག་ཅིག་ལོག་ལམ་དུ་འཁྲིད་པའི་སྣེ་མོ་བར་གྱུར་ཏེ། ནམ་ཞིག གྲིབ་ནག་འདྲེ་མཐོང་གིས། རང་སྡེ་རྒྱལ་བའི་དགྲ་ལྷའི་དཔུང་བསྟོད་དགུང་དུ་འཕྱར་བ་ནི། ཆོས་ལམ་རིམ་ཁྲིད་ཀྱིན་ཞེ་སྡང་ཇེ་ཆེ་དང་། སྨན་ཅོང་ཞི་འཐུང་གིན་ནད་པ་ཇེ་ཐུ་རུ་དོན་གྱིས་སོང་བས། མཇུག་འབྲས་ཀྱང་། ཕྱིའི་ཆར་བ་ལས། ནང་ཐིགས་ཆུ་སྡུག་པའི་ཚོད་དུ་ལྷུང་སྟེ། ཡོད་པ་མེད་པར་བཟོས། དར་བ་ཕྱུར་བར་བཏང་བ་མང་དུ་གདའོ། །
དེ་བས། བདག་གིས་བསམ་བློ་བཞི་གསུམ་བཅུ་གཉིས་བཏང་བའི་ཡང་སྙིང་ནི། ད་ཐེངས་ལྒིགས་བམ་གྱི་གདགས་སྲིབ་དང་ངག་རྒྱུན་གྱི་ལ་དགུ་ལུང་དགུ་ བརྒྱུད་དེ། རང་ཅག་གི་གྲུབ་མཐའ་རིས་མེད་ཀྱི་གསུང་རྒྱུན་དྲི་མ་མེད་པ་གཞིར་བཞག མདོས་གླུད་གཏོ་གསུམ 
་གྱི་ཆོ་ག་མང་བོས་ཁོག་ཕུབ། ཡིག་རིགས་གཞན་གྱི་ལེགས་ཆའི་ཟུར་བརྒྱན། ཐ་ན་འཇིག་རྟེན་རྒན་པའི་ངག་རྒྱུན་མང་བོ་བཏུས་ཏེ། སྐྱིད་ལ་སྡུག་པའི་མི་ཚེའི་ཁྲོད 《རྒྱུན་ཤེས་དཔྱད་མཛོད་ཆེན་མོ》འདི་བརྩམས་གྲུབ་གནང་བ་ནི། བྱེ་དོང་བྲུས་ཏེ་གསེར་རྡོག་རྙེད་པའི་ཚོད་དུ་རློམ་ཡོད། རྒྱུ་མཚན་ནི། རང་ཅག་གི་རྒྱུན་ལྡན་འཚོ་བའི་ཁྲོད། ཆུ་ལ་ཆུ་བཞག་གི་ཚུལ་དུ་སིམ་པའི་རྒྱུན་འཁྱེར་གྱི་ཤེས་བྱ་འདི་རྣམས། བོད་མི་ཡོངས་ཀྱི་རུས་རྐང་ལ་སིམ་པར་མ་ཟད། སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་གྲུ་ཟུར་རེ་རེ་ན་གསེར་རྡོག་ལྟར་བྲིན་སྒོ་ཆེ་ནའང་། གནམ་ཀ་མེད་འོག་གི རྒོད་པོ་མཐུར་མེད་ཀྱི་མཁས་དབང་དག་གིས། རྒྱ་ཆེན་གཏིང་ཟབ་ཀྱི་རིག་གཞུང་ལ། ཉིན་མཚན་ཁོར་མོ་ཡུག་ཏུ་སྤྱན་འབྲས་ཤོར་ཏེ། བར་མ་དོར་ལུས་ཤིང་། ཡང་མཁས་རློམ་འགའ་ཞིག དབྱེ་ཞིབ་དང་བརྟག་དཔྱད་ཡེ་མི་གནང་བར། རྨོངས་དད་དང་ལྒིན་རྟགས་ཀྱི་སྡོམ་ཚིག་བཀོད་པ་ནི། ཤེས་རིག་ལ་རྒྱུས་མངའ་ཆུང་ཞིང་། རང་རིགས་ལ་ཞེན་ཁོག་ཆུང་བའི་རང་མཚང་ཕྱིར་མངོན་པའི་དན་རྟགས་ཤིག་ཏུ་མཐོང་། དེ་བས། རེབ་གོང་ཤེས་རིག་གླིང་ནས། ༢༠༠༦ ལོའི་ཟླ ༦ ཚེས ༡༥ ནས་དབུ་ཚུགས་ཏེ། ༢༠༡༤ ལོའི་ཟླ ༦ ཚེས ༤ བར། 《རྒྱུན་ཤེས་དཔྱད་མཛོད་ཆེན་མོ》འདི་རྩོམ་པའི་སྔ་ཕྱི་བར་གསུམ་དུ། རང་གི་སྒེར་གཉེར་རེབ་གོང་དཔེ་མཛོད་ཁང་འདི་ཉིད། ཆར་བ་ཆུ་གྲོགས་དང་། ཉི་མ་མེ་གྲོགས་སུ་གྱུར་བ་ལས་གཞན། ལོ་ངོ་བརྒྱད་ཀྱི་རིང་། ཐ་ན་རང་ཤག་ཏུ་དགེ་ཕྲུག་ཙམ་ཡང་གཡོག་ཏུ་མ་བཀོལ་བར། ཇ་མ་ཆུ་ལེན་སོགས་ཀྱང་རང་སྟེང་དུ་བླངས་ཏེ《རྒྱུན་ཤེས་དཔྱད་མཛོད་ཆེན་མོ》འདི་ནར་སོན་པ་ནི། ཕྱིར་འདང་རེ་བརྒྱབ་ན་དྲང་ལམ་དུ་གོམ་པ་སྤོས་ཚར་ཞིང་། རང་གི་དགེ་རྩ་ལ་དགའ་བ་དང་རློམ་སེམས་ཕྲན་བུ་དང་བཅས་ཏེ། ཡ་ཆུང་སེམས་ཀྱི་དཀྱིལ་ནས་དྲོད་ཐིགས་ཤིག་ཀྱང་བཅོས་མིན་དུ་འཕྱུར་ཡོང་།
སྤྱིར་ན། 《རྒྱུན་ཤེས་དཔྱད་མཛོད་ཆེན་མོ》འདིའི་ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་དུ་འདྲ་པར་རམ་རི་མོ་བཀོད་དེ་གསལ་བཤད་བྱེད་རྒྱུ་ནི། ཀློག་མཁན་རྣམ་པར་ཆེས་ཡག་ཤོས་ཏེ། དེང་སང་བོད་རང་གི་མར་དྲི་དང་རྩམ་དྲི་འཐུལ་བའི་རྒྱུན་ཤེས་རིག་གནས་འདི་དག་ཉག་ཕྲ་ཞིང་། འགའ་ཞིག་ཕྱི་ཐོགས་པའི་མིང་ཙམ་ཡང་རྣ་ལམ་དུ་མ་སོན་པ་མང་དུ་འབྱུང་བས་སོ། །ཡིན་ནའང་། ད་ཐེངས་རྒྱུ་རྐྱེན་གང་མང་ཞིག་གིས་ལག་ལེན་དུ་མ་ཐེབས་པ་ཡིད་རབ་ཏུ་ཕངས་ཀྱང་། སླད་མར་རེ་འདོད་དོན་འཁྱོལ་དུ་ཡོང་བའི་སྨོན་པ་ཤིན་ཏུ་ཟབ།
ལྷག་པར་དུ། ཤེས་ཡོན་གྱི་རིན་གོང་ཡི་དྭགས་ཀྱི་སུག་པ་ལས་ཕྲ་ཞིང་། དཔལ་འབྱོར་གྱི་གོང་ཚད་བྲེ་ཏའི་ལྟོ་བ་ལས་ཆེ་བའི་དུས་ཀྱི་མར་གཤམ་འདིར། བསྟན་འཛིན་བསྟན་བཤིག་ལས་ཐུ་བའི་བླ་གྲྭ་འཇོན་པོ་ཁག་གཅིག འདོད་ཡོན་ལ་བྱ་རྒོད་གཟན་ལ་འབབ་པ་བཞིན། དུས་རབས་ཀྱི་རྗེས་ཆོད་ཁུལ་གྱིས། ཚོང་ལས་ཀྱི་ཁ་དར་ཞིང་། གྲོང་ཆོག་གི་ཉ་འདུར་བའི་ཁེ་ལས་ཁྲོད། ནང་ན་ཉམས་རྟོགས་སྤུ་རྩེ་ཙམ་མེད་ཀྱང་། ད་དུངབྱང་སེམསདང་ཡང་སྤྲུལ། རྟོགས་ལྡནདངསྐུ་ལོའིསྐྱག་རྫུན་གྱི་བརྡ་ཁྱབ་དང་བརྙན་པར་གྱི་རླུང་རྟ་དྲ་རྒྱའི་རྨུ་ཐག་གི་སྣེ་མོ་བཀལ་ཏེ། དྲ་ཐོག་ཏུ་ཁྱི་ལུད་བཞིན་སྤུངས་ཤིང་སྙིགས་རྫོབ་བཞིན་
བརྒྱུད་སྒྲོགས་གནང་བ་ལ། ཁ་ལག་སྙིང་གསུམ ་གྲོན་པའི་དུས་རབས་འདིར། ཉམ་ཆུང་བདག་གིས་ལག་འབབ་སྐར་གང་ལ་མ་རེ་བར། དུང་སེམས་ཞིག་གི་ཐུ་འོག་ནས། སྐུད་སྣེ་ཁབ་ཁྲིད་དང་། ཆར་སྣེ་རླུང་ཁྲིད་ཀྱི་དཔེ་ལྟར། ལོ་ངོ་བརྒྱད་ཀྱི་དུས་ཚོད《རྒྱུན་ཤེས་དཔྱད་མཛོད་ཆེན་མོར》གྲོན་པ་འདི། ངན་པས་རང་བསྟོད་དང་། ཁ་ཏས་སྒྲོ་བསྟོད་དུ་འགྲོ་མི་འགྲོ བོད་ཀྱི་ཕྱི་རབས་པ་དག་གིས་གོང་ཚོད་རྒྱག་པ་ལས། ངས་འདི་ནས་ཁ་ཚོན་གཅོད་དགོས་དོན་མེད།
ཕྲན་བུའི་མི་གཤིས་ནི། བྱ་ལས་གང་ལ་འཇུག་ཀྱང་། སྟག་གི་རྔ་མར་མི་འཇུ་ཞིང་། བཟུང་གི་ནངས་མོ་མི་གཏོང་བའི་བག་ཆགས་དེ་མཐུག་རྐྱེན། 《རྒྱུན་ཤེས་དཔྱད་མཛོད་ཆེན་མོ》འདིའི་མགོ་མཇུག་བར་གསུམ་དུ། སྐྱ་ཆད་སྔོ་སྡུག་གི་འཚོ་བ་ལ་གདོང་གཏད་དེ། རྒྱུ་ཆ་འཚོལ་སྡུད་དང་། གཞན་ལ་འདྲི་བརྩད། ཞིབ་འཇུག་ཡང་ཡང་བྱས་པ་སྟེ། དཔེར་ན། ནང་བསྟན་གྱི་རྒྱུ་ཆ་ལས་གཞན། བོན་གྱི་བསྟན་འགྱུར་ཕལ་ཆེར་ལ་བལྟ་ཀློག་གནང་བ་དང་། ཁུངས་ལུང་དང་རྒྱབ་རྟེན་གྱི་དཔྱད་གཞིའི་རྒྱུ་ཆ་མང་བོ་འཚོལ་སྡུད་དང་། བདེན་པ་བདར་ཅི་ཐུབ་ཀྱིས་འདོར་ལེན་གནང་བར་མ་ཟད། ཕོ་རབ་གཅིག་གི་བློ་རྩེ་ལས། ཕོ་འབྲིང་གསུམ་གྱི་གྲོས་བསྡུར་དགའ་བའི་དགོངས་དོན་བཞིན། སྐབས་སྐབས་སུ་ཆེད་མཁས་པ་མང་བོ་ཤེས་རིག་གླིང་དུ་གདན་དྲངས་ནས། དབྱེ་ཞིབ་དང་གྲོས་ཐག་ཆོད་པར་བྱས་ཏེ། དཔྱད་བརྡར་མང་དུ་བྱས་པ་དང་། ལྷག་པར་དུ། དྲིན་ཆེན་གྱི་ཕ་དམ་པ་མཁར་བྱམས་ལགས་ཀྱིས། བཀའ་འགྱུར་དག་ཚར་གཅིག་ལ་གསེར་ལྗགས་གྲུབ་པའི་ཞོགས་པ་དེར། ང་ལ་སྙིང་ཉེ་བའི་ཚུལ་གྱིས། བུ་རྒོད་པོ། མ་ལ་བུ་དགོས། བུ་ལ་སྙིང་དགོས། སྙིང་ལ་རུས་པ་དགོས་ཟེར་བས། ང་འཇིག་རྟེན་རྒད་པོ་ཞིག་གིས་བཀའ་འགྱུར་དག་ཚར་གཅིག་བཏོན་ཚར་ན། ཁྱོད་ཀྱིས《རྒྱུན་ཤེས་དཔྱད་མཛོད་ཆེན་མོ》འདི་ངེས་པར་དུ་བརྩམས་གྲུབ་གནང་དགོས་ཞེས་སྐུལ་ལྕག་གནང་བ། མར་མེ་སྣུམ་སྣོན་གྱི་ཚུལ་དུ་གྱུར་བ་དང་། རྟེན་འབྱུང་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་ཁོང་སྐུ་གྲོངས་པའི་ཕྱི་ལོ ༢༠༡༤ ཟླ ༤ ཚེས ༨ གྱི་དུས་སྐར་ལ་ཐོན་ཚེ། གཞིས་ཀ་ནས་དུས་མཆོད་ཉིན་བཅོ་ལྔར་བསྒྲུབས་རྗེས། ཞུས་དག་དབུ་རྩོམ་པ་ལ་ཁེལ་བའང་། དོན་གྱིས་དགོངས་རྫོགས་སུ་གྱུར་བར་སྙམ་མོ། །
འོན་ཀྱང་། 《རྒྱུན་ཤེས་དཔྱད་མཛོད་ཆེན་མོ》འདིའི་མགོ་མཇུག་བར་གསུམ་དུ། ཀློག་མཁན་གྱི་ཆ་ནས་ཀྱང་། ལྟ་ཕྱོགས་གཅིག་ལ་། མཐོང་ཕྱོགས་གཉིས་སུ་སོང་བ་དང་། རྩོམ་མཁན་གྱི་ཆ་ནས་ཀྱང་། ཆུ་དྲོད་འཇམ་གྱིས་ཤ་མ་ཚོས་པ་དང་། གཏམ་ཉག་ཉོག་གིས་དོན་མ་གོ་བ་ཡོད་པའི་ཁར། མི་སྐྱོན་མེད་འཛམ་བུ་གླིང་ན་མེད། ཤིང་སྐྱོན་མེད་རྒྱ་རྫོང་ནགས་ན་མེད་པའི་དཔེ་བཞིན། ཚིག་དོན་གཉིས་ཆར་ནས་མ་དག་པ་མང་དུ་འབྱུང་བ་གདོན་མི་ཟ་བས། དཔྱོད་ལྡན་དག་གིས། མི་སྐྱོན་འདོན་དགོས་པ་དང་། ཤིང་སྐྱོན་གཞོག་དགོས་པ་ཁ་ཞེ་གཉིས་མེད་ཀྱི་གཏམ་མོ། །
ཡང་གཅིག་བཤད་ན། 《རྒྱུན་ཤེས་དཔྱད་མཛོད་ཆེན་མོ》འདི་ནི། རང་ཅག་རིག་གཞུང་ཁྲོད། ཨེ་ཡོད་ནང་གི་དེ་ཡོད་དང་། སྒོ་ངའི་ནང་གི་སེར་ཐིག་ལྟ་བུ་ཞིག་མིན་རུང་། བུ་ཨེ་བཟང་བརྒྱ་སྡེའི་ཁ་དང་། འབབ་ཅི་ཡོད་ཁུག་མའི་ནང་དུ་བཅུག་ཡོད་པས། བསྐལ་བའི་ཡུར་བ་ལས། སྲིད་པའི་ཆུ་དྲངས་པའི་རྫ་ཆུ་བསིལ་མ་དེར་རློམ་གཤིས། ཤེས་ལྡན་པ་དག་གི་སྐོམ་སེལ་ཀྱི་བདུད་རྩི་དང་། སྐུ་ཚེའི་ལྟ་གྲུབ་ཀྱི་གསོས་སྨན་དུ་འགྱུར་རྒྱུའི་རེ་སྨོན་དང་སྐྱབས་འཇུག་སྙིང་ཐག་པ་ནས་ཞུ་བ་དང་ཆབས་ཅིག 《རྒྱུན་ཤེས་དཔྱད་མཛོད་ཆེན་མོ》འདིའི་ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་དུ་འགན་སྒྲུབ་དང་། བདག་ལ་ལྷག་བསམ་ཟོལ་མེད་ཀྱིས་ཐུགས་ཁུར་གནང་བའི་གཅུང་བོ་ཤེས་རབ་དང། གཞན་ཡང་། རྒྱུ་ཆ་འཚོལ་སྡུད་སོགས་རམ་འདེགས་གང་མང་གནང་བའི་བློས་ཐུབ་ཀྱི་གྲོགས་པོ་བདུད་འདུལ་རྡོ་རྗེ་རྣམ་གཉིས་ལ་སྙིང་ཁོང་རུས་པའི་གཏིང་ནས་བཀའ་དྲིན་ཆེ་ཞུའོ། །
རྩོམ་པ་པོས ༢༠༡༤ ཟླ ༦ ཚེས ༤ ལ།