༄༅། །དབུ་མ་བཞི་བརྒྱ་པའི་ཚིག་དོན་རྣམ་པར་བཤད་ པ་ཀླུ་དབང་དགོངས 
་རྒྱན་བཞུགས་སོ།། བོད་པ་སྤྲུལ་སྐུ།
ན་མོ་མཉྫུ་ཤྲཱི་ཡེ།
གང་ཞིག་ཟབ་ཞི་མཐའ་བྲལ་དབུ་མ་ཆེ།།ཇི་བཞིན་རྟོགས་ནས་འགྲོ་ལ་སྟོན་མཛད་པ།།
རྒྱལ་དང་རྒྱལ་སྲས་ཚོགས་ལ་ཕྱག་བྱས་ཏེ།།བསྟན་བཅོས་གཞུང་གི་ཚིག་དོན་རབ་བཤད་བྱ།།
༼དེ་ལ་འདིར་མཐའ་བྲལ་དབུ་མ་ཆེན་པོའི་གནས་ལུགས་བདེན་པ་གཉིས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཇི་ལྟར་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱ་བའི་རིམ་པ་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་བསྟན་བཅོས་བཞི་བརྒྱ་པ་འདི་ཉིད་འཆད་པར་བྱེད་པ་ལ། མཚན་གྱི་དོན་དང༌། འགྱུར་གྱི་ཕྱག གཞུང་གི་དོན་དང༌། མཇུག་གི་དོན་ཏེ་བཞི་ལས། དང་པོ་ནི།༽
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཙ་ཏུཿཤ-ཏཀ་ཤཱསྟྲཱ་ཀཱ་རི་ཀཱ་ནཱ་མ། བོད་སྐད་དུ།བསྟན་བཅོས་བཞི་བརྒྱ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ།སྐད་གཉིས་ཤན་སྦྱར་ན། ཙ-ཏུཿཤ-ཏཀ བཞི་བརྒྱ་པ། ཤཱསྟྲཱ། བསྟན་བཅོས། ཀཱ་རི་ཀཱ ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ། ནཱ་མ། ཞེས་བྱ་བའི། ཞེས་སྦྱོར། དེ་དག་གི་དོན་ནི། ཡོད་མེད་ཀྱི་མཐར་འཛིན་པའི་འཛིན་པ་སྣ་ཚོགས་ཕྱིར་འཆོས་པས་ན་བསྟན་བཅོས། ཚིག་ཤོ་ལོ་ཀ་བཞི་བརྒྱར་གྲངས་ངེས་པས་ན་བཞི་བརྒྱ་པ། ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིང་སྨྲོས་པ། ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དོན་གྱིས་ན་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་ཞེས་སྨྲོས་ཏེ། ཟླ་བའི་འགྲེལ་ཆེན་ལས། བཞི་སྒྲ་མི་མངོན་བྱས་ཕྱིར་དང༌། །རྟོག་རྣམས་སེལ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། །བརྒྱ་པ་ཞེས་བྱར་བརྗོད་པ་སྟེ། །འཛིན་པ་བཅོས་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་སོ། །ཞེས་གསུངས། འདི་ལ་བཞི་སྒྲ་མི་མངོན་བྱས་པ་དང་ཞེས་པའི་དོན། རེད་མདའ་བས། བསྟན་བཅོས་རྩ་བའི་གླེགས་བམ་དུ། ཤ་ཏཀ་ཤཱསྟྲཱ་ཞེས། བསྟན་བཅོས་བརྒྱ་པ་ཞེས་བྱུང་བས། དང་པོའི་སྒྲ་ཙ་ཏུཿམི་མངོན་པར་བྱས་པའི་དོན་དུ་བཤད་དོ། །དེ་ལ་བསྟན་བཅོས་ལུས་ལ་འཇུག་པའི་ཐོག་མར་སྟོན་པ་ལ་མཆོད་པར་བརྗོད་དགོས་པ་མ་བརྗོད་པས་དམ་པའི་མན་ངག་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེའི་ལན་དུ། ཟླ་བའི་འགྲེལ་ཆེན་ལས། སྔོན་གྱི་སློབ་དཔོན་རྣམས་ཀྱིས་དབུ་མ་རྩ་བར། གང་གིས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང༌། །སོགས་ཀྱིས་སྟོན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་མཆོད་པར་བརྗོད་ཟིན་པས། བསྟན་བཅོས་འདི་ཡང་དེའི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་མཆོད་བརྗོད་ཟུར་དུ་མ་བཀོད་པར་འཆད་པའི་ལན་མཛད་པ་དེ་ཉིད་འཐད་པར་བསྟན་ཏོ།།
༼གཉིས་པ་འགྱུར་ཕྱག་ནི།༽འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ།།
རྗེ་བཙུན་ས་བཅུའི་དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོ་འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ་ཞེས། རྒྱལ་པོའི་བཀས་བཅད་དང་མཐུན་པར་སྡེ་སྣོད་ངོས་འཛིན་གྱི་ཚུལ་དུ། ལོ་ཙཱ་བས་བསྟན་བཅོས་བོད་དུ་འགྱུར་བའི་ཐོག་མར་ཕྱག་འཚལ་བའི་ཚིག་བཀོད་པའོ།།
༼གསུམ་པ་གཞུང་གི་དོན་ལ། སྤྱི་དོན་བཤད་བྱའི་ཡན་ལག་བཤད་པ་དང༌། བཤད་བྱ་གཞུང་དོན་དངོས་བཤད་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི།༽
སྔོན་གྱི་ལོ་པཎ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་དཔལ་ནཱ་ལེནྡྲའི་པཎྜིཏ་རྣམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ཏེ། བཀའ་ཐམས་ཅད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལྔ་དང༌། བསྟན་བཅོས་ཐམས་ཅད་རྩིས་འགོ་ཡན་ལག་ལྔའི་སྒོ་ནས་འཆད་པར་མཛད་པས། དེ་དག་རྣམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་བསྟན་བཅོས་ཆེན་པོ་འདི་རྩིས་འགོ་ཡན་ལག་ལྔའི་ཚུལ་གྱིས་འཆད་པ་ལ།
༼དང་པོ་མཛད་པ་པོ་སློབ་དཔོན་ནི།༽
པདྨ་ལས་འཁྲུངས་ལུས་མཆོག་རྙེད། །སོགས་གཞུང་འགའ་ཞིག་ལས། རྫུས་ཏེ་སྐུ་འཁྲུངས་པར་ཡང་བཤད་མོད་ཀྱི། འདིར་ནི་ཟླ་བའི་འགྲེལ་ཆེན་ལས། འདི་ལྟར་སློབ་དཔོན་འཕགས་པ་ལྷ་འདི་ནི་སིངྒ་ལའི་གླིང་དུ་འཁྲུངས་པ། སིངྒ་ལའི་རྒྱལ་པོའི་སྲས་ཤིག་སྟེ་ཞེས་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་པ་ལྟར། སིངྒ་ལའི་གླིང་གི་རྒྱལ་པོའི་རིགས་ལས་རབ་ཏུ་བྱུང་བ། མཁས་བཙུན་གྲུབ་པའི་རྣམ་ཐར་གྱི་ཡང་རྩེར་སོན་ཞིང༌། སློབ་དཔོན་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་དངོས་སློབ་ཡོངས་ཀྱི་ཐུ་བོར་གྱུར་པ། ཟབ་མོ་དབུ་མའི་རྒྱན་གཅིག་དཔལ་འཕགས་པ་ལྷ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་མཛད།
༼གཉིས་པ་སུའི་ཆེད་དུ་མཛད་པ་ནི།༽
གཟུར་གནས་བློ་ལྡན་དོན་གཉེར་བའི། །ཉན་པོ་སྣོད་ཅེས་བྱ་བར་བཤད། །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར། གཟུར་གནས་བློ་དང་ལྡན་པའི་གང་ཟག་གང་ཞིག་ཐ་སྙད་དང་དོན་དམ་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རིགས་པས་གཏན་ལ་ཕབ་པའི་དོན་ཇི་ལྟར་སྒོམ་པས་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་རིམ་པ་དོན་དུ་གཉེར་བ་དག་གི་ཆེད་དུ་མཛད།
༼གསུམ་པ་ཕྱོགས་གང་དུ་གཏོགས་པ་ནི།༽
གཞུང་འདི་ལས་ཐ་སྙད་དང་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་དོན་སློབ་དཔོན་གྱི་དབུ་མའི་བསྟན་བཅོས་ལས་ཇི་ལྟར་འབྱུང་བ་ལྟར་འཆད་པར་མཛད་པས་ཟབ་མོ་དབུ་མའི་ཕྱོགས་སུ་གཏོགས་པ་སྟེ། འདིའི་འགྲེལ་ཆེན་ལས། གང་གི་ཕྱིར་ན་སློབ་དཔོན་འཕགས་པ་ལྷ་འདི་ནི། །སློབ་དཔོན་ཀླུ་སྒྲུབ་སློབ་མར་གནང་བར་འདོད་གྱུར་པ། །དེ་ཕྱིར་འདི་ཡི་དེ་ཉིད་ལུགས་ལས་ལུགས་གཞན་མིན། །སོགས་ཀྱིས་བཙུན་པ་ཆོས་སྐྱོང་གིས་རྣམ་རིག་པའི་ཕྱོགས་སུ་བཀྲལ་བ་བཀག་ནས་ཟབ་མོ་དབུ་མའི་གཞུང་དུ་བཞེད་པའི་ཕྱིར་རོ།།
༼བཞི་པ་དབུ་ནས་ཞབས་སུ་བསྡུས་པའི་དོན་ནི།༽
ཐ་སྙད་བདེན་པ་ཐབས་སུ་གྱུར་པ་དང༌། །དོན་དམ་བདེན་པ་ཐབས་བྱུང་གྱུར་པ་སྟེ། །གསུངས་པའི་དོན་ལྟར། ཐབས་ཐ་སྙད་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་སྒོམ་པའི་རིམ་པ་དང༌། ཐབས་བྱུང་དོན་དམ་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཇི་ལྟར་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱ་བའི་རིམ་པ་སྟོན་པ་སྟེ། འགྲེལ་ཆེན་ལས་ཟླ་བས། གཞུང་འདིའི་ཚིག་དང་དོན་གྱི་ཆ་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པ་བཀག་ནས། རང་བཞེད་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་རྒྱ་ཆེར་བསྒྲུབས་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། ད་ལྟའི་སྙན་ངག་མཁན་གྱིས་རྣམ་གཉིས་བྱས། །ཞེས་སོགས་ཀྱིས། སྙན་ངག་མཁན་བཙུན་པ་ཆོས་སྐྱོང་གིས་རྗོད་བྱེད་གཞུང་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པ། རབ་བྱེད་བརྒྱད་པ་ཡན་ལ་ཆོས་བརྒྱ་པ་དང༌། དེ་མན་གྱི་རབ་བྱེད་རྣམས་ལ་རྩོད་པ་བརྒྱ་པའི་ཐ་སྙད་སྦྱར་ཏེ་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་ལུས་གཉིས་སུ་བྱས་པ་དང༌། བརྗོད་བྱ་དོན་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པ། རྣམ་རིག་སེམས་ཙམ་པའི་ཕྱོགས་སུ་བཀྲལ་བ་དག་བཀག་ནས། རང་ལུགས་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡང༌། དེ་ཉིད་ལས། བསྟན་བཅོས་ཀྱི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་བཅུ་དྲུག་གི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་དོན་འགྲེལ་པ་གཅིག་གིས་རྣམ་པར་དབྱེ་བར་འདོད་པས་དེའི་སྤྱི་དོན་ཉེ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བཤད་པ།
གང་ལས་འཇིག་རྟེན་པའི་དངོས་པོ་ཇི་ལྟར་གནས་པ་བཞིན་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་རིམ་གྱིས་དོན་དམ་སྟོན་གྱུར་པ། ཞེས་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་ལུས་ཡོངས་རྫོགས་གཅིག་ཏུ་བྱས་ཏེ། ཟབ་མོ་དབུ་མ་ཆེན་པོའི་ཐ་སྙད་དང་དོན་དམ་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་སྒོམ་པའི་རིམ་པ་རབ་བྱེད་བཅུ་དྲུག་གི་བསྡུས་དོན་དང་བཅས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ།།
༼ལྔ་པ་དགོས་པ་ནི།༽
གནས་སྐབས་དང་མཐར་ཐུག་གི་དགོས་པ་གཉིས་ཏེ། རེ་ཞིག་སློབ་དཔོན་གྱི་དབུ་མའི་བསྟན་བཅོས་ལས་རིགས་པས་རྣམ་དཔྱད་རྒྱ་ཆེར་མཛད་དེ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་གཏན་ལ་ཕབ་པ་ན། མ་རྟོགས་པ་ཁ་ཅིག་གིས་རྩོད་པ་ལྷུར་ལེན་གྱི་བསྟན་བཅོས་ཙམ་དུ་བས་སོ་སྙམ་པ་ལ། འདིར་དབུ་མའི་བསྟན་བཅོས་ལས་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་དོན་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་རིགས་པ་རྣམས་བསྟན་པས། ལོག་པར་རྟོག་པ་ཟློག་པའི་སྒོ་ནས་གནས་སྐབས་སུ་དབུ་མའི་བསྟན་བཅོས་ལ་འཇུག་པའི་དགོས་པ་དང༌། མཐར་ཐུག་གི་དགོས་པ་ནི་སློབ་དཔོན་གྱིས། དོན་དམ་གཟིགས་པར་བགྱི་སླད་དངོས་པོ་རྣམས། །ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བགྱིད་པ་དེ་གོམས་མཛོད། །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར། ཐབས་ཐ་སྙད་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་སྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་རིམ་པ་རྣམས་ཉམས་སུ་བླངས་པས། ཐབས་བྱུང་དོན་དམ་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མངོན་དུ་རྟོགས་ཏེ་རྣམ་མཁྱེན་ཐོབ་པའི་དགོས་པ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་རོ།།
རབ་བྱེད་དང་པོ་རྟག་པར་འཛིན་པ་སྤོང་བའི་ཐབས་བསྟན་པ།
གཉིས་པ་གཞུང་དོན་དངོས་ལ། ཐབས་ཐ་སྙད་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་སྒོམ་པའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་རིམ་པ་དང༌། ཐབས་བྱུང་དོན་དམ་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་སྒོམ་པའི་རྣལ་འབྱོར་བཤད་པ་གཉིས། དང་པོ་ལ། ཤེས་བྱ་ཚུལ་མིན་ཕྱོགས་སྤོང་བའི་ཐབས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་དང༌། བླང་བྱ་རྣམ་བྱང་ཕྱོགས་རྟོགས་པའི་ཐབས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར། སྤང་བྱ་ཀུན་ཉོན་ཕྱོགས་སྤོང་བའི་ཐབས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར། ཐབས་བྱུང་ཟབ་མོའི་ཕྱོགས་ཉན་པའི་སྣོད་སྦྱོང་ཚུལ་བཞི། དང་པོ་ལ། རྟག་པར་འཛིན་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྤོང་བའི་ཐབས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་དང༌། བདེ་བར་འཛིན་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྤོང་བའི་ཐབས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར། གཙང་བར་འཛིན་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྤོང་བའི་ཐབས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར། བདག་ཏུ་འཛིན་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྤོང་བའི་ཐབས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་དང་བཞི། དང་པོ་ལ། འདུ་བྱེད་མི་རྟག་འཆི་བའི་རང་བཞིན་དུ་བསྟན་པ་དང༌། དེ་ཇི་ལྟར་སྒོམ་ཚུལ་རྒྱས་པར་བཤད་པ། དེ་ལྟར་མི་རྟག་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པ་སྟེ་གསུམ། དང་པོ། གང་ལ་འཇིག་རྟེན་གསུམ་མངའ་བདག།།རང་ཉིད་འཆི་བདག་བྱེད་པོ་མེད།།
ཡོད་དེས་རྣལ་བཞིན་གཉིད་ལོག་ན། །དེ་ལས་མ་རུངས་གཞན་ཅི་ཡོད།།
གང་ཞིག་འཕགས་པའི་ལམ་རྒྱུད་ལ་མ་སྐྱེས་ཤིང་དངོས་པོ་རྣམས་ལ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་བདེན་པར་མངོན་པར་ཞེན་པའམ་ཁམས་གསུམ་གྱི་འཆིང་བ་ལས་མ་གྲོལ་བ་གང་ལ། འགྲེལ་ཆེན་ལས། དེ་ལ་ཕུང་པོ་ལྔ་རྒྱུར་བྱས་ནས་གདགས་པའི་གང་ཟག་ནི། སྐྱེས་པའི་གནས་དེ་དང་དེར་འཇིག་ཅིང་རབ་ཏུ་འཇིག་པའི་འཇིག་རྟེན་ནོ་སོགས་དང༌། འཆི་བདག་ནི་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་བྱ་བ་ལ་མངའ་བཙན་པའི་ཕྱིར་ན་འཇིག་རྟེན་གསུམ་པོ་འདིའི་མངའ་བདག་གོ་ཞེས་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་པ་ལྟར། འཇིག་རྟེན་གསུམ་གྱི་མངའ་བདག་ཏུ་གྱུར་པ་རང་ཉིད་འཆི་བདག་གི་རྒྱལ་པོ་གཞན་གྱིས་མ་སྦྱར་བ་དང༌། གཞན་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བ་པོ་མ་ཡིན་པས་ན་བྱེད་པ་པོ་གཞན་མེད་པ་དང༌། རང་ཉིད་ཀྱིས་ཆད་པ་གཅོད་པར་བྱེད་པ། སྐྱེས་བུའི་བྱེད་པ་གཞན་གྱིས་བཟློག་ཏུ་མེད་པ། གཤེད་མ་རལ་གྲི་གདེང་པ་ལྟར་སྲོག་གཅོད་པའི་ཕྱིར་ཞུགས་ཡོད་པ་དང༌། གསོན་པའི་འཇིག་རྟེན་དེ་ལ་རག་ལས་པ་དེས་ན་མྱུར་བ་ཉིད་དུ་བག་ཡོད་པར་བྱ་སྟེ། བག་ཡོད་བདུད་རྩིའི་གནས་ཏེ་བག་མེད་པ། །འཆི་བའི་གནས་སུ་ཐུབ་པས་བཀའ་བསྩལ་ཏེ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་བག་ཡོད་པར་བྱ་སྟེ། འཆི་བ་ཟློག་པའི་ཐབས་འཕགས་པའི་ལམ་རྒྱུད་ལ་སྐྱེད་པར་མི་བྱེད་པར། འཆི་བདག་གི་དཀྱིལ་ན་གནས་བཞིན་དུ་ཡང་བྱ་བ་བྱས་པ་ལྟར་འཆོས་ཤིང་རྣལ་མ་སོས་དལ་བཞིན་དུ་གཉིད་ལོག་ན་ནི། དེ་ལས་མ་རུངས་པ་གཞན་ཅི་ཞིག་ཡོད། དེ་བས་ན། ཟླ་བའི་འགྲེལ་ཆེན་ལས། དེ་བཞིན་དུ་གཞན་དག་གིས་ཀྱང་བག་ཡོད་པ་ལ་གནས་ཏེ། ཇི་ལྟར་འཆི་བདག་གི་རྒྱལ་པོས་གནོད་པ་བྱེད་པར་མི་འགྱུར་བ་དེ་ལྟར་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་ཉམས་སུ་ལེན་པར་བྱའོ།། གཉིས་པ་ལ། སྐྱེས་མཐའ་འཆི་བའི་ཆོས་ཅན་ལ་བསམ་སྟེ་མི་རྟག་པ་སྒོམ་པ་དང༌། མཐོ་མཐའ་ལྷུང་བའི་ཆོས་ཅན་ལ་བསམ་སྟེ་མི་རྟག་པ་སྒོམ་པ། བསགས་མཐའ་འཛད་པའི་ཆོས་ཅན་ལ་བསམ་སྟེ་མི་རྟག་པ་སྒོམ་པ། འདུས་མཐའ་འབྲལ་བའི་ཆོས་ཅན་ལ་བསམ་སྟེ་མི་རྟག་པ་སྒོམ་པ་དང་བཞི། དང་པོ་ལ། དངོས་དང༌། དེའི་ཚུལ་རྒྱས་པར་བསྟན་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི། འཆི་བར་བྱ་ཕྱིར་སྐྱེས་གྱུར་ཅིང༌། །གཞན་དབང་འགྲོ་བའི་ངང་ཅན་ལ།།
འཆི་བ་བྱ་བ་ལྟར་སྣང་སྟེ། །གསོན་པ་བྱ་བ་མིན་ལྟར་རོ།།
དེ་ལྟར་འཆི་བ་ཡོད་མོད་ཀྱིས།།
འོན་ཀྱང་དེའི་སྔ་རོལ་དུ་གསོན་པ་ཡོད་པས་རེ་ཞིག་དེ་ལ་མི་འཇིགས་སོ་སྙམ་ན། དང་པོར་སྐྱེ་བ་ཉིད་ན་ཡང་འཆི་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྐྱེས་པར་གྱུར་ཅིང༌། བར་དུ་གནས་པ་ན་ཡང་རྒ་བ་དང༌། ན་བ་དང༌། རྒུད་པའི་གཞན་དབང་དུ་གྱུར་ཅིང༌། མཐར་འཆི་བདག་གི་མདུན་ཁོ་ནར་འགྲོ་བའི་ངང་ཚུལ་ཅན་དེ་ལ་བརྟགས་ན། འབྲས་བུ་འཆི་བར་བྱ་བ་ཁོ་ནའི་ཕྱིར་སྐྱེས་པ་ལྟར་སྣང་སྟེ་གསོན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དུ་སྐྱེས་པ་མིན་པ་ལྟར་སྣང་བར་འགྱུར་རོ། །གང་སྐྱེས་པའི་མཐའ་མ་འཆི་བའི་རང་བཞིན་ལ་བསམས་ཏེ་མི་རྟག་པ་བསྒོམ་པར་བྱའོ།།
༼གཉིས་པ་ལ་ལྔ་ལས། དང་པོ་ཚེ་ཚད་ངེས་མེད་ལ་བསམ་སྟེ་མི་རྟག་པ་སྒོམ་པ་ནི།༽
ཁྱོད་ཀྱིས་འདས་དུས་ཐུང་ངུ་ལྟར། །མཐོང་ཞིང་མ་འོངས་གཞན་དུ་ན།།
ཁྱོད་མཉམ་མི་མཉམ་ལྟར་སེམས་དེ། །གསལ་བར་འཇིགས་པའི་འོ་དོད་འདྲ།།
བདག་ད་ལྟ་ན་ཚོད་གཞོན་པས་རེ་ཞིག་ཡུལ་གྱི་བདེ་བ་མྱངས་ནས་གཟོད་འཆི་བ་ཟློག་པའི་ཐབས་ལ་འབད་པར་བྱའོ་སྙམ་ན། ཁྱེད་ཀྱིས་སྔར་འདས་པའི་དུས་ཐུང་ངུ་ལྟར་མཐོང་ཞིང་མ་འོངས་པ་དེ་ལས་གཞན་དུ་དུས་རིང་པོ་ལྟར་སྣང་ན་ཡང༌། ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་ལྟར་མཉམ་པ་དང་མི་མཉམ་པ་ལྟར་སེམས་པ་དེ་ནི། ཆེས་གསལ་བར་འཆི་བ་ལ་འཇིགས་པའི་འོ་དོད་འབོད་པ་དང་འདྲ་བས། ཚེ་ཚད་ངེས་མེད་ལ་བསམས་ཏེ་མི་རྟག་པ་བསྒོམ་པར་བྱའོ།།
༼གཉིས་པ་ཐམས་ཅད་འཆི་བའི་རང་བཞིན་ལ་བསམ་སྟེ་མི་རྟག་པ་སྒོམ་པ་ནི།༽
གཞན་དག་ལ་ཡང་སྤྱི་མཐུན་ཕྱིར། །ཁྱོད་ལ་འཆི་བའི་འཇིགས་མེད་ན།།
གཅིག་ལ་གནོད་གང་དེ་ཕྲག་དོག།།སྒོ་ནས་སྡུག་བསྔལ་སྐྱེད་འགྱུར་རམ།།
འཆི་བ་ནི་སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་ཐུན་མོང་ཡིན་པས་ཁོ་བོ་གཅིག་པུ་འཇིགས་མི་དགོས་སོ་སྙམ་ན། སེམས་ཅན་གཞན་དག་ལའང་སྤྱི་མཐུན་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཁྱོད་ལ་འཆི་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་འཇིགས་པ་མེད་ན། ཁྱོད་གཅིག་པུ་ལ་གནོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཙམ་ལ་ཡང་ཕྲག་དོག་གི་སྒོ་ནས་སྡུག་བསྔལ་བླ་ལྷག་ཏུ་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་རམ་ཅི། འཆི་བ་ཀུན་དང་ཐུན་མོང་ཡིན་པ་དེ་བས་ན། ཐམས་ཅད་འཆི་བའི་རང་བཞིན་ལ་བསམས་ཏེ་མི་རྟག་པ་བསྒོམ་པར་བྱའོ།།
༼གསུམ་པ་ཐབས་ཀྱིས་ཟློག་ཏུ་མེད་པ་ལ་བསམ་སྟེ་མི་རྟག་པ་སྒོམ་པ་ནི།༽
ནད་བཅོས་རྒ་བ་གསོ་བྱ་དེས། །དེ་དག་ལ་ཁྱོད་མི་འཇིགས་མོད།།
ཆད་པ་ཕྱི་མ་བཅོས་མེད་པས། །ཁྱོད་ཆེས་གསལ་བར་དེ་ལ་འཇིགས།།
གསོ་དཔྱད་དང་བཅུད་ལེན་སོགས་ཀྱིས་ལུས་ཀྱི་ནད་དང་རྒ་བ་རེ་ཞིག་བཅོས་སུ་ཡོད་པས་འཆི་བ་ལ་མི་འཇིགས་སོ་ཞེ་ན། ནད་གསོ་དཔྱད་ཀྱིས་བཅོས་སུ་ཡོད་པ་དང༌། རྒ་བ་རེ་ཞིག་བཅུད་ལེན་གྱིས་གསོ་བར་བྱར་ཡོད་པའི་རྒྱུ་མཚན་དེས། དེ་དག་ལ་ཁྱོད་མི་འཇིགས་མོད། ཆད་པ་ཕྱི་མ་འཆི་བ་འདི་ནི་ཐབས་གང་གིས་ཀྱང་ཕྱིར་བཅོས་སུ་མེད་པས། ཁྱོད་ནི་ཆེས་གསལ་བར་འཆི་བ་ཟློག་ཏུ་མེད་པ་དེ་ལ་འཇིགས་པར་རིགས་སོ།།
༼བཞི་པ་འཆི་བ་མཐོང་ཆོས་སུ་གྱུར་པ་ལ་བསམ་སྟེ་མི་རྟག་པ་སྒོམ་པ་ནི།༽
གསད་པར་བྱ་བའི་ཕྱུགས་རྣམས་ལྟར། །འཆི་བ་ཀུན་གྱི་ཐུན་མོང་ཞིང༌།།
གཞན་ཡང་འཆི་བར་སྣང་གྱུར་ན། །ཁྱོད་ལ་འཆི་བདག་འཇིགས་ཅིས་མེད།།
ད་ལྟ་འཆི་བ་མངོན་དུ་མ་གྱུར་པས་རེ་ཞིག་དེ་ལ་མི་འཇིགས་སོ་སྙམ་ན། དཔེར་ན་གང་གསད་པར་བྱ་བའི་ཕྱུགས་རྣམས་སྔ་མ་སྔ་མ་རྣམས་རིམ་བཞིན་གསོད་པ་ཕྱི་མ་རྣམས་ལ་མངོན་དུ་གྱུར་ཀྱང་མི་ཤེས་པ་ལྟར། སྤྱིར་འཆི་བ་ནི་ན་དང་མི་ན་བ་ཀུན་གྱི་ཐུན་མོང་ཡིན་ཞིང༌། གཞན་དང་གཞན་ཡང་འཆི་བར་མཐོང་ཆོས་སུ་སྣང་བར་གྱུར་ན། ཁྱོད་ལ་འཆི་བདག་གི་འཇིགས་པ་རྒྱུ་མཚན་ཅིས་མེད་དེ་འཇིགས་པར་རིགས་སོ།།
༼ལྔ་པ་ནམ་འཆི་ངེས་མེད་ལ་བསམ་སྟེ་མི་རྟག་པ་སྒོམ་པ་ནི།༽
དུས་ལ་ངེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། །བདག་རྟག་སྙམ་དུ་སེམས་ན་ནི།།
ནམ་ཞིག་དུས་ན་འཆི་བདག་གིས། །ཁྱོད་ལ་གནོད་པ་བྱེད་པར་འགྱུར།།
འཆི་བ་མཐོང་ཆོས་སུ་གྱུར་མོད་ཀྱི་དུས་ནམ་འཆི་མ་ངེས་པས་མི་འཇིགས་སོ་སྙམ་ན། འཆི་བའི་དུས་ལ་ངེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་བདག་རེ་ཞིག་མི་འཆི་བར་རྟག་གོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན་ནི་ཆེས་བླུན་པའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། འཆི་བའི་དུས་ལ་ངེས་པ་ཅི་ཡང་མེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ན་ནམ་ཞིག་གི་དུས་ན་གདོན་མི་ཟ་བར་འཆི་བདག་གིས་ཁྱོད་ལ་གནོད་པ་བྱེད་ངེས་པར་འགྱུར་བས། ནམ་འཆི་ཆ་མེད་ལ་བསམས་ཏེ་མི་རྟག་པ་བསྒོམ་པར་བྱའོ།།
གཉིས་པ་མཐོ་མཐའ་ལྷུང་བའི་རང་བཞིན་ལ་བསམ་སྟེ་མི་རྟག་པ་སྒོམ་པ་ནི།
མ་འོངས་པ་ཡི་དོན་ལྟ་ཞིང༌། །གསོན་པ་ཟད་པ་མ་ཡིན་ན།།
བདག་ཉིད་འཚོང་ལ་བདག་ཉིད་ནི། །རྣམ་དཔྱོད་ལྡན་ཞེས་སུ་ཞིག་སྨྲ།།
འཆི་བའི་འཇིགས་པ་ནི་སྡར་མ་ཁོ་ན་ལ་ཡོད་ཀྱི་དཔའ་བོ་སོགས་རྙེད་བཀུར་དང་མངའ་ཐང་ཅན་ནི་དེ་ལ་མི་འཇིགས་པས་རེ་ཞིག་དེའི་ཆེད་དུ་རྙེད་བཀུར་དང་མངའ་ཐང་སོགས་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ་ཞེ་ན། ཚེ་འདིར་མ་འོངས་པ་ཡི་དོན་རྙེད་བཀུར་དང་མངའ་ཐང་སོགས་ཐོབ་པ་ལ་གཅིག་ཏུ་ལྟ་ཞིང༌། རང་གི་གསོན་པའི་ཚེ་ཟད་པར་འགྱུར་བ་ལ་ལྟ་བ་མ་ཡིན་ན་ནི། རྙེད་བཀུར་སོགས་མཐོན་པོའི་མཐའ་མ་ལྷུང་བའི་ཆོས་ཅན་གྱི་མངའ་ཐང་སོགས་ཀྱི་ཆེད་དུ་བདག་ཉིད་ཀྱི་གསོན་པའི་ཚེ་འདི་ཟད་པར་བྱས་ཏེ་འཚོང་བར་བྱེད་པ་དང་འདྲ་བའི་སྤྱོད་པ་ལ། བདག་ཉིད་ནི་རྣམ་དཔྱོད་དང་ལྡན་ནོ་ཞེས་སུ་ཞིག་གིས་སྨྲ་བར་བྱེད། དེ་བས་ན་མཐོན་པོའི་མཐའ་མ་ལྷུང་བའི་རང་བཞིན་ལ་བསམས་ཏེ་མི་རྟག་པ་བསྒོམ་པར་བྱའོ།།
༼གསུམ་པ་བསགས་མཐའ་འཛད་པའི་རང་བཞིན་ལ་བསམ་སྟེ་མི་རྟག་པ་སྒོམ་པ་ལ། དངོས་དང༌། ཚུལ་དེས་རྟག་འཛིན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་དོན་བསྡུ་བ་གཉིས། དང་པོ་ནི།༽
བདག་ཉིད་གཏའ་མར་བཞག་བྱས་ཏེ། །སྡིག་ལས་ཅི་ཡི་ཕྱིར་ན་བྱེད།།
ངེས་པར་ཁྱོད་ནི་མཁས་རྣམས་ལྟར། །བདག་ལ་འདོད་ཆགས་བྲལ་བར་ཟད།།
འོ་ན་སྲོག་བསྲུང་བར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་ནོར་ལོངས་སྤྱོད་བསགས་ཏེ་སྡིག་པ་ལ་ཡང་སྤྱད་པར་འོས་སོ་ཞེ་ན། བསགས་པ་འཛད་པའི་ཆོས་ཅན་གྱི་ཚེ་འདིའི་ལོངས་སྤྱོད་ཙམ་གྱི་ཆེད་དུ་བདག་རང་ཉིད་ཕྱི་མ་རྣམ་སྨིན་སྡུག་བསྔལ་གྱི་གཏའ་མར་བཞག་པར་བྱས་ཏེ་དེའི་རྒྱུ་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ལས་རྒྱུ་མཚན་ཅི་ཡི་ཕྱིར་ན་བྱེད། དེ་བས་ན་ངེས་པར་ཁྱོད་ནི་མཁས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་ལྟར་བདག་རང་ཉིད་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་ཟད་དོ། །དེས་ན་བསགས་པ་འཛད་པའི་ཆོས་ཅན་ལ་བསམས་ཏེ་མི་རྟག་པ་བསྒོམ་པར་བྱའོ།།
༼གཉིས་པ་ལ། ཕྲ་བ་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་རྟོག་ཚུལ་དང༌། རགས་པ་རྒྱུན་གྱི་སྣང་བ་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པར་རྟོག་པར་བསྟན་པ་གཉིས། དང་པོ།༽
སུ་ལའང་གསོན་པ་ཞེས་བྱ་བ། །སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་ལས་གཞན་མེད།།
སྐྱེ་བོས་དེ་ངེས་མི་རིག་པ། །དེས་ན་བདག་ཉིད་ཤེས་པ་དཀོན།།
སེམས་ཅན་སུ་ལའང་གསོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྲ་བ་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ཙམ་ལས་རྟག་པ་ཞེས་བྱ་བ་གཞན་ཅི་ཡང་མེད་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་རྗེས་དཔག་གིས་དེ་མ་ངེས་ཤིང་མངོན་སུམ་དུ་མི་རིག་པ་དེས་ན་རྟག་པར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་རྟོག་པ་ལས་ཇི་ལྟར་མི་རྟག་པའི་བདག་ཉིད་དུ་ཤེས་པ་དཀོན་པར་སྣང་ངོ༌།།
༼གཉིས་པ་ནི།༽
ཁྱོད་རིང་གསོན་པ་ལ་དགའ་ཞིང༌། །རྒན་ཉིད་ལ་ཁྱོད་མི་དགའ་ན།།
ཨེ་མ་ཁྱོད་སྤྱོད་སྐྱེ་བོ་ནི། །འདྲ་ལ་དམ་པ་ལྟ་བུར་སྣང༌།།
གསོན་པ་སྐད་ཅིག་མའི་ཆོས་ཡིན་མོད་ཀྱི་དེ་ལྟ་ན་ཡང་རྒྱུན་མི་ཆད་པའི་ཚེ་རིང་བ་ཉིད་ངེས་པར་ཡོད་པས་དེ་ལ་ཞེན་པར་རིགས་སོ་ཞེ་ན། ཁྱོད་ནི་ཚེ་ཡུན་རིང་དུ་གསོན་པ་ལ་དགའ་ཞིང༌། གཉེར་མ་དང་མགོ་སྐྱ་བ་སོགས་ན་ཚོད་མི་རྟག་པར་འགྱུར་བའི་རྒན་པོར་གྱུར་པ་ཉིད་ལ་ཁྱོད་མི་དགའ་ན་ཡང༌། ཨེ་མ་ཁྱོད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་རྟག་འཛིན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་པ་འདི་སྐྱེ་བོ་ནི་ཁྱོད་དང་འདྲ་བ་ཁོ་ན་ལ་དམ་པ་ལྟ་བུར་སྣང་གི འཕགས་པའི་སྐྱེ་བོ་གཞན་གྱིས་གཟིགས་ན་ནི་རྟག་པར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་རྟོག་པར་ཟད་དོ།།
༼བཞི་པ་འདུས་མཐའ་འབྲལ་བའི་རང་བཞིན་ལ་བསམ་སྟེ་མི་རྟག་པ་སྒོམ་པ་ལ། འབྲལ་བ་མི་རྟག་པའི་ཆོས་ཅན་ལ་མྱ་ངན་སྤོང་བའི་ཐབས་དང༌། འདུས་པ་མི་རྟག་པའི་ཆོས་ཅན་ལ་ཞེན་པ་སྤོང་བའི་ཐབས་དང༌། དེ་ལྟར་ཞེན་པ་སྤངས་ཏེ་དབེན་པ་བསྟེན་པར་གདམས་པ་དང་གསུམ། དང་པོ།༽
ཁྱོད་རང་འཆི་ལ་མྱ་ངན་ན། །བུ་སོགས་རྣམས་ཕྱིར་ཅི་སྟེ་ཡིན།།
རང་ཉིད་སྤྱོ་བྱ་སྨྲ་བོ་ནི། །ཅི་ལྟ་བུར་ན་སྨད་མི་འགྱུར།།ན
གང་ཚེ་འགའ་ཞིག་མ་བཅོལ་བར། །རང་ཉིད་བུར་གྱུར་དེ་ཡི་ཚེ།།
མ་དྲིས་ཉིད་དུ་དེ་འགྲོ་བ། །རིགས་པར་མི་འགྱུར་མ་ཡིན་ནོ།།
གཏི་མུག་ཕྱིར་ན་བུ་ཡི་ནི། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པར་ཟད།།
འདི་ཡི་འགྲོ་བར་སྤྲོ་བ་ཉིད། །རྒས་པས་སྟོན་པར་བྱེད་པར་འགྱུར།།
ཇི་ལྟར་ཕ་ལ་བུ་སྡུག་པ། །དེ་ལྟར་དེ་ལ་སྐྱེ་མ་ཡིན།།
འཇིག་རྟེན་འདི་ནི་འོག་ཏུ་འགྲོ། །དེ་ཕྱིར་མཐོ་རིས་ཀྱང་རྙེད་དཀའ།།
གང་ཚེ་རྗེས་སུ་མི་མཐུན་པ། །འགའ་ཡང་སྡུག་ཅེས་བྱ་ཡོད་མིན།།
དེ་ཚེ་ཆགས་པ་འཚོང་དང་ནི། །འདྲ་བ་འབའ་ཞིག་སྐྱེ་བར་ཟད།།
བྲལ་བས་བསྐྱེད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ནི། །མི་རྣམས་སྙིང་ལས་མྱུར་ལྡོག་སྟེ།།
ཆགས་ལའང་སྡུག་བསྔལ་བྲལ་བ་ཡིས། །མཚོན་པའི་མི་བརྟན་པ་ཉིད་ལྟོས།།
གནོད་པས་གཟིར་བ་བྱས་ཟིན་ཀྱང༌། །ཡོན་ཏན་མེད་སྙམ་ཤེས་བཞིན་དུ།།
ཁྱོད་བདག་ཉིད་ལ་ཕྱིར་འཆོས་འགྱུར། །དེ་ཡང་བདག་ལ་མི་རིགས་སོ།།
སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པར་འགེད་ལྟ་བུར། །འཇིག་རྟེན་འདི་ནི་ཡོངས་སུ་འཁྱམ།།
སྡུག་བསྔལ་གྱུར་པའི་སྐྱེ་བོ་ལ། །སྡུག་བསྔལ་འགེད་པས་ཅི་ཞིག་བྱ།།
དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་རང་ཉིད་འཆི་བའི་འཇིགས་པ་ལ་མི་སེམས་པར་བུ་ལ་སོགས་པའི་ཆེད་དུ་མྱ་ངན་བྱེད་པ་དེ་ཡང་མི་རིགས་པར་བསྟན་པ། ཇི་ལྟར་རྒ་ཤིའི་དབང་གིས་མི་འདོད་བཞིན་དུ་བུ་སོགས་དང་བྲལ་བ་ནི་མི་བཟོད་པས་ངེས་པར་མྱ་ངན་བྱ་བར་འོས་ཀྱི་རང་ལ་ནི་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་ན། ཁྱོད་རང་ཉིད་འཆི་བའི་གཞན་དབང་དུ་གྱུར་པ་ལ་མྱ་ངན་བྱ་བར་འོས་ན། གཞན་བུ་ལ་སོགས་པ་མི་རྟག་འབྲལ་བའི་ཆོས་ཅན་གྱི་མཛའ་བཤེས་རྣམས་ཀྱི་ཕྱིར་ཅི་སྟེ་མྱ་ངན་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། རང་ཉིད་འཆི་བ་ལས་འདས་པས་ནི་གཞན་འཆི་བའི་གཞན་དབང་དུ་གྱུར་པ་ལ་མྱ་ངན་བྱ་བར་རིགས་ཀྱི། སྐྱོན་མཚུངས་པས་རང་ཉིད་སྤྱོ་བྱ་མྱ་ངན་གྱི་གནས་ལ་མྱ་ངན་མི་བྱ་བར། གཞན་གྱི་ཕྱིར་དུ་མྱ་ངན་བྱེད་དགོས་པར་སྨྲ་བ་པོ་ཁྱོད་ནི་ཅི་ལྟ་བུར་ན་སྐྱེ་བོ་དམ་པས་སྨད་པར་ཅིའི་ཕྱིེར་མི་འགྱུར། དེ་བས་ན་འབྲལ་བ་རང་བཞིན་གྱིས་མི་རྟག་པས་གཞན་གྱི་ཆེད་དུ་མྱ་ངན་བྱ་བར་མི་འོས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་ཡང་བུ་ཉིད་ཀྱིས་མ་དྲིས་པར་གློ་བུར་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་ཏུ་འགྲོ་བ་ལ་མྱ་ངན་བྱེད་དམ་སྙམ་ན། དུས་གང་གི་ཚེ་ཡུལ་སེམས་ཅན་འགའ་ཞིག་ཐོག་མར་ཡང་མ་དྲིས་མ་བཅོལ་བར་རང་ཉིད་ཀྱི་བུར་གྱུར་པ་དེ་ཡི་ཚེ། ཐ་མར་ཡང་མ་དྲིས་པ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་དེ་ཉིད་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་ཏུ་འགྲོ་བ་ལ་རིགས་པར་མི་འགྱུར་བ་ཅི་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན་མ་དྲིས་པར་འགྲོ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེས་ཚིག་ཏུ་བརྗོད་པ་མེད་པར་བརྡའམ་རྣམ་པ་ཙམ་གྱིས་འཇིག་རྟེན་གཞན་དུ་འགྲོ་བར་བསྟན་མོད་ཀྱི་ཁྱོད་རང་ཉིད་གཏི་མུག་ཆེ་བའི་ཕྱིར་ན། བུ་ཡིས་ནི་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་ཏུ་འགྲོ་བའི་བརྡ་ཡི་རྣམ་པ་བསྟན་པ་དེ་ཁྱོད་ཀྱིས་རྟོགས་པ་མེད་པར་ཟད་དོ། །འདི་ཡང་ཟླ་བའི་འགྲེལ་ཆེན་གྱི་བབས་དང་བསྟུན་ཏེ་སྨྲས་པ་ལགས་སོ། །འོ་ན་རྣམ་པའི་སྒོ་ནས་སྐལ་བ་བགོས་པ་དེ་གང་ཞེ་ན། ཁྱོད་ཀྱི་བུ་འདི་ཡི་འཇིག་རྟེན་གཞན་དུ་འགྲོ་བར་སྤྲོ་བ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་རྒྱུན་འགྱུར་བའི་རྒས་པས་ཁྱོད་ལ་སྟོན་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡིན་མོད་ཀྱི་བུ་ལ་ཆེས་ཆགས་པའི་དབང་གིས་མྱ་ངན་བཟོད་གླགས་མེད་དོ་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་ཕ་ལ་ནི་བུ་དེ་སྙིང་དུ་སྡུག་པ་ཡི་སྒོ་ནས་ཆགས་པར་བྱེད་མོད་ཀྱི། དེ་ལྟར་བུ་དེ་ལ་ནི་ཕ་སྙིང་དུ་སྡུག་པའི་བློ་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་པས། དོན་མེད་པའི་སྲེད་པའི་དབང་གིས་འཇིག་རྟེན་འདི་ནི་འོག་ནས་འོག་ཏུ་འགྲོ་བ་དེའི་ཕྱིར་ཐར་པ་ལྟ་ཅི་མཐོ་རིས་ཀྱང་རྙེད་པར་དཀའ་བ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཏེ་ཕ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་བུ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། རྗེས་སུ་མི་མཐུན་པའམ་མཐུན་པར་གྱུར་པ་གང་ལྟར་ཡང་ཆགས་པར་མི་རིགས་པར་བསྟན་པ། རྣམ་པར་དཔྱད་པ་གང་གི་ཚེ་རང་དང་རྗེས་སུ་མི་མཐུན་པའི་བུ་འགའ་ལ་ཡང་སྙིང་དུ་སྡུག་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་པ་མིན་ཏེ་ཆགས་པའི་གནས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྗེས་སུ་མཐུན་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་ཡང་དེ་ལ་ཆགས་པར་མི་རིགས་ཏེ། ཚུར་རང་ལ་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ལན་དུ་སླར་ཡང་ཕར་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་ནི་ཕན་ཚུན་བརྗེ་བའི་ཚོང་དང་ནི་འདྲ་བའི་ཞེན་པ་འབའ་ཞིག་སྐྱེ་བར་ཟད་པས་སྙིང་པོ་ཅི་ཡང་མེད་དོ། །བུ་ལ་དེ་ལྟར་སྙིང་དུ་སྡུག་པའི་ཆགས་པ་ནི་དེ་ལྟར་ཕན་ཚུན་ལྟོས་ནས་མ་ཡིན་གྱི་རང་བཞིན་གྱིས་བརྟན་པ་ཉིད་དུ་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། བུ་སྡུག་པ་དང་བྲལ་བས་བསྐྱེད་པའི་འབྲས་བུ་སྡུག་བསྔལ་ནི། མི་རྣམས་ཀྱི་སྙིང་ལས་ཡུན་རིང་དུ་མི་གནས་པར་མྱུར་དུ་ལྡོག་པར་མཐོང་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་དེའི་རྒྱུ་ཆགས་པ་ལའང་འབྲས་བུ་སྡུག་བསྔལ་མི་བརྟན་པར་བྲལ་བ་ཡིས་མཚོན་པའི་རྒྱུ་ཆགས་པའང་མི་བརྟན་པ་ཉིད་དུ་ལྟོས་ཤིག་ཅེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་བདེན་མོད་ཀྱི་བུ་ཡི་དོན་དུ་མྱ་ངན་བྱ་བ་འདི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཚུལ་ལུགས་ཡིན་པས་དེ་ལྟར་དགོས་སོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཚུལ་ལུགས་དང་བསྟུན་ནས་སྐྲ་འབལ་བ་སོགས་ཀྱི་གནོད་པས་རང་ལ་ཅི་ཙམ་གཟིར་བར་བྱས་སུ་ཟིན་ཀྱང༌། རང་གཞན་ལ་འདི་དང་ཕྱི་མར་ཕན་པའི་ཡོན་ཏན་ཅི་ཡང་མེད་སྙམ་དུ་ཤེས་བཞིན་དུ་ཡང༌། ཁྱོད་ནི་བདག་རང་ཉིད་ལ་སྡུག་བསྔལ་ལྟར་སྟོན་པའི་ཕྱིར་དུ་སྐྲ་འབལ་བ་སོགས་ལུས་ཀྱི་ཚུལ་འཆོས་པར་འགྱུར་བས་དེ་ཡང་བདག་ལ་བྱེད་པར་མི་རིགས་སོ། །དེ་ལྟར་གཟིར་བ་སོགས་ལ་ཡོན་ཏན་མེད་མོད་ཀྱི་སྡུག་པ་དང་འབྲེལ་བ་ཐོབ་པར་འདོད་པས་དེ་དང་འབྲལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཡང་སྤང་དུ་མེད་དོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་ཇི་ཙམ་སྡུག་པ་དང་འབྲེལ་བ་ཐོབ་པར་འདོད་པ་དེ་ཙམ་དུ་འབྲལ་བ་ཡོད་པས་ན། དེ་དང་འབྲལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཡང་ཆེས་ཆེར་རྣམ་པར་འགེད་པ་ལྟ་བུར་ཡང་ནས་ཡང་དུ་འཇིག་རྟེན་འདི་ནི་ཡོངས་སུ་འཁྱམས་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ལྟར་རང་ཉིད་སྐྱེ་རྒ་ན་འཆི་སོགས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་པའི་སྐྱེ་བོ་ལ། སླར་ཡང་གཉེན་བྱམས་པ་དང་བྲལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་འགྱེད་ཅིང་འགེད་པས་ཅི་ཞིག་བྱ་སྟེ་དོན་མེད་པ་ཁོ་ནའོ།།
༼གཉིས་པ་འདུས་པ་མི་རྟག་པའི་ཆོས་ཅན་ལ་ཞེན་པ་སྤོང་བའི་ཐབས་ལ་གསུམ་ལས། དང་པོ་འདུས་པ་འབྲལ་བའི་ཆོས་ཅན་ལ་བསམ་སྟེ་ཞེན་པ་སྤོང་བ་ནི།༽
གང་གི་འདུ་བ་དགའ་ཡིན་དེའི། །འབྲལ་བ་ཅི་ལྟར་དགའ་མ་ཡིན།།
འདུ་བ་དང་ནི་འབྲལ་བ་དག།།ལྷན་ཅིག་རྒྱུ་བར་སྣང་མིན་ནམ།།
དེ་ལྟར་འབྲལ་བའི་ཆོས་ཅན་ལ་མྱ་ངན་མི་འོས་མོད་ཀྱི་འདུས་པ་ནི་བདེ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་དགའ་བར་རིགས་སོ་སྙམ་ན། གང་གི་ལྟར་ན་འདུ་བ་དགའ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པ་དེའི་འབྲལ་བ་ལ་ཡང་ཅི་ལྟར་ན་དགའ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། གང་འདུས་པ་ཐམས་ཅད་འབྲལ་བའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པས། འདུ་བ་དང་ནི་འབྲལ་བ་དག་ལྷན་ཅིག་ཏུ་རྒྱུ་བར་སྣང་བ་མིན་ནམ་ཅི། འགྲེལ་ཆེན་ལས། བཀྲ་ཤིས་མ་དང་རྣ་ནག་མ་འཇུག་པ་བཞིན་དང༌། ཁ་ཟས་དུག་ཅན་དང༌། མཆིལ་བའི་ཟས་བཞིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་རབ་བྱེད་བརྒྱད་པ་ཡན་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རེ་རེ་བཞིན་དཔེ་དང་བཅས་ཏེ་བསྟན་ཏོ།།
༼གཉིས་པ་འབྲལ་བ་ཐོག་མཐའ་མེད་པ་ལ་བསམ་སྟེ་ཞེན་པ་སྤོང་བ་ནི།༽
འདས་ལ་ཐོག་མ་ཡོད་མིན་ལ། །མ་འོངས་ཐ་མ་ཡོད་མིན་ན།།
ཅིས་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་འདུ་མཐོང་ཞིང༌། །རིང་པོར་གྱུར་ཀྱང་བྲལ་བ་མིན།།
ནམ་ཞིག་འབྲལ་བར་ངེས་མོད་ཀྱི་འདུ་བ་ཡུན་རིང་དུ་འགྲོགས་པའི་སྣང་བ་ལ་ཞེན་པ་སྤོང་དཀའ་འོ་སྙམ་ན། མ་རིག་པ་དང་ལྡན་པའི་གང་ཟག་གི་འཁོར་བ་འདིའི་འདས་པ་ལ་ཐོག་མ་ཡོད་པ་མིན་ལ། མ་འོངས་པ་ལའང་ཐ་མ་ཡོད་པ་མིན་ན། རྒྱུ་ཅི་ཞིག་གིས་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་ད་ལྟར་སྐྱེས་པའི་འདུ་བ་སྐད་ཅིག་མའི་སྣང་བ་ཙམ་ལ་རིང་དུ་མཐོང་ཞིང༌། ཐོག་མཐའ་མེད་པའི་བར་དུ་འབྲལ་བ་ཤིན་ཏུ་ཡུན་རིང་པོར་གྱུར་ཀྱང་དེ་ལྟར་བྲལ་བ་ཡུན་རིང་དུ་མཐོང་བ་མིན། དེ་བས་ན་འབྲལ་བ་ཡུན་རིང་བའི་ཆོས་ལ་བསམས་ཏེ་ཞེན་པར་མི་བྱའོ།།
༼གསུམ་པ་འདུ་བ་སྐད་ཅིག་གིས་འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་ལ་བསམ་སྟེ་ཞེན་པ་སྤོང་བ་ནི།༽
སྐད་ཅིག་ལ་སོགས་དུས་དེ་རྣམས། །ངེས་པར་དགྲ་དང་འདྲར་འགྱུར་ཏེ།།
དེས་ན་དགྲར་གྱུར་དེ་དག་ལ། །རྣམ་ཀུན་ཁྱོད་འདོད་ཆགས་མི་བྱ།།
འབྲལ་བ་ཡུན་རིང་དུ་གྱུར་མོད་དུས་ཚིགས་ཕན་ཚུན་གསོན་པའི་རང་བཞིན་གྱི་འདུ་བ་ལ་ཞེན་པར་འོས་སོ་སྙམ་ན། སྐད་ཅིག་དང་ཐང་ཅིག་ལ་སོགས་པའི་དུས་དེ་རྣམས་ཀྱི་གསོན་པའི་ཚེ་ཟད་པར་བྱས་པས་ངེས་པར་སྲོག་ཕྲོག་པར་བྱེད་པའི་དགྲ་དང་འདྲ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེས་ན་དགྲ་དང་མཚུངས་པར་གྱུར་པའི་འདུ་བ་སྐད་ཅིག་ཙམ་གྱི་སྣང་བ་དེ་དག་ལ་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་ཁྱོད་ཀྱིས་འདོད་ཅིང་ཆགས་པར་མི་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ།།
༼གསུམ་པ་དེ་ལྟར་ཞེན་པ་སྤང་སྟེ་དབེན་པར་བསྟེན་པའི་ཐབས་ནི།༽
བློ་ངན་བྲལ་བའི་འཇིགས་པ་ཡིས། །ཁྱིམ་ནས་ངེས་པར་མི་འབྱུང་ན།།
མཁས་པ་སུ་ཞིག་ངེས་པར་ནི། །བྱ་དགོས་ཆད་པས་བྱེད་པར་འགྱུར།།
ཁྱོད་འདི་བྱས་ནས་གསལ་བར་ནི། །ནགས་སུ་འགྲོ་བྱ་སྙམ་སེམས་ན།།
གང་ཞིག་བྱས་ཀྱང་གཏང་བྱ་བ། །དེ་བྱས་ཡོན་ཏན་ཅི་ཞིག་ཡོད།།
དེ་ལྟར་ཞེན་པ་སྤངས་ཏེ་ཁྱིམ་ནས་ཁྱིམ་མེད་པར་རབ་ཏུ་བྱུང་ཞིང་དབེན་པ་བསྟེན་དགོས་ཀྱི།
གལ་ཏེ་བློ་ངན་ཁྱོད་ཀྱིས་ད་དུང་ཡང་མཛའ་བཤེས་གཉེན་འདུན་དང་བྲལ་བའི་འཇིགས་པ་ཡིས་ཁྱིམ་ནས་ཁྱིམ་མེད་པར་ངེས་པར་མི་འབྱུང་ན། མཁས་པ་སུ་ཞིག་ནམ་ཞིག་ངེས་པར་ནི་འབྲལ་བར་བྱ་དགོས་ན་ད་ལྟ་རང་དབང་གིས་མི་བྱེད་པར་འཆི་བདག་གི་ཆད་པའི་ལས་ཀྱིས་འབྲལ་བར་བྱེད་འཇུག་པར་འགྱུར་རམ་ཅི། དེ་བས་ན་རང་དབང་དང་བཅས་པའི་དུས་འདིར་ངེས་པར་བྱུང་སྟེ་དབེན་པ་བསྟེན་པར་བྱ་དགོས་སོ། །བདེན་མོད་ཀྱི་རེ་ཞིག་བདག་གིས་བུ་བསྐྱེད་དེ་ཁྱིམ་གྱི་ཁུར་བཀལ་ནས་གཟོད་ནགས་སུ་འགྲོའོ་སྙམ་ན། ཁྱོད་ཀྱིས་ད་ལྟ་བྱ་བའི་འཕྲོ་འདི་དང་འདི་ལྟ་བུ་བྱས་ནས་ནམ་ཞིག་གསལ་བར་ནི་ནགས་སུ་འགྲོ་བར་བྱ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། གང་གི་དོན་དུ་བྱ་བ་གང་ཞིག་བྱས་ཀྱང་གདོན་མི་ཟ་བར་གཏང་བར་བྱ་བ་དེ་ད་ལྟ་དེ་བྱས་པ་ལ་ཡོན་ཏན་ཅི་ཞིག་ཡོད། དེ་བས་ལེ་ལོ་དང་ཕྱི་བཤོལ་སྤངས་ཏེ་དབེན་པ་བསྟེན་པར་བྱའོ།།
༼གསུམ་པ་ཕན་ཡོན་ནི།༽
བདག་ནི་འཆི་འོ་སྙམ་སེམས་པ། །གང་ལ་ངེས་པར་ཡོད་གྱུར་པ།།
དེ་ནི་ཆགས་པ་ཡོངས་བཏང་ཕྱིར། །འཆི་བདག་ལ་ཡང་ག་ལ་འཇིགས།།
དེ་ལྟར་ཐབས་སྣ་ཚོགས་ལ་བརྟེན་ཏེ་བདག་ནི་ངེས་པར་འཆིའོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་མི་རྟག་པ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་འདི་སྐྱེ་བོ་གང་གི་རྒྱུད་ལ་ངེས་པར་ཡོད་པར་གྱུར་པའི་སྐྱེ་བོ་དེ་ནི་རིང་པོར་མི་ཐོགས་པར་བདག་དང་བདག་གིར་འཛིན་པའི་ཆགས་པ་ཡོངས་སུ་བཏང་བའི་ཕྱིར། ནམ་ཞིག་འཆི་བདག་ལ་ཡང་ག་ལ་འཇིགས་ཏེ་ཐར་པ་མྱང་འདས་ལ་གཞོལ་བར་འགྱུར་རོ།།
༼ལེའུའི་མཚན་ནི།༽
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་བཞི་བརྒྱ་པ་ལས་རྟག་པར་འཛིན་པ་སྤང་བའི་ཐབས་བསྟན་པ་སྟེ་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་དང་པོའི་འགྲེལ་པའོ།། །།
རབ་བྱེད་གཉིས་པ་བདེ་བར་འཛིན་པ་སྤོང་བའི་ཐབས་བསྟན་པ།
༼༈ གཉིས་པ་བདེ་བར་འཛིན་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྤོང་བའི་ཐབས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་ལ།
རྟེན་དལ་འབྱོར་གྱི་ལུས་ལ་གནོད་པའི་མཐའ་སྤོང་བ་དང༌། དེ་ལ་ཧ་ཅང་ཞེན་པ་ཆགས་པའི་མཐའ་སྤོང་བའི་ཚུལ་གཉིས། དང་པོ།༽
ལུས་ནི་དགྲ་ལྟར་མཐོང་མོད་ཀྱི། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་དེ་བསྲུང་བྱ།།
ཁྲིམས་ལྡན་ཡུན་རིང་འཚོ་བ་ནི། །དེ་ལས་བསོད་ནམས་ཆེན་པོ་བྱེད།།
དེ་ལྟར་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ལུས་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་འབྱུང་གནས་སུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་དང༌། གླགས་སུ་བསྣུན་པའི་ཕྱིར་དང༌། བསྟེན་པར་དཀའ་བའི་རྒྱུ་མཚན་གསུམ་གྱི་ཕྱིར་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དགྲ་ལྟར་མཐོང་མོད་ཀྱི་དེ་ལྟར་ན་ཡང་དེ་ལ་གནོད་པར་མི་འགྱུར་བར་བསྲུང་བར་བྱ་སྟེ། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་ཞིང་ཡུན་རིང་དུ་འཚོ་བར་འགྱུར་བ་ནི། ལུས་རྟེན་དེ་ལས་བསོད་ནམས་ཆེན་པོ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན་བཤད་མ་ཐག་པའི་མི་རྟག་པའི་གཏམ་གྱིས་ལུས་མི་རྟག་པ་སྙིང་པོ་མེད་པ་འདིས་ཅི་བྱ་སྙམ་དུ་དོན་མ་ཡིན་པར་དྲན་པ་སྤོང་བའི་ཕྱིར་ལུས་ནི་དགྲ་ལྟར་སོགས་ཏེ། དེ་ལྟར་འགྲེལ་ཆེན་ལས་འཆད་ཚུལ་གཉིས་སུ་མཛད་དོ།།
༼གཉིས་པ་དེ་ལ་ཧ་ཅང་ཞེན་པ་ཆགས་པའི་མཐའ་སྤོང་བའི་ཚུལ་ལ།
ཟག་བཅས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རང་བཞིན་དུ་སྤྱིར་བསམ་པ་དང༌། ཟག་བཅས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཆོས་གསུམ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བསམ་པ་གཉིས། དང་པོ་ལ།
ལུས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་འབྱུང་གནས་སུ་མདོར་བསྟན་པ་དང༌། དེའི་རང་བཞིན་རྒྱས་པར་བསྟན་པ། དེ་དག་གི་རྒྱུ་འབྲས་རྐྱེན་གསུམ་གྱི་ཆོས་ལ་བསམ་པས་དོན་བསྡུ་བ་གསུམ། དང་པོ་ལ།
ལུས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རང་བཞིན་དུ་བསྟན་པ་དང༌། བདེ་བ་ལུས་ཀྱི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པར་བསྟན་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི།༽
མི་རྣམས་སྡུག་བསྔལ་ལུས་ཉིད་ལས། །སྐྱེ་ཞིང་བདེ་བ་གཞན་ལས་ན།།
སྡུག་བསྔལ་ཀུན་གྱི་སྣོད་གྱུར་པ། །ཁོག་པ་ལ་ཁྱོད་ཅི་སྟེ་གུས།།
དེ་ལྟར་ལུས་ལ་གནོད་པའི་མཐའ་སྤོང་དགོས་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་དེ་ལ་ཧ་ཅང་ཞེན་པར་མི་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ན་མི་རྣམས་ལ་བཀྲེས་སྐོམ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཇི་སྙེད་པ་ནི་ལུས་འདི་ཉིད་ལས་སྐྱེས་ཤིང་བདེ་བ་གང་ཇི་སྙེད་པ་ཐམས་ཅད་ནི་རྐྱེན་གཞན་ཟས་གོས་སོགས་ལས་བྱུང་བས་ན། སྡུག་བསྔལ་ཀུན་གྱི་སྣོད་དུ་གྱུར་པའི་ཁོག་པ་འདི་ལ་ཁྱོད་ཅི་སྟེ་གུས་པར་བྱེད། དེ་བས་ན་ལུས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་འབྱུང་གནས་སུ་བསམས་ཏེ་ཞེན་པ་སྤང་བར་བྱའོ།།
༼གཉིས་པ་ནི།༽
གང་ཚེ་བདེ་བ་སྡུག་བསྔལ་ལྟར། །ཤས་ཆེར་མི་ལ་མི་འབྱུང་ན།།
དེ་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོ་དེ། །ཆུང་ངོ་སྙམ་དུ་སེམས་བྱེད་དམ།།
འཇིག་རྟེན་བདེ་ལ་མངོན་ཕྱོགས་ཤིང༌། །བདེ་གྱུར་དག་ཀྱང་རྙེད་དཀའ་སྟེ།།
དེས་ན་སྐྱེ་བོ་འཇིག་འདི་ལ། །སྡུག་བསྔལ་རྗེས་སུ་སྙེགས་པ་འདྲ།།
སྡུག་བསྔལ་འདོད་པས་རྙེད་འགྱུར་གྱི། །འདོད་པས་བདེ་བ་ག་ལ་ཡིན།།
ཁྱོད་ཅིས་དཀོན་པ་ལ་གུས་ཤིང༌། །མོད་ལ་ཅི་སྟེ་ཁྱོད་མི་འཇིགས།།
བདེ་བར་གྱུར་པའི་ལུས་པོ་ནི། །སྡུག་བསྔལ་སྣོད་དུ་འགྱུར་བ་དེ།།
ལུས་ལ་གུས་དང་དགྲ་ལ་གུས། །དེ་དག་གཉིས་ནི་མཚུངས་པར་སྣང༌།།
བདེ་བའི་ཚོགས་ཆས་ནི་ཆེས་མང་ཞིང་དེས་བསྐྱེད་པའི་བདེ་བ་ཤས་ཆེ་ལ་སྡུག་བསྔལ་ནི་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་ན། རྣམ་པར་དཔྱད་པ་གང་གི་ཚེ་བདེ་བ་ནི་རྐྱེན་ལ་ལྟོས་པས་སྡུག་བསྔལ་ལྟར་ཤས་ཆེར་མི་རྣམས་ལ་མི་འབྱུང་ན། དེ་ལྟར་ལུས་ཀྱི་རང་བཞིན་སྐྱེ་རྒ་ན་འཆི་ལ་སོགས་པ་སྡུག་བསྔལ་ཆེས་ཆེན་པོ་བཟོད་པར་དཀའ་བ་དེ་ལ་ཆུང་ངོ་སྙམ་དུ་སེམས་པར་བྱེད་དམ་ཅི། དེ་བས་ན་འཇིག་རྟེན་རྣམས་ནི་བདེ་བ་ལ་གཅིག་ཏུ་མངོན་པར་ཕྱོགས་ཤིང་ཞེན་ནའང༌། བདེ་བར་གྱུར་པ་དག་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་རྙེད་པར་དཀའ་སྟེ། དེས་ན་སྐྱེ་བོ་འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་འདི་ལ་སྡུག་བསྔལ་ནི་ལུས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པས་ལུས་དང་གྲིབ་མ་ལྟར་རྗེས་སུ་བསྙེགས་པ་དང་འདྲའོ། །དེ་བས་ན་མི་རྣམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ནི་རྟག་ཏུ་འདོད་པ་ཙམ་གྱིས་རྙེད་པར་འགྱུར་གྱི་དེ་ལས་ལྡོག་པ་འདོད་པ་ཙམ་གྱིས་བདེ་བ་ནི་རྙེད་སླ་བ་ག་ལ་ཡིན། དེས་ན་ཁྱོད་རྒྱུ་མཚན་ཅི་ཞིག་གིས་བདེ་བ་འབྱུང་བར་དཀོན་པའི་ལུས་ལ་གཅིག་ཏུ་ཞེན་པས་གུས་ཤིང༌། སྡུག་བསྔལ་ཤིན་ཏུ་མོད་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ལུས་དེ་ལ་ཅི་སྟེ་ཁྱོད་མི་འཇིགས། དེ་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་ལ་བདེ་བར་ཞེན་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་འབའ་ཞིག་སྟེ། བདེ་བ་ལྟར་སྣང་བར་གྱུར་པའི་ལུས་པོ་དེ་ཡི་རང་བཞིན་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྣོད་དུ་གྱུར་པ་ཁོ་ན་སྟེ། དེ་བས་ན་རང་གི་ལུས་ལ་གུས་པ་དང༌། གཞན་དགྲ་ལ་གུས་པ་དེ་དག་གཉིས་ནི་མཚུངས་པར་སྣང་སྟེ།
སྡུག་བསྔལ་བསྐྱེད་པ་ལ་དེ་གཉིས་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ།།
༼གཉིས་པ་ནི།༽
ལུས་ནི་ཤིན་ཏུ་འགོར་བས་ཀྱང༌། །བདེ་བའི་བདག་ཏུ་མི་འགྱུར་ཏེ།།
རང་བཞིན་གཞན་གྱིས་ཟིལ་གནོན་ཞེས། །བྱ་བ་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ།།
མཆོག་ལ་ཡིད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཏེ། །ཐ་མ་རྣམས་ལ་ལུས་ཀྱིས་སོ།།
སྡུག་བསྔལ་གཉིས་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་འདི། །ཉིན་རེ་ཉིན་རེ་འཇོམས་པར་བྱེད།།
བདེ་བ་རྟོག་པའི་དབང་གྱུར་ཅིང༌། །རྟོག་པ་སྡུག་བསྔལ་དབང་གྱུར་པ།།
དེ་ཕྱིར་ཀུན་ན་སྡུག་བསྔལ་ལས། །ཤིན་ཏུ་སྟོབས་ལྡན་ཅི་ཡང་མེད།།
ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་དུས་འགྲོ་བ། །དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་འཕེལ།།
དེ་ཕྱིར་བདེ་བ་ལུས་འདི་ཡི། །གཞན་པོ་ལྟ་བུར་སྣང་བར་འགྱུར།།
ལུས་ནི་བདེ་བའི་རྐྱེན་ཟས་གོས་སོགས་དང་ལྷན་ཅིག་ཡུན་ཤིན་ཏུ་འགོར་བས་ཀྱང་བདེ་བའི་བདག་ཉིད་དག་ཏུ་མི་འགྱུར་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་ལུས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པ་ལ་དེའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་བདེ་བ་གཞན་གྱིས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་བདེ་བ་ལུས་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་མཐོང་སྟེ་སེམས་ཅན་འགའ་ཞིག་སྐྱེས་ནས་མ་ཤིའི་བར་བདེ་བ་ཁོ་ནར་གནས་པ་དང༌། སེམས་ཅན་མཆོག་རྣམས་ལ་ནི་གཞི་ཆེན་པོ་ལ་སྤྱོད་པའི་བདེ་བ་དག་ཀྱང་སྣང་ངོ་ཞེ་ན། འདི་ཡང་ལེགས་པར་བརྟགས་ན་གཞི་ཆེན་པོ་ལ་དབང་བའི་སེམས་ཅན་མཆོག་རྣམས་ལ་ཡིད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཏེ་འདོད་པ་མི་རྙེད་པ་སོགས་དང༌། སེམས་ཅན་ཐ་མ་རྣམས་ལ་བཀྲེས་པ་དང་ངལ་བ་ལ་སོགས་པ་ལུས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་འབའ་ཞིག་ལ་སྤྱོད་པས་སོ། །དེ་བས་ན་ལུས་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་སེམས་ཡིད་མི་བདེ་བ་སྟེ་སྡུག་བསྔལ་གཉིས་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་འདི་དག་ཉིན་རེ་ཉིན་རེ་བཞིན་འཇོམས་པར་བྱས་པས་ན་བདེ་བ་ནི་ལུས་ཀྱི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཁོ་ནའོ། །དེས་ན་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རང་བཞིན་ལ་བདེ་བར་རློམ་པ་ནི་རྟོག་པའི་དབང་དུ་གྱུར་ཅིང༌། རྟོག་པ་དེ་ཡང་ནམ་ཞིག་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་གཞན་དབང་དུ་གྱུར་པ་སྟེ་ཇི་ལྟར་ན་རེ་ཞིག་ལོངས་སྤྱོད་སོགས་དང་ལྡན་པའི་ཚེ་བདག་ནི་འདི་དང་འདི་ལྟ་བུའོ་སྙམ་དུ་བདེ་བར་རློམ་འཕྲོ་ལ་དབུལ་པོར་གྱུར་ཏེ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་གཞན་དབང་དུ་གྱུར་པ་ལྟ་བུའོ། །དེའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ཀུན་ན་སྡུག་བསྔལ་ལས་ཤིན་ཏུ་སྟོབས་དང་ལྡན་པའི་བདེ་བའི་རང་བཞིན་ནི་ཅི་ཡང་མེད་དོ། །མདོར་ན་ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་བྱིས་པ་ནས་གཞོན་ནུའི་དུས་དང༌། དེ་ནས་རྒན་པོའི་བར་དུ་ཇི་ཙམ་འགྲོ་བ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་ཡང་ལང་ཚོ་རྒས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཇེ་ཆེར་འཕེལ་ཞིང༌། བདེ་བ་འགྲིབ་པར་འགྱུར་བ་དེ་ཡི་ཕྱིར་བདེ་བ་ནི་ལུས་འདི་ཡི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པ་གཞན་པོ་ལྟ་བུར་སྣང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་རང་བཞིན་ཡིན་ན་ལུས་ཅི་ཙམ་འཕེལ་བ་དེ་ཙམ་དུ་བདེ་བ་དག་ཀྱང་འཕེལ་བར་རིགས་ཀྱི་དེ་འགྲིབ་པར་མི་འོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་བདེ་བ་ལུས་ཀྱི་རང་བཞིན་མིན་པ་ལ་བསམས་ཏེ་ཞེན་པ་སྤང་བར་བྱའོ།།
༼གསུམ་པ་དེ་དག་གི་རྒྱུ་འབྲས་རྐྱེན་གསུམ་གྱི་ཆོས་ལ་བསམ་པས་དོན་བསྡུ་བ་ནི།༽
སྡུག་བསྔལ་གྱི་ནི་རྒྱུ་མང་པོ། །ནད་རྣམས་དང་གཞན་སྣང་གྱུར་པ།།
དེ་སྙེད་དུ་ནི་མི་རྣམས་ལ། །བདེ་བའི་རྒྱུ་དག་སྣང་མ་ཡིན།།
འཕེལ་བཞིན་པ་ཡི་བདེ་བ་ལས། །ཇི་ལྟར་བཟློག་པ་མཐོང་གྱུར་པ།།
དེ་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་འཕེལ་བཞིན་ལས། །བཟློག་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ།།
རྐྱེན་དང་ལྷན་ཅིག་བདེ་བ་ལས། །བཟློག་པ་མཐོང་གི་སྡུག་བསྔལ་ལ།།
རྐྱེན་རྣམས་ཉིད་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ། །བཟློག་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ།།
ཁྱོད་འཆི་བཞིན་ལ་དུས་སོང་ཞིང༌། །འགྲོ་བ་དང་ནི་འགྲོར་གྱུར་ན།།
འཆི་བཞིན་པ་ནི་བདེ་འགྱུར་ཞེས། །རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་རིགས་མ་ཡིན།།
མདོར་ན་བདེ་སྡུག་གི་རྒྱུ་ལ་བརྟགས་པས་ཀྱང་ལུས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རང་བཞིན་ལས་བདེ་བའི་རང་བཞིན་མིན་པར་ངེས་ཏེ། མི་རྣམས་ལ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ནི་ཤིན་ཏུ་མང་པོ་ནང་གི་འབྱུང་བ་ཆ་མ་སྙོམས་པའི་ནད་རྣམས་དང༌། དེ་ལས་གཞན་ཕྱི་རོལ་གྱི་མེ་ཆུ་སོགས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་སྣ་ཚོགས་པ་སྣང་བར་གྱུར་པ་དེ་སྙེད་དུ་མི་རྣམས་ལ་བདེ་བའི་རྒྱུ་དག་ནི་དེ་ལྟར་སྣང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་འབྲས་བུ་བདེ་སྡུག་གི་འཕེལ་སྟོབས་ལ་བརྟགས་ཀྱང་བདེ་བ་ལུས་ཀྱི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པར་ལུས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་འབྱུང་གནས་སུ་གསལ་བར་ངེས་ཏེ། ཇི་ལྟར་ན་འབྲས་བུ་འཕེལ་བཞིན་པ་ཡི་བདེ་བ་དག་ལས་ཇི་ལྟར་ན་རྐྱེན་གྱིས་གློ་བུར་དུ་བཟློག་པ་མཐོང་བར་གྱུར་པ་དེ་ལྟར་འབྲས་བུ་སྡུག་བསྔལ་ནི་འཕེལ་བཞིན་པ་ལས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་བཟློག་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །བདེ་སྡུག་འཕེལ་བའི་རྐྱེན་ལ་བརྟགས་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་ལས་བདེ་བ་ལུས་ཀྱི་རང་བཞིན་མིན་པར་མཐོང་སྟེ། རྐྱེན་དྲོ་བ་དང་བསིལ་བའི་རེག་བྱ་སོགས་བདེ་བའི་རྐྱེན་དུ་རློམ་པ་རྣམས་དང་ལྷན་ཅིག་ཧ་ཅང་ཡུན་རིང་བསྟེན་ན་བདེ་བ་དེ་ལས་བཟློག་པར་མཐོང་གི སྡུག་བསྔལ་ལ་ནི་རྐྱེན་རྣམས་ཉིད་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཇི་ཙམ་བསྟེན་པ་དེ་ཙམ་དུ་སླར་ཡང་འཕེལ་བ་ལས་བཟློག་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་བདེ་བ་མེད་ན་ལྷས་སྦྱིན་བདེ་བ་དང་ལྡན་ནོ་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་ཇི་ལྟར་རུང༌། དེ་བས་བདེ་བ་ནི་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། མདོར་ན་འདུས་བྱས་སྐད་ཅིག་མའི་ཆོས་ཡིན་པས་ཁྱོད་ནི་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་སོང་ཞིང་འཆི་བ་ལ་ཇེ་ཉེར་སོང་བས་འཆི་བཞིན་པའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་དུས་འདས་པ་སོང་ཞིང་ད་ལྟར་བ་འགྲོ་བ་དང་ནི་མ་འོངས་པ་འགྲོ་བར་གྱུར་ན། འཆི་བཞིན་པ་ནི་བདེ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྨྲ་བ་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ།།
གཉིས་པ་ཟག་བཅས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཆོས་གསུམ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བསམ་པ་ལ། ཟག་བཅས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ལ་བསམ་པ་དང༌། ཟག་བཅས་འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་བསམ་པ་དང༌། ཁྱབ་པ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ལ་བསམ་པ་གསུམ། དང་པོ་ནི།༽
ལུས་ཅན་རྣམས་ལ་བཀྲེས་སོགས་ཀྱི། །གནོད་པ་རྟག་ཏུ་ཡོད་གྱུར་ན།།
གནོད་བཞིན་པ་ནི་བདེ་འོ་ཞེས། །རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་རིགས་མ་ཡིན།།
ནུས་པ་མེད་པས་འབྱུང་ཀུན་ལ། །ཚོགས་པ་ཞེས་བྱ་སྐྱེ་འགྱུར་ཏེ།།
འགལ་བ་རྣམས་ལ་བདེ་འོ་ཞེས། །རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་མི་རིགས་སོ།།
གྲང་སོགས་རྣམས་ལ་ཕྱིར་འཆོས་པ། །རྟག་ཏུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན།།
རླག་བཞིན་པ་ནི་བདེ་འོ་ཞེས། །རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་རིགས་མ་ཡིན།།
འབད་རྩོལ་མེད་པར་སྤྱོད་པ་ཞེས། །བྱ་འགའང་ས་སྟེང་ཡོད་མིན་ན།།
ལས་བྱེད་བདེ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས། །རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་མི་རིགས་སོ།།
འདི་དང་གཞན་དུ་བདག་ཉིད་ནི། །རྟག་ཏུ་སྡིག་ལས་བསྲུང་བར་བྱ།།
ངན་འགྲོ་ཡོད་ན་བདེ་བ་ཞེས། །རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་རིགས་མ་ཡིན།།
དེ་ལྟར་སྐྱེ་རྒ་ན་འཆིའི་རང་བཞིན་གྱིས་སྡུག་བསྔལ་བའི་ལུས་ཅན་རྣམས་ལ་སླར་ཡང་བཀྲེས་སྐོམ་ཚ་གྲང་སོགས་ཀྱི་གནོད་པ་རྟག་ཏུ་ཡོད་པར་གྱུར་ན། སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྣམ་གྲངས་དུ་མས་གནོད་བཞིན་པ་དེ་དག་གིས་ནི་བདག་བདེའོ་ཞེས་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་བརྗོད་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་ཡོད་མོད་ཀྱི་རྒྱུ་རྐྱེན་གྱི་ཚོགས་པའི་སྒོ་ནས་བདེ་བར་བཅོས་སུ་ཡོད་དོ་སྙམ་ན། དེ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བདེ་སྡུག་ནི་ལུས་ལ་རག་ལས་ཤིང་ལུས་ཀྱང་འབྱུང་བཞིའི་ཚོགས་པ་ལ་རག་ལས་པས། རྒྱུ་འབྱུང་བཞི་རེ་རེ་ལ་ལུས་གྲུབ་པའི་ནུས་པ་མེད་པས་འབྱུང་བ་ཀུན་ལ་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཚོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལ་ལུས་སུ་བཏགས་མོད་ཀྱི་རྒྱུ་འབྱུང་བཞི་མཚན་ཉིད་མི་མཐུན་པའི་འགལ་བ་རྣམས་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཚོགས་པ་ལ་འབྲས་བུ་བདེའོ་ཞེས་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་མི་རིགས་སོ། །དེ་ལ་རྒྱུ་འབྱུང་བའི་ཁམས་ས་ཆུ་མེ་རླུང་བཞིའི་མཚན་ཉིད་ནི་རིམ་བཞིན། འཛིན་པ་དང༌། སྡུད་པ་དང༌། སྨིན་པ་དང༌། འཕེལ་བའི་བྱེད་ལས་ཅན་ཡིན་པ་དེའི་ཚེ། སའི་ཁམས་ཀྱིས་རླུང་གི་འགྲོས་སྡུད་པར་བྱེད་པ་དང༌། རླུང་གི་ཁམས་ཀྱིས་ཀྱང་སའི་ཁམས་འཐོར་བར་བྱེད་པ་དང༌། ཆུའི་ཁམས་ཀྱིས་ནི་མེའི་ཁམས་ལ་གནོད་པ་དང༌། མེའི་ཁམས་ཀྱིས་ཀྱང་དེ་ཉིད་ཉམས་པར་བྱ་བ་ལ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར། རྒྱུ་འབྱུང་བཞི་དེ་དག་ཆ་མ་སྙོམས་པ་ལས་ལུས་ལས་ནི་ནད་སོགས་སྡུག་བསྔལ་སྣ་ཚོགས་པ་འབྱུང་བ་ལས་བདེ་བའི་གོ་སྐབས་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་ཡིན་མོད་ཀྱི་འབྱུང་འཁྲུགས་ཀྱི་ནད་དེ་དག་ཕྱིར་བཅོས་སུ་ཡོད་པས་བདེ་བ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། རེ་ཞིག་གྲང་བ་དང་ནད་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་རྣམས་ལ་གཏན་དུ་མི་འབྱུང་བར་ཕྱིར་འཆོས་པ་ཡི་ཐབས་ནི་དུས་རྟག་ཏུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན་ལན་ཅིག་ཙམ་ཕྱིར་བཅོས་ཀྱང་ཡང་ནས་ཡང་དུ་ཟག་བཅས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་རླག་བཞིན་པ་དེ་ནི་བདེའོ་ཞེས་དུས་དང་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་བརྗོད་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེར་མ་ཟད་འཇིག་རྟེན་ན་ལྷས་སྦྱིན་བདེ་བར་ཉལ་བ་དང་འགྲོ་བ་སོགས་ཀྱི་ཐ་སྙད་བྱེད་མོད་ཀྱི། དེ་དག་ཀྱང་ཟག་བཅས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རང་བཞིན་ལ་བདེ་བར་རློམ་པ་སྟེ། གང་འབད་རྩོལ་མེད་པར་བདེ་བར་ཉལ་བ་སོགས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་འགའ་ཡང་སའི་སྟེང་ན་ཡོད་པ་མིན་པའི་ཕྱིར་ན། འབད་རྩོལ་གྱིས་ངལ་བའི་ལས་སྣ་ཚོགས་བྱེད་བཞིན་པའི་སྤྱོད་ལམ་རྣམས་ནི་བདེ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དེ་ལ་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་བདེ་བར་འཛིན་མི་རིགས་སོ། །རྒྱུ་མཚན་དེའི་ཕྱིར་ན་འབྲས་བུ་སྡུག་བསྔལ་སྤོང་བར་འདོད་པས་འཇིག་རྟེན་འདི་དང་འཇིག་རྟེན་གཞན་དུའང་བདག་ཉིད་ནི་དུས་རྟག་ཏུ་ཚེ་འདིའི་བདེ་བ་ཙམ་གྱི་ཆེད་དུ་སྲོག་གཅོད་པ་སོགས་རྒྱུ་སྡིག་པའི་ལས་རྣམས་བསྲུང་བར་བྱ་བ་སྟེ། དེ་ལྟར་རྒྱུ་སྡིག་པའི་ལས་བསྲུང་བར་མ་བྱས་ན་དེའི་འབྲས་བུ་ཕྱི་མར་གདོན་མི་ཟ་བར་ངན་འགྲོར་འགྲོ་བ་ཡོད་ན་དེ་ལ་བདེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུའང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ།།
༼གཉིས་པ་ཟག་བཅས་འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་བསམ་པ་ནི།༽
བཞོན་པ་སོགས་ལ་མི་རྣམས་ཀྱི།།
བདེ་བ་རྟག་ཏུ་ཡོད་མིན་ཏེ། །དང་པོར་གང་ལ་རྩོམ་མེད་པ།།
དེ་ལ་མཐར་འཕེལ་ག་ལ་ཡོད། །གསེར་གྱི་སྣོད་དུ་སྐྱུག་པ་ལ།།
ཇི་ལྟར་འགའ་ཞིག་དགར་འགྱུར་བ། །དེ་བཞིན་སྡུག་བསྔལ་ཕྱིར་བཅོས་པ།།
བདེ་འོ་སྙམ་དུ་སེམས་པར་བྱེད།།
ཡང་བདེ་བ་ནི་ཡོད་དེ་རྐང་པས་འགྲོ་བ་ལ་སྡུག་བསྔལ་དུ་མཐོང་བའི་ཚེ་རྟ་དང་གླང་པོ་སོགས་བཞོན་པ་ལ་བརྟེན་པ་ན་བདེ་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་ན། དེ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བདེ་བའི་ཕྱིར་བཞོན་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ལ་བརྟེན་ཀྱང་མི་རྣམས་ཀྱི་བདེ་བ་ནི་རྟག་ཏུ་ཡོད་པ་མིན་ཏེ། ཟག་བཅས་ཀྱི་བདེ་བ་ནི་འགྱུར་བའི་རང་བཞིན་ཡིན་པས་ཡུན་དུ་བསྟེན་ན་སྡུག་བསྔལ་དུ་འགྱུར་བ་དེའི་ཕྱིར་དང་པོར་གང་ལ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་རྩོམ་པ་མེད་པ་ཡིན་ན་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་མཐར་འབྲས་བུ་སྡུག་བསྔལ་འཕེལ་བར་འགྱུར་བ་ག་ལ་ཡོད། དེའི་ཕྱིར་ན་ཟག་བཅས་འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་བདེ་བར་རློམ་པ་ནི། དཔེར་ན་བྲན་མོ་འགའ་ཞིག་སའི་སྣོད་དུ་སྐྱུག་པ་མཐོང་ནས། རྗེ་བོ་རང་ཉིད་གསེར་གྱི་སྣོད་དུ་སྐྱུག་པ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་མི་འགའ་ཞིག་བདག་དབང་ཐང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ་སྙམ་དུ་དགའ་བར་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ་སྡུག་བསྔལ་ཕྱིར་བཅོས་པ་ཙམ་ལ་བདེའོ་སྙམ་དུ་སེམས་པར་བྱེད་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཟད་དོ།།
༼གསུམ་པ་ཁྱབ་པ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ལ་བསམ་པ་ནི།༽
བརྩམས་པས་སྐྱེས་པ་ལྡོག་གྱུར་ན། །སྡུག་བསྔལ་རྩོམ་པའང་བདེ་ཅི་ཡོད།།
དེ་ཕྱིར་ཐུབ་པས་སྐྱེ་འཇིག་དག།།སྡུག་བསྔལ་ཡིན་ཞེས་གསུངས་པ་སྙམ།།
སོ་སོའི་སྐྱེ་བོས་སྡུག་བསྔལ་ནི། །བདེ་བས་གཡོགས་ལྟར་མི་མཐོང་ན།།
གང་གིས་སྡུག་བསྔལ་སྒྲིབ་འགྱུར་བ། །བདེ་བ་ཞེས་བྱ་ཅི་ཡང་མེད།།
ཁྱོད་སྡུག་ཆགས་བྲལ་མེད་དོ་ཞེས། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་བསྟན་བྱ་དེས།།
ངེས་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་རྣམས་ཀྱིས། །གཏི་མུག་ཀུན་གྱི་ཐ་མར་གསུངས།།
མི་རྟག་པ་ལ་ངེས་པར་གནོད། །གང་ལ་གནོད་ཡོད་དེ་བདེ་མིན།།
དེ་ཕྱིར་མི་རྟག་གང་ཡིན་པ། །ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་ཞེས་བྱར་འགྱུར།།
ཟག་བཅས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཆུང་ངུ་ཙམ་སྐྱེ་བར་བརྩམས་པས་རེ་ཞིག་སྡུག་བསྔལ་རགས་པ་ཆེན་པོར་སྐྱེས་པ་བཟློག་པར་འགྱུར་བ་ཙམ་ལ་བདེ་བར་རློམ་ན་ཡང༌། དོན་ལ་སྡུག་བསྔལ་ཆུང་ངུ་སྐྱེ་བར་རྩོམ་པའང་ཁྱབ་པ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་འབའ་ཞིག་ལས་བདེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཅི་ཞིག་ཡོད། དེས་ན་སྡུག་བསྔལ་འབའ་ཞིག་སྐྱེ་བཞིན་འགགས་པ་ཙམ་ལ་བདེ་བར་རློམ་པར་ཟད་དོ། །རྒྱུ་མཚན་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཐུབ་པས་མདོ་ལས། ཀཏྱའི་བུ་སྐྱེ་བ་ན་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ཁོ་ན་སྐྱེའོ། །འགག་པ་ན་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ཁོ་ན་འགག་གོ་ཞེས་ཟག་བཅས་སྐྱེ་ཞིང་འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་དག་ཁྱབ་པ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཡིན་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་མོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་ཟག་བཅས་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ལ་ནི་བདེ་བས་གཡོགས་པ་ལྟར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་ཞེན་པས་སྡུག་བསྔལ་དུ་མི་མཐོང་ན་ཡང༌། རྣམ་པར་བརྟགས་ན་རྒྱུ་གང་གིས་སྡུག་བསྔལ་སྒྲིབ་པར་འགྱུར་བའི་བདེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་ཅི་ཞིག་ཡོད་དེ་ཅི་ཡང་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་འདུ་བྱེད་རང་བཞིན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་བའི་བདག་ཉིད་ཡིན་ནའང་དེ་བསྟན་པ་ལ་དགོས་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད་དེ་ཉི་ཚན་དྲོའོ་ཞེས་བརྗོད་པ་མཛེས་པ་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ་ཞེ་ན། ཁྱོད་རྨོངས་པའི་དབང་གིས་སྡུག་བསྔལ་ལ་བདེ་བར་ཞེན་པས་ན་ཟག་བཅས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཆོས་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་མེད་དོ་ཞེས། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་སྡུག་བསྔལ་ལ་བདེ་བར་ཞེན་པ་རྣམས་ལ་རྨོངས་པ་ཟློག་པའི་ཐབས་སུ་བསྟན་པར་བྱ་དགོས་པ་དེས་ན། ངེས་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གཏི་མུག་ཟློག་པའི་ཐབས་སུ་གསུངས་ཏེ། མདོ་ལས། ཆེ་ཞེ་འདི་ནི་སྒྲིབ་པ་རྣམས་ཀྱི་མཆོག་སྟེ། གང་འདི་མ་རིག་པའི་སྒྲིབ་པའོ་ཞེས། གཏི་མུག་ནི་སྒྲིབ་པ་ཀུན་གྱི་ཐ་མར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མདོར་ན་ཟག་བཅས་མི་རྟག་པ་ལ་ངེས་པར་གནོད་པ་ཡོད་པས་ན་གང་ལ་གནོད་པ་ཡོད་པའི་ཆོས་དེ་ནི་བདེ་བ་མིན་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ན་མི་རྟག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་མདོ་ལས། སྐྱེ་བ་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །རྒ་བ་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །སྡུག་པ་དང་བྲལ་བ་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །མི་སྡུག་པ་དང་ཕྲད་པ་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །གང་འདོད་པ་བཙལ་དུ་མ་རྙེད་པ་དེ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །མདོར་ན་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །ཞེས་སོགས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་སོ།།
༼ལེའུའི་མཚན་ནི།༽
རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་བཞི་བརྒྱ་པ་ལས་བདེ་བར་འཛིན་པ་སྤང་བའི་ཐབས་བསྟན་པ་སྟེ་རབ་ཏུ་
བྱེད་པ་གཉིས་པའི་འགྲེལ་པའོ།། །།
རབ་བྱེད་གསུམ་པ་གཙང་བར་འཛིན་པ་སྤོང་བའི་ཐབས་བསྟན་པ།
༼༈ གསུམ་པ་གཙང་བར་འཛིན་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྤོང་བའི་ཐབས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་ལ།
ངོ་བོ་མདོར་བསྟན། རང་བཞིན་རྒྱས་པར་བཤད། སྤང་གཉེན་སྤྱིའི་དོན་བསྡུ་བ་གསུམ།
དང་པོ།༽
ཡུན་ནི་ཤིན་ཏུ་རིང་པོས་ཀྱང༌། །ཡུལ་ལ་མུར་ཐུག་ཡོད་མིན་ཏེ།།
སྨན་པ་ངན་ལྟར་ཁྱོད་ཡུལ་ལ། །ངལ་བ་འབྲས་བུ་མེད་པ་འབྱུང༌།།
བསྟེན་པར་བྱེད་པ་འགའ་ཞིག་ལ། །ས་སྲེད་ལྡོག་པ་མེད་ཇི་བཞིན།།
བསྟེན་བཞིན་པ་ཡི་མི་རྣམས་ལ། །འདོད་རེ་འཕེལ་བའང་དེ་བཞིན་ནོ།།
ཟག་བཅས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རང་བཞིན་དེ་ལྟར་ཡིན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་ཡུལ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པ་ལས་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་བདེ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། ཡུན་ནི་ཇི་ལྟར་ཤིན་ཏུ་རིང་པོས་ཀྱང་ཡུལ་ལ་ཆོག་ཤེས་མུ་མཐར་ཐུག་པ་ཡོད་པ་མིན་ཏེ། དཔེར་ན་གསོ་དཔྱད་ཇི་བཞིན་མི་ཤེས་པའི་སྨན་པ་ངན་པ་ལ་ཇི་ཙམ་བསྟེན་ཀྱང་ནད་ཉེ་བར་འཚོ་བའི་བདེ་བ་ཐོབ་ཏུ་མེད་པ་ལྟར་ཁྱོད་འདོད་པའི་ཡུལ་ལ་ཅི་ཙམ་སྤྱད་ཀྱང་སླར་ཡང་སྲེད་པ་འཕེལ་བའི་ངལ་བ་འབའ་ཞིག་ལས་དོན་དང་འབྲས་བུ་ཅི་ཡང་མེད་པ་ཁོ་ན་འབྱུང་ངོ༌། །ཡང་ཡུལ་རྣམས་ནི་དེ་ལྟར་ཡིན་མོད་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་འདོད་པ་དག་ནི་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེ་ཇི་ལྟར་ན་ཆུ་དག་གིས་ངོམས་པར་གྱུར་པ་ན་སྐོམ་པ་དང་བྲལ་བ་བཞིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་སའི་ཟས་ལ་བསྟེན་པར་བྱེད་པའི་སྲོག་ཆགས་འགའ་ཞིག་ལ། ས་ཟ་འདོད་ཀྱི་སྲེད་པ་ལྡོག་པ་མེད་པ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ། ཡུལ་ཅན་འདོད་པ་དག་ལ་བསྟེན་བཞིན་པ་ཡི་སྐབས་སུ་ད་དུང་མི་རྣམས་ལ་འདོད་པའི་རེ་བའི་སྲེད་པ་ནི་ཇེ་ཆེར་འཕེལ་བའང་དེ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡུལ་གྱི་ལོངས་སྤྱོད་དང་ཡུལ་ཅན་འདོད་པ་དག་གི་ཉེས་དམིགས་ཤེས་པའི་ཚུལ་གྱིས་དེ་སྤོང་བའི་ཚུལ་མདོར་བསྟན་ནས།
༼གཉིས་པ་རྒྱས་བཤད་ལ། ཡུལ་བུད་མེད་ལ་ཞེན་པ་སྤོང་བ་དང༌། ཡུལ་ཅན་འདོད་པའི་ཉེས་དམིགས་བསྟན་པ། གཉེན་པོ་མི་གཙང་བར་རྟོགས་པའི་ཐབས་བསྟན་པ་དང་གསུམ།
དང་པོ་ལ། ཡུལ་བུད་མེད་ཀྱི་གཟུགས་ལ་ཞེན་པ་སྤོང་བ་དང༌། དེ་ལ་ཡོན་ཏན་དུ་རྟོག་པའི་ཞེན་པ་སྤོང་བ། དེ་ཉིད་བདེ་བའི་རྒྱུར་རྟོག་པའི་ཞེན་པ་སྤོང་བ་དང་གསུམ། དང་པོ་ནི།༽
་བུད་མེད་ཀུན་ལ་འཁྲིག་པ་ལ། །ཐ་དད་ཅུང་ཟད་ཡོད་མིན་ཞིང༌།།
གཟུགས་གཞན་གྱིས་ཀྱང་ལོངས་སྤྱོད་ན། །ཁྱོད་ལ་མོ་མཆོག་གིས་ཅི་བྱེད།།
གང་ལ་གང་ཡིད་འོང་འགྱུར་བ། །དེ་ནི་དེ་ཡིས་འཚེངས་པར་རློམ།།
ཁྱི་སོགས་རྣམས་ལའང་ཐུན་མོང་བས། །བློ་གྲོས་ངན་པ་ཁྱོད་ཅི་ཆགས།།
ཁྱོད་ལ་ཡན་ལག་ཀུན་མཛེས་མོ། །གང་དེ་སྔར་ཀུན་ཐུན་མོང་ན།།
དེ་རྙེད་ཁྱོད་ལ་ངོ་མཚར་ལྟར། །ཇི་ལྟར་ཡང་ནི་འགྱུར་བ་མིན།།
གང་དག་གཟུགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྙིང་དང་མིག་ཏུ་སྡུག་པ་ཡན་ལག་ཐམས་ཅད་ཆགས་པའི་འོས་སུ་གྱུར་པ་དག་ལ་ཞེན་པ་ཟློག་པར་མི་ནུས་སོ་སྙམ་ན། བུད་མེད་མཆོག་དམན་ཀུན་ལ་འཁྲིག་པ་སྤྱོད་པའི་ཡུལ་ལ་ཁྱད་པར་ཐ་དད་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཡོད་པ་མིན་ཞིང༌། གཟུགས་ནི་གཞན་གྱིས་ཀྱང་ཐུན་མོང་དུ་ལོངས་སྤྱོད་པར་བྱེད་ན་ཁྱོད་ལ་མི་མོ་དེ་ཁོ་ན་མཆོག་ཏུ་རློམ་ཞིང་བདག་གིར་ཞེན་པ་དག་གིས་ཅི་ཞིག་བྱེད། རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན་བུད་མེད་གང་ཞིག་མཆོག་ཏུ་རློམ་པ་ཡང༌། དེ་ལ་དེར་ཞེན་པའི་དབང་གིས་རེ་ཞིག་སྐྱེ་བོ་ཆགས་ཅན་གང་ལ་ནི་ཡུལ་བུད་མེད་གང་ཞིག་གཟུགས་ཡིད་དུ་འོང་བར་འགྱུར་བ་ཉིད་དུ་མཐོང་བའི་སྐྱེ་བོ་དེ་ཉིད་ལ་ནི་བུད་མེད་དེ་ཡིས་འཚེངས་པར་རློམ་པ་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི། བུད་མེད་རང་བཞིན་གྱིས་གཟུགས་མཛེས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་ཁྱི་དང་བོང་བུ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལའང་ཐུན་མོང་དུ་དེ་ལྟར་ཆགས་པའི་དབང་གིས་རང་ཡུལ་དེ་དག་ཉིད་ལ་འདོད་བྱ་ཡིད་འོང་ལྟར་མཐོང་བས་ན། དེ་དང་མཚུངས་པར་བློ་གྲོས་ངན་པ་ཁྱོད་ཅི་སྟེ་གཟུགས་མཆོག་ཏུ་ཞེན་པས་ཆགས་པར་བྱེད། དེ་ལྟར་ཡིན་མོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ན་བུད་མེད་ཡན་ལག་གིས་ཡིད་འཕྲོག་པ་རྙེད་པར་དཀའ་འོ་ཞེ་ན། ཁྱོད་ལ་ཡན་ལག་ཀུན་ནས་མཛེས་མོ་ལྟར་ཞེན་པའི་བུད་མེད་གང་ཡིན་པ་དེ་སྔར་ནི་ཀུན་གྱི་ཐུན་མོང་དུ་གྱུར་ན་ད་ལྟར་དེ་རྙེད་པ་ལ་བདག་གིར་ཞེན་པ་ནི། དཔེར་ན་ཀུན་གྱིས་ཐུན་མོང་དུ་ལོངས་སྤྱོད་པའི་ཆོལ་ཟངས་དེ་རྙེད་པས་ཁྱོད་ལ་ངོ་མཚར་སྐྱེས་པ་ལྟར་ཇི་ལྟར་ཡང་ནི་འགྱུར་བ་མིན་ནམ་ཅི་ཞེས་གསུངས་སོ།།
༼གཉིས་པ་དེ་ལ་ཡོན་ཏན་དུ་རྟོག་པའི་ཞེན་པ་སྤོང་བ་ནི།༽
ཡོན་ཏན་ལྡན་པ་སྡུག་པ་དང༌། །བཟློག་པ་ལ་ནི་བཟློག་མཐོང་ན།།
རྣམ་པར་གནས་མེད་སྔ་མ་འམ། །ཅིག་ཤོས་ལས་ནི་གང་ཞིག་བདེན།།
བླུན་པོའི་འདོད་ཆགས་ཡོན་ཏན་དང༌། །ལྡན་པ་འབའ་ཞིག་ལ་མི་སྐྱེ།།
རྒྱུ་མེད་པ་ལས་འཇུག་རྣམས་ཀྱི། །ལྡོག་པ་རྒྱུ་ལས་ག་ལ་ཞིག།
ཇི་སྲིད་གཞན་ཤེས་མ་གྱུར་པ། །དེ་སྲིད་དེ་ནི་ཁྱོད་ལ་སྡུག།
ནད་ངན་དང་མཚུངས་བུད་མེད་ནི། །རྟག་ཏུ་རྐྱེན་ལས་བསྲུང་བར་བྱ།།
དར་མར་རང་གིས་བྱས་པ་གང༌། །དེ་ནི་རྒན་པོར་མི་འདོད་ན།།
ཇི་ལྟ་བུར་ན་གྲོལ་བ་རྣམས། །དེ་ལ་ཤིན་ཏུ་གདུང་མི་འགྱུར།།
དེ་ལྟར་ན་ཡང་ཆགས་པའི་རྒྱུ་བུད་མེད་ཚིག་དང་སྤྱོད་ལམ་སོགས་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་སྤོང་དཀའ་འོ་ཞེ་ན། བུད་མེད་གཅིག་ལ་ཡང་རེ་འགའ་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པའི་སྙིང་དུ་སྡུག་པ་དང༌། རེ་འགའ་དེ་ལས་ལྡོག་པ་སྐྱོན་དུ་སྣང་བ་ལ་ནི་གོང་ལས་ལྡོག་པ་ཞེ་སྡང་བའི་རྒྱུར་མཐོང་ན་བུད་མེད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ནི་གཅིག་ཏུ་རྣམ་པར་གནས་པ་མེད་པས་ན་སྔ་མ་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པའམ་ཅིག་ཤོས་སྐྱོན་དང་ལྡན་པ་ལས་ནི་གང་ཞིག་བདེན། དེ་བས་ན་ཡིད་རྟོན་མེད་པའི་བུད་མེད་ལ་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་ནོ་ཞེས་གཅིག་ཏུ་ཞེན་པ་སྤང་བར་བྱའོ། །རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན་བུད་མེད་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་འདོད་ཆགས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པའང་ངེས་པར་མ་མཐོང་སྟེ། བླུན་པོའི་འདོད་ཆགས་ནི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་འབའ་ཞིག་ལ་མི་སྐྱེ་སྟེ། རྒྱུ་ཡོན་ཏན་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་མེད་པ་ལས་འབྲས་བུ་འདོད་ཆགས་འཇུག་པ་མཐོང་བས་ནམ་ཞིག་དེ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུད་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དེ་ལྡོག་པ་ཡང་ནི་རྒྱུ་ཡོན་ཏན་ལྡོག་པ་ལས་ག་ལ་ཞིག་སྟེ། བུད་མེད་རྣམས་ཀྱི་སྐྱོན་ལ་མ་བརྟེན་པར་བྱས་ཀྱང་ད་དུང་དེ་ལ་འདོད་ཆགས་སྐྱེ་བར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་བརྟགས་ན་ཡོན་ཏན་ལྡན་པ་ཡང་དཀའ་བར་གནས་ཏེ། ཇི་སྲིད་སྐྱེས་པ་གཞན་ཤེས་ཤིང་མཛའ་བར་མ་གྱུར་པ་དེ་སྲིད་དུ་བུད་མེད་དེ་ནི་ཁྱོ་ལ་སྡུག་ཅིང་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་ལྟར་སྣང་ཡང༌། ནམ་ཞིག་སྐྱེས་པ་གཞན་གྱི་རོ་མྱང་བ་དེའི་ཚེ་གཡེམ་མ་སྐྱོན་ཅན་དུ་མཐོང་བས། ནད་ངན་པ་དང་མཚུངས་པའི་བུད་མེད་ནི་རྟག་ཏུ་རྐྱེན་སྐྱེས་པ་གཞན་ལས་བསྲུང་བར་བྱ་དགོས་པས་སྐྱོན་དང་ལྡན་པ་ཁོ་ནའོ། །དེ་ལྟར་ཡུལ་ལ་ཞེན་པ་སྤངས་པའི་ཕན་ཡོན་ནི། དང་པོ་ན་ཚོད་གཞོན་ཞིང་དར་མར་གྱུར་པའི་ཚེ་རང་གིས་ངོ་ཚ་མེད་པའི་བྱ་བ་བྱས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ནམ་ཞིག་རྒན་པོར་གྱུར་པའི་ཚེ་མི་འདོད་ཅིང་སེམས་འགྱོད་པས་གདུང་བར་གྱུར་ནའང་དེ་ཚེ་ཕན་པ་མེད་ལ། ཇི་ལྟ་བུར་ན་ཉོན་མོངས་པའི་འཆིང་བ་ལས་གྲོལ་བ་ཐོབ་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་འདོད་པ་དེ་ལ་ཉེས་དམིགས་སུ་ཤེས་པས་སྔར་ནས་ཤིན་ཏུ་སྤངས་ཟིན་པའི་ཕྱིར་སེམས་གདུང་བར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ།།
༼གསུམ་པ་དེ་ཉིད་བདེ་བའི་རྒྱུར་རྟོག་པའི་ཞེན་པ་སྤོང་བ་ནི།༽
མ་ཆགས་པ་ལ་བདེ་མེད་ཅིང༌། །དེ་ཡང་བླུན་མིན་ལ་མེད་ན།།
གང་ཡིད་རྟག་ཏུ་ཕྱིར་ཕྱོགས་པ། །དེ་ཡི་བདེ་བ་ཅི་འདྲ་ཞིག།
ཁྱོད་ལ་གུས་བཞིན་རྟག་པར་ནི། །མོ་དང་ལྷན་ཅིག་ཕྲད་པ་མེད།།
འདི་ང་གཞན་གྱི་མ་ཡིན་ཞེས། །ཡོངས་འཛིན་འདི་ཀོ་ཅི་ཞིག་ཡིན།།
གལ་ཏེ་འདོད་ཆགས་བདེ་ཡིན་ན། །བུད་མེད་དག་གིས་དགོས་མེད་འགྱུར།།
བདེ་བ་དོར་བྱ་ཞེས་བྱ་བར། །ཇི་ལྟར་ཡང་ནི་མ་མཐོང་ངོ༌།།
བུད་མེད་ལྷན་ཅིག་སྦྱོར་ན་ཡང༌། །བདེ་བ་གཞན་ལས་སྐྱེ་གྱུར་ན།།
དེ་རྒྱུ་མཛའ་མོ་ཉིད་ཡིན་ཞེས། །བླུན་པོ་མིན་པ་སུ་ཞིག་འཛིན།།
འདོད་ཁམས་ཀྱི་བདེ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་ནི་བུད་མེད་ལས་བྱུང་བས་དེ་སྤོང་དཀའ་འོ་སྙམ་ན། བུད་མེད་ནི་བདེ་བའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་ཏེ་མ་ཆགས་པ་ལ་བུད་མེད་དང་ཕྲད་པའི་བདེ་བ་མེད་ཅིང་ཆགས་པའི་དབང་གིས་བདེ་བ་ལྟར་ཞེན་པ་དེས་ན་བདེ་བའི་རྒྱུ་ནི་འདོད་ཆགས་ཡིན་ལ། དེ་ཡི་རྒྱུ་ཡང་ཡུལ་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་རྟོག་པའི་རྨོངས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཞིང༌། དེ་ཡང་བླུན་པོ་མིན་པ་ལ་མེད་པའི་ཕྱིར་ན། རྨོངས་པ་གང་གི་ཡིད་འཕྲུལ་འཁོར་གྱིས་རྨོངས་པར་བྱས་པའི་མི་ལྟར་ཡུལ་ཚུལ་བཞིན་ཡང་དག་པར་མཐོང་བ་ལས་རྟག་ཏུ་ཕྱིར་ཕྱོགས་པའི་ཆགས་ཅན་དེ་ཡི་བདེ་བ་ནི་ཅི་འདྲ་ཞིག་སྟེ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རྟོག་པ་ཙམ་ཞིག་ལས་བདེ་བ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དོ། །འདི་ཡང་ཟླ་བའི་འགྲེལ་ཆེན་ལས། འདིར་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་བུད་མེད་ཀྱི་བདེ་བ་གང་ཡིན་པ་སོགས་དང༌། རང་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པས་བློ་འཕྲོག་པ་འཕྲུལ་འཁོར་གྱི་མི་ལྟར་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པར་བྱས་པའི་ཡུལ་གྱི་རང་གི་ངོ་བོ་ལ་སེམས་གཏད་དེ། དེ་ལས་གཞན་དུ་སེམས་གཡེངས་པས་ནི་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་འགའ་ཡང་མི་ཤེས་ཏེ། མི་ཤེས་པ་དེས་ནི་བདེ་བ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཞེས་སོགས་ཀྱི་
དགོངས་པ ་ཇི་བཞིན་དུ་བྲིས་པའོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པར་དཔྱད་པའི་ཚེ་བདེ་བ་ཅི་ཡང་མེད་བཞིན་དུ་དེའི་རྒྱུ་བུད་མེད་ཡིན་པར་རློམ་ནས་ཁྱོད་ལ་བློ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་པས་ཉིན་མཚན་རྒྱུན་ཆགས་སུ་དེ་ལ་ཞེན་པས་གུས་བཞིན་དུ་ཡང་རེ་འགའ་ཙམ་ལས་རྟག་པར་ནི་མི་མོ་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་འཕྲད་པ་མེད་ཀྱང༌། འདི་ང་ཡི་བུད་མེད་ཡིན་གྱི་གཞན་གྱི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བདག་གིར་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་འདི་ཀོ་རྒྱུ་མཚན་ཅི་ཞིག་ཡིན། རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན་གལ་ཏེ་འདོད་ཆགས་ཉིད་བདེ་བ་ཡིན་པར་གྱུར་ན་ནི་ཁྱོད་བུད་མེད་དག་གིས་དགོས་པ་མེད་པར་གྱུར་ཏེ། བུད་མེད་དང་ལྷན་ཅིག་སྤྱོད་པ་གང་གི་ཚེ་རེ་ཞིག་འདོད་ཆགས་དང་འབྲལ་བར་སྣང་བས་ནམ་དུ་ཡང་བདེ་བ་དེ་དོར་བྱ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་ནི་ཇི་ལྟར་ཡང་ནི་རིགས་པར་མ་མཐོང་ངོ༌། །མདོར་ན་བུད་མེད་དང་ལྷན་ཅིག་སྦྱོར་ན་ཡང་བདེ་བ་ནི་གཞན་ཚུལ་མིན་ཡིད་བྱེད་ཀྱི་ཀུན་རྟོག་ངན་པ་ལས་སྐྱེ་བར་གྱུར་ན། བདེ་བ་དེའི་རྒྱུ་མཛའ་ན་མོ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཁྱོད་དང་འདྲ་བའི་བླུན་པོ་མིན་པ་སུ་ཞིག་གིས་འཛིན། དེ་བས་ན་བུད་མེད་ནི་བདེ་བའི་རྒྱུར་རྟོག་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་སོ།།
༼གཉིས་པ་ཡུལ་ཅན་འདོད་པའི་ཉེས་དམིགས་བསྟན་པ་ནི།༽
མཛེ་བོ་འཕྲུག་བཞིན་འདོད་ཆགས་ཀྱིས། །གདུང་བས་འདོད་པའི་སྐྱོན་མི་མཐོང༌།།
ཆགས་བྲལ་རྣམས་ལ་མཛེ་བོ་ལྟར། །ཆགས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་ལྡན་པར་སྣང༌།།
མགོན་མེད་བཀྲེས་པས་ཉེན་རྣམས་ལ། །མུ་གེར་བྱ་བ་གང་འབྱུང་བ།།
དེ་ནི་བུད་མེད་ཕྲད་པའི་ཚེ། །ཆགས་ཅན་ཀུན་གྱི་གཡོ་བ་ཡིན།།
དྲེགས་པ་ཡིས་ནི་ཁ་ཅིག་ལ། །བཤང་ཁང་ལ་ཡང་ཆགས་སྐྱེ་ཞིང༌།།
བུད་མེད་ལ་ལ་ལ་ཆགས་པ། །འགའ་ཞིག་འགའ་ལ་ཕྲག་དོག་བྱེད།།
འཇིག་རྟེན་རྣམས་འདོད་པ་ཡང་ཡང་བསྟེན་པར་བྱས་པས་དེ་ལ་བདེ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དེ་ནི་མཛེ་བོ་རྣམས་གཡན་པ་ཡང་ཡང་འཕྲུག་པ་ན་ཁྲག་ཟག་པ་སོགས་སྐྱོན་ཅི་ཙམ་ཡོད་ཀྱང་མི་མཐོང་བ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བོ་འདོད་ཆགས་ཀྱིས་གདུང་བས་ཀྱང་འདོད་པའི་སྐྱོན་མི་མཐོང་བར་དེ་ལ་ཡང་ཡང་བསྟེན་པར་བྱེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་འཕགས་པ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་རྣམས་ལ་ནི། དཔེར་ན་མཛེ་བོ་རྣམས་ལྟར་ཆགས་ཅན་རྣམས་ནི་ཤིན་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་དང་ལྡན་པར་སྣང་ངོ༌། །སྐྱེ་བོ་འདོད་པའི་གཞན་དབང་དུ་གྱུར་པ་རྣམས་ནི་དཔེར་ན་མགོན་མེད་བཀྲེས་པས་ཉེན་པ་རྣམས་ལ་མུ་གེར་བྱུང་བ་ན་ཟས་ངན་ཙམ་གྱི་ཆེད་དུ་འབྱོར་ལྡན་རྣམས་ལས་བརྙས་དམོད་ཀྱི་བྱ་བ་གང་འབྱུང་བ་ཐམས་ཅད་བཟོད་པར་བྱེད་པ་ལྟར། ཆགས་ཅན་དེ་ནི་བུད་མེད་དང་ཕྲད་པར་གྱུར་པའི་ཚེ་ཆགས་ཅན་ཀུན་གྱི་སེམས་འདོད་པའི་གཞན་དབང་དུ་གྱུར་པའི་སྐྱོན་གྱི་གཡོ་བ་སྣ་ཚོགས་པ་དང་ལྡན་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་འདོད་པའི་གཞན་དབང་དུ་གྱུར་པ་ལ་ནི་ཆགས་སྡང་གི་སྐྱོན་མི་བཟད་པ་གཞན་དག་ཀྱང་འབྱུང་སྟེ། དཔེར་ན་དྲེགས་པ་ཡིས་ནི་མི་ཁ་ཅིག་ལ་མི་གཙང་བའི་སྣོད་བཤང་ཁང་ལ་ཡང་ཆགས་པ་སྐྱེས་ཤིང་གཞན་ལ་ཕྲག་དོག་གི་སྒོ་ནས་ཞེ་སྡང་འབྱུང་བ་ལྟར། རང་གིས་བདག་ཏུ་བཟུང་བའི་བུད་མེད་ལ་ལ་ལ་ཆགས་པ་སྐྱེས་ཤིང་དེ་ལྟ་བུའི་སྐྱེ་བོ་ཆགས་ཅན་འགའ་ཞིག་སྐྱེ་བས་གཞན་འགའ་ཞིག་ལ་ཕྲག་དོག་གི་སྒོ་ནས་ཞེ་སྡང་བར་བྱེད་དོ།།
༼གསུམ་པ་གཉེན་པོ་མི་གཙང་བར་རྟོགས་པའི་ཐབས་ལ། ལུས་མི་གཙང་བའི་འཕྲུལ་འཁོར་དུ་མདོར་བསྟན་པ་དང༌། དེའི་ཚུལ་རྒྱས་པར་བསྟན་པ། དེ་ལྟར་རྣལ་འབྱོར་སྒོམ་པའི་བྱེད་ལས་དང་གསུམ། དང་པོ་ནི།༽
མི་གཙང་བ་ལ་གཏི་མུག་ནི། །འབྱུང་ཞིང་ཁྲོ་བ་འབྱུང་རིགས་ཀྱི།།
རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་འདོད་ཆགས་ནི། །འབྱུང་བར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ།།
རྣམ་པར་དཔྱད་ན་བུད་མེད་ཀྱི་ལུས་ཤིན་ཏུ་མི་གཙང་བའི་འཕྲུལ་འཁོར་ཡིན་ཏེ། འགྲེལ་ཆེན་ལས། ཁ་ནི་ཁ་ཆུ་རུལ་བ་དང༌། །སོ་སྐྱག་མི་གཙང་སྣོད་ཡིན་ཏེ། །སྣ་ནི་སྣ་སྣབས་སྣ་ཆུའི་སྣོད། །མིག་གཉིས་མིག་རུལ་མཆི་མའི་སྣོད། །ལྟོ་བའི་ཁོང་ནི་བཤང་གཅི་དང༌། །གློ་བ་མཆིན་པའི་སྣོད་ཡིན་པར། །རྨོངས་པས་བུད་མེད་མ་མཐོང་བས། །དེ་ཡི་ལུས་ལ་ཆགས་པར་བྱེད། །ཅེས་སོགས་ཀྱི་ལུང་དང༌། རེ་ཞིག་བུད་མེད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མི་གཙང་བའི་ཕྱོགས། དབང་པོའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་འདུས་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་རང་གི་ངང་གིས་དྲི་ང་ཞིང་རྟག་ཏུ་ཁྲག་འཛག་པ་མི་གཙང་བའི་ལུས་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་མི་གཙང་བའི་སྟོར་ཁུང་དུ་གྱུར་པ། བཤང་ཁང་ལྟར་སྐྱེ་བོ་མང་པོས་བླུག་པའི་མི་གཙང་བ་ནོད་པ་བཤང་ཁང་ལྟར་མུན་ནག་གི་མི་གཙང་བ་དྲི་ཚ་བས་ཆེར་ང་བའི་སྲིན་བུའི་ཚོགས་འཁྲིགས་ཆགས་པ། བཤང་ཁུང་ཅུང་ཟད་རིད་ཅིང་གས་པ་ལྟར་ནང་མྱགས་ཤིང་མྱགས་པ་དེས་གས་པའི་པགས་པ་ཙམ་གྱིས་ཕྱི་བཏུམས་པ་སོགས་ཀྱིས་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་པ་ལྟར། བུད་མེད་ཀྱི་ལུས་མི་གཙང་བ་ཡི་རང་བཞིན་ཅན་དེ་ལ་རྨོངས་པའི་གཏི་མུག་ནི་འབྱུང་ཞིང་དེ་ལ་ཁྲོ་བ་ཡང་འབྱུང་རིགས་མོད་ཀྱི། རྗེས་སུ་མི་མཐུན་པའི་ལུས་དེ་ལ་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་འདོད་ཆགས་ནི་འབྱུང་བར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ།།
༼གཉིས་པ་ལ་ལུས་མི་གཙང་བའི་རྒྱུར་བསྟན་པ་དང༌། འབྲས་བུར་བསྟན་པ་དང༌། རང་བཞིན་དུ་བསྟན་པ་གསུམ། དང་པོ་ནི།༽
མི་རྣམས་མ་གཏོགས་མི་གཙང་བའི། །སྣོད་ནི་སྨད་པར་འབྱུང་གྱུར་ན།།
གང་ལས་མི་གཙང་འབྱུང་འགྱུར་བ། །དེ་ནི་སྨད་པར་ཅིས་མི་སེམས།།
དངོས་པོ་གཙང་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །ཐ་མ་གང་དུ་དམིགས་གྱུར་པ།།
དེ་ལ་གཙང་བ་ཡོད་དོ་ཞེས། །བློ་ལྡན་མི་ནི་སུ་ཞིག་སྨྲ།།
ཇི་ལྟར་མི་གཙང་བའི་ཚུལ་རྒྱས་པར་བསྟན་པ་ལ། ལུས་ནི་མི་གཙང་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འབྱུང་གནས་སུ་གྱུར་པའང་ཡིན་ཏེ། མི་རྣམས་ཀྱི་ལུས་མ་གཏོགས་དེ་ལས་གཞན་ཆོལ་ཟངས་སོགས་མི་གཙང་བའི་སྣོད་ལ་ནི་སྨད་པར་འབྱུང་བར་གྱུར་ན། ལུས་གང་ལས་འབྲས་བུ་མི་གཙང་བ་དུ་མ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ཡི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་ལུས་དེ་ནི་སྨད་པར་བྱ་བའི་གནས་སུ་ཅིས་མི་སེམས། གཞན་ཡང་དངོས་པོ་གཙང་བ་ཨ་ཀ་རུ་དང་དྲི་བཟང་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐ་མ་ནི་བུད་མེད་ཀྱི་ལུས་དང་ཕྲད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་མི་གཙང་བའི་རང་བཞིན་གང་དུ་དམིགས་པར་གྱུར་པ་ཡི་རྒྱུ་བུད་མེད་ཀྱི་ལུས་དེ་ལ་གཙང་བ་ཡོད་དོ་ཞེས་བློ་དང་ལྡན་པའི་མི་ནི་སུ་ཞིག་གིས་སྨྲ་བར་བྱེད། དེས་ན་ལུས་མི་གཙང་བའི་འབྱུང་གནས་ལ་བསམས་ཏེ་གཙང་བར་ཞེན་པ་བཟློག་པར་བྱའོ།།
༼གཉིས་པ་ནི།༽
གང་ཞིག་བཤང་ཁང་ནང་འདུག་ཅིང༌། །དེ་མེད་པར་ནི་མི་གནས་པར།།
མི་གཙང་བ་ཡི་སྲིན་དེ་ལ། །རྨོངས་ལས་དྲེགས་པ་སྐྱེ་བར་ཟད།།
ལུས་མི་གཙང་བའི་འབྲས་བུར་གྱུར་པའང་ཡིན་ཏེ། ལུས་གང་ཞིག་ཐོག་མར་བཤང་ཁང་ཤིན་ཏུ་སྟུག་པོ་མངལ་གནས་ཀྱི་ནང་དུ་འདུག་ཅིང༌། དེ་མེད་པར་ནི་མི་གནས་པར་མི་གཙང་བའི་གནས་ནས་བྱུང་བ་ཡི་སྲིན་བུ་དང་མཚུངས་པའི་ལུས་དེ་ལ། ཤིན་ཏུ་རྨོངས་པས་གཙང་བར་ཞེན་པའི་དྲེགས་པ་སྐྱེ་བར་ཟད་དོ།།
༼གསུམ་པ་ནི།༽
ཐབས་གང་གིས་ཀྱང་ལུས་ཀྱི་ནི། །ནང་ཕུག་གཙང་བར་མི་འགྱུར་ན།།
ཁྱོད་ནི་ནང་ལ་འབད་བྱེད་པ། །དེ་ལྟར་ཕྱི་རོལ་ལ་མ་ཡིན།།
གལ་ཏེ་མཛེ་ཅན་བཞིན་དེ་ལྟར། །གཅིན་ཅན་ཀུན་ལ་མཚུངས་མིན་ན།།
མཛེ་ཅན་ཇི་བཞིན་གཅིན་ཅན་དེ། །དེ་ལྟར་མི་ཀུན་གྱིས་སྤོང་འགྱུར།།
ཡན་ལག་ཉམས་པ་འགའ་ཞིག་ནི། །སྣ་ཡི་ཚབ་མས་དགའ་གྱུར་ལྟར།།
མི་གཙང་ཕྱིར་འཆོས་མེ་ཏོག་ལ། །སོགས་པ་འདོད་ཆགས་དེ་བཞིན་འདོད།།
ལུས་མི་གཙང་བའི་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་པའང་ཡིན་ཏེ། ཁྲུས་དང་བྱུགས་པ་སོགས་ཐབས་གང་གིས་ཀྱང་ལུས་ཀྱི་ནི་ནང་ཕུག་གཙང་བར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ན། ཁྱོད་ནི་ནང་གི་མི་གཙང་བ་དག་པར་བྱེད་པའི་ཐབས་ལ་འབད་པར་བྱེད་དགོས་པ་ལ། དེ་ལྟར་མི་བྱེད་པར་ཕྱི་རོལ་ལ་འབད་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །འདི་ལ་ནང་གི་ལུས་དག་པའི་ཕྱིར་འབད་པར་བྱེད་པ་དེ་ལྟར་ཕྱི་རོལ་གྱི་མི་གཙང་བ་དག་པར་བྱེད་པ་ལ་འབད་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དང༌། ནང་དག་པ་ལ་འབད་རིགས་ཀྱི་ཕྱི་རོལ་ལ་འབད་དགོས་པ་མ་ཡིན་ནོ་སོགས་འགྲེལ་ཚུལ་སྣ་ཚོགས་བྱེད་པར་སྣང་ངོ༌། །དེ་ལྟར་བུད་མེད་ཀྱི་ལུས་མི་གཙང་བའི་རང་བཞིན་ཡིན་ན་དྲང་སྲོང་དཀའ་ཐུབ་ཅན་རྣམས་བུད་མེད་མི་སྤོང་བའི་རྒྱུ་མཚན་ཅི་ཞིག་ཡིན་སྙམ་ན། དེ་ནི་སྐྱོན་མཚུངས་པས་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་མཛེ་ཅན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དེ་ལྟར་གཅིན་ཅན་གྱི་སྐྱོན་ཡང་ཀུན་ལ་མཚུངས་པར་ཡོད་པ་མིན་ན་ནི། མཛེ་ནད་ཅན་ནི་ཀུན་གྱིས་སྤོང་བར་བྱེད་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་གཅིན་ཅན་གྱི་བུད་མེད་དེ་ཡང་དེ་ལྟར་མི་ཀུན་གྱིས་སྤོང་བར་གྱུར་ནའང་དྲང་སྲོང་དེ་དག་རང་ཉིད་ཀྱང་གཅིན་ཅན་གྱི་སྐྱོན་གནས་ཤིང་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བའི་དབང་གིས་སྐྱོན་ལ་སྐྱོན་དུ་མ་མཐོང་བར་ཟད་དོ། །བུད་མེད་ཀྱི་ལུས་དེ་ལྟར་གྱུར་ཀྱང་ལང་ཚོ་ལ་བབ་ཅིང་རྒྱན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་བརྒྱན་པ་ནི་བསྟེན་པར་འོས་སོ་ཞེ་ན། དཔེར་ན་ཡན་ལག་ཉམས་པ་ཡི་སྣ་རྡུམ་འགའ་ཞིག་ལ་ནི་བཅོས་མའི་སྣ་བསྲེལ་ཏེ་བརྒྱན་པ་ན། སྣ་ཡི་ཚབ་མས་བླུན་པོ་འགའ་ཞིག་དགའ་བར་འགྱུར་བ་ལྟར། ལུས་མི་གཙང་བའི་རང་བཞིན་ཕྱིར་འཆོས་པའི་ཕྱིར་མེ་ཏོག་ལ་སོགས་པ་དག་གིས་བརྒྱན་པའི་ལུས་ལ་འདོད་ཅིང་ཆགས་པ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་རྟོག་པར་འདོད་དོ།།
༼གསུམ་པ་དེ་ལྟར་རྣལ་འབྱོར་བསྒོམས་པའི་བྱེད་ལས་ནི།༽
གང་དུ་འདོད་ཆགས་བྲལ་སྐྱེ་བ། །དེ་གཙང་ཞེས་བྱར་མི་རིགས་ལ།།
ངེས་པར་འདོད་ཆགས་རྒྱུར་གྱུར་པའི། །དངོས་དེ་གང་ནའང་ཡོད་མ་ཡིན།།
ཡུལ་དུས་གང་དུ་གཙང་བར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྤོང་བའི་ཐབས་བསྒོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་སྐྱེ་བ་དེའི་ཚེ། ལུས་དེ་ཉིད་ལ་གཙང་བར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཟུང་བར་མི་རིགས་ལ། དེའི་ཕྱིར་ངེས་པར་འདོད་ཆགས་ཀྱི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་དངོས་པོ་དེ་གང་ནའང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་རྟོགས་ཏེ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་རོ།།
༼གསུམ་པ་སྤང་གཉེན་སྤྱིའི་དོན་བསྡུ་བ་ནི།༽
མདོར་ན་མི་རྟག་མི་གཙང་དང༌། །སྡུག་བསྔལ་བ་དང་བདག་མེད་ཅེས།།
བྱ་བ་བཞི་པོ་ཐམས་ཅད་ནི། །གཅིག་ཉིད་ལ་ནི་སྲིད་པར་འགྱུར།།
དེ་ལྟར་ཡོངས་སུ་བཤད་ཟིན་དང་འཆད་འགྱུར་གྱི་སྤང་བྱ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཞིའི་གཉེན་པོ་ནི། མདོར་བསྡུས་ན། གང་འདུས་བྱས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་དེ་ནི་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མི་རྟག་པ་དང༌། གང་མི་རྟག་པ་དེ་ནི་སྐྱོ་བ་སྐྱེ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མི་གཙང་བ་དང༌། གང་མི་གཙང་བ་དེ་ནི་གནོད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། གང་སྡུག་བསྔལ་བ་དེ་ནི་རང་དབང་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བདག་མེད་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་སྟེ་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བཞི་པོ་འདི་དག་ཉིད་དོ། །འདི་དག་ཀྱང་སྤང་བྱ་དེ་དག་མངོན་གྱུར་མགོ་གནོན་པའི་གཉེན་པོ་ཉིད་དུ་རྒྱ་བོད་ཀྱི་མཁས་དབང་རྣམས་བཞེད་དོ། །དེ་ལྟར་ཐ་སྙད་དུ་གང་གཙང་བ་དང་བདེ་བ་སོགས་སུ་བཞག་པ་ནི་ཐ་སྙད་རང་གི་སྣང་ཚུལ་གྱི་དབང་དུ་དང༌། མི་རྟག་སོགས་ཆོས་བཞིར་བསྟན་པ་ནི་ཐ་སྙད་རང་གི་གནས་ཚུལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཡིན་པས། ཆོས་བཞི་པོ་དེ་དག་ནང་ཕན་ཚུན་འགལ་བ་མ་ཡིན་པར་དེ་ཐམས་ཅད་ནི་ཟག་བཅས་སྡུག་བསྔལ་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྟ་བུ་ཆོས་གཅིག་ཉིད་ལ་ནི་སྲིད་པར་འགྱུར་བས། དེ་ལྟར་སྒོམ་པའི་ཐབས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་རྣམས་ཀྱང་གཅིག་གྲོགས་སུ་གཅིག་ཤར་བའི་སྒོ་ནས་སྤང་བྱ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལས་གྲོལ་བར་འགྱུར་བ་ནི་གནད་ཀྱི་དོན་དུ་སྣང་ངོ༌།།
༼ལེའུའི་མཚན་ནི།༽
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་བཞི་བརྒྱ་པ་ལས་གཙང་བར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྤང་བའི་ཐབས་བསྟན་པ་སྟེ་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་གསུམ་པའི་འགྲེལ་པའོ།། །།
རབ་བྱེད་བཞི་པ་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་སྤོང་བའི་ཐབས་བསྟན་པ།
༼༈ བཞི་པ་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྤོང་བའི་ཐབས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་ལ། རང་བཞིན་མདོར་བསྟན་པ་དང༌། དེའི་ཚུལ་རྒྱས་པར་བཤད་པ། སྤང་གཉེན་གྱི་དོན་བསྡུ་བ་གསུམ། དང་པོ་ནི།༽
བདག་གམ་བདག་གི་སྙམ་དྲེགས་པ། །སྲིད་པར་དམ་པ་སུ་ལ་འགྱུར།།
གང་ཕྱིར་ལུས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ། །ཡུལ་རྣམས་ཐམས་ཅད་མཚུངས་ཕྱིར་རོ།།
དེ་ལྟར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གསུམ་སྤོང་བའི་ཐབས་བསྟན་ཟིན་ནས་ད་ནི་བདག་ཏུ་རྨོངས་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྤོང་བའི་ཐབས་སྟོན་པ་ལ། སྤྱིར་སྤང་བྱ་ལ་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་དང་བདག་ཏུ་ང་རྒྱལ་བ་གཉིས་སུ་ཡོད་དེ། སྔ་མ་ནི་ལྟ་བ་ལྔའི་ཡ་གྱལ་དང༌། ཕྱི་མ་ལྟ་མིན་ལྔའི་ནང་ཚན་ཡིན་ཞིང༌། དེ་སྤོང་བྱེད་གཉེན་པོ་ལ། ས་བོན་དྲུང་འབྱིན་གྱི་གཉེན་པོ་དང༌། མངོན་གྱུར་མགོ་གནོན་གྱི་གཉེན་པོ་གཉིས་སུ་ཡོད་པ་ལས། བདག་ལྟའི་ས་བོན་དྲུང་འབྱིན་གྱི་གཉེན་པོ་རབ་བྱེད་བཅུ་པས་འཆད་པར་འགྱུར་བ་ལ་ དགོངས་ཏེ། འདིར་ཐ་སྙད་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྒོམས་པ ་ལ་བརྟེན་ནས། བདག་ཏུ་རློམ་པ་རེ་ཞིག་སྤོང་བའི་ཐབས་སྟོན་པར་བཞེད་ཅིང༌། དེ་ལ་བདག་དང་བདག་གིར་རློམ་པའི་དྲེགས་པ་ནི་རྒྱལ་པོ་ལ་ཤས་ཆེ་བས་དེ་སྤོང་བའི་ཐབས་བསྟན་པ་ན། དེའི་ཚུལ་གྱིས་བདག་དང་བདག་གིར་རློམ་པ་ཐམས་ཅད་སྤོང་ནུས་པས། རེ་ཞིག་བདག་ནི་འཇིག་རྟེན་འདི་ཡི་མངའ་བདག་གོ་སྙམ་དུ་བདག་ཏུ་རློམ་པ་དག་གམ། ཡུལ་འདི་དག་ནི་བདག་གི་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་རློམ་པའི་དྲེགས་པ་འདི་དག་མི་བླུན་པོ་འགའ་ཞིག་ལས་སྲིད་པར་དམ་པ་སུ་ཞིག་ལ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། རྒྱུ་མཚན་གང་གི་ཕྱིར་ན་ལུས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཡུལ་རྣམས་ནི་ཐམས་ཅད་དབང་དུ་བྱ་བར་མཚུངས་པར་སྣང་སྟེ་སྤྱི་མཐུན་གྱི་ལས་ཀྱིས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ།།
༼གཉིས་པ་ལ། འཇིག་རྟེན་གྱི་མངའ་བདག་ཏུ་རློམ་པ་སྤོང་བ་དང༌། ཆོས་སྲིད་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་ཏུ་རློམ་པ་སྤོང་བ་དང༌། རིགས་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་རློམ་པ་སྤོང་བ་དང་གསུམ། དང་པོ།༽
ཚོགས་བྲན་དྲུག་ཆས་བསྟབས་གྱུར་པ། །ཁྱོད་ཀྱི་དྲེགས་པ་ཅི་ཞིག་ཡིན།།
གང་ངམ་དེ་རུ་བྱ་བ་ནི། །དབང་དུ་བྱས་ལ་རག་ལས་འགྱུར།།
ཇི་ལྟར་གསོ་བྱ་འཐོབ་ཐོབ་པ། །རྗེ་བོ་གཏོང་པོར་སེམས་དེ་བཞིན།།
རྗེ་བོ་སྦྱིན་བྱ་བྱིན་བྱས་ནས། །བདག་ནི་གཏོང་བ་པོ་སྙམ་རློམ།།
གཞན་རྣམས་ཀྱིས་ནི་སྡུག་བསྔལ་གནས། །ཁྱོད་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་དྲན།།
གཞན་གྱིས་ལས་ཀྱིས་འཚོ་ཁྱོད་ཀྱི། །དགའ་བ་གང་གིས་བསྐྱེད་པར་འགྱུར།།
རྒྱལ་པོ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་མངའ་བདག་ཡིན་ཏེ་རྩོམ་པ་ཐམས་ཅད་རྒྱལ་པོ་ལ་དབང་བའི་ཕྱིར་སྙམ་ན། སྔོན་གྱི་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་ཀྱིས་ཞིང་སྲུང་བའི་བྲན་དུ་བསྐོས་ཏེ། དྲུག་ཆས་གླ་རྔན་བསྟབས་པར་གྱུར་པ་ཙམ་ལ་ང་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་མངའ་བདག་གོ་སྙམ་དུ་ཁྱོད་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་དྲེགས་པ་ཅི་ཞིག་སྐྱེ་བ་ཡིན། ཡུལ་དུས་གང་ངམ་དེ་རུ་རྒྱུ་སྔོན་གྱི་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་ཀྱི་ཞིང་སྲུང་བའི་བྱ་བ་ནི་བྱེད་པའི་བྲན་དུ་ཁྱོད་རང་ཉིད་དབང་དུ་བྱས་པ་ལ་རག་ལས་པར་འགྱུར་གྱི་རང་དབང་ཅན་གྱི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ཅི་ཡང་མེད་དོ། །ཡང་རྒྱལ་པོ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་མངའ་བདག་སྟེ་ནོར་རྣམས་གཏོང་བ་དང་སྡུད་པ་ལ་དབང་བའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་ན་གསོ་བྱ་ཞབས་འབྲིང་བ་སོགས་ཀྱིས་འཐོབ་བྱ་ནོར་རྣམས་ཐོབ་པ་དང་རྗེ་བོ་ལ་གཏོང་བ་པོར་སེམས་པ་དེ་བཞིན་དུ་གཏོང་བ་པོ་རྗེ་བོ་ཡང་སྦྱིན་བྱ་ནོར་རྣམས་སྦྱིན་པར་བྱས་ནས་བདག་ནི་གཏོང་བ་པོ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་ཕན་ཚུན་ལྟོས་པའི་སྒོ་ནས་རློམ་པར་ཟད་ཀྱི་གཏོང་བ་པོ་རང་དབང་ཅན་ནི་ཅི་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་མཚན་དེས་ན། གཞན་རྣམས་ཀྱི་ངོར་ནི་བྲན་དུ་གྱུར་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་གནས་ཡིན་བཞིན་དུ། ཁྱོད་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་བདེ་བར་དྲན་ཏེ། གཞན་གྱི་ལས་ཀྱིས་རྟག་ཏུ་འཚོ་དགོས་པ་ཁྱོད་ཀྱི་དགའ་བ་དེ་རྒྱུ་གང་གིས་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་ཞེས་གསུངས་སོ།།
༼གཉིས་པ་ལ། སྤྱིར་འཇིག་རྟེན་སྲུང་བའི་དབང་ཕྱུག་ཏུ་རློམ་པ་སྤོང་བ་དང༌། བྱེ་བྲག་ཆོས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་ཏུ་རློམ་པ་སྤོང་བ། ཁྱད་པར་དཔའ་བོའི་དབང་ཕྱུག་ཏུ་རློམ་པ་སྤོང་བ་གསུམ། དང་པོ་ལ།
དངོས་དང༌། དེ་ཕྱིར་བསོད་ནམས་མིན་པ་སྤོང་བའི་ཐབས་བསྟན་པ་གཉིས། དང་པོ།༽
འཇིག་རྟེན་གྱི་ནི་སྲུང་པོ་དང༌། །བསྲུང་བྱར་ས་བདག་སྣང་གྱུར་ན།།
ཅི་སྟེ་གཅིག་གིས་དྲེགས་ཡོད་ཅིང༌། །ཅི་སྟེ་གཞན་གྱིས་དྲེགས་བྲལ་མིན།།
རིགས་ཀུན་ནང་ནས་རང་ལས་ལ། །དགའ་བས་འཚོ་རྣམས་རྙེད་པར་དཀའ།།
གལ་ཏེ་ཁྱོད་ལ་མི་དགེར་འགྱུར། །དེས་ན་ཁྱོད་ལ་འགྲོ་བཟང་དཀོན།།
གཞན་གྱིས་བསྐུལ་ཏེ་བྱེད་པ་གང༌། །དེ་ནི་ས་སྟེང་བླུན་ཞེས་བྱ།།
ཁྱོད་དང་མཚུངས་པའི་གཞན་དབང་གཞན། །འགའ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ།།
རྒྱལ་པོ་ནི་འཇིག་རྟེན་སྲུང་བའི་དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོ་ཡིན་ཏེ། དེ་མེད་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཚུལ་ལུགས་ཉམས་པས་སྐྱེ་རྒུ་རྣམས་བརླག་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་ན། མངའ་འབངས་རྣམས་ལ་ལྟོས་ནས་ཁྱོད་འཇིག་རྟེན་རྣམས་ཀྱི་ནི་སྲུང་བ་པོ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་དང༌། སྡེ་འབངས་རྣམས་ཀྱིས་བསྲུང་བྱར་ཡང་ས་བདག་རང་ཉིད་སྣང་བར་གྱུར་ན། ཅི་སྟེ་གཅིག་གིས་དྲེགས་པ་ཡོད་ཅིང་ཅི་སྟེ་གཞན་གྱིས་དྲེགས་པ་དང་བྲལ་བ་ཇི་ལྟར་མིན། དེ་བས་ན་དྲེགས་པའི་དབང་གིས་འཇིག་རྟེན་སྲུང་བར་རློམ་ཡང༌། དེང་སང་སྙིགས་མའི་དུས་འདིར་རིགས་ཀུན་གྱི་ནང་ནས་རྒྱལ་པོ་རྣམས་རང་ལས་ལ་མི་དགེ་དང་མ་འདྲེས་པར་དགའ་བས་འཚོ་བ་རྣམས་ནི་རྙེད་པར་དཀའ་ལ། གལ་ཏེ་ཁྱོད་ལ་སྡིག་གྲོགས་དང་འགྲོགས་པ་སོགས་ཀྱིས་མི་དགེ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། དེས་ན་ཁྱོད་ལ་ཕྱི་མ་འགྲོ་བ་བཟང་པོ་ཙམ་ཡང་དཀོན་པར་སྣང་ངོ༌། །མདོར་ན་རང་དབང་ཅུང་ཟད་ཙམ་ཡང་མེད་པར་གཞན་གྱིས་བསྐུལ་ཏེ་ཞིང་སྲུང་བ་སོགས་ལས་སྣ་ཚོགས་བྱེད་དགོས་པའི་བྲན་དུ་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ས་ཡི་སྟེང་ན་བླུན་པོ་ཞེས་བྱ་བར་ངེས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་ཁྱོད་དང་མཚུངས་པའི་གཞན་དབང་ཅན་གཞན་འགའ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ།།
༼གཉིས་པ་ནི།༽
བསྲུང་བ་ང་ལ་རག་ལས་ཞེས། །འཇིག་རྟེན་ལ་ནི་གླ་ལེན་ཞིང༌།།
རང་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་སྡིག་བྱེད་ན། །དེ་མཚུངས་བརྩེ་མེད་སུ་ཞིག་ཡོད།།
སྐྱེ་བོ་སྡིག་ཏོ་བྱེད་རྣམས་ལ། །གལ་ཏེ་བརྩེ་བ་བྱ་མིན་ན།།
བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ནི། །ཐམས་ཅད་བསྲུང་བྱར་མི་འགྱུར་རོ།།
བདག་ཉིད་དགའ་བ་སྐྱེད་པ་ཡི། །རྒྱུ་ནི་གང་དུ་མེད་མི་འགྱུར།།
ལུང་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་རྣམས་ཀྱིས། །བསོད་ནམས་མིན་པའང་འཇིག་ཡོད་མིན།།
བཤད་མ་ཐག་པའི་རྒྱུ་མཚན་དེའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་སྲུང་བ་པོ་ང་ལ་རག་ལས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་མཆོག་ཏུ་དྲེགས་པའི་དབང་གིས་འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་ལ་ནི་འབྲུ་ཡི་དྲུག་ཆའི་གླ་ལེན་ཞིང་དེར་མ་ཟད་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་ཆད་པ་དྲག་པོ་གཅོད་པ་སོགས་སྡིག་པའི་ལས་སྣ་ཚོགས་བྱེད་ན། དེ་དང་མཚུངས་པའི་བརྩེ་བ་མེད་པའི་སྡིག་ཅན་སུ་ཞིག་ཡོད། དེ་ལྟར་མོད་ཀྱི་རྐུན་ཁྲམ་བྱེད་པ་སོགས་སྐྱེ་བོ་སྡིག་ཏོ་བྱེད་པ་རྣམས་ལ་གལ་ཏེ་བརྩེ་བར་བྱ་བ་མིན་པས། དེ་ལ་ཆད་པ་དྲག་པོས་ཚར་བཅད་དགོས་པར་སྨྲ་ན། འོ་ན་ཁྱོད་དང་བཅས་པའི་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཁྱོད་ཀྱིས་བསྲུང་བྱར་མི་འགྱུར་རོ། །བདེན་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་སྐྱེ་བོ་ཤིན་ཏུ་མི་སྲུན་པ་གང་དག་འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་སྲུང་བའི་ཕྱིར་ཆད་པ་དྲག་པོ་བཅད་ཀྱང་སྡིག་པར་མི་འགྱུར་བར་རྒྱལ་པོ་ལུགས་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་ལས་སྔོན་གྱི་སྐྱེ་རྒུའི་བདག་པོ་རྣམས་ཀྱིས་བཤད་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། གང་གིས་མི་དགེ་བའི་ལས་བསགས་པ་ལ་བདག་ཉིད་འགྱོད་པ་མེད་པར་སླར་ཡང་དགའ་བ་སྐྱེད་པ་ཡི་ཐབས་སམ་རྒྱུ་མཚན་ལྟར་སྣང་བ་དེ་དང་འདྲ་བ་ནི་གང་དུ་ཡང་མེད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཉ་པ་དང་ཕག་གསོད་པ་པོ་རྣམས་ཀྱང་སྲོག་ཆགས་གསོད་པའི་ལས་ཀྱིས་འཚོ་བ་འདི་ནི་ཁོ་བོ་ཅག་གི་རིགས་ལས་འབྱུང་ཞིང་སྐྱེ་རྒུའི་བདག་པོས་འཚོ་བར་གནང་བའི་ཆོས་མ་ཡིན་པ་མེད་དོ་ཞེས་སྨྲ་བ་ལྟར། ཁྱོད་ཀྱང་དེ་ལྟར་སྨྲ་བར་ཟད་ཀྱི་ལུང་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་མཚན་རྣམས་ཀྱིས་བསོད་ནམས་མིན་པའང་འཇིག་ནུས་པ་ཡོད་པ་མིན་པས་དུས་རྟག་ཏུ་སྡིག་པ་སྤོང་བའི་ཐབས་ལ་འབད་པར་བྱའོ།།
༼གཉིས་པ་བྱེ་བྲག་ཆོས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་ཏུ་རློམ་པ་སྤོང་བ་ནི།༽
ཡང་དག་སྲུང་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ། །གལ་ཏེ་ས་བདག་ཆོས་ཡིན་ན།།
ཉོན་མོངས་བཟོ་མཁན་རྣམས་ལ་ཡང༌། །ཅི་སྟེ་ཆོས་སུ་འགྱུར་མ་ཡིན།།
འཇིག་རྟེན་ས་བདག་རག་ལས་ཀྱི། །ས་བདག་དེ་ནི་སྨད་དེ་དཔེར།།
དམ་པས་འཇིག་རྟེན་ཀུན་གྱི་མ། །སྲིད་པ་ཡི་ནི་སྲེད་པ་བཞིན།།
བླུན་མིན་རྒྱལ་སྲིད་མི་ཐོབ་ལ། །བླུན་ལ་བརྩེ་བ་ཡོད་མིན་ན།།
སྲུང་པོ་ཡིན་ཡང་མི་ཡི་བདག།།བརྩེ་བ་མེད་ལ་ཆོས་མི་གནས།།
དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཀུན། །མཁས་པས་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ།།
གང་གི་ཕྱིར་ན་དེ་དག་ལ། །དམན་འབྲིང་ཁྱད་འཕགས་ཡོད་ཕྱིར་རོ།།
སྔར་གྱི་ས་བདག་དགེ་རྣམས་ཀྱིས། །འཇིག་རྟེན་བུ་ལྟར་བསྐྱངས་པ་དེ།།
རྩོད་དུས་ཆོས་ལ་བརྟེན་རྣམས་ཀྱིས། །དེང་སང་རི་དྭགས་དགོན་པར་བྱས།།
གལ་ཏེ་འཇིག་རྟེན་ཡང་དག་པར་སྲུང་བར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་དེ་ལས་རྒྱལ་པོ་རྣམས་མཐོ་རིས་སུ་འགྲོ་བར་བཤད་པས་དེ་ནི་གལ་ཏེ་ས་བདག་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། འོ་ན་ངལ་དུབ་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པའི་སྒོ་ནས་གྲོང་ཁྱེར་སྲུང་བའི་ཕྱིར་འོབས་འབྲུ་བ་སོགས་དང༌། མཚོན་ཆ་མགར་བ་སོགས་བཟོ་མཁན་རྣམས་ལ་ཡང་ཅི་སྟེ་ཆོས་སུ་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ཏེ་དེ་དག་ཀྱང་ཆོས་སུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་སྤྱིར་འཇིག་རྟེན་ཡང་དག་པར་སྲུང་བ་ས་བདག་རྒྱལ་པོ་ལ་རག་ལས་མོད་ཀྱི་ས་བདག་དེ་ལ་ནི་ཆོས་མེད་པ་ཙམ་དུ་མ་ཟད་སྨད་པའི་གནས་ཉིད་དེ་འཇིག་རྟེན་སྲུང་བ་པོ་ཡིན་ཡང་ཆད་པ་དྲག་པོའི་ལས་ཀྱིས་གནོད་པར་ཞུགས་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་དམ་པས་གཟིགས་ན་ཟག་བཅས་འཇིག་རྟེན་ཀུན་གྱི་མ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་སྲིད་པ་ཡི་ནི་སྲེད་པ་དེ་ཡིས་འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་སྲིད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་སྦྱོར་བ་བཞིན་ནོ། །མདོར་ན་རྒྱལ་པོ་རྣམས་ནི་ཆོས་དང་ལྡན་པར་དཀའ་བར་གནས་ཏེ། བླུན་པོ་མིན་པར་གྲགས་པ་དང་བག་མེད་པའི་གཞིར་གྱུར་པའི་རྒྱལ་སྲིད་དོན་དུ་མི་གཉེར་བས་མི་ཐོབ་ལ། བླུན་པོ་འདོད་ཆེན་ཅན་རྣམས་ལ་ནི་བརྩེ་བ་ཡོད་པ་མིན་ན། བརྩེ་བ་མེད་པའི་རྒྱལ་པོ་ནི་སྲུང་བ་པོ་ལྟར་སྣང་བ་ཡིན་ཡང་དེ་ལྟ་བུའི་མི་ཡི་བདག་པོ་བརྩེ་བ་མེད་པ་དེ་ལ་ཆོས་དགེ་བ་ག་ལ་གནས་ཏེ་མི་གནས་སོ། །དྲང་སྲོང་གིས་བྱས་པའི་རྒྱལ་རིགས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་འཚེ་བ་ལ་ཆོས་མ་ཡིན་པ་མེད་དོ་ཞེ་ན། དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཀུན་ནི་མཁས་པས་རྗེས་སུ་སློབ་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ན་དེ་དག་ལ་སྤྱོད་པ་ཆོས་དང་ཆོས་མིན་པ་སྣ་ཚོགས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཇི་ལྟར་ན། འཚེ་བ་ཆོས་སུ་སྨྲ་བ་དམན་པའི་སྤྱོད་པ་དང༌། དེ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་འབྲིང་དང༌། དེ་ཉིད་ཆོས་མིན་དུ་བསྟན་པ་ཁྱད་པར་འཕགས་པའི་སྤྱོད་པ་རྣམས་སུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་འཚེ་བ་ཆོས་སུ་སྨྲ་བ་ནི་ཆོས་མིན་གྱི་སྤྱོད་པ་ཁོ་ནའོ། །དེའི་ཕྱིར་བསྐལ་པ་རྫོགས་ལྡན་གྱི་དུས་ལྟ་བུ་སྔར་གྱི་ས་བདག་དགེ་བ་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་རྣམས་ཀྱིས་དགེ་བཅུའི་ཁྲིམས་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་རྣམས་བུ་ལྟར་བསྐྱངས་པ་སྟེ། རྩོད་དུས་སྙིགས་མ་ལྔའི་ཆོས་ལ་བརྟེན་པའི་སྡིག་རྒྱལ་སྙིང་རྗེ་མེད་པ་འཚེ་བ་ཆོས་སུ་སྨྲ་བའི་བསྟན་བཅོས་ཏེ་ཚད་མར་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱིས་དེང་སང་གི་དུས་འདིར་འཁྲུགས་རྩོད་སོགས་མི་དགེ་བའི་ལས་ཐབས་ཁོ་ནའི་སྒོ་ནས་རི་དྭགས་ཙམ་རྒྱུ་བའི་གནས་དབེན་པའི་དགོན་པ་ལྟར་བརླགས་པར་བྱས་སོ།།
༼གསུམ་པ་ཁྱད་པར་དཔའ་བོའི་དབང་ཕྱུག་ཏུ་རློམ་པ་སྤོང་བ་ནི།༽
གླགས་སུ་བསྣུན་པའི་རྒྱལ་པོ་ལ། །གལ་ཏེ་སྡིག་པ་ཡོད་མིན་ན།།
རྐུན་པོ་གཞན་རྣམས་ལ་ཡང་དེ། །དང་པོ་ཉིད་དུ་ཡོད་མ་ཡིན།།
ཆང་སོགས་དག་ལ་བདོག་པ་ཀུན། །ཡོངས་གཏོང་མཆོད་པ་མ་ཡིན་ན།།
གཡུལ་ངོར་བདག་ཀྱང་ཡོངས་གཏོང་བ། །མཆོད་པ་སྙམ་དུ་སེམས་སམ་ཅི།།
རྒྱལ་པོ་འཇིག་རྟེན་མགོན་ཁྱོད་ལ། །མགོན་འགའ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན།།
མགོན་ཉིད་དེ་ཡིས་བདག་ཉིད་ནི། །མ་བཏང་སུ་ཞིག་དགའ་བར་འགྱུར།།
རྒྱལ་པོ་ཤི་བར་གྱུར་པ་ལའང༌། །གྲགས་པས་ཡོན་ཏན་འགའ་མི་འགྱུར།།
ཁྱོད་ཡོན་མེད་དང་ཁྱི་འཚེད་ལ། །གྲགས་པ་ཆེན་པོ་ཅི་སྟེ་མེད།།
རྒྱལ་པོ་དཔའ་བོའི་སྟོབས་ཅན་གང་གིས་གླགས་སུ་བབ་ན་དགྲ་བོ་ལ་མཚོན་གྱིས་བསྣུན་པའི་དཔའ་བོའི་དབང་ཕྱུག་རྒྱལ་པོ་དེ་ལ་གལ་ཏེ་སྡིག་པ་ཡོད་པ་མིན་པར་སྨྲ་ན། དེ་ལྟར་ན་རྒྱལ་པོ་མ་ཡིན་ཡང་རྐུན་པོ་སོགས་མི་དགེ་བ་བྱེད་པ་པོ་གཞན་རྣམས་ལ་ཡང་སྡིག་པ་དེ་དང་པོ་ཉིད་དུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ཏེ་བདག་པོ་ལ་གླགས་སུ་བབ་པ་ན་རྐུ་བ་སོགས་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱལ་པོ་དཔའ་བོའི་དབང་ཕྱུག་གང་དག་གཡུལ་ངོར་སྲོག་ཀྱང་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་དེ་ནི་བསོད་ནམས་དང་ལྡན་ཞིང་མཐོ་རིས་སུ་འགྲོ་བར་བཤད་དེ། བསད་ན་མཐོ་རིས་ཐོབ་པ་འམ། །ཕབ་སྟེ་ས་བདག་སྤྱོད་འགྱུར་གྱི། །དེ་ཡི་ཕྱིར་ན་ཀོན་རིའི་བུ། །འགྱེད་ལ་ངེས་བྱས་ལོངས་པར་བྱོས། །ཞེས་བཤད་པས་སོ་ཞེ་ན། ཆང་དང་རྒྱན་པོ་སྨད་འཚོང་ལ་སོགས་པ་དག་ལ་བདོག་པ་ཀུན་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་མཆོད་པ་མ་ཡིན་ན། གཡུལ་ངོར་བདག་ཀྱང་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་དེ་ནི་མཆོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བསོད་ནམས་ཡིན་སྙམ་དུ་སེམས་སམ་ཅི་སྟེ་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པའི་གནས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདེན་མོད་ཀྱི་གཡུལ་ངོར་དཔའ་བ་སོགས་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་མགོན་དུ་གྱུར་པ་ནི་དགའ་བའི་གནས་མ་ཡིན་ནམ་སྙམ་ན། རྒྱལ་པོ་འཇིག་རྟེན་གྱི་མགོན་བྱེད་པ་པོ་ཁྱོད་རང་ཉིད་ལ་ནི་མགོན་དུ་གྱུར་པ་འགའ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན། མགོན་མེད་པ་ནི་རྒུད་པའི་གནས་ཡིན་པས་དེ་ལྟ་བུའི་མགོན་ཉིད་དེ་ཡིས་འཇིག་རྟེན་ས་བདག་ཉིད་ནི་མ་བཏང་ན་ཡང་སུ་ཞིག་དགའ་བར་འགྱུར། རྒྱལ་པོ་ཤིན་ཏུ་དཔའ་བ་གང་དག་ཤི་ཡང་འཇིག་རྟེན་ན་གྲགས་པ་རྗེས་སུ་སྒྲོགས་པས་ན་ཆད་པ་དྲག་པོ་ཅན་དུ་བྱ་དགོས་སོ་ཞེ་ན། གང་གི་ཚེ་རྒྱལ་པོ་ཤི་བར་གྱུར་པ་ལའང་གྲགས་པས་ནི་ཡོན་ཏན་འགའ་ཡང་མི་འབྱུང་བས་ན་ཁྱོད་རང་ཉིད་ལ་ནི་ཡོན་ཏན་ཅི་ཡང་ཐོབ་ཏུ་མེད་པ་དང་གྲགས་པ་ཙམ་ནི་ཁྱི་འཚེད་པས་འཚོ་བ་ལ་ཡང་གྲགས་པ་ཆེན་པོ་ཅི་སྟེ་མེད། དེས་ན་དེ་ཙམ་གྱི་ཆེད་དུ་དྲེགས་པའི་དབང་གིས་བསོད་ནམས་མིན་པའི་ལས་ལ་འཇུག་པར་མི་བྱའོ།།
༼གསུམ་པ་རིགས་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་རློམ་པ་སྤོང་བ་ལ། དངོས་དང༌། རིགས་ཀྱིས་དྲེགས་པས་སྡིག་པ་སྤོང་བར་གདམས་པ་གཉིས། དང་པོ།༽
གང་ཚེ་ཀུན་གྱི་དབང་ཕྱུག་ཉིད། །བསོད་ནམས་ཀྱིས་བསྐྱེད་དེ་ཡི་ཚེ།།
འདི་ནི་དབང་ཕྱུག་རྟེན་མིན་ཞེས། །བརྗོད་པ་རྙེད་པ་མ་ཡིན་ནོ།།
འཚོ་བའི་ཐབས་སོ་ཅོག་ལ་ཡང༌། །འཇིག་རྟེན་ན་ནི་རིགས་ཞེས་བསྙད།།
དེས་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ། །རིགས་ལས་དབྱེ་བ་ཡོད་མ་ཡིན།།
འདས་དུས་ཤིན་ཏུ་རིང་བ་དང༌། །མི་མོ་རྣམས་ཡིད་གཡོ་བ་སྟེ།།
དེ་ཕྱིར་རྒྱལ་རིགས་ཞེས་བྱ་བ། །རིགས་ལས་འགའ་ཡང་ཡོད་མ་ཡིན།།
གལ་ཏེ་ལས་ཀྱིས་དམངས་རིགས་ཀྱང༌། །རྒྱལ་རིགས་ཞེས་བྱར་གྱུར་ན་ནི།།
ལས་ཀྱིས་དམངས་ཀྱང་བྲམ་ཟེར་ནི། །གང་གིས་འགྱུར་བ་མིན་པར་སེམས།།
རིགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་རྒྱལ་པོ་ནི་རྒྱལ་ཐབས་འོས་པས་དེ་ལ་རྒྱགས་པ་འབྱུང་རིགས་སོ་སྙམ་ན། གང་གི་ཚེ་ཀུན་གྱི་དབང་ཕྱུག་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱིས་བསྐྱེད་པ་ཡིན་པ་དེ་ཡི་ཚེ་རྒྱུ་བསོད་ནམས་འདི་ནི་དབང་ཕྱུག་གི་རྟེན་ཡིན་ནོ་ཞེས་རིགས་ཙམ་རྒྱལ་ཐབས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་ཏུ་འོས་པའི་རྟེན་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་བརྗོད་པ་རྙེད་པ་མ་ཡིན་ནོ་དེའི་ཕྱིར་རིགས་ཀྱིས་དྲེགས་པར་མི་འོས་སོ། །རྣམ་པར་བརྟགས་ན་རིགས་ཞེས་པ་བྱ་བའི་སྒོ་ནས་བཏགས་པ་ཙམ་ལས་ཅི་ཡང་མེད་དེ། སྐྱེ་རྒུ་སྐྱོང་བ་དང༌། དཀའ་ཐུབ་སྤྱོད་པ་དང༌། རྒྱལ་པོའི་བཀའ་བཞིན་བྱེད་པ་དང༌། ཞིང་རྨོ་བ་སྟེ། འཚོ་བའི་ཐབས་སོ་ཅོག་ལ་ཡང་བཏགས་པའི་སྒོ་ནས་འཇིག་རྟེན་ན་ནི་རིགས་ཞེས་བསྙད་པ་དེས་ན་སྤྱིར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་རིགས་ལས་དབྱེ་བ་འགའ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །བཏགས་པ་ཙམ་གྱི་རིགས་དེ་ཡང་མ་འཆོལ་བ་ནི་དཀའ་བར་གནས་ཏེ། སྤྱིར་འདས་པའི་དུས་ནི་ཡུན་ཤིན་ཏུ་རིང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང༌། མི་མོ་རྣམས་ཀྱི་ཡིད་ཀྱང་འདོད་ཆགས་ཀྱིས་གཡོ་བ་ཆེ་བ་སྟེ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རྒྱལ་རིགས་ཞེས་བྱ་བ་མང་པོས་བཀུར་བའི་རྒྱལ་པོའི་རིགས་ལས་བྱུང་བ་ནི་འགའ་ཡང་དེང་སང་གི་དུས་སུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་ཕལ་ཆེར་དམངས་རིགས་ཀྱི་སྐྱེ་གནས་ཅན་རྣམས་རྒྱལ་རིགས་སུ་དྲེགས་པར་ཟད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་སྐྱེ་རྒུ་སྐྱོང་བའི་ལས་ཀྱིས་རྒྱལ་རིགས་སུ་འགྱུར་རོ་སྙམ་ན། གལ་ཏེ་སྐྱེ་རྒུ་སྐྱོང་བའི་ལས་ཀྱིས་དམངས་རིགས་ཀྱང་རྒྱལ་རིགས་ཞེས་བྱ་བར་གྱུར་ན་ནི། གསང་སྔགས་འདོན་པ་སོགས་ཀྱི་ལས་ཀྱིས་དམངས་རིགས་རྣམས་ཀྱང་བྲམ་ཟེར་ནི་རྒྱུ་གང་གིས་འགྱུར་བ་མིན་པར་སེམས་སམ་ཅི། དེ་བས་ན་རིགས་ཀྱིས་མཆོག་ཏུ་དྲེགས་པ་སྤང་བར་བྱའོ།།
༼གཉིས་པ་ནི།༽
རྒྱལ་པོ་སྡིག་ལ་དབང་ཕྱུག་ལྟར། །འགེད་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན།།
གཞན་གྱི་དོན་དུ་མཁས་པ་ནི། །སུ་ཞིག་ཕྱི་མར་འཇོམས་པར་བྱེད།།
རྒྱལ་པོ་ཞེས་བོས་ནས་ཁྱོད་ནི་རྟག་ཏུ་བག་ཡོད་པར་གནས་པར་བྱ་སྟེ་སྡིག་པ་འདི་ལ་ནི་དབང་ཕྱུག་ལྟར་གཞན་ལ་འགེད་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན། སྡེ་འབངས་གཞན་ལ་ཕན་པ་ཅུང་ཟད་ཙམ་གྱི་དོན་དུ་བླང་དོར་ལ་མཁས་པ་ནི་སུ་ཞིག་རང་ཉིད་འཇིག་རྟེན་ཕྱི་མར་འཇོམས་པར་བྱེད། དེས་ན་སྡིག་པ་སྤོང་བའི་ཐབས་ལ་འབད་པར་བྱའོ།།
༼གསུམ་པ་ནི།༽
དབང་ཕྱུག་གིས་བསྐྱེད་ང་རྒྱལ་ནི། །མཉམ་དང་ཁྱད་པར་འཕགས་པ་ཡི།།
ཕ་རོལ་ནུས་ལྡན་བལྟ་བྱ་སྟེ། །དམ་པའི་སྙིང་ལ་མི་གནས་སོ།།
དེ་ལྟར་དབང་ཕྱུག་གིས་བསྐྱེད་པའི་ང་རྒྱལ་གྱི་གཉེན་པོར་ནི། རང་དང་མཉམ་པ་དང་རང་ལས་ཁྱད་པར་འཕགས་པ་ཡི་ཕ་རོལ་པོ་ནུས་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ལ་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟ་ན་ནི་དབང་ཕྱུག་གིས་དྲེགས་པའི་ང་རྒྱལ་ནི་དམ་པའི་སྙིང་ལ་མི་གནས་སོ་ཞེས་གསུངས་སོ།།
༼ལེའུའི་མཚན་ནི།༽
རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་བཞི་བརྒྱ་པ་ལས་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་སྤང་བའི་ཐབས་བསྟན་པ་སྟེ་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་བཞི་པའི་འགྲེལ་པའོ།། །།
རབ་བྱེད་ལྔ་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་བསྟན་པ།
༼༈ གཉིས་པ་བླང་བྱ་རྣམ་བྱང་ཕྱོགས་རྟོགས་པའི་ཐབས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་ལ།
མཐར་འབྲས་མྱང་འདས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་བསྟན་པ་དང༌། རྒྱུ་ཐེག་ཆེན་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་བཤད་པ་གཉིས། དང་པོ་ལ། ཐབས་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་བྱེད་ལས་ཀྱི་སྒོ་ནས་བསྟན་པ། ཐབས་བྱུང་ནུས་པའི་ཡོན་ཏན་སྟོབས་ཀྱི་སྒོ་ནས་བསྟན་པ། ངོ་བོ་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་ཡེ་ཤེས་རྩོད་སྤང་གི་སྒོ་ནས་བསྟན་པ་དང་གསུམ། དང་པོ་ནི།༽
སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་གཡོ་བ་ནི། །རྒྱུ་མེད་འགའ་ཡང་ཡོད་མིན་ཏེ།།
དབུགས་ཀྱང་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ནི། །སྨན་སླད་ཁོ་ནར་ཡང་དག་འབྱུང༌།།
ཤེས་བྱ་སྡུག་བདེན་གྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་རིམ་པ་དེ་ལྟར་ཡིན་མོད་ཀྱི་དེ་སྤངས་པའི་འབྲས་བུ་མྱང་འདས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དེ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ཞི་བ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ནི་མདོར་ན་མཁྱེན་བརྩེ་ནུས་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་ཡིན་ཏེ། མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་ལས། སེམས་ཅན་ཀུན་མཆོག་ཉིད་སེམས་དང༌། །སྤངས་དང་རྟོགས་དང་གསུམ་པོ་ལ། །ཆེན་པོ་གསུམ་གྱི་རང་བྱུང་གི །ཆེད་དུ་བྱ་བ་འདི་ཤེས་བྱ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །དེ་ལ་བཤད་མ་ཐག་པའི་ཤེས་བྱའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཇི་ལྟར་གནས་པ་བཞིན་སྟོན་པའི་བདག་རྐྱེན་དངོས་ནི་ཐབས་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ལ་རག་ལས་པས་ཐོག་མར་དེ་བསྟན་པ་ནི། ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་འགྲོ་བའི་དོན་མཐའ་ཡས་པ་ལྟ་བུར་མཛད་པ་སྟེ་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་གསང་བ་གསུམ་གྱི་ཆོ་འཕྲུལ་རྣམ་པར་གཡོ་བ་ནི་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པའི་རྒྱུ་མེད་པ་འགའ་ཡང་ཡོད་པ་མིན་ཏེ། དབུགས་ཀྱང་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ནི་སྨན་པའི་སླད་ཁོ་ནར་ཡང་དག་པར་འབྱུང་སྟེ། ཏིང་འཛིན་རྒྱལ་པོ་ལས། འོད་ཟེར་བརྒྱ་སྟོང་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག །ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོའི་ཞབས་ཀྱི་མཐིལ་ནས་བྱུང༌། །སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཐམས་ཅད་བསིལ་བར་གྱུར། །སྡུག་བསྔལ་མེད་པར་བྱས་ནས་བདེ་བ་མྱོང༌། །ཞེས་དང༌། འགྲེལ་ཆེན་ལས།
རང་གི་ངང་གིས་འབྱུང་བའི་དབུགས་ཀྱང་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་གནས་སྐབས་དང་མཐར་ཐུག་ཏུ་སྨན་པའི་སླད་ཁོ་ནར་ཡང་དག་པར་འབྱུང་སྟེ་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་པ་ལྟར་རོ།།
༼གཉིས་པ་ནི།༽
འཇིག་རྟེན་ཀུན་ལ་འཆི་བདག་སྒྲ། །ཇི་ལྟར་འཇིགས་པ་བསྐྱེད་འགྱུར་བ།།
དེ་བཞིན་ཀུན་མཁྱེན་སྒྲ་འདི་ནི། །འཆི་བདག་ལ་ཡང་འཇིགས་པ་བསྐྱེད།།
ཐབས་དེ་ལས་བྱུང་བའི་ཐབས་བྱུང་ནུས་པའི་ཡོན་ཏན་ཡང་དཔེར་ན་འཇིག་རྟེན་པ་ཀུན་ལ་འཆི་བདག་གི་སྒྲ་ཐོས་པས་ཇི་ལྟར་འཇིགས་པ་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་མཁྱེན་ཞེས་པའི་སྒྲ་འདི་ནི་འཆི་བདག་གི་བདུད་ལ་ཡང་འཇིགས་པ་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་བ་སོགས་བདུད་བཞིའི་དཔུང་འཇོམས་པའི་སྟོབས་ཚད་མེད་པ་དང་ལྡན་པ་དག་གོ།
༼གསུམ་པ་ནི།༽
ཐུབ་ལ་མཛད་དང་མཛད་མིན་དང༌། །གསུང་བྱ་གསུང་བྱ་མིན་མངའ་བ།།
དེས་ན་ཀུན་མཁྱེན་ཀུན་མཁྱེན་ནི། །མིན་ཞེས་བྱ་ལ་རྒྱུ་ཅི་ཡོད།།
ཐུགས་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ལ་ཆགས་ཐོགས་མི་མངའ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དོ། །གལ་ཏེ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་ལྟ་བ་བཅུ་བཞི་ཇི་ལྟར་དྲིས་པ་བཞིན་དུ་ལུང་སྟོན་པར་མ་མཛད་པས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་མིན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། ཐུབ་པ་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ལ་ནི་གདུལ་བྱ་འདུལ་བའི་མཛད་པ་དང་མཛད་པ་མིན་པ་ཇི་བཞིན་སྟོན་པ་སྐུ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཆོ་འཕྲུལ་དང༌། གསུང་བྱ་དང་གསུང་བྱ་མིན་པ་མངའ་བ་གསུང་རྗེས་སུ་བསྟན་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་ཏེ། དེ་དག་གི་རང་བཞིན་གནས་དང་གནས་མིན་པའི་ཚུལ་ཐོགས་མེད་དུ་མཁྱེན་པ་ཐུགས་ཀུན་ཏུ་བརྗོད་པའི་སྟོབས་མངའ་བ་དེས་ན་ཀུན་མཁྱེན་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་གང་ཞིག་ཀུན་མཁྱེན་ནི་མིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་རྒྱུ་མཚན་ཅི་ཞིག་ཡོད། དེ་ལྟར་ལུང་དུ་མི་སྟོན་པའི་ལྟ་བ་བཅུ་བཞི་ལྟ་བུ་གསུང་བྱ་མིན་པར་ཇི་བཞིན་མཁྱེན་ཏེ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་གྲུབ་བོ།།
༼གཉིས་པ་རྒྱུ་ཐེག་ཆེན་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་ལ། བསམ་པ་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོར་སེམས་བསྐྱེད་པ། སྦྱོར་བ་རྣམ་མཁྱེན་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་བཤད་པ། དེ་ལྟར་བསམ་སྦྱོར་ཆོས་ཀྱི་བྱེད་ལས་བསྟན་པ་དང་གསུམ།
དང་པོ་ལ། སྤྱིར་བསམ་པ་སྟོབས་ཆེ་བའི་ཡོན་ཏན། བྱེ་བྲག་བྱང་ཆུབ་སེམས་སྟོབས་ཀྱི་ཡོན་ཏན། ཁྱད་པར་དོན་དམ་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་ཆེ་བ་བསྟན་པ་དང་གསུམ། དང་པོ་ནི།༽
སེམས་མ་རྟོགས་པ་འགྲོ་སོགས་ལ། །གང་ཕྱིར་བསོད་ནམས་ལ་སོགས་པ།།
མ་མཐོང་དེ་ཕྱིར་ལས་ཀུན་ལ། །ཡིད་ནི་དོན་པོར་བསྒྲུབ་པར་བྱ།།
དེ་ལྟ་བུའི་ཐོབ་བྱ་རྣམ་མཁྱེན་དོན་དུ་གཉེར་བས་དེའི་རྒྱུ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ལམ་ལ་ཇི་ལྟར་བསླབ་པའི་ཚུལ་ལ་སྤྱིར། ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་རྐྱེན་ཡིན་ཏེ། །འདུན་པའི་རྩེ་ལ་རབ་ཏུ་གནས། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། དགེ་བ་ཆེ་ཕྲ་གང་ལ་ཡང་གཙོ་བོ་སེམས་ཀྱི་ཀུན་སློང་མ་གཏོགས་པ་ལུས་སྐོར་བར་འགྲོ་བ་དང༌། ངག་ཁ་ཏོན་སྨྲ་བ་སོགས་ཀྱི་བྱ་བ་དག་ལ། གང་གི་ཕྱིར་བསོད་ནམས་ལ་སོགས་པ་ཇི་བཞིན་ཡོད་པར་མ་མཐོང་བ་དེའི་ཕྱིར། ལུས་ངག་གི་དགེ་བའི་ལས་ཀུན་ལ་ཡིད་ནི་དོན་པོར་ཏེ་གཙོ་བོར་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་སོ།།
༼གཉིས་པ་ནི།༽
བསམ་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ། །དགེ་འམ་འོན་ཏེ་མི་དགེ་རུང༌།།
ཐམས་ཅད་དགེ་ལེགས་ཉིད་འགྱུར་ཏེ། །གང་ཕྱིར་ཡིད་དེའི་དབང་གྱུར་ཕྱིར།།
དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཀུན་རྫོབ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་བསམ་པའི་ཆེ་བས་རྟེན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་དགེ་བའམ་འོན་ཏེ་མི་དགེ་བའང་རུང་སྟེ་ལུས་ངག་གི་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་དགེ་ལེགས་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ་གང་གི་ཕྱིར་ན་ཡིད་དགེ་བ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེའི་དབང་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ།།
༼གསུམ་པ་ནི།༽
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དང་པོ། །ས་སྟེང་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ནི།།
འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་ཉིད་འགྱུར་བ།།དེ་དག་བསོད་ནམས་ལས་ཁྱད་འཕགས།།
དེ་ལས་ཀྱང་ཁྱད་པར་ས་དང་པོ་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ཐོབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་དོན་དམ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པའི་ཆེ་བའི་ཡོན་ཏན་ནི། སའི་སྟེང་གི་སྐྱེ་བོ་ཇི་སྙེད་ཐམས་ཅད་ནི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་དེ་དག་གི་བསོད་ནམས་ལས་ཆེས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་སོ།།
༼གཉིས་པ་སྦྱོར་བ་ལ། ཐབས་ཀྱིས་གཞན་དོན་སྒྲུབ་པའི་ཚུལ་དང༌། སྦྱོར་བ་ཕར་ཕྱིན་ལ་འཇུག་པའི་ཚུལ་གཉིས། དང་པོ་ལ།
ཐབས་ཀྱིས་གཞན་དོན་སྒྲུབ་པའི་ཆེ་བ་བརྗོད་པ་དང༌།
གཞན་དོན་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་རང་བཞིན་བཤད་པ། དེ་ལྟར་ཐབས་མཁས་ཡོད་མེད་ཀྱི་སྐྱོན་ཡོན་བསྟན་པ་གསུམ། དང་པོ་ནི།༽
རིན་ཆེན་རང་བཞིན་མཆོད་རྟེན་ནི། །འཇིག་རྟེན་སྙེད་མཐོ་འགས་བྱས་པ།།
དེ་བས་སེམས་ཅན་གཅིག་འདུལ་པོ། །མཆོག་ཏུ་བཀྲབས་པར་བརྗོད་པ་ཡིན།།
འདི་ལྟར་རིན་ཆེན་སྣ་ཚོགས་པའི་རང་བཞིན་ལས་གྲུབ་པ་ཡི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རིང་བསྲེལ་གྱི་སྙིང་པོ་ཅན་གྱི་མཆོད་རྟེན་ནི་འོག་མིན་གྱི་འཇིག་རྟེན་སྙེད་ཀྱི་གཏོས་དང་མཉམ་པར་མཐོ་བ་སྐྱེ་བོ་འགས་བྱས་ཏེ་མཆོད་པར་བྱེད་པ་དེ་བས་ཀྱང་སེམས་ཅན་གཅིག་ཙམ་གྱི་རྒྱུད་འདུལ་བ་པོ་དེ་བསོད་ནམས་ཆེས་མཆོག་ཏུ་བཀྲབས་པར་མདོ་ལས་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ།།
༼གཉིས་པ་ལ། ཐབས་ཀྱིས་གདུལ་བྱ་སྐྱོང་བའི་ཚུལ་དང༌། དེ་ཉིད་ལམ་ལ་དཀྲི་བའི་ཚུལ། དེ་ལྟར་གཞན་དོན་སྒྲུབ་པའི་ཐབས་མཁས་དངོས་དང་གསུམ། དང་པོ་ནི།༽
དེ་ལ་ཕན་འདོད་བླ་མ་ཡིས། །སློབ་མ་ལ་ནི་སྲི་ཞུ་བྱ།།
གང་ཕྱིར་དེས་ཕན་མི་ཤེས་པ། །དེ་ཕྱིར་སློབ་མ་ཞེས་བྱ་འོ།།
ཁྲོ་ཡང་འབྱུང་པོས་བཟུང་བ་ལ། །སྨན་པ་འཁྲུག་པ་མིན་པ་ལྟར།།
ཐུབ་པ་ཉོན་མོངས་དགྲར་གཟིགས་ཀྱི། །ཉོན་མོངས་དང་འབྲེལ་གང་ཟག་མིན།།
དེས་ན་གདུལ་བར་བྱ་བའི་ཡུལ་དེ་དག་ལ་ཕན་པར་འདོད་པའི་བླ་མ་ཡིས་སློབ་མ་ལ་ནི་སྲི་ཞུ་བྱ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་ན་གདུལ་བྱ་དེས་རང་ལ་ཕན་པའི་བླང་དོར་སྒྲུབ་མི་ཤེས་པ་ལ་རྗེས་སུ་བསྟན་དགོས་པ་དེ་ཡི་ཕྱིར་སློབ་མ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་ཇི་ལྟར་ཁྲོ་ཡང་འབྱུང་པོས་བཟུང་བ་ཡི་ནད་པ་ལ་སྨན་པ་དེ་ཁོང་འཁྲུག་པ་མིན་པ་ལྟར་ཐུབ་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པ་དགྲར་གཟིགས་མོད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་དང་འབྲེལ་བའི་གང་ཟག་ལ་དེ་ལྟར་མིན་པ་ལྟར་སྲས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་དེ་ཁོ་ན་ལྟར་རྗེས་སུ་བསླབ་པར་བྱའོ།།
༼གཉིས་པ་ནི།༽
གང་ཞིག་གང་གང་ལ་དགའ་བ། །དེ་ཡིས་དེ་དེ་སྔར་དཔྱད་བྱ།།
ཉམས་པར་གྱུར་པ་དམ་ཆོས་ཀྱི། །སྣོད་ནི་ཅིས་ཀྱང་མ་ཡིན་ནོ།།
དེ་ལྟར་ན་དེ་ཉིད་ལམ་ལ་དཀྲི་བའི་ཚུལ་ཡང་གདུལ་བར་བྱ་བའི་སློབ་མ་གང་ཞིག་ལམ་གང་དང་གང་ལ་དགའ་བ་དེ་ཡི་སྒོ་ནས་མཐོ་རིས་འདོད་པ་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་གཏམ་སོགས་དེ་དང་དེ་སྔར་དཔྱད་པར་བྱ་དགོས་ཀྱི་གཞན་དུ་རྒྱུད་ཉམས་པར་གྱུར་པ་ནི་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྣོད་ནི་ཅིས་ཀྱང་མ་ཡིན་ནོ། འདིར་ཡི་གེ་མ་དག་པ་སྣ་ཚོགས་སྣང་ངོ༌།།
༼གསུམ་པ་ཐབས་མཁས་སྒྲུབ་པའི་རང་བཞིན་ནི།༽
ཇི་ལྟར་མ་ནི་ཁྱད་པར་དུ། །ནད་ཐེབས་བུ་ལ་གདུང་འགྱུར་བ།།
དེ་བཞིན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བརྩེ། །དམ་པ་མིན་ལ་ཁྱད་པར་དུའོ།།
ལ་ལའི་སློབ་མར་འགྱུར་བ་སྟེ། །ལ་ལ་ཡི་ནི་བླ་མར་འགྱུར།།
ཐབས་རིགས་སྣ་ཚོགས་ཐབས་ཀྱིས་ནི། །མ་རྟོགས་སེམས་ཅན་རྟོགས་པར་བྱེད།།
ཇི་ལྟར་སྨན་པ་མཁས་གྱུར་པས། །ནད་པ་སྒྲུབ་མེད་དཀོན་དེ་བཞིན།།
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྟོབས་རྙེད་ནས། །གདུལ་བྱ་མ་ཡིན་ཤིན་ཏུ་དཀོན།།
དཔེ་ཇི་ལྟར་ན་མ་ནི་གཞན་ལས་ཁྱད་པར་དུ་ནད་ཀྱིས་ཐེབས་པའི་བུ་ལ་བརྩེ་བས་གདུང་བར་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བརྩེ་བ་ཡང་དམ་པ་མིན་པ་རྣམས་ལ་ཁྱད་པར་དུ་འབྱུང་བའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཐབས་མཁས་ཀྱི་རྩ་བ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་སྒོ་ནས་གདུལ་བྱ་རྣམས་ཀྱི་ཁམས་དབང་བསམ་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་གང་ཟག་ང་རྒྱལ་ཅན་གདུལ་བའི་ཆེད་ལྟ་བུ་ལ་ལ་ལའི་སློབ་མར་འགྱུར་བ་སྟེ་དེ་བཞིན་དུ་གདུལ་བྱ་རྒྱུད་དག་པ་ལ་ལ་ཡི་ནི་བླ་མར་འགྱུར་བ་སོགས་ཐབས་རིགས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པའི་ཐབས་ཀྱིས་ནི་མ་རྟོགས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྟོགས་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི། དཔེ་ཇི་ལྟར་ན་སྨན་པ་ཤིན་ཏུ་མཁས་པར་གྱུར་པས་ནད་པ་གསོ་བའི་ཐབས་བསྒྲུབ་ཏུ་མེད་པར་ཡལ་བར་དོར་དགོས་པ་དཀོན་པ་དེ་བཞིན་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་སྟོབས་རྙེད་ནས་དེས་གདུལ་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ཤིན་ཏུ་དཀོན་པའོ་ཞེས་གསུངས་སོ།།
༼གསུམ་པ་སྐྱོན་ཡོན་ལ། དེ་ལྟར་ཐབས་དང་བྲལ་བའི་སྐྱོན་བསྟན་པ་དང༌། ཐབས་མཁས་ལྡན་པའི་ཡོན་ཏན་བསྟན་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི།༽
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡུལ་དུ་ནི། །གལ་ཏེ་འགའ་ཞིག་མ་བསྐུལ་བས།།
ངན་སོང་འགྲོ་བར་གྱུར་ན་དེ། །བློ་ལྡན་གཞན་གྱིས་སྨད་བྱར་འགྱུར།།
གང་ཞིག་ཉེན་པ་གཞན་དག་ལ། །སྙིང་བརྩེ་ལེགས་ཞེས་མི་འདོད་པ།།
དེ་རྗེས་བརྩེ་བས་མགོན་མེད་པ། །དག་ལ་ཇི་ལྟར་སྦྱིན་པ་གཏོང༌།།
དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གདུལ་བར་བྱ་བའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་ནི་གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་འགའ་ཞིག་འགྱུར་བཞིན་དུ་ཐབས་ཀྱིས་མ་བསྐུལ་བས་དེ་ངན་སོང་དུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་བ་ན་དེ་ལྟ་བུའི་ཐབས་ལ་མི་མཁས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་བློ་ལྡན་རྒྱལ་བའི་སྲས་པོ་གཞན་གྱིས་ཤིན་ཏུ་སྨད་བྱར་ཡང་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་བསམ་པ་སྙིང་རྗེའི་ཐབས་དང་བྲལ་བའི་སྐྱོན་གྱིས་སྦྱོར་བ་སྦྱིན་སོགས་ཕར་ཕྱིན་ལ་ཡང་འཇུག་པར་མི་ནུས་ཏེ། ལས་དང་པོ་པ་གང་ཞིག་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ཉེན་པ་ཡི་སེམས་ཅན་གཞན་དག་ལ་སྙིང་བརྩེ་བ་ལེགས་སོ་ཞེས་མི་འདོད་པ་དེ་ལ་དེའི་རྗེས་སུ་བརྩེ་བས་མགོན་མེད་པའི་སློང་མོ་བ་དག་ལ་ཇི་ལྟར་སྦྱིན་པ་གཏོང༌། དེ་བས་ན་སྦྱིན་སོགས་ཕར་ཕྱིན་ལ་ཡང་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་རོ།།
༼གཉིས་པ་ཡོན་ཏན་ལ། ཐབས་དང་ལྡན་པའི་རྟེན་གང་ཟག་གི་ཆེ་བ་དང༌། རྟེན་དེས་བྱ་དཀའ་བའི་སྤྱོད་པའི་ཁྱད་པར། དེ་ལྟར་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་ཡོན་ཏན་དངོས་དང་གསུམ།
དང་པོ་ནི།༽
འགྲོ་ལ་ཕན་ཕྱིར་གང་ཞིག་ལ། །འཇིག་རྟེན་སྲིད་དུ་གནས་ཡོད་པ།།
དེ་ལ་སོར་གནས་དག་ཕུང་ན། །སྡང་ལ་བསམ་ཐག་ཅི་ཞིག་ཡོད།།
ཐབས་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོས་འགྲོ་བ་རྣམས་ལ་ཕན་པའི་ཕྱིར་དུ། ཡུལ་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་གང་ཞིག་ལ་དུས་འཇིག་རྟེན་སྲིད་དུ་གནས་པའི་སྙིང་སྟོབས་ཡོད་པ་དེ་ལ་གུས་པའི་རིམ་གྲོ་མི་བྱེད་པར་རང་གར་སོར་གནས་བྱེད་པ་དག་ཀྱང་ཕུང་བར་གྱུར་ན། དེ་ལ་ཞེ་སྡང་བར་གྱུར་པ་ལ་ནི་དེ་ལས་བསམ་ཐག་གཞན་ཅི་ཞིག་ཡོད། དེ་བས་བར་མར་གནས་པའང་སྤངས་ཏེ་གུས་པས་བསྟེན་པར་བྱའོ།།
༼གཉིས་པ་ནི།༽
གང་ལ་སྐྱེ་བ་ཐམས་ཅད་དུ། །མངོན་ཤེས་ལྔ་ཆར་ཡང་ཡོད་པ།།
དེ་ཡི་དམན་པར་དམན་ལྟའི་དངོས། །འདི་ནི་ཤིན་ཏུ་བྱ་དཀའ་བའོ།།
དེ་ལྟར་ཆེ་བའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པའི་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་སྤྱོད་པ་གཞན་ལས་མཆོག་ཏུ་བྱ་དཀའ་བའི་མཛད་པ་དེ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ཚོགས་གཉིས་ཀྱི་སྟོབས་དང་ལྡན་པའི་སེམས་དཔའ་གང་ལ་སྐྱེ་བ་ཐམས་ཅད་དུ་བཟོད་པ་ཐོབ་ཅིང༌། མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་ཆར་ཡང་མ་ཉམས་པར་ཡོད་པ་དེ་ཡིས་མ་དག་པའི་ཞིང་དམན་པར་བྱ་དང་རི་དྭགས་ལ་སོགས་པ་དམན་པ་ལྟ་བུའི་ལུས་ཀྱི་དངོས་པོ་བསྟན་ཏེ་སེམས་ཅན་སྨིན་པར་མཛད་པ་འདི་ནི་ཆེས་ཤིན་ཏུ་བྱ་དཀའ་བའོ།།
༼གསུམ་པ་ནི།༽
ཐབས་ཀྱིས་ཀུན་ཚེ་བསོད་ནམས་གང༌། །ཤིན་ཏུ་ཡུན་རིང་བསགས་པ་དེ།།
ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་གཞལ་བྱ་ཡང༌། །མིན་ཞེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས།།
དེ་ལྟར་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་དུས་ཀུན་གྱི་ཚེ་བསོད་ནམས་གང་དག་གྲངས་མེད་ཤིན་ཏུ་ཡུན་རིང་པོར་བསགས་པ་དེ་ཡི་ཕན་ཡོན་ནི། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་གཞལ་བྱ་ཡང་མིན་ནོ་ཞེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་ཏེ། ཁྱིམ་པའི་སྐྱེ་བོའི་འཁོར་བ་མཐའ་ཡས་པ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་རྩ་མཐའ་ཡས་ཏེ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དང༌། དུས་མཐའ་ཡས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཐབས་མཐའ་ཡས་པའི་ཕྱིར་དང༌། སེམས་ཅན་མཐའ་ཡས་པའི་ཕྱིར་རོ།།
༼གཉིས་པ་སྦྱོར་བ་ཕར་ཕྱིན་ལ། དང་པོར་སྦྱིན་པའི་ཕར་ཕྱིན་ལ་འཇུག་ཚུལ་དང༌། རིམ་གྱིས་ཕར་ཕྱིན་མཐའ་དག་སྒྲུབ་པའི་ཚུལ་གཉིས། དང་པོ་ལ།
དངོས་དང༌། དེ་ཡི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་སྐྱོན་བསྟན་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི།༽
འཆི་དང་ཆོས་དང་སྲིད་པ་གཞན། །སྦྱིན་པའི་སྒྲ་ཡིས་གསལ་བྱེད་པ།།
དེ་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ། །སྦྱིན་པའི་སྒྲ་ནི་རྟག་ཏུ་སྙན།།
དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་སྤྱོད་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ་ལས་ཆེས་ཐོག་མར་སྦྱིན་པའི་ཕར་ཕྱིན་ལ་འཇུག་སྟེ་ཇི་ལྟར་ན་སྦྱིན་པའི་སྒྲ་ཙམ་ཐོས་པས་ཀྱང་ཆེས་ལྷག་པར་དེ་ལ་གུས་པས་འཇུག་པའི་ཚུལ་སྐྱེས་པའི་རབས་རྣམས་ལས་ཇི་སྐད་འབྱུང་བ་ལྟར་རོ། །དེ་ལ་སྦྱིན་པའི་སྒྲ་ཙམ་ཐོས་པས་ཀྱང་གུས་པ་སྐྱེ་བའི་ཚུལ་ནི། འཆི་བ་དང་ཆོས་དང་སྲིད་པ་གཞན་དང་གསུམ་སྦྱིན་པའི་སྒྲ་ཡིས་གསལ་བར་བྱེད་པ་ཉིད་དེ། དེ་ཡི་ཕྱིར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་སྦྱིན་པའི་སྒྲ་ནི་རྟག་ཏུ་སྙན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ན་སྦྱིན་པའི་སྒྲ་ཡི་བྱེ་བྲག་གསུམ་སྟེ། དོ་ནི་བཏུབ་པ་ལའོ། །ད་ནི་རྔ་བ་ལའོ། །ཞེས་པའི་སྒྲའི་བྱེ་བྲག་གིས་ནི་སྐྱོ་བ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་འཆི་བ་གསལ་བར་བྱེད་པ་དང༌། ཡང་ན། དཱ་ན་ནི་སྦྱིན་པ་ལའོ། །ཌུ་ད་ཉ་ནི་སྦྱིན་པ་ལའོ། །ཞེས་པའི་སྒྲའི་བྱེ་བྲག་གིས་ནི་སྐྱོ་བ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་འཆི་བ་གསལ་བར་བྱེད་པ་དང༌། དེ་ང་ནི་སྲུང་བ་ལའོ། །དེ་བ་ནི་སྦྱོང་བ་ལའོ། །ཞེས་པའི་སྒྲའི་བྱེ་བྲག་གིས་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་སྲུང་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་སྒོ་ནས་གང་འདོད་པར་སྲིད་པ་གཞན་གསལ་བར་བྱེད་པ་སྟེ་སྒྲ་ཡི་བྱེ་བྲག་གསུམ་གྱིས་དོན་གསུམ་གསལ་བར་བྱས་པས་ན་སྦྱིན་པའི་སྒྲ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་རྟག་ཏུ་སྙན་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་བུའི་ཚུལ་གྱིས་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ལ་འཇུག་པར་བྱེད་པའོ།།
༼གཉིས་པ་ནི།༽
འདིར་བྱིན་པ་ཡི་སྦྱིན་པ་ལས། །འབྲས་བུ་ཆེན་པོ་འབྱུང་འགྱུར་ཞེས།།
ལེན་དང་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་ནི། །ཚོང་སྤོགས་བཞིན་དུ་སྨད་པར་འགྱུར།།
གལ་ཏེ་འདིར་གཞན་ལ་ཡོངས་སུ་བྱིན་པ་ཡི་སྦྱིན་པ་དེ་ལས་འབྲས་བུ་ཆེན་པོ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞེས་ལེན་དང་རྣམ་སྨིན་ལ་རེ་བའི་སྒོ་ནས་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་ནི་དཔེར་ན་བུན་ཚོང་ཁེ་སྤོགས་བྱེད་པ་བཞིན་དུ་སྨད་པར་འགྱུར་བ་ཁོ་ནའོ།།
༼གཉིས་པ་རིམ་གྱིས་ཕར་ཕྱིན་མཐའ་དག་སྒྲུབ་པའི་ཚུལ་ནི།༽
གང་ལ་སྔར་བྱས་སྡིག་པ་ཡང༌། །ཡོད་ཉིད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ།།
དགེ་བའི་ལས་ཅན་དེ་ལ་ནི། །བསྒྲུབ་མིན་ཞེས་བྱ་ཡོད་མ་ཡིན།།
དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ལ་སྔར་བྱས་པའི་སྡིག་པ་ཆུང་ངུ་ཡང་ཡོད་པ་ཉིད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དགེ་བའི་ལས་ཅན་དེ་ལ་ནི། སྤྱོད་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མཐའ་དག་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་མིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཅི་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དེས་ན་རིམ་གྱིས་ས་ནས་སར་ནོན་ཅིང་ཕར་ཕྱིན་མཐའ་དག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ།།
༼གསུམ་པ་བསམ་སྦྱོར་ཆོས་ཀྱི་བྱེད་པའི་ཕན་ཡོན་ལ། གནས་སྐབས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དང༌། མཐར་ཐུག་གི་ཡོན་ཏན་གཉིས། དང་པོ་ནི།༽
རླབས་ཆེན་ཡིད་ཅན་དེ་ལ་ནི། །འདི་ནའང་གནོད་པ་ཡོད་མིན་ཏེ།།
དེས་ན་དེ་ལ་སྲིད་པ་དང༌། །མྱ་ངན་འདས་ལ་ཁྱད་པར་མེད།།
དེ་ལྟར་བསམ་སྦྱོར་རྨད་དུ་བྱུང་བའི་རླབས་ཆེན་གྱི་ཡིད་ཅན་རྒྱལ་བའི་སྲས་པོ་དེ་ལ་ནི་སྤང་བའི་ཡོན་ཏན་འཁོར་བ་འདི་ནའང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་གནོད་པ་ཡོད་པ་མིན་ཏེ། འཕགས་པས་ན་དང་འཆི་བ་དང༌། །རྒ་བའི་སྡུག་བསྔལ་རྩད་ནས་སྤངས། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །དེས་ན་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་ལ་རྟོགས་པའི་ཡོན་ཏན་སྲིད་པ་འཁོར་བ་དང་ཞི་བ་མྱ་ངན་འདས་པ་ལ་ཁྱད་པར་མེད་པར་རྟོགས་པའི་སྒོ་ནས་རྫོགས་སྨིན་སྦྱང་གསུམ་མཐར་ཕྱིན་པར་མཛད་དོ།།
༼གཉིས་པ་ལ། དངོས་དང་དེའི་ཚུལ་སྒྲུབ་གཉིས། དང་པོ་ནི།༽
གང་ལ་ཀུན་ཚེ་སེམས་དབང་ནི། །ཉིད་ལས་སྐྱེ་བ་ཡོད་གྱུར་པ།།
དེ་ཀོ་རྒྱུ་ཅིས་འཇིག་རྟེན་ནི། །ཀུན་གྱི་མངའ་བདག་འགྱུར་མ་ཡིན།།
དེ་ལྟར་རྒྱལ་བའི་སྲས་པོ་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་གང་ལ་དུས་ཀུན་གྱི་ཚེ་སེམས་རྫོགས་སྨིན་སྦྱང་གསུམ་ལ་དབང་ནི་འབྱོར་བ་ཉིད་ལས་སྤངས་རྟོགས་རྫོགས་པའི་ཡོན་ཏན་སྐྱེ་བ་ཡོད་པར་གྱུར་པ་དེ་ཀོ་རྒྱུ་མཚན་ཅིས་ན་འཇིག་རྟེན་ནི་ཀུན་གྱི་མངའ་བདག་ཏུ་ཇི་ལྟར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ཏེ་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པར་འགྱུར་རོ།།
༼གཉིས་པ་ལ། རྣམ་མཁྱེན་དག་པའི་ཚད་མ་ཕུལ་བྱུང་དུ་སྒྲུབ་པ་དང༌། དེ་ཚུར་མཐོང་ཚད་མས་རྟོགས་དཀའ་བར་བསྟན་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི།༽
ཕུལ་འགྲོ་ལས་ཆེས་ཕུལ་འགྲོ་བ། །འགའ་ཞིག་འཇིག་རྟེན་འདིར་ཡང་སྣང༌།།
དེས་ན་བསམ་མི་ཁྱབ་མཐུ་ཡང༌། །ངེས་པར་ཡོད་ཅེས་རྟོགས་པར་གྱིས།།
རིགས་ཀྱི་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་བྲམ་ཟེ་ལ་ཐུག་པ་དང༌། སྐྱེ་བའི་གནས་ཀྱི་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་སྲིད་རྩེ་སྐྱེ་མཆེད་ལ་ཐུག་པ་དང༌། རིའི་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་ལྷུན་པོ་ལ་ཐུག་པ་དང༌། རྒྱལ་པོའི་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་ལ་ཐུག་གི་བར་དུ་ཕུལ་དུ་འགྲོ་བ་ལས་ཆེས་ཕུལ་དུ་འགྲོ་བ་འགའ་ཞིག་ནི་འཇིག་རྟེན་འདིར་ཡང་སྣང་བ་བཞིན་དུ། ཤེས་པའི་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་ཡང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་མཐར་ཐུག་པ་དེས་ན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་མཐུ་ཡང་ངེས་པར་ཡོད་ཅེས་རྟོགས་པར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་གསུངས་སོ། །འགྲེལ་ཆེན་ལས། རིགས་ཀྱི་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་བྲམ་ཟེ་ལ་ཐུག་པ་དང་ཞེས་སོགས་དང༌། དེ་ལྟར་ན་འཇིག་རྟེན་ན་ཕུལ་དུ་འགྲོ་བ་བས་ཆེས་ཕུལ་དུ་འགྲོ་བ་མཐོང་ངོ༌། །རྗེས་སུ་དཔག་པ་འདི་ནི་གང་ཞིག་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་མཐུ་སྟོབས་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པ་དེ་འགའ་ཞིག་ཡོད་ཅེས་བྱ་བར་རྟོགས་པར་བྱའོ། །ཞེས་པའི་བར་གྱིས་བསྟན་ཏོ།།
༼གཉིས་པ་ནི།༽
བླུན་ལ་ཤིན་ཏུ་ཟབ་ཆོས་ལ། །སྐྲག་པ་སྐྱེ་བ་ཇི་ལྟ་བ།།
དེ་བཞིན་ཞན་ལ་ཤིན་ཏུ་ནི། །རྨད་བྱུང་ཆོས་ལ་སྐྲག་པ་སྐྱེ།།
དེ་ལྟ་བུའི་རང་བཞིན་རྟོགས་པར་དཀའ་བའི་ཚུལ་བླུན་པོ་རྣམས་ལ་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པ་དོན་དམ་རྣམ་ཐར་གསུམ་ལྡན་གྱི་ཆོས་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་པར་དེ་ལ་སྐྲག་པ་སྐྱེ་བ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཚུར་མཐོང་ཁོ་ན་ལ་བརྟེན་པའི་བློ་གྲོས་ཞན་པ་རྣམས་ལ་ཤིན་ཏུ་ནི་རྒྱ་ཆེ་བ་དག་པའི་རྣམ་མཁྱེན་ཚད་མ་སོགས་རྨད་དུ་བྱུང་བའི་ཆོས་ལ་སྐྲག་པ་སྐྱེའོ། །དེ་བས་ན་རྟོན་པ་བཞི་གོ་ལྡོག་ཏུ་མ་སོང་བར་རྣམ་ཤེས་ལ་མི་རྟོན་ཡེ་ཤེས་ལ་རྟོན་པར་བྱའོ།།
༼ལེའུའི་མཚན་ནི།༽
རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་བཞི་བརྒྱ་པ་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་བསྟན་པ་སྟེ་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ལྔ་པའི་འགྲེལ་པའོ།། །།
རབ་བྱེད་དྲུག་པ་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བའི་ཐབས་བསྟན་པ།
༼༈ གསུམ་པ་སྤང་བྱ་ཀུན་འབྱུང་ཕྱོགས་སྤོང་བའི་ཐབས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་ལ།
ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་འབྱུང་སྤོང་བའི་ཐབས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་དང༌། ལས་ཀྱི་ཀུན་འབྱུང་སྤོང་བའི་ཐབས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་གཉིས། དང་པོ་ལ།
སྤང་གཉེན་གྱི་ངོ་བོ་མདོར་བསྟན་པ་དང༌། དེ་དག་གི་རབ་དབྱེ་རྒྱས་པར་བཤད་པ། དེ་ལྟར་བསྟན་པའི་དོན་བསྡུ་བ་གསུམ། དང་པོ་ནི།༽
བདེ་བས་འདོད་ཆགས་འཕེལ་འགྱུར་ཞིང༌། །སྡུག་པས་ཁྲོ་བ་འཕེལ་གྱུར་ན།།
ཅིས་བདེ་དཀའ་ཐུབ་ཅན་མིན་ཞིང༌། །སྡུག་པ་དཀའ་ཐུབ་ཅན་ཅིས་ཡིན།།
དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་སྤང་བྱ་ཉོན་མོངས་པ་ཇི་ལྟར་སྤོང་བའི་ཐབས་བསྟན་པ་ནི། གཞན་དག་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བའི་ཐབས་ནི་དཀའ་ཐུབ་ཁོ་ན་ལ་བརྟེན་དགོས་པར་འདོད་ཀྱང་དེ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ལུས་ཀྱི་སྤྱོད་ལམ་བདེ་བས་འདོད་ཆགས་འཕེལ་བར་འགྱུར་ཞིང༌། སྡུག་བསྔལ་བས་ཁྲོ་བ་འཕེལ་བར་གྱུར་ན། དེ་གཉིས་མཚུངས་བཞིན་དུ་རྒྱུ་མཚན་ཅིས་ན་བདེ་བར་གནས་པ་དཀའ་ཐུབ་ཅན་དུ་འདོད་པ་མིན་ཞིང༌། སྡུག་བསྔལ་བའི་སྤྱོད་པ་ཁོ་ན་དཀའ་ཐུབ་ཅན་དུ་རྒྱུ་ཅིས་འདོད་པ་ཡིན། དེ་བས་ན་མཐའ་གཅིག་ཏུ་མི་བཟུང་བར་གང་ཟག་འདོད་ཆགས་ལ་སྤྱོད་པའི་གཉེན་པོར་སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་ལ་གནས་པ་སོགས་རེ་འགའ་གདུང་བའི་སྤྱོད་པ་དང༌། ཡང་ཞེ་སྡང་ཤས་ཆེ་བའི་གང་ཟག་གི་གཉེན་པོར་ནི་གནས་མལ་སོགས་བདེ་བའི་སྤྱོད་ལམ་བརྟེན་པར་མདོ་ལས་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བའི་ཐབས་ལ་འབད་པར་བྱའོ།།
༼གཉིས་པ་ལ། སྤང་བྱ་ཉོན་མོངས་པའི་མཚན་ཉིད་ངོས་བཟུང་བ། སྤང་གཉེན་ཇི་ལྟར་སྦྱོར་བའི་རབ་དབྱེ་བསྟན་པ། སྤང་བྱ་དུག་གསུམ་སྤོང་ཚུལ་ཕྱེ་སྟེ་བསྟན་པ་དང་གསུམ། དང་པོ་ནི།༽
འདོད་ཆགས་ལས་ནི་སྡུད་པ་སྟེ། །ཁྲོ་བའི་ལས་ནི་རྩོད་པ་འོ།།
འབྱུང་བ་ཀུན་ལ་རླུང་བཞིན་དུ། །གཏི་མུག་ལས་ནི་གསོས་འདེབས་སོ།།
མ་ཕྲད་པ་ལས་འདོད་ཆགས་ནི། །སྡུག་བསྔལ་དཔུང་མེད་ལས་ཁྲོ་སྡུག།
ཡོངས་མི་ཤེས་ལས་གཏི་མུག་སྟེ། །དེ་དག་གིས་དེ་དག་མི་རྟོགས།།
ཇི་ལྟར་བད་ཀན་ལ་མཁྲིས་དང༌། །ལྷན་ཅིག་ཕྲད་པ་མེད་མཐོང་བ།།
དེ་བཞིན་ཁྲོ་ལ་འདོད་ཆགས་དང༌། །ལྷན་ཅིག་ཕྲད་པ་མེད་པར་མཐོང༌།།
ཆགས་སོགས་ཉོན་མོངས་རྣམས་སྤོང་བ་ལ་དེ་དག་གི་མཚན་ཉིད་ངེས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་དགོས་པས་ཆགས་སོགས་ཀྱི་བྱེད་ལས་ནི། འདོད་ཆགས་ཀྱི་ལས་ནི་སྡུད་པ་སྟེ་བདེ་བའི་ལོངས་སྤྱོད་སྡུད་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཁྲོ་བའི་ལས་ནི་འཐབ་ཅིང་རྩོད་པའོ། །དཔེར་ན་འབྱུང་བ་ཀུན་ལ་རླུང་གིས་མེ་འབར་བ་སོགས་གསོས་འདེབས་པ་བཞིན་དུ་གཏི་མུག་གི་ལས་ནི་ཆགས་སྡང་གཉིས་ལ་གསོས་འདེབས་སོ། །སྐབས་འདིར་འགྲེལ་ཆེན་ལས། འདོད་ཆགས་ཀྱི་གཉེན་པོར་འཁོར་འདབ་སྤོང་བ་སོགས་བསྟན་པ་ནི། དེ་ལྟར་བྱེད་ལས་རྟོགས་པའི་སྒོ་ནས་འོག་ནས་འབྱུང་བའི་གཉེན་པོ་དང་སྦྱར་ཚུལ་རྟོགས་ པ་ལ་དགོངས ་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཉོན་མོངས་པ་དེ་དག་གི་འབྲས་བུ་ཡང༌། ཡུལ་དང་མ་ཕྲད་པ་ལས་འདོད་ཆགས་ཀྱིས་ནི་སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། དཔུང་མེད་པ་ལས་ཁྲོ་བས་སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། བླང་དོར་གྱི་ཚུལ་ཡོངས་སུ་མི་ཤེས་པ་ལས་གཏི་མུག་སྟེ་རྨོངས་པའི་སྐྱོན་དེ་དག་གིས་བླང་དོར་གྱི་གནས་དེ་དག་ཡོངས་སུ་མི་རྟོགས་པས་ཆེར་སྡུག་བསྔལ་བར་འགྱུར་རོ། །ངོ་བོ་མཚུངས་ལྡན་ཡིན་མིན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱང༌། དཔེ་ཇི་ལྟར་ན་ཆུའི་ཁམས་ཀྱི་བད་ཀན་ལ། མེའི་ཁམས་ཀྱི་མཁྲིས་པ་དང་ལྷན་ཅིག་ཕྲད་པ་མེད་པ་མཐོང་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཁྲོ་བ་ལ་ཡང་འདོད་ཆགས་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཕྲད་པ་མེད་པར་མཐོང་ངོ༌།།
༼གཉིས་པ་ནི།༽
འདོད་ཆགས་བྲན་བཞིན་བཀོལ་བྱ་སྟེ། །གང་ཕྱིར་མི་ཕངས་དེའི་སྨན་ཕྱིར།།
ཁྲོ་ལ་རྗེ་བོ་བཞིན་ལྟ་སྟེ། །དེའི་སྨན་ཕངས་པ་ཡིན་ཕྱིར་རོ།།
དང་པོར་གཏི་མུག་ཡང་དག་འབྱུང༌། །བར་དུ་ཁྲོ་བ་འབྱུང་འགྱུར་ཞིང༌།།
ཕྱིས་ནི་འདོད་ཆགས་འབྱུང་བ་སྟེ། །ཉིན་ལ་རིམ་པ་གསུམ་དུ་འོ།།
འདོད་ཆགས་མཛའ་མིན་མཛའ་འདྲ་བ། །དེས་དེ་ལ་ཁྱོད་མི་འཇིགས་ཏེ།།
མི་ཕན་མཛའ་བོ་ཁྱད་པར་དུ། །སྐྱེས་བུས་སྤང་བར་བྱ་མིན་ནམ།།
འདོད་ཆགས་རྒྱུ་ལས་སྐྱེ་འགྱུར་ཞིང༌། །རྐྱེན་ལས་ཀྱང་ནི་སྐྱེ་བ་སྟེ།།
འདོད་ཆགས་རྐྱེན་ལས་སྐྱེ་བ་གང༌། །དེ་ནི་སྒྲུབ་སླ་ཅིག་ཤོས་མིན།།
ཁྲོ་བ་བརྟན་ཞིང་ངེས་པར་ནི། །མི་དགེ་ཉེས་ཆེན་བྱེད་པ་སྟེ།།
དེ་ལྟར་རྣམ་ཀུན་དབྱེ་ཤེས་པས། །ཉོན་མོངས་རྣམ་མཐར་བྱེད་པར་འགྱུར།།
དེ་ལྟར་ཉོན་མོངས་པའི་བྱེད་ལས་སོགས་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་རིག་པའི་སྒོ་ནས་སློབ་མ་འཆོས་པའི་སློབ་དཔོན་གྱིས་འདོད་ཆགས་ཅན་ནི་བྲན་བཞིན་དུ་བཀོལ་བར་བྱ་སྟེ་གང་གི་ཕྱིར་མི་ཕངས་པར་བཀོལ་བ་ནི་དེའི་སྨན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁྲོ་བ་ཅན་ལ་ནི་རྗེ་བོ་བཞིན་དུ་ལྟ་ཞིང་རིམ་གྲོ་བྱ་སྟེ་དེའི་སྨན་ནི་ཕངས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཏི་མུག་ཅན་གྱི་སྨན་ནི་ཕངས་མི་ཕངས་གཉིས་ཀ་ཡིན་པར་འགྲེལ་ཆེན་ལས་བཤད་དོ། །དེ་ཡང་ཉོན་མོངས་སྐྱེ་བའི་དུས་ཀྱི་རིམ་པ་ངེས་པར་བྱས་ཏེ་གཉེན་པོ་ལ་ལྷག་པར་སྤྱོད་དགོས་པས། དེ་ལ་དང་པོ་ནང་པར་གྱི་དུས་སུ་གཉིད་འཕྲོ་ལུས་པ་སོགས་ཀྱིས་གཏི་མུག་ཤས་ཆེར་ཡང་དག་པར་འབྱུང་བ་དང༌། བར་དུ་ཉིན་གུང་གི་དུས་སུ་བྱ་བ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་དུབ་པས་ཁྲོ་བ་ཤས་ཆེར་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞིང༌། ཕྱིས་སུ་ནི་ཟས་དང་སྤྱོད་ལམ་གྱིས་དུབ་པ་དང་བྲལ་བ་ན་ནི་འདོད་ཆགས་འབྱུང་བ་སྟེ་ཉིན་གཅིག་ལ་རིམ་པ་གསུམ་དུ་སྐྱེ་བའི་ཚུལ་དེ་ལྟར་ངེས་པར་བྱས་ཏེ་གཉེན་པོ་བསྟེན་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཉོན་མོངས་ཇི་ལྟར་སྐྱེ་བའི་ཚུལ་རྣམས་རིག་པའི་སྒོ་ནས་སྤོང་བའི་ཚུལ་ཡང༌། འདོད་ཆགས་ནི་མཛའ་བོ་མིན་ཡང་མཛའ་བོ་དང་འདྲ་བའི་ཟོལ་གྱིས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་དེས་ན་དེ་ལ་ཁྱོད་ཅིའི་ཕྱིར་མི་འཇིགས་ཏེ་མི་ཕན་པར་འདོད་པའི་དགྲ་བོ་མཛའ་བོའི་ཟོལ་དུ་སྣང་བ་དེ་ཁྱད་པར་དུ་ཡང་སྐྱེས་བུས་སྤང་བར་བྱ་བ་མིན་ནམ་ཅི། དེའི་ཚུལ་གྱིས་ཞེ་སྡང་མི་མཛའ་བའི་ཚུལ་ཅན་དང༌། གཏི་མུག་བར་མའི་ཚུལ་དུ་འབྱུང་བ་ངོས་ཟིན་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྤང་དགོས་པར་བསྟན་ཏོ། །གཞན་ཡང་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུའི་མཚན་ཉིད་རིག་པའི་སྒོ་ནས་ཀྱང་དེ་དག་གི་གཉེན་པོའི་ཐབས་བསྟེན་དགོས་ཏེ། འདོད་ཆགས་ནི་ཚེ་རབས་སྔོན་གྱི་རྒྱུ་མཐུན་ལ་འབྱུང་བ་ལྟ་བུ་འགའ་ཞིག་རྒྱུ་ལས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞིང༌། ཚེ་འདིར་ཡུལ་རྐྱེན་གྱིས་གློ་བུར་དུ་འབྱུང་བ་ལྟ་བུ་རྐྱེན་ལས་ཀྱང་ནི་སྐྱེ་བ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུའི་འདོད་ཆགས་རྐྱེན་ལས་སྐྱེ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཉེན་པོས་སྒྲུབ་སླ་ཞིང་ཅིག་ཤོས་རྒྱུ་ལས་སྐྱེ་བ་དེ་ནི་སྤང་སླ་བ་མིན་པས་དེ་སྤོང་བའི་ཐབས་ལ་ཆེར་འབད་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཁྲོ་བ་ནི་ཤིན་ཏུ་བརྟན་ཞིང་ངེས་པར་ནི་མཚམས་མེད་སོགས་མི་དགེ་བའི་ཉེས་པ་ཆེན་པོ་བྱེད་པ་སྟེ།
དེ་ལྟར་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་ཉོན་མོངས་པའི་གཞི་དང་ཉེས་དམིགས་སོགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་དེ་ཇི་ལྟར་སྤོང་བའི་ཐབས་ཀྱི་རབ་དབྱེ་ཤེས་པས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་འདི་དག་རྣམ་པར་མཐར་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ།།
༼གསུམ་པ་དུག་གསུམ་སྤོང་ཚུལ་ཕྱེ་སྟེ་བསྟན་པ་ལ། ཐུན་མོང་གི་ཡུལ་ལ་གཏི་མུག་སྤོང་བའི་ཐབས་དང༌། མཐུན་པའི་ཡུལ་ལ་འདོད་ཆགས་སྤོང་བའི་ཐབས། མི་མཐུན་པའི་ཡུལ་ལ་ཞེ་སྡང་སྤོང་བའི་ཐབས་དང་གསུམ། དང་པོ་ལ།
སྤང་བྱ་གཏི་མུག་གི་འཇུག་པ་བསྟན་པ་དང༌། གཉེན་པོ་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་དེ་ཉིད་བཤད་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི།༽
ལུས་ལ་ལུས་དབང་ཇི་བཞིན་དུ། །གཏི་མུག་ཀུན་ལ་གནས་འགྱུར་ཏེ།།
དེ་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་ཐམས་ཅད་ཀྱང༌། །གཏི་མུག་བཅོམ་པས་བཅོམ་པར་འགྱུར།།
དཔེར་ན་ལུས་ལ་བྱེ་བྲག་མེད་པར་ལུས་དབང་གིས་ཁྱབ་པ་ཇི་བཞིན་དུ། གཏི་མུག་ཀྱང་ཡུལ་ཀུན་ལ་བྱེ་བྲག་མེད་པར་གནས་པར་འགྱུར་ཏེ་དེ་ལྟར་རྨོངས་པའི་དབང་གིས། ཇི་ལྟར་ན་མིག་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་ལུས་ཀྱི་དབང་པོ་ལས་ཐ་མི་དད་པར་འཇུག་པ་རྣམས་ལུས་ཀྱི་དབང་པོ་ཁོ་ན་ལ་བརྟེན་ནས་འབྱུང་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་གཏི་མུག་ལ་བརྟེན་ནས་འབྱུང་བ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་གཏི་མུག་བཅོམ་པས་བཅོམ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་རྩ་འགྲེལ་སྟབས་གཅིག་ཏུ་འཆད་དགོས་ཀྱི། སྤྲེའུ་ལྟར་ཡལ་གའི་རྩེ་མོར་སོན་ཏེ་རྩ་བ་བོར་བ་དག་ཀྱང་སྣང་ངོ༌། །དེ་ལ་སྤྱིར་སྤང་བྱ་ཉོན་ཤེས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་ནི་བདེན་པར་འཛིན་པའི་རྨོངས་པ་ཡིན་ཞིང༌། བྱེ་བྲག་དབྱེ་ན་གང་ཟག་ཏུ་བདེན་པར་འཛིན་པའི་རྨོངས་པ་ནི་ཉོན་སྒྲིབ་ཀྱི་རྩ་བར་གྱུར་པ་དང༌། ཆོས་སུ་བདེན་པར་འཛིན་པའི་རྨོངས་པ་ནི་ཤེས་སྒྲིབ་ཀྱི་རྩ་བར་འཇོག་པའི་ཚུལ་གཞུང་ལུགས་ཆེན་པོའི་ དགོངས་པ ་ཡིན་པས་དེས་ཆོག་པར་སེམས་སོ།།
༼གཉིས་པ་ནི།༽
རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ནི། །མཐོང་ན་གཏི་མུག་འབྱུངམི་འགྱུར།།
དེ་ཕྱིར་འབད་པས་ཀུན་གྱིས་འདིར། །གཏམ་དེ་ཁོ་ན་བསྙད་པར་བྱ།།
ཕྱི་དང་ནང་གི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ནི་ཡང་དག་པར་མཐོང་ན་གཏི་མུག་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་བས། དེ་ཕྱིར་འབད་པས་བསྟན་བཅོས་བཞི་བརྒྱ་པས་འཆད་པར་འགྱུར་བའི་གཞུང་ཀུན་གྱིས་འདིར་རྟེན་འབྱུང་གི་གཏམ་དེ་ཁོ་ན་བསྙད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་སྐབས་འདིར་སྤང་གཉེན་གྱི་སྐབས་སུ་འགྲེལ་ཆེན་ལས། འདིར་དངོས་པོ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་རྣམས་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དབེན་པའི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་ལ། གཏི་མུག་ནི་དེ་རྣམས་ལ་ཇི་ལྟར་བདེན་པར་རྟོག་པ་ལས་རྨོངས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དངོས་པོ་བདེན་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་ལྷག་པར་སྒྲོ་འདོགས་པར་རབ་ཏུ་འཇུག་གོ་ཞེས་སྤང་བྱ་གཏི་མུག་དང༌། མྱུ་གུ་དང་འདུ་བྱེད་ལ་སོགས་པ་འདི་རྣམས་ནི་མ་རིག་པ་དང་ས་བོན་ལ་སོགས་པའི་ཚོགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་འབྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་གཟུགས་བརྙན་དང་སྤྲུལ་པ་བཞིན་དུ་རང་བཞིན་མེད་པ་ཡིན་ལ་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་སྟོང་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཡང་དག་པར་མཐོང་ན་གཏི་མུག་སྤོང་བར་འགྱུར་ལ། དེ་སྤངས་པས་དེ་ལ་བརྟེན་པའི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱང་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་པའི་ལུང་དོན་འཆད་པ་ཁ་ཅིག་སྤྱིར་འཁོར་རྩ་བདེན་འཛིན་དུ་བཞེད་ཅིང་བདེན་འཛིན་ལ་ཉོན་སྒྲིབ་ཀྱིས་ཁྱབ་པ་དང༌། དེ་ཡིན་ན་འཁོར་རྩ་ཡིན་པས་ཁྱབ་པར་བཞེད་པ་དང༌། འཁོར་བ་བཟློག་པ་ལ་སྤྱིར་གང་ཟག་བདེན་མེད་དུ་རྟོགས་དགོས་པ་དང༌།
དེ་རྟོགས་པ་ལ་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་རྟོགས་དགོས་པའི་ཁྱབ་པར་བཞེད་པ་སོགས་ལུགས་སྣ་ཚོགས་སྣང་ཡང༌། གཞུང་འདིའི་རབ་བྱེད་བརྒྱད་པར། བསོད་ནམས་མིན་པ་དང་པོར་བཟློག །བར་དུ་བདག་ནི་བཟློག་པ་དང༌། །ཕྱིས་ནས་ལྟ་བ་ཀུན་བཟློག་པ། །གང་གིས་ཤེས་དེ་མཁས་པ་ཡིན། །ཞེས་པའི་ལམ་རིམ་དང༌། དེའི་ཐད་ཀྱི་འགྲེལ་ཆེན་ལས། དེ་ལ་འདིར་རེ་ཞིག་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་བཟློག་པ་ནི་དང་པོར་བྱ་སྟེ་སོགས་དང༌། སྡིག་པ་བཟློག་པས་ནི་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ལ་བདག་རྣམ་པ་ལྔར་ཡང་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ཆ་ཉི་ཤུ་འདོར་བར་བྱའོ། །ཕྱིས་ནས་བདག་ལ་ཆགས་པ་ཡང་དག་པར་སྟོན་པས་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་དག་ལ་ཆགས་པ་ཡང་ཡོངས་སུ་གཏོང་བའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་བཟློག་པར་བྱའོ། །ཞེས་རྩ་འགྲེལ་གཉིས་ཆར་ལས་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་མ་རྟོགས་པའི་སྔོན་དུ་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་རྟོགས་པར་བསྟན་ པ་སོགས་བཀའ་དང་དགོངས ་འགྲེལ་ཐམས་ཅད་ལས་སྤྱིར་སྟོང་ཉིད་ཞི་སྒོ་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ལམ་དུ་བསྟན་ཅིང༌། བྱེ་བྲག་བདག་མེད་གཉིས་ཀྱི་རིམ་པས་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་ལམ་རིམ་བསྟན་པ་རྣམས་གཡག་ཞར་གྱིས་རྩྭ་ལྟར་བྱེད་པར་མི་སེམས་སོ།།
༼གཉིས་པ་ལ། སྤང་བྱ་འདོད་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་དང༌། གཉེན་པོ་ཆགས་བྲལ་གྱི་ཐབས་བསྟན་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི།༽
རྟག་ཏུ་ས་འཛིན་སོགས་དགའ་ལ། །གཏོང་པོ་ཟ་པོ་གཙང་ཞིང་འགྱུར།།
དེ་འདྲ་ལ་སོགས་མཚན་ཉིད་རྣམས། །འདོད་ཆགས་ཅན་གྱི་མི་ལ་སྣང༌།།
རྟག་ཏུ་ས་འཛིན་པའི་གར་དང་བཞད་གད་དང་འཇོ་སྒེག་སོགས་ཀྱིས་དགའ་ལ། གཏོང་བ་པོ་དང་ཟ་བ་པོ་དང་གཙང་སྦྲ་བྱ་ཞིང་གནས་པར་འགྱུར་བ་དེ་འདྲ་ལ་སོགས་པ་མཚན་ཉིད་རྣམས་ནི་འདོད་ཆགས་ཅན་གྱི་མི་ལ་སྣང་ངོ།།
༼གཉིས་པ་ནི།༽
སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ཆགས་ཅན་ལ། །ཟས་དང་ཆོས་གོས་གཙུག་ལག་ཁང༌།།
དགེ་ལེགས་སྤངས་པ་ཐམས་ཅད་དང༌། །རྟག་ཏུ་བླ་མའི་ཐད་གནས་གསུངས།།
དེ་ལྟ་བུའི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་གཉེན་པོར་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ཆགས་ཅན་རྣམས་ལ་ཟས་དང་ཆོས་གོས་དང་གཙུག་ལག་ཁང་དང་མལ་སྟན་སོགས་ལ་ཞེན་པའི་གཉེན་པོར་དགེ་ལེགས་ཀྱི་དངོས་པོ་སྤངས་པ་སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་བཅུ་གཉིས་ལ་གནས་དགོས་པར་གསུངས་པ་ཐམས་ཅད་དེ། གཙུག་ལག་ཁང་ལ་ཞེན་པའི་གཉེན་པོར། དགོན་པ་བ་དང༌། ཤིང་དྲུང་བ་དང༌། དུར་ཁྲོད་པ་དང༌། བླ་གབ་མེད་པ་དག་དང༌། མལ་སྟན་ལ་ཞེན་པའི་གཉེན་པོར། ཙོག་པུ་བ་དང༌། གཞི་ཇི་བཞིན་པའོ། །ཟས་ལ་ཞེན་པའི་གཉེན་པོར། བསོད་སྙོམས་པ་དང༌། སྟན་གཅིག་པ་དང༌། ཟས་ཕྱིས་མི་ལེན་པའོ། །ཆོས་གོས་ལ་ཞེན་པའི་གཉེན་པོར། ཆོས་གོས་གསུམ་པ་དང༌། ཕྱག་དར་ཁྲོད་པ་དང༌། ཕྱིང་པ་བ་སྟེ་སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་བཅུ་གཉིས་ལ་གནས་པར་བྱ་བ་དང༌། དུས་རྟག་ཏུ་རྟེན་གྱི་ཁྱད་པར་བླ་མའི་ཐད་དུ་གནས་པར་གསུངས་སོ།།
༼གསུམ་པ་ལ། སྤང་བྱ་ཁོང་ཁྲོའི་སྐྱོན་ལ་བསམ་པ་དང༌། གཉེན་པོ་བཟོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལ་བསམ་སྟེ་སྤང་བའི་ཐབས་གཉིས། དང་པོ་ནི།༽
ནུས་མེད་ལ་ཁྲོས་བདག་ཉིད་ལ། །མདོག་མི་སྡུག་པ་འབའ་ཞིག་བྱེད།།
ནུས་པ་གང་ལའང་བརྩེ་མེད་པ། །དེ་ནི་ཐ་ཆད་ཅེས་བྱར་བརྗོད།།
ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་ཡི་སྒྲས། །སྔར་བྱས་སྡིག་མཐར་བྱེད་པར་བརྗོད།།
རྨོངས་ཤིང་དམ་པ་མ་ཡིན་པ། །བདག་ཉིད་རྣམ་པར་དག་མི་འདོད།།
མཉན་པར་ཡིད་དུ་མི་འོང་བའང༌། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་གནོད་མི་བྱེད།།
དེ་ཕྱིར་རྣམ་རྟོག་ལས་བྱུང་བ། །གཞན་ལས་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་རློམ།།
ཇི་ལྟར་གཤེ་བ་པོ་ལ་ནི། །ཆད་པར་བྱ་བ་མངོན་བརྗོད་པ།།
དེ་བཞིན་སྙན་པར་སྨྲ་པོ་ལ། །མཆོད་པར་བྱ་བ་ཅིས་མི་འགྱུར།།
ཁྱོད་ཀྱིས་སྨད་བྱ་མ་སྨྲས་ཀྱང༌། །གལ་ཏེ་གཞན་གྱིས་ཤེས་ན་ནི།།
སྨྲ་པོ་ལ་ཁྲོ་མི་རིགས་ན། །ཡང་དག་མིན་སྨྲ་ལ་ཅི་སྨོས།།
དམན་ལས་མི་སྙན་ཞེས་བྱ་བ། །ངེས་པར་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ཏེ།།
དེ་ཕྱིར་དམན་བྱུང་མི་སྙན་པ། །ཡན་གར་ཉུང་ཟད་ལྟ་བུར་སྣང༌།།
གཞན་གནོད་བྱས་པས་བདག་ལ་ནི། །ཡོན་ཏན་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་ན།།
ཁྱོད་ཁྲོ་ཡོན་ཏན་མེད་པ་ལ། །གུས་པ་ཞེན་པ་རྐྱང་པར་ཟད།།
འདི་ལྟར་ཁོང་ཁྲོ་བའི་ཉེས་དམིགས་ནི། ཕ་རོལ་པོ་སྟོབས་དང་ལྡན་ཞིང་གནོད་ལན་དུ་གནོད་པར་བྱ་ནུས་པ་མེད་པའི་ཡུལ་ལ་ཁྲོས་ན་ནི། བདག་ཉིད་ལ་མདོག་མི་སྡུག་པ་འབའ་ཞིག་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཙམ་དུ་ཟད་ཅིང༌། གནོད་པ་བྱ་ནུས་པའི་ཡུལ་རང་ལས་དམན་པ་གང་ལའང་བརྩེ་བ་མེད་པར་ཁྲོས་པ་དེ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཐ་ཆད་པའི་གང་ཟག་ཅེས་བྱ་བར་བརྗོད་དོ། །གཞན་ཡང་ཚིག་རྩུབ་སོགས་ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་ཡི་སྒྲས་རང་གིས་སྔར་བྱས་པའི་སྡིག་པ་དེ་ཟད་ཅིང་མཐར་བྱེད་པར་བརྗོད་པས་བླང་དོར་ལ་རྨོངས་ཤིང་དམ་པ་མ་ཡིན་པ་ཁྱོད་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱི་སྡིག་པ་རྣམ་པར་དག་པར་ཅིའི་ཕྱིར་མི་འདོད། དེ་ལྟ་བུའི་མཉན་པ་ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་ཡང་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་གནོད་པར་མི་བྱེད་པ་དེའི་ཕྱིར་རང་གི་རྣམ་རྟོག་ལས་བྱུང་བ་དེ་ཙམ་ལ་གཞན་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་རློམ་པར་ཟད་དོ། །གལ་ཏེ་ལུགས་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་ལས་གཤེ་བ་པོ་ལ་ཆད་པ་གཅོད་པར་བཤད་པས་ན་དེ་ལ་ཁྲོ་བ་རིགས་སོ་སྙམ་ན། རྒྱུ་མཚན་ཇི་ལྟར་གཤེ་བ་པོ་ལ་ཆད་པ་གཅོད་པར་བྱ་བར་མངོན་པར་བརྗོད་པ་དེ་བཞིན་དུ། འོ་ན་སྙན་པར་སྨྲ་བ་པོ་ལ་ཡང་མཆོད་པར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་ཅིས་མི་འགྱུར། དེ་བཞིན་དུ་སྐྱོན་སྣ་ཚོགས་བརྗོད་དེ་མཚང་འབྲུ་བ་ལ་ཡང་ཁྲོ་ན་མི་རིགས་ཏེ། ཁྱོད་ཀྱི་སྨད་པར་བྱ་བའི་སྐྱོན་དེ་དག་གང་སུ་ཞིག་གིས་མ་སྨྲས་ཀྱང༌། གལ་ཏེ་གཞན་གྱིས་ཤེས་པར་གྱུར་ན་ནི་སྨྲ་བ་པོ་ལ་ཁྲོ་བར་མི་རིགས་ན། སྐྱོན་དེ་དག་ཡང་དག་པ་མིན་པར་རྫུན་དུ་སྨྲ་བ་ལ་ནི་མི་རིགས་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས། དེས་ན་ལེགས་པར་བརྟགས་ན་དམན་པ་རྣམས་ལས་ནི་ཚིག་མི་སྙན་པ་བརྗོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཙམ་ཁོ་ན་ངེས་པར་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དོན་མ་ཡིན་པ་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དམན་པ་ལས་བྱུང་བ་མི་སྙན་པ་དེ་ཙམ་ནི་ཡན་གར་ཉུང་ཟད་ལྟ་བུར་སྣང་བས་དང་དུ་བླང་བར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་བརྡེག་པ་སོགས་གནོད་ལན་དུ་གཞན་ལ་གནོད་པར་བྱས་པས་ཀྱང་བདག་ལ་ནི་ཡོན་ཏན་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཐོབ་ཏུ་མེད་ན་ཁྱོད་ཁྲོ་བ་ཡོན་ཏན་མེད་པ་ལ་གུས་པ་དེ་ནི་ཞེན་པ་རྐྱང་པར་ཟད་དོ། །དེ་བས་ན་ཁོང་ཁྲོའི་ཉེས་དམིགས་ལ་བསམས་ཏེ་དེ་སྤོང་བའི་ཐབས་དགེ་སྦྱོང་གི་ཆོས་བཞི་ལས་མི་འདའ་བར་བྱའོ།།
༼གཉིས་པ་གཉེན་པོ་བཟོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལ་བསམ་སྟེ་སྤང་བའི་ཐབས་ནི།༽
གལ་ཏེ་བཟོད་པས་འབད་མེད་པར། །བསོད་ནམས་ཆེན་པོ་ཐོབ་གྱུར་ན།།
གང་ཞིག་དེ་ལ་གེགས་བྱེད་པ། །དེ་མཚུངས་བླུན་པོ་སུ་ཞིག་ཡོད།།
ཁྲོ་བ་ཞེས་བྱ་ཁྱད་པར་དུ། །སྟོབས་ལྡན་དག་ལ་སྐྱེ་མི་འགྱུར།།
དེས་ན་གཞན་འཇོམས་ཁྲོ་བ་ལ། །ཅི་ནས་ཁྱོད་གུས་གྱུར་ཏ་རེ།།
གང་ཞིག་ཁྲོ་གནས་ལ་བཟོད་པ། །དེ་ལ་བསྒོམ་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར།།
ཡོན་ཏན་གནས་ལ་འཇིགས་ཞེས་པ། །ཁྱོད་ཀྱི་བླུན་པ་འབའ་ཞིག་ཡིན།།
སུ་ཞིག་ཁྱད་བསད་ཐར་བྱས་ནས། །འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་འགྲོ་བ་ཡོད།།
དེ་ཕྱིར་བདག་ནི་སྡིག་པ་བས། །བརྙས་པ་ལེགས་སོ་སྙམ་དུ་སེམས།།
གལ་ཏེ་བཟོད་པས་ནི་འབད་རྩོལ་མེད་པར་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པར་གྱུར་ན་གང་ཞིག་བསོད་ནམས་ཆེན་པོའི་རྒྱུ་དེ་ལ་རང་ཉིད་ཀྱིས་གེགས་བྱེད་པ་དེ་དང་མཚུངས་པའི་བླུན་པོ་གཞན་སུ་ཞིག་ཡོད། དེ་ལ་མི་བཟོད་པའི་སྐྱོན་གྱི་ཁྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཡང་རང་ལས་ཆེས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་དག་ལ་ནི་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་བ་དེས་ན། རང་ལས་གཞན་པ་རྣམས་ལ་འཇོམས་པར་འདོད་པ་ཙམ་གྱི་ཁྲོ་བ་ལ་ཅི་ནས་ཁྱོད་གུས་པར་གྱུར་ཏ་རེ། དེ་བས་ན་སྐྱེས་བུ་གང་ཞིག་ཁྲོ་བའི་གནས་ལ་བརྟེན་ནས་བཟོད་པར་བྱེད་པ་དེ་ལ་ནི་བྱམས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྒོམ་པ་རབ་ཏུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞིང༌། དེ་ལྟར་བྱམས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐ་ན་བ་འཇོ་བའི་ཡུན་ཙམ་དུ་བསྒོམས་པས་ཀྱང་ཡོན་ཏན་བརྒྱད་འདྲེན་པར་འགྱུར་ཏེ་འདི་ལྟར། ལྷ་དང་མི་རྣམས་ལ་སྡུག་པར་འགྱུར་བ་དང༌། དེ་རྣམས་ཀྱིས་བསྲུང་བར་ཡང་འགྱུར་རོ། །བདེ་བ་དང་ཡིད་བདེ་བ་མང་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ལུས་ལ་དུག་གིས་མི་ཚུགས་སོ། །མཚོན་གྱིས་མི་ཚུགས་སོ། །དེའི་ནོར་རྣམས་འབད་པ་མེད་པར་རྒྱས་པར་འགྱུར་རོ། །ལུས་ཞིག་ནས་ཤི་བའི་འོག་ཏུ་བདེ་འགྲོ་ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་གསུངས་པས། ཡོན་ཏན་གྱི་གནས་དེ་ལ་འཇིགས་སོ་ཞེས་སྨྲ་བ་པོ་ཁྱོད་ཀྱི་སྤྱོད་ཚུལ་འདི་ཤིན་ཏུ་བླུན་པ་འབའ་ཞིག་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་བློ་དང་ལྡན་པ་སུ་ཞིག་ཚེ་འདིར་གཞན་གྱིས་ཁྱད་དུ་བསད་པ་ལས་ཐར་བར་བྱས་ནས་གནོད་ལན་དུ་གནོད་པ་བྱེད་པ་སོགས་སྡིག་པ་དང་བཅས་པའི་སྒོ་ནས་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་ཏུ་འགྲོ་བ་ཡོད། དེའི་ཕྱིར་བདག་གིས་ནི་ཕྱི་མ་ངན་སོང་གི་རྒྱུ་སྡིག་པ་གསོག་པ་བས་ཚེ་འདིར་གཞན་གྱིས་བརྙས་པ་བཟོད་པར་བྱས་ན་ལེགས་སོ་སྙམ་དུ་སེམས་སོ་ཞེས་གསུངས་སོ།།
༼གསུམ་པ་དེ་ལྟར་བསྟན་པའི་དོན་བསྡུ་བ་ནི།༽
གང་གིས་རྣམ་ཤེས་གནས་ལ་སོགས། །ཡང་དག་ཏུ་ན་རྣམ་ཤེས་པ།།
དེ་ཡོད་ན་ནི་ཉོན་མོངས་རྣམས། །ནམ་ཡང་བློ་གྲོས་ལ་མི་གནས།།
མདོར་ན་བློ་དང་ལྡན་པ་གང་གིས་སྤང་བྱ་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བའི་གཉེན་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་སེམས་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་གནས་ལུགས་བར་དུ་གནས་པ་དང་མཐར་འཇིག་པ་ཐོག་མར་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་གསུམ་པོ་ཡང་དག་ཏུ་ན་རང་བཞིན་མེད་པའི་དོན་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཐབས་ཀྱི་དམ་པ་དེ་ཡོད་ན་ནི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་དུས་ནམ་དུ་ཡང་བློ་གྲོས་ལ་ཡོངས་སུ་མི་གནས་ཏེ། ཟླ་བའི་འགྲེལ་ཆེན་ལས། དེའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཆོས་གནས་པ་ལ་སོགས་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་སོ་སོར་རྟོགས་པར་བྱས་ཤིང་སྒྱུ་མ་གཟུགས་བརྙན་གྱི་ཆོས་ཉིད་ལ་ཞུགས་པ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་ལྡན་པ་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་མཐོང་བས་ཀུན་ནས་བསླངས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ངེས་པར་ལྡོག་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་སྒོམ་པ་འདི་ཉིད་ལེགས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་སྒོམ་པ་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པ་ན་ནམ་ཡང་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་མི་གནས་སོ་ཞེས་གསུངས་སོ།།
༼ལེའུའི་མཚན་ནི།༽
རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་བཞི་བརྒྱ་པ་ལས་ཉོན་མོངས་པ་སྤང་བའི་ཐབས་བསྟན་པ་སྟེ་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་དྲུག་པའི་འགྲེལ་པའོ།། །།
རབ་བྱེད་བདུན་པ་འདོད་ཡོན་ལ་ཞེན་པ་སྤོང་བའི་ཐབས་བསྟན་པ།
༼༈ གཉིས་པ་ཟག་བཅས་ལས་ཀྱི་ཀུན་འབྱུང་སྤོང་བའི་ཐབས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་ལ།
ཟག་བཅས་ལས་ཀྱི་འཁྲུལ་འཁོར་སྤོང་བར་གདམས་པ་དང༌། དེ་ཇི་ལྟར་སྤོང་བའི་ཐབས་བསྟན་པ། དེ་ལྟར་ཡོངས་སུ་སྤངས་པའི་འབྲས་བུ་བསྟན་པ་དང་གསུམ། དང་པོ་ལ། དངོས་དང༌། འཕྲོས་དོན་འཁོར་བའི་མཐའ་ལ་དཔྱད་པ་གཉིས། དང་པོ།༽
སྡུག་བསྔལ་རྒྱ་མཚོ་འདི་ལ་མཐའ། །རྣམ་པ་ཀུན་ཏུའང་ཡོད་མིན་ན།།
བྱིས་ཁྱོད་འདིར་ནི་བྱིང་བ་ལ། །འཇིགས་པ་ཅིས་ན་སྐྱེ་མི་འགྱུར།།
ལང་ཚོ་རྒྱབ་ཏུ་བྱུང་གྱུར་ནས། །སླར་ཡང་མདུན་དུ་འབྱུང་བར་འགྱུར།།
གནས་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་འདི་ལ་ནི། །འགྲོས་ཀྱིས་འགྲན་པ་ལྟ་བུར་མངོན།།
སྲིད་པར་ཁྱོད་ལ་རང་འདོད་ཀྱིས། །འགྲོ་བ་གཞར་ཡང་ཡོད་མིན་ན།།
གཞན་གྱི་དབང་དང་འཇིགས་མེད་པར། །བློ་དང་ལྡན་པ་སུ་ཞིག་འགྱུར།།
མ་འོངས་ཐ་མ་ཡོད་མིན་ཞིང༌། །ཀུན་ཚེའང་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་སྟེ།།
ཁྱོད་འདས་ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་དུ། །དེ་ཡང་མི་འགྱུར་དེ་ལྟར་བྱོས།།
ཟག་བཅས་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་འཁོར་བ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རང་བཞིན་རྒྱ་མཚོ་ལྟ་བུ་འདི་ལ་མཐའ་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་ཡོད་པ་མིན་ན་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་ཁྱོད་སྡུག་བསྔལ་གྱི་གནས་འདིར་ནི་བྱིང་བ་ལ་ཤིན་ཏུ་འཇིགས་པའི་བློ་ཞིག་རྒྱུ་མཚན་ཅིས་ན་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར། དེ་བས་ན་འབྲས་བུ་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་བསམས་ཏེ་ཟག་བཅས་ལས་ཀྱི་ཀུན་འབྱུང་སྤོང་བ་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ། །སྐྱེ་འཆི་བར་མེད་ལ་བསམ་སྟེ་སྤོང་བར་གདམས་པ་ཡང༌། ད་ལྟ་ཚེ་འདིའི་ལང་ཚོ་ཡོལ་ཏེ་རྒྱབ་ཏུ་བྱུང་བར་གྱུར་ནས་འཆི་བར་འགྱུར་བ་དང༌། ཤི་ནས་མེད་དུ་མི་འགྲོ་སྟེ་ཟག་བཅས་ཀྱི་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་སླར་ཡང་ཕྱི་མའི་སྣང་བ་མདུན་དུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བས། འཁོར་བར་ཇི་ཙམ་གནས་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་འདི་ལ་ནི་སྐྱེ་འཆིའི་སྡུག་བསྔལ་བར་མཚམས་མེད་པར་འགྲོས་ཀྱིས་འགྲན་པ་ལྟ་བུར་མངོན་པར་གྱུར་པའོ། །ཐམས་ཅད་ལས་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་བསམས་ཏེ་དེ་སྤོང་བར་བསྟན་པ་ཡང༌། སྲིད་པ་འདིར་ཐམས་ཅད་ལས་ཀྱི་གཞན་དབང་དུ་གྱུར་པས་ཁྱོད་ལ་རང་འདོད་ཀྱིས་འགྲོ་བ་གཞར་ཡང་སྟེ་དུས་ནམ་དུ་ཡང་ཡོད་པ་མིན་ན། ལས་གཞན་གྱི་དབང་དུ་གྱུར་པ་དང་དེ་ལ་འཇིགས་པ་མེད་པ་གཉིས་ཀ་བློ་དང་ལྡན་པ་སུ་ཞིག་ལ་ཡོད་པར་འགྱུར། རྒྱུ་མཚན་དེ་དག་གི་ཕྱིར་མ་འོངས་པའི་འཁོར་བ་ལ་ཐ་མ་ཡོད་པ་མིན་ཞིང་དེ་དག་ཀུན་གྱི་ཚེ་ནའང་ཁྱོད་ནི་འཆིང་བ་ཀུན་ལྡན་གྱི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་སྟེ། དེ་བས་ན་ཁྱོད་འདས་པའི་དུས་རྣམས་སུ་ཇི་ལྟར་དོན་སྟོར་བར་གྱུར་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཕྱི་མ་མ་འོངས་པའི་དུས་དེ་ཡང་དོན་མེད་པར་མི་འགྱུར་བར་ཟག་བཅས་ལས་ཀྱི་ཀུན་འབྱུང་སྤོང་བའི་ཐབས་ལ་དེ་ལྟར་བརྩོན་པར་བྱོས་ཤིག་ཅེས་གསུངས་སོ།།
༼གཉིས་པ་ནི།༽
ཉན་པོ་མཉན་བྱ་འཆད་པོ་རྣམས། །འབྱུང་བ་ཤིན་ཏུ་རྙེད་དཀའ་སྟེ།།
དེས་ན་མདོར་ན་འཁོར་བ་ནི། །མཐའ་མེད་མ་ཡིན་མཐའ་བཅས་མིན།།
ཕལ་མོ་ཆེ་ན་མི་རྣམས་ནི། །དམ་པ་མ་ཡིན་ཕྱོགས་ཡོངས་འཛིན།།
དེས་ན་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས། །ཕལ་ཆེར་ངེས་པར་ངན་འགྲོར་འགྲོ།།
མ་འོངས་ཐ་མ་ཡོད་མིན་ཞིང༌། །ཞེས་བཤད་ན། ཅི་འཁོར་བ་འདི་ལ་མཐའ་ཡོད་དམ་མེད་ཅེ་ན། དེ་ནི་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་བཟུང་མི་ནུས་ཏེ། ཉན་པ་པོ་རྟེན་གྱི་ཁྱད་པར་དང༌། མཉན་བྱ་བདེན་པ་བཞིའི་དོན་སྟོན་པ་དང༌། འཆད་པ་པོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་འབྱུང་བར་ཤིན་ཏུ་རྙེད་པར་དཀའ་སྟེ། དེས་ན་མདོར་ན་འཁོར་བ་ནི་མཐའ་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ་དེ་ལྟ་བུའི་རྒྱུ་ཚོགས་གྲངས་ཚང་བའི་སྟོབས་ལས་མྱང་འདས་སུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དང༌། མཐའ་དང་བཅས་པའང་མིན་ཏེ། དེ་ལྟ་བུའི་རྒྱུ་ཚོགས་ཚང་བ་རྙེད་དཀའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་སངས་རྒྱས་མ་བྱོན་པའི་ཞིང་ལྟ་བུར་སྐྱེས་ན་དེ་ལྟར་ཡིན་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱོན་པའི་ཞིང་དེའི་བསྟན་པ་གནས་པ་དེ་སྲིད་དུ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་འཕྲད་པ་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་སྙམ་ན། དེ་ཡང་དཀའ་བར་གནས་ཏེ། ད་ལྟ་མྱུར་དུ་འབད་པར་མ་བྱས་ན་སངས་རྒྱས་འབྱུང་བ་དང་ཕྲད་པ་ཡང་དཀའ་སྟེ་འདི་ལྟར་ཕལ་མོ་ཆེ་ན་མི་རྣམས་ནི་དམ་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱོགས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དེས་ན་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཕལ་ཆེར་ངེས་པར་ངན་འགྲོར་འགྲོ་བར་འགྱུར་བས་བདེ་འགྲོའི་རྟེན་ཙམ་རྙེད་པ་ཡང་དཀའ་ན་གཞན་ལྟ་ཅི་སྨྲོས་ཞེས་གསུངས་སོ།།
༼གཉིས་པ་དེ་ཇི་ལྟར་སྤོང་བའི་ཐབས་ལ།
ཟག་པ་མི་དགེ་བའི་ལས་སྤོང་བའི་ཐབས་དང༌། ཟག་བཅས་དགེ་བའི་ལས་སྤོང་བའི་ཐབས་བསྟན་པ་གཉིས།
དང་པོ་ལ། ཕྱི་མ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྣམ་སྨིན་ལ་བསམ་སྟེ་མི་དགེ་བ་སྤོང་ཚུལ་དང༌། གནས་སྐབས་ཀྱི་འབད་པ་དོན་མེད་པ་ལ་བསམ་སྟེ་མི་དགེ་བ་སྤོང་ཚུལ་གཉིས། དང་པོ་ནི།༽
ས་སྟེང་སྡིག་པའི་རྣམ་སྨིན་ནི། །ཅོ་འདྲི་ཁོ་ན་ཡིན་པར་མཐོང༌།།
དེས་ན་སྲིད་པ་གསོད་གནས་དང༌། །མཚུངས་པར་དམ་པ་རྣམས་ལ་སྣང༌།།
རྣམ་ཤེས་གནས་པ་མེད་པ་ལས། །གལ་ཏེ་སྨྱོན་པར་གྱུར་ན་ནི།།
སྲིད་གནས་སྨྱོན་པ་མ་ཡིན་ཞེས། །མཁས་པ་སུ་ཞིག་སྨྲ་བར་འགྱུར།།
འགྲོ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་དག།།བཟློག་ལ་ཉམས་པ་མཐོང་གྱུར་ཏེ།།
དེས་ན་ལས་ཀུན་ཟད་པ་ལ། །བློ་གྲོས་ལྡན་པས་བློ་བསྐྱེད་དོ།།
གང་ཚེ་འབྲས་བུ་གཅིག་གི་ཡང༌། །ཐོག་མའི་རྒྱུ་ནི་སྣང་མིན་པ།།
དེ་ཚེ་གཅིག་ལ་ཡང་རྒྱས་པར། །མཐོང་ནས་གང་ལ་འཇིགས་མི་འབྱུང༌།།
གང་དག་ས་སྟེང་མཐོ་རིས་འཇིག་རྟེན་དུ་སྐྱེས་པ་རྣམས་ཀྱང་སྡིག་པ་གང་བྱས་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ནི་ཕྱི་མ་ངན་སོང་གི་གནས་སུ་སྡུག་བསྔལ་མི་བཟད་པས་ཅོ་འདྲི་བ་ཁོ་ན་ཡིན་པར་མཐོང་བ་དེས་ན་སྲིད་པ་འདི་ནི་གསོད་གནས་དང་མཚུངས་པར་དམ་པ་རྣམས་ལ་སྣང་ངོ༌། །དེ་ལྟར་མི་ཤེས་པར་ད་དུང་དེའི་རྒྱུ་མི་དགེ་བ་ཁོ་ན་ལ་བག་མེད་པར་སྤྱོད་པ་ནི་གཏི་མུག་གིས་སྨྱོས་པར་གྱུར་པའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། གང་དག་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣལ་དུ་གནས་པ་མེད་པ་ལས་གལ་ཏེ་སྨྱོན་པ་ཞེས་བརྗོད་པར་གྱུར་ན་ནི། སྲིད་པར་གནས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་སྨྱོན་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་མཁས་པ་སུ་ཞིག་སྨྲ་བར་འགྱུར། དེ་བས་ན་སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་ཕྱི་མ་ངན་སོང་དུ་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་འབྲས་དག་ཟློག་པའི་ཐབས་ལ་ཉམས་པ་མཐོང་བར་འགྱུར་ཏེ་དེས་ན་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ལས་ཀུན་ཟད་པ་ཡི་ཐབས་ལ་བློ་གྲོས་དང་ལྡན་པས་བློ་བསྐྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་སྡིག་པ་སྤང་བར་མ་བྱས་ན་དུས་གང་གི་ཚེ་འབྲས་བུ་གཅིག་གི་ཡང་སྔོན་གྱི་ཐོག་མའི་རྒྱུ་ནི་མཐར་ཐུག་པ་སྣང་བར་ནུས་པ་མིན་པ་དེ་ཡི་ཚེ། རྒྱུ་གཅིག་ལ་ཡང་མཐའ་མེད་ཀྱི་བར་དུ་སླར་ཡང་རྒྱས་པར་མཐོང་ནས་གང་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་འཇིགས་པ་མི་འབྱུང་སྟེ་ངེས་པར་འཇིགས་པའི་སྒོ་ནས་སྤང་བར་བྱའོ།།
གཉིས་པ་ནི།༽
འབྲས་བུ་ཐམས་ཅད་ངེས་པར་ནི། །འགྲུབ་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ཞིང༌།།
གྲུབ་ལ་ངེས་པར་མཐར་གྱུར་ན། །དེ་ཡི་དོན་དུ་ཅི་སྟེ་འཇོམས།།
ལས་ནི་འབད་པས་བྱེད་འགྱུར་ཞིང༌། །བྱས་ཟིན་འབད་པ་མེད་པར་འཇིག།
དེ་ལྟར་གྱུར་ཀྱང་ཁྱོད་ལ་ཀོ །ལས་ལ་ཆགས་བྲལ་འགའ་ཡོད་མིན།།
འདས་ལ་བདེ་བ་ཡོད་མིན་ཞིང༌། །མ་འོངས་པ་ལའང་ཡོད་མིན་ལ།།
ད་བྱུང་བ་ཡང་འགྲོ་ཉིད་དེ། །ཁྱོད་ཀྱི་ངལ་འདི་གང་ཕྱིར་ཡིན།།
ཚེ་འདིར་སྡིག་པའི་ལས་ཐབས་སྣ་ཚོགས་པ་ལ་ཇི་ལྟར་འབད་ཀྱང་འབྲས་བུ་གནས་ཁང་དང་ལོངས་སྤྱོད་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཐོག་མར་ངེས་པར་ནི་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཞིང༌། གལ་ཏེ་ཅུང་ཟད་གྲུབ་པ་ལ་ཡང་ངེས་པར་མཐར་འཇིག་པར་གྱུར་ན་དེ་ཡི་དོན་དུ་མི་དགེ་བ་བསགས་ཏེ་རང་ཉིད་ཅི་སྟེ་འཇོམས་པར་བྱེད། དེར་མ་ཟད་བྱ་བའི་ལས་ནི་ཐོག་མར་སྒྲུབ་པའི་དུས་སུ་ནི་ཤིན་ཏུ་འབད་པ་ཆེན་པོས་བྱེད་པར་འགྱུར་ཞིང༌། དེ་ལྟར་འབད་པས་བྱས་ཟིན་པའི་གནས་ཁང་སོགས་དངོས་པོ་རྣམས་ནི་འབད་པ་མེད་པར་ངང་གིས་འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་དུ་ངེས་པས་དེ་ལྟར་གྱུར་ཀྱང་ད་དུང་ཁྱོད་ལ་ཀོ་འབད་པ་དོན་མེད་ཀྱི་ལས་དེ་དག་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་འགའ་ཡང་ཡོད་པ་མིན་པ་འདི་ཅིའི་ཐ་ཚིག་ཡིན། ལེགས་པར་བརྟགས་ན་བྱ་བ་འགའ་ཞིག་རེ་ཞིག་གྲུབ་ཟིན་པར་གྱུར་ཀྱང་དེ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པ་པོའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འགགས་ཟིན་པའི་འདས་པ་ལ་ནི་བདེ་བ་ཐོབ་ཏུ་ཡོད་པ་མིན་ཞིང༌། མ་སྐྱེས་པའི་མ་འོངས་པ་ལའང་ཡོད་པ་མིན་ལ་ད་ལྟར་བྱུང་བའང་སྐད་ཅིག་ཀྱང་མི་གནས་པར་འགྲོ་བ་ཉིད་དེ་རྒྱུ་མཚན་དེའི་ཕྱིར་ཁྱོད་ཀྱི་ངལ་བ་སྣ་ཚོགས་པའི་སྒོ་ནས་སྡིག་པ་འབའ་ཞིག་ལ་སྤྱོད་པ་འདི་གང་གི་ཕྱིར་དུ་ཡིན། དེ་ལྟར་ལེགས་པར་བརྟགས་ཏེ་སྡིག་པ་སྤོང་བའི་ཐབས་ལ་འབད་པར་བྱའོ།།
༼གཉིས་པ་ལ། འབྲས་བུ་མངོན་མཐོའི་རང་བཞིན་སྡུག་བསྔལ་དུ་བསམ་པ་དང༌། དགེ་བ་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་ཆོས་བྱེ་བྲག་པ་ལ་བསམ་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི།༽
མཁས་པ་རྣམས་ལ་མཐོ་རིས་ཀྱང༌། །དམྱལ་བ་དང་མཚུངས་འཇིགས་སྐྱེད་འགྱུར།།
རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་དེ་རྣམས་ལ། །སྲིད་གང་འཇིགས་པ་མི་སྐྱེད་དཀོན།།
གལ་ཏེ་བྱིས་པའང་རྣམ་ཀུན་ཏུ། །འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཤེས་གྱུར་ན།།
སྐད་ཅིག་དེ་ལ་སེམས་དང་ནི། །ལྷན་ཅིག་གཏན་དུ་འཇིག་པར་འགྱུར།།
སེམས་ཅན་རློམ་པ་ཅན་མིན་དཀོན། །རློམ་ཅན་སྙིང་རྗེ་ལྡན་པ་མེད།།
དེས་ན་སྣང་ནས་སྣང་བར་ནི། །འགྲོ་བ་ཤིན་ཏུ་རྙེད་དཀར་གསུངས།།
དེ་ལྟར་མོད་ཀྱི་མཐོ་རིས་ཀྱི་དོན་དུ་དགེ་བའི་ལས་དག་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ་སྙམ་ན། བཤད་པ། སྲིད་པ་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་འདོད་ཀྱི་མཁས་པ་རྣམས་ལ་ནི་སྲིད་པ་གཞན་ལྟ་ཅི་མཐོ་རིས་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་འདོད་པའི་མེ་འབར་བ་དང༌། ཟག་བཅས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་པ་དང༌། རྨོངས་པའི་གཞན་དབང་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དམྱལ་བའི་གནས་དང་མཚུངས་པར་འཇིགས་པ་སྐྱེད་པར་འགྱུར་བ་དེའི་ཕྱིར། རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་མཁས་པ་དེ་རྣམས་ལ་ནི་སྲིད་པའི་གནས་གང་ལ་ཡང་འཇིགས་པ་མི་བསྐྱེད་པའི་གནས་དེ་ནི་ཤིན་ཏུ་དཀོན་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་གཟིགས་པ་ལྟར་བྱིས་པའང་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་ཟག་བཅས་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚུལ་འདི་ཤེས་པར་གྱུར་ན་སྐད་ཅིག་དེ་ལ་ནི་སེམས་དང་ནི་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ལུས་ནི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཏུ་གཏན་དུ་འཇིག་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་ལན་གཅིག་ཙམ་མཐོ་རིས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་དུ་སྐྱེས་ཀྱང་སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་བདེ་བ་ཅུང་ཟད་ཙམ་གྱིས་རློམ་པ་ཅན་མིན་པ་ནི་དཀོན་ཞིང༌། དེ་ལྟ་བུའི་རློམ་པ་ཅན་ལ་སྙིང་རྗེ་ལྡན་པ་མེད་ཅིང་སྡིག་པ་ལ་སྤྱོད་པ་དེས་ན་སྣང་བ་ནས་སྣང་བར་ནི་འགྲོ་བ་ཤིན་ཏུ་རྙེད་དཀའ་བར་མདོ་ལས་གསུངས་སོ།།
༼གཉིས་པ་ནི།༽
འདི་ན་ཡུལ་ལོག་གྱུར་པ་ལ། །ཡུལ་ནི་དམིགས་པར་གྲགས་འགྱུར་ཏེ།།
ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་པའི་ཆོས། །རྒྱུ་ཅི་ཞིག་གིས་ཡང་དག་འདོད།།
བསོད་ནམས་འབྲས་བུ་ཕྱུག་པ་སྟེ། །དེ་གཞན་ལས་ཡོངས་བསྲུང་བྱ་ན།།
རྟག་ཏུ་གཞན་ལས་བསྲུང་བྱ་གང༌། །དེ་ནི་ཇི་ལྟར་བདག་གིར་འགྱུར།།
འཇིག་རྟེན་ཚུལ་ལུགས་གང་དང་གང༌། །དེ་དང་དེ་ལ་ཆོས་རྗེས་འཇུག།
དེ་ཡི་ཕྱིར་ན་ཆོས་པས་ཀྱང༌། །འཇིག་རྟེན་སྟོབས་ལྡན་ལྟ་བུར་སྣང༌།།
ཡུལ་ནི་དགེ་བས་ཡིད་འོང་ན། །ཡུལ་དེའང་ངན་པར་བརྩི་བ་ཡིན།།
གང་ཞིག་བཏང་བ་ཤིས་གྱུར་པ། །དེ་གྲུབ་པ་ཡིས་ཅི་ཞིག་དགོས།།
གང་ལ་བཀའ་ལུང་དགོས་མེད་པ། །དེ་ལ་ཆོས་དོན་མེད་པར་འགྱུར།།
གང་ཡང་བཀའ་ལུང་དོན་གཉེར་ཉིད། །དེ་ནི་སྐྱེ་ནང་བླུན་ཞེས་བྱ།།
མ་འོངས་པ་ཡི་འབྲས་མཐོང་ནས། །ཆོས་འདོད་ཆགས་པས་ཁྱོད་ཆགས་ན།།
མ་འོངས་མཐའ་ཉིད་མཐོང་གྱུར་ན། །འཇིགས་པ་མེད་དམ་ཅི་ཞིག་བྱེད།།
གླ་པ་ལྟ་བུའི་བསོད་ནམས་ནི། །རྣམ་ཀུན་རྔན་པ་དང་མཚུངས་འགྱུར།།
འདི་ན་རྒྱུ་ཟག་བཅས་ཀྱི་དགེ་བ་འདོད་པའི་ཡུལ་རྣམས་ལ་ཞེན་པ་ལོག་པར་གྱུར་པའི་སྒོ་ནས་ཚངས་པར་སྤྱད་པ་ལའང་དེའི་འབྲས་བུ་ལྷ་མིའི་གནས་སུ་འདོད་པའི་ཡུལ་ནི་ཡིད་དུ་འོང་བ་དག་དམིགས་ཤིང་ལོངས་སྤྱོད་པར་གྲགས་པར་གྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་རྒྱུ་འབྲས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་པའི་ཆོས་དེ་ལྟ་བུ་རྒྱུ་མཚན་ཅི་ཞིག་གིས་ཡང་དག་པར་འདོད་པར་བྱེད། གཞན་ཡང་བསོད་ནམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་ཕྱུག་པ་སྟེ་དེ་ཡང་དགྲ་རྐུན་སོགས་གཞན་ལས་ཡོངས་སུ་བསྲུང་བར་བྱ་དགོས་ན། དེ་ལྟར་རྟག་ཏུ་གཞན་ལས་བསྲུང་བར་བྱ་དགོས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཇི་ལྟར་ན་བདག་གིར་ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱོད་པར་འགྱུར། དེ་ལྟར་ཟག་བཅས་ཀྱི་དགེ་བ་དག་ཀྱང་རེ་ཞིག་དོར་བར་བྱས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཚུལ་ལུགས་སྐྱོང་བའི་ཆོས་ཀྱིས་ཅི་ཞིག་བྱ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཚུལ་ལུགས་རིགས་རུས་དང་བུ་མོ་རྫོང་བ་སོགས་གང་དང་གང་དག་ཡུལ་དུས་ཀྱི་དབང་ལས་མི་མཐུན་པ་སྣ་ཚོགས་པ་དེ་དང་དེ་ལ་ཆོས་ཞེས་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་དེ་ཡི་ཕྱིར་ན་ཆོས་པས་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་ཉིད་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་ལྟ་བུར་སྣང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་དུ་ཕྱི་མ་ཡུལ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་བདེ་འབྲས་ལ་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་དགེ་བ་བྱེད་པ་དག་ཀྱང་རིགས་པར་མ་མཐོང་སྟེ། གཟུགས་སྒྲ་དྲི་རོ་རེག་བྱ་སྟེ་ཡུལ་དེ་དག་ནི་དགེ་བ་བྱས་པས་ཡིད་དུ་འོང་བ་ཐོབ་པར་འདོད་ན་ཡང་ཡུལ་དེའང་ཐར་འདོད་རྣམས་ཀྱིས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཆོས་ཅན་ངན་པར་བརྩི་བ་ཡིན་པས། ཡུལ་གང་ཞིག་ནམ་ཞིག་སྤངས་ཏེ་བཏང་བ་མཆོག་ཏུ་ཤིས་པར་གྱུར་པ་དེ་ནི་ད་ལྟ་གྲུབ་པ་ཡིས་ཅི་ཞིག་དགོས། གཞན་ཡང་འགའ་ཞིག་དགེ་བཅུའི་ཁྲིམས་སྲུང་བ་སོགས་རྒྱལ་པོའི་བཀའ་ལུང་གི་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་དག་ཀྱང་སྣང་མོད། ཐར་པ་དོན་དུ་གཉེར་བའི་གང་ཟག་གང་ལ་རྒྱལ་པོའི་བཀའ་ལུང་གིས་དགོས་པ་མེད་པ་དེ་ལ་ནི་རྒྱལ་པོ་དེ་ཙམ་གུས་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ཆོས་སྒྲུབ་པ་དོན་མེད་པར་གྱུར་ཞིང༌། གང་ཡང་རང་གི་ཆོས་ཚུལ་བཞིན་མི་སྒྲུབ་པར་རྒྱལ་པོའི་བཀའ་ལུང་དོན་དུ་གཉེར་བའི་སྒོ་ནས་དགེ་བ་ཙམ་བྱེད་པ་ཉིད་དེ་ནི་སྐྱེ་བོའི་ནང་ནས་ཤིན་ཏུ་བླུན་པ་ཞེས་བྱའོ། །གལ་ཏེ་འགའ་ཞིག་མ་འོངས་པ་ཡི་བདེ་འབྲས་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པར་མཐོང་ནས་ཆོས་ཟག་བཅས་ཀྱི་དགེ་བ་སྒྲུབ་པར་འདོད་ཅིང་ཆགས་པས་ཁྱོད་ཆགས་ན་ནི། མ་འོངས་པ་ན་དགེ་འབྲས་བདེ་བའི་ལོངས་སྤྱོད་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་མཐར་ངན་སོང་དུ་ལྷུང་བ་སོགས་མཐའ་ཉིད་མཐོང་བར་གྱུར་ན་དེ་ལ་འཇིགས་པ་མེད་དམ་ཅི། དེ་བས་ན་དེ་བསྒྲུབས་པར་བྱས་པས་ཅི་ཞིག་བྱེད། མདོར་ན་རྣམ་སྨིན་བདེ་བའི་ཕྱིར་དུ་དགེ་བ་འདོད་པ་ནི་དཔེར་ན་གླ་ལེན་པ་ལྟ་བུའི་སྐྱེ་བོ་དག་ད་ལྟ་བསོད་ནམས་བྱེད་པ་ནི་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་མ་འོངས་པ་ན་རྔན་པ་དང་མཚུངས་པའི་འབྲས་བུ་ཙམ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བར་ཟད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་ཟག་བཅས་དགེ་བའི་ལས་དག་ཀྱང་སྤོང་བའི་ཐབས་ལ་འབད་པར་བྱའོ།།
༼གསུམ་པ་དེ་ལྟར་ཡོངས་སུ་སྤངས་པའི་འབྲས་བུ་བསྟན་པ་ནི།༽
གང་དག་དགེ་བའང་མི་འདོད་པ། །དེ་དག་མི་དགེ་ཇི་ལྟར་བྱེད།།
གང་གིས་འགྲོ་བ་འཁྲུལ་འཁོར་གྱི། །ཚོགས་འདྲ་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་ལྟར།།
མཐོང་བར་གྱུར་པ་དེ་དག་ཆེས། །གསལ་བར་གོ་འཕང་དམ་པར་འགྲོ།།
གང་དག་ལ་ནི་འཁོར་བ་ན། །ཡུལ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་དགའ་མེད་པ།།
དེ་དག་ལ་འདིར་རྣམ་ཀུན་ཏུ། །དགའ་བ་འཐད་པ་མ་ཡིན་ཉིད།།
བློ་ལྡན་ཐར་པ་འདོད་པའི་སྐྱེ་བོ་གང་དག་རྣམ་སྨིན་འཁོར་བའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་དགེ་བའང་མི་འདོད་པ་དེ་དག་གིས་ངན་སོང་གི་རྒྱུ་མི་དགེ་བ་ཇི་ལྟར་སྒྲུབ་པར་བྱེད། དེ་ལྟར་ཡོངས་སུ་སྤོང་བའི་ཐབས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་ཉམས་སུ་ལེན་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་རྒྱལ་བའི་སྲས་པོ་གང་གིས་འགྲོ་བ་རྣམས་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་འཕྲུལ་འཁོར་གྱི་ཚོགས་དང་འདྲ་བའི་ཚུལ་རིག་ཅིང་མ་རིག་པའི་རིག་སྔགས་ཀྱིས་བསླད་པ་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་ལྟར་མཐོང་བར་གྱུར་པ་དེ་དག་ཆེས་གསལ་བར་གོ་འཕང་ཞི་བ་དམ་པའི་མཐར་ཐུག་པར་འགྲོ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་རྒྱུ་ལས་ལ་ཞེན་པ་བཟློག་པ་ལྟར་འབྲས་བུ་སྡུག་བདེན་གྱི་ཆོས་ལ་ཞེན་པ་དག་ཀྱང་སྤོང་བར་འགྱུར་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་མཁས་པའི་སྐྱེས་བུ་གང་དག་ལ་ནི་འཁོར་བ་ན་ལྷའི་དཔལ་འབྱོར་ལྟ་བུའི་ཡུལ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་དགའ་བ་མེད་པ་དེ་དག་ལ་འདིར་སྡུག་བསྔལ་དུ་མས་གཙེས་པའི་འཁོར་བའི་ཆོས་ལ་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་དགའ་བར་འཐད་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དོ།།
༼ལེའུའི་མཚན་ནི།༽
རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་བཞི་བརྒྱ་པ་ལས་མི་ཉིད་ཀྱི་འདོད་པའི་ལོངས་སྤྱོད་ལ་ཞེན་པ་སྤང་བའི་ཐབས་བསྟན་པ་སྟེ་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་བདུན་པའི་འགྲེལ་པའོ།། །།
རབ་བྱེད་བརྒྱད་པ་སློབ་མ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་བསྟན་པ།
༼༈ བཞི་པ་ཐབས་བྱུང་ཟབ་མོའི་ཕྱོགས་ཉན་པའི་སྣོད་སྦྱོང་ཚུལ་ལ། ངོ་བོ་མདོར་བསྟན་པ་དང༌། རང་བཞིན་རྒྱས་པར་བཤད་པ། དེ་ལྟར་བསྟན་པའི་དོན་བསྡུ་བ་གསུམ། དང་པོ་ནི།༽
ཇི་ལྟར་མི་མཐུན་མི་རྣམས་ལ། །མཛའ་བ་ཡུན་རིང་མི་གནས་པ།།
དེ་བཞིན་ཀུན་ལ་སྐྱོན་ཤེས་ལ། །འདོད་ཆགས་ཡུན་རིང་མི་གནས་སོ།།
ཚུལ་ཇི་ལྟར་ན་རང་དང་རྗེས་སུ་མི་མཐུན་པའི་མི་རྣམས་ལ་ནི་མཛའ་བ་ཡུན་རིང་དུ་མི་གནས་པ་དེ་བཞིན་དུ་གོང་དུ་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཕྱི་དང་ནང་གི་ཡུལ་རྣམས་ཀུན་ལ་སྐྱོན་ཤེས་ཤིང་གཉེན་པོས་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་རྟེན་གྱི་གང་ཟག་དེ་ལ་འདོད་ཆགས་ཡུན་རིང་དུ་མི་གནས་སོ།།
༼གཉིས་པ་ལ། སྤང་བྱ་རྣམ་པར་སྦྱོང་བའི་ཚུལ་བསྟན་པ་དང༌། གཉེན་པོ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཐབས་བསྟན་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི།༽
ལ་ལ་དེ་ཉིད་ལ་ཆགས་ཏེ། །ལ་ལ་དེ་ཉིད་ལ་སྡང་ཞིང༌།།
ལ་ལ་དེ་ཉིད་ལ་རྨོངས་པ། །དེ་ཕྱིར་འདོད་པ་དོན་མེད་པའོ།།
རྟོག་པ་མེད་པར་འདོད་ཆགས་ལ། །སོགས་ལ་ཡོད་ཉིད་ཡོད་མིན་ན།།
ཡང་དག་དོན་དེ་རྟོག་པ་ཞེས། །བློ་དང་ལྡན་པ་སུ་ཞིག་འཛིན།།
འགའ་ལའང་གང་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ། །བཅིངས་པ་ཞེས་བྱ་ཡོད་མིན་ཏེ།།
གཞན་དང་ལྷན་ཅིག་བཅིངས་པ་ལ། །བྲལ་བར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ།།
སྤྱིར་ཉོན་མོངས་སྤོང་བའི་ཐབས་ཀྱི་རིམ་པ་སྔར་ཡང་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་ཟིན་མོད། སྐབས་འདིར་རྟེན་གྱི་གང་ཟག་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་ཚུལ་སྤངས་རྟོགས་གཉིས་ཀྱི་སྒོ་ནས་འཆད་དགོས་པས་སྤང་བྱ་ཉོན་མོངས་སྦྱོང་ཚུལ་མདོ་ཙམ་བསྟན་པ་ལ། སྤང་བྱ་ཉོན་མོངས་པའི་དམིགས་རྐྱེན་ལ་བརྟགས་ན་ཡང་ཆགས་སོགས་ཉོན་མོངས་པ་དོན་དུ་མ་གྲུབ་སྟེ། ཡུལ་གཅིག་ལ་ཡང་ལ་ལ་དེ་ཉིད་ལ་ཆགས་ཏེ་འདོད་ཆགས་འབྱུང་བ་དང༌། ལ་ལ་དེ་ཉིད་ལ་སྡང་ཞིང་ཞེ་སྡང་འབྱུང་བ་དང༌། ལ་ལ་དེ་ཉིད་ལ་རྨོངས་པའི་གཏི་མུག་འབྱུང་བ་དེའི་ཕྱིར་འདོད་ཆགས་ཀྱི་དམིགས་པ་རང་དབང་གིས་གྲུབ་པ་མེད་པས་ཀྱང་འདོད་པ་ཉོན་མོངས་པ་དེ་དག་དོན་ལ་གྲུབ་པ་མེད་པ་ཁོ་ནའོ། །དེ་བཞིན་དུ་དེ་དག་གི་རྒྱུ་རྐྱེན་ཚུལ་མིན་ཡིད་བྱེད་ལ་བརྟགས་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པ་དེ་དག་མ་གྲུབ་སྟེ། རྒྱུ་ཚུལ་མིན་ཡིད་བྱེད་ཀྱི་རྟོག་པ་མེད་པར་འབྲས་བུ་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་ལ་ངོ་བོ་ཡོད་པ་ཉིད་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ་ཡོད་པ་མིན་ན། རྒྱུ་ཚུལ་མིན་ཡིད་བྱེད་ཀྱི་རྟོག་པ་རྣམས་ནི་ཡུལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་སྒྲོ་བཏགས་པའི་རྟོག་པ་ཙམ་ལས་གྲུབ་པ་མེད་དེ། ཡང་དག་པའི་དོན་ལ་གྲུབ་ན་དེ་ལ་ཚུལ་བཞིན་མིན་པར་རྟོག་པ་ཞེས་བློ་དང་ལྡན་པ་སུ་ཞིག་འཛིན་པར་བྱེད། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ནི་རྟོག་པས་བཅིངས། །མི་རྟོག་རྣལ་འབྱོར་རྣམས་ནི་གྲོལ་བར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་སྤང་བྱ་ཉོན་མོངས་པའི་འཆིང་བ་ཞེས་བྱ་བའང་ངོ་བོས་གྲུབ་པ་མེད་དེ། སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་འོད་གསལ་བ། །དྲི་མ་རྣམས་ནི་གློ་བུར་བ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། དྲི་མ་སེམས་ཀྱི་གཤིས་ལ་མ་ཞུགས་པར་འབྲལ་རུང་གློ་བུར་བའི་ཆོས་ཡིན་པས་གང་ཟག་འགའ་ལའང་ཡུལ་གང་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འབྲལ་མི་ཤེས་པར་ཉོན་མོངས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་འཁོར་བར་བཅིང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་མིན་ན་གཞན་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་བཅིངས་པ་ལ་མཐར་གཉེན་པོ་སྤང་བྱ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཆོས་དང་གང་ཟག་གི་བདག་འཛིན་གྱི་རྩ་བ་ཅན་གྱི་སྒྲིབ་པ་མཐའ་དག་ཉོན་ཤེས་གཉིས་སུ་བསྡུས་ཏེ་དེ་དག་ལ་ཀུན་བརྟགས་དང་ལྷན་སྐྱེས་གཉིས་སུ་དབྱེ་ཞིང་ཉོན་ཤེས་གཉིས་ལ་ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་ཆ་ས་དང་པོར་སྤོང་ཞིང༌། དེ་གཉིས་ལ་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་ཆ་སྒོམ་ལམ་ས་གཉིས་པ་ནས་རིམ་བཞིན་སྤང་སྟེ་ཉོན་སྒྲིབ་མཚན་ཉིད་པ་སྤངས་པའི་སྤངས་པ་ས་བདུན་པར་རྫོགས་པ་དང༌། ད་དུང་ཤེས་སྒྲིབ་ཀྱི་ལྷག་མ་ཆུང་སྐོར་གསུམ་དག་པ་ས་གསུམ་ལ་རིམ་བཞིན་སྤངས་ཏེ་ས་བཅུ་པའི་རྣམ་གྲོལ་ལམ་དུ་ཤེར་ཕྱིན་ལས་བསྟན་པའི་རྣམ་དག་སྒོམ་ལམ་དགུ་པ་ཐོབ་པ་དང༌། དེ་ནས་དེ་དག་གི་བག་ཉལ་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ཐོབ་པ་ལ་བར་དུ་གཅོད་པའི་སྒྲིབ་པ་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བའང་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་སྤངས་ཏེ་ཤེས་སྒྲིབ་སྤངས་པའི་སྤང་བ་རྫོགས་ཏེ་ངོ་བོ་ཉིད་སྐུ་མངོན་དུ་འགྱུར་བ་སོགས་ཀྱི་རབ་དབྱེ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་དང་བསྟན་བཅོས་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་ དགོངས་པ ་ཇི་བཞིན་དུ་འཆད་དགོས་ཀྱི། ཉོན་སྒྲིབ་ཏུ་གྱུར་པའི་ཐེག་ཆེན་སྒོམ་སྤང་མེད་པ་དང༌། ཤེས་སྒྲིབ་ཏུ་གྱུར་པའི་ཐེག་ཆེན་གྱི་མཐོང་སྤང་མེད་པ་སོགས་ལུགས་འདིའི་ཁྱད་ཆོས་སུ་སྨྲ་བ་ནི་གཞུང་ལུགས་ཆེན་པོ་རྣམས་དང་འབྲེལ་འགྲིག་དཀའ་བས། སྔ་འགྱུར་མཁས་པའི་དབང་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་བཀྲལ་བ་ལྟར་སྔ་འགྱུར་བ་ཡིན་ན་དེ་དག་གི་ དགོངས་པ ་གཞུང་ལུགས་སྣ་ཚོགས་དང་བསྲེས་བསླད་མེད་པར་འཆད་དགོས་པར་སྣང་ངོ༌། །འོན་ཀྱང་དེང་སང་ནི། ས་པཎ་གྱིས། ཁྭ་ཏས་མི་གཙང་ཟོས་པའི་མཆུ། །ས་གཙང་ལ་ནི་ཕྱི་བར་བྱེད། །ཅེས་གསུངས་པ་ཉིད་ཐུགས་མད་པར་གྱུར་ཏོ།།
༼གཉིས་པ་ལ། གཉེན་པོ་སྟོང་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཆེ་བ་བརྗོད་པ་དང༌། དེ་ལ་ཇི་ལྟར་འཇུག་པའི་རིམ་པ་བསྟན་པ། དེ་ལྟར་ཡོངས་སུ་ཞུགས་པའི་གྲུབ་འབྲས་བསྟན་པ་དང་གསུམ། དང་པོ་ལ།
གནས་སྐབས་དངོས་འཛིན་འཇིག་པའི་ཆེ་བ་བརྗོད་པ་དང༌། མཐར་ཐུག་མྱང་འདས་འགྲུབ་པའི་ཆེ་བ་བརྗོད་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི།༽
བསོད་ནམས་ཆུང་ངུ་ཆོས་འདི་ལ། །ཐེ་ཚོམ་ཟ་བར་ཡང་མི་འགྱུར།།
ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་ཙམ་ཞིག་གིས། །སྲིད་པ་ཧྲུལ་པོར་བྱས་པར་འགྱུར།།
ཆོས་གང་ཞིག་ལ་ཐུབ་པ་ཡིས། །ཐར་པའི་བར་དུ་འཕེལ་བ་ཉིད།།
གསུངས་དེར་གང་ལ་གུས་མེད་པ། །དེ་ནི་གསལ་བར་བློ་ལྡན་མིན།།
ཟབ་མོའི་དོན་ལ་མོས་པ་མེད་པའི་གང་ཟག་བསོད་ནམས་ཆུང་ངུ་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་སྟོང་པ་ཉིད་ཟབ་མོའི་དོན་འདི་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཙམ་ཟ་བར་ཡང་མི་འགྱུར་ཞིང༌། གལ་ཏེ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་ཙམ་ཞིག་གིས་ཀྱང་དངོས་འཛིན་མགོ་གནོན་ཞིང་སྲིད་པ་ཧྲུལ་པོར་བྱས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བུའི་རྟེན་འབྱུང་ཟབ་མོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་གང་ཞིག་ལ་ཐུབ་པ་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དེ་ཡིས་ཚོགས་ལམ་དུ་ཐོས་བསམ་གྱིས་གཏན་ལ་ཕབ་པའི་དོན་སྦྱོར་ལམ་དུ་ཆོས་ལ་མཐུན་པའི་བཟོད་པའི་སྒོ་ནས་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་ཉམས་སུ་བླངས་པས་ས་དང་པོ་མཐོང་ལམ་དུ་རང་བཞིན་རྣམ་དག་གི་ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་སྟེ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་དང་པོར་ཐོབ་པ་ནས་བཟུང་སྟེ་གློ་བུར་བྲལ་དག་གི་ཆོས་དབྱིངས་མཐོང་ཚུལ་ལས་སྒོམ་ལམ་ས་གཉིས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་ནས་རྟོགས་པ་རིམ་གྱིས་རྫོགས་ཏེ་ས་བདུན་པར་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་ཀྱི་རྟོགས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ཤིང་རིམ་གྱིས་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་དང་བཅས་པའི་རྟོགས་པ་རྫོགས་ཏེ་ཐར་པ་ཆེན་པོ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་བར་དུ་སྦྱིན་སོགས་ཐབས་ཀྱི་རྣམ་པ་རྣམས་ཀྱང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕར་ཕྱིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པའི་སྒོ་ནས་མི་ཉམས་པར་འཕེལ་བ་ཉིད་དུ་མདོ་ལས་གསུངས་ཏེ། འདི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་བྱིན་གྱིས་མ་བརླབས་པའི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། དམུས་ལོང་ལྟར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་འཇུག་མི་ནུས་པ་དང༌། དེས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པས་དགེ་རྩ་ཐབས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་པར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་འཇུག་པར་གསུངས་སོ། །དེང་སང་ནི་དེ་དག་གོ་ལྡོག་ཏུ་འཆད་པར་སྣང་ངོ༌། །དེ་ལ་གཞན་དག་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་ཀྱི་རྟོགས་པ་ཐེག་ཆེན་གྱི་ས་དང་པོ་མ་ཐོབ་གོང་དུ་རྫོགས་པའི་གང་ཟག་ཡོད་པར་འདོད་པ་དང༌། གང་ཟག་གི་བདག་མེད་རྒྱུན་ལྡན་དུ་སྒོམ་པའི་ཐེག་ཆེན་སྒོམ་ལམ་མེད་པར་བཞེད་པ་སོགས་ཀྱང་སྣང་ངོ༌། །དེ་ལྟ་བུའི་སྟོང་ཉིད་ཟབ་མོ་མཆོག་གི་དོན་དེར་གང་ཟག་གང་ལ་གུས་པ་མེད་པ་དེ་ནི་ཆེས་གསལ་བར་བློ་དང་ལྡན་པ་མིན་པས། མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་ལ་མཆོག་ཏུ་གུས་པར་རིགས་སོ།།
༼གཉིས་པ་ལ། སྟོང་ཉིད་སྟོབས་ཀྱིས་རྣམ་བྱང་འགྲུབ་ཚུལ་དང༌། དེ་ལ་མོས་མེད་སྲིད་མཐར་འཇུག་ཚུལ་གཉིས། དང་པོ་ལ། སྟོང་ཉིད་ཡུལ་གྱི་གནས་ཚུལ་མཆོག་ཏུ་སྒྲུབ། དེ་ཡི་སྟོབས་ཀྱིས་འཁོར་འདས་འཇུག་ལྡོག་བསྟན། དེ་ལ་རྩོད་པ་སྤངས་ཏེ་གྲུབ་དོན་བསྡུ་བ་གསུམ། དང་པོ་ནི།༽
བདག་ནི་མྱ་ངན་འདས་འགྱུར་ཞེས། །སྟོང་མིན་སྟོང་ལྟར་མཐོང་མིན་ཏེ།།
ལོག་ལྟས་མྱ་ངན་མི་འདའ་བར། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་གསུངས་སོ།།
གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་བར་གྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཆེན་པོར་གནས་པས་ན་གཞི་ལྟ་བ་གཏན་ལ་འབེབས་པའི་དུས་སུ་ཡང་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཆེན་པོ་མཐའ་ཀུན་དང་བྲལ་བར་གནས་ཀྱི། དེ་ལྟར་མ་ཡིན་པར་ལམ་སྒོམ་པའི་གནས་སྐབས་སུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པར་སྒོམ་པའི་ལམ་འདིས་བདག་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གཞི་གཏན་ལ་འབེབས་པའི་དུས་སུ་གཟུགས་སོགས་སྟོང་ཉིད་མིན་པ་ལ། ལམ་སྒོམ་པས་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་དུས་སུ་གཟུང་འཛིན་དབྱིངས་སུ་ནུབ་སྟེ་སྟོང་པ་ལྟར་མཐོང་བ་མིན་ཏེ་ཡུལ་གྱི་གནས་ཚུལ་ལ་མ་ཞུགས་པའི་ལོག་ལྟས་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གསུངས་སོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཟླ་བའི་འགྲེལ་ཆེན་ལས། དངོས་པོ་རྣམས་གཞན་དུ་གནས་པ་ལས་རྣམ་པ་གཞན་དུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ལོག་པར་ལྟ་བའོ། །གལ་ཏེ་དངོས་པོ་རྣམས་རང་བཞིན་གྱིས་མི་སྟོང་བཞིན་དུ་རང་བཞིན་དུ་སྟོང་ཞེས་མཐོང་ན་ནི་དེའི་ཚེ་ལོག་པར་ལྟ་བ་ཁོ་ན་ལས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། ལོག་པར་ལྟ་བའི་གང་ཟག་ལ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་རྣམ་པར་འཇོག་པར་མི་མཛད་དེ། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་སྔོན་དུ་བཏང་བ་ཁོ་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཇི་ལྟར་ཐོབ་པར་རྣམ་པར་འཇོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་གསུངས་སོ།།
༼གཉིས་པ་ནི།༽
གང་ལས་འཇིག་རྟེན་བསྟན་འབྱུང་བ། །དེ་ལས་འཇུག་པ་གསུངས་པ་སྟེ།།
གང་ལས་དོན་དམ་བསྙད་འབྱུང་བ། །དེ་ལས་ལྡོག་པ་གསུངས་པ་འོ།།
དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་གསུང་རབ་གང་ལས་བརྗོད་བྱའི་གཙོ་བོ་འཇིག་རྟེན་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་ཅིང་འབྱུང་བ་དེ་ལས། རྒྱུ་མེད་པ་དང༌། རྒྱུ་གཅིག་པ་དང༌། མི་མཐུན་པའི་རྒྱུ་དགག་པའི་ཕྱིར། མ་རིག་པ་དང་འདུ་བྱེད་ལ་སོགས་པ་རྟེན་འབྲེལ་ལུགས་འབྱུང་གི་ཚུལ་དུ་འཁོར་བར་འཇུག་པ་ཡི་རིམ་པ་གསུངས་པ་སྟེ་ཚུལ་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པ་རྟོགས་པར་འགྱུར་ཞིང༌། མདོ་སྡེ་གང་ལས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པའི་དོན་དམ་བརྗོད་བྱའི་གཙོ་བོར་བསྙད་ཅིང་འབྱུང་བ་དེ་ལས་ལུགས་ལས་ལྡོག་པ་གསུངས་པ་སྟེ་ཚུལ་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་འགོག་པ་དང༌། ལམ་གྱི་བདེན་པ་རྟོགས་པར་འགྱུར་བའོ། །དེ་ལྟར་ན་གང་ཉན་ཐོས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འདོད་པས་ཀྱང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །གང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འདོད་པས་ཀྱང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །གང་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འདོད་པས་ཀྱང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། སྤྱིར་བདག་མེད་སྟོང་ཉིད་རྟོགས་པ་དང་མ་རྟོགས་པ་ལས་འཁོར་འདས་ཀྱི་འཇུག་ལྡོག་འགྲུབ་པ་དང༌། བྱེ་བྲག་གཞི་ཤེས་པ་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ལ་བཞག་གོ །ལམ་ཤེས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་བཞག་གོ །ཞེས་སོགས་དང༌། བདག་མེད་འདི་ནི་འགྲོ་བ་རྣམ་དགྲོལ་ཕྱིར། །ཆོས་དང་གང་ཟག་དབྱེ་བས་རྣམ་གཉིས་གསུངས། །ཞེས་པའི་རྩ་འགྲེལ་དང༌། འདིར་ཡང༌། བར་དུ་བདག་ནི་ཟློག་པ་དང༌། །ཕྱིས་ནས་ལྟ་བ་ཀུན་བཟློག་པ། །ཞེས་པའི་རྩ་འགྲེལ་རྣམས་ཀྱིས། བདག་མེད་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གང་ཟག་བདེན་མེད་དུ་རྟོགས་པ་ལས་ཐེག་དམན་གྱི་མྱང་འདས་འགྲུབ་པ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་གསལ་རྒྱས་རྫོགས་པའི་ཚུལ་དུ་རྟོགས་པ་ལས་ཐེག་ཆེན་གྱི་མྱང་འདས་འགྲུབ་པའི་ཚུལ་ཏེ། མདོར་ན་བདག་མེད་སྟོང་ཉིད་སྤྱི་དང་བྱེ་བྲག་གི་ཚུལ་དུ་རྟོགས་པ་དང་མ་རྟོགས་པའི་དབང་ལས་འཁོར་འདས་འཇུག་ལྡོག་གི་ཚུལ་འགྲུབ་པར་གསུངས་སོ།།
༼གསུམ་པ་ནི།༽
ཀུན་ཡོད་མ་ཡིན་ཅི་བྱ་ཞེས། །ཁྱོད་ལ་འཇིགས་པ་སྐྱེ་འགྱུར་གྲང༌།།
གལ་ཏེ་བྱ་བ་ཡོད་ན་ནི། །ཆོས་འདི་ཟློག་བྱེད་མི་འགྱུར་རོ།།
ཁྱོད་ལ་རང་ཕྱོགས་ཆགས་ཡོད་ཅིང༌། །གཞན་གྱི་ཕྱོགས་ལ་མི་དགའ་ན།།
མྱ་ངན་འདས་པར་མི་འགྲོ་སྟེ། །གཉིས་སྤྱོད་ཞི་བར་ཡོངས་མི་འགྱུར།།
བྱེད་མེད་མྱ་ངན་འདའ་འགྱུར་ཞིང༌། །བྱས་པས་ཡང་སྲིད་འགྱུར་ཏེ་དེས།།
བསམ་ཁྲལ་མེད་པས་མྱ་ངན་ལས། །འདས་པ་ཐོབ་སླ་ཅིག་ཤོས་མིན།།
གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་ལམ་འབད་པ་དོན་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། ཕྱི་དང་ནང་གི་ཆོས་ཀུན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན་ལམ་བསྒྲུབས་པས་ཅི་བྱ་ཞེས་ཁྱོད་ལ་འཇིགས་པ་སྐྱེས་པར་འགྱུར་གྲང་ན་ཡང༌། གལ་ཏེ་བྱ་བ་དང་ལས་དང་བྱེད་པ་སོགས་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོད་ན་ནི་ཆོས་ཟབ་མོ་སྟོང་པ་ཉིད་འདི་དེ་དག་ཟློག་བྱེད་ཀྱི་གཉེན་པོར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། རྒྱལ་ཚབ་མ་ཕམ་པས། གཞན་གྱིས་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་ཡོད་ལ། །ཤེས་བྱ་ལ་ཡང་སྟོན་པ་ཡི། །སྒྲིབ་པ་ཟད་པར་བརྗོད་པ་གང༌། །དེ་ལ་ཁོ་བོས་མཚར་དུ་བརྩིས། །ཞེས་གསུངས་སོ། དེ་བས་ན་སྟོང་པ་ཉིད་འདི་ནི། འདི་ལ་བསལ་བྱ་ཅི་ཡང་མེད། །བཞག་པར་བྱ་བ་ཅུང་ཟད་མེད། །ཡང་དག་ཉིད་ལ་ཡང་དག་བལྟ། །ཡང་དག་མཐོང་ནས་རྣམ་པར་གྲོལ། །ཞེས་པའི་དོན་ལྟར་བསལ་བཞག་དང་བྲལ་བར་རྟོགས་དགོས་ཀྱི། དེ་ལྟར་མ་ཡིན་པར་ཚུར་མཐོང་གི་བློས་གཞལ་ཏེ། ཁྱོད་ལ་གལ་ཏེ་རང་གི་ཕྱོགས་ལ་དངོས་དངོས་མེད་སོགས་དམིགས་གཏད་ཀྱི་ཆགས་པ་ཡོད་ཅིང་དེ་དང་མི་མཐུན་པ་གཞན་གྱི་ཕྱོགས་ལ་མི་དགའ་ན་ནི། མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་མི་འགྲོ་སྟེ་ཆགས་སྡང་གཉིས་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་ཞི་བར་ཡོངས་སུ་མི་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་ཆོས་ཉིད་ཟབ་མོ་དགག་སྒྲུབ་བསལ་བཞག་གི་བྱེད་རྩོལ་མེད་པའི་དོན་ཇི་བཞིན་རྟོགས་པས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་ཞིང༌། བླང་དོར་དམིགས་གཏད་ཀྱི་བྱས་པས་ཡང་སྲིད་ཕྱི་མ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ཏེ་དེས་ན་མཐའ་བཞིའི་དམིགས་གཏད་ཀྱི་བསམ་ཁྲལ་མེད་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་སླ་ལ་ཅིག་ཤོས་ནི་དེ་ལྟར་མིན་ནོ། །དེ་ཕྱིར་འགྲེལ་ཆེན་ལས། གང་གི་ཕྱིར་བྱ་བ་དེ་ལ་བྱེད་པ་ལོག་ཅིང་བསམ་ཁྲལ་མེད་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པ་དེའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་སླ་ཡི། ཞེས་གསུངས་སོ།།
༼གཉིས་པ་དེ་ལ་མོས་མེད་སྲིད་མཐར་འཇུག་ཚུལ་ནི།༽
གང་ལ་འདི་སྐྱོ་ཡོད་མིན་པ། །དེ་ལ་ཞི་གུས་ག་ལ་ཡོད།།
རང་ཁྱིམ་ལ་བཞིན་སྲིད་པ་ནི། །འདི་ནས་འབྱུང་བའང་བྱ་བར་དཀའ།།
ལ་ལ་སྡུག་བསྔལ་ཟིལ་མནན་ཅིང༌། །འཆི་བར་འདོད་པ་དག་སྣང་སྟེ།།
དེ་ཚེ་དེ་དག་གཏི་མུག་ཕྱིར། །གོ་འཕང་དམ་པར་མི་འགྲོར་ཟད།།
གལ་ཏེ་བྱེད་པ་མེད་པས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་གྱུར་ན་འོ་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་གོང་དུ་མི་རྟག་སོགས་སྒོམ་པའི་བྱེད་པ་ཅིའི་ཕྱིར་སྟོན་པར་བྱེད་ཅེ་ན། དེ་ནི་དེ་ལྟར་སྒོམ་པའི་ཐབས་ཀྱིས་འཁོར་བ་ལ་ཡོངས་སུ་སྐྱོ་བར་འགྱུར་ཞིང་དེ་ལས་ཐབས་བྱུང་དོན་དམ་དངོས་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་བསྟན་ཏེ། གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་མིན་ན། གང་ལ་འཁོར་བ་འདིར་སྐྱོ་བ་ཡོད་པ་མིན་པ་དེ་ལ་དེ་ལས་ཐར་པའི་ཞི་བ་ལ་གུས་པ་ག་ལ་ཡོད་དེ། དཔེར་ན་རང་ཁྱིམ་ལ་སྙིང་པོ་ཆུང་ཡང་སྤང་དཀའ་བ་བཞིན་དུ་སྲིད་པ་ནི་འདི་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་བའང་བྱ་བར་དཀའ་ཞིང༌། ལ་ལ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ཟིལ་གྱིས་མནན་ཅིང་མེ་དང་ཆུར་འཇུག་པ་སོགས་འཆི་བར་འདོད་པ་དག་ཀྱང་སྣང་སྟེ། དེ་ལྟར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་དེ་དག་རྣམས་ནི་བླང་དོར་ལ་རྨོངས་པའི་གཏི་མུག་གིས་ཟིལ་གྱིས་མནན་པའི་ཕྱིར་གོ་འཕང་དམ་པར་གུས་པས་མི་འགྲོ་བར་ཟད་དོ།།
༼གཉིས་པ་ལམ་རིམ་ལ། ཟབ་མོའི་དོན་ལ་འཇུག་པའི་ལམ་རིམ་དང༌། ལམ་གྱི་རིམ་པ་ཉམས་པའི་ཉེས་དམིགས་བཤད། ཚུལ་དེས་མདོ་ཡི་དྲང་ངེས་ཆེ་བ་གསུམ། དང་པོ་ལ།
ལམ་མཆོག་ཟབ་མོའི་དོན་ལ་འཇུག་པར་གདམས། དེ་ལ་ཇི་ལྟར་འཇུག་པའི་ལམ་རིམ་བཤད། ལམ་ཟབ་མཆོག་གི་སྤངས་རྟོགས་རང་བཞིན་གསུམ། དང་པོ་ནི།༽
སྦྱིན་པ་དམན་པ་ལ་གསུངས་ཤིང༌། །འབྲིང་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་གསུངས་པ་སྟེ།།
མཆོག་ལ་ཞི་བ་གསུངས་གྱུར་པ། །དེས་ན་རྟག་ཏུ་མཆོག་ཏུ་བྱོས།།
དེ་ལ་བསོད་ནམས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་གསུམ་ལས་བདེ་བར་གཤེགས་པས་སྦྱིན་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་སྒོམ་པའི་སྣོད་དུ་མ་གྱུར་པའི་དམན་པ་ལ་གསུངས་ཤིང༌། འབྲིང་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་གསུངས་པ་སྟེ་སྦྱིན་པ་ལ་གནས་ཟིན་པ་དང༌། སྒོམ་པ་ལ་འཇུག་མི་ནུས་པས་དེ་གཉིས་མ་བསྟན་ཅིང༌། སྔ་མ་གཉིས་ལ་གནས་ཟིན་པའི་གང་ཟག་མཆོག་རྣམས་ལ་ནི་རྣམ་རྟོག་ཉེ་བར་ཞི་བ་ཡི་ལམ་སྒོམ་པར་གསུངས་པར་གྱུར་པ་དེས་ན་རྟག་ཏུ་མཆོག་ཏུ་བྱོས་ཤིག་ཅེས་སྒོམ་པ་ལ་འཇུག་པར་གདམས་སོ།།
༼གཉིས་པ་ནི།༽
བསོད་ནམས་མིན་པ་དང་པོར་བཟློག།།བར་དུ་བདག་ནི་བཟློག་པ་དང༌།།
ཕྱི་ནས་ལྟ་བ་ཀུན་བཟློག་པ། །གང་གིས་ཤེས་དེ་མཁས་པ་ཡིན།།
དེ་ལ་སྐྱེས་བུ་གསུམ་གྱི་ལམ་རིམ་པ་གསུམ་དུ་ཡོད་པ་ལས། ཆེས་ཐོག་མར་བསོད་ནམས་མིན་པ་མི་དགེ་བ་ནི་དང་པོར་བཟློག་པའི་སྒོ་ནས་སྐྱེས་བུ་ཆུང་ངུའི་ལམ་ལ་འཇུག་པ་དང༌། བར་དུ་ཕུང་པོ་འཇིག་པའི་ཚོགས་ཅན་ལ་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་ནི་བཟློག་པའི་སྒོ་ནས་སྐྱེས་བུ་འབྲིང་གི་ལམ་ལ་འཇུག་པ་དང༌། ཕྱི་ནས་ལྟ་བའི་སྤྲོས་པ་ཀུན་བཟློག་པ་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་རྟོགས་པའི་སྒོ་ནས་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་ལམ་ལ་འཇུག་པའི་ཚུལ་གང་གིས་ཤེས་པའི་སྐྱེས་བུ་དེ་ནི་མཁས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་ལམ་འདི་འཇུག་པའི་རིམ་པ་ལ་དམན་ལམ་སྔོན་དུ་སོང་བའི་སྒོ་ནས་འཇུག་པའི་རིམ་པ་དང༌། དམན་ལམ་སྔོན་དུ་མ་སོང་བ་ལ་ཡང༌། རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་རྣོན་པོ་ཡིས། །རྟོགས་སླ་རྟུལ་པོས་རྟོགས་དཀར་བཞེད། །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར། དབང་པོའི་རིམ་པས་ཚོགས་སྦྱོར་དུ་རྟོགས་རིགས་གཉིས་ལ་འཇུག་ཚུལ་གྱི་རིམ་པ་དུ་མ་མདོ་དང་བསྟན་བཅོས་ཆེན་པོ་རྣམས་ལས་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་པ་ལྟར་རྟོགས་པར་བྱའོ།།
༼གསུམ་པ་ལ། རྟོགས་པ་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་རྫོགས་ཚུལ་དང༌། སྤང་བ་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤོང་ཚུལ་གཉིས། དང་པོ་ནི།༽
དངོས་པོ་གཅིག་གི་ལྟ་པོ་གང༌། །དེ་ནི་ཀུན་གྱི་ལྟ་པོར་བཤད།།
གཅིག་གི་སྟོང་ཉིད་གང་ཡིན་པ། །དེ་ནི་ཀུན་གྱི་སྟོང་པ་ཉིད།།
གལ་ཏེ་ཆོས་གཅིག་ཀྱང་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་ཤིང་མ་སྤངས་པར་སྡུག་བསྔལ་མཐར་བྱེད་པར་ཡང་མི་སྲིད་པར་གསུངས་ན། ཆོས་གཅིག་སྟོང་ཉིད་དུ་རྟོགས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པར་རྟོགས་ནུས་སམ་ཅི། དེ་ལྟར་རྟོགས་མི་ནུས་ན་ཤེས་བྱའི་གྲངས་སྙེད་ཀྱི་རིམ་པ་བཞིན་སྟོང་པར་མཐོང་དགོས་ན་སྡུག་བསྔལ་མཐར་བྱེད་པ་དཀའ་བར་གནས་སོ་སྙམ་ན། དེ་ལ་རྣམ་གྲངས་པའི་དོན་དམ་གྱི་དབང་དུ་ན། ཆོས་ཅན་བུམ་པ་མ་སྐྱེས་གོང་དུ་དེའི་སྟེང་གི་སྟོང་ཉིད་མེད་པ་དང༌། བུམ་པ་གསར་དུ་གྲུབ་པའི་ཚེ་སྟོང་ཉིད་གསར་དུ་གྲུབ་པ་ལྟར་འཇོག་པ་ལས་འོས་མེད་ཅིང༌། དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་གྲངས་པའི་ཚད་མས་ཆོས་གཅིག་སྟོང་པར་ངེས་པ་ཙམ་གྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པར་ངེས་མི་ནུས་ཏེ། དཔེར་ན་ཚུར་མཐོང་ཚད་མས་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་གློག་སོགས་འགའ་ཞིག་མི་རྟག་པར་ངེས་ཀྱང༌། སྒྲ་སོགས་འགའ་ཞིག་མི་རྟག་པར་ངེས་མི་ནུས་པ་བཞིན་ནོ། །རྣམ་གྲངས་མ་ཡིན་པའི་དོན་དམ་གྱི་དབང་དུ་ན། ཆོས་ཅན་ཀུན་རྫོབ་དང་ཆོས་ཉིད་དོན་དམ་གཉིས་རིས་སུ་མ་ཆད་པར་དབྱེར་མེད་རོ་མཉམ་ཆེན་པོར་གྱུར་པའི་གནད་ཀྱིས། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་དབྱེར་མེད་ཕྱིར། །རིགས་ནི་ཐ་དད་རུང་མ་ཡིན། །ཞེས་སོགས་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་དབྱེར་མེད་ཕྱིར་དང༌། །སོགས་ཀྱིས་བསྟན་པ་ལྟར། ཡུལ་ཅན་ཚད་མའི་སྒོ་ནས་ཀྱང་གཟུགས་སོགས་དངོས་པོ་གཅིག་གི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ལྟ་བ་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཤེས་བྱ་ཀུན་གྱི་རང་བཞིན་ལ་ལྟ་བ་པོར་བཤད་དེ་ཡུལ་ཅན་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱ་ལ། དེ་བཞིན་དུ་ཡུལ་གྱི་ངོས་ནས་ཀྱང༌། ཕུང་པོ་གཅིག་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་གཅིག་དང༌། ཁམས་གཅིག་གི་སྟོང་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཤེས་བྱ་ཀུན་གྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། འཇུག་པ་ལས། ཇི་ལྟར་སྣོད་ཀྱི་དབྱེ་བས་མཁའ་ལ་དབྱེ་བ་མེད་དེ་ལྟར། །དངོས་བྱས་དབྱེ་བ་འགའ་ཡང་དེ་ཉིད་ལ་མེད་དེ་ཡི་ཕྱིར། །རོ་མཉམ་ཉིད་དུ་ཡང་དག་ཐུགས་སུ་ཆུད་པར་མཛད་གྱུར་ནས། །ཞེས་སོགས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་བཀའ་ དགོངས་འགྲེལ་དང་བཅས་པ ་ལས་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ལྟར། མཉམ་བཞག་སྣང་བ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་ལུགས་མཐའ་བྲལ་སྟོང་པ་ཆེན་པོར་ཡོངས་སུ་གཟིགས་པའོ།།
༼གཉིས་པ་ནི།༽
ཆོས་ཆགས་དེ་བཞིན་གཤེགས་རྣམས་ཀྱིས། །མཐོ་རིས་འདོད་པ་རྣམས་ལ་གསུངས།།
ཐར་པ་འདོད་རྣམས་ལ་དེ་ཉིད། །སྨད་འགྱུར་གཞན་དུ་སྨོས་ཅི་དགོས།།
གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པའི་ཕྱིར་ཆགས་མཐའ་ཕྲ་རགས་ཐམས་ཅད་སྤང་བར་བྱ་ན། འོ་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ལ་བསྔགས་པ་ཅི་ལྟར་གསུངས་སྙམ་ན། དེ་ལྟར་ཆོས་ལ་ཆགས་པ་དེ་ནི་རེ་ཞིག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མཐོ་རིས་ཐོབ་པར་འདོད་པ་རྣམས་ལ་གསུངས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། བསོད་ནམས་དག་ནི་བྱ་འོས་ཏེ། །བསོད་ནམས་མ་བྱས་ཉིད་སྡུག་བསྔལ། །བསོད་ནམས་བྱས་པའི་འཇིག་རྟེན་ནི། །འདི་དང་གཞན་དུ་དགའ་འགྱུར་རོ། །ཞེས་སོགས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །འོན་ཀྱང་ཐར་པ་མཆོག་གི་གོ་འཕང་ཐོབ་པར་འདོད་པ་རྣམས་ལ་ནི་ཆོས་ལ་ཆགས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱང་སྨད་པར་གྱུར་ན་གཞན་དུ་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་རྣམས་སྨྲོས་ཅི་དགོས། དེ་བས་ན་སྡུད་པ་ལས། གལ་ཏེ་མཚན་མར་སྤྱོད་ན་བྱང་ཆུབ་བསྔོ་མ་ཡིན། །སོགས་དང༌། རྒྱན་ལས། གཟུགས་སོགས་ཕུང་པོ་སྟོང་ཉིད་དང༌། །སྦྱིན་སོགས་བྱང་ཆུབ་མཆོག་རྣམས་ལ། །སྤྱོད་པའི་འདུ་ཤེས་མི་མཐུན་ཕྱོགས། །སོགས་དང༌། འཇུག་པ་ལས། གལ་ཏེ་དེ་ནི་ཁྲིམས་དག་རང་བཞིན་ལྟ། །དེ་ཕྱིར་དེ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དག་མི་འགྱུར། །དེ་ཕྱིར་དེ་ནི་རྟག་ཏུ་གསུམ་ཆར་ལའང༌། །གཉིས་བློའི་རྒྱུ་བ་ཡང་དག་བྲལ་བར་འགྱུར། །ཞེས་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་པ་ལྟར། ཆོས་ཀྱི་བདག་འཛིན་གྱི་རྩ་བ་ཅན་གྱི་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཕྲ་རགས་ཐམས་ཅད་སྤོང་དགོས་ཏེ་དེས་ན། རྒྱལ་ལ་སོགས་ལ་ཆགས་པ་ཕྲ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། འཁོར་གསུམ་བདེན་པར་འཛིན་པ་ནས་གཉིས་སྣང་ཕྲ་བའི་བག་ཆགས་དང་བཅས་པའི་བར་གྱི་སྒྲིབ་པ་ཕྲ་རགས་ཐམས་ཅད་སྤོང་བར་བསྟན་ཏོ།།
༼གཉིས་པ་ནི།༽
བསོད་ནམས་འདོད་པས་སྟོང་པ་ཉིད། །ཀུན་ཚེ་བརྗོད་པར་བྱ་མིན་ཏེ།།
གནས་མིན་གནས་ལ་སྦྱར་བའི་སྨན། །དུག་ཏུ་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནམ།།
ཇི་ལྟར་ཀླ་ཀློ་སྐད་གཞན་གྱིས། །གཟུང་བར་མི་ནུས་དེ་བཞིན་དུ།།
འཇིག་རྟེན་པ་ཡི་མ་གཏོགས་པ། །འཇིག་རྟེན་གཟུང་བར་ནུས་མ་ཡིན།།
ལམ་གྱི་རིམ་པ་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་པར་གང་དག་བསོད་ནམས་ལ་སྦྱོར་བར་འདོད་པས། བརྗོད་བྱ་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་ནི་མ་བརྟགས་པར་དུས་མ་ཡིན་པ་ཀུན་གྱི་ཚེ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡང་མིན་ཏེ། ནད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མ་ཤེས་པར་གནས་མིན་པའི་ནད་པ་དེ་ལ་གནས་ལ་སྦྱར་བའི་སྨན་བྱིན་ཀྱང་དུག་ཏུ་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནམ་ཅི། དཔེ་ཇི་ལྟར་ན་ཀླ་ཀློ་རྣམས་རང་གི་སྐད་ཁོ་ན་མ་གཏོགས་སྐད་གཞན་གྱིས་རྗེས་སུ་བཟུང་བར་མི་ནུས་པ་དེ་བཞིན་དུ། ཐ་སྙད་བདེན་པ་ཐབས་སུ་གྱུར་པ་དང༌། །དོན་དམ་བདེན་པ་ཐབས་བྱུང་གྱུར་པ་སྟེ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། ཆེས་ཐོག་མར་སྐྱེས་བུ་ཆུང་ངུའི་ལམ་ལ་འགོད་པ་སོགས་ཐ་སྙད་འཇིག་རྟེན་པ་ཡི་ཐབས་ལ་བརྟེན་པ་མ་གཏོགས་པ་དམ་པའི་དོན་གྱི་བདེན་པ་བསྟན་ན་འཇིག་རྟེན་དེ་དག་རྗེས་སུ་བཟུང་བར་ནུས་པ་མ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར། ཇི་སྐད་དུ། དྲི་བྲལ་གོས་ལ་ཚོན་བཞིན་དུ། །དང་པོ་སྦྱིན་སོགས་གཏམ་རྣམས་ཀྱིས། །སེམས་ལ་ལེགས་པ་ཉིད་བསྐྱེད་དེ། །དེ་ནས་ཆོས་ནི་སྒོམ་པར་མཛོད། །ཅེས་གསུངས་སོ།།
༼གསུམ་པ་མདོ་ཡི་དྲང་ངེས་ཀྱི་ཆེ་བ་བསྟན་པ་ནི།༽
ཡོད་དང་མེད་དང་ཡོད་མེད་དང༌། །གཉི་ག་མིན་ཞེས་ཀྱང་བསྟན་ཏེ།།
ནད་ཀྱི་དབང་གིས་ཐམས་ཅད་ཀྱང༌། །སྨན་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་མིན་ནམ།།
དེ་བས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་རྗེས་སུ་བཟུང་བའི་ཐབས་སུ། ཐོག་མར་བཀའ་དང་པོ་བདེན་བཞིའི་ཆོས་འཁོར་བསྐོར་ཏེ། མེད་པར་ལྟ་བའི་གཉེན་པོར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་གསུངས་པ་དང༌། བར་དུ་བཀའ་བར་པ་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཆོས་འཁོར་བསྐོར་ཏེ། དངོས་པོར་ཞེན་པ་སྤོང་བའི་ཕྱིར་དུ་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་བར་གྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་དང༌། མཐར་བཀའ་ཐ་མ་ལེགས་པར་རྣམ་པར་ཕྱེ་བའི་ཆོས་འཁོར་བསྐོར་ཏེ་ཐེག་ཆེན་སེམས་ཙམ་གྱི་རིགས་ཅན་རྣམས་ལ་གཉིས་ཀར་ལྟ་བ་སྤོང་བའི་ཕྱིར་དུ་གཞན་དབང་ཡོད་པ་དང་ཀུན་བརྟགས་མེད་པར་བསྟན་པ་དང༌། ཐེག་མཆོག་དབུ་མའི་རིགས་ཅན་རྣམས་ལ་སྤྲོས་པ་མཐའ་དག་སྤོང་བའི་ཕྱིར་དུ་ཡོད་མེད་གཉིས་ཀ་མིན་ནོ་ཞེས་ཀྱང་བསྟན་ཏེ། དེ་ལྟར་དྲང་ངེས་སྣ་ཚོགས་པའི་ཚུལ་དུ་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་རྣམས་ཀྱང་གདུལ་བྱ་རྗེས་སུ་འཛིན་པའི་ཐབས་སུ་འགྱུར་བ་ཁོ་ན་སྟེ། དཔེར་ན་ནད་ཀྱི་དབང་གིས་རྫས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྨན་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་བ་མིན་ནམ་ཅི་ཞེས་གསུངས་སོ། །སྐབས་འདིའི་དྲང་ངེས་ཀྱི་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཅུང་ཟད་གཞན་དུ་བཤད་ཟིན་ཏོ།།
༼གསུམ་པ་དེ་ལྟར་ཡོངས་སུ་ཞུགས་པའི་གྲུབ་འབྲས་བསྟན་པ་ལ། དངོས་དང༌། འཕྲོས་དོན་གཉིས། དང་པོ་ནི།༽
ཡང་དག་མཐོང་ན་གནས་མཆོག་ལ། །ཅུང་ཟད་མཐོང་ན་བཟང་འགྲོ་སྟེ།།
དེ་ཕྱིར་ནང་བདག་བསམ་པ་ལ། །མཁས་པས་རྟག་ཏུ་བློ་གྲོས་བསྐྱེད།།
དེ་ལྟར་ལམ་གྱི་རིམ་པ་ལ་ཚུལ་བཞིན་ཞུགས་ནས་མཐར་ཐུག་ཟབ་མོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་ཡང་དག་པར་མཐོང་ན་འབྲས་བུ་མཐར་ཐུག་ཕན་བདེ་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བའི་གནས་ཀྱི་མཆོག་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་ལ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཅུང་ཟད་མཐོང་ན་རྒྱུ་འབྲས་ལ་ཡིད་ཆེས་པའི་སྒོ་ནས་བསོད་ནམས་ཉེ་བར་བསགས་ཏེ་ལྷ་མིའི་འགྲོ་བ་བཟང་པོར་འགྲོ་སྟེ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ནང་གི་བདག་ཉིད་གནས་ལུགས་སྟོང་པ་ཉིད་བསམ་པ་ལ་མཁས་པས་རྟག་ཏུ་བློ་གྲོས་ཀྱིས་འབད་པ་བསྐྱེད་པར་བྱ་སྟེ། ཟླ་བའི་འགྲེལ་ཆེན་ལས། གང་གི་ཕྱིར་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་རྫོགས་པ་ཡོད་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་ལ། མ་རྫོགས་ན་བཟང་འགྲོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མཁས་པས་རྟག་ཏུ་ནང་གི་བདག་ཉིད་བསམ་པ་ལ་བློ་བྱང་དགོས་སོ། །ཞེས་གསུངས་སོ།།
༼གཉིས་པ་ལ། དངོས་དང༌། ཞར་བྱུང་གཉིས། དང་པོ།༽
དེ་ཉིད་ཤེས་པས་གལ་ཏེ་འདིར། །མྱ་ངན་འདས་པ་མ་ཐོབ་ཀྱང༌།།
སྐྱེ་བ་ཕྱི་མར་འབད་མེད་པར། །ངེས་པར་ཐོབ་འགྱུར་ལས་བཞིན་ནོ།།
འོ་ན་ཚེ་འདིར་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཤེས་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མ་ཐོབ་ན་ཅིར་འགྱུར་སྙམ་ན། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཤེས་པས་གལ་ཏེ་ཚེ་འདིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མ་ཐོབ་ཏུ་ཟིན་ཀྱང་སྐྱེ་བ་ཕྱི་མ་རྣམས་སུ་འབད་པ་མེད་པར་ངེས་པར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དཔེར་ན་ཟག་བཅས་ཀྱི་ལས་འགའ་ཞིག་ཚེ་འདིར་མ་སྨིན་ཡང་ལན་གྲངས་གཞན་ལ་མྱོང་ངེས་སུ་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་རྣམས་མཐར་ཐུག་གི་མྱང་འདས་ཐོབ་པ་སྨྲོས་ཅི་དགོས། གང་ཟག་གི་བདག་མེད་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཙམ་རྟོགས་པས་ཀྱང་ནམ་ཞིག་ཐེག་དམན་གྱི་མྱང་འདས་ཐོབ་ངེས་པ་ནི། རྫོགས་སངས་རྒྱས་རྣམས་མ་བྱུང་ཞིང༌། །ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱང་ཟད་པ་ན། །རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ནི། །སྟོན་པ་མེད་ལས་རབ་ཏུ་སྐྱེ། །ཞེས་འགྲེལ་ཆེན་དུ་ལུང་དང་བཅས་ཏེ་གསུངས་སོ། །གཞན་དག་ནི་མིག་གིས་མཐོང་བ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ།།
༼གཉིས་པ་ནི།༽
བསམ་བཞིན་པ་ནི་བྱ་བ་ནི། །ཀུན་ལ་གྲུབ་པ་ཤིན་ཏུ་དཀོན།།
འདི་ནའང་མྱང་འདས་མེད་མིན་གྱི། །སྦྱོར་དང་གྲོལ་རྣམས་རྙེད་པར་དཀའ།།
དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཤེས་པས་ཚེ་འདིར་གྲོལ་བའི་ངེས་པ་མི་སྣང་བ་ཅི་ལྟར་སྙམ་ན། དེ་ནི་དཔེར་ན་འཇིག་རྟེན་འདི་ནའང་གང་ཞིག་བསམ་བཞིན་པ་ཉིད་ནའང་གང་འདོད་པའི་བྱ་བ་ནི་ཀུན་ལ་འབྲས་བུ་གྲུབ་པ་ཤིན་ཏུ་དཀོན་ན། མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་སྒྲུབ་དཀའ་བ་སྨྲོས་ཅི་དགོས། འཇིག་རྟེན་འདི་ནའང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པ་མེད་པ་ནི་མིན་གྱི། འོན་ཀྱང་ཕྱི་ནང་གི་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་སྦྱོར་བ་དག་རྙེད་པར་དཀའ་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་གྲོལ་བ་རྣམས་ཀྱང་རྙེད་པར་དཀའ་འོ།།
༼གསུམ་པ་དེ་ལྟར་བསྟན་པའི་དོན་བསྡུ་བ་ནི།༽
ལུས་ལ་ཡོན་ཏན་མེད་ཐོས་ནས། །འདོད་ཆགས་ཡུན་རིང་མི་གནས་ཏེ།།
ལམ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་ཀྱང༌། །ཟད་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནམ།།
ཇི་ལྟར་ས་བོན་མཐའ་མཐོང་ཞིང༌། །དེ་ལ་ཐོག་མ་ཡོད་མིན་ལྟར།།
དེ་བཞིན་རྒྱུ་ནི་མ་ཚང་ཕྱིར། །སྐྱེ་བའང་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ།།
གོང་དུ་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ཚུལ་གྱིས་ལུས་ལ་ཡོན་ཏན་མེད་པའི་ཚུལ་རྣམས་ཐོས་ནས་སྤང་བྱ་ཉོན་མོངས་པའི་སྐྱོན་གྱི་མཚན་ཉིད་ལ་མཁས་པ་རྣམས་ལ་འདོད་ཆགས་ཀྱིས་མཚོན་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཡུན་རིང་དུ་མི་གནས་ཏེ། དེ་དག་ཇི་ལྟར་སྤོང་བའི་ཐབས་གཉེན་པོ་སྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་རིམ་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཡོངས་སུ་ཟད་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནམ། རྒྱུ་མཚན་དེའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་ན་ས་བོན་མེས་ཚིག་པ་ན་མཐའ་ཡོངས་སུ་མཐོང་ཞིང་དེ་ལ་ཐོག་མ་ཡོད་པ་མིན་པ་ལྟར། དེ་བཞིན་དུ་གཉེན་པོ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མེས་སྤང་བྱའི་ས་བོན་བསྲེགས་པ་ན་འབྲས་བུ་འཁོར་བར་འཇུག་པའི་རྒྱུ་ནི་མ་ཚང་བའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བའང་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ཞེས་གསུངས། དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་འཁོར་བར་འཇུག་པའི་རྒྱུ་ཡོངས་སུ་སྤངས་ཀྱང༌། ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས། འོན་ཀྱང་དེ་ནི་སྙིང་རྗེ་ཡིས། །བྱང་ཆུབ་བར་དུ་སྲིད་མཚམས་སྦྱོར། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། འགྲེལ་ཆེན་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་སྨོན་ལམ་གྱི་དབང་གིས་སྐྱེ་བའོ་ཞེས་གསུངས་སོ།།
༼ལེའུའི་མཚན་ནི།༽
རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་བཞི་བརྒྱ་པ་ལས་སློབ་མ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་སྟེ་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་བརྒྱད་པའི་འགྲེལ་པའོ།། །།
རབ་བྱེད་དགུ་པ་དངོས་པོ་རྟག་པ་དགག་པ་བསྒོམ་པ་བསྟན་པ།
༼༈ གཉིས་པ་ཐབས་བྱུང་དོན་དམ་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་སྒོམ་པའི་རྣལ་འབྱོར་ལ། ཟབ་མོ་རྟེན་འབྱུང་གི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་སྤྱིར་བསྟན་པ་དང༌། བདག་མེད་སྟོང་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་ཕྱེ་སྟེ་བསྟན་པ། དེ་ཡི་གནད་དོན་བསྡུས་ཏེ་གཏན་ལ་དབབ་པའི་ཚུལ་དང་གསུམ།
དང་པོ་ལ། མདོར་བསྟན་པ་དང༌། དེ་ཇི་ལྟར་སྒྲུབ་ཚུལ་རྒྱས་པར་བཤད་པ། དེ་ལྟར་ཡོངས་སུ་བསྟན་པའི་གནད་དོན་བསྡུ་བ་གསུམ། དང་པོ་ནི།༽
ཐམས་ཅད་འབྲས་བུའི་དོན་སྐྱེ་བ། །དེས་ན་རྟག་ཡོད་མིན་དེའི་ཕྱིར།།
ཐུབ་པ་མ་གཏོགས་ཇི་ལྟའི་དངོས། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོད་མ་ཡིན།།
དེ་ལྟར་ཐབས་ཐ་སྙད་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་ན། ཐབས་བྱུང་དོན་དམ་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཇི་ལྟར་སྙམ་ན། དེའི་ཚུལ་བསྟན་པ། ཐ་སྙད་རྟེན་འབྱུང་གི་ཆོས་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱི་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་འབྲས་བུའི་དོན་དུ་སྐྱེ་བ་དེས་ན་རྟག་པ་ཞེས་བྱ་བ་འགའ་ཡང་ཡོད་པ་མིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ཐུབ་པ་མ་གཏོགས་ཇི་ལྟ་བའི་དངོས་པོ་དེ་བཞིན་དུ་གཤེགས་ཤིང་རྗེས་སུ་སྟོན་པ་གཞན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འདིར་འགྲེལ་ཆེན་ལས། རྟག་པའི་སྒྲ་ནི་རང་མཚན་དང༌། བདེན་པ་དང༌། སྙིང་པོ་དང༌། དངོས་པོ་དང༌། རྫས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལ། དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་འདུས་བྱས་དང༌། རང་མཚན་མེད་པ་དང༌། མི་བདེན་པ་དང༌། སྙིང་པོ་མེད་པ་དང༌། དངོས་པོ་མ་ཡིན་པ་དང༌། རྫས་མ་ཡིན་པ་དང༌། བསླུ་བའི་བདག་ཉིད་ཅན་དང༌། བྱིས་པ་འདྲིད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་བཏགས་སོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེས་ན་ཇི་སྐད་དུ། ངེད་ཀྱི་དེ་ཡང་རྐྱེན་ལས་སྐྱེས། །དེ་ནི་བདག་མེད་ལྟ་རྟེན་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། ཐ་སྙད་རྟེན་འབྱུང་གི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་པའི་ཆོས་མི་རྟག་པ་བཅོས་མ་གཟུགས་བརྙན་ལྟར་སྣང་བ་ཉིད་ཀྱིས་ན། རང་བཞིན་སྟོང་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་རྟོགས་པར་འགྱུར་བའི་དོན་དུ་འཆད་པར་སྣང་ངོ༌། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། འདས་དང་མ་འོངས་ད་ལྟར་བྱུང༌། །ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་ཉིད། །ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཟིགས་དེས་ན། །དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་བརྗོད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །ཡང་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གང་ཀུན་འབྱུང་བའི་ཆོས་ཅན་དེ་ནི། གདོན་མི་ཟ་བར་འགག་པའི་ཆོས་ཅན་ཏེ་སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་གྱིས་རྒ་ཤི་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། གང་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་འབྲས་བུ་འཇིག་པའི་དོན་དུ་སྐྱེ་བ་དེས་ན་རྟག་པ་ཡོད་པ་མིན་པའི་ཆོས་ཅན་རྟེན་འབྱུང་གི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་མ་གྲུབ་པས་ན། དེ་ཐུགས་སུ་ཆུད་ནས་གཞན་ལ་སྟོན་པར་མཛད་པ་དེའི་ཕྱིར། ཐུབ་པ་མ་གཏོགས་ཇི་ལྟའི་དངོས། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་དང༌། ཡང་རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན། ཕྱི་དང་ནང་གི་དངོས་པོ་ཡུལ་དང་དུས་དང་ལུས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་མྱོང་འགྱུར་གྱི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཚོར་བ་གསུམ་མྱོང་བའི་དོན་དུ་སྐྱེ་བ་དེའི་ཕྱིར། དེ་ལྟ་བུའི་གནས་ལུགས་ཡང་དག་པར་སྟོན་པ། ཐུབ་པ་མ་གཏོགས་ཇི་ལྟའི་དངོས། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་དང༌། ཡང་རྣམ་པ་གཞན་དུ་ན། རང་བཞིན་ལྡོག་པ་མེད་པའི་རྟག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་དོན་སྟོན་པ་གཞན་གྱི་ཚིག་གིས་མ་བསྟན་པ་དེའི་ཕྱིར། ཐུབ་པ་མ་གཏོགས་ཇི་ལྟའི་དངོས།། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་འཆད་ཚུལ་བཞིའི་སྒོ་ནས་འགྲེལ་ཆེན་ལས་འཆད་པར་མཛད་དོ།།
༼གཉིས་པ་ལ། རྟག་པའི་ཆོས་རྣམས་སྤྱིར་དགག་པ་དང༌། དེའི་བྱེ་བྲག་སོ་སོར་དགག་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི།༽
གང་ཞིག་གང་ན་ནམ་དུ་ཡང༌། །མ་བརྟེན་པར་ནི་ཡོད་ཉིད་མེད།།
དེས་ན་ནམ་ཡང་གང་ཞིག་ཏུའང༌། །རྟག་པ་འགའ་ཡང་ཡོད་མ་ཡིན།།
ཆོས་གང་ཞིག་འབྲས་བུའི་དོན་དུ་སྐྱེས་པ་དེ་ནི་རྟག་པ་མ་ཡིན་མོད་ཀྱི། ཆོས་གང་དག་བསྐྱེད་བྱ་སྐྱེད་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་ཡན་ལག་གཉིས་ཀ་མ་ཚང་བ་ནམ་མཁའ་སོགས་ཡིད་ཀྱི་མུར་ཐུག་པ་དག་དང༌། བསྐྱེད་བྱ་འབྲས་བུའི་ཡན་ལག་མ་ཚང་བ་ས་ལ་སོགས་པའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་ཀྱི་ཡོད་པ་ཉིད་དང་རྟག་པ་ཉིད་ཐུགས་སུ་མ་ཆུད་པས། བདེ་བར་གཤེགས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་པ་ལ་བཤད་པ། དངོས་པོ་གང་ཞིག་ཡུལ་གང་ན་དུས་ནམ་དུ་ཡང་རང་གི་རྒྱུ་རྐྱེན་ལ་མ་བརྟེན་པར་ནི་ཡོད་པ་ཉིད་མེད་པས་ཁྱབ་པ་དེས་ན་དུས་ནམ་དུ་ཡང་ཡུལ་གང་ཞིག་ཏུའང༌། ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པ་རྟག་པའི་རྫས་འགའ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་གྲུབ་བོ། །འདི་ངག་སྦྱོར་ཡན་ལག་གཉིས་པ་རྗེས་ཁྱབ་སྔོན་འགྲོ་ཅན་ཏེ། གང་རྒྱུ་རྐྱེན་ལ་མ་ལྟོས་པའི་ཆོས་དེ་མེད་པས་ཁྱབ། དཔེར་ན་རི་རྭ་བཞིན། ནམ་མཁའ་སོགས་ཀྱང་རྒྱུ་རྐྱེན་ལ་མ་བརྟེན་པས་སོ། །ཞེས་གསུངས་པའོ།།
༼གཉིས་པ་ལ། བདག་རྟག་པའི་རང་བཞིན་དགག་པ་དང༌། ཆོས་རྟག་པའི་རང་བཞིན་དགག་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི།༽
རྒྱུ་མེད་པར་ནི་དངོས་པོ་མེད། །རྒྱུ་ལྡན་རྟག་པ་ཡོད་མིན་པ།།
དེས་ན་རྒྱུ་མེད་ལས་གྲུབ་ནི། །དེ་ཉིད་མཁྱེན་པས་གྲུབ་མིན་གསུངས།།
མི་རྟག་བྱས་པར་མཐོང་གྱུར་ནས། །མ་བྱས་གལ་ཏེ་རྟག་ན་ནི།།
བྱས་ལ་ཡོད་པ་ཉིད་མཐོང་ནས། །རྟག་པ་ཡོད་ཉིད་མིན་པར་འགྱུར།།
རེ་ཞིག་བྱེ་བྲག་པ་སོགས་ཁ་ཅིག་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི་ཡོད་ལ་བདག་ནི་དེ་རྣམས་ཀྱི་འདུ་བ་ཅན་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་པ་དེས་ན་འབྲས་བུ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་བདག་ཡོད་ཅིང་དེ་ཡང་རྒྱུ་དང་མི་ལྡན་པས་རྟག་པའོ་ཞེ་ན། རྒྱུ་མེད་པར་ནི་འདོད་ན་འོ་ན་བདག་རྟག་པ་དེ་དངོས་པོ་མེད་པར་གྲུབ་སྟེ། རི་བོང་གི་རྭ་བཞིན་ནོ། །བདག་དེ་རྒྱུ་དང་ལྡན་པའོ་ཞེ་ནའང༌། རྒྱུ་དང་ལྡན་ན་ནི་བདག་དེ་རྟག་པ་ཉིད་དུ་ཡོད་པ་མིན་པ་ཉིད་དུ་གྲུབ་སྟེ། རྒྱུ་ལས་སྐྱེས་པའི་དངོས་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་བུམ་པ་བཞིན། དེས་ན་རྒྱུ་མེད་པ་ལས་གྲུབ་པའི་ཆོས་ནི་གང་ཡང་དངོས་པོའི་དེ་ཉིད་གཟིགས་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པས་གྲུབ་པ་མིན་པར་གསུངས་ཏེ། མདོ་ལས། མཁས་པ་རྟེན་འབྱུང་ཆོས་ལ་ལྷག་མོས་ཤིང༌། །མཐར་ལྟ་བ་ལ་བརྟེན་པར་བྱེད་པའང་མིན། །རྒྱུར་བཅས་རྐྱེན་བཅས་ཆོས་ནི་ཤེས་གྱུར་ཏེ། །རྒྱུ་མེད་རྐྱེན་མེད་ཆོས་ནི་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཁོ་ན་རེ། བུམ་པ་སོགས་བྱས་པའི་དོན་ལ་མི་རྟག་པས་ཁྱབ་ན། འོ་ན་དོན་གྱིས་གོ་བས་བདག་ལ་སོགས་པ་མ་བྱས་པའི་ཆོས་རྟག་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་སྙམ་ན། མི་རྟག་པ་ཐམས་ཅད་རྒྱུ་རྐྱེན་གྱིས་བྱས་པར་མཐོང་བར་གྱུར་ནས་དེའི་ལྡོག་ཕྱོགས་རྒྱུ་རྐྱེན་གྱིས་མ་བྱས་པར་གལ་ཏེ་རྟག་པར་ཁས་ལེན་ན་ནི་འོ་ན་རྒྱུ་མཚན་མཚུངས་པའི་ཕྱིར། བྱས་པ་ལ་ཡོད་པ་ཉིད་མཐོང་ནས། དེའི་ལྡོག་ཕྱོགས་མ་བྱས་པའི་རྟག་པ་དེ་ནི་ཡོད་པ་ཉིད་མིན་པར་འགྱུར་རོ།།
༼གཉིས་པ་ལ། མཁའ་སོགས་རྟག་པའི་ཆོས་དགག་པ་དང༌། དུས་རྟག་པའི་རྫས་དགག་པ། རྡུལ་ཕྲན་རྟག་པའི་དངོས་པོ་དགག་པ། ཐར་པ་རྟག་པའི་རང་བཞིན་དགག་པ་བཞི། དང་པོ་ནི། ༽
མཁའ་ལ་སོགས་རྣམས་རྟག་གོ་ཞེས། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དག་གིས་རྟོག།།
མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་དག་ལ། །འཇིག་རྟེན་པས་ཀྱང་དོན་མ་མཐོང༌།།
ཕྱོགས་ཞེས་བྱ་བ་ཕྱོགས་ཅན་ནི། །ཀུན་ལ་གནས་པ་མ་ཡིན་ཏེ།།
དེ་ཕྱིར་ཕྱོགས་ཅན་ལ་ཕྱོགས་ནི། །གཞན་ཡང་ཤིན་ཏུ་གསལ་བར་ཡོད།།
རང་སྡེ་བྱེ་བྲག་སྨྲ་བ་སོགས་ཀྱིས། ནམ་མཁའ་དང་འགོག་པ་གཉིས་ཏེ་འདུས་མ་བྱས་པའི་ཆོས་གསུམ་ཆོས་མངོན་པ་ལས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། དེ་དག་རྟག་ཅིང་བརྟན་པའི་རྫས་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པ་རྟག་གོ་ཞེས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དག་གིས་ཐོགས་རེག་མེད་པ་ཙམ་ལ་ནམ་མཁའ་རྟོག་པར་ཟད་ཀྱི་ཚད་མས་གྲུབ་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་དག་ལ་བརྟགས་ན། དོན་དཔྱོད་ཚད་མའི་ངོར་མི་གྲུབ་པ་ལྟ་ཅི་འཇིག་རྟེན་ཐ་སྙད་པའི་ཚད་མས་ཀྱང་དོན་ལ་ཡོད་པར་མ་མཐོང་སྟེ་མངོན་རྗེས་ཀྱི་ཚད་མ་གང་གིས་ཀྱང་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལ་ནམ་མཁའ་གཟུགས་ཅན་གྱི་དངོས་པོ་མིན་པའི་ཕྱིར། དབང་མངོན་གྱིས་མི་འགྲུབ་ཅིང་དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཡིད་མངོན་ཡང་མི་འཇུག་པ་དང༌། ནམ་མཁའ་ཤེས་པའི་ཆོས་མ་ཡིན་པས་རང་རིག་མངོན་སུམ་གྱིས་ཀྱང་མི་འགྲུབ་ཅིང༌། དེ་དོན་དམ་པ་མིན་པའི་ཕྱིར་རྣལ་མངོན་གྱིས་ཀྱང་མི་འགྲུབ་པས་མངོན་སུམ་གྱིས་མི་འགྲུབ་ཅིང༌། ནམ་མཁའ་ལ་རང་མཚན་མེད་པས་རང་བཞིན་གྱི་རྟགས་དང༌། དེ་ལ་འབྲས་བུའི་ཆོས་མེད་པས་འབྲས་རྟགས་ཀྱིས་ཀྱང་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར། རྗེས་དཔག་གིས་མི་འགྲུབ་པས་ཐ་སྙད་དུ་ཡང་ནམ་མཁའ་བཏགས་པ་ཙམ་ལས་དོན་ལ་གྲུབ་པ་ཅི་ཡང་མེད་དོ། །ཁོ་ན་རེ། ནམ་མཁའ་ནི་རྟག་པའི་རྫས་ཁོ་ན་སྟེ། ཁྱབ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། གང་མི་རྟག་པ་ལ་ཁྱབ་པ་མེད་དེ་བུམ་པ་བཞིན་ནོ་ཞེ་ན། གཞན་ལ་གྲགས་པའི་རྗེས་དཔག་གི་སྒོ་ནས། ནམ་མཁའི་སྒྲུབ་བྱེད་ཁྱབ་པ་མ་གྲུབ་པར་བཀག་སྟེ་བསྒྲུབ་བྱ་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱང་བསལ་བར་བཞེད་ནས་བཤད་པ། ཕྱོགས་ཞེས་བྱ་བ་ཁྱབ་བྱ་ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་བུམ་པ་ལྟ་བུ་ནི། ཕྱོགས་ཅན་ཁྱབ་བྱེད་ཀྱི་ནམ་མཁའ་ནི་ཕྱོགས་ཀུན་ལ་གནས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་གནས་ན་བུམ་པ་ཡང་ཐམས་ཅད་ན་ཡོད་དགོས་པ་ལས། དེ་ལྟར་མ་དམིགས་པའི་ཕྱིར། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཕྱོགས་ཅན་ནམ་མཁའ་ལ་ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་བུམ་པ་ལ་ཁྱབ་པའི་ཆ་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་བུམ་པ་ལ་མ་ཁྱབ་པ་སོགས་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆ་ནི་སྣ་ཚོགས་པ་གཞན་དང་གཞན་ཡང་ཤིན་ཏུ་གསལ་བར་ཡོད་པས། ཁྱབ་བྱ་ཕྱོགས་ཀྱི་བུམ་པ་བཞིན་དུ་ཕྱོགས་ཅན་ནམ་མཁའ་ཡང་ཀུན་ལ་ཁྱབ་པ་མ་ཡིན་ནོ།།
༼གཉིས་པ་དུས་དགག་པ་ནི།༽
གང་ཞིག་ཡོད་ན་དངོས་པོ་ལ། །འཇུག་དང་ལྡོག་པའང་དམིགས་པར་འགྱུར།།
དེ་ནི་གཞན་གྱི་དབང་འགྱུར་ཏེ། །དེས་ན་འབྲས་བུར་ཡང་འགྱུར་རོ།།
འབྲས་བུར་མེད་པར་རྒྱུ་ལ་ནི། །རྒྱུ་ཉིད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ།།
དེ་ཡི་ཕྱིར་ན་རྒྱུ་རྣམས་ཀུན། །འབྲས་བུ་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར།།
རྒྱུ་ནི་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་ན། །གཞན་གྱི་རྒྱུ་རུ་འགྱུར་བ་སྟེ།།
གང་ལ་རྣམ་པར་འགྱུར་ཡོད་པ། །དེ་ནི་རྟག་ཅེས་བྱར་ཡོད་མིན།།
རྟག་པར་གང་གི་རྒྱུ་ཡིན་པའི། །དངོས་དེ་མ་བྱུང་བ་ལས་སྐྱེ།།
རང་ཉིད་འབྱུང་བར་གྱུར་དེ་ལ། །རྒྱུ་ནི་ལོག་པར་འགྱུར་བ་སྟེ།།
དངོས་པོ་རྟག་པ་ལས་སྐྱེས་པ། །ཅི་ལྟ་བུར་ན་མི་རྟག་འགྱུར།།
ནམ་ཡང་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་གཉིས། །མཚན་ཉིད་མི་མཐུན་མཐོང་མ་ཡིན།།
དུས་རྒྱུར་སྨྲ་བ་བྱེ་བྲག་པ་སོགས་ན་རེ། དུས་གང་ཞིག་ཡོད་ན་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་རྣམས་ལ་འཇུག་པ་དང་ལྡོག་པའང་དམིགས་པར་འགྱུར་བ་དེའི་ཕྱིར་དུས་དེ་ཡོད་པ་ཉིད་དང་རྒྱུ་ལས་མ་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རྟག་པའོ་ཞེ་ན། དུས་དེས་འབྲས་བུ་སྐྱེས་པ་རྐྱེན་རྣམས་ལ་ལྟོས་ན་དུས་དེ་ནི་གཞན་གྱི་དབང་དུ་འགྱུར་ཏེ། དེས་ན་དུས་དེ་ཉིད་ཀྱང་རྐྱེན་ལ་ལྟོས་པའི་འབྲས་བུར་ཡང་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྒྱུ་འབྲས་ཕན་ཚུན་ལྟོས་པའི་ཆོས་ཡིན་པས་བསྐྱེད་བྱ་འབྲས་བུ་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པར་སྐྱེད་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་ལ་ནི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་མཚན་དེ་ཡི་ཕྱིར་ན་རྒྱུ་རྣམས་ཀུན་ཀྱང་རང་གི་བསྐྱེད་བྱ་ལ་ལྟོས་པའི་འབྲས་བུ་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བས་དུས་རྟག་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་སྐྱེད་བྱེད་རྒྱུ་ཡི་ཆོས་ས་བོན་ནི་རྣམ་པར་གྱུར་བ་ན་འབྲས་བུ་མྱུ་གུ་ལྟ་བུ་གཞན་གྱི་རྒྱུ་རུ་འགྱུར་བ་ཉིད་དེ། དེའི་ཕྱིར་དུས་གང་ལ་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་པ་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་སྒོ་ནས་སྔར་གྱི་གནས་སྐབས་ལས་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་ཡོད་པ་དེ་ནི་རྟག་པ་ཉིད་ཅེས་བྱར་ཡོད་པ་མིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་རྟག་པ་འབྲས་བུ་གང་གི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་དུས་ཀྱི་དངོས་པོ་དེ་རང་ཉིད་རྒྱུ་རྐྱེན་ལས་མ་བྱུང་བ་ལས་སྐྱེ་བར་འདོད་ན་རང་ཉིད་འབྱུང་བར་གྱུར་པ་དེ་ལ་སྐྱེད་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་ནི་ལོག་པར་འགྱུར་བ་སྟེ་མེད་པ་དེའི་ཕྱིར། གང་རྒྱུ་ལས་མ་བྱུང་བའི་དུས་དེ་ནི་མེད་པ་ཁོ་ནའོ། །མདོར་ན་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་རྗེས་སུ་མི་མཐུན་པར་ཡང་སྣང་སྟེ། དངོས་པོ་གང་ཞིག་རྒྱུ་རྟག་པ་ལས་སྐྱེས་པ་དེ་ནི་རྒྱུ་མཚན་ཅི་ལྟ་བུར་ན་མི་རྟག་པར་འགྱུར་ཏེ། དུས་ནམ་ཡང་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་གཉིས་མཚན་ཉིད་མི་མཐུན་པ་ནི་གང་དུ་ཡང་མཐོང་བ་མ་ཡིན་ནོ།།
༼གསུམ་པ་རྡུལ་ཕྲན་དགག་པ་ལ། དགག་པ་མདོར་བསྟན། བྱེ་བྲག་སོ་སོར་དགག དེ་ཡི་གྲུབ་དོན་བསྡུ་བ་གསུམ། དང་པོ་ནི།༽
གང་གི་ཕྱོགས་འགའ་རྒྱུ་ཡིན་ཞིང༌། །ཕྱོགས་འགའ་རྒྱུ་མ་ཡིན་དེས་ན།།
དེ་ནི་སྣ་ཚོགས་གྱུར་ན་ཀོ །སྣ་ཚོགས་རྟག་པར་མི་རིགས་སོ།།
དངོས་པོ་རགས་པ་རྩོམ་པའི་ཚེ་རྡུལ་ཕྲན་གང་གི་ཕྱོགས་འགའ་ཞིག་ཕན་ཚུན་ཕྲད་པའི་ཆ་དེ་རྒྱུ་ཡིན་པར་འགྱུར་ཞིང༌། རྒྱབ་ཀྱི་ཆ་ལྟ་བུ་གང་མ་ཕྲད་པའི་ཕྱོགས་འགའ་ཞིག་རྒྱུ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་བ་དེས་ན། རྡུལ་ཕྲན་དེ་ནི་རྒྱུ་ཡིན་མིན་གྱི་ཆ་སྣ་ཚོགས་པར་གྱུར་ན་ཀོ གང་སྣ་ཚོགས་སུ་འགྱུར་བའི་ཆོས་དེ་རྟག་པ་ཡིན་པར་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་མི་རིགས་སོ།།
༼གཉིས་པ་ལ། རྡུལ་ཕྲན་ཡོད་པའི་ཆོས་སུ་འདོད་པ་དགག་པ་དང༌། དེ་རྟག་པའི་ཆོས་སུ་འདོད་པ་དགག་པ་གཉིས།
དང་པོ་ལ། ཡུལ་རྡུལ་ཕྲན་གྱི་ངོ་བོ་སྤྱིར་དགག་པ། ཡུལ་ཅན་ཚད་མས་མི་འགྲུབ་པའི་ཚུལ་གྱིས་དགག་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི།༽
རྒྱུ་ཡི་ཟླུམ་པོ་གང་ཡིན་པ། །དེ་ནི་འབྲས་བུ་ལ་ཡོད་མིན།།
དེས་ན་བདག་ཉིད་ཀུན་སྦྱོར་བ། །རྡུལ་ཕྲན་རྣམས་ལ་མི་འཐད་དོ།།
རྡུལ་ཕྲན་གཅིག་གི་གནས་གང་ཡིན། །དེ་ནི་གཞན་གྱི་ཡང་མི་འདོད།།
དེ་ཕྱིར་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་གཉིས། །བོངས་ཚོད་མཉམ་པར་འདོད་མ་ཡིན།།
གང་ལ་ཤར་གྱི་ཕྱོགས་ཡོད་པ། །དེ་ལ་ཤར་གྱི་ཆ་ཡང་ཡོད།།
གང་གི་རྡུལ་ལ་ཕྱོགས་ཡོད་ན། །དེས་རྡུལ་རྡུལ་ཕྲན་མིན་པར་བསྙད།།
མདུན་གྱིས་ལེན་ཞིང་རྒྱབ་ཀྱིས་ནི། །གཏོང་བར་གྱུར་ན་དེ་དག་གཉིས།།
གང་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ། །དེ་ནི་འགྲོ་པོར་ཡང་མི་འགྱུར།།
ཁོ་ན་རེ། རྒྱུ་རྡུལ་ཕྲན་ལ་ཆ་ཤས་མེད་པས་ཕྲད་མ་ཕྲད་ཀྱི་ཆ་སྣ་ཚོགས་པའི་ཆོས་སུ་མེད་དོ་ཞེ་ན། འོ་ན། རྒྱུ་ཡི་ཆོས་ཆ་ཤས་མེད་པའི་ཟླུམ་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འབྲས་བུ་ཤིང་རྟ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ལ་ཡོད་པ་མིན་པ་དེས་ན་རྒྱུ་ཡི་བདག་ཉིད་ཆ་སོ་སོར་མེད་པར་ཀུན་ནས་སྦྱོར་བ་དེ་འདྲ་བ་རྡུལ་ཕྲན་གྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་ནམ་ཡང་ཡོད་པར་མི་འཐད་དོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་འཐད་ན་ནི་རྡུལ་ཕྲན་ཆ་མེད་གཅིག་གི་གནས་ཀྱི་གོ་ས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྡུལ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་གཞན་གྱི་ཡང་གནས་སུ་ཅིའི་ཕྱིར་མི་འདོད། དེ་ལྟར་ན་གོང་བུ་རི་རབ་ཙམ་འགྲུབ་པའི་རྡུལ་ཡང་ཇེ་ཆེར་རྒྱས་པར་མི་འགྱུར་བར་ཆ་མེད་གཅིག་གི་གོ་ས་ལས་འདའ་མི་ནུས་པ་དེའི་ཕྱིར་ཁྱོད་ཀྱི་ལུགས་ལ་རྒྱུ་ཆ་མེད་དང་འབྲས་བུ་རི་རབ་ཀྱི་གོང་བུ་གཉིས་བོངས་ཚོད་མཉམ་པ་ཅིའི་ཕྱིར་འདོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ་དེ་ལྟར་ཁས་ལེན་པར་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་མིན་པར་གོང་བུ་རགས་པ་རྩོམ་པའི་ཚེ་དབུས་ཀྱི་རྡུལ་ཕྲན་གཅིག་ལ་ཕྱོགས་སོ་སོ་ནས་བསྐོར་ཏེ་རྡུལ་དུ་མ་ལྷན་དུ་ཚོགས་པའི་ཚེ་དབུས་རྡུལ་གང་ལ་ཤར་གྱི་རྡུལ་ཕྲན་ལ་ཕྱོགས་པའི་ཕྱོགས་ཡོད་པ་ཡིན་ན། རྡུལ་དེ་ལ་ཤར་གྱི་ཆ་ཡང་ཡོད་པར་འགྱུར་ཞིང༌། དེ་ལྟར་ན་ནི་གང་གི་རྡུལ་ཕྲན་ལ་ཤར་ལ་སོགས་པའི་ཕྱོགས་ཆ་སོ་སོར་ཡོད་ན། རྒྱུ་མཚན་དེས་ན་ཁྱོད་ཀྱི་རྡུལ་ཕྲན་ནི་རྡུལ་ཕྲན་མིན་པར་བསྙད་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་རྫས་རྩོམ་པ་ན། ཕྱོགས་སོ་སོ་ནས་རྡུལ་ཕྲན་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འདུ་བའི་ཚེ་མདུན་གྱིས་ནི་རང་ལ་ཕྱོགས་པའི་ཆ་ལེན་ཞིང༌། རྒྱབ་ཀྱིས་ནི་ཅིག་ཤོས་དོར་ཏེ་གཏོང་བར་འགྱུར་དགོས་ན་ཡང་འདོར་ལེན་གྱི་བྱ་བའི་ཆ་དེ་དག་གཉིས་ནི་རྡུལ་ཕྲན་ཆ་མེད་གང་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དེའི་ཚེ་དེ་ནི་ཚོགས་པ་རྩོམ་པའི་ཕྱིར་ལྷན་ཅིག་འགྲོ་བ་པོར་ཡང་མི་འགྱུར་ཞིང༌། དེ་ལྟར་ན་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་རྫས་རྩོམ་པ་མི་འཐད་པ་དང༌། གལ་ཏེ་འདོར་ལེན་གྱི་ཆ་གཉིས་ཡོད་ན་ནི་རྡུལ་ཆ་བཅས་སུ་ཁས་ལེན་པ་ལས་འོས་མེད་དོ།།
༼གཉིས་པ་ནི།༽
གང་ལ་དང་པོ་ཡོད་མིན་ཞིང༌། །གང་ཞིག་ལ་དཀྱིལ་ཡོད་མིན་ལ།།
གང་ལ་ཐ་མ་ཡོད་མིན་པ། །མངོན་མེད་དེ་ནི་གང་གིས་མཐོང༌།།
དེ་ལྟར་རྗེས་དཔག་གིས་མི་འགྲུབ་ཀྱང་མངོན་སུམ་གྱིས་འགྲུབ་སྟེ། རྣལ་འབྱོར་པའི་ལྷའི་མིག་གིས་མཐོང་ངོ་སྙམ་ན། ཆ་མེད་པའི་རྡུལ་ཕྲན་གང་ལ་དང་པོ་མདུན་གྱི་ཆ་ཡོད་པ་མིན་ཞིང༌། གང་ཞིག་ལ་དབུས་ཀྱི་དཀྱིལ་ཡང་ཡོད་པ་མིན་ལ་གང་ལ་ཐ་མ་རྒྱབ་ཀྱི་ཆ་ཡང་ཡོད་པ་མིན་པ་ཆ་ཅིར་ཡང་མངོན་དུ་མེད་པ་དེ་ནི་རྣལ་འབྱོར་མངོན་སུམ་ལྟ་བུ་གང་གིས་མཐོང་བར་འགྱུར་ཏེ་ཅི་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ།།
༼གཉིས་པ་ནི།༽
འབྲས་བུ་ཡིས་ནི་རྒྱུ་བཤིག་པ། །དེས་ན་རྒྱུ་ནི་རྟག་མ་ཡིན།།
ཡང་ན་གང་ན་རྒྱུ་ཡོད་པ། །དེ་ན་འབྲས་བུ་ཡོད་མ་ཡིན།།
ཕྱི་རོལ་པ་ཁ་ཅིག གང་འབྲས་བུ་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་རྡུལ་ཕྲན་དེ་ནི་རྟག་པ་ཁོ་ན་སྟེ་རྟག་ཏུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དང་རྒྱུ་ལས་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་སྙམ་ན། རྒྱུ་འབྲས་ལྷན་ཅིག་ཏུ་གནས་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་ན། མྱུ་གུའི་དུས་སུ་ས་བོན་འཇིག་པར་འགྱུར་བ་བཞིན་དུ། འབྲས་བུ་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་གོང་བུར་རགས་པ་བརྩམས་པ་དེ་ཡིས་ནི། རྒྱུ་ཕྲ་རབ་ཆ་མེད་ཀྱི་གནས་སྐབས་བཤིག་པར་གྱུར་པ་དེས་ན་རྒྱུ་ཆ་མེད་ཀྱི་རྫས་ནི་རྟག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་མིན་པར་རྒྱུ་ཆ་མེད་ད་དུང་རྟག་པར་ཁས་ལེན་ན་ནི། འོ་ན་གང་ན་རྒྱུ་ཆ་མེད་རྟག་པ་མ་ཞིག་པར་ཡོད་པ་དེ་ན་རགས་པ་ཆ་བཅས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ་རྒྱུའི་གནས་སྐབས་མ་བཏང་བའི་ཕྱིར། ས་བོན་གྱི་དུས་སུ་མྱུ་གུ་མེད་པ་བཞིན་ནོ།།
༼གསུམ་པ་གནད་དོན་བསྡུ་བ་ནི།༽
ཐོགས་ལྡན་དངོས་པོ་རྟག་པ་ནི། །གང་དུའང་སྣང་བ་མ་ཡིན་ཏེ།།
དེས་ན་ནམ་ཡང་སངས་རྒྱས་རྣམས། །རྡུལ་ཕྲན་རྟག་པ་ཉིད་མི་གསུང༌།།
མདོར་ན་ཐོགས་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་དོན་བྱེད་པའི་དངོས་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་དོན་མི་བྱེད་པའི་རྟག་པ་དང་གཞི་མཐུན་ནི་གང་དུ་ཡང་སྣང་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ན་གང་རྡུལ་ཕྲན་གྱི་དངོས་པོ་ནི་མི་རྟག་པའི་ཆོས་སུ་གྲུབ་པ་དེས་ན་དུས་ནམ་དུ་ཡང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ནི་རྡུལ་ཕྲན་འདི་དག་རྟག་པ་ཉིད་དུ་མི་གསུང་ངོ༌། །དེ་ལ་ཁ་ཅིག་རྡུལ་ཕྲན་ཆ་མེད་ནི་བྱེ་བྲག་སྨྲ་བའི་སྒྲོ་བཏགས་འབའ་ཞིག་སྟེ། དབུ་མ་པའི་ལུགས་ལ་ཆ་བཅས་ཀྱི་རྡུལ་ཁས་ལེན་གྱི་རྡུལ་ཕྲན་ཆ་མེད་ཁས་མི་ལེན་པར་བཞེད་པ་སོགས་སྣ་ཚོགས་སྨྲ་ཡང༌། དོན་དཔྱོད་ཚད་མས་གཞལ་ན་ཆ་ཡོད་མེད་གཉིས་ཀ་མ་གྲུབ་པས། ཆ་མེད་བདེན་གྲུབ་མི་བཞེད་ཅེས་པ་ལ་རྣམ་གཅོད་མེད་ཅིང༌། ཐ་སྙད་ཚད་ངོར་རྒྱུ་ཆ་མེད་ལས་མ་བྱུང་བའི་འབྲས་བུ་ཆ་བཅས་འཐད་དཀའ་བ་དང༌། བྱེ་སྨྲའི་སྒྲོ་བཏགས་འབའ་ཞིག་མིན་པར་ཀློང་ཆེན་རབ་འབྱམས་ཀྱི་མདོའི་ དགོངས་པར་གནས་པ ་སོགས་ཀྱི་རྣམ་གཞག་མི་ཕམ་ཆོས་རྗེའི་གསུང་ལས་རྟོགས་པར་བྱའོ།།
༼བཞི་པ་ཐར་པ་རྟག་པའི་རང་བཞིན་དགག་པ་ལ། རང་སྡེ་བྱེ་བྲག་སྨྲ་བའི་ལུགས་དགག་པ་དང༌། གཞན་སྡེ་གྲངས་ཅན་པའི་ལུགས་དགག་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི།༽
འཆིང་དང་བཅིངས་དང་ཐབས་ལས་གཞན། །ཐར་པ་གལ་ཏེ་ཡོད་ན་ནི།།
དེ་ལས་ཅི་ཡང་མི་སྐྱེ་སྟེ། །དེས་ན་དེ་ཐར་ཞེས་མི་བརྗོད།།
མྱ་ངན་འདས་ལ་ཕུང་པོ་རྣམས། །ཡོད་མིན་གང་ཟག་སྲིད་མ་ཡིན།།
གང་དུ་མྱ་ངན་འདས་གྱུར་པ། །མ་མཐོང་དེར་མྱང་འདས་གང་ཞིག།
བྱེ་བྲག་སྨྲ་བ་ཁ་ཅིག་ཆུ་འགོག་པའི་ཆུ་ལོན་ལྟར་སྤང་བྱ་བྲལ་བའི་འགོག་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་རྟག་ཅིང་བརྟན་པའི་རྫས་སུ་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། འཆིང་བ་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པ་དང༌། དེས་བཅིངས་པ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་དང༌། དེ་དག་ལྡོག་པའི་ཐབས་ལམ་གྱི་བདེན་པ་ལས་གཞན་དུ་རྟག་པའི་རྫས་སུ་གྱུར་པའི་ཐར་པ་ཞིག་གལ་ཏེ་ཡོད་ན་ནི། དེ་ལས་སྤངས་རྟོགས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཅི་ཡང་མི་སྐྱེ་སྟེ། དེས་ན་དེ་འདྲ་བ་དེ་ལ་ཐར་པ་ཞེས་ཀྱང་མི་བརྗོད་དོ། །གཞན་ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ནི་ཚུར་མཐོང་ཚད་མས་བཞག་པའི་བེམ་ཤེས་ལྡན་མིན་གྱི་ཆོས་ཀྱི་དངོས་པོ་རྡུལ་ཙམ་མེད་པའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ། ཕུང་པོ་རྣམས་ཡོད་པ་མིན་ཞིང་གང་ཟག་ཀྱང་སྲིད་པ་མ་ཡིན་ཏེ་ཇི་སྐད་དུ། གང་དག་ང་ལ་གཟུགས་སུ་མཐོང༌། །གང་དག་ང་ལ་སྒྲར་ཤེས་པ། །ལོག་པའི་ལམ་དུ་ཞུགས་པ་སྟེ། །སྐྱེ་བོ་དེ་དག་ང་མི་མཐོང༌། །ཞེས་དང༌། ཕུང་པོ་དག་ལས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ། ཁམས་རྣམས་དང་མི་ལྡན་པ་ཞེས་སོགས་དང༌། སེམས་འགགས་པ་དེ་སྐུ་ཡིས་མངོན་སུམ་མཛད། །ཅེས་སོགས་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་པ་ལྟར། གང་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རྟེན་དུ་གྱུར་པའི་དངོས་པོ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མ་མཐོང་བ་དེར་རྟག་པའི་རྫས་སུ་གྱུར་པའི་མྱང་འདས་དེ་གང་ཞིག་ཡིན་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་སྐབས་འདིར་བྱེ་སྨྲའི་ངོར་དེ་ཙམ་དུ་བསྟན་པས་ཆོག་ཅིང༌། ཐེག་ཆེན་ཐུན་མིན་གྱི་རབ་དབྱེ་རྣམས་ནི་སྐབས་འདིར་སྤྲོ་བར་མི་བྱའོ།།
༼གཉིས་པ་ནི།༽
སྲིད་དང་བྲལ་ལ་ཐར་པའི་ཚེ། །ཤེས་ཡོད་ཡོན་ཏན་ཅི་ཞིག་ཡོད།།
ཤེས་མེད་པ་ཡི་ཡོད་པ་ཡང༌། །གསལ་བར་ཡོད་པ་མིན་དང་མཚུངས།།
ཐར་པ་བདག་གཅིག་ཡོད་ན་ནི། །ཤེས་ཡོད་ས་བོན་སྲིད་པ་ཡོད།།
དེ་མེད་ན་ནི་སྲིད་པ་ལ། །བསམ་པའང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ།།
སྡུག་བསྔལ་ལས་ཐར་མི་རྣམས་ལ། །གཞན་ལ་ཡོད་པ་མིན་པར་ངེས།།
དེ་ཕྱིར་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུའང་བདག།།ཟད་པ་ལེགས་ཞེས་བྱ་བར་བརྗོད།།
གྲངས་ཅན་པ་གང་དག་ཐར་པའི་གནས་སྐབས་ན་སྐྱེ་བོ་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པའི་རང་བཞིན། གཅིག་པུ་ཡུལ་གྱི་གྲོགས་དང་བྲལ་བ་རྟག་པའི་དངོས་པོར་འདོད་དོ་ཞེ་ན། སྐྱེས་བུ་ཡུལ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་འདོད་ཀྱི་སྲེད་པ་དང་བྲལ་བ་ལ་ཐར་པར་གྱུར་པའི་ཚེ་ཡུལ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པ་པོའི་ཤེས་པ་ཡོད་པར་ཁས་བླངས་པ་ལས་ཡོན་ཏན་ཅི་ཞིག་ཡོད། འོ་ན་དེའི་ཚེ་ཤེས་པ་མེད་དོ་ཞེ་ན། ཁྱད་ཆོས་ཤེས་པ་མེད་པ་ཡི་ཁྱད་གཞི་བདག་ཡོད་པར་ཁས་ལེན་པ་ཡང་ཆེས་གསལ་བར་ཡོད་པ་མིན་པ་དང་མཚུངས་ཏེ། དཔེར་ན་ཚ་བ་མེད་པའི་མེ་ཡོད་པར་ཁས་ལེན་པ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེའི་ཚེ་ཤེས་པའི་ནུས་པ་ཙམ་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། ཐར་པར་གྱུར་པའི་ཚེ་ཁྱད་གཞི་བདག་གཅིག་ཡོད་པར་གྱུར་ན་ནི། དེའི་རྟེན་ཅན་གྱི་ཤེས་པ་ཡོད་པའི་ས་བོན་སྲིད་པ་ཡོད་དུ་ཆུག་ཀྱང༌། ཐོག་མར་རྟེན་བདག་དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་ན་ནི་བརྟེན་པ་ཤེས་པའི་ས་བོན་སྲིད་པ་ལ་བསམ་པར་བྱ་བའང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྟེན་མེད་པའི་བརྟེན་པ་སྲིད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །མདོར་ན་སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་འབྲས་ལས་ཐར་པར་གྱུར་པའི་མི་རྣམས་ལ་སྲིད་པ་ལས་གཞན་ཐར་པའི་གནས་སྐབས་དག་ལ་བདག་ཅེས་བྱ་བ་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་ཡོད་པ་མིན་པར་ངེས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། རྣམ་པ་ཀུན་ཏུའང་གྲོལ་བའི་ཚེ་བདག་དང་བདག་གིར་འཛིན་པ་ཡོངས་སུ་ཟད་པ་ཉིད་དུ་ཁས་བླངས་པ་དེ་ལེགས་ཞེས་བྱ་བར་བརྗོད་དོ།།
༼གསུམ་པ་དེ་ལྟར་ཡོངས་སུ་བསྟན་པའི་གནད་དོན་བསྡུ་བ་ནི།༽
འཇིག་རྟེན་པ་འདི་ཉིད་བླ་ཡི། །དོན་དམ་རྣམ་ཀུན་མ་ཡིན་ཏེ།།
འཇིག་རྟེན་པ་ལ་ཅུང་ཟད་ཡོད། །དམ་པའི་དོན་ལ་ཡོད་མ་ཡིན།།
མདོར་ན། ཇི་ལྟར་ཡན་ལག་ཚོགས་རྣམས་ལ། །བརྟེན་ནས་ཤིང་རྟ་བརྗོད་པ་ལྟར། །ཞེས་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་པ་བཞིན། ཐ་སྙད་དུ་བརྟེན་ནས་བཏགས་པའི་སྒོ་ནས། འཇིག་རྟེན་ཀུན་རྫོབ་པ་ཡི་རྣམ་པར་གཞག་པའི་ཆོས་འདི་དག་ཉིད་ནི་ཆེས་རྟོགས་པར་སླ་ཡི། གང་ཟབ་མོ་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ནི་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་དེ་ལྟར་རྟོགས་པར་སླ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། མདོ་རྒྱ་ཆེར་རོལ་པ་ལས། ཟབ་ཞི་རྡུལ་བྲལ་འོད་གསལ་འདུས་མ་བྱས། །བདུད་རྩི་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཞིག་བདག་གིས་རྙེད། །སུ་ལ་བསྟན་ཀྱང་གོ་བར་མི་འགྱུར་བས། །མི་སྨྲ་ནགས་འདབས་ཉིད་དུ་གནས་པར་བྱ། །ཞེས་དང༌། སློབ་དཔོན་གྱིས། བརྗོད་པར་བྱ་བ་ལྡོག་པ་སྟེ། །སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ལྡོག་པས་སོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་འཇིག་རྟེན་ཐ་སྙད་བདེན་པ་ལ་བརྟེན་ན་ནི་རྣལ་འབྱོར་མཁས་པའི་དབང་པོ་ནས་ཕལ་པ་བླུན་པོའི་བར་ལ་གྲགས་ཤིང་གྲུབ་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི། གནོད་པ་མེད་པའི་དབང་པོ་དྲུག་རྣམས་ཀྱིས། །བཟུང་བ་གང་ཞིག་འཇིག་རྟེན་གྱིས་རྟོགས་ཏེ། །འཇིག་རྟེན་ཉིད་ལས་བདེན་ཡིན་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། ཐ་སྙད་དུ་རང་གཞན་ལ་མཐུན་པར་སྣང་བའི་དངོས་པོ་ལྟ་བུ་ཅུང་ཟད་ཁས་ལེན་པའི་རྣམ་གཞག་ཀྱང་ཡོད་ཅིང༌། ལོག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་གྱུར་པ་ཟླ་གཉིས་དང་སྐྲ་ཤད་ལ་སོགས་པ་དང༌། གཙོ་བོ་དང་བདག་ལ་སོགས་པ་སྒྲོ་བཏགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ནི་ལོག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་ལས་ཐ་སྙད་དུ་ཡང་གྲགས་ཤིང་གྲུབ་པ་མིན་པས། ལྷག་མ་ནི། འཇིག་རྟེན་ཉིད་ལས་ལོག་པར་རྣམ་པར་གཞག །ཅེས་གསུངས་པར་ལྟར། ཅུང་ཟད་ནི་ཐ་སྙད་བདེན་པའི་ངོར་ཡོད་པར་ཁས་མི་ལེན་ནོ། །སྐབས་འདིར་ཁ་ཅིག་དབུ་མ་པའི་ལུགས་ལ་ཁས་ལེན་གཏན་མེད་དུ་འདོད་པ་དང༌། གཞན་དག་སྟོང་ཉིད་ལ་བློ་ཁ་མ་ཕྱོགས་གྲུབ་མཐས་བློ་མ་བསྒྱུར་བའི་རྒན་པོའི་ངོར་ཁས་ལེན་ཡོད་ཀྱང༌། དབུ་མ་པ་རང་ལ་ཁས་ལེན་མེད་པར་འདོད་པ་སོགས་རྣམ་པར་གཞག་པ་མང་ཡང༌། འདིར་བཤད་མ་ཐག་པ་ལས་རྟོགས་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཐ་སྙད་བདེན་པའི་ངོར་ཁས་ལེན་པ་དང༌། མི་ལེན་པའི་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡོད་མོད་ཀྱི། དམ་པའི་དོན་ལ་འཕགས་པའི་མཉམ་བཞག་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་གཟིགས་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་རྣམ་གྲངས་མ་ཡིན་པའི་དོན་དམ་ཁས་ལེན་ཀུན་དང་བྲལ་བས་ན་ཡོད་མེད་ཀྱི་སྤྲོས་པ་ཅི་ཡང་ཁས་ལེན་པར་བྱ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ང་ལ་ཁས་ལེན་མེད་པས་ན། །ང་ནི་སྐྱོན་མེད་ཁོ་ན་ཡིན། །ཞེས་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་པ་ལྟར་རོ།།
༼ལེའུའི་མཚན་ནི།༽
རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་བཞི་བརྒྱ་པ་ལས་དངོས་པོ་རྟག་པ་དགག་པ་བསྒོམ་པ་བསྟན་པ་སྟེ་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་དགུ་པའི་འགྲེལ་པའོ།། །།
རབ་བྱེད་བཅུ་པ་བདག་དགག་པ་བསྒོམ་པ་བསྟན་པ།
༼༈ གཉིས་པ་བདག་མེད་སྟོང་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་ཕྱེ་སྟེ་བསྟན་པ་ལ། གང་ཟག་གི་བདག་མེད་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་དང༌། ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་བསྟན་པ་གཉིས། དང་པོ་ལ། བདག་ཏུ་རྟོག་པ་རྣམ་པར་དགག་པ་དང༌། བདག་མེད་ཀྱི་དོན་ལ་རྩོད་པ་སྤོང་བ། རྟག་ཆད་བྲལ་བར་གྲུབ་དོན་བསྡུ་བ་གསུམ།༽
༼དང་པོ་ལ། བདག་ལྟའི་འདོད་ཚུལ་སོ་སོར་དགག་པ་དང༌། དེ་ལ་བྱེད་པོར་རྟོག་པ་བྱེ་བྲག་ཏུ་དགག་པ། དེ་ཡི་གནད་དོན་བསྡུས་ཏེ་རྣམ་པར་དགག་པ་གསུམ། དང་པོ་ལ།
བྱེ་བྲག་པའི་ལུགས་ཀྱི་བདག་དགག་པ་དང༌། གྲངས་ཅན་པའི་ལུགས་ཀྱི་བདག་དགག་པ་དང༌། རིགས་པ་ཅན་པའི་ལུགས་ཀྱི་བདག་དགག་པ་གསུམ།
དང་པོ་ལ། བདག་ལྟའི་འདོད་ཚུལ་སྤྱིར་དགག་པ་དང༌། དེའི་སྒྲུབ་བྱེད་སོ་སོར་དགག་པ། སེམས་ལྡན་སོགས་ཁྱད་ཆོས་དགག་པ་གསུམ། དང་པོ་ནི།༽
གང་ཚེ་ནང་བདག་བུད་མེད་མིན། །སྐྱེས་མིན་མ་ནིང་མ་ཡིན་པ།།
དེ་ཚེ་མི་ཤེས་འབའ་ཞིག་ལས། །ཁྱོད་བདག་ཕོ་འོ་སྙམ་དུ་སེམས།།
གང་ཚེ་འབྱུང་བ་ཐམས་ཅད་ལ། །ཕོ་མོ་མ་ནིང་ཡོད་མིན་པ།།
དེ་ཚེ་ཅི་སྟེ་དེ་དག་ཉིད། །བརྟེན་ནས་ཕོ་མོ་མ་ནིང་ཡིན།།
ཁྱོད་ཀྱི་བདག་གང་ངའི་བདག་མིན། །དེས་དེ་བདག་མིན་མ་ངེས་ཕྱིར།།
དངོས་པོ་མི་རྟག་པ་རྣམས་ལ། །རྟོག་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་མིན་ནམ།།
བྱེ་བྲག་པ་ན་རེ། འཁོར་འདས་འཆིང་གྲོལ་གྱི་རྟེན་དུ་གྱུར་པའི་བདག་ཡོད་ཅིང༌། དེ་ལ་ནང་དང་ཕྱི་ཡི་བདག་གཉིས་ཏེ། ནང་གི་བདག་ལུས་ཀྱི་ནང་ཁོ་ནར་གནས་ཤིང༌། དབང་པོ་ཡུལ་ལ་འཇུག་པར་བྱེད་པ་ནང་གི་བྱས་པས་སྐྱེས་བུ་ངར་འཛིན་པའི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་དགེ་སྡིག་གི་འབྲས་བུ་ཟ་བ་པོར་གྱུར་པ་དང༌། ཕྱིའི་བདག་ནི་ལུས་དང་དབང་པོ་འདུས་པའི་ངོ་བོ་ཅན་ནང་གི་བདག་ལ་ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་པ་ལ་འདོད་དེ། འགྲེལ་ཆེན་ལས། མུ་སྟེགས་ཅན་རྣམས་ནི་བདག་རྣམ་པ་གཉིས་སྨྲ་བར་བྱེད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ་ནང་གི་བདག་དང་ཕྱི་ཡི་བདག་གོ །དེ་ལ་ནང་གི་བདག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཞིག་ལུས་ཀྱི་ནང་ཁོ་ནར་རྣམ་པར་གནས་ཤིང༌། དེའི་དབང་པོའི་ཚོགས་དེ་དང་དེ་རབ་ཏུ་འཇུག་པར་བྱེད་པའོ་སོགས་དང༌། ཕྱི་ཡི་བདག་ནི་ལུས་དང་དབང་པོ་འདུས་པའི་ངོ་བོ་ཅན་ནང་གི་བདག་ལ་ཕན་འདོགས་པའོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །དེ་ལ་གང་གི་ཚེ་ནང་གི་བདག་དེ་བུད་མེད་མིན་ཏེ་ཚེ་གཞན་དུ་བརྗེས་ཀྱང་རང་གི་ངོ་བོ་གཞན་དུ་འགྱུར་དུ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ་རྟག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་དུ་སྐྱེས་པ་མིན་ཞིང་མ་ནིང་ཡང་མ་ཡིན་པ་དེ་ཡི་ཚེ་མི་ཤེས་པ་རྨོངས་པ་འབའ་ཞིག་ལས། ཁྱོད་ཀྱིས་བདག་ཕོའོ་སྙམ་དུ་སེམས་པར་ཟད་དོ། །རྣམ་པར་དཔྱད་པ་གང་གི་ཚེ་རྒྱུ་འབྱུང་བ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕོ་མོ་མ་ནིང་གང་ཡང་ཡོད་པ་མིན་པ་དེ་ཡི་ཚེ་ཅི་སྟེ་རྒྱུ་དེ་དག་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་ལུས་དང་དབང་པོ་འདུས་པའི་ངོ་བོ་ཅན་གྱི་ཕྱིའི་བདག་གང་ཞིག་ནང་གི་བདག་ལ་ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་པ་དེ་ཕོ་མོ་མ་ནིང་དུ་ཇི་ལྟར་གྲུབ་པ་ཡིན། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། བརྟན་པ་མོ་ཞེས་མི་བརྗོད་ཅིང༌། །ཕོར་ཡང་རྟོག་པར་མི་བྱེད་དེ། །ཆོས་ཀུན་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར། །བཙལ་ན་མཐོང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་དཔྱད་ན། མེ་དང་ཚ་བ་ལྟར། བདག་ཅེས་བྱ་བ་ངོ་བོས་གྲུབ་པ་ཅི་ཡང་མེད་དེ། ཁྱོད་ཀྱི་ངར་འཛིན་གྱི་རྟེན་བདག་གང་ཞིག་ངའི་བདག་འཛིན་གྱི་རྟེན་མིན་པ་དེས་ན་དེ་རང་གི་ངོ་བོས་གྲུབ་པའི་བདག་མིན་ཏེ་གཅིག་ཏུ་མ་ངེས་པའི་ཕྱིར། རྒྱུ་མཚན་དེས་ན་བདག་ཏུ་གདགས་པའི་རྒྱུ་ཕུང་པོའི་དངོས་པོ་དུ་མ་དང་མི་རྟག་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་དཔེར་ན་ཐག་ཁྲ་ལ་སྦྲུལ་དུ་འཁྲུལ་བ་ལྟར་གང་ཟག་གི་བདག་ཏུ་འཛིན་པའི་རྟོག་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་མིན་ནམ་ཅི། དེ་ལ་བདག་ལྟའི་དམིགས་པ་དང་དེའི་གདགས་གཞི་གཉིས་གཅིག་ཏུ་འཁྲུལ་བར་མི་བྱ་སྟེ་སྔ་མ་བདག་དང་ཕྱི་མ་ཕུང་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་བདག་དང་བདག་ལྟ་གཉིས་གཅིག་ཏུ་འཁྲུལ་བར་མི་བྱ་སྟེ། སྔ་མ་དམིགས་པ་དང་ཕྱི་མ་འཛིན་སྟངས་ཡིན་པའི་ཚུལ་རྣམས་ཞིབ་ཏུ་མ་ཤེས་ན་མཁས་པས་བཞད་གད་ཀྱི་གནས་སུ་འགྱུར་རོ།།
༼གཉིས་པ་བདག་གི་སྒྲུབ་བྱེད་སོ་སོར་དགག་པ་ནི།༽
སྐྱེ་དང་སྐྱེ་བར་སྐྱེས་བུ་ནི། །ལུས་བཞིན་རྣམ་པར་འགྱུར་བར་འགྱུར།།
ཁྱོད་ཀྱི་དེ་ལ་ལུས་ལས་གཞན། །ཉིད་དང་རྟག་ཉིད་མི་རིགས་སོ།།
རེག་དང་མི་ལྡན་དངོས་པོ་ལས། །བསྐུལ་བ་ཞེས་བྱ་མི་སྐྱེ་སྟེ།།
དེ་ཕྱིར་ལུས་ཀྱི་གཡོ་བ་ལ། །སྲོག་ནི་བྱེད་པ་པོར་མི་འགྱུར།།
མི་འཚེ་བ་དང་བདག་རྟག་པ། །འདི་ལ་རྒྱུ་ནི་ཅི་ཡོད་སྙམ།།
རྣམ་པ་ཀུན་ཏུའང་ཤིང་སྲིན་ལས། །རྡོ་རྗེ་བསྲུང་བྱར་མི་འགྱུར་རོ།།
སྐྱེ་བ་དྲན་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། །གལ་ཏེ་ཁྱོད་ཀྱི་བདག་རྟག་ན།།
སྔོན་བྱས་པ་ཡི་རྨ་མཐོང་ནས། །ཁྱོད་ཀྱི་ལུས་ཀོ་ཅིས་མི་རྟག།
བདག་ཡོད་དེ་འཁོར་བར་འཇུག་ལྡོག་གི་རྟེན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་འཁོར་བར་འཇུག་ལྡོག་གི་རྟེན་ཡིན་པར་མ་གྲུབ་སྟེ། ཚེ་རབས་རྣམས་སུ་བདག་དེ་ཉིད་ལུས་བདེ་སྡུག་མྱོང་བ་སོགས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མི་བྱེད་ན་ལས་འབྲས་མྱོང་བའི་རྟེན་དུ་ཁས་བླངས་པ་ལ་དགོས་པ་མེད་པས་སྐྱེ་དང་སྐྱེ་བར་སྐྱེས་བུ་དེ་ནི་ལུས་བདེ་སྡུག་མྱོང་བ་སོགས་ཁྱད་པར་གྱི་རྗེས་སུ་བྱེད་པར་ཁས་ལེན་ན་ནི་ལུས་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་འགྱུར་བའི་མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། ཁྱོད་ཀྱི་བདག་དེ་ལ་ལུས་ལས་གཞན་དུ་གྱུར་པའི་རྫས་ཉིད་དང་དེ་རྟག་པ་ཉིད་དུ་མི་རིགས་སོ། །ཡང་བདག་ཡོད་དེ་ལུས་སྐུལ་བྱེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ་ཤིང་རྟ་སྐུལ་བ་པོ་ལྷས་སྦྱིན་བཞིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ཡང་མ་གྲུབ་སྟེ། རེག་པ་དང་མི་ལྡན་པའི་དངོས་པོ་རྟག་པའི་བདག་དེ་ལས། ལུས་ཀྱི་བྱ་བ། བརྐྱང་བསྐུམ་སོགས་ལ་བསྐུལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་མི་སྐྱེ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ལུས་ཀྱི་བྱ་བ་མི་རྟག་པའི་གཡོ་བ་སོགས་ཀྱི་ལས་ལ། རྟག་པའི་སྲོག་གམ་བདག་དེ་ནི་བྱེད་པ་པོར་མི་འགྱུར་བ་ཁོ་ནའོ། །བདག་ཡོད་དེ་བདག་སྡུག་བསྔལ་གྱི་འཚེ་བ་མེད་པར་ཐར་བར་འགྱུར་བའི་ཆེད་དུ་ཆོས་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ཡང་མ་གྲུབ་སྟེ་མི་འཚེ་བ་ཡི་རྒྱུ་ཆོས་ལ་འཇུག་པ་དང༌། བདག་རྟག་པ་འཚེ་བ་མེད་པ་ཡི་འགལ་བ་ཁས་ལེན་པ་འདི་ལ་རྒྱུ་ནི་ཅི་ཞིག་ཡོད་སྙམ་སྟེ། རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་ཤིང་གི་སྲིན་བུའི་འཚེ་བ་ལས་རྡོ་རྗེ་ཕ་ལམ་བསྲུང་བྱ་ཡིན་པར་མི་འགྱུར་བ་ལྟར་རོ། །ཡང་བདག་ཡོད་དེ་བདག་གིས་སྔོན་གྱི་ཚེ་རབས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདིའི་སྒྲུབ་བྱེད་ལ་ཁྱབ་པ་མེད་དེ། སྔོན་གྱི་སྐྱེ་བ་དྲན་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་གལ་ཏེ་ཁྱོད་ཀྱིས་བདག་རྟག་པར་ཁས་ལེན་ན། འོ་ན་སྔོན་བྱས་པ་ཡི་རྨ་རྗེས་སུ་དྲན་པར་མཐོང་ནས་ཁྱོད་ཀྱི་ལུས་ཀོ་ཅིས་མི་རྟག་སྟེ། དེ་ཡང་རྟག་པར་ཐལ་ལོ།།
༼གསུམ་པ་སེམས་ལྡན་སོགས་ཁྱད་ཆོས་དགག་པ་ནི།༽
སེམས་པ་ཅན་དང་ལྡན་བདག་ཀྱང༌། །གལ་ཏེ་ཤེས་པོ་ཉིད་ཡིན་ན།།
དེ་ཡིས་སེམས་པ་ཅན་སེམས་པ། །མིན་ཞིང་སྐྱེས་བུའང་རྟག་མི་འགྱུར།།
བདེ་བ་ལ་སོགས་དང་ལྡན་སྲོག །བདེ་སོགས་བཞིན་དུ་སྣ་ཚོགས་མཐོང༌།།
དེ་ཕྱིར་བདེ་བ་ལ་སོགས་བཞིན། །རྟག་པ་ཉིད་དུའང་མི་རུང་ངོ༌།།
རྣམ་པར་བརྟགས་ན་སྔོན་གྱི་ཚེ་རབས་རྗེས་སུ་དྲན་པའང་མེད་དེ། བདག་གི་ངོ་བོ་མི་རྟོག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཅི་སྟེ་སྐྱེས་བུའི་སེམས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཁྱད་པར་ལས་ཚེ་རབས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ཡོད་ཅེ་ན། འདི་ཡང་མི་རིགས་ཏེ། བློ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་པ་ཅན་དང་ལྡན་པའི་ཁྱད་པར་ལས། བདག་ཀྱང་གལ་ཏེ་ཤེས་པ་པོ་ཉིད་ཡིན་ན་ནི་ཁྱོད་ཀྱི་ཁས་ལེན་དེ་ཡིས། སེམས་པ་ཅན་དེ་ནི་སེམས་པ་མིན་པར་འགྱུར་ཞིང༌། སྐྱེས་བུའང་རྟག་པར་མི་འགྱུར་བར་ཐལ་ལོ། །གཞན་ཡང་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པའི་སྲོག་དེ། བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་སྣ་ཚོགས་པར་འགྱུར་བར་མཐོང་ཞིང༌། དེའི་ཕྱིར་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་མི་རྟག་པ་བཞིན་དུ་བདག་དེ་རྟག་པ་ཉིད་དུའང་མི་རུང་ངོ༌། །འང་གི་སྒྲས་ནི། འགྲེལ་ཆེན་ལས་བྱེད་པ་པོ་ཉིད་ཟ་བ་པོ་ཉིད་གཅིག་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཁྱད་ཆོས་ཐམས་ཅད་སེལ་བར་བསྟན་ཏོ།།
༼གཉིས་པ་གྲངས་ཅན་པའི་ལུགས་ཀྱི་བདག་དགག་པ་ནི།༽
གལ་ཏེ་ཤེས་པ་ཡོད་རྟག་ན། །བྱེད་པ་ལོག་པར་འགྱུར་བ་སྟེ།།
གལ་ཏེ་མེ་ནི་རྟག་འབྱུང་ན། །བུད་ཤིང་གིས་དོན་ཡོད་མི་འགྱུར།།
རྫས་ནི་བྱ་བ་ཇི་བཞིན་དུ། །འཇིག་པའི་བར་དུ་གཡོ་བ་མེད།།
དེས་ན་སྐྱེས་བུ་ཡོད་ཤེས་པ། །ཡོད་པ་མེད་ཅེས་བྱར་མི་རིགས།།
གཞན་དུ་ཤེས་པ་ཡོད་པའི་ཁམས། །མཐོང་ཞིང་གཞན་དུ་ཤེས་ཡོད་དེ།།
ལྕགས་ཀྱིས་ཞུ་ཉིད་བཞིན་དེའི་ཕྱིར། །སྐྱེས་བུ་རྣམ་པར་འགྱུར་བར་འགྱུར།།
གྲངས་ཅན་པ་ན་རེ། གཞན་དག་སྐྱེས་བུ་སེམས་པ་ཅན་མིན་པར་ཁས་ལེན་པ་ལ་ཉེས་པ་དེར་འགྱུར་གྱི་ཁོ་བོ་ཅག་སྐྱེས་བུ་ཤེས་པའི་རང་བཞིན་དུ་ཁས་ལེན་པས་ཉེས་པ་ཅི་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་སྨྲའོ། །འདི་ཡང་མི་རིགས་ཏེ། གལ་ཏེ་བདག་དེ་ཤེས་པ་ཡོད་པའི་རང་བཞིན་དུ་རྟག་པར་ཁས་ལེན་ན། ཤེས་པའི་རྒྱུ་མིག་ལ་སོགས་པའི་བྱེད་པ་ལོག་པར་འགྱུར་བ་ཉིད་དུ་ཐལ་ཏེ། དགོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་གལ་ཏེ་འབྲས་བུ་མེ་ནི་དུས་རྟག་ཏུ་འབྱུང་བར་གྱུར་ན། དེའི་རྒྱུ་བུད་ཤིང་གིས་དོན་དང་དགོས་པ་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་སྐྱེས་བུའི་རང་བཞིན་ཤེས་པ་ཡོད་པའི་ནུས་པའི་ངོ་བོར་གནས་པ་ལ། མིག་ལ་སོགས་པའི་བྱས་པས་གསལ་བར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ན་སྐྱོན་མེད་དོ་ཞེ་ན། དཔེར་ན་ལྗོན་ཤིང་ལྟ་བུའི་རྫས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་རྫས་ལ་བརྟེན་པའི་བྱ་བ་གཡོ་འགུལ་སོགས་ནི་རླུང་གི་རྐྱེན་དང་འཕྲད་ཚེ་གཡོ་བར་འགྱུར་ཞིང༌། རྐྱེན་དང་བྲལ་བའི་ཚེ་འགག་པ་ཇི་བཞིན་དུ་མི་འགྱུར་བར་བྱ་བ་ཡོད་མེད་གང་ལྟར་ཡང༌། རྫས་རང་གི་ངོ་བོ་མཐར་འཇིག་པའི་བར་དུ་གཡོ་བ་མེད་པར་མཐོང་བ་དེས་ན། གང་ཡུལ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པའི་བྱ་བ་དང་བྲལ་བའི་ཚེ་སྐྱེས་བུ་ཡོད་ཅེས་པ་དང༌། དེའི་རྫས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་ཤེས་པ་ཡོད་པ་མེད་ཅེས་བྱ་བར་མི་རིགས་པ་ཁོ་ན་སྟེ་རྫས་ཀྱི་རང་བཞིན་སྤངས་པའི་དངོས་པོ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་མ་ཡིན་པར་དུས་གཞན་དུ་ཡུལ་མཐོང་བའི་བྱེད་པ་དང་བྲལ་བའི་ཚེ་ཤེས་པ་ཡོད་པའི་ཁམས་ས་བོན་ཙམ་མཐོང་ཞིང་དེ་ལས་གཞན་དུ་ཡུལ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པའི་བྱེད་པ་དང་ལྡན་པའི་ཚེ་ཤེས་པ་ཡོད་པར་གང་འདོད་པ་དེ་ནི་ངེས་པར་ལྕགས་ཀྱི་ཁུ་བ་ཉིད་བཞིན་དུ་གཞན་དང་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་དེའི་ཕྱིར་སྐྱེས་བུ་དེ་ནི་རྣམ་པར་འགྱུར་བའི་མི་རྟག་པར་འགྱུར་རོ།།
༼གསུམ་པ་རིགས་པ་ཅན་པའི་ལུགས་ཀྱི་བདག་དགག་པ་ནི།༽
ཤེས་ཡོད་ཡིད་ཙམ་ཞིག་ལ་སྟེ། །སྐྱེས་བུ་ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་ཆེ།།
དེ་ཕྱིར་དེ་ཡི་ངོ་བོ་ནི། །ཤེས་པ་ཡོད་ཉིད་མིན་ལྟར་མཐོང༌།།
གལ་ཏེ་ཀུན་ལ་བདག་ཡོད་ན། །གཞན་གྱི་དེ་ཅིས་དེར་མི་རྟོག།
དེ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་དེ་ཉིད་ལ། །སྒྲིབ་ཅེས་བྱ་བར་མི་འཐད་དོ།།
རིགས་པ་ཅན་པ་ཁ་ཅིག་སྲོག་ཆགས་སོ་སོའི་རྒྱུད་ཀྱི་ཤེས་པ་ཡོད་པ་ནི་ཡིད་ཙམ་སྟེ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་ཆ་ཙམ་ཞིག་བདག་ལ་འབྲེལ་བ་སྟེ་སྐྱེས་བུ་རང་གི་ངོ་བོ་ནི་ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་ཆེ་བས་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པར་འདོད་དོ་ཞེ་ན། དེ་མི་འཐད་དེ་ཁྱོད་ཀྱི་ཁས་ལེན་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ན་བདག་དེ་ཡི་ངོ་བོ་ནི་ཤེས་པ་ཡོད་པ་ཉིད་མིན་པ་ལྟར་མཐོང་སྟེ། དཔེར་ན་རྡུལ་ཕྲན་ཙམ་གྱི་ལན་ཚྭ་དང་འབྲེལ་བས་གང་གཱའི་ཆུ་ཀླུང་ལན་ཚྭ་དང་བཅས་པར་མི་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ། ། གཞན་ཡང་གལ་ཏེ་ཀུན་ལ་ཁྱབ་པའི་བདག་ཡོད་ན་དེ་ལ་ཐ་དད་མེད་པས། གཞན་གྱི་བདག་དེ་ཡང་རྒྱུ་མཚན་ཅིས་ན་རང་གི་བདག་དེར་མི་རྟོག་སྟེ་བདག་ལ་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར། རང་གི་བདག་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་གཞན་གྱི་བདག་དེ་ཉིད་ལ་སྒྲིབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་མི་འཐད་དོ། །དེའི་རྒྱུ་མཚན་ངོ་བོ་གཅིག་བསྒྲིབ་བྱ་སྒྲིབ་བྱེད་དུ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་བདག་ལྟའི་རྟེན་ལ་བྱེ་བྲག་མེད་པ་དང༌། གཞན་གྱིས་བསགས་པ་ལ་གཞན་གྱིས་མྱོང་བར་ཐལ་བ་སོགས་སྐྱོན་མཐའ་ཡས་སོ།།
༼གཉིས་པ་བྱེད་པ་པོར་རྟོག་པ་དགག་པ་ལ། ཞར་བྱུང་གྲངས་ཅན་ལུགས་ཀྱི་གཙོ་བོ་དགག དངོས་དོན་གང་ཟག་བྱེད་པོར་འདོད་པ་དགག དང་པོ་ནི།༽
གང་གི་ཡོན་ཏན་བྱེད་པོ་དང༌། །རྣམ་ཀུན་ཤེས་ཡོད་མ་ཡིན་པ།།
དེ་དག་དང་ནི་སྨྱོན་པ་ལ། །ཁྱད་པར་ཅི་ཡང་ཡོད་མ་ཡིན།།
ཡོན་ཏན་རྣམས་ཀྱིས་རྣམ་ཀུན་ཏུ། །ཁྱིམ་ལ་སོགས་དག་བྱེད་ཤེས་ཀྱི།།
ཟ་བ་རྣམ་པར་མི་ཤེས་པ། །འདི་ལས་མི་རིགས་གཞན་ཅི་ཡོད།།
གྲངས་ཅན་པ་རྣམས་སྐྱེས་བུ་ཡུལ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པ་པོ་ཁོ་ནར་འདོད་ཀྱི་བྱེད་པ་པོར་མི་འདོད་པས། རྣམ་འགྱུར་རྣམས་ཀྱི་བྱེད་པ་པོ་ནི་རང་བཞིན་རྒྱུའི་གཙོ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོན་ཏན་གསུམ་གྱི་བདག་ཉིད་ཅན་སྣོད་བཅུད་ཀྱི་བྱེད་པ་པོར་གྱུར་ཀྱང༌། ཤེས་པ་དང་མི་ལྡན་པས་ལོངས་སྤྱོད་པ་པོར་མི་འདོད་དོ་ཞེ་ན། དེ་ལ་སེར་སྐྱ་པ་གང་གི་ལུགས་ལ་ཡོན་ཏན་གསུམ་གྱི་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་བྱེད་པ་པོ་ཡིན་པ་དང༌། རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་ཤེས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་སྨྲ་བ་དེ་དག་དང་ནི་རྣམ་ཤེས་རྣལ་དུ་མི་གནས་པའི་སྨྱོན་པ་དག་ལ་ཁྱད་པར་ཅི་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྡུལ་མུན་སྙིང་སྟོབས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཀྱིས་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་ཁྱིམ་ལ་སོགས་པ་དག་བྱེད་པར་ཤེས་ཀྱི། དེ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་དེ་ཟ་བ་ནི་རྣམ་པར་མི་ཤེས་པ་འདི་ལས་མི་རིགས་པ་གཞན་ཅི་ཞིག་ཡོད་ཅེས་གསུངས་སོ།།
༼གཉིས་པ་ནི།༽
བྱ་བ་དང་ལྡན་རྟག་པ་མེད། །ཀུན་ཏུ་སོང་ལ་བྱ་བ་མེད།།
བྱ་བ་མེད་པ་མེད་དང་མཚུངས། །བདག་མེད་ལ་ཁྱོད་ཅིས་མི་དགའ།།
བྱེ་བྲག་པ་གང་དག་བདག་ཁོ་ན་ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པའི་བྱེད་པ་པོ་དང་ཟ་བ་པོར་ཡང་འདོད་དོ་ཞེ་ན། བདག་བྱ་བ་དང་ལྡན་ན་ནི་དེ་རྟག་པ་མེད་པར་ཐལ་ཏེ། དོན་བྱེད་པའི་བྱ་བ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཀུན་ཏུ་སོང་བའི་རྟག་པ་ལ་བྱ་བ་ཡང་མེད་དོ། །འོ་ན་བདག་སའི་རང་བཞིན་ལ་བྱ་བ་མེད་པར་འདོད་ན་ནི་བྱ་བ་མེད་པ་དེ་ནི་མེད་པ་རི་རྭ་དང་མཚུངས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། དེ་འཁོར་འདས་འཆིང་གྲོལ་གྱི་རྟེན་དུ་ཁས་བླངས་པ་ལ་དགོས་ནུས་ཅི་ཡང་མེད་པས་ན། བདག་མེད་ཟབ་མོའི་དོན་ལ་ཁྱོད་ཅིས་མི་དགའ་སྟེ་དགའ་བར་རིགས་སོ།།
༼གསུམ་པ་དེ་ཡི་གནད་དོན་བསྡུས་ཏེ་རྣམ་པར་དགག་པ་ལ། བདག་དང་བདག་མེད་འདོད་པའི་རབ་དབྱེ་བསྟན། དེ་ལས་བདག་ཏུ་སྨྲ་བའི་ལོག་རྟོག་དགག་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི།༽
ལ་ལ་ཀུན་ཏུ་སོང་བར་མཐོང༌། །ལ་ལས་སྐྱེས་བུ་ལུས་ཙམ་ཞིག།
ལ་ལ་རྡུལ་ཙམ་ཞིག་མཐོང་སྟེ། །ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་མེད་པར་མཐོང༌།།
བྱེ་བྲག་པ་སོགས་ལ་ལ་ལུས་རེ་རེ་ཞིང་བདག་ཀུན་ཏུ་སོང་བར་མཐོང་བ་དང༌། གཅེར་བུ་པ་ལ་ལས་ནི་སྐྱེས་བུ་ལུས་ཇི་ཙམ་པ་དེ་ཙམ་ཞིག་ཏུ་ཞུམ་པ་དང་རྒྱས་པར་སྨྲ་སྟེ། གཅེར་བུ་ལུས་ཀྱི་ཚད་བཞིན་དུ། །སྲོག་ནི་ཞུམ་དང་རྒྱས་པར་སྨྲ། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །ལ་ལ་ཞིག་ནི་ཞུམ་རྒྱས་སུ་སྨྲ་བ་མི་བཟོད་པས་ན་རྡུལ་ཕྲན་ཙམ་ཞིག་ཏུ་མཐོང་སྟེ་བདག་ཏུ་རྟོག་པར་བྱེད་དེ། འཇུག་པ་ལས། དེ་དབྱེ་ཅུང་ཟད་ཅུང་ཟད་ལ་བརྟེན་ནས། །མུ་སྟེགས་ཅན་རྣམས་ལུགས་ནི་ཐ་དད་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་ཆོས་ཉིད་མངོན་པར་ཤེས་པའི་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་ནི་བདག་མེད་པར་ཡོངས་སུ་མཐོང་ངོ༌།།
༼གཉིས་པ་ནི།༽
རྟག་ལ་གནོད་པ་ག་ལ་ཡོད། །གནོད་མེད་ཐར་པ་ག་ལ་ཡོད།།
དེས་ན་གང་གི་བདག་རྟག་པ། །དེ་ལ་ཐར་པ་མི་རིགས་སོ།།
གལ་ཏེ་བདག་ཅེས་བྱ་ཡོད་ན། །བདག་མེད་སྙམ་པ་མི་རིགས་ཤིང༌།།
དེ་ཉིད་རིག་པ་ངེས་པ་ལས། །མྱ་ངན་འདས་འགྱུར་ཞེས་བྱའང་བརྫུན།།
གལ་ཏེ་གྲོལ་བ་ཡོད་ཉིད་ན། །དེ་ནི་སྔར་ཡང་མེད་པ་མེད།།
མི་ལྡན་པ་ལ་གང་མཐོང་བ། །དེ་ནི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱར་བཤད།།
ཕྱི་རོལ་པ་གང་དག་བདག་རྟག་པའི་རང་བཞིན་དུ་ཁས་ལེན་པ་དེ་ལ་ནི་ཐར་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གང་རྟག་པའི་བདག་ལ་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་གནོད་པར་འགྱུར་བ་ག་ལ་ཡོད་དེ་མེད་པ་དེའི་ཕྱིར་ཐོག་མར་འཁོར་བར་བཅིངས་པའི་གནོད་པ་མེད་པ་དེ་ལ་ཐ་མར་དེ་ལས་ཐར་པའང་ག་ལ་ཡོད། དེས་ན་གང་གི་ལུགས་ལ་བདག་རྟག་པ་ཉིད་དུ་འདོད་པ་དེ་ལ་ཐར་པ་ཡོད་པར་མི་རིགས་སོ། །དེ་ལ་ཡ་མཚན་ཅན་པ་རྣམས་ཀྱིས། བདག་དང་བདག་གིར་འཛིན་པ་ཟད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གྲོལ་བ་ཁས་ལེན་མོད་ཀྱི། དེ་ནི་མི་འཐད་དེ། གལ་ཏེ་གྲོལ་བའི་ཚེ་བདག་ཅེས་བྱ་བ་ངེས་པར་ཡོད་ན་བདག་མེད་དོ་སྙམ་པའི་བློ་ཡོད་པར་མི་རིགས་ཤིང༌། བདག་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་རིག་པ་དང་ཇི་བཞིན་ངེས་པ་ལས། བདག་དང་བདག་གིར་འཛིན་པ་སྤངས་ཏེ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའང་རྫུན་པར་འགྱུར་ཏེ་བདག་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་རིགས་པའི་གནོད་པས་ཐར་པའི་ཚེ་བདག་མེད་པར་ཁས་བླངས་ཏེ་གྲོལ་བ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་འདོད་ན་ནི། གང་ཐར་པའི་ཚེ་བདག་མེད་ན་བདག་མེད་དེ་ནི་སྔར་ཡང་མེད་པ། མེད་པར་ཡོད་པར་ཁས་ལེན་དགོས་ཏེ་ཐར་པའི་ཚེ་བདག་དང་བདག་གི་བའི་འབྲེལ་བ་ཅན་གྱི་ཆོས་དང་མི་ལྡན་པ་ལ་དེ་ཁོ་ན་ལྟར། གང་མཐོང་བ་དེ་ནི་རང་བཞིན་མཐོང་བའོ་ཞེས་བྱ་བར་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ།།
༼གཉིས་པ་བདག་མེད་ཀྱི་དོན་ལ་རྩོད་པ་སྤོང་བ་ནི།༽
གལ་ཏེ་མི་རྟག་ཆད་ན་ནི། །ད་དུང་རྩྭ་སོགས་ཅི་སྟེ་ཡོད།།
འདི་ནི་གལ་ཏེ་བདེན་གྱུར་ན། །སུ་ལའང་གཏི་མུག་ཀྱང་མི་འབྱུང༌།།
བདག་ནི་ཡོད་པར་གྱུར་ནའང་གཟུགས། །གཞན་ལས་འབྱུང་བར་སྣང་འགྱུར་ལ།།
གཞན་ལས་གནས་པར་སྣང་འགྱུར་ཞིང༌། །གཞན་ལས་རྣམ་པར་འཇིག་པར་སྣང༌།།
ཇི་ལྟར་ས་བོན་བྱས་པ་ལས། །མྱུ་གུ་བྱས་པ་སྐྱེ་འགྱུར་བ།།
དེ་བཞིན་མི་རྟག་ཐམས་ཅད་ནི། །མི་རྟག་དག་ལས་འབྱུང་བར་འགྱུར།།
འོ་ན་ཁྱོད་ཀྱི་ལུགས་ལ་བདག་མེད་ན་འདུ་བྱེད་རྣམས་སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་འཇིག་པའི་ཕྱིར་ཆད་པར་ལྟ་བར་ཐལ་ལོ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་མི་རྟག་པ་ཡིན་པས་ཆད་པར་གྱུར་ན་ནི། འོ་ན་ད་དུང་དུ་ཡང་བསྐལ་པ་དང་པོ་ནས་ཞུགས་པའི་རྩྭ་དང་ལྗོན་ཤིང་ལ་སོགས་པ་ཅི་སྟེ་ཡོད། གཞན་ཡང་སྨྲ་བ་འདི་ནི་གལ་ཏེ་བདེན་པར་གྱུར་ན་གང་ཟག་སུ་ལའང་གཏི་མུག་དག་ཀྱང་མི་འབྱུང་བར་ཐལ་ཏེ། འདུ་བྱེད་སྐད་ཅིག་མའི་ཆོས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཀྱང་གི་སྒྲས་ནི་བདེ་བ་དང་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་དག་ཀྱང་བཟུང་བར་བསྟན་ཏོ། །ཅི་སྟེ་ཁོ་བོ་ཅག་ལ་ཐལ་བ་འདིར་མི་འགྱུར་ཏེ། འདུ་བྱེད་མི་རྟག་པ་ཡིན་ཡང་དེ་རྒྱུན་མི་ཆད་པའི་རྟེན་བདག་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་ཁྱོད་ཀྱི་ཞེན་པའི་སྒོ་ནས་བདག་ནི་ཡོད་པར་འགྱུར་དུ་ཆུག་ནའང་དེས་ཅི་ཞིག་བྱ་སྟེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་འདུས་བྱས་རྣམས་ནི་ཐོག་མར་རང་ཉིད་སྐྱེད་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་ཡང་གཞན་ལས་འབྱུང་བར་སྣང་བར་འགྱུར་ལ། བར་དུ་གནས་པའི་རྐྱེན་ཡང་གཞན་ལས་གནས་པར་སྣང་བར་འགྱུར་ཞིང༌། ཐ་མ་རྒྱུ་ལྡོག་པ་ལྟ་བུའང་གཞན་ལས་རྣམ་པར་འཇིག་པར་སྣང་བ་ཡིན་ན་བདག་ནི་དེ་དག་གི་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་ཅི་ཡང་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་གང་ཕྱི་རོལ་པས་སྒྲོ་བཏགས་པའི་བདག་ལྟ་ཀུན་བཏགས་ཀྱི་ཆ་ཐམས་ཅད་རིགས་པས་རྣམ་པར་དཔྱད་པ་ན་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ངར་འཛིན་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་ཆ་ཡང་ཁེགས་པར་འགྱུར་ཏེ་ངར་འཛིན་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་བཟུང་བ་ལྟར་གྱི་ཞེན་ཡུལ་བཙལ་ཏེ་རིགས་པས་དཔྱད་ན་འདི་དག་ལས་འོས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཀུན་བཏགས་སྤངས་པས་ལྷན་སྐྱེས་མི་སྤོང་བའི་ཚུལ་དང་ཀུན་བཏགས་རིགས་པས་ཁེགས་ན་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱང་ཁེགས་པའི་ཚུལ་དང༌། དབུ་མ་ཆེན་པོའི་ལུགས་ལ་བདག་བཏགས་ཡོད་ཙམ་དུ་འཇོག་པའི་ཚུལ་སོགས། དབུ་མ་རྒྱན་གྱི་རྣམ་བཤད་འཇམ་དབྱངས་བླ་མ་དགྱེས་པའི་ཞལ་ལུང་ཉིད་ལས་མཁྱེན་པར་འཚལ་ལོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། སློབ་དཔོན་ཀླུའི་དབང་པོས། གང་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་རུང་བ། །དེ་ལ་ཐམས་ཅད་རུང་བར་འགྱུར། །གང་ལ་སྟོང་ཉིད་མི་རུང་བ། །དེ་ལ་ཐམས་ཅད་རུང་མི་འགྱུར། །སོགས་ཀྱིས་བསྟན་པ་ལྟར། ཇི་ལྟར་རང་བཞིན་གྱིས་མ་གྲུབ་པའི་ས་བོན་ཉིད་རྒྱུ་རྐྱེན་གྱིས་བྱས་པ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་ཆོས་ལས། མྱུ་གུ་རྒྱུ་རྐྱེན་གྱིས་བྱས་པ་རང་བཞིན་གྱིས་མ་གྲུབ་པའི་རྟེན་འབྱུང་གི་སྣང་བ་བསླུ་མེད་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ་འདུ་བྱེད་མི་རྟག་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་རང་རྒྱུ་མི་རྟག་པ་དག་ལས་རབ་ཏུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ།།
༼གསུམ་པ་རྟག་ཆད་བྲལ་བར་གྲུབ་དོན་བསྡུ་བ་ནི།༽
གང་ཕྱིར་དངོས་པོ་འཇུག་འགྱུར་བ། །དེས་ན་ཆད་པར་མི་འགྱུར་ཞིང༌།།
གང་ཕྱིར་དངོས་པོ་ལྡོག་འགྱུར་བ། །དེས་ན་རྟག་པར་མི་འགྱུར་རོ།།
དེ་ལྟར་རྣམ་པར་དཔྱད་ན་འཁོར་འདས་འཆིང་གྲོལ་གྱི་བདག་མེད་པའི་གནད་ཀྱིས་གང་གི་ཕྱིར་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་རང་བཞིན་གྱིས་མ་གྲུབ་པས། རྒྱུ་ས་བོན་ལས་འབྲས་བུ་མྱུ་གུའི་དངོས་པོ་འཇུག་པར་འགྱུར་བ་དེས་ན་དངོས་པོ་རྣམས་ཆད་པར་མི་འགྱུར་ཞིང༌། གང་གི་ཕྱིར་རྒྱུ་ས་བོན་གྱི་དངོས་པོ་ལྡོག་པར་འགྱུར་བ་དེས་ན་རྟག་པར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ལེགས་པར་དཔྱད་དེ་དོན་དམ་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྟེན་འབྱུང་བདག་མེད་པའི་ཚུལ་ལ་འཇུག་པར་བྱ་སྟེ། འཇུག་པ་ལས། ཉོན་མོངས་སྐྱོན་རྣམས་མ་ལུས་འཇིག་ཚོགས་ལ། །ལྟ་ལས་བྱུང་བར་བློ་ཡིས་མཐོང་གྱུར་ཅིང༌། །བདག་ནི་འདི་ཡི་ཡུལ་དུ་རྟོགས་བྱས་ནས། །རྣལ་འབྱོར་པ་ཡིས་བདག་ནི་འགོག་པར་བྱེད། །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར་ཉམས་སུ་ལེན་པར་བྱའོ།།༼ལེའུའི་མཚན་ནི།༽
རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་བཞི་བརྒྱ་པ་ལས་བདག་དགག་པ་བསྒོམ་པ་བསྟན་པ་སྟེ་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་བཅུ་པའི་འགྲེལ་པའོ།། །།
རབ་བྱེད་བཅུ་གཅིག་པ་དུས་དགག་པ་བསྒོམ་པ་བསྟན་པ།
༼༈ གཉིས་པ་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་བཤད་པ་ལ།
སྤྱིར་དུས་གསུམ་སྟོང་པའི་ཆོས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་དང༌། ལྟ་བ་བདག་མེད་ཟབ་མོའི་རྣལ་འབྱོར་དང༌། བྱེ་བྲག་ཕྱི་ནང་སྟོང་པའི་ཆོས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་དང༌། ཁྱད་པར་མཐའ་བྲལ་སྟོང་པའི་ཆོས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་བཤད་པ་བཞི། དང་པོ་ལ།
དུས་གསུམ་ཆོས་ཀྱི་ངོ་བོ་སྤྱིར་དགག་པ་དང༌། མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ལ་དཔྱད་དེ་སོ་སོར་དགག་པ་གཉིས། དང་པོ་ལ། མ་འོངས་པའི་དུས་ཀྱི་ངོ་བོ་དགག་པ་དང༌། ད་ལྟར་བའི་དུས་ཀྱི་ངོ་བོ་དགག་པ་དང༌། འདས་པའི་དུས་ཀྱི་ངོ་བོ་དགག་པ་གསུམ། དང་པོ་ནི།༽
མ་འོངས་བུམ་ལ་ད་ལྟར་བའི། །བུམ་ཡོད་མ་ཡིན་འདས་པ་མེད།།
གང་ཕྱིར་དེ་གཉིས་མ་འོངས་པ། །དེ་ཕྱིར་མ་འོངས་ཡོད་མ་ཡིན།།
གལ་ཏེ་ཞིག་པ་མ་འོངས་པའི། །ངོ་བོར་མ་འོངས་ལ་ཡོད་ན།།
མ་འོངས་བདག་ཉིད་དུ་ཡོད་གང༌། །དེ་ནི་ཅི་ལྟར་འདས་པར་འགྱུར།།
གང་གི་ཕྱིར་ན་མ་འོངས་དངོས། །མ་འོངས་བདག་ཏུ་གནས་འགྱུར་བ།།
དེ་ཡི་ཕྱིར་ན་ད་ལྟར་བར། །འགྱུར་ཏེ་མ་འོངས་ཉིད་མི་སྲིད།།
རྣམ་པར་དཔྱད་ན་དུས་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དོན་དམ་པར་རང་བཞིན་གྱིས་མ་གྲུབ་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་དེ། དེའི་ཚུལ་གཏན་ལ་དབབ་པ་ལ། དངོས་པོའི་ཆོས་ལས་ཐ་དད་པའི་དུས་རྟག་པ་འབྱུང་འཇིག་གི་རྒྱུར་འདོད་པ་ནི། གང་ཞིག་ཡོད་ན་དངོས་པོ་ལ། །འཇུག་དང་ལྡོག་པའང་དམིགས་འགྱུར་བ། །དེ་ནི་གཞན་གྱི་དབང་འགྱུར་ཏེ། །དེས་ནི་འབྲས་བུར་ཡང་འགྱུར་རོ། །ཞེས་པའི་ཚུལ་གྱིས་བཀག་ཟིན་པ་དང༌། འདིར་དུས་སུ་གདགས་པའི་གཞི་དུས་གསུམ་གྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་གྲུབ་པར་བསྟན་པའི་སྒོ་ནས་དུས་ཀྱང་མ་གྲུབ་པར་བསྟན་པའི་ཚུལ་ནི། འགྲེལ་ཆེན་ལས་འདིའི་སྔ་འགྲེལ་དུ། འདི་ན་གལ་ཏེ་དུས་ཞེས་བྱ་བ་དངོས་པོ་ལས་ཐ་དད་ཅིང་བདག་ཉིད་ཀྱིས་གྲུབ་པ་ཡོད་ན་སོགས་ནས། ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བཀག་ཟིན་པའི་ཕྱིར་ལ་སོགས་དང༌། དེའི་ཕྱིར་བུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒོ་ཁོ་ན་ནས་དེ་དག་གི་ཁྱད་པར་ཡོངས་སུ་གཅོད་པའི་ཕྱིར་དེའི་སྒོ་ནས་དུས་གསུམ་བཀག་པས་དུས་དགག་པར་མཛད་པར་བཞེད་པས་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། འདིར་དུས་སུ་གདགས་པའི་གཞི་དངོས་པོ་བུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ཇི་ལྟར་གཏན་ལ་དབབ་པའི་ཚུལ་ནི། གང་དག་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་དུས་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་དངོས་པོར་ཡོད་པས་ན་དུས་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ་སྙམ་པ་ལ་བཤད་པ། དུས་གསུམ་གྱི་ཆོས་ནི་ཕན་ཚུན་ལྟོས་ནས་འཇོག་དགོས་པ་གང་ཞིག ཐོག་མར་མ་འོངས་པའི་བུམ་པ་མ་གྲུབ་སྟེ། མ་འོངས་པའི་བུམ་པ་ལ་དེའི་ལྟོས་གཞི་མ་འོངས་པའི་ས་ན་ད་ལྟར་བའི་བུམ་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་གང་ཞིག འདས་པའི་བུམ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ་གང་གི་ཕྱིར་ན་དེ་གཉིས་མ་འོངས་པ་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ལྟོས་གཞི་མེད་པའི་ལྟོས་ཆོས་མ་འོངས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་གྲུབ་བོ། །གལ་ཏེ་ཞིག་ཟིན་པ་འདས་པའི་བུམ་པ་མ་འོངས་པའི་ངོ་བོར་མ་འོངས་པའི་དུས་ལ་ཡོད་པར་འདོད་ན་ནི། མ་འོངས་པའི་བདག་ཉིད་དུ་ཡོད་པའི་ཆོས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཅི་ལྟར་ན་འདས་པར་འགྱུར་ཏེ་མི་རིགས་སོ། །དེ་ལྟར་ལྟོས་པའི་སྒོ་ནས་བཞག་པ་མ་ཡིན་པར་གང་གི་ཕྱིར་ན་མ་འོངས་པའི་དངོས་པོ་མ་འོངས་པའི་བདག་ཉིད་དག་ཏུ་ངོ་བོས་གནས་པར་འགྱུར་བ་ཉིད་དུ་འདོད་ན་ནི། ད་ལྟར་ཡོད་པ་དེ་ཡི་ཕྱིར་ན་ད་ལྟར་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ་མ་འོངས་པ་ཉིད་མི་སྲིད་དོ།།
༼གཉིས་པ་ནི།༽
མ་འོངས་པ་ཡོད་འདས་པ་ཡོད། །ད་ལྟར་བ་ཡོད་ཅི་ཞིག་མེད།།
གང་གི་དུས་ཀུན་ཡོད་པ་ཉིད། །དེ་ཡི་མི་རྟག་ཉིད་གང་ལས།།
དེ་ལ་རང་སྡེ་བྱེ་བྲག་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱིས། ད་ལྟ་བ་ནི་ཡོད་དེ་དུས་གསུམ་གྱི་དངོས་པོ་རྫས་སུ་ཡོད་པ་གང་ཞིག་འདས་མ་འོངས་པ་གཉིས་ལ་ལྟོས་པའི་ད་ལྟར་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཁྱོད་ཀྱི་ལུགས་ལ་མ་འོངས་པའི་དངོས་པོ་ཡང་ཡོད་པ་དང་འདས་པའི་དངོས་པོ་ཡང་ཡོད་ལ་ད་ལྟར་བའི་དངོས་པོ་ཡང་ཡོད་ན་ཅི་ཞིག་མེད་པར་ཁས་ལེན། གང་གིས་དུས་ཀུན་ཏུ་རང་བཞིན་མི་འདོར་བར་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་འདོད་པ་དེ་ཡི་ལུགས་ཀྱི་མི་རྟག་པ་ཉིད་གང་ལས་ཡིན་ཏེ་དཀའ་བར་གནས་སོ།།
༼གསུམ་པ་ནི།༽
འདས་པ་ལས་ནི་འདས་གྱུར་པ། །ཅི་ཡི་ཕྱིར་ན་འདས་པར་འགྱུར།།
འདས་པ་ལས་ནི་མ་འདས་པ། །ཅི་ཡི་ཕྱིར་ན་འདས་པར་འགྱུར།།
ཡང་དུས་འདས་པའི་ཆོས་ནི་ངེས་པར་ཡོད་དེ་ཆོས་འདས་པའི་འདས་པ་སོགས་ཕན་ཚུན་ལྟོས་པའི་སྒོ་ནས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ལ་དུས་འདས་པའི་འདས་པ་ཉིད་མ་གྲུབ་སྟེ། དུས་འདས་པ་ལས་ནི་སླར་ཡང་འདས་པར་གྱུར་པ་དེ་ཅི་ཡི་ཕྱིར་ན་འདས་པར་འགྱུར་ཏེ། བྱིས་པའི་གནས་སྐབས་ལས་འདས་པ་བྱིས་པ་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །འདས་པ་ལས་ནི་མ་འདས་པའི་དངོས་པོར་ཡོད་ན་ཡང༌། ཅི་ཡི་ཕྱིར་ན་འདས་པར་འགྱུར་ཏེ་ད་ལྟར་བ་བཞིན་ནོ།།
༼གཉིས་པ་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ལ་དཔྱད་དེ་སོ་སོར་དགག་པ་ལ། སྐྱེ་བའི་མཚན་ཉིད་ལ་དཔྱད་དེ་མ་འོངས་པ་དགག་པ། གནས་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་དཔྱད་དེ་ད་ལྟར་བ་དགག་པ། འཇིག་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་དཔྱད་དེ་འདས་པ་དགག་པ་དང་གསུམ། དང་པོ་ལ། རྣམ་པར་དཔྱད་པ་མདོར་བསྟན་པ་དང༌། དེའི་ཚུལ་རྒྱས་པར་བཤད་པ། གནད་དོན་བསྡུས་ཏེ་དགག་པ་དང་གསུམ། དང་པོ་ནི།༽
གལ་ཏེ་མ་འོངས་སྐྱེས་ཡོད་ན། །ཇི་ལྟར་ད་ལྟར་བར་མི་འགྱུར།།
ཅི་སྟེ་དེ་ལ་སྐྱེ་མེད་ན། །མ་འོངས་རྟག་པར་འགྱུར་རམ་ཅི།།
སྐྱེ་བ་མེད་ཀྱང་འཇིག་པ་ལས། །གལ་ཏེ་མ་འོངས་མི་རྟག་ན།།
འདས་ལ་འཇིག་པ་ཡོད་མིན་ཏེ། །དེ་ནི་རྟག་པར་ཅིས་མི་རྟོག།
འདས་པ་དང་ནི་ད་ལྟར་བ། །འདི་ནི་མི་རྟག་འགྱུར་མིན་ལ།།
དེ་དག་ལས་གཞན་རྣམ་པ་ནི། །གསུམ་པའང་དེ་ལ་ཡོད་མ་ཡིན།།
ཡང་བྱེ་བྲག་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱིས། སྐྱེ་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་མ་འོངས་པའི་དངོས་པོ་ཡོད་དེ་གལ་ཏེ་མེད་ན་ད་ལྟར་བའི་སར་སྐྱེ་བ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་མ་འོངས་པའི་དངོས་པོ་དེ་རྒྱུ་རྐྱེན་ལས་སྐྱེ་བའི་ཚུལ་གྱིས་ཡོད་ན། དེ་ཇི་ལྟར་ན་ད་ལྟར་བར་མི་འགྱུར། ཅི་སྟེ་དེ་ལ་སྐྱེས་པ་མེད་པར་འདོད་ན་ནི་འོ་ན་མ་འོངས་པའི་དངོས་པོ་དེ་རྟག་པར་འགྱུར་རམ་ཅི་སྟེ། རྒྱུ་ལས་མ་སྐྱེས་པའི་དངོས་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་མ་འོངས་དངོས་པོ་རང་ཉིད་རྒྱུ་ལས་སྐྱེས་པ་མེད་ཀྱང་རྟག་པར་མི་འགྱུར་ཏེ་ནམ་ཞིག་རྒྱུ་རྐྱེན་ཚོགས་པ་ན་མ་འོངས་པའི་གནས་སྐབས་འཇིག་པ་ལས་ད་ལྟར་བར་འགྱུར་བས་གལ་ཏེ་མ་འོངས་པ་མི་རྟག་པར་འདོད་ན། འོ་ན་འདས་པའི་དངོས་པོ་ལ་མི་རྟག་པའི་འཇིག་པ་ཡོད་པ་མིན་ཏེ། དེ་ད་ལྟར་བའི་སར་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་འདས་པའི་དངོས་པོ་དེ་ནི་རྟག་པར་ཅིས་མི་རྟོག དེ་ལྟར་མ་འོངས་པ་ད་ལྟར་བའི་སར་སྐྱེ་བ་ཡོད་པས་མི་རྟག་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་འཇོག་ན། འོ་ན་འདས་པ་དང་ནི་ད་ལྟར་བ་འདི་གཉིས་ནི་མི་རྟག་པར་འགྱུར་བ་མིན་ལ། དུས་དེ་དག་གཉིས་ལས་གཞན་པའི་མི་རྟག་པར་འགྱུར་བའི་རྣམ་པ་ནི་གསུམ་པའང་ལུགས་དེ་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ།།
༼གཉིས་པ་ལ། མ་འོངས་པའི་ཆོས་ཡོད་པར་འདོད་པའི་ཕྱོགས་དགག་པ་དང༌། མ་འོངས་པའི་དངོས་པོ་མེད་པར་འདོད་པའི་ཕྱོགས་དགག་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི།༽
དངོས་པོ་གང་ཞིག་ཕྱིས་སྐྱེ་བ།།དེ་ནི་གལ་ཏེ་སྔར་ཡོད་ན།།
དེ་ཡི་ཕྱིར་ན་ཕྱྭ་སྨྲ་བ། །རྣམས་ཀྱི་ཕྱོགས་ནི་ལོག་མི་འགྱུར།།
གང་ཞིག་འབྱུང་བར་བྱེད་པ་སྟེ། །སྔར་ཡོད་ཅེས་བྱར་མི་རིགས་ཏེ།།
གལ་ཏེ་ཡོད་པ་སྐྱེ་གྱུར་ན། །སྐྱེས་ཟིན་པ་ཡང་འབྱུང་བར་འགྱུར།།
མ་འོངས་པ་ཡི་དངོས་མཐོང་ན། །དངོས་པོ་མེད་པ་ཅིས་མི་མཐོང༌།།
གང་ལ་མ་འོངས་ཡོད་འགྱུར་བ། །དེ་ལ་རིང་བ་ཡོད་མ་ཡིན།།
གལ་ཏེ་བྱས་པ་མེད་ཀྱང་ཆོས། །ཡོད་ན་ངེས་སྡོམ་དོན་མེད་འགྱུར།།
ཅི་སྟེ་ཅུང་ཟད་བྱེད་ན་ཡང༌། །འབྲས་བུ་ཡོད་པ་མི་སྲིད་དོ།།
མི་རྟག་ཡིན་ན་ཇི་ལྟ་བུར། །འབྲས་བུ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བར་འགྱུར།།
གང་ལ་ཐོག་མ་མཐའ་ཡོད་པ། །དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་མི་རྟག་བརྗོད།།
མ་འོངས་པའི་དངོས་པོ་ནི་ཡོད་པ་ཁོ་ན་ཉིད་དེ་རྐྱེན་དང་ཕྲད་ན་ད་ལྟར་བའི་སར་སྐྱེ་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་གང་མེད་པ་ནི་སྐྱེ་མི་སྲིད་དེ་རི་བོང་གི་རྭ་བཞིན་ནོ་ཞེ་ན། དངོས་པོ་གང་ཞིག་ཕྱིས་སུ་རྐྱེན་གྱིས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་དེ་ནི་གལ་ཏེ་སྔར་རྒྱུ་རྐྱེན་མ་ཚོགས་པའི་གནས་སྐབས་ན་ཡོད་པར་ཁས་ལེན་དུ་རུང་ན། དེ་ཡི་ཕྱིར་ན་མུ་སྟེགས་ཕྱྭ་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱི་ཕྱོགས་དངོས་པོ་རྣམས་སྐྱེས་བུས་བྱས་པས་སྟོང་པ་གནམ་གྱིས་བཟོས་པར་འདོད་པ་ཡེ་སྲིད་པའི་ལུགས་རྣམས་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་བསྐྱེད་བྱ་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་གང་ཞིག་རྒྱུ་རྐྱེན་གྱིས་གསར་དུ་འབྱུང་བར་བྱེད་དགོས་པ་དེ་ནི་སྔར་ནས་ཡོད་ཅེས་བརྗོད་པར་བྱ་མི་རིགས་ཏེ། གལ་ཏེ་སྔར་ནས་ཡོད་པ་དེ་སླར་ཡང་རྒྱུ་རྐྱེན་གྱིས་སྐྱེ་བར་གྱུར་ན་སྐྱེས་ཟིན་པ་སླར་ཡང་འབྱུང་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ཡང་མ་འོངས་པ་ནི་ཡོད་པ་ཁོ་ན་སྟེ། རྣལ་འབྱོར་པས་མངོན་སུམ་དུ་ཡོད་པར་མཐོང་ནས་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ལུང་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མ་འོངས་པ་ཡི་དངོས་པོ་ད་ལྟར་ཡོད་པར་མཐོང་བའི་ཚད་མ་ཡོད་ན་དངོས་པོ་མེད་པ་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་སོགས་ཀྱང་ཅིས་མི་མཐོང་སྟེ་མཐོང་བར་ཐལ་ལོ། །མདོར་ན་གྲུབ་མཐའ་གང་ལ་མ་འོངས་པ་རྫས་སུ་ཡོད་པར་འགྱུར་བ་དེ་ལ་མ་འོངས་པའི་དུས་རིང་མོ་ཞིག་ན་འདི་དང་འདི་ལྟ་བུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ལུང་སྟོན་པ་སོགས་དུས་རིང་བ་ཉིད་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ་ད་ལྟར་བ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་རྐྱེན་ལུས་ངག་གི་མི་དགེ་བ་སྡོམ་པ་སོགས་བྱས་པ་མེད་ཀྱང་སྡོམ་པའི་ཆོས་ཡོད་པར་ཁས་ལེན་ན་འོ་ན་ལུས་ངག་ངེས་པར་སྡོམ་པའི་ངལ་བ་དོན་མེད་པར་འགྱུར་ལ། ཅི་སྟེ་ཁྱད་པར་ཅུང་ཟད་བྱེད་དུ་ཡོད་པར་འདོད་ན་ཡང༌། བསྐྱེད་བྱ་འབྲས་བུའི་ཆོས་ད་ལྟ་མ་འོངས་པ་ན་ཡོད་པ་མི་སྲིད་དོ། །མདོར་ན་འདུ་བྱེད་མི་རྟག་པ་ཡིན་པར་ཁས་ལེན་ན་ནི་ཇི་ལྟ་བུར་ན་གང་འབྲས་བུ་རྣམས་སྔར་ནས་རང་བཞིན་མི་འདོར་བའི་ཚུལ་དུ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་རྒྱུ་མཚན་དངོས་པོའི་ཆོས་གང་ལ་ཐོག་མ་དང་མཐའ་མ་གཉིས་སུ་སྐྱེས་པ་དང་འགག་པ་ཡོད་པ་དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་ན་མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རོ།།
༼གཉིས་པ་ནི།༽
བསྒྲིམ་པ་མེད་པར་ཐལ་འགྱུར་ཏེ། །གྲོལ་ལ་མ་འོངས་ཡོད་མ་ཡིན།།
དེ་ལྟར་ཡིན་ན་ཆགས་མེད་པར། །འདོད་ཆགས་ཀྱང་ནི་འབྱུང་བར་འགྱུར།།
གང་ཞིག་འབྲས་བུ་དུས་སུ་ཡོད་པར་འདོད་པ་ལ་སྐྱོན་མཐོང་བས་མ་འོངས་པ་ནི་མེད་པའི་ཆོས་ཁོ་ནའོ་ཞེ་ན། འོ་ན་མ་འོངས་པའི་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་སྒྲིབ་པ་ཟད་པའི་ཕྱིར་དུ་ལམ་སྒོམ་པའི་འབད་རྩོལ་གྱིས་བསྒྲིམ་པ་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ་གྲོལ་བ་ལ་བར་དུ་གཅོད་པའི་གེགས་ཆགས་སོགས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་མ་འོངས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མ་འོངས་པ་ན་ཆགས་སོགས་ཀྱི་ས་བོན་མེད་ཀྱང་ཐར་པ་ལ་བར་དུ་གཅོད་པའི་སྒྲིབ་པ་སྐྱེ་བ་ཡོད་པ་དེ་ལྟར་ཡིན་ན་ཆགས་བྲལ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་རྟེན་ཆགས་པ་མེད་པར་ཡང་ནི་རྟེན་ཅན་གྱིས་འདོད་ཆགས་ཀྱང་ནི་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ།།
༼གསུམ་པ་ནི།༽
འབྲས་བུ་ཡོད་ཉིད་གང་འདོད་དང༌། །འབྲས་བུ་མེད་ཉིད་གང་འདོད་ལ།།
ཁྱིམ་གྱི་དོན་དུ་ཀ་བ་ལ། །སོགས་པའི་རྒྱན་ནི་དོན་མེད་འགྱུར།།
མདོར་ན་གྲངས་ཅན་པ་དང་བྱེ་བྲག་སྨྲ་བ་གང་དག མ་འོངས་པ་ན་འབྲས་བུ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་གང་འདོད་པའི་ཕྱོགས་དང༌། བྱེ་བྲག་པ་དང༌། མདོ་སྡེ་པ་དང༌། རྣམ་རིག་པ་རྣམས་མ་འོངས་པ་ན་འབྲས་བུ་མེད་པ་ཉིད་དུ་གང་འདོད་པའི་ཕྱོགས་ཏེ་གཉིས་ཀ་ལ་ཡང༌། ཁྱིམ་གྱི་དོན་དུ་སྒོ་སྐྱེས་དང༌། ཀ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱན་ཐམས་ཅད་ནི་དོན་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། ཡོད་པ་སྐྱེ་མི་དགོས་པ་དང༌། མེད་པ་སྐྱེ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐབས་འདིའི་སྔ་རྒོལ་ནི་འགྲེལ་ཆེན་ལས། གྲངས་ཅན་དང་བྱེ་བྲག་སྨྲ་བ་དག་ནི་འབྲས་བུ་ཡོད་པར་སྨྲ་བ་ཉིད་དོ་ཞེས་དང༌། བྱེ་བྲག་པ་དང་མདོ་སྡེ་པ་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྨྲ་བ་དག་ནི་འབྲས་བུ་མེད་པར་སྨྲ་བ་དག་སྟེ་ཞེས་སོགས་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ན་དབུ་མ་ཆེན་པོའི་ལུགས་སྨྲ་བ་དག་ནི། འགྲེལ་ཆེན་ལས། གང་གི་ལྟར་ན་དངོས་པོ་རྣམས་རང་བཞིན་མེད་པ་ཡིན་པ་དེ་ལྟར་ན་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་དངོས་པོ་ཡོད་པ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྟོག་པ་དང༌། དངོས་པོའི་ཆོས་ཀྱི་རྟེན་ཅན་རྣམས་མི་སྲིད་པས་བཤད་ཟིན་པའི་ཉེས་པའི་གོ་སྐབས་མེད་པ་ཞེས་སོགས་དང༌། དེའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ན་མཁས་པས་མཐའ་གཉིས་སྤངས་ནས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཁས་བླང་བར་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། རྒན་པོ་ཨུ་ཚུགས་ཅན་རྣམས་ལྟ་ཅི་གྲུབ་མཐའ་འོག་མ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་འཆད་པར་མི་ནུས་པའི་ཐལ་འགྱུར་རང་ལུགས་ཀྱི་ཞལ་བཞེས་ཐུན་མིན་དེ་ལྟ་བུའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ཏེ་ཐ་སྙད་ཀྱི་རྣམ་པར་གཞག་པ་ལ་མཁས་པར་བྱའོ།།
༼གཉིས་པ་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་དཔྱད་དེ་ད་ལྟར་བ་དགག་པ་ལ། གོང་ལྟར་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི།༽
དངོས་རྣམས་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་ཡང༌། །ཡིད་ཀྱིས་ཀྱང་ནི་འཛིན་མི་འགྱུར།།
དེ་ལྟ་ན་ཡང་ད་ལྟར་བ། །ཡོད་པར་མི་མཁས་རྣམས་ཀྱིས་རྟོག།
འདས་པ་དང་མ་འོངས་པའི་དུས་མ་གྲུབ་མོད་ཀྱི་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་ད་ལྟར་བ་ནི་ཡོད་དེ། མངོན་སུམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ཡང་མ་གྲུབ་སྟེ། དངོས་པོ་རྣམས་སྐད་ཅིག་ཙམ་ཡང་མི་གནས་པར་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་ཡང་ཤིན་ཏུ་མྱུར་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་དབང་པོ་གཞན་ལྔས་འཛིན་མི་ནུས་པ་མ་ཟད། ཕྲ་བ་དང་མེད་པ་སོགས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་གཅོད་ནུས་པའི་ཡིད་ཀྱིས་ཀྱང་ནི་འཛིན་པར་མི་འགྱུར་མོད་ཀྱི། དེ་ལྟར་ན་ཡང་ད་ལྟར་བའི་ཆོས་སུ་གནས་པ་ཡོད་པར་མི་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྟོག་པར་བྱེད་དོ།།
༼གཉིས་པ་ནི།༽
གནས་མེད་དངོས་པོ་ག་ལ་ཞིག །མི་རྟག་པས་གནས་ག་ལ་ཡོད།།
གལ་ཏེ་དང་པོར་གནས་གྱུར་ན། །ཐ་མར་རྙིང་པར་མི་འགྱུར་རོ།།
ཇི་ལྟར་རྣམ་ཤེས་གཅིག་གིས་ནི། །དོན་གཉིས་རྣམ་པར་མི་ཤེས་པ།།
དེ་བཞིན་རྣམ་ཤེས་གཉིས་ཀྱིས་ནི། །དོན་གཅིག་རྣམ་པར་མི་ཤེས་སོ།།
ད་ལྟ་བ་ནི་ཡོད་དེ་དངོས་པོ་རྣམས་གནས་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་སྙམ་ན། འདི་ཡང་མ་གྲུབ་སྟེ། རྣམ་པར་བརྟགས་ན་མཚན་ཉིད་གནས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེས་བཞག་པའི་དངོས་པོ་ཡོད་པ་ག་ལ་ཞིག་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་གིས་མི་རྟག་པས་གནས་པ་ག་ལ་ཡོད། གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་མིན་པར་དང་པོར་སྐད་ཅིག་ཙམ་དུ་གནས་པར་གྱུར་ན་ནི་ཐ་མར་ཡང་རྙིང་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡུལ་ཅན་ཚད་མའི་སྒོ་ནས་ཀྱང་གནས་པ་ཡོད་པར་མ་མཐོང་སྟེ། ཇི་ལྟར་ན་རྣམ་ཤེས་ནི་སྐད་ཅིག་ཙམ་ཡང་མི་གནས་པར་འཇིག་པའི་ཕྱིར། རྣམ་ཤེས་གཅིག་གིས་ནི་དོན་སྔ་ཕྱི་གཉིས་རྣམ་པར་མི་ཤེས་པ་ཁོ་ནར་འདོད་པ་དེ་བཞིན་དུ། ཡུལ་ཡང་སྐད་ཅིག་གིས་གནས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། རྣམ་ཤེས་སྐད་ཅིག་སྔ་ཕྱི་གཉིས་ཀྱིས་ནི་དོན་གཅིག་རྣམ་པར་མི་ཤེས་སོ།།
༼གསུམ་པ་ནི།༽
གལ་ཏེ་དུས་ལ་གནས་ཡོད་ན། །གནས་པ་དུས་སུ་མི་འགྱུར་རོ།།
ཅི་སྟེ་གནས་མེད་ན་གནས་པ། །མེད་པར་མཐའ་ཡང་ཡོད་མ་ཡིན།།
མདོར་ན་གལ་ཏེ་ད་ལྟར་བའི་དུས་ལ་དེ་མཚོན་པར་བྱེད་པའི་གནས་པ་ཡོད་པར་འདོད་ན་ནི་གནས་པ་རང་ཉིད་དུས་སུ་མི་འགྱུར་ཏེ། གནས་པ་ལ་གནས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཁྱོད་ཀྱི་ལུགས་ལ་མཚན་མཚོན་ཐ་དད་དུ་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་དུས་ལ་གནས་པ་མེད་ན་ནི་ཐོག་མར་གནས་པ་མེད་པར་ནི་མཐར་ཡང་འཇིག་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འཇིག་པའི་རྒྱུ་གནས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ད་ལྟར་བའི་ཆོས་རྣམས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ།།
༼གསུམ་པ་འཇིག་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་དཔྱད་དེ་འདས་པ་དགག་པ་ལ། གོང་ལྟར་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི།༽
གལ་ཏེ་མི་རྟག་དངོས་གཞན་ན། །དངོས་པོ་མི་རྟག་པར་མི་འགྱུར།།
གཅིག་ན་མི་རྟག་ཉིད་གང་ཡིན། །དེ་ཉིད་དངོས་དེ་ག་ལ་གནས།།
གལ་ཏེ་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་མཐར་འཇིག་པའི་མི་རྟག་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་དུས་འདས་པ་ནི་ངེས་པར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དེ་ལ་མི་རྟག་པ་འགའ་ཞིག་ཡོད་པར་གྱུར་ན་དེ་ལྟར་མོད་ཀྱི། མི་རྟག་པ་དང་དངོས་པོ་གཅིག་ཐ་དད་དུ་རྣམ་པར་བརྟགས་ན་དེ་དག་མ་གྲུབ་སྟེ། གལ་ཏེ་མི་རྟག་པ་དང་དངོས་པོ་དག་གཞན་ཐ་དད་དུ་གྱུར་ན་ནི་དངོས་པོ་དེ་ཉིད་མི་རྟག་པར་མི་འགྱུར་ཞིང༌། ཅི་སྟེ་དེ་གཉིས་གཅིག་ཏུ་འདོད་ན་ནི་མི་རྟག་པ་འཇིག་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དངོས་པོ་དེ་ཉིད་ག་ལ་གནས་ཏེ་གནས་པ་མི་སྲིད་དོ། །འདི་ལ་འགྲེལ་ཆེན་དུ། དེ་ཉིད་དངོས་དེ་ག་ལ་གནས། །ཞེས་འབྱུང་བ་ལྟར་ཡིན་གྱི། གཞན་དག་ནི་ཡི་གེ་མ་དག་པར་སྣང་ངོ༌།།
༼གཉིས་པ་ནི།༽
མི་རྟག་ཉིད་གང་སྟོབས་ཆུང་དེར། །གནས་པ་སྟོབས་ཆུང་མ་ཡིན་ན།།
ཕྱི་ནས་དེ་དག་ངེས་པར་གོ །བཟློག་པར་ཅི་ཡིས་མཐོང་བར་འགྱུར།།
གལ་ཏེ་མི་རྟག་སྟོབས་ཆུང་མིན། །དངོས་པོ་ཀུན་ལ་ཡོད་ན་ནི།།
ཀུན་ལ་གནས་པ་མེད་པ་འམ། །ཡང་ན་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་མིན།།
གལ་ཏེ་རྟག་ཏུ་མི་རྟག་ཉིད། །ཡོད་ན་རྟག་ཏུ་གནས་ཡོད་མིན།།
ཡང་ན་རྟག་པར་གྱུར་ཟིན་ནས། །ཕྱི་ནས་མི་རྟག་པར་འགྱུར་རོ།།
གལ་ཏེ་གནས་པ་མི་རྟག་དང༌། །ལྷན་ཅིག་དངོས་པོ་ལ་ཡོད་ན།།
མི་རྟག་ལོག་པར་འགྱུར་བ་འམ། །ཡང་ན་གནས་པ་བརྫུན་པར་འགྱུར།།
གལ་ཏེ་གནས་པའི་དུས་སུ་གནས་པ་ཉིད་སྟོབས་ཆེ་བས་མི་རྟག་པ་སྟོབས་ཆུང་བའོ་ཞེ་ན། ཐོག་མར་མི་རྟག་པ་ཉིད་གང་སྟོབས་ཆུང་བ་དེར་གནས་པ་སྟོབས་ཆུང་བ་མ་ཡིན་ན་ཕྱིས་ནས་དེ་དག་གཉིས་ངེས་པར་གོ་བཟློག་པར་ནི་རྒྱུ་ཅི་ཡིས་མཐོང་བར་འགྱུར། གལ་ཏེ་མི་རྟག་པ་སྟོབས་ཆུང་བ་མིན་པ་དངོས་པོ་ཀུན་ལ་ཡོད་ན་ནི་དངོས་པོ་ཀུན་ལ་གནས་པ་མེད་པའམ་མི་རྟག་པ་ཡོད་བཞིན་དུ་ཡང་གནས་པ་སྟོབས་ཆེ་ན་ནི་ཐམས་ཅད་ལ་མི་རྟག་པ་ཡོད་པ་མིན་ནོ། །གཞན་ཡང་མི་རྟག་པ་དང་གནས་པ་དག་རིམ་གྱིས་འབྱུང་བའམ་སྔ་ཕྱི་མེད་པར་ལྷན་ཅིག་བརྟགས་ན། གལ་ཏེ་རིམ་གྱིས་འབྱུང་སྟེ་ཐོག་མར་རྟག་ཏུ་མི་རྟག་ཉིད་ཡོད་ན་ནི་རྟག་ཏུ་གནས་པ་ཡོད་པ་མིན་ཞིང༌། ཡང་ན་དང་པོ་གནས་པ་ཡོད་ཅིང་ཕྱིས་སུ་མི་རྟག་པ་ཡོད་ན་ནི། འོ་ན་དང་པོར་རྟག་པར་གྱུར་ཟིན་ནས་ཕྱིས་ནས་གཟོད་མི་རྟག་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་མཚན་ཉིད་གནས་པ་ནི་མི་རྟག་པ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་དངོས་པོ་རྣམས་ཡོད་པར་འདོད་ན་ནི། ཡང་ན་མི་རྟག་པ་ལོག་པར་འགྱུར་བའམ། ཡང་ན་གནས་པ་རྫུན་པར་འགྱུར་ཏེ་གཉིས་ཀ་ཡིན་པ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ།།
༼གསུམ་པ་ནི།༽
མཐོང་ཟིན་དངོས་པོ་མི་སྣང་ཞིང༌། །སླར་ཡང་སེམས་སྐྱེ་མིན་དེས་ན།།
དྲན་པ་ཞེས་བྱ་ལོག་པ་ཡི། །དོན་ལ་ལོག་པ་ཁོ་ན་འབྱུང༌།།
དེ་ལྟར་རྣམ་པར་བརྟགས་ན་འདས་པའི་དུས་ཞེས་བྱ་བ་ཅི་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་མཐོང་ཟིན་འདས་པའི་དངོས་པོ་ནི་ཅི་ཡང་མི་སྣང་ཞིང༌། འགགས་ཟིན་པ་དེ་ལ་སླར་ཡང་ཡུལ་ཅན་གྱི་སེམས་སྐྱེ་བ་མིན་པ་དེས་ན། འཁྲུལ་བའི་དབང་གིས་བདག་འདས་པའི་དུས་སུ་འདི་དང་འདི་ལྟ་བུར་གྱུར་ཏོ་སྙམ་དུ་དྲན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡུལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་ཁོ་ན་ཡི་དོན་ལ་ཡུལ་ཅན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་ཁོ་ན་འབྱུང་གི་ཡང་དག་པར་རང་བཞིན་གྱིས་གྲུབ་པ་ཅི་ཡང་མེད་དོ།།
༼ལེའུའི་མཚན་ནི།༽
རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་བཞི་བརྒྱ་པ་ལས་དུས་དགག་པ་བསྒོམ་པ་བསྟན་པ་སྟེ་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་བཅུ་གཅིག་པའི་འགྲེལ་པའོ།། །།
རབ་བྱེད་བཅུ་གཉིས་པ་ལྟ་བ་དགག་པ་བསྒོམ་པ་བསྟན་པ།
༼༈ གཉིས་པ་ལྟ་བ་བདག་མེད་ཟབ་མོའི་རྣལ་འབྱོར་ལ། གང་ལ་བསྟན་པར་བྱ་བའི་སྣོད་ཀྱི་ཁྱད་པར་དང༌། གང་འཆད་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གཉིས། དང་པོ་ལ།
སྣོད་ལྡན་གང་ཟག་གི་ཆེ་བ་བརྗོད་པ་དང༌། སྣོད་མིན་གང་ཟག་གི་ཉེས་སྐྱོན་བཤད་པ། དེ་ལྟར་དབྱེ་བའི་གྲུབ་དོན་བསྡུ་བ་གསུམ། དང་པོ་ནི།༽
གཟུར་གནས་བློ་ལྡན་དོན་གཉེར་བའི། །ཉན་པོ་སྣོད་ཅེས་བྱ་བར་བཤད།།
སྨྲ་པོ་ཡོན་ཏན་རྣམ་གཞན་དུ། །མི་འགྱུར་ཉན་པོ་ལ་ཡང་མིན།།
སྟོན་པ་བདེ་བར་གཤེགས་པས་བདག་མེད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་ཅིང༌། ཁྱོད་ཀྱིས་ཀྱང་བདག་མེད་པའི་དོན་ཆེས་གསལ་ཞིང་རྒྱས་པར་བཤད་ན། འོ་ན་འདི་ཉན་པ་པོ་སུ་ཞིག་ལ་བསྟན་པར་བྱ་ཞེ་ན། དེ་ནི་རང་ཕྱོགས་ལ་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང་གཞན་ཕྱོགས་ལ་ཞེ་སྡང་བ་དང་བྲལ་བའི་གཟུ་བོར་གནས་པ་དང༌། ལེགས་བཤད་དང་ཉེས་བཤད་ཀྱི་དོན་ལ་རྣམ་པར་དཔྱོད་པའི་བློ་དང་ལྡན་པ་དང༌། ལེགས་བཤད་དོན་དུ་གཉེར་བའི་མོས་པ་དང་ལྡན་པ་སྟེ་ཁྱད་ཆོས་གསུམ་ལྡན་གྱི་གང་ཟག་དེ་ནི་ཉན་པ་པོ་ཆོས་ཀྱི་སྣོད་དུ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བར་བཤད་དེ། དེ་ལྟ་བུའི་སྣོད་ཀྱི་ཁྱད་པར་དང་ལྡན་པ་ལ་བཤད་ན་སྨྲ་བ་པོའི་ཡོན་ཏན་ལ་རྣམ་པ་གཞན་དུ་སྐྱོན་དུ་མཐོང་བར་མི་འགྱུར་ཞིང༌། ཉན་པ་པོ་ལ་ཡང་ཡོན་ཏན་ཁོ་ན་ལས་གཞན་སྐྱོན་འབྱུང་བ་མིན་ནོ།།
༼གཉིས་པ་ལ། གཟུ་བོར་མི་གནས་པའི་སྐྱོན་བསྟན་པ་དང༌། རྣམ་དཔྱོད་མི་ལྡན་པའི་སྐྱོན་བསྟན་པ། དོན་གཉེར་མི་ལྡན་པའི་ཉེས་སྐྱོན་བསྟན་པ་གསུམ། དང་པོ་ལ། དངོས་དང༌།
འཕྲོས་དོན་གཉིས། དང་པོ་ནི།༽
སྲིད་དང་སྲིད་ཐབས་ཞི་བ་ཡི། །ཐབས་དང་དེ་བཞིན་ཞི་གསུངས་ཏེ།།
འཇིག་རྟེན་ཡོངས་སུ་མི་ཤེས་གང༌། །དེ་ནི་ཐུབ་པའི་ལྟ་བུར་མངོན།།
ཐམས་ཅད་བཏང་བས་མྱ་ངན་ལས། །འདའ་བར་ཡ་མཚན་ཅན་ཀུན་འདོད།།
ཀུན་སུན་འབྱིན་ལ་དེ་དག་ནི། །མི་དགར་འགྱུར་བ་རྒྱུ་ཅི་ཞིག།
དེ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཟག་བཅས་འབྲས་འགྱུར་གྱི་སྲིད་པ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་དང༌། སྲིད་པའི་ཐབས་རྒྱུ་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པ་དང༌། འཕགས་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་ཞི་བ་ཡི་ཐབས་ལམ་གྱི་བདེན་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་སྡུག་ཀུན་ཉེ་བར་ཞི་བ་འགོག་པའི་བདེན་པ་སྟེ་ལམ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་གསུངས་ཀྱང༌། དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་བློ་གཟུ་བོར་མི་གནས་པའི་དབང་གིས་བདེན་བཞིའི་དོན་ཟབ་མོ་རང་གིས་ཡོངས་སུ་མི་ཤེས་པའི་སྐྱོན་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། རང་སྐྱོན་དུ་མི་སེམས་པར་ད་དུང་ཐུབ་པས་ཇི་བཞིན་མ་བསྟན་པའི་སྐྱོན་ལྟ་བུར་མངོན་པར་འཛིན་ཏོ། །གལ་ཏེ་བློ་གཟུ་བོར་གནས་ན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་བཏང་བས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་གྲངས་ཅན་པ་སོགས་ཡ་མཚན་ཅན་ཀུན་གྱིས་འདོད་པས་ནི། སྟོན་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བདག་དང་བདག་གིར་འཛིན་པ་ཀུན་སྟོང་པར་བསྟན་པའི་སྒོ་ནས་ཀུན་ཉོན་ཕྱོགས་སུན་འབྱིན་པར་བྱས་པ་ལ་ཡ་མཚན་ཅན་དེ་དག་ནི་མི་དགའ་བར་འགྱུར་བ་ལ་རྒྱུ་ཅི་ཞིག་ཡོད། འོན་ཀྱང་གཟུ་བོར་མི་གནས་པའི་དབང་ལས་སྐྱོན་དུ་མཐོང་བར་ཟད་དོ།།
༼གཉིས་པ་ནི།༽
གང་ཞིག་གཏོང་ཐབས་མི་ཤེས་དེ། །ཅི་ཞིག་གཏོང་བར་བྱེད་པར་འགྱུར།།
དེས་ན་ངེས་པར་ཐུབ་པ་ཡིས། །གཞན་དུ་ཞི་བ་མེད་ཅེས་གསུངས།།
འོ་ན་ཡ་མཚན་ཅན་རྣམས་ཀྱང་དེ་ལྟར་ཁས་ལེན་ན་ཁྱད་པར་ཅི་ཞིག་ཡོད་སྙམ་ན། མུ་སྟེགས་ཅན་གང་ཞིག་ཀུན་ཉོན་ཕྱོགས་སྤོང་བའི་བསམ་པ་ཙམ་ཡོད་ཀྱང་གཏོང་བའི་ཐབས་ཡོངས་སུ་མི་ཤེས་པ་དེ་ནི་ཅི་ཞིག་གཏོང་བར་བྱེད་པར་འགྱུར། དེས་ན་ངེས་པར་ཐུབ་པ་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དེ་ཡིས་ཆོས་འདི་ལས་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ལ་ཞི་བ་ཐོབ་པ་མེད་ཅེས་གསུངས་སོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། གང་ཟག་ཕུང་པོ་སྨྲ་བ་ཡི། །འཇིག་རྟེན་གྲངས་ཅན་འུག་ཕྲུག་པ། །གོས་མེད་བཅས་ལ་གལ་ཏེ་ཞིག །ཡོད་མེད་འདས་པར་སྨྲ་ན་དྲིས། །དེའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ནི། །བསྟན་པ་འཆི་མེད་ཡོད་མེད་ལས། །འདས་པ་ཟབ་མོ་ཞེས་བཤད་པ། །ཆོས་ཀྱི་ཁུད་པ་ཡིན་ཤེས་གྱིས། །ཞེས་གསུངས་སོ།།
༼གཉིས་པ་ནི།༽
སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་ལྐོག་གྱུར་ལ། །གང་ཞིག་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེ་འགྱུར་བ།།
དེ་ཡིེས་སྟོང་པ་ཉིད་བརྟེན་ཏེ། །འདི་ཉིད་ཁོ་ནར་ཡིད་ཆེས་བྱ།།
གང་གིས་འཇིག་རྟེན་འདི་མཐོང་དཀའ། །དེ་ནི་གཞན་ལ་བླུན་པ་ཉིད།།
གང་དག་དེ་རྗེས་འགྲོ་དེ་དག།།ཤིན་ཏུ་ཡུན་རིང་བསླུས་པར་འགྱུར།།
སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་བདེན་པ་བཞི་ཡི་དོན་ཟབ་མོ་གཞལ་བྱ་ལྐོག་གྱུར་གྱི་དོན་ལ་གང་ཟག་གང་ཞིག་བློ་རྣམ་དཔྱོད་དང་མི་ལྡན་པའི་སྐྱོན་གྱིས་ཇི་བཞིན་མ་རྟོགས་པར་དེ་ལྟར་མིན་ནོ་སྙམ་དུ་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །གང་ཚེ་ཐེ་ཚོམ་ཙམ་སྐྱེས་པ་དེ་ཡིས་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་ལ་བརྟེན་ནས་ཤེས་རབ་གསུམ་གྱི་བློ་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་ཏེ་འདི་ཉིད་ཁོ་ནར་ངེས་པའི་ཤེས་པ་གཏིང་ཚུགས་པའི་སྒོ་ནས་ཡིད་ཆེས་པར་བྱ་དགོས་སོ། །དེ་ལྟ་མིན་པར་མུ་སྟེགས་བྱེད་གང་གིས་གཞལ་བྱ་མངོན་གྱུར་འཇིག་རྟེན་འདི་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་རགས་པ་རྣམས་ཀྱང་ཇི་བཞིན་མཐོང་བར་དཀའ་ན། དེ་ནི་དེ་ལས་གཞན་གཞལ་བྱ་ལྐོག་གྱུར་གྱི་དོན་ལ་ཆེས་ཤིན་ཏུ་བླུན་པར་གྱུར་པ་ཉིད་ཁོ་ནའོ། །རྨོངས་པ་གང་དག་བློ་རྣམ་དཔྱོད་དང་བྲལ་བའི་སྐྱོན་གྱིས་དེ་དག་གི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དེ་དག་ཤིན་ཏུ་ཡུན་རིང་པོར་ཡ་མཚན་ཅན་དེ་དག་གིས་བསླུས་ཏེ་ཡོངས་སུ་འཁྱམས་པར་འགྱུར་རོ།།
༼གསུམ་པ་ལ། རྣམ་བྱང་རྒྱུ་འབྲས་ལས་ཉམས་པའི་ཚུལ་དང༌། ཀུན་ཉོན་འཁོར་བ་མི་ལྡོག་པའི་སྐྱོན་དང༌། ཟབ་མོ་ལྟ་བའི་དོན་ལ་མོས་པར་གདམས་པ་གསུམ། དང་པོ་ལ། ཐོབ་བྱ་འབྲས་བུ་ལས་ཉམས་པའི་སྐྱོན། གཞི་ལྟ་བ་ལས་ཉམས་པའི་སྐྱོན། ལམ་འཇུག་ལྡོག་ལས་ཉམས་པའི་སྐྱོན་བསྟན་པ་གསུམ། དང་པོ་ནི།༽
མྱ་ངན་འདས་པར་རང་འགྲོ་གང༌། །དེ་ནི་ཤིན་ཏུ་བྱ་དཀའ་བྱེད།།
འདྲེན་པའི་སླད་བཞིན་དམ་པ་ནི། །མ་ཡིན་ཡིད་འགྲོ་སྤྲོ་མ་ཡིན།།
ཟབ་ཞི་སྤྲོས་བྲལ་འོད་གསལ་འདུས་མ་བྱས། །བདུད་རྩི་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཞིག་བདག་གིས་རྙེད། །ཅེེས་གསུངས་པ་ལྟར་སྟོན་པ་བདེ་བར་གཤེགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་གནས་ལུགས་ཟབ་མོའི་དོན་ཐུགས་སུ་ཆུད་དེ་ཞི་བ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་རང་ཉིད་འགྲོ་བར་མཛད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཆེས་ཤིན་ཏུ་ངོ་མཚར་བའི་བྱ་དཀའ་བ་བྱས་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་ཡང༌། འདྲེན་པའི་སླད་བཞིན་དུ་ཡང་དམ་པ་ནི་མ་ཡིན་པའི་གང་ཟག་རྣམས་ནི་དོན་གཉེར་གྱི་མོས་པ་མེད་པའི་སྐྱོན་གྱིས་ཡིད་འགྲོ་བར་སྤྲོ་བ་མ་ཡིན་ནོ།།
༼གཉིས་པ་ནི།༽
མ་མཐོང་སྐྲག་པ་མི་རྩོམ་སྟེ། །མཐོང་ན་རྣམ་ཀུན་དེ་ལྡོག་འགྱུར།།
དེས་ན་ངེས་པར་ཅུང་ཟད་ཅིག །ཤེས་ལ་སྐྲག་པར་བརྗོད་པར་བྱ།།
སྤྱིར་ཟབ་མོ་སྟོང་ཉིད་ཀྱི་དོན་མ་མཐོང་ན་སྐྲག་པ་མི་རྩོམ་སྟེ་ཕྱོགས་ཙམ་ཡང་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར། ཇི་བཞིན་མཐོང་ན་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་རྒྱུ་མཚན་ཤེས་པའི་སྒོ་ནས་སྐྲག་པ་དེ་ལྡོག་པར་འགྱུར་བ་དེས་ན་ངེས་པར་ཅུང་ཟད་ཅིག་ནི་ཤེས་ལ་མོས་པ་མེད་པའི་གང་ཟག་རྣམས་ནི་སྐྲག་པ་སྐྱེ་བར་བརྗོད་པར་བྱའོ།།
༼གསུམ་པ་ནི།༽
བྱིས་རྣམས་ངེས་པར་ཁོ་ནར་ནི། །འཇུག་བྱེད་ཆོས་ལ་གོམས་པ་སྟེ།།
དེ་དག་གོམས་པ་མེད་པ་ཡིས། །ལྡོག་བྱེད་ཆོས་ལ་འཇིགས་པར་འགྱུར།།
བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ནི་ངེས་པར་ཁོ་ནར་ནི་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་སོགས་འཁོར་བར་འཇུག་བྱེད་ཀྱི་ཆོས་ལ་ཤིན་ཏུ་གོམས་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་དུས་ནམ་ཡང་བདག་མེད་པའི་དོན་ལ་གོམས་པ་མེད་པ་ཡིས་འཁོར་བ་ལྡོག་བྱེད་ཀྱི་ཆོས་བདག་མེད་པར་རྟོགས་པའི་དོན་ལ་མོས་པ་མེད་པར་འཇིགས་ཤིང་སྐྲག་པར་འགྱུར་རོ།།
༼གཉིས་པ་འཁོར་བ་མི་ལྡོག་པའི་སྐྱོན་ནི།༽
གང་ཞིག་གཏི་མུག་འབའ་ཞིག་གིས། །བསྒྲིབས་ཤིང་དེ་ཉིད་གེགས་བྱེད་པ།།
དེ་ལ་དགེ་ལེགས་འགྲོ་བ་ཡང༌། །མེད་ན་ཐར་པ་ག་ལ་ཡོད།།
ཟབ་མོའི་དོན་ལ་མོས་པ་དང་བྲལ་བ་གང་ཞིག་གཏི་མུག་འབའ་ཞིག་གིས་རྒྱུད་བསྒྲིབས་ཤིང་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཉན་པ་སོགས་ལ་གེགས་བྱེད་པ་དེ་ལ་དགེ་ལེགས་ལྷ་མིའི་འགྲོ་བ་ཡང་མེད་ན་ཐར་པ་ལྟ་ག་ལ་ཡོད་དེ་མེད་དོ།།
༼གསུམ་པ་ཟབ་མོ་ལྟ་བའི་དོན་ལ་མོས་པར་གདམས་པ་ནི།༽
ཚུལ་ཁྲིམས་ལས་ནི་ཉམས་སླ་ཡི། །ལྟ་ལས་ཅིས་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ།།
ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་ནི་མཐོ་རིས་འགྲོ། །ལྟ་བས་གོ་འཕང་མཆོག་ཏུ་འགྱུར།།
གལ་ཏེ་ཚུལ་ཁྲིམས་ལས་ནི་ཉམས་པར་གྱུར་ན་ངན་སོང་ནི་རྒྱུ་ཙམ་བྱས་པས་སླ་ཡི། ལྟ་བ་ལས་ནི་ཅིས་ཀྱང་ཉམས་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རང་གཞན་གཉིས་ཀ་ཡུན་རིང་དུ་བརླག་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་ནི་མཐོ་རིས་སུ་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་བྱེད་ལ། ལྟ་བས་ནི་རང་གཞན་ཐམས་ཅད་གོ་འཕང་མཆོག་ཏུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་རབ་ཏུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་བས། ཟབ་མོ་ལྟ་བ་མཆོག་གི་དོན་ལ་གཅིག་ཏུ་མོས་པའི་སྒོ་ནས་འཇུག་པར་བྱ་དགོས་པར་གདམས་པའོ།།
༼གསུམ་པ་དེ་ལྟར་དབྱེ་བའི་གྲུབ་དོན་བསྟན་པ་ནི།༽
དམ་པ་མིན་ལ་བདག་འཛིན་མཆོག།།བདག་མེད་སྟོན་པ་མ་ཡིན་ཏེ།།
གཅིག་ནི་ངན་འགྲོ་ཉིད་འགྲོ་ལ། །ཐ་མལ་མ་ཡིན་ཞི་ཉིད་དུའོ།།
དེ་ལྟར་སྣོད་ཀྱི་དབྱེ་བ་ངེས་པར་བྱས་ནས། དམ་པ་མིན་པ་རྣམས་ལ་བདག་འཛིན་དང་མི་འགལ་བའི་ཆོས་བསྟན་པ་ནི་མཆོག་ཡིན་གྱི། དང་པོ་ཉིད་དུ་དེ་ལ་བདག་མེད་པའི་དོན་སྟོན་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། མདོ་ལས། འོད་སྲུང་གང་ཟག་ཏུ་ལྟ་བ་རི་རབ་ཙམ་ནི་སླ་ཡི། མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ལྟ་བ་ནི་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོགས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་སོ། །དེ་བས་ན་ཅིག་ཤོས་དམ་པ་མིན་པ་ལ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་བསྟན་ན། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ལྟ་ཉེས་ན། །ཤེས་རབ་ཆུང་རྣམས་ཕུང་བར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང་སྤོང་བ་སོགས་ཀྱིས་ངན་འགྲོ་ཉིད་དུ་འགྲོ་ལ། ཐ་མལ་མ་ཡིན་པའི་གང་ཟག་མཆོག་དེ་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་བསྟན་པས་ཞི་བ་མཆོག་གི་གོ་འཕང་ཉིད་དུ་འགྲོ་བའོ།།
༼གཉིས་པ་གང་འཆད་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལ། ལྟ་བ་བདག་མེད་སྟོང་པའི་རྣལ་འབྱོར་བསྟན་པ་དང༌། ཆོས་དང་ཆོས་མིན་ལམ་གྱི་རབ་དབྱེ་བཤད་པ། ཚུལ་དེས་བླང་དོར་འཇུག་ལྡོག་ལ་གདམས་པ་དང་གསུམ། དང་པོ་ལ། ལྟ་བ་བདག་མེད་སྟོང་པའི་རང་བཞིན། དེ་ཉིད་ཡོངས་སུ་རྟོགས་པའི་བྱེད་ལས་བསྟན་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི།༽
ཞི་སྒོ་གཉིས་པ་མེད་པ་དང༌། །ལྟ་བ་ངན་རྣམས་འཇིག་བྱེད་ཅིང༌།།
སངས་རྒྱས་ཀུན་གྱི་ཡུལ་འགྱུར་ལ། །བདག་མེད་ཅེས་ནི་བྱ་བར་བརྗོད།།
ཡུམ་ཆེན་མོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མདོ་ལས། གང་ཉན་ཐོས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འདོད་པས་ཀྱང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །ཞེས་སོགས་དང༌།
མངོན་རྟོགས་རྒྱན་ལས། ཉན་ཐོས་ཞི་བ་འཚོལ་རྣམས་ཀུན་ཤེས་ཉིད་ཀྱིས་ཉེར་ཞིར་འཁྲིད་མཛད་གང་ཡིན་དང༌། །འགྲོ་ལ་ཕན་པར་བྱེད་རྣམས་ལམ་ཤེས་ཉིད་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་དོན་སྒྲུབ་མཛད་པ་གང༌། །གང་དང་ཡང་དག་ལྡན་པས་ཐུབ་རྣམས་རྣམ་པ་ཀུན་ལྡན་སྣ་ཚོགས་འདི་གསུངས་པ། །ཉན་ཐོས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚོགས་བཅས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ནི་ཡུམ་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ། །ཞེས་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་པ་ལྟར། སྤྱིར་བདག་མེད་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་ཞི་བའི་སྒོ་གཉིས་པ་མེད་པའི་ལམ་དུ་གྱུར་པ་དང༌། འདིས་ནི་ལྟ་བ་ངན་པ་རྣམས་ཀྱང་འཇིགས་པར་བྱས་ཤིང་སངས་རྒྱས་ཀུན་གྱི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་དེ་ལ་བདག་མེད་པ་ཞེས་ནི་བྱ་བར་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཞི་སྒོ་གཉིས་སུ་མེད་པ་ཞེས་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀུན་གྱི་ཡུལ་ཞེས་པ་འདི་དག་གི་དོན་ལ། ཟླ་བའི་འགྲེལ་ཆེན་ལས། དེ་ལ་བདག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཞིག་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་གཞན་ལ་རག་མ་ལས་པའི་ངོ་བོར་རང་བཞིན་ཏེ་ཞེས་པས་དགག་བྱ་ངོས་བཟུང༌། དེ་མེད་པ་ནི་བདག་མེད་པའོ་ཞེས་བདག་མེད་སྤྱིར་བསྟན། དེ་ནི་ཆོས་དང་གང་ཟག་གི་དབྱེ་བས་གཉིས་སུ་རྟོགས་ཏེ་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་པ་དང་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་པས་དེ་ལ་བྱེ་བྲག་གི་དབྱེ་བས་བདག་མེད་གཉིས་སུ་ཕྱེ། དེ་ལ་གང་ཟག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་བརྟེན་ནས་བཏགས་པ་སྟེ་ཞེས་པས་གང་ཟག་བརྟེན་ནས་བཏགས་པར་བསྟན། དེ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་རྣམ་པ་ལྔས་བཙལ་བ་ན་མི་རྙེད་དོ་ཞེས་པས་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་གཏན་ལ་དབབ་ཚུལ་བསྟན། ཆོས་ནི་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ཅེས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་རྣམས་སོ་ཞེས་པས་ཆོས་ཀྱི་ཁྱད་པར་བྱེ་བྲག་ཏུ་བསྟན། དེའི་ཕྱིར་ཆོས་དེ་རྣམས་དང་གང་ཟག་ལ་བདག་ཉིད་ཇི་ལྟ་བའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལ་རག་ལས་ཏེ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་དང༌། བརྟེན་ནས་བཏགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པས་སྤྱིར་ཆོས་དང་གང་ཟག་གཉིས་ཀ་ཡང་བརྟེན་ནས་བཏགས་པའི་ཆོས་ཙམ་དུ་ཁྱད་པར་མེད་པར་བསྟན། བདག་གི་རང་གི་ངོ་བོ་རང་ལ་རག་ལས་ཤིང་གཞན་ལ་རག་མ་ལས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་ཞེས་པས་སྤྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པར་གཏན་ལ་འབེབས་ཚུལ་བསྟན། གང་ཟག་དང་ཆོས་རྣམས་རང་བཞིན་མེད་པར་རྣམ་པར་བཞག་གོ་ཞེས་པས་སྟོང་ཚུལ་ཆོས་ཅན་གྱི་དབྱེ་བས་བདག་མེད་གཉིས་ཀ་ཡང་སྤྱིར་ཆོས་རང་བཞིན་མེད་པའི་སྟོང་ཉིད་དུ་འདུས་པར་བསྟན། དེ་ལྟར་གཞི་ལྟ་བ་བདག་མེད་གཉིས་སྤྱི་དང་བྱེ་བྲག་གི་ཚུལ་དུ་གཏན་ལ་ཕབ་ནས། རང་བཞིན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པར་མཐོང་བ་རྣམས་ཀྱིས་སྒོམ་པ་ན་ཞེས་པས་གཉེན་པོ་བདག་མེད་གཉིས་རྟོགས་ཀྱི་མཁྱེན་པ་བསྟན། ཆོས་དང་གང་ཟག་གཉིས་ལ་ཆགས་པ་ཡོངས་སུ་ཟད་པ་འདྲེན་པར་འགྱུར་ཞེས་པས་སྤང་བྱ་བདག་འཛིན་གཉིས་སྤོང་བར་བསྟན། ཆགས་པ་ཡོངས་སུ་ཟད་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ལ་ཞེས་པས་སྤང་བྱ་དེ་གཉིས་ལས་གྲོལ་བའི་རིམ་པས་ཐེག་པ་ཆེ་ཆུང་གི་མྱང་འདས་གཉིས་ཐོབ་པར་བསྟན་ཏེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཟླ་བས། བདག་མེད་འདི་ནི་འགྲོ་བ་རྣམ་དགྲོལ་ཕྱིར། །ཆོས་དང་གང་ཟག་དབྱེ་བས་རྣམ་གཉིས་གསུངས། །ཞེས་དང༌། དེའི་ཐད་ཀྱི་རང་འགྲེལ་ལས། ཉན་ཐོས་ཀྱིས་ཉོན་སྒྲིབ་སྤོང་བའི་ཕྱིར་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་པ་བསྟན་པ་དང༌། བྱང་སེམས་ལ་ཤེས་སྒྲིབ་སྤོང་བའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་བསྟན་པའི་ཚུལ་གསུངས་པ་དང་གནད་གཅིག་པ་ལགས་སོ། །རང་བཞིན་མེད་པར་ལྟ་བ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་ཆོས་འགའ་ཞིག་དེ་ལྟར་ཆགས་པ་ཡོངས་སུ་ཟད་པའི་རྒྱུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པས། ཉོན་མོངས་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཡི། །མུན་པའི་གཉེན་པོ་སྟོང་པ་ཉིད། །ཅེས་པ་ལྟར། བདག་མེད་གཉིས་རྟོགས་ཀྱི་མཁྱེན་པ་ལས་གཞན་ཉོན་ཤེས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་སྤོང་བའི་གཉེན་པོ་མེད་པར་བསྟན། དེ་ལ་ཆོས་རང་བཞིན་མེད་པར་རྟོགས་པས་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་སྤོང་ཞེས་འཆད་དགོས་ཀྱི། ཤེས་སྒྲིབ་སྤོང་བར་འཆད་མི་རིགས་ཏེ། ཆགས་པ་ཡོངས་སུ་ཟད་པའི་རྒྱུ། །ཞེས་བཤད་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ནི། རྒྱལ་ལ་སོགས་ལ་ཆགས་པ་ཕྲ། །ཞེས་སོགས་ཀྱི་གཞུང་མ་མཐོང་བར་ཟད་དོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་མིན་ན། དེ་མ་ཐག་རང་བཞིན་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་བདག་མེད་པ་འདི་ནི་ཞི་སྒོ་གཉིས་པ་མེད་པ་སྟེ་ཞེས་པ་ཇི་ལྟར་འཆད་སོམས་ཞིག་གུ ལུང་དེ་ཉིད་ཀྱི་མཇུག་ཏུ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རང་བཞིན་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་བདག་མེད་པ་འདི་ནི་ཞི་བའི་སྒོ་གཉིས་པ་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་འཇུག་པར་བྱ་བ་ལ་འདི་གཅིག་པུ་ཁོ་ན་ཟླ་མེད་པའི་སྒོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པས། སྤྱིར་ཐེག་པ་ཆེ་ཆུང་གི་མྱང་འདས་གསུམ་ག་བདག་མེད་རྟོགས་པ་ལ་རག་ལས་པ་ན་ཞི་སྒོ་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ལམ་དུ་བསྟན་ཏེ། སྡུད་པ་ལས། སངས་རྒྱས་སྲས་དང་ཉན་ཐོས་རང་རྒྱལ་ལྷ་རྣམས་དང༌། །འགྲོ་བ་ཀུན་གྱི་བདེ་སྐྱིད་ཆོས་རྣམས་ཇི་སྙེད་པ། །དེ་ཀུན་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་མཆོག་ལས་བྱུང༌། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །སངས་རྒྱས་ཀུན་གྱི་ཡུལ་ཞེས་པའི་དོན། འགྲེལ་ཆེན་ལས། སངས་རྒྱས་ཀུན་གྱི་ཡུལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དང་བླ་ན་མེད་པ་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིའོ། །ཞེས་སྤྱིར་སྲས་འཕགས་བཞིའི་ཡུམ་དུ་བསྟན། དེའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང༌། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱིས་ཡུལ་ཉིད་དུ་གནས་པའི་ཕྱིར་ན་སངས་རྒྱས་ཀུན་གྱི་ཡུལ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བདག་མེད་གསུམ་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གསུམ་གྱིས་བྱང་ཆུབ་གསུམ་ཐོབ་པར་བསྟན་ཏོ། །ཡང་དེ་ཉིད་ལས། ཡང་ན་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལས་ཐ་མི་དད་པར་བཞུགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡུལ་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀུན་གྱི་ཞེས་བཤད་དོ། །ཞེས་མཐར་ཐུག་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་རྫོགས་པར་ཐུགས་སུ་ཆུད་པ་ལས་རྒྱལ་བ་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐུན་མོང་མིན་པའི་ཡུམ་དུ་བསྟན་ཏེ། སྡུད་པ་ལས། འདས་དང་མ་བྱོན་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་མགོན་པོ་རྣམས། །དེ་དག་འདི་ལས་འཁྲུངས་ཀྱང་ཆོས་དབྱིངས་ཟད་མི་འགྱུར། །ཞེས་དང༌། ཟླ་བས། གང་ཕྱིར་འདི་ན་དེ་ཉིད་ཤེས་ལས་དྲི་མ་མཐའ་དག་སེལ་བ་ནི། །ལྷུར་བྱེད་གཞན་མེད་ཆོས་རྣམས་དེ་ཉིད་རྣམ་འགྱུར་དབྱེ་ལའང་བསྟེན་མིན་ཞིང༌། །དེ་ཉིད་ཡུལ་ཅན་བློ་གྲོས་འདི་ཡང་ཐ་དད་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་པ། །དེ་ཡི་ཕྱིར་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་འགྲོ་ལ་ཐེག་པ་མི་མཉམ་དབྱེར་མེད་བསྟན། །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །དེ་ལྟར་གཞུང་ལུགས་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་ དགོངས་པ ་ཇི་བཞིན་འཆད་པ་ལས། གཞན་དང་གཞན་དུ་འཆད་པ་ནི། རྒྱལ་ཚབ་མ་ཕམ་པས། གང་ཞིག་ཡོད་པ་མི་མཐོང་མེད་མཐོང་བ། །དེ་འདྲའི་མུན་པའི་རྣམ་པ་དེ་གང་ཞིག །ཅེས་གསུངས་པ་ཐུགས་མོད་དོ། །དེ་དག་གི་རྣམ་གཞག་རྒྱས་པར་འཇམ་མགོན་སྨྲ་བའི་སེངྒེས་བརྒལ་ལན་རྣམས་སུ་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་ཟིན་པ་ལས་རྟོགས་པར་བྱའོ།།
༼གཉིས་པ་བདག་མེད་རྟོགས་པའི་བྱེད་ལས་ལ། སྤྱིར་སྟོང་ཉིད་ཟབ་མོ་རྟོགས་དཀའ་བ་དང༌། དེ་ཉིད་ཡོངས་སུ་རྟོགས་པའི་བྱེད་ལས་དངོས་དང་གཉིས། དང་པོ་ནི།༽
ཆོས་འདི་ཡི་ནི་མིང་ལས་ཀྱང༌། །དམ་པ་མིན་པ་འཇིགས་པ་སྐྱེ།།
གཞན་ལ་འཇིགས་པ་མི་སྐྱེད་པའི། །སྟོབས་ལྡན་ཞེས་བྱ་གང་ཞིག་མཐོང༌།།
དེ་ལྟ་བུའི་བདག་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་འདི་ཡི་ནི་མིང་ཙམ་ཐོས་པ་ལས་ཀྱང་དམ་པ་མིན་པ་རྣམས་ལ་འཇིགས་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་སྟེ་བློ་ཞན་པ་རྣམས་ལ་འཇིགས་པ་མི་བསྐྱེད་པའི་སྟོབས་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་གང་ཞིག་མཐོང་བར་འགྱུར་ཏེ་ཤིན་ཏུ་ཟབ་མོ་སྟོབས་དང་ལྡན་པའི་ཆོས་དེ་ལ་བློ་དང་མི་ལྡན་པ་རྣམས་ནི་སྐྲག་པ་སྐྱེ་བ་ཙམ་ལས་རྟོགས་པར་དཀའ་བ་ཁོ་ནའོ།།
༼གཉིས་པ་ལ། རང་གི་ཐུན་མིན་གྱི་གནས་ལུགས་རྟོགས་པའི་ཆེ་བ་དང༌། གཞན་ལ་སྙིང་རྗེ་རྩོལ་མེད་དུ་འབྱུང་བའི་ཆེ་བ་གཉིས། དང་པོ་ལ།
སྤང་བྱ་དངོས་འཛིན་འཇོམས་པའི་ཆེ་བ་དང༌། ངེས་ཤེས་ཀྱིས་གཞན་དྲིང་མི་འཇོག་པའི་ཆེ་བ། མི་སྐྲག་པའི་བཟོད་པ་ཐོབ་པའི་ཆེ་བ་གསུམ། དང་པོ་ནི།༽
ཆོས་འདི་དེ་བཞིན་གཤེགས་རྣམས་ཀྱིས། །རྩོད་པའི་ཆེད་དུ་མ་གསུངས་ཏེ།།
དེ་ལྟའང་འདིས་ནི་གཞན་སྨྲ་རྣམས། །སྲེག་སྟེ་མེ་ཡིས་བུད་ཤིང་བཞིན།།
དེ་ལྟ་བུའི་བདག་མེད་པའི་གནས་ལུགས་ཉི་ཚེ་བ་ཙམ་མ་ཡིན་པར་མཐའ་ཀུན་བྲལ་བའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་འདི་ནི་སྟོན་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྩོད་པའི་ཆེད་དུ་མ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལྟར་ནའང་ཉི་མ་ཤར་བ་ན་མུན་པ་ངང་གིས་སེལ་བར་འགྱུར་བ་ལྟར་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆེ་བའི་ཡོན་ཏན་འདིས་ནི། གཞན་གྱིས་ཡོད་མེད་དུ་སྨྲ་བའི་ལོག་པར་རྟོག་པ་རྣམས་ལྷག་མེད་དུ་སྲེག་སྟེ། དཔེར་ན་མེ་ཡིས་བུད་ཤིང་བཞིན་ནོ།།
༼གཉིས་པ་ནི།༽
ཆོས་འདི་གང་གིས་ཤེས་གྱུར་པ། །དེ་ནི་གཞན་ལ་མི་དགའ་སྟེ།།
དེས་ན་བདག་ལ་ཆོས་འདི་ནི། །འཇིགས་པའི་སྒོ་དང་འདྲ་བར་སྣང༌།།
སྟོང་ཉིད་ཟབ་མོ་བདུད་རྩི་ལྟ་བུའི་ཆོས་འདི་གང་གིས་ཤེས་པར་གྱུར་པ་དེ་ནི་གཞན་གྱི་དྲིང་ལ་རེ་ལྟོས་འཆའ་བ་ལྟ་བུའི་སྒོ་ནས་རྣམ་པར་མི་དགའ་སྟེ། དེས་ན་ཟབ་མོའི་དོན་ལ་ངེས་པ་རྙེད་པའི་སྒོ་ནས་བདག་ལ་སྟོང་ཉིད་ཟབ་མོའི་ཆོས་འདི་ནི་ལྟ་བ་ངན་པའི་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་འཇིགས་པར་བྱེད་པའི་སྒོ་དང་འདྲ་བར་སྣང་བར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་དང༌། ཡང་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་གཏན་དུ་འཇིགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་འཇུག་པའི་སྒོ་དང་འདྲ་བ་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་སྟོང་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་འགྲེལ་ཚུལ་གཉིས་སུ་འགྲེལ་ཆེན་ལས་གསུངས་སོ།།༼གསུམ་ པ་ནི།༽
དེ་ཉིད་དུ་བདག་མེད་སྙམ་དུ། །དེ་ལྟར་གང་ལ་དགོངས ་གནས་པ།།
དེ་ནི་ཡོད་པས་ག་ལ་དགའ། །མེད་པས་འཇིགས་པར་ག་ལ་འགྱུར།།
དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ཕྱི་དང་ནང་གི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་དོ་སྙམ་དུ་དེ་ལྟར་ཆོས་ཉིད་ཟབ་མོའི་དོན་གང་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པའི་ དགོངས་པ ་གནས་པ་ཡི་འཕགས་པ་དེ་ལ་ནི་ཡོད་པར་བསྟན་པས་ཀྱང་ག་ལ་དགའ། ཆོས་ཐམས་ཅད་མེད་པར་ཐོས་པས་འཇིགས་པར་ག་ལ་འགྱུར་ཏེ་མི་སྐྲག་པའི་བཟོད་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ།།
༼གཉིས་པ་གཞན་ལ་སྙིང་རྗེ་རྩོལ་མེད་དུ་འབྱུང་བའི་ཚུལ་ནི།༽
དོན་མིན་ས་བོན་གྱུར་པ་ཡི། །མུ་སྟེགས་ཅན་མང་མཐོང་ནས་ནི།།
ཆོས་འདོད་པ་ཡི་སྐྱེ་བོ་ལ། །སུ་ཞིག་སྙིང་བརྩེ་སྐྱེ་མི་འགྱུར།།
སློབ་དཔོན་གྱིས། འདོད་ནས་སྐྱེ་མེད་སྟོང་པ་ཉིད། །བློ་ཡི་གཏིང་ནས་རྟོགས་གྱུར་ན། །འཁོར་བའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ། །སྙིང་རྗེ་ངང་གིས་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། སྟོང་པ་ཉིད་མངོན་དུ་རྟོགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས། གཞན་དག་འདི་དང་ཕྱི་མའི་དོན་དུ་འགྱུར་བ་མིན་པར་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ས་བོན་དུ་གྱུར་པ་ཡི་མུ་སྟེགས་ཅན་མང་པོས་ཆོས་མིན་སྟོན་པར་མཐོང་ནས་ནི་ཆོས་འདོད་པ་ཡི་སྐྱེ་བོ་ལམ་སྒོམ་པར་གྱུར་པ་རྣམས་ལ། སུ་ཞིག་སྙིང་བརྩེ་བ་ཇི་ལྟར་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ་སྙིང་རྗེ་ངང་གིས་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ།།
༼གཉིས་པ་ཆོས་དང་ཆོས་མིན་ལམ་གྱི་རབ་དབྱེ་བཤད་པ་ལ། ཕྱི་ནང་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་ལུགས་མདོར་བསྟན་པ་དང༌། དེ་ཡི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་རྒྱས་པར་བསྟན་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི།༽
ཤཱཀྱ་གོས་མེད་བྲམ་ཟེ་སྟེ། །གསུམ་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་ཡིད་དང༌།།
མིག་དང་རྣ་བ་ཡིས་འཛིན་པ། །དེ་ཕྱིར་ཐུབ་པའི་གཞུང་ལུགས་ཕྲ།།
ཤཱཀྱའི་རྒྱལ་པོའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་རྣམས་ཀྱི་ལུགས་དང༌། གོས་མེད་གཅེར་བུ་པའི་ལུགས་དང༌། བྲམ་ཟེ་རྣམས་ཀྱི་ལུགས་ཏེ་གསུམ་པོ་རྣམས་ཀྱིའང་ཆོས་ནི་རིམ་པ་ལྟར། མཉམ་བཞག་སྣང་བ་མེད་པ་དང༌། རྗེས་ཐོབ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྒོམ་པར་བྱས་པས་གཞན་གྱིས་ཇི་བཞིན་རྟོགས་དཀའ་བས་ཡིད་ཀྱིས་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ཙམ་དང༌། འགྲེལ་ཆེན་ལས། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པར་ལྟ་བས་ཉི་མས་སེམས་རྒྱུད་སྣང་བར་བྱས་ཤིང་སོགས་ཀྱིས་སྣང་མེད་དང༌། འདུས་བྱས་རྨི་ལམ་དང་མིག་འཕྲུལ་དང་སྒྱུ་མའི་ན་ཆུང་དང་གཟུགས་བརྙན་དང་སྤྲུལ་པ་ལྟར་མཐོང་བ་སོགས་ཀྱིས་སྣང་བཅས་དང༌། དེ་ལྟར་མཉམ་པར་བཞག་པ་ཁོ་ནས་མཐོང་བས་ཞེས་ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་བསྟན་ཏོ། །གཅེར་བུ་པ་རྣམས་ནི། གཅེར་བུར་རྒྱུ་བ་དང་སྐྲ་འབལ་བ་རྐང་པར་དྲིལ་གཡེར་འདོགས་པ་སོགས་བྱས་པས་མིག་གིས་འཛིན་པར་བྱ་བ་དང༌། བྲམ་ཟེ་རྣམས་གསང་སྔགས་འདོན་པ་སྙིང་པོར་བྱས་པས་རྣ་བ་ཡིས་འཛིན་པར་བྱ་བ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་ཐུབ་པའི་གཞུང་ལུགས་ཕྲ་ཞིང་ཟབ་པའི་ཆོས་ཡིན་གྱི་གཞན་དག་ནི་ཆོས་ལྟར་སྣང་བ་ཁོ་ནའོ། །དེ་ཡང་འགྲེལ་ཆེན་དུ་བཞུགས་པའི་རྩ་བའི་ཡི་གེ་དག་པ་ལྟར་འབྲུ་འགྲེལ་པར་བྱས་སོ།།
༼གཉིས་པ་རྒྱས་བཤད་ལ། སྤང་བྱ་ཆོས་མིན་གྱི་ཕྱོགས་བསྟན་པ་དང༌། བླང་བྱ་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་བཤད་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི།༽
ཇི་ལྟར་བྲམ་ཟེ་རྣམས་ལ་ཆོས། །ཕལ་ཆེར་ཕྱི་འཆོས་བརྗོད་པ་ལྟར།།
དེ་བཞིན་གཅེར་བུ་རྣམས་ལ་ཆོས། །ཕལ་ཆེར་བླུན་པ་བརྗོད་པ་ཡིན།།
ཇི་ལྟར་རིགས་པ་བླངས་པ་ལས། །བྲམ་ཟེར་གུས་པ་སྐྱེ་བ་ལྟར།།
དེ་བཞིན་ཉོན་མོངས་བླངས་པ་ལས། །གཅེར་བུ་པ་ལ་བརྩེ་བར་འགྱུར།།
སྡུག་བསྔལ་ལས་ཀྱི་རྣམ་སྨིན་ཕྱིར། །ཇི་ལྟར་ཆོས་སུ་མི་འགྱུར་བ།།
དེ་བཞིན་སྐྱེ་བ་ལས་ཀྱི་ནི། །རྣམ་སྨིན་ཡིན་ཕྱིར་ཆོས་མ་ཡིན།།
ཆོས་མིན་ཆོས་ལྟར་འཆོས་པའི་ཚུལ་ཇི་ལྟར་ན་བྲམ་ཟེ་རྣམས་ཀྱི་ལུགས་ལ་ནི་ཆོས་ཕལ་ཆེར་རྙེད་བཀུར་གྱི་ཕྱིར་གསང་སྔགས་འདོན་པ་དང༌། སྦྱིན་སྲེག་སོགས་ཆོས་ལྟར་སྣང་བ་ཕྱི་ཡི་ཚུལ་འཆོས་ཙམ་ལས་ཐར་པ་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ལེགས་པར་བརྟགས་ན་བླང་བར་བྱ་བའི་ཆོས་མིན་པར་བརྗོད་པ་ལྟར། དེ་བཞིན་དུ་གཅེར་བུ་པ་རྣམས་ཀྱི་ལུགས་ལ་ཡང་ཁྱི་དང་བ་ལང་གི་བརྟུལ་ཞུགས་སོགས་ཆོས་ལྟར་སྣང་བའི་སྤྱོད་པ་ཕལ་ཆེར་བླུན་པོ་བརྗོད་པ་ཡིན་གྱི་བསྟེན་པར་བྱ་བའི་ཆོས་མིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་ཡང་འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་རྨོངས་པའི་དབང་ལས་ཇི་ལྟར་ན་གསང་སྔགས་འདོན་པ་སོགས་རིགས་པ་བླང་བ་ལས་སེམས་རངས་པར་གྱུར་ཏེ་བྲམ་ཟེར་གུས་པ་སྐྱེ་བ་ལྟར། དེ་བཞིན་དུ་མེ་ལྔ་བསྟེན་པ་སོགས་ལུས་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ཉོན་མོངས་པའི་དཀའ་ཐུབ་དྲག་པོ་བླང་བ་ལས་གཅེར་བུ་པ་རྣམས་ལ་བརྩེ་བ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་གྱི། ལེགས་པར་བརྟགས་ན་གོས་མེད་གཅེར་བུར་རྒྱུ་བ་སོགས་ལུས་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་གདུང་བའི་སྤྱོད་པ་ནི་ལས་ཀྱི་རྣམ་སྨིན་ཙམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་ན་ཆོས་སུ་མི་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ། བྲམ་ཟེའི་རིགས་སུ་སྐྱེ་བ་ཡང་ལས་ཀྱི་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཙམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གུས་པར་བྱ་བའི་ཆོས་མ་ཡིན་ནོ།།
༼གཉིས་པ་བླང་བྱ་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི།༽
ཆོས་ནི་མདོར་ན་མི་འཚེ་བ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གསུངས།།
སྟོང་ཉིད་མྱ་ངན་འདས་པ་སྟེ། །འདིར་ནི་དེ་གཉིས་འབའ་ཞིག་གོ།
ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོར་བསྡུས་ན་གཞན་གནོད་གཞི་བཅས་སྤོང་བ་སོགས་གཞན་ལ་ཡོངས་སུ་མི་འཚེ་བ་ཉིད་དུ་འདུས་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གསུངས་ཏེ། གང་ཅུང་ཟད་གཞན་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་དགེ་བཅུ་ཁྱད་པར་བ་རྣམས་ཀྱང་མི་འཚེ་བའི་ཁོངས་སུ་འདུས་པར་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་དགེ་བ་ཟག་བཅས་ཀྱི་ཆ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་མྱ་ངན་འདས་པར་རྟོགས་པ་ལམ་གྱི་བདེན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་སྡུག་བསྔལ་ཡོངས་སུ་ཟད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ཟག་མེད་ཀྱི་དགེ་བ་སྟེ་འདིར་ནི་དེ་གཉིས་འབའ་ཞིག་གོ །འདི་ཡང་འགྲེལ་ཆེན་གྱི་ དགོངས་པ ་ལྟར་བྲིས་སོ།།
༼གསུམ་པ་བླང་དོར་འཇུག་ལྡོག་གི་ཚུལ་ལ་གདམས་པ་ལ། །ཆོས་མིན་ལ་ཞེན་པ་སྤོང་བར་འདོམས་པ་དང༌། ལེགས་བཤད་ཟབ་མོའི་ཆོས་ལ་འཇུག་པར་འདོམས་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི། ༽
རང་ཕྱོགས་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ལ། །སྐྱེས་ས་བཞིན་དུ་སྡུག་གྱུར་ན།།
དེ་ཡི་ལྡོག་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ། །ཁྱོད་ལ་གང་གིས་སྡུག་པར་འགྱུར།།
འོ་ན་ཕྱི་རོལ་པ་འདི་དག་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ཆོས་གཉིས་པོ་འདི་ལ་གུས་པས་འཇུག་པར་མི་བྱེད་ཅེ་ན། དེ་ནི་རང་ཕྱོགས་ལ་ཞེན་པའི་དབང་གིས་ཏེ་རང་ཕྱོགས་ནི་སྐྱོན་དང་ལྡན་ཡང་འཇིག་རྟེན་པ་ཐམས་ཅད་ལ་དཔེར་ན་རང་ཉིད་སྐྱེ་བའི་གནས་བཞིན་དུ་སྙིང་དུ་སྡུག་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ན་སྐྱོན་དེ་ཡི་ལྡོག་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ནི་རིགས་པ་དང་ལྡན་ཡང་ཁྱོད་ལ་རྒྱུ་མཚན་གང་གིས་སྙིང་དུ་སྡུག་པར་འགྱུར་ཏེ་མི་འགྱུར་བས་ན་རང་ཕྱོགས་ལ་ཞེན་པ་སྤང་བར་བྱའོ།།
༼གཉིས་པ་ནི།༽
རིགས་པའི་དོན་ནི་གཞན་ལས་ཀྱང༌། །བློ་ལྡན་ལེགས་པ་འདོད་པས་བླང།།
ཉི་མ་ས་སྟེང་མིག་ལྡན་ལ། །ཀུན་གྱི་སྤྱི་མཐུན་མ་ཡིན་ནམ།།
དེ་བས་ན་ཕྱོགས་ལྷུང་སྤངས་ཏེ་རིགས་པའི་དོན་ནི་གཞན་སུ་ལ་ཡོད་པ་དེ་ལས་ཀྱང་ལེགས་བཤད་དང་ཉེས་བཤད་རྣམ་པར་དཔྱོད་པའི་བློ་དང་ལྡན་ཞིང་ལེགས་པ་ཉིད་དུ་འདོད་པས་བླང་བར་བྱ་སྟེ། དཔེར་ན་ཉི་མ་ནི་ས་སྟེང་གི་སྐྱེ་བོ་མིག་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ལ་ཀུན་གྱི་སྤྱི་མཐུན་གྱི་དཔལ་དུ་གྱུར་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཅི། དེ་བས་ན་རྣམ་པར་དཔྱོད་པའི་མིག་ལྡོང་བར་མ་གྱུར་པ་རྣམས་ཀྱིས་ལེགས་པར་བཤད་པའི་ཆོས་དང་དུ་བླང་བར་བྱའོ།།
༼ལེའུའི་མཚན་ནི།༽
རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་བཞི་བརྒྱ་པ་ལས་ལྟ་བ་དགག་པ་བསྒོམ་པ་བསྟན་པ་སྟེ་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་བཅུ་གཉིས་པའི་འགྲེལ་པའོ།། །།
རབ་བྱེད་བཅུ་གསུམ་པ་དབང་པོ་དང་དོན་དགག་པ་བསྒོམ་པ་བསྟན་པ།
༼༈ གསུམ་པ་བྱེ་བྲག་ཕྱི་ནང་ཆོས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་ལ། དོན་དམ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྟན་པ་དང༌། ཀུན་རྫོབ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྟན་པ་གཉིས། དང་པོ་ལ།
སྒྲུབ་བྱེད་མངོན་སུམ་གྱི་ཆོས་དགག་པ་དང༌། བསྒྲུབ་བྱ་ཕྱི་ནང་གི་ཆོས་དགག་པ་གཉིས། དང་པོ་ལ།
རྣམ་པར་དཔྱད་པ་མདོར་བསྟན་པ་དང༌། དེའི་ཚུལ་རྒྱས་པར་བཤད་པ། དེ་ལྟར་བསྟན་པའི་དོན་བསྡུ་བ་གསུམ། དང་པོ་ལ།
དངོས་དང༌། ཚུལ་དེས་གཞན་ཡང་མཚོན་པར་བསྟན་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི།༽
གཟུགས་མཐོང་ཚེ་ན་བུམ་པ་ནི། །ཐམས་ཅད་ཁོ་ན་མཐོང་མི་འགྱུར།།
བུམ་པ་མངོན་སུམ་ཞེས་བྱ་བའང༌། །དེ་ཉིད་རིག་པ་སུ་ཞིག་སྨྲ།།
སྤྱིར་དུས་གསུམ་གྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པར་གོང་དུ་བསྟན་ཏེ། དེ་གང་ལ་བསྟན་པར་བྱ་བའི་སྣོད་སོགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་རབ་བྱེད་བཅུ་གཉིས་པས་བསྟན་ཅིང༌། མཇུག་ཏུ། བློ་ལྡན་ལེགས་པར་འདོད་པས་བླང༌། །ཞེས་བསྟན་པ་ན། གང་དངོས་པོར་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱིས། ཁྱོད་ཀྱིས་དུས་གསུམ་གྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པར་བསྟན་མོད་ཀྱི། ཕྱི་ནང་གི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོད་པས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པ་འདི་རིགས་ཤིང་འཐད་པའི་དོན་མིན་ནོ་སྙམ་པ་ལ། སྐབས་འདིར་ཕྱི་ནང་གི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པའི་དོན་བསྟན་པ་སྟེ། ཟླ་བའི་འགྲེལ་ཆེན་ལས། གང་ཞིག་བློ་དང་ལྡན་པས་བླང་བར་བྱ་བ་རིགས་པའི་དོན་དེ་གང་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། བཤད་པར་བྱ་སྟེ། ཕྱི་དང་ནང་གི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་བདག་མེད་པར་མཐོང་བའོ་ཞེས་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་པའི་ དགོངས་པ ་ཇི་བཞིན་ས་བཅད་སྨྲས་པ་སྟེ། འདི་ཙམ་དུ་མ་ཟད་སྐབས་གོང་འོག་གི་ས་བཅད་རྣམས་ཀྱང་གཞུང་རྩ་འགྲེལ་གྱི་དོན་དང་རེ་རེ་བཞིན་སྦྱར་དུ་ཡོད་མོད་ཀྱི། ཡི་གེ་མང་གི་དོགས་པས་རེ་ཞིག་མ་སྤྲོས་སོ། །སྐབས་འདིར་ཡུལ་སྟོང་རྐྱང་ཙམ་བསྟན་པར་འདོད་པ་དག་གིས། རང་བཞིན་གྱིས་བདག་མེད་པར་མཐོང་བའོ་ཞེས་པའི་དོན་མ་རྟོགས་པར་ཟད་དོ། །དེ་ལ་དངོས་པོར་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱིས། ཕྱི་དང་ནང་གི་ཆོས་རྣམས་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོད་དེ་མངོན་སུམ་གྱིས་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བུམ་པའི་གཟུགས་ཙམ་མཐོང་བའི་ཚེ་ན་བུམ་པ་ནི་ཐམས་ཅད་ཁོ་ན་མངོན་སུམ་གྱིས་མཐོང་བར་མི་འགྱུར་ཏེ་བུམ་པ་རྫས་བརྒྱད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེའི་ཕྱིར་བུམ་པ་མངོན་སུམ་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའང་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རིག་པ་སུ་ཞིག་གིས་སྨྲ་བར་བྱེད་ཅེས་གསུངས་སོ།།
༼གཉིས་པ་ནི།༽
རྣམ་པར་དཔྱད་པ་འདི་ཉིད་ཀྱིས། །བློ་མཆོག་ལྡན་པས་དྲི་ཞིམ་དང༌།།
མངར་དང་འཇམ་པ་ཐམས་ཅད་དག།།སོ་སོར་དགག་པར་བྱ་བ་ཡིན།།
དེ་ལྟར་གཟུགས་མཐོང་བའི་མངོན་སུམ་ལ་རྣམ་པར་དཔྱད་པའི་ཚུལ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་བློ་གྲོས་མཆོག་དང་ལྡན་པས་གཞན་ཡང་སྣས་དྲི་ཞིམ་པ་དང༌། ལྕེས་རོ་མངར་བ་དང་ལུས་ཀྱིས་རེག་བྱ་འཇམ་པ་མངོན་སུམ་དུ་མྱོང་བར་འདོད་པ་ཐམས་ཅད་དག་སོ་སོར་དགག་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ།།
༼གཉིས་པ་རྒྱས་བཤད་ནི།༽
གལ་ཏེ་གཟུགས་མཐོང་བ་ཡིས་དེ། །ཐམས་ཅད་མཐོང་བར་གྱུར་ན་ནི།།
མ་མཐོང་བ་ཡིས་གཟུགས་མཐོང་བ། །མཐོང་བ་མིན་པར་ཅིས་མི་འགྱུར།།
གཟུགས་ནི་འབའ་ཞིག་ཁོ་ན་ལའང༌། །མངོན་སུམ་ཉིད་ནི་ཡོད་མ་ཡིན།།
གང་ཕྱིར་དེ་ལ་ཕ་རོལ་གྱི། །ཆ་དང་ཚུ་རོལ་དབུས་ཡོད་ཕྱིར།།
སྤྱིར་འཇིག་རྟེན་ལ་གྲགས་པའི་མངོན་སུམ་དང༌། རྟོག་གེ་ལ་གྲགས་པའི་མངོན་སུམ་གཉིས་སུ་ཡོད་པ་ལས། སྐབས་འདིར་འཇིག་རྟེན་ལ་གྲགས་པའི་མངོན་སུམ་བཀག་ཅིང༌། དེ་ལས་འཕྲོས་ནས་འགྲེལ་ཆེན་ལས་རྟོག་གེ་ལ་གྲགས་པའི་མངོན་སུམ་ཡང་རྒྱ་ཆེར་དགག་པར་མཛད་དོ། །དེ་ལ་སྐབས་འདིར་དོན་དམ་དཔྱོད་བྱེད་ཀྱི་ཚད་མས་དཔྱད་ན། མིག་དང་རྣ་བ་སྣ་ཡང་ཚད་མ་མིན། །སོགས་ཀྱིས་བསྟན་པ་ལྟར། དབུ་མ་ཆེན་པོའི་ལུགས་ལ་ཚད་མ་ཚད་མིན་གྱི་རབ་དབྱེ་མེད་པར་བཞེད་ཀྱི། ཐ་སྙད་དུ་ཐལ་འགྱུར་བའི་ལུགས་ལ་ཚད་མ་མེད་པར་སྨྲ་བ་ནི་རྣམ་པར་འཁྱམས་ཏེ། ཟླ་བས་ཚིག་གསལ་དུ། མངོན་སུམ་དང་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང་ཉེ་བར་འཇལ་བ་དང་ལུང་གི་ཚད་མ་སྟེ་ཚད་མ་བཞི་ལ་བརྟེན་ནས་འཇིག་རྟེན་གྱི་དོན་རྟོགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས། སྤྱིར་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཚད་མ་ཞལ་གྱིས་བཞེས་པ་དང༌། འཇུག་པའི་རྩ་འགྲེལ་ལས། དོན་དམ་པ་བསམ་པ་ལ་འཕགས་པ་ཁོ་ན་ཚད་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོགས་ཀྱིས། དག་པའི་ཐ་སྙད་ཚད་མ་ཞལ་གྱིས་བཞེས་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་དེ་ཉིད་མཐོང་བས་འཕགས་གཞན་གྱིས། །ཅི་དགོས་འཕགས་པའི་ལམ་གྱིས་ཅི་ཞིག་བྱ། །བླུན་པོ་ཚད་མར་རིགས་པའང་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པས། དག་པའི་ཚད་མ་ལ་ལྟོས་ནས་ཚུར་མཐོང་ཚད་མ་ཚད་མ་མིན་པར་བཞེད་པ་སོགས་ཚད་དང་ཚད་མིན་གྱི་རབ་དབྱེ་དངོས་སུ་བཞེད་པས་དེ་དག་དང་མི་མཐུན་པ་དག་ནི་ཟླ་བའི་ལུགས་ག་ལ་ཡིན། ཚད་མ་ཁས་བླངས་ན་རང་རྒྱུད་པར་ཁས་ལེན་དགོས་པར་སྨྲ་བ་ཡང་གྲུབ་མཐའ་ཆེན་པོ་འདིའི་གནད་གསང་ཕྲ་བ་མ་མཁྱེན་པར་ཟད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་ཐལ་རང་གཉིས་ཀའི་ལུགས་ལ་སྤྱིར་ཚད་མ་དང་ཚད་མིན་གྱི་རབ་དབྱེ་བཞེད་ཀྱང༌། ཐ་སྙད་རང་མཚན་གྱིས་གྲུབ་མ་གྲུབ་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཆེ་བའི་ཚུལ་ནི་རབ་གསལ་བརྒལ་ལན་ལས་རྟོགས་པར་བྱའོ། །དེས་ན་སྐབས་འདིར་འཇིག་རྟེན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་ནི་བུམ་པ་ཡང་མངོན་སུམ་ཡིན་ཞིང་གཟུགས་སོགས་ཀྱང་མངོན་སུམ་ཡིན་ལ། དེའི་ཉེ་བར་ལེན་པ་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱང་མངོན་སུམ་དུ་འདོད་དོ། །དེ་ལ་གལ་ཏེ་གཟུགས་ཙམ་མཐོང་བ་དེ་ཡིས་མ་མཐོང་ཡང་བུམ་པའི་རྡུལ་རྫས་དེ་ཐམས་ཅད་མཐོང་བར་གྱུར་ན་ནི། འོ་ན་རྫས་གཞན་མ་མཐོང་བ་ཡིས་གཟུགས་གཅིག་པུ་མཐོང་བ་དེ་ཡང་མཐོང་བ་མིན་པར་ཅིས་མི་འགྱུར། གལ་ཏེ་དྲི་ལ་སོགས་པ་མངོན་སུམ་མིན་ཡང་གཟུགས་མངོན་སུམ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། གཟུགས་ནི་འབའ་ཞིག་ཁོ་ན་ལའང༌། མངོན་སུམ་ཉིད་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ་གང་གི་ཕྱིར་ན་དེ་ལ་ཡང་ཕ་རོལ་གྱི་ཆ་དང་ཚུ་རོལ་གྱི་ཆ་དང་དབུས་ཀྱི་ཆ་རྣམས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ན་དེ་དག་རྫོགས་པར་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ།།
༼གསུམ་པ་དོན་བསྡུ་ནི།༽
རྡུལ་ལ་ཆ་ཤས་ཡོད་མེད་ཅེས། །དཔྱད་པ་དེར་ཡང་འཇུག་པར་འགྱུར།།
དེ་ཕྱིར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡིས། །བསྒྲུབ་བྱ་འགྲུབ་པར་མི་འཐད་དོ།།
དེ་ལྟར་རྣམ་པར་བརྟགས་ན་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ལ་ཡང་མཐོང་མ་མཐོང་གི་ཆ་ཤས་ཡོད་མེད་ཅེས་བརྟགས་པའི་དཔྱད་པ་དེར་ཡང་འཇུག་པར་འགྱུར་བ་དེ་ཡི་ཕྱིར་ཚད་མ་གཞན་གྱིས་གཟོད་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡི་མངོན་སུམ་དེ་ཡིས། བསྒྲུབ་བྱ་ཕྱི་ནང་གི་དངོས་པོ་རང་མཚན་དང་བཅས་པ་འགྲུབ་པར་མི་འཐད་དོ།།
༼གཉིས་པ་བསྒྲུབ་བྱ་ཕྱི་ནང་གི་ཆོས་དགག་པ་ལ། ཕྱི་ཡུལ་གྱི་ཆོས་དགག་པ་དང༌། ནང་དབང་པོའི་ཆོས་དགག་པ་དང༌། གསང་བ་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཆོས་དགག་པ་དང༌། དེ་དག་གི་བྱེད་པ་དགག་པ་བཞི། དང་པོ་ལ།
གཟུགས་ཀྱི་མིང་དོན་མ་གྲུབ་པར་མདོར་བསྟན། གཟུགས་ཀྱི་རང་མཚན་དགག་པ་རྒྱས་པར་བཤད། བལྟ་བྱའི་ཡུལ་དུ་མ་གྲུབ་པར་དོན་བསྡུ་བ་གསུམ། དང་པོ་ནི།༽
ཀུན་ཀྱང་ཡན་ལག་ཏུ་གྱུར་ནས། །སླར་ཡང་ཡན་ལག་ཅན་དུ་འགྱུར།།
དེ་ཕྱིར་ཡི་གེ་བརྗོད་པ་ཡང༌། །འདི་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ།།
དེ་ལ་དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་གྱིས་གཟུང་བར་བྱ་བའི་དོན་ལ་ཡོངས་སུ་བརྟགས་ན། གཟུགས་རང་བཞིན་གྱིས་གྲུབ་པ་མེད་དེ་གཟུགས་ཕྲ་རགས་ཀུན་ཀྱང་རང་རང་གི་ཡན་ལག་ཏུ་གྱུར་པ་ལ་ལྟོས་ནས་སླར་ཡང་ཡན་ལག་ཅན་དུ་འགྱུར་བ་ཉིད་ཀྱིས་གཟུགས་མ་གྲུབ་པ་དེ་ཡི་ཕྱིར། རྗོད་བྱེད་ཡི་གེའི་སྒོ་ནས་གཟུགས་ཞེས་མིང་དུ་བརྗོད་པ་ཡང༌། འདི་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ།།
༼གཉིས་པ་ལ། འབྲས་བུ་འབྱུང་འགྱུར་གྱི་གཟུགས་དགག་པ་དང༌། རྒྱུ་འབྱུང་བའི་གཟུགས་དགག་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི།༽
གལ་ཏེ་མདོག་ལས་དབྱིབས་གཞན་ན། །ཇི་ལྟ་བུར་ན་དབྱིབས་འཛིན་འགྱུར།།
འོན་ཏེ་གཞན་མིན་ན་ལུས་ཀྱིས། །མདོག་ཀྱང་ཅི་སྟེ་འཛིན་མི་འགྱུར།།
དེ་ལ་གཟུགས་ཡོད་དེ་དབྱིབས་དང་ཁ་དོག་གི་གཟུགས་གཉིས་སུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ཡང་མ་གྲུབ་སྟེ་གལ་ཏེ་མདོག་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཁ་དོག་གི་གཟུགས་ལས་ཟླུམ་པོ་ལ་སོགས་པའི་དབྱིབས་ཀྱི་གཟུགས་གཞན་ཐ་དད་ན། ཇི་ལྟ་བུར་ན་མིག་གཉིས་ཀྱིས་ཁ་དོག་ཉིད་མཐོང་བའི་ཚེ་དབྱིབས་ཇི་ལྟར་འཛིན་པར་འགྱུར་ཏེ་དེ་གཉིས་རྫས་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་མིག་གིས་སྒྲ་མི་འཛིན་པ་བཞིན་ནོ། །འོན་ཏེ་གཞན་མིན་པ་གཅིག་ཏུ་ལྟ་ན་ནི་ལུས་ཀྱི་དབྱིབས་འཛིན་པའི་ཚེ། མདོག་ཀྱང་ཅི་སྟེ་འཛིན་པར་མི་འགྱུར་ཏེ་དེ་གཉིས་རྫས་གཅིག་ཏུ་འདོད་པའི་ཕྱིར།
༼གཉིས་པ་ནི།༽
གཟུགས་ནི་ལྟ་ཞིག་མ་གཏོགས་པར། །གཟུགས་ཀྱི་རྒྱུ་ནི་མི་སྣང་ངོ༌།།
གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་གྱུར་ན་ནི། །གཉི་ག་ཡང་ནི་མིག་ཉིད་ཀྱིས།།
འཛིན་པར་ཅི་ཡི་ཕྱིར་མི་འགྱུར། །ས་ནི་བརྟན་ཞེས་བྱ་བར་མཐོང༌།།
དེ་ཡང་ལུས་ཀྱིས་འཛིན་པར་འགྱུར། །དེས་ན་རེག་པ་འབའ་ཞིག་ནི།།
ས་འོ་ཞེས་ནི་བྱ་བར་བརྗོད།།
གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ནི་ཡོད་པ་ཁོ་ན་སྟེ། དེའི་རྒྱུ་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན།
དེ་ཡང་མ་གྲུབ་སྟེ། རྣམ་པར་བརྟགས་ན་གཟུགས་མ་གྲུབ་པ་དེའི་ཕྱིར། གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ནི་ལྟ་ཞིག་མ་གཏོགས་པར་གཟུགས་ཀྱི་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཅི་ཡང་མི་སྣང་ངོ༌། །འོ་ན་ཐ་མི་དད་པའི་ཚུལ་དུ་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་གཟུགས་དང་གཟུགས་ཀྱི་རྒྱུ་གཉིས་ཀ་ཡང་ནི་མིག་ཉིད་ཀྱིས་འཛིན་པར་ཅི་ཡི་ཕྱིར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་གཉིས་གཅིག་ཏུ་འདོད་པའི་ཕྱིར། དེ་ནི་སྲིད་པ་མ་ཡིན་ཏེ་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་ན་ས་ཡི་མཚན་ཉིད་ནི་སྲ་ཞིང་བརྟན་པ་ཞེས་བྱ་བར་མཐོང་ལ་དེ་ཡང་རེག་བྱ་ཡིན་ལ་རེག་བྱ་ནི་ལུས་ཀྱིས་འཛིན་པར་འགྱུར་བ་དེས་ན་ལུས་ཀྱི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའི་རེག་བྱ་འབའ་ཞིག་ལ་ནི་སའོ་ཞེས་ནི་བྱ་བར་བརྗོད་པས་དེ་མིག་གིས་འཛིན་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ།།
༼གསུམ་པ་དོན་བསྡུས་ཏེ་བལྟ་བྱའི་ཡུལ་དགག་པ་ནི།༽
བལྟ་བྱར་སྐྱེས་པས་བུམ་པ་ནི། །འདི་ལ་ཡོན་ཏན་འགར་མི་འགྱུར།།
དེས་ན་བལྟ་བྱ་ཉིད་སྐྱེ་ལྟར། །ཡོད་པའི་ངོ་བོའང་ཡོད་མ་ཡིན།།
དེ་ལྟར་གཟུགས་མ་གྲུབ་མོད་ད་དུང་བལྟ་བྱ་ཡུལ་དུ་ཞེན་པ་དགག་པ་ནི། མདོར་ན་གཟུགས་དེ་ཉིད་བལྟ་བར་བྱ་བའི་ཡུལ་ཉིད་དུ་འདོད་ན། ཡུལ་ཅན་དང་མ་འཕྲད་པའི་སྔར་བུམ་པའི་གཟུགས་དེ་ཉིད་བལྟ་བྱར་གྱུར་པ་མི་རིགས་པས་སྔར་བལྟ་བྱ་མིན་པ་ལ་ཕྱིས་སུ་བལྟ་བྱར་གསར་དུ་སྐྱེ་བར་འདོད་ན་ནི། ཡུལ་བལྟ་བྱར་གསར་དུ་སྐྱེས་པས་སྔར་གྱི་བུམ་པ་ནི་འདི་ལ་ཡུལ་གྱི་དགོས་ནུས་དང་ཡོན་ཏན་འགའ་ཡང་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་བ་དེས་ན་བལྟ་བྱ་ཉིད་སྔར་མེད་པ་གསར་དུ་སྐྱེ་དགོས་པ་ལྟར་བུམ་པ་ཉིད་ཀྱང་སྔར་ནས་ཡོད་པའི་ངོ་བོའང་གྲུབ་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ།།
༼གཉིས་པ་ནང་དབང་པོ་དགག་པ་ནི།༽
མིག་ནི་འབྱུང་གྱུར་རྣ་དེ་བཞིན། །མིག་གིས་མཐོང་གི་གཞན་གྱིས་མིན།།
དེས་ན་ངེས་པར་ལས་རྣམ་སྨིན། །ཐུབ་པས་བསམ་མི་ཁྱབ་པར་གསུངས།།
གཟུགས་སོགས་ཡུལ་གྱི་ངོ་བོ་ནི་ཡོད་དེ། དེ་འཛིན་པར་བྱེད་པའི་མིག་སོགས་དབང་པོ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ཡང་མ་གྲུབ་སྟེ། མིག་ནི་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་ཅིང་རྣ་བའང་དེ་བཞིན་དུ་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པས། རྒྱུ་ལ་ཁྱད་པར་མེད་བཞིན་དུ་མིག་གིས་གཟུགས་མཐོང་གི་རྣ་བ་སོགས་དབང་པོ་གཞན་གྱིས་དེ་ལྟར་མཐོང་བ་མིན་པ་དེའི་ཕྱིར་དབང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ཅི་ཡང་མེད་དོ། །དེས་ན་འགྲེལ་ཆེན་ལས། མཁས་པས་འཇིག་རྟེན་པའི་དོན་ལ་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་རྣམ་པར་དཔྱད་པ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཐོང་བ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་མ་བཅུག་པར་ལས་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཉིད་དུ་ཁས་བླངས་ཏེ་སྤྲུལ་པ་ལས་སྤྲུལ་པ་འབྱུང་བའི་ཚུལ་དུ་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཁས་བླང་བར་བྱའོ། །ཞེས་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་པ་ལྟར། གནས་ལུགས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཐོང་བའི་མཉམ་བཞག་ཡེ་ཤེས་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་ཆོས་ཐམས་ཅད་དོན་དམ་སྟོང་ཉིད་དུ་འཇལ་བྱེད་ཀྱི་ཚད་མས་མ་དཔྱད་པར། ཐ་སྙད་སྒྱུ་མ་དང་སྤྲུལ་པ་ཙམ་གྱི་ཚུལ་དུ་ངེས་པར་ལས་ཚུལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དབང་ལས་དེ་ལྟར་འབྱུང་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་མ་གྲུབ་པའི་དབང་གིས་ཏེ། གལ་ཏེ་རང་བཞིན་གྱིས་གྲུབ་ན་ནི། འགྲེལ་ཆེན་ལས། གལ་ཏེ་དེ་རང་གི་ངོ་བོས་གྲུབ་པར་གྱུར་ན་ནི་དེའི་ཚེ་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མི་ཆད་པར་འགྱུར་ཞིང༌། རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཕྱུང་ཟིན་པ་ལས་ཀྱང་སླར་རྣམ་པར་སྨིན་པར་འགྱུར་བའམ་ཡང་ན་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པར་མི་འགྱུར་བ་ཉིད་དེ། ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། ལས་འབྲས་ཀྱི་རྣམ་གཞག་འཇོག་པར་དཀའ་ཡང་རང་བཞིན་མ་གྲུབ་པའི་གནད་ཀྱིས་ལས་དང་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ནི་ཐུབ་པས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པར་གསུངས་ཏེ། འགྲེལ་ཆེན་ལས། ལས་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ནི་རིགས་པ་བཅུག་ནས་བསམ་པར་བྱ་བར་མི་ནུས་ཏེ་རེ་ཞིག་ལས་དེ་ཉིད་རང་གི་ངོ་བོས་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་སོགས་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་པ་ལྟར་རོ།།
༼གསུམ་པ་གསང་བ་རྣམ་ཤེས་དགག་པ་ནི།༽
རྐྱེན་མ་ཚང་ཕྱིར་ཤེས་པ་ནི། །ལྟ་བའི་སྔ་རོལ་ཡོད་མ་ཡིན།།
འོན་ཏེ་ཕྱིེས་ན་ཤེས་དོན་མེད། །གསུམ་པ་བྱེད་པ་དོན་མེད་འགྱུར།།
མིག་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོ་རྣམས་ནི་ཡོད་པ་ཉིད་དེ། དེའི་འབྲས་བུ་རྣམ་ཤེས་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བདག་པོའི་རྐྱེན་མ་ཚང་བའི་ཕྱིར་ནང་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་མིག་གིས་ལྟ་བའི་སྔ་རོལ་དུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཞིང༌། འོན་ཏེ་ལྟ་བའི་ཕྱིས་སུ་ཡོད་ན་ཡང་ཤེས་པ་དེ་སྐྱེ་བ་དོན་མེད་དོ། །རྟོག་པ་གསུམ་པ་དབང་ཤེས་གཉིས་ཅིག་ཅར་འབྱུང་བར་འདོད་ན་ཡང་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་ལ་དབང་པོའི་བྱེད་པ་དོན་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ་བ་ལང་གི་རྭ་གཡས་གཡོན་ལྟར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ།།
༼བཞི་པ་ཤེས་པའི་བྱ་བ་དགག་པ་ལ། དབང་པོའི་བྱ་བ་དགག་པ་དང༌། ཤེས་པའི་བྱ་བ་དགག་པ་གཉིས། དང་པོ་ལ།
མིག་དབང་གི་བྱ་བ་དགག་པ་དང༌། རྣ་བས་སྒྲ་འཛིན་པའི་བྱ་བ་དགག་པ་གཉིས། དང་པོ་ལ།
དགག་པ་རྒྱས་པར་བསྟན་པ་དང༌། དོན་བསྡུས་ཏེ་དགག་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི།༽
མིག་དེ་འགྲོས་དང་ལྡན་གྱུར་ན། །ཐག་རིང་ཡུན་རིང་གིས་མཐོང་འགྱུར།།
ཧ་ཅང་ཉེ་དང་ཆེས་རིང་དུ། །གཟུགས་དེ་གསལ་བར་ཅི་སྟེ་མིན།།
གལ་ཏེ་གཟུགས་མཐོང་མིག་འགྲོ་ན། །སོང་བས་ཡོན་ཏན་འགའ་ཡང་མེད།།
ཡང་ན་བལྟ་བྱར་འདོད་པ་ནི། །ངེས་ཞེས་བྱ་བ་བརྫུན་པར་འགྱུར།།
མིག་མ་སོང་བར་འཛིན་ན་ནི། །འགྲོ་བ་འདི་ཀུན་མཐོང་འགྱུར་ཏེ།།
གང་ལ་འགྲོ་བ་ཡོད་མིན་པ། །དེ་ལ་རིང་མེད་བསྒྲིབས་པའང་མེད།།
དངོས་པོ་ཀུན་གྱི་རང་བཞིན་ནི། །དང་པོར་བདག་ལ་སྣང་གྱུར་ན།།
མིག་ནི་མིག་ཉིད་ཀྱིས་འཛིན་པར། །ཅི་ཡི་ཕྱིར་ན་འགྱུར་མ་ཡིན།།
མིག་ནི་ཡོད་དེ་གཟུགས་ལ་ལྟ་བའི་བྱ་བ་བྱེད་པ་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། མིག་གིས་གཟུགས་ལ་ལྟ་བའི་ཚེ་དབང་ཡུལ་གཉིས་ཕྲད་མ་ཕྲད་གང་རུང་གི་ཚུལ་གཉིས་ལས་མི་འདའ་བས་དང་པོ་ལྟར་ན་དབང་པོ་ཡུལ་གྱི་མདུན་དུ་མ་སོང་བར་འཕྲད་པ་མི་སྲིད་པས། མིག་དེ་ཡུལ་ལྟ་བའི་ཕྱིར་ཡུལ་གྱི་མདུན་དུ་འགྲོ་བའི་འགྲོས་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ན་ཡུལ་ཐག་རིང་པོ་ན་གནས་པ་རྣམས་དུས་ཡུན་རིང་མོ་ཞིག་གིས་མཐོང་བར་འགྱུར་བ་དང༌། ནམ་ཞིག་གི་ཚེ་ཡུལ་མཐོང་བ་ན་ཡང་ཧ་ཅང་ཉེ་བ་ན་གནས་པ་དང་ཆེས་ཐག་རིང་དུ་གནས་པའི་གཟུགས་དེ་གཉིས་ལ་ཁྱད་མེད་པར་གསལ་བར་མཐོང་བ་ཅི་སྟེ་མིན་ཏེ། ཉེ་རིང་གི་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་བརྟགས་ན་གཟུགས་ལྟ་བའི་ཕྱིར་འགྲོ་བ་ཡང་མི་སྲིད་དེ། གལ་ཏེ་དང་པོ་གཟུགས་མཐོང་ནས་ད་དུང་མིག་དེ་ཉིད་འགྲོ་ན་ནི་གཟུགས་སྔར་ནས་མཐོང་ཟིན་པའི་ཕྱིར་དེ་སོང་བས་ཡོན་ཏན་ལྷག་པ་འགའ་ཡང་མེད་ན་ཅི་ཞིག་བྱེད་འགྲོ། ཡང་ན་གཟུགས་མ་མཐོང་བཞིན་དུ་ཡུལ་བལྟ་བར་བྱ་བར་འགྲོ་བར་འདོད་པ་ཡིན་ན་ནི། ཡུལ་གྱི་ཕྱོགས་ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་རྫུན་པར་གྱུར་ན་གང་དུ་འགྲོ། ཕྱོགས་གཉིས་པ་ལྟར་མིག་མ་སོང་བར་ཡུལ་དབང་མ་ཕྲད་བཞིན་དུ་གཟུགས་འཛིན་པར་འདོད་ན་ནི། འགྲོ་བ་འདི་དག་ཀུན་ཅིག་ཅར་མཐོང་བར་འགྱུར་ཏེ་དབང་པོ་གང་ལ་ཡུལ་གྱི་དྲུང་དུ་འགྲོ་བ་ཡོད་པ་མིན་པ་དེ་ལ་ཡུལ་ཐག་རིང་བས་མིག་གསལ་བ་མེད་ཅིང་ཡུལ་གཞན་གྱིས་བར་ཆོད་པས་བསྒྲིབས་པའང་མེད་དེ་ཡུལ་དང་མ་ཕྲད་བཞིན་དུ་གཟུགས་མཐོང་བར་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བུའི་དཔྱད་པ་མི་འཇུག་སྟེ་མར་མེའི་ངོ་བོས་གསལ་བ་ཡིན་པས་མུན་པ་སེལ་བ་ལྟར། མིག་ལྟ་བའི་རང་བཞིན་ཡིན་པས་ཡུལ་མཐོང་བར་འདོད་དོ་ཞེ་ན། འོ་ན་གང་དངོས་པོ་ཀུན་གྱི་རང་བཞིན་ནི་མེ་དང་ཚ་བ་ལྟར་དང་པོར་བདག་ལ་སྣང་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ན། མིག་ནི་མིག་ཉིད་ཀྱིས་འཛིན་པར་ཡང་ཅི་ཡི་ཕྱིར་ན་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ཏེ་ཐོག་མར་མིག་རང་ཉིད་ཀྱིས་རང་ཉིད་མཐོང་བར་ཐལ་ལོ།།
༼གཉིས་པ་ནི།༽
མིག་ལ་རྣམ་ཤེས་ཡོད་མིན་ཞིང༌། །རྣམ་ཤེས་ལ་ཡང་ལྟ་མེད་ལ།།
གཉི་ག་གཟུགས་ལ་ཡོད་མིན་ན། །དེ་དག་གིས་གཟུགས་ཇི་ལྟར་མཐོང༌།།
དེ་ལྟར་ན་ཡང་ཡུལ་དབང་ཤེས་གསུམ་ཚོགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཡུལ་མཐོང་བའི་བྱ་བ་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། མིག་བེམ་པོའི་རང་བཞིན་ལ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡོད་པ་མིན་ཞིང༌། རྣམ་ཤེས་ལ་ཡང་དབང་པོ་མེད་པས་ལྟ་བའི་བྱ་བ་མེད་ལ། དེ་གཉིས་ཀ་ཡུལ་གཟུགས་ལ་ཡོད་པ་མིན་ན་ཕན་ཚུན་ཆོས་མི་མཐུན་པ་དེ་དག་གིས་གཟུགས་ཇི་ལྟར་མཐོང་སྟེ་ཅི་ཡང་མཐོང་བ་མེད་དེ་ལོང་བའི་ཚོགས་བཞིན་ནོ།།
༼གཉིས་པ་རྣ་བས་སྒྲ་འཛིན་པའི་བྱ་བ་དགག་པ་ནི།༽
གལ་ཏེ་སྨྲ་ཞིང་སྒྲ་འགྲོ་ན། །གང་གིས་སྨྲ་བ་པོར་མི་འགྱུར།།
འོན་ཏེ་མི་སྨྲ་བར་འགྲོ་ནའང༌། །གང་གིས་དེ་ལ་ཤེས་པ་སྐྱེ།།
གལ་ཏེ་ཕྲད་དེ་སྒྲ་འཛིན་ན། །སྒྲ་ཡི་དང་པོ་གང་གིས་འཛིན།།
སྒྲ་ནི་རྐྱང་པར་མི་འོང་ན། །རེང་བུ་ཇི་ལྟར་འཛིན་པར་འགྱུར།།
ཇི་ལྟར་སྒྲ་ཐོས་མ་གྱུར་པ། །དེ་ཡི་བར་དུ་སྒྲར་མི་འགྱུར།།
སྒྲ་མེད་པ་ཡང་མཐར་སྒྲ་ཉིད། །གྱུར་ན་དེ་ནི་མི་རིགས་སོ།།
དེ་བཞིན་དུ་རྣ་བས་སྒྲ་འཛིན་པའི་བྱ་བའང་རྣམ་པར་བརྟགས་ན་མ་གྲུབ་སྟེ། སྒྲ་དབང་པོའི་ཡུལ་དུ་མ་སོང་བར་སྒྲ་འཛིན་པར་མི་རིགས་པས། སྒྲ་དབང་པོའི་ཡུལ་དུ་ཕྱིན་པར་གྱུར་ན། སྒྲ་འབྱིན་ཞིང་འགྲོའམ་སྒྲ་མེད་པར་འགྲོ། གལ་ཏེ་དང་པོ་ལྟར་སྒྲ་འབྱིན་ཞིང་སྒྲ་དེ་རྣ་བའི་ཡུལ་དུ་འགྲོ་ན་ནི། གང་གིས་ན་སྒྲ་དེ་ཉིད་སྨྲ་བ་པོར་མི་འགྱུར། འོན་ཏེ་མི་སྨྲ་བར་རྣ་བའི་ཡུལ་དུ་འགྲོ་བར་འདོད་ནའང༌། གང་གིས་སྒྲ་དེ་ལ་དེ་འཛིན་པའི་ཤེས་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར། གལ་ཏེ་སྒྲ་རྣ་བའི་ཡུལ་དུ་སོང་ཞིང་ཕྲད་དེ་སྒྲ་འཛིན་ན་ཡང༌། སྒྲ་ཡི་སྐད་ཅིག་དང་པོ་དེ་རྣ་བ་དང་མ་ཕྲད་པས་གང་གིས་འཛིན་པར་འགྱུར། དེ་བཞིན་དུ་སྒྲ་ནི་རྫས་དགུའི་བདག་ཉིད་ཅན་ཡིན་པས་སྒྲ་རྡུལ་རྐྱང་པར་མི་འོང་ན་རེང་བུ་ཡན་གར་བ་ཞིག་ཇི་ལྟར་འཛིན་པར་འགྱུར། ཇི་ལྟར་སྐད་ཅིག་དང་པོ་སོགས་སུ་ཇི་སྲིད་སྒྲ་དེ་རྣ་བས་ཐོས་པར་མ་གྱུར་པ་དེ་ཡི་བར་དུ་ནི་སྒྲ་ཡིན་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ལ། དེ་ལྟར་དང་པོ་སྒྲ་ཡི་མཚན་ཉིད་མེད་པར་ཡང་མཐར་རྣ་བ་དང་ཕྲད་ཚེ་སྒྲ་ཉིད་དུ་གྱུར་ན་དེ་ནི་མི་རིགས་སོ།།
༼གཉིས་པ་ཡུལ་ཅན་ཤེས་པའི་བྱ་བ་དགག་པ་ལ། དབང་མངོན་རྟོག་མེད་ཀྱི་བྱ་བ་དགག་པ་དང༌། ཡིད་ཤེས་རྟོག་བཅས་ཀྱི་བྱ་བ་དགག་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི།༽
དབང་པོ་རྣམས་དང་བྲལ་སེམས་ཀྱིས། །སོང་སྟེའང་ཅི་ཞིག་བྱེད་པར་འགྱུར།།
དེ་ལྟ་ཡིན་དང་སྲོག་འདི་ནི། །རྟག་ཏུ་ཡིད་མེད་ཅི་སྟེ་མིན།།
མདོ་སྡེ་པ་སོགས་ཀྱིས་ཡུལ་མཐོང་བ་ནི་ཤེས་པའི་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ཡང་མི་རིགས་ཏེ་དབང་པོ་རྣམས་དང་བྲལ་བའི་སེམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཡུལ་གྱི་ཡུལ་དུ་སོང་སྟེའང་ཅི་ཞིག་བྱེད་པར་འགྱུར་ཏེ་ཡུལ་འཛིན་པའི་ནུས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་སྐྱོན་གནས་པ་ཡིན་པ་དང༌། གཞན་ཡང་སྲོག་ལྡན་གྱི་ཡུལ་འདི་ནི་རྟག་ཏུ་ཡིད་མེད་པའི་བེམ་པོར་འགྱུར་བ་ཅི་སྟེ་མིན་ཞེས་གསུངས་སོ།།
༼གཉིས་པ་ནི།༽
སྔར་མཐོང་བ་ཡི་དོན་གང་ཞིག།ཡིད་ཀྱིས་སྨིག་རྒྱུ་ལྟར་འཛིན་པ།།
དེ་ནི་ཆོས་ཀུན་རྣམ་གཞག་ལ། །འདུ་ཤེས་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱ་འོ།།
མིག་དང་གཟུགས་ལ་བརྟེན་ནས་ཡིད། །སྒྱུ་མ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར།།
གང་ལ་ཡོད་པ་ཉིད་ཡོད་དེ། །སྒྱུ་མ་ཞེས་བྱར་མི་རིགས་སོ།།
དེ་ལྟར་ན་དངོས་པོ་རྣམས་ཡོངས་སུ་གཅོད་པར་བྱེད་པའི་འདུ་ཤེས་མེད་དམ་ཞེ་ན། དེ་ནི་སྔར་མིག་གིས་མཐོང་བ་ཡི་དོན་གང་ཞིག་ཕྱིས་སུ་ཡིད་ཀྱིས་སྨིག་རྒྱུ་ལ་ཆུར་འཁྲུལ་བ་ལྟར་འཛིན་པ་དེ་ནི་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཆོས་ཀུན་གྱི་རྣམ་གཞག་འཇོག་པ་ལ་འཇོག་བྱེད་འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་མིག་གི་དབང་པོ་དང་གཟུགས་ལ་བརྟེན་ནས་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྒྱུ་མ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་ཙམ་སྟེ་དེའི་ཕྱིར་གང་ལ་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་དངོས་པོ་ཡོད་པ་དེ་ནི་སྒྱུ་མ་ཞེས་བྱ་བར་བརྗོད་པར་མི་རིགས་སོ།།
༼གཉིས་པ་ཀུན་རྫོབ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྟན་པ་ལ། ཐ་སྙད་ངོ་མཚར་སྒྱུ་མའི་ཆོས་སུ་བསྟན་པ་དང༌། ཚུལ་དེ་མཚོན་བྱེད་དཔེ་ཡི་རྣམ་གྲངས་བསྟན་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི།༽
གང་ཚེ་མཁས་པ་ས་སྟེང་ན། །ངོ་མཚར་མིན་པ་འགའ་མེད་པ།།
དེ་ཚེ་དབང་རྟོགས་དེ་འདྲ་ལ། །ཡ་མཚན་ཞེས་བྱ་ཅི་ཞིག་ཡོད།།
དེ་ལྟར་རྣམ་པར་དཔྱད་ན་མིག་གིས་གཟུགས་མཐོང་བ་སོགས་རྣམ་པར་མ་གྲུབ་ཀྱང་མིག་དང་གཟུགས་ལ་བརྟེན་ནས་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བར་སྣང་བ་འདི་ནི་ངོ་མཚར་བ་ཞིག་གོ་སྙམ་ན། དེ་ཙམ་དུ་མ་ཟད་ཕྱི་ཡི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་འགག་བཞིན་པའི་ས་བོན་ལས་མྱུ་གུ་འབྱུང་བ་དང༌། ནང་གི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ལས་འགགས་ནས་ཡུན་རིང་པོར་ལོན་པ་ལས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་འབྱུང་བ་སོགས་ངོ་མཚར་སྒྱུ་མའི་སྣང་བ་ཅིར་ཡང་འཆར་བ་དེའི་ཕྱིར་གང་གི་ཚེ་མཁས་པ་རྣམས་ལ་ས་ཡི་སྟེང་ན་ཕྱི་དང་ནང་གི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་དང་མིག་འཕྲུལ་གྱི་སྣང་བ་ལྟར་ངོ་མཚར་སྐྱེ་བའི་གནས་མིན་པ་འགའ་ཡང་མེད་པ་དེ་ཡི་ཚེ་དབང་པོས་ཡུལ་རྟོགས་ཚུལ་དེ་འདྲ་བ་ཙམ་ཁོ་ན་ལ་ཡ་མཚན་དུ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཅི་ཞིག་ཡོད། དེ་ལྟར་ན་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་བརྟགས་རྟེན་འབྱུང་སྒྱུ་མ་ཉམས་དགའ་བའི་ཚུལ་དུ་གྲུབ་བོ།།
༼གཉིས་པ་ནི།༽
མགལ་མེའི་འཁོར་ལོ་སྤྲུལ་པ་དང༌། །རྨི་ལམ་སྒྱུ་མ་ཆུ་ཟླ་དང༌།།
ཁུག་རྣ་ནང་གི་བྲག་ཅ་དང༌། །སྨིག་རྒྱུ་སྤྲིན་དང་སྲིད་པ་མཚུངས།།
དེ་ལྟར་ཀུན་རྫོབ་སྣང་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྣང་ལ་རང་བཞིན་མེད་པ། མགལ་མེའི་འཁོར་ལོ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་སྤྲུལ་པ་དང༌། རྨི་ལམ་གྱི་སྣང་བ་དང༌། སྒྱུ་མའི་སྐྱེ་བོ་དང༌། ཆུ་ཡི་ཟླ་བ་དང༌། ཁུག་སྣ་དུ་བ་ལྟར་འཁྲིགས་པ་དང༌། རི་བྲག་ཆེན་པོའི་ནང་གི་བྲག་ཅ་དང༌། སྨིག་རྒྱུ་ལ་ཆུར་འཁྲུལ་བ་དང༌། རྒྱང་རིང་པོའི་སྤྲིན་རི་བོར་འཁྲུལ་བ་དང༌། སྲིད་པ་ཡི་སྣང་བ་འདི་དག་མཚུངས་པར་གྱུར་པ་ཁོ་ནའོ།།
༼ལེའུའི་མཚན་ནི།༽
རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་བཞི་བརྒྱ་པ་ལས་དབང་པོ་དང་དོན་དགག་པ་བསྒོམ་པ་བསྟན་པ་སྟེ་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་བཅུ་གསུམ་པའི་འགྲེལ་པའོ།། །།
རབ་བྱེད་བཅུ་བཞི་པ་མཐར་འཛིན་དགག་པ་པསྒོམ་པ་བསྟན་པ།
༼༈ བཞི་པ་ཁྱད་པར་མཐའ་བྲལ་ཆོས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་ལ།
དངོས་དང༌། བྱེ་བྲག་འདུས་བྱས་སྐྱེས་མཐའ་བྲལ་བའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བཤད་པ་གཉིས། དང་པོ་ལ།
ངོ་བོ་མདོར་བསྟན་པ་དང༌། གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་རྒྱས་པར་བཤད་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི།༽
དངོས་པོ་གང་ཞིག་གཞན་འགའ་ལའང༌། །རག་ལས་པར་ནི་མི་འགྱུར་ན།།
དེ་ཡི་བདག་ཉིད་འགྲུབ་གྱུར་ན། །དེ་ནི་གང་ནའང་ཡོད་མ་ཡིན།།
འོ་ན་རང་བཞིན་དང་བཅས་པའི་དངོས་པོ་ཅི་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་དངོས་པོའི་ཆོས་གང་ཞིག་རྒྱུ་རྐྱེན་གཞན་འགའ་ལའང་རག་ལས་པར་ནི་མི་འགྱུར་ན་ནི་དེ་ཡི་བདག་ཉིད་རང་བཞིན་གྱིས་འགྲུབ་པར་གྱུར་ན་ཡང་དེ་ནི་གང་ནའང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ།
ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་འབྱུང་མ་གཏོགས་པ། །ཆོས་འགའ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཕྱིར་སྟོང་ཉིད་མ་གཏོགས་པ། །ཆོས་འགའ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ།།
༼གཉིས་པ་ལ། ངོ་བོ་ལ་དཔྱོད་པ་གཅིག་དུ་བྲལ་གྱི་གཏན་ཚིགས་བཤད་པ། འབྲས་བུ་ལ་དཔྱོད་པ་ཡོད་མེད་སྐྱེ་འགོག་གི་གཏན་ཚིགས་བཤད་པ། ཀུན་ལ་དཔྱོད་པ་རྟེན་འབྲེལ་ཆེན་མོའི་གཏན་ཚིགས་བཤད་པ་གསུམ། དང་པོ་ལ།
རྣམ་པར་དཔྱད་པ་མདོར་བསྟན་པ་དང༌། དེའི་ཚུལ་རྒྱས་པར་བཤད་པ། གནད་དོན་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པ་གསུམ། དང་པོ་ནི།༽
གཟུགས་ཉིད་བུམ་ཞེས་གཅིག་མ་ཡིན། །གཟུགས་ལྡན་བུམ་གཞན་ཡོད་མིན་ལ།།
བུམ་པ་ལ་གཟུགས་ཡོད་མིན་ཞིང༌། །གཟུགས་ལ་བུམ་པ་ཡོད་མ་ཡིན།།
དེ་ལ་བུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་རང་བཞིན་གྱིས་གྲུབ་པ་ཞིག་ཡོད་པར་གྱུར་ན། གཅིག་ཐ་དད་གང་རུང་གི་ཚུལ་དུ་གྲུབ་དགོས་ཀྱང་དེ་ལ་རེ་ཞིག་གཟུགས་དེ་ཉིད་བུམ་པའོ་ཞེས་དེ་གཉིས་གཅིག་མ་ཡིན་ཏེ་གཟུགས་ཙམ་བུམ་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ལྷས་སྦྱིན་བ་ལང་དང་ལྡན་པ་ལྟར་གཟུགས་དང་ལྡན་པའི་བུམ་པ་ཞེས་གཞན་དུ་ཡོད་པ་མིན་ལ། ཡོད་ན་གཟུགས་ལ་མ་ལྟོས་པར་བུམ་པ་གཟུང་དུ་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་གཞན་ཐ་དད་དུ་མ་གྲུབ་པ་དེའི་ཕྱིར། མཁར་གཞོང་ལ་རྒྱ་ཤུག་ལྟར་བུམ་པ་ལ་གཟུགས་ཡོད་པ་མིན་ཕྱིར། རེ་ལྡེ་ལ་ལྷས་སྦྱིན་ལྟར་གཟུགས་ལ་བུམ་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཚུལ་གྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པར་རྟོགས་པར་བྱའོ།།
༼གཉིས་པ་ལ། སྤྱི་དང་བྱེ་བྲག་གི་རང་བཞིན་དགག་པ། ཡོན་ཏན་དང་ཡོན་ཏན་ཅན་གྱི་ཁྱད་པར་དགག་པ། མཚན་ཉིད་དང་མཚན་གཞིའི་རབ་དབྱེ་དགག་པ། ཡན་ལག་དང་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་ངོ་བོ་དགག་པ། གདགས་གཞི་དང་བཏགས་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གཞག་དགག་པ། ཚོགས་དང་ཚོགས་ཅན་གྱི་རང་བཞིན་དགག་པ་དང་དྲུག དང་པོ་ནི།༽
གཉིས་མཚན་མི་མཐུན་མཐོང་ནས་ནི། །གལ་ཏེ་དངོས་ལས་བུམ་གཞན་ན།།
མ་ཡིན་དེ་ལྟར་དངོས་པོ་ཡང༌། །བུམ་པ་ལས་གཞན་ཅིས་མི་འགྱུར།།
གང་ཞིག་གཟུགས་དང་བུམ་པ་གཞན་དུ་མ་གྲུབ་མོད་ཀྱི་ཡོད་པ་ཞེས་པའི་དངོས་པོ་ནི་སྤྱི་ཡིན་ཞིང༌། བུམ་པ་དེའི་བྱེ་བྲག་གམ་ཁྱད་པར་གྱི་རྫས་ཡིན་པས་ན་དངོས་པོ་སྤྱི་དེ་ལས་བུམ་པ་གཞན་དུ་གྲུབ་བོ་ཞེ་ན། སྤྱི་དངོས་པོ་དང་ཁྱད་པར་བུམ་པ་གཉིས་མཚན་ཉིད་མི་མཐུན་པར་མཐོང་ནས་ནི་གལ་ཏེ་སྤྱི་དངོས་པོ་ལས་བུམ་པ་གཞན་དུ་འདོད་ན། དེ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་དེ་ལྟར་ན་སྤྱི་དངོས་པོ་དེ་ཡང་བྱེ་བྲག་བུམ་པ་ལས་གཞན་དུ་ཅིས་མི་འགྱུར་ཏེ་རྒྱུ་མཚན་མཚུངས་པའི་ཕྱིར།
༼གཉིས་པ་ནི།༽
གལ་ཏེ་གཅིག་བུམ་མི་འདོད་ན། །བུམ་པའང་གཅིག་པུ་མི་འགྱུར་རོ།།
ལྡན་འདི་མཚུངས་པའང་མ་ཡིན་པ། །དེས་ཀྱང་གཅིག་ཏུ་མི་འགྱུར་རོ།།
གང་ཚེ་རྫས་ཅི་ཙམ་གཟུགས་ན། །དེ་ཚེ་གཟུགས་ཆེན་ཅི་སྟེ་མིན།།
གལ་ཏེ་ཕྱིར་རྒོལ་གཞན་མིན་ན། །གཞུང་ལུགས་བསྙད་པར་བྱ་བར་འགྱུར།།
གལ་ཏེ་གཅིག་ལ་སོགས་པའི་གྲངས་ནི་ཡོན་ཏན་ཡིན་ལ། དེ་ཡོན་ཏན་ཅན་གྱི་རྫས་བུམ་པ་ལ་བརྟེན་པས་ན་ཡོན་ཏན་གྱི་རྟེན་བུམ་པའི་རྫས་ནི་ཡོད་པ་ཁོ་ནའོ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་ཚིག་གི་དོན་ཐ་དད་པས་གཅིག་བུམ་པ་ཞེས་མི་བརྗོད་པས་ན་གཅིག་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ནི་བུམ་པའི་རྫས་ཡིན་པར་མི་འདོད་ན་བུམ་པའང་གཅིག་དག་ཏུ་མི་འགྱུར་རོ། །འདི་ཡང་འགྲེལ་ཆེན་གྱི་རྩ་བ་ལྟར་བཟུང་ངོ༌། །གལ་ཏེ་ཡོན་ཏན་རྣམས་རྫས་ལ་བརྟེན་པས་བུམ་པ་ཁོ་ན་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་ཏེ་བུམ་པ་གཅིག་སོགས་རྗོད་པར་བྱེད་ཀྱི་གཅིག་ཉིད་ནི་བུམ་པར་མི་འགྱུར་ཏེ་གཅིག་བུམ་པ་སོགས་མི་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་སྙམ་ན། བུམ་པ་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་ཞེས་པ་འདི་དུང་དང་དཀར་ཟླུམ་ལྟར་མཚུངས་པའང་མ་ཡིན་པར་བུམ་པ་གཅིག་དང་ལྡན་ཡང་གཅིག་བུམ་པ་དང་མི་ལྡན་པ་དེས་ཀྱང་བུམ་པ་གཅིག་དག་ཏུ་མི་འགྱུར་ཏེ་ཕན་ཚུན་ཆོས་མི་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་དེ་ལྟར་ནའང་བུམ་པ་གཅིག་ཡིན་གྱི་གཅིག་བུམ་པ་མིན་ཏེ་ཡོན་ཏན་རྫས་ལ་བརྟེན་ཀྱང་རྫས་ཡོན་ཏན་ལ་མི་བརྟེན་པ་དང་ཡོན་ཏན་ཡང་ཡོན་ཏན་ལ་མི་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ཡང་མ་གྲུབ་སྟེ་ཁྱོད་ཀྱི་ལུགས་ལ་བུམ་པ་རྫས་ཡིན་པ་དང༌། གཟུགས་དང་དབྱིབས་ཕྲ་རགས་སོགས་ཡོན་ཏན་དུ་འདོད་པ་གང་གི་ཚེ་བུམ་པའི་རྫས་ཅི་ཙམ་ཡིན་པ་དེ་ཙམ་དུ་ཡོན་ཏན་གཟུགས་ཀྱིས་ཁྱབ་པས་ན། དེ་ཡི་ཚེ་གཟུགས་ཆེན་པོ་དང་ཆུང་ངུ་ལྟ་བུའི་སྒོ་ནས་ཡོན་ཏན་ལ་ཡོན་ཏན་ཡང་ཅི་སྟེ་བརྟེན་པ་མིན། དེ་ལྟར་གྱུར་མོད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ལ་ཡོན་ཏན་མི་བརྟེན་པ་འདི་ཁོ་བོ་ཅག་གི་གཞུང་ལུགས་ལས་བཤད་པའི་ཕྱིར་དེ་དང་འགལ་བར་མི་བྱའོ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་ཕྱི་རྒོལ་ཁྱོད་རང་གི་སྡེ་ཚན་ལས་གཞན་མིན་ན་རང་གིས་ཁས་བླངས་པའི་གཞུང་ལུགས་དང་འགལ་བ་བསྙད་པར་བྱ་བར་གྱུར་ན་ཡང་ཕྱི་རྒོལ་ནི་སུན་འབྱིན་བརྗོད་པར་ཁས་ལེན་པའི་རྒོལ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཁྱོད་ཀྱི་ཡིད་ཆད་འབའ་ཞིག་གོ།
༼གསུམ་པ་ལ། དངོས་དང༌། ཉེས་སྤོང་གི་ལན་དགག་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི།༽
མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་མཚན་གཞི་ནི། །གང་དུ་གྲུབ་པ་ཡོད་མིན་པ།།
དེར་ནི་གྲངས་སོགས་ཐ་དད་པར། །དངོས་པོ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ།།
མཚན་ཉིད་རྣམས་དང་སོ་སོ་ནི། །མིན་ཕྱིར་བུམ་པ་གཅིག་མ་ཡིན།།
རེ་རེའི་བུམ་པ་མེད་ན་ནི། །མང་ཉིད་འཐད་པར་མི་འགྱུར་རོ།།
དེ་ལ་མཚན་གཞི་བུམ་པ་ནི་ཡོད་པ་ཁོ་ན་སྟེ། དེའི་མཚན་ཉིད་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གྲངས་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་མཚན་གཞི་བུམ་པ་དེ་ནི་གང་དུའང་གྲུབ་པ་ཡོད་པ་མིན་པ་དེར་ནི་གྲངས་ལ་སོགས་པ་མཚན་ཉིད་འདི་རྣམས་དང་ཐ་དད་པར་མཚན་གཞིའི་དངོས་པོ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་མཚན་ཉིད་དང་མཚན་གཞི་གཅིག་ཏུ་འདོད་ན་ནི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་དུ་མ་རྣམས་དང་མཚན་གཞི་སོ་སོ་ནི་མིན་པར་གཅིག་ཏུ་འདོད་པའི་ཕྱིར་མཚན་གཞི་བུམ་པ་ཡང་གཅིག་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །འོ་ན་མང་པོ་ཉིད་དུ་འདོད་དོ་ཞེ་ན། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རེ་རེའི་ངོ་བོར་གྱུར་པའི་བུམ་པ་མེད་ན་ནི་དེ་མང་པོ་ཉིད་ཀྱང་འཐད་པར་མི་འགྱུར་རོ།།
༼གཉིས་པ་ནི།༽
རེག་ལྡན་རེག་དང་མི་ལྡན་དང༌། །ལྷན་ཅིག་སྦྱོར་བ་ཞེས་བྱ་མེད།།
དེ་ཕྱིར་གཟུགས་སོགས་རྣམས་སྦྱོར་བ། །རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་རིགས་མ་ཡིན།།
དེ་རྣམས་ཕན་ཚུན་སྦྱོར་བ་ལས་བུམ་པ་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ་ལུས་དག་གིས་གཟུང་བར་བྱ་བའི་རེག་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་རེག་པ་དང་མི་ལྡན་པ་རྣམས་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་སྦྱོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་མེད་པ་དེ་ཡི་ཕྱིར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ཐ་དད་པ་རྣམས་ངོ་བོ་གཅིག་ཏུ་སྦྱོར་བ་ནི་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ།།
༼བཞི་པ་ཡན་ལག་དང་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་ངོ་བོ་དགག་པ་ནི།༽
གཟུགས་ནི་བུམ་པའི་ཡན་ལག་སྟེ། །དེས་ན་རེ་ཞིག་དེ་བུམ་མིན།།
གང་ཕྱིར་ཡན་ལག་ཅན་མེད་པ། །དེས་ན་ཡན་ལག་ཀྱང་ཡོད་མིན།།
ཕྲད་པ་མེད་ཀྱང་སླ་ཡི། གཟུགས་སོགས་ཡན་ལག་ལ་བརྟེན་ནས་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་བུམ་པ་གཅིག་ཏུ་འཇོག་གོ་ཞེ་ན། བུམ་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནི་རེ་རེ་ཞིང་བུམ་པའི་ཡན་ལག་སྟེ། དེས་ན་རེ་ཞིག་ཡན་ལག་དེ་དག་ནི་བུམ་པ་མིན་ཞིང༌། ཡན་ལག་དེ་དག་མ་གཏོགས་པར་གང་གི་ཕྱིར་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་བུམ་པ་མེད་པ་དེས་ན། དེའི་ཡན་ལག་རྣམས་ཀྱང་ཡོད་པ་མིན་ནོ།།
༼ལྔ་པ་གདགས་གཞི་དང་བཏགས་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གཞག་དགག་པ་ནི།༽
གཟུགས་རྣམས་ཀུན་ལ་གཟུགས་ཉིད་ནི། །མཚན་ཉིད་མི་མཐུན་མ་ཡིན་ན།།
གཅིག་ལ་བུམ་པ་ཡོད་འགྱུར་ཞིང༌། །གཞན་དག་ལ་མིན་རྒྱུ་ཅི་ཞིག།
རོ་སོགས་དག་ལས་གཟུགས་གཞན་ཞིང༌། །བུམ་ལས་མིན་ཞེས་ཁྱོད་འདོད་ན།།
དེ་རྣམས་མེད་པར་རང་མེད་གང༌། །དེ་གཟུགས་ལས་གཞན་ཇི་ལྟར་མིན།།
བུམ་པ་ལ་ནི་རྒྱུ་ཡོད་མིན། །རང་ཉིད་འབྲས་བུར་མི་འགྱུར་ཏེ།།
དེ་ཕྱིར་གཟུགས་སོགས་ལས་གཞན་དུ། །བུམ་པ་འགའ་ཡང་ཡོད་མ་ཡིན།།
བུམ་པ་རྒྱུ་ལས་གྲུབ་འགྱུར་ཞིང༌། །རྒྱུ་ནི་གཞན་ལས་གྲུབ་གྱུར་ན།།
གང་ལ་རང་ལས་གྲུབ་མེད་པ། །དེ་ཡིས་གཞན་པོ་ཇི་ལྟར་སྐྱེད།།
གལ་ཏེ་གདགས་གཞི་གཟུགས་སོགས་ལྷན་ཅིག་ཚོགས་པ་ལས་བཏགས་ཆོས་བུམ་པ་ངོ་བོས་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། གདགས་གཞི་བུམ་པ་དང་སྣམ་བུ་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་རྣམས་ཀུན་ལ་གཟུགས་ཙམ་ཉིད་ཀྱི་ནི་མཚན་ཉིད་མི་མཐུན་པ་ཅི་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན། ལྟོ་ལྡིར་གྱི་གོང་བུ་ལྟ་བུ་གཅིག་ལ་བུམ་པ་ཡོད་པར་འགྱུར་ཞིང༌། སྣམ་བུ་སོགས་གཞན་དག་ལ་བཏགས་ཆོས་བུམ་པ་ཡོད་པ་མིན་པ་འདི་རྒྱུ་ཅི་ཞིག་ཡིན་ཏེ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བུམ་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་བུམ་པའི་གདགས་གཞི་རོ་སོགས་དག་ལས་གཟུགས་གཞན་ཡིན་ཞིང༌། བཏགས་ཆོས་བུམ་པ་ལས་ཐ་དད་མིན་ནོ་ཞེས་ཁྱོད་འདོད་ན་རོ་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དེ་རྣམས་མེད་པར་རང་གི་ངོ་བོ་མེད་པའི་དངོས་མེད་གང་ཡིན་པ་དེ་གཟུགས་ལས་དོན་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ཇི་ལྟར་མིན་ཏེ་དེའི་ཕྱིར་བུམ་པ་ལས་གཟུགས་གཞན་དུ་འགྱུར་རོ། །འདིར་འགྲེལ་ཆེན་ན། དེ་རྣམས་མ་གཏོགས་རང་མེད་གང༌། །གང་དེ་གཟུགས་གཞན་ཇི་ལྟར་མིན། །ཞེས་འབྱུང་ཞིང༌། དེའི་དོན་འགྲེལ་པར་གལ་ཏེ་དབང་པོ་ཐ་དད་པས་གཟུང་བར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་རོ་ལ་སོགས་པ་དག་ལས་གཞན་དུ་རྣམ་པར་འཇོག་ན་ནི་གཟུགས་དེ་བུམ་པ་ལས་གཞན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་ཅི་སྟེ་མི་བཞག་ཅེས་གསུངས་སོ། །མདོར་ན་བཏགས་ཆོས་བུམ་པ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་གདགས་གཞིའི་གཟུགས་ཀྱང་བུམ་པའི་གཟུགས་ཡིན་པར་མ་གྲུབ་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པར་བརྟགས་པ་གང་གི་ཚེ་བུམ་པ་ལ་ནི་གདགས་གཞིའི་རྒྱུ་ཡོད་པ་མིན་ན་བུམ་པ་རང་ཉིད་བཏགས་ཆོས་འབྲས་བུར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་གཟུགས་སོགས་ལས་གཞན་དུ་བུམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་འགའ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །མདོར་ན་གདགས་གཞི་བུམ་པ་ཡི་གཟུགས་ཉིད་ཀྱང་རང་ཉིད་རྒྱུ་གྱོ་མོ་ལས་གྲུབ་དགོས་པར་འགྱུར་ཞིང༌། རྒྱུ་དེ་ནི་གཞན་གསེག་མ་ལས་གྲུབ་པར་གྱུར་ན་ཐོག་མར་ཆོས་གང་ལ་རང་གི་ངོ་བོ་ལས་གྲུབ་པ་མེད་པ་དེ་ཡིས་བུམ་པ་ལྟ་བུའི་ཆོས་གཞན་པོ་ཇི་ལྟར་སྐྱེད་པར་བྱེད་དེ་མི་རིགས་པ་ཁོ་ནའོ།།
༼དྲུག་པ་ཚོགས་དང་ཚོགས་ཅན་གྱི་རང་བཞིན་དགག་པ་ལ། འབྲས་བུ་འབྱུང་འགྱུར་རགས་པའི་ཚོགས་པ་དགག་པ་དང༌། རྒྱུ་འབྱུང་བའི་ཚོགས་པ་ལ་བརྟགས་ཏེ་བསྲེག་བྱ་སྲེག་བྱེད་དགག་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི།༽
འཕྲོད་པ་འདུས་པར་གྱུར་ཀྱང་གཟུགས། །དྲི་ཉིད་དུ་ནི་མི་འཐད་དེ།།
དེས་ན་བུམ་པ་བཞིན་ཚོགས་པ། །གཅིག་ཉིད་དུ་ནི་མི་རིགས་སོ།།
ཇི་ལྟར་གཟུགས་སོགས་མ་གཏོགས་པར། །བུམ་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ།།
དེ་བཞིན་རླུང་ལ་སོགས་པ་ནི། །མ་གཏོགས་གཟུགས་ཀྱང་ཡོད་མ་ཡིན།།
གཟུགས་སོགས་ཚོགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་བུམ་པར་བཏགས་ཀྱང་བུམ་པ་དུ་མར་མི་འགྱུར་ཏེ་གཟུགས་སོགས་དེ་དག་འཕྲོད་པ་འདུས་པས་ཐ་མི་དད་པའི་ཚོགས་པ་གཅིག་ཏུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ཡང་མ་གྲུབ་སྟེ། འཕྲོད་པ་འདུས་པར་གྱུར་དུ་ཆུག་ཀྱང༌། གཟུགས་ནི་དྲི་ཉིད་དུ་ནི་འགྱུར་བ་མི་འཐད་དེ་དེ་དག་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་གོང་དུ། མཚན་ཉིད་རྣམས་དང་སོ་སོ་ནི། །མིན་ཕྱིར་བུམ་པ་གཅིག་མ་ཡིན། །ཞེས་བུམ་པ་གཅིག་ཏུ་མ་གྲུབ་པར་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་ཚོགས་པ་ཞེས་བྱ་བའང་གཅིག་ཉིད་དུ་ནི་མི་རིགས་སོ། །ཇི་ལྟར་ན་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མ་གཏོགས་པར་བུམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཅི་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་བསྟན་པ་དེ་བཞིན་དུ་རླུང་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་ནི་མ་གཏོགས་པར་དེ་དག་ཚོགས་པའི་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་དག་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ།།
༼གཉིས་པ་ནི།༽
ཚ་བ་མེ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། །ཚ་བ་མིན་པར་ཇི་ལྟར་བསྲེག།
དེས་ན་བུད་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ། །ཡོད་མིན་དེ་མེད་མེ་ཡོད་མིན།།
གལ་ཏེ་ཟིལ་མནན་ཚ་བ་ཡང༌། །དེ་ཡང་ཅི་སྟེ་མེར་མི་འགྱུར།།
འོན་ཏེ་མི་ཚ་ན་དངོས་གཞན། །མེ་ལ་ཡོད་ཅེས་བྱར་མི་རུང༌།།
གལ་ཏེ་རྡུལ་ལ་ཤིང་མེད་ན། །དེས་ན་ཤིང་མེད་མེ་ཡོད་དོ།།
གལ་ཏེ་དེ་ལ་ཤིང་ཡོད་ན། །གཅིག་གི་བདག་ཅན་རྡུལ་ཡོད་མིན།།
རྒྱུ་འབྱུང་བ་དག་ཀྱང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཚོགས་པ་མེད་དེ། བསྲེག་བྱ་བུད་ཤིང་དང་སྲེག་བྱེད་མེ་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཚོགས་པས་བུད་ཤིང་སྲེག་པར་བྱེད་ན། བུད་ཤིང་ཉིད་ཚ་བའི་ངོ་བོར་གྱུར་ན་ནི་ཚ་བའི་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་མེ་ཉིད་དུ་གྱུར་ཏེ་བསྲེག་བྱར་མི་འཐད་ཅིང༌། ཚ་བ་མིན་པར་གྱུར་པའི་བུད་ཤིང་ཇི་ལྟར་སྲེག དེས་ན་བསྲེག་བྱ་བུད་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་པ་མིན་ཞིང༌། དེ་མེད་པར་སྲེག་བྱེད་མེ་ཉིད་ཀྱང་ཡོད་པ་མིན་ནོ། །གལ་ཏེ་སྲ་བའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་བུད་ཤིང་ནི་མེས་ཟིལ་གྱིས་མནན་ཏེ་ཚ་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བར་འདོད་ན་ཡང་ཚ་བའི་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་པ་དེ་ཡང་ཅི་སྟེ་མེ་ཡིན་པར་མི་འགྱུར་ཏེ་བུད་ཤིང་ཉིད་མེ་ཡིན་པར་ཐལ་ལོ། །འོན་ཏེ་མེས་ཟིལ་གྱིས་མནན་ཀྱང་བུད་ཤིང་མི་ཚ་བར་འདོད་ན་ཚ་བ་མ་ཡིན་པའི་དངོས་པོ་གཞན་ཞིག་མེ་ལ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་འདི་ཡང་མི་རུང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་དུ་གལ་ཏེ་མེའི་རྫས་ཀྱིས་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ལ་ཤིང་མེད་པར་འདོད་ན་རྒྱུ་མཚན་དེས་ན་བུད་ཤིང་མེད་པའི་མེ་ཡོད་པར་འགྱུར་ཡང་མི་སྲིད་དོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལ་ཤིང་ཡོད་པར་འདོད་ན་ནི་མེ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་གཅིག་གི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱིེ་རྡུལ་ཡོད་པ་མིན་པར་འགྱུར་རོ།།
༼གསུམ་པ་གཅིག་དུ་བྲལ་གྱི་རིགས་པའི་གནད་དོན་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པ་ལ། དངོས་དང༌།
ཚུལ་དེས་གཞན་ཡང་ཁེགས་པའི་ཚུལ་གཉིས། དང་པོ་ནི།༽
དངོས་པོ་གང་གང་ཡོངས་བརྟགས་པ། །དེ་དང་དེ་ལ་གཅིག་ཉིད་མེད།།
གང་གིས་གཅིག་ཀྱང་ཡོད་མིན་པ། །དེས་ན་དུ་མ་དག་ཀྱང་མེད།།
དེ་ལྟར་སྤྱི་དང་བྱེ་བྲག་ལ་སོགས་པ་ཕྱི་ནང་གི་དངོས་པོ་གང་དང་གང་གི་ངོ་བོ་ལ་དཔྱོད་པ་གཅིག་དུ་བྲལ་གྱི་རིགས་པས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་ན་དངོས་པོ་དེ་དང་དེ་ལ་གཅིག་ཉིད་མེད་པས་གང་གིས་ཆོས་གང་ལ་གཅིག་ཀྱང་ཡོད་པ་མིན་པ་དེས་ན་དུ་མ་དག་ཀྱང་གྲུབ་པ་མེད་པར་རྟེན་ནས་འབྱུང་བ་སྟོང་པ་ཆེན་པོའི་ཚུལ་དུ་གྲུབ་སྟེ། འཇུག་པ་ལས། ཡན་ལག་ཡོན་ཏན་འདོད་ཆགས་མཚན་ཉིད་དང་ནི་བུད་ཤིང་ལ་སོགས་དང༌། །ཡོན་ཏན་ཅན་ཡན་ལག་ཅན་ཆགས་དང་མཚན་གཞི་མེ་ལ་སོགས་དོན་དག །དེ་རྣམས་ཤིང་རྟའི་རྣམ་དཔྱད་བྱས་པས་རྣམ་བདུན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཞིང༌། །དེ་ལས་གཞན་དུ་གྱུར་པར་འཇིག་རྟེན་གྲགས་པའི་སྒོ་ནས་ཡོད་པ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ།།
༼གཉིས་པ་ནི།༽
གལ་ཏེ་གང་ན་དངོས་དེ་རྣམས། །མེད་དེར་གཅིག་ཡོད་ཅེས་འདོད་ན།།
གང་གིས་ཀུན་ལ་གསུམ་ཉིད་ཡོད། །དེས་ན་གཅིག་ཉིད་ཡོད་མ་ཡིན།།
གལ་ཏེ་གཅིག་དུ་བྲལ་གྱི་སྒོ་ནས་བརྒལ་བ་འདི་རང་གི་སྡེ་པ་ལ་འཐད་ཀྱང་ཕ་རོལ་པོ་དག་ལ་འཇུག་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་ཡུལ་གང་ན་རྡུལ་རྫས་ཀྱི་དངོས་པོ་གཞན་པ་རྡུལ་སོགས་དེ་རྣམས་མེད་པར་དེར་མེ་རྡུལ་གཅིག་པུ་ཡན་གར་བ་ཡོད་ཅེས་འདོད་ན། རྫས་རྡུལ་ཕྲ་རབ་དེ་ལ་ཡང་རྒྱུ་མཚན་གང་གིས་རྫས་ཉིད་དང་ཡོད་པ་ཉིད་དང་གཅིག་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཆོས་གསུམ་དུ་ཡོད་པར་འདོད་པ་དང༌། དེ་བཞིན་ཡོན་ཏན་ལ་ཡང་ཡོན་ཏན་ཉིད་དང་ཡོད་པ་ཉིད་དང་གཅིག་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་སྒོ་ནས་དངོས་པོ་ཀུན་ལ་ཆོས་གསུམ་ཉིད་ཡོད་པར་འདོད་པ་དེས་ན་གཅིག་ཉིད་དུ་གྲུབ་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ།།
༼གཉིས་པ་འབྲས་བུ་ལ་དཔྱོད་པ་ཡོད་མེད་སྐྱེ་འགོག་གི་གཏན་ཚིགས་བཤད་པ་ནི།༽
ཡོད་དང་མེད་དང་ཡོད་མེད་དང༌། །ཡོད་མེད་མིན་ཞེས་བྱ་བའི་ཚུལ།།
འདི་ནི་མཁས་པས་གཅིག་ཉིད་སོགས། །དག་ལ་རྟག་ཏུ་སྦྱར་བར་བྱ།།
གང་བསྐྱེད་བྱ་འབྲས་བུ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་འདོད་པ་དང༌། མེད་པ་དང་ཡོད་མེད་གཉིས་ཀ་དང་ཡོད་མེད་གཉིས་ཀ་མིན་ཞེས་བྱ་བའི་ཚུལ་བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་མཁས་པས་རིམ་པ་ལྟར་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་གཅིག་ཉིད་དང་སོགས་ཀྱིས་གཞན་ཉིད་དང༌། བདག་གཞན་གཉིས་ཀ་དང་བདག་གཞན་གཉིས་ཀ་མིན་པ་ལས་སྐྱེ་བར་འདོད་པའི་ཕྱོགས་དག་ལ་རྟག་ཏུ་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ན། དང་པོ་འབྲས་བུ་ཡོད་པར་སྨྲ་བ་རྒྱུ་འབྲས་གཅིག་ཏུ་འདོད་པའི་ཕྱོགས་ལ། འབྲས་བུ་ཡོད་ཉིད་གང་འདོད་དང༌། །འབྲས་བུ་མེད་ཉིད་གང་འདོད་ལ། །ཁྱིམ་གྱི་དོན་དུ་ཀ་བ་ལ། །སོགས་པའི་རྒྱན་ནི་དོན་མེད་འགྱུར། །སོགས་དང༌། གཉིས་པ་འབྲས་བུ་མེད་པར་སྨྲ་བ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་གཞན་ཉིད་དུ་འདོད་པའི་ཕྱོགས་ལ། འབྲས་བུ་མེད་ཉིད་གང་འདོད་ལ། །ཁྱིམ་གྱི་དོན་དུ་ཀ་བ་ལ། །སོགས་པའི་རྒྱན་ནི་དོན་མེད་འགྱུར། །ཞེས་བརྗོད་པར་བྱ་ཞིང༌། གསུམ་པ་ཡོད་མེད་གཉིས་ཀར་སྨྲ་བ་རྒྱུ་འབྲས་བདག་གཞན་གཉིས་ཀར་འདོད་པའི་ཕྱོགས་ལ། འབྲས་བུ་ཡོད་ཉིད་གང་འདོད་དང༌། །འབྲས་བུ་མེད་ཉིད་གང་འདོད་ལ། །ཁྱིམ་གྱི་དོན་དུ་ཀ་བ་ལ། །སོགས་པའི་རྒྱན་ནི་དོན་མེད་འགྱུར། །ཞེས་ཡོད་མེད་གཉིས་ཀའི་སྐྱོན་བརྗོད་པར་བྱ་ཞིང༌། བཞི་པ་ཡོད་མེད་གཉིས་ཀ་མིན་པར་སྨྲ་བ་རྒྱུ་འབྲས་བདག་གཞན་གཉིས་ཀ་མིན་པའི་ཕྱོགས་ལ། ཡོད་པ་ལས་ལྡོག་པས་མེད་པའི་སྐྱོན་དང་མེད་པ་ལས་ལྡོག་པས་ཡོད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། འབྲས་བུ་ཡོད་ཉིད་གང་འདོད་དང༌། །འབྲས་བུ་མེད་ཉིད་གང་འདོད་ལ། །ཁྱིམ་གྱི་དོན་དུ་ཀ་བ་ལ། །སོགས་པའི་རྒྱན་ནི་དོན་མེད་འགྱུར། །ཞེས་གཉིས་ཀ་མིན་པར་སྨྲ་བ་ལ་ཡང་ལྡོག་པའི་སྒོ་ནས་སྐྱོན་བརྗོད་པར་གསུངས་སོ།།
༼གསུམ་པ་རྟེན་འབྲེལ་ཆེན་མོའི་གཏན་ཚིགས་ལ། རྟེན་འབྱུང་དོན་ལ་རྨོངས་པའི་ཉེས་དམིགས་བསྟན་པ་དང༌། དེ་ཕྱིར་རྟེན་འབྲེལ་ཆེན་མོའི་རིགས་པ་བཤད་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི།༽
ཇི་ལྟར་རྒྱུན་ལ་བལྟ་ཉེས་ན། །རྟག་པ་ཡོད་ཅེས་བྱར་འགྱུར་བ།།
དེ་བཞིན་ཚོགས་ལ་བལྟ་ཉེས་པ། །དངོས་པོ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བར་འགྱུར།།
ཆོས་ཐམས་ཅད་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་མེད་སྣང་སྟོང་པའི་གཟུགས་བརྙན་མདང་གི་རྨི་ལམ་གྱི་སྣང་བ་དང་མགོ་མཉམ་པའི་ཚུལ་དུ་རྟོགས་པར་མ་གྱུར་པར། ཇི་ལྟར་འདུ་བྱེད་སྐད་ཅིག་མའི་རྒྱུན་ལ་ལྟ་ཉེས་ན་དངོས་པོ་རྟག་པ་ཉིད་དུ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བར་རྟོག་པར་འགྱུར་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་རྒྱུ་རྐྱེན་གྱི་ཚོགས་པ་ལ་ལྟ་ཉེས་ན་དངོས་པོ་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོད་ཅེས་བྱ་བར་ལོག་པར་རྟོག་པའི་སྐྱོན་རྣམས་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །འགྲེལ་ཆེན་ན་བཞུགས་པའི་རྩ་བ་ལྟར་དག་པར་བྲིས་སོ།།
༼གཉིས་པ་དེ་ཕྱིར་རྟེན་འབྲེལ་ཆེན་མོའི་རིགས་པ་བཤད་པ་ལ། ཆོས་རྣམས་རྟེན་འབྱུང་ཚུལ་གྱིས་སྤྲོས་མཐའ་འགོག་པ་དང༌། གང་ཟག་རྟེན་འབྱུང་ཚུལ་གྱིས་སྲིད་མཐའ་འགོག་ཚུལ་གཉིས། དང་པོ་ནི།༽
གང་ལ་བརྟེན་ནས་འབྱུང་ཡོད་པ། །དེ་ནི་རང་དབང་མི་འགྱུར་རོ།།
འདི་ཀུན་རང་དབང་མེད་པ་སྟེ། །དེས་ན་བདག་ནི་ཡོད་མ་ཡིན།།
འབྲས་བུ་མེད་པར་དངོས་པོ་ནི། །ཀུན་ལ་འདུ་བ་ཡོད་མ་ཡིན།།
འབྲས་བུའི་དོན་དུ་འདུ་བ་གང༌། །དེ་ནི་འཕགས་ལ་མ་འདུས་པའོ།།
འགྲེལ་ཆེན་ལས། ཁྱོད་ཀྱང་དངོས་པོ་ཁས་མི་ལེན་ན་དངོས་པོ་མེད་པར་ལྟ་བར་གྱུར་ན་དེ་ཡང་ཤིན་ཏུ་མི་རིགས་ཏེ། མཐོང་བ་དང་མ་མཐོང་བ་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པའི་ལན་དུ། བདག་ནི་དངོས་པོ་མེད་པར་སྨྲ་བ་མ་ཡིན་ཏེ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་སྨྲ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་ཁྱོད་དངོས་པོར་སྨྲ་བ་ཞིག་གམ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་སྨྲ་བ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཁྱོད་ཅི་འདྲ་བ་ཞིག་ཅེ་ན་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བར་སྨྲ་བའོ། །ཡང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་དོན་གང་ཞིག་ཅེ་ན། རང་བཞིན་མེད་པའི་དོན་ཏེ་རང་བཞིན་མ་སྐྱེས་པའི་དོན་དང༌། སྒྱུ་མ་དང་སྨིག་རྒྱུ་དང་གཟུགས་བརྙན་དང་དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་དང་སྤྲུལ་པ་དང་རྨི་ལམ་དང་མཚུངས་པའི་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་འབྲས་བུ་འབྱུང་བའི་དོན་དང་སྟོང་པ་ཉིད་བདག་མེད་པའི་དོན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། རྟོག་གེ་ཚུར་མཐོང་ཚད་མས་རྟོགས་པར་དཀའ་བའི་གནད་གསང་ཟབ་མོ་རྟེན་འབྱུང་གི་ཚུལ་ནི་ཇི་ལྟར་ན་ཆོས་གང་ལ་བཅོས་མ་གཟུགས་བརྙན་གྱི་ཚུལ་དུ་གང་ལ་བརྟེན་ནས་གང་འབྱུང་བ་ཡོད་པ་དེ་ནི། རང་གི་ངོ་བོ་དང་རང་བཞིན་དང་གཞན་ལ་རག་མ་ལས་པ་དང་རང་དབང་རྣམས་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་ཆོས་འདི་ཀུན་རྐྱེན་ལ་རག་ལས་པ་རང་དབང་མེད་པ་སྟེ་མེད་སྣང་སྟོང་པའི་གཟུགས་བརྙན་དུ་གྱུར་པ་དེས་ན་ཆོས་ཀྱི་བདག་ཏུ་གྱུར་པའི་ཡོད་མེད་དངོས་འཛིན་གྱི་སྤྲོས་པ་ཕྲ་རགས་ཐམས་ཅད་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་རྟེན་ནས་འབྱུང་བ་འབྲས་བུའི་ཆོས་རྣམས་འབྱུང་བ་མེད་པར་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱི་དངོས་པོ་ནི་ཀུན་ལ་འདུ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་སྒྱུ་མ་དང་རྨི་ལམ་གྱི་ཚུལ་ལྟར་འབྲས་བུའི་དོན་དུ་འདུ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། ཟླ་བས། བཅོས་མར་གྱུར་པའི་དངོས་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུའོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། སྣང་བ་མེད་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་མངའ་བའི་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་རྗེས་ཐོབ་ཀྱི་གཟིགས་པ་ལ་ཅིར་ཡང་མ་འདུས་པ་བཅོས་མ་གཟུགས་བརྙན་ཙམ་དུ་སྣང་བའོ།།
༼གཉིས་པ་ནི།༽
སྲིད་པའི་ས་བོན་རྣམ་ཤེས་ཏེ། །ཡུལ་རྣམས་དེ་ཡི་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ།།
ཡུལ་ལ་བདག་མེད་མཐོང་ན་ནི། །སྲིད་པའི་ས་བོན་འགག་པར་འགྱུར།།
འདིའི་སྔ་འགྲེལ་དུ་འགྲེལ་ཆེན་ལས། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དངོས་པོའི་རང་གི་ངོ་བོ་ལྷག་པར་སྒྲོ་འདོགས་པར་བྱེད་པ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་མི་ཤེས་པའི་དབང་གིས་དངོས་པོ་རྣམས་ལ་ཆགས་པ་དང་ལྡན་ཞིང་འཁོར་བར་འཇུག་པའི་ས་བོན་དུ་གྱུར་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་འགགས་པ་ལས་འཁོར་བ་ལྡོག་པ་རྣམ་པར་གཞག་གོ་ཞེས་བཤད་པའི་ཕྱིར་བཤད་པ་ཞེས། འཁོར་བར་འཇུག་པའི་ས་བོན་བདག་དང་བདག་གིར་སྒྲོ་འདོགས་པའི་རྨོངས་པ་ལྡོག་པ་ལས་འཁོར་བ་འགག་པར་བསྟན་པ་ལྟར། སྲིད་པའི་ས་བོན་དུ་གྱུར་པ་ཕུང་པོ་འཇིག་པའི་ཚོགས་ཅན་ལ་བདག་ཏུ་ལྟ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྟེ། ཟླ་བས། དང་པོར་ང་ཞེས་བདག་ལ་ཞེན་གྱུར་ཅིང༌། །བདག་གི་འདི་ཞེས་དངོས་ལ་ཆགས་བསྐྱེད་པ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །བདག་དང་བདག་གིར་འཛིན་པའི་ཡུལ་རྣམས་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དེ་ཡི་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ། །དེའི་ཚུལ་ནི་འཇུག་པ་ལས། ཉོན་མོངས་སྐྱོན་རྣམས་མ་ལུས་འཇིག་ཚོགས་ལ། །ལྟ་ལས་བྱུང་བར་བློ་ཡིས་མཐོང་གྱུར་ཅིང༌། །བདག་ནི་འདི་ཡི་ཡུལ་དུ་རྟོགས་བྱས་ནས། །རྣལ་འབྱོར་པ་ཡིས་བདག་ནི་འགོག་པར་བྱེད། །ཅེས་དང༌། རང་འགྲེལ་ལས། བདག་ལྟའི་དམིགས་པ་ནི་བདག་ཁོ་ནའོ། །ཞེས་གསུངས་པ་དང་གནད་གཅིག་ཏུ་གྱུར་གྱི། དམིགས་པ་དང་གདགས་གཞི་ནོར་ནས་བདག་ལྟའི་དམིགས་ཡུལ་ཕུང་པོ་སོགས་སུ་ཁས་ལེན་པ་ནི། མང་བཀུར་སྡེ་པའི་ལུགས་ཟླ་བ་ཉིད་ཀྱིས་བཀག་ཟིན་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བདག་ལྟའི་དམིགས་ཡུལ་གང་ཟག་གི་བདག་ལ་རྟེན་འབྱུང་གི་རིགས་པས་བཏགས་ཙམ་རྟེན་འབྱུང་གི་ཚུལ་ལས་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་པར་མཐོང་ན་ནི་སྲིད་པའི་ས་བོན་ཡོངས་སུ་འགག་པར་འགྱུར་རོ། །ཟླ་བའི་འགྲེལ་ཆེན་ལས། ཇི་སྐད་བཤད་པའི་ཡུལ་རང་བཞིན་མེད་པར་མཐོང་བས་ཆགས་པའི་རྒྱུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྲིད་པའི་ས་བོན་དུ་གྱུར་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ལོག་པ་ལས། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དང༌། མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་ལྡོག་པ་རྣམ་པར་གཞག་གོ །ཞེས་སྤྱིར་རྟོགས་པ་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་རྟོགས་པའི་ལམ་བདེན་ལ་བརྟེན་ནས། སྤང་བ་ཉོན་སྒྲིབ་ཟད་པའི་འགོག་པ་ཐོབ་པ་ལས་འཁོར་བ་ལྡོག་པར་བསྟན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་འབྱུང་བའི་ས་བོན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེ་ནི་དེ་རྣམས་ལ་མི་ལྡོག་སྟེ་ཐམས་ཅད་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་རྙེད་པ་གདོན་མི་ཟ་བར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ས་བདུན་པར་ཉན་རང་གི་སྤངས་རྟོགས་རྫོགས་ཤིང་ས་བརྒྱད་པར་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་འཁོར་བ་ཡོངས་སུ་ལྡོག་ཟིན་ཀྱང་ད་དུང་རྟོགས་པ་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་ཀྱི་ལམ་བདེན་རྫོགས་པ་ཡེ་ཤེས་ཆོས་སྐུ་དང་སྤང་བ་ཤེས་སྒྲིབ་བྲལ་བའི་འགོག་པ་མཐར་ཐུག་ངོ་བོ་ཉིད་སྐུ་མ་ཐོབ་པས། ནང་གི་ཡོངས་འཛིན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཡོངས་སུ་མི་ལྡོག་པའི་སྒོ་ནས་རྫོགས་སྨིན་སྦྱང་གསུམ་མཐར་ཕྱིན་པར་བྱས་ཏེ་རྣམ་མཁྱེན་ཆོས་སྐུ་ཐོབ་པར་བསྟན། ཡང་གང་དག་གིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་མ་བསྐྱེད་པ་དག་གིས་ཀྱང་ཕྱིས་གདོན་མི་ཟ་བར་བསྐྱེད་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པས་བླ་ན་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པར་བྱ་བ་ཁོ་ན་སྟེ། འདི་ནི་འཕགས་པ་དམ་པའི་ཆོས་པདྨ་དཀར་པོའི་མདོ་ལས་བཙལ་བར་བྱའོ། །ཞེས་དམ་ཆོས་པདྨ་དཀར་པོའི་མདོ་སྡེ་ལས་འབྱུང་བ་ལྟར། ཉན་རང་རྣམས་ཀྱིས་ཐེག་ཆེན་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དེ་སྔར་མ་ཐོབ་པའི་རྟོགས་པ་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་ཀྱི་ལམ་བདེན་མངོན་དུ་བྱས་ཏེ་མཐར་ཐུག་རྟོགས་པ་རྫོགས་པ་ཡེ་ཤེས་ཆོས་སྐུ་དང༌། སྤང་བ་ཤེས་སྒྲིབ་བྲལ་བའི་འགོག་བདེན་རྫོགས་པའི་སྒོ་ནས་ངོ་བོ་ཉིད་སྐུ་མངོན་དུ་བྱས་ཏེ་མཐར་ཐུག་ཐེག་གཅིག་ཏུ་གཞོལ་བར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཁོར་བ་ལྡོག་པར་གསུངས་པའི་ས་མཚམས་ལ། ཁ་ཅིག་ས་དང་པོ་ནས་ཉན་རང་གི་སྤངས་རྟོགས་རྫོགས་པར་བཞེད་པ་སོགས་ཡོད་ཀྱང༌། འཇུག་པ་ལས། ས་བརྒྱད་པའི་སྐབས་སུ། ཆགས་པ་མེད་པའི་བློ་ནི་སྐྱོན་རྣམས་དག་དང་ལྷན་ཅིག་མི་གནས་ཕྱིར། །ས་བརྒྱད་པ་ལ་དྲི་མ་དེ་དག་རྩ་བཅས་ཉེ་བར་ཞི་འགྱུར་ཞིང༌། །ཉོན་མོངས་ཟད་ཅིང་ས་གསུམ་བླ་མར་གྱུར་ཀྱང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ནི། །འབྱོར་པ་མཁའ་ལྟར་མཐའ་བྲལ་མ་ལུས་འཐོབ་པར་ནུས་མ་ཡིན། །འཁོར་བ་འགགས་ཀྱང་དབང་རྣམས་བཅུ་པོ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཞིང་དེ་དག་གིས། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ས་བདུན་པར་ངར་འཛིན་གྱི་རྒྱུ་བ་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བའང་ལྡོག་པའི་སྒོ་ནས་ཉན་རང་གི་སྤངས་རྟོགས་རྫོགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ས་བརྒྱད་པ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པ་རྣམས་ནི་འཁོར་བ་ཡོངས་སུ་ལྡོག་ཟིན་ཏེ་ས་གསུམ་གྱི་བླ་མར་གྱུར་ཀྱང་ད་དུང་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་ཀྱི་སྤངས་རྟོགས་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པས་དག་པ་ས་གསུམ་དུ་རྫོགས་སྨིན་སྦྱང་གསུམ་མཐར་ཕྱིན་པར་བྱས་ཏེ་མི་གནས་པའི་མྱང་འདས་མངོན་དུ་བྱེད་པར་གསུངས་པའི་ དགོངས་པ ་ལྟར་འཆད་པར་བྱའོ། །དེས་ན་འཁོར་བ་ཙམ་ལྡོག་པ་ལ་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་རྟོགས་དགོས་པར་མ་གསུངས་ཏེ་རང་བཞིན་རྣམ་དག་ཙམ་ས་དང་པོ་ནས་རྟོགས་ཀྱང་འཁོར་བ་ལྡོག་པར་མ་གསུངས་ཤིང་ས་བདུན་པར་ཉན་རང་གི་སྤངས་རྟོགས་རྫོགས་པས་ས་བརྒྱད་པར་འཁོར་བ་ལྡོག་ཟིན་པར་བསྟན་ཀྱང་ད་དུང་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་ཀྱི་རྟོགས་པ་རྫོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ།།
༼ལེའུའི་མཚན་ནི།༽
རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་བཞི་བརྒྱ་པ་ལས་མཐར་འཛིན་པ་དགག་པ་བསྒོམ་པ་བསྟན་པ་སྟེ་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་བཅུ་བཞི་པའི་འགྲེལ་པའོ།། །།
རབ་བྱེད་བཅོ་ལྔ་པ་འདུས་བྱས་ཀྱི་དོན་དགག་པ་བསྒོམ་པ་བསྟན་པ།
༼༈ གཉིས་པ་འདུ་བྱེད་སྐྱེས་མཐའ་བྲལ་བའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ། རྒྱུ་འབྲས་ངོ་བོའི་ཆོས་གསུམ་སྤྱིར་དགག་པ་དང༌། སྐྱེ་བཞིན་ད་ལྟར་བའི་ཆོས་བྱེ་བྲག་ཏུ་དགག་པ། རྒྱུ་འབྲས་སྐྱེ་འགག་བྲལ་བར་གནད་དོན་བསྡུ་བ་གསུམ། དང་པོ་ལ། རྒྱུ་ཆོས་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དང༌། ངོ་བོ་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྟན་པ། འབྲས་བུ་རང་བཞིན་མེད་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྟན་པ་གསུམ། དང་པོ་ལ།
རྒྱུ་ལ་དཔྱོད་པ་རྡོ་རྗེ་གཟེགས་མའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་བསྟན་པ་དང༌། འདུ་བྱེད་སྐྱེ་བ་ཡོད་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་དགག་པ་དང༌། སྐྱེ་འགག་འགྲོ་འོང་བྲལ་བའི་དོན་བསྡུ་བ་གསུམ། དང་པོ་ནི།༽
ཐ་མར་མེད་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །དེས་ན་མེད་པ་ག་ལ་སྐྱེ།།
ཡོད་པ་གདོད་ནས་སྐྱེས་གྱུར་པ། །དེས་ན་ཡོད་པ་ག་ལ་སྐྱེ།།
འབྲས་བུ་ཡིས་ནི་རྒྱུ་བཤིག་པ། །དེས་ན་མེད་པ་སྐྱེ་མི་འགྱུར།།
གྲུབ་པ་ལས་སྒྲུབ་ཡོད་མ་ཡིན། །དེ་ཕྱིར་ཡོད་པ་མི་སྐྱེ་འོ།།
དེ་ཚེ་སྐྱེ་བ་ཡོད་མིན་ཞིང༌། །གཞན་ཚེ་སྐྱེ་བ་ཡོད་མ་ཡིན།།
དེ་ཚེ་གཞན་ཚེ་མི་སྐྱེ་ན། །ནམ་ཞིག་སྐྱེ་བ་ཡོད་པར་འགྱུར།།
དེ་ལ་དེ་ཡི་དངོས་པོ་རུ། །ཇི་ལྟར་སྐྱེ་བ་ཡོད་མིན་ལྟར།།
དེ་བཞིན་གཞན་གྱི་དངོས་པོར་ཡང༌། །དེ་ལ་སྐྱེ་བ་ཡོད་མ་ཡིན།།
ཐོག་མ་བར་དང་ཐ་མ་རྣམས། །སྐྱེ་བའི་སྔ་རོལ་སྲིད་མ་ཡིན།།
གཉིས་གཉིས་དག་ནི་མེད་པ་རུ། །ཇི་ལྟར་རེ་རེ་རྩོམ་པར་འགྱུར།།
གཞན་གྱི་དངོས་པོ་མེད་པར་ནི། །བདག་གི་དངོས་པོ་འབྱུང་བ་མེད།།
དེ་ཡི་ཕྱིར་ན་བདག་གཞན་ནི། །གཉིས་ལས་འབྱུང་བ་ཡོད་མ་ཡིན།།
འདུས་བྱས་རྣམས་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོད་དེ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ལ་རྒྱུ་ས་བོན་ལས་མྱུ་གུ་སྐྱེ་བ་ན། འབྲས་བུ་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ཇི་ལྟར་སྐྱེ་གྲང་ན། འབྲས་བུ་མེད་པ་སྐྱེ་བར་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱུ་ས་བོན་འགག་པའི་ཐ་མར་སྔར་མེད་པ་ཡི་འབྲས་བུ་གསར་དུ་སྐྱེ་བར་གྱུར་ན་ནི། འབྲས་བུ་མེད་པར་འདོད་པ་དེས་ན་མེད་པ་ནི་རྒྱུ་ལས་ག་ལ་སྐྱེ་སྟེ། བྱེ་བ་བརྒྱ་ཕྲག་རྒྱུ་ཡིས་ཀྱང༌། །དངོས་པོ་མེད་པ་བསྒྱུར་དུ་མེད། །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །འབྲས་བུ་ཡོད་པ་ནི་གདོད་ནས་སྐྱེས་པར་གྱུར་པ་དེས་ན་ཡོད་པ་ཡང་ག་ལ་སྐྱེ་སྟེ་སྐྱེ་མི་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བཞིན་པ་ཡིས་ནི་རྒྱུ་ས་བོན་བཤིག་པ་དེས་ན་མྱུ་གུ་མེད་པ་ནི་ས་བོན་ལས་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །མྱུ་གུ་གྲུབ་ཟིན་པ་ལས་སླར་ཡང་སྒྲུབ་ཏུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་ཡི་ཕྱིར་ཡོད་པ་ནི་སླར་ཡང་མི་སྐྱེའོ། །སྐྱེ་བའི་དུས་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་ཡང་སྐྱེ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ་མྱུ་གུའི་དངོས་པོར་གྱུར་ཟིན་པ་དེ་ཡི་ཚེ་སྐྱེ་བ་ཡོད་པ་མིན་ཞིང༌། གཞན་དུ་མྱུ་གུའི་ངོ་བོར་མ་གྲུབ་པའི་ཚེ་ཡང་སྐྱེ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཞིང༌། དེ་ཚེ་དང་གཞན་ཚེ་གཉིས་ཀའི་ཚེ་ཡང་མི་སྐྱེ་ན་དུས་ནམ་ཞིག་སྐྱེ་བ་ཡོད་པར་འགྱུར་ཏེ་གང་དུ་སྐྱེ་བའི་དུས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །གཞན་ཡང་དེ་ལ་འབྲས་བུ་དེ་རྒྱུ་དེ་ཡི་དངོས་པོ་རུ་གྱུར་པའི་སྒོ་ནས་བདག་ལས་བདག་ཇི་ལྟར་སྐྱེ་བ་ཡོད་པ་མིན་པ་ལྟར། དེ་བཞིན་དུ་རྒྱུ་ལས་འབྲས་བུ་གཞན་གྱི་དངོས་པོར་གྱུར་པ་ཡང་དེ་ལ་སྐྱེ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལས་ཀྱང་འདུས་བྱས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་མེད་དེ་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བའི་སྔ་རོལ་དུ་དངོས་པོ་མེད་པས་ཐོག་མ་ཉིད་དུ་སྐྱེ་བ་དང་བར་དུ་གནས་པ་ཐ་མ་འཇིག་པ་རྣམས་སྐྱེ་བའི་སྔ་རོལ་དུ་སྲིད་པ་མ་ཡིན་པས་དངོས་མེད་ཀྱི་གནས་སྐབས་ལས་འབྲས་བུ་མྱུ་གུ་འབྱུང་བ་མི་སྲིད་དོ། །ཅི་སྟེ་སྐྱེ་བའི་སྔ་རོལ་དུ་སྐྱེ་བ་ཡིན་ལ་གཞན་གཉིས་ཀྱང་དེ་ལྟར་དུ་འདོད་པས་དུས་གསུམ་གྱི་གནས་སྐབས་རྣམས་འདུས་བྱས་ཡིན་པར་གྲུབ་བོ་སྙམ་ན། གནས་འཇིག་གཉིས་དང་སྐྱེ་འཇིག་གཉིས་ལྟ་བུ་དག་ནི་མེད་པ་རུ་ཇི་ལྟར་སྐྱེ་བ་དང་གནས་པ་སོགས་རེ་རེ་ཁོ་ན་རྩོམ་པར་འགྱུར་ཏེ་མི་སྲིད་དོ། །མདོར་ན་འདུས་བྱས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་མི་རིགས་ཏེ་གཞན་གྱི་དངོས་པོ་གྱོ་མོ་ལྟ་བུ་མེད་པར་ནི་བདག་གི་དངོས་པོ་བུམ་པ་ལྟ་བུ་འབྱུང་བ་མེད་པ་དེ་ཡི་ཕྱིར་ན། བདག་གཞན་ནི་གཉིས་ཀ་ལས་ཀྱང་འབྱུང་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ།།
༼གཉིས་པ་སྒྲུབ་བྱེད་དགག་པ་ནི།༽
སྔོན་དང་ཕྱིས་དང་ཅིག་ཅར་ཞེས།།བརྗོད་པ་ཉིད་དུ་མི་ནུས་པ།།
དེ་ཕྱིར་སྐྱེ་དང་བུམ་པ་ལ། །ཅིག་ཅར་འབྱུང་བ་ཡོད་མ་ཡིན།།
སྔར་སྐྱེས་པ་ཡི་ཕྱིར་ན་ནི། །སྔར་སྐྱེས་རྙིང་པར་མི་འགྱུར་ཞིང༌།།
ཕྱི་ནས་ཀུན་ཏུ་སྐྱེས་པ་ཡང༌། །ཕྱི་ནས་སྐྱེས་པར་མི་འགྱུར་རོ།།
ད་ལྟར་བ་ཡི་དངོས་པོ་ནི། །དེ་ཉིད་ལས་འབྱུང་མ་ཡིན་ཞིང༌།།
མ་འོངས་ལས་འབྱུང་ཡོད་མིན་ལ། །འདས་པ་ལས་ཀྱང་ཡོད་མ་ཡིན།།
འདུས་བྱས་རང་བཞིན་གྱིས་སྐྱེ་བ་ཡོད་དེ་བུམ་པ་མ་འོངས་པའི་ས་ནས་སྐྱེ་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ཡང་མ་གྲུབ་སྟེ་བསྐྱེད་བྱ་བུམ་པའི་སྔོན་རོལ་དང་ཕྱིས་དང་ཅིག་ཅར་སྐྱེ་བའི་བྱ་བ་ཡོད་ཅེས་བརྗོད་པ་ཉིད་དུ་མི་ནུས་པ་དེ་ཡི་ཕྱིར་ན་སྐྱེད་བྱེད་སྐྱེ་བ་དང་བསྐྱེད་བྱ་བུམ་པ་ལ་ཅིག་ཅར་སྐྱེ་བ་འབྱུང་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་བུམ་པའི་སྐྱེ་བ་ཡོད་དེ་སྐྱེ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་དེ་རྙིང་པའི་འཇིག་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ཡང་མ་གྲུབ་སྟེ་སྔར་སྐྱེས་པའི་དངོས་པོ་ནི་དུས་དེར་གསར་དུ་སྐྱེས་པ་ཡི་ཕྱིར་ན་ནི་སྔར་སྐྱེས་པའི་བུམ་པ་ཡང་རྙིང་པར་མི་འགྱུར་ཞིང༌། ཕྱིས་ནས་ཀུན་ཏུ་སྐྱེས་པ་ཡི་དངོས་པོ་ཡང་ཕྱིས་ནས་གསར་དུ་སྐྱེས་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རྙིང་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཡང་སྐྱེ་བ་ཡོད་དེ་འདུས་བྱས་ཀྱི་དངོས་པོ་ནི་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་སྐྱེ་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ཡང་མ་གྲུབ་སྟེ། ད་ལྟར་བ་ཡི་དངོས་པོ་ནི་རྒྱུ་འབྲས་ཅིག་ཅར་དུ་མི་འབྱུང་བས་ད་ལྟ་བ་དེ་ཉིད་ལས་འབྱུང་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཞིང༌། མ་འོངས་པ་མ་སྐྱེས་ཏེ་མེད་པའི་ཕྱིར་ན་མ་འོངས་པ་ལས་ཀྱང་སྐྱེ་བ་འབྱུང་བ་ཡོད་པ་མིན་ལ། འདས་པ་ཞིག་ཟིན་པའི་ཕྱིར་འདས་པ་ལས་ཀྱང་འབྱུང་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ།།
༼གསུམ་པ་སྐྱེ་འགག་འགྲོ་འོང་མེད་པར་དོན་བསྡུ་བ་ནི།༽
སྐྱེ་བ་ལ་ནི་འོང་བ་དང༌། །དེ་བཞིན་འགག་ལ་འགྲོ་བ་མེད།།
དེ་ལྟ་ཡིན་ན་ཇི་ལྟ་བུར། །སྲིད་པ་སྒྱུ་མ་འདྲ་མ་ཡིན།།
དེ་ལྟར་རྣམ་པར་དཔྱད་པའི་ཚེ་སྐྱེ་བ་ལ་ནི་གཞན་ནས་འོང་བ་དང་དེ་བཞིན་དུ་འགག་པ་ལ་གཞན་དུ་འགྲོ་བ་མེད་པ་དེ་ལྟར་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ན་ཇི་ལྟ་བུར་ན་སྲིད་པ་འདི་སྒྱུ་མ་དང་འདྲ་བ་མ་ཡིན་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྟེན་འབྱུང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་རང་བཞིན་དུ་སྣང་བའོ།།
༼གཉིས་པ་ངོ་བོ་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ནི།༽
སྐྱེ་དང་གནས་དང་འཇིག་པ་རྣམས། །ཅིག་ཅར་འབྱུང་བ་ཡོད་མིན་ཞིང༌།།
རིམ་གྱིས་འབྱུང་བའང་ཡོད་མིན་ན། །ནམ་ཞིག་འབྱུང་བ་ཡོད་པར་འགྱུར།།
སྐྱེ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ། །སླར་ཡང་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བ་སྟེ།།
དེ་ཕྱིར་འཇིག་པ་སྐྱེ་འདྲ་ཞིང༌། །གནས་པ་འཇིག་དང་འདྲ་བར་སྣང༌།།
མཚན་ལས་མཚན་གཞི་གཞན་ཞེ་ན། །མཚན་གཞི་མི་རྟག་ཉིད་གང་ལས།།
ཡང་ན་བཞི་ཀའང་ཡོད་པ་ཡི། །ངོ་བོར་གསལ་བར་ཡོད་མ་ཡིན།།
འདུས་བྱས་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོད་དེ། དེའི་མཚན་ཉིད་རྣམས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དུ་གྲགས་པ་སྐྱེ་བ་དང་གནས་པ་དང་འཇིག་པ་རྣམས་ཕན་ཚུན་འགལ་བས་ཅིག་ཅར་འབྱུང་བ་ཡོད་པ་མིན་ཞིང༌། འདུས་བྱས་སྐད་ཅིག་མའི་ཆོས་མཚན་ཉིད་དེ་རྣམས་རིམ་གྱིས་འབྱུང་བའང་ཡོད་པ་མིན་ན། མཚན་གཞི་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ལ་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་འདི་དག་ནམ་ཞིག་འབྱུང་བ་ཡོད་པར་འགྱུར། རྣམ་པར་བརྟགས་ན་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་མཚན་ཉིད་རྣམས་ཀྱང་འདུས་བྱས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་སླར་ཡང་མཚན་ཉིད་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བ་སྟེ་དེ་ཡི་ཕྱིར་འཇིག་པ་ཉིད་སྐྱེ་བ་དང་འདྲ་ཞིང་གནས་པ་འཇིག་པ་དང་འདྲ་བར་སྣང་བས་ཕན་ཚུན་འཆོལ་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་མཚན་མཚོན་གཅིག་ཏུ་འདོད་ན་དེ་ལྟར་འགྱུར་ཡང་མཚན་ཉིད་ལས་མཚན་གཞི་གཞན་དུ་འདོད་དོ་ཞེ་ན། འོ་ན་མཚན་གཞི་དེ་མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་རྒྱུ་མཚན་གང་ལས་འགྱུར་ཏེ་མི་རྟག་པ་མཚན་གཞི་ལས་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར། ཡང་ན་གཅིག་ཏུ་འདོད་ན་ཡང༌། མཚན་ཉིད་གསུམ་དང་མཚན་གཞི་སྟེ་ཆོས་བཞི་གའང་ཡོད་པ་ཡི་ངོ་བོར་གསལ་བར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ་མཚན་མཚོན་སོ་སོར་དབྱེ་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ།།
༼གསུམ་པ་འབྲས་བུ་རང་བཞིན་མེད་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ། གཉིས་ཀ་ལ་དཔྱོད་པ་མུ་བཞི་སྐྱེ་འགོག་གི་རིགས་པ་བསྟན་པ་དང༌། འབྲས་བུ་འབྱུང་འཇིག་བརྟགས་པའི་རིགས་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི།༽
དངོས་པོ་དངོས་ལས་མི་སྐྱེ་སྟེ། །དངོས་པོ་དངོས་མེད་ལས་མི་སྐྱེ།།
དངོས་མེད་དངོས་མེད་མི་སྐྱེ་སྟེ། །དངོས་མེད་དངོས་ལས་མི་སྐྱེ་འོ།།
འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོད་དེ་རྒྱུ་རྐྱེན་གྱི་ཚོགས་པ་ལ་བརྟེན་ཏེ་འབྲས་བུ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྣམ་པར་བརྟགས་ན་འདུས་བྱས་འབྲས་བུའི་ཆོས་རྣམས་རང་བཞིན་གྱིས་མེད་དེ་བསྐྱེད་བྱ་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་རྒྱུ་དངོས་པོ་ལས་མི་སྐྱེ་སྟེ། རྒྱུའི་དངོས་པོ་མ་དོར་བཞིན་འབྲས་བུའི་ངོ་བོར་འགྱུར་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་དུ་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་རྒྱུ་དངོས་མེད་ལས་མི་སྐྱེ་སྟེ་དངོས་མེད་དངོས་པོར་འགྱུར་བ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར། འབྲས་བུ་དངོས་མེད་རྒྱུ་དངོས་མེད་ལས་མི་སྐྱེ་སྟེ་དངོས་མེད་ལ་བསྐྱེད་བྱ་སྐྱེད་བྱེད་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར། འབྲས་བུ་དངོས་མེད་རྒྱུ་དངོས་པོ་ལས་མི་སྐྱེ་སྟེ་དངོས་མེད་དངོས་པོའི་འབྲས་བུར་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་ནའོ།།
༼གཉིས་པ་ནི།༽
དངོས་པོ་དངོས་པོར་མི་འགྱུར་ཏེ། །དངོས་མེད་དངོས་པོར་མི་འགྱུར་རོ།།
དངོས་མེད་དངོས་མེད་མི་འགྱུར་ཏེ། །དངོས་པོ་དངོས་མེད་མི་འགྱུར་རོ།།
གཞན་ཡང་ཆོས་གང་ཡང་བདག་ཉིད་ཀྱིས་དངོས་པོར་གྲུབ་ཟིན་པ་ནི་སླར་ཡང་དངོས་པོར་མི་འགྱུར་ཏེ་ཡོད་པ་སྐྱེ་བ་དོན་མེད་པའི་ཕྱིར། བདག་ཉིད་ཀྱིས་དངོས་པོར་མ་གྲུབ་པའི་དངོས་མེད་ཀྱང་དངོས་པོར་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ་རི་རྭ་དངོས་པོར་འགྱུར་མི་སྲིད་པ་བཞིན་ནོ། །དངོས་པོ་མེད་པ་ནི་སླར་ཡང་དངོས་མེད་དུ་མི་འགྱུར་ཏེ་དངོས་མེད་དུ་འགྱུར་བའི་ཆོས་མེད་པའི་ཕྱིར། དངོས་པོ་ཡོད་པ་དག་ཀྱང་དངོས་མེད་དུ་འཇིག་པར་མི་འགྱུར་ཏེ་ཕན་ཚུན་ཆོས་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ།།
༼གཉིས་པ་སྐྱེ་བཞིན་ད་ལྟར་བ་བྱེ་བྲག་ཏུ་དགག་པ་ལ། ངོ་བོ་ལ་བརྟགས་ཏེ་དགག་པ་དང༌། དུས་ལ་བརྟགས་ཏེ་དགག་པ་དང༌། བྱ་བ་ལ་བརྟགས་ཏེ་དགག་པ་གསུམ། དང་པོ་ནི།༽
སྐྱེ་བཞིན་པ་ནི་ཕྱེད་སྐྱེས་ཕྱིར། །སྐྱེ་བཞིན་པ་ནི་སྐྱེ་མི་འགྱུར།།
ཡང་ན་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བཞིན་པ། །ཉིད་ནི་ཡིན་པར་ཐལ་བར་འགྱུར།།
སྐྱེ་བཞིན་པ་ཡི་བདག་ཉིད་དུ། །བྱ་བ་སྐྱེ་བཞིན་པར་མི་འགྱུར།།
སྐྱེ་བཞིན་པ་ཡི་བདག་ཉིད་དུ། །མི་བྱའང་སྐྱེ་བཞིན་པར་མི་འགྱུར།།
འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ལ་སྐྱེ་བ་ཡོད་དེ་སྐྱེ་བཞིན་ད་ལྟར་བ་ལ་སྐྱེ་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ཡང་མ་གྲུབ་སྟེ་སྐྱེ་བཞིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱེད་སྐྱེས་ལ་ཕྱེད་མ་སྐྱེས་པ་ལ་འདོད་པའི་ཕྱིར་དེ་གཉིས་ཀྱི་བར་ན་སྐྱེ་བཞིན་པ་མ་གྲུབ་པས་སྐྱེ་བཞིན་པ་དེ་ནི་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ཡང་ན་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་པར་སྐྱེ་དང་སྐྱེ་འགྱུར་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྐྱེ་བཞིན་པ་ཉིད་ནི་ཡིན་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པར་དཔྱད་ན་སྐྱེ་བཞིན་པ་མ་གྲུབ་མོད་ཀྱི་སྐྱེ་བཞིན་པའི་ངོ་བོ་ཙམ་ནི་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། ཅི་སྐྱེ་བཞིན་པའི་ངོ་བོ་ཞེས་པ་དེ་དེའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པའམ་དེའི་བདག་ཉིད་དུ་མི་བྱ་བ་ཞིག་ཡིན། དང་པོ་ལྟར་ན་དངོས་པོ་གང་ཞིག་སྐྱེ་བཞིན་པ་ཡི་བདག་ཉིད་དུ་བྱ་བ་དེ་ནི་སླར་ཡང་སྐྱེ་བཞིན་པར་མི་འགྱུར་ཏེ་དེའི་བདག་ཉིད་དུ་གནས་ཟིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལྟར་ན་སྐྱེ་བཞིན་པ་ཡི་བདག་ཉིད་དུ་མི་བྱའང་སྐྱེ་བཞིན་པར་མི་འགྱུར་ཏེ་སྐྱེ་བཞིན་པའི་དངོས་པོ་མ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ།།
༼གཉིས་པ་ལ། སྐྱེ་བཞིན་ད་ལྟར་བའི་ཆོས་ལ་སྐྱེ་བཞིན་དགག་པ་དང༌། སྐྱེས་ཟིན་འདས་པའི་ཆོས་ལ་སྐྱེ་བཞིན་དགག་པ་དང༌། གང་གི་གཉིས་པོ་བར་མེད་པར། །སྲིད་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ།།
དེ་ལ་སྐྱེ་བཞིན་པ་མེད་དེ། །གང་ཕྱིར་དེ་ལའང་བར་ཡོད་ཕྱིར།།
སྐྱེ་བཞིན་པའི་དོན་ནི་ཡོད་པ་ཁོ་ན་སྟེ་འདས་མ་འོངས་གཉིས་ཀྱི་བར་སྐྱེ་བཞིན་ད་ལྟར་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྒོལ་བ་གང་གི་ལུགས་ལ་འདས་མ་འོངས་གཉིས་པོ་ནི། དེ་གཉིས་ཀྱི་བར་ན་གནས་པ་སྐྱེ་བཞིན་པ་མེད་པར་སྲིད་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་ལ་རྣམ་པར་བརྟགས་ན་འདས་མ་འོངས་གཉིས་ཀྱི་ལྟོས་གཞི་སྐྱེ་བཞིན་པ་མེད་དེ། གང་གི་ཕྱིར་ན་སྐྱེ་བཞིན་པ་དེ་ལའང་འདས་མ་འོངས་གཉིས་ཀྱི་བར་དུ་ཡོད་པ་ད་ལྟར་བ་ཞེས་ལྟོས་པའི་སྒོ་ནས་འཇོག་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ།།
༼གཉིས་པ་ནི།༽
གང་གི་ཕྱིར་ན་སྐྱེ་བཞིན་པ། །འགགས་པས་སྐྱེས་པ་སྐྱེ་འགྱུར་བ།།
དེ་ཡི་ཕྱིར་ན་སྐྱེ་བཞིན་པ། །གཞན་ཡང་ཡོད་པའི་ངོ་བོར་སྣང༌།།
གང་ཚེ་སྐྱེས་པ་དེ་ཡི་ཚེ། །སྐྱེ་བཞིན་པ་ལ་སྲིད་པ་མེད།།
གང་ཚེ་སྐྱེས་པ་སྐྱེ་བཞིན་ན། །དེ་ཚེ་ཅི་ཕྱིར་སྐྱེ་བར་འགྱུར།།
གང་གི་ཕྱིར་ན་སྐྱེ་བཞིན་པ་མ་འོངས་པ་འགགས་པས་སྐྱེས་པ་ཡི་དངོས་པོ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་དེ་ཡི་ཕྱིར་ན་སྐྱེས་པའི་དངོས་པོ་ལ་སྐྱེ་བཞིན་པ་གཞན་ཡང་ཡོད་པའི་ངོ་བོར་སྣང་ངོ་ཞེ་ན། དུས་གང་གི་ཆོས་བསྐྱེད་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་སྐྱེས་ཟིན་པ་དེ་ཡི་ཚེ་ནི་སྐྱེ་བཞིན་པ་ལ་སྐྱེ་བ་སྲིད་པ་མེད་དོ། །རྣམ་པར་དཔྱད་པ་གང་གི་ཚེ་སྔར་སྐྱེས་ཟིན་པ་དེ་ད་དུང་སྐྱེ་བཞིན་པ་ཡིན་ན་སྔར་སྐྱེས་ཟིན་པ་དེ་ཡི་ཚེ་ཅི་ཡི་ཕྱིར་ན་སླར་ཡང་སྐྱེ་བར་འགྱུར། དེའི་ཕྱིར་སྐྱེས་ཟིན་འདས་པའི་ཆོས་ལ་སྐྱེ་བཞིན་པ་མེད་དོ།།
༼གསུམ་པ་ནི།༽
སྐྱེ་བཞིན་པ་ནི་མ་སྐྱེས་པ། །ཁོ་ན་སྐྱེ་ཞེས་བྱ་བར་གྲག།
ཁྱད་པར་མེད་ཕྱིར་དེ་ཡི་ཚེ། །བུམ་པ་མེད་པར་ཅིས་མི་རྟོག།
སྐྱེ་བ་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པ་མ་འོངས་པའི་ཆོས་ལ་སྐྱེ་བཞིན་པ་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། སྐྱེ་བཞིན་པ་ནི་མ་སྐྱེས་པ་མ་འོངས་པའི་ཆོས་ཁོ་ན་སྐྱེ་བ་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པའི་སྒོ་ནས་སྐྱེ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་གྲག་གོ །དེ་ལྟར་ན་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་མཚན་དེ་ཡི་ཚེ་བུམ་པ་དེ་ཡང་མེད་པར་ཅིས་མི་རྟོག་དེ་ཕྱིར་མ་སྐྱེས་པ་མ་འོངས་པ་ལ་སྐྱེ་བ་མེད་པར་གྲུབ་བོ།།༼གསུམ་པ་ནི།༽
སྐྱེ་བཞིན་པ་ནི་མ་རྫོགས་ཀྱང༌། །མ་སྐྱེས་པ་ལས་ཕྱི་རོལ་གྱུར།།
དེ་ལྟའང་གང་ཕྱིར་སྐྱེས་པ་ལས། །ཕྱི་རོལ་གྱུར་ཕྱིར་མ་སྐྱེས་ཏེ།།
སྐྱེ་བཞིན་པ་སྔར་མ་བྱུང་ཡང༌། །ཕྱི་ནས་ཡོད་པ་ཡིན་པར་གྲག།
དེས་ཀྱང་མ་སྐྱེས་པ་སྐྱེ་སྟེ། །མ་བྱུང་ཞེས་བྱ་སྐྱེས་མ་ཡིན།།
རྫོགས་པ་ཡོད་ཅེས་བྱར་འགྱུར་ལ། །མ་བྱས་པ་ནི་མེད་ཅེས་བརྗོད།།
གང་གི་ཚེ་ན་སྐྱེ་བཞིན་པ། །མེད་པ་དེ་ཚེ་གང་དེར་བརྗོད།།
གལ་ཏེ་སྐྱེ་བའི་བྱ་བ་མ་རྫོགས་པ་གང་ཞིག་མ་སྐྱེས་པ་ལས་ཕྱི་རོལ་དུ་གྱུར་པ་དེ་སྐྱེ་བཞིན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། སྐྱེ་བཞིན་པ་ནི་སྐྱེ་བའི་བྱ་བ་མ་རྫོགས་ཀྱང་གཏན་མ་སྐྱེས་པ་ལས་ཕྱི་རོལ་དུ་གྱུར་པས་སྐྱེ་བའི་བྱ་བ་ཡོད་པར་འདོད་ན་འོ་ན་དེ་ལྟའང་གང་གི་ཕྱིར་སྐྱེ་བའི་བྱ་བ་མ་རྫོགས་པ་དེ་སྐྱེས་པ་ལས་ཕྱི་རོལ་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་མ་སྐྱེས་པ་ཁོ་ན་སྟེ་རྒྱུ་མཚན་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེ་བཞིན་པ་ཡོད་དེ་སྔར་མེད་པའི་ཆོས་སྐྱེ་བའི་བྱ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་ཕྱིས་སུ་ཡོད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྐྱེ་བཞིན་པ་དེ་ནི་སྔར་མ་བྱུང་ཡང་ཕྱིས་ནས་ཀུན་ཏུ་ཡོད་པ་ཡིན་པར་གྲག་གོ །རྒྱུ་མཚན་དེས་ཀྱང་མ་སྐྱེས་པ་ཕྱིས་སུ་ཇི་ལྟར་སྐྱེ་སྟེ་སྔར་མ་སྐྱེས་ཤིང་མ་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་ཕྱིས་སུ་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །མདོར་ན་སྐྱེ་བའི་བྱ་བ་རྫོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་ཡོད་ཅེས་བྱ་བར་འགྱུར་ལ་མ་བྱས་ཤིང་མ་རྫོགས་པ་དེ་ནི་མེད་ཅེས་བྱ་བར་བརྗོད་པ་གང་གི་ཚེ་ན་དེ་གཉིས་མ་ཡིན་པའི་སྐྱེ་བཞིན་པ་མེད་པ་དེ་ཡི་ཚེ་བྱ་བ་གང་ལ་སྐྱེ་བཞིན་པ་དེར་བརྗོད་དེ་ཅི་ཡང་མ་གྲུབ་པ་ཁོ་ནའོ།།
༼གསུམ་པ་རྒྱུ་འབྲས་སྐྱེ་འགག་བྲལ་བར་གནད་དོན་བསྡུ་བ་ནི།༽
གང་ཚེ་རྒྱུ་ནི་མ་གཏོགས་པར། །འབྲས་བུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ།།
དེ་ཡི་ཚེ་ན་འཇུག་པ་དང༌། །ལྡོག་པ་འཐད་པ་ཉིད་མི་འགྱུར།།
དེ་ལྟར་རྣམ་པར་དཔྱད་པ་གང་གི་ཚེ་ཆོས་གང་ལ་སྐྱེད་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་ནི་མ་གཏོགས་པར་བསྐྱེད་བྱ་འབྲས་བུའི་ཆོས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་ཡི་ཚེ་ན་རྟེན་མེད་པས་འབྲས་བུ་འཇུག་པ་སྐྱེ་བ་དང༌། རྒྱུ་ལྡོག་ཅིང་འཇིག་པ་འཐད་པ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་རོ། །ཇི་སྐད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། སེམས་ཅན་མི་དང་ཤེད་སྐྱེས་ཀྱང་རུང་སྟེ། །འདིར་སྐྱེས་ཤི་བ་འགའ་ཡང་སྐྱེ་མི་འགྱུར། །ཆོས་ཀུན་རང་བཞིན་སྒྱུ་འདྲ་སྟོང་པ་སྟེ། །མུ་སྟེགས་ཅན་གྱིས་ཤེས་པར་ནུས་མ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ།།
༼ལེའུའི་མཚན་ནི།༽
རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་བཞི་བརྒྱ་པ་ལས་འདུས་བྱས་ཀྱི་དོན་དགག་པ་བསྒོམ་པ་བསྟན་པ་སྟེ་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་བཅོ་ལྔ་པའི་འགྲེལ་པའོ།། །།
རབ་བྱེད་བཅུ་དྲུག་པ་སློབ་དཔོན་དང་སློབ་མ་གཏན་ལ་དབབ་པ་བསྟན་པ།
༼༈ གསུམ་པ་གནད་དོན་བསྡུས་ཏེ་གཏན་ལ་དབབ་ཚུལ་ལ། རྗོད་བྱེད་གཞུང་གི་བསྟན་དོན་བསྡུ་བ་དང༌། བརྗོད་བྱ་དོན་གྱི་གནད་དོན་བསྡུ་བ་གཉིས། དང་པོ་ནི།༽
རྒྱུ་འགའ་ཞིག་གིས་སྟོང་པ་ཡང༌། །སྟོང་པ་མིན་པ་ལྟ་བུར་སྣང༌།།
རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས། །འདི་ནི་སོ་སོར་འགོག་པར་བྱེད།།
དེ་ལྟར་ཡོངས་སུ་བསྟན་པའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་བཅོ་ལྔས་ནི་གང་དག་འཁྲུལ་བའི་རྒྱུ་མཚན་འགའ་ཞིག་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་ལུགས་ཡེ་ནས་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཡིན་ཡང་དེ་ལྟར་མ་རྟོགས་པར་སྟོང་པ་མིན་པ་ལྟ་བུར་སྣང་བའི་དངོས་པོར་འཛིན་པ་བྱུང་བས་དེ་ཟློག་པའི་ཐབས་སུ་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རྟོག་པ་འདི་རྣམས་ནི་སོ་སོར་འགོག་པར་བྱེད་དེ། གང་མི་རྟག་པ་ལ་རྟག་པར་འཛིན་པ་ཟློག་པའི་ཕྱིར་དུ་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་དང་པོ་བསྟན་པ་སོགས་ནས་རབ་བྱེད་བཅོ་ལྔ་པའི་བར་གྱིས། ལྟ་བ་ཆོས་ཀྱི་སྡོམ་བཞིའི་དོན་རྣམས། ལམ་བདེན་པ་བཞིའི་ཚུལ་གྱིས། མི་རྟག་སྡུག་བསྔལ་སྟོང་བདག་མེད་ཀྱི་རྣམ་པ་རྣམས་རགས་པ་དང་ཕྲ་བའི་སྒོ་ནས་ཐབས་དང་ཐབས་བྱུང་གི་ཚུལ་དུ་བསྟན་པར་མཛད་པའོ།།
༼གཉིས་པ་ལ། བརྗོད་བྱའི་གནད་དོན་བསྡུས་ཏེ་རྩོད་བྲལ་དུ་བསྟན་པ་དང༌། དེ་ཡི་རྣམ་པར་གཞག་པ་རྒྱས་པར་བཤད་པ། དེ་ལྟར་ཡོངས་སུ་བསྟན་པའི་གྲུབ་དོན་བསྡུ་བ་གསུམ། དང་པོ་ནི།༽
གང་ཚེ་སྨྲ་པོ་བརྗོད་བྱ་ནའང༌། །སྟོང་པ་ཞེས་བྱར་མི་རུང་ངོ༌།།
གང་ཞིག་རྟེན་ནས་ཀུན་འབྱུང་བ། །དེ་ནི་གསུམ་ལའང་ཡོད་མ་ཡིན།།
གལ་ཏེ་སྟོང་པའི་ཉེས་པ་ཡིས། །སྟོང་པ་མ་ཡིན་འགྲུབ་གྱུར་ན།།
མི་སྟོང་ཉེས་པས་སྟོང་པ་ཉིད། །ཅི་སྟེ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་མ་ཡིན།།
གཞན་གྱི་ཕྱོགས་ནི་བཟློག་པ་དང༌། །རང་གི་ཕྱོགས་ནི་བསྒྲུབས་པ་སྟེ།།
གལ་ཏེ་སུན་འབྱིན་བྱེད་ཕྱོགས་གཅིག།།དགའ་ན་སྒྲུབ་བྱེད་ལ་ཅིས་མིན།།
གལ་ཏེ་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་ན། །མེད་གང་དེ་ཕྱོགས་མི་འགྱུར་ན།།
དེས་ན་གཅིག་ཉིད་ལ་སོགས་གསུམ། །ཀུན་ཀྱང་ཕྱོགས་མ་ཡིན་པར་འགྱུར།།
དེ་ལྟར་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་དེ་དག་གིས་སྟོང་པ་ཉིད་བསྟན་པ་གང་གི་ཚེ་དེ་སྨྲ་བ་པོའི་གང་ཟག་དང༌། བརྗོད་བྱ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། རྗོད་བྱེད་རབ་ཏུ་བྱེད་པའི་ཚིག་རྣམས་ཀྱིས་བརྗོད་པར་བྱ་ནའང་ཆོས་དེ་དག་ཡོད་པའི་ཕྱིར། བརྗོད་བྱ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱར་མི་རུང་ངོ་ཞེ་ན། གང་ཞིག་སྨྲ་བ་པོ་དང་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དང༌། རྗོད་བྱེད་ཀྱི་ཚིག་དག་ཀྱང་རྟེན་ནས་ཀུན་འབྱུང་བ་དེའི་ཕྱིར་དེ་ནི་གསུམ་ཆར་ལའང་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཡིན་ན་ཕྱི་ནང་གི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྣང་བ་མེད་པ་བོང་བུའི་རྭ་ལྟར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྟོང་པའི་ཉེས་པ་བརྗོད་པ་ཡིས་སྟོང་པ་མ་ཡིན་པར་འགྲུབ་པར་གྱུར་ན། འོ་ན་རང་བཞིན་མི་སྟོང་པ་ལ་གོང་དུ་ཇི་སྐད་བརྗོད་པའི་ཉེས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ཅི་སྟེ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན། དེ་ལྟར་སྟོང་པ་ཉིད་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་དོན་ལ་གནོད་པ་མེད་ཅིང་སྒྲུབ་བྱེད་ཡོད་པར་བསྟན་ཏེ། གང་དངོས་པོར་སྨྲ་བའི་ཕྱོགས་ལ་སྒྲུབ་བྱེད་མེད་ཅིང་གནོད་བྱེད་ཡོད་པའི་ཚུལ་ཡང༌། ཕྱོགས་གཞན་ཁས་བླངས་པའི་རྒོལ་བས་ནི་གཞན་གྱི་ཕྱོགས་ནི་སུན་འབྱིན་གྱི་རིགས་པས་བཟློག་པ་དང༌། རང་གི་ཕྱོགས་ནི་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་རིགས་པས་བསྒྲུབས་པ་སྟེ་དགག་སྒྲུབ་ཀྱི་ཚུལ་གཉིས་ཀ་དགོས་ཀྱང༌། གལ་ཏེ་དངོས་པོར་སྨྲ་བ་ཁྱོད་ནི་རིགས་པ་མེད་པར་གཞན་དབུ་མར་སྨྲ་བ་སུན་འབྱིན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱོགས་གཅིག་ལ་དགའ་ན་ཁྱོད་རང་ཉིད་ཀྱི་ཕྱོགས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ལ་རྒྱུ་ཅིས་དགའ་བ་མིན་སྒྲུབ་བྱེད་མེད་པར་དམ་བཅའ་ཙམ་གྱིས་ཅི་ཞིག་འགྲུབ། གལ་ཏེ་སྟོང་པར་སྨྲ་བའི་ཕྱོགས་ནི་རིགས་པས་བརྟགས་ན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་དེ་མེད་པར་གྲུབ་ན་དངོས་པོ་ཡོད་པའི་ཕྱོགས་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ་གལ་ཏེ་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་ན་རང་བཞིན་མེད་པ་ཞེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཙམ་དུའང་མ་གྲུབ་པས་རང་བཞིན་མེད་པ་ཞེས་པའི་ཕྱོགས་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་ན་ནི། རྒྱུ་མཚན་དེས་ན་དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་བརྟགས་ན་གཞན་ཡང་རྒོལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་གཅིག་ཉིད་དང་ལ་སོགས་པ་གཞན་ཉིད་དང་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ཕྱོགས་གསུམ་པོ་ཀུན་ཀྱང་མ་གྲུབ་པས་ཕྱོགས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་བརྟགས་ན་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་ཁྱོད་ཀྱིས་ཕྱོགས་སུ་འཛིན་པ་དོར་བར་བྱའོ།།
༼གཉིས་པ་ལ། སྟོང་པའི་ཕྱོགས་ལ་གནོད་བྱེད་མེད་ཅིང་སྒྲུབ་བྱེད་ཡོད་པའི་ཚུལ་དང༌། དངོས་སྨྲའི་ཕྱོགས་ལ་གནོད་བྱེད་ཡོད་ཅིང་སྒྲུབ་བྱེད་མེད་པར་བསྟན་པ་གཉིས། དང་པོ་ལ།
སྒྲུབ་བྱེད་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་ཚུལ་རྣམ་པར་གཞག་པ་དང༌། བསྒྲུབ་བྱ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་ཡོངས་སུ་བརྗོད་པ། གཉིས་མེད་དོན་དམ་ཆེན་པོར་གཏན་ལ་དབབ་པ་གསུམ། དང་པོ་ནི།༽
གང་དུ་མངོན་སུམ་གྱིས་བུམ་དེར། །སྟོང་པའི་གཏན་ཚིགས་དོན་མེད་འགྱུར།།
འདི་ན་གཞུང་ལུགས་ལས་བྱུང་བའི། །གཏན་ཚིགས་ཡོད་མིན་གཞན་དུ་ཡོད།།
གང་དུ་མངོན་སུམ་གྱིས་གྲུབ་པའི་བུམ་པ་དེར་མངོན་སུམ་དང་འགལ་བ་སྟོང་པར་བརྗོད་པའི་གཏན་ཚིགས་ཐམས་ཅད་དོན་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། གང་དབུ་མ་ཆེན་པོའི་ལམ་འདིར་དོན་དམ་སྟོང་ཉིད་གཏན་ལ་འབེབས་པའི་སྐབས་འདི་ན་གཞུང་ལུགས་ལས་བྱུང་བའི་གཏན་ཚིགས་ཡོད་པ་མིན་ཡང་དེ་ལས་གཞན་ཐ་སྙད་དུ་ཡོད་པ་ཉིད་དོ།།
༼གཉིས་པ་ནི།༽
མི་སྟོང་མེད་པར་སྟོང་པ་ནི། །གང་ལས་འབྱུང་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར།།
ཇི་ལྟ་བུར་ན་ཅིག་ཤོས་ནི། །མེད་པར་གཉེན་པོ་འབྱུང་བར་འགྱུར།།
གལ་ཏེ་ཕྱོགས་ཉིད་དུ་གྱུར་ན། །ཕྱོགས་མེད་ཕྱོགས་ཀྱི་ངོ་བོར་འགྱུར།།
དེ་ལྟར་ཕྱོགས་མེད་ཉིད་མེད་ན། །གང་ཞིག་མི་མཐུན་ཕྱོགས་སུ་འགྱུར།།
གལ་ཏེ་དངོས་པོ་ཡོད་མིན་ན། །མེ་ནི་ཚ་བར་ཇི་ལྟར་འགྱུར།།
ཚ་བ་མེ་ཡང་ཡོད་མིན་ཞེས། །གོང་ཉིད་དུ་ནི་བཟློག་པར་བྱས།།
དངོས་པོ་མཐོང་ནས་དངོས་པོ་ནི། །མེད་པ་ཞེས་བྱས་བཟློག་གྱུར་ན།།
དེ་ལྟར་ཕྱོགས་ནི་བཞི་ཆར་ལ། །ཉེས་པ་སྤངས་པ་གང་ཞིག་མཐོང༌།།
རྡུལ་ཕྲན་ལ་ཡང་ཡོད་པའི་དངོས། །གང་དུ་མེད་དེར་ཇི་ལྟར་འབྱུང༌།།
སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་མེད་ཉིད་ཀྱང༌། །དེ་ཉིད་ཕྱིར་ན་མ་འབྲེལ་བའོ།།
གལ་ཏེ་ཁྱོད་ཀྱི་གཉེན་པོ་སྟོང་ཉིད་སྨྲ་བར་བྱས་པས་ན་དེའི་ལྡོག་ཕྱོགས་དངོས་པོ་དག་ཀྱང་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མི་སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ཅི་ཡང་མེད་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་དེའི་ལྡོག་ཕྱོགས་སྟོང་པ་དངོས་མེད་ནི་གང་ལས་འབྱུང་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། ཇི་ལྟ་བུར་ན་ཅིག་ཤོས་མི་སྟོང་པའི་དངོས་པོ་ནི་མེད་པར་དེའི་གཉེན་པོ་དངོས་མེད་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་གང་ལས་འབྱུང་བར་འགྱུར། ཕྱོགས་མེད་པ་ཉིད་ཕྱོགས་སུ་ཁས་བླངས་པ་མ་ཡིན་ནམ་དེ་ལྟར་ན་དེའི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱང་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་ཕྱོགས་ཤིག་ཁས་བླངས་པ་ཉིད་དུ་གྱུར་ན་ནི་ཕྱོགས་མེད་པ་དེ་ཡང་ཕྱོགས་ཀྱི་ངོ་བོར་འགྱུར་དུ་ཆུག་ཀྱང༌། དེ་ལྟར་ཕྱོགས་མེད་པ་ཉིད་ཀྱང་ཕྱོགས་སུ་ཁས་བླངས་པ་ཅུང་ཟད་ཙམ་ཡང་མེད་ན། གང་ཞིག་དེ་ཡི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སུ་འགྱུར་ཏེ་ཁས་ལེན་གྱི་སྤྲོས་པ་ཅི་ཡང་མེད་པའི་ཕྱོགས་བྲལ་ཆེན་པོར་གྲུབ་བོ། །གལ་ཏེ་དངོས་པོ་ཅི་ཡང་ཡོད་པ་མིན་ན་མེ་ཡི་རང་བཞིན་ཚ་བ་ཡིན་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེ་ན། ཚ་བ་དང་མེ་ཡང་ཡོད་པ་མིན་ནོ་ཞེས་གོང་ཉིད་དུ་ནི། ཚ་བ་མེ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། །ཚ་བ་མིན་པ་ཇི་ལྟར་སྲེག །ཅེས་སོགས་ཀྱིས་བཟློག་པར་བྱས་ཟིན་ཏོ། །གཞན་ཡང་མེ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་ཡོད་པར་མཐོང་ནས་དངོས་པོ་ནི་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་བཟློག་པར་གྱུར་ན་རིགས་པ་ཉིད་དེ་ཕྱོགས་ཀུན་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པར་དཔྱད་ན་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕྱོགས་ནི་བཞི་ཆར་གང་དུ་ཁས་ལེན་པ་ལ་ཡང་ཉེས་པ་སྤངས་པ་གང་ཞིག་མཐོང་སྟེ་སྔར། ཡོད་དང་མེད་དང་ཡོད་མེད་དང༌། །ཡོད་མེད་མིན་ཞེས་བྱ་བའི་ཚུལ། །འདི་ནི་མཁས་པས་གཅིག་ཉིད་སོགས། །དག་ལ་རྟག་ཏུ་སྦྱར་བར་བྱ། །ཞེས་བསྟན་ཟིན་པ་ལྟར་རོ། །དེ་ལྟར་བཞི་ཀ་ལ་ཡང་སྐྱོན་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ཕྱོགས་འགའ་ཡང་ཡོངས་སུ་བཟུང་བར་མི་རིགས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། སྟོང་ཉིད་ལྟ་བ་ཐམས་ཅད་ནི།། ངེས་པར་འབྱིན་པར་ཐུབ་པས་གསུངས། །གང་དག་སྟོང་པ་ཉིད་ལྟ་བ། །དེ་དག་སྒྲུབ་ཏུ་མེད་པར་གསུངས། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པར་དཔྱད་པ་ན་དངོས་པོ་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བ་རྡུལ་ཕྲན་ཙམ་ལ་ཡང་ཡོད་པའི་དངོས་པོ་གང་དུ་ཡང་མེད་ན་ནི་དེར་ཇི་ལྟར་འབྱུང་བར་འགྱུར། དེའི་ཕྱིར་སྣང་བ་མེད་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་མངའ་བ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱང་སྤྲོས་པ་ཀུན་དང་བྲལ་བ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ན་མ་འབྲེལ་བའོ།།
༼གསུམ་པ་གཉིས་མེད་དོན་དམ་ཆེན་པོར་གཏན་ལ་དབབ་པ་ནི།༽
གལ་ཏེ་ཀུན་ལ་གཉིས་མིན་ན། །གཞན་གང་ཞིག་ལ་ཡོད་དངོས་ཡོད།།
གལ་ཏེ་ཁྱོད་ལའང་དེ་རིགས་ན། །བརྒལ་བ་གཞན་པོ་ཅི་སྟེ་བྱེད།།
དངོས་པོ་ཀུན་གྱི་དངོས་མེད་ལ། །རྣམ་པར་དབྱེ་བ་མི་རིགས་ཏེ།།
རྫས་རྣམས་ཀུན་ལ་གང་མཐོང་བ། །དེ་ནི་རྣམ་དབྱེར་མི་འགྱུར་རོ།།
གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་བར་གྱི་དངོས་པོ་ཀུན་ལ་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་གཉིས་ཆོས་ཀྱི་སྤྲོས་པ་ཅི་ཡང་ཡོད་པ་མིན་ན། རྣམ་པར་དཔྱོད་བཞིན་པ་ཡི་དོན་གཞན་གང་ཞིག་ལ་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་གཉིས་ཆོས་ཀྱི་དངོས་པོ་ཡོད་པར་འགྱུར། གལ་ཏེ་ཁྱོད་ལའང་མཐའ་གཉིས་སྤང་བ་དེ་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་འཐད་པས་རིགས་ཤིང་འཐད་པར་གྲུབ་ན་དེ་ལྟར་ཁས་ལེན་པར་རིགས་ཀྱི་ད་དུང་དུ་ཡང་ཕྱོགས་ཞེན་གྱིས་བརྒལ་བ་གཞན་པོ་ཅི་སྟེ་བྱེད་ཅེས་གསུངས་སོ། །འགྲེལ་ཆེན་ལས། འོན་ཏེ་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་དོན་དང་འགལ་བའི་འཐད་པ་གང་ཞིག་ཀྱང་བརྗོད་པར་མི་ནུས་ན་དེའི་ཚེ་ཁོ་བོ་ཅག་གིས་བཤད་པའི་འཐད་པ་ཁོ་ནས་ཁྱོད་ལ་ཡང་མཐའ་གཉིས་སྤང་བ་དེ་རིགས་ན་ཅིའི་ཕྱིར་རྩོད་པ་གཞན་བྱེད་ཅེས་གསུངས་སོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་དངོས་པོ་ཀུན་གྱི་རང་བཞིན་སྤྲོས་པའི་དངོས་པོ་མེད་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་རིགས་ཏེ། འགྲེལ་ཆེན་ལས། དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྒྱུ་མེད་པ་ཅན་ཁོ་ན་ཡིན་ལ། རྒྱུ་མེད་པ་ལ་ཡང་ཡོད་པ་ཉིད་མི་སྲིད་པས་མེད་པར་དགག་པ་ལ་བརྟེན་ནས་དངོས་པོ་མེད་པ་ཁོ་ན་རང་བཞིན་ཡིན་ཏེ་དངོས་པོ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་འདི་ཐམས་ཅད་ལ་དབྱེར་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་མ་སྐྱེ་བར་རང་གི་ངོ་བོ་གཅིག་པ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ་དངོས་པོ་མེད་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ངོ་བོའི་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། རྒྱུ་ལ་དཔྱོད་པ་རྡོ་རྗེ་གཟེགས་མ་སོགས་གཏན་ཚིགས་མེད་དགག་ལ་བརྟེན་ནས། ལྟ་བ་སྤྲོས་པའི་དངོས་པོ་ཅི་ཡང་མེད་པའི་གནས་ལུགས་ཆོས་ཀུན་གྱི་རང་བཞིན་དུ་དབྱེར་མེད་ཆེན་པོར་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མིན་པར་སྔར་གོང་དུ་དངོས་དངོས་མེད་གཉིས་ཀ་དང་བྲལ་བར་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་ནས་འདིར་དངོས་མེད་དུ་བསྟན་པ་ག་ལ་ཡིན། དེ་ཡང་ཇི་ལྟར་སྣོད་ཀྱི་དབྱེ་བས་མཁའ་ལ་དབྱེ་བ་ཡོད་མིན་ལྟར། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། དཔེར་ན་སྣོད་ལ་སོགས་པའི་རྫས་རྣམས་ཀུན་ལ་གང་མཐོང་བ་ཡི་ནམ་མཁའ་དེ་ནི་རྣམ་པར་དབྱེར་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་བ་ལྟར་རོ།།
༼གཉིས་པ་དངོས་སྨྲའི་ཕྱོགས་ལ་གནོད་བྱེད་ཡོད་ཅིང་སྒྲུབ་བྱེད་མེད་པར་བསྟན་པ་ལ། སུན་འབྱིན་དང་སྒྲུབ་བྱེད་མེད་ཚུལ་སྤྱིར་བསྟན་པ། རང་ཕྱོགས་སྒྲུབ་བྱེད་མེད་ཚུལ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བསྟན་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི།༽
མེད་ཕྱིར་གཞན་གྱི་ཕྱོགས་ལ་ལན། །བརྗོད་པ་མིན་པར་གྲགས་ན་ནི།།
གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་བཟློག་རང་ཕྱོགས་ཀྱང༌། །ཅི་ཡི་ཕྱིར་ན་སྒྲུབ་མི་འགྱུར།།
སུན་འབྱིན་བྱེད་པའི་གཏན་ཚིགས་རྙེད། །སླ་ཞེས་འཇིག་རྟེན་བརྗོད་ན་ཡང༌།།
གཞན་གྱི་ཕྱོགས་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་པ། །ཉིད་དུ་ཅི་ཡི་ཕྱིར་མི་ནུས།།
གང་ཅུང་ཟད་ཁས་ལེན་པའི་ཕྱོགས་ལ་ལན་གདབ་པར་རིགས་ཀྱི་དངོས་པོ་གང་ཁས་མི་ལེན་པ་འདི་ལ་ཇི་ལྟར་ལན་གདབ་པར་བྱ་ཞེ་ན། ཁས་ལེན་མེད་པའི་ཕྱིར་གཞན་གྱི་ཕྱོགས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་སྨྲ་བ་ལ་ལན་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མིན་པར་གྲགས་ན་ནི། གཞན་ཕྱོགས་སུན་འབྱིན་པའི་རིགས་པ་ཁྱོད་ལ་མེད་མོད་ཀྱི། ཁྱོད་ཀྱི་གྲུབ་མཐའ་དབུ་མའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་བཟློག་པར་བྱས་པ་ལ་ལན་གདབ་པའི་སྒོ་ནས་ཁྱོད་རང་ཉིད་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱང་ཅི་ཡི་ཕྱིར་ན་སྒྲུབ་པར་མི་འགྱུར། དེའི་ཕྱིར་ཁྱོད་ལ་རང་ཕྱོགས་ཉིད་སྒྲུབ་བྱེད་མེད་ཅིང་དེ་ཙམ་དུ་མ་ཟད། གང་ཡང་གཞན་ཕྱོགས་སུན་འབྱིན་པར་བྱེད་པའི་གཏན་ཚིགས་ནི་རྙེད་པར་སླ་ཞེས་འཇིག་རྟེན་ན་བརྗོད་པར་བྱས་ན་ཡང༌། ཁྱོད་ཀྱིས་གཞན་གྱི་ཕྱོགས་ལ་སུན་འབྱིན་གྱི་རིགས་པས་སྐྱོན་བརྗོད་པ་ཉིད་དུ་ཅི་ཡི་ཕྱིར་མི་ནུས་པ་ཡིན། དེའི་ཕྱིར་ཁྱོད་ལ་ནི་གཞན་ཕྱོགས་སུན་འབྱིན་པའི་རིགས་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱིས་དངོས་པོའི་ཕྱོགས་སྒྲུབ་མི་ནུས་ཤིང་སྟོང་པའི་ཕྱོགས་སུན་འབྱིན་མི་ནུས་པ་དེའི་ཕྱིར། སྟོན་པས་ཀྱང༌། ཇི་ལྟར་མི་གཡོ་རི་རབ་ཆེན་པོ་ནི། །གྲོག་མ་ཀུན་གྱིས་སྐྱོད་པར་མི་ནུས་ལྟར། །དེ་བཞིན་ཡང་དག་ཚུལ་ལ་ལེགས་བསླབས་པའི། །མཁས་དེ་ལྷ་ཡི་གཟུགས་ཀྱིས་ཀྱང་མི་བསྐྱོད། །ཅེས་ཀྱང་གསུངས་སོ།།
༼གཉིས་པ་དངོས་སྨྲའི་ཕྱོགས་སྒྲུབ་བྱེད་མེད་པར་བྱེ་བྲག་ཏུ་བསྟན་པ་ནི།༽
ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་ཙམ་ཞིག་གིས། །གལ་ཏེ་དེ་ཉིད་དངོས་ཡོད་ན།།
མེད་ཅེས་བྱ་བ་ཙམ་ཞིག་གིས། །མེད་པར་ཡང་ནི་ཅིས་མི་འགྱུར།།
གང་ཕྱིར་ཡོད་བདོག་ཅེས་མིང་བཏགས། །དེ་ཕྱིར་མེད་པར་མི་འགྱུར་ན།།
གང་ཕྱིར་ཡོད་ཅེས་མིང་བྱས་པ། །དེ་ཕྱིར་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་རོ།།
གལ་ཏེ་ཐམས་ཅད་འཇིག་རྟེན་པས། །བརྗོད་པས་འཇིག་རྟེན་པ་ཡོད་ན།།
དངོས་གང་དེ་ཉིད་དུ་ཡོད་པ། །དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་པར་ཅིས་འགྱུར།།
རྣམ་པར་བརྟགས་ན་ཁྱོད་དངོས་པོར་སྨྲ་བའི་ཕྱོགས་ལ་སྒྲུབ་བྱེད་ཅི་ཡང་ཡོད་པར་མ་མཐོང་སྟེ། ཁྱོད་ཀྱིས་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་དམ་བཅའ་བ་ཙམ་ཞིག་གིས་གལ་ཏེ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་དངོས་པོ་ཡོད་པར་གྲུབ་ན། འོ་ན་ཁོ་བོའི་མེད་ཅེས་བྱ་བ་དམ་བཅའ་བ་ཙམ་ཞིག་གིས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་དངོས་པོ་མེད་པར་ཡང་ནི་རྒྱུ་ཅིས་འགྲུབ་པར་མི་འགྱུར། ཡང་རྗོད་བྱེད་ཀྱི་སྒོ་ནས་གང་གི་ཕྱིར་ཡོད་ཅིང་བདོག་ཅེས་དངོས་པོ་ཡོད་པར་མིང་བཏགས་པ་དེའི་ཕྱིར་མེད་པར་མི་འགྱུར་བར་ཡོད་པར་འགྲུབ་བོ་ཞེ་ན། དཔེར་ན་ཚེ་ཐུང་བ་ལ་ཚེ་རིང་སོགས་དོན་དང་འགལ་བའི་མིང་གིས་ཅི་ཡང་མི་འགྲུབ་པ་བཞིན་དུ། གང་གི་ཕྱིར་ཡོད་ཅེས་མིང་འདོགས་པར་བྱས་པ་དེ་ཕྱིར་དངོས་པོ་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་ཡོད་ཅེས་མིང་བཏགས་པས་ཅི་ཡང་མི་འགྲུབ་པ་ལྟར་རོ། །གལ་ཏེ་མིང་ཙམ་ལས་གྲུབ་ན། དངོས་པོ་མེད་ཅེས་མིང་བཏགས་པས་ཀྱང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་མེད་པ་ཉིད་དུ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཡང་གལ་ཏེ་བརྗོད་བྱའི་སྒོ་ནས་ཕྱི་དང་ནང་གི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་འཇིག་རྟེན་པས་ཡོད་པར་བརྗོད་པས་རང་གི་ངོ་བོ་འཇིག་རྟེན་པ་ཉིད་ཡོད་པར་གྱུར་ན། དངོས་པོའི་ཆོས་གང་ཞིག་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་དོན་དམ་པར་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཡོད་པ་དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་ཀུན་རྫོབ་པར་རྒྱུ་ཅིས་ཡིན་པར་འགྱུར། དེས་ན་ཀུན་རྫོབ་ཐ་སྙད་ཙམ་དུ་ཡོད་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ན་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་པར་མི་འགྱུར་རོ།།
༼གསུམ་པ་དེ་ཡི་གནད་དོན་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པ་ལ། སྟོང་པ་མཐའ་བྲལ་ཆེན་པོར་དོན་བསྡུ་བ་དང༌། མཐའ་བྲལ་དབུ་མའི་དོན་ལ་ཀླན་ཀ་བྲལ་བར་བསྟན་པ་གཉིས། དང་པོ་ལ།
བསྒྲུབ་བྱ་མཐའ་བྲལ་དུ་བསྟན་པ་དང༌། སྒྲུབ་བྱེད་རང་བཞིན་མེད་པར་བསྟན་པ། དགག་བྱ་སྤྲོས་མཐའ་འགོག་པར་བསྟན་པ་གསུམ། དང་པོ་ནི།༽
གལ་ཏེ་དངོས་ཀུན་མེད་པའི་ཕྱིར། །མེད་པ་ཉིད་དུ་གྱུར་ན་ནི།།
དེ་ལྟར་ཡིན་དང་ཕྱོགས་རྣམས་ཀུན། །དངོས་པོ་མེད་པར་མི་རིགས་སོ།།
དངོས་པོ་མེད་ཕྱིར་དངོས་མེད་ལ། །སྲིད་པ་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་རོ།།
དངོས་པོ་མེད་པར་དངོས་པོ་ནི། །མེད་པར་གང་ལས་འགྲུབ་པར་འགྱུར།།
ཁྱོད་ཀྱིས་དངོས་པོ་བསལ་བས་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་དུ་ཅིའི་ཕྱིར་མི་འགྱུར་ཞེ་ན། དེ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་དངོས་པོ་ཀུན་མེད་པའི་ཕྱིར་བསྒྲུབ་བྱ་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་དུ་གྱུར་ན་ནི། དེ་ལྟ་ཡིན་ན་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕྱོགས་རྣམས་ཀུན་སྤྲོས་པའི་དངོས་པོ་མེད་པར་ཡང་མི་རིགས་སོ། །དེ་བས་ན། བརྟེན་བྱའི་དངོས་ལ་མ་རེག་པར། །དེ་ཡི་དངོས་མེད་གསལ་བར་རྫུན། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། གནས་ལུགས་མཐར་ཐུག་རྣམ་གྲངས་མ་ཡིན་པའི་དོན་དམ་ཆེན་པོའི་ངོར་ཡོད་པ་དངོས་པོའི་སྤྲོས་པ་རྡུལ་ཙམ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེའི་ལྡོག་ཕྱོགས་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་ནི་ཅི་ཡང་སྲིད་པ་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ཇི་ལྟར་ན་རྟེན་དངོས་པོ་མེད་པར་ནི་དེ་བཀག་པའི་དངོས་པོ་ནི་མེད་པར་ཡང་རྒྱུ་གང་ལས་འགྲུབ་པར་འགྱུར།
༼གཉིས་པ་ལ། གཏན་ཚིགས་རང་བཞིན་མེད་པར་དོན་བསྡུ་བ་དང༌། མཐུན་དཔེ་རང་བཞིན་མེད་པར་དོན་བསྡུ་བ་གཉིས། དང་པོ་ནི།༽
སྟོང་པ་གཏན་ཚིགས་ལས་འགྱུར་བ། །དེ་ཕྱིར་སྟོང་པར་མི་འགྱུར་ན།།
དམ་བཅའ་གཏན་ཚིགས་ལས་གཞན་ནི། །མ་ཡིན་དེས་ན་གཏན་ཚིགས་མེད།།
སྟོང་ཉིད་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་གཏན་ཚིགས་ཡོད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པར་མི་སྒྲུབ་བོ་སྙམ་ན། དེ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ་བསྒྲུབ་བྱ་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་སྒྲུབ་བྱེད་གཏན་ཚིགས་ལས་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བ་དེ་ཡི་ཕྱིར་སྟོང་པར་མི་འགྱུར་བར་སྨྲ་ན། དམ་བཅའ་རང་བཞིན་མེད་པ་ནི་གཏན་ཚིགས་ལས་གཞན་ཐ་དད་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དེས་ན་གཏན་ཚིགས་ཀྱང་རང་བཞིན་གྱིས་གྲུབ་པ་ཅི་ཡང་མེད་དོ།།
གང་ཕྱིར་སྟོང་པའི་དཔེ་ཡོད་པ། །དེས་ན་སྟོང་པར་མི་འགྱུར་ན།།
བྱ་རོག་ཇི་ལྟ་དེ་བཞིན་དུ། །བདག་ཀྱང་ནག་ཅེས་བརྗོད་ནུས་སམ།།
གང་གི་ཕྱིར་སྟོང་ཉིད་སྟོན་པའི་མཐུན་དཔེ་ཡོད་པ་དེས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན་ནི། བསྒྲུབ་བྱ་དང་མཐུན་དཔེ་ཆོས་མཚུངས་པ་འབྲེལ་བ་ཅན་གྱི་དཔེ་ནི་སྔར་གཏན་ཚིགས་ལྟར་རང་བཞིན་མེད་པའི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་ཤིང༌། ཆོས་མི་མཚུངས་པའི་དཔེ་ལས་དོན་སྒྲུབ་པ་ནི། བྱ་རོག་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་བདག་ཀྱང་ནག་ཅེས་བརྗོད་པར་ནུས་སམ་ཅི། དེ་བས་མཚོན་བྱ་རང་བཞིན་མེད་པའི་དོན་མཚོན་བྱེད་ཀྱི་དཔེ་དག་ཀྱང་རང་བཞིན་མེད་པ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་རྟོགས་པར་བྱའོ།།
༼གསུམ་པ་ལ། དངོས་དང༌། ཡོད་མེད་ཕྱོགས་རེར་སྨྲ་བའི་སྤྲོས་མཐའ་དགག་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི།༽
གལ་ཏེ་རང་བཞིན་གྱིས་དངོས་ཡོད། །སྟོང་མཐོང་ཡོན་ཏན་ཅི་ཞིག་ཡོད།།
རྟོག་པས་མཐོང་བ་འཆིང་བ་སྟེ། །དེ་ནི་འདི་རུ་དགག་པར་བྱ།།
གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་པར་རང་བཞིན་གྱིས་དངོས་པོའི་ཆོས་རྣམས་ཇི་ལྟར་སྣང་བ་ལྟར་དོན་ལ་ཡོད་པར་གྱུར་ན་ནི། སྟོང་པ་ཉིད་དུ་མཐོང་བ་ལ་ཡོན་ཏན་ཅི་ཞིག་ཡོད། དེ་བས་ན་མདོ་ལས། འདི་ན་གང་གི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་ཞིང༌། །རང་བཞིན་རྣམ་གཞག་བདག་མེད་ཆོས་ཤེས་པ། །དེ་ལ་ནམ་ཡང་སྡོམ་མིན་མི་འབྱུང་སྟེ། །འདི་ལྟར་ཡང་དག་ངེས་ལ་དེ་བསླབ་ཕྱིར། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། གནས་ཚུལ་ལ་ཅི་ཡང་མ་གྲུབ་བཞིན་དུ་རྟོག་པས་སྤྲོས་ཆོས་སྣ་ཚོགས་པ་ཡོད་པར་མཐོང་བ་ནི་ཤིན་ཏུ་འཆིང་བ་ཆེན་པོ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་གང་མེད་པ་ལ་ཡོད་པར་རྟོག་པའི་སྤྲོས་མཐའ་ཕྲ་བ་དང་བཅས་པ་དེ་ནི་དོན་དམ་དཔྱོད་བྱེད་ཀྱི་རིགས་ཤེས་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཆེན་པོར་གཏན་ལ་འབེབས་པའི་སྐབས་འདི་རུ་དགག་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ཟླ་བས། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ནི་རྟོག་པས་བཅིངས།། མི་རྟོག་རྣལ་འབྱོར་པ་ནི་གྲོལ་འགྱུར་བས། །རྟོག་རྣམས་ལོག་པར་གྱུར་པ་གང་ཡིན་དེ། །རྣམ་པར་དཔྱོད་པའི་འབྲས་བུར་མཁས་རྣམས་གསུངས། །ཞེས་གསུངས་སོ།།
༼གཉིས་པ་ནི།༽
གཅིག་ཡོད་གཅིག་མེད་ཅེས་བྱ་བ། །དེ་མིན་འཇིག་རྟེན་པ་ཡང་མིན།།
དེས་ན་འདི་ཡོད་འདི་མེད་ཅེས། །བརྗོད་པ་ཉིད་དུ་ནུས་མ་ཡིན།།
རྒྱུ་མཚན་དེས་ན་དོན་དམ་སྟོང་པ་ཆེན་པོར་གཏན་ལ་འབེབས་པའི་སྐབས་སུ་ནི། དགག་བྱ་སྤྲོས་མཐའ་ཕྲ་རགས་ཐམས་ཅད་དགག་དགོས་ཀྱི། གང་དག་ཇི་ལྟར་གནས་པའི་གསུང་རབ་ཀྱི་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་རྟོགས་པར་དངོས་པོ་གང་ཡང་རུང་བ་གཅིག་ནི་ཡོད་ལ་གཅིག་ནི་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱང་མིན་ཞིང་འཇིག་རྟེན་ཀུན་རྫོབ་པ་ཡང་མིན་ཏེ། འགྲེལ་ཆེན་ལས། གང་གི་ཚེ་འཇིག་རྟེན་པའི་དངོས་པོ་བཤད་པར་འདོད་པ་དེའི་ཚེ་ཕྱི་དང་ནང་གི་དོན་གྱི་དབྱེ་བས་ཕུང་པོ་ལྔ་ཆར་ཡང་འཇིག་རྟེན་པའི་རྟོག་པ་ཚད་མར་བྱས་ཏེ་ཁས་བླང་བར་བྱ་ལ། ཞེས་ཐ་སྙད་ཚད་མའི་ངོར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོད་མཉམ་དུ་བསྟན་ཅིང༌། གང་གི་ཚེ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་བཤད་པར་འདོད་པ་དེའི་ཚེ་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་ལྟོས་ནས་ཕུང་པོ་ལྔ་ཆར་ཡང་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པར་བཤད་པར་བྱའོ་ཞེས་དོན་དཔྱོད་ཚད་མའི་ངོར་མེད་མཉམ་དུ་བསྟན་ཅིང༌། དེ་ལས་གཞན་གང་རུང་གཅིག་འདོད་ཅིང་གང་རུང་གཅིག་མི་འདོད་པའི་རྒོལ་བས་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དང་འཇིག་རྟེན་པ་ཡང་བཤད་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས། ཚད་མ་གཉིས་སྲ་སྲེར་གྱུར་ཏེ་བདེན་གཉིས་ཤན་མ་ཕྱེ་བར་ཡོད་མེད་ཕྱོགས་རེར་སྨྲ་བ་རྣམས་བདེན་གཉིས་ལས་ཉམས་པར་བསྟན་ཏོ། །དེས་ན་དོན་དམ་དཔྱོད་པའི་ཚད་མས་སྟོང་ཉིད་གཏན་ལ་འབེབས་པའི་སྐབས་སུ་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ལྟ་བུ་འདི་ནི་ཡོད་ལ། བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་འདི་ནི་མེད་ཅེས་བརྗོད་པ་ཉིད་དུ་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ།།
༼གཉིས་པ་མཐའ་བྲལ་དབུ་མའི་དོན་ལ་ཀླན་ཀ་བྲལ་བར་བསྟན་པ་ནི།༽
ཡོད་དང་མེད་དང་ཡོད་མེད་ཅེས། །གང་ལ་ཕྱོགས་ནི་ཡོད་མིན་པ།།
དེ་ལ་ཡུན་ནི་རིང་པོ་ནའང༌། །ཀླན་ཀ་བརྗོད་པར་ནུས་མ་ཡིན།།
བདག་གིས་ཁྱོད་ལ་ལན་གདབ་པར་མི་ནུས་མོད་ཀྱི་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པ་དག་རིམ་པར་བྱུང་བས་དེ་དག་གིས་ལན་ལྡོན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་སྟོང་པའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་གཟུགས་སོ། །གཟུགས་ལས་ཀྱང་སྟོང་པ་ཉིད་གཞན་མ་ཡིན་ནོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ལས་ཀྱང་གཟུགས་གཞན་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། སྟོང་ཉིད་བཞི་སྦྱོར་གྱི་ དགོངས་པ ་ལྟར་དབུ་མའི་འཆར་རིམ་བཞིའི་ཚུལ་གྱིས་སྤྲོས་མཐའ་བཞི་དང་བྲལ་བར་གཏན་ལ་འབེབས་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ན། གཟུགས་སྟོང་པའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། གཅིག་དུ་བྲལ་སོགས་ཀྱིས་སྣང་བ་སྟོང་པར་གཏན་ལ་ཕབ་པས་ཡོད་པའི་སྤྲོས་མཐའ་ལས་གྲོལ་བ་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་གཟུགས་སོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། ཐ་སྙད་རྟེན་འབྱུང་རིགས་པས་སྟོང་པ་རྟེན་འབྱུང་དུ་གཏན་ལ་ཕབ་པས་མེད་པའི་སྤྲོས་མཐའ་ལས་གྲོལ་བ་དང༌། གཟུགས་ལས་ཀྱང་སྟོང་པ་ཉིད་གཞན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། སྟོང་རྟེན་འབྱུང་ཟུང་འཇུག་ཏུ་གཏན་ལ་ཕབ་པས་ཡོད་མེད་གཉིས་ཀའི་སྤྲོས་མཐའ་ལས་གྲོལ་བ་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་ལས་ཀྱང་གཟུགས་གཞན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། ཟུང་འཇུག་མཉམ་ཉིད་དུ་གཏན་ལ་ཕབ་པས་གཉིས་མིན་གྱི་སྤྲོས་མཐའ་ལས་གྲོལ་བ་ཞེས། ཟབ་མོ་དབུ་མ་ཆེན་པོའི་དོན་གང་ལ་ཡོད་མེད་ཀྱི་ཕྱོགས་ནི་ཡོད་པ་མིན་པ་དེ་ལ་ཡུན་ནི་ཤིན་ཏུ་རིང་པོ་ནའང་ཀླན་ཀ་བརྗོད་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ཏེ་དངོས་པོ་སྟོབས་ཞུགས་ཀྱི་རིགས་པས་ཡུལ་གྱི་གནས་ཚུལ་དང་མཐུན་པར་གཏན་ལ་དབབ་པའི་དོན་རྣམ་ཐར་སྒོ་གསུམ་གྱི་བདག་ཉིད་དུ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། མདོ་ལས། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་སྟོང་པ་སྟེ་རང་བཞིན་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་མཚན་མ་མེད་པ་སྟེ་མཚན་མ་མེད་པ་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་སོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་སྨོན་པ་མེད་པ་སྟེ་མི་སྨོན་པའི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བ་སྟེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་དག་པས་སོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །འདི་དག་གི་ཚུལ་ལ་སྤྱིར་དབུ་མ་ཐལ་རང་གཉིས་ཀྱིས་རིམ་དང་ཅིག་ཅར་གྱི་སྒོ་ནས་མཐའ་བཞིའི་སྤྲོས་པ་གཅོད་པའི་ཚུལ་དང༌། ཁྱད་པར་ཐལ་འགྱུར་ཆེན་པོའི་ལུགས་ཀྱི་སྤྲོས་མཐའ་བྲལ་ཚུལ་རྣམས། མི་ཕམ་འཇམ་མགོན་ཆོས་རྗེའི་ལེགས་བཤད་རྣམས་ལས་དགག་བཞག་སྤོང་གསུམ་གྱི་སྒོ་ནས་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་དེ་དག་ལས་རྟོགས་པར་བྱའོ།།
༼ལེའུའི་མཚན་ནི།༽
རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་བཞི་བརྒྱ་པ་ལས་སློབ་དཔོན་དང་སློབ་མ་རྣམ་པར་གཏན་ལ་དབབ་པ་བསྟན་པ་སྟེ་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་བཅུ་དྲུག་པའི་འགྲེལ་པའོ།། །།
༼༈ བཞི་པ་མཇུག་གི་དོན་ལ་སློབ་དཔོན་གང་གིས་མཛད་པའི་མཛད་བྱང་དང༌། ཞར་བྱུང་དེ་ཉིད་བོད་དུ་བསྒྱུར་བའི་འགྱུར་བྱང་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི།༽
སློབ་དཔོན་འཕགས་པ་ལྷའི་ཞལ་སྔ་ནས་མཛད་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་བཞི་བརྒྱ་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་རྫོགས་སོ།།
༼གཉིས་པ་ནི།༽
གཞུང་འདི་སྔོན་གྱི་བཀའ་ཆེམས་རྣམས་ལས་འབྱུང་བ་ལྟར་སྔ་འགྱུར་སྤྲུལ་པའི་ལོ་པཎ་རྣམས་ཀྱིས་བསྒྱུར་ཟིན་པ་ཉིད། ཕྱིས་ཁ་ཆེའི་གྲོང་ཁྱེར་དཔེ་མེད་ཀྱི་དཔུང་རིན་ཆེན་སྦས་པའི་ཀུན་དགའ་ར་བར། རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་སུ་སྨྲ་ཛྙཱ་ན་དང༌། ༼སུཀྵྨ་ཞེས་ཀྱང་སྣང༌།༽
བོད་ཀྱི་ལོ་ཙཱ་བ་པ་ཚབ་ཉི་མ་གྲགས་ཀྱིས་སླར་ཡང་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པའོ།།
སླར་སྨྲས་པ།
མཚུངས་མེད་སྟོན་པ་ཤཱཀྱ་སེངྒེ་ཡི། །ལེགས་གསུང་འཁོར་ལོ་བར་པ་ཤེར་ཕྱིན་གྱི།།
བརྗོད་བྱ་དངོས་བསྟན་ཟབ་མོ་དབུ་མ་ཆེའི། །དགོངས་འགྲེལ་ཤིང་རྟ་ཆེན་པོའི་གཞུང་ལུགས་མཆོག།།
དེ་སྲས་འཕགས་པ་ལྷ་དང་ཟླ་བ་ཡི། །ལེགས་བཤད་ཉི་ཟླའི་སྣང་བས་གསལ་བར་བྱས།།
ཚུལ་དེས་དབུ་མ་རྩ་འཇུག་བཞི་གསུམ་དང༌། །དེ་ཡི་ དགོངས་འགྲེལ་འགྲེལ་ཆེན་གསུམ་ཞེས་གྲགས།།
དེ་ཕྱིར་འཕགས་པ ་མཆོག་གི་གཞུང་ལུགས་ནི། །ཟླ་བའི་འགྲེལ་ཆེན་དགོངས་དོན་ཇི་བཞིན་དུ།།
ཚིག་ཉུང་དོན་བསྡུས་གོ་བདེའི་ངག་གིས་བཀོད། །གཟུར་གནས་དཔྱོད་ལྡན་དགའ་བའི་གསོས་སུ་བྱས།།
དགེ་དེས་ཐ་གྲུ་ཡངས་པའི་རྒྱལ་ཁམས་ཀུན། །རྒྱལ་བསྟན་བཤད་སྒྲུབ་འཁོར་ལོའི་སྣང་བས་ཁྱབ།།
ཚུལ་གནས་གསན་བསམ་སྒོམ་པའི་ཕ་རོལ་སོན། །འཆད་རྩོད་རྩོམ་པས་ཐུབ་བསྟན་འཛིན་གྱུར་ཅིག།
དེ་ལྟར་ཚིག་འགྲེལ་ས་བཅད་དང་བཅས་པ་ཉུང་ངུའི་ངག་གིས་བཀོད་པ་འདི་ཡང༌། རང་ཅག་སྔ་འགྱུར་ཡོངས་ཀྱི་བསྟན་པའི་སྤྱི་གཟུགས་ཆེན་པོ་ཆོས་རྗེ་སྨིན་གླིང་ཡབ་སྲས་ཀྱི་རིང་ལུགས་གཙང་མར་འཛིན་པའི་ཆོས་སྡེ་ཆེན་པོ། ཞེ་ཆེན་བསྟན་གཉིས་དར་རྒྱས་གླིང་གི་གདན་ས་མཆོག་ནས། མཁས་ཤིང་གྲུབ་པའི་དབང་ཕྱུག་ཀོང་སྤྲུལ་རིན་པོ་ཆེའི་སྐུ་ཕྲེང་གཉིས་པ་༧པདྨ་དྲི་མེད་ལེགས་པའི་བློ་གྲོས་མཆོག་གིས་བཀྲ་ཤིས་པའི་ལྷ་རེག་དང༌། སྣང་སྟོང་བདེན་གཉིས་ཟུང་འབྲེལ་མཚོན་བྱེད་རྟེན་རྫས་བཅས་བཀའ་སྩལ་ཕེབས་པར་བརྟེན། གཞུང་རྩ་བ་དང༌། འགྲེལ་ཆེན་གྱི་ དགོངས་པ ་ཇི་བཞིན་དུ། ཤར་ཕྱོགས་དྭགས་པོའི་རྒྱུད་དུ་བྱུང་བ་ཤཱཀྱའི་དགེ་སློང་མདོ་སྔགས་བསྟན་པའི་ཉི་མས་ཤར་མར་སྦྱར་བའི་ཡི་གེ་པ་ནི་བསླབ་གསུམ་ནོར་བུའི་མཛོད་འཛིན་རང་སློབ་ཐུབ་བསྟན་སྨོན་ལམ་མཆོག་ནས་བགྱིས་པའོ།། །།