རྒྱུད་གསུམ་གྱི་རྣམ་གཞག་སྤྱིར་བསྟན་པ།
གསུམ་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་རྒྱུད་དོན་ལ། རྒྱུད་གསུམ་གྱི་རྣམ་གཞག་སྤྱིར་བསྟན་པ། ལམ་རྒྱུད་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་གཉིས། དང་པོ་ལ་གཞི། ལམ། འབྲས་བུ་གསུམ་ལས། དང་པོ་གང་རྟོགས་པར་བྱ་བ་གཞིའམ་རྒྱུའི་རྒྱུད་ལ། གཞི་རང་བཞིན་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་བསྟན་པ། དེ་མ་རྟོགས་པས་འཁྲུལ་ཚུལ། འཁྲུལ་ཀྱང་རང་བཞིན་ལས་མ་འདས་པའི་ཚུལ། འཁྲུལ་པ་ལྡོག་ཚུལ་དང་བཞིས་ཤེས་པར་བྱ་བ་ལས། དང་པོ།
5བཅིངས་མེད་རྣམ་པར་གྲོལ་མེད་པའི།།
ཡེ་ནས་ལྷུན་རྫོགས་སངས་རྒྱས་ཆོས། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། འདི་ལྟར་སྣང་སྲིད་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡེ་ནས་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་དག་ཅིང༌། མཚན་མ་མཐའ་དག་དང་བྲལ་བས་ན་སོ་སོར་རིས་སུ་མ་ཆད་པར་མཉམ་པ་ཉིད་ཆེན་པོར་སངས་རྒྱས་པ་ནི་གཞི་རང་བཞིན་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཞེས་བྱ་སྟེ། གླེང་སློང་གི་སྐབས་སུ་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ངོ་བོ་ལ་སུས་ཀྱང་བཅིང་བ་མེད་ལ། དེ་མེད་པས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའང་མེད་དེ། གཉིས་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་ཀུན་དང་བྲལ་བས་ན་རྒྱ་ཆད་ཕྱོགས་ལྷུང་མེད་པ་དང་བདེན་པ་གཉིས་དབྱེར་མེད་པའི་རང་བཞིན་དུ་བཞུགས་པ་ནི་གནས་ལུགས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་གཞི་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་དེ་བཞིན་དུ་རྟོགས་ན་མྱང་འདས་དང༌། མ་རྟོགས་ན་འཁོར་བའི་གཞིར་གྱུར་ཅིང༌། འཁོར་འདས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དེའི་རང་བཞིན་དུ་མ་གྱུར་པ་མེད་པས་ན་གཞི་ཞེས་བྱ་ཞིང༌། དེ་ཉིད་སེམས་ཅན་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བར་དུ་རང་བཞིན་འགྱུར་བ་མེད་པར་རྒྱུན་ཆགས་སུ་འཇུག་པས་ན་རྒྱུད་དོ། །གཞི་དེ་དག་པ་མངོན་དུ་གྱུར་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་འབྲས་བུ་མཐར་ཕྱིན་པའི་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་སུ་སྣང་བས་ན་སྣང་ཚུལ་ལ་བརྟེན་ནས་རྒྱུའི་རྒྱུད་ཅེས་སུའང་བཞག་གོ །དེ་ལྟ་བུའི་གཞི་དེ་ཉིད་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆ་ནས་རྒྱལ་བའི་ཡུམ་ལ་སོགས་པ་ལས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང༌། ཡང་དག་པའི་མཐའ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་མིང་གིས་བསྟན་ཅིང༌། སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་དང་བཅས་པའི་ཆ་ནས་སྙིང་པོ་བསྟན་པའི་མདོ་ལ་སོགས་པ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ཞེས་པའི་མིང་གིས་བསྟན་ལ། ངེས་དོན་སྔགས་ཀྱི་ཐེག་པ་འདིར་ནི་སྣང་སྟོང་བདེན་པ་དབྱེར་མེད་དག་མཉམ་ཆེན་པོའི་བདག་ཉིད་གདོད་མ་གཞི་ཡི་དཀྱིལ་འཁོར་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པ་ན་གནས་ལུགས་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་རོ་མཉམ་པར་སོན་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང༌། གནས་ལུགས་མཐར་ཐུག་པའི་དོན་ལ་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་རྒྱས་པས་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་ཞིང༌། ཅི་རིགས་པར་རྟོགས་པ་ལ་ལམ་པ་ཞེས་བྱའོ།།
གཉིས་པ་དེ་མ་རྟོགས་པས་འཁྲུལ་ཚུལ། གཞི་དེ་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མ་རྟོགས་པར་འཁྲུལ་པ་གློ་བུར་བས་བསླད་ནས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་སྣང་ཞིང་ཞེན་པ་ལ་འཁྲུལ་པ་བཏགས་པའི་གཞི་ཞེས་ཀྱང་བྱ། མ་དག་འཁྲུལ་པའི་སྣང་བ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་གདོད་མའི་གཞི་དབྱིངས་ནི་ངོ་བོ་ཀ་ནས་དག་ཀྱང༌། རང་བཞིན་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་སྣང་བ་དང་མི་འབྲལ་བར་ཟུང་འཇུག་ཡིན་པའི་གནད་ཀྱིས། གནས་ཚུལ་བཞིན་རྟོགས་ན་སངས་རྒྱས། མ་རྟོགས་ན་སེམས་ཅན་འབྱུང་རུང་སྟེ། དཔེར་ན་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་སྤྱིར་བཏང་དུ་ཡུལ་རིག་པར་བྱེད་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་མིན་ན་འཁྲུལ་ཡང་མི་སྲིད་ལ། མ་འཁྲུལ་པའི་དོན་རྟོགས་པའང་མི་སྲིད་མོད། སེམས་ནི་ཡུལ་འཛིན་པའི་ངང་ཚུལ་ཅན་ཡིན་པས་ན། དེས་ཡུལ་གྱི་རང་བཞིན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བཟུང་བ་ཐག་པ་ལ་ཐག་པར་འཛིན་པ་དང༌། རྐྱེན་གྱིས་གོལ་ཏེ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་བཟུང་བ་ཐག་པ་ལ་སྦྲུལ་དུ་འཛིན་པ་གཉིས་སྲིད་པ་བཞིན་དུ། གདོད་མའིི་རིག་གདངས་མ་འགགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་རང་སྣང་ལ་ཡུལ་དུ་བཟུང་བའི་གཟུང་འཛིན་འཁྲུལ་པའི་ས་བོན་ལས་སྲིད་པའི་སྣང་བ་རྒྱ་འབྱམས་སུ་མཆེད་པའི་ཚེ་ན། ཆུ་ཉིད་ཆབ་རོམ་འབའ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་པ་ལྟར། འདི་ལྟར་གང་དང་ཅི་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་ལ་གཟུང་འཛིན་ཐ་མལ་དུ་སྣང་ཞིང་ཞེན་པའི་ངོར་དག་མཉམ་ཆེན་པོའི་དོན་མི་སྣང་ལ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་དམིགས་པའི་བློ་དེ་ཡང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚུལ་དང་མི་མཐུན་པས། རང་བཞིན་གཞིར་གནས་ཀྱི་དོན་བག་ལ་ཞ་སྟེ་མི་སྣང་བར་འཁྲུལ་པ་འབའ་ཞིག་གི་ཚུལ་དུ་སྣང་ངོ༌།།དེ་ལྟར་འཁྲུལ་པ་དེས་གནས་ལུགས་ལ་སྒྲིབ་པའི་ཚུལ་རྒྱས་པར་ཕྱེ་ན་ཚད་མེད་ཀྱང༌། མདོར་བསྡུས་ན་གནས་སྐབས་བཞིའི་སྒྲིབ་པ་སྟེ། སད་པའི་ཚེ་ན་ཚོགས་དྲུག་གི་ཤེས་པ་ཡུལ་ལ་རྒྱུ་བ་རགས་ཤིང་གསལ་བའི་ཚུལ་གྱིས་ཐ་མལ་གྱི་སྣང་བ་སྣ་ཚོགས་པར་འཛིན་པས་སྣང་སྲིད་རྣམ་དག་སྒྱུ་འཕྲུལ་དྲྭ་བ་སྤྲུལ་པ་སྐུའི་རང་བཞིན་ལ་སྒྲིབ། རྨི་ལམ་གྱི་ཚེ་རླུང་སེམས་ཙམ་གྱི་སྣང་བ་སྣ་ཚོགས་རང་སྣང་འལ་འོལ་དུ་ཤར་བ་ལ་ཞེན་པས་ཡེ་ཤེས་རང་སྣང་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་སྐུའི་རང་བཞིན་ལ་སྒྲིབ། གཉིད་འཐུག་གི་ཚེ་སེམས་སེམས་བྱུང་གི་རྒྱུ་བ་ལོག་ནས་ཅི་ཡང་དྲན་མེད་མུན་པ་ལྟ་བུའི་ངང་དུ་འཕྱན་པས་མི་རྟོག་ཆོས་སྐུའི་རང་བཞིན་ལ་སྒྲིབ། སྙོམས་འཇུག་གི་ཚེ་རགས་པའི་བྱུང་ཚོར་མཐའ་དག་བདེ་བའི་རོས་བཅོམ་ནས་གནས་པ་ལ་དེར་འཛིན་ཞིང་ཞེན་པས་ཟུང་འཇུག་ངོ་བོ་ཉིད་སྐུའི་རང་བཞིན་ལ་སྒྲིབ་པའི་ཚུལ་གྱིས་འཁྲུལ་བར་འཁོར་མོ་ཡུག་ཏུ་འཕྱན་ནས་རང་གནས་སྐུ་བཞིའི་དོན་མཐོང་བར་མི་འགྱུར་རོ།།དེ་ལ་འཁྲུལ་པ་དེ་དག་རྒྱུ་མེད་པར་འབྱུང་མི་སྲིད་པས་འདིའི་རྩ་བ་གང་ཡིན་སྙམ་ན། ཐུན་མོང་གི་ཐེག་པར་སེམས་བྱུང་མ་རིག་པ་ཉིད་རྩ་བར་གསུངས་ལ། སྔགས་རྒྱུད་ལས་ནི་སེམས་དེ་ཡང་གཟུང་འཛིན་དུ་གཡོ་བའི་རྐྱེན་ལས་རླུང་ཕྲ་མོའམ། ཕྲ་བའི་ཁུ་རྡུལ་རླུང་གསུམ་གྱི་བྱེད་ལས་སྣང་གསུམ་འཕོ་བའི་བག་ཆགས་སུ་གསུངས་ཤིང༌། དེ་འདྲའི་རླུང་སེམས་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བའི་རྩ་བའང་གདོད་མའི་རང་སྣང་མ་འགགས་པ་ལས་བྱུང་བས་ན། ཐེག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཞི་བཤད་པ་ཀུན་རྫོགས་ཆེན་གྱི་གཞི་ལ་མཐར་ཐུག་པ་ཤེས་པར་བྱའོ།།
གསུམ་པ་འཁྲུལ་ཀྱང་རང་བཞིན་ལས་མ་འདས་པའི་ཚུལ་ནི། དེ་ལྟར་སྣང་དུས་ཉིད་ན་ཡང་རང་བཞིན་གཞི་ཡི་ཆོས་ཉིད་ལས་ནི་གཞན་དུ་གྱུར་པ་རྡུལ་ཙམ་མེད་དེ། དུང་སེར་པོ་སྣང་བའི་ཚེ་ན་ཡང་གནས་ཚུལ་ལ་དུང་དཀར་པོའི་རང་བཞིན་ལས་གཞན་དུ་གྱུར་པ་མེད་པ་བཞིན་དུ། འདི་ལྟར་སྣང་སྲིད་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཆོས་རྣམས་ནི། རྟོགས་ཀྱང་རུང་མ་རྟོགས་ཀྱང་རུང་རང་གི་རང་བཞིན་དག་མཉམ་ཆེན་པོ་ལས་གཡོ་བ་མེད་དེ། མདོ་སྡེ་ཟབ་མོ་དག་ལས་ཀྱང༌།དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་བྱུང་ཡང་རུང་མ་བྱུང་ཡང་རུང་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ནི་ཡེ་ནས་གནས་པའོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ།། བཞི་པ་འཁྲུལ་པ་ལྡོག་ཚུལ་ནི། གནས་ཚུལ་དང་མཐུན་པར་ཞུགས་པའི་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་དངོས་སམ། དེ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཤེས་རབ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་བྱེད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་འཁྲུལ་པ་དེ་དག་ལྡོག་པར་འགྱུར་ཏེ་སྣང་བས་མུན་པ་ཉམས་པར་བྱེད་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཡང་ཐོས་བསམ་གྱི་སྒོ་ནས་གཞི་ཡི་བཞུགས་ཚུལ་ལ་སྒྲོ་འདོགས་ཆོད་པའི་སྔགས་ཀྱི་ལྟ་བ་ཁྱད་པར་ཅན་རྒྱུད་ལ་སྐྱེས་པའི་གང་ཟག་ལས་དང་པོ་པའི་ངོར་ཐ་མལ་གྱི་ཞེན་པ་སྲབ་ཀྱང་སྣང་བ་ལྡོག་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། རྗེས་དཔག་ཚད་མ་ལ་བརྟེན་ནས་དུང་དཀར་པོར་ངེས་པའི་ངོར་སེར་པོའི་སྣང་བ་མ་ལོག་ཀྱང་དེར་ཞེན་ལོག་པ་བཞིན་ནོ།།ལྟ་བའི་དོན་བཞིན་སྒོམ་པ་སྟོབས་སུ་གྱུར་པའི་རིམ་པ་དང་མཚུངས་པར། ལམ་གྱི་སྐབས་སུ་ཆབ་རོམ་རིམ་བཞིན་ཆུ་རུ་ཞུ་བ་ལྟར་འཁྲུལ་པའི་སྣང་ཞེན་ཇེ་ཆུང་དང༌། དག་པའི་མཐོང་བ་ཇེ་ཆེར་སོང་ན་ཡང་ད་རུང་དྲི་མ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ལ། མཐར་འཁྲུལ་པའི་ས་བོན་ཕྲ་བའང་ལྡོག་པའི་ཚེ་ན། ཆབ་རོམ་ཆུ་འབའ་ཞིག་ཏུ་སོང་བ་ལྟར་ཡེ་ཤེས་འབའ་ཞིག་སྟོབས་སུ་གྱུར་པས་ན་སླར་ལྡོག་པ་མེད་དོ། །འདི་རྣམས་ཀྱང་རྒྱུད་ལས།6
ཨེ་མ་ཧོ་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་ལས། །ཞེས་སོགས་དང༌།7ཇི་སྙེད་འཇིག་རྟེན་འཁྲུལ་པའི་ཆོས། །ཞེས་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཅིང༌། དེ་དག་གི་ཚུལ་ཐུན་མོང་གི་རིགས་པ་དང་མཐུན་པར་ཡང་བསྒྲུབ་ནུས་ཏེ། རྣམ་འགྲེལ་ལས།རྣམ་ཤེས་ནི་ཡུལ་རིག་ཅིང་འཛིན་པ་ཡི་ཆོས་སམ་རང་བཞིན་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་ཡུལ་ཅན་གྱི་ངོས་ནས་ཡུལ་ཇི་ལྟར་ཡོད་པ་དེ་འཛིན་པ་དང༌། ཡུལ་གྱི་ངོས་ནས་རང་གི་ངོ་བོ་ཇི་ལྟར་ཡོད་པ་ཡི་ནི་བདག་ཉིད་དེ། ཡུལ་ཅན་ཤེས་པ་འདི་ཡི་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའང་ཡིན་ཏེ་གཟུང་དོན་ཡིན་པས་སོ།།དེ་ལྟ་ན་ཡུལ་ཡུལ་ཅན་གྱི་རང་བཞིན་ནམ་གནས་ཚུལ་འདི་ལྟ་བུ་ཡིན་ཀྱང་རང་བཞིན་འདི་ལས་སེམས་དེ་རྟག་བདག་སོགས་སུ་སྒྲོ་འདོགས་པའི་རྐྱེན་གཞན་གྱིས་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གོལ་བར་འགྱུར་ཞིང༌། གོལ་བ་དེ་ཡང་རང་གར་མི་ལྡོག་པར་དེ་སླར་ལྡོག་པ་ཡང་ནི་དེ་ལ་གནོད་པ་ཅན་གྱི་ཚད་མས་དྲངས་བའི་ལམ་གོམས་པའི་རྐྱེན་ལ་ལྟོས། རྐྱེན་ལས་མི་ལྡོག་པའང་མིན་ཏེ་གློ་བུར་བ་ཡིན་པས་མི་བརྟན་ཏེ་ཚད་མས་གནོད་པས་ན་ཐག་པ་ལ་སྦྲུལ་གྱི་བློ་བཞིན་ནོ།།དེས་ན་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་ཇི་ལྟ་བར་འཛིན་པ་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་དང་འབྲལ་མི་རུང་བའི་འོད་གསལ་བ་ཡིན་ཏེ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རྟོག་པ་བདག་ལྟ་དང་ཆགས་སོགས་དྲི་མ་རྣམས་ནི། དེའི་གཤིས་ལ་འབྲལ་རུང་གི་གློ་བུར་བ་ཡིན་པ། དེ་ཕྱིར་སྔར་ཐོས་བསམ་གྱིས་དཔྱད་པའི་དུས་ན་ཡང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རྟོག་པས་ཡང་དག་པའི་དོན་མཐོང་བ་ལ་གནོད་པའི་ནུས་པ་མེད་པ་རྣམས། ལམ་གོམས་པ་མཐར་ཕྱིན་ནས་བློ་གཉེན་པོ་དེའི་བདག་ཉིད་དམ་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་པ་ལ་ཕྱིས་གནོད་པའི་ནུས་པ་མེད་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས། བག་ཆགས་མ་ཟད་པའི་རྒྱུད་ལ་ལར་ཅུང་ཟད་གནོད་ནུས་པ་ཡོད་ན་ཡང་དེ་ལྟར་འཛིན་པ་ལ་གནོད་པ་ཅན་གྱི་ཚད་མ་རང་རྒྱུད་ལ། སྐྱེད་ནུས་པའི་སྙིང་པོ་ཅན་སློབ་པའི་སེམས་རྒྱུད་ཉིད་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རྟོག་པ་དེ། ཡུན་དུ་གནས་པའི་ནུས་པ་ཡོད་པ་མིན་ཏེ། རྒྱུད་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བས་ཁྱབ་པས་ན་ས་རློན་ལ་ནི་མེ་ཅུང་ཟད་ འབར་ཀྱང་ཡུན་དུ་མི་གནས་པ་བཞིན་ནོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱིས་འཚེ་བ ་མེད་པ་ཡིན་པ་དང༌། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཡང་དག་པའི་དོན་ཡིན་པ་དང༌། བློ་དེའི་རང་བཞིན་ནམ་ངང་ཚུལ་དུ་གྱུར་པ་ལ་ནི་བཟློག་ཕྱོགས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གིས། འབད་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ནུས་པ་མེད་པས་སླར་མི་ཟློག་སྟེ། བློ་ནི་ཡང་དག་པ་དེའི་ཕྱོགས་འཛིན་ཏེ་བཟློག་ནུས་ཀྱི་ཚད་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་གཉིས་མེད་རྣམ་རྒྱལ་གྱི་རྒྱུད་དང་སྒྲུབ་ཐབས་ཀུན་བཟང་སོགས་ལས་ཀྱང་ཚུལ་དེ་དང་མཚུངས་པར་གསུངས་པ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ།།
གཉིས་པ་གང་གིས་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་ཐབས་སམ་ལམ་གྱི་རྒྱུད་ལ་གསུམ་སྟེ། ལམ་གྱི་ངོ་བོ་དང༌། དབྱེ་བ་དང༌། ལམ་བགྲོད་ཚུལ་ལོ། །དང་པོ་ནི།གཞི་རྒྱུད་ཀྱི་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་ཤིང་དེའི་དོན་ལ་ཚུལ་བཞིན་འཇུག་པའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་མཐུས་གློ་བུར་འཁྲུལ་པའི་དྲི་མ་མཐའ་དག་སྤངས་ནས་གནས་ལུགས་མངོན་དུ་བྱེད་པ་སྟེ། མདོར་ན་ལམ་ལྔའི་ཡེ་ཤེས་འཁོར་དང་བཅས་པའོ། །དེ་ཡང་རྒྱུད་ལས།8ཤེས་འཇུག་མཚན་ཉིད་འབྱོར་པའི་གཟུངས།།འབྲས་བུ་སྨིན་བྱེད་རྒྱུ་དང་རྐྱེན།།ནུས་མཐུ་ཅན་དུ་གང་གྱུར་པ།།རིག་འཛིན་རྒྱལ་བའི་ཞིང་དུ་གྲགས། །ཞེས་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཡང་ཚུལ་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་སམ་ཞུགས་ནས་འབྲས་བུ་མངོན་དུ་བྱས་པས་ན་ལམ་དང༌། ཚུལ་འདི་ཐོབ་བྱ་མངོན་དུ་བྱེད་པའི་ཐབས་ཡིན་པ་དང༌། འདིས་གཞི་ཤེས་པར་བྱེད་ཅིང་རིམ་བཞིན་རྒྱུན་ཆགས་སུ་འབྱུང་བའི་ལམ་གྱིས་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་བྱས་པས་ན་རྒྱུད་ཅེས་བྱའོ།།
གཉིས་པ་དབྱེ་བ་ལ། སྤྱི་དང་བྱེ་བྲག་གཉིས་ལས། དང་པོ་ལ་ཐེག་པ་གཉིས་སུ་ཕྱེ་བ་དང༌། ལྔར་བསྟན་པ་དང༌། དགུར་བཞག་པའོ། །དང་པོ།ཐུན་མོང་ངེས་འབྱུང་གི་ཐེག་པ་བཞི་ཕྱི་རྒྱུད་སྡེ་གསུམ་དང་བཅས་པ་སྐབས་འདིར་རིང་བའི་ལམ་ཞེས་བྱ་ཞིང༌། ཐུན་མིན་རྡོ་རྗེའི་ཐེག་པ་ནི་འབྲས་བུ་ལ་ཉེ་བའི་ལམ་སྟེ་གཉིས་ཡིན་ནོ།།
གཉིས་པ་ལྔར་ཕྱེ་ན། ཐེག་པ་བཞི་ཡི་ངེས་འབྱུང་ལ། །ཐེག་པ་གཅིག་གི་འབྲས་བུར་གནས། །ཞེས་གསུངས་པ་བཞིན་དུ། ལྷ་མིའི་ཐེག་པ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ། རང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཐེག་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ། གསང་བ་བླ་མེད་ཀྱི་ཐེག་པ་ལྔ་ལས། དང་པོའི་གྲུབ་པའི་མཐའ་ནི།ལས་འབྲས་ཆུད་མི་ཟ་བར་ཡིད་ཆེས་པའི་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས། དགེ་བཅུ་དང་བསམ་གཟུགས་ཀྱི་ཏིང་འཛིན་བསྒྲུབས་པས་མི་དང་འདོད་གཟུགས་ཀྱི་ལྷར་སྐྱེ་བར་བྱེད་པའོ།།
གཉིས་པ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་གྲུབ་པའི་མཐའ་ནི། བདེན་པ་བཞིའི་དོན་ལ་ཡང་དག་པར་ལྟ་བ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་པ་གོམས་པས་གནས་སྐབས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྒྱུན་ཞུགས་ལ་སོགས་པ་བདུན་དང༌། མཐར་འབྲས་ཁམས་གསུམ་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་ཟད་པའི་དགྲ་བཅོམ་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་ལ། དེ་ལའང་གྲུབ་པའི་མཐའ་བྱེ་བྲག་སྨྲ་བ་དང་མདོ་སྡེ་པ་གཉིས་སུ་ཡོད་དོ།།
གསུམ་པ་རང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཐེག་པ་ནི། སྔོན་གོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སྲིད་པ་ཐ་མ་པར་གྱུར་པ་ན་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་མེད་པར་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྟོབས་ལས་ཕྱི་ནང་གི་རྟེན་འབྲེལ་ཟབ་མོའི་ཚུལ་ལས་བདེན་པ་བཞི་རྟོགས་ཤིང༌། བདག་མེད་ཕྱེད་དང་གཉིས་ཀྱི་དོན་མཐོང་བ་ལ་བརྟེན་ནས་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དགྲ་བཅོམ་པ་མངོན་དུ་བྱེད་ལ། དེར་ཡང་རྟེན་དབང་པོ་རྣོ་རྟུལ་དང་ལམ་ཚོགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལས་འབྲས་བུ་ཚོགས་སྤྱོད་དང་བསེ་རུ་ལྟ་བུ་གཉིས་སུ་ཡོད་དོ།།
བཞི་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་ནི། དོན་དམ་དམིགས་མེད་དང་ཀུན་རྫོབ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ཚུལ་གྱིས་སེམས་རྣམ་པ་གཉིས་བསྐྱེད་ནས། ལམ་ཕར་ཕྱིན་བཅུ་ལ་སྤྱོད་ཅིང་བདག་མེད་གཉིས་ཀྱི་དོན་ལ་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་གསུམ་སོགས་སུ་གོམས་པ་ལས་འབྲས་བུ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སུ་འགྲུབ་པར་འདོད་པའོ། །དེ་ལའང་བདག་མེད་ཀྱི་ལྟ་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དབུ་མ་པ་དང༌། གཉིས་སྟོང་གི་རང་རིག་བདེན་པར་ཁས་ལེན་པས་ཆོས་བདག་མེད་ཕྲ་བ་མ་རྫོགས་པའི་སེམས་ཙམ་པ་གཉིས་སུ་ཡོད་དོ།།
ལྔ་པ་གསང་བ་བླ་མེད་ཀྱི་ཐེག་པ་ནི། མཐར་ཐུག་འབྲས་བུའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཉིད། ལྟ་སྤྱོད་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་སྒོ་ནས་ད་ལྟ་ནས་ཅི་རིགས་པར་ལམ་དུ་བྱེད་པའི་ཐབས་ལ་བརྟེན་ནས་སངས་རྒྱས་ཉིད་མྱུར་དུ་འགྲུབ་པ་སྟེ། དེ་ལ་ཡང་བསྒྲུབ་བྱའི་ལྷ་དང་བདག་གཉིས་བཟང་ངན་དང་ཐ་དད་མེད་པར་མཉམ་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྒྲུབ་པ་སྔགས་ནང་པ་དང༌། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་བཟང་ངན་ནམ་ཐ་དད་པའི་རྣམ་པར་བདག་གི་རྒྱུད་ལྷའི་བྱིན་གྱིས་རློབ་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྒྲུབ་པ་སྔགས་ཕྱི་པ་གཉིས་སུ་ཡོད་ལ། ཕྱི་པ་ལའང་གསུམ་སྟེ། དོན་དམ་པར་བདག་དང་ལྷ་ཐ་དད་དུ་མ་གྲུབ་ཀྱང༌། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོན་ཏན་མཐར་ཕྱིན་པའི་ལྷ་དེ་བདག་བྱིན་གྱིས་རློབ་པ་པོར་བཟུང་ནས་བདག་དང་ལྷ་རྗེ་ཁོལ་གྱི་ཚུལ་དུ་ལྟ་བ་སྟེ། དེ་ལ་མཆོག་དམན་དུ་ལྟ་བ་ཙམ་ཞིག་འདི་པའི་ལྟ་བ་ཁྱད་པར་འཕགས་ཆོས་མིན་ཡང༌། རྗེ་བོས་ཁོལ་པོ་ལ་མཆོག་སྦྱིན་ནུས་པ་ལྟར་ལྷ་དང་སྔགས་ལ་བསྟེན་ནས་བདག་གི་རྒྱུད་ལ་དངོས་གྲུབ་གཉིས་གདོན་མི་ཟ་བར་གྲུབ་པའི་ངེས་ཤེས་ཁྱད་པར་ཅན་ཏེ། དེའི་དོན་ཡང་དངོས་གྲུབ་བསྩལ་ནུས་པར་ཤེས་པ་ཙམ་མིན་པར་རང་མཐར་ཐུག་ལྷ་དེ་དང་ངོ་བོ་དབྱེར་མེད་པར་འགྲུབ་པའི་ཚུལ་ལ་ཡིད་ཆེས་པས་ན་ངེས་ཤེས་ཁྱད་པར་ཅན་ཡིན་ནོ།།དེའི་གནད་ནི་དོན་དམ་པར་བདག་དང་ལྷ་མཉམ་པ་ཉིད་ཡིན་པ་དང༌། ཀུན་རྫོབ་བསླུ་བ་མེད་པའི་རྟེན་འབྲེལ་ཟུང་དུ་ཆུད་པའི་དོན་ལ་ཡིད་ཆེས་པས་ན་ལྷའི་མཚན་མ་སྐུ་དང་སྔགས་སོགས་ལ་གཞུང་ལས་བསྟན་པ་ལྟར་ཚུལ་བཞིན་ཞུགས་པའི་ཐབས་ཀྱིས་མྱུར་བ་ཉིད་དུ་བདག་ཉིད་ལྷའི་ངོ་བོར་སངས་རྒྱས་པར་བྱེད་པ་གསེར་འགྱུར་གྱི་རྩིས་ལྕགས་གསེར་དུ་བྱེད་པ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པའི་ལྟ་བ་རྣམ་པར་དག་པ་གཞིར་བྱས་ནས། དེ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་ལྷ་སྔགས་ཏིང་འཛིན་ལ་བརྩོན་པ་དང༌། དེ་ཡང་རྒྱུ་རྐྱེན་ཚོགས་པ་ལས་འབྲས་བུ་གྲུབ་པས་ན། ཕྱིའི་ཁྲུས་དང་གཙང་སྦྲ་སོགས་ཆོ་གའི་ཡན་ལག་མ་ཉམས་པར་ལུས་ངག་གི་བྱ་བ་གཙོ་བོར་བཏོན་ཏེ་ལྷ་མཉེས་པའི་ཐབས་ལྷུར་བླངས་པས། ལྷའི་མཐུས་གནས་སྐབས་སུ་འདོད་གཟུགས་ཀྱི་རིག་འཛིན་སོགས་ཐུན་མོང་གི་གྲུབ་པ་དང༌། མཐར་ཐུག་མི་ཚེ་བཅུ་དྲུག་ན་རིགས་གསུམ་གྱི་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་གོ་འཕང་འགྲུབ་པར་འདོད་པ་ནི་བྱ་བའི་རྒྱུད་དང༌།དེ་ལས་ལྟ་དགོངས་གོང་འཕེལ་དུ་གྱུར་པས་བདག་དམ་ཚིག་པ་དང་ལྷ་ཡེ་ཤེས་པ་གཉིས་མཉམ་པ་སྤུན་དང་གྲོགས་པོའི་ཚུལ་དུ་ལྟ་བ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་སྤྱོད་པ་ཀྲི་ཡ་དང་སྒོམ་པ་ཡོ་ག་དང་མཚུངས་པར་ཉམས་སུ་བླངས་པས་མི་ཚེ་བདུན་ན་རིགས་བཞིའི་སངས་རྒྱས་སུ་འགྲུབ་པར་འདོད་པ་ཨུ་པ་ཡ་སྟེ་གཉིས་ཀའི་རྒྱུད་ཀྱི་ཐེག་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ།།དེ་ལས་ཀྱང་བདེན་གཉིས་ཟུང་འཇུག་གི་ཚུལ་ལ་ངེས་པ་ཆེར་འཕེལ་བས་བདག་དང་ལྷ་དབྱེར་མེད་ཆུ་ལ་ཆུ་བཞག་པ་ལྟར་བསྒྲུབ་ཏུ་རུང་བར་མཐོང་བའི་ལྟ་བ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་ཕྱིའི་བྱ་བ་ལ་མ་ལྟོས་ཀྱང་ནང་གི་རྣལ་འབྱོར་ཁོ་ནས་ཀྱང་འགྲུབ་པར་མཐོང་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་གསུང་ཐུགས་མཛད་པ་དང་བཅས་པའི་ཕྱག་རྒྱ་བཞིས་རྒྱས་བཏབ་སྟེ་བསྒོམས་པས་ཚེ་གསུམ་ན་རིགས་ལྔའི་བདག་ཉིད་དུ་སངས་རྒྱས་པར་འདོད་པ་རྣལ་འབྱོར་རྒྱུད་ཀྱི་ཐེག་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཕྱི་རྒྱུད་སྡེ་གསུམ་ལའང་དག་པ་མཐར་ཕྱིན་པ་འབྲས་བུའི་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་པའི་ལྷ་ཉིད་མཚན་མ་དང་སྔགས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤར་བ་ལམ་དུ་བྱེད་པའི་སྒོ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛད་པ་ལ་ད་ལྟ་ནས་ཅི་རིགས་པར་འཇུག་པའི་ཆ་ནས་འབྲས་བུ་ལམ་བྱེད་ཀྱི་ཚུལ་ཡོད་ཅིང་དེའི་དབང་གིས་མདོ་ལམ་ལས་ཐབས་ཀྱིས་འཕགས་ཤིང་མྱུར་བར་ཡང་གྲུབ་བོ།།གཉིས་པ་རྣལ་འབྱོར་ཆེན་པོ་སྔགས་ནང་པ་བླ་མེད་ཀྱི་ཐེག་པར་ནི་བདག་དང་ལྷ་ཡེ་ནས་འདུ་འབྲལ་མེད་ཅིང་སྣང་སྲིད་དག་མཉམ་དུ་རྟོགས་པའི་ལྟ་བ་ཟབ་མོ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར། རིམ་གཉིས་ཟབ་མོ་བསྒོམས་ཤིང་བླང་དོར་མེད་པའི་སྤྱོད་པས་གང་སྣང་ཆོས་ཉིད་དག་པའི་རོལ་པར་སྤྱད་པས་ཚེ་འདི་ལ་སྐུ་བཞི་ཡེ་ཤེས་ལྔའི་བདག་ཉིད་མི་སློབ་པའི་ཟུང་འཇུག་དྲུག་པ་རྡོ་རྗེ་འཆང་ཆེན་པོར་འགྲུབ་པར་འདོད་པ་ཡིན་ནོ།།དེ་ལའང་བསྐྱེད་རྫོགས་རྫོགས་ཆེན་གསུམ་ལས། དང་པོ་མ་ཧཱ་ཡོ་ག་པས་ནི། སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཡོན་ཏན་ཕྲིན་ལས་ལྔ་འབྲས་བུ་དོན་དམ་དང༌། ཡེ་ཤེས་དོན་དམ་དང༌། དབྱིངས་དོན་དམ་དང་གསུམ་པོ་ཡེ་ནས་འདུ་འབྲལ་མེད་པ་ལ་དོན་དམ་དཀོར་བདུན་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ་མདོར་ན་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་བརྒྱན་པའི་དབྱིངས་ནི་འབྲས་དུས་ཀྱི་རྣམ་ཀུན་མཆོག་ལྡན་གྱི་སྟོང་པ་ཉིད་དེ། དེ་ནི་ལྷག་པའི་དོན་དམ་བདེན་པ་ཡིན་ལ། དེའི་རྩལ་སྣང་སྣོད་བཅུད་དུ་སྣང་བ་འདི་རྣམས་ཀྱང་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་སུ་རང་བཞིན་གྱིས་གནས་ཤིང་བདེན་པར་མ་གྲུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ནི་ལྷག་པའི་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་སྟེ་བདེན་གཉིས་རེ་རེའི་སྟེང་དུ་ཡང་སྣང་སྟོང་འདུ་འབྲལ་མེད་པར་གནས་ལ། དེ་ཡང་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་སུ་དག་པའི་ཆ་ནས་ཐུན་མོང་གི་བདེན་གཉིས་ལས་ལྷག་པའོ། །ཡང་དག་པར་ན་འདི་ལྟར་ཀུན་རྫོབ་གཞི་དང་ལམ་གྱི་དུས་ན་སྣང་བ་རྣམས་དང༌། མཐར་ཕྱིན་འབྲས་དུས་ན་སྣང་བའི་དོན་དམ་མཐར་ཐུག་9གཉིས་གཞི་འབྲས་ངོ་བོ་དབྱེར་མེད་པ་ལྷག་པའི་བདེན་པ་དབྱེར་མེད་ཆོས་སྐུ་ཆེན་པོར་ལྟ་བ་ཡིན་ལ། མདོར་ན་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་དང་ཟུང་དུ་འཇུག་པའི་དབྱིངས་ཏེ་སྣང་སྟོང་ཟུང་འཇུག་གོ །དེ་དང་མཐུན་པར་སྒོམ་པའི་རྩལ་རྫོགས་པའི་དོན་དུ་ཏིང་འཛིན་རྣམ་གསུམ་ཡན་ལག་དང་བཅས་པའི་རྣལ་འབྱོར་གྱིས་རིག་འཛིན་རྣམ་པ་བཞིའི་ལམ་བགྲོད་ནས་ཡི་གེ་འཁོར་ལོ་ཚོགས་ཆེན་གྱི་ས་ལ་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པར་འདོད་པའོ།།ཨ་ནུ་ཡོ་གར་ནི། གཞི་རང་བཞིན་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དེ་ཡང་ཕྱི་སྤྲོས་རྩོལ་གྱི་ལམ་ལ་མི་ལྟོས་པར་ནང་རྡོ་རྗེ་ལུས་ཀྱི་རྩ་རླུང་ཐིག་ལེར་གནད་དུ་བསྣུན་པ་ལས་འཆར་བར་བསྟན་ཞིང༌། དེའི་ངོ་བོ་ཡང་དབྱིངས་སྟོང་ཉིད་ཀུན་ཏུ་བཟང་མོའི་དཀྱིལ་འཁོར་དང༌། ཐབས་བདེ་བ་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོའི་དཀྱིལ་འཁོར་གཉིས་དབྱེར་མེད་པ་སྲས་བདེ་ཆེན་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་རིགས་དང་དཀྱིལ་འཁོར་ཀུན་གྱི་ཁྱབ་བདག་ཏུ་ངེས་པའི་བདེ་སྟོང་དབྱེར་མེད་ཀྱི་ལྟ་བ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་རང་ལུས་གཞན་ལུས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་སོགས་བདེ་ཆེན་གྱི་ཡེ་ཤེས་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་ལམ་ལ་བསླབས་པས་ལམ་ལྔ་མཐར་ཕྱིན་ནས་མི་སློབ་པའི་ཟུང་འཇུག་འགྲུབ་པར་འདོད་པའོ།།ཨ་ཏི་ཡོ་ག་ལས་ནི་གནས་ལུགས་ཀྱི་དོན་དེ་ཉིད་གཟོད་མ་ནས་བྱང་ཆུབ་པའི་རང་རིག་ངོ་བོ་ཀ་ནས་དག་པ་དང༌། རང་བཞིན་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་དབྱེར་མེད་པའི་ངང་ནས་ཐུགས་རྗེའི་རྩལ་སྣང་མ་འགགས་པར་འཆར་བའི་སྐུ་གསུམ་རང་ཆས་ཀྱི་དོན་ལ་བསྐྱེད་པ་དང་རླུང་བཅིང་བ་སོགས་ཐབས་ཀྱི་རྩོལ་བ་ལ་ལྟོས་མི་དགོས་པར་བྱར་མེད་རང་གསལ་བསལ་བཞག་མེད་པའི་ཚུལ་དུ་ངེས་པ་རིག་སྟོང་གཉུག་མའི་ལྟ་བ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་ཁྲེགས་ཆོད་ཅོག་བཞག་བཞི་དང་ཐོད་རྒལ་སྒྲོན་མ་བཞིའི་ཉམས་ལེན་ལ་བརྟེན་ནས་ལམ་སྣང་བཞི་མཐར་ཕྱིན་ཏེ་ལྷུན་གྲུབ་གདོད་མའི་དབྱིངས་སུ་རང་གྲོལ་བར་འདོད་པའོ།།དེ་ལྟར་ཐེག་པའི་རྣམ་གྲངས་ལྔ་ནང་གསེས་དང་བཅས་པར་བསྟན་པ་དེ་དག་གི་གྲུབ་པའི་མཐའ་བསྡུས་ན་ལྔ་སྟེ། ལས་འབྲས་ཆུད་མི་ཟ་བར་འདོད་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡང་དག་པའི་གྲུབ་མཐའ་དང༌། གཟུང་འཛིན་གྱིས་བསྡུས་པ་ཕྱི་དང་ནང་གི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བའི་ཚུལ་གྱིས་སྐྱེ་བ་འདི་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་འཛིན་པ་འཁྲུལ་པས་གང་ཟག་སོགས་སུ་སྒྲོ་འདོགས་ཀྱི་དོན་ལ་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་པའམ་གཟུང་བ་ཕྱི་དོན་ཀྱང་མེད་པ་དང༌། འཛིན་སེམས་ཀྱང་མ་གྲུབ་པའི་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་པར་རྟོགས་པའི་སྒོ་ནས་འཁྲུལ་པ་བཟློགས་ནས་མྱང་འདས་མངོན་དུ་བྱེད་པ་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཐེག་པའི་གྲུབ་མཐའ་སྟེ། དེ་ལ་རྟོགས་པ་རྫོགས་མ་རྫོགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཉན་ཐོས་སེམས་ཙམ་དབུ་མ་གསུམ་མོ། །ཡང་འཁྲུལ་སྣང་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་སྣང་བ་དེ་ཉིད་ལས་འབྲས་བསླུ་མེད་ཀྱི་ཚུལ་དུ་ཤར་ཡང་ལྷ་སྔགས་ཀྱི་ཐབས་མང་པོ་ལ་བརྟེན་ན་མྱུར་དུ་དེ་ལས་གྲོལ་བ་སྟེར་གྱི་སྲིད་པའི་ལས་དང་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུས་མི་གོས་ཞེས་སྟོན་པ་ཕྱི་རྒྱུད་སྡེ་གསུམ་གྱི་གྲུབ་མཐའ་དང༌། ཡང་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་བྱང་ཆུབ། ཉོན་མོངས་ཉིད་རྣམ་གྲོལ་གྱི་ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོར་རྟོགས་ནས་ལམ་སྦྱངས་ན་ལས་འབྲས་ཀྱིས་གོས་པར་མི་འགྱུར་བར་སྟོན་པ་རྣལ་འབྱོར་བླ་མེད་སྤྱི་ཡི་གྲུབ་མཐའ་དང༌། ཡང་འཁོར་འདས་ཀྱི་ཆོས་ཀུན་གདོད་མ་ནས་དག་མཉམ་ཆེན་པོར་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པས། ལམ་གྱི་རྩོལ་བ་ལ་མི་ལྟོས་པར། ཐ་མལ་ལས་འབྲས་ཀྱི་བཅིངས་པས་ཡེ་ནས་གོས་སུ་མེད་པར་སྟོན་པ་མཐར་ཕྱིན་པའི་གྲུབ་མཐའ་རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་སྟེ། ལམ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པ་དེ་ཁོ་ནའོ། །དེ་ཡང་རྒྱུད་ཉིད་ལས།དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་གཟུང་བ་དང་ཞེས་སོགས་ཀྱི་སྐབས་ནས་བསྟན་ལ་དེའི་ཚིག་འགྲེལ་ཚུལ་རོང་ཀློང་རྣམ་གཉིས་སོགས་ཅུང་མི་མཐུན་ཀྱང་སྐབས་འདིར་གནད་མཐུན་པར་འདི་ལྟར་བཤད་དོ།།
གསུམ་པ་དགུར་ཕྱེ་བ་ནི། རྣམ་གྲོལ་གྱི་ལམ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཐེག་པ་གོང་དུ་བཤད་པ་དེ་དག་ཉན་རང་བྱང་སེམས་ཏེ་ངེས་འབྱུང་འདྲེན་པའི་ཐེག་པ་གསུམ། ཀྲི་ཡ་ཨུ་པ་ཡོ་ག་སྟེ་དཀའ་ཐུབ་རིག་བྱེད་ཀྱི་ཐེག་པ་གསུམ། མ་ཧཱ་ཨ་ནུ་ཨ་ཏི་སྟེ་དབང་བསྒྱུར་ཐབས་ཀྱི་ཐེག་པ་གསུམ་དང་དགུར་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཐེག་པ་དགུ་ལ་ལྟ་བའི་རྣམ་གཞག་ཐ་དད་མེད་པར་འདོད་པ་ནི། ལྟ་བ་དང་ལྟ་ཡུལ་མ་ཕྱེད་ཅིང་མདོ་སྔགས་ཀྱི་ལྟ་བ་ཁྱད་མ་ཕྱེད་པ་སྟེ། བདེན་གཉིས་དབྱེར་མེད་ལ་ངེས་པ་འདྲོངས་ཚུལ་གྱི་ཡུལ་ཅན་གོང་ནས་གོང་དུ་འཕགས་པའི་ཁྱད་པར་ལས། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རྗེ་ཁོལ་གྱི་ཚུལ་དུ་ལྟ་བ་སོགས་ཡོད་པ་སུས་ཀྱང་དགག་མི་ནུས་ལ། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་ལྟ་བ་མིན་ན། འཇིག་རྟེན་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང༌། བདེན་བཞིའི་རྣམ་པའི་སྟོང་བདག་མེད་མ་གཏོགས་པ་གཞན་པ་རྣམས་དང༌། ཐ་སྙད་ཀྱི་ཡུལ་ཇི་བཞིན་ངེས་པའི་ལྟ་བ་ཀུན་ལྟ་བ་མིན་པར་ཐལ་དགོས་ན། དེ་འདྲ་ལམ་གྱི་རྣམ་གཞག་ཆགས་པ་སུས་ཀྱང་མི་སྨྲའོ། །ལྟ་བ་ཡིན་ཀྱང་དོན་དམ་པའི་ཡུལ་ཅན་མིན་པས་ན་ཐེག་པའི་ཁྱད་པར་འཕགས་ཆོས་སུ་མི་རུང་སྙམ་ན་ཡང༌། དོན་དམ་ལ་གསལ་སྣང་ཐོབ་ཚུལ་གྱིས་ཀུན་རྫོབ་ལ་ངེས་པ་སྐྱེ་ཚུལ་ཁྱད་པར་བ་ཡིན་པས་ན་ཤིན་ཏུ་ཡང་ཁྱད་པར་འཕགས་ཆོས་སུ་རུང་ངོ༌།།ཡང་སངས་རྒྱས་དང་སེམས་ཅན་མེད་པར་སྟོན་པ་ཐམས་ཅད་ལྟ་བའི་དབང་དུ་བྱས་པ་དང༌། ཡོད་པར་སྟོན་པ་རྣམས་སྒོམ་པའི་དབང་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ལྷར་བལྟ་བ་སོགས་ལྟ་བ་མིན་པར་བསྒྲུབ་པ་ཡང་ཆེས་དཀའ་སྟེ། སྐབས་འདིར་མེ་ཡོད་ཀྱི་གཞིར་གྲང་རེག་མེད་པར་ལྟ་བ་དང༌། ཁྱི་ལ་འཇིགས་དུས་སེང་གེར་སྒོམ་པ་ལྟ་བུ་ཙམ་མིན་ཏེ། སྒྲིབ་གཉིས་སྤོང་ཞིང་མཐར་འབྲས་འགྱུར་མེད་ལ་སྦྱོར་བའི་ལམ་རྣམ་དག་གི་ལྟ་སྒོམ་ཡིན་པས་ན། དེ་ལྟ་བུའི་ལྟ་སྒོམ་ནི་རིག་པ་དང་རྐང་པར་ལྡན་དགོས་པའི་ཕྱིར། ལྟ་བའི་ངེས་པ་དང་བྲལ་བའི་སྒོམ་པ་དང༌། སྒོམ་པའི་ཉམས་ལེན་དང་བྲལ་བའི་ལྟ་བ་ནི་ཤར་དུ་བལྟས་ནས་ནུབ་ཏུ་འགྲོ་བའི་དཔེ་དང་འདྲ་ལ། དངོས་པོའི་གནས་ཚུལ་དང་མཐུན་པར་འཇུག་པའི་ལམ་བདེན་གཉིས་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ། ལྟ་བ་རྣམ་དག་སྔོན་དུ་འགྲོ་བར་ངེས་ཏེ། ཚད་མའི་སྒོ་ནས་ངེས་པ་རྣམ་དག་བསྐྱེད་དུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོད་མེད་ཅེས་པའང་ཐ་སྙད་དང་དོན་དམ་དཔྱོད་བྱེད་ཀྱི་ངོར་ཡིན་ལ། དེ་ལྟ་ན་དོན་དམ་ལ་སྒོམ་པ་མེད་པ་དང༌། ཐ་སྙད་ལ་ཚད་མས་ངེས་པ་བསྐྱེད་དུ་མེད་པར་ཐལ་བའི་ཕྱིར་རྣམ་གཞག་ཤིན་ཏུ་མི་བདེ་བའོ། །དེས་ན་ཐ་སྙད་དཔྱོད་བྱེད་ཀྱི་ཚད་མ་ལས་ངེས་པའི་ཆོས་ཅན་ལྟ་བ་དང༌། མཐར་ཐུག་དཔྱོད་བྱེད་ཀྱི་ཚད་མ་ལས་ངེས་པ་ཆོས་ཉིད་ལྟ་བ་གཉིས་སུ་ཡོད་པ་ཤེས་པར་བྱའོ།།གཞན་ཡང་ཨ་ཏི་ཡོ་ག་ནི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་གྱི་ཐེག་པ་མིན་པར་སྨྲ་བའི་ལུགས་ཀྱང་བཞག་དཀའ་སྟེ། སྤྱིར་ལམ་དང་འབྲས་བུའི་ཡེ་ཤེས་གང་ཡིན་ཀྱང་ཐེག་པ་ཡིན་པར། འདིས་འདེགས་པ་དང་འདིར་འདེགས་པའི་ཐེག་པ་ཞེས་ལུང་སྤྱི་ལས་གྲགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཁྱད་པར་སྔགས་བླ་མེད་ཀྱི་ལམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་མཐར་ཐུག་ཡིན་པས་ན་ཐེག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ཡིན་ཞིང༌། དེ་རྩལ་དུ་བཏོན་པའི་གཞུང་ཉིད་ཐེག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩེ་མོར་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཐེག་པ་ནི་གདུལ་བྱའི་བློ་རིམ་དང་མཐུན་པར་བསྟན་པས་དབྱེ་བསྡུའི་ཚུལ་ཀྱང་སྣ་ཚོགས་ཏེ། གཉིས་དང་གསུམ་ལ་སོགས་པ་དུ་མར་ཕྱེ་ཡང་དོན་འདིར་བསྟན་པ་དེ་ཙམ་དུ་ཟད་པས་རྒྱུད་འདི་ནི་ལུང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱི་ཡིན་ནོ།།
གཉིས་པ་བྱེ་བྲག་སྔགས་བླ་མེད་ཀྱི་ལམ་བཤད་པ་ལ། ངོ་བོའི་ཆ་ནས་བསྐྱེད་རྫོགས་གཉིས་སུ་བཤད་པ། ཉམས་སུ་ལེན་ཚུལ་གྱི་སྒོ་ནས་ཐབས་གྲོལ་གཉིས་སུ་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ལ་བསྐྱེད་རྫོགས་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། རང་བཞིན་གཞི་རྒྱུད་ཀྱི་དོན་ངེས་པའི་ལྟ་བ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་སྣང་སྲིད་དག་མཉམ་གྱི་ཚུལ་ལ་བློས་བཅོས་ཤིང་གོམས་པའི་ཚུལ་གྱིས་འཇུག་པ་སྟེ། དེ་ལ་བསྐྱེད་པའི་རིམ་པའམ་ལུང་གཞན་ལས་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་རྣལ་འབྱོར་ཞེས་ཀྱང་བྱ། བཅོས་མའི་ལམ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །བསྐྱེད་པའི་རིམ་པ་དེ་ཡང་སྲིད་པ་རིམ་པར་སྨིན་ཚུལ་དང་མཐུན་པར། སྟོང་པ་ཆེན་པོ། སྙིང་རྗེ་སྒྱུ་མ། ཕྱག་རྒྱ་གཅིག་པ། ཕྱག་རྒྱ་སྤྲོས་བཅས། ཚོམ་བུ་ཚོགས་སྒྲུབ་དང་ལྔའི་ཚུལ་གྱིས་བསྒྲུབས་པས་མར་འཁོར་བའི་བག་ཆགས་དག ཡར་མྱང་འདས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྫོགས། རྫོགས་པའི་རིམ་པའི་སྨིན་བྱེད་དུ་འགྱུར་པ་སྟེ། མདོར་ན་བཅོས་མའི་བློ་ངོར་སྣང་སྲིད་དག་པ་རབ་འབྱམས་སྒྱུ་འཕྲུལ་དྲྭ་བའི་འཁོར་ལོར་འཆར་བའི་བར་དུ་བསླབས་པས་བསྐྱེད་རིམ་མཐར་ཕྱིན་ཏེ་སྣང་སྲིད་གཞིར་བཞེངས་ཀྱི་བསྐྱེད་རིམ་ཞེས་བྱའོ།།དེ་ལ་སྤྱིར་བསྐྱེད་རིམ་རྐྱང་པས་འོག་མིན་གྱི་བར་གྱི་འཇིག་རྟེན་པའི་དངོས་གྲུབ་ཀུན་སྒྲུབ་ནུས་ཀྱི་འདས་ལམ་མངོན་དུ་བྱ་མི་ནུས་ནའང༌། བསྐྱེད་རྫོགས་ཟུང་འཇུག་གི་ཚུལ་ཟབ་མོ་འདི་ལྟ་བུ་མཐར་ཕྱིན་པས་ནི་རྫོགས་རིམ་ངང་གིས་དྲངས་ནས་བདེན་དོན་མཐོང་བ་ཡང་ཡོད་པ་ལ་རིགས་པས་གནོད་པ་མེད་དེ། མདོ་ལམ་གྱིས་ཀྱང་རིང་མོ་ཞིག་ན་བདེན་དོན་མཐོང་བ་འདྲེན་ཐུབ་པ་བཞིན་ནོ། །དེར་མ་ཟད་གསང་འདུས་སོགས་ན་སེམས་དབེན་སྒྲུབ་པའི་ཚུལ་སྙིང་གའི་ནཱ་ད་ལ་དམིགས་པ་དང༌། གཞན་ཡང་རྒྱུད་སྡེ་སོ་སོའི་ཕྲ་ཐིག་གི་གནད་རྣམས་དང་སྟོང་གཟུགས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་ལ་བརྟེན་པའི་ཚུལ་དང༌། མ་བཅོས་སོར་བཞག་གི་རྫོགས་རིམ་རྣམས་ལ་རྣལ་འབྱོར་བཞི་མཐར་ཕྱིན་པ་འདིས་ཚེགས་མེད་པར་འཇུག་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིམ་པ་དེའི་དབྱེ་སྒོ་གཞན་ཡང་རྒྱས་བསྡུས་དང་རྒྱུད་ཀྱི་ཆོ་གའི་འགྲོས་སྣ་ཚོགས་དང་སྦྱར་བས་དུ་མར་འགྱུར་རོ།།
གཉིས་པ་རྫོགས་རིམ་ནི། ཐབས་ཀྱི་མན་ངག་ཟབ་མོས་གཞི་རྒྱུད་དག་མཉམ་ཆེན་པོ་རང་གནས་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་མངོན་དུ་འཆར་བར་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་ལ་རྫོགས་རིམ་མམ་མངོན་སུམ་གྱི་རྣལ་འབྱོར་དང་གཉུག་མའི་ལམ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །རྫོགས་རིམ་དེ་ལ་རྣམ་གྲངས་མང་དུ་མཆིས་ཀྱང་རྟེན་རྩ་རླུང་ཐིག་ལེ་ལ་གནད་དུ་བསྣུན་པ་འཁྲུལ་འཁོར་བུམ་ཅན་ཕྲ་ཐིག་ཞུ་བདེ་ལྟ་བུ་དང༌། བརྟེན་པ་འོད་གསལ་གྱི་ཐིག་ལེ་ལ་གནད་དུ་བསྣུན་པ་སྟོང་གཟུགས་དང་ཐོད་རྒལ་ལྟ་བུ་སྟེ་མདོར་ན་རྡོ་རྗེ་བཞིའི་ཡེ་ཤེས་མངོན་དུ་བྱེད་པའི་ཐབས་སྣ་ཚོགས་པ་དེ་དག་ཀྱང་རྒྱུད་རྣམས་སུ་ཅི་རིགས་པར་བསྟན་ཏེ། རིམ་པ་ལྔ་དང་སྦྱོར་བ་དྲུག་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང་ཉི་ཚེ་བར་བསྟན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཉམས་སུ་ལེན་ཚུལ་གྱི་སྒོ་ནས་ཡིད་ཀྱི་དམིགས་པ་དང་ལུས་ངག་གི་རྩོལ་བ་ལ་བརྟེན་པ་མཚན་བཅས་ཀྱི་ལམ་དང༌། རྩོལ་བྲལ་མཚན་མ་མེད་པའི་རྫོགས་རིམ་གཉིས་སུ་འདུ་ལ། ཉམས་སུ་བླང་བྱའི་ངོས་ནས་སྟོང་པའི་ཡེ་ཤེས་འོད་གསལ། སྣང་བའི་ཡེ་ཤེས་སྒྱུ་ལུས། དེ་གཉིས་ཟུང་དུ་འཇུག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ་གསུམ་ཡོད་ཅིང༌། རྫོགས་རིམ་དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ལས་རླུང་དབུ་མར་བསྟིམས་ནས་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་མངོན་དུ་འཆར་བ་ལ་དངོས་སམ་བརྒྱུད་ནས་འཇུག་པ་ཤ་སྟག་ཡིན་ནོ།།རྒྱུད་འདིར་ནི་མཚན་བཅས་ཀྱི་རྫོགས་རིམ་འཁོར་ལོ་བཞིར་ཕྲ་ཐིག་གི་རྣལ་འབྱོར་དང༌། ཐབས་ལམ་རིམ་གྱིས་པ་སྟེང་སྒོ་དང༌། གཅིག་ཆར་བ་འོག་སྒོའི་མན་ངག་དང༌། མཚན་མེད་འོད་གསལ་རྫོགས་པ་ཆེན་པོའི་གདམས་ངག་བསྟན་ནོ། །དེ་ལྟར་རིམ་གཉིས་ལམ་གྱིས་དྲི་མ་བསལ་སྟོབས་ཀྱིས་གནས་ཚུལ་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་གྱི། རང་བཞིན་གྱིས་དག་པ་མིན་ན་གནས་ཚུལ་དང་འགལ་བར་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་བསྐྱེད་རིམ་དང༌། ཐ་མལ་གྱི་ལུས་ལ་རླུང་དགག་པ་སོགས་ཀྱིས་བསྒྲུབས་པའི་དངོས་པོ་རྣམས་རང་ངོར་ལྷ་སྐུར་ཤར་བ་དེ་ཡང༌། སྒྱུ་མའི་རྡེའུ་ལ་རྟ་གླང་དུ་སྣང་བ་ལྟར་དངོས་པོ་ལ་མི་གནས་པའི་འཁྲུལ་སྣང་དང༌། དེ་འཛིན་པ་ཡང་ལོག་ཤེས་སུ་འགྱུར་ཞིང༌། དུག་ལྔ་ལམ་དུ་ཁྱེར་བ་དང༌། སྤྱོད་པ་བླང་དོར་མེད་པ་ཡང་ཚུལ་དེ་དང་འདྲ་ན། དེ་འདྲའི་ལམ་དེ་མདོ་ལས་ཀྱང་འཕགས་པར་ཁས་ལེན་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཡ་མཚན་ནོ།།མདོ་སྔགས་ཐབས་ཙམ་ཞིག་ལས་ལྟ་བ་ཁྱད་མེད་ན་བདེ་ཞིང་མྱུར་བའི་ཐབས་དེ་མདོ་ལས་ཀྱང་ཅིས་མི་སྟོན། དེས་ན་རྒྱུའི་ཐེག་པར་རྒྱུ་འབྲས་ལྷུན་གྲུབ་ཏུ་ལྟ་བ་མེད་པས་ཐབས་དེ་དག་ཀྱང་རེ་ཞིག་བསྟན་པའི་སྣོད་དུ་མ་གྱུར་པར་ཤེས་པར་བྱ་ཞིང༌། ཡེ་ནས་དག་མཉམ་ཆེན་པོའི་ཡིན་ལུགས་མ་ཤེས་པར་ཐབས་ཙམ་ཞིག་གིས་བཙན་ཐབས་སུ་སེམས་ཅན་སངས་རྒྱས་སུ་བསྒྱུར་བར་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། རིམ་པ་གཉིས་པོ་དངོས་པོའི་གནས་ཚུལ་དང་མཐུན་པར་འཇུག་པའི་ལམ་དུ་སྒྲུབ་མ་ནུས་པར་སྔགས་ལ་སྐུར་པ་ཆེན་པོ་བཏབ་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ།།
གཉིས་པ་ཉམས་སུ་ལེན་ཚུལ་གྱི་སྒོ་ནས་ཐབས་གྲོལ་གཉིས་སུ་བཤད་པ་ལ། ཐབས་ཀྱིས་ངེས་པའི་ལམ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་གཉིས། དང་པོ།10ངོ་མཚར་ཆོ་འཕྲུལ་རྨད་ཀྱི་ཆོས། །གཞན་ནས་ཡོད་འོང་11མ་ཡིན་ཏེ།།ཐབས་ལ་བརྟེན་པའི་ཤེས་རབ་ཉིད། །དེ་ལྟ་བུ་ཡི་ངང་དུ་བྱུང༌། །ཞེས་གསུངས་པ་བཞིན་དུ། གཙོ་བོར་ཐབས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་རྨད་དུ་བྱུང་བས་རང་གནས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་བཙན་ཐབས་སུ་འཆར་བའི་སྒོ་ནས་འབྲས་བུ་མྱུར་དུ་འགྲུབ་པར་བྱེད་པ་སྟེ་མཀྵི་ཀའི་སྦྱོར་བས་ལྕགས་ཁམས་ཡུད་ཙམ་གྱིས་གསེར་དུ་བསྒྱུར་ བ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཡང་འཁོར་ལོ་དྲུག་ལ་བརྟེན་ནས་འབར ་འཛག་གི་སྦྱོར་བས་བདེ་བའི་ཡེ་ཤེས་བསྐྱེད་པ་ལ་བསླབ་པ་དང༌། མཁའ་གསང་སྦྱོར་བའི་དབབ་བཟུང་ལྡོག་ཁྱབ་ལ་བརྟེན་ནས་ཞུ་བདེ་འགྱུར་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་བསྐྱེད་པ་གཙོ་བོར་བྱས་ནས། དེ་ཡི་ཡན་ལག་བདེ་ཆེན་གྱི་བརྟུལ་ཞུགས་བསྒྲུབ་པའི་སྤྱོད་པའི་རྣམ་པ་དུ་མ་དང་བཅས་པའོ། །དེ་ཡང་བརྩོན་འགྲུས་ཅན་ཐབས་ཀྱི་སྒོ་ནས་རྟོགས་བྱ་གཞི་རྒྱུད་བདེན་པ་དབྱེར་མེད་སྤྲོས་བྲལ་བློ་འདས་ཀྱི་དོན་མཉམ་བཞག་ཏུ་ཅི་རིགས་པར་མྱོང་བའི་སྟོབས་ལས། རྗེས་ཐོབ་སྣང་སྲིད་དག་མཉམ་ཆེན་པོའི་ཚུལ་ལ་ངེས་པ་ཤུགས་ཀྱིས་འདྲོངས་ཤིང་རྣམ་རྟོག་གི་བཞོན་པར་གྱུར་པའི་རླུང་དང། རྐྱེན་དུ་གྱུར་པའི་ཁམས་ཕྲ་རགས་རྣམས་རྩ་ཡི་གནད་ལ་བརྟེན་ཏེ་བཅིངས་པས། གཡོ་བྱེད་ཀྱི་རླུང་འཆིང་བ་ན་ཡིད་ཀྱང་རང་བཞིན་གྱིས་འཆིང་བ་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པས། ཀུན་རྟོག་བཞོན་པ་དང་བཅས་པ་བདེ་སྟོང་དྷུ་ཏཱིའི་དབྱིངས་སུ་ཐིམ་པ་ལས། ཁམས་དང་རྩ་ཡི་འགྲོས་དག་ནས་འཁོར་ལོ་བཞིའི་རླུང་སེམས་ལས་སུ་རུང་ཞིང་དབུ་མའི་རྩ་མདུད་གྲོལ་བ་ལས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་རིམ་བཞིན་མཆེད་ནས་འཕོ་བའི་བག་ཆགས་མ་ལུས་པ་ལོག་པ་འབྲས་བུའི་མཐར་ཐུག་བདེ་ཆེན་རྡོ་རྗེའི་སྐུར་འགྲུབ་པའོ།།
གཉིས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ།12ཡེ་ཤེས་རྫོགས་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་ལ།།ཐོས་བསམ་སྒོམ་པའི་མཉམ་སྦྱོར་གྱིས།།རང་བྱུང་ཀུན་ངོམ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ། །ཅེས་གསུངས་པ་བཞིན་དུ། གཙོ་བོར་ཐོས་བསམ་སྒོམ་པའི་ཤེས་རབ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་སྒོ་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བྱུང་ཡེ་ཤེས་སུ་ཡེ་ནས་སངས་རྒྱས་པ་ལྷུན་གྱིས་རྫོགས་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཆེན་པོར་གཏན་ལ་ཕབ་ཅིང་བསྒོམས་པས། ལམ་བགྲོད་ནས་རང་སྣང་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་མཉམ་པ་ཆེན་པོར་གྲོལ་བར་བྱེད་པ་སྟེ་རིན་པོ་ཆེ་ཀོ་སྟུ་བྷ་དང་ལྷན་ཅིག་བཞག་པའི་རྡོའི་ཁམས་རིམ་གྱིས་གསེར་དུ་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་དབང་རབ་རྟོགས་གོམས་ཆིག་ཆོད་ཀྱི་ཚུལ་གྱིས་འཇུག་པ་གཅིག་ཅར་བའི་ལམ་དང༌། ཐོག་མར་ལྟ་བ་གཏན་ལ་ཕབ་ནས་དེའི་དོན་བཞིན་ཏིང་འཛིན་ལ་རྩལ་སྦྱང་བ་རིམ་གྱིས་པའི་ལམ་གཉིས་སུ་ཡོད་ལ། ཏིང་འཛིན་དེ་ཡང་ཚད་དུ་མ་འཁྱོལ་ཀྱང་སྤྱིའི་རྣམ་པ་ཙམ་སྒོམ་པ་མོས་སྒོམ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ལམ་མཚན་ཉིད་པ་རྒྱུད་ལ་སྐྱེ་བའི་ནུས་པ་འཇོག་པ་དང༌། གནས་སྐབས་ལས་སྣ་ཚོགས་སྒྲུབ་པའི་ཕན་ཡོན་དང་ལྡན་པའོ། །འཆི་བ་དང་བར་དོ་སྐྱེ་བའི་རིམ་པ་དང་སྦྱར་བའི་སྟོང་ཆེན་ལ་སོགས་པ་རྣལ་འབྱོར་ལྔ་པོ་རིམ་པ་བཞིན་ཚད་དུ་འཁྱོལ་བར་སྒོམ་པ་ནི་ལམ་ངེས་རྫོགས་ཞེས་བྱ་སྟེ་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་རིག་འཛིན་བཞིའི་གོ་འཕང་མངོན་དུ་བྱེད་པའོ།།དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་ཐོས་བསམ་གྱི་སྒོ་ནས་དག་མཉམ་ཆེན་པོའི་དོན་ཚུལ་བཞིན་ངེས་པའི་ལྟ་བ་ཁྱད་པར་ཅན་སྔོན་དུ་བཏང་ནས། དེའི་ཚུལ་དང་མཐུན་པར་འཇུག་པའི་ལམ་གྱི་ཏིང་འཛིན་རྩལ་སྦྱང་བའི་མཉམ་རྗེས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་ལ་བརྟེན་ནས་ཐ་མལ་འཁྲུལ་པའི་རྟོག་པ་རྣམས་རང་གྲོལ་དུ་འགྱུར་ལ། ཀུན་རྟོག་གི་སེམས་གྲོལ་ན་དེ་དང་དབྱེར་མེད་པར་འཇུག་པའི་རླུང་ཁམས་ཀྱི་འཕོ་བ་ཡང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དབྱིངས་སུ་གྲོལ་བ་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པས། གཟུང་འཛིན་འཁྲུལ་སྣང་གི་ཀུན་རྟོག་རྐྱེན་དང་བཅས་པ་རང་ཞི་རང་གྲོལ་དུ་སོང་ནས་གནས་ལུགས་དོན་གྱི་བདེན་པ་མངོན་དུ་བྱས་ཏེ་མི་སློབ་པའི་འབྲས་བུ་ལ་སྦྱོར་བར་བྱེད་དོ།།ཐབས་གྲོལ་གྱི་ལམ་དེ་གཉིས་ཀྱང་ཐབས་ཤེས་ཀྱི་བྱེད་པ་གཙོ་ཆེ་ཆུང་གི་སྒོ་ནས་བཞག་གི་གཅིག་ཤོས་ལ་གཅིག་ཤོས་མེད་པ་མ་ཡིན་ལ། གནས་ལུགས་ཀྱི་དོན་མཐོང་བ་ལ་དོན་གཅིག་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ཡང་ཚོགས་སྒྲུབ་ཀྱི་སྐབས་སུ་རྣལ་འབྱོར་པའི་ནུས་པ་དང་བསྟུན་ནས་མཚོན་བྱེད་དཔེ་ཡི་ཡེ་ཤེས་ཙམ་རྒྱུད་ལ་སྐྱེ་བ་དང༌། འདོད་གཟུགས་ཀྱི་རིག་འཛིན་གྲུབ་པ་དང༌། ཐ་ནའང་སྔགས་ཀྱི་ཐབས་ཟབ་མོ་དང་ལྡན་པའི་སྒྲུབ་པ་ཁྱད་པར་ཅན་དང་འབྲེལ་བའི་ཕྱིར་དངོས་གྲུབ་ཅི་རིགས་པ་འཐོབ་ལ། ལམ་ངེས་རྫོགས་ཀྱི་ཚོགས་སྒྲུབ་མཚན་ཉིད་པ་ཡིན་ན་མཆོག་གི་དངོས་གྲུབ་ཐོབ་ནས་ཚོམ་བུ་དང་བཅས་པ་རིག་འཛིན་གྱི་ས་ལ་གཤེགས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་རྒྱུ་མཚན་སྟོང་ཆེན་གྱི་ཏིང་འཛིན་ཚུལ་བཞིན་བསྒྲུབས་པའི་དུས་ན་ཡང་དུ་བ་སོགས་རྟགས་བཅུ་རྫོགས་ཤིང༌། སྣང་སྲིད་གཞིར་བཞེངས་ཀྱི་བསྐྱེད་རིམ་གྲུབ་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་དེས། མཉམ་བཞག་ཏུ་སྟོང་བཞིའི་འོད་གསལ་དྲངས་ཤིང་དེའི་ངང་ལས་རླུང་སེམས་ཙམ་གྱི་ལྷ་སྐུར་ལྡངས་ཏེ། རྗེས་ཐོབ་དག་པ་རབ་འབྱམས་ཀྱི་སྣང་བ་མུ་མེད་པའི་ནུས་པ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་ན། ཚོགས་སྒྲུབ་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་ཆེན་པོའི་སྐབས་སུ་ཕྱག་རྒྱའི་ཉེ་རྒྱུ་ལ་བརྟེན་ནས་ཆོས་ཉིད་དོན་གྱི་བདེན་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ།།
གསུམ་པ་ལམ་བགྲོད་ཚུལ་ལ། སྐབས་འདིར་བསྟན་བགྲོད་བྱ་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་ནི་རྣམ་གྲོལ་མཐར་ཐུག་གི་འབྲས་བུའི་འཇུག་ངོགས་བླ་ན་མེད་པ་ཡིན་ལ། དབྱེ་ན་སྔགས་བླ་མེད་ཀྱི་ལམ་ལྔར་ཡོད་ཅིང༌། ཇི་ལྟར་བགྲོད་ཚུལ་ནི། གང་ཞིག་མཐའ་ཡས་པའི་སེམས་ཅན་མ་ལུས་པ་སྒྲོལ་བའི་དོན་དུ་ཚེ་འདི་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕང་སྒྲུབ་པར་འདོད་པའི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་དང་ལྡན་པའི་གང་ཟག་དེས། མཐར་ཐུག་གི་འབྲས་བུ་འགྲུབ་པའི་ལམ་ཡང་རྡོ་རྗེ་ཐེག་པ་འདི་ཁོ་ན་ལ་རག་ལས་པར་ཤེས་ནས། མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་བླ་མ་ལས་སྨིན་བྱེད་དབང་བཞིས་བདག་རྒྱུད་ལེགས་པར་སྨིན་པར་བྱས་ཤིང༌། སྤྱི་དང་ཁྱད་པར་ལྷག་པའི་དམ་ཚིག་ལ་སྲུང་སྡོམ་ཚུལ་བཞིན་བགྱིས་ཏེ། སྣང་སྲིད་དག་མཉམ་ཆེན་པོའི་ལྟ་བ་རྣམ་དག་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་ལམ་རིམ་པ་གཉིས་ལ་ཚུལ་བཞིན་བསླབས་པས་ལམ་ལྔ་པོ་རིམ་བཞིན་རྫོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཡང་དང་པོར་རང་གཞན་གྱི་ལུས་ལ་སོགས་པ་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་འཁོར་ལོར་ཡེ་ནས་དག་པ་བཞིན་དུ་བསྒོམས་ཤིང༌། དེ་ཡང་སྟོང་ཉིད་སྤྲོས་བྲལ་མཉམ་པ་ཆེན་པོ་དང་ཟུང་དུ་འཇུག་པའི་ཚུལ་ལ་བློ་བཞག་པ་ནི་ལུས་དྲན་པ་ཉེ་བར་བཞག་པ། བྱུང་ཚོར་གྱི་རྟོག་པ་བདེ་བ་ཆེན་པོའི་ཡེ་ཤེས་སུ་བསྒྱུར་བ་ཚོར་བ་དྲན་པ་ཉེ་བར་བཞག་པ། སེམས་སེམས་བྱུང་གི་སྤྲོས་པ་མ་ལུས་པ་སེམས་ཉིད་འོད་གསལ་གཉུག་མའི་དབྱིངས་སུ་སྡོམ་པ་སེམས་དྲན་པ་ཉེ་བར་བཞག་པ། འཁོར་འདས་སྣང་བཏགས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དག་མཉམ་བླང་དོར་དང་བྲལ་བར་སྤྱོད་པ་ཆོས་དྲན་པ་ཉེ་བར་བཞག་པ་སྟེ་རྒྱུད་སྒྱུ་འཕྲུལ་དམ་པ་ནས་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ཡང་ཐེག་དམན་ལས་ཐེག་ཆེན་གྱི་དྲན་ཉེ་འཕགས་ཚུལ་དབུས་མཐའ་ལས།བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ནི། །དམིགས་དང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌།།ཐོབ་པས་དེ་ཉིད་ཁྱད་པར་འཕགས། །ཞེས་གསུངས་པ་བཞིན་དུ། མདོ་ལས་སྔགས་འཕགས་ཚུལ་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། རང་གཞན་གྱི་ལུས་སོགས་མདོར་ན་འཁོར་བ་དང་མྱང་འདས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་དམིགས་ནས། དེ་ཐམས་ཅད་ཡེ་ནས་དག་མཉམ་ཆེན་པོར་དབྱེར་མེད་པར་ཡིད་ལ་བྱས་པས། མཐར་འབྲས་ལ་ལམ་གཞན་བར་དུ་བརྒྱུད་མི་དགོས་པར་འཐོབ་པ་ནི་སྔགས་ཀྱི་ཚུལ་ལོ།།དེས་ན་མདོ་ལམ་ན་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་འཁོར་འདས་སྤང་བླང་དུ་བྱེད་ཅིང༌། འདིར་འཁོར་འདས་དབྱེར་མེད་མཉམ་པར་སྦྱོར་བའི་ཚུལ་གྱིས་ལམ་ལ་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་དྲན་པ་ཉེར་བཞག་བཞིའི་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་སྔགས་ཀྱི་ཚོགས་ལམ་ཆུང་ངུ་སྐྱེ་ལ། དེ་གོང་དུ་འཕེལ་བ་ལས་ཡང་དག་སྤོང་བཞིའི་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་ཚོགས་ལམ་འབྲིང་པོ་དང༌། དེ་གོང་དུ་འཕེལ་བས་རྫུ་འཕྲུལ་རྐང་བཞིའི་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་ཚོགས་ལམ་ཆེན་པོ་སྐྱེའོ། །དེ་ལྟར་ཚོགས་ལམ་ན་ཐོས་བསམ་གཙོ་ཆེ་བའི་སྒོ་ནས་དག་མཉམ་བདེན་པ་དབྱེར་མེད་ཀྱི་དོན་གོ་ཡུལ་ཙམ་གཙོ་ཆེར་འཇལ་ཞིང༌། འཕགས་ལམ་རང་རྒྱུད་ལ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུར་གྱུར་བའི་བསྐྱེད་རྫོགས་ལ་འབད་པའི་སྐབས་ཡིན་པས་ཚོགས་ལམ་ཞེས་བྱའོ།།དེ་ནས་བསྐྱེད་རྫོགས་ཀྱི་ཉམས་ལེན་གོང་འཕེལ་དུ་གྱུར་པ་ལས། སྒོམ་པའི་ཉམས་མྱོང་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་སྒོ་ནས་མཚོན་བྱ་དོན་གྱི་གནས་ལུགས་དོན་སྤྱིའི་ཚུལ་གྱིས་འཇལ་བ་སྦྱོར་ལམ་བཞི་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཡང་མཐོང་ལམ་ཡེ་ཤེས་མེ་ལྟ་བུ་འབྱུང་བའི་སྔ་ལྟས་མཚོན་བྱེད་དཔེ་ཡི་ཡེ་ཤེས་རྒྱུད་ལ་དང་པོར་སྐྱེས་པ་ན་སྦྱོར་ལམ་དྲོད་ཅེས་བྱ་ལ། དེ་ཡང་དག་མཉམ་བདེན་པ་དབྱེར་མེད་ཀྱི་གནས་ལུགས་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་དང་དེའི་གྲོགས་སུ་དད་སོགས་དང་བཅས་པའི་དབང་པོ་ལྔ་ཡི་རང་བཞིན་ཅན་ཡིན་ནོ།།དེ་གོང་འཕེལ་དུ་གྱུར་པ་ལས་དད་སོགས་ལྔ་སྟོབས་སུ་འགྱུར་མ་ནུས་ཀྱང༌། དགེ་རྩ་གཡོ་བའི་ནང་ན་རྩེ་མོར་གྱུར་པ་སྦྱོར་ལམ་རྩེ་མོའི་རྟོགས་པ་སྐྱེའོ། །རྩེ་མོའི་སྐབས་ཀྱི་དབང་པོ་ལྔ་པོ་རང་རང་གི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱིས་བརྫི་མི་ནུས་པའི་སྟོབས་ལྔའི་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་མངོན་རྟོགས་རྒྱུད་ལ་ནམ་སྐྱེས་པ་ན་སྦྱོར་ལམ་བཟོད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཆོས་ཉིད་དོན་གྱི་གནས་ལུགས་ལ་ཉམས་མྱོང་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་སྒོ་ནས་བློས་ལྕོགས་པས་ན་དེ་སྐད་དུ་བྱའོ།།དེ་གོང་འཕེལ་དུ་གྱུར་པ་ལས་དོན་གྱི་ཡེ་ཤེས་དངོས་སུ་འདྲེན་ནུས་པའི་དཔེ་ཡི་ཡེ་ཤེས་མཐར་ཐུག་པ་རྒྱུད་ལ་སྐྱེས་པ་ནི་ཆོས་མཆོག་ཅེས་བྱ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་ལ་དེ་བས་མཆོག་གཞན་མེད་པར་དེས་འཕགས་ལམ་འདྲེན་ཐུབ་པས་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་སྦྱོར་ལམ་འདི་དག་གིས་མཐོང་ལམ་ལ་སྦྱོར་བས་ན་མིང་དེ་སྐད་གདགས་སོ།།སྦྱོར་ལམ་ཡིན་མིན་གྱི་ས་མཚམས་ཀྱང་དཔེ་ཡི་ཡེ་ཤེས་རྒྱུད་ལ་སྐྱེས་མ་སྐྱེས་ཀྱི་སྒོ་ནས་འཛིན་དགོས་ཀྱི། བསྐྱེད་རིམ་ཚོགས་ལམ་དང། རྡོར་བཟླས་སོགས་རྫོགས་རིམ་སྦྱོར་ལམ་ནས་ཉམས་སུ་ལེན་པར་བཤད་པའང༌། རིམ་གྱིས་པ་ལ་དེ་ལྟར་འོང་བ་ཡོད་ཀྱང་མཐའ་གཅིག་ཏུ་དེ་ལྟར་ངེས་པ་མེད་དེ། དབང་དུས་ན་ཡེ་ཤེས་ངོ་འཕྲོད་པ་སོགས་ཀྱིས་རྟོགས་གོམས་གཅིག་ཅར་བ་སྲིད་པའི་ཕྱིར་དང༌། དང་པོ་ནས་ཀྱང་བསྐྱེད་རྫོགས་ཟུང་འབྲེལ་དུ་ཉམས་སུ་ལེན་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྣང་སྟོང་ཆུ་ཟླའི་ཚུལ་དུ་ཤེས་པའི་བསྐྱེད་རིམ་ཟབ་མོས་དཔེའི་ཡེ་ཤེས་འདྲེན་པར་སྲིད་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྡོར་བཟླས་སོགས་ལ་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱས་ཀྱང་དཔེ་ཡི་ཡེ་ཤེས་མ་འདྲོངས་བར་ཚོགས་ལམ་ཙམ་དུ་གནས་པའི་སྐབས་སྲིད་པའི་ཕྱིར་ན། རྒྱུད་སྡེ་སོ་སོར་བསྟན་པའི་བསྐྱེད་རྫོགས་ཀྱི་ཚུལ་གང་ཉམས་སུ་བླངས་ཀྱང་རུང༌། དོན་ལ་དཔེ་ཡི་ཡེ་ཤེས་རྒྱུད་ལ་ནམ་སྐྱེས་པ་དེ་ལ་སྔགས་ཀྱི་སྦྱོར་ལམ་ཞེས་བྱ་བ་གནད་ཀྱི་དོན་ཏོ།།དཔེ་ཡི་ཡེ་ཤེས་དེ་ལའང་སྦྱོར་ལམ་སྔ་མ་གཉིས་སུ་རི་མོར་བྲིས་པའི་ཟླ་བ་ལྟ་བུ་རྗེས་མཐུན་པ་དང༌། ཕྱི་མ་གཉིས་སུ་ཆུ་ནང་གི་ཟླ་གཟུགས་ལྟ་བུར་མཚན་ཉིད་པ་གཉིས་སུ་ཡོད་དོ། །དེ་ལྟར་སྦྱོར་ལམ་གྱི་རྟོགས་པ་མཐར་ཐུག་པ་དེས་མཚོན་བྱ་དོན་གྱི་ཡེ་ཤེས་ནམ་མཁའི་ཟླ་བ་དངོས་ལྟ་བུའི་རང་མཚན་དེ་ཉིད་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་གཉིས་སུ་མེད་པར་མཐོང་བའི་མཐོང་ལམ་དྲངས་ནས་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་བདེན་པ་མངོན་དུ་གཟིགས་པའི་ཤེས་རབ་ལ་སོགས་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ཡན་ལག་བདུན་དང་ལྡན་པའི་མངོན་རྟོགས་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ།།དེ་ནས་སྣང་སྲིད་དག་མཉམ་ཆེན་པོར་དངོས་སུ་གཟིགས་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་སོགས་འཕགས་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཅན་སྔགས་ཀྱི་སྒོམ་ལམ་རྒྱུད་ལ་སྐྱེ་ཞིང༌། དེ་ཡང་ས་དགུར་ཕྱེ་བའི་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པ་དགུ་ལས། སྒོམ་སྤང་ཆེན་པོའི་ཆེན་པོའི་གཉེན་པོར་གྱུར་པའི་སློབ་པའི་ཡེ་ཤེས་རྒྱུད་ལ་སྐྱེས་པ་ས་གཉིས་པ་ཡིན་པ་སོགས་རིམ་བཞིན་སྦྱར་ཏེ། མཐར་སྒོམ་སྤང་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུའི་གཉེན་པོ་ས་བཅུ་པ་ཐོབ་པའི་རྒྱུན་མཐར་སློབ་པའི་ཡེ་ཤེས་མཐར་ཐུག་པ་ན་མཐར་ལམ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་གནས་ལུགས་མཐར་ཐུག་ལ་མཉམ་པར་བཞག་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སྒྲིབ་གཉིས་ཀྱི་ས་བོན་ཕྲ་ཞིང་ཕྲ་བའང་དྲུང་ནས་ཕྱུང་བའི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་རྣམ་གྲོལ་གྱི་ལམ་ལ། འབྲས་བུའི་མཆོག་མི་སློབ་པའི་ཟུང་འཇུག་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་ཉིད་དུ་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་རོ།།དེ་ཡང་ས་དེ་དག་གི་མིང་ནི་ཕར་ཕྱིན་ཐེག་པ་དང་མཐུན་ལ། སོ་སོའི་ཡོན་ཏན་དང་རྟགས་ཚད་རྣམས་ཀྱང་མདོ་སྔགས་མཐུན་པར་གཞུང་རྣམས་ལས་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་བཞིན་དུ་ངེས་པར་བྱའོ།།དེ་ལྟར་ལམ་ལྔ་པོ་དེ་ནི་ཆོས་ཉིད་མཉམ་པ་ཉིད་གནས་ལུགས་དོན་གྱི་འོད་གསལ་མཐོང་ཚུལ་ལས་རྣམ་པར་གཞག་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་ཚོགས་ལམ་ན་ཐོས་བསམ་གྱིས་གོ་ཡུལ་ཙམ་གྱི་འོད་གསལ་དང༌། སྦྱོར་ལམ་དཔེ་ཡི་འོད་གསལ། མཐོང་ལམ་དོན་གྱི་འོད་གསལ། སྒོམ་ལམ་སློབ་པའི་འོད་གསལ། མི་སློབ་ལམ་ན་མཐར་ཐུག་གི་འོད་གསལ་ཉིད་ཡོད་པ་ཤེས་པར་བྱ་ལ། འཕགས་པའི་སར་ཆོས་དབྱིངས་མངོན་སུམ་གཟིགས་ཚུལ་ཙམ་ལ་ཁྱད་མེད་ཀྱང༌། གསལ་སྣང་གོང་ནས་གོང་དུ་ཐོབ་ཚུལ་ལ་ཁྱད་པར་ཆེ་ན་ཡང་དེ་ནི་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པར་བྱ་བ་ལས། བར་སྣང་གི་བྱ་རྗེས་བཟུང་དུ་མི་ནུས་པ་ལྟར་ཐོས་བསམ་གྱི་བློས་སོ་སོར་བསམ་པར་མི་ནུས་ཀྱང༌། གསལ་སྣང་ཐོབ་ཚུལ་ལ་བརྟེན་ནས་རྗེས་ཐོབ་ཀྱི་ངེས་པ་སྐྱེ་ཚུལ་དང་སྤང་རྟོགས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་འཕགས་ཚུལ་ལས་བརྩམས་ཏེ་ས་བཅུའི་ཁྱད་པར་གཏན་ལ་འབེབས་པ་ཡིན་ནོ།།དེ་ལྟར་ཆོས་ཉིད་ལ་གསལ་སྣང་གོང་ནས་གོང་དུ་འཕེལ་བའི་ཁྱད་པར་ལས་སྣང་སྲིད་དག་པར་མཐོང་བའི་ཚུལ་ཡང་འདི་ལྟར་ཚོགས་ལམ་དུ་མོས་པའི་ལྷ་སྐུ། སྦྱོར་ལམ་རླུང་སེམས་ཀྱི་ལྷ་སྐུ། མཐོང་ལམ་འོད་གསལ་གྱི་ལྷ་སྐུ། སྒོམ་ལམ་སློབ་པའི་ཟུང་འཇུག་གི་ལྷ་སྐུ། མཐར་ཐུག་མི་སློབ་པའི་ཟུང་འཇུག་གི་ལྷ་སྐུ་ཞེས་རྣམ་པར་གཞག་པ་སྟེ། འདི་ལྟ་བུའི་ཚུལ་གཉིས་པོ་འདིས་ཀྱང་དག་པ་དང་མཉམ་པ་ཆེན་པོའི་དོན་ལམ་གྱིས་ཇི་བཞིན་གཏན་ལ་ཕབ་པ་ཡིན་ལ། དག་མཉམ་བདེན་པ་དབྱེར་མེད་ཀྱི་དོན་རེས་འཇོག་མེད་པར་གཅིག་ཆར་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ནི་མི་སློབ་པའི་ཟུང་འཇུག་ཅེས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། དེ་ལ་ངོ་བོའི་ཆ་ནས་བདེན་གཉིས་དབྱེར་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་ཡིན་པས་ཐ་དད་མིན་ན་ཡང༌། སྐུ་གསུམ་གྱི་ལྡོག་ཆ་ནས་ཀུན་ཏུ་འོད་དང༌། པདྨ་ཅན་དང༌། ཡི་གེ་འཁོར་ལོ་ཚོགས་ཆེན་གྱི་ས་ཞེས་བཞག་གོ །སྐུ་གསུམ་དང་སྦྱར་ལུགས་ཀྱི་བཞེད་པ་མི་འདྲ་བ་ཡོད་ཀྱང་དོན་ལ་གང་ལྟར་ཀྱང་འགལ་བ་མེད་དེ། འདི་གསུམ་ལ་སྤང་རྟོགས་མཐོ་དམན་མེད་པར་ལྡོག་ཆས་ཕྱེ་བ་ཙམ་དུ་འདོད་པ་མཐུན་པས་སོ། །གཞན་ཡང་བདེ་བ་ཆེན་པོ་དང༌། ཡེ་ཤེས་བླ་མའི་ས་ལ་སོགས་པ་རྣམ་གཞག་མི་འདྲ་བ་དག་ཀྱང་ཚུལ་དེ་དང་འདྲ་བར་ཟད་དོ།།ས་ལམ་འདི་དག་ཐབས་ལམ་དང་སྦྱར་ན་འཁོར་ལོ་ལྔའི་རླུང་སེམས་ལས་སུ་རུང་བ་ལས་ལམ་ལྔའི་ཡོན་ཏན་སྐྱེ་བ་དང༌། དབུ་མར་རོ་རྐྱང་གི་མདུད་པ་ཉེར་གཅིག་གྲོལ་བ་ལས་ས་བཅུ་གཅིག་གི་ཡེ་ཤེས་འཆར་བའི་ཚུལ་སྔགས་རྒྱུད་སྤྱི་ལས་གྲགས་པ་བཞིན་ནོ།།སྤྱིར་སྔགས་ཀྱི་ས་ལམ་འདི་ལ་རྒྱུ་ཡི་ས་དང་འབྲས་བུའི་སའི་ཚུལ་གྱིས་དབྱེ་བ་དང༌། གྲངས་འདྲེན་ཚུལ་དང་མིང་གི་ཁྱད་པར་སོགས་མི་འདྲ་བ་དུ་མ་རྒྱུད་སོ་སོར་གསུངས་ཏེ། དགའ་བཞི་ཁོ་ན་ལའང་ལམ་ལྔ་སྦྱར་བ་ལྟ་བུའི་རྣམ་གཞག་སྣ་ཚོགས་ཡོད་ཀྱང༌། དོན་དུ་ལམ་བགྲོད་ཚུལ་ལ་ཐམས་ཅད་ཁྱད་མེད་པར་ཚུལ་འདིར་དགོངས་གནད་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ།།དེ་ལྟ་བུའི་ལམ་དེ་རིག་འཛིན་རྣམ་པ་བཞི་དང་སྦྱར་བ་ལ་བཞེད་ཚུལ་མི་འདྲ་བ་ཡོད་དེ། ཀུན་མཁྱེན་ཆེན་པོས་ནི། མོས་སྤྱོད་ཀྱི་ལམ་མཐར་ཐུག་པ་ན་ཡིད་ལྷའི་རྣལ་འབྱོར་དུ་སྨིན་ཀྱང༌། ལུས་རྣམ་སྨིན་གྱི་གཟུགས་ལས་གནས་མ་གྱུར་པ། ལུས་རྒྱ་དང་བྲལ་ནས་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་མཐོང་ལམ། མཆན། པོའི་སྐུ་ཐོབ་པ་རྣམ་སྨིན་རིག་འཛིན། མཐོང་ལམ་ཡན་ཆད་སློབ་པའི་ལམ་ན་རྣམ་སྨིན་གྱི་ལུས་རྡོ་རྗེའི་ལུས་སུ་གནས་གྱུར་ཞིང་ལུས་དེ་མ་སྤངས་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་སྦྱོར་ལ། ཕུང་པོའི་ཟག་པ་མེད་ཅིང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གཟིགས་པ་དང་ལྡན་པ་ཚེ་དབང་རིག་འཛིན། འཕགས་པ་སློབ་པའི་ལམ་ཁྱད་པར་ཅན་གང་ཞིག་རང་ལུས་གང་བསྒོམས་པའི་ལྷར་གྱུར་ཏེ་སངས་རྒྱས་དང་མཛད་པ་ཆ་འདྲ་ཡང་སྒྲིབ་པ་མཐའ་དག་མ་ཟད་པས་མཐར་འབྲས་དངོས་མ་ཐོབ་པ་ཕྱག་ཆེན་རིག་འཛིན། སྤང་རྟོགས་མཐར་ཕྱིན་ནས་མི་སློབ་པ་མངོན་དུ་མཛད་པ་ལྷུན་གྲུབ་རིག་འཛིན་དུ་བཞེད།བཀའ་སྡེ་ཟུར་པས་ནི་རིག་འཛིན་བཞི་ག་འཕགས་པ་སློབ་པའི་སས་བསྡུས་པར་བཞེད་དེ། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་བདེན་པ་མཐོང་ཡང་བློའི་ནུས་སྟོབས་ཆེ་ཆུང་གིས་སྙིགས་མའི་ལུས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མེས་སྦྱོང་བར་མ་ནུས་པ་རྣམ་སྨིན་རིག་འཛིན། སྦྱོང་ནུས་ཏེ་སྐྱེ་འཇིག་མེད་པ་དྭངས་མའི་ལུས་སུ་གྱུར་པ་ཚེ་དབང་རིག་འཛིན་ཏེ་མཐོང་ལམ་ལ་གཉིས་སུ་དབྱེ་ཞིང༌། སྒོམ་ལམ་པ་ཡེ་ཤེས་སྒྱུ་མའི་སྐུ་ཅན་ཕྱག་ཆེན་རིག་འཛིན། སློབ་ལམ་མཐར་ཕྱིན་ནས་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་མ་རག་པ་སྐུ་ལྔ་ལྷུན་གྲུབ་རྡོ་རྗེ་འཆང་གི་ཆ་ལུགས་འཛིན་པ་ལྷུན་གྲུབ་རིག་འཛིན་དུ་བཞེད་དོ།།ངེས་ཚིག་ནི་བིདྱ་དྷ་རའི་སྒྲ་ལས་དྲངས་ནས།13 བིདྱ་ནི་རིག་པ་སྟེ་ཤེས་རབ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཅན་སྔགས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དོ། །དྷ་ར་ནི་འཆང་བ་སྟེ་དེ་ལྟ་བུའི་དོན་རང་རྒྱུད་ལ་འཆང་ཞིང་ལྡན་པའོ། །དེས་ན་རིག་འཛིན་བཞི་འདི་ས་མཚམས་གང་ལྟར་སྦྱར་ཀྱང་འགལ་བ་མེད་དེ་བསྙེན་སྒྲུབ་ཡན་ལག་བཞི་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །སྔགས་གྲུབ་པ་ལའང་དེའི་སྒྲ་འཇུག་སྟེ་འདོད་གཟུགས་ཀྱི་རིག་འཛིན་དང་རལ་གྲིའི་རིག་འཛིན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །གཞན་ཡང་སར་ཆུད་པ། ས་ལ་གནས་པ། སར་སྨིན་པའི་རིག་འཛིན་གསུམ་དང༌། སྒོམ་ལམ་ཁོ་ན་ལའང༌། རྡོ་རྗེ་འཁོར་ལོ་རིན་ཆེན་པདྨ་རལ་གྲིའི་རིག་འཛིན་ལྔར་ཕྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་དུ་མ་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ།།
གསུམ་པ་གང་དུ་མཐར་ཕྱིན་པ་འབྲས་བུའི་རྒྱུད་ནི། 14དུས་གསུམ་རྒྱལ་བའི་ཐུགས་ཆུད་པའི། །དངོས་གྲུབ་མཆོག་གི་སྙིང་པོ་ནི།།ཟད་པའི་དུས་མེད་ཡིད་བཞིན་མཛོད། །འཕེལ་འགྲིབ་མེད་པར་འབྱུང་བ་སྟེ། །ཞེས་དང༌།15གཅིག་དང་དུ་མར་བྲལ་བ་ཡི། །མཐའ་དང་དབུས་མེད་དེ་བཞིན་ཉིད།།སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཀྱང་མི་གཟིགས་ཏེ། །རང་བྱུང་ཡེ་ཤེས་གནས་མེད་སྣང༌། །ཞེས་དང༌།16ཆོས་སྐུ་དཔག་མེད་བརྗོད་དུ་མེད། །ཅེས་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་པ་ལྟར་ལམ་བསྒོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་གློ་བུར་བའི་དྲི་མ་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་རྩད་ནས་སྤངས་པ་ན། གཞི་དག་མཉམ་དབྱེར་མེད་ཆེན་པོ་རང་བཞིན་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མངོན་དུ་གྱུར་པ་སྟེ། དེ་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་དབྱེར་མེད་པར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་ཉག་གཅིག་གི་ངོ་བོར་གྱུར་པ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་སྐུ། བདེ་བ་ཆེན་པོ་རྟག་ཁྱབ་ཀྱི་རང་བཞིན། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་པར་འཆར་བའི་ཡོན་ཏན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་མངའ་བདག འབྲས་བུ་མཐར་ཕྱིན་པ་མི་སློབ་པའི་ཟུང་འཇུག་གི་བདག་ཉིད་ཡིན་ལ། དེའི་ཁྱད་པར་མདོར་བསྡུས་ན་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཡོན་ཏན་ཕྲིན་ལས་ལྔ་ལྔ་སྟེ་འབྲས་ཆོས་ཉེར་ལྔའི་རང་བཞིན་དང༌། དེ་ཡང་བསྡུས་ན་རྟེན་སྐུ། བརྟེན་པ་ཡེ་ཤེས། མཛད་པ་ཕྲིན་ལས་ཏེ་གསུམ་གྱི་རྣམ་པར་འདུ་ལ། རྒྱས་པར་ཕྱེ་ན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀུན་ནས་འགེངས་པའི་ཤེས་བྱའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དང་མཚུངས་པར་ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་ཚད་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་སྒོ་ནས་མཐའ་ཡས་པའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་བདེའི་མཛད་པ་ནམ་མཁའ་ཇི་སྲིད་དུ་རྟག་ཁྱབ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ།།ཅི་ཕྱིར་འབྲས་བུའི་རྒྱུད་ཅེས་བྱ་ན། དོན་དུ་གཉེར་བྱ་བླ་ན་མེད་པའི་མཐར་ཐུག་པ་ཡིན་པས་སམ། དེ་ཡང་སྣང་ཚུལ་ལ་གློ་བུར་དྲི་མ་ལམ་གྱིས་གསལ་སྟོབས་ཀྱིས་མངོན་དུ་གྱུར་པས་ན་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་ཞིང༌། ནམ་ཡང་རྒྱུན་མི་འཆད་པས་ན་རྒྱུད་ཅེས་བྱའོ།།