ལེའུ་གཉིས་པ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྐབས།
༈ ད་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དེ་དྲི་མ་མཐའ་དག་དང་བྲལ་བ་ལས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་ཟག་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་ལ་གནས་མ་ལུས་པ་ཡོངས་སུ་གྱུར་པའི་འབྲས་བུའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། རྟོགས་པའི་ངོ་བོ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་དོན་ལ་གསུམ་སྟེ། བཤད་བྱ་དོན་གྱི་རྣམ་དབྱེ་མདོར་བསྟན་པ། འཆད་ཚུལ་སྡོམ་དུ་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པ། དེ་དག་སྦྱར་ཏེ་རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། །
དེ་ལ་དོན་གྱི་རྣམ་དབྱེ་ནི། ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་དྲི་མ་མེད་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་མཐར་ཕྱིན་པའི་འབྲས་བུ་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་ཉིད་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དོན་རྣམ་པ་བརྒྱད་ལས་བརྩམས་ཏེ་འཆད་པའོ། །དེའང་སྔར་བཤད་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་མཐའ་དག་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་ནས་ད༷ག་པ་གཉིས་ལྡན་དུ་གནས་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དག་པ་གཉིས་ལྡན་དེ་ཐོ༷བ་པར་བྱེད་པའི་ཐབས་མཉམ་གཞག་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། རྗེས་ཐོབ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡེ་ཤེས་གཉིས་ཟུང་དུ་འབྲེལ་བར་བསྒོམ་པ་ནི་རྒྱུའི་དོན་ནོ། །ཡེ་ཤེས་དེ་དག་གོམས་པ་མཐར་ཕྱིན་པ་ལས། ཉོན་མོངས་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་བག་ཆགས་དང་བཅས་པའི་དྲི་མ་མཐའ་དག་དང་བྲ༷ལ་བ༷་ནི་འབྲས་བུའི་དོན་ནོ། །ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་དང་བྲལ་བས་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་རྒུད་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་ཏེ། ཟག་པ་མེད་པའི་འབྱོར་བ་མཐའ་ཡས་པ་ཐོབ་པས་ར༷ང་གི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་འགྲུབ་ཅིང༌། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་དང་བྲལ་བས་ཐམས་ཅད་དུ་ཐོགས་པ་མེད་པར་འཇུག་པའི་གཞ༷ན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྒྲུབ་པ་ནི་ལས་ཀྱི་དོ༷ན་ནོ། །དོན་གཉིས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དེ༷་དག་འགྲུབ་པར་བྱེད་པའི་རྟེ༷ན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཡོན་ཏན་ཚད་མེད་པ་རྣམས་དང་ལྡན་པ་ནི་ལྡན་པའི་དོན་ནོ། །ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་དེ་ཉིད་གཏིང་དཔག་དཀའ་བས་ན་ཟ༷བ་པ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ད༷ང༌། མཐུ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་མང་པོ་མངའ་བས་ན། རྒྱ༷་ཆེ༷་བ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ད༷ང༌། སྐལ་བ་དང་མཐུན་པར་གཞན་གྱི་དོན་འབའ་ཞིག་མཛད་པས་ན་བད༷ག་ཉི༷ད་ཆེ༷ན་པོ༷་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་སྟེ། རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ནི་འཇུག་པའི་དོན་ནོ། །སྐུ་གསུམ་པོ་དེ༷་ཡ༷ང་ནི༷་ནམ་མཁའ་ཇི་སྲིད་པ་དང་འགྲོ་བ་ཇི༷་སྲི༷ད་པའི་དུ༷ས་ད༷ང་མཚུངས་པར་འཇུག་ཅིང་གནས་པ་ནི་རྟག་པའི་དོན་ནོ། །དེ་དག་གི་ཇི༷་ལྟ༷་བ་ཉི༷ད་ཀྱི་ཚུལ་ཡང་སངས་རྒྱས་ལས་གཞན་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་ཞིང༌། རྟོགས་པར་དཀའ་བ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དོན་ཏེ། དེ་ལྟར་དོན་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཀྱིས་བཤད་པར་བྱའོ། །ཞེས་པའོ། །
སྡོམ་དུ་བསྡུ་བ་ནི།
དེ་ལྟར་ན་དབྱིངས་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པ་ལས་སྤང་བྱ་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་དག་པ་གཉིས་ལྡན་ངོ༷་བོ༷་ཉིད་ཀྱི་དོན་དང༌། དེ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་མཉམ་གཞག་དང་རྗེས་ཐོབ་གྱི་ལམ་ཉམས་སུ་ལེན་པ་རྒྱུ༷འི་དོན་ད༷ང༌། ལམ་བསྒོམས་པ་ལས་སྒྲིབ་པ་གཉིས་ཀྱི་དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་འབྲ༷ས་བུ༷འི་དོན་ད༷ང༌། སྒྲིབ་པ་སྤངས་པ་ལས་རང་གཞན་གྱི་དོན་གཉིས་འགྲུབ་པར་བྱེད་པ་ལ༷ས་ཀྱི་དོན་ད༷ང༌། དེ་དག་གི་རྟེན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་དང་ལྡ༷ན་པའི་དོན་དང༌། དེ་ཡང་ངོ་བོ་ཉིད་དང་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་དང་སྤྲུལ་པ་སྟེ་སྐུ་གསུམ་གྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བས་འཇུ༷ག་པ༷འི་དོན་ད༷ང༌། དེ༷་རྣམས་ཀྱང་འགྲོ་བ་དང་ནམ་མཁའ་ཇི་སྲིད་པར་རྟ༷ག་པའི་དོན་དང༌། མཐར་ཕྱིན་པ་ཇི་ལྟ་བའི་ཚུལ་ནི། ཕལ་པ་རྣམས་ཀྱིས་བས༷མ་གྱིས་མི༷་ཁྱ༷བ་པའི་དོན་ཏེ། དོན་བརྒྱད་པོ་རྣམས་ཉི༷ད་ཀྱི༷ས་འབྲས་བུ་མཐར་ཐུག་པ་སང༷ས་རྒྱ༷ས་ཀྱི་ས༷ར་ནི༷་རྣ༷མ་པ༷ར་བཞ༷ག་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པའོ། །
རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ་བརྒྱད་ཡོད་ཀྱང༌། དང་པོ་གཉིས་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འཆད་པས་རེ་ཤིག་དོན་རྣམ་པ་བདུན་ཏེ། དག་ཐོབ་ལས་ངོ་བོ་རྒྱུའི་དོན། དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་འབྲས་བུའི་དོན། རང་གཞན་གྱི་དོན་གཉིས་ལས་ཀྱི་དོན། དེའི་རྟེན་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པའི་དོན། སྐུ་གསུམ་གྱི་དབྱེ་བས་འཇུག་པའི་དོན། ཇི་སྲིད་དུ་དེ་དག་རྟག་པའི་དོན། ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དོན་ནོ། །
ངོ་བོ་དང་རྒྱུའི་དོན་ལ་གཉིས། དག་པ་འཐོབ་ཚུལ་མདོར་བསྟན་པ། དེ་ཉིད་རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། །དེ་ལ་མདོར་བསྟན་ནི། སེམས་ཀྱི་ར༷ང་བཞི༷ན་གདོད་མ་ནས་འོད༷་གས༷ལ་བའོ། །ཞེ༷ས་ངེས་པའི་དོན་གྱི་གསུང་རབ་རྣམས་ལས་བརྗོ༷ད་པ་ག༷ང་ཡི༷ན་པ་དེ་ཉིད་ཉི༷་མ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་གསལ་བའི་རྟོགས་པ་ད༷ང་ནམ་མཁ༷འ་བཞི༷ན་དུ་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པའི་སྤངས་པ་གཉིས་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་སྔར་སེམས་ཅན་གྱི་གནས་སྐབས་སུ་གློ༷་བུ༷ར་གྱི༷་དྲི་མ་ཉོ༷ན་མོ༷ངས་པའི་སྒྲིབ་པ་དང༌། ཤེ༷ས་བྱ༷འི་སྒྲིབ་པ་སྤྲི༷ན་ཚོ༷གས་སྟུ༷ག་པོ༷་དང་འདྲ་བའི༷་སྒྲི༷བ་པ༷་ཡི༷ས་ནི༷་བསྒྲི༷བས་པར་གྱུ༷ར་པ༷་ལས་མཐར་ཡང་དག་པའི་ལམ་གྱིས་དྲི༷་མ་མཐའ་དག་མེ༷ད་པར་བྱས་ཏེ་སྤངས་པ་དང་སང༷ས་རྒྱ༷ས་ཀྱི་ཡོ༷ན་ཏ༷ན་སྟོབས་ལ་སོགས་པ་མ་ལུས་པ་ཀུ༷ན་དང་དབྱེར་མི་ཕྱེད་པར་ལྡ༷ན་ཞིང༌། སྐྱེ་བ་དང་རྒ་བ་དང་འཆི་བ་རྣམས་ལས་གྲོལ་བས་རྟ༷ག་ཅིང་བརྟ༷ན་ལ་གཡུ༷ང་དྲུ༷ང་གི་ངོ་བོར་གྱུར་པའི་སང༷ས་རྒྱ༷ས་ཉི༷ད་ཐོབ་པ་ནི་དག་པ་གཉིས་ལྡན་ངོ་བོའི་དོན་ཡིན་ཞིང༌། དེ་ལྟ་བུའི་བྱང་ཆུབ་དེ༷་ནི༷་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་མཉམ་གཞག་ཏུ་ཆོ༷ས་ཉིད་ཇི་ལྟ་བའི་དོན་ལ༷་དམིགས་ཏེ་རྣམ་པར་མི༷་རྟོ༷ག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། རྗེས་ཐོབ་ཏུ་ཆོས་ཅན་ཇི་སྙེད་པའི་དོན་ལ་དམིགས་ཏེ་རབ་ཏུ་རྣ༷མ་པར་འབྱེ༷ད་པའི་ཡེ༷་ཤེ༷ས་ད༷ག་ལ༷་བརྟེ༷ན་ན༷ས་ལམ་ཉམས་སུ་བླངས་པ་ལས་རིམ་གྱིས་འཐོ༷བ་པར་འགྱུར་བའི་རྒྱུའི་དོན་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པའོ། །
རྒྱས་བཤད་ལ་གཉིས། དག་པ་གཉིས་ལྡན་ངོ་བོའི་དོན་དང༌། འཐོབ་བྱེད་ཡེ་ཤེས་རྒྱུའི་དོན་ནོ། །ངོ་བོའི་དོན་ལ་གཉིས། དངོས་དང༌། ཁྱད་པར་རོ། །དེ་ལ་དངོས་ནི། དོན་དམ་པའི་སང༷ས་རྒྱ༷ས་ཉི༷ད་ནི༷་རང་བཞིན་རྣམ་པར་དག་པའི་ངོ་བོ་ཐམས་ཅད་དབྱེ༷ར་མེ༷ད་པ༷ར་གནས་པ་ལས་མཐར་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་དང་ཡང་བྲལ་ནས་ད༷ག་པ༷་གཉིས་དང་ལྡན་པའི༷་ཆོ༷ས་ཀྱི༷ས་ར༷བ་ཏུ་ཕྱེ༷་བ༷་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་ཉི༷་མ༷་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བ་དང༌། ནམ་མཁ༷འ་རང་བཞི༷ན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡེ༷་ཤེ༷ས་ཀྱི་འོད་གསལ་བའི་རྟོགས་པ་ད༷ང་སྒྲིབ་པ་གཉིས་རྣམ་པར་དག་པའི་སྤ༷ངས་པ༷་སྟེ། སྤངས་རྟོགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་གཉི༷ས་ཀྱི༷་མཚ༷ན་ཉི༷ད་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དོ༷། །ཞེས་པའོ། །
ཁྱད་པར་ལ་གཉིས་ལས། རང་བཞིན་འོད་གསལ་གྱི་ཁྱད་པར་ནི། ཟག་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་རང་བཞིན་གྱིས་འོ༷ད་གས༷ལ་བའི་ཆོས་སྐུ་དེ་ནི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་མངོན་པར་འདུས་བྱ༷ས་པ་མི༷ན་ཞིང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་དབྱེ༷ར་མེ༷ད་པ༷ར་འཇུ༷ག་པ་ཅ༷ན་ཡང་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་ཆུ་བོ་ག༷ང་གཱ༷འི་ཀླུ༷ང་གི༷་ནི༷་རྡུ༷ལ་གྱི་གྲངས་ལ༷ས་ཀྱང་འད༷ས་ཤིང་ཚད་མེད་པ༷འི་སང༷ས་རྒྱ༷ས་ཀྱི༷་ཡོན་ཏན་སྟོབས་ལ་སོགས་པའི་ཆོ༷ས་རྣ༷མས་ཀུ༷ན་ད༷ང་གདོད་མ་ནས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་ལྡ༷ན་པ༷་ཉི༷ད་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པའོ། །
གློ་བུར་དྲི་བྲལ་གྱི་ཁྱད་པར་ནི།
དྲི་མ་རྣམས་ར༷ང་བཞི༷ན་གྱི༷ས་ནི༷་གདོད་མ་ནས་བདེན་པར་མ༷་གྲུ༷བ་པའི་ཕྱིར་ད༷ང༌། མ་དག་པའི་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱ༷བ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ད༷ང༌། སྤང་དུ་རུང་བས་གློ༷་བུ༷ར་བ༷་ཉི༷ད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྒྱུ་མཚན་གསུམ་པོ་རྣམས་ཀྱི༷ས་ཐར་པའི་གེགས་ཉོ༷ན་མོ༷ངས་པའི་སྒྲིབ་པ་དང༌། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་གེགས་ཤེ༷ས་བྱ༷འི་སྒྲི༷བ་པ༷་གཉིས་པོ་དག་སེམས་ཅན་གྱི་གནས་སྐབས་དེ༷ར་སྤྲི༷ན་གྱིས་ཉི་མ་ད༷ང་ནམ་མཁའ་ལ་སྒྲིབ་པ་དང་འདྲ༷་བ༷ར་རང་བཞིན་འོད་གསལ་ལ་སྒྲིབ་པར་བརྗོ༷ད་པ༷་ཡི༷ན་ལ། སྒྲིབ་པ་དེ་དག་སྤངས་པ་ལས་ནི་དག་པ་གཉིས་ལྡན་དུ་འགྱུར་བ་ཉིད་དོ། །ཞེས་པའོ། །
འཐོབ་བྱེད་ཡེ་ཤེས་རྒྱུའི་དོན་ནི། ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲི༷བ་པ༷་གཉི༷ས་པོ་ད༷ང་བྲ༷ལ་བ༷་ཡི༷ས་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པའི་རྒྱུ༷་ནི༷་ཇི་ལྟ་བ་དང་ཇི་སྙེད་པ་རྟོགས་པའི་ཡེ༷་ཤེ༷ས་གཉི༷ས་ཟུང་དུ་འབྲེལ་བར་བསྒོམས་པ་ཡི༷ན་ཏེ༷། དེ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་མཉམ་གཞག་ཏུ་ཁམས་གསུམ་པའི་གཉེན་པོ་རྣམ་པར་མི༷་རྟོ༷ག་པའི་ཡེ་ཤེས་བསྒོམས་པས་གཙོ་ཆེར་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ༷་སྦྱོང་བ་ད༷ང༌། དེ༷་ཡི༷་ནི༷་རྗེ༷ས་ཐོ༷བ་ཏུ་ཟབ་པ་དང་རྒྱ་ཆེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཤེས་བྱ་ཇི་སྙེད་པའི་དོན་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་ཡེ་ཤེས་བསྒོམས་པས་གཙོ་ཆེར་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྦྱོང་བས་དེ༷་དག་ནི༷་ཡེ༷་ཤེ༷ས་གཉིས་ཡིན་པར་འདོ༷ད་ཅིང༌། དེ་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བའི་ལམ་སྒྲུབ་པ་ལ་འབད་པར་བྱའོ། །ཞེས་པའོ། །
དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་འབྲས་བུའི་དོན་ལ་གཉིས། དྲི་མེད་དཔེ་ཡིས་མདོར་བསྟན་པ་དང༌། རྒྱུ་མཚན་རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། །དེ་ལ་མདོར་བསྟན་ནི། དཔེར་ན་རྙོག་པའི་དྲི༷་མ་མེ༷ད་ཅིང་ཆུ༷་མང་པོ་དང་ལྡ༷ན་ལ་རི༷མ་གྱིས་རྒྱ༷ས་པའི་མེ་ཏོག་པ༷ད་མ༷ས་ཁྱབ་པར་ཁེ༷བས་པ༷འི་མཚོ༷་མཛེས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞི༷ན་དུ་ཉོན་མོངས་པ་འདོད་ཆགས་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ད༷ང༌། གཟའ་སྒྲ༷་གཅ༷ན་གྱི་ཁ༷་ནང་ན༷ས་ཐ༷ར་པ༷འི་ཟླ༷་བ༷་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ཤིང་ཉ༷་གང་བ༷་ལྟ༷་བུ༷་ཉོན་མོངས་པ་ཞེ་སྡང་ལས་གྲོལ་བ་ད༷ང༌། སྤྲི༷ན་གྱི་ཚོ༷གས་སྟུག་པོ་དང་འདྲ་བའི་ཉོ༷ན་མོ༷ངས་པ་གཏི་མུག་ད༷ག་ལ༷ས་རྣམ་པར་གྲོ༷ལ་བ༷འི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་ཉི༷་མ༷འི་དཀྱིལ་འཁོར་འོད་གསལ་བ་ལྟ༷་བུ༷ར་ནི༷་གློ་བུར་གྱི་དྲི༷་མ་མེ༷ད་ཅིང་སྤངས་རྟོགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཡོ༷ན་ཏ༷ན་མཐར་ཐུག་པ་རྣམས་དང་ལྡ༷ན་པའི་ཕྱི༷ར་ཇི་ལྟ་བ་དང་ཇི་སྙེད་པ་གཟིགས་པའི་འོ༷ད་ཟེ༷ར་གྱི་སྣ༷ང་བ་དང་ལྡ༷ན་པའི་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དེ༷་ཉི༷ད་དོ༷། །ཞེས་པ་དང༌།
ཡང་ཇི་ལྟར་ན་པད་མའི་སྦུབས་ལས་གྲོལ་བ་ཐུ༷བ་པ༷་ཁྱུ༷་མཆོ༷ག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་ལྟ་བུ་ནི། གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་ལས་གྲོལ་བའི་རྒྱལ་བ་ཉིད་ཡིན་ལ། དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ། སྦྲང་མ་དང་བྲལ་བའི་སྦྲ༷ང་རྩི༷་ལྟ་བུ་དང༌། སྦུན་པ་ལས་བྱུང་བའི་འབྲུའི་སྙི༷ང་པོ༷་ལྟ་བུ་ད༷ང༌། མི་གཙང་བའི་འདམ་རྫབ་དང་བྲལ་བའི་རི༷ན་ཆེ༷ན་གསེ༷ར་བཟང་པོ་ལྟ་བུ་ད༷ང༌། ས་འོག་ནས་ཕྱུང་བའི་རིན་པོ་ཆེའི་གཏེ༷ར་ཆེན་པོ་ལྟ་བུ་ད༷ང༌། ས་བོན་ལས་འཁྲུངས་ཤིང་འབྲས་བུ་དང་ལྡན་པའི་ཤིང་ལྗོ༷ན་པ༷་ཇི་ལྟ་བ་བཞི༷ན་དང༌། གོས་རུལ་དང་བྲལ་ཞིང་དྲི༷་མ་མེ༷ད་པའི་རི༷ན་ཆེ༷ན་ལས་གྲུབ་པའི་བདེ༷་བར་གཤེ༷གས་པའི་སྐུ༷་གཟུགས་ལྟ་བུ་ད༷ང་ནི༷། དེ་བཞིན་དུ་མངལ་ནས་འཁྲུངས་པའི་ས༷་བད༷ག་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་ལྟ་བུ་དང༌། ས་འདམ་ནག་པོ་དང་བྲལ་བའི་གསེ༷ར་གྱི༷་གཟུ༷གས་བརྙན་དང་འདྲ༷་བར་དྲི་མ་མཐའ་དག་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལས་རྒྱ༷ལ་བ༷་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཉི༷ད་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པའོ། །
རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ་གསུམ་ལས། ཡེ་ཤེས་ལ་སྐུ་གཉིས་འབྱུང་ཚུལ་ནི། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པ་ཉིད་ཆུ༷་མཚོ༷་རྙོག་པས་དག་པ་དང༌། སོ༷གས་པའི་སྒྲས་ཟླ་བ་སྒྲ་གཅན་ལས་ཐར་བ་དང༌། ཉི་མ་སྤྲིན་ལས་གྲོལ་བ་བཞི༷ན་དུ་སྡུག་པ་ལ་འདོ༷ད་ཆ༷གས་པ་དང༌། སོ༷གས་པའི་སྒྲས་མི་སྡུག་པ་ལ་ཞེ་སྡང་བ་དང༌། བར་པ་ལ་གཏི་མུག་པ་སྟེ་གློ༷་བུ༷ར་གྱི་དྲི་མས་ཉོ༷ན་མོ༷ངས་པ་དུག་གསུམ་ལས་ཀྱང་ད༷ག་ནས་སྤངས་པ༷་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྐུ་ཐོབ་པ་ནི༷་རྒྱུ་མང་པོ་ཡོད་ཀྱང་མདོ༷ར་བསྡུ་ན༷་མཉམ་གཞག་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་རྣམ་པར་མི༷་རྟོ༷ག་པའི་ཡེ༷་ཤེ༷ས་བསྒོམས་པ་ཉིད་ཀྱི༷ས་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་དང་བྲལ་བའི་འབྲ༷ས་བུ༷་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པ་ཡི༷ན་པ༷ར་ར༷བ་ཏུ༷་བརྗོ༷ད་ཅིང༌། དེ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་རྟེན་སྟོང་པ་ཉིད་འོད་གསལ་རྣ༷མ་པ༷་ཀུ༷ན་གྱི༷་མཆོ༷ག་དང་ལྡ༷ན་པ༷འི་སང༷ས་རྒྱ༷ས་ཀྱི་སྐུ༷་ནི༷་སྐལ་བ་དང་མཐུན་པར་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་ངེ༷ས་པར་ཐོ༷བ་པ༷་དེ༷་ནི༷་རྗེ༷ས་ལ༷ས་ཐོབ༷་པ༷འི༷་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡེ༷་ཤེ༷ས་ཀྱིས་ཟབ་པ་དང་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཆོས་ལ་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པ་གོམས་པར་བྱས་པས་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་དང་བྲལ་བའི་འབྲ༷ས་བུ༷་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པ་ཡི༷ན་པ༷ར་ཡང་བསྟ༷ན་ཏོ། །ཞེས་པའོ། །
དུག་གསུམ་སྤངས་པས་དོན་གཉིས་འགྲུབ་ཚུལ་ནི།
རང་གི་རྒྱུད་ལ་ཁམས་གསུམ་པའི་རྗེས་སུ་ཆགས་པའི་འདོ༷ད་ཆ༷གས་སེམས་རྙོག་པར་བྱེད་པའི་རྡུ༷ལ་དང་འདྲ་བ་རྣམས་ནི༷། མ་ལུས་པར་སྤ༷ངས་པའི་ཕྱི༷ར་ད༷ང༌། གདུ༷ལ་བྱ༷་གཞན་མང་པོ་ཡི༷་ནི༷་རྒྱུད་མེ་ཏོག་པ༷ད་མ༷་དང་འདྲ་བ་ལ༷་ཆོས་བསྟན་པས་བས༷མ་གཏ༷ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཆུ༷་ནི༷་འབ༷བ་ཅིང་ཞི་གནས་ལྷག་མཐོང་གིས་བརླན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱི༷ར་དང༌། དོན་གཉིས་མཐར་ཕྱིན་པའི་སངས་རྒྱས་དེ༷་ནི་ཆུ༷་ད༷ག་པས་ཡོངས་སུ་གང་ཞིང་པད་མ་མང་པོས་ཁེབས་པའི་རྫི༷ང་བུ་ཡིད་དུ་འོང་བ་ད༷ང་མཚུ༷ངས་པ༷་ཉི༷ད་ཡིན་ལ། དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ། རང་གི་རྒྱུད་ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་ལ་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་པའི་ཞེ༷་སྡ༷ང་གདུག་པ་ཅན་སྒྲ༷་གཅ༷ན་ལྟ་བུའི་སྒྲིབ་པ་ལ༷ས་རྣམ་པར་གྲོ༷ལ་བ༷ས་གཞན་རྒྱུད་ལ་སྡུག་བསྔལ་དང་བྲལ་བར་འདོད་པའི་སྙི༷ང་རྗེ༷་ཆེན་པོ་དང༌། ཕན་པ་དང་ཕྲད་པར་འདོད་པའི་བྱ༷མས་པ་ཆེ༷ན་པོ་འོ༷ད་ཟེ༷ར་དང་འདྲ་བ་རྣམས་ཀྱི༷ས་གདུལ་བྱའི་འགྲོ༷་བ༷་མཐའ་དག་ལ་ཁྱ༷བ་པར་མཛད་དེ་རྗེས་སུ་འཛིན་པ༷འི་ཕྱི༷ར་ན༷་དོན་གཉིས་མཐར་ཕྱིན་པའི་སངས་རྒྱས་དེ༷་ནི་དྲི༷་མ་མེ༷ད་པའི་ཟླ༷་བ༷་ཉ༷་གང་བ༷་གཟའ་ལས་ཐར་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞི༷ན་ཡིན་ཞིང༌། རང་གི་རྒྱུད་ཁམས་གསུམ་པའི་མི་ཤེས་པ་གཏི༷་མུ༷ག་སྤྲི༷ན་གྱི་ཚོགས་སྟུག་པོ་དང་འདྲ་བའི་སྒྲིབ་པ་ལ༷ས་རྣ༷མ་པར་གྲོ༷ལ་བ༷ས་གདུལ་བྱའི་འགྲོ༷་བ་ཤིན་ཏུ་མང་བ༷ར་དེ་དག་གི་རྒྱུད་དང་མཐུན་པར་ཆོས་བསྟན་པས་ཡེ༷་ཤེ༷ས་ཀྱི་འོ༷ད་ཟེ༷ར་རྣམས་ཀྱི༷ས་མི་ཤེས་པའི་མུ༷ན་པ༷་མཐའ་དག་སེ༷ལ་བར་མཛད་པའི་ཕྱི༷ར། དོན་གཉིས་མཐར་ཕྱིན་པའི་སང༷ས་རྒྱ༷ས་ཉི༷ད་དེ༷་ནི༷་དྲི༷་མ་མེ༷ད་ཅིང་འོད་གསལ་བའི་ཉི༷་མ༷་སྤྲིན་ལས་གྲོལ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞི༷ན་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པའོ། །
དྲི་མ་དག་པས་སྙིང་པོ་འཐོབ་ཚུལ་ནི།
གཞན་གང་དང་ཡང་མི༷་མཉ༷མ་ཞིང་སངས་རྒྱས་ཁོ་ན་དང་མཉ༷མ་པ༷འི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཆོ༷ས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱི༷ར་དང༷་ད༷མ་པའི་ཆོ༷ས་ཟབ་མོའི་རོ༷་བཅུད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི༷་གདུལ་བྱའི་སྐྱེ་བོ་ལ་སྦྱི༷ན་པར་མཛ༷ད་པའི་ཕྱིར་ད༷ང༌། སྒྲིབ་པ་གཉིས་བག་ཆགས་དང་བཅས་པའི་ཤུ༷ན་པ༷་ད༷ང་ནི་བྲ༷ལ་བའི་ཕྱི༷ར་དང༌། མཐར་ཕྱིན་པའི་སངས་རྒྱས་དེ༷་ནི་གོ་རིམ་བཞིན་དུ་པད་མ་ལས་འཐོན་པའི་བདེ༷་བར་གཤེ༷གས་པ་དང༌། སྦྲང་མ་དང་བྲལ་བའི་སྦྲ༷ང་རྩི༷་དང༌། སྦུན་པ་ལས་བྱུང་བའི་འབྲུའི་སྙི༷ང་པོ༷་ཇི་ལྟ་བ་བཞི༷ན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ། རང་བཞིན་གྱིས་དྲི་མ་མེད་ཅིང་གློ་བུར་བའི་སྐྱོན་ལས་ཀྱང་རྣམ་པར་ད༷ག་པའི་ཕྱི༷ར་དང༌། ཡོ༷ན་ཏ༷ན་གྱི་ནོར་རྫ༷ས་ཟད་མི་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱི༷ས་ནི༷་གདུལ་བྱའི་དབུ༷ལ་བ༷་དང་ཕོངས་པ་མཐའ་དག་སེ༷ལ་བ༷ར་བྱེ༷ད་པའི་ཕྱི༷ར་ད༷ང༌། གདུལ་བྱ་རྣམས་ལ་སྡུག་བསྔལ་ལས་རྣ༷མ་པར་གྲོ༷ལ་བའི་བདེ་ཆེན་གྱི་འབྲ༷ས་བུ༷་སྦྱི༷ན་པར་བྱེ༷ད་པའི་ཕྱི༷ར་ན། སྒྲིབ་པ་ལས་གྲོལ་བའི་སངས་རྒྱས་དེ་ནི། མི་གཙང་བས་དག་པའི་གསེ༷ར་བཟང་པོ་ད༷ང༌། སའི་སྦུབས་ནས་འཐོན་པའི་གཏེ༷ར་ཆེན་པོ་ད༷ང༌། འབྲས་བུ་དང་བཅས་པའི་ཤིང་ལྗོ༷ན་པ༷་ཇི་ལྟ་བ་བཞི༷ན་ཡིན་ལ། དགོས་འདོད་འབྱུང་བའི་རི༷ན་ཆེ༷ན་ལྟ་བུར་ཡོན་ཏན་ཚད་མེད་པ་དང་ལྡན་པའི་ཆོ༷ས་ཀྱི༷་སྐུ༷་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱི༷ར་ད༷ང་གདུལ་བྱའི་གཙོ་བོ་རྐ༷ང་གཉི༷ས་པ་རྣམས་ཀྱི་བད༷ག་པོ༷འམ་འདྲེན་པ་མཆོ༷ག་ཏུ་གྱུར་པ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་འཐོབ་པའི་ཕྱི༷ར་ད༷ང༌། རི༷ན་ཆེ༷ན་གསེར་ལས་བྱས་པའི་གཟུ༷གས་བརྙན་གྱི༷་རྣ༷མ་པ་ལྟ་བུར་རྣམ་འཕྲུལ་སྣ་ཚོགས་པ༷འི་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་སྟོན་པའི་ཕྱི༷ར་ན་སྐུ་གསུམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དེ༷་ནི༷་གོས་རུལ་དང་བྲལ་བའི་རི༷ན་ཆེ༷ན་གྱི་སྐུ་དང༌། མངལ་སྦུབས་དང་བྲལ་བའི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱ༷ལ་པོ་དང༌། ས་འདམ་དང་བྲལ་བའི་གསེ༷ར་གྱི་གཟུགས་བརྙན་ཇི་ལྟ་བ་བཞི༷ན་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པའོ། །
རང་གཞན་གྱི་དོན་ལ་གཉིས། དོན་གཉིས་འགྲུབ་ཚུལ་མདོར་བསྟན་པ་དང༌། དེ་ཉིད་རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། །དེ་ལ་མདོར་བསྟན་ནི། ཟ༷ག་པ༷་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེ༷ད་པའི་སྤངས་པ་མཐར་ཕྱིན་པ་དང༌། ཤེས་བྱ་ཇི་ལྟ་བ་དང༌། ཇི་སྙེད་པ་མཐའ་དག་ལ་ཁྱ༷བ་པའི་རྟོགས་པ་མཐར་ཕྱིན་པ་སྟེ། སྤངས་རྟོགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་ལྡན་པའི་དོན་དམ་པའི་སངས་རྒྱས་དེ་ནི་གཏན་དུ་འཇི༷ག་པ་མེ༷ད་ཅིང་འདུས་མ་བྱས་པའི་ཆོ༷ས་ཅ༷ན་ཡིན་ཏེ༷། རྒ་བ་མེད་པས་བརྟ༷ན་པ་དང༌། ན་བ་མེད་པས་ཞི༷་བ་དང༌། སྐྱེ་བ་མེད་པས་རྟ༷ག་པ༷་དང༌། འཆི་བ་མེད་པས་འཕོ༷་བ་མེ༷ད་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བུའི་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པ་ནི། རང་གི་དོན་མཐར་ཕྱིན་པར་བྱེད་ལ། དེ་ཉིད་དཀར་པོའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གན༷ས་ཡི༷ན་པས། གཞན་གྱི་དོན་མཐར་ཕྱིན་པ་བྱེད་དེ། ཆོས་ཉིད་དེ༷་བཞི༷ན་ཉིད་ཀྱི་ངང་དུ་གཤེ༷གས་པ༷འི་སངས་རྒྱས་ནི་འདུས་མ་བྱས་ནམ་མཁ༷འ་ཡིས་གོ་སྐབས་ཕྱེ་བས་གཟུགས་མཐོང་བ་ལ་སོགས་པའི་བྱ་བ་འཇུག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞི༷ན་དུ་སྐལ་བ་དང་ལྡན་པའི་སྐྱེ་བོ་ད༷མ་པ༷་ཡི༷་དབ༷ང་པོ༷་དྲུ༷ག་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ལ་སོ་སོ་དང་མཐུན་པའི་སྤྱོད་ལམ་གྱི་དོ༷ན་ཉ༷མས་སུ༷་མྱོ༷ང་ཞིང་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ༷འི་རྒྱུ༷་མཛད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་འདི་ལྟར་གདུལ་བྱ་རྣམས་ཀྱི་མིག་གི་དབང་པོ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པས་འབྱུ༷ང་བ་བཞི་ལས་གྱུར་ཅིང་རྡུལ་ཕྲ་རབ་བསགས་པ་མ་ཡིན་ལ། དབང་འབྱོར་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གཟུ༷གས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པའི་དོ༷ན་ལ་ལྟ༷་བ་ད༷ང༌། རྣ་བའི་དབང་པོ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པས་རྟག་ཏུ་མཚན་མ་མེ༷ད་ཅིང་ཡང་དག་པའི་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་གཏ༷མ་བཟ༷ང་པོ་ནི༷་འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་དང་མ་འདྲེས་པ་གཙ༷ང་མ༷འི་དོན་ལ་ཉ༷ན་པ་ད༷ང༌། སྣའི་དབང་པོ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པས་བདེ༷་བར་གཤེ༷གས་པའི་ཚུ༷ལ་ཁྲི༷མས་ཀྱི༷་དྲི་ཡིད་དུ་འོང་བ་ནམ་ཡང་ཉེས་པའི་དྲི༷་མས་མ་གོས་པ་གཙ༷ང་བའི་དོན་ལ་སྣོ༷མ་པ་ད༷ང༌། ལྕེའི་དབང་པོ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པས་འཕ༷གས་པ་ཆེ༷ན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ལོངས་སྤྱད་པར་བྱ་བ་ད༷མ་པའི་ཆོ༷ས་ཀྱི་རོ༷་མཆོག་བདུད་རྩི་ལྟ་བུའི་དོན་ལ་མྱོ༷ང་བ་ད༷ང༌། ལུས་ཀྱི་དབང་པོ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པས་ཏི༷ང་ངེ་འཛི༷ན་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་ལས་འབྱུང་བ་ཡང་དག་པའི་རེ༷ག་བྱའི་བདེ༷་བ་ཆེན་པོ་ཟག་པ་མེད་པའི་དོན་ཉ༷མས་སུ་མྱོ༷ང་བ་ད༷ང༌། ཡིད་ཀྱི་དབང་པོ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་ལུགས་གདོད་མ་ནས་ར༷ང་གི༷་ངོ༷་བོ༷་ཉི༷ད་ཀྱི༷ས་ཟ༷བ་ཅིང་རྟོགས་པར་དཀའ་བ༷འི་ཚུ༷ལ་བདག་མེད་པའི་དོན་ལ་རྟོ༷གས་པ༷་ཁྱད་པར་ཅན་སྐྱེ་བའི༷་རྒྱུ༷ར་གྱུ༷ར་པ་སྟེ། དེ་ཡང་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རིགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཞི༷བ་མོ༷ར་བས༷མས་ཤིང་རྣམ་པར་དཔྱད་པ༷་ན༷། གཞན་དོན་མཐར་ཐུག་པའང་དོ༷ན་ད༷མ་ཟག་པ་མེད་པའི་བདེ༷་བ་ཆེན་པོ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་མཛ༷ད་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དོན་དམ་པའི་དེ༷་བཞི༷ན་གཤེ༷གས་པ༷་ནི༷་འདུས་མ་བྱས་ན༷མ་མཁ༷འ་ཇི་ལྟ་བ་བཞི༷ན་དུ༷་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་དང་གནས་པ་ལ་སོགས་པ་འདུས་བྱས་ཀྱི་རྒྱུ༷་མཚ༷ན་རྣ༷མས་ད༷ང་བྲ༷ལ་ཞིང༌། འགྱུར་བ་མེད་པ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་པའོ། །
རྒྱས་བཤད་ལ་གསུམ་ལས། དོན་གཉིས་འགྲུབ་ཚུལ་རྣམ་དབྱེ་དང་བཅས་པ་སྤྱིར་བསྟན་པ་ནི། བྱེད་ལས་མང་པོ་ཡོད་ཀྱང་མདོ༷ར་བསྡུ་ན༷་སློབ་ལམ་དུ་ཇི་ལྟ་བ་དང་ཇི་སྙེད་པ་རྟོགས་པའི་ཡེ༷་ཤེ༷ས་གཉི༷ས་པོ༷་ཟུང་དུ་འབྲེལ་བར་བསྒོམས་པའི་བྱ་བའི༷་ལ༷ས་སུ༷་སྐུ་གཉིས་པོ་འདི༷་ནི༷་འགྲུབ་པར་ཤེ༷ས་པར་བྱ༷་སྟེ༷། དེ་ཡང་མཉམ་གཞག་ཏུ་ཆོས་ཉིད་ཇི་ལྟ་བའི་དོན་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་གོམས་པ་ལས། གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་ལས་རྣམ་པར་གྲོ༷ལ་བ༷འི་སྐུ༷་སྤངས་པ་མཐར་ཕྱིན་པ་ནི༷་ཡོངས་སུ་རྫོ༷གས་པར་ཐོབ་པ༷་ད༷ང༌། རྗེས་ཐོབ་ཏུ་ཟབ་པ་དང་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཆོས་ལ་སོགས་པ་ཇི་སྙེད་པ་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་གོམས་པ་ལས་སྟོབས་ལ་སོགས་པ་ཡོན་ཏན་གྱི་རྟེན་དུ་གྱུར་པའི་ཆོ༷ས་ཀྱི༷་སྐུ༷་རྟོགས་པ་མཐར་ཕྱིན་པ་ནི༷་དྲི་མ་ཡོངས་སུ་སྦྱོ༷ང་ཞིང༌། སྦྱངས་པ་ལྟར་དྲི་མ་མེད་པ་མངོན་སུམ་དུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ༷འོ༷། །དེ་ལ་སྒྲིབ་པ་ལས་རྣ༷མ་པར་གྲོ༷ལ་བའི་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་ཆོ༷ས་ཀྱི༷་སྐུ༷་ད༷ག་ནི༷་སོ་སོར་ཟག་པ་མེད་པ་དང་ཁྱབ་པའི་རྣ༷མ་པ་གཉི༷ས་པོ་རེ་རེ་དང་ལྡན་ཞིང༌། ཐུན་མོང་དུ་འདུས་མ་བྱས་པའི་རྣ༷མ་པ་གཅི༷ག་དང་ལྡན་པར་ཤེ༷ས་པར་བྱ༷་སྟེ༷། འདི་ལྟར་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྐུ་ནི་ཟ༷ག་པ༷་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེ༷ད་པའི་སྤངས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱི༷ར་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་ཤེས་བྱ་མཐའ་དག་ལ་ཁྱ༷བ་པ༷འི་རྟོགས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱི༷ར་དང༌། གཉིས་ཀ་རྒྱུ་རྐྱེན་གྱིས་མངོན་པར་འདུ༷ས་མ༷་བྱ༷ས་པའི་རང་བཞིན་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱི༷ར་རོ། །དེ་དག་གིས་ནི་རང་གི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྟན་ཅིང༌། དེ་ཉིད་དཀར་པོའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གན༷ས་ཉི༷ད་ཡིན་པའི་ཕྱི༷ར། གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའང་བྱེད་དོ། །ཞེས་པའོ། །
རང་དོན་ཕུན་ཚོགས་ཁྱད་པར་དུ་བཤད་པ་ནི།
གློ་བུར་གྱི་ཉོ༷ན་མོ༷ངས་པ་རྣ༷མས་ནི༷་བ༷ག་ཆ༷གས་ད༷ང་བཅ༷ས་པ༷་མ་ལུས་པ་རྩ་བ་ནས་འག༷གས་ཤིང་སྤངས་པའི་ཕྱི༷ར་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྐུ་ནི་ཟ༷ག་པ་མེ༷ད་པའི་རྣམ་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། དེ༷་བཞིན་དུ་ཇི་ལྟ་བ་མཁྱེན་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཟད་པས་ཡུལ་ལ་ཆ༷གས་པ་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཇི་སྙེད་པ་མཁྱེན་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པས་ཡུལ་ལ་ཐོ༷གས་པ༷་མེ༷ད་པ༷འི་ཕྱི༷ར་ན་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་ཡེ༷་ཤེ༷ས་ཀྱི་རྟོགས་པས་ཤེས་བྱ་མཐའ་དག་ལ་ཁྱ༷བ་པའི་རྣམ་པ༷་དང་ལྡན་པ་ཉི༷ད་དུ༷་འདོ༷ད་ཅིང་གཉིས་ཀའང་གཏ༷ན་དུ༷་འཇི༷ག་པ༷འམ་འགྱུར་བ་མེད༷་པ༷འི༷་ར༷ང་བཞི༷ན་ཅན་ཡི༷ན་པའི་ཕྱི༷ར། རྒྱུ་རྐྱེན་གྱི་མངོན་པར་འདུ༷ས་མ༷་བྱ༷ས་པའི་རྣམ་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་འཇི༷ག་པ་མེ༷ད་པ་ཉི༷ད་ནི༷་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་མདོར་བསྟ༷ན་པ༷་སྟེ༷། བརྟ༷ན་པ་དང་སོ༷གས་པའི་སྒྲས་ཞི་བ་རྟག་པ་དང་འཕོ་བ་མེད་པ་རྣ༷མས་ཀྱི༷ས་ནི་འཇིག་པ་མེད་དེ༷་རྒྱས་པར་བཤ༷ད་པ་ཉིད་དོ༷། །དེའང་ལྡོག་ཕྱོགས་ངོས་བཟུང་ནས་འཆད་པས་འདུས་བྱས་ཀྱི་དངོས་པོ་རྣམས་ལ་འཇི༷ག་པ༷འི་ཚུལ་རྣ༷མ་པ་བཞི༷ར་ཤེ༷ས་པར་བྱ༷་སྟེ༷། བརྟ༷ན་པ་ལས་བཟློག་སྟེ་མི་བརྟན་པ་དང༌། སོ༷གས་པའི་སྒྲས་ཞི་བ་ལས་བཟློག་སྟེ་མ་ཞི་བ་དང༌། རྟག་པ་ལས་བཟློག་སྟེ་མི་རྟག་པ་དང༌། འཕོ་མེད་ད༷ག་ལ༷ས་ཟློ༷ག་སྟེ་འཕོ་བ་རྣམས་ཡོད་པའི་ཕྱི༷ར་རོ༷། །བཞི་པོ་གང་ཞེ་ན། འདུ་བྱེད་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་ཏེ་རུལ་ནས་མྱ༷གས་པའི་རྒ་བ་ད༷ང༌། ཁམས་རྣ༷མ་པར་འགྱུ༷ར་བ་སྡུག་བསྔལ་བའི་ན་བ་དང༌། སྲིད་པ་སྔ་མ་རྒྱུན་ཆ༷ད་ཅིང་ཕྱི་མ་འགྲུབ་པའི་སྐྱེ་བ༷་ད༷ང༌། བས༷མ་གྱིས་མི༷་ཁྱ༷བ་ཅིང་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པར་འགྱུ༷ར་བའི་འཆི་འཕོ༷་སྟེ༷་བཞིའོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་ནི་འཇིག་པ་བཞི་པོ་དེ༷་རྣམས་མེ༷ད་པའི་ཕྱི༷ར་ན། རིམ་པ་ལྟར་རྒ་བ་མེད་པས་བརྟ༷ན་པ་ད༷ང༌། ན་བ་མེད་པས་ཞི༷་བ་ད༷ང༌། སྐྱེ་བ་མེད་པས་རྟ༷ག་པ་ད༷ང༌། འཆི་བ་མེད་པས་འཕོ༷་བ་མེ༷ད་པར་ཤེ༷ས་པ༷ར་བྱ༷འོ། །ཞེས་པའོ། །
གཞན་དོན་ཕུན་ཚོགས་ཁྱད་པར་དུ་བཤད་པ་ནི།
དེ་ལྟར་དྲི༷་མ་མེ༷ད་པའི་སྤངས་པ་དང་ཡེ་ཤེ༷ས་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པའི་རྟོགས་པ་དེ༷་དག་ནི་གདུལ་བྱའི་སྐལ་བ་དང་མཐུན་པ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་དཀ༷ར་པོ༷་དགེ་བའི༷་ཆོ༷ས་ཡོན་ཏན་ཁྱད་པར་ཅན་རྣམས་ཀྱི༷་འབྱུང་བའི་རྟེ༷ན་ནམ་གཞི་ཡི༷ན་པའི་ཕྱི༷ར་ན༷་གཞན་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་གན༷ས་ཀྱང་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་དཔེ་ཇི༷་ལྟ༷ར་སྐྱེད་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ༷་མི༷ན་ཞིང་གཟུགས་སོགས་ཀྱི་མཚན་མ་མེད་པའི་ན༷མ་མཁ༷འ་ནི༷་མིག་གི་དབང་པོས་གཟུ༷གས་མཐོ༷ང་བ༷་ད༷ང༌། སྒྲ༷་ད༷ང་དྲི༷་དང་རོ༷་ད༷ང་རེ༷ག་བྱ་ད༷ང་ཆོ༷ས་རྣ༷མས་ནི༷། རིམ་པ་བཞིན་རྣ་བས་ཐོ༷ས་པ་དང་ལ༷་སོ༷གས་པ༷འི་སྒྲས་སྣས་དྲི་ཚོར་བ་དང༌། ལྕེས་མྱོང་བ་དང༌། ལུས་གྱིས་རེག་པ་དང༌། ཡིད་ཀྱིས་རྟོགས་པའི་གོ་འབྱེད་པའི་སྒོ་ནས་རྒྱུ༷་ཡི༷ན་པར་འཇོག་པ་ལྟ༷ར། དོན་དེ༷་བཞི༷ན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ༷་གཉི༷ས་པོ་མཐོང་བ་ལ་སྒྲི༷བ་པ་མེ༷ད་པ༷ར་འགྱུར་བའི་སྦྱོ༷ར་བ༷་ལམ་ཉམས་སུ་བླངས་པ་ལས༷་བརྟ༷ན་པ༷་རྒྱལ་བའི༷་སྲས་སྐལ་བ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱི་དབ༷ང་པོ་དྲུག་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་དོ༷ན་ལ༷་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་མཐོང་བ་ལ་སོགས་པའི་དབང་གིས་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་ལ་སོགས་པ་ཟ༷ག་པ༷་མེ༷ད་པ༷འི་ཡོ༷ན་ཏ༷ན་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་བྱེད་ཅིང༌། དོན་དམ་དུ་ཆོས་སྐུ་མཐོང་བ་ལ་སོགས་པས་སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཟག་པ་མེད་པའི་ཡོན་ཏན་མཐའ་ཡས་པ་ད༷ག་མངོན་སུམ་དུ་སྐྱེ༷་བ༷་ཡི༷་ནི༷་རྒྱུ༷་བྱེད་པ་ཡི༷ན་ནོ༷། །ཞེས་པའོ། །
དེའི་རྟེན་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པའི་དོན་ལ་གཉིས། མིང་གི་རྣམ་གྲངས་མདོར་བསྟན་པ་དང༌། རྒྱུ་མཚན་རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། །དེ་ལ་མདོར་བསྟན་ནི། ཐོས་པ་ལ་སོགས་བས༷མ་དུ་མེ༷ད་པ་ཉིད་དང༌། སྐྱེ་བ་མེད་པས་རྟ༷ག་པ་དང༌། རྒ་བ་མེད་པས་བརྟ༷ན་པ་དང༌། ན་བ་མེད་པས་ཞི༷་བ༷་དང༌། འཆི་བ་མེད་པས་གཡུ༷ང་དྲུ༷ང་ཉི༷ད་དང༌། སྡུག་བསྔལ་མེད་པས་རབ༷་ཏུ༷་ཞི༷་བ་དང༌། ཇི་སྙེད་པ་མཁྱེན་པས་ཤེས་བྱ་ལ་ཁྱ༷བ་པ་དང༌། ཇི་ལྟ་བ་མཁྱེན་པས་རྟོ༷ག་པ་དང་བྲ༷ལ་བ་དག་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པས་ན༷མ་མཁ༷འ་བཞི༷ན་དུ་ཆ༷གས་པ་མེ༷ད་པ་དང༌། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པས་ཡུལ་དུས་ཀུ༷ན་ཏུ༷་ཐོ༷གས་པ་མེ༷ད་པ་དང༌། སྙོམས་འཇུག་གི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པས་རྩུ༷བ་པའི་རེ༷ག་བྱ་སྤ༷ངས་པ་ཉིད་དང༌། གཟུགས་དང་བྲལ་བས་བལྟ༷ར་མེད་པ་དང༌། མཚན་མ་དང་བྲལ་བས་གཟུ༷ང་དུ་མེ༷ད་པ་དང༌། རང་བཞིན་གྱིས་དག་པས་དགེ༷་བ་དང༌། གློ་བུར་གྱི་དྲི་མས་དག་པས་དྲི༷་མ༷་མེ༷ད་པ་ཉིད་དེ། དོན་དམ་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་རྣམ་གྲངས་བཅོ་ལྔ་དང་ལྡན་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པའི་སང༷ས་རྒྱ༷ས་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པའོ། །
རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ་གཉིས། ཡོན་ཏན་དེ་དག་གང་ལ་ལྡན་ཚུལ། ལྡན་པའི་ཡོན་ཏན་ངེས་པར་བྱ་བའོ། །དེ་ལ་ལྡན་ཚུལ་ནི། སྤངས་པ་དང་རྟོགས་པའི་བདག་ཉིད་རྣ༷མ་པར་གྲོ༷ལ་བའི་སྐུ་དང༌། ཆོ༷ས་ཀྱི༷་སྐུ༷་གཉིས་པོ་ད༷ག་གི༷ས་ར༷ང་གི་དོན་ད༷ང་གཞ༷ན་གྱི༷་དོ༷ན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་འགྲུབ་པ་བསྟ༷ན་ཏེ༷། སྤང་བྱའི་འཆིང་བ་མཐའ་དག་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་རང་གི་དོན་འགྲུབ་ཅིང༌། རྟོགས་པའི་ཆོས་སྐུའི་ཡོན་ཏན་ལ་བརྟེན་པའི་འཕྲིན་ལས་ཀྱིས་གཞན་དོན་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ར༷ང་གི་དོན་དང་གཞ༷ན་གྱི་དོ༷ན་གཉིས་ཀ་འགྲུབ་པའི་རྟེ༷ན་དུ་གྱུར་པའི་སྐུ་གཉིས་པོ་དེ༷་ལ༷་ནི༷་བློས་བས༷མ་གྱིས་མི༷་ཁྱ༷བ་པ་ལ་སོ༷གས་པའི་ཡོ༷ན་ཏ༷ན་གྱི་ཆོས་བཅོ་ལྔ་དང་ལྡ༷ན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཞེས་པའོ། །
ལྡན་པའི་ཡོན་ཏན་ངེས་པར་བྱ་བ་ལ་གཉིས། ཟབ་པའི་རྒྱུ་མཚན་རྒྱས་པར་བཤད་པ་དང༌། ཕྱི་མ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་བཤད་པའོ། །
ཟབ་པ་ལ་གསུམ་ལས། བསམ་མི་ཁྱབ་ཚུལ་སྤྱིར་བསྟན་པ་ནི། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་སྟེ། ཐ༷མས་ཅ༷ད་མཁྱེ༷ན་པ༷འི་ཡེ༷་ཤེ༷ས་ཁོ་ནའི་སྤྱོད་ཡུ༷ལ་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ཞིང༌། དོན་དམ་པའི་སང༷ས་རྒྱ༷ས་ནི་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བ་ལ་སོགས་པའི་ཤེ༷ས་རབ་གསུ༷མ་གྱི་སྤྱོད་ཡུ༷ལ་དུ་མི༷ན་པའི་ཕྱི༷ར་ན་མཐར་ཐུག་པ་ཡེ༷་ཤེ༷ས་ཀྱི་སྐུ་དེ་སངས་རྒྱས་ལས་གཞན་པའི་ལུ༷ས་ཅ༷ན་རྣ༷མས་ཀྱི༷ས་ནི༷་འདིའོ་ཞེས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བས༷མ་གྱིས་མི༷་ཁྱ༷བ་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ༷ར་རྟོ༷གས་པ༷ར་བྱ༷འོ། །ཞེས་པའོ། །
ཁྱད་པར་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ནི།
ཤེས་རབ་གསུམ་གྱིས་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཚུལ་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། དོན་དམ་པའི་སངས་རྒྱས་དེ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཆེས་ཕྲ༷་ཞིང་རྟོགས་པར་དཀའ་བའི་ཕྱི༷ར་ན་ཐོ༷ས་པ༷་ལས་བྱུང་བའི༷་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུ༷ལ་དུ་གྱུར་པ་མི༷ན་ཏེ༷། དེ་བཞིན་དུ་དོ༷ན་ད༷མ་པའི་བདེན་པ་སོ་སོ་རང་རིག་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ཡི༷ན་པའི་ཕྱི༷ར་ན། བས༷མ་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་མི༷ན་ཞིང༌། ཆོ༷ས་ཉི༷ད་དེ་བཞིན་ཉིད་ཟ༷བ་ཅིང་གཏིང་དཔག་དཀའ་བས་མཐར་ཐུག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱི༷ར་ན། འཇི༷ག་རྟེ༷ན་པ༷འི་སྒོ༷མ་པ༷་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་ལ༷་སོ༷གས་པ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུ༷ལ་དུ་གྱུར་པ་མ༷་ཡི༷ན་ནོ། །ཞེས་པའོ། །
རྒྱུ་མཚན་དཔེ་དང་སྦྱར་བ་ནི། དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་དེ་ཕལ་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྟོགས་པར་དཀའ་བའི་རྒྱུ་མཚན་ག༷ང་གི་ཕྱི༷ར་སྙམ་ན། ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་ལ་སོགས་པའི་གཟུ༷གས་སྣ་ཚོགས་པ་ལ༷་དམུ༷ས་ལོ༷ང་རྣམས་ཀྱིས་སྔར་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མཐོང་མ་མྱོང་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞི༷ན་དུ། བྱི༷ས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་མ་ལུས་པས་དྲི་མ་མེད་པ༷འི་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ༷་སྔོ༷ན་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མངོན་སུམ་དུ་མཐོ༷ང་མ༷་མྱོ༷ང་བའི་ཕྱིར་དང༌། བཙ༷ས་མ་ཐག་པ༷འི་ཁྱི༷མ་ན་གན༷ས་པའི་བུ༷་ཆུ༷ང་གི༷ས་ཉི༷་མ༷འི་འོང་ཟེར་གྱི་གཟུ༷གས་ཅུང་ཟད་མཐོང་ཡང་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བལྟ་མི་ནུས་པ་བཞི༷ན་དུ། རྒྱལ་སྲས་འཕ༷གས་པ་ས་བཅུ་པ་ལ་གནས་པ༷ས་ཀྱ༷ང་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཅུང་ཟད་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་ཡང༌། ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་མངོན་སུམ་དུ་བལྟ་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་པའོ། །
ཕྱི་མ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་ལ་གསུམ་ལས། མི་འགྱུར་བའི་ཡོན་ཏན་ནི། དྲི་མ་མེད་པའི་སངས་རྒྱས་དེ་གདོད་མ་ནས་རྒྱུ་རྐྱེན་ལས་སྐྱེ༷་བ་ད༷ང་བྲ༷ལ་བའི་ཕྱི༷ར་བརྟ༷ག་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ༷་སྟེ༷། གང་ལ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དེ་ལ་འག༷ག་པ་མེ༷ད་པའི་ཕྱི༷ར་ན༷་བརྟ༷ན་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ༷་ཡི༷ན་ཞིང༌། སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་གཉི༷ས་ཀྱིས་མ་ཞི་བར་བྱེད་པ་མེ༷ད་པའི་ཕྱི༷ར་ན་སངས་རྒྱས་དེ༷་ཞི༷་བ༷འི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་སྟེ༷། དེ་བས་ན་གཡུ༷ང་དྲུ༷ང་གི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། ཆོ༷ས་ཉི༷ད་རང་བཞིན་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གདོད་མ་ནས་གན༷ས་ཤིང་འགྱུར་བ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱི༷ར་རོ༷། །ཞེས་པའོ། །
སྤངས་རྟོགས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ནི། སངས་རྒྱས་དེ་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ར༷བ་ཏུ་ཞི༷་བའི་བདེ་བ་ཆེན་པོའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། སྤང་བྱ་མ་ལུས་པ་འགགས་པའི་འགོ༷ག་པ༷འི་བདེ༷ན་པ༷་མཐར་ཐུག་པ་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པའི༷་ཕྱི༷ར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་བྱའི་རྣམ་པ་ཐ༷མས་ཅ༷ད་མངོན་སུམ་དུ་རྟོ༷གས་པའི་ཕྱི༷ར་ན་ཇི་སྙེད་པ་མཁྱེན་པའི་ཤེས་བྱ་མཐའ་དག་ལ་ཁྱ༷བ་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ༷་ཉི༷ད་ཡིན་ཞིང༌། དམིགས་པ་དང་མཚན་མ་གང་ལ་ཡང་གན༷ས་པ༷་མེ༷ད་པའི་ཕྱི༷ར་ན་ཇི་ལྟ་བ་མཁྱེན་པ་རྟོ༷ག་པ་མེ༷ད་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། དེ༷་དག་གི་བདེ་བ་དང་རྟོགས་པའི་ཁྱད་པར་རོ། །གཞན་ཐར་པའི་གེགས་ཉོ༷ན་མོ༷ངས་པའི་སྒྲིབ་པ་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་སྤ༷ངས་པའི་ཕྱི༷ར་ཇི་ལྟ་བའི་དོན་ལ་ཆ༷གས་པ༷་མེ༷ད་པའི་ཡོན་ཏན་དང༌། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་གེགས་ཤེ༷ས་བྱ༷འི་སྒྲི༷བ་པ་ཀུ༷ན་མ་ལུས་པ་རྣམ་པར་ད༷ག་པ༷འི་ཕྱི༷ར་ཇི་སྙེད་པའི་དོན་ལ་ཐ༷མས་ཅ༷ད་དུ༷་ནི༷་ཐོ༷གས་པ༷་མེ༷ད་པའི་ཡོན་ཏན་དང༌། བྱིང་རྒོད་གཉི༷ས་ལ་སོགས་པའི་སྙོམས་འཇུག་གི་སྒྲིབ་པ་མེ༷ད་པས་ལུ༷ས་སེམས་འཇམ་ཞིང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་སུ༷་རུ༷ང་བ༷འི་ཕྱི༷ར་རྩུ༷བ་པ༷འི་རེ༷ག་བྱ་ད༷ང་བྲལ༷་བ༷འི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་ཡི༷ན་ཏེ། དེ་དག་ནི་སྤངས་པའི་ཁྱད་པར་རོ། །ཞེས་པའོ། །
དག་པའི་ཡོན་ཏན་ནི། དོན་དམ་པའི་སངས་རྒྱས་དེ༷་རྡུལ་ཕྲ་རབ་བསགས་པའི་གཟུ༷གས་མེ༷ད་ཅིང་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ལས་རྣམ་པར་འདས་པའི་ཕྱི༷ར་ཐ་མལ་བའི་དབང་པོས་བལྟ༷ར་མེ༷ད་པ་ནི་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེ༷་བཞིན་དུ་གཏན་ཚིགས་ལ་སོགས་པའི་མཚ༷ན་མ༷་མེ༷ད་ཅིང་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཆོས་ལས་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱི༷ར། ཐ་མལ་བའི་བློས་གཟུ༷ང་དུ༷་མེ༷ད་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ལ། དོན་དམ་པའི་དགེ༷་བ༷འི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ར༷ང་བཞི༷ན་གྱིས་རྣམ་པར་ད༷ག་པ་དང་ལྡན་པ༷འི་ཕྱི༷ར་དང༌། ཤིན་ཏུ་དྲི༷་མ་མེ༷ད་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། གློ་བུར་གྱི་དྲི༷་མ༷་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་མ་ལུས་པ་སྤ༷ངས་ནས་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱི༷ར་རོ༷། །ཞེས་པའོ། །
སྐུ་གསུམ་གྱི་དབྱེ་བས་འཇུག་པའི་དོན་ལ་གཉིས། མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་མདོར་བསྟན་པ། དེའི་དོན་རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། །
མདོར་བསྟན་པ་ལ་གསུམ་ལས། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་མཚན་ཉིད་ལྔ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། དེའང་ཐོ༷ག་མ༷་སྐྱེ་བ་དང་དབུ༷ས་གནས་མཐ༷ར་འཇིག་པ་སྟེ་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གསུམ་མེ༷ད་ཅིང༷་མངོན་པར་འདུས་མ་བྱས་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་དབྱིངས་དང༌། མཐར་ཕྱིན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐམས་ཅད་གཅིག་ཏུ་འདྲེས་པས་རྣ༷མ་པར་དབྱེ༷ར་མེ༷ད་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བས་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང་སྐུར་བ་འདེབས་པའི་མཐའ་གཉི༷ས་སུ་ལྷུང་བ་མེ༷ད་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱ་དང་སྙོམས་འཇུག་གི་སྒྲིབ་པ་གསུ༷མ་དང་བྲ༷ལ་བའི་མཚན་ཉིད་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་དྲི༷་མ་མེ༷ད་ཅིང་རྣ༷མ་པར་རྟོ༷ག་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་བྱར་མེ༷ད་པའི་ཆོ༷ས་ཀྱི་དབྱི༷ངས་ར༷ང་བཞི༷ན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པ་ག༷ང་ཡི༷ན་པ་དེ༷་ཉིད་རྟོ༷གས་པ༷་དུས་རྟག་ཏུ་ཆོས་ཉིད་ལ་མཉ༷མ་པ༷ར་བཞ༷ག་པ༷འི་རྣ༷ལ་འབྱོ༷ར་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ༷་ཡི༷ས་མངོན་སུམ་དུ་མཐོ༷ང་བ་འོད་གསལ་བའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་དེ་ནི་ཡོན་ཏན་ལྔ་དང་ལྡན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ངོ་བོ་རྒྱ་ཆེ་བས་རྟགས་ཀྱིས་གཞ༷ལ་དུ་མེ༷ད་པའི་ཡོན་ཏན་དང་གྲངས་ཀྱི་ཚད་བཟུང་བར་མི་ནུས་པ་ཆུ་བོ་ག༷ང་གཱ༷འི་ཀླུང་གི་བྱེ༷་མ༷འི་གྲངས་ལ༷ས་ཀྱང་འད༷ས་པ༷འི་ཡོན་ཏན་དང༌། རྟོག་གེའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པས་བློས་བས༷མ་དུ་མེ༷ད་པའི་ཡོན་ཏན་དང༌། གཞན་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་ཞིང་རབ་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པས་མཉ༷མ་པ་མེ༷ད་པའི་ཡོན་ཏན་ཏེ། རྟོགས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཡོ༷ན་ཏ༷ན་རྣ༷མས་ད༷ང་ལྡ༷ན་ཞིང༌། དེ༷་བཞི༷ན་གཤེ༷གས་པ༷འི་ཤིན་ཏུ་དྲི༷་མ་མེ༷ད་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱི༷ངས་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པ་དེ༷་ནི༷་སྒྲིབ་གཉིས་བ༷ག་ཆ༷གས་དང་བཅ༷ས་པ༷འི་ཉེ༷ས་པ༷་རྣ༷མས་མ་ལུས་པར་སྤ༷ངས་པས་སྤངས་པ༷་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པའོ༷། །ཞེས་པའོ། །
ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ཡང་ཁྱད་པར་ལྔ་དང་ལྡན་ཏེ། དེ་ཡང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཟབ་པ་དང་རྒྱ་ཆེ་བ་སྣ༷་ཚོ༷གས་པའི་ད༷མ་པའི་ཆོ༷ས་ཀྱི་འོ༷ད་ཟེ༷ར་གྱི་སྣང་བ་འགྱེད་པས་གསུང་གི་བརྗོད་པ་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་དང༌། དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་འོད་ཟེར་རམ་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་བཟང་པོའི་འོད་ཟེར་མཐའ་ཡས་པ་མང༷འ་བ༷འི་སྐུ༷ས་སྣང་བ་སྣ་ཚོགས་པ་བསྟན་པ་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་དང༌། གདུལ་བྱའི་འགྲོ༷་བ༷༷་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་མང་པོའི༷་ཆེད་དུ་རྣ༷མ་པར་གྲོ༷ལ་བའི་དོ༷ན་སྒྲུ༷བ་པ་ལ༷་བརྩོ༷ན་པར་མཛད་པའི་འཕྲིན་ལས་རྒྱུན་མི་འཆད་པ༷་དང༌། དེ་ལྟར་མཛ༷ད་པ༷་ལའང་ཡི༷ད་བཞི༷ན་གྱི་ནོར༷་བུ༷འི་རྒྱ༷ལ་པོས་རེ་འདོད་སྐོང་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞི༷ན་ཏེ༷། རྟོག་པ་དང་རྩོལ་བས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་ཅིང་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་འཇུག་པ་དང༌། གདུལ་བྱ་རྣམས་ཀྱི་བསམ་པའི་དབང་གིས་ཁ་དོག་དང་ཚད་ལ་སོགས་པ་སྣ༷་ཚོ༷གས་པའི་དངོ༷ས་པོར་སྟོན་ཀྱ༷ང་དེ༷འི༷་ར༷ང་བཞི༷ན་དུ་བདེན་པ་མི༷ན་པའི་ཁྱད་པར་རྣམས་དང་ལྡན་པའོ། །ཞེས་པའོ། །
སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ནི་ཆོས་གསུམ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། དེའང་འཇི༷ག་རྟེ༷ན་ཐ་མལ་པ་ལམ་ལ་མ་ཞུགས་པ་རྣམས་སྲིད་པ་གསུམ་ལ་སྐྱོ་བ་བསྐྱེད་ནས་ཞི༷་བ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི༷་ལ༷མ་ལ༷་འཇུ༷ག་པར་མཛད་པ༷་ད༷ང༌། ཐར་པའི་ལམ་ལ་ཞུགས་པ་རྣམས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཟབ་པ་དང་རྒྱ་ཆེ་བ་ལ་བཀོད་ནས་རབ༷་ཏུ༷་སྨི༷ན་པར་མཛད་པ་ད༷ང༌། ཐེག་ཆེན་གྱིས་རབ་ཏུ་སྨིན་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་ས་ལ་རིམ་གྱིས་བཀོད་ནས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་ལུ༷ང་སྟོ༷ན་པར་མཛད་པ་རྣམས་ཡིན་ལ། དེ་ལྟར་འཕྲིན་ལས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་རྒྱུ༷༷ར་གྱུར་ཅིང་གདུལ་བྱའི་དབང་གིས་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བའི༷་གཟུ༷གས་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ག༷ང་ཡི༷ན་པ་དེ༷་ཡ༷ང་སྐུ་སྔ་མར་མ་ཟད་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་འགྱུར་བ་མེད་པའི་དབྱིངས་འདི༷ར་ནི༷་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་པར་རྟ༷ག་ཏུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་གན༷ས་ཏེ༷། དཔེར་ན་འདུས་མ་བྱས་ན༷མ་མཁ༷འི་ཁམ༷ས་སུ༷་འདུས་བྱས་གཟུ༷གས་ཀྱི༷་ཁ༷མས་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་འཇིག་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞི༷ན་ནོ༷། །ཞེས་པའོ། །
རྒྱས་བཤད་ལ་གསུམ་སྟེ། ཐུན་མོང་གི་དབྱེ་བ། སོ་སོའི་རྣམ་གཞག །དེ་དག་གི་དོན་བསྡུ་བའོ། །དེ་ཡང་དབྱེ་བ་ནི། གཞན་གྱི་རྐྱེན་ལ་རག་མ་ལས་པས་ན་ར༷ང་བྱུ༷ང་རྣ༷མས་ཀྱི༷་ཤེས་བྱ་ཐ༷མས་ཅ༷ད་མཁྱེ༷ན་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་དང་ལྡན་པ་ལ་སྤངས་རྟོགས་མཐར་ཕྱིན་པའི་ཆ་ནས་སང༷ས་རྒྱ༷ས་ཉི༷ད་ཅེ༷ས་ག༷ང་བརྗོ༷ད་པ༷ར་བྱ་བ་སྲིད་ཞིའི་མཐའ་གཉིས་ལ་མི་གནས་པས་མཆོ༷ག་ཏུ༷་མྱ༷་ང༷ན་ལས་འད༷ས་ཤིང༌། རྟོག་གེའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལས་འདས་པས་བས༷མ་དུ་མེ༷ད་པ་དང༌། འཁོར་བའི་གཡུལ་ལས་རྒྱལ་བས་དགྲ༷་བཅོ༷མ་པ་སོ༷་སོ༷་རང་གིས་རིག་པའི༷་བད༷ག་ཉིད་དུ་གྱུ༷ར་པ༷འི་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་དེ༷་ལ་དབྱེ༷་བ་བྱས་ནས། རྟོགས་པར་དཀའ་བས་ཟ༷བ་པའི་ཡོན་ཏན་ད༷ང༌། མཐུ་དང་ལྡན་པས་རྒྱ༷་ཆེ༷་བའི་ཡོན་ཏན་ད༷ང༌། སྐལ་བ་དང་མཐུན་པས་བད༷ག་ཉི༷ད་ཆེ༷ན་པོ༷འི་ཡོ༷ན་ཏ༷ན་གྱི༷་ཆོ༷ས་གསུམ་པོ་རྣམས་ཀྱི༷ས་ར༷བ་ཏུ་ཕྱེ༷་བའི་ཕྱིར་གོ་རིམ་བཞིན་དུ་ཟབ་པ་ར༷ང་བཞི༷ན་ནམ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་དང༌། ལ༷་སོ༷གས་པ༷འི་སྒྲས་རྒྱ་ཆེ་བ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ༷་དང༌། བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་སྟེ་སྐུ་གསུ༷མ་པོ་ད༷ག་གི༷ས་རང་གཞན་གྱི་དོན་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་ཅིང་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་འཇུ༷ག་གོ། ཞེས་པའོ། །
རྣམ་གཞག་ལ་གསུམ་སྟེ། ངོ་བོ་ཉིད་སྐུའི་རྣམ་བཞག །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུའི་རྣམ་བཞག །སྤྲུལ་པ་སྐུའི་རྣམ་བཞག་གོ །ངོ་བོ་ཉིད་སྐུའི་རྣམ་བཞག་ལ་གཉིས་ཏེ། མཚན་ཉིད་དང་ཡོན་ཏན་མདོར་བསྟན་པ་དང༌། དེ་དག་གི་ངོ་བོ་རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། །
མདོར་བསྟན་ནི། དེ་ལྟར་མཐར་ཕྱིན་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་དབྱེ་བ་བྱས་ནས། སྐུ་གསུམ་ཡོད་པ་དེ༷་ལ༷་སང༷ས་རྒྱ༷ས་རྣ༷མས་ཀྱི༷་ནི༷་རང་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ངོ༷་བོ༷་ཉི༷ད་ཀྱི་སྐུ༷་དེ་འདུས་མ་བྱས་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚ༷ན་ཉི༷ད་དམ་ཁྱད་པར་ལྔ༷་དང་ལྡན་ཞིང་ཡོན་ཏན་ཤིན་ཏུ་མང་ཡང་མདོ༷ར་བསྡུ་ན༷་གཞལ་དུ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོ༷ན་ཏ༷ན་རྣམ་པ་ལྔ༷་ད༷ང་ནི༷་དབྱེར་མེད་པར་ལྡ༷ན་པ༷་ཉི༷ད་དུ༷་རི༷ག་པ༷ར་བྱ༷འོ། །ཞེས་པའོ།།
རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ་གཉིས་ལས། མཚན་ཉིད་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ནི། དོན་དམ་པ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་དེ་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་སྐྱེ་བ་དང་གནས་པ་དང་འཇིག་པ་རྣམས་ཀྱིས་དབེན་པས་འདུ༷ས་མ༷་བྱ༷ས་ཤི༷ང་འགྱུར་བ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་དབྱིངས་དང༌། མཐར་ཕྱིན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐམས་ཅད་གཅིག་ཏུ་འདྲེས་པས་རྣ༷མ་པར་དབྱེ༷ར་མེ༷ད་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ངོ་བོར་མེད་ཅིང་དོན་དམ་པའི་ངོ་བོར་ཡོད་པས་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང་སྐུར་བ་འདེབས་པའི་མཐ༷འ་གཉི༷ས་པོ་ད༷ག་ནི༷་རྣ༷མ་པ༷ར་སྤ༷ངས་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་དང༌། ཉོ༷ན་མོ༷ངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་ཡང་ཤེ༷ས་བྱ༷་ཤེས་པའི་གེགས་སུ་གྱུར་པ་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་དང༌། དེའི་ཁྱད་པར་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ཇི་ལྟ་བར་འདོད་པ་བཞིན་སྙོ༷མས་པར་འཇུ༷ག་པ་མི་ཤེས་པ་སྙོམས་འཇུག་གི༷་སྒྲི༷བ་པ་གསུ༷མ་ལ༷ས་ནི༷་ངེ༷ས་པར་གྲོ༷ལ་ཏེ༷། སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་དྲི༷་མ་མེ༷ད་ཅིང་རྣ༷མ་པ༷ར་རྟོ༷ག་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་དབྱེར་མེ༷ད་པ་ད༷ང༌། ཐབས་དང་ཤེས་རབ་ཟུང་དུ་འབྲེལ་བ་ལ་རྟག་ཏུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་རྣ༷ལ་འབྱོ༷ར་པ་མཐར་ཕྱིན་པ་རྣ༷མས་ཀྱི༷་སོ་སོ་རང་གི་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུ༷ལ་ཡི༷ན་པའི་ཕྱི༷ར། ཟབ་པའི་ཆོ༷ས་ཀྱི་དབྱི༷ངས་གདོད་མ་ནས་ངོ༷་བོ༷་ཉི༷ད་ཀྱི༷ས་ནི༷་རྣམ་པར་ད༷ག་པ༷འི་ཕྱི༷ར་ན༷་རང་བཞིན་གྱིས་འོ༷ད་གས༷ལ་བ༷འི་མཚན་ཉིད་དེ་ཁྱད་པར་ལྔ་དང་ལྡན་པའོ། །ཞེས་པའོ། །
ཡོན་ཏན་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ནི། རྟགས་ཀྱིས་གཞ༷ལ་དུ་མེ༷ད་པའི་ཡོན་ཏན་དང༌། གྲ༷ངས་ཀྱིས་བགྲང་དུ་མེ༷ད་པའི་ཡོན་ཏན་དང༌། བློས་བས༷མ་དུ་མེ༷ད་པ༷འི་ཡོན་ཏན་དང༌། གཞན་ཡང་མཉ༷མ་པ་མེ༷ད་པའི་ཡོན་ཏན་དང༌། རྣམ་པར་ད༷༷ག་པ༷་མཐ༷ར་ཐུ༷ག་པ༷འི་ཡོ༷ན་ཏ༷ན་རྣ༷མས་ད༷ང་ཡ༷ང་ད༷ག་པ༷ར་ན། ངོ༷་བོ༷་ཉི༷ད་ཀྱི༷་སྐུ༷་དེ་དབྱེར་མེད་པར་ལྡ༷ན་པ་ཡིན་ཏེ༷། དེ་ཡང་ངོ་བོ་ནམ་མཁའ་ལྟར་རྒྱ༷་ཆེ༷་བའི༷་ཕྱི༷ར་ད༷ང་གྲ༷ངས་འདིའོ་ཞེས་ཡོངས་སུ་ཆད་པ་མེ༷ད་པའི་ཕྱི༷ར་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་རྟོ༷ག་གེ༷འི་སྤྱོད་ཡུ༷ལ་ནི༷་མི༷ན་པའི་ཕྱི༷ར་ད༷ང༌། སངས་རྒྱས་འབ༷འ་ཞི༷ག་ལ་མངའ་བའི་ཡོན་ཏན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྒྲིབ་པ་གཉིས་བ༷ག་ཆ༷གས་དང་བཅ༷ས་པ་མ་ལུས་པར་སྤ༷ངས་པའི་ཕྱི༷ར་རོ། །དེ་བས་ན་གཞ༷ལ་དུ་མེ༷ད་པ་ལ༷་སོ༷གས་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་གོ༷་རི༷མ་ཇི་ལྟ་བ་བཞི༷ན་དུ་རྒྱ་ཆེ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ལྔ་དང་སྦྱར་ཏེ་རིག་པར་བྱའོ། །ཞེས་པའོ། །
ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ལ་གསུམ་ལས། རྣམ་བཞག་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ནི། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཟབ་པ་དང་རྒྱ་ཆེ་བ་སྣ༷་ཚོ༷གས་པའི་ཆོ༷ས་ཀྱི་འབྱོར་བ་ལ༷་རྫོ༷གས་པར་ལོ༷ངས་སྤྱོ༷ད་ཅིང་གནས་པའི་ཕྱིར་གསུང་གི་གདམས་ངག་བརྗོད་པ་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་སྐུའི་ར༷ང་བཞི༷ན་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་ལ་སོགས་པའི་ཆོ༷ས་དང་ལྡན་པ་ནི༷་སྐལ་བ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ལ་རྟག་ཏུ་སྣ༷ང་བའི་ཕྱི༷ར། སྐུའི་སྣང་བ་སྟོན་པ་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་ད༷ང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་ལས་བསྒྲལ་བར་བཞེད་པའི་ཐུ༷གས་རྗེ༷་ཆེན་པོ་རྣམ་པར་ད༷ག་པ༷འི་རྒྱུ༷་མཐུ༷ན་པ༷འི་འབྲས་བུ་སྐལ་བ་དང་ལྡན་པའི་འགྲོ༷་དོ༷ན་རྒྱུ༷ན་མི༷་འཆ༷ད་པའི་ཕྱི༷ར་ཐུགས་རྗེས་འཕྲིན་ལས་མཛད་པ་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་ད༷ང༌། དེ་དག་ཀྱང་རྣ༷མ་པ༷ར་རྟོ༷ག་པ་དང་འབད་རྩོལ་མེ༷ད་ཅིང་རང་གིས་ངང་གི་ལྷུ༷ན་གྱིས་གྲུ༷བ་པ༷ར་གདུལ་བྱ་རྣམས་ཀྱི་འདོ༷ད་པ༷་ཇི༷་ལྟ་བ་བཞི༷ན་དུ་རེ་བ་ཡོ༷ངས་སུ་སྐོ༷ང་བའི་ཕྱི༷ར་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དང༌། གཞིའི་ཁ་དོག་གི་དབང་གིས་ཡི༷ད་བཞི༷ན་གྱི་ནོ༷ར་བུ༷་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་ཡང་དེའི་ངོ་བོ་མ་ཡིན་པ་ལྟ་བུར་གདུལ་བྱ་མཐའ་ཡས་པའི་ཁམས་དང༌། བསམ་པ་མོས་པའི་དབང་གིས་ཁ་དོག་དང་ཚད་ལ་སོགས་པ་རྫུ༷་འཕྲུ༷ལ་སྣ་ཚོགས་པའི་རྣམ་པར་སྣང་ཡང་དེའི་ངོ་བོ་མ་ཡིན་པ་སྟོན་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཁྱད་པར་ལྔ་དང་ལྡན་པའི་ཚུལ་གྱི༷ས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ལ་རྫོ༷གས་པ༷ར་ལོ༷ངས་སྤྱོ༷ད་པའི་སྐུར་རྣ༷མ་པ༷ར་གན༷ས་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པའོ། །
སླར་ཡང་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པ་ནི།
དེ་ལྟར་གསུང་གི་གདམས་ངག་བརྗོ༷ད་པ་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་དང༌། སྐུའི་སྣང་བ་སྟོ༷ན་པ་རྒྱན་མི་འཆད་པ་དང༌། ཐུགས་རྗེས་འཕྲིན་ལས་མཛ༷ད་པ་རྒྱུ༷ན་མི༷་འཆ༷ད་པ་ད༷ང༌། དེ་དག་ལ་འབད་རྩོལ་གྱིས་མངོ༷ན་པ༷ར་འདུ༷་བྱེ༷ད་པ་མེ༷ད་ཅིང་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ༷་ད༷ང༌། སྐལ་བའི་དབང་གིས་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་ཡང་དེ༷འི༷་ངོ༷་བོ༷་ཉིད་མི༷ན་པ་སྟོ༷ན་པ་སྟེ། ཆོས་ལྔ་པོ་དེ་དག་ལ༷་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་འཆད་པའི་སྐབས་འདི༷ར་ནི༷་སྣ༷་ཚོ༷གས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་རྣ༷མ་པ་ལྔ༷ར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཞེས་པའོ། །
ཁྱད་པར་རྐྱེན་ལས་སྣང་ཚུལ་ནི། དཔེ་ཇི༷་ལྟ༷ར་ན་འོག་གཞིའི་རས་ཀྱི་ཚོ༷ན་ནི༷་ཁ་དོག་སྣ༷་ཚོ༷གས་པའི་རྐྱེན་གྱི༷ས་སྟེང་གི་ནོ༷ར་བུ༷་རིན་པོ་ཆེ་ཁ་དོག་སྣ་ཚོགས་པ་དེ༷འི་དངོ༷ས་པོ་མི༷ན་ཡང༌། དང་བའི་དབང་གིས་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣ༷ང་བ་ལྟ༷ར། དོན་དེ༷་བཞི༷ན་དུ་གདུལ་བྱའི་འགྲོ༷་བ་རྣམས་ཀྱི་ཁམས་དང་བསམ་པ་དང་མོས་པ་ལ་སོགས་པའི་རྐྱེ༷ན་སྣ༷་ཚོ༷གས་པ༷ས་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོས་སྐྱེ་དགུ་ལ་ཁྱ༷བ་པའི་བད༷ག་ཉིད་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱང་སྣ་ཚོགས་པ་དེ༷འི་དངོ༷ས་པོ་མི༷ན་ཡང་ཁ་དོག་དང་ཚད་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་འཕྲུལ་བ༷ར་སྣ༷ང་ངོ༌། །ཞེས་པའོ། །
སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ལ་གཉིས། མཆོག་གི་སྤྲུལ་སྐུས་མཛད་པ་བཅུ་གཉིས་སྟོན་ཚུལ། དེའི་བྱེད་ལས་གདུལ་བྱ་རིམ་གྱིས་འདྲེན་ཚུལ་ལོ། །
དེ་ལ་མཛད་པ་བཅུ་གཉིས་སྟོན་ཚུལ་ནི། སྟོན་ཅེས་འོག་ནས་འབྱུང་བ་གསལ་བྱེད་དུ་སྦྱར་ཏེ་བཤད་པར་བྱའོ། །དེ་ཡང་རྒྱུ་གང་ལ་སྟོན་ན། མཐའ་ཡས་པའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཐུ༷གས་རྗེ༷་ཆེན༷་པོ༷ས་རྗེས་སུ་གཟུང་བར་བཞེད་པའི་རྒྱུ་ལ་སོགས་ཚུལ་ཇི་ལྟ་བར་སྟོན་པ་འཇི༷ག་རྟེ༷ན་གྱི་ཁམས་ཇི་སྙེད་པ་མཁྱེ༷ན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་གདུལ་བྱར་གྱུར་པའི་འཇི༷ག་རྟེ༷ན་མ་ལུས་པ་ཀུ༷ན་ལ༷་ལེགས་པར་གཟི༷གས་ན༷ས་ནི༷་ཇི་ལྟ་བ་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཆོ༷ས་ཀྱི༷་སྐུ༷་འགྱུར་བ་མེད་པའི་ངང་དུ་མཉམ་པར་བཞག་པ་ལ༷ས་ནམ་ཡང་མ༷་གཡོ༷ས་པ༷ར་རོ། །དོན་གང་དག་སྟོན་ན། སྤྲུ༷ལ་པ༷འི་ར༷ང་བཞི༷ན་རྣམ་པ་སྣ༷་ཚོ༷གས་པ་རྣམས་ཀྱི༷ས་རྨད་དུ་བྱུང་བའི་མཛད་པ་བཅུ་གཉིས་ཡང་དག་པར་སྟོན་པ་སྟེ། དེ་ཡང་ཤཱཀྱའི་རྒྱལ་པོ་ལྟ་བུ་ལ་ཉེ་བར་མཚོན་ནས་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་དེས་དགའ་ལྡན་པའི་ལྷའི་སྐྱེ༷་བ༷་དམ་པ་ཏོག་དཀར་ཞེས་བྱ་བར་མངོ༷ན་པ༷ར་སྐྱེ༷་བ༷འི་ཚུལ་བསྟན་ནས་ལྷའི་ཚོགས་རབ་ཏུ་མང་པོ་སྨིན་གྲོལ་ལ་བཀོད་པ་ད༷ང༌། དག༷འ་ལྡ༷ན་གྱི་གན༷ས་ན༷ས་འཛམ་བུའི་གླིང་དུ་འཕོ༷་བ༷འི་མཛད་པ་ད༷ང༌། ཡུམ་གྱི་ལྷུ༷མས་སུ༷་འཇུ༷ག་པའི་མཛད་པ་ད༷ང༌། ལྷུམས་ནས་བལྟ༷མས་པའི་མཛད་པ༷་ད༷ང༌། བཟོ༷འི༷་གན༷ས་ལ༷་མཁ༷ས་པ༷འི་མཛད་པ་ད༷ང༌། བཙུ༷ན་མོ༷འི་འཁོ༷ར་གྱི་ནང་དུ་དགྱེ༷ས་པར་རོ༷ལ་བའི་མཛད་པ༷་ད༷ང༌། བཙུན་མོ་དང་བཅས་པའི་ཁབ་ནས་ངེ༷ས་པར་འབྱུ༷ང་བའི་མཛད་པ་དང༌། དཀ༷འ་བ༷་སྤྱ༷ད་པའི་མཛད་པ༷་ད༷ང༌། བྱ༷ང་ཆུ༷བ་ཀྱི་སྙི༷ང་པོ༷་རྡོ་རྗེའི་གདན་དུ་གཤེ༷གས་པའི་མཛད་པ༷་ད༷ང༌། བདུ༷ད་ཀྱི་སྡེ༷་དཔུང་དང་བཅས་པ་བྱམས་པའི་ཤུགས་ཀྱིས་འཇོ༷མས་པའི་མཛད་པ་ད༷ང༌། མངོན་པར་རྫོ༷གས་པ༷ར་ནི༷་བྱ༷ང་ཆུ༷བ་ཆེན་པོ་བརྙེས་པའི་མཛད་པ་དང༌། ཆོ༷ས་ཀྱི༷་འཁོ༷ར་ལོ༷་རིམ་པ་གསུམ་དུ་བསྐོར་བའི་མཛད་པ་ད༷ང༌། ཡོངས་སུ་མྱ༷་ང༷ན་ལས་འད༷ས་པ༷ར་གཤེ༷གས་པའི་མཛ༷ད་པ་རྣ༷མས་སོ། །གནས་གང་དུ་སྟོན་ན། ཡོ༷ངས་སུ༷་མ༷་ད༷ག་པའི་ཞི༷ང་མི་མཇེད་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ལ་སོགས་པ་མཐའ་ཡས་པ་རྣ༷མས་སུ༷འོ། །དུས་ཇི་སྲིད་སྟོན་ན། གདུལ་བྱ་འཁོར་བའི་སྲི༷ད་པ༷་ཇི༷་སྲི༷ད་མ་སྟོངས་པར་གན༷ས་པའི་བར་དེ་སྲིད་དུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པའི་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ༷ར་སྟོ༷ན་ཏོ། །ཞེས་པའོ། །
གདུལ་བྱ་རིམ་གྱིས་འདྲེན་པ་ལ་གསུམ་སྟེ། ཕལ་པ་ཐེག་དམན་ལ་འཇུག་ཚུལ། ཐེག་དམན་ཐེག་ཆེན་གྱིས་སྨིན་ཚུལ། ཐེག་ཆེན་རྣམ་གྲོལ་ལ་སྦྱོར་ཚུལ་ལོ། །དེ་ལ་ཐེག་དམན་ལ་འཇུག་ཚུལ་ནི། འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་མི༷་རྟ༷ག་པ་དང༌། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་སྡུ༷ག་བསྔ༷ལ་བ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་བད༷ག་མེ༷ད་པ་ད༷ང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་མཆོག་ཏུ་ཞི༷་ཞིང་བདེ་བའོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་སྡོམ་ཆེན་པོ་རྣམས་སྟོན་པ༷འི་སྒྲ༷་ཡི༷ས་གདུལ་བྱ་འདུལ་བའི་ཐ༷བས་མཁྱེ༷ན་པ༷་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས༷་གདུལ་བྱའི་སེ༷མས་ཅ༷ན་འཁོར་བ་ལ་ཆགས་པ་རྣམས་ལ་སྲི༷ད་པ་གསུ༷མ་གྱི་ཉེས་དམིགས་མང་དུ་གསུངས་ཤིང༌། སྐྱོ༷་བ་བསྐྱེ༷ད་ན༷ས་རེ་ཤིག་དང་པོ་འཁོར་བའི་སྐྱོན་ཉེ་བར་ཞི་བ་ཙམ་གྱིས་མྱ༷་ང༷ན་ལས་འད༷ས་པ་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་ལ༷་ཡང་ར༷བ་ཏུ་འཇུ༷ག་པར་མཛ༷ད། ཅེས་པའོ། །
ཐེག་ཆེན་གྱིས་སྨིན་ཚུལ་ནི།
རང་ཉིད་ཀྱི་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཉེ་བར་ཞི༷་བ༷ར་བྱེད་པའི༷་ཐབས་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལ༷མ་ལ༷་རབ༷་ཏུ་ཞུ༷གས་པ༷་ལས་དགྲ་བཅོམ་པ་དང་རང་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པ་ན། མཐར་ཕྱིན་པའི་གོ་འཕང་མ་ཐོབ་ཀྱང་མྱ༷་ང༷ན་ལས་འད༷ས་པ་ཐོ༷བ་བོ་སྙམ་པའི་འདུ༷་ཤེ༷ས་ཅ༷ན་རྣམས་ལ། ད༷མ་པའི་ཆོ༷ས་པ༷ད་མ༷་དཀ༷ར་པོའི་མདོ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་ལ༷་སོ༷གས་པ་རྣམས་ལས་ཆོ༷ས་ཐམས་ཅད་ཀྱི༷་དེ༷་ཁོ་ན་ཉི༷ད་སྟོང་པ་དང་སྙིང་རྗེ་ཟུང་དུ་འཇུག་པར་སྟོན་པའི་ཐེག་པ་ནི་གཅིག་ཁོ་ན་ཡིན་ལ། དེ་བགྲོད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའང་གཅིག་ཁོ་ནའོ་ཞེས་པར་བསྟ༷ན་པ༷་ཡི༷ས་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དེ༷་ད༷ག་སྔ༷ར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མཐར་ཐུག་པ་མ་ཐོབ་པ་ལ་ཐོབ་པར་འཛི༷ན་པ་དེ་ལ༷ས་བཟློ༷ག་སྟེ༷་ཐ༷བས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སྒྲལ་བར་འདོད་པའི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ད༷ང་ཤེ༷ས་ར༷བ་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་གཉིས་ཡོ༷ངས་སུ་གཟུ༷ང་བ༷ས་ཐེ༷ག་པ༷་གསུམ་ལས་མཆོ༷ག་ཏུ་གྱུར་པ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ༷་སྨི༷ན་པར་མཛ༷ད་དེ༷་ཡང་དག་པའི་ལམ་ལ་བཀོད་པར་མཛད་དོ། །ཞེས་པའོ། །
རྣམ་གྲོལ་ལ་སྦྱོར་ཚུལ་ནི། དེ་ལྟར་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ལམ་ལ་རིམ་གྱིས་སྨིན་པར་མཛད་ནས་ས་བརྒྱད་པ་ལ་སོགས་པ་ཐོབ་པ་དང༌། ཞིང་ཁམས་འདི་ཞེས་བྱ་བར་མིང་འདི་ཞེས་བྱ་བ་དང་ལྡན་པས་དུས་འདི་ཙམ་ཞིག་ན། བསྐལ་པ་འདི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་འཚང་རྒྱ་ཞིང༌། འཁོར་འདི་སྙེད་དང་བཅས་ཤིང་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱང་འདི་སྲིད་དུ་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་བྱ༷ང་ཆུ༷བ་གསུམ་ལས་མཆོ༷ག་ཏུ༷་གྱུར་པ་བླ་ན་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོར་ལུ༷ང་སྟོ༷ན་པར་མཛད་དོ༷། །ཞེས་པ་སྟེ། དེ་ཡང་ཞིང་དང་མིང་དང་ནི། །དུས་དང་བསྐལ་པའི་མིང་དང་ནི། །འཁོར་དང་དམ་པའི་ཆོས་དག་ཀྱང༌། །གནས་པའི་སྒོ་ནས་དེར་འདོད་དོ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །
དོན་བསྡུ་བ་ལ་གཉིས་ལས། རྒྱུ་མཚན་དང་སྦྱར་ཏེ་གསུམ་དུ་བསྡུ་བ་ནི། ཕྲ་ཞིང་རྟོགས་པར་དཀའ་བས་ན་ཟ༷བ་པའི་ཕྱིར་ད༷ང་གཞན་གྱི་དོན་སྒྲུབ་པའི་མཐུ༷་ནི༷་ཕུ༷ན་སུམ་ཚོ༷གས་པ་ད༷ང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དང༌། བྱི༷ས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱི་བསམ་པ༷འི་དོ༷ན་དང་མཐུ༷ན་པར་བསྟན་པས་འཁོར་བ་ལས་རབ༷་ཏུ་འདྲེ༷ན་པའི་ཕྱི༷ར་ན། སྐུ་གསུམ་པོ་འདི༷་ད༷ག་གྲ༷ངས་ཅི་ལྟ་བ་བཞི༷ན་དུ་སྦྱར་ཏེ་ཟ༷བ་པ༷་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ད༷ང༌། རྒྱ༷་ཆེ༷་བ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་དང༌། བད༷ག་ཉི༷ད་ཆེ༷ན་པོ་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་རྣམས་སུ་ཤེས་པར་བྱ༷འོ། །ཞེས་པའོ། །
གནས་ཚུལ་དང་སྦྱར་ཏེ་གཉིས་སུ་བསྡུ་བ་ནི། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་འཆད་པའི་སྐབས་འདི༷ར་ནི༷་ད༷ང་པོ༷་ཟབ་པའི་སྐུ་དེ་ཆོ༷ས་ཀྱི་སྐུ༷ར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ༷། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་ཞིང༌། གཞན་རིག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱི༷་མ༷་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་དང་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ད༷ག་ནི༷་གཟུ༷གས་ཀྱི༷་སྐུ༷་ཡིན་ཏེ་སྐལ་བ་དང་མཐུན་པར་གདུལ་བྱ་ལ་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ཀྱང་དཔེར་ན་འདུས་མ་བྱས་ན༷མ་མཁ༷འི་དབྱིངས་ལ༷་ནི༷་འདུས་བྱས་ཀྱི་གཟུ༷གས་སྣ་ཚོགས་གན༷ས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞི༷ན་དུ། ད༷ང་པོ༷་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་འགྱུར་བ་མེད་པའི་དབྱིངས་ལ༷་ནི༷་ཐ༷་མ༷་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བ་དག་གན༷ས་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པའོ། །
ཇི་སྲིད་དུ་དེ་དག་རྟག་པའི་དོན་ལ་གཉིས། རྟག་པའི་རྒྱུ་མཚན་མདོར་བསྟན་པ་དང༌། དེ་ཉིད་རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། །དེ་ལ་མདོར་བསྟན་ནི། གང་ལ་ཡང་ཆགས་པ་མེད་པར་དམ་པའི་ཆོས་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་རྒྱུ༷་མཐ༷འ་ཡ༷ས་པ་ལས་གྲུབ་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ན། གཟུགས་ཀྱི་སྐུས་གཞན་དོན་མཛད་པ་རྟག་ཏུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་ད༷ང༌། དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ། སེམ༷ས་ཅ༷ན་མ་ལུས་པ་འདུལ་བར་ཞལ་གྱིས་བཞེས་ཤིང༌། གདུལ་བྱའི་སེམས་ཅན་ལ་ཟ༷ད་པ་མེ༷ད་པའི་ཕྱིར་ད༷ང༌། གཞན་དོན་གྲུབ་པའི་ཀུན་སློང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཐུགས་བརྩེ༷་བ་ཆེན་པོ་རྒྱུན་མི་འཆད་པའི་ཕྱིར་ད༷ང༌། གཞན་དོན་སྒྲུབ་པའི་ཐབས་རྫུ་འཕྲུ༷ལ་གྱི་རྐང་པ་ལ་དབང་འབྱོར་བ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ད༷ང༌། འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རང་བཞིན་གཉིས་སུ་མེད་པར་མཁྱེ༷ན་པས་ནམ་ཡང་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ད༷ང༌། ཟག་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བདེ་བ་ཕུན༷་སུམ་ཚོ༷གས་པ་དང་ལྡ༷ན་པས་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་གནོད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཆོ༷ས་ཐམས་ཅད་ཀྱི༷་དབ༷ང་ཕྱུ༷ག་འཇིག་རྟེན་དུ་ཞུགས་ཀྱང་དེའི་ཉེས་པས་ནམ་ཡང་མི་གོས་པའི་ཕྱིར་ན་གཟུགས་ཀྱི་སྐུས་གཞན་དོན་མཛད་པ་རྟག་ཏུ་རྒྱུན་མི་འཆད་ཅིང༌། འཆི༷་བ༷་མེད་པའི་གོ་འཕང་བརྙེས་པས་འཆི་བའི་བདག་པོའི༷་བདུ༷ད་བཅོ༷མ་པའི་ཕྱིར་ད༷ང༌། གདོད་མ་ནས་འདུས་མ་བྱས་པས་འདུས་བྱས་ཀྱི་ངོ༷་བོ༷ར་མེ༷ད་པའི་ཕྱི༷ར་དང༌། ཕྱི་མའི་མཐར་ཐུག་པར་འཇི༷ག་རྟེ༷ན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྐྱབས་དང་མགོ༷ན་པོ༷ར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ན། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་འགྱུར་བ་མེད་པས༷་རྟ༷ག་པ་ཡིན་ཏེ། མདོར་ན་རྒྱུ་མཚན་རྣམ་པ་བཅུས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གསུམ་པོ་འདི་རྟག་པ་ཉིད་དོ། །ཞེས་པའོ། །
རྒྱས་བཤད་ལ་གསུམ་ལས། གཟུགས་སྐུ་རྟག་པའི་རྒྱུ་མཚན། ཆོས་སྐུ་རྟག་པའི་རྒྱུ་མཚན། དེ་རྣམས་སྤྱིའི་དོན་བསྡུ་བའོ། །
དེ་ལ་གཟུགས་སྐུ་རྟག་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི།
སྔར་སློབ་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་སུ་ལུ༷ས་མགོ་བོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ད༷ང་སྲོ༷ག་ཚེའི་རྒྱུན་ཉིད་ད༷ང༌། ལོ༷ངས་སྤྱོ༷ད་རིན་པོ་ཆེ་ལ་སོགས་པ་རྣ༷མས་གང་ལ་ཡང་ཆགས་པ་མེད་པར་ཡོངས་སུ་བཏ༷ང་ན༷ས་ད༷མ་པའི་ཆོ༷ས་འཛི༷ན་པ་ལ་སོགས་པ་རྒྱུ་མཐའ་ཡས་པ་ལས་གྲུབ་པའི་ཕྱི༷ར་ན། གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་དེ་དག་རྟག་ཏུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་ད༷ང༌། དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ། སེ༷མས་ཅ༷ན་ཇི་སྙེད་པ་ཀུ༷ན་ལ༷་ཕ༷ན་པ༷་རྒྱ་ཆེན་པོ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི༷་ཕྱི༷ར་ད༷ང་པོ༷ར་སེམས་ཅན་མ་ལུས་པ་འཁོར་བ་ལས་བསྒྲལ་བར་བྱའོ། །ཞེས་རང་གིས་ཇི་ལྟར་ད༷མ་བཅ༷ས་པའི་དོན་མཐ༷ར་ཕྱི༷ན་པར་མཛད་ཅིང༌། གདུལ་བྱ་ལ་ཟད་པ་མེད་པའི་ཕྱི༷ར་དང༌། རྫོགས་པའི་སང༷ས་རྒྱ༷ས་ཉི༷ད་ལ༷་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པས༷་གཙ༷ང་བ༷་ད༷ང༌། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པར་ད༷ག་པ༷འི་ཐུ༷གས་རྗེ༷་ཆེན་པོ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་སེམས་ཅན་མཐའ་དག་ལ་ར༷བ་ཏུ་འཇུ༷ག་པ་མངའ་བའི་ཕྱི༷ར་དང༌། གཅིག་ཏུ་བསྒྱུར་ཞིང་མང་པོར་སྤྲུལ་པ་ལ་སོགས་པ་རྫུ༷་འཕྲུ༷ལ་དང་དེའི་རྐ༷ང་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་ལ་དབང་འབྱོར་བས་སྐལ་བ་དང་འཚམས་པར་གཟུགས་སྐུའི་སྣང་བ་སྟོ༷ན་པ༷་ནི༷་སངས་རྒྱས་དེ༷་ཡི༷ས་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་ཀྱི་བར་དུ་གན༷ས་ཤིང་རྒྱུན་མི་འཆད་པ༷ར་སྤྱོ༷ད་པར་ནུས་པ༷འི་ཕྱི༷ར་དང༌། མཁྱེ༷ན་པའི་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་དག་པ༷ས་སྲིད་པ་འཁོ༷ར་བ་ད༷ང་ཞི་བ་མྱ༷་ང༷ན་ལས་འད༷ས་པ་དག་རང་བཞིན་གཉི༷ས་སུ༷་འཛི༷ན་པ་ལ༷ས་གྲོ༷ལ་ནས་གཉིས་མེད་དུ་རྟོགས་པས་གཞན་གྱི་དོན་ལ་སྐྱོ་བ་དང་བྲལ་བ༷འི་ཕྱི༷ར་དང༌། དུས་རྟ༷ག་ཏུ༷་བས༷མ་གྱིས་མི་ཁྱབ་ཅིང་མཐའ་ཡ༷ས་པའི་ཏི༷ང་ངེ་འཛི༷ན་ཟག་མེད་ཀྱི༷་བདེ༷་བ༷་ཕུ༷ན་སུ༷མ་ཚོ༷གས་པ་རྣམས་དང་ལྡ༷ན་པས་དཀའ་སྤྱད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་གནོད་པ་མེད་པའི་ཕྱི༷ར་དང༌། གཞན་དོན་དུ་འཇི༷ག་རྟེ༷ན་ན༷་ནི༷་བཞུགས་ཤིང༌། དེ་དག་གི་སྐལ་བ་དང་མཐུན་པར་སྤྱོ༷ད་པ༷་ནི༷་འཇི༷ག་རྟེ༷ན་པའི་ཆོ༷ས་ཉོན་མོངས་པ་དང་ལས་དང་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི༷ས་གོ༷ས་པ་མེ༷ད་པའི་ཕྱི༷ར་ན། གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་སྐུ་གཉིས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཀྱི་དོན་མཛད་པ་རྟག་ཏུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་ཉིད་དོ། །ཞེས་པའོ། །
ཆོས་སྐུ་རྟག་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པ་དེ་གཉེན་པོ་མཐར་ཕྱིན་པའི་གོ་ནས་མི་འགྱུར་ཞིང་རྟག་པ་ཡིན་ནོ། །ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་འཆི༷་འཕོ་བ་མེ༷ད་ཅིང༌། སྐྱེ་འགག་མ་ལུས་པ་ཉེ་བར་ཞི༷་བ༷འི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མཆོག་ལ་གན༷ས་པའི་གོ་འཕང་ཐོ༷བ་པ་ལ༷་འཆི༷་བདག་གི་བདུ༷ད་ནམ་ཡང་རྒྱུ༷་བ༷་མེ༷ད་པ༷འི་ཕྱི༷ར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་རང་བཞིན་གྱིས་ཀྱང་རྟག་པ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་རྐྱེན་གྱིས་མངོན་པར་འདུ༷ས་མ༷་བྱ༷ས་པ༷འི་ར༷ང་བཞི༷ན་ཅན་གྱི༷་ཐུ༷བ་པ༷་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་གདོ༷ད་མ་ན༷ས་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཐམས་ཅད་ར༷བ་ཏུ་ཞི༷་བའི་བདག་ཉིད་ཅན་ཡིན་པའི༷་ཕྱི༷ར་རོ། །མི་བསླུ་བས་ཀྱང་རྟ༷ག་པ༷་ཡིན་ཏེ། རྟག་ཏུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་སྐྱ༷བས་མེ༷ད་པའི་སེམས་ཅན་མཐའ་ཡས་པ་རྣམ༷ས་ཀྱི༷་ནི༷་སྐྱ༷བས་དང་མགོན་དང་དཔུང་གཉེན་ལ༷་སོ༷གས་པ་མཐར་ཐུག་པ༷ར་འཐ༷ད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱི༷ར་རོ༷། །ཞེས་པའོ། །
དེ་རྣམས་སྤྱིའི་དོན་བསྡུ་བ་ནི། རྒྱུ་མཐའ་ཡས་པ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ད༷ང་པོ༷་ཡི༷་ནི༷་རྒྱུ༷་མཚན་རྣམ་པ་བདུ༷ན་གྱི༷ས་གཟུ༷གས་ཀྱི༷་སྐུ༷འི༷་གཞན་དོན་རྟ༷ག་ཏུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་ཉི༷ད་ཡིན་ཏེ༷། འཆི་བའི་བདུད་བཅོམ་པ་དང༌། ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་རྒྱུ་མཚན་ཕྱི༷་མ༷་གསུ༷མ་གྱི༷ས་སྟོ༷ན་པ༷་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ནི༷་ཆོ༷ས་ཀྱི༷་སྐུ༷འི༷་འགྱུར་བ་མེད་ཅིང་རྟ༷ག་པ༷་ཉི༷ད་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པའོ། །
ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དོན་ལ་གཉིས། བསམ་མི་ཁྱབ་ཚུལ་མདོར་བསྟན་པ་དང༌། རྒྱུ་མཚན་རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། །དེ་ལ་མདོར་བསྟན་ནི། གནས་མ་ལུས་པ་ཡོངས་སུ་གྱུར་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་དྲི་མ་མེད་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་དེ་སྒྲའི་བརྗོད་བྱ་ལས་འདས་ཤིང༌། ང༷ག་གི་སྤྱོད་ཡུ༷ལ་མི༷ན་པའི་ཕྱི༷ར་དང༌། སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པར་བྱ་བ་དོ༷ན་ད༷མ་པའི་བདེན་པ་དག་པ་གཉིས་ལྡན་གྱི༷ས་བསྡུ༷ས་པའི་ཕྱི༷ར་དང༌། རྣམ་པར་རྟོ༷ག་པས་བརྟག་པར་བྱ་བའི་གན༷ས་སམ་ཡུལ་མི༷ན་པའི་ཕྱི༷ར་དང༌། འཇལ་བར་བྱེད་པའི་དཔེ༷་དང་རྟགས་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ༷ས། ཡང་དག་པར་འད༷ས་པ༷འི་ཕྱི༷ར་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་རབ་ཀྱི་མཐར་ཕྱིན་པ་བླ༷་ན༷་མེ༷ད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱི༷ར་དང༌། སྲི༷ད་པ་འཁོར་བ་དང་ཞི༷་བ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མཐའ་གཉིས་ཀྱིས༷་མ༷་བསྡུ༷ས་པའི་ཕྱི༷ར་ན། རྒྱ༷ལ་བ་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཁོ་ནའི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུ༷ལ་ཡིན་གྱི་འཕ༷གས་པ་ས་ཆེན་པོ་ལ་གནས་རྣ༷མས་ཀྱི༷ས་ཀྱ༷ང༌། ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བས༷མ་གྱིས་མི༷་ཁྱ༷བ་པ་ཉིད་ན། ཕལ་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། ཞེས་པའོ། །
རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ་གསུམ་ལས། རྒྱུ་མཚན་རྣམས་རིམ་པ་ལྟར་བཤད་པ་ནི། སྐུ་གསུམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དེ་སངས་རྒྱས་ལས་གཞན་རྣམས་ཀྱིས་འདིའོ་ཞེས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བས༷མ་དུ་མེ༷ད་པ་ཡིན་ཏེ། ངག་གི་ཡུལ་མ་ཡིན་ཞིང་སྒྲས་བརྗོ༷ད་དུ༷་མེ༷ད་པའི་ཕྱི༷ར་རོ། །དེ༷་བཞིན་དུ་ནི་སྒྲས་བརྗོ༷ད་དུ་མེ༷ད་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དོ༷ན་ད༷མ་པའི་བདེན་པ་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པར་བྱ་བ་ཡི༷ན་པའི་ཕྱི༷ར་རོ༷། །དེ་ཉིད་དོ༷ན་ད༷མ་པའི་བདེན་པ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་རྟོག་པས་བརྟ༷ག་པར་བྱ༷་བའི་ཡུལ་ལམ་གནས་མི༷ན་པའི་ཕྱི༷ར་རོ། །དེ༷་ཉིད་རྟོག་པས་བརྟ༷ག་པར་བྱ་བ་མི༷ན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་པའི་དཔེ་དང་གཏན་ཚིགས་ལ་སོགས་པས་རྗེ༷ས་སུ་དཔ༷ག་པར་བྱ༷་བ་མི༷ན་པའི་ཕྱི༷ར་རོ། །དེ་ཉིད་རྗེས་སུ་དཔ༷ག་པར་བྱ་བ་མི༷ན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་ཤིང་བླ༷་ན༷་མེ༷ད་པ་ཡིན་པ༷འི་ཕྱི༷ར་རོ། །དེ་ཉིད་བླ༷་ན༷་མེད༷་པ༷་ཡིན་ཏེ། སྲིད་པ་འཁོར་བ་དང་ཞི་བ་མྱ་ངན་འདས་པ་དག་གིས་མ༷་བསྡུ༷ས་པའི་ཕྱི༷ར་རོ། །དེ་ཡང་སྲིད་ཞིས་མ༷་བསྡུ༷ས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་གི་མཐའ་གཉིས་ལ་གན༷ས་པ༷་མེ༷ད་པའི་ཕྱི༷ར་རོ། །མི་གནས་པ་ཡང་ཡིན་ཏེ༷། ཞི་བའི་མཐའ་ལ་ཡོ༷ན་ཏ༷ན་དང་སྲིད་པའི་རང་བཞིན་ལ་སྐྱོ༷ན་དུ་རྟོ༷ག་པ་མེ༷ད་པའི་ཕྱི༷ར་རོ༷། །སྐུ་གཉིས་ལ་སྦྱར་ཏེ་བསྡུ་བ་ནི། ངག་ཡུལ་མིན་ཕྱིར་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ༷་མཚན་ལྔ༷་པོ་ད༷ག་གི༷ས་ཤིན་ཏུ་ཕྲ༷་ཞིང་ཟབ་ལ་གཏིང་དཔག་དཀའ་བ༷འི་ཕྱི༷ར་ཆོ༷ས་ཀྱི་སྐུ༷་ཕལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་འདིའོ་ཞེས་བས༷མ་གྱིས་མི༷་ཁྱ༷བ་པའི་རྒྱུ་མཚན་བསྟན་པ༷་སྟེ༷། སྲིད་ཞིས་མ་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པའི་རྒྱུ་མཚན་དྲུ༷ག་པ༷ས་སྲིད་ཞིའི་ཆོས་སྐྱེ་འགག་ལ་སོགས་པ་སྣང་ཡང་དེ༷འི༷་དངོ༷ས་པོར་བདེན་པ་མི༷ན་པའི་ཕྱི༷ར་གཟུ༷གས་ཀྱི་སྐུ༷འི་རྣམ་འཕྲུལ་མཐའ་ཡས་པ་རྣམས་བས༷མ་གྱིས་མི༷་ཁྱ༷བ་པའི་རྒྱུ་མཚན་བསྟན་པ༷འོ༷། །ཞེས་པའོ། །
ཡོན་ཏན་ལས་བསམ་མི་ཁྱབ་ཚུལ་ནི། ཤེས་བྱ་ཇི་ལྟ་བ་དང༌། ཇི་སྙེད་པའི་དོན་ཐམས་ཅད་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པས་བླ༷་ན་མེ༷ད་པའི་མཁྱེན་པའི་ཡེ༷་ཤེ༷ས་དང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལས་བསྒྲལ་བར་བཞེད་པས་མཐའ་ཡས་པའི་བརྩེ་བའི་ཐུ༷གས་རྗེ༷་ཆེ༷ན་པོ་འཕྲིན་ལས་ལ་སོ༷གས་པའི་ཡོ༷ན་ཏ༷ན་ཚད་མེད་པ་རྣམས་ཀྱི༷ས་ཡོ༷ན་ཏ༷ན་མཐར་ཕྱིན་པའི་ཕ༷་རོ༷ལ་ཏུ་ཕྱི༷ན་པ༷འི་ཕྱིར། རྒྱ༷ལ་བ༷་རྣམས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་བརྙེས་པ་འདི་ནི་སངས་རྒྱས་ལས་གཞན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་བས༷མ་གྱིས་མི༷་ཁྱབ༷་སྟེ། དེ༷ས་ན༷་གཞན་ལ་རག་མ་ལུས་པར་ར༷ང་ཉིད་ཀྱིས་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུ༷ང་བ་སངས་རྒྱས་རྣ༷མས་ཀྱང་རྣམ་བཞག་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཀྱི༷་ཐ༷་མ༷་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི༷་ཚུ༷ལ་ལམ། ཡང་ན་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ལྟོས་ནས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་ཚུལ་འདི༷་ནི༷། དྲ༷ང་སྲོ༷ང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེ༷ན་པོ༷་དག་པའི་ས་ལ་གནས་ཤིང༌། དབ༷ང་བཅུ་ཐོ༷བ་པ་རྣ༷མས་ཀྱི༷ས་ཀྱ༷ང་མངོན་སུམ་དུ་རི༷ག་པ་མི༷ན་ན་ཕལ་པ་རྣམས་ཀྱིས་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། རིག་པར་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པར་བྱའོ། །ཞེས་པའོ། །
ཐེ༷ག་པ༷་ཆེ༷ན་པོ༷་རྒྱུ༷ད་བླ༷་མ༷འི་བསྟ༷ན་བཅོ༷ས་དཀོ༷ན་མཆོ༷ག་གི༷་རི༷གས་རྣ༷མ་པ༷ར་དབྱེ༷་བ༷་ལ༷ས། བྱ༷ང་ཆུ༷བ་ཀྱི༷་སྐ༷བས་ཏེ༷། ལེའུ་གཉི༷ས་པ༷འི་རྣམ་པར་བཤད་པའོ༷།། །།