བསྡུ་བ་པོས་བཀའ་བསྡུས་ཚུལ།
གཉིས་པ་བསྡུ་བ་པོས་བཀའ་བསྡུས་ཚུལ་ནི། དེ་ལྟར་སྟོན་པས་གསུངས་པའི་བསྟན་པ་དམ་པའི་ཆོས་དེ་རྣམས་ཇི་ལྟར་བསྡུས་པའི་ཚུལ་ལ་ཐུན་མོང་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་འཆད་ཚུལ་གཉིས་ལས། ཐེག་པ་ཐུན་མོང་བ་ལ་གྲགས་པ་ལྟར་ན་བཀའ་བསྡུ་རིམ་པ་གསུམ་བྱུང་སྟེ། དེ་ལ་བཀའ་བསྡུ་དང་པོ་ནི།
སྟོན་པ་མ་འདས་གོང་ཙམ་དུ་ཤཱ་རིའི་བུ་དང་ལྷན་ཅིག་དགྲ་བཅོམ་པ་བརྒྱད་ཁྲི། མཽངྒལ་གྱི་བུ་དང་ལྷན་ཅིག་དགྲ་བཅོམ་པ་བདུན་ཁྲི། བཅོམ་ལྡན་འདས་དང་ལྷན་ཅིག་དགྲ་བཅོམ་པ་ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ན། ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་དགེ་སློང་དབང་ཡོད་པ་དག་ཀྱང་མྱ་ངན་ལས་འདས་ཏེ་དམ་པའི་ཆོས་ནི་མེ་ཤི་བའི་དུད་པ་ཙམ་དུ་གྱུར། དགེ་སློང་རྣམས་སྡེ་སྣོད་གསུམ་གྱི་སྒྲ་ཡང་མི་སྒྲོག་གོ་ཞེས་འཕྱ་བ་བསལ་བའི་ཕྱིར། གནས་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་ནྱཱ་གྲོ་དྷའི་ཕུག་ཏུ། དུས་སངས་རྒྱས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཕྱི་ལོ་དེའི་དབྱར་གནས་ཀྱི་ཚེ། སྦྱིན་བདག་རྒྱལ་པོ་མ་སྐྱེས་དགྲས་བྱས་ཏེ། དགྲ་བཅོམ་པ་ལྔ་བརྒྱ་འདུས་པའི་དབུས་སུ། ཉེ་བ་འཁོར་གྱིས་འདུལ་བ། ཀུན་དགའ་བོས་མདོ་སྡེ། འོད་སྲུངས་ཆེན་པོས་མངོན་པའི་སྡེ་སྣོད་མཐའ་དག་བསྡུས་པས། ལྷ་རྣམས་ནི་འཕེལ། ལྷ་མིན་རྣམས་འགྲིབ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་ཡུན་རིང་བར་གནས་སོ། །ཞེས་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་འོག་མིན་གྱི་བར་དུ་གོ་བར་བྱས་ཤིང་ཆེད་དུ་བརྗོད་དོ། །དེ་སྐད་དུ་ལུང་ཕྲན་ཚེགས་ལས། སྟོན་པ་མྱ་ངན་འདས་ནས་ཕྱི་དེའི་དབྱར། །རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་གསང་བའི་བྲག་ཕུག་ཏུ། །དགྲ་བཅོམ་ལྔ་བརྒྱ་འདུས་པའི་འཚོ་བ་ནི། །མ་སྐྱེས་དགྲས་སྦྱར་སྡེ་སྣོད་གསུམ་དུ་བསྡུས། །ཞེས་གསུངས་སོ།།
བསྡུ་བ་གཉིས་པ་ནི།
བཀའ་བསྡུ་དང་པོ་མཛད་ནས་ལོ་བརྒྱ་དང་བཅུ་འདས་པའི་དུས་སུ། ཡངས་པ་ཅན་དུ་དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས། ཧུ་ལུ་ཧུ་ལུ་ཡི་རང་དང༌། །ཀུན་སྤྱོད་སྣོད་དང་ལན་ཚྭ་དང༌། །ལམ་དང་སོར་གཉིས་དཀྲུགས་དང་གདིང༌། །གསེར་ལ་རུང་བ་བྱ་བ་སྟེ། ། འདི་དག་རུང་མིན་གཞི་བཅུར་འདོད། །ཅེས་པ་ལྟར་རུང་བ་མ་ཡིན་པའི་གཞི་བཅུ་བྱས་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར། ཆོས་རྒྱལ་མྱ་ངན་མེད་ཀྱིས་སྦྱིན་བདག་མཛད་དེ། གྲགས་པ་ལ་སོགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་བདུན་བརྒྱ་འདུས་པས་མི་རུང་བའི་གཞི་བཅུ་སུན་ཕྱུང༌། སྡེ་སྣོད་གསུམ་ཚང་བ་ཚར་གཅིག་ཞལ་འདོན་དུ་མཛད། མཐུན་པ་དང་བཀྲ་ཤིས་པའི་གསོ་སྦྱོང་ཡང་མཛད་དོ།།
བསྡུ་བ་གསུམ་པ་ནི།
རྒྱལ་པོ་དྷརྨ་ཨ་ཤྭ་ཀའི་ཚ་བོ་མྱ་ངན་བྲལ་གྱི་བུ་རྒྱལ་པོ་དཔའ་བོ་སྡེའི་དུས་ནས་བརྩམས་ཏེ། བདུད་ཀྱི་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་དགེ་སློང་ལྷ་ཆེན་པོ་དང༌། བཟང་པོ་དང༌། གནས་བརྟན་ཀླུ་དང༌། ཡིད་བརྟན་རྣམས་རིམ་པར་བྱུང་བས། གཞན་ལན་གདབ་དང་མི་ཤེས་པ། །ཡིད་གཉིས་དང་ནི་ཡོངས་སུ་བརྟག །བདག་ཉིད་གསོ་བར་བྱེད་པ་སྟེ། །འདི་ནི་སྟོན་པའི་བསྟན་པ་ཡིན། །ཞེས་པའི་གཞི་ལྔ་བསྒྲགས་ཏེ་ཆོས་ལོག་བསྟན་པས། རྒྱལ་པོ་དཔའ་བོའི་སྡེའི་ཚེའི་སྨད། དགའ་བོ་དང་པདྨ་ཆེན་པོའི་ཚེ་རིལ་པོ། ཀ་ནིཥྐའི་ཚེ་སྟོད་ཡན་ཏེ་རྒྱལ་པོ་བཞིའི་རིང་དགེ་འདུན་རྣམས་རྩོད་པར་གྱུར་ཅིང༌། སྟོན་པས་འདུལ་བ་ཡི་གེར་འདྲི་བར་མ་གནང་བས་ཡུན་རིང་པོར་སོང་བ་ན་སོ་ཐར་གྱི་མདོའི་འདོན་ཚུལ་མ་མཐུན་པའི་དབང་གིས་སྡེ་པ་བཅོ་བརྒྱད་གྱེས་ཏེ། ཇི་ལྟར་ན་གནས་བརྟན་ཀླུས་རྩོད་པ་སྤེལ་བའི་རྒྱུས་གཞི་ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་སྨྲ་བ་ལས། ཕལ་ཆེན་པ། གནས་བརྟན་པ། མང་པོས་བཀུར་བ་གསུམ་གྱེས་ཏེ་རྩ་བའི་སྡེ་པ་བཞིར་གྱུར། དེ་རྗེས་ཡིད་བརྟན་གྱི་རྩོད་པ་རྒྱ་ཆེར་སྤེལ་བས། སྡེ་པ་བཞི་ཡང་རིམ་གྱིས་བཅོ་བརྒྱད་དུ་གྱེས་ཏེ། གཞི་ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་སྨྲ་བ་བདུན། ཕལ་ཆེན་པ་ལྔ། གཞན་གཉིས་ལས་གསུམ་གསུམ་གྱེས་པར་བཤད། དེ་རྗེས་ཕན་ཚུན་རྩོད་པ་ཅུང་ཟད་ཞི་ནས་སོ་སོར་གནས་པའི་དུས་སུ། རྒྱལ་པོ་ཀ་ནིཥྐས་སྦྱིན་བདག་བྱས་ཏེ། རྒྱལ་པོ་ཀྲི་ཀྲིའི་རྨི་ལམ་ལུང་བསྟན་པའི་མདོ་ལས། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་འོད་སྲུངས་ཀྱིས། རྒྱལ་པོ་ཀྲི་ཀྲི་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། རྒྱལ་པོ་ཁྱོད་ཀྱི་རྨི་ལམ་དུ་མི་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱིས་རས་ཡུག་འདྲེན་པ་མཐོང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པའི་བསྟན་པ་བཅོ་བརྒྱད་དུ་གྱེས་པར་འགྱུར་ལ། དེའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་རས་ནི་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཞེས་པའི་ལུང་དྲངས་ནས་གྱེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་པོ་ཐམས་ཅད་བསྟན་པ་རྣམ་དག་ཏུ་བསྒྲུབས་ཤིང་འདུལ་བའི་སྡེ་སྣོད་ཡི་གེར་བཀོད། མདོ་སྡེ་དང་མངོན་པ་སྔར་ཡི་གེར་མ་འཁོད་པ་རྣམས་ཀྱང་དུས་དེར་བཀོད་ཅིང༌། སྔར་འཁོད་པ་རྣམས་ལའང་དག་ཐེར་བྱས་པ་ནི་བསྡུ་བ་གསུམ་པའི་དོན་ནོ། །འདི་ཉིད་ལུང་ཕྲན་ཚེགས་སུ་མེད་པས་བཞེད་པ་མི་མཐུན་པ་མང་སྟེ། ཁ་ཆེ་བ་རྣམས་ཁ་ཆེའི་ཡུལ་རྣ་རྒྱན་གྱི་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་འཕགས་པ་རྩིབས་ལེགས་སོགས་དགྲ་བཅོམ་པ་ལྔ་བརྒྱ་དང༌། བ་སུ་མི་ཏྲ་སོགས་བཙུན་པ་ཆེན་པོ་བཞི་བརྒྱ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྔ་བརྒྱ་རྣམས་ཀྱིས་བསྡུས་ཞེས་འདོད། འཕགས་ཡུལ་གྱི་པཎྜི་ཏ་ཕལ་མོ་ཆེའི་བཞེད་པ་ཛ་ལནྡྷ་རའི་དགོན་པ་ཀུ་བ་ནའི་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་དགྲ་བཅོམ་པ་ལྔ་བརྒྱ་དང༌། བཙུན་པ་ཆེན་པོ་ལྔ་སྟོང་ཞིག་གིས་བསྡུས་སོ་ཞེས་འབྱུང་གསུངས། དེང་སང་བོད་དུ་གྲགས་པ་ལྟར་ན་སྟོན་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ལོ་བཞི་བརྒྱར་ཉེ་བ་ན། དགྲ་བཅོམ་པ་ལྔ་བརྒྱ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྔ་བརྒྱའམ་ཁྲི་དྲུག་སྟོང་འདུས་ནས་བསྡུས་ཟེར། རྟོག་གེ་འབར་བ་ལས། སྟོན་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ལོ་བརྒྱ་ཕྲག་གཉིས་འདས་པ་ན། གནས་བརྟན་མའི་བུས་བསྟན་པ་བསྡུས་སོ། །ཞེས་འབྱུང་བ་ལྟར་ན་ལོ་བཞི་བརྒྱའང་བགྲོད་པ་རེ་ལ་ལོར་བྱས་པ་འདྲ་མོད། འོན་ཀྱང་རྒྱལ་པོའི་བྱུང་རབས་དང་བསྒྲིག་ན་ཉིས་བརྒྱས་ཉུང་སྐྱོན་ཨེ་ཡོང་སྙམ་པས་ད་དུང་དཔྱད་པ་མཛད་དགོས་རྒྱུར་སྣང༌། དེར་མ་ཟད་གནས་ཀྱང་མཉན་ཡོད་དང༌། ཛ་ལནྡྷ་རའི་གནས་མེ་ཏོག་བརྩེགས་པའི་ཀུན་དགའ་ར་བ་དང༌། ཁ་ཆེའི་ཡུལ་ཀུ་བ་ནའི་དགོན་པར་ཞེས་མི་འདྲ་བ་མང་དུ་བྱུང་ངོ༌།།
ཐེག་ཆེན་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ལྟར་ན། རྟོག་གེ་འབར་བ་ལས། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། རྩ་བའི་སྡུད་པ་པོ་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་དང༌། འཇམ་དཔལ་དང༌། གསང་བའི་བདག་པོ་དང༌། བྱམས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་པ་ལྟར་གསང་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་མདོར་ཕྱག་ན་རྡོ་རྗེ་སངས་རྒྱས་སྟོང་གི་བསྟན་པ་སྡུད་པ་པོར་བཤད་པ་དང༌། སྔོན་གྱི་རྣམ་མཆན་ལས་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་ལྷོ་ཕྱོགས་བི་མ་སྭ་བྷཱ་བའི་རི་ལ་རྒྱལ་སྲས་འབུམ་ཕྲག་བཅུ་འདུས་ཏེ། བྱམས་པས་འདུལ་བ། འཇམ་དཔལ་གྱིས་མདོ་སྡེ། ཕྱག་རྡོར་གྱིས་མངོན་པ་བསྡུས་སོ་ཞེས་གྲགས་ཤིང༌། ཡང་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་སྡེ་སྣོད་རྣམས་ལས། ཟབ་མོ་ལྟ་བའི་ཕྱོགས་རྣམས་འཇམ་དབྱངས་དང༌། རྒྱ་ཆེན་སྤྱོད་པའི་ཕྱོགས་རྣམས་བྱམས་པས་བསྡུས་སོ་ཞེས་འབྱུང་ང་ོ།།