སྐར་རྩིས་ཀྱི་སྤྱི་དོན་ལེགས་བཤད་ཡོངས་འདུའི་སྙེ་མ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྐར་རྩིས་ཀྱི་སྤྱི་དོན་ལེགས་བཤད་ཡོངས་འདུའི་སྙེ་མ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་སོ། །
ལོ་ཆེན་དྷརྨ་ཤྲཱི།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྐར་རྩིས་ཀྱི་སྤྱི་དོན་ལེགས་བཤད་ཡོངས་འདུའི་སྙེ་མ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་སོ། །
སྐར་རྩིས་ཀྱི་གྲུབ་པའི་མཐའ་གཏན་ལ་འབེབས་པར་བྱེད་པའི་སྤྱི་དོན་ལེགས་བཤད་ཡོངས་འདུའི་སྙེ་མ་ཞེས་བྱ་བ། བླ་མ་དང་རྗེ་བཙུན་འཇམ་པའི་དབྱངས་ལ་གུས་པས་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །རབ་འབྱམས་རྒྱལ་བའི་སྤྱི་གཟུགས་པདྨ་འབྱུང་། །ཀུན་མཁྱེན་རྒྱལ་བ་ཕྱག་ན་པད་དཀར་ཅན། །བཀའ་དྲིན་མཉམ་མེད་གཏེར་ཆེན་ཆོས་ཀྱི་རྗེ། །རྣམ་གསུམ་དབྱེར་མེད་རིགས་ཀྱི་བདག་པོར་མཆོད། །༡སྲིད་ཞིའི་རྡུལ་བྲལ་མཁའ་ལ་རྟག་འཆར་བའི། །མི་འགྱུར་བདེ་ཆེན་རྫོགས་པ་ཉི་མའི་སྐུ། །མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་འོད་བརྒྱས་རིགས་ལྡན་གྱི། །པདྨོ་དགའ་བྱེད་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོར་འདུད། །༢དཔལ་ལྡན་རྒྱུད་ཀྱི་དགོངས་དོན་པད་ཚལ་ལས། །ངེས་དོན་སྦྲང་རྩིའི་ལེགས་བཤད་རབ་བཀྱེ་བས། །སྐལ་བཟང་བུང་བའི་ཚོགས་ལ་འདོད་སྟེར་མཁན། །ཆོས་རྒྱལ་རིགས་ལྡན་རྒྱ་བོད་མཁས་རྣམས་རྒྱལ། །༣དང་པོའི་སངས་རྒྱས་གསང་འཛིན་ཟླ་བ་བཟང་། །སྐྱེ་རྒུའི་བསོད་ནམས་རྒྱ་མཚོར་རབ་ཤར་བའི། །དགེ་མཚན་ཕྱོགས་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བའི་ལྷ། །མི་རྗེ་འཇམ་མགོན་གཉིས་པ་རྒྱལ་གྱུར་ཅིག །༤ཐུབ་བསྟན་ཆུ་སྐྱེས་འདབ་སྟོང་བཞད་པའི་གཉེན། །སྨྲ་མཁས་ཉི་མ་པཎ་ཆེན་རྒྱལ་བའི་སྲས། །རྒྱུད་དོན་གྲུབ་མཐའ་ཡིད་བཞིན་དབང་རྒྱལ་ལས། །རྩིས་རིགས་འདོད་རྒུའི་ཆར་འབེབས་ཟླུམ་པོ་པ། །༥དེ་དག་དྲིན་ལས་ཞག་གསུམ་དུས་ཀྱི་མཚོར། །རྒྱུ་སྐར་འདབ་བརྒྱའི་དོ་རར་བགྲོད་པའི་གར། །རྩེ་བའི་གཟའ་ཚོགས་བུང་བའི་འཕུར་ལྡིང་ལ། །རྣམ་དཔྱོད་མིག་གིས་བལྟ་བའི་སྐལ་བ་རྙེད། །༦དེ་ཚེ་རང་བཞིན་གྱིས་གྲུབ་སྤོབས་པའི་
ལུས། །མང་ཐོས་རྒྱན་གྱིས་རབ་མཛེས་བཤེས་གཉེན་ཆེའི། །གསུང་གིས་བསྐུལ་ལས་ལེགས་བཤད་འདོད་པའི་འབྲས། །སྟེར་བྱེད་ཡོངས་འདུའི་སྙེ་མ་དེངས་འདིར་འཁྲུངས། །༧དེ་ལ་ཕྱི་ནང་གཞན་གསུམ་གྱི་རྩིས་ཐམས་ཅད་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོས་རྒྱས་བཏབ་སྟེ། སྟོན་པས་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་རྒྱུད་འགྲེལ་པ་དང་བཅས་པ་ཇི་སྐད་གསུངས་པའི་སྐར་རྩིས་ཀྱི་རྣམ་པར་བཞག་པ་ལས། རེ་ཞིག་འདིར་ཕྱི་ཡི་རྩིས་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་ཅུང་ཟད་འཆད་པར་བྱེད་པ་ལ།

གང་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པའི་གཞི།

རྣམ་པར་འཇོག་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གང་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པའི་གཞི། གང་གིས་སྤྱོད་པར་བྱེད་པ་པོ། ཇི་ལྟར་ལོངས་སྤྱོད་པའི་ཚུལ། དེ་ལྟར་སྤྱད་པའི་ལག་རྗེས་དང་བཞིའོ། །དང་པོ་ལ། རྣམ་པར་འཇོག་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་དང་། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་རྣམ་པར་བཞག་པ་དངོས་སོ། །དང་པོ་ལ། ཡུལ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་དཔག་ཚད་ལ་སོགས་པའི་ཚད་དང་། ཡུལ་དུས་གཉིས་ཀའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་ཆུ་ཚོད་གཉིས་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ནི། རྡུལ་ཕྲ་རབ་དང་། རྡུལ་ཕྲ་མོ་དང་། སྐྲ་རྩེ་དང་། སྐེ་ཚེ་དང་། ཤིག་དང་། ནས་དང་། སོར་མོ་རྣམས་རིམ་པར་བརྒྱད་འགྱུར་དང་། སོར་མོ་ཉེར་བཞི་ལ་ཁྲུ། དེ་བཞི་ལ་གཞུ་འདོམ། དེ་ཉིས་སྟོང་ལ་རྒྱང་གྲགས། རྒྱང་གྲགས་བཞི་ལ་དཔག་ཚད་དེ། དེས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་ཚད་རྣམ་པར་འཇོག་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། དུས་ཀྱི་དང་། ཡུལ་གྱི་ཆུ་ཚོད་གཉིས། དང་པོ་ནི། རྒྱུད་ལས། ཕྲ་དབུགས་དྷྲཱུ་ཞེས་པའི་འགྲེལ་པར། མིའི་དབུགས་གཅིག་གི་ཉི་ཁྲི་ཆིག་སྟོང་དྲུག་བརྒྱའི་ཆ་གཅིག་ལ་ཕྲ་མོའི་དབུགས་གཅིག །དེ་དྲུག་ལ་སྲིན་བུའི་རིགས་སོགས་ཀྱི་ཆུ་སྲང་གཅིག །དེ་དྲུག་ཅུ་ལ་སྲིན་བུའི་རིགས་སོགས་ཀྱི་ཆུ་ཚོད་གཅིག །དེ་འདྲའི་ཆུ་ཚོད་དྲུག་ཅུ་ལ་སྲིན་བུའི་རིགས་སོགས་ཀྱི་ཉིན་ཞག་གཅིག་སྟེ། མིའི་དབུགས་གཅིག་གོ། དེ་འདྲ་བའི་དབུགས་ཉི་ཁྲི་ཆིག་སྟོང་དྲུག་བརྒྱ་ལ་མིའི་ཉིན་ཞག་གཅིག་སྟེ། དབུགས་དྲུག་ལ་ཆུ་སྲང་དང་། དེ་དྲུག་ཅུ་ལ་ཆུ་ཚོད། ཆུ་ཚོད་དྲུག་ཅུ་ལ་ཉིན་ཞག་ཏུ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ཡང་རྩ་རྒྱུད་ལས། དྲུག་བརྒྱ་རྣམས་ཀྱིས་ལྷག་པ་ཡི། །སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་གོ། ཞེས་སོ། །དེ་ཡང་ཞག་གཅིག་ལ་ཆུ་ཚོད་དྲུག་ཅུ་དང་། ཆུ་ཚོད་གཅིག་ལ་ཆུ་སྲང་དྲུག་ཅུར་བྱེད་པ་འདི་ནི་འཕོ་བ་བཅུ་གཉིས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའི་དབང་དུ་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་གྲགས་ཆེ་ཞིང་ཤས་ཆེ་བའི་དབང་གིས་གསུངས་ཀྱི། མཐའ་གཅིག་ཏུ་དེར་མ་ངེས་ཏེ། འཕོ་བ་བཅུ་དྲུག་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཞག་གཅིག་ལ་ཆུ་ཚོད་རེ་བཞི་དང་། ཆུ་ཚོད་གཅིག་ལ་བཞི་ཆ་གཅིག་དང་བཅས་པའི་ཆུ་སྲང་ང་དྲུག་རེར་བྱས་པའང་བཤད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། སྟོང་དང་དྲུག་བརྒྱ་ཉི་ཤུ་སྟེ། གྲོ་བཞིན་བྱི་བཞིན་གཉིས་གཅིག་ཏུ་བསྡོམས་པའི་རྒྱུ་སྐར་ཉེར་བདུན་པོ་རེ་རེའི་ས་ཁྱོན་ལ་ཆུ་ཚོད་དྲུག་ཅུ་རེ་ཡོད་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ཡང་རྒྱུད་ལས། ཉིན་གཅིག་རྒྱུ་སྐར་གྱིས་བསྒྱུར་གང་། །ཆུ་ཚོད་དྲུག་ཅུས་དེ་བཞིན་ཏེ། །ཞེས་སོ། །འོ་ན་ཡུལ་གྱི་ཆུ་ཚོད་རེའི་ས་ཁྱོན་ལ་དཔག་ཚད་སོགས་ཅི་ཙམ་ཡོད་ཅེ་ན། ཉི་མས་ལོ་རེ་ལ་རང་འགྲོས་ཀྱིས་གོ་ལ་འཁོར་བ་དང་། རྒྱུ་སྐར་གྱི་འཁོར་ལོ་རླུང་འགྲོས་ཀྱིས་ཉིན་ཞག་རེ་ལ་འཁོར་བའི་ས་ཁྱོན་གྱི་ཟླུམ་སྐོར་གྱི་ཚད་ལ། རྒྱུ་སྐར་གྱི་ཆུ་ཚོད་དང་། ཆུ་ཚོད་རེའི་ཆུ་སྲང་གི་གྲངས་སོགས་ཀྱིས་བགོས་པས་ཐོབ་པ་ནི་ཡུལ་གྱི་ཆུ་ཚོད་ལ་སོགས་པའི་ཚད་དུ་འགྱུར་ཏེ། དེ་བདེ་བླག་ཏུ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་སྨྲས་པ། མཁའ་སྟོང་ཐིག་འབྱུང་རི་མེ་ལ། །མཁའ་ཟུང་མི་བདག་གིས་བགོས་ལྷག །བཞི་དང་གཉིས་སྟོང་མཚོ་རྒྱལ་བ། །དེ་ལྷག་རྣམས་ནི་གདེངས་ཀ་ཡིས། །རིམ་བསྒྱུར་རྒྱུ་སྐར་ཆུ་ཚོད་ཀྱིས། །བགོས་ཐོབ་དཔག་ཚད་གཟུགས་མེ་ལག །རྒྱང་གྲགས་གཅིག་དང་གཞུ་འདོམ་ནི། །གཟུགས་འབྱུང་སྐྱོན་དང་རྩེ་མོའི་ཁྲུ། །སོར་དགུ་ནས་དྲུག་ལྷག་དང་བཅས། །༢༣༡ཡུལ་གྱི་ཆུ་ཚོད་རེ་རེའི་ཁྱོན། །དེ་ལ་དྲུག་ཅུས་རིམ་བགོས་པས། །དཔག་ཚད་གསུམ་དང་རྒྱང་གྲགས་གསུམ། །ཆུ་རོ་ཀླུའི་འདོམ་ཁྲུ་ནམ་མཁའ། །སོར་སྐྱོན་ནས་༧བདུན་ལྷག་བཅས་ནི། །༣ཡུལ་གྱི་ཆུ་སྲང་རེ་རེའི་ཁྱོན། །དེ་ལ་རོས་བགོས་རྒྱང་གྲགས་མིག །གཞུ་འདོམ་ཆུ་མཚོ་དྲག་པོ་དང་། །སོར་གསུམ་ནས་གང་ལ་སོགས་པ། །༠དབུགས་ཡིན་དེ་ལ་བུག་མཁའ་མིག །བུ་ག་ཡིད་ཀྱིས་རིམ་བགོས་པས། །སོར་གསུམ་ནས་གཉིས་ལྷག་དང་བཅས། །༠ཡུལ་གྱི་དབུགས་སོགས་ས་ཁྱོན་ནོ། །ཞེས་སོ། །

རྣམ་པར་བཞག་པ་དངོས།

ཡུལ་གྱི་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་གཞི་གོ་ལ།

གཞི་འཇིག་རྟེན་ཁམས་ཀྱི་བཀོད་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཉིས་པ་རྣམ་པར་བཞག་པ་དངོས་ལ། ཡུལ་གྱི་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་གཞི་གོ་ལ་དང་། དུས་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་གཞི་ལོ་ཟླ་ཞག་གསུམ་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ལའང་གཞི་འཇིག་རྟེན་ཁམས་ཀྱི་བཀོད་པ་དང་། བྱེ་བྲག་སྐར་ཁྱིམ་གྱི་བཀོད་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྣང་གྱུར་ཐུན་མོང་པའི་ལས་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་བའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་བཀོད་པ་གསུང་རབ་གཞན་རྣམས་སུ་རྣམ་པ་དུ་མ་ཞིག་གསུངས་པ་ལས། འདིར་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པ་དག་བཤད་ན། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་ཚད་རྒྱ་དཔངས་གཉིས་ཀ་འབུམ་ཕྲག་བཞི་པར་མཉམ་པ་སྟེ། རྒྱ་ལ་རླུང་གི་མཐའ་ནས་མཐའ་ཅིག་ཤོས་ཀྱི་བར་དང་། དཔངས་ལ་རླུང་གི་འོག་མཐའ་ནས་རི་རབ་ཀྱི་སྐྲ་རྩེའི་བར་ལ་འབུམ་ཕྲག་བཞི་རེ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རླུང་མེ་ཆུ་སའི་དཀྱིལ་འཁོར་བཞིའི་ཐད་ཀར་རིམ་བཞིན་དཔག་ཚད་འབུམ་ཕྲག་བཞི་དང་། གསུམ་དང་། གཉིས་དང་། གཅིག་རྣམས་ཡོད་པ་གང་ཞིག །མཐུག །་རྔམས་སུ་དཀྱིལ་འཁོར་བཞི་ལ་སྟོང་ཕྲག་ལྔ་བཅུ་ལྔ་བཅུ་སྟེ་འབུམ་ཕྲག་གཉིས་དང་། དེ་ཡི་དབུས་སུ་རི་རབ་ཀྱི་དཔུང་པ་མན་ལ་འབུམ་ཕྲག་གཅིག་དང་། དེ་ནས་མགྲིན་གདོང་གཙུག་ཏོར་གྱི་ཐ་སྙད་བྱེད་པའི་ཡིད་གཟུགས་དཔག་ཚད་འབུམ་ཕྲག་གཅིག་སྟེ། བསྡོམས་པས་རི་རབ་ཀྱིས་མཚམས་ཡན་ཆད་ལའང་འབུམ་ཕྲག་གཉིས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་དཀྱིལ་འཁོར་བཞི་བརྩེགས་པའི་མཐུག །་རྔམས་སུ་སྟོང་ཕྲག་ལྔ་བཅུ་རེར་ངེས་ཀྱང་། འོག་མ་འོག་མ་གྱེན་དུ་ལོངས་པས་ནང་མ་ནང་མ་སྐྱོར་ཏེ་བཞི་ཀ་སྟེང་ནས་ངོས་མཉམ་པར་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཀྱིལ་འཁོར་འོག་མ་གསུམ་པོའི་མཐའ་ལོངས་པའི་ཚད་དང་། རླུང་གི་རྔམས་ལ་འབུམ་ཕྲག་གཉིས་དང་། མེ་ལ་ཕྱེད་གཉིས། ཆུ་ལ་འབུམ་ཕྲག་གཅིག་རྣམས་ཡོད་ཅིང་། དཀྱིལ་འཁོར་བཞིའི་ཟླུམ་སྐོར་གྱི་ཚད་ཀྱང་། ཟླུམ་མཐའ་སུམ་འགྱུར་གྱི་རིམ་པས། རླུང་མེ་ཆུ་ས་བཞི་ལ་རིམ་པར་འབུམ་ཕྲག་བཅུ་གཉིས་དང་། དགུ་དང་། དྲུག་དང་། གསུམ་རྣམས་སུ་འགྱུར་རོ། །ལྷུན་པོའི་རྩ་བ་ཟླུམ་པོ་རྒྱར་དཔག་ཚད་སྟོང་ཕྲག་བཅུ་དྲུག་པ། འགྲམ་སྟེགས་ལྟ་བུའི་དཔག་ཚད་སྟོང་ཕྲག་གཅིག་གིས་བསྐོར་བའི་ཕྱི་རོལ་དུ། གླིང་མཚོ་རི་གསུམ་བདུན་བདུན་སྤེལ་ཏེ་གནས་པ་ལས། ནང་མ་དྲུག་པོ་རྩ་བ་ལས་སྟེང་ངོས་རིམ་གྱིས་འཕེལ་བའི་རི་རབ་ཀྱི་རྭ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལྔ་པའམ། སྟེང་གི་ཐད་ཀའི་རྒྱ་དཔག་ཚད་སྟོང་ཕྲག་ལྔ་བཅུ་བསིལ་རིའི་ཐོད་དུ་ཕྱིར་གྱེས་པའི་འོག་གི་ཁོང་སེང་ན་གནས་ཏེ། རྩ་བ་བསྐོར་བའི་འགྲམ་སྟེགས་ཀྱི་ཕྱི་རོལ་ནས་བསིལ་རིའི་བར་གྱི་དཔག་ཚད་སྟོང་ཕྲག་བཅུ་དྲུག་པོ་ཆ་བཅོ་བརྒྱད་དུ་བགོས་པ་ལ། ནང་ནས་རིམ་བཞིན་དུ། ཟླ་བ་དང་། འོད་དཀར་དང་། ཀུ་ཤ་དང་། མིའམ་ཅི་དང་། ཁྲུང་ཁྲུང་དང་། དྲག་པོའི་གླིང་སྟེ་གླིང་དྲུག་དང་། དེ་རེ་རེའི་མཐར་སྦྲང་རྩི་དང་། མར་དང་། ཞོ་དང་། འོ་མ་དང་། ཆུ་དང་། ཆང་གི་མཚོ་སྟེ་མཚོ་དྲུག་དང་། དེ་རེ་རེའི་མཐར་ཡང་། འོད་སྔོན་པོ་དང་། མནྡྷ་ར་དང་། ཎིཥ་ཊ་དང་། ནོར་བུའི་འོད་དང་། དྲོ་ཎ་དང་། བསིལ་བའི་རི་སྟེ་རི་དྲུག་གིས་རིམ་པར་བསྐོར་བའི་ཕྱིར་རོ། །རི་མཚོ་གླིང་རྣམས་རེ་རེའི་ཞེང་ཚད་ནི། རྒྱུད་ལས་དཔག་ཚད་བརྒྱད་བརྒྱ་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་དགུར་གསུངས་པ་རགས་རྩིས་ཏེ། ཞིབ་མོར་རྩིས་ན་སྟོང་ཕྲག་བཅུ་དྲུག་ལ། དྲུག་གསུམ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱིས་ཕྱེ་བའི་ཐོབ་ནོར་སོ་སོའི་ཚད་དུ་ངེས་པའི་ཕྱིར། དེའི་སྡོམ་ནི། དཔག་ཚད་ཀླུ་ནོར་གདེངས་ཀ་ཅན། །རྒྱང་གྲགས་མེ་དང་གཞུ་འདོམ་ལ། །བསེ་རུ་གཟུགས་དྲག་སོར་མོ་བཅུ། །སོར་མོའི་སུམ་ཆ་གཉིས་རེའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་དཔངས་ཚད་རྒྱུད་ལས་དངོས་སུ་མ་གསུངས་ཀྱང་། རི་དྲུག་པ་བསིལ་རི་དང་། རི་རབ་ཀྱི་རྭ་ལྔ་པ་ཐུར་འཕྱང་འཕྲད་པའི་སར་བྱང་བགྲོད་མཐར་ཐུག་གི་ཉི་མའི་གདུང་བྱེད་རེག་པར་བཤད་པའི་ཕྱིར། །བསིལ་རིའི་དཔངས་ལ་དཔག་ཚད་བརྒྱད་ཁྲི་དྲུག་སྟོང་ཡོད་པར་འགྱུར་ལ། དེའི་རིགས་པས་རི་ནང་མ་ནང་མ་ལས་ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་དཔངས་མཐོ་བར་གྲུབ་ཅིང་། ལྷོ་བགྲོད་ཀྱི་ཚེ་ཉི་མའི་གདུང་བྱེད་མེ་ལ་རེག་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར། གོང་དུ་བཤད་པ་ལྟར་དཀྱིལ་འཁོར་བཞི་ཀ་སྟེང་ངོས་མཉམ་པར་བཞེད་པ་ནི་མེ་དཀྱིལ་དངོས་ལ་དགོངས་ཀྱི། དེ་ལས་གྱེན་དུ་འབར་བས་འཕགས་པ་རྒོད་མ་ཁའི་མེ་ནི་དཔག་ཚད་བདུན་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་གི་བར་དུ་འགྲོ་བ་དང་། ལྷུན་པོའི་རྭ་ལྔ་པ་ཐུར་འཕྱང་གི་ཚད་ཀྱང་དཔག་ཚད་སྟོང་ཕྲག་བཅུ་བཞི་པར་དོན་གྱིས་གོ་ནུས་སོ། །དེ་ཡང་རི་རབ་ཀྱི་དབྱིབས་ནི། ཟླུམ་པོ་དཀར་ཡོལ་སློང་བ་ལྟར་རྩ་བ་དཔག་ཚད་ཁྲི་དྲུག་སྟོང་ནས། སྟེང་ཚད་ལྔ་ཁྲིའི་བར་ཇེ་ཆེར་སྦོམ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དུ་སོང་བ་རྭ་ལྔ་པའི་རྣམ་པ་ཅན་ཏེ། རྭ་འོག་མ་ལྷུན་པོ་ལ་སྐ་རགས་བཅིངས་པ་ལྟར་སྟོང་ཕྲག་གཅིག་འཁོར་ཞིང་འཕྱང་བ། འགྲམ་སྟེགས་དང་ཕྱི་མཐའ་མཉམ་ཞིང་། རྭ་ལྔ་པ་གྱེས་ཏེ་འཕྱང་བ་དང་བསིལ་རི་གཉིས་ཕྲད་དེ་སྲུབ་བར་མེད་པ། རྭ་བར་མ་གསུམ་གྱི་འོག་ན་ཆང་གི་མཚོ་ཕན་ཆད་ཆུད་པས་ནང་གི་གླིང་རྣམས་ལ་ཉི་ཟླའི་འོད་མི་ཕོག་ཀྱང་། དེར་གནས་ཀྱི་མི་རྣམས་རང་འོད་ཀྱིས་འཚོ་བ་སོགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལོངས་སྤྱོད་ས་པར་གྲགས་སོ། །རི་རབ་ཀྱི་དཔུང་པ་མན་ཆད་ཀྱི་རྒྱུ་ནི་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་ལྔ་སྟེ། མཁའ་རླུང་མེ་ཆུ་སའི་རང་བཞིན། དབུས་ལྗང་། ཤར་ནག །ལྷོ་དམར། ནུབ་སེར། བྱང་དཀར་པོ། ཀུན་ཁྱབ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཁམས་དང་དྲུག་འདུས་པའི་རགས་པའོ། །མགྲིན་པ་ཡན་ཆད་ནི། རྒྱུའི་ཁམས་ཇེ་ཕྲར་གྱུར་པ་སྟེ། རིམ་པར་ས་ཆུ་མེ་རླུང་སྤངས་པའི་ཁམས་ལྔ་ལྡན་ནས་གཉིས་ལྡན་གྱི་བར་སྦྱར་རོ། །བསིལ་རིའི་ཕྱི་རོལ་ན། གླིང་བདུན་པ་ལས་ཀྱི་ས་འཛམ་གླིང་ཆེན་པོ། ཞེང་དུ་ནང་མཐའ་ནས་ཕྱི་མའི་མཐའི་བར་དཔག་ཚད་ཉི་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་པས་བསྐོར་བའི་སའི་ཁོར་ཡུག་སུམ་འབུམ་གྱི་ཁྱོན་ལ། ཕྱོགས་བཞིར་ཆ་མཉམ་པ་གསུམ་གསུམ་སྟེ་དུམ་བུ་བཅུ་གཉིས་སུ་བཅད་པས། རེ་རེའི་ཕྱི་མཐའི་སྲིད་དུ་དཔག་ཚད་ཉི་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་དང་། ནང་མཐའ་ལ་ཁྲི་ཉིས་སྟོང་ལྔ་བརྒྱ་རེ་ཡོད་པའི་གླིང་བཅུ་གཉིས་ཏེ། ལྷོ་གླིང་གསུམ། ནུབ་གླིང་གསུམ། བྱང་གླིང་གསུམ། ཤར་གླིང་གསུམ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། དེ་རྣམས་ཀྱི་མིང་ཡང་། ལྷོ་གླིང་ཤར་མ་དང་། དབུས་མ་དང་། ནུབ་མ་ཞེས་འདོད་ཀྱི་མངོན་པ་ལྟར་རྔ་ཡབ་ལ་སོགས་པའི་མིང་འདོགས་དང་། གླིང་གཡོག་ཆུང་བ་སོགས་འདིར་མི་བཞེད་དོ། །གླིང་དབུས་མ་བཞི་ཡི་དཀྱིལ་ན། ལྷོར་དཔག་ཚད་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་པའི་མཚན་མ་གྲུ་གསུམ་པ་རྩེ་ནང་བསྟན། ནུབ་ཏུ་གྲུ་བཞི་སྟོང་ཕྲག་བཅུ་པ། བྱང་དུ་ཟླུམ་པོ་སྟོང་ཕྲག་དགུ་པ། ཤར་དུ་ཟླ་གམ་སྟོང་ཕྲག་བདུན་པའི་ཚད་ཅན་ནོ། །ཁྱད་པར་ལྷོ་གླིང་དབུས་མའི་ཕྱེད་བྱང་མ་ལ་དུམ་བུ་དྲུག་ཏུ་བྱས་པ་ནི་ཡུལ་དྲུག་སྟེ། བྱང་ནས་རིམ་པར། གངས་ལྡན་དང་༡། ཤམྦྷ་ལ་དང་༢། རྒྱ་ནག་དང་༣། ལི་དང་༤། བོད་དང་༥། འཕགས་ཡུལ༦་རྣམས་སུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར། དེ་རྣམས་དང་ས་ཁྱོན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མཚུངས་པའི་རྣམ་གཞག་དུམ་བུ་གཞན་རྣམས་ལ་ཡང་སྦྱར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ལས་སའི་ཕྱི་རོལ་དུ་མཚོ་བདུན་པ་བ་ཚྭའི་མཚོ་དང་། རི་བདུན་པ་རྟ་གདོང་གི་མེ་དང་། རླུང་དཀྱིལ་རྣམས་རེ་རེ་ལའང་དཔག་ཚད་ལྔ་ཁྲིའི་ཚད་ཅན་གྱི་མུ་ཁྱུད་ཀྱིས་ཀུན་ནས་བསྐོར་བའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་རྟེན་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ལ་བརྟེན་པ་བཅུད་ཀྱི་སེམས་ཅན་ནི། སྲིད་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཅིག་སྟེ། འདོད་གཟུགས་གཟུགས་མེད་ཀྱི་ཁམས་གསུམ་ན་རིམ་པ་ལྟར། བཅུ་གཅིག་དང་། བཅུ་དྲུག་དང་། བཞི་རྣམས་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དང་པོ་འདོད་ཁམས་ན་བཅུ་གཅིག་ཡོད་དེ། དེའི་སྡོམ་ནི། དམྱལ་བ་ཡི་དྭགས་དུད་འགྲོ་དང་། །མི་དང་ལྷ་མིན་འདོད་ལྷ་དྲུག །ཅེས་སོ། །དེ་དག་གི་གནས་ཚུལ་ནི། འོག་གཞིའི་དཀྱིལ་འཁོར་བཞིའི་མཐུག །་རྔམས་ལ་ཕྱེད་ཕྱེད་དུ་བགོས་པའི། ས་དཀྱིལ་གྱི་ཕྱེད་མན་ཆད་ཆ་བདུན་ལ། སྟེང་ནས་རིམ་པར། གསེག་མ་བྱེ་མ་འདམ་ཆུ་དང་། །དུ་བ་མེ་དང་མུན་པ་ཆེ། །ངུ་འབོད་ཆེ་སྟེ་རྣམ་བདུན་ནོ། །བརྒྱད་པ་རྡོ་རྗེ་མེ་ལྕེ་དང་བཅས་པའི་དམྱལ་བ་ནི། བདུན་པ་ལས་གནས་གཞན་ལོགས་ན་མེད་ཀྱང་། སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་ཐ་དད་པས་དེར་བཞག་གོ། ས་དཀྱིལ་གྱི་ཕྱེད་གོང་མ་ལའང་ཆ་གཉིས་སུ་བྱས་པའི་སྟེང་མར་ལྷ་མིན་དང་། འོག་མར་ཀླུ། ལོངས་སྤྱོད་དང་ལས་སའི་གླིང་རྣམས་ལ་མི་རྣམས་ཏེ། ཡི་དྭགས་དང་དུད་འགྲོ་ལ་འདིར་གནས་ལོགས་པ་མ་བཤད་དོ། །འདོད་ལྷ་དྲུག་ནི། རི་རབ་ཀྱི་དཔུང་པ་ནས་ས་མཚམས་ཀྱི་བར་རྒྱལ་ཆེན་བཞི་དང་། རི་རབ་ཀྱི་སྟེང་ན་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ། དེའི་སྟེང་མགྲིན་པ་གསུམ་ཆར་བཅད་པའི། འོག་མ་ཆ་བཞིར་ཕྱེ་བ་ལ། འཐབ་བྲལ། དགའ་ལྡན། འཕྲུལ་དགའ། གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་རྣམས་སོ། །གཉིས་པ་གཟུགས་ཁམས་ན་བཅུ་དྲུག་སྟེ། རི་རབ་ཀྱི་དཔྲལ་བའི་ཆ་བཞི་ལ། འོག་མིན། ཤིན་ཏུ་མཐོང་། མི་གདུང་། མི་ཆེ་བ་སྟེ་རླུང་བཞི། སྣ་ལ། འབྲས་བུ་ཆེ་བ། བསོད་ནམས་སྐྱེས། སྤྲིན་མེད། དགེ་རྒྱས་ཏེ་མེ་བཞི། ཀོས་ཀོ་ལ། ཚད་མེད་དགེདགེ་ཆུང་། འོད་གསལ། ཚད་མེད་འོད་དེ་ཆུ་བཞི། མགྲིན་པའི་སུམ་གཉིས་ཀྱི་ཆར། འོད་ཆུང་། ཚངས་ཆེན། མདུན་ན་འདོན། ཚངས་རིས་ཏེ་ས་བཞི་རྣམས་གནས་པའི་ཕྱིར་
རོ། །གསུམ་པ་གཟུགས་མེད་ན་བཞི་སྟེ། རི་རབ་ཀྱི་གཙུག་ཏོར་སྐྲ་མཚམས་ཡན་ཆད་དུ་རིམ་པར། ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས། རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས། ཅི་ཡང་མེད། འདུ་ཤེས་མེད་མིན་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་བཞིས་བསྡུས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །

བྱེ་བྲག་སྐར་ཁྱིམ་བཀོད་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཉིས་པ་སྐར་ཁྱིམ་གྱི་བཀོད་པ་ལ། ཁྱིམ་གྱི་གོ་ལ་སྤྱིར་བཤད་པ་དང་། ཉི་མའི་གོ་ལ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ནི། ལྷའི་གཞལ་མེད་ཁང་རྣམས་འདེགས་བྱེད་ཀྱི་བརྟན་གཡོའི་རླུང་ཇི་སྙེད་པ་སྟེ། རཱ་ཤའི་སྒྲ་ལས་དྲངས་ན་ཁྱིམ་ནི་ཚོགས་པའམ་ཕུང་པོའི་དོན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ནས་ཀྱང་། གཙོ་བོར་འཇིག་རྟེན་དུ་ཕན་གནོད་དངོས་སུ་སྟོན་པའི་ཁྱིམ་ནི་བཅུ་གཉིས་ཏེ། ལུག་གླང་འཁྲིག་པ་ཀརྐ་ཊ། སེང་གེ་བུ་མོ་སྲང་སྡིག་གཞུ། ཆུ་སྲིན་བུམ་པ་ཉ་རྣམས་སོ། །གནས་ཚུལ་ཡང་། བསིལ་རི་ནས་རྟ་གདོང་གི་མེ་རི་ལ་ཐུག་གི་བར་དཔག་ཚད་བདུན་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་གི་ཚད་ཅན། དབྱིབས་ཟླུམ་པོར་གནས་པ་ཡིན་པས། མེ་རིའི་ནང་མཚམས་དང་གོ་ལའི་ཕྱི་མཐའ་འཕྲད་མཚམས་ཀྱི་ཟླུམ་སྐོར་ལ་དཔག་ཚད་འབུམ་ཕྲག་དྲུག་དང་། བསིལ་རིའི་ཕྱོགས་ཀྱི་གོ་ལའི་ནང་མཐའི་ཟླུམ་སྐོར་ལ་ཆིག་འབུམ་ལྔ་ཁྲི་ཡོད་པའི་བར་གྱི་ནམ་མཁའ་ལ་གཡས་སྐོར་དུ་རྒྱུ་ཤིང་། དེ་ལ་བརྟེན་པའི་རྒྱུ་སྐར་རྣམས་རེ་རེ་ཞིང་དུམ་བུ་གཅིག་ལ་ལྟོས་ཏེ་མཐོ་དམན་མེད་ཀྱང་། དུམ་བུ་བཅུ་གཉིས་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་ལྟོས་ཏེ་མཐོ་དམའི་རྣམ་པ་ཅན་དུ་འཁོར་བའི་ཕྱིར་སྒང་གཤང་འཁོར་ལོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་འཁོར་གཞི་ཁྱིམ་ལ་བརྟེན་པའི་སྐར་མའི་ཕུང་པོ་ནི་མཐའ་ཡས་པ་སྟེ། དུང་གཉིས་བྱེ་བརྒྱད་ས་ཡ་ལྔ། །སྐར་མའི་གྲངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་དྲང་སྲོང་སྐར་མ་ལ་དགའ་བས་བཤད་ཀྱང་། འདིར་བླང་དོར་གྱི་འབྲས་བུ་ལུང་སྟོན་པའི་རྩིས་ཀྱི་འཇུག་པ་ཡོད་པའི་རྒྱུ་སྐར་ནི་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་ཏེ། ཐ་སྐར་བྲ་ཉེ་སྨིན་དྲུག་སྣར། །མགོ་ལག་ནབས་སོ་རྒྱལ་སྐག་མཆུ། །གྲེ་དབོ་མེ་བཞི་ནག་ས་རི། །ས་ག་ལྷ་མཚམས་སྣྲོན་དང་སྣྲུབས། །ཆུ་སྟོད་ཆུ་སྨད་གྲོ་བཞིན་དང་། །མོན་དྲེ་མོན་གྲུ་ཁྲུམས་སྟོད་སྨད། །ནམ་གྲུ་རྣམས་ཏེ་ཉེར་བདུན་ནོ། །དེ་ཡང་ཡུལ་གྱི་ཆུ་ཚོད་བརྒྱ་སོ་ལྔ་རེ་ལ་ཁྱིམ་རེ་རེར་འཇོག་པའི་ཕྱིར། སྐར་མ་རེ་ལ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཆུ་ཚོད་བཅོ་ལྔ་བཅོ་ལྔ་རེ་ཡོད་པའི་རྐང་པ་བཞི་བཞི་དང་། དེ་འདྲའི་རྐང་པ་དགུ་དགུའི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་བཞི་ཆ་གཅིག་དང་བཅས་པའི་སྐར་མ་གཉིས་རེ་ནི་ཁྱིམ་རེའི་ཚད་དེ། དཔེར་ན། ཐ་སྐར། བྲ་ཉེ། སྨིན་དྲུག་གི་བཞི་ཆ་གཅིག་རྣམས་ལུག་ཁྱིམ་ན་གནས་པ་བཞིན་ནོ། །འདིར་ཁྱིམ་གྱི་དང་པོར་ལུག་དང་། རྒྱུ་སྐར་གྱི་དང་པོར་ཐ་སྐར་འཇོག་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡོད་དེ། ཉི་མའི་རྟག་ལོངས་ཐོག་མར་ལུག་ཁྱིམ་ནས་སྤྱོད་པ་གང་ཞིག །དེའང་བྲ་ཉེ་དང་སྨིན་དྲུག་ནས་མི་སྤྱོད་ཀྱིས་ཐ་སྐར་ནས་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐར་ཁྱིམ་འཁོར་བཅས་རྒྱུ་ལམ་གཅིག་ལས་མི་འདའ་ཞིང་མགྱོགས་བུལ་མེད་པར་རྟག་ཏུ་གཡས་སྐོར་གྱིས་རྒྱུ་བའི་ཕྱིར། ཁྱིམ་བཅུ་གཉིས་པོ་འཁོར་ཚུལ་ལ་མཐོ་དམན་མེད་མོད། འོན་ཀྱང་དེར་གནས་པའི་རྒྱུ་སྐར་རྣམས་ལ་མཐོ་དམའ་ཡོད་དེ། ཐ་སྐར་སོགས་ལུག་ཁྱིམ་ན་གནས་པའི་རྒྱུ་སྐར་རྣམས། ཤར་གླིང་དབུས་མའི་ཚངས་ཐིག་ཏུ་བསིལ་རི་ལ་ཉེ་བས་མཐོ་བར་འཁོར་ཞིང་། ནུབ་གླིང་དབུས་མའི་ཚངས་ཐིག་ཏུ་མེར་ཉེ་བར་འཁོར་བས་དམའ་ལ། ལྷོ་བྱང་གི་ཚངས་ཐིག་ཏུ་མཉམ་པར་རྒྱུ་བའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་དུ་ལྷོར་ཀརྐ་ཊ་དང་། ནུབ་ཏུ་སྲང་དང་། བྱང་དུ་ཆུ་སྲིན་རྣམས་མཐོ་ཞིང་། རང་ནས་དྲངས་པའི་བདུན་པའི་ཕྱོགས་སུ་དམའ་བ་དང་། ཕན་ཚུན་གཉིས་མཉམ་པ་སྟེ། དེའི་རིགས་པ་ཁྱིམ་གཞན་བརྒྱད་ལའང་སྦྱར་བའོ། །གཉིས་པ་ལ། རྒྱའི་ཚད། དཔངས་ཀྱི་ཚད། མགྱོགས་བུལ་གྱི་ཚད་དང་གསུམ། དང་པོ་ནི། དཔག་ཚད་བདུན་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་གི་ཁྱོན་ལ་ལྷོ་བྱང་དུ་བགྲོད་པའི་མཐར། བྱང་བསིལ་རི་དང་། ལྷོ་རྟ་གདོང་གི་མེ་ལ་རེག་པར་གསུངས་པ་ནི། འཇིག་རྟེན་སྤྱིའི་ལུགས་ཀྱི་གོ་ལའི་རྒྱ་སྟེ། དེའི་དབུས་མཉམ་གཉིས་ཀྱི་རྒྱུ་ལམ་ཕོགས་ནས་བལྟས་པའི་བསིལ་རིའི་ཕྱོགས་སུ་གནས་པའི་བྱང་ཁྱིམ་དྲུག་པད་འདབ་ཕྱེད་པ་དང་། མེ་རིའི་ཕྱོགས་སུ་གནས་པའི་ལྷོ་ཁྱིམ་དྲུག་འོད་མའི་གཞུའི་དབྱིབས་སུ་གནས་པར་བཤད་པ་ནི། འཛམ་གླིང་ཆུང་ངུ་འདིའི་སྟེང་ཐད་ཀྱི་ཁྱིམ་རྣམས་ཀྱི་འགྲོ་ལམ་རྟོགས་བྱེད་དོ། །དེ་ཡང་བསིལ་རི་ནས་རྟ་གདོང་གི་མེ་ཡི་བར་ཟླུམ་པོར་བསྐོར་བ་དེའི་ཤར་ནུབ་ཏུ་མཉམ་ལམ་གྱི་རེ་ཁས་བཅད་ལ། ཤར་ཕྱེད་བྱང་མར་ལུག་བཀོད་པ་ནས་བཟུང་སྟེ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རིམ་པར་བྱང་ཤར་ནས་གླང་སོགས་གཡོན་སྐོར་དུ། ཕྱོགས་རེར་ཁྱིམ་གཉིས་གཉིས་དང་མཚམས་སུ་རེ་རེ་བཀོད་པས། ལུག་གླང་འཁྲིག་ཀརྚ་སེང་གེ་བུ་མོ་སྟེ་བྱང་ཁྱིམ་དྲུག་དང་། སྲང་སྡིག་གཞུ་ཆུ་སྲིན་བུམ་པ་ཉ་སྟེ་ལྷོ་ཁྱིམ་དྲུག་གོ། དེ་ལྟར་ན་ཉི་བར་ཁྱིམ་གང་དང་གང་དུ་སླེབ་མ་ཐག་པའི་ཉིན་དེའི་ལྷོ་གླིང་དབུས་མའི་ཚངས་ཐིག་གི་སྟེང་གི་ཉི་མའི་འགྲོ་ལམ་ཡང་ཁྱིམ་དེ་དང་དེའི་ཐོག་མའི་སྐར་མའི་འགྲོ་ལམ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན། ཉི་བར་ལུག་ཁྱིམ་དུ་སླེབ་པའི་ཉིན་དེ་ལྷོ་གླིང་དབུས་མའི་ཚངས་ཐིག་གི་སྟེང་གི་མཉམ་ལམ་དུ་འགྲོ་བ་བཞིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ལྷོ་བྱང་གི་ཁྱིམ་དྲུག་དྲུག་ཟླུམ་པོ་ཕྱེད་པའི་དབྱིབས་ཅན་དུ་གནས་པར་འདྲ་ནའང་། སྡེབ་སྦྱོར་གྱི་དབང་གིས་བྱང་ཁྱིམ་དྲུག་པད་འདབ་དང་། ལྷོ་ཁྱིམ་དྲུག་གཞུའི་རྣམ་པར་གསུངས་སོ། །གཞན་ཡང་ལྷོ་གླིང་དབུས་མའི་གོ་ལ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་འདི་ལ་བརྟེན་ནས། དུམ་བུ་གཞན་བཅུ་གཅིག་པོའི་སྟེང་གི་གོ་ལའི་འཁོར་ཚུལ་ཡང་དཔག་ནུས་ཏེ། དུམ་བུ་རང་རང་གི་སྟེང་ཐད་ཀྱི་ནམ་མཁའ་ལ་སྔར་བཞིན་ཟླུམ་སྐོར་མཉམ་ལམ་དང་བཅས་པ་བྲིས་པ་ལས། ཁྱིམ་བཀོད་ཚུལ་ནི། ལྷོ་གླིང་ནུབ་མ་ནས་གཡས་སྐོར་དུ་དུམ་བུ་སོ་སོའི་ཤར་ཕྱེད་བྱང་མར་རིམ་བཞིན། ཉ་བུམ་ཆུ་སྲིན་གཞུ་སྡིག་སྲང་། །བུ་མོ་སེང་ཀར་འཁྲིག་པ་གླང་། །ཞེས་པ་ལྟར་བཀོད་པ་ནས་འགོ་དྲངས་ཏེ། དུམ་བུ་སོ་སོ་ལ་ཁྱིམ་བཅུ་གཉིས་པོ་གཡོན་སྐོར་དུ་བཀོད་པས་རང་རང་གི་སྟེང་ཐད་ཀྱི་ཁྱིམ་བཅུ་གཉིས་པོའི་འགྲོ་ལམ་མ་འདྲེས་པར་སོ་སོར་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་གོ་ལའི་རྒྱ་ཚད་ཀྱང་དཔག་ཚད་བདུན་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་དུ་བཤད་པ་དེ་ནི། སྐར་ཁྱིམ་འཁོར་དང་བཅས་པའི་འགྲོ་ལམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ། བགྲོད་མཐར་མེ་དང་བསིལ་རི་ལ་རེག་པར་གསུངས་པའང་ཉི་མའི་གདུང་བྱེད་རེག་པ་ཡིན་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་རེག་པར་མི་བཟུང་ངོ་། །འོ་ན་ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་ལྷོ་བྱང་དུ་འགྲོ་བའི་བར་འགྱངས་ཀྱི་ཚད་གང་ཞེ་ན། བསིལ་རི་དང་ཆུའི་མཐའ་གཉིས་ཀ་ནས་གདུང་བྱེད་ཀྱི་ཚད་དཔག་ཚད་ཁྲི་ཉིས་སྟོང་ལྔ་བརྒྱ་རེ་ལྷོ་བྱང་དུ་དོར་བའི་བར་གྱི་དཔག་ཚད་ལྔ་ཁྲི་ཡོད་པ་དེ་ཡིན་ཏེ། ལྷོ་བགྲོད་མཐར་ཐུག་གི་ཚེ་ཉི་མའི་འགྲོ་ལམ་གྱི་ཕྱི་རོལ་ན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྐར་མ་མང་དུ་སྣང་བ་དང་། བྱང་ནས་རྩིས་པའི་ཡུལ་ལྔ་པ་བོད་ཀྱི་ས་འདིར་ཡང་བྱང་བགྲོད་མཐར་ཐུག་གི་ཚེ་ཐུར་གྲིབ་བྱང་དུ་ཅུང་ཟད་ལུས་འོང་བས་དེའི་ཚེ་ཉི་མ་ས་འདིའི་ལྷོ་ཕྱོགས་ཀྱི་སྟེང་ཐད་ཀྱི་ནམ་མཁའ་ལ་འགྲོ་བར་གྲུབ་ལ། ངེས་པ་དེས་ཡུལ་དྲུག་པ་འཕགས་ཡུལ་གྱི་མཐར་རང་གྲིབ་རང་ལ་འཁོར་བ་ཙམ་འོང་བར་དཔག་ནུས་པའི་ཕྱིར་དང་། ཡེ་ལེར་ཡང་། བགྲོད་པ་དག་ལས་དཔག་ཚད་སྟོང་ཕྲག་དག་ནི་ལྔ་བཅུའོ། །ཞེས་པའི་ལུང་གིས་ཀྱང་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་བགྲོད་གཉིས་ཀྱི་མཐར། བྱང་ལྷུན་པོའི་རྭ་དང་། ལྷོར་རྟ་གདོང་གི་མེ་ལ་གདུང་བྱེད་རེག་པའི་ཞག་དེའི་ཁྱིམ་ལོངས་རྫོགས་མཚམས་སུ་ཕྱིར་བཟློག་པས་གདུང་བྱེད་བཟློག་རྐྱེན་དུ་བཞག་ཅིང་། དེའང་ཉིན་ཞག་རེ་ལ་གདུང་བྱེད་ལྷོ་བྱང་གཉིས་ཀར་རེག་པ་རེ་རེ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། ས་དུམ་བུ་བཅུ་གཉིས་པོའི་ཁྱོན་མཐའ་དག་ལ་ལྟོས་ཏེ་ཉིན་རེ་བཞིན་ལྡོག་པས་ཉི་ལྡོག་སུམ་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ་རྩ་ལྔ་དང་། ས་དུམ་བུ་གཅིག་ལ་ལྟོས་ཏེ་སུམ་ཅུ་ལྷག་ཙམ་རེ་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །གདུང་བྱེད་རེག་པ་དང་། དཀྱིལ་འཁོར་རེག་པའི་ཕྱོགས་གཉིས་ཀ་ལ། གོ་ལའི་ཟླུམ་སྐོར་གྱི་ཐད་ཀར་ལ་དཔག་ཚད་འབུམ་ཉི་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་དང་། མཐའ་སྐོར་ལ་སུམ་འབུམ་བདུན་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་ཡོད་པར་མཚུངས་པ་ཉིད་དེ། དཀྱིལ་འཁོར་མེ་ལ་རེག་པའི་ཕྱོགས་ལ། རྒྱ་མཚོའི་བཞི་ཆའི་ཚད་དེ་ཙམ་ཞིག་དུམ་བུ་བདུན་པའི་ལས་སའི་ཕྱེད་བྱང་མར་ནང་དུ་འོང་ནས་བསིལ་རི་ལ་རེག་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ནི། དུམ་བུ་རང་རང་གི་ཉིན་ཕྱེད་ཀྱི་བྱང་བགྲོད་མཐར་ཐུག་པའི་ནམ་མཁའ་ལ་འགྲོ་བའི་ཚེ། ལས་ས་ནས་དཔག་ཚད་བརྒྱད་ཁྲི་དྲུག་སྟོང་དང་། ལྷོ་བགྲོད་མཐར་ཐུག་གི་ཚེ། དཔག་ཚད་བདུན་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་འཕགས་པའི་ཐད་དུ་འཁོར་ཏེ། སྟེང་འོག་མཐོ་དམན་གྱི་ཚུལ་དུ་འཁོར་བའི་བར་འགྱངས་ལ་དཔག་ཚད་སྟོང་ཕྲག་བཅུ་གཅིག་གི་ཁྱད་ཡོད་པའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་མཉམ་ལམ་དུ་འགྲོ་བ་ན་བརྒྱད་ཁྲི་ལྔ་བརྒྱ་འཕགས་པའི་ཐད་ནས་འགྲོ་སྟེ། བར་ཁྱད་སྟོང་ཕྲག་བཅུ་གཅིག་པོ་ཕྱེད་དུ་གཏུབ་པའི་གྲངས་ལྔ་སྟོང་ལྔ་བརྒྱས་མཐོ་ཚད་ནས་དབྲི་བའམ། དམའ་ཚད་ལ་བསྣན་པ་ན་དེ་ལྟར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། ཡང་ཉིན་ཞག་རེ་ལ་སྟེང་འོག་ཏུ་འགྲོ་བའི་
ཚད་ནི། ཕྱེད་བཅས་བརྒྱ་གྱ་གཉིས་ཡིན་པས། དེའི་བར་ཁྱད་སྟོང་ཕྲག་བཅུ་གཅིག་ལ་བགོས་ན་རྟོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ལག་ལེན་ནི། ལག་སྐྱོན་མིག་བསྒྱུར་ཟླ་བ་བསྲེ། །མདའ་རོ་མེ་འབྱུང་བགོད་བྱེད་ཡིན། །དེ་ཡིས་མཁའ་མཁའ་མཁའ་དྲག་པོ། །མིག་བསྒྱུར་ཉི་ཁྲི་ཉིས་སྟོང་ལ། །བགོས་ཐོབ་དཔག་ཚད་མཁའ་རོ་དང་། །རྒྱང་གྲགས་ཟླ་བ་གཞུ་འདོམ་ནི། །ཟླ་བུག་བསེ་རུ་ཁྲུ་གསུམ་དང་། །སོར་གཉིས་ལྷག་བཅས་ཉིན་རེ་བཞིན། ༦༠། གདུང་བྱེད་སྟེང་འོག་འགྲོ་བའི་ཚད། །ཞག་དེས་ལྔ་ཁྲི་ཤེད་མཚུངས་ཕྱིར། །མིག་བསྒྱུར་འབུམ་ཕྲག་ལ་བགོས་པས། །དཔག་ཚད་མེ་འཁོར་རྒྱང་གྲགས་གསུམ། །མཁའ་ཀླུ་རི་གཟུགས་གཞུ་འདོམ་སྟེ། །ཁྲུ་གསུམ་སོར་དྲུག་ལྷག་དང་བཅས། ༢༧༣། ཞག་རེར་ཉི་དཀྱིལ་ལྷོ་བྱང་དུ། །འགྲོ་བའི་ཚད་ཡིན་གདུང་བྱེད་ལ། །བརྟགས་ན་བདུན་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་པོ། །མིག་བསྒྱུར་ཆིག་འབུམ་ལྔ་ཁྲི་ལ། །བགོས་པས་དཔག་ཚད་ཕྱོགས་མཚོ་དང་། །མེ་ཡི་རྒྱང་གྲགས་གཞུ་འདོམ་ནི། །གཟུགས་རི་མི་བདག་ཁྲུ་ནམ་མཁའ། །སོར་མོ་ལག་མིག་ལྷག་དང་བཅས། ༤༡༠། གདུང་བྱེད་ལྷོ་བྱང་འགྲོ་བའི་ཚད། །ཅེས་སོ། །གསུམ་པ་ནི། ཉི་མས་གོ་ལའི་རླུང་འགྲོས་ལ་བརྟེན་ནས་སྣང་འགྲོས་གཡས་སྐོར་དུ་རྒྱུ་བའི་མགྱོགས་ཁྱད་དེ་གང་ཞེ་ན། དུས་ཀྱི་ཆུ་ཚོད་རེའི་ཡུན་ལ་དཔག་ཚད་དྲུག་སྟོང་ཉིས་བརྒྱ་ལྔ་བཅུ་རེ་འགྲོ་ནུས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཉིད་ཞག་གི་ཆུ་ཚོད་དྲུག་ཅུས་བསྒྱུར་བས་ཉི་མའི་རྒྱུ་ལམ་ཟླུམ་པོའི་ཚད་སུམ་འབུམ་བདུན་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །

དུས་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་གཞི་ལོ་ཟླ་ཞག་གསུམ་བཤད་པ།

ཐོག་མར་ཇི་ལྟར་རྩོམ་ཚུལ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཉིས་པ་ལོ་ཟླ་ཞག་གསུམ་བཤད་པ་ལ། ཐོག་མ་ནས་ཇི་ལྟར་རྩོམ་ཚུལ། དེ་ལྟར་རྩོམ་པའི་རྣམ་གཞག་དངོས་སོ། །དང་པོ་ནི། དབུགས་ཁུག་པ་དྲུག་ལ་ཆུ་སྲང་གཅིག །དེ་དྲུག་ཅུ་ལ་ཆུ་ཚོད། དེ་བསགས་པ་ལས་ཞག་རིགས་གསུམ་དུ་འགྱུར་ཏེ། ཚེས་ཞག་ནི། ཟླ་བའི་ཆ་འཕེལ་འགྲིབ་ཀྱིས་བཞག་པའི་ཞག་གང་ཞིག །ཡུན་ཚད་ཆུ་ཚོད་ང་དགུ་རྗེས་འབྲང་དང་བཅས་པ། ཉིན་ཞག་ནི། རེས་གཟའི་འཕོ་མཚམས་ཀྱིས་བཞག་པའི་ཞག་གང་ཞིག །ཡུན་ཚད་ཆུ་ཚོད་དྲུག་ཅུ། ཁྱིམ་ཞག་ནི། ཉི་ཁྱིམ་འཕོ་བའི་དབང་གིས་བཞག་པའི་ཞག་གང་ཞིག །
ཡུན་ཚད་ཆུ་ཚོད་དྲུག་ཅུ་རྗེས་འབྲང་དང་བཅས་པའོ། །དེ་གསུམ་གྱིས་ཟླ་བ་དང་ལོ་རྩོམ་པའི་ཚེ་ཤུགས་ཆེ་ཆུང་གིས། ཟླ་བར་མ་ལོངས་ཀྱི་བར་དུ་ཉིན་ཞག་གཙོ་ཆེ་སྟེ། ཁྱིམ་ཚེས་གཉིས་ཀྱང་ཉིན་ཞག་དང་ལྟོ་བསྟུན་ཏེ་བརྩི་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཟླ་བར་ལོངས་ནས་ཚེས་ཞག་གཙོ་ཆེ་སྟེ། ཚེས་ཞག་སུམ་ཅུར་ལོངས་པ་ན་ཉིན་ཞག་སུམ་ཅུ་མ་ལོངས་ཀྱང་ཟླ་བ་རྫོགས་པར་འདོད་དགོས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཚེས་ཞག་སུམ་བརྒྱ་དོན་གཅིག་ལ། ཉིན་ཞག་སུམ་བརྒྱ་རེ་ལྔས་ཕྲི་བས་ལྷག་མ་དྲུག་ལུས་པ་དེ་ལོ་གཅིག་གི་ཞག་མི་ཐུབ་ཀྱི་ཆ་ཡིན་པས་འདོར་དགོས་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ཡང་མཛོད་ལས། ཟླ་བ་ཕྱེད་དང་གཉིས་འདས་ཤིང་། །ཟླ་བ་ཕྱེད་ནི་ལུས་པ་ན། །མཁས་པས་ཞག་མི་ཐུབ་པ་དོར། །ཞེས་སོ། །ལོར་ལོངས་ནས་ཁྱིམ་ཞག་གཙོ་ཆེ་སྟེ། ལོ་མཚན་ཉིད་པ་ཡིན་ན། བགྲོད་གཉིས་ཀྱི་དུས་བཞི་ཕྲུག་གཅིག་རྫོགས་དགོས་པ་གང་ཞིག །དེ་རྫོགས་པ་ལ་ཉི་མས་ཁྱིམ་ཞག་སུམ་ཅུའི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་ཁྱིམ་ཟླ་བཅུ་གཉིས་པོ་འཁོར་དགོས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྡོ་རྗེ་མཁའ་འགྲོ་ལས། ཉི་མ་འགྲོ་ལྡོག་གཉིས་ལས་ནི། །ལོ་གཅིག་ཅེས་ནི་བརྗོད་པ་ཡིན། །ཞེས་སོ། །དེ་བས་ན་ལོ་གཅིག་ལ་ཁྱིམ་ཞག་སུམ་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ་དང་། ཁྱིམ་ཟླ་བཅུ་གཉིས་ལས་མི་མང་ཞིང་མི་ཉུང་བའི་ཕྱིར། ཉིན་ཚེས་གཉིས་རང་རང་གི་ཞག་སུམ་ཅུའི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་ཟླ་བ་བཅུ་གཉིས་རེ་རྫོགས་པ་ན་ལོ་མི་འཁོར་ཏེ། དེའི་སྟེང་དུ་ཚེས་ཞག་ལ་ཞག་བཅུ་གཅིག་ལྷག་བཅས་དང་། ཉིན་ཞག་ལ་ཞག་ལྔ་རྗེས་འབྲང་དང་བཅས་པ་བསྣན་ནས་ཁྱིམ་ལོ་དང་བསྟུན་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །

དེ་ལྟར་རྩོམ་པའི་རྣམ་གཞག་དངོས།

ལོ་བཤད་པ།

ལོའི་ཐ་སྙད་སྤྱིར་བཤད་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཉིས་པ་ལ། ལོ་དང་། ཟླ་བ་དང་། ཞག་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ལའང་། ལོའི་ཐ་སྙད་སྤྱིར་བཤད། འདས་ལོ་དག་པ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་དང་གཉིས། དང་པོ་ནི། ཉི་མས་རྒྱུ་སྐར་གྱི་འཁོར་ལོ་ལན་གཅིག་འཁོར་བ་ལ་ལོར་འཇོག་པའི་ཕྱིར། ཉི་མ་ནམ་སྐྱེས་པ་ནས་ལོའི་དང་པོ་བྱུང་ལ། དེའི་མིང་རབ་བྱུང་ཞེས་བཏགས་པར་ཚངས་པའི་སྔོན་གྱི་རིག་བྱེད་ལས་བཤད་པར་གྲགས་པའི་ཕྱིར། ལོ་དེ་དྲུག་ཅུ་སྐོར་གྱི་ལོའི་དང་པོར་བཞག་གོ། དེ་ཡང་དྲུག་ཅུ་སྐོར་ནི། བདེ་མཆོག་སྟོད་འགྲེལ་ལས། རབ་བྱུང་རྣམ་བྱུང་དཀར་པོ་དང་། །རབ་
མྱོས་སྐྱེས་བདག་ཨཾ་ཀི་ར། །དཔལ་གདོང་དངོས་པོ་ན་ཚོད་ལྡན། །འཛིན་བྱེད་དབང་ཕྱུག་འབྲུ་མང་པོ། །མྱོས་ལྡན་རྣམ་གནོན་ཁྱུ་མཆོག་དང་། །སྣ་ཚོགས་ཉི་མ་ཉི་སྒྲོལ་བྱེད། །ས་སྐྱོང་མི་ཟད་ཐམས་ཅད་འདུལ། །ཀུན་འཛིན་འགལ་བ་རྣམ་འགྱུར་དང་། །བོང་བུ་དགའ་བ་རྣམ་རྒྱལ་ཉིད། །རྒྱལ་བ་མྱོས་བྱེད་གདོང་ངན་དང་། །གསེར་འཕྱང་རྣམ་འཕྱང་སྒྱུར་བྱེད་དང་། །ཀུན་ལྡན་འཕར་བ་དགེ་བྱེད་དང་། །མཛེས་བྱེད་ཁྲོ་མོ་སྣ་ཚོགས་དབྱིག །ཟིལ་གནོན་སྤྲེའུ་ཕུར་བུ་དང་། །ཞི་བ་ཐུན་མོང་འགལ་བྱེད་དང་། །ཡོངས་འཛིན་བག་མེད་ཀུན་དགའ་དང་། །སྲིན་པོ་མེ་དང་དམར་སེར་ཅན། །དུས་ཀྱི་ཕོ་ཉ་དོན་གྲུབ་དྲག །བློ་ངན་རྔ་ཆེན་ཁྲག་སྐྱུག་པ། །མིག་དམར་ཁྲོ་བོ་ཟད་བྱེད་དོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །དྲུག་ཅུ་སྐོར་དེ་རྣམས་དང་། རྒྱ་རྩིས་པའི་བྱི་བ་སོགས་ལོ་བཅུ་གཉིས་པོ། ཤིང་། མེ། ས། ལྕགས། ཆུ་ལྔར་ཕྱེ་བའི་ལོ་རྒན་དྲུག་ཅུ་པོ་དུས་ངེས་ཀྱི་ལྟོ་སྦྱོར་བའི་ཚེ། ལོ་འགོ་འཛིན་ཚུལ་མི་མཐུན་ཡང་། ལོ་སྐོར་བཅུ་གཉིས་པོ་ངོ་བོ་དོན་གཅིག་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ཏེ། སྟོད་འགྲེལ་པའི་རབ་བྱུང་དང་། རྒྱ་རྩིས་པའི་མེ་ཡོས་ཀྱི་ལོ་དོན་གཅིག་པ་ནས་རིམ་པར་དེད་པས་ཟད་བྱེད་དང་མེ་སྟག་གི་ལོའི་བར་དུ་དོན་གཅིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །

འདས་ལོ་དག་པ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ།

སྟོན་པས་རྒྱུད་གསུངས་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཉིས་པ་ལ། སྟོན་པས་རྒྱུད་གསུངས་པ། བསྡུ་བ་པོས་བསྡུས་ཤིང་འཆད་ཉན་གྱིས་གཏན་ལ་ཕབ་པ། ཀླ་ཀློ་ཞུགས་པ། རྩིས་འགོ་ཟུག་པ་ཕྱིན་གྱི་འདས་ལོ་དང་བཞི། དང་པོ་ནི། བདག་ཅག་གི་སྟོན་པ་འདི་དོན་གྲུབ་ཅེས་པ་ས་མོ་ལུག་གི་ལོའི་ཆུ་སྟོད་ཟླ་བའི་ཉ་ལ་ཡུམ་གྱི་ལྷུམས་སུ་ཞུགས་ནས། ཟླ་བ་བཅུ་ཕལ་ཆེར་རྫོགས་པ་དྲག་པོ་ཞེས་པ་ལྕགས་སྤྲེལ་ས་གའི་ཚེས་བདུན། རྒྱུ་སྐར་རྒྱལ་ལ་བབས་པའི་ཚེ་སྐུ་བལྟམས། དེ་ནས་དགུང་ལོ་ཉེར་དགུ་པ་ས་ཕོ་བྱི་བ་ལ་ཁྱིམ་ནས་ཕྱུང་སྟེ། དཀའ་བ་ལོ་དྲུག་སྤྱད། དགུང་ལོ་སོ་ལྔ་པ་རྒྱལ་བ་ཞེས་པ་ཤིང་ཕོ་རྟའི་ལོ་ས་ག་ཟླ་བའི་ཉའི་ཐོ་རེངས་ཟླ་བ་སྒྲ་གཅན་གདོང་གིས་བཟུང་བ་དང་མཉམ་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ཏེ། ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་ནས། དགུང་ལོ་རིལ་པོ་བརྒྱད་ཅུ་པ་དང་། ལོ་ངོ་གྱ་གཅིག་པ་རྣམ་གནོན་ལྕགས་
འབྲུག་གི་ལོ། ལུག་ཁྱིམ་ས་ག་དང་སྦྱར་ཏེ་མར་ངོ་སྔོན་འགྲོའི་དབང་དུ་བྱས་པའི་ཟླ་བ་བཅུ་གཉིས་པ་དཔྱིད་འབྲིང་ནག་ཟླའི་ཡར་ཚེས་བཅོ་ལྔ་ལ། དཔལ་ལྡན་འབྲས་སྤུངས་ཀྱི་མཆོད་རྟེན་དུ། འོག་ཏུ་ཆོས་དབྱིངས་གསུང་དབང་དང་། སྟེང་དུ་དཔལ་ལྡན་རྒྱུ་སྐར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་སྤྲུལ་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ནས་དཀྱིལ་འཁོར་བདག་པོའི་རྣམ་པས། ཟླ་བ་བཟང་པོ་སོགས་ལ་རྩ་རྒྱུད་སྟོང་ཕྲག་བཅུ་གཉིས་པ་འདའ་ཁ་ཞལ་ཆེམས་ཀྱི་ཚུལ་དུ་གསུངས་ཏེ། ཕྱི་ཟླ་ས་གའི་ཉ་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་ཚུལ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ཡང་རྩ་རྒྱུད་ལས། བྱ་རྒོད་ཕུང་པོའི་རི་ཆེན་པོར། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བླ་ན་མེད། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པའི་ཚུལ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་བསྟན། །དེ་ནས་གཅིག་ཏུ་མཆོད་རྟེན་ཆེར། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ། །དམ་པ་དང་པོའི་དཔལ་ལྡན་རྒྱུད། །དཔྱིད་ཟླ་འབྲིང་པོའི་ཉ་ལ་གསུངས། །ཞེས་དང་། འགྲེལ་ཆེན་ལས། འཕགས་པའི་ཡུལ་འདིར་དཀར་པོའི་ཚེས་གཅིག་ལ་སོགས་པ་ཆ་བཅོ་ལྔའི་མཐར་ནག་པོའི་ཚེས་གཅིག་འཇུག་པ་ས་གའི་ཉའི་སྐྱ་རེངས་འཆར་བའི་ཚེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ཏེ། དེ་ནས་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་ཞིང་། ཐེག་པ་གསུམ་བསྟན་པར་མཛད་ནས། ཟླ་བ་བཅུ་གཉིས་པ་ནག་ཟླའི་ཉ་ལ་ཤྲཱི་དྷཱ་ནྱ་ཀ་ཊ་ཀར། ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །

བསྡུ་བ་པོས་བསྡུས་ཤིང་འཆད་ཉན་གྱིས་གཏན་ལ་ཕབ་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཉིས་པ་ལ། རྩ་རྒྱུད་དང་། བསྡུས་རྒྱུད་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། སྟོན་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཕྱི་ལོ་ལྕགས་སྦྲུལ་ལ་ཟླ་བཟང་གིས་རྩ་རྒྱུད་བསྡུས་ཤིང་ཤམྦྷ་ལའི་ཡུལ་དུ་གླེགས་བམ་ལ་བཀོད་པ་ན་ཡི་གེ་བརྒྱད་པ་རྗེས་བསྔགས་ཀྱི་སྡེབ་སྦྱོར་གྱིས་བཅིངས་པའི་ཤོ་ལོ་ཀ་སྟོང་ཕྲག་བཅུ་གཉིས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་དེར་གྲགས་སོ། །དེ་ནས་འགྲེལ་ཆེན་སྟོང་ཕྲག་དྲུག་ཅུ་པ་མཛད་ཅིང་བསྟན་ནས་ལོ་གསུམ་པ་ཆུ་ལུག་ལ་མ་ལ་ཡའི་སྐྱེད་ཚལ་དུ་གཞལ་ཡས་ཁང་བཞེངས་ཏེ་གཤེགས་པའི་འོག་ཏུ། ཤིང་སྤྲེལ་ནས་ལྷ་དབང་སོགས་ཆོས་རྒྱལ་དྲུག་གི་ལོ་བརྒྱ་བརྒྱ་སྟེ། དྲུག་བརྒྱའི་བར་དུ་རྩ་རྒྱུད་རྒྱས་འགྲེལ་དང་བཅས་པ་བསྟན་ཏོ། །
དེ་ལྟར་ཡང་རྩ་རྒྱུད་ལས། ཟླ་བཟང་ལྷ་དབང་གཟི་བརྗིད་ཅན། །ཟླ་བས་བྱིན་དང་ལྷའི་དབང་ཕྱུག །སྣ་ཚོགས་གཟུགས་དང་ལྷ་དབང་ལྡན། །ཞེས་སོ། །གཉིས་པ་ནི། རགས་རྩིས་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་རྩ་རྒྱུད་གསུངས་ནས་ལོ་དྲུག་བརྒྱའམ། ཞིབ་མོར་བརྩིས་ན་དྲུག་བརྒྱ་དང་གསུམ་འདས་པའི་ཤིང་སྤྲེ་ནས། འཇམ་དབྱངས་གྲགས་པས་ལོ་བརྒྱའི་བར་དུ་རྩ་རྒྱུད་བསྟན་ཏེ། མིག་དམར་ཤིང་བྱི་ལ་ཉི་མའི་ཤིང་རྟ་སོགས་ཚངས་པའི་དྲང་སྲོང་བྱེ་བ་ཕྲག་ཕྱེད་དང་བཞི་རྗེས་སུ་བཟུང་བའི་ཕྱིར་བསྡུས་པའི་རྒྱུད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་བསྡུས་ཤིང་རིགས་བཞི་རིགས་གཅིག་ཏུ་མཛད་དེ་གཤེགས་སོ། །དེ་ལྟར་ཡང་སྔ་མ་ལས། ལོ་འདི་ནས་ནི་དྲུག་བརྒྱའི་ལོ། །དྲང་སྲོང་རྣམས་ནི་སྨིན་དོན་དུ། །མི་བདག་འཇམ་དབྱངས་གྲགས་པ་ནི། །ཤམྦྷ་ལ་ཞེས་བྱ་བར་འབྱུང་། །ཞེས་དང་། ཕྲེང་འཛིན་ཚིགས་བཅད་སུམ་ཅུ་ནི། །ལྷག་པའི་ཕྱོགས་བརྒྱ་ལེའུ་ལྔས། །དཔལ་ལྡན་རྒྱུད་དག་རྫོགས་པར་ནི། །སྨྲ་བའི་རྒྱལ་པོས་སྟོན་པར་འགྱུར། །སྡུད་པར་བྱེད་པ་པོ་ཡང་དེ། །ཞེས་སོ། །མིག་དམར་གྱི་ལོ་དེ་ལ་པད་དཀར་གྱིས་འགྲེལ་ཆེན་དྲི་མ་མེད་པའི་འོད་སྟོང་ཕྲག་བཅུ་གཉིས་པ་འདི་བརྩམས་ནས། དེ་སོགས་རིགས་ལྡན་བརྒྱད་པོ་རེ་རེས་ཀྱང་ལོ་བརྒྱ་བརྒྱ་སྟེ་བརྒྱད་བརྒྱའི་བར་དུ་བསྡུས་རྒྱུད་འགྲེལ་ཆེན་དང་བཅས་པ་སྟོན་པར་མཛད་དོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། གྲགས་པ་རིགས་ལྡན་རིགས་ཀྱང་སྟེ། །དེ་ནས་རིགས་ལྡན་པདྨ་དཀར། །བཟང་པོ་རིགས་ལྡན་གསུམ་པ་སྟེ། །དེ་བཞིན་བཞི་པ་རྣམ་རྒྱལ་ལོ། །བཤེས་གཉེན་བཟང་པོ་རིན་ཆེན་ཕྱག །བདུན་པ་ཁྱབ་འཇུག་སྦས་པའོ། །ཉི་མ་གྲགས་དང་ཤིན་ཏུ་བཟང་། །ཞེས་སོ། །

ཀླ་ཀློ་ཞུགས་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གསུམ་པ་ནི། དེའི་འོག་ཏུ་ཉི་སྒྲོལ་བྱེད་ཤིང་ཕོ་སྤྲེལ་ལ་རྒྱ་མཚོ་རྣམ་རྒྱལ་ཁྲིར་འཁོད། ལོ་དེ་ལ་མ་གའི་ཡུལ་དུ་ཀླ་ཀློ་ཞུགས་ཤིང་སྦྲང་རྩིའི་བློ་གྲོས་ཀླ་ཀློའི་སྟོན་པར་གྱུར་པ་དང་། མུ་སྟེགས་པའི་ཉུང་ངུའི་བྱེད་པ་རྩོམ་པ་རྣམས་དུས་མཉམ་པ་ཡིན་ཏེ། བསྡུས་རྒྱུད་ལས། དེ་ནས་ཀླུ་ཡི་ལོ་བརྒྱ་རྣམས་ཀྱིས་ངེས་པར་མ་གའི་ཡུལ་དུ་ཀླ་ཀློའི་ཆོས་དག་རབ་ཏུ་འཇུགདེ་ཡི་དུས་སུ་འཛིན་མ་ལ་ནི་ཉུང་ངུའི་བྱེད་པ་གསལ་བར་མི་རྣམས་དག་གིས་རིགས་པར་བྱ། །ཞེས་སོ། །

རྩིས་འགོ་ཟུག་པ་ཕྱིན་གྱི་འདས་ལོ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བཞི་པ་ནི། དེ་ལྟར་རྒྱ་མཚོ་རྣམ་རྒྱལ་གྱིས་ལོ་བརྒྱ་གྱ་གཉིས་ལ་ཆོས་བསྟན་པའི་མཐར། མི་ཟད་པ་མེ་ཁྱིའི་ལོ་ལ་རྒྱལ་དཀའ་སྟོན་པ་པོར་ཕེབས་མ་ཐག་རྒྱལ་བས་ལུང་བསྟན་པ་ལྟར། དུས་དེར་ད་ལྟར་བའི་ཚུལ་གྱིས་ཕྱག་ལེན་ལ་བཏབས་ནས་རང་ལུགས་ཀྱི་ཉུང་ངུའི་བྱེད་རྩིས་འགོ་བཟུང་། དེ་ནས་བཟུང་སྟེ་རབ་བྱུང་དང་པོའི་སྔ་ལོགས་ཀྱི་ཟད་པ་མེ་སྟག་གི་བར་གྱི་ལོ་ཉིས་བརྒྱ་ཉེར་གཅིག་ཏུ་ཆོས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ན་ཡབ་སྲས་གཉིས་པོའི་ལོ་དེ་ལ་མེ་མཁའ་རྒྱ་མཚོ་ཞེས་གྲགས་ཤིང་། དེའི་འོག་ཏུ་རབ་བྱུང་མེ་ཡོས་ལ་རིགས་ལྡན་ཉི་མ་སྟོན་པ་པོར་ཕེབས་པའི་ལོ་འདི་མེ་མཁའ་རྒྱ་མཚོ་ལ་བསྲེ་རྒྱུའི་འདས་ལོ་དང་པོ་དང་། རྒྱུད་འདི་ཆུ་བོ་ཤཱི་ཏའི་ལྷོར་ཕེབས་པའི་ལོ་སྟེ། དེ་ནས་དྲུག་ཅུ་སྐོར་བཅུ་གཅིག་དང་ལོ་རྐྱང་བཞི་འདས་པའི་ལྔ་པ་ནི་ད་ལྟའི་སྐྱེས་བདག་ལྕགས་ལུག་གི་ལོ་འདི་ཉིད་དོ། །དེས་ན་ཀླ་ཀློ་ཞུགས་ནས་ད་ལྟ་ཡན་ལ་ལོ་ཆིག་སྟོང་དྲུག་ཅུ་རྩ་བདུན་འདས་པའི་ཕྱིར། ཡབ་སྲས་གཉིས་ཀྱི་ལོ་བྱེ་བྲག་པ་མེ་མཁའ་རྒྱ་མཚོའི་སྟེང་དུ། ཉི་མ་སོགས་རིགས་ལྡན་དྲུག་གིས་ལོ་དྲུག་བརྒྱ་དང་། སེང་གེ་ཁྲིར་ཕེབས་ནས་ལོ་དྲུག་ཅུ་རྩ་བཞི་འདས་པ་ཡིན་ལ། ལྕགས་ལུག་འདི་ནས་ལོ་སོ་དྲུག་འདས་པའི་འོག་ཏུ་རྣམ་གནོན་ཕེབས་པ་ནས་བཟུང་སྟེ། མཐའ་ཡས་རྣམ་རྒྱལ་གྱི་བར་རིགས་ལྡན་དྲུག་གིས་ལོ་དྲུག་བརྒྱ་དང་། དྲག་པོས་ཆོས་བསྟན་ནས་ལོ་གོ་བདུན་ཡན་གྱིས་ཀླ་ཀློའི་གནས་ཚད་སྟོང་བརྒྱད་བརྒྱ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡང་མ་ཁར་ཀླ་ཀློ་ཞུགས་པ་ཕྱིན་གྱི་རིགས་ལྡན་བཅུ་དྲུག་ནི། རྩ་རྒྱུད་ལས། རྒྱ་མཚོ་རྣམ་རྒྱལ་རྒྱལ་དཀའ་དང་། །རིགས་ལྡན་ཉི་མ་བཅུ་གཉིས་པ། །སྣ་ཚོགས་གཟུགས་དང་ཟླ་བའི་འོད། །མཐའ་ཡས་དང་ནི་ས་སྐྱོང་དང་། །དཔལ་སྐྱོང་སེང་གེ་རྣམ་པར་གནོན། །སྟོབས་པོ་ཆེ་དང་མ་འགགས་པ། །མི་ཡི་སེང་གེ་དབང་ཕྱུག་ཆེ། །མཐའ་ཡས་རྣམ་རྒྱལ་རིགས་ལྡན་དང་། །གྲགས་པ་རིགས་ལྡན་དེ་ནས་སླར། །དེ་སྲས་འཁོར་ལོ་ཆེན་པོ་ཅན། །རིགས་ལྡན་དྲག་པོ་འབྱུང་འགྱུར་ཏེ། །སྨྲ་མཁས་རྟ་མཆོག་ཏིང་འཛིན་གྱིས། །ཀླ་ཀློའི་ཆོས་ནི་མཐར་བྱེད་པའོ། །
ཞེས་སོ། །དེ་དག་བདེ་བླག་ཏུ་བརྩི་བར་འདོད་ན། གང་བརྩིའི་འདས་ལོ་དག་པའི་ཚོགས་བཀོད་ལ། སྔ་ཕྱིའི་བར་ཁྱད་ཀྱི་དུས་གྲངས་གང་ཡིན་དེས། སྔ་མ་སྔ་མ་ལ་ཕྲི་བས་ཕྱི་མ་ཕྱི་མའི་དུས་མཚམས་ནས་རྩོམ་པའི་འདས་ལོ་དག་པ་སྟོན་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ལག་ལེན་ནི། གཟུགས་འབྱུང་དུས་མིག་ལོ་ཚོགས་ལ། །རབ་ཉིའི་སྐྱེས་བདག་ལ་སོགས་བསྲེ། །བདག་ཅག་རྣམས་ཀྱི་སྟོན་མཆོག་དེ། །དྲག་པོ་ལྕགས་སྤྲེལ་ལ་འཁྲུངས་ནས། །ད་ལྟའི་བར་དུ་འདས་པའི་ལོ། །དེ་ཡི་སྟེང་ནས་ཆུ་མེས་ཕྲི། །ཤིང་རྟར་མངོན་སངས་རྒྱས་ནས་ལོ། །དེ་ལ་དུས་མཚོས་དམན་པའི་ལྷག །ལྕགས་འབྲུག་རྩ་རྒྱུད་གསུངས་པ་དང་། །མྱ་ངན་འདས་པ་ཕྱིན་གྱི་ལོ། །དེ་ལ་གཟུགས་ཕྲི་ལྕགས་སྦྲུལ་ལ། །ཟླ་བས་རྩ་རྒྱུད་བསྡུས་པ་དང་། །སླར་ཡང་མིག་སྦྱངས་གཤེགས་ལོ་སྟེ། །བསེ་རུས་དམན་པའི་ཤིང་སྤྲེ་ལ། །ལྷ་དབང་སྟོན་པར་ཕེབས་ནས་ལོ། །མཁའ་མཁའ་རོས་ཕྲི་གྲགས་པ་ཡིས། །ཤིང་སྤྲེ་ཆོས་བསྟན་ཕྱིན་གྱི་ལོ། །དེ་ལས་མཁའ་མཁའ་བུ་ག་སྦྱངས། །རྒྱ་མཚོ་རྣམ་རྒྱལ་ཁྲིར་ཕེབས་ཤིང་། །མ་ཁར་ཀླ་ཀློ་ཞུགས་ནས་ལོ། །མིག་སྐྱོན་ཕྲི་བས་མེ་ཁྱི་ལ། །རྒྱལ་དཀས་རྩིས་འགོ་རྩོམ་ནས་ཏེ། །དེ་ལས་གཟུགས་ལག་མིག་སྦྱངས་པས། །རབ་བྱུང་དང་པོ་ཟུག་པ་ནས། །ད་ལྟའི་བར་གྱི་འདས་ལོ་སྟེ། །ཆུ་རོ་རོས་ཕྲི་སྐྱེས་བདག་ཅེས། །ལྕགས་ལུག་འདི་ཡི་སྟེང་དུ་སླེབས། །ཞེས་སྨྲས་པ་ནི་མཚོན་པ་ཙམ་སྟེ། འདས་ལོ་རྣམ་པར་དག་པ་འདི་ཉིད་ཀྱི་སྲོག་ཤིང་ལ་བརྟེན་ནས། སྔོན་གྱི་དེབ་ཐེར་ལས་བྱུང་བའི་བསྟན་རྩིས་ཀྱི་རབས་གང་དང་གང་བརྩི་འདོད་པ་དེ་དང་དེ་རྣམས་ཀྱང་བརྩི་ཚུལ་ཤེས་པར་བྱའོ། །

ཟླ་བ་བཤད་པ།

ཐ་སྙད་སྤྱིར་བསྟན་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཉིས་པ་ཟླ་བ་བཤད་པ་ལའང་ཐ་སྙད་སྤྱིར་བཤད་པ་དང་། ཟླ་དག་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ནི། ཟླ་བའི་དཀར་ཆ་འཕེལ་འགྲིབ་བཅོ་ལྔ་རེ་རྫོགས་པ་ལ་ཟླ་གཅིག་ཏུ་འཇོག་པའི་ཕྱིར། ཚེས་ཞག་སུམ་ཅུ་རེའི་བདག་ཉིད་ཅན་ནི་ཟླ་བ་མཚན་ཉིད་པ་ཡིན་ལ། ཁྱིམ་ཞག་དང་ཉིན་ཞག་སུམ་ཅུ་སུམ་ཅུ་ལ་རང་རང་གི་ཟླ་བ་རེར་བྱས་པ་ནི་ཟླ་བོ་ཚེས་ཟླ་ལས་བཏགས་པར་ཟད་དོ། །དེ་ཡང་ལོ་གཅིག་ལ་ཟླ་བ་བཅུ་གཉིས་ཏེ། བོད་ཀྱི་ཐ་སྙད་དང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བསྟུན་ན། དཔྱིད་དབྱར་སྟོན་དགུན་བཞི་རེ་རེ་ལའང་ར་འབྲིང་ཐ་གསུམ་དུ་ཕྱེ་བས་དེ་ལྟར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་དང་། འཕགས་ཡུལ་ལ་སོགས་པའི་ཐ་སྙད་དང་བསྟུན་ནའང་། ཉ་སྐར་བཅུ་གཉིས་པོ་གང་དང་གང་གིས་ཉ་བ་དེ་དང་དེའི་མིང་འདོགས་པས་དེ་ལྟར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། བཤོལ་མེད་པའི་དུས་སུ་ནག་པས་ཉ་བ་ལ་ནག་ཟླར་འཇོག་པ་ནས་རིམ་པར་དབོས་ཉ་བ་ལ་དབོ་ཟླར་འཇོག་པ་དེའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་བཤོལ་ལོངས་པའི་དུས་སུ་དེར་མ་ངེས་ཏེ། ནག་ཟླ་ལ་ས་རིས་ཉ་བ་དང་། དབོ་ཟླ་ལ་ནག་པས་ཉ་བ་སྲིད་པའི་ཕྱིར། ཉ་སྐར་ནི། དབོ་ནག་ས་ག་དཔྱིད་གསུམ་སྟེ། །སྣྲོན་དང་ཆུ་སྟོད་གྲོ་བཞིན་དབྱར། །ཁྲུམས་དང་ཐ་སྐར་སྨིན་དྲུག་སྟོན། །མགོ་རྒྱལ་མཆུ་གསུམ་དགུན་དུས་ཉིད། །ཅེས་སོ། །དེ་དག་འབྱུང་རྩིས་པའི་ཟླ་བ་དང་དུས་ངེས་ཀྱིས་ལྟོ་སྒྲིག་པའི་ཚེ་ནག་ཟླ་དང་། འབྱུང་རྩིས་པའི་རྟ་ཟླ་ཧོར་ཟླ་གསུམ་པ་གཉིས་དོན་གཅིག་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ཡིན་པ་ནས། དབོ་ཟླ་དང་སྦྲུལ་ཟླ་ཧོར་ཟླ་གཉིས་པ་གཉིས་དོན་གཅིག་པའི་བར་ལྟོ་འབྱོར་བ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་། ཟླ་བ་བཅུ་གཉིས་པོ་རེ་རེ་ཞིང་། ཁྱིམ་ཟླ་དང་། དེ་དག་གི་མིང་མ་རྒྱུད་རྣམས་སུ་གསུངས་པའི་རོ་ཧི་ཏ་སོགས་དང་། དེ་ལ་འཆར་བའི་རྟེན་འབྲེལ་རྣམས་ལྟོ་སྦྱར་ཚུལ་ཡང་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་མཁའ་འགྲོ་རྒྱ་མཚོ་ལས། ཐོག་མར་མ་རིག་ཆུ་སྲིན་དང་། །རོ་ཧི་ཏའོ་དེ་བཞིན་གཞན། །གཉིས་པར་མོ་ཧི་ཏ་བུམ་པ། །འདུ་བྱེད་དུ་ནི་གསལ་བར་འགྲོ། །གསུམ་པར་བཟང་པོ་དང་ནི་ཉ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་རིག་བྱ། །བཞི་པར་ཁྱུ་མཆོག་དང་ནི་ལུག །མིང་དང་གཟུགས་སུ་འདོད་པར་བྱ། །ལྔ་པ་དུ་ནི་རུས་སྦལ་ཏེ། །བྲྀ་ཥ་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་མཆོག་གོ། དྲུག་པ་ཆུ་སྲིན་དང་འཁྲིག་པ། །རྟག་ཏུ་རེག་པ་རུ་ནི་འགྲོ། །བདུན་པ་རཱཎྜ་ཀརྐ་ཊ། །དེ་བཞིན་དུ་ནི་ཚོར་བ་མཆོག །བརྒྱད་པར་མི་ཀི་ར་སེང་གེ། མཆོག་ཏུ་མཐུན་པ་སྲེད་པའོ། །དགུ་པར་འབུགས་པ་དང་བུ་མོ། །ཉེ་བར་ལེན་པ་དུ་ནི་འདོད། །བཅུ་པར་སེམས་གཡེང་བ་དང་སྲང་། །སྲིད་པ་དུ་ནི་རབ་ཏུ་བརྗོད། །བཅུ་གཅིག་པ་རུ་རྨི་ལམ་དང་། །བྲྀཥྩི་ཀ་དང་སྐྱེ་དེ་བཞིན། །བཅུ་གཉིས་པ་རུ་ས་དབང་ཕྱུག །གཞུ་དང་རྒས་ཤིང་ཤི་བའོ། །ཞེས་གསུངས། དེ་དག་ཀྱང་དགུན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འབྲིང་རྒྱལ་ཟླ་ནས་འགོ་བརྩམས་ཏེ། རྡོ་རྗེ་མཁའ་འགྲོ་ལས། དགུན་ཟླ་འབྲིང་པོ་ནས་བརྩམས་ཏེ། །ཉི་མ་བྱང་དུ་བགྲོད་པའི་དུས། །ཟླ་བ་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་ནི། །རིམ་ནས་རིམ་པ་བཞིན་དུ་བཞག །ཅེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་འདིར་ཡང་དགུན་འབྲིང་ནས་བརྩམས་ཏེ་ལོ་འགོ་འཛིན་ནམ་སྙམ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། སྔར་བཤད་པ་ལྟར་ཁྱིམ་གྱི་དང་པོ་ལུག་ཡིན་པས་དེར་ཉི་མ་ཐོག་མར་ཞུགས་པ་ནས་ལོ་འགོ་འཛིན་དགོས་ལ། དེ་ཡང་ཧོར་ཟླ་གསུམ་པ་དང་འགྲིག་པས་དེ་ནས་འཛིན་དགོས་ཏེ། ཡར་ངོ་སྔོན་འགྲོའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་ལུག་ཁྱིམ་ནག་ཟླ་དང་། མར་ངོ་སྔོན་འགྲོའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་ལུག་ཁྱིམ་ས་ག་དང་སྦྱོར་བའི་ལུགས་གཉིས་ཀ་ལྟར་ཡང་ཧོར་ཟླ་གསུམ་པ་ལས་མི་འདའ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དེའི་དཀར་ཚེས་གཅིག་ནས་གནམ་གང་གི་བར་གང་རུང་ལ་ཉི་བར་ལུག་ཁྱིམ་དུ་འཇུག་ངེས་པའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་ཟླ་ཐེབ་ཡོད་པའི་ཚེ། དབོ་ཟླའི་ཉེར་བརྒྱད། ཉེར་དགུ། གནམ་གང་རྣམས་ལ་ལུག་ཁྱིམ་དུ་འཇུག་པའི་རི་མོ་འཆར་བ་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། ཁྱིམ་སླེབ་ཉི་དག་ལ་བྱས་པའི་ཚེ་དེ་འདྲ་བ་སྲིད་པ་བདེན་ཡང་། འདིར་ཉི་དག་ལ་བྱེད་པ་འོག་ཏུ་འགོག་པ་ལྟར་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་སྲིད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལས་འདིར་ལག་རྩིས་ཀྱིས་འདས་ལོ་དག་པ་བརྩི་བའི་ཚེ། ནག་ཟླའི་དཀར་ཕྱོགས་ཁོ་ན་ནས་འགོ་འཛིན་དགོས་ཏེ། ཉི་དྷྲཱུ་སྟོང་པའི་ཚེ། སླར་ཡང་ནག་ཟླའི་དཀར་ཚེས་གཅིག་ནས་བརྩམས་ཏེ་ངེས་པར་འཆར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དུ་ན་ནག་ཟླའི་སྨད་ལ་ཉི་མ་ལུག་ཁྱིམ་དུ་ཞུགས་པའི་རི་མོ་འཆར་བ་དེའི་ཚེ། ལུག་ཁྱིམ་ས་ག་དང་སྦྱར་ཏེ་ནག་ཟླའི་ཚེས་བཅུ་དྲུག་ན་འགོ་འཛིན་པའང་བཤད་དེ། འགྲེལ་ཆེན་ལས། ལྷུན་པོའི་ལྷོ་ཡི་དུམ་བུ་འདིར་ལུག་ལ་ཉི་མ་གནས་པ་དཔྱིད་ཀྱི་དུས་སུ་ས་གའི་ཟླ་བ་ཕྱེད་དོ། །ཞེས་པ་དང་། དབང་ལེའི། ནག་པོའི་མཐར་ནི་དཀར་པོའི་ཚེས་ལ། ཞེས་པའི་འགྲེལ་པར། འཕགས་པའི་ཡུལ་འདིར་དཀར་པོའི་ཚེས་གཅིག་ལ་སོགས་པ་ཆ་བཅོ་ལྔའི་མཐར། ནག་པོའི་ཚེས་གཅིག་འཇུག་པ། ས་གའི་ཉའི་སྐྱ་རེངས་འཆར་བའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ཏེ། ཞེས་སོ། །

ཟླ་དག་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཉིས་པ་ལ། ཁྱིམ་ཟླ་དག་པ་དང་། ཚེས་ཟླ་དག་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི། རྩིས་གཞི་གང་ཡིན་དེའི་ལོ་དག་པ་བཅུ་གཉིས་ཀྱིས་བསྒྱུར་བས་ཁྱིམ་ཟླའི་ཕུང་པོར་འགྱུར་ཏེ། ལོ་རེ་ལ་ཁྱིམ་ཟླ་བཅུ་གཉིས་རེ་ཆད་ལྷག་མེད་པར་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་འགོ་ཐོག་གི་ལོ་གང་ཡིན་དེར་མ་ལོངས་པའི་ནག་ཟླ་ནས་མཆུ་ཟླའི་བར་གྱི་འདས་ཟླ་དུ་སོང་བསྲེ་དགོས་ཏེ། མ་བསྲེས་ན་ནག་དྷྲཱུ་ཁོ་ན་ལས་ས་ག་ལ་སོགས་པའི་དྷྲཱུ་བ་གཞན་རྣམས་མི་སྟོན་པའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་དབོ་ཟླ་རྫོགས་པ་ན་འདས་ཟླ་བཅུ་གཉིས་པ་དེ་བསྲེ་དགོས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཚེ་ལོར་ལོངས་པས་འདས་ལོ་བསྲེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་བསྲེས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ནི། ཁྱིམ་ཟླའི་ཚོགས་དེ་ལས་ཚེས་ཟླ་བསྒྲུབ་དགོས་ཏེ། ཡན་ལག་ལྔའི་ངེས་པ་གཙོ་བོར་ཚེས་ཞག་ལས་བརྩམས་ཏེ་འཆར་བ་གང་ཞིག །ཁྱིམ་ཟླས་ཚེས་རྩིས་རྟོགས་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ཚེས་ཟླ་བསྒྲུབ་པའི་ཆེད་དུ་ཁྱིམ་ཟླའི་ཚོགས་དེ་གནས་གཉིས་སུ་འཇོག་སྟེ། སྟེང་མ་ཟླ་ལྷག་བསྣོན་པའི་གཞི་དང་། འོག་མ་འཚོལ་གཞིར་ངེས་པའི་ཕྱིར། དེ་ཡང་ཟླ་ལྷག་འོངས་མཚམས་ནི། ཁྱིམ་ཟླ་སོ་གཉིས་ཕྱེད་བཅས་སོང་བའི་ཚེ། ཚེས་ཟླ་གཅིག་ལྷག་པའི་ཁྱད་ཀྱིས་ཕྱེད་བཅས་སོ་གསུམ་དུ་འགྱུར་ལ། དེའི་གནད་ཀྱིས་འོག་མ་ལ་ཕྱེད་བཅས་སོ་གཉིས་ཀྱིས་བགོད་དགོས་ཀྱང་། ཕྱེད་པ་དེས་བགོད་མ་བདེ་བས་དེ་སོ་གཉིས་ལ་གཞུགས་པའི་ཕྱིར། རིལ་པོ་སོ་གཉིས་པོ། གཉིས་ཀྱིས་བསྒྱུར་ཏེ་ཕྱེད་པའི་ཕུང་པོར་བྱས་པ་ལ། ཕྱེད་པ་གཅིག་པོ་བཅུག་སྟེ་བགོད་བྱེད་རེ་ལྔར་བྱས་ན། དེ་དང་ཤེད་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་བགོད་གཞི་ཡང་གཉིས་ཀྱིས་བསྒྱུར་ལ་བགོ་བར་བྱ་བ་ཡིན་མོད། རྒྱུད་དུ་ནི། རེ་ལྔ་ཡང་ཕྱེད་པའི་ཕུང་པོར་གསིལ་ཏེ་དཀྱིལ་འཁོར་མཁའ་མེ་ཟླ་བར་མཛད་པའི་གནད་ཀྱིས་སྒྱུར་བྱེད་ཀྱང་བཞིས་མཛད་དོ། །དེ་ལྟར་གནས་འོག་ལ་མདའ་རོས་བགོས་པའི་ཐོབ་ནོར་ནི། རྩིས་གཞི་བརྩམས་ནས་ད་ལྟའི་བར་དུ་ཟླ་བཤོལ་ཅི་ཙམ་སོང་བའི་གྲངས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་སྟེང་མ་ལ་སྦྱིན་པས་ཚེས་ཟླ་དག་པར་འགྱུར་ཤིང་། ལྷག་མ་ནི་ཟླ་བཤོལ་གྱི་རྩིས་འཕྲོ་སྟེ། ཟླ་ཐེབ་ཕྱི་མ་དེ་དོར་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཟླ་བ་དུ་སོང་གི་གྲངས་ཡིན་པས་དེས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མདའ་རོར་སྦྱངས་པའི་ལྷག་མ་དེ་ལ་གཉིས་ཀྱིས་བགོས་པའི་ནོར་གྱིས། ད་ནས་ཅི་ཙམ་ན་ཟླ་ཐེབ་འབྱུང་བའི་གྲངས་སྟོན་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་ཟླ་དག་འཕར་བའི་ཚེ། ཟླ་བ་སྔ་མ་དེ་ཟླ་ཐེབ་ཏུ་འདོན་ཞིང་། དེའི་ཚེ་ཟླ་བཤོལ་གྱི་འཕྲོར་ཐིག་བྱུང་ན། བཤོལ་གྱི་ཟླ་བ་དེ་རྫོགས་པ་དང་ཟླ་དག་འཕར་བའི་ཟླ་བ་དེ་ཤར་བས་ན་མཐའ་ནས་བཤོལ་བའི་ཐ་སྙད་དང་། གལ་ཏེ་གཅིག་ལུས་ན་འཕར་བའི་ཟླ་བ་དེ་ཤར་བའི་ཚེ་ཟླ་བཤོལ་ཐོན་ནས་ཟླ་བ་ཕྱེད་སོང་བ་ཡིན་པས་དབུས་ནས་བཤོལ་ཞེས་ཐ་སྙད་གདགས་སོ། །འདིར་རྒྱུད་ལས་རྩིས་འཕྲོ་བསྲེ་སྦྱངས་གང་ཡང་མ་གསུངས་པ་ནི། བྱེད་པ་ལ་ལྟོས་ཏེ་བཤོལ་ཟླ་བ་གཉིས་ཀྱི་སྔ་ནུར་ནས་འདོན་པར་མཛད་པའི་དབང་གིས་ཡིན་ལ། གྲུབ་མཐའ་ལྟར་དག་པར་བརྩི་ན། དུས་དེར་མདའ་རོ་ལྷག་དྲུག་ཅུ་རེ་གཅིག་རྩིས་འཕྲོར་བསྲེ་དགོས་པ་ཡིན་ཏེ། ལོ་རེ་ལྔ་ལ་ཟླ་བཤོལ་ཉི་བར་དང་བཅས་པ་ལོ་མཚམས་དང་། དེ་ལན་བཅུ་གཉིས་བལྡབས་པའི་བདུན་བརྒྱ་བརྒྱད་ཅུའི་མཐར་དྲུག་ཅུ་སྐོར་གྱི་མཚམས་སུ་འཁོར་བ་གང་ཞིག །རྒྱལ་དཀས་རྩིས་གཞི་གཟུང་བའི་དུས་མཚམས་ནི། མེ་ཁྱི་དེའི་སྔོན་མ་ཤིང་བྱའི་མཐའ་དེར་ངེས་པའི་ཕྱིར་དང་། ལོ་དེ་ཉིད་ཀྱང་རབ་བྱུང་མེ་ཡོས་ནས་བརྩམས་ཏེ་ལོ་མཚམས་སུ་དག་ཐེངས་ལན་ལྔ་དང་ལོ་རྐྱང་ང་བཞི་པའི་སྟེང་དུ་སླེབ་པ་སུམ་བརྒྱ་དོན་དགུའི་མཐའི་ཤིང་བྱ་དེ་ཡིན་པར་གྲུབ་སྟེ། དེ་ནས་ལོ་བཅུ་གཅིག་འདས་པའི་མེ་སྤྲེལ་ལ་འཁོར་ཐེངས་དྲུག་པ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་དང་། རྒྱུད་དངོས་བསྟན་གྱི་ཟླ་བཤོལ་རྩིས་འཕྲོ་སྟོང་པ་དང་། ཉི་དྷྲཱུ་དོན་གྱི་ཉེར་དྲུག་ང་བརྒྱད་དུ་གསུངས་པ་འདི་ལོ་རེ་ལྔ་ལ་ཟླ་བཤོལ་ཉེར་བཞི་འཁོར་བའི་ནང་ནས་ས་ག་བཤོལ་བ་གཉིས་ཡོད་པ་ལས། ཟླ་བཤོལ་ཉི་ཤུ་པ་ས་ག་ཐ་ནས་བཤོལ་བ་དང་འགྲིགས་པའི་ཤིང་བྱ་དེ་ཉིད་མ་གཏོགས་ཤིང་བྱ་གཞན་ལས་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་ཁྱིམ་ཚེས་ཀྱི་བར་ཁྱད་ལས་ཟླ་ཐེབ་འདོན་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཞིབ་མོ་དང་། ཉི་ཚེས་རིལ་ཆའི་ཟླ་དྷྲཱུ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་སྐབས་འདི་ཉིད་དུ་འཆད་པར་རིགས་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་སྔ་མ་ནི་ཞག་གི་དབྱེ་བ་འཆད་པ་ལས་ཤེས་པར་འགྱུར་ཞིང་། ཕྱི་མ་ཡང་འོག་ཏུ་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་སྐབས་སུ་བཤད་ན་མ་
འཛིང་པས་བློ་ལ་འཆར་བདེ་བར་སྣང་བའི་ཕྱིར་མ་སྤྲོས་སོ། །འདིར་སྨྲས་པ། ཁྱིམ་ཟླ་ཕྱེད་བཅས་སོ་གཉིས་ན། །ཚེས་ཟླ་ཕྱེད་བཅས་སོ་གསུམ་སྟེ། །ཟླ་བཤོལ་རྩིས་འཕྲོ་ལོ་མཚམས་སུ། །འཁོར་བའི་ལོ་གྲངས་རེ་ལྔ་ལ། །ཟླ་ཐེབ་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞིར་ངེས། །དེ་ཕྱིར་ཟླ་བཤོལ་འབྱུང་བའི་དུས། །བདེ་བླག་བརྟགས་པའི་ལག་ལེན་ནི། །རབ་ཉིའི་ནང་གི་སྐྱེས་བདག་སོགས། །འདས་ལོ་ཉིས་བསྒྱུར་འདས་ཟླ་བསྲེས། །གནས་གཉིས་འོག་ཆ་ལག་པས་བསྒྱུར། །དུས་མཚོ་བསྲེས་ལ་མདའ་རོས་བགོ། ཐོབ་པ་སྟེང་བྱིན་ཚེས་ཟླར་འགྱུར། །ཞེས་སོ། །

ཞག་བཤད་པ།

ཐ་སྙད་སྤྱིར་བཤད་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གསུམ་པ་ཞག་བཤད་པ་ལ། ཐ་སྙད་སྤྱིར་བསྟན་པ་དང་། དབྱེ་བ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི། ཞག་ལ་རིགས་གསུམ་དུ་འགྱུར་ཏེ། ཉིན་ཞག །ཚེས་ཞག །ཁྱིམ་ཞག་གསུམ་དུ་ངེས་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་ཉིན་ཞག་ནི། རེས་གཟའི་འཕོ་མཚམས་སམ་ཉི་མས་གླིང་ལ་བྱ་བ་བྱེད་ཚུལ་གྱི་སྒོ་ནས་འཇོག་པ་ཡིན་ཏེ། ད་ལྟ་ཡོངས་གྲགས་ལྟར་གླིང་འདིར་ད་ནངས་ནམ་ལངས་ནས་སང་ནམ་མ་ལངས་མཚམས་ཀྱི་བར་ལ་ཞག་རེར་བྱས་པ་འདི་ལ་འཇོག་ཅིང་། དེ་ཉིད་ལ་མིའི་དབུགས་ཉི་ཁྲི་ཆིག་སྟོང་དྲུག་བརྒྱ་ཡོད་པར་གསུངས་ལ། དེ་ཆུ་སྲང་དུ་དྲིལ་ན་སུམ་སྟོང་དྲུག་བརྒྱ། དེའང་ཆུ་ཚོད་དུ་དྲིལ་ན་ཆུ་ཚོད་དྲུག་ཅུ་རེ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། ཚེས་ཞག་ནི། ཟླ་བའི་ཆ་སྐྱེ་འབྲིའི་སྒོ་ནས་འཇོག་སྟེ། ཡར་ངོ་ལ་འཕེལ་ཆ་བཅོ་ལྔ་དང་། མར་ངོ་ལ་འགྲིབ་ཆ་བཅོ་ལྔ་ཡོད་ཅིང་། འཕེལ་འགྲིབ་ཀྱི་ཆ་བཅོ་ལྔ་བཅོ་ལྔར་ཕྱེ་བའི་ཆ་རེའི་ཡུན་ལ་ཞག་གཅིག་ཏུ་འཇོག་པ་གང་ཞིག །དེ་ཉིད་ལ་ཆུ་ཚོད་ང་དགུ། སྲང་གསུམ། དབུགས་བཞི། དབུགས་ཀྱི་རི་མཁའ་རི་ཆ་བཅུ་དྲུག་རྣམས་ཡོད་པའི་ཕྱིར། ཁྱིམ་ཞག་ནི། ཉི་བར་གྱི་ཁྱིམ་རེ་འཕོ་བའི་སུམ་ཅུ་ཆ་རེར་འཇོག་སྟེ། ཁྱིམ་རེ་རྫོགས་པར་སྤྱོད་པའི་ཡུན་ལ་ཁྱིམ་ཞག་སུམ་ཅུ་སུམ་ཅུ། དེ་རེ་རེ་ལ་ཡུན་ཚད། ཆུ་ཚོད་དྲུག་ཅུ། སྲང་ང་གཉིས། དབུགས་བཞི། རི་མཁའ་རི་ཆ་བརྒྱ་རེ་བརྒྱད། དེའི་འདོད་ཆ་བཅུའམ་མདའ་རོ་ཆ་ལྔ་བཅུ་རྣམས་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ན་ཁྱིམ་ཞག་ཡུན་རིང་། ཉིན་ཞག་འབྲིང་། ཚེས་ཞག་ཐུང་བའི་ཕྱིར། ལོངས་སྤྱོད་དེས་བརྩམ་པའི་ཞག་གྲངས་འདྲེན་པའི་ཚེ། ཁྱིམ་ཞག་གྲངས་ཉུང་།
ཉིན་ཞག་འབྲིང་། ཚེས་ཞག་མང་བར་འགྱུར་ཏེ། གཞལ་བྱའི་ཕུང་པོ་གཅིག་ལ་འཇལ་བྱེད་ཆེ་འབྲིང་ཆུང་གསུམ་གྱིས་གཞལ་བ་ན་ཆུང་རིམ་ནས་གྲངས་མང་བ་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་ཉི་མས་རྒྱུ་སྐར་འཁོར་བའི་ཡུན་ཚད་ཁྱིམ་ཞག་སུམ་བརྒྱ་དྲུག་ཅུའི་ཕུང་པོ་གཅིག་ཉིད་ལ། ཉིན་ཞག་གི་ཚད་ཀྱི་གྲངས་ནི། ཞག་སུམ་བརྒྱ་རེ་ལྔ། ཆུ་ཚོད་བཅུ་དྲུག །སྲང་བཅུ་བཞི། དབུགས་གཅིག །འདོད་ཆ་བཅུ་གཉིས། རི་མཁའ་རི་ཆ་བརྒྱ་ཉེར་གཅིག་རྣམས་སུ་འགྱུར་ལ། གལ་ཏེ་ཚེས་ཞག་གི་ཚད་ཀྱི་གྲངས་ནི། ཞག་སུམ་བརྒྱ་དོན་གཅིག །ཆུ་ཚོད་བཞི། སྲང་སོ་དྲུག །དབུགས་ལྔ། འདོད་ཆ་བདུན་རྣམས་འོང་བ་ཡིན་ནོ། །

དབྱེ་བ་རྒྱས་པར་བཤད་པ།

ལོངས་སྤྱོད་ལས་ལོངས་སྤྱོད་འཚོལ་བའི་རིགས་པས་ཞག་གསུམ་གྱི་ཚད་རྣམ་པར་བཞག་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཉིས་པ་ལ། ལོངས་སྤྱོད་ལས་ལོངས་སྤྱོད་འཚོལ་བའི་རིགས་པས་ཞག་གསུམ་གྱི་ཚད་རྣམ་པར་བཞག་པ། ཞག་གྲངས་ཐ་དད་པའི་དབང་གིས་དཀྱིལ་འཁོར་གསུམ་དུ་རྣམ་པར་བཞག་པ། དེ་གསུམ་ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་འགྱུར་ཚུལ་བཤད་པས་དོན་བསྡུ་བའོ། །དང་པོ་ལ། ཉིན་ཞག་ལས་བརྩམས་ཏེ་ལུགས་འབྱུང་དང་། རྩ་རྒྱུད་ལས་དཀྱིལ་འཁོར་གསུངས་པའི་རིམ་པ་དང་མཐུན་པར་དེ་ལས་ལྡོག་སྟེ་འཚོལ་ཚུལ་ལོ། །དང་པོ་ནི། ཞག་གྲངས་བརྩི་བ་ན་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ཉིན་མཚན་གྱིས་ཕྱེ་བའི་ཞག་དུ་སོང་འདྲེན་པ་ལྟར། ཐོག་མར་ཉིན་ཞག་ལས་བརྩམས་ཏེ་འཚོལ་ན། ཉིན་ཞག་ཕྲུག་རེ་ལ་ཆུ་ཚོད་དྲུག་ཅུ་དང་། དེ་དབུགས་སུ་གསིལ་ན་ཉི་ཁྲི་ཆིག་སྟོང་དྲུག་བརྒྱར་ངེས་ཏེ། ཉིན་ཞག་གཅིག་གི་དུས་ལོངས་སོ། །དེ་ལས་ཚེས་ཞག་གི་ཚད་འཚོལ་བའི་རིགས་པ་ནི། ཉིན་ཞག་གི་དབུགས་གྲངས་དེ་ཉིད་རི་མཁའ་རིས་བསྒྱུར་བའི་ཚོགས་གནས་གསུམ་དུ་བཀོད་ལ། འོག་ནས་རི་མཁའ་རི་དང་། །ཆུ་རོས་དྲིལ་བའི་ལྷག་མེད་ཅིང་། ནོར་དེས་སྟེང་མར་སྦྱངས་པས་ཚེས་ཞག་གི་ཆའི་ཕུང་པོར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། རི་མཁའ་རི་སོགས་འཁོར་ལོས་ཕུད་པས་ཚེས་ཞག་གི་ཚད་༠རྣམ་པར་དག་པ་འཆར་རོ། །དེ་ལྟར་ཉིན་ཞག་གཅིག་གི་རེ་བཞི་ཆ་དང་། དེའི་རི་མཁའ་རི་ཆ་བསྡོམས་པས་ཚེས་ཞག་ལ་བུ་ལོན་དུ་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་འདི་ཡིན་ཏེ། ཉིན་ཞག་ལ་ཚེས་ཞག་གིས་ཕྲི་བས་ལྷག །ཆུ་སྲང་ང་དྲུག །དབུགས་གཅིག །རི་མཁའ་རི་ཆ་དྲུག་བརྒྱ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གོ་གཅིག་རྣམས་ལུས་པ་དེ་ཉིད་ཚེས་ཞག་དང་ཉིན་ཞག་གཉིས་ཀྱི་བར་ཁྱད་ཡིན་པ་གང་ཞིག །དེ་ཉིན་ཞག་གི་ལོངས་སྤྱོད་ལ་ཆུ་རོས་བགོས་པའི་ནོར་༠དང་། དེ་ལ་རི་མཁའ་རིས་བགོས་པའི་ནོར་༠གཉིས་གནས་མཚུངས་སུ་བསྲེས་པ་ལས་དེ་ལྟར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དེ་ལས་ཁྱིམ་ཞག་གི་ཚད་འཚོལ་བ་ན། ཚེས་ཞག་གི་ཚད་དེ་རི་མཁའ་རིའི་བར་དུ་གསིལ་བ་གནས་གཉིས་སུ་བཞག་པའི་འོག་མ་གཉིས་ཀྱིས་བསྒྱུར་ལ་མདའ་རོས་བགོས་པས་ལྷག་ལྔ་བཅུ་ལུས་ཤིང་། ཐོབ་ནོར་སྟེང་དུ་བསྲེས་པས་ཁྱིམ་ཞག་གི་ཆའི་ཕུང་པོར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། དེ་སྔར་གསིལ་བའི་ཆས་དྲིལ་བས་ཁྱིམ་ཞག་གི་ཚད་༠རྣམ་པར་དག་པ་འཆར་རོ། །ཆོ་ག་དེ་ལྟར་བྱས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་ཡོད་དེ། ཁྱིམ་ལོངས་ལ་ཚེས་ལོངས་ཀྱིས་ཕྲི་བས་ལྷགཆུ་ཚོད་གཅིག །ཆུ་སྲང་ཞེ་དགུ། དབུགས་ཐིག །རི་མཁའ་རི་ཆ་བརྒྱ་ང་གཉིས། རེ་ལྔ་ཆ་ལྔ་བཅུ་ལུས་པ་དེ་ཞག་གཉིས་པོའི་བར་ཁྱད་དུ་ངེས་པ་གང་ཞིག །དེ་ཚེས་ཞག་རྟག་ལོངས་ལ་རེ་ལྔས་བགོས་པའི་ནོར་༠ཉིས་འགྱུར་དུ་བྱས་པའམ། ཡང་ན་ཕྱེད་བཅས་སོ་གཉིས་ཆ་སྟེ་ཚེས་ལོངས་གཉིས་ཀྱིས་བསྒྱུར་བ་ལ། མདའ་རོས་རིམ་པར་བགོས་པས་བར་ཁྱད་དེ་ཉིད་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། འདིར་ཕྱེད་བཅས་སོ་གཉིས་ཀྱིས་བགོད་མ་བདེ་བས་ཕྱེད་པར་བྱས་པ་སོགས་ནི་ཟླ་དག་གི་སྐབས་སུ་བཤད་པ་ལྟར་རོ། །གཉིས་པ་ནི། ཉི་མའི་ཉིན་ཞག་དཀྱིལ་འཁོར་ལ་ཁྱིམ་ཞག་དཀྱིལ་འཁོར་གྱིས་རིམ་པར་བགོས་པས་ཁྱིམ་ལོངས་༠རྣམ་དག་འཆར་རོ། །དེ་ལྟར་རིགས་པའང་ཡིན་ཏེ། ཆུ་ཚོད་དྲུག་ཅུ་ལ་ཞག་ཏུ་བྱས་པའི་དུས་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་ལོ་གཅིག་གི་བར་དུ་སྤུངས་པའི་ཉིན་ཞག་དཀྱིལ་འཁོར་ལས། ལོ་གཅིག་གི་ཁྱིམ་ཞག་གི་ཕུང་པོས་རང་གི་ཐོབ་སྐལ་བླངས་པ་ངེས་པའི་ཕྱིར། དེ་ལས་ཚེས་ཞག་གི་ཚད་འཚོལ་ན། ཁྱིམ་ལོངས་རི་མཁའ་རིའི་བར་གསིལ་བ་གནས་གཉིས་སུ་བྱས་པའི་འོག་མ་མིག་གིས་བསྒྱུར་ནས། རི་རོས་བགོས་པའི་ནོར་གྱིས་གནས་སྟེང་མར་ཕྲི་ལྷག་ཚེས་ཞག་གི་ཆ་ཡི་ཕུང་པོར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། དེ་སྔར་གང་དུ་བཤིག་པའི་ཆ་ཤས་ནས་བརྩམས་ཏེ་འཁོར་ལོས་དྲིལ་བས་ཚེས་ཞག་གི་ཚད་༠འཆར་རོ། །དེ་ལྟར་འཆར་བའི་ཤེས་བྱེད་ཡོད་དེ། ཞག་གཉིས་པོའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བར་ཁྱད། ཆུ་ཚོད་གཅིག །སྲང་ཞེ་དགུ། དབུགས་ཐིག །འདོད་ཆ་གཉིས། རི་མཁའ་རི་ཆ་ལྔ་བརྒྱ་དོན་གཉིས་ཡོད་པ་གང་ཞིག །དེའི་ཁྱིམ་ལོངས་ལ་རེ་བདུན་གྱིས་ཕྱེ་བའི་ནོར་༠ཉིས་འགྱུར་དུས་བྱས་པའམ། ཡང་ན་ཕྱེད་བཅས་སོ་གཉིས་ཆ་སྟེ་ཁྱིམ་ལོངས་ཉིས་འགྱུར་ལ་རི་རོས་ཕྱེ་ན་ཡང་བར་ཁྱད་དེ་ལྟར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། ཡང་དེ་ལས་ཉིན་ཞག་གི་ཚད་འཚོལ་ན། ཚེས་ལོངས་ཆ་ཤས་ཀྱི་བར་དུ་གསོལ་བ་གནས་བཞིར་བཞག་ལ། འོག་ནས་འབྱུང་འདོད་དྲག་པོ་དང་། རོ་བུག་རོ་དང་། མེ་རོ་རྣམས་ཀྱིས་དྲིལ་བའི་ཐོབ་ནོར་སྟེང་མར་བསྲེས་པའི་ཚོགས་དེ་ཉིན་ཞག་གི་ཆའི་ཕུང་པོར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། དེ་རི་མཁའ་རི་དང་། འདོད་པ་སོགས་ཀྱིས་ཆུ་ཚོད་ཀྱི་སར་དྲིལ་བས་གནས་འོག་མ་ཀུན་སྟོང་ནས་ཆུ་ཚོད་དུ་དྲུག་ཅུ་འོང་སྟེ་ཉིན་ཞག་གི་ཚད་༠རྣམ་པར་དག་པའོ། །ཆོ་ག་དེ་ལྟར་རིགས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། ཞག་གཉིས་པོའི་བར་ཁྱད་ལ། སྲང་ང་དྲུག །དབུགས་གཅིག །འདོད་ཆ་བཅུ་གཉིས། རི་མཁའ་རི་ཆ་བཞི་བརྒྱ་གོ་དགུ་རྣམས་ཡོད་པ་གང་ཞིག །དེ་ཚེས་ཞག་གཅིག་གི་རེ་གསུམ་ཆ་༠དང་། དེའི་རོ་བུག་རོ་ཆ་༠དང་། དེའི་ཡང་འབྱུང་འདོད་དྲག་ཆ་༠རྣམས་གནས་མཚུངས་སུ་བསྲེས་པ་ལ། རོ་བུག་རོ་དང་། མེ་རོ་དང་། རི་མཁའ་རི་སོགས་འཁོར་ལོས་དྲིལ་བས་བར་ཁྱད་དེ་ལྟར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ནའང་། ཁྱིམ་ཚེས་ཀྱི་རྟག་ལོངས་ལུགས་ལྡོག་གིས་བཙལ་བའི་རིགས་པ་འདི་དང་། གོང་དུ་ལུགས་འབྱུང་གི་རིགས་པས་བཙལ་བའི་ལོངས་སྤྱོད་གཉིས་ཆ་ཤས་ཀྱི་རི་མོའི་རྣམ་འགྱུར་མི་འདྲ་ཡང་དོན་འདྲ་བ་སྟེ། ཁྱིམ་ཞག་གི་ཆ་གོང་འོག་གཉིས་གནས་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ན་མཚོ་བུག་གཟུགས་མིག་འོང་བར་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་མཚོན་ནས། གཞི་གང་དང་གང་ལའང་དང་པོར་ཡོད་པའི་གནས་གློ་བུར་དུ་བསྡུ་བ་དང་། མེད་པ་གློ་བུར་དུ་བཟོ་བའི་རིགས་པ་གོང་འོག་ཀུན་ཏུ་འཁྱེར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལས་དང་པོ་ནི། གོང་མ་འོག་མའི་འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་ལ་རང་ཆ་བཅུག་ནས། གོང་མའི་འཁོར་ལོས་བགོས་པས་ལྷག་མ་མ་ལུས་ན་རང་གནས་སུ་བསྡུས་པར་སོང་སྟེ། དཔེར་ན། ཚེས་ལོངས་ཀྱི་ཆུ་སྲང་དང་། རི་མཁའ་རི་ཆའི་བར་དུ་དབུགས་
མེད་པར་བྱེད་ན། དབུགས་བཞི་པོ་རི་མཁའ་རིས་བསྒྱུར་ལ་བཅུ་དྲུག་པོ་བཅུག །དེ་ལ་དབུགས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་དྲུག་གིས་བགོས་ནོར་ཆུ་རི་རྒྱ་མཚོ་འོང་སྟེ། ཆུ་སྲང་གཅིག་གི་རི་མཁའ་རི་ཆའོ། །གཉིས་པ་ནི། གནས་འོག་མ་དེ་གང་བཟོ་འདོད་པའི་ཆའི་འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་ལ། འོག་མའི་འཁོར་ལོས་བགོས་པའི་ཐོབ་པ་ནི། གློ་བུར་དུ་བཟོས་པའི་འཁོར་ལོའི་ཆ་དང་། ལྷག་མ་ནི་དེའི་ཆ་གཅིག་གི་འོག་མའི་རང་ཆར་གནས་པ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན། ཚེས་ལོངས་ཀྱི་དབུགས་དང་། རི་མཁའ་རིའི་བར་དུ། འདོད་ཆ་གློ་བུར་དུ་འདོན་ན། བཅུ་དྲུག་པོ་འདོད་པས་བསྒྱུར་ལ་རི་མཁའ་རིས་ཐོབ་པ་ཐིག་ལེ་ནི་འདོད་ཆ་དང་། ལྷག་ཀླུ་མཁའ་མིག་ནི་དེའི་རི་མཁའ་རི་ཆའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆ་འོག་མ་མེད་པར་བྱས་ཏེ། གོང་མ་ལས་སྟེང་དུ་ཆ་གང་འདོད་གློ་བུར་དུ་འདོན་ནའང་། གོང་མ་སྟེང་དུ་གང་འདོན་གྱི་འཁོར་ལོས་བསྒྱུར། སྒྱུར་བྱེད་དེས་འོག་མའི་འཁོར་ལོ་གང་ཡིན་ལ་བགོས་པས་ལྷག་མེད་དུ་སོང་ན། དེའི་ཐོབ་ནོར་དེ་འོག་མའི་གནས་ལ་བགོས་པའི་ནོར་རམ། གལ་ཏེ་ལྷག་མེད་དུ་མ་སོང་ན། འོག་མའི་གནས་ན་གང་ཡོད་དེ་ཉིད་ལ་བསྲེས་ནས་རང་གནས་ཀྱི་འཁོར་ལོས་ཕུད་པས་ཐོབ་ནོར་གྱི་ཆ་གློ་བུར་དུ་ཐོན་ཅིང་། གནས་འོག་མ་བསྡུ་ཐུབ་པ་སྟེ། ཁྱིམ་ལོངས་གོང་མའི་ལུགས་འབྱུང་གི་ཆ་ཤས་ལ་དཔེར་མཚོན་ན། མདའ་རོ་ལ་འདོད་པས་ཕྱེ་བས་ནོར་ལྔ་འོང་བ་དེ་མདའ་རོ་ཆ་ལྔའམ་བཅུ་གསུམ་ཆ་གཅིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེས་མདའ་རོ་ཆ་ལྔ་བཅུ་ལ་བགོས་ནོར་བཅུ་ཐོབ་པ་དེ། བརྒྱ་རེ་བརྒྱད་འདོད་པས་བསྒྱུར་བ་ལ་སྦྱིན་པས་རེ་ཞིག་འདོད་ཆའི་ཕུང་པོར་འགྱུར་ལ། དེ་ལ་འོག་མའི་ཆ་གང་བྱེད་ཀྱི་འཁོར་ལོ་རི་མཁའ་རིས་བགོས་པས་ནོར་གསུམ་ཐོབ་པ་འདོད་པའི་ཆ་དང་། ལྷག་བདུན་ཅུ་དོན་གསུམ་པོ་རི་མཁའ་རི་ཆ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །

ཞག་གྲངས་ཐ་དད་པའི་དབང་གིས་དཀྱིལ་འཁོར་གསུམ་དུ་རྣམ་པར་བཞག་པ།

དཀྱིལ་འཁོར་གསུམ་དུ་རྣམ་པར་བཞག་པ་དངོས།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཉིས་པ་དཀྱིལ་འཁོར་གསུམ་གྱི་རྣམ་གཞག་ལ། དངོས་དང་། དེས་ཟླ་བཤོལ་དང་ཞག་མི་ཐུབ་པ་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ལ། ལུགས་འབྱུང་དང་། དེ་ལས་ལྡོག་སྟེ་འཚོལ་ཚུལ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། རྩ་རྒྱུད་དུ་གསུངས་པའི་གོ་རིམ་ལྟར་ཐོག་མར་ཁྱིམ་ཞག་ལས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བརྩམས་ཏེ་བཤད་ན། ཁྱིམ་ཞག་སུམ་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ་ནི། དེའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཡིན་ཏེ་ཉི་མའི་རང་འགྲོས་ཀྱིས་རྒྱུ་སྐར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་འཁོར་བའི་གྲངས་ཆད་ལྷག་དང་བྲལ་བར་ལུང་རིགས་ཚད་མས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། ལུང་གིས་གྲུབ་སྟེ། རྩ་རྒྱུད་ལས། ལོ་གཅིག་མཁའ་དུས་མེས་བསྒྱུར་ཏེ། ཞེས་གསུངས་པས་སོ། །ས་རིས་ཀྱི་རིག་པས་ཀྱང་གཏན་ལ་ཕེབས་ཏེ། ཉི་མས་ཁྱིམ་ཞག་རེ་ལ་ཡུལ་སྟེང་ནས་སྤྱོད་པའི་རྟག་ལོངས་༠ཆུ་སྲང་གི་ཕུང་པོར་བྱས་པས། བགྲོད་གཞི་རྒྱུ་སྐར་གྱི་ཆུ་ཚོད་སྟོང་དྲུག་བརྒྱ་ཉི་ཤུ་པོ་ཤེད་མཚུངས་སུ་བྱས་པ་ལ། བགོས་པས་ཁྱིམ་ཞག་དཀྱིལ་འཁོར་རྣམ་དག་༣༦༠འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཉིན་ཚེས་གཉིས་ལའང་མཚོན་ཏེ། རང་རང་གི་ཡུལ་ལོངས། ༠༠བུག་མཁའ་མིག་བུག་ཡིད་དང་། ༦༦༡༧༥༢ཆུ་འདོད་ཆར་དྲིལ་བས། ༥༨༥རྒྱུ་སྐར་ཆུ་ཚོད་ཤེད་མཚུངས་བྱས་པ་ལ་བགོས་པས། སོ་སོའི་དཀྱིལ་འཁོར་འཆར་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་ཁྱིམ་ཞག་དཀྱིལ་འཁོར་ལས་ཚེས་ཞག་གི་དཀྱིལ་འཁོར་འཚོལ་ན། ཁྱིམ་ཞག་སུམ་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ་གནས་གཉིས་སུ་བྱས་ཏེ། འོག་མ་མིག་གིས་བསྒྱུར་ནས་མདའ་རོས་རྙེད་པ་སྟེང་མར་སྦྱིན་པས་ལོ་གཅིག་གི་ཚེས་ཞག་གི་གྲངས་སྟོན་ལ། ལྷག་མར་ལྔ་ལུས་པ་ནི། ཚེས་ཞག་གཅིག་གི་བཅུ་གསུམ་ཆ་གཅིག་དང་། མདའ་རོ་ཆ་ལྔའི་གཞི་མཐུན་གྱི་ཚད་ཡིན་ཏེ། ཚེས་ཞག་གཅིག་གི་བཅུ་གསུམ་ཆའི་ལྔ་ཆ་གཅིག་དང་། མདའ་རོ་ཆ་གཅིག་དོན་གཅིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ལྷག་མ་དེ་འདོད་པས་བསྒྱུར་ནས། མདའ་རོས་བགོས་པས་བཅུ་གསུམ་ཆ་གཅིག་ཐོབ་སྟེ་དག་མོད་ཀྱི། དེ་ལྟ་ནའང་རྩ་རྒྱུད་ལས། གནས་གཉིས་འོག་མ་མིག་གིས་བསྒྱུར། །དྲུག་ཅུ་རྩ་ལྔས་བགོས་ཐོབ་པ། །སྟེང་གི་ཕུང་པོར་ནོར་དུ་སྦྱིན། །སླར་ཡང་ལྷག་མ་དྲུག་ཅུས་བསྒྱུར། །ཆ་ཐོབ་དེ་ཡི་འོག་ཏུ་ཡང་། །སླར་ཡང་ལྷག་མ་དྲུག་ཅུས་བསྒྱུར། །ཆ་ཐོབ་དེ་ལས་ཀྱང་འོག་སྟེ། །སླར་ཡང་ལྷག་མ་དྲུག་གིས་བསྒྱུར། །དྲུག་ཅུ་རྩ་ལྔས་བགོས་ཐོབ་པ། །དབུགས་ཀྱི་ཚོགས་ཏེ་མི་ཡི་བདག །དེ་ཡི་ཡང་ནི་འོག་ཏུ་བཞག །ཅེས་དབུགས་ཀྱི་བར་གསུངས་ཤིང་། ད་དུང་དབུགས་ཀྱི་ལྷག་སོ་ལྔ་ལུས་པ་དེར་འདོད་ཆར་བྱས་པས་ལྷག་མ་མེད། ༣༧༡

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཚེས་ཞག་གི་དཀྱིལ་འཁོར་རྣམ་པར་དག་པའོ། །ཆོ་ག་དེ་ལྟར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་། ཁྱིམ་ཞག་ཕྱེད་བཅས་སོ་གཉིས་ན། ཚེས་ཞག་གི་གྲངས་གཅིག་ལྷག་པར་ལོངས་པའི་དོན་གྱིས་ཡིན་ཏེ། ཁྱིམ་ཚེས་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་བར་ཁྱད། ཆུ་ཚོད་གཅིག །སྲང་ཞེ་དགུ། དབུགས་ཐིག །འདོད་ཆ་གཉིས། རི་སོགས་ཆ་ལྔ་བརྒྱ་དོན་གཉིས་པོ་གནས་གཉིས་བཀོད་པའི། གཅིག་གི་གནས་ཐམས་ཅད་སོ་གཉིས་ཀྱིས་བསྒྱུར་༠དང་། གཅིག་ལ་མིག་གིས་རིམ་པར་བགོས་པའི་ནོར་༠གཉིས་གནས་མཚུངས་སུ་བསྲེས་པས་ཚེས་ཞག་གཅིག་ཏུ་༠ལོངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་ཚེས་ཞག་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་རྗེས་འབྲང་། ཆུ་ཚོད་བཞི། སྲང་སོ་དྲུགདབུགས་ལྔ། འདོད་ཆ་བདུན་རྣམས་ཞག་རེར་ཆུ་ཚོད་དྲུག་ཅུར་བྱས་པ་ལྟ་བུའི་ཆུ་ཚོད་སོགས་མཚན་ཉིད་པ་ཡིན་ནམ་སྙམ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་ཡིན་ན། ཚེས་ཞག་གཅིག་གི་ཚད་ཆུ་ཚོད་ང་དགུ་རྗེས་འབྲང་དང་བཅས་པའི་གནས་ཐམས་ཅད་སུམ་བརྒྱ་དོན་གཅིག་གིས་བསྒྱུར་བ་ལ། དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་རྗེས་འབྲང་། ཆུ་ཚོད་བཞི། སྲང་སོ་དྲུག་སོགས་གནས་མཚུངས་སུ་བསྲེས་ཏེ་འཁོར་ལོར་དྲིལ་བས་ཉིན་ཞག་དཀྱིལ་འཁོར་རྗེས་འབྲང་དང་བཅས་པ་འབྱུང་རིགས་པ་ལས། དེ་ལྟར་མི་འབྱུང་བ་རི་མོས་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ཆུ་ཚོད་མཚན་ཉིད་པའི་དབང་དུ་བྱས་ན། སྔར་ཁྱིམ་ཚེས་གཉིས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་བར་ཁྱད་ཞག་ཐོབ་ཀྱི་ལྷག་ལྔ་ལུས་པ་དེ། ཚེས་ཞག་གཅིག་གི་བཅུ་གསུམ་ཆ་གཅིག་ཡིན་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས། འདིར་ཚེས་ཞག་གི་ཚད་ཆུ་ཚོད་ང་དགུ་རྗེས་འབྲང་དང་བཅས་པ་བཅུ་གསུམ་གྱིས་རིམ་པར་ཕྱེ་བས། ཆུ་ཚོད་བཞི། སྲང་སོ་གཉིས། དབུགས་གསུམ། འདོད་ཆ་བདུན། རི་མཁའ་རི་ཆ་བཅུ་དྲུག་རྣམས་འོང་བ་ཡིན་ཏེ། ཚེས་ཞག་གི་ཚད་དེ་སུམ་བརྒྱ་དོན་གཅིག་གིས་བསྒྱུར་བ་ལ། དེ་རྣམས་སྦྱིན་ཏེ་འཁོར་ལོས་དྲིལ་བས་ཉིན་དཀྱིལ་རྣམ་དག་༣༦༥འཆར་བའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་ཆུ་སྲང་སོ་དྲུག་སོགས་མེད་པ་ལ་ཡོད་པར་བྱས་པས་དཀྱིལ་འཁོར་མ་དག་གོ་སྙམ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། ཚེས་ཞག་གི་ཚད་ཆུ་ཚོད་ང་དགུ་སོགས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་ཚེས་ཞག་དཀྱིལ་འཁོར་ཞག་སུམ་བརྒྱ་དོན་གཅིག་དང་། དེ་འདྲའི་ཞག་གི་བཅུ་གསུམ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཆ་གཅིག་ཡིན་ཡང་། ཞག་གཞན་གཉིས་ཀྱི་གྲངས་ལས་ཚེས་ཞག་གི་གྲངས་དང་། ཚེས་ཞག་གི་གྲངས་ལས་གཞན་གཉིས་ཀྱི་གྲངས་འཚོལ་བའི་ཚེ། ཆུ་ཚོད་ང་དགུ་ལ་སོགས་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་དུ་གྱུར་པའི་ཚེས་ཞག་རེ་ལ་ཆུ་ཚོད་དྲུག་ཅུ་དང་། དེ་འདྲའི་ཆུ་ཚོད་རེ་ལ་སྲང་དྲུག་ཅུ་ལ་སོགས་པར་བྱས་ན་རྟག་ལོངས་ལ་སོགས་པའི་སྐབས་དོན་གྱི་གྲུབ་འབྲས་ལ་སྐྱོན་ཆེར་མི་བསྐྱེད་ཅིང་། གནས་སྐབས་སུ་བྱ་སླ་བའི་དགོས་པ་གཟིགས་ནས་དེར་མཛད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ཚེས་ཞག་དཀྱིལ་འཁོར་ལས་ཉིན་ཞག་དཀྱིལ་འཁོར་འཚོལ་ན། རྒྱུད་དུ་ཚེས་དཀྱིལ་དབུགས་ཡན་མ་གཏོགས་འདོད་ཆར་གསིལ་བ་དངོས་སུ་ུམ་གསུངས་ཀྱང་དོན་གྱིས་ཐོབ་ཅིང་། འདོད་ཆའི་ཕུང་པོ་དེ་ཡང་རི་མཁའ་རིས་བསྒྱུར་དགོས་ཏེ། གནས་གསུམ་གྱི་འོག་མ་ལྷག་མེད་དུ་བྱེད་པའི་རིགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ཚེས་དཀྱིལ་རི་མཁའ་རིར་གསིལ་བའི་ཕུང་པོ་དེ་གནས་གསུམ་དུ་བྱས་ལ། འོག་ནས་རི་མཁའ་རི་དང་། ཆུ་རོས་དྲིལ་བས་ལྷག་མེད་ཅིང་། ཐོབ་ནོར་གྱིས་གནས་སྟེང་མ་ལ་སྦྱངས་པས་ཉིན་ཞག་གི་ཆའི་ཕུང་པོར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། དེ་རི་མཁའ་རི་སོགས་སྔར་གང་དུ་བཤིག་པའི་ཆའི་འཁོར་ལོས་ཞག་སར་དྲིལ་བས་ཉིན་ཞག་གི་དཀྱིལ་འཁོར་༣༦༥རྣམ་དག་འཆར་བ་ཡིན་ནོ། །འདིར་ཆོ་ག་དེ་ལྟར་བྱས་པའི་ཤེས་བྱེད་ཀྱང་། ཚེས་ཞག་རེ་བཞིན་ཉིན་ཞག་རེ་ཆད་པར་མ་ཟད། ཉིན་ཞག་གི་རི་མཁའ་རི་ཆ་དེ་ཡང་ཆད་ཡོད་པའི་དོན་གྱིས་ཡིན་ཏེ། ཉིན་ཚེས་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་བར་ཁྱད། ཆུ་སྲང་ང་དྲུག །དབུགས་གཅིག །རི་མཁའ་རི་ཆ་དྲུག་བརྒྱ་གོ་གཅིག་གི་གནས་ཐམས་ཅད་རེ་བཞིས་བསྒྱུར་ཏེ་དྲིལ་བས། ཆུ་ཚོད་དྲུག་ཅུ། སྲང་ལྔ། དབུགས་ཐིག །རི་མཁའ་རི་ཆ་མཁའ་བུག་ཡོན་ཏན་རྣམས་འོང་བ་གང་ཞིག །དེའི་ཆུ་ཚོད་དྲུག་ཅུ་པོ་ཉིན་ཞག་གཅིག་གི་ཚད་དང་། རྗེས་འབྲང་རྣམས་ཉིན་ཞག་གི་རྟག་ལོངས་ལ་རི་མཁའ་རིས་ཕྱེ་བའི་ཐོབ་ནོར་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡང་རྩ་རྒྱུད་ལས། ཉིན་ཞག་ཆུ་ཚོད་ཆུ་སྲང་རྣམས། དབུགས་སུ་བྱས་ནས་རྣམ་གསུམ་སླར། །འོག་མ་རི་མཁའ་རིས་ཐོབ་པ། །དབུགས་ཀྱི་ཕུང་པོར་ནོར་དུ་ཕྱིན། །དེ་ལ་དྲུག་ཅུ་རྩ་བཞིས་ཐོབ། །སྟེང་གི་ཕུང་པོར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བུ་ལོན་འཕྲོག །ལྷག་མ་འདིར་ནི་ཉིན་ཞག་དང་། །ཆུ་ཚོད་ཆུ་སྲང་དག་དང་དབུགས། །ཞེས་སོ། །གཉིས་པ་ལུགས་ལྡོག་གི་འཚོལ་ཚུལ་ནི། ཁྱིམ་ཞག་གི་ཚད་ཀྱི་༠གནས་ཐམས་ཅད་ཁྱིམ་དཀྱིལ་གྱིས་བསྒྱུར་ཏེ་དྲིལ་བས་ཉིན་ཞག་གི་དཀྱིལ་འཁོར་༣༦༥འཆར་ཞིང་། ༧མིག་ཀླུ་མེ་སྐྱོན་གྱི་ཆས་བསྡུས་པའི་ཉིན་ཞག་དཀྱིལ་འཁོར་༣༦༥ཡིན། མཆན། དེ་ལས་ཚེས་ཞག་གི་དཀྱིལ་འཁོར་འཚོལ་ན། ཉིན་དཀྱིལ་ཆ་ཕྲ་མོའི་བར་གསིལ་བའི་ཚོགས་གནས་བཞིར་བཞག་ལ། འོག་ནས་འབྱུང་འདོད་དྲག་པོ་དང་། རོ་བུག་རོ་དང་། མེ་རོ་རྣམས་ཀྱིས་དྲིལ་བའི་ནོར་སྟེང་མར་སྦྱིན་པས་ཚེས་ཞག་གི་ཆའི་ཚོགས་སུ་འགྱུར་ལ། དེ་སྔར་གོང་དུ་གསིལ་བའི་འཁོར་ལོས་ཞག་སར་ཕུད་པས་ཚེས་དཀྱིལ་༣༧༡འཆར་ཏེ། ༧འདོད་ཆར་བསྡུས་པའི་ཚེས་དཀྱིལ་༣༧༡ཡིན། མཆན། དེའི་ཤེས་བྱེད་ཀྱང་། ཉིན་ཚེས་ཀྱི་བར་ཁྱད། ཆུ་སྲང་ང་དྲུག །དབུགས་གཅིག །འདོད་ཆ་བཅུ་གཉིས། རི་སོགས་ཆ་བཞི་བརྒྱ་གོ་དགུ་རྣམས་བསགས་པ་ལས། ཞག་རེ་གསུམ་ན་ཚེས་ཞག་གི་རོ་བུག་རོ་ཆ་༠དང་། དེའི་འབྱུང་འདོད་དྲག་ཆ་༠གཅིག་དང་བཅས་པའི་ཚེས་ཞག་གི་ཚད་དུ་ལོངས་བའི་དོན་གྱིས་ཏེ། ཞག་གི་བར་ཁྱད་དེ་རེ་གསུམ་གྱིས་བསྒྱུར་བའི་ཚོགས་༠ལ། རོ་བུག་རོ་ཆ་དང་འབྱུང་འདོད་དྲག་ཆ་བསྡོམས་པའི་ཚད་༠ཀྱིས་ཕྲི་བས། ཚེས་ཞག་གི་ཚད་ཆུ་ཚོད་ང་དགུ་སོགས་གཙང་མར་འཆར་རོ། །ཡང་དེ་ལས་ཁྱིམ་དཀྱིལ་བཟོ་ན། ཚེས་དཀྱིལ་འདོད་ཆའི་བར་དུ་གསིལ་བའི་ཚོགས་གནས་གཉིས་སུ་བྱས་ཏེ། འོག་མ་མིག་གིས་བསྒྱུར་ལ་རི་རོས་བགོས་པའི་ནོར་གྱིས་སྟེང་མ་ལ་སྦྱངས་པས་ཁྱིམ་ཞག་གི་ཆའི་ཕུང་པོར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། དེ་འདོད་དུས་སོགས་འཁོར་ལོས་ཞག་སར་དྲིལ་བས་ཁྱིམ་དཀྱིལ་རྣམ་དག་༣༦༠འཆར་ཏེ། དེ་ལྟར་འོང་བའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་ཁྱིམ་ཚེས་ཀྱི་བར་ཁྱད། ཆུ་ཚོད་གཅིག །ཆུ་སྲང་ཞེ་དགུ་ལ་སོགས་པ་དེ་བསགས་པ་ལས། ཞག་ཕྱེད་བཅས་སོ་གསུམ་ན་ཁྱིམ་ཞག་གཅིག་ཏུ་ལོངས་པའི་དོན་གྱིས་ཏེ། ཁྱིམ་ཚེས་ཀྱི་བར་ཁྱད་༠དེ་གནས་གཉིས་སུ་བྱས་པའི་གཅིག་གི་གནས་རྣམས་སོ་གསུམ་གྱིས་བསྒྱུར་བ་༠དང་། གཅིག་ལ་མིག་གིས་བགོས་པའི་ནོར་༠གཉིས་གནས་མཚུངས་སུ་བསྲེས་པས་ཁྱིམ་ཞག་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཏུ་ལོངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་ཞག་གསུམ་ཕན་ཚུན་བརྟེན་ཏེ་རི་མོའི་གཟུགས་བརྙན་འདོན་ཚུལ་མཐའ་ཡས་མོད་ཀྱི། དེ་ལྟར་ནའང་འདིར་ཞག་གང་དང་གང་ལས་དེ་དང་དེ་གློ་བུར་དུ་བསྒྲུབ་པ་སོགས་རི་མོས་གཏན་ལ་འབེབས་པ་ལ་དོགས་པ་སྤངས་པའི་ཆེད་དུ་སྔར་མ་བརྗོད་པའི་ལག་ལེན་རྒྱུག་ཆེ་བ་འགའ་ཞིག་འཆད་དེ། དེ་ཡང་ཉིན་ཚེས་གཉིས་ཀྱི་བར་ཁྱད་འཚོལ་བ་ནི། འཚོལ་གཞི་ཞག་གང་དང་གང་ཡིན་པ་དེ་གནས་གཉིས་སུ་བྱས་ཏེ། འོག་མ་ཐུབ་རི་ཟླ་བས་བསྒྱུར་ལ། བགོད་བྱེད་ཚེས་ཞག་ལས་ཉིན་ཞག་བསྒྲུབ་པའི་ཚེ། ཉི་མ་འདོད་ཟླས་བགོས་ནོར་གྱིས་སྟེང་ནས་སྦྱང་བ་དང་། ཡང་ཉིན་ཞག་ལས་ཚེས་ཞག་བསྒྲུབ་པའི་ཚེ། འབྱུང་འདོད་དྲག་པོས་ཐོབ་པ་སྟེང་མར་སྟེར་དགོས་པ་ཡིན་ཏེ། དང་པོའི་རྒྱུ་མཚན་ནི། ཉིན་ཚེས་ཀྱི་བར་ཁྱད་ཆུ་སྲང་ང་དྲུག་ལ་སོགས་པ་དེ་ཐུབ་རི་ཟླ་བའི་ཆ་བརྒྱ་རེ་གཅིག་དང་བཅས་པའི་རེ་གསུམ་དུ་བསགས་པ་ལས་ཉིན་ཞག་ཏུ་ལོངས་པའི་དོན་གྱིས་ཏེ། བར་ཁྱད་༠དེ་ཉིད་གནས་གཉིས་སུ་བྱས་པའི་གཅིག་ལ་ཐུབ་རི་ཟླ་བས་བགོས་པའི་ནོར་༠རྣམས་བརྒྱ་རེ་གཅིག་གིས་བསྒྱུར་བ་༠དང་། ཅིག་ཤོས་ཀྱི་གནས་རྣམས་རེ་གསུམ་གྱིས་བསྒྱུར་བ་༠གཉིས་སྟོབས་མཚུངས་སུ་བསྲེས་པས་ཉིན་ཞག་གི་ཚད་དུ་༠ལོངས་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པའི་ཤེས་བྱེད་ནི། བར་ཁྱད་དེ་ཐུབ་རི་ཟླ་ཆ་བརྒྱ་རེ་གཅིག་དང་བཅས་པའི་རེ་གཉིས་སུ་བསགས་པ་ལས་ཚེས་ཞག་ཏུ་ལོངས་པའི་དོན་གྱིས་ཏེ། ཆུ་སྲང་ང་དྲུག་ལ་སོགས་པའི་བར་ཁྱད་དེ་གནས་གཉིས་སུ་བྱས་པའི་གཅིག་གི་གནས་རྣམས་རེ་གཉིས་ཀྱིས་བསྒྱུར་ཏེ་དྲིལ་བའི་ཚོགས་༠དང་། ཅིག་ཤོས་ཐུབ་རི་ཟླ་ཆ་བརྒྱ་རེ་གཅིག་ཏུ་བསགས་ལུགས་བཤད་མ་ཐག་པ་ལྟར་བྱས་པ་དེ་གཉིས་བསྲེས་པས་ཚེས་ཞག་གཅིག་གི་ཚད་དུ་༠ལོངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་བརྒྱ་རེ་གཅིག་དང་བཅས་པས་བགོད་མ་བདེ་བས། རེ་གསུམ་དང་། རེ་གཉིས་གཉིས་ཀ་ཐུབ་རི་ཟླ་བས་བསྒྱུར་ལ། བརྒྱ་རེ་གཅིག་བཅུག་པས་བགོད་བྱེད་གཉིས་པོ་འབྱུང་ཞིང་། དེ་དང་ཤེད་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་འོག་མ་ཐུབ་རི་ཟླ་བས་བསྒྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །ཡང་། ཁྱིམ་ཉིན་གཉིས་ཀྱི་བར་ཁྱད་འཚོལ་བ་ན། འཚོལ་གཞི་ཞག་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གང་དང་གང་ཡིན་པ་དེ་གནས་གཉིས་སུ་བྱས་ཏེ། འོག་མ་མེ་ཚེས་ལག་པས་བསྒྱུར་བ་ལ། བགོད་བྱེད། ཉིན་ཞག་ལས་ཁྱིམ་ཞག་འཚོལ་བའི་ཚེ། བུག་མཁའ་མིག་བུག་ཡིད་ཀྱི་ཐོབ་ནོར་གྱིས་སྟེང་ནས་སྦྱངས་པ་དང་། ཡང་ཁྱིམ་ཞག་ལས་ཉིན་ཞག་འཚོལ་བའི་ཚེ། དུས་མདའ་མཁའ་རི་ཡིད་ཀྱིས་རྙེད་པ་གོང་མར་སྟེར་དགོས་པ་ཡིན་ཏེ། དང་པོའི་ཤེས་བྱེད་ནི། ཁྱིམ་ཞག་དང་ཉིན་ཞག་གི་བར་ཁྱད། ཆུ་སྲང་ང་གཉིས། དབུགས་བཞི། འདོད་ཆ་གསུམ། རི་མཁའ་རི་ཆ་དོན་གསུམ་རྣམས། མེ་ཚེས་ལག་ཆ་དྲུག་བརྒྱ་ང་གཉིས་དང་བཅས་པའི་རེ་དགུར་བསགས་པ་ལས་ཁྱིམ་ཞག་ཏུ་ལོངས་པའི་དོན་གྱིས་ཏེ། བར་ཁྱད་དེ་ཉིད་གནས་གཉིས་སུ་བྱས་པའི་གཅིག་ལ་མེ་ཚེས་ལག་པས་ཕྱེ་བའི་ནོར་༠རྣམས་དྲུག་བརྒྱ་དང་ང་གཉིས་ཀྱིས་བསྒྱུར་བ་༠དང་། ཅིག་ཤོས་ཀྱི་གནས་རྣམས་རེ་དགུས་བསྒྱུར་བ་༠གཉིས་བསྲེས་པས་ཁྱིམ་ཞག་གཅིག་ཏུ་༠ལོངས་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པའི་ཤེས་བྱེད་ནི། མེ་ཚེས་ལག་ཆ་དྲུག་བརྒྱ་ང་གཉིས་དང་བཅས་པའི་རེ་བརྒྱད་དུ་བསགས་པའི་ཉིན་ཞག་ཏུ་ལོངས་པའི་དོན་གྱིས་ཏེ། ཞག་གཉིས་པོའི་བར་ཁྱད་ཆུ་སྲང་ང་གཉིས་ལ་སོགས་པ་དེ་གནས་གཉིས་སུ་བྱས་པའི་གཅིག་གི་གནས་རྣམས་རེ་བརྒྱད་ཀྱིས་བསྒྱུར་བ་༠དང་། ཅིག་ཤོས་ལ་མེ་ཚེས་ལག་ཆ་དྲུག་བརྒྱ་ང་གཉིས་སུ་བསགས་ལུགས་སྔར་ལྟར་བྱས་པ་གཉིས་བསྲེས་པས་ཉིན་ཞག་གཅིག་ཏུ་༠ལོངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་དྲུག་བརྒྱ་ང་གཉིས་དང་བཅས་པས་བགོད་མ་བདེ་བས། རེ་དགུ་དང་། རེ་བརྒྱད་མེ་ཚེས་ལག་པས་བསྒྱུར་ལ། དྲུག་བརྒྱ་དང་ང་གཉིས་བསྲེས་པས་བགོད་བྱེད་གཉིས་པོ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། བགོད་གཞི་ཡང་ཤེད་མཚུངས་ཀྱི་རིགས་པས་མེ་ཚེས་ལག་པས་བསྒྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ངེས་པར་བྱས་ནས། སྐབས་སུ་བབས་པའི་ཞག་གང་དང་གང་ལས་དེ་དང་དེ་གློ་བུར་དུ་འཚོལ་བའི་ལག་ལེན་གྱི་སྡོམ་ནི། ༈ །ཉིན་ཞག་གྲངས་ལས་ཚེས་ཞག་གྲངས། །བསྒྲུབ་ན་ཉིན་ཞག་གནས་གཉིས་བཀོད། །འོག་མ་ཐུབ་རི་ཟླས་བསྒྱུར་བཞག །འབྱུང་འདོད་དྲག་པོས་ཐོབ་པའི་ནོར། །སྟེང་བསྲེ་ལྷག་རྣམས་མཁའ་རོ་སོགས། །རང་ཆས་བསྒྱུར་ཐོབ་ཚེས་ཞག་གོ། ༈ཉིན་ཞག་ལས་ནི་ཁྱིམ་ཞག་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གྲངས། །འཚོལ་ན་ཉིན་ཞག་གནས་གཉིས་བཞག །འོག་མ་མེ་ཚེས་ལག་པས་བསྒྱུར། །བུག་མཁའ་མིག་བུག་ཡིད་ཀྱིས་བགོ། རྙེད་པས་སྟེང་ཕྲི་ལྷག་བྱུང་ན། །ཞག་ནས་གཅིག་ཕོབ་དེ་ཡིས་སྦྱངས། །སྐབས་དེའི་ཁྱིམ་ཞག་གྲངས་ཡིན་ནོ། ༈ །ཚེས་ཞག་ལས་ཀྱང་ཁྱིམ་ཞག་གྲངས། །འཚོལ་ན་ཚེས་ཞག་གནས་གཉིས་འོག །མིག་གིས་བསྒྱུར་ལ་རི་རོས་བགོད། །རྙེད་པས་སྟེང་ཕྲི་ལྷག་བྱུང་ན། །ཞག་ནས་གཅིག་ཕོབ་ལྷག་གིས་སྦྱངས། །དེ་ཡིས་སྐབས་དེའི་ཁྱིམ་ཞག་འགྲུབ། ༈ །ཚེས་ཞག་ལས་ནི་ཉིན་ཞག་གྲངས། །འཚོལ་ན་ཚེས་ཞག་གནས་གཉིས་ཀྱི། །འོག་མ་ཐུབ་རི་ཟླས་བསྒྱུར་ལ། །ཉི་མ་འདོད་ཟླས་ཐོབ་པ་ཡི། །ནོར་གྱིས་སྟེང་ཕྲི་ལྷག་ལུས་ན། །ཞག་ནས་གཅིག་ཕོབ་རང་གི་ཆར། །བྱས་པ་ལ་ཕྲི་ཉིན་ཞག་གོ། ༈ཁྱིམ་ཞག་གྲངས་ལས་ཚེས་ཞག་གྲངས། །འཚོལ་ན་ཁྱིམ་ཞག་གནས་གཉིས་འོག །མིག་བསྒྱུར་མདའ་རོས་ཐོབ་པའི་ནོར། །སྟེང་བསྲེ་ལྷག་རྣམས་རང་ཆ་ཡིས། །རིམ་བསྒྱུར་ཐོབ་པ་ཚེས་ཞག་ཡིན། ༈ །ཁྱིམ་ཞག་གྲངས་ལས་ཉིན་ཞག་གྲངས། །བསྒྲུབ་ན་ཁྱིམ་ཞག་གནས་གཉིས་བཀོད། །འོག་མ་མེ་ཚེས་ལག་པས་བསྒྱུར། །དུས་མདའ་མཁའ་རི་ཡིད་ཀྱིས་བགོ། རྙེད་པ་སྟེང་བྱིན་ཉིན་ཞག་གོ། ཞེས་སོ། །མདོར་ན་ཞག་གི་གྲངས་ལ་ནོར་བུ་ལོན་དུ་འགྱུར་ཚུལ་དེ་ལྟར་ལས། ལོངས་སྤྱོད་ལ་དེ་ལས་བཟློག་སྟེ་ནོར་བུ་ལོན་དུ་འགྱུར་ཚུལ་ཡང་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་ནོར་བུ་ལོན་ནི། ཞག་གི་དངོས་པོ་ཆེ་ཆུང་དང་། དཀྱིལ་འཁོར་གསུམ་གྱི་ནོར་བུ་ལོན་ནི་གྲངས་མང་ཉུང་གིས་འཇོག་པ་དེའི་ཕྱིར་དང་། གང་དང་གང་གི་ལོངས་སྤྱོད་ལ་ནོར་དུ་གྱུར་ན་དཀྱིལ་འཁོར་ལ་བུ་ལོན། དཀྱིལ་འཁོར་ལ་ནོར་དུ་གྱུར་ན་ལོངས་སྤྱོད་ལ་བུ་ལོན་དུ་འགྱུར་བ་དང་། དེ་དག་གི་བར་ཁྱད་འཇལ་བའི་བགོད་བྱེད་ཀྱང་། ལོངས་སྤྱོད་ལས་ལོངས་སྤྱོད་འཚོལ་བའི་ཚེ། བར་ཁྱད་དེ་འཚོལ་གཞི་གང་ཡིན་དེའི་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་གྲངས་ཇི་ཙམ་ཞིག་ཡིན་པའི་གྲངས་དེས་བགོད་པ་དང་། ཡང་གྲངས་ལས་གྲངས་འཚོལ་བ་ན། བར་ཁྱད་བསགས་པ་ལས་བཙལ་བྱར་གྱུར་པའི་ཞག་དེ་ཇི་ཙམ་ན་ལོངས་པའི་གྲངས་དེས་བགོད་པ་ཡིན་ཏེ། སྔར་ཆ་ཙམ་སྨྲས་པ་དེ་དག་ལ་བརྟགས་ནས་ཤེས་པར་བྱའོ། །

དེས་ཟླ་བཤོལ་དང་ཞག་མི་ཐུབ་པ་བཤད་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཉིས་པ་ལ། ཁྱིམ་ཚེས་ཀྱི་བར་ཁྱད་ལ་བརྟེན་ནས་ཟླ་ཐེབ་བཤད་པ་དང་། ཉིན་ཚེས་ཀྱི་བར་ཁྱད་ལ་བརྟེན་ནས་ཞག་མི་ཐུབ་པ་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ནི། ཁྱིམ་ཚེས་གཉིས་ཀྱི་ཞག་རེའི་བར་ཁྱད། ཆུ་ཚོད་གཅིག །ཆུ་སྲང་ཞེ་དགུ་ལ་སོགས་པ་དེ། ཕྱེད་བཅས་སོ་གཉིས་སུ་བསགས་པ་ན་ཚེས་ཞག་གཅིག་ཏུ་ལོངས་པའི་ཕྱིར། ཁྱིམ་ཞག་ཕྱེད་བཅས་སོ་གཉིས་ན། ཚེས་ཞག་གཅིག་ཐེབ་ཏུ་ཐོན་ཅིང་། དེ་བསགས་པ་ལས་ལོ་གཅིག་གི་བར་ཁྱད། ཞག་བཅུ་གཅིག །ཆུ་ཚོད་བཞི། ཆུ་སྲང་སོ་དྲུག །དབུགས་ལྔ། འདོད་ཆ་བདུན་འོང་སྟེ་ཟླ་བཤོལ་གྱི་རྒྱུའོ། །དེ་རྣམས་བསགས་པ་ལས་ཁྱིམ་ཟླ་སོ་གཉིས་ཕྱེད་བཅས་ན་ཚེས་ཟླ་གཅིག་བཤོལ་དུ་འཐོན་པ་ཡིན་ཏེ། ལོ་གཅིག་གི་ཁྱིམ་ཚེས་ཀྱི་བར་ཁྱད་ཞག་བཅུ་གཅིག་ལ་སོགས་པ་དེ་ལོ་གསུམ་གྱིས་བསྒྱུར་བ་༣༣ལ། ཟླ་བ་ཕྱེད་དང་བཞི་ལྷག་པས་དེ་དམན་པའི་ཆེད་དུ། ཟླ་བ་གསུམ་པོ་ཞག་གི་ཕུང་པོར་བྱས་པ་ལ། ཟླ་བ་ཕྱེད་པའི་ཞག་བཅོ་ལྔ་པོ་བསྲེས་ནས་མིག་གིས་བསྒྱུར་ཏེ། མདའ་རོས་བགོས་པས་ཞག་གསུམ་ཐོབ། ལྷག་མ་བཅོ་ལྔ་ལུས་པ་བཅུ་གསུམ་ཆ་གསུམ་དུ་བྱས་ཀྱང་རུང་མོད། འོན་ཀྱང་ཆུ་ཚོད་སོགས་བྱ་ན། དེ་དག་གི་འཁོར་ལོས་རིམ་པར་བསྒྱུར་ལ་མདའ་རོས་བགོས་པས་ཆུ་ཚོད་བཅུ་གསུམ་སོགས་༣ཐོབ་ཅིང་། ཞག་གསུམ་དང་ཆུ་ཚོད་བཅུ་གསུམ་ལ་སོགས་པ་དེས་སྔར་གྱི་ལོ་གསུམ་གྱི་བར་ཁྱད་ཞག་སོ་གསུམ་སོགས་ལ་ཕྲི་བས། ལྷག་མར་ཚེས་ཞག་སུམ་ཅུ་འོང་སྟེ། ཟླ་བཤོལ་གྱི་ཞག་གྲངས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་ལོ་གཉིས་དང་། ཟླ་བ་བརྒྱད་དང་། ཞག་བཅོ་ལྔ་ན་ཚེས་ཟླ་ཐེབ་རེ་ལོངས་པ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་ཟླ་བཤོལ་ལོ་མཚམས་སུ་སྟོང་པ་གཅིག་ནས་བཟུང་སྟེ། ལོ་གཉིས་དང་། ཟླ་བ་ཕྱེད་དང་དགུ་སོང་མཚམས་མགོ་ཟླའི་དབུས་དང་། ལོ་ལྔ་དང་ཟླ་བ་ལྔ་སོང་མཚམས་གྲོ་བཞིན་ཟླ་བའི་མཐར་ཟླ་བཤོལ་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་རྩོམ་བྱེད་ཀྱི་ཟླ་བ་ཕྱེད་པ་དེ་ཁ་ལོངས་མ་ལོངས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱིས། དབུས་མཐའི་ཟླ་བཤོལ་སྤེལ་ཏེ་སྟོང་རྩིས་ཀྱི་ལོར་འཁོར་བའི་ཟླ་བཤོལ་ལ་གྲངས་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞི་ཉིད་དུ་ཆད་ལྷག་མེད་ཅིང་། དེའང་ཟླ་བ་དག་པ་བསྒྲུབ་པ་ན། མདའ་རོ་ལྷག་གཅིག་འབྱུང་ཚེ་དབུས་བཤོལ་དང་། ཐིག་
བྱུང་ཚེ་མཐའ་ནས་བཤོལ་བའོ། །གཉིས་པ་ལ། ལོངས་སྤྱོད་ཀྱིས་ལོངས་སྤྱོད་ལ་དང་། གྲངས་ཀྱིས་གྲངས་ལ་མ་ཐུབ་པའོ། །དང་པོ་ནི། ཚེས་ཞག་གིས་ཉིན་ཞག་ལ་མ་ཐུབ་སྟེ། ཚེས་ཞག་གི་ཚད་ཆུ་ཚོད་ང་དགུ་ལ་སོགས་པ་དེས་ཉིན་ཞག་གི་ཚད་ཆུ་ཚོད་དྲུག་ཅུར་མ་ལོངས་པ་དེའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། ཉིན་ཞག་གིས་ཚེས་ཞག་ལ་མ་ཐུབ་སྟེ། འཇལ་བྱེད་ཆེ་བས་གཞལ་བའི་ཉིན་ཞག་གི་གྲངས་ཀྱིས། ཆུང་བས་གཞལ་བའི་ཚེས་ཞག་གི་གྲངས་སུ་མ་ལོངས་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན། ཉིན་ཞག་གི་ཚད་ལས་ཚེས་ཞག་གི་ཚད་ཡུན་ཐུང་བས་ཞག་ལྷག་འབྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། ལོངས་སྤྱོད་ལ་བུ་ལོན་དུ་གྱུར་ན་དཀྱིལ་འཁོར་ལ་ནོར་དུ་འགྱུར་བའི་རིགས་པ་དེའི་ཕྱིར། དོན་དེས་གང་ལྷག་པའི་ཞག་གི་ངོ་བོ་ཡང་ཚེས་ཞག་ཡིན་ཏེ། ཉིན་ཞག་གི་དཀྱིལ་འཁོར་ལས་གྲངས་མང་ཆར་གྱུར་པའི་ཚེས་ཞག་གི་གྲངས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འོ་ན་ལོ་གཅིག་གི་ཞག་མི་ཐུབ་ཀྱི་ཆ་ལ་ཇི་ཙམ་ཡོད་ཅེ་ན། ཞག་ལྔ། ཆུ་ཚོད་ཞེ་བརྒྱད། སྲང་ཉེར་གཉིས། དབུགས་གསུམ། འདོད་ཆ་བདུན། རི་མཁའ་རི་ཆ་ལྔ་བརྒྱ་གྱ་དྲུག་རྣམས་ཡོད་དེ། ཚེས་དཀྱིལ་ལ་ཉིན་ཞག་དཀྱིལ་འཁོར་གྱིས་ཕྲི་བས་དེ་ལྟར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། དེ་བས་ན་འདུལ་བ་པའི་གསོ་སྦྱོང་བཅུ་བཞི་པ་དང་། མཛོད་ཀྱི་དགོངས་པ་གོང་དུ་བཤད་པ་གཉིས་མཐུན་པར་ལོ་རེ་ལ་ཞག་མི་ཐུབ་པ་དྲུག་རེ་འདོན་པར་མཛད་པ་ནི་རགས་པའི་དབང་དུ་སྟེ། ཆུ་ཚོད་བཅུ་གཅིག་ལྷག་ཙམ་གཅིག་གིས་ཞག་དྲུག་ཏུ་མ་ལོངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །

དེ་གསུམ་ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་འགྱུར་ཚུལ་བཤད་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གསུམ་པ་ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་འགྱུར་ཚུལ་བཤད་པས་དོན་བསྡུ་བ་ནི། གོང་དུ་བཤད་མ་ཐག་པའི་ཁྱིམ་ཞག་སུམ་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ། ཉིན་ཞག་སུམ་བརྒྱ་རེ་ལྔ་དང་། ཚེས་ཞག་སུམ་བརྒྱ་དོན་གཅིག་གཉིས་རྗེས་འབྲང་དང་བཅས་པ་དེ་རྣམས་ནི་ཉི་མའི་ཞག་གསུམ་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཡིན་ཏེ། ཉི་མའི་རང་འགྲོས་ཀྱིས་རྒྱུ་སྐར་གྱི་འཁོར་ལོ་འཁོར་བའི་ཡུན་ཚད་ལ་ཞག་གསུམ་གྱི་ཚད་སོ་སོས་གཞལ་བའི་གྲངས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ཡང་རྩ་རྒྱུད་ལས། འདི་དག་འཁོར་ལོའི་ལོངས་སྤྱོད་པས། །ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་འགྱུར་རོ། །ཞེས་སོ། །དཔེར་ན་ཡུལ་གྱི་ལོངས་སྤྱོད་དེ་རང་གིས་འཁོར་ཚད་ཀྱི་དུས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱིས་བསྒྱུར་
བས་འཁོར་གྲངས་རྒྱུ་སྐར་གྱི་འཁོར་ལོ་གཙང་མར་སྟོན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཁྱིམ་ཞག་གི་ཡུལ་ལོངས་༠ཉིད་ཁྱིམ་དཀྱིལ་༣༦༠གྱིས་བསྒྱུར་བས་འཁོར་ལོར་འདྲིལ་འགྲོ་བ་གང་ཞིག །ཉིན་ཞག་རྟག་ལོངས་༠སུམ་བརྒྱ་རེ་ལྔས་བསྒྱུར་བའི་སྟེང་དུ། ལོངས་སྤྱོད་དེ་མིག་ཀླུ་མེ་སྐྱོན་གྱི་ཆར་བསྟུན་པ་༠ཉིད་དཀྱིལ་འཁོར་རྗེས་འབྲང་རྣམས་དེ་དང་ཤེད་མཉམ་གྱི་ཆར་དྲིལ་བས་བསྒྱུར་བའི་ཚོགས་༠བསྣན་པ་དང་། ཚེས་ཞག་ལ་རང་གི་ལོངས་སྤྱོད་༠སུམ་བརྒྱ་དོན་གཅིག་གིས་བསྒྱུར་བའི་སྟེང་ཞག་གི་འདོད་ཆ་གཅིག་༠བསྣན་ཏེ་དྲིལ་བས་འཁོར་ལོར་འདྲིལ་༢༧བའི་ཕྱིར་རོ། །

གང་གིས་ལོངས་སྤྱོད་པ་པོ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཉིས་པ་གང་གིས་ལོངས་སྤྱོད་པ་པོ་ནི། གཟའ་ཆེན་པོ་བཅུ་སྟེ། དེ་དག་གིས་རྒྱུ་སྐར་གྱི་འཁོར་ལོ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། དེའི་སྡོམ་ནི། ཉི་ཟླ་དམར་ལྷག་ཕུར་སངས་སྤེན། །རེས་གཟའ་བདུན་དུ་གྲགས་པ་ཡིན། །མཇུག་རིང་སྒྲ་གཅན་གདོང་མཇུག་གསུམ། །བསྣན་པས་གཟའ་ནི་བཅུ་རུ་འགྱུར། །ཞེས་སོ། །དེ་ཡང་ཉི་མ་ནས་མཇུག་རིང་གི་བར་བརྒྱད་ནི་རང་འགྲོས་གཡོན་སྐོར་དང་། སྒྲ་གཅན་དང་དུས་མེ་གཉིས་གཡས་སྐོར་དུ་རྒྱུ་སྐར་འཁོར་ལོ་ལ་སྤྱོད་ཅིང་། ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཁྱིམ་འཁོར་བའི་དབང་གིས་རླུང་འགྲོས་སམ་སྣང་འགྲོས་སུ་གྲགས་པ་ནི། ཞག་རེ་ཞིང་རི་རབ་ལ་གཡས་སྐོར་རེ་བྱེད་པར་མཚུངས་ཤིང་། དེ་ལྟར་དབང་པོའི་མངོན་སུམ་གྱིས་གཏན་ལ་འབེབས་པའི་ཕྱིར། དེ་རྣམས་ལས། ཉི་མ། མིག་དམར། ཕུར་བུ། སྤེན་པ་བཞི་ནི་དྲག་གཟའ་དང་། ཟླ་བ། ལྷག་པ། པ་སངས། མཇུག་རིང་བཞི་ནི་ཞི་བའི་གཟའ་སྟེ། ཞི་དྲག་འཕྲད་པའི་ཚེ་ན། དྲག་པོ་གཡས་དང་ལྷོ། ཞི་བ་གཡོན་ནས་རྒྱུ་བྱང་ཞིང་། ཞི་དྲག་གཉིས་སོ་སོར་ནང་མཐུན་པ་འཕྲད་ན། གཡས་གཡོན་ངེས་མེད་དུ་རྒྱུ་བར་བྱེད་དོ། །དེ་དག་ཀྱང་ཁྱིམ་སོ་སོ་ལ་བདག་པོར་གྱུར་པའི་ཚུལ་གྱིས་དབང་བྱེད་ཅིང་། དེས་ན་གཟའ་དེ་དང་དེའི་ཞིང་དུ་གྱུར་པ་ནི་འདི་དག་ཡིན་ཏེ། ལུག་དང་སྡིག་པ་མིག་དམར་ཞིང་། །ལྷག་པའི་འཁྲིག་པ་བུ་མོའོ། །ཕུར་བུའི་གཞུ་ཉ་པ་སངས་ཀྱི། །གླང་སྲང་སྤེན་པའི་ཆུ་སྲིན་བུམ། །སེང་གེའི་ཁྱིམ་ནི་ཉི་མའི་སྟེ། །ཟླ་བའི་ཀརྐ་ཊ་ཉིད་དོ། །ཞེས་སོ། །དེ་ཡང་སྐར་ཁྱིམ་གྲུབ་པའི་རྗེས་ཐོགས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སུ་གཟའ་རྣམས་སྐྱེས་པ་ཡིན་ཏེ། རང་རང་གི་སྐྱེས་སྐར་གསུངས་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་སོ། །ཇི་ལྟར་སྐྱེས་པའི་རིམ་པ་ཡང་། ཉི་མ་ནི། ཤར་གླིང་དབུས་མའི་ཚངས་ཐིག་གི་ཐད་དུ་ཀརྐ་ཊའི་ཁྱིམ་གྱི་ཐོག་མར་ནབས་སོ་རྐང་པ་ཐ་མའི་སྟེང་དུ་སྐྱེས་ལ། དེ་ནས་སོ་སོའི་སྐྱེས་ཁྱིམ་ཉི་མ་དང་བཅས་པ་ཤར་གླིང་དབུས་མའི་ཚངས་ཐིག་གི་ཐད་ཀར་སླེབ་པ་དང་མཉམ་དུ་གཟའ་གཞན་རྣམས་རང་རང་གི་སྐྱེས་སྐར་གྱི་སྟེང་དུ་རིམ་བཞིན་སྐྱེས་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཚེ་ཉི་མ་ཤར་གླིང་དབུས་མའི་ཚངས་ཐིག་ཏུ་སླེབ་པ་ནི་ལྷོ་གླིང་དབུས་མའི་རེས་གཟའ་འཕོ་མཚམས་ཀྱིས་རྟོགས་པ་གང་ཞིག །དེའི་འཕོ་མཚམས་ནམ་ལངས་ཡིན་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དང་། ཉི་མ་སྐྱེས་སྐར་དེ་དང་དེའི་སྟེང་དུ་ཡོད་པའི་ཚེ་གཞན་རྣམས་སྐྱེས་པའང་གྲུབ་སྟེ། ཟླ་བ་སྐྱེས་པ་ནི། དཀར་ཆ་དང་པོར་འཕེལ་བའི་འགོ་རྩོམ་པ་དང་། གཞན་རྣམས་ཀྱང་སྐྱེས་སྐར་ནས་བརྩམས་ཏེ་རིམ་པའི་སྔ་རྐང་སྤྱོད་ཅིང་། ཉི་མ་ལས་འཆར་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སོ་སོའི་སྐྱེས་སྐར་ཡང་། ཐ་སྐར་གྱི་ཐོག་མར་ཟླ་བ། མཆུའི་ཕྱེད་དུ་མིག་དམར། ལྷ་མཚམས་ཀྱི་ཕྱེད་དུ་ལྷག་པ། མེ་བཞིའི་ཐོག་མར་ཕུར་བུ། ནབས་སོའི་ཐོག་མར་པ་སངས། སྣྲུབས་ཀྱི་ཐོག་མར་སྤེན་པ། ཆུ་སྨད་ཀྱི་རྐང་པ་བཞི་ཆ་གཅིག་གི་མཚམས་སུ་མཇུག་རིང་། ནག་པའི་ཕྱེད་དུ་སྒྲ་གཅན། ནམ་གྲུའི་མཐར་དུས་མེ་རྣམས་སྐྱེས་ཏེ། ཉི་མ་སོགས་བདུན་པོ་ནི། རང་རང་གི་སྐྱེས་པའི་ཉིན་ཞག་དེ་དང་དེར་དབང་བྱས་ནས་ཕྱི་མ་མ་སྐྱེས་ཀྱི་བར་དེ་སྲིད་དུ་གཉིས་རེས་གསུམ་རེས་སོགས་དང་། སྤེན་པ་སྐྱེས་ནས་བདུན་རེས་ཀྱིས་བདག་བྱས་པས་ན་རེས་གཟའ་ཞེས་གྲགས་སོ། །གཟའ་དེ་རྣམས་ཀྱང་རང་རང་གི་ཞིང་དང་། སྐྱེས་སྐར་གྱི་སྟེང་དུ་རང་རང་གི་དགྲ་ཟླ་ཞུགས་ན་འཐབ་པས་འཇིག་རྟེན་དུ་འཐབ་རྩོད་ལ་སོགས་པའི་ལྟས་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལ་དགྲ་ཟླ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། མིག་དམར་དང་ལྷག་པ། ཕུར་བུ་དང་པ་སངས། སྤེན་པ་དང་མཇུག་རིང་རྣམས་སོ། །ཉི་ཟླ་གཉིས་དེ་དག་དང་འཐབ་པ་མེད་ཀྱང་། ཟླ་བའི་ཞིང་ལ་སྤེན་པ་ཞུགས་ན་མཇུག་རིང་གིས་རྩོད་ཅིང་། ཉི་མའི་ཞིང་ལ་མཇུག་རིང་ཞུགས་ན་སྤེན་པས་རྩོད་དེ། དེ་དང་དེ་གཉིས་ཉི་མ་དང་ཟླ་བའི་རིགས་ཅན་ཡིན་པའི་
ཕྱིར། དེ་རྣམས་སུ་རང་གི་བདག་པོ་ཞུགས་ན། དུས་སྦྱོར་དེ་གང་དུ་ཤར་ནས་ནུབ་པའི་བར་དེར་ཁྱིམ་རང་རང་གི་ལས་མཐུན་གྱི་འབྲས་བུ་འཁྲུལ་མེད་དུ་འགྲུབ་ལ། གལ་ཏེ་གཟའ་གཞན་དང་གཞན་དག་ཞུགས་ན་འབྲས་བུ་ཕྱོགས་མཐུན་ཙམ་ལས་མི་སྟོན་ནོ། །སྐར་ཁྱིམ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། གཟའ་ཐམས་ཅད་ལ་ལྷོ་བྱང་དུ་བགྲོད་པ་ཡོད་ཅིང་། གལ་ཏེ་བགྲོད་གཉིས་ཀྱི་རྒྱུ་ལམ་ལས་གཞན་དུ་སྤྱོད་པ་ན་འཇིག་རྟེན་དུ་དགེ་མི་དགེའི་འབྲས་བུ་གསར་པ་རེ་ལུང་སྟོན་པར་ཡང་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟ་བུའི་བགྲོད་པ་རེ་ལ་གཟའ་ཞག་ཕྱེད་དང་། བགྲོད་གཉིས་རྫོགས་པ་ལ་གཟའ་ཞག་རེའི་ཐ་སྙད་མཛད་ཅིང་། དེ་ཡང་སྐར་ཁྱིམ་འཁོར་བའི་དུས་ནི་གཟའ་ཐམས་ཅད་ཡུན་མཚུངས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སོ་སོའི་རྐང་པའི་མྱུར་བུལ་གྱིས་རང་རང་གི་རྒྱུ་སྐར་འཁོར་བའི་ཞག་གྲངས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་སོ་སོར་སྣང་བའི་ཕྱིར། གཞན་ཡང་སྐར་ཁྱིམ་ལ་རང་རང་གི་དལ་མྱུར་གྱི་རྐང་པས་ནོར་བུ་ལོན་དུ་སྤྱོད་པ་ལས། རྟག་པའི་ལོངས་སྤྱོད་ཉིད་ཀྱི་སྟེང་དུ་བྲི་གང་མེད་པར་གནས་ཚུལ་དང་། གཟའི་འཆར་ནུབ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི་འོག་ཏུ་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །

ཇི་ལྟར་ལོངས་སྤྱོད་པའི་ཚུལ།

གཟའ་རྣམས་ཀྱི་ཞག་གསུམ་གྱི་རྟག་པའི་ལོངས་སྤྱོད་བཤད་པ།

ལོངས་སྤྱོད་འཚོལ་བྱེད་སོ་སོའི་དཀྱིལ་འཁོར།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གསུམ་པ་ཇི་ལྟར་ལོངས་སྤྱོད་པའི་ཚུལ་ལ། གཟའ་རྣམས་ཀྱི་ཞག་གསུམ་གྱི་རྟག་པའི་ལོངས་སྤྱོད་བཤད་པ་དང་། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་རྐང་པའི་ལོངས་སྤྱོད་དག་པར་བྱེད་པའོ། །དང་པོ་ལ། ལོངས་སྤྱོད་འཚོལ་བྱེད་སོ་སོའི་དཀྱིལ་འཁོར། སྤྱད་བྱ་ཡུལ། དེ་ལས་རྟག་ལོངས་བཙལ་བ་དང་གསུམ། དང་པོ་ནི། ཉི་མའི་ཞག་གསུམ་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་བཤད་པ་གྲུབ་ཅིང་། དེ་ལས་གཞན་པ་དག་བཤད་ན། ཟླ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་ནི། ཐོག་མར་ཡུལ་གྱི་ཚེས་ལོངས་སླ་ཐབས་ཀྱིས་བཙལ་ལ། དེའི་སྒོ་ནས་དཀྱིལ་འཁོར་འཚོལ་བ་རྩ་རྒྱུད་ཀྱི་དགོངས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ། ཟླ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་བཤད་བྱ་ལ། །འཁོར་ལོའི་ཆུ་ཚོད་ཉི་ཆུ་ཚོད། །ཟླ་བའི་ལོངས་སྤྱོད་བསྲེས་པ་དག །སུམ་ཅུ་ཆས་ཐོབ་ཟླ་ལོངས་སྤྱོད། །ཉིན་ཞག་སོ་སོའི་ཆུ་ཚོད་འགྱུར། །ཟླ་བས་ཉིན་ཞག་ཆུ་ཚོད་དང་། །ཆུ་སྲང་དབུགས་ནི་གང་དག་གིས། །འཁོར་ལོའི་ཆུ་ཚོད་མཐར་སྤྱོད་པ། །དེ་ནི་དེ་ཡི་དཀྱིལ་འཁོར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་པའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་ཉི་མའི་ཚེས་ཟླ་གཅིག་གི་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་དབྱུག་གུའི་གནས་སུ་རྒྱུ་སྐར་གྱི་ཆུ་ཚོད་བསྲེས་ལ། སུམ་ཅུས་རིམ་པར་བགོས་པའི་ཆོ་གས་ཟླ་བའི་ཚེས་ལོངས་བརྟག་པར་གསུངས་མོད། དེ་ནས་བྱ་སླ་བའི་ཆོ་ག་ལ་དགའ་ན། རྒྱུ་སྐར་ཆུ་ཚོད་ལ་སུམ་ཅུས་བགོས་པས་ང་བཞི་ཐོབ་སྟེ། དེ་དང་ཉི་མའི་ཚེས་ཞག་གཅིག་གི་རྟག་ལོངས་༠བསྲེས་པས་རྣམ་པར་དག་པ་༠འཆར་རོ། །དེ་ལྟར་བགོད་བྱེད་སུམ་ཅུས་བྱེད་ན། དེ་ཉིད་ཟླ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཡིན་ནམ་སྙམ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། ཟླ་བས་རྒྱུ་སྐར་འཁོར་བའི་ཞག་གྲངས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཉིད་རང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་འགྱུར་བ་ལས། ཞག་སུམ་ཅུ་ལ་ནི་རྒྱུ་སྐར་གྱི་འཁོར་ལོ་འཁོར་ལྷག་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་བཤད་མ་ཐག་པའི་ཡུལ་གྱི་ཚེས་ལོངས་དེས་རྒྱུ་སྐར་གྱི་ཆུ་ཚོད་ལ་བགོས་པས་རང་གི་ཚེས་དཀྱིལ་དུ་འགྱུར་ལ། ཇི་ལྟར་བགོ་ན། ཚེས་ལོངས་ཆུ་འདོད་ཀྱི་ཆར་དྲིལ་བས། ཤེད་མཚུངས་ཀྱི་བགོད་གཞི་ལ་བགོས་པས་ཚེས་དཀྱིལ་རྣམ་པར་དག་གོ། ཚེས་དཀྱིལ་དེ་ཉིད་བུག་རོ་ཀླུ་ཆར་དྲིལ་བ་ལས། ཞག་གཞན་གཉིས་འཚོལ་ན། གནས་གཉིས་འོག་མ་ཉིས་འགྱུར། རེ་བདུན་གྱིས་ཕྱེ་བའི་ནོར་དང་། གནས་གསུམ་འོག་ནས་གཉིས་ཀྱིས་བསྒྱུར་བ་མ་ནུ་མ་ནུ་དང་། ཆུ་རོས་དྲིལ་བའི་ནོར་གྱིས་སྟེང་མའི་གནས་སོ་སོ་ནས་ཕྲི་བའི་ལྷག་མ་བུག་རོ་ཀླུས་བགོས་ནོར་ཞག་གི་གནས་སུ་བཞག་པས། སྔ་མས་ཁྱིམ་ཞག་དང་། ཕྱི་མས་ཉིན་ཞག་གི་དཀྱིལ་འཁོར་འཆར་ཏེ། དེ་རྣམས་ཀྱི་སྡོམ་ནི། ཚེས་ཞག་ཉེར་བདུན་མདའ་ཆུའི་དབྱུག །གཟུགས་མིག་སྲང་ལ་དབུགས་རྒྱ་མཚོ། །བུག་རོ་ཀླུ་ཆ་མཁའ་མེ་མཚོ། ༢༧། ཚེས་དཀྱིལ་ཡིན་ནོ་ཉེར་དྲུག་ཞག །བུག་རོ་ཀླུ་ཆ་དུས་མཁའ་ནོར། ༢༦། ཟླ་བའི་ཁྱིམ་ཞག་དཀྱིལ་འཁོར་རོ། །ཞག་གནས་ཉེར་བདུན་བུག་རོ་ཀླུའི། །ཆ་ལ་བུག་རི་ལག་པ་དང་། །རི་མེ་རེ་བཞིའི་ཆ་ཤས་ཏེ། །མ་ནུ་མ་ནུའི་ཆ་ཤས་ལ། །མཁའ་འབྱུང་ཉི་མ་ཉིན་དཀྱིལ་༢༧ལོ། །ཞེས་སོ། །དེ་ནས་སྒྲ་གཅན་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ནི། རྩ་རྒྱུད་ལས། ཉིན་ཞག་སྟོང་ཕྲག་དྲུག་དང་ནི། །དགུ་བརྒྱ་སྒྲ་གཅན་དཀྱིལ་འཁོར་ཏེ། །ཞེས་པས། ཚེས་ཞག་དྲུག་སྟོང་དགུ་བརྒྱ་ནི། སྒྲ་གཅན་གྱི་ཚེས་དཀྱིལ་རྣམ་དག་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་སྐར་གྱི་འཁོར་ལོ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཆད་ལྷག་མེད་པར་འཁོར་བའི་ཚེས་ཞག་གི་གྲངས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་སུམ་ཅུ་དང་བཅོ་ལྔས་ཕྱེ་བས། ཚེས་ཟླ་དང་ཚེས་ཟླ་ཕྱེད་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །འདིར་ཡང་ཚེས་དཀྱིལ་ལས་ཞག་གཞན་གཉིས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་བསྒྲུབ་ན། གནས་གཉིས་འོག་མ་ཉིས་འགྱུར་དུ་བྱས་ལ། རི་རོས་བགོས་པ་དང་། གནས་གསུམ་གྱི་འོག་ནས་རི་མཁའ་རི་དང་། ཆུ་རོས་དྲིལ་བའི་ནོར་གྱིས་སོ་སོའི་གནས་སྟེང་མར་ཕྲི་ལ། དེ་ལས་ཀྱང་གཅིག་ཕབས་ཏེ། འོག་མའི་ཆ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་སྦྱངས་པས་སྒྲ་གཅན་གྱི་ཁྱིམ་དཀྱིལ་དང་ཉིན་དཀྱིལ་རྣམ་པར་དག་པ་འཆར་ཏེ། དེ་རྣམས་ཀྱི་སྡོམ་ནི། མཁའ་མཁའ་བུག་རོ་ཚེས་དཀྱིལ་ཏེ། །མཁའ་མེ་ལག་ནི་ཚེས་ཟླའི་དཀྱིལ། །མཁའ་དུས་ཆུ་བོ་ཟླ་ཕྱེད་དོ། །ཆུ་བུག་དུས་རོའི་ཁྱིམ་ཞག་དང་། །རི་རོའི་ཆ་ཤས་ལག་པ་ནི། ༦༦༩༤། ཁྱིམ་དཀྱིལ་ཡིན་ཏེ་ཉིན་ཞག་ནི། །མིག་བུག་རི་རོ་ཆུ་རོའི་ཆར། །མིག་སྟེ་རི་མཁའ་རི་ཡི་ཆར། ༦༧༩། མཁའ་རི་ཟླ་རྣམས་ཉིན་དཀྱིལ་ལོ། །ཞེས་སོ། །དེ་ནས་གཟའ་ལྔའི་དཀྱིལ་འཁོར་བཤད་པ་ནི། རྩ་རྒྱུད་ལས། མིག་དམར་ལ་སོགས་དཀྱིལ་འཁོར་ནི། །རང་རང་རྒྱུ་བ་ལས་རབ་གྲུབ། །ཅེས་པས། མིག་དམར་སོགས་གཟའ་ལྔ་པོའི་དཀྱིལ་འཁོར་ནི། རང་རང་གི་རྒྱུ་བ་ལ་ལྟོས་ནས་གཉིས་གཉིས་སུ་འགྱུར་ཏེ། རྒྱུ་སྐར་གྱི་འཁོར་ལོ་འཁོར་བའི་ཞག་གྲངས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དང་། བུ་ལོན་དང་བཅས་པའི་མྱུར་རྐང་རྫོགས་པའི་ཞག་གྲངས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་གཉིས་སུ་ངེས་པའི་ཕྱིར། གང་ཞེ་ན། དྲག་གཟའ་གསུམ་གྱི་རྐང་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་ནི། ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེ་གསུམ་གྱི་མྱུར་བའི་འགྲོས་བཞི་རྫོགས་པ་དང་། ཉི་མས་རྒྱུ་སྐར་འཁོར་བ་གཉིས། སོ་སོའི་དལ་དག་གིས་གང་སྤྱད་བུ་ལོན་དུ་འགྱུར་བ་ཙམ་མ་གཏོགས་གནད་གཅིག་པའི་ཕྱིར། ཞི་གཟའ་གཉིས་ཀྱི་རྒྱུ་སྐར་འཁོར་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཡང་དེ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་སྐར་འཁོར་བའི་ཡུན་ཚད་ཉི་མ་དང་མཚུངས་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་དྲག་གཟའ་གསུམ་གྱི་རྐང་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་དང་། ཞི་གཟའ་གཉིས་ཀྱིས་རྒྱུ་སྐར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་གཉིས་ནི། འདིར་ལོགས་སུ་བཤད་མི་དགོས་ལ། དེ་ལས་གཞན་དྲག་གཟའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་འཁོར་ལོ་ནི།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མིག་དམར་གྱི་རི་ཀླུ་རོ། ཕུར་བུའི་སོ་མེ་རྒྱ་མཚོ། སྤེན་པའི་དུས་མཚམས་རི་ཕྱོགས་རྣམས་ཡིན་ཏེ། གཟའ་དེ་གསུམ་གྱིས་ཉིན་ཞག་གི་གྲངས་དེ་དང་དེ་ལ་རྒྱུ་སྐར་གྱི་འཁོར་ལོ་ལྷག་ཆད་མེད་པར་འཁོར་བའི་ཕྱིར། ཞི་གཟའ་གཉིས་ཀྱི་རྐང་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་ནི། ལྷག་པའི་ཉིན་ཞག་གི་བརྒྱ་ཆ་རི་བུག་རི་ཀླུ་དང་། པ་སངས་ཀྱི་ཉིན་ཞག་གི་བཅུ་ཆ་རི་རྒྱལ་མིག་གཉིས་ཡིན་ཏེ། ཉིན་ཞག་གཅིག་བརྒྱ་ཆ་དང་བཅུ་ཆར་གསིལ་བའི་གྲངས་དེ་དང་དེ་ལ་བུ་ལོན་དང་བཅས་པའི་འགྲོས་བཞི་རྫོགས་པའི་ཕྱིར། འོ་ན་ཆ་དེ་གཉིས་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། ལྷག་པ་ལ། ཉིན་ཞག་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་བདུན། ཆུ་ཚོད་ང་བརྒྱད། སྲང་བཅུ་གཉིས་རྣམས་བརྒྱས་བསྒྱུར་ཏེ། ཞག་སར་དྲིལ་བའམ། ཞག་གྱ་བདུན་དང་། ཞག་གི་བརྒྱ་ཆ་གོ་བདུན་ཏེ། དེ་བརྒྱ་ཆར་གསིལ་བས་ཀྱང་དཀྱིལ་འཁོར་དེ་ལྟར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། པ་སངས་ཀྱི། ཉིན་ཞག་ཉིས་བརྒྱ་ཉེར་བཞི། ཆུ་ཚོད་ཞེ་གཉིས་ཀྱི་གནས་གཉིས་ཀ་བཅུས་བསྒྱུར་ཏེ་དྲིལ་བའམ། ཉིན་ཞག་ཉིས་བརྒྱ་ཉེར་བཞི་དང་། ཞག་གི་བཅུ་ཆ་བདུན་ཏེ། དེ་བཅུ་ཆར་གསིལ་བས་ཀྱང་དཀྱིལ་འཁོར་དེ་ལྟར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་ཡང་གཟའ་ལྔ་སོ་སོའི་ཉིན་ཞག་གི་དཀྱིལ་འཁོར་ལས། ཞག་གཞན་གཉིས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་འཚོལ་ན། ཉིན་ཞག་གི་དཀྱིལ་འཁོར་གནས་གཉིས་ཚན་པ་གཉིས་སུ་བཞག་ལ། གཅིག་གི་གནས་འོག་མེ་ཚེས་ལག་པས་བསྒྱུར་ནས་བུག་མཁའ་མིག་བུག་ཡིད་ཀྱི་རྙེད་པས་སྟེང་མར་སྦྱངས་ཤིང་། དེ་ལས་ཀྱང་གཅིག་ཕབ་སྟེ་འོག་མའི་ཆས་སྦྱངས་པས་སོ་སོའི་ཁྱིམ་དཀྱིལ་དང་། ཅིག་ཤོས་ཀྱི་གནས་འོག་མ་ཐུབ་རི་ཟླ་བས་བསྒྱུར་ཏེ། འབྱུང་འདོད་དྲག་པོས་ཐོབ་པ་སྟེང་མར་སྦྱིན་པས་སོ་སོའི་ཚེས་དཀྱིལ་འཆར་ཞིང་དེ་རྗེས་ཞི་གཟའ་གཉིས་ལ་ཞག་གནས་བརྒྱ་དང་བཅུས་འབུད་པ་ཙམ་ཁྱད་པར་རོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་སྡོམ་ནི། མིག་དམར་དཀྱིལ་འཁོར་རི་ཀླུ་རོ། ༦༨༧། ལྷག་པའི་རི་བུག་རི་ཀླུ་སྟེ། ༨༧༩༧། ཕུར་བུའི་སོ་མེ་རྒྱ་མཚོའོ། ༤༣༣༢། པ་བ་སངས་ཀྱི་རི་རྒྱལ་མིག༢༢༤༧། སྤེན་པའི་དུས་མཚམས་རི་ཕྱོགས་རྣམས། ༡༠༧༦༦། སོ་སོའི་ཉིན་ཞག་དཀྱིལ་འཁོར་ཡིན། །ཐུབ་རི་དུས་ཞག་བུག་སོགས་ཆར། །བུག་རི་བུག་ཉི་མིག་དམར་དཀྱིལ། ༦༧༧། དུས་
ཀླུའི་ཞག་དང་དེའི་བརྒྱ་ཆར། །ནམ་མཁའ་རི་བོ་བུག་སོགས་ཆར། །ལག་ཐིག་དུས་བུག་ལྷག་པའི་དཀྱིལ། ༨༦། བུག་རོ་མིག་ཆུའི་ཞག་དང་ཆར། །གཟུགས་རི་མེ་ཡོན་རི་ཕུར་བུ། ༤༢༦༩། གཟུགས་མིག་ལག་ཞག་བཅུ་ཆར་མཚོ། །བུག་སོགས་དུས་ཕྱོགས་དུས་ཀླུ་སངས། ༢༢༡། ཕྱོགས་དུས་ཕྱོགས་ཞག་བུག་སོགས་ཆར། །དུས་མཁའ་ཆུ་རི་བུག་སྤེན་ཏེ། ༡༠༦༡༠། སོ་སོའི་ཁྱིམ་ཞག་དཀྱིལ་འཁོར་རོ། །རི་བུག་རོ་ཞག་བུག་སོགས་ཆར། །བུ་ག་རྒྱལ་བ་ཕྱོགས་མིག་དམར། ༦༩༧། བུག་ཀླུའི་ཞག་དང་དེའི་བརྒྱ་ཆར། །བྲོ་བ་ཡོན་ཏན་འབྱུང་སོགས་ཆ། །ཆུ་ཐིག་མེ་བུག་ལྷག་པ་སྟེ། ༨༩། མཁའ་ཐིག་ཆུ་མཚོའི་ཞག་འབྱུང་སོགས། །ཆ་རུ་མཚོ་ནོར་འབྱུང་བུག་ཕུར། ༤༤༠༠། ཀླུ་ལག་མིག་ཞག་བཅུ་ཆར་འཁྲིག །འབྱུང་སོགས་ཆུ་བུག་བུག་རི་སངས། ༢༢༨། རི་མེ་བུག་ཕྱོགས་ཞག་འབྱུང་སོགས། །ཆ་རུ་རི་བུག་ཡིད་སྤེན་ཏེ། ༡༠༩༣༧། སོ་སོའི་ཚེས་ཞག་དཀྱིལ་འཁོར་ཡིན། །ཞེས་སོ། །

སྤྱད་བྱ་ཡུལ་དང་དེ་ལས་རྟག་ལོངས་བཙལ་བ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཉིས་པ་སྤྱད་བྱ་ཡུལ་ནི། རྩ་རྒྱུད་ལས། ཉིན་གཅིག་རྒྱུ་སྐར་གྱིས་བསྒྱུར་གང་། །ཆུ་ཚོད་དྲུག་ཅུས་དེ་བཞིན་ཏེ། །ཞེས་པས། ཉིན་ཞག་གཅིག་རྒྱུ་སྐར་གྱི་འཁོར་ལོ་ཉེར་བདུན་གྱིས་བསྒྱུར་དགོས་ཏེ། གཟའ་རྣམས་རང་རང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་མཐར་རང་འགྲོས་ཀྱིས་འཁོར་བའི་ཡུལ་ཁྱོན་དང་། སྣང་འགྲོས་ཀྱིས་ཉིན་ཞག་རེ་ལ་འཁོར་བའི་ས་ཁྱོན་ཆེ་ཆུང་མེད་པར་མཉམ་ཞིང་། དེ་ཉིད་རྒྱུ་སྐར་ཉེར་བདུན་གྱི་འཁོར་ལོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བགྲོད་པར་བྱ་བའི་གཞི་རྒྱུ་སྐར་གྱི་འཁོར་ལོ་གཅིག་པོ་འདི་ཡང་། ཆུ་ཚོད་ཀྱི་ཕུང་པོར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་དྲུག་ཅུས་བསྒྱུར་དགོས་ཏེ། རྒྱུ་སྐར་རེ་ལ་རྐང་པ་བཞི་བཞི་དང་། རྐང་པ་རེ་ལ་ཆུ་ཚོད་བཅོ་ལྔ་བཅོ་ལྔ་སྟེ་དྲུག་ཅུ་རེ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་སྐར་མ་ཉེར་བདུན་ཆུ་ཚོད་ཀྱི་ཕུར་པོར་བྱས་པས་སྟོང་དྲུག་བརྒྱ་ཉི་ཤུ་འབྱུང་སྟེ། བགྲོད་བྱ་རྒྱུ་སྐར་གྱི་འཁོར་ལོ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཡུལ་གྱི་ཆུ་ཚོད་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་དེ་ལས་རྟག་ལོངས་འཚོལ་བ་ནི། རྩ་རྒྱུད་ལས། ཉིན་གཅིག་རྒྱུ་སྐར་རྣམས་ཀྱིས་བསྒྱུར། །དཀྱིལ་འཁོར་གྱིས་ནི་རྣམ་པར་དབྱེ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། གཟའ་རྣམས་ཀྱི་ཞག་གསུམ་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱིས་ཡུལ་གྱི་ཆུ་ཚོད་དེ་ལ་བགོས་པས་རང་རང་གི་ཞག་གསུམ་སོ་སོའི་རྟག་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལོངས་སུ་འགྱུར་ཏེ། དཀྱིལ་འཁོར་རྣམས་ནི་གཟའ་སོ་སོའི་རྒྱུ་སྐར་འཁོར་བའི་ཞག་གྲངས་ཆད་ལྷག་མེད་པ་ཡིན་ལ། དེ་འདྲའི་ཞག་རེ་ལ་ཡུལ་སྟེང་ནས་ཅི་ཙམ་སྤྱོད་པའི་ཆ་ནི་ཡུལ་གྱི་རྟག་ལོངས་རྣམས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དཔེར་ན་ཉི་མའི་ཁྱིམ་ཞག་ཡུལ་ལོངས་ཀྱི་གནས་གཉིས་ཀ་ཁྱིམ་དཀྱིལ་གྱིས་བསྒྱུར་ཏེ། དྲིལ་བས་སྐར་མ་ཉེར་བདུན་ཆད་ལྷག་མེད་པར་འཆར་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་ཐོག་མར་ཉི་མའི་ཞག་གསུམ་གྱི་རྟག་ལོངས་ནི། ཉི་མའི་ཁྱིམ་དཀྱིལ་སུམ་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ། ཚེས་དཀྱིལ་འདོད་ཆ་དང་། ༤༨༢༤ཉིན་ཞག་དཀྱིལ་འཁོར་མིག་ཀླུ་མེ་སྐྱོན་ཆར་དྲིལ་བ་༦༧༡༤༤༠༥རྣམས་ཀྱིས། བགོད་བྱ་རྒྱུ་སྐར་གྱི་ཆུ་ཚོད་ཤེད་མཚུངས་སུ་བྱས་པ་ལ་རིམ་པར་བགོས་པས་ཉི་མའི་ཞག་གསུམ་གྱི་ཡུལ་གྱི་རྟག་ལོངས་རྣམས་འཆར་ཏེ། དེའི་སྡོམ་ནི། མཚོ་དབྱུག་མཁའ་མེ་སྲང་ཁྱིམ་ཞག །༠། མཚོ་དབྱུག་ཟླ་མིག་སྲང་འབྱུང་དབུགས། །མེ་མཚོའི་རེ་བདུན་ཆ་ཚེས་ཞག །༠། མཚོ་དབྱུག་དུས་མིག་སྲང་དབུགས་ཐིག །བུག་མཁའ་མིག་བུག་ཡིད་ཀྱི་ཆར། །དུས་ཚེས་མེ་བུག་ཉིན་ལོངས་ཡིན། ༠། ཞེས་སོ། །ཡང་ན་ཉིན་ཚེས་གཉིས་ལ་དབུགས་ཀྱི་འདོད་ཆ་བརྒྱད་རེ་དང་། དེའི་འོག་ཏུ་ཚེས་ཞག་ལ་རི་རོ་ཆ་ཉེར་གསུམ་དང་། ཉིན་ཞག་ལ་བུག་སོགས་ཆ་དུས་འབྱུང་མེ་རི་གཟུགས་རྣམས་སུ་བྱས་པའམ། ཚེས་ཞག་ལ་དབུགས་ཀྱི་བུག་སོགས་ཆ་གཟུགས་དུས་རི་དབང་བུ་གར་བསྡུས་ཀྱང་རུང་སྟེ། ཞག་གཉིས་སོ་སོའི་བར་ཁྱད་བརྟགས་པ་སོགས་ལ་ཆ་སྟོབས་མཚུངས་པས་ལེགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་ཟླ་བའི་རྟག་ལོངས་ནི། ཁྱིམ་དཀྱིལ་བུག་རོ་ཀླུ་ཆར་གསིལ་བ་དང་། ༢༣༤༠༠ཉིན་དཀྱིལ་དུས་དུས་རི་ཀླུ་མིག་གཉིས་བསྒྲིལ་བའི་ཚོགས་ཀྱིས་༣༣༥༧༢༠༢༥རྒྱུ་སྐར་ཆུ་ཚོད་ཤེད་མཚུངས་བྱས་པ་ལ་བགོས་པས་སོ་སོའི་རྟག་ལོངས་འཆར་ཏེ། དེའི་སྡོམ་ནི། ཆུ་ཚོད་མཁའ་རོ་སྲང་བུ་ག །རྒྱ་མཚོའི་དབུགས་ལ་མདའ་རོའི་ཆར། །མཁའ་གཟུགས་ཟླ་བའི་ཁྱིམ་ལོངས་སོ། ༠། ང་དགུའི་ཆུ་ཚོད་རི་གཟུགས་སྲང་། །དབུགས་མེ་བུག་སོགས་ཆར་རི་རོ། །མེ་འབྱུང་བུག་པ་ཉིན་ལོངས་ཡིན། ༠། ཞེས་སོ། །གོང་མ་རྣམས་ཀྱིས་ཞག་འདི་གཉིས་ཀྱི་ཆ་ཤས་དཀྱིལ་འཁོར་ཆར་མཛད་ཀྱང་། འཇམ་དཔལ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དབྱངས་མིའི་དབང་པོས་ལེགས་བཤད་བཻ་ཌཱུར་དཀར་པོར་མདའ་རོ་དང་། བུག་མཁའ་མིག་བུག་ཡིད་ཆར་མཛད་པ་ཉིད་ལེགས་པས་འདིར་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་བཀོད་དོ། །དེ་ནས་སྒྲ་གཅན་གྱི་རྟག་ལོངས་ནི། ཚེས་ཞག་གི་དཀྱིལ་འཁོར། ཚེས་ཟླ་རིལ་པོ་དང་ཕྱེད་པའི་དཀྱིལ་འཁོར། ཁྱིམ་དཀྱིལ་རི་རོ་ཆར་གསིལ་བ། ༤༤༨༥༠༠ཉིན་དཀྱིལ་ཀླུ་ལག་ཀླུ་ལག་གི་ཆར་དྲིལ་བ་༡༩༢༠༧༨༧༥རྣམས་ཀྱིས། རང་དང་ཤེད་མཉམ་གྱི་རྒྱུ་སྐར་ཆུ་ཚོད་ལ་སོ་སོར་བགོས་པས་སྒྲ་གཅན་གྱི་ཡུལ་གྱི་རྟག་ལོངས་རྣམས་འཆར་ཏེ། དེའི་སྡོམ་ནི། ཆུ་སྲང་ཡིད་དང་མེ་མིག་ཆར། །ཉི་མ་ཚེས་ཞག་རྟག་ལོངས་ཡིན། ༠། དབྱུག་རི་སྲང་མིག་དབུགས་རྩེ་མོ། །མེ་མིག་ཆར་ཚེས་ཟླ་ལོངས་ཏེ། ༠། མེ་དབྱུག་གཟུགས་མེའི་སྲང་དབུགས་གཟུགས། །བུག་ཟླའི་ཆ་རྣམས་ཕྱོགས་ལོངས་ཡིན། ༠། སྲང་ཡིད་དབུགས་མེ་མདའ་ནོར་ཆུ། །མཚོའི་ཆ་བུག་ཆུ་དབང་ཁྱིམ་ལོངས། ༠། ཡིད་སྲང་ཟླ་དབུགས་དབང་ཕྱོགས་དུས། །མདའ་ལག་ཆར་མེ་མཁའ་མི་བདག །ལག་མིག་སྒྲ་གཅན་ཉིན་ལོངས་སོ། ༠། ཞེས་སོ། །དེ་ནས་གཟའ་ལྔའི་རྟག་ལོངས་ནི། རང་རང་གི་ཉིན་དཀྱིལ་གྱིས། དྲག་གསུམ་ལ་རྒྱུ་སྐར་ཆུ་ཚོད་དང་། ཞི་གཉིས་ལ་དེ་ཉིད་བརྒྱ་དང་བཅུས་བསྒྱུར་བའི་ཚོགས་ལ་རིམ་པར་བགོས་པས་དྲག་པོའི་དལ་བ་དང་། ཞི་བའི་རྐང་པའི་ཉིན་ཞག་ལོངས་སྤྱོད་རྣམས་འཆར་ཏེ། སྡོམ་ནི། ཆུ་ཚོད་ལག་པ་སྲང་གཟུགས་མིག །དབུགས་ཟུང་བུག་མིག་ལག་པའི་ཆར། །ཀླུ་མཁའ་བགྲོད་པ་མིག་དམར་རོ། ༠། ཆུ་ཚོད་ཉེས་པ་སྲང་རྒྱལ་བ། །དབུགས་འབྱུང་དཀྱིལ་འཁོར་ཆར་རི་ཀླུ། །བྲོ་བ་རྒྱ་མཚོ་ལྷག་པ་སྟེ། ༠། ལག་མིག་ཆུ་སྲང་དབུགས་བགྲོད་པ། །གཟུགས་དུས་མེ་ཆ་དུས་མིག་ལག །༠། ཕུར་བུའོ་དབྱུག་རི་སྲང་ཉི་མ། །དབུགས་མེ་བུག་མཚོ་རི་ཡི་ཆར། །དབང་པོ་ཆུ་མེ་པ་ཝ་སངས། ༠། སྲང་བུག་མེ་ཀླུ་མེ་མདའི་ཆར། །སྐྱོན་རྩ་སྤེན་པའོ་༠དེ་རྣམས་ནི། །སོ་སོའི་ཉིན་ཞག་ཡུལ་ལོངས་ཡིན། །ཡང་གཟའ་ལྔ་སོ་སོའི་ཁྱིམ་ཞག་དཀྱིལ་འཁོར་རྣམས་རང་ཆར་གསིལ་བས། བུག་མཁའ་མིག་བུག་ཡིད་ཀྱིས་གསིལ་བས། མཆན། རང་ཤེད་མཚུངས་ཀྱི་རྒྱུ་སྐར་ཆུ་ཚོད་ལ་བགོས་པས་ཁྱིམ་ཞག་གི་རྟག་ལོངས་རྣམས་འཆར་ཏེ། དེའི་སྡོམ་ནི། ལག་པའི་
ཆུ་ཚོད་མེ་མིག་སྲང་། །མེ་དབུགས་རང་ཆ་རི་བོ་ཐུབ། །གཟུགས་བུག་གཟུགས་བུག་ཆ་ཤས་སུ། །ཆུ་རོ་འདོད་པ་མིག་དམར་པོ། ༠། སྐྱོན་དབྱུག་གཟུགས་མཚོའི་སྲང་དབུགས་ཐིག །རང་ཆ་ལག་མིག་ཟུང་དབང་པོ། །གཟུགས་བུག་སོགས་ཆར་བྲོ་བ་བུག །རི་བོ་རྒྱ་མཚོ་ལྷག་པའོ། ༠། ཆུ་ཚོད་ནམ་མཁའ་སྲང་ལག་མིག །དབུགས་མཚོ་རང་ཆར་ཚེས་མིག་དང་། །མིག་ཀླུ་མེ་སྐྱོན་ཆ་ཤས་སུ། །མེ་རི་ཀླུ་བུག་ཕུར་བུའོ། ༠། རི་དབྱུག་སྲང་སྐྱོན་དབུགས་དབང་པོ། །རང་ཆ་ཆུ་མཚོ་རྩེ་མོ་ཅན། །གཟུགས་བུག་སོགས་ཆར་རྩ་རིག་བྱེད། །ཆུ་གཏེར་རྒྱ་མཚོ་པ་ཝ་སངས། ༠། སྲང་བུག་དབུགས་ཐིག་རང་གི་ཆར། །རི་སྐྱོན་འབྱུང་བ་གཟུགས་བུག་ཆར། །དུས་མཚོ་མཁའ་མིག་སྤེན་པ་སྟེ། ༠། སོ་སོའི་ཁྱིམ་ཞག་རྟག་ལོངས་ཡིན། །ཞེས་སོ། །གོང་མ་རྣམས་ཀྱིས་ཁྱིམ་ལོངས་ཀྱི་ཆ་འདི་དག་རང་ཆ་ལས་གཞན་དུ་དྲིལ་བ་མ་མཐོང་ཡང་། འདིར་ཡིད་གཞུང་པའི་གྲོགས་ཀྱི་རི་མོའི་བྱ་བ་ལག་ཏུ་བླངས་ཏེ་བསྒྲིལ་བ་ཡིན་ནོ། །ཡང་གཟའ་ལྔ་པོའི་ཚེས་ཞག་གི་དཀྱིལ་འཁོར་རྣམས་རང་ཆར་གསིལ་བས། འབྱུང་འདོད་དྲག་པོའི་ཆས། མཆན། ཤེད་མཉམ་གྱི་རྒྱུ་སྐར་འཁོར་ལོ་ལ་བགོས་པས་ཚེས་ཞག་རྟག་ལོངས་རྣམས་འཆར་ཏེ། དེའི་སྡོམ་ནི། མིག་དབྱུག་བུག་གཟུགས་སྲང་ཟླ་དབུགས། །རང་ཆར་མེ་ཡིད་རི་མཁའ་རིའི། །ཆ་ལ་ཆུ་མཚོ་གཟུགས་མིག་དམར། ༠། སྐྱོན་དབྱུག་སྲང་རི་དབུགས་ཡོན་ཏན། །རང་ཆར་དུས་མེ་ཐིག་རི་བོ། །རི་སོགས་ཆ་ཤས་མེ་རི་ལྷག །༠། ལག་མིག་ཆུ་སྲང་དབུགས་ཐིག་ལེ། །རི་སྐྱོན་རང་ཆའོ་ཡིད་མ་ནུའི། །ཆ་ལ་བུག་རི་ཐུབ་༠ཕུར་བུ། །རི་དབྱུག་སྲང་མདའ་དབུགས་ཆུ་གཏེར། །རང་ཆར་དུས་མེ་རོ་རི་སོགས། །ཆར་ནི་དུས་མིག་པ་ཝ་སངས། ༠། ཀླུ་སྲང་འབྱུང་དབུགས་རང་གི་ཆར། །ཀླུ་མེ་ཐུབ་གཟུགས་རི་སོགས་ཆར། །མི་བདག་ལག་པ་སྤེན་པ་སྟེ། ༠། སོ་སོའི་ཚེས་ལོངས་རྣམ་པར་དག །ཅེས་སོ། །

རྐང་པའི་ལོངས་སྤྱོད་དག་པར་བྱེད་པ།

ཡན་ལག་ལྔའི་ལོངས་སྤྱོད་བཤད་པ།

གཞི་རྒྱུན་བཅས་ཀྱི་རྟག་ལོངས་སྤྱོད་ཚུལ།

འདས་མ་ཐག་པའི་ཟླ་བའི་ངེས་པས་རྩིས་གཞི་འཛིན་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཉིས་པ་རྐང་པའི་ལོངས་སྤྱོད་དག་པར་བྱེད་པའི་ཆོ་ག་ལ། ཡན་ལག་ལྔའི། སྒྲ་གཅན་གྱི། གཟའ་ལྔའི། མཇུག་རིང་གི་ལོངས་སྤྱོད་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ལ། གཞི་རྒྱུན་བཅས་ཀྱི་རྟག་ལོངས་སྤྱོད་ཚུལ་དང་། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་རྐང་ལོངས་དག་པར་བྱེད་པའི་ཚུལ་གཉིས།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དང་པོ་ལའང་། འདས་མ་ཐག་པའི་ཟླ་བའི་ངེས་པས་རྩིས་གཞི་འཛིན་པ། དེ་ལ་ཞག་རེའི་རྟག་ལོངས་བསྣན་ཏེ་བརྩི་བཞིན་པའི་བར་པ་བསྒྲུབ་པའོ། །དང་པོ་ནི། བརྩི་བཞིན་པའི་ཟླ་བ་དག་པའི་ཚོགས་གཟའ་ཉི་ཆ་རིལ་གྱི་ཟླ་བའི་ངེས་པས་སོ་སོར་བསྒྱུར་ལ། རྩིས་གཞི་རང་རང་གི་འཁོར་ལོར་མ་ལོངས་པའི་རྩིས་འཕྲོ་རྣམས་བསྲེས་ཏེ། མས་ནས་ཡར་རང་རང་གི་འཁོར་ལོས་དྲིལ་བས་གཟའ་ཉི་ཆ་རིལ་གྱི་དྷྲཱུ་ཝ་ཀ་རྣམ་པར་དག་པ་འཆར་རོ། །དེ་ཡང་ཟླ་དག་གི་ཚོགས་སོ་སོའི་ཟླ་བའི་ངེས་པས་བསྒྱུར་དགོས་ཏེ། དེ་ལྟ་བུའི་ཟླ་བའི་ཚོགས་ཀྱི་ཟླ་བ་རེའི་སྟེང་ནས་གཟའ་ཉི་ཆ་རིལ་གྱི་ངེས་པའི་ཚོགས་དེ་ཙམ་ཞིག་གནས་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་གནས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་། ཚེས་ཞག་གཅིག་གི་ཚད་ཆུ་ཚོད་ང་དགུ་རྗེས་འབྲང་དང་བཅས་པ་སུམ་ཅུས་བསྒྱུར་བས། གཟུགས་དང་གཟུགས་མེ་སོགས་གཟའ་དྷྲཱུའི་སྒྱུར་བྱེད་རྣམས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་དང་། ཡང་ཟླ་རྐང་ལ་ཞག་རེ་ཞིང་རྐང་པ་རིལ་པོ་རེ་དང་། རིལ་པོ་རེའི་སུམ་སྟོང་བདུན་བརྒྱ་བརྒྱད་ཅུའི་ཆ་རེ་གནས་ལ། དེ་གཉིས་ཟླ་བ་གཅིག་གི་བར་དུ་བསགས་པས་རྐང་པ་རིལ་པོ་སུམ་ཅུ་དང་། རྐང་པའི་སུམ་སྟོང་བདུན་བརྒྱ་བརྒྱད་ཅུའི་ཆ་ཤས་ཀྱང་སུམ་ཅུ་འབྱུང་ཞིང་། སུམ་སྟོང་བདུན་བརྒྱ་བརྒྱད་ཅུ་པོ་ཞག་གི་འཁོར་ལོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་སུམ་ཅུས་དྲིལ་བས་དུས་ཉི་འབྱུང་སྟེ། ཟླ་བ་གཅིག་གི་ཆ་ཤས་ཀྱི་འཁོར་ལོའོ། །དེས་ན་ཟླ་བ་གཅིག་གི་རྐང་པ་རིལ་པོ་སུམ་ཅུ་ལ་ཟླ་རྐང་གནས་བཅུ་བཞི་ལུགས་འབྱུང་ལུགས་ལྡོག་ཏུ་སྤྱོད་པའི་འཁོར་ལོ་ཀླུ་ལག་གིས་བགོས་པས་ལྷག་མར་གཉིས་ལུས་པའི་ཕྱིར་དེས་གནས་གོང་མ་དང་། སུམ་སྟོང་བདུན་བརྒྱ་བརྒྱད་ཅུའི་ཆ་ཤས་སུམ་ཅུ་སུམ་ཅུ་ལ་དུས་ཉིའི་ཆ་ཤས་གཅིག་རེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གནས་འོག་མ་གཅིག་གིས་བསྒྱུར་བ་ཡིན་ལ། དེ་བཞིན་དུ་ཉི་མའི་ཚེས་ཞག་གཅིག་གི་ཡུལ་གྱི་ལོངས་སྤྱོད། ཆུ་ཚོད་བཞི། སྲང་ཉེར་གཅིག་ལ་སོགས་པ་དེ་སུམ་ཅུས་བསྒྱུར་བས། མིག་ཕྱོགས་སོགས་ཉི་དྷྲཱུའི་སྒྱུར་བྱེད་རྣམས་འབྱུང་བ་ཡིན་ལ། དེ་ལྟར་ཟླ་བ་སྔ་མ་སྔ་མའི་གཟའ་ཉི་ཆ་རིལ་གྱི་དྷྲཱུ་བ་ཀ་རྣམ་པར་དག་པའི་སྟེང་དུ་སོ་སོའི་སྒྱུར་བྱེད་རྣམས་བྱིན་ཏེ། རང་རང་གི་འཁོར་ལོས་དྲིལ་བས་ཟླ་བ་ཕྱི་མ་ཕྱི་མའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ངེས་པ་རྣམ་པར་དག་པ་འཆར་རོ། །དེ་དག་གི་ལག་ལེན་སྡོམ་ཚིག་ཏུ་སྨྲས་པ། རབ་ཉིའི་སྐྱེས་བདག་འདས་ལོ་རུ། །བྱས་པའི་ཟླ་དག་གནས་ལྔ་དང་། །གནས་གཉིས་གནས་ལྔ་རིམ་པར་བཀོད། དང་པོ་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེ་དང་། །མཁའ་འབྱུང་ཐིག་ལེ་མཁའ་ཀླུ་ཆུས། །བསྒྱུར་ལ་དབང་ཕྱོགས་མེ་འབྱུང་ཐིག །ཆུ་རི་གཟུགས་སྦྱིན་རི་མཁའ་རི། །དུས་དང་མཁའ་རོ་ལན་གཉིས་དང་། །ཐུབ་པས་དྲིལ་ལྷག་གཟའ་དྷྲཱུའོ། །གཉིས་པ་སྟེང་མིག་འོག་མའི་གནས། །གཟུགས་བསྒྱུར་ཆུ་དང་འོག་ཀླུ་བྱིན། །དུས་ཉི་ཀླུ་ལག་གིས་དྲིལ་ལྷག །ཚོགས་དང་ཆ་ཤས་དྷྲཱུ་བ་ཀ། གསུམ་པ་མིག་ཕྱོགས་ཀླུ་དབང་གཟུགས། །རི་བོ་ཟླས་བསྒྱུར་དེ་ཉིད་དང་། །འཁོར་ལོ་སྐྱོན་མཚོ་དུས་འབྱུང་བྱིན། །རི་རོ་དུས་དང་མཁའ་རོ་གཉིས། །འཁོར་ལོས་དྲིལ་ལྷག་ཉི་དྷྲཱུའོ། །སྔ་དྷྲཱུར་རང་རང་སྒྱུར་བྱེད་བྱིན། །ཕྱི་མ་ཕྱི་མའི་དྷྲཱུ་བ་འཆར། །ཞེས་སོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་ལྔ་བསྡུས་ལས། གཟའ་ཚེས་སྐར་སྦྱོར་རྣམས་སྒྲུབ་པའི་གཞི་ཟླ་བའི་ངེས་པ་བསྟན་པ་སྟེ། བྱེད་པ་ལ་ནི་ཚེས་གྲངས་ངེས་ན་ཟླ་བ་མ་ངེས་ཀྱང་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར། ཟླ་བའི་དྷྲཱུ་བ་བཙལ་མི་དགོས་སོ། །འོ་ན། འདིར་གཟའ་དྷྲཱུའི་གནས་དང་པོས་ཉིན་ཞག་ལ་དབང་བྱེད་ཀྱི་རེས་གཟའ་དང་། ཆུ་ཚོད་མན་ཆད་ཀྱིས་ཚེས་ཀྱི་འཕོ་མཚམས་ཏེ། ཡན་ལག་ལྔ་ཡི་ཡ་གྱལ་གྱི་གཟའ་ཚེས་གཉིས་འདིའི་ཐུན་མོང་དུ་སྟོན་པའི་གནད་གང་ཞེ་ན། འདི་ཡིན་ཏེ་ཚེས་ཞག་ལས་ཉིན་ཞག་སྒྲུབ་པའི་ཚེ། གནས་གསུམ་འོག་མའི་ཆ་གཉིས་ཀྱིས་སྟེང་མར་ཞག་མི་ཐུབ་སྟོན་པའི་ཉིན་ཞག་གི་ཚོགས་དང་། རེས་གཟའི་གནས་འཇུག་པ་གཅིག་པ་གང་ཞིག །གནས་འོག་མ་གཉིས་ཀྱི་ཆ་དང་ཚེས་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་འཇུག་པ་གཅིག་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་ཚེས་ཟླ་གཅིག་གི་ཞག་གྲངས་སུམ་ཅུ་པོ་གནས་གསུམ་དུ་བཞག་ལ། འོག་ནས་རི་མཁའ་རི་དང་ཆུ་རོས་མ་ཐོབ་པ་ཞག་ས་ནས་གཅིག་ཕབ་སྟེ་རང་རང་གི་ཆའི་འཁོར་ལོར་བྱས་པ་ལ་སྦྱངས་པའི་ཚོགས་ལས། ༢༩འོག་མའི་གནས་གཉིས་ཀ་དབྱུག་སྲང་དབུགས་ཆའི་དོན་དུ། མཁའ་རོ་ལན་གཉིས་དང་། རོ་དང་། རི་མཁའ་རིས་རིམ་པར་བསྒྱུར་བ་ལ། རི་མཁའ་རི་དང་ཆུ་རོས་རིམ་བཞིན་དྲིལ་བའི་ནོར་ཞག་གི་འོག་ཏུ་བརྩེགས་ཏེ། ཞག་གནས་
བདུན་གྱིས་ཕུད་པའི་ལྷག་མར་གཟའ་ཚེས་ཀྱི་ཟླ་བའི་ངེས་པ་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེ་སོགས་འཆར་བའི་ཕྱིར་རོ། །

དེ་ལ་ཞག་རེའི་རྟག་ལོངས་བསྣན་ཏེ་བརྩི་བཞིན་པའི་བར་པ་བསྒྲུབ་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཉིས་པ་ནི། གཟའ་ཉིའི་དྷྲཱུ་བ་ཀ་སོ་སོ་ལ། རང་རང་གི་རྟག་ལོངས་གང་རྩིའི་ཚེས་ཀྱིས་བསྒྱུར་ནས་སྟེར་བའམ། ཡང་ན་རྟག་ལོངས་གཅིག་ཐོག་གཅིག་བརྩེགས་ཀྱིས་སྤེལ་བའི་རེའུ་མིག་སུམ་ཅུ་ལས་གང་འདོད་དང་། ཟླ་རྐང་གི་དྷྲཱུ་བའི་རིལ་པོའི་གནས་སུ་ཚེས་རེ་ལ་རྐང་པ་རིལ་པོ་རེ་སྤྱོད་པའི་དོན་དུ་གང་རྩིའི་ཚེས་གྲངས་ཉིད་སྦྱིན་པས་འགྲུབ་སྟེ། དྷྲཱུ་བ་ཀ་ནི་འདས་མ་ཐག་པའི་གནམ་སྟོང་གི་བར་པ་ཡིན་པ་གང་ཞིག །དེ་ལ་བརྩི་བཞིན་པའི་ཞག་རེའི་རྟག་ལོངས་བསྣན་པས་ངེས་པ་ད་ལྟ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །

རྐང་ལོངས་དག་པར་བྱེད་ཚུལ།

ཟླ་རྐང་ལ་བརྟེན་ནས་གཟའ་ཚེས་ཕྱེད་དག་ཏུ་བསྒྲུབ་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཉིས་པ་རྐང་ལོངས་དག་པར་བྱེད་ཚུལ་ལ། ཟླ་རྐང་ལ་བརྟེན་ནས་གཟའ་ཚེས་ཕྱེད་དག་ཏུ་བསྒྲུབ་པ། ཉི་རྐང་ལ་བརྟེན་ནས་གཟའ་ཉི་རྣམ་དག་ཏུ་བསྒྲུབ་པ། ཉི་མ་དང་ཚེས་ལ་བརྟེན་ནས་རེས་འགྲོགས་ཀྱི་ཟླ་སྐར་བསྒྲུབ་པ། ཟླ་ཉི་ལ་བརྟེན་ནས་སྦྱོར་བ་བསྒྲུབ་པ། ཕྱི་ཆའི་བྱེད་པ་བརྩི་བའོ། །དང་པོ་ནི། རིལ་པོའི་ངེས་པ་ད་ལྟར་བ་དེ་ལ། ༡༤བཅུ་བཞིས་བགོ་དགོས་ཏེ། ཟླ་རྐང་གི་རིམ་རིམ་མིན་གང་རུང་རེ་ལ་རྐང་གནས་ཀྱི་གྲངས་བཅུ་བཞི་རེ་ངེས་པའི་ཕྱིར། ཐོབ་ནོར་ཟུར་དུ་འཇོག་པ་ནི། བསྣོན་འབྲིད་བྱེད་པའི་མཚན་མ་སྟེ། འོག་ཏུ་རྐང་ལོངས་རྣམས་གཟའ་བར་པ་ལ་ནོར་མཉམ་ན་བསྣན་ཞིང་། མི་མཉམ་ན་དབྲི་དགོས་པའི་ཕྱིར། ལྷག་མས་རྐང་པ་འཛིན་པའི་བྱ་བ་བྱེད་པ་སྟེ། ཟོས་མ་ཟོས་ཀྱི་རྐང་མཚམས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཟུང་བྱའི་རྐང་གནས་ནི་བཅུ་བཞིར་ངེས་ཏེ། མདའ་དབང་འབྱུང་མཚོ་མེ་མིག་གཟུགས་ཏེ་བདུན་པོ་ལུགས་འབྱུང་ལྡོག་ཏུ་གནས་པའི་ཕྱིར། འཛིན་ཚུལ་ནི། འཛིན་བྱེད་སྟོང་ན་རྐང་སྡོམ་དུ་ཐིག་ལེ་བྲི་སྟེ། རྐང་པ་མ་ཟོས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་འཛིན་བྱེད་གཅིག་ནས་བཅུ་གསུམ་གྱི་བར་གང་བྱུང་ཡང་། སྔ་རྐང་ལ་ཟོས་ཟིན་དང་། ཕྱི་རྐང་ལ་ཟ་རྒྱུ་སྡོམ་སྟེ། དཔེར་ན། བཅུ་བཞིས་བགོས་པའི་ལྷག་མར་བཅུ་གསུམ་བྱུང་ན། མ་ཟོས་པའི་རྐང་པ་ལྔ་པ་དང་། གཅིག་བྱུང་ན་ཟོས་པའི་རྐང་པ་ལྔ་པ་བསྡོམས་པ་བཞིན་ནོ། །ཆོ་
ག་དེས་ནི་རིལ་ཆ་གཉིས་སྡོམ་པའི་ལོངས་སྤྱོད་ཚེ་རེ་ལ་སུམ་སྟོང་བདུན་བརྒྱ་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་གཅིག་རེ་སྤྱོད་པ་ལས། སུམ་སྟོང་བདུན་བརྒྱ་བརྒྱད་ཅུ་སྤྱོད་པ་དེ་རྟོགས་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་ད་དུང་ཆ་གཅིག་པོ་མ་ཚང་བ་དེ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་ཆ་ཤས་སོ་སོར་བརྩི་དགོས་ཏེ། ཆ་ཤས་ཀྱི་གནས་ན་གང་འདུག་རྐང་བཟུང་མདུན་མས་བསྒྱུར་ལ། དུས་ཉིས་ཐོབ་པ་ཡང་དག་རྒྱུ་བའི་ཆུ་ཚོད་དང་། ལྷག་རྣམས་སྲང་དབུགས་རི་མཁའ་རིར་བྱས་ཏེ། ཐོབ་ནོར་རྣམས་ཀྱིས་སྔར་གྱི་རྐང་སྡོམ་ཆུ་ཚོད་ལ་སྔ་རྐང་ལ་ནོར་དང་ཕྱི་རྐང་ལ་བུ་ལོན་དུ་བྱས་པའི་ཚོགས་ནི་ཟླ་རྐང་གི་ལོངས་སྤྱོད་དོ། །དེས་གཟའ་བར་པའི་ལོངས་སྤྱོད་ལ་སྔར་གྱི་ནོར་མཉམ་མི་མཉམ་གྱིས་བསྲེ་སྦྱངས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འདིར་ཆ་ཤས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་དུས་ཉིས་མཛད་པ་ནི་རགས་པ་སྟེ། ཞག་གི་ཆ་ཤས་སུམ་ཅུའི་བར་ཆད་པས་ཉེས་པ་ཆེར་མི་བསྐྱེད་ཅིང་། སུམ་ཅུར་ལོངས་ནས་དུས་ཉིའི་ཆ་རེ་བསྲེས་པས། ཆ་ཤས་སུམ་ཅུ་པོ་བསྲེས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། རྒྱུན་ལ་བརྟེན་པའི་ཉེས་པ་ནི་དེ་བས་ཀྱང་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་ནའང་། བློ་ལྡན་དག་ཞིབ་རྩིས་བྱ་བར་འདོད་ན། དྷྲཱུ་བའི་ཆ་ཤས་ཀྱི་གནས་ན་གང་འདུག་སུམ་ཅུས་བསྒྱུར་ལ། གང་རྩིའི་ཚེས་བསྲེས་ཏེ། རྐང་བཟུང་མདུན་མས་བསྒྱུར། དེ་ལ་ཆ་ཤས་ཀྱི་ཞག་གི་འཁོར་ལོ་སུམ་སྟོང་བདུན་བརྒྱ་བརྒྱད་ཅུས་བགོ་བ་སོགས་ཀྱིས་རྐང་ལོངས་བརྟག་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དཔེར་ན། ནག་དྷྲཱུ་སྟོང་པའི་ཚེས་གཅིག་གི་རྩིས་བྱེད་པ་ན། རིལ་ཆ་གཉིས་ཀའི་གནས་སུ་ཚེས་གྲངས་གཅིག་རེ་སྦྱིན་པས། རིལ་པོ་གཅིག་གིས་རིམ་རྐང་དང་པོ་ཆུ་ཚོད་ལྔ་པ་ཟིན་ཅིང་། ཆ་ཤས་གཅིག་གིས་རྐང་བཟུང་མདུན་མ་ཆུ་ཚོད་ལྔ་པ་དེའི་སུམ་སྟོང་བདུན་བརྒྱ་བརྒྱད་ཅུའི་ཆ་གཅིག་ལ། དབུགས་ཀྱི་ཉེར་གཅིག་ཆ་བཅུ་བྱུང་བ་གཉིས་མཉམ་དུ་བྱས་ཏེ། གཟའ་དྷྲཱུ་སྟོང་པའི་གནས་སུ་ཚེས་གཅིག་གི་རྟག་ལོངས་༠བསྣན་པ་ལ་རིམ་པའི་སྔ་རྐང་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྦྱིན་པས། ཆུ་ཚོད་དྲུག་ཅུ་རྩ་བཞི། སྲང་གསུམ། དབུགས་བཞི། ཉེར་གཅིག་ཆ་བཅུ། རི་མཁའ་རི་ཆ་སུམ་བརྒྱ་སོ་དྲུག་རྣམས་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་གི་ལག་ལེན་ཡང་། གཟའ་དྷྲཱུར་གང་རྩིའི་རྟག་ལོངས་སྦྱིན། །རིལ་པོར་ཚེས་བསྲེས་མ་ནུས་བགོ། ཐོབ་པ་གཟུགས་མེ་
མི་མཉམ་ཞིང་། །མིག་མཚོ་ཐིག་ལེ་མཉམ་པ་ཡིན། །ལྷག་མས་ཟླ་བའི་རྐང་པ་བཟུང་། །མདའ་དབང་འབྱུང་མཚོ་མེ་མིག་གཟུགས། །ལྡོག་པ་དང་བཅས་ཡིད་ཀྱི་གནས། །སྔ་ཕྱི་ཟོས་དང་མ་ཟོས་སྡོམ། །རྐང་བཟུང་མདུན་མས་ཆ་ཤས་བསྒྱུར། །མ་ཟིན་རྐང་པ་དང་པོ་དང་། །མཁའ་རོ་དུས་དང་རི་མཁའ་རིས། །བསྒྱུར་ལ་དུས་ཉིས་རིམ་ཐོབ་ནོར། །རྒྱུ་བའི་དབྱུག་སྲང་དབུགས་ཆ་སྟེ། །དེ་ཡིས་རྐང་སྡོམ་ཆུ་ཚོད་ལ། །སྔ་རྐང་བསྲེ་ཞིང་ཕྱི་རྐང་དམན། །ཚོགས་དེ་གཟའ་ཡི་ལོངས་སྤྱོད་དུ། །ནོར་མཉམ་བསྣན་ལ་མི་མཉམ་དབྲི། །གལ་ཏེ་ཞིབ་མོར་རྩི་འདོད་ན། །དྷྲཱུ་བའི་ཆ་ཤས་མཁའ་མེ་ཡིས། །བསྒྱུར་ལ་གང་རྩིའི་ཚེས་གྲངས་བསྲེ། །དེ་ཉིད་རྐང་བཟུང་མདུན་མས་བསྒྱུར། །མཁའ་ཀླུ་རི་མེས་བགོས་ཐོབ་པ། །ཡང་རྒྱུའོ་ལྷག་རྣམས་མཁའ་རོ་དུས། །གཟུགས་མིག་གིས་བསྒྱུར་ཐོབ་པའི་ཚོགས། །སྔ་ཕྱི་རྐང་དང་གཟའ་ལོངས་ལ། །མཉམ་དང་མི་མཉམ་དབྲི་བསྣན་རྣམས། །སྔར་བཞིན་བྱས་པས་གཟའ་ཕྱེད་དག །ཅེས་སོ། །

ཉི་རྐང་ལ་བརྟེན་ནས་གཟའ་ཉི་རྣམ་དག་ཏུ་བསྒྲུབ་པ།

ཉི་མའི་རྒྱུན་བཅས་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཉིས་པ་ཉི་རྐང་ལ་བརྟེན་ནས་གཟའ་ཉི་རྣམ་དག་ཏུ་བསྒྲུབ་པ་ལ། ཉི་མའི་རྒྱུན་བཅས་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་དང་། ཞག་རེའི་ལོངས་སྤྱོད་དག་པར་བྱེད་པའི་ཚུལ་གཉིས། དང་པོ་ནི། ཉི་མའི་ངེས་པ་ད་ལྟར་བ་དེ་གནས་གཉིས་སུ་བཀོད་པའི་ཕྱོགས་གཅིག་ལ་སྐྱེས་ཁྱིམ་སྦྱང་དགོས་ཏེ། དུས་ཀྱི་ཐོག་མ་ལུག་ཁྱིམ་ནས་རྩོམ་ལ། ཉི་མ་ནི་ཀརྐ་ཊ་ཡི་ཁྱིམ་གྱི་ཐོག་མར་སྐྱེས་པས། རང་མ་སྐྱེས་གོང་གི་ཁྱིམ་ལུག་གླང་འཁྲིག་གསུམ་གྱི་རྒྱུ་སྐར་སྒང་པོ་དྲུག་དང་། རྐང་པ་གསུམ་གྱི་ཆུ་ཚོད་ཞེ་ལྔ་པོ་སྦྱངས་དགོས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རང་སྐྱེས་པ་ན་རྐང་ལོངས་ཀྱི་ཐོག་མ་རྩོམ་པ་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པས། ཁྱིམ་གྱི་ཐོག་མ་ལུག་ཁྱིམ་ནས་རང་མ་སྐྱེས་གོང་གི་ཁྱིམ་གསུམ་མ་སྦྱངས་ན་རང་གི་རྐང་མཚམས་མི་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་སྐྱེས་ཁྱིམ་སྦྱོང་དུ་མ་ལྡང་ན་ནི་སྐར་གནས་སུ་རྒྱུ་སྐར་གྱི་འཁོར་ལོ་བསྲེས་ནས་གོང་བཞིན་སྦྱངས་དགོས་ཏེ། འཁོར་ལོ་ནི་བགྲོད་བྱའི་ཡུལ་ཡིན་པ་གང་ཞིག །རང་གི་དང་པོར་གང་བསྐྱེད་དྷྲཱུ་བའི་སྐབས་སུ་འཁོར་ལོ་དོར་བ་དེའི་སྟེང་ནས་སྦྱངས་པས། རྐང་རྒྱུན་རྟོགས་པའི་ཆེད་ཡིན་པའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཕྱིར། སྦྱངས་རྗེས་འཁོར་ལོ་ཕྱེད་ལྷག་ན་དོར་བས་ཆོག་སྟེ། རང་སྐྱེས་པའི་ཁྱིམ་ནས་འགོ་བཟུང་བའི་ཀརྐ་ཊ་སེང་གེ་བུ་མོ་གསུམ་དུ་རིམ་པའི་སྔ་རྐང་ལ་སྤྱད་པའི་གུན། སྲང་སྡིག་གཞུ་གསུམ་དུ་རིམ་པའི་ཕྱི་རྐང་ལ་སྤྱད་པ་དེས་བསབས་པས་ནོར་བུ་ལོན་ཁ་དག་ནས་རྟག་པའི་ལོངས་སྤྱོད་ལ་བྲི་གང་མེད་པར་གནས་པའི་ཕྱིར། དེ་བས་ན་འཁོར་ལོ་མ་བསྣན་པར་འཁོར་ཕྱེད་དོར་ན་རིམ་མིན་གྱི་སྔ་རྐང་ཆུ་བུམ་ཉ་གསུམ་དང་། བསྣན་ནས་དོར་ན་རིམ་མིན་གྱི་ཕྱི་རྐང་ལུག་གླང་འཁྲིག་གསུམ་གང་རུང་ལ་གནས་ཤིང་། གལ་ཏེ་འཁོར་ཕྱེད་མ་དོར་ན་རིམ་པའི་སྔ་རྐང་ཀར་སེང་བུ་མོ་གསུམ་དང་། དེའི་ཕྱི་རྐང་སྲང་སྡིག་གཞུ་གསུམ་གང་རུང་ལ་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་སྐྱེས་ཁྱིམ་སྦྱངས་པ་སོགས་བྱས་པའི་ལྷག་མ་ནི་རྐང་འཛིན་དག་པ་སྟེ། དེའི་སྐར་གནས་ཆུ་ཚོད་ཀྱི་གནས་སུ་གསིལ་བ་ལ་ཁྱིམ་རེའི་ཆུ་ཚོད་ཀྱི་གྲངས་བརྒྱ་སོ་ལྔས་བགོད་དགོས་ཏེ། རྐང་མཚམས་ནས་བགྲངས་པའི་ཁྱིམ་ཇི་ཙམ་འདས་བརྟག་དགོས་པའི་ཕྱིར། དེའང་འཁོར་ཕྱེད་དོར་ནས་ཆུ་སྲིན་དང་། མ་དོར་ན་ཀརྐ་ཊ་ནས་རྐང་མཚམས་འཛིན་དགོས་པས། འདིར་དོར་བའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། ཐོབ་པ་ལ་བཞི་ལྟ་བུ་བྱུང་བའི་ཚེ། དེ་བཞི་ནི་ཆུ་བུམ་ཉ་ལུག་བཞི་ཡིན་ལ། ཐོབ་པ་དེས་རྐང་པ་འཛིན་པའི་ཚེ། མ་འོངས་པ་ན་སྤྱོད་རྒྱུའི་གླང་གི་ཆུ་ཚོད་བཞི་དང་། འཁྲིག་པའི་དྲུག་སྡོམ་པའི་ཆུ་ཚོད་བཅུ་སྡོམ་པ་ཡིན་ཏེ། སྔ་རྐང་ལ་སྤྱད་ཟིན་དང་། ཕྱི་རྐང་ལ་སྤྱོད་འགྱུར་སྡོམ་དགོས་པ་གང་ཞིག །འདིར་དོར་བ་རིམ་མིན་གྱི་ཕྱི་རྐང་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེའི་རྗེས་སུ་ལྷག་མ་རྣམས་རྐང་བཟུང་མདུན་མས་བསྒྱུར་ནས་རང་རང་གི་འཁོར་ལོས་ཆུ་ཚོད་དུ་དྲིལ་བ་ལ། བརྒྱ་སོ་ལྔས་བགོས་པས་ཐོབ་པ་ནི་ཡང་དག་རྒྱུ་བའི་ཆུ་ཚོད་དེ། རང་ཟ་བཞིན་པའི་རྐང་པ་དེའི་སྟེང་དུ་ཉི་མས་སླེབ་ནས་གང་རྩིས་ཚེས་དེ་རྫོགས་པ་ཡན་ལ་སྤྱད་པའི་རྐང་པའི་ཆུ་ཚོད་དོ། །ལྷག་མ་དྲུག་ཅུ་དང་། དྲུག་དང་། རི་རོས་བསྒྱུར་ནས་རང་རང་གི་ཆ་བཅུག་ལ་བརྒྱ་སོ་ལྔས་བགོས་པའི་ཐོབ་པ་རྣམས་ནི་ཡང་དག་རྒྱུ་བའི་ཆུ་སྲང་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ནས་ཡང་དག་རྒྱུ་བའི་ལོངས་སྤྱོད་དེ་རྣམས་ཀྱིས་སྔ་རྐང་ཡིན་ན་རྐང་སྡོམ་ལ་བསྣན་ཅིང་། ཕྱི་རྐང་ཡིན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ན་རྐང་སྡོམ་ནས་དབྲི་དགོས་ཏེ། རྐང་སྡོམ་ནི་སྔ་རྐང་ལ་སྤྱད་ཟིན་དང་། ཕྱི་རྐང་ལ་སྤྱོད་འགྱུར་ཡིན་པས། སྔ་རྐང་དུ་ནོར་རམ་བུ་ལོན་འཕེལ་བ་དེ། ཕྱི་རྐང་དུ་དབྲི་བས་དག་ཚད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་བྱས་པའི་རྐང་རྒྱུན་རྣམས་རེས་གཟའ་ཕྱེད་དག་དང་། ཉི་བར་ཅིག་ཤོས་ལ་འཁོར་ཕྱེད་དོར་ན་བྱིན་ཞིང་། མ་དོར་ན་དབྲི་དགོས་ཏེ། ཀརྐ་ཊ་ནས་གཞུའི་བར་རིམ་པའི་ཁྱིམ་དྲུག་ལ་རྐང་ལོངས་རྣམས་རྟག་ལོངས་ལ་བུ་ལོན་དང་། ཆུ་སྲིན་ནས་འཁྲིག་པའི་བར་རིམ་མིན་གྱི་ཁྱིམ་དྲུག་ལ་ནོར་དུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར། འོ་ན་འདིར་གཟུང་བྱའི་རྐང་པ་ལ་དུས་མཚོ་ཟླ་བ་འོང་བའི་རྒྱུ་མཚན་གང་ཞེ་ན། ཚེས་ཞག་སོ་གཅིག་ཅུང་མེད་རེ་ལ་ཉི་ཁྱིམ་ལོངས་པའི་དོན་གྱིས་ཡིན་ཏེ། ཚེས་ཞག་གཅིག་༠གི། ཟླ་༠ཆུ་༠དུས་༠འབྲས་རྣམས་སུམ་ཅུས་བསྒྱུར་བའི་སྟེང་དུ། ཚེས་ཞག་གཅིག་གི་བཅུ་གསུམ་ཆ་བཅུ་གཉིས་པའི། ཟླ་༠ཆུ་༠དུས་༠འབྲས་སོ་སོར་བསྣན་པས་ཆུ་ཚོད་ཀྱི་སར་རང་རང་གི་རྐང་པའི་ཆུ་ཚོད་ཀྱི་གྲངས་གསལ་པོར་སྟོན་པའི་ཕྱིར། དེ་དག་གི་ལག་ལེན་ཡང་། ཉི་བར་གནས་གཉིས་གཅིག་ལ་ནི། །སྐར་དྲུག་ཆུ་ཚོད་ཞེ་ལྔས་སྦྱངས། །མ་ལྡང་འཁོར་ལོ་བསྣན་ལ་སྦྱངས། །སྦྱངས་ཤུལ་འཁོར་ཕྱེད་ལྷག་ན་དོར། ༡༣། ལྷག་མའི་སྐར་མ་མཁའ་རོས་བསྒྱུར། །ཆུ་ཚོད་བཅུག་ལ་མདའ་ཡོན་ཟླས། །བགོས་ཐོབ་ནོར་གྱིས་ཉི་རྐང་བཟུང་། །དུས་མཚོ་ཟླ་བ་སྔ་རྐང་སྟེ། །ཕྱི་རྐང་དེ་ལྡོག་རོ་ཡི་གནས། །སྔ་ཕྱི་ཟོས་དང་མ་ཟོས་སྡོམ། །རྐང་བཟུང་མདུན་མས་ལྷག་རྣམས་བསྒྱུར། །མ་ཟིན་དང་བཟུང་རང་འཁོར་དྲིལ། །མདའ་ཡོན་ཟླས་ཐོབ་ཡང་རྒྱུའི་དབྱུག །ལྷག་མ་མཁའ་རོ་དུས་རི་རོས། །བསྒྱུར་བཅུག་ཐོབ་པ་སྲང་དབུགས་ཆ། །སྔ་རྐང་ཆུ་ཚོད་གཉིས་བསྲེ་ཤིང་། །ཕྱི་རྐང་རྒྱུ་བས་སྦྱངས་ལྷག་རྣམས། །གཟའ་ཉི་ཕྱེད་དག་ལོངས་སྤྱོད་དུ། །འཁོར་ཕྱེད་དོར་བསྣན་མ་དོར་ཕྲི། །དེ་ཡིས་གཟའ་ཉི་རྣམ་པར་དག །རེས་གཟའ་གང་ཤར་ཉིན་ཞག་རེར། །སྤྱད་པས་སང་གི་ནམ་ལངས་འཕོ། །དེ་ལོངས་གནས་སུ་གང་ཤར་བ། །རྫོགས་ཚེ་ཕྱི་མའི་ཚེས་ཞག་འཇུག །གཟའ་གཅིག་ལན་གཉིས་ལྡབ་གྱུར་ན། །ཆུ་ུཚོད་མང་བའི་ཚེས་དེ་ཆད། །མཆོངས་ན་ཆུ་ཚོད་ཉུང་བ་ལྷག །ཉི་མའི་ལོངས་སྤྱོད་
རང་ཉིད་ཀྱིས། །སྐར་གནས་དེ་སྟེང་སླེབ་པ་ན། །དེ་ཉིད་ཚེས་ལོངས་རྫོགས་རྫོགས་ཡན། །སྤྱད་ཟིན་འདས་པའི་ལོངས་སྤྱོད་འཆར། །ཞེས་སོ། །

ཞག་རེའི་ལོངས་སྤྱོད་དག་པར་བྱེད་པའི་ཚུལ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཉིས་པ་ཁྱིམ་རང་རང་གི་ཞག་རེའི་ཉི་མའི་རྐང་ལོངས་དག་པར་བྱེད་པའི་ཚུལ་ནི། ཉི་མའི་ཚེས་ཞག་རེའི་ཡུལ་ལོངས། ༠རྣམས་གནས་གསུམ་དུ་བྱས་པའི། གཅིག་གི་གནས་ཐམས་ཅད་རྐང་པ་དྲུག་པས་བསྒྱུར་ནས་ཆུ་ཚོད་དུ་དྲིལ་བ་ལ་བརྒྱ་སོ་ལྔས་རིམ་པར་བགོས་པའི་རྐང་ལོངས་༠རྣམས། རྟག་ལོངས་གནས་གཉིས་མ་ལ་སྦྱིན་པས། ཉི་བར་གཞུ་ཆུ་སྲིན་གྱི་ཁྱིམ་ན་གནས་པའི་ཚེ་ཚེས་ཞག་རེ་ལ་སྤྱོད་པའི་ལོངས་སྤྱོད་༠དང་གནས་གསུམ་པ་ལ་ཕྲི་བས་འཁྲིག་ཀར་གཉིས་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་༠དེ་རྐང་པ་དྲུག་པའི་བྱ་བའོ། །ཡང་རྟག་ལོངས་གནས་གསུམ་གྱི་དང་པོ་རྐང་པ་བཞི་པས་བསྒྱུར་ནས་བརྒྱ་སོ་ལྔས་བགོ་བ་སོགས་སྔར་བཞིན་བྱས་པའི་རྐང་ལོངས་༠རྣམས། གནས་གཉིས་པ་ལ་སྦྱིན་པས་སྡིག་བུམ་གྱི་ལོངས་སྤྱོད་༠དང་། གསུམ་པ་ལ་ཕྲི་བས་གླང་སེང་གི་ལོངས་སྤྱོད་༠དེ་རྐང་པ་གཉིས་པའི་བྱ་བའོ། །ཡང་རྟག་ལོངས་གནས་གསུམ་གྱི་དང་པོ་རྐང་པ་གཅིག་པས་བསྒྱུར་ལ་བརྒྱ་སོ་ལྔས་བགོ་བ་སོགས་བྱས་པའི་རྐང་ལོངས་༠རྣམས། གནས་གཉིས་པ་ལ་སྦྱིན་པས་སྲང་དང་ཉ་ཁྱིམ་གྱི་ལོངས་སྤྱོད་༠དང་། གསུམ་པ་ལ་ཕྲི་བས་ལུག་དང་བུ་མོའི་ལོངས་སྤྱོད་༠དེ་རྐང་པ་གཅིག་པའི་བྱ་བའོ། །དེ་དག་གི་སྡོམ་ཡང་། རྐང་པ་དྲུག་པའི་ལོངས་སྤྱོད་དག །ཆུ་སྲིན་གཞུར་སྦྱིན་འཁྲིག་ཀར་དམན། །བཞི་པའི་ལོངས་སྤྱོད་བུམ་སྡིག་ལ། །བསྣན་ཅིང་གླང་སེང་གཉིས་ལ་ཕྲི། །གཅིག་པའི་རྐང་ལོངས་ཉ་སྲང་ལ། །སྟེར་ཞིང་ལུག་དང་བུ་མོར་དམན། །ཞེས་སོ། །

ཉི་མ་དང་ཚེས་ལ་བརྟེན་ནས་རེས་འགྲོགས་ཀྱི་ཟླ་སྐར་བསྒྲུབ་པ། #div6 ཟླ་ཉི་ལ་བརྟེན་ནས་སྦྱོར་བ་བསྒྲུབ་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གསུམ་པ་ཉི་མ་དང་ཚེས་ལ་བརྟེན་ནས་རེས་འགྲོགས་ཟླ་སྐར་བསྒྲུབ་པ་ནི། ཉི་དག་གནས་གཉིས་སུ་བྱས་པའི་གནས་གཅིག་ལ་ཆུ་ཚོད་ང་བཞི་གང་བརྩིའི་ཚེས་ཀྱིས་བསྒྱུར་ནས་སྟེར་དགོས་ཏེ། ཉི་མས་ཡུལ་སྟེང་ནས་ཞག་རེ་ཞིང་སྤྱོད་པའི་ཆུ་ཚོད་བཞི། སྲང་ཉེར་གཅིག་སོགས་ཟླ་བས་ཀྱང་སྤྱོད་པ་གང་ཞིག །དེའི་སྟེང་དུ་རང་གི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རྟག་ལོངས་ཆུ་ཚོད་ང་བཞི་རེས་ཉི་མ་ལས་ལྷག་པོར་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་རང་གི་ཐུན་མིན་
རྟག་ལོངས་ནི་ཆད་ལྷག་མེད་པར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་སྤྱོད་ལ། ཐུན་མོང་པའི་རྟག་ལོངས། ཆུ་ཚོད་བཞི། སྲང་ཉེར་གཅིག་སོགས་ནི་རྒྱུན་ལ་ལྟོས་ནས་གཅིག་གུན་གཅིག་གིས་བསབས་པས། སྤྱད་པ་ལྟར་སྣང་བ་མ་གཏོགས་ཉི་རྐང་འཕེལ་འགྲིབ་ཀྱི་དབང་གིས་རྟག་ཏུ་ཆད་ལྷག་མེད་པར་སྤྱོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཟླ་ཉི་གཉིས་གནམ་སྟོང་ལ་གཞི་གཅིག་ཏུ་གནས་ནས་ཉི་འོད་ཀྱིས་ཟླ་འོད་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་མནན་པ་ལས། ཚེས་གཅིག་ནས་ཉི་མ་ལས་དཀར་ཆ་གཅིག་འཆར་བའི་འགོ་རྩོམ་པའི་ཚེ། ཉི་རྐང་གི་འཕེལ་འགྲིབ་དང་བཅས་པའི་རྟག་ལོངས་ཉི་མ་དང་ཐུན་མོང་དུ་སྤྱད་པའི་སྟེང་དུ་རང་གི་ཐུན་མིན་རྟག་ལོངས་ཆུ་ཚོད་ང་བཞི། ཉིན་རེ་བཞིན་སྤྱད་པས་ཚེས་བཅོ་ལྔའི་རང་གི་རྟག་ལོངས་སྤྱད་མཐར་དཀར་ཆ་རྫོགས་ནས་ཉ་གང་བར་སྣང་བ་གང་ཞིག །ཡང་ཚེས་བཅུ་དྲུག་ནས་ཐུན་མིན་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་དབང་གིས་ཉི་མ་དང་ཅུང་ཟད་ཉེ་བའི་འགོ་རྩོམ་པས་ནག་ཆ་རེ་འཕེལ་བར་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡང་དབང་མདོར་བསྟན་ལས། ཇི་ལྟར་ཟླ་ཤར་རིམ་པ་ཡིས། །ཆ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་རྫོགས་པར་འགྱུར། །གྲིབ་མ་མཉམ་པ་རྫོགས་པ་སྟེ། །ཟླ་བ་ཆད་དང་རྫོགས་པ་མིན། །ཞེས་དང་། མཛོད་ལས་ཀྱང་། ཉི་མ་དང་ནི་ཉེ་བ་ལས། །རང་གི་གྲིབ་མས་འགྲིབ་པར་སྣང་། །ཞེས་སོ། །རྒྱུ་མཚན་དེའི་ཕྱིར་ཟླ་བ་ལ་རང་སྟོབས་ཀྱི་རྐང་པ་མེད་ཀྱང་། ཉི་རྐང་གི་ནོར་བུ་ལོན་ལ་བརྟེན་ནས་འཕེལ་འགྲིབ་ཡོད་པར་འདོད་དགོས་ཏེ། དཔེར་ན་ཉི་རྐང་གིས་ཚེས་ལ་ནོར་བུ་ལོན་དུ་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཉི་དག་ལ་རང་གི་ཐུན་མིན་གྱི་རྟག་ལོངས་བསྣན་པ་ནི་ཚེས་འཁྱུད་ཟླ་སྐར་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཚེས་དེ་ཟད་ཚུན་ཆད་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་ཡིན་ཞིང་། ཉིན་ཞག་སྔ་ཕྱི་གཉིས་ཀའི་རེས་གཟའ་དང་འགྲོགས་པའི་ཆ་ཡོད་དོ། །དེའི་སྟེང་ནས་གང་བརྩིའི་ཚེས་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་མན་ཆད་ཀྱིས་སྦྱངས་པས། ཞག་དེའི་ནམ་ལངས་ཕན་ལ་སྤྱད་ཟིན་ལོངས་སྤྱོད་འཆར་བའི་ཕྱིར། ལྷག་དེས་བརྩི་བཞིན་པའི་ཉིན་ཞག་དེའི་ཚད་དྲུག་ཅུ་ལ་སྦྱངས་ལྷག་རྣམས་ནི་རི་མོར་ཤར་བའི་སྐར་མ་དེའི་སྟེང་དུ་ཟླ་བས་སྤྱད་ནས་འཕོ་བ་ཡ ིན་པས་རེས་འགྲོགས་ཟླ་སྐར་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟ་ནའང་ཚེས་ཀྱི་དུས་ལོངས་དང་ཟླ་བའི་ཡུལ་
ལོངས་གཉིས་སྟོབས་མི་མཚུངས་པའི་སྐྱོན་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། ཟླ་བ་རང་གི་དཀར་ཆ་འཕེལ་འགྲིབ་རེ་བཞག་པའི་ལོངས་སྤྱོད་ལ་ཡུལ་དུས་གཉིས་ལས། དུས་ཀྱི་ཚེས་ལོངས་ང་དགུ་སོགས་ཀྱི་ཡུན་ཚད་དང་། ཡུལ་སྟེང་ནས་བགྲོད་པའི་ལོངས་སྤྱོད་ང་བརྒྱད་སོགས་རགས་རྩིས་ལ་སྟོབས་མཚུངས་པས་སྐྱོན་མེད་དེ། ཞིབ་མོར་འདོད་ན་ཡུལ་དུས་ཀྱི་ཆ་རྩིས་ནས་བརྟགས་པས་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་གི་ལག་ལེན་ནི། ཉི་དག་གནས་གཉིས་གཅིག་ལ་ནི། །ཆུ་ཚོད་མཚོ་དབང་ཚེས་བསྒྱུར་སྦྱིན། །འཁོར་དྲིལ་ཚེས་འཁྱུད་ཟླ་སྐར་ཏེ། །དེ་ལ་ཚེས་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱིས། །སྦྱངས་ལྷག་རེས་འགྲོགས་ཟླ་སྐར་ཡིན། །ལྷག་དེས་དྲུག་ཅུ་ལ་ཕྲི་ལྷག །ཟད་ཚེ་ཕྱི་མའི་སྐར་མས་སླེབས། །ཞེས་སོ། །

ཟླ་ཉི་ལ་བརྟེན་ནས་སྦྱོར་བ་བསྒྲུབ་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བཞི་པ་ཟླ་ཉི་ལ་བརྟེན་ནས་སྦྱོར་བ་བསྒྲུབ་པ་ནི། ཉི་དག་དང་རེས་འགྲོགས་ཟླ་སྐར་གཉིས་གནས་མཚུངས་སུ་བསྲེས་ནས་རང་འཁོར་དྲིལ་ལ། སྟེང་མ་ཉེར་བདུན་གྱིས་དོར་ལྷག་ནི་སྦྱོར་བ་དག་པ་སྟེ། ཉི་ཟླ་གཉིས་ཀྱི་རྟག་ལོངས་བསྲེས་པའི་ཆུ་ཚོད་རེ་གཉིས་རྗེས་འབྲང་དང་བཅས་པ་ནི་སྦྱོར་བའི་༠རྟག་ལོངས་ཡིན་པ་གང་ཞིག་དེ་ཉི་རྐང་གིས་ཉི་ཟླའི་ལོངས་སྤྱོད་གཉིས་ཀ་ལ་ནོར་བུ་ལོན་དུ་བྱས་པས་དེ་ཙམ་ཞིག་སྦྱོར་བའི་རྟག་ལོངས་དེའི་སྟེང་ནས་ཀྱང་འཕེལ་འགྲིབ་བྱེད་པས་རྒྱུན་ལ་ལྟོས་ནས་སྤྱོད་པའི་རྟག་ལོངས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཚེས་ཞག་རེ་ལ་ཉི་མ་དང་ཟླ་བས་གང་སྤྱད་སྡོམ་པའི་གྲངས་དེ་ཙམ་ཞིག་སྤྱོད་པར་སྣང་བའི་ཕྱིར། དེ་ཡང་ཆུ་ཚོད་མན་ཆད་ནས་ནམ་ལངས་ཕན་ལ་འདས་པའི་གྲངས་ཏེ། རེས་འགྲོགས་ཟླ་སྐར་དང་ཉི་དག་བསྲེས་པའི་གནད་ཀྱིས་སོ། །ལག་ལེན་ནི། ཉི་དག་རེས་འགྲོགས་ཟླ་སྐར་དག །བསྲེས་ནས་སྟེང་དྲིལ་འཁོར་ལོས་དོར། །སྦྱོར་བའི་རི་མོ་རྣམ་པར་དག །ཅེས་སོ། །འདིར་སྦྱོར་བ་ཉེར་བདུན་གྱི་མིང་གང་ཞེ་ན། དེའི་སྡོམ་ནི། སེལ་མཛའ་ཚེ་ལྡན་སྐལ་བཟང་བཟང་། །ཤིན་སྐྲངས་དུས་ལས་བཟང་འཛིན་ཟུག་རྔུ། །སྐྲངས་འཕེལ་ངེས་པ་ཀུན་འཇོམས་དགའ། །རྡོ་རྗེ་གྲུབ་དང་ཤིན་ཏུ་ལྟུང་། །མཆོག་ཅན་ཡོངས་འཇོམས་ཞི་གྲུབ་པ། །བསྒྲུབ་བྱ་དགེ་དཀར་ཚངས་དབང་པོ། །འཁོར་འཛིན་རྣམས་ཏེ་ཉི་ཤུ་བདུན། །ཞེས་སོ། །

ཕྱི་ཆའི་བྱེད་པ་བརྩི་བ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལྔ་པ་ཕྱི་ཆའི་བྱེད་པ་བརྩི་བ་ནི། གང་བརྩིའི་དུས་ཀྱི་ཚེས་གྲངས་གང་ཡིན་གཉིས་ཀྱིས་བསྒྱུར་དགོས་ཏེ། བྱེད་པ་བཅུ་གཅིག་པོ་ཐམས་ཅད་ཚེས་ཀྱི་ཆ་སྔ་ཕྱི་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེས་རེ་ལ་བྱེད་པ་གཉིས་གཉིས་འཆར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལས་རྟག་བྱེད་བཞི་པོ་ལ་རྟོགས་བྱེད་ཀྱི་རི་མོ་བྱ་མི་དགོས་ཏེ། ཉེར་དགུའི་ཕྱི་ཆ་ནས་ཚེས་གཅིག་གི་སྔ་ཆའི་བར་ཚེས་ཞག་ཕྱེད་ཆ་བཞི་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པ་ལས་གཞན་དུ་མི་འཕོ་བའི་ཕྱིར། དེ་ཡང་རྟག་བྱེད་བཞི་ནི། བཀྲ་ཤིས་རྐང་བཞི་ཀླུ་མི་སྡུག །ཅེས་སོ། །གཉིས་ཀྱིས་བསྒྱུར་རྗེས་སུ་གཅིག་གིས་འབྲིད་དགོས་ཏེ། དེ་ལྷག་གིས་ཚེས་ཀྱི་སྔ་ཆ་ཕྱི་ཆ་ལ་འཕོ་བྱེད་བདུན་ལན་གྲངས་བརྒྱད་འཁོར་བའི་ཐོག་མ་ཚེས་གཅིག་གི་ཕྱི་ཆ་ནས་འཆར་བའི་ཕྱིར་སྔ་ཆའི་བྱེད་པ་ཕྲི་བའོ། །དེ་ལ་བདུན་གྱིས་བགོད་དགོས་ཏེ། འཕོ་བྱེད་ལ་བདུན་དུ་གྲངས་ངེས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གདབ་བྱིས་རིགས་ཅན་ཏིལ་བརྡུང་དང་། །ཁྱིམ་སྐྱེས་ཚོང་པ་བིཥྚིའོ། །དེ་དག་གི་ལག་ལེན་ནི། ཚེས་གྲངས་མིག་བསྒྱུར་གཟུགས་ཀྱིས་དམན། །ཐུབ་པས་དོར་ལྷག་ཕྱི་བྱེད་དེ། །སྔ་བྱེད་ཤུགས་ལས་རྟོགས་པར་འགྱུར། །དེ་ཡང་རྐང་པར་བཅས་པ་ཡི། །གང་བརྩིའི་ཚེས་ལོངས་དེ་དང་དེའི། །ཕྱེད་མར་བཅས་པའི་ཆ་རེ་ནི། །བྱེད་པ་རེ་ཡི་ལོངས་སྤྱོད་དེ། །བརྟགས་ཐབས་ཚེས་ལོངས་སྔ་མ་ཡིས། །མཁའ་རོར་ཕྲི་བའི་ལྷག་མ་དེ། །ཉིན་ཞག་སྔ་མར་འདས་པ་ཡིན། །ལྷག་དེ་དེ་རིང་ཚེས་ལོངས་སྟེང་། །བསྣན་ལ་མིག་གིས་བགོས་པའི་ནོར། །དུས་དེའི་བྱེད་པའི་ལོངས་སྤྱོད་དེ། །སྔ་ཆར་སྔ་མའི་ཚེས་ལོངས་དག །རྫོགས་ནས་དེ་ཡི་ཡུན་དུ་སྤྱོད། །ཕྱི་ཆར་ཚད་དེ་རྫོགས་པ་ནས། །བྱེད་པ་འཆར་བར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་སོ། །

སྒྲ་གཅན་གྱི་ལོངས་སྤྱོད།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཉིས་པ་སྒྲ་གཅན་གྱི་ལོངས་སྤྱོད་ལ། བུལ་བའི་ལོངས་སྤྱོད་བཙལ་བ་དང་། དེ་ལས་གདོང་མཇུག་གི་ལོངས་སྤྱོད་བཙལ་བའོ། །དང་པོ་ནི། ཟླ་དག་ལ་རྩིས་གཞི་གང་ཡིན་གྱི་རྩིས་འཕྲོ་བསྲེས་ནས། དེ་ལ་མཁའ་མེ་ལག་པས་བགོ་བ་སོགས་བྱས་ནའང་ཟླ་བ་རིལ་པོ་ལ་སྤྱོད་པའི་ངེས་པ་རྟོགས་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་ཉི་ཟླ་ལ་སྒྲ་གཅན་འཇུག་པའི་དུས་ནི་ཚིགས་
མཚམས་གཉིས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེའི་དབང་གིས་ཟླ་བའི་ཚོགས་དེ་གཉིས་ཀྱིས་བསྒྱུར་དགོས་ཏེ་འདས་མ་ཐག་པའི་ཟླ་བའི་ཕུང་པོ་དེ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཕུང་པོར་བྱ་བའི་ཆེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེའི་སྟེང་དུ་ཉ་ལ་གཅིག་དང་སྟོང་ལ་གཉིས་བསྲེ་དགོས་ཏེ། ཕྱོགས་གཅིག་དང་གཉིས་བསྲེ་བས་ངེས་པ་ད་ལྟར་བར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། དེ་ལ་བཞི་བརྒྱ་དང་དྲུག་ཅུས་བགོད་དགོས་ཏེ། དེ་ཕྱོགས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཐོབ་པའི་ནོར་ནི་རྩིས་འཕྲོ་དང་བཅས་པའི་ལོ་དག་འདིའི་བར་ལ་རྒྱུ་སྐར་འཁོར་གྲངས་ཡིན་པས་དོར་ནས། ལྷག་མ་སྐར་མ་དང་། མཁའ་རོ་ལན་གཉིས་དང་། དུས་དང་། མེ་མིག་རྣམས་ཀྱིས་བསྒྱུར་བ་ལ་རིམ་པར་ཕྱོགས་ཀྱི་འཁོར་ལོས་བགོས་པའི་ནོར་རྣམས་ནི། སྒྲ་གཅན་གདོང་གིས་ནམ་གྲུ་ནས་གཡས་སྐོར་གྱིས་སྤྱད་ཟིན་འཆར་ཏེ་བུལ་བའམ་རྩ་བ་ཞེས་བྱའོ། །གཉིས་པ་ནི། བུལ་བའི་རི་མོ་དེས་གང་བརྩིའི་ཚེས་དེ་རྫོགས་པར་ཡན་ལ་སྤྱད་ཟིན་གྱི་གདོང་ནམ་གྲུ་ནས་གཡས་སྐོར་གྱིས་གང་ན་ཡོད་དང་། དེ་ནས་འཁོར་ཕྱེད་གཡས་སྐོར་དུ་བགྲངས་པ་ན་དུས་མེ་ཡོད་པར་རྟོགས་མོད་ཀྱི། དེ་ལྟ་ན་ཡང་འཇུག་པ་བདེ་བའི་ཆེད་དུ། རྩ་བའི་ལོངས་སྤྱོད་ལ་གང་ཤར་བ་དེས་རྒྱུ་སྐར་གྱི་འཁོར་ལོ་སྦྱངས་ལྷག་གིས་གདོང་དང་། དེ་ལ་འཁོར་ཕྱེད་བསྲེས་པས་མཇུག་གི་ལོངས་སྤྱོད་དུ་འགྱུར་ཏེ། གཉིས་ཀ་ཐ་སྐར་ནས་གཡོན་སྐོར་དུ་བགྲངས་པའི་སྤྱོད་འགྱུར་ལོངས་སྤྱོད་རྣམས་འཆར་བ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ལག་ལེན་ཡང་། ཟླ་བ་དག་པར་ཀླུ་ལག་བསྲེ། །མིག་བསྒྱུར་ཉ་གཟུགས་སྟོང་མིག་སྦྱིན། །མཁའ་དུས་རྒྱ་མཚོས་དོར་བའི་ལྷག །སྐར་མ་མཁའ་རོ་ལན་གཉིས་དུས། །མེ་མིག་གིས་བསྒྱུར་མཁའ་དུས་ཆུས། །རིམ་ཐོབ་སྒྲ་གཅན་རྩ་བ་སྟེ། །དེ་ཡིས་འཁོར་ལོར་སྦྱངས་ལྷག་གདོང་། །གདོང་ལ་འཁོར་ཕྱེད་བསྲེས་པས་མཇུག །ཅེས་སོ། །

གཟའ་ལྔའི་ལོངས་སྤྱོད་བཤད་པ།

སྤྱི་ཞག་བཙལ་བ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གསུམ་པ་གཟའ་ལྔའི་ལོངས་སྤྱོད་ལ་སྤྱི་ཞག་བཙལ་བ་དང་། སོ་སོའི་ངེས་པ་བཤད་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི། ཚེས་ཟླ་དག་པའི་ཚོགས་ཞག་གི་ཕུང་པོར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ། སུམ་ཅུས་བསྒྱུར་ལ། གང་བརྩིའི་ཚེས་བསྲེས་པས་ནི། རྩིས་འཕྲོ་དང་བཅས་པའི་ལོ་དག་པ་དེའི་
ཐོག་མར་ནས་རྩི་བཞིན་པ་ཡན་གྱི་ཚེས་ཞག་གི་གྲངས་སུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལས་ཉིན་ཞག་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་གནས་གསུམ་དུ་བཀོད་པའི་བར་འོག་གཉིས་ལ་རྩིས་གཞི་གང་ཡིན་དེའི་རྩིས་འཕྲོ་བསྲེས་ལ། འོག་ནས་རི་མཁའ་རི་དང་ཆུ་རོས་དྲིལ་བའི་ནོར་གྱིས་སྟེང་མར་སྦྱངས་པ་ནི་ཉིན་ཞག་གི་ཚོགས་སུ་འགྱུར་ཏེ། ཞག་མི་ཐུབ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་མི་གསལ་བའི་ཉིན་ཞག་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལ་གཟའ་ལྷག་པོ་གང་ལ་ཤར་བའི་ཉིན་ཞག་ཕྱི་མ་དེ་དོར་ནས་བརྩིས་པས་གསལ་ཞག་ཏུ་འགྱུར་ཏེ། ཚེས་ཞག་རེ་བཞིན་ཉིན་ཞག་རེ་གསུམ་འོང་བས་མཚམས་དེར་ཞག་རེ་འདོར་དགོས་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན། ངེས་པ་སྟོང་རྗེས་ཀྱི་ཟླ་བ་གཉིས་དང་ཞག་གཉིས་འདས་པའི་སྣྲོན་ཟླའི་ཚེས་གསུམ་པ་དང་བཞི་པ་གཉིས་ལ་གཟའ་ལྡབ་པས་ཕྱི་མ་དོར་ནས་ཚེས་ལྔའི་རྩིས་ལ་འཇུག་དགོས་པ་བཞིན་ནོ། །ལག་ལེན་ནི། ཟླ་བ་དག་པ་མཁའ་མེ་ཡིས། །བསྒྱུར་ལ་གང་བརྩིའི་ཚེས་གྲངས་བསྲེ། །གནས་གསུམ་བར་འོག་མིག་འབྱུང་དང་། །དུས་རི་ལག་པ་སྦྱིན་བྱས་ལ། །རི་མཁའ་རི་དང་ཆུ་རོ་ཡིས། །དྲིལ་བའི་ནོར་གྱིས་སྟེང་མར་སྦྱངས། །མི་གསལ་ཞག་གོ་དེ་གསལ་ཆེད། །ཉིན་ཞག་ལྡབ་པའི་ཕྱི་མ་དམན། །གལ་ཏེ་གློ་བུར་བརྟགས་འདོད་ན། །བར་པ་ཆུ་རོས་བགོས་པའི་ལྷག །སྟོང་ཚེ་ཞག་དེ་དོར་བ་ཡིས། །ཕལ་ཆེར་དགོས་པ་འགྲུབ་པར་བཞེད། །ཅེས་སོ། །གཉིས་པ་ལ་སྒོས་ཞག་ལ་བརྟེན་ནས་གཞི་རྒྱུན་བཅས་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་བར་པ་བསྒྲུབ་པ། དལ་རྐང་ལ་བརྟེན་ནས་དལ་དག་བསྒྲུབ་པ། མྱུར་རྐང་ལ་བརྟེན་ནས་མྱུར་དག་བསྒྲུབ་པའོ། །དང་པོ་ལའང་། དྲག་གཟའ་གསུམ་གྱི་དལ་བ་བར་པ། ཞི་གཟའ་གཉིས་ཀྱི་རྐང་འཛིན་བར་པ། ཐུན་མོང་གི་ལོངས་སྤྱོད་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པའོ། །དང་པོ་ནི། སྤྱིའི་གསལ་ཞག་གི་ཚོགས་ལ་དྲག་གཟའ་གསུམ་པོ་རང་རང་གི་རྩིས་འཕྲོ་བསྲེས་ནས། སོ་སོའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱིས་བགོས་པའི་ལྷག་མས་རང་རང་གི་སྒོས་ཞག་གྲུབ་སྟེ། ཐོབ་ནོར་ནི་རྩིས་གཞི་འདི་ལ་ལྟོས་པའི་རྒྱུ་སྐར་འཁོར་ཟིན་གྱི་གྲངས་ཡིན་པས་བརྩི་མི་དགོས་པའི་ཕྱིར་དོར་བས་ཆོག་གོ། དེ་ལྟ་བུའི་སྒོས་ཞག་རྣམས་སྐར་མ་དང་། མཁའ་རོ་ལན་གཉིས་དང་། རོ་དང་། རང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཆ་སོ་སོས་བསྒྱུར་ལ། རང་རང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱིས་རིམ་པར་ཐོབ་པ་རྣམས་ནི་གཟའ་རང་རང་གི་གང་བརྩིའི་ཞག་དེ་ཡན་ཆད་ལ། ཇི་ཙམ་སྤྱད་པ་རྟོགས་པའི་ཞག་དེ་དང་དེའི་རྒྱུན་བཅས་ཀྱི་དལ་བར་དུ་འགྱུར་ཏེ། སྒོས་ཞག་ཇི་སྙེད་ཡོད་པའི་ཞག་རེ་རེའི་སྟེང་ན་རང་རང་གི་ཉིན་ཞག་རྟག་ལོངས་རེ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དཔེར་ན་སྒོས་ཞག་གཅིག་སྐར་མས་བསྒྱུར་བ་སོགས་སྔར་བཞིན་བྱས་པས་གཟའ་སོ་སོའི་ཉིན་ཞག་རྟག་ལོངས་འཆར་བ་གང་ཞིག །དེ་གཅིག་ཐོག་ཏུ་གཅིག་བརྩེགས་པའི་རྟག་ལོངས་དང་། སྒོས་ཞག་གཉིས་སོགས་ལ་བསྒྲུབས་པའི་ལོངས་སྤྱོད་གཉིས་རིགས་པ་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ནི། སྤྱིའི་གསལ་ཞག་དེ་ལྷག་པའི་དོན་དུ་བརྒྱ་དང་། པ་སངས་ཀྱི་དོན་དུ་བཅུས་བསྒྱུར་བ་ལ་སོ་སོའི་རྩིས་འཕྲོ་བསྲེས་ནས་རང་རང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱིས་དོར་ལྷག་སྒོས་ཞག་དང་། དེ་སྐར་མས་བསྒྱུར་བ་སོགས་སྔར་བཞིན་བྱས་པས་ཞི་གཟའ་གཉིས་ཀྱི་ཞག་དེ་དང་དེའི་རྒྱུན་བཅས་ཀྱི་རྐང་འཛིན་བར་པ་འགྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །སྔ་ཕྱི་གཉིས་ཀའི་ལག་ལེན་ནི། སྤྱི་ཞག་ཚར་ལྔ་རིམ་པ་བཞིན། །བཀྲ་ཤིས་དོན་དུ་མཁའ་མིག་འབྱུང་། །ཕུར་བུ་མེ་རི་སྤེན་པ་ལ། །ཚེས་མིག་རོས་བརྒྱན་ལྷག་པའི་ཆེད། །བརྒྱས་བསྒྱུར་བུག་རྩ་རི་འབྱུང་དང་། །པ་སངས་བཅུས་བསྒྱུར་བུག་འབྱུང་དྲག །བྱིན་ལ་རང་རང་དཀྱིལ་འཁོར་གྱིས། །དོར་རོ་བཀྲ་ཤིས་རི་ཀླུ་རོ། ༦༨༧། ཕུར་བུའི་སོ་མེ་རྒྱ་མཚོ་སྟེ། ༤༣༣༢། སྤེན་པའི་དུས་མཚམས་རི་བོ་ཕྱོགས། ༡༠༧༦༦། ལྷག་པའི་རི་བུག་རི་ཀླུ་དང་། ༨༧༩༧། པ་སངས་རི་རྒྱལ་མིག་༢༢༤༧རྣམས་ཀྱིས། །ཐོབ་ནོར་དོར་ལྷག་སྒོས་ཞག་སྟེ། །དེ་ཉིད་སྐར་མ་མཁའ་རོ་དང་། །མཁའ་རོ་དུས་དང་སོ་སོའི་ཆས། །བསྒྱུར་ལ་རང་རང་དཀྱིལ་འཁོར་གྱིས། །ཐོབ་པ་དྲག་གསུམ་དལ་བར་དང་། །ཞི་གཉིས་རྐང་འཛིན་བར་པ་ཡིན། །དེ་ལ་རང་རང་ཆ་ཤས་ནི། །བཀྲ་ཤིས་བུག་མིག་ལག་པའི་ཆ། ༢༢༩། ལྷ་ཡི་བླ་མ་གཟུགས་དུས་མེ། ༣༦༡། སྤེན་པའི་མེ་ཀླུ་མེ་འབྱུང་བ། ༥༣༨༣། ལྷག་པའི་རི་བུག་རི་ཀླུ་དང་། ༨༧༩༧། པ་སངས་བུག་མཚོ་ཐུབ་པའོ། ༧༤༩། ཞེས་སོ། །གསུམ་པ་ནི། ཚེས་གྲངས་མ་བསྲེས་པའི་གསལ་ཞག་གི་ཚོགས་རྣམས་མིག་ཀླུ་མེ་སྐྱོན་གྱིས་བསྒྱུར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དགོས་ཏེ། བགོད་བྱེད་དང་ཤེད་མཚུངས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དེ་ལ་རང་འཁོར་མ་ལོངས་པའི་རྩིས་འཕྲོ་བསྲེ་བའམ། ལྷག་གྱུར་དོར་བ་གང་རིགས་བྱས་རྗེས། མདའ་མཁའ་མཚོ་ཡིད་རི་མཚམས་ཀྱིས་ཐོབ་པ་དོར་དགོས་ཏེ། མདའ་མཁའ་སོགས་ནི་ཉིན་ཞག་གི་དཀྱིལ་འཁོར་རྗེས་འབྲང་དང་བཅས་པ། མིག་ཀླུ་མེ་སྐྱོན་གྱི་ཆར་དྲིལ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཡིན་པ་གང་ཞིག །དེས་ཐོབ་པ་ནི་འཁོར་ལོ་ལོངས་པའི་གྲངས་ཡིན་པས་དོར་ཆོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྷག་རྣམས་སྐར་དབྱུག་སྲང་དབུགས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་དང་། བུག་སོགས་ཀྱི་ཆས་རིམ་པར་བསྒྱུར་ནས། མདའ་མཁའ་སོགས་ཀྱིས་བགོས་ནོར་ནི་ཉི་དྷྲཱུ་ཡིན་ལ། དེའི་སྟེང་དུ་ཉི་མའི་ཉིན་ཞག་རྟག་ལོངས་གང་རྩིས་ཚེས་ཀྱིས་བསྒྱུར་ཏེ་སྦྱིན་པས་ཉིན་ཞག་གི་ཉི་མ་བར་པར་འགྱུར་རོ། །ལག་ལེན་ནི། ཚེས་གྲངས་མ་བསྲེས་གསལ་ཞག་ཚོགས། །མིག་ཀླུ་མེ་སྐྱོན་༡༨༣༨༢གྱིས་བསྒྱུར་ལ། །མཁའ་དྲག་བུག་དུས་མེ་༣༦༩༡༡༠ཡིས་ཕྲི། །མདའ་མཁའ་མཚོ་ཡིད་རི་མཚམས་༦༧༡༤༤༠༥ཀྱིས། །ཐོབ་པ་དོར་ལྷག་སྐར་མ་དང་། །མཁའ་རོ་ལན་གཉིས་བྲོ་བ་དང་། །བུག་མཁའ་མིག་བུག་ཡིད་ཀྱི་ཆས། །རིམ་བསྒྱུར་མདའ་མཁའ་ལ་སོགས་ཀྱིས། །བགོས་པས་ཐོབ་པའི་ཉི་དྷྲཱུ་སྟེ། །མཚོ་དབྱུག་དུས་མིག་སྲང་དབུགས་ཐིག །དུས་ཚེས་མི་བུག་ཆ་ཤས་རྣམས། ༠། ཚེས་བསྒྱུར་སྦྱིན་པ་དྲག་གསུམ་གྱི། །རྐང་འཛིན་ཞི་གཉིས་དལ་བ་སྟེ། །གཟའ་ལྔ་ཐུན་མོང་ལོངས་སྤྱོད་དོ། །ཞེས་སོ། །གཉིས་པ་ལ། རྒྱུན་བཅས་ཀྱི་རྐང་ལོངས་དང་། ཉིན་ཞག་རེའི་རྐང་ལོངས་དག་ཚུལ་གཉིས། དང་པོ་ནི། དྲག་གཟའ་གསུམ་གྱི་རང་རང་གི་དལ་བར་དང་། ཞི་གཉིས་ཀྱི་དལ་བར་ནི་རྒྱུན་ལ་ལྟོས་ནས་ཉི་མ་དང་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་ཉིན་ཞག་ཉི་བར་ཏེ། དེ་ལྟ་བུའི་སོ་སོའི་ལོངས་སྤྱོད་རྐང་བྲལ་གནས་གཉིས་སུ་བཀོད་པའི་ཕྱོགས་གཅིག་ལ་གཟའ་རང་རང་གི་སྐྱེས་ཁྱིམ་སྦྱངས་ཤིང་། གལ་ཏེ་སྦྱང་དུ་མ་ལྡང་ན་འཁོར་ལོ་བསྣོན་པ་སོགས་གཟའ་སོ་སོའི་གཟུང་བྱའི་རྐང་པ་ཐ་དད་པ་ཙམ་ལས་གཞན་རྐང་པའི་ལས་ཀྱི་ཆོ་ག་ཐམས་ཅད་ཉི་མ་དང་འདྲ་བར་བྱས་པས་གཟའ་རང་རང་གི་རྒྱུན་གྱི་དལ་བ་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་ཏེ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེའི་ལག་ལེན་ནི། དྲག་གསུམ་རང་རང་དལ་བར་དང་། །ཞི་གཉིས་ཉིན་ཞག་ཉི་བར་དག །གནས་གཉིས་གཅིག་ལ་སྐྱེས་ཁྱིམ་སྦྱངས། །བཀྲ་ཤིས་དགུ་དང་མཁའ་མེ་དང་། ༩། མི་བདག་ཕྱེད་བཅས་ལྷག་པ་སྟེ། ༡༦། ཕུར་བུར་རྒྱུ་སྐར་བཅུ་གཉིས་སོ། ༡༢། པ་ཝ་སངས་ལ་སྐར་མ་དྲུག །༦། སྤེན་པར་སྐར་མ་བཅོ་བརྒྱད་དོ། ༡༨། མ་ལྡང་འཁོར་ལོ་བསྣན་ལ་སྦྱངས། །སྦྱངས་ཤུལ་འཁོར་བྱེད་ལྷག་ན་དོར། །ལྷག་མའི་སྐར་མ་མཁའ་རོས་བསྒྱུར། །ཆུ་ཚོད་བཅུག་ལ་མདའ་ཡོན་ཟླས། །བགོས་ཐོབ་ནོར་གྱིས་དལ་རྐང་བཟུང་། །འཛིན་བྱའི་ཐ་དད་རྐང་པ་ནི། །བཀྲ་ཤིས་དེ་ཉིད་ཉེས་པ་རི། ༢༥། ལྷག་པ་ཕྱོགས་རི་རྩེ་མོ་ཅན། ༡༠། ཕུར་བུའི་བདེ་བྱེད་བུ་ག་མེ། ༡༡། དཀར་པོའི་མདའ་ཆུ་རི་བོང་ཅན། ༥། སྤེན་པའི་ལག་མིག་ཚེས་མཚམས་ཏེ། ༢༢། སྔ་རྐང་དེ་ཡིན་ཕྱི་རྐང་ལྡོག །སྔ་ཕྱི་ཟོས་དང་མ་ཟོས་སྡོམ། །རྐང་བཟུང་མདུན་མས་ལྷག་རྣམས་བསྒྱུར། །མ་ཟིན་དང་བསྒྱུར་མདའ་ཡོན་ཟླས། །ཐོབ་པ་ཡང་རྒྱུའི་དབྱུག་གོ་ལྷག །མཁའ་རོ་དུས་དང་སོ་སོའི་ཆས། །བསྒྱུར་བཅུག་ཐོབ་པ་སྲང་དབུགས་ཆ། །སྔ་རྐང་ཆུ་ཚོད་གཉིས་བསྲེ་ཞིང་། །ཕྱི་རྐང་རྒྱུ་བས་ཕབ་ལ་སྦྱངས། །དེ་དག་དལ་བར་ཅིག་ཤོས་ལ། །འཁོར་ཕྱེད་དོར་བསྣན་མ་དོར་ཕྲི། །སོ་སོའི་དལ་བ་རྣམ་པར་དག །ཅེས་སོ། །དེ་ལྟ་བུའི་དལ་དག་གི་སྟེང་དུ། དེ་དང་རྐང་མཚུངས་ཀྱི་ཉིན་ཞག་རེའི་དལ་དག་འཆད་འགྱུར་ཉིད་ཉིན་རེ་བཞིན་གཅིག་ཐོག་ཏུ་གཅིག་བསྣན་པས་རྐང་པ་སོ་སོ་མ་འཕོས་ཀྱི་བར་དེ་སྲིད་དུ་ཞག་སོ་སོའི་རྒྱུན་གྱི་དལ་བ་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་རིགས་པ་ཉི་མ་ལའང་ཁྱེར་ཤེས་པར་བྱའོ། །འོ་ན་འདིར་དལ་བའི་རྐང་ལོངས་རྣམས་དལ་བར་ལ་ཉི་མ་ལྟར་དོར་བའི་སྔ་རྐང་དང་མ་དོར་བའི་ཕྱི་རྐང་ལ་ནོར་དང་། དོར་བའི་ཕྱི་རྐང་དང་མ་དོར་བའི་སྔ་རྐང་ལ་བུ་ལོན་ཤ་སྟག་ཏུ་སྣང་བས། ཅི་ཞེ་ན། དེ་ཤེས་པའི་ཡན་ལག་ཏུ་རིམ་རིམ་མིན་གྱི་རྐང་མཚམས་རྣམས་ཀྱང་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་གཟའ་རྣམས་སོ་སོའི་སྐྱེས་སྐར་ནས་འགོ་བཟུང་སྟེ། རང་རང་གི་དལ་བར་ལ་སྐར་མིག་དབྱུག་ཚེས་སོགས་ཁྱིམ་རེའི་རྫོགས་ཚད་ཤར་ཚེ་རིམ་རྐང་དང་པོ་རྫོགས་པ་སོགས་གཟའ་ལྔ་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་ངེས་པ་སྟེ། དེའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྡོམ་ནི། གཟའ་རྣམས་སོ་སོའི་སྐྱེས་སྐར་ནས། །འགོ་བཟུང་རང་རང་དལ་བར་ལ། །སྐར་མིག་དབྱུག་ཚེས་ཤར་བའི་བར། ༢། རིམ་པའི་སྔ་རྐང་དང་པོ་སྟེ། །རིག་བྱེད་མཁའ་མེའི་བར་གཉིས་པ། ༤། བྲོ་བ་ཞེ་ལྔའི་བར་ཐ་མ། ༦། དེ་ནས་དགུ་དང་ནམ་མཁའི་བར། ༩། རིམ་པའི་ཕྱི་རྐང་དང་པོ་སྟེ། །དྲག་པོ་བཅོ་ལྔའི་བར་གཉིས་པ། ༡༡། བཅུ་གསུམ་སུམ་ཅུའི་བར་མཐའ་མ། ༡༣། དེ་ཡིས་མ་དོར་རིམ་པ་རྫོགས། །དེ་ནས་བཅོ་ལྔ་ཞེ་ལྔའི་བར། ༡༥། རིམ་མིན་སྔ་རྐང་དང་པོ་སྟེ། །བཅོ་བརྒྱད་ཐིག་ལེའི་བར་གཉིས་པ། ༡༨། ཉི་ཤུ་བཅོ་ལྔའི་བར་ཐ་མ། ༢༠། དེ་ནས་ཟུང་མིག་སུམ་ཅུའི་བར། ༢༢། རིམ་མིན་ཕྱི་རྐང་དང་པོ་སྟེ། །རྒྱལ་བ་མདའ་ཆུའི་བར་གཉིས་པ། ༢༤། འཁོར་ལོ་རྫོགས་པ་ཐ་མ་སྟེ། ༢༧། དོར་བ་རིམ་མིན་རྐང་པ་རྫོགས། །ཞེས་སོ། །གཉིས་པ་ཉིན་ཞག་རེའི་རྟག་ལོངས་དག་ཚུལ་ནི། གཟའ་ལྔ་ཀ་ལ་དལ་རྐང་རིགས་མི་འདྲ་བ་གསུམ་རེ་ཡོད་པའི་དོན་གྱིས། རྐང་ལོངས་མི་འདྲ་བ་གསུམ་དུ་འགྱུར་ལ། དེས་རང་རང་གིས་དལ་བ་ལ་ནོར་བུ་ལོན་དུ་བྱས་པའི་ཉིན་ཞག་རེའི་དལ་དག་ཀྱང་དྲུག་དྲུག་ཏུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་མིག་དམར་ལ་རང་གི་ཉིན་ཞག་རེའི་ཡུལ་གྱི་ལོངས་སྤྱོད་༠རྣམས་གནས་གསུམ་དུ་བྱས་པའི་གཅིག་གི་གནས་ཐམས་ཅད་དལ་རྐང་གསུམ་པོས་བསྒྱུར་ལ་བརྒྱ་སོ་ལྔས་བགོ་བ་སོགས་ཉི་མ་ལྟར་བྱས་པའི་རྐང་ལོངས་གསུམ་ལས། དེ་ཉིད་ཀྱི་རྐང་ལོངས་༠ཀྱི་དལ་བར་གནས་གཉིས་པ་ལ་སྦྱིན་པས་རིམ་པའི་ཕྱི་རྐང་ཐ་མ་དང་། རིམ་མིན་གྱི་སྔ་རྐང་དང་པོའི་ལོངས་སྤྱོད་༠དུ་འགྱུར་ཞིང་། གནས་གསུམ་པ་ལ་ཕྲི་བས་རིམ་རིམ་མིན་གྱི་དང་ཐ་སྔ་མ་ལས་གོ་ལྡོག་པ་ལ་གནས་པའི་ཚེ་སྤྱོད་པའི་ལོངས་སྤྱོད་དོ། ༠། ཡང་ཉེས་པའི་རྐང་ལོངས་༠ཀྱི་དལ་བར་གནས་ཅིག་ཤོས་ལ་སྦྱིན་པས་༠རིམ་པའི་ཕྱི་རྐང་དང་རིམ་མིན་གྱི་སྔ་རྐང་གི་རྐང་པ་གཉིས་པ་གཉིས་དང་། ཕྲི་བས་༠སྔ་མ་ལས་གོ་ལྡོག་པའི་རྐང་པ་གཉིས་པའི་ལོངས་སྤྱོད་དོ། །ཡང་རིའི་རྐང་ལོངས་༠ཀྱི་དལ་བར་ལ་སྦྱིན་པས་༠རིམ་པའི་ཕྱི་རྐང་དང་པོ་དང་རིམ་མིན་གྱི་སྔ་རྐང་ཐ་མ་དང་། ཕྲི་བས་༠རིམ་སྔའི་ཐ་དང་རིམ་མིན་གྱི་ཕྱི་རྐང་དང་པོའི་ལོངས་སྤྱོད་དོ། །དེ་དག་གི་སྡོམ་ཡང་།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རིམ་ཕྱི་ཐ་དང་རིམ་མིན་གྱི། །སྔ་རྐང་དང་པོ་དེ་ཉིད་ནོར། །རིམ་མིན་ཕྱི་ཐ་རིམ་པ་ཡི། །སྔ་རྐང་དང་པོ་དེའི་བུ་ལོན། །རིམ་ཕྱི་གཉིས་པ་རིམ་མིན་གྱི། །སྔ་རྐང་གཉིས་པ་ཉེས་པའི་ནོར། །རིམ་མིན་ཕྱི་གཉིས་རིམ་སྔ་ཡི། །གཉིས་པར་ཉེས་པའི་བུ་ལོན་ནོ། །རིམ་ཕྱི་དང་པོ་རིམ་མིན་གྱི། །སྔ་རྐང་ཐ་མ་རི་བོའི་ནོར། །རིམ་མིན་ཕྱི་རྐང་དང་པོ་དང་། །རིམ་སྔའི་ཐར་གནས་རིའི་བུ་ལོན། །ཞེས་སོ། །དེའང་གཟའ་བཀྲ་ཤིས་འདི་སེང་ཁྱིམ་གྱི་རྐང་པ་གཉིས་འདས་མཚམས་སུ་སྐྱེས་པས་རྐང་པའི་འཕོ་མཚམས་ཀྱང་ཁྱིམ་སོ་སོའི་རྐང་པ་གཉིས་གཉིས་འདས་ནས་འཕོ་ཤིང་། དེ་ལྟར་འཕོ་ཞག་གི་ཁྱིམ་ཁྱོན་རེ་ལ་ཞག་གི་བཞི་ཆ་རེ་དང་བཅས་པའི་ཉིན་ཞག་ང་བདུན་རེ་ཡོད་དེ། རང་གི་རྒྱུ་སྐར་འཁོར་བའི་ཉིན་ཞག་གི་གྲངས་རི་ཀླུ་རོ་ལ་བཅུ་གཉིས་ཀྱིས་ཕྱེ་བས་ཉིན་ཞག་ང་བདུན་ཐོབ་པ་གང་ཞིག །ལྷག་གསུམ་ལུས་པ་ཞག་ལ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ཆར་ཕྱེ་བའི་བཞི་ཆ་གཅིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཕུར་བུ་ལ། རང་གི་ཉིན་ལོངས་༠གནས་གསུམ་གྱི་གཅིག་ལ་སྔར་བཞིན་བདེ་བྱེད་བུ་ག་མེའི་རྐང་ལོངས་བཙལ་ལ་༠༠༠དེས་གནས་གཞན་གཉིས་པོར་སྟེར་འབྲི་བྱས་པས་རྟོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་གི་སྡོམ་ནི། རིམ་ཕྱི་ཐ་དང་རིམ་མིན་གྱི། །སྔ་རྐང་དང་པོ་བདེ་བྱེད་ནོར། ༠། རིམ་མིན་ཕྱི་ཐ་རིམ་པ་ཡི། །སྔ་རྐང་དང་པོ་དེའི་བུ་ལོན། ༠། རིམ་ཕྱི་གཉིས་པ་རིམ་མིན་གྱི། །སྔ་རྐང་གཉིས་པ་བུ་གའི་ནོར། ༠། རིམ་མིན་ཕྱི་གཉིས་རིམ་སྔ་ཡི། །གཉིས་པར་བུ་གའི་བུ་ལོན་ནོ། ༠། རིམ་ཕྱི་དང་པོ་རིམ་མིན་གྱི། །སྔ་རྐང་ཐ་མ་མེ་ཡི་ནོར། ༠། རིམ་མིན་ཕྱི་རྐང་དང་པོ་དང་། །རིམ་སྔའི་མཐར་གནས་མེའི་བུ་ལོན། ༠། ཞེས་སོ། །གཟའ་འདི་བུ་མོའི་ཁྱིམ་གྱི་དབོའི་རྐང་པ་གསུམ་འདས་པ་མེ་བཞིའི་ཐོག་མར་སྐྱེས་པས་ཁྱིམ་སོ་སོའི་རྐང་པ་གསུམ་གསུམ་འདས་ནས་འཕོ་ཞིང་དེའི་ཁྱོན་རེ་ལ། ཉིན་ཞག་གཟུགས་དུས་མེ་རེ་ཡོད་དོ། །ཡང་སྤེན་པ་ལ། རང་གི་ཉིན་ལོངས་༠གནས་གསུམ་གྱི་གཅིག་ལས། ལག་མིག་ཚེས་མཚམས་ཀྱི་རྐང་ལོངས་བཙལ་ནས་༠༠༠གཞན་གཉིས་པོ་ལ་བསྣོན་འབྲིད་བྱས་པས་རྟོགས་ཏེ། དེ་དག་གི་སྡོམ་ནི། རིམ་ཕྱི་ཐ་དང་རིམ་མིན་གྱི། །སྔ་རྐང་དང་པོ་ལག་མིག་ནོར། ༠། རིམ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མིན་ཕྱི་ཐ་རིམ་པ་ཡི། །སྔ་རྐང་དང་པོ་དེའི་བུ་ལོན། ༠། རིམ་ཕྱི་གཉིས་པ་རིམ་མིན་གྱི། །སྔ་རྐང་གཉིས་པ་ཚེས་ཀྱི་ནོར། ༠། རིམ་མིན་ཕྱི་གཉིས་རིམ་སྔ་ཡི། །གཉིས་པར་ཚེས་ཀྱི་བུ་ལོན་ནོ། ༠། རིམ་ཕྱི་དང་པོ་རིམ་མིན་གྱི། །སྔ་རྐང་ཐ་མ་མཚམས་ཀྱི་ནོར། ༠། རིམ་མིན་ཕྱི་རྐང་དང་པོ་དང་། །རིམ་སྔའི་ཐ་གནས་མཚམས་ལོན་ནོ། ༠། ཞེས་སོ། །གཟའ་འདི་གཞུ་ཡི་ཁྱིམ་སྣྲུབས་ཀྱི། །ཐོག་མར་སྐྱེས་པས་ཉི་མ་ལྟར། ཁྱིམ་མཚམས་སུ་རྐང་པ་འཕོ་ཞིང་། དེའི་ཁྱོན་རེ་ལ་ཉིན་ཞག་དྲུག་ཆ་དང་བཅས་པའི་རི་བུག་རི་ཀླུ་ཡོད་དོ། །ཡང་ཞི་གཟའ་གཉིས་ལ་ཐུན་མོང་གི་དལ་བར་ཉི་མའི་ཡུལ་ལོངས་༠གནས་གསུམ་གྱི་གཅིག་ལ་ལྷག་པའི་ཕྱོགས་རི་རྩེ་མོ་དང་༠༠༠པ་ཝ་སངས་ཀྱི་མདའ་ཆུ་རི་བོང་ཅན་གྱི་རྐང་ལོངས་༠༠༠བཙལ་ལ། དེས་གནས་གཞན་གཉིས་པོར་བསྣོན་འབྲིད་བྱས་པས་ཞི་ག །ཉིས་སོ་སོའི་ཞག་རེའི་ལོངས་སྤྱོད་རྟོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་སྡོམ་ནི། རིམ་ཕྱི་ཐ་དང་རིམ་མིན་གྱི། །སྔ་རྐང་དང་པོ་ལྷག་པ་ཡི། ༠། ཕྱོགས་ནོར་པ་སངས་མདའ་ཡི་ནོར། ༠། རིམ་མིན་ཕྱི་ཐ་རིམ་པ་ཡི། །སྔ་རྐང་དང་པོ་ལྷག་ཕྱོགས་ལོན། ༠། དཀར་པོའི་མདའ་ཡི་བུ་ལོན་ནི། ༠། རིམ་ཕྱི་གཉིས་པ་རིམ་མིན་གྱི། །སྔ་རྐང་གཉིས་པ་ལྷག་རི་ནོར། ༠། པ་ཝ་སངས་ཀྱི་ཆུ་ནོར་རོ། ༠། རིམ་མིན་ཕྱི་གཉིས་རིམ་སྔ་ཡི། །གཉིས་པར་ལྷག་པའི་རིའི་བུ་ལོན། །༠པ་སངས་ཆུ་བོའི་བུ་ལོན་འགྱུར། ༠། རིམ་ཕྱི་དང་པོ་རིམ་མིན་གྱི། །སྔ་རྐང་ཐ་མ་ལྷག་རྩེ་ནོར། ༠། པ་སངས་རི་བོང་ཅན་གྱི་ནོར། ༠། རིམ་མིན་ཕྱི་རྐང་དང་པོ་དང་། །རིམ་སྔའི་ཐ་མ་ལྷག་རྩེ་ལོན། ༠། དཀར་པོའི་རི་བོང་ཅན་བུ་ལོན། ༠། ཞེས་སོ། །དེ་ཡང་ལྷག་པ་ནི། སྡིག་ཁྱིམ་གྱི་རྐང་པ་གསུམ་འདས་པ་ལྷ་མཚམས་ཀྱི་ཕྱེད་དུ་སྐྱེས་པས་ཁྱིམ་རེའི་རྐང་པ་གསུམ་འདས་ནས་དལ་རྐང་འཕོ་བ་ཕུར་བུ་དང་འདྲ་ལ། པ་སངས་ནི་འཁྲིག་ཁྱིམ་གྱི་རྐང་པ་དྲུག་འདས་པ་ནབས་སོའི་འཐོག་མར་སྐྱེས་པས་ཁྱིམ་སོ་སོའི་རྐང་པ་དྲུག་འདས་ནས་དལ་རྐང་འཕོ་ཤིང་། གཉིས་ཀའི་འཕོ་བ་ཞག་གི་ཁྱིམ་ཁྱོན་རེ་ལ་ཆུ་ཚོད་ཉེར་དྲུག་དང་བཅས་པའི་ཉིན་ཞག་སུམ་ཅུ་ལྷག་ཙམ་རེ་དགོས་པར་མཚུངས་ཏེ། ཉིན་ཞག་སུམ་བརྒྱ་རེ་ལྔ་ལ་བཅུ་གཉིས་ཀྱིས་ཕྱེ་བས་དེ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལྟར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདིས་མཚོན་ནས་གཟའ་ལྔ་ཀའི་དལ་རྐང་འཕོ་བའི་ཞག་གྲངས་ཁྱིམ་ཚེས་གཉིས་ལའང་སྦྱར་ཤེས་པར་བྱའོ། །གསུམ་པ་ལ་རྒྱུན་བཅས་ཀྱི་མྱུར་བ་དང་། ཞག་རེའི་མྱུར་བ་དག་པར་བྱེད་པའི་ཚུལ་གཉིས། དང་པོ་ནི། གཟའ་ལྔ་པོ་རང་རང་གི་དལ་བ་དག་པ་གནས་གཉིས་སུ་བཀོད་པའི་ཕྱོགས་གཅིག་གིས་རང་རང་གི་མྱུར་རྐང་གང་ལ་གནས་ངོ་ཤེས་པའི་ཆེད་དུ། དྲག་གསུམ་ལ་སྐབས་སུ་བབ་པའི་ཉི་བར་དང་། ཞི་གཉིས་ལ་རང་རང་གི་རྐང་འཛིན་བར་པ་ལ་སྦྱངས་པའི་ལྷག་མ་སོ་སོའི་རྐང་འཛིན་དག་པར་འགྱུར་ཏེ། དྲག་པོའི་ཉི་བར་དང་ཞི་བའི་རྐང་འཛིན་བར་པ་ནི་རང་རང་གི་རྐང་འཛིན་ལོངས་སྤྱོད་བུ་ལོན་དང་བཅས་པ་ཡིན་པ་གང་ཞིག །རང་རང་གི་དལ་དག་ནི་བུ་ལོན་ལེན་བྱེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བུ་ལོན་མེད་ན། དྲག་གསུམ་ལ་རང་གི་རྐང་དཀྱིལ་ཉི་མའི་ཉིན་ཞག་དཀྱིལ་འཁོར་དང་། ཞི་གཉིས་ལ་རང་རང་གི་རྐང་དཀྱིལ་སྒོས་ཞག་གི་དཀྱིལ་འཁོར་ཏེ། དཀྱིལ་འཁོར་གཉིས་པོ་དེའི་དུས་ལ་འགྲོས་བཞི་རྫོགས་དགོས་རྒྱུ་ལ། རང་རང་གི་དལ་དག་གིས་ཇི་ཙམ་སྤྱད་པ་དེ་ཙམ་སྤྱད་པ་དེ་ཙམ་ཞིག་རྐང་འཛིན་ལོངས་སྤྱོད་ལ་བུ་ལོན་དུ་སོང་བའི་ཆས་དུས་དེར་འགྲོས་བཞི་མ་རྫོགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ཡང་དལ་དག་གིས་ཇི་ཙམ་སྤྱོད་པའི་ཆ་རྐང་འཛིན་ལོངས་སྤྱོད་ལ་བུ་ལོན་དུ་འགྱུར་དགོས་པ་ཡིན་ཏེ། གཟའ་རང་རང་གི་འགྲོས་བཞི་རང་རང་གི་དལ་དག་ལས་བརྩམས་ཏེ་བྱེད་དགོས་པས་དལ་དག་དང་རྐང་འཛིན་གྱི་ཐུན་མོང་དུ་སྤྱད་པའི་ལོངས་སྤྱོད་རྣམས་ཀྱིས་མྱུར་རྐང་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་བྱར་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་དལ་དག་གིས་རྐང་པའི་ལོངས་སྤྱོད་ལ་སྦྱང་དུ་མ་ལྡང་ན་ནི་འཁོར་ལོ་བསྲེས་པ་ལས་སྦྱངས་དགོས་ཏེ། རིམ་པའི་སྔ་རྐང་དང་པོ་ནས་ཀྱི་འཕྲོ་རྟོགས་པའི་ཆེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སྦྱངས་ལྷག་མེད་ན་རིམ་མིན་གྱི་རྐང་གནས་བཅུ་བཞི་པོ་སྤྱད་ཚར་ནས་རིམ་རྐང་དང་པོ་ནས་ལོངས་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་འཁོར་ལོ་བསྣན་པའམ་མ་བསྣན་ཀྱང་རུང་། སྦྱངས་རྗེས་སུ་འཁོར་ཕྱེད་ལྷག་ན་དོར་བས་ཆོག་སྟེ། རྐང་འཛིན་དག་པས་དལ་བ་ལས་ལྷག་པོར་འཁོར་ཕྱེད་སོང་བའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མཚམས་སུ་རིམ་པའི་རྐང་སྔ་ཕྱིའི་ནོར་བུ་ལོན་གཅིག་གུན་གཅིག་གིས་བསབས་ནས་དལ་དག་ཉིད་དུ་བྲི་གང་མེད་པས། དེ་ཡན་གྱི་འཕྲོ་བརྩི་མི་དགོས་པའི་ཕྱིར། དེ་ཡང་སྐར་མ་ཕྱེད་དང་བཅུ་བཞི་ལ་ལྟོས་ནས་མྱུར་རྐང་གནས་བཅུ་བཞིར་མཛད་པས་སྐར་གནས་ནས་བཅུ་གསུམ་འདོར་བ་རིམ་པའི་སྔ་རྐང་དང་པོ་ནས་བཟུང་སྟེ་རྐང་པ་བཅུ་གསུམ་པའི་བར་དང་། ཆུ་ཚོད་ནས་སུམ་ཅུ་འདོར་བ་ནི་རྐང་གནས་ཐ་མ་བཅུ་བཞི་པ་དེ་འདོར་བ་ཡིན་ནོ། །འཁོར་ཕྱེད་དོར་ན་རིམ་མིན་དང་། མ་དོར་ན་རིམ་པར་བྱེད་པ་དལ་བ་དང་འདྲ་ཞིང་། དོར་མ་དོར་གང་ཡིན་ཡང་རུང་། དལ་དག་གིས་རྐང་འཛིན་ལ་སྦྱངས་པའི་ལྷག་མའི་སྐར་མ་ལ་སོགས་པས་མྱུར་རྐང་འཛིན་དགོས་ཏེ། སྦྱངས་ལྷག་དེ་རྐང་འཛིན་དག་པ་ཡིན་པ་གང་ཞིག །དེས་སྤྱད་པའི་སྐར་མ་རེའི་ཁྱོན་ལ་མྱུར་བའི་རྐང་པ་རེ་གནས་པའི་ཕྱིར་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ནི་མ་ངེས་ཏེ། རིམ་པའི་ཕྱི་རྐང་ཐ་མ་དང་རིམ་མིན་གྱི་སྔ་རྐང་དང་པོ་འཛིན་པའི་ཚེ་སྐར་མ་ཕྱེད་ཀྱིས་འཛིན་དགོས་པའི་ཕྱིར་ཏེ་དེ་ག །ཉིས་སྡོམ་པས་རྐང་པ་རིལ་པོ་གཅིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་བས་ན་རིམ་པའི་རྐང་པ་འཛིན་ཚུལ་ལ་དཀའ་བ་མེད་ཀྱང་། རིམ་མིན་གྱི་སྔ་རྐང་དང་པོ་དེ་རྐང་པ་ཕྱེད་པར་སོང་བའི་གནད་ཀྱིས་རྐང་འཛིན་དག་པ་ལ་སྐར་མ་ཐིག་དང་ཆུ་ཚོད་སུམ་ཅུར་མ་ལོངས་ཀྱི་བར་རྐང་གནས་དང་པོ་ཉིད་རྒྱུ་བས་སླ་ནའང་། དེ་ནས་དམིགས་བསལ་གྱིས་འཛིན་ལུགས་ཤེས་དགོས་ཏེ། དཔེར་ན། སྐར་མ་ཐིག་དང་ཆུ་ཚོད་དུ་སོ་གཅིག་ལྟ་བུ་བྱུང་ན། སུམ་ཅུས་རིམ་མིན་གྱི་རྐང་པ་དང་པོ་འཛིན། གཅིག་པོ་རྒྱུ་བཞིན་པས་བསྒྱུར་བ་སོགས་བྱ། དེ་བཞིན་དུ་སྐར་མ་གཅིག་ལྟ་བུ་བྱུང་ན། སྐར་མ་ཕྱེད་ཀྱིས་རིམ་མིན་གྱི་སྔ་རྐང་དང་པོ་འཛིན། ཕྱེད་ཆུ་ཚོད་དུ་ཕོབ་ལ་རྒྱུ་བཞིན་པས་བསྒྱུར་བ་སོགས་བྱ། ཡང་སྐར་མ་བཅུ་གསུམ་ལྟ་བུ་བྱུང་ན། ཕྱེད་དང་བཅུ་གསུམ་གྱིས་རྐང་པ་འཛིན། ཕྱེད་པོ་ཆུ་ཚོད་དུ་ཕོབ་ལ་རྒྱུ་བས་བསྒྱུར་བ་སོགས་བྱ་དགོས་མོད། འོན་ཀྱང་འཕྲལ་རྩིས་དག་ཅིང་ལག་ལེན་བདེ་བའི་ཆེད་དུ། འཁོར་ཕྱེད་དོར་ནས་རྐང་འཛིན་དག་པ་ལ་སྐར་གནས་ཐིག་ལེ་དང་། ཆུ་ཚོད་སུམ་ཅུར་ནམ་ལོངས་པ་ནས་བཟུང་སྟེ། རིམ་མིན་ཇི་སྲིད་མ་རྫོགས་ཀྱི་བར་དེ་སྲིད་དུ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྐང་འཛིན་ལོངས་སྤྱོད་ལ་ཆུ་ཚོད་དུ་སུམ་ཅུ་རེ་བསྣན་རྗེས། སྐར་མ་རེ་རེས་རྐང་པའི་ས་རེ་བཟུང་པས་ཆོག་སྟེ། སྔ་མ་དང་དོན་འདྲའོ། །གཟུང་བྱའི་རྐང་པ་ནི་གཟའ་ལྔ་པོ་རེ་རེ་ལ་རང་རང་གི་རྐང་པ་རིམ་རིམ་མིན་དུ་སྤྱོད་པའི་རྐང་གནས་ཕྱེད་དང་བཅུ་བཞི་པ་རེ་ཡོད་དེ། དཔེར་ན་མིག་དམར་རིམ་པའི་སྔ་རྐང་དང་པོར་རྒྱུ་བས་མྱུར་འགྲོས་ཀྱིས་ཉི་མའི་འོག་ནས་འཆར་བའི་འགོ་རྩོམ་ཞིང་། རྐང་འཛིན་དག་པས་རང་གི་དལ་བ་ལས་སྐར་མ་གཅིག་སྤྱོད་པའི་བར་གྱི་མགྱོགས་ཁྱད་ཀྱི་ཆུ་ཚོད་རྣམས་བསྡོམས་པས་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། རིམ་པའི་སྔ་རྐང་དང་པོ་ལ་ཉེར་བཞི་བྲིས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་རིམ་རིམ་མིན་རང་རང་གི་སྔ་རྐང་ལ་ཟོས་ཟིན་དང་། ཕྱི་རྐང་ལ་ཟ་རྒྱུའི་རྐང་པ་རྣམས་བཟུང་ཚར་བའི་རྗེས་སུ་ལྷག་མ་ཆུ་ཚོད་ལ་སོགས་པ་རྣམས་རྐང་པ་གང་བཟུང་བ་དེའི་མདུན་མས་བསྒྱུར་བར་བྱ་སྟེ། རྒྱུ་བཞིན་པའི་རྐང་པ་དེའི་སྟེང་ནས་ཇི་ཙམ་སྤྱད་ཤེས་དགོས་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་དྲུག་ཅུས་བགོད་དགོས་ཏེ་ཆུ་ཚོད་དྲུག་ཅུ་རེ་ལ་མྱུར་རྐང་རེ་འཕོ་བའི་ཕྱིར། དམིགས་བསལ་ལ་རྐང་པ་བཅུ་བཞི་པ་རྒྱུ་བའི་ཚེ་སུམ་ཅུས་བགོད་དགོས་ཏེ། རྐང་འཛིན་དག་པ་ཆུ་ཚོད་སུམ་ཅུར་ལོངས་པ་ན། རིམ་པའི་ཕྱི་རྐང་ཐ་མ་དང་རིམ་མིན་གྱི་སྔ་རྐང་དང་པོའི་རྐང་གནས་གཉིས་འཕོ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། རྐང་འཛིན་དག་པས་བགྲོད་བྱའི་ཡུལ་ལ་རྒྱུ་སྐར་ཉེར་བདུན་ལས་མེད་ལ། མྱུར་རྐང་ལ་གནས་ཉེར་བརྒྱད་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་བགོས་པས་ཐོབ་པ་ནི་རྒྱུ་བཞིན་པའི་ཆུ་ཚོད་དེ། ལྷག་མ་སྲང་དབུགས་ཆ་རྣམས་ཀྱི་འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བ་ལ་རང་རང་གི་ཆ་བཅུག་ནས་རྐང་གནས་འཕོ་བའི་ཆུ་ཚོད་ཀྱིས་སྔར་བཞིན་ཐོབ་པ་ནི་རྒྱུ་བའི་སྲང་ལ་སོགས་པའོ། །རྒྱུ་བཞིན་པའི་རྐང་ལོངས་དེ་རྣམས་སྔ་རྐང་ཡིན་ན་རྐང་རྒྱུན་གྱི་སྡོམ་འདས་པ་ལ་བསྣན། ཕྱི་རྐང་ཡིན་ན་རྐང་རྒྱུན་གྱི་སྡོམ་མ་འོངས་པ་ལ་ཕྲི་ནས། དེས་དལ་བ་དག་པ་ཅིག་ཤོས་ལ་རིམ་པའི་ཚེ་བསྣན། རིམ་མིན་ལ་དབྲི་བར་བྱའོ། །དེ་དག་གི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་། མ་དོར་བ་རིམ་པར་སྤྱོད་པའི་ཚེ། སྔ་རྐང་དུ་སྦྱིན་བྱའི་ནོར་འཕེལ་བས་ཇེ་མང་ལ་བཏང་ནས་དལ་དག་ལ་བསྣན་པ་ཡིན་ལ། དེའི་ཚེ་འགྲོས་བཞི་ལས་མྱུར་བའི་འགྲོས་ཏེ། ཁ་ཤར་དུ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རིམ་གྱིས་ཕྱོགས་ནས་དལ་བ་ལ་མགྱོགས་པར་སྤྱོད་པའི་འགྲོས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རིམ་པའི་ཕྱི་རྐང་དུ་སྦྱིན་བྱའི་ནོར་འབྲིད་པས་ཇེ་ཉུང་ལ་བཏང་ནས་དལ་དག་ལ་སྟེར་བ་ཡིན་ཞིང་། དེའི་ཚེ་དལ་འགྲོས་ཏེ་ཁ་ལྷོར་ཕྱོགས་ནས་དལ་བ་དང་ཅུང་ཟད་བསྟུན་ནས་སྒུག་པའི་འགྲོས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དོར་བ་རིམ་མིན་དུ་སྤྱོད་པའི་སྔ་རྐང་དུ་འབྲི་བྱེད་བུ་ལོན་འཕེལ་བས་ཇེ་མང་དུ་བཏང་ནས་དལ་དག་ལ་འབྲིད་པ་དེའི་ཚེ་འཁྱོག་འགྲོས་ཏེ། ཁ་ནུབ་ཏུ་ཕྱོགས་ནས་དལ་བ་ལས་འཁྱོག་པོར་སྤྱོད་པའི་འགྲོས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རིམ་མིན་གྱི་ཕྱི་རྐང་དུ་འབྲི་བྱེད་བུ་ལོན་འབྲིད་པས་ཇེ་ཉུང་ལ་བཏང་ནས་འབྲིད་པ་དེའི་ཚེ་འབྱུང་འགྲོས་ཏེ། ཁ་བྱང་དུ་རིམ་གྱིས་ཕྱོགས་ནས་དལ་དག་གི་ངོས་སུ་སླར་འབྱུང་བའི་འགྲོས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་རིམ་མིན་གྱི་སྐབས་ལ་ལར། དལ་དག་ལ་རྐང་ལོངས་ཀྱིས་སྦྱང་དུ་མ་ལྡང་བའི་ཚེ། སྤྱི་འགྲོས་ལྟར་སྐར་མ་ལུགས་འབྱུང་དུ་འཆར་བ་ལ་དགའ་ན་འཁོར་ལོ་ཕབ་ནས་སྦྱངས་ལ། གཞན་དུ་ལྡོག་ནས་དལ་དག་གིས་རྐང་ལོངས་ལ་སྦྱངས་ན་ནམ་གྲུ་ནས་ལུགས་ལྡོག་གི་སྐར་མ་སོགས་འཆར་རོ། །དེའང་རིམ་རིམ་མིན་གཉིས་ཀྱི་རྐང་པ་དང་པོ་རྒྱུ་བའི་ཚེ་བསྡམ་བྱའི་རྐང་པ་མེད་ཀྱང་རྒྱུ་བཞིན་པའི་རྐང་པས་གང་སྤྱད་ཀྱི་རྐང་ལོངས་ཙམ་ཞིག་དལ་བ་ལ་ནོར་བུ་ལོན་དུ་འགྲོ་བ་ཡིན་ཞིང་། ཁྱད་པར་ལྷག་སྤེན་གཉིས་ཀྱི་རིམ་པའི་སྔ་རྐང་ཐ་མ་དང་རིམ་མིན་གྱི་ཕྱི་རྐང་དང་པོ་རྒྱུ་བའི་ཚེ་སྔར་སྤྱད་པའི་རྐང་རྒྱུན་མ་གཏོགས་རྒྱུ་བཞིན་པའི་རྐང་ལོངས་ཀྱིས་དལ་དག་གི་སྟེང་དུ་སྐྱེ་འབྲི་མི་བྱེད་དེ། དེའི་ཚེ་མྱུར་བའི་རྐང་པ་སྟོང་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་གི་ལག་ལེན་ཡང་། དལ་དག་གནས་གཉིས་གནས་གཅིག་གིས། །དྲག་གསུམ་ཉི་བར་ཞི་གཉིས་ཀྱི། །རང་རང་རྐང་འཛིན་ལོངས་སྤྱོད་དག །ཆ་ཤས་ཤེད་མཚུངས་བྱས་ལ་སྦྱངས། །མ་ལྡང་འཁོར་ལོ་བསྣན་ལ་སྦྱངས། །སྦྱངས་ཤུལ་འཁོར་ཕྱེད་ལྷག་ན་དོར། །ལྷག་མའི་སྐར་མས་མྱུར་རྐང་ནི། །མ་དོར་རིམ་པ་ལུགས་འབྱུང་དང་། །དོར་ན་རིམ་མིན་ལུགས་ལྡོག་ཏུ། །བཟུང་ལ་འཛིན་བྱེད་སྐར་མ་དབྱི། །སྐར་ཐིག་དབྱུག་གུ་ནམ་མཁའ་མེར། །ལོངས་ཕན་རིམ་མིན་དུས་ཀུན་ཏུ། །རྐང་འཛིན་དབྱུག་གུར་སླ་ཐབས་སུ། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མཁའ་མེ་བསྣན་ལ་བཟུང་བ་གཅེས། ༈ །འཛིན་བྱའི་ཐ་དད་རྐང་པ་ནི། །མིག་དམར་རྒྱལ་བ་མེ་མིག་གསུམ། །གཟུགས་མིག་གཉིས་དང་སྐྱོན་ཚེས་དྲག །མེའོ་རྩ་བར་དབང་ཕྱུག་དང་། །ཀླུ་མེ་མཁའ་ཀླུ་མེ་དབང་ངོ་། །ལྷག་པ་མི་བདག་རྒྱལ་པོ་ཚེས། །ཡིད་འདོད་དྲག་པོ་རི་འབྱུང་མཁའ། །རྩ་བར་ཆུ་གཏེར་དབང་ཕྱུག་དང་། །མཁའ་མིག་ཀླུ་ལག་ཆུ་མེའོ། །ཕུར་བུ་ཕྱོགས་ཕྱོགས་བུ་ག་ཀླུ། །དུས་རོ་མིག་གཟུགས་རྩ་བར་མེ། །བྲོ་བ་བུ་ག་དྲག་པོ་དང་། །ཆ་ཤས་ཅན་དང་ཐུབ་པའོ། །པ་སངས་དེ་ཉིད་རྣམ་པ་གསུམ། །རྒྱལ་བ་ལན་གཉིས་ལག་མིག་གཉིས། །སྐྱོན་ཚེས་ཀླུ་དང་རྩ་བར་རོ། །མཁའ་མེ་སྲིན་བུག་མེ་རིའོ། །སྤེན་པའི་དུས་འབྱུང་དབང་པོ་ཆུ། །རིག་བྱེད་ལག་པ་མིག་དང་མཁའ། །རྩ་བར་མིག་དང་རྒྱ་མཚོ་འབྱུང་། །དུས་དང་ཀླུ་དང་ཡོན་ཏན་ནོ། །སྔ་ཕྱི་ཟོས་དང་མ་ཟོས་སྡོམ། །རྐང་བཟུང་མདུན་མས་ལྷག་རྣམས་བསྒྱུར། །མ་ཟིན་དང་བསྒྱུར་རང་འཁོར་དྲིལ། །མཁའ་རོས་ཐོབ་པ་རྒྱུ་བའི་དབྱུག །ལྷག་མ་སྲང་དབུགས་ཆར་གསིལ་ལ། །རིམ་པར་མཁའ་རོས་ཐོབ་པ་བརྩེགས། །རིམ་པའི་ཕྱི་རྐང་ཐ་མ་དང་། །རིམ་མིན་སྔ་རྐང་དང་པོ་ལ། །རྐང་སྔུན་འཕོག་ཚེ་མཁའ་མེས་བགོ། ཁྱད་པར་ལྷག་སྤེན་རྣམ་གཉིས་ཀྱི། །རྐང་སྔུན་སྟོང་པར་བབ་པ་ན། །ལྷག་ཕྱིས་རྒྱུ་བའི་རྐང་ལོངས་མེད། །སྔ་རྐང་ཆུ་ཚོད་གཉིས་པོ་བསྲེ། །ཕྱི་རྐང་ཕབ་ལ་རྒྱུ་བས་སྦྱངས། །ལོངས་ན་སྐར་མར་ཕུད་པ་རྣམས། །རང་རང་དལ་དག་ཅིག་ཤོས་ལ། །འཁོར་ཕྱེད་དོར་དམན་མ་དོར་སྦྱིན། །དབྲི་བྱ་ཉུང་ན་འཁོར་བསྣན་སྦྱངས། །ཡང་ན་ལྡོག་སྟེ་སྦྱང་བར་བྱ། །རིམ་པའི་སྔ་རྐང་མྱུར་འགྲོ་ཤར། །རིམ་པའི་ཕྱི་རྐང་དལ་འགྲོས་ལྷོ། །རིམ་མིན་སྔ་རྐང་འཁྱོག་འགྲོས་ནུབ། །རིམ་མིན་ཕྱི་རྐང་འབྱུང་འགྲོས་བྱང་། །ཞེས་སོ། །དེ་ལྟ་བུའི་མྱུར་དག་གི་སྟེང་དུ་དེ་དང་དལ་མྱུར་གྱི་རྐང་པ་མཚུངས་པའི་ཞག་རེའི་མྱུར་དག་འཆད་འགྱུར་ཉིད་བསྣན་པས་རྐང་པ་མ་འཕོས་ཀྱི་བར་དེ་སྲིད་དུ་ཕྱི་མ་ཕྱི་མའི་རྒྱུན་གྱི་མྱུར་བ་རྣམ་དག་འཆར་ཏེ། ཉིན་རེ་བཞིན་དལ་མྱུར་གྱི་རྐང་པ་འཛིན་པ་སོགས་ཀྱི་ཚེགས་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ནོ། །

སོ་སོའི་ངེས་པ་བཤད་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཉིས་པ་ནི། གཟའ་ལྔ་ཀ་ལ་ཞག་རེའི་དལ་དག་དྲུག་དྲུག་རེ་ཡོད་པ་ལས། དེ་རྣམས་ཀྱི་དྲག་གསུམ་ལ་ཉི་མའི་ཉིན་ཞག་རྟག་ལོངས་དང་ཞི་གཉིས་ལ་རང་རང་གི་རྐང་འཛིན་བར་པའི་ལོངས་སྤྱོད་ལ་སྦྱངས་པའི་རྐང་འཛིན་དག་པའང་དྲུག་དྲུག་ཏུ་ངེས་ཤིང་། དེ་ལྟ་བུའི་རྐང་འཛིན་དག་པ་རེ་རེའང་སོ་སོའི་མྱུར་རྐང་བཅུ་བཞི་པོས་བསྒྱུར་ལ། རྐང་པ་རིལ་པོ་བཅུ་གསུམ་པོ་ལ་མཁའ་རོ་དང་། ཕྱེད་པ་གཅིག་པོ་ལ་སུམ་ཅུས་བགོ་བ་སོགས་བྱས་ཏེ་བསྒྲུབ་པའི་མྱུར་བའི་རྐང་ལོངས་རྣམས་རང་རང་གི་དལ་དག་ཅིག་ཤོས་ལ། སྔ་རྐང་ལ་སྦྱིན་ཞིང་ཕྱི་རྐང་ལ་ཕྲི་བའི་ཚོགས་ནི། རིམ་པའི་མྱུར་བ་དག་པ་སྟེ་རེའུ་མིག་ལ་བཀོད་ཅིང་། དེ་ཉིད་ལ་གྲངས་ཡིག་ལུགས་ལྡོག་ཏུ་བཏབ་པས་ནི་རིམ་རིམ་མིན་གྱི་མྱུར་དག་ཀྱང་སྟོན་ཏོ། །དེ་བས་ན་གཟའ་རེ་རེ་ལ་མྱུར་རྐང་གི་གནས་བཅུ་བཞི་བཅུ་བཞི་རེར་ངེས་ལ། དེས་དལ་དག་དྲུག་པོ་བསྒྱུར་བས་མྱུར་རྐང་གི་རེ་མིག་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་བཞི། དེ་ལ་རིམ་རིམ་མིན་གཉིས་ལུགས་འབྱུང་ལྡོག་ཏུ་གནས་པའི་ཆ་གྲངས་ནི་བརྒྱ་རེ་བརྒྱད་དུ་འགྱུར་ཏེ། སོ་སོའི་གྲུབ་འབྲས་རྣམས་ཡི་གེར་བཀོད་ན་དལ་མྱུར་གང་ལ་གནས་པའི་ཞག་རེའི་མ་འདྲེས་པའི་ལོངས་སྤྱོད་རྣམས་བདེ་བླག་ཏུ་ཤེས་པར་འགྱུར་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་ཡི་གེ་མང་བས་འཇིགས་ཏེ་དེ་ཙམ་མོ། །དེས་ན་གཟའ་ལྔ་སོ་སོའི་འགྲོས་བཞི་རྫོགས་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཡང་། རང་རང་གི་རྐང་འཛིན་དག་པས་འཁོར་ལོ་ནམ་ལོངས་པའི་དུས་ཉིད་ཡིན་ཞིང་། རྐང་འཛིན་དག་པ་དེ་ཡང་སྦྱོང་བྱེད་དལ་དག་མི་འདྲ་བ་དུ་མ་ཡོད་པའི་ཁྱད་ཀྱིས། འགྲོས་བཞི་རྫོགས་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཡང་མི་འདྲ་བ་དུ་མར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཡང་དཔེར་མཚོན་ན། གཟའ་རང་རང་གི་སོ་སོའི་སྐྱེས་སྐར་གྱི་ཐོག་མར་འགྲོས་བཞི་རྫོགས་ཏེ། སླར་ཡང་མྱུར་འགྲོས་རྩོམ་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སྦྱར་ན། གཟའ་ལྔ་པོའི་རིམ་པའི་སྔ་རྐང་དང་པོར་སྤྱོད་པའི་དལ་དག་དང་འཐབ་པའི་རང་རང་གི་ཞག་གི་རྐང་འཛིན་དག་པའི་ལོངས་སྤྱོད་རྣམས། དལ་རྐང་དེ་ཇི་ཙམ་ན་འཕོ་བའི་ཞག་གྲངས་ཀྱིས་བསྒྱུར་བ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་རིམ་པའི་སྔ་རྐང་གཉིས་པའི་དལ་དག་སོགས་ལའང་སྦྱར་བ་རྣམས་གཅིག་ཐོག་ཏུ་གཅིག་བསྣན་པས་སྐར་མ་ཉེར་བདུན་ནམ་ལོངས་པའི་ཞག་གྲངས་དང་ཆུ་ཚོད་སོགས་སྐབས་དེ་དང་དེའི་རང་རང་
གི་འགྲོས་བཞི་རྫོགས་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་འགྲོས་བཞི་རྫོགས་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་མི་འདྲ་བའི་ཁྱད་ཀྱིས་རང་རང་གི་མྱུར་རྐང་འཕོ་བའི་ཞག་གྲངས་ཀྱང་དུ་མར་འགྱུར་ཏེ། དལ་རྐང་གང་དང་གང་ལ་ལྟོས་པའི་རྐང་འཛིན་དག་པས་སྐར་མ་རེར་ནམ་ལོངས་པའི་ཞག་ལ་སོགས་པ་རྣམས། དལ་རྐང་དེ་དང་དེ་ལ་ལྟོས་པའི་མྱུར་རྐང་འཕོ་བའི་དུས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །

མཇུག་རིང་གི་ལོངས་སྤྱོད་བཤད་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བཞི་པ་མཇུག་རིང་གི་ལོངས་སྤྱོད་ནི། གཟའ་འདིའི་རྒྱུ་སྐར་འཁོར་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཉི་མ་དང་མཚུངས་ཏེ། ལོ་གཅིག་ལ་འཁོར་མོད་ཀྱང་། འགྲོས་བཞི་རྫོགས་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་ནི་དེར་མ་ངེས་ཏེ། ལོ་བཅུ་གཉིས་དང་ཟླ་བ་དྲུག་རེ་དགོས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འགྲོས་བཞི་རེ་རེ་བཞིན་དུ་ལོ་གསུམ་ཕྱོགས་གསུམ་རེ་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་དུ་བ་ལ་རང་སྟོབས་ཀྱི་དལ་རྐང་མེད་ཀྱང་། ཉི་རྐང་གི་ནོར་བུ་ལོན་ལ་བརྟེན་ནས་འཕེལ་འགྲིབ་ཡོད་ཅིང་། དེའི་སྟེང་དུའང་རང་གི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ལོ་དང་ཕྱོགས་ཀྱི་རྐང་ལོངས་ལ་བརྟེན་ནས་འགྲོས་བཞི་དང་འཆར་ནུབ་བྱེད་དགོས་ཏེ། འགྲོས་བཞི་ཀ་ལ་ལོ་གསུམ་པོའི་རིང་། ཆུ་སྲང་གཉིས་དང་། དབུགས་གསུམ། ཕྱོགས་གསུམ་པོའི་རིང་། ཆུ་ཚོད་གཅིག །སྲང་ང་གཉིས་དབུགས་གསུམ་རྣམས་ཉིན་རེ་བཞིན་ཉི་མ་ལས་ལྷག་པོར་སྤྱོད་པ་གང་ཞིག །དེས་འགྲོས་བཞི་དང་འཆར་ནུབ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། མྱུར་འཁྱོག་གཉིས་ལ་ལོའི་རྐང་ལོངས་༠ཀྱི་རྗེས་སུ། ཕྱོགས་ཀྱི་རྐང་ལོངས་༠སྤྱད་པས་མྱུར་འགྲོས་ཀྱི་མཐར་སྲོད་ལ་ནུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་། འཁྱོག་འགྲོས་ཀྱི་མཐར་ཐོ་རེངས་ཤར་གྱི་ཕྱོགས་དུ་ཕོད་དང་བཅས་པ་འཆར་ཏེ། མྱུར་འགྲོས་ནི་ཁ་ཤར་དུ་བལྟས་ནས་རྩོམ་པས་ཉི་མའི་ཤར་ཕྱོགས་སུ་འཕགས་ནས་མཐོང་བ་གང་ཞིག །འཁྱོག་འགྲོས་ནི་ཁ་ནུབ་ཏུ་ཕྱོགས་ཏེ་རྩོམ་པས་ཉི་མའི་ནུབ་ངོས་སུ་འཕགས་ནས་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དལ་འབྱུང་ག །ཉིས་ལ་ཕྱོགས་ཀྱི་རྐང་ལོངས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལོའི་རྐང་ལོངས་སྤྱད་པས་ཉི་མ་ལ་ནུབ་པ་ཡིན་ཏེ། དལ་བའི་མཐར་ཉི་མས་དུ་བའི་རྗེས་ཟིན་པ་གང་ཞིག །འབྱུང་འགྲོས་ཀྱི་མཐར་དུ་བས་ཉི་མའི་རྗེས་ཟིན་ཏེ་ཉི་དུ་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འཛོམས་ནས་
ནུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །མདོར་ན་དུ་བ་ལན་གཅིག་མཐོང་ནུབ་ནས་རྩོམ་ཟླ་བ་བདུན་ཅུ་དོན་བཞི་རེའི་རྗེས་སུ་ཟླ་གཅིག་གི་བར་དུ་དུ་ཕོད་དང་བཅས་ཏེ་ཤར་ནུབ་སྤེལ་མར་མཐོང་ཞིང་། དུ་བ་དང་བཅས་མཐོང་བའི་སྔ་ཕྱིའི་ཟླ་བ་རེ་རེ་ལའང་སྐར་མ་ཕལ་པར་སྣང་ནས་མཐོང་ནུབ་བྱེད་ཀྱང་ངོ་ཤེས་པར་དཀའོ། །

དེ་ལྟར་སྤྱད་པའི་ལག་རྗེས།

འཁོར་ཚུལ་གྱི་དབང་གིས་ས་ལ་དུས་བཞི།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བཞི་པ་དེ་ལྟར་སྤྱད་པའི་ལག་རྗེས་ལ། འཁོར་ཚུལ་གྱི་དབང་གིས་ས་ལ་དུས་བཞི་དང་། མཁའ་ལ་དུས་སྦྱོར་འཆར་རྩིས། རང་རང་གི་རྐང་པའི་དབང་གིས་འཆར་ནུབ་བྱེད་ཚུལ། བསྐོར་ཕྱོགས་ཀྱི་དབང་གིས་ཉི་ཟླ་དང་སྒྲ་གཅན་འཕྲད་ཚུལ། རང་རང་གི་ལོངས་སྤྱོད་ལ་སྤྱད་པའི་དབང་གིས་ངེས་པ་འཕོ་སྡུད་སྐྱེ་ཚུལ་ལོ། །དང་པོ་ལའང་། དུས་བཞི་གནས་ཚུལ་དང་འཁོར་ཚུལ་གཉིས། དང་པོ་ནི་གཡོན་སྐོར་ཏེ། ལྷོའི་དུམ་བུ་གསུམ་ན་དཔྱིད་ཡོད་པའི་དུས་སུ། ཤར་ན་དབྱར། བྱང་ན་སྟོན། ནུབ་ན་དགུན་གྱི་དུས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ལྷོ་གླིང་དབུས་མ་ན་དཔྱིད་འབྲིང་ཡོད་པའི་དུས་སུ། ལྷོ་གླིང་ཤར་མར་དཔྱིད་ཐ། ཤར་གླིང་ནུབ་མར་དབྱར་ར། ཤར་གླིང་དབུས་མར་དབྱར་འབྲིང་སོགས་རིམ་པར་གཡོན་སྐོར་དུ་གནས་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། གཡས་སྐོར་ཏེ། དུམ་བུ་རེ་རེ་ལ་ལྟོས་ནས་དཔྱིད་རྗེས་སུ་དབྱར། དབྱར་རྗེས་སུ་སྟོན། སྟོན་རྗེས་སུ་དགུན། དགུན་རྗེས་སུ་དཔྱིད་རིམ་ཅན་དུ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ལྷོ་གླིང་དབུས་མའི་དཔྱིད་འབྲིང་དེ་ལྷོ་གླིང་ནུབ་མར་འཕོ་ཤིང་། ལྷོ་གླིང་ཤར་མའི་དཔྱིད་ཐ་ལྷོ་གླིང་དབུས་མ། ཤར་གླིང་ནུབ་མའི་དབྱར་ར་ལྷོ་གླིང་ཤར་མར་འཕོ་བ་སོགས། རིམ་པར་གཡས་སྐོར་དུ་འཁོར་ནས་འགྲོ་བའི་ཕྱིར། དེས་ན་དུམ་བུ་གང་དང་གང་ན། དབྱར་ཉི་རིང་བ་མཐར་ཐུག་ཡོད་པའི་ཚེ། དེ་ནས་བགྲངས་པའི་བདུན་པ་ན་དགུན་ཉི་ཐུང་བ་མཐར་ཐུག །གང་ན་དཔྱིད་ཉིན་མཚན་མཉམ་པ་ཡོད་པའི་ཚེ། དེ་ནས་བགྲངས་པའི་བདུན་པ་ན་སྟོན་ཉིན་མཚན་མཉམ་པ་ཡོད་དེ། རང་གར་ཡོད་དང་དེ་ནས་གཞལ་བའི་དུམ་བུ་བདུན་པ་གཉིས་སོ་སོ་ཕན་ཚུན་ལྟོས་ནས་གཅིག་ན་ཡོད་པའི་དོ་ཟླ་དེ་ཅིག་ཤོས་ན་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ཡང་འགྲེལ་ཆེན་ལས། ཕན་ཚུན་ལྟོས་པ་ལས་གང་གི་ཕྱིར་སའི་
དུམ་བུ་དང་པོ་ལས་རི་ཞེས་པ་སའི་དུམ་བུ་བདུན་པ་ལ་སྟེ། ལྷུན་པོའི་ལྷོ་ནས་བྱང་དང་བྱང་ནས་ལྷོར་སའི་དུམ་བུ་བདུན་པ་ལ་ཉིན་མཚན་མཉམ་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་སོ། །བྱེ་བྲག་ཏུ་སྦྱར་ན། ལྷོ་གླིང་དབུས་མར་ལུག་ཁྱིམ་དུ་དཔྱིད་མཉམ་ཡོད་པའི་ཞག་དེ་ལ། བྱང་གླིང་དབུས་མར་སྟོན་མཉམ་པ་དང་། དེ་བཞིན་སྲང་ཁྱིམ་དུ་ལྷོ་བྱང་གི་དུམ་བུར་སྟོན་དཔྱིད་མཉམ་པ་སྔ་མ་ལས་ལྡོག་པ་སོགས་སྦྱར་བ་ལས། ཁྱད་པར་རང་ཅག་རྣམས་གནས་པའི་ས་འདིར། ཉ་དང་བུ་མོར་མཉམ་གཉིས་དང་། འཁྲིག་གཞུ་ལ་བགྲོད་མཐའ་གཉིས་འཕོག་ཅིང་། དེ་ཡང་ཁྱིམ་ཞག་བརྒྱད་པ་ལ་འགྲིག་པའི་ཕྱིར། དུམ་བུ་བཅུ་གཉིས་པོ་རེ་རེར་རིམ་བཞིན་ཉིན་ཞག་རེ་ལ་ལྡོག་མཉམ་གྱི་ཚིག་རེ་འཕོག་པའི་དུམ་བུ་སུམ་ཅུ་རེ་ཡོད་པ་ལས། ས་འདི་ལྷོ་གླིང་དབུས་མའི་ཚངས་ཐིག་ནས་ཤར་ཕྱོགས་སུ་དུམ་ཕྲན་ཉེར་གཉིས་བགྲངས་པའི་ཉེར་གསུམ་པ་ཡིན་པར་བདེ་བླག་ཏུ་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། །

མཁའ་ལ་དུས་སྦྱོར་འཆར་རྩིས།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཉིས་པ་མཁའ་ལ་དུས་སྦྱོར་འཆར་རྩིས་ནི། རང་རང་གི་བཞི་ཆ་དང་བཅས་པའི་རྒྱུ་སྐར་གཉིས་རེ་སྤྱོད་པའི་བར་ལ་དུས་སྦྱོར་གཅིག་ཏུ་བཞག་སྟེ། གཟའ་ཐམས་ཅད་ལ་དུས་སྦྱོར་བཅུ་གཉིས་ཚང་ནའང་། གཙོ་བོར་ཉི་མ་ལ་སྦྱར་ནས་ལོ་རེ་ལ་དུས་སྦྱོར་བཅུ་གཉིས་སུ་གསུངས་པ་དང་། བྱེ་བྲག་ཞག་རེ་ལ་སྐར་ཁྱིམ་ཚར་རེ་རྫོགས་པར་འཆར་བ་ལས། བཞི་ཆ་གཅིག་དང་བཅས་པའི་སྐར་མ་གཉིས་གཉིས་ཏེ། ལུག་ལ་སོགས་པ་ཁྱིམ་རེའི་འགོ་ཤར་ནས་མཇུག་རྫོགས་རྫོགས་ཀྱི་བར་ལ་དུས་སྦྱོར་དུ་བཞག་ནས་བརྩི་བ་ཉིད་གྲགས་ཆེ་ཞིང་། སྐབས་དོན་ལ་ཉེ་བར་མཁོ་བའི་ཕྱིར་བཤད་ན། དེ་ཡང་དུམ་བུ་བཅུ་གཉིས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕྱེད་བྱང་མ་ལ་ཁྱོན་མཚུངས་པའི་ཡུལ་དྲུག་གི་རྣམ་བཞག་བྱས་ལ། དེ་རྣམས་ཀྱི་བགྲོད་ཞག་གི་ཉིན་མཚན་འཕེལ་འགྲིབ་རིམ་པས་བྱེད་ནའང་། བྱ་སླ་བའི་ཆེད་དུ་རགས་རྩིས་སུ་དུམ་བུ་རེའི་འཕེལ་འགྲིབ་གསུངས་ཏེ། འགྲེལ་ཆེན་ལས། འདིར་གཡས་དང་གཡས་མིན་དག་ཏུ་ཟླ་བ་གསུམ་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཉིན་ཞག་སོ་སོ་ལ་ཉིན་མོ་མཚན་མོ་འཕེལ་བའམ་འགྲིབ་པ་ནི་དབུགས་གཉིས་དང་ཆུ་སྲང་གསུམ་མོ། །ཚད་འདི་ནི་ཀཻ་ལ་ཤའི་དུམ་བུ་ལ་ཡིན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གྱི་འཕགས་པའི་ཡུལ་ལ་སོགས་པ་ལ་མ་ཡིན་ནོ། །འཕགས་པའི་ཡུལ་དུའང་ཉིན་མཚན་སོ་སོ་ལ་ཆུ་སྲང་གཉིས་འཕེལ་བའམ་འགྲིབ་པ་རིགས་པར་བྱ་སྟེ། ཞེས་ཀཻ་ལ་ཤའི་དུམ་བུ་དང་འཕགས་ཡུལ་གྱི་ཚད་དངོས་སུ་གསུངས་པས་གཞན་རྣམས་མཚོན་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་ཀཻ་ལ་ཤའི་བྱང་གངས་ལྡན་དུ་སྲང་གསུམ་དང་དབུགས་བཞི། ཀཻ་ལ་ཤའི་དུམ་བུ་ཤམྦྷ་ལར་སྲང་གསུམ་དང་དབུགས་གཉིས། རྒྱ་ནག་དུ་སྲང་གསུམ། ལིར་སྲང་གཉིས་དང་དབུགས་བཞི། བོད་དུ་སྲང་གཉིས་དང་དབུགས་གཉིས། འཕགས་ཡུལ་དུ་སྲང་གཉིས་རྣམས་ཀྱིས་ཞག་རེ་བཞིན་འཕེལ་འགྲིབ་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ནས་རིམ་བཞིན་འཕེལ་འགྲིབ་ཇེ་ཆུང་དུ་སོང་བའི་ཚད་ཡུལ་རེར་དབུགས་གཉིས་གཉིས་སུ་ངེས་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་བོད་འདིར་ཟླ་བ་སོ་སོ་ལ་ཆུ་ཚོད་གཅིག་དང་། སྲང་བཅུས་འཕེལ་འགྲིབ་བྱེད་པས། ས་འདིའི་མཉམ་གཉིས་ཀྱི་གཟེར་འཕོགས། ཉ་དང་བུ་མོའི་ཁྱིམ་ཟླ་ནས་བརྩམས་ཏེ། སོ་སོའི་ཉིན་ཚད་ཀྱི་སྡོམ་ཡང་། ཉ་དང་བུ་མོར་སུམ་ཅུར་མཉམ། ༣༠། ལུག་སེང་བསེ་རུ་མེ་དང་ཕྱོགས། ༣༡། སོ་དང་མཁའ་མིག་གླང་ཀརྚ། ༣༢། ཕྱེད་བཅས་སོ་གསུམ་འཁྲིག་པའོ། ༣༣། ཀླུ་ལག་ལྔ་བཅུ་བུམ་སྲང་ཚད། ༢༨། འཁོར་ལོ་མཁའ་མཚོ་ཆུ་སྲིན་སྡིག །༢༧། ཕྱེད་བཅས་ཉེར་དྲུག་གཞུའི་ཚད་དེ། ༣༠། སོ་སོས་མཁའ་རོར་སྦྱངས་པའི་ལྷག །རང་རང་མཚན་མོའི་ཚད་དུ་འགྱུར། །ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་ཉིན་མཚན་རིང་ཐུང་སྣ་ཚོགས་ཤིག་འབྱུང་བ་ནི། ས་དུམ་བུ་བཅུ་གཉིས་དང་ཡུལ་དྲུག་སོ་སོར་ཁྱིམ་རྣམས་ཀྱི་མགོ་མཇུག་གི་འཆར་ས་གཅིག་ནས་ཤར་ན། དུས་སྦྱོར་བཅུ་གཉིས་པོ་ཐམས་ཅད་འཆར་ཡུན་ཆུ་སྲང་སུམ་བརྒྱ་རེར་མཉམ་མོད་ཀྱང་། འཆར་ས་ཐ་དད་པ་སྣ་ཚོགས་པའི་སྔ་ཕྱི་ལ་བརྟེན་ནས། དུས་སྦྱོར་སོ་སོའི་འཆར་ཡུན་རྣམས་ཀྱང་། མི་འདྲ་བ་སྣ་ཚོགས་པར་འགྱུར་བའི་དབང་གིས་ཡིན་ཏེ། ཁྱིམ་ཟླ་གང་ཡིན་ལས་ཐོག་མར་བརྩམས་ཏེ། ཁྱིམ་དྲུག་གི་འཆར་ཚད་བསྡོམས་པས་རང་རང་གི་ཉིན་ཚད་དང་། བདུན་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ་དྲུག་བསྡོམས་པས་རང་རང་གི་མཚན་ཚད་སྟོན་དགོས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཉིན་མཚན་རིང་ཐུང་གང་ཡིན་ཡང་དུས་སྦྱོར་ཉིན་དྲུག་མཚན་དྲུག་འཆར་དགོས་པར་མཚུངས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ཡང་འགྲེལ་ཆེན་ལས། ཉིན་མཚན་གྱི་དབྱེ་བས་དུས་སྦྱོར་དྲུག་དང་སྐར་མ་ཕྱེད་དང་བཅས་པའི་བཅུ་གསུམ་གྱིས་ཉིན་མོའི་དུས་སུ་འགྱུར་རོ། །དུས་སྦྱོར་དྲུག་དང་སྐར་མ་ཕྱེད་དང་བཅས་པའི་བཅུ་གསུམ་གྱིས་མཚན་མོའི་དུས་སུ་འགྱུར་རོ། །ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ་ཕྱི་དྲོ་ལའང་དུས་སྦྱོར་གསུམ་གསུམ་རེ་འཆར་རམ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། ལྷོ་གླིང་དབུས་མར་བྱང་བགྲོད་མཐར་ཐུག །ཤར་ན་སྟོན་མཉམ། ནུབ་ན་དཔྱིད་མཉམ་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་ལ་མཚོན་ན། ཤར་དུ་ཞག་དེའི་སྔ་དྲོ་ཀར་སེང་གཉིས་དང་བུ་མོའི་ཕྱེད། ཕྱི་དྲོ་བུ་མོའི་འཕྲོ་དང་སྲང་སྡིག་གཞུ་རྣམས་འཆར་དགོས་པ་བཞིན་ཏེ། དེའི་ཚེ་བྱང་གི་ལྷོ་བགྲོད་མཐར་ཐུག་པའི་ཕྱི་དྲོ་དང་ཤར་གྱི་སྔ་དྲོ། ཤར་གྱི་ཕྱི་དྲོ་དང་ལྷོའི་བྱང་བགྲོད་མཐར་ཐུག་གི་སྔ་དྲོ་རགས་པར་ན་མཚུངས་དགོས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སྔར་སྨོས་པ་ལྟར་འཆར་ས་ཐ་དད་པའི་དབང་གིས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་རྒྱུད་ལས། ལམ་ཕྱེད་འབུམ་ཕྲག་གསུམ་པོ་དག་ལ་ཉི་མའི་མདུན་དུ་ཉིན་མོ་དང་ནི་རྒྱབ་ཏུ་མཚན་མོའོ། །ཞེས་དང་། མཛོད་ལས། ནམ་ཕྱེད་ཉི་མ་ནུབ་པ་དང་། །ཉི་མ་ཕྱེད་དང་འཆར་དུས་གཅིག །ཅེས་པའི་ལུང་རྣམས་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། མི་འགལ་ཏེ། ལུང་དོན་དེ་དག་གིས་ཞག་རེ་ལ་དེ་འདྲའི་དུས་རེ་འབྱུང་བར་སྟོན་པ་ཡིན་གྱི། ཚངས་ཐིག་གི་སྟེང་ལྟ་བུ་ས་ཚིགས་ངེས་པ་ཅན་གཅིག་ཏུ་གུང་གཉིས་དང་འཆར་ནུབ་འགྲིགས་དགོས་པར་སྟོན་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཁྱིམ་སོ་སོའི་འཆར་ཚད་མ་འདྲེས་པ་ལ། དབྱངས་འཆར་ལས། ནམ་མཁའ་མཁའ་ཟུང་ལུག་གི་ཚད། ༢༠༠། ནམ་མཁའ་རིག་བྱེད་མཚེ་མ་གླང་། ༢༤༠། སྟོང་པ་ནོར་ལྷ་ཟུང་འཁྲིག་པ། ༢༨༠། མཁའ་སོ་ཀརྐ་ཊ་རུ་དྲན། ༣༢༠། ཞེས་སོགས་གསུངས་པ་ནི། ཀཻ་ལ་ཤའི་བྱང་གི་ཁ་བ་ཅན་གྱི་བར་དུ་བྱང་བགྲོད་མཐར་ཐུག་གི་དུས་ཉིན་ཚད་ཆུ་ཚོད་སོ་དྲུག་དང་། ལྷོ་བགྲོད་མཐར་ཐུག་གི་ཚེ་ཉིན་ཚད་ཉེར་བཞི་འཆར་བའི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ། འདིའི་ལུག་འཁྲིག་གཉིས་ཆུ་སྲང་དྲང་སྲོང་གིས་དཀྲུགས་ཏེ་སྦས་པ་ཡིན་པས་གོ་ལྡོག་དགོས་པར་བཞེད་དོ། །རྒྱུད་འགྲེལ་ལས། ལུག་ལ་ཉིས་བརྒྱ་དང་དགུ་བཅུ། གླང་ལ་ཉིས་བརྒྱ་དང་དྲུག་བཅུ། འཁྲིག་པར་ཉིས་བརྒྱ། ཀརྐ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཊར་སུམ་བརྒྱ། སེང་གེར་སུམ་བརྒྱ་དང་དྲུག་ཅུ། བུ་མོར་སུམ་བརྒྱ་གོ་དགུ། སྲང་སོགས་དྲུག་ལ་དེ་ཉིད་གོ་ལྡོག་པ་སྟེ། འདི་ནི་ཀཻ་ལ་ཤའི་དུམ་བུ་ཤམྦྷ་ལར། ཉིན་མོ་རིང་དུས་ཆུ་ཚོད་སོ་ལྔ་དང་། ཐུང་དུས་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་འཆར་བའི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །དེས་ན་ཡུལ་གང་དང་གང་དུ་རྩིས་བྱེད་པ་དེ་ལ་ལྟོས་ནས་འཆར་ཚད་སྣ་ཚོགས་པར་འགྱུར་བ་ལས། རང་ཅག་རྣམས་གནས་པའི་ས་འདིའི་དབང་དུ་བྱས་པའི་འཆར་ཡུན་གྱི་སྲང་ཚད་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། འབྱུང་མཁའ་མེ་ནི་ཉ་ཡི་ཚད། ༣༠༥། མཁའ་བུག་ལག་པ་ལུག་ཡིན་ཏེ། ༢༩༠། ནམ་མཁའ་མཁའ་མིག་གླང་དུ་ངེས། ༢༠༠། སྟོང་པ་འཁོར་ལོ་འཁྲིག་པར་དྲན། ༢༧༠། མཁའ་དུས་མེ་ནི་ཀརྐ་ཊ། ༣༦༠། མདའ་རི་རྩེ་མོ་ཅན་སེང་གེ༣༧༥། བུ་མོ་ལ་སོགས་ལྡོག་པར་བྱ། །ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་ངེས་པར་བྱས་ནས་དུས་སྦྱོར་བརྩི་བའི་ཚེ། གང་བརྩིའི་ལོ་དེའི་ནང་ནས་འདས་ཁྱིམ་དང་། ཁྱིམ་ཟླ་ད་ལྟ་བའི་སྟེང་ནས་ཞག་ཇི་ཙམ་འདས་བརྩིས་པ་གཞིར་བྱས་ཏེ། ས་འདིར་བགྲོད་མཉམ་གྱི་གཟེར་བཞི་ཁྱིམ་ཞག་བརྒྱད་པ་ལ་འཕོག་པའི་དབང་གིས་བགྲོད་པའི་འཕེལ་འགྲིབ་ཀྱི་མཚམས་བདེ་བླག་ཏུ་རྟོགས་ཕྱིར་འདས་ཞག་ནས་བདུན་འཕྲིས་ལ་བརྩི་བཞིན་པའི་ཞག་དེའི་ཉིན་མཚན་གྱི་ཚད་བརྩི་བ་དང་། ཆ་བདུན་ཐུར་མ་བཙུགས་ཏེ་དུས་དེ་ཕན་ལ་སྔ་ཕྱིའི་ཆུ་ཚོད་སོགས་ཇི་ཙམ་འདས་པ་དང་ལུས་པ་གང་ཡིན་དང་། དེ་ལྟར་བརྩིས་པའི་སྔར་འདས་ཀྱི་ཆུ་ཚོད་ཆུ་སྲང་གི་ཕུང་པོར་བྱས་པ་ལ་རང་རང་གི་ཆུ་སྲང་མ་འོངས་པས་འགོ་དྲངས་ཏེ། དུས་སྦྱོར་འཆར་ཚད་ཀྱི་སྲང་སོ་སོས་རིམ་པར་འཕྲི་བས་གང་གིས་འབྲིར་མ་ལྡང་པ་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་སྦྱོར་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་དག་གི་ལག་ལེན་ཡང་། ཉི་མའི་དལ་བར་སྐར་མ་གང་། །མཁའ་རོས་བསྒྱུར་ལ་ཆུ་ཚོད་གཞུག །མདའ་ཡོན་ཟླས་ཐོབ་ཁྱིམ་ཟླའི་གྲངས། །ལྷག་རྣམས་དབྱུག་སར་ཆུ་འདོད་ཆས། །དྲིལ་ལ་མེ་མཁའ་རོ་ཡིས་བགོ། ཐོབ་པའི་ནོར་ནི་འདས་ཞག་སྟེ། །ལྷག་མ་མཁའ་རོ་མཁའ་རོ་དུས། །རི་རོས་བསྒྱུར་ལ་མེ་མཁའ་རོས། །རིམ་ཐོབ་དབྱུག་སྲང་དབུགས་ཆ་སྟེ། །དེ་ནི་དོན་གྱི་ཁྱིམ་འཕོ་ཡིན། །འདས་ཞག་སྟེང་ནས་རི་ཡིས་སྦྱངས། །མ་ལྡང་ཁྱིམ་ནས་ཕབ་སྦྱངས་ལྷག །འདས་པའི་ཁྱིམ་ཟླ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡིན་མོད་ཀྱང་། །ངོ་ཐོག་ཁྱིམ་དེ་རེ་ཞིག་བར། །རང་ཁྱིམ་ད་ལྟ་བར་སྒྲོག་པ། །དེ་ནི་བྱེད་པ་སླ་ཕྱིར་ཡིན། །རི་ཡིས་འཕྲི་བའི་ཞག་ལྷག་གང་། །གནས་གཉིས་སྟེང་འོག་མིག་གིས་བསྒྱུར། །འོག་ནས་རོ་དང་མཁའ་རོ་ཡིས། །དྲིལ་བའི་དབྱུག་སྲང་དབུགས་གསུམ་གྱི། །བྱེད་པ་སླ་བའི་ཁྱིམ་དེ་ཡི། །འཁྲིག་ཀར་བུ་མོ་སེང་སྲང་སྡིག །ཉིན་ཚད་ཆུ་ཚོད་སོགས་ལ་སྦྱངས། །གཞུ་དང་ཆུ་སྲིན་བུམ་ཉ་ལུག །གླང་གི་ཉིན་ཚད་སྟེང་དུ་བསྣན། །དེ་རྣམས་མཁའ་རོ་ལ་ཕྲི་མཚན། །དེ་ནས་དུས་སྦྱོར་སོ་སོ་ཡི། །འཆར་ཡུན་སྲང་ཚད་ངེས་བྱས་ནས། །རི་ཡིས་ཕྲི་བའི་ཞག་ལྷག་དེ། །རང་གི་ཆུ་སྲང་དག་གིས་བསྒྱུར། །མཁའ་མེས་བགོས་ཐོབ་འདས་པའི་སྲང་། །དེ་ཡིས་རང་གི་ཆུ་སྲང་ལ། །ཕྲི་ལྷག་མ་འོངས་ཆུ་སྲང་ཡིན། །ཐུར་མའི་བགོད་གཞི་རགས་པ་ནི། །སྟོང་ཐིག་མཁའ་བུག་ཆུ་སྲང་ལ། ༩༠༠༠། ལུག་དང་སེང་གེར་མདའ་ཀླུ་དབང་། ༥༨༥། གླང་དང་ཀརྚར་མཁའ་མཚོ་ཉི། ༡༢༤༠། འཁྲིག་པར་མདའ་རོ་བུག་གཟུགས་ཕྲི། ༡༩༦༥། ཉ་དང་བུ་མོ་རང་སར་བཞག །བུམ་པ་སྲང་དུ་ཚེས་མདའ་སྦྱིན། ༥༡༥། ཆུ་སྲིན་སྡིག་པར་མཁའ་རོ་བུག༩༦༠། གཞུ་ལ་མདའ་མེ་འདོད་བསྣན་ལ། ༡༣༣༥། ཐུར་གྲིབ་རང་ཆར་བཅས་པ་ཡིས། །ཐོབ་པ་སྲང་ཡིན་ལྷག་རོས་བསྒྱུར། །ཐོབ་པ་དབུགས་ཀྱི་གནས་སུ་བསྐྱུར། །སྲང་ལ་མཁའ་རོས་ཐོབ་པའི་ནོར། །ཆུ་ཚོད་གནས་སུ་བཞག་པ་ཡིས། །སྔ་འདས་ཕྱི་དྲོ་ལུས་པ་རྟོགས། །ཉིན་ཚད་སྟེང་ནས་དེ་རྣམས་ཀྱིས། །ཕྲི་ལྷག་སྔ་ལུས་ཕྱི་འདས་ཀྱི། །ཆུ་ཚོད་ལ་སོགས་རྟོགས་པར་འགྱུར། །དེ་ནས་ཏཏྐཱལ་ངོས་འཛིན་ནི། །ཐུར་བཙལ་འདས་དབྱུག་མཁའ་རོས་བསྒྱུར། །ཆུ་སྲང་སྟེང་བཅུག་ཚོགས་དེ་ལ། །རང་གི་ཆུ་སྲང་མ་འོངས་པས། །ཐོག་དྲངས་ཉ་ལ་སོགས་པའི་སྲང་། །ལུགས་འབྱུང་བུ་མོ་སོགས་ལྡོག་པས། །རིམ་པར་ཕྲི་བས་གང་གི་ཚེ། །འབྲིད་པར་མ་ལྡང་ཏཏྐཱལ་ཏེ། །དེ་ཡི་སྟེང་ནས་གནས་ལྔ་དང་། །དེ་ལས་དུམ་དྲུག་བརྩི་འདོད་རྣམས། །གཞན་ལས་འབྱུང་བཞིན་བླང་བར་མཛོད། །ཅེས་སོ། །དེ་ཡང་དུས་སྦྱོར་གྱི་རྩིས་གཞི་ཉི་བར་ལ་མཛད་པ་བཞིན་དུ་ཟླ་བ་སོ་སོའི་དབུགས་ཐོབ་དང་། སྒང་ཚད་ཀྱང་ཉི་བར་ལ་བྱ་ཞིང་། ཁྱིམ་སོ་སོའི་སླེབ་རྫོགས་ཀྱི་ཚད་ནི། དེང་
སང་རྩིས་པ་ཕལ་མོ་ཆེས་ཉི་དག་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱོགས་ཕྱག་ལེན་དུ་མཛད་པ་མང་བ་ལྟར། ཁོ་བོས་ཀྱང་ཡི་གེ་སྔ་མ་རྣམས་སུ་དེ་ལྟར་བཀོད་མོད། འོན་ཀྱང་ཉི་དག་ལ་བྱས་པའི་ཚེ། ཁྱིམ་སོ་སོའི་ཉི་མའི་རྐང་པ་རྣམས་འཕོ་བའི་མཚམས་དང་མི་འགྲིག་པར་ཤས་ཆེ་ཞིང་། ཉི་དྷྲཱུ་སྟོང་པའི་རྗེས་ཀྱི་ནག་ཟླའི་ཚེས་གཅིག་གི་ཉི་དག་ལ་ལུག་ཁྱིམ་དུ་ཉི་མས་སླེབས་ནས་ཞག་བཞི་བག་མེད་ཙམ་སོང་བ་རི་མོར་འཆར་བ་སོགས་རང་གིས་བཞག་པའི་སུག་བྲིས་རྣམས་ཀྱིས་རང་ལ་གནོད་པ་ཆེན་པོ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་ན། ཁྱིམ་སླེབ་ཀྱང་ཉི་བར་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱོགས་ལེགས་པར་མཐོང་སྟེ། བཤད་མ་ཐག་པའི་སྐྱོན་རྣམས་མི་འབྱུང་བར་མ་ཟད། དུས་སྦྱོར་གྱི་འདས་ཞག་སོགས་དང་ཡང་བསྒྲིག་པར་ནུས་པ་ཡིན་ནོ། །

འཕྲོས་དོན་དུས་སྦྱོར་ལ་འཆར་བ་རྟེན་འབྲེལ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་རྣམ་བཞག

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འཕྲོས་དོན་དུས་སྦྱོར་ལ་འཆར་བ་རྟེན་འབྲེལ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་རྣམ་བཞག་ཅུང་ཟད་བཤད་ན། རགས་པ་ཟླ་བ། འབྲིང་ཕྱོགས། ཕྲ་བ་ཞག་རེ་ལ་རྟེན་འབྲེལ་རེ་རེ་འཆར་བར་གསུངས་ཏེ། ཆུ་སྲིན་གྱི་ཟླ་བར་མ་རིག་པ་འཆར་བ་ནས། གཞུའི་ཁྱིམ་ཟླ་ལ་རྒ་ཤིའི་བར་འཆར་བས་ལོ་གཅིག་ལ་རྟེན་འབྲེལ་བཅུ་གཉིས་ཚར་གཅིག་རྫོགས་པར་གསུངས་པ་གང་ཞིག །རྒྱལ་ཟླའི་མར་ངོ་ལ་མ་རིག་པ། མཆུ་ཟླའི་ཡར་ངོར་འདུ་བྱེད་དང་། མར་ངོར་རྣམ་ཤེས། དབོ་ཟླའི་ངོ་གཉིས་ལ་མིང་གཟུགས་དང་སྐྱེ་མཆེད་སོགས་སྦྱར་ཏེ། ལོ་གཅིག་ལ་རྟེན་འབྲེལ་བཅུ་གཉིས་ཚར་གཉིས་རྫོགས་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དང་། རགས་པ་ཟླ་བ་ལ་འཆར་བའི་རྟེན་འབྲེལ་ཉིད་ཟླ་བ་དེའི་ངོ་གཉིས་ཀའི་ཚེས་གཅིག་ལ་སྦྱར་ལ། དེ་ནས་རྒྱལ་ཟླ་སོགས་མཉམ་པའི་ཁྱིམ་དྲུག་ལ་ཡར་ངོ་སྤྲོ་རིམ་དང་། མར་ངོ་སྡུད་རིམ། མཆུ་ཟླ་སོགས་མི་མཉམ་པའི་ཁྱིམ་དྲུག་ལ་ཡར་ངོ་སྡུད་རིམ་དང་མར་ངོ་སྤྲོ་རིམ། བཅུ་གསུམ་བཅུ་བཞི་བཅོ་ལྔ་རྣམས་ལ་རིམ་པར་གསུམ་བཞི་ལྔ་པའི་རྟེན་འབྲེལ་དང་། རེས་འགའ་བཅུ་དྲུག་པ་ལ་དྲུག་པའི་རྟེན་འབྲེལ་སྦྱོར་ཚུལ་རྣམས་རྒྱུད་འགྲེལ་ལས་དངོས་སུ་གསུངས་ཤིང་། དེའི་རིགས་པས་རེས་འགའ་བཅོ་ལྔ་པ་འདོར་ཚུལ་ཡང་ཤུགས་ཀྱིས་བསྟན་པར་འཆད་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་རགས་པར་ཆུ་སྲིན་རྒྱལ་ཟླ་དང་འབྱོར་ཡང་རྒྱུད་ལས། རྒྱལ་དང་མཆུ་ཡི་མཚམས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སུ་ཆུ་སྲིན་དག་ལ་ཉི་མ་གནས་པའི་གཟའ་དེ་ལ་ནི་མ་རིག་པའོ། །ཞེས་པས་མར་ངོ་སྔོན་འགྲོའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། ཧོར་ཟླ་བཅུ་གཉིས་པའི་ཡར་ངོའི་བཅོ་ལྔས་རྒྱལ་ཟླ་རྫོགས་ནས། དེའི་མར་ངོའི་ཚེས་གཅིག་ནས་མཆུ་འཇུག་པས་དོན་ལ་མཆུ་ཟླ་ཆུ་སྲིན་གྱི་ཁྱིམ་ལ་མ་རིག་པ་སྦྱར་བར་སོང་མོད་ཀྱང་། འགྲེལ་ཆེན་ལས། རྒྱལ་གྱི་ཟླ་བའི་དཀར་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཚེས་གཅིག་ལ་མ་རིག་པའོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། དོན་ལ་རྒྱལ་ཟླའི་ཕྱོགས་གཉིས་ཀའི་ཚེས་གཅིག་ལ་མ་རིག་པ་དང་། མཆུ་ཟླའི་ཕྱོགས་གཉིས་ཀའི་ཚེས་གཅིག་ལ་འདུ་བྱེད་འཆར་བ་སོགས་ཡིན་པས། ཡར་ངོ་སྔོན་འགྲོའི་རྒྱལ་ཟླ་རིལ་པོ་ལ་མ་རིག་པ་འཆར་བ་སོགས་ཟླ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱར་རོ། །མདོར་ན་ཞག་གི་རྟེན་འབྲེལ་གང་ལ་འཆར་བའི་གཞི་དེ་གཟའ་དང་། ངོ་དང་། ཁྱིམ་གསུམ་ལ་སྦྱར་ནས་གསུངས་པའི་གནད་ཀྱིས་ཀྱང་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། གཟའ་དང་སྦྱར་ཞིང་ཉིན་ཞག་བཅུ་དྲུག་པའི་རྟེན་འབྲེལ་གསུངས་པས། རྟེན་འབྲེལ་ངོ་བོ་ཉིན་ཞག་ལ་འཆར་བ་དང་། དེ་ཁྱིམ་དང་སྦྱར་བས་ཟླ་བཤོལ་གྱི་རྟེན་འབྲེལ་གཞན་དུ་མི་འཕྱུག་པའི་གཟེར་གདབ་པ་དང་། དེ་ལྟར་ན་ཁྱིམ་སླེབ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཁྱིམ་ཞག་ཁོ་ན་དང་སྦྱར་དགོས་སམ་སྙམ་པའི་དོགས་པ་གཅོད་པའི་ཕྱིར་ཟླ་བའི་ངོ་གཉིས་དང་སྦྱར་ནས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་དུ་ུན་ཟླ་བཤོལ་གྱི་རྟེན་འབྲེལ་ཆུ་འབབས་སུ་འགྲིགས་པས་ཚིམས་ཏེ་ཁྱིམ་ཞག་ལ་སྦྱོར་བ་དང་། ངོ་ལ་སྐྱེད་སྡུད་ཀྱི་འཆར་ཚུལ་གསུངས་པས་ཚིམས་ཏེ་ཚེས་ཞག་དང་སྦྱོར་བའི་ལག་ལེན་རྣམས་ཕྱོགས་རེ་ལ་ཞེན་ནས་རྒྱུད་འགྲེལ་དང་མ་བསྟུན་པར་རང་རང་གི་གང་དྲན་སུག་ལས་སུ་བསྟར་བར་རིགས་པར་བྱའོ། །འདིར་ཟླ་ཞག་ལ་འཆར་ཚུལ་ཧོར་ཟླ་དང་སྦྱར་ཏེ་སྡོམ་ཚིགས་སུ་བཀོད་པ་ནི། རྒྱལ་ཟླ་ཧོར་ཟླ་བཅུ་གཉིས་པ། །ཆུ་སྲིན་ཁྱིམ་ལ་མ་རིག་འཆར། །དང་པོ་མཆུ་ཟླ་བུམ་འདུ་བྱེད། །གཉིས་པ་དབོ་ཉ་རྣམ་པར་ཤེས། །གསུམ་པ་ནག་ཟླ་ལུག་མིང་གཟུགས། །བཞི་པ་ས་ག་གླང་སྐྱེ་མཆེད། །ལྔ་པ་སྣྲོན་ཟླ་འཁྲིག་ཁྱིམ་རེག །དྲུག་པ་ཆུ་སྟོད་ཀརྚ་ཚོར། །བདུན་པ་གྲོ་བཞིན་སེང་ཁྱིམ་སྲེད། །བརྒྱད་པ་ཁྲུམས་ཟླ་བུ་མོ་ལེན། །དགུ་པ་དབྱུག་ཟླ་སྲང་ཁྱིམ་སྲིད། །བཅུ་པ་སྨིན་
དྲུག་སྡིག་ཁྱིམ་སྐྱེ། །བཅུ་གཅིག་མགོ་གཞུ་རྒ་ཤིའོ། །དེ་ཡང་ཟླ་བ་ངོ་རེ་བཞིན། །ཉིན་ཞག་བཅོ་ལྔ་བཅོ་ལྔ་སྟེ། །རེས་འགའ་བཅུ་བཞིའམ་བཅུ་དྲུག་སྲིད། །ཟླ་བ་ཀུན་གྱི་ངོ་གཉིས་ཀའི། །ཚེས་གཅིག་ལ་ནི་རང་རང་གི། ཟླ་བའི་བདག་འཆར་ཚེས་གཉིས་ནས། །ཆུ་སྲིན་ལ་སོགས་མཉམ་ཁྱིམ་དྲུག །ཟླ་སྟོད་ལུགས་འབྱུང་ཟླ་སྨད་ལྡོག །བུམ་སོགས་མི་མཉམ་ཁྱིམ་དྲུག་ལ། །ཟླ་སྟོད་ལུགས་ལྡོག་ཟླ་སྨད་ལ། །ལུགས་འབྱུང་སྦྱར་བས་ཚེས་གྲངས་ནི། །བཅུ་གཉིས་བར་གྱི་རྟེན་འབྲེལ་རྫོགས། །བཅུ་གསུམ་བཅུ་བཞི་བཅོ་ལྔ་ལ། །རང་རང་གསུམ་བཞི་ལྔ་པ་དང་། །རེས་འགའ་ཉིན་ཞག་བཅུ་དྲུག་གམ། །བཅུ་བཞི་བྱུང་ཚེ་རིམ་པ་ལྟར། །དྲུག་པ་སྦྱར་ཞིང་བཅོ་ལྔ་འདོར། །ཟླ་བཤོལ་ཡོད་ཚེ་གྲུབ་མཐའ་ཡི། །ཟླ་དག་འཕར་བ་དང་བསྟུན་ཏེ། །ལྷག་པའི་ཕྱི་མ་ལྡབ་སྟེ་བགོད། །མ་རིག་ལ་སོགས་དྲུག་ཡན་ལག །མི་མཉམ་པ་སྟེ་ཞི་ལས་དགེ། འདུ་བྱེད་སོགས་དྲུག་མཉམ་པ་སྟེ། །དྲག་པོའི་ལས་ལ་ཤིས་པར་འགྱུར། །ཞེས་སྨྲས་ཏེ། འདི་ཉིད་རྒྱུད་འགྲེལ་དུ་ཤིན་ཏུ་གསལ་ཡང་། དེང་སང་ལག་ལེན་དུ་འདེབས་མཁན་ཆེས་ཉུང་བའི་ཕྱིར་ཕྱིན་ཆད་དར་དུ་རེ་ནས་ཡི་གེ་འདིར་འཕྲོས་དོན་དུ་བཀོད་པའོ། །

རང་རང་གི་རྐང་པའི་དབང་གིས་འཆར་ནུབ་བྱེད་ཚུལ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གསུམ་པ་རང་རང་གི་རྐང་པའི་དབང་གིས་འཆར་ནུབ་བྱེད་ཚུལ་ནི། སྤྱིར་གཟའ་ཐམས་ཅད་ཉི་མ་ལ་བརྟེན་ནས་འཆར་ནུབ་ཏུ་སྣང་བ་ཡིན་ཏེ། ཉི་མ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འཛོམ་ནས་སྐར་ཁྱིམ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ་མིག་ལམ་དུ་མི་སྣང་བ་ལ་ནུབ་པ་དང་། ཉི་མ་ལས་ཐལ་ཏེ་སྔོན་དུ་སོང་ངམ། ཕྱིར་ལུས་པ་ན་མིག་ལམ་དུ་སྣང་བ་ལ་གཟའ་དེ་ཤར་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་འགྲེལ་ཆེན་ལས། གང་དག་སུ་ཞིག་ཉི་མའི་ལོངས་སྤྱོད་ལ་ནི་རབ་ཞུགས་གཟའ་དེ་དག་ཀྱང་ངེས་པར་ནུབ་པར་འགྱུར། ཞེས་པ་སྟེ། ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་འོད་ཟེར་གྱིས་མི་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ནུབ་པར་གྱུར་པ་ཞེས་བརྗོད་ཀྱི། གཟའ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཉི་མ་བཏང་ནས་འཆར་བར་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་པ་ནི་ནུབ་པར་གྱུར་པའི་གཟའ་དེ་ཉིད་ཀྱི་རང་གི་རྒྱུ་བའི་དབང་གིས་ཉི་མ་བཏང་བར་གྱུར་པ་ན་འཆར་བར་འགྱུར་ཏེ། ཉི་མའི་འོད་ཟེར་གྱིས་ཡོངས་སུ་བཏང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་སོ། །དེ་ཡང་གཟའ་ལྔ་ཉི་མ་དང་
བཅས་པའི་དལ་རྐང་རྣམས་རང་རང་གི་སྐྱེས་སྐར་ནས་བརྩམས་ཏེ། རིམ་པའི་སྔ་རྐང་དང་རིམ་མིན་གྱི་ཕྱི་རྐང་དུ་རྐང་པ་རྣམས་བུ་ལོན། དེ་དང་དེའི་ཕྱི་རྐང་དང་སྔ་རྐང་དུ་ནོར་དུ་སྤྱད་པས་རང་རང་གི་སྐྱེས་སྐར་གྱི་ཐོག་ཏུ་རྐང་པའི་ནོར་བུ་ལོན་ཁ་འགྲིག་ནས་རྟག་ལོངས་ཀྱི་སྟེང་དུ་བྲི་གང་མེད་པར་གནས་ཤིང་། གཟའ་ལྔའི་མྱུར་རྐང་རྣམས་ནི། རྐང་པ་རིམ་རིམ་མིན་གྱི་ནོར་བུ་ལོན་བྱེད་ཚུལ་དལ་རྐང་ལས་ལྡོག་སྟེ་སྤྱད་པས་རང་རང་གི་རྐང་འཛིན་དག་པ་སྟོང་པའི་ཚེ་མྱུར་རྐང་གི་ནོར་བུ་ལོན་ཁ་དག་སྟེ། དལ་དག་གི་སྟེང་དུ་བྲི་གང་མེད་པར་གནས་ན་དལ་བའང་ཉི་མ་ལ་ནུབ་བོ། །གལ་ཏེ་གཟའ་ལྔ་པོ་རང་རང་གི་སྐྱེས་སྐར་གྱི་སྟེང་དུ་ཉི་མ་ལ་ནུབ་ན་དལ་མྱུར་གྱི་རྐང་པ་གཉིས་ཀའི་ནོར་བུ་ལོན་ཁ་དག་པ་ཡིན་ནོ། །ཉི་མ་ལས་འཆར་ནུབ་བྱེད་ཚུལ་ཀྱང་སོ་སོའི་བགྲོད་པའི་དབང་གིས་ཐ་དད་པ་སྟེ། ཟླ་བ་ནི་ཉི་མ་ལས་མགྱོགས་པའི་ཕྱིར་སྔོན་ལ་ཐལ་བས་ཚེས་གཅིག་ལ་ཉི་མའི་མདུན་ནས་ཤར་ཏེ་གནམ་གང་ལ་རྒྱབ་ཏུ་ནུབ། དྲག་གཟའ་གསུམ་པོ་ནི་མྱུར་འགྲོས་ཀྱི་དུས་སུའང་ཉི་མ་ལས་བུལ་བའི་དབང་གིས་ཕྱིར་ལུས་པས་ཉི་མའི་རྒྱབ་ཏུ་ཤར་ནས་མདུན་དུ་ནུབ་ཅིང་། འགྲོས་བཞི་ཚར་གཅིག་གི་བར་ལ་དལ་བ་ལ་ཐིམ་པ་གཉིས་དང་ཉི་མ་ལ་ནུབ་པ་རེ་རེ་འོང་ངོ་། །ཞི་གཟའ་གཉིས་དང་མཇུག་རིང་ནི་འགྲོས་བཞི་ཚར་གཅིག་གི་བར་དུ་ཉི་མ་ལའང་ནུབ་པ་གཉིས་གཉིས་འོང་ཞིང་། འཆར་ནུབ་ཀྱང་ཉི་མའི་རྒྱབ་མདུན་ཅི་རིགས་པ་ནས་བྱེད་དོ། །གཡས་གཡོན་གང་ནས་འཆར་ནུབ་བྱེད་པའང་ལྷག་སངས་དུ་གསུམ་ཉི་མའི་གཡོན་དང་། དམར་ཕུར་སྤེན་གསུམ་གཡས་ཕྱོགས་ནས་འཆར་ནུབ་བྱེད་པར་བཤད་དོ། །

བསྐོར་ཕྱོགས་ཀྱི་དབང་གིས་ཉི་ཟླ་དང་སྒྲ་གཅན་འཕྲད་ཚུལ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བཞི་པ་བསྐོར་ཕྱོགས་ཀྱི་དབང་གིས་ཉི་ཟླ་དང་སྒྲ་གཅན་འཕྲད་ཚུལ་ནི། གཟའ་རྣམས་ཀྱིས་སྐར་ཁྱིམ་ལ་གཡས་གཡོན་ཅི་རིགས་པར་སྤྱད་པའི་ལག་རྗེས་སུ་ཉི་ཟླ་གཉིས་སྒྲ་གཅན་གྱིས་འཛིན་པ་དེ་འབྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། སྒྲ་གཅན་ནི་ཁྱིམ་བཞིན་དུ་རང་འགྲོས་གཡས་སྐོར་དང་། གཟའ་གཞན་རྣམས་རང་འགྲོས་ཀྱིས་སྐར་ཁྱིམ་ལ་གཡོན་སྐོར་དུ་འཁོར་བའི་གནད་ཀྱིས་ཉི་ཟླ་དང་སྒྲ་གཅན་འཕྲད་པའི་མཚན་མ་མིའི་འཇིག་རྟེན་དུ་མངོན་སུམ་དུ་སྟོན་པའི་ཕྱིར།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འོ་ན་ཉི་ཟླ་དང་སྒྲ་གཅན་སྐར་མ་གཅིག་གི་སྟེང་དུ་འཕྲད་རེས་ཀྱིས་འཛིན་ནམ་སྙམ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། ཟླ་དྲུག་དུས་གསུམ་དང་ཚིགས་མཚམས་སོགས་དུས་གནད་དུ་མ་ཚོགས་དགོས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གཞན་དུ་ཟླ་བ་དང་གདོང་མཇུག་འཕྲད་རེས་ཀྱི་འཛིན་ན་ཟླ་བ་རེ་རེ་ལ་ཟླ་འཛིན་གཉིས་རེ་འབྱུང་དགོས་པ་དང་། བྱང་གླིང་དུ་ཟླ་བ་བཟུང་བའི་ཉ་དེ་ལ་དེ་དང་ཐད་ཀའི་ལྷོ་གླིང་དུ་གདོང་མཇུག་གང་རུང་ཅིག་ཤོས་དེས་ཉི་མ་འཛིན་དགོས་པ་སོགས་ཀྱིས་གནོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་གཟའ་འཛིན་སྔ་མ་བྱུང་ནས་ཟླ་བ་དྲུག་དུས་གསུམ་རེ་འདས་དགོས་པ་ནི། རྒྱུད་ལས། ཟླ་བ་དྲུག་དང་དུས་གསུམ་གྱིས་ནི་འཛིན་པར་འགྱུར་ཏེ། ཞེས་སོ། །དུས་ཚིགས་རེ་ལའང་ཟླ་བ་གཉིས་གཉིས་དགོས་པའི་ཕྱིར་དུས་ཚིགས་གསུམ་ཡང་དོན་ལ་ཟླ་བ་དྲུག་ཡིན་པས་ཟློས་པར་འགྱུར་རམ་སྙམ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། ནང་དུ་མུན་པ་ཆེན་པོའི་རླུང་གིས་ཁམས་དྲུག་རྫོགས་མཐར་རྐྱང་མ་དང་། སྙིང་རྡུལ་མུན་གསུམ་གྱི་མཐར་རོ་མའི་སྟོབས་འཕྲོག་པའི་གནད་ཀྱིས་ཕྱི་རོལ་དུ་ཟླ་འཛིན་ལ་ཟླ་བ་དྲུག་དང་། ཉི་འཛིན་ལ་དུས་གསུམ་ཟད་དགོས་པར་གསུངས་པའོ། །དེ་ཡང་དཀར་ནག་གི་ངོ་གཉིས་ཀའི་ཚེས་བཅོ་ལྔ་དང་གཅིག་གཉིས་ཀྱི་ཚིགས་མཚམས་ལས་གཞན་དུ་མི་འཛིན་ཏེ། རྩ་རྒྱུད་ལས། ཚིགས་མཚམས་དཀར་པོ་ནག་པོ་ལ། །ཚེས་གྲངས་གཉིས་ཀའི་དབུས་སུ་ནི། །ཟླ་བ་ཉི་མ་མཉམ་འཛོམས་པ། །སྒྲ་གཅན་འཇུག་པའི་ཚེས་གྲངས་སོ། །ཞེས་དང་། འགྲེལ་ཆེན་ལས། ད་ནི་ཟླ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་ལ་སྒྲ་གཅན་འཇུག་པའི་མཚན་ཉིད་གསུངས་པ། ཚིགས་མཚམས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཚིགས་མཚམས་ནི་ཉའི་མཐའ་མ་གནམ་སྟོང་གི་མཐར་རོ། །ཞེས་སོ། །ཁྱད་པར་ཉི་འཛིན་ལ་རྟེན་འབྲེལ་རེག་པའི་དུས་སུ་ཉི་རྐང་ཞུགས་པའང་དགོས་ཏེ། རྒྱུད་ལས། རེག་པའི་ཡན་ལག་དབུས་མ་དེར། །ཞེས་སོ། །དེ་ཡང་ཡེ་ལེར་གསུངས་པ་ལྟར། ལུག་གི་ཁྱིམ་ཟླ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཟླ་བ་གཉིས་གཉིས་ལ་ཡན་ལག་རེར་བཞག་པའི་ཡན་ལག་རེ་རེའི་ཉིན་ཞག་དང་པོ་ལ་མ་རིག་པ། གཉིས་པར་འདུ་བྱེད་སོགས་ལུགས་འབྱུང་དུ་འཁོར་བ་ལས། དེའི་གནམ་སྟོང་ལ་རེག་པ་དང་། ཡང་ཚེས་གཅིག་ལ་དེ་འཕྲོས་ཀྱི་ཚོར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བ་ནས་གནམ་གང་ལ་རྒ་ཤི་སྟེ། མདོར་ན་གནམ་གང་ལ་རེག་རྒ་གཉིས་སྤེལ་མར་འཆར་བ་ལས། རེག་པ་ལ་རེས་བབ་པའི་ཚེ་འཛིན་པར་བཞེད་དོ། །གཞན་ཡང་མྱོང་རྩིས་རྣམས་སུ་ཉི་རྐང་གཟུགས་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ་མི་བསླུ་བ་དང་། དུས་ལ་འཛིན་དཀའ་བར་འདོད་པ་དང་། བགྲོད་མཐའི་ཚེ་འཆར་ཀ་ནུབ་ཀ་དང་། མཉམ་གཉིས་ཀྱི་ཚེ་གུང་གཉིས་ལ་འཛིན་ན་མི་བསླུ་བར་འདོད་པ་སྟེ། སྔ་མའི་བཞེད་དོན། ཉི་རྐང་གི་རྐང་པའི་འཕེལ་འགྲིབ་ཆེ་ཆུང་ལ་བརྟེན་ནས་འཛིན་དཀའ་སླར་བཞེད་ན་བརྟག་བྱར་ལུས་མོད། གཞན་དུ་དེ་གཉིས་ཀའི་ཞེ་འདོད་སྒྲ་གཅན་མཉམ་ལམ་ཁོ་ན་ལས་གཞན་དུ་མི་འགྲོ་བར་བཞེད་པ་ལྟར་ན། འགྲེལ་ཆེན་ལས། དེ་ཉིད་སྒྲ་གཅན་འཁོར་བའི་དབང་གིས་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། བྱེད་པ་གཞན་ཐམས་ཅད་ལ་རབ་ཏུ་གྲགས་པའི་ཕྱིར། འདིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་འཇམ་དཔལ་གྱིས་འབད་པ་མ་མཛད་དོ། །ཞེས་དང་། རྩ་རྒྱུད་དམ་གཞན་གྱི་བྱེད་པ་ལའང་སྒྲ་གཅན་འཁོར་བ་ལ་སོགས་པ་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཞེས་པས་ཉི་ཟླ་སྒྲིབ་ཚུལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རྟོགས་པ་སྒྲ་གཅན་འཁོར་ཚུལ་ཤེས་པ་ལ་རག་ལུས་ཤིང་། དེའི་འཁོར་ཚུལ་རྩ་རྒྱུད་དང་ཕྱི་རོལ་པའི་བྱེད་པར་ཁ་འཕང་མཛད་ནས་འདིར་མ་གསུངས་པ་དང་། ཡང་དེ་ལས། འདིར་ཁྱིམ་གྱི་འཁོར་ལོ་ལ་གཟའ་ཐམས་ཅད་བྱང་དུ་འགྲོ་བ་དང་། ལྷོར་འགྲོ་བ་ཡོད་དེ། ཞེས་གཟའ་ཐམས་ཅད་ལ་བགྲོད་གཉིས་ཡོད་པར་གསུངས་པ་སོགས་ལ་བརྟགས་པས་བཞེད་པ་དེ་དག་ལུང་དང་འགལ་ཞིང་། མངོན་སུམ་པའི་ཚད་མས་ཀྱང་གནོད་དེ། བགྲོད་མཐའི་གུང་དང་མཉམ་པའི་འཆར་ནུབ་ལ་བཟུང་བའི་མྱོང་བྱང་གི་གའུ་ལེ་ཡང་མང་དུ་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་སྔར་བཟུང་བའི་མྱོང་བྱང་དང་རི་མོ་མཐུན་པ་ལ་ཕྱིས་དེ་ལྟར་མ་བཟུང་བ་སོགས་མཐའ་གཅིག་ཏུ་གཟེར་གདབ་དཀའ་བའང་སྒྲ་གཅན་འཁོར་ཚུལ་གྱི་ཞིབ་ཆ་དང་། བྱེད་པའི་སྐྱོན་འདོན་སོགས་མ་ཤེས་པས་ལན་ནམ་སྙམ་མོ། །དེ་ལྟར་ངེས་པར་བྱས་ནས་ཉི་ཟླར་སྒྲ་གཅན་འཇུག་ཚུལ་བརྟགས་པ་ལ། བསྒྲིབ་བྱ་སྒྲིབ་བྱེད་གཉིས་སྐར་ཁོང་གཅིག་ཏུ་ཉེ་བ་ཙམ་འཚོགས་དགོས་པའི་ཕྱིར་ལོངས་སྤྱོད་ཕལ་ཆེར་མཉམ་དགོས་པས་ཉུང་གིས་མང་ལ་སྦྱངས་ལྷག་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གིས་འཛིན་མི་འཛིན་བརྟགས་པ་དང་། རྒྱུད་ལས། རྣམ་དག་གྱུར་ན་ཐམས་ཅད་འཛིན་ཏེ། ཞེས་དང་། ཕྱེད་དག་འགྱུར་ན་ཕྱེད་འཛིན་ཞེས་པས་ཉི་མ་བཅུ་གཉིས་ཆ་དང་ཟླ་བ་བཅུ་དྲུག་ཆར་བྱས་པའི་རིལ་འཛིན་ཕྱེད་འཛིན་སོགས་སྦྱངས་ལྷག་གིས་ཇི་ཙམ་འཛིན་པའི་ཆ་ཤས་ཀྱང་བརྟགས་པ་དང་། འགྲེལ་ཆེན་ལས། ཆ་གཅིག་གི་བཞི་ཆའི་བར་དུ་གཟའ་དང་འགྲོགས་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཞེས་པས་རིལ་འཛིན་ལ་ཆུ་ཚོད་དྲུག་ཅུའི་བཞི་ཆ་བཅོ་ལྔའི་བར་སྒྲིབ་པ་སོགས་ཇི་ཙམ་སྒྲིབ་པའི་ཡུན་བརྟགས་པ་དང་། ཟླ་བའི་དཀར་ཆ་རྫོགས་པ་དང་དཀར་ཆའི་དང་པོ་འཆར་བའི་ཕྱོགས་ནས་སམ། ཡང་ན་རྩ་རྒྱུད་ལས། མདུན་གྱིས་ཉ་བ་ཟླ་བ་སྟེ། །རྒྱབ་ཀྱིས་ཉ་བ་ཉི་མའོ། །ཞེས་པས་རང་ཉ་བའི་ཕྱོགས་ཏེ། ཟླ་བ་ཤར་དང་ཉི་མ་ནུབ་ནས་སྤྱིར་འཛིན་ཅིང་། བྱེ་བྲག་ཟླ་ཉི་འཁོར་བའི་འགྲོ་ལམ་གྱི་དབང་གིས་ཉིན་མཚན་གྱི་ཆ་སྟོད་སྨད་ལ་ཤར་ནུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ལས་ལྷོ་བྱང་གཉིས་སུ་ཅུང་ཟད་འཆུས་ཏེ་འཛིན་པ་སོགས་གང་ནས་སྒྲིབ་པའི་ཕྱོགས་ལ་བརྟགས་པ་དང་། ཚིགས་མཚམས་སུ་འཛིན་པར་གསུངས་པའི་གནད་ཀྱིས་ཉ་སྟོང་གི་ཚེས་ལོངས་རྫོགས་པ་དང་སྒྲ་གཅན་འཇུག་པར་ངེས་པའི་ཕྱིར་ནམ་གྱི་ཚེ་འཛིན་པའི་དུས་བརྟགས་པ་དང་། དེ་ཉིན་གྱི་ཚེས་ལོངས་དེ་དུས་དེའི་ཉིན་ཚད་ལས་ཉི་འཛིན་ལ་ཉུང་ཞིང་ཟླ་འཛིན་ལ་མང་བ་མེད་ན་འདིར་མི་མཐོང་བའི་ཕྱིར། འཛིན་པའི་རི་མོ་ཤར་ཡང་མཐོང་མི་མཐོང་བརྟགས་དགོས་པ་དང་། སྒྲིབ་བྱེད་ཀྱི་གདོང་ཆུའི་རང་བཞིན་མུན་པ་དང་། མཇུག་མ་མེའི་ཁམས་རང་བཞིན་དམར་པོ་འབར་བའི་རང་བཞིན་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གདོང་འཛིན་ནག་ཅིང་མཇུག་འཛིན་དམར་བ་དང་། སྒྲིབ་ཆ་ཆེ་ཆུང་སོགས་ལའང་བརྟེན་ནས་ཇི་ཙམ་བཟུང་བའི་ཁ་དོག་ལ་བརྟགས་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་བརྟགས་པ་བདུན་གྱི་སྒོ་ནས་བརྩི་བར་བྱ་དགོས་ཀྱང་། རྒྱུད་འགྲེལ་དུ་སྒྲ་གཅན་འཁོར་ཚུལ་སོགས་ཞིབ་མོར་མ་གསུངས་པས་མྱོང་བྱང་གི་གའུ་ལེ་དང་ཡང་བསྒྲིགས་ནས་འཆད་དགོས་པའི་ཕྱིར་ཡི་གེས་འཇིགས་ཏེ་རེ་ཞིག་དེ་ཙམ་མོ། །

རང་རང་གི་ལོངས་སྤྱོད་ལ་སྤྱད་པའི་དབང་གིས་ངེས་པ་འཕོ་སྡུད་སྐྱེ་ཚུལ།

ལོ་དག་བསྟུང་སྟེ་དྷྲཱུ་ཝ་འཕོ་ཚུལ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལྔ་པ་རང་རང་གི་ལོངས་སྤྱོད་ལ་སྤྱད་པའི་དབང་གིས་ངེས་པ་འཕོ་སྡུད་སྐྱེ་ཚུལ་ལ། ལོ་དག་བསྟུང་སྟེ་དྷྲཱུ་ཝ་འཕོ་ཚུལ། ཕན་ཚུན་ལྟོས་པས་ཞག་དུ་མ་འདྲིལ་བའི་སྤྱི་ནུར་ལ་བརྟེན་ཏེ་ལོ་རེའི་རྀ་ཐུ་འཕོ་ཚུལ། རང་རང་གི་འཁོར་ལོ་རྫོགས་པས་སྟོང་པར་འཇུག་ཚུལ། དེ་ལས་སླར་ཡང་ངེས་པ་སྐྱེ་བའི་ཚུལ་དང་བཞི། དང་པོ་ནི། རྩིས་འགོར་གཟུང་བྱའི་ལོ་དག་པ་གང་དང་གང་ལ་སྦྱིན་བྱའི་རྩིས་འཕྲོ་ཡིན་ན། འདས་མ་ཐག་པའི་ལོ་དེའི་མཐའི་དབོ་ཟླའི་གནམ་གང་ལ་ཤར་བའི་ངེས་པ་གང་ཞིག །ལོ་དག་པ་རང་ཉིད་ཀྱི་ནག་པའི་དྷྲཱུ་ཝ་ཡིན་པས་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར། ལོ་གང་གི་ནག་དྷྲཱུ་སྟོང་པའི་ལོ་དེ་ནས་རྩིས་གཞིའི་ལོ་དག་གི་འགོ་འཛིན་ན་རྩིས་འཕྲོ་བསྲེ་སྦྱངས་གང་ཡང་མི་དགོས་ལ། གཞན་དུ་ན་རང་རང་གི་སྟོང་རྩིས་ལས་བརྩམས་ཏེ་བརྩི་བཞིན་པའི་བར་གྱི་འདས་ལོ་དག་པ་ལས་ངེས་པ་གསར་སྤོའི་རྩིས་འཕྲོ་རྣམས་འཚོལ་དགོས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རྒྱུད་ཀྱི་འདས་ལོ་ཉིས་བརྒྱ་ཉེར་གཅིག་གི་ཐོག་མའི་རྩིས་འགོ་ཟུགས་པའི་ལོ་དེ་མི་ཟད་པ་མེ་ཁྱི་ཡིན་ལ། དེའི་ནག་དྷྲཱུ་གང་ཡིན་པ་དེ་རྒྱུད་ཀྱི་བྱེད་པའི་རྩིས་འཕྲོ་བཟོ་བའི་གཞིར་གྱུར་བའི་གྲུབ་མཐའི་རྩིས་འཕྲོ་སྟེ། ཟླ་བཤོལ་འཕྲོ་རེ་གཅིག །གཟའ་ཚེས་ཀྱི་རྩིས་འཕྲོ་གཟའ་ཐིག་དང་། ཆུ་ཚོད་ལྔ་བཅུ་སོགས་དང་། ༠རིལ་པོ་གསུམ། ཆ་ཤས་གོ་བདུན། ཉི་མའི་རྩིས་འཕྲོ་སྐར་མ་ཉེར་བཞི་དང་ཆུ་ཚོད་ང་བདུན་སོགས་དང་། ༢༤སྒྲ་གཅན་གྱི་རྩིས་འཕྲོ་ལ་ཟླ་བ་བརྒྱ་ཉེར་གཅིག །གཟའ་ལྔའི་སྤྱི་ཞག་གི་རྩིས་འཕྲོ་རེ་བཞི་ཆ་དགུ་དང་། རི་མཁའ་རི་ཆ་དྲུག་བརྒྱ་ཉེར་གཅིག །བཀྲ་ཤིས་ཀྱི་ཉིན་ཞག་ཀླུ་མེ་ཟླ་བ། ༡༣༨ཕུར་བུའི་གཟུགས་མཁའ་རི་ཟླ། ༡༧༠༡སྤེན་པའི་མེ་མིག་བུག་འབྱུང་། ༥༩༢༣ལྷག་པའི་ཞག་གི་བརྒྱ་ཆ་ཆུ་རི་མདའ་ཐུབ། ༧༥༧༤དཀར་པོའི་ཞག་གི་བཅུ་ཆ་མིག་རི་སྐྱོན་༡༨༧༢རྣམས་སོ། །དེ་རྣམས་ཤིང་བྱའི་ལོ་མཐར་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འཚོགས་པའི་ལོ་དག་པའི་ཚོགས་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། ༨༢༧༧༦༡༣༢༧༦༦༩༤༥༡༧༨༧༡༩བུག་གཟུགས་རི་ཀླུ་རི་བོ་ཟླ། །འབྱུང་མཚོ་བུག་རོ་དུས་རི་ལག །འདོད་དུས་རི་འཁོར་གདེངས་ཅན་ཏེ། །རྩིས་ལོའི་གནས་ནི་ཉི་ཤུར་ངེས། །ཞེས་སོ། །དེ་ཉིད་ལ་རང་རང་དྲུག་ཅུ་སྐོར་དང་མཐུན་པར་ངེས་པ་ལ་འཇུག་པའི་ལོ་ཚོགས་ཀྱིས་དོར་ལྷག་ནི་སོ་སོའི་ལོ་དག་པར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་ལྟར་
རིགས་པ་ལག་ཏུ་བླངས་སོ། །དེ་ལྟ་བུའི་རྩིས་འགོའི་མེ་ཁྱི་དེ་ནས་བརྩམས་ཏེ་ད་ལྟའི་བར་གྱི་འདས་ལོ་བརྒྱད་བརྒྱ་དང་བརྒྱད་ཅུ་གྱ་ལྔ་ལ་རྩིས་འགོའི་ངེས་པ་བསྣན་ཏེ་བསྒྲུབ་པའམ། ཡང་ན་བརྒྱད་བརྒྱ་གྱ་ལྔ་པོ་སྔར་གྱི་རྩིས་འཕྲོ་གནས་པའི་ལོ་ལ་བསྲེས་ནས་ངེས་བྲལ་གྱི་དྷྲཱུ་ཝ་ཀ་བསྒྲུབས་ཀྱང་རུང་སྟེ། རབ་བྱུང་ཉི་མ་དེའི་རབ་མྱོས་ལྕགས་རྟའི་ལོ་མཐར་ཤར་བའི་ད་ལྟའི་ལྕགས་ལུག་གི་རྩིས་འཕྲོ་སྔར་བཀོད་པ་རྣམས་འཆར་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལོ་འོག་མ་རྣམས་ལའང་ལོ་དག་བསྟུང་སྟེ་རྩིས་གཞི་སྤོ་ཚུལ་དང་། གཞན་ཡང་ཁྱིམ་ཞག་དང་ཚེས་ཞག་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པའི་གཟའ་ལྔའི་རྩིས་འཕྲོ་རྣམས་ཀྱང་འདིའི་རིགས་པས་དཔག་སྟེ། འཚོལ་ལུགས་ཤེས་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་འདས་ལོའི་ཐོག་མའི་རྩིས་འཕྲོ་ལ་བརྟགས་པའི་ཚེ་ཡར་ལོག་བྱ་བར་འདོད་ན། ད་ལྟའི་ལོ་ནས་གང་འདོད་གྱེན་དུ་བགྲངས་པའི་ལོ་ཚོགས་ལ་ངེས་བྲལ་གྱི་དྷྲཱུ་ཝ་ཀ་བསྒྲུབས་ཏེ། དེས་ད་ལྟའི་ནག་དྷྲཱུ་ལ་སྦྱངས་པའི་ལྷག་མས་འདས་ལོའི་ཐོག་མའི་རྩིས་འཕྲོ་རྣམས་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །

ཕན་ཚུན་ལྟོས་པས་ཞག་དུ་མ་འདྲིལ་བའི་སྤྱི་ནུར་ལ་བརྟེན་ཏེ་ལོ་རེའི་རྀ་ཐུ་འཕོ་ཚུལ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཉིས་པ་སྤྱི་ནུར་ལ་བརྟེན་ཏེ་ལོ་རེའི་བསྐལ་ལི་འཕོ་ཚུལ་ནི། ཉི་མས་སྐར་ཁྱིམ་འཁོར་བའི་ཡུན་ལ་ཚེས་ཞག་སུམ་བརྒྱ་དོན་གཅིག་གིས་མ་ཆོག་པར། དོན་གཉིས་པའི་ཞག་སྟེང་ནས་ཀྱང་ཞག་གི་བཅུ་གསུམ་ཆ་རེ་བླངས་ནས་སྤྱད་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ལོ་རེ་བཞིན་ཉི་མའི་སྤྱི་ནུར་སྔ་མ་སྔ་མ་ལས་བཅུ་གསུམ་ཆ་རེ་བུ་ལོན་དུ་བླངས་ཏེ་ཞག་ལ་ནོར་དུ་སོང་བས་ལོ་བཅུ་གསུམ་གྱི་མཐར་ཞག་ཏུ་ལོངས་ནས་ཉི་མའི་སྤྱིར་ནུར་སྟོང་པ་ཡིན་ཏེ། ཉི་མའི་སྤྱི་ནུར་ངེས་ཞུགས་ཀྱི་ལོ་ཕྱི་མ་དེའི་སྤྱི་ནུར་ལ་བཅུ་གསུམ་ཆ་བཅུ་གཉིས་པ་དེ་འཆར་བས་ཚེས་ཞག་གཅིག་གི་སྟེང་ནས་བཅུ་གསུམ་ཆ་གཅིག་ཆད་པ་གསལ་པོར་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ནག་ཟླའི་འགོར་གཟའ་ཉི་སྤྱི་ནུར་ལྷན་ཅིག་ཏུ་སྟོང་པ་ཞིག་ནས་བརྩི་ན། སྟོང་པའི་ལོ་དེ་ལ་གཟའ་ཉི་གཉིས་ཀ་ལ་སྤྱི་ནུར་མེད་ཅིང་། དེའི་ལོ་ཕྱི་མའི་སྤྱི་ནུར་ནི། ཚེས་ཞག་སུམ་བརྒྱ་དོན་གཉིས། གཟའ་དང་༡༥༠༣༢༢༥༠ཉི་མའི་རྟག་ལོངས་༡༠༥༣༠༠རང་རང་གི་ཆར་གསིལ་བས་བསྒྱུར་ལ་རང་འཁོར་དྲིལ་ལྷག་གིས་ཉི་མ་དང་། ༠གཟའི་སྤྱི་ནུར་༢གཉིས་སོ་
སོར་སྟོན་ལ། དེའི་སྟེང་དུ་ཚེས་ཞག་སུམ་བརྒྱ་དོན་གཅིག་རང་རང་གི་རྟག་ལོངས་ཀྱིས་བསྒྱུར་ཏེ་དྲིལ་ལྷག་གིས་གཟའ་༠དང་། ཉི་མ་༢༦གཉིས་སོ་སོར་བསྣོན་པའམ། ཡང་ན་དེ་གཉིས་ཀྱི་ལྷག་གྱུར་དོར་ལྷག་གི་གཟའ་༥དང་། ཉི་མ་༠གཉིས་ཀྱིས་ཕྲི་ནའང་རུང་སྟེ། ལོ་གསུམ་པ་དེའི་སྤྱི་ནུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལོ་རེ་བཞིན། སྔ་མ་སྔ་མ་ལ་བསྣོན་ཕྲི་ཅི་རིགས་པར་བྱས་པས་ཕྱི་མ་ཕྱི་མའི་སྤྱི་ནུར་འཆར་རོ། །དེ་ལྟར་བྱས་ནས་ལོ་བཅུ་གསུམ་རེའི་མཐར་ཉི་མའི་སྤྱི་ནུར་ངེས་པ་ལ་འཇུག་ཅིང་། དེའི་དུས་ཀྱི་གཟའ་ཡི་སྤྱི་ནུར་ལ་སྔར་གྱི་ཚེས་ཞག་སུམ་བརྒྱ་དོན་གཉིས་ལས་བསྒྲུབ་པའི་ལོ་གཉིས་པོའི་སྤྱི་ནུར་དེ་ལན་རེ་སྦྱིན་རྗེས། ཡང་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་བར་དུ་ཚེས་ཞག་སུམ་བརྒྱ་དོན་གཅིག་ལས་བསྒྲུབ་པ་དེ་ཁོ་ནས་སྔ་མ་སྔ་མར་བསྣོན་ཕྲི་ཅི་རིགས་པ་བྱས་པས་ཕྱི་མ་ཕྱི་མའི་གཟའི་སྤྱི་ནུར་དུ་འགྱུར་ཏེ། ཚུལ་དེ་ཁོ་ནས་སྔར་ནག་ཟླའི་འགོར་གཟའ་ཉིའི་སྤྱི་ནུར་སྟོང་པ་དེ་ནས་ལོ་གྲངས་མཁའ་རི་མེ་རྩེ་ཆུ་རོ་༦༤༣༣༧༠སོང་ཞིང་། དེ་ལ་བཅུ་གསུམ་གྱིས་བགོས་པས་ཉི་རགས་སྟོང་པར་འཇུག་ཐེངས་མཁའ་བུག་ཆུ་བུག་རྒྱ་མཚོ་༤༩༤༩༠དང་། དེ་ལས་ལྔས་བགོས་པས་ནག་ཟླའི་འགོར་ཉི་དྷྲཱུ་དང་མཉམ་དུ་ཉི་རགས་སྟོང་ཐེངས་སྦྲུལ་རྩ་ཀླུ་བུག་༩༨༩༨སོང་མཐར་གཟའ་ཉིའི་རགས་པ་ལྷན་ཅིག་ཏུ་སྟོང་པར་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ལོ་རེའི་གཟའ་ཉིའི་རགས་པ་བཙལ་ཏེ། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ཉི་རྐང་གི་སྤྱི་ནུར་ཁྱིམ་དྲུག་མ་བཟོ་བ་དང་། དེ་རྗེས་བསྐལ་ལི་བཟུང་ནས་སྤྱི་ནུར་སྟེར་གྱིས་རྀ་ཐུ་བསྒྲུབ་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་ལག་རྩིས་པ་སྤྱི་ལ་གྲགས་པ་ལྟར་ལག་ཏུ་བླངས་པས་ཆོག་སྟེ་འདིར་མ་སྤྲོས་སོ། །

རང་རང་གི་འཁོར་ལོ་རྫོགས་པས་སྟོང་པར་འཇུག་ཚུལ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གསུམ་པ་རང་རང་གི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པས་སྟོང་པར་འཇུག་ཚུལ་ནི། རྒྱུད་ལས། སྟོང་པ་སྟོང་པ་ནམ་མཁའ་ཀླུ་དང་ལག་པ་ཐུབ་པ་རི་བོང་ཅན་རྣམས་རྫོགས་ལྡན་དུས་ཀྱི་ཚད། ༡༧༢༨༠༠༠། གསུམ་ལྡན་ལ་ནི་ནམ་མཁའ་མཁའ་སྟོང་རོ་དང་དགུ་དང་ཉིན་བྱེད་ལོ་ཡི་གྲངས་སུ་རབ་ཏུ་གྲགས། ༡༢༩༦༠༠༠། སྟོང་པ་སྟོང་པ་མཁའ་དང་རིག་བྱེད་རོ་དང་ལག་འགྲོ་ཞེས་པ་གཉིས་ལྡན་ལོར་ནི་ཡང་དག་སྟེ། ༨༦༤༠༠༠། སྟོང་པ་ནམ་མཁའ་མཁའ་མིག་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡོན་ཏན་ཆུ་གཏེར་རྣམས་ཀྱི་ལོ་ཡི་གྲངས་ནི་རྩོད་པའི་དུས་ལ་འགྱུར། ༤༣༢༠༠༠། ལོ་ནི་འདི་དག་རྣམས་ཀྱིས་དུས་ཀྱི་མཐའ་རུ་གཟའ་ཚོགས་རྒྱུ་བ་ཁྱིམ་ནི་སྟོང་པ་དག་ལ་གནས། །ཞེས་དང་། འགྲེལ་ཆེན་ལས། དུས་བཞི་པོ་རྣམས་ཀྱི་ལོའི་གྲངས་ཏེ། མི་རྣམས་ཀྱི་ལོ་ཁྲི་ཕྲག་གཉིས་ལྷག་པའི་འབུམ་ཕྲག་བཞི་བཅུ་རྩ་གསུམ་སྟེ། ཞེས་པས། དུས་བཞི་བསྡོམས་པའི་གྲངས་ས་ཡ་ཕྲག་བཞི་དང་སུམ་འབུམ་ཉི་ཁྲིའི་མཐར་སྟོང་པར་འཇུག་ཚུལ་གསུངས་པ་ནི། བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་གསུངས་པར་ཟད་ལ། འདིར་རྣམ་པར་དག་པ་གྲུབ་མཐའི་རྩིས་ལས་བརྩམས་ཏེ་གཟའ་ཐམས་ཅད་ཉ་ཁྱིམ་གྱི་མཐར་དུས་གཅིག་ཏུ་ངེས་པ་ལ་འཇུག་པའི་སྟོང་འཇུག་གི་དཀྱིལ་འཁོར་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། མཁའ་མཁའ་དུས་མཁའ་བུག་མཁའ་ལག །མཁའ་དབང་ཀླུ་མཚོ་མཁའ་ཚེས་གཟུགས། །དབང་མེ་མིག་རོ་བུག་སྐར་མ། ༢༧༩༦༢༣༥༡༡༥༠༤༨༥༠༢༠༩༠༦༠༠། ལོ་གནས་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་ཏེ། །གཟའ་ཀུན་དུས་གཅིག་ཟད་བྱེད་མཐར། །ངེས་འཇུག་སྟོང་ཆེན་དཀྱིལ་འཁོར་ཡིན། །ཞེས་སོ། །དེའང་རྒྱུད་འགྲེལ་ལས། སྟོང་འཇུག་གི་དཀྱིལ་འཁོར་ལ་དུས་བཞི་སོ་སོའི་ཚད་གསུངས་པའི་རིགས་པ་ཁྱེར་ཏེ། འདི་ལའང་དུས་བཞིའི་རུང་མཐུན་བརྩི་ན། མཁའ་མཁའ་མེ་དབང་ཆུ་མཁའ་གཟུགས། །དེ་ཉིད་རྒྱལ་བ་དབང་རི་མདའ། །འབྱུང་རི་དྲག་པོ་ཀླུ་བུག་འདོད། ༡༣༩༨༡༡༧༥༥༧༥༢༤༢༥༡༠༤༥༣༠༠། དུས་བཞི་ཆེན་པོའི་ཚད་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་འབྱུང་བས་བགོས་ཐོབ་པ། །གནས་བཞི་སྟེང་ནས་རྒྱ་མཚོ་དང་། །མེ་དང་མིག་དང་གཟུགས་ཀྱིས་བསྒྱུར། །རིམ་བཞིན་རྫོགས་ལྡན་༡༡༡༨༤༩༤༠༤༦༠༡༩༤༠༠༨༣༦༢༤༠གསུམ་ལྡན་དང་། ༨༣༨༨༧༠༥༣༤༥༡༤༥༥༠༦༢༧༡༨༠། གཉིས་ལྡན་༥༥༩༢༤༧༠༢༣༠༠༩༧༠༠༤༡༨༡༢༠རྩོད་དུས་ཚད་༢༧༩༦༢༣༥༡༡༥༠༤༨༥༠༢༠༩༠༦༠ཡིན་ཏེ། །བཞི་ཀ་བསྡོམས་པས་སྔར་སྨོས་པའི། །སྟོང་ཆེན་དཀྱིལ་འཁོར་འཆར་བར་འགྱུར། །ཞེས་སོ། །སྟོང་ཆེན་རེ་ལ་རབ་བྱུང་གྲངས། །ཕྱོགས་ཚེས་མཁའ་རི་གཟུགས་ཡིད་མཚོ། །ཀླུ་དབང་སྐྱོན་རྩ་མེ་མཁའ་རོ། །བཟང་པོ་ཆུ་གཏེར་རྫོགས་པར་འགྲོ། ༤༦༦༠༣༩༡༨༥༨༤༡༤༡༧༠༡༥༡༠མཆན། དེ་ལ་སྤྱི་སྟོང་རྩིས་ལ་འཇུག་པའི་སྒོ་ནི། ཞག་གསུམ་སྣ་མཉམ་ཚུལ་གྱི་ངེས་པ་ལ་ལྟོས་དགོས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཏེ། ཁྱིམ་ཚེས་གཉིས་སྣ་མ་མཉམ་ན་ཟླ་བཤོལ་གྱི་རྩི་འཕྲོ་དང་། ཉིན་ཚེས་གཉིས་སྣ་མ་མཉམ་ན་སྤྱི་ཞག་གི་རྩི་འཕྲོ་མི་སྟོང་ཞིང་། རྩིས་གཞི་དེ་གཉིས་མ་སྟོང་ན་བརྩི་བྱ་གཟའ་སོ་སོའི་ངེས་པ་སྟོང་པར་འཇུག་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་དང་། ཉིན་ཚེས་གཉིས་ཀའང་ཁྱིམ་ཞག་དང་སྣ་མ་མཉམ་ན་ལོ་མཚམས་དང་མི་འགྲིགས་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་གཟའ་རྣམས་ཀྱི་ནག་དྷྲཱུ་སྟོང་པ་ལ་ཞག་གསུམ་པོ་ལོ་མཚམས་སུ་སྣ་མཉམ་པ་ཞིག་ངེས་པར་དགོས་ཤིང་། དེའི་སྟེང་དུ་རང་རང་གིས་དྷྲཱུ་བའི་འཁོར་ཚད་དང་། དེ་ཡང་ཟད་བྱེད་ཀྱི་ལོ་མཐར་སོ་སོའི་དཀྱིལ་འཁོར་འཁོར་ཚད་དུས་གཅིག་ཏུ་འགྲིག་པ་ཞིག་དགོས་ཏེ། སྟོང་ཆེན་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ནི་སོ་སོར་སྟོང་པ་ཙམ་ལ་བཞག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གཟའ་ཀུན་དུས་གཅིག་ལ་ཟད་པ་མེ་སྟག་དང་རབ་བྱུང་མེ་ཡོས་ཀྱི་ལོ་མཚམས་སུ་སྟོང་པར་ཞུགས་པ་ལ་འཇོག་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཞག་གསུམ་སྣ་མཉམ་ཚུལ་གྱི་གོ་བ་རགས་པ་ཙམ་ཞིག་འགོད་ན། ཁྱིམ་ཚེས་ནི། ཚེས་ཞག་རེ་བདུན་ན། ཁྱིམ་ཞག་རེ་ལྔ། དེ་བཞིན་དུ་ཚེས་ཟླ་རེ་བདུན་ན་ཁྱིམ་ཟླ་རེ་ལྔ། ཚེས་ལོ་རེ་བདུན་ན་ཁྱིམ་ལོ་རེ་ལྔར་བྱས་ཏེ་སྣ་མཉམ་ཞིང་། ཉིན་ཚེས་གཉིས་ནི་ཚེས་ཞག་ཉི་མ་འདོད་ཟླ་ལ་ཉིན་ཞག་འབྱུང་འདོད་དྲག་པོ་འབྱུང་ཞིང་། དེའི་འགྲོས་ཀྱིས་ཟླ་བ་དང་ལོ་ལའང་འགྲེ་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་དུས་དེར་ཁྱིམ་ཞག་དང་སྣ་མ་མཉམ་པས། དེ་དང་བསྒྲིག་པ་ལ་ཚེས་ཟླ་ཉི་མ་འདོད་ཟླའི་ཚོགས་གཟུགས་མཁའ་ལག་གི་བར་དུ་ཟློས་པ་ན། ཁྱིམ་ཟླར་འདྲིལ་འགྲོ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཟློས་པའི་ཚེས་ཟླ་དེ་ཉིད་ཉི་མས་ཚེས་ལོར་དྲིལ་བའི་ཚོགས་ལ་ཚེས་ཞག་ལས་ཁྱིམ་ཞག་གློ་བུར་དུ་སྒྲུབ་པའི་རིགས་པས་གནས་གཉིས་འོག་མ་མིག་གིས་བསྒྱུར་ལ་རི་རོས་ཕྱེ་ནོར་གྱིས་སྟེང་ནས་སྦྱངས་པས་ཞག་གསུམ་སྣ་མཉམ་པའི་ལོ་ནམ་མཁའ་མིག་ཀླུ་མེ་སྐྱོན་འཆར་ཏེ་མཚོན་པ་ཙམ་མོ། །དེ་ལྟར་ངེས་པའི་སྒོ་ནས། གཟའ་སོ་སོའི་སྟོང་རྩིས་ཀྱི་རི་མོ་བྱ་ཚུལ་རྣམས་ཕྱོགས་རེ་ཙམ་མ་ཡིན་པར། ཞག་དང་ཟླ་བ་དང་ལོ་མཚམས་རྣམས་སུ་རང་རང་གི་ལོངས་སྤྱོད་རྣམ་པར་དག་ཚུལ་སོ་སོའི་འཁོར་ཚད་དང་སྦྱར་ཏེ་རེ་རེ་ནས་རྒྱས་པར་བཤད་ན་དགེ་མོད་ཀྱང་ཡི་གེས་འཇིགས་པས་འདིར་ཅུང་ཟད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བསྡུས་ཏེ་བཤད་ན། དེ་ཡང་རྒྱུད་དུ་ཟད་བྱེད་ཀྱི་ལོ་མཐར་གཟའ་ཐམས་ཅད་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ངེས་པ་ལ་འཇུག་ཚུལ་གསུངས་པའི་གནད་ཀྱིས། རབ་བྱུང་ནས་ཟད་བྱེད་ཀྱི་ལོ་མཐར་འཁོར་བའི་སོ་སོའི་སྟོང་འཇུག་གི་ལོ་ཚོགས་རྣམས་སྟོང་རྩིས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དང་། གནས་སྐབས་སུ་རྩིས་འཕྲོ་འཚོལ་བའི་ལོ་དག་བརྟགས་པ་སོགས་ལའང་ཉེ་བར་མཁོ་བའི་ཕྱིར། དྲུག་ཅུ་སྐོར་དང་མཐུན་པའི་སོ་སོའི་འཁོར་ཚད་ཙམ་ཞིག་སྡོམ་ཚིག་ཏུ་བཀོད་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཉི་མའི་ཚེས་དྷྲཱུ་ཟླ་བཤོལ་བཅས། །མཁའ་ཀླུ་རི་བོའི་ལོ་མཐར་འཁོར། ༧༨༠། རིལ་པོ་ཆ་ཤས་ངེས་པ་ནི། །མཁའ་ཟུང་མིག་ཀླུ་མེ་མཐར་འཁོར། ༣༨༢༢༠། གཟའ་ཚེས་ངེས་པ་ནམ་མཁའ་ལག །མིག་དང་མཁའ་རོ་ཀླུ་མེར་འཁོར། ༣༨༦༠༢༢༠། སྒྲ་གཅན་ཚེས་ཀྱི་ངེས་པ་ནི། །མཁའ་མཁའ་རི་བུག་ཀླུ་མཐར་འཁོར། ༨༩༧༠༠། དམར་པོའི་ཉིན་ཞག་ངེས་པ་ནི། །མཁའ་མཚོ་མེ་ཆུ་ཀླུ་ལག་དང་། །དུས་མིག་གཟུགས་ཀྱི་ལོ་མཐར་འཁོར། ༡༢༦༢༨༤༣༤༠། སྒྲ་མཁན་ཉིན་ཞག་མཁའ་ཉི་ཆུ། །ཚེས་ཀླུ་བུག་མེའི་ལོ་མཐར་འཁོར། ༣༩༨༡༥༤༡༢༠། སྤེན་པ་མཁའ་སྐྱོན་བུག་མཁའ་དབང་། །ཀླུ་དུས་བུག་མིག་ལོ་མཐར་འཁོར། ༢༩༦༨༥༠༩༡༨༠། པ་སངས་རྐང་འཛིན་མཁའ་མཚོ་དབང་། །མེ་ཆུ་མཁའ་འདོད་མཚོ་མཐར་འཁོར། ༤༡༣༠༤༣༥༤༠། ལྷག་པ་མཁའ་མིག་དུས་མེ་བུག །དྲག་དབང་ཀླུ་ཆུའི་ལོ་མཐར་འཁོར། ༤༨༥༡༡༩༣༦༢༠། ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་དྲུག་ཅུ་སྐོར་གྱི་མཚམས་སུ་སྟོང་པར་འཇུག་ཐེངས་རེ་རེའི་ཡུན་ལ་རང་རང་ལོ་མཚམས་སུ་སྟོང་པར་འཇུག་ཐེངས་ཇི་ཙམ་བྱེད་པའི་སྡོམ་ནི། ཉི་མ་སྒྲ་གཅན་ལན་བཅུ་གཉིས། །ཚོགས་དང་ཆ་ཤས་ལན་གཉིས་ཏེ། །རེས་གཟའ་དང་ནི་མིག་དམར་དང་། །ཞི་གཟའ་གཉིས་བཅས་ལན་དྲུག་རེ། །ཕུར་སྤེན་རྣམ་གཉིས་ལན་གསུམ་མོ། །ཞེས་སོ། །ཡང་སྔ་མ་སྔ་མ་དང་བསྒྲིགས་ཏེ་མཐའ་ངེས་པ་ཐམས་ཅད་ལྷན་ཅིག་ཏུ་སྟོང་པར་འཇུག་ཚུལ་གྱི་སྡོམ་ནི། མཁའ་ཀླུ་རི་བོ་ཞེ་དགུས་བསྒྱུར། །ཉི་མ་ཟླ་རྐང་བཅས་པ་འཁོར། །དེ་ཉིད་གཟུགས་ཕྱོགས་ཀྱིས་བསྒྱུར་བས། །ཟླ་རྐང་ཉི་བཅས་རེས་གཟའ་འཁོར། །དེ་ཉིད་འབྱུང་གཟུགས་ཟླ་བས་བསྒྱུར། །ལྔ་བསྡུས་སྒྲ་གཅན་
ལྷན་ཅིག་འཁོར། །དེ་ཉིད་བུག་མིག་ལག་པས་བསྒྱུར། །ལྔ་སྒྲ་མིག་དམར་བཅས་པ་འཁོར། །དེ་ཉིད་ལག་པ་མིག་རིས་བསྒྱུར། །ལྔ་སྒྲ་དམར་ཕུར་ལྷག་གིས་འཁོར། །དེ་ཉིད་བུ་ག་རི་བོས་བསྒྱུར། །ལྔ་སྒྲ་དྲག་གསུམ་ངེས་པས་འཁོར། །དེ་ཉིད་ཐུབ་པ་ཕྱོགས་ཀྱིས་བསྒྱུར། །ལྔ་སྒྲ་དྲག་གསུམ་དཀར་པོ་འཁོར། །དེ་ཉིད་མེ་རོ་རྒྱ་མཚོས་བསྒྱུར། །ལྔ་སྒྲ་གཟའ་ལྔར་བཅས་པ་རྣམས། །ལྷན་ཅིག་ཟད་པའི་ལོ་མཐར་འཁོར། །དེ་ནས་རིམ་པ་གཞན་མེད་ཀྱིས། །སླར་ཡང་རབ་བྱུང་ནས་རྩོམ་སྟེ། །ཟད་པའི་ལོ་མཐར་ངེས་པའི་ཚོགས། །ལྷན་ཅིག་སྔར་བཞིན་འཁོར་བར་འགྱུར། །ཞེས་སྨྲས་པ་ལྟར་ལག་ཏུ་བླངས་པས་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། །

སླར་ཡང་ངེས་པ་སྐྱེ་བའི་ཚུལ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བཞི་པ་སླར་ཡང་ངེས་པ་སྐྱེ་བའི་ཚུལ་ནི། དེ་ལྟར་གཟའ་རྣམས་ཀྱི་ངེས་པ་ཟད་པ་མེ་སྟག་གི་དབོ་ཟླའི་གནམ་སྟོང་ལ་ཉ་ཁྱིམ་གྱི་མཐར་རྣམ་པར་དག་པ་ལས། སླར་ཡང་རབ་བྱུང་གི་ལོའི་ནག་ཟླའི་ཚེས་གཅིག་ནས་རྩིས་ལ་འཇུག་པ་ན། རང་རང་གི་དྷྲཱུ་ཝ་ཀ་སྟོང་པའི་གནས་རྣམས་སུ་ནག་ཟླ་མ་རྫོགས་ཀྱི་བར་དེ་སྲིད་དུ། སོ་སོའི་ཞག་གཅིག་གི་རྟག་ལོངས་ཚེས་གྲངས་དང་མཐུན་པར་བརྩེགས་པ་རྣམས་ཞག་རེ་བཞིན་བསྣན་ལ། རྐང་རྩིས་ཚུལ་བཞིན་དུ་བྱས་པས་ནག་ཟླའི་ཚེས་གཅིག་གི་རྀ་ཐུ་ལ། གཟའ་གཅིག་དང་། ཆུ་ཚོད་བཅོ་ལྔ་སོགས་དང་། ཉི་སྐར་ཐིག་དང་། ཆུ་ཚོད་བཅོ་ལྔ་སོགས་དང་། རེས་འགྲོགས་ཟླ་སྐར་ལ་སྐར་གནས་ཐིག་དང་། ཆུ་ཚོད་ང་བཞི་སོགས་དང་། སྦྱོར་བའི་གནས་སུ་གཅིག་དང་། ཆུ་ཚོད་དགུ་སོགས་དང་། བྱེད་པར་གཅིག་ཡིག་རྣམས་འབྱུང་ཞིང་། ནག་ཟླ་རྫོགས་ནས་ཟླ་བའི་ངེས་པ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་སླ་བར་ཟད་དོ། །དེ་ལྟར་ཡང་རྒྱུད་ལས། སླར་ཡང་ཐ་སྐར་ལ་སོགས་དག་དང་རབ་བྱུང་ཞེས་དང་དེ་བཞིན་ནག་པའི་ཟླ་བ་ལ་སོགས་དང་། གཟའ་དང་སྦྱོར་བ་ཚེས་དང་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དང་པོ་དག་སྟེ། ཞེས་དང་། འགྲེལ་ཆེན་ལས། གཟའ་ཉི་མ་དང་། སྦྱོར་བ་སེལ་བ་དང་། ཚེས་དཀར་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཚེས་གཅིག་དང་། བྱེད་པ་བ་བཾ་ཞེས་པ་དང་པོ་དག་སྟེ། ཞེས་གསུངས་པ་དང་འགྲིགས་པ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་རི་མོ་འདིའི་དབང་དུ་བྱས་ན། གཟའི་ཆུ་ཚོད་བཅོ་ལྔ་རྫོགས་ནས་ཚེས་གཅིག་ཟད་པ་དང་། ཟླ་བའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཆུ་ཚོད་དྲུག་རྫོགས་ནས་བྲ་ཉེའི་སྟེང་དུ་སླེབ་པ་དང་། ཉི་མས་ཐ་སྐར་གྱི་སྟེང་དུ་སླེབས་ནས་ཞག་བཞི་མ་ལོངས་ཙམ་ཞིག་སོང་བར་སྣང་བས་རྒྱུད་འགྲེལ་དང་ཇི་བཞིན་པར་བསྒྲིགས་པར་མི་ནུས་ཏེ། རྒྱུད་འགྲེལ་གྱི་དགོངས་པ་ནི། ནག་པོའི་ཚེས་གཅིག་གི་ཐོག་མ་དེར་ཞག་གསུམ་སྣ་མཉམ་པས་དུས་དེའི་ཉིན་ཞག་དེ་དང་ཚེས་ཞག་གི་ཚེས་གཅིག་གཉིས་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འགོ་རྩོམ་པ་དང་། གཟའ་རྣམས་ཀྱང་ཐ་སྐར་གྱི་སྟེང་ནས་དང་པོར་སྤྱོད་པ་ཞིག་ཏུ་གནས་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། འདིར་ཚེས་གཅིག་གི་རྀ་ཐུའི་རི་མོར་གཟའ་སྐར་ལ་སོགས་པའི་གནས་སུ་དང་པོ་ཁོ་ན་འཆར་བས་དེ་ལ་དགོངས་ནས་འཇིག་རྟེན་གྱི་གྲགས་པ་ལྟར་མ་དཔྱོད་པའི་ངོར་རགས་རྩིས་ཙམ་དུ་གསུངས་པར་ཟད་པའི་ཕྱིར་དང་། སོ་སོའི་རྟག་ལོངས་རྣམས་ངེས་པ་ལ་ཞུགས་ཀྱང་། རྐང་པ་རྣམས་རང་གི་རྐང་པའི་འགོ་རྩོམ་པ་དེ་དང་། དེ་ནས་འཁོར་ཕྱེད་སོང་མཚམས་མ་གཏོགས་རྐང་རྒྱུན་གྱི་ནོར་བུ་ལོན་ཁ་དག་པ་ནམ་དུའང་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར། འདི་ལས་གཞན་གང་དུའང་བསྒྲིག་ཏུ་མེད་པས་ཞིབ་རྩིས་ཀྱི་ཐ་སྙད་ཀྱིས་རགས་རྩིས་སུ་གསུངས་པ་རྣམས་བཤིག་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་དུ་ད་ལྟའི་ལག་རྩིས་པ་རྣམས་སྦྱོར་བའི་གནས་སུ་ཐིག་ཤར་ན་སེལ་བར་འདོད་པ་རྣམས་ལ་ནི་འགྲེལ་ཆེན་གྱི་ལུང་དང་འདིའི་ས་རིས་གོ་བསྟུན་ཏེ་བརྟགས་པས་གནོད་པར་མཐོང་སྟེ། རྣམ་དཔྱོད་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱིས་དཔྱད་པར་མཛོད་ཅིག་གུ། །དཔལ་ལྡན་རྒྱུད་འགྲེལ་སྐབས་གསུམ་སྐྱེད་ཚལ་དུ། །རྣམ་དཔྱོད་བརྩོན་པའི་དྲོད་གཤེར་གྱིས་སྨིན་པའི། །ཟད་མེད་འདོད་པའི་འབྲས་སྟེར་སྐར་རྩིས་ཀྱི། །ལེགས་བཤད་ཡོངས་འདུའི་སྙེ་མ་འདི་ན་ཤར། །༡ཚུལ་འདི་མཁས་མཆོག་རྣམས་ཀྱིས་གསལ་མཛད་ཕྱིར། །དེ་བས་ལྷག་པ་བདག་ལྟས་ཅི་བྱར་ཡོད། །དེ་ལྟར་མོད་ཀྱི་རྣམ་དཔྱོད་བགྲོད་པ་ཡིས། །རབ་འབྱམས་ཤེས་བྱའི་ཕ་རོལ་མཐར་སོན་པ། །༢བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་ཆགས་པ་ཆོས་འཕེལ་གྱི། །གསུང་གིས་བསྐུལ་ངོར་དྷརྨ་ཤྲཱིས་སྦྱར། །ནོངས་པ་གྱུར་གང་དམ་པ་རྣམས་དང་ནི། །ཁྱད་པར་བསྐུལ་བ་པོ་ལ་བཟོད་པར་གསོལ། །༣འདིར་འབད་རབ་དཀར་དགེ་བ་གང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཐོབ་དེས། །བདག་དང་འགྲོ་བའི་མི་ཤེས་རྨོངས་མུན་ཚོགས། །མེ་ཏོག་མདའ་ཅན་དཔུང་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ། །བཅོམ་ནས་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཉིད་གྱུར་ཅིག །༤སྐར་རྩིས་ཀྱི་སྤྱི་དོན་ལེགས་བཤད་ཡོངས་འདུའི་སྙེ་མ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་དྲེགས་ལྡན་མཐའ་དག་གི་གཙུག་གི་ནོར་བུ་ལ་ཞབས་བརྟེན་གྱིས་པདྨོའི་གེ་སར་རྣམ་པར་འགོད་པས་འཆི་མེད་བདག་པོའི་ཁེངས་པ་འཕྲོག་པར་མཛད་ཅིང་། སྟོབས་བཅུ་མངའ་བའི་བསྟན་པ་རིན་པོ་ཆེ་ནོར་འཛིན་གྱི་གཞི་ལ་སྟོབས་ཀྱིས་འཛིན་པའི་མི་རྗེ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ལ་ཆགས་ཐོགས་མེད་པའི་ཀུན་མཁྱེན་ཆེན་པོ་དཔལ་སངས་རྒྱས་རྒྱ་མཚོ་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་གང་གི་ཞབས་རྡུལ་ལ་རེག་པ་ལས་ཕྱི་ནང་གི་རིག་པའི་གནས་གྲངས་མེད་པ་ལ་མངའ་དབང་འབྱོར་བའི་བཤེས་གཉེན་དམ་པ་ཆགས་པ་ཆོས་འཕེལ་གྱི་གསུང་གིས་བསྐུལ་བའི་ངོར། རྡོ་རྗེ་འཆང་གཏེར་ཆེན་བླ་མ་རིགས་ཀྱི་ཅོད་པན་དུ་ཐོབ་པའི་སྨྱོས་ཀྱི་བན་ཆུང་དྷརྨ་ཤྲཱིས་སློབ་དཔོན་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱི་དྲིན་ལས་ཅུང་ཟད་ངེས་པ་རྣམས་སུག་བྲིས་སུ་སྦྱར་བ་སྟེ། འོག་མིན་ཨོ་རྒྱན་སྨིན་གྲོལ་གླིང་གི་ཆོས་གྲྭ་ཆེན་པོར་མགོ་ཟླའི་དགུན་ཆོས་ཀྱི་ཐོག་ཏུ་གྲུབ་པར་བགྱིས་པ་ཤུ་ུབྷཾ། མངྒ་ལཾ།། །།ཨེ་མ། ལྔ་རིག་དབྱིག་འཛིན་བརྒལ་དཀའི་གཏམ། །རྣ་བར་ཐོས་པས་ཞུམ་པའི་སེམས། །མྱ་ངན་ཟུག་རྔུ་གོམས་པའི་མཐུས། །ཡན་ལག་ཆུ་ཕྲན་ལ་ཡང་སྡང་། །༡དེ་ཕྱིར་བག་མེད་དབང་གྱུར་ནས། །ཤེས་རབ་དང་བཅས་ཐར་པའི་སྲོག །བཏང་བར་བྱས་འདི་འབྱུང་པོའི་གདོན། །ཡིད་ཀྱི་ཁོང་བུར་ཞུགས་དོགས་ཤིང་། །༢དེས་ན་བསྟན་འགྲོའི་ཕན་བདེ་ལ། །ལྷག་པར་སྤྲོ་བ་དང་བཅས་པས། །ཐོས་བསམ་ལ་འབད་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི། །བསོད་ནམས་རིན་ཐང་བརྗོད་པས་ཕོངས། །༣དེ་བས་ནོར་འཛིན་ཡངས་པའི་ཁྱོན། །སྨྲ་མཁས་པད་ཚལ་རྒྱས་པའི་ཆེད། །སྐར་རྩིས་ལེགས་བཤད་ཉལ་འགྲོའི་རྒྱུན། །རྣམ་དཀར་ཡུར་བའི་ལམ་ནས་དྲངས། །༤དེ་ཡི་བསོད་ནམས་འདོད་རྒུའི་ནོར། །དུམ་དྲུག་ས་འདིར་མ་ཆུད་པར། །དྲག་པོའི་དཔུང་དུ་བརྫུས་པའི་ཟོལ། །བཅུ་གཉིས་གླིང་དུ་ཁྱབ་ལ་སྨོན། །༥དེ་མཐུས་ས་གསུམ་སྐྱེ་རྒུའི་ཚོགས། །རྫོགས་ལྡན་གསར་པ་ལ་གུས་པའི། །ངོ་མཚར་འབྱུང་གནས་ཐུབ་བསྟན་ཉིད། །ངེས་པས་ཆོས་ལ་ལྷག་པར་སྤྲོ། །༦དེ་སྐབས་ལུང་རྟོགས་གདུགས་དཀར་པོ། །མཁའ་དབྱིངས་ཀུན་ཁྱབ་ཕྲིན་ལས་ཅན། །དཔུང་པས་བཏེགས་པའི་བྱེད་པོ་རུ། །འགྲོ་བའི་བླ་མར་བདག་གྱུར་ཅིག །༧ཅེས་རྣམ་དཀར་བྱེད་པོས་སོ།། །།