གསུམ་པ་བསྟན་བཅོས་བཤད་པ།

གསུམ་པ་བསྟན་བཅོས་བཤད་པ་ལ།

མཚན་ཉིད། སྒྲ་བཤད། དབྱེ་བ་བཤད་པ་དང་གསུམ། དང་པོ་ནི། འཆོས་སྐྱོབ་ཀྱི་ཡོན་ཏན་གཉིས་དང་ལྡན་པའི་རྗོད་བྱེད་རྣམ་དག་གི་གཞུང་དེ་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ཉ་ཊཱིཀ་ལས། ནང་རིག་པའི་་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གདུལ་བྱའི་སེམས་ཉོན་མོངས་ཅན་ལས་བསླབ་པ་གསུམ་ཅར་རམ་གང་རུང་ཅན་དུ་འཆོས་ཤིང་ཉོན་མོངས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ངན་འགྲོ་དང་སྲིད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལས་སྐྱོབ་བྱེད་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་སོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ངོ་བོ་ནི། ཉ་ཊཱིཀ་ལས། ངོ་བོ་ནི་བརྗོད་བྱ་ཁྱད་པར་སྟོན་པའི་ངག་ཆེན་པོར་གྱུར་པའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་སྟེ། འགྲེལ་ཆེན་དུ་བསྟན་བཅོས་ནི་ངག་ཆེན་པོ་ཞེས་སོ། །དེ་ཡང་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ཕལ་ཆེར་ནི་ཡིད་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའི་མིང་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལྡན་མིན་འདུ་བྱེད་ཡིན་པས་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་བོར་འདུས་པར་འདོད་ལ། མདོ་སྡེ་པ་ནི་ཆ་ཤས་རྣམས་རྣ་བའི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའི་ཚིག་ཡིན་པས་གཟུགས་ཕུང་དུ་འདུས་པར་འདོད་དོ། །བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་མངོན་པ་བ་རྣམས་མིང་ཚིག་གཉིས་ཀའི་རང་བཞིན་ཡིན་པས་འདུ་བྱེད་དང་གཟུགས་ཕུང་གཉིས་ཀར་དུ་འདུས་པར་འདོད་ཅེས་མཛོད་འགྲེལ་བ་འགྲེལ་བཤད་ལས་སོ། །སེམས་ཙམ་པ་ནི་བློ་བརྟན་གྱིས་མིང་ཚིག་ཡི་གེའི་ཚོགས་སུ་སྣང་བའི་རྣམ་པར་རིག་པ་རྣམས་ནི་བསྟན་བཅོས་སོ། །ཡང་ན་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་སྒྲའི་ཁྱད་པར་དུ་སྣང་བའི་རྣམ་པར་རིག་པ་རྣམས་བསྟན་བཅོས་ཞེས་དང༌། ཐེག་བསྡུས་བཤད་སྦྱར་དུ་རྐྱང་བ་དང་ཚིགས་སུ་སྦྱར་བའི་སྒྲར་སྣང་བ་འདོད་པའི་དོན་གྱི་རྣམ་པའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ཉན་པའི་རྣམ་པར་རིག་པའི་ཚོགས་སོ་ཞེས་དང༌། དེ་ཇི་ལྟར་བཤད་ཅེ་ན་དེའི་དབང་གིས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་ཅེས་བྱ་ཞེས་ཉན་པ་པོའི་རྣམ་རིག་ཏུ་བཙུན་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པས་བཤད་དེ་བློ་བརྟན་ཡང་བཞེད་པར་སྣང་སྟེ། དེ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་རིག་པ་རྣམས་ཇི་ལྟར་མཛད་ཅིང་བརྗོད་ཅེ་ན། མཛད་པ་དང་འཆད་པའི་རྣམ་པར་རིག་པ་ལས་ཉན་པའི་རྣམ་པར་རིག་པ་རྣམས་སྐྱེ་བས་འདི་ལ་ཉེས་པ་མེད་དོ་ཞེས་སོ། །དབུ་མ་པ་རྣམས་ནི་མདོ་སྡེ་པ་དང་སེམས་ཙམ་པའི་ལུགས་ཅི་རིགས་པར་འཆད་དོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །རང་ལུགས་ལ་བསྟན་བཅོས་ལ་སྒྲ་དང་ལྡན་མིན་འདུ་བྱེད་གཉིས་ཡོད་དེ། སྔོན་མེད་ལེགས་བཤད་ལས། གཞུང་དེ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་དེ། ཞེས་པ་ནས། གཞན་འཕགས་པ་དང་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱི་ཡིད་ལ་སྒྲ་སྤྱིའི་རྣམ་པར་ཤར་བའི་མིང་ཚིག་ཡི་གེའི་ཚོགས་པ་ཐེག་ཆེན་གྱི་མདོ་སྡེ་ནི་གཞུང་གཉིས་པའོ། །དེ་དང་མཐུན་པར་ངག་ཏུ་བརྗོད་པའི་སྒྲ་ནི་གཞུང་ཤེར་ཕྱིན་གསུམ་པ་སྟེ། ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། རང་ལུགས་ལ་སྐབས་དུ་མར་མིང་ཚིག་ཡི་གེ་ལྡན་མིན་ཡིན་པར་གསུངས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །

གཉིས་པ་སྒྲ་བཤད་ནི།

སློབ་མ་འཆོས་པའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་ཏེ། སློབ་མ་འཆོས་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཁྱད་པར་བསྐྱེད་པའི་སྒོ་ནས་ལུས་ངག་ཡིད་ཚོགས་པར་དབྱུང་མི་རུང་བའི་ལས་ལས་བཟློག་ནས་ཚོགས་པར་དབྱུང་རུང་བའི་ལས་ལ་འཇུག་པར་བྱེད་པའོ་ཞེས་དབུས་མཐའི་འགྲེལ་བཤད་དུ་བློ་བརྟན་གྱིས་སོ། །ཡང་ན་ཤཱསྟྲ་ཞེས་པ་ཕྲལ་ཅིང་བསྣན་ཏེ། ཤཱ་ས་ན་ཞེས་པ་མདོ་སྡེས་ཞེ་སྡང་ཅན་ལྷག་པའི་སེམས་དང་འདུལ་བས་འདོད་ཆགས་ཅན་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་དང་མངོན་པས་གཏི་མུག་ཅན་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པ་ཅན་དུ་འཆོས་པས་སྡེ་སྣོད་གསུམ་གྱིས་གདུལ་བྱའི་སེམས་ཉོན་མོངས་ཅན་ལས་བསླབ་པ་གསུམ་ལྡན་དུ་འཆོས་ཤིང་ཏཱ་ར་ཎ་སྒྲོལ་བའམ་ཏྲ་ཡ་སྐྱོབ་པ་སྟེ་ཉོན་མོངས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ངན་འགྲོ་དང་སྲིད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལས་སྐྱོབ་པས་བསྟན་བཅོས་ཏེ་བཀའ་དང་ནང་རིག་པའི་སྡེ་སྣོད་ཀུན་ལ་ཚང་ངོ༌། །རྣམ་བཤད་རིགས་པར། ཉོན་མོངས་དགྲ་རྣམས་མ་ལུས་འཆོས་པ་དང༌། །ངན་འགྲོ་སྲིད་ལས་སྐྱོབ་པ་གང་ཡིན་པ། །འཆོས་སྐྱོབ་ཡོན་ཏན་ཕྱིར་ན་བསྟན་བཅོས་ཏེ། །གཉིས་པོ་འདི་དག་གཞན་གྱི་ལུགས་ལ་མེད། །ཅེས་སོ། །འདིར་ཁ་ཅིག་བཀའ་བསྟན་བཅོས་མིན་ཞེས་པ་ནོར་ཏེ། རྣམ་བཤད་རིགས་པར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་ཉིད་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དུ་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ངེས་པའི་ཚིག་ཏུ་ན་འཆོས་པ་དང་སྐྱོབ་པར་བྱེད་པ་དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་སོ། །ཞེས་དང༌། དེ་ལྟ་བས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་ཁོ་ན་དོན་དམ་པར་བསྟན་བཅོས་ཡིན་པས་ཞེས་དང༌། ལུང་རྣམ་འབྱེད་ལས། རྒྱལ་བ་སྟོན་པ་དེ་ཡི་བསྟན་བཅོས་དག །མདོ་དང་ཆོས་མངོན་ཡིན་གསུངས་འདུལ་བ་ནི། །སྟོན་དང་བསྟན་བཅོས་དངོས་ཡིན་དེ་ཡི་ཕྱིར། །ཞེས་སོགས་དུ་མ་དང་འགལ་ལོ། །ཁ་ཅིག་བཀའ་དང་བསྟན་བཅོས་གཉིས་སུ་འདོད་པ་མི་འཐད་གསུངས་པའང༌། བཀའ་དེ་བསྟན་བཅོས་དངོས་ཡིན་པས་ཞེས་པར་བསམ་པ་སྟེ་བཀའ་མིན་གྱི་བསྟན་བཅོས་དུ་མ་ཡོད་པས་གཉིས་སུ་ཕྱེ་བ་མི་འགལ་ལོ། །བསྟན་བཅོས་ཀྱི་ལྡང་ཚད་ནི། ཉ་ཊཱིཀ་ལས། བསྟན་བཅོས་ཀྱི་ལྡང་ཚད་ནི། ཡི་གེ་དུ་མ་འདུས་པས་དོན་གྱི་ངོ་བོ་ཙམ་སྟོན་པའི་སྒྲ་མིང༌། དེ་དུ་མ་འདུས་པས་དོན་གྱི་ཁྱད་པར་ཙམ་སྟོན་པའི་ཚིག དེ་འདུས་པས་འཇུག་ལྡོག་བྱ་བའི་དོན་གཅིག་སྟོན་པས་ངག དེ་དུ་མ་ལས་འཇུག་ལྡོག་གི་དོན་དུ་མ་སྟོན་པའི་ཤླཽ་ཀ་མང་རབ་སོགས། དེ་དུ་མ་ལས་ལེའུའམ་སྐབས་སོགས། དེ་དུ་མ་ལས་བསྟན་བཅོས་རྫོགས་པར་འགྲུབ་ཅེས་སྤྱན་རས་གཟིགས་བརྟུལ་ཞུགས་འཆད་དོ་ཞེས་བཅོམ་རལ་ལོ། །བུ་སྟོན་རིན་པོ་ཆེ་ནི། དེ་མི་རིགས་ཏེ་ངག་དང་ཚིག་ལ་ཁྱད་མེད་ཅིང་ཤུ་ལོག་ནས་ཆོས་ཕུང་གི་བར་ཐམས་ཅད་ཚིག་ཡིན་པས་སོ་གསུངས་སོ། །འོན་ཀྱང་ཤེས་རབ་སྒྲོན་མེར་ཚིག་གི་དོན་རྟོགས་པ་མེད་པར་ངག་དང་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་དང་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་དོན་མི་རྟོགས་ཞེས་དང༌། དེའི་འགྲེལ་བར། ཚིག་བསྡུས་པ་ནི་ངག་ཡིན་ལ་ངག་བསྡུས་པ་ནི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ཡིན་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་བསྡུས་པ་ནི་བསྟན་བཅོས་ཡིན་ཞེས་དང༌། ཚིག་གི་དོན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིང་དང་བྱ་བ་ཙམ་བརྗོད་པ་སྟེ་འདིར་ནི་འགག་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང་ཞེས་སོགས་ཏེ་དོན་གཅིག་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུ་དག་རེ་རེ་ལ་ཚིག་གི་དོན་ཞེས་བྱའོ། །ངག་གི་དོན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཚིག་གི་དོན་བསྡུས་པ་སྟེ་འདིར་ནི་གང་གིས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང༌། །ནས། དམ་པ་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའི་ཚིག་གི་དོན་མང་པོ་བསྡུས་པས་དོན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་གཅིག་བསྟན་པ་ནི་ངག་གི་དོན་ཞེས་བྱའོ། །རབ་ཏུ་བྱེད་པའི་དོན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངག་གི་དོན་བསྡུས་པས་སྐབས་ཀྱི་དོན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་སྟེ་འདིར་ནི་རྐྱེན་བརྟགས་པ་ལ་སོགས་པ་རབ་ཏུ་བྱེད་པའི་སྐབས་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་བསྟན་པ་དག་ནི་རེ་རེ་ལ་རབ་ཏུ་བྱེད་པའི་དོན་ཞེས་བྱའོ། །བསྟན་བཅོས་ཀྱི་དོན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རབ་ཏུ་བྱེད་པའི་གཞུང་མཐའ་དག་གི་དོན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་སྟེ་ཞེས་བཤད་ཅིང༌། སྨྲ་སྒོར་དོན་གྱི་ངོ་བོ་ཙམ་སྟོན་པ་མིང་ཞེས་འབྱུང་བས་བཅོམ་རལ་ལྟར་ལེགས་པར་གནས་སོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འོན་ཀྱང་བསྟན་བཅོས་མངོན་རྟོགས་རྒྱན་ལྟ་བུ་རྫོགས་པར་གྲུབ་པའམ་ལྡང་བ་ལ་དེ་ལྟར་དགོས་ཀྱང་སྤྱིར་བསྟན་བཅོས་ལ་ལེའུའམ་རབ་བྱེད་དུ་མ་ཚོགས་པ་ཞིག་མི་དགོས་པ་ནི་བསྟན་བཅོས་ཀྱིས་མཚན་ཉིད་བཤད་པ་རྣམས་ལས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །མིང་ཚིག་ཡི་གེ་གསུམ་གྱི་ཚད་དང་ངོ་བོ་སོགས་ཚིག་མང་དུ་དོགས་ནས་མ་སྤྲོས་སོ། །

གསུམ་པ་དབྱེ་བ་ནི།

སྤྱོད་འཇུག་ས་འགྲེལ་ལས། དབྱེ་བ་ནི། མཆོག་དམན་གྱིས་ཕྱེ་ན་རྣམ་པར་ངེས་པར་སྡུ་བར། དོན་མེད་དོན་ལོག་དོན་མཆོག་ལྡན། །ཐོས་རྩོད་སྒྲུབ་པ་ལྷུར་ལེན་དང༌། །སྙིང་མེད་ངན་གཡོ་སྡུག་བསྔལ་སྤོང༌། །བསྟན་བཅོས་གསུམ་ཚན་གསུམ་དུ་འདོད། །ཅེས་གསུངས་པའི་ཕྱི་མ་རེ་རེ་བླང་བྱ་ཡིན་པ་ལྟ་བུ་དང༌། བྱེད་ལས་ཀྱིས་ཕྱེ་ན་རྒྱ་ཆེན་པོ་སྡུད་པར་བྱེད་པ་དང་ཟབ་མོ་རྣམ་པར་འབྱེད་པར་བྱེད་པའི་བསྟན་བཅོས་ལ་སོགས་པ་དང༌། བཤད་བྱའི་དབང་གིས་ཕྱེ་ན་བཀའ་སྤྱིའི་དགོངས་པ་འགྲེལ་པར་བྱེད་པ་སྒྲ་དང་ཚད་མའི་བསྟན་བཅོས་ལྟ་བུ་དང༌། བྱེ་བྲག་ཏུ་བཀའ་དང་པོའི་ལྟ་བ་དང་སྤྱོད་པ་གཙོ་ཆེར་གསལ་བར་སྟོན་པ་མཛོད་དང་འདུལ་བ་མདོ་རྩ་ལྟ་བུ་དང༌། བར་བའི་ལྟ་བ་དང་སྤྱོད་པ་གཙོ་ཆེར་གསལ་བར་སྟོན་པ་དབུ་མ་རིགས་པའི་ཚོགས་དང་བསླབ་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ལྟ་བུ་དང༌། ཐ་མའི་ལྟ་བ་དང་སྤྱོད་པ་གཙོ་ཆེར་གསལ་བར་སྟོན་པ་ས་སྡེ་ལྔ་དང་སྡོམ་པ་ཉི་ཤུ་བ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལས་མཆོག་དམན་གྱི་དབྱེ་བ་བཤད་པ་ལྟར་ཉ་ཊཱིཀ་ལས་བཤད་ལ། འོན་ཀྱང་དབྱེ་བ་དངོས་མིན་ནམ་དཔྱད་དོ། །ཡང་ན་བསྟན་བཅོས་ལ་དབྱེ་ན་བཀའ་དང་བཀའ་མིན་པའི་བསྟན་བཅོས་གཉིས་ཡོད། དང་པོ་བཀའ་ལ་མཚན་ཉིད། དབྱེ་བ་གཉིས། དང་པོ་ནི། སྤོབས་པ་བཞི་ལྡན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་རབ་དེ། བཀའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ཏེ། སྤྱོད་འཇུག་ས་འགྲེལ་ལས། མཚན་ཉིད་ནི། དངོས་ཀྱི་བདག་རྐྱེན་སངས་རྒྱས་ལས་བྱུང་བའི་ངག་གང་ཞིག་བརྗོད་བྱའི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་ལྡན་ཞིང་རྗོད་བྱེད་ཀྱི་ཚིག་རྣམ་པར་དག་པ་དང་འབྲེལ་ལ། བྱེད་ལས་ཁམས་གསུམ་པའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་པར་བྱེད་པ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཕན་ཡོན་སྟོན་པར་བྱེད་པ་སྟེ། རྒྱུད་བླ་མར། གང་ཞིག་དོན་ལྡན་ཆོས་དང་ཉེར་འབྲེལ་ཞིང༌། །ཁམས་གསུམ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་སྤོང་བྱེད་གསུང༌། །ཞི་བའི་ཕན་ཡོན་སྟོན་པར་བྱེད་པ་གང༌། །དེ་ཉིད་དྲང་སྲོང་གསུང་ཡིན་བཟློག་པ་གཞན། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། ། ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་དམ་བཅའ་བའི་རྒྱུད་ཀྱི་བཀའ་བརྒྱད་སྟོང་བ་ཆོས་ཅན། དངོས་ཀྱི་བདག་རྐྱཻན་སངས་རྒྱས་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་པར་ཐལ། བཀའ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཁྱབ་པ་ཁས་ཟེར་ན་དཔྱད། ཡང་བཀའ་ལ་ངག་དང་སྤོབས་པ་བཞི་བོ་རེ་རེ་དང་ལྡན་པས་ཁྱབ་མ་ཁྱབ་དཔྱད་པར་བྱའོ། །

གཉིས་པ་དབྱེ་བ་ནི།

སྤྱོད་འཇུག་ས་འགྲེལ་ལས༌། དབྱེ་བ་ནི། བརྗོད་བྱའི་སྒོ་ནས་ཕྱེ་ན་བསླབ་པ་གསུམ་སྟོན་ཞིང་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་སྡེ་སྣོད་རིན་པོ་ཆེ་གསུམ་དང༌། བརྗོད་ཚུལ་གྱིས་ཕྱེ་ན་མདོའི་སྡེ་ལ་སོགས་པ་གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་དང༌། མཆོག་དམན་གྱིས་ཕྱེ་ན་ཐེག་པ་གསུམ་དང་གྲུབ་མཐའ་བཞི་དང་སྔགས་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། འབྱུང་ཁུངས་ཀྱིས་ཕྱེ་ན་ཞལ་ནས་གསུངས་པའི་བཀའ་དང་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་བཀའ་དང་རྗེས་སུ་གནང་བའི་བཀའ་ལ་སོགས་པ་དང༌། རིམ་པས་ཕྱེ་ན་འཁོར་ལོ་གསུམ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སོ། ། ཞེས་གསུངས་སོ། །ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་སྡེ་སྣོད་གསུམ་ཡོད་དེ། བཀའ་ལ་དབྱེ་ན་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་སྡེ་སྣོད་གསུམ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། རང་རྒྱལ་གྱི་སྡེ་སྣོད་ལོགས་སུ་མེད་པར་ཐལ། ཀུན་བཏུས་ས་འགྲེལ་ལས། དམིགས་པ་ནི་འདི་ལ་དངོས་སུ་གསུངས་པའི་སྡེ་སྣོད་ལ་སོགས་པ་མེད་ཅིང་ལམ་གྱི་དམིགས་རྣམ་འདྲ་བས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་སྡེ་སྣོད་གསུམ་ལ་དམིགས་ནས་སྒྲུབ་པ་ནི་ཐུན་མོང་དུ་ཆོས་མྱང་འདས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་དེའི་ལམ་སྒྲུབ་ཅིང་ཉམས་སུ་ལེན་པ་དང༌། ཞེས་གསུངས་པ་སོགས་མང་བས་དཔྱད་པར་བྱའོ། །