སྐྱབས་འགྲོ་ཡན་ལག་དྲུག་པའི་བསྐྱུད་བྱང་ཟིན་མ་ཊཱིཀ །ལོ་ཆེན་དྷརྨ་ཤྲཱི།

༄༅། །སྐྱབས་འགྲོ་ཡན་ལག་དྲུག་པའི་བསྐྱུད་བྱང་ཟིན་མ་ཊཱིཀ་བཞུགས་སོ། །ན་མོ་རཏྣ་ཏྲ་ཡཱ་ཡ། རྒྱ་གར་ནུབ་ཕྱོགས་གླང་པོ་སྒང་དུ་སྐུ་འཁྲུངས་པའི་པཎྜི་ཏ་ཆེན་པོ་བི་མ་མི་ཏྲས་མཛད་པའི་སྐྱབས་འགྲོ་ཡན་ལག་དྲུག་པ་འཆད་པ་ལ་གསུམ་སྟེ། ཀླད་དང་། གཞུང་དང་། མཇུག་གི་དོན་ནོ། །དང་པོ་ལ། ཕྱག་དང་དམ་བཅའ་བའོ། །དང་པོ་ནི། དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་པའི་སྐབས་སུ་བྱེད་པའི་མུ་བཞི་དང་སྦྱར་ན། ཕྱག་གང་གིས། གང་ལ། ཚུལ་ཇི་ལྟར། དགོས་ཆེད་ཅིའི་ཕྱིར་བཙལ་བའོ། །དང་པོ་གང་གིས་ན། པཎ་ཆེན་བི་མ་ལས་བོད་དུ་བསྟན་བཅོས་རྩོམ་པའི་ཐོག་མར་རོ། །གང་ལ་ན། གཞུང་གི་བརྗོད་བྱ་དང་བསྟུན་ཏེ་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལའོ། །ཚུལ་ཇི་ལྟར་ན། སྒོ་གསུམ་གུས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །དགོས་ཆེད་ཅིའི་ཕྱིར་ན། རང་ཉིད་ཡ་རབས་ཀྱི་ཚུལ་དང་མཐུན་ཞིང་། རང་གཞན་གྱི་རྒྱུད་ལ་ཕན་ཡོན་ཁྱད་པར་ཅན་ཐོབ་པའི་ཆེད་དུའོ། །

གཉིས་པ་ནི། སྐྱབས་འགྲོ་ཡན་ལག་དྲུག་པ་བཤད། །ཅེས་པའི་སྐབས་སུའང་། གང་གིས་ན། བི་མ་ལས། གང་འཆད་ན། སྐྱབས་འགྲོའི་རང་བཞིན་དང་བསླབ་བྱ་རྣམས། ཇི་ལྟར་ན་ཡན་ལག་དྲུག་གི་སྡོམ་དུ་བསྡུས་ནས་འཆད་བཞེད་པས། ཅིའི་ཕྱིར་ན། བརྩམ་པ་མཐར་ཕྱིན་པར་བྱ་བའི་ཆེད་དུའོ། །གཉིས་པ་ལ། ས་བཅད་ཀྱི་སྒོ་ནས་མདོར་བསྟན་པ་དང་། ཚིག་དོན་བཀྲལ་བའི་སྒོ་ནས་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ནི། ཅི་འགྲོ་དགོས་དང་ཡུལ་དུས་དང་། །ཕན་ཡོན་བསླབ་བྱ་བླང་བ་རྣམས། །རྩ་བའི་སྡོམ་དུ་བཤད་པ་ཡིན། །ཞེས་པས་དྲུག་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བའི་དགོས་པ། གང་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བའི་ཡུལ། ཇི་ཙམ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བའི་དུས། དེ་ལྟར་སྐྱབས་སུ་སོང་བའི་ཕན་ཡོན། གང་ལ་སྐྱབས་སུ་སོང་བའི་བསླབ་བྱ། ཇི་ལྟར་སྐྱབས་འགྲོ་བླང་བའི་ཆོ་གའོ། །

གཉིས་པ་ལ། སྤྱིར་སྐྱབས་འགྲོའི་ངོ་བོ་ནི། ཡུལ་མཆོག་ལ་བརྟེན་པར་ཁས་ལེན་པའི་སེམས་པ་ས་བོན་དང་བཅས་པའོ། །

སྒྲ་དོན་ནི། ཤ་ར་ཎ་གཙྪ་མི། ཞེས་བྱ་བ་སྐྱོབ་པས་ན་སྐྱབས། དེ་ལ་བརྟེན་པར་བསྙེན་པས་ན་འགྲོ་བའོ། །

དབྱེ་ན། འཇིག་རྟེན་དང་། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་གཉིས། དང་པོ་ལ། བློ་འཇིག་རྟེན་པ་དང་། ཡུལ་འཇིག་རྟེན་པ་གཉིས། གཉིས་པ་ལ། ཐེག་པ་ཆུང་ངུ་དང་། ཆེན་པོ་གཉིས་ཏེ་བཞིའོ། །དེ་དག་གཏན་ལ་དབབ་པ་ལ་དྲུག་ལས། དང་པོ་ཅིའི་ཕྱིར་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བའི་དགོས་པ་ནི། འཇིགས་དང་ཡོན་ཏན་དྲན་པས་འགྲོ། །ཞེས་པའི་སྐབས་སུ། སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་འཇིགས་པས་ཉེན་པ་སྟེ། རང་ལ་འཇིགས་སྐྲག་གང་ཡང་མེད་ཅིང་། རང་དབང་ཐོབ་པར་ཡོད་ན་སུ་ལའང་སྐྱབས་འཚོལ་མི་དགོས་པའི་ཕྱིར། འཇིགས་པ་ལས་སྐྱོབ་པའི་ཆེད་དུ་སྐྱོབ་ནུས་པའི་ཡོན་ཏན་དྲན་པས་འགྲོ་བའོ། །དེ་ལའང་གང་ཟག་གི་རིགས་གསུམ་སྟེ། ཆུང་ངུ་ནི་ངན་སོང་ལ་འཇིགས་ནས་མཐོ་རིས་ཀྱི་བདེ་འབྲས་འདོད་པས་སྐྱེལ་མ་ལྟ་བུའི་ཚུལ་གྱིས་འགྲོ། །འབྲིང་ནི་འཁོར་བས་སྐྲག་ནས་རང་དོན་དུ་ཞི་བདེ་འདོད་པས་འགྲོ། ཆེན་པོ་ནི་སྲིད་ཞིའི་འཇིགས་པས་ཉེན་ནས་མི་གནས་པའི་མྱང་འདས་འདོད་པའི་ཕྱིར་འགྲོ་བའོ། །དང་པོ་ནི། རྒྱུ་འཇིགས་པ་དང་འདོད་པ་གཙོ་ཆེ་བའི་གང་ཟག་གྲུབ་མཐའ་ལ་མ་ཞུགས་པ་དང་། ཞུགས་ནའང་ཕྱི་རོལ་པ་དང་ནང་པའི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་ཙམ་གྱི་རིགས་ཅན་ནོ། །གཉིས་པ་ནི། རྒྱུ་སྔ་མ་གཉིས་ཀྱི་སྟེང་དུ་དད་པ་གཙོ་ཆེ་བའི་ཉན་རང་གི་རིགས་ཅན་ནོ། །གསུམ་པ་ནི། རྒྱུ་སྔ་མ་གསུམ་གྱི་སྟེང་དུ་སྙིང་རྗེ་གཙོ་ཆེ་བའི་ཐེག་ཆེན་གྱི་རིགས་སོ། །དེ་ལྟར་ཡང་ལམ་སྒྲོན་ལས། གང་ཞིག་ཐབས་ནི་གང་དག་གིས། །འཁོར་བའི་བདེ་བ་ཙམ་དག་ལ། །རང་ཉིད་དོན་དུ་གཉེར་བྱེད་པ། །སྐྱེས་བུ་དེ་ནི་ཐ་མར་ཤེས། །སྲིད་པའི་བདེ་ལ་རྒྱབ་ཕྱོགས་ཤིང་། །སྡིག་པའི་ལས་ལྡོག་དེ་དག་ཉིད། །གང་ཞིག་རང་ཞི་ཙམ་དོན་གཉེར། །སྐྱེས་བུ་དེ་ནི་འབྲིང་ཞེས་བྱ། །རང་རྒྱུད་གཏོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས། །གང་ཞིག་གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཀུན། །ཡང་དག་ཟད་པར་ཀུན་ནས་འདོད། །སྐྱེས་བུ་དེ་ནི་མཆོག་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སོ། །

གཉིས་པ་གང་ལ་འགྲོ་བའི་ཡུལ་ནི། གནས་གསུམ་བསྟན་པའི་ཡུལ་དེ་ལ། །ཞེས་པའི་སྐབས་སུ། ཡུལ་གྱི་ཁྱད་པར་ལ། འཇིག་རྟེན་དང་། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་གཉིས། དང་པོ་ལ། ཡུལ་དམན་པ་དང་། མཆོག་གཉིས། དང་པོ་ནི། རི་དང་རྫོང་ལ་སོགས་པ་སེམས་མེད་དང་། ལྷ་མཐུ་བོ་ཆེ་ལ་སོགས་ཏེ་མི་མ་ཡིན་དང་། རྒྱལ་པོ་སོགས་མིའི་འགྲོ་བ་ཁ་དྲག་པ་རྣམས་སོ། །དེ་དག་གིས་འཁོར་བ་ལས་སྐྱོབ་མི་ནུས་པས་ན་འཇིག་རྟེན་པ་སྟེ། རང་ཉིད་ཀྱང་འཁོར་བའི་བཙོན་ར་ནས་མ་ཐར་བའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ཡང་མདོ་ལས། འཇིགས་པས་སྐྲག་པའི་མི་རྣམས་ནི། །ཕལ་ཆེར་རི་དང་ནགས་ཚལ་དང་། །ལྗོན་ཤིང་དག་ལ་སྐྱབས་འགྲོ་སྟེ། །སྐྱབས་དེ་གཙོ་བོ་མ་ཡིན་ཞིང་། །སྐྱབས་དེ་དག་ལ་བརྟེན་ནས་ནི། །འཇིགས་པ་ཀུན་ལས་ཐར་མི་འགྱུར། །ཞེས་སོ། །གཉིས་པ་ནི། འཇིགས་སྐྱོབ་དང་ལེགས་སྨོན་ཙམ་ལ་བརྟེན་པ་བློ་འཇིག་རྟེན་པས་ཡུལ་དུ་བཞག་པའི་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལྟ་བུའོ། །གཉིས་པ་ནི། རྣམ་གྲོལ་དོན་གཉེར་གྱི་སྐྱབས་ཡུལ་དཀོན་མཆོག་གསུམ་སྟེ། གནས་སྐབས་འཁོར་བའི་འཇིགས་པ་ལས་བསྐྱབས་ནས། མཐར་ཐུག་ངེས་ལེགས་ལ་འགོད་ནུས་པས་བསླུ་བ་མེད་པའི་སྐྱབས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སློབ་དཔོན་ཆེན་པོས། འཁོར་བའི་དཔོན་ནི་ཇི་ལྟར་བཟང་ཡང་བསླུ༔ སྐྱབས་གནས་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་བསླུ་བ་མེད༔ ཅེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། འགྲོ་ཚུལ་ཡང་། ཉན་ཐོས་པས་དགེ་འདུན་གྱིས་གཙོ་བྱས་པའི། རང་རྒྱལ་གྱིས་ཆོས་ཀྱི་གཙོ་བྱས་པའི། ཐེག་ཆེན་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གཙོ་བྱས་པའི་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བའོ། །ཐེག་པ་ཆེ་ཆུང་གཉིས་སྐྱབས་ཡུལ་གྱི་ངོས་འཛིན་ལུགས་ཀྱང་མི་འདྲ་སྟེ། ཐེག་དམན་གྱི་ལུགས་ནི། སངས་རྒྱས་སུ་བྱེད་པའི་ཆོས་ཐེག་ཆེན་མི་སློབ་པའི་ལམ་བདེན། དགེ་འདུན་དུ་བྱེད་པའི་ཆོས་ཐེག་ཆེན་སློབ་པ་དང་ཐེག་དམན་མི་སློབ་པའི་ལམ་བདེན། ཆོས་མྱང་འདས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་འགོག་བདེན་ཏེ། མཛོད་ལས། གང་ཞིག་གསུམ་ལ་སྐྱབས་འགྲོ་སྟེ། །སངས་རྒྱས་དགེ་འདུན་བྱེད་པའི་ཆོས། །མི་སློབ་པ་དང་གཉིས་ཀ་དང་། །མྱ་ངན་འདས་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ། །ཞེས་སོ། །དེ་ལའང་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ལྟར་ན། སངས་རྒྱས་དང་དགེ་འདུན་གཉིས་ཀྱི་རྟེན་གཟུགས་སྐུ་སྐྱབས་གནས་སུ་མི་འདོད། མདོ་སྡེ་པ་བརྟེན་པ་ལམ་བདེན་རྟེན་གཟུགས་སྐུ་དང་བཅས་པ་སྐྱབས་གནས་སུ་འདོད་དོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལའང་བཞེད་ལུགས་ཐ་དད་པ་ཡོད་ཀྱང་། འདིར་སྤྱི་ཐུན་མོང་བའི་དབང་དུ་བྱས་ན། མདོ་སྔགས་གཉིས་འདྲ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་གསུམ། མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ཡུལ། མདུན་བཞག་གི་ཡུལ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་ཡུལ་ལོ། །དང་པོ་ནི། སངས་རྒྱས་དཀོན་མཆོག་ནི་སྐུ་གསུམ་གྱི་བདག་ཉིད་དག་པ་གཉིས་ལྡན་མཐར་ཐུག་པ་དོན་གཉིས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །ཆོས་དཀོན་མཆོག་ལ། རྟོགས་པའི་དམ་ཆོས་ངོ་བོ་སྨྲ་བསམ་བརྗོད་མེད། རང་བཞིན་སངས་རྒྱས་སུ་འགྲོ་བའི་ལམ། རྣམ་པ་འགོག་ལམ་གྱི་མཚན་ཉིད་ཅན་ནོ། །ལུང་གི་དམ་ཆོས་ནི། རྟོགས་པའི་དམ་ཆོས་བརྗོད་བྱར་སྟོན་པའི་རྣམ་དཀར་གྱི་ལེགས་བཤད་མིང་ཚིག་ཡི་གེར་སྣང་བའི་རྣམ་པ་ཅན། དགེ་འདུན་ནི། ས་ཆེན་པོ་ལ་བཞུགས་པའི་བྱང་འཕགས་དང་། རྗེས་མཐུན་ཐེག་ཆེན་ཚོགས་སྦྱོར་ལ་གནས་པ་དང་། ཐེག་ཆུང་གི་གང་ཟག་ཟུང་བཞི་ཡ་བརྒྱད་རྣམས་སོ། །

གཉིས་པ་ནི། སྐུ་གཟུགས། གླེགས་བམ། སོ་སྐྱེའི་དགེ་འདུན་ཁྲིམས་ལྡན་རྣམས་དཀོན་མཆོག་གསུམ་དངོས་ཡིན་པར་མོས་པའོ། །

གསུམ་པ་ནི། སངས་རྒྱས་ཁོ་ན་མཐར་ཐུག་གི་སྐྱབས་ཡིན་གྱི། གཞན་གཉིས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུད་བླ་མ་ལས། སྤང་ཕྱིར་བསླུ་བའི་ཆོས་ཅན་ཕྱིར། །མེད་ཕྱིར་འཇིག་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར། །ཆོས་རྣམ་གཉིས་དང་འཕགས་པའི་ཚོགས། །གཏན་གྱི་སྐྱབས་མཆོག་མ་ཡིན་ནོ། །དམ་པའི་དོན་དུ་འགྲོ་བ་ཡི། །སྐྱབས་ནི་སངས་རྒྱས་ཉག་གཅིག་ཡིན། །ཞེས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱང་ཆོས་སྐུ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། ཐུབ་པ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཅན་ཕྱིར། །ཚོགས་ཀྱང་དེ་ཡི་མཐར་ཐུག་ཕྱིར། །ཞེས་སོ། །ཆོས་སྐུ་དེ་ཡང་གཞན་རྒྱུད་ལ་བྱོན་ཟིན་པ་ནི་རྒྱུའི་སྐྱབས་ཡིན་ལ། འབྲས་བུའི་སྐྱབས་ནི། རང་གི་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་རང་བཞིན་དུ་གནས་པ་སྟེ། ཡེ་ཤེས་གྲུབ་པ་ལས། དག་ཐོབ་བྲལ་བའི་སེམས་སངས་རྒྱས། །མི་འགྱུར་དྲི་མེད་ཆོས་དང་ནི། །ཡོན་ཏན་ལྷུན་རྫོགས་དགེ་འདུན་ཉིད། །ཡིན་ཕྱིར་རང་གི་སེམས་ཉིད་མཆོག །ཅེས་སོ། །དཀོན་མཆོག་གི་སྒྲ་དོན་ནི། རཏྣ་ཞེས་པའི་སྒྲ་ལས། རིན་པོ་ཆེ་དང་ཆོས་མཐུན་པ་དྲུག་གིས་དཀོན་མཆོག་ཏུ་བཞག་སྟེ། རྒྱུད་བླ་མ་ལས། འབྱུང་བ་དཀོན་ཕྱིར་དྲི་མེད་ཕྱིར། །མཐུ་ལྡན་ཕྱིར་དང་འཇིག་རྟེན་གྱི། །རྒྱན་གྱུར་ཕྱིར་དང་མཆོག་ཉིད་ཕྱིར། །འགྱུར་བ་མེད་ཕྱིར་དཀོན་མཆོག་ཉིད། །ཅེས་སོ། །

གསུམ་པ་ཇི་ཙམ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བའི་དུས་ནི། འདི་ནས་བྱང་ཆུབ་ཐུག་བར་དུ། ཞེས་པའི་སྐབས་སུ། སྤྱིར་དུས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ནི། འཇིག་རྟེན་པ་ཚེ་འདི་ཕྱིའི་རང་དོན་ཕྲ་མོ་མ་ཐོབ་ཀྱི་བར་དང་། ཉན་རང་གཉིས་ཚེ་ཇི་སྲིད་འཚོའི་བར་དུ་འགྲོ་བར་འདོད། འདིར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི། བྱང་ཆུབ་མ་ཐོབ་ཀྱི་བར་དེ་སྲིད་དུ་འགྲོ་སྟེ། སྤྱོད་འཇུག་ལས། བྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །ཞེས་སོ། །

བཞི་པ་སྐྱབས་སུ་སོང་བའི་ཕན་ཡོན་ནི། མུ་སྟེགས་སྤྱོད་ལས་ལོག་པ་ཡི། །གསུམ་དུ་མི་སྐྱེ་རྟེན་དུ་འགྱུར། །བར་ཆད་མེད་ཅིང་ནད་ཉུང་རིང་། །འབྱང་ཞིང་བསགས་པའི་ཕན་ཡོན་ནོ། །ཞེས་པས་བདུན་ཏེ། ནང་པ་སངས་རྒྱས་པའི་གྲལ་དུ་ཚུད་པ། ངན་སོང་དུ་མི་ལྟུང་བ། སྡོམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྟེན་དུ་འགྱུར་བ། མི་དང་མི་མ་ཡིན་གྱི་བར་ཆད་ཀྱིས་མི་ཚུགས་པ། ནད་ཉུང་ཞིང་ཚེ་རིང་བ། སྔར་བྱས་ཀྱི་ལས་སྒྲིབ་འབྱང་བ། རྒྱུ་ཚོགས་གཉིས་རྫོགས་པས་མྱུར་དུ་འཚང་རྒྱ་བའོ། །དང་པོ་ནི། ཚངས་པ་དང་བརྒྱ་སྦྱིན་ལ་སྐྱབས་འཆའ་བ་སོགས་མུ་སྟེགས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ལས་ལོག་ནས། དཀོན་མཆོག་གསུམ་སྐྱབས་གནས་སུ་འཛིན་པས་ཏེ་ཕྱི་ནང་སྐྱབས་འགྲོས་འབྱེད་པར་མཁས་པ་རྣམས་བཞེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ནི། ལྷའི་བུ་ཕག་ཏུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་སྐྱབས་འགྲོ་བྱས་པས་ལྡོག་པར་གསུངས་པ་བཞིན་ཏེ། ཕག་གི་རྟོགས་བརྗོད་ལས། གང་དག་སངས་རྒྱས་སྐྱབས་སོང་བ། །དེ་དག་ངན་འགྲོར་འགྲོ་མི་འགྱུར། །ཞེས་སོགས་གསུངས་སོ། །གསུམ་པ་ནི། སྐྱབས་འགྲོས་སྡོམ་པའི་རྒྱུ་མྱང་འདས་ཀྱི་བསམ་པ་བརྟན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སྐྱབས་འགྲོ་བདུན་ཅུ་པ་ལས། དགེ་བསྙེན་གསུམ་ལ་སྐྱབས་འགྲོ་བ། །དེ་ནི་སྡོམ་བརྒྱད་རྩ་བ་ཡིན། །ཞེས་སོ། །བཞི་པ་ནི། མདོ་ཉི་མའི་སྙིང་པོ་ལས། སངས་རྒྱས་སྐྱབས་སུ་སེམས་ཅན་སུ་འགྲོ་བ། །བདུད་རྣམས་བྱེ་བས་བསད་པར་མི་ནུས་ཏེ། །ཞེས་སོ། །ལྔ་པ་ནི། མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས། ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་དང་། །རྒ་ན་འཆི་བ་དག་ལས་ཀྱང་། །སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་སྐྱོབ། །ཅེས་སོ། །དྲུག་པ་ནི། སྔོན་བསགས་ཀྱི་ལས་སྒྲིབ་རྣམས་བསྲབས་ཤིང་ཟད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །བདུན་པ་ནི། མྱང་འདས་ལས། གསུམ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་གང་། །བསོད་ནམས་ཡེ་ཤེས་དམ་པའི་ཚོགས། །འཇིག་རྟེན་རྒྱལ་བའི་ཆོས་འཕེལ་བས། །སངས་རྒྱས་ཉིད་ནི་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་སོ། །མདོར་ན་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་སྐྱབས་སུ་སོང་བས་རིམ་པ་ལྟར། མཐར་ཐུག་སངས་རྒྱས་འགྲུབ་པ་དང་། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་དང་། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་དགེ་འདུན་འདུ་བའི་རྟེན་འབྲེལ་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །

ལྔ་པ་གང་ལ་སྐྱབས་སུ་སོང་བའི་བསླབ་བྱ་ལ་གཉིས། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་བསླབ་བྱ་དང་། ཐུན་མོང་གི་བསླབ་བྱའོ། །དང་པོ་ལ། དགག་པ་དང་། སྒྲུབ་པའི་བསླབ་བྱའོ། །དང་པོ་ནི། སྐྱབས་གསུམ་དང་པོའི་བསླབ་བྱ་ནི། གནོད་སྦྱིན་མི་བསྟེན་ཕྱག་མི་འཚལ། །གཉིས་པ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ། །འཚེ་བ་སྤང་ཞིང་བརྩེ་བར་བྱ། །གསུམ་པ་བདག་དང་གཞན་གྱི་ཡུལ། །སྡིག་པ་ཅན་དང་འགྲོགས་པ་མིན། །ཞེས་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ལ་སྐྱབས་སུ་སོང་ནས། འཇིག་རྟེན་ལྷ་ལ་རེ་ལྟོས་བཀལ་ནས་སྐྱབས་སུ་མི་བསྟེན་ཅིང་ཕྱག་མི་འཚལ་ཏེ། གནས་སྐབས་ཆོས་ལྡན་གྱི་བྱ་བ་འགའ་ཞིག་འཚོལ་བའི་ཕྱིར་ཕྱག་མཆོད་བྱས་པ་ཙམ་ལ་ནི་འགལ་བ་མེད་དོ། །ཆོས་ལ་སྐྱབས་སུ་སོང་ནས། སེམས་ཅན་ལ་བརྡེག་པ་དང་འཆིང་བ་སོགས་གནོད་འཚེའི་བསམ་སྦྱོར་སྤངས་ཏེ་བརྩེ་བར་བྱ། དགེ་འདུན་ལ་སྐྱབས་སུ་སོང་ནས། གྲོགས་མུ་སྟེགས་ཅན་དངོས་སམ། ནང་པར་རློམ་ནའང་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་ཡིད་མི་ཆེས་པའི་སྡིག་ལྟ་ཅན་དང་འགྲོགས་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། མྱང་འདས་ལས། གང་ཞིག་སངས་རྒྱས་སྐྱབས་འགྲོ་བ། །དེ་ནི་ཡང་དག་དགེ་བསྙེན་ཏེ། །ནམ་དུའང་ལྷ་ནི་གཞན་དག་ལ། །སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དམ་པའི་ཆོས་ལ་སྐྱབས་འགྲོ་བ། །འཚེ་ཞིང་གནོད་པའི་སེམས་དང་བྲལ། །དགེ་འདུན་ལ་ཡང་སྐྱབས་འགྲོ་བ། །མུ་སྟེགས་ཅན་དང་འགྲོགས་མི་བྱ། །ཞེས་སོ། །གཉིས་པ་ནི། སྐུ་གཟུགས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དང་། །ལྷན་པ་སེར་པོ་བཏབ་པ་ལ། །དད་མོས་སྒོ་ནས་སྟོན་པར་བལྟ། །ཞལ་ནས་གསུངས་པ་མཐའ་དག་ལ། །སྐུར་པ་མི་གདབ་སྤྱི་བོར་བླང་། །གང་ཟག་དག་དང་མ་དག་ལ། །དམ་པར་བལྟ་བར་བྱ་བ་ཡིན། །ཞེས་པ་སྟེ། ཐ་ན་སྐུ་གཟུགས་ཀྱི་ཆག་དུམ་ཙམ་དང་། གསུང་རབ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་ཙམ་དང་། དགེ་འདུན་གྱི་ན་བཟའ་ལྷན་པ་སེར་པོ་བཏབ་པ་ཙམ་ལའང་གུས་པར་བྱ་དགོས་ན་གཞན་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ལ་སྐྱབས་སུ་སོང་ནས་སྐུ་གཟུགས་ལེགས་ཉེས་ཅི་འདྲ་ཞིག་ལའང་མི་གུས་པ་དང་བརྙས་པ་སྤངས་ནས་སྟོན་པ་ལྟར་བཀུར་བའི་ཞིང་དུ་གཟུང་བར་བྱ་སྟེ། བཤེས་སྤྲིངས་ལས། ཇི་ལྟར་བདེ་གཤེགས་སྐུ་གཟུགས་ཤིང་ལས་ཀྱང་། །བགྱིས་པ་ཅི་འདྲའང་རུང་སྟེ་མཁས་པས་མཆོད། །ཅེས་སོ། །ཆོས་ལ་སྐྱབས་སུ་སོང་ནས་བཀའ་དགོངས་འགྲེལ་དང་བཅས་པའི་གླེགས་བམ་ཐམས་ཅད་ལ་སྐུར་འདེབས་ལ་སོགས་པའི་ལས་སྤངས་ནས་གུས་པར་བྱ་བ་སྟེ། སྙན་གྱི་གོང་རྒྱན་ལས། ལྔ་བརྒྱ་ཐ་མར་གྱུར་པ་ན། །ང་ནི་ཡི་གེའི་གཟུགས་སུ་གནས། །ང་ཡིན་སྙམ་དུ་ཡིད་བྱོས་ལ། །དེ་ཚེ་དེ་ལ་གུས་པར་གྱིས། །ཞེས་སོ། །དགེ་འདུན་ལ་སྐྱབས་སོང་ནས་གང་ཟག་དག་པ་སྡོམ་བརྩོན་དང་། སྡེ་སྣོད་འཛིན་པ་རྣམས་སུ་མ་ཟད། ཐ་ན་རབ་བྱུང་གི་རྟགས་ཙམ་འཛིན་པའི་གང་ཟག་མ་དག་པ་ཡན་ཆད་ལ་ཡང་བརྙས་པ་དང་རིས་སུ་གཅོད་པ་སོགས་སྤངས་ནས་དགེ་འདུན་དངོས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་ནས་གུས་པར་བྱ་སྟེ། ལྷག་བསམ་བསྐུལ་བའི་མདོ་ལས། ཡོན་ཏན་འདོད་པ་ནགས་ན་གནས་པ་ཡིས། །ཕ་རོལ་དག་གི་སྐྱོན་ལ་བརྟག་མི་བྱ། །བདག་ནི་ཁྱད་པར་འཕགས་ཤིང་བདག་མཆོག་ཅེས། །དེ་སྙམ་དུ་ནི་སེམས་བསྐྱེད་མི་བྱའོ། །རྒྱགས་འདི་བག་མེད་ཀུན་གྱི་རྩ་བ་སྟེ། །དགེ་སློང་དམན་ལ་བརྙས་པར་ཡོངས་མི་བྱ། །ཞེས་སོ། །

གཉིས་པ་ཐུན་མོང་གི་བསླབ་བྱ་ལ་བཞི་སྟེ། ཁེ་ཇི་ལྟར་ཆེ་ཡང་དཀོན་མཆོག་མི་སྤང་བ། ཅི་ལ་ཐུག་ཀྱང་སྐྱབས་གཞན་ནས་མི་འཚོལ་བ། རྟག་ཏུ་ཡོན་ཏན་དྲན་ཞིང་མཆོད་པ། ཕན་ཡོན་དྲན་པས་དུས་དྲུག་ཏུ་སྐྱབས་འགྲོ་བྱ་བའོ། །དང་པོ་ནི། ལུས་སྲོག་གཙིགས་དང་བྱ་དགའི་ཕྱིར། །དཀོན་མཆོག་གསུམ་པོ་མི་སྤང་ངོ་། །ཞེས་པ་སྟེ། འདུལ་བ་ལུང་ལས། ཁྱོད་ཀྱི་སྲོག་དང་། རྒྱལ་སྲིད་དང་། ཐ་ན་བཞད་གད་ཀྱི་ཕྱིར་དུའང་དཀོན་མཆོག་གསུམ་སྤང་བར་མི་བྱའོ། །ཞེས་སོ། །གཉིས་པ་ནི། དུས་འདིར་རྐྱེན་རྣམས་ཅི་བྱུང་ཡང་། །མགོན་སྐྱབས་གཞན་དུ་བཙལ་བ་མིན། །ཞེས་པས་ནད་དང་སྡུག་བསྔལ་སོགས་རྐྱེན་ཅི་བྱུང་ཡང་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་བློ་གཏོད་པ་ལས་འཇིག་རྟེན་པའི་ཐབས་གཞན་མི་འཚོལ་བའོ། །འོ་ན་ནད་ཀྱིས་བཏབ་པའི་རིམ་གྲོར་སྔགས་བཟླ། ཀློག་འདོན། སྨན་དཔྱད་སོགས་ཀྱང་བྱར་མི་རིགས་སོ་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། དེ་དག་ཆོས་དཀོན་མཆོག་གི་ཡན་ལག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྐུར་པ་མི་གདབ་པར་འབད་པར་བྱའོ། །

གསུམ་པ་ནི། ཆེ་བའི་ཡོན་ཏན་ཟས་དག་གིས། །རྟག་ཏུ་དྲན་ཞིང་མཆོད་པ་ཡིན། །ཞེས་པས། གཉིས་ཏེ། དུས་རྟག་ཏུ་ཡོན་ཏན་དྲན་པར་བྱ་བ་དང་། ཟས་ཀྱིས་མཆོད་པའོ། །དང་པོ་ལ། དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ནི། མདོ་ལས། འདི་ལྟར་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས། རིག་པ་དང་། ཞབས་སུ་ལྡན་པ། བདེ་བར་གཤེགས་པ། འཇིག་རྟེན་མཁྱེན་པ། སྐྱེས་བུ་འདུལ་བའི་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ། བླ་ན་མེད་པ། ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་སྟོན་པ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ། །ཞེས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཆོས་ནི་ལེགས་པར་གསུངས་པ། ཡང་དག་པར་མཐོང་བ། ནད་མེད་པ། དུས་ཆད་པ་མེད་པ། ཉེ་བར་གཏོད་པ། འདི་མཐོང་བ་ལ་དོན་ཡོད་པ། མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པར་བྱ་བ། ཞེས་སོ། །དགེ་འདུན་གྱི་ཡོན་ཏན་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་འདུན་ནི། ལེགས་པར་བཞུགས་པ། དྲང་པོར་བཞུགས་པ། རིག་པར་བཞུགས་པ། མཐུན་པར་བཞུགས་པ། ཐལ་མོ་སྦྱར་བའི་འོས་སུ་གྱུར་པ། ཞེས་སོགས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་དྲན་པའི་སྒོ་ནས་བྱ་བ་ཅི་དང་ཅི་བྱེད་ཀྱང་། དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་ཞབས་ཏོག་ལ་བསླབ་པ་དང་། གར་འགྲོའི་ཕྱོགས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ལ་ཕྱག་འཚལ་བ་སོགས་ལ་འབད་དོ། །གཉིས་པ་ནི། བཀའ་དྲིན་རྗེས་སུ་དྲན་པས་རྟག་ཏུ་མཆོད་ཅིང་། ཐ་ནའང་ཅི་ཟ་ཅི་འཐུང་གི་ཕུད་ཀྱིས་མཆོད་པ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །

བཞི་པ་ནི། རྒྱུན་གྱི་སྐྱབས་འགྲོ་བརྗོད་བྱ་བ། །དུས་དྲུག་རྒྱུན་གྱི་བསྐུལ་མ་ཡིན། །ཞེས་པས་ཕན་ཡོན་དྲན་པའི་སྒོ་ནས་ཉིན་ལན་གསུམ་མཚན་ལན་གསུམ་དུ་སྐྱབས་འགྲོ་བྱ་ཞིང་། ཉེ་འབྲེལ་འཁོར་གཡོག་དང་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཅི་ནུས་ཀྱིས་སྐྱབས་སུ་འགྲོར་གཞུག་པའོ། །

དྲུག་པ་སྐྱབས་འགྲོ་བླང་བའི་ཆོ་ག་ནི། བླང་བྱ་དང་པོར་ཤེས་བྱ་བ། །དག་པའི་ཡུལ་ལས་བླང་བར་བྱ། །འཇིགས་པ་བྱུང་ཚེ་བསྐུལ་མ་ཡིན། །ཞེས་པས། ཐོག་མར་དག་པའི་ཡུལ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལས་བླང་དགོས་པས་དེ་ལ་གསོལ་བ་གདབ། དེས་ཀྱང་ཁས་བླངས་ཏེ། དཀོན་མཆོག་གི་རྟེན་གྱི་དྲུང་དུ་མཆོད་པ་བཤམས། མདུན་བཞག་གི་ཡུལ་ལ་དཀོན་མཆོག་དངོས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་ནས་ཕྱག་མཆོད་བྱེད་དུ་བཅུག་ལ། དགོངས་གསོལ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས། བདག་མིང་འདི་ཞེས་བགྱི་བ་དུས་འདི་ནས་བཟུང་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཞེས་ལན་གསུམ་བརྗོད་དུ་གཞུག་གོ། །དེ་ནི་བརྡ་ལས་ཐོབ་པ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་རྒྱུའི་སྐྱབས་འགྲོའོ། །

དེའི་རྗེས་སུ། འགྲོ་བྱ། འགྲོ་བྱེད་ཐམས་ཅད་རང་གི་སེམས་ཀྱི་ཆོ་འཕྲུལ། སེམས་ཉིད་གང་དུའང་མི་དམིགས་པ་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བའི་ངང་ལ་བཞག་པས་སྐྱེ་མེད་ཀྱི་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ནི་དོན་དམ་པའི་སྐྱབས་འགྲོ་སྟེ། ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ཐོབ་པ་སྨོན་པ་མེད་པ་འབྲས་བུའི་སྐྱབས་འགྲོའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་ཡུམ་བར་མ་ལས། རབ་འབྱོར། གང་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱང་མི་དམིགས་ལ། ཆོས་དང་དགེ་འདུན་ཡང་མི་སེམས་ན། འདི་ནི་ཡང་དག་པའི་སྐྱབས་འགྲོའོ། །ཞེས་སོ། །དེའང་དང་པོར་ཡུལ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལས་བླངས་ལ། ཕྱིས་འཇིགས་པས་བསྐུལ་མ་བྱས་ཏེ་གློ་བུར་དུ་བླང་བ་དང་། དུས་དྲུག་ཏུ་བླང་བ་རྣམས་ནི་ཡུལ་རང་བློས་བསམ་པའི་མདུན་དུ་བླང་ངོ་། །

གསུམ་པ་མཇུག་གི་དོན་ལ་བཞི། མཛད་བྱང་སྨོས་པ། ལོ་ཙཱ་བ་ལ་གཏད་པ། དགེ་བ་བསྔོ་བ། མཐར་ཕྱིན་པའི་བྱ་བ་རྫོགས་བྱང་ངོ་། །དང་པོ་ནི། རྒྱུད་ལ་ཤེས་བྱ་མང་མཆིས་ཀྱང་། །རྒྱལ་བློན་ཡིད་ཆེས་མ་གྱུར་ནས། །སྐྱབས་འགྲོའི་ཆོ་ག་བདག་གིས་བཤད། །ཅེས་པས། སློབ་དཔོན་ནི་གནས་ལྔ་རིག་པའི་པཎ་ཆེན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཐུགས་རྒྱུད་ལ་ཤེས་བྱ་མང་དུ་བཞུགས་མོད་ཀྱང་། འདིར་རྒྱལ་བློན་རྣམས་ཕྱི་ནང་གི་པཎྜི་ཏ་གང་ཡིན་ནམ་སྙམ་དུ་ཐེ་ཚོམ་བསལ་བའི་ཆེད་དུ། རེ་ཞིག་འདི་ཙམ་ཞིག་བཤད་ཅེས་པའོ། །གཉིས་པ་ནི། ལེགས་པར་བྲིས་ཤིག་ཀུ་མཱ་ར། །ཞེས་པས་གཉགས་ལོ་ཆེན་པོ་ལ་གཏད་ཅིང་། དེས་ལེགས་པར་བསྒྱུར་ནས། རྒྱལ་བློན་རྣམས་ལ་བསྟན་ཏེ་ཐེ་ཚོམ་བསལ་ལོ། །གསུམ་པ་ནི། བསོད་ནམས་འགྲོ་བ་ཡོངས་ལ་བསྔོ། །ཞེས་པས་ཐེག་ཆེན་གྱི་སྐྱེས་བུའི་སྤྱོད་པ་ལས་མི་འདའ་བའི་ཕྱིར་བརྩམས་པའི་དགེ་བ་གཞན་དོན་དུ་བསྔོ་བར་མཛད་པའོ། །བཞི་པ་ནི། སྐྱབས་འགྲོ་ཡན་ལག་དྲུག་པ་རྫོགས་སོ། །ཞེས་པ་ནི། རེ་ཞིག་དེ་ཙམ་གྱིས་རྫོགས་པས་བཤད་དུ་མེད་པའི་དོན་ནོ། །དེ་ལྟར་པཎ་ཆེན་བི་མ་ལས་བོད་དུ་བསྟན་བཅོས་མཛད་པའི་ཐོག་མ་སྐྱབས་འགྲོ་ཡན་ལག་དྲུག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་གཞུང་དོན་རང་བློས་གང་སྤོབས་བཀྲལ་ནས་ཚོགས་ཆོས་སུ་བཤད་པའི་ཚེ་བརྗེད་ཐོའི་ཟིན་བྲིས་སུ་སྤེལ་བ་སྟེ་དྷརྨ་ཤྲཱིས་སོ།། ཤུ་བྷཾ།། །།