བཅུ་དགུ་པ། བསམ་གཏན་གྱི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ལེའུའི་འགྲེལ་པ།
དེ་ལྟར་རྟོགས་བྱའི་གཞི་ཤེས་ནས། དེའི་དོན་ཉམས་སུ་བླང་བའི་དང་པོ་དོན་བསྒོམ་པའི་སྔོན་འགྲོའི་ཆོས་བསྟན་པ་ནི། དེ་ལྟར་གནས་ལུགས་ཤེས་ནས་བསྒོམ་པར་བྱ། །དེ་ལ་ཐོག་མར་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ནི། །སྐྱབས་སུ་འགྲོ་ཞིང་བྱང་ཆུབ་སེམས་བསྐྱེད་ནས། །གསང་སྔགས་ཕྱི་ནང་བསྐྱེད་པའི་རིམ་པ་བསྒོམ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་གསང་སྔགས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་པས། བསྐྱེད་རྫོགས་ཟུང་འབྲེལ་དུ་ཉམས་སུ་ལེན་པས། དང་པོ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་དང་སེམས་བསྐྱེད་ནས། རྒྱུད་སྡེ་གང་མོས་ཀྱི་ལྷ་དཔའ་བོ་གཅིག་པའམ། ཡབ་ཡུམ་ཟུང་འཇུག་གཅིག་གམ། དཀྱིལ་འཁོར་རྒྱས་བསྡུས་གང་རུང་ཞིག་བསྒོམ་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཕྱོགས་དང་པོ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་ལ། ཡུལ་ངོས་ཟིན་པར་བྱ་དགོས་པས། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་སྐྱབས་ཡུལ་གཉིས་དང་། སྐྱབས་འགྲོ་གཉིས་སོ། །རྒྱུའི་ཡུལ་ནི་གཞན་རྒྱུད་ཀྱི་བསྡུས་པའི་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ཡིན་ལ། སྐྱབས་འགྲོ་ནི་འབྲས་བུ་གྲུབ་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ། སྟོན་པ་ལམ་གྲོགས་ཀྱི་ཚུལ་གྱིས་སྐྱབས་སུ་འགྲོའོ། །འབྲས་བུའི་ཡུལ་ནི་མ་འོངས་པ་ན་རང་རྒྱུད་ལ་འཁྲུངས་པའི་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ཡིན་ལ། སྐྱབས་འགྲོ་ནི་དེ་འགྲུབ་པར་བྱ་བའི་སྨོན་པས་དགེ་བ་བྱེད་ཅིང་རྒྱུ་ལ་འཇུག་པའོ། །སྐབས་འདིར་བསྐྱེད་རྫོགས་ལྷའི་དཀྱིར་འཁོར་དུ་སྒྲུབ་པ་ནི་འབྲས་བུའི་དོན་ལ། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཞིང་ལ་ཚོགས་སོག་པ་ནི་རྒྱུའི་དོན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བར་ཆོས་ཉམས་སུ་ལེན་པ་ཀུན་འདུས་སོ། །
ད་ནི་དེ་དག་སོ་སོར་དབྱེ་བ་ལས། དང་པོ། སྐྱབས་འགྲོའི་ཡུལ་ནི་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ཉིད་དེ། །རྒྱུ་ཡི་ཡུལ་གྱུར་གཞན་རྒྱུད་བྱོན་ཟིན་པའི། །སངས་རྒྱས་སྐུ་གསུམ་སྤངས་རྟོགས་འཕྲིན་ལས་ལྡན། །ཆོས་ནི་འགོག་ལམ་བདེན་པ་རྣམ་པ་གཉིས། །དགེ་འདུན་སར་ཞུགས་རྒྱལ་སྲས་འཕགས་རྣམས་ཏེ། །གནས་སྐབས་དེ་གསུམ་མཚུངས་པར་སྐྱབས་སུ་འགྲོ། །རང་ཉིད་སངས་རྒྱས་སྒྲུབ་པ་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་རྒྱུའི་ཡུལ་དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་སངས་རྒྱས་(༡༥༧)སྐུ་གསུམ་འཕྲིན་ལས་རྫོགས་པའི་བདག་ཉིད་ལ་སྟོན་པ། འགོག་ལམ་གཉིས་ལ་ལམ། འཕགས་པའི་ས་ལ་ཞུགས་པའི་དགེ་འདུན་ལ་གྲོགས་ཞུ་བས་ན་དཀོན་མཆོག་གསུམ་མོ། །
མཐར་ཐུག་གི་དབང་དུ་བྱས་པའི་ཡུལ་ནི་སྤངས་རྟོགས། མཐར་ཐུགས་སངས་རྒྱས་ཆོས་སྐུ་ཉག་གཅིག་སྟེ། །དཀོན་མཆོག་མཐར་ཐུག་སྐྱབས་ཀྱི་དམ་པ་ཉིད། །ལམ་བདེན་ཀུན་རྫོབ་རྒྱལ་སྲས་སྒྲིབ་བཅས་ཕྱིར། །སངས་རྒྱས་ཉིད་ལས་མཐར་ཐུག་སྐྱབས་གང་ཞིག །སངས་རྒྱས་ཀྱང་གཟུགས་སྐུ་ཀུན་རྫོབ་པ་འཕོ་འགྱུར་ཅན་མ་ཡིན་པར་ཆོས་སྐུ་ཉག་གཅིག་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་མཐར་ཐུག་པ་དེ་ཡིན་ལ། ཆོས་ཀྱང་ལམ་བདེན་རྣམས་ས་གོང་དུ་ཐོབ་དུས་འདོར་བས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ཡིན་ཞིང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་སྒྲིབ་པ་དང་བཅས་པས་ད་དུང་སངས་རྒྱས་ཉིད་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་དགོས་པའི་ཕྱིར། མཐར་ཐུག་གི་སྐྱབས་གནས་མ་ཡིན་པར། རྒྱུད་བླ་མ་ལས། ཆོས་རྣམས་གཉིས་དང་འཕགས་པའི་ཚོགས། །གཏན་གྱི་སྐྱབས་མཆོག་མ་ཡིན་ནོ། །དམ་པའི་དོན་དུ་འགྲོ་བ་ཡི། །སྐྱབས་ནི་སངས་རྒྱས་ཉག་གཅིག་ཉིད། །ཐུབ་པ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཅན་ཕྱིར། །ཚོགས་ཀྱང་དེ་ཡི་མཐར་ཐུག་ཕྱིར། །ཞེས་སོ། །དེ་ཡང་འོག་མིན་ན་བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་དེའི་སྐུ་དགེ་འདུན། གསུང་དམ་ཆོས། ཐུགས་ཆོས་སྐུ་ཡིན་པས་སྐྱབས་ཡིན་ནོ་ཞེས་མཁས་པ་དག་བཞེད་དོ། །ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ། འབྲས་བུའི་སྐྱབས་འགྲོ་དཀོན་མཆོག་རྣམ་པ་གསུམ། །རང་ལ་གྲུབ་འདོད་སླད་དུ་སྨོན་པ་ཡིན། །མ་འོངས་པ་ན་འོད་གསལ་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་སངས་རྒྱས་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ལ་དམིགས་ཏེ། སྨོན་པའི་ཆ་ནི་འབྲས་བུའི་སྐྱབས་འགྲོ་དང་ཡུལ་ལོ། །དེའང་སྨོན་པ་སེམས་བསྐྱེད་དང་མི་འདྲ་སྟེ། སེམས་བསྐྱེད་གཞན་དོན་དང་། འདི་རང་དོན་ལ་དམིགས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་ཡོད་དོ། །
སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་དེ་དག་གི་ཚུལ་སོ་སོའི་ཁྱད་པར་ངེས་པ་ནི། དེ་ཡང་རྒྱུ་ཡི་སྐྱབས་འགྲོས་རྒྱུ་བྱས་ཏེ། །རང་རྒྱུད་དཀོན་མཆོག་འབྲས་བུའི་སྐྱབས་གྲུབ་འདོད། །སངས་རྒྱས་སྟོན་པ་ཆོས་ལ་ལམ་དང་ནི། །དགེ་འདུན་གྲོགས་ཀྱི་ཚུལ་དུ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ། །ཐུན་མོང་པ་རྒྱུའི་སྐྱབས་འགྲོས། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་འབྲས་བུའི་སྐྱབས་འགྲོ་འགྲུབ་པ་ལ་གེགས་མེད་པར་འགྲུབ་པའི་རྒྱུ་བྱེད་ལ། དེ་ཡང་སངས་རྒྱས་ལ་སྟོན་པ། ཆོས་ལ་ལམ། དགེ་འདུན་ལ་གྲོགས་སུ་བྱེད་པས་མགོན་སྐྱབས་སུ་ཁས་ལེན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡུལ་ངོས་བཟུང་ནས། ཇི་ལྟར་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བའི་ཚུལ་ནི། དེ་ལྟར་སྐྱབས་ཡུལ་ཤེས་ནས་སྐྱབས་འགྲོ་བ། །མདུན་གྱི་ནམ་མཁར་དཀོན་མཆོག་རབ་བསམས་ལ། །དངོས་དང་ཡིད་ཀྱི་མཆོད་སྤྲིན་རྒྱ་མཚོས་མཆོད། །བདག་དང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཐལ་སྦྱར་ཏེ། །གསུམ་(༡༥༨)ལ་ཕྱོགས་པར་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བར་བསམ། །བླ་མ་སངས་རྒྱས་ཆོས་དང་ཚོགས་མཆོག་ལ། །ལན་གསུམ་བར་དུ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བར་བྱ། །མདུན་གྱི་ནམ་མཁར་པད་སྡོང་ཉི་ཟླ་སེང་གེས་སྤྲས་པའི་དབུས་སུ། རྩ་བའི་བླ་མ་མཚན་རྫོགས་རྡོ་རྗེ་འཆང་དུ་བཞུགས་པ་ལ་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྲིན་ཕུང་འཁྲིགས་པ་ཙམ་གྱིས་བསྐོར་བར་བསམས་ཏེ་དངོས་དང་ཡིད་ཀྱི་མཆོད་པས་མཆོད་ཅིང་། ཕྱག་འཚལ་བ་དང་། སྡིག་པ་བཤགས་པ་དང་། གསོལ་བ་གདབ་པ་རྣམས་བྱས་ལ། བདག་དང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ས་གཞིའི་ངོས་བར་སྣང་གི་མཐའ་ཁྱབ་པར་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་རྣམས་བླ་མ་དང་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བར་བསམས་ལ་ཚིག་སྙན་པོའི་བརྗོད་པས། སྐྱབས་སུ་སོང་བ། དེ་ཡི་ཕན་ཡོན་གནས་སྐབས་བསམ་པ་འགྲུབ། །ནང་པར་ཆུད་དང་ཆོས་ཀུན་རྟེན་དུ་འགྱུར། །གནོད་པས་མི་བརྫི་སངས་རྒྱས་ཞབས་དྲུང་སྐྱེ། །མཐར་ཐུག་དོན་གྱི་དཀོན་མཆོག་གསུམ་པོ་འགྲུབ། །དེ་ཕྱིར་ཐོག་མར་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བར་བྱ། །གང་འདོད་པའི་དོན་ཀུན་འགྲུབ་པ་དང་། ནང་པ་སངས་རྒྱས་པའི་ཁོངས་སུ་ཚུད་པ་དང་། ཡོན་ཏན་གྱི་རྟེན་དུ་རུང་བ་སྟེ། སྐྱབས་འགྲོ་བདུན་ཅུ་པ་ལས། སྡོམ་པ་ཀུན་ལ་ཡོད་མོད་ཀྱི། །སྐྱབས་སུ་མ་སོང་བ་ལ་མེད། །ཅེས་སོ། །མི་དང་མི་མ་ཡིན་གྱི་གནོད་པས་མི་བརྫི་ཞིང་སྲིད་པར་འཁོར་བ་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང་། ཞི་བ་ཕྱོགས་གཅིག་པའི་ལམ་དམན་པ་ལས་སྐྱོབ་པ་སྟེ། མདོ་རྒྱལ་མཚན་དམ་པ་ལས། འཚེ་བ་དག་ནི་ཐམས་ཅད་དང་། །འཇིག་ཚོགས་ཐེག་པ་དམན་དག་ལས། །སྐྱོབ་ཕྱིར་སྐྱབས་ཀྱི་དམ་པར་བཤད། །ཅེས་སོ། །གང་དུ་སྐྱེས་པ་ཐམས་ཅད་དུ་བླ་མ་དམ་པ་དང་། དཀོན་མཆོག་གི་ཞབས་དྲུང་དུ་སྐྱེ་ཞིང་། མཐར་ཐུག་སངས་རྒྱས་ཐོབ་སྟེ། དེ་ཉིད་ལས། གང་ཞིག་གསུམ་ལ་སྐྱབས་འགྲོ་བ། །དེ་ཡིས་མྱུར་དུ་སངས་རྒྱས་ཐོབ། །ཅེས་སོ། །བསླབ་བྱ་ནི་ཞག་རེ་ཞིང་། ཉིན་མཚན་དུ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་བརྒྱ་རྩ་རེ་བྱ་བ་དང་། བླ་མར་སྐྱབས་སུ་སོང་བས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་གུས་ཤིང་སྡིག་པའི་གྲོགས་ལ་མི་བསྟེན། སངས་རྒྱས་ལ་སོང་བས་ཕྱི་རོལ་པའི་ལྷ་དབང་ཕྱུག་ནས་འཇིག་རྟེན་པའི་ལྷའི་བར་དུ་ཕྱག་མི་འཚལ། ཆོས་ལ་སོང་བས་སེམས་ཅན་ལ་འཚེ་བ་མི་བྱ། དགེ་འདུན་ལ་སོང་བས་མུ་སྟེགས་བྱེད་དམ། རྒྱུ་འབྲས་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པ་དང་མི་འགྲོགས་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། གང་དག་སངས་རྒྱས་སྐྱབས་སོང་བས། །ནམ་དུའང་ལྷ་ནི་གཞན་དག་ལ། །བསྟེན་ཞིང་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་མི་བྱ། །གང་དག་ཆོས་ལ་སྐྱབས་སོང་བས། །གནོད་ཅིང་འཚེ་བའི་སེམས་དང་བྲལ། །གང་དག་དགེ་འདུན་སྐྱབས་སོང་བས། །མུ་སྟེགས་ཅན་དང་འགྲོགས་(༡༥༩)མི་བྱ། །ཞེས་སོ། །དེ་དག་གི་སྐུ་གཟུགས་མཐོང་ནའང་དད་པས་ཕྱག་མཆོད་བྱ་ཞིང་འགོམ་པ་ལ་སོགས་མ་གུས་པ་མི་བྱའོ། །
ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི། དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་མཆོག་བསྐྱེད་པ་ནི། །གཞན་གྱི་དོན་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་འདོད་པ་སྟེ། །སྨོན་དང་འཇུག་པའི་རང་བཞིན་གཉིས་ཡིན་ནོ། །ཐེག་ཆེན་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་ངོ་བོ་ནི། གཞན་དོན་དུ་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པར་འདོད་པ་སྟེ། མངོན་རྟོགས་རྒྱན་ལས། སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་གཞན་དོན་ཕྱིར། །ཡང་དག་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་འདོད། །ཅེས་སོ། །དབྱེ་ན་འགྲོ་བར་ཆས་པ་ལྟར། སངས་རྒྱས་ཐོབ་པར་འདོད་པ་ནི་སྨོན་པ་ལ། འགྲོ་བཞིན་པ་ལྟར་སྦྱོར་བས་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་ནི་འཇུག་པ་སྟེ། སྤྱོད་འཇུག་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དེ་མདོར་བསྡུ་ན། །རྣམ་པ་གཉིས་སུ་ཤེས་བྱ་སྟེ། །བྱང་ཆུབ་སྨོན་པའི་སེམས་དང་ནི། །བྱང་ཆུབ་འཇུག་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །འགྲོ་བར་འདོད་དང་འགྲོ་བ་ཡི། །བྱེ་བྲག་ཇི་ལྟར་ཤེས་པ་ལྟར། །དེ་བཞིན་མཁས་པས་འདི་གཉིས་ཀྱི། །བྱེ་བྲག་རིམ་བཞིན་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་སོ། །
འདིར་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་གི་ཁྱད་པར་བསྟན་པ་ནི། སེམས་བསྐྱེད་པས་ནི་སེམས་བྱུང་ཞར་ལ་སྐྱེད། །སེམས་ནི་དོན་གྱི་ངོ་བོ་རང་སྟོབས་རིག །སེམས་བྱུང་དོན་གྱི་ཁྱད་པར་རང་སྟོབས་རིག །སེམས་ནི་དོན་གྱི་ངོ་བོ་ཀ་བ་ལྟ་བུ་རང་སྟོབས་ཀྱིས་རིག་ལ། སེམས་བྱུང་གིས་དོན་གྱི་ཁྱད་པར་སྦོམ་ཕྲ་ལ་སོགས་པ་རང་སྟོབས་ཀྱིས་རིག་སྟེ། དབུས་མཐའ་ལས། དེ་ལ་དོན་མཐོང་རྣམ་པར་ཤེས། །དེ་ཡི་ཁྱད་པར་སེམས་ལས་བྱུང་། །ཞེས་སོ། །དེའང་ཉི་མ་དང་ཟེར་བཞིན་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་མཚུངས་པར་འཇུག་པས་ན། སེམས་བསྐྱེད་པས་སེམས་བྱུང་ཡང་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་བསྐྱེད་རྟིང་སེམས་བྱུང་གདོད་སྐྱེད་མི་དགོས་པར་དགོངས་སོ། །
སེམས་ཡོད་མེད་ངེས་པས་བསྐྱེད་ཚུལ་ཡོད་མེད་བསམ་པ་ནི། འཁོར་བའི་དུས་ན་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་གི། །བྱ་དང་བྱེད་པ་རྣམ་པར་གཡོ་བས་ན། །ཡེ་ཤེས་མི་སྣང་ཕྱིར་ན་སེམས་བསྐྱེད་དེ། །ཡེ་ཤེས་རབ་གསལ་དོན་ལ་ནུས་པ་འཇོག །དང་པོ་ནས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་བསྐྱེད་པས་ཆོག་མོད། ཉེས་པའི་ཆ་ཅན་སེམས་ཅིའི་ཕྱིར་བསྐྱེད་ཅེ་ན། བདེན་ཏེ་འཁོར་བའི་ས་འདིར་ཡེ་ཤེས་དེ་དངོས་སུ་དུས་ཐམས་ཅད་པར་མི་སྣང་བས། སེམས་གང་ལའང་རྣམ་པར་རྟོག་འཇུག་བྱེད་པ་འདི་བསྐྱེད་དགོས་པར་བྱུང་སྟེ། དེ་བསྐྱེད་པས་ཡེ་ཤེས་ལ་ནུས་པ་འཇོག་པའི་ཕྱིར་ཉེས་པ་མེད་དོ། །གཅིག་ཏུ་ན་སྨོན་པ་སྦྱོར་རྗེས་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཡིན་ལ། འཇུག་པ་མཉམ་གཞག་གི་དུས་ན་སེམས་ཡེ་ཤེས་སུ་བསྐྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། སྒྱུ་འཕྲུལ་(༡༦༠)ལས། སེམས་ཡེ་ཤེས་སུ་བསྐྱེད་པ་འདི་གསུངས་སོ། །
ཨེ་མ་ཧོ་ངོ་མཚར་རྨད་ཀྱི་ཆོས། །རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀུན་གྱི་གསང་། །སྐྱེ་བ་མེད་ལས་ཐམས་ཅད་སྐྱེས། །སྐྱེས་པ་ཉིད་ནས་སྐྱེ་བ་མེད། །ཅེས་སོ། །ས་བཅུའི། རྒྱུན་མཐར་སེམས་འགགས་དེས་བསྐྱེད་ཆོ་ག་ལས། །ཉེ་བར་ཐོབ་པའི་སེམས་བསྐྱེད་ལྡོག་ན་ཡང་། །དེ་ཡི་ནུས་ལྡན་ཡེ་ཤེས་ལ་བགོས་པས། །སངས་རྒྱས་སར་རྒྱས་ཐུགས་རྗེས་དོན་མཛད་ལ། །སྒྲིབ་པ་སྤངས་པའི་སེམས་བསྐྱེད་ཅེས་བྱར་བརྗོད། །དེ་ཡང་ས་བཅུ་རྒྱུན་མཐའི་སྐད་ཅིག་ཕྱི་ལོག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དང་པོ་ཤར་དུས་སེམས་སེམས་བྱུང་འགགས་པས། དེས་བསྐྱེད་པའི་སེམས་བསྐྱེད་ཆོ་གས་ཐོབ་པ་དང་བཅས་པ་འགགས་ཀྱང་། སྔར་དོན་དམ་པའི་ཡེ་ཤེས་སུ་བསྐྱེད་པ་དང་། ནུས་པ་བཞག་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ཉིད་མ་འགགས་པར་ཡོད་པས། ཁམས་དེའི་སྒྲིབ་པ་བྲལ་སྟོབས་ཀྱིས་གསལ་དུ་སོང་ནས། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་པ་ལ་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པའི་སེམས་བསྐྱེད་ཅེས་བྱ་སྟེ། མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས། སེམས་བསྐྱེད་དེ་ནི་ས་རྣམས་ལ། །མོས་དང་ལྷག་བསམ་དག་པ་དང་། །དེ་བཞིན་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པ་སྟེ། །རྣམ་པར་སྨིན་པ་གཞན་དུ་འདོད། །ཅེས་སོ། །ཆུའི་རྒྱུན་གཅིག་ཉིད་ལུང་པ་སོ་སོའི་མདར་མིང་འགྱུར་བ་ལྟར། སྨོན་འཇུག་གི་སེམས་བསྐྱེད་གཅིག་པུ་དེ་ཡང་། ཚོགས་སྦྱོར་གྱི་དུས་ན་མོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་སེམས་བསྐྱེད། ས་དང་པོ་ནས་བདུན་པའི་བར་དུ་ལྷག་བསམ་དག་པའི་སེམས་བསྐྱེད། དག་པ་ས་གསུམ་དུ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་སེམས་བསྐྱེད། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པའི་སེམས་བསྐྱེད་དོ། །དེའང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ན་ཆོ་ག་ལས་བྱུང་བ་དང་། ད་གཟོད་ཐོབ་བྱའི་སེམས་བསྐྱེད་དུ་མེད་ཀྱང་། ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོས་དོན་མཛད་པ་དུས་ལས་མི་ཡོལ་བའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་། དོན་དམ་སེམས་བསྐྱེད་ཡོད་དེ། དོར་བ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དང་། དོན་དམ་སེམས་བསྐྱེད་ཐོབ་ལ་ཉམས་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ན་སེམས་བསྐྱེད་ཡོད་མེད་ནི་ཚུལ་འདིས་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་གནས་སྐབས་བཞིར་མིང་འགྱུར་ཞེ་ན། ཆའི་སྒོ་ནས་བཞག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་པ། ཚོགས་དང་སྦྱོར་བར་ཁམས་དེའི་རང་བཞིན་ཉིད། །མོས་པས་དོན་སྤྱིའི་ཚུལ་དུ་འཇལ་བས་ན། །སེམས་བསྐྱེད་དེ་ཡང་མོས་པས་བྱུང་ཞེས་བརྗོད། །དང་པོའི་ས་ནས་བདུན་པའི་བར་ཉིད་དུ། །ཁམས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ཕྱོགས་རེ་རྣམ་དག་པས། །ཡེ་ཤེས་རྒྱ་ཆེ་ལྷག་བསམ་དག་ཅེས་བརྗོད། །དག་པའི་སར་ནི་སྒོ་ལྔ་ཀུན་གཞིའི་ཤེས། །རྣམ་དག་སྨོན་ལམ་ཡོན་ཏན་རྒྱ་ཆེ་བས། །རྣམ་པར་སྨིན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་ཅེས་སུ་བརྗོད། །ཁམས་ལ་སྒྲིབ་བྲལ་སངས་རྒྱས་ས་དེ་ནི། །སྒྲིབ་པ་སངས་(༡༦༡)པའི་སེམས་བསྐྱེད་ཅེས་བྱར་བརྗོད། །ཁམས་ལ་སྒྲིབ་པ་ཡོད་མེད་ཀྱི་ཆ་ནས་གནས་སྐབས་བཞིར་གཞག་གོ། །དེའང་ཚོགས་སྦྱོར་དུ་ཀུན་གཞི་དང་། ཚོགས་བརྒྱད་བག་ཆགས་དང་བཅས་པས། ཁམས་ཉི་མ་ལྟ་བུ་བསྒྲིབས་ནས་མི་མཐོང་སྟེ། བཤད་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་སུ་འཛིན་པས་ན། དད་པས་མོས་པས་སྤྱི་ཡུལ་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་མོས་པ་ལས་བྱུང་བ་སྟེ། རྒྱུད་བླ་མ་ལས། རང་བྱུང་ཉིད་ཀྱི་དོན་དམ་ནི། །དད་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྟོགས་བྱ་བ། །ཞེས་བཤད་དོ། །ས་དང་པོ་ནས་བདུན་པའི་བར་དུ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་ལོག་པས། ཞིང་དང་ཡོན་ཏན་བརྒྱ་ཕྲག་བཅུ་གཉིས་ལ་སོགས་པ་གཟིགས་ཏེ། ཁམས་དེའི་སྒྲིབ་པ་ཕྱོགས་གཅིག་དག་པས་སྤྲིན་བར་གྱི་ཉི་ཟེར་གྱི་སྣང་བ་བཞིན་ནོ། །ས་བརྒྱད་པར་ཡིད་ཤེས་ལོག་པས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། དགུ་པ་སྒོ་ལྔའི་རྣམ་ཤེས་ལོག་པས་ཞིང་ཁམས་དག་པ་དང་། བཅུ་པར་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་ཤེས་ལོག་པས་ཡེ་ཤེས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་དབང་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྒྱུན་མཐར་སེམས་སེམས་བྱུང་གི་བག་ཆགས་ཀུན་གཞི་དང་བཅས་པ་ལོག་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་འཁོར་བའི་ཤེས་པ་གང་ཡང་མེད་པས། སྤྲིན་ཐམས་ཅད་ལས་གྲོལ་བའི་ཉི་མ་འདྲ་བ་སྟེ། ཁམས་དེའི་ཡོན་ཏན་ཅི་ཡོད་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་དུ་གྱུར་པས། དག་པའི་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིའང་། སྤྱོད་ཡུལ་ལས་འདས་པ་ནི། རྒྱུད་བླ་མ་ལས། སངས་རྒྱས་ཁམས་དང་སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་དང་། །སངས་རྒྱས་ཡོན་ཏན་སངས་རྒྱས་འཕྲིན་ལས་ནི། །དག་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་ཡང་བསམ་བྱ་མིན། །ཞེས་སོ། །
ད་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པའི་ཚུལ་ནི། ཇི་ལྟར་བསྐྱེད་ཚུལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཡིན་ཏེ། །བླ་མ་མཆོག་དང་དཀོན་མཆོག་དྲུང་དུ་ལེན། །བླ་མར་ལེན་ཚེ་དེ་ཡིས་ཆོས་བཤད་དེ། །སྔོན་འགྲོ་ཡན་ལག་བདུན་པ་སྐྱབས་འགྲོར་བཅས། །དངོས་གཞི་རྒྱལ་དང་རྒྱལ་སྲས་བླ་མ་མཆོག །དགོངས་སུ་གསོལ་ཞེས་ལེགས་པར་བརྗོད་རྗེས་སུ། །ཇི་ལྟར་སྔོན་གྱི་རྒྱལ་བ་སྲས་བཅས་ཀྱིས། །བྱང་ཆུབ་ཐུགས་བསྐྱེད་བསླབ་ལ་གནས་པ་ལྟར། །དེ་བཞིན་བདག་གིས་འགྲོ་ལ་ཕན་དོན་དུ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་བསྐྱེད་བསླབ་ལ་གནས་པར་བགྱི། །དེ་སྐད་ཅེས་ནི་ལན་གསུམ་བརྗོད་པར་བྱ། །སེམས་བསྐྱེད་པའི་ཚུལ་ཡང་། གང་ཟག་དམ་པ་ཁ་ཅིག་དཀོན་མཆོག་དྲུང་དུ་རང་གིས་ལེན་པ་ཡིན་ལ། ཕལ་པ་དག་བླ་མ་ལས་ལེན་ནོ། །ལེན་ཚུལ་འདྲའོ། །ཕྱིས་གསོ་དུས་སམ་ཡང་ནས་ཡང་དུ་བསྐྱེད་དུས་བླ་མ་ལས་གཞན་དཀོན་མཆོག་གི་དྲུང་དུ་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །བླ་མ་ལས་ལེན་ན་འཁོར་བའི་ཉེས་དམིགས་ཐར་པའི་ཕན་ཡོན་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་རང་བཞིན་སོགས་བརྗོད་ནས་བློ་བཅོས་ལ། སྔོན་འགྲོ་ཡན་ལག་བདུན་པ་རྒྱས་པའམ། བཟང་པོ་སྤྱོད་པའི་ཇི་སྙེད་སུ་དག་(༡༦༢)ཙམ་བྱས་ནས། ཕྱོགས་བཅུ་ན་བཞུགས་པའི་བླ་མ་རྡོ་རྗེ་འཛིན་པ་ཆེན་པོ་རྣམས་དང་། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་དང་། ས་ཆེན་པོ་ལ་རབ་ཏུ་བཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་དགོངས་སུ་གསོལ། བདག་མིང་འདི་ཞེས་བགྱི་བས་དུས་འདི་ནས་བཟུང་སྟེ། སྙིང་པོ་བྱང་ཆུབ་ལ་མཆིས་ཀྱི་བར་དུ། ཇི་ལྟར་སྔོན་གྱི་བདེ་གཤེགས་ཀྱིས། །བྱང་ཆུབ་ཐུགས་ནི་བསྐྱེད་མཛད་ལྟར། །དེ་བཞིན་འགྲོ་ལ་ཕན་དོན་དུ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་ནི་བསྐྱེད་པར་བགྱི། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པ་ལའང་། །རིམ་པ་བཞིན་དུ་བསླབ་པར་བགྱི། །མ་བསྒྲལ་བ་རྣམས་བསྒྲལ་བར་བགྱི། །མ་གྲོལ་བ་རྣམས་དགྲོལ་བར་བགྱི། །དབུགས་མ་ཕྱུང་རྣམས་དབུགས་དབྱུང་ཞིང་། །སེམས་ཅན་མྱ་ངན་འདས་ལ་འགོད། །ཅེས་པ་ལན་གསུམ་བརྗོད་དོ། །དེ་ལྟར་སེམས་བསྐྱེད་པ། དེ་ཡི་ཕན་ཡོན་དམ་པ་ཚད་མེད་དེ། །རྒྱལ་སྲས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མིང་ཐོབ་ཅིང་། །ལྷར་བཅས་འཇིག་རྟེན་ཀུན་གྱིས་མཆོད་སྡོང་འགྱུར། །དགེ་བ་ཐམས་ཅད་ཐར་པའི་ལམ་འགྱུར་ཞིང་། །སྡིག་པ་མཐའ་ཡས་ཉེས་ཟད་བསོད་ནམས་འཕེལ། །ཐར་ལམ་རྙེད་ཅིང་མངོན་མཐོ་ངེས་ལེགས་འགྲུབ། །སེམས་བསྐྱེད་ཐོབ་མ་ཐག་ནས་མ་ཉམས་པར་ཡོད་རིང་ཐམས་ཅད་དུ། རྒྱལ་སྲས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མིང་ཐོབ་ཅིང་། ལྷ་མི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོད་སྡོང་དུ་གྱུར་པ་ནི། སྤྱོད་འཇུག་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་བསྐྱེད་གྱུར་པའི་སྐད་ཅིག་ལ། །འཁོར་བའི་བཙོན་རར་བསྡམས་པའི་ཉམ་ཐག་རྣམས། །བདེ་གཤེགས་རྣམས་ཀྱི་སྲས་ཞེས་བརྗོད་བྱ་ཞིང་། །འཇིག་རྟེན་ལྷ་མིར་བཅས་པས་ཕྱག་བྱར་འགྱུར། །ཞེས་སོ། །དགེ་བ་ཐམས་ཅད་ཐར་པའི་ཆ་མཐུན་དུ་འགྱུར་བ་དང་། ལུང་མ་བསྟན་ཆད་ནས་རྟག་ཏུ་བསོད་ནམས་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པར་ཡང་། དེ་ཉིད་ལས། དེ་ནས་བཟུང་སྟེ་གཉིད་ལོག་གམ། །བག་མེད་གྱུར་ཀྱང་བསོད་ནམས་ཤུགས། །ནམ་མཁའ་མཉམ་པ་དུ་མ་ཞིག །རྒྱུན་མི་འཆད་པར་རབ་ཏུ་འབྱུང་། །ཞེས་སོ། །
སྡིག་པ་མཐའ་ཡས་ཟད་པ་ནི། དེ་ཉིད་ལས། དེས་ནི་དུས་མཐའི་མེ་བཞིན་སྡིག་ཆེན་རྣམས། །སྐད་ཅིག་གཅིག་གིས་ངེས་པར་སྲེག་པར་བྱེད། །ཅེས་སོ། །བསོད་ནམས་ཚད་མེད་པ་ཐོབ་སྟེ། དེ་ཉིད་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་བསོད་ནམས་གང་། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་གཞལ་གྱིས་ལང་། །ཕན་པར་བསམས་པ་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་། །སངས་རྒྱས་མཆོད་ལས་ཁྱད་འཕགས་ན། །སེམས་ཅན་རེ་རེའི་མི་བདེ་བ། །དཔག་ཏུ་མེད་པ་བསལ་འདོད་ཅིང་། །རེ་རེའང་ཡོན་ཏན་དཔག་ཏུ་མེད། །སྒྲུབ་པར་འདོད་པ་སྨོས་ཅི་དགོས། །ཞེས་པ་དང་། གསང་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་བསོད་ནམས་གང་། །དེ་ལ་གལ་ཏེ་(༡༦༣)གཟུགས་མཆིས་ན། །ནམ་མཁའི་ཁམས་ནི་ཀུན་བཀང་ཡང་། །དེ་ནི་དེ་བས་ལྷག་པར་འགྱུར། །ཞེས་སོ། །ཐར་པའི་ལམ་སྣ་ཟིན་ཅིང་བདེ་བ་ནས་བདེ་བར་འགྲོ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་རྟ་ཞོན་ནས། །བདེ་ནས་བདེ་བར་འགྲོ་བ་ལ། །ཞེས་སོ། །
ཐུན་མོང་གི་ལམ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ནས། གསང་སྔགས་ཀྱི་ལམ་དུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ནི། དེ་ལྟར་སེམས་མཆོག་བསྐྱེད་པར་གྱུར་མ་ཐག །གསང་སྔགས་རྗེས་ཞུགས་སྐལ་བཟང་འགྲོ་མཆོག་གིས། །རང་རང་མོས་པའི་ཡི་དམ་ལྷར་བསྒོམ་མོ། །སྔོན་དུ་རིག་གཏད་རྗེས་གནང་དབང་ལ་སོགས། །རྒྱུད་སྡེ་མཆོག་ནས་གསུངས་བཞིན་སྨིན་བྱས་ལ། །གྲོལ་བྱེད་བསྐྱེད་རྫོགས་དོན་ལ་བསྒོམ་པར་བྱ། །སྔགས་ལ་དད་པས་རང་གང་ལ་མོས་པའི་ལྷའི་རིག་གཏད་དང་། རྗེས་སུ་གནང་བ་དབང་ལ་སོགས་པས་རྒྱུད་མ་སྨིན་པ་སྨིན་པར་བྱས་ནས་ལམ་བསྐྱེད་རྫོགས་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །སྨིན་ན་གྲོལ་ཅི་དགོས་ཤེ་ན། རྒྱུད་ལ་ཐར་པའི་མྱུ་གུ་སྐྱེ་ངེས་ཀྱིས་ནུས་རུང་དུ་བྱས་པ་ལ་བཏགས་ཏེ། ཆུ་ལུད་དྲོད་གཤེར་འཛོམས་དུས་ས་བོན་བཏབ་པ་འདྲ་ལ། གྲོལ་བྱེད་བསྐྱེད་རྫོགས་ནི། དེ་རྗེས་ཡུར་ཁུགས་ལ་སོགས་དང་འདྲའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་བསྐྱེད་རྫོགས་བསྒོམ་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་ཕྱི་སྣོད་ཞིང་དང་སེམས་ཅན་ལྷ། །རང་ལུས་གཞལ་ཡས་ཁང་མཛེས་ངག་སྔགས་ཏེ། །སེམས་ནི་ལྷར་གསལ་ཐ་མལ་ཞེན་པ་འགོག །དབྱིངས་ཀྱི་རྗེས་འགྲོ་སྒྲིབ་པའི་དྲི་མ་སེལ། །དང་པོ་བསྐྱེད་པའི་རིམ་པ་ནི་འདིར་རྣལ་འབྱོར་ཆེན་པོའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། ཕྱི་སྣོད་འོག་མིན་གྱི་ཞིང་ཁམས། ནང་བཅུད་ལྷ་དང་ལྷ་མོ། རང་ལུས་འོད་གསལ་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར། ངག་གསང་སྔགས་ཀྱི་རང་བཞིན། སེམས་ཀྱི་རྣམ་པ་རིགས་ལྔ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ལྷར་གསལ་བས་ཐ་མལ་གྱི་ཞེན་པ་འགོག །དབྱིངས་ཀྱི་ངོ་བོ་དངོས་མ་ཡིན་ཡང་དེ་དང་རྣམ་པ་ཆ་འདྲ་ཡུལ་དུ་བྱས་པས། འབྲས་བུ་དེ་འདྲ་འགྲུབ་པ་ལ་མི་བསླུ་ཞིང་། ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ལ་སྒྲིབ་པའི་དྲི་མ་སེལ་བའི་དགོས་པ་ཡོད་དོ། །བསྐྱེད་རིམ་གྱི་ངང་དེ་ཉིད་དམ། དེ་རྗེས་སེམས་ཉིད་མི་དམིགས་ཆོས་ཉིད་དང་། །སེམས་ཉིད་འོད་གསལ་རྫོགས་པའི་རིམ་པ་བསྒོམ། །འདི་ནི་ངེས་དོན་རྒྱུད་སྡེའི་དགོངས་པ་ཡིན། །ལས་དང་པོ་པས་རིམ་གྱིས་བསྡུས་ནས་རྗེས་ལ་རྫོགས་རིམ་བསྒོམས་པས་བསྐྱེད་རིམ་སྒྱུ་མར་ཞེན་པ་འགོག་ལ། རྫོགས་པས་བསྐྱེད་རིམ་ཉིད་ཀྱི་ངང་དུ་རྫོགས་རིམ་བསྒོམས་པས། སྟོང་པར་ཞེན་པ་འགོག་གོ། །སྔར་སེམས་ལྷར་གསལ་ནས། འདིར་སེམས་ཉིད་རྫོགས་རིམ་དུ་བསྒོམ་པ་ནི། གཟུགས་སྐུ་དང་ཆོས་སྐུ་སྣང་བ་དང་སྟོང་པ་ལམ་དུ་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །མི་ཤེས་པ་དག་སེམས་ཀྱི་འཕྲོ་འདུ་དང་། རྣམ་པ་ལ་རྫོགས་རིམ་དུ་འདོད་པ་འཁྲུལ་ཏེ། སྣང་བ་དང་། རྣམ་པ་ཆོས་ཅན་ཡུལ་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །(༡༦༤)རྫོགས་པ་ནི་སྟོང་པ་དང་། རྣམ་མེད་ཆོས་ཉིད་ཡུལ་དུ་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །བརྟན་པ་ཐོབ་ནས་དབྱེར་མེད་དུ་ཟུང་དུ་འཇུག་དུས་ཀྱང་ལྡོག་པ་དེ་བཞིན་དུ་གནས་སོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་ཡིད་བཞིན་རིན་པོ་ཆེའི་མཛོད་ལས། བསམ་གཏན་གྱི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ལེའུ་སྟེ་བཅུ་དགུ་པའི་རྒྱ་ཆེར་འགྲེལ་པའོ།། །།