ལེའུ་གཉིས་པའི་རྣམ་བཤད།
གཉིས་པ་བདེ་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྤོང་བའི་ཐབས་སུ་ལུས་སྡུག་བསྔལ་དུ་བསྒོམ་པ་ལ་སྡུག་བསྔལ་དུ་བསྒོམ་པ་དངོས་དང་། རབ་བྱེད་ཀྱི་དགོས་པ་བསྟན་པ་གཉིས་ཀྱི། དང་པོ་ལ། ལུས་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་དུ་བསྟན་པ་གཉིས་ཀྱི། དང་པོ་ལ། མདོར་བསྟན་པ་དང་། རྒྱས་པར་བཤད་པ་གཉིས་ཀྱི། དང་པོ་ནི། འཕགས་པ་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་ལ་ཚུལ་བཞིན་དུ་སོ་སོར་རྟོག་པ་ལ་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ལུས་ནི་དགྲ་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་གྱི་འབྱུང་ཁུངས་ཁོ་ནར་མཐོང་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་ནང་གི་བདག་ཉིད་ཁམས་མ་སྙོམས་པའི་རྒྱུ་རྐྱེན་གྱིས་ནད་བཞི་བརྒྱ་རྩ་བཞི་དང་། ཕྱི་རོལ་བོང་བ་དང་དབྱིག་པ་སྡིག་སྦྲུལ་ལ་སོགས་ཀྱི་རེག་པ་ལས་བྱུང་བའི་སྡུག་བསྔལ་དུ་མ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་དང་། ནད་ལ་སོགས་པའི་རྐྱེན་དང་ཕྲད་ན་སྡུག་བསྔལ་བསྐྱེད་པས་གླགས་སུ་བསྣུན་པའི་ཕྱིར་དང་། ཇི་ཙམ་ཟས་གོས་ཀྱིས་བསྐྱངས་ཀྱང་ངེས་པ་མེད་པས་བསྟེན་པར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ལ། ལུས་ལ་བརྙས་པ་སྤང་། ཧ་ཅང་ཆགས་པ་སྤང་བ་གཉིས་ཀྱི། དང་པོ་ནི། དེ་ལྟ་ན་ལུས་ནི་བསྐྱང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དགྲའི་ཕྱོགས་སུ་བསླན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་ཡིན་མོད་ཀྱི་དེ་ལྟ་ན་ཡང་ལུས་དེ་བསྲུང་བར་བྱ་སྟེ་དགོས་པ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པའི་ལུས་ཡུན་རིང་དུ་འཚོ་བ་ནི། དེ་ལས་ཉིན་རེ་བཞིན་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་ལ་སོགས་པའི་བསོད་ནམས་ཆེན་པོ་འཕེལ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་དང་པོས་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱི་གཏམ་གྱིས་སེམས་སྐྱོ་ཞིང་ལུས་དོན་མ་ཡིན་པ་འདྲེན་པ་འདིས་ཅི་བྱ་སྙམ་དུ་དེ་ལ་བརྙས་པ་ན། དེ་སྤང་བའི་ཕྱིར་ལུས་ནི་དགྲ་ལྟར་མཐོང་མོད་ཀྱི་ཞེས་སོགས་སྨོས་སོ། །གཉིས་པ་ལ་ཆགས་པ་སྤོང་བ་མདོར་བསྟན། བརྒལ་ལན་གྱིས་གཏན་ལ་དབབ་པ་གཉིས་ཀྱི། དང་པོ་ནི། གལ་ཏེ་ལུས་བསྲུང་བྱ་ཡིན་ན་དེའི་ཕྱིར། དེ་ལ་སྙིང་ཉེ་བར་བྱ་དགོས་སོ་ཞེ་ན། མི་རྣམས་ཀྱི་བཀྲེས་སྐོམ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་གང་ཅུང་ཟད་འབྱུང་བ་དེ་ནི་ལུས་ཉིད་ལས་སྐྱེ་ཞིང་། ཟས་སྐོམ་གྱིས་ཚིམ་པ་སོགས་བདེ་བ་གང་ཅུང་ཟད་འབྱུང་བ་ཐམས་ཅད་ནི་ཕྱིའི་རྐྱེན་གཞན་ལས་འབྱུང་བ་ཡིན་ན། དེའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྣོད་དུ་གྱུར་པའི་ཁོག་པ་འདི་ལ་ཁྱོད་ཅི་སྟེ་གུས་ཤིང་རིམ་གྲོ་བྱེད། དེ་བས་ན་ཇི་ལྟར་གསོན་པ་དང་དགེ་བ་འཕེལ་ཞིང་ཉེས་པ་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་བ་དེ་ཙམ་དུ་རན་པ་ཙམ་གྱི་ས་དེ་བཙའ་བར་བྱའོ། །
གཉིས་པ་ལ་སྡུག་བསྔལ་སྟོབས་ལྡན་དུ་བསྟན། བདེ་བ་སྟོབས་ཆུང་བར་བསྟན་པ་གཉིས་ཀྱི། དང་པོ་ནི། གལ་ཏེ་སྡུག་བསྔལ་ལུས་ཁོ་ན་ལས་འབྱུང་ཡང་ཕྱིས་བཅོས་སུ་ཡོད་པས་དེ་སྟོབས་ཆུང་ཞིང་བདེ་བ་ཕལ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་གཅིག་ཏུ་དེ་ལ་མི་འཇིགས་སོ་ཞེ་ན། སྡུག་བསྔལ་ལ་འཇིགས་པར་བྱ་དགོས་ཏེ། འདི་ལྟར་གང་གི་ཚེ་ལྷ་སྦྱིན་གདིང་བ་འཇམ་པོ་ལ་འདུག་སྟེ་གཟུགས་སྒྲ་སོགས་ཡུལ་ཡིད་དུ་འོང་བ་ལ་སྤྱོད་པའི་བདེ་བ་མྱོང་བཞིན་པ་ན། སྦྲང་བུ་མཆུ་རིང་གིས་ཕུག་པས་བདེ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་རྩིས་གདབ་མེད་པར་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་སྐྱོ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་མི་རྣམས་ལ་སྡུག་བསྔལ་ཆེས་སྟོབས་ལྡན་དུ་སྐྱེ་བ་ལྟར་བདེ་བ་ཤས་ཆེར་མི་འབྱུང་ན། དེ་ལྟར་བདེ་བས་ཟིལ་གྱིས་མནན་མི་ནུས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོ་དེ་ཆུང་ངོ་སྙམ་དུ་སེམས་པར་བྱེད་དམ་སྟེ་སེམས་པ་མི་རིགས་སོ། །བདེ་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ཟིལ་གྱིས་མནན་པ་དང་ཆུང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། འཇིག་རྟེན་རྣམས་བདེ་བ་སྒྲུབ་པ་ལ་མངོན་པར་ཕྱོགས་ཤིང་སྡུག་བསྔལ་ལ་འབྲོས་མོད་ཀྱི། སྡུག་བསྔལ་གྱི་རང་བཞིན་གྱི་ལུས་ལ་བདེ་བ་སྒྲུབ་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་བདེ་བ་རྙེད་དཀའ་སྟེ། བདེ་བའི་རེ་བས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ཉེ་བར་སོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ཡིན་པ་དེས་ན་སྐྱེ་བོ་སྐད་ཅིག་གིས་འཇིག་ཅིང་མི་རྟག་པ་འདི་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་བྲོས་སུ་ཟིན་ཀྱང་། སྡུག་བསྔལ་ནི་སྐྱེས་བུ་ལ་གྲིབ་མ་རྗེས་སུ་སྙེགས་པ་དང་འདྲ་བར་རྗེས་སུ་འབྲང་ངོ་། །རྒྱུ་མཚན་འདིའི་ཕྱིར་ཡང་དེ་ལྟར་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་ནི་རྟག་ཏུ་ཉེ་བའི་ཕྱིར་དང་མི་ཉེ་བ་དང་འབད་པས་བསྒྲུབ་མི་དགོས་པའི་ཕྱིར་འདོད་པས་རྙེད་པ་འགྱུར་གྱི། འདོད་པས་བདེ་བ་རྙེད་པ་ག་ལ་ཡིན་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་ལུས་ལ་བདེ་བ་ཤིན་ཏུ་དཀོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་སྡུག་བསྔལ་འདོད་པས་རྙེད་པ་ལྟར་བདེ་བ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ཟས་སྐོམ་སོགས་ཀྱི་རྐྱེན་གཞན་ལ་རག་ལས་པས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་ཡང་འཇིག་རྟེན་པ་ཁྱོད་རྒྱུ་ཅིས་ན་ཤིན་ཏུ་དཀོན་པའི་བདེ་བ་ལ་གུས་ཤིང་། འདོད་པ་ཙམ་གྱིས་རང་དབང་དུ་རྙེད་ཅིང་མོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཅི་སྟེ་ཁྱོད་མི་འཇིགས། གང་གིས་ན་བདེ་བ་ཤས་ཙམ་ལ་རེ་བས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་པས་དེ་ལ་ཆགས་པ་སྤང་བར་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། བདེ་བར་གྱུར་པའི་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱིས་རྟག་ཏུ་བསྐྱངས་པའི་ལུས་ཤིན་ཏུ་གཞོན་ཤ་ཅན་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཆུང་ངུ་རེས་ཀྱང་མེ་ལྕེ་ལོ་མ་གསར་པ་ལ་རེག་པ་ལྟར་ཤིན་ཏུ་རོ་ཉམས་པར་འགྱུར་བས་སྡུག་བསྔལ་ཆ ེན་པོའི་སྣོད་དུ་འགྱུར་བར་ངེས་སོ། །དེ་ལྟར་བས་ན་ལུས་ལ་གུས་པ་དང་དགྲ་ལ་གུས་པ་དེ་གཉིས་ནི་མཚུངས་པར་སྣང་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་སྡུད་པར་གཉིས་ཀ་འདྲ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་ལུས་ནི་ཤིན་ཏུ་འགོར་ཞིང་ཡུན་རིང་པོར་བདེ་བའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱིས་བསྐྱངས་པར་གྱུར་ཀྱང་བདེ་བའི་བདག་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་རང་བཞིན་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། རང་བཞིན་ནི་རྐྱེན་གཞན་གྱིས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་བྱ་རོག་གིས་ཁུ་བྱུག་གི་ཕྲུ་གུ་བསྐྱངས་ཀྱང་བྱ་རོག་ཏུ་མི་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་རྒྱལ་རིགས་ལ་སོགས་པ་སེམས་ཅན་གཞི་ཆེན་པོ་ལ་རེག་པ་རྣམས་ནི་སྐྱེས་ནས་མ་ཤིའི་བར་ཚོར་བ་བདེ་བ་ཁོ་ན་དང་ལྡན་པར་སྣང་བས་ལུས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པ་མི་རིགས་སོ་ཞེ་ན། འཁོར་དང་ལོངས་སྤྱོད་སོགས་གཞི་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཅན་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་རྒྱལ་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་ནི། གཞན་གྱི་ཕུན་ཚོགས་ལ་མི་བཟོད་པའི་ཕྲག་དོག་དང་། རང་གི་དབང་ཕྱུག་ལ་གཞན་གྱིས་གནོད་པར་དོགས་པ་སོགས་ཡིད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་དང་ལྡན་ལ། རིགས་དམའ་ཞིང་ཟས་གོས་སོགས་ཀྱིས་ཕོངས་པའི་སེམས་ཅན་ཐ་མལ་པ་རྣམས་ལ་བཀྲེས་སྐོམ་སོགས་ལུས་ལས་སྐྱེས་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང་ལྡན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ལུས་དང་སེམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་གཉིས་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་འདི་ཉིན་རེ་ཉིན་རེ་ཞིང་འཇོམས་པར་བྱེད་པས་རང་བཞིན་གྱི་བདེ་བར་གྱུར་པ་འགའ་ཡང་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་སྡུག་བསྔལ་གཉིས་ཡོད་མོད། དེ་ལྟ་ནའང་བདེ་བ་ཆེན་པོས་ཟིལ་གྱིས་མནན་པས་མི་ཤེས་སོ་ཞེ་ན། བདེ་བ་ནི་ཆེན་པོ་མེད་དེ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་དབང་དུ་གྱུར་པའི་རྟོག་པ་ལ་རག་ལས་ཏེ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་སྐྱེས་བུ་འདིས་བདག་ནི་གཏོང་བ་པོ་དང་ཕྱུག་པོའོ་ཞེས་རྟོག་པར་བྱེད་པ་དེའི་ཚེ་དེ་ལ་ཡིད་བདེ་བ་འབྱུང་ལ། ལོངས་སྤྱོད་འབྱོར་དུ་ཟིན་ཀྱང་གཞན་གྱིས་གནོད་པར་དོགས་པ་ན་ཡིད་མི་བདེ་བ་སྐྱེ་བས། སྔར་གྱི་ཡིད་བདེ་དེ་ལྡོག་པས་དེའི་ཕྱིར་བདེ་བ་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་གཉིས་ཀ་རྟོག་པ་ལ་རག་ལས་པས་རྟོག་པའི་དབང་དུ་གྱུར་ཅིང་། སྡུག་བསྔལ་ནི་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ཏེ་གང་ཞིག་སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཐུ་འགོག་པར་བྱེད་པའི་རྟོག་པ་ནི་འགའ་ཡང་མེད་དོ། །ཡང་ཡིད་དུ་འོང་བ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པའི་བདེ་བ་དང་། བདེ་བ་འབྱུང་བ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་རྟོག་པ་གཉིས་ཀར་ཡང་སྡུག་བསྔལ་སྐྱེས་ནས་འཇོམས་པས་དེའི་དབང་དུ་གྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་དབང་པོའི་ཡུལ་ཡིད་དུ་འོང་བ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་གང་རུང་གཅིག་གིས་ཟིལ་གྱིས་མནན་པ་ན། བདེ་བ་དེ་ཐམས་ཅད་རྟོག་པ་དང་ལྷན་ཅིག་འགགས་ནས་སྡུག་བསྔལ་ཁོ་ན་མྱོང་བར་འགྱུར་བས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་ཀུན་ན་སྡུག་བསྔལ་ལས་སྟོབས་དང་ལྡན་པའི་བདེ་བ་ཅི་ཡང་མེད་དོ། །
གཉིས་པ་ནི། གལ་ཏེ་བདེ་བ་རྙེད་པར་དཀའ་ཡང་གནོད་པ་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ལུས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་ལ། སྡུག་བསྔལ་ནི་མང་ཡང་གནོད་པ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། བྱིས་པ་དང་གཞོན་ནུ་དར་ལ་བབ་པ་དང་རྒས་པ་ལ་སོགས་པ་ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་དུས་འགྲོ་ཞིང་འཕེལ་བ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་རྒ་བ་དང་ན་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་མདུན་ནས་མདུན་དུ་འཕེལ་ཞིང་། གཞོན་ནུ་ལ་སོགས་པའི་བདེ་བ་རྣམས་རྒྱབ་ནས་རྒྱབ་ཏུ་འབྱོལ་བ་དེའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་ནི་ལུས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་ལ། བདེ་བ་ནི་ལུས་འདིའི་རང་བཞིན་ལས་གཞན་པ་ལྟ་བུར་སྣང་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ལུས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རང་བཞིན་ཡིན་ཡང་བདེ་བའི་རྒྱུས་ཕྱིར་བཅོས་སུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ལུས་ལ་སྐྱོ་བར་མི་བྱའོ་ཞེ་ན། འདི་ལ་ལུས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་མང་པོ་ནང་གི་བདག་ཉིད་ཁམས་མ་སྙོམས་པའི་རྒྱུ་ཅན་གྱི་ནད་རྣམས་དང་ཕྱིའི་བདག་ཉིད་གྲང་བ་སོགས་རེག་བྱ་ཡིད་དུ་མི་འོང་བའི་རྒྱུ་ཅན་གཞན་དང་གཞན་སྣང་བར་འགྱུར་བ་དེ་སྙེད་དུ་བདེ་བའི་རྒྱུ་ནང་དང་ཕྱིའི་རྒྱུ་ཅན་དག་ནི་སྣང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །བདེ་བའི་རྒྱུ་ཉུང་ལ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་མང་བ་དེའི་ཕྱིར་བདེ་བའི་རྒྱུ་ཡོད་པས་སྡུག་བསྔལ་ལ་སྐྱོ་བྱ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་མི་རིགས་སོ། །
གལ་ཏེ་བདེ་བ་རང་བཞིན་གྱིས་མེད་ན་དེ་འཕེལ་བར་མི་འགྱུར་བ་ཞིག་ན་གོང་ནས་གོང་དུ་འཕེལ་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་བདེ་བ་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། བདེ་བའི་རྒྱུ་ཟས་སྐོམ་སོགས་ཤས་ཆེར་སྤྱོད་པ་ལས་མཐར་སྡུག་བསྔལ་འབྱུང་བར་མཐོང་བས་གོང་ནས་གོང་དུ་འཕེལ་བཞིན་པ་ཡི་བདེ་བ་དེ་ལས་བཟློག་པ་སྡུག་བསྔལ་འབྱུང་བ་མཐོང་བ་དེ་ལྟར། སྡུག་བསྔལ་གོང་ནས་གོང་དུ་འཕེལ་བཞིན་པ་ལ་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པ་བདེ་བ་འབྱུང་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་ནི་མངོན་པར་འཕེལ་བ་ན་ལུས་སེམས་ཤིན་ཏུ་གདུང་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་འཕེལ་བ་ལ་བཟློག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་ནི་རང་བཞིན་ཡིན་ལ། བདེ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །བདེ་བ་ནི་རང་གི་ངོ་བོ་ཉམས་ཆུང་བར་མ་ཟད་རྐྱེན་ཉམས་ཆུང་བ་ཡང་ཡིན་ཏེ། བདེ་བའི་རྒྱུ་གྲང་བ་དང་དྲོ་བའི་རེག་པ་སོགས་བསྟེན་པ་ན་མཐར་སྡུག་བསྔལ་འབྱུང་བས་རང་གི་རྐྱེན་རྣམས་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་བདེ་བ་ལས་ལྡོག་པ་སྡུག་བསྔལ་འབྱུང་བ་མཐོང་གི་སྡུག་བསྔལ་རྣམས་ནི་ཤས་ཆེར་སྤྱད་པ་ན་ཆེར་རྩུབ་པ་དང་དྲག་པོའི་སྡུག་བསྔལ་འབའ་ཞིག་བསྐྱེད་པར་མཐོང་གི་ནམ་ཡང་བདེ་བ་མི་བསྐྱེད་ལ། དེའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་ལ་རང་གི་རྐྱེན་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་བཟློག་པ་བདེ་བ་འབྱུང་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་རྒྱུ་སྟོབས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དུ་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ལྷ་སྦྱིན་བདེ་བ་དང་ལྡན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་པ་འདི་ཡོད་པས་ན་བདེ་བ་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། འདུ་བྱེད་རྣམས་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་འཇིག་པའི་ངང་ཚུལ་ཅན་ཡིན་པས་སྐད་ཅིག་ལ་འཆི་བ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་དུས་གསུམ་ལ་མི་འཁྲུལ་པས་ཁྱོད་འཆི་བཞིན་དུ་སྔར་གྱི་དུས་སོང་ཞིང་ད་ལྟ་འགྲོ་བ་དང་མ་འོངས་པ་ན་འགྲོ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་དུས་གསུམ་ལ་ཁྱབ་པའི་འཆི་བས་འཆི་བཞིན་པ་ནི་བདེ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་མི་རིགས་སོ། །གཞན་ཡང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་རྟག་ཏུ་ཉེ་བའི་ཕྱིར་ཡང་བདེ་བའི་འདུ་ཤེས་མི་རིགས་ཏེ། འདི་ལྟར་ལུས་ཅན་རྣམས་ལ་བཀྲེས་སྐོམ་ཚ་གྲང་སོགས་ལུས་ལ་གནོད་པའི་རྒྱུ་རྟག་ཏུ་ཉེ་བར་ཡོད་པར་འགྱུར་ན། དུས་འཁོར་མོར་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་གནོད་བཞིན་པ་ནི་བདེ་བའོ་ཞེས་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་མི་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་བདེ་བ་རང་བཞིན་གྱིས་མེད་མོད། རྒྱུ་རྐྱེན་ཚོགས་པའི་སྒོ་ནས་ཡོད་ཅེ་ན། བདེ་བ་ནི་ལུས་ལ་རག་ལས་པས། ལུས་ཀྱང་འབྱུང་བ་ལ་རག་ལས་ཤིང་། དེ་དག་རེ་རེ་ལ་ལུས་བསྐྱེད་པའི་ནུས་པ་མེད་པས་འབྱུང་བ་ཀུན་ཚོགས་པ་ལས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །འབྱུང་བ་རྣམས་ནི་ཕན་ཚུན་གནོད་པར་ཞུགས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་ས་ནི་རླུང་གི་འགྲོས་རྡུག་པར་བྱེད་པ། རླུང་ནི་སའི་ཁམས་འཐོར་བར་བྱེད། ཆུ་ནི་མེའི་ཁམས་ལ་གནོད་པར་བྱེད། མེ་ཡང་ཆུའི་ཁམས་སྐེམས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་འབྱུང་བ་རྣམས་ནི་ཕན་ཚུན་འགལ་བ་ཡིན་ལ། འགལ་བ་རྣམས་ཀྱང་ལུས་གཅིག་ལ་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཚོགས་པ་ན་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བདེ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་མི་རིགས་སོ། །
གལ་ཏེ་འབྱུང་བ་རྣམས་འགལ་ཡང་དེ་ཕྱིར་བཅོས་སུ་ཡོད་པས་དེ་ལས་བདེ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། སྐྱེས་བུ་འདི་ན་བ་དང་ཚ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཕྱིར་འཆོས་པའི་རྒྱུ་ཡང་རྟག་ཏུ་ཉེ་བར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་གྱི། གང་གི་ཚེ་གྲང་བས་ཉེན་པ་ན་དྲོ་བའི་ནུས་པ་ཅན་གྱི་བགོ་བ་དང་བཏིང་བ་ལ་སོགས་ལ་བརྟེན་ལ། ཚ་བས་ཉེན་པ་ནི་བསིལ་བའི་ནུས་པ་ཅན་ཙནྡན་སོགས་ལ་བརྟེན་ནོ། །དེ་བས་ན་གཉེན་པོ་བསྟེན་པས་སྡུག་བསྔལ་ཕྱིར་བཅོས་ཏེ་ཆུང་ངུར་སོང་བ་ཙམ་ལ་བདེ་བར་རློམ་པར་ཟད་པས་བརླག་བཞིན་པ་སྟེ་སྡུག་བསྔལ་ཆུང་ངུ་སོང་བ་ཙམ་ནི་བདེ་བའོ་ཞེས་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་མི་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་འཇིག་རྟེན་ན་ལྷ་སྦྱིན་བདེ་བར་ཉལ་འདུག་གོ་ཞེས་པ་སོགས་ཀྱི་ཐ་སྙད་མཐོང་བས་བདེ་བ་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། ལུས་སེམས་ཀྱི་འབད་རྩོལ་མེད་པ ར་ཉལ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ས་སྟེང་ན་ཡོད་པ་མིན་ལ། འབད་རྩོལ་ཡང་ལུས་སེམས་སྡུག་བསྔལ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་ཉལ་བ་སོགས་ཀྱི་ལས་བྱེད་བཞིན་པ་བདེ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་མི་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་འཇིག་རྟེན་ན་དབང་པོའི་བདེ་བའི་དོན་གྱི་ཕྱིར་སྡིག་པའི་ལས་སྤྱད་པས་འདིའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་མང་པོ་མྱོང་བའི་ཕྱིར་བདེ་བ་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། ཡུལ་ལ་བརྐམ་པ་རྣམས་ནི་དབང་པོའི་བདེ་བ་ཅུང་ཟད་ཀྱི་དོན་དུ་སྡིག་པ་སྤྱད་པས་འདིར་འབད་པ་དང་བཅིང་བ་སོགས་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བས་མཁས་པ་བདག་བདེ་བར་འདོད་པས་འཇིག་རྟེན་འདི་དང་གཞན་དུ་བདག་ཉིད་རྟག་ཏུ་སྡིག་པའི་རྒྱུ་ཅན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ལས་བསྲུང་བར་བྱ་དགོས་པས། དེའི་ཕྱིར་བདེ་བའི་དོན་དུ་སྡིག་པ་སྤྱད་ནས་ངན་འགྲོ་ཡོད་ན་བདེ་བའོ་ཞེས་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་མི་རིགས་སོ། །
གལ་ཏེ་འདི་ན་སྐྱེས་བུ་བདེ་བ་དོན་དུ་གཉེར་བ་རྣམས་རྟ་དང་གླང་པོ་སོགས་བཞོན་པ་རྣམས་ལ་ཞོན་པར་བྱེད་པ་དེ་དག་ལ་བདེ་བ་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། བཞོན་པ་དང་བཟའ་བཏུང་སོགས་བདེ་བའི་རྒྱུར་ཡོད་པ་དེ་དག་ལ་མི་རྣམས་ཀྱི་བདེ་བ་རྟག་ཏུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ཡུན་རིང་དུ་བསྟེན་པ་ན་མཐར་སྡུག་བསྔལ་འཕེལ་བར་མཐོང་བའི་ཕྱིར། དང་པོར་བཞོན་པ་སོགས་གང་ལ་སྡུག་བསྔལ་ཆུང་ངུ་ཙམ་ལས་མེད་པ་དེ་ལ་མཐར་སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོར་འཕེལ་བ་ག་ལ་ཡོད། དེ་བས་ན་ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་དུ་སྡུག་བསྔལ་ཁོ་ན་འབྱུང་བས་བཞོན་པ་སོགས་ལ་བདེ་བ་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་སྡུག་བསྔལ་ཕྱིར་བཅོས་ཀྱི་བདེ་བ་ནི་ཡོད་དེ། དེ་མེད་ན་སྡུག་བསྔལ་མི་འཆོས་པ་ཞིག་ན། ཕྱིར་འཆོས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། གསེར་གྱི་སྣོད་དང་སའི་སྣོད་དུ་སྐྱུགས་པ་གཉིས་ཀ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་དུ་མཚུངས་ཀྱང་ཇི་ལྟར་ཕྱུག་པོ་འགའ་ཞིག་བདག་ཉིད་གསེར་གྱི་སྣོད་དུ་སྐྱུགས་ཤིང་། བྲན་མོ་སའི་སྣོད་དུ་སྐྱུགས་པ་མཐོང་བ་ན། བདག་ཉིད་ནི་དབང་ཐང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ་སྙམ་ན་དགའ་བདེ་བཞིན་དུ་བྱིས་པ་ཐོས་པ་དང་མི་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱང་ཚ་གྲང་སོགས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཕྱིར་བཅོས་པ་ཙམ་ལ་བདེ་བར་སེམས་སོ། །གལ་ཏེ་བདེ་བ་ཡོད་དེ། ཕྲག་པའི་ཁུར་ཁྱེར་བ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་སྤོ་བ་ན་བདེ་བའི་བློ་འབྱུང་བས་སོ་ཞེ་ན། དེ་ལ་ཡང་བདེ་བ་མེད་དེ། འདི་ལྟར་གཡས་པས་ཡུན་རིང་དུ་ཁུར་ཁྱེར་བས་སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོ་འཕེལ་བས་སྐྱོ་བ་ན་གཡོན་པར་སྤོ་ལ། དེ་ཡང་དང་པོར་སྡུག་བསྔལ་ཆུང་ངུ་བརྩམས་པས་སྔར་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཆེར་སྐྱེས་ཤིང་འཕེལ་བ་ལྡོག་པ་ན་བདེ་བའི་བློ་སྐྱེ་བར་ཟད་ཀྱི། དང་པོ་སྡུག་བསྔལ་ཆུང་ངུ་བརྩམས་པ་ལའང་བདེ་བ་ཅི་ཡོད། འང་ཞེས་པས་སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོ་འགགས་པ་ལའང་བདེ་བ་ཅི་ཡོད། གང་གི་ཕྱིར་རྣམ་པར་དཔྱད་ན་བདེ་བ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་ཐུབ་པས་ཀཱཏྱཱའི་བུ་སྐྱེ་བ་ནའང་སྡུག་བསྔལ་ཁོ་ན་སྐྱེའོ། །འགག་པ་ནའང་སྡུག་བསྔལ་ཁོ་ན་འགག་གོ་ཞེས་སྐྱེ་འཇིག་དག་སྡུག་བསྔལ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པའོ་སྙམ་དུ་སེམས་སོ། །གལ་ཏེ་སྡུག་བསྔལ་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོད་ཀྱང་བདེ་བ་ཤས་ཆེན་པོས་བསྒྲིབས་པས་མི་མཐོང་ངོ་ཞེ་ན། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོས་སྡུག་བསྔལ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་གྲུབ་ཀྱང་བདེ་བས་གཡོགས་པ་ལྟར་དུ་བྱས་པས་མི་མཐོང་བར་འདོད་ན། གང་གིས་སྡུག་བསྔལ་སྒྲིབ་པར་འགྱུར་བའི་བདེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་ན་ཇི་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་བསྒྲིབས་པས་མི་མངོན་པར་འགྱུར་ཏེ་བདེ་བ་ཇི་ལྟར་མེད་པ་ཡང་བཤད་ཟིན་ཏོ། །གལ་ཏེ་ལུས་རང་བཞིན་གྱིས་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡིན་ན་ཉེ་བར་བསྟན་པས་ཅི་བྱ་སྟེ། ཉི་ཚན་དྲོའོ་ཞེས་བསྟན་མི་དགོས་པ་བཞིན་ནོ་ཞེ་ན། སྡུག་བསྔལ་གྱི་རང་བཞིན་ཡིན་ཡང་གཏི་མུག་གིས་བསྒྲིབས་པས་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དེའི་རང་བཞིན་མི་རྟོགས་པས་ན་ཁྱོད་ལུས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རང་བཞིན་ཅན་ལ་ཆགས་པ་དང་བྲལ་བ་མེད་དོ་ཞེས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ལ་བསྟན་པར་བྱ་དགོས་སོ། །དེའི་རང་བཞིན་ལ་གཞན་བཞིན་དུ་གཏི་མུག་གིས་བསྒྲིབས་པས་མི་མཐོང་བ་དེས་ན། ཆེ་ཞེ་འདི་ནི་སྒྲིབ་པ་རྣམས་ཀྱི་མཆོག་སྟེ། གང་འདི་མ་རིག་པའི་སྒྲིབ་པའོ་ཞེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གཏི་མུག་སྒྲིབ་པ་ཀུན་གྱི་ཐ་མར་གསུངས་སོ། །གཉིས་པ་ནི། ལུས་མི་རྟག་པ་ཡིན་ཡང་བདེ་བ་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། མི་རྟག་པ་ལ་ངེས་པར་གནོད་པར་འགྱུར་ཏེ། ཡིད་འབྱུང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། གང་ལ་ཡིད་འབྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་གནོད་པ་ཡོད་པ་དེ་ནི་བདེ་བ་མིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་མི་རྟག་པ་གང་ཡིན་པ་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་ཏེ། དཔེར་ན། ལན་ཚྭའི་འབྱུང་ཁུངས་སུ་ལྷུང་བ་ཐམས་ཅད་ལན་ཚྭ་ཅན་དུ་འགྱུར་བ་བཞིན་དུ་མི་རྟག་པ་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡིན་པས་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདག་ཉིད་དོ། །
གཉིས་པ་རབ་ཏུ་བྱེད་པའི་དགོས་པ་བསྟན་པ་ནི། དེ་ལྟར་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་འདིས་ནི་མདོ་ལས། སྐྱེ་བ་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །རྒ་བ་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །སྡུག་པ་དང་འབྲལ་བ་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །མི་སྡུག་པ་དང་ཕྲད་པ་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །གང་འདོད་པ་བཙལ་དུ་མ་རྙེད་པ་དེ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །མདོར་ན་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལོ་ཞེས་གང་གསུངས་པའི་རྣམ་པར་བཤད་པས་ཁམས་གསུམ་མཐའ་དག་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་ལ་སོགས་པ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་གཏམ་གྱིས་གདུལ་བྱའི་སྐྱེ་བོ་འཁོར་བའི་བཙོན་རའི་ཚོགས་ལ་སྐྱོ་བ་སྐྱེད་ནས། དེར་ལྷུང་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་རྒྱུ་ཅན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དང་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་སྦྱངས་པ་ལ་རབ་ཏུ་འགོད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དགོས་པ་དེ་ལྟ་བུའི་དབང་གིས། མི་རྟག་པ་ལ་ངེས་པར་གནོད། །གང་ལ་གནོད་ཡོད་དེ་བདེ་མིན། །དེ་ཕྱིར་མི་རྟག་གང་ཡིན་པ། །ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་ཞེས་བྱར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་པར་ཟད་ཀྱི། བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་མ་རིག་པའི་རབ་རིབ་ཀྱིས་བློའི་མིག་བསྒྲིབས་པ་དག་གིས་རང་གི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རྟོག་པ་ཚད་མར་བྱས་ནས། སྡུག་བསྔལ་ཕྱིར་བཅོས་པ་ཙམ་ལ་བདེ་བར་ཐ་སྙད་བྱས་པ་ནི་འདིར་འགོག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ལ་སྐུར་བ་བཏབ་པར་འགྱུར་བས་སོ། །གལ་ཏེ་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་གཅིག་པར་ཡང་རྫས་སུ་མ་གྲུབ་ཅིང་ཐ་སྙད་ཙམ་དུ་ཡང་ཡོད་པར་འདྲ་ན། ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་དང་མ་ལོག་པའི་ཁྱད་པར་ཇི་ལྟར་རུང་ཞེ་ན། བདེན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་གཞུང་དུ་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ཡང་དག་ཀུན་རྫོབ་ལ་འཇུག་པའི་རིགས་པས་ལུས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རང་བཞིན་དུ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་དང་། བདེ་བར་འཛིན་པ་ལ་གནོད་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་ཀུན་རྫོབ་ལ་ལྟོས་ནས་སྡུག་བསྔལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་དང་། བདེ་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་རྣམ་པར་བཞག་གོ །ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་གཞན་གསུམ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་ཞུགས་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཚད་མར་བྱས་ནས་རྒྱུན་བརྟན་པ་རྣམས་ལ་རྟག་པ་དང་། ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་ཀྱི་ལུས་ལ་གཙང་བ་དང་། ཕུང་པོ་ལ་བརྟེན་ནས་བཏགས་པའི་གང་ཟག་ལ་བདག་ཅེས་ཐ་སྙད་བྱས་པ་རྣམས་ནི་ལོག་པའི་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པར་གྲུབ་ལ། དེ་དག་ལ་ཡང་བཤད་པ་དང་འཆད་པར་འགྱུར་བའི་ཡང་དག་ཀུན་རྫོབ་ལ་འཇུག་པའི་རིགས་པས་གནོད་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་ཀུན་རྫོབ་ལ་ལྟོས་ནས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་རྣམ་པར་བཞག་ལ། མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་རྣམ་པར་བཞག་གོ །ཡང་དག་པར་ན་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་བཞི་ཡང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཡིན་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་གང་དུའང་དཔྱད་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང་དབུ་མའི་རྩ་བར། གལ་ཏེ་མི་རྟག་རྟག་གོ་ཞེས། །དེ་ལྟར་འཛིན་པ་ལོག་ཡིན་ན། །སྟོང་ལ་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཅེས། །འཛིན་པ་ཇི་ལྟར་ལོག་མ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་བཞི་བརྒྱ་པ་ལས། བདེ་བར་འཛིན་པ་སྤོང་བའི་ཐབས་བསྟན་པ་སྟེ་རབ་བྱེད་གཉིས་པའི་འགྲེལ་པའོ།།། །།