གདམས་ཚུལ་དབང་གི་ཆུ་བོས་རང་གི་རྒྱུད་སྦྱང་བ་ལ།
དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་རང་བཞིན་སྤྱིར་བསྟན་པ།
[2] གཉིས་པ་གདམས་ཚུལ་དབང་གི་ཆུ་བོས་རང་གི་རྒྱུད་སྦྱང་བ་ལ་གསུམ་སྟེ༑ ༡ རྟེན་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་རང་བཞིན། ༢ དེ་བསྒྲུབ་པའི་ཆོ་ག ༣ ཇི་ལྟར་དབང་བསྐུར་བའི་ཚུལ་ལོ། །(༡) དང་པོ་ལ་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་རང་བཞིན་སྤྱིར་བསྟན་པ་དང་། ཚོམ་བུའི་དཀྱིལ་འཁོར་བྱེ་བྲག་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ལ་བཞི་ལས། ཀུན་གསལ་དུ། དང་པོ་དཀྱིལ་འཁོར་བཤད་བྱ་བ། །ངོ་བོ་དང་ནི་ངེས་ཚིག་དང་། །དབྱེ་བ་མཐུན་པའི་དཔེ་རུ་བཤད། །ངོ་བོ་རྣམ་པ་གསུམ་ཡིན་ཏེ། །མཚོན་པ་བརྡ་ཡི་ངོ་བོ་ནི། །བྲིས་དང་འབུར་དུ་བཏོད་པ་ཡིན། །དམ་ཚིག་ཏིང་འཛིན་ངོ་བོ་ནི། །གང་བསྒོམས་ཡིད་ལ་གསལ་བ་ཡིན། །རང་བཞིན་གྲུབ་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་ནི། །སྐུ་གསུམ་རྒྱལ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཡིན། །རིག་པ་དཀྱིལ་ལ་ཡེ་ཤེས་འཁོར། །ཆོས་སྐུའི་ངོ་བོ་ངེས་ཚིག་ཡིན། །གཙོ་བོ་དཀྱིལ་ལ་སེམས་དཔའ་སེམས་མ་འཁོར། །ལོངས་སྐུའི་ངོ་བོ་ངེས་ཚིག་ཡིན། །ཀུན་གཞིའི་དཀྱིལ་ན་ཚོགས་བརྒྱད་འཁོར། །སྤྲུལ་སྐུའི་ངོ་བོ་ངེས་ཚིག་ཡིན། །དབྱེ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་བཤད། །མཚོན་པ་བརྡའ་ཡི་དཀྱིལ་འཁོར་དང་། །དམ་ཚིག་ཏིང་འཛིན་དཀྱིལ་འཁོར་དང་། །རང་བཞིན་གྲུབ་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་རོ། །དཔེ་ནི་ཉི་ཟླ་གཟའ་སྐར་ཤར་བ་བཞིན། །ཞེས་སོ། །
ཚོམ་བུའི་དཀྱིལ་འཁོར་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ།
གཉིས་པ་ཚོམ་བུའི་དཀྱིལ་འཁོར་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་ལ། བཞུགས་གནས། གདན། གཙོ་བོར། བཞུགས་ཚུལ། དོན་རྟགས་སོ། དང་པོ་བཞུགས་གནས་ནི། ནང་ལྷུན་གྲུབ་རིན་པོ་ཆེའི་སྦུབས་ཆོས་སྐུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་མཁའ་ཀློང་ཡངས་པ་ནི་གཞིའི་གནས་ལ། ཡུལ་ཡངས་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་སྣང་དག་པ་ཆོས་ཉིད་ཡུལ་སྣང་གི་ནམ་མཁའ་ནི་གདངས་ཀྱི་གནས་ཏེ། དེ་ལ་རིག་སྟོང་ཡངས་པ་ཆེན་པོའི་ངང་ནི་གནས་མེད་དོན་གྱི་གནས་ལུགས་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་ལས། གནས་མེད་གནས་ཆེན་ཆོས་དབྱིངས་རྣམ་དག་ན། །མ་བྲིས་དཀྱིལ་འཁོར་འགག་མེད་འོད་དུ་གསལ། །ཡང་དག་གསང་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་མཆོག །བཞུགས་གནས་ཆེན་པོར་དེར་བཤད་དོ། །ཞེས་སོ། །གཉིས་པ་གདན་ནི། དེ་ཉིད་ལས། ཀྱེ་བཅོམ་ལྡན་རྡོ་རྗེ་འཆང་། གདན་གྱི་ངོ་བོ་ངེས་ཚིག་དང་། །དབྱེ་བ་དཔེ་རྣམས་གསུང་དུ་གསོལ། །ཞེས་ཞུས་སྟོན་པས་བཀའ་སྩལ་པ། །ངོ་བོ་ཆོས་ཉིད་འགྱུར་མེད་ཡིན། །བསྡུས་པ་དེ་ལས་མེད་མོད་ཀྱི། །དབྱེ་བའི་སྒོ་ནས་མཚོན་ན་ཡང་། །རྟགས་ཀྱི་གདན་ལ་རྣམ་པ་ལྔ། །ཁྱད་པར་གདན་ལ་རྣམ་པ་གཉིས། །ཆོས་ཉིད་གདན་ཀྱང་དེ་དང་མཚུངས། །རང་རང་དོན་གྱི་ངོ་ལ་སྦྱར། །ངེས་ཚིག་དེ་ལ་བཞུགས་ཕྱིར་གདན་ཞེས་བྱ། །དབྱེ་ན་རྣམ་པ་གསུམ་ཡིན་ཏེ། །རྟགས་དང་ཁྱད་པར་ཆོས་དང་གསུམ། །དེ་ལ་དབྱེ་བ་གོང་མ་བཞིན། །དཔེ་ནི་འཇིག་རྟེན་གདན་དང་མཚུངས། །ཞེས་སོ། །
གསུམ་པ་གཙོ་འཁོར་ནི། ཀུན་གསལ་ལས། ཆོས་ཉིད་དག་པའི་སྣང་ཆར་ལྔར། །མཐིང་ག་དཀར་སེར་དམར་དང་ལྗང་། །མ་འདྲེས་གསལ་བའི་ཡེ་ཤེས་རྫོགས། །དེ་ལྔའི་ནང་ནས་སྐུ་ལྔ་གྲུབ། །ཕྱོགས་བཞི་དབུས་དང་ལྔར་གནས་ཏེ། །དབུས་ནི་ཀུན་སྣང་ཡེ་ཤེས་ལ། །བཞི་པོ་རྣམ་སྣང་ཀུན་ཏུ་ཞལ། །མི་བསྐྱོད་རིན་འབྱུང་ཆེན་པོ་དང་། །དཔག་མེད་དོན་ཡོད་ཆེན་པོར་སྣང་། །ཞེས་དང་། བཅོམ་ལྡན་རྡོ་རྗེ་མི་བསྐྱོད་ལས། ༢༦ །ཐུགས་རྗེའི་མཛད་སྤྱོད་རྒྱན་དང་རོལ་པར་ཤར། །ཞེས་སོ། །བཞི་པ་བཞུགས་ཚུལ་ནི། དེ་ཉིད་ལས། རྣམ་སྣང་ལ་སོགས་རིགས་ལྔའི་སྐུ། །མེ་ལོང་ནང་གི་གཟུགས་བརྙན་བཞིན། །སྣང་ལ་རང་བཞིན་མེད་པའི་སྐུ། །ཐུན་མོང་མཚན་དང་ལྡན་པ་ནི། །སྐུ་རེ་ལ་ཡང་ཡོངས་རྫོགས་པས། །ཐུན་མོང་སྤྱི་ཡི་མཚན་དཔེར་ལྡན། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་སྐུ་སྐུ་ཡི་རྒྱལ། །སྐུ་ཡི་རྔམས་དང་གཟི་བརྗིད་ཀྱིས། །སྤྲུལ་སྐུའི་མཚན་མ་ཟིལ་གནོན་པ། །ཆེ་བའི་ཡོན་ཏན་མདོར་བསྡུས་ཡིན། །ཞེས་སོ། །ལྔ་པ་དོན་རྟགས་ལ། གནས་ཀྱི་དོན་རྟགས་ནི། རིག་པ་མཚོན་བརྗོད་ལས་འདས་པ། ལྷུན་གྲུབ་རང་གསལ་དུ་ཡེ་ནས་དག་པའི་དོན་གྱི་རྟགས་སུ། དེའི་བཞུགས་གནས་རྒྱ་ཆད་དང་ཕྱོགས་ལྷུང་མེད་པ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དག་པ་ཆེན་པོར་བརྗོད་དེ་ཆོས་དབྱིངས་གནས་ནི་མཚན་བརྗོད་ཀུན་ལས་འདས། སྐྱེ་མེད་རྟགས་སུ་སྟོང་གསལ་མཐའ་དབུས་མེད། །ཅེས་སོ། །གདན་གྱི་དོན་རྟགས།
ཀུན་གསལ་ལས། དེར་བཞུགས་གདན་གྱི་ཁྱད་པར་ནི། ༢༤ དེ་མཚོན་པདྨའི་གདན་ཏེ་དངོས་མེད་དོན་ལ་སྦྱོར་ཞེས་སོ། །ལྷའི་དོན་རྟགས་ནི། དེ་ཉིད་ལས། བཞི་བཅུ་རྩ་གཉིས་འོད་གསལ་བ། །རང་རང་ལྷ་ཡི་དོན་བཤད་ན། ༢༨ །ཡུམ་གྱུར་དམ་ཚིག་སྒྲོལ་མའི་དོན་དང་སྦྱོར། །ཞེས་པ་དང་། འཁོར་གྱི་རྣམ་གྲངས་མང་མོད་ཀྱང་། །ཡབ་ཀྱི་ཆ་འཛིན་ཡབ་ལ་སྦྱར། །ཡུམ་གྱི་ཆ་འཛིན་ཡུམ་ལ་སྦྱར། །ཡབ་ཡུམ་གོང་དུ་སྦྱར་བ་བཞིན། །ཞེས་དང་། མི་བསྐྱོད་ཆེན་པོས་ཞལ་གཟིགས་པས། ༢༩།མ་འགགས་ཐུབ་པ་དྲུག་གི་དོན་དང་སྦྱོར། །ཞེས་སོ། །
བསྒྲུབ་པའི་ཆོ་ག
(༢)གཉིས་པ་དེ་བསྒྲུབ་པའི་ཆོ་ག་ལ། མཆོད་པ། སྔགས། ཕྱག་རྒྱ། བསྙེན་བསྒྲུབ། ཕྲིན་ལས་བསྟན་པའོ། །༡- དང་པོ་ལ་མཆོད་རྫས་དང་ཏིང་འཛིན་གཉིས་ལས། མཆོད་རྫས་ནི། འོག་མར་ཕྱི་ནང་གསང་བའི་མཆོད་རྫས་ལས་ཆེས་འཕགས་པ་འདིར་སྐུ་གསུམ་རང་སྣང་གི་མཆོད་རྫས་གསུམ་སྟེ། དབྱིངས་ཆོས་སྐུའི་ངང་ནས་ཡེ་ཤེས་འགག་མེད་ཀྱི་མཆོད་པ། ལྷུན་གྲུབ་ལོངས་སྐུའི་ངང་ནས་ཡེ་ཤེས་རང་གི་མཆོད་པ། ཐུགས་རྗེ་སྤྲུལ་སྐུའི་ངང་ནས་འདོད་ཡོན་རང་སྣང་གི་མཆོད་པར་ཡེ་ནས་སྣང་བ་ནི། བཤད་རྒྱུད་ལས། ཀྱཻ་བཅོམ་ལྡན་རྡོ་རྗེ་འཆང་། །མཆོད་པ་རྣལ་འབྱོར་ཇི་ལྟར་ལགས། ༦༨ །མཆོད་པ་རྒྱུན་མི་འཆད་པའོ། །ཞེས་སོ། །ཏིང་འཛིན་ཐུན་མོང་བ་འཁོར་གསུམ་དུ་རྟོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་འཕགས་པ་གང་སྣང་རིག་པའི་
རང་གདངས་སུ་ཤེས་པ། བླང་དོར་བཅོས་སླད་མེད་པར་ཅོག་བཞག་དོན་གྱི་དགོངས་པར་རོལ་པ་སྟེ། སེམས་དང་བྲལ་བ་ཆོས་སྐུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན། གསལ་ལ་མི་རྟོག་པ་ལོངས་སྐུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན། ཤར་གྲོལ་རིས་མེད་སྤྲུལ་སྐུའི་ཏིང་འཛིན་དུ་རྣལ་འབྱོར་པས་སྤྱོད་པ་ནི། མཆོད་པའི་རང་བྱུང་ཡེ་ཤེས་ལ་འབུལ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ཉིད་ལས། དེ་ནས་ཡང་རྣལ་འབྱོར་གསུངས་པ། སྐུ་གསུམ་འདུ་འབྲལ་མེད་པ་ནི། །དོན་ལ་མོས་བྱེད་རྣལ་འབྱོར་ཡིན། །རྣལ་འབྱོར་ཆེན་པོ་བསྒོམ་ལས་འདས་པར་རྟོགས། །རྟོགས་པའི་དོན་ལ་བྱ་རྩོལ་མི་མངའ་བར། །རང་གདངས་ཆེན་པོའི་དོན་ལ་གནས་པ་ནི། །རྣལ་འབྱོར་དབང་ཕྱུག་བྱ་རྩོལ་འདས་པ་ཡིན། །དེ་དོན་རང་ལ་གནས་པ་ནི། །རྣལ་འབྱོར་བླ་ན་མེད་པ་ཡིན། །རྣལ་འབྱོར་དག་གི་ངོ་བོ་ཡང་། །གཉིས་སུ་མེད་པའི་དགོངས་པ་ཡིན། །རྣལ་འབྱོར་དག་གི་ངེས་ཚིག་ཀྱང་། །བློ་དང་དངོས་པོ་གཉིས་མེད་རྣལ། །སྐུ་གསུམ་དབྱེར་མེད་འབྱོར་ཞེས་བྱ། །དབྱེ་ན་རྣམ་པ་གཉིས་ཡིན་ནོ། །མིང་དང་དོན་དུ་ང་ཡིས་བཤད། །དོན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་གོང་བསྟན་བཞིན། །ཞེས་སོ། །༢-སྔགས་ཀྱི་ཐུན་མོང་བས་ཡི་གེ་འཕྲོ་བ་བཟླས་པ་ལས་འཕགས། ཤེས་རབ་དང་སྙིང་རྗེ། ཤེས་རབ་དང་ཡེ་ཤེས། ཤེས་རབ་དང་ཏིང་འཛིན་དབྱེར་མེད་དུ་རྟོགས་པའི་ངང་ལ་མ་ཡེངས་པར་རྩལ་སྦྱངས་ཏེ། ངོ་བོ། རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས། ངེས་ཚིག །དེ་སྙེད་རྟོགས་པས་འཁོར་བ་ལས་སྐྱོབ་པའི་ཕྱིར་སྔགས་སོ། །དབྱེ་ན། རྟོགས་པའི་སྔགས། རང་རྩལ་རིགས་སྔགས། ཏིང་ངེ་འཛིན་གཟུངས་སྔགས་ཏེ་
གསུམ། ཕྲིན་ལས། བག་ཆགས་བསལ་བ་སྟེ། བཤད་རྒྱུད་ལས། དང་པོ་སྔགས་ཀྱི་དོན་བཤད་པ། ༦༩ འཕྲལ་བྱུང་བག་ཆགས་སེལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན། ཞེས་སོ། །༣-ཕྱག་རྒྱ་ནི། ཐུན་མོང་བ་སྒོ་གསུམ་འཆིང་གྲོལ་གྱི་ཕྱག་རྒྱ་ལས་འཕགས་པ། སེམས་ཉིད་འགྱུར་བ་མེད་པ་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་ཕྱག་རྒྱའི་ངོ་བོ། དེའི་ངང་ལས་རྟག་ཏུ་མི་འདའ་བ་ངེས་ཚིག །དབྱེ་ན་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཡོན་ཕྲིན་ལས་ལྔ་ལ་ལྔར་ལྔར་ཕྱེ་བའི་འབྲས་ཆོས་ཉེར་ལྔ། སྤྲོས་བྲལ་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོ་གཉིས་མེད་དམ་ཚིག་གི་ཕྱག་རྒྱ། ཡེ་ཤེས་ཆོས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ། ཐུགས་རྗེ་ལས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་སྟེ་བཞི་ནི་བསྡུས་པའི་ཕྱག་རྒྱ་བཞིའོ། །དཔེ་འདའ་བར་དཀའ་བ་རྒྱལ་པོའི་ཕྱག་རྒྱས་བཏབ་པ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བྱུང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་ལས་མི་འདའ་བ་སྟེ། ཀུན་གསལ་ལས། ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོའི་ངོ་བོ་ནི།༦༩ །དེ་ལས་འདའ་བར་མི་ནུས་བཞིན། །ཞེས་སོ། །ཁྱད་པར་དུ་རྣལ་འབྱོར་པའི་རིག་པ་སྟོང་གསལ་དང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངོ་བོ་སྐྱེ་མེད་བསམ་ཡུལ་ལས་འདས་པར་རྟོགས་པས་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོའོ། །སྣོད་བཅུད་སྣང་བ་སྣང་སྟོང་སྐྱེ་མེད་དུ་སྣང་བ་དམ་ཚིག་གི་ཕྱག་རྒྱ། སྒྲར་སྣང་གྲག་སྟོང་བརྗོད་མེད་དུ་རྟོགས་པའི་རང་སྒྲ་ཆོས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ། དྲན་རིག་རིག་སྟོང་སྐྱེ་མེད་དུ་རྟོགས་པའི་ཤར་གྲོལ་ལས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་བཞིར་སྣང་བས་རྣལ་འབྱོར་པའི་བྱ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ཕྱག་རྒྱའི་ངང་ལས་མི་འབྲལ་བའོ། །༤-བསྙེན་སྒྲུབ་ནི། ཐུན་མོང་བསྐྱེད་རྫོགས་རྩོལ་བསྒྲུབ་པའི་བསྙེན་སྒྲུབ་
ལས་འཕགས་པ། རྫོགས་ཆེན་དོན་གྱི་བསྙེན་སྒྲུབ་ནི། རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་རང་ངོ་སྤྲད་པས་ཆོས་སྐུར་རང་ངོ་ཤེས་པས་བསྙེན་པ། དེའི་ངང་ལ་སྐྱོང་བ་ཉེ་བར་བསྙེན་པ་བདག་འཛིན་གྲོལ་བ་བསྒྲུབ་པ། འབྲས་བུ་མངོན་དུ་གྱུར་པས་བསྒྲུབ་པ་ཆེན་པོ་སྟེ། དེ་ཉིད་ལས། ལྟ་བ་རང་རིག་ཡེ་ཤེས་དེ། །ངོ་སྤྲོད་བཞི་ཡིས་གཏན་ལ་འབེབས། །རང་གི་མཚན་ཉིད་ཉམས་སུ་མྱོང་། །དེ་ནི་བསྙེན་པའི་དོན་དུ་བཤད། །ལམ་ལ་གནས་པ་ཉེ་བསྙེན་ཡིན། །ལམ་གྲོལ་གྱུར་པས་སྒྲུབ་པ་ཡིན། །ལམ་གྱི་འབྲས་བུ་མཐར་ཕྱིན་པས། །བསྒྲུབ་པ་ཆེན་པོར་གྱུར་པའོ། །རྟོགས་པ་རྣམ་བཞི་བསྙེན་སྒྲུབ་བཞི། །གསང་སྔགས་མི་བཟླས་དོན་ལ་བཞག །ཕྱག་རྒྱ་མི་བསྒོམ་མི་བསྐྱེད་པར། །ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་སྟེ་འདུ་འབྲལ་མེད། །ཅེས་སོ། །༥-ཕྲིན་ལས་ནི། ཐུན་མོང་ལས་བཞི་མཚན་བཅས་སུ་བསྒྲུབ་པ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ། རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་ལ་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་འདུ་འབྲལ་མེད་པར་ཡེ་ནས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པས་དོན་གཉིས་འབད་རྩོལ་མེད་པར་འབྱུང་སྟེ། ངོ་བོ་ངེས་ཚིག་དབྱེ་བ་དཔེ་དང་བཅས་པ། ཀུན་གསལ་དུ། མ་བྲིས་མ་བསྐྱེད་མ་བསྒོམས་པར། ༦༧ །བྱ་རྩོལ་མེད་པའི་ཕྲིན་ལས་ཆེན་པོ་འགྲུབ། །ཅེས་སོ། །རྣལ་འབྱོར་པ་ལ་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་སྤྲོས་པ་ཉེ་བར་ཞི་བ། ལྟ་སྒོམ་གྱི་རྩལ་གསུམ་རྒྱས་པ། ཐམས་ཅད་རིག་པའི་རང་སྣང་དུ་དབང་བསྒྱུར་བ། ཤར་གྲོལ་རིས་མེད་རང་སྣང་ཆེན་པོར་གྲོལ་བ་རྣམ་པ་བཞིས་ཕྲིན་ལས་བཞིའི་དོན་ཏེ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའོ། །
དབང་བསྐུར་བའི་ཚུལ་ལ་གོ་དོན་སྤྱིར་བསྟན་པ།
(༣) གསུམ་པ་ཇི་ལྟར་དབང་བསྐུར་བའི་ཚུལ་ལ་གོ་དོན་སྤྱིར་བསྟན་པ་དང་། བསྐུར་ཚུལ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ། གྲོགས་དམ་ཚིག་བསྟན་པ་དང་གསུམ་ལས། ༡ དང་པོ་ནི། སྤྱིར་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་གྱི་བྱ་བའི་དྲི་མ་མཐའ་དག་སྦྱོང་བ་དང་། བྱེ་བྲག་ཏུ་གཞི་ལ་ལྟོས་ནས་དབང་བཞི་དང་། སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཡེཤེས་རྡོ་རྗེར་གཞིའི་ཚིག་གིས་བསྟན་པ་དང་གསུམ་ལས་ནུས་པ་འཇོག་པ་ལ་ལྟོས་ཏེ་ཨ་བྷི་ཥིཉྩའི་སྒྲས་དབང་ཞེས་བུམ་གསང་ཤེར་ཚིག་བཤད་ཀྱང་། འདིར་ཡེ་ཤེས་རྡོ་རྗེའི་དབང་དུ་བྱས་ན། ཡེ་རྫོགས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་དོན་ད་ལྟ་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ལ་དབང་བའི་ཕྱིར། བྱིས་པ་ཉེར་སྤྱོད་ཀྱི་དབང་ལས་ཆེས་འཕགས་པ། སྤྱི་བླུགས་བུམ་པའི་དབང། རྒྱས་བཏབ་ཕྱག་རྒྱའི་དབང་། རིག་པ་རྩལ་གྱི་དབང་དང་གསུམ་དུ་བཤད་དེ། གཞི་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་སྦུབས་ན་སྒོ་གསུམ་ཡེ་ཤེས་རྡོ་རྗེར་དག་པའི་དབང་གི་ཆུ་བོ་བཞི་ཡོད་དེ་སྙིང་པོ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བུམ་པ་ལྔ་ནི་རིན་པོ་ཆེའི་སྐུ་ལྔ་རང་གསལ་བས་ཡེ་བབས་བུམ་པའི་དབང་། གཞི་ནས་རྫོགས་པའི་ཚུལ་དུ་རང་བྱུང་བའི་ཡེ་ཤེས་ལ་ཡེ་ཐོག་ཏུ་རྫོགས་པས་ད་ལྟའི་སྤྱི་བླུགས་བུམ་དབང་འབྱུང་བའི་གནད་དོ། །ཡེ་ཤེས་རང་སྣང་གི་སྐུ་ལྔ་ལ་རང་རྟགས་ཕྱག་རྒྱའི་མཚན་ཉིད་རིན་པོ་ཆེ་ཡི་གེ་ལྔས་མཚན་པ་རྡོ་རྗེ་གཞིར་རྫོགས་པའི་དབང་གི་ཆུ་བོ་བཞི་ལྷུན་གྲུབ་ཏུ་ཡོད་པ་དེ་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་ལ་ཡེ་བབས་སུ་ཐོབ་པ། ད་ལྟ་རྒྱས་བཏབ་ཕྱག་རྒྱའི་དབང་བྱུང་བའི་གནད་དམ། ཆོས་ཉིད་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་ལ་
ཐུགས་རྗེ་འགག་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དང་ཡོན་ཏན་ལྷུན་གྲུབ་ཏུ་ཡེ་ནས་རྫོགས་ཏེ། འགག་མེད་འཆར་གཞིའི་རང་རྩལ་ཐུགས་རྗེའི་དབང་ཡེ་ནས་རང་རྫོགས་སུ་ཐོབ་པ། རྡོ་རྗེ་གཞི་རྫོགས་ཀྱི་དབང་ཆེན་དུ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ཉིད། ད་ལྟའི་རིག་པ་རྩལ་གྱི་དབང་འབྱུང་བའི་གནད་དོ། །དེ་ཡང་བཤད་རྒྱུད་ལས། དབང་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་བསྟན། ༦༢ །རྩལ་དབང་དུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བས་ངས་ལུང་བསྟན་ཏོ། །ཞེས་སོ། །དེ་ནི་ཡས་རྫོགས་དང་སྦྱར་བའོ། །རྒྱལ་རྟགས་ཕྱག་རྒྱའི་དབང་སྤྲུལ་སྐུ་སེམས་དཔའ་སེམས་མས་རིགས་བཞི་ལ་ཐོབ། སྤྱི་བླུགས་བུམ་པའི་དབང་རིགས་བཞིས་ཀུན་སྣང་ལ་ཐོབ། རིག་པ་རྩལ་གྱི་དབང་ཀུན་སྣང་གི་རིན་པོ་ཆེའི་སྦུབས་སུ་ཆོས་སྐུ་རང་རྫོགས་སུ་ཐོབ་པ་ནི་ཡང་རྫོགས་སྐུར་མཁན་དང་སྦྱར་བའོ། །མདོར་ན་ལྔ་ལྡན་དང་རྫོགས་ལྡན་དང་རྫོགས་ལྡན་ཆེན་པོ་གསུམ་གཞི་སྣང་ལ་འཆར་ཚུལ་མ་འགགས་པ་དེ་རྣམས་རྣལ་འབྱོར་པས་རང་དབང་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ལ་བུམ་པ་ཕྱག་རྒྱ་རྩལ་དབང་གསུམ་བྱུང་བའོ། །
བསྐུར་ཚུལ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ།
༢ བསྐུར་ཚུལ་ནི། ཚིག་དབང་རིན་པོ་ཆེ། སྤྱི་བླུགས་བུམ་པ། རྒྱལ་རྟགས་ཕྱག་རྒྱ། རིག་པ་རྩལ་དབང་བཞི་ཕྱག་བཞེས་ལྟར་རམ་བསྡུས་པ་སྙན་བརྒྱུད་བརྡ་དབང་བཞི་ཕྱག་བཞེས་ལྟར་བསྐུར་བའོ། །དེ་ཡང་། བཤད་རྒྱུད་ལས། ཀྱེ་རྡོ་རྗེ་འཛིན་པ་ངེས་པར་ཟུངས་ཤིག །དབང་གི་དངོས་གཞི་ནི་བསྐུར་ཐབས་གཉིས་ཏེ། ༦༢གདམས་ངག་དང་འབྲེལ་བར་བཤད་དོ། །ཞེས་སོ། །
གྲོགས་དམ་ཚིག་བསྟན་པ།
༣ གྲོགས་དམ་ཚིག་ནི། སྤྱིར་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཀྱི་དམ་ཚིག་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན། བྱེ་བྲག་ཏུ་དམ་ཚིག་ཆེན་པོ་བཞི་ལས་མི་འདའ་བར་བྱའོ། །ཆེན་པོ་བཞི་ནི། མེད་པ་ཕྱལ་བ་གཅིག་པུ་ལྷུན་གྲུབ་སྟེ། རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་གང་དུའང་མ་གྲུབ་པས་ནམ་མཁའ་དང་མཉམ། བསྲུང་མཚམས་ཀྱི་རིམ་པ་ལས་འདས་པས་དངོས་མེད་ཟང་ཐལ་ཆེན་པོའི་ལྟ་བ། ངང་གདངས་ཕྱལ་བ་བར་མེད། རང་གསལ་རྒྱ་ཡན་དག་པའི་སྒོམ་པ་དང་། གང་ཤར་རང་བྱུང་ཡེ་ཤེས་རང་གྲོལ་གཅིག་པུར་དག་པའི་སྤྱོད་པ་དང་། རང་རིག་འོད་གསལ་ལྷུན་གྲུབ་ཆོས་སྐུ་རང་མལ་དག་པའི་འབྲས་བུར་རྟོགས་པ་ལས་མི་འདའ་བའི་དམ་ཚིག་ལ་གནས་པར་བྱའོ། །དེ་ཡང་གཞི་ལྷུན་གྲུབ་ཆེན་པོའི་དབང་ལ་མ་བཅོས་མཉམ་པ་ཆེན་པོའི་དམ་ཚིག་གིས་གནས་པར་བྱ་སྟེ། སྔ་མ་ལས། དམ་ཚིག་དབང་ལས་སྐྱེ་བས་ན། ༦༤།ལྷུན་གྲུབ་ཅེས་སུ་བཏགས་པ་ཡིན། །ཞེས་སོ། །རྣལ་འབྱོར་པས་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་གཅིག་པུ་ལས་མ་གཡོས་པར་ཡེ་བསྲུང་ཆེན་པོའི་དམ་ཚིག་ཏུ་བཞག་སྟེ། གང་བསྲུང་ན་གཟུང་འཛིན་ཞེན་རྟོག་གི་བཅོས་མ་རང་མཚན་པ་རྣམས་རང་གར་མ་ཤོར། གཉེན་པོས་མ་སྤངས་ཐད་ཀར་ཆོད་པས་གཞི་ལ་བསྐྱལ་ཏེ་གང་ཅིར་སྣང་ཅི་ཤར་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་ལས་གཞན་མེད་པས་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་ཕྱལ་པ་ཡངས་པ། རང་བྱུང་གི་རིག་པ་གཅིག་པུའི་རོལ་པར། རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་ཐག་བཅད་ལ་ཁྱབ་གདལ་དུ་རྟོགས་པར་བྱའོ། །