ལེའུ་གསུམ་པའི་རྣམ་བཤད།

གསུམ་པ་གཙང་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྤོང་བའི་ཐབས་བསྟན་པ་ལ། ལུས་མི་གཙང་བ་བསྒོམ་པ་དངོས་དང་། སྤྱིའི་དོན་བསྡུ་བ་གཉིས་ཀྱི། དང་པོ་ལ། བུད་མེད་ཀྱི་ལུས་ལ་གཙང་བར་ཞེན་པ་དགག་པ་དང་། ལུས་སྤྱི་ལ་གཙང་བར་ཞེན་པ་དགག་པ་གཉིས་ཀྱི། དང་པོ་ལ། ཡུལ་བུད་མེད་ལ་ཆགས་པ་ཐུན་མོང་དུ་དགག ཡུལ་བུད་མེད་ཀྱི་སྐྱོན་བསྟན། ཡུལ་ཅན་ཆགས་པའི་སྐྱོན་བསྟན་པ་གསུམ་གྱི། དང་པོ་ལ། ཡུལ་བུད་མེད་ལ་ཆགས་པ་ཐུན་མོང་དུ་དགག གཟུགས་མཛེས་ལ་ཆགས་པ་ཁྱད་པར་དུ་དགག བུད་མེད་ཀྱི་སྐྱོན་བསྟན་པ་གསུམ་གྱི། དང་པོ་ནི་གལ་ཏེ་འདུ་བྱེད་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདག་ཉིད་ཡིན་མོད། དེ་ལྟར་ན་ཡང་ཡུལ་ཡིད་དུ་འོང་བ་ལ་སྤྱོད་པའི་རོས་ཚིམ་པ་བདེ་བར་འགྱུར་བས། དེའི་ཕྱིར་ན་ཚོད་དང་པོ་ལ་ཡུལ་ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད། བར་དུ་ནོར་བསགས། ཐ་མར་ཆོས་བསྟེན་ནོ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་ཡུལ་རྣམས་ལ་ཚད་ཅུང་ཟད་ཅིག་ཡོད་ན། ན་ཚོད་དང་པོ་ལ་འདི་ཟད་པར་ཐོབ་པར་བྱས་ནས་བདེ་བ་སྲིད་པ་ཞིག་ན། ཡུན་ཤིན་ཏུ་རིང་པོར་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱང་འདོད་པའི་ཡུལ་ལ་མུར་ཐུག་ཅིང་ཟད་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་ཡུལ་སྤྱད་ཀྱང་ད་དུང་ཡུལ་ལ་སྲེད་པ་མ་ལོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་སྨན་པ་ངན་པ་ནད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མི་ཤེས་པས་ནད་ཟད་པའི་དོན་དུ་འབད་ཀྱང་ནད་མཐར་དབྱུང་མི་ནུས་པས་ལུས་ཀྱི་གསོ་སྤྱད་དོན་མེད་པ་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱང་ཡུལ་ཟད་པར་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡུལ་ལ་བསྟེན་པའི་ངལ་བ་འབྲས་བུ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ཆུས་ངོམས་པ་ན་སྐོམ་པ་མེད་པ་ལྟར་འདོད་པས་ཚིམ་པ་ན་སྲེད་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། འདོད་པ་བསྟེན་པས་འདོད་པའི་སྲེད་པ་ལྡོག་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་ཡུལ་དམན་པ་ས་ཟ་བ་བསྟེན་ཅིང་གོམས་པར་བྱེད་པ་འགའ་ཞིག་ལ་སའི་སྲེད་པ་ལྡོག་པ་མེད་ཅིང་གོང་ནས་གོང་དུ་འཕེལ་བ་དེ་བཞིན་དུ། འདོད་པའི་ཡུལ་བསྟེན་བཞིན་པའི་མི་རྣམས་ལའང་འདོད་པའི་རེ་བ་གོང་ནས་གོང་དུ་འཕེལ་ཞིང་མི་ལྡོག་པ་ཡང་དེ་བཞིན་ཏེ། འདོད་པ་བསྟེན་པས་ནི་རིགས་མཐུན་གྱི་ས་བོན་གསོས་བཏབ་ནས་འདོད་པ་སྟོབས་ལྡན་དུ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པས་སོ། །

དེ་བས་ན་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་བཞིན་འཕེལ་བའི་ཤུགས་ཅན་འདོད་པས་གཡེངས་པའི་མི་ལ་ཚིམ་པ་ག་ལ་ཡོད། གཉིས་པ་ནི། གལ་ཏེ་གོང་གི་ཉེ་བར་བསྟན་པ་འདིས་བུད་མེད་ཐུན་མོང་བ་ལས་ཆགས་པ་བཟློག་ནུས་ཀྱང་། བུད་མེད་ཤིན་ཏུ་གཟུགས་བཟང་མོ་ཅན་དག་ལ་ཆགས་པ་ཇི་ལྟར་བཟློག་ཅེ་ན། བུད་མེད་ཀུན་གྱི་མི་གཙང་བའི་ཕྱོགས་རང་གི་ངང་གིས་དྲི་ང་ཞིང་རྟག་ཏུ་འཛག་པ་ལུས་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་མི་གཙང་བའི་གཏོར་ཁུང་དུ་གྱུར་པ། བཤང་ཁང་ལྟར་སྐྱེ་བོ་མང་པོས་བླུགས་པའི་མི་གཙང་བ་ནོད་པ་ལུས་ཀྱི་སྦུབས་ཀྱི་རྨ་ཐ་ཆད་ཤིན་ཏུ་ཆེན་པོ། དེའི་རང་བཞིན་ཡོངས་སུ་རྟོགས་པ་པོ་རྣམ་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་རྒྱུ་གཉིས་སུ་མེད་པ་དེ་ལ་བྱིས་པ་རང་གི་སེམས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་མ་གཏོགས་པ་འཁྲིག་པའི་རེག་པ་ལ་ཐ་དད་ཅུང་ཟད་ཡོད་པ་མིན་ཞིང་། དེའི་གཟུགས་ནི་ལྟ་བའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའི་ཁྱི་དང་བྱ་རོག་སོགས་གཞན་གྱིས་ཀྱང་ལོངས་སྤྱོད་ཅིང་། དངོས་པོ་ཐུན་མོང་བ་ལ་ཞེན་པ་བསྐྱེད་པ་མི་རིགས་པས། བུད་མེད་ཀྱི་ཁོག་པ་ལ་བརྐམ་པ་ཁྱོད་ལ་མོ་མཆོག་གིས་ཡོན་ཏན་ལྷག་པོ་ཅི་ཞིག་སྐྱེད་སྨྲོས་ཤིག དེའི་ཕྱིར་བུད་མེད་མཆོག་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པར་མི་བྱའོ། །གཞན་ཡང་བུད་མེད་མཆོག་ནི་བླུན་པོའི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་རྒྱུ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡིན་ན་དེ་ལས་གཞན་ལ་འདོད་ཆགས་སྐྱེ་བ་མི་རིགས་ན། གཟུགས་ངན་མ་ལ་ཡང་ཆགས་པ་སྐྱེ་བར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་སྐྱེས་བུ་གང་ལ་བུད་མེད་གང་ཞིག་གཟུགས་ངན་ཡང་རང་གི་ཡིད་དུ་འོང་བར་གྱུར་པ་ན་དེ་ནི་དེ་ཡིས་འཚེངས་པར་རློམ་ཞིང་ཆགས་པར་འགྱུར་གྱི་གཟུགས་བཟང་བ་ཉིད་འདོད་ཆགས་ཀྱི་རྒྱུ་མ་ཡིན་ཏེ། ཁྱི་དང་བོང་བུ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལའང་རང་རང་གི་མོ་ལ་ཆགས་པ་ཐུན་མོང་དུ་སྐྱེ་བས་སོ། །དེ་བས་ན་གཏི་མུག་ཁོ་ན་འདོད་ཆགས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པས་བློ་གྲོས་ངན་པ་ཁྱོད་ཅིས་ནི་བུད་མེད་གཟུགས་བཟང་ཁོ་ན་ལ་ཆགས། གལ་ཏེ་བུ་མོ་ཡན་ལག་ཀུན་མཛེས་པ་ནི་རྙེད་པར་དཀའ་བས་དེ་ལ་ཆགས་པར་རིགས་སོ་ཞེ་ན། ཁྱོད་ལ་ཡན་ལག་ཀུན་མཛེས་པའི་བུ་མོ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྔར་ཁྱོད་ལ་མ་སོང་གོང་དུ་སྐྱེས་པ་ཀུན་གྱི་ཐུན་མོང་བ་ཡིན་ཏེ། བུ་མོ་རྣམས་ནི་ཁྱོ་ཡི་དོན་དུ་ཡིན་པས་ཁྱོ་ལའང་ངེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཔེར་ན་ལམ་པོ་ཆེའི་ཟོང་བཞིན་ནོ། །ཀུན་གྱི་ཐུན་མོང་དུ་གྱུར་པ་དེ་རྙེད་པས་ཁྱོད་ལ་ངོ་མཚར་ཇི་ལྟར་ཡང་ནི་འགྱུར་ཏེ་ངོ་མཚར་ཅི་ཡོད། གང་གིས་ན་དེ་ལ་ཡ་མཚན་དུ་བཟུང་བས་ཆགས་པར་བྱེད། གལ་ཏེ་བུད་མེད་ཐམས་ཅད་ཆགས་པའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་ཡང་གང་ལ་སྤྱོད་ལམ་མཛེས་པ་དང་། རང་བཞིན་དྲང་བ་སོགས་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་དེ་ལ་ཆགས་པར་རིགས་སོ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་སྡུག་པ་དེ་འདོད་ཆགས་ཀྱི་རྒྱུ་དང་། བཟློག་པ་སྐྱོན་དང་ལྡན་པ་ལ་ནི་འདོད་ཆགས་ལས་བཟློག་པ་ཞེ་སྡང་གི་རྒྱུར་མཐོང་བ་ན། འོ་ན་ནི་བུད་མེད་མཆོག་འདོད་ཆགས་ཀྱི་རྒྱུ་མ་ཡིན་ཏེ། སྐྱོན་ཡོན་ཏན་གཉིས་མཐའ་གཅིག་ཏུ་རྣམ་པར་གནས་པ་མེད་པས་ཡུལ་གཅིག་ལ་སྔ་ཕྱི་རིམ་ཅན་དུ་གཉིས་ཆར་འབྱུང་བ་མཐོང་བས་སོ། །དེ་བས་ན་སྔ་མ་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པའམ། ཕྱི་མ་ཅིག་ཤོས་སྐྱོན་དང་ལྡན་པ་གཉིས་ལས་ནི་གང་ཞིག་བདེན་པར་འགྱུར། དེས་ན་སྐྱོན་ཡོན་གང་ཡང་མཐའ་གཅིག་ཏུ་གནས་པ་མེད་པས་དེ་དག་གི་སྒོ་ནས་ཆགས་སྡང་གང་ཡང་འཇུག་པ་མི་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་ཡོན་ཏན་མེད་པ་རྣམས་ལ་རྗེས་སུ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱིར་ཆགས་པར་མི་འགྱུར་གྱི། རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་ཁོ་ན་ལ་ཆགས་སོ་ཞེ་ན། འདོད་པས་ཟིལ་གྱིས་མནན་ཅིང་ཁྲེལ་ངོ་ཚ་དང་བྲལ་བའི་བླུན་པོ་རྣམས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་ནི་བུད་མེད་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་འབའ་ཞིག་ལ་མི་སྐྱེའི་ཡོན་ཏན་ཡོད་མེད་ཀུན་ལ་ཁྱད་པར་མེད་པར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཕྱི་རོལ་གྱི་རྒྱུ་ལ་མི་ལྟོས་པར་གཏི་མུག་ཕལ་ཆེ་བ་ལས་སྐྱེ་བས་སོ། །དེ་བས་ན་ཡོན་ཏན་མཐོང་བ་སོགས་ཀྱི་རྒྱུ་མེད་པར་འཇུག་པའི་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་ལྡོག་པ་རྒྱུ་དགག་པ་ལ་ལྟོས་པ་ལས་ག་ལ་ཞིག་ཡིན། དེའི་ཕྱིར་བུད་མེད་ལ་ཆགས་པ་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པའི་རྒྱུ་མཚན་དུ་མི་རིགས་སོ། །

གསུམ་པ་ནི། གལ་ཏེ་བུད་མེད་ནི་སྐྱེས་པ་ཤི་བའི་རྗེས་སུ་ལྕེབ་པར་ནུས་པས། ཤིན་ཏུ་ཆགས་པ་དང་འབྲེལ་བའི་བུད་མེད་བསྟེན་པར་འོས་སོ་ཞེ་ན། བུད་མེད་ནི་ཇི་སྲིད་དུ་འགའ་དང་བྲལ་བས་སྐྱེས་པ་གཞན་གྱི་རོ་ཤེས་པར་མ་གྱུར་པ་དེ་སྲིད་དུ་བུད་མེད་དེ་ནི་སྐྱེས་པ་ཁྱོ་ལ་སྡུག་ཅིང་མངོན་པར་དགའི། གང་ཚེ་སྐྱེས་པ་གཞན་གྱི་རོ་མྱངས་པ་དེའི་ཚེ་ནི་ཁྱོད་གཅིག་པུ་ལ་མི་དགའ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ནད་ངན་དང་མཚུངས་པར་རྟག་ཏུ་སྐྱེས་པ་གཞན་གྱི་རྐྱེན་ལས་བསྲུང་བར་བྱ་དགོས་པའི་བུད་མེད་ལ་ནི་ཡིད་བརྟན་པར་མི་བྱ་སྟེ། འཁྲུགས་པའི་རྐྱེན་ཉེ་བར་གྱུར་ན་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ལ་སྐྱོན་དངོས་དང་། བུད་མེད་བདེ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པ་དགག དེ་ལ་ཕྲག་དོག་དང་ཆགས་པ་མི་རིགས་པར་བསྟན་པ་གསུམ་གྱི། དང་པོ་ནི། གལ་ཏེ་ལུགས་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་ལས། ལང་ཚོ་ལ་བབ་པའི་ན་ཚོད་དང་པོ་ལ་འདོད་པ་བསྟེན་པར་བསྟན་ལ། བསྟན་བཅོས་བཞིན་བྱེད་པ་ཡང་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་བྱེད་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། རང་གཞན་དོན་མ་ཡིན་པ་ལ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་འདོད་པའི་དུག་གིས་མྱོས་པ་དག་གིས་སྦྱར་བའི་ཚིག་ལ་མཁས་པ་སུ་ཞིག་ཚད་མར་བྱེད། འདི་ལྟར་ཆགས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་དར་མར་རང་གིས་འདོད་པ་སྤྱོད་པའི་གདུང་བ་བྱས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་མ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་། རྒན་པོའི་གནས་སྐབས་སུ་དྲན་པ་ཙམ་གྱིས་མི་འདོད་ཅིང་ཡིད་འབྱུང་བ་འགྱུར་ན། ཇི་ལྟར་གྲོལ་བ་དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་འདོད་ཆགས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་དེ་ལ་ཤིན་ཏུ་སྨད་ཅིང་གདུང་བར་མི་འགྱུར་ཏེ་འགྱུར་བ་ཁོ་ནའོ། །

གཉིས་པ་ནི། གལ་ཏེ་བུད་མེད་ཀྱི་བདེ་བ་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་ལ་བདེ་བའི་མཆོག་ཡིན་ལ། དེའི་རྒྱུ་ནི་བུད་མེད་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་བུད་མེད་ཡོངས་སུ་བཟུང་བར་བྱའོ་ཞེ་ན། འདོད་ཆགས་ཀྱི་བདེ་བ་ནི་ཡང་དག་པར་བདེ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་བློས་བདེ་བར་སྒྲོ་བཏགས་པ་ཙམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་མ་ཆགས་པ་ལ་བུད་མེད་དང་ཕྲད་པའི་བདེ་བ་མེད་ཅིང་། འདོད་ཆགས་པ་དེ་ཡང་ཆགས་ཡུལ་ཡང་དག་པར་འདོད་བྱའི་དངོས་པོ་མ་ཡིན་པ་ལ་དེར་ཞེན་ནས་འཇུག་པས། དངོས་པོའི་གནས་ལུགས་ལ་རྨོངས་པའི་བླུན་པོ་མིན་པ་ལ་མི་འབྱུང་ལ། བླུན་པོ་གང་ཡིད་རྟག་ཏུ་གནས་ལུགས་ལ་ཕྱིར་ཕྱོགས་པ་དེ་ཡི་ཡང་དག་པའི་བདེ་བ་ཅི་འདྲ་ཞིག་རིག་པར་འགྱུར་ཏེ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རྟོག་པ་ཙམ་མ་གཏོགས་པ་བདེ་བ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་རིག་པ་མེད་དོ། །

གཞན་ཡང་ལོངས་སྤྱོད་པའི་དོན་དུ་བུད་མེད་ཡོངས་སུ་འཛིན་ན་ཡང་སྐྱེས་པ་གཞན་ལ་སེར་སྣ་མེད་པའི་སྒོ་ནས་བྱ་བར་རིགས་ཀྱི། བུད་མེད་འདི་ནི་ངའི་ཡིན་གྱི་གཞན་གྱི་མ་ཡིན་ཞེས་ཡོངས་སུ་འཛིན་ཅིང་རང་མི་སྤྱོད་པའི་གནས་སྐབས་སུ་ཡང་སྐྱེས་པ་གཞན་ལ་ཕྲག་དོག་བྱེད་པ་འདི་ཀོ་ཅི་ཞིག་ཡིན་ཏེ། འདོད་ལྡན་ཁྱོད་ལ་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་ཆེད་དུ་བུད་མེད་ལ་རྟག་ཏུ་གུས་ཤིང་ཞེན་པ་བཞིན་དུ་རྟག་པར་ནི་མོ་དང་ལྷན་ཅིག་ཕྲད་པའི་མཐུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་ཆགས་ཅན་རྣམས་ཀྱང་ཡུད་ཙམ་ལོངས་སྤྱོད་ལས་དུབ་སྟེ་ཆགས་བྲལ་ལྟར་བུད་མེད་གཏོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་འདོད་ཆགས་ལ་བདེ་བ་ཡིན་ཞེས་འཇིག་རྟེན་ན་གྲགས་ལ། དེར་ཡང་བུད་མེད་མེད་པར་མི་འབྱུང་བས་བདེ་བའི་དོན་དུ་བུད་མེད་བསྟེན་པར་རིགས་སོ་ཞེ་ན། འདོད་ཆགས་ནི་བདེ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་འཇོམས་པའི་ཐབས་སུ་བུད་མེད་བསྟེན་པས་སོ། །གལ་ཏེ་འདོད་ཆགས་རང་བཞིན་གྱི་བདེ་བ་ཡིན་ན་དེ་འཇོམས་པའི་ཐབས་སུ་བུད་མེད་བསྟེན་པ་དག་གིས་དགོས་པ་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། བདེ་བ་དོར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ཇི་ལྟར་བུར་ཡང་མ་མཐོང་བས་སོ། །

གལ་ཏེ་བུད་མེད་དང་ལྷན་ཅིག་སྦྱོར་བ་ལས་བདེ་བ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་བདེ་བ་གཞན་བུད་མེད་ལས་སྐྱེས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་བུད་མེད་དང་སྦྱོར་བ་བདེ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ན་ཆགས་བཅས་དང་ཆགས་བྲལ་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱད་པར་མེད་པར་འདོད་ཆགས་ཀྱི་བདེ་བ་སྐྱེ་དགོས་ན་དེ་ལྟ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་མ་ཡིན་ཡང་བསླབ་པ་ལ་གུས་པ་དག་ལ་བུད་མེད་ཀྱིས་བཙན་ཐབས་སུ་སྦྱར་ན་བདེ་བ་མི་སྐྱེ་ཞིང་ཡིད་གདུང་བར་འགྱུར་བས་སོ། །དེ་བས་ན་སྐྱེས་བུ་བུད་མེད་དང་ལྷན་ཅིག་སྦྱོར་བ་ན་ཡང་བདེ་བ་དེ་ནི་དབང་པོ་གཉིས་སྦྱོར་བ་དང་། དེ་ལས་གཞན་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་ཀུན་རྟོག་དང་བཅས་པ་ལས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ན། དེའི་རྒྱུ་མཛའ་མོ་བསྟེན་པ་འདི་ཉིད་ཁོ་ན་ཡིན་ཞེས་བླུན་པོ་མིན་པ་མཁས་པ་སུ་ཞིག་འཛིན་པར་བྱེད་དེ། བླུན་པོ་ཁོ་ནས་འཛིན་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་འདོད་ཆགས་དེ་ལྟར་ཤིན་ཏུ་སྨད་པ་ཡིན་ན་ཆགས་ཅན་རྣམས་ཡང་དང་ཡང་དུ་ཅིའི་ཕྱིར་སྤྱོད། དེ་བས་ན་འདོད་ཆགས་བདེ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། འདོད་ལྡན་འདོད་ཆགས་སྤྱོད་པ་ནི་བདེ་བའི་རང་བཞིན་ཡིན་པས་མ་ཡིན་གྱི། འདོད་ཆགས་ཀྱི་དུག་གིས་བློ་གྲོས་ཀྱི་མིག་ལྡོངས་པས་འདོད་པའི་སྐྱོན་མི་མཐོང་བས་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་གཡན་པ་ཚབས་ཆེན་པོས་ཐེབས་པའི་མཛེ་བོ་དག གཡན་པ་འཕྲུག་པའི་ཉེས་པ་མེ་དབལ་འབར་བ་དང་པགས་པ་བཤུས་པ་དང་ཁྲག་དང་ཆུ་སེར་འཛག་པའི་ཉེས་པ་མི་མཐོང་བར་ཡང་དང་ཡང་དུ་འཕྲུག་ཅིང་དེ་ལས་མི་ལྡོག་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་འདོད་ཆགས་ཀྱི་གཡན་པ་དང་བྲལ་བའི་འཕགས་པ་ཆགས་བྲལ་རྣམས་ལ་ཆགས་ཅན་རྣམས་གཡན་པ་ཚབས་ཆེན་པོས་ཐེབས་པའི་མཛེ་ནད་ཅན་ལྟར་ཆགས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་དང་ལྡན་པ་ཁོ་ནར་སྣང་གི་བདེ་བ་དང་ལྡན་པར་མི་སྣང་ངོ་། །གལ་ཏེ་འདོད་པ་མི་གཙང་བ་ཡིན་ཡང་ཆགས་ཅན་འདོད་པ་ཉེ་བར་སྤྱོད་པར་འདོད་པ་དག་བུད་མེད་དང་ཕྲད་པའི་ཚེ་དེའི་མགོ་བོར་རྟིང་པས་བསྣུན་པ་དང་མཆིལ་མ་འཐོར་བ་སོགས་ཀྱི་བརྙས་པ་བཟོད་པར་བྱེད་ཀྱང་། སླར་དེ་ལ་བསྟོད་སྒྲའི་ཚིག་ལ་སོགས་པ་ལུས་ངག་གི་གཡོ་བ་དེ་བདེ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དཔེར་ན་མགོན་མེད་ཅིང་བཀྲེས་པ་དང་སྐོམ་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ཉེན་ཅིང་ཕོངས་པ་རྣམས་ལ་མུ་གེའི་ནོར་ཅན་དག་ལ་ཆེས་ཕོངས་པའི་ལུས་ངག་གི་གཡོ་བ་སྟོན་ཅིང་། ཕྱུག་པོ་བརྩེ་བ་མེད་པ་དག་གིས་ལན་བརྒྱར་བརྙས་སུ་ཟིན་ཀྱང་འདི་དག་གིས་བདག་ཅག་ལ་ཕྱིས་ཅུང་ཟད་ཅིག་སྟེར་རམ་སྙམ་ནས་བརྙས་པའི་གནས་དེ་དག་དང་དུ་ལེན་པའི་ལུས་ངག་གི་གཡོ་བག་དང་། ཆགས་ཅན་ཀུན་འདོད་པ་ཉེ་བར་སྤྱོད་པར་འདོད་པས་བུད་མེད་དང་ཕྲད་པའི་ཚེ་བུད་མེད་ཀྱི་བརྙས་ཐབས་བཟོད་པའི་ལུས་ངག་གི་གཡོ་བག་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་འཕགས་པ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ལྟ་བུའི་གཡོ་བག་མཐོང་ན་ཤིན་ཏུ་འཛེམ་ཞིང་ངོ་ཚ་བ་ཁོ་ནར་འགྱུར་གྱི་བདེ་བར་མི་སེམས་སོ། །

གསུམ་པ་ནི། བུད་མེད་ཀྱི་བདེ་བའི་ཆེད་དུ་སྐྱེས་པ་གཞན་ལ་ཕྲག་དོག་བྱེད་པ་དེའི་ཕྱིར་བུད་མེད་ཀྱི་བདེ་བ་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། ཡུལ་དེ་གཞན་གྱིས་སྤྱོད་པ་ལ་ཕྲག་དོག་སྐྱེ་བས་དེ་བདེ་བའི་རྒྱུར་མ་ངེས་ཏེ་ནོར་གྱིས་དྲེགས་པ་ཡིས་ནི་ཕྱུག་པོ་ཁ་ཅིག་ལ་ཡུལ་ཤིན་ཏུ་དམན་པ་བཤང་ཁང་ལ་ཡང་ཆགས་ནས་དེར་གཞན་འཇུག་པ་ལ་ཕྲག་དོག་སྐྱེ་བར་མཐོང་བས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་བུད་མེད་ལ་ལ་ལ་ཆགས་པའི་སྐྱེས་བུ་འགའ་ཞིག་བུད་མེད་ཀྱི་དོན་དུ་སྐྱེས་པ་འགའ་ལ་ཕྲག་དོག་བྱེད་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བས་ཕྲག་དོག་ཡོད་པས་བདེ་བ་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་མི་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་བུད་མེད་ཀྱི་ལུས་མི་གཙང་བ་ཡིན་ཡང་དེ་ལས་བདེ་བ་འབྱུང་བས་ཆགས་པར་རིགས་སོ་ཞེ་ན། དཔེར་ན་མི་གཙང་བ་ལ་རྡོག་པས་བརྫིས་པ་ན་དེའི་རང་བཞིན་མུན་པས་བསྒྲིབས་ནས་མ་མཐོང་བས་གཏི་མུག་འབྱུང་ཞིང་། དྲི་ང་བས་གནོད་པས་ཁྲོ་བ་འབྱུང་བར་རིགས་ཀྱི། རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་འདོད་ཆགས་ནི་འབྱུང་བ་རིགས་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ། བུད་མེད་ཀྱི་ལུས་མི་གཙང་བ་ལ་ཡང་དེའི་རང་བཞིན་རྒྱན་ལ་སོགས་པ་ཕྱིར་བཅོས་ཀྱིས་བཀབ་པས་མ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་གཏི་མུག་དང་དྲི་ང་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཁྲོ་བ་འབྱུང་བར་རིགས་ཀྱི། འདོད་ཆགས་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མི་རིགས་ཏེ། མི་གཙང་བའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །

གསུམ་པ་ནི། བུད་མེད་ཀྱི་ལུས་ཡང་དག་པར་མི་གཙང་བ་ཡིན་མོད། དེ་ལྟ་ན་ཡང་འཇིག་རྟེན་ན་སྐྱོན་ཅན་དུ་མ་གྲགས་པའི་ཕྱིར་སྨད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། གཞན་ལས་བྲམ་ཟེ་རྣམས་གཙང་སྟེ། །བུད་མེད་རྣམས་ནི་ཀུན་ལས་གཙང་། །ཞེས་གྲགས་པས་སོ་ཞེ་ན། བུད་མེད་ཀྱི་ལུས་སྐྱོན་ཅན་དུ་འཇིག་རྟེན་ན་མ་གྲགས་པ་ནི་དེའི་རང་བཞིན་མི་རྣམས་ཀྱིས་མ་རྟོགས་པར་ཟད་ཀྱི། ལུས་ལས་བྱུང་བའི་མི་གཙང་བས་སུན་ཕྱུང་བའི་སྣོད་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་སྨད་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་ན་གང་ལས་མི་གཙང་བ་བར་མ་ཆད་དུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བའི་ལུས་དེ་ནི་སྨད་པར་སེམས་རྣལ་དུ་གནས་པ་སུ་ཞིག་རྒྱུ་མཚན་ཅིས་མི་སེམས། དེའི་ཕྱིར་བུད་མེད་ཀྱི་ལུས་སྨད་བྱ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བར་མི་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་བུད་མེད་ཀྱི་ལུས་ལ་གཙང་བ་ཡོདདེ། སྐྱེས་བུ་རྣམས་དེ་ལ་གཙང་བར་ཆགས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མེ་ཏོག་དང་དྲི་དང་གོས་དང་རྒྱན་ལ་སོགས་པ་དངོས་པོ་གཙང་བ་ཐམས་ཅད་ལུས་དང་ཕྲད་པས་མི་གཙང་བར་འགྱུར་ལ། དེའི་ཕྱིར་གང་དང་ཕྲད་པས་དངོས་པོ་གཙང་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐ་མ་གང་དུ་དམིགས་པར་གྱུར་པའི་ལུས་དེ་ལ་གཙང་བ་ཡོད་དོ་ཞེས་བློ་ལྡན་མི་ནི་སུ་ཞིག་སྨྲ་བར་བྱེད་དེ་སུ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །

གཉིས་པ། གལ་ཏེ་ལུས་ལ་གཙང་བ་མེད་ན་དེས་དྲེགས་པར་མི་འགྱུར་བ་ལས་དེས་རེག་པའི་ཕྱིར་གཙང་བ་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། སྐྱེ་བཞིན་པ་གང་ཞིག་དང་པོ་མའི་མངལ་དུ་ཕོ་བ་དང་ལོང་ཀ་གཉིས་ཀྱི་བར་བཤང་ཁང་དང་འདྲ་བའི་ནང་ན་འདུག་ཅིང་། བཤང་བའི་ཉིང་ཁུས་གནས་པར་བྱས་པས་དེ་མེད་པར་ནི་མི་གནས་པའི་མི་གཙང་བའི་སྲིན་བུ་ལྟ་བུ་དེ་ལ་གཏི་མུག་གི་དབང་གིས་ང་གཙང་ངོ་སྙམ་དུ་དྲེགས་པ་སྐྱེ་བ་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཟད་དོ། །གལ་ཏེ་ཁྲུས་ལ་སོགས་པས་ལུས་མི་གཙང་བ་སྤོང་བའི་ཕྱིར་ལུས་ལ་གཙང་བ་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། བསང་གཏོར་དང་ཁྲུས་ལ་སོགས་པ་ཐབས་གང་གིས་ཀྱང་ལུས་ཀྱི་ནང་ཕུགས་གཙང་ཞིང་བཀྲུ་བར་མི་ནུས་ན། གང་གིས་ན་ལུས་མི་གཙང་བའི་བདག་ཉིད་གཙང་བར་བྱ་བའི་འབད་པར་བྱེད། ཁྱོད་ནི་ནང་གི་ལུས་མི་གཙང་བའི་རང་བཞིན་ལ་གཙང་བའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་འབད་པ་བྱེད་པ་དེ་ལྟར་ལུས་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱི་རོལ་གྱི་མི་གཙང་བ་འབད་པ་ཇི་ལྟར་མ་ཡིན་ཏེ་དེ་ལའང་གཙང་བའི་ཕྱིར་འབད་པར་རིགས་སོ། །ཅི་སྟེ་དེ་ནི་མི་གཙང་བའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཙང་བར་མི་ནུས་ཤེ་ན། དེ་ནི་ནང་གི་ལུས་ལ་ཡང་མཚུངས་སོ། །གལ་ཏེ་བུད་མེད་ཀྱི་ལུས་གཅིན་ཅན་ཡིན་ཡང་དྲང་སྲོང་དཀའ་ཐུབ་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་མི་སྤོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་དག་གིས་བུད་མེད་གཅིན་ཅན་ཡིན་ཡང་མི་སྤོང་བ་ནི་རང་དང་དེ་གཉིས་ཀ་གཅིན་ཅན་དུ་འདྲ་བའི་ཕྱིར་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་གལ་ཏེ་མཛེ་ཅན་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་འགའ་ཞིག་ཁོ་ན་ལ་ཡོད་པ་དེ་བཞིན་དུ་དེ་ལྟར་གཅིན་ཅན་ཡང་མི་ཀུན་ལ་མཚུངས་པ་མ་ཡིན་པར་འགའ་ཞིག་ཁོ་ན་ལ་ཡོད་པ་ཡིན་ན། མཛེ་ཅན་མཛེ་མེད་པ་གཞན་གྱིས་སྤོང་བ་ཇི་བཞིན་དུ་གཅིན་ཅན་དེ་ཡང་དེ་ལྟར་མི་གཞན་ཀུན་གྱིས་སྤོང་བར་འགྱུར་ན་གཅིན་ཅན་ཀུན་ལ་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་གང་ཞིག་གིས་སྤོང་བར་བྱེད། གལ་ཏེ་བུད་མེད་ཀྱི་ལུས་དྲི་ང་བ་སོགས་མི་གཙང་བ་ཡིན་ཡང་དྲི་ཞིམ་པས་བསྒོས་པ་ལ་སོགས་པས་སེལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དཔེར་ན་སྣ་ཆད་དེ་ཡན་ལག་ཉམས་པ་འགའ་ཞིག་སྣའི་ཚབ་སྣང་བརྙན་ཙམ་བསྲེལ་བས་བདག་ཉིད་ཡན་ལག་ཚང་བར་རློམ་ཞིང་དགའ་བར་འགྱུར་བ་ལྟར། བྱིས་པ་འདོད་པས་བརྐམ་པའི་རང་བཞིན་ཅན་རྣམས་ཀྱང་ལུས་ཀྱི་རང་བཞིན་མ་མཐོང་བ་ན་མི་གཙང་བ་ཕྱིར་འཆོས་པའི་མེ་ཏོག་དང་དྲི་ལ་སོགས་པ་ལ་འདོད་ཆགས་ནས་དེ་དག་གི་སྒོ་ནས་རང་དང་གཞན་གྱི་ལུས་གཙང་བར་སེམས་ཤིང་འདོད་དོ། །གལ་ཏེ་མེ་ཏོག་དང་དྲི་ལ་སོགས་པ་ནི་ངེས་པར་འདོད་ཆགས་ཀྱི་རྒྱུར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་གིས་སྐྱེས་བུ་ལ་འདོད་ཆགས་བསྐྱེད་པས་སོ་ཞེ་ན། ལུས་གང་དུ་འཕགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་སྐྱེ་བ་དེ་རང་བཞིན་གྱིས་གཙང་བ་ཞེས་བྱ་བར་མི་རིགས་ཏེ་རང་བཞིན་གྱིས་གཙང་བ་ནི་ཡིད་འབྱུང་བ་སྐྱེད་བྱེད་དུ་མི་རིགས་སོ། །ངེས་པར་ཏེ་རང་བཞིན་གྱིས་འདོད་ཆགས་ཀྱི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་དངོས་པོ་དེ་གང་ན་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གཙང་བར་འདོད་པ་མེ་ཏོག་ལ་སོགས་པའང་ཉམས་པ་ན་ཡིད་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞིང་། རྣལ་འབྱོར་པ་འགའ་ཞིག་དེ་དག་ལ་ཡང་ཆགས་པ་དང་བྲལ་བར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །

དེ་བས་ན་གང་དུ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་མི་གཙང་བའོ་ཞེས་ཤེས་པར་བྱའོ། །གཉིས་པ་ནི། དེ་ལྟར་ལུས་མི་གཙང་བ་ཡིན་ལ། ཇི་ལྟར་མི་རྟག་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་དེ་ལྟར་ནི་བཤད་ཟིན་ཅིང་། བདག་མེད་པ་སྟོན་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་དག་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་བཞི་ཡིན་ནོ། །བཞི་པོ་འདི་དག་དངོས་པོ་གཅིག་ལ་སྲིད་དམ་འོན་ཏེ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། གང་འདུས་བྱས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་དེ་ནི་མི་རྟག་པ་ཡིན་ཏེ་སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་མི་རྟག་པ་དེ་ནི་མི་གཙང་བ་ཡིན་ཏེ་སྐྱོ་བ་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་མི་གཙང་བ་དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡིན་ཏེ་གནོད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཡང་སྡུག་བསྔལ་བ་དེའང་བདག་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། རང་དབང་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་མདོར་ན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཞི་པོ་འདི་ནི་ཟག་བཅས་ཀྱི་དངོས་པོ་གཅིག་ལ་སྲིད་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་དག་ཡོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་བྱིས་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་མི་གཅོད་ཅིང་། དངོས་པོ་རྣམས་ལ་དེ་ལས་ལྡོག་པར་ཡོངས་སུ་རྟོག་གོ །དེའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་དངོས་པོ་རྣམས་ལ་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པར་བྱས་ནས་རང་བཞིན་མེད་པར་རྟོགས་པ་ལ་སེམས་ཡང་དག་པར་སྤྲོ་བར་བྱའོ། །རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་བཞི་བརྒྱ་པ་ལས། གཙང་བར་འཛིན་པ་དགག་པའི་ཐབས་བསྟན་པ་སྟེ་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་གསུམ་པའི་འགྲེལ་པའོ།།། །།