ཐེག་ཆེན་དབུ་སེམས་གཉིས།
ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་དབུ་མ་སེམས་ཙམ་གཉིས་ཀྱི་གྲུབ་མཐའ་བྱུང་ཞིང༌། དེ་ལ་ཐེག་པ་ཆེ་ཆུང་གི་ཁྱད་པར་ནི། དམིགས་པ་རང་གི་དོན་འབའ་ཞིག་སྒྲུབ་པ་ནི་ཆུང་ངུ་ཡིན་ལ། གཞན་དོན་འབའ་ཞིག་སྒྲུབ་པ་ནི་ཆེན་པོའོ། །སྒྲུབ་པ་ནི་ཐབས་ཤེས་ཁྱད་པར་ཅན་ཟུང་དུ་འབྲེལ་བ་ནི་ཆེན་པོ་དང༌། དེ་དང་བྲལ་བ་ནི་ཆུང་ངུ་སྟེ། སྡུད་པ་ལས། ཐབས་མེད་ཤེས་རབ་བྲལ་བས་ཉན་ཐོས་ཉིད་དུ་ལྷུང༌། །ཞེས་པས། ཐབས་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོས་ཞི་བའི་མཐའ་སྟེ་འགོག་སྙོམས་ལྟ་བུ་རང་ཞི་བདེ་གཅིག་པུའི་མཐར་མི་གནས་ཤིང་ཤེས་རབ་ཟབ་མོས་རྟག་ཆད་ཀྱི་མཐའ་གཉིས་སུ་མི་གནས། སྲིད་ཞི་གཉིས་ལས་འདའ་བར་བྱེད་པའོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱང་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་ཙམ་དང་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་ཕྱེད་གཟུང་བ་རང་བཞིན་མེད་པར་རྟོགས་པ་ཉན་རང་གི་ཡེ་ཤེས་ཏེ་ཆུང་ངུ་བདག་གཉིས་ཀྱིས་སྟོང་པར་རྟོགས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའོ། །བརྟག་གཉིས་ལས། གང་ཤེས་རབ་དང་སྙིང་རྗེ་ཆེ་བ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་ལ། གང་ཆུང་བ་རྣམས་ནི་ཐེག་པ་ཆུང་ངུའོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དེ་ལ་གྲུབ་མཐའི་སྒོ་ནས་དབྱེ་ན་སེམས་ཙམ་དབུ་མ་གཉིས་ལས།
སེམས་ཙམ་པའི་གྲུབ་མཐའ།
དང་པོ་སེམས་ཙམ་པའི་ཕྱོགས་ལ། རྒྱལ་བ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་བཀའ་བསྡུ་གསུམ་པའི་མཇུག་ཏུ། ས་ར་ཧ་དང་ཀླུ་སྒྲུབ་མ་བྱོན་པའི་གོང་དུ་བཀའ་ཐ་མའི་མདོ་སྡེ། ཕལ་བོ་ཆེ་དང་དཀོན་བརྩེགས་སོགས་མི་ཡུལ་དུ་བྱོན་ཞིང༌། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ཨ་བི་ཏརྐ་ཛྙཱན་ཏ་ལ་སོགས་ཐེག་ཆེན་གྱི་སློབ་དཔོན་ལྔ་བརྒྱ་བྱོན་ནས་རྣམ་རིག་སྨྲ་བའི་ལུགས་འདི་དར་ཞིང་རྒྱས་པར་མཛད་པ་ཡིན་ལ། ཀླུ་སྒྲུབ་བྱོན་ནས་བཟུང་སེམས་ཙམ་ལུགས་དེ་ནུབ་ནས་ཐེག་ཆེན་དབུ་མས་ས་སྟེང་ཁྱབ་པར་མཛད་པ་ཡིན་ལ། སེམས་ཙམ་ལུགས་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་གངས་རིའི་ལྗོངས་སུ་བྱུང་བ་མེད་དོ། །
གྲུབ་མཐའི་འདོད་ཚུལ།
འདིའི་ལུགས་སུ་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་གནས་ལུགས་དོན་གྱི་ཀུན་གཞི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བ་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་སུ་བཞུགས་ཤིང༌། དེའི་སྟེང་ན་ཐོག་མ་མེད་པའི་མ་རིག་པ་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བར་གྱུར་པ་དགེ་མི་དགེ་གཉིས་ཀའི་ཕྱོགས་སུ་མ་ཆད་པས་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་ཆ་ལ་བག་ཆགས་སྣ་ཚོགས་པའི་ཀུན་གཞི་ཞེས་བྱ་ཞིང་ངོ་བོ་རྟོག་མེད་ཡུལ་ལ་མི་འཛིན་པ་སྟེ། དེའི་ངང་དུ་གོམས་ན་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་སུ་འཕེན་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །ཀུན་གཞིའི་རྣམ་ཤེས་ནི། སྒོ་ལྔ་ཡིད་དང་བཅས་པ་མ་འགྱུས་པའི་ཤེས་པ་གསལ་བ་སྟེ། དེའི་ངང་དུ་གོམས་ན་གཟུགས་ཁམས་སུ་འཕེན་པའི་ལས་ཅན་ནོ། །དེ་ནི་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མངོན་དུ་མ་བྱས་ཀྱི་བར་དུ་ཆུ་བོའི་རྒྱུན་བཞིན་རྒྱུན་མ་ཆད་པར་འཇུག་སྟེ། རྒྱུན་མཐའི་རྡོར་ཏིང་མངོན་དུ་བྱས་ནས་མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་སུ་གནས་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་ཀུན་གཞི་དང་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་ཤེས་གཉིས་སོ་སོར་ཕྱེ་བའི་ལུགས་ཡིན་ལ། མ་ཕྱེས་པའི་ཚེ་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་ཤེས་ཁོ་ན་ལས་ཀུན་གཞི་ལོགས་སུ་བཤད་པ་མེད་དོ། །
མཚན་ཉིད་གསུམ།
ཆོས་ཐམས་ཅད་མཚན་ཉིད་གསུམ་དུ་འདུས་པར་བཞེད་དེ། ཀུན་བརྟགས། གཞན་དབང༌། ཡོངས་གྲུབ་གསུམ་མོ། །དེ་ཡང་གཟུང་འཛིན་གཉིས་ལྟར་དུ་སྣང་བ་གཞན་དབང་སྟེ་སེམས་ཀྱི་བག་ཆགས་སྣ་ཚོགས་པས་དབང་ལས་སོ། །དེ་ལྟར་སྣང་བའི་ཡུལ་ཕྱི་རོལ་དུ་བློས་བརྟགས་ཤིང་སྒྲོ་བཏགས་པ་ནི་ཀུན་བརྟགས་ཏེ་དོན་དུ་མེད་པས་རྫུན་པ་སྟེ་ཀུན་རྫོབ་དང༌། གཞན་དབང་ཀུན་བཏགས་གཉིས་ཀའང་སེམས་ཀྱི་སྣང་ཆ་ཙམ་ལས་ཕྱི་རོལ་དུ་མེད་པར་ཤེས་ནས་སེམས་སུ་རྟོགས་པ་ཡོངས་གྲུབ་ཏུ་འདོད་ཅིང༌། སེམས་བདེན་མེད་དུ་ནི་འདིས་མི་འདོད་དོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་པ་གཟུང་འཛིན་གཉིས་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དོན་དམ་པའི་བདེན་པར་གསུངས་ཤིང༌། གསལ་རིག་ཙམ་གྱི་སེམས་དོན་དམ་བདེན་པར་འདོད་པ་ཡིན་ལ། དེ་ལྟར་ན་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་རྟོགས་ཚུལ་མ་ནོར་ཀྱང་གཟུང་འཛིན་གཉིས་མེད་དུ་འདོད་པས་ཤེས་པའི་ངོ་བོར་རྫས་གཅིག་ཏུ་སོང་ཞིང༌། རྣམ་ཤེས་ལ་དོན་དམ་བདེན་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་ཇི་བཞིན་པ་མ་རྟོགས་ཏེ། མངོན་རྟོགས་རྒྱན་ལས། གཟུང་དོན་རྟོག་པ་སྤོང་ཕྱིར་དང༌། །འཛིན་པ་མི་སྤོང་ཕྱིར་དང་ནི། །རྟེན་གྱིས་བསེ་རུ་ལྟ་བུའི་ལམ། །ཡང་དག་བསྡུས་པར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་རང་རྒྱལ་དང་ཕྱོགས་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་ཉན་རང་སེམས་ཙམ་གསུམ་དངོས་པོར་སྨྲ་བའི་གྲུབ་མཐར་བཞག་པ་ཡིན་ནོ། །
ནང་གསེས་ཀྱི་དབྱེ་བ།
དེ་ལ་ནང་གསེས་ཀྱི་འདོད་ཚུལ་མི་འདྲ་བ་དུ་མ་ཡོད་དེ། རྣམ་བདེན་པ་དང༌། རྣམ་རྫུན་པ་གཉིས། དང་པོས་ཁ་དོག་སྔོན་པོར་འཛིན་པའི་ཚེ་མིག་ཤེས་ལ་སྔོན་པོ་སྔོན་པོར་སྣང་བ་ལྟར་གྲུབ་པར་ཁས་ལེན། གཉིས་པས་སྔོན་པོར་སྣང་བ་དེ་ལྟར་མ་གྲུབ་པར་ཁས་ལེན། ཡང་རྣམ་བདེན་པས་སྔོན་པོར་འཛིན་པ་ཕྱི་རོལ་དུ་སྣང་བ་ལ་མ་རིག་པས་བསླད་པ་ཞུགས་པར་འདོད་ལ། རྣམ་རྫུན་པས་སྔོན་པོ་ཕྱི་དོན་དུ་སྣང་བར་མ་ཟད། སྔོན་པོར་སྣང་བ་དང༌། སྔོན་པོར་རགས་སྣང་གཉིས་ཀ་ལ་མ་རིག་པས་བསླད་པར་འདོད། དེས་ན་དབང་ཤེས་ལ་རགས་པར་སྣང་བ་དེ་སྣང་བ་ལྟར་གྲུབ་པར་ཁས་ལེན་པ་རྣམ་བདེན་པ་དང༌། དབང་ཤེས་ལ་སྣང་བ་ལྟར་མ་གྲུབ་པར་འདོད་པ་རྣམ་རྫུན་པའོ། །རྣམ་བདེན་པ་ལའང་དབྱེ་ན། གཟུང་འཛིན་གྲངས་མཉམ་པ། སྒོ་ང་ཕྱེད་ཚལ་བ། སྣ་ཚོགས་གཉིས་མེད་པ་གསུམ་ལས། ཡུལ་ཁྲ་བོ་ཞིག་ལ་ཁ་དོག་སོ་སོའམ་ཐ་དད་པའི་ཡུལ་གྱི་རྣམ་པ་གཏད་པས། ཡུལ་ཅན་གྱི་མིག་ཤེས་ཀྱང་མི་འདྲ་བ་རེ་རེའི་རྣམ་པར་སྐྱེ་བར་འདོད་པ་དང་པོ་དང༌། ཡུལ་གྱི་ངོས་ནས་དེ་ལྟར་མི་འདྲ་བ་རེ་རེའི་རྣམ་པ་གཏད་པ་ལ་ཡུལ་ཅན་ཤེས་པས་ངོས་མི་འདྲ་བ་རེ་རེའི་རྣམ་པ་རྣམ་མེད་དུ་སྐྱེ་བར་འདོད་པ་གཉིས་པ་དང༌། ཡུལ་གྱི་ངོས་ནས་མི་འདྲ་བ་རེ་རེའི་རྣམ་པ་མ་གཏད་ཅིང་ཁྲ་ཙམ་གྱི་རྣམ་པ་དང༌། ཡུལ་ཅན་ཤེས་པ་ལའང་ཁྲ་ཙམ་གྱི་རྣམ་པ་རྣམ་མེད་དུ་སྐྱེ་བ་གསུམ་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །
གཟུང་འཛིན་གྲངས་མཉམ་པ་ལ། རྣམ་ཤེས་ཚོགས་བརྒྱད་འདོད་པ་དང༌། ཚོགས་དྲུག་འདོད་པ་གཉིས། སྣ་ཚོགས་གཉིས་མེད་པ་ལ་རྣམ་ཤེས་ཚོགས་དྲུག་དང༌། རྣམ་ཤེས་གཅིག་པུར་སྨྲ་བ་གཉིས་སོ། །རྣམ་རྫུན་པ་ལ་དབྱེ་ན། དྲི་བཅས་པ་དང༌། དྲི་མེད་པ་གཉིས། སེམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ལ་མ་རིག་པའི་བག་ཆགས་ཀྱི་དྲི་མས་བསླད་པར་འདོད་པ་དྲི་བཅས་པ་དང༌།སེམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ལ་མ་རིག་པའི་དྲི་མས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མ་བསླད་པར་འདོད་པ་དྲི་མེད་པ་གཉིས་སོ། །སེམས་ཙམ་པས་གཟུགས་སོགས་དོན་ལྔ་བོ་ཕྱི་རོལ་དོན་དུ་མ་གྲུབ་སྟེ། བྱེ་མདོ་གཉིས་ཀྱིས་རྡུལ་རྫས་ལས་གྲུབ་པར་འདོད་པ་དེའང་རྡུལ་རྫས་ཕྱོགས་ཆ་དང་ཤེས་པ་དུས་ཆས་ཕྱེས་པས་བདེན་པར་གྲུབ་པ་མེད་དོ། །རྨི་ལམ་ཡུལ་གྱི་གཟུགས་སྒྲ་སོགས་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པ་བཞིན། འདི་ཐམས་ཅད་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་སྟེང་དུ་བག་ཆགས་བཞག་པའི་མཐུས་སེམས་ཀྱི་སྣང་ཆ་ཙམ་དུ་སྐྱེས་པ་ཡིན་ཏེ། རྒྱལ་བས། ཁམས་གསུམ་པོ་འདི་ནི་སེམས་ཙམ་མོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚོགས་བརྒྱད་འདོད་པའི་ཚེ་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་ཤེས་གང་ཟག་གི་བདག་ཏུ་ཁས་ལེན། ཁ་ཅིིག་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་གང་ཟག་གི་བདག་ཏུ་འདོད་པའང་ཡོད། ཀུན་གཞིའི་རྣམ་ཤེས་ནི་བག་ཆགས་སྣ་ཚོགས་འཇོག་པའི་གནས་ཡིན་ལ། ངོ་བོ་དགེ་མི་དགེ་གཉིས་ཀ་མིན་ཞིང་ཐར་བ་ལ་མི་སྒྲིབ་པའི་ཕྱིར་མ་བསྒྲིབས་ལུང་མ་བསྟན་དང༌། གྲོགས་ཚོར་བ། འདུ་ཤེས། སེམས་པ། རེག་པ། ཡིད་བྱེད་དེ་ཀུན་འགྲོ་ལྔ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའོ། །ཉོན་ཡིད་ནི་ཀུན་གཞི་ལ་དམིགས་ཏེ་ཁ་ནང་བལྟས་ང་བདག་ཏུ་འཛིན་པ། བདག་ཏུ་ལྟ་བ་དང༌། བདག་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། བདག་ཏུ་ང་རྒྱལ་བ་དང༌། བདག་ལ་ཆགས་པས་ལས་གསོག་པ་པོ་སྟེ་ངོ་བོ་ཐར་བ་ལ་སྒྲིབ་པར་བྱེད་པས་བསྒྲིབས་ལུང་མ་བསྟན་པ་ལ་འདོད་དོ། །དེ་ཡང་ཀུན་གཞི་དང་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་ཤེས་སོ་སོར་དབྱེ་བ་ལྟར་ན་གོང་དུ་སྨོས་པ་ལྟར་རོ། །། །