འཁོར་འདས་འཆར་གཞི་བྱེད་ཚུལ།
གཉིས་པ་འཁོར་འདས་ཀྱི་འཆར་གཞི་བྱེད་ཚུལ་ནི། གདོད་མའི་གཞི་ངོ་བོ་རང་བཞིན་ཐུགས་རྗེ་གསུམ་གྱི་བདག་ཉིད་འཁྲུལ་མ་འཁྲུལ་གང་དུའང་མ་གྲུབ་པ་དེས་འཁོར་འདས་ཀྱི་འཆར་གཞི་ཇི་ལྟར་བྱེད་ཚུལ་ལ། དཔེ་དོན་གཉིས་ལས་དཔེ་མེ་ལོང་གཡའ་དག་པ་དང་འདྲ་སྟེ། མེ་ལོང་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱི་རོལ་རྣམ་པ་གཏོད་བྱེད་ཀྱི་གཟུགས་གང་དུ་ཡང་གྲུབ་པ་མེད་ཀྱང་། གཟུགས་བརྙན་གྱི་རྣམ་པ་དཀར་ནག་གང་ཡང་འཆར་བའི་གཞི་བྱེད་པ་ལྟར་གདོད་མའི་གནས་ལུགས་སྟོང་གསལ་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བའི་རང་བཞིན་གང་དུ་ཡང་མ་གྲུབ་པ་མེ་ལོང་ལྟ་བུ་ལ། དེ་ཉིད་རིག་པ་དང་མ་རིག་པའི་རྣམ་པ་གཏོད་བྱེད་སོ་སོར་ཤར་བས། འཁོར་འདས་གཉིས་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་ཐ་དད་དུ་སྣང་ཡང་། སྣང་དུས་དེ་ཉིད་ན་གདོད་མའི་གཞི་མེ་ལོང་ལྟ་བུ་དེ་བཟང་ངན་གང་དུ་ཡང་འགྱུར་བ་མེད་དེ། དཔེར་ན་(༤༣)གཟུགས་བརྙན་དཀར་ནག་གང་ཤར་ཡང་མེ་ལོང་ལ་བཟང་ངན་མེད་པ་བཞིན་དུ་འཁོར་འདས་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་ཅི་ཤར་ཡང་གདོད་མའི་ངོ་བོ་ལ་འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་སྔོན་དེ་ཕྱིས་དེ་བཞིན། །འགྱུར་བ་མེད་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད། །ཅེས་པ་དང་། ཡེ་ཤེས་གསང་འཁོར་གྱི་རྒྱུད་ལས། ཡིན་ཚུལ་ངེས་པ་མེད་པ་ལ། །སྣང་ཚུལ་ཅན་གྱི་ཅི་ཡང་སྣང་། །ཞེས་སོ། །འོ་ན་འཁོར་འདས་སུ་སྣང་བ་དེས་གཞི་ལ་ཕན་གནོད་མེད་པས་འཁྲུལ་པ་དག་པར་བྱ་མི་དགོས་སམ་ཞེ་ན། ངོ་བོ་ལ་ཕན་གནོད་མེད་ཀྱང་། རྣམ་པ་ལ་ཕན་གནོད་དུ་སྣང་བ་རྨི་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ལྟ་བུར་ཤར་བས། འཁོར་བའི་འཁྲུལ་སྣང་མེད་བཞིན་སྣང་བས་འགྲོ་བ་དྲུག་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་བ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་སྣང་བ་མེད་བཞིན་སྣང་བའི་རང་བཞིན་གྱིས་སྦྱངས་ཏེ། དེ་ཡང་གདོད་མའི་གཞི་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་དགོས་པ་ནི་འཁྲུལ་སྣང་བཟང་ངན་ཡིན་པའི་གནད་ཀྱིས་སོ། །གཉིས་ཀ་མེད་བཞིན་སྣང་བའི་འཁྲུལ་སྣང་ཡིན་པར་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལས་ཆེས་ལྷག་པའི་ཆོས་ཤིག་ཡོད་ན་དེ་ཡང་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ། ཞེས་ངས་བསྟན་ཏོ། །རབ་འབྱོར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པ་མེད་བཞིན་དུ་སྣང་བས་ན་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའོ། །ཞེས་སོ། །དེ་ཡང་གདོད་མའི་གཞི་ནི་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བའི་རང་བཞིན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སོ། །དེ་ལས་མཆེད་པ་རང་བཞིན་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་སྣང་བ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལས་ཆེས་ལྷག་པའི་ཆོས་སོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་སྣང་བ་ལས་ལོངས་སྤྲུལ་གྱི་རྣམ་པ་དང་སྦྱོང་བགྲོད་ཀྱིས་ཐོབ་པར་སྣང་བའི་སྐུ་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་འཁོར་བའི་སྒོ་ལྟར་ཤར་བ་དང་། རགས་པར་འཁྲུལ་པའི་འགྲོ་དྲུག་གི་སྣང་བ་ནི་སྲིད་པའི་འཁོར་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བས་ན་འདིར་རྡོ་རྗེ་སྙིང་པོའི་ཐེག་པས་བལྟས་ན་མེ་ལོང་གི་རང་བཞིན་ལྟར་གདོད་མའི་གཞི་ནང་གསལ་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཡེ་ཤེས་སྐུ་གསུམ་འདུ་འབྲལ་མེད་པའི་དགོངས་པ་མ་རྟོགས་པ། མེ་ལོང་གི་གཟུགས་བརྙན་དཀར་ནག་ཤར་བ་ལྟར་འཁོར་འདས་བདེ་སྡུག་གི་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་མེད་སྣང་འཁྲུལ་པའི་རང་བཞིན་དུ་མཐོང་བས། (༤༤)འཁོར་འདས་གཉིས་ཀ་གདོད་མའི་གཞི་ཐོག་ཏུ་མཉམ་དུ་གྲོལ་དགོས་པར་འདོད་དོ། །ཅིས་མངོན་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་འོ་ཞེས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནས་བཤད་མོད། དེའི་དོན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བཟང་སྣང་མེད་སྣང་འཁྲུལ་པ་དེ་ཡང་གདོད་མར་ཐིམ་པའི་གནས་ལུགས་ལ་ཟེར་རོ། །ཡང་བར་དོའི་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་སུ་སྣང་བ་རང་སྣང་དུ་ཤེས་པས་གྲོལ་དུས་ནའང་ཤེལ་གྱི་ཕྱི་འོད་ནང་གསལ་དུ་ཐིམ་པ་ལྟར། གདོད་མའི་གཞི་ལ་བཙན་ས་ཟིན་པར་བཤད་པས་ཀྱང་ཤེས་སོ། །མདོར་ན་གདོད་མའི་གཞི་དེ་གང་དུ་ཡང་མ་གྲུབ་ལ། གང་གི་འང་འཆར་གཞི་བྱེད་པ་མེ་ལོང་དང་འདྲ་བའོ། །
གཉིས་པ་དོན་ལ་གཉིས་ལས། མ་དག་པའི་གཞི་བྱེད་ལུགས་ནི། གདོད་མའི་གཞི་ནང་གསལ་ངོ་བོ་རང་བཞིན་ཐུགས་རྗེ་གསུམ་ལས། ངོ་བོ་རིས་མེད་སྟོང་པའི་རང་མདངས་ཀྱི་ཕྱིར་ཡུལ་ནམ་མཁའ་སྟོང་པ་ཀུན་གྱི་གོ་སྐབས་འབྱེད་པའི་ཡུལ་གྱི་འཁྲུལ་གཞི་བྱེད་ལ། ངོ་བོ་རིག་སྟོང་ཕྲ་མོས་ནང་དུ་ཀུན་གཞིའི་ཡུལ་ཚོགས་བརྒྱད་ཀུན་གྱི་རྟེན་བྱེད་པའི་འཁྲུལ་ཡུལ་བྱེད་དོ། །རང་བཞིན་གསལ་མདངས་འོད་ཀྱི་རང་བཞིན་ལས་འོད་གཉིས་སྣང་བའི་རང་བཞིན་གྱི་འོད་ཀྱི་ནང་དུ་ལུས་ཀྱི་འཁྲུལ་གཞི་ཁ་དོག་དང་མཚན་མ་རིས་ཅན་དུ་བྱེད་ལ། དེ་ལས་སྣང་བ་གཟུགས་བརྙན་གྱི་འོད་ཀྱིས་ཕྱིར་འབྱུང་བ་བཞི་སོ་སོར་སྣང་བའི་ཡུལ་བྱེད་དོ། །ཐུགས་རྗེས་རིག་རྩལ་མ་འགགས་པར་སྣང་བས། ཕྲ་རགས་གཉིས་ལས། ཀུན་གཞི་ལས་གཡོས་ཚོགས་བདུན་དུ་མ་ཤར་བའི་བར་གྱི་ཤེས་པ་ཡུལ་གང་ལ་འཕྲོས་པའི་སྐད་ཅིག་ལྔ་ལ་སོགས་ཀྱིས་ཤེས་པ་མེ་ལོང་གི་ངོས་ལྟ་བུ་འཆར་གཞིར་ཡོད་པའི་རིག་ཙམ་མ་འགགས་པར་ཕྱི་མའི་སྐད་ཅིག་གི་རྐྱེན་བྱེད་དུ་གྲུབ་ཅིང་། ཤར་ཡུལ་དངོས་སུ་མ་གྲུབ་པས་ཡུལ་གྱི་རྣམ་པ་མི་འཛིན་པས་གཉིད་དུ་འགྲོ་ཁའི་ཤེས་པ་ལྟ་བུ་སྣང་ཡུལ་དུ་ཡོད་ཀྱང་འཛིན་ཡུལ་དུ་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྲ་བའི་རྟེན་དུ་འཁྲུལ་ལ། དེ་ལས་སྐད་ཅིག་གཉིས་པར་ཉོན་མོངས་པ་དང་ལུང་མ་བསྟན་དང་། གཟུགས་དང་། སྒྲ་དང་། དྲི་དང་། རོ་དང་། རེག་བྱའི་ཡུལ་བདུན་པོ་ལ་དགག་སྒྲུབ་ཀྱི་རྣམ་པར་སྐྱེས་པའི་ཤེས་པ་རགས་པ་ཚོགས་བདུན་གྱི་རྟེན་དུ་འཁྲུལ་པས། འཁོར་བའི་བག་ཆགས་སྣ་ཚོགས་སུ་ཀུན་གཞི་ལ་སོགས་པར་བྱེད་དོ། །འདི་(༤༥)ལྟར་ད་ལྟ་ཉིན་དུས་ཤེས་པ་འཕྲོ་བ་ན་ཡང་ཀུན་གཞི་ལས་མཆེད་དེ། ཡུལ་དང་མཐུན་པའི་ཚོགས་སུ་འཆར་ལ་མཚན་དུས་གཉིད་ལ་འགྲོ་བ་ནའང་། ཀུན་གཞི་ལ་ཐིམ་ནས་ཀུན་གཞི་གདོད་མའི་དབྱིངས་སུ་དར་ཅིག་ཐིམ་པར་འདོད་དེ། དེ་ཡང་ཕྱོགས་རེའི་དཔེར་མཚོན་ན། སྐྱེས་བུ་གཅིག་ངལ་བསོ་བ་ལྟ་བུའི་ཚེ་ཤེས་པ་དར་ཅིག་གང་དུ་ཡང་མི་རྟོག་པར་ལུང་མ་བསྟན་དུ་གནས་པ་ཀུན་གཞི། དེ་ལས་དར་ཅིག་སྣང་ཡུལ་མ་འགགས་པར་ལམ་མེ་གསལ་ཡང་། དེར་འཛིན་མ་ཞུགས་པས་གསལ་ལ་རྟོག་མེད་ཀྱི་རྣམ་པ་དེ་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ། དེ་ལ་སྒྲ་ལྷང་ངེ་བ་ལྟ་བུ་ལ་ཡིད་རྩེར་བྱུང་ནས་སྙན་མི་སྙན་དུ་རྟོག་པ་དེ་རྣ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྒོ་གཞན་ལ་ཡང་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཡང་མཚན་མོ་ཉལ་དུས། གཟུགས་སྒྲ་དྲི་རོ་རེག་བྱ་ལ་སོགས་པ་ལ་རྟོག་པའི་ཚོགས་བདུན་རགས་པ་སྟེ། གཉིད་དུ་འགྲོ་བའི་ཤེས་པ་གསལ་ལ་རྟོག་མེད་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་ཤེས་སུ་ཐིམ་ནས། ཀུན་གཞིའི་རྣམ་ཤེས་དེ་ཡང་རིམ་གྱིས་རྟོག་མེད་གཉིད་ཀྱི་ཤེས་པ་ཀུན་གཞིར་ཐིམ་ནས། དེ་ཡང་སྐྱེ་མེད་བསམ་ཡུལ་ལས་འདས་པའི་ཆོས་སྐུར་ཐིམ་སྟེ་དར་ཅིག་གནས་སོ། །དེ་ཉིད་ཟིན་པ་ལ་མི་རྟོག་པ་གཞིའི་འོད་གསལ་ཟིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ནས་དེ་ཉིད་ལས་མ་གཡོས་ན་གཉིད་འོད་གསལ་དུ་འཆར་ལ། གཡོས་ན་ཆོས་སྐུ་ལས་ཀུན་གཞིར་མཆེད། ཀུན་གཞི་ལས་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་ཤེས་ལ་རྨི་ལམ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་རྣམ་པ་སྣང་ངོ་། །དེ་ལས་སད་དུས་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་ཤེས་ལས་ཚོགས་བདུན་གྱི་རྣམ་པར་འཆར་ཏེ། ཉིན་དུས་དགག་སྒྲུབ་ཀྱི་ཡུལ་ལ་སྤྱོད་པའོ། །
གཉིས་པ་དག་པའི་གཞི་བྱེད་ལུགས་ནི། གདོད་མའི་གཞི་ངོ་བོ་རང་བཞིན་ཐུགས་རྗེ་གསུམ་གྱི་ངོ་བོ་སྟོང་གསལ་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བ་དེས་ཆོས་སྐུའི་གཞི་བྱེད་དོ། །རང་བཞིན་འོད་གསལ་སྣང་སྟོང་ཆེན་པོ་དེས་ལོངས་སྐུའི་གཞི་བྱེད་དོ། །ཐུགས་རྗེ་མ་འགགས་རིག་པ་དང་བཅས་པ་དེས་སྤྲུལ་སྐུའི་གཞི་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་འཁོར་འདས་གང་དུ་སྣང་ཞིང་གསལ་བའི་དུས་ནའང་ངོ་བོ་རང་བཞིན་ཐུགས་རྗེ་གསུམ་ལས་མ་འདས་ཏེ། སྐུའི་རྒྱུད་ཟ་འོག་བེར་ཁྱིམ་གྱི་ལེའུ་ལས། རྟོགས་ཏེ་སངས་རྒྱས་པའི་དུས་ནའང་ངོ་བོ་རང་བཞིན་ཐུགས་རྗེ་གསུམ་ལས་མ་འདས་སོ། །འཁྲུལ་ཏེ་འཁོར་བར་འཁྱམས་པའི་དུས་(༤༦)ནའང་ངོ་བོ་རང་བཞིན་ཐུགས་རྗེ་གསུམ་ལས་མ་འདས་སོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །