འཁོར་ལོ་ཐ་མའི་མཚན་ཉིད།
འཁོར་ལོ་ཐ་མའི་མཚན་ཉིད་ནི། སྟོན་པས་གསུངས་པའི་དམ་ཆོས་གང་ཞིག་མ་ངེས་པའི་རིགས་ཅན་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཚུལ་གྱིས་རྗེས་སུ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་
འཁོར་གསུམ་རྣམ་དག་གི་གཏམ་གཙོ་བོར་སྟོན་པ་སྟེ། དེའི་མཚན་གཞི་ནི། ཕལ་པོ་ཆེ་དང་ལང་ཀར་གཤེགས་སོགས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོའི་གཏམ་གཙོ་བོར་སྟོན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་གསུང་རབ་རྣམས་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་ལེགས་པར་རྣམ་པར་ཕྱེ་བའི་ཆོས་འཁོར་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀུན་བརྟགས་གཞན་དབང་ཡོངས་གྲུབ་གསུམ་དུ་ལེགས་པར་ཕྱེ་ནས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལ་འཁོར་ལོ་ཐ་མའི་དངོས་གཞི་ནི། དོན་དམ་པར་ཚད་གཟུང་ཅི་ཞིག་ཀྱང་། རང་རེ་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མཐོང་ཐོས་ཀྱི་ཡུལ་ཙམ་དུའང་། རི་མ་ལ་ཡ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་དང་། ཡངས་པ་ཅན་སོགས་སུ་དུས་མ་ངེས་པར་གསུངས་པས་འདི་ཉིད་ཁོ་ནའོ་ཞེས་མཐའ་གཅིག་ཏུ་གཞག་དཀའ་མོད་ཀྱི། གོང་དུ་མཚན་གཞིར་བཞག་པ་དག་དང་། གཞན་ཡང་དཀོན་མཆོག་བརྩེགས་པ། རྒྱན་སྟུག་པོ་བཀོད་པ། མྱ་ངན་འདས་མདོ་སོགས་དོན་དང་ཚིག་གཉིས་ཀ་རྒྱས་པའི་ལུགས་སུ་སྣང་བས་གཞག་ཏུ་རུང་ངོ་། །དེ་ཡང་ཐེག་པ་ཆེ་ཆུང་གི་མདོ་སྡེ་ཕལ་ཆེ་བ་ཞིག་ལས་དགོངས་པ་ཅན་དུ་གསུངས་པ་མང་པོ་འདི་དག་ཏུ་གསལ་བར་བསྟན་པ་ཤས་ཆེ་སྟེ། དཔེར་ས་འདུལ་བའི་(ལང་གཤེགས)མདོར། དགེ་སློང་དག་གིས་རུང་བའི་ཤ་བཟའ་བར་གནང་བ། རྣམ་གསུམ་དག་པའི་ཤ་འདི་ནི། །མ་བརྟགས་པ་དང་མ་བསླངས་དང་། །མ་བསྐུལ་
བ་ནི་ཡོངས་མེད་པས། །དེ་ཕྱིར་ཤ་ནི་མི་བཟའོ། །ཞེས་སོགས་ཀྱིས་དགོངས་པ་ཅན་དུ་བསྟན་པ་སོགས་མང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་སློབ་དཔོན་ཐོགས་མེད་སྐུ་མཆེད་སོགས་ཀྱི་བཞེད་པ་དང་མདོ་སྡེ་དགོངས་པ་ངེས་འགྲེལ་གཟུངས་དབང་གི་མདོ་སོགས་དང་། གཞན་ཡང་འཁོར་ལོ་ཐ་མའི་མདོ་སྡེ་ཕལ་ཆེར་ལས། འཁོར་ལོ་བར་པར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ། མ་སྐྱེས་པ། མ་འགགས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་རྣམས་དགོངས་པ་ཅན་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་འཁོར་ལོ་ཐ་མ་ཉིད་ངེས་དོན་མཐར་ཐུག་ཡིན་གྱི་གཞན་གྱི་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སོ། །དེ་བས་ལུགས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བར་པ་དྲང་དོན་དུ་འཇོག་པའི་རིགས་པའང་མདོ་དང་བསྟན་བཅོས་རྣམས་སུ་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པར་འབྱུང་མོད་ཀྱི་གཙོ་བོར་ནི། ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་བསྟན་པ་སྒྲ་ཇི་བཞིན་པར་བཟུང་ན་གཞན་གྱི་དབང་དང་། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང་མེད་པར་ཐལ་བས། དེ་ལྟ་ན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་དག་ཀྱང་མི་དམིགས་པར་ཐལ་ལོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ས་བོན་ཐམས་ཅད་པའི་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་ཤེས་དེ་ཉིད་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་རྟོག་གིས་བསྡུས་པའི་རྣམ་པར་རིག་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གཞན་དབང་དུ་གྱུར་པ་དེ་ལ་དོན་དུ་བཟུང་བས་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་དག་དམིགས་པ་ཡིན་གྱི། གཞན་དབང་དེ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཡིན་ན་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུའང་ཡོད་པ་མི་རིགས་པས། དེ་ལྟ་ན་དེ་ལས་དམིགས་པའི་ལས་དང་ཉོན་
མོངས་པའང་འབྱུང་བར་མི་རིགས་སོ། །དེས་ན་གཞན་དབང་སྒྱུ་མའི་དཔེ་བརྒྱད་ལྟ་བུར་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་ཅིང་། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དོན་བྱེད་ལ། དེ་ཉིད་དོན་དུ་སྣང་བའི་རྣམ་རིག་ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུའང་མེད་པ་ཁོ་ནའོ། །གཞན་དབང་ཀུན་བརྟགས་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཡོངས་གྲུབ་དེ་བཞིན་ཉིད་གཟུང་འཛིན་གཉིས་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོའམ་རིགས་སུ་བརྗོད་པ་སྟེ། དེ་མེད་དུ་ཟིན་ན། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་སྣང་བའི་ཚོགས་བསགས་ཤིང་སྒྲིབ་པ་སྦྱངས་ནས་མཐར་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པ་སོགས་རྣམ་བྱང་གི་ལམ་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པའི་རྣམ་གཞག་དགོས་པ་མེད་པར་ཐལ་བས་དེ་ནི་ངེས་པར་དོན་དམ་བདེན་གྲུབ་ཏུ་ཡོད་དོ། །འོ་ན་ཅིའི་ཕྱིར་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་གསུངས་ཤེ་ན། རྒྱུ་མཚན་ཡོད་དེ། ཀུན་བརྟགས་པའི་ཆོས་རྣམས་མཚན་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ། གཞན་དབང་གི་ཆོས་རྣམས་སྐྱེ་བ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ། ཡོངས་གྲུབ་ཀྱི་ཆོས་ནི་དོན་དམ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཡིན་པར་དགོངས་ཏེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགོས་པ་ནི། གཙོ་བོར་ཆོས་ལ་བདག་ཏུ་འཛིན་པའི་ལྟ་བ་ངན་པ་གཞོམ་པའི་གཉེན་པོར་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སོགས་ཀྱིས་ལེགས་པར་བཤད་དོ། ཁྱད་པར་སློབ་དཔོན་ཀླུ་སྒྲུབ་ཡབ་སྲས་རྣམས་ཀྱིས་ནི། ཡུམ་(བརྒྱད་སྟོང་པ་)ལས། བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་སྲིད་དུ་གང་གིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདིས་ཆོས་གང་ཡང་མི་སྐྱེད་མི་འགོག་པ་དང་། ཆོས་
ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མ་མཆིས་པ་དང་། འགོག་པ་མ་མཆིས་པའི་སླད་དུ་ཉེ་བར་གནས་ལ་གནས་པའང་མ་ལགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་ངོ་མཚར་རོ། །ཞེས་དང་། རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་ལྟར་ཡང་འདུ་ཤེས་པར་བགྱིད་ན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་རིང་དུ་བགྱིད། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་སྲོག་ཏུ་བགྱིད། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་གསོབ་ཏུ་བགྱིད་དེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་མི་བགྱིད་པ་ལགས་སོ། །ཞེས་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རབ་འབྱོར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པ་འདི་ཡོངས་སུ་གསལ་བར་བྱས་ན། གཟུགས་ཡོངས་སུ་གསལ་བར་བྱས་པ་མ་ཡིན། ཚོར་བ་མ་ཡིན། འདུ་ཤེས་མ་ཡིན། འདུ་བྱེད་རྣམས་མ་ཡིན། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡོངས་སུ་གསལ་བར་བྱས་པ་མ་ཡིན། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ཡོངས་སུ་གསལ་བར་བྱས་པ་མ་ཡིན། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུ་ཡོངས་སུ་གསལ་བར་བྱས་པ་མ་ཡིན། ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་ཡོངས་སུ་གསལ་བར་བྱས་པ་མ་ཡིན། དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ཡོངས་སུ་གསལ་བར་བྱས་པ་མ་ཡིན། རང་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཡོངས་སུ་གསལ་བར་བྱས་པ་མ་ཡིན། སངས་རྒྱས་ཉིད་ཡོངས་སུ་གསལ་བར་བྱས་པ་མ་ཡིན། ཞེས་དང་། སྡུད་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་ཀྱང་། འདྲེན་པ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་འདི་ཟབ་སྟེ་མཐོང་བར་དཀའ། །སུས་ཀྱང་རྟོགས་པ་མེད་ཅིང་འཐོབ་པར་འགྱུར་མེད་པ། །དེ་ཕྱིར་ཕན་མཛད་བརྩེར་ལྡན་བྱང་ཆུབ་བརྙེས་
ནས་འདི། །སེམས་ཅན་ཚོགས་སུས་ཤེས་སྙམ་ཐུགས་ཁྲལ་ཆུང་བར་མཛད། །སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་གནས་ལ་དགའ་ཞིང་ཡུལ་རྣམས་འདོད། །འཛིན་ལ་གནས་ཤིང་མི་མཁས་བླུན་རྨོངས་མུན་པ་བཞིན། །ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ནི་གནས་མེད་འཛིན་མེད་དེ། །དེས་ན་འཇིག་རྟེན་དག་དང་རྩོད་པ་འབྱུང་བ་ཡིན། །ནམ་མཁའི་ཁམས་ནི་ཤར་གྱི་ཕྱོགས་དང་ལྷོ་ཕྱོགས་དང་། །དེ་བཞིན་ནུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་བྱང་ཕྱོགས་ཕ་མཐའ་ཡས། །སྟེང་དང་འོག་དང་ཕྱོགས་བཅུ་ཇི་སྙེད་རྣམས་ནའང་ཡོད། །ཐ་དད་གྱུར་པ་མེད་ཅིང་བྱེ་བྲག་གྱུར་པ་མེད། །འདས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་གང་མ་བྱོན་དེ་བཞིན་ཉིད། །ད་ལྟར་དེ་བཞིན་ཉིད་གང་དགྲ་བཅོམ་དེ་བཞིན་ཉིད། །ཆོས་ཀུན་དེ་བཞིན་ཉིད་གང་རྒྱལ་བའི་དེ་བཞིན་ཉིད། །ཆོས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་འདི་ཐམས་ཅད་བྱེ་བྲག་མེད། །བདེ་གཤེགས་བྱང་ཆུབ་ཐ་དད་ཆོས་དང་བྲལ་གྱུར་པ། །འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞིག་ཐོབ་འདོད་པ། །ཐབས་དང་ལྡན་པས་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ལ་སྦྱོར། །འདྲེན་པའི་ཤེས་རབ་མེད་ན་ཐོབ་པར་འགྱུར་མ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པ་སོགས་ངེས་དོན་མཐར་ཐུག་ཏུ་བཤད་པའི་ལུང་མཐའ་ཡས་པའི་ཕྱིར་དང་། ཤིན་ཏུ་ཟབ་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་བསྟན་པ་འདི་ལ་རིགས་པའི་གནོད་བྱེད་གང་ཡང་མི་འཇུག་པའི་ཕྱིར་འཁོར་ལོ་བར་པ་ངེས་དོན་མཐར་ཐུག་ཏུ་བཞེད་དོ། །ལུགས་འདིས་བཀའ་ཐ་མ་དྲང་དོན་དུ་འཇོག་སྟེ། རྒྱུ་མཚན། ཡོངས་གྲུབ་དོན་དམ་བདེན་པར་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཡོད་པ་སོགས་འདོད་ན། རྩ་ཤེར་ལས། གལ་ཏེ་སྟོང་མིན་ཅུང་ཟད་ཡོད། །སྟོང་པའང་ཅུང་ཟད་ཡོད་པར་
འགྱུར། །མི་སྟོང་ཅུང་ཟད་ཡོད་མིན་ན། །སྟོང་པའང་ཡོད་པར་ག་ལ་འགྱུར། །རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད། །ལྟ་ཀུན་ངེས་པར་འབྱུང་བར་གསུངས། །གང་དག་སྟོང་པ་ཉིད་ལྟ་བ། །དེ་དག་བསྒྲུབ་ཏུ་མེད་པར་གསུངས། །ཞེས་སོགས་རིགས་པ་མང་པོའི་སྐྱོན་འབབ་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་ལྟར་བསྟན་པའི་དགོས་པ་ཅི་ཞེ་ན། ཟབ་མོའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་བསྟན་པ་ལ་ལོག་པར་བརྟགས་ནས་ཆད་ལྟའི་ཕྱོགས་སུ་གཞོལ་བ་རྣམས་དྲང་བའི་ཕྱིར་རམ། ཡང་ན་ཟབ་མོ་ཉིད་ལ་མི་མོས་པ་དག་དྲང་བའི་ཕྱིར་ཏེ་གོང་དུ་སྨོས་ཟིན་ཏོ། །རྣམ་གཞག་འདི་ལ་རྣམ་རིག་སྨྲ་བ་དག་གིས་མདོའི་ལུང་དང་བཅས་རེ་རྩོད་པ་བཀོད་པ་དག་ལ། མདོའི་ལུང་རྣམས་ནི་བཤད་མ་ཐག་པ་ལྟར་དགོངས་པ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། རིགས་པ་བརྗོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་སྐྱོན་མེད་དེ། གཞུང་སྔ་མ་དེ་ཉིད་ལས། གང་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་རུང་བ། །དེ་ལ་ཐམས་ཅད་རུང་བར་འགྱུར། །གང་ལ་སྟོང་ཉིད་མི་རུང་བ། །དེ་ལ་ཐམས་ཅད་རུང་མི་འགྱུར། །ཞེས་དང་། གལ་ཏེ་འདི་ཀུན་མི་སྟོང་ན། །འབྱུང་བ་མེད་ཅིང་འཇིག་པ་མེད། །འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་པོ་རྣམས། །ཁྱོད་ལ་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་པ་སོགས་ཀྱི་རིགས་པ་དུ་མས་སྒྲུབ་པར་མཛད་དོ། །དེས་ན་འཁོར་ལོ་དང་པོ་དྲང་དོན་ཡིན་པར་ནི་ཐེག་ཆེན་གྱི་གྲུབ་མཐའ་དབུ་སེམས་གཉིས་ཀ་བཞེད་པ་མཐུན་ཞིང་། བར་ཐ་ལ་བཞེད་ཚུལ་ཐ་དད་པ་དེ་བཞིན་
ཡང་ལུགས་ཕྱི་མ་གཙོ་བོར་གཟུང་སྟེ། བར་པ་ངེས་དོན་མཐར་ཐུག་དང་། ཐ་མ་དྲང་ངེས་ཅི་རིགས་ཀྱི་ཆ་ཡོད་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །