དེ་ལ་རྩོད་པ་སྤངས་ཚུལ།
གསུམ་པ་དེ་ལ་རྩོད་པ་སྤངས་པ་ལ་གསུམ་ལས། སྣང་མི་སྣང་ལ་བརྟགས་ནས་མི་འཐད་པ་སྤང་། གཅིག་ཐ་དད་ལ་བརྟགས་ནས་མི་འཐད་པ་སྤང་། འཁྲུལ་མ་འཁྲུལ་ལ་བརྟགས་ནས་མི་འཐད་པ་སྤང་བའོ། །
དང་པོ་ལ་གཉིས་ལས། རྩོད་པ་ནི་གདོད་མའི་གཞི་དེ་སྣང་བ་ཡིན་ནམ་མི་སྣང་བ་ཡིན། དང་པོ་ལྟར་ན་རགས་པའི་སྣང་བ་ལྟར་འཁྲུལ་པ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་ཞིང་། གཉིས་པ་ལྟར་ན་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་སུ་སྣང་བ་ཡང་མེད་པར་ཐལ་ལོ་ཞེ་ན། གཉིས་པ་ལན་ནི། ཕྱིར་གསལ་དུ་སྣང་བ་གང་ཡང་མེད་ཅིང་ངོ་བོ་ཀ་ནས་དག་པས་རགས་པར་ཐལ་བའི་སྐྱོན་མེད། ནང་གསལ་དུ་སྐུ་གསུམ་འདུ་འབྲལ་མེད་པས་ཡེ་ཤེས་སུ་སྣང་བ་མེད་པར་ཐལ་བའི་སྐྱོན་གཉིས་པོ་གང་ཡང་མེད་དོ། །གཉིས་པ་ལའང་གཉིས་ལས་རྩོད་པ་ནི། འོ་ན་གདོད་མའི་ངོ་བོ་རང་བཞིན་ཐུགས་རྗེ་གསུམ་པོ་དེ་ངོ་བོ་གཅིག་ཡིན་ནམ་ཐ་དད་ཡིན། དང་པོ་ལྟར་ན་ངོ་བོ་སྟོང་པ་ལྟར་རང་བཞིན་དང་ཐུགས་རྗེ་ཡང་སྟོང་པ་ཁ་དོག་དང་རིག་པ་མེད་པར་ཐལ། དེ་གསུམ་ངོ་བོ་གཅིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལྟར་ན་དེ་གསུམ་འདུ་འབྲལ་མེད་པར་མ་ཡིན་པར་ཐལ། དེ་གསུམ་ངོ་བོ་ཐ་དད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ལན་ནི། ངོ་བོའི་ངོས་ནས་གཅིག་ཐ་དད་གང་དུ་ཡང་མ་གྲུབ་པས་རྩོད་པའི་གཞི་མ་གྲུབ། རང་བཞིན་གྱི་ངོས་ནས་ངོ་བོ་གཅིག་ལ་ལྡོག་པ་ཐ་དད་པས་གཅིག་པའི་སྐྱོན་དང་། ཐ་དད་པའི་སྐྱོན་སོ་སོར་ཐ་དད་པ་མེད་ཅིང་ཐུགས་རྗེའི་ངོས་ནས་ནང་གསལ་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བས་གཅིག་དང་ཐ་དད་ཀྱི་འཛིན་པ་ལས་འདས་ཏེ་ངོ་བོ་གཅིག་ཐ་དད་ཀྱི་རྟོག་པའི་རི་མོ་གདགས་སུ་མེད་དོ། །
གསུམ་པ་ལའང་གཉིས་ལས། རྩོད་པ་ནི། གདོད་མའི་གཞི་དེ་ལ་འཁྲུལ་པ་ཡོད་དམ་མེད། ཡོད་ན་གདོད་མའི་གཞི་དེ་ཡང་དག་པའི་གནས་ལུགས་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ན། ཅིའི་ཕྱིར་འཁྲུལ་པ་ཡོད། མེད་ན་འཁྲུལ་པ་རྒྱུ་མེད་པར་ཐལ། འཁྲུལ་པའི་བྱུང་ས་ལ་འཁྲུལ་པའི་རྒྱུ་མེད་དེ། དེ་ལས་གཞན་པ་འཁྲུལ་རྒྱུ་མེད་པར་བཏགས་པ་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཉིས་པ་ལན་ནི། གཞི་ལ་འཁྲུལ་པ་གྲུབ་པ་མེད་པས། འཁྲུལ་རྒྱུ་ཡོད་མ་མྱོང་ལ། འཆར་གཞི་མ་འགགས་པས་མེ་ལོང་དང་འདྲའོ། །ཞེས་སྔར་བཤད་ཟིན་ཏོ། །འོ་ན་འཁྲུལ་གཞི་མེད་པ་ལ་འཁྲུལ་(༤༧)པ་མི་འཐད་དོ་ཞེ་ན། གཉིད་རྟོག་མེད་ལ་རྨི་ལམ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་འཆར་གཞི་མ་གྲུབ་བཞིན་དུ་སྣང་བ་དང་། བད་ཀན་གྱི་རྐྱེན་གྱིས་དུང་དཀར་པོ་ལ་སེར་པོའི་གཞི་མེད་ཀྱང་སེར་པོར་སྣང་བའི་འཆར་གཞི་བྱེད་པ་མི་འགལ་བ་བཞིན་ནོ། །ཡང་གདོད་མའི་ཐུགས་རྗེ་ནང་གསལ་གྱི་རིག་པ་ཕྲ་མོ་དེ་ཀུན་གཞིའམ། ཀུན་གཞིའི་ཤེས་པ་ཉིད་དུ་ཐལ། གཞི་གནས་ཀྱི་ཤེས་པ་ཀུན་གྱི་འཆར་གཞི་བྱེད་པའི་ཕྲ་མོར་གནས་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ་གདོད་མའི་གཞི་དེ་འཁོར་འདས་གང་དུ་ཡང་མ་ཆད་པའི་རིག་པ་ཡིན་ལ། སྒྲིབ་པའི་རྟེན་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཀུན་གཞི་ནི་མ་རིག་པའི་ཤེས་པ་ལུང་མ་བསྟན་ལས་སྣ་ཚོགས་པའི་རྟེན་བྱེད་པས་ས་གཞིའམ། ཟ་འོག་གི་འདིང་བ་ལྟ་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་གདོད་མའི་གཞི་གཅིག་པོ་དེས་འཁོར་འདས་རིགས་མི་འདྲ་བ་གཉིས་ཀྱི་སྐྱེ་རྟེན་མི་བྱེད་པར་ཐལ། རྒྱུ་ངོ་བོ་གཅིག་ཉིད་ལས། འབྲས་བུ་རིགས་མི་འདྲ་བ་གཉིས་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་ཏེ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། གཉིས་པ་ལན་ནི། ལྷ་སྦྱིན་གཅིག་ཉིད་གཉེན་དང་དགྲའི་ངོ་བོ་སོ་སོ་ལ་བདེ་སྡུག་གི་བྱེད་པ་ཐ་དད་པ་དེ་ཡང་མི་འཐད་པར་ཐལ། ཤེས་པའི་སྣང་ཡུལ་གཅིག་ལས་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར། གཞན་ཡང་ཤེལ་སྒོང་གཅིག་ཉིད་མཚན་མོ་ཟླ་བ་ཤར་བའི་རྐྱེན་གྱིས་ཆུ་འབྱུང་ལ། ཉི་མ་ཤར་བའི་རྐྱེན་གྱིས་མེ་འབྱུང་བ་བཞིན། གཞི་དེ་ཉིད་རིག་མ་རིག་གི་རྐྱེན་གྱིས་འཁོར་འདས་གཉིས་ཀྱི་འཆར་གཞི་བྱེད་པ་འཐད་དེ། གདོད་མའི་གཞི་དེ་ལ་འཁོར་འདས་གང་དུའང་མ་གྲུབ་པར། རང་བྱུང་བདེ་བ་འཁོར་ལོའི་རྒྱུད་ལས། ད་ཡང་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་ཉོན། །སངས་རྒྱས་སེམས་ཅན་གཞི་ལ་མེད། །འཁྲུལ་དང་རྟོག་པ་མེད་པའི་དུས། །མཚོན་ཚིག་བརྗོད་པའི་ཡུལ་མེད་པས། །ཞེས་སོ། །འཁོར་འདས་གཉིས་ཀྱི་འཆར་གཞི་ཡིན་པར། ཡེ་ཤེས་ནམ་མཁའ་མཉམ་རྒྱུད་ལས། ད་ཡང་འདུས་པའི་འཁོར་རྣམས་ཉོན། །རང་བྱུང་ངོ་བོ་ཉིད་སྐུ་ནི། །འདུ་འབྲལ་མེད་ཕྱིར་འཁོར་འདས་གཞི། །ཆོས་རྣམས་ཀུན་གྱི་རྩ་བ་ནི། །ཡེ་ནས་རང་བྱུང་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ། །ཅེས་པ་དང་། གཅིག་ཤེས་ཀུན་གྲོལ་གྱི་རྒྱུད་ལས། སྟོང་གསལ་ཏི་ལ་ཉག་གཅིག་འདི། །འཁོར་འདས་ཀུན་གྱི་རྩ་བ་ཡིན། །ཞེས་པ་དང་། ཀློང་གསལ་ལས། ཆོས་རྣམས་མ་ལུས་ཐམས་ཅད་ཀུན། །རྩ་བ་ཐིག་ལེ་གཅིག་ལས་(༤༨)གྱེས། །ཞེས་སོ། །དེ་ལྟ་བུའི་གཞི་དེ་ཀ་དག་ཡིན་ནམ་ལྷུན་གྲུབ་ཡིན་ཞེ་ན། ངོ་བོ་ཀ་ནས་དག་པ་ལ། ཡོན་ཏན་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། སྒྲོན་མ་རྣམ་བཀོད་ལས། ཀ་དག་ལྷུན་གྲུབ་དོན་ལ་གདོད་ནས་རྣམ་པར་དག །ཅེས་སོ། །མདོར་ན་གདོད་མའི་གཞི་དེ་ངོ་བོ་ཡེ་ནས་སྟོང་པས་དངོས་པོ་དང་མཚན་མར་མ་གྲུབ། ཀུན་གྱི་གོ་འབྱེད་པས་སྟོང་པ། ཡོངས་ལ་ཁྱབ་པའི་བདག་ཉིད་དུ་གནས། རང་བཞིན་འོད་དུ་གསལ་བས་ཕྲ་རགས་ཀྱི་འབྱུང་བ་ལས་འདས། སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་གསལ་བ། འཚེར་བ། ལྷུན་སྡུག་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་རྫོགས། ཐུགས་རྗེ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པས་ཀུན་གཞི་ཚོགས་བརྒྱད་ཀྱི་ཡུལ་ལས་འདས། རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པས་མཁྱེན་པ་བརྩེ་བ། མཛད་པའི་ཕྲིན་ལས་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་འཆར་གཞི་བྱེད་པའོ། །དེ་ཡང་ངོ་བོ་སྟོང་པས་རྟག་པའི་མཐར་མ་ལྷུང་། རང་བཞིན་གསལ་བས་ཆད་པའི་མཐར་མ་ལྷུང་། ཐུགས་རྗེ་ཀུན་ལ་ཁྱབ་པས་སྐུ་གསུམ་འདུ་འབྲལ་མེད་པའོ། །འོ་ན་གཞི་དེ་ལྟ་བུ་ལ་འཁོར་འདས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འཆར་གཞི་བྱེད་པ་ཅི་ཡིན་ཞེ་ན། ས་གཞི་གཅིག་པོ་འདི་ལས་རྩི་ཤིང་སྣ་ཚོགས་སྐྱེ་བའི་འཆར་གཞི་བྱེད་པ་ཅི་ཡིན། མེ་ལོང་གཅིག་པོ་འདི་ལས་གཟུགས་སྣ་ཚོགས་པའི་འཆར་གཞི་བྱེད་པ་ཅི་ཡིན་ཞེས་དྲིའོ། །དེ་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་དང་འཆར་བའི་གཞིར་དང་པོ་ནས་གྲུབ་བོ་ཞེ་ན། འདིར་ཡང་གདོད་མའི་གཞི་དེ། རྒྱ་ཆད་ཕྱོགས་ལྷུང་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་འཁོར་འདས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འཆར་གཞི་ཆེན་པོར་ཡེ་ནས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་བོ་ཞེས་ལེགས་པར་ལན་ཐེབས་སོ། །དེ་ལྟ་བུའི་གཞི་དེ་ཀུན་གྱི་ཐོག་མར་གང་གིས་ཤེས་ན། ཀློང་གསལ་ལས། འཁོར་དང་འདས་པའི་ཐོག་མར་ནི། །རང་བྱུང་ཡེ་ཤེས་འདི་ལྟ་བུ། །སུས་ཀྱང་མ་བྱས་རང་བྱུང་ངོ་། །ཞེས་སོ། །དེ་དག་གི་གདོད་མའི་གཞི་རྒྱས་པར་བཤད་ཟིན་ཏོ། །