གདམས་ཁྲིད་ཉམས་ལེན་གྱི་རིམ་པས་གྲོལ་བར་བྱ་བ།
ལྟ་སྒོམ་སྤྱོད་པ་འབྲས་བུ་བཞི།
[3]གསུམ་པ་གདམས་ཁྲིད་ཉམས་ལེན་གྱི་རིམ་པས་གྲོལ་བར་བྱ་བ་ལ་གཉིས་ཏེ་གོ་དོན་སྤྱིར་བསྟན་པ་དང་། ཉམས་སུ་བླངས་ཚུལ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པའོ། །-1-དང་པོ་ལ་ལྟ་སྒོམ་སྤྱོད་པ་འབྲས་བུ་སྟེ་བཞིའོ ། །དང་པོ། ལྟ་བའི་ངོ་བོ། ཤེས་བྱ་གཤིས་ཀྱི་གནས་ལུགས་རྟོགས་པའི་དོན་གྱིས་མ་ནོར་བར་མཐོང་བའོ། །ངེས་ཚིག་ནི། དོན་ལ་བློ་སྤྱོད་པས་ལྟ་བའོ། །དབྱེ་ན། འཇུག་ཐབས་རྒྱུའི་ལྟ་བ་རང་ངོ་ཡང་དག་མ་ཡིན་པ་ཐེག་པ་བརྒྱད་དང་། བཞུགས་དོན་འབྲས་བུའི་ལྟ་བ་ཨ་ཏི་ཡོ་ག་ཡང་དག་པའི་ཐེག་པ་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་ལྷུན་གྲུབ་ཆེན་པོ་སྟེ་གཉིས་སོ། །དཔེ་དོན་གྱི་ངོ་བོ་ལ་སོ་སོར་འཛིན་པ་དང་། རྒྱ་ཆད་ཕྱོགས་ལྷུང་མེད་པ་གཉིས་ཏེ། བཤད་རྒྱུད་ལས། རིགས་ཀྱི་བུ་ལྟ་བའི་ངོ་བོ་ནི་སོ་སོར་དབྱེ་བ་ལས་ཤེས་པར་བྱའོ། །ངེས་པའི་དོན་ལྟ་བ་རང་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ངོ་བོ་ནི། ཕྱོགས་ལྷུང་མེད་པའི་ཤེས་རབ་བོ། །ལྟ་བའི་ངེས་ཚིག་ནི། ཡང་དག་པའི་ཤེས་བྱ་གྲུབ་པའི་མཐར་གྱུར་པས་ན་ལྟ་བའོ། །དབྱེ་ན་གཉིས་སོ། །ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང་། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ལྟ་བའོ། །ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ནི་ཨ་ཏི་ཡོ་གའོ། །ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་ཨ་ནུ་ཡོ་ག་མན་ཆད་དོ། །ལྟ་བའི་དཔེ་ནི་གཉིས་ཏེ་ཡང་དག་པའི་དཔེ་ནི་མན་ཤེལ་སྣང་བ་ལྟ་བུའོ། །ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་དཔེ་ནི་དོན་དམ་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུ་ཀུན་རྫོབ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་གཉིས་ཨ་ནུ་མན་ཆད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡན་ཆད་ཀྱི་དཔེའོ། །ཉན་ཐོས་རང་རྒྱལ་གྱི་དཔེ་ནི། འཛིན་པའི་དཔེ་
ཆུ་བོ་ལྟ་བུ་སྐད་ཅིག་མར་མི་རྟག་པའི་དཔེ་གློག་བཞིན་ནོ། །ཡུལ་གཟུང་བའི་དཔེ་གཡག་རྔ་དང་ནེའུ་སིང་ལྟ་བུའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ལེགས་པར་ཟུང་ཞིག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡན་ཆད་ཀྱི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་དཔེ་རྒྱས་པར་བསྟན་ན་སྐྲ་ཤད་ཆུ་ཟླ་ལ་སོགས་མེད་སྣང་བཞིན་དང་། ཀྲཱ་ཡར་རྗེ་དང་འབངས་ལྟ་བུ། ཡོ་ག་སྤུན་དང་གྲོགས་ཀྱི་དཔེ། མ་ཧཱ་ཡོ་ག་རང་གཅིག་པུས་མདའི་ལན་དུ་འབན་འཛུགས་པ་ལྟ་བུ། ཨ་ནུ་ཡོ་ག་ཕོ་མོ་སྙོམས་འཇུག་བྱེད་པ་བཞིན། ཨ་ཏི་ཡོ་ག་ལྟ་བ་བྱ་རྩོལ་ལས་འདས་པ་ཁྱུང་ཆེན་མཁའ་ལ་ལྡིང་བ་ལྟ་བུའོ། །ཞེས་སོ། །དེ་ཡང་ཨ་ཏི་པས་ལྟ་བ་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་རང་གདངས་འཁོར་འདས་སུ་ཤར་བ་གཞི་ནས་དག་པའི་དཔེ་ཤེལ་ལས་དེའི་འོད་སྣང་བ་ལྟ་བུར་ངོ་སྤྲད། ལྟ་བ་ཡིན་ཐོག་ཏུ་བསྒོམས་པས་ཀློང་དུ་གྱུར་པ་ཁྱུང་ཆེན་ནམ་མཁར་ལྡིང་བ་ལྟ་བུར་ལ་བཟླ་བའོ། །མཚོན་ཚིག་ངོས་བཟུང་བ་ནི། བཤད་རྒྱུད་ལས། ངས་བསྟན་རྒྱུད་ལུང་ཐམས་ཅད་དུ། །ལྟ་བ་ཞེས་པའི་ཚིག་རྣམས་དང་། །གྲུབ་མཐའ་ཞེས་པའི་ཚིག་རྣམས་དང་། །ཡང་དག་ཅེས་པའི་ཚིག་རྣམས་དང་། །མཐར་ཐུག་པ་དང་མཐར་ཕྱིན་དང་། །འབྲས་བུ་ཞེས་སུ་གང་བྱུང་ཡང་། །དེ་མཚོན་ཚིག་ཏུ་བསྡུས་པ་ཡིན། །ཞེས་སོ། །སྒོམ་པ་ལའང་ལྔ་སྟེ། དེ་ཉིད་ལས། རྡོ་རྗེ་འཛིན་པ་ངེས་ཟུང་ཞིག །ངོ་བོ་ངེས་ཚིག་དབྱེ་བ་དང་། །མཐུན་དཔེ་བརྗོད་པའི་ཚིག་ཏུ་བསྟན། །ངོ་བོ་རྩེ་གཅིག་གནས་པ་ཡིན། །བསྒོམ་པའི་ངེས་ཚིག་རྣམ་པ་བཞི། །དོན་ལ་དམིགས་པས་བསྒོམ་པ་ཡིན། །མ་ཡེངས་པས་ན་བསྒོམ་པ་ཡིན། །མི་འབྲལ་གནས་པས་
བསྒོམ་པ་ཡིན། །གོམས་ཤིང་འདྲིས་དང་མི་འཕྲོ་བའོ། །དབྱེ་བ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བསྟན། །མཚན་བཅས་མཚན་མེད་གཉིས་ཡིན་ནོ། །མཚན་མེད་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས། །རྩོལ་བ་མེད་པའི་བསྒོམ་ཐབས་དང་། །རྩོལ་བ་མ་བྲལ་བསྒོམ་པའོ། །མཚན་བཅས་ལའང་དེ་བཞིན་ནོ། །བསྒོམ་པ་མཚོན་པའི་དཔེ་བཞི་སྟེ། །མར་མེའི་སྡོང་བུ་མནན་པ་དང་། །ཆུ་དང་འོ་མ་འདྲེས་པ་དང་། །ནོར་བུ་ཆུ་དངས་ལྟ་བུ་དང་། །བུམ་པའི་མར་མེ་ལྟ་བུའོ། །ཀྱཻ་གསང་བདག་ངེས་པར་ཟུང་། །ངས་བསྟན་རྒྱུད་ལུང་ཐམས་ཅད་དུ། །དགོངས་པ་ཞེས་པ་གར་བྱུང་ཡང་། །བསྒོམ་པ་བསམ་གཏན་ཏིང་འཛིན་དང་། མ་ཡེངས་མ་འཕྲོས་འབྲལ་བ་མེད། །གནས་དང་གོམས་དང་འདྲིས་པའི་ངང་། །དེ་རྣམས་གང་བྱུང་འབོད་སྐད་བསྡེབ་ལ་བཤད། །ཅེས་སོ། །དེ་ཡང་ཨ་ཏི་ཡོ་ག་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་མཚན་མེད་དང་། སྤྱིའི་བསྒོམ་པ་ཨ་ནུ་མན་ཆད་བསྐྱེད་རྫོགས་མཚན་བཅས་སོ། །སྤྱི་དོན་སོ་སོའི་གཞུང་དུ་གསལ་ལ། རང་གི་བསྒོམ་པ་ལའང་། དབང་པོ་གསུམ་ལས་ཐ་མ་བསྒོམ་པ་དང་། འབྲིང་རང་གནས་དང་། རབ་བསྒོམ་མེད་རྣམས་དང་། དེ་དག་གི་ངོ་བོ་ལ་བསྒོམ་དུ་མེད་པར་ལ་བཟླ་བས་དེའི་དོན་ཤེས་པར་བྱ་བ། ཐིག་ལེ་ཀུན་གསལ་ལས། ལག་ན་རྡོ་རྗེ་ངེས་ཟུང་ཞིག །བསྒོམ་མེད་ངོ་བོ་ངེས་ཚིག་དང་།༤༨།བསྒོམ་དུ་མེད་པའི་ཚིག་རྣམས་ཀུན། །ངས་བསྟན་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་གྱིས། །ཞེས་སོ། སྤྱོད་པ་ལའང་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་བླང་དོར་མེད་པར་དང་ཡོད་པར་
ཕྱེ་སྟེ། དེ་ཉིད་ལས། སྤྱོད་པའི་ངོ་བོ་ངེས་ཚིག་དང་།༤༩།གར་བྱུང་ངས་བསྟན་བཞིན་དུ་བཤད། །ཅེས་སོ། །འབྲས་བུ་ནི། རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་མཐར་ཕྱིན་པ་དག་གི་དོན། སྔ་མ་ལས། འབྲས་བུའི་ངོ་བོ་ངེས་ཚིག་དང་།༥༠།ངས་བསྟན་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་གྱིས། །ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་རང་དང་སྤྱིའི་ཐེག་པ་གཉིས་ཀྱི་གཞི་ལམ་འབྲས་བུ་ལྟ་སྒོམ་སྤྱོད་འབྲས་བཞི་བསྟན་པ་ནི། གདམས་པ་འདིའི་ཤེས་བྱར་གཏན་ལ་དབབ་པར་བྱ་བའི་གནས་ཏེ། མདོ་ཆིངས་ངེས་པའི་གནད་གལ་པོ་ཆེར་བསྟན་པའོ། །
ཉམས་སུ་བླངས་ཚུལ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བསྟན་པ་ལ་ལྟ་བས་གཏན་ལ་དབབ་པ།
-2- གཉིས་པ་ཉམས་སུ་བླངས་ཚུལ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བསྟན་པ་ལ་བཞི་སྟེ། ལྟ་བས་གཏན་ལ་དབབ། སྒོམ་པས་ངང་བསྐྱང་། སྤྱོད་པས་འཛིན་མེད་དུ་དོར། འབྲས་བུ་རང་ས་བཟུང་བའོ། །〔 1〕དང་པོ་ནི། རིག་པ་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་སྟོང་གསལ་ལྷུན་གྲུབ་ཆེན་པོར་སྤྲོས་པའི་མཐའ་དང་བྲལ་བ། རྟག་ཆད་མཚན་མའི་རིགས་དང་བྲལ་བ། འཁོར་འདས་སྐྱོན་ཡོན་གྱི་རྩིས་དང་བྲལ་བ། ཡེ་ཡིན་ཀ་ནས་དག་པས་དངོས་པོ་དང་མཚན་མར་མ་གྲུབ། རང་བྱུང་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པས་ཡོན་ཏན་རང་རྫོགས་སུ་གནས་པ། སྐུ་གསུམ་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་བརྒྱན་པས་ཆོས་སྐུ་ཐིག་ལེ་ཉག་གཅིག་མི་འགྱུར་བའི་ལྟ་བ་ཐོད་རྒལ་ཆེན་པོ། ཕྱི་ནང་བར་མེད་ ཟང་ཐལ་གྱི་རང་རིག །རྒྱ་ཆད་དང་ཕྱོགས་ལྷུང་མེད་པ་རྒྱལ་བའི་དགོངས 
་པ་དུས་གཅིག་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་
ཡེ་ཤེས། རང་ངོ་སྟོང་གསལ་ལྷུན་གྲུབ་ཆེན་པོའི་ངང་ནས་རང་གདངས་འཁོར་འདས་སུ་སྣང་བ་མ་འགགས་པར་རང་ཤར་བས། ཕྱི་ནང་སྣོད་བཅུད་བདེ་སྡུག་མཐོ་དམན། བདག་གཞན་ཅིར་སྣང་ཐམས་ཅད་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྩལ་ལས་རང་ཤར། རང་སྣང་། རང་གནས། རང་གྲོལ་བས་བླང་དོར་དང་འབད་རྩོལ་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་ཏེ། སྣང་མཚན་རང་གི་རང་གདངས་རང་སྣང་དུ་སྣང་བ་ལས་གཞན་མེད་པས། རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རོལ་པ་དང་། རྩལ་དུ་སྣང་བ་ལ་རང་གྲོལ་བས། རང་ངང་ན་རང་འཕྱོ་བ་ལ་བཟང་ངན་གྱི་རྩིས་མི་གདབ། རྨི་ལམ་གཉིད་ཀྱི་ངང་དུ་འཕྱོ་བ་ལྟར་ཐག་བཅད་ནས། ཕྱི་ནང་སྣོད་བཅུད་ཐམས་ཅད་རིག་པའི་རང་གདངས་མ་དག་པ་མེད་པ། གསལ་སྣང་འཇའ་ཚོན་ལྟ་བུ་སྣང་ལ་རང་བཞིན་མེད་པར་ཕྱི་ན་རང་སེམས་དང་སེམས་ལས་གཞན་མིན་གཞི་མེད་སྟོང་པར་ལ་བཟླ། རང་རིག་རིག་སྟོང་རྩ་བྲལ་ངོ་བོ་སྟོང་པས་གང་དུ་ཡང་མ་གྲུབ། རང་བཞིན་གསལ་བས་གཞི་སྣང་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ། ཐུགས་རྗེ་མ་འགགས་རོལ་པ་ཅིར་ཡང་འཆར་ཞིང་མཐའ་གཅོད། ད་ལྟའི་དུས་ན་རིག་སྟོང་ཆོས་སྐུ་ཟང་མ། རྒྱ་ཆད་ཕྱོགས་ལྷུང་མེད་པའི་ངང་ན་གནས། ངང་ལ་འགྲོ། ངང་ལ་གྲོལ། ངང་ལ་ཉལ། ངང་ལ་ལངས། ངང་ལ་ཟ། ངང་ལ་འཆགས། ངང་ལ་ལབ། ངང་ལ་སེམས། ངང་ལ་རྟོགས། ངང་ལ་བལྟ། ངང་ལ་བསྒོམ། ངང་ལ་སྤྱོད། ངང་ལ་གྲོལ། དཔེར་ན་བྱ་གར་ཕྱིན་ཀྱང་ནམ་མཁའ་ལས་མ་འདས་པ་ལྟར། རྣལ་འབྱོར་པ་ལ་ཅི་སྣང་ཅི་བྱེད་ཐམས་ཅད་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་སུ་བལྟ་བ་རྒྱལ་པོའི་རང་གདངས་ལས་མ་
འདས་པར་ཤེས་པར་བྱེད་པ་ནི། ལྟ་བ་ལ་བཟླ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ལྟ་བས་ཐག་བཅད་པ་ཞེས་བྱ། ལྟ་བས་རང་ངོ་སྤྲད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། ལྟ་བས་གཏན་ལ་དབབ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ་ཀ་ནས་དག་པའི་ངང་ན་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པས། ཐོད་རྒལ་ཆེན་པོ་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་ཡེ་དག་ཆོས་སྐུ་ཟང་ཀ་སྟེ། གཞི་བྲལ་ཡང་པ་ཆེན་པོ་རྒྱ་ཆད་ཕྱོགས་ལྷུང་མེད་པ་གཏན་མེད་ཕྱལ་བ་ཆེན་པོར་རྫོངས་བཅའ་བ་ནི། ཐིག་ལེ་ཀུན་གསལ་ལས། བལྟར་མེད་བལྟ་བའི་དོན་བསྟན་པ། །ཨ་ཏིའི་ལྟ་བ་གཟབ་གཏད་བྲལ། །དངོས་མེད་ཡེ་ཤེས་ཟང་ཐལ་བས། །རང་རིག་ཡེ་ཤེས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ། །དེ་ལས་མ་གཏོགས་གཞན་མེད་པས། །སོ་སོ་རང་རིག་ཡེ་ཤེས་ལ། །ཅིར་སྣང་ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོའི་གདངས། །ཡེ་ཉིད་བཅོམ་ལྡན་རྡོ་རྗེ་འཆང་། །དེ་བས་གཞི་སྣང་རྫོགས་སངས་རྒྱས། །སངས་རྒྱས་ཡུལ་མེད་གཟུང་འཛིན་རྣམ་པར་དག །རང་རིག་ཡེ་ཤེས་རང་གི་གདངས་ལ་ཞུགས། །འབྱུང་བཞི་རང་བཞིན་དག་པའི་ནམ་མཁའ་ལ། །ཆོས་ཉིད་དག་པའི་ནམ་མཁའ་ཡེ་ནས་ཁྱབ། །ཆོས་ཉིད་དོན་གྱི་ནམ་མཁའ་ལ། །རང་རིག་ཡེ་ཤེས་ཉི་མ་ཤར། །ཕྱོགས་རིས་མེད་པར་ཀུན་ཏུ་གསལ། །ཡིད་ཀྱི་རྣམ་རྟོག་ཅི་འགྱུ་ཡང་། །མ་པང་མཚོ་ལ་གསེར་གྱི་ཉ་མོ་འགྱུར། །མ་འགགས་རང་བཞིན་མེད་པའི་དོན། །བལྟས་ཤིང་གསལ་བས་མཐོང་རྙེད་བྲལ། །ཕྱི་ནང་གཉིས་ཀ་ཕྱི་ཉིད་ནང་། །ཟབ་མོ་ཆ་ཤས་རྟོགས་ཡུལ་བྲལ། །ཕྱི་ནང་སྣོད་བཅུད་ཐམས་ཅད་ཀུན། །བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ལ་སྣང་མོད་ཀྱི། །ལྟ་བ་རང་རིག་ཡེ་ཤེས་དངོས་མེད་ཟང་ཐལ་ལ། །དངོས་པོ་
མཚན་མའི་སྒྲིབ་པ་ཡེ་ནས་རྣམ་པར་དག །ཀུན་བཟང་ཞལ་ནི་ཕྱོགས་བཅུ་ཀུན་ཏུ་གཟིགས། །ཡུམ་གྱི་བྷ་ག་བདེ་ཀློང་གཅིག་ཏུ་འཁྱིལ། །དེ་བས་ཁམས་གསུམ་མ་ལུས་ཐིག་ལེ་ཆེན་པོ་གཅིག་གི་ངང་། །ལྟ་བ་རྣམ་དག་རང་རིག་ཡེ་ཤེས་ལ། །སངས་རྒྱས་མེད་པས་སངས་རྒྱས་མིང་ཡང་མེད། །སེམས་ཅན་མེད་པས་ཁམས་དང་འབྱུང་བ་མེད། །མན་ཤེལ་སྐུ་ལྟར་རང་རིག་རྒྱུད་དག་པས། །དྲི་མེད་ཟང་ཐལ་དག་པ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ། །ས་ཆུ་མེ་རླུང་ནམ་མཁར་སྣང་བ་ཡང་། །མ་རྟོགས་བློ་ལ་མཚན་མར་སྣང་མོད་ཀྱི། །སྣང་ལ་རང་བཞིན་མེད་པས་ཡེ་ཤེས་གདངས་སུ་ཤར། །དཔེར་ན་མཁའ་ལ་འཇའ་ཚོན་གསལ་བ་ཡང་། །མཁའ་ལས་ལོགས་ན་མེད་ཀྱང་ལོགས་ལྟར་སྣང་། །ནམ་མཁའི་ངང་ལ་གནས་ཤིང་མཁའ་དང་མི་ཕྱེད་ལྟར། །ཆོས་ཉིད་ཆོས་སྐུ་དབྱེར་མེད་དོན་གྱི་ནམ་མཁའ་ལ། །རང་ཤར་རང་སྣང་རང་གསལ་ཡེ་ཤེས་གདངས། །ལོགས་ལྟར་སྣང་ཞིང་འགག་པ་མེད་པར་གསལ། །གློག་ལྟར་སྣང་ཞིང་འགག་པ་མེད་པར་གསལ། །གསལ་ལ་རྟོགས་མེད་ཡེ་ཤེས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ། །རང་ལ་རང་སྣང་སྣོད་བཅུད་ཡེ་སངས་རྒྱས། །ལས་དང་ཐུགས་རྗེ་མཐའ་གཉིས་རྣམ་པར་དག །ས་དང་རྣམ་ཐར་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ལ་རིང་། །བགྲོད་དུ་མེད་དེ་ཆོས་ཉིད་བྱང་ཆུབ་མཆོག །བགྲོད་པར་འདོད་ན་ཡེ་ཤེས་མཐའ་ལ་རིང་། །མ་བསགས་བཞིན་དུ་ཚོགས་གཉིས་ཡེ་ནས་རྫོགས། །མ་སྦྱངས་བཞིན་དུ་སྒྲིབ་གཉིས་ཡེ་ནས་བྱང་། །མ་བྱུང་མ་སྐྱེས་འོད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ལ། །དགོད་པ་ལྷ་ཡི་དཀྱིར་འཁོར་བསྒོམ་མི་དགོས། །དཀྱིལ་འཁོར་ཁྲོ་གཉེར་ཆ་
ལུགས་ཀྱིས། །ཁྲོ་བདག་ཆེན་པོའི་སྐུ་བསྐྱེད་ནས། །སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཀྱི་བཟླས་པ་དག །ཆུ་བོའི་རྒྱུན་ལྟར་བཟླས་ན་ཡང་། །རང་རིག་ཡེ་ཤེས་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས། །ཡེ་ནས་བྱས་ཟིན་ད་གདོད་བྱ་མི་དགོས། །ཆེད་དུ་བྱར་མེད་ཆེད་དུ་དགག་ཏུ་མེད། །མར་མེའི་སྙིང་པོ་རང་གི་འོད་ལ་གནས་པ་ལྟར། །རང་རིག་ཡེ་ཤེས་རང་གི་གདངས་ལ་གནས། །འདས་དང་མ་བྱོན་ད་ལྟར་སངས་རྒྱས་དང་། །གཉིས་མེད་རོ་གཅིག་ཆུ་ལ་ཆུ་བཞག་བཞིན། །ཞེས་སོ། །དེ་ཡང་རིག་པ་རང་ངོ་ལྷུན་གྲུབ་ཆེན་པོར་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ལྟ་བ་དངོས་ཡིན་ལ། དེའི་རང་གདངས་ལས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྩལ་ཤར་བ་ལས་སྣོད་བཅུད་དུ་སྣང་ངོ་ཅོག་ཕུང་པོ་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་དུ་སྣང་བ་རྣམས་ལྟ་བའི་རྣམ་གཞག་རང་གདངས་སོ་སོའི་ཆ་ཙམ་དུ་རང་བྱུང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ངང་ན་མེད་སྣང་འཇའ་ཚོན། སྤྲུལ་པ་ལྟར་གཞི་མེད་དུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་ལས། ལྟ་བ་དངོས་ནི། དེ་ཉིད་ལས། རིགས་ཀྱི་བུ་མ་འཁྲུལ་བའི་སངས་རྒྱས་ལ། མ་བྱས་པའི་ཆོས་ཉིད་བསྟན་པ་ནི་ཐུགས་ཀྱི་མེ་ལོང་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་ཟག་བཅས་ཀྱི་ཕུང་པོ་འདི། བྱས་པའི་མེ་ལོང་གིས་གཏན་ལ་འབེབས་པ་ལྟར། ཟག་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་འགག་པ་མེད་པར་གསལ་བ། ཀུན་གཞི་མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་གསལ་ལ་དག་པ་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བའི་གཞི་མ་འགགས་པའི་དོན། མགར་བའི་ལག་གི་འདུ་བྱེད་ཀྱིས་མ་བྱས་པར། སྣང་བ་མཐའ་ཡས་ཀྱི་ཐུགས་ཀྱི་ཀློང་ན་རང་བྱུང་དུ་ཤར་བའི་ཤེལ་གྱི་མཆོད་རྟེན་ཁྲི་འཕང་ལྔ་པ་ཐུགས་ཀྱི་མེ་ལོང་དུ་གྱུར་པ་དེ་བརྡའ་བསྟན་པའི་
ཚེ་ཟག་བཅས་ཀྱི་སྒྲོམ་བུའི་ཟག་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་མི་ཐུབ་པར་ཐུགས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མེ་ལོང་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྣང་བའོ། །དེའི་འཁྲུལ་གཞི་མན་ངག་གི་ཏི་ཀ་ཆེན་པོར་གཏན་ལ་ཕབ་པའོ། །དོན་དེ་ནི་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོ་ཡིན་པས། དུས་གསུམ་དུ་འགྱུར་མ་མྱོང་བ་སྟེ། མི་འགྱུར་བའི་ལྟ་བ་ཐོད་རྒལ་ཆེན་པོའོ། །ཞེས་སོ། །རྩལ་སྣང་མ་དག་པ་སོ་སོའི་རང་གདངས་སུ་རྣམ་པར་སྦྱར་ན། དང་པོའང་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ངང་ནས་རང་གདངས་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་སུ་ཤར་བ་སོ་སོ་ལ་བཟུང་བས་དེ་དང་འདྲ་བར་སྣང་བའི་སྣོད་བཅུད་ལུས་སེམས་ཀྱི་སྣང་བ་འདི་མཐར་ཡང་དེའི་ངང་དུ་གྲོལ་དགོས་པས་ནང་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་ལྔ་དག་པར་སྦྱར་བ་ནི། བཤད་རྒྱུད་ལས། སྤྲུལ་པའི་སྣོད་གྱུར་འབྱུང་བ་ལྔ། །རང་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་ཉིད་པས། །ལས་ལ་མ་རྨོངས་ཐབས་ཀྱི་ཞིང་། །གཟུང་འཛིན་མི་གནས་རྣམ་པར་དག །བདག་ཉིད་རང་དོན་མངོན་སངས་རྒྱས་པས་ཆེ། །ཕུང་པོ་ལྔ་རྣམས་སྣང་བ་ཡང་། །རིགས་ལྔའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་སྐུ། །སྐུ་ལྔ་རིན་ཆེན་འོད་དུ་འབར། །མ་བཙལ་རང་ལ་ཡེ་ནས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ། །ཡེ་ཤེས་རང་སྣང་ཡིན་པས་བདག་ཉིད་ཆེ། །རྣམ་ཤེས་བརྒྱད་དུ་སྣང་བ་ཡང་། །སེམས་དཔའ་བརྒྱད་དེ་རང་ལ་རྫོགས། །གཞན་མ་ཡིན་ཏེ་རང་སྣང་ཡིན་པས་ཆེ། །རྣམ་ཤེས་བརྒྱད་ཀྱི་ཡུལ་བརྒྱད་ཀྱང་། །རང་ལ་གནས་པའི་སེམས་མ་བརྒྱད། །མ་བཙལ་རང་ལ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ། །ཡེ་ཤེས་རང་སྣང་ཡིན་པས་བདག་ཉིད་ཆེ། །རང་ལས་བྱུང་ཞིང་རང་ལས་སྣང་། །རང་གདངས་ཡིན་པས་ཡུལ་དང་བྲལ། །ཡུལ་མེད་རང་
སྣང་ཆེན་པོ་ལ། །བགྲོད་དུ་མེད་དེ་ཀུན་ལས་ཆེ། །རང་ཆས་ཡིན་པས་བཙལ་དུ་མེད། །མ་བཙལ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པས་ཆེ། །ཞེས་པ་དང་། རྒྱུད་གསང་བ་སྙིང་པོ་ལས། ཨེ་མ་ཧོ། རྡོ་རྗེའི་ཕུང་པོ་ཡན་ལག་ནི། །རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ལྔ་རུ་གྲགས། །སྐྱེ་མཆེད་ཁམས་རྣམས་མང་པོ་ཀུན། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཉིད། །ས་ཆུ་སྤྱན་དང་མ་མ་ཀཱི། །མེ་རླུང་གོས་དཀར་སྒྲོལ་མ་སྟེ། །ནམ་མཁའ་དབྱིངས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་མ། །{སྲིད་གསུམ་ཡེ་ནས་སངས་རྒྱས་ཞིང་། །}ཐམས་ཅད་མ་ལུས་ཆོས་སོ་ཅོག །སངས་རྒྱས་ཉིད་ལས་གཞན་མ་ཡིན། །སངས་རྒྱས་ཉིད་ལས་གཞན་པའི་ཆོས། །བཙལ་ཀྱང་རྒྱལ་བས་མི་བརྙེས་སོ། །ཞེས་གསུངས།
སྒོམ་པས་ངང་བསྐྱང་བ།
〔 2〕གཉིས་པ་བསྒོམ་པས་ངང་བསྐྱང་བ་ལ་གསུམ་སྟེ། དབང་པོ་རབ་འབྲིང་ཐ་མ་གསུམ་མོ། །དང་པོ་ནི། ལྟ་བའི་དོན་ལ་ངོ་སྤྲད་པ་ཙམ་གྱིས་གྲོལ་ཏེ། གཞི་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ངང་དངས་འདུ་འབྲལ་མེད་པར་བསྒོམ་དུ་ཡོད་མེད་ལས་འདས་ཏེ་ཆོས་སྐུ་ཟང་ཐལ་རྗེན་པའི་ངང་ལ་རང་གནས་ལྷུན་གྲུབ་ཆེན་པོར་དུས་བཞི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་འཁྱིལ་བས་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་སྒོམ་དང་། རྩོལ་བསྒྲུབ་ཀྱི་ཆོས་ལས་འདས་ཏེ། རང་བཞིན་ཆུ་བོ་རྒྱུན་གྱི་དགོངས་པར་བསྟན་པ་ནི། བཤད་རྒྱུད་ལས། ངས་བསྟན་གཉིས་མེད་བདེ་ཆེན་ལ། །བསྒོམ་དུ་ཡོད་མེད་ཐ་སྙད་རྣམ་པར་དག །ཤེས་རབ་སྟོབས་ཅན་རང་རིག་དོན་རྟོགས་པས། །གཉིས་མེད་བདེ་ཆེན་ངང་དུ་འདུ་འབྲལ་མེད། །མ་བཙལ་བཞག་པས་ངང་ལ་མ་གཡོས་
གསལ། རྒྱུན་ཆད་མེད་པས་ཆུ་བོ་གངྒཱ་བཞིན། །དབང་པོ་ཡང་རབ་དོན་དུ་དེ་བསྟན་ནོ། །ཞེས་སོ། །དབང་པོ་འབྲིང་། བསྒོམ་མེད་ལ་ཡེངས་མེད་རྒྱུན་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྟན་པ་ནི། ཐག་ཆོད་པས་བསྒོམ་མི་དགོས་པར་ལ་བཟླ་བ་དང་། ངང་ལ་གནས་པས་ཡེངས་སུ་མེད་པར་རང་གནས་པར་ལ་བཟླ་བ་གཉིས་ཏེ། རིག་པ་ལྷུན་གྲུབ་ཟང་ཀ་ཡིན་པས་བསྒོམ་དུ་མེད་ལ་བསྒོམ་མི་དགོས་བསྒོམས་པས་བཟང་དུ་མི་འགྲོ་བས། རང་གདངས་ཡེ་བབ་གང་གནས་སུ་གཞིར་བཞག་སྟེ་འབད་རྩོལ་བྱ་མི་དགོས་ལ། འཁྲུལ་སྣང་ཡེ་ཤེས་ལྔའི་རོལ་པར་ཤར་བས་སྤང་མི་དགོས། བླང་མི་དགོས། གང་སྣང་བཅོས་བསླད་མེད་པར་སྣང་དུ་ཆུག །དང་པོ་ཡང་གཞི་ལས་ཤར། ད་ལྟ་ཡང་གཞིའི་ངང་ནས་རང་སྣང་། མཐར་ཡང་གཞིར་གྲོལ་བས་ཤེས་བྱ་བུམ་འཇུག་གི་དགོངས་པར་ལ་བཟླ་བའོ། །ངང་ལ་གནས་པས་ཡེངས་སུ་མེད་པར་ལ་བཟླ་བ་ནི། ཕྱི་གང་སྣང་ཡུལ་མེད་དུ་ཕྱམ་གདལ། ནང་གང་ཤར་ཟང་ཀར་རང་ཡལ། བར་ཕྱལ་པ་བར་མེད་དུ་ནང་སངས་གཞི་ཕྱམ་ཕྱམ། དོག་མེར་མེར་རང་གསལ་འཛིན་མེད་དུ་མ་ཡེངས་ཙམ་གྱི་ངང་ལ་གློད་པས་སྣང་བ་བདེན་མེད་དུ་རང་སྣང་། རིག་པ་གཏད་མེད་དུ་རང་གྲོལ། སྒོ་ལྔ་རྒྱ་ཡན་དུ་རང་དངས། ཆོས་ཟད་བློ་ཟད་དུ་ཕྱལ་ཡས་ཏེ་མཚན་མོའང་ཕྱི་ཡུལ་སྣང་རང་སྟོང་དུ་རང་འདུས། རིག་སྟོང་རང་མལ་དུ་གཉིད་ལོག་པས་ཤེས་པ་བུམ་འཇུག་གི་དགོངས་པའོ། །དེ་ལྟར་ཉིན་མཚན་གོམས་པས་བེམ་རིག་བྲལ་དུས་འཁྲུལ་སྣང་ཡེ་ཤེས་སུ་དག་
ནས་ཡེ་ཤེས་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་བུམ་པར་ཐིམ་པ་ནི་ཤེས་བྱ་བུམ་འཇུག་གི་དགོངས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཡང་རིག་པ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ངང་ནས་སྣང་སེམས་ཅིར་སྣང་ཡང་བཟང་རྟོག་གིས་མ་བསླད། ངན་རྟོག་གིས་མ་བསྒྱུར། རང་སངས་སུ་ཡལ་དུ་བཅུག་པས་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ངང་ལས་མི་འདའ་སྟེ། ཕྱི་སྣང་སྲིད་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རོལ་པ་རྩལ་གྱི་རང་གདངས་སུ་ཤེས་པས། ཕྱལ་པ་རང་སྣང་དུ་གྲོལ། ནང་རིག་པ་ཤར་གྲོལ་དུ་རང་ཡལ་བས་ཐུགས་རྗེས་རོལ་པར་རང་དག །ཆེད་དུ་མི་དམིགས་པའི་བསྒོམ་པ་མེད་པས་བསྐྱེད་རྫོགས་སེམས་འཛིན་གྱི་སྒོམ་པ་གཏད་ཡལ། བྱ་གར་ཕྱིན་ཡང་ནམ་མཁའ། ཉ་གར་ཕྱིན་ཡང་ཆུ་བོ། མི་གར་ཕྱིན་ཡང་ས་གཞི་ལས་མ་འདས་པ་ལྟར་རྣལ་འབྱོར་པས་གང་བྱེད་ཅི་བསྒོམ་ཅི་སྤྱད་ཀྱང་། རང་བྱུང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རིག་པ། སྟོང་པ་གསལ་བ་འཛིན་མེད་གསུམ་གྱི་ངང་ལས་མ་གཡོས་པར། སྐུ་གསུམ་རང་རྫོགས་ཆེན་པོར་གྲུབ་སྟེ། ཆོས་སྐུ་རང་མལ་ལས་མ་གཡོས་པ། གཞི་ཐོག་ལྷུན་གྲུབ་ཆེན་པོར་གནས་པས་བསྒོམ་མེད་ཡེངས་མེད་ཆེན་པོའི་ངང་བསྐྱངས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རིག་པ་ཡེ་སངས་རྒྱས་པས་བསྐྱར་ནས་བསྒོམ་མི་དགོས་པར་རང་གི་ངང་ལ་རང་སར་གནས་པས། རང་མལ་ཆོས་སྐུ་ལྷུན་གྲུབ་ཏུ་བསྟན་པ་ནི། བཤད་རྒྱུད་ལས། རྟེན་གྱི་གང་ཟག་ཤེས་རབ་འབྲིང་རྣམས་ལ། བསྒོམ་དུ་མེད་པའི་དགོངས་པ་བསྟན་པ་སྟེ། བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་ཏི་ཀ་ལ་གཞི་བཅའ་འོ། །དེའི་དོན་རྟོགས་ནས་བསྒོམ་དུ་མེད་དེ་ཡོན་
ཏན་ནོ། །དེ་ཡང་རང་ཆས་སུ་གནས་པས་འདུ་འབྲལ་མེད་དོ། །ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་བསྒོམ་བྱ་དང་སྒོམ་བྱེད་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་དང་མཚན་མར་དམིགས་སུ་མེད་དེ། དཔེར་ན་གར་སྤྱིན་ལ་སྦྲང་མའི་འདབ་མ་འབྱར་བ་ལྟ་བུའོ། །ཆོས་ཉིད་ཀྱི་དོན་ཐ་མལ་གྱིས་མི་རྟོགས་པས། སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་ཐ་མལ་གྱིས་མི་གོ་སྟེ། གོང་ལྟར་རྟོགས་དགོས་པས། ཡེངས་སུ་མེད་དེ་སྐྱོན་ཅན་ནོ། །ངེས་པར་རྟོགས་ཙ་ན་ཡེངས་པ་མེད་དེ་ཡོན་ཏན་ནོ། །ཡེངས་པ་མེད་པ་ནི་འདུག་ཀྱང་ཆོས་ཉིད་རང་སྣང་གི་ངང་ལས་མ་གཡོས་ཙམ་དུ་འདུག །འགྲོ་ཡང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་གདངས་ལ། རང་བཞིན་མ་འགགས་པ་ཙམ་དུ་འགྲོ་སྟེ། མར་མེའམ་ཉི་མ་རང་སྣང་དང་ཆས་ནས་འགྲོ་བ་བཞིན་ནོ། །ཉལ་ཡང་ངང་ལས་ཆས་མ་གཡོས་པའི་ཀློང་། རིག་པ་ཟང་ཐལ་གྱི་ངང་ན་རྩལ་གཞི་ལ་འདུས་ཏེ། རང་བཞིན་གཞི་ལ་ཐིམ། མཚན་མ་རང་སར་གྲོལ། དོན་ལ་འབྱོར་པ་ཆེན་པོར་འགྱུར་རོ། །ལངས་ཀྱང་ངང་ལས་མ་གཡོས་པ་ལས། རིག་པ་རང་ཤར་ཏེ་རང་བཞིན་མ་འགགས་པར་གསལ་ལོ། །ཀྱེ་མ་རིགས་ཀྱི་བུ་ལེགས་པར་ཡིད་ལ་ཟུང་ཞིག །སྤྱོད་ལམ་རྣམ་བཞི་ནི་སྤྱད་ཀྱང་རང་གི་གདངས་ལས་མི་འདའ་ཞིང་། ཆོས་ཉིད་ལས་མ་གཡོས་པ་ནི། དཔེར་ན་བྱ་ཡིས་གར་འཕུར་ཀྱང་མཁའ་ལས་འདའ་ས་མེད། ཉ་ཡིས་གར་འཕྱོས་ཀྱང་ཆུ་ལས་འདའ་བ་མེད་པ་དང་། མི་ཡིས་གར་ཕྱིན་ཀྱང་ས་ལས་མི་འདའ་བ་བཞིན། རྣལ་འབྱོར་རྟོགས་ལྡན་ངང་ལས་གཡོས་པ་མེད། རིགས་ཀྱི་བུ། བསྒོམ་བྱ་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དེ་ནི་ལོགས་ན་མེད་དེ། རང་རིག་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཁོ་ནའོ། །
ཤར་བ་ཐམས་ཅད་ནི་རང་ཤར་ཏེ། རིག་པ་ཆོས་སྐུ་སྟོང་པ་དང་། འགག་པ་མེད་པ་དང་། དེ་གཉིས་དབྱེར་མེད་པ་དང་། དེ་ལྟར་ཤེས་པའི་ཤེས་རབ་མི་འགག་པ་དང་། དེ་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པ་དང་མཚན་ཉིད་ལྔར་ཤར་རོ། །དེ་ལྔ་ཡེ་ཤེས་ལྔར་ཤར་རོ། །ཡེ་ཤེས་ལྔ་འོད་དུ་ཤར་རོ། །འོད་ལྔ་རིགས་ལྔར་ཤར་རོ། །རིགས་ལྔ་སྐུ་ལྔར་ཤར་རོ། །སྐུ་ལྔ་ཡབ་ཡུམ་མི་འགག་གོ །ཡབ་ཡུམ་ལྔ་ལ་སེམས་དཔའ་དང་སེམས་མ་མི་འགག་གོ །རིགས་ལྔ་ཡབ་ཡུམ་ལས་སྒོ་ལྔར་ཤར་རོ། །སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་དབང་པོ་དང་རྣམ་ཤེས་སུ་ཤར་རོ། །སེམས་མ་རྣམས་ལ་ཡུལ་དུ་ཤར་རོ། །དེ་ནི་རིག་པ་རང་ཤར་གྱི་དགོངས་པས་སྣང་བ་ལ་རྒྱས་བཏབ་སྟེ། རང་གི་ཡེ་ཤེས་ལས་གཞན་སྣང་གི་རྟོགས་པ་མེད་དོ། །འགག་པའི་དུས་སུ་མཚན་མ་རང་གྲོལ་གྱི་དགོངས་པས་རྩལ་གཞི་ལ་འདུས་ཏེ་ཡུལ་ལྔ་སྒོ་ལྔའི་ངང་དུ་གྲོལ། སྒོ་ལྔ་སེམས་དཔའ་དང་སེམས་མའི་ངང་དུ་གྲོལ། སེམས་དཔའ་དང་སེམས་མ་རིགས་ལྔ་ཡབ་ཡུམ་གྱི་ངང་དུ་གྲོལ། དེ་ལྔ་ཡེ་ཤེས་ལྔ་ཡི་ངང་དུ་གྲོལ། ཡེ་ཤེས་ལྔ་ཡང་རིག་པའི་མཚན་ཉིད་ལྔར་གྲོལ། མཚན་ཉིད་ལྔ་རིག་པ་འཛིན་མེད་རང་གསལ་དུ་གྲོལ། དབང་པོ་གནས་སྡུད་ཀྱི་མན་ངག་སྟེ། འབྱུང་བ་མ་ལ་ཞ། ཡེ་ཤེས་དབྱིངས་སུ་ཐིམ་པའོ། །དེ་ལྟར་གྲོལ་ནས་ངང་ལས་མ་གཡོས་པ་ནི་ཤེས་བྱ་བུམ་པར་ཚུད་པ་སྟེ། ཆོས་ཉིད་ཆོས་སྐུ་དབྱེར་མེད་ཟང་ཐལ་གྱི་བུམ་པ་ན། རང་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་མར་མེ་རླུང་གིས་མ་བསྐྱོད་པ་ལྟར་གསལ་བས། ཤེས་བྱ་བུམ་འཇུག་གི་མན་ངག །གཏི་མུག་གི་གཉིད་ལོག་པའང་
ཤེས་རབ་ཀྱི་དོན་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་འབྱོར་པའོ། །ཐམས་ཅད་འབྱུང་ཡང་རང་ལས་འབྱུང་། སྣང་ཡང་རང་ལས་སྣང་། གསལ་ཡང་རང་ལས་གསལ་ཏེ། དག་ཅིང་གྲོལ་ཡང་རང་གི་ངང་དུ་གྲོལ་བས་ན་ཡེ་ཤེས་རང་དག་ཆེན་པོའོ། །དེ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྣང་བ་རང་སྣང་ལས་གཞན་སྣང་མེད་པའོ། །སྤྲིན་དང་ཁུ་རླངས་བྱུང་ཡང་ནམ་མཁའ་ལས་བྱུང་། སྣང་ཡང་ནམ་མཁའ་རང་ལ་སྣང་། གནས་ཀྱང་ནམ་མཁའི་ངང་ལ་གནས། དག་ཀྱང་ནམ་མཁའི་ངང་དུ་དག །གྲོལ་ཀྱང་ནམ་མཁའི་ངང་དུ་གྲོལ་བ་ལྟ་བུའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འདི་ནི་རང་སྣང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དགོངས་པ་བསྒོམ་མེད་ཡེངས་མེད་ཆེན་པོར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དབང་པོ་ཐ་མ། ཆོས་ཉིད་རང་སྣང་གི་གོལ་ས་བསྟན་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། བསྒོམ་པའི་འཐད་པ་དང་། བསྒོམ་ཚུལ་གཉིས་སོ། །འཐད་པ་ནི། ཐིག་ལེ་ཀུན་གསལ་གྱི་རྒྱུད་ལས། བློ་ཞན་རྣམས་ལ་བསྒོམ་པ་བསྟན། །བསྒོམ་དུ་མེད་པར་མ་ཤེས་ན། །མ་ཚོར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། །བྱ་རྩོལ་འདས་པར་མི་རྟོགས་ཏེ། །རྒྱུན་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་དོན་མི་རྙེད། །བསྒོམ་དུ་ཡོད་པར་མ་ཤེས་ན། །སྐྱེ་བོ་རྣམས་དང་ཁྱད་པར་མེད། །ཐ་མལ་རང་རྒྱུད་གོལ་སར་འགྲོ། །མི་བསྒོམ་བསྒོམ་པའི་དོན་ཤེས་པས། །སངས་རྒྱས་ཉག་གཅིག་དོན་དང་འདུ་འབྲལ་མེད། །བསྒོམ་ལ་མི་བསྒོམ་དོན་ཤེས་པས། །དམིགས་གཏད་བློ་ཡི་མཐའ་ལས་ལྡོག །གཉིས་སུ་མེད་པའི་དོན་རྟོགས་པས། །ཕྱོགས་རིས་འཛིན་པའི་མཐའ་དང་བྲལ། །བསྒོམ་དུ་ཡོད་པའི་དོན་བསྟན་པས། །གནས་ལུགས་གཞི་
ལ་ཟད་སར་ཕྱིན། །ཞེས་སོ། །བསྒོམ་ཚུལ་ལ་གསུམ་སྟེ་བསླབ་ཐབས། བསླབ་བྱ། བསླབ་བྱ་ལོབས་པའི་ཚད་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ནི། བཤད་རྒྱུད་ལས། བསྒོམ་དུ་ཡོད་པའི་དོན་བསྟན་པ། །བསླབ་ཐབས་བསླབ་བྱ་ལོབས་པའི་ཚད། ༤༢ །དེ་ཡིས་ངེས་པ་རྒྱུ་ལ་སྐྱེ། །ཞེས་སོ། །དེ་དག་མན་ངག་ལག་ཁྲིད་དུ་བསྡུ་ན། བསླབ་ཐབས་གསུམ་གྱིས་ཆོས་ཉིད་རང་ངོ་སྤྲད་པ། བསླབ་བྱ་གསུམ་གྱིས་འོད་གསལ་ངང་སྐྱོང་བ། ལོབས་ཚད་གསུམ་གྱིས་དེའི་རྟགས་ཚད་བཟུང་བ་རྣམས་མན་ངག་རིན་པོ་ཆེའི་པྲ་ཁྲིད་དུ་བསྟན་པ་ལྟར་རོ། །
སྤྱོད་པས་འཛིན་ཞེན་གཏོར་བ།
〔 3〕གསུམ་པ་སྤྱོད་པས་འཛིན་ཞེན་གཏོར་བ་ལ། རྣམ་གྲངས་བཅོ་ལྔ་ལ་མཉམ་བཞག་གི་དུས་ན། དགོངས་པ་ཆོས་ཉིད་ལ་གནས་པ་བླང་དོར་མེད་པའི་སྤྱོད་པ། མཚན་འཛིན་མེད་པ་ཆོས་ཉིད་དོན་གྱི་སྤྱོད་པ། གསལ་ལ་རྟོག་པ་མེད་པ་རང་རིག་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱོད་པ། རྩོལ་སྒྲུབ་མེད་པ་ལྟ་བ་དོན་གྱི་སྤྱོད་པ། ངང་ལས་མ་གཡོས་པ་དགོངས་པ་དོན་གྱི་སྤྱོད་པ། རང་གདངས་ལས་མི་འདའ་བ་འབྲས་བུ་དོན་གྱི་སྤྱོད་པ་རྣམ་པ་རིག་ངོར་ཐ་དད་མེད་པར་སྤྱོད་པའོ། །རྗེས་ཐོབ་ལ་གཉིས་ལས། རང་དོན་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རོལ་པར་སྤྱོད་པ་ལ། མཉམ་གཞག་གི་ཉམས་རྗེས་ཐོབ་ཏུ་དྲན་པས་སྤྱོད་པ་ཡིད་ཀྱི་སྤྱོད་པ། རང་གཞན་གྱི་བརྗོད་པ་ལས་རྗེས་མི་སྤྱོད་པ་རང་མལ་དུ་སྟོང་པ་ངང་གི་སྤྱོད་པ། ཐམས་ཅད་བདེན་མེད་
དུ་སྤྱོད་པ་སྒོ་གསུམ་རང་གྲོལ་གྱི་སྤྱོད་པ་གང་ལའང་དངོས་འཛིན་མེད་པ་ཞེན་པ་མེད་པའི་སྤྱོད་པ། གང་སྣང་ལ་སྤྱོད་པའི་རྟོག་དཔྱོད་མི་བྱེད་པ་ཕྱལ་པ་ཟང་ཐལ་དུ་སྤྱོད་པ། ཅི་ལའང་ཆགས་ཞེན་མེད་པ་ཆགས་པ་མེད་པའི་སྤྱོད་པ། སྒོ་གསུམ་ལ་ཆེད་དུ་མི་དགག་ཆེད་དུ་མི་བསྒྲུབ། ཟང་ཀ་རང་ཤར་རྗེས་མེད་དུ་སྤྱོད་པ་གཉིས་སུ་མེད་པའི་སྤྱོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་གཟུང་འཛིན་དང་སྣང་སེམས་ཆོས་ཉིད་དུ་བསྲེའོ། །གཞན་དོན་ཐུགས་རྗེའི་སྤྱོད་པ། གང་ལའང་གཞན་དོན་དུ་འཆར་བ་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོའི་སྤྱོད་པ་དང་སེམས་ཅན་ལ་སྙིང་རྗེ་རང་དབང་མེད་པར་འབྱུང་བས་དོན་བྱེད་པ་ཐུགས་རྗེ་གདུང་བའི་སྤྱོད་པ་གཉིས་ཀྱིས་གདུལ་བྱ་འདུལ་བའི་སྤྱོད་པའོ། །དེ་དག་ཀྱང་། ཀུན་གསལ་ལས། བླང་དོར་མེད་པའི་སྤྱོད་པ་ལས། ༤༣། མ་བཅོས་ངང་ལ་རང་བཞིན་འགག་མེད་སྤྱད། །ཅེས་སོ། །
འབྲས་བུ་རང་ས་བཟུང་བ།
〔 4〕བཞི་པ་འབྲས་བུ་རང་ས་བཟུང་བ་ནི། གནས་སྐབས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ལྟ་བའི་དོན་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བས་དབྱིངས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་དང་པོ་མཐོང་། དེ་ནས་མཆེད། མཆེད་པ་རྫོགས། མཐར་ཟད་པ་བཞིའོ། །དེ་ཡང་ལྷུན་གྲུབ་རང་བཞིན་གྱི་འོད་ཡོད་པས་ཡེ་ཤེས་ལྔའི་གདངས་ཕྱིར་ཤར་བས་འོད་ལྔའི་སྣང་བ་ཐིག་ལེ་དང་བཅས་པ་མཐོང་བའོ། །དབྱིངས་ན་སྐུ་ཡོད་པས་ཐིག་ལེའི་སྣང་བ་དག་གོང་དུ་མཆེད་པ་ལས་འདོགས། ཐིག་ལེ་ནམ་མཁའ་ཁྱབ་པར་ཤར་ནས། མཆེད་པ་རྫོགས་དུས་ཐམས་ཅད་སྐུ་ལྔའི་སྣང་བ་ཞིང་ཁམས་སུ་གསལ་བའོ། །
དེ་དག་ནི་གཟུགས་སྐུའི་གདངས་སམ་རྩལ་ལོ། །ཟད་པ་ནི་རླུང་དག་པས་གདངས་ནང་དུ་ཞ་སྟེ་ཆོས་སྐུའི་རང་གདངས་ནམ་མཁའ་སྤྲིན་མེད་པ་འདྲ་བའི་ངང་ལ་དར་ཅིག་ཟིན་པ་ཟད་པར་གནས་སོ། །དེ་དག་གི་དུས་སུ་སྤྱན་དང་མངོན་ཤེས་དང་ཏིང་འཛིན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཡང་ཐོབ་བོ། །མཐར་ཐུག་གི་འབྲས་བུ་ནི་ཆོས་སྐུའི་གདངས་སུའང་སྣང་བ་མེད་པར་ནང་དབྱིངས་སུ་ལྷུན་གྲུབ་རིན་པོ་ཆེ་རང་ས་ཟིན་པའོ། །དེའང་བཤད་རྒྱུད་ལས། འབྲས་བུ་ནི་ལྟ་བའི་དོན་མངོན་དུ་གྱུར་པ་སྟེ། དེ་ཡི་གནས་ལུགས་བསྟན་པ་ནི། །ཆོས་ཉིད་ཕྱི་ནང་མེད་པར་ཁྱབ། །གཉིས་མེད་ཆོས་སྐུ་རྡོ་རྗེའི་ལུས། །རང་གསལ་འཛིན་མེད་ངང་དུ་གནས། །དེ་ལས་མཁྱེན་པ་མ་འགགས་པས། །རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ། །ཡུལ་གྱི་རང་བཞིན་ཡེ་ཤེས་སྤྱན་གྱི་བུམ་པ་ལྔ། །སྣང་ལ་དངོས་མེད་ནམ་མཁའི་འཇའ་ཚོན་བཞིན། །དེ་ཡི་ནང་ན་སྤྲུལ་སྐུའི་སྐུ་ལྔར་གསལ། །གསལ་ལ་མི་རྟོགས་བུམ་པའི་ནང་གི་མར་མེ་བཞིན། །སྐུ་གསུམ་ནང་གསལ་འདུ་འབྲལ་མེད་པའི་ངང་ན་གནས། །རིག་པ་རང་སྣང་གསལ་བ་ཟང་ཐལ་བས། །སྐུ་གཉིས་ཡུལ་དུ་མི་སྣང་ཞིང་། །ཡོན་ཏན་མ་འགགས་འདུ་འབྲལ་མེད། །སྐུ་གཉིས་མ་འགགས་ཡོད་པའི་མེད་པ་སྟེ། །ཆོས་སྐུ་མི་འགྱུར་མེད་པའི་ཡོད་པ་ནི། །མཁར་གཞོང་བཅུད་དང་མེ་ལོང་གཟུགས་བརྙན་བཞིན། །སྣང་ལ་རང་བཞིན་མེད་པས་མཚན་མའི་སྐྱོན་དང་བྲལ། །མི་སྣང་རང་བཞིན་ཡོད་པས་ཆད་ལྟ་སྟོང་པའི་སྐྱོན་ལས་འདས། །མཐའ་བཞི་ལས་གྲོལ་འཁོར་བ་རྒྱ་ཡིས་ཐེབས། །དོན་ལ་འགྱུར་མེད་རིག་པ་རང་ས་ཟིན། །ཞེས་སོ།། །།