རིགས་བརྗོད་དང་ཚོགས་བརྗོད་ཀྱི་སྒྲའི་ཁྱད་པར་བཤད་པ།
༈ དེས་ན་འདི་ནི་རིགས་དང་ནི། །ཚོགས་པ་བརྗོད་པའི་ཁྱད་པར་ཡིན། །ཞེས་པ་འདི་གང་ལས་འཕྲོས་ན། དེ་ལྡན་རང་གི་ངོ་བོ་དང་། །ཞེས་པའི་སྐབས་སུ་སྤྱི་རྫས་གཞན་བཀག་པ་ལ། འོ་ན། རིགས་བརྗོད་ཀྱི་སྒྲ་དང་ཚོགས་བརྗོད་ཀྱི་སྒྲའི་ཁྱད་པར་མི་འཐད་པར་ཐལ། རིགས་བརྗོད་ཀྱི་སྒྲས་རིགས་སྤྱི་རྫས་གཞན་བརྗོད་བྱར་མི་བྱེད། ཚོགས་བརྗོད་ཀྱི་སྒྲས་ཚོགས་སྤྱི་རྫས་གཞན་བརྗོད་བྱར་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སྤྱི་རྫས་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར་ཟེར་ན། རྩ་བར་མ་ཁྱབ་སྟེ། རིགས་བརྗོད་ཀྱི་སྒྲས་རིགས་ཅན་བརྗོད་བྱར་མི་སྤོང་། ཚོགས་བརྗོད་ཀྱི་སྒྲས་ཚོགས་པ་ཅན་བརྗོད་བྱར་སྤོང་བ་དེ་རིགས་བརྗོད་ཀྱི་སྒྲ་དང་ཚོགས་བརྗོད་ཀྱི་སྒྲའི་ཁྱད་པར་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཞེས་འཆད་པར་བྱེད་པ་ལ། དེས་ན་འདི་ནི་རིགས་དང་ནི། །ཚོགས་པ་བརྗོད་པའི་ཁྱད་པར་ཡིན། །ཞེས་པ་འདི་བྱུང་། ངག་དོན་ནི། རིགས་བརྗོད་ཀྱི་སྒྲ་དང་ཚོགས་བརྗོད་ཀྱི་སྒྲའི་ཁྱད་པར་བཞག་ཏུ་ཡོད་དེ། རིགས་བརྗོད་ཀྱི་སྒྲས་རིགས་ཅན་བརྗོད་བྱར་མི་སྤོང་བ་དང་། ཚོགས་བརྗོད་ཀྱི་སྒྲས་ཚོགས་པ་ཅན་བརྗོད་བྱར་སྤོང་བ་དེ་རིགས་བརྗོད་ཀྱི་སྒྲ་དང་ཚོགས་བརྗོད་ཀྱི་སྒྲའི་ཁྱད་པར་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རིགས་བརྗོད་ཀྱི་སྒྲས་རིགས་ཅན་བརྗོད་བྱར་མི་སྤོང་བའི་གོ་དོན་བཞག་ཏུ་ཡོད་དེ། བུམ་པ་ཞེས་པའི་ངག་དེ་གསེར་བུམ་ལ་དངོས་སུ་འཇུག་པ་དེ་དེའི་གོ་དོན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཚོགས་བརྗོད་ཀྱི་སྒྲས་ཚོགས་པ་ཅན་བརྗོད་བྱར་སྤོང་བའི་གོ་དོན་བཞག་ཏུ་ཡོད་དེ། བུམ་པ་ཞེས་པའི་ངག་དེ་བུམ་པའི་གཟུགས་དྲི་ལ་སོགས་པ་ལ་དངོས་སུ་མི་འཇུག་པ་དེ་དེའི་གོ་དོན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། །
༈ མཐའ་དཔྱད་པ་ལ། ཁ་ཅིག་ན་རེ། རང་ཉིད་དངོས་མིང་དུ་འཇུག་པའི་གཞི་ཡོད་པ་གང་ཞིག །རང་ཉིད་དངོས་མིང་དུ་འཇུག་པའི་གཞི་ཡིན་ན་རིགས་སྤྱི་ཡིན་པས་ཁྱབ་པ་དེ་རིགས་བརྗོད་ཀྱི་སྒྲའི་མཚན་ཉིད་ཡིན། རང་ཉིད་དངོས་མིང་དུ་འཇུག་པའི་གཞི་ཡོད་པ་གང་ཞིག །རང་ཉིད་དངོས་མིང་དུ་འཇུག་པའི་གཞི་ཡིན་ན་ཚོགས་སྤྱི་ཡིན་པས་ཁྱབ་པ་དེ། ཚོགས་བརྗོད་ཀྱི་སྒྲའི་མཚན་ཉིད་ཟེར་ན། དེ་ལ་སྐྱོན་འཕེན་པ་ཁ་ཅིག་ན་རེ། བུམ་པ་ཞེས་པའི་ངག་དེ་ཆོས་ཅན། རང་ཉིད་དངོས་མིང་དུ་འཇུག་པའི་གཞི་ཡིན་ན་ཚོགས་སྤྱི་ཡིན་པས་ཁྱབ་པ་ཐལ། ཚོགས་བརྗོད་ཀྱི་སྒྲ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མ་གྲུབ་ན། བུམ་པ་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་ཅེས་པའི་ངག་དེ་ཚོགས་བརྗོད་ཀྱི་སྒྲ་ཡིན་པར་ཐལ། ཁྱོད་ཚོགས་སྤྱི་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། ཁྱོད་བེམ་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྩ་བར་འདོད་ན། བུམ་པའི་དོན་སྤྱི་ཆོས་ཅན། ཚོགས་སྤྱི་ཡིན་པར་ཐལ། བུམ་པ་ཞེས་པའི་ངག་དངོས་མིང་དུ་འཇུག་པའི་གཞི་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། བུམ་པ་ཞེས་པའི་ངག་གིས་དངོས་སུ་བརྗོད་པའི་གཞི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ན་མ་ཁྱབ། འོ་ན། ཁོ་རང་ལ་བ་ལང་གི་དོན་སྤྱི་ཆོས་ཅན། བ་ལང་ཞེས་པའི་ངག་དངོས་མིང་དུ་འཇུག་པའི་གཞི་ཡིན་པར་ཐལ། བ་ལང་ཞེས་པའི་ངག་དངོས་སུ་འཇུག་པའི་གཞི་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཁྱབ་པ་ཁས། དེར་ཐལ། བ་ལང་ཞེས་པའི་ངག་གིས་དངོས་སུ་བརྗོད་པའི་གཞི་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཁྱབ་པ་ཁས། རྩ་བར་འདོད་ན། དེ་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་ཀྱིས་བ་ལང་གི་བྱ་བ་བྱེད་ནུས་པར་ཐལ། ཁྱོད་བ་ལང་ཞེས་པའི་ངག་དངོས་མིང་དུ་འཇུག་པའི་གཞི་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཁྱབ་སྟེ། སྤྱི་ནས་སྐྱེས་བུ་དོན་བྱེད་པ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། ཁ་ཅིག་ན་རེ། རང་ཉིད་དངོས་མིང་དུ་འཇུག་པའི་གཞི་ཡོད་པ་གང་ཞིག །རང་ཉིད་དངོས་མིང་དུ་འཇུག་པའི་གཞི་ཡིན་ན་རྡུལ་རྫས་བརྒྱད་འདུས་ཀྱི་གོང་བུ་ཡིན་པས་ཁྱབ་པ་དེ། ཚོགས་བརྗོད་ཀྱི་སྒྲའི་མཚན་ཉིད་ཟེར་ན། རྡུལ་རྫས་བརྒྱད་མ་འདུས་ཤིང་རྡུལ་དུ་མ་འདུས་པའི་གོང་བུ་ཞེས་པའི་ངག་དེ་ཆོས་ཅན། རང་ཉིད་དངོས་མིང་དུ་འཇུག་པའི་གཞི་ཡིན་ན། རྡུལ་རྫས་བརྒྱད་འདུས་ཀྱི་གོང་བུ་ཡིན་པས་ཁྱབ་པར་ཐལ། ཚོགས་བརྗོད་ཀྱི་སྒྲ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མ་གྲུབ་ན། རྡུལ་རྫས་བརྒྱད་མ་འདུས་ཤིང་རྡུལ་དུ་མ་འདུས་པའི་གོང་བུ་དེ་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་ཅེས་པའི་ངག་དེ་ཚོགས་བརྗོད་ཀྱི་སྒྲ་ཡིན་པར་ཐལ། ཁྱོད་ཚོགས་སྤྱི་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། ཁྱོད་བེམ་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྩ་བར་འདོད་ན། རྡུལ་རྫས་བརྒྱད་མ་འདུས་ཤིང་རྡུལ་དུ་མ་འདུས་པའི་གོང་བུ་དེ་ཆོས་ཅན། རྡུལ་རྫས་བརྒྱད་འདུས་ཀྱི་གོང་བུ་ཡིན་པར་ཐལ། རྡུལ་རྫས་བརྒྱད་མ་འདུས་ཤིང་རྡུལ་དུ་མ་འདུས་པའི་གོང་བུ་ཞེས་པའི་ངག་དངོས་མིང་དུ་འཇུག་པའི་གཞི་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འདོད་མི་ནུས་ཏེ། ཆོས་ཅན་དེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ། རང་ཉིད་དངོས་མིང་དུ་འཇུག་པའི་གཞི་ཡོད་པ་གང་ཞིག །རང་ཉིད་དངོས་མིང་དུ་འཇུག་པའི་གཞི་ཡིན་ན། རྡུལ་དུ་མ་འདུས་པའི་གོང་བུ་ཡིན་པས་ཁྱབ་པ་དེ་ཚོགས་བརྗོད་ཀྱི་སྒྲའི་མཚན་ཉིད་ཟེར་ན། དབུས་རྡུལ་ཕྲ་མོ་གཅིག་ཉིད་ཅེས་པའི་ངག་ཆོས་ཅན། རང་ཉིད་དངོས་མིང་དུ་འཇུག་པའི་གཞི་ཡིན་ན། རྡུལ་དུ་མ་འདུས་པའི་གོང་བུ་ཡིན་དགོས་པར་ཐལ། ཚོགས་བརྗོད་ཀྱི་སྒྲ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མ་གྲུབ་ན། དབུས་རྡུལ་ཕྲ་མོ་གཅིག་ཉིད་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་ཅེས་པའི་སྒྲ་དེ་ཚོགས་བརྗོད་ཀྱི་སྒྲ་ཡིན་པར་ཐལ། ཁྱོད་ཚོགས་སྤྱི་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། དབུས་རྡུལ་ཕྲ་མོ་གཅིག་ཉིད་ཆོས་ཅན། རྡུལ་དུ་མ་འདུས་པའི་གོང་བུ་ཡིན་པར་ཐལ། དབུས་རྡུལ་ཕྲ་མོ་གཅིག་ཉིད་ཅེས་པའི་ངག་དངོས་མིང་དུ་འཇུག་པའི་གཞི་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འདོད་མི་ནུས་ཏེ། ཆོས་ཅན་དེའི་ཕྱིར། བྱས་པ་ལ་ཁོ་ན་རེ། དབུས་རྡུལ་ཕྲ་མོ་གཅིག་ཉིད་ཆོས་ཅན། རྡུལ་དུ་མ་འདུས་པའི་གོང་བུ་ཡིན་པར་ཐལ། རྡུལ་གང་ཞིག །དུ་མ་འདུས་པའི་གོང་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ན་མ་ཁྱབ། ཕྱི་མ་དེར་ཐལ། སྐད་ཅིག་དུ་མ་འདུས་པའི་གོང་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། ཆ་བཅས་ཀྱི་དངོས་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཁ་ཅིག་ན་རེ། རིགས་བརྗོད་ཀྱི་སྒྲ་ཡིན་ན། རང་ཉིད་དངོས་མིང་དུ་འཇུག་པའི་གཞི་ཡོད་ན། རང་ཉིད་དངོས་མིང་དུ་འཇུག་པའི་གཞི་ཡང་ཡིན། རིགས་སྤྱི་ཡང་ཡིན་པའི་གཞི་མཐུན་ཡོད་པས་ཁྱབ་ཟེར་ན། མཚན་མཚོན་གཉིས་དང་བུམ་པ་གང་རུང་ཞེས་པའི་ངག་ཆོས་ཅན། རང་ཉིད་དངོས་མིང་དུ་འཇུག་པའི་གཞི་ཡོད་ན་རང་ཉིད་དངོས་མིང་དུ་འཇུག་པའི་གཞི་ཡང་ཡིན། རིགས་སྤྱི་ཡང་ཡིན་པའི་གཞི་མཐུན་པ་ཡོད་པས་ཁྱབ་པར་ཐལ། རིགས་བརྗོད་ཀྱི་སྒྲ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མ་གྲུབ་ན། དེ་གང་རུང་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་ཅེས་པའི་ངག་དེ་རིགས་བརྗོད་ཀྱི་སྒྲ་ཡིན་པར་ཐལ། ཁྱོད་རིགས་སྤྱི་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྩ་བར་འདོད་ན། བུམ་པས་དག་པའི་ས་ཕྱོགས་ཆོས་ཅན། དེ་གང་རུང་ཞེས་པའི་ངག་དངོས་མིང་དུ་འཇུག་པའི་གཞི་ཡང་ཡིན། རིགས་སྤྱི་ཡང་ཡིན་པའི་གཞི་མཐུན་པ་ཡོད་པར་ཐལ། དེ་གང་རུང་ཞེས་པའི་ངག་དངོས་མིང་དུ་འཇུག་པའི་གཞི་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་གང་རུང་ཡོད་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། དེ་ཆོས་ཅན། དེ་གང་རུང་རིགས་སྤྱི་ཡིན་པར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། དེ་གང་རུང་གི་བྱེ་བྲག་ཡོད་པར་ཐལ་ལོ། །
༈ རང་ལུགས་བཞག་པ་ནི། མཉན་བྱ་གང་ཞིག །རང་ཉིད་དངོས་མིང་དུ་འཇུག་པའི་གཞི་ཡང་ཡིན། རིགས་སྤྱི་ཡང་ཡིན་པའི་གཞི་མཐུན་པ་སྲིད་པ་དེ་རིགས་བརྗོད་ཀྱི་སྒྲའི་མཚན་ཉིད། མཉན་བྱ་གང་ཞིག །རང་ཉིད་དངོས་མིང་དུ་འཇུག་པའི་གཞི་ཡང་ཡིན། ཚོགས་སྤྱི་ཡང་ཡིན་པའི་གཞི་མཐུན་པ་སྲིད་པ་དེ་ཚོགས་བརྗོད་ཀྱི་སྒྲའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ནོ། །འདི་གཉིས་ལ་མུ་བཞི་ལས། རིགས་བརྗོད་ཀྱི་སྒྲ་ཡིན་ལ། ཚོགས་བརྗོད་ཀྱི་སྒྲ་མ་ཡིན་པའི་མུ། ཚོགས་བརྗོད་ཀྱི་སྒྲ་ཡིན་ལ་རིགས་བརྗོད་ཀྱི་སྒྲ་མ་ཡིན་པའི་མུ། དེ་གཉིས་ཀ་ཡིན་པའི་མུ། དེ་གཉིས་ཀ་མ་ཡིན་པའི་མུ་དང་བཞི། དང་པོ་ནི། ཤེས་བྱ་ཞེས་པའི་ངག་ལྟ་བུ་ལ་བྱེད། གཉིས་པ་ནི། ཀ་བུམ་གཉིས་ཞེས་པའི་ངག་ལྟ་བུ་ལ་བྱེད། གསུམ་པ་ནི། བུམ་པ་ཞེས་པའི་ངག་ལྟ་བུ་ལ་བྱེད། བཞི་པ་ནི། རི་བོང་གི་རྭ་ཞེས་པའི་ངག་ལྟ་བུ་ལ་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །