གཉིས། རིག་འཛིན་བརྡ་ཡི་བརྒྱུད་པ།
༡ རིག་འཛིན་མི་མ་ཡིན་པ་ལས་བརྒྱུད་པ།
གཉིས་པ་རིག་འཛིན་བརྡ་ཡི་བརྒྱུད་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། རིག་འཛིན་མི་མ་ཡིན་པ་ལས་བརྒྱུད་པ་དང་། མི་དང་མི་མ་ཡིན་གཉིས་ཀ་ལས་བྱུང་པའོ། །
དང་པོ་ནི། སྟོན་པ་ཉིད་ལས་ཐ་མི་དད་པའི་སྤྲུལ་བ་རིགས་གསུམ་དུ་སྣང་བར་མཛད་དེ་གདུལ་བྱ་ལྷ་ཀླུ་གནོད་སྦྱིན་གསུམ་ལ་ནང་རྒྱུད་སྡེ་གསུམ་གྱི་ཆོས་ཚུལ་བརྡའི་སྒོ་ནས་བཤད་ཅིང་བརྒྱུད་པ་སྟེ། དེ་ཡང་སྐུ་ཡི་སྤྲུལ་པ་འཇམ་དཔལ་དབྱངས་ནི་མཁྱེན་རབ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པས་གཙོ་བོར་ལྟ་བའི་ཆོས་སྟོན་ཅིང་། མཚན་དང་དཔེ་བྱད་དུ་འབར་བས་ལྷ་ཡི་གནས་སུ་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་དོན་མཛད་ཅིང་གསང་བ་དམ་པ་ལྷ་གྲགས་ལྡན་མཆོག་སྐྱོང་སོགས་ལ་དེ་དག་གི་ཁམས་དབང་དང་མཐུན་པར་བཤད་ཅིང་། དེས་ལྷ་ཚངས་པ་རིན་ཆེན་འོད་འབར་ལ། དེས་ཚངས་པ་སྐྱེ་དགུའི་བདག་པོ། དེས་ཚངས་པ་ཀུན་གྲོལ། དེས་ཚངས་པ་གཙུག་ཕུད་འཛིན་པ་ལ། དེས་ལྷ་དབང་བརྒྱ་བྱིན། དེས་ལྷའི་རིག་འཛིན་ཚོམ་བུ་འབུམ་ཕྲག་ལ་བཤད་པས་ལྷ་རྣམས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གདུང་འཚོབ་ཅིང་རིག་པ་འཛིན་པར་གྱུར་ཏོ། །གསུང་གི་སྤྲུལ་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས་བདུད་རྩི་སྨན་གྱི་སྐུ་དང་ལྡན་པས་གཙོ་བོར་སྤྱོད་པའི་ཆོས་སྟོན་ཅིང་ཀླུའི་གནས་སུ་ཀླུ་རྒྱལ་མགྲིན་པ་ནག་པོ་ལ་བཤད་ཅིང་། དེས་ཀླུ་མོ་མ་མ་ཁ་འདུལ་ལ། དེས་ཀླུ་མོ་འདུལ་ཚང་མ། དེས་ཀླུ་ཡིད་འོང་དགའ། དེས་ཀླུ་འཇོག་པོ་སོགས་ཀླུའི་རིག་འཛིན་ཚོམ་བུ་འབུམ་ཕྲག་དང་བཅས་པར་བཤད་པས་སངས་རྒྱས་པར་གྱུར་ཏོ། །གསང་བའི་བདག་པོ་ཕྱག་ན་རྡོ་རྗེ་འཇིགས་ཚུལ་བསྡིགས་པའི་སྐུ་ཅན་གྱིས་གནོད་སྦྱིན་གྱི་གནས་སུ་གནོད་སྦྱིན་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་ལ་བསྟན། དེས་གནོད་སྦྱིན་ལག་ན་རྡོ་རྗེ་ལ། དེས་གནོད་སྦྱིན་སྐར་མདའ་གདོང་ལ། དེས་གནོད་སྦྱིན་ཚོམ་བུ་འབུམ་སྡེ་ལ་བཤད་པས་སྔར་བཞིན་རྡོ་རྗེ་འཆང་གི་ས་བརྙེས་པར་གྱུར་ཏོ། །
བྱེ་བྲག་རྫོགས་པ་ཆེན་པོའི་སྐོར་རྣམས་ནི། དེའི་ཚེ་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་གྱི་ལྷ་ཡུལ་ན་ལྷ་དེ་བ་བཟང་སྐྱོང་གི་བུ་ཀུན་དགའ་སྙིང་པོ་ཞེས་ལྷ་བུ་གཞན་དག་ལས་བློ་གྲོས་ཀྱི་རྩལ་ཁྱད་དུ་འཕགས་པ་ཞིག་བྱུང་ཞིང་། དེ་ཉིད་ལྷའི་འདོད་ཡོན་ལ་མི་དགའ་བར་རྒྱུན་དུ་བསམ་གཏན་གྱི་ཁང་བུར་འདུག་ཅིང་རྡོ་རྗེའི་བཟླས་པར་བརྩོན་པས་ལྷ་བུ་སེམས་ལྷག་ཅན་ཞེས་གྲགས། དེ་ལ་ཆུ་མོ་གླང་གི་ལོའི་ཆོ་འཕྲུལ་ཟླ་བར་ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ལས་འོད་ཟེར་འཕྲོས་ཏེ་རང་ལ་ཐིམ་པ་སོགས་རྨི་ལྟས་ཁྱད་པར་བ་བཞི་བྱུང་བས་ཤིན་ཏུ་དགའ་སྟེ། ཕྱོགས་བཞིར་གདོང་ཕྱོགས་ནས་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་བསྐུལ་བ། གསུང་གི་མངའ་བདག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས། །རྩོལ་བའི་ཐེག་པ་མཐར་བཏོན་ནས། །རྩོལ་མེད་ཐེག་པ་མི་གསུང་པར། །ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ཡལ་ལམ་ཅི། །སྐལ་ལྡན་གདུལ་བྱ་མཆིས་པ་ན། །ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་གསུང་དུ་གསོལ། །ཞེས་གསོལ་བ་བཏབ་པས་ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་དང་རིགས་ལྔའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་དཔལ་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་ལ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ཤིང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོལ་མེད་ཀྱི་ཐེག་པ་སྣང་བར་བྱ་བའི་དུས་ལ་བབ་པར་བསྐུལ་བས། རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའི་ཞལ་ནས། རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་ནམ་མཁའ་ཆེ། །ཚིག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པས། །བདག་གིས་བགྲོ་བ་ཤིན་ཏུ་དཀའ། །མ་རྟོགས་པ་ལ་ཚིག་སྒོ་ནས། །མཚོན་ནས་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །ཅི་རིགས་པ་ནི་རྣམ་པར་བགྲོ། །ཞེས་ཞལ་གྱིས་བཞེས་ནས་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་གྱི་གནས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བའི་ཁང་བཟང་གི་དབུ་རྩེ་སྲོག་ཤིང་རྡོ་རྗེ་རྩེ་དགུ་པ་དང་བཅས་པའི་གནས་སུ་བྱོན་ནས། ལྷའི་བུ་སེམས་ལྷག་ཅན་ལ་ཐོག་མར་རྒྱལ་ཐབས་སྤྱི་བླུགས་ཀྱི་དབང་བསྐུར་ཏེ་མན་ངག་གི་ལུང་བཅུ་ཕོག ལྷུན་གྲུབ་གསུམ་གྱི་དབང་བསྐུར་ནས་སྐུ་གསུམ་ཐུག་ཕྲད་ཀྱི་གདམས་པ་བྱིན། ཐིག་ལེ་ཆེན་པོའི་དབང་བསྐུར་ནས་སེམས་ཉིད་འགྱུར་མེད་ཀྱི་མན་ངག་བྱིན། མི་འགྱུར་བརྟན་པའི་དབང་བསྐུར་ནས་སྤྱོད་ལམ་རིག་པའི་མན་ངག་བྱིན། གཉིས་མེད་འདྲེས་པའི་དབང་བསྐུར་ནས་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོའི་མན་ངག་བྱིན། གཞན་ཡང་དབང་དང་མན་ངག་གི་རྒྱུད་སྡེ་མང་པོ་དུས་མཐའི་སྐད་ཅིག་ལ་རྫོགས་པར་བྱིན་ནས་རྒྱལ་ཚབ་ཏུ་མངའ་གསོལ་བ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། རྨད་བྱུང་བསྟན་པའི་སྙིང་པོ་འདི། །ལྷ་གནས་གསུམ་དུ་གྲགས་གྱུར་ནས། །ཡང་སྤྲུལ་གང་ཟག་ཐུགས་སྲས་ཀྱིས། །འཛམ་གླིང་དབུས་སུ་རྒྱས་པར་བྱོས། །ཞེས་སོ། །
༢ མི་དང་མི་མ་ཡིན་གཉིས་ཀ་ལས་བྱུང་བ།
གཉིས་པ་རིག་འཛིན་མི་དང་མི་མ་ཡིན་པ་གཉིས་ཀ་ལས་བརྒྱུད་ཚུལ་ནི། ཇི་སྐད་དུ། དགོངས་པ་ལུང་སྟོན་པའི་མདོ་ལས། འདྲེན་པའི་ཐེག་པ་གསུམ་པོ་དག །བཅོམ་ལྡན་ངེས་པ་གསུངས་ལགས་ན། །རྒྱུ་འབྲས་ལྷུན་གྲུབ་ཏུ་སྤྱོད་ཅིང་། །སངས་རྒྱས་གཞན་ལས་མི་འཚོལ་བའི། །ངེས་པའི་ཐེག་པ་ཅིས་མི་གསུང་། །ཞེས་ཞུས་པའི་ལན་དུ། རྒྱུ་ལ་མོས་པར་རྒྱུའི་ཆོས་ཀྱི། །འཁོར་ལོ་རབ་ཏུ་བསྐོར་ནས་ནི། །རྡོ་རྗེ་ཐེག་པའི་ཉེ་ལམ་ཞིག །མ་འོངས་དུས་ན་འབྱུང་བར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་པ་བཞིན། སྟོན་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ལོ་ཉི་ཤུ་རྩ་བརྒྱད་འདས་པ་ན་ལྷ་གྲགས་ལྡན་མཆོག་སྐྱོང་དང་། ཀླུ་རྒྱལ་འཇོག་པོ། གནོད་སྦྱིན་སྐར་མདའ་གདོང་། སྲིན་པོ་བློ་གྲོས་ཐབས་ལྡན། མིའི་རིག་འཛིན་ལི་ཙ་བཱི་དྲི་མེད་གྲགས་པ་སྟེ་དམ་པའི་རིགས་ཅན་དྲྭ་མ་ལྔ་པོས་འཇིག་རྟེན་མགོན་པོ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མངོན་པར་ཤེས་པས་ཤེས་ནས་ནང་དུ་ཡང་དག་པར་འཇོག་པ་ལས་ལངས་ཏེ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་རི་མཱ་ལ་ཡའི་རྩེ་མོར་འདུས་ཏེ། ཀྱེ་མ་ཧོ་ཀྱེ་མ་འཇིག་རྟེན་ཀློང་། །སྟོན་པ་སྒྲོན་མེའི་འོད་ནུབ་ཚེ། །འཇིག་རྟེན་མུན་པ་གང་གིས་བསལ། །ཞེས་སོགས་གདུང་ཚིག་ཉེར་གསུམ་བཏོན་ཅིང་མཆི་མ་ཕྱུང་བ་ན། །དེའི་ཚེ་གསང་བའི་བདག་པོ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསང་སྔགས་སྟོན་པར་དབང་བསྐུར་བ་བརྙེས་པའི་ཕྱིར་མངོན་སུམ་དུ་སྣང་བར་མཛད་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། སེམས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་མེ་ལོང་བཞིན། །བསྟན་པ་དེ་ལྟར་བདག་གིས་ཀྱང་། །སྐུལ་བའི་དུས་ནི་གང་བྱུང་བར། །བདག་ཀྱང་དེ་བཞིན་ཆོ་འཕྲུལ་སྣང་། །ཞེས་གསུངས་ནས་རིགས་ཅན་ལྔ་དང་གཞན་ཡང་རིག་པ་འཛིན་པའི་དགེ་འདུན་ཕལ་མོ་ཆེ་ལ་སྔོན་སྟོན་པས་འོག་མིན་སོགས་སུ་གསང་སྔགས་ཀྱི་ཆོས་བསྟན་པ་རྣམས་སླར་ཡང་བཟླས་ཏེ་སྟོན་པར་མཛད་ཅིང་། དེ་རྣམས་སྲིན་པོ་བློ་གྲོས་ཐབས་ལྡན་གྱིས་གསེར་གྱི་གླེགས་བམ་ལ་བཻ་ཌཱུཪྱ་ཞུན་མས་ཡི་གེར་བྲིས་ཏེ་དགོངས་པའི་རྩལ་བདུན་གྱིས་ནམ་མཁའ་ལ་མི་མངོན་པར་རྒྱས་བཏབ་སྟེ་སྦས་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། གཞི་རྒྱུད་དགོངས་སྣོད་གནས་བསྲུང་བདག་བརྒྱུད་འཛིན། །ཞེས་པས། གསེར་གྱི་བྱང་བུ་ལ་འབྲི་གཞི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་དགོངས་པ། བཻ་ཌཱུཪྱ་ཞུན་མས་བྲིས་པ་རྒྱུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་དགོངས་པ། རིན་པོ་ཆེའི་སྒྲོམ་བུ་སྣོད་ངོ་མཚར་བར་དགོངས་པ། ནམ་མཁའ་འབྱུང་བཞིས་མི་འཇིག་པས་གཏེར་གནས་དམ་པར་དགོངས་པ། མ་དང་མཁའ་འགྲོ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱན་དང་ལྡན་པས་གཏེར་སྲུང་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་དགོངས་པ། ཆོས་བདག་རྒྱལ་པོ་ཛ་ལས་ཅན་དབང་པོ་ཡང་རབ་རྟོགས་གྲོལ་དུས་མཉམ་ལ་དགོངས་པ། སྐྱེ་འཕགས་བྱང་སེམས་ས་ལ་གནས་པ་སོགས་གྲུབ་བརྙེས་བརྒྱུད་འཛིན་ལ་དགོངས་པ་སྟེ་དགོངས་པའི་རྩལ་བདུན་གྱིས་ནམ་མཁའ་ལ་སྦས་སོ། །དེ་ལྟར་ལངྐའི་ཡུལ་ན་ཡོད་པའི་རི་མཱ་ལ་ཡ་ནི། ཇི་སྐད་དུ། རྩེ་ན་རྩལ་གྱི་རྒྱལ་པོ་གནས། །ངོས་ལ་བྲག་དཀར་ཁྱི་ཚུགས་པ། །སེང་གེ་གནམ་དུ་མཆོང་འདྲས་བརྒྱན། །རྩི་སྨན་རྩ་བརྒྱད་རྩ་བར་འཁྲུངས། །འདུ་བའི་ནད་ཀྱིས་ཡོངས་མི་ཚུགས། །སྤྱི་བོར་ཀ་ལནྟ་ཀ་ནི། །མི་གཉིས་གཅིག་པུར་གནས་པ་ཡི། །མཛོད་ལྡན་དེ་ཡི་ཚང་བཅས་པ། །སྐལ་ལྡན་རྣམས་ཀྱིས་བགྲོད་པར་སླ། །སྐལ་མེད་རྣམས་ནི་ཡོངས་མི་ཐར། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་གླིང་གཞན་ལས་ཁྱད་དུ་འཕགས་པའི་ཡོན་ཏན་གྱིས་འབྱོར་ཞིང་། གནས་དེར་སྔོན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལངྐའི་བདག་པོ་སྒྲ་སྒྲོགས་ཀྱི་བུ་མགྲིན་བཅུས་སྤྱན་དྲངས་ཏེ་བྱང་སེམས་བློ་གྲོས་ཆེན་པོས་ཞུས་པ་ལས་ལང་ཀར་གཤེགས་མདོ་གསུངས་ཤིང་། གཞན་ཡང་ཡུལ་དེར་སློབ་དཔོན་ཆེན་མོ་ཀ་ཧ་ན་པ་བྱོན་ནས་བི་ཤྭ་རཱི་པཱི་ཞེས་པའི་སྲིན་མོ་འཁོར་ལྔ་བརྒྱའི་ཚོགས་དང་བཅས་པ་བཏུལ་ནས་སྔགས་ཀྱི་བསྟན་པ་སྤེལ་བར་མཛད། ཕྱིས་སུ་ཐེག་ཆེན་གྱི་སློབ་དཔོན་ལངྐ་རྒྱལ་བ་བཟང་པོ་འཁྲུངས་ལ། སློབ་དཔོན་ཙནྡྲ་གོ་མི་ཡང་ཡུལ་དེར་བྱོན། ཤཱནྟི་པ་དང་པཎ་ཆེན་ནགས་ཀྱི་རིན་ཆེན་ཡང་བྱོན་ནས་མདོ་སྔགས་ཀྱི་བསྟན་པ་རྒྱ་ཆེར་སྤེལ་བར་མཛད་ཅིང་། དེང་སང་ཡང་ཐེག་དམན་ཉན་ཐོས་པའི་བསྟན་པ་དར་རྒྱས་སུ་བཞུགས་ཤིང་ཡོངས་གྲགས་སུ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་མིང་ལ་ཤྲཱི་ལངྐ་ཞེས་འབོད་དོ། །