གཏད་རབས་བདུན་གྱི་སྐབས།
འཕགས་པ་ཀུན་དགའ་བོ།
༈ དེ་ལྟར་ཐེག་པ་ཆེ་ཆུང་གི་བཀའ་རྒྱལ་སྲས་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱིས་ལེགས་པར་བསྡུས་པ་དག་དར་རྒྱས་སུ་མཛད་པའི་ཚུལ་ནི། དེ་ནས་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱང་སྟོན་པ་བཞུགས་པའི་དུས་སུ་བདག་ཅག་ཡེངས་ཏེ་བག་མེད་དུ་གྱུར་པས་ཁྱད་པར་གྱི་གནས་མ་ཐོབ། ད་ནི་དུས་སུ་འཕགས་པ་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་གདམས་ངག་ཡང་ནོད་པར་བྱེད་ཅིང་བག་ཡོད་པས་བསྟན་པ་ལ་བརྩོན་པར་མ་བྱས་ན་རབ་ཏུ་འཁྱམས་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་ནས་དགེ་བའི་ཕྱོགས་ལ་བརྩོན་པར་བྱས་པས། ཉིན་རེ་བཞིན་ཡང་འབྲས་བུ་བཞི་ཐོབ་པ་མང་དུ་བྱུང་བར་གྱུར། ཚུལ་དེ་ལྟ་བུས་ལོ་བཞི་བཅུ་ཙམ་དུ་འཇིག་རྟེན་དགེ་བ་ལ་གནས་པར་གྱུར་ཞེས་གྲགས། དེའི་ཚེ་མ་སྐྱེས་དགྲས་འཕགས་པ་ཀུན་དགའ་བོ་ནི་སངས་རྒྱས་དང་འདྲ་བའི་ཉན་ཐོས་སོ་ཞེས་བསྔགས་ནས། འཁོར་དགྲ་བཅོམ་པ་ལྔ་སྟོང་དང་བཅས་པ་ལ་ལོ་ལྔའི་བར་ཡོ་བྱད་ཀྱིས་བསྟབས་པའི་མཆོད་པ་བྱས་སྐབས། སྒྱུ་མའི་རིག་སྔགས་ལ་ཤིན་ཏུ་མཁས་པའི་བྲམ་ཟེ་བྷ་ར་དྷྭ་ཛས་འཁོར་རྣམས་ལ་ཆོ་འཕྲུལ་བསྟན་པ། ཀུན་དགའ་བོའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ནུས་པས་ཚར་བཅད་ནས་ཞག་བདུན་གྱི་ཁོངས་སུ་བྷ་ར་དྷྭ་ཛ་འཁོར་བྲམ་ཟེ་ལྔ་བརྒྱ་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་ཁྲི་ཕྲག་དང་བཅས་པ་བདེན་པ་ལ་བཀོད། དེ་ནས་དུས་གཞན་ཞིག་ན་ཀུན་དགའ་བོ་དགེ་འདུན་དང་བཅས་པ་ལ་ཁྱིམ་བདག་ཤ་ནའི་གོས་ཅན་གྱིས་ལོ་ལྔར་དུས་སྟོན་ཆེན་པོ་བྱས། ཁྱིམ་བདག་དད་དེ་འཕགས་པའི་དྲུང་དུ་རབ་ཏུ་བྱུང་སྟེ། སྡེ་སྣོད་འཛིན་པ་དང་དགྲ་བཅོམ་པ་གཉིས་ཀའི་ཆ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐོབ། མཐར་ཀུན་དགའ་བོས་དགེ་སློང་ཁྲི་ཙམ་དགྲ་བཅོམ་པའི་གནས་ལ་བཀོད་ནས་བསྟན་པ་ཤ་ནའི་གོས་ཅན་ལ་གཏད་དེ། ཡངས་པ་ཅན་གྱི་ལི་ཙ་བྱི་རྣམས་དང་། མ་སྐྱེས་དགྲ་གཉིས་ཀས་གདུང་སྐལ་ཐོབ་པའི་དོན་དུ། ཡུལ་དེ་གཉིས་ཀྱི་བར་ཆུ་བོ་གངྒཱའི་དབུས་སུ་བཞུགས་པ་ལ། སླར་ཡང་འདུལ་བབས་ཀྱི་གདུལ་བྱའི་དོན་དུ་ཆུ་དབུས་སུ་གླིང་སྤྲུལ་ཏེ་ཆུ་ཚོད་གཅིག་ཁོ་ན་ལ་དྲང་སྲོང་ལྔ་བརྒྱ་དང་། ཉི་མ་གུང་པ་ལྔ་བརྒྱ་བསྙེན་པར་རྫོགས་ནས་དགྲ་བཅོམ་པའི་གནས་ལ་བཀོད་དེ་མྱ་ངན་ལས་འདས། སྐུ་གདུང་རང་བྱུང་གི་མེས་ཞུགས་ལ་བཞུས་ཏེ། རིན་པོ་ཆེའི་གར་བུ་ལྟ་བུ་ཆ་གཉིས་སུ་གྱུར་པ་ཆུའི་རླབས་ཀྱིས་བདས་ཏེ་འགྲམ་གཉིས་སུ་ཕྱིན་པ་ན། བྱང་གི་ནི་སྤོང་བྱེད་པས་ཁྱེར། ལྷོའི་ནི་མ་སྐྱེས་དགྲས་ཁྱེར་ཏེ་སོ་སོའི་ཡུལ་དུ་མཆོད་རྟེན་བྱས་སོ། །དེ་ལྟར་ཀུན་དགའ་བོས་ལོ་བཞི་བཅུར་བསྟན་པ་བསྐྱངས། དེའི་ཕྱི་ལོ་མ་སྐྱེས་དགྲ་ཡང་འདས་ཏེ་ཡུད་ཙམ་དམྱལ་བར་སྐྱེས། དེ་ནས་ཤི་འཕོས་ནས་ལྷར་སྐྱེས་ཏེ་འཕགས་པ་ཤ་ནའི་གོས་ཅན་ལ་ཆོས་ཉན་ནས་རྒྱུན་ཞུགས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་གྲགས་སོ། །
དགྲ་བཅོམ་པ་ཉི་མ་གུང་པ།
༈ མ་སྐྱེས་དགྲའི་བུ་ལག་བཟང་གིས་རྒྱལ་སྲིད་ལོ་བཅུ་གསུམ་བྱས་སྐབས། འཕགས་པ་ཤ་ནའི་གོས་ཅན་བསྟན་པ་ཅུང་ཟད་སྐྱོང་ཞིང་། གཙོ་བོར་ནི་ཉི་མ་གུང་པ་ཝ་ར་ཎ་སིར་འཁོར་རྣམ་པ་བཞི་ལ་ལུང་འབོགས་པར་ཡང་བྱེད་དོ། །ནམ་ཞིག་ན་ཝ་ར་ཎ་སི་བ་རྣམས་དགེ་སློང་སློང་བ་མང་པོས་ཡིད་སུན་པར་གྱུར་པ་ན། ཉི་མ་གུང་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཁྲི་ཕྲག་དང་བཅས། ནམ་མཁའི་ལམ་ལས་འཕུར་ཞིང་གཤེགས་ནས་བྱང་ཕྱོགས་ཨུ་ཤི་རིར་བྱོན། ཁྱིམ་བདག་ལ་ཛ་ཞེས་བྱ་བས་ཕྱོགས་བཞིའི་དགེ་འདུན་ཐམས་ཅད་བསྡུས་ནས་དུས་སྟོན་གྱི་མཆོད་པ་ལོ་གཅིག་ཏུ་བྱས། དགྲ་བཅོམ་པ་བཞི་ཁྲི་བཞི་སྟོང་འདུས། རྐྱེན་དེ་ལ་ལྟོས་ནས་བྱང་ཕྱོགས་སུ་རྒྱལ་བའི་བསྟན་པ་ལྷག་པར་དར་བར་གྱུར་ཏོ། །དུས་དེའི་ཚེ་འཕགས་པ་ཤ་ནའི་གོས་ཅན་གྱིས་མཉན་ཡོད་དུ་འཁོར་རྣམ་པ་བཞི་ལ་ཆོས་བསྟན་པས་དགྲ་བཅོམ་པ་སྟོང་དུ་ཉེ་བ་ཙམ་བྱུང་བར་གྲགས། དེའི་རྗེས་སུ་ལག་བཟང་གི་བུ་གཞུ་བཟང་གིས་རྒྱལ་སྲིད་ལོ་ཉི་ཤུ་རྩ་གསུམ་དུ་བསྐྱངས། ཉི་མ་གུང་པས་ཁ་ཆེའི་ཡུལ་བཏུལ་བ་དང་དུས་མཉམ་སྟེ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་བཀོད་པས་ཁ་ཆེའི་ཡུལ་ཐམས་ཅད་བསྟན་པ་ལ་བཙུད། ཡུལ་དེའི་ཀླུ་བཏུལ་ཏེ་ཀླུས་གཟུགས་དངོས་སུ་བསྟན་ནས་ཆོས་གོས་ཙམ་གྱི་གྲིབ་མས་ནོན་པའི་གུར་གུམ་འབུལ་བར་བྱས་པས་དགྲ་བཅོམ་པས་ཆོས་གོས་ཆེན་པོར་སྤྲུལ་ཏེ། ཁ་ཆེའི་ཡུལ་གུར་གུམ་གྱི་སྐྱེ་གནས་ཀྱིས་ཁྱབ་པར་བྱས་དེ་ཉིད་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་སོ། །
འཕགས་པ་ན་ཤའི་གོས་ཅན།
༈ དེའི་ཚེ་འཕགས་པ་ཤ་ནའི་གོས་ཅན་གྱིས་སྤོས་ཚོང་སྦས་པའི་བུ་ཉེར་སྦས་བསྙེན་པར་རྫོགས་པས་བདེན་པ་མཐོང་སྟེ། ཞག་བདུན་པ་ལ་དགྲ་བཅོམ་པ་གཉིས་ཀའི་ཆ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་གནས་ཐོབ་སྟེ། ཤ་ནའི་གོས་ཅན་གྱིས་བསྟན་པ་ཉེར་སྦས་ལ་གཏད་དེ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་སོ། །ཤ་ནའི་གོས་ཅན་འདིས་སྔ་ཕྱིར་གདམས་ངག་བསྟན་པས་བདེན་པ་མཐོང་བ་འབུམ་ཙམ་དང་། དགྲ་བཅོམ་པ་ཁྲི་ཕྲག་ཙམ་བྱུང་བར་གྲགས།
གནས་བརྟན་ཉེ་སྦས།
༈ དེ་ནས་ཉེ་སྦས་ཀྱི་གངྒ་བརྒལ་ཏེ་བྱང་ཕྱོགས་སུ་གཤེགས་པ་ན། ཁྱིམ་བདག་བ་སུ་ཏ་ཞེས་བྱ་བས་གཙུག་ལག་ཁང་བཞེངས། དེར་བཞུགས་སུ་གསོལ་ལོ། །ཕྱོགས་བཞིའི་དགེ་འདུན་ཡང་མཆོད་པས། དེར་དབྱར་གནས་མཛད་ནས་གདམས་ངག་བསྟན་པས་དགྲ་བཅོམ་པ་སྟོང་ཕྲག་གཅིག་བྱུང་བར་གྲགས། ནམ་ཞིག་ན་ཚོང་པའི་ལས་བྱེད་པ་ཎ་ཊ་དང་། བྷརྚ་གཉིས་ཀྱིས་མགོ་བོ་ཞེས་པའི་རི་ལ་གར་མཁན་དཔའ་བོའི་གཙུག་ལག་ཁང་ཞེས་བྱ་བ་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་ནི་ཉེ་སྦས་ལ་ཕུལ་ཏེ་ཡོ་བྱད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསྙེན་བཀུར་ནས་ཆོས་བསྟན་པས་ཁྱིམ་པ་དང་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་མང་པོ་ཞིག་གིས་བདེན་པ་མཐོང་། དེ་ནས་དུས་གཞན་ཞིག་ན་སྐྱེ་བོ་ཁྲི་ཕྲག་མང་པོ་ལ་ཆོས་སྟོན་ཅིང་བཞུགས་པ་ན། བདུད་སྡིག་ཅན་གྱིས་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་དབུས་སུ་ཉིན་དང་པོར་འབྲས། གཉིས་པར་གོས། གསུམ་པར་དངུལ། བཞི་པར་གསེར། ལྔ་པར་རིན་ཆེན་བདུན་གྱི་ཆར་ཕབ་ནས། ཉིན་དྲུག་པར་སྡིག་ཅན་རང་ཉིད་ལྷའི་གར་མཁན་གྱི་ཆས་སུ་བྱས། བུ་དང་བུ་མོ་རྣམས་ལྷའི་གླུ་གར་གྱི་གཟུགས་སུ་སྤྲུལ། ཕོ་མོ་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་ཙམ་བྱུང་ནས་གར་གྱི་བཀོད་པ་དང་སྒྱུ་འཕྲུལ་ལྟད་མོ་སྣ་ཚོགས་པ་དང་། གླུ་དང་རོལ་མོའི་སྒྲ་དབྱངས་སྣ་ཚོགས་པ་སྙན་པོས་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡིད་བསྒྱུར་ནས་ཆོས་ཉན་པ་གཅིག་ཀྱང་མེད་པར་བྱས་སོ། །དེ་མ་ཐག་འཕགས་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་སྡིག་ཅན་འཁོར་བཅས་རྒས་ཤིང་འཁོག་པ་མི་སྡུག་པ་གོས་ཧྲུལ་བ་མགོ་བོར་མི་རོ་རུལ་པ་བཅིངས་པ། མགྲིན་པར་ཁྱི་རོ་བམ་པ་བཏགས་པ་དྲི་ང་བ་ལྡང་ཞིང་མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་སྐྱུག་པ་འདྲེན་པ་གཅིག་ཏུ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པས། ཚུལ་དེས་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ཡིད་འབྱུང་ཞིང་དད་པ་ལྷག་པར་སྐྱེས། སྔོན་ནས་དགེ་༼བས༽བསྐུལ་བའི་སྐྱེ་བོ་ཕྱོགས་བཞི་ནས་འདུས་པ་མང་དུ་བྱུང་བ་སོགས་དེར་ཡོད་ཞག་དྲུག་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཐོག་ཐག་ཏུ་ཆོས་བསྟན་པས། ཉི་མ་བདུན་པ་ལ་སྐྱེ་བོ་འབུམ་ཕྲག་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱིས་བདེན་པ་མཐོང་བར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་གར་མཁན་དཔའ་བོའི་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་ཇི་སྲིད་འཚོ་བའི་བར་དུ་བཞུགས་ཏེ། དེར་ཕུག་པ་སྲིད་དུ་ཁྲུ་བཅོ་བརྒྱད་པ། རྒྱར་ཁྲུ་བཅུ་གཉིས། དཔངས་སུ་ཁྲུ་དྲུག་པ་ཞིག་ཡོད་པར། ཉེ་སྦས་ཀྱི་གདམས་པས་དགེ་སློང་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་གཅིག་གིས་དགྲ་བཅོམ་པ་ཐོབ་པ་ན། ཤིང་བུ་སོར་བཞི་པ་ཞིག་ཕུག་པ་དེར་འཕངས་ནས་བསགས་སོ། །ཚུལ་དེ་ཁོ་ནས་ཕུག་པ་ཤིང་བུས་གོ་མཚམས་མེད་པར་གང་བར་གྱུར་པ་དང་། ཉེ་སྦས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་གྱུར། གདུང་ཡང་ཤིང་བུ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་ཞུགས་ལ་ཕུལ་བས། རིང་བསྲེལ་ཏུ་གྱུར་པ་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་ཁྱེར་རོ་ཞེས་གྲགས་སོ། །འདི་ནི་སྟོན་པ་ཉིད་ཀྱིས་མཚན་མེད་པའི་སངས་རྒྱས་སུ་ལུང་བསྟན་པ་སྟེ་སྐུ་ལ་མཚན་དཔེ་མེད་པ་མ་གཏོགས་འགྲོ་ཕན་སངས་རྒྱས་དང་མཚུངས་པའི་དོན་དུ་བཞགསྟོན་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་འོག་ཏུ་འདི་ལས་འགྲོ་དོན་ཆེ་བ་མ་བྱུང་བར་གྲགས། ཉེས་སྦས་ཀྱིས་བསྟན་པ་བསྐྱངས་པའི་དུས། རྒྱལ་པོ་གཞུ་བཟང་གི་བུ་དབང་ཆེན་གྱིས་རྒྱལ་སྲིད་ལོ་བདུན། དེའི་བུ་ཙ་མ་ཤས་ལོ་ཉེར་གཉིས། ཙ་མ་ཤས་ཁྱོན་རྒྱལ་སྲིད་ལོ་བརྒྱ་དང་ཉི་ཤུ་བསྐྱངས་ཤིང་། དེ་ལ་བུ་གསུམ་བྱུང་བ། རྒྱལ་བ། ལེགས་རྒྱལ། དགེ་བ་དང་གསུམ། དང་པོ་ནི་དབང་ཕྱུག་ལ་མོས། གཉིས་པ་ཐུབ་པ་དྲང་སྲོང་སེར་སྐྱ་ལ་མོས། གསུམ་པ་སངས་རྒྱས་ལ་མོས་པས། ཉིན་རེ་བཞིན་རྩོད་པར་བྱེད་དོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་མས་ན་རེ། ཁྱོད་རྣམས་ལ་ཟས་གོས་སོགས་ངེད་ཀྱིས་མི་ཕོངས་པར་བྱེད་པ་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་རྩོད་ཟེར་བས། ཁ་ཟས་ཀྱི་ཕྱིར་མ་ཡིན། སྟོན་པ་དང་ཆོས་ཀྱི་ཕྱིར་རྩོད་དོ་བྱས་པས། མ་ན་རེ། འོ་ན་སྐྱེ་བོ་མཁས་པ་དག་ལ་དྲིས་ཤིག་དང་ཟེར་བས། དགྲ་བཅོམ་པ་བླ་མའི་དྲུང་དུ་སོང་ཏེ། སོ་སོའི་གཏམ་རྒྱས་པར་བརྗོད་པ་ན། དགྲ་བཅོམ་པ་བླ་མས་དེ་རྣམས་ལ། སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་ཕན་བརྩོན་པའི། །ཆོས་ནི་འཚེ་བ་མེད་པ་ཡིན། །དཔའ་བ་ཡོན་ཏན་ཉིད་ཡིན་ན། །སེང་གེ་སྟག་ལ་སོགས་པ་ཡང་། །མཆོད་བྱ་ཉིད་དུ་འགྱུར་མིན་ནམ། །ཞི་བར་སེམས་པ་ཡོན་ཏན་ཉིད། །ཅེས་གསུངས་པས། གསུམ་ཀ་སངས་རྒྱས་ལ་ཡིད་ཆེས་ཀྱི་དད་པ་སྐྱེས་ནས། བུ་རྒྱལ་བས་ཝ་ར་ཎ་སིར་སྐུ་གཟུགས་ཀྱི་ལྷ་ཁང་བཞེངས། བུ་ལེགས་རྒྱལ་གྱིས་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་འོད་མའི་ཚལ་དུ་སྐུ་གཟུགས་དང་ལྷ་ཁང་བཞེངས། བུ་ཆུང་བ་དགེ་བས་ནི་རྡོ་རྗེ་གདན་གྱི་གནྡྷོ་ལ་སྟེ་དྲི་གཙང་ཁང་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་དང་བཅས་བཞེངས་ཏེ། བཟོ་བོ་ལྷའི་སྤྲུལ་པ་མིའི་རྣམ་པར་བསྟན་པས་བྱས། ཇི་ལྟར་བཟོས་པའི་ཚུལ་ནི། བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་བཞེངས་པའི་རྒྱུ་ཚོགས་དང་། ལྷ་བཟོ་བ་བུ་དགེ་མ་རྣམས་ནང་དུ་འདུག་ནས། ཞག་བདུན་གྱི་བར་དུ་ནང་དུ་སུ་ཡང་མི་འོང་བར་བྱས་པ་ལས། ཞག་དྲུག་སོང་བ་ན། བུ་སྤུན་གསུམ་གྱི་མ་འོངས་ཏེ་སྒོ་བརྡུངས་སོ། །དེ་ཞག་དྲུག་ལས་མ་ལོན་པས་ནངས་པར་སྒོ་དབྱེའོ་བྱས་པས། མ་ན་རེ། ང་དོ་ནུབ་འཆི་བ་ཡིན་ན། ད་ནི་སའི་སྟེང་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞལ་མཐོང་བ་ཁོ་མོ་ཁོ་ནར་ཟད་པས། གཞན་གྱིས་གཟུགས་སྐུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འདྲ་མི་འདྲ་མི་ཤེས་པས། དེ་བས་ན་ངེས་པར་སྒོ་ཕྱེས་ཤིག་ཟེར་བས། སྒོ་ཕྱེ་བས་བཟོ་བོ་རྣམས་མི་སྣང་བར་གྱུར་ཏོ། །དེར་ལེགས་པར་བརྟགས་པ་ན། འདི་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་དུ་སྟོན་པ་དང་འདྲ་ན། འོན་ཀྱང་མི་འདྲ་བའི་ཁྱད་པར་གསུམ་ཞིག་འདུག་སྟེ། འོད་ཟེར་སྤྲོ་བ་ཡང་མེད། ཆོས་ཀྱང་མི་སྟོན། བཞུགས་པ་ཁོ་ན་ལས་སྤྱོད་ལམ་གཞན་གསུམ་ཡང་མི་མཛད་པས་སོ་ཟེར། དེ་ལྟར་ན་ཞག་བདུན་མ་ལོན་པས་བཟོའི་ཁྱད་པར་ཅུང་ཟད་མ་གྲུབ་པར་བཤད་པ་ནི། ཁ་ཅིགཞབས་གཡས་ཀྱི་མཐེ་བོང་དང་དབུ་སྐྲ་གཡས་འཁྱིལ་གཉིས་ཕྱིས་བཞེངས་པར་བཞེད་པ་དང་། པཎྜི་ཏ་རྣམས་བ་སྤུ་དང་ན་བཟའ་གཉིས་སྐུ་ལ་མ་རེག་པར་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ཟེར་བར་བཞེད་དོ། །དེའི་འོག་ཏུ་བུ་སྤུན་གསུམ་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ལྷ་ཁང་དེ་རྣམས་སུ་དགེ་སློང་ལྔ་བརྒྱ་ལྔ་བརྒྱ་བཞུགས་སུ་གསོལ་ནས་འཚོ་བའང་རྟག་ཏུ་སྦྱོར་བར་བྱས། ཕྱོགས་བཞིའི་དགེ་འདུན་ལ་ཡང་ཡོ་བྱད་ཀྱིས་མཆོད་པར་བྱས་སོ། །
འཕགས་པ་དྷཱི་ཏི་ཀ
༈ དེ་ནས་ཉེ་སྦས་ཀྱིས་འཕགས་པ་དྷཱི་ཏི་ཀ་ལ་བསྟན་པ་གཏད་པ་ནི། ཡུལ་འཕགས་རྒྱལ་དུ་བྲམ་ཟེ་ཕྱུག་པ་ནོར་མང་བ་ཞིག་ཡོད་ལ། དེ་ལ་བུ་དྷཱི་ཏི་ཀ་བྱ་བ་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་ཆུང་ངུ་ནས་ཕ་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ཞུས་པས། ང་མ་ཤིའི་བར་དུ་རབ་ཏུ་མ་བྱུང་ལ་འཁོར་བྲམ་ཟེ་འདི་རྣམས་ཀྱང་ཁྱོད་ཀྱིས་སྐྱོངས་ཤིགཅེས་མ་གནང་བས། དེས་ཀྱང་ཕའི་ངག་ཉན་ཏེ། རང་གི་ཁྱིམ་དུ་ཚངས་སྤྱོད་ལ་གནས་པས་བྲམ་ཟེ་ལྔ་བརྒྱ་ལ་རིག་པ་དག་སྟོན་ཅིང་གནས། ནམ་ཞིག་ཕ་འདས་ཏེ་ཁྱིམ་གྱི་འབྱོར་བ་ཐམས་ཅད་བྲམ་ཟེ་དང་དགེ་སྦྱོང་དག་ལ་བཏང་སྟེ། ཉེ་སྦས་ཀྱི་དྲུང་དུ་རབ་ཏུ་བྱུང་ཞིང་བསྙེན་པར་རྫོགས་པས། ཉེ་སྦས་ཀྱིས་གདམས་པ་རྣམ་པ་བདུན་བསྟན་པས་ཞག་བདུན་ན་དྷཱི་ཏི་ཀ་དང་བྲམ་ཟེ་ལྔ་བརྒྱས་དགྲ་བཅོམ་པ་ཐོབ། དེ་ནས་གྲོང་ཁྱེར་དྲུག་ཏུ་འཁོར་རྣམ་པ་བཞི་ལ་གདམས་ངག་བསྟན་ནས་བདེ་བ་ལ་བཀོད་དོ། །བདེན་པ་མཐོང་བ་མང་དུ་བྱུང་། དགྲ་བཅོམ་པ་ཐོབ་པའང་སྟོང་ཙམ་བྱུང་ཞིང་། བྲམ་ཟེ་རྣམས་བ་གླང་ཁྲི་ཕྲག་ཙམ་བསགས་ནས་སྦྱིན་བསྲེག་གི་མཆོད་སྦྱིན་བྱ་བ་རྣམས་ལ་སྡིག་པའི་ཉེས་དམིགས་བརྗོད་ནས་ལོག་ལམ་དང་ཕྲལ་ཏེ་ཡང་དག་པའི་ལམ་ལ་བཀོད་དོ། །ཡུན་རིང་པོར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་བསྐྱངས་ནས་མཐར་འཕགས་པ་ནག་པོ་པ་ལ་བསྟན་པ་གཏད་ནས་འཕགས་རྒྱལ་དུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་སོ། །
འཕགས་པ་ནག་པོ་པ།
༈ འཕགས་པ་ནག་པོ་པ་ནི་ཤར་ཕྱོགས་ལངྐའི་ཡུལ་ན་ཁྱིམ་བདག་ཕྱུག་པ་ལོངས་སྤྱོད་ཆེ་བ་རང་གི་བསོད་ནམས་ཀྱི་མཐུ་ལས་ཁྱིམ་དུ་ལྗོན་ཤིང་འཁྲུངས་པའི་འབྲས་བུ་རིན་པོ་ཆེའི་རང་བཞིན་ཅན་དུ་འབྱུང་བ་ཡོད་པ་ཞིག་ལ་བུ་མེད་པས་ཁྱབ་འཇུག་ནག་པོའི་གཟུགས་ཅན་ལ་ཡང་ཡང་མཆོད་པས། ནམ་ཞིག་ཁྱེའུ་ཞིག་བཙས་པའི་མིང་ནག་པོར་བཏགས་སོ། །དེ་ཆེར་སྐྱེས་ནས་ཚོང་པ་ལྔ་བརྒྱ་དང་བཅས་གྲུ་གཟིངས་བསྐྱོད་ནས་རྒྱ་མཚོར་ནོར་བུ་ལེན་དུ་ཕྱིན་པས་སྲིན་མོའི་གླིང་དུ་ལམ་གོལ་བར་འཕགས་པ་དྷཱི་ཏི་ཀ་སྐྱབས་སུ་བོས་པས། འཕགས་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་སྲིན་མོ་རྣམས་བསྐྲད་དེ་བདེ་བར་རང་གནས་སུ་བགྲོད་ནས། ཚོང་པ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་ལོ་གསུམ་དུ་ཕྱོགས་བཞིའི་དགེ་འདུན་ལ་དུས་སྟོན་ཆེན་པོ་བྱས། མཐར་འཕགས་པ་དྷཱི་ཏི་ཀའི་དྲུང་དུ་རབ་ཏུ་བྱུང་ཞིང་བསྙེན་པར་རྫོགས་ནས་མི་རིང་བར་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་བོ། །དེ་ནས་ཚོང་དཔོན་གྱི་རིགས་ལས་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་འཕགས་པ་ནག་པོ་པས་བསྟན་པ་བསྐྱངས་ཏེ་འཁོར་རྣམ་པ་བཞི་ལ་གདམས་པ་བསྟན་པ། འབྲས་བུ་རྣམ་པ་བཞི་ཐོབ་པ་རྒྱུན་ཆད་མེད་པ་བྱུང་བར་གྲགས། མཐར་རྒྱལ་རིགས་ལས་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་འཕགས་པ་ལེགས་མཐོང་ལ་བསྟན་པ་གཏད་དེ་བྱང་ཕྱོགས་ཀྱི་ཡུལ་ཀུ་ཤ་བ་ན་ཞེས་བྱ་བར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་སོ། །
ལེགས་མཐོང་ཆེན་པོ།
༈ དེ་ཡང་ལེགས་མཐོང་ནི་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཡུལ་དུ་སྐྱ་སེང་གི་རིགས་ལས་རྒྱལ་རིགས་མཐོང་བ་ཞེས་བྱ་བར་བུ་ཞིག་ཡོད་པས་ལེགས་མཐོང་དུ་བཏགས་སོ། །དེ་ཆེར་སྐྱེས་ནས་སྐྱེད་མོས་ཚལ་དུ་འགྲོ་བའི་ལམ་ཁར་དགྲ་བཅོམ་པ་སུ་ཀ་ཡ་ན་ཞེས་བྱ་བ་འཁོར་མང་པོ་དང་བཅས་པ་མཐོང་བས་ལྷག་པར་དད་དེ། ཞབས་ལ་ཕྱག་བྱས་ཏེ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དོ། །དེར་དགྲ་བཅོམ་པ་དེས་ཆོས་བསྟན་པ་ན། སྟན་དེ་ལ་འཁོད་བཞིན་དུ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཐོབ། དེར་རབ་ཏུ་བྱུང་བར་ཞུས་པས་ཕ་ཁྲོས་ཏེ་ལྕགས་སྒྲོག་གིས་འཆིང་བར་བརྩམས་པ་ན། ནམ་མཁའ་ལ་འཕགས་ཏེ་འོད་ཟེར་སྤྲོ་བའི་རྫུ་འཕྲུལ་བསྟན་པས། ཕ་དད་དེ་རབ་ཏུ་བྱུང་ལ་བདག་ལ་ཡང་བརྩེ་བར་གྱིས་ཤིགཅེས་སྨྲས་པ་དང་། དེར་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་ཕ་ལ་ཆོས་བསྟན་ནས་བདེན་པ་ལ་བཀོད་དོ། །དེ་ནས་འཕགས་པ་ནག་པོ་པ་སློབ་དཔོན་དུ་བསྟེན་ནས་ལྷན་ཅིག་གནས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པ་ལས་འཕགས་པ་ནག་པོ་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་འཁོར་རྣམ་བཞི་ལེགས་མཐོང་ཆེན་པོས་འདུལ་བར་མཛད་དོ། །ལེགས་མཐོང་ཆེན་པོ་དེས་ནི། བསྟན་པ་ལ་མི་དད་པའི་ཀླུ་དང་གནོད་སྦྱིན་ལྔ་བརྒྱ་ཙམ་བཏུལ། ལྷོ་ཕྱོགས་ཀྱི་རྒྱུད་ཀུན་ཏུ་བྱོན་ཏེ། གཙུག་ལག་ཁང་དང་དགེ་འདུན་གྱིས་ཁྱབ་པར་བྱས། གླིང་ཕྲན་མང་པོར་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་བཞགརྒྱ་ཡུལ་ཆེན་པོ་སོགས་སུ་ཡང་ཅུང་ཟད་དར་བར་མཛད་ནས་སེམས་ཅན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་བདེ་བ་ལ་ཡོངས་སུ་བཀོད་དེ་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་མེད་པའི་དབྱིངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་སོ། །དེ་ཡང་དྷཱི་ཏི་ཀནག་པོ་པ། ལེགས་མཐོང་བཅས་པའི་སྐབས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ནི་མྱ་ངན་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། ཆུང་ངུའི་དུས་དྷཱི་ཏི་ཀསྡིག་སྤྱོད་ལ་གནས་པའི་དུས་ནག་པོ་པ། ཕྱིས་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོར་གྱུར་པའི་སྐབས་ལེགས་མཐོང་གིས་བསྟན་པ་སྐྱོང་བའི་དུས་ཡིན་པར་གྲགས་སོ། །ལེགས་མཐོང་མྱ་ངན་ལས་འདས་རྗེས་རྒྱལ་པོ་ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་གྲགས། དེ་ལྟར་འཕགས་པ་ཀུན་དགའ་བོ་ནས་ལེགས་མཐོང་གི་བར་གྱི་གཏད་རབས་དེ་དག་གིས་བསྟན་པ་རྫོགས་པར་བསྐྱངས་པས་སྟོན་པ་ཉིད་དང་མཛད་པའི་ཚུལ་ཕྱོགས་མཚུངས་པ་ཡིན་ལ། དེའི་རྗེས་སུ་དགྲ་བཅོམ་པ་མང་དུ་བྱོན་མོད་ཀྱང་སྟོན་པ་དང་ཕྱོགས་མཚུངས་འདི་ལྟ་བུ་དག་དང་མཉམ་པ་མ་བྱུང་བར་གྲགས་སོ། །