ལེའུ་བཅུ་གསུམ་པའི་རྣམ་བཤད།
གསུམ་པ་དབང་དོན་དགག་པ་ལ། ཆོས་རྣམས་རང་བཞིན་བདེན་པ་དགག བདེན་མེད་སྒྱུ་མ་སོགས་དང་མཚུངས་པ་གཉིས་ཀྱི། དང་པོ་ལ། གཟུང་བྱ་དབང་དོན་བདེན་པ་དགག འཛིན་བྱེད་ཡུལ་ཅན་བདེན་པ་དགག བདེན་མེད་ངོ་མཚར་རྒྱུར་བསྟན་པ་དང་གསུམ་གྱི། དང་པོ་ལ་སྤྱིར་དགག་པ་དང་། སོ་སོར་ཕྱེ་སྟེ་དགག་པ་གཉིས་ཀྱི། དང་པོ་ལ་དགག་པ་དངོས། བཀག་པའི་མཇུག་བསྡུ། རིགས་པ་གཞན་བསྟན་པ་གསུམ་གྱི། དང་པོ་ནི། རིགས་པའི་དོན་ནི་གཞན་ལས་ཀྱང་། །བློ་ལྡན་ལེགས་པར་འདོད་པས་བླང་། །ཞེས་གང་སྨྲས་པ་བླང་བྱར་གྱུར་པའི་རིགས་པ་དེ་གང་ཞེ་ན། ཕྱི་ནང་གི་ཆོས་རྣམས་རང་བཞིན་གྱིས་བདག་མེད་པར་མཐོང་བའོ། །ཆོས་རྣམས་རང་བཞིན་མེད་དོ་ཞེས་རྟོགས་པར་མི་ནུས་ཏེ། བུམ་པ་སོགས་དང་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་མངོན་སུམ་གྱིས་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་རི་བོང་གི་རྭ་ལ་སོགས་པ་ནི་མངོན་སུམ་དུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ཡང་མི་རིགས་ཏེ་ཇི་ལྟར་རྩྭ་དང་ཤིང་ལ་སོགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཁྱིམ་དུ་འདོགས་པ་དང་། ཕུང་པོ་ལ་བརྟེན་ནས་བདག་ཏུ་འདོགས་པ་ལྟར། འབྱུང་བ་བཞི་དང་འབྱུང་འགྱུར་གྱི་རྫས་བརྒྱད་ལ་བརྟེན་ནས་བུམ་པར་འདོགས་ལ་གང་གི་ཚེ་མིག་གིས་གཟུགས་མཐོང་བ་དེའི་ཚེ་ན་བུམ་པའི་ཆ་ཐམས་ཅད་ཁོ་ན་མཐོང་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། བུམ་པ་ནི་རྫས་བརྒྱད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། མིག་གིས་གཟུགས་མཐོང་གི་དྲི་ལ་སོགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ་ཡུལ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་འཇིག་རྟེན་རྣམས་མ་དཔྱད་པར་རང་གིས་རྟོགས་པ་ཚད་མར་བྱས་ནས་བདག་གིས་བུམ་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་སོ་ཞེས་ཅི་རུང་རུང་དུ་སྨྲ་བར་བྱེད་ཀྱི། བུམ་པ་མངོན་སུམ་མོ་ཞེས་ཕྱོགས་གཅིག་མཐོང་བས་ཐམས་ཅད་མཐོང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལ་མཁས་པའི་དེ་ཉིད་རིག་པ་སུ་ཞིག་སྨྲ་སྟེ་སྨྲ་བར་མི་འོས་སོ། །འང་ཞེས་པ་བུམ་པའི་ཉེ་བར་ལེན་པ་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་མངོན་སུམ་མེད་པར་སྟོན་པའོ། །བུམ་པ་མངོན་སུམ་ཡིན་པ་དགག་པའི་རྣམ་པར་དཔྱོད་པའི་རིགས་པ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་བློ་མཆོག་དང་ལྡན་པའི་མཁས་པས་དྲི་ཞིམ་སྣལ་མའི་མེ་ཏོག་དང་པདྨ་ཨུཏྤལ་ཙནྡན་ལ་སོགས་པ་སྣའི་དབང་པོའི་ཡུལ་ཐམས་ཅད་དང་། མངར་བ་བུ་རམ་དང་ལན་ཚྭ་དང་ནིམ་པ་ལ་སོགས་པ་ལྕེའི་དབང་པོའི་ཡུལ་ཐམས་ཅད་དང་། འཇམ་པ་ཤིང་བལ་དང་བྱེ་མ་དང་རྡོ་བ་ལ་སོགས་པ་ལུས་ཀྱི་དབང་པོའི་ཡུལ་ཐམས་ཅད་དག་མངོན་སུམ་ཡིན་པའང་སོ་སོར་དགག་པ་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་དེ་དག་ཀྱང་རྫས་བརྒྱད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བདག་ཉིད་ཇི་ལྟ་བའི་དབང་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ཡུལ་རེ་རེ་ཁོ་ན་འཛིན་གྱི། ཐམས་ཅད་མི་འཛིན་པའི་ཕྱིར་སྣལ་མའི་མེ་ཏོག་དང་བུ་རམ་ལ་སོགས་པ་མངོན་སུམ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རིག་པའི་མཁས་པ་སུ་ཞིག་སྨྲ་བར་འགྱུར། གལ་ཏེ་བུམ་པ་གཟུགས་ལས་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་མཐོང་བས་བུམ་པ་ཐམས་ཅད་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ཡང་སྙིང་པོ་མེད་དེ། འདི་ལྟར་གལ་ཏེ་གཟུགས་ཙམ་ཞིག་མཐོང་བ་ཡིས་བུམ་པའི་མཐོང་བའི་ཆ་དེ་ཐམས་ཅད་མཐོང་བར་འགྱུར་ན་ནི། དྲི་ལ་སོགས་པ་རྫས་གཞན་བདུན་པོ་རྣམས་མ་མཐོང་བ་ཡིས་གཟུགས་མཐོང་བར་འདོད་པའང་མ་མཐོང་བར་ཅིའི་ཕྱིར་མི་འགྱུར། འཇིག་རྟེན་ན་ཡང་ཕལ་ཆེ་བས་བརྗོད་པ་མཐོང་སྟེ། མོན་སྲན་སྡེའུ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་ཀྱང་ཤས་ཆེ་བས་མོན་སྲན་གྲེའུའི་ཕུང་པོ་ཞེས་བརྗོད་པ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་བུམ་པ་ལ་མངོན་སུམ་མེད་ཀྱང་བུམ་པའི་གཟུགས་ལ་མངོན་སུམ་ཡོད་ལ། དེའི་ཕྱིར་བརྒྱུད་ནས་བུམ་པའང་མངོན་སུམ་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དྲི་ལ་སོགས་པ་དང་མ་འབྲེལ་བའི་གཟུགས་འབའ་ཞིག་ཁོ་ན་ལའང་མངོན་སུམ་ཉིད་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་གཟུགས་དེ་ལ་ཕ་རོལ་རྒྱབ་ཀྱི་ཆ་དང་ཚུ་རོལ་མདུན་གྱི་ཆ་དང་དབུས་དཀྱིལ་གྱི་ཆ་རྣམས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དང་། དེ་དག་ལ་ཡང་སྔར་ཕ་རོལ་དང་ཚུ་རོལ་དང་དབུས་ཀྱི་ཆ་གཞན་ཡོད་ཅིང་། དེ་དག་ལའང་གཞན་ཡིན་ཞིང་དེ་དག་ལའང་གཞན་ཞེས་རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པར་གནས་ལ། རྡུལ་ལའང་ཕ་རོལ་དང་ཚུ་རོལ་དང་དབུས་ཀྱི་ཆ་ཤས་ཡོད་དང་མེད་ཅེས་དཔྱད་པ་དེ་ཡང་དེར་འཇུག་པར་འགྱུར་ལ། གལ་ཏེ་མདུན་རྒྱབ་ལ་སོགས་པའི་ཆ་ཡོད་ན། དེའི་ཕྱིར་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །ཅི་སྟེ་ཆ་མེད་ན་ནི་གཟུང་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ་ནི། གང་གི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་མངོན་སུམ་ཉིད་མ་གྲུབ་ཅིང་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡིས་གཞན་གྱི་མངོན་པར་འདོད་པའི་བསྒྲུབ་བྱ་དངོས་པོ་རང་བཞིན་དང་བཅས་པ་འགྲུབ་པར་མི་འཐད་དོ། །གསུམ་པ་ནི། གཞན་ཡང་དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་གྱི་ཡུལ་ཀུན་ལ་བརྟགས་པ་ན་ཀུན་ཀྱང་རང་གི་ཡན་ལག་ཅན་ལ་ལྟོས་ནས་ཡན་ལག་ཏུ་གྱུར་ནས་སླར་རང་གི་ཡན་ལག་ལ་ལྟོས་ནས་ཡན་ལག་ཅན་དུ་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་བུམ་པ་ནི་རང་གི་ཉེ་བར་ལེན་པ་རྫས་བརྒྱད་ལ་ལྟོས་ནས་ཡན་ལག་ཅན་ཡིན་ལ། དེ་དག་ཀྱང་རང་གི་ཡན་ལག་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ལ་ལྟོས་ནས་ཡན་ལག་ཅན་ཡིན་ཞིང་རྡུལ་ཕྲན་རྣམས་ཀྱང་མདུན་དང་རྒྱབ་ཀྱི་ཆ་ལ་ལྟོས་ནས་ཡན་ལག་ཅན་དུ་འགྱུར་བས་རང་གི་ངོ་བོས་གྲུབ་པའི་ཡན་ལག་དང་ཡན་ལག་ཅན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་མངོན་སུམ་དུ་མེད་དོ། །
ཇི་ལྟར་གཟུགས་ཀྱི་མཐའ་རྡུལ་ཕྲན་ལ་ཆ་ཡོད་མེད་དཔྱད་ན་མ་གྲུབ་པ་དེ་བཞིན་དུ་མིང་གི་མཐའ་ཡི་གེ་ལའང་རྣམ་པར་དཔྱད་ན་མ་གྲུབ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ཡི་གེའི་རང་བཞིན་གྱི་བརྗོད་པའང་འཇིག་རྟེན་འདི་ན་ཐ་སྙད་ཙམ་དུ་ཡོད་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་ན་དེའི་རྗོད་བྱེད་ཡི་གེའི་བརྗོད་པའང་མེད་ལ། དོན་མེད་ན་ཤེས་བརྗོད་དག་མི་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པའོ། །གཉིས་པ་སོ་སོར་ཕྱེ་སྟེ་དགག་པ་ལ། ཡུལ་གྱི་རང་བཞིན་དབང་པོས་འཛིན་པ་དགག་པ་དང་། ཡིད་ཀྱིས་འཛིན་པ་དགག་པ་གཉིས་ཀྱི། དང་པོ་ལ། བལྟ་བྱ་དགག མཉན་བྱ་དགག་པ་གཉིས་ཀྱི། དང་པོ་ལ། ཡུལ་དགག་པ་དང་། ཡུལ་ཅན་དགག་པ་གཉིས་ཀྱི། དང་པོ་ལ། རང་སྡེ་དགག་པ་དང་། གཞན་སྡེ་དགག་པ་གཉིས་ཀྱི། དང་པོ་ནི། རང་སྡེ་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་དག་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ནི་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་གཉིས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཡིན་ལ། དེ་དང་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་བུམ་པ་བལྟ་བྱའི་མངོན་སུམ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འདོད་པ་དེ་དག་གི་ལྟར་ན། དབྱིབས་དེ་ཁ་དོག་ལས་གཞན་ནམ་གཞན་མ་ཡིན་པར་རྟོག་གྲང་། གལ་ཏེ་མདོག་ལས་དབྱིབས་དོན་གཞན་དུ་རྟོག་ན་དབྱིབས་དེ་ཇི་ལྟ་བུར་ནི་མིག་གིས་འཛིན་པར་འགྱུར་ཏེ། ཁ་དོག་ལས་གཞན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སྒྲ་ལ་སོགས་པ་བཞིན། འོན་ཏེ་ཉེས་པ་དེ་སྤོང་བར་འདོད་པས་ཁ་དོག་ལས་གཞན་མིན་པར་གཅིག་ཏུ་འདོད་ན། ཇི་ལྟར་ལུས་ཀྱིས་མུན་ཁུང་དབྱིབས་རིང་པོ་ལ་སོགས་པ་འཛིན་པ་ལྟར་མདོག་ཀྱང་ཅིའི་ཕྱིར་འཛིན་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་གཅིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། གཅིག་ལ་བཟུང་བ་དང་མ་བཟུང་བའི་ཆ་གཉིས་སུ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པར་དཔྱད་ན་དབྱིབས་དང་ཁ་དོག་དེ་ཉིད་དང་གཞན་དུ་མི་གྲུབ་ལ། དེ་ཉིད་དང་གཞན་མ་གཏོགས་པར་གྲུབ་པའང་མི་འཐད་པས། དེའི་ཕྱིར་རྡུལ་ཕྲན་གྱི་བར་དུ་དཔྱད་ན་མ་གྲུབ་པས་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་མ་གྲུབ་ལ། དེ་མེད་པས་ཀྱང་དེའི་སྒོ་ནས་འགའ་ཡང་མངོན་སུམ་དུ་གྲུབ་པ་མེད་དོ། །
གལ་ཏེ་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ནི་ཡོད་དེ། དེའི་རྒྱུ་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་གཟུགས་ཀྱི་རྒྱུ་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་དག་རང་གི་ངོ་བོས་གྲུབ་ན་གཟུགས་ལས་ཐ་དད་པར་དམིགས་པ་ཞིག་ན། ཚོགས་པ་གཅིག་པའི་རྫས་བརྒྱད་པོ་རྣམས་ནི་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བར་ངེས་པའི་ཕྱིར་འབྱུང་བ་ལས་ཐ་དད་པའི་གཟུགས་ཀྱང་མ་དམིགས་ལ། གཟུགས་ནི་ལྟ་ཞིག་མ་གཏོགས་པར་དེར་དེ་ལས་ཐ་དད་པ་གཟུགས་ཀྱི་རྒྱུ་འབྱུང་བའང་མི་སྣང་ངོ་། །འོན་ཏེ་གཟུགས་དང་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པའི་གཟུགས་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་གཟུགས་ཡོད་པར་རྗེས་སུ་དཔོག་ན། དེ་ལྟར་ན་གཟུགས་ཀྱི་རྒྱུ་འབྱུང་བ་དང་གཟུགས་གཉིས་ཀའང་མིག་གིས་འཛིན་པར་ཅིའི་ཕྱིར་མི་འགྱུར། འདི་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་དང་། དབང་པོ་ཐ་དད་པའི་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་ས་ནི་བརྟན་པ་དང་སྲ་བ་ཞེས་བྱ་བར་མཐོང་ལ། དེ་ཡང་ལུས་ཀྱི་རྟེན་གྱི་དངོས་པོ་གནས་པའི་ཕྱིར། རྟེན་ཉིད་ཀྱིས་ན་བརྟེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་མཐོང་ལ། དེའང་ལུས་ཀྱིས་འཛིན་ཏེ། དེའི་སྲ་བ་ལུས་ཀྱི་དབང་པོས་གཟུང་བྱ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་དེ་ལྟར་ཡིན་པ་དེས་ན་རེག་པ་འབའ་ཞིག་ལ་སའོ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་གཉིས་ཐ་མི་དད་པའང་མེད་དེ། མཚན་ཉིད་དང་འཛིན་བྱེད་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར། དེའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་དང་གཞན་ཉིད་དང་བྲལ་བའི་དངོས་པོ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་གྲུབ་པ་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་གཟུགས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ལ། དེ་མེད་པས་གཟུགས་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ། འདིར་ཁ་ཅིག་ན་རེ། བུམ་པ་ནི་བལྟ་བྱ་མ་ཡིན་མོད། བལྟ་བྱ་ཉིད་དང་འབྲེལ་བས་བལྟ་བྱར་འགྱུར་ལ། བལྟ་བྱར་གྱུར་པས་མངོན་སུམ་དུ་འགྱུར་ཟེར་རོ། །འདི་ཡང་མི་རིགས་ཏེ། གལ་ཏེ་བལྟ་བར་བྱ་བ་ཉིད་ནི་སྐྱེས་པས་བུམ་པ་མངོན་པར་གསལ་བའམ་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པ་ཞིག་ན་བུམ་པ་འདི་ལ་བལྟ་བ་བྱ་བ་ཉིད་དགོས་པ་མེད་དེ། མཐའ་གཉིས་བརྟགས་ཏེ་དཔྱད་ན་ཡོན་ཏན་འགའ་ཡང་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། བལྟ་བར་བྱ་བ་ཉིད་དང་བལྟ་བྱ་མ་ཡིན་པའི་ཡུལ་ལ་རྣམ་པར་བརྟག་ན་མི་རིགས་པས་སོ། །རྒྱུ་མཚན་དེས་ན་བལྟ་བྱ་ཉིད་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལྟར་བལྟ་བྱ་མ་ཡིན་པའི་བུམ་པ་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་བལྟ་བར་བྱ་བ་མི་རིགས་པས་བལྟ་བྱར་མ་གྱུར་པའི་བུམ་པ་ཡོད་པའི་ངོ་བོ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་བུམ་པ་ལ་ནི་བལྟ་བྱ་ཉིད་བརྟག་པ་འདི་ནི་མི་རིགས་སོ། །
གཉིས་པ་ཡུལ་ཅན་དགག་པ་ནི། འདིར་སྨྲས་པ། ཡུལ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མངོན་སུམ་དག་ཡོད་པ་ཉིད་དེ། འཛིན་བྱེད་མིག་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། བཤད་པ། འདི་ན་མིག་ལ་སོགས་པ་ལྔ་པོ་ནི་སྤྱིར་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་ཉེ་བར་སྟོན་ལ་དེ་རྣམས་ཀྱི་བྱ་བ་ནི་ཡུལ་ཐ་དད་ཅིག་སྟེ། མིག་གིས་གཟུགས་མཐོང་གི་སྒྲ་མི་ཐོས་ལ། རྣ་བས་སྒྲ་ཐོས་ཀྱི་གཟུགས་མི་མཐོང་ངོ་། །གང་གི་ཚེ་དེ་ལྟར། མིག་ནི་འབྱུང་འགྱུར་རྣ་དེ་བཞིན། མིག་གིས་མཐོང་གི་གཞན་གྱིས་མིན་པ་དེའི་ཚེ་མིག་ལ་སོགས་པས་ཡུལ་རྟོགས་པ་ག་ལ་ཡོད་དེ། འཐད་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་མིག་ལ་སོགས་པ་མི་སྲིད་ན་འདི་རྣམས་ལས་ཀྱི་རྣམ་སྨིན་གྱི་ངོ་བོར་ཇི་ལྟར་བཞག་ཅེ་ན། ཁོ་བོ་ཅག་འདིར་དངོས་པོ་རྣམས་རང་གི་ངོ་བོ་གྲུབ་པ་འགོག་གི་མིག་སོགས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མི་འགོག་གོ །འོ་ན་མིག་ནི་འབྱུང་འགྱུར་སོགས་ཀྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། མི་འགྱུར་ཏེ་དགེ་བ་དང་སྡིག་པ་སོགས། ལས་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ནི་རིགས་པས་དཔྱད་ན་བསམ་པར་བྱ་བར་མི་ནུས་ཏེ་ཐུབ་པས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཉིད་དུ་གསུངས་ཏེ། ལུང་ལས། སེམས་ཅན་ལས་ཀྱི་རྣམ་སྨིན་བསམ་ཡས་པས། །རླུང་ལས་འཇིག་རྟེན་འདི་ཀུན་འབྱུང་འགྱུར་ཏེ། །མཚོ་དང་རི་དང་ལྷ་ཡི་གཞལ་མེད་ཁང་། །རིན་པོ་ཆེས་ཕྱེས་ས་བོན་བཀྲམ་རྣམས་སོ། །རླུང་ལས་བྱུང་བའི་སྤྲིན་གྱིས་ཆར་འབེབས་ཤིང་། །སླར་ཡང་རླུང་གིས་སྤྲིན་ནི་རབ་ཏུ་འཇིལ། །རླུང་ལས་འཇིག་རྟེན་ལོ་ཐོག་རྒྱས་འགྱུར་ཏེ། །རླུང་གིས་འགྲོ་བ་ཀུན་ལ་བདེ་བ་འདྲེན། །ཞེས་སོགས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་པ་ཐམས་ཅད་ཁས་བླང་བར་བྱའོ། །
གལ་ཏེ་མིག་ལ་སོགས་པ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོད་དེ་དེའི་འབྲས་བུ་རྣམ་ཤེས་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་རྣམ་ཤེས་རང་བཞིན་གྱིས་གྲུབ་ན་མིག་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པར་འགྱུར་ན་དེ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་ལྟ་བའི་སྔོན་རོལ་དུ་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ་བདག་པོའི་རྐྱེན་མ་ཚང་བའི་ཕྱིར། འོན་ཏེ་ལྟ་བའི་ཕྱིས་ནས་ཡོད་པར་རྟོག་ན། གཟུགས་ལྟ་བ་ལ་ཤེས་པ་དོན་མེད་དེ། དེ་མེད་པའི་སྔ་རོལ་དུ་ལྟ་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཏེ་རྟོག་པ་གསུམ་ལྟ་བ་དང་ཤེས་པ་ཅིག་ཅར་བྱུང་བར་རྟོག་ན་མིག་ཤེས་སྐྱེ་བ་ལྟ་བའི་བྱེད་པ་དོན་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ་ཅིག་ཅར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། བ་ལང་གི་རྭ་གཡས་གཡོན་བཞིན་ནོ། །གང་གི་ཚེ་དེ་ལྟར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མི་སྲིད་པ་དེའི་ཚེ་མིག་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་བརྟགས་པ་མི་སྲིད་དོ། །གལ་ཏེ་མིག་ནི་བྱེད་པའི་ངོ་བོ་མ་ཡིན་གྱི། འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། ལྟ་བའི་བྱེད་པ་པོའི་ངོ་བོ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་གསུམ་པ་བྱེད་པ་དོན་མེད་འགྱུར་ཞེས་པ་མི་རིགས་སོ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་མིག་གིས་གཟུགས་དེ་ལྟ་བ་ན་མིག་དེ་ཡུལ་གྱི་ཡུལ་དུ་སོང་ནས་སམ། འོན་ཏེ་མ་སོང་བར་ལྟ་གྲང་། གལ་ཏེ་མིག་ནི་ཡུལ་དང་ཕྲད་ནས་འཛིན་པ་ཡུལ་གྱི་དྲུང་དུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ན་ཟླ་བ་དང་སྐར་མ་ལ་སོགས་པ་ཐག་རིང་བ་ན་གནས་པ་རྣམས་དུས་ཡུན་རིང་མོ་ཞིག་གིས་མཐོང་བར་འགྱུར་གྱི་ཕྱེ་བ་ཙམ་གྱིས་མཐོང་བར་མི་འགྱུར་ན། ཕྱེ་བ་ཙམ་གྱིས་ཐག་རིང་བར་གནས་པ་རྣམས་ཉེ་བ་ན་གནས་པ་ལྟར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་འདི་ནི་མི་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་མིག་ཕྲད་ནས་འཛིན་ན་མིག་ལ་ཧ་ཅང་ཉེ་བ་མིག་སྨན་དང་ཐུར་མ་སོགས་དང་། ཆེས་རིང་བའི་གཟུགས་དེ་དག་ཀྱང་གསལ་བར་ཅི་སྟེ་འཛིན་པ་མིན་ཏེ། ཕྲད་པར་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ནི་སྲིད་པའང་མ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་མི་རིགས་སོ། །གཞན་ཡང་གལ་ཏེ་མིག་ཕྱི་ནས་གཟུགས་མཐོང་ན། ཅི་སྟེ་གཟུགས་མཐོང་ནས་འགྲོའམ་འོན་ཏེ་མ་མཐོང་བར་འགྲོ། གལ་ཏེ་གཟུགས་མཐོང་ནས་དེའི་ཡུལ་དུ་མིག་འགྲོ་བར་རྟོག་ན། གཟུགས་ལྟ་བའི་ཕྱིར་མིག་ཡུལ་གྱི་དྲུང་དུ་སོང་བས་ཡོན་ཏན་འགའ་ཡང་མེད་དེ། མ་སོང་བའི་སྔ་ནས་ཡུལ་དེ་འདི་ན་གནས་པ་ཉིད་ཀྱིས་མཐོང་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་མ་མཐོང་བར་འགྲོ་ན། བལྟ་བར་འདོད་པའི་ཡུལ་ངེས་པར་མཐོང་ཞེས་བྱ་བ་བརྫུན་པར་འགྱུར་ཏེ། ལོང་བ་ལྟར་བལྟ་བྱར་འདོད་པའི་ཡུལ་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་ཉེས་པ་དེ་སྤོང་བར་འདོད་པས་མིག་གིས་ཡུལ་གྱི་དྲུང་དུ་མ་སོང་བར་འཛིན་པར་འདོད་ན། འདི་ན་གནས་པའི་མིག་ཁོ་ནས་ཐག་ཉེ་རིང་དང་བསྒྲིབས་མ་བསྒྲིབ་ཀྱི་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་མཐོང་བར་འགྱུར་ཏེ། མིག་གང་ལ་ཡུལ་གྱི་དྲུང་དུ་འགྲོ་བ་ཡོད་པ་མིན་པ་མ་ཕྲད་པར་འཛིན་པ་དེ་ལ་ཡུལ་ཐག་རིང་བ་མེད་ཅིང་བསྒྲིབས་པའང་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཐམས་ཅད་མ་ཕྲད་པར་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་མིག་དང་ཡིད་དང་རྣ་བ་ནི་ཡུལ་དང་མ་ཕྲད་ཅེས་ལུང་ལས་གསུངས་པ་ཅི་ཞེ་ན། དེ་ནི་ཕྲད་པ་འགོག་པ་ཡིན་གྱི་མ་ཕྲད་པ་བསྒྲུབ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་བཤད་པའི་རིགས་པས་གནོད་པའི་ཕྱིར་དང་། རིགས་པ་དང་འགལ་བའང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མི་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་གང་གི་ཚེ་མིག་ལྟ་བའི་རང་བཞིན་ཡིན་པ་དེའི་ཚེ་ཐམས་ཅད་དུ་རང་བཞིན་མི་ཉམས་པའི་ཕྱིར་རང་གི་བདག་ཉིད་ལ་ཡང་ལྟ་བར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ན་དངོས་པོ་ཀུན་གྱི་རང་བཞིན་དང་པོར་བདག་ལ་སྣང་བར་འགྱུར་ཏེ། དཔེར་ན་མེ་ཏོག་ཙམ་པ་ཀ་དང་ཨུཏྤལ་ལ་སོགས་པའི་དྲི་བསུང་དང་པོར་རང་གི་རྟེན་ལ་དམིགས་ནས། ཕྱིས་དེ་དང་ཕྲད་པ་ལས་ཏིལ་ལ་སོགས་པ་ལའང་མཐོང་བ་བཞིན་དུ། དེའི་ཕྱིར་མིག་ལྟ་བའི་རང་བཞིན་ཡིན་ན་མིག་ནི་མིག་རང་ཉིད་ཀྱིས་འཛིན་པར་རྒྱུ་མཚན་གང་གིས་ན་འགྱུར་བ་མ་ཡིན། མིག་ནི་རང་གིས་རང་ལ་ལྟ་བའང་མ་ཡིན་པས་གཞན་ལ་ལྟ་བར་ཡང་མ་གྲུབ་བོ། །མདོ་སྡེ་པ་གང་དག་མིག་འབའ་ཞིག་ལ་ལྟ་བའི་ནུས་པ་མེད་དེ། མིག་དང་གཟུགས་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གསུམ་ཚོགས་ནས་གཟུགས་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་དེ་ལ་སྙིང་པོ་མེད་དེ། འདི་ལྟར་མིག་ལ་ནི་གཟུགས་འཛིན་པའི་རྣམ་ཤེས་མེད་དེ་བེམས་པོའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྣམ་ཤེས་ལ་ཡང་གཟུགས་ལ་ལྟ་བའི་རང་བཞིན་མེད་དེ་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ལྟ་བ་དང་རྣམ་ཤེས་གཉིས་ཀ་གཟུགས་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྟོག་པའི་རང་ཞིན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་ལྟ་བ་མ་ཡིན་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་དབང་པོ་དང་ཡུལ་དང་རྣམ་ཤེས་རྣམས་ལ་གཟུགས་མཐོང་བའི་དོན་ཕན་ཚུན་མ་ཚང་བ་དེའི་ཕྱིར། དེ་དག་ཚོགས་པས་ཀྱང་གཟུགས་ཇི་ལྟར་མཐོང་སྟེ། གཟུགས་མཐོང་བའི་ཡན་ལག་མ་ཚང་བའི་ཕྱིར། ལོང་བ་ཚོགས་པ་བཞིན་ནོ། །གང་གི་ཚེ་དེ་ལྟར་རྣམ་པར་དཔྱད་ན་གཟུགས་ལ་ལྟ་བ་མ་གྲུབ་པ་དེའི་ཚེ་དེ་ཉིད་རིག་པ་སུ་ཞིག་གཟུགས་མཐོང་ཞེས་སྨྲ་བར་བྱེད།
གཉིས་པ་མཉན་བྱ་དགག་པ་ནི། དེ་ཉིད་རིག་པས་གཟུགས་ལྟ་བར་མི་འོས་པ་ལྟར་སྒྲ་མཉན་པའང་མི་འོས་ཏེ། གཟུགས་ལ་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྒྲ་མཉན་པའང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་སྒྲ་ཐོས་པ་ན་མཉན་པའི་ཡུལ་དུ་ཕྱིན་པའམ་མ་ཕྱིན་པ་ཞིག་ཐོས་གྲང་། དང་པོ་ལྟར་ན་དེ་ཉན་པའི་ཡུལ་དུ་སྒྲ་འབྱིན་ཅིང་འགྲོའམ་སྒྲ་མེད་པར་ཡིན། གལ་ཏེ་ཉན་པའི་ཡུལ་དུ་སྨྲ་ཞིང་སྒྲ་འགྲོ་ན་རྒྱུ་མཚན་གང་གིས་སྒྲ་དེ་ཉིད་སྨྲ་བ་པོར་མི་འགྱུར། དེའི་ཕྱིར་སྨྲ་བ་པོ་མ་ཡིན་ཕྱིར་ལྷ་སྦྱིན་ལྟར་སྒྲར་མི་འགྱུར་རོ། །འོན་ཏེ་མི་སྨྲ་བར་ཉན་པའི་ཡུལ་དུ་འགྲོ་ནའང་གང་གིས་ན་མི་སྨྲ་བའི་སྒྲ་དེ་ལ་འདི་ནི་སྒྲའོ་སྙམ་དུ་ཤེས་པ་སྐྱེད་པར་འགྱུར་ཏེ། མི་སྨྲ་བ་སྒྲའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པས་དེ་སྒྲ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་གལ་ཏེ་རྣ་བ་དང་ཕྲད་ནས་སྒྲ་འཛིན་ན་སྒྲའི་དང་པོ་དེ་རྣ་བས་མི་འཛིན་ཅིང་དབང་པོ་གཞན་གྱིས་ཀྱང་མི་འཛིན་པས་སྒྲའི་དབང་པོ་གང་གིས་འཛིན། དེའི་ཕྱིར་མ་བཟུང་བའི་དོན་དེ་སྒྲ་ཉིད་དུའང་མི་རིགས་སོ། །སྒྲ་ནི་འབྱུང་བ་བཞི་དང་འབྱུང་འགྱུར་བཞི་དང་སྒྲ་རང་ཉིད་དང་རྫས་དགུའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པས་རྐྱང་པར་མི་འོང་ན་སྒྲ་ཙམ་རེང་བུ་ཇི་ལྟར་འཛིན་པར་འགྱུར་ལ། དེ་དང་ཚོགས་པ་ཐ་མི་དད་པའི་དྲི་ལ་སོགས་པའང་འཛིན་པར་འགྱུར་ཏེ། སྒྲ་བཞིན་དུ་དེ་དག་ཀྱང་རྣ་བའི་དབང་པོ་དང་ཕྲད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་སྒྲའི་དང་པོ་དབང་པོས་མ་བཟུང་ན་ཉེས་པ་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། ཇི་སྲིད་སྒྲ་རྣ་བས་མ་ཐོས་པ་དེའི་བར་དུ་སྒྲར་མི་འགྱུར་ཏེ་རྣ་བའི་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དྲི་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །ཅི་སྟེ་ཐོས་པ་ན་སྒྲར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་ན་དང་པོ་སྒྲའི་ངོ་བོར་མིན་པའང་མཐར་སྒྲ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ན་དེ་ནི་མི་རིགས་ཏེ། དྲི་ལ་སོགས་པ་མཐར་སྒྲ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ། །
གཉིས་པ་ཡིད་ཀྱིས་ཡུལ་འཛིན་པ་དགག་པ་ནི། ཇི་ལྟར་དབང་པོ་རྣམས་ལ་ཡུལ་འཛིན་པའི་ནུས་པ་མེད་པ་བཞིན་དུ། ཡིད་ལའང་ཡུལ་འཛིན་པའི་ནུས་པ་མེད་དེ། འདི་ལྟར་སེམས་ཡུལ་གྱི་ཡུལ་དུ་སོང་ནས་ཡོངས་སུ་གཅོད་དམ་མ་སོང་བར་གཅོད། མ་སོང་བ་ན་སེམས་གཅིག་གིས་ཀྱང་ཡུལ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་གཅོད་པར་འགྱུར་རོ། །སོང་ནས་ཡིན་ན་དབང་པོ་དང ལྷན་ཅིག་པ་ཡུལ་གྱི་དྲུང་དུ་འགྲོའམ་རེང་བུ་ཞིག་ཡིན་གྲང་། དེ་ལ་དབང་པོ་དང་བཅས་པ་ནི་མི་འགྲོ་སྟེ། དབང་པོ་རྣམས་ནི་རྟག་ཏུ་ལུས་ཁོ་ན་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་དང་། ལུས་དབང་པོ་མེད་པར་ཐལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་རེང་བུ་ཞིག་འགྲོ་ན། མིག་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོ་རྣམས་དང་བྲལ་བའི་སེམས་ཀྱིས་ཡུལ་གྱི་དྲུང་དུ་སོང་སྟེའང་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པའི་བྱ་བ་ཅི་ཞིག་བྱེད་པར་འགྱུར་ཏེ། ལོང་བ་ལ་སོགས་པ་ལའང་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པར་ཐལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་ཡང་འདི་ཡུལ་གྱི་དྲུང་དུ་སོང་ནས་དོན་འཛིན་པར་རྟོག་ན། དེའི་ཚེ་ཡུལ་མཐའ་ཡས་པས་དོན་རྟོགས་པ་ཡང་མཐར་ཐུག་པ་མེད་པས་ཕྱིར་ལྡོག་པར་མི་འགྱུར་ལ། དེ་ལྟར་ཡིན་དང་སྲོག་བདག་འདི་ནི་རྟག་ཏུ་ཡིད་དམ་སེམས་མེད་པ་ཅི་སྟེ་འགྱུར་བ་མིན་ཏེ་སེམས་མེད་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་ན། སེམས་མེད་པའང་བདག་ཏུ་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཀ་བ་དང་བུམ་པ་ལ་སོགས་པའང་བདག་ཏུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་རིགས་པས་རྣམ་པར་དཔྱད་ན་དབང་པོ་དང་ཡུལ་དང་རྣམ་ཤེས་རྣམས་ངོ་བོ་མེད་པས་རང་བཞིན་སྟོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བར་གྲུབ་བོ། །གཉིས་པ་འཛིན་བྱེད་ཡུལ་ཅན་བདེན་པ་དགག་པ་ལ། འདུ་ཤེས་ཕུང་པོའི་མཚན་ཉིད་དང་། དེ་བདེན་པར་བསྒྲུབ་པ་གཉིས་ཀྱི། དང་པོ་ནི། གལ་ཏེ་དབང་དོན་དེ་དག་རང་བཞིན་མེད་ན། དེ་དག་བྱེ་བྲག་ཏུ་རྣམ་པར་བཞག་པའི་རྒྱུ་དེ་དག་གི་ཁྱད་པར་ཡོངས་སུ་གཅོད་བྱེད་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ཇི་ལྟར་རུང་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་དངོས་པོ་རྣམས་རང་བཞིན་ཡོད་ན། དེ་ཡོངས་སུ་གཅོད་བྱེད་དུ་འདུ་ཤེས་རིགས་པ་ལས་དངོས་པོ་རྣམས་རང་བཞིན་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པའི་འདུ་ཤེས་ཡོད་པར་ག་ལ་འགྱུར། འོ་ན་འདུ་ཤེས་གཏན་མེད་དམ་ཞེ་ན། མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རང་བཞིན་མེད་པའི་ཚུལ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར། འདི་ནི་མིག་དང་གཟུགས་ལ་བརྟེན་ནས་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེས་ནས་འགགས་པ་ན་ཡུལ་དབང་པོ་རྣམས་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འགགས་ལ། དེ་འགགས་ནས་སྔར་མཐོང་བའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དོན་གང་ཞིག་ཕྱིས་ཡིད་ཀྱི་ཤེས་པས་འཛིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་འགགས་ཟིན་པའི་དོན་འཛིན་ཅེ་ན། ཇི་ལྟར་སྨིག་རྒྱུ་ལ་ཆུའི་བག་ཙམ་ཡང་མེད་མོད། འོན་ཀྱང་རྒྱུ་རྐྱེན་གྱི་དབང་གིས་ཆུའི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་འདུ་ཤེས་འབྱུང་བ་ལྟར་འགགས་ཤིང་རང་བཞིན་མེད་པའི་དངོས་པོ་ལ་ཡང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཅན་གྱི་ཤེས་པས་འདི་ནི་སྔོན་པོའོ། །སེར་པོའོ། །ཡིད་དུ་འོང་བའོ། །ཡིད་དུ་མི་འོང་བའོ། །ཞེས་བྱེ་བྲག་ཏུ་འཛིན་ཅིང་ཡོངས་སུ་གཅོད་དེ། དེ་ལྟ་བུ་དེ་ནི་གཟུགས་དང་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ཀུན་བྱེ་བྲག་ཏུ་རྣམ་པར་བཞག་པའི་རྒྱུ་ལ་འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་དང་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་སོགས་ཐ་དད་དུ་རྣམ་པར་བཞག་པའང་འདུ་ཤེས་ཀྱི་དབང་གིས་ཡིན་གྱི་དངོས་པོའི་རང་གི་ངོ་བོའི་རྒྱུ་ཅན་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཡིན་པས་རང་གི་ངོ་བོ་རྣམ་པར་དབྱེ་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་འཇོག་པའི་རྒྱུ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རང་བཞིན་གྱི་འདུ་ཤེས་ཁོ་ན་ཡིན་པས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་རྟོག་པས་སྒྲོ་བཏགས་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཆེས་གསལ་བ་ཡིན་ནོ། །སྒྲོ་བཏགས་པའི་གཞི་ཡུལ་དང་། སེམས་ཀྱི་སྣང་བ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ནི་རབ་རིབ་ཅན་ལ་སྐྲ་ཤད་སྣང་བ་ལྟར་མ་རིག་པའི་དབང་གིས་བྱུང་བའི་འཁྲུལ་སྣང་འབའ་ཞིག་ཡིན་ལ། དེའི་ངོ་བོ་ནི་ནམ་མཁའ་ལྟར་མཐའ་གང་དུའང་མི་གནས་པ་ཤེས་བརྗོད་ཀྱི་ཡུལ་ལས་འདས་པའོ། །དེ་ཡང་མིག་སྨན་བསྐུས་པས་རབ་རིབ་བསལ་བ་དང་། སྐྲ་ཤད་དུ་སྣང་བ་ལྡོག་པ་ལྟར་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མིག་སྨན་གྱིས་མ་རིག་པའི་རབ་རིབ་བསལ་བ་ན་རང་གི་ངང་གིས་འགག་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་སྣང་བ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་མ་མེད་པ་ནམ་མཁའི་རང་བཞིན་ཅན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །གང་དག་དེ་ལྟ་བུའི་དབྱིངས་ལ་མི་སྐྲག་ཅིང་དགའ་བ་སྐྱེ་ལ། ནམ་ཞིག་དེ་ལྟ་བུའི་དབྱིངས་ལ་གནས་པར་འགྱུར་སྙམ་པའི་འདུན་པ་ཡོད་པ་དེ་དག་ཐར་པ་དོན་དུ་གཉེར་བ་ཡིན་གྱི་གང་ཡང་དེ་ལྟ་བུ་ཐོས་ན་དངངས་ཤིང་སྐྲག་ལ་དེ་ལྟ་བུའི་ཐར་པ་ཐོབ་པས་ཅི་ཞིག་བྱ་ཞེས་ཟེར་ཞིང་། ཡིད་ཕྱིར་ཕྱོགས་པ་དག་ལ་ཐར་པ་འདོད་པའི་དྲི་ཙམ་ཡང་མེད་ན། ཐར་པའི་ལམ་རྒྱུད་ལ་སྐྱེ་བ་ག་ལ་ཡོད།
གཉིས་པ་ནི། གལ་ཏེ་འདུ་ཤེས་དེ་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོད་དེ། དེ་མེད་ན་ཆོས་རྣམས་རྣམ་པར་བཞག་མི་ནུས་སོ་ཞེ་ན། འདུ་ཤེས་དེ་ཡང་རྣམ་ཤེས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་ཤེས་ལས་མ་གཏོགས་པར་མེད་ལ། རྣམ་པར་ཤེས་པའང་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར། ས་བོན་ཞིག་དང་མ་ཞིག་ལས། །མྱུ་གུ་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ཁྱོད་ཀྱི་སྐྱེ་བ་ཐམས་ཅད་ནི། །སྒྱུ་མ་འབྱུང་བ་ལྟ་བུར་གསུངས། །ཞེས་པ་ལྟར། མིག་དང་གཟུགས་ལ་བརྟེན་ནས་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་སྐྱེ་བ་ན་འགགས་ཟིན་པའི་རྒྱུ་ལས་མི་འབྱུང་སྟེ། དངོས་པོ་མེད་པ་རྒྱུར་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །མ་འགགས་པ་ལས་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དུས་མཉམ་པ་ལ་ཕན་ཚུན་ལྟོས་པ་མེད་པར་ཐལ་བའི་ཕྱིར། དེའི་ཕྱིར་སྒྱུ་མའི་ས་བོན་ལས་མྱུ་གུ་འབྱུང་བ་བཞིན་འཁྲུལ་པའི་སྣང་བ་ཙམ་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་འདི་རང་གི་ངོ་བོས་ཡོད་ན་དེའི་ཚེ་གང་ལ་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོད་པ་ཉིད་ཡོད་པ་དེ་ནི་སྒྱུ་མ་ཞེས་བྱ་བར་མི་རིགས་ཏེ་འཇིག་རྟེན་བདེན་པའི་བུད་མེད་ལ་ནི་སྒྱུ་མ་ཞེས་མི་ཟེར་བ་བཞིན་ནོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་སྒྱུ་མའི་ཚུལ་དུ་སྐྱེ་ཞིང་། མདོ་ལས་ཀྱང་སྒྱུ་མ་དང་མཚུངས་པར་བསྟན་པ་དེའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་རང་བཞིན་མེད་དོ། །གསུམ་པ་བདེན་མེད་ངོ་མཚར་རྒྱུ་རུ་བསྟན་པ་ནི། ཅི་ནས་ཀྱང་དབང་པོ་རྣམས་ཡུལ་འཛིན་པ་མི་སྲིད་ལ། མིག་དང་གཟུགས་ལ་བརྟེན་ནས་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེའོ་ཞེས་པ་འདི་ནི་ངོ་མཚར་བ་ཞིག་གོ་ཞེ་ན། འདི་འབའ་ཞིག་ངོ་མཚར་གྱི་རྒྱུ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར། ས་བོན་འགགས་པ་དང་མ་འགགས་པ་ལས་མྱུ་གུ་མི་འབྱུང་གི་འོན་ཀྱང་ས་བོན་ལ་བརྟེན་ནས་མྱུ་གུ་འབྱུང་བ་དང་། བྱས་ཤིང་བསགས་པའི་ལས་འགགས་ནས་ཡུན་རིང་དུ་ལོན་པ་གང་ཡང་གནས་པ་མེད་པ་ལས་ད་ལྟ་འབྲས་བུ་འབྱུང་བ་དང་། བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་རང་གི་ཉེ་བར་ལེན་པ་ལ་རྣམ་པ་ལྔས་བཙལ་ན་མེད་ཅིང་། བརྟེན་ནས་བཏགས་པ་སྦྲང་རྩི་དང་ཆུ་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་ཀྱང་ངོ་མཚར་མི་ཆེ་བ་ཞིག་གམ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ན་གང་གི་ཚེ། ཇི་སྐད་བཤད་པའི་ཚུལ་གྱིས་མཁས་པ་རྣམས་ལ་སའི་སྟེང་ན་ངོ་མཚར་ཅན་མིན་པ་མེད་པ་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་མིག་འཕྲུལ་གྱི་ཚུལ་དུ་ཡ་མཚན་གྱི་རྒྱུར་སྣང་བ་དེའི་ཚེ་དབང་པོ་བདེན་པ་མེད་པས་དོན་རྟོགས་པ་ལ་ཡ་མཚན་ཞེས་བྱ་བ་ཅི་ཞིག་ཡོད་དེ་སྲིད་ལ་མི་འོས་པ་ཅུང་ཟད་ཅིག་ཕྱོགས་འགར་གནས་པར་དམིགས་ནས་ཡ་མཚན་དུ་བྱེད་པར་འགྱུར་གྱི་ཐམས་ཅད་དུ་མཚུངས་པའི་ངོ་བོ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། མེའི་ཚ་བ་ཡ་མཚན་གྱི་རྒྱུ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་བདེན་མེད་སྒྱུ་མ་སོགས་དང་མཚུངས་པ་ནི། གང་གི་ཕྱིར་རང་གི་ངོ་བོ་མ་ངེས་པས་རྐྱེན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་མཁས་པ་རྣམས་ལ། ཇི་ལྟར་མེ་དང་བཅས་པའི་ཡོག་པ་མྱུར་དུ་བསྐོར་བའི་མགལ་མེའི་འཁོར་ལོ་མཐོང་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལ་འཁོར་ལོའི་རྣམ་པར་སྣང་ཡང་དེར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ལ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སྤྲུལ་པའི་བུད་མེད་དང་ཐུབ་པ་རྣམས་དེ་དང་དེར་མེད་ཀྱང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྱང་གྲོལ་གྱི་རྒྱུར་འགྱུར་བ་དང་། གཉིད་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཤེས་པ་ལ་སྣང་བའི་རྨི་ལམ་གྱི་ལུས་བདེན་པར་མེད་ཀྱང་བདག་ལ་ཆགས་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རྒྱུ་བྱེད་པ་དང་། སྒྱུ་མ་མཁན་གྱིས་སྒྱུ་མར་བྱས་པའི་ན་ཆུང་བདེན་པའི་ན་ཆུང་གིས་སྟོང་བཞིན་དུ་དེའི་རང་བཞིན་མི་ཤེས་པ་རྣམས་སེམས་རྨོངས་པར་བྱེད་པ་དང་། ཆུ་དང་ཟླ་བའི་རྟེན་འབྲེལ་ལས་བྱུང་བའི་ཆུ་ཟླ་བདེན་པས་སྟོང་ཡང་བྱིས་པ་རྣམས་ལ་ཟླ་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རྒྱུར་འགྱུར་བ་དང་། ཡུལ་དང་དུས་ཀྱི་རྣམ་པ་འགའ་ཞིག་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་བའི་ཁུག་སྣ་རྒྱང་རིང་བ་ན་གནས་པ་རྣམས་ལ་དུ་བ་བདེན་པར་སྣང་བ་དང་། རིའི་ཚང་ཚིང་དང་རི་ཁྲོད་དང་ཀླུང་གི་ཟབ་པ་རྣམས་ཀྱི་ནང་གི་བྲག་ཆས་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ལ་སྒྲ་བདེན་པ་བའི་བློ་སྐྱེད་པ་དང་། དཔྱིད་ཀྱི་དུས་སུ་ཉི་མའི་འོད་ཟེར་རླུང་གིས་བསྐྱོད་པའི་སྨིག་རྒྱུ་ཆུས་སྟོང་ཡང་རིང་བ་ན་གནས་པ་རྣམས་ལ་ཆུའི་འདུ་ཤེས་སྐྱེད་པ་དང་། སྤྲིན་རྣམས་ཐག་རིང་པོ་ནས་རི་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་བཞིན་དུ་མཁས་པ་རྣམས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་རང་བཞིན་ཇི་ལྟར་བ་བཞིན་ཤེས་པ་རྣམས་ལའང་མ་རིག་པས་འཕངས་པའི་ལས་ཀྱི་རྐྱེན་ཅན་གྱི་སྣོད་དང་བཅུད་ཀྱི་སྲིད་པ་མགལ་མེའི་འཁོར་ལོ་ལ་སོགས་པ་ལྟར་བརྫུན་པ་བསླུ་བའི་ཆོས་ཅན་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཡིན་ཀྱང་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་འདྲིད་པར་སྣང་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་ཤེས་པ་རྣམས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཆགས་པ་ཟད་པས་གྲོལ་བར་འགྱུར་བས་མགལ་མེའི་འཁོར་ལོ་ལ་སོགས་པ་ལྟར་རང་བཞིན་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་གནས་སོ། །རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་བཞི་བརྒྱ་པ་ལས། དབང་པོ་དང་དོན་དགག་པ་བསྒོམ་པ་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་བཅུ་གསུམ་པའི་འགྲེལ་པའོ།།། །།