ལས་ཐམས་ཅད་བསྒྲུབ་པའི་ཐིག་ལེ་དང་རིལ་བུ་བསྒྲུབ་པའི་ཆོ་ག
དེ་ནས་ཐིག་ལེ་ཡང་དག་པར་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་རྒྱལ་པོའི་གསང་སྔགས་བསྒྲུབས་པ་ནི་ཉི་མའི་གཟི་བརྗིད་དང་མཚུངས་ཤིང་སྐར་མའི་རྣམ་པ་ལྟར་འབར་བ་ཡིན་ཏེ། གཟི་བརྗིད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་དེ་གཉིས་ཀྱིས་འབར་བར་འགྱུར་བ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་རྣམ་
པར་འཕེལ་ལོ། །ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་ལྷའི་དབང་པོ་དང་། ཚངས་པ་དང་། ཁྱབ་འཇུག་དང་། དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོ་དང་བཅས་པས་རྟག་ཏུ་མཆོད་པའི་གནས་སུ་འགྱུར་གྱིས་རིག་སྔགས་འཆང་གིས་ཐེ་ཚོམ་མི་བྱའོ། །དཔྲལ་བའི་སྟེང་དུ་ཐིག་ལེ་བྱེད་པ་ནི་རྟག་ཏུ་མཛེས་པ་ཡིན་ཏེ། ཉི་མ་ལྟར་འོད་ཟེར་གྱི་དྲ་བ་སྟོང་གིས་གསལ་ཤིང་ཤེལ་ལྟར་དག་པ་མདོག་དཀར་བ་དྲི་ཞིམ་པ་དང་། གླང་པོ་ཆེའི་བྱ་བ་དང་། དཔྲལ་བ་དང་། བ་ལང་གི་གནས་ལྟར་སྐྱོན་མེད་ཅིང་མཉམ་པར་མཐུན་ལ་ཤིན་ཏུ་ངུལ་བ། དེད་དཔོན་གཅིག་པུའི་ནོར་བུར་གྱུར་ཅིང་གསང་སྔགས་འབུམ་བཟླས་པས་ལེགས་པར་བསྒྲུབས་པ། གསེར་དང་། གོས་ལྟར་ཀུན་དུ་འབར་བ་ནི་ཐིག་ལེ་ཡིན་ནོ། །སྨིན་མཚམས་ཀྱི་བར་དཔྲལ་བ་ན་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བ་རྟག་ཏུ་རྟག་པར་མཛེས་པ་ནི་ཟླ་བ་ཉ་བ་མཁའ་ལ་འགྲོ་བ་ལྟ་བུ་ཡིན་ལ། སྐྱེ་བོའི་དབུས་ན་གསལ་བ་ནི་རྒྱུ་སྐར་གྱི་རྒྱལ་པོ་ཟླ་བ་དབུས་ན་གནས་པ་བཞིན་རང་གི་འཁོར་གྱི་དབུས་ན་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་ལྟ་བུ་ཡིན་ལ། སྐྱེ་བོའི་དབུས་ན་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་རྒྱལ་པོ་གདུགས་གཅིག་པ་ལྟར་འབར་བ་ཡིན། འཇིག་རྟེན་གྱི་ནང་ན་གདུགས་གཅིག་པ་བདེ་བར་གཤེགས་པ་ལྟར་ཤིན་ཏུ་(ངུལ,དུལ)་བ་ཡིན་ལ། ཤཱཀྱའི་རིགས་ཀྱི་རྒྱུད་ལྟར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པར་འདོད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ནོར་བུ་མཆོག་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པར་འདོད་པ་ཡིན་ནོ། །ལྷ་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ན་ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་དབང་ཕྱུག་གཅིག་པུ་ལྟར་མཆོག་དང་། རབ་མཆོག་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་དུ་སྦྱིན་པར་བྱེད་དེ་དེ་ལྟར་ཐིག་ལེ་ནོར་བུའི་མཐུ་ནི་འདོད་པ་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་སྦྱིན་པར་བྱེད་དོ། །ལྷ་དང་། ཀླུ་དང་། གནོད་སྦྱིན་དང་བཅས་པ་དབང་དུ་འགྱུར་ཞིང་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་གྱི་བདག་པོ་དབང་དུ་འགྱུར་བར་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་། དྲི་ཟ་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་དང་། ནམ་མཁའ་ལྡིང་དང་། མི་འམ་ཅི་དང་། ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོ་འདོང་བར་གྱུར་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དབང་དུ་འགྱུར་བ་ནི་མཁའ་ལ་སྐར་མ་ལྟར་དཔྲལ་བར་
རྟག་ཏུ་དབང་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མགོ་བོས་རྐང་པའི་དྲུང་དུ་རྟག་འདུད་ལ་མེ་ཡིས་མི་འཚིག ཆུ་ཡིས་མི་འཁྱེར་ཞིང་ལུས་ལ་དུག་དང་། སྦྱར་བའི་དུག་དང་། ཕྱེ་མའི་དུག་དང་། བྱད་མི་བཟད་པ་དང་། ངན་སྔགས་དང་། སྡང་བའི་རྣམ་པས་མི་ཚུགས་པར་འགྱུར་རོ། །ནོར་བུ་ལྟ་བུའི་མཐུས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་ཚུགས་པར་འགྱུར་རོ། །རིམས་དང་། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། ནད་དང་། རླུང་དང་། ཀླད་ནད་ཆེན་པོ་ལ་ཐིག་ལེ་བྱས་པ་ལྟ་བུར་མོད་ལ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་ཞི་བར་འགྱུར། སེམས་ཅན་བཙོན་དུ་གཟུང་བའམ། ཆད་པས་བཅད་པའམ། བཅིང་བར་འོས་པ་ལ་ཐིག་ལེ་ལྟ་བུ་བྱས་པས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལས་ཐར་བར་འགྱུར་རོ། །སྨིན་མཚམས་དཔྲལ་བར་ཐིག་ལེ་ལྟ་བུ་བྱས་ན་དེའི་མོད་ལ་གནོད་སྦྱིན་སྟོང་དང་སྲིན་པོ་དྲག་པོའི་གཟུགས་ཅན་གདོན་བརྒྱ་སྟོང་རྣམས་ལུས་ལ་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་ཞིང་། གླང་པོ་ཆེ་དང་། རི་དགས་ཀྱི་བདག་པོའི་ཁྱུ་དང་། ཆོམ་རྐུན་དང་། ཤོད་ཀྱི་ལམ་དང་། རིའི་ལམ་དང་། རི་སུལ་དང་། ངམ་གྲོག་དང་། གློག་དང་། གླང་དང་། སྦྲུལ་དང་། སྔང་འཇིགས་ཀྱི་འཇིགས་པ་ཐམས་ཅད་ཞི་བར་འགྱུར་རོ། །ཐིག་ལེ་ལྟ་བུའི་མཐུས་དགྲའི་སྡེ་སྟོང་སྙེད་ཀྱི་ནང་ན་འགྱེད་པ་ལས་མྱུར་བ་ཉིད་དུ་རྒྱལ་བར་འགྱུར། གཡུལ་དང་། འཐབ་མོ་དང་། ཐ་སྙད་མོད་ཉིད་ལ་ཞི་བར་འགྱུར། དེའི་ཚེ་ནོར་བུ་གཙུག་གི་སྤྱི་བོར་བཏགས་པ་གང་ཡིན་པ་དང་། ཐིག་ལེ་ཡང་བྱས་ནས་འཁོར་ལོ་ལ་བྱུགས་ལ་ཕ་རོལ་གྱི་དམག་ཚོགས་གཡུལ་གྱི་ནང་དུ་ཞུགས་ན་བདག་ཉིད་གཅིག་པུས་དཔུང་གི་ཚོགས་ཡན་ལག་བཞི་པ་ལས་རྒྱལ་བར་འགྱུར། འདིས་ཐམས་ཅད་དུ་ཞུགས་པ་ཙམ་གྱིས་ཕམ་པ་བྱས་པར་འགྱུར་ཞིང་ཕྱོགས་བཅུར་འབྲོས་ལ་ཐམས་ཅད་འཇིགས་པར་འགྱུར་རོ། །ཐིག་ལེ་བྱས་ནས་རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་དུ་ཞུགས་ན་རྒྱལ་པོ་དང་། བཙུན་མོ་དང་། འཁོར་དང་བཅས་པ་དབང་དུ་གྱུར་ནས་ཉེ་བར་འཁོད་དོ། །ཇི་སྲིད་འཚོའི་བར་དུ་མཆོད་གནས་སུ་འགྱུར་རོ། །
དཔུང་པ་གཡས་པར་ནོར་བུ་བཏགས་ལ་ཡན་ལག་དང་། ཡན་ལག་དག་ཏུ་ཐིག་ལེ་བྱས་ན་ཐམས་ཅད་དུ་རྒྱལ་བ་འཐོབ་ཅིང་རེག་པ་ཙམ་གྱིས་དབང་དུ་འགྱུར་ལ། དོན་གང་དང་གང་བསྒྲུབ་པ་དེ་དག་དེ་ཐམས་ཅད་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །རིལ་བུ་དག་ནི་ཁར་བཅུག་ནས། ལྷན་ཅིག་འདུག་ལ་སྨྲས་ན་ནི། །ཐམས་ཅད་དབང་དུ་འོང་བར་འགྱུར། །རྒྱལ་པོ་དང་ནི་བཙུན་མོ་འམ། །དགེ་སྦྱོང་དང་ནི་བྲམ་ཟེ་དང་། །རྒྱལ་རིགས་དང་ནི་དམངས་རིགས་ཉིད། །སྐྱེས་པ་དང་ནི་བུད་མེད་དང་། །ཁྱེའུ་དང་བུ་མོ་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་དབང་དུ་འགྱུར། །ཀུན་དུ་མངག་པའི་ལས་རྣམས་བྱེད། །རིལ་བུ་ཟོས་པ་ཙམ་གྱིས་ནི། །ནད་རྣམས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་འཇིག །གང་གི་ཉིན་བཞི་པ་ཡི་རིམས། གང་དག་ཁོང་སྐེམ་ནད་ཀྱིས་ཉམས། །གང་ཞིག་རྟག་པའི་རིམས་ཀྱི་བཏབ། །གང་དུ་འཐབ་མོ་འབྱུང་བ་དང་། །དེ་བཞིན་སྐྱེ་བོ་སྡང་སེམས་ཅན། །བདག་ལ་གྲིབ་གནོན་གཞན་གྲིབ་གནོན། །སྐེམ་བྱེད་སྐེམ་པ་བརྗེད་བྱེད་དང་། །གང་ཞིག་གདོན་གཞན་མི་བཟད་པ། །སྡིག་པའི་ལས་ནི་ཀུན་དུ་སྤྱོད། །སྔོན་གྱི་ལས་ནི་མི་ཟད་པ། །དེ་ཀུན་སྐད་ཅིག་ཙམ་གྱིས་འཇིག །རིལ་བུས་ཁྲུས་བྱས་ཙམ་གྱིས་ནི། །འབྲས་དང་ཤུ་བར་འགྱུར་རྣམས་དང་། །ལྷོག་པ་དང་ནི་རྐང་ཤུ་དང་། །མཚན་པར་རྡོལ་དང་མེ་དབལ་དང་། །ཁྱི་རྔོ་མཛེ་དང་རྐང་པའི་ནད། །མི་བཟད་དེ་རྣམས་ཀུན་དང་ནི། །གང་དག་ནོར་རྒྱས་སྡང་བས་ཟིན། །བྱུགས་པ་ཙམ་གྱི་མོད་ལ་ནི། །ཐམས་ཅད་དུག་མེད་ཞི་བར་འགྱུར། །རིལ་བུ་ཐམས་ཅད་ལས་བྱེད་པ། །ལྷ་རྫས་ཤི་བ་སོས་པར་བྱེད། །རིལ་བུ་དག་ནི་འཆང་བྱེད་ཅིང་། །ཐིག་ལེ་དག་ནི་བྱས་པ་ཡིས། །ཐམས་ཅད་དུ་ནི་མཆོད་པ་འཐོབ། །ཐམས་ཅད་དུ་ནི་ནོར་དག་འདུ། །དཔལ་འདོད་པ་ནི་དཔལ་འཐོབ་ཅིང་། །འབྲུ་འདོད་འབྲུ་ཡི་ཕུང་པོ་འཕེལ། །ལྷ་རྣམས་དག་ནི་དགའ་འགྱུར་ཞིང་། །ཀླུ་རྣམས་ཀྱང་ནི་དགའ་དང་བཅས། །གནོད་སྦྱིན་སྲིན་པོ་དྲི་ཟ་དང་། །ལྷ་མིན་མཁའ་
ལྡིང་མིའམ་ཅི། །ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོ་ཐམས་ཅད་དང་། །འབྱུང་པོ་རྣམས་ཀྱང་དགའ་དང་བཅས། །རྟག་ཏུ་ཕྱག་བྱའི་གནས་འགྱུར་ཞིང་། །ཐམས་ཅད་དབང་དུ་གྱུར་ནས་འཁོད། །འཁོད་ཀུན་བྲན་བྱེད་ཅི་བྱ་ཟེར། །གང་ཞིག་རིལ་བུ་དེ་དག་བརྟེན། །རིལ་བུ་ཐིག་ལེ་རྟག་བྱེད་ལ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་ཀུན་དགོངས་པ་མཛད། །འཕགས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས་ཀྱི་དབང་། །དེ་ཉིད་རིག་ལ་རྟག་ཏུ་ནི། །མཆོག་སྦྱིན་དུས་ཀུན་གཟིགས་པར་མཛད། །བསོད་ནམས་ཕུང་པོ་སྟོང་དག་ནི། །ཉི་མ་རེ་རེ་སོགས་པར་བྱེད། །འཇིག་རྟེན་པ་ཡི་བདེ་སྤྱད་ཅིང་། །འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་ཤིན་ཏུ་བདེ། །ཚེ་བརྗེ་བ་ནི་འཕོས་ནས་སུ། །བདེ་བ་ཅན་དུ་མོད་ལ་འགྲོ། །གང་དང་གང་དུ་སྐྱེ་བར་ནི། །ཚེ་རབས་རྟག་ཏུ་ཚེ་རབས་དྲན། །ལག་ན་རྡོ་རྗེ་གནོད་སྦྱིན་ཆེ། །གནོད་སྦྱིན་བྱེ་བས་ཡོངས་བསྐོར་ཅིང་། །གཡེལ་བ་མེད་པར་ཉིན་མཚན་དུ། །དུས་ཀུན་དུ་ནི་སྲང་བ་དང་། །སྐྱོབ་དང་སྦེད་དང་སྲུང་བར་བྱེད། །གང་ཞིག་བུ་ནི་མེད་པ་དང་། །བུ་མེད་བུ་ནི་འདོད་པ་ལ། །རིལ་བུ་གཅིག་ནི་སྦྱར་ནས་སུ། །མཉམ་པར་བཞག་པས་གསང་སྔགས་ནི། །མཁས་པས་ཟླ་བ་ཡར་གྱི་ངོར། །འབུམ་ནི་ཚང་བར་བཟླས་ནས་སུ། །ཟླ་བ་ཉ་སྟེ་བཅྭ་ལྔ་ལ། །སྐྱེས་པ་བུད་མེད་ཁྲུས་བྱ་ཞིང་། །ཡན་ལག་ཡན་ལག་ཐིག་ལེ་བྱ། །དཀོན་མཆོག་གསུམ་ནི་ལེགས་མཆོད་ཅིང་། །བྲམ་ཟེ་དག་ཀྱང་མཆོད་སྟོན་བྱེད། །བསྲུང་བའི་ཆོ་ག་བྱས་ནས་སུ། །གཏོར་མ་དཀར་གསུམ་མང་པོ་བཤམ། །བདག་ཉིད་རྒྱན་གྱིས་བརྒྱན་ནས་སུ། །གོས་གཙང་རྣམས་ནི་བགོ་བར་བྱ། །བྱམས་པའི་སེམས་ལ་ཡང་དག་གནས། །སྙིང་རྗེའི་སེམས་ཅན་སྡུག་པར་བྱེད། །བསམ་པ་དག་ཅིང་དེས་པ་དང་། །བླ་མ་རྟག་ཏུ་གུས་པར་བྱ། །མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་རབ་དགང་ཞིང་། །སྤོས་དང་བྱུག་པ་སྣ་ཚོགས་དང་། །དུ་རུས་ཙནྡན་སཱ་ལ་ཀི། །ལྷ་ཡི་བདུག་པས་བདུག་བྱ་ཞིང་། །བུ་རམ་འོ་མ་བདུན་དང་ནི། །རིལ་བུ་ལེགས་སྦྱར་བཟའ་བར་བྱ། །གསང་བ་འདི་འཐུངས་མོད་ལ་ནི། །བཏུང་དང་ཁ་ཟས་
བཟའ་བར་བྱ། །མགོན་པོ་སྤྱན་རས་གཟིགས་ཀྱི་དབང་། །མཆོག་སྦྱིན་མཛད་པར་མཆོད་པར་བྱ། །བྱམས་མཛད་དེ་ཡི་ཞབས་དྲུང་དུ། །མཚན་མོ་ཉལ་དང་ནང་པར་ནི། །མཐོང་བ་མཆོག་འདི་ཐོབ་པར་འགྱུར། །འཕགས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས་ཀྱི་དབང་། །མཆོག་སྦྱིན་རང་གཟུགས་སྟོན་མཛད་ཅིང་། །མཆོག་ཉིད་དམ་པ་སྦྱིན་པར་མཛད། །བུད་མེད་དེ་ནི་བུ་སྐྱེད་ཅིང་། །གཟུགས་བཟང་མཆོག་ཏུ་བལྟ་ན་སྡུག །སྟོབས་ལྡན་གཟུགས་ནི་ཕུན་སུམ་ཚོགས། །ལྷ་ཡི་དཔལ་གྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ། །ཆོས་ལྡན་མཁས་ཤིང་གསལ་བ་དང་། །ཚེ་རིང་དབང་ཕྱུག་ཚད་མེད་འགྱུར། །དཔའ་བོ་དགྲ་ལས་རྒྱལ་བ་དང་། །སྡང་བ་ཐམས་ཅད་འཇོམས་པར་འགྱུར། །ཡང་ན་དྲན་པའི་བློ་བསྐྱེད་པར་འདོད་པས་ཐོས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་འདུག་ཅིང་རིག་སྔགས་འཆང་གཙང་མ་ཞག་བདུན་དུ་ཉིན་རེ་ཞིང་མར་དང་འོ་མ་བསྐོལ་བ་དེར་རིལ་བུ་བདུན་བཅུག་སྟེ། ཟན་མ་ཟོས་པའི་སྔོན་རོལ་དུ་ལན་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་བཟླས་བརྗོད་བྱས་ནས་འཇམ་ཙམ་པ་འཐུངས་ལ་ཕྱིས་ཁ་ཟས་བཟའ་བར་བྱ། ཞག་བདུན་གྱིས་ཐོས་པའི་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་བསགས་པར་འགྱུར་ཏེ་བསྟན་བཅོས་ཐམས་ཅད་དང་། ཆོས་ལུགས་དང་། འདུལ་བ་དང་། སྙན་དང་གས་དང་། བརྡ་སྤྲོད་པ་དང་། མདོའི་སྡེ་དང་། དབྱངས་ཀྱིས་བསྙདཔའི་སྡེ་དང་། ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་སྡེ་དང་། གླེང་གཞིའི་སྡེ་དང་། ཆེད་དུ་བརྗོད་པའི་སྡེ་དང་། དེ་ལྟ་བུ་བྱུང་བའི་སྡེ་དང་། སྐྱེས་པ་རབས་ཀྱི་སྡེ་དང་། ཆོས་མངོན་པར་དང་། རྩིས་དང་། ཆོ་ག་ཞིབ་མོ་དང་། གསང་སྔགས་དང་། ཕྱག་རྒྱ་ཐམས་ཅད་དང་། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཐམས་ཅད་ཁ་ཏོན་དུ་ལོབས་པར་འགྱུར་རོ། །ཞག་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་ཏུ་སྦྱར་བ་བྱས་ན་སྟོབས་ཆེན་པོའི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་གནོན་པར་འགྱུར་ཏེ། གླང་པོ་ཆེ་ཁྲིའི་སྟོབས་སུ་འགྱུར་རོ། །ཟླ་བ་གཅིག་ཙམ་སྦྱར་བ་བྱས་ན་ལོ་ལྔ་བརྒྱར་འཚོ་ཞིང་གཉེར་མ་དང་། སྐྲ་དཀར་སྤངས་ལ་སྐྲ་ལྕང་ལོ་འཁྱིལ་ཞིང་འཁྱིལ་པར་འགྱུར་བ་དང་། ལུས་
ཀྱི་མདོག་དཀར་ཤམ་ལྟ་བུར་འགྱུར་རོ། །ལོ་གཅིག་ཏུ་སྦྱར་ན་ལྷའི་སྨན་བཅུད་ཀྱིས་ལེན་མཆོག་ལ་འཇུག་ཅིང་ནམ་མཁའི་སྟེང་དུ་ལྷ་རྣམས་དང་ལྷན་ཅིག་མཐུན་པར་འགྱུར་ལ། བརྒྱ་བྱིན་དང་ཡང་ལྷན་ཅིག་འགྲན་པར་འགྱུར། ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ལྷ་མོའི་ཚོགས་དང་། ལྷའི་གཞལ་མེད་ཁང་ན་རྩེ་ཞིང་དགའ་བར་བྱེད་ལ་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་གཞལ་མེད་ཁང་གི་གནས་ན་གནས་པར་འགྱུར། ཉི་མ་ལྟ་བུར་འོད་གཏོང་ཞིང་རྒྱུ་ལ་གནས་པ་བཟང་པོ་རྣམས་ཀྱིས་འགྲོ་བར་བྱེད། གཟི་བརྗིད་ཤིན་ཏུ་གསལ་བ་མི་བཟོད་ཅིང་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཐེ་ཚོམ་མི་བྱའོ། །ལས་ཐམས་ཅད་བསྒྲུབ་པའི་ཐིག་ལེ་དང་། རིལ་བུ་བསྒྲུབ་པའི་ཆོ་ག་སྟེ་བཞི་པའོ།། །།