དོན་བཞི་པ། མ་དག་པ་སེམས་ཅན་གྱི་འཁྲུལ་ཚུལ་བསྟན་པ།
ཁམས་གསུམ་དུ་འཁྲུལ་ཚུལ་མདོར་བསྟན་པ།
དོན་བཞི་པ་མ་དག་པ་སེམས་ཅན་གྱི་འཁྲུལ་ཚུལ་ལ། ཁམས་གསུམ་དུ་འཁྲུལ་ཚུལ་མདོར་བསྟན། བྱེ་བྲག་འདོད་པར་ལུས་གྲུབ་ཚུལ་རྒྱས་པར་བཤད། ཀུན་གཞི་ལ་ལས་སོགས་ཚུལ་གྱི་དོན་བསྡུ་བ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ལ་འཁྲུལ་པ་ཕྱི་ལྟར་བཤད་པ། ནང་ལྟར་བཤད་པ། གསང་བ་ལྟར་བཤད་པ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི་ཀུན་གསལ་ལས། གཞི་ཉིད་རང་ངོ་མ་ཤེས་པས། །གཟུང་འཛིན་སྐྱེས་པའི་དུས་ན་འཁྲུལ། །སྣོད་བཅུད་སྲིད་པ་རིམ་གྱིས་ཆགས། །ཞེས་པ་དང་། ཀློང་གསལ་ལས། ཡེ་ཤེས་ཉིད་ལས་མ་རིག་འཁྲུལ། །ཡེ་ཤེས་ཁ་དོག་འབྱུང་བ་ལྔ། །གདོད་ནས་ཡེ་ཤེས་ཙམ་ཉིད་དུ། །འབྲལ་བ་མེད་དེ་མ་རིག་འཁྲུལ། །ཞེས་པ་དང་། བཀོད་པ་ཆེན་པོ་ལས། ལྷུན་གྲུབ་སྟོང་པའི་ཡུལ་ལ་ཤར། །དེ་ཚེ་རྐྱེན་གཞིའི་འཁྲུལ་འཁོར་ལས། །འཛིན་པའི་རྒྱ་དང་བཅས་པར་གྱུར། །རླུང་ཆུ་མེ་སའི་དངོས་པོ་ལས། །རྟེན་དང་ཡུལ་གྱི་ཁྱད་པར་བྱུང་། །གཟུགས་མེད་གཟུགས་དང་འདོད་པ་ཡི། །གནས་བཅུ་དག་ནི་ཐོག་མར་བྱུང་། །ཞེས་པས། འོད་གསལ་སྒྱུ་མའི་སྦུབས་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་སྣང་བ་རང་སྣང་དུ་མ་ཤེས་པས། ངོ་བོའི་ཆ་ཙམ་ལ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་མ་རིག་པས་རྒྱུ་བྱས། ཡུལ་འོད་དུ་སྣང་བས་རྐྱེན་བྱས། ཐུགས་རྗེའི་རྩལ་འཛིན་པར་གཡོས་པས་བདག་པོའི་རྐྱེན་བྱས། དེ་གསུམ་ཡུལ་ལ་སྤྱོད་བྱེད་དུ་དུས་མཚུངས་པས་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་བྱས་ཏེ། གཟུང་འཛིན་དུ་འཁྲུལ་པས་འོད་ཀྱི་སྦུབས་ཤར་ནས་རྣམ་སྨིན་བག་ཆགས་ཀྱི་སྦུབས་སུ་ཚུད་དེ། ངོ་བོའི་ཆ་ལ་ཅི་ཡང་མ་ཡིན་པའི་སྟོང་པའི་ཡུལ་ལ་རང་བཞིན་གྱི་ཆ་ནས་རང་བཞིན་དང་གཟུགས་བརྙན་འོད་ཙམ་དུ་ཤར། ཐུགས་རྗེའི་ཆ་ལས་ཤེས་པ་ཕྲ་མོས་དཔྱོད་བྱེད་ཡུལ་ལ་འཛིན་པས། རང་བཞིན་གྱི་འོད་ལས་ལུས་གྲུབ། གཟུགས་(༦༡)བརྙན་གྱི་ཁ་དོག་ལྔ་ལས་ཕྱི་རོལ་གྱི་ས་ཆུ་མེ་རླུང་ནམ་མཁའི་ཁ་དོག་དང་བཅས་པར་གྲུབ། ངོ་བོའི་ཆ་ཅི་ཡང་མ་ཡིན་པ་ལ་ཐུགས་རྗེའི་དཔྱོད་བྱེད་ཤེས་པ་ཕྲ་མོས་ས་བོན་གྱི་ཚུལ་དུ་བྱས་ཏེ་སྔོན་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་དུས་སུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ངང་དུ་གོམས་པའི་རིག་པ་རིགས་འདྲ་བས་ཡོད་མེད་གང་དུ་ཡང་མ་དམིགས་པའི་ཡུལ་ལ་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གནས་པས། ཡོད་མིན་མེད་མིན་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་དུ་འཁྲུལ་ལོ། །དེ་ནས་སེམས་ཉིད་སྟོང་པའི་བག་ལ་ཉལ་ལངས་ཏེ། ཅི་ཡང་མེད་དོ་སྙམ་དུ་གནས་པས་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དུ་འཁྲུལ་ལོ། །དེ་ནས་སེམས་ཙམ་དུ་རིག་ཅིང་གསལ་བ་ལས། གཞན་གང་དུ་ཡང་མ་བརྟགས་པས་རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དུ་འཁྲུལ་ལོ། །དེ་ནས་ནམ་མཁའ་དྭངས་པ་ལྟར་མཐའ་ཡས་པ་ལ་སེམས་གནས་པས་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དུ་འཁྲུལ་ལོ། །དེ་ནས་ནམ་མཁའ་སྟོང་པ་ལ་ཁ་དོག་གིས་གསལ་བ་ཙམ་ཡུལ་དུ་ཤར་བ་དེ་ལ་གསལ་ལ་མི་རྟོག་ཅིང་རྟོག་པའི་ས་བོན་བག་ལ་ཉལ་གྱི་ཚུལ་དུ་བརྟེན་པས་འོག་མིན་ལ་སོགས་པ་བསམ་གཏན་གྱི་གཟུགས་ཁམས་བཅུ་བདུན་དུ་རིམ་གྱིས་འཁྲུལ་ལོ། །དེ་ནས་སེམས་རགས་པ་ལས་ལུས་ཀྱང་རགས་པ་འདོད་པའི་ཁམས་གནས་རིགས་ཉི་ཤུར་འཁྲུལ་ལོ། །
གཉིས་པ་འཁྲུལ་པ་ནང་ལྟར་བཤད་པ་ནི། ཀློང་གསལ་ལས། དང་པོར་མ་རིག་དྲུག་ལས་བྱུང་། །ཞེས་པས། ངོ་བོ་རང་བཞིན་ཐུགས་རྗེ་གསུམ་གྱི་མཚན་ཉིད་མ་ཤེས་ཤིང་། ངོ་བོ་མ་རིག་པ་དངོས། རང་བཞིན་གྱིས་ཡུལ། ཐུགས་རྗེས་རྐྱེན་བྱས་ནས། ཁམས་གསུམ་གྱི་སེམས་ཅན་གྱིས་སྡིག་པ་སྤུ་ཙམ་ཞིག་མ་བྱས་པར་འཁོར་བར་འཁྱམས་ཏེ། ཐལ་འགྱུར་ལས། འཁྲུལ་པའི་རྒྱུ་ནི་མ་རིག་པ། །མ་རིག་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ། །ཞེས་པས། བདག་ཉིད་གཅིག་པའི་མ་རིག་པ། ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་མ་རིག་པ། ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པའི་མ་རིག་པ་གསུམ་གྱིས་རྒྱུ་བྱས། རྒྱུའི་རྐྱེན། དམིགས་པའི་རྐྱེན་དེར་འཛིན་གྱི་རྐྱེན་གསུམ་གྱིས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་ལས་འཁྲུལ་པས། ཡེ་ཤེས་ལ་འཁྲུལ་པ་མེད་ཀྱང་། རྒྱུ་རྐྱེན་གྱིས་འཁྲུལ་པ་དཔེར་ན་ཉི་མ་ལ་མུན་པ་དང་སྒྲིབ་པ་མེད་ཀྱང་བར་དུ་སྤྲིན་གྱིས་བསྒྲིབས་པས་ཉི་མ་མི་གསལ་བ་ལྟར། ཡེ་ཤེས་ནུབ་ནས་འཁོར་བའི་མུན་པར་འཁྱམས་པའོ། །དེ་ཡང་རྒྱུའི་རྐྱེན་ནི་ངོ་བོ་སྟོང་པའི་གསལ་ཆ་ལ་ཡེ་ཤེས་(༦༢)ཀྱི་རང་མདངས་འོད་ཁྱིམ་གྱི་ཚུལ་དུ་གནས་པ་ལས། རིག་པའི་རྐྱེན་ལས། ལས་ཀྱི་རླུང་གི་ཁ་དོག་ཕྱིར་གསལ་དུ་ཤར་བ་དེ་ཡེ་ནས་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སུ་མ་ཤེས་པས་གཉིས་སྣང་གི་འཛིན་པ་ཞུགས་པ་དེའོ། །དེ་ཉིད་འཁོར་བའི་ཐོག་མ་ཡིན་ཏེ། ཐལ་འགྱུར་ལས། རྒྱུ་གཅིག་བྱེད་མེད་རྩ་བ་སྟེ། །རང་ངོ་ཡིན་པར་མ་ཤེས་ཏེ། །འདི་ནི་འཁོར་བའི་ཐོག་མའོ། །ཞེས་སོ། །འཁྲུལ་པ་དེ་ཅི་ལས་བྱུང་ན། མུ་ཏིག་ཕྲེང་བ་ལས། སེམས་ལས་དྲན་སེམས་འཆར་བའི་ཕྱིར། །ངོ་བོ་ཉིད་ནི་རྟོག་པས་སྦགས། །ཞེས་པས། འཆར་གཞིའི་རིག་པ་མེ་ལོང་དང་འདྲ་བ། དེ་རང་ངོ་མ་ཤེས་པས་སེམས་སུ་སོང་བ་དང་། སེམས་དང་རྟོག་པ་ངོ་བོ་གཅིག་པས་དེ་ཉིད་སྒྲིབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རང་བྱུང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རིག་པ་ལ་སྦགས་ཤིང་བསླད་དོ། །རྒྱུ་དེ་ལ་བདག་རྟོག་ཡུལ་ཅན་དངོས་སུ་གཟུང་བས་དམིགས་པའི་རྐྱེན་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་དེ་ལས་ཡིད་དྲུག་འཛིན་པ་རང་གསལ་དུ་ཤར་བས་འབྱུང་བ་ལྔ་བྱུང་། དེ་ཉིད་ཡེ་ཤེས་ལྔར་མ་ཤེས་པས་དེར་འཛིན་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་འབྱུང་བ་ལྔ་གཅིག་ཏུ་འདུས། དེ་འདུས་པས་གཅིག་གྲོགས་གཅིག་གིས་བྱས་ནས་ལུས་གྲུབ། དེ་ཉིད་ལས་གཟུང་འཛིན་དུ་གྲུབ་སྟེ། མུ་ཏིག་ཕྲེང་བ་ལས། ཡིད་དྲུག་འཛིན་ཆ་མ་འགགས་ཕྱིར། །ཆོས་སྐུ་ཉིད་ཀྱང་གཟུང་བས་བཅིངས། །ཞེས་པ་དང་། ཀློང་གསལ་ལས། ཡེ་ཤེས་མ་རིག་ཡུལ་ལ་གཟུང་། །དེར་འཛིན་རླུང་སེམས་འདུས་པ་ལས། །འབྱུང་བ་ལྔ་ཡི་སྦུབས་སུ་ཚུད། །དེར་ཚུད་འབྱུང་བའི་སྐྱེ་འཇིག་ལས། །ཉོན་མོངས་ཕུང་པོ་ལྔ་ལྔ་གྲུབ། །ཅེས་སོ། །ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་རང་མདངས་འབྱུང་བ་ལྔ་ལས། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བྱིན་གྱིས་རླབས་ཀྱིས་མི་མཇེད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ཆགས། ཕྱིའི་འབྱུང་བ་ལྔ་པོ་དེའི་དྭངས་མ་ལས་ནང་བཅུད་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཆགས་སོ། །དེ་ལྟར་སེམས་ཀྱི་རང་རྩལ་འབྱུང་བ་ལྔ་དང་དུག་ལྔར་ཤར། དུག་ལྔའི་སྣང་བ་ཕ་མ་སྦྱོར་བ་བྱེད་པ་ལ་འདུས། དེར་སྲེད་ལེན་བྱུང་སྟེ་མ་རིག་པས་མངལ་དུ་འཇུག་པ་ནི། ཀློང་གསལ་ལས། ལྔ་འདུས་མཚན་མ་སྦྱོར་བ་ལས། །ཉོན་མོངས་ལྔ་དང་ཡིད་དྲུག་དང་། །ཡེ་ཤེས་ལྔ་ཡི་བདག་ཉིད་དོ། །ཞེས་སོ། །དེ་ནས་བཙས་ཏེ་གཟུང་འཛིན་འཁྲུལ་པས་སྐྱེ་རྒ་ན་འཆིའི་ཆུ་བོ་བཞི་ལ་རྟག་ཏུ་འཁྱམས་པ་ནི་འཁོར་བའི་ཆོས་སོ། །དེའང་སྣོད་བཅུད་ཀྱི་ཆགས་ལུགས་རྒྱས་པར་བཤད་ན། (༦༣)ཀློང་གསལ་ལས། ཕྱི་ནང་གསང་བ་ལ་སོགས་པ། །དར་གུད་འཕོ་འགྱུར་འབྱུང་བའི་ལས། །ཞེས་པས། ས་ཆུ་མེ་རླུང་ནམ་མཁའ་སྟེ་ཕྱིའི་འབྱུང་བ་ལྔ་དང་། སེམས་ཅན་རྣམས་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ཇི་ལྟར་ཡིན་ན། ཐོག་མ་ནམ་མཁའ་སྟོང་པ་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པ་དང་ཡེ་ཤེས་དབྱེར་མེད་དུ་གནས་ཏེ་ཡེ་གདོད་མ་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཆར་གནས་པས་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ནམ་མཁའ་སྟོང་པ་རྣམ་པར་དག་པ་དེ་ལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་གདངས་འོད་ལྔ་གསལ་ལམ་མེ་ལྷུན་གྲུབ་ཏུ་གནས་ཏེ། དེ་ལ་དགེ་སྡིག་འཁོར་འདས་གང་དུ་ཡང་མ་གྲུབ་པས་ཀ་དག་ཅེས་བྱ། ཡེ་ནས་གནས་པས་ལྷུན་གྲུབ་ཅེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུའི་དོན་དེ་ལ་འཁོར་འདས་གང་དུ་ཡང་གྲུབ་པ་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་ཡེ་ནས་མེད་ན་བསྒྲུབས་པས་འབྲས་བུ་ཡེ་ཤེས་འབྱུང་བ་མི་སྲིད་དོ། །ཆུ་བསྲུབས་ཀྱང་མེ་མི་འབྱུང་བ་བཞིན། དེས་ན་གདོད་མའི་གནས་ལུགས་ལ་ཡེ་ཤེས་སུ་ཡོད་ལ་བར་དུ་འཁྲུལ་ཡང་ཐ་མར་འཁྲུལ་པ་སངས་ནས་སངས་རྒྱས་པའི་ཚེ་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ངང་ནས་གཟུགས་སྐུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་དབྱེར་མེད་དུ་བཞུགས་ནས། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་པའི་གནད་ཀྱང་དེ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་སྟོང་པའི་ངང་ལས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྩལ་ཤར་བས་འོད་ལྔ་བྱུང་། དེ་ལ་མ་འགགས་པའི་རིག་པ་ཡོད་པས་འོད་ལྔ་ལ་འཛིན་པ་བྱུང་། འཛིན་པ་དེ་ལ་རླུང་ཞེས་བྱ་སྟེ། ནང་གསལ་གྱི་ཐུགས་རྗེའི་རྩལ་ཕྱིར་འཕྲོས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་སྣང་བའི་ཡུལ་འོད་ལྔ་ལ་ཐུགས་རྗེའི་རྩལ་འཛིན་པས་ཐ་དད་དུ་གཟུང་བས་འབྱུང་བ་རགས་པར་ཇི་ལྟར་གྲུབ་ན། སོ་སོར་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་གདངས་འོད་དམར་པོ་དེ་ལ་དངོས་འཛིན་དུ་འཁྲུལ་པས་མེ་དམར་པོ་བྱུང་། དེ་ལ་རླུང་རིག་པའི་རྩལ་གྱིས་དྲོད་བྱུང་། ཡང་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་གདངས་འོད་སེར་པོར་གསལ་བ་དེ་ལ་འཛིན་པ་སྐྱེས་པས་ས་སེར་པོ་བྱུང་། མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་གདངས་འོད་དཀར་པོར་ཤར་བ་ལ་འཛིན་པ་སྐྱེས་པས་ཆུ་དཀར་པོ་བྱུང་། བྱ་བ་གྲུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་གདངས་འོད་ལྗང་གུ་ཤར་བ་ལ་འཛིན་པ་སྐྱེས་པས་རླུང་ལྗང་གུ་བྱུང་། འབྱུང་བ་ནམ་མཁའ་ནི་ཡེ་གདོད་མ་ནས་ཡེ་ཤེས་དང་མཉམ་དུ་གནས་ཏེ་འཕོ་འགྱུར་མེད་དོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་གདངས་འོད་རྣམས་ལ་འཛིན་པ་སྐྱེས་པས་ས་ཆུ་མེ་རླུང་(༦༤)བཞི་བྱུང་། དེ་དག་ལ་རིག་རྩལ་རླུང་གིས་ཁྱབ་པས་ལས་ཀུན་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་ཡེ་ཤེས་ལྔ་ལ་འཛིན་པ་སྐྱེས་པས་འབྱུང་བ་དངོས་སུ་གྲུབ་བོ། །དེ་ཡང་ཐོག་མར་མ་རིག་པའི་རྩལ་གྱིས་བསྐྱེད་པས་འབྱུང་བ་ལྔ་ལ་སོ་སོའི་རྩལ་བྱུང་ནས། དེ་རྣམས་གཅིག་ཏུ་འཛོམ་པས་སྣོད་བཅུད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ཆགས་ཏེ། ཡེ་ནས་སྟོང་པའི་ནམ་མཁའ་ལ་འཛིན་པ་སྐྱེས་པས་རླུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་ཆགས། དེ་ནས་འབྱུང་བ་སོ་སོ་ལ་འཛིན་པ་སྐྱེས་པས་དེའི་སྟེང་དུ་ཆུ་དང་ས་ཆགས་ཏེ་ལྕགས་རི་མུ་ཁྱུད་གླིང་བཞི་རི་རབ་དང་བཅས་པའི་གྲོང་ཁྱེར་གྲུབ་བོ། །མེ་ནི་རླུང་གི་རྩལ་ཏེ་འབྱུང་བ་གསུམ་ཀ་ལ་ཁྱབ་པར་ཡོད་དོ། །དེ་དག་གིས་ཕྱི་སྣོད་གྲུབ་ཚུལ་ལོ། །
གཉིས་པ་བཅུད་ཀྱི་སེམས་ཅན་གྲུབ་ཚུལ་ནི། རང་ཤར་ལས། འདོད་དང་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་ཀྱི། །ཁམས་གསུམ་པོ་ནི་དེ་ལ་བརྟེན། །ཡོད་མིན་མེད་མིན་ཅི་ཡང་མེད། །རྣམ་ཤེས་ཅུང་ཟད་མེད་པ་ཡིས། །གཟུགས་མེད་རྣམས་ནི་དེ་ལས་སྐྱེས། །གནས་གཙང་ལ་སོགས་གཟུགས་ཅན་ནི། །གོང་ནས་འོག་ཏུ་ཐིགས་པའི་ཚུལ། །འོག་མིན་ལ་སོགས་འདོད་པའོ། །ལྷ་དང་ལྷ་མིན་མི་རྣམས་ནི། །མངོན་མཐོ་དེ་ནས་གནས་གསུམ་སྟེ། །བྱོལ་སོང་ཡི་དྭགས་དམྱལ་བ་དང་། །སེམས་ཅན་དེ་དག་སྐྱེ་བ་བཞི། །དེ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་གསུམ་པོ་ཉིད། །ཕུང་པོ་ལྔ་དང་དབང་པོ་ལྔ། །ཡན་ལག་ལྔ་དང་དོན་སྙིང་ལྔ། །ཡུལ་ལྔ་དང་ནི་ཉོན་མོངས་ལྔ། །སེམས་ལྔ་ཡིད་ལྔ་རྟོག་པ་ལྔ། །གཟུང་འཛིན་འཁོར་བ་ཉིད་དུ་གྲུབ། །ཅེས་པས། སྣོད་ལས་བཅུད་གྲུབ་ཚུལ་ནི། དེ་ཡང་རླུང་རྡོ་རྗེ་རྒྱ་གྲམ་གྱི་ལྟེ་བ་ལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྩལ་དྲོད་བག་ཙམ་ཞིག་བྱུང་སྟེ། དེ་ཆུའི་དཀྱིལ་འཁོར་ལ་ཕོག་པས་ཆུ་ལ་རླངས་པ་མཐོངས་ཁུང་གི་དུ་བ་ཙམ་ཞིག་བྱུང་ངོ་། །རླངས་པ་དེ་སའི་དཀྱིལ་འཁོར་ལ་ཕོག་པས་ཆན་ལ་ཕབ་བཏབ་པའི་དྲོད་ཙམ་གྱིས་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པས་འབྱུང་བ་བཞིའི་དྭངས་མ་འདུས། དྭངས་མ་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་འོད་འདྲེས་པས་འོད་ཕུབ་ཆུང་ཙམ་གཉིས་བྱུང་སྟེ། ནམ་མཁའ་ལ་འཁྱིལ་བའི་གོང་མ་ལས་སྣང་ལ་རང་བཞིན་མེད་པའི་འོད་གསལ་གྱི་ལྷ་བྱུང་། དེ་ལས་འོད་ཟེར་གྱི་ཚུལ་དུ་གཟུགས་མེད་སྐྱེ་མཆེད་མུ་བཞི་བྱུང་། དེ་ལས་རིག་རྩལ་དེ་གཡོས་པའི་འཛིན་ཆགས་ལས་རིམ་གྱིས་གཟུགས་(༦༥)ཁམས་གནས་རིགས་བཅུ་བདུན་བྱུང་། དེ་ལས་འདོད་ལྷ་རིགས་དྲུག་བྱུང་། དེ་དང་འོད་གསལ་གྱི་ལྷ་དང་། ཁྱད་པར་རྒྱལ་ཆེན་བཞི་ལས་གླིང་བཞིའི་མིར་བྱུང་། དེ་དག་དངོས་སུ་དུག་གསུམ་རགས་པས་དམྱལ་བ་ཡི་དྭགས་དུད་འགྲོ་བྱུང་། ང་རྒྱལ་དང་བསོད་ནམས་ཆ་མཐུན་འདྲེས་པའི་ལས་ཀྱིས་ལྷ་མིན་བྱུང་། དེ་ལྟར་འབྱུང་བའི་དྭངས་མ་དང་། རིག་པ་གཞི་ནས་འཕགས་པ་འདྲེས་ཏེ་ལུས་གྲུབ་པས་བཅུད་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཞེས་བྱའོ། །འོད་གཉིས་པ་ལས་ནི་དུས་རིང་ཞིག་ན་ཉི་མ་ཟླ་བ་བྱུང་སྟེ། དེའང་ནམ་མཁའི་བཅུད་ལས་བྱུང་བས་ནམ་མཁའ་ལ་འདུག །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྩལ་ལས་བྱུང་བས་ཀུན་ལ་གསལ་ནུས། རླུང་གི་དྭངས་མ་ལས་བྱུང་བས་འགྲོ་འོང་བྱེད། མེའི་དྭངས་མ་ལས་བྱུང་བས་དྲོད་ཡོད། དེ་ཡང་ཉི་མ་ལ་མེའི་དྭངས་མ་གཙོ་ཆེ་བས་ཚ། ཟླ་བ་ཆུའི་དྭངས་མ་གཙོ་ཆེ་བས་བསིལ། དེ་གཉིས་ཀྱི་རྩལ་ལས་གཟའ་སྐར་དུ་མ་འོད་ཀྱི་ཚུལ་དུ་སྣང་བའོ། །དེ་ནས་འབྱུང་བ་རྣམས་གཅིག་གྲོགས་གཅིག་གིས་བྱས་ཏེ་བསྐྱེད་པས་སོ་ཀ་ནས་དབྱར་ཟླ་བ་གསུམ་རྩི་ཤིང་མེ་ཏོག་རྒྱས་ཤིང་ཉི་མ་རིང་ལ་ཚ། འབྱུང་བ་རྣམས་བག་ཙམ་སྟོབས་ཆུང་བས་གཅིག་དགྲ་གཅིག་གིས་བྱས་ཏེ། རྒུད་པའི་དུས་ཀྱི་སྟོན་སྨད་ནས་དགུན་ཟླ་བ་གསུམ་ཉི་མ་ཐུང་ལ་དྲོད་ཆུང་། འབྱུང་བའི་དྭངས་མ་སྐྱེད་བྱེད་དུ་མཉམ་དུས་དགུན་སྨད་ནས་དཔྱིད་ཟླ་བ་གསུམ་དང་། དྭངས་མ་འཕེལ་ཞིང་རྒྱས་པར་མཉམ་པའི་དུས་དབྱར་སྨད་ནས་སྟོན་ཟླ་བ་གསུམ་ན་ཉི་མ་མཉམ་པའོ། །འབྱུང་བ་རྣམས་ཀྱི་དྭངས་མ་དུས་གཅིག་ལ་བྱེར་བས་ཉི་ཟླ་ཤི་བ་ཡིན་ནོ། །ཡང་རླུང་གིས་བསྡུས་པས་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །ཟླ་བ་དང་སྐར་མའི་འཕོ་འགྱུར་ལས། དར་གུད་ཀྱང་འབྱུང་བའི་དར་གུད་ཀྱི་རྗེས་སུ་བྱེད་དོ། །ཡང་རླུང་རྡོ་རྗེ་རྒྱ་གྲམ་གྱི་ལྟེ་བ་ནས་དྲོད་བྱུང་ཆུ་ལ་ཕོག །ཆུའི་རླངས་པ་བྱུང་བ་སའི་དཀྱིལ་འཁོར་ལ་ཕོག་སྟེ་ཁྱབ། རླུང་གི་རྩལ་དྲོད་རང་ཤུགས་སུ་བྱུང་བ་ཤིང་གཉིས་དྲག་ཏུ་བསྲུབས་པས་མེ་འབྱུང་བ་ལྟར་ས་ལ་དྲོད་ཀྱིས་ཁྱབ་པས་རླངས་པ་ནམ་མཁའ་ལ་སོང་བའི་ན་བུན་སྤྲིན་དུ་འཁྲིགས་པ་ལས་ཆར་བབས་པ་ནི། ཁོག་མའི་ཆུ་ཁོལ་བའི་ཁ་ཆོད་ཀྱི་རླངས་པ་ལས་ཟིལ་བ་ཕྲ་མོ་འབྱུང་བ་བཞིན་ས་ལ་བབས་པས། འབྱུང་བ་གཅིག་གྲོགས་གཅིག་གིས་བྱས་པས་འབྱུང་བ་རྒྱས་པའི་དྭངས་མ་ལས་རྩི་ཤིང་ནགས་ཚལ་ནས་མྱུ་གུ་ལོ་མ་མེ་ཏོག་(༦༦)འབྲས་བུའི་བར་རིམ་གྱིས་བྱུང་ནས། སྟོན་འབྱུང་བ་རྩལ་མཉམ་དུས་འབྲས་བུ་སྨིན་ཡང་འབྱུང་བ་རྣམས་ཀྱི་བྱེད་ལས་མཐོ་དམན་ཙམ་ལས་ལོགས་པ་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་རང་གིས་ཟས་ཟོས་པ་མེས་བཞུས། རླུང་གིས་དྭངས་སྙིགས་ཕྱེ། ཆུས་བསྡུས། སས་སྲ་བར་བྱས་ཏེ། ལུས་སྟོབས་བསྐྱེད་ནས་ཤ་ཁྲག་གི་དྭངས་མ་ལས་རྐང་། རྐང་མར་གྱི་དྭངས་མ་ལས་ཐིག་ལེར་འཕེལ་ཏེ། སྐྱེས་ནས་ལོ་བཅུ་དྲུག་གི་དུས་སུ་རྒྱས་ཏེ། དེ་ནས་ལོ་སུམ་ཅུའི་བར་དུ་རྩལ་མཉམ་པས་དྭངས་མ་རང་སོ་ལ་གནས། དེ་ནས་འབྱུང་བ་གཅིག་དགྲ་གཅིག་གིས་བྱས་ཏེ་མར་བསྡུས་པས་དྭངས་མ་རྣམས་རིམ་གྱིས་བསྐམས་ཏེ་དབང་པོ་ཉམས་པས་རྒས་ཤིང་གུད་ནས་འབྱུང་བ་རྣམས་འཁྲུགས་ཏེ། བྱེར་བས་ཚེའི་དུས་བྱེད་པ་ནའང་འབྱུང་བའི་དར་གུད་ལས་གཞན་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་ཕྱི་ནང་གི་འབྱུང་བ་ལྔ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་བདག་ཏུ་གཟུང་བས་གཉིས་སྣང་ལྟར་གྲུབ་ཀྱང་། ཡེ་ནས་གཉིས་མེད་ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོ་རིགས་ལྔའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་གནས་ཏེ། སེང་གེ་རྩལ་རྫོགས་ལས། ཡུལ་ལྔ་ལས་ནི་འོད་ལྔའི་སྐུ། །སྲིད་པ་གསུམ་ཉིད་སངས་རྒྱས་ཞིང་། །ཞེས་གསུངས་སོ། །
གསུམ་པ་འཁྲུལ་པ་གསང་བ་ལྟར་བཤད་པ་ནི། བཀོད་པ་ཆེན་པོ་ལས། ལྷུན་གྲུབ་སྟོང་པའི་ཡུལ་ལ་ཤར། །དེ་ཚེ་རྐྱེན་བཞིའི་འཁྲུལ་འཁོར་ལས། །འཛིན་པའི་རྒྱ་དང་བཅས་པར་འགྱུར། །ཞེས་པ་དང་། སྒྲོན་མ་སྣང་བྱེད་ལས། སྔོན་བྱུང་ཐོག་མ་ཀ་དག་གཞི། །ངོ་བོ་རང་བཞིན་ཐུགས་རྗེ་ནི། །ཡེ་ཤེས་གསུམ་གྱི་བདག་ཉིད་དོ། །དེ་ལས་མ་ངེས་ལྷུན་གྲུབ་གཞི། །མ་རིག་གསུམ་དང་རྐྱེན་བཞི་དང་། །ཤེས་པ་སྤགས་པའི་འཁྲུལ་པའོ། །ཞེས་པ་དང་། ཡང་རྒྱུ་དང་འཁྲུལ་པའི་ས་བོན་ནི། །གསལ་བའི་ཆ་ནི་ཕྱིར་ཤར་བས། །ཤེས་པ་གསལ་གསལ་རིག་རིག་དེ། །མ་རིག་པ་ནི་གསུམ་དག་ལས། །ཡུད་ཙམ་ཕྱིར་འགྱུས་སྣང་ཆ་ལས། །ཡུལ་དེ་བདག་ཏུ་གཟུང་བའི་བློས། །གཞི་དང་གཞི་ཡི་སྣང་ཆ་ལ། །གཞི་དང་གཞི་ཞེས་ཁྱད་པར་འཁྲུལ། །འཁྲུལ་པའི་རྒྱུ་ལས་ཡུལ་རྐྱེན་འཕྲད། །རྐྱེན་བཞི་དམིགས་པ་མ་དག་པས། །སྣ་ཚོགས་སྣང་བའི་གསལ་ཆ་འདྲེས། །ཡིད་དྲུག་འཛིན་པ་མ་འགགས་པས། །ཉོན་མོངས་དྲུག་གིས་བདག་གཅིངས་པས། །ཡུལ་དྲུག་སོ་སོའི་སྣང་བ་འཆར། །དེ་ལྟར་ཡུལ་ལ་བདག་བཟུང་བས། །(༦༧)དེ་ནས་རིམ་གྱིས་སྣོད་བཅུད་ཀྱི། །སྣང་བ་དུ་མས་གཟུགས་བཏུས་པས། །འདི་ཉིད་མི་ཤེས་བྱིས་པ་རྣམས། །ཟོ་ཆུ་བཞིན་ཏེ་བརྒྱུད་མར་གནས། །སོ་སོའི་ལུས་དང་ཚད་ལེན་པའི། །ཞེས་པས། གདོད་མ་ཀ་དག་གི་གཞི་ནང་གསལ་དེ་ལས་རང་བཞིན་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་སྣང་བ་བཞི་ཤར་བ་རང་གདངས་སུ་མ་ཤེས་པས། རྒྱུ་བདག་ཉིད་གཅིག་པ་དང་། ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་མ་རིག་པར་གྱུར་ནས། ཡུལ་འོད་སྣང་ལ་ཡུལ་དུ་འཛིན་པ་སྐྱེས་པ་ནི། ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པའི་མ་རིག་པ་སྟེ། རིག་པ་ནང་གསལ་སྲོག་རླུང་བཞིའི་རྟས་བསྐྱོད་ནས་རིག་ཙམ་ཡུལ་ལ་ཤར་བའོ། །དེ་ལྟར་མ་རིག་པ་གསུམ་འཛོམ་པའི་ཤེས་པ་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་པོ་དེས་ཡུལ་ལ་བདག་ཏུ་བཟུང་བས་འཁྲུལ་ཏེ། དེའང་གཟུང་འཛིན་གྱི་ཞག་དང་པོ་གསུམ་གྱི་སྣང་བ་ནུབ་ནས། བཞི་པ་ལ་མ་རིག་པ་གསུམ་གྱི་འཛིན་པས་ཡར་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས། བར་རང་བཞིན་སྤྲུལ་སྐུའི་སྣང་བ་ཡང་ནུབ་སྟེ། དེའི་གདངས་མར་འགྲོ་བ་རིགས་དྲུག་གི་གནས་ན་ཐུབ་པ་དྲུག་གི་སྣང་བ་ལ། ལྷ་མིའི་ཡུལ་ལ་ཆགས། ངན་སོང་ལ་སྡང་བའམ། རང་སྣང་གང་རུང་རེ་ལ་ཡིད་ཀྱི་འཛིན་པ་ཞུགས་པས། ཀུན་གཞིའི་སྟེང་དུ་འགྲོ་དྲུག་གི་བག་ཆགས་བཞག་སྟེ། དེ་དག་ཏུ་སྐྱེ་བའི་ས་བོན་ཨ་ནྲ྇་པྲེ་དུ་སུ་ཏྲི་དྲུག་གསལ་བཏབ་པའི་ཐོག་མ་བྱས་པས་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་པར་འགྲོ་བ་འདུལ་བ་སྤྲུལ་པ་སྐུའི་ཞིང་དེའི་སྣང་བ་ཡང་ནུབ་ནས། གོང་གི་སྣང་བ་ལ་དེར་འཛིན་ཞུགས་པས་འགྲོ་དྲུག་སོ་སོའི་ཡུལ་དེར་འཁྲུལ་པར་བྱེད་པས་ན་རྨི་ལམ་སད་པ་ལས་རང་གི་ཡུལ་སྣང་བ་བཞིན་སྣོད་བཅུད་སོ་སོའི་གྲུབ་ཚུལ་ནི། དེ་ལྟར་གོང་གི་སྣང་བ་ལས། ངོ་བོ་སྟོང་པ་རིས་མེད་ཀྱི་ཆ་ནས་ནམ་མཁའ་ཙམ་ལས་གོ་སྐབས་འབྱེད་པ་ཡུལ་གྱི་རྣམ་པ་བྱས། རང་བཞིན་གསལ་བ་འོད་ཀྱི་ཆ་ལས། དངོས་ཀྱི་འོད་སྣང་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་སུ་སྣང་བ་ནུབ། རང་བཞིན་གྱི་འོད་དང་གཟུགས་བརྙན་གྱི་འོད་གཉིས་ཕྱི་མ་ནང་དུ་ཤར་བ་ལ་འཛིན་པ་སྐྱེས་པས། སོ་སོ་སྔར་གང་ཡིན་སྣང་ཡུལ་དྲུག་པོ་ལ་བག་ཆགས་བཞག་པ་དང་མཐུན་པར། གཟུགས་བརྙན་གྱི་འོད་ལས་ཕྱིར་འགྲོ་དྲུག་གི་ཡུལ་སྣང་རིགས་མི་འདྲ་བ་དྲུག་སོ་སོར་ཤར་ཏེ། དེའང་བསམ་གཏན་གྱི་ལྷ་ལ་འོད་གསལ་གྱི་ཡུལ། གཟུགས་མེད་ཀྱི་ལྷ་ལ་མི་རྟོག་པ་ཡིད་ཀྱི་ཡུལ། འདོད་པའི་ལྷ་ལ་དགའ་བདེ་རགས་པའི་ཡུལ། མི་རྣམས་(༦༨)ལ་གླིང་བཞི་སོ་སོའི་ཡུལ། ངན་སོང་གསུམ་ལ་རང་སྣང་ལོག་པའི་ཡུལ་དྲུག་སོ་སོར་གྲུབ་ལྟར་སྣང་། རང་སྣང་མཐུན་པ་རྣམས་ལ་མཐུན་པ་ལྟར་སྣང་ཡང་། དོན་ལ་ཐ་དད་དུ་གྲུབ་པ་མེད་དེ། རང་སྣང་དག་མ་དག་ཐ་དད་ལ་སྣང་ཡུལ་མི་འདྲ་བ་རྨི་ལམ་གྱི་སྣང་ཡུལ་བཞིན་ནོ། །དེ་དག་གི་རྒྱུ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་ཡུལ་གཅིག་ལས་ཐ་དད་དུ་སྣང་བ་ལས་གཞན་མེད་དེ། ཀློང་གསལ་ལས། ཡེ་ཤེས་ངོ་བོ་གཅིག་ཉིད་ལས། །འཛིན་པ་ལོགས་པས་ཐ་དད་སྣང་། །ཞེས་སོ། །སྣང་དུས་དེ་ནའང་སེམས་གཅིག་ལས་ཐ་དད་དུ་སྣང་བ་ཡིན་ཏེ། སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས། དངོས་གཅིག་ཡིད་ནི་ཐ་དད་ཕྱིར། །དོན་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་དུ་མཐོང་། །ཞེས་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །འོ་ན་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཡུལ་སྣང་འདི་དག་རྡུལ་ཕྲན་འདུས་པ་ལས་བསྐྱེད་པའི་བེམས་པོ་རང་མཚན་པ་མ་ཡིན་ནམ། སྲ་སྲ་འཐས་འཐས་ལྟར་སྣང་གི་འདུག་པ་སྙམ་ན། མ་ཡིན་ཏེ་ཐེག་པ་ཐུན་མོང་བ་དང་ཉན་ཐོས་པས་འདོད་པ་ཡིན་གྱི། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་པ་ནི་མེད་བཞིན་སྣང་བ་བག་ཆགས་འཁྲུལ་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་རྨི་ལམ་སྒྱུ་མ་ཙམ་དུ་སྣང་བར་འདོད་དེ། འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་རྩ་བ་ཤེས་རབ་ཏུ་གསུངས་པ། རྨི་ལམ་ཇི་བཞིན་སྒྱུ་མ་བཞིན། །དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་ཇི་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་སྐྱེ་དང་དེ་བཞིན་གནས། །དེ་བཞིན་དུ་ནི་འཇིག་པའང་གསུངས། །རྨི་ལམ་གྱི་སྣང་དུས་དེ་ནའང་ས་རྡོ་རི་བྲག་རྟ་གླང་ནགས་ཚལ་ལ་སོགས་པ་བདེན་བདེན་ཡོད་ཡོད་ལྟར་སྣང་ཡང་རང་སེམས་གཉིད་ཀྱིས་མྱོས་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་ཙམ་དུ་སྣང་བ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་ཕྱི་ཡུལ་དུ་སྣང་བའི་འཁྲུལ་པ་འདི་སྐྱེ་འགགས་གནས་གསུམ་ལྟར་སྣང་ཡང་། རྨི་ལམ་སྒྱུ་མ་ལྟར་མེད་སྣང་འཁྲུལ་པའི་རང་བཞིན་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྩལ་ལས་འཁྲུལ་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེའང་བསྐལ་པ་ཆགས་པ་ལྟར་སྣང་། གནས་པ་ལྟར་སྣང་། འཇིག་པ་ལྟར་སྣང་བ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གདངས་གཟུགས་བརྙན་གྱི་འོད་ལ་ཡུལ་དུ་དཔྱོད་པའི་འཁྲུལ་སྣང་སྟེ། མེད་བཞིན་སྣང་བ་རྨི་ལམ་སྒྱུ་མ་དང་འདྲ་བར་ཤེས་སོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡེ་ཤེས་གསང་འཁོར་ལས། ཡུལ་དུ་འཁྲུལ་པ་རྨི་ལམ་ཙམ། །དོན་ལ་ཡེ་ཤེས་རྩལ་དུ་སྣང་། །ཞེས་སོ། །རང་བཞིན་གྱི་འོད་ལ་འཛིན་པ་སྐྱེས་པས། ཕུང་པོ་ལྔ་དང་། དབང་པོ་ལྔ་དང་། དོན་སྙིང་ལྔ་དང་། ཡན་ལག་ལྔ་དང་ལྡན་པའི་འདོད་པའི་གཟུགས་དང་། སྣང་ལ་རང་བཞིན་གྱིས་མ་གྲུབ་པ་(༦༩)འོད་གསལ་གཟུགས་ཁམས་གྱི་གཟུགས་དང་། སྟོང་ལ་སེམས་པ་དང་བཅས་པ་གཟུགས་མེད་ཀྱི་གཟུགས་སུ་གྲུབ་དུས། རང་བཞིན་གྱི་འོད་དེ་ཡང་ནུབ་བོ། །དེ་ཡང་སྔར་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་དུས་ན་ཡིད་དྲུག་གི་འཛིན་པ་མ་འགགས་པས་འགྲོ་བ་དྲུག་གི་སྣང་བ་ལ་གང་དུ་བཟུང་བ་དེར་རང་སྣང་གི་ཡུལ་དང་ལུས་སུ་འཁྲུལ་ནས་སེམས་རང་ངོ་མ་ཤེས་པས་གཏན་དུ་འཁོར་བར་འཁྱམས་པ་ནི། མེད་བཞིན་སྣང་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་རྨི་ལམ་གྱི་བདེ་སྡུག་བཞིན་ནོ། །རྨི་ལམ་དེའང་གཉིད་ལ་སོང་བའི་དུས་ནའང་མེད། སད་དུས་ནའང་མེད་ཀྱང་གཉིད་དུས་འབའ་ཞིག་ན་ཡོད་པ་བཞིན། འཁྲུལ་སྣང་གི་བདེ་སྡུག་སྣ་ཚོགས་འདི་གདོད་མ་གཞིའི་དུས་ནའང་མེད། འཁྲུལ་པས་གྲོལ་བའི་འབྲས་བུ་ལའང་མེད་ཀྱང་། ད་ལྟ་གྲོང་ཁྱེར་དྲུག་ན་བདེ་སྡུག་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་སྟེ་དོན་ལ་མ་གྲུབ་པས། ཟབ་མོའི་གདམས་པ་འདི་ལྟ་བུ་དང་འཕྲད་ན་གྲོལ་བ་ལ་ཚེགས་མེད་པའི་གནད་དེ་ཡིན་ནོ། །དེའང་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་སྣང་བ་དེ་ལས་འཁྲུལ་པར་ཅིས་ཤེས། དེ་ནས་འཁྲུལ་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཅི་ཡིན། ཡང་ན་གདོད་མའི་གཞི་ནས་མ་འཁྲུལ་ན་དེའི་ཆོག་མོད་སྙམ་ན། མ་ཡིན་ཏེ་གདོད་མའི་གཞི་ནི་ནང་གསལ་འཁྲུལ་པ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་གྲོལ་བ་གཅིག་པོ་ཉིད་དུ་བཞུགས་ལ། དེ་ལས་ཕྱིར་གསལ་དུ་ཤར་བའི་ལྷུན་གྲུབ་ནི་རིག་ན་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོའི་གྲོལ་གཞིར་འོང་ལ། མ་རིག་ན་སེམས་ཅན་གྱི་འཁྲུལ་གཞིར་བྱུང་བས་མ་ངེས་པའི་ལྷུན་གྲུབ་ཅེས་ཀྱང་བྱ། གཞི་སྣང་ཆེན་པོ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་སུ་ཕྱིར་སྣང་བས་ལོངས་སྐུའི་སྣང་བ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། སྤྲུལ་སྐུའི་སྣང་བ་ཤར་བས་སྤྲུལ་སྐུའི་སྣང་བ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། འདི་ནས་འཁྲུལ་གཞིར་འཐད་དེ། སྒྲོན་མ་སྣང་བྱེད་ལས། ཐོག་མ་ཀ་དག་འཁྲུལ་མེད་ལས། །ངེས་པ་མེད་པའི་ལྷུན་གྲུབ་ཤར། །དེ་ཉིད་སྣ་ཚོགས་འཆར་ཚུལ་ལས། །འགགས་པ་མེད་པའི་རོལ་པ་ནི། །ཅིར་ཡང་མཛད་ཅིང་ཅིར་ཡང་འཆར། །ངེས་མེད་སྣང་བ་དུ་མའོ། །དེ་ཉིད་གཟུ་བོའི་བློ་ཅན་ལ། །མཐོང་བ་མ་འགགས་ནང་གསལ་ཏེ། །དེ་ལ་ངེས་པའི་ཆར་གཟུང་ངོ་། །དེ་ལྟར་གནས་པའི་གཞི་དེ་ལ། །རྒྱུ་དང་འཁྲུལ་པའི་ས་བོན་ནི། །ཤེས་པ་གསལ་གསལ་རིག་རིག་སྟེ། །ཞེས་པ་ནས། ཟོ་ཆུ་བཞིན་ཏེ་བརྒྱུད་མར་གནས། །ཞེས་པའི་བར་འཁོར་བར་འཁྲུལ་པར་གསུངས་སོ། །གཟུ་བོའི་བློ་ཅན་ནི་རང་ངོ་ཤེས་པའོ། །མཐོང་བ་མ་(༧༠)འགགས་ནང་གསལ་ནི། འོད་ཕྱིར་མཐོང་བ་མ་འགགས་པ་རང་གདངས་སུ་རིག་པས་སྐད་ཅིག་ལ་བྱེ་བྲག་ཕྱེད་པའོ། །ནང་གསལ་གདོད་མའི་གཞི་ལ་བྱང་ཆུབ་པའོ། །དེ་ལ་ངེས་པའི་ཆར་གཟུང་བ་ནི་ཀ་དག་ལ་བཙན་ས་ཟིན་པའོ། །མདོར་ན་དེ་ལྟར་མ་ངེས་པའི་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་སྣང་བ་ལ་རང་ངོ་མ་ཤེས་པས་རིག་པ་དེ་ཉིད་མ་རིག་པ་གསུམ་དུ་ཤར་ཏེ། རྒྱུའི་རྐྱེན་ངོ་བོ་རང་བཞིན་ཐུགས་རྗེ་གསུམ་ལ་མ་རིག་པས་ཁྱབ། བདག་རྐྱེན་རིག་པ་ཉིད་འཛིན་པར་སྐྱེས་པས་བྱས། དམིགས་པའི་རྐྱེན་འོད་ལྔ་ཡུལ་དུ་སྣང་བས་བྱས། དེ་གསུམ་དུས་འཛོམ་པ་ལས་མཚུངས་པ་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་བྱས་ཏེ། ཐག་པ་ལ་སྦྲུལ་དུ་འཁྲུལ་པའམ། སྨིག་རྒྱུ་ལ་ཆུར་འཁྲུལ་པའམ། ཐོ་ཡོར་ལ་མིར་འཁྲུལ་པ་བཞིན་དུ། རང་བཞིན་གྱིས་སྣང་ཆ་ལས་འོད་ཕྱི་མ་ནང་ལ་འཛིན་པ་སྐྱེས་པས། དེ་དང་རྣམ་པ་མཚུངས་པའི་ཡུལ་དང་ལུས་སུ་འཁྲུལ། ངོ་བོའི་ཆ་རིག་མེད་སྟོང་པ་ལས་གོ་སྐབས་འབྱེད་པའི་ཡུལ་དང་། ངོ་བོའི་ཆ་རིག་བཅས་མི་རྟོག་པ་གང་དུ་ཡང་མ་གྲུབ་པ་ལས། དེ་དང་ཚུལ་མཐུན་པའི་ཀུན་གཞི་ལུང་མ་བསྟན་དུ་འཁྲུལ། ཐུགས་རྗེའི་ཆ་རིག་ཅིང་གསལ་བ་ལས། སྒོ་ལྔའི་ཚོགས་བདུན་གྱི་ཡུལ་དང་ཤེས་པ་འཁྲུལ་ཏེ། གཟུགས་མེད་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡིད་ཀྱི་ལུས། གཟུགས་ཁམས་བསམ་གཏན་འོད་ཀྱི་ལུས། འདོད་ཁམས་རྡོས་བཅས་ཤ་ཁྲག་གི་ལུས་གསུམ་དུ་འཁྲུལ་ནས། གཟུགས་མེད་ན་ཞི་གནས་རྩེ་གཅིག་པའི་སེམས་མི་རྟོག་པའི་མིང་བཞིའི་ཕུང་པོ་ལ་བརྟེན། གཟུགས་ཁམས་སུ་བསམ་གཏན་གྱི་སེམས་ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་དང་མ་འབྲེལ་བའི་ཤེས་པ་ལྷག་མཐོང་ཤས་ཆེ་བ་འོད་ལྔའི་ཕུང་པོ་ལ་བརྟེན། འདོད་པར་རྟོག་བཅས་སེམས་སྣ་ཚོགས་སུ་འགྱུ་བའི་སེམས་རྡོས་བཅས་ཤ་ཁྲག་གི་ལུས་ལ་བརྟེན་ནོ། །འོ་ན་ཁམས་གོང་མ་གཉིས་སུ་རྟོག་མེད་ཀྱི་ཤེས་པ་ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་ཡོད་ལ། འདོད་པར་རྟོག་པ་ཉིད་དུ་འོང་བ་ཅི་ཡིན། ཁམས་གསུམ་དུ་འཁོར་བ་ནི་མཉམ་ཞེ་ན། འཁོར་བར་མཉམ་ཡང་རྟེན་མི་འདྲ་བ་ཐ་དད་པར་ཡོད་དེ། གོང་མ་གཉིས་ན་ལུས་རྡོས་བཅས་སུ་མེད་པས། རྩ་རླུང་ཐིག་ལེ་རགས་པ་མེད། དེ་མེད་པས་རིག་པའི་གདངས་ནང་གསལ་ལས་རྟོག་པ་མི་འཕྲོ་བ་ཡིན། དེ་ཡང་གཟུགས་མེད་ན་ཤེས་པ་ནང་གསལ་མི་རྟོག་པ་རྩེ་གཅིག་ལས་ཕྱིར་དམིགས་པའི་ཡུལ་མེད། གཟུགས་ཁམས་ན་དེ་(༧༡)བས་ཤེས་པ་རགས་ཀྱང་། རྟོག་པ་མངོན་གྱུར་འདོད་པའི་ཁམས་བཞིན་མེད་དོ། །རྟེན་སྣང་བྱེད་འོད་ཀྱི་ལུས་ཡོད་པའི་ཕྱིར། འདོད་པ་ན་ལུས་རྡོས་བཅས་སུ་ཡོད་པས་རྩ་རླུང་ཐིག་ལེར་རགས་པར་ཡོད། དེ་ཡང་རིག་པའི་མདངས་འགྱུ་བ་རླུང་གི་རྟས་བསྐྱོད་དེ་ཕྱི་ནང་གི་ཡུལ་སྣ་ཚོགས་ལ་གཟུང་འཛིན་ཏུ་རྟོག་པའི་རྟོག་པ་རགས་པར་འཆར་བ་དེ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་གཟུགས་ཁམས་ན་འོད་ལུས་ཡོད་ན་འབད་མེད་དུ་གྲོལ་བར་རིགས་ཏེ། གསང་བ་སྙིང་ཐིག་པ་ཁྱེད་འོད་ལུས་ཐོབ་པས་གྲོལ་བར་འདོད་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟུགས་ཁམས་ཀྱི་འོད་ལུས་ལ་ངོ་བོ་རང་བཞིན་ཐུགས་རྗེ་གསུམ་གྱི་རྩལ་མ་རྫོགས་པས་གྲོལ་བར་མི་རིགས་ལ། འདོད་པ་ན་འཁྲུལ་དུས་རྩལ་རྫོགས་པས་འོད་ལུས་གྲུབ་པ་ན་གྲོལ་བ་ཡིན་ནོ། །ཡང་གཟུགས་ཁམས་ན་འོད་གསལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་འཆར་བའི་རྩ་མེད་པས་སྐུ་གསུམ་གྱི་ཞིང་ཁམས་མི་མཐོང་ལ། འདོད་པ་ན་ཀ་ཏི་ཤེལ་གྱི་སྦུ་གུ་ཅན་ལས། རྒྱང་ཞགས་ཆུའི་སྒྲོན་མར་འབྲེལ་བའི་རྩ་ཡོད་པས་འོད་གསལ་མཐོང་བ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་གཟུགས་ཁམས་ཀྱི་འོད་ལུས་དེ་རྣམ་སྨིན་བག་ཆགས་ལས་ཐོབ་པའི་ལུས་ཏེ་སྒྲིབ་པ་ཡིན་ལ། རྫོགས་ཆེན་ནས་འདོད་པའི་འོད་ལུས་ནི་ཡེ་ཤེས་འོད་གསལ་གྱི་གོམས་པས་རྣམ་སྨིན་བག་ཆགས་མེད་པའི་འོད་ལུས་ཡིན་པས་སྐྱོན་དེ་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་འཁྲུལ་གཞི་གསུམ་དུ་བཤད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ལྷུན་གྲུབ་ཡུལ་ལ་ཤར་བ་ཐུགས་རྗེས་བཟུང་བས། ཁམས་གསུམ་རིགས་དྲུག་ཏུ་འཁོར་བ་ལས་ལོགས་པའི་འཁྲུལ་གཞི་མེད་དེ། མུ་ཏིག་ཕྲེང་བ་ལས། འཁྲུལ་གཞིའི་སྣང་བ་མང་བཤད་ཀྱང་། །ལྷུན་གྲུབ་དང་ནི་ཐུགས་རྗེའོ། །ཞེས་སོ། །འོ་ན་འཁྲུལ་ལུགས་གསུམ་པོ་གང་ལྟར་ཡིན་ཞེ་ན། ཐ་དད་འདི་ལྟར་ཡིན་ཏེ། ཡུལ་གཅིག་ཏུ་ཕྱོགས་ཐ་དད་པ་གསུམ་ནས་འོངས་པའི་ལམ་གསུམ་སོ་སོར་སྣང་ཡང་ཡུལ་གཅིག་ཏུ་འདུ་བ་ལྟར། གདོད་མའི་གཞི་ནས་རིག་པའི་འཆར་ཚུལ་མི་འདྲ་བ་གསུམ་དམིགས་པ་ལས་འབྲས་བུ་དེ་དང་འདྲ་བའི་འཁྲུལ་ལུགས་གསུམ་དུ་སྣང་ནས་སྣོད་བཅུད་གཅིག་ཏུ་གྲུབ་བོ། །ཡང་གཞི་གཅིག་ལ་བལྟ་ལུགས་ཐ་དད་པ་གསུམ་གྱི་ངོས་ནས་གཞལ་ན། རྣམ་པ་གསུམ་འཆར་ཡང་། དོན་གཅིག་ལས་མ་འདས་པ་བཞིན་དུ། གཞི་ནས་འཕགས་པའི་འགྱུ་བ་(༧༢)རིག་པའི་སྙིང་པོ་ཅན་དེ་ལ་རགས་པ། ཕྲ་བ། ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བའི་རྣམ་པ་གསུམ་ནས། ཕྱི་ནང་གསང་བ་གསུམ་དུ་ཕྱེ་ཡང་འཁྲུལ་པར་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་ཤེས་པ་གཅིག་པོ་དེ་ཉིད་གཞལ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་སྐད་དུ་གསང་འཁོར་ལས། འཁྲུལ་གཞི་རྣམ་པ་གསུམ་བཤད་ཀྱང་། །འཁྲུལ་པའི་ཤེས་པ་ཕྲ་རགས་གསུམ། །ངོ་བོ་གསུམ་གྱི་བདག་ཉིད་དུ། །ཐ་དད་ཕྱེ་བ་ཁོ་ནར་ཟད། །ཅེས་སོ། །དེ་ཡང་འཁྲུལ་ཚུལ་ནི་ཤིན་ཏུ་བརྟགས་ན་ཤེས་པར་དཀའ་བའི་བདག་ཉིད་དུ་མཐོང་བས་སྔོན་གྱི་སློབ་དཔོན་རྣམས་ཀྱང་བཞེད་པ་མི་མཐུན་པ་མང་ཞིང་རྒྱུད་ལུང་ཐ་དད་ནས་རྣམ་པ་མི་འདྲ་བ་དུ་མ་གསུངས་པས། ཕྱི་རབས་ཀྱི་དོན་དུ་བདག་གིས་ལེགས་པར་རྟོགས་པའི་དོན་གསལ་པོར་བཀོད་པ་ཡིན་པས་ད་ནི་མཐོང་བས་ཤེས་པར་ཟད་དོ། །
བྱེ་བྲག་འདོད་པར་ལུས་གྲུབ་ཚུལ་རྒྱས་པར་བཤད་པ།
གཉིས་པ་བྱེ་བྲག་ཏུ་འདོད་པར་ལུས་གྲུབ་ཚུལ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ནི། ཀློང་གསལ་ལས། ཡེ་ཤེས་མ་རིག་ཡུལ་ལ་གཟུང་། །དེར་འཛིན་རླུང་སེམས་འདུས་པ་ལས། །འབྱུང་བ་ལྔ་ཡི་སྦུབས་སུ་ཚུད། །དེར་ཚུད་འབྱུང་བའི་སྐྱེ་འཇིག་ལས། །ཉོན་མོངས་ཕུང་པོ་ལྔ་ལྔ་གྲུབ། །ཅེས་པས་འདིར་རྡོ་རྗེའི་ལུས་ཀྱི་གྲུབ་ཚུལ་བསྟན་པ་ལ། བཀོད་པ་ལུས་ཀྱི་ཆགས་ལུགས་ཀྱིས་མདོར་བསྟན། གནས་པ་རྩ་ཐིག་རླུང་གསུམ་གྱིས་རྒྱས་པར་བཤད། གཉིས་མེད་ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོར་དོན་བསྡུ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི་སྔར་བཤད་པའི་ཚུལ་གྱིས་འཁོར་བ་ན་འཁྲུལ་པའི་ཤེས་པ་དེ་བར་མ་དོ་ཡིད་ཀྱི་ལུས་སུ་གནས་པ་ལས། ཕོ་མོ་འཁྲིག་པ་སྤྱོད་པའི་དྲུང་དུ་ལྷགས་ཏེ། ཕོར་སྐྱེ་ན་ཕ་ལ་སྡང་ཞིང་མ་ལ་ཆགས། མོར་སྐྱེས་ན་མ་ལ་སྡང་ཞིང་ཕ་ལ་ཆགས་པའི་སེམས་ཀྱིས་མའི་བཤང་ལམ་ནས་ཞུགས་པ་དང་། ཕ་མ་བདེ་བ་གཉིས་མཉམ་གྱི་ཐིག་ལེ་དཀར་དམར་འདྲེས་པའི་སྦུབས་སུ་ཚུད། ལུས་ལེན་པའི་རླུང་སེམས་དང་ཕ་མའི་ཐིག་ལེ་དཀར་དམར་བཞི་དཀྲུག་གིས་འདྲེས་པས། དེ་ལྟར་རྒྱུ་རྐྱེན་ཁུ་ཁྲག་གཉིས་ལས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་འབྱུང་བ་བཞིའི་ལས་ཀྱི་བྱེད་ལས་སུ་གྱུར། རླུང་སེམས་གཉིས་ལས་དོན་དམ་གྱི་འབྱུང་བ་བཞིའི་བྱེད་པ་ཅན་དུ་སོང་བས། བདུན་ཚན་བརྒྱད་དུ་ལུས་ཆགས་ཤིང་བསྐྱེད་པའི་ལས་བྱེད་དེ། མེར་མེར་ནུར་ནུར་གོར་གོར་ལྟར་ལྟར་པོ། །འཁྲང་འགྱུར་ཁྱབ་འཇུག་ཉ་དང་རུས་སྦལ་བརྒྱད། །འབྱུང་བཞིའི་བྱེད་ལས་བསྡུས་ཤིང་གཏོར་བ་ལས། །བསྡུས་(༧༣)ཤིང་སྨིན་ཏེ་རྡོ་རྗེའི་ལུས་གྲུབ་བོ། །དེའང་ཞག་དང་པོ་ལ་ཆུའི་བྱེད་པའི་ལས་ཀྱིས་བཞི་པོ་དེ་དག་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་པ་ལས། མེར་མེར་པོའི་གཞི་ཉུང་འབྲུའི་ཆ་ཙམ་གཉིས་སུ་བྱས་ཏེ། ཞག་གཉིས་པ་ལ་སའི་བྱེད་ལས་ཀྱིས་དེ་གཉིས་གཅིག་ཏུ་གནས་ཤིང་བརྟན་པར་བྱས། གསུམ་པ་ལ་མེའི་བྱེད་ལས་ཀྱིས་ཐིག་ལེ་མེར་མེར་གྱུ་གྱུ་བ་དངུལ་ཆུའི་རྣམ་པ་ལྟ་བུར་འཕར་ཞིང་གཞན་དང་མ་འདྲེས་པར་བྱས། བཞི་པ་ལ་རླུང་གི་བྱེད་ལས་ཀྱིས་ཐིག་ལེ་ཕྲ་མོ་དེ་བརྒྱ་སྟོང་དུ་གཏོར་ནས། སླར་བསྡུས་ཏེ་དངུལ་ཆུ་བཞིན་ཉུང་འབྲུ་ཕྱེད་ཙམ་དུ་སྨིན་པར་བྱས་སོ། །དེ་ནས་ལྔ་པ་ལ་ཆུས་དྭངས་སྙིགས་བསྡུས་པ་སས་ཉུང་འབྲུ་ཙམ་དུ་བརྟན་པར་བྱས། དྲུག་པ་ལ་མེ་དང་རླུང་གིས་སྨིན་ཅིང་གནས་པས་ཉུང་འབྲུ་ཉིས་འགྱུར་ཙམ་དུ་གྱུར། བདུན་པ་ལ་ཉུང་འབྲུ་ཉིས་འགྱུར་ཙམ་པའི་ཐིག་ལེ་མེར་མེར་པོའི་ནང་དུ་མིག་ཆུང་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བ་གཉིས་ཆགས། དེ་ནས་འབྱུང་བའི་བྱེད་ལས་འཁྲུགས་ཏེ་ཆུའི་རླན་གྱིས་བཤིག །སའི་ལྕིད་ཀྱིས་མནན། མེའི་དྲོད་ཀྱིས་བསྲེགས། རླུང་གིས་རྡུལ་ཕྲན་ཙམ་དུ་གཏོར་བ་ལས། ཡང་ལས་དང་བག་ཆགས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ནུབ་བརྒྱད་པ་ལ་ཆུས་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ནས་ནུར་ནུར་པོ་སྲན་མ་བཅུ་ཆའི་ཚོད་ལས་ཤར་གྱི་རྩ་ཀི་རི་འོད་བསྐྱེད། དགུ་པ་ལ་སས་བསྲེས་ནས་སྲན་མའི་དགུ་ཆ་ཙམ་ལས་ལྷོའི་རྩ་བསྐྱེད། བཅུ་པ་ལ་མེས་དྲོད་གཡོས་པས་སྲན་མ་བདུན་ཆའི་ནང་དུ་ནུབ་ཀྱི་རྩ་བསྐྱེད། བཅུ་གཅིག་ན་རླུང་གིས་བསྐྱེད་པས་སྲན་མ་ལྔ་ཆ་ཙམ་གྱི་ནང་དུ་བྱང་གི་རྩ་བསྐྱེད། དེ་ནས་ཡང་གོང་ལྟར་གཉིས་གཉིས་ཀྱིས་ལས་བྱས་པས་སྲན་མའི་རྡོག་པོ་ཙམ་ལ་ནུར་ནུར་པོ་མིག་ཆུང་ཤིན་ཏུ་གསལ་བ་གཉིས་དང་འབྱུང་བའི་རྩ་བཞི་རེ་ཐག་བརྒྱངས་པ་ལྟར་ཆགས་པ་ལས། ཡང་འབྱུང་བ་བཞིའི་ཆར་གྱི་བྱེད་པའི་ལས་འཁྲུགས་ནས་གོང་ལྟར་བཤིགས་པ་ལས། ཟླ་བ་ཕྱེད་པའི་ནུབ་མོ་ལྟར་ལྟར་པོས་རྒྱུ་སྲན་མ་ཙམ་གཉིས་ལས་གོང་ལྟར་འཕེལ་བས་མཐེ་བོང་ཙམ་དུ་བསྐྱེད་ནས། ཡང་སས་བཤིག །རླུང་གིས་གཏོར། མེས་བཟུང་སྟེ་གོར་གོར་པོ་སྒོ་ང་ཙམ་དུ་གྱུར་ཏེ། ཞག་ལྷག་མ་རྣམས་རིམ་པ་བཞིན་མེས་སྨིན་པས་འཁོར་ལོ་བཞིའི་རྩ་དང་། དབང་པོའི་རྟེན་གྱི་རྩ་དང་། དབང་པོའི་འདབ་མ་དྲུག་ཅུ་རྩ་བཞི་དང་། རླུང་སེམས་ཀྱི་རྟེན་སྤྱན་གསུམ་གསལ་ཞིང་། ཁྱད་པར་དུ་(༧༤)དྲན་པ་རྣམ་བཀོད་ན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་། ཡང་མེས་འཕེལ་བས་རོ་རྣམས་འདུས་པ་ན་བཅུ་དྲུག་དང་སྤྱན་གཉིས་བསྐྱེད། དེ་ལས་རྩེ་མོ་རྣམ་བཀོད་ན་རྩ་སུམ་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ་དང་། སྤྱན་གཉིས་སྨིན། ཡང་རླུང་གིས་བསྐྱོད། སོ་སོར་ཕྱེ། ཆུས་བསྡུས། སས་བསྲེས་ཏེ་བཟུང་བས་འཁྲང་འགྱུར་སྲ་བ་གཅིག་ཏུ་གྱུར། མེས་སྨིན་པས་དབུས་སུ་རྩ་གསུམ་ཀ་བ་ལྟར་བསྐྱེད། ཡང་འབྱུང་བའི་ལས་ཀྱིས་འཁྲང་འགྱུར་ཞིག་ནས་ཁྱབ་འཇུག་ཉའི་རྣམ་པ་ལྟ་བུར་གྱུར། དེ་ནས་ཞག་བདུན་དུ་ཆུས་བསྡུས་གཟུགས་སུ་གྲུབ། སས་བཟུང་། མེས་སྨིན། དབང་པོའི་སྒོ་དོད། དབང་པོ་གསལ་བ་ལས་ཆུས་བསྐྱེད། སས་སྲ་ཞིང་གྲུབ་སྟེ་ཁྱབ་འཇུག་རུས་སྦལ་གྱི་རྣམ་པ་ལྟ་བུ་མའི་འཁྱིད་གང་བར་གྱུར། ཡང་མེས་ཡན་ལག་བསྐྱེད། རླུང་གཡོས་པས་ཨ་ཝ་དྷཱུ་ཏིར་ཚུད། དུས་དེར་ལུས་ཀྱི་རྟེན་འབྲེལ་འབྱུང་བ་སྙོམས་པས་ཡེ་ཤེས་བསྐྱེད་པའོ། །ཡང་ཆུས་སྨིན་པའི་རྒྱུ་བྱས། སས་ཐེན་པས་ཤ་ཁྲག་གྲུབ་ནས་ཁྱབ་འཇུག་སྦལ་པའི་རྣམ་པ་མའི་མཐོ་གང་པ་འགྱུར། དེ་ནས་མེས་ཤེས་པ་དང་མིག་གསལ་བར་བྱས། ཡན་ལག་བསྐྱེད། རླུང་གིས་ཡན་ལག་དང་། དོན་སྙིང་དང་། རྣམ་ཤེས་དང་། ཕུང་པོ་ཁམས་དང་། སྐྱེ་མཆེད་ཀུན་གསལ་བར་བྱས་སོ། །དེའང་ཀློང་གསལ་ལས། གཟུང་འཛིན་སྲིད་པའི་སྦྱོར་མཚམས་སུ། །ལྟེ་བའི་གྲུ་གསུམ་རྩ་མདུད་དུ། །རླུང་སེམས་ཐིག་ལེར་རྣམ་པར་ཕྲ། །མིག་གི་རྣམ་པ་ལྟ་བུ་རུ། །མེར་ནུར་གོར་དང་རུས་སྦལ་ལྟར། །ལྟེ་བ་དག་ནས་འབྱུང་བཞིས་བསྐྱེད། །ཅེས་སོ། །དེ་ཡང་ཕ་མ་གཉིས་ཀྱི་དྭངས་མ་དྲུག་མཉམ་དུ་འདྲེས་ན་མི་དེ་སྟོབས་དང་གཟུགས་དང་དཔའ་རྩལ་དང་ལྡན་པ་བསོད་ནམས་ཆེ་ཞིང་བློ་རྣོ་བར་སྐྱེ། བཞི་མཉམ་དུ་འདྲེས་ན་འབྲིང་སྟོད། གསུམ་འདྲེས་ན་འབྲིང་། གཉིས་འདྲེས་ན་འབྲིང་སྨད། རེ་རེ་འདྲེས་ན་ཐ་མའོ། །ཕ་མའི་དྭངས་མ་མཉམ་དུ་འདྲེས་ན་ཕོ་མོ་གང་ཡང་སྔོན་གྱི་བསགས་པ་དང་། འཕྲལ་གྱི་གདམ་ངག་གིས་བསྒྱུར། ཕའི་དྭངས་མ་གཅིག་དང་མའི་དྭངས་མ་གཉིས་འདྲེས་ན་མོར་སྐྱེ་ཞིང་། དེ་ལས་ལོག་ན་ཕོར་བཙའ། མཉམ་པོ་ལ་ཕའི་དྭངས་མ་སྟོབས་ཆེ་ན་མི་ཤ་ཆུང་ལ་རུས་སྟོབས་ཆེ་བ་འོང་ཞིང་། མའི་སྟོབས་ཆེ་ན་ཤ་ཆེ་ལ་མདོག་དམར་བ་འོང་། དྭངས་མ་དང་སྙིགས་མ་གཉིས་འདྲེས་ན་མི་སྔར་བ་དང་། གླེན་པ་དང་། (༧༥)ལྐུགས་པ་འོང་། ཕ་མ་ནད་བུ་ཅན་གྱི་དྭངས་མ་ལ་མི་ནད་བུ་ཅན་འོང་། ཕ་མའི་དྭངས་མ་སྟོབས་མཉམ་པའི་དུས་སུ་ཆགས་ན་མ་ནིང་དུ་འོང་། དྭངས་མ་མ་སྙོམས་ན་དབང་པོ་དང་ཡན་ལག་ཉམས་པ་སྐྱེའོ། །དེའང་འདོད་པ་སྤྱོད་པའི་དུས་ན་ཐིག་ལེ་དཀར་ཞིང་སྔོ་ལ་འཚེར་བ་དངུལ་ཆུའི་རྣམ་པ་འདྲ་བ་ཉུང་ཀར་ཙམ་དྲུག་ཕ་ལས་ཐོབ་པའི་ཐིག་ལེ་དཀར་པོའི་ནང་ན་ཡོད་པས། འདི་སྤྲུལ་པ་སྐུའི་རྒྱུ་ཡིན་པར་བཞེད་དོ། །
མའི་དྭངས་མ་རྒྱ་སྐྱེགས་ཀྱི་མེ་ཏོག་ལྟ་བུ་སྲན་མ་ཙམ་སྣུམ་ཞིང་འཚེར་བ་དང་། ཕའི་དྭངས་མ་འདྲེས་པ་ལས་མེར་མེར་པོ་ནས་བཟུང་སྟེ་སྦལ་པའི་རྣམ་པའི་བར་དུ་ཆགས་ནས། མའི་ཟས་ཟོས་པའི་དྭངས་མས་ཆེར་བསྐྱེད་དོ། །དྭངས་མ་ལ་འབྱུང་བཞིའི་རྩལ་ཆེ་ཆུང་གིས་མི་ལ་འབྱུང་བའི་ཁམས་རྣམས་ཆེ་ཆུང་དུ་འོང་བའོ། །འབྱུང་བ་དག་མ་དག་གི་ཤེས་པ་དང་། དབང་པོའི་གཟུགས་ཡན་ལག་ལ་སོགས་པའི་ལེགས་ཉེས་ཐམས་ཅད་འབྱུང་ངོ་། །དེ་ལྟར་ལུས་ཆགས་ནས་ཞག་བདུན་ཚན་བརྒྱད་དུ་བསྐྱེད་ཅིང་ཆགས་སོ། །དེའང་མའི་ཟོས་འཐུངས་བྱས་པས་ཞག་གོང་མའི་བདུན་ཚན་ཐ་མ་ལ་པགས་པ་དང་བ་སྤུ་དང་སྐྲ་རྣམས་སྐྱེ། ཉོན་མོངས་པ་བག་ལ་ཉལ་དང་། རླུང་གིས་འགུལ་འཁྲིགས་བྱས། མེས་ཤེས་པ་མཆེད་དེ། མངལ་དུ་ཚུད་ནས་ཟླ་བ་གསུམ་དང་ཞག་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་ན་ལུས་དང་ཤེས་པ་འགུལ་ཞིང་འཁྲིགས་སོ། །གོང་གི་ཞག་ཙམ་ན་མས་ཟས་མྱངས་པས། ས་ཆུ་མེ་གསུམ་གྱིས་གཟུགས་བསྡུས། བཅུད་དུ་སྨིན་པར་བྱས། རླུང་གིས་ཕྱེ། ལུས་རྫོགས། ལུས་འགུལ་བས་ཡན་ལག་བསྐྱེད་དོ། །དེ་ནས་ཟླ་བ་གཉིས་དང་ཞག་ཉི་ཤུ་རྩ་དྲུག་ན་ཕྱིར་འབྱོན་པ་ནི་སྐུ་གསུམ་དངོས་སུ་གྲུབ་པར། ཀློང་གསལ་ལས། ཞུགས་ནས་དོན་ཏེ་སྤྲུལ་པའི་སྐུ། །ཞེས་པ་དང་། མངལ་ཞུགས་བྱང་ཆུབ་རྣམ་ལྔ་སྟེ། །ཟླ་བ་བཅུ་ནི་ས་བཅུའི་ཚུལ། །སྐྱེས་པ་རང་བཞིན་སྤྲུལ་པའི་སྐུ། །ལྷུན་གྲུབ་སྐུ་གསུམ་བདག་ཉིད་དོ། །ཞེས་པས། བར་དོ་ནས་ལུས་ཚོལ་བའི་དུས་ཚོགས་ལམ། མངལ་དུ་ལུས་ལེན་པ་དངོས་ལ་སྦྱོར་བ་སྦྱོར་ལམ། མངལ་དུ་ཞུགས་དུས་དང་པོ་ཐིག་ལེ་དཀར་དམར་གཉིས་འདྲེས་པ་ནི། གདན་པད་ཟླ་ལས་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ། དེ་ནས་སྤྱན་གཉིས་ཀྱི་དུས་སུ་ཐིག་ལེ་དེ་ཉིད་ལས་རྡོ་རྗེ་དང་། རིན་པོ་ཆེ་དང་། པདྨ་དང་། རྒྱ་གྲམ་དང་། འཁོར་ལོའི་རི་མོ་ལྟ་བུར་སྣང་བ་ནི། ཐུགས་ཕྱག་མཚན་ལས་མངོན་པར་བྱང་(༧༦)ཆུབ་པ། དེ་ནས་རྩ་དེ་དག་གི་ནང་དུ་ཡི་གེ་ཕྲ་མོའི་རྣམ་པར་གྲུབ་པ་ནི། གསུང་ཡིག་འབྲུ་ལས་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ། དེ་ནས་ལུས་དང་དབང་པོ་ཚང་བར་གྲུབ་པ་ནི། སྐུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ། རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་ནང་གསལ་དུ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ནི་རྣམ་དག་ཡེ་ཤེས་སེམས་དཔའི་གོ་ནས་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་རྣམ་པ་ལྔ་མངལ་དུ་རྫོགས་ནས། ཟླ་བ་བཅུའི་ངོ་ནི་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པ་ས་བཅུ་མཚོན་པའོ། །དེ་ནས་བཙའ་བ་ནི་སྤྲུལ་པའི་སྐུའོ། །དེས་དོན་བྱས་པ་གཞོན་ནུའི་དུས་ལོ་བཅུ་དྲུག་སྤྲུལ་སྐུ་རྫོགས་པའོ། །དེ་ནས་ཡུམ་དང་ལྷན་ཅིག་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པར་ལོངས་སྤྱོད་པ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུའོ། །དེ་ནས་འཆི་བ་ནི་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་སྟེ། ཞི་བ་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ངང་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའོ། །དེ་ལྟར་མ་དག་པ་འཁྲུལ་དུས་ནའང་སྐུ་གསུམ་གྱི་ཆོས་ཚང་བ་ནི། དག་མ་དག་ཐམས་ཅད་དུ་སྐུ་གསུམ་འདུ་འབྲལ་མེད་པའི་རྟགས་ཡིན་ཏེ། ཀློང་གསལ་ལས། ཐོག་མ་ཐ་མར་བར་གསུམ་དུ། །སྐུ་གསུམ་དབྱེ་བ་མེད་པ་རུ། །སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་རྒྱུད་ལ་གནས། །ཞེས་སོ། །དེ་ནས་བར་དོར་ཡང་སྐུ་གསུམ་འཆར་ཏེ། བར་དོ་དང་པོ་འོད་གསལ་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་བར་དོ། །གཉིས་པ་ལྷུན་གྲུབ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུའི་བར་དོ། །གསུམ་པ་སྣ་ཚོགས་སྤྲུལ་པ་སྐུའི་བར་དོའོ། །དེ་སྐད་དུའང་། སྒྲོན་མ་རྣམ་བཀོད་ལས། བར་དོ་རྣམ་པ་གསུམ་ཉིད་དུ། །སྐུ་གསུམ་པོ་ནི་རིམ་བཞིན་འཆར། །ཞེས་སོ། །འགྲོ་བས་ངོ་མ་ཤེས་ཀྱང་། སྐུ་གསུམ་རྒྱལ་བའི་དགོངས་པ་དུས་གཏན་དུ་འཆར་ཞིང་། སྐུ་གསུམ་གྱི་སྣང་བ་ལ་སྤྱོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་སྤྱོད་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་དག་མ་དག་གང་ལྟར་ཤར་ཡང་། དག་པ་ཆེན་པོའི་སྣང་བ་སྐུ་གསུམ་འདུ་འབྲལ་མེད་པའི་དགོངས་པ་ལ་སྤྱོད་པས་གྲོལ་བ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་གྱིས་མ་ཤེས་པས་འཁོར་བར་གཏན་དུ་འཆིང་ངོ་། །དེའི་ཕྱིར་དག་པ་སྐུ་གསུམ་གྱི་འཁོར་ལོ་རྒྱུན་ཆད་མེད་པའི་དགོངས་པ་ལ་གནས་པ་གལ་ཆེའོ། །
གཉིས་པ་གནས་པ་རྩ་ཐིག་རླུང་གསུམ་གྱིས་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ། རྩ་ཡེ་ཤེས་དྲྭ་བའི་གནས་ལུགས་བསྟན་པ། རླུང་རིན་ཆེན་འོད་འཕྲོའི་གནས་ལུགས་བསྟན་པ། ཁམས་བདེ་ཆེན་རྒྱ་མཚོའི་གནས་ལུགས་བསྟན་པ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི་འོད་གསལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ངོ་བོ། ཐིག་ལེ་ཉག་གཅིག་གི་དབང་(༧༧)དུ་བྱས་ནས། སྙིང་ག་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྒྲོན་མེའི་རྩ་འདབ་འཁོར་ལོ་གཅིག་ཏུ་བསྟན་པ་དང་། ཞི་ཁྲོ་གཉིས་ཀྱི་འོད་གདངས་ལ་བརྟེན་ནས་ཙིཏྟ་དུང་ཁང་གི་ནང་ན་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་འཁོར་ལོ་གཉིས་སུ་བསྟན་པ་དང་། སྐུ་གསུམ་བདེ་ཆེན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་འཁོར་ལོ་གསུམ་དུ་བསྟན་པ་དང་། སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་དང་དགའ་བ་བཞི་དང་སྐད་ཅིག་མ་བཞིའི་རིམ་པས། འཁོར་ལོ་བཞིར་བསྟན་པ་དང་། འབྱུང་བ་དང་། ཉོན་མོངས་པ་དང་། ཡེ་ཤེས་དང་། རིགས་དང་། སྐུ་དང་མཁའ་འགྲོའི་རིམ་པས་འཁོར་ལོ་ལྔར་བསྟན་པ་དང་། འགྲོ་བ་དང་དེ་འདུལ་བྱེད་སྟོན་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་གཙུག་ཏོར་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པའི་རྩ་འཁོར་ལོ་དྲུག་ཏུ་བསྟན་པ་སྟེ་རྣམ་གྲངས་མང་དུ་གསུངས་ཀྱང་། འདིར་མཁའ་འགྲོ་སྙིང་ཏིག་གི་དབང་དུ་བྱས་ནས། འཁོར་ལོ་བཞི་དང་ལྔའི་རིམ་པས་ངེས་པར་བྱེད་དོ། །དེའང་སྤྱིར་གྲངས་མེད་པའི་རྩ་ནི་བ་སྤུའི་གྲངས་ཇི་ཙམ་པ་རྩའི་གྲངས་ཡིན་ལ། གྲངས་ཅན་ནི་སྟོང་ཕྲག་བདུན་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཏེ། དཔལ་ཀྱཻའི་རྡོ་རྗེ་ལས། སྟོང་ཕྲག་བདུན་ཅུ་རྩ་གཉིས་སུ། །རྩ་རྣམས་ཀྱི་ནི་རིགས་བཤད་དོ། །ཞེས་གསུངས་ལ། དེ་ཡང་བསྡུ་ན་རྩའི་གཙོ་བོ་གསུམ་ཀ་བའི་ཚུལ་དུ་གནས་པ་ལ། འཁོར་ལོ་བཞིའམ་ལྔ་གདུགས་བརྩེགས་པ་ལྟར་གནས་པའི་རོ་མ་དཀར་བ་གཡས་ལ། རྐྱང་མ་དམར་བ་གཡོན་ཏེ། ཀུནྡྷར་མའམ། དབུ་མ་དབུས་ན་ཡོད་པ་དེ་ཉིད་ལས། །རོ་མ་གཡས་ལ་རྐྱང་མ་གཡོན། །ཀུནྡྷར་མ་ནི་དབུས་གནས་ཏེ། །ཞེས་སོ། །དེ་ཉིད་ཟར་མའི་མེ་ཏོག་མཐིང་སྐྱར་གནས་པའི་རོ་མ་ནི། ཀུན་ཁྱབ་ཀྱི་དུས་ན་འབྱུང་བ་ཆུས་བསྐྱེད་ལ། རྐྱང་མ་སས་བསྐྱེད་ལ། ཀུནྡྷར་མ་ནི་རླུང་གིས་བསྐྱེད་དོ། །རླུང་གི་དྭངས་མའི་མེ་ལས། དབུ་མའི་ནང་ན་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་འོད་རྩ་ཀ་ཏི་ཤེལ་གྱི་སྦུ་གུ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ཤིན་ཏུ་དྭངས་ཤིང་གསལ་བ་ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོ་འོད་གསལ་གྱི་ཐིག་ལེ་རྒྱུ་བ་དང་རྩ་བཞིར་འདི་ནས་བཞེད་དེ། ཐལ་འགྱུར་ལས། རོ་མ་རྐྱང་མ་ཀུན་དྷར་མ། །ཀ་ཏི་ཤེལ་གྱི་སྦུ་གུ་ཅན། །ཡེ་ཤེས་དབུ་མའི་ནང་ན་གནས། །ཞེས་སོ། །དེའང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རྩ་དེ་གསུམ་མ་རིག་པ་ལས་གཡོན་འདོད་ཆགས། གཡས་ཞེ་སྡང་། དབུས་གཏི་མུག་གི་རྟེན་བྱེད་ལ། ཤེལ་སྦུག་ཅན་ནི་གང་གི་ཡང་མ་དག་པའི་རྟེན་དུ་མེད་དོ། །དོན་དམ་པའི་(༧༨)དུས་སུ་སྤྱིར་ཐམས་ཅད་ཡེ་ཤེས་ལས་གྲུབ་ཀྱང་། ཁྱད་པར་དུ་གཡས་ཐབས་ཀྱི་རང་བཞིན། གཡོན་ཤེས་རབ་ཀྱི་རང་བཞིན། དབུས་གཉིས་སུ་མེད་པའི་རང་བཞིན་ལས་གྲུབ་ཅིང་། ལམ་དུ་གཡོན་བདེ་བ། གཡས་གསལ་བ། དབུས་མི་རྟོག་པ་གསུམ་གྱི་རྟེན་བྱས་པས། འབྲས་བུར་དབུས་ཆོས་སྐུ། གཡས་ལོངས་སྐུ་དང་སྤྲུལ་སྐུ། གཡོན་བདེ་བ་ཆེན་པོ་འོད་གསལ་ནམ་མཁའི་མཐའ་ཁྱབ་པའི་རྟེན་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་རྩ་དེ་གསུམ་གྱི་ནང་ན་རང་བྱུང་གི་ཡི་གེ་ཨཱ་ཨཱཿཧཱུྃ་གསུམ་དཀར་དམར་མཐིང་གསུམ་དུ་གཡས་གཡོན་དབུས་གསུམ་ན་གནས་པས། རང་བཞིན་སྐུ་གསུམ་གྱི་རྟེན་བྱེད་དོ། །མ་དག་པས་དུག་གསུམ་གྱི་རྟེན་བྱེད། དག་པས་ཕྱིར་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ། ནང་དུ་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཏེ། གསང་བར་སྐུ་གསུམ་དངོས་སུ་འཆར་བའི་གཞི་བྱེད་དོ། །དེ་ཡང་འཁོར་ལོ་བཞིའི་དབང་དུ་བྱས་ན། ལྟེ་བ་སྤྲུལ་པའི་འཁོར་ལོ་ན་རྩ་འདབ་དྲུག་ཅུ་རྩ་བཞི། སྙིང་ག་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ན་བརྒྱད། མགྲིན་པ་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ན་བཅུ་དྲུག །སྤྱི་གཙུག་བདེ་ཆེན་གྱི་འཁོར་ལོ་ན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཏེ་བརྒྱ་ཉི་ཤུ་གནས་ལ། འབྱུང་བ་དང་། སྐུ་དང་། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མཁའ་འགྲོའི་བྱེ་བྲག་གིས་སྔར་བཤད་ན། གསང་གནས་བདེ་སྐྱོང་གི་འཁོར་ལོ་ན་རླུང་གི་དྭངས་མ་ལས་གཙོར་ཆེར་གྲུབ་པའི་རྩ་འདབ་ཉི་ཤུ་རྩ་བརྒྱད། ལྟེ་བར་སྐྱེད་བྱེད་སྤྲུལ་པའི་འཁོར་ལོར་མེའི་དྭངས་མ་ལས་གཙོ་ཆེར་གྲུབ་པའི་རྩ་འདབ་དྲུག་ཅུ་རྩ་བཞི། སྙིང་ཁར་དྲན་པ་རྣམ་བཀོད་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོར་ནང་གི་ནམ་མཁའ་རྣམ་པར་དག་པའི་གདངས་ལས་འབྱུང་བཞི་འདུས་པའི་རྩ་འདབ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས། མགྲིན་པར་རོ་རྣམས་འདུས་པ་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་འཁོར་ལོར་སའི་དྭངས་མ་ལས་གཙོ་ཆེར་གྲུབ་པའི་རྩ་འདབ་བཅུ་དྲུག །སྤྱི་གཙུག་རྩེ་མོ་རྣམ་བཀོད་བདེ་ཆེན་འཁོར་ལོར་ཆུའི་དྭངས་མ་ལས་གྲུབ་པའི་རྩ་འདབ་སུམ་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ་སྟེ། ལྔ་བརྒྱ་གནས་ལ། དེ་ཉིད་ཀྱི་གསང་གནས་མ་གཏོགས་པའི་འཁོར་ལོ་བཞི་བགྲངས་ན། བཞི་བརྒྱ་དང་བདུན་ཅུ་རྩ་གཉིས་ནི་གྲངས་ཅན་དུ་གནས་སོ། །དེ་ཡང་རོ་རྐྱང་གཉིས་ཀྱི་མདུད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག །དབུ་མ་ལ་མཛུབ་མོ་སྦྲེལ་ལྟར་ལུ་གུ་རྒྱུད་དུ་འབྲེལ་བའི་གཡས་གཡོན་གྱི་ཡར་སྣེ་སྨིན་མཚམས་ལ། མར་སྣེ་ལྟེ་འོག་སྤུ་སྣ་དགུའི་མཚམས་སུ་ཟུག་པའི་ཡལ་ག་ཕྲ་མོ་མཚན་མ་(༧༩)དང་བཤང་ལམ་ལ་ཟུག །ཡར་སྣེ་ལས་ཡལ་ག་དགུར་གྱེས་པའི་རོ་མ་སྙིང་རྩེ་གཡས་ནས་ཐོན་ཏེ་མགྲིན་པ་ན་ཚུར་བྱུང་ནས་རྩེ་མོ་གསུམ་དུ་གྱེས་པའི་གཉིས་སྣ་གཉིས་ལ་ཟུག་པས། སྣའི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་རྟེན་བྱེད། གཅིག་ལྕེ་ལ་ཟུག་པས་ལྕེའི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་རྟེན་བྱེད། རྐྱང་མ་སྙིང་རྩེ་གཡོན་ནས་ཐོན་ཏེ་མགྲིན་པའི་རྩའི་དྲྭ་བ་ལས་ཐོན་ནས་རྩེ་མོ་གསུམ་དུ་གྱེས་ཏེ། དབུས་མ་དེ་ལུས་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་དུ་ཟུག་པའི་ཡལ་ག་གྲངས་མེད་པས་ལུས་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་རྟེན་བྱེད། གཡས་གཡོན་གཉིས་ཐོད་པའི་ནང་ན་ཚུར་བྱུང་ནས་མིག་གཉིས་ལ་ཟུག་པ་རྩ་བ་ཕྲ་ལ་རྩེ་མོ་ཆེ་བ་བ་མེན་གྱི་རྭ་འདྲ་བས་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྟེན་བྱས་ཏེ་གཟུགས་ལ་སྤྱོད་ཅིང་། ཁྱད་པར་འོད་གསལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་མཐོང་བར་བྱེད་པའོ། །ཀུན་དྷར་མ་དབུས་དྲང་པོ་ན་གནས་པའི་རྩེ་མོ་གསུམ་དུ་གྱེས་ནས། རྩེ་མོ་དབུས་མ་ཚངས་བུག་ལ་ཟུག །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་འཆར་བའི་རྟེན་བྱེད། མ་དག་པའི་དུས་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་རྟེན་བྱེད་དོ། །རྩེ་མོ་གཡས་གཡོན་གཉིས། རྣ་བ་གཡས་གཡོན་གཉིས་ལ་ཟུག་ནས། རྣ་བའི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་རྟེན་བྱེད། དེ་ལྟར་རྩ་གསུམ་པོ་དེ་དག་ལས་དབང་པོ་སྒོ་ལྔ་རྣམ་ཤེས་ཚོགས་དྲུག་གམ། ཉོན་ཡིད་ལ་ཆགས་སྡང་གང་སྐྱེས་དེས་བརྟེན་པས་ཚོགས་བདུན་ནམ་སྲོག་པ་རྩར་ཡིད་བརྟེན་པ་ལས་དེའི་སྒོ་ལྔ་ལ་སོགས་པ་ཤེས་པ་ཀུན་གྱི་རྟེན་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་ཤེས་སྲོག་རྩར་བརྟེན་པ་དེ་དང་རྣམ་ཤེས་ཚོགས་བརྒྱད་ཀྱི་རྟེན་བྱེད་པས་ན་དེ་གསུམ་ལ་རྩའི་གཙོ་བོ་གསུམ་ཞེས་བྱའོ། །དབུ་མའི་ནང་གི་འོད་རྩ་ཤེལ་གྱི་སྦུ་གུ་ཅན་ལས་འོད་ཀྱི་འགྲེང་བུའི་ཚུལ་དུ་སྙིང་གར་ཟུག་པའི་ཚུལ་དུ་སྤྱི་གཙུག་ཏུ་འཕྲོས། ཀླད་པ་དུང་ཁང་ན་གནས་པ་ལས་ཁྲོ་བོའི་སྐུར་གསལ་རྩེ་མོ་གཉིས་མིག་གཉིས་ལ་ཟུག་གོ། །དེའང་རྩ་དར་དཀར་གྱི་སྐུད་པ་འདྲ་བ་འོད་གསལ་ཞིང་ཕྲ་བ་ཁྲག་དང་ཆུ་སེར་མེད་པ་དེ་སྙིང་ག་ནས་མགྲིན་པའི་ལམ་གྲེ་བ་ནས་ཐོན་ནས། ཀླད་པའི་ནང་ནས་ཚུར་བྱུང་སྟེ་རྩེ་མོ་གཉིས་སུ་གྱེས་པ། རྩ་བ་ཕྲ་ཞིང་རྩེ་མོ་ཆེ་བ་བ་མེན་གྱི་རྭ་ལྟ་བུ་གཉིས་པོ་དེ་མིག་གཉིས་ལ་ཟུག་པ་ལས་ཡེ་ཤེས་འོད་གསལ་གྱི་གདངས་སྐུ་དང་ཐིག་ལེ་འོད་ཁྱིམ་གྱི་སྣང་བ་སྣ་ཚོགས་པ་རྣམས་སུ་འཆར་བ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་མིག་ལ་རྩ་བ་མེན་གྱི་རྭ་འདྲ་བ་གཉིས་ཡོད་དམ་ཞེ་ན། ཡོད་དེ་ཀ་(༨༠)ཏི་ཤེལ་གྱི་སྦུ་གུ་ཅན་ནི་དབང་པོ་དང་ཤེས་པ་ལས་འདས་པ་འོད་གསལ་འཆར་བའི་ལམ་ཡིན་ལ། རྐྱང་མའི་རྩེ་གཉིས་ནི་གཟུགས་ལ་འཛིན་པ་མིག་གི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་རྟེན་ཡིན་ཏེ། འོད་གསལ་གྱི་གདངས་ལ་ལྟ་བྱེད་དུ་བྱུང་བའོ། །འདྲ་འདྲ་ལ་འདི་གཉིས་མ་ཕྱེད་པ་ཤིན་ཏུ་མང་ངོ་། །དེ་སྐད་དུ་ཀློང་གསལ་ལས། རྩ་ཡི་གཙོ་བོ་གསུམ་ལས་ནི། །ཡལ་ག་གྲངས་ལས་འདས་པར་གྱེས། །ཐད་སོར་དབང་པོའི་སྒོ་རྟེན་བྱེད། །དེ་ཡིས་ཆོས་ཀུན་སྟོན་པར་བྱེད། །ཁྱད་པར་ཙིཏྟ་ནས་འབྲེལ་བའི། །དར་སྐུད་བ་མེན་རྭ་འདྲའི་ཁ། །དབང་པོའི་མིག་ལ་ཟུག་པ་སྟེ། །དེ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀུན་གྱི་ལམ། །ཞེས་སོ། །དེའང་རྩ་དེ་གསུམ་གྱི་གཡས་ནས་ཐབས་ཀྱི་ཆ་ཀུན་ཁྱབ་ཀྱི་ཐིག་ལེ་དཀར་པོ། གཡོན་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཆ་དོན་དམ་གྱི་ཐིག་ལེ་དམར་པོ། དབུ་མའི་དབུས་ཤེལ་སྦུག་ཅན་ནས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཐིག་ལེ་འོད་གསལ་རྒྱུའོ། །དེའང་གཡས་ནས་རླུང་། གཡོན་ནས་ཐིག་ལེ་རྒྱུ་བར་གསུངས་པ་ནི་ཤས་ཆེ་ཆུང་ལ་དགོངས་པའོ། །བུད་མེད་རྣམས་ལ་གཡས་གཡོན་གོ་ལྡོག་ནས་གནས་སོ། །རྩ་སྣ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཀྱི་གྲངས་ལྷག་དང་བཅས་པས། ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེས་པ་བས་རགས་པར་འཆར་བ་ཡིན་ནོ། །
གཉིས་པ་རླུང་རིན་ཆེན་འོད་འཕྲོས་གནས་ལུགས་བསྟན་པ་ལ། རང་བཞིན་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རླུང་ངོས་གཟུང་བ། དེའི་གདངས་ལས་ཀྱི་རླུང་མདོར་བསྟན་པ། དེའི་བྱེ་བྲག་དབྱེ་བས་རྒྱས་པར་བཤད་པ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི་ཐལ་འགྱུར་ལས། སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་ལུས་སྤྱི་ལ། །ཆོས་ཉིད་རླུང་གི་ཚུལ་དུ་ཁྱབ། །ཕྲ་དང་ཡང་དག་འགྱུ་དང་འབྱེད། །ཅེས་པས། ངོ་བོ་ངོས་གཟུང་བ། དབྱེ་བས་རྒྱས་པར་བཤད་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི་གདོད་མའི་གཞི་ལ་ཐུགས་རྗེ་རིག་པའི་ཆར་གནས་པ་ལ་གང་དུ་ཡང་འཆར་བའི་འཕྲོ་གཞི་མ་འགགས་པ། སྲོག་རླུང་ལྔར་ས་བོན་གྱི་ཚུལ་དུ་གནས་པ་དེ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྩལ་གྱིས་ཕྱིར་སྤྱོད་པའི་ཡུལ་རིག་པའི་ཤེས་པ་ཐུགས་རྗེའི་ཆར་གནས་པ་ངོ་བོ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་རྩལ་ཡུལ་ལ་འཕྲོ་རྟོག་མི་འགགས་པའི་གཞི་རིག་པ་དེའོ། །གཉིས་པ་ནི་དབྱེ་ན། ངོ་བོ་ལྔ་དང་གདངས་ལྔ་ལས། ངོ་བོ་ནི་ཤེས་པ་རྟོག་མེད་དྭངས་གསལ་ཆེན་པོ་ཆོས་དབྱིངས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཆར་གནས་པ། ཕྱོགས་ལྷུང་མེད་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་(༨༡)རླུང་དང་། མེ་ལོང་ལྟར་གཟུགས་བརྙན་དུ་མའི་འཆར་གཞི་རྫོགས་པ་བཞིན། ཡེ་ཤེས་དུ་མའི་འཆར་གཞི་ཡེ་ཤེས་ཀུན་ལ་ཁྱབ་བྱེད་རྫོགས་པར་བྱེད་པའི་སྟོབས་ཅན་དང་། རིན་པོ་ཆེ་ལྟར་རང་གི་ཡོན་ཏན་འབྱུང་བ་ཐབས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱེན་རྒྱུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་རྟ་དང་། པདྨ་ལྟར་འཁོར་འདས་ཀྱི་སྐྱོན་གང་གིས་ཀྱང་མ་གོས་པའི་རིག་པ་ཐུར་སེལ་ཤེས་རབ་དངོས་དང་། སྨིན་བྱེད་མེ་དང་འདྲ་བར་བྱ་བ་གྲུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་སུ་གནས་པ་མེ་དང་མཉམ་ཞེས་བྱ་བ་ལྔའོ། །
གཉིས་པ་དེའི་གདངས་ལྔ་ནི་འཁོར་འདས་ཀུན་ལ་ཁྱབ་པས་ཁྱབ་བྱེད་ཀྱི་རླུང་དང་། དབང་པོའི་ཡུལ་དང་ཁ་དོག་གསལ་བར་དྭངས་སྙིགས་འབྱེད་པས་འབྱེད་བྱེད་ཀྱི་རླུང་དང་། འཁོར་འདས་ཀུན་གྱི་སྲོག་འཛིན་པས་སྲོག་འཛིན་གྱི་རླུང་དང་། རིག་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དྲོད་འབེབས་པས་མེ་དང་མཉམ་པའི་རླུང་དང་། འཁོར་བའི་སྲོག་བཅད་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་སར་འཕེན་པས་སྙིང་རྗེ་མེད་པ་བསྐལ་པ་ལས་ཀྱི་རླུང་ངོ་། །མདོར་ན་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རླུང་ནི་ཐུགས་རྗེ་རིག་པའི་ངོ་བོ་ལ་མིང་དུ་བཏགས་ཏེ། དེ་ཡང་ངོ་བོ་རང་བཞིན་ཐུགས་རྗེ་གསུམ་དབྱེར་མི་ཕྱེད་པའི་བདག་ཉིད་དུ་བཞུགས་པས་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ཡང་འགྱུ་ཙམ་རིག་ཙམ་རླུང་དང་ཆོས་མཐུན་པའི་རླུང་ཞེས་བྱའོ། །རླུང་དངོས་ནི་དེའི་རྩ་བ་སེམས་སུ་ཤར་བ་ལ་བྱ་སྟེ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གདངས་རིག་ཙམ་དེ་རླུང་གི་རྟས་ཁུར་ནས་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་དུ་མར་འབྱུང་བའོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རླུང་ལ་ངོ་བོའི་ཆ་ནས་སྟོང་པས་སྤྲོས་པའི་མཐའ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ། རང་བཞིན་གྱི་ཆ་ནས་གསལ་བས་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་སུ་སྣང་བ། ཐུགས་རྗེའི་ཆ་ནས་རིག་པས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་སུ་ཤར་བའོ། །འདི་ཉིད་རླུང་དུ་བཏགས་ཀྱང་ཡེ་ཤེས་ནང་གསལ་དང་། དེའི་གདངས་རྣམ་པར་དག་པ་ཕྱིར་ཤར་བ་རྣལ་འབྱོར་པའི་ལམ་དུ་སྣང་བའོ། །དོན་འདི་ཉིད་མི་ཤེས་པའི་རྨོངས་པ་ཐེག་པ་འོག་མའི་རྩ་རླུང་པ་རྣམས། རླུང་འགྱུ་བའི་ངོ་བོ་སྤྲོས་པ་མེད་པ་ལ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རླུང་དུ་བྱས་ནས། དེ་ཟིན་པ་དེ་དབུ་མར་རླུང་རགས་པ་གཡས་གཡོན་གཉིས་ནས་ཚུད་པ་དང་། གཡས་ཀྱི་རླུང་གིས་གསལ་བ། གཡོན་གྱིས་བདེ་བ། དབུས་ཀྱིས་མི་རྟོག་པ་བྱས་ནས། བདེ་གསལ་མི་རྟོག་པ་གསུམ་དབུ་མར་གནས་པས་ཐིག་ལེ་དང་འཇའ་(༨༢)འོད་འབྱུང་སྟེ། དེ་ཡང་འབྱུང་བ་ལྔའི་རླུང་ལྔ་ཟིན་པའི་རྟགས་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སྨྲའོ། །དེ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྟེ། རླུང་འགྱུ་བ་ལྔ་ལ་ཁ་དོག་ཡོད་ན་ཁ་སྣའི་རླུང་འདི་ལ་ཁ་དོག་ཅིའི་ཕྱིར་མི་འོང་། འདི་ཉིད་ཟིན་ནས་བརྟན་པ་ཐོབ་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རླུང་ཟིན་པར་འདོད་མོད། དེས་ན་ནང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རླུང་དེ་དག་གི་མིང་ཙམ་ཐོས་པ་ལས། དོན་གྱི་ཆ་ལ་རྡུལ་ཙམ་ཤེས་ཤིང་རིག་པ་མེད་དོ། །ཁོ་བོ་ཅག་ཁ་སྣའི་རླུང་བཟུང་བས་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་མི་འདོད་དེ། ཐེག་པ་འོག་མའི་ལམ་པས། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རླུང་དེ་ཟིན་པས་དབུགས་མི་རྒྱུ་བའི་རྟོག་མེད་ཙམ་ལས་མི་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་སྦུད་པའི་གང་སྟོང་དང་འདྲ་སྟེ། རྩོལ་བ་བཞག་དུས་ཡོན་ཏན་མེད་ཀྱི་སྟེང་དུ། ལུས་གྲང་ཞིང་འདར་ལ། ངག་རྡོལ་ཐབས་མུ་ཅོར་སྨྲ་ཞིང་། སེམས་གཟུང་འཛིན་གྱི་རྟོག་པ་སྔོན་བས་རགས་ཤིང་རྐྱེན་མི་ཐུབ་པར་སྣང་ངོ་། །འདིར་སྐུ་གསུམ་གྱིས་ལྟ་སྟངས་དང་གཟིགས་སྟངས་གསུམ་འཛོམ་པའི་དུས་གཅིག་ན། ངོ་བོ་སྟོང་པས་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་ཞིང་། རང་བཞིན་གསལ་བས་འོད་གསལ་དུ་སྣང་ལ། ཐུགས་རྗེ་རིག་པས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཤེས་པ་སལ་ལེ་སིང་ངེ་ཡེར་རེ། གང་ལ་ཡང་མི་རྟོག་བཞིན་དུ་གང་ལྟར་སྣང་བ་ལ་མཐོང་ཆ་མ་འགགས་པར་གནས་པ་ལ་འདོད་པས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རླུང་ཞེས་ཚིག་ཏུ་བརྗོད་ན་དེ་ལྟ་བུ་ཟིན་པ་ལ་ཟེར་རོ། །
གཉིས་པ་ལས་ཀྱི་རླུང་མདོར་བསྟན་པ་ནི། དེའང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གདངས་འགྱུ་བའི་རླུང་དང་འདྲེས་པས་སེམས་ཞེས་བྱ་ལ། སེམས་ནི་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ། འགྱུ་བའི་རླུང་བཟུང་ན་སྡོད་པ་ལྟར་སྣང་བ་ལས་ཀྱི་རླུང་དང་འདྲེས་པས་དབྱེར་མེད་དོ། །དེའང་ཐལ་འགྱུར་ལས། རླུང་སེམས་གཉིས་སུ་མེད་འདྲེས་ཏེ། །ཞེས་སོ། །རླུང་དངོས་ནི། འབྱུང་བ་བཞི་སོ་སོ་ལ་བཞི་བཞི་ཡོད་པའི་རླུང་གི་ཆ་འགྱུ་ཞིང་གཡོ་བ་དང་བཅས་པ་དེ་ཡིན་ཏེ། དེའང་གཡས་རོ་མ་ནས་ཕོ་རླུང་། གཡོན་རྐྱང་མ་ནས་མོ་རླུང་། དབུ་མ་ནས་མ་ནིང་གི་རླུང་གསུམ་རྩ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ལ་འགྱུ་བ་ནི། ས་རླུང་ལྔ་སྟོང་བཞི་བརྒྱ། ཆུ་དང་། མེ་དང་། རླུང་གི་རླུང་ལྔ་སྟོང་བཞི་བརྒྱ་བཞི་བརྒྱ་སྟེ། ཉི་ཁྲི་ཆིག་སྟོང་དྲུག་བརྒྱ་ཞག་རེ་ལ་དབང་པོ་དང་འབྱུང་བ་མ་འཁྲུགས་པ་གཅིག་ལ་རྒྱུ་བར་འདོད་དེ། ཐལ་འགྱུར་ལས། རྩ་ལ་བརྟེན་པའི་རླུང་དག་ནི། །ཉི་ཁྲི་དང་ནི་སྟོང་ཕྲག་གཅིག །དྲུག་བརྒྱ་དག་ཏུ་འགྱུ་བ་ནི། །འགྱུ་(༨༣)བ་ཆེན་པོའི་རླུང་དུ་འདོད། །ཅེས་སོ། །དེ་དག་གི་བྱེད་ལས་ནི་འབྱུང་བཞི་རང་གི་ངོ་བོ་ལ་རླུང་གི་གྱེན་རྒྱུ་ཐུར་སེལ་གྱི་ལས་བྱེད་དོ། །
གསུམ་པ་དེའི་བྱེ་བྲག་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ། རྩ་བའི་དབྱེ་བ་ནི་རྩ་གསུམ་ལ་ཕོ་རླུང་མོ་རླུང་མ་ནིང་གི་རླུང་གསུམ། མ་དག་པས་དུག་གསུམ་གྱི་རྟ་བྱེད་ཅིང་། དག་པས་ཐབས་ཤེས་རབ་གཉིས་སུ་མེད་པ་གསུམ་གྱི་རྟ་བྱས་ཏེ། མ་དག་པས་ཁམས་གསུམ་དང་ཁྱད་པར་ངན་སོང་གསུམ་དུ་འཕེན་ཞིང་། དག་པས་ཡེ་ཤེས་གསུམ་དང་། སྐུ་གསུམ་དུ་འཕེན་པར་བྱེད་དོ། །ཡན་ལག་གི་དབྱེ་བ་ནི་གྱེན་རྒྱུ་ལུས་ཀྱི་སྟོད་ན་གནས་པས་དབང་པོ་སོ་སོའི་སྒོ་ལ་འཇུག་ཅིང་། ཁྱད་པར་ཁ་སྣ་གཉིས་ནས་འགྲོ་འོང་བྱེད་ལ། ཐུར་སེལ་ལུས་ཀྱི་སྨད་ན་གནས་པས་འགྲོ་འོང་གཡོ་བའི་ལས་བྱེད་ཅིང་། ཁྱད་པར་བཤང་ལྕི་ཐུར་དུ་འཕེན་ཅིང་སེལ་བར་བྱེད་དོ། །མཉམ་གནས་ལུས་ཀྱི་བར་ན་གནས་ཤིང་ཁྱད་པར་ཕོ་བར་ཟས་ཀྱི་དྭངས་སྙིགས་འབྱེད་དོ། །གསུམ་པ་ཉིང་ལག་གི་དབྱེ་བ་ནི། འགྱུ་བ་ཆེ་ཆུང་གཉིས་ལས། ཆེན་པོ་ནི་འབྱུང་བ་བཞིའི་རླུང་ལྔ་སྟོང་བཞི་བརྒྱ་བཞི་བརྒྱ་སྟེ་ཉི་ཁྲི་ཆིག་སྟོང་དྲུག་བརྒྱ་ཡིན་ཏེ་སྔར་བཤད་ཟིན་ཏོ། །འགྱུ་བ་ཆུང་བ་ནི། ཐལ་འགྱུར་ལས། རྩ་ནས་ངེས་པར་རྒྱུ་བ་ནི། །འབུམ་ཕྲག་གཅིག་དང་ཁྲི་ཕྲག་གཉིས། །སྟོང་ཕྲག་དྲུག་དང་བརྒྱ་ཕྲག་དྲུག །རྩ་ནས་ངེས་པར་རྒྱུ་བ་སྟེ། །རྒྱུ་བ་ཆུང་ངུའི་རླུང་དུ་འདོད། །ཅེས་སོ། །མདོར་ན་རྩ་གང་ན་གནས་པ་ན་རླུང་དང་ཡེ་ཤེས་ཉི་མ་དང་འོད་ཟེར་གྱི་རྣམ་པར་གནས་སོ། །
གསུམ་པ་ཁམས་བདེ་ཆེན་རྒྱ་མཚོའི་གནས་ལུགས་ནི། རང་ཤར་ལས། ལུས་ལ་ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོས་ཁྱབ། །ཏིལ་འབྲུ་ལ་ནི་མར་བཞིན་དུ། །ལུས་ཀྱི་བཀྲག་དང་གཟི་མདངས་ནི། །ཡེ་ཤེས་རླན་གྱིས་ཁྱབ་པར་བྱེད། །ཅེས་པས། ཐོག་མའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྩལ་གཡོས། འོད་ལ་འཛིན་པ་སྐྱེས་པས། འཁྲུལ་དུས་འབྱུང་བ་ལྔར་གྲུབ་ལ། དེའི་དྭངས་མ་འདུས་པ་ལས་ལུས་གྲུབ། དེ་ལ་རྩ་རླུང་ཐིག་ལེ་གྲུབ། ཐིག་ལེའི་དྭངས་མ་ལ་ཡེ་ཤེས་བརྟེན་པས་ན། དྭངས་མ་དེ་ལའང་སྙིགས་མ། དྭངས་མ། དྭངས་མ་ཆེན་པོ་གསུལ་ལས། སྙིགས་མ་ནི་ལུས་ཀྱི་ཤ་ཙམ་བསྐྱེད་པ་བའི་ཁ་ཆུ་ལྟ་བུའོ། །དྭངས་མ་ནི། དེའི་ཡང་དྭངས་མ་དངུལ་ཆུའི་རྣམ་པ་ལྟ་བུ་བཅུ་དྲུག་ཡོད་དེ། དོན་དམ་གྱི་བརྒྱད། ཀུན་རྫོབས་ཀྱི་བརྒྱད་དོ། །དང་པོ་ནི་མ་བཟུང་བར་བཏང་ཡང་ཕྱིར་མི་འགྲོ་ཞིང་། སྲོག་འཛིན་ལ། ལུས་ཟུང་བསྐྱེད་(༨༤)པས་དོན་དམ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཡང་ཡི་གེའི་གཟུགས་སུ་འཁོར་ལོ་ལྔའི་རྩ་མདུད་ཀྱི་དབུས་ན་གནས། སྙིང་གའི་རྩ་མདུད་ཀྱི་དབུས་ན་གཙོ་བོ་དོན་དམ་པའི་ཐིག་ལེ་ཞེས་བརྒྱད་པོ་ཀུན་གྱི་གཙོ་བོར་གནས་ཏེ། དེའང་ཉུང་འབྲུ་འམ་ཏིལ་འབྲུ་ཙམ་ལ། གསལ་བ། འདྲིལ་བ། སྣུམ་པ། ཡེ་ཤེས་འོད་གསལ་གྱི་རྟེན་འོད་དང་ཁ་དོག་གི་ཚུལ་དུ་གནས་ཏེ། རང་ཤར་ལས། ཉུང་འབྲུ་འམ་ནི་ཏིལ་འབྲུ་ཙམ། །མ་བསྐྱེད་རྫོགས་པའི་ཚུལ་དུ་གནས། །ཞེས་པ་དང་། རིན་ཆེན་ཟུར་བརྒྱད་སྙིང་དཀྱིལ་ན། །ཀུན་ཁྱབ་ཡེ་ཤེས་ངོ་བོ་ནི། །ས་བོན་ཡི་གེའི་ཚུལ་དུ་གནས། །ཞེས་པ་དང་། ཐལ་འགྱུར་ལས། འབྱུང་བཞི་འདུས་པའི་ཕུང་པོ་ལ། །ཙིཏྟ་རིན་ཆེན་གཞལ་ཡས་ན། །ཞེས་པ་དང་། ཀློང་གསལ་ལས། ལུས་ལ་ཡེ་ཤེས་ཀུན་ཁྱབ་ཀྱང་། །རྩ་ཡི་དབུས་ན་དྭངས་མ་ཡི། །ཐིག་ལེའི་ཡི་གེ་ཐབས་ཤེས་ཚུལ། །ལྔར་གནས་ཁྱད་པར་ཙིཏྟའི་ནང་། །དར་དཀར་རྩ་ཡི་འབྲེལ་ཐག་ལས། །ཡེ་ཤེས་མིག་གི་ཚུལ་དུ་གནས། །ཞེས་པ་དང་། ཡང་ཐལ་འགྱུར་ལས། སྤྱི་དང་ཙིཏྟ་རྩ་ནང་ན། །མ་བཅོས་དག་པའི་ཆོས་ཉིད་གནས། །ཞེས་སོ། །ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཐིག་ལེ་བརྒྱད་ནི་སྙིགས་མའི་དྭངས་མ་བདེ་བ་བསྐྱོད་པའི་ཚེ་བཟུང་བས་མི་ཟིན། མི་བཟློག་པ་ཉུང་འབྲུ་ཙམ་གཉིས་དང་། བཟུང་བས་ཟིན་པ་དྲུག་ཡོད་དེ། དེའང་སྙིགས་མའི་དྭངས་མ་དྲུག་ནི་ཉུང་འབྲུ་ཙམ་ལ་ཉ་མིག་འདྲ་བ་དངུལ་ཆུ་བཞིན་འཚེར་བ་སྟེ། མའི་ཐིག་ལེ་དང་འདྲེས་ན་བུ་ཚའི་རྒྱུར་འགྱུར་བ་དེ་ཡིན་ནོ། །རྣལ་འབྱོར་པ་རིགས་བརྒྱུད་འཇོག་ན་འདི་དག་བཏང་བས་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་འཁྲུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་ཕ་ལས་ཐོབ་པའི་ཐིག་ལེ་དཀར་པོ་ཆུའི་དྭངས་མ་གཙོ་ཆེ་བས་དབུ་མའི་ཡར་སྣ་སྨིན་ཕྲག་གི་དབུས་ཀྱི་ཐད་ཀ་ན་གནས་ལ། མ་ལས་ཐོབ་པའི་དྭངས་མ་མེའི་དྭངས་མ་གཙོ་ཆེ་བ་དམར་པོ་ཕོ་ལ་རྡོ་རྗེ་དང་། མོའི་པདྨའི་ཟེའུ་འབྲུ་ལ་གནས་སོ། །འཆི་བའི་ཚེ་འདི་གཉིས་འཁྲུགས་ཏེ། གནས་བསྐྱོད་ནས་སྙིང་ཁར་ཨ་ཧྃ་དཀར་དམར་འདུས་པ་ལས། བདེ་བའི་འོད་གསལ་དར་ཅིག་ཤར་ཏེ། ཉི་མ་ཡར་འཐོན་ནས་སྣ་བུག་ཏུ་བྱུང་། ཟླ་བ་མར་བབས་རྡོ་རྗེའམ། པདྨའི་རྩེར་ཐོན་ནས་ཚེའི་དུས་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེའང་ད་ལྟར་ཐིག་ལེ་འདི་རྣམས་འཁྲུགས་པས་ནད་འབྱུང་ཞིང་། ནད་བྱུང་བས་ཀྱང་ཐིག་ལེ་(༨༥)རྣམས་འཁྲུགས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་དག་རྒྱས་པས་བདེ་ཞིང་ཚེ་རིང་ལོངས་སྤྱོད་དཔལ་དང་ལྡན་པའོ། །དེའང་ཙནྡན་གྱི་སྡོང་པོ་ལ་དྲིས་ཁྱད་མེད་དུ་ཁྱབ་ཀྱང་། ཁྱད་པར་རྐང་ལ་བཟང་བ་ལྟར། འཁོར་ལོ་ལྔའི་དབུས་ན་དོན་དམ་གྱི་ཐིག་ལེ་བརྒྱད་པོ་མཆོག་ཏུ་འོད་གསལ་ཞིང་། གཞན་རྣམས་སུ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཐིག་ལེ་རྒྱུ་ལ། རྩ་ཁམས་གཞན་ལའང་ཅི་རིགས་སུ་ཁྱབ་ནས་གནས་སོ། །དེའང་དོན་དམ་གྱི་ཐིག་ལེ་འཁོར་ལོ་ལྔའི་དབུས་ན་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཐིག་ལེའི་རྟེན་བྱས་ཏེ། སྡོང་པོ་སྣུམ་ལྡན་ལ་མར་མེ་འབར་བ་ལྟར་གནས་པ་ནི། ཕྱི་ལྟར་ན་འབྱུང་བ་ལྔ། ནང་ལྟར་ན་ཕུང་པོ་ལྔ། གསང་བ་ལྟར་ན་དྭངས་མ་ལྔ། ཡང་གསང་ལྟར་ན་ཡི་གེ་ལྔ། བླ་མེད་ལྟར་ན་མཁའ་འགྲོ་ལྔ་སྟེ། ཀློང་གསལ་ལས། འཁོར་ལོ་ལྔ་ཡི་དབུས་གནས་པས། །དྭངས་མའི་ཡེ་ཤེས་དོན་དམ་བརྒྱད། །ཕྱི་ལྟར་འབྱུང་བ་རྣམ་ལྔ་སྟེ། །ནང་ལྟར་དེ་བཞིན་ཕུང་པོ་ལྔ། །གསང་བར་དྭངས་མ་རྣམ་ལྔ་སྟེ། །ཡང་གསང་ཡི་གེ་རྣམ་པ་ལྔ། །བླ་མེད་མཁའ་འགྲོ་ལྔ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སོ། །
དེ་ལྟར་གནས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དང་པོ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྩལ་ལས་བྱུང་བ་དང་། ཕུང་པོར་གྲུབ་པས་ཀྱང་ཕུང་པོ་ཡེ་ཤེས་དངོས་ཡིན་ལ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དྭངས་མ་ལས་འཁོར་ལོ་ལྔའི་དབུས་སུ་དོན་དམ་གྱི་དྭངས་མར་གནས་པ་ལ་ཐོག་མའི་སྐུ་ལྔ་ཡེ་ཤེས་ལྔའི་རྟེན་བྱེད་པས་ཀྱང་དྭངས་མ་བརྒྱད་པོ་ཡེ་ཤེས་ཀུན་རྫོབ་རྒྱུའི་ཐིག་ལེ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཕྱི་ལྟར་འབྱུང་བ་ལྔ། ནང་ལྟར་ཡུམ་ལྔ། གསང་བ་ལྟར་མཁའ་འགྲོ་ལྔ། ཡང་གསང་ཡེ་ཤེས་ལྔ། ཡང་ཕྱི་ལྟར་ཕུང་པོ་ལྔ། ནང་ལྟར་དུག་ལྔ། གསང་བ་ལྟར་སྐུ་ལྔ། ཡང་གསང་ལྟར་ཡེ་ཤེས་ལྔར་གནས་ཏེ། ཀློང་གསལ་ལས། ཐོག་མའི་ཀ་དག་ཡེ་ཤེས་རྩལ། །འབྱུང་བ་ལྔ་ཡི་ཡུལ་ལ་ཤར། །འབྱུང་ལྔའི་འོད་ལ་འཛིན་པ་འདུས། །དེ་ཉིད་མ་གྲོལ་དེར་འཛིན་ལས། །འབྱུང་བ་ལྔ་ཡི་དྭངས་མ་འདུས། །གཅིག་གྲོགས་གཅིག་གིས་བསྐྱེད་པ་ལས། །ཤ་ཁྲག་ལུས་རྩ་ཐིག་ལེ་གྲུབ། །ཡི་གེ་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་གྲུབ། །ཕྱི་ལྟར་འབྱུང་ལྔ་ནང་ལྟར་ན། །ཡུམ་ཆེན་ལྔ་ནི་དངོས་ཡིན་ནོ། །གསང་བ་ལྟར་ན་མཁའ་འགྲོ་ལྔ། །ཡང་གསང་ཡེ་ཤེས་ལྔ་ཡིན་ཏེ། །དེ་བཞིན་ཕྱི་ལྟར་ཕུང་པོ་ལྔ། །ནང་ལྟར་ཉོན་མོངས་དུག་ལྔ་སྟེ། །གསང་བ་ལྟར་ན་སྐུ་ལྔ་(༨༦)ལ། །ཡང་གསང་ཡེ་ཤེས་ལྔ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་ཡི་ཐིག་ལེ་སྤོང་བ་ནི། །སྔགས་ཀྱི་དམ་ཚིག་གཏན་ནས་ཉམས། །འབྲས་བུ་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་ནས་སུ། །བསྐལ་པ་འབུམ་ཁྲིར་ན་རག་སྤྱོད། །ཅེས་སོ། །ཡི་གེའི་ཚུལ་དུ་ཇི་ལྟར་གནས་ཤེ་ན། དེའང་འཁོར་ལོ་ལྔའི་དབུས་ཀྱི་དྭངས་མའི་ཐིག་ལེ་ཉུང་འབྲུ་ཙམ་པ་དེ་དག་གི། རང་བཞིན་ཐིག་ལེ། རྣམ་པ་ཡི་གེ། ངོ་བོ་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པ་ལྔ་དང་། སྐུ་ལྔར་གནས་པ་ལས། དེ་ཡང་སྤྱི་བོ་ན་ཧ་དང་ར་དཀར་པོ། མགྲིན་པ་ན་རི་དང་ཙ་སེར་པོ། སྙིང་ག་ཨ་དང་མ་མཐིང་ག །ལྟེ་བ་ན་ནི་དང་ཧྲཱིཿདམར་པོ། །གསང་བ་ན་ས་དང་ཡ་ལྗང་གུ་སྟེ། །གའུ་ཁ་སྦྱོར་དུ་གནས་པའི་འདབ་མ་བཞི་བཞི་ལ། ཧ་རི་ནི་ས་བཞི་བཞི་སོ་སོའི་མཁའ་འགྲོའི་རིགས་དང་མཐུན་པར་གནས་སོ། །གཞན་ཡང་རྩའི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ན་དཔའ་བོ་མཁའ་འགྲོ་ཏིལ་གྱི་གོང་བུ་ཁ་ཕྱེ་བ་ལྟར་གནས་སོ། །དེ་ལྟར་གནས་པས་ལུས་ལ་མཁའ་འགྲོ་གསལ་གདབ་སྟེ། ལུས་དྭངས་མའི་དབབ་ཟློག །ངག་རང་གནས་ཀྱི་བཟླས་པ། སེམས་འཁོར་ལོ་ལྔའི་ལྷ་ཚོགས་ལ་དམིགས་པས་གྲུབ་པ་ཐོབ་པ་ཡང་གནད་འདིས་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་བདེ་མཆོག་འཁོར་ལོ་ལ་སོགས་པ་ནས་དེ་དག་གི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་བཤད་པ་དང་། འདི་ནས་མཁའ་འགྲོར་བཤད་པ་གང་ཡིན་སྙམ་ན། མཁའ་འགྲོ་ལྔའི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་ཡོད་པས། བདེ་དགྱེས་ལ་སོགས་པ་སོ་སོའི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་གྲུབ་པ་ཡིན། དེའང་ལྷ་མང་ཉུང་ནི་རྩ་འདབ་ཀྱི་དབྱེ་བས་སོ་སོར་ཕྱེ་བ་ཙམ་ལས་དོན་ལ་ཁྱད་མེད་དོ། །ལུས་ལ་ལྷ་གཅིག་ཏུ་བཤད་པ་དང་། བརྒྱ་སྟོང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་བཤད་པ་རྩ་འདབ་འཁོར་ལོ་བཞིའི་དབྱེ་བ་རྩིང་ཞིབ་ལས་ལོགས་སུ་མ་གྲུབ་སྟེ། ཐམས་ཅད་ཡེ་ཤེས་ལྔར་འདུས་པ་ཡིན་ལ། འདིར་ཡང་དང་པོ་ཡེ་ཤེས་ལྔ་ལས་གྲུབ་ནས། ད་ལྟ་ཡང་ཡེ་ཤེས་ལྔའི་རང་བཞིན་དུ་གནས། ཐ་མ་ཡང་ཡེ་ཤེས་ལྔར་གྲོལ་བར་འདོད་པ་ཡིན་ནོ། །
གསུམ་པ་གཉིས་མེད་ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོར་དོན་བསྡུ་བ་ནི། དེ་ལྟར་རྡོ་རྗེའི་ལུས་ལ་རྩ་ཐིག་རླུང་གསུམ་དུ་བསྟན་ཡང་། དོན་ལ་ཡེ་ཤེས་གཅིག་གི་ངོ་བོ་ལས་ཐ་དད་གྲུབ་པ་མེད་དེ། རང་ཤར་ལས། རྩ་དང་རླུང་དང་ཐིག་ལེ་ཡང་། །ཡེ་ཤེས་ངང་ལས་མ་འདས་སོ། །ཞེས་བཤད་པས། མ་དག་པའི་དུས་ནའང་ངོ་བོ་རང་བཞིན་ཐུགས་རྗེ་གསུམ་ལས་མ་འདས་ཏེ། སེང་གེ་རྩལ་རྫོགས་ལས། ཁམས་(༨༧)གསུམ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ། །སྙིང་པོའི་ཡེ་ཤེས་སུམ་བརྩེགས་ཏེ། །ཞེས་སོ། །ཡང་ལུས་སེམས་ལ་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཡེ་ནས་རྫོགས་ཏེ། མུ་ཏིག་ཕྲེང་བ་ལས། འདས་པ་དཀར་པོའི་ཆོས་རྣམས་ནི། །ལུས་དང་སེམས་ལ་ཐམས་ཅད་རྫོགས། །ཞེས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་འཁོར་འདས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལུས་དང་སེམས་ལ་ཚང་བར། ཀློང་གསལ་ལས། འཁོར་དང་འདས་པའི་ཆོས་རྣམས་ནི། །ལུས་དང་སེམས་ལ་མ་ཚང་མེད། །ཅེས་གསུངས་པས། མདོར་ན་ཐོག་མར་ངོ་བོ་རང་བཞིན་ཐུགས་རྗེ་གསུམ་ལས་འཁྲུལ་པས། ད་ལྟ་ཡང་དེ་གསུམ་གྱི་ངོ་བོར་རང་ལུས་རྒྱལ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་སྐུ་གསུམ་འདུ་འབྲལ་མེད་པར་གནས་ཏེ། སེང་གེ་རྩལ་རྫོགས་ལས། ལུས་དང་སེམས་ལ་བརྟེན་པ་ཡི། །ཉོན་མོངས་ལྔ་ལས་ཡེ་ཤེས་ལྔ། །ཡུམ་ལྔ་ལས་ནི་འོད་ལྔའི་སྐུ། །ཕུང་པོ་ལྔ་ལས་སངས་རྒྱས་ལྔ། །འབྱུང་བ་ལྔ་ལས་ཡུམ་ལྔ་སྟེ། །སྲིད་པ་གསུམ་ཉིད་སངས་རྒྱས་ཞིང་། །ཞེས་པས། འདོད་ཡོན་ཐམས་ཅད་ལུས་སེམས་ཀྱི་མཆོད་པར་རོལ་ཞིང་སྣོད་བཅུད་སྣང་སྲིད་ཐམས་ཅད་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཞིང་དུ་ཤེས་ན། མཐར་ཐུག་གདོད་མའི་གཞི་ལ་འོད་གསལ་དུ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའོ། །
ཀུན་གཞི་ལ་ལས་སོགས་ཚུལ་གྱིས་དོན་བསྡུ་བ།
དོན་གསུམ་པ་ཀུན་གཞི་ལ་ལས་སོགས་ཚུལ་གྱིས་དོན་བསྡུ་བ་ལ། ཀུན་གཞི་དང་ཚོགས་བརྒྱད་ཀྱི་དབྱེ་བ་བསྟན། རྟེན་འབྲེལ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་རང་བཞིན་བཤད། ལས་གསུམ་གྱིས་སོགས་ཚུལ་བརྗོད་པ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི་ངོ་བོའི་ཆ་ལས་འཁྲུལ་པའི་ཤེས་པ་ལུང་མ་བསྟན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྟེན་ས་གཞི་ཆེན་པོ་ལྟ་བུ་ལ། རྣམ་ཤེས་དགེ་མི་དགེ་ལུང་མ་བསྟན་ཚོགས་བརྒྱད་པོའི་འཆར་ཚུལ་དུ་མའི་གཞི་བྱེད་དོ། །དེ་ལས་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་ཤེས་ཡུལ་གྲུ་ལྟར་རྣམ་ཤེས་གཞན་བདུན་གྱི་རྟེན་བྱེད་དོ། །དེ་ལས་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་སྔ་མ་ཁང་ཁྱིམ་ལྟར་གནས་པ་ལས། སྒོ་ལྔའི་རྟེན་བྱེད་ལ། དེ་ལས་ཤེས་པ་འཕྲོ་མཐུད་པ་ནི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་ཕྱི་མ་སྟེ། ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་དེས་ཡུལ་ལ་གཟུང་འཛིན་ཞེན་པའི་ཆར་བཟུང་ནས་ཤེས་པ་ཕྱི་མ་དགག་སྒྲུབ་དུ་མར་འཛིན་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་ཅེས་བྱ་སྟེ། དེས་ལས་སྣ་ཚོགས་སུ་བསགས་པ་ཀུན་གཞིའི་སྟེང་དུ་གནས་པར་བྱེད་དོ། །ཀུན་གཞིའི་སྟེང་གི་ལས་ས་བོན་གྱི་ཚུལ་དུ་གནས་པ་དེ་དགེ་མི་དགེ་ཕྱི་(༨༨)མའི་རྐྱེན་གྱིས་ཆུ་ལུད་བྲན་པ་བཞིན་སོང་སྟེ། འཁོར་བ་ན་བདེ་སྡུག་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་འབྲས་བུ་སོ་སོར་སྨིན་པས་ཟོ་ཆུའི་འཁྱུད་མོ་བཞིན་དུ་འགྲོ་བ་དྲུག་ན་ཡང་དང་ཡང་དུ་འཁོར་ཞིང་ཐར་པའི་སྐབས་མེད་དོ། །
གཉིས་པ་རྟེན་འབྲེལ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་རང་བཞིན་བཤད་པ་ལ། དང་པོ་འཁོར་བ་གྲུབ་ཚུལ་གྱི་རྟེན་འབྲེལ་བཅུ་གཉིས། བར་དུ་ལས་སོགས་ཚུལ་གྱི་རྟེན་འབྲེལ་བཅུ་གཉིས། ཐ་མར་འཁྲུལ་པ་ལྡོག་ཚུལ་གྱི་རྟེན་འབྲེལ་བཅུ་གཉིས་དང་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི་གདོད་མའི་གཞི་ལས་ངོ་བོ་རང་བཞིན་ཐུགས་རྗེ་གསུམ་ཡུལ་ལ་ཤར་དུས་རང་སྣང་ངོ་མ་ཤེས་པས་མ་རིག་པ་རྒན་མོ་ལོང་མ་ལྟ་བུ། དེ་ནས་ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པའི་མ་རིག་པས་ཡུལ་ལ་བཟུང་བས་འཁོར་བར་འདུ་བྱེད་རྫ་མཁན་ལྟ་བུའོ། །དེ་ནས་བག་ཆགས་ཀྱིས་རིག་པ་བསླད་པས་ཀུན་གཞིར་གྱུར། ཀུན་གཞི་ལས་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་ཤེས་དང་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་གཉིས་སུ་གྱུར་ནས་ཡུལ་གྱི་རྣམ་པ་ལ་བློས་དེ་དང་མཚུངས་པར་འཛིན་པས་ཕྱི་མའི་ཡུལ་སོ་སོར་སྤྱོད་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྤྲེའུ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལས་ཁམས་གསུམ་དུ་འཁྲུལ་ཏེ། དེའང་གཟུགས་མེད་དུ་ཚོར་བ་འདུ་ཤེས་འདུ་བྱེད་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་སྟེ། མིང་གཞིའི་ཕུང་པོ་ལ་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་བརྟེན་ཅིང་། གཟུགས་ཁམས་དང་འདོད་པས་ས་ཆུ་མེ་རླུང་སྟེ། རྒྱུའི་གཟུགས་འབྱུང་བ་བཞི་དང་། མིག་ལ་སོགས་པ་དབང་པོ་ལྔ་དང་། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡུལ་ལྔ་དང་། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའི་གཟུགས་ཏེ་འབྲས་བུའི་གཟུགས་བཅུ་གཅིག་ལ་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་བརྟེན་པས་སྲིད་པ་གསུམ་དུ་འཇུག་པས་མིང་དང་གཟུགས་གྲུར་ཞུགས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལས་གཟུགས་སྒྲ་དྲི་རོ་རེག་བྱ་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དེ་ཕྱིའི་དྲུག་དང་། མིག །རྣ་བ། སྣ། ལྕེ། ལུས། ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དེ་ནང་གི་དྲུག་སྟེ་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་མཁར་ལྟ་བུའོ། །ཡུལ་དང་རྣམ་ཤེས་དབང་པོ་གསུམ་འདུས་ནས་ཡུལ་ལ་སྤྱད་པས་རེག་པ་འོ་བྱེད་པ་ལྟ་བུའོ། །དེས་ཚོར་བ་བདེ་སྡུག་བཏང་སྙོམས་གསུམ་དུ་མྱོང་བས་ཚོར་བ་མིག་ལ་མདའ་ཟུག་པ་ལྟ་བུའོ། །ཡུལ་ལ་སྲེད་པས་ཆགས་པ་ནི་སྲེད་པ་ཆང་འཐུང་བ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལྟར་བག་ཆགས་བསགས་པས་ཁམས་གསུམ་སོ་སོའི་ལུས་ལེན་པས་ལེན་པ་ཤིང་ཐོག་བསྙབས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལྟར་སྲེད་ལེན་གཉིས་ཀྱིས་སོ་(༨༩)སོའི་ལུས་ཀྱི་སྦུབས་སུ་ཚུད་པས་སྲིད་པ་བུ་ཆགས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ནས་མངལ་སོ་སོ་ནས་བཙའ་བས་སྐྱེ་བ་བུ་སྐྱེ་བ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ནས་རིམ་གྱིས་དབང་པོ་རྣམས་གུད་དེ་སྟོབས་ཟད་པས་རྒས་ཏེ་ཤི་བ་ནི་རྒ་ཤི་རོ་ཁུར་བ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ནས་བར་དོར་རང་སྣང་ངོ་མ་ཤེས་ན་སྔ་མ་བཞིན་འཁོར་བའོ། །
གཉིས་པ་ནི་དགེ་མི་དགེ་ཐ་དད་པ་རྣམས་ལ་བརྩི་སྟེ། དཔེར་ན་ཤ་ལ་སྲེད་པས་སྲོག་གཅོད་པ་ལྟ་བུ་ལ། དང་པོ་མི་དགེ་བའི་རང་བཞིན་མི་དགེ་བས་དེ་ལ་འཇུག་པས་མ་རིག་པའོ། །དེ་ནས་སྲོག་གཅོད་པའི་ལས་ལ་འཇུག་པ་འདུ་བྱེད་དོ། །དེ་ནས་སྲོག་གཅོད་བྱའི་ཡུལ་ར་དང་ལུག་གི་རྣམ་པའི་བྱེ་བྲག་ངེས་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །དེ་ལས་རང་ཉིད་དང་ཡུལ་དེའི་མིང་གཟུགས་ནི་མིང་དང་གཟུགས་སོ། །ཡང་ན་ལས་དེ་མི་དགེ་བར་གྲུབ་པས་མིང་དང་གཟུགས་སོ། །དེ་ལས་ཡུལ་དང་རང་གི་ཡུལ་དྲུག་ལ་མི་དགེ་བའི་ཤེས་པ་སྔ་མ་སྐྱེ་ཞིང་ཕྱི་མ་མཆེད་པས་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གམ་བཅུ་གཉིས་ལ། ཡང་ན་ཡུལ་དེའི་ཡུལ་དྲུག་ཕྱིའི་སྐྱེ་མཆེད་ལས། རང་གི་ཤེས་པ་དྲུག་མཆེད་པས་ན་སྐྱེ་མཆེད་ཟུང་དུ་བགྲངས་ན་དྲུག་གོ། །དེ་ནས་ཤེས་པ་ཡུལ་ལ་རེག་པས་རེག་པའོ། །དེ་ནས་ཡུལ་དེའི་སྡུག་བསྔལ་རང་གི་བདེ་བར་ཚོར་བས་ན་ཚོར་བའོ། །དེ་ལས་ཆགས་པ་འཕེལ་བས་སྲེད་པའོ། །དེ་ནས་ཕྱི་མ་ངན་འགྲོའི་ལུས་ལེན་པས་ན་ལེན་པའོ། །དེ་ནས་ནམ་ཞིག་ངན་སོང་ལྟ་བུའི་མངལ་དུ་ཞུགས་པས་སྲིད་པའོ། །དེ་ནས་སྐྱེ་བས་སྐྱེ་བའོ། །དེའི་རྟེན་ལ་རྒས་ནས་ཤི་བས་རྒ་ཤིའོ། །དེ་བཞིན་དུ་མི་དགེ་བ་གཞན་དང་། འཁོར་བ་མཐོ་དམན་དུ་བསྒྲུབ་པའི་ལས་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱོར་རོ། །དེ་ལྟར་འཁོར་བ་ན་གཟུང་འཛིན་གྱི་ལས་དུ་མ་བསགས་པའི་འབྲས་བུ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པས་ལྷ་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་དང་། མི་དང་། དུད་འགྲོ་དང་། ཡི་དྭགས་དང་། དམྱལ་བར་འཁོར་ཏེ། གཟུགས་མི་འདྲ་བ། རྟོག་པ་མི་འདྲ་བ། ལས་མི་འདྲ་བ་མང་བ་དང་ལྡན་ཏེ། ཐལ་འགྱུར་ལས། ཕུང་པོ་རྣམས་དང་ཁམས་རྣམས་དང་། །སྐྱེ་མཆེད་ལས་ཀྱི་ཚོགས་པ་འདུས། །ཉོན་མོངས་ལུས་ལ་དཔག་མེད་པས། །འགྲོ་བའི་ལུས་ཀྱི་རྟོག་ཚོགས་སྡུད། །རྟེན་འབྲེལ་ཚོགས་པ་དུ་མ་ལས། །མི་མཐུན་གཟུགས་སོགས་བྱེ་བྲག་གོ། །ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་འཁོར་བ་ན་(༩༠)རྒྱལ་པོའི་བཙོན་རར་ཚུད་པའི་སྐྱེ་བོ་ལྟར། རྟེན་འབྲེལ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ཁང་པ་ནས་ཐར་པའི་སྐབས་མེད་པར་རྒྱུན་དུ་སྡུག་བསྔལ་བ་ནི། མུ་ཏིག་ཕྲེང་བ་ལས། ཕུང་པོ་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ལ། །གཟུང་འཛིན་དག་གིས་བཟུང་ནས་ནི། །འཁོར་བ་ཉིད་ལ་ཡུན་རིང་གནས། །ཁམས་གསུམ་པོ་ཡི་ཁང་པ་རུ། །མིང་དང་གཟུགས་ཀྱི་བཙོན་རར་ཚུད། །མ་རིག་ལ་སོགས་ལྕགས་ཀྱིས་བསྡམས། །འཁོར་བའི་མུན་པ་མཐུག་པོས་གཡོགས། །འདོད་ཆགས་ཚ་བའི་རོ་ལ་ཆགས། །གཏི་མུག་ཞགས་པས་དམ་དུ་བཅིངས། །ཞེ་སྡང་མེ་ཡི་ཚད་པས་གདུངས། །ང་རྒྱལ་དག་གིས་མགོ་གཏུམས་ཏེ། །ཕྲག་དོག་ཉིད་ཀྱིས་སྒོ་མོ་འཁྲིགས། །ཁོང་ཁྲོ་ལ་སོགས་དམག་གིས་བསྐོར། །གཟུང་འཛིན་ཞགས་པས་སྐེ་ནས་བསྡམས། །སྔ་ཕྱིའི་བག་ཆགས་འདམ་དུ་བྱིང་། །རྣམ་སྨིན་གཉིས་དང་ལག་སྦྲེལ་ཏེ། །ལས་ཀྱི་མ་བུ་མཚམས་སྦྱར་ནས། །གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་ཟོ་ཆུ་བཞིན། །བཟང་ངན་རིམ་པས་ལུས་བླངས་ཏེ། །སོ་སོའི་གཟུགས་སུ་སྐྱེ་བར་བྱེད། །ངར་འཛིན་རབ་ལ་འབོགས་ནས་ནི། །སྡུག་བསྔལ་རྒྱ་མཚོའི་གཏིང་དུ་བྱིང་། །ངན་སོང་ལྕགས་ཀྱུས་གཏིང་ནས་བཟུང་། །རང་གིས་རང་བཅིངས་ཉོན་མོངས་དགྲ། །དམྱལ་བ་ལ་སོགས་མེ་ཆུར་སྣང་། །ཡི་དྭགས་རྣམས་ལ་བཀྲེས་དང་སྐོམ། །བྱོལ་སོང་རྣམས་ལ་ན་བུན་ལྟར། །མི་རྣམས་ཕུང་པོ་ཁམས་རྣམས་དང་། །སྐྱེ་མཆེད་འབྱུང་བ་ལྔ་རུ་སྣང་། །དེ་ཡང་བདེ་སྡུག་བཏང་སྙོམས་སོ། །ལྷ་མིན་རྣམས་ལ་གོ་མཚོན་ཏེ། །ལྷ་རྣམས་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ནོ། །དཔེར་ན་མྱུར་འགྲོའི་འཁོར་ལོ་བཞིན། །རྒྱུན་ཆགས་འཁོར་བར་ཡུན་རིང་གནས། །དེ་ལྟར་སྣང་བ་སྣ་ཚོགས་རྣམས། །ཐག་པ་ལ་ནི་སྦྲུལ་མཐོང་བཞིན། །དེ་མ་ཡིན་ལ་དེར་བཟུང་བས། །ཕྱི་ནང་སྣོད་བཅུད་གཉིས་སུ་ཆགས། །དེ་ཡང་བརྟགས་ན་ཐག་པ་ཉིད། །སྣོད་བཅུད་ཡེ་ནས་སྟོང་པ་ཉིད། །དོན་དམ་ཀུན་རྫོབ་གཟུགས་ཅན་ནོ། །ཞེས་པས། དང་པོ་གཞིའི་ངང་ལས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མདངས་ལ་གཟུང་ཡུལ་དུ་འཁྲུལ་པས། ཐག་པ་ལ་སྦྲུལ་དུ་མཐོང་བ་ལྟར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་བཟུང་བས། ལུས་དང་། ཡུལ་དང་། དགྲ་དང་། གཉེན་དང་། རི་ཁང་ཁྱིམ། སྐྱེས་པ་བུད་མེད། རྟ་གླང་། ནགས་ཚལ་ལ་སོགས་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཞིག །རྨི་ལམ་འཁྲུལ་པའི་སྣང་བ་ལྟར་མི་བདེན་པ་ལ་སྣ་ཚོགས་སུ་(༩༡)སྣང་བ་འདིས་ཁམས་གསུམ་གྱི་སེམས་ཅན་རྣམས་འཁོར་བར་འཁྱམས་ཏེ། ང་མེད་པ་ལ་ངར་འཛིན། བདག་མེད་པ་ལ་བདག་ཏུ་འཛིན། སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་དང་བཅས་པ་ལ་བདེ་བར་འཛིན། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལ་བདེན་པར་འཛིན་ཅིང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་སྣང་བ་བྱ་བ་ལ་ཉིན་མཚན་མེད་པར་བརྩོན་པས་མ་ཤིའི་བར་དུ་མི་ཚེ་འཁྲུལ་སྣང་ཉིད་ཀྱིས་འདས་པས་བར་དོར་ཡང་དེ་ཉིད་ཀྱི་སྣང་བས་ཁྲིད་ནས་འཁྱམས་ཤིང་། ལས་བཟང་ངན་གྱིས་འཁོར་བ་མཐོ་དམན་དུ་སྐྱེ་ཞིང་། འཁྲུལ་པ་སྣ་ཚོགས་ལ་སྤྱད་པས་འཁོར་བ་ནས་ཐོན་པའི་དུས་མེད་དོ། །དེ་ཡང་བརྟགས་ན་འཁྲུལ་སྣང་འདི་རྨི་ལམ་ལྟར་འལ་འོལ་གཞི་མེད་རྩ་བ་དང་བྲལ་བ་མེད་བཞིན་སྣང་བའི་ཆོས་ཅན། སང་སེང་ཁྲལ་ཁྲོལ་ཙམ་ལས་བདེན་པར་གྲུབ་པ་མེད་དེ་བར་སྐབས་སུ་བདེན་འཛིན་ཕྲ་མོས་རྒྱུ་བྱས་པས་ད་ལྟ་སྣ་ཚོགས་སུ་ཆེ་ཆེ་མོར་སྣང་བ་འདི་དཔེར་ན་ཐང་སྟོང་ཐག་རིང་ན་བྱ་རོག་གཡག་དང་རིའི་རྒྱུད་དུ་སྣང་བ་དང་ཆོས་མཚུངས་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་གྲགས་པའི་ཞལ་ནས། ཇི་ལྟར་ཐག་རིག་ཉམ་ང་བ། །ཆུང་ངུ་ཆེན་པོར་སྣང་བ་བཞིན། །ཞེས་པ་དང་ཆོས་མཐུན་ནོ། །དེ་ལྟར་མཐོང་བའི་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ལ་ནི་འཁོར་བ་རྨི་ལམ་དང་འདྲ་བར་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་འཁྲུལ་པའི་རྩ་བ་ཆོད་ཅིང་སེམས་ཉིད་སྐྱེ་ཤི་ལས་འདས་པའི་དོན་མཐོང་བས་འཁྲུལ་སྣང་གཞི་བྲལ་ཆེན་པོར་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་སྟེ། སྲིད་པའི་མཚོ་བརྒལ་བ་བདེ་ཆེན་གྱི་བཙན་ས་ཟིན་པ་ཡིན་ནོ། །
གསུམ་པ་མ་རིག་པ་ལོག་ན་རྒ་ཤིའི་བར་ཐམས་ཅད་ལོག་སྟེ་འཁོར་བ་ལས་གྲོལ་བ་ནི་དཔེར་ན། བར་དོའི་རང་སྣང་ལ་རང་ངོ་ཤེས་པས་མ་རིག་པ་ལོག །དེ་ལས་འདུ་བྱེད་ལོག །དེས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལོག །དེ་ལོག་པས་མིང་དང་གཟུགས་ཀྱི་འཛིན་པ་ལོག །དེ་ལོག་པས་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་འཛིན་པ་ལོགདེ་ལོག་པས་གཟུང་འཛིན་ཡུལ་ལ་སྤྱོད་པའི་རེག་པ་ལོག །དེ་ལོག་པས་ཚོར་བ་ཐམས་ཅད་ལོག །དེས་ཡུལ་ལ་སྲེད་པ་ལོག །དེ་ལྟར་ཡུལ་ལ་ཆགས་པ་ལོག་པས་སྐྱེ་བ་ཕྱི་མ་ལེན་པའི་ལས་ལོག །དེ་ལོག་པས་ཕྱི་མར་མངལ་དུ་སྲིད་པ་འཛིན་པ་ལོག །མངལ་དུ་ཞུགས་པ་ལོག་པས་སྐྱེ་བ་ལོག །མ་སྐྱེས་པས་ཤི་བ་མེད་པས་རྒ་ཤི་ལོག་སྟེ། སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་རྟེན་འབྲེལ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་རྒྱུན་ཆད་ནས། གདོད་མའི་གཞི་ལ་ནང་གསལ་ཡེ་ཤེས་རིན་པོ་ཆེའི་སྦུབས་སུ་སངས་རྒྱས་བྱང་(༩༢)ཆུབ་རིག་པ་གསུམ་བརྙེས་སོ། །
གསུམ་པ་ལས་གསུམ་གྱི་སོགས་ཚུལ་ལ་གསུམ་ལས། དེའང་སྦྱིན་པ་བཏང་།
ཚུལ་ཁྲིམས་བསྲུངས། བཟོད་པ་བསྒོམས་པ་ལ་སོགས་པ་ཀུན་གཞིའི་སྟེང་དུ་ནུས་པ་གཞག་སྟེ། ཇི་ཞིག་ན་སྦྱིན་པས་ལོངས་སྤྱོད་ཆེ་ཞིང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་བདེ་འགྲོའི་ལུས་ཐོབ། བཟོད་པས་ནད་མེད་ཅིང་ཡིད་དུ་འོང་བའི་ལུས་གྲུབ་པ་ལ་སོགས་པའོ། །
གཉིས་པ་མི་དགེ་བ་ཡང་དེ་དང་ཚུལ་མཐུན་ཏེ། མི་དགེ་བ་སྔ་མས་རྒྱུ་བྱས་ནས་ཕྱི་མར་སྡུག་བསྔལ་དུ་སྨིན་པའོ། །མདོར་ན་འཁོར་བ་ན་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་མི་དགེ་བ་ལས་བྱུང་ཞིང་། བདེ་བ་ཐམས་ཅད་ནི་དགེ་བ་ལས་བྱུང་སྟེ། གཉིས་ཀ་ལས་གྲོལ་ན་ཐར་པ་ཡིན་པར། སློབ་དཔོན་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་དབུ་མ་རིན་ཆེན་ཕྲེང་བར་གསུངས་པ། མི་དགེ་བ་ལས་སྡུག་བསྔལ་འབྱུང་། །དགེ་བ་ལས་ནི་བདེ་འགྲོ་སྟེ། །གཉིས་ལ་མི་གནས་ཐར་པ་ལགས། །ཞེས་སོ། །གཞན་ཡང་རྒྱུ་མ་བཀག་ན་རྒྱུ་ལས་འབྲས་བུ་མི་འདོད་ཀྱང་འབྱུང་བས་མི་དགེ་བའི་རྒྱུ་དོར་བ་ལ་འབད། དེ་གང་གིས་འདོར་ན་དགེ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་སྤྱད་པས་སྡུག་བསྔལ་མེད་ཅིང་བདེ་བ་ཐོབ་པར། སོ་སོར་ཐར་པ་ལས། ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་རྒྱུ་ལས་བྱུང་། །དེ་རྒྱུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས། །ཞེས་དང་། སྡིག་པ་ཅི་ཡང་མི་བྱ་སྟེ། །དགེ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་སྤྱད། །རང་གི་སེམས་ནི་ཡོངས་སུ་འདུལ། །འདི་ནི་སངས་རྒྱས་བསྟན་པ་ཡིན། །ཞེས་སོ། །
གསུམ་པ་མི་གཡོ་བའི་ལས་ནི་ཁམས་གོང་མ་གཉིས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པ་ལས་བྱུང་བ་སྟེ། དེ་ཉིད་ཇི་ལྟར་གོམས་པ་བཞིན་བསམ་གཏན་གཟུགས་མེད་ཀྱི་གནས་སུ་སྐྱེ་བ་ལས་ཁམས་གཞན་དུ་མི་འཕོ་བའི་ཕྱིར་མི་གཡོ་བའི་ལས་སོ། །འདིར་དེའི་དོན་ངེས་པར་བྱ་བ་ལ་གསུམ་སྟེ། བསམ་གཏན་བཞིའི་སེམས་ཇི་ལྟར་སྐྱེ་བའི་ཚུལ་གོལ་མ་གོལ་གྱི་ཁྱད་པར་བཤད། ཡང་དག་པའི་ལམ་དུ་གྲོལ་ཚུལ་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་ཁང་པར་སྟན་བདེ་བ་ལ་འདུག་སྟེ། རྣམ་སྣང་གི་ཆོས་བདུན་དང་ལྡན་པས་བསམ་གཏན་དང་པོ་བསྒོམ་པ་ལ་ཉེར་བསྡོགས་ནི་ད་ལྟར་གྱི་ཤེས་པ་བཅོས་བསླད་མེད་པ་གསལ་ལ་འཛིན་པ་མེད་པའི་ངང་ལ་མཉམ་པར་བཞག་པས། ཇི་ཞིག་ཙམ་ན་གསལ་ལ་མི་རྟོག་པ་མྱོང་བའི་དྲན་འཛིན་གྱི་རྟོག་པ་ཕྲ་མོ་དང་། གསལ་སྟོང་དུ་ཤེས་པའི་སྤྱོད་པ་ཙམ་ལས་རྣམ་རྟོག་(༩༣)གཞན་གང་ཡང་མེད་པའི་སེམས་སྟོང་གསལ་སྔར་མེད་ལྷག་གིས་གསར་དུ་ཤར་བས་ཆུང་ངུ་། དེ་གོམས་པས་འབྲིང་། བརྟན་པ་ཐོབ་པས་ཆེན་པོ་གསུམ་སྐྱེས་པ་ནི་བསམ་གཏན་དང་པོའི་དངོས་གཞི་སྟེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་གསལ་ཆ་ལས་དྭངས་ཆ། དྭངས་ཆ་ལས་ཡུལ་ཐམས་ཅད་སྒྲིབ་གཡོགས་ཀྱིས་བར་དུ་མ་ཆོད་པ་བཞིན་ཕ་རོལ་མཐོང་བའི་སྤྱན་དང་། སྔོན་དང་ཕྱི་མའི་གནས་ལ་སོགས་པ་ཤེས་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་འཆར་རོ། །དེ་ཉིད་ཆུང་ངུར་གོམས་པ་ལ་ཤི་ན་བསམ་གཏན་དང་པོའི་ཚངས་རིག་སུ་སྐྱེའོ། །འབྲིང་དུ་གོམས་པས་ཚངས་པ་ཆེན་པོའི་འཁོར་ཡིན་པས་ཚངས་པ་ཀུན་འཁོར་རམ། བློན་པོ་ལྟ་བུ་ཡིན་པས་ཚངས་པ་མདུན་ན་འདོན་དུ་སྐྱེའོ། །ཆེར་གོམས་པས་ཚངས་ཆེན་དུའོ། །བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ནི་དང་པོ་བརྟན་པའི་རྒྱུ་ལས་སྐྱེ་བས་བསམ་གཏན་དང་པོ་ཐོབ་པ་དེས་སྔ་མ་བཞིན་མཉམ་པར་འཇོག་པ་ནི་གཉིས་པའི་ཉེར་བསྡོགས་སོ། །དེའང་ཅི་ཞིག་ལྟར་ན་གསལ་སྟོང་གི་ངང་ལ་འཇོག་པའི་དྲན་རྟོག་ཕྲ་མོ་དེ་ཡང་མེད་པར་སྟོང་གསལ་ཙམ་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་འཛིན་པའམ། སྤྱོད་པ་ཙམ་དང་ལྡན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྔར་མེད་གསར་དུ་ལྷག་གིས་སྐྱེས་པ་ནི་གཉིས་པའི་དངོས་གཞིའོ། །དེ་ཉིད་ཆུང་ངུར་གོམས་དུས་ཚེའི་དུས་བྱས་ན། བསམ་གཏན་གཉིས་པས་འོད་ཆུང་། འབྲིང་གིས་ཚད་མེད་འོད། ཆེན་པོས་འོད་གསལ་དུ་སྐྱེའོ། །བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ལའང་གཉིས་ལས། ཉེར་བསྡོགས་ནི་བསམ་གཏན་གཉིས་པའི་དངོས་གཞི་བསྟན་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ངང་ལ་མཉམ་པར་བཞག་པས། ཡང་རྟོག་དཔྱོད་གང་ཡང་མེད་པའི་གསལ་སྟོང་འཛིན་མེད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྔར་མེད་གསར་དུ་ལྷག་གིས་སྐྱེས་པ་ནི་གསུམ་པའི་དངོས་གཞིའོ། །དེ་ཉིད་ཆུང་ངུར་ཐོབ་པས་བསམ་གཏན་གསུམ་པའི་དགེ་ཆུང་། འབྲིང་གིས་ཚད་མེད་དགེ། ཆེན་པོས་དགེ་རྒྱས་སོ། །བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལ་སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་གནས་གསུམ་འཕགས་པའི་གནས་ལྔ་ཡོད་པས། དང་པོ་སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ནི། ཉེར་བསྡོགས་བསམ་གཏན་གསུམ་པའི་དངོས་གཞི་བསྟན་པའི་དོན་བསྒོམས་པས། ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་སྐྱེས་པའི་བདེ་གསལ་མི་རྟོག་པའི་དགའ་བདེ་སྔོན་དང་མི་འདྲ་བ་ལྷག་གིས་སྐྱེས་པ་ནི་བཞི་པའི་དངོས་གཞིའོ། །དེ་ཉིད་ལ་གོམས་པས་ཆུང་(༩༤)ངུས་སྤྲིན་མེད། འབྲིང་གིས་བསོད་ནམས་སྐྱེས། ཆེན་པོས་འབྲས་བུ་ཆེར་སྐྱེའོ། །
གཉིས་པ་གོལ་མ་གོལ་གྱི་ཁྱད་པར་བཤད་པ་ནི། འབྲས་བུ་ཆེ་བའི་སེམས་བསམ་གཏན་གྱི་དགའ་བདེ་ཁྱད་པར་ཅན་སྐྱེས་པའི་ངང་ལ་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གནས་པའི་ཚེ། ཞི་གནས་རྐྱང་གཅིག་པ་ལ་གོལ་བས་གཟུགས་མེད་དུ་སྐྱེ་བ། ལྷག་མཐོང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པས་འཕགས་པའི་གནས་གཞན་གཙང་མ་རིས་ཀྱི་ལྷ་ལྔར་སྐྱེས་ཏེ་གྲོལ་བ་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་འབྲས་བུ་ཆེ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེའི་ངང་ལས། ཞི་གནས་ཀྱི་སེམས་གང་ལའང་མི་རྟོག་པའི་ངང་ལ་གོམས་པས། ཇི་ཞིག་ལྟར་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོན་ཀའི་ནམ་མཁའ་སྤྲིན་མེད་པ་ལྟར་གང་དུའང་མ་གྲུབ་ལ་རིག་པ་གསལ་བ་ཙམ་མ་འགགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྔོན་དང་མི་འདྲ་བ་སྐྱེས་པ་ནི་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་སེམས་ཐོབ་པའོ། །ད་ལྟ་སེམས་དེ་ཐོབ་པའི་ངང་ལ་ཚེའི་དུས་བྱས་ན་དེར་སྐྱེའོ། །དེ་ནས་ཡང་དེ་ཉིད་ཀྱི་ངང་ལ་གོམས་པས་ཇི་ཞིག་ན་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུའི་གསལ་དྭངས་དེའང་མེད་པར་ནང་དུ་སེམས་རྩེ་གཅིག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམ་རྟོག་ཞི་བ་ཙམ་གྱིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྔར་དང་མི་འདྲ་བ་སྐྱེས་པ་ནི་རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་སེམས་ཐོབ་པའོ། །འདིར་སེམས་དེའི་ངང་ལ་ཚེ་འཕོས་ན་དེར་སྐྱེའོ། །དེ་ནས་དེའི་ངང་ལ་གོམས་པས་ཇི་ཞིག་ན་ནང་དུ་སྤྲོས་པ་ཞི་བ་ཙམ་གྱིས་ཚོར་བ་ཕྲ་མོའི་ཤེས་པ་དེ་ཡང་ནུབ་སྟེ། ཅི་ཡང་མེད་པའི་ཤེས་པ་རྩེ་གཅིག་པའི་ཞི་གནས་ཀྱི་སེམས་སྔོན་དང་མི་འདྲ་བ་སྐྱེས་པ་ནི་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དོ། །ད་ལྟ་དེའི་སེམས་གོམས་པ་ལས་ཚེ་འཕོས་པ་ཀུན་དེར་སྐྱེའོ། །དེ་ནས་དེའི་ངང་ལ་གོམས་པས་ཇི་ཞིག་ན་ཅི་ཡང་མེད་པ་ཙམ་དུ་འཛིན་པའི་སེམས་དེ་ཡང་ཡོད་མེད་གང་དུ་ཡང་མ་གྲུབ་པའི་ཞི་གནས་རྐྱང་གཅིག་ལ་སོང་ནས། སྔོན་དང་མི་འདྲ་བའི་གནས་ཆ་མཐུག་པོ་གང་ཡང་མི་རྟོག་པ་སྐྱེ་བ་ནི། ཡོད་མིན་མེད་མིན་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཅེས་བྱ་སྟེ། དེ་ཉིད་གོམས་པ་ཀུན་ཐབས་དང་མི་ལྡན་ན་དེར་སྐྱེའོ། །དེ་ནི་སྲིད་རྩེའི་སེམས་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྟེན་དེ་ལ་ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་བཀག་པས་འཇིག་རྟེན་པའི་ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་འགོག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བསམ་གཏན་བཞི་གཟུགས་མེད་བཞི་སྟེ་མཐར་གྱིས་གནས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དགུའོ། །དེ་ཡང་འཕགས་པ་རྣམས་ནི་སེམས་དེ་(༩༥)དག་མངོན་དུ་བྱས་ཏེ་བསྒོམས་ཀྱང་དེར་མི་སྐྱེའོ། །འོ་ན་སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་རྣམས་དེ་དག་ཏུ་སྐྱེ་བ་ཅིས་ལན་ཞེ་ན། རང་རང་བསམ་གཏན་དང་། གཟུགས་མེད་སྒོམ་དུས་རགས་པའི་སེམས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་རགས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཞེ་སྡང་སོགས་རགས་པ་མེད་པས་འོག་མར་མི་སྐྱེ་ལ། གོང་མ་ལ་ཞི་བ་སྟེ། ཡོན་ཏན་ཅན་དུ་ཤེས་པས་བླང་བྱར་འཛིན་ཅིང་ཆགས་པར་བྱས་ཏེ་བསྒོམས་པས་གོང་མ་གོང་མར་སྐྱེ་བའོ། །འོ་ན་དེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོད་ཀྱང་ཡང་འཁོར་བར་འཁྱམས་པ་ཅིས་ལན་ན། རང་ངོ་མ་ཤེས་ཤིང་བདག་རྟོག་བག་ལ་ཉལ་བའི་ཆ་ཀུན་གཞི་ལ་ཡོད་པ་རང་བཞིན་མེད་པར་ཤེས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་མ་རྟོགས་པས་ཡང་དང་ཡང་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལྟ་བུ་སྐྱེས་ཀྱང་འཁོར་བར་འཁྱམས་སོ། །དེ་སྐད་དུ་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་ཞལ་ནས། ཚངས་རིས་ལ་སོགས་བསམ་གཏན་ལྷུན་གྲུབ་ཀུན། །བདག་རྟོག་བག་ལ་ཉལ་བ་མ་སྤངས་པས། །ཤི་ནས་དམྱལ་བར་སྐྱེ་བ་ཆ་མེད་དམ། །ཞེས་སོ། །ཡང་དེ་ཉིད་བསམ་གཏན་ཡིན་པས་སེམས་ཀྱི་རྣམ་རྟོག་དང་དངོས་པོ་ལ་འཛིན་པ་ཆུང་ཞིང་སྤྱན་དང་མངོན་ཤེས་སྐྱེ་བས། ཉོན་མོངས་པ་མངོན་གྱུར་མགོ་གནོན་པ་ལས། ཡང་དག་པའི་ལྷག་མཐོང་མེད་པས་འཁོར་བ་ན་འཁོར་ཏེ། སྡུད་པ་ལས། བསམ་གཏན་གྱིས་ནི་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་སྨད་པར་འདོད། །རིགས་དང་མངོན་པར་ཤེས་དང་ཏིང་འཛིན་མངོན་པར་བསྒྲུབ། །ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོངས་ཤེས་ནས། །ཁམས་གསུམ་མ་ལུས་པ་ལས་ཡང་དག་འདའ་བར་འགྱུར། །ཞེས་སོ། །
གཉིས་པ་མ་གོལ་བའི་བསམ་གཏན་ལ། དེ་ལྟར་འབྲས་བུ་ཆེ་བའི་སེམས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དགའ་བདེས་བརླན་པ་ལ་གནས་པའི་ཚེ། ཉན་རང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་གི་ལམ་ལ་ཞུགས་པའི་ཐབས་ཀྱིས་ཟིན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གསལ་ལ་མི་རྟོག་པའི་ངང་ལ་མཉམ་པར་བཞག་པས། ཇི་ཞིག་ན་རང་རང་གི་མཐོང་ལམ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་སྔར་མ་མཐོང་བ་མངོན་སུམ་གྱིས་མཐོང་སྟེ། རབ་ཏུ་དགའ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སེམས་སྔོན་བས་འཕགས་པ་ཐོབ་ཀྱང་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་གོང་མ་ལ་ལྟོས་ན་ཆུང་ངུར་སྣང་བས་མི་ཆེ་བའི་ལྷའི་སེམས་སྐྱེའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་དང་པོ་རབ་ཏུ་དགའ་བའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་སེམས་ལ་གོམས་པས། ཡང་གསལ་ལ་མི་རྟོག་པའི་སེམས་འཕགས་ལམ་བརྒྱད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཅན་སྔོན་བས་(༩༦)འཕགས་པ་སྐྱེས་པས་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་གདུང་བ་དང་བྲལ་བས་མི་གདུང་བའི་སེམས་སོ། །དེའང་སྒོམ་ལམ་ཆུང་ངུ་གསུམ་སྟེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་གཉིས་པ་དྲི་མ་མེད་པ། གསུམ་པ་འོད་བྱེད་པ། བཞི་པ་འོད་འཕྲོ་བ་གསུམ་ཐོབ་པའོ། །དེ་ནས་ཡང་དེ་ཉིད་ལ་གོམས་པས་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་མཆོག་གཙོ་བོ་ཕུལ་དུ་ཕྱིན་པ་སྔར་མེད་གསར་དུ་ཐོབ་པ་ནི། གྱ་ནོམ་སྣང་བ་སྟེ་སྒོམ་ལམ་འབྲིང་གསུམ་མོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་ལྔ་པ་ལ་སྦྱང་དཀའ་བ། དྲུག་པ་མངོན་དུ་གྱུར་པ། བདུན་པ་རིང་དུ་སོང་བའོ། །དེ་ནས་ཡང་དེ་ཉིད་ལ་གོམས་པས་སྔོན་བས་ཀྱང་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་མཐོང་བས་ཤིན་ཏུ་མཐོང་བ་སྟེ་སྒོམ་ལམ་ཆེན་པོ་གསུམ་མོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་བརྒྱད་པ་མི་གཡོ་བ། དགུ་པ་ལེགས་པའི་བློ་གྲོས། བཅུ་པ་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་ནོ། །དེ་ནས་དེ་ཉིད་ལ་གོམས་པ་མཐར་ཕྱིན་པས་རང་རང་གི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པར་དག་ནས་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་དང་བཅས་པ་དང་། ཕུང་པོའི་ལུས་དེ་ཉིད་ཀྱང་མེད་པར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་སེམས་ཐོབ་པ་ནི་འོག་མིན་ཏེ། སྒྲིབ་པ་མེད་པ་དགྲ་བཅོམ་པའི་ས་ཐོབ་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་འོག་མིན་དུ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ཐོབ་ནས། འཛམ་བུ་གླིང་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱར་སྤྲུལ་པ་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པར་འདོད་པའོ། །དེ་ཡང་ཉན་རང་འཕགས་པ་ཁ་ཅིག་ནི་གཙང་མ་རིས་ཀྱི་ལྷ་དེ་དག་ཏུ་སྐྱེ་བ་བཟུང་ནས་དགྲ་བཅོམ་པ་ཐོབ་པ་ཡང་ཡོད་ལ། ཁ་ཅིག་འདོད་པའི་རྟེན་ལས་དེ་དག་གི་སེམས་མངོན་དུ་བྱས་ནས་དགྲ་བཅོམ་པ་ཐོབ་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་འདོད་པའི་རྟེན་ཁོ་ན་ལ་དེ་དག་གི་སེམས་མངོན་དུ་བྱས་ནས་རང་སྣང་རྣམ་པར་དག་པ་སངས་རྒྱས་པའི་ས་དེ་ཉིད་འོག་མིན་དུ་བྱས་ཏེ། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་ཐོབ་པ་ཆེན་པོ་རྣམས་ལ་ལོངས་སྐུ་དང་། མ་དག་པའི་སྐྱེ་བོ་ལ་སྤྲུལ་སྐུའི་དོན་བྱེད་པར་འདོད་པའོ། །
གསུམ་པ་ཡང་དག་པའི་ལམ་དུ་འགྲོ་ཚུལ་བསྟན་པ་ནི། དེ་ལྟར་བསམ་གཏན་བཞི་དང་། གཟུགས་མེད་བཞི་དང་། འགོག་པའི་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་སྟེ་དགུ་པོ་ནི་ཐབས་ཁྱད་པར་ཅན་གྱིས་མ་ཟིན་ན་ནི་འཁོར་བའི་སེམས་ཏེ། ཡང་ཁམས་གསུམ་དུ་(༩༧)འཁོར་བ་ལས་གཞན་མེད་དོ། །ཟིན་ན་ཐར་པའི་ལམ་ཆུང་འབྲིང་ཆེ་གསུམ་དུ་འགྲོ་བའོ། །དེ་ཡང་རང་དོན་དུ་འཁོར་བ་ལས་གྲོལ་བར་འདོད་པའི་གང་ཟག་གིས་བདག་མེད་དང་། དེའི་སྟེང་དུ་ཕྱི་བཟུང་བ་རང་བཞིན་མེད་པར་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཟིན་ན། ཉན་རང་གི་ལམ་དུ་ཞུགས་ཏེ་ཐེག་དམན་གྱི་བྱང་ཆུབ་གཉིས་མངོན་དུ་བྱེད་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་རོ། །ཡང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་འཁོར་བ་ལས་གྲོལ་བར་འདོད་པའི་ཐབས་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་། གང་ཟག་གི་བདག་ང་དང་ང་ཡིར་འཛིན་པ་ཆ་དང་བཅས་པ་དང་། ཆོས་ཀྱི་བདག་ཕྱི་གཟུང་ཡུལ་རྨི་ལམ་སྒྱུ་མ་ལྟར་སྣང་ལ་རང་བཞིན་གྱིས་མ་གྲུབ་པ་དང་། ནང་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཤེས་པ་དུས་གསུམ་རྩ་བྲལ་དུ་ཤེས་པའི་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་ན། བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུ་བྱེད་དོ། །དེའང་འདོད་པ་དང་བསམ་གཏན་བཞི་པའི་འབྲས་བུ་ཆེ་བ་མན་ཆད་དུ་ཚོགས་ལམ་ཆུང་འབྲིང་ཆེན་པོ་གསུམ་དུ་དྲན་པ་ཉེར་གཞག་བཞི་ཡང་དག་པར་སྤོངས་པ་བཞི། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི་རྫོགས་པར་བྱེད་ཅིང་། གཟུགས་མེད་བཞིའི་སེམས་ཀྱི་རྟེན་ལ་སྦྱོར་ལམ་མངོན་དུ་བྱེད་དེ། དེ་ཡང་དྲོད་རྩེ་མོ་གཉིས་སུ་དབང་པོ་ལྔ། བཟོད་པ་ཆོས་མཆོག་གཉིས་སུ་སྟོབས་ལྔ་རྫོགས་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ནས་མི་ཆེ་བའི་སེམས་ཀྱི་རྟེན་ལ་རང་རང་གི་མཐོང་ལམ་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ཡན་ལག་བདུན་མངོན་དུ་བྱེད་ཅིང་། མི་གདུང་བ། གྱ་ནོམ་སྣང་། ཤིན་ཏུ་མཐོང་བའི་སེམས་ཀྱི་རྟེན་གསུམ་ལ་སྒོམ་ལམ་དུ་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་མངོན་དུ་བྱས་པའི་མཐར། འོག་མིན་གྱི་སེམས་ལ་རང་རང་གི་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་སངས་རྒྱས་མངོན་དུ་བྱས་ཏེ་སྟོབས་བཅུ། མི་འཇིགས་པ་བཞི། ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད། བྱམས་པ་ཆེན་པོ། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་རྣམས་མངོན་དུ་གྱུར་ཏེ་སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་རིག་པ་གསུམ་བརྙེས་པར་འདོད་དོ། །འདི་དག་ནི་སེམས་ལམ་དུ་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱི་ས་མཚམས་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་གནད་གལ་པོ་ཆེ་སྟེ་འདིར་རྡོ་རྗེ་སྙིང་པོའི་ཐེག་པར་ཐེག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་རྫོགས་པར་འཆད་པས་མཐོ་དམན་གྱི་ཁྱད་པར་ཤེས་པའི་དོན་དུ་བསྟན་པའོ། །