དུམ་བུ་དང་པོ། ལུས་ཀྱི་གནད་བསྟན་པ།

༄༅། །གནད་གསུམ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བཞུགས་སོ། །

༄༅། །དོན་གྲུབ་ཡོན་ཏན་རྫོགས་དང་ཀུན་དབང་པོ། །མི་འགྱུར་འོད་ཟེར་མཐའ་ཡས་རྒྱལ་བའི་མཛོད། །གང་གི་ཞབས་པད་ཟླ་བ་ལ་བཏུད་དེ། །གནད་གསུམ་ཆོས་ཉིད་འཁོར་ལོ་གསལ་བར་བྲི། །ཐེག་པ་ཀུན་གྱི་རྩེ་མོར་གྱུར། །གནད་ལས་འོད་གསལ་མངོན་སུམ་འཆར། །སྐད་ཅིག་གཅིག་གིས་ཆོས་སྐུར་སྦྱོར། །གང་དེ་དང་པོ་རྒྱལ་གྱུར་ཅིག །འདི་ལྟར་དེ་འདྲའི་གདམས་ངག་མཆོག །བདག་གིས་བླ་མ་ལས་ཐོས་བཞིན། །མ་འཁྲུལ་ཤིན་ཏུ་ཟབ་མོ་འདི། །ཇི་བཞིན་དེ་ཉིད་རྣམ་ངེས་བྱ། །

རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་གསང་བ་སྙིང་ཏིག་གི་གནད་ངེས་པ་རྣམས་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ནས་བརྩོན་པས་ཉམས་སུ་བླང་བ་ལ་གསུམ་སྟེ། ལུས་དང་། ངག་དང་། རིག་པའི་གནད་དོ། །དང་པོ་ལ་རྟེན་གཞི་ལུས་ཀྱི་གནད་དང་། བརྟེན་པ་སྒོའི་གནད་གཉིས་ལས། ལུས་ཀྱི་གནད་དང་པོར་བསྟན་ཏེ། དེ་ཡང་ལུས་གནད་དུ་མ་གཅུན་ན། རྩ་གནད་དུ་མི་འཆུན། རྩ་མ་འཆུན་ན། རླུང་རིག་གནད་དུ་མི་འཆུན། རླུང་རིག་གནད་དུ་མ་འཆུན་ན། འོད་གསལ་མངོན་དུ་མི་གསལ་བས། དེ་དག་གནད་དུ་དབབ་པའི་ཕྱིར། སྐུ་ལྔའི་བཞུགས་སྟངས་ལ་བསླབ་པ་གཅེས་སོ། །

དང་པོ་ཆོས་སྐུའི་བཞུགས་སྟངས་སེང་གེ་ལྟ་བུ་ལས་རྐང་མཐིལ་གཉིས་ས་ལ་ཕབ་པས་གཡོ་བྱེད་ལས་ཀྱི་རླུང་གནོན། ལུས་ཀྱི་ཆ་བསྲངས་པས་རླུང་བདེ་ལུགས་སུ་རྒྱུ། མགོ་(༤༦)བོའི་རྩལ་མཇིངས་པ་ལ་བསྐུར་པས་རྣམ་རྟོག་རང་བཞིན་གྱིས་འགག །ལག་སོར་བསྒོངས་ཏེ་ཁྱི་ཚུགས་སུ་འདུག་པས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དྲོད་ཕེབས་ཤིང་འབྱུང་བ་ཆ་སྙོམས་པར་བྱེད་དོ། །ལོངས་སྐུའི་བཞུགས་སྟངས་གླང་པོ་ཆེ་ལྟ་བུ་ལས་ཁ་སྦུབ་སྟེ་པུས་བྲང་སྦྱར་བས་བདེ་དྲོད་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཁམས་རྒྱས། གྲུ་མོ་གཉིས་ས་ལ་བཙུགས་པས་ཕོ་མོའི་རླུང་གཉིས་མ་ནིང་དུ་རང་རྒྱུ། ཐལ་མོས་མགྲིན་པ་ཡིད་ཙམ་བཏེག་པས་རགས་པའི་རླུང་འགག །རྐང་པའི་སོར་མོ་ཕྱིར་ཕུལ་ཏེ་བསྐུམ་པས་བྱིང་རྒོད་ཀྱི་ཆ་སྙོམས་པར་བྱེད་པའོ། །སྤྲུལ་སྐུའི་བཞུགས་སྟངས་དྲང་སྲོང་ལྟ་བུ་ལས། ལུས་ཙོག་པུར་འདུག་པས་རྩ་རླུང་རང་སོར་སྙོམས། རྐང་མཐིལ་ས་ལ་ཕབ་པས་ཆུའི་རྩལ་གནོན། སྒལ་ཚིགས་དྲང་པོར་བསྲངས་པས་རླུང་སེམས་ཆོས་ཉིད་དུ་རྒྱུ། པུས་བྲང་སྦྱར་བས་མེ་རླུང་ཡེ་ཤེས་སུ་འབར། རྒྱུ་མ་ཡིད་ཙམ་གྱེན་ལ་འཐེན་ནས་སྒལ་པ་ལ་བཅར་བས་རྣམ་རྟོག་གི་འཕྲོ་འདུ་འགག །ལག་པ་རེ་མིག་ཏུ་བསྣོལ་ནས་པུས་མོའི་སྟེང་དུ་བཀབ་ན་ཚ་བའི་ནད་སེལ། གལ་ཏེ་བསྣོལ་ནས་མཆན་ཁུང་གཉིས་སུ་རེག་ན་གྲང་བའི་ནད་སེལ། འོན་ཏེ་གྲུ་མོ་གཉིས་པུས་མོའི་སྟེང་དུ་བཞག་སྟེ། ཐལ་མོའི་ལག་སོར་བསྒོངས་པས་ལྐོག་མ་ནས་བཏེག་ན་ཚ་གྲང་སྙོམས་པའི་གསོས་བྱེད་དོ། །མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་བཞུགས་སྟངས་བྱ་རྒོད་ལྟ་བུ་ལས། རྐང་མཐིལ་གཉིས་ས་ལ་བཞག་པས་འཕྲོ་བ་ལུས་ཀྱི་རླུང་གནོན། རྩོས་པོ་ས་ལ་མ་རེག་པས་བག་ཆགས་ལས་ཀྱི་མཐའ་སྟོངས། རོ་སྟོད་མདུན་དུ་གཅུན་པས་རྩ་ནང་གི་ཡེ་ཤེས་འཆར། ལུས་ཀྱི་ཟུར་ནས་ལག་པ་གཉིས་གཤོག་པ་ལྟར་བསྒོངས་ཏེ་རྩོས་པོའི་སྟེང་དུ་སོར་མོ་གཉིས་བསྣོལ་བས་འབྱུང་བཞི་ལས་ཀྱི་རླུང་བཞི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྦུབས་སུ་ཐིམ་ཞིང་རང་ལྡོག །ལུས་ཀྱི་སྤྱི་བསྒོངས་པས་ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་འཆར་མི་སྲིད་པར་བྱེད་པའོ། །མི་འགྱུར་རྡོ་རྗེའི་བཞུགས་སྟངས་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུ་ལས་ལུས་སྤྱི་བསྲངས་པས་ནི་འགྱུ་བྱེད་ལས་ཀྱི་རླུང་འགགས། རྐང་མཐིལ་ཁ་སྦྱར་བས་ཕོ་མོ་མ་ནིང་གི་རླུང་སྟོངས་ཏེ། འོད་གསལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ངང་དུ་རང་གནས། རྟིང་པ་གཉིས་གསང་བ་ལ་ཟུག་པར་གཏད་པས་འདོད་ཆགས་ཀྱི་གཞི་སྟོངས། ཐལ་མོ་སྤྱི་བོར་སྦྱར་བས་ལུས་ཀྱི་གནད་སྦྱོང་བར་བྱེད་པའོ། །དེ་ལྟར་ལྔ་ལས་དང་པོ་གསུམ་ནི། རྒྱུན་དུ་བྱ་བ་ཡིན་ལ། ཐ་མ་གཉིས་ནི་སྐབས་སུ་བཞུགས་(༤༧)སྟངས་ངལ་གསོ་བ་དང་རྩལ་སྦྱོང་བའི་ཚེ་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་སངས་རྒྱས་འགྲོ་བ་རྣམ་སྣང་གི་ཆོས་བདུན་དང་། དྲག་ཤུལ་ཆེན་པོ་གྱད་ཀྱི་དོར་སྟབས་དང་། མཁའ་མཉམ་དག་པ་སྐྱེས་བུའི་བརྒྱངས་སྟབས་དང་། གནམ་གཟེར་ཆེན་པོ་ལྕགས་སྡོང་གི་འདྲིལ་ལུགས་དང་། འོད་གསལ་རྣལ་སྦྱོང་རྒྱལ་བའི་གཟིམས་ལུགས་ལྟ་བུ་དང་ལྔ་ནི། ཡེ་ཤེས་ལྔའི་ལྟ་སྟངས་ཏེ་སྐབས་སུ་བསླབ་པར་བྱའོ། །ཆོས་དབྱིངས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གནད་དུ་ཆོས་བདུན་ནི། རྐང་པ་སྐྱིལ་ཀྲུང་ལག་པ་མཉམ་བཞག་མིག་སྣ་རྩེ། སྒལ་ཚིགས་དྲང་པོ། ལྕེ་རྩེ་ཡར་རྐན། སོ་མཆུ་ཅུང་ཟད་མ་རེག་པ་དང་། རླུང་དལ་བ་ཅན་ནོ། །བྱ་བ་གྲུབ་པའི་གནད་དུ་དོར་སྟབས་ནི། གཡས་བརྐྱང་གཡོན་བསྐུམ་ལས་ལག་པ་གཉིས་ཁྲོ་བོའི་སྡིགས་མཛུབ་དང་མཚོན་ཆ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་བསྒྱུར་བ་དང་། གཡས་བསྐུམ་གཡོན་བརྐྱང་ལས་ཁུ་ཚུར་བྲང་ཁར་བསྣོལ་བ་དང་། ཅུང་ཟད་བསྐུམ་པ་ལས་རི་བོ་འདེགས་པ་ལྟར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་གནད་དུ་གན་རྐྱལ་དུ་ཉལ་ཏེ། མིག་ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་དུ་བལྟ་ཞིང་རྐང་ལག་བརྐྱང་བའོ། །སོ་སོར་རྟོགས་པའི་གནད་དུ་དྲིལ་ལུགས་ནི། ཙོག་པུའམ་སྐྱིལ་ཀྲུང་གང་རུང་ལས། ལག་པ་བསྣོལ་བའི་ཐལ་མོས་དཔུང་པ་གཉིས་བསྡམས་ཏེ་ལུས་བཅུམས་པའོ། །མེ་ལོང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གཟིགས་ལུགས་ནི། གཡས་ཕབ་ནས་མིག་མི་འགུལ་བར་རླུང་རབ་ཏུ་དལ་བ་ཅན་ནོ། །འདི་དག་གིས་རྩ་རླུང་རང་གཅུན་ནས་ཡེ་ཤེས་ངང་གིས་སྐྱེ་བའི་གནད་སྔ་མ་བཞིན་གསུངས་མོད་ཀྱང་ཡི་གེ་མང་བས་མ་བྲིས་སོ། །ལྟ་སྟངས་འདི་ལྔ་ནི། འདས་རྗེས་དང་། ཟངས་ཡིག་ཅན་དང་། ལུས་གནད་གསང་བའི་སྒྲོན་མེ་ལས་ཁ་འཐོར་དུ་གསུངས་པ་དག་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བསྡོམས་ནས་བཀོད་པའོ། །

ད་ནི་ལུས་ལ་བརྟེན་པ་སྒོའི་གནད་གཟིགས་སྟངས་བཤད་པར་བྱ་བ་ལ། རྩ་བ་དང་ཡན་ལག་གི་གཟིགས་སྟངས་གཉིས་ལས། རྩ་བ་ལ་ལྔ་སྟེ། དང་པོ་ཆོས་སྐུའི་གཟིགས་སྟངས་མིག་གི་ཨ་འབྲས་གྱེན་ལ་བཟློག་ནས་བལྟས་པས་དབྱིངས་རིག་གི་འཕེལ་ཆེ། ལོངས་སྐུའི་གཟིགས་སྟངས་ཐད་ཀར་བལྟས་པས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་མཐོང་། སྤྲུལ་སྐུའི་གཟིགས་སྟངས་ཐུར་ལ་བལྟས་པས་འོད་ཁྱིམ་གྱི་སྒྲོན་མ་མཐོང་། མངོན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་གཟིགས་སྟངས་ཁྲིད་ཅིང་ཟླུམ་པོར་བལྟས་པས་དབྱིངས་སྣང་གི་སྣང་བ་ཆེར་འཕེལ། རྡོ་རྗེའི་གཟིགས་སྟངས་ཀྱིས་(༤༨)ཟུར་ལ་བལྟས་པས་ཞིང་ཁམས་ཀྱི་རྒྱན་རྫོགས་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་ཆོས་སྐུ་སེང་གེ་ལྟ་བུའི་གྲོལ་གཞིའི་ཞིང་ལ་སྤྱོད། ལོངས་སྐུ་གླང་པོ་ལྟ་བུའི་གྲོལ་སྣང་ཡེ་ཤེས་ལ་སྤྱོད། སྤྲུལ་སྐུ་དྲང་སྲོང་ལྟ་བུའི་འཆར་ཚུལ་ཕྲིན་ལས་ལ་སྤྱོད། མངོན་བྱང་རི་དྭགས་ལྟ་བུའི་འོད་གསལ་ཞིང་སྣང་ལ་སྤྱོད། རྡོ་རྗེ་མདའ་སྲོང་ལྟ་བུའི་སྐུ་གསུམ་ལྷུན་གྲུབ་ལ་སྤྱོད་པར་བྱེད་དོ། །འདི་དག་ནི་སྒྲོན་མ་སྣང་བྱེད་དང་། དབང་རྣམ་པར་ཕྱེ་བའི་ཕྲ་ཏིག་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །ཡན་ལག་གི་གཟིགས་སྟངས་ལ་ཡང་ལྔ་ལས། འདབ་ཆགས་ཀྱི་ལྡིང་སྟབས་ནི་ཅུང་ཟད་གྱེན་ལ་བལྟས་པས། ནམ་མཁའ་དང་བསྲེ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སོ། །སྟག་མོའི་མཆོངས་སྟབས་ནི་འཕྲེད་ལ་བལྟས་པས་ཐིག་ལེའི་དབུས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐུ་སྣང་བ་ནི་མེ་ལོང་ཡེ་ཤེས་སོ། །འབུ་སྲིན་གྱི་ནུར་འགྲོས་ནི་གཡས་ཟུར་དུ་བལྟས་པས་རང་སངས་རྒྱས་མཐོང་བ་སྟེ་མཉམ་པ་ཉིད་དོ། །གྱད་ཀྱི་དོར་སྟབས་ནི་གཡོན་ཟུར་དུ་བལྟས་པས་ཉན་ཐོས་མཐོང་བ་སྟེ་སོ་སོར་རྟོགས་པའོ། །རྒྱ་མདུད་ཀྱི་འདྲིལ་ལུགས་ནི། རིག་པ་མིག་ཏུ་བཅུག་ནས་ཐིག་ལེ་དང་མི་འབྲལ་བར་མི་གཡོ་མི་འཕྱུགས་པར་བལྟ་བ་སྟེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་སྣང་བ་ནི་བྱ་བ་གྲུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གཟིགས་སྟངས་སུ་བཤད་དོ། །ལྟ་སྟངས་འདི་དག་ཀྱང་། འདས་རྗེས་དང་། ཕྲ་ཏིག་ལས་གསུངས་ཤིང་རླུང་རིག་གི་གནད་གལ་པོ་ཆེ་ཡོད་པས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མ་འཕྱུགས་པ་གལ་ཆེའོ། །མན་ངག་གཞན་ལས་མང་དུ་བཤད་ཀྱང་འདིར་མ་འདུས་པའི་གཟིགས་སྟངས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །གཟིགས་སྟངས་གང་ལ་ཡང་ཧ་ཅང་རྩོལ་བས་བསྒྲིམས་ཤིང་བསྡམས་པ་ནི། རླུང་བཙན་ཐབས་སུ་གཅུན་པས་གེགས་སུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དལ་བུས་བྱ་བ་གནད་ཀྱི་དམ་པའོ། །ལུས་ཀྱི་གནད་བསྟན་པའི་དུམ་བུ་སྟེ་དང་པོའོ།། །།