དྲུག་པ། འཇིག་པ་དང་སྟོངས་པ་བསྟན་པའི་ལེའུའི་འགྲེལ་པ།
དེ་ལྟར་གནས་པའི་བསྐལ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་མཐར་ཐུག་པ། དེ་ནས་འཇིག་པའི་བསྐལ་པ་བསྟན་པ་ནི། །གནས་པ་རྫོགས་ནས་དམྱལ་བའི་འཇིག་རྟེན་དུ། །གསར་དུ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་གང་ཡིན་པ། །འཇིག་པའི་ཐོག་མ་དང་པོ་དེ་ནས་འཇོག །འཇིག་པའི་བསྐལ་པ་ནི་གནས་པའི་རྒྱུན་གཞན་དུ་འཕོ་ཞིང་ཞིག་རལ་དུ་བྱེད་པ་སྟེ། བསྡུ་ན་སེམས་ཅན་བཅུད་དུ་སྣང་བ་རྣམས་འཇིག་པ་དང་། རྟེན་སྣོད་དུ་སྣང་བ་རྣམས་འཇིག་པ་གཉིས་སོ། །སེམས་ཅན་འཇིག་པ་ལ་བར་གྱི་བསྐལ་པ་བཅུ་དགུ་འདའ་ལ། སྣོད་འཇིག་པ་ལ་བར་གྱི་བསྐལ་པ་གཅིག་འདའོ། །བསྡོམས་པས་བར་བསྐལ་ཉི་ཤུ་ནི་འཇིག་པའི་བསྐལ་པ་
ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་རོ། །སེམས་ཅན་འཇིག་པ་ལ། སྒོ་དང་། གོ་རིམ་གཉིས་སུ་གནས་པ་ལས། དང་པོ་སེམས་ཅན་འཇིག་པའི་སྒོ་ནི་སྔར་སྨོས་པ་ལྟར། ཡར་སྐྱེ་བ་ཉི་ཤུ། མར་འགྲིབ་པ་ཉི་ཤུ་སྟེ། བཞི་བཅུས་རྫོགས་པས། བར་བསྐལ་ཉི་ཤུའི་མཇུག་རྫོགས་ནས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐ་མར་ཡར་སྐྱེ་བ་ན་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དག་ནས་འཆི་འཕོ་ཞིང་གསར་དུ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་བའི་ཚེ་ན་འཇིག་པའི་བསྐལ་པའི་མགོ་རྩོམ་པ་ཡིན་ནོ། །ཐ་མ་ཚེ་ལོ་བཅུ་པའི་ཚེ། མཚོན་ལ་སོགས་པས་ཤི་བ་དག་དམྱལ་བར་སྐྱེ་བར་གསུངས་ན། འཇིག་དུས་དམྱལ་བར་མི་འགྲོ་བ་ལས་རྒྱུ་འབྲས་འགྱུར་ཏེ་གནས་འགྱུར་ཐོབ་པའམ་ཅི་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ་དམྱལ་བར་འགྲོ་བའི་ལས་ཅན་དེ་དག་ཞིང་གཞན་གྱི་དམྱལ་བར་འགྲོ་ཡི། འདིའི་དམྱལ་བར་གསར་དུ་མི་ལྷུང་བས། དང་པོ་དམྱལ་བའི་གནས་སུ་གསར་དུ་མི་སྐྱེ་བ་ནས་མགོ་རྩོམ་པར་འཐད་པ་ཉིད་དོ། །ཇི་ལྟར་འཇིག་པའི་གོ་རིམས་ནི་དེའི་ཚེ། ལས་ཟད་རྣམས་ནི་མཐོ་རིས་སྐྱེ་འགྱུར་ཞིང་། །དམྱལ་མྱོང་ལས་མ་ཟད་རྣམས་གཞན་དག་གི། །དམྱལ་བ་རྣམས་སུ་འཕོ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན། །དེ་བཞིན་ཡི་དྭགས་དུད་འགྲོ་རྣམས་མཚུངས་ཏེ། །ངན་སོང་གསུམ་ན་སེམས་ཅན་མེད་པར་འགྱུར། །རྒྱུ་སྐྱེ་བའི་ས་པ་རྣམས་ཀྱི་ལས་ཅན་དག་གི་དམྱལ་བ་ལ་
སོགས་པ་དེ་ལྟ་ན། འབྲས་བུ་མྱོང་དུས་ཀྱི་དམྱལ་བ་པ་རྣམས་དམྱལ་བ་འཇིག་དུས་ཇི་ལྟར་བྱ། ཚེ་ནི་མ་རྫོགས་པའི་རིགས་ཅན་དག །བསད་ཀྱང་དུས་སམ་ལས་མ་ཟད་ཀྱི་བར་དུ་འཆི་བར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་ན་འདི་ལྟར་ཡིན་ཏེ། འཇིག་པའི་དང་པོ་དམྱལ་བ་ནས་རྩོམ་ལ། དེ་ན་སེམས་ཅན་འགའ་ཙམ་ཡང་མེད་པ་ན། དམྱལ་བའི་འཇིག་རྟེན་ཞིག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཡང་བྱ་རོག་འཕུར་བ་དང་ཏ་ལ་འགྱེལ་བ་དུས་མཉམ་པ་ལྟར། དམྱལ་བའི་ལས་ཟད་པ་རྣམས་ནི། དམྱལ་བ་ཞིག་ནས་གནས་གོང་མ་གང་གི་ལས་མྱོང་བར་ངེས་པ་དེར་སྐྱེ་སྟེ། ཁ་ཅིག་ཡི་དྭགས་སུ་སྐྱེ་ལ། ཁ་ཅིག་དུད་འགྲོ་དང་། མི་དང་ལྷ་ལ་སོགས་པར་སྐྱེའོ། །དམྱལ་བ་དེར་སྐྱེས་ནས་ཚེ་མ་རྫོགས་པ་རྣམས་ནི། དམྱལ་བ་འདི་འཇིག་དུས་བར་དེར་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་ལ། ཞིག་ནས་གཞན་གྱི་གནས་གང་ན་དམྱལ་བ་ཡོད་པ་དེར་སྐྱེ་བ་ཡིན་ཏེ། འཕགས་པ་རྒྱལ་བའི་ཡུམ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་པ་ལས། ཆོས་ཀྱིས་ཕོངས་པར་གྱུར་པའི་ལས་བསགས་པ་དེ་ནི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་ནས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་རྣམས་སུ་འདོང་བར་འགྱུར་རོ། །དེར་ཡང་མེས་སྡུད་པའི་བསྐལ་པ་འབྱུང་བ་དེའི་ཚེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཞན་གྱི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་རྣམས་སུ་འདོང་བར་འགྱུར་རོ། །དེར་ཡང་མེས་སྡུད་པའི་ཞེས་སོགས་གསུངས་སོ། །སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་
པོ་ནས་ཞེས་པ་ནི། ཡང་སོས་ནས་རབ་ཏུ་ཚ་བའི་བར། ཚ་བ་དང་གྲང་བའི་དམྱལ་བ་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བར་བསྟན་ལ། དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་རྣམས་ནི་པདྨ་ཆེན་པོ་ནས་མནར་མེད་དུ་སྐྱེས་ནས་སྡུག་བསྔལ་ལོ་ཞེས་པའོ། །དམྱལ་བ་ཞིག་མ་ཐག་ཡི་དྭགས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་འཇིག་པའི་མགོ་རྩོམ་ལ། སེམས་ཅན་འཕོ་ཚུལ་དོན་གཅིག་གོ། །དེ་ཞིག་མ་ཐག་ཏུ་དུད་འགྲོ་འཇིག་གོ། །དེ་ནས་མི་ལ་སོགས་པ་རིམ་པས་འཇིག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཡི་དྭགས་ཀྱི་རྩ་བའི་གནས། རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་གྱིི་འོག་དཔག་ཚད་ལྔ་བརྒྱ་ན་ཡོད་ལ། ཕྲན་འགའ་ཞིག་ལྷ་མིའི་གནས་ནའང་མཁའ་ལ་རྒྱུ་བར་ཡོད་དོ། །དུད་འགྲོ་ནི་བྱིངས་ཀྱི་གནས་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ན་ཆང་དར་མའི་སྦང་མ་ཙམ་ཡོད་ལ། ཁ་འཐོར་བ་ལྷ་མིའི་གནས་ནའང་ཡོད་དོ། །དམྱལ་བའི་གནས་གངས་ཏི་སེའི་འོག་ནས་དཔག་ཚད་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་ན་མནར་མེད་པའི་གནས་ཡོད་ལ། དེའི་སྟེང་ན་ཡར་གཞན་རྣམས་བརྩེགས་མར་ཡོད་ལ། གྲང་དམྱལ་བྱང་ན་འདབས་འབྱོར་དུ་ཡོད་ཅིང་། ཉེ་འཁོར་བས་ཚ་དམྱལ་རྣམས་བསྐོར་བའི་ཚུལ་དུ་ཡོད་ལ། ཉི་ཚེ་བ་ལ་ངེས་པ་མེད་དེ། ནམ་མཁའ་དང་། རི་དང་རྒྱ་མཚོའི་འགྲམ་ལ་སོགས་པར་ཡང་གནས་སོ། །དེ་ལ་དང་པོར་འཇིག་པའི་ཐ་སྙད་བཏགས་པ་ནི་རྩ་བའི་གནས་ལ་བརྩི་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་བྱིངས་ཀྱི་གནས་ན་ཡོད་པ་སྔར་འཇིག་ལ།
ཁ་འཐོར་བ་མཐོ་རིས་འཇིག་པ་དང་མཉམ་དུ་ཕྱིས་འཇིག་གོ། །དེ་ནས་མཐོ་རིས་ལའང་ཐོག་མར། མི་ཡི་འཇིག་རྟེན་གླིང་བཞིའི་འཇིག་ཚུལ་ཡང་། །སྒྲ་མི་སྙན་པ་རྩ་གསུམ་སྐྱེ་འགྱུར་ཞིང་། །གཞན་གསུམ་མཚུངས་པར་བསམ་གཏན་སྐྱེ་བ་ནི། །མི་ཞིག་སློབ་དཔོན་མེད་པར་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས། །བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ཐོབ་ནས་བསྒྲགས་པ་ནི། །དབེན་ལས་སྐྱེས་པའི་དགའ་བདེ་ཞི་བའོ། །ཞེས་སྒྲ་གླིང་གསུམ་བསྒྲགས་ཚེ་མི་རྣམས་ཀུན། །བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ཐོབ་ནས་ཤི་འཕོས་ཏེ། །འོད་གསལ་ལྷར་སྐྱེས་གླིང་རྣམས་སྟོངས་པར་འགྱུར། །མི་ཡི་འཇིག་རྟེན་གླིང་བཞི་འཇིག་པའི་ཚུལ་ནི། དེའི་ཚེ་འཛམ་བུའི་གླིང་གི་མི་གཅིག་གིས་རང་གི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ཐོབ་པའི་བསམ་གཏན་གཉིས་པའི་བར་དུ་རྫོགས་པར་བྱས་ཏེ་གནས་པ་ལས། དེ་ནས་ལངས་ཏེ་འདི་སྐད་དུ། དབེན་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་དང་ཞི་བ་ནི་འདི་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སྨྲས་པའི་སྒྲ་དེས་སྐད་ཅིག་ཡུད་ཙམ་ལ་འཛམ་བུའི་གླིང་དུ་ཚེགས་མེད་པར་ཁྱབ་བོ། །སྒྲ་དེ་ཐོས་མ་ཐག་ཏུ་གཞན་དག་གིས་ཀྱང་དེའི་རྗེས་སུ་བསླབས་པས་བསམ་གཏན་གཉིས་པའི་བར་དུ་རྫོགས་པར་བྱས་ཏེ་གནས་སོ། །དེ་ནས་སེམས་ཅན་དེ་དག་ཐོག་མའང་འོད་གསལ་གྱི་ས་མཚུངས་པའི་སེམས་ལས་ཆད་པའི་ཐ་མའང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ཐོབ་ནས་འོད་གསལ་གྱི་ལྷའི་རིགས་
སུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། གང་གི་ཚེ་འཛམ་བུའི་གླིང་ན་སེམས་ཅན་གཅིག་ཙམ་མ་ལུས་པ་དེའི་ཚེ། ཤར་གྱི་ལུས་འཕགས་གླིང་གི་མི་རྣམས་ཀྱང་འཛམ་བུའི་གླིང་པ་ལྟར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་ནུབ་ཀྱི་བ་གླང་སྤྱོད་ཀྱང་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་བྱང་གི་སྒྲ་མི་སྙན་པ་རྣམས་ནི་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་གྱི་ལྷར་སྐྱེ་བ་ཡིན་ཏེ། འདོད་པ་རྣམས་ལ་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གླིང་གསུམ་ནི་འདོད་པ་ལ་རང་བཞིན་གྱིས་སྐྱོ་བས་གོང་མར་སྐྱེས་སོ། །གླིང་ཕྲན་རྣམས་ནི་གཙོ་བོའི་གླིང་དང་འདྲ་སྟེ། གླིང་དང་གླིང་ཕྲན་རྣམས་སུ་མི་འགའ་ཡང་མ་ལུས་པ་དེའི་ཚེ་མིའི་འཇིག་རྟེན་ཞིག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་འདོད་པའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱང་འཇིག་པར་འགྱུར་ཏེ། མིས་བསམ་གཏན་ཐོབ་ནས་གོང་དུ་འོད་གསལ་གྱི་རིགས་སུ་སྐྱེས་པའི་ཚུལ། དེ་བཞིན་འདོད་ལྷས་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ཐོབ། །འོད་གསལ་སྐྱེས་ཚེ་འདོད་ཁམས་སྟོངས་ཞེས་བྱ། །འདོད་ལྷ་རིགས་དྲུག་འཇིག་པའི་ཚུལ་ཡང་རྒྱལ་ཆེན་རིས་བཞི་ནས་གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་ཀྱི་བར་དུ་ལྷ་གཅིག་གིས་བསམ་གཏན་ཐོབ་པའི་ཚུལ་བསྒྲགས་པ་ཐོས་པ་ལས་རྐྱེན་བྱས་ཏེ་བསྒོམས་པ་ལས། སྔ་མ་ལྟར་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ཐོབ་ནས་འོད་གསལ་གྱི་ལྷར་སྐྱེས་ཏེ། འདོད་ལྷ་ན་སེམས་ཅན་མེད་པ་དེའི་ཚེ་འདོད་ཁམས་ཞིག་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདོད་ཁམས་ཞིག་པའི་རྗེས་དྲང་
པོ། དེ་ནས་གཟུགས་ཁམས་འཇིག་པའང་དེ་བཞིན་ཏེ། །བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ཐོབ་པར་བསྒྲགས་པའི་སྒྲ། །ཐོས་ནས་བསྒྲུབས་པས་ཚངས་པའི་ལྷ་རྣམས་ཀུན། །འོད་གསལ་ལྷར་སྐྱེས་ཚངས་གནས་སྟོངས་པར་འགྱུར། །དེ་ནས་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་འཇིག་པའི་ཚུལ་ཡང་། ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་དེར་སེམས་ཅན་གང་ཡང་རུང་བས་རང་གི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ཐོབ་པའི་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ནས། རྗེས་ལ་སྔར་ལྟར་ཚིག་ཏུ་བརྗོད་པས། ཀུན་གྱིས་དེ་ལྟར་བསླབས་ཏེ་ཤི་འཕོས་ནས་འོད་གསལ་གྱི་ལྷར་སྐྱེས་ཏེ། ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་དུ་སེམས་ཅན་འགའ་ཡང་མེད་པ་དེའི་ཚེ་ཞིག་པའོ། །དེ་ལྟར་འགྲོ་བ་རྣམས་འཇིག་རྟེན་ན་གཅིག་ཀྱང་མེད་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་ཆར་ཡང་མེད། དེ་མེད་པས་ས་ཆེན་པོ་འདི་ལ་སྐྱེས་པའི་རྩྭ་དང་ཤིང་དང་སྨན་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་སྐམ་པར་འགྱུར་རོ། །བརྟེན་པ་སེམས་ཅན་ཞིག་པའི་འོག་ཏུ་རྟེན་གཞི་སྣོད་ཀྱང་རང་བཞིན་གྱིས་འཇིག་པའི་ཚུལ་ནི། བཅུད་ཞིག་པ། དེ་ནས་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་འཇིག་པ་ནི། །མེ་ཆུ་རླུང་གིས་བསྲེགས་བཤལ་འཐོར་བ་སྟེ། །ཐོག་མར་མེས་བསྲེགས་དེ་ནས་ཆུས་སྦྱངས། དེ་ནས་རླུང་གིས་ཀུན་ཏུ་གཏོར་བས་ཅི་ཡང་མེད་པར་ནམ་མཁའ་གཅིག་ཏུ་བྱེད་པའི་རིམ་པ་ལས། ཕྱོགས་དང་པོ་མེས་བསྲེགས་པའི་ཚུལ་ནི། ཉི་མ་གཅིག་གིས་རྩྭ་ཤིང་ནགས་ཚལ་
བསྲེགས། །གཉིས་ཀྱིས་ལྟེང་ཀ་ཆུ་ཀླུང་མ་ལུས་སྐེམ། །གསུམ་གྱིས་ཆུ་ཀླུང་ཆེན་པོ་ཐམས་ཅད་སྐེམ། །བཞི་ཡིས་མ་དྲོས་མཚོ་ཆེན་སྐེམ་པ་སྟེ། །ལྔ་ཡིས་རྒྱ་མཚོ་དཔག་ཚད་བརྒྱར་སྐེམ་ཞིང་། །རིམ་གྱིས་ཆུ་ཐིགས་གཅིག་ཀྱང་མེད་པར་བྱེད། །དྲུག་གིས་ས་ཆེན་གངས་རིར་བཅས་པ་བསྲེགས། །བདུན་གྱིས་རི་གླིང་གསེར་གྱི་ས་གཞིའི་བར། །ཐམས་ཅད་ལྷག་མ་མེད་པར་བསྲེགས་པ་ཡིན། །ཉི་མ་བདུན་དུ་ངེས་པ་ནི་བསྲེག་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་བདུན་ཡོད་པས་སོ། །དེ་ཡང་སེམས་ཅན་རྣམས་འཇིག་པར་འགྱུར་བའི་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་སྣོད་སྟོངས་པ་འདིར་ཉི་མ་གཅིག་པུ་འདི་ཉིད་ལན་མང་དུ་ཤར་བས་ས་ཆེན་པོ་འདི་ལ་སྐྱེས་པའི་རྩྭ་དང་ཤིང་ལ་སོགས་པ་སྐེམ་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ནས་ཡུན་རིང་མོ་ཞིག་འདས་ནས་ཉི་མ་གཉིས་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་བས། ལྟེང་ཀ་དང་ཆུ་རྒྱུན་ཕྲན་བུ་འབབ་པ་མ་ལུས་པ་སྐེམ་མོ། །དེ་ནས་རིང་ཞིག་ན་ཉི་མ་གསུམ་བྱུང་བས་ཆུ་ཀླུང་ཆེ་ཆུང་ཐམས་ཅད་སྐེམ་མོ། །དེ་བཞིན་དུ་བཞི་པས་མཚོ་ཆེན་པོ་མ་དྲོས་པ་སྐེམ་མོ། །ལྔ་པས་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ཟབས་སུ་དཔག་ཚད་བརྒྱར་སྐེམ་པ་ནས། ཉིས་བརྒྱ་དང་། བདུན་བརྒྱ་དང་། སྟོང་དང་། ཁྲི་དང་། བརྒྱད་ཁྲིའི་བར་དུ་སྐེམ་ཞིང་། མཐར་ཆུ་དཔག་ཚད་གཅིག་དང་། རྒྱང་གྲགས་ཕྱེད་དང་། བ་གླང་གི་རྨིག་རྗེས་ཙམ་ལུས་པར་སྐེམ་པ་ནས་ཐིགས་
པ་གཅིག་ཀྱང་མེད་པར་སྐེམ་མོ། །ཉི་མ་དྲུག་བྱུང་བས་ས་ཆེན་པོ་གངས་རི་དང་འབུར་བྱེད་ལ་སོགས་པའི་རི་བྲན་རྣམས་བསྲེགས་སོ། །ཉི་མ་བདུན་བྱུང་བས་རི་རབ་རི་བདུན་གྱིས་བསྐོར་བ་ལྕགས་རི་འཁོར་ཡུག་གསེར་གྱི་ས་གཞི་དང་བཅས་པ་བསྲེགས་ཏེ། མེ་དེ་དག་རབ་ཏུ་འབར་བས་མེ་ལྕེ་གཅིག་ཏུ་གྱུར་ཏེ། འཁྱིལ་ནས་འབར་བའི་ཀློང་གིས་རབ་ཏུ་མཆེད་པ་ལས། མར་གསེར་གྱི་ས་གཞི་དམྱལ་བའི་གནས་དང་བཅས་པ་བསྲེགས། ཡར་ལ་རླུང་གིས་གྱེན་དུ་སྦར་བས་འཁྱིལ་པའི་རྩེ་མོས་ཚངས་པའི་གཞལ་ཡས་ཁང་སྟོང་པ་རྣམས་བསྲེགས་ཏེ་འབར་རབ་ཏུ་འབར་ཀུན་ཏུ་རབ་ཏུ་འབར་བས་སྟོང་གསུམ་ཐམས་ཅད་བསྲེགས་ཤིང་འབར་བའི་མེ་ཀློང་གྱེན་དུ་འཁྱིལ་བས། འོད་གསལ་གྱི་ལྷ་གཞོན་ནུ་རྣམས་སྐྲག་པ་ལ། ལྷ་རྒན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ལོ་རྒྱུས་འཆད་དེ། ཀྱེ་གྲོགས་པོ་དག་མ་འཇིགས་ཤིག །མེ་ལྕེ་འདི་དག་ནི་སྔོན་ཡང་ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་བར་བྱུང་ནས་སྟོངས་ཏེ་ཞི་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་མི་སྣང་བ་ཡིན་པས་གནས་འདིར་གནོད་པ་མེད་དོ་ཞེས་དབུགས་འབྱིན་པ་ཡོད་དོ། །དེ་དག་གི་རིམ་པ་རྣམས་བསྡུས་པའི་ཚུལ་གྱིས་བསྟན་པ་ནི། འབར་བའི། མེ་དེས་དམྱལ་བའི་གཞིར་ཁྱབ་སྲེག་ཅིང་འབར། །གྱེན་དུ་རླུང་གིས་རབ་ཏུ་བསྐྱོད་པ་ཡིས། །ཚངས་པའི་གཞལ་མེད་ཁང་རྣམས་བསྲེགས་པ་ན། །འོད་གསལ་ལྷ་ཡི་བུ་རྣམས་སྔངས་ཤིང་སྐྲག །རྒན་པོ་དག་གིས་སྔོན་ཡང་
བྱུང་ཞེས་སྒྲོག །ཅེས་ལེགས་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་ཆུས་འཇིག་པའི་ཚུལ་ནི་བཤད་མ་ཐག་པའི་ཚུལ། དེ་ལྟར་མེ་ཡིས་ལན་བདུན་བསྲེགས་པའི་རྗེས། །མཁའ་ལས་ཆར་བབས་སྟོང་གསུམ་ཁྱབ་པ་ལས། །བསམ་གཏན་གཉིས་པ་མན་ཆད་ཞིག་པར་འགྱུར། །བསྲེགས་པའི་ཐལ་བ་ཆུ་དང་འདྲེས་པར་གནས། །དེ་ལྟར་མེས་བསྲེགས་པའི་རྗེས་ལ། སྟེང་གི་ནམ་མཁའ་ལས་ཆར་གྱི་རྒྱུན་གཉའ་ཤིང་ཙམ་དང་། གཤོལ་མདའ་ཙམ་བབས་པས་སྟོང་གསུམ་ཐམས་ཅད་ཁྱབ་ཅིང་། འབབས་པ་དེས་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་མན་ཆད་ལན་ཚྭ་ཆུར་ཞུ་བ་ལྟར་ཞུ་ནས་ཚིག་པའི་ཐལ་བ་རྣམས་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་གནས་སོ། །སེམས་ཅན་ནི་དེའི་སྔོན་རོལ་ཏུ་དགེ་རྒྱས་སུ་སྐྱེས་པའོ། །ཆུས་སྦྱངས་པ། དེ་ནས་རླུང་གིས་ཕྱོགས་བཅུར་གཏོར་བ་ཡིས། །བསམ་གཏན་གསུམ་པ་མན་ཆད་ཞིག་པར་འགྱུར། །རྡུལ་ཕྲན་ཆ་མེད་མཁའ་དབྱིངས་གཅིག་ཏུ་འཁྱིལ། །སྔར་གྱི་ཆུས་སྦྱངས་པའི་སྐྱོ་མ་དེ་དག་རླུང་གིས་ཕྱོགས་བཅུར་འཐོར་ཞིང་། བསམ་གཏན་གསུམ་པ་མན་ཆད་ཞིག་སྟེ། རྡུལ་ཕྲན་ཆ་ཤས་མེད་པར་སོང་བ་དག་ནམ་མཁའ་གཅིག་གི་ངང་ན་མི་མངོན་པར་འཁྱིལ་ནས་ཅི་ཡང་བལྟར་མེད་པའི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་གཅིག་ཏུ་གནས་སོ། །དེ་ལྟར་འཇིག་པ་དག་ཀྱང་མེས་ལན་བདུན་བརྒྱུད་མར་
འཇིག་ལ། དེའི་འོག་ཏུ་ཆུས་ལན་གཅིག་འཇིག་པར་འགྱུར་ཞིང་། མཇུག་ཏུ་རླུང་གིས་ལན་གཅིག་འཐོར་བ་ཡིན་ཏེ། མཛོད་ལས། མེ་ཡིས་བདུན་ནོ་ཆུ་ཡིས་གཅིག །མཇུག་ཏུ་རླུང་གིས་འཐོར་བ་ཡིན། །ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །བསམ་གཏན་དང་པོ་མན་ཆད་མེས་ལན་བདུན་དུ་འཇིག་པའི་བར་དུ། བསམ་གཏན་གཉིས་པ་མི་འཇིག་ལ། གཉིས་པ་ཆུས་འཇིག་དུས་གསུམ་པ་མི་འཇིག །གསུམ་པ་རླུང་གིས་འཇིག་དུས་བཞི་པ་མི་འཇིག་གོ། །དེ་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་སྟོབས་ཆེ་ཆུང་ལས་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་མེས་འཇིག་པའི་རྩེ་མོ་ནི་གཉིས་པ་སྟེ། དེ་མན་ཆད་བསྲེག་གི་ཡན་ཆད་ལ་གནོད་པ་མེད་དོ། །ཆུས་འཇིག་པའི་རྩེ་མོ་གསུམ་པ་སྟེ་དེ་མན་ཆད་འཁྲུ་བར་བྱེད་དོ། །རླུང་གིས་འཇིག་པའི་རྩེ་མོ་བཞི་པ་སྟེ། དེ་མན་ཆད་འཐོར་བར་བྱེད་དོ། །རྩེ་མོ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་དེའི་མཐར་སོན་པའི་མེ་ཆུ་རླུང་གིས་གནོད་པ་མེད་དོ། །རང་བཞིན་དུ་འཇིག་པའི་ལུགས་ཀྱིས། མཐོ་ཤོས་ལ་རྩེ་མོར་བྱས་ན། མེའི་རྩེ་མོ་དང་པོ། ཆུའི་རྩེ་མོ་གཉིས་པ། རླུང་གི་རྩེ་མོ་གསུམ་པ་ཡིན་ཡང་། དེའི་མཐར་སོན་ཡང་གནོད་པས་མི་བརྫི་བས་བརྟན་པ་སྲ་བ་རབ་རྩེ་མོ་ཞེས་བྱ་ཡིན་པར་འདོད་དོ། །འཇིག་དང་མི་འཇིག་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་དམ་འཐད་པ་དགོད་པ་ནི། དེ་ཡང་བསམ་གཏན་གསུམ་ན་རིམ་པ་བཞིན། །རྟོག་དཔྱོད་མེ་འདྲ་དགའ་བདེ་ཆུ་དང་འདྲ། །
དབུགས་ཀྱི་འབྱུང་རྔུབ་རླུང་དང་འདྲ་བ་སྟེ། །སྐྱོན་གསུམ་མཚུངས་ལྡན་འབྱུང་བ་གསུམ་གྱིས་འཇིག །བསམ་གཏན་དང་པོ་མན་ཆད་ན་རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་སྟེ། སེམས་དང་སེམས་བྱུང་གི་ཚོར་བ་མེ་དང་འདྲ་བ་ཡོད་པས། དེ་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་འབྱུང་བ་མེས་འཇིག་ལ། གཉིས་པ་ན་བསམ་གཏན་གྱི་དགའ་བདེ་བདུད་རྩིའི་ཆུ་རྒྱུན་ལྟ་བུ་ཡོད་པས་ཆུས་འཇིག་པ་དང་། གསུམ་པ་ན་དབུགས་འབྱུང་རྔུབ་གཡོ་འགུལ་རླུང་ལྟ་བུ་ཡོད་པས་རླུང་གིས་འཇིག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་འདོད་པའི་རགས་རླུང་ལྟར་མེད་དེ། ལུས་རགས་པ་རྩ་འདབ་ཅན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་བསམ་གཏན་རང་བཞིན་གྱིས་དྭངས་པའང་དེ་ཉིད་དོ། །འོན་ཀྱང་རྣམ་སྨིན་སྐྱེས་འབྱུང་བའི་རྡུལ་ཕྲན་དངས་པ་ལས་ཐོབ་པའི་ཆ་ཡོད་པས་དེ་དང་མཚུངས་པའི་དབུགས་རྒྱུ་བ་ཡིན་ནོ། །འདིའི་ཆོས་མཚུངས་པར་རྣལ་འབྱོར་པ་དག་ལ་འབྱུང་བའི་དགྲས་གནོད་པ་དང་། མི་གནོད་པ་ཡང་བསམ་གཏན་འདི་དག་གྲུབ་པ་དང་མ་གྲུབ་པ་ལས་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡིན་པ་ལ་དེང་སང་སེམས་སེམས་བྱུང་གི་རྟོག་པ་མ་འགགས་པར་རང་སོ་ན་ཡོད་ཅིང་། ཚོར་བ་དགའ་མི་དགའ་དང་། རླུང་རྒྱུ་བ་མ་དག་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དགོངས་པའི་ངང་ལ་གནས་པར་འདོད་པ་ནི། འཇིག་རྟེན་གྱི་བསམ་གཏན་ཡང་མ་གྲུབ་ན། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་གྲུབ་རེ་སྐན་ནོ། །
དེས་ན་ལུས་ཀྱི་གནད་ལས་རླུང་རྒྱུ་བ་རང་བཞིན་གྱིས་འཆིང་ལ། དེས་བསམ་གཏན་སྐྱེ་བ་ན་དགའ་བ་ཐོབ་ཅིང་། བྱུང་ཚོར་གྱི་འདུ་ཤེས་ནུབ་པས་སེམས་སེམས་བྱུང་གི་འཇུག་པ་ཞི་དགོས་པའི་གནད་འདི་ལ་ཐུག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་བསམ་གཏན་ལས་སུ་རུང་བས་དེའི་སྐྱོན་རྣམས་ཞི་བ་ན། སྤྱན་དང་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བ་ནི་འཐད་པའོ། །གོང་མ་མི་འཇིག་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་དགོད་པ་ནི། བཞི་པ་ན་མེད་གཞན་གྱིས་མི་འཇིག་ཀྱང་། །རང་གི་ལས་ཀྱིས་དེ་ནས་འཆི་འཕོ་སྣང་། །བསམ་གཏན་བཞི་པ་མེ་ཆུ་རླུང་གི་གནོད་པས་ཅིའི་ཕྱིར་མི་གནོད་ཅེ་ན། དེ་ལ་རྟོག་དཔྱོད་ཀྱི་འཇུག་པ་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་རགས་པ། བསམ་གཏན་ལ་རོ་མྱོང་གི་ཆགས་པ། གཡོ་བྱེད་རླུང་གི་རང་བཞིན་གསུམ་གྱི་སྐྱོན་གྱིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་མི་གཡོ་བས། སྐྱོན་གསུམ་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་འབྱུང་བས་མི་གནོད་དེ། ལྷ་སྦྱིན་གྱི་དགྲ་མེད་པ་དེ་ལ་དེའི་ལག་གི་མཚོན་གྱིས་མི་གནོད་པ་བཞིན། འོ་ན་འབྱུང་བ་ལྔ་ལས་གསུམ་གྱིས་འཇིག་ལ་གཉིས་ཀྱིས་མི་འཇིག་པ་ཅི་ཡིན་ཞེ་ན། ནམ་མཁའ་ནི་རགས་པ་གནོད་བྱ་དང་གནོད་བྱེད་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་མེད་པས། འཇིག་བྱེད་དུ་ཡེ་ནས་མེད་ལ། འཇིག་པ་གོ་འབྱེད་པ་དབྱིངས་ཀྱི་ཡུལ་གྱི་ཆར་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །སས་མི་འཇིག་པ་ནི། གཞིག་བྱའི་ཡུལ་དུ་སྐྱེས་ཀྱི་འཇིག་བྱེད་དུ་མ་སྐྱེས་པ་ཡིན་ཏེ། ས་ཡིས་མི་འཇིག་སྣོད་
ཀྱི་རང་བཞིན་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་། བསམ་གཏན་འཇིག་པའི་སྔོན་དུ་དེ་ཡི་ལྷ། །གོང་མར་སྐྱེ་བ་ཆོས་ཉིད་ལགས་པར་གསུངས། །དེ་ལྟར་འཇིག་པ་བར་བསྐལ་ཉི་ཤུའོ། །བསམ་གཏན་དེ་དག་འཇིག་པའི་སྔོན་དུ་དེ་ན་ཡོད་པའི་ལྷ་དེ་དག་གིས། གོང་མའི་སེམས་རང་བྱུང་དུ་ཐོབ་ནས་དགེ་རྒྱས་ལ་སོགས་པར་སྐྱེ་བ་ཆོས་ཉིད་དེ། ལུང་ལས། དགེ་སློང་དག་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་བསམ་གཏན་གྱི་གནས་དག་འཇིག་པའི་སྔོན་རོལ་ཏུ་ལྷ་དེ་དག་དགེ་རྒྱས་དང་འབྲས་བུ་ཆེ་བའི་བར་དུ་འཕོ་བ་ལྟར། དགེ་བ་བཅུ་ལེགས་པར་སྤྱོད་པ་དག་གི་ལུས་བོར་ཏེ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་གྱི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་སྐྱེ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལ་བསྐལ་པ་འཇིག་པར་མཐུན་སྣང་དུ་གྲུབ་པའི་གནོད་པ་མེད་ཀྱང་། རང་རང་གི་ལས་ཀྱིས་འཕོ་བས་རེ་རེ་པ་འཇིག་པར་ངེས་པའི་ཕྱིར་རྟག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །མདོར་ན་འཇིག་པའི་མགོ་བརྩམས་ནས། ཞིག་པར་གྱུར་པའི་བར་དུ་བར་བསྐལ་ཉི་ཤུ་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ། །དོན་བཞི་པ་སྟོངས་པའི་བསྐལ་པ་གཏན་ལ་དབབ་པ་ནི། དེ་ལྟར། ཞིག་ནས་སྟོངས་ཏེ་ནམ་མཁའ་གཅིག་གི་ངང་། །བར་བསྐལ་ཉི་ཤུའི་ཡུན་དང་མཉམ་པའོ། །དེ་ནས་ཡང་ཅིག་ཆགས་པའི་མགོ་རྩོམ་མོ། །དེ་ལྟར་ཞིག་ནས་བར་གྱི་བསྐལ་པ་ཉི་ཤུའི་ཡུན་ལ་སྟོངས་ནས་གནས་
སོ། །སྟོངས་པའི་དུས་ན་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའ་གཅིག་གི་རང་བཞིན་དུ་གནས་པ་ནི་འདུས་བྱས་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་དབྱིངས་སུ་གནས་པ་སྟེ། གཟུགས་སྐུ་ཆོས་སྐུའི་དབྱིངས་སུ་ཞི་བའི་མཚོན་བྱེད་དུ་བྱུང་བའོ། །སླར་ཡང་དེ་ཡི་འོག་ཏུ་རྡུལ་ཕྲན་འདུས་པ་ལས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཤིག་རྩོམ་པའི་མགོ་འཛིན་པར་འགྱུར་རོ། །མི་མཇེད་འདི་སྟོངས་པའི་འོག་ཏུ་མུན་པའི་བསྐལ་པ་དྲུག་ཅུར་ཆགས་འཇིག་སྟོངས་པ་དྲུག་ཅུ་འབྱུང་ལ། དེའི་འོག་ཏུ་བསྐལ་པ་སྐར་མ་ལྟ་བུ་ལ་སངས་རྒྱས་གྲངས་མེད་པ་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། ས་ཚིགས་འདིའི་ནམ་མཁའ་ལ་སྔོན་ཡང་འཇིག་རྟེན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་བྱུང་ཞིང་། མ་འོངས་པ་ཕྱི་མའི་མཐར་ཡང་ཆགས་འཇིག་གི་བསྐལ་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་འདི་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཕྱོགས་བཅུ་གཞན་ཡང་རྣམ་པ་མཚུངས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་ཆགས་པ་དང་། གནས་པ་དང་། འཇིག་པ་དང་། སྟོངས་པ་བཞིའི་བར་རྣམས་དུས་མཉམ་པས་བར་གྱི་བསྐལ་པ་ཉི་ཤུ་ཉི་ཤུ་མཚུངས་པར་ཡོད་པ་རྣམས་བསྡོམས་ཏེ། བརྒྱད་ཅུ་ལ་བསྐལ་པ་ཆེན་པོ་གཅིག་ཅེས་བྱ་བར་གྲགས་སོ། །ཚུལ་དེས་སྔོན་དང་ཕྱི་མའི་མཐའི་བསྐལ་པ་འཇལ་བ་དང་སངས་རྒྱས་འབྱུང་བའི་ཚོགས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་དུ་བསགས་པ་ལ་སོགས་པ་འཇལ་བར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ད་ནི་མཇུག་
བསྡུ་བས་སྲིད་པ་འདི་ལས་མྱུར་དུ་ཐར་དགོས་པར་གདམས་པ་ནི། བཤད་མ་ཐག་པའི་ཚུལ། དེ་ལྟར་ཕུན་ཚོགས་སྣང་བའི་འཇིག་རྟེན་ཀྱང་། །མི་བརྟན་མེད་པར་འགྱུར་བའི་སྐབས་ཡོད་ན། །སྲིད་ལ་དགའ་བའི་རང་བཞིན་དེ་སྤངས་ཏེ། །ཞི་བདེ་ཐར་པའི་བྱང་ཆུབ་བསྒྲུབ་པར་མཛོད། །བསྐལ་པ་དང་པོ་ལེགས་པར་ཆགས་ནས་གནས་པའི་སྐབས་ན་འཇིག་རྟེན་འདི་དག་རྣམས་རྣམ་པར་བཀྲ་ཞིང་སྐྱེ་བོ་མང་པོས་གང་བ་ཡིན་ཡང་མཐར་འཇིག་ཅིང་སྟོངས་པར་འགྱུར་བའི་ཚུལ་ལ་ལྟོས། ད་ལྟའི་སྣང་བ་དང་བདེ་བ་ཅུང་ཟད་ལ་ཆགས་པ་དག་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྣོད་དང་བཅུད་དུ་གྱུར་པ་རྣམས་མི་རྟག་ཅིང་འགྱུར་བའི་དཔེས་རང་གི་ཚེ་མི་རྟག་ཅིང་ཡུལ་ལ་མངོན་པར་སྐྱོ་བས། སྲིད་པར་དགའ་བ་རིང་དུ་སྤངས་ཏེ་ཐར་པ་དམ་པའི་ཆོས་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ་ཞེས་གདམས་པ་ཡིན་ནོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་ཡིད་བཞིན་རིན་པོ་ཆེའི་མཛོད་ལས། འཇིག་པ་དང་སྟོངས་པ་བསྟན་པའི་ལེའུ་སྟེ་དྲུག་པའི་རྒྱ་ཆེར་འགྲེལ་པའོ།། །།