བཤད་ཚུལ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

（6）བཤད་ཚུལ་ལ། ངོ་བོ། ངེས་ཚིག །(དཔེ།) དབྱེ་བ། དགོས་པ། གསུངས་པ་དངོས་དང་དྲུག་ལས། ༡ ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ངོ་བོ་ནི། གང་དགོས་རང་ལ་ཚང་བ། ༢ངེས་ཚིག་ནི། རང་སྣང་ལ་ཚང་ཞིང་གཞན་ལ་རག་མ་ལུས་པའོ། །༣ དཔེ་ནི། རྒྱལ་བློན་དམངས་གསུམ་གཅིག་ཏུ་ཚོགས་ནས་བཀའ་བགྲོས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། ལུང་(བཤད་རྒྱུད་)ལས། ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ངོ་བོ་དང་། །ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ངེས་ཚིག་དང་། །ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་དབྱེ་བ་དང་། །ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་དཔེ་རྣམས་བསྟན། །དང་པོ་ངོ་བོ་བསྟན་པ་ནི། །རྒྱུ་ཡི་ངོ་བོ་ཚོགས་པ་ཡིན། །དགོས་པ་རྒྱུ་རྐྱེན་ཚོགས་པར་སྦྱོར། །ཅི་ཕྱིར་ཕུན་སུམ་ཚོགས་ཟེར་ན། །མ་ཚང་མེད་པས་ཕུན་སུམ་ཚོགས། །ངེས་ཚིག་གཏན་ཚིགས་བཅས་པ་ཡིན། །དབྱེ་བ་གོང་དུ་བསྟན་པ་ཡིན། །དཔེ་ནི་རྒྱལ་བློན་དམངས་དང་གསུམ། །གང་ལ་གང་འཚམས་བཀའ་བགྲོས་བྱུང་། །དེས་མཚོན་ཕྱོགས་གཅིག་དཔེ་བསྟན་པའོ། །ཞེས་སོ། །༤ དབྱེ་ན་གསུམ་སྟེ། དེ་ལ་དབྱེ་ན་རྣམ་གསུམ་སྟེ། །ཆོས་སྐུའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་། །ལོངས་སྐུའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་། །སྤྲུལ་སྐུའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་། །ཆོས་སྐུའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི། །སྟོན་པ་འགྱུར་མེད་ཆོས་ཀྱི་སྐུ། །བསྟན་པ་མི་ནུབ་རྒྱལ་མཚན་ནི། །གསང་བའི་རིག་པ་རྒྱུད་ཆེན་ལྔ། །འདུས་པའི་འཁོར་ཚོགས་ཉིད་ལས་མི་གཞན་པའི། །རིགས་ལྔའི་བདེ་གཤེགས་འོད་དུ་འབར་བ་ལྔ། །བཞུགས་གནས་སྐྱེ་མེད་སྤྲོས་བྲལ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས། །དུས་ནི་འདས་དང་མ་བྱོན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྔོན་རོལ་ན། །རྟོག་མེད་སྟོན་པས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ཀྱིས་བཤད། །ལོངས་སྐུའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་ལྔ་ནི། །སྟོན་པ་རིགས་ལྔའི་བདེ་གཤེགས་ལྔ། །བསྟན་པ་གསང་བའི་རྒྱུད་ཆེན་ལྔ། །འཁོར་ནི་སེམས་དཔའ་སེམས་མའི་ཚོགས། །གནས་ནི་ཡེ་ཤེས་འོད་ལྔའི་ཀློང་། །དུས་ནི་དེ་རྣམས་རིག་པ་ཡུལ་ལ་ཤར་བའི་ཚེ། །ཚིག་དང་ཡི་གེའི་སྒོ་ནས་མི་འཆད་པར། །སྐུ་ཡི་ཆ་བྱད་སྒོ་ནས་སྟོན། །བདེ་གཤེགས་རྣམ་པར་སྣང་མཛད་ཀྱིས། །རིགས་བཞིའི་སངས་རྒྱས་འདུས་པ་ལ། །སྐུ་ཡི་རྒྱུད་ཆེན་གང་གི་ངོ་བོས་བཤད། །བཅོམ་ལྡན་རྡོ་རྗེ་མི་བསྐྱོད་པས། །རྡོ་རྗེ་སོགས། ཐུགས་ཀྱི་དགོངས་པ་ཡེ་ཤེས་རྣམ་ལྔར་གསལ། །བཤད་པ་མ་ཡིན་མཉན་པ་མིན། །གཙོ་བོའི་ཞལ་གཟིགས་ཐུགས་ཀྱི་དགོངས་པ་གསལ། །རང་གི་ངོ་བོས་ཏིང་འཛིན་དགོངས་པས་བཤད། །སྤྲུལ་པ་སྐུ་ཡི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལྔ། །སྟོན་པ་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་ལྔ། །བསྟན་པའི་སྙིང་པོ་གསང་བའི་རྒྱུད་ཆེན་ལྔ། །དེ་སོགས་ཕྱི་ནང་གསང་བས་བསྡུས་པ་རྣམས། །ཐུགས་ཀྱི་ཀློང་དུ་ཤེས་རབ་ཆེན་པོས་བཀྲོལ། །མགུལ་གྱི་བུམ་པར་ཡེ་ཤེས་རླུང་གིས་དྲིལ། །ཞལ་གྱི་ལྗགས་ལ་མ་འདྲེས་གསལ་བར་བཀྲམ། །ཚེམས་ཀྱི་བར་ནས་ཚིག་དོན་སོ་སོར་བཤད། །ཡན་ལག་དྲུག་ཅུའི་སྡེབས་སྦྱོར་ལེགས་པར་བཤད། །ཁྱུང་ཆེན་ལྡིངས་ཐབས་དོན་གྱི་སྤྱི་ཁོག་དབུབ། །སྟག་མོའི་མཆོངས་སྟབས་ལྟ་བུས་དཀྱུས་ཀྱི་ས་རྣམས་བཅད། །རུས་སྦལ་འགྲོས་ཀྱིས་ཚིག་གི་འབྲུ་རྣམས་གཞོམ། །སེངྒེའི་གདངས་སྐད་ཐེག་བརྒྱད་ཟིལ་གྱིས་གནོན། །གླག་མོས་གཟན་འཇུམ་དོན་གྱི་མན་ངག་དྲིལ། །འདུས་པའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འཁོར་ཚོགས་སངས་རྒྱས་རབས་བདུན་ལ། །ལྷ་གནས་གསུམ་དུ་བདུད་རྩིའི་ཆར་ཆེན་འབེབས། །པདྨ་བརྩེགས་པའི་གཞལ་ཡས་ཁང་ཆེན་དུའོ། །ཞེས་སོ། །སངས་རྒྱས་རབས་བདུན་ནི། རང་གིས་སྤྲུལ་ཏེ་འཁོར་དུ་སྣང་བ་ཡིན་གྱིས། ཐུན་མོང་བ་ལྟར་མ་ཡིན་ཏེ་དུས་འགལ་བ་དང་སྤྲུལ་སྐུ་གཅིག་གི་གདུལ་བྱར་གཅིག་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་སུ་སྣང་བ་ནི་བསྐལ་པ་དེ་དག་གི་མཚན་གྱིས་འདུལ་བ་ལ་དགོངས་ནས། དོན་གྱི་དགོངས་པ་གཅིག་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་སྤྲུལ་པ་ཡིན་ནོ། །༥ དགོས་པ་ཡང་། སྟོན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྨོས་པའི་དགོས་པ་ནི། །གང་ཟག་རིག་བཅོས་མ་ཡིན་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱིས་གསུངས། །མི་བསླུ་བདེན་པའི་གཏན་ཚིགས་དག་ཏུ་འགྱུར། །བསྟན་པ་ཕུན་ཚོགས་སྨོས་པའི་དགོས་པ་ནི། །བབ་ཅོལ་མ་ཡིན་དོན་དང་ལྡན་པ་ཡིད་ཀྱང་ཆེས། །འདུས་པའི་འཁོར་ཚོགས་སྨོས་པའི་དགོས་པ་ནི། །ཀུན་གྱི་ཐུན་མོང་མ་གྱུར་དང་། །ངེས་པར་སྟོན་པས་གསུངས་པར་ཡིད་ཀྱང་ཆེས། །གནས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་དགོངས་པའི་དགོས་པ་ནི། །གཞན་དུ་བསྟན་པའི་སྙིང་པོ་མ་གསུང་བར། །ངེས་པའི་གནས་དེར་གསུངས་པར་ཡིད་ཀྱང་ཆེས། །དུས་ཀྱི་ཕུན་ཚོགས་སྨོས་པའི་དགོས་པ་ནི། །སྔ་ཕྱིར་མ་བསྐལ་དུས་ཚོད་ཟིན་པར་ཡིད་ཀྱང་ཆེས། །ཞེས་སོ། །༦ གང་གསུངས་པ་དངོས་ནི། སྙིང་པོའི་རྒྱུད་ལྔ། མན་ངག་གི་རྒྱུད་བཞི། ཡང་བྱེད་པའི་རྒྱུད་བཞི། ཡན་ལག་གི་རྒྱུད་གསུམ་སྟེ། གནས་བཅུ་དྲུག་རྣམ་གྲངས་ཉི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཤུ་རྩ་གཉིས་དང་བཅས་པ་ནི། རྒྱུད་ལས། པདྨ་འཁྱིལ་བ་སྐུ་ཡི་རྒྱུད་ཆེན་ནི། །ཕྱི་ནང་གསང་བའི་དོན་ཁྲིགས་མ་ནོར་བར། །གནས་ལུགས་འཁྲུལ་ལུགས་འཁྲུལ་པ་བཟློག་ཐབས་རྣམས། །བརྒྱུད་པ་གསུམ་གྱི་སྤྱི་ཁོག་དོན་ཕུབ་ལ། །རིན་ཆེན་བསྟར་ལ་རྒྱུས་པ་བཞིན་དུ་བཤད། །རྡོ་རྗེ་རྩེ་མོ་འདུས་པ་གསུང་གི་རྒྱུད། །རྒྱུད་ཀུན་སྤྱི་ཁོག་དོན་བཤད་མ་ནོར་བར། །གྱི་ལིང་སྒྲོག་བཀྲོལ་སྒོ་ལྕགས་ཕྱེ་བ་བཞིན། །རྒྱུད་རྣམས་ཀུན་གྱི་དགོངས་པ་བཀྲོལ་ཏེ་བཤད། །རིན་ཆེན་སྤུངས་པ་ཐུགས་ཀྱི་རྒྱུད་ཆེན་ནི། །ལྟ་བ་སྤྱི་ཁོག་མ་ནོར་དོན་གྱི་ཁོག་བསྡེབས་ལ། །བྱ་བཙལ་མེད་པར་ཁྱུང་ཆེན་ལྡིངས་ལྟར་བཤད། །ཡོན་ཏན་རྒྱུད་ཆེན་བྱམས་པ་བརྩེགས་པ་ནི། །ཡོན་ཏན་འབྱུང་ཚུལ་སྤྱི་ཁོག་ཀུན་བསྡེབས་ལ། །མ་འདྲེས་རྫོགས་པའི་མཆོད་རྟེན་ལྟ་བུར་བཤད། །ཕྲིན་ལས་རྒྱུད་ཆེན་མཁའ་གསལ་ཉི་མ་ཡང། །དབྱེར་མེད་ཕྲིན་ལས་སྤྱི་ཁོག་ཀུན་བསྡེབས་ལ། །གོལ་སྒྲིབ་སྐྱོན་མེད་ཡོངས་སུ་རྒྱས་པར་བཤད། །ཡེ་ཤེས་བླ་མ་མན་ངག་རྒྱུད་ཆེན་ནི། །ལྟ་བའི་ངོ་བོ་རང་ལ་སྦྱར་བྱས་ལ། །མཚན་མའི་དངོས་པོ་ཟིལ་གྱིས་མནན་ཏེ་བཤད། །ལྟ་བ་གནད་གཅོད་འཁོར་བ་དོང་སྤྲུགས་ནི། །སྒྲ་བདུན་བརྡའ་བདུན་དོན་གྱི་ཁོག་བསྡེབས་ལ། །དོན་གནད་གཅོད་ཅིང་རང་ས་ཟིན་པར་བཤད། །རྨ་བྱ་མཇིང་བསྣོལ་བསྒོམ་པའི་མན་ངག་ནི། །དགོངས་པ་བསྒོམ་པའི་སྤྱི་ཁོག་ཀུན་བཀྲོལ་ལ། །བསྒོམ་དུ་ཡོད་མེད་བློ་དང་འཚམས་པར་ནི། །དོན་གྱི་ཁོག་བསྡེབས་ཁྲིགས་སུ་མཐུན་པར་བཤད། །གཟུགས་སྐུའི་མན་ངག་རྒྱུད་ཆེན་འོད་ཟེར་ཅན། །ཡེ་ཤེས་སྐུ་ཡིས་སྤྱི་ཁོག་མཐའ་བཀྲོལ་ཏེ། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གནས་ལུགས་སྣང་ལུགས་མ་ནོར་དོན་གྱིས་བཤད། །རྒྱུད་ཀྱིས་བུ་བཞི་མ་བཞིས་དོན་གྱི་གནད་གཅོད་དེ། །རང་རང་མ་ཡི་དོན་སྙིང་ཕྱུང་ལ་བཤད། །ཡེ་ཤེས་གསང་འཁོར་རྒྱུད་ཀྱི་ལྡེའུ་མིག་ནི། །ཐམས་ཅད་བཀྲོལ་ཏེ་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ལ་བཤད། །དགོངས་པ་ཀུན་འདུས་མན་ངག་རྒྱུད་ཆེན་ནི། །ཕྱི་ནང་གསང་བའི་མན་ངག་ཀུན་བཀྲོལ་ལ། །བརྡའ་སྒྲ་ངེས་པའི་མན་ངག་གསུམ་དུ་བཀྲོལ་ལ་བཤད། །ཀུན་གྱི་མཛོད་གྱུར་སེམས་ཕྱོགས་ཆེན་པོའི་རྒྱུད། །བཤད་ལུགས་རྣམ་བཞིས་དོན་གྱི་ཁོག་ཕུབ་ལ། །སྦྱོར་བ་རྣམ་བཞིའི་ཐོག་ཏུ་ཕེབས་པར་བཤད། །རྒྱུད་ཀྱི་སྙིང་པོ་རྡོ་རྗེ་མཁའ་འགྲོ་མ། །དབང་ཆེན་རབ་རྫོགས་དོན་གྱི་ཁོག་ཕུབ་ལ། །སྒྲ་དང་དོན་གྱི་དགོངས་པའི་མཐའ་བཀྲོལ་ཏེ། །ད་ལྟ་འབྲས་བུ་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་བཤད། །རྒྱུད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་འཇམ་དཔལ་རྣམ་བཞི་པོས། །ཕྱི་ནང་གསང་བའི་རྒྱུད་ཀྱི་དོན་བཀྲོལ་བ། །མ་འདྲེས་གསལ་བའི་དོན་དུ་སྦྱར་ལ་བཤད། །མན་ངག་དོན་གྱི་ཏི་ཀ་རྣམ་པ་བཞི། །དོན་གྱི་མཚན་ཉིད་རྣམ་བཞིས་ཁོག་ཕུབ་ལ། །ངོ་སྤྲོད་རྒྱས་དང་བསྡུས་པས་དོན་སྦྱར་ཏེ། །སྐད་ཅིག་གསུམ་དང་གཅིག་གིས་གྲོལ་བར་བཤད། །རིན་ཆེན་ཕྲེང་བ་ལུང་གི་རྒྱལ་པོ་ནི། །ལོ་རྒྱུས་དགོངས་པ་ལུང་གིས་སྦྱར་བྱས་ལ། །མན་ངག་མ་ལུས་དོན་གནད་བཅད་དེ་བཤད། །ཅེས་སོ། །གཉིས་པ་ལུང་ལ་ལྔ་ལས་ངོ་བོ། ངེས་ཚིག །དབྱེ་བ། དཔེ། བཤད་ཐབས་ཏེ། ཀུན་གསལ་ལས། རིགས་ཀྱི་བུ་ལུང་གི་ངོ་བོ་ནི། ༧༢ འདམ་གྱི་ཕུར་པ་ལྟ་བུའོ། །ཞེས་དང་། ལུང་རྣམས་ཆེ་བ་ལྔས་བཤད་དེ། །ལུང་གི་ཡིད་ཆེས་ཆེ་བའོ། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཞེས་སོ། །གསུམ་པ་མན་ངག་ལའང་དེ་བཞིན་དང་སྙིང་པོ་བཅས་དྲུག་ཏེ། བཤད་རྒྱུད་ལས། མན་ངག་དོན་གྱི་ངོ་བོ་དང་། །རྗེ་བློན་དམངས་དང་འདྲ་བར་བསྟན། །ཞེས་སོ། །སྙིང་པོ་ནི། སྐུ་དང་གསུང་དང་ཐུགས་རྒྱུད་གསུམ། །སྙིང་པོ་གསུམ་དུ་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་དང་། ཕྱུང་ལུགས་ནི། དཔེ་མ་ནོར་བ་སྣང་བ་མཐའ་ཡས་ཀྱི་ཐུགས་ལས་ཤེལ་གྱི་མཆོད་རྟེན་སྤྲོས་པ་སྐུའི་མཛོད་ནས་ཕྱུང་སྟེ་བརྡའ་མཚོན། རྟགས་མ་ནོར་བ་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་སྒྲོན་མ་མི་བསྐྱོད་པའི་སྤྱན་ལས་སྤྲོས་པས་ཤན་སྦྱར། དོན་མ་ནོར་བ་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོའི་དབྱིངས་ལས་ཕྱུང་སྟེ་གནས་ལུགས་རང་ངོ་སྤྲད། སྐུ་ལས་དཔེ་བྱུང་། གསུང་ལས་ཚིག་སྤྲོས། ཐུགས་ལས་དོན་སྦྱར་ཏེ། དཔེ་དོན་རྟགས་གསུམ་དུ་མན་ངག་གི་སྙིང་པོ་ཕྱུང་བའོ། །བཤད་ཐབས་ལ་ལྔ་སྟེ། ཀུན་གསལ་ལས། མན་ངག་དོན་གྱི་བཤད་ལུགས་ནི། ༢༣རིན་ཆེན་སྦུབས་སུ་གྲུབ་མཐའ་རྫོགས་པར་བསྟན། ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་རྒྱུད་ལུང་མན་ངག་གསུམ་འཛོམས་ན་འདོད་པའི་དོན་རྣམས་འབད་མེད་དུ་འགྲུབ་པར་གདོན་མི་ཟ་བས། འདིར་ཐེག་ཀུན་རྩེ་མོའི་བགྲོད་བྱ་མཐར་ཐུག་པ་ལའང་སྤྲོས་བཅས་སྤྲོས་མེད་ཤིན་ཏུ་སྤྲོས་པ་མེད་པར་དབང་པོ་ཐ་དང་འབྲིང་རབ་ལ་རྒྱུད་ལུང་མན་ངག་གི་མཚན་ཉིད་ཀུན་ཚང་དུ་བསྟན་པས་ཁྱད་པར་འཕགས་སོ། །