རང་གི་གྲུབ་མཐའ་བཤད་པ་ལ།
སྣང་བ།
[༣] གསུམ་པ་རང་གི་གྲུབ་མཐའ་བཤད་པ་ལ། སྣང་བ། སྦུབས། སྤྱན། མཚོན་དཔེ། མུ་བཞི། བརྒལ་ལན་དང་དྲུག་ལས། དང་པོ་ལའང་བཞི་སྟེ། སྣང་བའི་ངོ་བོ་ནི། རིག་པའི་རང་གདངས་སུ་ཤར་བ། ངེས་ཚིག །འགག་མེད་ཡུལ་དུ་མཐོང་བ། དབྱེ་ན། བཞི་དང་། གསུམ་དུ་དབྱེ་བ་གཉིས་སོ། །བཞིར་དབྱེ་ན་འགྲོ་དྲུག་ཞེན་པའི་སྣང་བ་བདེ་སྡུག་སྣ་ཚོགས་རྒྱུ་འབྲས་བློ་ཡི་སྣང་བ་གྲུབ་མཐའ་སོ་སོ། རྟོགས་ལྡན་དོན་གྱི་སྣང་བ་རྒྱན་ཤར། ཀུན་ཏུ་བཟང་པོའི་སྣང་བ་གཞི་སྣང་ལྷུན་གྲུབ་བོ། །གསུམ་དུ་ཕྱེ་ན། མ་དག་འཁྲུལ་པའི་སྣང་བ་རིགས་དྲུག་སོ་སོ། དག་པ་འཇིག་རྟེན་གྱི་སྣང་བ་ས་ཆུའི་སྣང་ཆ་སོགས། ཡང་དག་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་ལྷུན་གྲུབ་གཞི་སྣང་། དཔེ་ནི། ཉི་མ་དང་མར་མེའི་རང་གདངས་ལ་འོད་གནས་ལྟ་བུ་སྟེ། བཤད་རྒྱུད་ལས། སྣང་བའི་ངོ་བོ་ངེས་ཚིག་དང་། །དབྱེ་བ་སོ་སོའི་དཔེ་རུ་བཤད། །དང་པོ་དབྱེ་བ་རྒྱས་བསྡུས་གཉིས། །རྒྱས་པ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་བཞི། །འགྲོ་དྲུག་ཞེན་པའི་སྣང་བ་དྲུག །རྒྱུ་འབྲས་བློ་ཡི་སྣང་བ་བཅུ། །རྟོགས་ལྡན་དོན་གྱི་སྣང་བ་གཅིག །དབྱེར་མེད་ཀུན་བཟང་སྣང་བ་བཞི། །བསྡུས་པའི་སྣང་བ་རྣམ་པ་གསུམ། །མ་དག་འཁྲུལ་པའི་སྣང་བ་དང་། །དག་པ་འཇིག་རྟེན་སྣང་བ་དང་། །ཡང་དག་ཡེ་ཤེས་སྣང་བའོ། །དང་པོ་རྒྱས་པར་བཤད་བྱ་བ། །འགྲོ་དྲུག་ཞེན་པའི་སྣང་བ་དྲུག །ཤེས་བྱའི་དཀྱིལ་འཁོར་མ་འགགས་པའི། །སྣང་བའི་དངོས་པོ་འདི་ཉིད་ལ། །དམྱལ་བས་ཚ་གྲང་གཉིས་སུ་མཐོང་། །ཡི་དྭགས་གསུམ་ལ་སྣང་བ་གསུམ། །ཕྱི་ནང་སྤྱི་མཐུན་སྣང་བའོ། །ཕྱི་
ཡི་ཟས་ལ་རྣག་ཁྲག་དང་། །གོས་ལ་ཚེར་མ་ལྟ་བུའོ། །གཅིག་ལ་ཟས་སྣང་སྲུང་མས་བསྲུངས། །གཅིག་ལ་བསྲུང་མེད་ཟོས་པས་དུག །དེ་ནི་ཡི་དྭགས་གསུམ་ལ་སྣང་། །བྱོལ་སོང་གཉིས་ལ་སྣང་བ་གཉིས། །བྱིང་ན་གནས་ལ་མུན་པ་དང་། །ཁ་འཐོར་རྣམས་ལ་གྱེན་ཐུར་སྣང་། །བཟའ་བཏུང་མ་འགགས་ཐད་ཀར་སྣང་། །མི་ལ་སྣང་བ་འདི་ཉིད་དེ། །ཡུལ་དང་ས་ཕྱོགས་ཁྱིམ་ལ་སོགས། །ལྷ་མ་ཡིན་ལ་གོ་མཚོན་སྣང་། །ལྷ་ལ་རིན་ཆེན་བདུད་རྩིར་སྣང་། །བློ་སྣང་ཞེན་པའི་བག་ཆགས་ཡིན། །རྒྱུ་འབྲས་བློ་ཡི་སྣང་བ་བཅུ། །མུ་སྟེགས་རྟག་པའི་སྣང་བ་ཡང་། །རྟག་པའི་དངོས་པོ་འདི་ལས་གཞན་མི་སྣང་། །མུ་སྟེགས་ཆད་པའི་སྣང་བ་ཡང་། །འདི་ཡོད་ཕྱི་མ་མེད་པ་སྟེ། །སྣང་བ་འདི་ཉིད་གློ་བུར་བྱུང་བ་ལ། །ཞིག་པས་འབྱུང་ལྔའི་ངང་དུ་ཞ། །མེད་ཆར་སྣང་བ་གཞན་མི་སྣང་། །ཉན་ཐོས་གཡག་རྔ་ནེའུ་སིང་དང་། །གོང་བུ་ཆ་ཤས་མེད་པར་བལྟ། །གཟུང་འཛིན་ཆོས་ཀྱི་བདག་ཏུ་སྣང་། །རང་རྒྱལ་གོང་མཐུན་ཕྱོགས་གཅིག་སྟོང་། །ཕུང་པོ་ཁམས་ལ་ཕྱོགས་གཅིག་བདག་མེད་པའོ། །མདོ་སྡེ་དོན་དམ་སྟོང་པ་ཉིད། །ཀུན་རྫོབ་སྒྱུ་མ་ཙམ་དུ་སྣང་། །གསང་སྔགས་ཕྱི་ནང་གཉིས་པོ་དང་། །དོན་དམ་མདོ་སྡེར་མཐུན་པ་ལ། །ཀུན་རྫོབ་སྣང་བ་སོ་སོར་མཐོང་། །ཀྲཱ་ཡས་རིགས་གསུམ་རྗེ་འབངས་མཐོང་། །ཨུ་པས་ལྷ་དང་དཔོན་གཡོག་མཐོང་། །ཡོ་གས་སྤུན་དང་གྲོགས་པོར་མཐོང་། །མ་ཧཱས་ཕུང་པོ་ལྷར་སྣང་མཐོང་། །ཨ་ནུས་དབྱིངས་དང་ཡེ་ཤེས་མཐོང་། །ཀུན་གྱིས་རྒྱུ་འབྲས་མ་སྤངས་མཐོང་། །དངོས་པོར་མི་བདེན་བློ་ལ་
སྣང་། །རྒྱུ་འབྲས་བློ་ཡི་སྣང་བ་ཡིན། །རྟོགས་ལྡན་དོན་གྱི་སྣང་བ་ནི། །རྫོགས་ཆེན་རྟོགས་པའི་སྣང་བ་ཡིན། །ཐམས་ཅད་ཆོས་སྐུའི་ངོ་བོར་མཐོང་། །ཀུན་ཏུ་བཟང་པོའི་སྣང་བ་ནི། །གོང་མ་དང་མཚུངས་གཉིས་མེད་སྣང་། །ཐོག་མའི་གཞི་སྣང་འདུག་ཚུལ་ཡིན། །བསྡུས་པས་སྣང་བ་རྣམ་པ་གསུམ། །མ་དག་འཁྲུལ་སྣང་རིགས་དྲུག་ཡིན། །དག་པ་འཇིག་རྟེན་སྣང་བ་ས་བཅུའི་བྱང་སེམས་ཡིན། །ཡང་དག་ཡེ་ཤེས་སྣང་བ་གཞི་སྣང་གོང་དུ༷་{དང༵་}མཚུངས། །སྣང་བའི་དབྱེ་བ་རྒྱས་བསྡུས་བསྟན་པའོ། །སྣང་བའི་ངོ་བོ་བསྟན་པ་ནི། །དབྱེ་བའི་ཁོང༷ས་{གོ༵ང་}ནས་བསྟན༷་{ཤེ༷ས་}པར་གྱིས། །ཞེས་དང་། ཡང་དག་ངེས་པའི་ངོ་བོ་ནི། །ཆོས་ཉིད་གདངས་དང་སྣང་བ་དག་གི་ངེས་ཚིག་ནི། །འགག་མེད་ཡུལ་དུ་མཐོང་བས་སྣང་བར་བརྟགས། །དཔེ་ནི་དབྱེ་བའི་ཁོངས་སུ་བསྟན། །འདི་རུ་ངེས་པའི་དཔེ་བསྟན་པ། །ཉི་མ་དག་ལ་ཟེར་སྣང་དང་། །མར་མེ་དག་ལས་འོད་སྣང་བཞིན། །སྣང་ཞིང་རང་གི་གདངས་ལ་བཞུགས། །དེ་བཞིན་ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོ་ལས། །ཡེ་ཤེས་རང་གདངས་ཟང་ཐལ་སྣང་། །ཡེ་ཤེས་རང་གི་གདངས་ལ་བཞུགས། །ཆོས་ཉིད་དག་པའི་དཔེ་བསྟན་པ། །མེ་ལོང་ལ་སོགས་བཞིན་སྣང་ལྟར། །ཞེས་སོ། །
སྦུབས།
གཉིས་པ་སྦུབས་ལ་བཞི་སྟེ། སྔ་མ་ལས། སྦུབས་ཀྱི་ངོ་བོ་ངེས་ཚིག་དང་། །དབྱེ་བ་མཐུན་པའི་དཔེ་ཡིས་བཤད། །དབྱེ་ན་རྣམ་པ་བ༷ཅུ་{གསུ༵མ་}ཡིན་ཏེ། །རིན་ཆེན་སྦུབས་དང་འོད་ཀྱི་སྦུབས། །བག་ཆགས་སྦུབས་དང་གསུམ་དུ་བསྟན། །
དང་པོའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་ནི། །ཆོས་སྐུ་ཟང་ཐལ་འགྱུར་བ་མེད། །འགག་མེད་ཀུན་གསལ་ཡེ་ཤེས་སྐུ། །ཕྱོགས་གཅིག་མཚོན་པ་མན་ཤེལ་བཞིན། །ཞིབ་ཏུ་གོང་བསྟན་གཞི་སྣང་བཞིན། །རིན་ཆེན་སྦུབས་ཏེ་ཆོས་སྐུ་ཡིན། །བར་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་ནི། །འགག་མེད་ཡེ་ཤེས་འོད་ཀྱི་སྐུ། །སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་མཚན་འཆང་བ། །ཚོམ་བུའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཆེན་པོ་ལྔ། །གསལ་འཚེར་ལྷུན་སྡུག་གཟི་བརྗིད་ལྡན། །འོད་ཀྱི་སྦུབས་དེ་ལོངས་སྐུ་ཡིན། །ཐ་མའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་ནི། །བག་ཆགས་རྣམ་བཞི་ཡོངས་རྫོགས་པ། །ཕུང་པོ་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་བཅས། །ཚོགས་བརྒྱད་སེམས་དང་བཅས་པ་ནི། །བག་ཆགས་སྦུབས་སུ་ང་ཡིས་བསྟན། །དེ་ལ་སྦུབས་གསུམ་ངོ་བོ་ནི། །གོང་བསྟན་སྐུ་གསུམ་ཡིན་པར་བཤད། །སྦུབས་ཞེས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་ནི། །བཞུགས་པའི་རྟེན་དུ་གྱུར་པའོ། །སྦུབས་ཞེས་བྱ་བའི་སྤྱི་ཚིག་ལ། །སོ་སོ་ངེས་པར་བསྟན་པ་ནི། །ཡོན་ཏན་ཀུན་འབྱུང་རིན་ཆེན་སྦུབས། །རང་བཞིན་མེད་པས་འོད་ཀྱི་སྦུབས། །ཆུ་ཟླ་མེ་ལོང་གཟུགས་བརྙན་དང་། །འཇའ་ཚོན་ལྟ་བུའི་དཔེ་ཡིས་བསྟན། །རྣམ་རྟོག་མཐུ་བརྟས་བག་ཆགས་སྦུབས། །ཞེས་སོ། །ཆོས་འདི་ཡི་གྲུབ་མཐའ་སྦུབས་གསུམ་པོ་འདི་ལ་བཅའ་བས་གནད་གལ་པོ་ཆེའོ། །
སྤྱན།
གསུམ་པ་སྤྱན་ལ་བཞི་སྟེ། བཤད་རྒྱུད་ལས། སྤྱན་གྱི་ངོ་བོ་དབྱེ་བ་དང་བཅས་པ་ནི། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱན་འབྱེད་པ་མེད་པ་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གསལ་བ་དང་། ཆོས་
ཀྱི་སྤྱན་རྟོག་པ་མེད་པར་རྣམ་པར་མཁྱེན་ཅིང་གསལ་བ་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་སྤྱན་རྟོག་པ་དང་བཅས་པས་རྣམ་པར་དཔྱོད་ཅིང་དོན་སོ་སོར་གསལ་བ་དང་། ལྷའི་སྤྱན་རྣམ་པར་དག་པ་བག་ཆགས་ཟད་པ་ལ་སྣང་བ་དང་། ཤ་ཡི་སྤྱན་རྣམ་པར་དག་པ་ཏིང་འཛིན་ལས་སུ་རུང་བ་ལ་སྣང་བ་དང་། ཆུ་བུར་གྱི་མིག་བག་ཆགས་ཀྱི་ལུས་ཅན་རྣམས་ལ་ཐུན་མོང་དུ་གསལ་བའོ། །ངེས་ཚིག་ནི་དོན་མཐོང་ཞིང་མ་འགགས་པར་གསལ་བས་ནའོ། །མཚན་ཉིད་ནི་སྤྱིར་སྒྲིབ་པ་དང་བྲལ་བའོ། །དཔེ་ནི་ཉི་མའི་སྙིང་པོ་ལྟ་བུའོ། །ཞེས་སོ། །
མཚོན་དཔེ།
བཞི་པ་དཔེ་ལའང་། ངོ་བོ། །དོན་མཚོན་པའི་བརྡའོ། །ངེས་ཚིག །ཕྱོགས་མཐུན་སྟོན་པས་དཔེའོ། །དབྱེ་ན། གཞིའི་དཔེ། རྩལ་གྱི་དཔེ། གྲོལ་བའི་དཔེ། གཉིས་མེད་ཀྱི་དཔེ་དང་བཞི། རྣམ་གྲངས་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་སྟེ། བཤད་རྒྱུད་ལས། རིགས་ཀྱི་བུ། བག་ཆགས་སྦུབས་ན་གནས་པའི་དཔེ་ནི། སེང་ཕྲུག་དང་ཁྱུང་ཕྲུག་ལྟ་བུའོ། །སྦུབས་འཕོ་བའི་དཔེ་ནི། བྱེ་ཕྲུག་སྒོ་ང་ནས་བྱུང་བ་དང་། སྦྲུལ་སྐོགས་པ་དང་བྲལ་བ་ལྟ་བུའོ། །འདིར་རྟོགས་པས་བར་དོ་ཆོད་པའི་དཔེ་ནི། སྔར་འདྲིས་པའི་མི་ཕྱིས་ངོ་ཤེས་ལྟ་བུའོ། །སྦུབས་འཕོ་ཁར་ཡེ་ཤེས་དང་མི་འབྲལ་བར་འགྲོགས་པའི་དཔེ་ནི། ཚང་མང་ནས་སྒྲོན་མེ་ཕྱིར་བཏོན་པས་ཚང་མང་མུན་པར་གྱུར་ཏེ། མིའི་ལག་པ་སྒྲོན་མེ་དང་མི་འབྲལ་བར་འགྲོགས་ཏེ་འགྲོ་སར་ཕྱིན་པ་ལྟ་བུའོ། །འཁྲུལ་པ་ལོག་པའི་དཔེ་ནི། གཉིད་སད་པ་ལྟ་བུའོ། །རྟོགས་པ་ཅན་འཆི་
ཁར་ནད་དང་རྐྱེན་གྱིས་དཀྲུགས་ཀྱང་མི་བརྗེད་པའི་གཟུངས་ཐོབ་སྟེ་ཤེས་རབ་ཕྱིས་འཆར་བའི་དཔེ་ནི། ཆུ་ཟླ་ལ་རྡོས་བརྒྱབ་པས་འཁྲུགས་ནས་མི་གསལ་ཀྱང་། ཆུ་དངས་འཕྲོར་གསལ་བ་ལྟ་བུའོ། །ཆོས་སྐུ་ལུས་ལས་མ་བྱུང་བར་ཡེ་ཤེས་སྔོན་རོལ་དུ་འཆར་བའི་དཔེ་ནི། ཉི་མ་ཤར་གྱི་ལ་ཁ་ན་འདུག་ཀྱང་འོད་ནུབ་རི་ལ་ཤར་བ་ལྟ་བུའོ། །སྐད་ཅིག་མའི་ཆོས་སྐུ་གསུམ་ནི་འཛིན་པར་བྱེད་པའི་ལྕགས་ཀྱུས་འོད་ལྔ་མ་བཟུང་བའི་གཟུང་བར་འགྱུར་བ་དང་། སྡུད་པར་བྱེད་པའི་དངས་མ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ། ཡེ་ཤེས་ཤར་བའི་ངང་དུ་ཐིམ་པ་དང་། མི་བརྗེད་པའི་གཟུངས། རྒྱུན་གྱི་ཐག་པ་དང་གསུམ་མོ། །སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་གྲོལ་བའི་དཔེ་ནི། སེངྒེ་མཆོངས་པ་ལྟ་བུ་དང་། བུམ་པ་ཆག་པས་མར་མེ་གསལ་བ་ལྟ་བུ་དང་། སྐར་མདའ་ནམ་མཁའ་ལ་རྒྱུག་པ་ལྟ་བུའོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གདངས་ལ་ཤེས་པ་མྱུར་བར་འཇུག་པའི་དཔེ་ནི། གསེར་གྱི་ཐུར་མ་ལྟ་བུའོ། །ཆོས་ཉིད་ལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་འཆར་བའི་དཔེ་ནི། ནམ་མཁའ་ལ་འཇའ་ཚོན་ཤར་བ་ལྟ་བུའོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་དཔེ་ནི། ཐོག་དང་དཔག་ཆེན་གྱི་མདའ་བཞིན་ནོ། །མངོན་པར་རྫོགས་པ་སངས་རྒྱས་པའི་དཔེ་ནི། ནམ་ལངས་པས་རི་ལུང་མེད་པར་གསལ་བ་ལྟ་བུའོ། །རྒྱ་མཚོ་ལ་གཟའ་སྐར་ཤར་བ་དང་ཆུ་ཟླ་ལྟ་བུའོ། །མ་རྟོགས་པ་ལ་དོན་སེམས་དངོས་སུ་མེད་པར་སེམས་ཕྱིས་༼བར་དོ་ནས་ལུས་དང་ཁ་དོག་མངོན་སུམ་མེད་པ་ལས་བྱས་སྣང་༽འཆར་བའི་དཔེ་ནི། ས་བོན་ལ་མྱུ་གུ་དངོས་སུ་མེད་ཀྱང་ཕྱིས་༼སྐྱེད་དུས་ལ་མྱུ་གུ་སྔོན་པོ་སྔོན་མེད་པར་༽འདུ་འབྱུང་བ་ལྟ་བུའོ། །སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ཡིས་དོན་བྱས་ནས་རང་དུ་གྲོལ་བའི་དཔེ་ནི། ཆུ་
བྲན་རྒྱ་མཚོར་འདུ་བ་ལྟ་བུ་དང་། ཉི་མ་ནུབ་ཀར་ཟེར་འདུ་བ་བཞིན་ནོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དཔེ་ནི། འཇའ་ཚོན་ནམ་མཁའ་ལ་ཐིམ་པ་ལྟ་བུའོ། །ཞིང་ཁམས་གཅིག་པ་ལ་རིགས་ཐ་དད་པའི་དཔེ་ནི། མར་མེ་མང་དུ་བཏང་བས་འོད་མི་བྱེད་པར་སྙིང་པོ་སོ་སོར་གསལ་བ་ལྟ་བུའོ། །རིག་པ་གཅིག་ལ་རྩལ་སོ་སོར་རྫོགས་པའི་དཔེ་ནི། ས་བོན་གཅིག་ལས་སྡོང་བུ་དང་ཡལ་ག་སོ་སོར་གྱེས་ཏེ་དེ་ལ་སྙེ་མ་སོ་སོར་བྱུང་བས་འབྲས་བུ་ནས་མང་པོ་རྫོགས་པ་བཞིན་ནོ། །རང་ས་ནས་རང་སར་གྲོལ་ཞིང་རང་སར་དབྱེར་མེད་གནས་པའི་དཔེ་ནི། ནམ་མཁའ་གུད་དུ་བཅད་པ་སླར་བཏང་བ་ལྟ་བུའོ། །མུ་བཞིའི་དཔེ་ནི། གཅིག་དང་ཐ་དད་ལས་གྲོལ་བ་གསེར་གྱི་སེར་པོ་ལྟ་བུའོ། །མ་གྲོལ་བ་སྨིག་རྒྱུ་ཆུ་ཟླ་ལྟ་བུའོ། །གྲོལ་བའི་མ་གྲོལ་བ་ཁམས་དང་བུམ་པ་ལྟ་བུའོ། །མ་གྲོལ་བའི་གྲོལ་བ་ཉི་མ་དང་འོད་ལྟ་བུའོ། །ཡེ་ཤེས་རང་ལ་གསལ་བ་རྟགས་ཀྱི་དཔེ་ནི། ཆང་འཐུངས་པས་ར་རོ་བ་ལྟ་བུའོ། །རྟོགས་པ་མེད་པར་བསྒོམས་པས་མི་གྲོལ་བའི་དཔེ་ནི། རི་མོའམ་ལྡེར་སོ་ལྟ་བུའོ། །རིན་པོ་ཆེའི་སྦུབས་ནས་དགོངས་པ་རང་གསལ་བ་ལས་གཞན་གྱིས་མི་གཟིགས་པའི་དཔེ་ནི། གནས་ཁང་ཡངས་པར་མཚན་མོ་ལ་མགྲོན་པོ་སྔ་ཕྱི་འཚོགས་ནས་ཉལ་བ་ལྟ་བུའོ། །དང་པོ་རིན་པོ་ཆེའི་སྦུབས་ལས་འཁྲུལ་པའི་དཔེ་ནི། བྱིས་པས་མེ་ལོང་དུ་རང་གི་བྱད་ཤར་བ་ངོ་མ་ཤེས་པར་གཞན་གྱི་བྱད་དུ་མཐོང་བ་ལྟ་བུའོ། །ཕྱིས་རིན་པོ་ཆེའི་སྦུབས་ནས་མི་འཁྲུལ་པའི་དཔེ་ནི། བྱིས་པས་ལུས་ཀྱི་མཐའ་རྫོགས་ནས་རང་གི་བྱད་ངོ་ཤེས་པ་ལྟ་བུའམ་
ལོ་ཐོག་ནས་སུ་སྨིན་ནས་ནང་པར་ལྗང་བུར་མི་འགྱུར་བར་བཞིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེ་ཡི་ངོ་བོ་ནི། སོ་སོའི་མཚོན་པའི་བརྡ་ཇི་བཞིན་པའོ། །དཔེ་ཡི་ངེས་ཚིག་ནི། ཕྱོགས་མཐུན་འདྲ་བའི་སྒོ་ནས་མཚོན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ནའོ། །དབྱེ་བ་ནི། གཞི་མཚོན་པའི་དཔེ་དང་རྩལ་མཚོན་པའི་དཔེ་གྲོལ་བ་མཚོན་པའི་དཔེ། གཉིས་མེད་མཚོན་པའི་དཔེའོ། །དགོས་པ་ནི། དོན་རྟོགས་པའོ། །ཞེས་སོ། །དཔེ་རྣམས་སིལ་བུར་གནས་ཀྱང་དོན་རླབས་པོ་ཆེ་སྟོན་པས་དོན་གལ་པོ་ཆེའོ། །
གྲོལ་བའི་མུ་བཞི།
ལྔ་པ་མུ་བཞི་ལའང་། ངོ་བོ་གཅིག་ཉིད་སྐབས་ཀྱིས་ཆོས་ལ་ལྟོས་ནས་གཅིག་ཐ་དད་གྲོལ་དུ་སྣང་བའོ། །ངེས་ཚིག་མུ་བཞིར་དབྱེར་ཡོད་པའོ། །དབྱེ་ན་དུས་དང་། གྲོལ་མ་གྲོལ་ཏེ་གཉིས་སོ། །དཔེ་ནི་སྔར་བསྟན་པ་བཞིན་ཏེ། བཤད་རྒྱུད་ལས། མུ་བཞིའི་ངོ་བོ་ངེས་ཚིག་དང་། །དབྱེ་བ་མཐུན་པའི་དཔེ་རྣམས་ཏེ། །དཔེ་ནི་གོང་བསྟན་ཤེས་པར་བྱ། །ངོ་བོ་དབྱེ་བ་བཅས་པ་ནི། །མུ་བཞི་རྣམ་པ་གཉིས་ཡིན་ཏེ། །དུས་དང་གྲོལ་བ་ལ་སོགས་བརྩི། །དང་པོ་དུས་ཀྱི་མུ་དབྱེ་ན། ལུས་ཀྱི་མཐའ་རྫོགས་པའི་དུས་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་རྩལ་རྫོགས་པའི་དུས་དང་། ལས་ཀྱི་མཐའ་ཟད་པས་ཆེ་བའི་ཡེ་ཤེས་རང་ལ་རྫོགས་པའི་དུས་དང་། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ལ་ཐུགས་རྗེའི་རྩལ་ཟད་པའི་དུས་སོ། །གྲོལ་བའི་མུ་བཞི་ནི། གཅིག་པ་དང་ཐ་པ་དད་ལས་གྲོལ་བའི་ཐིག་ལེ་དང་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་ཉིད་
ཐིག་ལེ་ཡིན་ལ། ཐིག་ལེ་ཉིད་ཀྱང་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་སུ་གསལ་བས་གཅིག་པ་དང་ཐ་དད་དུ་བརྗོད་པ་ལས་འདས་པའོ། །གཅིག་པ་དང་ཐ་དད་པ་ལས་མ་གྲོལ་བ་ནི། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་ནམ་མཁའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་གཉིས་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རང་བཞིན་དག་པའི་ནམ་མཁའ་ནི་ཁ་དོག་བཞི་དང་དབྱིབས་བཞིའི་བདག་ཉིད་ཅན་ནོ། །འབྱུང་བ་བཞིའི་རང་བཞིན་དག་ཀྱང་། བག་ཆགས་དང་མ་བྲལ་ཏེ། ངོ་བོ་རིག་མེད་སྟོང་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་སྐུ་ཐིག་ལེ་ཆེན་པོ་ནི། སྟོང་པར་མཐུན་ཡང་དེ་རྣམས་ལས་ལོག་པའོ། །དོན་དེས་གཅིག་པ་དང་ཐ་དད་པ་ལས་མ་གྲོལ་བའོ། །གྲོལ་བའི་མ་གྲོལ་བ་ནི། སེམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཏེ། གྲོལ་བ་ནི་གཞི་གཅིག་པའོ། །སེམས་རྟོག་བཅས་སུ་གསལ་ལ་ཡེ་ཤེས་རྟོག་མེད་དུ་བཞུགས་པས། དོན་དེས་ན་གཞིའི་ངོས་ནས་གྲོལ་བ་རྩལ་གྱི་ངོས་ནས་མ་གྲོལ་བའོ། །མ་གྲོལ་བའི་གྲོལ་བ་ནི། ཐིག་ལེ་དང་ཡུལ་ཏེ། ཐིག་ལེ་རིག་པ་འགག་པ་མེད་པ་དང་། ཡུལ་རིག་མེད་སྟོང་པར་གནས་པས་མ་གྲོལ་བའོ། །གྲོལ་བ་ནི་ཆོས་ཅན་ཐ་དད་པ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་པར་སྟོང་པ་དབྱེར་མེད་དུ་གནས་ཏེ། སོ་སོར་བརྗོད་པ་ལས་འདས་པའི་གསལ་བ་ཟང་ཐལ་ལོ། །དོན་དེས་ན་མ་གྲོལ་བའི་གྲོལ་བའོ། །ཞེས་སོ། །
བརྒལ་ལན།
དྲུག་པ་བརྒལ་ལན་ནི། རང་གི་གྲུབ་མཐའ་བརྟན་པོར་བཟུང་ཞིང་དེ་ལ་ལོག་རྟོགས་ཀྱི་གནོད་པ་སྤོང་བ་དང་ཐེག་པ་འོག་མ་སྐྱོན་ཅན་དུ་བསྟན་པས། ཐེག་
པའི་རྒྱལ་པོ་རྒྱལ་མཚན་གྱི་རྩེ་མོ་ལྟར་ནུབ་པ་མེད་པའི་དཔུང་རྒྱན་དུ་མཚོན་ཏེ། ཀུན་གསལ་ལས། ངས་བསྟན་པའི་དོན་དེ་རྣམས་ལ་རྩོད་པར་གྱུར་ན། གང་རྩོད་པ་དང་རྗེ་བློན་༼རྒྱུད་ལུང་མན་ངག༽དམངས་དང་གསུམ་དཔང་དུ་བཞག་ལ། འདྲི་ལུགས་དང་དམ་བཅའ་མ་ནོར་བར་བྱས་ལ། སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱིས་གང་ཡིན་པར་བསྒྲུབ་ཅིང་། གཞན་སེལ་གྱིས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་སྤངས་ལ། ཕན་པའི་རྐྱེན་ཅན་གྱིས་སྟངས་གདབ་སྟེ། དོན་མི་འགྱུར་བའི་དབྱིངས་ལ་བསྐྱལ་ལོ། །ལོག་ལྟ་ཅན་གྱི་སྒྲུབ་བྱེད་ལ། སྐྱོན་གྱི་སྒྲུབ་བྱེད་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་གཏོང་ངོ་། །ཁོའི་གཞན་སེལ་དེ་ལ། བསྒྲུབ་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་གཏོང་ངོ་། །ཕན་པའི་རྐྱེན་ལ་གནོད་པའི་འགལ་རྐྱེན་གཏོང་ངོ། །རང་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་དགག་སྒྲུབ་དང་བྲལ་བ་ནི། དབྱིངས་སུ་བཞག་སྟེ་བཙན་པོའི་ཡུལ་མཁར་ལྟ་བུའོ། །དེའི་ཕྱོགས་ནས་བསྒྲུབ་པའོ། །གཏན་ཚིགས་༼ངང་དང་རང་བཞིན་བདག་ཉིད།༽གསུམ་ནས་བཞིའི་ཕན་པའི་རྐྱེན་བྱའོ། །གནོད་པའི་སྐྱོན་དུ་ཡང་དེ་རྣམས་སྟོན་ཏེ། གཞི་སྣང་ལ་སོགས་པ་གང་ལ་རྩོད་ཀྱང་གྲོགས་དེ་རྣམས་ཀྱིས་བྱས་ལ་ངས་བཤད་པ་བཞིན་དོན་གྱི་གནད་དྲིལ་བ་དང་ལན་གདབ་པར་བྱའོ། །མཐུན་ན་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱིས་དབྱིངས་ལ་སྦྱར། མི་མཐུན་གཞན་སེལ་གྱིས་བརྒལ་ལོ། །དོན་ངེས་པར་བྱེད་པ་དང་། ཐེ་ཚོམ་དང་བྲལ་བར་བྱེད་པ་དང་། ཤེས་བྱ་གཏན་ལ་འབེབས་པར་བྱེད་པས་ན་གཏན་ཚིགས་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་བཤད་དོ། །དེ་ཡིས་ཡིད་གཉིས་ཟ་བ་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་སོ། །དེའང་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་ལ་རྫོང་དང་གཞི་བཅས་ལ།
ཐམས་ཅད་དེའི་ངང་ལ་གནས་པ་དང་རྩལ་ལས་ཤར་བར་མཐའ་བཅད་དོ། །འོག་མ་རྣམས་སོ་སོའི་གྲུབ་མཐའ་ནང་འགལ་དུ་ཡོད་པས་མཐར་ཐུག་འཇོག་མི་ཤེས་པའི་ཕྱིར་འདིས་གནོད་དེ། སྤྱོད་འཇུག་ལས། རྣལ་འབྱོར་པ་ཡང་བློ་ཁྱད་ཀྱིས། །གོང་མ་གོང་མ་རྣམས་ཀྱིས་གནོད། །ཅེས་པ་ལྟར་ཐེག་པའང་གོང་མས་འོག་མ་ལ་གནོད་ཅིང་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་རྒྱལ་པོས་རང་གི་མངའ་འོག་ལ་བྱ་བ་བཞིན་ནོ། །འདི་ནི་ངེས་པའོ།། །།