གསུམ་པ་ཚད་མ་དང་ཚད་མིན་གཉིས་སུ་དབྱེ་བ་བཤད་པའི་སྐབས་ཀྱི་མཐའ་དཔྱད་འཆད་པ།

གསུམ་པ་ཚད་མ་དང་ཚད་མིན་གཉིས་སུ་དབྱེ་བ་བཤད་པའི་སྐབས་ཀྱི་མཐའ་དཔྱད་འཆད་པ་ལ།

ཚད་མའི་མཐའ་དཔྱད་པ་དང༌། ཚད་མིན་གྱི་མཐའ་དཔྱད་པ་གཉིས། དང་པོ་ལ་ཚད་མའི་ངོ་བོ་ལ་དཔྱད་པ་དང༌། དབྱེ་བ་ལ་དཔྱད་པ་དང༌། གྲངས་ངེས་ལ་དཔྱད་པ་གསུམ། དང་པོ་ནི། ཚད་མ་མདོ་ལས། ཚད་མར་གྱུར་བ་འགྲོ་ལ་ཕན་བཞེད་པ། །ཞེས་དང༌། རྣམ་འགྲེལ་ལེའུ་གཉིས་པ་ལས། ཚད་མ་བསླུ་མེད་ཅན་ཤེས་པ། །དོན་བྱེད་ནུས་པར་གནས་པས་ན། །མི་བསླུ། ཞེས་དང༌། འགྲེལ་བཤད་རིན་ཆེན་ཕྲེང་བ་༡༢༨ལས། འོ་ན་ཚད་མའི་མཚན་ཉིད་དམ་ངོ་བོ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། རང་གིས་གཞལ་བ་ལྟར་གྱི་འཇུག་ཡུལ་ལ་སྐྱེས་བུ་བསླུ་བ་མེད་པ་ཅན་གྱི་ཡང་དག་ཤེས་པ་ཡིན་པས་སོ། །མི་ཤེས་མི་འཁྲུལ་བ་ལྟ་བུ་མཚན་གཞིར་འཛིན་པར་བཟུང་ངོ། །མི་བསླུ་བ་དེ་ཉིད་འཆད་དེ། ཐ་སྙད་པའི་ཚད་མ་ཆོས་ཅན། རང་གི་འཇུག་ཡུལ་ལ་མི་བསླུ་བ་ཡིན་ཏེ། རང་གིས་གཞལ་བ་ལྟར་གྱི་དངོས་པོ་དོན་བྱེད་ནུས་པར་གནས་པ་སྟེ་རྟོགས་ནས་ཞུགས་པས་སྐྱེས་བུས་འཇུག་ཡུལ་ཐོབ་པར་བྱེད་པས་སོ། །དེ་ཉིད་མི་བསླུ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མི་བསླུ་བར་བརྗོད་ཅེས་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལ། དཔྱད་ཤེས་ཆོས་ཅན། ཚད་མ་ཡིན་པར་ཐལ། རང་གིས་གཞལ་བ་ལྟར་གྱི་འཇུག་ཡུལ་ལ་སྐྱེས་བུ་བསླུ་བ་མེད་པ་ཅན་གྱི་ཡང་དག་ཤེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཁྱབ་སྟེ། འགྲེལ་བཤད་རིན་ཆེན་ཕྲེང་བ་༡༢༨ལས། འོ་ན་ཚད་མའི་མཚན་ཉིད་དམ་ངོ་བོ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། རང་གིས་གཞལ་བ་ལྟར་གྱི་འཇུག་ཡུལ་ལ་སྐྱེས་བུ་བསླུ་བ་མེད་པ་ཅན་གྱི་ཡང་དག་ཤེས་པ་ཡིན་པས་སོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། འདོད་མི་ནུས་ཏེ། ཚད་མ་ལ་གསར་རྟོགས་དགོས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྣམ་འགྲེལ་ལེའུ་གཉིས་པ་ལས། མ་ཤེས་དོན་གི་གསལ་བྱེད་ཀྱང༌། །ཞེས་དང༌། འགྲེལ་བཤད་རིན་ཆེན་ཕྲེང་བ་༡༢༩ལས། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། མི་བསླུ་བ་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཟུར་དུ་བཞག་པ་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་སོགས་ཚད་མར་ཐལ་བའི་སྐྱོན་མེད་དེ། ཚད་མ་སྔ་མས་མ་ཤེས་པའི་དོན་གསར་དུ་གསལ་བྱེད་དེ། རྟོགས་པ་ཡང་ཚད་མའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཀྱང་ནི་མི་བསླུ་བར་བསྡུད་དོ། །རང་གི་འཇུག་ཡུལ་གསར་དུ་རྟོགས་པའི་བློ་ཚད་མའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། འདོད་མི་ནུས་ཏེ། མཚོན་བྱ་ཚད་མ་གཅིག་པུ་ལ་རིགས་པའི་དབང་ཕྱུག་ཆོས་ཀྱི་གྲགས་པས་མཚན་ཉིད་གཉིསགསུངས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཀུན་བཏུས་ས་འགྲེལ་༤༢ལས། རིགས་པའི་དབང་ཕྱུག་ཉིད་ཀྱིས་མཚོན་བྱ་དང་ཚད་མ་གཅིག་ལ་མཚན་ཉིད་མི་བསླུ་བའི་ཤེས་པ་དང་མ་རྟོགས་དོན་གྱི་གསལ་བྱེད་གཉིས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ཟེར་ན་དཔྱད། ཡང་ཚད་མ་ཡོད་ན་རང་གི་གཞན་བྱ་ལ་གསར་དུ་མི་བསླུ་བའི་ཤེས་པ་ཡོད་པས་ཁྱབ་པར་ཐལ། རང་གི་གཞལ་བྱ་ལ་གསར་དུ་མི་བསླུ་བའི་ཤེས་པ་ཚད་མའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པ་གངཞིག མཚན་མཚོན་ལ་ཡོད་ཁྱབ་མཉམ་གྲུབ་དགོས་པའི་ཕྱིར། དང་པོ་གྲུབ་སྟེ། གཏན་ཚིགས་དོན་བསྡུས་ལས། རང་གི་གཞལ་བྱ་ལ་གསར་དུ་མི་བསླུ་བའི་ཤེས་པ། ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། བུམ་པ་ཆོས་ཅན། རང་གི་གཞལ་བྱ་ལ་གསར་དུ་མི་བསླུ་བའི་ཤེས་པ་ཡོད་པར་ཐལ། ཚད་མ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། ཡོད་པར་རྟོགས་པའི་ཚད་མ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། རྟགས་ཁྱབ་གཉིས་ཀ་གྲུབ་སྟེ། བསྡུས་གྲྭའི་སྤྱི་དོན་ལས། ཚད་མ་ཡོད་ན་དེ་ཡོད་པས་མ་ཁྱབ་སྟེ། བུམ་པ་ལ་ཚད་མ་ཡོད་པ་གང་ཞིགདེ་ལ་རང་གི་གཞལ་བྱ་ལ་གསར་དུ་མི་བསླུ་བའི་རིག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། བུམ་པ་ལ་སེམས་ཡོད་པར་ཐལ། བུམ་པ་ཡོད་པར་རྟོགས་པའི་སེམས་ཡོད་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། ལྗོན་ཤིང་ལ་སེམས་ཡོད་པར་ཐལ། བུམ་པ་ལ་སེམས་ཡོད་པའི་བློ་རྩེ་གཏད་ཚུལ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། ལྗོན་ཤིང་ལ་སེམས་ལྡན་པར་ཐལ། དེ་ལ་སེམས་ཡོད་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། ལྗོན་ཤིང་ཆོས་ཅན། སེམས་ཅན་ཡིན་པར་ཐལ། སེམས་ལྡན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཁྱབ་སྟེ། ཅན་ལྡན་གཉིས་དོན་གཅིག་པའི་ཕྱིར་ཟེར་བ་དང༌། གོང་དུ་བུམ་པ་ཆོས་ཅན། རང་གི་གཞལ་བྱ་ལ་གསར་དུ་མི་བསླུ་བའི་ཤེས་པ་ཡོད་པར་ཐལ། ཚད་མ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། ཞེས་པའི་ཐལ་འགྱུར་ལ་འདོད་ཟེར་ན། བུམ་པ་ཆོས་ཅན། རང་གི་གཞལ་བྱ་ལ་གསར་དུ་མི་བསླུ་བའི་ཤེས་པ་མེད་པར་ཐལ། རང་གི་གཞལ་བྱ་མེད་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། རང་ཡུལ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཟེར་ན་དཔྱད། ཡང་བློ་རིག་ལས། གསར་དུ་མི་བསླུ་བའི་ཤེས་པ། ཚད་མའི་མཚན་ཉིད། ཅེས་གསུངས་པ་ལ། ཚད་མ་རྟོགས་ན་གསར་དུ་མི་བསླུ་བའི་ཤེས་པ་དང་ཚད་མ་གཉིས་ཀྱི་མིང་དོན་གྱི་འབྲེལ་བ་རྟོགས་པས་ཁྱབ་པར་ཐལ། གསར་དུ་མི་བསླུ་བའི་ཤེས་པ་ཚད་མའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྟགས་ཁས། འདོད་ན། དཔལ་ལྡན་ཟླ་བ་གྲགས་པ་ཆོས་ཅན། གསར་དུ་མི་བསླུ་བའི་ཤེས་པ་དང་ཚད་མ་གཉིས་ཀྱི་མིང་དོན་གྱི་འབྲེལ་བ་རྟོགས་པར་ཐལ། ཚད་མ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། ཁྱབ་པ་ཁས། འདོད་ན། དཔལ་ལྡན་ཟླ་བ་གྲགས་པ་ཆོས་ཅན། གསར་དུ་མི་བསླུ་བའི་ཤེས་པ་ཚད་མའི་དོན་ཡིན་པར་ཁས་ལེན་པར་ཐལ། གསར་དུ་མི་བསླུ་བའི་ཤེས་པ་ཚད་མའི་མཚན་ཉིད་དུ་བྱས་ནས་དེ་གཉིས་ཀྱི་མིང་དོན་གྱི་འབྲེལ་བ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། རྟགས་ཁས། འདོད་མི་ནུས་ཏེ། དཔལ་ལྡན་ཟླ་བས་ཚད་མ་ཡིན་ན་གསར་རྟོགས་ཡིན་དགོས་པ་ནི་དངོས་སྨྲ་བས་སྒྲོ་བཏགས་ཡིན་གྱི་བཏགས་དོན་བཙལ་ན་ནི་ཆོས་གང་ཡང་ཡོད་པར་འཇོག་ཏུ་མེད་པས་ཚད་མ་ལ་གསར་རྟོགས་ཀྱིས་མ་ཁྱབ་པར་འདོད་པའིཕྱིར། མ་གྲུབ་ན། དེར་ཐལ། བསྡུས་གྲྭའི་སྤྱི་དོན་ལས། ཚད་མ་ཡིན་ན་གསར་རྟོགས་ཡིན་དགོས་པ་ནི་དངོས་སྨྲ་བས་སྒྲོ་བཏགས་པ་ཡིན་པར་བཞེད་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། བཏགས་དོན་བཙལ་ན་ནི་ཆོས་གང་ཡང་ཡོད་པར་འཇོག་ཏུ་མེད་པས་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ཟེར་ན་ཚད་མ་རྟོགས་ན་གསར་དུ་མི་བསླུ་བའི་ཤེས་པ་རྟོགས་པས་ཁྱབ་མིན་དཔྱད། ཡང་བློ་རིག་ལས། སྨིག་རྒྱུ་ཆུར་འཛིན་གྱི་མིག་ཤེས་ལ་ཤེས་པ་ཞེས་པའི་དོན་ཚང་བ་གང་ཞིག མི་བསླུ་བ་ཞེས་པའི་དོན་མ་ཚང་བའི་ཕྱིར། ཞེས་གསུངས་པ་ལ། སྨིག་རྒྱུ་ཆུར་འཛིན་གྱི་མིག་ཤེས་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་ལ་མི་བསླུ་བའི་དོན་ཚང་པར་ཐལ། ཁྱོད་ལ་ཡུལ་མི་བསླུ་བའི་དོན་ཚང་བའི་ཕྱིར། མ་གྲུབ་ན། སྨིག་རྒྱུ་ཆུར་འཛིན་གྱི་མིག་ཤེས་ཆོས་ཅན། ཡུལ་མི་བསླུ་བའི་དོན་ཚང་པར་ཐལ། ཡུལ་མི་བསླུ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མ་གྲུབ་ན། དེ་ཆོས་ཅན། ཡུལ་མི་བསླུ་བ་ཡིན་པར་ཐལ། གཞི་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། ཁྱབ་སྟེ། གཞི་གྲུབ་དང་ཡུལ་མི་བསླུ་བ་གཉིས་དོན་གཅིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མ་གྲུབ་ན། དེར་ཐལ། བསྡུས་གྲྭའི་ཟུར་དཔྱད་ལས། དེ་དང་གཞི་གྲུབ་དོན་གཅིག །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། སྨིག་རྒྱུ་ཆུར་འཛིན་གྱི་མིག་ཤེས་ཆོས་ཅན། མི་བསླུ་བའི་དོན་ཚང་བར་ཐལ། ཡུལ་མི་བསླུ་བའི་དོན་ཚང་བའི་ཕྱིར། རྟགས་ཁས། ཁྱབ་སྟེ། སྐབས་འདིའི་མི་བསླུ་བ་ལ་ཡུལ་མི་བསླུ་བ་དང་ཡུལ་ཅན་མི་བསླུ་བ་གཉིས་ཡོད་པའི་ཕྱིར། མ་གྲུབ་ན། དེར་ཐལ། བསྡུས་གྲྭའི་སྤྱི་དོན་ལས། སྐབས་འདིའི་མི་བསླུ་བ་ལ་ཡུལ་མི་བསླུ་བ་དང༌། ཡུལ་ཅན་མི་བསླུ་བ་གཉིས་ཡོད་པས་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ཟེར་ན་དཔྱད། ཡང་ཚད་མ་ཆོས་ཅན། མི་བསླུ་བ་མ་ཡིན་པར་ཐལ། བསླུ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མ་གྲུབ་ན། ཚད་མ་ཆོས་ཅན། བསླུ་བ་ཡིན་པར་ཐལ། འདུས་བྱས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཁྱབ་སྟེ། དབུ་མ་རྩ་བ་ཤེས་རབ་ལས། འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་བསླུ་བའི་ཆོས། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ཟེར་ན་སྐབས་ཐོབ་སྐབས་ཐོབ་ཀྱི་མི་བསླུ་བའི་དོན་སོ་སོར་ཤེས་པར་བྱས་ནས་ཞིབ་ཆ་འབྱེདདགོས་སོ། །ཡང་བློ་རིག་ལས། ཚད་མའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཟུར་དུ་ཤེས་པ་སྨོས་པས་ནི་བྱེ་བྲག་སྨྲ་བས་མིག་དབང་གཟུགས་ཅན་པ་ཚད་མར་འདོད་པ་དང༌། རིག་བྱེད་པས་རིག་བྱེད་རྟག་པ་དང་རང་བྱུང་གི་ཚད་མར་འདོད་པ་ལ་སོགས་པ་བསལ་བའི་ཆེད་ཡིན་ཏེ། ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་གཞན་སྡེས་བྱེད་པ་པོ་དབང་ཕྱུག་རྟག་པ་རང་བྱུང་གི་ཚད་མའི་སྐྱེས་བུའམ་ཡུལ་ཀུན་མཁྱེན་པ་ཡིན་པར་ཁས་བླངས་པ་ལ། རང་ལུགས་ཀྱིས་ཡུལ་དངོས་པོ་ལ་ཚད་མ་ཡིན་པར་ཐལ། ཡུལ་ཐམས་ཅད་ལ་ཚད་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། དབང་ཕྱུག་ཆོས་ཅན། རྟག་པ་མིན་པར་ཐལ། ཡུལ་མི་རྟག་པ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། ཁྱབ་སྟེ། ཡུལ་ཤེས་བྱ་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཡིན་ན། དེ་འཇལ་བྱེད་ཀྱི་ཚད་མ་དེ་ཡང་མི་བརྟན་པ་ཡིན་དགོས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྣམ་འགྲེལ་ལས། ཚད་མ་རྟག་པ་ཉིད་ཡོད་མིན། །དངོས་ཡོད་རྟོགས་པ་ཚད་ཕྱིར་དང༌། །ཤེས་བྱ་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱིས། །དེ་ནི་མི་བརྟན་ཉིད་ཕྱིར་རོ། །རིམ་བཞིན་སྐྱེ་བ་ཅན་དག་ནི། །རྟག་ལས་སྐྱེ་བ་མི་འཐད་ཕྱིར། །བལྟོས་པ་མི་རུང་བ་ཡི་ཕྱིར། །ཞེས་དང༌། འགྲེལ་བཤད་རིན་ཕྲེང་༡༣༡ལས། ཚད་མ་རྟག་པ་ཡོད་དེ། དབང་ཕྱུག་གི་ཤེས་པ་རྟག་པས་སོ་ཞེ་ན། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། ཚད་མ་ཡིན་པའི་རྟག་པའི་དངོས་པོ་ཉིད་ཡོད་པ་མིན་པར་ཐལ། ཚད་མ་དེ་དངོས་པོར་ཡོད་པ་རྟོགས་པའི་བློ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཁྱབ་སྟེ། ཡུལ་ཤེས་བྱ་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཡུལ་ཅན་དེ་ནི་མི་བརྟན་པ་ཉིད་ཡིན་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དབང་ཕྱུག་གི་ཤེས་པ་མི་རྟག་ཀྱང་དབང་ཕྱུག་རྟག་གོ་ཞེ་ན། དབང་ཕྱུག་གི་ཤེས་པ་དག་ནི་ཆོས་ཅན། དབང་ཕྱུག་རྟག་པ་ལས་སྐྱེ་བ་མི་འཐད་པར་ཐལ། རིམ་བཞིན་སྐྱེ་བ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྟག་ཀྱང་རྐྱེན་ལ་ལྟོས་ནས་ཤེས་པའི་རིམ་བཞིན་བསྐྱེད་ཅེ་ན། དབང་ཕྱུག་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་ལས་ཚད་མ་རིམ་བཞིན་སྐྱེ་བ་མིན་པར་ཐལ། རང་གི་རྐྱེན་ལ་ལྟོས་པ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། རྒྱུ་རྐྱེན་གྱི་རྣམ་པ་འགས་ཀྱང་ཕན་གདགས་བྱ་མིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྟག་པས་སོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། ཡུལ་ཤེས་བྱ་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཡིན་ན། དེ་འཇལ་བྱེད་ཀྱི་ཚད་མ་དེ་མི་བརྟན་པ་ཡིན་དགོས་པར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། མི་རྟག་པ་རྟོགས་པའི་ཆོས་དབྱིངས་ཡེ་ཤེས་ཆོས་ཅན། མི་རྟག་པ་ཡིན་པར་ཐལ། ཡུལ་མི་རྟག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཁྱབ་པ་ཁས། འདོད་མི་ནུས་ཏེ། ཆོས་དབྱིངས་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཁྱབ་སྟེ། འགྲེལ་ཆེན་དྲི་མེད་འོད་ལས། སྐད་ཅིག་གཅིག་དང་དུ་མ་དང་བྲལ་བའི་ཡེ་ཤེས་ནི་རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད། །ཅེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། གོང་གི་རྣམ་འགྲེལ་གྱི་ལུང་དོན་ནི། རི་ཆོས་ངེས་དོན་རྒྱ་མཚོ་ལས། དེ་བཞིན་དུ་ཚད་མ་རྟག་པ་ཉིད་ཡོད་མིན། ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཚད་མ་ལ་དགོངས་པ་ཡིན་གྱི་དོན་དམ་གྱི་ཚད་མ་ལ་དགོས་པ་མ་ཡིན་ཞིང། འགའ་ཞིག་ཏུ་ཤེས་པ་གང་ཡིན་འདུས་བྱས་སུ་སྟོན་པ་རྣམས་ཀྱང་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཤེས་པ་ལ་དགོངས་པ་ཡིན་གྱི་དོན་དམ་གྱི་ཤེས་པ་ལ་དགོངས་པ་མ་ཡིན་ལ། ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། གཉིས་པ་དབྱེ་བའི་མཐའ་དཔྱད་པ་ལ།