རྩོམ་པར་དམ་བཅའ་བ།

གཉིས་པ་རྩོམ་པར་དམ་བཅའ་བ་ནི། དུས་བཞི་གཉིས་ཀྱི་རབ་དབྱེ་རབ་བཤད་བྱ། །ཞེས་བྱུང༌། དེའི་ཚིག་དོན་ནི། རྫོགས་ལྡན་ལ་སོགས་པའི་དུས༵་བཞི༵་ཆེ་བ་དང་ཆུང་བ་གཉི༵ས་ཀྱི༵་ར༵བ་དབྱེ༵་རྣམས་ར༵བ་ཏུ་བཤ༵ད་པར་བྱ༵་ཞེས་པས་རྩོམ་པར་དམ་བཅའ་བའོ། །མཆོད་པར་བརྗོད་པ་དང༌། རྩོམ་པར་དམ་བཅའ་བའི་དགོས་པ་གཞུང་སྤྱི་དང་མཐུན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །གཉིས་པ་བསྟན་ཆོས་བརྩམ་པའི་ལུས་དངོས་ལ། དུས་བཞི་གཉིས་ཀྱི་ངོ་བོ་སོགས་བཤད་པ། བདེན་གཉིས་ཀྱི་རྣམ་བཞག་བཤད་པ། ཤེས་བྱའི་རབ་དབྱེ་སོགས་ལ་ལྟ་ངན་དུ་མ་དགག་ནས་རྫོགས་ལྡན་ཆོས་ཀྱི་ལུགས་བསྟན་པ། འགྱུར་མེད་ཡོངས་གྲུབ་དབུ་མ་ཆེན་པོའི་རྣམ་བཞག་བཤད་པ། གསུམ་ལྡན་མར་བཅད་སྐྱོན་ཅན་ལ་བརྟེན་པའི་ལྟ་ངན་དུ་མ་དགག་པ་དང་ལྔ། དང་པོ་ལ། དུས་བཞི་གཉིས་ཀྱི་ངོ་བོ་དང༌། ལོ་གྲངས་དང༌། དུས་བཞི་ཆུང་བའི་ངོས་འཛིན་བྱེ་བྲག་ཏུ་བསྟན་པ། དཔང་དུ་རུང་བ་དང་མི་རུང་པ་བསྟན་པ། རྫོགས་ལྡན་གྱི་ཆོས་སྐྱོན་མེད་རྣམ་དག་ཏུ་བསྟན་པ་དང་ལྔ། དང་པོ་ནི། རྩ་བར། དུས་བཞི་ཆེན་པོ་བསྐལ་དུས་བཟང་ངན་ཏེ། །དུས་བཞི་ཆུང་བ་བསྟན་པའི་བཟང་ངན་ཡིན། །ཞེས་རྐང་བ་གཉིས་བྱུང༌། དེའི་ཚིག་དོན་ནི། དུ༵ས་བ༵ཞི་ཆེ༵ན་པོ༵་ཞེས་པ་ནི་བསྐ༵ལ་དུ༵ས་བཟ༵ང་བ་དང་ང༵ན་པའི་ཁྱད་པར་ཏེ༵། དུ༵ས་བཞི༵་ཆུང༵་བ༵་ཞེས་པ་ནི་འཆད་འགྱུར་ལྟར་བསྟ༵ན་པ༵འི་བཟ༵ང་ང༵ན་ཡི༵ན་ནོ། །གཉིས་པ་དུས་བཞི་གཉིས་ཀྱི་ལོ་གྲངས་ནི། དང་པོའི་ལོ་ནི་ས་ཡ་ཕྲག་བཞི་དང༌། །སུམ་འབུམ་ཉི་ཁྲིའོ་དེའི་བཅུ་ཆ་ནི། །རྐང་པ་ཞེས་གསུངས་རྐང་པ་གཅིག་དང་གཉིས། །གསུམ་དང་བཞི་ལ་རིམ་བཞིན་རྩོད་ལྡན་དང༌། །གཉིས་ལྡན་གསུམ་ལྡན་རྫོགས་ལྡན་ཞེས་གསུངས་སོ། །དུས་བཞི་ཆུང་བ་བསྟན་པའི་བཟང་ངན་ནི། །མི་ལོ་ཉི་ཁྲི་གཅིག་སྟོང་དྲུག་བརྒྱའི་བར། །དེ་ཡི་བཞི་ཆ་དུས་བཞི་སོ་སོའི་ཚད། །རྩ་བར། དང་པོའི་ལོ་ནི་ས་ཡ་ཕྲག་བཞི་དང༌། །ཞེས་པ་ནས། སོ་སོའི་ཚད་ཞེས་པའི་བར་ཤོ་ལོ་ཀ་གཉིས་བྱུང༌། དེའི་ཚིག་དོན་ནི་དཔལ་མཆོག་དང་པོའི་རྒྱུད་འགྲེལ་དྲི་མེད་འོད་ལྟར་བཤད་ན། དུས་བཞི་ཆེ་ཆུང་གཉིས་ལས། ད༵ང་པོའི༵་ལོ༵་གྲངས་ནི༵་ས༵་ཡ༵་ཕྲག༵་བཞི་༵དང༵་སུམ༵་འབུམ༵་ཉི༵་ཁྲི༵འོ༵། །དེ༷འི༷་བཅུ༷་ཆ༷་ནི༷་ལོ་གྲངས་བཞི་འབུམ་སུམ་ཁྲི་ཉིས་སྟོང་ཡིན་ལ། དེ་ནི་རྫོགས་ལྡན་དེ་ཡི་བཞི་ཆ་ཡིན་ནོ། །བཞི་ཆ་དེ་ནི༵་རྐ༵ང་བ༵་གཅིག་ཡིན་ཞེ༵ས་གསུང༵ས་ཤིང༌། ལོ་གྲངས་འབུམ་ཕྲག་བཞི་དང་སུམ་ཁྲི་ཉིས་སྟོང་ནི་རྐང༵་བ༵་ག༵ཅིག་ད༵ང༌། ལོ་གྲངས་འབུམ་ཕྲག་བརྒྱད་དང་དྲུག་ཁྲི་བཞི་སྟོང་ནི་རྐང་བ་གཉི༵ས་དང༌། ལོ་གྲངས་འབུམ་ཕྲག་བཅུ་གཉིས་དགུ་ཁྲི་དྲུག་སྟོང་ནི་རྐང་གསུ༷མ་ད༵ང༌། འབུམ་ཕྲག་བཅུ་བདུན་ཉིས་ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་ནི་རྐང་བ་བ༵ཞི་ཡིན་ལ༵། དེ་རྣམས་རི༵མ་བཞི༵ན་རྩོད༵་ལྡན༵་ད༵ང་གཉི༵ས་ལྡ༵ན། གསུ༵མ་ལྡ༵ན། རྫོ༵གས་ལྡ༵ན་ཞེས་འཇོག་དགོས་པ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་དཔལ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ལས། མི་རྣམས་ཀྱི་ནི་ལོ་བརྒྱ་དག་ཀྱང་གཟའ་རྣམས་དག་གི་ལོ་ཡི་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱིས་ནི་བསྒྱུར་བར་བྱ། །གནས་གཉིས་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆས་ཐོབ་དེ་ནི་བུ་ལོན་དུ་འགྱུར་སྟེང་གི་ཕུང་པོ་དག་ལ་སྦྱང་བར་བྱ། །འབུམ་ཕྲག་ཉི་ཤུ་གཅིག་དང་ཁྲི་ཕྲག་དྲུག་གི་ལོ་གྲངས་གང་དག་རྣམས་ནི་དུས་ཀྱི་ཕྱེད་ལའོ། །སླར་ཡང་ཕུང་པོ་གཉིས་ཀྱིས་ངེས་པར་བཞི་པོ་རྣམས་ཀྱི་ལོ་ཡི་གྲངས་དག་ཏུ་ནི་རབ་ཏུ་འགྱུར། །སྟོང་བ་སྟོང་བ་ནམ་མཁའ་ཀླུ་དང་ལག་པ་ཐུབ་པ་རི་བོང་ཅན་རྣམས་རྫོགས་ལྡན་དུས་ཀྱི་ཚད། །གསུམ་ལྡན་ལ་ནི་ནམ་མཁའ་མཁའ་སྟོང་རོ་དང་དགུ་དང་ཉིན་བྱེད་ལོ་ཡི་གྲངས་སུ་རབ་ཏུ་གྲགས། །སྟོང་བ་སྟོང་བ་མཁའ་དང་རིག་བྱེད་རོ་དང་ལག་འགྲོ་ཞེས་པ་གཉིས་ལྡན་ལོར་ནི་ཡང་དག་སྟེ། །སྟོང་བ་ནམ་མཁའ་མཁའ་མིག་ཡོན་ཏན་ཆུ་གཏེར་རྣམས་ཀྱི་ལོ་ཡི་གྲངས་ནི་རྩོད་པའི་དུས་ལ་འགྱུར། །ལོ་ནི་འདི་དག་རྣམས་ཀྱིས་དུས་ཀྱི་མཐའ་རུ་གཟའ་ཚོགས་རྒྱུ་བ་ཁྱིམ་ནི་སྟོང་བ་དག་ལ་གནས། །སླར་ཡང་ཐ་སྐར་ལ་སོགས་དག་དང༌། ཞེས་དང༌། རིགས་ལྡན་པད་དཀར་གྱི་དང་པོའི་རྒྱུད་ཀྱི་རྒྱས་འགྲེལ་དྲི་མེད་འོད་ལས། ད་ནི་གཟའ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་བ་དུས་བཞིའི་མཐར་སྟོང་པ་ལ་འཇུག་པ་གསུངས་པ། མི་རྣམས་ཀྱི་ནི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། མི་རྣམས་ཀྱི་ལོ་བརྒྱ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་གཟའ་རྣམས་དག་གི་ལོའི་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་ནི་བསྒྱུར་བར་བྱ་ཞེས་པ་ནི་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་དང་བཅས་པའི་གཟའ་རྣམས་ཀྱིས་ཉིན་ཞག་ཕྱེད་དང་གཉིས་ཀྱིས་ལོ་བརྒྱ་ལོངས་སྤྱོད་དོ། །ཉིན་ཞག་གསུམ་གྱིས་ཉིས་བརྒྱའོ། །ཉིན་ཞག་སུམ་ཅུས་སྟོང་ཕྲག་གཉིས་སོང༌། ཉིན་ཞག་སུམ་བརྒྱ་དྲུག་ཅུས་ལོ་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞི་ལོངས་སྤྱོད་པར་འགྱུར་ཏེ་དེས་ལོ་བརྒྱ་བསྒྱུར་བའོ། །གནས་གཉིས་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆས་ཐོབ་བཅུའི་ཆས་ཐོབ་པ་སྟེང་གི་ཕུང་པོ་དག་ལ་བུ་ལོན་སྦྱང་བར་བྱ་བར་འགྱུར་ཏེ། ལྷག་མ་འབུམ་ཕྲག་ཉི་ཤུ་གཅིག་དང་ཞེས་པ་ནི། འབུམ་ཕྲག་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་དང༌། ཁྲི་ཕྲག་དྲུག་གི་ལོ་གྲངས་གང་དག་རྣམས་ནི་དུས་ཀྱི་ཕྱེད་ལ་འགྱུར་རོ། །དུས་ཀྱི་ཕྱེད་ཀྱི་མཐའ་ལ་རྐང་བ་ལྔ་སྟེ་རྫོགས་ལྡན་གྱི་རྐང་བ་བཞི་དང༌། གསུམ་ལྡན་གྱི་རྐང་བ་གཅིག་གོ །དུས་ཀྱི་ཕྱེད་ནི་ནམ་མཁའ་དང་རླུང་དང་མེ་དང་ཆུ་དང་སའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་བདག་ཉིད་དེ་རིམ་པ་བཞིན་དུ་གཙོ་བོའི་རྩ་གཡོན་པ་ལ་སྲོག་ཡང་དག་པར་རྒྱུ་བའོ། །སླར་ཡང་ཕུང་པོ་གཉིས་ཀྱིས་ཞེས་པ་སླར་ཡང་གཉིས་པའི་ཕུང་པོ་རྐང་བ་ལྔའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། དེ་ལ་གསུམ་ལྡན་གྱི་རྐང་བ་གཉིས་དང༌། གཉིས་ལྡན་གྱི་རྐང་བ་གཉིས་དང༌། རྩོད་ལྡན་གྱི་རྐང་བ་གཅིག་སྟེ། ས་དང་ཆུ་དང་མེ་དང་རླུང་དང་སྟོང་པའི་བདག་ཉིད་ནི་གོ་རིམ་བཞིན་དུ་གཙོ་བོའི་རྩ་གཡས་པ་ནས་སྲོག་ཡང་དག་པར་རྒྱུ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་ལྔའི་བདག་ཉིད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་རྩ་གཉིས་ཀའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ལོའི་ཕུང་པོ་གཉིས་ཀྱིས་དུས་བཞི་པོ་རྣམས་ཀྱི་ལོ་ཡི་གྲངས་ཏེ། མི་རྣམས་ཀྱི་ལོ་ཁྲི་ཕྲག་གཉིས་ལྷག་པའི་འབུམ་ཕྲག་བཞི་བཅུ་རྩ་གསུམ་སྟེ། གཙོ་བོའི་དུས་སྦྱོར་གཉིས་གཡོན་དང་གཡས་ཀྱི་རྩའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཡང་དག་པར་རྒྱུ་བ་ལས་སོ། །འདིར་དུས་སོ་སོ་རྣམས་ཀྱི་ཚད་ནི་སྟོང་བ་སྟོང་བ་ནམ་མཁའ་ཀླུ་དང་ལག་པ་ཐུབ་པ་རི་བོང་ཅན་རྣམས་ཞེས་པ་ནི། ལོ་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་རྩ་བརྒྱད་ལྷག་པའི་འབུམ་ཕྲག་བཅུ་བདུན་རྫོགས་ལྡན་དུས་ཀྱི་ཚད་དེ། དཀྱིལ་འཁོར་བཞིའི་རྐང་པ་ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསུམ་ལྡན་ལ་ནི་ནམ་མཁའ་མཁའ་སྟོང་རོ་དང་དགུ་དང་ཉིན་བྱེད་ཅེས་པ་སྟོང་ཕྲག་དགུ་བཅུ་རྩ་དྲུག་ལྷག་པའི་འབུམ་ཕྲག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ལོ་ཡི་གྲངས་སུ་རབ་ཏུ་གྲགས་སོ། །སྟོང་བ་སྟོང་བ་མཁའ་དང་རིག་བྱེད་རོ་དང་ལག་འགྲོ་ཞེས་པ་ནི། སྟོང་ཕྲག་དྲུག་ཅུ་རྩ་བཞི་ལྷག་པའི་འབུམ་ཕྲག་བརྒྱད་དེ་གཉིས་ལྡན་ལོར་ནི་ཡང་དག་པར་འགྱུར་རོ། །སྟོང་བ་ནམ་མཁའ་མཁའ་མིག་ཡོན་ཏན་ཆུ་གཏེར་རྣམས་ཞེས་པ་ནི། སྟོང་ཕྲག་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ལྷག་པའི་འབུམ་ཕྲག་བཞི་རྣམས་ཀྱི་ལོའི་གྲངས་ནི་རྩོད་པའི་དུས་ལ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་གསུམ་ལྡན་གྱི་རྐང་པ་གསུམ་དང༌། གཉིས་ལྡན་གྱི་གཉིས་དང༌། རྩོད་ལྡན་གྱི་རྐང་བ་གཅིག་གོ། །དཀྱིལ་འཁོར་གསུམ་དང༌། གཉིས་དང་གཅིག་གི་བདག་ཉིད་དེ། དཀྱིལ་འཁོར་སོ་སོ་ནི། རྩོད་ལྡན་གྱི་དུས་ཀྱི་ལོའི་ཚད་དེ། ལོ་ནི་འདི་དག་རྣམས་ཀྱིས་དུས་ཀྱི་མཐའ་རུ་གཟའ་ཚོགས་རྒྱུ་བ་ཁྱིམ་ནི་སྟོང་བ་དག་ལ་གནས། ཞེས་པ་ལ་ལོ་ནི་སྔར་བརྗོད་པ་འདི་དག་རྣམས་ཀྱིས་དུས་ཀྱི་མཐའ་རུ་སྟེ། དུས་བཞིའི་མཐར་གཟའ་ཚོགས་རྒྱུ་བ་ནམ་གྲུའི་མཐར་ཁྱིམ་ནི་སྟོང་བ་དག་ལ་གནས་སོ། །སླར་ཡང་ཐ་སྐར་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་སྐར་དག་གཟའ་རྣམས་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་དུ་འགྱུར་རོ། །ཞེ༵ས་གསུ༵ངས་སོ༵། །དུ༵ས་བཞི༵་ཆུང༵་བ༵་བསྟ༵ན་པའི༵་བཟ༵ང་ང༵ན་ནི༵། མི༵འི་ལོ༵་གྲངས་ཉི༵་ཁྲི༵་གཅི༵ག་སྟོ༵ང་དྲུ༵ག་བརྒྱ༵འི་བ༷ར་ཡིན་ལ། ལོ་གྲངས་དེ༵་ཡི་༵བཞི༵་ཆ༵་ལྔ་སྟོང་བཞི་བརྒྱ་རེ་རེ་ནི་དུས༵་བཞི༵་སོ༵་སོ༵འི་ཚ༷ད་ཡིན་ཏེ། རྒྱུད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་དཔལ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ལས། དུས་རྣམས་དག་གི་ལོ་ཡི་ཚད་ནི་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་རོ་བརྒྱ་དག་དང་བཅས་པ་སྟེ། །རེ་རེ་ཚད་ནི་དུས་དང་མདའ་ཡིས་བསྒྱུར་བའི་མི་རྣམས་དག་གི་ལོ་བརྒྱ་གང་ཡིན་པའོ། །ཞེས་དང༌། རིགས་ལྡན་པད་དཀར་གྱི་དུས་འཁོར་ཀྱི་རྒྱས་འགྲེལ་དྲི་མེད་འོད་ལས། དུས་བཞི་པོ་རྣམས་དག་གི་ལོའི་ཚད་ནི་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་རོ་བརྒྱ་དག་དང་བཅས་པ་སྟེ། རོ་བརྒྱ་ཞེས་པ་དྲུག་བརྒྱ་ལྷག་པའི་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་གི་ཚད་དེར་འགྱུར་རོ། །རེ་རེ་དག་གི་ཚད་ནི་དུས་དང་མདའ་ཡིས་བསྒྱུར་བའི་ཞེས་པ་ལ། དུས་ནི་བཞིའོ། །མདའ་ནི་ལྔ་སྟེ་ལྔ་བཅུ་རྩ་བཞི་པོ་དེ་དག་གིས་བསྒྱུར་བ་ནི། དུས་དང་མདའ་ཡིས་བསྒྱུར་བའོ། །མི་རྣམས་དག་གི་ལོ་བརྒྱ་གང་ཡིན་པའོ་ཞེས་པ་ལོ་བརྒྱ་བསྒྱུར་བ་བཞི་བརྒྱ་ལྷག་པའི་སྟོང་ཕྲག་ལྔར་འགྱུར་ཏེ། དུས་སོ་སོའི་ཚད་མཉམ་མོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །