རིག་པ་བསྡུས་པའི་སྒྲོན་མ།
༈ དཔལ་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ༔ རིག་པ་བསྡུས་པའི་སྒྲོན་མ་འདི་ལ་སྤྱི་དོན་བརྒྱད་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ༔ རིག་པ་རང་གི་ངོ་བོ་(༡༡༢)ངོས་བཟུང་བ་དང་གཅིག༔ རིག་པའི་ངེས་ཚིག་དང༔ རིག་པའི་དབྱེ་བ་བསྟན་པ་དང༔ རིག་པ་སྐུ་གསུམ་དུ་གཏན་ལ་དབབ་པ་དང༔ རིག་པ་ལྟ་སྒོམ་སྤྱོད་གསུམ་གཏན་ལ་དབབ་པ་དང༔ རིག་པ་ཐིག་ལེ་ཉག་གཅིག་ཏུ་གཏན་ལ་དབབ་པ་དང༔ རིག་པ་དགེ་སྡིག་ལས་འདས་པར་བསྟན་པ་དང༔ རིག་པའི་འདུག་ཚུལ་གསུམ་དུ་གཏན་ལ་དབབ་པ་དང་བརྒྱད་དོ༔ དེ་ལ་དང་པོ་རང་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི༔ སེམས་དང་ཡིད་བསམ་པ་ལས་གྲོལ་བ༔ ཤེས་པ་སྒྲིན་པོ་དང་བཅས་པ་རིག་གེ་སིང་ངེ་བ་གཏིང་ནས་ཧྲིག་ཆགས་པ་ཉམས་སིང་བག་དང་བཅས་པ༔ ངོ་བོ་གཟུང་བར་དཀའ་ཡང་རང་བཞིན་དལ་ཆགས་པ༔ ༼རིག་པའི་རྡོ་རྗེ་ལུ་གུ་རྒྱུད་༽ཡུལ་ནམ་མཁའ་དང་སྤྲད་པའི་ཚེ༔ རིག་པ་༼འཁྲུལ་པ་མེད་པའི་ཤེས་པ་༽དེ་ཧྲིག་གེ་སང་ངེ་སལ་ལེ་འདུག་ཀྱང་༼ཡུལ་༽གཟུང་ཆ་དང་༼ཤེས་པ་བདག་ཏུ་༽འཛིན་པ་མེད༔ སྣང་བ་༼རིག་པའི་༽རང་སྣང༔ ཤར་བ་སྣང་བ་རང་ཤར༔ གཞི་གནས་པ་(༡༡༣)རང་གནས༔ མཐོང་བ་༼ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་༽རང་མཐོང༔ གྲོལ་བ་༼ལྟ་བ་རང་གི་༽རང་དུ་གྲོལ་བ་ཡིན་ནོ༔ གཉིས་པ་ངེས་ཚིག་གམ་མཚན་ཉིད་ནི༔ འགྱུ་བས་སྒྲིན་པ༔ ༼ཤེས་པ་དང་འོད་༽ཕྲ་ཞིང་སྣང་བས་རིག་པ༔ རིག་ཅིང་༼རང་གི་རིག་པས་བལྟས་པས་༽གསལ་བ་མི་འགྱུར་བའོ༔ གསུམ་པ་རིག་པའི་དབྱེ་བ་ནི་ལྔ་སྟེ༔ མཚན་ཉིད་སྤྱིའང་འཛིན་པའི་རིག་པ་དང༔ གཞི་འཛིན་༼ཤེས་པ་བསྐྱེད་པ་༽པའི་རིག་པ་དང༔ གཞི་གནས་༼ངོ་བོ་༽ཀྱི་རིག་པ་དང༔ ལྷག་༼བླ་མའི་གདམས་པས་ཤེས་༽མཐོང་གི་རིག་པ་དང༔ ཐོད་རྒལ་གྱི་རིག་པ་༼སྣང་བའི་ཚད་༽དང་ལྔའོ༔ ༼ལས་དང་པོ་པའི་དུས་༽མཚན་ཉིད་འཛིན་པའི་རིག་པ་ནི༔ ཆོས་སྤྱི་དང་རང་གི་མིང་ཙམ་དུ་བཏགས་པའི་རིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལ་ནི༔ དེ་རང་གི་རང་རིག་པ་ཤེས་པ་གསལ་བ་མི་རྟོག་པ་ཙམ་ཡིན་ཏེ༔ ཤེས་པ་དུ་མས་སྤགས་༼པའི་རིག་༽པའོ༔ གཞི་འཛིན་པ་ནི༔ རང་གི་ལུས་ལ་གནས་པའི་དུས་ན༔ ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་བསྐྱེད་ཅིང་རང་གསལ་ཙམ་དུ་གནས་པ་དེ༔ མ་༼འོད་ཐིག་ལེའི་ཚད་༽སྨིན་པའི་རིག་པ་ཞེས་བྱའོ༔ གཞི་གནས་༼ཐོག་མའི་༽ཀྱི་རིག་པ་ནི༔ ངོ་བོ་ཀ་དག་གི་གནས་ལུགས་ཏེ༔ ཡེ་ཤེས་གསུམ་ལྡན་དུ་ཡོད་དོ༔ ཆ་ཡིས་མ་བགོས་པའི་༼ཐུགས་རྗེས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཅན་༽རིག་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ངོ་བོར་བཞུགས་ཏེ༔ ཡེ་ཤེས་དེ་ཡང་ཕྲ་༼ཐུགས་རྗེའི་ཆ་ལ་༽བའི་ཡེ་ཤེས་སུ་གནས་སོ༔ ཡེ་ཤེས་དེ་མེད་ན་༼ནམ་མཁའ་དང་ཁྱད་མེད་༽སྟོང་པ་ལས་མི་གྲོལ་ལོ༔ ཡང་ན་༼སྟོང་པར་མི་འདོད་ན་༽བེམ་པོ་ལས་མི་གྲོལ་ལོ༔ རིག་པ་ཡེ་ཤེས་༼ལྔ་ལྡན་དུ་༽སུ་ཡོད་ན་སྤྲུལ་སྐུ་དངོས་དང་ཁྱད་མེད་དོ༔ ལྷག་མཐོང་གི་རིག་པ་ནི༔ གདམས་པ་བསྟན་པའི་དུས་ན༔ ལྷག་གིས་སྣང་བ་དེ་ཡིན་པས༔ རང་སྣང་ཐིག་ལེའི་སྙིང་པོ་ཅན་ཞེས་བྱ་སྟེ༔ སྣང་བ་མི་འདྲ་བ་དུ་མ་སྟོན་པས༔ སྐྱེ་བ་མེད་ལས་ཐམས་ཅད་སྐྱེས༔ ཆོ་༼རིག་པའི་༽འཕྲུལ་ཆེན་པོ་ཅིར་ཡང་སྟོན༔ ཅེས་བྱའོ༔ ཐོད་རྒལ་གྱི་རིག་པ་ནི༔ ཉམས་སུ་(༡༡༤)བླངས་པས་སྣང་༼རང་གི་ངོ་བོ་ཡང་མ་གྲུབ་༽བ་ཚད་དུ་ཕྱིན༔ ཉམས་ལ་འཕེལ་འགྲིབ་མེད༔ རྟགས་དང་ཡོན་ཏན་རྫོགས་ནས༔ རང་གི་ངོ་བོར་ཡང་མ་གྲུབ་ལ༔ མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་སུ་རང་གསལ་བའི་དུས་ན༔ ཆོས་༼ཚིག་ལས་འདས་པ་༽བོར་བ་ཞེས་བྱ༔ ཆོས་༼རང་བཞིན་མ་རྙེད་༽ཟད་པ་ཞེས་བྱ༔ ཆོས་༼གདམས་པ་རྣམས་ཀྱང་མ་རྙེད་༽འདས་པ་ཞེས་བྱ༔ ཆོས་ལས་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ༔ སྐྱེས་ཙམ་ཉིད་ན་སྐྱེ་བ་མེད༔ ཅེས་བྱའོ༔ རིག་པ་དེ་༼ལྔ་ཡིན་ཞེ་ན་༽ཐ་དད་པ་ཡིན་ནམ་མིན་ན༔ ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ཏེ་ངོ་བོ་གཅིག་ལས་གང་དུ་ཡང་འགྱུར་བ་མེད་དོ༔ རིག་པ་འདི་ཕྲ་བའི་ངོས་ནས་༼ལྟ་བྱེད་༽བལྟས་ན་ཟབ་མོ་ཞེས་བྱ༔ ཐིག་ལེ་དང་འོད་དང་སྐུའི་ངོས་ནས་བལྟས་ན་སྣང་བ་ཞེས་བྱའོ༔ གསལ་བའི་ངོས་ནས་༼ལྟ་བྱེད་༽བལྟས་ན་ཤེས་རབ་ཅེས་བྱ༔ སྣང་བ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བའི་ངོས་ནས་བལྟས་ན་ཡངས་པ་ཞེས་བྱ༔ བདེ་བའི་ངོས་ནས་བལྟས་ན་ཐུགས་རྗེ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ༔ བལྟར་ཡོད་པའི་ངོས་ནས་དངོས་པོ་ཡང་ཡིན༔ ཉམས་སུ་ལོན་པའི་ཚད་ཆོས་ཟད་སར་ཕྱིན་པའི་ཚེ་སྟོང་པའང་ཡིན༔ ངོ་བོ་གཅིག་ལས་མེད་དེ་གསལ་འགྲིབ་མེད་པས་ཉག་ཅིག་ཀྱང་ཡིན༔ སྣང་བའི་སྣང་ཆ་གོང་ནས་གོང་དུ་འཕེལ་བས་དུ་མ་ཡང་ཡིན༔ སྣང་བ་བརྗོད་ཀྱིས་མི་ལངས་ལ་ཅིར་ཡང་འཆར་བས་མཐའ་ཡས་པ་ཡང་ཡིན༔ དོན་རིག་པ་གཅིག་ལས་མེད་པའི་ངོས་ནས་བལྟས་པས་༼ལོགས་པ་མེད་༽འདུས་པ་ཡང་ཡིན༔ རང་བཞིན་མེད་པའི་ཁ་དོག་གི་ངོས་ནས་བལྟས་ན་གསལ་བ་ཡིན༔ དེ་ལྟར་སྣང་བ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་རིག་པ་གཅིག་གི་ངོ་བོ་ལས་མ་འདས་སོ༔ རིག་པ་༼རིགས་ཀྱི་བུ་རིག་པ་ལ་ལྟོས་དང་༽སྐུ་གསུམ་དུ་གཏན་ལ་དབབ་པ་ནི༔ རིག་པ་སྟོང་ཞིང་ངོ་བོ་གང་དུ་ཡང་མ་གྲུབ་པ་དེ་ཆོས་སྐུ་ཡང་ཡིན་༼གཞན་ནས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ༽༔ གསལ་ཞིང་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་ཡང་རང་བཞིན་མེད་པ་ནི་ལོངས་སྐུ་ཡང་ཡིན༔ མཛད་སྤྱོད་སྣ་ཚོགས་ཐུགས་རྗེའི་རོལ་པ་ཉིད་སྤྲུལ་སྐུ་ཡང་ཡིན་༼གཞན་ནས་ཡོད་པ་(༡༡༥)མ་ཡིན་༽ནོ༔ རིག་པ་སྐུ་གསུམ་རང་ཆས་ཞེས་བྱ་བ་ནི༔ རིག་པ་༼འགྲོ་འོང་༽གནས་པའི་ཚེ༔ སྐུ་གསུམ་གཞི་དབྱིངས་ཀྱི་དགོངས་པ་ཞེས་བྱ༔ རིག་པ་བཞེངས་པའི་ཚེ༔ སྐུ་གསུམ་གཞི་བཞེངས་ཀྱི་དགོངས་པ་ཞེས་བྱ༔ རིག་པ་གྲོལ་བའི་ཚེ༔ སྐུ་གསུམ་ཡོངས་གྲོལ་གྱི་དགོངས་པ་ཞེས་བྱ༔ རིག་པ་དག་པའི་ཚེ༔ སྐུ་གསུམ་ཀ་དག་གི་དགོངས་པ་ཞེས་བྱ༔ ༼ཟད་སར་ཕྱིན་པའོ༔༽ རིག་པ་ལྟ་སྒོམ་སྤྱོད་པ་འབྲས་བུ་བཞིར་བསྟན་པ་ནི༔ ༼རིགས་ཀྱི་བུ་རིག་པ་ལ་ལྟོས་དང་ནན་ཏར་ལྟོས་དང་བལྟས་པས་༽རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཉིད་ལ་དབང་པོས་བལྟར་ཡོད་པས༔ ལྟ་བ་དེ་ཉིད་མ་ཡེངས་པར་ཉམས་སུ་བླངས་པས༔ ཉམས་གོང་དུ་འཕེལ་བ་ནི་སྒོམ་པ་ཞེས་བྱའོ༔ གཞན་མ་ནི་ཡིད་སྒོམ་པ་ཡིན་ནོ༔ ཆོས་ཉིད་དོན་གྱི་སྣང་བ་དེ་ཉིད་ལ༔ རྒྱུན་དུ་སྤྱོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱའོ༔ གཞན་གྱི་ཡིད་དཔྱོད་པ་ཡིན་ནོ༔ དེ་ལྟར་ལྟ་བ་དང་སྒོམ་པ་དང་སྤྱོད་པ་དང་གསུམ་དུ་འབྲེལ་བས་འདུ་འབྲལ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ༔ དེའི་ཕྱིར་རིག་པ་གནས་པའི་ཚེ༔ ལྟ་སྒོམ་སྤྱོད་པ་གཞི་བཞག་ཅེས་བྱ༔ རིག་པ་བཞེངས་པའི་ཚེ༔ ལྟ་སྒོམ་སྤྱོད་པ་གཞི་དབྱིངས་ཞེས་བྱ༔ རིག་པ་གྲོལ་བའི་ཚེ་ལྟ་སྒོམ་སྤྱོད་པ་ཡོངས་གྲོལ་ཞེས་བྱའོ༔ རིག་པ་དག་པའི་ཚེ༔ ལྟ་སྒོམ་སྤྱོད་པ་ཀ་དག་ཅེས་བྱའོ༔ ༼རིག་པ་རིག་པ་ལ་ལྟོས་དང་༽རིག་པ་ཐིག་ལེ་ཉག་གཅིག་ཏུ་གཏན་ལ་དབབ་པ་ནི༔ རིག་པ་མི་འགྱུར་བས་ཐིག་ཡིན༔ ཀུན་ལ་ཁྱབ་པས་ལེ་ཡིན༔ ཟབ་མོའི་ངོས་ནས་ཉག་ཡིན༔ ཐམས་ཅད་འདུས་པས་གཅིག་ཡིན༔ དོན་ལ་ཐིག་ནི་ཆོས་སྐུ༔ ལེ་ནི་ལོངས་སྐུ༔ ཉག་ནི་སྤྲུལ་སྐུ༔ གཅིག་ནི་སྐུ་འདུས་པས་འདུ་འབྲལ་མེད་པའོ༔ རིག་པ་དགེ་སྡིག་དང་བྲལ་བར་བསྟན་པ་ནི༔ ལས་དགེ་སྡིག་དང་བྲལ་ལོ་༼རྫོགས་པ་ཆེན་པོའི་༽ཞེས་བྱ་བ་ནི༔ རང་གི་རིག་པ་༼རིག་པ་ལ་ལྟོས་དང་༽མཐོང་བའི་རྣལ་འབྱོར་པ་ཡིན་ནོ༔ རིག་པ་འདི་ཉིད་བླ་མའི་གདམས་ངག་དང་འབྲེལ་བས་ཏེ༔ མ་བསྟན་ན་སྡེ་སྣོད་གསུམ་ལ་བློ་འབྱོངས་པའི་མཁས་པ་པཎྜི་ཏས་༼སྒྲིབ་པ་བྱང་བ་དང་སྡིག་པ་ཅན་ཡང་དོན་ལ་ཁྱད་(༡༡༦)མེད་དུ་བསྟན་༽དོན་ལ་རྡུལ་ཙམ་ཡང་མ་རེག་པས༔ དེའི་ཕྱིར་གསང་སྔགས་ཐབས་ལ་བརྟེན་པ་ཞེས་བྱའོ༔ ༼དགེ་བས་མི་མཐོང་༽བསྟན་ན་དབུལ་པོ་བ་ལང་རྫིས་ཀྱང་མཐོང་བས༔ དེའི་ཕྱིར་ན་ལས་༼ཚོགས་བསག་ཏུ་མེད་༽ལ་བཟང་ངན་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ༔ ཉམས་སུ་མ་བླངས་ན་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་ཡང་མི་གྲོལ་བས༔ དེའི་ཕྱིར་ན་མན་ངག་གོམས་ཚོད་ལ་ཐུག་པ་ཞེས་བྱའོ༔ ཉམས་སུ་བླངས་ན་མཚམས་མེད་པ་ལྔ་བྱས་པ་ཡང་༼མ་བསྒྲིབས་པར་༽འདི་ཉིད་ལ་གྲོལ་བས༔ དེའི་ཕྱིར་དགེ་སྡིག་གིས་༼རིག་པ་རང་གིས་ངོ་བོ་ལ་༽ཕན་གནོད་མ་བསྐྱལ་བ་ཞེས་བྱའོ༔ ༼རིགས་ཀྱི་བུ་རིག་པ་ལ་ལྟོས་དང་ནན་ཏར་ལྟོས་དང་༽རིག་པ་མཐོང་བའི་ཚེ༔ སངས་རྒྱས་དེ་ཉིད་རང་ཡིན་པ་ལས༔ གཞན་ན་མེད་པས་སངས་རྒྱས་མིང་དུ་འདོགས་མཁན་འཁྲུལ་པ་དང༔ ༼འཁོར་བ་ཡེ་སངས་རྒྱས་པའི་མན་ངག་༽རིག་པ་ཉམས་སུ་བླངས་པའི་ཚེ་དམྱལ་བ་མེད་པས༔ དམྱལ་བར་འདོགས་མཁན་བདུད་ཀྱིས་འཁྱེར་བ་དང༔ རིག་པ་ཚད་ལ་ཕེབས་པའི་ཚེ༔ སངས་རྒྱས་དང་དམྱལ་བ་གཉིས་ཀ་ནས་མ་གྲུབ་པར་བསྟན་པའོ༔ དེའི་ཕྱིར་ན་སངས་རྒྱས་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་དང་དམྱལ་བ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་གཉིས་༼རང་བཞིན་མེད་པའི་རྟགས་༽ཁྱད་པར་རྡུལ་ཙམ་ཡང་མེད་པར་བསྟན་པའོ༔ ཡང་རིག་པ་༼རང་བཞིན་གྱི་བྱིན་རླབས་ཤར་བས་༽ཉམས་སུ་བླངས་པའི་ཚེ༔ རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྒྱུད་ལ་འཆར་མི་སྲིད༔ ཉམས་གོང་དུ་འཕེལ་བའི་ཚེ༔ དགེ་བའི་བསམ་པ་ལས༔ སྡིག་པའི་བསམ་པ་འཆར་མི་སྲིད་༼དཀར་པོའི་ཕྱོགས་ལ་དབང་༽པ་དང༔ ཉམས་ཚད་ལ་ཕེབས་པའི་ཚེ༔ དགེ་སྡིག་གང་གི་ཡང་བསམ་པ་མི་འཆར་༼ངོ་བོ་ཡང་མ་གྲུབ་པ་༽བའོ༔ དེའི་ཕྱིར་ན་དགེ་སྡིག་གང་ཡང་མེད་ན་ཆོས་སྐུ་ཆེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར༔ རང་གི་རིག་པ་ལ་ནན་ཏར་བལྟས་པས༔ རིག་པའི་ངོ་བོ་དེ་དགེ་བའི་ཕྱོགས་སུ་འདུག་གམ༔ གྲངས་སུ་ཆད་པ་༼ཉན་བཤད་སོགས་༽དགེ་བ་བཅུར་འདུག་གམ༔ བསག་པར་བྱ་བའི་༼བསོད་ནམས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་༽ཚོགས་གཉིས་སུ་འདུག་གམ༔ (༡༡༧)༼ངོ་བོ་དེ་ལ་༽ སྤྱད་པར་བྱ་བའི་༼ལྟ་༽སྒོམ་སྤྱོད་པ་གསུམ་དུ་འདུག་གམ༔ ཐོབ་པར་བྱ་བའི་འབྲས་བུ་༼སྐུ་གསུམ་༽འདུག་གམ༔ ༼ཐབས་རང་ལ་ཤར་བས་༽བསྐུར་བར་བྱ་བའི་དབང་དུ་འདུག་གམ༔ ༼ཚིག་མེད་པས་༽བཟླས་པར་བྱ་བའི་སྙིང་པོར་འདུག་གམ༔ བསྐྱེད་པར་བྱ་བའི་༼སྣང་བ་རང་ཆས་ཡིན་པས་༽གཞལ་ཡས་ཁང་དུ་འདུག་གམ༔ ༼སྐུ་རང་སྣང་ཡིན་པས་༽བསྒོམ་པར་བྱ་བའི་ལྷར་འདུག་གམ༔ ༼ཐབས་རང་ལ་ཤར་བས་༽མཆོད་ཅིང་བཤགས་པའི་བདག་པོར་འདུག་གམ༔ ༼མི་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བས་༽སྡོམ་པར་བྱ་བའི་དམ་ཚིག་ཏུ་འདུག་གམ༔ ༼སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བས་༽བཤད་ཅིང་བསྟན་པའི་ཆོས་སུ་འདུག་གམ༔ དེ་དག་གང་གི་ཡང་ངོ་བོར་མི་འདུག་པས༔ དགེ་བ་བྱས་པས་༼གཡེང་བའི་རྒྱུ་ལས་༽རིག་པ་ལ་རྡུལ་ཙམ་ཡང་ཕན་མ་བཏགས་པས༔ རྟག་ཏུ་ལུས་ངག་གི་བྱ་བ་བཏང་ལ༔ དགེ་སྦྱོར་རྒྱུན་བཅད་ལ་༼དལ་བར་༽རིག་པའི་ངང་ལ་གནས་པའི་གནད་ཀས་སོ༔ དེའི་ཕྱིར་ན་དགེ་བ་རྒྱུན་ཐག་བཅད་ན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དང་ཉེ་ཞེས་གསུངས་སོ༔ ཡང་རིག་པ་ཉིད་ལ་ནན་ཏར་ལྟོས་དང༔ རིག་པ་ལ་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པ་རིགས་དྲུག་གྲུབ་ནས་འདུག་གམ༔ ཚ་གྲང་ལ་སོགས་པ་སྡུག་བསྔལ་གྲུབ་ནས་འདུག་གམ༔ མ་རིག་ལ་སོགས་འཁྲུལ་པ་གྲུབ་ནས་འདུག་གམ༔ གཏི་མུག་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་ལྔ་གྲུབ་ནས་འདུག་གམ༔ ཕུང་པོ་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་གྲུབ་ནས་འདུག་གམ༔ དབང་པོ་ཡུལ་དང་ཤེས་རབ་གྲུབ་ནས་འདུག་གམ༔ སྣང་བ་ཉིད་དང་མི་སྣང་བ་ཉིད་གྲུབ་ནས་འདུག་གམ༔ ལུས་ངག་སྡིག་དང་རྣམ་སྨིན་གྲུབ་ནས་འདུག་གམ༔ དེ་དག་གང་གི་ངོ་བོར་མ་གྲུབ་པས༔ ༼ངོ་བོ་ལ་མ་གྲུབ་པས་༽རིག་པ་ལ་སྡིག་མེད་པས་ལྟུང་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་རྡུལ་ཙམ་ཡང་མེད་པར་བསྟན་པའོ༔ དེའི་ཕྱིར་ན་སེམས་ཅན་བསྒྲལ་ན་རང་སྣང་མ་དང་འཕྲད༔ ཅེས་གསུངས་སོ༔ ༼དུས་གསུམ་གནད་ཀྱི་མན་ངག་ཅེས་པས་༽རིག་པ་དུས་གསུམ་གྱི་གནད་ལ་མཁས་ན་བསྐལ་པ་སྟོང་གི་སངས་རྒྱས་པས་རིག་པ་རྒན་པ་ཞེས་བྱའོ༔ རིག་པ་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་དུས་ན་ངོ་ཤེས་ན་ཆོ་ག་ལ་གནས་པས་(༡༡༨)མ་འོངས་པའི་སངས་རྒྱས་སྟོང་དང་སྐལ་བ་མཉམ་པ་ཞེས་བྱའོ༔ དེའི་ཕྱིར་ན་རིག་པ་དེ་དགེ་སྡིག་གི་ངོ་བོར་མ་གྲུབ་ལ༔ གང་གི་ངོ་བོར་ཡང་བྱུང་བས༔ ༼དགེ་སྡིག་དེ་༽ཇི་ལྟར་བྱས་ཀྱང་མ་བཀག༔མ་འགགས་མི་འགག་པས༔ ༼དུས་གསུམ་གནད་ཀྱི་མན་ངག་༽སངས་རྒྱས་སུམ་སྟོང་གི་ཞལ་མཐོང་ཞིང་དབང་བསྐུར་བ་ཞེས་བྱའོ༔ དེའི་ཕྱིར་ན་སངས་རྒྱས་པས་ཀྱང་རིག་པ་རྡོ་རྗེ་ལུ་གུ་རྒྱུད་སྔ་བར་བྱུང་བ་ཞེས་བསྟན་པའོ༔ ཡང་རིག་པ་འདུག་ཚུལ་གསུམ་གྱི་བདག་ཉིད་མ་ཞེས་བྱ་སྟེ༔ རིག་པ་དེ་དག་ཅིར་ཡང་མ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་དང༔༼འོད་དང་ཐིག་ལེ་ལ་སོགས་༽སྣ་ཚོགས་སུ་འཆར་བའི་རང་བཞིན་དང༔ ༼ཕྲ་བའི་ཡེ་ཤེས་༽འཛད་པ་མེད་པའི་ཐུགས་རྗེའོ༔ དེ་ལྟར་ན་ཅིར་ཡང་མ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་གཞི་༼ཀ་དག་༽ཆེ༔ སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བའི་རང་བཞིན་ཁྱབ་ཆེ༔ མཛད་པ་མེད་པའི་ཐུགས་རྗེ་གྲུབ་༼གང་ཟག་གི་རྒྱུད་ལ་སྦྱར་བས་ངོ་བོ་ལ་འཁྲུལ་མ་མྱོང་བའི་རང་བཞིན་ལ་འཁྲུལ་པ་མི་གནས་༽ཆེའོ༔ དེའི་ཕྱིར་ན་གཞི་ཆེ་བས་༼འདི་ཉིད་དུ་རྟོགས་པའི་མན་ངག་དེ་ཉིད་ལ་འཁྲུལ་པ་མི་གནས་པས། ཐུགས་རྗེ་ལ་འཁྲུལ་པ་མི་སྲིད་དོ༔ དེ་ཡང་རང་བཞིན་འཁྲུལ་མ་མྱོང་བས། གོ་བས་ལུས་ངག་ཅི་བྱེད་ཀྱང་འཁྲུལ་པ་ལ་མི་གནས། འཁྲུལ་མི་སྲིད་པར་གོ་བས་ལུས་ངག་ཁམས་གསུམ་དུ་མི་བཟློག་པའོ༔༽ དུས་གསུམ་ལ་འཕོ་འགྱུར་མེད་པ་དང་ཁྱབ་ཆེ་བས་༼དབྱིངས་རིག་༽མཐའ་དབུས་སུ་སྡུད་པ་དང༔ གྲུབ་ཆེ་བས་༼ཉམས་སུ་བླངས་པས་༽བྱས་པའི་ལས་ཆུད་མི་གསོན་པའོ༔ རིག་པ་བསྡུས་པའི་སྒྲོན་མ་ཞེས་བྱ་བ༔ མཁས་པ་ཆེན་པོ་བྱེ་མ་ལ་མུ་ཏྲས་མཛད་པ་རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་གསང་བ་བླ་ན་མེད་པའི་གདམས་པ་རྫོགས་སོ༔ ལས་ཅན་རྣམས་དང་འཕྲད་པར་ཤོག༔ རྒྱ་རྒྱ་རྒྱ༔ རྒྱ་རྒྱ་རྒྱ༔ རྒྱ་རྒྱ་རྒྱ༔ རྒྱ་རྒྱ་རྒྱ༔
ཡང་ངོ་བོ་སྐུ་ཡིན་པས་མི་འགྱུར༔ རང་བཞིན་འོད་ཡིན་པས་ཁ་དོག་རིས་ཅན་དུ་མེད༔ ཐུགས་རྗེ་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པས་མཁྱེན་པའི་ཆ་མ་འགགས་པས་སོ་སོར་གསལ་ལོ༔ བྱ་བ་དང་བྱེད་པ་ནི་མེད་དོ༔ དེས་ན་མཁྱེན་པའི་ཆ་ནི་གཞི་གནས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་གསུམ་དུ་བཞུགས་སོ༔ མཁྱེན་པའི་འཆར་གཞི་མེད་ན་ཡང་བེམས་པོར་འགྲོ༔ ཡང་ན་(༡༡༩)སྟོང་པ་ཕྱང་ཆད་པར་འགྲོ་བས་ན༔ མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་འཆར་གཞི་ནི༔ མ་འགགས་པར་གསལ་ལ༔ ཡང་ངོ་བོ་སྟོང་པ༔ རང་བཞིན་གསལ་བ༔ ཐུགས་རྗེ་ཀུན་ལ་ཁྱབ་པར་བཞུགས་པའོ༔ ས་མ་ཡཱ༔ རྒྱ་རྒྱ་རྒྱ༔ ཟངས་ཡིག་ཅན་ནོ༔ ཤུ་བྷཾ༔
༼ཚ ༽རང་བཞིན་གནད་དབབ་དང་། ༼ཛ ༽ཆགས་ཅན་རླུང་གི་པྲ་ཁྲིད་གཉིས་དཔེ་རྙེད་ན་སླར་འདིར་འཛུད།༽