བྱེ་བྲག་ཏུ་ཉམས་སུ་བླང་བ་བསྟན་པ།
གཉིས་པ་བྱེ་བྲག་ཏུ་ཉམས་སུ་བླང་བ་ལ་བཞི་སྟེ། སྐྱེ་གནས་ཀྱི་བར་དོ་ལ། ཐོས་བསམ་གྱི་སྒྲོ་འདོགས་གཅོད་པ་རྒྱ་ཁྲ་ཚང་དུ་འཇུག་པའམ། དེད་དཔོན་གསེར་གླིང་དུ་ཕྱིན་པ་ལྟ་བུའི་གདམས་ངག་དང་གཅིག །འཆི་ཁ་བར་དོ་ལ་གསལ་གདབ་པ་སྒེག་མོས་མེ་ལོང་བལྟ་བའམ་རྒྱལ་པོའི་བཀའ་འཕྲིན་བསྐུར་བ་ལྟ་བུའི་གདམས་ངག་དང་གཉིས། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་བར་དོ་ལ་རང་སྣང་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་ལམ་ཚོལ་གྲོགས་དང་འཕྲད་པའམ། མ་པང་དུ་བུ་འཇུག་པ་ལྟ་བུའི་གདམས་ངག་དང་གསུམ། སྲིད་པའི་བར་དོ་ལ་ལས་ཀྱི་འཕྲོ་མཐུད་པ་ཡུར་བ་ཁ་ཆད་ལ་ཝ་འཛུགས་པ་ལྟ་བུའི་གདམས་ངག་དང་བཞིའོ། །
དང་པོ་ནི་རྒྱ་ཁྲ་དེའང་ཚང་ལེགས་པར་བརྟགས་པའམ། དེད་དཔོན་རྒྱ་མཚོ་ལ་ནོར་བུ་ལེན་དུས། བྱ་རོག་དང་དུང་ལ་སོགས་པས་ཆུ་སྲིན་གྱི་སྒྲོ་འདོགས་ལེགས་པར་བཅད་ནས་འགྲོ་བ་བཞིན་དུ། འདིར་ཡང་བླ་མའི་དྲུང་དུ་ཡང་དག་པའི་གདམས་པ་ལ་ཐོས་བསམ་གྱིས་ལམ་མི་འཕྱུགས་པར་བྱེད་པ་སྟེ། དབང་པོ་རབ་འབྲིང་ཐ་མ་གསུམ་ལས། རབ་ཀྱི་རབ་སྦྲུལ་མདུད་ནམ་མཁའ་ལ་བོར་བ་ལྟར་གྲོལ་བ་དང་། རབ་ཀྱི་འབྲིང་མཚོ་ནང་དུ་ཁ་བ་བབས་པ་ལྟར་གྲོལ་བ་དང་། རབ་ཀྱི་ཐ་མ་ཆབ་རོམ་ཆུ་རུ་ཞུ་བ་ལྟར་གྲོལ་བ་སྟེ། དང་པོ་ནི། བླ་མའི་བྱིན་རླབས་དང་ཟབ་མོའི་གདམས་པ་བཏབ་པ་ཙམ་གྱིས་སྣོད་ལྡན་གྱི་སློབ་མ་དེ་ཡེ་ཐོག་དང་པོའི་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོའི་གཞི་ཐོག་ཏུ་རྩོལ་མེད་ལྷུག་པར་གྲོལ་བའོ། །གཉིས་པ་ཟབ་མོའི་གདམས་པ་ཉམས་སུ་བླང་པས་ཉོན་མོངས་པ་ཅི་སྐྱེས་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ངང་དུ་རོ་གཅིག་པར་རྟོགས་ནས་རང་གྲོལ་བའོ། །གསུམ་པ་གདམས་ངག་ངོ་སྤྲད་པ་རྣམ་པ་ལྔས་ཉམས་སུ་བླང་པས་རིམ་གྱིས་འཁྲུལ་པ་རང་སྣང་དུ་ངོ་ཤེས་ཏེ་གྲོལ་བའོ། །
གཉིས་པ་འཆི་ཁ་བར་དོ་ནི་གསུམ་སྟེ། གདམས་པའི་མཚོན་ཚུལ། འབྱུང་བའི་(༢༡༡)སྡུད་ཚུལ། ངོ་སྤྲོད་ཀྱི་གདབ་ཚུལ་ལོ། །
དང་པོ་སྒེག་མོས་མེ་ལོང་ལ་བལྟས་པས་རང་གི་བཞིན་གསལ་པོར་མཐོང་བའམ། མི་ཞིག་ལ་རྒྱལ་པོས་འཕྲིན་བསྐུར་ན་ཆད་པ་བྱུང་གིས་དོགས་པས་འཕྲིན་མི་བརྗེད་པ་ལྟར། བར་དོའི་གདམས་པ་གསལ་བཏབ་པས་རང་ཉིད་འཁོར་བར་ལྟུང་གིས་དོགས་ནས་མི་བརྗེད་པ་སྟེ། དེའང་འབྲིང་གི་རབ་སྙིང་སྡུག་མཛའ་བོ་མཐོང་བ་ལྟ་བུ། འབྲིང་གི་འབྲིང་མེ་ལོང་ལ་བྱད་གསལ་བ་ལྟ་བུ། འབྲིང་གི་ཐ་མ་ཁབ་མིག་ཏུ་སྐུད་པ་འཛུད་པ་ལྟ་བུ་གསུམ་ལས། དང་པོ་འཆི་ལྟས་ཚང་བའི་དུས་སུ་ཚེ་འདིའི་ཞེན་འཛིན་མེད་པར། བླ་མའི་གདམས་ངག་འབའ་ཞིག་ཡིད་ལ་གསལ་དུང་དུང་འདུག་པ་དེས་ཆོག་པའོ། །
གཉིས་པ་འཆི་ཁའི་དུས་དེར་བླ་མའམ་མཆེད་གྲོགས་དམ་ཚིག་དང་ལྡན་པས་ཆོས་ཉིད་བར་དོའི་གདམས་པ་རྣམས་གསལ་བཏབ་པས་གསལ་ལམ་གྱིས་འགྲོ་བ་སྟེ་དེས་ཆོག་པའོ། །
གསུམ་པ་སྐད་ཅིག་ཀྱང་གདམས་པའི་དོན་ལས་མ་ཡེངས་པར་བྱེད་པའོ། །
གཉིས་པ་ཀློང་གསལ་ལས། གང་ཞིག་སྐྱེས་བུ་འཆི་བའི་ཚེ། །རྟགས་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བཤད། །ཅེས་པས། ཕྱི་ནང་གི་རྟགས་གཉིས་འབྱུང་སྟེ། དེའང་སྔ་མ་ནས་འཆི་ལྟས་བརྟགས་ལ། འཆི་བ་བསླུ་བའི་ཐབས་ལ་འབད། མི་བསླུ་བའི་ཚེ་ཡོ་བྱད་ཅི་བདོག་པ་བླ་མ་དགེ་འདུན་ལ་སྤངས་དག་བྱས་ལ་རབ་གངས་ཁྲོད་དམ་རིའི་རྩེ་ལ་སོགས་པར་ཕྱིན་ནས་འཆི། འབྲིང་སྤྲང་པོ་ལྟར་རྒྱུས་མེད་པའི་ཡུལ་དུ་འཆི། ཐ་མ་རི་ཁྲོད་ལ་སོགས་དབེན་པར་ཆོས་གྲོགས་གཅིག་ཙམ་ཉེ་དྲུང་དུ་བཞག་ལ་དཀོན་མཆོག་ལ་མཆོད་པ་དང་། འབྱུང་པོ་ལ་གཏོར་མ་ཕུལ་ལ། གདམས་པ་གསལ་གདབ་པར་བྱའོ། །དེ་ཡང་ཉི་ཟླ་ཁ་སྦྱོར་ལས། སྐྱེས་བའི་ལུས་ལ་ནད་བཏབ་ནས། །རྟགས་འདི་སུ་ལ་བྱུང་བ་ནི། །འཆི་བའི་དུས་ནི་བཏབ་པ་ཡིན། །ས་ནི་ས་ལ་ཐིམ་པ་དང་། །དེ་བཞིན་མེ་དང་ཆུ་དང་རླུང་། །སོ་སོ་རང་ལ་ཐིམ་པ་ནི། །སྐྱེས་བུའི་ལུས་ལ་འདི་ལྟར་འོང་། །ཞེས་པས། འདི་ལ་འབྱུང་བའི་ཐིམ་ཚུལ། རླུང་གི་འབྲོས་ཚུལ། སྣང་བའི་སྡུད་ཚུལ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི། དེ་ཉིད་ལས། ས་ནི་ས་ལ་རང་ཐིམ་པས། །ལུས་ནི་ལྕི་ཞིང་ལྡང་མི་ནུས། །ལངས་ནས་འགྲོ་བའི་སྟོབས་ཀུན་ཟད། །ཆུ་ནི་ཆུ་ལ་ཐིམ་པའི་ཚེ། །ཁ་ཆུ་སྣ་ཆུ་འཛག་པར་བྱེད། །(༢༡༢)དེ་བཞིན་མེ་ལ་མེ་ཐིམ་པས། །ཁ་སྣ་དག་ནི་རབ་ཏུ་སྐམ། །ལུས་ཀྱི་མཐའ་ཡི་དྲོད་རྣམས་འཆོར། །ལུས་ཀྱི་བཀྲག་དང་གཟི་མདངས་ཉམས། །དེ་བཞིན་རླུང་ལ་རླུང་ཐིམ་པས། །དབུགས་ནི་ངར་ངར་ཡན་ལག་གཡོབ། །མིག་ཀྱང་གྱེན་ལ་ལྡོག་པར་བྱེད། །རྟགས་འདི་སུ་ལ་བྱུང་བ་དེ། །འདི་ལ་མི་གནས་ཕ་རོལ་འགྲོ། །དེ་ཚེ་བླ་མའི་གདམས་ངག་རྣམས། །རང་གི་རྒྱུད་ལ་འདྲིས་པར་བྱ། ཞེས་སོ། །
གཉིས་པ་ཀློང་གསལ་ལས། འདེགས་བྱེད་དོན་གྱི་རླུང་འབྲོས་པས། །ལུས་ནི་མི་ཐེག་སྒྱིད་པ་སྐྱུར། །ཡན་ལག་མི་འདུས་སྨྲ་བ་དཀའ། །མི་ལྡོག་དབུགས་ནི་ཕྱི་རུ་འཕུལ། །བཀྲག་མདངས་བསྐྱེད་པའི་རླུང་འབྲོས་པས། །ལུས་ཉམས་ཁ་སྣར་བལ་དུད་ཆགས། །ཤ་ཚ་ཁ་སྐམ་གཤིན་དྲི་བསྣམས། །དྭངས་སྙིགས་འབྱེད་པའི་རླུང་འབྲོས་པས། །བཟའ་བཏུང་མི་ལེན་ལུས་སྟོབས་འཆོར། །མེ་དང་མཉམ་པའི་རླུང་བྲོས་པས། །ལུས་ཀྱི་དྲོད་ནི་མཐའ་ནས་འཆོར། །བསྐལ་པ་ལས་ཀྱི་རླུང་བྲོས་པས། །ལུས་ལ་ཟང་ཟིང་ཕྱད་ཕྱོད་ལ། །རྩ་བྲན་ཁྲག་ནི་སྲོག་རྩར་འདུས། །ཞེས་སོ། །
གསུམ་པ་ཀློང་གསལ་ལས། དེ་ཚེ་སྣང་བ་འདི་ལྟར་(༢༡༢)འདུ། །ཕྱི་ཡི་དབང་པོ་དྲན་བྱེད་རྣམས། །མུན་སྲོས་བཞིན་དུ་འུབ་ཀྱིས་འདུས། །རིག་པ་སྙིང་གི་དཀྱིལ་དུ་འདུས། །སྨྲ་ཡང་མི་ཤེས་དྲན་པ་ཉམས། །དེ་ནས་ལུས་ཀྱི་ཁྲག་འདུས་ནས། །སྲོག་རྩའི་ནང་ནས་སྙིང་དུ་བརྒྱབ། །ཁ་དང་མིག་ནི་སྐྱ་ལོག་འགྲོ། །དབུགས་ནི་ཁྲུ་གང་ཙམ་དུ་འཆད། །དེ་ནས་ཁྲག་ཐིགས་གཉིས་བརྒྱབ་པས། །མགོ་དགུག་དབུགས་ནི་མདའ་གང་འཆད། །དེ་ནས་ཁྲག་ཐིགས་གསུམ་བརྒྱབ་པས། །ཨིག་ཅིང་དབུགས་ནི་འདོམ་གང་འཆད། །དེ་ནས་ཕྱི་དབུགས་ཆད་པ་དང། །རིག་པ་སྙིང་དཀྱིལ་བརྒྱལ་ནས་སྡོད། །དེ་ནས་ནང་གི་དབུགས་ཆད་ནས། །ཆོས་ཉིད་བར་དོ་འཆར་བ་ཡིན། །ཞེས་པས་ཁྲག་ཐིགས་རྣམས་བྱུང་དུས་རྒྱལ་པོ་གདན་ལ་བཞུགས་པ་ལ། བློན་པོས་སྒྱོགས་རྡོ་འཕངས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དབུགས་རིང་ཕྱིར་མདའ་གང་འདོམ་གང་ཙམ་སོང་བ་ན། རྩ་རྦད་ཀྱིས་ཆད་ནས། ཐ་མ་སྙིང་ནང་དུ་ཁྲག་ཐིགས་གསུམ་གྱིས་འོད་གསལ་གྱི་རྩ་གང་བར་བྱས་དུས་མི་གཅིག་ཟན་ཟ་བའི་རིང་དུ་དྲན་མེད་ལ་བརྒྱལ་བའོ། །དེ་ནས་ཨ་ཧྃ་གཉིས་སྙིང་གར་འཕྲད་ནས་འོད་གསལ་འཆར་རོ། །
གསུམ་(༢༡༣)པ་ཉི་ཟླ་ཁ་སྦྱོར་ལས། བླ་མ་མཆེད་དང་རྡོ་རྗེ་སྤུན། །ཤེས་པའི་གསལ་ཡང་གདབ་པར་བྱ། །ཞེས་པས། དེ་ལྟར་འབྱུང་བ་རྣམས་ཐིམ་པར་མ་གྱུར་ཙམ་ལ། བླ་མའམ་རྡོ་རྗེ་སྤུན་སྲིང་དམ་ཚིག་དང་ལྡན་པས། རྣ་བར་སྨྱུག་མའམ་ཤོག་བུའི་སྦུབས་ལ་མཆུ་བཙུགས་པའི་ནང་ན་ཕར། རིགས་ཀྱི་བུ་ཅི་ལ་ཡང་མ་ཆགས་ཤིག །ཆོས་ཉིད་བར་དོ་ལ་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཞིང་ཁམས་འཆར་གྱིས་དེ་རང་སྣང་དུ་ཤེས་པར་གྱིས་ཤིག །བདེ་བར་གཤེགས་ཤིག་ཅེས་ལན་གསུམ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །
གསུམ་པ་ནི་ལམ་འཕྲང་ལ་དགྲ་བྱུང་ནས་དངངས་པ་ལས། རང་གི་གྲོགས་སུ་ཤེས་པས་སྐད་ཅིག་ལ་འཇིགས་སྐྲག་དང་བྲལ་ནས་བདེ་བའམ། མ་བུ་དང་འཕྲད་པས་ཡིད་ཆེས་ལྟ་བུའི་དབང་པོའི་བྱེ་བྲག་གིས་གསུམ་ལས། ཐ་མའི་རབ་བུམ་པ་ཆག་པ་ལྟ་བུ་ནི། དེ་ནས་རླུང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ཐིམ་པས་ནང་དབུགས་ཆད། རྣམ་ཤེས་ནམ་མཁའ་ལ་ཐིམ་པས་དབུགས་བར་སྣང་ལ་ཡལ། དེའི་ཚེ་རིག་གདངས་སྙིང་གར་འདུས་པས་ལུས་སེམས་འབྲེལ་ཐག་ཆད། འོད་གསལ་གྱི་སྣང་བ་ཤར་བའི་དུས་དེར་སེམས་དང་ཡེ་ཤེས་རྒྱབ་གྱེས་པས་འཁོར་འདས་རྒྱབ་གྱེས་ཏེ། འཁོར་བ་ཉིད་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་ཚེ་ནམ་མཁའ་འོད་གསལ་ལ་ཐིམ་པས་སྐད་ཅིག་དང་པོ་ལ་དབྱར་མ་སྟོན་གྱི་ནམ་མཁའ་སྤྲིན་དང་བྲལ་བ་ལྟ་བུ་འབྱུང་སྟེ། དེ་ཉིད་ངོས་ཟིན་ན་ཀ་དག་གི་གཞི་ལ་རང་གྲོལ་བའོ། །དེ་ནས་མདུན་གྱི་ནམ་མཁའ་ལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མཐོངས་ཞེས་བྱ་བ་ཚོན་སྣ་ལྔའི་དྲུ་བུ་བརྐྱང་པ་ལྟ་བུ་མིག་ནས་ཟུག་པར་སྣང་སྟེ། མིག་ཐུགས་རྗེ་རྒྱུན་མི་འཆད་ཀྱི་ཐག་པ་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའི་ཁོང་སེང་གི་ལམ་ལ་གཏད། རིག་པ་སྟོང་གསལ་འདུས་མ་བྱས་པ་ལ་གཏད་དོ། །དེ་ཉིད་ལ་མ་ཡེངས་པས་ཡར་གྱི་ཟང་ཐལ་དུ་སྐད་ཅིག་ལ་རང་གྲོལ་བའོ། །དེའི་ཚེ་དུས་མ་འགྱུར་བར་སྣང་བ་འགྱུར་ནས་ཕྱི་ས་རྡོ་རི་བྲག་རྩི་ཤིང་ནགས་ཚལ་ཉི་མ་ཟླ་བ་ལ་སོགས་པས་སྣང་བ་རྣམས་ནུབ། ནང་ཆོས་ཉིད་འོད་གསལ་གྱི་ཞིང་ཁམས་རྣམ་པར་དག་པ་ཕྲ་ལ་དྭངས་པ་གསལ་ལ་འཚེར་བ། རང་བཞིན་གྱིས་བཀྲ་ལ་ཉམ་ང་བ། ཕྱིའི་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་མཐོང་བ་བཞིན་མེར་རེ་རེ་ཤར་བས། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་བརྡལ་ནས་འཆར་རོ། །དེའང་ཁ་དོག་ལྔ་ལྡན་དུ་སྣང་བ་ལ་མནན་ན་ནེམ་(༢༡༤)ཞེས་བྱེད་ཅིང་། བཏེག་ན་འཕར་ཞེས་བྱེད་པ་སྙམ་པ་སྟེ། ཐལ་འགྱུར་ལས། འདིར་ནི་ཆོས་ཉིད་བར་དོར་བཤད། །འཆི་ཁ་ལས་ནི་ཐལ་བའི་ཚེ། །རྣམ་ཤེས་ནམ་མཁའ་དག་ལ་ཐིམ། །ནམ་མཁའ་འོད་གསལ་ལ་ཐིམ་དུས། །ཕྲ་རགས་སྣང་བ་ཀུན་འགགས་ཏེ། །དབང་པོ་ཀུན་ལྡན་འོད་ཀྱི་ལུས། །ལས་དང་གྲིབ་མ་བཞིན་དུ་འགྱུར། །དེའི་ཚེ་འོད་སྣང་དུམ་བུའི་ཚེ། །མཁས་པས་སྣང་བ་མཆེད་པ་གཟུང་། །གཡོ་བ་རླུང་དག་མཆེད་པ་ཡིས། །ཁ་དོག་ལྔ་ཡི་འོད་ཟེར་རྣམས། །མ་ངེས་འཇའ་ཚོན་རིས་སུ་སྣང་། །ཞེས་པ་དང་། ཉི་ཟླ་ཁ་སྦྱོར་ལས། རང་བཞིན་དག་པའི་སྣང་བ་འདི་ལྟ་སྟེ། སྐྱེས་བུ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འོད་གསལ་ལ་ཐིམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དབུགས་ཕྱི་ནང་གི་འགྲུལ་ཐག་ཆད་མ་ཐག་ཏུ། རང་གི་དབང་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཆ་ལས་དངོས་པོར་སྣང་བ་མེད་དེ། ཡོད་པ་སྙམ་པའི་ཤེས་པ་ནི་འབྱུང་ངོ་། །རྡོས་བཅས་ཀྱི་ལུས་ནི་མིི་སྣང་སྟེ་འོད་ཀྱི་ལུས་སུ་གསལ་ལོ། །དེའི་ཚེ་མཐོང་ཚད་ཙམ་དུ་འོད་ཟེར་ལྔའི་ད་ལར་སྣང་བའོ། །དེ་ཡང་སྣང་བའི་འོད་ཟེར་དེ་དག་ཕྱི་ནས་བལྟས་ན་ནང་གསལ་ཞིང་། ནང་ནས་བལྟས་ན་ཕྱི་གསལ་བ་ལ། སོ་སོར་མ་འདྲེས་པར་བལྟས་ན་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བ། འགྱུ་བ་འགུལ་བ་འཕྲིགས་པ་རབ་ཏུ་འཚེར་བ་ལ་ལྷུན་སྡུག་པའོ། །ཤིན་ཏུ་རྒྱ་ཆེ་བ་དཔག་ཅིང་བསམ་པའི་དམིགས་སུ་མ་ཚུད་པ། དཔངས་མཐོ་ལ་རྩེ་མོ་ཡངས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འབྱུང་གནས་སུ་བཞུགས་སོ། །དེ་དག་ནི་ཁ་དོག་ལྔ་ལྡན་ཏེ་དཀར་པོ་རང་ས་ན་གསལ་ལ་འོད་ཟེར་འཕྲོ་བ་དེ་བཞིན་དུ་སེར་པོ་དང་དམར་པོ་དང་ལྗང་གུ་དང་མཐིང་ག་རྣམས་ཀྱང་རང་ས་ན་གསལ་ལ་འོད་ཟེར་འཕྲོ་བ་སྟེ། དེ་དག་ཀྱང་འབྱར་ལ་མ་རེག་ཅིང་མ་འདྲེས་པར་ཁ་དོག་གསལ་ལ་ཤིན་ཏུ་ལྷུན་སྡུག་པར་གནས་སོ། །ཞེས་སོ། །དེའི་ཚེ་སྣང་བ་མཆེད་པ་རྣམས་རང་སྣང་དུ་བཟུང་སྟེ་རང་ངོ་ཤེས་པས་སྐད་ཅིག་ལ་གྲོལ་བའོ། །དེ་ཡང་བར་དོའི་སྣང་བ་འདི་དག་སྔར་བཤད་པའི་གདོད་མའི་གཞི་དང་། ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་སྣང་བ་རྣམས་འཆར་བ་ཡིན་པས་དེ་ཉིད་རང་ངོ་ཤེས་པ་ཙམ་གྱིས་ནང་གསལ་གདོད་མའི་གཞི་ལ་གྲོལ་བའོ། །དེ་ནས་འོད་གསལ་ཟུང་འཇུག་ལ་ཐིམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཞི་ཁྲོའི་དཀྱིལ་འཁོར་མངོན་པར་སྣང་(༢༡༥)བ་སྟེ། ཐ་མའི་འབྲིང་སེང་གེའི་གསོབ་མཐོང་བ་ལྟ་བུའི་གྲོལ་ལུགས་འབྱུང་བས། གདངས་ཀྱི་སྐུ་ཐོག་མར་སྣང་བ་ནི། ཀློང་གསལ་ལས། དེ་ཚེ་སྒྲ་འོད་ཟེར་དུ་འཁྲིགས། །སྐུ་ཡི་སྣང་བས་སྐྲག་པར་བྱེད། །ཅེས་པས། སྐད་ཅིག་མ་དེ་ལ་ལུས་བོར་བའི་གནད་ཀྱིས་ལྷུན་གྲུབ་རང་གནས་ཀྱི་ཁྲག་འཐུང་ཁྲོ་བོའི་དཀྱིལ་འཁོར་སྔར་བཤད་པ་དེ་རྣམས་ཤར་སྟེ། ཆེ་བ་རི་རབ་ཙམ་དང་། འབྲིང་རི་བོ་ཙམ། ཆུང་བ་ཉུང་འབྲུ་ཙམ་པ་ཤིན་ཏུ་མང་ཞིང་མགོ་བརྙན་སྣ་ཚོགས་པས་མཚོན་ཆ་སྣ་ཚོགས་པ་ཐོགས་ནས་རང་ཉིད་གང་དུ་འགྲོ་བའི་ཕྱོགས་སུ་རྒྱུག་ཅིང་། བརྡེག་པར་སྣང་བ་དང་། འོད་ཟེར་མཚོན་ཆའི་སྣང་བས་བརྡེག་པ་དང་ཟུག་པར་སྣང་ངོ་། །འོད་ཀྱི་ནང་ནས་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རང་སྒྲ་འབྲུག་སྟོང་ལྡིར་བ་ཙམ་པས་རྒྱོབ་ཅིག་སོད་ཅིག་དང་། ཟུངས་ཤིག་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་སྐད་མི་སྙན་པ་སྣ་ཚོགས་པའི་འོད་ཀྱིས་འཇིགས་སོ། །སྒྲ་དང་ཟེར་གྱིས་སྐྲག་གོ། །དེའང་རང་སྣང་དུ་མ་ཤེས་པ་རྣམས་ལ་བདུད་དང་གཤིན་རྗེའི་སྣང་བ་ཆེན་པོ་འབྱུང་ངོ་། །དེའང་ལྷ་ཚོགས་དེ་རྣམས་གནས་ཀྱང་ཐོག་གི་དུང་ཁང་ན་ཉུང་འབྲུ་ཙམ་ལས་མེད་ཀྱང་བར་དོར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཁྱབ་པར་སྣང་ངོ་། །དེ་ཉིད་རང་སྣང་དུ་ཤེས་པས་སྐད་ཅིག་ལ་ཁྲག་འཐུང་གི་སྐུར་གྲོལ་ནས་སངས་རྒྱས་པ་ནི། བླ་མའི་གདམས་ངག་གིས་རང་སྣང་རིག་པའི་རྩལ་དུ་ངོ་ཤེས་པས་སེང་གེའི་གསོབ་མཐོང་བ་ལྟ་བུར་མཚང་ཕུག་ནས་རིག་སྟེ། སྔར་གོམས་པའི་གདམས་པའི་འོད་གསལ་མ་དང་། ཕྱིས་ཤར་བ་བུ་རང་བྱུང་གི་འོད་གསལ་གཉིས་མ་བུ་འདྲེས་ཏེ། རང་ཤར་རང་གྲོལ་རང་གསལ་དུ་སྔར་འདྲིས་ཀྱི་མི་དང་འཕྲད་པ་ལྟར་རང་རིག་རང་གསལ་དུ་རང་གྲོལ་བའོ། །འདིའི་ངོ་སྤྲོད་མ་ཐོབ་ན་གང་ཟག་བཟང་པོ་རྣམས་ཀྱང་འདི་ནས་ལྡོག་སྟེ། མན་ངག་སྙིང་གི་དགོངས་པ་ལས། ཀྱཻ་གསང་བའི་བདག་པོ་ད་ལྟ་ངོ་མ་འཕྲོད་ན་སྒོམ་སྒྲུབ་ཇི་ཙམ་བྱས་ཀྱང་འཚང་མི་རྒྱའོ། །གདམས་ངག་དང་མ་འཕྲད་པས་འོད་ཀྱིས་འཇིགས་སོ། །སྒྲས་དངངས་སོ། །ཟེར་གྱིས་སྐྲག་གོ། །གདམས་པའི་གནད་མ་ཤེས་ན་སྒྲ་འོད་ཟེར་གསུམ་ངོ་མ་ཤེས་པས་འཁོར་བར་འཁྱམས་སོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ནས་ཐ་མའི་ཐ་མ་འབྲས་ཀྱི་ལྗང་བུ་ལྟ་བུ་ནི། རིམ་གྱིས་འཆར་ཚུལ་རྣམས་འབྱུང་བ་ལ་གྲོལ་ཏེ། ཐལ་འགྱུར་ལས། (༢༡༦)འཇུག་ཅིང་སྨིན་པའི་རླུང་ལ་ཡང་། །ཕྱོགས་བཞི་མཚམས་དང་སྟེང་འོག་གྲུབ། །དེ་ལ་ཕྱོགས་ཀྱི་འོད་འདུས་པས། །རིགས་ལྔའི་སྐུ་ཡང་མངོན་པར་སྣང་། །མཐིང་ག་དཀར་སེར་དམར་ལྗང་ནི། །སོ་སོའི་ཡུམ་དང་བཅས་པར་སྣང་། །སོ་སོའི་ཚོམ་བུ་རྫོགས་པ་ལས། །ལྔ་ལྡན་བཅུ་ལྡན་བརྒྱ་ལྡན་ལ། །ཚོམ་བུ་སྟོང་དང་འབུམ་ཕྲག་ནི། །བསམ་ངོ་རང་བཞིན་དག་པ་ཡིས། །བརྗོད་ཀྱིས་མི་ལངས་གྲངས་མེད་འཆར། །ཞེས་པ་དང་། སྔ་མའི་འཕྲོ་ལས། ཡང་སྔ་མ་དེ་དག་སྐུའི་སྣང་བ་རང་འཆར་ཏེ་སྐུ་དེ་དག་ཀྱང་མི་ཆེ་བ། མི་ཆུང་བ། ཆ་མཉམ་པ། རྒྱན་དང་། ཁ་དོག་དང་། བཞུགས་ཚུལ་དང་། གདན་ཁྲི་དང་། རང་རང་གི་ཕྱག་རྒྱ་དང་བཅས་པ་སྟེ། སྐུ་དེ་དག་ཀྱང་ལྔ་ལྔའི་ཟུང་གིས་ཁྱབ་པ། ལྔ་མཚན་རེ་རེ་ལ་འོད་ལྔ་ལྔའི་མུ་ཁྱུད་དང་བཅས་པ། ཡབ་ཀྱི་ཆ་འཛིན་པའི་རིགས་དང་། ཡུམ་གྱི་ཆ་འཛིན་པའི་རིགས་དང་། སེམས་དཔའ་དང་། སེམས་མའི་རིགས་དང་། དཀྱིལ་འཁོར་ཐམས་ཅད་ལ་རྫོགས་པར་གནས་སོ། །ཞེས་པས་ཞག་ལྔར་སྣང་སྲིད་ཐམས་ཅད་འོད་དང་སྐུར་འཆར་ཏེ། དེའང་ཞག་དང་པོར་རྣམ་སྣང་ཡུམ་དང་བཅས་པ། ཤར་མི་བསྐྱོད་པ། ལྷོར་རིན་ཆེན་འབྱུང་ལྡན། ནུབ་ཏུ་འོད་དཔག་མེད། བྱང་དུ་དོན་ཡོད་གྲུབ་པ་ཡུམ་དང་བཅས་པ། སེམས་དཔའ་བརྒྱད། སེམས་མ་བརྒྱད་དང་བཅས་པ། སྒོ་བ་ཡབ་ཡུམ་བཞི་དང་བཅས་པ་འཆར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཞག་གཉིས་པ་དང་། གསུམ་པ་དང་། བཞི་པ་དང་། ལྔ་པ་རྣམས་སུ་མི་བསྐྱོད་པ་ལ་རིགས་ལྔས་བསྐོར་བ་སྔ་མ་བཞིན་འཆར་རོ། །རིན་ཆེན་འབྱུང་ལྡན་དང་། འོད་དཔག་མེད་དང་། དོན་ཡོད་གྲུབ་པ་རྣམས་ལ་སྔ་མ་བཞིན་བསྐོར་བའི་ཚོམ་བུའི་དཀྱིལ་འཁོར་ལྔ་ལྡན་དང་། བཅུ་ལྡན་དང་། བརྒྱ་ལྡན་དང་། སྟོང་ལྡན་དང་། འབུམ་ལྡན་དང་། གྲངས་མེད་ལྡན་རྣམས་འཆར་ཏེ། ཕྱོགས་བཅུར་རིགས་ལྔའི་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཡོན་ཏན་ཕྲིན་ལས་མཛད་པའི་རྣམ་པར་རོལ་པ་རྣམས་ལ་ལྔ་ལྡན་ནས་གྲངས་མེད་ལྡན་གྱི་བར་སྦྱར་ཏེ། ནམ་མཁས་གར་ཁྱབ་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཁམས་ཆེན་པོས་ཁྱབ་ཅིང། རང་ཉིད་ཀྱང་འོད་ལུས་སུ་སྣང་བའི་སྙིང་ག་དང་དཀྱིལ་འཁོར་དེ་དག་གི་ཐུགས་ཀར་འོད་ཟེར་ལྔའི་ཟེར་ཐག་(༢༡༧)སྦྲེལ་མས་འབྲེལ་པར་སྣང་ངོ་། །
དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཕྱི་ནང་ཀུན་ཏུ་གསལ་ལ་ལྟེམ་མེར་རེ་ཁྱིལ་ལེ་བ་ཁ་དོག་སོ་སོར་གསལ་ཞིང་མ་འདྲེས་པ་ལ། ཕྲ་བ། འགྱུ་བ། འཕྲིགས་པ། རབ་ཏུ་འཚེར་བ། རྒྱ་ཆེ་བ། ལྷུན་བརྗིད་པ། དཔངས་མཐོ་བ། དམིགས་སུ་མི་ཚུད་པ། འོད་ཟེར་མཐའ་ཡས་པ། ཀུན་ཏུ་འཕྲོ་བ་སྟེ། ཀློང་གསལ་ལས། དེ་ལྟར་སྣང་བ་དེ་དག་ལ། །རིགས་ལྔ་ཡབ་ཡུམ་ཚོམ་བུར་གསལ། །དཔག་མེད་གྲངས་ལས་འདས་པ་ལ། །ཁ་དོག་ཕྱག་རྒྱ་རྒྱན་དང་ལྡན། །གདན་ཁྲི་བཞུགས་ཚུལ་ཆ་སྙོམས་པར། །ལྔ་ལྔའི་ཟུང་ལ་འོད་ཀྱིས་བསྐོར། །ཡབ་ཡུམ་སོ་སོའི་ཆ་འཛིན་པ། །སེམས་དཔའ་དང་ནི་སེམས་མར་བཅས། །དཀྱིལ་འཁོར་ཆིག་རྫོགས་ཉིད་དུ་འཆར། །ཞེས་སོ། །
འདིའི་དུས་སུ་དུས་གསུམ་གནད་ཀྱི་གདམས་པ་དྲན་པར་བྱ་བ་ལ་འཇུག་པ་ཤེས་པའི་གནད། གྲོལ་བ་ལུས་ཀྱི་གནད། མཐར་ཕྱིན་པ་ངོ་ཤེས་པའི་གནད་དོ། །
དང་པོ་རིག་པ་འོད་ལ་ཕར་འཇུག་པ་དང་། འོད་རིག་པ་ལ་ཚུར་འཇུག་པ་ལ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ཀློང་གསལ་ལས། དེ་ཚེ་རང་གི་སྙིང་ག་ནས། །ཟེར་ཐག་འོད་ཀྱི་ལུ་གུ་རྒྱུད། །ཚོམ་བུའི་ཐུགས་ཀར་འབྲེལ་སྙམ་ལས། །དེ་དག་ཐིག་ལེས་རབ་བརྒྱན་པས། །ཤེས་པ་ཟིན་པས་བསམ་གཏན་སྐྱེ། །ཞེས་པ་དང་། ཉི་ཟླ་ཁ་སྦྱོར་ལས། དེ་ཚེ་རང་གི་སྙིང་ག་ནས་འོད་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བ་གཅིག་འཆར་ཏེ། ཚོམ་བུའི་འོད་ཟེར་དང་རང་གི་སྙིང་གའི་འོད་ཟེར་དེ་གཉིས་འབྲེལ་བའི་ཚེ། སྐུ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐུགས་ཀར་འབྲེལ་ཏེ་འཆར་རོ། །དེ་ལ་རང་གི་ཤེས་པ་ཟིན་ཏེ་ཟེར་ཐག་དེ་ལ་ཡང་ཐིག་ལེ་ཕྲ་མོ་གྲངས་མེད་པ་འཆར་རོ། །ཞེས་སོ། །
གཉིས་པ་དེ་ནས་ཚོམ་བུའི་འོད་སྣང་གི་སྐུ་རྣམས་རང་ལ་ཐིམ་པ་ནི། སྔ་མ་ལས། དེ་ནས་རང་གི་སྙིང་ག་ནས། །འོད་ཟེར་ཚོན་སྐུད་སྒྲིལ་བ་གཅིག །ཚོམ་བུའི་ཐུགས་ཀར་འབྲེལ་བར་སྣང་། །དེ་ནས་ཚོམ་བུའི་སྐུ་དེ་རྣམས། །རང་ལ་ཐིམ་པའི་སྣང་བ་འཆར། །ཞེས་པ་དང་། ཉི་ཟླ་ཁ་སྦྱོར་ལས། དེ་ནས་ཡང་རང་གི་སྙིང་ག་ནས་འོད་ཟེར་གྱི་ཟེར་ཐག་ཚོན་སྐུད་སྒྲིལ་བ་ཙམ་ཞིག་འཆར་ཏེ། དེ་ནས་སྐུ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་རང་གི་ལུས་ལ་ཐིམ་པ་སྙམ་བྱེད་པའི་སྣང་བ་འཆར་ཏེ། དེ་ནི་འོད་རང་གི་རིག་པ་ལ་ཚུར་འཇུག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་ཚེ་སྐྱེས་(༢༡༨)བུ་རྣམས་ཀྱིས་ཡིད་ཆེས་པ་ཕ་མ་དང་བུ་ཚ་འཕྲད་པ་ལྟ་བུའི་གདམས་ངག་དྲན་པར་གྱིས་ཤིག །ཅེས་སོ། །
གཉིས་པ་གྲོལ་བ་ལུས་ཀྱི་གནད་ནི། ཀློང་གསལ་ལས། ཕུང་པོ་ལྔ་ཡི་གཟུང་འཛིན་དྭངས། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་རུ་གྲོལ། །འབྱུང་བ་ཉོན་མོངས་རང་གྲོལ་བས། །འོད་གསལ་མ་བུར་རིག་པ་གྲོལ། །ཞེས་པས། དེ་དུས་སུ་ཕུང་པོ་ལྔའི་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་རང་སར་དེངས་ཏེ་ལུས་འོད་གསལ་དུ་གྲོལ་ནས། ཆོས་ཉིད་ལ་གནས་ཤིང་འབྱུང་བ་ཕྲ་རགས་ལས་གྲོལ་བས། སྣང་བ་ཐམས་ཅད་འོད་གསལ་བདེ་བ་ཆེན་པོར་གྲོལ་ལ། ཉོན་མོངས་པ་ཕྲ་རགས་ལས་གྲོལ་བས་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་མ་ལ་བུ་ཐིམ་དུ་སོང་བའོ། །དེ་ནས་ཟུང་འཇུག་ཡེ་ཤེས་ལ་ཐིམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདིའི་དུས་སུ་ཡེ་ཤེས་བཞི་སྦྱོར་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་ཁོང་སེང་གི་ལམ་འཆར་བ་ནི། རང་གི་སྙིང་ག་ནས་འོད་ཁ་དོག་བཞིའི་ཐག་པ་སྟེང་གི་ནམ་མཁའ་ལ་ཟུག་པའི་སྣང་བ་འཆར་ཏེ། ཉི་ཟླ་ཁ་སྦྱོར་ལས། རང་གི་སྙིང་ག་ནས་འོད་ཀྱི་ཟེར་ཐག་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བ་ཞིག་འཆར་རོ། །དེ་ནི་སྟེང་གི་ནམ་མཁའ་ལ་གྱེན་དུ་ཟུག་པར་སྣང་ངོ་། །དེའི་དུས་སུ་རང་གིས་མ་ཡེངས་པར་བལྟས་པས་སྣང་བ་དེ་གཞན་དང་མ་འདྲེས་པར་སྣང་བས་ཤིན་ཏུ་རྒྱ་ཆེ་བར་འཆར་ཏེ། དེ་ཡང་དང་པོ་མཐིང་གའི་སྣམ་བུས་སྟེང་དུ་ཐིག་ལེ་ཟེར་དང་ལྡན་པ་མེ་ལོང་ཁ་སྦུབས་པ་ཙམ། དཔེར་ན་མུ་མེན་གྱི་ཕོར་བ་ཁ་སྦུབ་པ་ལྟ་བུ་ལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གཏིང་མདངས་དང་ལྡན་པ་ཤིན་ཏུ་གསལ་ལ་འཚེར་བ། དེ་ཡང་རང་བཞིན་གྱི་ཐིག་ལེ་ལྔ་ལྔས་བརྒྱན་པའོ། །དེའི་མཐའ་དང་དབུས་མེད་པར་ཐིག་ལེ་དང་ཐིག་ཕྲན་གྱིས་བརྒྱན་པ་འཆར་རོ། །ཡང་དེའི་སྟེང་དུ་དཀར་པོ་སྣམ་བུའི་སྟེང་དུ་ཐིག་ལེ་ཤིན་ཏུ་གསལ་བ། དཔེར་ན་ཤེལ་གྱི་ཕོར་བ་ཁ་སྦུབ་པ་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གཏིང་མདངས་དང་བཅས་པ་སྔ་མ་ལྟར་འཆར་རོ། །ཡང་སེར་པོའི་སྣམ་བུའི་སྟེང་དུ་དཔེར་ན་གསེར་གྱི་ཕོར་བ་ཁ་སྦུབ་པ་ལྟ་བུ་ལ་གོང་དང་འདྲ་བ་འཆར་རོ། །ཡང་དེའི་སྟེང་དུ་དམར་པོའི་སྣམ་བུའི་སྟེང་དུ་དཔེར་ན་པདྨ་རཱ་གའི་ཕོར་བ་ཁ་སྦུབ་པ་ལྟ་བུ་ལ་གོང་དང་འདྲ་བར་འཆར་རོ། །དེའི་སྟེང་དུ་འོད་ཟླུམ་པོ་ཤིན་ཏུ་གསལ་བ་རྨ་བྱའི་གདུགས་ལྟ་བུར་འཆར་རོ། །དེ་དག་ཀྱང་ཡེ་ཤེས་བཞིའི་སྣང་བ་སྟེ། བྱ་བ་གྲུབ་པའི་ཡེ་(༢༡༩)ཤེས་རྩལ་མ་རྫོགས་པས་མི་སྣང་ངོ་། །དེ་ནི་ཡེ་ཤེས་བཞི་སྦྱོར་གྱི་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་ཁོང་སེང་གི་ལམ་ཞེས་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེའི་ཚེ་མི་འགྱུར་བ་གསེར་གྱི་ཐུར་མ་ལྟ་བུའི་གདམས་ངག་དྲན་པར་བྱའོ། །
གསུམ་པ་དེ་ནས་མཐར་ཕྱིན་པ་ངོ་ཤེས་པའི་གནད་གསུམ་སྐྱེ་སྟེ། སྔར་གྱི་སྣང་བ་དེ་རྣམས་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་མ་བུ་འཕྲད་པ་ལྟ་བུ་དྲན་པས། སྔར་འདྲིས་ཀྱི་མི་ཕྱིས་མཐོང་བས་ངོ་ཤེས་ཏེ་སྒྲོ་འདོགས་ཆོད་པ་ལྟར་རང་སྣང་དུ་ངོ་ཤེས་པས་མི་འགྱུར་བ་གསེར་གྱི་ཐུར་མ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་ཡང་སྨན་པ་མཁས་པས་སྙིང་ཆུ་ཞུགས་པ་གསེར་གྱི་ཐུར་མས་ལམ་དུ་འདྲེན་པ་ལྟར། ཆོས་ཉིད་རྣམ་པར་དག་པའི་ལམ་འགྱུར་བ་མེད་པར་ཡིད་ཆེས་པས་རྒྱུན་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྐྱེའོ། །དེ་ནས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་མངལ་ནས་སྐྱེས་པའིི་བུའམ། གྱད་རྩལ་པོ་ཆེས་མདའ་འཕང་བ་ལྟར་རིག་པ་ལྷུན་གྲུབ་རིན་པོ་ཆེའི་སྐུ་ལ་ཐིམ་པའི་ཚེ། ཡེ་ཤེས་ལྷུན་གྲུབ་རིན་པོ་ཆེར་ཐིམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རང་སྣང་ཐམས་ཅད་སྟོན་ཀའི་ནམ་མཁའ་རྣམ་པར་དག་པ་ལྟ་བུའི་ཐ་མ་འོད་ལྔའི་མུ་ཁྱུད་ཟླུམ་པོས་བསྐོར་བ། དཔེར་ན་ཉི་མ་འཇས་འཁྱིལ་བ་ལྟ་བུ་དབང་པོའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་གྱུར་ཚད་འཆར་རོ། །དེའི་སྟེང་དུ་འོད་ཟླུམ་པོ་ཁ་དོག་ལྔ་ལྡན་ཤིན་ཏུ་གསལ་བ་གཅིག་འཆར་རོ། །དེའི་ཚེ་ཀློང་གསལ་ལས། ལྷུན་གྲུབ་རིག་པའི་འཆར་ཚུལ་ལས། །རྣམ་པ་བརྒྱད་དུ་འཆར་བའོ། །ཞེས་པས། དེའང་རིག་པ་འདི་ཐུགས་རྗེ་ལྟར་ཤར་བས་འཁོར་འདས་རྒྱ་མ་ཆད། འོད་ལྟར་ཤར་བས་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་ནང་དུ་གསལ། སྐུ་ལྟར་ཤར་བས་ཤེས་པ་ཁ་ཕྱིར་མ་ཤོར། ཡེ་ཤེས་ལྟར་ཤར་བས་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་ཟང་ཐལ། གཉིས་མེད་ལྟར་ཤར་བས་རང་གི་ཤེས་པ་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གནས། མཐའ་གྲོལ་ལྟར་ཤར་བས་མཐའ་གང་ལ་ཡང་མི་གནས། མ་དག་པ་སྲིད་པའི་སྒོ་ལྟར་ཤར་བས་སྲིད་པའི་འབྱུང་ཁུངས་མི་འགགས། དག་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྒོ་ལྟར་ཤར་བས་ཆོས་ཉིད་མ་བུ་འབྲེལ་བའོ། །དེའང་སྣང་བ་དེ་ཀུན་གྱི་ནང་ན་ལྷའི་སྐུ་སྣ་ཚོགས་དང་། མར་འགྲོ་བ་རིགས་དྲུག་གི་ཡུལ་སྣ་ཚོགས་པ་སྣང་ཞིང་དེ་དག་གི་སྒྲ་སྐད་སྣ་ཚོགས་སུ་ཤེས་པ། ཡར་ཀ་དག་གི་སྣང་བ་མཐོང་ལ། ཐད་ཀར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཁམས་ཚད་མེད་པ་མཐོང་བའོ། །དེའང་རིན་པོ་ཆེ་སྤུངས་པ་ལས། (༢༢༠)ཐུགས་རྗེ་ལྟ་བུའི་འཆར་ཚུལ་ལས། །སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་སྐྱབས་པའི་གནས། །སྣང་བ་དྭངས་གསལ་འགག་མེད་ལས། །འོད་ལྔའི་གསལ་བྱེད་ཚུལ་དུ་སྣང་། །མཁྱེན་པའི་སྣང་ཆ་མ་འགགས་པས། །ཡེ་ཤེས་དག་པའི་སྒོ་ཉིད་དུ། །སྣང་བ་འགགས་མེད་ལམ་ལྟར་ཤར། །རང་སྣང་ལུས་ཀུན་མཐའ་རྫོགས་ཕྱིར། །ཆོས་རྣམས་ཀུན་གྱི་སྐུ་ལྟར་སྣང་། །ཤེས་པའི་ངོ་བོ་གཅིག་ཡིན་པས། །གཉིས་སུ་མེད་པ་ལྟར་ཡང་ཤར། །དེ་ཉིད་རང་སར་གནས་མེད་པས། །མཐའ་གྲོལ་ཆེན་པོའི་སྣང་བ་ནི། །ངེས་མེད་ལྷུན་གྲུབ་གཞི་ལ་སྣང་། །རིག་པ་ཟང་ཐལ་ཆིག་རྫོགས་ཕྱིར། །དག་པ་ཡེ་ཤེས་ཉིད་ཀྱི་སྒོ། །ངོ་བོ་ཉིད་དང་འབྲེལ་བའོ། །འབྱུང་ཚུལ་འགགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། །སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་བྱུང་ཁུངས་སོ། །མ་དག་འཁོར་བའི་སྒོ་ལྟར་ཡང་། །ཁྱབ་བྱེད་སྣང་བའི་ཆ་ལས་ཤར། །ཞེས་སོ། །དེའི་སྐད་ཅིག་མ་མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་ཕྲག་དྲུག་ཀྱང་འཆར་ཏེ། ཀློང་གསལ་ལས། དེ་ཚེ་རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་ཕྲག་དྲུག །ཅེས་པས། དབང་པོའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག །སེམས་ལས་སུ་རུང་བའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག །ཤེས་རབ་ལ་དབང་ཐོབ་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག །ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་རྣམ་པར་དག་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག །ཆོས་ཉིད་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག །སངས་རྒྱས་ཀྱི་གཟིགས་པ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་འཆར་རོ། །ཡང་སྐད་ཅིག་མ་དེ་ལ་མངོན་པར་ཤེས་པ་དགུ་ཡང་འཆར་ཏེ། དེའི་ཚེ་རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལ། མངོན་པར་ཤེས་པ་དགུ་འཆར་ཏེ། །ཞེས་པས་སྐུའི་གསུམ་ནི་ཡར་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་སྐྱེ་བ་མེད་པར་ཤེས། བར་ལོངས་སྐུའི་ཚོམ་བུ་རང་གསལ་དུ་ཤེས། མར་སྤྲུལ་སྐུ་དང་རིགས་དྲུག་གི་སྐྱེ་གནས་ཤེས་པའོ། །གསུང་གི་གསུམ་ནི་ཡར་ཆོས་སྐུའི་གསུང་བརྗོད་མེད་ཆེན་པོར་ཤེས། བར་ལོངས་སྐུའི་གསུང་གསལ་གདངས་ཆེན་པོར་ཤེས། མར་སྤྲུལ་སྐུའི་གསུང་རིགས་དྲུག་གི་སྒྲ་སྐད་ཤེས་པའོ། །ཐུགས་ཀྱི་གསུམ་ནི་ཡར་ཆོས་སྐུའི་ཐུགས་ཀ་དག་ཆེན་པོར་ཤེས། བར་ལོངས་སྐུའི་ཐུགས་ལྷུན་གྲུབ་ཆེན་པོར་ཤེས། མར་སྤྲུལ་སྐུའི་ཐུགས་འཁོར་འདུས་ཀྱི་བསམ་པ་ཤེས་པའོ། །དངོས་པོ་གཤིས་ཀྱི་འདུག་ཚུལ་དེ་ཡང་རྗེས་སུ་དྲན་པ་བདུན་ལས་བྱུང་སྟེ། བླ་མ་རྗེས་སུ་དྲན་(༢༢༡)པས་ཟབ་མོའི་གདམས་པ་ལ་དབང་བསྒྱུར། གདམས་པ་རྗེས་སུ་དྲན་པས་བར་དོར་རང་གི་ཆོས་ཉིད་ལ་དབང་བསྒྱུར། ལྟ་བ་རྗེས་སུ་དྲན་པས་མི་འགྱུར་བའི་གདེང་དུ་ཐག་ཆོད། སྒོམ་པ་རྗེས་སུ་དྲན་པས་རང་བཞིན་གྱི་བསམ་གཏན་ལ་ཞག་ལྔར་གནས། སྤྱོད་པ་རྗེས་སུ་དྲན་པས་སྔར་འདྲིས་ཀྱི་མི་དང་འཕྲད་པ་བཞིན་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་སྤྱོད། ལྷ་རྗེས་སུ་དྲན་པས་རང་སྣང་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་རང་གྲོལ། སྐྱེ་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པས་དབང་པོ་ཐ་མ་རྣམས་རང་བཞིན་སྤྲུལ་པའི་སྐུའི་ཞིང་ཁམས་སུ་དབུགས་འབྱིན་པའོ། །དེ་ནས་མི་བརྗེད་པའི་གཟུང་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པས་སྔོན་ཐོས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྒྱུད་ལ་དུས་གཅིག་ཏུ་འཆར་ཞིང་། མ་དག་པའི་སྣང་བ་མི་སྐྱེ་ངེས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྔར་མ་ཐོས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་འཆར་བས་ན་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་བར་དོ་ཞེས་བྱའོ། །རྒྱུན་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་རྒྱུད་ལ་རང་བཞིན་གྱིས་འཆར་བས་རྣམ་རྟོག་ངན་པ་ཐམས་ཅད་གཏན་ནས་མི་སྐྱེའོ། །དེ་ནས་སྐད་ཅིག་མ་གསུམ་པ་ལ་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་ས་ལ་ངེས་པའམ་གདེང་རྙེད་ནས་ཐིམ་ལུགས་བརྒྱད་ཀྱང་དུས་གཅིག་ལ་འབྱུང་སྟེ། རང་ཤར་ལས། ཀྱེ་གྲོགས་པོ་དག་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་སྣང་བ་རང་ཉིད་ཀྱི་སྟོབས་སུ་གྱུར་ནས། བདེན་པ་མཐོང་བའི་ཚེ་ཐིམ་ལུགས་བརྒྱད་པོ་ངོ་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེའང་ཐུགས་རྗེ་ཐུགས་རྗེ་ལ་ཐིམ་པ་ནི་དཔེར་ན་ཉི་མ་ནུབ་པའི་འོད་ཟེར་ལྟ་བུའོ། །ཡེ་ཤེས་ཡེ་ཤེས་ལ་ཐིམ་པ་ནི་དཔེར་ན་མ་པང་དུ་བུ་ཞུགས་པ་ལྟ་བུའོ། །འོད་འོད་ལ་ཐིམ་པ་ནི་དཔེར་ན་འཇའ་ཚོན་ནམ་མཁའ་ལ་ཡལ་བ་ལྟ་བུའོ། །སྐུ་སྐུ་ལ་ཐིམ་པ་ནི་དཔེར་ན་བུམ་པའི་སྐུ་ལྟ་བུའོ། །གཉིས་མེད་གཉིས་མེད་ལ་ཐིམ་པ་ནི་དཔེར་ན་ཆུ་བོ་ལ་ཆུ་བོ་ཐིམ་པ་ལྟ་བུའོ། །མཐའ་གྲོལ་མཐའ་གྲོལ་ལ་ཐིམ་པ་ནི་དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་ལ་ནམ་མཁའ་ཐིམ་པ་ལྟ་བུའོ། །མ་དག་པ་འཁོར་བའི་སྒོ་དག་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྒོ་ལ་ཐིམ་པ་ནི་དཔེར་ན་སྦྲའི་ཆོན་ཐག་བསྡུས་པ་ལྟ་བུའོ། །དག་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྒོ་ངོ་བོའི་སྒོ་ལ་ཐིམ་པ་ནི་དཔེར་ན་སེང་གེས་གངས་ཟིན་པ་ལྟ་བུའོ། །ཞེས་པས། དེའང་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་ས་ལ་གདེང་རྙེད་པའི་ཚེ་ཕྱིར་གསལ་གྱི་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་ནང་གསལ་ལ་ཐིམ་པ་ངོས་འཛིན་པ་སྟེ། དེའང་ཐུགས་རྗེ་ཐུགས་རྗེ་ལ་ཐིམ་པ་ནི་ཉི་མ་རྒས་པའི་དུས་ན་ཟེར་ཉི་མ་ལ་འདུས་པ་ལྟར། རིགས་དྲུག་གི་སྣང་བ་རང་ལ་འདུས་ནས་མ་དག་པ་འཁྲུལ་པའི་མིང་མེད་དེ་མཐོང་སྣང་ལས་འདས་སོ། །འོད་འོད་ལ་ཐིམ་པ་ནི་ནམ་མཁའ་ལ་འཇའ་ཚོན་ཡལ་བ་ལྟར་འོད་དང་ཁ་དོག་མཚན་མའི་རིས་མེད་དེ། སྟོང་པ་ངོས་གཟུང་དང་བྲལ་བའི་དབྱིངས་སུ་རོ་གཅིག་གོ། །སྐུ་སྐུ་ལ་ཐིམ་པས་བུམ་པའི་སྐུ་ལྟར་ཤེས་བྱ་ནང་དུ་གསལ་བས། མཚན་མ་རིས་ཅན་གྱི་ཞལ་ཕྱག་ཏུ་གྲུབ་པ་མེད་པས་རང་ངོ་རྣམ་པར་དག་གོ། །ཡེ་ཤེས་ཡེ་ཤེས་ལ་ཐིམ་པས་མ་པང་དུ་བུ་ཞུགས་ཏེ་ཆོས་ཉིད་མ་དང་བུ་གཉིས་གཉིས་མེད་དུ་འདྲེས་སོ། །གཉིས་མེད་གཉིས་མེད་ལ་ཐིམ་པས་ཆུ་བོ་ཆུ་བོ་ལ་ཐིམ་པ་ལྟར་དབྱེར་མེད་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བའོ། །མཐའ་གྲོལ་མཐའ་གྲོལ་ལ་ཐིམ་པས་ནམ་མཁའ་ལ་ནམ་མཁའ་ཐིམ་པ་ལྟར་སྟོང་པ་ལ་གཏད་པའི་ཡུལ་མེད་དོ། །མ་དག་པ་འཁོར་བའི་སྒོ་དག་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྒོ་ལ་ཐིམ་པས་སྦྲའི་ཆོན་ཐག་བསྡུས་པ་ལྟར་ཐིག་ལེ་ཉག་གཅིག་ལ་འདུས་སོ། །དག་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྒོ་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་ཐིམ་པས་སེང་གེས་གངས་ལ་ཟིན་པ་ལྟར་ཡ་ང་བ་དང་བྲལ་བའོ། །རིན་ཆེན་སྤུངས་པ་ལས། རོལ་པ་ཙམ་དུ་ཐིམ་ལུགས་བརྒྱད། །ཡོན་ཏན་ཚུལ་དུ་འདི་ལྟར་རོ། །ཐུགས་རྗེ་ཉིད་ནི་ཐུགས་རྗེ་ལ། །རང་གི་ངོ་བོ་རང་ཐིམ་པས། །དཔེར་ན་ཉི་མའི་སྙིང་པོ་ལ། །རང་གི་ཟེར་རྣམས་ཐིམ་པ་ལྟར། །གཟིགས་སྣང་ཐ་དད་མྱ་ངན་འདས། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་ནས་ཀ་དག་གི་ས་ལ་གྲོལ་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པར་འཚང་རྒྱའོ། །བར་དོའི་གྲོལ་ཚད་ནི་སེང་གེ་རྩལ་རྫོགས་ལས། ཞག་ལྔ་དག་ཏུ་ཏིང་འཛིན་ནི། །ཞེས་པ་དང་། སྐུ་གདུང་འབར་བ་ལས། བར་མ་དོ་ཡི་ཆོས་ཉིད་ལ། །སྐད་ཅིག་ལྔ་ལ་གྲོལ་བར་འགྱུར། ཞེས་པ་དང་། ཉི་ཟླ་ཁ་སྦྱོར་ལས། དེ་ལྟར་ན་དབང་པོ་ནི་གསུམ་སྟེ། རབ་ཀྱིས་སྐད་ཅིག་མ་གསུམ་ལ་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ། །འབྲིང་ཞག་ལྔ་ན་བརྟན་པ་ཐོབ་པ་ཡང་ཡོད་དོ། །ཐ་མ་ནི་ཞག་ཉི་ཤུ་རྩགཅིག་ན་བརྟན་པ་ཐོབ་པར་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །འདིའི་དབང་པོ་ཡང་མཐའ་ནི་རང་བཞིན་སྤྲུལ་པ་སྐུའི་ཞིང་ཁམས་སུ་དབུགས་ཕྱུང་ནས་བར་དོ་མེད་པར་འཚང་རྒྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་དང་། རང་ཤར་ལས། དབང་པོའི་བྱེ་བྲག་གིས་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་བར་དོ་ལ་ཞག་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་ཏུ་བཤད་དོ། །ཞེས་སོ། །
གསུམ་པ་སྲིད་པའི་བར་དོ་ལ་ལས་ཀྱི་འཕྲོ་མཐུད་པ་ཡུར་བ་ཁ་(༢༢༣)ཆད་ལ་ཝ་འཛུགས་པ་ལྟ་བུའི་གདམས་ངག་ནི། དཔེར་ན་ཡུར་བ་ཁ་རལ་ལ་ཝ་བཙུགས་པས་ཆུ་བར་མ་ཆད་པར་འདྲོངས་པ་ལྟར། འདིའི་སྒོ་མ་མཐོང་ཡང་ཁྲེགས་ཆོད་ཙམ་མམ་རུ་ཤན་འབྱེད་པའི་སྤྱོད་པས་ལུས་ངག་གི་སྔོན་འགྲོ་བྱེད་དུས་ཚེའི་བར་ཆད་པ་རྣམས་ལས་བཟངས་ཀྱི་འཕྲོ་མཐུད་པས་སྲིད་པའི་བར་དོ་ནས་འཁོར་བའི་རུ་ལྡོག་པའོ། །
དེ་ལ་གསུམ་ལས། ཡང་མཐའི་རབ་མངལ་སྒོ་དགག་སྟེ་བཟློག་པ་ནི། དེ་ཡང་བར་མ་དོ་ཡིད་ཀྱི་ལུས་ལ་དབང་པོ་ཀུན་ཚང་བས་ཐོགས་པ་མེད་པར་འགྲོ་བ་ནི་བྱ་སྒྲོ་རླུང་གིས་ཁྱེར་བ་ལྟ་བུ་ཕྱད་ཕྱོད་བན་བུན་ཡད་ཡུད་ཀུན་ལ་བལྟ་ཞིང་འཇུག་པའི་དུས་སུ་བསམ་བློ་གཅིག་བཏང་བས། ད་ནི་ཤི་བ་ཡིན་པར་འདུག་སྙམ་ནས་སྡུག་བསྔལ་དྲག་པོ་བྱུང་ནས་ཤེས་པའང་སྔར་བས་བདུན་འགྱུར་གྱིས་གསལ་ཞིང་བར་དོའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལུས་འཚོལ་དུ་འགྲོ་དུས། ཕོ་མོ་སྦྱོར་བ་བྱེད་པ་མཐོང་བ་ན། བླ་མ་ཡི་དམ་དུ་མོས་པ་བྱས་ཏེ་བདེ་སྟོང་གི་དོན་ལ་མཉམ་པར་གཞག །ཡང་ན་ཞེན་ལོག་བསྒོམས་པས་དེར་མི་འཇུག་གོ། །དེའི་དུས་སུ་ལྷ་མི་གཉིས་འོད་དཀར་པོ། བྱོལ་སོང་། ལྷ་མིན་སེར་པོ། དམྱལ་བ་ཡི་དྭགས་ནག་པོར་སྣང་ཞིང་། ལྷ་མི་གཉིས་མགོ་གྱེན་དུ་བལྟས་ནས་འགྲོ་བ་སྙམ་བྱེད། ལྷ་མིན་བྱོལ་སོང་མགོ་འཕྲེད། དམྱལ་བ་ཡི་དྭགས་མཐུར་དུ་བསྟན་ནས་འགྲོ་བ་སྙམ་བྱེད་དོ། །དེའང་བར་དོར་ཇི་ཙམ་གནས་པའི་ཕྱེད་སྔར་གྱི་རྣམ་པར་སྣང་ཞིང་། ཕྱེད་ཕྱི་མའི་སྣང་བ་འཆར་རོ། །དེ་ཡང་ལྷ་ཁང་དང་སྐྱེད་མོས་ཚལ་གྱི་ནང་ན་འདུག་པ་སྙམ་བྱེད་ན་ལྷར་སྐྱེ། དེ་བཞིན་དུ་འོད་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ལྷ་མིན་དང་། ནམ་རྨུགས་པ་ནི་མི་ལུས་ཙམ་པོ་དང་། སྐྱེ་བོ་མང་པོའི་དབུས་ན་འདུག་པ་ནི་མི་ལུས་རིན་པོ་ཆེ་དང་། སྤྱིལ་པོའམ་ས་ཕུག་ནི་བྱོལ་སོང་དང་། གྲོག་པོ་ནི་ཡི་དྭགས་དང་། མུན་ནག་ཆར་འཐིབས་ནི་དམྱལ་བར་སྐྱེ་བས། དེའི་གསེབ་ཏུ་མི་འགྲོ་བར་གཟབས་པར་བྱའོ། །
ཐ་མའི་འབྲིང་གིས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་བསྐྱེད་རིམ་གྱིས་བཟློག་པ་ནི་གོང་གི་སྣང་བ་དེ་རྣམས་ཤར་བའི་དུས་སུ་ཡི་དམ་གྱི་ལྷར་བསྒོམས་ནས་བསྐྱེད་རིམ་གྱི་ངང་ལ་བཞག་པས་ཁ་ཅིག་གྲོལ་བ་ཡང་ཡོད་ཅིང་། དེར་མངལ་ནས་ཡི་དམ་ཡབ་ཡུམ་དུ་གསལ་བཏབ་ནས་བསྐྱེད་རྫོགས་(༢༢༤)བསྒོམས་པའི་བྱིན་རླབས་ཀྱིས་རྟག་ཏུ་ཆོས་ལ་སྤྱོད་པའི་རིགས་སུ་སྐྱེའོ། །
ཐ་མ་སྐྱབས་འགྲོས་བཟློག་པ་ནི། གོང་གི་སྣང་བ་ཤར་བའི་དུས་སུ་བླ་མ་ཡི་དམ་ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་རིགས་ལྔ་བདེ་བར་གཤེགས་པ་ལ་སོགས་པ་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་སྐྱབས་འགྲོ་བྱས་པས་མངལ་སྒོ་ངན་པ་རྣམས་ཁེགས་ཏེ་མི་ལུས་རིན་པོ་ཆེ་དལ་འབྱོར་གྱི་ཆོས་བཅོ་བརྒྱད་དང་ལྡན་པའི་ལུས་ཐོབ་ནས་སྐྱེ་བ་དེ་ལ་བླ་མ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དམ་པའི་ཞབས་དྲུང་དུ་སྐྱེས་ཏེ། ཟབ་མོའི་ཆོས་ཐོས་ནས་འཚང་རྒྱའོ། །འདི་ནི་མངོན་སུམ་གྱི་ངོ་སྤྲོད་མ་ཐོབ་པ་རྣམས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །ཐོབ་པ་རྣམས་ནི་རང་བཞིན་སྤྲུལ་པ་སྐུའི་ཞིང་དུ་གྲོལ་བར་ངེས་སོ། །