གཞི་བདུན་གྱི་རང་བཞིན་སྤྱིར་བཤད་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

[1] དང་པོ་ལ་གཞི་བདུན་གྱི་རང་བཞིན་སྤྱིར་བཤད་པ་དང་། བླ་ན་མེད་པའི་གཞི་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པའོ། །༡ དང་པོ་ནི། སྤྱིར་རྫོགས་པ་ཆེན་པོའི་ལུགས་ཀྱི་གཞིའི་འདོད་ལུགས་ནི་བདུན་ཏེ། དེ་ཡང་གཞི་ཀ་དག་ཏུ་འདོད་པ། ལྷུན་གྲུབ་ཏུ་འདོད་པ། མ་ངེས་པར་འདོད་པ། ངེས་པར་འདོད་པ། ཅིར་ཡང་བསྒྱུར་དུ་བཏུབ་པར་འདོད་པ། ཅིར་ཡང་ཁས་བླང་དུ་བཏུབ་པར་འདོད་པ། སྣ་ཚོགས་སུ་འདོད་པ་དང་བདུན་ནོ། །དེ་དག་ཀྱང་ངོ་བོ་ཀ་དག་གི་ཕྱོགས་རེ་ལ་བཏགས་ནས་སོ་སོར་ཁས་བླངས་ཏེ། རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་འདི་ལ་གང་ཡང་ཡོད་མེད་ཀྱི་ཁས་ལེན་མེད་ཅིང་། སྤྲོས་བྲལ་ཐིག་ལེ་ཆེན་པོའི་ཆ་ནས་གཞི་ཀ་དག་ཏུ་འདོད། རིག་པའི་ངོ་བོ་ལ་ཡོན་ཏན་རང་ཆས་སུ་ཡེ་ནས་གནས་པ་ཉི་མ་དང་ཟེར་གྱི་ཚུལ་དུ་ལྡན་ཞིང་དྲི་མ་མེད་པར་འདོད་པ་ལྷུན་གྲུབ་བོ། །རིག་པའི་ངོ་བོ་ལ་འདི་ཡིན་གཅིག་ཏུ་མ་གྲུབ་པས་ཕྱོགས་ཡན་སྤྲོས་མེད་ཆེན་པོར་འདོད་པ་མ་ངེས་པ། རིག་པའི་ངོ་བོ་འཕོ་འགྱུར་མེད་པར་འདོད་པ་ངེས་པ་ཅན་ནོ། །རིག་པའི་ངོ་བོ་ལ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཅིར་ཡང་འཆར་བར་འདོད་པས་ཅིར་ཡང་བསྒྱུར་དུ་བཏུབ་པར་འདོད་པ། རིག་པའི་ངོ་བོ་ལ་འཁོར་འདས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བར་འདོད་པས་ཅིར་ཡང་ཁས་བླང་དུ་བཏུབ་པར་འདོད་པ། རིག་པའི་ངོ་བོ་ལ་སྣང་ཚུལ་གོ་མ་འགགས་པར་སྣང་བར་འདོད་པས་སྣ་ཚོགས་ཁྲ་བོར་འདོད་པའོ། །འདི་དག་ཀྱང་རིག་པ་གཅིག་ལ་སོ་སོའི་འཐད་གཞུང་ཕྱོགས་རེ་མཐོང་བས་བཞག་པ་ཡིན་ཏེ། ཐལ་འགྱུར་ལས། བབས་ལས་གྲུབ་པའི་གནས་ལུགས་ནི། །གནས་ལུགས་བདུན་གྱིས་ཚུལ་ལས་ཀྱང་། །སྣ་ཚོགས་ངོས་ནས་ལྷུན་གྲུབ་ལ། །འགྱུར་ཚད་ཆ་ནས་ངེས་མེད་དོ། །མི་འགྱུར་བ་ལས་ངེས་པ་ཅན། །སྣང་བའི་རྩལ་ནི་ཅིར་ཡང་བསྒྱུར། །ཐམས་ཅད་འབྱུང་ཕྱིར་ཁས་ལེན་བཅས། །འཁྲུལ་པ་དག་ཕྱིར་ཀ་དག་ལ། །སྣང་ཚུལ་མཐའ་དག་ཁྲ་བོར་འདོད། །ཅེས་དང་། ཀློང་དྲུག་པ་ལས། ཐོག་མ་བབས་ཀྱིས་གྲུབ་པའི་གཞི། །ཡོད་ནི་གཅིག་ལས་མེད་པ་ལ། །འཁྲུལ་པར་སྣང་བའི་ཕྱོགས་དག་ནས། །རྟོགས༷་པ༷་རྣམ༷ས་ཀྱིས༷་{རྟོག༵་ཚོ༵གས་ད༵ག་ནི༵་}གཏན་ཕབ་ན། །རིམ་པ་བདུན་གྱིས་ཚུལ་དུ་སྣང་། །རིམ་པ་བདུན་གྱིས་སྣང་བ་ཡང་། །ངོ་བོ་གཅིག་གི་སྣང་ཚུལ་ལས། །གཅིག་མ་ཤེས་པས་དེ་ལྟར་སྣང་། །འོན་ཀྱང་དེ་དོན་འདི་ལྟ་སྟེ། །ལྷུན་གྲུབ་ཉིད་དུ་གནས་པ་ལ། །སྣ་ཚོགས་འདུས་པའི་སྙིང་པོར་སྣང་། །ངེས་པ་མེད་པར་གནས་པ་ལ། །འགྱུ་བྱེད་ཡིད་བཅས་རྣམ་པར་སྣང་། །ངེས་པར་རང་ངོར་གནས་པ་ལ། །དྲན་བྱེད་འཕོ་བ་མེད་པར་སྣང་། །བསྒྱུར་དུ་བཏུབ་པར་གནས་པ་ལ། །འབད་དེ་བློ་ཡི་རྣམ་པར་སྣང་། །ཅི་ཡི་ངོ་བོར་གནས་པ་ལ། །གང་སྣང་རང་གི་ངོ་བོར་སྣང་། །ཁྲ་བོ་དག་ཏུ་གནས་པ་ལ། །སྣ་ཚོགས་སོ་སོའི་ཚུལ་དུ་སྣང་། །ཀ་ནས་དག་པར་གནས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་ལ། །དྲི་མ་ཡེ་ནས་མེད་པར་སྣང་། །འདི་ཀུན་བློ་ཡི་རིམ་པ་ལས། །རང་ངོ་ཀ་ནས་དག་པའོ། །ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་གཞིའི་འདོད་པ་བདུན་པོ་ནི་ལོང་བ་བདུན་གྱིས་གླང་པོ་ཆེའི་མཚན་ཉིད་བརྗོད་པ་ལྟར་འདོད་པ་ཕྱོགས་རེ་བ་ལས་གཞིའི་གནད་ལ་རེག་པ་མེད་དེ། དེ་ཡང་གཞི་དང་པོ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་གནས་ལུགས་ནི། རྒྱ་གར་ཡང་མ་ཆད་ཕྱོགས་གང་དུའང་མ་ལྷུང་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཡེ་ནས་ལྷུན་གྲུབ་ཏུ་གནས་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པས། དེ་ལྟར་ན་དང་པོ་ནས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་ན་འཁོར་བ་རྟག་ཏུ་འཁོར་བས་གྲོལ་བར་མི་རིགས་ཏེ་ལྷུན་གྲུབ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པའང་རང་ངོ་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་རྐྱེན་ལ་མི་ལྟོས་པ་ཐལ་ཏེ། དང་པོ་ནས་མྱང་འདས་སུ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་གཉིས་ཀྱི་ལྷུན་གྲུབ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པའང་མི་རིགས་ཏེ། ལྷུན་གྲུབ་ཡིན་ན་མི་འགྱུར་བས་འཁོར་འདས་འབྱུང་བར་མི་རིགས་སོ། །ཡང་ན་སུ་ཡང་འབད་མེད་དུ་གྲོལ་བར་འགྱུར་ཏེ་རྒྱུ་འབྲས་ཡེ་ནས་ལྷུན་གྲུབ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་རྒྱུ་འབྲས་དུས་མཉམ་པར་ཐལ་ལ། འདོད་ན་རྒྱུ་འཁོར་བ་ཡིན་དུས། འབྲས་བུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མ་ཡིན་པས་གསལ་ལ། དེ་གཉིས་གཅིག་ན་འཁོར་བ་མྱང་འདས་སུ་ཐལ་ལ། མྱང་འདས་འཁོར་བར་ཐལ་ཏེ་དེ་གཉིས་གཅིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་ན་ཐ་དད་པས་མི་རུང་ལ། དག་མ་དག་འདུག་པས་གསལ་ལོ། །དེ་དག་གཞན་ཡང་སྐྱོན་དུ་མ་གནས་ཏེ། ཀློང་དྲུག་པ་ལས། ལྷུན་གྲུབ་སྣ་ཚོགས་གཞི་དེ་ཡང་། །ཡང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དག་གཞི་ཉིད་མ་ལགས་ཏེ། །གལ་ཏེ་ཡིན་ན་འདི་ལྟར་འགྱུར། །འདི་ལྟར་སེམས་ཅན་འབད་པས་ནི། །གྲོལ་བ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་ཏེ། །མ་རིག་ཉིད་ཀྱིས་སྦགས་པའི་ཕྱིར། །རིག་པ་ཡོད་པས་གྲོལ་གསུངས་ན། །འབྲས་བུའང་གྲོལ་ཉིད་མི་འགྱུར་རམ། །དཔེར་ན་སོལ་བ་ནག་པོ་ལ། །བྱི་དོར་གང་གིས་དཀར་པོ་ཡིས། །མདོག་ཏུ་འགྱུར་བར་མི་ནུས་བཞིན། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཐ་དད་པས། །ཡང་ན་ལྷུན་གྲུབ་མ་ལགས་སོ། །དེ་བཞིན་རྒྱུ་དང་འབྲས་གཅིག་ན། །འབད་པ་རྣམས་ལ་དགོས་མེད་འགྱུར། །དེ་ཕྱིར་ལྷུན་གྲུབ་ཅེས་པའི་གཞི། །དོན་དེ་བཏུབ་པ་ལགས་མ་ལགས། །ཀུན་ཏུ་བཟང་པོས་བདག་ལ་གསུངས། །སྟོན་པས་གསུངས་པ་སེམས་དཔའ་ཆེ། །ཅི་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱིས་གོ་བ་བཞིན། །འདི་ཉིད་ཤེས་བྱའི་ཆོས་ཅ༷ན་{ཙམ༷་}ལས། །ཡང་དག་ངོ་བོ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སོ། །གཞི་གཉིས་པ་མ་ངེས་པ་ནི།ངོ་བོ་གང་ཡང་མ་ཡིན་པས་རང་བཞིན་གཅིག་ཏུ་མ་ངེས། བློས་གང་ལྟར་བཏགས་པ་ཙམ་དེར་སྣང་བ་སྟེ། སེམས་སྡེ་ལས། ངེས་མེད་མིང་གི་སྣ་ཚོགས་ལས། །དོན་ཀྱང་བཏགས་པ་ཙམ་གྱིས་སྟོང་། །རང་བཞིན་གཅིག་ཏུ་མ་ངེས་པས། །གང་ལྟར་བཏགས་པ་དེ་ལྟར་སྣང་། །ཞེས་གསུངས་ལ། དེ་ལྟར་ན་གཅིག་ཡིན་ཕྱིན་གཅིག་མ་ཡིན་པ་དངོས་འགལ་རྫས་ཐ་དད་པའི་རིགས་པས་གནོད་དེ། གཞི་མ་ངེས་པ་དེ་འཁོར་བའི་འབྱུང་གཞི་ཡིན་ན་དེ་ཉིད་དུ་ངེས་པའི་ཕྱིར་རང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཚིག་གིས་གསལ་ལ། མྱང་འདས་ཀྱི་གཞི་ཡིན་ནའང་དེར་གསལ་ལོ། །ཡང་གཞི་དེ་དག་པ་ཡིན་དུས་མ་དག་པ་མ་ཡིན་པས་རེས་འཇོག་མ་ངེས་པར་འདོད་པ་དང་འགལ་ལ། ཡང་དྲི་མ་དག་ནས་ཀྱང་མ་དག་པར་ལྡོག་པར་ཐལ་ཏེ་གཞི་ལ་མ་ངེས་པས་སས་ཟིན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་འཁོར་འདས་ཕན་ཚུན་འཆོལ་བར་ཐལ་ཏེ། གཞི་མ་ངེས་པས་གང་དུའང་འགྱུར་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་ན་སེམས་ཅན་འབད་མེད་དུ་གྲོལ་ལ། སངས་རྒྱས་མ་དག་པར་ལོག་ནས་སྡུག་བསྔལ་ལ་སྤྱོད་པར་ཐལ་ལོ། །ཡང་གཞི་དེ་ངེས་པ་ཅན་དུ་ཐལ་ཏེ་མ་ངེས་པའོ། །ཞེས་དམ་བཅས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ལ་སོགས་སྐྱོན་དུ་མ་ཡོད་དེ། ཀློང་དྲུག་པ་ལས། མ་ངེས་པ་ཡི་གཞི་གསུངས་པ། །འདི་ཡང་གཞི་ཉིད་མི་བཏུབ་པར། །བདག་གིས་བློ་རིམ་འདི་ལྟར་གོ །འབྲས་བུ་རེས་འཇོག་ཅན་ཉིད་དམ། །ཡང་ན་ལྡོག་བཅས་ཉིད་དུ་འགྱུར། །མ་ངེས་ངེས་པ་ཅན་འགྱུར་ཞིང་། །ངེས་པའང་མ་ངེས་ཅན་དུ་འགྱུར། །རང་གི་མ་ངེས་རང་ཡོད་པས། །ངེས་པ་ཡོད་ན་ལས་མཐའ་བཞིན། །འདི་ཀུན་ཤེས་བྱ་མ་ལགས་སམ། །སྟོན་པས་གསུངས་པ་དེ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་སོ། གཞི་གསུམ་པ་ངེས་པར་འདོད་པ་ནི། ངོ་བོ་འགྱུར་བ་མེད་པ་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུ། སྣང་ཚུལ་བསྒྱུར་དུ་མི་བཏུབ་པ་མེ་དང་ཆུ་ལྟ་བུར་འདོད་ལ། ངོ་བོ་ལ་འགྱུར་བ་མེད་པས་སྣང་ཚུལ་བསྒྱུར་དུ་མི་བཏུབ་པས་གཞི་དེ་ལས་འཁོར་བ་འབྱུང་བར་མི་འཐད་ལ། སུ་ཡང་གྲོལ་བར་མི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རུང་ངོ་། །མྱང་འདས་ཐོག་མ་ནས་ཡོད་ན་མུ་སྟེགས་རྟག་པ་བ་དང་ཁྱད་མེད་ལ་རྒྱུ་རྐྱེན་ལས་གྲོལ་བར་འདོད་པ་དང་འགལ། འཁོར་བའི་ངོ་བོ་མྱང་འདས་ཡིན་པས་མི་འགྱུར་ཞེས་འདོད་ནའང་། ངོ་བོ་མྱང་འདས་ཡིན་ན་གཟོད་གྲོལ་མི་དགོས་ཏེ། མེ་ཚ་བར་ད་གཟོད་བསྒྱུར་མི་དགོས་པ་བཞིན་ནོ། །བློ་སྣང་ལ་དགོས་སོ་ཞེ་ན་སྣང་ཚུལ་བསྒྱུར་མི་བཏུབ་པ་དང་འགལ་ལོ། །འཁོར་བའི་སྣང་ཚུལ་ཡིན་གྱི་གཞིའི་སྣང་ཚུལ་མིན་ནོ་ཞེ་ན། གཞི་དེ་གཉིས་བཅས་སུ་ཐལ་ཏེ། གཞི་ལས་ལོགས་ན་འཁོར་བའི་སྣང་ཚུལ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་གཞི་དེ་རྟོགས་ནས་ངེས་པར་འདོད་ན་གཞིར་མི་རུང་སྟེ། རྟོགས་པའི་སྔོན་དུ་རྟོགས་གཞི་ཡོད་ལ། དེ་ནས་རྟོགས་པའི་བློ་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རྟོགས་པ་ལ་གཞི་མི་ལྟོས། གཞི་ལ་རྟོགས་པའི་བློ་ལྟོས་ཀྱང་། རྟོགས་པའི་སྔོན་ནས་ཡོད་དགོས་པས་ཁྱབ་བོ། །མ་རྟོགས་ཀྱང་གཞི་ཡིན་ན་གཞི་ཡིན་པར་གང་གིས་ཤེས། བློས་ཤེས་ན་མ་རྟོགས་ཀྱང་གཞི་ཡིན་པ་བུད་དོ། །དེ་དག་ལ་སོགས་པའི་སྐྱོན་དམིགས་པ་ཡང་། ཀློང་དྲུག་པ་ལས། ངེས་པའི་གཞི་ཞེས་བསྟན་པ་ལ། །འདི་ཡང་ཡང་དག་སྙིང་པོ་མིན། །དཔེར་ན་མིག་སེར་ཅན་དག་ལ། །དུང་ལ་སེར་པོ་སྣང་བ་བཞིན། །རང་ལ་ལྡོག་པའི་ཁྱད་ཀྱིས་ནི། །རང་གཞན་གཉིས་མེད་ངེས་མཐའ་བྲལ། །དེ་ཕྱིར་དེ་ཡང་ཡང་དག་མིན། །ཡང་ན་རྒྱུར་ངེས་འབྲས་ངེས་པས། །བདག་རྟག་པ་དང་ཁྱད་མེད་འགྱུར། །འདི་ཡང་ཤེས་བྱ་མ་ལགས་སམ། །གསུངས་པ་དེ་ཡང་གང་དང་མཚུངས། །ཞེས་སོ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཞི་བཞི་པ་ཅིར་ཡང་བསྒྱུར་དུ་བཏུབ་པར་འདོད་པ་ནི། ངོ་བོ་ཕྱོགས་དང་རིས་སུ་མ་ཆད་ལ་སྣང་ཚུལ་ཅིར་ཡང་བསྒྱུར་དུ་བཏུབ་པ་སྟེ། དེ་ལ་གཞི་ཅིར་ཡང་བསྒྱུར་དུ་བཏུབ་ན། དག་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱང་མ་དག་པ་འཁྲུལ་པར་འགྱུར་ལ། སུས་ཀྱང་མ་འབད་པར་སེམས་ཅན་སངས་རྒྱས་བསྒྱུར་ནས་གྲོལ་བར་ཐལ་ལོ། །ཡང་འབྲས་བུར་རྒྱུར་ལྡོག་པར་ཐལ་ཏེ་འགྱུར་བའི་གཞི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ས་རྡོ་སོགས་བེམ་པོའང་རིག་པར་འགྱུར་ལ། རིག་པའང་བེམ་པོར་འགྱུར་བར་ཐལ་ལོ། །ཡང་ངོ་བོ་རིས་སུ་མ་ཆད་པ་དེ་བསྒྱུར་རམ། གཞན་བསྒྱུར། ངོ་བོ་བསྒྱུར་ན་གཞིར་མི་རུང་སྟེ་གཞི་ལས་གཞན་པའི་ཆོས་སུ་བསྒྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་བསྒྱུར་ན་ངོ་བོ་གང་དུའང་བསྒྱུར་བའི་དམ་བཅའ་ཉམས་སོ། །ཡང་རྟག་པ་བསྒྱུར་རམ་མི་རྟག་པ་བསྒྱུར། རྟག་པ་བསྒྱུར་དུ་མི་རུང་སྟེ་ནམ་མཁའ་བཞིན། མི་རྟག་པ་བསྒྱུར་མི་དགོས་ཏེ་བསྒྱུར་ཟིན་པའི་ཕྱིར། ཡང་དུས་གསུམ་གྱི་རིགས་པས་འདས་མ་འོངས་བསྒྱུར་རྒྱུ་མེད་དེ། དངོས་མེད་ཡིན་ལ། ད་ལྟའི་སྔ་ཆ་འགགས། ཕྱི་ཆ་མ་སྐྱེས་པས་མེད་པའི་ཕྱིར། བསྒྱུར་རྒྱུ་མ་དམིགས་པས་གཞི་ཅིར་ཡང་བསྒྱུར་དུ་བཏུབ་པ་དེ་མི་འཐད་དེ། ལུང་སྔ་མར། བསྒྱུར་དུ་བཏུབ་ཅེས་སྔར་གསུངས་པ། །རང་གི་གནས་ལུགས་བསྒྱུར་བཏུབ་ན། །འདི་ཡང་ངེས་པ་མེད་པ་མཚུངས། །འབྲས་བུ་ཉིད་ནི་རྒྱུར་ལྡོག་ཕྱིར། །འབད་པ་རྣམས་ལ་དགོས་མེད་པས། །ཡང་དང་ཡང་དུ་ལྡོག་པས་ན། །བེམ་པོ་རྣམས་ནི་རིག་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བཅས་སུ། །བསྒྱུར་དུ་བཏུབ་པ་མ་ཡིན་བཞིན། །འདི་ཡང་ཤེས་བྱ་མ་ལགས་སམ། །གསུངས་པ་དེ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་སོ། །གཞི་ལྔ་པ་ཅིར་ཡང་ཁས་བླང་དུ་བཏུབ་པར་འདོད་པ་ནི།རིག་པའི་ངོ་བོ་ལ་ཕྱོགས་མེད་ཀུན་ཏུ་ཤར་བས་ཅིར་ཡང་ཁས་བླང་དུ་བཏུབ་པར་འདོད་པ་སྟེ། དེ་ལ་ཅིར་ཡང་ཁས་ལེན་པ་དེ། གཞི་དེ་ལས་གནས་པ་ཁས་ལེན་ནམ། མི་གནས་པར་ཁས་ལེན། དང་པོ་ལྟར་ན་རྟག་དངོས་མི་རྟག་དངོས་གཉིས་ལྷན་ཅིག་གྲུབ་པར་ཐལ་ཏེ་མི་རྟག་པ་སྣང་ཙམ་དུ་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་རྟག་པ་གྲུབ་ཀྱང་རྟག་དངོས་མ་གྲུབ་ཅེ་ན། ཅིར་ཡང་ཁས་ལེན་དུ་བཏུབ་པ་ཉམས། དེ་བཞིན་དུ་འཁོར་བ་འབད་མེད་དུ་གྲོལ་བ་དང་། གྲོལ་བ་རྣམས་ལྡོག་པར་ཐལ་ཏེ་ཅིར་ཡང་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ལྟར་ན་རི་བོང་རྭ་དང་མོ་གཤམ་གྱི་བུས་འཁོར་འདས་བྱས་པ་ཡང་ཁས་ལེན་པ་ལ་སོགས་ཐུག་པ་མེད་པའི་སྐྱོན་དམིགས་ཏེ། ལུང་སྔ་མ་ལས། ཁས་ལེན་རྣམས་དང་ལྡན་པར་ནི། །སྟོན་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྔར་གསུངས་པ། །འདི་ཀུན་ཕྱོགས་ཀྱི་འཕེན་པ་ཙམ། །ཐམས་ཅད་ཡིན་ངོར་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། །ཐུག་པ་མེད་པའི་སྐྱོན་འགྱུར་བས། །འདི་ཡང་ཤེས་བྱ་མ་ལགས་སམ། །སྟོན་པས་གསུངས་པ་སྔར་དང་མཚུངས། །ཞེས་སོ། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཞི་དྲུག་པ་སྣ་ཚོགས་ཁྲ་བོར་འདོད་པ་ནི། ངོ་བོ་ཀུན་ཏུ་རང་ཤར་བས་། །སྣང་ཚུལ་སྣ་ཚོགས་སྣང་བའོ། །ཞེས་སོ། །དེ་ཡང་སྣ་ཚོགས་དེ་ཕྱི་སྣང་བ་ལ་འདོད་དམ། ནང་ཤེས་པ་ལ་འདོད་དམ། དེ་གཉིས་ཚོགས་པ་ལ་འདོད་། དང་པོ་ལྟར་སྣང་བ་སྣ་ཚོགས་པ་ལྟར་གཞི་གཅིག་པོ་དེ་ཡང་སྣ་ཚོགས་སུ་ཕྱིར་ཤར་བའི་སྐྱོན་ཡོད་ལ། གཉིས་པ་ལྟར་ན་ཤེས་པ་སྐད་ཅིག་མ་བཞིན་དུ་གཞི་སྐད་ཅིག་མར་ཐལ་བ་དང་། ཤེས་པ་སྙམ་བྱེད་རྟོག་པ་དུ་མ་ལྟར་གཞི་ཡང་དེར་ཐལ་བ་དང་། ཤེས་པ་ཉོན་མོངས་པའི་རྐྱེན་དབང་ལྟར་གཞི་ཡང་དེར་ཐལ་ལོ། །གསུམ་པ་ལྟར་ན་གཞི་ཕྱི་ནང་དུ་ཐལ་བ་དང་། གཞུང་གཟུང་འཛིན་དུ་ཐལ་བ་དང་། གཞི་ཚོགས་དྲུག་སྤང་བྱ་ཕྱོགས་གཅིག་པར་ཐལ་ལོ། །ཡང་གཞི་ཞེས་དབྱིངས་གཅིག་ཏུ་མི་འཐད་དེ་མང་པོ་ཚོགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ལ་སོགས་པའི་སྐྱོན་ནི། ཀློང་དྲུག་པ་ལས། སྟོན་པས་གོང་དུ་ཁྲ་བོར་གསུངས། །འདི་ཡང་ཕྱོགས་དང་མི་འཐད་པས། །གང་གི་ངོ་བོ་དེ་སྣང་བས། །འབྲས་བུ་ཐ་དད་དོན་དེ་མཚུངས། །མང་བའི་སྒྲ་ཡིས་ཉམས་པའི་ཕྱིར། །འདི་ཡང་ཤེས་བྱ་མ་ལགས་སམ། །གསུངས་པ་དེ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་སོ། གཞི་བདུན་པ་ཀ་དག་ཏུ་འདོད་པ་ནི། རིག་པ་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་ནི། ཡོད་མེད་ཀྱི་མཐའ་དང་བྲལ་བས་ཡེ་ཤེས་ཙམ་དུའང་གྲུབ་པ་མེད་དེ། སྤྲོས་བྲལ་ཐིག་ལེ་ཆེན་པོའི་ཆ་ནས་གང་དུའང་མ་གྲུབ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པར་འདོད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་ཅིར་ཡང་མ་གྲུབ་ལ་ཡེ་ཤེས་ཙམ་དུའང་མེད་ཅིང་ཀ་ནས་དག་པས་གང་དུའང་བཞག་ཏུ་མེད་པའི་གནས་ལུགས་ཅིར་ཡང་མེད་པ་ཡིན་ན་འཁོར་འདས་འབྱུང་བའི་དབྱིངས་སུ་འགལ་ལ། ཡེ་ཤེས་མེད་ན་སངས་རྒྱས་དང་སེམས་ཅན་གྱི་རྣམ་གྲོལ་མེད་པས་གཞི་རྟོགས་ནས་གྲོལ་བ་ཡང་མི་རིགས་ལ། ཕྲ་བའི་འོད་ལྔ་མེད་ན་གཞི་སྣང་འཆར་བའི་རྒྱུ་མེད་པས་དེའི་ངང་ལས་གཞི་སྣང་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར། མ་རྟོགས་འཁྲུལ་པའི་སེམས་ཅན་མི་རིགས་ཏེ། ཀློང་དྲུག་པ་ལས། ངོ་བོ་ཉིད་ལ་ཡེ་དག་པས། །སེམས་ཅན་འཁོར་བ་འདི་མི་རིགས། །མ་རིག་དྲི་མ་ཡེ་ཟད་ཕྱིར། །ཞེས་པས་སྔར་གྱི་གཞི་དྲུག་དང་མཚུངས་སོ། །དེ་ལྟར་གཞི་བདུན་སྐྱོན་ཅན་དུ་བསྟན་ནས་འདིར་འདོད་པའི་གཞི་ནི། ཀ་དག་དང་ལྷུན་གྲུབ་དབྱེར་མེད་དུ་ཁས་ལེན་པ་ཡིན་ཏེ། ངོ་བོ་ཀ་དག་ལ་ལྷུན་གྲུབ་གཏིང་གསལ་དུ་ཡོད་པས་དབྱེར་མེད་ཀྱི་ཆའི་ངོ་བོ་ཀ་ནས་དག་པས་ཡོད་པ་རྟག་པའི་མཐའ་དང་བྲལ་ཏེ། དངོས་པོ་དང་མཚན་མའི་ཆོས་སུ་མ་གྲུབ། རང་བཞིན་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པས་འོད་གསལ་ཕྲ་བ་ནང་གསལ་དུ་གནས་པས་མེད་པ་ཆད་པའི་མཐའ་ལས་འདས་ཏེ། སྣང་བའི་ངོ་བོ་སྟོང་ལ། སྟོང་པའི་རང་བཞིན་གསལ་བ། གསལ་བའི་སྙིང་པོ་རིག་པ་སྟེ། སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་ཡེ་ནས་འདུ་འབྲལ་མེད་པ་ཉི་མའི་སྙིང་པོ་ལྟར་གནས་ཏེ། རང་ཤར་ལས། གཞི་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་གསུངས། །ཀ་དག་ཆེན་པོའི་གཞི་དང་ནི། །ལྷུན་གྲུབ་སྣ་ཚོགས་གཞི་རུ་འདོད། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཅེས་པ་དང་། ཀློང་དྲུག་པ་ལས། ངོ་བོ་ཉིད་ལ་ཀ་དག་པས། །རང་བཞིན་དུ་ནི་ལྷུན་གྲུབ་བོ། །ཞེས་དང་། མུ་ཏིག་ཕྲེང་བ་ལས། ངོ་བོ་ཀ་དག་བརྗོད་གཞི་བྲལ། །རང་བཞིན་ལྷུན་གྲུབ་ཅིར་སྣང་རྫོགས། །ཞེས་སོ། །འདིར་འགའ་ཞིག་གཞི་བརྒྱད་དུ་སོང་བ་ལྟར་གྱི་སྐྱོན་བཏགས་ཀྱང་དེ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་ཀ་དག་ལྷུན་གྲུབ་དབྱེར་མེད་དུ་འདོད་པས་གཞི་སྔར་གྱི་བདུན་ལས་ལོགས་སུ་མིན་ནོ། །ཡང་ངོ་བོ་ཀ་དག་ཡིན་ན་དྲི་མ་ཡེ་ཟད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་འཁོར་བར་འཁྲུལ་པ་མི་རིགས་ལ། རང་བཞིན་ལྷུན་གྲུབ་ཡིན་ན་འབྲས་བུ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་ཟིན་པས་ཡེ་ནས་འབད་མེད་དུ་སེམས་ཅན་རྣམས་གྲོལ་བར་རིགས་པ་སོགས་གོང་དུ་གཞི་བདུན་པའི་ནང་གསེས་ཀྱི་སྐྱོན་འབབ་ཞེ་ན། འདིར་ཐ་དད་དུ་མིན་ཏེ་གཉིས་ཆར་ཁས་བླངས་པས་སྐྱོན་དུ་མི་འགྱུར་ཏེ། ངོ་བོ་ཀ་ནས་དག་པས་སེམས་ཅན་འཁོར་བ་མེད་ཀྱང་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་རྩལ་ལམ་རོལ་པ་ཙམ་ལས་དེ་ལྟར་སྣང་བ་མི་འགལ་ཏེ། གཉིད་དུ་འགྲོ་ཁ་དང་གཉིད་དུས་ཀྱི་ཤེས་པའི་རང་ངོ་ལ་རྨི་ལམ་མེད་ཀྱང་སྣང་ངོ་ལ་རྟ་གླང་དུ་སྣང་བ་མི་འགལ་བ་བཞིན་ནོ། །ཡང་སེམས་ཅན་དུ་སྣང་བའང་སྒྱུ་མའི་རོལ་པ་ཙམ་ལས་དོན་གྱི་ངོ་བོ་ལ་མ་གྲུབ་པས་ཡེ་ནས་གྲོལ་ཟིན་ལ། ཀུན་རྫོབ་སྣང་ཚོད་དུ་མིག་སྔགས་ཀྱི་ནུས་པས་རྟ་གླང་དུ་སྣང་བ་གྲོལ་བ་ལ་འབད་མེད་རང་སར་བཞག་པས་ཤིང་བུ་རྡེའུར་ལོག་པ་ལྟར། དབྱིངས་སུ་གྲོལ་བར་སྣང་དུས་ནས་ལོག་པར་སྣང་བ་ལོག་པ་ཙམ་ལས། གྲོལ་གྲོལ་པོ་གསར་བྱུང་ཅི་ཡང་མེད་དེ་འཆིང་བ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡང་སྣང་ངོ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཆ་ནས་ལྷུན་གྲུབ་ལ། སྟོང་ངོ་དོན་དམ་གྱི་ཆ་ནས་ཀ་དག་ཏུ་ཚིག་གིས་བརྗོད་པ་ཙམ་ལས་དེ་གཉིས་རྫས་ཐ་དད་དུ་མེད་པས་སོ་སོར་མི་འགྱུར་ཏེ། ངོ་བོ་གཅིག་ལ་ལྡོག་པ་ཐ་དད་པ་བྲམ་ཟེ་ཡིན་པས་མི་ཡིན་ལ། སྡོམ་ལྡན་ཡིན་པས་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ཡིན་པ་གཉིས་མི་འགལ་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་དག་གི་རྩོད་ལན་ཡང་། ཀློང་དྲུག་པ་ལས། ངོ་བོ་ཉིད་ལ་ཀ་དག་པས། །སེམས་ཅན་འཁོར་བ་འདི་མི་རིགས། །མ་རིག་དྲི་མ་ཡེ་ཟད་ཕྱིར། །སྟོན་པས་གསུངས་པ་སེམས་དཔའ་ཆེ། །རང་བཞིན་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། །དེ་ཡང་མ་འགགས་རོལ་པར་སྣང་། །སེམས་དཔའ་ཉིད་ཀྱིས་ཡང་གསོལ་པ། །རང་བཞིན་ཉིད་ལ་ལྷུན་གྲུབ་ན། །སེམས་ཅན་འདི་དག་རང་གྲོལ་རིགས། །ཡེ་ནས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། །གསུངས་པ་སེམས་ཅན་འདི་དག་ནི། །ངོ་བོ་ཀ་ནས་དག་པའི་ཕྱིར། །གྲོལ་བ་རྣམས་ཀྱང་རོལ་པར་སྣང་། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཡང་གསོལ་པ། །ངོ་བོ་ཉིད་ནི་ཀ་དག་པས། །ལྷུན་གྲུབ་ལ་ཡང་དགོས་མེད་འགྱུར། །ཡང་ན་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། །ཀ་ནས་དག་པ་མེད་པར་འགྱུར། །སྟོན་པས་གསུངས་པ་འདུག་ཚུལ་ནི། །གང་གིས་བརྗོད་པའི་ཚིག་མེད་པས། །བརྗོད་པའི་སྒྲ་ཚིག་དང་བྲལ་བ། །ཅི་ཡི་ངོ་བོར་གྲུབ་མེད་ཕྱིར། །ཚིག་གིས་འདི་ལ་གནོད་པ་བྲལ། །སེམས་ཅན་བདག་འཛིན་བློ་ཡུལ་ལ། །སྣ་ཚོགས་དྲན་བསམ་མ་འགགས་པས། །ཚིག་གནོད་ངོ་བོ་ཁྱད་པར་མེད། །དོན་དམ་ཀུན་རྫོབ་ཐ་སྙད་ཕྱིར། །ཞེས་སོ། །དེ་ཡང་དབྱིངས་གདོད་མའི་ཡེ་གཞི་ལ་ངོ་བོ་རང་བཞིན་
ཐུགས་རྗེ་གསུམ་ངང་དངས་རང་བཞིན་བདག་ཉིད་གསུམ། ཀ་དག་ཉིད་དང་ལྷུན་གྲུབ་སྟེ། ངོ་བོ་གཅིག་ལ་ལྡོག་པས་ཕྱེ་ན་བརྒྱད་དུ་གནས་ཤིང་། དེའི་ངང་ལས་གཞི་སྣང་དུ་ཤར་དུས་གྲོལ་འཁྲུལ་གཉིས་ཀའི་གཞི་བྱེད་པའི་ཆ་ནས་སྤྱི་གཞི་ཟེར་ལ་གྲོལ་གཞི་བྱེད་པས་གྲོལ་བའི་གཞི་དང་། སེམས་ཅན་གྱི་འཁྲུལ་གཞི་བྱེད་པས་འཁྲུལ་གཞི་ཞེས་གཞི་སྣང་གི་ངོ་བོ་གཅིག་ལ་གྲོལ་འཁྲུལ་གྱི་ཆས་དབྱེ་ན་གསུམ་དུ་གནས་པ་སྟེ། མུ་ཏིག་ཕྲེང་བ་ལས། ངོ་བོ་རང་བཞིན་ཐུགས་རྗེ་དང་། །ངང་དངས་རང་བཞིན་བདག་ཉིད་ཆེ། །ཀ་དག་ཉིད་དང་ལྷུན་གྲུབ་དང་། །སྤྱི་པའི་གཞི་དང་འཁྲུལ་གཞིའོ། །ཞེས་པ་དང་། དེའི་རྒྱས་བཤད་དུ། ངོ་བོ་ཀ་དག་བརྗོད་གཞི་བྲལ། །རང་བཞིན་ལྷུན་གྲུབ་ཅིར་སྣང་རྫོགས། །ཐུགས་རྗེ་ཀུན་ཁྱབ་རང་ཤར་བའོ། །ངང་ནི་ཤུགས་ལས་འབྱུང་བ་སྟེ། །རང་བཞིན་མ་བཅོས་ཀུན་སྣང་བས། །བདག་ཉིད་ཁྱབ་གདལ་འུབ་ཆུབ་པའོ། །ཀ་དག་དྲི་མ་རང་དག་སྟེ། །ལྷུན་གྲུབ་སྣ་ཚོགས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། །སྤྱི་པའི་གཞི་ནི་གྲུབ་པར་སྣང་། །ཞེས་སོ། །