ང་རྒྱལ་དབྱེ་བ་སོགས་བཤད་པ།
གཉིས་པ་ལ། ང་རྒྱལ་གྱི་དབྱེ་བ་དང་། དོགས་དཔྱོད་གཉིས། དང་པོ་ནི། ང་རྒྱལ་ཆོས་ཅན། བདུན་དུ་ཡོད་དེ། མཉམ་མོ་མཉམ་པའི་ང་རྒྱལ་དང་། ལྷག་པའི་ང་རྒྱལ་དང་། ང་རྒྱལ་ལས་ཀྱང་ང་རྒྱལ་དང་། ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་དང་། མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་དང་། ཅུང་ཟད་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་དང་། ལོག་པའི་ང་རྒྱལ་རྣམས་སུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། འོ་ན། བསྟན་བཅོས་ལས། བདག་མཆོག་ཡིན་ནོ། །བདག་དང་མཉམ་པ་ཡིན་ནོ། །བདག་ཅུང་ཟད་དམན་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་པ་གསུམ་དང་། བདག་པས་མཆོག་ཡོད་དེ། །བདག་དང་མཉམ་པ་ཡོད་དེ། །བདག་པས་དམན་པ་ཡོད་དེ་སྙམ་པ་གསུམ། བདག་པས་མཆོག་མེད་དོ། །བདག་དང་མཉམ་པ་མེད་དོ། །བདག་པས་དམན་པ་མེད་དོ་སྙམ་པ་གསུམ་སྟེ་དགུ་གསུངས་པ་དང་འགལ་ལམ་སྙམ་ན་མི་འགལ་ཏེ་དགུ་པོ་ནི་ང་རྒྱལ་དང་། ལྷག་པའི་ང་རྒྱལ་དང་། ཅུང་ཟད་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པའི་ཕྱིར། །གཉིས་པ་ནི། ང་རྒྱལ་ཆོས་ཅན། གཉེན་པོ་ཡོད་དེ། མཐོང་ལམ་དང་སྒོམ་ལམ་གྱིས་ཟད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཅན། དུ་མ་ཡོད་དེ། གསོད་པ་ནས། སོགས་པས་རྫུན་དུ་སྨྲ་བའི་བར་གྱི་ཀུན་དཀྲིས་རྣམས་སུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་དུ་འཇིག་པའི་སྲེད་པ་དང་། སྐྱེ་བའི་སྲེད་པ་ཆོས་ཅན། སྒོམ་སྤང་ཡིན་ཏེ། གཉེན་པོ་སྒོམ་ལམ་གྱིས་གཞོམ་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། འཕགས་པ་ལ་ང་རྒྱལ་གྱི་རྣམ་པ་སོགས་ངའོ་སྙམ་པ་དང་། འཇིག་སྲེད་སོགས་མི་འབྱུང་སྟེ། དེ་ལ་ལོག་ལྟ་སོགས་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། ཁྱབ་སྟེ། དེ་དག་ནི་ལོག་ལྟ་དང་འཇིགས་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ལས་རྒྱས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །འཕགས་པ་ལ་འགྱོད་པ་མི་དགེ་བའང་མི་
འབྱུང་སྟེ། དེ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཉོན་མོངས་ཅན་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། །གཉིས་པ་རྣམ་པའི་སྒོ་ནས་དབྱེ་བ་ལ། ཀུན་འགྲོ་ཡིན་མིན་གྱི་སྒོ་ནས། ཟག་མེད་ལ་དམིགས་མ་དམིགས་ཀྱི་སྒོ་ནས། དམིགས་པ་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་སྒོ་ནས། མི་དགེ་བ་དང་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་སྒོ་ནས། དུས་གསུམ་ལ་ཕྲ་རྒྱས་ལྡན་ཚུལ་གྱི་སྒོ་ནས་དབྱེ་བ་དང་ལྔ། དང་པོ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། ཕྲ་རྒྱས་ཀུན་འགྲོ་དེ་ལ་བཅུ་གཅིག་ཡོད་དེ། སྡུག་བསྔལ་མཐོང་སྤང་གི་ལྟ་བ་ལྔ་དང་། རྒྱུ་ཀུན་འབྱུང་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ལོག་ལྟ་དང་ལྟ་བ་མཆོག་འཛིན་གཉིས་སྟེ་ལྟ་བ་བདུན་དང་། གང་དེ་དག་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་མ་འདྲེས་པའི་མ་རིག་པ་གང་ཡིན་པ་རྣམས་སྐལ་བ་མཉམ་པའི་ཁམས་ཀུན་དུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར། བཅུ་གཅིག་པོ་དེ་དག་ལས་དགུས་ཁམས་གོང་མ་ལ་དམིགས་ཏེ། འཇིག་ལྟ་དང་མཐར་ལྟ་གཉིས་པོ་མ་གཏོགས་པས་དེ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར། དེ་དག་དང་ནི་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འབྱུང་བའི་སེམས་སེམས་བྱུང་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་ཆོས་ཅན། ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་མཚན་སྔར་བཤད་པ་དེའི་ཕྱིར། ཐོབ་པ་ནི་ཀུན་འགྲོར་མ་གཏོགས་སོ། །འགོག་པ་མཐོང་སྤང་དང་ལམ་མཐོང་སྤང་གཉིས་ཆོས་ཅན། ཀུན་འགྲོ་མ་ཡིན་ཏེ། སྤང་བྱ་རིགས་ལྔ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལ། ཟག་མེད་ལ་དམིགས་པ་དང་། མ་དམིགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། འགོག་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བས་ལོག་ལྟ་དང་ཐེ་ཚོམ་དང་། དེ་དག་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་མ་རིག་པ་དང་། འབའ་ཞིག་སྟེ་མ་འདྲེས་པའི་མ་རིག་པ་དང་དྲུག་ནི་ཆོས་ཅན། ཟག་པ་མེད་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན་ཡིན་ཏེ། རང་གི་ས་པའི་འགོག་པ་དང་ལམ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་དམིགས་ཏེ། བསམ་གཏན་ས་དྲུག །གཟུགས་མེད་དང་པོ་གསུམ་ཉོན་མོངས་པའི་ས་དགུའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན་གྱི་ལམ་ནི་ཕན་ཚུན་མཉམ་པ་དང་། ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། འདོད་ཆགས་
ནི་ཟག་མེད་ལ་དམིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདོད་ཆགས་སྤང་བྱ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཞེ་སྡང་ཡང་འགོག་ལམ་ལ་དམིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་གནོད་བྱེད་ལས་སྐྱེས། འགོག་ལམ་དེས་གནོད་པ་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར། ང་རྒྱལ་ཡང་འགོག་ལམ་ལ་དམིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་མ་ཞི་བའི་རྣམ་པ་ལ་འཇུག་ལ། འགོག་ལམ་ཞི་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཚུལ་ཁྲིམས་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་འཛིན་ཡང་ཟག་མེད་ལ་དམིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཟག་མེད་ཡང་དག་པའི་དོན་དུ་དགོས་པའི་ཕྱིར། ལྟ་བ་མཆོག་འཛིན་ཡང་ཟག་མེད་ལ་དམིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་དམན་པ་ལ་མཆོག་ཏུ་ལྟ་བ་ཡིན་ལ། ཟག་མེད་ནི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་དམིགས་པ་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་སྒོ་ནས་དབྱེ་བ་ནི། ཕྲ་རྒྱས་དེ་ལ་དམིགས་པའི་སྒོ་ནས་རྒྱས་འགྱུར་གཉིས་ཡོད་དེ། ཕྲ་རྒྱས་ཀུན་དུ་འགྲོ་བ་ནི། དམིགས་པའི་སྒོ་ནས་རང་གིས་ཐམས་ཅད་དུ་ནི་རྒྱས་པར་འགྱུར་བ་དང་། ཀུན་འགྲོ་མིན་པ་རྣམས་ནི་དམིགས་པའི་གོ་ནས་རང་རང་གི་རིས་སུ་རྒྱས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། ཕྲ་རྒྱས་ཟག་མེད་ལ་དམིགས་པ་རྣམས་ནི་དམིགས་པའི་སྒོ་ནས་རྒྱས་འགྱུར་མ་ཡིན་ཏེ། དེས་དམིགས་པ་དེ་བདག་གིར་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར། ཕྲ་རྒྱས་གོང་མའི་ཡུལ་ཅན་རྣམས་ནི་དམིགས་པའི་སྒོ་ནས་རྒྱས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། གོང་ས་ནི་འོག་སའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཕྲ་རྒྱས་གང་ཞིག་སེམས་གང་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དེ་ནི། དེར་མཚུངས་ལྡན་གྱི་སྒོ་ནས་རྒྱས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དེ་དག་དང་མཚུངས་ལྡན་རྣམ་པ་ལྔ་མཚུངས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། བཞི་པ་ལ་དབྱེ་བ་སྤྱིར་བསྟན་པ། དེ་དག་ཏུ་འཇོག་པའི་རྩ་བ་ངོས་གཟུང་བ། དྲི་ལན་གྱི་རྣམ་གཞག་གཏན་ལ་ཕབ་པ་དང་གསུམ། དང་པོ་ལ། ཚིག་དོན་དང་། མཐའ་དཔྱད་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི། ཁམས་གོང་མའི་ཕྲ་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཆོས་ཅན། ལུང་མ་བསྟན་ཡིན་ཏེ། བསྒྲིབས་ལུང་མ་བསྟན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འདོད་པ་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང་། མཐར་འཛིན་གྱི་ལྟ་བ་དང་། དེ་དང་ལྷན་ཅིག་པའི་མ་རིག་པ་ཆོས་ཅན། ལུང་མ་བསྟན་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་མཚན་སྔར་
བཤད་པ་ལྟར་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པོ་དེའི་ལྷག་མར་གྱུར་པའི་ཕྲ་རྒྱས་རྣམས་ཆོས་ཅན། འདོད་པ་འདིར་མི་དགེ་བ་ཡིན་ཏེ། འདིར་རྣམ་པར་གནག་པའི་ངོ་བོར་ལུང་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་མཐའ་དཔྱད་པ་ལ། ཁ་ཅིག །འདོད་པའི་སས་བསྡུས་ཀྱི་ཕྲ་རྒྱས་ཡིན་ན། མི་དགེ་བ་ཡིན་པས་ཁྱབ་ཟེར་ན། འདོད་པའི་སས་བསྡུས་ཀྱི་འཇིག་ལྟ། མཐར་འཛིན་གྱི་ལྟ་བ། དེ་གཉིས་དང་མཚུངས་ལྡན་དུ་གྱུར་པའི་མ་རིག་པ་ཆོས་ཅན། དེར་ཐལ། དེའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། དེ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། རྩ་བར་འདོད་ན། དེ་ཆོས་ཅན། མི་དགེ་བ་མ་ཡིན་པར་ཐལ། སྒྲིབ་ལུང་མ་བསྟན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། དེ་གསུམ་པོ་ལུང་མ་བསྟན་ཡིན་ཞིང་། འདོད་པའི་སས་བསྡུས་ཀྱི་ཕྲ་རྒྱས་ལྷག་མ་རྣམས་མི་དགེ་བ་ཡིན་པའི་ཁྱད་པར་འཐད་པའི་ཕྱིར། ཁ་ཅིག །མི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡིན་ན། མི་དགེ་བ་ཡིན་པས་ཁྱབ་ཟེར་ན། འདོད་པའི་སས་བསྡུས་ཀྱི་འདོད་པའི་སས་བསྡུས་ཀྱི་ལོག་ལྟ་དང་མཚུངས་ལྡན་དུ་གྱུར་པའི་མ་རིག་པ་ཆོས་ཅན། དེར་ཐལ། དེའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། ཆོས་ཅན་དེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཁྱབ་སྟེ།འདོད་པའི་སས་བསྡུས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་ཁོང་ཁྲོ་དང་འཇིག་ལྟ་མཐར་ལྟ་གཉིས་དང་། མཚུངས་ལྡན་དུ་གྱུར་པ་མ་གཏོགས་པའི་མ་རིག་པ་གསུམ་པོ་དེ་མི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡིན་ཀྱང་མི་དགེ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཁྱད་པར་འཐད་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། འདོད་ན་འདོད་ཆགས་ཁོང་ཁྲོ་དང་། །རྨོངས་རྣམས་མི་དགེའི་རྩ་བ་ཡིན། ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལ། འདོད་པའི་ཉོན་མོངས་མི་དགེ་བ་དང་། ཁམས་གོང་གི་ཉོན་མོངས་པ་ལུང་མ་བསྟན་དུ་འཇོག་པའི་རྩ་བ་ངོས་གཟུང་བ་གཉིས། དང་པོ་ནི། འདོད་པ་ན་འདོད་ཆགས་དང་། ཁོང་ཁྲོ་དང་། ལྟ་བ་ལུང་མ་བསྟན་གཉིས་གཉིས་དང་མཚུངས་ལྡན་མ་གཏོགས་པའི་རྨོངས་པ་མ་རིག་པ་རྣམས་མི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ན་དེ་རྣམས་རྩ་ཉོན་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལ། ཁ་ཆེ་བའི་ལུགས་དང་། ཉི་འོག་པའི་ལུགས་གཉིས། དང་པོ་ནི། ལུང་མ་བསྟན་པའི་རྩ་བ་དེ་ནི་ཆོས་ཅན། གསུམ་ཡོད་དེ། སྲེད་པ་དང་། མ་རིག་པ་དང་། བློ་ཤེས་རབ་རྣམས་སུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དེ་ལས་གཞན་
ཐེ་ཚོམ་དང་ང་རྒྱལ་གཉིས་རྩ་བ་མིན་ཏེ། ཐེ་ཚོམ་ནི་ཡུལ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་འཇུག །ང་རྒྱལ་ནི་མཐོན་པོར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་ན་རྩ་བ་དང་ཆོས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། ཉི་འོག་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་རྣམས་ན་རེ། ལུང་མ་བསྟན་གྱི་རྩ་བ་དེ་དག་ཆོས་ཅན། བཞི་ཡོད་དེ། སྲེད་པ་དང་། ལྟ་བ་དང་། ང་རྒྱལ་དང་། རྨོངས་པ་རྣམས་སུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དེ་རྣམས་དེ་ཡིན་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡོད་དེ། བསམ་གཏན་དེ་ལ་སྲེད་པ་དང་། ལྟ་བ་དང་། ང་རྒྱལ་གསུམ་ཤས་ཆེ་བ་དང་། དེ་ཡང་མ་རིག་པའི་དབང་ལས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་དྲི་ལན་གྱི་རྣམ་བཞག་གཏན་ལ་དབབ་པ་ནི། དྲི་བ་ལུང་དུ་བསྟན་ཚུལ་དེ་ཆོས་ཅན། བཞི་ཡོད་དེ། མགོ་གཅིག་ཏུ་ལུང་དུ་བསྟན་པ་དང་། རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་ལུང་དུ་བསྟན་པ་དང་། དྲི་བས་ལུང་དུ་བསྟན་པ་དང་། གཞག་པར་ལུང་དུ་བསྟན་པ་རྣམས་སུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། དྲི་བ་བཞི་ཡོད་དེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་འཆི་བར་འགྱུར་རམ་ཞེས་པ་དང་། སྐྱེ་འམ་ཞེས་པ་དང་། མི་འདི་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་སམ་དམན་ཞེས་པ་དང་། བདག་ནི་ཕུང་པོ་ལས་གཞན་ཡིན་ནམ་མ་ཡིན་ཞེས་པ་རྣམས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དང་པོའི་ལན་ཡོད་དེ། མགོ་གཅིག་པའི་དྲི་བ་ཡིན་པས། སེམས་ཅན་སྐྱེས་ནས་འཆི་བ་ལས་མ་འདས་པས་འཆིའོ་ཞེས་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ལུང་བསྟན་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ཡོད་དེ། རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་ལུང་སྟོན་པའི་དྲི་བ་ཡིན་པས། །ཉོན་མོངས་རྣམས་སྐྱེ་བ། དེའི་ཅིག་ཤོས་ནི་མི་སྐྱེ་བོ་ཞེས་འཆད་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ཡོད་དེ། དྲིས་ནས་ལུང་བསྟན་པར་བྱ་བའི་དྲི་བ་ཡིན་པས། ལྷ་ལ་ལྟོས་ན་དམན་ལ། འགྲོ་བ་གཞན་ལ་ལྟོས་ནས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་སོ་ཞེས་འཆད་པའི་ཕྱིར། བཞི་པ་ཡོད་དེ། ཕུང་པོ་རྣམས་ལ་བདག་དང་སེམས་ཅན་ལ་སོགས་པ་ལས། གཞན་ཡིན་མིན་དྲི་བ་ལ་ཅང་མི་གསུང་པས་བཞག་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སྨྲས་པ། ཡིད་འོང་ནོར་རྫས་སྐྱེས་བུར་ཆགས་པའི་ཆུ། །འདོད་པའི་རྦ་རླབས་ཆེས་ཆེར་འཁྲུག་པ་ཡི། །འཁོར་བའི་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོར་སྒྱུར་བྱེད་ན། །སྲེད་པའི་
ཡུལ་ལས་མི་སྡུག་བསྒོམ་རེ་རན། །མི་བཟད་ཞེ་སྡང་རྣོན་པོའི་མེ་ཕུང་ལ། །འཕྲལ་སྐྱེན་བུད་ཤིང་དག་གིས་ཆེར་སྦར་ཏེ། །སྲིད་པའི་བཙོན་རར་འཇུག་པའི་བྱེད་པོ་འདི། །འགྲོ་ཀུན་ཕ་མར་ཤེས་པའི་བློ་ཡིས་ཆོམས། །བླང་དང་དོར་བྱར་ལྟ་ལ་ཆེར་རྨོངས་པའི། །གཏི་མུག་མུན་པས་ལེགས་བྱས་ཀུནྡའི་འཚལ། །ཟུམ་པར་བྱེད་ན་ཆོས་མངོན་ཤེས་རབ་ཀྱི། །ཟླ་རྒྱས་གསར་པས་སྣང་བའི་གོ་སྐབས་ཕྱེ། །ཉོན་མོངས་ཀུན་འབྱུང་འདི་ཀོ་མ་སྤངས་ན། །ངེས་བསྐྱེད་ལས་ཀྱི་ཀུན་འབྱུང་ཅིས་མི་འཕེལ། །རྒྱུ་ལས་འབྲས་བུ་འབྱུང་ཕྱིར་འཁོར་བ་འདིར། །བཙན་པོའི་མཁར་ལྟར་འཁྲ་ཕུར་བཙུགས་ཀྱི་དོགས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའོ། །