མངོན་སུམ་ཞེས་པའི་དོན།
ད་ནི་མངོན་སུམ་ཞེས་པའི་དོན་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། འདིར་ཚད་མས་གཏན་ལ་དབབ་པར་མངོན་རྗེས་གཉིས་སུ་སློབ་དཔོན་ཆོས་གྲགས་ཀྱིས་བཞེད་པ་ལྟར་གསང་ཐེག་འདིར་ཡང་ཚད་མ་གཉིས་ཁོ་ན་སྟེ། དཔལ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་བསྒྲུབ་ཐབས་ཀྱི་ལེའུར། ལྷ་ཡི་དམིགས་པ་མངོན་སུམ་དང་ནི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་འགྱུར་བ་སྟེ། །མངོན་སུམ་དག་ནི་དེ་གཉིས་སྦྱོར་བས་མཁའ་ལ་སྐར་མ་བཞིན་དུ་དུ་མ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ། །མངོན་སུམ་མེད་ན་རྗེས་
སུ་དཔག་པ་ཤི་བའི་ལུས་བཞིན་དེ་ཉིད་མིན་པ་ཡི་ནི་བརྟགས་པ་གང་། །དེ་ནི་རི་མོ་ལ་སོགས་བལྟ་བྱ་ཡོངས་སུ་མ་སྨིན་བློ་ཅན་རྣལ་འབྱོར་རྣམས་ཀྱིས་བསྒོམ་པའི་དོན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་མངོན་སུམ་ཡང་ཐ་མལ་པའི་དབང་པོའི་མངོན་སུམ་ནས་ཉན་རང་བར་གྱི་མངོན་སུམ་གྱིས་ནི་ཤེས་པ་མ་ཡིན་པས། མངོན་སུམ་ཁྱད་པར་ནང་གི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྒོམ་པའི་མངོན་སུམ་གྱིས་གཏན་ལ་ཕེབས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་ཆོས་རྣམས་ལ་འཁྲུལ་པའི་ཤེས་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བསླད་པའི་སྣང་བ་མ་ཡིན་པར། སེམས་ཅན་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བར་དུ་རིག་མི་འགྱུར་བར་གནས་པ་དེ་ལ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཅེས་བྱ་སྟེ། འཇམ་དཔལ་ཞལ་ལུང་ལས། ཆོས་རྣམས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས། །ཀུན་མཁྱེན་བར་གྱི་རང་བཞིན་ནི། །ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་ལྟར་རྣམ་དག་པའི། །ཟབ་གསལ་གཉིས་མེད་ཡེ་ཤེས་ཏེ། །དེ་ནི་དངོས་མེད་བསྒོམ་དངོས་མེད། །དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི། །ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱིས་མ་ཟིན། །རང་བཞིན་གྱིས་ནི་འོད་གསལ་བ། །གདོད་ནས་དག་པ་ནམ་མཁའ་བཞིན། །མེད་ནས་ཆོས་རྣམས་མཚན་ཉིད་སྤངས། །ཆོས་དང་ཆོས་ཉིད་ཡང་མེད་དེ། །དངོས་པོ་མེད་པས་མཁའ་དང་མཚུངས། །ཚིག་དང་ཡི་གེ་ཀུན་ལས་གྲོལ། །དེ་ནི་དུས་དང་ཕྱོགས་རྣམས་དང་། །ཆོས་རྣམས་ཀུན་གྱི་ངོ་བོར་སོང་། །ལུས་མ་ཡིན་ཏེ་ངག་དང་ནི། །ཡིད་ཀྱང་མ་ཡིན་འདོད་ཁམས་དང་། །གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་ཁམས་མ་ཡིན། །འབྱུང་ཆེན་བཞི་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། །
དེ་བས་དེ་ཉིད་གང་ན་ཡང་། །མི་གནས་པས་ན་མཉམ་པ་ཉིད། །དེ་འདྲའི་རྡོ་རྗེ་འཆང་ཆེན་པོ། །ཆོས་རྣམས་ཀུན་གྱི་ཆོས་ཉིད་མཆོག །ཐབས་ཀྱིས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་དངོས། །བརྟག་པ་ཀུན་ལས་རབ་དབེན་པ། །ཕུན་སུམ་ཚོགས་རྒྱུ་དཔག་དཀའ་བ། །ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོར་རབ་སྣང་བའི། །ཟེར་གྱིས་རང་གཞན་སྨིན་བྱེད་པ། །གཉིས་སུ་མེད་པའི་རང་བཞིན་མཆོག །རྡོ་རྗེ་འཛིན་པ་ཆེན་པོས་ཀྱང་། །བརྗོད་དུ་མེད་པའི་སྐུ་ཆེན་པོ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་པ་ནི་ནང་གི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་མཐོང་བའི་མངོན་སུམ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྡོ་རྗེ་སྙིང་པོའི་འགྲེལ་པ་ལས། དབང་པོའི་མངོན་སུམ་དང་། ཡིད་ཀྱི་མངོན་སུམ་དང་། རྣལ་འབྱོར་མངོན་སུམ་དང་། རང་རིག་མངོན་སུམ་སྟེ། {ཤེས་པ་དེ་ཉིད་ནི་ཉེ་བར་}སྟོན་པར་བྱེད་པ་དང་། འཇུག་པར་བྱེད་པ་དང་། ཐོབ་པར་བྱེད་པ་དང་། ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་པས། དེ་ལ་མངོན་སུམ་གྱི་ངོ་བོ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་སྟོང་ཉིད་སྙིང་རྗེའི་རྣལ་འབྱོར་བསྒོམས་པས་ཤ་ལ་སོགས་པས་མིག་ལྔས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་པའི་གཟུགས་ནམ་མཁའ་ལ་སྐར་མ་བཞིན་དུ་གསལ་བར་མཐོང་བའི་ཤེས་པ་རྟོག་པ་དང་བྲལ་ཞིང་མ་འཁྲུལ་པ་དེ་ལ་བྱ་སྟེ། རྡོ་རྗེ་སྙིང་འགྲེལ་ལས། འདིར་ནམ་མཁའ་ལ་དངོས་པོ་བསྒོམ་བྱ་ནི་རྨི་ལམ་ལྟ་བུས་ཏེ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ལས་འདས་པའོ། །དེ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་བསྒོམ་པར་བྱ་སྟེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བའི་སེམས་ཀྱིས་སྣང་བརྙན་མཐོང་བའོ། །རྟོག་པ་དང་བྲལ་ཞིང་མ་འཁྲུལ་པ་ནི་མངོན་སུམ་ཞེས་བརྗོད་
པར་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟ་བུ་ཐབས་གང་གིས་མཐོང་ན། བདེ་མཆོག་རི་གི་ཨ་ར་ལིའི་རྒྱུད་ལས། དགོན་པ་དབེན་པའི་གནས་སུ་ནི། །གཉིས་གཉིས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་སྤངས། །མིག་དག་སྟེང་དུ་ལྡོག་ནས་ནི། །སྨིན་མའི་དབུས་སུ་སེམས་བྱས་ན། །མི་ཟད་མུན་པའི་གཟུགས་སུ་ནི། །སྒྲུབ་པོས་དང་པོར་མཐོང་བར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་ནས། ཚུལ་ཇི་ལྟར་མཐོང་བ་ཡང་། དེ་ཉིད་ལས། དང་པོར་མུན་པར་མཐོང་བར་འགྱུར། །གཉིས་པ་དཀར་དང་དུ་བ་མཚུངས། །གསུམ་པ་མེ་ཁྱེར་རྣམ་པར་ལྟར། །བཞི་པ་ཡང་བའི་མེ་ཏོག་བཞིན། །ལྔ་པ་སྤྲིན་མེད་ཡེ་ཤེས་ནི། །རང་གཞན་ཡང་དག་རིག་པར་སྤང་། །{སྤྲིན་མེད་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུ་ནི། །དེ་ཡོད་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་རྒྱུ། །}རྟག་ཏུ་གོམས་པའི་རྣལ་འབྱོར་གྱིས། །རྩེ་གཅིག་སེམས་ཀྱིས་ཡི༷་གེ༷ར་{རི༵་གི༵ར་}འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་ཤིང་། རྡོ་རྗེ་གུར་ལས། དང་པོ་སྤྲིན་དང་འདྲ་བར་སྣང། །གཉིས་པ་དུ་བ་འདྲ་བ་ཡིན། །གསུམ་པ་མེ་ཁྱེར་འདྲ་བ་སྟེ། །བཞི་པ་མར་མེ་ཆེར་འབར་བ། །ལྔ་པར་རྟག་ཏུ་སྣང་བ་ནི། །སྤྲིན་མེད་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུའོ། །ཞེས་དང་། གསང་བ་འདུས་པ་ལས། དང་པོ་སྨིག་རྒྱུ་འདྲ་བ་སྟེ། །གཉིས་པ་དུ་བ་འདྲ་བ་ཡིན། །གསུམ་པ་མེ་ཁྱེར་རྣམ་པ་སྟེ། །བཞི་པ་མར་མེ་འབར་བ་ཉིད། །ལྔ་པ་སྤྲིན་མེད་ནམ་མཁའ་འདྲ། །ཞེས་དང་། སློབ་དཔོན་ཨཱརྱ་དེ་བའི་སྤྱོད་བསྡུས་སུ། དང་པོ་སྨིག་རྒྱུ་ལྟ་བུ་ལ་འོད་ཟེར་ལྔའི་ཚོགས་དང་ལྡན་པར་མཐོང་ངོ་། །གཉིས་པ་ནི་སྣང་བ་སྟེ་ཟླ་བའི་འོད་ཟེར་ལྟ་བུའོ། །གསུམ་པ་ནི་སྣང་བ་མཆེད་པ་སྟེ་ཉི་མའི་འོད་ཟེར་ལྟ་བུའོ། །
བཞི་པ་ནི་སྣང་བ་ཐོབ་པ་སྟེ་མུན་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ནས་མུན་པ་དང་བྲལ་བའི་སྐད་ཅིག་ལ་འོད་གསལ་བ་སྟེ་ཤིན་ཏུ་གསལ་བ་རྟག་ཏུ་སྣང་བའི་མཚན་ཉིད་ཅན། དོན་དམ་པའི་བདེན་པའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མིག་གིས་མཐོང་ངོ་། །ཞེས་གསུངས་པའི། དང་པོ་སྨིག་རྒྱུ་ལྟ་བུ་ལ་འོད་ཟེར་ལྔའི་ཚོགས་དང་ལྡན་པར་མཐོང་བར་གསུངས་པ་དང་། རྫོགས་ཆེན་གྱི་ཐོག་མར་གྱི་དབྱིངས་རྣམ་དག་གི་སྒྲོན་མ་དར་མཐིང་གའི་མདོག་ལྟ་བུའམ། རྨ་བྱའི་མདོངས་ལྟ་བུར་འཆར་བར་གསུངས་པ་དང་ཁྱད་པར་མེད་དོ། །དེ་ལས་གཞན་གསུངས་པ་རྣམས་ནི། རིག་པ་རྡོ་རྗེ་ལུ་གུ་རྒྱུད་དང་། ཉ་མིག་ལྟ་བུ་དང་། སྐྱ་ཆིལ་ཆིལ་བ་སོགས་འཆར་སྒོ་སྣ་ཚོགས་པ་དུ་མ་དང་། ཐིག་ལེ་གསུམ་སྦྲེལ་ནས་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་ལ་སོགས་པའི་བར་དུ་སྣང་བ་ནི་ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་གྱི་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་སྔར་གསུངས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྟེང་དུ་ཉིན་མོའི་རྟགས་ལྔ་བསྣན་པས་བཅུ་པོ་རྫོགས་པ་ཡན་ཆད་ལ་བྱ་སྟེ། རྟགས་བཅུ་ནི། དབང་མདོར་བསྟན་དུ། དུ་བ་སྨིག་རྒྱུ་མཁའ་སྣང་དང་། །སྒྲོན་མེ་འབར་དང་ཟླ་ཉི་མ། །མུན་ཅན་ཆ་དང་ཐིག་ལེ་ཆེ། །སྣ་ཚོགས་གཟུགས་ཅན་འོད་གསལ་བ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཚིག་རྐང་ཐ་མ་ནི། ཉམས་གོང་འཕེལ་གྱི་སྣང་བ་ཡིན་ཏེ། འོད་ལྔ་མ་འདྲེས་པའི་རྣམ་པ་ལྟ་བུ་དང་། རྩིབས་ཤར་དང་། གྱེན་འགྲེང་དང་། མིག་མང་རིས་དང་། ཟ་འོག་དང་། རེ་ལྡེ་ལྟ་བུར་སྣང་བ་ཚུན་ཆད་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་འོད་ཀྱིས་སྣང་སྲིད་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པ་མ་བལྟས་ཀྱང་གསལ་ན། ཐིག་ལེའི་ནང་དུ་སངས་རྒྱས་ཞི་བ་དང་། ཁྲོ་བོ་གང་ཡང་ངེས་པ་མེད་
པ་སྣ་ཚོགས་འཆར་བ་ཕྱིན་ཆད་ནི་རིག་པ་ཚད་ལ་ཕེབས་པའི་སྣང་བ་ཡིན་ཏེ། དཔལ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ལས། ནམ་མཁར་ཀུན་ནས་ཞེན་པའི་སེམས་དང་མིག་ནི་སོགས། ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ། ཞེས་དང་། ནམ་མཁའ་ཆུ་འཛིན་བྲལ་བའི་དབུས་སུ་རྣལ་འབྱོར་པ་ཡི་བསྒྲད་པའི་མིག་གིས་བལྟ་བྱ་སྟེ། རེ་ཁ་ནག་པོ་དྲི་མེད་འོད་ཟེར་འཕྲོ་བ་དུས་ཀྱི་རྩ་ལ་མཐོང་བར་འགྱུར་གྱི་བར་དུའོ། །ཞེས་དང། དཔལ་ཤ་བ་རིས། རྟགས་བཅུ་རྫོགས་པར་གྱུར་པ་ན། །ཐིག་ལེ་ཆེན་པོའི་སྣང་བ་འབྱུང་། །སྣ་ཚོགས་ཐིག་ལེ་ཆེན་པོ་ལ། །རེ་ཁ་ནག་པོའི་རི་མོ་འབྱུང་། །དེ་ནས་འགྲོ་དྲུག་ལ་སོགས་དང་། །ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བའི་སྤྲུལ་སྐུ་དང་། །ལོངས་སྐུ་དུ་མ་མཐོང་གྱུར་པ། །སྣ་ཚོགས་གཟུགས་བརྙན་འོད་གསལ་ཡིན། །དེ་ལ་སེམས་ནི་ཐིམ་པ་ན། །ཏིང་འཛིན་ཡན་ལག་མཐར་ཕྱིན་པའོ། །ཞེས་བཤད་པའི་དོན་ནི། རྫོགས་ཆེན་ནས་ཆོས་ཉིད་ཟད་པའི་སྣང་བ་ཞེས་གསུངས་པ་དང་ཁྱད་པར་མེད་དེ། དེ་དག་ནི་ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་ཀྱང་ཡིན་ཏེ། ཡེ་གདོད་མའི་ཆོས་ཉིད་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་འོད་དུ་ཡེ་ནས་ངང་གིས་གསལ་བ་ཡིན་པར་སྔར་བཤད་པའི་ལུང་གིས་བསྒྲུབས་ཟིན་ཏོ། །དབང་པོའི་ཡུལ་དུ་སྣང་བའི་ཆོས་ཉིད་གད་མོའི་གནས་སུ་འཇོག་པ་ཤིན་ཏུ་མི་རིགས་ཏེ། སྟོང་ཆེན་འདུས་པ་རིན་པོ་ཆེའི་ཏོག་ལས། ཤེས༷་ར༷བ་ཟ༷བ་མོ༷་ཚུལ༷་བཞི༷ན་རྣམ༷་དག༷་པ༷ས། །{མཆོ༵ག་ཏུ༵་གང༵་འདོ༵ད་ཚུ༵ལ་བཞི༵ན་ར༵བ་བ༵སྟན་པ༵། །}སྟོན་པའི་རྣལ་འབྱོར་བླ་མེད་རྟག་བསྒྲུབ་པ། །རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་མིག་གཉིས་ལམ་མཐོང་བ། །ཏིང་འཛིན་དེ་དང་མཉམ་པ་ཡོད་མ་ཡིན། །དེ་བས་འདི་ནི་རིན་ཆེན་མཆོག་ཏུ་གསུངས། །ཞེས་
མིག་གིས་མཐོང་བར་གསུངས་ལ། ནཱ་རོ་པས་ཀྱང་།(ཨཱརྱ་དེ་བ་མིན་ནམ་སྙམ)། རང་ཡིད་མཚན་མ་མཐའ་དག་བྲལ་བ་ཡིས། །མིག་ཕྱེད་གྱེན་དུ་བལྟ་བ་དང་བཅས་པས། །གང་ཚེ་རླུང་ནི་དབུ་མར་བུས་གྱུར་པ། །དེ་ཚེ་རྡོ་རྗེའི་མེ་དང་དུ་བ་འབྱུང་། །ཞེས་བཤད་དོ། །ཉམས་ཀྱི་མངོན་སུམ་ཀྱང་ཡིན་ཏེ། རྣལ་འབྱོར་པས་ལམ་བསྒོམས་པས་ལམ་གྱི་སྣང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། བིར་ཝ་པས་ལམ་འབྲས་རྡོ་རྗེའི་ཚིག་རྐང་ལས། རྣལ་འབྱོར་པ་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ཉམས་ཀྱི་སྣང་བ་ཞེས་བཤད་པས་སོ། །དབང་པོའི་མངོན་སུམ་ཡིན་པར་སྙིང་ཐིག་རྣམ་གཉིས་ལ་སོགས་པར་རྒྱང་ཞགས་ཆུའི་སྒྲོན་མ་ཞེས་འཆར་བའི་སྒོ་མིག་ཡིན་པ་ལ་དགོངས་ནས་ཡིན་གྱི། དོན་དུ་དབང་པོའི་མངོན་སུམ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་གདོད་མ་ནས་ཡེ་ཤེས་ལྔའི་རང་འོད་དུ་རང་གསལ་བ་དེ་ཉིད། མིག་གིས་མཐོང་བྱ་མཐོང་བྱེད་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་དང་། མུན་ཁང་དུ་རང་གི་ལག་པ་བརྐྱང་བསྐུམ་མི་མཐོང་བའི་ཚེ་ན་ཡང་མཐོང་བའི་ཕྱིར་དང་། བར་དོར་མིག་དང་བྲལ་བའི་དུས་ནའང་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དབང་མདོར་བསྟན་ལས། རང་གི་མིག་གིས་མི་མཐོང་ཞིང་། །གཞན་གྱི་མིག་གིས་ཀྱང་མིན་པ། །སྐྱེ་བ་མེད་པ་མཐོང་བ་ནི། །གཞོན་ནུ་མ་ཡི་བུ་ཇི་བཞིན། །ཞེས་གསུངས་ཤིང་། བདེ་མཆོག་བསྟོད་འགྲེལ་(མངོན་པར་བརྗོད་པ་འབུམ་པ་ལས་ཕྱུང་བ་ཉུང་ངུའི་རྒྱུད་ཀྱི་བསྡུས་དོན་རྣམ་པར་བཤད་པ)ལས། གང་གི་ཕྱིར་བཀབ་པ་དང་མ་བཀབ་པའི་མིག་གིས་རྟོགས་པར་བྱ་བ་དེའི་ཕྱིར་གཟུགས་མ་ཡིན་ཞིང་། གཟུགས་ལས་གཞན་ཡང་མ་ཡིན་ལ། མིག་གིས་རྟོགས་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན། མིག་མེད་པར་ཡང་རྟོགས་
པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཤེས་སོ། །ཡང་མངོན་སུམ་བཞིར་རྡོ་རྗེ་སྙིང་འགྲེལ་ལས་གསུངས་པ་ཡང་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཚུལ་ཡང་རྫོགས་པའི་རིམ་པའི་རྣལ་འབྱོར་པས་འཇུག་པའི་ཡུལ་ནི་མི་ཤིགས་པའི་ཐིག་ལེ་ཡིན་པས་དེ་དབང་པོའི་མངོན་སུམ་གྱི་མཐོང་བ་ཙམ་ཞིག་བྱས། དེ་ནས། (དུས་འཁོར་ལས།) ཕྱག་རྒྱ་སྒྱུ་མའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཡིད་དང་ནམ་མཁའ་ལ་ནི་མེ་ལོང་དག་ལ་གཟུགས་བཞིན་ཏེ། །འཇིག་རྟེན་གསུམ་པོ་སྣང་བར་བྱེད་ཅིང་དྲི་མེད་གློག་དང་མཚུངས་པའི་འོད་ཟེར་དུ་བ་འཕྲོ་བར་བྱེད། །ཅེས་གསུངས་པས། ཡིད་ཀྱི་མངོན་སུམ་མི་ཤིགས་པའི་ཐིག་ལེ་དེའི་ནང་དུ་ཡིད་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་མཐོང་བས་ངེས་པ་རྙེད། དེ་ནས་རིག་པ་ཚད་ལ་ཕེབས་པས་རྣལ་འབྱོར་གྱི་མངོན་སུམ་གྱིས་རང་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་མངོན་དུ་གྱུར། ཆོས་ཉིད་ཟད་པའི་སྐབས་སུ་གཟུང་འཛིན་དང་བྲལ་བས་རང་རིག་པའི་མངོན་སུམ་གྱིས་འཇུག་པའི་ཡུལ་མི་ཤིགས་པའི་ཐིག་ལེ་གཉིས་སུ་སྣང་བ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཚོས་མ་བཀབ་པའི་མཐོང་སྣང་དང་། ཤེལ་དང་། ཉི་ཟེར་ལ་བརྟེན་པ་དང་། འབག་ཆས་ལ་སོགས་ལ་བརྟེན་ནས་སྟོན་པ་ནི། རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་དངོས་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་པའི་ལུགས་ལ་དཔེ་དོན་རྟགས་གསུམ་གྱི་ངོ་སྤྲོད་ཅེས་འབྱུང་བས་ན། དཔེ་ལ་བརྟེན་ནས་དོན་ངོ་སྤྲོད་པས་ན་མཚོན་བྱེད་དཔེའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་གྱི། འདི་དག་མངོན་སུམ་ཡེ་ཤེས་སུ་ཁས་མི་ལེན་ནོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་རང་རང་གི་སྙིང་ག་ན་སྟོང་གསལ་འོད་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་
ཡོད་ལ། དེ་ཡང་མུ་སྟེགས་རྟག་ལྟ་བའི་ལུགས་ལྟར་མི་འདོད་དེ། རྟག་ལྟ་བ་ལ་བེམ་པོ་རྟག་པར་འདོད་པ་དང་། ཤེས་པ་རྟག་པར་འདོད་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། དབང་ཕྱུག་གི་གཞུང་ལས། སྨྱུག་མའི་ཚལ་ན་སྨྱུག་མ་སྐྱེ། །འདམ་བུའི་ཚལ་ན་འདམ་བུ་བཞིན། །མི་ཤི་བ་ནི་མི་རུ་སྐྱེ། །ཞེས་པས་རྟག་པ་མི་འགྱུར་བ། སེམས་ཅན་གཅིག་ཤི་ན་སེམས་སྤྱི་དེ་ལ་ཐིམ་ཞིང་། སེམས་ཅན་གཅིག་སྐྱེ་ན་སེམས་རྟག་པ་སྤྱི་དེ་ལས་ཆད་པ་ཡིན་ནོ་ཟེར། ཤེས་པ་རྟག་པར་འདོད་པ་ནི། སེམས་དེ་སྙིང་གི་དཀྱིལ་ན་ཆེ་བ་མཐེ་བོང་ཙམ། ཆུང་བ་ཡུངས་འབྲུ་ཙམ། ཡང་ཆུང་སྐྲ་རྩེ་ཙམ་དཀར་ལ་འཚེར་བ་སྣུམ་ལ་འགྲིལ་བ་ཤེས་རིག་གི་བདག་ཉིད་ཅན། རྟག་པ་གཅིག་པུ་རང་དབང་ཅན་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་མི་འགྱུར་བ་རྫས་སུ་གྲུབ་པ་གཅིག་སྙིང་ནང་ན་ཡོད་དེ། ཕུང་པོ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་ཡང་། །རྟག་པ་མཐེ་བོང་ཡུངས་འབྲུ་ཙམ། །བདག་ཅེས་བྱ་བ་དེ་ཡིས་ལན། །ང་ནི་རྟག་པ་བློ་མི་འགྱུར། །ཞེས་བྱེད་པ་པོ་དེས་བྱས་ནས་ད་ལྟའི་ལུས་འདི་མི་རྟག་ཀྱང་སེམས་རྟག་སྟེ། རྫ་ཆག་བྱེའུ་འཕུར་བ་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞེས་ཟེར། ལུས་ཆེ་ཆུང་ལ་སེམས་ཆེ་ཆུང་ཡོད་དེ་ཁང་པ་དང་བུམ་པ་ལྟ་བུར་འདོད་ལ། དེ་ལྟར་འདིར་མ་ཡིན་ཏེ། ཀྱེ་རྡོ་རྗེ་ལས། ལུས་ལ་ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོ་གནས། །{རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་སྤངས། །དངོས་པོ་ཀུན་ལ་ཁྱབ་པ་པོ། །ལུས་ལ་གནས་ཀྱང་ལུས་སྐྱེས་མིན། །ཞེས་དང་།}{སམྦུ་ཊ་ལས། རང་གི་ལུས་ལ་སངས་རྒྱས་བཞུགས། །}གཞན་དུ་གང་ན་སངས་རྒྱས་མེད། །མི་ཤེས་མུན་པས་བསྒྲིབས་པ་རྣམས། །ལུས་ལས་གཞན་དུ་སངས་རྒྱས་འདོད། །
ཅེས་དང་། སམྦུ་ཊ་ལས། སྙིང་གི་ནང་སོན་པདྨ་ནི། །འདབ་མ་བརྒྱད་པ་སྙིང་པོར་བཅས། །དེ་ཡི་ནང་དུ་སོན་པའི་རྩ། །མར་མེ་རང་གི་ངོ་བོ་ཅན། །{ཀ་ཏ་ལ་ཡི་མེ་ཏོག་མཚུངས། །ནར་ཞིང་ཁ་ནི་འོག་ཏུའོ། །}ཆུ་ཤིང་གི་ནི་མེ་ཏོག་ལྟར། །བརྐྱངས་ཤིང་ཁ་ནི་འོག་ཏུ་འོ། །དེ་ཡི་ནང་ན་དཔའ་བོ་ནི། །ཡུངས་དཀར་གྱི་ནི་སྦོམ་ཕྲ་ཙམ། །ཞེས་དང་། རྩ་ཡི་མཛེས་སྤྱི་ལས་བྱུང་བའི། །དེ་ནི་རྡུལ་ཕྲ༷ན་{བྲ༵ལ་}རབ་ཏུ་གྲགས། །དག་པ་ཤེལ་གྱི་འོད་དང་མཉམ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་ནི་འོད་གསལ་བ། །ཡེ་ཤེས་ལྔ་ཡི་དངོས་དེ་ཉིད། །ཡུངས་དཀར་གྱི་ནི་སྦོམ་ཕྲ་ཙམ། །ཞེས་གསུངས་ཤིང་། ས་ར་ཧས། མཁས་པ་རྣམས་ནི་བསྟན་བཅོས་འཆད་པ་ན། །ལུས་ལ་ཡེ་ཤེས་ཡོད་པ་མ་རྟོགས་སོ། །ཞེས་དང་། སློབ་དཔོན་རྡོ་རྗེ་དྲིལ་བུ་པས། རྟག་ཏུ་སྙིང་ལ་གནས་པ་ཡི། །ཐིག་ལེ་གཅིག་ལ་འགྱུར་བ་མེད། །དེ་སྒོམ་བྱེད་པའི་སྐྱེ་བོ་ལ། །ངེས་པར་ཡེ་ཤེས་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་པས་མུ་སྟེགས་པ་ལྟ་བུའི་བེམ་རྫས་སུ་གྲུབ་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འཇམ་དཔལ་སྒྱུ་དྲྭ་ལས། ཆ་མེད་ཀུན་འགྲོ་ཁྱབ་པ་པོ། །ཞེས་དང་། གཟུགས་མེད་གཟུགས་བཟང་དམ་པ་སྟེ། །སྣ་ཚོགས་གཟུགས་ཅན་ཡིད་ལས་སྐྱེས། །ཞེས་སོགས་གསུངས་པས་རྒྱ་ཆེར་འཆད་དུ་ཡོད་ཀྱང་ཡི་གེས་འཇིགས་སོ། །སེམས་གསུམ་འགྱུར་བར་འདོད་པ་མ་ངེས་པ་ཆེན་པོ་སྟེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཚོགས་བརྒྱད་ཀྱི་དོན་སྤྱི་ཙམ་ཡང་བློ་ཡུལ་དུ་མ་ཤར་བས་བླུན་པོ་དག་གི་ཚིག་དང་མཚུངས་ལ། དེ་ལྟར་ན་ཉི་མ་དང་ཉི་མའི་འོད་ཟེར་གྱི་སྒོ་ནས་ཉི་མ་ཡོད་པར་
འགྱུར་ཏེ། འཆར་གཞི་ནམ་མཁའ་གནས་པའི་ཉི་མ་གཅིག་དང་། ཤར་བ་འོད་ཟེར་གྱི་ཚུལ་དུ་གཅིག་སྟེ་གཉིས་སུ་མི་འགྱུར་རམ། ཆོས་དྲུག་པ་དག་ལ་ཡང་སེམས་དྲུག་ཡོད་པར་འགྱུར་ཏེ། སྣང་བ་སྒྱུ་མར་བསྒོམ་པའི་སྒྱུ་ལུས་ཀྱི་སེམས་གཅིག །ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་དུ་བསྒོམ་པའི་རྨི་ལམ་གྱི་སེམས་གཅིག་ལ་སོགས་པ་དུ་མར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ཏེ། ས་ར་ཧས། སེམས་ཉིད་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ། །སྣང་བ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་ཆོས་སྐུའི་འོད། །དེ་ཕྱིར་སྣང་སེམས་དབྱེར་མེད་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས། །ཡིད་བཞིན་ནོར་འདྲའི་སེམས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་གསུངས། འོད་སྣང་དེ་དག་གི་སྟེང་དུ་མཉམ་བཞག་གི་ལྟ་བ་མི་སྐྱོང་བར་བྱིས་པས་ལྷ་ཁང་ལྟ་བ་ལྟ་བུ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཚུལ་སྦྱོར་དྲུག་གི་བསམ་གཏན་པའི་ཡན་ལག་དང་། རྫོགས་ཆེན་པའི་ཐོད་རྒལ་གྱི་ཁྲིད་ཡིག་རྣམས་སུ་གསལ་ལོ། །ཟེར་དེ་མཐོང་བ་དང་ངན་སྐྱུག་གི་ཕུང་པོ་མཐོང་བ་མཉམ་བཞག་གི་སྐྱོང་ཚུལ་ཤེས་ན་མཉམ་པར་སྨྲ་བ་དེ་ཡང་མི་འཐད་དེ། འདི་ནི་ངེས་པའི་དོན་གྱི་རྒྱལ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཡིན་པས་མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་སྒྲོལ་བ་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་རྗེས་དྲན་ལས། འདི་མཐོང་བ་ལ་དོན་ཡོད་ཅིང་། མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པར་བྱ། ཞེས་པ་དང་། སོ་སོར་སྡུད་པ་རྟགས་བཅུ་མཐོང་བས་བདེན་པའི་ཚིག་འགྲུབ་པ་ལ་སོགས་གསུངས་ཤིང་། ངན་སྐྱུག་གི་ཕུང་པོ་ནི། ལྟ་བ་ཅན་ལ་དོན་དུ་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ཀྱང་། མཐོང་བ་ལ་དེ་ལྟ་བུའི་ཡོན་ཏན་མེད་པས་ངན་སྐྱུག་ཉིད་དུ་ཟད་དོ། །