དྲི་བ་དགུ་བ་ནི། ཐེག་ཊཱིཀ་ལས། འདི་སྐབས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅེས་པའི་མཚན་ཉིད་དང་སྤྱིར་མཚན་ཉིད་གཉིས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དང་དོན་སོ་སོ་ནས་ཞོག་ཅེས་པའི་ལན།
དྲི་བ་དགུ་བ་ནི། ཐེག་ཊཱིཀ་ལས། འདི་སྐབས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅེས་པའི་མཚན་ཉིད་དང་སྤྱིར་མཚན་ཉིད་གཉིས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དང་དོན་སོ་སོ་ནས་ཞོག་ཅེས་པའི་ལན།
ཐེག་ཊཱིཀ་ལས། འདི་སྐབས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅེས་པའི་མཚན་ཉིད་དང་སྤྱིར་མཚན་ཉིད་གཉིས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དང་དོན་སོ་སོ་ནས་ཞོག་ཅེས་པའོ། །དེའི་ལན་ནི་ཐེག་མཆོག་དབུ་མ་ལས། ཕྱི་མ་གཉིས་ནི་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་མཚན། །ཞེས་དང༌། དེའི་ཐད་ཀྱི་ཟིན་བྲིས་ལས། ཕྱི་མ་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་གཉིས་ཡུལ་ཡུལ་ཅན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཡིན་ཏེ། ཡང་དག་པའི་ཤེས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ནི་དེ་བཞིནཉིད་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་ཡུལ་དུུ་བྱེད་པའི་ཡུལ་ཅན་ནི་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །འདིའི་སྐབས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅེས་པ་ཡང་ད་ལྟ་སྤྱི་ལ་གྲགས་པའི་མ་ཁྱབ་པ་དང༌། ཁྱབ་ཆེས་པ་དང༌། མི་སྲིད་པའི་སྐྱོན་གསུམ་དང་བྲལ་བའི་ངོ་བོ་ལ་སྒྲོ་འདོགས་གཅོད་པའི་མཚན་ཉིད་མ་ཡིན་གྱི་ཁྱད་གཞི་དེའི་སྟེང་དུ་ཁྱད་ཆོས་དེ་ལྡན་པ་ཙམ་ལ་མཚན་ཉིད་ཅེས་བཞག་གོ ། ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་སྐབས་འདིའི་མཚན་ཉིད་ནི་ཁྱད་གཞི་དེའི་སྟེང་དུ་ལྡན་པའི་ཁྱད་ཆོས་དེ་ཙམ་ལ་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའོ། །སྤྱིར་མཚན་ཉིད་ལ་འཇོག་ཚུལ་དུ་མ་ཞིག་ཡོད་དེ། ཉ་ཊཱིཀ་ཡིད་ཀྱི་མུན་སེལ་ལས། སྤྱི་རིགས་ནས་གང་གིས་གང་མཚོན་པར་བྱེད་པ་དེ་དེའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཤེས་པར་བྱ་ཞིང༌། དེ་ལ་ཚུལ་དུ་མ་ཡོད་དེ། རང་ཉིད་ཐུན་མོང་མིན་པར་མཚོན་པར་བྱེད་པ་རང་གི་མཚན་ཉིད་དང༌། དེ་དང་གཞན་ཐུན་མོང་དུ་མཚོན་པར་བྱེད་པ་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་དེ། རིམ་བཞིན་ཚ་སྲེག་གིས་མེ་དང་མི་རྟག་བདག་མེད་སོགས་ཀྱིས་དུ་མ་མཚོན་པ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་པ་ནས། ཡང་གསུང་རབ་སྤྱི་དང་བསྟུན་ན་རང་བཞིན་གྱི་མཚན་ཉིད་ནི། མི་རྟག་པ་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པ་སོགས་དང༌།དེ་མ་ཡིན་ལས་འབྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་སྐད་ཅིག་མས་མི་རྟག་པ་མཚོན་པ་ལྟ་བུ་སྟེ་རྟག་པ་ལས་འབྱེད་པ་ལྟ་བུའོ། །སྔ་རབས་དག་མཚན་ཉིད་ཡིན་ན་རིགས་མི་མཐུན་ལས་འབྱེད་པ་ཁོ་ནར་རྣམ་བཞག་བྱས་པ་སོགས་ནོར་བའི་ཕྲེང་བ་དུ་མ་སྣང་སྟེ། ཞེས་དང༌། མཁས་པའི་དབང་བོ་བཅོམ་རལ་དང་དཔང་ལོ་ཙ་བ་ནི། མཚན་མཚོན་གཞི་གསུམ་བྱ་བ་མི་འཐད་དེ། རྒྱ་གར་མཁས་པས་མཚོན་བྱ་མཚན་གཞི་གཅིག་ཏུ་བཤད་པ་དང༌། སྐད་དོད་༼མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྐད་དོད་ལ་ལྀ་ཊ་ལ་བྱེད་པ་སྟེ་ཀྲི་ཏ་དང་ཀཱུ་ཊ་ཕལ་ཆེ་བའོ། །ཞེས་པས་ཀྲི་ཏའི་རྐྱེན་བྱིན་ན་འདིས་མཚོན་པས་ཤེས་པར་བྱེད་པ་ལ་འཇུག་གོ །༽གཅིག་པ་དང་དོན་འདྲ་བས་སོ་གསུངས་སོ། །མ་ཁྱབ་ཁྱབ་ཆེ་མི་སྲིད་གསུམ་དང་བྲལ་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ན་གསུམ་དུ་རིགས་ཏེ་སྐད་ཅིག་མ་དེ་བུམ་པའི་སྐྱོན་གསུམ་བྲལ་གྱི་མཚན་ཉིད་མིན་པས་སོ། །ཞེས་དང༌། གཞི་ལམ་འབྲས་གསུམ་དྲིས་ལན་ཡིད་ཀྱི་མུན་སེལ་ལས། གསུང་རབ་དགོངས་འགྲེལ་དང་བཅས་པ་རྣམས་སུ་རང་གི་མཚན་ཉིད་དང༌། སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་དང༌། རང་བཞིན་གྱི་མཚན་ཉིད་དང་རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་དང༌། རིགས་པའི་བསྟན་བཅོས་སུ་མ་ཁྱབ་ཁྱབ་ཆེས་མི་སྲིད་གསུམ་དང་བྲལ་བའི་མཚན་ཉིད་བཤད།དེ་རྣམས་ནི་མཚོན་པར་བྱེད་པས་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་ཞིང༌། ཞེས་པ་ནས། ཡང་བདག་མེད་སོགས་ཆོས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སྤྱི་ཁྱབ་ཏུ་ཡོད་པའི་ཆོས་ཡིན་པས་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་དམ་རང་བཞིན་ཏེ་ཆོས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་ལུགས་ཡིན་པས་རང་བཞིན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཡང་ཡིན་ནོ། །བརླན་ཞིང་གཤེར་བ་ཆུ་ཁོ་ན་ལ་ཡོད་པས་ཆུའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་དེ་སྔར་ལྟར་རང་བཞིན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཡང་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་དེའི་རིགས་མི་མཐུན་ལས་འབྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་དམ་སྐྱོན་གསུམ་ལས་གྲོལ་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་མཚོན་པར་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་མཚོན་ཞེས་པ་གོ་བའམ་རྟོགས་སམ་ཤེས་ཟེར་བའི་དོན་ཡིན། དཔེར་ན་ཤེས་པར་བྱེད། གོ་བར་བྱེད། རྟོགས་པར་བྱེད་པས་མཚན་ཉིད་ཅེས་པའི་བརྡའ་བྱས་པ་ཡིན། གོ་བའམ་ཤེས་པར་བྱེད་ཚུལ་མང་པོ་ཡོད་པས་མཚན་ཉིད་ཅེས་པ་མང་བོ་ལ་བཤད་དེ། ཆོས་ཐ་དད་པ་མང་པོ་ཐུན་མོང་དུ་ཤེས་པར་བྱེད་པས་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད། ཆོས་སོ་སོ་བ་རང་རང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པར་གོ་བར་བྱེད་པ་རང་གི་མཚན་ཉིད། རང་རང་གནས་ཚུལ་ལྟར་གྱི་གནས་ལུགས་དེ་དང་དེར་ཤེས་པར་བྱེད་པ་རང་བཞིན་གྱི་མཚན་ཉིད། ཆོས་ཅན་རེ་རེའང་རིགས་མ་ཡིན་དུ་མ་ལས་ལོག་པའི་ཆོས་དུ་མར་ཤེས་པར་བྱེད་པ་རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཞེས་དང༌། ཀུན་བཏུས་འགྲེལ་བ་ཤེས་བྱ་རབ་གསལ་སྣང་བ་ལས། མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་རང་རང་གི་མཚོན་བྱ་དེ་ཇི་ལྟར་རིགས་པར་ཐུན་མོང་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པར་མཚོན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ལ། དེའང་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་གཞན་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་མེའི་ཚ་བ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུ་རང་གི་མཚན་ཉིད་དང༌། ཆོས་གཞན་ལའང་ཡོད་པའི་ངོ་བོ་མི་རྟག་པ་དང་བདག་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུ་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་དེ་གཉིས་དང༌། ཡང་སྔ་མ་ལྟ་བུ་རང་གི་མཚན་ཉིད་དང༌། གང་ཕྱིར་དངོས་ཀུན་རང་བཞིན་གྱིས། །རང་རང་ངོ་བོ་ལ་གནས་ཕྱིར། །མཐུན་དངོས་གཞན་གྱི་དངོས་དག་ལས། །ལྡོག་པ་ལ་ནི་བརྟེན་པ་ཅན། །ཞེས་པ་ལྟར་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རྟག་པ་དང་མ་བྱས་པ་ལ་སོགས་པ། ལོག་པ་དུ་མ་ལས་ལོག་པའི་ལྡོག་པ་དུ་མར་གནས་པ་ལྟ་བུ་རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་མཚན་ཉིད་དེ་གཉིས་དང༌། ཡང་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ངོས་འཛིན་པ་ཚོར་བའི་མཚན་ཉིད་ནི་མྱོང་བ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུ་རང་བཞིན་དུ་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། ཆོས་དེ་གཞན་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པར་མཚོན་པ་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་བཀོད་པ་ལྟ་བུ་དེ་མིན་ལས་འབྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་གཉིས་ལ་སོགས་པའོ། །གཉིས་པ་ལ། འགའ་ཞིག་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་དེ་མིན་ལས་འབྱེད་པ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་འདོད་པ་ནི་མི་འཐད་དེ། མདོ་ལས། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་བར་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ནོ་ཞེས་པ་དང༌། རྣམ་འགྲེལ་ལས།དེ་ཕྱིར་མཚུངས་ཉིད་སྤྱི་འདི་ལ། །དངོས་པོ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུང་རབ་དང་དགོངས་འགྲེལ་རྣམས་སུ་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་སྣ་ཚོགས་པ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་མཚོན་བྱ་དང་མཚན་གཞི་ཐ་དད་དུ་བསམ་ནས་མཚན་མཚོན་གཞི་གསུམ་དུ་བཏགས་པའི་སྦྱོར་བ་ལ་སོགས་པར་འདོད་པའང་མི་འཐད་དེ། མཚོན་བྱ་དང་མཚན་གཞི་ནི་རྒྱ་སྐད་གཅིག་ལ་བོད་དུ་འགྱུར་ཐ་དད་ཙམ་ཡིན་གྱི།དོན་ལ་ཐ་དད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་པ་ནས། མཚོན་བྱ་གཅིག་ལ་མཚན་ཉིད་གཅིག་ལས་གཞན་པ་མི་རུང་བར་སྨྲ་བ་ལའང་ངེས་པ་མེད་དེ། རིགས་པའི་དབང་ཕྱུག་ཉིད་ཀྱིས་མཚོན་བྱ་དང་ཚད་མ་གཅིག་ལ་མཚན་ཉིད་མི་བསླུ་བའི་ཤེས་པ་དང་མ་རྟོགས་དོན་གྱི་གསལ་བྱེད་གཉིས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཆོས་རེ་རེ་ལའང་གཞུང་ལུགས་སོ་སོར་མཚན་ཉིད་མི་འདྲ་བ་དུ་མ་བཤད་ཅིང༌། དེ་རྣམས་གང་རུང་གིས་ཀྱང་མཚོན་ནུས་པར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གསུམ་པ་ནི། སྐབས་འདིའི་མཚན་ཉིད་རྣམས་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་སྟོན་པའོ། །ཞེས་པ་ལྟར་ཕལ་ཆེར་རང་བཞིན་དུ་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་འཆད་ལ། དེ་མིན་ལས་འབྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་འགོད་ནའང་ཇི་ལྟར་རིགས་པའི་གཅད་བྱ་བསྣན་པ་ལས་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་ཤེས་པར་བྱའོ། །རིགས་པའི་བསྟན་བཅོས་སུ་མ་ཁྱབ་ཁྱབ་ཆེས་མི་སྲིད་གསུམ་དང་བྲལ་བའི་མཚན་ཉིད་དང་མཚོན་བྱའི་མཚན་ཉིད་ནི། གཏན་ཚིགས་ཀྱི་དོན་བསྡུས་རིན་ཕྲེང་ལས། མཚན་ཉིད་དང་མཚོན་བྱ་ལ། མཚན་ཉིད་ནི་རིམ་པ་ལྟར། རྣམ་འཇོག་ཆོས་གསུམ་ཚང་བ་དང༌། རྣམ་བཞག་ཆོས་གསུམ་ཚང་བའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ།། །།