བཞི་བ་ངོ་བོ་ཉིད་མཚན་རྒྱས་པར་བཤད་པ།
བཞི་བ་ངོ་བོ་ཉིད་མཚན་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ།
སྤྱི་དོན་དང་མཐའ་རགས་ཙམ་དཔྱད་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི། ཉི་ཁྲིའི་ལེའུ་སོ་བདུན་པ་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་དང༌། དེ་དག་གི་མཚན་མ་དང༌། དེ་དག་གི་རྣམ་པས་དབེན་པའི་རང་བཞིན་དུ་འགྱུར་རོ། །ཞེས་སོགས་ཀྱི་དོན། རྩ་བར། ཉོན་མོངས་རྟགས་དང་མཚན་མ་དང༌། །མི་མཐུན་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོ་དག །དབེན་དང་དཀའ་དང་ངེས་པ་དང༌། །ཆེད་དུ་བྱ་དང་མི་དམིགས་དང༌། །མངོན་པར་ཞེན་པ་བཀག་པ་དང༌། །དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་གང་ཡིན་དང༌། །མི་མཐུན་ཐོགས་པ་མེད་དང་དེ། །གཞི་མེད་འགྲོ་མེད་སྐྱེ་མེད་དང༌། །དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་མི་དམིགས་དང༌། །ངོ་བོ་ཉིད་བཅུ་དྲུག་བདག་ཉིད། །མཚན་གཞི་ལྟ་བུར་མཚོན་པས་ན། །མཚན་ཉིད་བཞི་པར་བཞེད་པ་ཡིན། ཞེས་པ་ལ་ཆགས་སོགས་ཉོ༷ན་མོ༷ངས་ཀྱིས་དབེན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་༡དང༌། ཆགས་སོགས་ལ་སྤྱོད་པའི་རྟ༷གས་ཀྱིས་དབེན་པ་༢ད༷ང༌།མཚ༷ན་མ༷་སྟེ་ཆགས་སོགས་ཀྱི་དམིགས་པས་དབེན་པ་༣ད༷ང༌། མི༷་མཐུ༷ན་ཕྱོ༷གས་ད༷ང་གཉེ༷ན་པོའི་སྤྲོས་པ་ད༷ག་གི༷ས་དབེ༷ན་པ་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་ངང་ཚུལ་༤ད༷ང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་གོ་ཆ་བགོས་ཀྱང་སེམས་ཅན་མི་དམིགས་པ་ནི། ངལ་བ་དང་དུ་ལེན་པས་དཀ༷འ་བ་བགྱིད་པ་༥ད༷ང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་མྱ་ངན་འདས་པ་ལ་འགོད་པའི་གོ་ཆ་བགོས་པ་དེ་ཉན་རང་གི་སར་མི་ལྟུང་བར་ངེ༷ས་པ༷་༦ད༷ང༌། ཉི་ཚེ་བ་མ་ཡིན་པ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཆེ༷ད་དུ༷་གོ་ཆ་བྱ༷་བ་༧ད༷ང༌། ཤེར་ཕྱིན་བསྒོམ་པ་ནི་ནམ་མཁའ་བསྒོམ་པའི་ཕྱིར་ཤེར་ཕྱིན་ལ་བསྒོམ་པ་དང་བསྒོམ་བྱ་དང༌། སྒོམ་པ་པོ་མི༷་དམིགས་པ་༨དང༌། སྦྱིན་སོགས་རྣམ་བྱང་གི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མངོ༷ན་པ༷ར་ཆགས་ཤིང་ཞེན་པ་བཀ༷ག་པ༷་༩ད༷ང༌། འདི་ནས་ཉི་ཁྲིའི་ལེའུ་སོ་བརྒྱད་པས་སྟོན་ནོ། །ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོ་འདི་མཁས་ཤིང་མཛངས་པས་དམི༷གས་ཤིང་རིག་པ༷ར་བྱ་བ་སྔར་ཁྱད་པར་གྱིས་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྐབས་སུ་བསྟན་པ་ག༷ང་ཡི༷ན་པ་དེ་ཉིད་༡༠ད༷ང༌། གཟུང་འཛིན་ཐམས་ཅད་བྲལ་བས་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་བྲལ་བས་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཡིད་ཆེས་པར་དཀའ་བའི་ཆོས་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་མི༷་མཐུ༷ན་པ་༡༡དང༌། འཇིག་རྟེན་དང་མི་མཐུན་ཡང་སྦྱིན་སོགས་རྣམ་བྱང་གི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་ནི་གཟུགས་སོགས་ལ་ཐོ༷གས་པ༷་མེ༷ད་པ་༡༢ད༷ང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཤེར་ཕྱིན་ཟབ་མོའི་ཆོས་འདི་ལ་དངོས་པོའི་རྟེན་ནམ་གཞི༷་མེ༷ད་པ་༡༣དང༌།འཕགས་པ་རབ་འབྱོར་གྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་གྱུར་པའི་ཤེར་ཕྱིན་འདི་ལ་སྤྲོས་བཅས་ཀྱི་འགྲོ༷་འོང་མེ༷ད་པ་༡༤དང༌། སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རབ་འབྱོར་གྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོར་གྱུར་པའི་ལམ་ཤེས་ཀྱི་ཤེར་ཕྱིན་འདི་ཆོས་གང་གི་ཡང་རྗེས་སུ་སྐྱེ༷་བ་མེ༷ད་པ་༡༥ད༷ང༌། ཆོས་དབྱིངས་ཟབ་མོའི་ཤེར་ཕྱིན་འདི་ལ་མཚན་མའི་ཚུལ་གྱིས་གཟུགས་སོགས་དང་དེའི་དེ༷་བཞི༷ན་ཉི༷ད་ནི༷་མི༷་དམི༷གས་པ་༡༦ད༷ང༌། མཚན་ཉིད་ངོ༷་བོ༷་ཉི༷ད་བཅུ༷་དྲུ༷ག་གི་བད༷ག་ཉི༷ད་རིལ་པོ་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པ་འདིས་མཚ༷ན་གཞི༷་ལ་ཐ་དད་པ་ལྟ༷་བུ༷ར་མཚོ༷ན་བྱ་ལམ་ཤེས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མཚོན་པར་བྱེད་པ༷ས་ནི། སྤྱྀར་མཚན་ཉིད་བཞི་སྟོན་པའི་སྐབས་ཡིན་པ་ལ། སྔར་གསུམ་བཤད་ནས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚ༷ན་ཉི༷ད་འདི་བཞི༷་པ༷ར་བཞེད་པ༷་ཡི༷ན་ནོ། །
གཉིས་པ་མཐའ་རགས་ཙམ་དཔྱད་པ་ལ།
ཉ་ཊཱིཀ་ལས། རྩ་བ་ལ། ངོ་བོ་ཉིད་བཅུ་དྲུག་གི་བདག་ཉིད་ཆོས་ཅན། མཚན་ཉིད་བཞི་བ་ངོ་མཚན་ཏེ་གཉིས་སུ་ཕྱེ་བའི་ལས་སྒྲུབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་བཞེད་པ་ཡིན་ཏེ། མཁྱེན་གསུམ་མམ་དེའི་སྦྱོར་བ་བྱེད་སྒྲུབ་ཀྱིས་མཚོན་པར་བྱ་བའི་གཞིར་མཚོན་པར་བྱེད་པས་ནའོ། །ཞེས་པ་ནས། བྱང་འཕགས་ཀྱི་གཞི་ཤེས་མཉམ་བཞག་ཆོས་ཅན། རང་གི་ངོ་བོ་ཉོན་མོངས་དྲག་པོའི་ངོ་བོས་དབེན་ཏེ། རང་གི་ངོ་བོ་འདོད་ཆགས་ཞེ་སྡང་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པས་སྟོང་བའོ། །ཞེས་པ་ནས། ཚུལ་དེ་ལྟར་ན་ངོ་བོ་ཉིད་བཅུ་དྲུག་གིས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྟེ་མ་ནོར་བར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱི་སྦྱོར་བ་དག་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པ། མཚན་གཞི་ལྟ་བུར་མཚོན་པར་བྱེད་པས་དེ་ལྟར་ན་བཞི་བ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དུ་བཞེད་དོ། །ཐ་མ་བདུན་མཐར་ཐུག་པ་རྣམ་མཁྱེན་དངོས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །ཞེས་སྦྱར་རོ། །ཞེས་སྐབས་འདིར་མཁྱེན་གསུམ་ལ་སྦྱར་ནས་བཤད་པ་དང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱི་སྦྱོར་བ་དག་མཚོན་པར་བྱེད་པར་བཤད་པ་མི་རིགས་པར་ཐལ། མདོ་ལུགས་མ་ལས། ཁ་ཅིག་གིས་ངོ་བོ་ཉིད་འདི་རྣམས་མཁྱེན་གསུམ་ལ་སོ་སོར་སྦྱར་ནས་འཆད་པ་ནི་ཤེས་བྱེད་ཡིད་ཆེས་པ་མི་སྣང་ངོ༌། །སྤྱིར་མཚན་ཉིད་དེ་རྣམས་ཀྱིས་སྦྱོར་བ་མཚོན་པ་དང་ཁྱད་པར་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་བཅུ་དྲུག་གིས་མཁྱེན་གསུམ་གྱི་སྦྱོར་བ་མཚོན་པར་འཆད་པ་ནི་མདོ་དང་གཞུང་གི་དོན་ལས་གོལ་བ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་མཁྱེན་པ་གསུམ་ག་བསྒོམ་པའི་སྦྱོར་བ་དེ་ཉིད་མཁྱེན་པ་གསུམ་ག་སྒོམ་པའི་སྦྱོར་བ་ཡིན་པས་མཁྱེན་གསུམ་གྱི་སྦྱོར་བ་སོ་སོར་ངེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་གི་སྦྱོར་བ་སོ་སོར་མཚོན་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་རྒྱལ་བ་དང༌། རྒྱལ་ཚབ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ཀྱི་བདག་པོ་རྣམས་ཀྱིས་མ་གསུངས་སོ། །འོ་ན་སྐབས་གསུམ་པ་དང༌། འདིར་བཤད་པའི་ཁྱད་པར་ཅི་ཞེ་ན།དེ་ནི་དགོས་པ་དང༌། གདུལ་བྱ་གཞན་དང་གཞན་ལ་བརྟེན་ནས་སྦྱོར་བའི་དོན་གཅིག་ཉིད་ཟློས་ནས་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། དཔལ་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོའི་ཞལ་སྔ་ནས། སླར་ཡང་དོན་གཞན་ལ་བརྟེན་ནས་དོན་དེ་ཉིད་ནི་ཟློས་པ་ཡིན། ཞེས་གསུངས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྦྱོར་ལམ་དང་མཐོང་སྒོམ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཡང་གསུངས་པ་རྣམས་ཀྱང་དགོས་པའི་དབང་གིས། སྒྲ་མ་ཟློས་ཀྱང༌། དོན་བཟློས་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཟློས་པ་ལ་ཡང་སྒྲ་ཟློས་པ་དང༌། དོན་ཟློས་པ་དང༌། སྐྱོན་ཅན་དང་སྐྱོན་མེད་དེ་བཞི་ཡོད་པར་རྟོགས་པ་དགོས་སོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ཟེར་ན་དཔྱད་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་པ་ཞེ་བརྒྱད། ཁྱད་པར་བཅུ་དྲུགབྱེད་པ་དགུ ངོ་བོ་ཉིད་བཅུ་དྲུག་ཡོད་པ་དེ་ལྟར་ན་མཚན་ཉིད་ཐམས་ཅད་སྤྱིར་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བསྡོམས་ན་ནི་མཚན་ཉིད་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་དགུའོ། །བྱེད་མཚན་བཅུ་གཅིག་ཡོད་པ་ལྟར་ན་དགུ་བཅུ་རྩ་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །བདག་གིས་དེ་ལྟར་བཤད་པ་ནི་མདོ་ལུགས་མ་དང་ཉ་ཊཱིཀ་གི་དགོངས་པ་རགས་བསྡུས་ཙམ་བཤད་ཁུལ་བྱས་པ་ཡིན་ལ། འོན་ཀྱང་སྐབས་འདིའི་ཤེས་མཚན་ཁྱད་མཚན་བྱེད་མཚན་ངོ་བོ་ཉིད་མཚན་རྣམས་སློབ་ལམ་ཁོ་ན་ལ་བཤད་ནས་ལམ་ཤེར་ཕྱིན་མཚོན་བྱེད་དུ་བཤད་པ་དང༌། ཤེས་མཚན་སངས་རྒྱས་ས་ཁོ་ན་ལ་བཤད་པ་དང༌། སློབ་མི་སློབ་གཉིས་ཀ་ལ་ཡོད་པ་དང་མཚོན་ཚུལ་སྣ་ཚོགས་བཤད་པས་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མདོ་དང་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་དགོངས་པ་མ་ནོར་བ་ཤེས་པར་བྱའོ། །འདིར་ཤེར་ཕྱིན་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཡིན་ལ་དེ་ཉིད་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བསྐྱེད་ཅེས་པའི་ཐ་སྙད་མཛད་དོ། །དེས་ན་ཤེར་ཕྱིན་དང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གསུམ་གཅིག་གོ །མདོ་ལུགས་མའི་སྐབས་གཉིས་པ་ལས། ལམ་ཤེས་དེའི་རང་བཞིན་ནམ། ངོ་བོ་ནི་ཉོན་མོངས་རྟགས་དང་མཚན་མ་དང༌། །མི་མཐུན་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོ་དག །དབེན་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་གང་ཡིན་ཏེ། སྐབས་འདི་ཉིད་དུ་ཡང་མོས་སྤྱོད་ཀྱི་ས་ནས་གཟུང་སྟེ་མཐོང་སྒོམ་གྱི་ལམ་རིམ་གྱིས་སྟོན་པར་འགྱུར་བ་དག་གོ །ལམ་ཤེས་དེའི་བྱེད་ལས་ནི་ཕན་དང་བདེ་དང་སྐྱོབ་པ་ལ་སོགས་པ་འཇིག་རྟེན་གྱི་དོན་བསྒྲུབ་པར་མཛད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སོ། །