རྒྱང་ཞགས་ཆུ་ཡི་སྒྲོན་མ།
གཉིས་པ་རྣམ་གྲངས་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་ལ་བཞི་ལས། དང་པོ་རྒྱང་ཞགས་ཆུ་ཡི་སྒྲོན་མ་ལ་ངོ་བོ། ངེས་ཚིག །མཚན་ཉིད། དབྱེ་བ། རྟེན། བཞུགས་ཚུལ། གནས། ཡུལ། དཔེ། གནད་དང་བཅུ་ལས། ༡དང་པོ་ངོ་བོ་ནི། རྒྱང་ཞགས་ཆུའི་སྒྲོན་མའི་ངོ་བོས་སྣང་བ་གཉིས་ཀྱི་ཆ་འཛིན་པས་འཁོར་འདས་མཐུན་པར་ལྟ་བ་སྟེ། སྒྲོན་མ་འབར་བ་ལས། རྒྱང་ཞགས་ཆུ་ཡི་སྒྲོན་མ་ཡིས། །ངོ་བོས་སྣང་བ་གཉིས་ཀ་སྡུད། །མཐོང་བྱེད་འཛིན་ཆ་མ་འགགས་ཕྱིར། །གཉིས་ཀའི་ཆ་འཛིན་བལྟ་བས་ན། །འཁོར་འདས་མཐུན་པའི་བལྟ་བའོ། །ཞེས་སོ། །༢ ངེས་ཚིག་ནི། མུ་ཏིག་ཕྲེང་བ་ལས། རྒྱང་ནི་སྒོ་ལྔའི་རྟ་ཕོ་ལ། །ཡིད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་ཞོན་ནས་རྒྱུ༷་{འགྱུ༵}། །ཡུལ་རྣམས་ཀུན་ལ་འཇུག་ཅིང་སྡུད། །ཞགས་པ༷ས་བཟུ༷ང་{ནི༵་གཟུ༵ང་}བའི་ཡུལ་ཉིད་ནི༷་{ལ༵}། །འཛིན་པའི་སེམས་ཀྱིས་རྣམ་པར་བཟུང་། །ཆུས་ནི་དངས་སྙིགས་འབྱེད་པར་བྱེད། །དེ་ཡང་གཉིས་ན་ཆ་མཉམ་སྟེ། །མདོར་ན་དབང་པོའི་དངས་མ་ཡིན། །ཞེས་དང་། སྔ་མ་ལས། ངེས་པའི་ཚིག་ནི་འདི་ལྟ་བུ། །རྒྱང་ནི་རིང་བའི་རྒྱུད་འཛིན་པས། །གཟུགས་སུ་སྣང་བ་འཛིན་པ་དང་། །
ཁ་དོག་ལ་སོགས་སྡུད་པ་དང་། །རིག་པའི་སྐུ་ཡང་རྒྱང་རིང་ནས། །མཐོང་བྱེད་འཛིན་པར་བྱེད་པ་དང་། །འཁོར་བ་རྟོགས་པའི་ཆ་ནས་ནི། །རྒྱང་དུ་འཕེན་པས་རྒྱང་ཞེས་བྱ། །དེ་བཞིན་མ་རྟོགས་ཕྱོགས་ནས་ཀྱང་། །མྱང་འདས་འཕེན་པས་རྒྱང་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་འཁོར་བའི་སྣང་ཆ་ནས། །གཟུགས་དང་འདོད་ཡོན་ལྔ་རྣམས་ནི། །འདི་ཡིས་འཆིང་བས་ཞགས་པ་ཡིན། །དབང་པོའི་ཡུལ་ལ་སྣང་བ་ཡི། །དྲན་བསམ་བདག་ཏུ་འདིས་འཛིན་པས། །ཞགས་པ་ཞེས་ནི་རྒྱང་ནས་འཛིན། །དེ་བཞིན་ནམ་མཁའ་སྤྲིན་བྲལ་ལ། །རིག་པ་བདག་མེད་སྐུར་སྣང་བས། །སྣང་བ་ཡེངས་སུ་མི་འཇུག་པར། །འདི་ཡིས་འཛིན་པས་ཞགས་ཞེས་བྱ། །ཆུ་ནི་སྣང་བ་དེ་དག་ལ། །ཞེན་པ་རང་སར་ལོག་ནས་ནི། །ཀུན་ལ་ཆགས་པའི་སེམས་མེད་པར། །སྣང་བ་རང་སར་བཞག་པས་ནི། །བདག་འཛིན་བྲལ་བས་ཆུ་ཞེས་བྱ། །སྒྲོན་ནི་རང་གི་སྣང་བ་ཀུན། །གོང་ནས་གོང་དུ་འཕེལ་བ་ཡི། །རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་གསལ་བས་སྒྲོན། །འབྱུང་བ་རགས་པའི་སྣང་བ་ཀུན། །རང་ཤེས་སྤྱོད་པ་འགག་མེད་ཅིང་། །དབང་པོའི་ར༷ང་{རབ༵་}སྒོ་གསལ་བས་སྒྲོན། །རིག་པ་ཕྱི་ཡི་དབྱིངས་བཞག་པས། །ནང་དབྱིངས་རང་སར་དག་སྟེ་སྣང་། །ཉམས་ཀྱི་སྣང་བ་འདིས་བསྐྱོད་པས། །དབྱིངས་རིག་འདྲེས་པས་མ་ཡང་ཡིན། །དབང་པོ་ཀུན་གྱི་དངས་མ་ཡི། །འཆར་བྱེད་སྒོ་ནི་མིག་ཡིན་པས། །ཀུན་གྱི་གཞི་འཛིན་མ་ཞེས་བྱ། །ཞེས་སོ། །༣མཚན་ཉིད་ནི། གཟུགས་སྣང་འཛིན་རུང་དུ་སྐྱེས་པ་གང་ཞིག་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་
སྣང་བ་མཐོང་བས་འཁྲུལ་སྣང་འགག་བྱེད་དུ་གནས་པ་སྟེ། ཐལ་འགྱུར་ལས། རྒྱང་ཞགས་སྒྲོན་མའི་མཚན་ཉིད་ནི། །ཁྱབ་པས་འཇུག་ལ་འཇུག་པས་ཁྱབ། །འབྱུང་བ་བཞི་དག་བྱེད་པར་གནས། །འཛིན་འཇུག་མཆེད་དང་བྱེད་པའོ། །ཞེས་དང་། སྒྲོན་མ་འབར་བ་ལས། འདི་ཡི་མཚན་ཉིད་འདི་ལྟ་བུ། །འཆར་བྱེད་འགག་པ་མེད་པ་ཡིས། །དབང་པོའི་དངས་མ་མིག་གི་སྒོར། །བསྐྱེད་པས་པདྨའི་སྤྱན་དུ་གནས། །རང་གི་མཚན་ཉིད་དབང་པོ་འཛིན། །འབྱུང་བ་ལས་ནི་འཕེན་པ་དང་། །སྡུད་དང་འཛིན་དང་མཆེད་པར་སྣང་། །ཡེ་ཤེས་ལས་ནི་ལྟ་བ་དང་། །གནས་དང་གོང་མ་འཛིན་པའོ། །དབང་པོས་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་དང་། །ཡུལ་མེད་རྣམས་ནི་རང་འཛིན་པའོ། །ཞེས་སོ། །༤དབྱེ་ན་གསུམ་སྟེ། འབྱུང་བའི་དངས་མ་འདུས་པའི་རྒྱང་ཞགས་དབང་རྟེན་དང་ཟར་མའི་མེ་ཏོག་ལྟ་བུ་དང་། དབང་པོ་འདུས་པའི་རྒྱང་ཞགས་དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་པ་གཟུགས་ལ་འཛིན་ནུས་སུ་སྐྱེས་པ་མིག་གི་དབང་པོ་དང་། ཡེ་ཤེས་འདུས་པའི་རྒྱང་ཞགས་འོད་རྩ་དངས་པའི་རྩ་སྣ་འོད་གསལ་གྱི་སྣང་བ་མཐོང་བྱེད་དུ་གནས་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་ལས། དབྱེ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་ཡིན་ནོ། །འབྱུང་བའི་དངས་མར་རང་འདུས་པའི། །རྒྱང་ཞགས་ཆུ་ཡི་སྒྲོན་མ་དང་། །ཡེ་ཤེས་འདུས་པའི་རྒྱང་ཞགས་དང་། །དབང་པོ་འདུས་པའི་རྒྱང་ཞགས་སོ། །ཞེས་སོ། །༥རྟེན་ནི། རང་གནས་མིག་ལ་བརྟེན་ལ་མཐོང་བྱེད་ཀྱི་ཆ་དེ་སྣང་ཡུལ་དེ་ལ་བརྟེན་པས་དག་མ་དག་གཉིས་ལ་བརྟེན་པ་སྟེ། ཐལ་འགྱུར་ལས། རྒྱང་ཞགས་
རྟེན་ནི་སྣང་བ་ལ། །དག་དང་མ་དག་བྱེ་བྲག་གིས། །ལས་དང་ཚོགས་པ་དག་དང་ནི། །སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་ཉིད་ལ་བརྟེན། །ཞེས་སོ། །༦བཞུགས་ཚུལ་ནི། སྣང་བ་འཛིན་བྱེད་དུ་རང་གསལ་འགག་མེད་ཆེན་པོར་བཞུགས་ཏེ། སྒྲོན་མ་འབར་བ་ལས། གནས་དང་གོང་མ་འཛིན་པར་བཞུགས། ཞེས་སོ། །༧ གནས་ནི། དེ་ཉིད་ལས། འདི་ཡི་གནས་ནི་མིག་ཡིན་ཏེ། །མཐོང་བྱེད་འགགས་པ་མེད་པ་ཡིས། །ཡུལ་རྣམས་འཛིན་པར་བྱེད་པ་ཡིན། །ཞེས་སོ། །དེའང་འོད་གསལ་དང་སྒྲོན་མ་ལ་སོགས་པ་གལ་པོ་ཆེ་ཐམས་ཅད་གནད་མིག་ལ་འདུས་པས་སྒོ་མི་འགུལ་བ་དང་གཟིགས་སྟངས་གཅུན་པ་གཅེས་ཏེ། ནོར་བུ་ཕྲ་བཀོད་ལས། རིགས་ཀྱི་བུ། རིག་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་མིག་གི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཅོག་བཞག་གི་ལྟ་བ་ཤེས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱི་དང་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་པ་དང་། ཡུམ་བར་མ་ལས། མིག་གི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཤེས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མདོ་དང་རྒྱས་པ་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་དེ་ལ་རྡོ་རྗེ་ལུ་གུ་རྒྱུད་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གདངས་དང་བཅས་པ་འཁྲུལ་སྣང་འོད་གསལ་དུ་བསྒྱུར་ཏེ་ཆོས་ཉིད་ཟད་ས་ལས་གདོད་མའི་དབྱིངས་སུ་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ནོར་བུ་ཕྲ་བཀོད་ལས། ཀྱེ་མ་རིགས་ཀྱི་ལྷ་མོ་རང་གི་མིག་གི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་སྙིང་པོ་རྡོ་རྗེའི་སྐུ་ལུ་གུ་རྒྱུད་བསྟན་པ་ནི། མིག་གི་དེ་བཞིན་ཉིད་སྐུ་གསུམ་འདུ་འབྲལ་མེད་པའི་དོན་རིག་པ་རང་གསལ་གྱི་དགོངས་པ་མ་བཅོས་པའི་ཡེ་ཤེས་
མཁས་པས་བལྟ་བར་བྱའོ། །རྒྱང་ཞགས་ཆུའི་སྒྲོན་མ་ལ་ཡང་དག་པའི་སངས་རྒྱས་རིག་པ་ལུ་གུ་རྒྱུད་ཀྱི་སྐུ་ཡོངས་སུ་གསལ་བའོ། །དེ་ཡང་དབྱིངས་དང་རིག་པ་འདུ་འབྲལ་མེད་པར་གནས་ཏེ། དོན་གྱིས་མ་བསྒྲིབས་པ་རང་སྣང་བས་མིག་གི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་དེ་ཉིད་ལ་གཟུང་བར་བྱའོ། །དེའི་ཚེ་རིག་པའི་སྣང་བའི་ངོ་བོ་དང་བཅས་པ་དེ་ཉིད་རིག་པ་ཅོག་བཞག་གི་ལྟ་བར་དྲན་པར་བྱའོ། །རིག་པ་དེ་ཉིད་རང་གི་འདུག་ཚུལ་གྱི་དངོས་པོ་དེ་ཉིད་ལས་མ་གཡོས་པས། ཡང་དེ་ཉིད་ལ་མིག་གི་ཟུར་གྱིས་བལྟ་བར་བྱའོ། །དེ་ནས་རང་གི་དབྱིངས་ཀྱི་སྣང་བ་སྐུ་དང་བཅས་པ་གསལ་ལོ། །ཞེས་སོ། །༨ཡུལ་ནི། སྣང་ཡུལ་འཁྲུལ་པ་དེའི་དོན་རང་མཚན་གྱི་ཆ་སྟེ་དངས་མ་འདུས་པའི་ཡུལ་ལོ། །དེ་ལ་གཟུགས་ཞེས་མིག་གི་ཆ་དེ་དབང་པོའི་རྒྱང་ཞགས་ཀྱི་ཡུལ་ལོ། །འོད་སྣང་སྟོང་གཟུགས་ནི། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱང་ཞགས་ཀྱི་ཡུལ་ཏེ་དེ་ཉིད་ལ་བསླབ་པར་བྱ་བ་ནི། ཐལ་འགྱུར་ལས། རྒྱང་ཞགས་ཡུལ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས། །སྡུད་ཅིང་འཛིན་ལ་འཕེན་པར་བྱེད། །གནད་ཀྱིས་བཅིངས་དང་ཞག༷ས་{བཞ༵ག་}པ་དང་། །དབང་པོ་བསྒྱུར་དང་རྩ་བ་བཅད། །འདྲེན་ཅིང་གཟུགས་ལ་བསླབ་པར་བྱ། །ཞེས་སོ། །༩མཚོན་དཔེ་ནི། ལྕགས་ཀྱུ་ལྟ་བུ་སྟེ། མུ་ཏིག་ཕྲེང་བ་ལས། དཔེར་ན་འཛིན་བྱེད་ལྕགས་ཀྱུ་ལྟར། །ཞེས་པ་དང་། སྒྲོན་མ་འབར་བ་ལས། དཔེར་ན་འཛིན་བྱེད་ལྕགས་ཀྱུ་ཡིས། །གང་སྣང་སྣ་ནས་འཛིན་པ་བཞིན། །འཁོར་དང་མྱ་ངན་
འདས་པ་ཡི། །སྣ་གཉིས་འདི་ཡིས་འཛིན་པར་བྱེད། །ཅེས་སོ། །༡༠ ཇི་ལྟར་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་གནད་ནི། སྤྱིར་སྣང་ཡུལ་གཏད་དུས་རིག་པ་དལ་བ་རླུང་དལ་བ་ཡུལ་མི་རྟོག་པ་གསུམ་ཡིན་ལ། འདིར་མིག་མི་འགུལ་བ་གཙོ་བས་ལྟ་སྟངས་དང་སྦྱར་བ་སྟེ། ཐལ་འགྱུར་ལས། སྒྲོན་མའི་གནད་ནི་ངས་བཤད་ཀྱི། །ལྷ་བུ་སྐལ་ལྡན་ཁྱོད་ཉོན་ཅིག །ཡུལ་དང་རིག་པ་རླུང་དག་གིས། །ཆོས་ཉིད་ལམ་དུ་བཟུང་བའི་ཕྱིར། །ཡེ་ཤེས་རྫོགས་པས་ཆོས་ཉིད་དག །འདི་ཡང་སྒྲོན་མའི་གནད་ཡིན་ནོ། །རྒྱང་ཞགས་འགུལ་བ་མེད་པ་གནད། །འདི་དུས་ལྟ་སྟངས་གསུམ་དང་སྦྱར། །ཞེས་སོ། །