པགས་རིགས་ཀྱི་ཉེས་དམིགས། མཁན་ཆེན་ཚུལ་ཁྲིམས་བློ་གྲོས།
༄༅། །པགས་རིགས་ཀྱི་ཉེས་དམིགས། སྤྱིར་རང་རེའི་གོས་དང་རྒྱན་ཆས་འདི་བོད་གངས་ཅན་གྱི་མི་ཡིན་པའི་མཚོན་བྱེད་ཡིན། བོད་ཡུལ་གྱི་དྲོ་གྲང་དང་འཚམས་ཤིང་མཛེས་ཉམས་ཀྱང་མི་དམན་པ་ཡོད་ལ་སྟབས་ཀྱང་བདེ་བས་དུས་རབས་གསར་བའི་སྐབས་ཀྱི་སྤྱོད་ལམ་དང་མི་འཚམས་པ་གང་ཡང་མེད། དེས་ན་བོད་མི་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཡུལ་དུས་དང་འཚམས་པའི་བོད་གོས་གཙང་མ་གྱོན་རྒྱུ་ནི་ཅིས་ཀྱང་གལ་ཆེའོ། །འོན་ཀྱང་དེང་སང་བོད་ཀྱི་གོས་དག་ལ་ཆོས་དང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ལུགས་གཉིས་ཀ་དང་མི་འཚམས་པའི་སྐྱོན་འགའ་ཡང་མཐོང་སྟེ། གང་ཞེ་ན། གོས་ཀྱི་མཐའ་ནས་སྟག་དང་གཟིག་དང་སྲམ་གྱི་པགས་པས་གོས་རང་ཆེར་མི་མཐོང་བ་ཙམ་དུ་གཡོགས་ཏེ་མཛེས་ཆོས་བྱེད། འདི་ནི་རང་རེའི་མིག་ལམ་ལ་མཛེས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི། མི་རིགས་གཞན་རྣམས་ཀྱི་མིག་ལམ་དུ་མི་མཛེས་པར་མ་ཟད་ཆེས་ཤིན་ཏུ་གདུག་པའི་སྤྱོད་པ་ཞིག་ཏུ་བརྩི་བར་གོར་མ་ཆག་ལ། དོན་དངོས་ཀྱི་ཐོག་ནས་ཀྱང་ཆོས་དང་འཇིག་རྟེན་གཉིས་ཀ་དང་འགལ་བ་ཞིག་སྟེ། དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཕྱོགས་ནས་བཤད་ན། ལྟོ་འགྲང་དང་རྒྱབ་དྲོ་གང་ལའང་མི་ཕན་པར་ཤེས་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་རབ་ཏུ་མང་པོའི་སྲོག་རང་གིས་གཅོད་པའམ་གཞན་ལ་གཅོད་དུ་བཅུག་ནས་དེ་རྣམས་ཀྱི་པགས་པས་དགོས་མེད་དུ་རང་གི་ལུས་བརྒྱན་ཏེ་མཛེས་པར་རློམ་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བུ་གཅིག་པའི་མ་ལྟར་དུ་བྱམས་དང་བརྩེ་བ་རྩལ་དུ་འདོན་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་དང་ཤིན་ཏུ་འགལ་བའི་བླུན་ཅིང་གདུག་པའི་སྡིག་སྤྱོད་ཅིག་སྟེ། དེའི་དབང་གིས་སྲོག་ཆགས་ཆེས་མང་པོ་དོན་མེད་དུ་གསོད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། དེང་སང་བོད་རང་གི་ཡུལ་གྱི་སྲོག་ཆགས་རྣམས་སུ་མ་ཟད་ཕ་ཁི་སི་ཐན་གྱི་སྲམ་དང་ཨ་ཧྥེ་རི་ཁའི་གཟིག་སོགས་ཕྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་དག་གི་སྲོག་ཆགས་རྣམས་ཀྱང་ཁྲིམས་འགལ་གྱི་སྒོ་ནས་བསད་དེ་ལིན་ཤཱ་སོགས་ཀྱི་ཚོང་འདུས་རྣམས་སུ་ཁྱེར་ནས་བོད་ལ་འཚོང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་བོད་ནི་སེམས་ཅན་དེ་སྙེད་ཅིག་གི་སྡིག་རྐྱེན་དུ་སོང་བ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཕྱོགས་ནས་བཤད་ན། རང་ལ་ཕན་པ་མེད་པ་དང་། གཞན་ལ་གནོད་པ་ཡོད་པ་དང་། ཡ་རབས་རྣམས་ཀྱིས་ཁྲེལ་བར་འགྱུར་བའོ། །དང་པོ་ནི། དེང་སང་ཕྱི་རྒྱལ་ནས་ཐོན་པའི་སྲམ་ལྤགས་རིན་གོང་ཆེ་ཤོས་གཅིག་ལ་དམངས་སྒོར་བདུན་སྟོང་ནས་བརྒྱད་སྟོང་ཙམ་རེ་དགོས། གོས་སྐོར་ལེགས་པོ་ཞིག་ལ་དེ་འདྲའི་སྲམ་ལྤགས་གསུམ་ཙམ་ཞིག་དགོས། དེ་ལྟ་ན་གོས་སྐོར་གཅིག་ལ་དམངས་སྒོར་ཉི་ཁྲི་ཆིག་སྟོང་ནས་བཞི་སྟོང་གི་བར་འགྲོ། དམངས་ཕལ་བ་ཞིག་གིས་ཉིན་གཅིག་གི་ངལ་རྩོལ་འོང་འབབ་དམངས་སྒོར་ཉི་ཤུ་ནས་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་ཙམ་ཞིག་ཡིན། དེས་ན་སྲམ་སྐོར་གཅིག་ལ་ཉིན་དགུ་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ་སྟེ་ལོ་གཉིས་དང་ཟླ་བ་བདུན་གྱི་ངལ་རྩོལ་གྱི་འོང་འབབ་རིལ་གྱིས་སྦྱིན་དགོས། གཟིག་སྐོར་རབ་གཅིག་ལ་གཟིག་ལྤགས་ཆ་ཚང་ཞིག་དགོས། གཟིག་ལྤགས་བཟང་ཤོས་ཤིག་ལ་དམངས་སྒོར་བརྒྱད་སྟོང་ལྔ་བརྒྱ་ཙམ་དགོས། དེ་ཉིད་ཉིན་སུམ་བརྒྱ་བཞི་བཅུ་ནས་བཞི་བརྒྱ་ཉེར་ལྔའི་བར་གྱི་ངལ་རྩོལ་འོང་འབབ་ཡིན། སྟག་ལྤགས་རབ་གཅིག་ལ་སྒོར་ཆིག་ཁྲི་ཆིག་སྟོང་ནས་ཉིས་སྟོང་གི་བར་ཡིན། དེས་གོས་སྐོར་གཅིག་ལྷག་གམ་གཉིས་ཙམ་ཞིག་འོང་། གོས་སྐོར་གཉིས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ན་རེ་རེ་ལ་ཉིན་སུམ་བརྒྱ་ཙམ་གྱི་འོང་འབབ་བྱིན་དགོས། དེ་ལྟར་ལོ་གཉིས་དང་ཕྱེད་ལྷག་གི་འོང་སྒོ་སོགས་བྱིན་མོད། དེས་ཚེ་ཕྱི་མ་ལའང་མི་ཕན། ཚེ་འདིར་ཡང་ཁ་ལ་ཞིམ་རྒྱུ། ལྟོ་བརྒྱག་རྒྱུ། རྒྱབ་དྲོ་རྒྱུ་གང་ལའང་མི་ཕན། རང་རེ་བོད་རྣམས་ཀྱི་སྲམ་སྐོར་མ་ཞིག་གྱོན་འདུག་ཅེས་སོགས་ཟེར་ཏེ། མཚར་མཚར་ལྟར་དུ་བརྩི་ཡང་གཞན་གྱིས་མཐོང་ན་ཁྲེལ་བའི་རྒྱུ་ཙམ་ལས་གཞན་ཅི་ཡང་མེད། མི་རིགས་གཞན་པ་རྣམས་བོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་དུ་འོང་ནས་བོད་ཀྱི་ལག་ནས་སྒོར་མོ་བླངས། བོད་ཀྱི་ས་གནས་རང་ནས་ཚོང་ཁང་། མགྲོན་ཁང་། བཟའ་བཏུང་ཁང་རྣམས་བཟོ་སྐྲུན་བྱས་ཏེ་ཕྱུག་པོར་གྱུར། རང་རེ་རྣམས་ཀྱིས་རང་གི་སའང་རང་གིས་བེད་སྤྱོད་བྱ་མི་ཤེས་ཏེ། རྫོང་གྲོང་རྣམས་སུ་སོང་ནས་བལྟས་ན་གསལ་ཅིང་། ནམ་རྒྱུན་སྟོད་གོས་གཙང་མ་ཙམ་ཡང་གྱོན་རྒྱུ་མེད་བཞིན་དུ་རྡོའི་རིགས་དག་དང་གཅན་གཟན་གྱི་ལྤགས་པ་དེ་དག་སྒྲོམ་དུ་བཅུག་ནས་མི་རབས་ནས་མི་རབས་ཀྱི་བར་དུ་ཉར་ཚག་བྱེད། འོན་ཀྱང་དེ་དག་ཇི་ལྟར་བཞག་ཀྱང་རིང་བསྲེལ་འཕེལ་བ་ལྟར་འཕེལ་འོང་རྒྱུ་ནི་མེད་པས་བེད་མེད་ཀྱི་འཆིང་ཐག་ཅིག་ཏུ་གྱུར་པ་ཡིན། འགའ་ཞིག་གིས་དེ་བུ་རྒྱུད་རྣམས་ལ་བཞག་པ་བཟང་པོ་ཡིན་པར་རློམ། གལ་ཏེ་བུ་རྒྱུད་རྣམས་ལ་བཞག་པ་བཟང་པོ་ཞིག་བསམས་ན་དེ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་རིག་གནས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཞོག་དང་བཞག་པ་བཟང་པོ་དེ་ག་ཡིན། རྒྱུ་ནོར་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱང་དེ་ག་ཡིན། ཚེ་གང་རིང་སྐྱིད་སྡུག་ཅི་ཞིག་བྱུང་ཡང་བརླག་རྒྱུ་མེད་པའི་ནང་ནོམ་དམ་པའང་དེ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡོད་ན་ཅི་དགོས་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ནི། གཅན་གཟན་གྱི་ལྤགས་པས་གོས་བརྒྱན་པ་འདིས་རང་ལ་ཕན་པ་མེད་པ་ཙམ་དུ་མ་ཟད་དོན་མེད་དུ་སེམས་ཅན་ཤིན་ཏུ་མང་པོ་ལ་གནོད་པ་ཚབས་ཆེན་བྱེད་དེ། སྟག་དང་གཟིག་གི་མཐའ་སྐོར་རེ་རེའི་དོན་དུ་སྟག་གཟིག་རེ་རེ་ཙམ་དང་། སྲམ་གྱི་མཐའ་སྐོར་གཅིག་གི་དོན་དུ་སྲམ་གསུམ་ཙམ་རེའི་སྲོག་དོན་མེད་དུ་སྐྱེལ་དགོས། དེ་ལྟ་ན་བོད་ཀྱི་གོས་ཡོངས་རྫོགས་བསྡོམས་ན་སེམས་ཅན་གང་ཙམ་ཞིག་གི་གཅེས་པའི་སྲོག་དོན་མེད་དུ་འཕྲོ་བརླག་གཏོང་དགོས་ཞིབ་པར་སོམས་ཤིག །དེ་བཞིན་དུ་ཚར་གོས་འདི་ཡང་སེམས་ཅན་གྱི་སྲོག་ལ་ཤིན་ཏུ་གནོད་པའི་སྡིག་པའི་གྱོན་ཆས་མ་རུང་བ་ཞིག་སྟེ། ཚར་གོས་གཅིག་གི་དོན་དུ་ལུ་གུ་ལྔ་བཅུ་ཙམ་རེའི་སྲོག་གཅོད་དགོས། དེ་ཡང་ལུ་གུ་རྣམས་དབང་པོ་སྨིན་ཅིང་མའི་འོ་མའི་བཅུད་ལ་རོལ་ཏེ་སྣང་བ་ཅུང་ཟད་སྐྱིད་པའི་མོད་ལ་བསད་དེ། ཚེ་འདིའི་སྣང་བ་ལ་ཡུད་ཙམ་ལས་རོལ་དུ་མི་འཇུག །སེམས་ཅན་དེ་སྙེད་ཅིག་གི་སྲོག་ཆུད་ཟོས་སུ་བཏང་བའི་གྲུབ་དོན་ནི་རང་གི་རྒྱབ་ལ་རེག་བྱ་འཇམ་པོ་ཙམ་ཞིག་འོང་བ་དེ་མ་གཏོགས་གཞན་མེད། དེ་ཙམ་ནི་དེང་སང་གི་གོས་གཞན་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་དོད་ཐུབ་འོང་བས་དགོས་ངེས་ཅི་ཡང་མི་འདུག །ལེགས་པར་བསམས་ན། སེམས་ཅན་རེ་རེའི་སྲོག་ཀྱང་རང་རང་ལ་ཇི་འདྲའི་གཅེས་ཤིང་ཕངས། དེས་ན་རང་གི་ཁེ་ཕན་ཆུང་ངུ་དེ་ཙམ་གྱི་ཕྱིར་དུ་སེམས་ཅན་བཅུ་ཕྲག་མང་པོའི་སྲོག་གཅོད་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་མི་རིགས་སོ། །གསུམ་པ་ནི། དཔེར་ན། སྔ་སོར་བྱང་སྣེ་གླིང་ནས་ཨོག་དཀར་མང་པོ་བསད་དེ་དེའི་པགས་པ་ལས་ཕྱི་ཐུལ་བྱས་ཏེ། སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་གྱོན་ཅིང་ཤིན་ཏུ་འགངས་ཆེན་བྱེད། ཡོ་རོབ་གླིང་སོགས་སུ་པགས་གོས་རེ་རེ་ལ་ཨ་སྒོར་ཁྲི་ཕྲག་མང་པོ་སྟེར། ཕྱིས་སུ་སྲོག་ཆགས་སྲུང་སྐྱོབ་ཚོགས་པ་ཞིག་བྱང་སྣེ་གླིང་དུ་ཆེད་བསྐྱོད་ཀྱིས་བརྟགས་པས། རྔོན་པ་དག་གིས་ཨོག་དཀར་གྱི་པགས་པ་མི་རལ་བའི་ཕྱིར་དུ་མེ་མདའ་སོགས་མཚོན་གྱིས་མི་བསྣུན་པར་དབྱུག་པ་འབའ་ཞིག་གིས་བརྡུངས་ཏེ་གསོད་པར་བྱེད་པས་གནས་དེའི་གངས་དང་ཆབ་རོམ་གྱི་སྟེང་ཐམས་ཅད་དུ་ཁྲག་གིས་དམར་པོར་གྱུར་ཏེ་ངན་གསོད་བྱེད་པ་མཐོང་ནས་གནས་ཚུལ་དེ་དག་དཔར་དུ་བླངས་ཏེ་འཛམ་བུ་གླིང་གི་མི་རྣམས་ལ་ཤེས་སུ་བཅུག་པས་ཐམས་ཅད་ཡིད་ཕམ་སྟེ། ངོ་རྒོལ་བྱེད་པའི་བྱ་བ་ཤུགས་ཆེན་བརྩམས། གྲོང་ཁྱེར་རྣམས་སུ་ཨོག་དཀར་གྱི་པགས་གོས་གྱོན་པའི་གང་ཟག་མཐོང་ཚེ་མི་རྣམས་ཀྱིས་འཕྱ་བཞད་དང་མི་དགའ་བའི་བརྡར་རྡོ་དང་ཤིང་བུ་འཕེན་པ་སོགས་བྱེད་པས་དུས་ཕྱིས་སུ་གོས་དེའི་ཚབ་མ་མིས་བཟོས་པགས་པ་ཙམ་ལས་པགས་གོས་དེ་དངོས་སུ་གྱོན་པ་ཤིན་ཏུ་དཀོན་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་རང་རེ་བོད་རྣམས་ཀྱིས་སྐྱོན་ལ་ཡོན་ཏན་དུ་རློམ་ནས་ཉེ་བའི་ལོ་འགའི་རིང་ལ་གཅན་གཟན་གྱི་པགས་པ་སྣ་ཚོགས་པ་གྱོན་ཅིང་། བརྙན་འཕྲིན་དག་བརྒྱུད་དེ་ཕྱི་རོལ་དུ་ཁྱབ་བསྒྲག་བྱེད་པ་དེ་ལའང་ལས་མཐའ་དེ་ལྟ་བུ་ཞིག་འོང་སྟེ། འཛམ་གླིང་གི་མི་རྣམས་ཀྱིས་མ་རབས་ཐ་ཤལ་བླུན་རྨོངས་སུ་བརྩི་བར་གདོན་མི་ཟའོ། །དེས་ན་གོས་མཐར་གཅན་གཟན་གྱི་པགས་པས་གཡོགས་དགོས་པའི་ངེས་པ་མི་འདུག་ལ། ཅིས་ཀྱང་དགོས་ན་རེ་ཞིག་མིས་བཟོས་གཅན་གཟན་པགས་པས་ཚབ་བྱས་ཀྱང་མི་ཆོག་པ་མི་འདུག་པར་སེམས་སོ། །གལ་ཏེ་ཁོ་བོ་ཅག་གི་ཕ་མེས་ཀྱི་སྲོལ་ཡིན་པས་ནུབ་ཏུ་མི་རུང་ངོ་ཞེས་ད་དུང་ཨུ་ཚུགས་བྱེད་ན། འོ་ན་གནས་སྐབས་སུ་མཚོན་ཙམ་བྱེད་ཅིང་མཐར་གྱིས་མེད་པར་བྱེད་པའམ་ཅི་དགར་མཛོད་ཅིག །ཅེས་པའང་གངས་ལྗོངས་སྨྲ་བའི་དབང་ཕྱུག་མཁས་དབང་ཚུལ་ཁྲིམས་བློ་གྲོས་གྱིས་བྲིས་པ་དགེ།