མཐོང་བའི་ལམ།
སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་ཤེས་པ་ནི་གཉིས་ཏེ། མཐོང་བའི་ལམ་དང༌། བསྒོམ་པའི་ལམ་མོ། །མཐོང་བའི་ལམ་ནི་བཟོད་པ་དང༌། ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་དང༌། ཚེ་འདི་དང་ཕྱི་མའི་ཕན་ཡོན་དང་བཅས་པར་བསྟན་ཏེ། མདོའི་ཚིག །དེ་ནས་ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཤཱ་རིའི་བུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གང་ནས་བཙལ་བར་བྱ་ཞེས་པ་ནས། ཤེས་རབ་གང་བསྒོམ་པ་དེ་དག་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་དུ་བྱས་ཏེ། མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སྔོ་བར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ཡན་ཆད་ལེའུ་ཉི་ཤུ་དྲུག་པའི་མཇུག་གི་བར་ཡང་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བདེན་པ་བཞི་ལ་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་ཏུ་སྦྱར་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པའི་རྣམ་པ་བཞི་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། སངས་རྒྱས་དོན་དམ་པར་དངོས་པོ་མེད་པས་རྟེན་དང་བརྟེན་པར་རྣམ་གྲངས་ཀྱིས་མི་གནས་པ་ནི་མདོའི་ཚིག །དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དམིགས་སུ་མེད། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་ཉིད་དམིགས་སུ་མེད་དོ་ཞེས་པས་བསྟན། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཆེན་པོ་ཉིད་དང་དེ་དག་ཚད་མེད་པ་ཉིད་དང༌། དེ་དག་དཔག་ཏུ་མེད་པ་གསུམ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་མདོའི་ཚིག །བཙུན་པ་རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་ཆེ་བའོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། འོག་ནས་གཏན་ཚིགས་དང་བཅས་པར་བསྟན། ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པའི་རྣམ་པ་བཞི་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྟག་ཆད་ཀྱི་མཐའ་དང་བྲལ་བར་བསྟན་པ་ནི་མདོའི་ཚིག །བཙུན་པ་རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་མཐའ་ཡས་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། འོག་ནས་གཏན་ཚིགས། ཀཽ་ཤི་ཀ་གཟུགས་མཐའ་ཡས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་པ་ནི་རྟག་ཆད་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་འཛིན་པ་ནི་ལེའུ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་པའི་ཀླད་ནས་མདོའི་ཚིག །དེ་ནས་དབང་པོ་དང་བཅས་པའི་ལྷ་རྣམས་དང་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། དེ་བཞིན་དུ་དེ་ལ་གནས་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བླང་དོར་མེད་པར་བསྒོམ་སྟེ་མདོའི་ཚིག །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ལྷའི་བུ་དེ་དག་གིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ཙམ་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་གཟུགས་སུ་ཡོངས་སུ་མི་འཛིན་མི་འདོར་བའི་ཚུལ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་མོས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ཚད་མེད་པ་བཞི་བསྒོམ་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཁོར་བཞི་པོ་དགེ་སློང་དང༌། དགེ་སློང་མ་དང་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། འགོག་པའི་བདེན་པའི་རྣམ་པ་བཞི་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པར་བསྟན་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །དེ་ནས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ཙམ་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ཡོངས་སུ་གཟུང་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་མཉམ་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བའི་འབྲས་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཐོབ་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །དེ་ཕྱི་མ་ལ་ཡང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ཤིང་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་གཉེན་པོ་རྣམས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །ཀཽ་ཤི་ཀ་གཞན་ཡང་ས་ཕྱོགས་གང་དུ་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་དག་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་འཛིན་ཏམ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ཕྱི་ནང་གི་འཚེ་བ་ཞི་བ་ཡང་མདོའི་ཚིག །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཀཽ་ཤི་ཀ་
འདི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ཞི་བར་བྱེད་ཅིང་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ལམ་གྱི་བདེན་པའི་རྣམ་པ་བཞི་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཞི་བ་ཡང་མདོའི་ཚིག །མྱ་ངན་ལྡས་འདས་པ་ཉིད་དུ་འཛིན་པ་དག་ཉེ་བར་ཞི་བར་བྱེད་ཅིང་རྣམ་པར་འཕེལ་བར་མི་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པས་བསྟན། ཤེས་རབ་དང་ཐབས་སུ་ལྡན་པ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་སྲུང་བ་མཛད་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །ཀཽ་ཤི་ཀ་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་དག་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འཛིན་ཏམ་ཞེས་པ་ནས། ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དེ་དག་ལ་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་ན་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བཞི་རྣམས་དང་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། སངས་རྒྱས་ཉིད་མངོན་པར་འདོད་པས་བདག་ཉིད་སྲོག་གཅོད་པ་སྤང་བ་དང༌། དེ་ཉིད་ལག་ཞན་དག་འགོད་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །དེ་བདག་ཀྱང་སྲོག་གཅོད་པ་སྤོང་བར་བྱེད་ཅེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། སྤྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་མི་ཟད་པར་བྱེད་འདོད་པས་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཡང་མདོའི་ཚིག །ཀཽ་ཤི་ཀ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་སྤྱིན་པ་གང་སྦྱིན་པ་དེ་ཐམས་ཅད་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་དུ་བྱ་ཞིང་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན་ཏོ། །བྱེད་པ་དྲུག་ལ་སེམས་རང་དབང་ཉིད་དུ་བྱེད་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །དེ་ལྟར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སྤྱོད་པའི་རིགས་ཀྱི་བུའམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་དེ་དག་ནི་དྲན་པ་འདི་ལྟ་བུར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ལ་འདུད་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ཙམ་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཡོངས་སུ་འདུལ་བ་དང་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་ཡང་ལེའུ་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་པའི་ཀླད་ནས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་
ཀྱིས་ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ཕ་རོལ་གྱི་གནོད་པ་བྱས་པའི་སྒྲུབ་པས་ཟིལ་གྱིས་ནོན་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །ཀཽ་ཤི་ཀ་གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་བ་འདི་འཛིན་པ་དང་ཞེས་པ་ནས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་སེམས་དང་མི་འབྲལ་བ་དེ་ལ་ལ་ལ་ཞིག་གིས་སྨན་མ་ཡིན་པས་གཏོར་ཏམ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྒྲུབ་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །འདས་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱང་འདི་ལ་བསླབས་ནས་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། རྟེན་གྱི་ཡུལ་མཆོད་པར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་བྱེད་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །ཀཽ་ཤི་ཀ་གཞན་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ཡི་གེར་བྲིས་ཏེ་འཆང་ནས་མ་བཟུང༌། མ་བཀླགས་ཞེས་པ་ནས། ཕྱག་བྱ་བར་འོས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པའི་བར་གྱིས་བསྟན།