བོད་གངས་ཅན་གྱི་ཤེས་ལྡན་ཀུན་ལ་མཐུན་འབྲེལ་གྱི་ཞུ་ཡིག
བོད་གངས་ཅན་གྱི་ཤེས་ལྡན་ཀུན་ལ་མཐུན་འབྲེལ་གྱི་ཞུ་ཡིག
ཤེས་ལྡན་རྣམས་ལ་མཐུན་འབྲེལ་གོང་འཕེལ་དུ་འགྲོ་བའི་བྱེད་ཐབས་ལས་བརྩམས་ནས་མཐུན་ལམ་གྱི་སྐོར་ཅུང་ཟད་གླེང་ན་ཆོས་འཇིག་རྟེན་གང་གི་ཕྱོགས་ནས་ཡར་རྒྱས་འགྲོ་བ་ལ། མཐུན་འབྲེལ་ལམ་ཆིག་སྒྲིལ་འདི་ངེས་པར་གལ་ཆེ། དེ་ཡང་འདས་པའི་གནས་སྟངས་སམ་རྒྱབ་ལྗོངས་ལ་བལྟས་ན་མཐུན་འབྲེལ་ཡོད་པའི་སྐབས་སྤྱི་སྒེར་སུ་ཡིན་ན་ཡང་ཡར་རྒྱས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཡོད་ལ། མཐུན་འབྲེལ་མེད་དུས་སུ་བོད་རང་ཉིད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ལ་གཞིག་ན་རྗེས་ལུས་ཀྱི་རྣམ་པའམ་ཐོར་ཞིག་གི་རྣམ་པ་དང༌། ཁྱད་པར་དུ་གང་ཟག་གི་ཆགས་སྡང་ཆོས་ལ་བསྲེས་ནས་ཆོས་བརྒྱུད་ཕན་ཚུན་ཆགས་སྡང་རྩོད་ནས་བསྟན་པ་ལ་ཉམས་ཆགས་མང་པོ་སོང་བ་དང༌། དེར་མ་ཟད་གཞན་གྱི་ལག་བརྐྱངས་ནས་དབང་བསྒྱུར་སྣ་ཚོགས་བྱེད་པ་བྱུང་བ་སོགས་གསལ་བོ་ཆགས་ཡོད་པ་རེད། དེ་ཡིན་ན་མཐུན་འབྲེལ་ལ་དོ་སྣང་དང་གཅེས་སྤྲས་བྱེད་རྒྱུ་གལ་ཆེ། མཐུན་འབྲེལ་ཞེས་པ་ཡང་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་གྱི་སྒོ་ནས་མཛའ་མཐུན་བྱེད་པ་ལས་ཁ་ཙམ་གྱིས་མཐུན་འབྲེལ་བྱེད་པ་ནི་ཁ་དང་ལག་ལེན་འགལ་བས་ན་མཐུན་འབྲེལ་རྣལ་མ་དང་དོན་འབྲས་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པར་བཅོས་མ་དང་རྫུན་མ་ལས་འོང་མི་ཐུབ། དེས་ན་དཔལ་འབྱོར་སོགས་གཡོ་ཐབས་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བསླུ་བྲིད་ཙམ་བྱས་ན་ཡང༌། དོན་ལ་གཞན་ལ་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་གྱིས་མི་མཐུན་པ་ཁོ་ན་བྱས་ན་རང་གི་བདེ་སྐྱིད་སོགས་བྱ་བ་གང་ཡང་སྒྲུབ་མི་ནུས། དེས་ན་བྱམས་བརྩེའི་ངང་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་མཐུན་པར་བྱེད་དགོས། དེ་ཡང་ཇི་སྐད་དུ། བདག་གི་སྤྱོད་དང་མཚུངས་པར་གང་སྤྱོད་པ། །དེ་དག་དང་ནི་རྟག་ཏུ་འགྲོག་པར་ཤོག།ལུས་དང་ངག་རྣམས་དང་ནི་སེམས་ཀྱིས་ཀྱང༌། །སྤྱོད་པ་དག་དང་སྨོན་ལམ་གཅིག་ཏུ་སྤྱད། །བདག་ལ་ཕན་པར་འདོད་པའི་གྲོགས་པོ་དག།བཟང་པོ་སྤྱོད་པ་རབ་ཏུ་སྟོན་པ་རྣམས། །དེ་དག་དང་ཡང་རྟག་ཏུ་འཕྲད་པར་ཤོག །ཅེས་གསུངས་པ་བཞིན་གཞན་ལ་བྱམས་བརྩེ་བསྒོམས་ནས་ཡིད་འོང་གཅེས་འཕང་གི་སེམས་ལ་བརྟེན་ན། དེའི་འབྲས་བུ་ལུས་ངག་ཞི་འཇམ་དང་གཡོ་སྒྱུ་མེད་པའི་བྱ་བ་ཞིག་སྒྲུབ་ཐུབ། དེ་ལྟར་ཐུབ་ན་ཀུན་དང་མཐུན་པ་སྤུན་ཟླ་ལྟ་བུའི་དགའ་ཞེན་ཞིག་བསྐྲུན་ནུས་པ་ནི་ངེས་ཅན་ཡིན། མཐུན་སྒྲིལ་གྱི་ཁེ་ཕན་དང་ནུས་པ་ནི། མི་སུ་ཡིན་ཀྱང་རུང་སྒེར་གཞུང་གང་གི་བདེ་ཐང་གི་བྱ་བ་བསྒྲུབ་ན་གཞན་ལ་མ་བརྟེན་ན་སྒྲུབ་མི་ནུས། གཞན་ལ་བརྟེན་དགོས་ན་མཐུན་འབྲེལ་གལ་ཆེ། ཆུང་ས་ནས་རང་དོན་དུ་བདེ་སྐྱིད་འཚོལ་བ་ལ་གཞན་གྲོགས་མཛའ་བཤེས་དུ་མ་ལ་བརྟེན་ནས་བདེ་སྐྱིད་ཚོལ་དགོས་པ་རེད། དེས་ན་མཐུན་འབྲེལ་ནི་ཤེས་ཡོན་དང་དཔལ་འབྱོར་ཐོབ་ཐང་ཉམས་ལེན་དམ་ཆོས་སོགས་འདོད་དོན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱལ་ཁའི་རྟེན་གནས་དང་རྟེན་གཞི་ཡིན་པ་འཛམ་གླིང་གི་མཁས་པ་དུ་མས་སྡོམ་ཚིག་བྱས་པ་ལྟར་ཡིན། ཐ་ན་རང་རང་གི་ཁེ་ཕན། རང་རང་གི་བདེ་ཐང་གི་ཆེད་ཡང་མཐུན་འབྲེལ་དགོས། དུས་རབས་ཉེར་གཅིག་པའི་སྐབས་འདིར་འཛམ་གླིང་གི་དཔྱད་ཞིབ་པ་དང༌། ཆེད་མཁས་རྣམ་པ་ཚོས་རྒྱུས་ལོན་དང་དཔྱད་ཞིབ་བྱས་ནས་སྡོམ་རྩིས་ལ་ཞི་བདེ་དང་མཐུན་འབྲེལ་གལ་ཆེ་བར་བཤད་བཞིན་པའི་དུས་ཚོད་ཞིག་ཆགས་ཡོད་པ་རེད། དེ་སྐད་དུ་ནང་ཆོས་ལས། དགེ་འདུན་མཐུན་པ་བདེ་བ་སྟེ། །ཞེས་གསུངས་པ་སོགས་ལ་ཐུགས་ངེས་མཛད་དགོས། གལ་ཏེ་མཐུན་འབྲེལ་དང་མཛའ་མཐུན་བདེ་འཇགས་སོགས་གཏོར་བཤིག་བྱས་ན་རྗེས་ནས་དེའི་ཁུར་དེ་འཁུར་མི་ནུས་པར་མཐུན་པའི་ལམ་ཚོལ་དགོས་པ་རེད། དེ་ཡང་འདས་པའི་ལོ་རྒྱུས་ནང་ལ་མི་བསད་པ་སོགས་ཇི་ལྟར་བྱས་ཀྱང་ཐམས་ཅད་རྗེས་ནས་མཐུན་ལམ་ཚོལ་དགོས་བྱུང་བ་གསལ་བོ་རེད། དེང་དུས་སུ་བརྡ་འཕྲིན་གྱི་དུས་རབས་ལ་འཛམ་གླིང་ཧྲིལ་བོ་ཁྱིམ་ཚང་གཅིག་བཞིན་མཐུན་འབྲེལ་དང་གཏོར་བཤིག་གང་བྱས་ན་ཆེས་སླ་བའི་སྐབས་འདིར་མཐུན་འབྲེལ་དང་ཞི་བདེ་དང་ལྷག་བསམ་འདི་དག་ཧ་ཅང་གལ་ཆེ། དེ་ཡང་མི་མཐུན་པའི་རྒྱུ་རྫུན་ཕྲ་མ་ཚིག་རྩུབ་དང་ལྟ་བ་མི་མཐུན་པ་སོགས་ཡིན་ལ། དེ་ནི་རབ་དང་རིམ་པས་རྣམ་པར་དཔྱད་ན་དམིགས་ཡུལ་ངེས་ཅན་ཞིག་ཡོད་ནས་ཕལ་ཆེར་ཐོག་མར་མ་བྱུང་བར་ངེས་པས་དོན་ཆུང་བ་ཞིག་ཆེ་བསྒྱུར་མི་བྱེད་པ་དང་ལུས་ངག་གི་བྱ་བ་སོགས་མི་འཇུག་པར་བཟོད་སྒོམ་དགོས། དེ་མ་ནུས་ན་མེ་སྟག་ཙམ་གྱིས་རི་བོ་བསྲེག་པ་བཞིན་རང་གཞན་གཉིས་ལ་བདེ་སྐྱིད་ཀྱི་རྩ་བ་གཏོར་བའི་རྒྱུ་ཆེས་དཀའ་ངལ་ཆེ་བ་ཡིན། དེས་ན་བདག་ཅག་གི་སྟོན་པ་ནས་བཟུང་འཛམ་གླིང་གི་ཤེས་ཡོན་གྱི་དཔལ་ལ་གནས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མཐུན་འབྲེལ་ལ་བསྔགས་བརྗོད་ཡང་ཡང་གནང་བས་དེ་ལྟར་མཐུན་འབྲེལ་ལ་གཅེས་སྤྲས་བྱེད་རྒྱུ་ལ་འབོད་བསྐུལ་དང་རེ་ཞུའོ། །ཞེས་སྤྲང་འཁྱམས་པ་དངོས་གྲུབ་དཔལ་གྱིས་ཛ་མགོའི་རི་ཁྲོད་བྱང་ཆུབ་ཆོས་རྫོང་གི་བཤད་གྲྭ་ཇོ་ནང་བརྩེ་ཆེན་མཐོ་སློབ་ནས་ནག་ཟླའི་ཚེས༡༦གི་ཐུན་བར་ལ་བྲིས་པའོ། །ཤེས་ཡོན་གྱི་དཔལ་ཡོན་འཚོ་ཐབས། ཤེས་ཡོན་དང་སློབ་སྦྱོང་ཚད་འཕེལ་བའི་བྱེད་ཐབས་ལས་བརྩམས་ནས་ཅུང་ཟད་གླེང་ན། ཤེས་ཡོན་དང་སློབ་སྦྱོང་འཕེལ་རྒྱས་དང་སྤུས་ཚད་དང་ལྡན་པར་འགྲོ་བ་ལ་ཤེས་ཡོན་དོ་སྣང་དང༌། འཆར་གཞི་ཡག་པོ་དང་སྒྲིག་འཛུགས་སྤུས་ལེགས་དང་ལྡན་པ་དགོས། དེ་ལྟར་ཡོད་ན་ཕན་འབྲས་ལྡན་པ་དང་དོན་འབྲས་དང་ལྡན་པ་ངེས་པར་འོང་ངེས་པ་རེད། སློབ་སྦྱོང་གི་བྱེད་ཐབས་དེ་དག་མ་ལྡན་ན་སློབ་སྦྱོང་ལ་དགའ་བ་ཙམ་གྱིས་ཕན་འབྲས་དང་ལྡན་པ་མི་ཡོང༌། སྔོན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་དང་ཡིག་ཆ་ལ་བལྟས་ན་འཆར་གཞི་དང་གཅིག་སྡུད་ཀྱི་རྣམ་པ་མེད་པའི་དབང་གིས་བྱ་བ་དུ་མ་མཇུག་ལེགས་པར་མ་བྱུང་བ་གསལ། དེས་ན་འཆར་བཀོད་ཀྱི་གཞི་བཟང་བོ་བྱ་བ་ལ། རྒྱུས་ལོན་བྱེད་དགོས། དེའི་བྱེད་སྟངས་ཡང་སྔོན་བྱོན་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་བྱ་བ་གང་བྱས་ནས་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་འོང་བ་དང༌། དེང་སང་འཛམ་གླིང་གི་མི་འཇོན་ཐང་ཅན་དང་ལྷག་བསམ་པ་དང་ཤེས་ཡོན་པ་དག་གིས་ལས་གང་བྱ་བ་ཅི་བྱས་ནས་རླབས་ཆེན་གྱི་བྱ་བ་བསྒྲུབས་པ་སོགས་ལ་དཔྱད་ཞིབ་བྱེད་དགོས། རང་ཉིད་དེ་དག་གི་བྱེད་སྟངས་དང་མཐུན་མིན་སོགས་རང་ལ་ཞིབ་འཇུག་དགོས། རང་གི་གནས་བབས་དང་གནས་སྟངས་འཕེལ་ཕྱོགས་ཤེས་པ་ནི་ཡར་རྒྱས་ཀྱི་རྨང་གཞི་ཞིག་ཡིན། མདོར་ན་སེམས་ནང་དུ་འཆར་གཞི་ལེགས་པ་དགོས། སྒྲིག་འཛུགས་ནི། འཁོར་ཡུག་བཟང་པོ་བསྐྲུན་རྒྱུ་དེ་ཡིན། དེ་ཡང་སྒྲིག་ལམ་དང་སྦྱང་གྲོགས་ཆ་རྐྱེན་སྤྱོད་ལམ་སོགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བྱེད་དགོས་རྒྱུ་དང༌། བསྐྱར་སྦྱང་དང་ཡང་སྦྱོང་བྱེད་པ་སློབ་སྦྱོང་གི་གཞི་རྩ་དང་འཕེལ་བའི་ཐབས་མཁས་ཞིག་ཡིན། སློབ་སྦྱོང་སོགས་བྱ་བ་གང་བྱས་ན་ཡང་དུས་ཚོད་དམ་འཛིན་གལ་ཆེ་བ་རེད། སྤྱིར་དུས་ཚོད་ཀྱི་རྫོགས་ལྡན་ཡིད་འོང་གི་ལང་ཚོ་འདི་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་དང༌། མི་འདོད་པའི་ཐོད་པའི་གཉེར་མ་དང༌། སྐྲ་དཀར་བ་སོགས་འདིས་བྱས་པ་རེད། དེ་མ་ཟད་འཇིག་རྟེན་གྱི་རྩ་ཆེའི་ནོར་བུ་དང་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་བྱ་དངོས་སོགས་དུས་ཚོད་ཀྱིས་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་རེད། འདས་མ་འོངས་ད་ལྟ་དུས་གསུམ་གྱི་ནང་ནས་ད་ལྟའི་དུས་ཚོད་མྱུར་དུ་འགག་བཞིན་པ་ཞིག་ཡིན། ཉིན་གཅིག་གི་དུས་ཚོད་ཉེར་བཞིའི་ནང་ནས་ཆུ་ཚོད་དྲུག་ཙམ་གཉིད་ལོག་དགོས་ལ་དེ་མིན་གཉིད་མ་ལོག་ནའང་ལུས་སྲོག་ལ་མི་གནོད་པར་ཚན་རིག་ཆེད་མཁས་རྣམས་ཀྱིས་བཤད་ལ། བདག་ཅག་གི་སྟོན་པའི་ཞལ་ནས་མཚན་སྟོད་སྨད་ལ་མི་ཉལ་བར་དགེ་སྦྱོང་ལ་བརྩོན་དགོས་པར་གསུངས་པ་ལྟར་དང༌། དེའི་ལྷག་མའི་ཆུ་ཚོད་བཅོ་བརྒྱད་པོ་ཟས་ཟ་བ་སོགས་མ་གཏོགས་ཕལ་ཆེར་སློབ་སྦྱང་ལ་བརྩོན་ཐུབ་ན་སློབ་སྦྱོང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཞིག་འགྲུབ་ངེས། སང་ཉིན་སང་ཉིན་ཞེས་ཕྱི་བཤོལ་གྱི་ལེ་ལོའི་དབང་དུ་སོང་ན་སང་ཉིན་གྱིས་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་ཏུ་འགྲོ་བ་རེད། སང་ཉིན་ནི་སློབ་སྦྱོང་སོགས་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆེས་དགྲ་བོ་ཞིག་ཡིན། དེས་ན་དུས་ཚོད་དེ་སློབ་སྦྱོང་སྐབས་སུ་ཆེས་ཐུང་ཐུང་ཞིག་དང་ཆེས་རྩ་ཆེན་དུ་རྩིས་ནས་གོ་སྐབས་མི་ཤོར་བར་བྱེད་དགོས། སློབ་སྦྱོང་དེ་ཆེས་སྤྲོ་སྣང་གི་བལྟས་ན་དགའ་སྣང་གི་སྒོ་ནས་བྱ་བ་དེ་སྒྲུབ་ཐུབ་པ་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་མཁས་པ་དུ་མས་བཤད་ལ། ནང་ཆོས་ལས། བརྩོན་གང་དགེ་ལ་སྤྲོ་བའོ། །ཞེས་དང༌། རིག་པ་ཆུང་ངུའི་དུས་ན་བསླབ། །བ་ནི་དགུན་གྱི་དུས་ན་གསོ། །ཞེས་དང༌། ཡོན་ཏན་མ་ལུས་བརྩོན་འགྲུས་རྗེས་འགྲོ་ཞིང༌། །ཞེས་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །ཉི་མ་རེ་རེ་ལ་རྩིས་ཞིབ་བྱས་ནས་རང་གིས་ཤེས་མ་ཤེས་སོགས་དབྱེ་ཞིབ་དང༌། ཤེས་པ་རྣམས་དྲན་ཤེས་ཀྱིས་བྱ་ར་བྱས་ནས་གཅེས་སྐྱོང་དང་བདག་གཉེར་བྱེད་དགོས། ཟ་གཉིད་སོགས་བདེ་བ་ཆུང་བ་ཙམ་ལ་མི་ཆགས་པའི་ངང་ནས་དཀའ་སྤྱད་སྡུག་རུས་བྱེད་དགོས། དེ་སྐད་དུ། མཁས་པ་སློབ་པའི་དུས་ན་སྡུག། བདེ་བར་སྡོད་ལ་མཁས་མི་སྲིད། །བདེ་བ་ཆུང་ལ་ཆགས་པ་ཡི། །ཆེན་པོའི་བདེ་བ་ཐོབ་མི་སྲིད། །ཅེས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་བྱས་ན་རང་ཉིད་མདུན་ལམ་ཅན་དང༌། ཕན་འབྲས་ཅན་དང༌། བདེ་སྐྱིད་དང་ལྡན་པ། མི་རིན་ཐང་ཅན་དང༌། གཟི་བརྗིད་དང་ལྡན་པ་ཞིག་འོང༌། ཡང་ཤེས་ཡོན་དང་ལྡན་པ་ཙམ་གྱིས་མི་ཆོག་པར་ཉམས་ལེན་དགོས། ཉམས་ལེན་མེད་ན་ཀུན་སྤྱོད་ལ་སྐྱོན་ཞུགས་ནས་མི་ཚད་ལྡན་ཞིག་འོང་མི་ཐུབ། དེས་ན་ཤེས་ཡོན་དང་ཉམས་ལེན་ཟུང་འབྲེལ་དུ་ལྡན་ན་མི་ཡང་དག་དང་ཚད་ལྡན་ཞིག་འོང་ཐུབ། ཤེས་ཡོན་གོང་འཕེལ་སོང་བ་བཞིན་སྤྱོད་ལམ་ཡར་རྒྱས་ཀྱི་རྣམ་པ་དང་ལྡན་པ་ཞིག་བསྒྱུར་དགོས། དེ་སྐད་དུ། ཐོས་རྟགས་ཞི་ཞིང་དུལ་བ། །སྒོམ་རྟགས་ཉོན་མོངས་ཆུང་བ། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་འཆར་གཞི་སྒྲིག་འཛུགས། གཅིག་སྡུད་ཡོད་ན་སློབ་སྦྱོང་སོགས་ལེགས་འགྲུབ་འོང་ངེས། མེད་ན་བྱ་བ་མཇུག་མཐར་མི་རྫོགས་པར་གསལ། དེ་ལྟར་མདོར་མཚོན་པ་ཙམ་བཤད་པ་ནི། རྟགས་དཔྱད་ཞིབ་འཇུག་བྱས་ནས་ཤེས་ཡོན་བྱེད་སྟངས་དང༌། དེའི་གྲུབ་འབྲས་སམ་ཕན་འབྲས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡོད་མེད་དཔྱད་གཞིར་བཀོད་པའོ། །ཞེས་སྤྲང་འཁྱམས་པ་དངོས་གྲུབ་དཔལ་གྱིས་ཛ་འགོའི་རི་ཁྲོད་བྱང་ཆུབ་ཆོས་རྫོང་གི་བཤད་གྲྭ་ཇོ་ནང་མཐོ་སློབ་ནས་ནག་ཟླའི་ཚེས༡༧གྱི་ཐུན་བར་ལ་བྲིས་པའོ། །