གཉིས་པ་རང་ལུགས་བཤད་པ།
གཉིས་པ་རང་ལུགས་བཤད་པ་ལ།
མཚན་ཉིད། དབྱེ་བ། སྒྲུབ་བྱེད་བཤད་པ་དང་གསུམ། དང་པོ་ནི། རང་གི་ཤེས་འདོད་ཆོས་ཅན་གྱི་སྟེང་དུ་དཔག་བྱར་བཟུང་བའི་དཔག་པར་བྱ་བའི་ཆོས་དེ། བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ཏེ། གཏན་ཚིགས་རིགས་པའི་དོན་བསྡུས་ལས། བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད། རང་གི་ཆོས་ཅན་གྱི་སྟེང་དུ་དཔག་བྱར་བཟུང་བའི་དཔག་བྱའི་ཆོས་སོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། འདི་ཅུང་ཟད་ཞིབ་པའི་དབང་དུ་བྱས་ན། དཔག་པར་བྱ་བའི་ཆོས་སུ་བཟུང་བར་བྱ་བ་དེ། བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད། མཚན་གཞི་ནི། སྒྲ་མི་རྟག་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ལ་མི་རྟག་པ་ལྟ་བུའོ། །སྒྲ་མི་རྟག་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཤེས་འདོད་ཆོས་ཅན་སྒྲའི་སྟེང་དུ་དཔག་བྱར་བཟུང་བའི་དཔག་བྱའི་ཆོས་དེ། སྒྲ་མི་རྟག་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད། མཚན་གཞི་ནི་མི་རྟག་པ་ལྟ་བུའོ། །གཉིས་པ་དབྱེ་བ་ནི། རྟགས་ཡང་དག་དང༌། འགལ་མ་ངེས་མ་གྲུབ་པའི་བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་བཞིའོ། །ཡང་ན་དེ་སྒྲུབ་ཀྱི་དངོས་ཀྱི་བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་དང༌། དེ་སྒྲུབ་ཀྱི་ཤུགས་ཀྱི་བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་གཉིས་ཡོད། དེ་སྒྲུབ་ཀྱི་ཤེས་འདོད་ཆོས་ཅན་གྱི་སྟེང་དུ་དངོས་སུ་དཔག་བྱར་བཟུང་བའི་དཔག་བྱའི་ཆོས་དེ། དེ་སྒྲུབ་ཀྱི་དངོས་ཀྱི་བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད། སྒྲ་མི་རྟག་སྒྲུབ་ལ་མཚོན་ན་མི་རྟག་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་སྒྲུབ་ཀྱི་ཤེས་འདོད་ཆོས་ཅན་གྱི་སྟེང་དུ་ཤུགས་ཀྱི་དཔག་བྱར་བཟུང་བའི་དཔག་བྱའི་ཆོས་དེ། དེ་སྒྲུབ་ཀྱི་ཤུགས་ཀྱི་བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད། སྒྲ་མི་རྟག་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་མཚོན་ན་མི་རྟག་པ་མ་ཡིན་པ་ལས་ལོག་པ་ལྟ་བུའོ། །བྱས་རྟགས་ཀྱིས་སྒྲ་མི་རྟག་སྒྲུབ་ཀྱི་ཤེས་འདོད་ཆོས་ཅན་གྱི་སྟེང་དུ་དཔག་བྱར་བཟུང་བའི་དཔག་བྱའི་ཆོས་དེ། བྱས་རྟགས་ཀྱིས་སྒྲ་མི་རྟག་སྒྲུབ་ཀྱི་བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད། དབྱེ་ན་དངོས་ཀྱི་བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་དང། ཤུགས་ཀྱི་བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་གཉིས།
དང་པོ་ནི་མི་རྟག་པ་དང་སྐད་ཅིག་མ་ལྟ་བུའོ། །གཉིས་པ་ནི་དེ་གཉིས་མ་ཡིན་པ་ལས་ལོག་པ་ལྟ་བུའོ། །
གསུམ་པ་སྒྲུབ་བྱེད་ནི། བདག་ཏུ་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ན་བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་ཡིན་པས་ཁྱབ་སྟེ། རི་བོང་རྭ་བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། དེ་རང་གི་ཤེས་འདོད་ཆོས་ཅན་གྱི་སྟེང་དུ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་སུ་བཟུང་བར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མ་གྲུབ་ན། རི་བོང་རྭ་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་རང་གི་ཤེས་འདོད་ཆོས་ཅན་གྱི་སྟེང་དུ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་སུ་བཟུང་བར་བྱ་བ་ཡིན་པར་ཐལ། ཁྱོད་སྒྲ་རི་བོང་རྭར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་སུ་བཟུང་བྱ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མ་གྲུབ་ན། རི་བོང་རྭ་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་སྒྲ་ཁྱོད་དུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་སུ་བཟུང་བྱ་ཡིན་པར་ཐལ། ཁྱོད་བདག་ཏུ་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་མི་རྟག་པ་ཆོས་ཅན། སྒྲ་མི་རྟག་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་ཡིན་པར་ཐལ། སྒྲ་མི་རྟག་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་སུ་བཟུང་བྱ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མ་གྲུབ་ན། མི་རྟག་པ་སྒྲ་མི་རྟག་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་སུ་བཟུང་བྱ་ཡིན་པར་ཐལ། སྒྲ་མི་རྟག་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་རྟགས་ཆོས་དོན་གསུམ་ངོས་འཛིན་རྒྱུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། སྒྲ་དེ་རྩོད་གཞི་དང༌། མི་རྟག་པ་བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་དང༌། བྱས་པ་དེ་སྒྲུབ་ཀྱི་རྟགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །
གཉིས་པ་རྗེས་ཁྱབ་དང་ལྡོག་ཁྱབ་ཀྱི་ལྟོས་གཞི་མཐུན་ཕྱོགས་དང་མི་མཐུན་ཕྱོགས་བཤད་པ་ལ།
དགག་བཞག་གཉིས་ལས། དང་པོ་ལ། ཁ་ཅིག་ན་རེ། ཤེས་འདོད་ཆོས་ཅན་དང་བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་ཀྱི་སྤྱིའི་དོན་མཐུན་པ་དེ། དེ་སྒྲུབ་ཀྱི་མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད། དེ་ལྟར་དོན་མི་མཐུན་པ་དེ་དེ་སྒྲུབ་ཀྱི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཟེར་ན། འོ་ན་གཞལ་བྱའི་རྟགས་ཀྱིས་སྒྲ་རྟག་པར་སྒྲུབ་པའི་མཐུན་ཕྱོགས་མེད་པར་ཐལ། སྒྲ་དང་རྟག་པར་ཆོས་མཐུན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། གཞལ་བྱ་སྒྲ་རྟག་པར་སྒྲུབ་པའི་མཐུན་ཕྱོགས་ལ་མེད་པར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། རིགས་སྒོ་ལས། སྒྲ་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་སྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ལ་གཞལ་བྱ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་ནི་མཐུན་ཕྱོགས་དང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་ལ་འཇུག་པའི་ཐུན་མོང་གི་མ་ངེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་པ་མི་འཐད་པར་ཐལ་ལོ། །ཡང་ཁ་ཅིག་རྣམ་ངེས་རང་འགྲེལ་ལས། མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ནི་སྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཀྱི་སྤྱིའི་དོན་མཐུན་པའོ། །ཞེས་པའི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཀྱི་སྤྱི་དེ་དེ་སྒྲུབ་ཀྱི་ཆོས་དང་ཆོས་ཅན་གྱི་ཚོགས་དོན་ལ་བྱེད་ཟེར་ན། དེ་མི་འཐད་པར་ཐལ། འདིའི་དངོས་བསྟན་གྱི་སྤྱི་དེ་དེ་སྒྲུབ་ཀྱི་བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་ཀྱི་སྤྱི་ཙམ་ལ་བྱེད་ཀྱི་བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་སུ་འགྲོ་རྒྱུ་དེའི་བྱེ་བྲག་ཀུན་ལ་མི་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། རིགས་ཐིགས་ལས། མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཀྱི་སྤྱི་དང་དོན་མཐུན་པའོ། །ཞེས་དང༌། དེའི་ཐད་ཀྱི་སློབ་དཔོན་ཆོས་མཆོག་གི་རིགས་ཐིགས་ཀྱི་འགྲེལ་བ་ལས། བྱེ་བྲག་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་གྱི་འོན་ཀྱང་སྤྱི་ཡིན་པ་དེ་བས་ན་འདིར་སྤྱི་བསྒྲུབ་བྱར་བསྟན་ཏེ། དེ་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཀྱང་ཡིན་ལ་སྤྱི་ཡང་ཡིན་ཏེ། བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཀྱི་སྤྱིའི་ཕྱོགས་དང་མཚུངས་པ་ནི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། དེ་སྒྲུབ་ཀྱི་སྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་གང་ཡིན་པ་དེ་ སྐབས་འདིའི་སྤྱི་ལ་འཇོག་དགོས་པར་ཐལ། འཐད་ལྡན་ཆེ་བ་ལས། དེས་ན་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཀྱི་སྤྱི་ཞེས་ནི་ཚིག་མི་སྦྱོར་གྱི། འོན་ཀྱང་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཉིད་སྤྱི་ཡིན་ཏེ། ཞེས་དང༌། མདོའི་རང་འགྲེལ་ལས། དེ་ལ་ཡོད་པར་གྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཀྱི་སྤྱིའི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་མཚུངས་པའི་དོན་ཐམས་ཅད་ཕྱོགས་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་སོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། ཡང་ཁ་ཅིག་དེ་སྒྲུབ་ཀྱི་བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་ཀྱིས་མི་སྟོང་བ་དེ་མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང༌། དེ་ལྟར་སྟོང་བ་དེ་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཟེར་ན། འོ་ན་བུམ་པ་ཆོས་ཅན། སྒྲ་མི་རྟག་པར་སྒྲུབ་པའི་མཐུན་ཕྱོགས་མ་ཡིན་པར་ཐལ། སྒྲ་མི་རྟག་སྒྲུབ་ཀྱི་བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་ཀྱིས་མི་སྟོང་བ་དེ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཁྱབ་པ་ཁས། དེར་ཐལ། སྒྲ་མི་རྟག་སྒྲུབ་ཀྱི་བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། མི་རྟག་པའི་བྱེ་བྲག་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མ་ཁྱབ་ན། མི་རྟག་པ་ཆོས་ཅན། ཆོས་དེ་ཁྱོད་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ཡིན་ན་ཆོས་དེ་སྒྲ་ཁྱོད་དུ་སྒྲུབ་པའི་བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་མ་ཡིན་དགོས་པར་ཐལ། ཁྱོད་བདག་མེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཡང་ཁ་ཅིག་དེ་སྒྲུབ་ཀྱི་མཐུན་ཕྱོགས་ཡིན་ན་དེ་སྒྲུབ་ཀྱི་མཐུན་ཕྱོགས་ཞེས་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་པས་ཁྱབ། དེ་སྒྲུབ་ཀྱི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ལ་དེ་ལྟར་ཡིན་ཟེར་ན། འོ་ན་དེ་སྒྲུབ་ཀྱི་མཐུན་ཕྱོགས་ཡིན་ན་དེ་སྒྲུབ་ཀྱི་བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་ཞེས་པའི་ཚིག་ཟུར་གྱི་བསྒྲུབ་བྱ་ཡིན་པས་ཁྱབ་པར་ཐལ། དེ་སྒྲུབ་ཀྱི་མཐུན་ཕྱོགས་ཡིན་ན་དེ་སྒྲུབ་ཀྱི་མཐུན་ཕྱོགས་ཞེས་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་པས་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར། ཁྱབ་སྟེ། དེ་སྒྲུབ་ཀྱི་མཐུན་ཕྱོགས་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཞེས་པའི་ཚིག་ཟུར་གྱི་ཕྱོགས་གཉིས་པོ་བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་ལ་བྱེད་དགོས་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། དེའི་ཕྱོགས་གཉིས་ཀ་བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་ལ་བྱས་ནས་དེ་སྒྲུབ་ཀྱི་བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་གང་ཡིན་རྒྱུ་དེ་དང་མཚུངས་པས་ན་མཐུན་ཕྱོགས་ཞེས་བཤད་དགོས་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། འཐད་ལྡན་ཆེ་བ་ལས། མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ནི་འགའ་ཞིག་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་དེ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་ཕྱོགས་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་ན་དོན་དེ་ཉིད་ཕྱོགས་ཞེས་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །འདྲ་བའི་དོན་ཡང་མཐུན་པའི་སྒྲ་ཡིན་ཏེ། ཕྱོགས་དང་མཚུངས་པ་ནི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ། །ཞེས་དང༌། མདོའི་རང་འགྲེལ་ལས། ཕྱོགས་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་ཡང་བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་སོ། །ཞེས་དང༌། ཚད་ཆེན་དཀའ་འགྲེལ་ལས། མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཀྱི་སྤྱིའི་དོན་མཐུན་པའོ། །ཞེས་དང༌། ཐར་འབྱུང་སྦས་པའི་རྟོག་གེའི་སྐད་ལས། ཕྱོགས་དང་མཚུངས་པ་ནི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་སྟེ། ཕྱོགས་དང་ལྷན་ཅིག་འདྲ་བའི་དཔེ་ཆོས་ཅན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར།