ལེའུ་ཉེར་བདུན་པའི་རྣམ་བཤད།
ལྔ་པ་རྟེན་འབྲེལ་རྟོགས་པའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པ་ལ། མདོར་བསྟན་པ་དང་། རྒྱས་པར་བཤད་པ་གཉིས་ཀྱི་དང་པོ་ནི། གང་གིས་དེ་ལྟ་བུའི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཇི་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་ཡང་དག་པར་མཐོང་བ་དེ་ནི་སྔོན་གྱི་མཐའ་ལ་བརྟེན་པར་མི་བྱེད། ཕྱི་མའི་མཐའ་ལ་བརྟེན་པར་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་མདོ་ལས་འདོན་པ་ཡིན་ན། དེ་ལ་སྔོན་གྱི་མཐའ་ནི་གང་ཞིག་ཡིན། ཕྱི་མའི་མཐའ་ཡང་གང་ཞིག་ཡིན། ཇི་ལྟར་ན་དེ་དག་ལ་བརྟེན་པར་མི་བྱེད་ཅེ་ན། དེ་ལ་ད་ལྟར་གྱི་བདག་གི་དངོས་པོ་ལ་ལྟོས་ནས་འདས་པའི་ལུས་དག་ལ་སྔོན་གྱི་མཐའ་ཞེས་བྱ་ལ། དེ་ལ་བརྟེན་པར་མི་བྱེད་པ་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་དེ་ཉིད་ཇི་ལྟར་གནས་པ་བཞིན་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ལྟ་བའི་རྣམ་པ་དག་གིས་གཞན་དུ་རྣམ་པར་གནས་པའི་དངོས་པོ་ལ་རྣམ་པ་གཞན་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པར་མི་བྱེད་པའོ། །དེ་ལ་ལྟ་བ་བརྒྱད་ནི། སྔོན་གྱི་མཐའ་ལ་དམིགས་ནས་རྣམ་པ་གཞན་དུ་འཇུག་སྟེ། འདི་ལྟར། འདས་དུས་བྱུང་མ་བྱུང་ཞེས་དང་། །འཇིག་རྟེན་རྟག་པ་ལ་སོགས་པར། །ལྟ་བ་གང་ཡིན་དེ་དག་ནི། །སྔོན་གྱི་མཐའ་ལ་བརྟེན་པ་ཡིན། །ཅི་བདག་འདས་པའི་དུས་ན་བྱུང་བ་ཞིག་གམ། མ་བྱུང་བ་ཞིག་གམ། བྱུང་ཡང་བྱུང་ལ་མ་བྱུང་ཡང་མ་བྱུང་བ་ཞིག་གམ། བྱུང་བ་ཡང་མ་ཡིན་མ་བྱུང་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ཞིག་ཅེས་པ་ལྟ་བ་བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་སྔོན་གྱི་མཐའ་ལ་བརྟེན་པ་ཡིན་ནོ། །
གཞན་ཡང་བཞི་སྟེ། འཇིག་རྟེན་རྟག་གོ་ཞེས་དང་། སོགས་པས་མི་རྟག་གོ ། རྟག་ཀྱང་རྟག་ལ་མི་རྟག་ཀྱང་མི་རྟག་གོ །རྟག་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་རྟག་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་ལྟ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཀྱང་སྔོན་གྱི་མཐའ་ལ་བརྟེན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ལྟ་བ་བཞི་ཚན་གོང་མ་ལས་མཇུག་ཐོགས་ཀྱི་ལྟ་བ་བཞི་ཚན་ཐ་དད་པ་ཆེར་མེད་མོད་ཀྱི། ཁྱད་པར་ཅུང་ཟད་ལ་བརྟེན་ནས་ལོགས་སུ་བཀོད་དེ། འདི་ལྟར། འཇིག་རྟེན་རྟག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དང་། འདས་པའི་དུས་ན་འབྱུང་བ་ཞིག་གམ་ཞེས་པ་གཉིས་པོ་འདིའི་ཁྱད་པར་ནི། སྔ་མ་ནི་སྤྱིར་སྔོན་གྱི་མཐའ་ལ་བརྟེན་པ་ཡིན་ལ། ཕྱི་མ་ནི་བདག་ཁོ་ནའི་སྔོན་གྱི་མཐའ་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཞན་དག་ལ་ཡང་ཁྱད་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཕྱི་མའི་མཐའ་ལ་བརྟེན་པ་གང་ཞེ་ན། ད་ལྟར་གྱི་བདག་གི་དངོས་པོ་ལ་ལྟོས་ནས་འབྱུང་བར་འགྱུར་བའི་ལུས་ལ་ཕྱི་མའི་མཐའ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་བརྟེན་པར་མི་བྱེད་པ་ནི། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་དེ་ཉིད་ཇི་ལྟར་གནས་པ་ལྟར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ལྟ་བའི་རྣམ་པ་དག་གིས་རྣམ་པ་གཞན་དུ་གནས་པའི་དངོས་པོ་ལ་ལྟ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་རྣམ་པ་གཞན་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པར་མི་བྱེད་པའོ། །
དེ་ལ་ལྟ་བ་བརྒྱད་ནི། ཕྱི་མའི་མཐའ་ལ་དམིགས་ནས་རྣམ་པ་གཞན་དུ་འཇུག་སྟེ། མ་འོངས་དུས་གཞན་འབྱུང་འགྱུར་དང་། །མི་འབྱུང་འཇིག་རྟེན་མཐའ་སོགས་པར། །ལྟ་བ་གང་ཡིན་དེ་དག་ནི། །ཕྱི་མའི་མཐའ་ལ་བརྟེན་པ་ཡིན། །ཅི་བདག་མ་འོངས་པའི་དུས་གཞན་དུ་འབྱུང་བ་ཞིག་གམ། འོན་ཏེ་མི་འབྱུང་བ་ཞིག་གམ། འབྱུང་ཡང་འབྱུང་ལ་མི་འབྱུང་ཡང་མི་འབྱུང་བ་ཞིག་གམ། འབྱུང་བ་ཡང་མ་ཡིན་མི་བྱུང་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ཞིག ཅེས་བྱ་བ་ལྟ་བ་བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་ཕྱི་མའི་མཐའ་ལ་བརྟེན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་འཇིག་རྟེན་མཐའ་དང་ལྡན་ཞེས་དང་། སོགས་པས་མི་ལྡན། ལྡན་ཡང་ལྡན་ལ་མི་ལྡན་ཡང་མི་ལྡན། ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བར་ལྟ་བ་གང་ཡིན་པ་བཞི་པོ་དེ་དག་ནི་ཕྱི་མའི་མཐའ་ལ་བརྟེན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་མཐའ་ཡོད་པ་ལ་སོགས་པར་ལྟ་བ་བཞི་ནི་སྤྱིར་ཕྱི་མའི་མཐའ་ལ་བརྟེན་ནས་འཇུག་པ་ཡིན་ལ། བདག་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་འབྱུང་བ་ཞིག་གམ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་བཞི་ནི་བདག་ཁོ་ནའི་ཕྱི་མའི་མཐའ་ལ་བརྟེན་ནས་འཇུག་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་ལྟ་བ་བཞི་ཚན་གཉིས་ཀྱི་ཁྱད་པར་རོ། །
གཉིས་པ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དགག་པ་དང་། དོན་དམ་པར་དགག་པ་གཉིས་ཀྱི། དང་པོ་ལ་ཡང་སྔོན་གྱི་མཐར་རྟོག་པ་དགག་པ་དང་། ཕྱི་མའི་མཐར་རྟོག་པ་དགག སྔོན་དང་ཕྱི་མའི་མཐའ་ལ་རྟོག་པའི་རྣམ་གྲངས་གཞན་དགག་པ་གསུམ་གྱི། དང་པོ་ལ་གསུམ་ཡོད་པའི། དང་པོ་བདག་འདས་པའི་དུས་ན་བྱུང་བ་དགག་པ་ལ། དམ་བཅའ་དགོད་པ་དང་། སྒྲུབ་བྱེད་བཤད་པ་གཉིས་ཀྱི་དང་པོ་ནི། འདས་པའི་དུས་ན་བྱུང་འགྱུར་ཞེས། །བྱ་བ་དེ་ནི་མི་འཐད་དོ། །སྔོན་ཚེ་རྣམས་སུ་གང་བྱུང་བ། །དེ་ཉིད་འདི་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །བདག་འདས་པའི་དུས་ན་བྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། ཞེས་བྱ་བ་མི་འཐད་དེ། གལ་ཏེ་འདས་པའི་ཚེ་རབས་སུ་གང་བྱུང་བ་དེ་ཉིད་ད་ལྟར་ཡོད་པར་འགྱུར་ན་དེ་ལྟར་རིགས་པ་ཞིག་ན་སྔོན་ཚེ་རྣམས་སུ་གང་བྱུང་བ་དེ་ཉིད་ད་ལྟར་གྱི་འདི་མ་ཡིན་ཏེ། རྟག་པར་ཐལ་བའི་ཕྱིར་དང་། རྟག་པ་ནི་འཁོར་བར་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ནི། སྔ་ཕྱིའི་བདག་གཅིག་ཡིན་པ་དགག ཉེར་ལེན་བདག་ཡིན་པ་དགག ཉེར་ལེན་ལས་གཞན་པའི་བདག་དགག བཀག་པའི་མཇུག་བསྡུ་བ་དང་བཞིའི། དང་པོ་ནི། གལ་ཏེ་དེ་ཉིད་འདི་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྔར་གྱི་དང་ད་ལྟར་གྱི་གཅིག་ཡིན་ན་ཉེས་པ་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། རྟག་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཉེས་པ་བཤད་ཟིན་མོད། ཉེས་པ་གཞན་ཡང་ཡོད་དེ། དེ་ཉིད་བདག་ཏུ་འགྱུར་སྙམ་ན། །ཉེ་བར་ལེན་པ་ཐ་དད་འགྱུར། །གལ་ཏེ་སྔོན་གྱི་དེ་ཉིད་ད་ལྟར་གྱི་བདག་འདིར་འགྱུར་རོ་སྙམ་ན། དེའི་ཚེ་སྔོན་དང་ད་ལྟར་བ་གཉིས་ཉེ་བར་ལེན་པ་ཐ་མི་དད་པར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། སྔོན་དང་ད་ལྟར་གཉིས་ཕུང་པོ་ལྔའི་རང་བཞིན་གྱི་ཉེ་བར་ལེན་པ་ནི་ཐ་དད་པར་འགྱུར་ཏེ། ཉེ་བར་ལེན་པའི་རྒྱུ་ལས་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་དང་། དུས་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་སྔར་གྱི་བདག་ཉིད་ད་ལྟར་གྱི་བདག་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཉེ་བར་ལེན་པ་ཐ་དད་ཡིན་ཡང་བདག་གཅིག་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བདག་འདས་པའི་དུས་ན་བྱུང་བ་ཞིག་གམ་ཞེས་པ་དེར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། ཉེ་བར་ལེན་པ་མ་གཏོགས་པ། ཁྱོད་ཀྱི་བདག་ནི་གང་ཞིག་ཡིན། །གལ་ཏེ་ཉེ་བར་ལེན་པ་ཡང་གཞན་ལ་བདག་ཀྱང་གཞན་ཡིན་ན། དེའི་ཚེ་ཉེ་བར་ལེན་པ་ཐ་དད་ཀྱང་བདག་ཐ་མི་དད་པས་དེ་ལྟར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་རིགས་ན་ཡང་ཕུང་པོ་ལྔའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཉེ་བར་ལེན་པ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་ཁྱོད་ཀྱི་བདག་ནི་གང་ཞིག་ཡིན་ཏེ། བདག་དང་ཉེ་བར་ལེན་པ་ཐ་དད་དུ་བསྟན་མི་ནུས་ཏེ། ཉེ་བར་ལེན་པ་ལས་ཐ་དད་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། བདག་རྒྱུ་མེད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དང་། སོ་སོར་གཟུང་དུ་ཡོད་པར་ཐལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཉེ་བར་ལེན་པ་ཐ་དད་ཀྱང་བདག་ཐ་མི་དད་དོ་ཞེས་པ་མི་རིགས་སོ། །གཉིས་པ་ནི། གལ་ཏེ་ཉེ་བར་ལེན་པ་ལས་ཐ་དད་པའི་བདག་མེད་མོད། ཉེ་བར་ལེན་པ་ཉིད་བདག་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ཡང་མི་རིགས་ཏེ། ཉེ་བར་ལེན་པ་མ་གཏོགས་པའི། །བདག་ཡོད་མ་ཡིན་བྱས་པའི་ཚེ། །ཉེ་བར་ལེན་ཉིད་བདག་ཡིན་ན། ཁྱོད་ཀྱི་བདག་ནི་མེད་པ་ཡིན། །ཉེ་བར་ལེན་པ་མ་གཏོགས་པའི་བདག་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་ཉེ་བར་ལེན་པ་ཉིད་བདག་ཡིན་པར་རྟོག་ན། དེའི་ཚེ་ཁྱོད་ཀྱི་བདག་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། ཉེ་བར་ལེན་པ་བདག་ཡིན་པར་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར། ཉེ་བར་ལེན་ཉིད་བདག་མ་ཡིན། །དེ་འབྱུང་བ་དང་འཇིག་པ་ཡིན། །ཉེ་བར་བླངས་པ་ཇི་ལྟ་བུར། །ཉེ་བར་ལེན་པོ་ཡིན་པར་འགྱུར། །ཕུང་པོ་ལྔའི་རང་བཞིན་གྱི་ཉེ་བར་ལེན་པ་ཉིད་བདག་མ་ཡིན་ཏེ། ཕུང་པོ་རྣམས་ནི་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་འབྱུང་བ་དང་འཇིག་པ་ཡིན་ལ། བདག་ནི་དེ་ལྟར་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་ནི་དེ་ཉིད་དང་གཞན་ལ་སོགས་པ་དང་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་བརྗོད་པར་མི་ནུས་ཏེ། ཉེས་པ་དུ་མར་ཐལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་བདག་རྟག་པ་ཡིན་ན་རྟག་པར་སྨྲ་བར་འགྱུར་ལ། མི་རྟག་པ་ཡིན་ན་ཆད་པར་སྨྲ་བར་འགྱུར་ཞིང་། རྟག་པ་དང་ཆད་པ་འདི་གཉིས་ཀྱང་དོན་མ་ཡིན་པ་ཆེན་པོ་བྱེད་པས་ཁས་བླང་བར་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །
གཞན་ཡང་ཉེ་བར་ལེན་པ་བདག་ཡིན་ན། དེའི་ཚེ་ཉེ་བར་བླངས་པ་ཉིད་ཉེ་བར་ལེན་པོ་ཡིན་པར་འགྱུར་ཏེ། ལས་དང་བྱེད་པ་པོ་གཅིག་ཡིན་པས་གཅོད་པ་པོ་དང་གཅད་པར་བྱ་བ་དང་། རྫ་མཁན་དང་བུམ་པ་དག་ཀྱང་གཅིག་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གསུམ་པ་ནི། འདིར་ཉེ་བར་ལེན་པ་ཙམ་བདག་མ་ཡིན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་ཉེ་བར་ལེན་པ་པོ་ཉེ་བར་ལེན་པ་ལས་ཐ་དད་པ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ཡང་མི་རུང་སྟེ། བདག་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པ་ལས། །གཞན་དུ་འཐད་པ་ཉིད་མ་ཡིན། །གལ་ཏེ་གཞན་ན་ལེན་མེད་པར། །གཟུང་ཡོད་རིགས་ན་གཟུང་དུ་མེད། །བདག་ཉེ་བར་ལེན་པ་ལས་གཞན་དུ་འཐད་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་གཞན་ཡིན་ན་བུམ་པ་ལས་སྣམ་བུ་ལྟར་ཉེ་བར་ལེན་པ་མེད་པར་ཡང་བདག་གཟུང་དུ་ཡོད་པར་རིགས་ན། དེ་ལྟར་གཟུང་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཞི་པ་ནི། དེ་ལྟར་ལེན་ལས་གཞན་མ་ཡིན། །དེ་ནི་ཉེར་ལེན་ཉིད་ཀྱང་མིན། །བདག་ནི་ཉེ་བར་ལེན་མེད་མིན། །དེ་ལྟར་ཉེར་ལེན་ལ་མ་ལྟོས་པར་ཐ་དད་དུ་གཟུང་དུ་ཡོད་པར་ཐལ་བའི་ཕྱིར། བདག་ཉེར་ལེན་ལས་གཞན་མ་ཡིན་ལ་ཉེ་བར་བླངས་པ་དང་ཉེ་བར་ལེན་པ་པོ་གཅིག་ཏུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དང་། འབྱུང་བ་དང་འཇིག་པ་ཉིད་དུ་ཐལ་བའི་ཕྱིར། བདག་དེ་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་རང་བཞིན་ཉིད་ཀྱང་མིན་ཞིང་། ཉེ་བར་ལེན་པ་མེད་པར་གཟུང་དུ་ཡོད་པར་ཐལ་བའི་ཕྱིར་ཉེ་བར་ལེན་པ་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །
དེ་ལྟར་ན་བདག་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་སྙམ་ན། མེད་པ་ཉིད་དུའང་དེ་མ་ངེས། །བདག་དེ་ནི་མེད་པ་ཉིད་དུའང་མ་ངེས་ཏེ། ཕུང་པོ་ལ་བརྟེན་ནས་འདོགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་ནི་ཕུང་པོ་དག་ལ་བརྟེན་ནས་འདོགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཉེ་བར་ལེན་པ་ཡོད་བཞིན་དུ་ཉེ་བར་ལེན་པ་པོ་མེད་པ་ཡང་ཇི་ལྟར་རིགས་ཏེ་དེའི་ཕྱིར་དེ་ནི་ཐ་སྙད་ཙམ་དུ་མེད་པར་ཡང་མི་རིགས་སོ། །
གཉིས་པ་བདག་འདས་པའི་དུས་ན་མ་བྱུང་བ་དགག་པ་ལ་གཉིས་ཀྱི། དང་པོ་དམ་བཅའ་དགོད་པ་ནི། འདས་པའི་དུས་ན་མ་བྱུང་ཞེས། །བྱ་བ་དེ་ནི་མི་འཐད་དེ། །སྔོན་ཚེ་རྣམས་སུ་གང་བྱུང་བ། །དེ་ལས་འདི་གཞན་མ་ཡིན་ནོ། །བདག་འདས་པའི་དུས་ན་མ་བྱུང་ཞེས་བྱ་བ་དེ་མི་འཐད་དེ། གལ་ཏེ་ད་ལྟར་གྱི་བདག་འདི་སྔོན་གྱི་བདག་ལས་གཞན་ཡིན་ན་འདས་པའི་དུས་ན་མ་བྱུང་བ་ཞིག་གམ་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། སྔོན་ཚེ་རྣམས་སུ་གང་བྱུང་བའི་བདག་དེ་ལས་ད་ལྟར་གྱི་བདག་འདི་གཞན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །
གཉིས་པ་སྒྲུབ་བྱེད་བཤད་པ་ནི། གལ་ཏེ་འདི་སྔོན་གྱི་བདག་ལས་གཞན་ཡིན་ན་ཉེས་པ་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། གལ་ཏེ་འདི་ནི་གཞན་གྱུར་ན། །དེ་མེད་པར་ཡང་འབྱུང་བར་འགྱུར། །དེ་བཞིན་དེ་ནི་གནས་འགྱུར་ཞིང་། །དེར་མ་ཤི་བར་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །གལ་ཏེ་ད་ལྟར་གྱི་བདག་འདི་སྔར་གྱི་བདག་ལས་གཞན་དུ་འགྱུར་ན། དེའི་ཚེ་སྔར་གྱི་བདག་དེ་མེད་པར་ཡང་ད་ལྟར་གྱི་འདི་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་དེ་སྔར་གྱི་བདག་ལས་གཞན་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་གཞན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བུམ་པ་བྱས་པའི་ཚེ་སྣམ་བུ་མི་འཇིག་པ་ལྟར། བདག་ཕྱི་མ་སྐྱེས་པ་ན་ཡང་སྔར་གྱི་བདག་མི་འགག་པར་འགྱུར་ཞིང་མ་འགགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ན་སྔར་ལྷ་དང་མི་ལ་སོགས་པའི་སྐྱེ་བ་གང་དག་དུ་སྐྱེས་པ་དེ་སྔར་གྱི་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་ལ་སོགས་པ་གང་དང་གང་དུ་དམིགས་པ་དེ་བཞིན་དུ་བདག་དེ་ནི་ད་ལྟར་ཡང་གནས་པར་འགྱུར་ཞིང་སྔར་གྱི་ཚེ་རབས་དེར་མ་ཤི་བ་ཁོ་ནར་འདིར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ན། མིར་གྱུར་པ་འདི་སྔར་ལྷ་ལ་སོགས་པའི་བདག་དེ་བཞིན་དུ་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་མི་རིགས་སོ། །
གལ་ཏེ་སྔར་གྱི་བདག་མེད་པར་འདིར་འབྱུང་ན་ཉེས་པ་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། ཉེས་པ་མང་པོར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར། ཆད་དང་ལས་རྣམས་ཆུད་ཟ་དང་། །གཞན་གྱིས་བྱས་པའི་ལས་རྣམས་ནི། །གཞན་གྱིས་སོ་སོར་མྱོང་བ་དང་། །དེ་ལ་སོགས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར། །གལ་ཏེ་ད་ལྟར་གྱི་བདག་འདི་སྔར་གྱི་བདག་མེད་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་ན། དེའི་ཚེ་སྔར་གྱི་བདག་དེ་དེར་ཞིག་པའི་ཕྱིར་དང་། འདིར་གཞན་ཞིག་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་སྔར་གྱི་བདག་ཆད་པར་འགྱུར་རོ། །བདག་དེ་ཆད་ན་ནི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་མཇུག་ཐོག་པ་རྣམས་རྟེན་ཆད་པས་རྣམ་པར་ཆད་པའི་ཕྱིར་དང་། ཟབ་པོ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་ཆུད་ཟ་བ་ཁོ་ནར་འགྱུར་རོ། །ཅི་སྟེ་སྔར་གྱི་བདག་གིས་བྱས་པའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་བདག་ཕྱི་མས་ལོངས་སྤྱོད་པར་རྟོག་ན། དེ་ལྟ་ན་གཞན་གྱིས་བྱས་པའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་གཞན་གྱིས་སོ་སོར་ལོངས་སྤྱོད་ཅིང་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ལས་མ་བྱས་པ་དང་ཕྲད་པ་ལ་སོགས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་ད་ལྟར་གྱི་བདག་འདི་སྔར་གྱི་བདག་ལས་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་ཞིག་འདིར་སྐྱེས་པ་ཡིན་ན། དེའི་ཚེ་སྔར་མ་བྱུང་བ་ལས་ཕྱིས་འབྱུང་བར་འགྱུར་ན། དེ་ཡང་མི་རིགས་ཏེ། མ་བྱུང་བ་ལས་བྱུང་མིན་ཏེ། །འདི་ལ་སྐྱོན་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར། །བདག་ནི་བྱས་པར་འགྱུར་བ་དང་། །འབྱུང་བའང་རྒྱུ་མེད་ཅན་དུ་འགྱུར། །བདག་སྔར་མ་བྱུང་བ་ལས་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ཕྱོགས་འདི་ལ་སྐྱོན་ཆེན་པོར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱོན་དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། བདག་སྔར་མ་བྱུང་བ་ལས་ཕྱིས་བྱུང་བར་གྱུར་ན། དེའི་ཚེ་བདག་ནི་བྱས་པར་འགྱུར་ན་བྱས་པར་འདོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དང་། དེའི་སྒྲུབ་བྱེད་དེ་ལས་ཐ་དད་པའི་བྱེད་པ་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་བྱས་པར་རྟོག་ན་འཁོར་བ་ཐོག་མ་དང་ལྡན་པ་དང་སྔ་ན་མེད་པའི་སེམས་ཅན་འབྱུང་བར་ཡང་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་སྔར་བདག་མེད་པས་བྱེད་པ་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་ད་ལྟར་གྱི་བདག་འབྱུང་བ་རྒྱུ་མེད་པ་ཅན་དུ་འགྱུར་རོ། །འང་གི་སྒྲ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྟེ། བདག་བྱས་པར་འགྱུར་བའམ། ཡང་ན་བདག་འདས་པའི་དུས་ན་མ་བྱུང་བ་ཞིག་གམ་ཞེས་པ་འདི་ཁས་མི་བླང་ངོ་། །འབྱུང་བ་རྒྱུ་མེད་པ་ཅན་དུ་འགྱུར་བའམ། ཡང་ན་འདས་པའི་དུས་ན་མ་བྱུང་བ་ཞིག་གམ། ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཁས་མི་བླང་ངོ་། །
གསུམ་པ་ཕུང་པོ་གསུམ་པའི་ཕྱོགས་དགག་པ་ནི། དེ་ལྟར་བདག་བྱུང་བདག་མ་བྱུང་། །གཉིས་ཀ་གཉིས་ཀ་མ་ཡིན་པར། །འདས་ལ་ལྟ་བ་གང་ཡིན་པ། །དེ་ནི་འཐད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར། ཇི་སྐད་བཤད་པའི་ཚུལ་གྱིས་བདག་འདས་པའི་དུས་ན་བྱུང་བ་ཞིག་གམ། ཞེས་པ་དང་། བདག་འདས་པའི་དུས་ན་མ་བྱུང་བ་ཞིག་གམ་ཞེས་འདས་པ་ལ་ལྟ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འཐད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །
དེ་གཉིས་མེད་པའི་ཕྱིར་གཉིས་ཀ་ཡང་མི་འཐད་དེ། དེ་གཉིས་འདུས་པ་ལ་གཉིས་ཀ་ཞེས་བརྟགས་ན། རེ་རེ་མེད་པས་དེ་དག་འདུས་པ་དག་ཀྱང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་ཀ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་བཀག་པའི་སྒོ་ནས་གཉིས་ཀ་མ་ཡིན་པ་ཡང་ཡོད་པར་འཐད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་འབྱུང་བ་ཡང་མ་ཡིན་མ་བྱུང་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་པ་འཐད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ཕྱི་མའི་མཐའ་ལ་བརྟེན་པའི་ལྟ་བ་དགག་པ་ནི། མ་འོངས་དུས་གཞན་འབྱུང་འགྱུར་དང་། །འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བར། །ལྟ་བ་གང་ཡིན་དེ་དག་ནི། །འདས་པའི་དུས་དང་མཚུངས་པ་ཡིན། །བདག་མ་འོངས་པའི་དུས་གཞན་དུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ཞིག་གམ། འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་བ་ཞིག་གམ། འབྱུང་ཡང་འབྱུང་ལ་མི་འབྱུང་ཡང་མི་འབྱུང་བ་ཞིག་གམ། འབྱུང་བ་ཡང་མ་ཡིན་མི་འབྱུང་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ཞིག་གམ་ཞེས་ཕྱི་མའི་མཐའ་ལ་ལྟ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་འདས་པའི་དུས་ལ་ལྟ་བ་བཞི་པོ་ལ་བཤད་ཟིན་པ་དང་དགག་པ་མཚུངས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར། མ་འོངས་དུས་ན་འབྱུང་འགྱུར་ཞེས། །བྱ་བ་དེ་ནི་མི་འཐད་དོ། །མ་འོངས་ཚེ་ན་གང་བྱུང་བ། །དེ་ཉིད་འདི་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སོགས་དང་། མ་འོངས་དུས་ན་མི་འབྱུང་ཞེས། །བྱ་བ་དེ་ཡང་མི་འཐད་དོ། །མ་འོངས་ཚེ་ལ་གང་བྱུང་བ། །དེ་ལས་འདི་གཞན་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སོགས་དང་། དེ་ལྟར་བདག་འབྱུང་བདག་མི་འབྱུང་། །གཉིས་ཀ་གཉིས་ཀ་མ་ཡིན་པར། །མ་འོངས་ལྟ་བ་གང་ཡིན་པ། །དེ་ནི་འཐད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པའི་བར་སྔར་གྱི་རྣམས་འདོན་པ་གོ་བསྣོལ་ཏེ་ཐམས་ཅད་སྦྱར་བར་བྱའོ། །
གསུམ་པ་སྔོན་དང་ཕྱི་མའི་མཐའ་ལ་བརྟེན་པའི་ལྟ་བའི་རྣམ་གྲངས་གཞན་དགག་པ་ལ། རྟག་སོགས་སུ་ལྟ་བ་དགག་པ་དང་། མཐའ་ལྡན་སོགས་སུ་ལྟ་བ་དགག་པ་གཉིས་ཀྱི། དང་པོ་ལ་སྤྱིར་དགག་པ་དང་། བདག་རྟག་པ་བྱེ་བྲག་ཏུ་དགག་པ་གཉིས་ཀྱི། དང་པོ་ལ་བཞི་ཡོད་པའི། དང་པོ་རྟག་པ་དགག་པ་ནི། གལ་ཏེ་ལྷ་དེ་མི་དེ་ན། །དེ་ལྟར་ན་ནི་རྟག་པར་འགྱུར། །ལྷ་ནི་མ་སྐྱེས་ཉིད་འགྱུར་ཏེ། །རྟག་ལ་སྐྱེ་བ་མེད་ཕྱིར་རོ། །འདི་ན་མིའི་འགྲོ་བར་གནས་པ་ཁ་ཅིག་དགེ་བའི་ལས་བྱས་ནས་ཕྱི་མ་ལ་ལྷའི་འགྲོ་བར་འགྲོ་བར་འགྱུར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མཐར་ལྟའི་མུན་པ་ཡང་དང་ཡང་དུ་བསལ་ཟིན་ཀྱང་། སྡེ་པ་གཞན་དག་དོན་དམ་པར་རྟག་ཆད་ཀྱི་མཐའ་ལས་གྲོལ་བ་མེད་དེ། གང་གི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཅིག་དང་ཐ་དད་དང་གཉིས་ཀ་ཉིད་ཀྱི་བརྟགས་མི་བཟོད་པའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་ལྷ་དང་ལྷ་མིན་གཅིག །དེས་ན་ཇི་ལྟར་རྟག་མི་འགྱུར། །གལ་ཏེ་ལྷ་དང་ལྷ་མིན་གཞན། །ཇི་ལྟར་ཆད་པར་མི་རིགས་འགྱུར། །ལྷ་དང་ལྷ་མ་ཡིན་སྦྱིན་བྱེད་མོའི་བུ་ཕུང་པོ་སྔ་ཕྱི་ཉིད་ལ་གཅིག་དང་གཞན་དུ་བཟུང་ན་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །ཅི་སྟེ་ལྷ་མ་ཡིན་གྱི་ཕུང་པོ་སྔ་མའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང བའི་ཕྱིར་དང་། ལྷས་ལྷའི་ཕུང་པོ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་གཉིས་ཀའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པར་སེམས་ན། བཤད་པ། ཡིན་དང་མ་ཡིན་ཉིད་ཡིན་ཡང་། །མྱ་ངན་འདས་ཚེ་གཅིག་འདའ་མེད། །ཕུང་པོའི་རྒྱུན་ཆད་པས་ཆད་པའི་མཐའ་གཅིག་ལས་འདའ་བ་མེད་དོ། །ཡང་གལ་ཏེ་འགགས་པ་སྐྱེ་འགྱུར་ན། །དེས་ན་ཇི་ལྟར་རྟག་མ་ཡིན། །འགགས་པ་སྐྱེ་བ་མེད་འགྱུར་ན། །ཇི་ལྟར་ཆད་སྨྲ་ཉིད་མ་ཡིན། །སྔ་མའི་ལྷ་མིན་འགགས་པ་ཕྱི་མ་ལྷར་སྐྱེ་ན། ཇི་ལྟར་རྟག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འགགས་ཀྱང་ཡང་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར། ཅི་སྟེ་སྐྱེ་བ་མེད་པར་གྱུར་ན། ཇི་ལྟར་ཆད་པ་མ་ཡིན་ཏེ་འགགས་པ་གཏན་སྐྱེ་མེད་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན། དེ་མེད་ཕྱིར་ན་མ་སྐྱེས་ལ། །རྟག་མེད་ཆད་མེད་རིགས་པ་ཡིན། །དངོས་པོ་སྐྱེས་པ་མི་འཇིག་པར་གནས་པའི་ཚུལ་ཉིད་ནི་རྟག་པ་ཡིན་ལ། སྐྱེས་པ་ཞིག་པ་ནི་ཆད་པ་ཡིན་ནོ། །གང་མ་སྐྱེས་པ་ནི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་ཡང་མི་འགྱུར་ལ་ཆད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བས། དེའི་ཕྱིར་ཁོ་བོ་ཅག་འདོད་པ་ལྟར་དོན་དམ་པར་སྐྱེ་བ་མེད་པར་གྲུབ་པ་ལ་ནི་རྟག་ཆད་མེད་པ་ཉིད་དུ་རིགས་ཀྱི་ཁྱོད་འདོད་པའི་རྒྱུན་ལ་ནི་མི་རིགས་སོ། །དེ་ལ་གལ་ཏེ་ཕྱི་མའི་ལྷ་དེ་ཉིད་སྔ་མའི་མི་དེ་ཡིན་པ་དེ་ལྟ་ན་རྟག་པར་འགྱུར་ན། ལྷ་དེ་ཉིད་མི་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ནི་མི་རིགས་ཏེ། གཅིག་ཉིད་འགྲོ་བ་སྣ་ཚོགས་སུ་ཐལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་རྟག་པ་ཡིན་ན་ཕྱིས་ཀྱི་ལྷ་ནི་མ་སྐྱེས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། རྟག་པ་ལ་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གང་ཞིག་གང་ནའང་ནམ་གྱི་ཚེ། །མ་བརྟེན་པར་ནི་ཡོད་ཉིད་མེད། །དེས་ན་རྟག་པ་ཞེས་བྱ་བ། །དེ་ནི་འགའ་ཡང་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་པ་ལྟར་རྟག་པ་ནི་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྐྱེ་བར་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་མི་རྟག་པ་དགག་པ་ནི། གལ་ཏེ་ལྷ་ལས་མི་གཞན་ན། །དེ་ལྟ་ན་ནི་མི་རྟག་འགྱུར། །གལ་ཏེ་ལྷ་མི་གཞན་ཡིན་ན། །རྒྱུད་ནི་འཐད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ཕྱིས་ཀྱི་ལྷ་ལས་སྔར་གྱི་མི་གཞན་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་ཨ་མྲའི་ཤིང་ནིམ་པའི་རྒྱུད་མ་ཡིན་པ་བཞིན་དུ་ལྷ་མི་རྒྱུད་གཅིག་ཏུ་གཏོགས་པར་མི་འགྱུར་ལ། དེ་ལྟ་ན་སྔར་གྱི་མི་ནི་འཇིག་པས་མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །ཅི་སྟེ་ལྷ་མི་གཞན་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་རྒྱུད་གཅིག་ཏུ་གཏོགས་པ་འཐད་པར་མི་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། ལྷ་མི་ནི་རྒྱུད་གཅིག་ཏུ་གཏོགས་པའི་ཕྱིར་གཞན་མ་ཡིན་ལ། དེའི་ཕྱིར་སྔར་གྱི་མི་ནི་རྒྱུན་མ་ཆད་པས་མི་རྟག་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་གཉིས་ཀ་ཡིན་པ་དགག་པ་ནི། གལ་ཏེ་ཕྱོགས་གཅིག་ལྷ་ཡིན་ལ། །ཕྱོགས་གཅིག་མི་ནི་ཡིན་གྱུར་ན། །རྟག་དང་མི་རྟག་འགྱུར་བ་ཡིན། །དེ་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་མི་འདི་ལྷའི་འགྲོ་བར་འཕོ་བ་ན་ཆ་ཤས་ཀྱིས་མི་གཏོང་ལ། ཆ་ཤས་ཀྱིས་ལྷའི་ལུས་ལེན་ན། དེའི་ཚེ་ཆ་གང་གིས་མི་བཏང་ནས་ལྷ་བླངས་པའི་ཕྱོགས་གཅིག་ལྷ་ཡིན་ལ། ཆ་གང་གིས་མི་མ་བཏང་བའི་ཕྱོགས་གཅིག་མི་ཡིན་པར་གྱུར་ན། མི་ཡིན་པའི་ཆ་ནི་སྔར་གྱི་གནས་སྐབས་མ་ཞིག་པས་རྟག་ལ། ལྷ་ཡིན་པའི་ཆ་ནི་སྔར་གྱི་གནས་སྐབས་ཞིག་པས་མི་རྟག་པར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན་གཅིག་ཉིད་ལ་ལྷའི་འགྲོ་བས་བསྡུས་པ་དང་མིའི་འགྲོ་བས་བསྡུས་པ་དེ་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་གཉིས་ཡིན་པ་མི་འཐད་དོ། །
བཞི་པ་གཉིས་ཀ་མ་ཡིན་པ་དགག་པ་ནི། གལ་ཏེ་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་གཉིས་ཀ་གྲུབ་པར་གྱུར་ན་ནི། ༼གལ་ཏེ་རྟག་དང་མི་རྟག་པ། །གཉིས་ཀ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ན་ནི། །རྩ་ཚིག་འདི་གཉིས་ཆད།༽རྟག་པ་མ་ཡིན་མི་རྟག་མིན། །གྲུབ་པར་འགྱུར་བར་འདོད་ལ་རག །གལ་ཏེ་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་གཉིས་ཀ་གྲུབ་ན་དེ་དག་བཀག་པའི་སྒོ་ནས་རྟག་པ་མ་ཡིན་ཞིང་། མི་རྟག་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་པ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། གང་གི་ཚེ་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་ཚུལ་གྱིས་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་གཉིས་ཀ་མ་གྲུབ་པ་དེའི་ཚེ། དེ་དག་བཀག་པའི་སྒོ་ནས་རྟག་པ་ཡང་མ་ཡིན། མི་རྟག་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ག་ལ་ཡོད། དེའི་ཕྱིར་དེ་ཡང་མི་རིགས་སོ། །
གཉིས་པ་ནི། ཅི་སྟེ་འཁོར་བ་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་སྐྱེ་བ་དང་འཆི་བ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་ཅིང་ཡོངས་སུ་འཁྱམ་པར་བྱེད་པ་བདག་རྟག་པ་འགའ་ཞིག་ཡོད་དོ་སྙམ་ན། དེ་ཡང་མི་འཐད་དེ། གལ་ཏེ་གང་ཞིག་གང་ནས་གར། །འོངས་ཤིང་གང་དུའང་འགྲོ་འགྱུར་ན། །དེ་ཕྱིར་འཁོར་བ་ཐོག་མེད་པར། །འགྱུར་ན་དེ་ནི་ཡོད་མ་ཡིན། །གལ་ཏེ་འདུ་བྱེད་དམ་སེམས་ཅན་གང་ཞིག་འགྲོ་བ་གཞན་སྔ་མ་གང་ནས་གར་ཏེ་ད་ལྟར་གྱི་འགྲོ་བ་གཞན་དུ་འོངས་ཤིང་། ད་ལྟར་གྱི་འགྲོ་བ་གཞན་དེ་ནས་སླར་ཡང་ཕྱི་མའི་འགྲོ་བ་གཞན་གང་དུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་ན་དེའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་དང་འཆི་བ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་པའི་འཁོར་བ་ཐོག་མ་མེད་པར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན་འགྲོ་བར་སྔ་མ་ནས་འདིར་འོང་བ་དང་འདི་ནས་འགྲོ་བ་ཕྱི་མ་གཞན་དུ་འགྲོ་བ་དེ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བདག་གམ་འདུ་བྱེད་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་གང་ལ་ཡང་འོང་བ་དང་འགྲོ་བ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྟག་པ་ལ་ནི་འགྲོ་འོང་གི་བྱ་བ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་དང་མི་རྟག་པ་ནི་གང་དུ་སྐྱེས་པ་དེར་འཇིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་འཁོར་ཞིང་ཡོངས་སུ་འཁྱམ་པའི་བདག་རྟག་པ་འགའ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་ཚུལ་གྱིས། གལ་ཏེ་རྟག་པ་འགའ་མེད་ན། །མི་རྟག་གང་ཞིག་ཡིན་པར་འགྱུར། །རྟག་པ་དང་ནི་མི་རྟག་དང་། །དེ་གཉིས་བསལ་བར་འགྱུར་བའོ། །གལ་ཏེ་གང་གི་ཚེ་དེ་ལྟར་རྟག་པ་འགའ་ཡང་མེད་པ་དེའི་ཚེ། གང་ཞིག་ཞིག་པས་མི་རྟག་པ་ཡིན་པར་འགྱུར། རྟག་མི་རྟག་གཉིས་ཀ་མ་དམིགས་པ་ན། རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་གཉིས་ཀ་ཡིན་པ་དང་། དེ་གཉིས་ཀ་བསལ་བར་གྱུར་པ་རྟག་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་རྟག་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་དེ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་རྟག་པ་ལ་སོགས་པར་ལྟ་བ་བཞི་སྔོན་གྱི་མཐའ་ལ་མི་སྲིད་དོ། །
གཉིས་པ་མཐའ་ལྡན་སོགས་བཞི་དགག་པ་ལ་མཐའ་ལྡན་མཐའ་མེད་དགག་པ་དང་། ཕུང་པོ་གསུམ་པའི་ཕྱོགས་དགག་པ་གཉིས་ཀྱི། དང་པོ་ལ་དམ་བཅའ་འགོད། སྒྲུབ་བྱེད་བཤད་པ་གཉིས་ཀྱི། དང་པོ་ནི། གལ་ཏེ་འཇིག་རྟེན་མཐའ་ཡོད་ན། །འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་ཇི་ལྟར་འགྱུར། །གལ་ཏེ་འཇིག་རྟེན་མཐའ་མེད་ན། །འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་ཇི་ལྟར་འགྱུར། །གལ་ཏེ་འདུ་བྱེད་བདག་གི་རང་བཞིན་གྱི་འཇིག་རྟེན་ཤི་བའི་འོག་ཏུ་རྒྱུན་ཆད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་མཐའ་ཡོད་པ་ཡིན་ན། དེའི་ཚེ་ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་ཡོད་པར་འགྱུར་ཏེ་མེད་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་ན། འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་ནི་ཡོད་པ་ཡང་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་མཐའ་ཡོད་པ་མི་འཐད་དོ། །གལ་ཏེ་བདག་གམ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་མ་ཉམས་པར་ཕྱི་མར་འཇུག་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་མཐའ་མེད་པ་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་ཇི་ལྟར་ཡོད་པར་འགྱུར་ཏེ། སྔ་ཕྱི་གཉིས་ཀ་གཅིག་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་འདི་དང་ཕ་རོལ་གྱི་རྣམ་དབྱེ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་མེད་པ་མ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་མཐའ་མེད་པ་ཡང་མི་འཐད་དོ། །གཞན་ཡང་། གང་ཕྱིར་ཕུང་པོ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུན། །འདི་ནི་མར་མེའི་འོད་དང་མཚུངས། །དེ་ཕྱིར་མཐའ་ཡོད་ཉིད་དང་ནི། །མཐའ་མེད་ཉིད་ཀྱང་མི་རིགས་སོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཕུང་པོ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུན་སྐད་ཅིག་སྔ་མ་སྔ་མ་འཇིག་ཅིང་ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་བར་མ་ཆད་པར་འཇུག་པ་འདི་ནི་མར་མེའི་འོད་དང་མཚུངས་པ་དེའི་ཕྱིར་སྐད་ཅིག་ཕྱི་མ་འབྱུང་བས་མཐའ་ཡོད་པ་ཉིད་ཀྱང་མི་རིགས་ལ་སྔ་མ་འཇིག་པས་མཐའ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱང་མི་རིགས་སོ། །གཉིས་པ་ནི། གལ་ཏེ་སྔ་མ་འཇིག་འགྱུར་ཞིང་། །ཕུང་པོ་འདི་ལ་བ རྟེན་བྱས་ནས། །ཕུང་པོ་དེ་ནི་མི་འབྱུང་ན། །དེས་ན་འཇིག་རྟེན་མཐའ་ཡོད་འགྱུར། །གལ་ཏེ་སྔ་མ་མིའི་ཕུང་པོ་འཇིག་ཅིང་མིའི་ཕུང་པོ་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་ཕྱི་མ་ལྷའི་ཕུང་པོ་དེ་ནི་མི་འབྱུང་ན་དེའི་ཚེ་ཏིལ་མར་དང་སྙིང་པོ་ཟད་པའི་མར་མེ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་མཐའ་ཡོད་པར་འགྱུར་ན། ལུས་ཕྱི་མ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་མཐའ་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་སྔ་མ་མི་འཇིག་ཅིང་། །ཕུང་པོ་འདི་ལ་བརྟེན་བྱས་ནས། །ཕུང་པོ་དེ་ནི་མི་འབྱུང་ན། །དེས་ན་འཇིག་རྟེན་མཐའ་མེད་འགྱུར། །གལ་ཏེ་སྔ་མ་མིའི་ཕུང་པོ་མི་འཇིག་ཅིང་མིའི་ཕུང་པོ་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་ཕྱི་མ་ལྷའི་ཕུང་པོ་དེ་ནི་མི་འབྱུང་ན་དེའི་ཚེ་སྔ་མའི་ཕུང་པོ་ཉིད་མ་ཉམས་པར་འཇིག་རྟེན་གཞན་དུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་མཐའ་མེད་པར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན་གང་གི་ཚེ་ཕུང་པོ་སྔ་མ་འགག་ཅིང་དེའི་རྒྱུ་ཅན་གྱི་ཕྱི་མ་རྣམས་སྐྱེ་བ་དེའི་ཚེ་འཇིག་རྟེན་མཐའ་མེད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །
གཉིས་པ། ཕུང་པོ་གསུམ་པའི་ཕྱོགས་དགག་པ་ལ། གཉིས་ཡིན་གྱི་ཕྱོགས་དགག་པ་དང་། གཉིས་མ་ཡིན་གྱི་ཕྱོགས་དགག་པ་གཉིས་ཀྱི་དང་པོ་ནི། གལ་ཏེ་ཕྱོགས་གཅིག་མཐའ་ཡོད་ལ། །ཕྱོགས་གཅིག་མཐའ་ནི་མེད་འགྱུར་ན། །འཇིག་རྟེན་མཐའ་ཡོད་མཐའ་མེད་འགྱུར། །དེ་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་གང་ཟག་འགའ་ཞིག་འཇིག་རྟེན་འདི་ནས་ཕ་རོལ་ཏུ་འཕོ་བ་ན། བདག་ཕུང་པོའི་ཕྱོགས་གཅིག་འཇིག་པས་མཐའ་ཡོད་ལ། ཕྱོགས་གཅིག་མི་འཇིག་ཅིང་མ་ཉམས་པར་འཇུག་པའི་མཐའ་མེད་པར་འགྱུར་ན། དེའི་ཚེ་འཇིག་རྟེན་མཐའ་ཡོད་པ་དང་མཐའ་མེད་པར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། ཕྱོགས་གཅིག་འཇིག་ཅིང་ཕྱོགས་གཅིག་མི་འཇིག་པ་དེ་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གཅིག་ལ་འགལ་བ་དག་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཕྱོགས་གཅིག་འཇིག་ལ་ཕྱོགས་གཅིག་གནས་པ་མི་རིགས་ཞེ་ན། འདིར་ཕྱོགས་གཅིག་འཇིག་ཅིང་ཕྱོགས་གཅིག་རྣམ་པར་གནས་པར་རྟོག་ན། ཉེ་བར་ལེན་པོ་ལ་ཡིན་ནམ་ཉེ་བར་ལེན་པ་ལ་ཡིན་གྲང་། དང་པོ་ལྟར་ན། ཇི་ལྟར་བུར་ན་ཉེར་ལེན་པོའི། །ཕྱོགས་གཅིག་རྣམ་པར་འཇིག་འགྱུར་ལ། །ཕྱོགས་གཅིག་རྣམ་པར་འཇིག་མི་འགྱུར། །དེ་ལྟར་དེ་ནི་མི་རིགས་སོ། །ཉེ་བར་ལེན་པོ་ནི་བདག་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་ཕུང་པོ་དག་ལ་རྣམ་པ་ལྔས་བཙལ་བ་ན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ལ། གང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཇི་ལྟ་བུར་ན་ཕྱོགས་གཅིག་རྣམ་པར་འཇིག་ལ་ཕྱོགས་གཅིག་རྣམ་པར་མི་འཇིག་པར་འགྱུར། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་དེ་ནི་མི་རིགས་སོ། །ཕྱོགས་གཉིས་པ་ལྟར་ན་ཡང་། ཇི་ལྟ་བུར་ན་ཉེར་བླང་པའི། །ཕྱོགས་གཅིག་རྣམ་པར་འཇིག་འགྱུར་ལ། །ཕྱོགས་གཅིག་རྣམ་པར་འཇིག་མི་འགྱུར། །དེ་ལྟར་དེ་ཡང་མི་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་ཉེ་བར་ལེན་པ་པོ་འགའ་ཞིག་ཡོད་ན་ཉེ་བར་ལེན་པ་ཡང་ཡོད་པར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། གང་གི་ཚེ་རྣམ་པ་ལྔས་བཙལ་བ་ན་ཉེ་བར་ལེན་པ་པོ་འགའ་ཡང་མེད་པས་ཉེ་བར་ལེན་པ་ཡང་མེད་པ་དེའི་ཚེ། ཇི་ལྟ་བུར་ན་ཉེར་བླང་པའི་ཕྱོགས་གཅིག་འཇིག་ཅིང་ཕྱོགས་གཅིག་འཇིག་པར་མི་འགྱུར། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ཡང་མི་རིགས་སོ། །གཉིས་པ་ནི། གལ་ཏེ་མཐའ་ཡོད་མཐའ་མེད་པ། །གཉིས་ཀ་གྲུབ་པར་གྱུར་ན་ནི། །མཐའ་ཡོད་མ་ཡིན་མཐའ་མེད་མིན། །འགྲུབ་པར་འགྱུར་བར་འདོད་ལ་རག །གལ་ཏེ་ཕུང་པོ་སྔ་མ་མི་འཇིག་པར་སྐྱེ་བ་ཕྱི་མར་འགྲོ་བའི་མཐའ་མེད་པ་དང་སྔ་མ་འཇིག་ཅིང་ཕྱི་མ་མི་འབྱུང་བའི་མཐའ་ཡོད་པ་གཉིས་ཀ་གྲུབ་ན་དེ་དག་བཀག་པའི་སྒོ་ནས་མཐའ་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་གྲུབ་པ་ཞིག་ན། ཇི་སྐད་བཤད་པའི་ཚུལ་གྱིས་མཐའ་ཡོད་པ་དང་མཐའ་མེད་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་དེ་དག་བཀག་པ་ཡང་མེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་མཐའ་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་མཐའ་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་པ་མི་རིགས་སོ། །
གཉིས་པ་དོན་དམ་ལ་བརྟེན་ནས་དགག་པ་ནི། ཡང་ན་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་དག །སྟོང་ཕྱིར་རྟག་ལ་སོགས་ལྟ་བ། །གང་དག་གང་དུ་གང་ལ་ནི། །ཅི་ལས་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བར་འགྱུར། །ཉེ་བར་ལེན་པ་དང་ཉེ་བར་ལེན་པ་པོ་ཀུན་རྫོབ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་གཟུགས་བརྙན་དང་འདྲ་བ་ཞལ་གྱིས་བཞེས་ན་རྟག་པ་ལ་སོགས་པར་ལྟ་བ་མི་སྲིད་པར་བསྟན་པ་ལས། ཡང་ན་ཕྱི་དང་ནང་གི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བ་འབྱུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པར་བསྟན་བཅོས་མཐའ་དག་གིས་བསྟན་ལ། དེའི་ཕྱིར་གོང་དུ་བཤད་པའི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བ་གང་དག་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ལས་ཕྱི་རོལ་དུ་གྱུར་པ་གང་ཞིག་ཡོད་པར་འགྱུར། དེ་བཞིན་དུ་ཡུལ་གང་དུ་ལྟ་བ་དག་འབྱུང་ཞིང་བཟློག་པར་བྱ་བ་ལྟ་བ་དེ་དག་གི་དམིགས་པ་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཁོངས་སུ་མ་ཆུད་པ་གང་ཞིག་ཡོད། རྟེན་གང་ལ་ལྟ་བ་དེ་དག་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞིང་ཁོ་བོ་ཅག་གིས་བཟློག་པར་བྱ་བ་དངོས་པོའམ། གང་ཟག་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་པས་ཕྱི་རོལ་དུ་གྱུར་པ་དེ་ཡང་གང་ཞིག་ཡོད། རྒྱུ་ཅི་ལས་ལྟ་བ་དེ་དག་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བ་ལྟ་བ་དེ་དག་གི་རྒྱུ་མཚན་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ལས་ཕྱི་རོལ་དུ་གྱུར་པ་དེ་ཡང་གང་ཞིག་ཡོད་དེ། དོན་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པའི་ཕྱིར་དང་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་གཏན་ལ་ཕབ་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་རྟག་པར་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བ་དེ་དག་བདེན་པ་གཉིས་ཀར་དུ་མི་རིགས་སོ། །ཇི་སྐད་དུ། མདོ་ལས། གང་ལ་ལ་ཞིག་གིས་ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་དེ་ལྟར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟག་པར་རྒྱུན་དུ་གསོག་མེད་པ་དང་ཇི་ལྟ་བ་ཉིད་དང་མ་ནོར་བ་དང་། མ་སྐྱེས་པ་དང་མ་བྱུང་བ་དང་། མ་བྱས་པ་དང་། འདུས་མ་བྱས་པ་དང་། ཐོགས་པ་མེད་པ་དང་། སྒྲིབ་པ་མེད་པ་དང་། ཞི་བ་དང་། འཇིག་པ་མེད་པ་དང་། མི་འཕྲོག་པ་དང་། ཟད་པ་མེད་པ་དང་། རྣམ་པར་ཞི་བ་མ་ཡིན་པའི་རང་བཞིན་དུ་མཐོང་བ་དང་། མེད་པ་དང་། གསོག་དང་། གསོབ་དང་། སྙིང་པོ་མེད་པ་དང་། ནད་དང་། འབྲས་དང་། ཟུག་རྔུ་དང་། སྡིག་པ་དང་། མི་རྟག་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། སྟོང་པ་དང་བདག་མེད་པར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མཐོང་བ་དེ་ནི། ཅི་བདག་འདས་པའི་དུས་ན་འབྱུང་བ་ཞིག་གམ། འོན་ཏེ་བདག་འདས་པའི་དུས་ན་མ་བྱུང་བ་ཞིག་གམ། བདག་འདས་པའི་དུས་ན་ཅིར་གྱུར་བ་ཞིག བདག་འདས་པའི་དུས་ན་ཅི་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་ཞིག་སྙམ་དུ་སྔོན་གྱི་མཐའ་ལ་བརྟེན་པར་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་སོགས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །
གསུམ་པ་བྱ་བ་མཐར་ཕྱིན་པའི་ཡན་ལག་བཀའ་དྲིན་གྱི་ཕྱག་བྱ་བ་ནི། དེ་ལྟར་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཟབ་མོ་འཁོར་བ་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བར་བྱེད་པའི་ལམ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་སྟོན་པར་མཛད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སློབ་དཔོན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཐུགས་ཤིན་ཏུ་དང་བར་གྱུར་པས་བཀའ་དྲིན་དྲན་པའི་སྒོ་ནས་ཕྱག་འཚལ་བར་བཞེད་ནས། གང་གིས་ཐུགས་བརྩེས་ཉེར་བཟུང་ནས། །ལྟ་བ་ཐམས་ཅད་སྤངས་བའི་ཕྱིར། །དམ་པའི་ཆོས་ནི་སྟོན་མཛད་པ། །གོ་ཏམ་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་གིས་རྙེད་བཀུར་དང་ཕན་ལན་བཞེད་པ་སོགས་ལ་མི་ལྟོས་པར་གདུལ་བྱ་རྣམས་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བས་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྩ་བ་དངོས་པོར་མངོན་པར་ཞེན་པའི་ལྟ་བ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའི་ཕྱིར་འཁོར་འདས་ཀྱི་གཡང་ས་ལས་འཛིན་ཅིང་། འཕགས་པ་དམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྟེན་པས་སམ། ཡང་ན་ཆོས་བཟང་པོ་ནི་དམ་པའི་ཆོས་ཏེ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་འགག་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་སྤྲོས་པ་ཉེ་བར་ཞི་བའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་སྟོན་པར་མཛད་པའི་སྟོན་པ་བླ་ན་མེད་པ་ཟླ་མེད་པ་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །མཚན་ཅི་ཞིག་ཅེ་ན། དྲང་སྲོང་གོའུ་ཏ་མའི་རིགས་སུ་འཁྲུངས་པས་གོའུ་ཏ་མ་ཞེས་འཇིག་རྟེན་གསུམ་དུ་གྲགས་པའོ། །དབུ་མ་རྩ་བའི་ཤེས་རབ་ལས་ལྟ་བ་བརྟག་པ་ཞེས་བྱ་བ་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ཉི་ཤུ་བདུན་པའི་འགྲེལ་པའོ།། །།