གཉིས་པ་རང་བཞིན་གྱི་རྟགས་ཡང་དག་བཤད་པ།
གཉིས་པ་རང་བཞིན་གྱི་རྟགས་ཡང་དག་བཤད་པ་ལ།
རྣམ་འགྲེལ་ལས། རང་བཞིན་ཡོད་ཙམ་དང༌། འབྲེལ་བ་ཅན་གྱི་ངོ་བོ་ཡང༌། །ཞེས་པའི་གཞུང་འདི་བྱུང༌། དེའི་མཐའ་དཔྱད་ལ། དགག་བཞག་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། ཁ་ཅིག་ན་རེ། དེ་སྒྲུབ་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་རྟགས་ཡང་དག་གི་མཚན་ཉིད། དེ་སྒྲུབ་ཀྱི་སྒྲུབ་རྟགས་ཡང་དག་གང་ཞིག དེ་སྒྲུབ་ཀྱི་བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་ལ་བདག་གཅིག་ཏུ་འབྲེལ་བ་ཞེས་ཟེར་ན། དུ་བ་ཆོས་ཅན། དུ་ལྡན་གྱི་ལ་ལ་མེ་ཡོད་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་རང་བཞིན་གྱི་རྟགས་ཡང་དག་ཡིན་པར་ཐལ། དེ་སྒྲུབ་ཀྱི་སྒྲུབ་རྟགས་ཡང་དག་གང་ཞིག དེ་སྒྲུབ་ཀྱི་བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་ལ་བདག་གཅིག་ཏུ་འབྲེལ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཁྱབ་པ་ཁས། རྟགས་དང་པོ་སླ། རྟགས་གཉིས་པ་གྲུབ་སྟེ། དེ་སྒྲུབ་ཀྱི་བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་ལ་འབྲེལ་བ་གྲུབ་པ་གང་ཞིག དེ་དང་དེ་བྱུང་འབྲེལ་གྱི་འབྲེལ་བ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། རྟགས་ཕྱི་མ་དེར་ཐལ། དེ་སྒྲུབ་ཀྱི་བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་རྟོག་བཏགས་འབའ་ཞིག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཁ་ཅིག་ན་རེ། དེ་སྒྲུབ་ཀྱི་རྟགས་ཡང་དག་གང་ཞིག དེ་སྒྲུབ་ཀྱི་དངོས་ཀྱི་བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་སུ་འགྲོ་རྒྱུའི་ཆོས་དང་རང་བཞིན་གཅིག་ཡིན་ན། དེ་སྒྲུབ་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་རྟགས་ཡང་དག་ཡིན་པས་ཁྱབ་ཟེར་ན། མེ་ཚད་མས་མ་དམིགས་པ་ཆོས་ཅན། མཚན་མོའི་རྒྱ་མཚོར་མེ་མེད་པར་སྒྲུབ་པའི་རང་བཞིན་གྱི་རྟགས་ཡང་དག་ཡིན་པར་ཐལ། དེ་སྒྲུབ་ཀྱི་རྟགས་ཡང་དག་གང་ཞིག དེ་སྒྲུབ་ཀྱི་དངོས་ཀྱི་བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་སུ་འགྲོ་རྒྱུའི་ཆོས་དང་རང་བཞིན་གཅིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྟགས་དང་པོ་སླ། རྟགས་གཉིས་པ་མ་གྲུབ་ན། མེ་ཚད་མས་མ་དམིགས་པ་ཆོས་ཅན། མཚན་མོའི་རྒྱ་མཚོར་མེ་མེད་པར་སྒྲུབ་པའི་དངོས་ཀྱི་བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་སུ་འགྲོ་རྒྱུའི་ཆོས་དང་རང་བཞིན་གཅིག་ཡིན་པར་ཐལ། མེ་མེད་པ་དང་རང་བཞིན་གཅིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མ་གྲུབ་ན། དེ་ཆོས་ཅན། དེར་ཐལ། ཁྱོད་མེ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མ་གྲུབ་ན། མེ་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་ཚད་མས་མ་དམིགས་པ་ཁྱོད་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་ཐལ། ཁྱོད་མེད་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། རྩ་བར་འདོད་ན། མེ་ཚད་མས་མ་དམིགས་པ་ཆོས་ཅན། མཚན་མོའི་རྒྱ་མཚོར་མེ་མེད་པར་སྒྲུབ་པའི་རང་བཞིན་གྱི་རྟགས་ཡང་དག་མ་ཡིན་པར་ཐལ། མཚན་མོའི་རྒྱ་མཚོར་མེ་མེད་པར་སྒྲུབ་པའི་རང་བཞིན་མ་དམིགས་པའི་རྟགས་ཡང་དག་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མ་གྲུབ་ན། མེ་ཚད་མས་མ་དམིགས་པ་ཆོས་ཅན། མཚན་མོའི་རྒྱ་མཚོར་མེ་མེད་པར་སྒྲུབ་པའི་རང་བཞིན་མ་དམིགས་པའི་རྟགས་ཡང་དག་ཡིན་པར་ཐལ། དེ་སྒྲུབ་ཀྱི་རང་བཞིན་མ་དམིགས་པའི་རྟགས་ཡང་དག་ཏུ་གྱུར་པའི་ཐ་སྙད་འབའ་ཞིག་སྒྲུབ་ཀྱི་རྟགས་ཡང་དག་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཡང་ཁ་ཅིག་ཡོད་པ་དེ། སྒྲ་མི་རྟག་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཁྱད་པར་དག་པ་པའི་རང་བཞིན་གྱི་རྟགས་ཡང་དག་ཡིན་པར་ཐལ། རྣམ་འགྲེལ་ལས། འཇིག་ལ་འབྲས་དང་ཡོད་ཉིད་བཞིན། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ན་མ་ཁྱབ་སྟེ། དེའི་སྐབས་ཀྱི་ཡོད་པའི་སྐད་དོད་ལ་བྷ་བ་ཞེས་པ་ཡོད་པ། དངོས་པོ། རྫས་སོགས་དོན་བཅུ་ལ་འཇུག་ཀྱང་འདིར་དངོས་པོ་ཞེས་པའི་དོན་ལ་གོ་དགོས་པའི་ཕྱིར། རྩ་བར་འདོད་མི་ནུས་ཏེ། ཡོད་པ་དེ་སྒྲ་མི་རྟག་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་རང་བཞིན་གྱི་རྟགས་ཡང་དག་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། ཁྱོད་ཀྱི་རྟགས་ཀྱིས་དེ་སྒྲུབ་ཀྱི་རྟགས་ཆོས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། ཁྱབ་སྟེ། རང་འགྲེལ་ལས། འབྲེལ་བ་མེད་པར་རྗེས་སུ་འགྲོ་བར་ངེས་པ་དང༌། ལྡོག་པ་དག་ངེས་པ་མེད་དོ། །ཞེས་དང༌། རྣམ་ངེས་རང་འགྲེལ་ལས། རང་བཞིན་གྱི་རྟགས་ཡང་དག་གཞན་དག་གི་བདག་ཉིད་ཇི་ལྟ་བུའི་ཚད་མ་དག་གིས་རང་བཞིན་དེ་ཙམ་དང་འབྲེལ་བ་ཁོ་ན་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་དག་གོ །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། གཞན་སྡེ་སྔ་ཕྱི་མཐའ་དག་དང༌། ཕྱོགས་གླང་མ་བྱུང་གོང་གི་ཉན་ཐོས་སྡེ་བ་མང་པོ་ཞིག་དང་བྱུང་ཕྱིན་ཆད་ཀྱི་རང་སྡེ་སློབ་དཔོན་དབང་ཕྱུག་སྡེ་སོགས་ན་རེ། བྱས་རྟགས་ཀྱིས་སྒྲ་མི་རྟག་པར་སྒྲུབ་པའི་རྗེས་ཁྱབ་ངེས་པའི་ཚད་མ་དེས་བྱས་པའི་གསལ་བའི་དབྱེ་བ་མཐའ་དག་ལ་རྟག་འཛིན་ཀྱི་སྒྲོ་འདོགས་མ་ཆོད་པར་འདོད་ལ། དེ་འགོག་པ་ལ་དཔལ་ཆོས་ཀྱི་གྲགས་པའི་རྣམ་འགྲེལ་ལས། འཁྲུལ་བ་ཅན་གྱི་གཉེན་པོར་ནི། །ངེས་པ་བརྗོད་པར་མཛད་པ་ཡིན། །ཞེས་པའི་གཞུང་འདི་བྱུང༌། བྱས་རྟགས་ཀྱིས་སྒྲ་མི་རྟག་པར་སྒྲུབ་པའི་རྗེས་ཁྱབ་མཇལ་བའི་ཚད་མ་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་ཀྱིས་བྱས་པའི་གསལ་བའི་དབྱེ་བ་མཐའ་དག་ལ་རྟག་འཛིན་གྱི་སྒྲོ་འདོགས་ཆོད་པར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར།འདོད་ན། སྒྲ་ལ་རྟག་འཛིན་གྱི་སྒྲོ་འདོགས་ཆོད་པར་ཐལ། སྒྲ་དེ་བྱས་པའི་གསལ་བའི་དབྱེ་བ་ཡིན་པ་གང་ཞིག ཁྱོད་ཀྱིས་བྱས་པའི་གསལ་བའི་དབྱེ་བ་མཐའ་དག་ལ་རྟག་འཛིན་གྱི་སྒྲོ་འདོགས་ཆོད་པའི་ཕྱིར་ན་མ་ཁྱབ། དེ་འདྲའི་ཚད་མ་དེས། གཞི་བྱས་པའི་སྟེང་དུ་བྱས་པའི་གསལ་བའི་དབྱེ་བ་མཐའ་དག་ལ་སྤྱི་འགྲོའི་ཚུལ་གྱིས་སྒྲོ་འདོགས་ཆོད་ཀྱང། སྒྲ་ཁྱད་གཞིར་བཟུང་ནས་སྒྲ་ལ་རྟག་འཛིན་གྱི་སྒྲོ་འདོགས་མ་ཆོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་སྤྱིས་སྟོང་བ་ངེས་ཀྱང་བྱེ་བྲག་གིས་སྟོང་བ་མ་ངེས་པ་ཡོད་དེ། ཤན་ཏི་བའི་ནང་གི་ཁྱབ་པ་ལས། ཁྱབ་པ་རྟོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་གྲུབ་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། སྤྱི་ལ་དམིགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་ཅན་གྱི་ཁྱད་པར་གྱི་ཆོས་དག་ཡོངས་སུ་མི་གཅོད་དོ། །ཞེས་དང༌། རྩ་ཤེས་ལས། བདག་ཉིད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན། །བདག་གི་ཡོད་པ་ག་ལ་འགྱུར། །ཞེས་དང༌། དེའི་ཐད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་བསྐྱངས་ཀྱི་འགྲེལ་བ་ལས། དཔེར་ན་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་མེད་པར་དམིགས་པ་ཉིད་ལས། དེའི་མིག་སོགས་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གོང་གི་དེ་འདྲའི་རྗེས་ཁྱབ་མཇལ་བའི་ཚད་མས་སྒྲ་རྟག་འཛིན་གྱི་སྒྲོ་འདོགས་ཆོད་པ་མི་འཐད་པར་ཐལ། དེས་སྒྲོ་འདོགས་བཅད་ཟིན་ན་དེའི་རྗེས་སུ་སྒྲ་དང་རྟགས་དག་ཞན་སེལ་གྱི་ཚད་མ་དག་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། རང་འགྲེལ་ལས། སྒྲ་དང་རྟགས་དག་འཇུག་པ་ནི། ཞེས་པ་ནས། སྒྲོ་འདོགས་པའི་ལོག་པར་རྟོག་པ་དང་ཐེ་ཚོམ་མེད་ན་སྒྲ་དང་རྟགས་དག་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་ཞིང༌། གུས་པས་འཚོལ་བ་དང༌། དོན་དུ་གཉེར་བར་མི་བྱེད་དོ། །ཞེས་དང༌། ཤཱཀྱ་བློའི་འགྲེལ་བ་ལས། སྒྲོ་འདོགས་པའི་ལོག་པར་རྟོག་པ་དང་ཐེ་ཚོམ་རྣམས་བསལ་ན་སྒྲ་དང་རྟགས་དག་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ཁ་ཅིག་ན་རེ། བྱས་རྟགས་ཀྱིས་སྒྲ་མི་རྟག་པར་རྟོགས་པའི་རྗེས་དཔག་གིས་གསར་དུ་གཅོད་རྒྱུའི་སྒྲོ་འདོགས་མེད་པར་ཐལ། ཐེ་ཚོམ་དང་སྒྲོ་འདོགས་ཀྱི་གཞི་མཐུན་མེད་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། རང་འགྲེལ་ལས། ཚད་མས་བསལ་བར་བྱ་བ་དང༌། ལོག་པར་རྟོག་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་རྣམས་བསལ་ཏེ། ཞེས་སོགས་ཐེ་ཚོམ་དང་སྒྲོ་འདོགས་སོ་སོར་བཤད་པའི་ཕྱིར་ན་མ་ཁྱབ་སྟེ། ཐེ་ཚོམ་དང་མཐའ་གཅིག་ཏུ་འཛིན་པའི་སྒྲོ་འདོགས་ཀྱི་གཞི་མཐུན་མེད་པ་དེའི་དོན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཐེ་ཚོམ་དང་སྒྲོ་འདོགས་ཀྱི་གཞི་མཐུན་ཡོད་དེ། དོན་མི་འགྱུར་གྱི་ཐེ་ཚོམ་དེ་དེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། ཐེ་ཚོམ་དང་སྒྲོ་འདོགས་བྱ་བ་གཅིག་པས་རྟོག་པ་བྱེ་བྲག་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། རྣམ་འགྲེལ་ལས། ཉ་ཕྱིས་ལ་དངུལ་རྣམ་པ་ལྟར། །གལ་ཏེ་འཁྲུལ་བའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས། །ཡོན་ཏན་གཞན་སྦྱོར་མི་བྱེད་ན། །ཞེས་དང༌། འཐད་ལྡན་ལས། ཐེ་ཚོམ་དང་ལོག་པར་རྟོག་པ་མི་འགལ་ཏེ། དེ་གཉིས་བྱ་བ་གཅིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །
གཉིས་པ་རང་ལུགས་བཤད་པ་ལ།
མཚན་ཉིད་དང༌། དབྱེ་བ། ཚུལ་ངེས་བྱེད་ཀྱི་ཚད་མ་བཤད་པ་དང་གསུམ། དང་པོ་ནི། རང་བཞིན་གྱི་ཚུལ་གསུམ་ཡིན་པ། རང་བཞིན་གྱི་རྟགས་ཡང་དག་གི་མཚན་ཉིད། ཡང་ན་དེ་སྒྲུབ་ཀྱི་སྒྲུབ་རྟགས་ཡང་དག་གང་ཞིག དེ་སྒྲུབ་ཀྱི་དངོས་ཀྱི་བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་སུ་བཟུང་རྒྱུ་ཡིན་ན་ཁྱོད་དང་བདག་གཅིག་འབྲེལ་གྱི་འབྲེལ་བ་གྲུབ་པས་ཁྱབ་པའི་གཏན་ཚིགས་དེ། དེ་སྒྲུབ་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་རྟགས་ཡང་དག་གི་མཚན་ཉིད། བྱས་པའི་རྟགས་ཀྱིས་སྒྲ་མི་རྟག་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ཚུལ་གསུམ་ཡིན་པ། བྱས་རྟགས་ཀྱིས་སྒྲ་མི་རྟག་པར་སྒྲུབ་པའི་རང་བཞིན་གྱི་རྟགས་ཡང་དག་གི་མཚན་ཉིད། མཚན་གཞི་ནི་བྱས་པ་དེའོ། །
གཉིས་པ་དབྱེ་བ་ནི།
གཏན་ཚིགས་རིགས་པའི་དོན་བསྡུས་ལས། གཉིས་པ་ལ་དབྱེ་ན། མཐུན་ཕྱོགས་ལ་ཁྱབ་བྱེད་དུ་འཇུག་པ་དང༌། ཆ་གཉིས་སུ་འཇུག་པའི་རང་བཞིན་གྱི་རྟགས་གཉིས་སམ། རང་བཞིན་དག་པ་བ་དང༌། ཁྱད་པར་ལྟོས་པ་བའི་རང་བཞིན་གྱི་རྟགས་གཉིས་ཏེ། ཕྱི་མ་གཉིས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རིམ་པ་ལྟར། རང་བཞིན་གྱི་རྟགས་གང་ཞིག ཁྱོད་ཅེས་པའི་སྒྲས་རང་གི་ལྟོས་པ་བྱེད་ཆོས་མ་འཕངས་བ་དང་འཕངས་པའོ། །དང་པོ་ནི་སྒྲ་མི་རྟག་སྟེ། དངོས་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གཉིས་པ་ཁྱད་པར་ལྟོས་པ་བའི་རང་བཞིན་གྱི་རྟགས་ལ་དབྱེ་ན། བྱེད་ཆོས་ཐ་མི་དད་ལ་ལྟོས་པ་དང༌། ཐ་དད་ལ་ལྟོས་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི། དཔེར་ན་སྒྲ་མི་རྟག་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་སྐྱེ་ལྡན་རྟགས་སུ་བཀོད་པ་ལྟ་བུའོ། །གཉིས་པ་ལ་བྱེད་ཆོས་དངོས་སུ་འཕངས་བ་དང༌། ཤུགས་ལ་འཕངས་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི། སྒྲ་མི་རྟག་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་རྒྱུ་རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་པ་རྟགས་སུ་བཀོད་པ་ལྟ་བུའོ། །གཉིས་པ་ནི། སྒྲ་མི་རྟག་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་བྱས་པ་རྟགས་སུ་བཀོད་པའོ། །མཚན་ཉིད་དང་དབྱེ་བ་དེ་ལྟར་འཐད་དེ། རྣམ་འགྲེལ་ལེའུ་དང་པོ་ལས། རང་བཞིན་ཁྱད་པར་བྱེ་བྲག་ལ། །ལྟོས་པའམ་འོན་ཏེ་འབའ་ཞིག་པ། །བསྒྲུབ་བྱ་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་བརྗོད་དེ། །འཇིག་ལ་འབྲས་དང་དངོས་ཉིད་བཞིན། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །