དབབ་པའི་དོན་ངོ་སྤྲོད་པ།

རིག་པའི་རྩལ་དབང་བསྐུར་བ།

རང་སྣང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཆེན་པོར་གཞུག་པ།

གསུམ་པ་མངོན་སུམ་རང་ཐོག་ཏུ་དབབ་པའི་དོན་ངོ་སྤྲོད་པ་ལ། རིག་པའི་རྩལ་དབང་བསྐུར་བ། རིག་ཐོག་ཏུ་ངོ་སྤྲོད་པ། སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་པ། རྣལ་འབྱོར་བཞིས་ཉམས་སུ་བླང་བ་སྟེ་བཞི་ལས། དང་པོ་རྩལ་དབང་རྒྱས་པ་ནི། དབང་གི་ལྡེ་མིག་གི་བཞི་པ་ཉིད་ཡིན་ལ། སྐབས་འདིར་ཀུན་མཁྱེན་ཡབ་སྲས་ཀྱི་བཞེད་དོན་ལྟར་རང་སྣང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཆེན་པོར་གཞུག་པ་དང་། གཤིས་ཐོག་ཏུ་རིག་པའི་རྩལ་དབང་བསྐུར་བ་གཉིས། དང་པོ་གཞུག་པ་ནི། མངོན་སུམ་གྱི་སྣང་བ་འཆར་བའི་གནས་དུས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར། སློབ་བུ་རྣམས་ཀྱིས་ཚོགས་འཁོར་དང་མཆོད་གཏོར་བྱ་ཞིང་། དབང་ཡོན་དུ་གསེར་གྱི་མཎྚལ་ཕུལ་ནས་གསོལ་བ་གདབ་པ་ནི། བླ་མ་རྡོ་རྗེ་འཛིན་པ་ཆེ། །བདག་ཅག་འཁོར་བ་ལས་སྒྲོལ་ཕྱིར། །རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའི་གསང་ལམ་མཆོག །རིག་པའི་རྩལ་དབང་བསྐུར་དུ་གསོལ། ལན་གསུམ་བརྗོད་ནས། དཔོན་སློབ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་འོད་གསལ་གྱི་སྣང་བ་སྒྲིབ་གཡོག་དང་བྲལ་བའི་བརྡར་སྟོད་གཡོགས་བསལ་ཏེ། བླ་མའི་ཐུགས་ཀར་ཨ་མཐིང་ག་གཅིག་བཀོད་པ་ལ་མིག་མི་འཛུམ་པར་བལྟ་ཞིང་སེམས་མ་ཡེངས་པའི་ངང་ལ་འཇོག་བཅུག་ལ། སློབ་དཔོན་གྱིས་ཊཱ་མ་རུའི་སྒྲ་དང་བཅས་ཏེ་བྱིན་དབབ་པའི་མཐར། ཐོལ་བྱུང་དུ་ཕཊཿདྲག་པོ་ཞིག་བརྗོད་ལ་དེ་མ་ཐག་ཏུ་སེམས་གང་ཡིན་ཞེས་དྲིས་པས་ཐམས་ཅད་ཅི་ཟེར་གཏད་མེད་དུ་ཧ་ཕྱད་དེ་ལུས་པའི་ཚེ། རིག་པ་མ་བཅོས་པ་ལྷག་གེར་ཤར་བ་དེ་མ་མཐོང་བའི་མཐོང་བ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་སྟེ་ཆོས་སྐུའི་ངང་དུ་ཡེ་ཤེས་དབབ་པའོ། །དེ་ནས་སྤྲུལ་སྐུའི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་སློབ་མ་རྣམས་དྲང་སྲོང་ཙོག་པུར་འདུག་ཅིང་མིག་བར་སྣང་རྟེན་མེད་དུ་བཞག་ནས་རང་བཞིན་གྱི་ཞིང་རྣམས་ཡིད་ལ་བྱར་བཅུག་ཏེ། ཨེ་མ། སྐལ་ལྡན་སེམས་ཀྱི་བུ་རྣམས་ཉོན་ཅིག ཤར་ཕྱོགས་ན་མངོན་པར་དགའ་བའི་ཞིང་ཁམས་ཤིན་ཏུ་མཛེས་ཤིང་ཉམས་དགའ་ཡིད་དུ་འོང་བ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་རྡོ་རྗེ་མི་འཁྲུགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྐུ་མདོག་མཐིང་ག་རིན་པོ་ཆེའི་རྒྱན་གྱིས་བརྒྱན་པ་ཡོད་དོ། །ལྷོ་ཕྱོགས་ན་དཔལ་དང་ལྡན་པའི་ཞིང་ཁམས་ཤིན་ཏུ་མཛེས་ཤིང་ཉམས་དགའ་ཡིད་དུ་འོང་བ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་རིན་ཆེན་འབྱུང་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་སྐུ་མདོག་སེར་པོ་རིན་པོ་ཆེའི་རྒྱན་གྱིས་བརྒྱན་པ་ཡོད་དོ། །ནུབ་ཕྱོགས་ན་པདྨ་བརྩེགས་པའི་ཞིང་ཁམས་ཤིན་ཏུ་མཛེས་ཤིང་ཉམས་དགའ་ཡིད་དུ་འོང་བ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་སྣང་བ་མཐའ་ཡས་ཞེས་བྱ་བ་སྐུ་མདོག་དམར་པོ་རིན་པོ་ཆེའི་རྒྱན་གྱིས་བརྒྱན་པ་ཡོད་དོ། །བྱང་ཕྱོགས་ན་ལས་རབ་རྫོགས་པའི་ཞིང་ཁམས་མཛེས་ཤིང་ཉམས་དགའ་ཡིད་དུ་འོང་བ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་གདོན་མི་ཟ་བའི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་སྐུ་མདོག་ལྗང་གུ་རིན་པོ་ཆེའི་རྒྱན་གྱིས་བརྒྱན་པ་ཡོད་དོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཡབ་ཡུམ་གཉིས་སུ་མེད་པ་འཁོར་རྡུལ་གཅིག་གི་སྟེང་ན་རྡུལ་སྙེད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཇི་སྙེད་བཞུགས་པ་རྣམས་རང་རང་གི་སྟོན་པ་ལ་ཆོས་མཉན་ཅིང་རང་རང་གི་ཉེ་འཁོར་ལ་ཆོས་སྟོན་པ། རང་གི་སེམས་ཀྱི་དམ་པ་འོད་གསལ་བ་གསང་སྔགས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་སྟོན་ཏོ། །བུ་ཁྱོད་ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་ཞིང་ཁམས་སུ་གླང་པོ་ཆེའི་ལྟ་སྟངས་ཀྱིས་ལྟོས་ལ་སེང་གེའི་མཆོང་སྟབས་ཀྱིས་མཆོངས་ཤིག །ལྷོ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཞིང་ཁམས་སུ་སེང་གེའི་ལྟ་སྟངས་ཀྱིས་ལྟོས་ལ་སྟག་མོའི་མཆོང་སྟབས་ཀྱིས་མཆོངས་ཤིག །ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཞིང་ཁམས་སུ་དཔལ་གྱི་རྔམས་སྟབས་ཀྱིས་ལྟོས་ལ་ཁྱུང་གི་ལྡིང་སྟབས་ཀྱིས་འཕུར་ཅིག །བྱང་ཕྱོགས་ཀྱི་ཞིང་ཁམས་སུ་རྡོ་རྗེ་འཆང་གི་ལྟ་སྟངས་ཀྱིས་ལྟོས་ལ་གློག་དམར་འཁྱུག་སྟངས་ཀྱིས་སོང་ཤིག ཨ་ཨ་ཨཿ ཞེས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྒྱས་གདབ་བོ། །དེ་ལྟར་རིག་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་སྒོ་བཞི་ནས་བཅུག་པས་སློབ་དཔོན་ལྟ་དགོངས་ཅན་དང་སློབ་མ་དད་དམ་ཅན་འཛོམ་ན་ཚེ་འདིར་ཉམས་སུ་མ་ལོངས་ཀྱང་རང་བཞིན་སྤྲུལ་པའི་ཞིང་དུ་དབུགས་འབྱིན་པར་ནུས་སོ། །དེ་ནས་ལོངས་སྐུའི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར། རྡོ་རྗེའི་སྐྱིལ་ཀྲུང་གིས་མིག་བར་སྣང་ལ་ཧར་རེ་བར་ཞིང་ཁམས་ཡིད་ལ་བྱར་བཅུག་ཏེ། ཨེ་མ་སྐལ་ལྡན་སེམས་ཀྱི་བུ་རྣམས་ཉོན་ཅིག དེ་དག་ཐམས་ཅད་འདས་པའི་ཕ་རོལ་ན། རང་བཞིན་སྤྲུལ་པའི་སྐུའི་ཞིང་ཁམས་དེ་དག་མ་ལུས་ཤིང་ལུས་པ་མེད་པའི་འཆར་གཞི་བདག་པོའི་བྱད་དང་འདྲ་བ་རྒྱན་སྟུག་པོ་བཀོད་པའི་ཞིང་ཁམས། ཡེ་ཤེས་ལྔས་ཁྱབ་ཅིང་ཀུན་ཏུ་གསལ་བ་ཤིན་ཏུ་མཉམ་ཞིང་མི་གཡོ་བ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ། ཟག་པ་ཟད་པ། བདེ་བར་གཤེགས་པ་འཇིག་རྟེན་མཁྱེན་པ། སྐྱེས་བུ་འདུལ་བ་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ། བླ་ན་མེད་པ་ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་སྟོན་པ། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་འོད་དཔག་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ། འཁོར་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་བརྒྱ་སྟོང་བྱེ་བ་དཔག་ཏུ་མེད་པས་བསྐོར་བ་ཆོས་ཉིད་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་རོལ་པ་ཞིག་ཡོད་ཀྱིས། བུ་ཁྱོད་དེར་གླང་པོ་ཆེའི་ལྟ་སྟངས་ཀྱིས་ལྟོས་ལ་སེང་གེའི་མཆོང་སྟངས་ཀྱིས་སོང་ཤིག ཨ་ཨ་ཨཿ ཞེས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་སླར་མི་ལྡོག་པར་རྒྱས་གདབ་བོ། །དེ་ནས་ཆོས་སྐུའི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་སེང་གེའི་འདུག་སྟངས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ན་ཡོད་པའི་སྤྱན་ལྔ་ཁྱད་པར་ཅན་ཐོབ་པའི་རྟེན་འབྲེལ་དུ་མིག་གྱེན་ཐུར་དང་། གཡས་གཡོན་དང་། ཐད་དྲང་དུ་བལྟས་ཏེ་རིག་སྟོང་རྗེན་པའི་ཡེ་ཤེས་གསལ་གདབ་ཅིང་། ཨེ་མ་སྐལ་ལྡན་སེམས་ཀྱི་བུ་རྣམས་ཉོན་ཅིག །གཟུགས་སྐུ་གཉིས་ལས་འདས་པའི་ཕ་རོལ་ན། དེ་གཉིས་ཀའི་འཆར་གཞིར་གྱུར་པ་རང་གི་རིག་པ་བསམ་ངོ་དང་བྲལ་བའི་ངོ་བོ་ཡེ་ཤེས་ཐིམ་ལ་མ་རྨུགས་པ། གང་དུ་ཡང་མ་ཕྱེ་བའི་ཆོས་ཉིད་ཚད་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་དམིགས་སུ་མེད་པ་བཞུགས་ཀྱིས། བུ་ཁྱོད་འགྲོ་ས་མེད་པའི་གཤིས་ལ་འགྲོ་མཁན་རྩད་གདར་ཆོད་ལ་ཞོག་ཅིག རིག་སྟོང་དུ་ཤེས་པའི་གནད་ཚུགས་ཤིག མ་འགག་པར་འགྱུར་བ་རྩལ་སྦྱོངས་ཤིག ཡེ་ཤེས་སུ་གསལ་བའི་ལམ་སྦྱོངས་ཤིག སྣ་ཚོགས་སུ་འཆར་བ་ལ་མ་ཞེན་ཅིག བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ངང་དུ་ཨ་ཨ་ཨཿ ཞེས་ཐུགས་རྗེ་དང་རང་བཞིན་དང་ངོ་བོ་རང་སྣང་གི་དལ་དུ་གཞུག་པས་མ་རིག་པ་གཞི་ལ་སངས། རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་རྒྱས་པས་མངོན་སུམ་བསྒོམ་པ་ལ་དབང་ཞིང་གོམས་ཤུགས་ཆུང་བ་རྣམས་བར་དོ་དང་མཆོག་རྣམས་ཚེ་འདིར་གྲོལ་བ་ཡིན་ནོ། །

གཤིས་རང་ཐོག་ཏུ་རིག་པའི་རྩལ་དབང་བསྐུར་བ།

གཉིས་པ་གཤིས་རང་ཐོག་ཏུ་རིག་པའི་རྩལ་དབང་བསྐུར་བ་ནི། འོད་གསལ་ཐོད་རྒལ་ཆེན་པོའི་གནད་མཚོན་པའི་སྒོ་གསུམ་གྱི་བཞུགས་སྟངས་སོགས་བྱེད་དུ་བཅུགས་ལ། ཨེ་མ་སྐལ་ལྡན་རིགས་ཀྱི་བུ། །རིན་ཆེན་ལུས་ཀྱི་དབུས་ཉིད་དུ། །སྐུ་གསུམ་དགོངས་མཛོད་སྙིང་པོའི་དོན། །ངོ་བོ་སྟོང་གསལ་སྐུ་རུ་གནས། །རང་བཞིན་གསལ་སྟོང་ཏི་ལ་འོད། །ཐུགས་རྗེ་སྣང་སྟོང་སྒྲོན་མར་གནས། །དེ་ཉིད་ཙིཏྟའི་གསང་སྒྲོམ་ནས། །ཀ་ཏི་ཤེལ་སྦུབས་ལམ་བརྒྱུད་དེ། །རྐྱེན་གསུམ་བྲལ་བ་དབང་པོའི་མཁར། །རྒྱངས་ཞགས་སྒོ་ནས་མངོན་སུམ་དུ། །འཇའ་ཟེར་ཐིག་ལེ་ལུག་རྒྱུད་འབྲེལ། །ཟེར་ལྡན་མདོངས་འདྲ་ཉུང་འབྲུ་ཙམ། །རྟ་རྔའམ་ལྕགས་ཐག་མདུད་འདྲར་བཅས། །འགུལ་འཕྲིག་འགྱུ་བའི་རྣམ་པར་འཆར། །མདངས་དབྱིངས་འོད་མཐིང་ན་རོའི་དབྱིབས། །ཤེས་རབ་གདངས་རྩལ་སྣ་ཚོགས་འཆར། །དེས་ནི་ཀུན་བཟང་རིག་པའི་དབང་། །རིག་སྟོང་ངོ་བོ་ཀ་ནས་དག །རང་བཞིན་སྣ་ཚོགས་འོད་དུ་གསལ། །ཐུགས་རྗེ་མ་འགག་ཕྱོགས་རིས་མེད། །ཏི་ལ་མདངས་གསུམ་རྩལ་དབང་ཐོབ། །འཁོར་འདས་སྣང་སྲིད་རྟོག་ཚོགས་ཀུན། །རེ་བ་མེད་དེ་རང་སངས་རྒྱས། །དོགས་པ་མེད་དེ་རང་དག་ཉིད། །དགག་ཏུ་མེད་དེ་སྣ་ཚོགས་སྣང་། །སྒྲུབ་ཏུ་མེད་དེ་མཚན་འཛིན་གྲོལ། །རང་རིག་རང་གསལ་རང་བྱུང་སེམས། །རང་ཤར་རང་གྲོལ་ཡེ་ཤེས་ཉིད། །གང་ཤར་རང་རིག་རང་རྩལ་གྲོལ། །རིག་པའི་རྩལ་དབང་ཐོབ་པའོ། །ཞེས་དང་། ཀྱཻ། སྐལ་ལྡན་སེམས་ཀྱི་བུ་རྣམས་ཉོན་ཅིག ཙིཏྟ་རིན་པོ་ཆེ་གསང་བའི་སྦུབས་ན་ཐིག་ལེ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ས་བོན། ངོ་བོའི་ཆ་ནས་སྟོང་ཞིང་བདག་མེད་པ། རང་བཞིན་གྱི་ཆ་ནས་འགགས་མེད་དུ་གསལ་བ། ཐུགས་རྗེའི་རྩལ་ལས་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་དབྱེར་མེད་བུམ་ནང་གི་སྒྲོན་མེ་ལྟར་གསལ་བའི་འོད་གདངས་རིན་པོ་ཆེ་ཤེལ་སྦུག་ཅན་ནས་ཐོན་ཏེ་སྒྲོན་མ་བཞིའི་རང་བཞིན་དུ་གསལ་བ་འདིས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྐུ་གསུང་ཐུགས་མི་ཟད་པ་རྒྱན་གྱི་འཁོར་ལོའི་ཆོས་ཉིད་མངོན་དུ་མཐོང་ནས་རིག་པ་རྩལ་གྱི་དབང་ཆེན་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་ལྟར་རྩལ་དབང་ཐོབ་པའི་ཡོན་ཏན་དང་། མ་ཐོབ་པའི་སྐྱོན་ནི་རིམ་པར། འབྲས་བུ་ཡོངས་རྫོགས་ཆེན་པོའི་རྒྱུད་ལས། རང་རིག་རྩལ་གྱི་དབང་ཐོབ་ཚེ། །ཆོས་རྣམས་སེམས་ལ་རྫོགས་ཕྱིར་གྲོལ། །རབ་འབྱམས་བཀའ་ཡི་དབང་རྣམས་ཐོབ། ཞེས་དང་། རྒྱུད་ཀློང་གསལ་ལས། རབ་འབྱམས་རིག་པའི་དབང་མེད་ན། །འདུས་བྱས་དབང་གིས་གྲོལ་མི་སྲིད། ཅེས་གསུངས་སོ། །

རིག་ཐོག་ཏུ་ངོ་སྤྲོད་པ།

མེ་ལོང་ལ་བརྟེན་ནས་ངོ་སྤྲོད་པ།

གཉིས་པ་རིག་ཐོག་ཏུ་ངོ་སྤྲོད་པ་དངོས་ལའང་། མེ་ལོང་ལ་བརྟེན་པ། མན་ཤེལ་ལ་བརྟེན་པ། རིག་པ་རྐྱང་པར་ངོ་སྤྲད་པ་གསུམ་གྱི། དང་པོ་མེ་ལོང་ལ་བརྟེན་ནས་ངོ་སྤྲོད་པ་ལ། ཐོག་མར་གཡའ་དྲི་མེད་པའི་མེ་ལོང་དངས་མར་འོད་ལྔའི་ཐིག་ལེ་འཆར་བཅུག་སྟེ་བསྟན་ལ། དེ་ཡང་འོད་ལྔ་གསལ་ལ་མ་འདྲེས་པ་གཞིའི་སྒྲོན་མ་རང་གི་སྙིང་དབུས་ན་ཡོད་པའི་གནད་ཀྱིས་ལམ་ཉམས་སུ་བླང་བའི་ཚེ་སྒྲོན་བཞི་འོད་གསལ་གྱི་སྣང་བ་སྣང་སྲིད་ཐམས་ཅད་ཟ་འོག་གི་གུར་ཁྱིམ་ལྟར་འཆར་བ་ནི་འདི་ལྟ་བུའོ། དེ་ནས་རྒྱལ་བའི་སྐུ་གཟུགས་འོད་ལྔ་འཁྱིལ་བའི་དབུས་སུ་བཞུགས་པ་འཆར་བར་བྱས་ཏེ་བསྟན་ལ། འདི་ནི་རང་རིག་ཉམས་སུ་བླངས་བས་ཉམས་གོང་འཕེལ་གྱི་སྣང་བ་མཐར་ཕྱིན་ཏེ་རྒྱལ་བ་རིགས་ལྔའི་སྐུ་རྐྱང་པ་འཆར་བའི་བརྡའོ། །དེ་རྗེས་ལོངས་སྐུ་ཡབ་ཡུམ་ཞལ་སྦྱོར་འཁོར་དང་བཅས་པ་འཆར་བ་བསྟན་ལ། འདི་ནི་བརྩོ ན་པ་ཅན་གྱིས་གོམས་ནས་རིག་པ་ཚད་ལ་ཕེབས་ཏེ། ཐིག་ལེ་འོད་ཀོར་རེ་རེའི་ནང་དུའང་རྒྱལ་བ་རིགས་ལྔ་ཚོམ་བུའི་སྐུར་མཐོང་བ་འབྱུང་སྟེ་དེའི་བརྡའོ། །ཞེས་བརྡ་སྤྲད་དོ། །དེ་ཡང་རྒྱུད་ལས། སངས་རྒྱས་མཁའ་འགྲོའི་ཞིང་ཁམས་སུ། །རྡོ་རྗེ་མཁའ་འགྲོའི་མེ་ལོང་དུ། །རིན་ཆེན་མཁའ་འགྲོའི་དེ་སྒོ་ཕྱེས། །སྒོ་བ་ལས་ཀྱི་ཊཱཀྐི་བྱོན། །པདྨ་ཊཱཀྐི་མངོན་སུམ་བསྟན། ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །

མན་ཤེལ་ལ་བརྟེན་ནས་ངོ་སྤྲོད་པ།

གཉིས་པ་མན་ཤེལ་ལ་བརྟེན་ནས་ངོ་སྤྲོད་པ་ནི། རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའི་མེ་ལོང་བསྟན་ལ། འདི་ནི་དཔལ་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་ཉིད་ཀྱི་སྤྲུལ་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་བྱིན་རླབས་ལས། གླིང་བཞི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམས་སུ་རང་བྱུང་ཤིང་རང་གནས་པ་ཡིན་ལ། དེང་འདིར་རྣལ་འབྱོར་བ་རྣམས་ཀྱི་ཉམས་རྟོགས་དང་མཐུན་པར་ངོ་བོ་སྒྲིབ་མེད་དུ་སེང་ངེ་འདུག་པ་ནི་རང་གི་སེམས་ཉིད་སྟོང་གསལ་འཛིན་མེད་ཀྱི་བརྡའོ། །འོད་དང་དབྱིབས་གཟུགས་ཁ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་ཐ་དད་པར་སྣང་བ་ནི་རང་བཞིན་སྣ་ཚོགས་འགག་མེད་ཅིར་ཡང་འཆར་བ་མཚོན་པའོ། །མིག་ཟུམ་བུས་བལྟས་པས་འོད་ལྔ་མ་འདྲེས་བཀྲ་བ་ཡོད་པ་མཐོང་སྟེ། འདིའི་ཐུགས་རྗེ་ནང་གསལ་དུ་བཞུགས་པ་འདི་ནི་རང་གི་སྙིང་དབུས་ན་རིག་པ་འོད་ལྔའི་ཚུལ་དུ་བཞུགས་པའི་བརྡ་སྟེ། དཔེ་མན་ཤེལ་དངས་པ་འདི་མ་གཏོགས་གང་གིས་ཀྱང་མཚོན་དུ་མེད་ཅིང་འདིས་ཡང་དག་པའི་དོན་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་མཐོང་བ་མཚོན་པའོ། །དེ་ནས་ཤེལ་རྡོ་ཉི་ཞུར་ལ་ཕྱར་ཏེ། ཤེལ་གྱི་རང་བཞིན་དངས་ཤིང་འཚེར་བ་ལ་གྱ་གྱུ་སྣ་ཚོགས་ཅན་དུ་བྱུང་བ་ནི། རྣལ་འབྱོར་གྱ་གྱུ་ཅན་ལ་ཕྱི་རོལ་ཡུལ་གྱི་སྣང་བ་སྣ་ཚོགས་ལ་བརྟེན་ནས་གཟུང་འཛིན་འཁྲུལ་རྟོག་མང་དུ་འཆར་བའི་བརྡའོ། །ཤེལ་གྱི་ནང་ན་འོད་ལྔ་ཡོད་པས་དེའི་རྩལ་ལས་འོད་ལྔ་མ་འདྲེས་པར་གསལ་བ་འདི་ནི། ནང་ཙིཏྟའི་དབུས་ན་རིག་པའི་འོད་ལྔ་གནས་པ་ལས་ཕྱི་རོལ་དུ་རྡོ་རྗེ་ལུ་གུ་རྒྱུད་འོད་ལྔར་སྣང་བའི་བརྡའོ། །དེ་ནས་ལྡིང་ཁྲིར་མར་མེ་སྦར་ནས་མན་ཤེལ་ལ་བལྟས་པས་གོང་འོག་གཉིས་གཉིས་སུ་སྣང་བ་མཐོང་སྟེ། འདི་ཉིད་ནི་འོད་གསལ་མ་བུ་སྣང་བའམ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བའི་དོན་མཚོན་པའོ། །ཞེས་མཚོན་བྱེད་དཔེ་དང་སྦྱར་ལ་མཚོན་བྱའི་དོན་དབང་པོའི་མངོན་སུམ་དུ་གསལ་བ་ཉིད་ངོ་སྤྲོད་དོ། །དེ་ཡང་རྒྱུད་ལས། ཡུལ་ལ་སྣང་བའི་མཚན་ཉིད་ནི། །ནམ་མཁའ་སྔོ་བསང་རྫི་མེད་ལ། །འོད་དང་ཁ་ཏོག་དབྱིབས་ཉིད་དང་། །ཡེ་ཤེས་ལྔ་ཡི་རང་སྣང་སྟོན། །དག་པ་དབྱིངས་ཀྱི་སྒྲོན་མ་ལ། །ཐིག་ལེ་སྐུ་དང་འཁྲུལ་སྣང་དག །རང་བཞིན་མེད་ཅིང་ངོ་བོ་མེད། །གཉིས་མེད་འདུ་འབྲལ་མེད་པར་སྟོན། །འདི་དུས་ཟད་པའི་མཚན་ཉིད་ནི། །བྱ་བྲལ་ནམ་མཁའ་ཅི་བཞིན་དུ། ཞེས་པ་ལྟར་རོ།།

རིག་པ་རྐྱང་པ་རང་ཐོག་ཏུ་ངོ་སྤྲོད་པ།

མངོན་སུམ་རང་ངོ་སྤྲོད་པ།

གསུམ་པ་རིག་པ་རྐྱང་པ་རང་ཐོག་ཏུ་ངོ་སྤྲོད་པ་ལ། མངོན་སུམ་རང་ངོ་སྤྲོད་པ། གསུམ་ཚན་གསུམ་དུ་ངོ་སྤྲོད་པ། ལྔ་ཚན་བདུན་དུ་ངོ་སྤྲོད་པའོ། །དང་པོ་རིག་པ་མངོན་སུམ་རང་ངོ་སྤྲོད་པ་ནི། ཀྱཻ། སྐལ་ལྡན་སེམས་ཀྱི་བུ་མཆོག་རྣམས་ཉོན་ཅིག དེ་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཀ་ནས་དག་ཅིང་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཡེ་ཤེས་སྔར་ཁྲེགས་ཆོད་ཀྱི་ལམ་གྱིས་མཚོན་པར་བྱས་པ་དེ་ཡིན་ལ། འདིར་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་འོད་གསལ་ཐོད་རྒལ་ཆེན་པོ་མངོན་སུམ་གྱི་ལམ་གྱིས་མཚོན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་གཞན་ནས་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་དང་། མཁའ་ཁྱབ་མཁའ་ཡི་རྡོ་རྗེ་ཅན་དང་། རྒྱུའི་རྒྱུད་སོགས་སུ་བཤད་པ་དེ་ཉིད་འདིར་ནི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་དང་དབྱེར་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་འདུས་མ་བྱས་ཤིང་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ། གཞོན་ནུ་བུམ་པ་སྐུའི་བདག་ཉིད་ཅན་དུ་ཡེ་ནས་གསལ་འགྲིབ་མེད་པར་བཞུགས་པ་དེ་ཉིད། སྒོ་གསུམ་གྱི་གནད་ཀྱིས་གཞི་བཟུང་། གནད་བཞིས་མཚོན་པར་བྱས་པས། སྙིང་ནང་གི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པའི་སྒྲོན་མ་འོད་ལྔ་ལྷུན་གྲུབ་དུ་ཡོད་པ་དེ་ཉིད་རྒྱང་ཞགས་ཆུའི་སྒྲོན་མའི་ལམ་ནས་གསལ་བའི་སྣང་བ། ཕྱིའི་དབྱིངས་ནམ་མཁའ་སྟོང་པ་མེ་ལོང་ལྟ་བུ་ལ། ནང་གི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པའི་སྒྲོན་མའི་གདངས། བྱད་བཞིན་དུ་ཤར་བ་ནི་འཇའ་ཚོན་ལྟ་བུའི་འོད་ཁྱིམ་དུ་སྣང་བ་འདིའོ། །དེའི་ནང་དུ་ཐིག་ལེ་སྟོང་པའི་སྒྲོན་མའི་རྟགས་འོད་ཀྱི་འཁོར་ལོར་དངས་ཤིང་གསལ་བར་སྣང་བ་འདིའོ། །དེའི་ནང་དུ་རིག་པའི་སྐུ་ཡོད་པའི་རྟགས་སུ་རྡོ་རྗེ་ལུ་གུ་རྒྱུད་དུ་སྣང་བ་འདིའོ། །དེ་དང་ཉི་མ་དང་འོད་ཟེར་གྱི་ཚུལ་དུ་དབྱིངས་རིག་འདུ་འབྲལ་མེད་པར་གནས་པ་སྟེ། ཐུགས་རྗེ་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་རང་གསལ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་རང་བྱུང་གི་སྒྲོན་མའི་རྟགས་སུ་རང་གདངས་འོད་གསལ་གྱི་སྣང་བ་འདི་དག་ལྟོས་ལ། ཤེས་པ་རང་གསལ་སྣང་སྟོང་འཛིན་མེད་དུ་སྣང་བ་འདི་ཀའི་ངང་ལ་རྒྱུན་དུ་མཉམ་པར་ཞོག་ཅིག ཅེས་ངོ་འཕྲོད་ངེས་སུ་བསྐྱར་རོ། །དེ་ཡང་རྩ་རྒྱུད་ལས། རང་གི་རང་བཞིན་གཤིས་ཀྱི་གནད། །བརྗོད་པའི་ཚིག་གིས་མ་ཡིན་པར། །དབང་པོའི་ཡུལ་ལ་གསལ་སྣང་བས། །གཅེར་མཐོང་གྲོལ་བའི་བདག་ཉིད་དོ། །ཞེས་དང་། རྒྱུད་ལས། རིག་པ་རྡོ་རྗེ་ལུ་གུ་རྒྱུད། །མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་ཤེས་པ་དང་། །ཤེས་པ་ཙམ་གྱིས་རྟོགས་པ་དང་། །རྟོགས་པ་ཙམ་གྱིས་གྲོལ་བར་འགྱུར། ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །

གསུམ་ཚན་གསུམ་དུ་ངོ་སྤྲོད་པ།

གཉིས་པ་གསུམ་ཚན་གསུམ་དུ་ངོ་སྤྲོད་པ་ལ། ཐོག་མར་ཡེ་ཤེས་གསུམ་དུ་ངོ་སྤྲོད་པ་ནི། དེ་ལྟར་རང་བྱུང་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་གདོད་མའི་མགོན་པོ་ཀུན་བཟང་འོད་མི་འགྱུར་བ་ཉིད་སྙིང་དབུས་ན་ངོ་བོ་རང་བཞིན་ཐུགས་རྗེ་གསུམ་གྱིས་མཚོན་པར་སྐུ་གསུམ་འདུ་འབྲལ་མེད་པའི་དགོངས་པ་ལ་རྟག་ཏུ་བཞུགས་པར་ངེས་པའི་ཕྱིར། ངོ་བོ་སྟོང་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྟགས་སུ་སྐྱེ་མེད་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བ། རང་བཞིན་གསལ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྟགས་སུ་འོད་སྣ་ཚོགས་སུ་གསལ་བ། ཐུགས་རྗེ་ཀུན་ལ་ཁྱབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྟགས་སུ་ཤེས་པ་གསལ་སྟོང་དུ་འཆར་བ་འདི་རྣམས་འོང་བ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུད་ལས། རིན་ཆེན་ལུས་ཀྱི་གནས་དེ་ན། །ངོ་བོ་སྟོང་གསལ་སྐུ་རུ་གནས། །རང་བཞིན་གསལ་སྟོང་ཏི་ལ་འོད། །ཐུགས་རྗེ་སྣང་སྟོང་སྒྲོན་མར་གནས། ཞེས་གསུངས་སོ། །དཀོན་མཆོག་གསུམ་དུ་ངོ་སྤྲོད་པ་ནི། སེམས་ཉིད་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བས་མ་འཁྲུལ་བ་གཞི་སངས་རྒྱས། བརྗོད་ཚིག་ཡི་གེ་དང་བྲལ་བ་གཉིས་མེད་དོན་གྱི་དམ་ཆོས། རང་ལུས་གཡོ་འགུལ་དང་བྲལ་བ་སྐྱེ་མེད་སྙིང་པོའི་དགེ་འདུན་ཏེ་དེ་རྣམས་རང་ལ་ཡེ་ནས་ལྷུན་གྲུབ་ཏུ་གནས་པའོ། །དེ་ཡང་ཀློང་དྲུག་པ་ལས། སངས་རྒྱས་ཆོས་དང་དགེ་འདུན་ནི། །ཡེ་རྫོགས་རང་གི་ལུས་ལ་གནས། ཞེས་གསུངས་སོ། །སྐུ་གསུམ་དུ་ངོ་སྤྲོད་པ་ནི། ཐོག་མེད་ནས་རིག་པ་ཡེ་ཤེས་ལྔའི་རང་མདངས་ལས་གྲུབ་པའི་རང་གི་ལུས་ཅིར་ཡང་སྣང་བ་རིག་པ་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་དང་། ངག་མ་འགགས་གསལ་བ་རིག་པ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་དང་། ཡིད་རྟོག་པ་མེད་པ་རིག་པ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་རུ་ཡེ་ནས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པས་ད་ཕྱིན་ཆད་ལུས་སྐུ་གསུམ་གྱི་བཞུགས་སྟངས་གསུམ་དང་། ངག་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཆོས་སྐུའི་ངང་དང་། སེམས་སྐྱེ་མེད་བསམ་ཡུལ་ལས་འདས་པའི་དོན་ལས་མི་འདའ་བར་བྱ་དགོས་ཏེ། རྩ་རྒྱུད་ལས། གཞན་ཡང་ཁམས་གསུམ་སེམས་ཅན་ཀུན། །ལུས་ངག་ཡིད་ལས་མ་འདས་པས། །སྐུ་གསུམ་གཞན་ནས་བཙལ་མི་དགོས། ཞེས་སོ། །

ལྔ་ཚན་བདུན་དུ་ངོ་སྤྲོད་པ།

གསུམ་པ་ལྔ་ཚན་བདུན་དུ་ངོ་སྤྲོད་པ་ལ། སྐུ་ལྔ་ནི། ཙིཏྟ་རིན་པོ་ཆེའི་སྦུབས་ན་ཐིག་ལེ་ཡེ་ཤེས་ས་བོན་གྱི་ཆ་ཙམ་ལ་ངོ་བོ་ཀ་དག་དྲི་མེད། དེའི་རང་གདངས་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་དབྱེར་མེད་བུམ་ནང་གི་མར་མེ་ལྟར་གསལ་བའི་འོད་མདངས་ནམ་མཁའི་མཐོངས་སུ་འོད་དང་ཐིག་ལེ་ལུ་གུ་རྒྱུད་གསལ་ལ་ཕྲ་བ་སྣང་བ་འདི་ཉིད་སྐུ་ལྔར་མཚོན་ན། རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་འོད་དུ་གསལ་བ་རྣམ་པར་སྣང་མཛད། དེ་ཉིད་འཕོ་འགྱུར་མེད་པ་མི་བསྐྱོད་རྡོ་རྗེ། འོད་གསལ་འཕེལ་ཆ་དང་བཅས་པ་རིན་ཆེན་འབྱུང་ལྡན། འོད་སྣང་ཚད་མེད་པ་སྣང་བ་མཐའ་ཡས། མ་བརྩལ་རང་ལ་རྫོགས་པ་དོན་ཡོད་གྲུབ་པའི་སྐུ་སྟེ་རིགས་ལྔའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཞལ་མཐོང་བ་ཡིན་ལ། གསལ་ལ་དེར་འཛིན་མེད་པ་ལམ་དང་། གོམས་པ་མཐར་ཕྱིན་པ་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུད་ལས། རང་གི་རིག་རྩལ་སྐུ་ལྔར་ཤར། །རྣམ་སྣང་མི་བསྐྱོད་རིན་ཆེན་འབྱུང་། །སྣང་མཐའ་དོན་ཡོད་གྲུབ་པར་ཤར། ཞེས་སོ། །ཡེ་ཤེས་ལྔ་ནི། འཁོར་འདས་སུ་མ་ཕྱེ་བའི་གོང་རོལ་ནས། རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དྲི་མ་མེད་ཅིང་འོད་གསལ་བ་མེ་ལོང་ཡེ་ཤེས། འོད་གསལ་ངོ་བོ་གཉིས་སུ་མི་ཕྱེད་པ་མཉམ་ཉིད་ཡེ་ཤེས། བྱེ་བྲག་མ་འདྲེས་པར་གསལ་བ་སོར་རྟོགས་ཡེ་ཤེས། མ་བརྩལ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་བྱ་གྲུབ་ཡེ་ཤེས། ཡེ་སྟོང་རྩ་བ་བྲལ་བ་ཆོས་དབྱིངས་ཡེ་ཤེས་ཏེ་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པ་ལྔའི་རང་བཞིན་ལ། འོད་གསལ་གྱི་དོན་ལ་ཡེངས་མེད་ས་ལེ་བ་དང་། སྣང་བ་ཕྱོགས་ལྷུང་མེད་པ་དང་། གསལ་སྣང་འཛིན་པ་མེད་པ་དང་། དཀའ་བ་མི་དགོས་པ་དང་། བསྒོམ་མི་བསྒོམ་མེད་པའི་ངང་དུ་འཇོག་པ་ནི་ལམ། དེ་མཐར་ཕྱིན་པ་འབྲས་བུ་སྟེ། རྩ་རྒྱུད་ལས། མེ་ལོང་མཉམ་ཉིད་སོ་སོར་རྟོག །བྱ་གྲུབ་ཆོས་དབྱིངས་ཡེ་ཤེས་སོ། །ཞེས་སོ། །རིགས་ལྔ་ནི། འོད་གསལ་སྣང་སྟོང་ཆེན་པོའི་ངོ་བོ་འཕོ་འགྱུར་མེད་པས་རྡོ་རྗེའི་རིགས། ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་རིན་པོ་ཆེའི་རིགས། སྣང་བ་ལ་སྐྱོན་གྱིས་མ་གོས་པས་པདྨའི་རིགས། དེ་གོམས་པ་རྣམས་ལྷག་མེད་འགྲུབ་པས་ལས་ཀྱི་རིགས། འདི་ཉིད་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཤེགས་ཤུལ་ཡིན་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རིགས་ཏེ། དེའི་ངང་ལ་གོམས་པས་ལམ། མཐར་ཕྱིན་པ་འབྲས་བུ་སྟེ། རང་ཤར་ལས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རིགས་དང་ནི། །རྡོ་རྗེའི་རིགས་དང་རིན་ཆེན་རིགས། །པདྨའི་རིགས་དང་ལས་ཀྱི་རིགས། ཞེས་སོ། །འོད་ལྔ་ནི། འོད་གསལ་དེ་དག་དྲི་མ་མེད་པས་དཀར་པོ། ཡོན་ཏན་རྫོགས་པས་སེར་པོ། མ་བཙལ་བཞག་པས་དམར་པོ། བྱ་བ་རྩལ་རྫོགས་པས་ལྗང་གུ། མི་འགྱུར་བརྟན་པས་མཐིང་ག་སྟེ་ལྔར་གནས་ཤིང་། དེའི་ངང་ལ་གནས་པ་ལམ། མཐར་ཕྱིན་པ་འབྲས་བུ་སྟེ། རྒྱུད་ལས། རིག་པའི་ཡོན་ཏན་འོད་ལྔར་གསལ། ཞེས་སོ། །རླུང་ལྔ་ནི། འོད་གསལ་གྱི་སྣང་བ་འདི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དྲོད་དང་མ་བྲལ་བས་མེ་དང་མཉམ་པའི་རླུང་། འཁོར་འདས་ཀྱི་སྲོག་འཛིན་པས་སྲོག་འཛིན་གྱི་རླུང་། འཁོར་འདས་དངས་སྙིགས་འབྱེད་པས་འབྱེད་པའི་རླུང་། ཀུན་ལ་སྙོམ་པར་བརྡལ་བས་ཁྱབ་བྱེད་ཀྱི་རླུང་། འཁོར་བའི་སྲོག་བཅད་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་བྱེད་པས་སྙིང་རྗེ་མེད་པ་བསྐལ་པ་ལས་ཀྱི་རླུང་དང་ལྔ། གོམས་པ་ལམ་དང་མཐར་ཕྱིན་འབྲས་བུ་སྟེ། རང་ཤར་ལས། རིག་པ་རླུང་ལྔའི་རང་བཞིན་དུ། །སེམས་ཅན་ཀུན་ལ་གནས་པའོ། །ཤེས་རབ་ལྔ་ནི། འོད་གསལ་གྱི་ཆོས་ཉིད་རྟོགས་མ་རྟོགས་ལས་འཁོར་འདས་སུ་འབྱེད་པས་འབྱེད་པའི་ཤེས་རབ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྩལ་སྣང་སྡུད་པས་སྡུད་པའི་ཤེས་རབ། ཀུན་ལ་ཁྱབ་པས་ཁྱབ་བྱེད་ཀྱི་ཤེས་རབ། གསལ་སྣང་འགྲོ་འོང་དང་བཅས་པས་བསྐྱོད་པའི་ཤེས་རབ། དེ་ཉིད་རྟོགས་ན་འཁོར་བ་ལས་སྒྲོལ་བས་སྒྲོལ་བའི་ཤེས་རབ་སྟེ་ལྔར་གནས་ཤིང་། དེ་གོམས་ཤིང་མཐར་ཕྱིན་པ་ལམ་དང་འབྲས་བུ་སྟེ། དེ་ཉིད་ལས། དེ་ཡང་རིག་པའི་ངོ་བོ་ལ། །ཤེས་རབ་རྣམ་པ་ལྔ་དང་ལྡན། ཞེས་སོ། །མཁའ་འགྲོ་ལྔ་ནི། འོད་གསལ་མཐིང་ག་སོགས་ལྔར་སྣང་བས་སངས་རྒྱས་ཊཱཀྐི་སོགས་ལྔའི་ཞལ་མཐོང་། གཏི་མུག་སོགས་ཉོན་མོངས་པ་ལྔ་དག ཆོས་དབྱིངས་ཡེ་ཤེས་སོགས་ཡེ་ཤེས་ལྔ་ལ་རེག་པར་འགྱུར་ཞིང་། དེ་ཐམས་ཅད་གཞི། སོ་སོར་གོམས་པས་ལམ། མཐར་ཕྱིན་པ་འབྲས་བུ་སྟེ། རྒྱུད་ལས། སྟོང་གསལ་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི། མཁའ་འགྲོ་རྣམ་པ་ལྔར་གནས་སོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་ལྔ་ཚན་རྣམས་ཆབ་གཅིག་ཏུ་བསྟན་པ་ཡང་། རྒྱུད་དེ་ཉིད་ལས། རང་བྱུང་རིག་པའི་རང་རྩལ་ལས། །སྐུ་ལྔ་དང་ནི་ཡེ་ཤེས་ལྔ། །རིགས་ལྔ་འོད་ལྔ་རླུང་ནི་ལྔ། །ཤེས་རབ་ལྔ་ལ་སོགས་པར་གནས། ཞེས་སོ། །མདོར་ན་དེ་ལྟར་བཞུགས་པའི་ཆོས་ཉིད་རྣམས་བློས་རྣམ་པར་བཏགས་ཤིང་རྩ་རླུང་འཛིན་རྩོལ་གྱི་རྟེན་འབྲེལ་ལས་བྱུང་བའི་སྟོང་གཟུགས་ཤེས་ཉམས་ཡིད་བྱེད་ཀྱིས་བརྟགས་པའི་བློའི་རི་མོ་ཅན་མ་ཡིན་པར། གདོད་ནས་གྲུབ་པའི་སྣང་ཉམས་ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་མི་བསླུ་བའི་བདག་ཉིད་ཅན་དུ་མཐོང་བ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་དབྱིངས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཀ་ནས་རྣམ་པར་དག་པ་སྟོང་གསལ་འདུས་མ་བྱས་པ་ནི་ཤེས་རབ་དང་། རིག་པའི་རང་བཞིན་ཆོས་ཉིད་འོད་གསལ་ཆེན་པོའི་སྣང་བ་ནི་ཐབས་སྟེ། ཡེ་ནས་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་ངོ་བོར་སྣང་སྟོང་འདུ་འབྲལ་མེད་པའི་ཚུལ་དུ་གནས་ཤིང་། དེ་ལྟར་སྣང་བ་དེ་ཡང་ཀུན་རྫོབ་འདུས་བྱས་འཇིག་པའི་ཆོས་སུ་མེད་དེ་དོན་དམ་འདུས་མ་བྱས་པ་ཆོས་ཉིད་འགྱུར་བ་མེད་པའི་གནས་ལུགས་ཡིན་ལ། སྣང་བའི་འོད་གསལ་འདི་རྣམས་འཇིག་རྟེན་གྱི་མིག་འཕྲུལ་ལྟ་བུའང་མ་ཡིན་ཏེ། ནོར་བུ་ཕྲ་བཀོད་ལས། དབྱིངས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཤེས་རབ་སྐུ། །རིག་པའི་རང་བཞིན་ཐབས་ཀྱི་སྐུ། །འདུ་འབྲལ་མེད་པའི་ཚུལ་དུ་གནས། ཞེས་དང་། རྩ་རྒྱུད་ལས། རིག་པའི་ངོ་བོ་ལུ་གུ་རྒྱུད། །འདས་དང་མ་འོངས་ད་ལྟར་ལ། །སུས་ཀྱང་བྱས་པ་མ་ཡིན་པས། །དེ་ནི་འདུས་མ་བྱས་པ་ཉིད། །ལུ་གུ་རྒྱུད་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཀུན་དག་པས། །མ་འཁྲུལ་གཞི་ཡི་སངས་རྒྱས་སོ། །མངོན་སུམ་བརྟེན་པའི་སྐལ་ལྡན་ལ། །ཁམས་གསུམ་འཁོར་བའི་མིང་མེད་པས། །སྲིད་གསུམ་གདར་ཤ་ཆོད་པའོ། །ཞེས་དང་། སྒྲོན་མ་སྣང་བྱེད་ལས། དེ་ལྟར་སྣ་ཚོགས་ཤར་བ་དེ། །བྱས་ཤིང་གོམ་པས་བྱུང་བ་མིན། །ཡེ་ཉིད་ནས་ནི་གཞིར་གནས་པའོ། །དེ་ལྟར་གདེངས་ཚུད་རྣལ་འབྱོར་དེར། །ཤར་བས་དགའ་བའི་སེམས་མེད་དེ། །འདུག་ཚུལ་དེ་ལྟར་ཡེ་ནས་ཡིན། །རིག་གདངས་སྒྲོན་མའི་སྣང་བ་ལ། །ས་ཆུ་མེ་རླུང་འབྱུང་བའི་སྒྲས། །དེ་ཉིད་བཤིགས་པར་ནུས་པ་མིན། །ལུང་དུ་མ་བསྟན་གང་ཟག་གིས། །གསལ་སྒྲོན་མེ་ལོང་སྟོང་དག་གམ། །མིག་སྟོང་དག་གིས་བལྟས་གྱུར་ཀྱང་། །དེ་ཉིད་མཐོང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །གྲུབ་པའི་མཐའ་དང་ལྟ་སྒོམ་གྱིས། །དེ་ཉིད་དཔྱད་ཀྱང་རྙེད་པ་མིན། །ཕྱྭ་དང་དབང་ཕྱུག་གིས་མ་བྱས། །འཇིག་རྟེན་ལྟར་སྣང་འཁྲུལ་བ་མིན། །འདོད་ཆགས་ཞེ་སྡང་གཏི་མུག་གིས། །དེ་ཉིད་ཡེ་ནས་བསྒྲིབ་མ་ཡིན། །རང་སྣང་རང་ལ་ཤར་བ་དག །ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཀྱང་དཔྱད་དུ་མེད། །རྒྱུད་ལུང་མན་ངག་རྣམས་ཀྱིས་ནི། །དེ་ཉིད་བརྟགས་ཀྱང་མཐོང་བ་མིན། །དམྱལ་བ་བྱོལ་སོང་ཡི་དྭགས་དང་། །རིགས་དྲུག་སྣང་བ་དེ་རང་ཉིད། །ཆེད་དུ་བསྒྲུབ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། །ཡེ་ནས་དེ་ལྟར་ཤར་ནས་ཡོད། །སྐྱེས་བུས་རྩོལ་བས་བྱུང་བ་མེད། །དཀྱིལ་འཁོར་དེ་ཡིན་ལྷ་དེ་རང་། །སྔགས་དང་ཕྱག་རྒྱ་མཆོད་པ་དེ། །བསྐྱེད་དང་རྫོགས་པའི་རིམ་པ་དེ། །སངས་རྒྱས་སེམས་ཅན་འཁོར་འདས་ཡིན། །དབང་དང་སྡོམ་པ་དམ་ཚ ི ག་ཡིན། །རང་གི་བླ་མ་ལྷ ་ཡང་ངོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་ཡེ་ནས་མ་བྱས་ཤིང་རང་བྱུང་རང་ཤར་ཆེན་པོ་སྐུ་གསུམ་འདུ་འབྲལ་མེད་པ་འོད་གསལ་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཞལ་མཐོང་བ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་ངོ་སྤྲོད་དོ། །

སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་པ།

གསུམ་པ་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་པ་ནི། འདི་ལྟར་དབྱིངས་སྣང་ཐིག་ལེའི་དབུས་སུ་རྡོ་རྗེ་ལུ་གུ་རྒྱུད་མཐོང་བ་འདི་ནི་རང་བྱུང་གི་རིག་པ་ཐིག་ལེ་ཉག་གཅིག་ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་གྱི་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བླ་མ་ཡི་དམ་ཊཱཀྐི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཞལ་མངོན་སུམ་དུ་མཇལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །སྐུ་གསུམ་ཡེ་ཤེས་ལྔ་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱའོ། །ལས་དང་བག་ཆགས་སྡིག་སྒྲིབ་མ་རིག་པ་ཐམས་ཅད་དག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཆོས་ཉིད་དུ་ཤར་བ་ཞེས་བྱའོ། །ལས་དང་སྐལ་བ་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་རྫོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དབང་དུས་གཅིག་ལ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིག་པ་རྩལ་གྱི་དབང་ཆེན་པོ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཐོབ་པས་སངས་རྒྱས་སུམ་སྟོང་གི་ཞལ་མཐོང་། མངལ་གྱི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་འཇུག་པའི་རྒྱུན་ཆད་པས་ཐར་བའི་ལམ་སྣ་ཟིན་པ་ཡིན་ནོ། །རིག་པ་རྡོ་རྗེ་ལུ་གུ་རྒྱུད་མཐོང་བའི་གང་ཟག་དེ་ངན་སོང་དུ་རྡོག་པས་ཕུལ་ཡང་མི་འགྲོའོ། །དེས་ན་འདི་མཐོང་བ་དང་། འདི་དང་འཕྲད་པས་ཆོག་པའོ། །འདི་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཉིད་རིག་པ་མངོན་སུམ་གྱི་དོན་མཐོང་བ་ནི་ཐོག་མའི་མགོན་པོ་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་དང་སྐལ་བ་མཉམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དུས་དེ་རིང་ནས་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་རིགས་ལྔའི་སངས་རྒྱས་དང་ཁྱོད་ལ་ཁྱད་པར་རྡུལ་ཙམ་ཡང་མེད་དོ། །དེ་ཡང་གསང་བ་སྤྱོད་པ་ལས། འདི་ལྟར་སུ་ཡིས་མཐོང་བའི་མི། །ཐོག་མའི་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་དང་། །སྐལ་བ་མཉམ་པ་ཁོ་ནའོ། །ཞེས་གསུངས་པས་དེ་རིང་ཁྱོད་ཀྱིས་རྙེད་པ་ཆེན་པོ་ལེགས་པར་རྙེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་བཅུ་རིམ་གྱིས་བགྲོད་པས་ཀྱང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཁམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་མཐའ་དག་མངོན་དུ་མཐོང་བ་མིན་ཕྱིར་སྤྲོ་བས་འཇུག་པ་གལ་ཆེ་སྟེ། ནོར་བུ་ཕྲ་བཀོད་ལས། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐུགས་ལ་བལྟ་བར་འདོད་ན་རྡོ་རྗེ་ལུ་གུ་རྒྱུད་ཀྱི་སྐུ་ལ་ལྟོས་ཤིག སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དགོངས་པ་ཐུགས་སུ་ཆུད་པར་འདོད་ན་རྡོ་རྗེ་ལུ་གུ་རྒྱུད་དང་མ་འབྲལ་ཤིག ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མདོ་དང་རྒྱས་པ་ཤེས་པར་འདོད་ན་རྡོ་རྗེ་ལུ་གུ་རྒྱུད་ཀྱི་འདུག་ཚུལ་ལ་ལྟོས་ཤིག གསང་བའི་ཡེ་ཤེས་ཐམས་ཅད་ལ་མཁས་པར་འདོད་ན་རྡོ་རྗེ་ལུ་གུ་རྒྱུད་ཀྱི་ཟེར་ལ་ལྟོས་ཤིག ལྟ་སྒོམ་སྤྱོད་པ་གསུམ་འདུ་འབྲལ་མེད་པར་འདོད་ན་རྡོ་རྗེ་ལུ་གུ་རྒྱུད་ཀྱི་སྐུ་ལ་མ་ཡེངས་ཤིག ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཞལ་ཡས་ཁང་འཛིན་པར་འདོད་ན་དབྱིངས་དང་རིག་པའི་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་གྱིས་ཤིག རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའི་གདུང་འཛིན་པར་འདོད་ན་རིག་པ་རྡོ་རྗེ་ལུ་གུ་རྒྱུད་ཀྱི་སྐུ་དང་མ་འབྲལ་ཞིག ཅེས་གསུངས་པས། དེའི་ཕྱིར་འདུན་པ་ཞེ་སྡང་གཏི་མུག་རྣམས་ཀྱིས་འགྲོ་བའི་སྐྱབས་འགྲོ་ཉི་ཚེ་བ་ཙམ་མ་ཡིན་པར་གནས་ལུགས་རྡོ་རྗེའི་སྐྱབས་འགྲོ་དང་མི་འབྲལ་བའི་ངང་ནས། མངོན་སུམ་རིག་པའི་སྣང་བ་ཉམས་སུ་བླངས་པ་ཉིད་སངས་རྒྱས་པའི་ཆོས་ཁམས་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་བླ་མར་བྱ་བ་ནས། རྒྱུད་སྡེ་རྒྱ་མཚོའི་དེ་ཉིད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་བར་གྱི་ལམ་དང་འབྲས་བུའི་ཆོས་ཀུན་མངོན་དུ་བྱས་པ་ཡིན་པར་གསུངས་པས། དུས་དེ་རིང་ནས་སྣང་བ་བཞིའི་ཡོན་ཏན་མཐར་ཐུག་པའི་ཉམས་ལེན་ལ་བརྩོན་པར་བྱས་ཏེ། ཆོས་ཉིད་ཟད་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་རྟེན་འདིར་མྱུར་དུ་རེག་པར་གྱིས་ཤིག ཅེས་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་དོ། །

རྣལ་འབྱོར་བཞིས་ཉམས་སུ་བླང་པ།

ཉམས་སུ་བླང་བ་དངོས།

ལྟ་བའི་རྣལ་འབྱོར།

བཞི་པ་རྣལ་འབྱོར་བཞིས་ཉམས་སུ་བླང་པ་ལ། དངོས་དང་། ཐུན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་རོ། །དང་པོ་ཉམས་སུ་བླང་པ་དངོས་ལ་ལྟ་སྒོམ་སྤྱོད་འབྲས་བཞི། དེའི་དང་པོ ་ལྟ་བའི་རྣལ་འབྱོར་ལ་ཡང་། བལྟ་བྱ་བལྟ་བྱེད་ལྟ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཅིར་ཡང་ མ་གྲུབ་པའི་སྟོང་ཉིད། རང་བཞིན་རང་མདངས་འོད་དུ་གསལ་བ། ཐུགས་རྗེ་མ་འགགས་གང་ཤར་རང་སར་གྲོལ་བ་ཉིད་ནི་ལྟ་བའི་ངོ་བོ་ཡིན་ལ། འཁོ ར་འདས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དབང་པོས་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བས་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དབྱེ་ན་ཆོས་ཅན་སྤྱིའི་ལྟ་བ་དང་། ཆོས་ཉིད་རང་གི་ལྟ་བའོ། །སྤྱིའི་ལྟ་བ་ནི། ཐེག་དགུ་སོ་སོའི་འདོད་ལུགས་ཐ་དད་པ་རྣམས་ཡིན་ལ། རང་གི་ལྟ་བ་ནི། ཕྱི་ཚོགས་དྲུག་གིས་བསྡུས་པའི་ཡུལ་སྣང་ལ་བལྟས་པས་སྣང་ལ་རང་བཞིན་མེད་པ་རྒྱ་མཚོར་གཟའ་སྐར་ལྟ་བུ། ནང་ཆོས་ཉིད་སྟོང་པའི་ངོ་བོ་ལ་བལྟས་པས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མ་གྲུབ་པ་ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་ལྟ་བུ། གསང་བ་རིག་པ་ལ་བལྟས་པས་ཡིད་དཔྱོད་དུ་མ་ལུས་པར་དབང་པོས་མཐོང་ཞིང་རྟོགས་པ་སྟེ་བྱར་མེད་ཡོངས་རྫོགས་ཀྱི་ལྟ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་ཚུལ་ནི། ཕྱི་ཡུལ་སྣང་ལ་བལྟས་པས་ཅིར་སྣང་རྨི་ལམ་དང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་མཐོང་ནས་འཁྲུལ་བ་མ་སྤང་གནས་སུ་དག་ཅིང་ཉོན་མོངས་པ་རང་སར་གྲོལ། ནང་འགྱུ་དྲན་གྱི་སེམས་ལ་བལྟས་པས་རྟོག་ཚོགས་བར་སྣང་གི་ན་བུན་ལྟར་རང་ཡལ་དུ་སོང་། གསང་བ་ཆོས་ཉིད་འོད་གསལ་ལ་བལྟས་པས་ངང་ལ་མཉམ་ལ་འཇོག་པའི་འཛིན་པ་མིང་ཙམ་ཡང་མེད་དེ། ཀ་དག་གི་ངང་ལ་ཟད། ཡང་གསང་རིག་པ་མངོན་སུམ་གྱི་ངོ་བོ་ལ་མ་ཡེངས་པར་བལྟས་པས་ཡིད་དཔྱོད་ཀྱི་ལྟ་བ་ལས་རང་གྲོལ་བའོ། །དེ་ལྟར་ལྟ་བ་འདིའི་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཐེག་པ་གཞན་གྱི་དོན་རྣམས་ཀྱང་མཐོང་ཞིང་གྲོལ་བ་སྟེ། རྩ་རྒྱུད་ལས། ལྟ་བའི་ངོ་བོ་མཐོང་བ་ལ། །ཡིད་དཔྱོད་ཚིག་གིས་འགྱུ་བ་མེད། ཅེས་དང་། ཆོས་ཉིད་དབང་པོས་མངོན་མཐོང་བ། །ལྟ་བ་ཞེས་ནི་དེ་ལ་བྱ། ཞེས་དང་། སྒྲོན་མ་སྣང་བྱེད་ལས། ལྟ་བ་རྣམ་པ་གཉིས་ཡིན་ཏེ། །ཆོས་ཅན་ལྟ་དང་ཆོས་ཉིད་ལྟ། །ཨ་ནུ་མན་ཆད་རང་འདོད་པས། །ཆོས་ཅན་ཉིད་ལ་ལྟ་ལྟ་ནས། །ཆོས་ཉིད་དོན་ལ་ཐུག་རེག་མེད། །ཨ་ཏི་རྣམ་པ་ཁ་ཅིག་གིས ། །འདི་ཉིད་ཕྱོགས་ཙམ་མཐོང་བ་མེད། །རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་ཐིག་ལེའི་སྐོར། །ཕྱི་དང་ནང་དང་གསང་བས་ཀྱང་། །འདི་ཉིད་དོན་ལ་རེག་པ་མེད། །དེ་ཕྱིར་གསང་ཆེན་མན་ངག་ནི། །ལྟ་ཉིད་ཤིན་ཏུ་གསང་བའོ། །བྱས་པ་མེད་པའི་ལྟ་བ་ལ། །བལྟ་བྱེད་མེད་པའི་མིག་གིས་མཐོང་། ཞེས་དང་། རྒྱུད་ལས། ཕྱི་ནང་གསང་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་། །ངོ་བོ་ཉིད་དུ་མཐོང་ཞིང་རྟོགས། །ཞེས་དང་། ཡི་གེ་མེད་པ་ལས། ལྟ་བ་མེད་པས་དེ་ལ་བལྟ་རྒྱུ་མེད། །ལྟ་བ་བྱར་མེད་ངང་དུ་ཤེས་པར་བྱ། །དེ་ལྟར་གཉིས་མེད་ལྟ་བའི་དོན་རྟོགས་ན། །ལྟ་བའི་དོན་ལ་ལྟ་བ་ངང་གིས་མེད། །དེ་ཡོད་མ་ཡིན་མེད་པ་མ་ཡིན་པས། །འོད་གསལ་དེ་ཡི་ངང་དུ་གནས་པར་བྱ། ཞེས་དང་། སེང་གེ་རྩལ་རྫོགས་ལས། སངས་རྒྱས་ཀུན་གྱི་ལྟ་ཕུག་ནི། །དབྱིངས་རིག་གཉིས་ལས་མ་འདས་སོ། །ཞེས་དང་། སྒྲོན་མ་སྣང་བྱེད་ལས། དཔེར་ན་རི་རྒྱལ་རྩེར་ཕྱིན་ན། །དམའ་བའི་རི་རྣམས་མཐོང་བ་བཞིན། །འོག་མའི་རྒྱུད་དོན་ཇི་བཞིན་མཐོང་། །འོག་མས་གོང་མ་མཐོང་བ་མེད། ཅེས་སོ། །མདོར་ན་འོད་གསལ་གྱི་ངོ་བོ་སྟོང་ཉིད། རང་བཞིན་གསལ་བ། ཐུགས་རྗེ་འགགས་མེད་དུ་འཆར་བ་ནི་མཉམ་བཞག་གི་ལྟ་བ་དང་། སྣང་སྲིད་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བ་འདི་དག་སྣང་ལ་རང་བཞིན་མེད་པ་ཆུ་ཟླ་ལྟར་རྟོགས་པ་ནི་རྗེས་ཐོབ་ལ་ལྟ་བ་སྟེ། བརྩོན་འགྲུས་རབ་ལྷག་མེད། འབྲིང་བར་དོ། ཐ་མ་སྤྲུལ་སྐུའི་ཞིང་དུ་སངས་རྒྱས་པར་ཡང་། ཉི་ཟླ་ཁ་སྦྱོར་ལས། རབ་ལ་སྐྱེ་གཉིས་མི་དགོས་ཏེ། །འབྲིང་པོ་སྐྱེ་གཉིས་མཚམས་སུའོ། །ཐ་མ་རྣམས་ནི་དབུགས་ཕྱུང་སྟེ། །སྤྲུལ་པ་པོས་ནི་རང་རྒྱུད་གྲོལ། ཞེས་གསུངས་སོ། །

སྒོམ་པའི་རྣལ་འབྱོར།

གཉིས་པ་སྒོམ་པའི་རྣལ་འབྱོར་ལ། སྒོམ་བྱ་བྱར་མེད་ཀྱི་ལྟ་བ། སྒོམ་བྱེད་ཡིད་ཤེས་རྒྱུན་ལྡན། ཐབས་བཞུགས་སྟངས་སོགས་དང་བཅས་པ་ནི་སྒོམ་པའི་ངོ་བོ་དང་། ངོ་བོ་དེ་ལྡན་གྱི་བསམ་གཏན་ལ་རྒྱུན་དུ་གནས་པ་སྒོམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དབྱེ་ན་ཐབས་དང་། ཤེས་རབ་དང་། ཐབས་ཤེས་དབྱེར་མེད་ཀྱི་སྒོམ་པའོ། །སྔ་མ་དག་གཏུམ་མོ་དང་ཐབས་ལམ་སོགས་མཐའ་ཡས་པའོ། །འདིར་གོང་གི་ལྟ་བའི་དོན་དབྱིངས་རིག་ཐབས་ཤེས་ཟུང་འཇུག་སྟོང་གསལ་འཛིན་མེད་ཀྱི་ངང་ལ་རྩེ་གཅིག་ཏུ་མཉམ་པར་འཇོག་པ་སྟེ་བར་དུ་ལེ་ལོ་མི་ཚུད་པས་ཉིན་མཚན་ཁ་སྦྱོར་གྱི་སྒོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཉམས་སུ་ལེན་ཚུལ་ནི། ཐུན་དུ་བཅད་ལ་ལེ་ལོ་དང་སྙོམ་ལས་མེད་པར་ཐུན་མགོ་ཀུན་ལ་སེམས་བསྐྱེད་དང་། ཐུན་དངོས་ལ་དམིགས་མེད་ཡེངས་མེད། ཐུན་མཇུག་ལ་བསྔོ་བས་རྒྱས་འདེབས་པ་སྟེ། མདོར་ན་མཉམ་བཞག་ཏུ་ལྟ་བ་དེ་ལས་མ་གཡོས་པ་གསལ་སྟོང་འཛིན་མེད་དང་། རྗེས་ཐོབ་རྨི་ལམ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་ཉམས་སུ་ལེན་པའོ། །དེ་ཡང་རྒྱུད་ལས། སྒོམ་གྱི་ངོ་བོ་ཐབས་ཡིན་ཏེ། །བསྒོམ་བྱ་སྒོམ་བྱེད་ཐབས་ཀྱི་བསྒོམ། ཞེས་དང་། སྒོམ་གྱི་ངེས་ཚིག་གནས་པའི་ཕྱིར། ཞེས་དང་། ཟུང་འཇུག་ཐབས་ཀྱི་སྒོམ་པ་དང་། །ཤེས་རབ་ཉིད་ཀྱི་སྒོམ་པ་དང་། །ཐབས་ཤེས་གཉིས་མེད་སྒོམ་པའོ། །དེ་ནི་སྒོམ་པ་མཆོག་ཏུ་ཟབ། ཅེས་དང་། ལྟ་བ་དེ་ཉིད་དོན་ལ་སྒོམ་ཞེས་བྱ། །ཉིན་མཚན་ཆོས་ཀྱིས་འདའ་ཕྱིར་ཁ་སྦྱོར་ཉིད་དུ་སྒོམས། ཞེས་དང་། ལེ་ལོ་སྙོམ་ལས་སྤངས་བྱས་ལ། །རྒྱུན་དུ་སྒོམ་ལ་གནས་པར་བྱ། ཞེས་དང་། སྟོང་གསལ་ཡིད་གཉིས་སྒོམ་དང་བྲལ། །བསྒོམ་པ་ཀུན་གྱི་མཆོག་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སོ། །

སྤྱོད་པའི་རྣལ་འབྱོར།

གསུམ་པ་སྤྱོད་པའི་རྣལ་འབྱོར་ལ། བདེ་སྡུག་མ་སྤངས་རོ་སྙོམས་ཤིང་ལྟ་སྒོམ་ལ་བོགས་འདོན་པ་སྤྱོད་པའི་ངོ་བོ་དང་། ཐམས་ཅད་རང་རིག་རང་ཤར་རང་གྲོལ་དུ་ཤེས་པས་སྣང་བ་གང་ཤར་དགག་སྒྲུབ་མེད་པར་སྤྱོད་པས་ན་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱའོ། དབྱེ་ན་གསུམ་སྟེ། ཐ་མལ་ལས་ལྡོག་པའི་སྤྱོད་པ་ནི། ཆོས་སྤྱོད་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱུད་ལས། ཡི་གེ་འབྲི་མཆོད་སྦྱིན་པ་དང་། །ཉན་དང་ཀློག་དང་འཛིན་པ་དང་། །འཆད་དང་ཁ་ཏོན་བྱེད་པ་དང་། །དོན་སེམས་པ་དང་སྒོམ་པ་བཅུ། །འདི་བཅུ་ཆོས་ཀྱི་སྒོ་མོ་ཡིན། །འདྲེན་པ་རྣམས་ཀྱི་གཤེགས་ཤུལ་ཡིན། ཞེས་སོ། །འཁོར་འདས་རུ་ཤན་འབྱེད་པའི་སྤྱོད་པ་ཡང་སྔར་གྱི་དེའོ། །འདིར་བརྟུལ་ཞུགས་ལམ་སློང་གི་སྤྱོད་པ་ནི། ལྟ་སྒོམ་ངོ་འཕྲོད་དེ་བོགས་འདོན་པའི་ཕྱིར་ཆགས་ཅན་ཡིན་ན་གྲོགས་ལས་རྒྱ་དང་། ཆགས་བྲལ་ཉམས་མྱོང་གི་ཕྱག་རྒྱ་དང་འགྲོགས་ནས་སྤྲང་པོའམ་རི་དྭགས་རྨས་མའི་ཚུལ་གྱིས་དུར་ཁྲོད་དམ་ལུང་སྟོང་དུ་རྒྱུ་ཞིང་བུང་བ་ལྟ་བུ་དང་། རི་དྭགས་དང་། ལྐུགས་པ་དང་། ཐི་བྱ་དང་། སྨྱོན་པ་དང་། སེང་གེ་དང་། ཁྱི་ཕག་ལྟ་བུའི་སྤྱོད་པ་བདུན་པོ་དབང་པོའི་རིམ་པ་དང་མཚམས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་བརྟུལ་ཞུགས་དབང་བསྒྱུར་གྱི་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱའོ། དེ་ཉམས་སུ་ལེན་ཚུལ་ནི། རང་གི་རྒྱུད་ཚོད་དང་བརྟུན་ཏེ་ལས་དང་པོ་པས་ཐོས་བསམ་འཚོལ་བ་ལ་ཞུགས་པ་བུང་བ་ལྟ་བུ་ནས་བདེ་སྡུག་དང་བཟང་ངན་རོ་སྙོམས་པ་རྣལ་འབྱོར་དབང་ཕྱུག་གི་སྤྱོད་པའི་བར་རྣམ་པ་བདུན་པོ་ཤུགས་འབྱུང་འགག་མེད་རྐྱེན་ཐོག་ཏུ་སྤྱོད་པ་སྟེ། རྒྱུད་ལས། སྤྱོད་པའི་ངོ་བོར་རོ་སྙོམས་ཤིང་། །རང་ཤར་རང་གྲོལ་ལམ་དུ་སྤྱད། ཅེས་དང་། རང་ཤར་ལས། བྱས་པ་མེད་པའི་སྤྱོད་པ་ཉིད། །རང་བྱུང་མ་བཅོས་བཅོས་བསླད་མེད། །སྤྱོད་པ་ཆེ ན་པོ་དེ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་དང་། རྒྱུད་ལས། སྤྱོད་པའི་གྲངས་ནི་བདུན་དུ་བསྡུ། ཞེས་དང་། སྤྱོད་པ་བརྟུལ་ཞུགས་དབང་བསྒྱུར་ཉིད། ཅེས་དང་ཉི་ཟླ་ཁ་སྦྱོར་ལས། བུང་བ་ལྟ་བུའི་སྤྱོད་པ་ཡིས། །ཆོས་རྣམས་ཀུན་གྱི་རོ་མྱོང་བྱ། །རི་དྭགས་ལྟ་བུའི་སྤྱོད་པ་ཡིས། །འཁྲུལ་བའི་རྐྱེན་གྱུར་ཡུལ་རྣམས་སྤང་། །ལྐུགས་པ་ལྟ་བུའི་སྤྱོད་པ་ཡིས། །འཁྲུལ་བའི་ངག་ནི་རྣམ་པར་སྤང་། །ཐི་བྱ་ལྟ་བུའི་སྤྱོད་པ་ཡིས། །གསང་བ་ཐབས་ཀྱི་ཐེ་ཚོམ་གཅོད། །སྨྱོན་པ་ལྟ་བུའི་སྤྱོད་པ་ཡིས། །གཅིག་ཏུ་གནས་པའི་ཡུལ་རྣམས་སྤང་། །སེང་གེ་ལྟ་བུའི་སྤྱོད་པ་ཡིས། །འཇིགས་པའི་སེམས་སྤང་དུར་ཁྲོད་རྒྱུ། །ཁྱི་ཕག་ལྟ་བུའི་སྤྱོད་པ་ཡིས། །གཙང་དང་སྨེ་བའི་རྣམ་རྟོག་སྤང་། ཞེས་གསུངས་སོ། །

འབྲས་བུའི་རྣལ་འབྱོར།

བཞི་པ་འབྲས་བུའི་རྣལ་འབྱོར་ལ་ཡང་། བཙན་ས་ཟིན་ཏེ་མི་ལྡོག་པ་འབྲས་བུའི་ངོ་བོ་དང་། གཞི་ཉིད་ལམ་གྱིས་སྨིན་པས་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དབྱེ་ན་གཉིས་ལས། གནས་སྐབས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ནི་ལམ་དུས་སུ་ཐུན་མོང་དུ་སྨིན་པ་རྣམས་སོ། །མཐར་ཐུག་གི་འབྲས་བུ་ནི། སྒོ་གསུམ་གྱི་ལས་དང་བག་ཆགས་ཉོན་སྒྲིབ་ཐམས་ཅད་སྦྲུལ་མདུད་ལྟར་རང་ཤར་རང་གྲོལ་དུ་སོང་བ་སྟེ། དེ་ལ་རྣམ་དག་ལྷུན་གྲུབ་གྱི་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཉམས་སུ་ལེན་ཚུལ་ནི། རིག་པ་ཉིད་གང་སྣང་གང་ཤར་གྱི་སྟེང་དུ་བཞག་པས། གོམས་པ་ཀློང་དུ་གྱུར་ནས་སྣང་སྟོང་འོད་གསལ་གྱི་འཆར་ཚུལ་ལ་དགག་སྒྲུབ་རེ་དོགས་དང་བྲལ་བའི་གནས་ལུགས་གདངས་སུ་གྱུར་ཏེ་མྱུར་དུ་བརྟན་པ་ཐོབ་པའོ། །དེ་ཡང་རྒྱུད་ལས། འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་བཙན་ས་ཟིན། །རྒྱལ་པོ་གདན་ས་ཟིན་པ་ལྟར། །མི་འགྱུར་ལྡོག་པ་མེད་པའོ། །ཞེས་དང་། སྨིན་པ་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱའོ། །ཞེས་དང་། འབྲས་བུ་དབྱེ་ན་གཉིས་སུ་འདུས། གནས་སྐབས་དང་ནི་མཐར་ཐུག་གོ །ཞེས་དང་། འབྲས་བུ་སྨིན་ཚུལ་བསྟན་པ་ནི། །རྐྱེན་གྱིས་མི་འཇིག་ལྡོག་པ་མེད། ཅེས་དང་། རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་སྙིང་གི་མེ་ལོང་ལས། འབྲས་བུའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐུ་གསུམ་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་ཤེས་པར་གྱིས་ཤིག ཅེས་སོགས་གསུངས་སོ། །

ཐུན་གྱི་རྣལ་འབྱོར།

གཉིས་པ་དེ་འབྲེལ་རྒྱུན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་ནི། རྒྱུད་ལས། དགེ་སྦྱོར་སྲང་དུ་གཞུག་པའི་ཕྱིར། །ཐུན་བཞིའི་རྣལ་འབྱོར་ཉིད་ལ་བསླབ། ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར། ཐོ་རངས་དང་། སྔ་དྲོ་དང་། ཕྱི་དྲོ་དང་། སྲོད་དེ་ཐུན་བཞིར་བྱས་ལ། སྤྲོས་པ་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་ཐོ་རངས་ཀྱི་ཐུན་ཆ་གསུམ་དུ་བགོས་པའི་དང་པོར་བླ་མའི་རྣལ་འབྱོར་བསྒོམ་ཞིང་གསོལ་བ་བཏབ། བར་བ་ལ་ཁྲེགས་ཆོད་བསྒོམ། ཐ་མ་ལ་བདེ་སྟོང་དང་གཏུམ་མོ་བསྒོམ། སྔ་ཐུན་ལ་གསུམ་གྱི་དང་པོར་ནམ་ལངས་ནས་ཉི་རྩེ་ཤར་བར་འདོན་ཟློས་དང་དཔེ་ལྟ་བ་སོགས་བྱ། དེ་ནས་གུང་བར་ཐོད་རྒལ་བསྒོམ། གུང་ལ་ཕྱག་སྐོར་དང་སྐྱོ་སངས་ཅུང་ཟད་བྱ། ཕྱི་ཐུན་ལ་གཉིས་ཀྱི་དང་པོ་ཕྱི་དྲོ་ཡང་ཐོད་རྒལ་ལ་གནས་ཤིང་དགོང་མོ་གཏོར་བསྔོ་དང་ཆོས་སྤྱོད་རླུང་འཛིན་བྱ། སྲོད་ཐུན་ལ་གསུམ་གྱི་དང་པོ་འཆི་བ་མི་རྟག་པ་བསྒོམ། བར་བ་བསྐྱེད་རིམ་དང་བཟླས་པ་བྱ། གུང་ཐུན་ལ་གཉིད་འོད་གསལ་དུ་སྦའོ། །ཡང་ན་སྤྲོས་པ་མེད་པའི་གང་ཟག་གིས་ཉིན་མོའི་སྔ་ཐུན་དང་ཕྱི་ཐུན་ལ་ཐོད་རྒལ་བསྒོམ་སྟེ། དེ་ཡང་སྔ་དྲོ་དང་ཕྱི་དྲོ་ཟེར་གཉིས་ལ་བསྒོམ་ཞིང་ཉིན་པར་ལུ་གུ་རྒྱུད་ལ་སྦྱངས། མཚན་མོའི་ཐུན་གཉིས་ལ་ལུས་གནད་ཙོག་པུས་ལག་སོར་གྱིས་མིག་གཉིས་བཀབ་ཏེ་རྗིད་མེད་པར་དལ་བུས་ཅུང་ཟད་མནན་པས་སྨིན་མཚམས་ཀྱི་ཐད་ཀའི་ནམ་མཁར་འོད་ལྔའི་ཐིག་ལེ་རྨ་བྱའི་མདོངས་ལྟར་བཀྲ་བ་ལ་ཤེས་པ་གཏད་དེ་ཅི་ནུས་སུ་བསྒོམ། སྲོད་ཀྱི་ཐུན་མཇུག་ཏུ་དྲང་སྲོང་གི་འདུག་སྟངས་ཀྱིས་དབང་པོ་གནད་དུ་བསྡུ་བ་ནི། ལྟེ་བར་པདྨ་འདབ་བཞིའི་སྟེང་དུ་ཨ་ཐུང་དམར་པོ་རེག་བྱ་ཚ་བ་ལས་མེ་འབར་བས་དབུ་མ་ནས་སྤྱི་བོའི་ཧཾ་ལ་ཕོག་པས་ཐིག་ལེ་ལས་ཐིག་པ་བབས། མེ་ཡི་གསོས་བྱས་ཏེ་ཤིན་ཏུ་འབར། ལས་དང་བག་ཆགས་བསྲེགས། ཐབས་ཤེས་དཀར་དམར་འཕྲད་པས་བདེ་བ་རྒྱས་པ་ན་བདེ་སྟོང་གི་ངང་ལ་བཞག དགུང་ལ་གླང་པོའི་འདུག་སྟངས་ཀྱིས་ཤེས་པ་བུམ་པར་བསྡུ་བ་ནི། སྙིང་ནང་དུ་ཨ་དཀར་པོ་གསལ་ལ་འཚེར་བ་གཅིག་དང་། ཚངས་བུག་ཏུ་ཨ་དཀར་པོ་གསལ་ལ། དེ་གཉིས་ཀྱི་བར་ལ་དབུ་མའི་ལམ་ནས་ཨ་དཀར་ཕྲ་མོ་ཤེལ་ཕྲེང་བརྒྱུས་པ་ལྟར་བྱུང་བ་རེ་རེ་ནས་སྙིང་ཀའི་ཨ་ལ་ཐིམ་པའི་རྐྱེན་གྱིས། འོད་དཀར་གྱིས་རྩ་དང་ལུས་ཀྱི་ནང་ཐམས་ཅད་གང་ཞིང་གསལ་བར་བསྒོམ་པ་ནི་གཉིད་འོད་གསལ་གྱི་སྦུབས་སུ་སྦ་བ་སྟེ་གཏི་མུག་མ་སྤང་རང་གྲོལ་གྱི་གནད་དོ། །ཐོ་རངས་ལངས་མ་ཐག་ཏུ་ཧ་ཞེས་དབུགས་རིང་གསུམ་བུས་ལ། སེང་གེའི་འདུག་སྟངས་ཀྱིས་རིག་པ་གསལ་འདོན་པ་ནི། སྤྱི་བོའི་ཐད་གཞུ་གང་ཙམ་གྱི་ནམ་མཁར་སྙིང་གའི་ཨ་ལས་ཨ་དཀར་པོ་གཉིས་པ་ཞིག་ཆད་དེ་གསལ་སེང་ངེ ་འདུག་པ་ལ་སེམས་བཟུང་བས་གསལ་སྟོང་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀ་དག་གདོད་མའི་གནས་ལུགས་འཆར་ཞིང་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་པཎ་ཆེན་བི་མ་ལའི་མན་ངག་བསམ་གཏན་བཞི་དང་། འགོག་པའི་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་སྐྱེ་བའི་ཡན་ལག་རླུང་ལྔའི་ཁམས་རང་སར་ཟད་པར་བྱེད་ཕྱིར། ཨ་དམར་པོ་ལྔ་བརྩེགས་དང་། བཞི་བརྩེགས་དང་། ལྗང་གུ་སུམ་བརྩེགས་དང་། སེར་པོ་གཉིས་བརྩེགས། མཐིང་ག་རྐྱང་པ་རྣམས་རིམ་པར་བསྒོམ་པས་ཨ་སྐྱེ་མེད་ལ་གནས་པས་རྟོག་དཔྱོད་མེ་དང་། དགའ་བདེའི་ཉམས་ཆུ། དྲན་རྟོག་རླུང་། དྲན་གཉེན་ས་འདྲ་བ་དང་། སྤང་གཉེན་རང་གི་ངོ་བོ་ཆ་དང་བཅས་པ་དག་པར་བྱེད་དེ། སྒྲོན་མ་སྣང་བྱེད་ལས། སྒོམ་པའི་མན་ངག་རིམ་ལྟ་བུ། །ཉིན་མཚན་ཁ་སྦྱོར་རིམ་ཐོབ་བཞིན། ཞེས་དང་། ཟབ་དོན་སྙིང་པོ་ལས། སྔ་དྲོ་ཕྱི་དྲོ་ཟེར་ལ་སྦྱང་། །ཉིན་པར་ལུ་གུ་རྒྱུད་ལ་སྦྱང་། ཞེས་དང་། སྤྲུལ་སྐུ་ལོངས་སྐུ་ཆོས་སྐུ་གསུམ། །སྲོད་དང་ནམ་གུང་ཐོ་རངས་ཀྱི། །དམིགས་པ་གསུམ་དང་རིམ་པར་སྦྱར། །དེ་ལྟར་ཉིན་མཚན་བརྩོན་བྱེད་པས། །གྲོལ་བར་འགྱུར་བ་ཐེ་ཚོམ་མེད། ཅེས་སོ། །གཞན་ཡང་སྤྲོ་ན་སྐབས་འདི་རྣམས་སུ་ཡན་ལག་གི་འདུག་སྟངས་བདུན་དང་། ལྟ་སྟངས་བཞི་སོགས་ལའང་བསླབ་པར་གསུངས་པས་དེ་ཡང་འདུག་སྟངས་ནི། ཁྱུང་དང་སྟག་སྐྱུག་སྐྱེས་བུ་དང་། །ཝ་དང་བྱ་རྒོད་གྱད་དང ་དྲུག །ཆུ་སྲིན་འདུག་སྟངས་ལུས་གནད་བདུན། ཞེས་པའི་ཁྱུང་གི་འདུག་སྟངས་ནི། རྐང་མཐིལ་གཉིས་སྤྲད་ལུས་དྲང་པོར་བསྲང་། རྡོ་རྗེའི་ཁུ་ཚུར་གཉིས་བརླ་སྟེང་ཕབ། མཇིང་པ་ཅུང་ཟད་བཀུགས། མིག་སྨིན་ཕྲག་གི་མཁའ་ལ་བལྟ་སྟེ་ཉམས་སུ་བླང་ངོ། །སྟག་སྐྱུག་གི་ནི། རྐང་པ་སྔར་ལྟར། རྡོ་རྗེ་ཁུ་ཚུར་གསང་བར་ཕབ། ལྟག་རྩ་འཐེན། མགྲིན་པ་དགུག མིག་སྨིན་ཕྲག་དུ་སྒྲིལ་ཏེ་ཐད་སོར་ལྟ་ཞིང་ངོ། །སྐྱེས་བུའི་ནི། ལུས་ཙོག་པུ་ལག་གཉིས་བར་ལྷུ་ལ་འཁྱུད། མཇིང་པ་བག་ཙམ་བཏེགས། ནམ་མཁར་ཧྲ ི ག་པོར་བལྟས་ལའོ། །ཝའི་ནི། རྐང་པ་དྲང་སྲོང་ལྟ་བུ་ལ། རྡོ་རྗེའི་ཁུ་ཚུར་གཞོག་གཉིས་སུ་ཕབ། དཔུང་པ་བརྒྱང་ཞིང་འཐེན། རྒལ་ཚིག་བསྲང་། མིག་ཅུང་ཟད་ཟིམ་བུས་གཡས་གཡོན་གྱི་ཟུར་ལ་ཁྲིད་དེའོ། །རྒོད་ཀྱི་ནི། རྐང་པ་རྡོ་རྗེའི་འདུག་སྟངས་ཅུང་ཟད་མདུན་དུ་བསྐྱང་། ཁུ་ཚུར་གྱིས་དཔྱི་མགོའི་རྩར་བཙུགས་ལ་རྒལ་ཚིག་བསྲང་། ལྟག་རྩ་འཐེན། ཤིན་ཏུ་ཟིམ་བུས་ཟུར་གཉིས་ལ་ལུག་རྒྱུད་ལྡིང་ཐབས་སུ་འཁྲིད་ལ་ལྟ་བས་སོ། །གྱད་ཀྱི་ནི། སྐྱིལ་ཀྲུང་གི་བརླ་སྟེང་དུ་གྲུ་མོ་བཙུགས་ཏེ། ལག་གཉིས་འགྲམ་བཏེགས། རྒལ་ཚིག་ཆེར་བསྲང་། མིག་ཟིམ་བུ་ཕབ་ལྡོག་གིས་ལུག་རྒྱུད་གཡོན་གྱི་ནམ་མཁར་འཁྲིད་པའོ། །ཆུ་སྲིན་གྱི་ནི། སྐྱིལ་ཀྲུང་ལག་པ་པུས་མོར་བཀབ། ལུས་བསྲང་མཇིང་པ་ཅུང་ཟད་དགྱེ་བས་མིག་ཟུར་གཡས་སུ་འཁྲིད་ལ་ཟིམ་གྱིས་ལྟ་ཞིང་བསྒོམ་མོ། དེ་རྣམས་ས་མཐོ་བ་ནམ་མཁའ་མཐོང་རྒྱ་ཆེ་སར་ལྷོར་བལྟ་བས་སོ། །ལྟ་སྟངས་ནི། སེང་གེ་གླང་དང་རི་བོང་དང་། །མདའ་བསྲང་ལྟ་བུར་ལྟ་སྟངས་བཞི། །ཉིན་དུས་རྣལ་འབྱོར་པ་ཡིས་བལྟ། ཞེས་སེང་གེ་ལྟར་མིག་གྱེན་ལ་ཟློག་པ་དང་། གླང་ཆེན་ལྟར་ཅུང་ཟད་ཐུར་དུ་ལྟ་བ་དང་། རི་བོང་ལྟར་ཐ ད ་ཀ ར་ཧད་པོར་ལྟ་བ་དང་། མདའ་བསྲང་པ་ལྟར་ཟུར་ལ་དྲང་པོར་ལྟ་བ་དང་། བགྲད་པ་དང་ཕྱེད་ཟིམ་དང་ཟིམ་བུའི་སྒོ་ནས་གྱེན་དང་། ཐུར་དང་། གཡས་དང་གཡོན་དང་། ཐད་སོར་ལྟ་བ་རྣམས་གང་བདེར་བྱ་ཞིང་རིག་པ་རྡོ་རྗེ་ལུ་གུ་རྒྱུད་དང་མ་བྲལ་བར་བྱའོ།།